TEL_04-2014

4 Vakblad voor de groenvoorziening | 36e jaargang | 13 februari 2014

TenL-reis Parijs Stinzenplanten 2.0 Jaarurenmodel Polderbos in ĂŠĂŠn bestek

Inhoud Nieuws 4 5 6 7 8 9

Uitzonderingen op verbod chemische bestrijding ’Dromend van Holland’ levert elf festivaltuinen op Deelnemers gezocht voor onderzoek naar steenmeel Wil Bekkering: ’Verbinding leggen met het werkveld’ Uitgesproken: Nederlandse hovenier die baan zoekt over de grens, moet zich aanpassen Tuin en Landschap online

Sortiment 12 Stinzenplanten anders 17 Choisya 12

Bedrijf en Organisatie 18 Houd nieuwe jaarurenmodel goed in de gaten 20 20-jarige NVTB wil kennis over boomtaxaties verspreiden 23 Het geschil: Urenregistratie inzet van geschil tussen hovenier en klant

Ontwerp en Inrichting 24 Met TenL naar Parijs 18

Aanleg en Onderhoud 28 Gemeente Noordoostpolder: Eén bestek voor dunnen en herstellen polderbossen

Machines en Gereedschap 30 Graven en hijsen met Volvo ECR25D

Service 16 t/m 19 mei 2014

24 Foto voorplaat Garden Tours

Op reis met

35 36 38 39

Gespot: Met de smartphone planten bestellen Leveranciersnieuws Agenda Groene gast: Paul Wilms Floet

28

TuinenLandschap | 4 | 2014

3

Nieuws

Foto Miranda Vrolijk

Groendag Oost trekt ruim Uitzonderingen op verbod honderd deelnemers chemische bestrijding

Zo’n honderd groene vakmensen kwamen 6 februari naar AOC Groene Welle in Zwolle om de Groendag Oost van branchevereniging VHG bij te wonen. Burgerparticipatie was een belangrijk onderwerp tijdens de Groendag. Zo werd in de workshop ’Bewoners als nieuwe partners in het groen’ ervoor gepleit om burgers echt als gelijkwaardige partner te behandelen. Ook Landschapsbeheer Overijssel liet in een workshop veel projecten de revue passeren waarbij burgers zelf het initiatief hadden genomen. Landschapsbeheer stelt gereedschap beschikbaar dat door de organisatie wordt onderhouden en opgeslagen in grote gereedschapsschuren. <

Het verbod voor chemische onkruidbestrijding op verhardingen blijft staan. Voor sport- en golfterreinen, recreatieterreinen, siertuinen en bestrijding van plaagorganismen blijft een uitzondering mogelijk.

Dat schrijft staatssecretaris Mansveld van Milieu in een brief aan de Tweede Kamer.

De staatssecretaris houdt vast aan chemievrij beheer van de groene buitenruimte. Uitzondering vormt de bestrijding van plagen. Ook wordt een uitzondering gemaakt voor recreatiebedrijven, sport- en golfterreinen en siertuinen.

Het verbod van november 2017 blijkt hier niet haalbaar.

Overgangstermijn Branchevereniging VHG kan zich goed vinden in de brief.

VHG-directeur Egbert Roozen: „VHG heeft zich vanaf het begin sterk gemaakt voor een redelijke overgangstermijn van het gebruik van chemische

middelen op verhardingen, zo beperkt mogelijk administratieve lasten en de voorwaarde dat een verbod ook voor particulieren zou gaan gelden.”

Volgens Roozen heeft VHG in december nog gewezen op uitzonderingsmogelijkheden voor sportterreinen en terreinen met specifieke risico’s. „De staatssecretaris heeft hier ook rekening mee gehouden. Dat stemt ons positief.

Voor sportterreinen zal in de vorm van een Green Deal aan verdere terugdringing van chemische middelen worden gewerkt. Als bedrijfsleven zijn we hier dus uitdrukkelijk bij betrokken. Verder hebben we in december ook gepleit voor het kunnen blijven toepassen van chemische middelen die een minimale milieubelasting kennen. Ook hiertoe biedt de staatssecretaris ruimte.”

Het middelendebat in de Tweede Kamer vindt plaats op 19 februari. <

Co mentaar

Tuincentrum Afgelopen weekend was ik na lange tijd weer eens in een tuincentrum. Niet voor de tuin – ik zocht een nieuwe deurmat – maar aangezien ik er toch was, nam ik een kijkje op de afdeling bestrijdingsmiddelen.

In mijn achterhoofd speelde het voorschot dat tuincentra vorig jaar namen op het Europees verbod op neonicotinoïden door zelf producten op basis van deze stoffen uit de schappen te halen. Ik verwachtte dat, in aanloop naar het verbod op chemische bestrijdingsmiddelen voor particulieren in 2015, deze middelen inmiddels ook wel zouden zijn verwijderd.

Niets was echter minder waar. De schappen puilen uit met middelen op basis van glyfosaat, de stof waar het hele middelenverbod om begonnen is. Van handige huis-, tuin- en keukenverpakking tot 5 liter jerrycans met handige spuit.

Gelukkig zag ik ook een andere ontwikkeling.

Er zijn namelijk ook fabrikanten die niet met

4

TuinenLandschap | 4 | 2014

200 km/uur op een muur afrijden, maar vooruitlopend op de ontwikkelingen vol inzetten op biologische producten en duurzame bestrijdingsmiddelen.

Inmiddels zien we ook bij brancheverenigingen het besef dat chemische bestrijding zijn langste tijd heeft gehad. Zo heeft BSNC, de Branchevereniging Sport en Cultuurtechniek, in aanloop naar het middelendebat in de Tweede Kamer, staatssecretaris Mansveld een plan voor een Green Deal voorgelegd. Hierin wordt uiteengezet hoe de sector de komende jaren het gebruik van chemische middelen gaat afbouwen.

In haar jongste brief heeft de staatssecretaris dit voorstel omarmd en voorlopig enige uitzonderingen voor sport- en recreatieterreinen toegestaan. Het toont aan dat wie niet beweegt op den duur tegen grenzen en verboden aanloopt, maar wie flexibel inspeelt op de tijdsgeest en meebeweegt met maatschappelijke trends de toekomst heeft.

Ralph Mens Vakredacteur

’Dromend van Holland’ levert elf festivaltuinen op Uit de ingezonden ontwerpen voor het Appeltern Tuinenfestival 2014 zijn door de selectiecommissie elf ontwerpen geselecteerd.

Er komen dit jaar dan ook elf in plaats van tien festivaltuinen, zoals dat in de voorgaande jaren gewoon was.

Het thema van de vijfde editie van het Appeltern Tuinenfestival is ’Dromend van Holland’.

Volgens festivalinitiator Michel Lafaille zette dit thema duidelijk de fantasie aan het werk van de ontwerpers en is er goed doorgedacht over het onderwerp. „De ontwerpen hebben meer diepgang dan de directe verschijningsvorm.’’ Hij legt uit dat het elfde uitgekozen ontwerp net zo goed is als de andere tien en daarom ook is geselecteerd. Bovendien geven de elf ontwerpen een volledig beeld van de diversiteit aan ingezonden tuinen. Die hebben elk een andere benaderingswijze van het thema: de één vertaalt het thema landschappelijk, de ander abstract, verwijzend of allegorisch. „En er is zelfs een tuin die om te lachen is’’, aldus Lafaille.

Elf ingezonden festivaltuinen van individuele ontwerpers en ontwerpteams worden aangelegd in Appeltern. meedoen is zeker niet vrijblijvend’’, benadrukt Lafaille.

De elf uitgekozen ontwerpen zijn zowel artistiek, technisch als financieel uitgewerkt. Begin februari hebben de deelnemers hun ontwerpen aan elkaar gepresenteerd. De komende weken worden elf oude tuinen gerooid door de tuinendienst van Appeltern, waarna de aanleg kan beginnen. Vanaf 30 april zijn de winnende tuinen te bezichtigen. De officiële opening is echter pas op 7 juni. „Dan zijn de tuinen rijp en is de kans op problemen met het weer minder groot’’, legt Lafaille uit.

Nu het festival vijf jaar oud is, kunnen Lafaille en Ben van Ooijen van Appeltern concluderen dat het ’staat’ en volwassen is geworden. „Het niveau van de inzenders is hoog, het tuinenfestival levert een bijdrage aan de tuincultuur, het helpt

en leert ons nadenken over wat een tuin nu eigenlijk is.’’

Verder zijn de inzenders stuk voor stuk professioneel met het vak bezig, „er zitten geen amateur-liefhebsters meer tussen’’. Daarnaast hebben ze een gevarieerde achtergrond qua opleiding. „Wageningen, Larenstein of Vilvoorde, ze zitten er allemaal tussen.’’ Bovendien moeten de inzenders het qua financiën dit jaar echt helemaal zelf doen, De Tuinen van Appeltern stelt geen budget meer beschikbaar. Dat was vorig jaar ook al niet het geval, maar toen konden de deelnemers vanwege het thema ’De Uitdaging’, waarbij een bestaande tuin een metamorfose kreeg, nog de materialen uit de bestaande festivaltuinen hergebruiken. „Dit vraagt wat van de ontwerpers,

Passe-partout³ van ontwerper MarieClaire Buhler, Chiardino Tuindesign.

My Home is my Castle - ontwerper Daniëlle Hulsebos, TUIN Ontwerp Buro.

Volwassen geworden

Winnaars De volgende inzendingen hebben gewonnen: ▸ Buiten wordt binnen en omgekeerd - ontwerper Carla

Wilhelm, Bladgeritsel Tuinontwerp en Advies. ▸ My Home is my Castle - ontwerper Daniëlle Hulsebos, TUIN Ontwerp Buro. ▸ Oranje van Boven - ontwerpers Erik Lens, Plan10 Tuinontwerp en Saskia Dusomos, Dusomos Tuin en landschap. ▸ Synthese - ontwerpers John Bijlsma en Jelle Reeder, Visio Vireo Tuinen. ▸ We maken er een musical van - ontwerper Arjan Fokker, Fokker Tuinen. ▸ Kijkdoos van het maakbare - ontwerpers Ingeborg Hovind, Hovind Tuinontwerp en Helene Oudshoorn, Oudshoorn Tuinen landschapsontwerpen. ▸ De Waker, De Slaper en De Dromer - ontwerper Arjan Boekel, Boekel Tuinen. ▸ Passe-partout³ - ontwerper Marie-Claire Buhler, Chiardino Tuindesign. ▸ …Kijk ik omhoog, en zie de wolken overdrijven - ontwerper Mark Kino, Ruimte. ▸ Holland op je bord - ontwerper Marja van den Brink, TINK. Tuin en landschap. ▸ De Tulp - ontwerper Dicky de Vos, Les Landes. <

TuinenLandschap | 4 | 2014

5

Nieuws

Het praktijknetwerk ’Rol van steenmeel voor de boomkwekerij’ is op zoek naar groenvoorzieners en gemeenten. Het netwerk onderzoekt het komende anderhalf jaar de mogelijkheden om met steenmeel de bodem te verbeteren. Het praktijknetwerk staat onder leiding van DLV plant Team boomteelt.

Er is ruimte voor vijftien deelnemers. Dit kunnen boomkwekers zijn maar ook groenvoorzieners of gemeenten die de bodem in plantsoenen willen verbeteren. Aanvragers van het praktijknetwerk zijn Boomkwekerij de Limieten in Huizen en Harry Menkehorst Kwekerijen in Hengelo.

Nu er steeds minder gewasbeschermingsmiddelen gebruikt mogen worden, is een weerbare en gezonde bodem van groot belang voor de vitaliteit van de plant. Steenmeel zou een goede bodemverbeteraar kunnen zijn: het bestaat uit gemalen

o l

onverweerd gesteente en bevat, afhankelijk van de herkomst, grote hoeveelheden belangrijke mineralen. Door steenmeel toe te passen wordt het kleihumuscomplex van de bodem gestabiliseerd en wordt stabiele humus opgebouwd. Dit heeft een stimulerend effect op het bodemleven. Door verwering van steenmeel komen mineralen in de bodem terug en bovendien worden voedingselementen beter gebonden.

De eerste ervaringen met het verbeteren van de bodem met steenmeel zijn veelbelovend.

Het praktijknetwerk gaat de mogelijkheden van het materiaal verder onderzoeken.

Deelnemen Wilt u meer informatie over het praktijknetwerk, of wilt u zich opgeven voor deelname aan het project? Stuur dan een mail naar Esther Hessel, Hessel Marketing & Communicatie: e.hessel@hesselmarketing.nl. <

Foto Van den Berk Boomkwekerijen

Deelnemers gezocht voor onderzoek naar steenmeel

Planten geloofsboom voor kerkdorp is secuur klusje Op donderdag 23 januari is in het kerkdorp Handel, ter vervanging van een oude knotlinde, een forse etagelinde geplant. De Tilia cordata heeft een hoogte van 7 à 8 m en een stamomvang van 90-100 cm. Door de drie etages kon de boom niet, zoals gebruikelijk, worden opgebonden en daardoor was het rooien, laden en planten van deze boom een secuur klusje.

Een etagelinde wordt ook wel geloofsboom genoemd. Met de onderste etage werd het volk uitgebeeld. De middelste etage staat voor de kerk en de bovenste etage staat model voor God. <

m n

Magische tuin Tijdens een kennismakingsgesprek bij potentiële klanten heb ik altijd mijn presentatieboek bij me.

Daar staan zo’n dertig tuinen in. Het is een goede representatieve afspiegeling van wat we de afgelopen twintig jaar hebben gemaakt. Bij een dergelijk gesprek probeer ik mijn toehoorders zo enthousiast mogelijk te maken. Ik leg ze uit waarom de tuinen juist op deze manier zijn gemaakt en over welke kwaliteiten ze beschikken. Aan het eind van de presentatie stel ik meestal de vraag: ,„En, welke van de gepresenteerde tuinen spreken u nu het meeste aan?” Daarbij wordt één tuin vrijwel altijd genoemd: een stadstuin in Weert.

Ik weet nog het moment dat ik het ontwerp voor die tuin klaar had: ik was er euforisch over. De opdrachtgevers waren dat ook, dus de opdracht voor de realisatie was snel binnen. Wat het precies is dat de tuin zo geliefd maakt, kan ik niet benoemen. De tuin

6

TuinenLandschap | 4 | 2014

lijkt wel een soort van magie te hebben die je bevangt.

Daar werd blijkbaar ook de jury van de Architectuurprijs Weert door bevangen en dus won de tuin deze prijs. En ook de jury van de Tuin van het Jaar was enthousiast: eerste prijs in de categorie kleinere tuinen.

Het mag duidelijk zijn: deze tuin heeft mij al veel goeds gebracht. Enthousiaste tuineigenaren, eervolle prijzen en veel nieuwe opdrachten. Toen ik afgelopen week opnieuw mensen enthousiast hoorde praten over deze tuin besefte ik ook nog eens dat deze tuin inmiddels zeventien jaar oud is. Over duurzaam gesproken. Ik ben heel dankbaar voor het geluk dat met deze tuin op mijn pad kwam.

En toch wil ik dit jaar een nieuwe tuin maken met dezelfde magische werking als de gelauwerde stadstuin. Het is prima als ik daar dan weer vijftien jaar mee vooruit kan.

Bart Hoes tuinontwerper Jack van Haperen ontwerper/hovenier Ruud Vermeer hovenier

Jack van Haperen sales@formaverde.nl

Wil Bekkering, CAH Vilentum Almere:

’Verbinding leggen met het werkveld’ naar toepassingen van groen in gemeentelijk beleid. Zo hebben we een Hongaarse student die een internationaal onderzoeksproject wil doen. Tijdens de ondertekening bleek dat Entente ook een internationale link heeft waarin Budapest een belangrijke rol speelt. Dat is een blij makende link.”

Waarom deze samenwerking? „Binnen onze vestiging in Almere houden we ons onder meer bezig met groene stedelijke ontwikkeling. Veel van de projecten binnen de studie raken aan terreinen waar Entente Florale zich mee bezig houdt, met name groen en welbevinden. We willen zo een verbinding leggen met het werkveld zodat studenten er iets van op kunnen steken.”

Op welke gebieden gaan jullie verder activiteiten ontplooien?

Wat houdt de samenwerking in?

„Dinand Ekkel is de trekker van de samenwerking. Hij zal vanuit zijn deskundigheid borgen dat de kwaliteit van de onderzoeken goed is. Binnen de samenwerking voert Entente eigenlijk een stukje onderwijs

„We zijn partners en werken samen in diverse activiteiten om de aandacht voor groen te versterken. Studenten kunnen binnen Entente Florale onderzoek doen, bijvoorbeeld

„In al ons onderwijs zitten praktijkprojecten over kennis van groen en planten, maar ook projecten op gebied van stadslandbouw kunnen aan de orde komen, of nuttige planten, medicinale werking van planten et cetera.”

Dinand Ekkel is lector bij Vilentum, wat is zijn rol hierin?

uit, in ruil waarvoor wij bijdragen aan de organisatie. Zo vormt Entente Florale een uitstekende partner voor ons. Het onderzoek dat hier uit komt, wordt via beide instellingen gepubliceerd en beschikbaar gemaakt.”

Foto Entente Florale

CAH Vilentum Almere heeft een samenwerkingsovereenkomst gesloten met Entente Florale in het kader van de Vitale Groene Stad.

Beide partijen gaan gezamenlijk activiteiten uitvoeren. Directeur Wil Bekkering legt uit waarin de meerwaarde zit.

Is de samenwerking voor een bepaalde periode?

Wil Bekkering

„In principe gaan we voor twee jaar de samenwerking aan. Na deze twee jaar gaan we kijken of het partnerschap bijdraagt aan ons onderwijs en of er ook meerwaarde is voor onze partner.”

aan kunnen bijdragen. Zo is er de mogelijkheid dat we ons op de Floriade gaan vestigen.”

Is er een link met de Floriade? „CAH Vilentum is inhoudelijk betrokken bij de Floriade. Dit is een prachtige ’real life’ casus.

Het wordt geen tentoonstelling zonder meer, er wordt een heel nieuw stadsdeel ontwikkeld.

Dit is groene, duurzame en innovatieve stadsontwikkeling avant la lettre. We zijn met de gemeente in gesprek hoe we hier als groene kennisinstelling

Wat wordt jullie bijdrage? „We willen samen met het bedrijfsleven een zo groot mogelijke activiteit organiseren. We zijn nog op zoek naar partners die dat samen met ons willen gaan doen. Denk aan een campus waar naast onderwijs ook bedrijven bezig zijn met innovaties op gebied van gevelbeplanting, dakvergroening, onderzoek. Zonder partner wordt onze bijdrage beperkter. We worden dan ook graag gebeld door mogelijke mede-investeerders.” <

Bolvormige berk beste nieuwigheid op IPM Foto Arno Engels

Na zilver op Plantarium ging Betula pendula ’Globe’ (Magical Globe) op sierteeltbeurs IPM in Essen met de hoofdprijs aan de haal. De inzending van Kolster uit Boskoop werd bekroond tot beste nieuwigheid in de categorie houtige gewassen. Deze eerste bolvormige berk is veredeld door JFT Nurseries uit Australië.

Volgens de jury is de boom ideaal voor kleine tuinen en terrassen. Als hoogstam is hij volgens directeur Peter Kolster ook geschikt als park- of straatboom.

In de categorie voorjaarsbloeiers won het Duitse Kientzler met Erysimum ’Winter Party’. Volgens de jury een aanwinst voor terras en tuin, maar ook voor begraafplaatsen interessant. <

TuinenLandschap | 4 | 2014

7

Uitgesproken

„In de dagelijkse praktijk kom je soms leuke verrassingen tegen. Zo blijken vooroordelen over andere landen of culturen meestal niet te kloppen.

Met scholieren van AOC Terra Groningen nemen we deel aan de LandesGartenSchau in Papenburg die opent op 16 april.

We maken er een modeltuin in een nautisch thema ’Gartenpiraterie’, oftewel guerrilla gardening. Je ziet hoe Duitse hoveniers werken en toetst dit aan je vooroordelen over Duitsers. Gründlichkeit is onze Oosterburen welbekend, maar dat iedereen zich zo goed aan afspraken houdt, nee.

Een uitvoerder van de hoofdaannemer sprak mij aan over ’mijn’ leerlingen. Het kwam bij

Al die jongens die een mening hebben, zijn ook wel eens lastig

hem over als een mierenhoop waarbij iedereen zijn eigen gang gaat. In een Duits hoveniersbedrijf is er een hbo-er die de leiding heeft en de rest voert gewoon uit. Opleiden doen ze binnen het bedrijf met een klein beetje ondersteuning van een BerufsBildende Schule, een soort BBL. In Nederland vinden we dat een hovenier allround moet zijn; alle onderhoudshandelingen, alle aanleghandelingen, plantenkennis van minstens duizend planten, communicatieve vaardigheden, gedegen theoretische kennis, twee talen, exacte en economische vakken.

En wanneer een leerling niveau 4 doet, moet hij ook ondernemersvaardigheden hebben, kunnen ontwerpen, en met verschillende software kunnen werken. Je zou zeggen: daarmee kun je overal terecht.

In de directe grensstreek gaat het goed met de Duitse

hoveniers. De hovenier in Papenburg heeft 170 fte, de hovenier in Surwold 80 fte, in Leer zijn twintig hoveniers met gemiddeld 5 fte, enzovoorts. En ze hebben allemaal vacatures!

Voorlopig zoeken ze Duitse hoveniers. Tot voor kort kregen onze leerlingen allemaal een baan, maar nu de crisis zo lang aanhoudt, wordt het wat lastiger op de arbeidsmarkt.

Hoewel ik overtuigd ben van het Nederlandse onderwijssysteem, heeft het Duitse systeem ook wel wat. Hiërarchie is heel duidelijk, en al die jongens die een mening hebben zijn ook wel eens lastig. Nederlandse hoveniers die een baan zoeken bij de Duitse collega’s, zullen de taal goed moeten spreken en zich aanpassen aan het systeem. Dat wordt lastig na een opleiding waarbij je eigen mening op prijs wordt gesteld en waar je leert je eigen stijl te ontwikkelen.” <

Foto Martin Knol

Nederlandse hovenier die baan zoekt over de grens, moet zich aanpassen

Martin Knol Docent Tuin & Landschap bij AOC Terra Groningen

www.tuinenlandschap.nl

vhg

Deze kolom valt onder redactionele verantwoordelijkheid van vhg.

Jeugdfloriade 2022 lijkt nog ver weg, maar in Almere wordt er al volop aan gewerkt. De Floriade vindt daar immers plaats. Ik heb de schetsen van het park al gezien. Het belooft een bijzondere editie te worden.

Almere werkt er hard aan om ook in aanloop naar 2022 de Floriade op het netvlies te krijgen. De betrokkenheid van jongeren hierbij wordt als een belangrijk speerpunt gezien. Met dat doel is inmiddels de Stichting Jeugdfloriade in oprichting. Jonge enthousiaste mensen met hele verschillende achtergronden, bijvoorbeeld als student, kunstenaar of ondernemer, gaan creatief en innovatief aan de slag met groen.

Groen in wonen, groen in werken en groen in leven.

8

TuinenLandschap | 4 | 2014

Voor 2014 worden tien jonge ’urban greeners’ geselecteerd, die hun frisse ideeën verder mogen uitwerken.

In de komende jaren nemen steeds nieuwe groepjes jongeren de fakkel van elkaar over. Namens de Nederlandse Tuinbouw Raad, waarvan Branchevereniging VHG ook lid is, mag ik aan het bestuur van de Stichting Jeugdfloriade deelnemen. Een geweldige eer.

Vol verwachting kijk ik uit naar de inspirerende ideeën die jonge mensen voor het brede veld van de tuinbouw hebben. De jeugd heeft de toekomst. Ik ben benieuwd naar de spiegel die zij ons van die toekomst gaan voorhouden.

Egbert Roozen directeur vhg e.roozen@vhg.org

Tuin en landschap o

nline

www. tuinen andschap. n

Van onderstaande berichten staat een uitgebreide versie op de site van TuinenLandschap

Onderhoud openbare ruimte naar bodemkwaliteit

Loe Baltussen @LoeBaltussen Onzalige gedachte om bomen te kappen van historische Cuypersbossen langs A58 om de Brabantse Wal beter zichtbaar te maken.

De kwaliteit van de openbare ruimte daalt op veel plaatsen naar bodemkwaliteit. Dat blijkt uit een peiling onder gemeenten door het netwerk CROW Levende Stad. De meeste gemeenten hebben het onderhoudsbudget de afgelopen jaren verlaagd met 5 tot 25%.

Ben van Ooijen @BenvanOoijen Alweer zo’n prachtige dag... Het is heerlijk weer om buiten te werken!! Onze tuindienst en de Wilde Weelde genieten van hun voortgang..!!

Hovenier Vakman van het Jaar 2014 Hovenier Glenn Smolders uit Tilburg is door website Werkspot.nl uitgeroepen tot Vakman van het Jaar 2014.

De Brabantse hovenier bleef 25 vakmannen uit diverse branches voor.

Danielle Hulsebos @danielle_tuin TUIN is geselecteerd voor het #tuinenfestival van @Appeltern!

Samen met @Groendak maken we er iets bijzonders van!

RIVM onderzoekt effecten van ’groen’ in stad

TwentseGV @TwentseGV Steeds meer bewijs voor een positieve invloed van natuur op de gezondheid en de ontwikkeling van kinderen bit.ly/1f83Ywt.

Het RIVM verricht dit jaar onderzoek naar de positieve effecten van groen op gezondheid van mensen. Dat maakte Annemiek van Bolhuis, directeur Volksgezondheid en Zorg van het RIVM, vorige week bekend bij de start van het programma Alles is Gezondheid.

NVTB neemt afscheid van bestuursleden Op de algemene ledenvergadering van de NVTB (Nederlandse Vereniging van Taxateurs van Bomen) op 4 februari hebben voorzitter Adri van der Waart en secretaris Harold Schoenmakers afscheid genomen als bestuursleden.

Bezuinigingen gemeenten bereiken bodem tuinenlandschap.nl Groenbeheerders maken zich zorgen over de kwaliteit van de openbare ruimte, blijkt uit onderzoek door CROW. Wat vindt u, is de bodem qua bezuinigingen bereikt?

Vitale Groene Stad roept op tot ’groene stemming’

Doe mee aan de discussie in de tuinenlandschap-groep

70% Foto Vitale Groene Stad

zei ja tegen de stelling: ’De nieuwe cao is gunstig voor hoveniers en groenvoorzieners’ Stem mee over de volgende peiling:

tz r p nr t t r n p sc onkruidbestrijding is t r t

De Vitale Groene Stad heeft een poster met de titel ’Een groene stemming’ uitgebracht in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart. Doel is de waarde en het belang van groen onder de aandacht te brengen van politieke partijen en gemeenteraden. <

ap

an

enL

Bij sommige artikelen in dit blad staan icoontjes, deze verwijzen naar extra informatie op de website Foto’s

Filmpjes

Dossiers

Documenten en links naar websites

h dsc

Praat mee

w

br

f

n nLandschap | 4 | 2014

9

Sortiment

Stinzenplanten en het historisch groen worden vaak in een adem genoemd. Het is belangrijk om deze getuigen van tuinmanskunst uit het verleden in hun historische context te bewaren. Maar waarom zouden we ons er niet door laten inspireren tot nieuwe toepassingen?

Tekst Gerard van Buiten, hortulanus Botanische Tuinen Utrecht Beeld Gerard van Buiten

Stinzenplanten anders S

olitaire bomen, boomgroepen en heesters in parken en heel veel bosplantsoen; in het openbaar groen komen loofhoutbeplantingen veel voor. Ze zijn functioneel, mooi groen, soms bloeiend of met een fraaie herfstkleur. In de wintermaanden zijn deze beplantingen echter vaak troosteloos kaal. Op plaatsen waar stinzenplanten groeien, ziet de winterse ’bosbodem’ er heel anders uit. De heem-

parken van Amstelveen vormen daarvan het mooiste voorbeeld. Met een juiste mix kan er in een stinzenbeplanting van december tot in juni bloei zijn.

Ongeveer dertig jaar geleden is in de Botanische Tuinen Utrecht een ’stinzenhelling’ aangelegd. Onder zomereiken en hazelaars werd een grote verzameling stinzenplanten bij elkaar gebracht die zich enthousiast ontwikkeld heeft. Veel soorten

breiden gemakkelijk uit zonder dat we daar nog wat aan moeten doen.

Op plaatsen waar de omstandigheden gunstig zijn en het nodige beheer al aanwezig is, kunnen stinzenplanten zonder veel kosten en inspanning een grote verrijking zijn van de diversiteit en belevingswaarde van het openbaar groen. Het enige wat nodig is, is tijd en geduld.

Galanthus nivalis Het bekendste sneeuwklokje, Galanthus nivalis, is een van de minst veeleisende stinzenplanten.

Iedereen kent wel ergens een bos waar de bodem in februari helemaal bezaaid is met deze lentebode. Op natte gronden groeien ze meestal in pollen omdat ze zich daar door klisters vermeerderen. In drogere omstandigheden zijn vaak mieren aanwezig die de zaden verslepen en dus voor een meer verstrooid beeld zorgen. Als bol geplant valt Galanthus de eerste jaren vaak tegen: de bollen drogen snel in en hebben dan de grootste moeite om aan te slaan. Plant ze liever met het loof eraan: ’in het groen’. Op die manier kan door het delen van bestaande pollen vrij snel worden vermeerderd.

12

TuinenLandschap

| 4 |2014

Foto Xxxx

Allium Twee soorten Allium mogen hier niet ontbreken. Armbloemig look (Allium paradoxum) verschijnt al vroeg met zijn glanzende blad boven de grond en wordt zo’n 20 cm hoog.

De kleine trosjes met een paar witte bloemetjes zijn vanaf half maart te zien. Zaad vormen doet deze soort niet, maar wel broedbolletjes in de bloeiwijzen waarmee hij zich razendsnel vermeerderd. Daslook (Allium ursinum) bloeit vanaf half april met grote bolronde bloeiwijzen vol witte sterbloemetjes en wordt tot 40 cm hoog. Met zijn brede bladeren vormt de plant grote dichte groepen waar andere planten tot het afsterven van het blad weinig kans tussen maken. Zaait zich massaal uit.

Anemone nemorosa De bosanemoon, Anemone nemorosa, is een inheemse plant van voedselrijke zandgronden. Op deze gronden kan ze snel door ondergrondse wortelstokjes grote oppervlakken bedekken. Door hier en daar een groep aan te planten zullen ze zich in de juiste omstandigheden snel uitbreiden. De grote witte bloemen en het frisgroene blad worden ongeveer 20 cm hoog.

De bloemen draaien allemaal met het hart naar de zon toe en kunnen de bosbodem bijna wit kleuren.

Bij het ouder worden verbloeien de bloemen vaak naar roze. Als stinzenplant komen ook een dubbelbloemige (’Vestal’) en een blauwe (’Robinsoniana’) vorm voor.

>

TuinenLandschap

| 4 |2014

13

Ranunculus auricomus

Arum maculatum en Arum italicum

Doronicum pardalianchus

De gulden boterbloem is misschien minder bekend als stinzenplant, maar kan in massale aantallen voor een ongekend effect zorgen. De ronde, soms ingesneden, grondbladeren verschillen sterk van de handvormige stengelbladen met 3 tot 5 smalle slippen. Er zijn vormen die gereduceerde kroonblaadjes hebben. Deze hebben weinig opvallende bloemen die je dus beter niet kunt aanplanten. De vormen met volledig ontwikkelde kroonbladen bloeien in april en mei met echte boterbloemen.

Van zo’n ’goede’ populatie kun je prima zaad winnen dat direct na het oogsten zo vers mogelijk moet worden gezaaid.

Arum maculatum en Arum italicum zijn twee soorten die zich eenvoudig uitbreiden als ze gevestigd zijn. De sierwaarde zit in het blad, de bloeiwijzen zijn meestal wat groenig van kleur en tussen het blad verscholen. Bij A. italicum ontwikkelt het gemarmerde blad zich voor de winter en vormt een mooie bodembedekking. In juli verschijnen de kolven met oranje bessen. Door elders bessen te verzamelen en uit te zaaien kun je aronskelken makkelijk introduceren in je beplanting.

De voorjaarszonnebloem is met zijn bloeitijd in mei en juni een van de laatstbloeiende stinzenplanten. De soort groeit goed in ijle grasvegetaties in bosranden en bermen en wordt gemakkelijk 80 cm hoog. De grote, gele bloeiwijzen zorgen voor een spectaculair effect. Sterk gelijkend is D. plantagineum, maar deze soort is wat minder behaard en heeft wat spitsere bladeren. Het best op kalkrijke grond.

14

Corydalis solida

Scilla

De vingerhelmbloem, bloeit in maart - april. Meestal met roze bloemen, maar ook in afwijkende tinten tussen wit en paarsrood.

Het fijne, varenachtige blad is grijsgroen en verdwijnt al vroeg in de zomer. Ook bij deze planten dragen mieren bij aan de verspreiding van de zaden. C. cava lijkt veel op C. solida maar is forser en bloeit meestal eerder en is kieskeuriger qua bodem. Het beste kun je de twee soorten onderscheiden aan de schutblaadjes onder de bloemen: bij C. solida zijn die ingesneden en bij C. cava gaafrandig.

De vroege sterhyacint Scilla bifolia bloeit begin maart met opstaande bloemetjes. Daarna volgen Scilla sibirica met diep donkerblauwe, knikkende bloemen en de Scilla siehei syn. Chionodoxa siehei met opstaande bloemen en een groot wit hart. Deze soorten worden 15 cm hoog. Scilla non-scripta, Scilla hispanica en hun kruisingen bloeien eind april en in mei. Tussen de blauwe bloemen komen soms ook witte en roze voor. Ze worden tot 30 cm hoog en verstikken door de forse bladontwikkeling veel van de kruidachtige buren.

Alle soorten zaaien zich rijkelijk uit.

TuinenLandschap

| 4 |2014

Verantwoord?

Groeiomstandigheden

De vraag rijst of met de invoering van een nieuwe toepassing van stinzenbeplantingen niet aan een soort historische floravervalsing wordt gedaan. Dat voorkom je door bestaande historische stinzenbeplantingen zoveel mogelijk te behouden en deze niet te vermengen met nieuwe aanplant. Ook in de directe omgeving van een historische plek is terughoudendheid gewenst om uiteindelijk vermenging tegen te gaan. Maar in nieuwe wijken en stadsparken zie ik geen bezwaar voor stinzenbeplanting. De historische locaties hebben genoegzaam aangetoond dat vanwege de redelijk specifieke omstandigheden die deze planten nodig hebben, je niet bang hoeft te zijn dat ze zich ongebreideld als invasieve soorten in het buitengebied zullen vestigen.

Stinzenplanten houden van een voedselrijke grond die liefst wat kalk bevat. De grond moet vochthoudend zijn maar eveneens goed gedraineerd; verdichting door zware machines of intensieve betreding is funest. Verder is een strooisellaag van verterend blad essentieel. Op plaatsen waar het blad wordt geruimd, slaat de beplanting niet aan. Ideaal is het wanneer er nog net voldoende licht is voor een dunne, open kruidlaag, die hooguit eenmaal per jaar wordt gemaaid na het afsterven van de stinzenplanten.

Overwoekeren zal niet snel gebeuren. Klimop, fluitenkruid en reuzenberenklauw moeten echter goed in de hand gehouden worden. Een simpele vuistregel: als zevenblad en speenkruid al in de beplanting voorkomen, maken stinzenplanten een goede kans.

Stinzenplanten voor nieuwe toepassingen wetenschappelijke naam Muscari botryoides Crocus tommasinianus Crocus vernus Geranium phaeum Anemone ranunculoides Lamiastrum galeobdolon Pulmonaria officinalis Fragaria moschata Primula elatior Vinca minor Convallaria majalis Leucojum vernum Viola odorata Pentaglottis sempervirens Rubus spectabilis Narcissus pseudonarcissus Eranthis hyemalis

bloeitijd april februari - maart februari - maart april - juni maart - april mei - juni maart - april mei - juni maart - mei maart - april mei februari - april maart - mei april - mei april - mei maart - april december - februari

bloemkleur blauw lila, paars, roze alles tussen wit en paars wijnrood, bruin geel geel blauw, paars wit zacht geel blauw wit wit paarsblauw blauw rozerood geel geel

opmerkingen

bodembedekker, jaarrond aanwezig bodembedekker, jaarrond aanwezig bodembedekker, jaarrond aanwezig zaait zich beter uit op natte grond bodembedekker heester

TuinenLandschap

| 4 |2014

15

Sortiment

Choisya Choisya, spreek uit ’goísia’ uit Mexico en het zuiden van de VS is een steeds vaker toegepaste border- of terrasplant. Vooral de geelbladige ’Lich’ (Sundance) is populair. De laaste jaren zijn er enkele veelbelovende nieuwe cultivars aan het sortiment toegevoegd. De selecties verschillen in bladkleur en -vorm, habitus, bloei, en winterhardheid.

Tekst en beeld Ronald Houtman, sortimentsdeskundige

I

+ Wintergroen en voldoende winterhard + Mooie bladkleuren en structuur + Mooie bloei

– C. ternata kan in strenge winters lijden – Minder geschikt voor zware (klei-) en kalkrijke gronden

n Engeland wordt Choisya al jaren in tuinen toegepast, maar bij ons lijkt het geslacht pas de laatste tijd populairder te worden. De meest bekende soort is C. ternata, een wintergroene heester tot ongeveer 1,25 m hoogte. Het is een ronde en dichtvertakte struik met glimmend donkergroen, handvormig gedeeld blad dat uit drie tot vijf deelblaadjes bestaat.

In het late voorjaar verschijnen schermpjes met witte bloemen. Ze contrasteren goed met het blad en geuren aangenaam. De cultivar ’Moonshine’ groeit iets compacter, heeft wat bredere en zeer glimmende deelblaadjes en bloeit rijker dan C. ternata. ’Lisflurry’ (Snow Flurries) groeit ook compacter dan de soort en bloeit rijker. In veel gevallen bloeit deze plant twee keer per seizoen.

De geelbladige cultivar ’Lismarty’ (Golden Gift) kan beschouwd worden als een verbetering van de bekende ’Lich’ want ’Lismarty’ heeft dieper geel blad en groeit compacter.

C. ternata is in Nederland en België voldoende winterhard, maar de hybride C. ’Aztec Pearl’ is beter winterhard en doorstaat onze winters zonder enige schade. ’Aztec Pearl’ groeit wat slanker

Familiebanden: Choisya behoort net als Citrus, Dictamnus, Phellodendron, Ruta en Skimmia tot de Rutaceae. Er zijn zeven soorten, die alle voorkomen in het zuidwesten van de Verenigde Staten en Mexico.

Groeiwijze: Bossig groeiende

heesters met een ronde habitus, gewoonlijk tot circa 1,25 m hoog.

Twijgen groen (of groengeel in geelbladige cultivars), later grijsbruin. Alle delen zijn aangenaam aromatisch bij kneuzen.

Bladeren: Wintergroen, tegenover elkaar staand, handdelig

en bereikt eveneens een hoogte van circa 1,25 m.

De bladeren bestaan uit zeer smalle deelblaadjes die vrij dik zijn en wat stug aanvoelen. Het geeft ’Aztec Pearl’ een fraaie fijne structuur. De bloemen zijn gelijk aan die van C. ternata, maar ze verschijnen veel overvloediger. ’Aztec Pearl’ leent zich prima voor borders of kleine groepen. ’Londaz’ (White Dazzler) is een wat compacter groeiende en zeer rijk bloeiende cultivar. Ook van ’Aztec Pearl’ zijn geelbladige varianten. ’Limo’ (Goldfingers) heeft weliswaar iets breder blad, maar toch beduidend smaller dan C. ternata. Het jonge blad is diepgeel. Later in het seizoen kleurt het groengeel.

C. ’Aztec Gold’ heeft dezelfde bladkleuren, maar de deelblaadjes zijn bijna net zo smal als bij ’Aztec Pearl’. Beide cultivars bloeien rijk.

Als de blaadjes van Choisya worden gekneusd verspreiden ze een aangename, wat friszure geur.

Dit is typisch voor Choisya en verraadt al een beetje dat de plant tot de Rutaceae behoort. Choisya houdt van een plekje in de volle zon, de plant heeft niet veel water nodig, maar het is geen echte droogteplant. Enige droogte gevolgd door regelmatige watergift zal herbloei stimuleren. <

met drie tot vijf deelblaadjes (tot zeven bij C. ’Aztec Pearl’), leerachtig, glimmend (donker)groen.

Bloemen: In okselstandige en eindstandige tuilen tot 15 cm doorsnede. Bloemen wit met donkergele meeldraden, circa 3 cm groot, aangenaam geurend.

Bloei is in mei-juni (juli).

Toepassing: Als borderplant, in kleine groepen of als kuipplant.

Kan zowel buiten als in serres/ atria worden toegepast. Groeit op voedzame, goed doorlatende grond, van zuur tot licht basisch, bij voorkeur in de volle zon.

TuinenLandschap | 4 | 2014

17

Bedrijf en Organisatie

Houd nieuwe jaarurenmodel Op 13 januari 2014 hebben VHG, FNV Bondgenoten en CNV Vakmensen een akkoord bereikt over de hoofdlijnen van een nieuwe cao.

Deze krijgt een looptijd van 1 januari 2014 tot en met 29 februari 2016.

Vooral het nieuwe jaarurenmodel vraagt extra aandacht.

Tekst Egbert Jan Blonk en Micha Groeneveld | Beeld Ingimage

H

et bereikte akkoord voorziet onder meer in diverse loonsverhogingen, fiscale maatregelen zoals benutten van fiscale regels voor vergoeding van woon-werkverkeer, en maatregelen voor werkbehoud en inzetbaarheid.

De vergoedingen die de werkgever ontvangt voor BBL-leerlingen zijn verhoogd en er is een Winterbonus in het leven geroepen om werkgevers te stimuleren leerlingen tijdens het winterseizoen 2014 een vaste leerwerkplek aan te bieden.

Wat echter het meest in het oog springt is de invoering van het jaarurenmodel. Deze nieuwe regels over arbeidsduur, werktijden en vakantiedagen vervangen de oude regels. Dit is een erg ingrijpende wijziging die voor onaangename verrassingen kan zorgen.

Jaarurenmodel Vanaf 1 april 2014 - dus niet met terugwerkende kracht naar 1 januari - vervallen de tot die tijd bestaande 'potten' zoals de Flexpotten en de Tijd voor tijd-pot. Er wordt voor de vaststelling van gewerkte uren, overwerk en vakantie voortaan uitgegaan van een jaarnorm.

Het uitgangspunt daarbij is een voltijds werkweek van 37 uur gemiddeld op jaarbasis. De jaarnorm is 1.930 uur, dit zijn alle gewerkte uren inclusief reistijd, vakantiedagen en feestdagen.

Omdat van een jaarnorm wordt uitgegaan, kan de werkgever voortaan makkelijker schuiven en zaken in het rooster of de individuele inzet aanpassen, als aan het eind van het jaar maar het aantal uren gehaald is. Het bijzondere is dat voor het opnemen van een vakantiedag

18

TuinenLandschap | 4 | 2014

7,4 uur wordt geschreven, ongeacht het rooster. Hetzelfde geldt voor feestdagen, ziektedagen en doorbetaalde buitengewoon verlofdagen.

Gevolgen Deze manier van vaststellen van uren heeft bepaalde gevolgen. Als een werknemer is ingeroosterd voor een werkdag van 9,5 uur (dat is het maximum per dag, daarboven is er sprake van overwerk) en vervolgens vrij neemt, 'kost' hem dat 7,4 uur.

Gevoelsmatig zal de werknemer in eerste instantie een voordeel hebben, omdat hij 9,5 uur vrij is en er slechts 7,4 uur verlof wordt afgeschreven. Het risico bestaat echter dat werknemers juist de drukke dagen vrij gaan nemen, omdat het relatief weinig vakantie-uren kost.

Dat effect wordt mogelijk nog versterkt als het rooster op de seizoensdrukte is aangepast: juist in de drukke periode, waar dagen van 9,5 uur zijn ingeroosterd, moet een werknemer wel vrij nemen als de cv-monteur bijvoorbeeld thuis langskomt. In de rustige periode, waarin bijvoorbeeld dagen van 5,3 uur zijn ingeroosterd, kan diezelfde cv-monteur makkelijker buiten werktijd worden gepland.

Roostertechnisch krijgt bovengenoemde werknemer in de drukke periode 9,5 uur vrij, maar hij wordt op basis van zijn vaste salaris voor 7,4 uur betaald en levert 7,4 uur verlof in. In de rustige periode krijgt hij effectief 5,3 uur vrij, terwijl het vaste salaris uitgaat van een werkdag van 7,4 uur en dat is ook wat aan verlof wordt afgeschreven. Financieel maakt het dus weinig uit, zolang

de vrije dagen maar redelijk over het jaar verspreid zijn.

Nadeel Als u als werkgever de zaken echter niet tijdig regelt, en personeel vooral in de drukkere periodes vrij gaat nemen, zult u nadeel ondervinden: ▸ De bedrijfsvoering wordt gehinderd als personeel juist in drukke periodes vrij neemt (u heeft mogelijk meer personen nodig om het rooster op te vullen). Als arbeidscapaciteit verschuift van de drukke periode naar de rustige periode pakt dat voor u nadelig uit. ▸ Een tweede probleem is dat inhalen van 'te weinig gewerkte uren' niet hoeft: als een werknemer aan het eind van het jaar minder dan de norm heeft gewerkt, wordt dat tekort kwijtgescholden.

De werknemer krijgt per betaalperiode (4 weken, of een maand) een vast periodeloon betaald. Als de werknemer de ene periode meer werkt en de andere minder, heeft dat (binnen de genoemde grenzen) geen effect op het salaris. U zult een werknemer echter wel extra loon moeten betalen in de volgende situaties: ▸ Als hij meer dan 9,5 uur op een dag werkt (uren daarboven, inclusief reistijd, tellen niet mee voor de norm en worden uitbetaald, de eerste 120 uur tegen 100% en de uren boven het 120ste uur 130%). ▸ Als hij in totaal meer heeft gewerkt dan de jaarnorm (hij kan de meeruren uit laten betalen via een staffel met toeslag of omzetten in vrij opneembare vakantie).

Voorkomen Er zijn verschillende manieren om te voorkomen dat werknemers vooral in drukke periodes vrij zullen nemen: ▸ Het werk indelen op basis van een 37-urige werkweek; daarmee kom je op de jaarurennorm van 1.930 uur uit en 'kost' een vrije dag niet meer dan het aantal geplande uren. ▸ Met het personeel cq de medezeggenschap afspreken dat vakantieopname volgens het feitelijke rooster wordt geboekt en niet tegen standaard 7,4 uur.

goed in de gaten Afboeken van verlofuren volgens het geldende rooster moet door de werkgever schriftelijk worden vastgelegd en gecommuniceerd worden naar de werknemers. â&#x2013;¸ Maak tijdig een vakantierooster en plan vakanties zodanig dat de drukke periodes worden vermeden. â&#x2013;¸ Overweeg een bedrijfssluiting in rustige periodes. Let er daarbij op dat bij het vaststellen van collectieve bedrijfssluitingen minimaal 74 uur vakantierecht over moet blijven, opneembaar naar keuze van de werknemer.

Let erop dat het vaste salaris bij onbetaald verlof wordt aangepast en dat de jaarnorm naar rato van het verlof wordt verlaagd op basis van 7,4 uur per dag.

Conclusie Op grond van de nieuwe cao worden vakantierechten en arbeidsduur berekend op basis van een jaargemiddelde van 1.930 uur, gemeten over de periode van 1 april-31 maart. Omdat minuren worden kwijtgescholden en bij het nemen van een vrije dag in beginsel 7,4 uur wordt afgeboekt, kan het voor werknemers aantrekkelijk lijken om juist op drukke dagen vrij te nemen.

U zult ervoor moeten zorgen dat de roosterplanning tijdig bekend is. Zo kunt u op verschillende manieren voorkomen dat mensen op ongelukkige tijdstippen en drukke dagen vrij gaan nemen. <

Overgangsregeling Op 1 april worden de restsaldi van de flexpotten (Flex tijd voor tijd en Flex ADV ) op verzoek van de werknemer uitbetaald tegen 1/37e van het weekloon, of tot maximaal 74 uur overgeboekt naar het bovenwettelijk verlofsaldo.

De uren worden in dat geval wel geconverteerd naar de nieuwe verlofafspraak berekening, dus van 1/40e naar 1/37e.

Indien een werknemer nog tijd voor tijd-saldo heeft staan, kan hij ervoor kiezen dat uit te laten betalen, eveneens tegen 1/37e van het weekloon, of te laten converteren naar het nieuwe systeem op basis van het systeem van 37/40e.

Zorg dat de roosterplanning tijdig bekend is om te voorkomen dat werknemers op drukke dagen vrijnemen.

TuinenLandschap | 4 | 2014

19

Bedrijf en Organisatie

De Nederlandse Vereniging van Taxateurs van Bomen (NVTB) bestaat in maart 20 jaar. Voor dit jaar staan tal van activiteiten op het programma. Voornaamste doel is volgens de recent teruggetreden voorzitter Adri van der Waart om te laten zien wie de NVTB is en wat de vereniging en haar leden doen. „De vereniging bestaat uit techneuten die hun vak uitstekend beheersen. Het naar buiten toe uitdragen van dit vak gebeurt echter nog te weinig.”

Tekst en beeld Ralph Mens

20-jarige NVTB wil kennis over boomtaxaties verspreiden Wat staat er voor dit jubileumjaar op het programma?

Gaat de NVTB nog speciale activiteiten organiseren dit jaar?

„Het voornaamste is dat we als NVTB naar buiten willen treden. De vereniging bestaat voor een groot deel uit techneuten die hun vak uitstekend beheersen.

Het naar buiten toe uitdragen van dit vak gebeurt echter nog te weinig. We zijn een kleine vereniging, een partje in de groene wereld. Daarom is het belangrijk dat we contacten leggen met collega-verenigingen en organisaties. We zijn in hetzelfde marktsegment actief, het is daarom goed om de krachten te bundelen.”

„We gaan op momenten waar aandacht aan groen wordt geschonken, gebruik maken van het podium om onszelf te laten zien. Dat kan een groentechnische dag zijn of een Boominfodag. Ook kunnen bedrijven die lid zijn zich gedurende dit jaar presenteren.”

Aan welke organisaties denkt u dan?

W

at was de reden om de NVTB op te richten 20 jaar geleden?

„De NVTB is ontstaan vanuit een specifieke doelstelling. Aanleiding is eigenlijk het werk van ingenieur Raad die destijds een methode ontwikkelde waarmee de waarde van bomen berekend kon worden. Simpel gezegd kwam de methode erop neer dat hoe dikker de boom is, hoe meer waard hij is. Deze methode Raad bleek in de praktijk echter niet altijd een goede uitkomst te geven.

Er spelen namelijk nog allerlei andere factoren een rol. Daarom zijn we toen in Europees verband gaan kijken of we een andere methode konden opstellen. Daar is uiteindelijk, afgeleid van de Duitse methode, de NVTB-richtlijn uitgekomen die is toegespitst op de Nederlandse situatie. Omdat er behoefte bestond deze kennis te delen en te bundelen is in 1994 de NVTB opgericht.”

20

TuinenLandschap | 4 | 2014

„Ik denk aan de Kring Praktiserende Boomverzorgers, de VHG en dergelijke.

We kennen elkaar, werken ook vaak in hetzelfde groene segment en we komen elkaar dan ook vaak tegen. Dan kun je kijken waar je zaken samen kunt oppakken.”

Jullie hebben onlangs een nieuwe website gepresenteerd, was dat nodig? „Onze oude site was niet toegerust om ook de rekentool die we ontwikkeld hebben te huisvesten. Die hebben we destijds op een aparte website gezet. Dit was op den duur echter verwarrend, zowel voor bezoekers als voor de leden zelf.

Daarom hebben we vorig jaar één nieuwe site ontwikkeld, www.boomtaxateur.nl, waarop zowel de NVTB Richtlijnen als de rekentool staan.”

Voor wie is de site bedoeld?

Er bestaat binnen VHG al een vakgroep Boomverzorging, kan de NVTB daar niet bij aansluiten? „Het taxatievak is een heel specifiek vak, dat komt nergens anders terug. Als je opgaat in een grotere organisatie, dan verwatert die specifieke kennis. Er is dus genoeg reden om zelfstandig te blijven bestaan. Wel hebben we enige tijd geleden ons secretariaat ondergebracht bij de VHG in Houten, om professioneler te kunnen functioneren en beter bereikbaar te zijn. Maar ik sluit niet uit dat we ook op andere vlakken kunnen samenwerken.”

„De website is voornamelijk bedoeld voor boomtaxateurs, maar verder voor iedereen die behoefte heeft aan specifieke informatie of kennis op dit gebied.

De Richtlijnen zijn voor iedereen vrij beschikbaar, daar staat in beschreven hoe de methode werkt. Daarnaast staat het Rekenmodel NVTB op de site. Om hier gebruik van te kunnen maken, moet men zich abonneren.”

Bestaat er een opleiding boomtaxateur? „Er worden cursussen aangeboden door IPC Groene Ruimte en het Opleidingscentrum Bomen Openbare Ruimte, maar

ning. Als een taxateur er dan nog niets aan doet, kan hij uiteindelijk worden geroyeerd. Dat is onlangs nog gebeurd.”

Wie is jullie belangrijkst doelgroep? „Gemeenten vormen onze grootste groep klanten. Maar het kan ook om een wederpartij gaan of een grote particulier met schade. Naast schadegevallen worden boomtaxateurs steeds meer ingezet om preventief de waarde van een boom vast te stellen, bijvoorbeeld bij verplaatsing of wegwerkzaamheden. Er gaat een signaal van uit om voorzichtig om te gaan met bomen en niet maar klakkeloos te gaan bouwen. Vaak zijn de sancties op het beschadigen van bomen hoger dan de eigenlijke waarde, dat is een belangrijke stimulans om bomen te behouden.”

Vorig jaar hebben jullie de Richtlijnen van de NVTB aangepast, waarom?

Adri van der Waart: „Taxeren is een specifiek vak, dat komt nergens anders terug.”

er is geen specifieke opleiding. Taxeren van bomen is namelijk geen daily business, het is geen honderd procent baan.

Het is iets wat je tien tot hooguit vijftig keer per jaar doet. Je kunt ook niet leven van enkel taxeren van bomen. Het is een specialisme dat mensen doen naast bijvoorbeeld advieswerk, of dat groenbeheerders bij een gemeente als specialisme hebben.”

Hoe word je in boomtaxateur? „Het is een vak dat je vooral in de praktijk leert. Vaak leren mensen het van een collega die het al doet, daar kun je het

van afkijken. Je moet verstand hebben van groen, van de fysiologie van bomen, van boomziektes en van groeiomstandigheden.”

Zijn er beëdigd boomtaxateurs? „Er bestaan nog enkele beëdigde boomtaxateurs. Vroeger werden taxateurs voor het leven beëdigd via de Kamer van Koophandel. Dit verdwijnt echter.

De leden van de NVTB zijn geregistreerd boomtaxateur. Dit houdt in dat ze kennisbijeenkomsten bijwonen en taxaties ad rem kunnen worden gecheckt. Als deze niet in orde is, krijg je een early war-

„De Richtlijnen zijn in 2005 opgesteld toen we overgingen van de Methode Raad op het Rekenmodel Boomwaarde.

De richtlijnen worden iedere twee jaar opnieuw bekeken om te zien of er aanleiding is ze aan te passen. Dat kan iets eenvoudigs als inflatie zijn of een verfijning in de rekenmethodiek in het geval van compensatie van groepen bomen.

De continue evaluatie van de taxatiemethode is gerechtvaardigd. Denk aan het maatschappelijk belang van bomen, de bewustwording van de waarde van bomen en de beoogde consensus in de vele uiteenlopende opvattingen over dit onderwerp.”

Is er een punt waarop de richtlijnen 'af ' zijn? „Met de Richtlijnen NVTB werd in 2005 geen eindstadium bereikt, maar is een nieuwe fase ingegaan waar het gaat om het taxeren van bomen. Nieuwe kennis, ervaring en jurisprudentie zullen bijdragen aan verdere innovatie van deze richtlijnen. Dit dynamisch proces wordt gedragen door alle leden van de NVTB en gevoed vanuit de dagelijkse praktijk van de boomtaxateur.” <

TuinenLandschap | 4 | 2014

21

Het Geschil

Urenregistratie inzet van geschil tussen hovenier en klant Tekst Ralph Mens | Beeld

TuinenLandschap belicht geregeld uitspraken van de Geschillencommissie Groen, onderdeel van de Stichting Geschillencommissies voor Consumentenzaken, www.sgc.nl. De commissie behandelt geschillen tussen consumenten en vhg-hoveniers of Groenkeur certificaathouders. Zij doet uitspraak in de vorm van een bindend advies. Bij niet-nakomen van het advies door de hovenier, staat de vhg garant voor nakoming.

De geschillencommissie zetelt in Den Haag.

Ingimage

A

ndré Raaks* heeft met hovenier Paasman* een onderhoudscontract afgesloten voor 140 uur per jaar. De klant betaalt €6.428 en de ondernemer verricht hiervoor de overeengekomen werkzaamheden. Afgesproken is dat, indien het aantal uren minder is dan overeengekomen, dit wordt verrekend in het eindbedrag.

Raaks claimt dat het aantal uren dat door Paasman is gewerkt, minder is dan 140 uur. Dit zou blijken uit een urenoverzicht dat door de ondernemer zelf is verstrekt. Daarnaast stelt de klant dat er regelmatig wordt meegewerkt door stagiaires en uitzendkrachten.

Urenregistratie Paasman bevestigt dat met de klant is afgesproken dat bij minder dan 140 gewerkte uren, het verschil wordt terugbetaald. Hij bestrijdt echter dat er minder dan 140 uur is gewerkt. Volgens Paasman tonen screenprints van de urenregistratie aan dat er in totaal 141 uur is gewerkt aan het project door de hoveniers van het bedrijf.

Het verschil tussen de urenregistratie van het bedrijf en die waar de klant zich op baseert, komt volgens Paasman doordat deze laatste naar beneden is gecorrigeerd. Dit houdt verband met een eerlijkere verdeling van reistijden in combinatie met een andere klant. Hierdoor kon het totaal aantal uren worden verminderd.

Paasman stelt echter dat de door de consument geregistreerde uren op geen enkele manier kloppen met de boekhouding van het bedrijf. Deze wordt regelmatig door de accountant en de belastingdienst gecontroleerd. De urenregistratie van de klant is dan ook ver bezijden de waarheid, aldus Paasman.

Servicewerk De ondernemer bestrijdt eveneens dat er regelmatig met uitzendkrachten is gewerkt.

Volgens Paasman is er slechts eenmaal in de zomervakantie een uitzendkracht ingezet. Ook is eenmaal een stagiaire ingezet bij het ser-

vicewerk wat nog bij de garantie van de aanleg hoorde. Het ging hierbij om de inboet van dood plantmateriaal, het nazien van de beregeningsinstallatie en het vastlijmen van een tegel. In totaal is hieraan 13,75 uur besteed.

Lumpsum De commissie heeft het volgende overwogen.

Partijen hebben een onderhoudscontract tegen een zogeheten lumpsum-betaling afgesloten.

Dit wil zeggen dat één totaalbedrag wordt afgesproken waaruit alle voorkomende werkzaamheden worden betaald.

Alleen als substantieel minder wordt gewerkt dan het uitgangspunt van partijen is geweest bij het sluiten van de overeenkomst, zou de consument hard kunnen maken dat hij het volledige bedrag niet hoeft te betalen.

De klant is er volgens de commissie echter niet in geslaagd dit aannemelijk te maken tegenover de gemotiveerde stellingname van de ondernemer.

Beslissing Op grond van de standpunten van de klant en de ondernemer komt de Geschillencommissie Groen tot het oordeel dat de klacht van de klant ongegrond is. Derhalve wordt als volgt beslist. Het door de consument verlangde wordt afgewezen.

* Deze naam is fictief

TuinenLandschap | 4 | 2014

23

Ontwerp en Inrichting

Met TenL naar Parijs Dit jaar organiseert Tuin en Landschap samen met Garden Tours een tuinenreis naar Parijs. Samen met vakgenoten bezoekt u vier dagen lang - van vrijdag 16 mei tot en met maandag 19 mei - de mooiste tuinen en parken van de Franse hoofdstad. Parijs besteedt sinds jaar en dag veel aandacht aan de groenvoorzieningen van de stad. Daarom zijn er veel markante parken en tuinen te vinden, die intensief gebruikt worden door de inwoners.

Tekst en Beeld Gardentours en Emiel van den Berg

D

e parken van Parijs dateren uit een periode die meer dan vijf eeuwen beslaat.

Vanaf het tijdperk van de Zonnekoning, ofwel Lodewijk IV, tot aan het heden van huidige bestuurders en burgemeesters, worden in Parijs prachtige parken gerealiseerd. Werden deze vroeger louter gebruikt om de macht van de heersende klasse te onderstrepen, in de laatste eeuw besefte men ook de noodzaak van groene ruimten. Deze grote verscheidenheid van parken geeft de stad ontegenzeglijk charme. Tijdens de TenL-reis wordt aandacht geschonken aan die grote verscheidenheid aan parken, van groot tot klein, van historisch tot modernistisch. Ook is de Franse versie van verticaal groen, de ’mur végétal’, in deze reis opgenomen en daar ziet u de mooiste uitvoeringen van, onder meer bij het museum Quai Branley.

Beheer Daarnaast hebben we de gemeente Parijs gevraagd om u een kijkje te gunnen achter de schermen van de groendienst Departement des Espaces Vertes et de Parcs de Paris (DVDE). Hoe beheren zij de parken? Hoe gaan ze om met de ontelbare daklozen die sommige parken als slaapplaats gebruiken? Wat te doen aan vandalisme? En hoe wordt er ten tijde van crisis omgegaan met krimpende budgetten voor onderhoud, in een stad waar vroeger alle onderhoud tot bijna in perfectie gewaarborgd was? Vragen waar we een antwoord op hopen te krijgen tijdens deze reis.

Op de volgende pagina’s leest u welke tuinen en parken u onder meer gaat bezoeken. <

24

TuinenLandschap | 4 | 2014

Een voorbeeld van een ’mur végétal’ in Parijs.

Parc André Citroën Een ontwerp van het duo Gilles Clément en Alain Provost werd begin jaren negentig op het terrein van de voormalige Citroënfabriek gerealiseerd. Futuristisch, prachtige assen, een reeks tuinkamers, symmetrie en een vermenging van Engelse en Japanse tuintradities.

Een hoogstandje qua tuinarchitectuur en beplanting. Een hoogstandje ook als het gaat om verwaarlozing bij het onderhoud. Het is altijd de vraag in welke conditie het park er dit jaar weer bijligt. Blijkbaar blijft dit een knelpunt tussen de gemeente en de verantwoordelijke onderhouds-

instantie. Hoe dan ook, Parc André Citroën is altijd de moeite waard om te bezoeken. Wie midden in het park staat ervaart de openheid, wie een ronde maakt ontdekt de verschillende afgesloten tuinen waar vooral het spelen met hoogteverschillen in het oog springt. Interessant zijn ook de twee tuinen in de hoeken aan de zuidzijde. Eén heet de zwarte tuin en heeft veel Pinus, zwartbloeiende Iris en donkere bestrating. Aan de andere zijde is het licht, met een kleurrijke beplanting waarbij Salix integra ’Hakuro-nishiki’ in het oog springt.

>

Op reis met

16 t/m 19 mei 2014

Parc Le Sceaux Een prachtig voorbeeld van de hand van de beroemde André Le Nôtre. Spiegelvijvers, watertrappen en –spuwers, fraaie assen: alle ingrediënten van een echte Le Nôtretuin zijn aanwezig in dit park, dat ongekend ruime afmetingen bezit en waarin verschillende paleizen zijn opgenomen.

TuinenLandschap | 4 | 2014

25

Promenade Plantee Een verrassing die nog maar door weinig toeristen en groenliefhebbers is ontdekt. De tuin ligt dan ook wat verstopt en de ingangen zijn lastig te vinden. De promenade is 4,5 km lang en is aangelegd op een voormalige spoorbaan. Ze is het best te omschrijven als een aangenaam wandelpad waar de drukte en het rumoer van de hoofdstad ver weg zijn. De beplanting is gevarieerd, net als het ontwerp dat steeds op een

kunstzinnige manier aansluit op de afwisselende architectuur van de opeenvolgende huizenblokken. Banken, speelplekken, gazons, priĂŤlen en langgerekte vijvers met spiegelend wateroppervlak maken de promenade uiterst divers. Soms is de beplanting strak met geknipte vormen, soms is de sfeer uiterst romantisch met rozen die bogen begroeien waaronder grote oppervlaktes met lavendel bedekt zijn.

Jardin et MusĂŠe Albert Kahn Een realisatie van een langgekoesterde droom van de sociaal bewogen bankier Albert Kahn (1860-1940). Het museum is gewijd aan fotografie en geeft een uitgebreid overzicht van alle maatschappelijke en historische ontwikkelingen die in de loop der jaren op beeldplaat zijn vastgelegd en door Kahn verzameld. Een andere passie van Kahn was de tuin. Rondom het museum is een terrein van 4 ha, ingedeeld in tuinen met compleet verschillende sferen die door een parklandschap met elkaar verbonden zijn. Er is een watertuin met blauwe ceders, een Engelse tuin met cottagebeplanting en de bekende Japanse tuin. Tijdens de renovatie in 1989 is de aanplant hier met volgroeide Japanse azalea en Japanse esdoorn aangevuld, waardoor de gehele tuin altijd de uitstraling heeft behouden van de ruim honderd jaar die de tuin nu oud is.

26

TuinenLandschap | 4 | 2014

Op reis met

16 t/m 19 mei 2014

Praktische informatie

Jardin La Bagatelle Aan de westkant van Parijs ligt het bijna 900 ha grote Bois de Bologne, het grootse groene park van Parijs waar veel inwoners in het weekend ontspannen en recreëren. Het ommuurde Jardin La Bagatelle is een onderdeel dat is aangelegd in de 18e eeuw en dat een variatie aan tuinen kent. Allereerst is er de Engelse landschapstuin rondom het kleine paleis. Tussen oude exemplaren van onder andere Ceder, Aesculus, Quercus en Pinus komt het glooiende landschap prachtig tot uiting en hier en daar is de skyline van

Parijs zichtbaar. De meer besloten rozentuin en iristuin zijn in 1905 aangelegd door Jean Claude Forestier, de toenmalige beheerder van Bois de Bologne. De rozentuin telt 8.000 verschillende cultivars en de iristuin 350, met name van Iris germanica. Interessant zijn ook de vormgeving en de plantcombinaties in de creatieve moes- en groentetuin. In het voorjaar gaat de aandacht in Bagatelle vooral uit naar de vele bloembollen en de collectie rijkbloeiende Wisteria.

Vertrek en aankomst: 16 mei t/m 19 mei 2014 (vier dagen) Organisatie Garden Tours uit Oud-Beijerland (zie www.gardentours.nl) Begeleiding Emiel van den Berg zal deze reis begeleiden. Hij is freelance-redacteur van Tuin en Landschap en al meerdere malen in de tuinen en parken van Parijs geweest. Ook is hij al jaren reisgids voor Garden Tours. Daarnaast heeft Van den Berg met zijn andere groenactiviteiten veel raakvlakken met de professionele groenvoorziener en ontwerper (zie www.emielvandenberg.nl).

Hotel U slaapt gedurende deze reis drie nachten in het driesterren Hotel Rocroy, op vijf minuten afstand van Gare du Nord. Achter de klassieke gevel bevindt zich een modern hotel, voorzien van alle gebruikelijke voorzieningen. Verblijf is op basis van logies/ontbijt, het diner kan in één van de vele restaurants op loopafstand van het hotel gebruikt worden.

Deelnemers Groene vakmensen, onder wie hoveniers, groenvoorzieners, ontwerpers, tuin- en landschapsarchitecten, kwekers, groenadviseurs, groendocenten en alle anderen die zich vakinhoudelijk met tuinen en parken bezighouden.

La Vilette Alweer achttien jaar oud, maar nog steeds futuristisch is La Villette, het grootste park van Parijs. Ooit stonden hier de slachthuizen, nu hebben die plaats gemaakt voor gazons, afgewisseld met beplantingsgroepen en moderne kunst. Waar vind je het: een verdieping met daarin een wirwar van leidingen en buizen, die nu eenmaal nodig zijn in een wereldstad. Uit die kuil, gedeeltelijk beplant met bamboes en varens, stijgen ’tropische’ geluiden van kikkers en cicaden omhoog…

Sommige oude onderdelen van de slachthuizen zijn op fraaie wijze in dit park geïntegreerd. Cité des Sciences et de l’Industrie, het grootste wetenschapsmuseum van Europa, maakt hier eveneens deel van uit, net als Cité de la Musique, een complex van muziekzalen. <

Vervoer U reist per luxe touringcar. U kunt in Amersfoort, Utrecht of Breda opstappen.

Inclusief n Vervoer per luxe touringcar met toilet en airco,

bemand door een ervaren chauffeur gedurende de gehele reis n Begeleiding door Emiel van den Berg n Verblijf gedurende drie nachten in het hotel Rocroy incl. ontbijt n Parkeerkosten n Programmaboekje bij vertrek Exclusief n Kosten voor entrees voor de tuinen en parken n Lunches en diners n Verzekeringen

Prijs €495 Toeslag eenpersoonskamer €155 Boek nu op www.tuinenlandschap.nl of www.gardentours.nl of bel (088)0071300

TuinenLandschap | 4 | 2014

27

Aanleg en Onderhoud

Gemeente Noordoostpolder:

Eén bestek voor dunnen en herstellen polderbossen De bossen van gemeente Noordoostpolder zijn er niet langer alleen om flink wat hout op te brengen. De bossen moeten aantrekkelijker worden om erin te verpozen. Dit betekent een verfijndere manier van beheer. Alle werkzaamheden – zowel de houtoogst als het fijne boomverzorgingswerk - zijn uitbesteed bij één aannemer, met één bestek.

Tekst Miranda Vrolijk | Beeld Miranda Vrolijk en gemeente Noordoostpolder Anton Boertje

E

Het snoeihout is door Donkergroen na het vellen van de bomen meteen op rillen gelegd. Kleine zoogdieren maar ook paddestoelen profiteren hiervan.

De polderbossen liggen dicht langs de woonwijken. Recreatie is inmiddels de hoofdfunctie.

28

TuinenLandschap | 4 | 2014

ind december zijn de bossen in het dorpje Nagele door hoofdaannemer Donkergroen onder handen genomen.

Daarmee is een twee jaar durende klus ten einde gekomen en zijn álle polderbossen van gemeente Noordoostpolder voorlopig weer klaar voor de toekomst.

Zo’n 180 ha bos (binnen en buiten de bebouwde kom samen) verspreid over tien dorpen heeft de Flevose gemeente in beheer. Die zijn vanaf de jaren vijftig aangeplant om de nieuwe dorpen in de drooggelegde polder te voorzien van beschutting tegen de niet aflatende wind.

De bossingels variëren in breedte tussen de 20 en 200 m. In de bossen groeit een gevarieerde beplanting van kruiden, heesters en bomen met Fraxinus excelsior als dominante houtsoort. Behalve windbreking zijn houtproductie en recreatie belangrijke functies van de bossen.

Het beheer van de gemeentelijke dorpsbossen valt onder de verantwoordelijkheid van Anton Boertje, die sinds twaalf jaar toezichter groen is bij de gemeente Noordoostpolder. Hij legt uit dat voorheen het werk in de bossen door verschillende aannemers werd gedaan: diegene die de hoogste prijs voor de te verwachten houtopbrengst bood, voerde de dunning uit en voerde het hout af. De tweede aannemer werd ingeschakeld om het bos – oneerbiedig gezegd – te fatsoeneren. „Om de ontstane schade te herstellen, de paden en sloten vrij maken van snoeisel en het fijnere snoeiwerk uit te voeren.’’

Dit moest anders van Boertje. „Enerzijds kostte deze manier van werken de gemeente veel geld. Omdat het niet zo was dat de houtinkomsten konden wor-

den ingezet voor de werkzaamheden in de bossen die geld kosten. Die opbrengsten kwamen op een post waar wij voor het beheer niet bij konden.’’ Anderzijds stelt de gemeente Noordoostpolder hogere eisen aan hoe de bossen worden achtergelaten na een houtoogst omdat het recreëren in de bossen inmiddels de belangrijkse functie is geworden: in het nieuwste Bosbeheerplan is het streven naar variatie in de flora en fauna in het bos het belangrijkste speerpunt.

Voorzichtiger geoogst Vijf jaar geleden heeft Boertje een proef gedaan om alle werkzaamheden in een bestek te zetten en te laten uitvoeren door één aannemer. Dit gebeurde in de bossen van Marknesse. „Omdat behalve voor de dunning de aannemer ook verantwoordelijk was voor de afwerking van het bos, werd er veel voorzichtiger geoogst.’’ Deze manier van werken beviel zo goed dat de gemeente besloot om bij alle dorpsbossen zo te werk gegaan.

Bureau Olympia Advies uit Almere werd in de arm genomen om de bossen uitgebreid te inventariseren en een RAW-bestek te schrijven. Boertje legt uit dat de gemeente voor het adviesbureau van Jeroen van der Horst koos omdat het veel ervaring heeft met polderbossen, die zich nu eenmaal anders gedragen dan de bossen geplant op arme Veluwse zandgrond. „Zo groeien de bomen hier op de rijke zeeklei twee keer zo hard’’, geeft de toezichthouder als voorbeeld.

Van der Horst heeft al het bos verdeeld in verschillende bosvakken, met name gebaseerd op de hoofdhoutsoort die hij per vak aantrof. Per vak heeft hij in het

Het blessen van de bomen is uitgevoerd door Olympia Advies nadat de bosdunning was aanbesteed. Aannemer Donkergroen heeft de verwachte houtopbrengst gebaseerd op de percentages die per bos gedund moesten worden.

bestek onder meer aangegeven wat de hoofdhoutsoort is (Spaanse aak, eik, es, beuk of berk), hoeveel procent er van de bomen gedund moest worden, welke plantensoorten niet gewenst waren en welke bijzonderheden hij er aantrof. „Bijvoorbeeld een heel grillige, knoestige boom, die heel karakteristiek is en daarom behouden moet blijven omdat die de aantrekkelijkheid van het bos vergroot’’, legt Boertje uit.

Takkenrillen en toppen Met bovenstaand voorbeeld geeft de toezichthouder aan dat de houtproductie voor de gemeente Noordoostpolder echt naar de achtergrond is verschoven; alle werkzaamheden die in het bestek beschreven staan, zijn gericht op het creëren van meer variatie in de flora en fauna van de bossen. Zo staan er in het bestek behalve werkzaamheden als dunnen, afzetten, vellen, het opsnoeien van randbomen (exemplaren die letterlijk aan de rand van het bos staan) en het verwijderen van ’moeilijke’ bomen – exemplaren die bijvoorbeeld dicht bij de bebouwde kom staan en waar algauw een treeworker voor nodig is - ook werkzaamheden als het aanleggen van takkenrillen van het snoeihout. „Goed

voor kleine zoogdieren, maar ook voor paddestoelen.’’ Ook het toppen van bomen om daarmee dood hout te creëren, is bedoeld voor meer variatie. Spechten en vleermuizen profiteren daar bijvoorbeeld van. „Bestaand dood hout is vaak risicovol omdat het zwak is en er takken uit kunnen breken, dat is te gevaarlijk met zo veel kinderen die in onze bossen spelen. Door zelf dood hout te creëren door ze op 7m hoogte af te zagen en de bomen met de Processor takvrij te maken, is het wel veilig, omdat de wind er geen vat meer op heeft.’’

Blessen in eigen hand Volgens Boertje werken bosaannemers nog niet veel met RAW-bestekken. Toen het werk waarin dus zowel de dunning als het opknappen van het bos in augustus 2011 op de aanbestedingskalender verscheen, was het voor velen van hen nieuw. „Het was voor hen moeilijker om een prijs te bepalen.’’ In het bestek stond namelijk niet welke bomen er gekapt moesten worden. Het blessen hield de gemeente in eigen hand en dat gebeurde pas nadat er al was aanbesteed. De bedrijven moesten dus een prijs baseren op het percentage dat per bosvak gedund moest worden. Uiteindelijk schreven

zestien bedrijven in. Het werk ging in oktober van datzelfde jaar naar Donkergroen omdat die het goedkoopst was.

Donkergroen nam vervolgens voor het vellen van de bomen en het op stam zagen bosexploitatiebedrijf Talen uit Staphorst in de arm. Het precisiewerk voerde het bedrijf zelf uit.

Dat bosdunning en al de bijbehorende werkzaamheden die de gemeente Noordoostpolder ook meteen wilde laten uitvoeren, doorgaans niet via een RAWbestek wordt aanbesteed, merkt Boertje ook aan de hoeveelheid eigen tekst die het adviesbureau Olympia in het bestek heeft toegepast. Bovendien is het bestek toen het op de openbare aanbestedingskalender verscheen, zo’n veertig keer gedownload, waarvan zes door adviesen ingenieursbureaus.

Het werken met één aannemer is Boertje goed bevallen. Enerzijds omdat het voor de gemeente goedkoper is: dat wat de bossen aan hout en dus geld opbrengen kan meteen ingezet worden voor de werkzaamheden die geld kosten. Bovendien heeft het bos minder te ’lijden’ onder de houtoogst omdat een en dezelfde aannemer verantwoordelijk is voor hoe het bos er uiteindelijk bij ligt. <

TuinenLandschap | 4 | 2014

29

Machines en Gereedschap

Graven en hijsen met Volvo E De ECR25D is een nieuwe minigraver van Volvo. Het is een binnendraaier dus de bovenwagen draait binnen de breedte van de rupsbanden. Door het transportgewicht van 2.415 kg kan de graafmachine op een aanhangwagen achter een auto worden vervoerd.

Tekst en beeld Johan Simmelink

30

TuinenLandschap

| 4 |2014

D

e Volvo ECR25D minigraver staat op een zware onderwagen. Door het zwaartepunt zo laag mogelijk te brengen wordt de stabiliteit vergroot en heeft de machine meer hefcapaciteit aan de giek.

Een Volvo dieselmotor drijft het hydraulisch systeem voor aandrijving en bediening aan. De loadsensing pomp levert niet meer opbrengst dan door de verschillende onderdelen wordt gevraagd. Deze pompsturing vermindert de warmteontwikkeling in het hydraulisch systeem en ook levert dit brandstofbesparing op.

Het motormanagement zorgt er daarbij voor dat het motortoerental wordt verlaagd naar stationair toerental zodra de joysticks gedurende vijf seconden niet worden gebruikt. Zodra de joysticks weer worden bediend gaat het toerental naar het ingestelde niveau. Door het inschakelen van een automaat wordt de hoogste rijsnelheid automatisch teruggeschakeld

wanneer de omstandigheden meer tractie vragen.

De minigraver heeft een eerste giek die bestaat uit een aantal onderdelen die gemaakt zijn van gietstaal. Gietstaal is sterker en daardoor kunnen onderdelen lichter worden uitgevoerd zonder dat dit ten koste gaat van de sterkte.

Aan de eerste giek zit de knikarm van 1.050 mm of van 1.350 mm. De hydraulische leidingen voor de bediening van de cilinders en de hulpstukken zijn zo veel mogelijk weggewerkt in of langs de giek en knikarm. En bij de scharnierpunten voorkomen beschermhoezen beschadiging van de slangen.

In de scharnierpunten van de giek en knikarm zitten bussen met een vetnippel. Bij het gebruik van de machine is het belangrijk om deze regelmatig door te smeren. Met het doorsmeren druk je met het nieuwe vet het oude vet met het vuil uit de draaipunten.

Motor De Volvo 3-cilinder, watergekoelde dieselmotor levert een vermogen van 15,6 kW (20,9 pk). Deze motor voldoet aan de milieunormen van Stage 3A. De brandstoftank en alle dagelijkse controlepunten, zoals oliepeilstok, koeling en luchtfilter zijn gemakkelijk bereikbaar achter de motorkap, die voorzien is van een gasveer en daardoor gemakkelijk open gaat.

Cabine De ruime cabine heeft vlakke ramen die voorzien van gehard glas. In de cabine zijn alle bedieningshandels, joysticks en schakelaars op een logische wijze bij elkaar gebracht. Met de grote rijpedalen kun je de aandrijving van het rijwerk nauwkeuring bedienen en daardoor heb je de handen vrij om de joysticks te bedienen.

Rupsen De minigraver staat op een onderwagen met twee rupsen. De breedte van deze rupsen is 300 mm en de lengte 1.906 mm. Een rups wordt aangedreven door het sprocketwiel en met de spanrol wordt de rupsband op spanning gehouden. Je kunt de spanning verhogen door met een vetspuit vet in de spancilinder te drukken.

CR25D Volvo ECR25D Motor Volvo 3-cilinder diesel motor Vermogen 15,6 kW(20,9 pk) Gewicht 2.490 kg Breedte 1.550 mm Hoogte cabine 2.537 mm Maximaal graaf bereik(lange knikarm) 4.768 mm Prijs vanaf €33.000 excl. btw

Snelkoppeling Je kunt de verschillende hulpstukken aan de knikarm koppelen met een snelkoppelsysteem. Naast een slotenbak wordt voor het spitten of dieper weghalen van grond een dieplepelbak gebruikt.

Een banaanbak gebruik je wanneer je een sleuf moet graven. Aan de giek en knikarm zijn ook extra hydrauliekleidingen gemonteerd voor een grijper of hydraulische hamer.

Binnendraaier De cabine draait binnen de onderwagen. Door het zijdelings verplaatsen van de giek is het mogelijk dat je kort langs een muur kunt graven. Dit in combinatie met de zwenkhoek van de cabine zorgt ervoor dat je uitstekend zicht houdt op je werk. Het draaien binnen de onderwagen geeft minder kans op beschadiging van machine en omgeving. ▸ Kuiken N.V. ▸ 0572-636500 ▸ www.kuiken.nl

TuinenLandschap

| 4 |2014

31

ESPALIER

Gespot

▸Olaf Nijenkamp Webapp ▸Snel zoeken en bestellen van planten ▸Geschikt voor Apple en Androidsmartphone en -tablet ▸Gratis te downloaden via www.olaf-nijenkamp.nl ▸Alleen groene bedrijven krijgen een inlogaccount via het doorgeven van hun KvK-nummer en btw-nummer

Met de smartphone planten bestellen Groothandel Tuinplanten Olaf Nijenkamp heeft een webapp ontwikkeld waarmee de gebruiker in meer dan 300.000 beschikbare plantpartijen kan zoeken. Gewoon op de telefoon terwijl hij ter plekke op een project aan het werk is.

Tekst en Beeld Miranda Vrolijk

D

e webapp geeft informatie over de beschikbare planten, maatomschrijvingen en prijzen. Via de zoekfunctie kunnen planten snel worden opgezocht. Op de plantennaam bijvoorbeeld door de eerste paar letters in te tikken: Chi prae voor Chiomonanthus praecox bijvoorbeeld. Dit kan in combinatie met de maatvoering, wil de gebruiker de heester in maat 30-40 dan tikt hij er 30 achter. Het systeem zoekt dan alle op dat moment beschikbare planten voor hem op waaruit hij kan bestellen. Ook kan de gebruiker op dak- of leivormen zoeken of op de Nederlandse naam. Daarnaast kan hij op algemenere termen zoeken: als hij graag blauwe vaste planten wil, dan typt hij ’vaste blauw’ in en het systeem zoekt alle beschikbare blauwe vaste planten op.

Behalve dat de zoekfunctie snel de beschikbare voorraad planten weergeeft, geeft hij ook meer algemene plantinformatie, zoals kleur, bloeiperiode, standplaats en of de plant een Milieukeurcertificaat heeft. De gebruiker kan verder via ’Prijsweergave’ kiezen of de groothandelsprijs of de consumentenprijs wordt weergegeven, zo kan er ook samen met klanten planten worden uitgezocht. Via een bestellijst, die de gebruiker voor elk project een eigen naam kan geven, kan de gebruiker aangeven hoeveel planten hij wil kopen; dit kan ook per stuk. De webapp biedt verder een overzicht van de bestelhistorie.

Alleen voor groenprofessionals De webapp is gratis te downloaden via de website van de groothandel. Om te voorkomen dat ook particulieren gebruik maken van de app, moet de groenprofessional eenmalig een inlogaccount aanvragen. Hiervoor moet hij zijn KvKnummer en btw-nummer verstrekken.

De tuinplantengroothandel geeft hem dan snel toegang tot de bestelapp.

Olaf Nijenkamp werkt nog aan het toevoegen van gps aan het systeem.

Daarmee is het ook mogelijk om de locatie aan de bestellijst toe te voegen.

Nijenkamp garandeert dat dit binnen een maand gereed is. <

TuinenLandschap | 4 | 2014

35

Leveranciersnieuws De informatie in deze rubriek is verstrekt door de leveranciers

Elke opstelling mogelijk Grid is een modulair meubelsysteem, ontworpen door de Deen Henrik Pedersen. Omdat de losse onderdelen van Grid op verschillende manieren te gebruiken zijn, is voor elke wens een opstelling te maken.

De zitelementen zijn vervaardigd van gepoedercoat aluminium in combinatie van

weerbestendig outdoor loungekussens, de tafels van gepoedercoat aluminium met steen, teak en aluminium. Het frame is wit, de kussens zijn verkrijgbaar in verschillende kleuren.

Grid wordt op de markt gebracht door het Engelse bedrijf Gloster, op de website zijn de Nederlandse dealers te vinden.

Kubota heeft de smalspoorserie uitgebreid met type M9540. Deze trekker is wendbaar, ook als de vierwielaandrijving ingeschakeld is.

De cabine is ruim en door de korte neus is het zicht op eventuele frontwerktuigen optimaal. Een luchtgeveerde stoel en vlakke vloer maken de

trekker ook geschikt voor lange personen. De versnellingshandel zit rechts op het zijconsole.

Deze hoofdschakelaar telt vijf versnellingen en met de hydraulische omkeerschakelaar zijn vijftien versnellingsmogelijkheden beschikbaar. Standaard wordt M9540 geleverd met airco.

▸ Gloster | www.gloster.com

▸ Gebr De Vor Achterveld | (0342) 45 95 41 | www.devor.nl

Studiereis natuurbegraven

Nieuw trilplaat

Tijdens de studiereis Natuurbegraven naar Engeland worden zes natuurbegraafplaatsen bezocht en lezingen gevolgd. Het doel van de reis is inzicht geven in de verschillende inrichtingsprincipes van natuurbegraven.

In Engeland is natuurbegraven al 25 jaar actueel en zijn er

meer dan 250 natuurbegraafplaatsen. In Nederland zijn er slechts een aantal. De reis biedt initiatiefnemers, beleidsmakers en begraafplaatsbeheerders concrete ervaringen. Staalkaarten die richting geven bij de inrichting van een natuurbegraafplaats zijn de ruggegraat van de reis.

▸ Land in zicht / Joyce Sengers | (06) 52 06 82 03 | www.joycesengers.nl

36

Wendbare smalspoor

TuinenLandschap | 4 | 2014

CR 8, een handbediende bodemverdichter voor de aanleg van wegen en straten, heeft een nieuwe trilplaat. Hierdoor zijn de loopeigenschappen, het klimvermogen en de betrouwbaarheid van de machine verbeterd.

De machine heeft een centrigugaalkracht van 75 kN en een

gewicht van 600 kg. Rondom aangebrachte bekleding en een stabiel frame zorgen voor volledige bescherming van de ingebouwde dieselmotor. Een onderhoudsklep biedt gemakkelijke toegang. De stuurboom is in hoogte verstelbaar en de greep met rubber omrand, wat bedieningscomfort geeft.

▸ Weber Maschinentechnik | (0049) 27 54 29 80 | www.webermt.de

Kort

Onderhoud vanaf het water EasyFloat werkvlotten maken groenonderhoud vanaf het water eenvoudiger. Naast onderhoud aan tuin en oevers kan het vlot gebruikt worden als loopbrug als er materiaal aan- of afgevoerd moet worden.

De pontons bestaan uit kunstof units in een aluminium frame. Dit maakt dat EasyFloat licht in gewicht is en onderhoudsvrij. Het lichte gewicht maakt de pontons handzaam en eenvoudig mee te nemen op een aanhanger.

EasyFloat is leverbaar vanaf 1,2 x 3 m en wordt verhuurd in de standaardafmeting van 1,2 x 4,2 m. Totale hoogte van de ponton is 22 cm, met een vrijboord van 15 cm. EasyFloat is in de lengte en in de breedte koppelbaar.

M. van den Oever Boomkwekerijen heeft Bert van Hintum aangenomen als nieuwe algemeen directeur. Van Hintum zal de verdere ontwikkeling en uitbouw van het bedrijf leiden. ▸ Van den Oever Boomkwekerijen | (0411) 62 19 64 | www.mvandenoever.nl

ISO is voor een nieuwe normcommissie op zoek naar belanghebbenden uit de bos- en houtsector. De commissie, Chain of Custody of forest-bases products, gaat werken aan een mondiale norm met eisen voor de traceerbaarheid van bosproducten. ▸ NEN | (015) 269 04 35 | www.nen.nl

Stihl biedt vakhandelaars in de EU de mogelijkheid om online te verkopen. De producent van motorzagen en andere handgedragen motormachines blijft uitsluitend met de servicegevende vakhandel samenwerken, maar houdt rekening met de huidige juridische bepalingen in de EU en met het groeiende belang van het internet, ook voor de sector van de motorzagen. ▸ Stihl | (076) 524 48 88 | www.stihl.nl Frans Pladdet is de nieuwe beleidsmedewerker van Stichting Groenkeur. Pladdet volgt Joop de Vries op en gaat zich bezighouden met het beheer en onderhoud van de verschillende beoordelingsrichtlijnen. ▸ Groenkeur | (030) 659 56 63 | www.groenkeur.nl

▸ EasyFloat | (06) 12 88 75 37 | www.easyfloat.nl

Boeken In Green islands in the city laten vijfentwintig Duitse landschapsarchitecten hun favoriete tuin zien. Aanpak, visie, manier van werken, maar ook zaken als duurzaamheid van deze stedelijke tuinen komt aan bod. Het boek toont een grote verscheidenheid van mogelijke interventies van landschapsarchitectuur. ▸Green islands in the city | ISBN 978-3-86859-263-4 | €45

Bij uitgeverij Boom is de nieuwe versie van Inheemse bomen en struiken in Nederland en Vlaanderen verschenen. Het boek is uitgebreid met een omvangrijk deel over dwergstruiken. In het boek staan meer dan veertig soorten en soortgroepen beschreven, aan de hand van gedetailleerde kleurenillustraties, tekeningen en landkaarten.

In het boek Tuinrozen zijn de honderd sterkste tuinrozen bijeengebracht. Het boek is rijkelijk geïllustreerd en van elke roos zijn de specifieke eigenschappen opgesomd.

De achtergrondinformatie van de verschillende rozenfamilies, hun herkomst en wat ze geschikt maakt voor de tuin maakt dat het boek als leidraad gezien kan worden.

▸Inheemse bomen en struiken | ISBN 978-90-8953-142-1 | €39,90

▸Tuinrozen | ISBN 978-90-5877886-4 | €16,95

Experts vertellen in De kleine tuin wat een beperkt aantal vierkante meters voor mogelijkheden biedt voor het inrichten van een mooie tuin.

Mogelijkheden als planten, potten, bakken en kleine borders worden besproken en door de onderhoudtips en een plantenoverzicht wordt het boek praktisch. ▸De kleine tuin | ISBN 978-905877-530-6 | €14,95

TuinenLandschap | 4 | 2014

37

Agenda

Cursussen

Sneeuwklokjes in het duin Evenement, 16 februari, Bakkum (Castricum). ▸ www.doornduyn.nl

Tuinidee Beurs, 20 t/m 23 februari, 's-Hertogenbosch. ▸ www.tuinidee.nl

15 en 16 maart, Utrecht. ▸ www.uu.nl/botanischetuinen

Vakmanschap | vakmanschap in uitvoering Lezing, 21 maart, Houten. ▸ www.makeblijde.nl

Freisinger Gartentage 10 t/m 12 mei, Freisinger, Duitsland.

Nederlandse rondhoutveiling 22 februari, Arnhem.

▸ www.freisingergartentage.de

▸ www.bosgroepen.nl

Huis & Tuin Beurs, 27 februari t/m 2 maart, Leeuwarden. ▸ www.huis-tuin-beurs.nl

Stinzenplanten Lezing door Heilien Tonckens, 2 maart, Leiden. ▸ www.hortusleiden.nl

Dag van de stadslandbouw Congres, 14 t/m 17 mei, Utrecht. ▸ www.dagvandestadslandbouw.nl

IABR-2014 Urban by Nature Tentoonstelling over architectuur en stadslandschappen, 24 mei t/m augustus, Rotterdam. ▸ www.kunsthal.nl

Florall Beurs, 4 en 5 maart, Gent, België. ▸ www.florall.be

Fleurig Beurs, 11 t/m 15 juni, Bennekom (Ede). ▸ www.fleurig.nl

Landscape & Garden Vakbeurs voor landschap en tuin, 4 t/m 6 maart, Kiev, Oekraïne. ▸ www.pe.com.ua

Stinzenplanten en andere vroege bloeiers Zondagwandeling, 9 maart, Leiden. ▸ www.hortusleiden.nl

House and Garden Beurs voor tuin- en landschapsinrichting, 13 t/m 16 maart, Moskou, Rusland. ▸ www.garden-expo.ru

Afrikaanse liefdeslelie en meer Afrikaanse schonen Bollenweekend,

Festival of Plants 13 t/m 15 juni, 13, 14 september, Heers, België. ▸ www.hex.be

Dromen in Zuid-Limburgse tuinen Open tuinen, 14, 21, 22 juni, Zuid-Limburg. ▸ www.zuidlimburgsedroomtuinen.nl

GaLaBau Beurs, 17 t/m 20 september, Nuremberg, Duitsland. ▸ www.galabau-messe.com

Green Expo Vakbeurs voor de groenprofessional, 21 t/m 23 september, Gent, België. ▸ www.green-expo.be

Snoeicursus fruitbomen 15 februari, Liempde. ▸ www.debrabantseboerderij.nl

Green survival Lezing, 26 februari, 12 maart, 23 april, Leiden, Den Haag (23/4). ▸ educatie@hortus.leidenuniv.nl

ProEmissie en emissiebeperking Verleningsbijeenkomst spuitlicentie, 27 februari, Lunteren. ▸ www.veluweplant.nl

Inleiding tot de dendrologie Start twaalfdelige cursus, 28 februari, Velp. ▸ www.dendrologie.nl

Dendrologie Start zesdelige gevorderdencursus, 28 februari, Velp. ▸ www.dendrologie.nl

Ruimtelijk tekenen Vierdaagse cursus, start 1 maart, Utrecht. ▸ www.tuinontwerpen3d.nl

Rozensnoeidagen 1, 8, 15, 22, 29 maart, Zutphen, Zeist (22/3), Soest (15 en 22/3), Wassenaar (22/3). ▸ www.dewilde.nl

Inspiratiedagen Driedaagse cursus, 3 maart, Apeldoorn. ▸ www.ontwerpinstituut.nl

Begroten voor hoveniers Zevendaagse cursus, 3 maart, Alkmaar. ▸ www.onderwijsgroepnwh.nl

Effectief leidinggeven voor uitvoerders en opzichters Cursus,

4 maart, Deil en Heerenveen. ▸ www.groenetechnieken.nl

Beeldbestekken Cursus, 5 maart, 10 december, Arnhem. ▸ www.crow.nl

Sketchup Vierdaagse basiscursus, start 5 maart, 2 april, 30 april, Capelle aan den IJssel. ▸ www.tuinontwerpen3d.nl

Het beeld huiten; buiten beeld?

Platform Groen Erfgoed over tuinsculptuur, 5 maart, Amersfoort. ▸ www.cultureelerfgoed.nl

Inleiding tot de dendrologie Start twaalfdelige cursus, 6 maart, Amsterdam. ▸ www.dendrologie.nl

Dendrologie Start zesdelige gevorderdencursus, 6 maart, Amsterdam. ▸ www.dendrologie.nl

Natuurlijk spelen Bijeenkomst CROW, 6 maart, Molenwaard. ▸ www.levende-stad.nl

Hoe kunnen steden slimmer profiteren van internet? College Tour, 6 maart, Amersfoort. ▸ www.kennislabvoorurbanisme

Sketchup Terugkomdag, 7 maart, Utrecht. ▸ www.tuinontwerpen3d.nl

EHBO herhaling Cursus, 10 maart, Alkmaar. ▸ www.onderwijsgroepnwh.nl

Colofon Tuin en Landschap is een tweewekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia, Issnnummer 016 533 50 Schipholweg 1 Postbus 9324, 2300 PH Leiden www.tuinenlandschap.nl Secretariaat: Linda Laman en Alice Hoogenboom (071) 565 96 78 tuinenlandschap@hortipoint.nl

Redactie Bakker hoofdredacteur 06 35 11 56 17 / wbakker@hortipoint.nl ▸ Peter Bennink vakredacteur (071) 565 96 53 / pbennink@hortipoint.nl ▸ Ralph Mens vakredacteur (071) 565 96 52 / rmens@hortipoint.nl ▸ Miranda Vrolijk vakredacteur (071) 565 96 56 / mvrolijk@hortipoint.nl ▸ Alice Hoogenboom redactie-assistent (071) 565 96 79 / ahoogenboom@hortipoint.nl ▸ Gerdien de Nooy fotograaf ▸ Marrit Molenaar, Jenny Mostert, Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker bureauredacteuren ▸ Bert Hassing, John Jennissen vormgevers ▸ Wendy

▸ Basisvormgeving

38

TuinenLandschap | 4 | 2014

Gerrie van Adrichem

Abonnementenservice Aanvraag en wijziging abonnement naar BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld (0342) 49 48 44 abonnementen@bdu.nl Abonnementsprijs per jaar: €240 (excl. 6% btw). Studenten en scholieren €180 (25% korting, excl. btw). Buitenlandse abonnees betalen een toeslag voor portokosten.

Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan, lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 2 maanden voor de vervaldatum is opgezegd bij de abonnementenservice. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement kan contact worden opgenomen met de abonnementenservice.

Voor inhoudelijke vragen en opmerkingen en voor vragen aan externe auteurs kunt u contact opnemen met de redactie.

Exploitatie BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia ▸ Wiljo Klein Wolterink mba uitgever (0342) 49 42 63 Advertentie-exploitatie BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia ▸ Gert-Jan Bloemendal media adviseur (0342) 49 48 07 / g.bloemendal@bdu.nl ▸ Ron van de Hoef verkoopleider (0342) 49 42 63 / r.v.d.hoef@bdu.nl Druk BDUprint

©BDUmedia, 2011 Alle rechten voorbehouden Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Algemene voorwaarden op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld; evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

Lezers worden met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Foto Ronald Bakker

Groene Gast

Paul Wilms Floet Wat bent u aan het doen? ,,Ik sta in de katholieke kerk in Driehuis, dat is vlak naast Velserbroek waar ik mijn bedrijf heb.

Achter in de kerk heb ik een deel opnieuw bestraat omdat er banken zijn weggehaald, vanwege de terugloop aan kerkgangers. Het gaat om zo’n 45 m2, die heb ik bestraat met betontegels van 60 bij 60 cm, een slijtvaste tegel met het uiterlijk van natuursteen. Dat past in het geheel van deze monumentale kerk die rond het einde van de 19e eeuw is gebouwd. Ik heb de tegels ingevoegd met een mengsel van epoxyhars en voegenzand, dat moet 78 uur uitharden. Om te voorkomen dat de lijmresten uitvloeien in de tegels, houd ik de boel vochtig.’’

Paul Wilms Floet is hovenier en gevestigd in Velserbroek

Hoe komt u aan deze klus? ,,Via mijn vader, die is hulpkoster

in deze kerk, hij is daar een paar ochtenden per week om klusjes te doen. De kerk wil van de ruimte die nu achterin is ontstaan een multifunctionele ruimte maken, dat er tafels en stoelen neergezet kunnen worden zodat de mensen na de dienst bijvoorbeeld koffie kunnen drinken.’’

Is het binnen straten anders dan buiten straten? ,,Nou, dat komt in dit geval op hetzelfde neer. De kerk is op zand gebouwd, er zijn wel stukken met beton, maar die liggen onder de looppaden. Dus net als bij een normaal terras in de tuin heb ik gewoon in straatzand gestraat.’’

Een mooie klus om in de winter te doen! ,,Ja, het is mooi binnenwerk. Ik heb de klus daarom ook een hele tijd uitgesteld, in afwachting van echt winters weer zoals we dat de voorgaande drie, vier winters hebben gehad. Maar ja, het blijft maar zacht, daarom hebben we de klus uiteindelijk toch maar uitgevoerd.

Volgens mij wel in de koudste week die we tot nu toe hebben gehad, maar vergeleken met voorgaande jaren mag dat geen naam hebben.’’

Straat u ook veel in particuliere tuinen? ,,Helaas wel. We krijgen vaak de opdracht om de hele tuin maar vol te straten. Dat vind ik jammer en daar worden we ook geen goede hoveniers van. Want bestrating en groen, dat zijn twee heel verschillende takken van sport. Het liefst leg ik groene tuinen aan, die we dan in de jaren daarna in onderhoud hebben, zodat je de tuinen ziet groeien en veranderen.’’ <

TuinenLandschap | 4 | 2014

39