TEL_13-2014

13 Vakblad voor de groenvoorziening | 36e jaargang | 19 juni 2014

Jong geleerd

13A Vakblad voor de groenvoorziening | 36e jaargang | 19 juni 2014

Volop variatie in Spiraea japonica

Dromend van Holland

Onderhoudsarme notaristuin Online gereedschap kopen Elf nieuwe festivaltuinen op Appeltern

Voorplaat.indd 1

16-06-14 13:27

Joep Hikspoors Tuinen, Griendtsveen

GEZONDER EN ZUINIGER WERKEN MET 4-TAKT EN LITHIUM-ION

OOK LEVERBAAR IN 36V UITVOERING t "$ -(&)

Makita Nederland B.V., Park Forum 1101, 5657 HK Eindhoven, Tel. 040 - 20 6 40 40, Fax 040 - 206 40 96

562319.indd 2

13-6-2014 16:19:15

Inhoud

Nummer 13 | 19 juni 2014

Nieuws 4 5 6 7 8 9

Eerste Kamer bezorgd over groen onderzoek Inkomen vrouwen mbo-groen het laagst Bredere toelating voor Dutch Trig Grote gemeenten willen meer groen in de stad Aziatische essenprachtkever in aantocht Tuin en Landschap online

Sortiment 12 Lage Clematis 14 Combineren met Clematis 16 Voldoende variatie in Spiraea japonica 12

Bedrijf en Organisatie 20 Kinderen in de hoofdrol bij burgerparticipatie Berkelland 25 Zo-zit-dat: Onduidelijkheid over percentage btw bij jaarrekening

Ontwerp en Inrichting

Foto voorplaat Fotobureau Kistenmaker

26 Onderhoudsarme tuin rondom notariskantoor 20

Aanleg en Onderhoud 30 Keramische tegels leggen 35 Werk in uitvoering: Egaliseren tuin

Machines en Gereedschap 36 Iseki SRA scheelt uren werk met de bosmaaier

Service 26

41 42 44 45

Gespot: Online gereedschap kopen Leveranciersnieuws Agenda I Colofon Groene Gast: Hans Pijla

36

TuinenLandschap | 13 | 2014

Inhoud.indd 3

3 16-06-14 13:51

Nieuws

Kinderen tuinieren op de vierkante meter Foto Groei & Bloei

Eerste Kamer bezorgd over groen onderzoek

Kinderen uit groep 1 en 2 van christelijke basisschool De Piramide in Utrecht leggen samen met hoveniers van Jos Scholman Groen uit Nieuwegein de laatste hand aan de nieuwe vogel- en vlindertuin op het schoolplein. De Piramide is een van de 22 Nederlandse basisscholen met het predikaat Gezond schoolplein. De vierkantemetertuin met Lupine, kattenstaart, Buddleja en Viburnum wordt aangelegd in het kader van de Nationale Tuinweek. Met als motto ’Tegel eruit, plant erin’ wordt de actie door Groei & Bloei, VHG en IVN ondersteund. Doel is actief tuinieren in Nederland en Vlaanderen te bevorderen. <

De Eerste Kamer is bezorgd over het wegvallen van publiekrechtelijke bedrijfsorganisaties (PBO’s) zoals het Productschap Tuinbouw. Met name op gebied van onderzoek is sprake van een „desastreuze ontwikkeling”.

De Eerste Kamer debatteerde vorige week over het verdwijnen van de PBO’s per 1 januari 2015. Mede namens de fracties CDA, D66, GroenLinks en PvdA sprak VVD-senator Schaap zijn zorgen uit over de financiering en uitvoering van onderzoek voor de agrarische sector.

Zo dreigt een braindrain bij Wageningen UR. In een brief schrijft de universiteit dat het onderzoeksbudget met €20 miljoen dreigt in te krimpen, waardoor 130 fte aan onderzoeksvolume zal verdwijnen.

Het topsectorenbeleid blijkt in de praktijk het wegvallen van onderzoeksopdrachten via de productschappen niet op te kunnen vangen. Het gaat veelal om kleine initiatieven die niet

de gewenste volumes opleveren.

Schaap vindt het ook onwenselijk dat onderzoeksresultaten niet langer voor de hele sector beschikbaar komen, maar uitsluitend ter beschikking van de initiatiefnemer staan. Volgens de VVD-senator levert dit een „zeer riskante situatie op voor een sector die zo uitermate afhankelijk is van onderzoek en innovatie”.

Verordening Minister Kamp van Economische Zaken stelde dat het wegvallen van PBO’s kan worden opgevangen door producentenorganisaties en brancheorganisaties. Een Europese verordening maakt het mogelijk om voor belangrijke zaken als onderzoek en innovatie een algemeenverbindendverklaring af te geven. Hierdoor kan vanuit een brancheorganisatie binnen een bepaalde sector collectieve financiering worden afgedwongen. <

Commentaar

Konijn Het was een merkwaardige vertoning in de Eerste Kamer begin juni. De senaat debatteerde over de opheffing van de productschappen. VVD-senator Schaap bevroeg VVD-minister Kamp kritisch over de opheffing van de schappen die door oud-VVD-Kamerlid Aptroot in gang is gezet. Volgt u het nog?

Het wordt allemaal nog merkwaardiger. Nu de productschappen zo goed als ontmanteld zijn, schrikt de politiek toch een beetje van de gevolgen. Met name op onderzoeksgebied is er sprake van een heuse kaalslag. Regeren is vooruitzien, maar de meeste politici blijken er een vreemd soort kortetermijnvisie op na te houden. Want dat zaken als onderzoek en promotie op de helling zouden gaan, kon je al van verre aan zien komen natuurlijk.

Minister Kamp toverde echter nog een konijn uit de hoge hoed. Het is dankzij een Europese verordening namelijk mogelijk om via een branche- of

4

TuinenLandschap | 13 | 2014

NieuwsPag_4-5_A_def.indd 4

producentenorganisatie collectieve financiering van onderzoek of andere maatregelen af te dwingen. De productschappen worden dus aan de voordeur afgeschaft, maar via de achterdeur wordt collectieve financiering weer binnengelaten.

Overigens is er nog een reden waarom onderzoeksinstellingen met teruglopende opdrachten te maken hebben. Veel bedrijven die nu het onderzoek direct uit eigen zak moeten betalen, laten onderzoeksprojecten liever uitvoeren door goedkope studenten van de hoge school dan door een dure onderzoeksinstelling. Instellingen hebben te lang in een luxe positie geleefd waar de opdrachten ze kwamen aanvliegen via het PT, gefinancierd met verplichte heffingen. Die tijd is voorbij. Dat die instellingen nu moeten inkrimpen is logisch. Tegelijk komt er zo ook ruimte voor nieuwe initiatieven op gebied van onderzoek en promotie. En daar is toch niets mis mee?

Ralph Mens vakredacteur

16-06-14 13:40

Inkomen vrouwen mbo-groen het laagst Vrouwen met een groene mboopleiding hebben vijf jaar na hun diploma een lager inkomen dan vrouwen die een andere mbo-opleiding hebben gevolgd.

Het inkomen van de man is te vergelijken met dat in de sectoren techniek, economie en zorg. Dat blijkt uit een scholierenonderzoek van de Algemene Rekenkamer.

In het onderzoek ’Check je rendement’ zijn kosten en opbrengsten van de middelbare, hogere en wetenschappelijke opleidingen in kaart gebracht. Hierbij is gekeken naar zowel de publieke kosten en baten als naar de private.

Vrouwen verdienen, ongeacht hun opleiding, in alle sectoren gemiddeld minder dan hun mannelijke collega’s. Ook in het groene vakgebied liggen de salarissen van vrouwen lager dan die van de mannen. Daarbij

zijn zij vaker werkloos.

Een opvallend resultaat uit het onderzoek is dat vrouwen die de ’groene’ beroepsopleidende leerweg (BOL) of de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) hebben gevolgd, een lager inkomen hebben ten opzichte van vrouwen met een andere mbo-opleiding. Het maakt daarbij niet uit of het gaat om niveau 1 en 2 of niveau 3 en 4.

De inkomens van mannelijke groene mbo’ers zijn daarentegen vergelijkbaar met die van mannelijke mbo’ers in de sectoren economie, techniek en zorg.

Wat het verschil veroorzaakt, is niet eenvoudig te verklaren. „In de groene sector werken we met een heldere waarderingssystematiek op basis van functieprofielen met bijbehorende loongroepen conform de Cao voor het hoveniers-bedrijf. Het

takenpakket en de verantwoordelijkheden die een individuele werknemer heeft, kunnen wellicht tot een verschil in salariëring leiden. Maar er zou verder onderzoek naar moeten worden gedaan om te weten wat daadwerkelijk de oorzaak is tussen de salarisverschillen van mannen en vrouwen en tussen vrouwen in verschillende sectoren”, aldus Richard Maaskant van de VHG. In het hoger onderwijs liggen de inkomens van de vrouw eveneens lager. Zij verdient minder dan haar vrouwelijke collega in de sectoren economie, techniek en zorg, maar meer dan die in de sector kunst, taal en cultuur. Wat in het hoger onderwijs verder opvalt, is dat een man met een groene hbo-opleiding gemiddeld iets meer salaris heeft dan iemand die een wetenschap-

pelijke opleiding heeft genoten.

De werkeloosheid ligt ruim tweederde hoger bij universitair geschoolden.

Publieke kosten Ook in de publieke kosten en baten is een verschil waar te nemen. De groene opleidingen worden vanuit het ministerie van EZ bekostigd en wijken af van de andere middelbare en hogere onderwijsinstituten.

Een leerling in het mbo kostte de overheid in 2012 gemiddeld €6.800, maar deelnemers aan het groene mbo gemiddeld €5.500 (€6.024 voor bol-leerlingen en bijna €3.500 voor bbl’ers). De groene hbo’ers zijn daarentegen duurder voor de overheid dan de overige hbo’ers, respectievelijk €8.398 versus €6.155 Groene wo’ers waren gemiddeld ook duurder, €7.800 om €6.200. <

Tuinenfestival Appeltern geopend Foto Miranda Vrolijk

Het tuinenfestival van de Tuinen van Appeltern is zaterdag 7 juni officieel geopend. Er zijn elf nieuwe tuinen ingericht aan de hand van het thema ’Dromend van Holland’. Dat is er één meer dan voorgaande jaren. Volgens Appeltern-directeur Ben van Ooijen (linksonder in bloemetjespak) en curator Michel Lafaille (met microfoon) mocht die elfde niet ontbreken omdat de elf tuinen samen de diversiteit aan inzendingen tonen. Behalve de nieuwe tuinen zijn tot eind november ook de tien van vorig jaar te zien.

Toen hebben de ontwerpers aan de hand van het thema ’De Uitdaging’ tien tuinen een metamorfose gegeven. Lees meer over het tuinenfestival in het speciale themanummer 13A. <

TuinenLandschap | 13 | 2014

NieuwsPag_4-5_A_def.indd 5

5 16-06-14 13:40

Nieuws

Bredere toelating voor Dutch Trig en verlenging van de toelating moeten worden ingediend volgens de zonale procedure.

Daarbij treedt één lidstaat op als zonale rapporteur (ZRMS).

Deze lidstaat beoordeelt de aanvraag voor alle lidstaten waarvoor de aanvraag is bedoeld (zgn. ’concerned Member States’, cMS).

Foto Alpha Communications

Het Ctgb heeft de toelating van Dutch Trig op verzoek van toelatingshouder BTL Bomendienst per 30 april 2014 ingetrokken.

Het betreft een administratieve handeling in de procedure voor ’zonale toelating’ van het middel tegen iepziekte. Het middel mag voorlopig nog gewoon toegepast worden.

Middel Het Ctgb heeft een aflevertermijn vastgesteld tot 1 november 2014 en een opgebruiktermijn tot 1 november 2015.

Hierdoor kan Dutch Trig in de seizoenen 2014 en 2015 gebruikt worden op basis van de ’oude’ licentie.

Vanaf 2016 moet Dutch Trig worden toegelaten via zonale toelating. Dat betekent dat het middel eenvoudiger toe te passen zal zijn in nieuwe landen.

Aanvragen voor nieuwe toelatingen, majeure wijzigingen van bestaande toelatingen, uitbreidingen van de toelating

Dutch Trig wekt resistentie op bij de boom tegen iepziekte.

Dat werkt hetzelfde als een inenting. Een kleine hoeveelheid van een ziekteverwekker, bij Dutch Trig een ongevaarlijke vorm van Verticillium, activeert het afweersysteem van de boom. Als de boom later wordt aangevreten door besmette iepenspintkevers is hij beter in staat de aanval af te weren.

De injectie met het middel moet jaarlijks worden herhaald, omdat vrijwel al het levende materiaal (90%) en dus ook de activiteit bij de iep in de buitenste jaarring zit. <

Prinses Beatrix opent eerste Nationale Tuinweek Prinses Beatrix gaf vorige week op het Sint Agathaplein in Delft het startsein voor de Nationale Tuinweek. Samen met schoolkinderen plantte zij een krentenboompje en zomerbloeiers op het historische plein. Daarna kreeg ze een rondleiding langs pop-uptuintjes in bakfietsen met verschillende streekgebonden bloemen en planten. De tuinweek wordt dit jaar voor het eerst gehouden. In het weekend van 21 juni wordt het evenement afgesloten met het nationale Open Tuinenweekend waarin tuinbezitters hun tuin openstellen voor publiek. <

c o l u m n

Bamboefiel Vroeger durfde hovenier Kees er niet voor uit te komen maar tegenwoordig vertelde hij het gewoon overal, zelfs op de voetbalclub: „Ik ben bamboefiel.”

Jarenlang had een taboe geheerst op bamboe. De planten zouden alles overwoekeren en zelfs funderingen van huizen optillen. Inmiddels wisten veel meer consumenten dat lang niet alle bamboesoorten woekeraars zijn en was het best een geliefde tuinplant.

Hij lichtte zijn klanten goed voor: „Er zijn polvormers en lopers. De polvormers blijven mooi op hun plek, daar hoef je niet voor te vrezen. De lopers maken wortelstokken en die willen nog wel eens aan de wandel gaan.’’ Kees paste meestal polvormers toe in zijn tuinen, dat leidde nooit tot problemen. Zo’n 400 verschillende bamboesoorten konden groeien onder Nederlandse omstandigheden. Het waren doorgaans geen lastige tuinbewoners; wat mest en water en ze deden het overal. Kees was gefascineerd door de

6

TuinenLandschap | 13 | 2014

NieuwsPag_6-7B.indd 6

groeiwijze van de wintergroene planten. Vooral de kleuren van de stelen van verschillende soorten vond hij heel bijzonder. „Het geritsel van de blaadjes van bamboe klinkt als muziek in uw oren en werkt heel rustgevend’’, vertelde de hovenier zijn klanten. Een paar jaar geleden werd Kees lid van The European Bamboo Society Nederland. Dat lidmaatschap leverde hem veel op: er werden excursies georganiseerd, drie keer per jaar verscheen een tijdschrift en het gaf hem gratis toegang tot bamboetuinen van leden. Het had zijn bamboeleven aangenaam verbeterd. Inmiddels ging de fascinatie voor bamboe van Kees veel verder dan alleen de toepassing als tuinplant. Zo had hij onlangs bij een klant een vlonderterras gebouwd van bamboe. Dat zag er prachtig uit. ’s Ochtends smeerde hij zijn boterhammen op een bamboeplank. En als hij ’s avonds voor een offertebespreking naar klanten ging, had hij een koffertje bij zich van bamboe.

Bart Hoes tuinontwerper Jack van Haperen ontwerper/hovenier Ruud Vermeer hovenier

Jack van Haperen sales@formaverde.nl

16-06-14 13:40

Grote gemeenten willen meer groen in de stad Vorige week zijn ook in Amsterdam en Den Haag de coalitieonderhandelingen afgerond.

Een mooi moment om te kijken hoeveel van de groene plannen uit de verkiezingsprogramma’s in de collegeakkoorden zijn terechtgekomen.

„Door het sterk vergroenen van de openbare ruimte maken we de stad aantrekkelijker om in te wonen, te werken en te verblijven”, staat in het collegeakkoord van Amsterdam. „We gaan inzetten op extra groenstroken, groene ’lopers’ en het creëren van een openbare ruimte die uitdaagt om te bewegen. Daarnaast creeren we nieuwe plekken voor stadslandbouw en volkstuinen, bijvoorbeeld aan de rafelranden van de stad.”

Den Haag Den Haag wil mooi groen in de buurt voor een prettige woonomgeving. „Veel mensen willen iets bijdragen aan het groen in

Groningen

Nijmegen

Het doel van het nieuwe Groningse college is de biodiversiteit te vergroten: „We lossen knelpunten in de stedelijke ecologische structuur op zodat dieren zich door de stad kunnen bewegen. Dankzij de verbindingen tussen groengebieden kunnen bijvoorbeeld eekhoorns en egels zich al redelijk goed door de stad verplaatsen. We willen deze verbindingen versterken.” De coalitie gaat door met het stimuleren van moestuinieren.

Rotterdam

Arnhem

Het college van Nijmegen gaat werken aan een duurzame en groene stad. Zo moet er meer verbinding komen tussen de groene omgeving, parken en stedelijk groen door het ontwikkelen van ’groene linten’. Ook wordt gestart met de uitvoering van het 10.000 bomenplan. Deze ecologische verbindingszones voor flora en fauna vragen om gevarieerde en waar mogelijk, eetbare beplanting ter bevordering van de biodiversiteit. Stadslandbouw wordt gestimuleerd.

Een van de opvallende zaken uit het collegeakkoord van Rotterdam is een groenquotum voor nieuwbouwwijken.

Minstens 50% van de nieuwe wijken moet uit groen bestaan.

In het akkoord staat verder dat er een nieuw stadspark in de buurt van het centrum moet komen. In de binnenstad moeten parkeerplaatsen waar mogelijk worden vervangen voor groen. Ook langs de oevers van de Maas en het gebied van de Rotte moet meer groen komen.

In het collegeakkoord van Arnhem staat dat de stad groen blijft en daar ook geld voor wordt vrijgemaakt. „Groen is een grote kwaliteit van de stad.

Het ziet er goed uit, zorgt voor lucht in de stad, geeft dieren de ruimte en verkoelt.” Ook Arnhem gaat voor burgerparticipatie. „Bewoners kunnen gemeentelijke terreinen groen invullen, zodat ze niet langer braakliggen. Wie rond een boom bloembollen plant of bij z’n huis een geveltuintje wil maken, is welkom.”

Apeldoorn Volgens het college van Apeldoorn is groen meer dan alleen een natuurlijke versiering. „Groen brengt mensen bij elkaar, draagt bij aan de gezondheid en verhoogt de waarde van de leefomgeving.” Ook Apeldoorn betrekt de bewoners in haar plannen „We vergroenen de binnenstad en behouden het groene karakter in de wijken. Tegelijkertijd stimuleren wij buurtbewoners hun woonomgeving zelf mooier te maken.” <

Stationsgebied Sloterdijk wordt groen De pas geplante bomen, heesters en vaste planten op het Orlyplein in Amsterdam krijgen momenteel dagelijks extra water. Het plein voor treinstation Sloterdijk ondergaat een transformatie: van een stenen plein wordt het een groene plek waar het aangenaam vertoeven is. De tram- en bushaltes zijn verplaatst naar de achterzijde van het station. Het project is de start van de transformatie van het kantorengebied rondom het station naar een werken verblijfsgebied. Met het opwaarderen van de openbare ruimte moeten de verblijfsmogelijkheden van dit grootste bedrijventerreinen in Nederland verbeteren. <

Foto Ronald Bakker

Foto Alpha Communications

Amsterdam

hun buurt. Daarom maken we met buurtbewoners een kader voor de aanleg en het onderhoud van hun buurtgroen. De gemeente maakt daarbij zoveel mogelijk ruimte voor wat bewoners belangrijk vinden.

Participatie bij het onderhoud en beheer omarmen wij en de roep om eigenaarschap door adoptie of koop van snippergroen beantwoorden we volmondig met ’ja’.” De omstreden kap van 200 bomen op de Laan van Meerdervoort wordt afgeblazen.

TuinenLandschap | 13 | 2014

NieuwsPag_6-7B.indd 7

7 16-06-14 13:41

Nieuws

In Noord-Amerika wordt de Aziatische essenprachtkever al beschouwd als de meest verwoestende plaag ooit. Gezien de mate van verspreiding zal de kever vroeg of laat ook in Nederland arriveren.

De Aziatische essenprachtkever (Agrilus planipennis) is in 2002 voor het eerst aangetroffen in Noord-Amerika. Inmiddels hebben larven van de kever tientallen miljoenen essen dodelijk aangevreten. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat de meeste infecties beginnen doordat mensen aangetaste essen, zowel plantmateriaal als dood hout, verplaatsen naar gebieden zonder aantastingen.

EU verwacht vroeg of laat een introductie van de essenprachtkever

Alle essen die inheems zijn in Noord-Amerika (Fraxinus americana, F. nigra en F. pennsylvanica) zijn vatbaar. De Amerikanen zoeken een oplossing in het natuurlijke leefgebied van A. planipennis: het noordoosten van Azië. Hier wordt de kever onder controle gehouden door drie soorten sluipwespen die momenteel in de VS worden onderzocht op bruikbaarheid.

De Aziatische essenprachtkever is hoogstwaarschijnlijk in Noord-Amerika geïntroduceerd via verpakkingsmateriaal van essenhout uit Azië. In mei vorig jaar trof de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) bij een partij natuursteen uit Vietnam een dode prachtkever aan van een ander soort.

A. planipennis is tot dusver nooit in de EU aangetroffen, maar het organisme is sinds 2010 door de EU wel gereguleerd als schadelijk organisme. Die wet-

geving wordt dit jaar bovendien nader aangescherpt, omdat de EU zich zorgen maakt om een geleidelijke verspreiding vanuit Rusland. In 2005 is de kever namelijk aangetroffen in Moskou.

Hij was mogelijk meegereisd met essen die uit Canada waren geïmporteerd.

Volgens de NVWA veroorzaakt de kever inmiddels ook in Moskou veel schade aan essen, en ook de Europese es (F. excelsior) bleek gevoelig te zijn, maar niet in zulke mate als bijvoorbeeld F. pennsylvanica.

Het verspreidingsgebied wordt langzaam groter; de kever zou al in de buurt van grensgebieden met Oekraïne zijn vastgesteld. Tot aan de EU-grens is die verspreiding niet te stoppen, omdat Rusland A. planipennis niet als quarantaine-organisme beschouwt en daarom geen maatregelen neemt. De EU verwacht dus vroeg of laat een introductie van de kever. <

Foto David Cappaert (Bugwood.org)

Aziatische essenprachtkever in aantocht

De Aziatische essenprachtkever (Agrilus planipennis).

vhg

Deze kolom valt onder redactionele verantwoordelijkheid van vhg.

Pop-up Vorige week vond de officiële opening plaats van de Nationale Tuinweek. Vereniging Groei & Bloei heeft het initiatief voor dit prachtige event genomen. De opening vond plaats op het Sint Agathaplein bij het Prinsenhof in Delft. Een unieke locatie in het hartje van de stad, waar monumentaal groen de historische gebouwen omzoomt.

Alle afdelingen van Groei & Bloei presenteerden zich er op een ludieke wijze met een pop-up tuin in de bakfiets. In elke bak andere kleuren bloemen en elk met een ander enthousiast verhaal van de vrijwilligers. Prinses Beatrix woonde als beschermvrouwe de feestelijke opening bij. Zij plantte bij wijze van ope-

8

TuinenLandschap | 13 | 2014

NieuwsPag_8-9.indd 8

ningshandeling, samen met een aantal schoolkinderen, een vruchtrijke krentenboom op het binnenplein van het Prinsenhof. Daarmee gaf zij ook de aftrap voor de actie ’Tegel eruit, plant erin!’

De komende weken wordt op 22 schoolpleinen dwars door het land een oppervlak van 1 m2 stoeptegels gelicht en vervangen door groen. Deze mini-tuin, die als het ware uit het steen komt op ploppen, is een gezamenlijke actie van Groei & Bloei, IVN en VHG. Samen laten we zien hoe belangrijk groen is voor de ontwikkeling van kinderen. Een basisschool in Utrecht zal de primeur hebben. Ik ben benieuwd hoe de kinderen zullen reageren!

Egbert Roozen directeur vhg e.roozen@vhg.org

16-06-14 13:50

Tuin en landschap o

nline

www. tuinenlandschap. nl

Van onderstaande berichten staat een uitgebreide versie op de site van TuinenLandschap

Diverse uitbraken van eikenprocessierups

Annette Baerveldt @ABaerveldt Drukke week afgesloten met opening natuurspeelplaats in #velserbroek is mooi geworden en werd direct druk gebruikt!

Op diverse plaatsen zijn uitbraken van eikenprocessierupsen gemeld. Dat schrijft Kenniscentrum Eikenprocessierups.

’Aandacht voor groene bedrijfsterreinen neemt toe’

Gerrit Vlaskamp @GerritVlaskamp Mocht u wat meer over mij en mijn tuinen willen weten, binnenkort geeft mijn biografe rondleidingen in het Fries...

De aandacht voor groenere bedrijfsterreinen neemt toe schrijft Royal HaskoningDHV op haar website. Bedrijven investeren om hun groene imago te versterken.

Djorn Noordman @DjornNoordman Haagse coalitie blijft investeren en heeft grote ambities als het om de vergroening van de stad gaat #Groendoetgoed

Samenwerking SIGHT Landscaping en Gresbo SIGHT Landscaping en Inclusief Gresbo hebben een samenwerkingsovereenkomst getekend. De bedrijven bundelen hun krachten op gebied van personeel, acquisitie en inkoop.

Djorn Noordman @DjornNoordman En ook Amsterdam gaat #OpenbareRuimte sterk vergroenen

Dijksma komt met pact voor groenonderwijs

Vario Grass @VarioGrass Vlak voor de aftrap deze grote tuin in Duitsland speelklaar maken met maar liefst 500 m2 Royal Grass! #kunstgras...

Staatssecretaris Dijksma wil een pact sluiten met het groene onderwijs en het bedrijfsleven. Hierin moeten afspraken komen over optimale samenwerking tussen onderwijsinstellingen en bedrijfssectoren.

Buitendiensten grote steden staken Medewerkers van de gemeentelijke buitendiensten in Amsterdam, Utrecht en Groningen legden drie dagen het werk neer. Zij staken om een nieuwe cao af te dwingen.

Eerste Kamer bezorgd over onderzoek tuinenlandschap.nl De Eerste Kamer is bezorgd over financiering van onderzoek nu het PT ophoudt te bestaan. Zo ziet Wageningen het budget met €20 miljoen krimpen. Dit is een bedreiging voor de groensector.

Veertig jaar oude gymzaal krijgt groene gevel

Discussieer mee in de tuinenlandschap-groep

92% zei ja tegen de stelling: Foto Sempergreen

’Groensector moet nu al betrokkenheid bij Floriade 2022 tonen’ Stem mee over de volgende peiling:

’Onverteerbaar dat vrouwen met groene opleiding minder verdienen dan hun mannelijke collega’s’

Een veertig jaar oude gymzaal in de Utrechtse wijk Kanaleneiland is duurzaam gerenoveerd. Sempergreen Vertical Systems leverde de voorbegroeide Flexipanels. Winterharde planten voor zon- en schaduwlocaties vormen de basis.

ap

an

h dsc

Bij sommige artikelen in dit blad staan icoontjes, deze verwijzen naar extra informatie op de website Foto’s

Filmpjes

Dossiers

Documenten en links naar websites

Praat mee

nL ine

f

ie r b s uo eer euw n on Ni Ab e pd

Tu

TuinenLandschap | 13 | 2014

NieuwsPag_8-9.indd 9

9 16-06-14 13:50

562320.indd 10

13-6-2014 16:20:32

De gemeente Hilversum zoekt een resultaat- en oplossings-gerichte

Beheerder / Inspecteur (m/v) voor de afdeling Openbare Ruimte, Team Beheer & Onderhoud.

Wat ga je doen?

In deze functie controleer en toets je de kwalitatieve en kwantitatieve aspecten van de uitvoering van de contracten.

Je bent aanspreekpunt voor de uitvoerders van de opdrachtnemer en voor bewoners inzake beheer en onderhoud groen, reiniging en/of servicewerkzaamheden.

Jij beschikt over: • ervaring en kennis op het vakgebied groen en/of reiniging; • kennis van RAW; • goede schriftelijke en communicatieve vaardigheden; • minimaal een MBO vakopleiding/MBO management en beleid buitenruimte of gelijkwaardig.

Waar kom je terecht?

Wij bieden je een uitdagende baan, een informele en collegiale werksfeer binnen een gemotiveerd team waarin je de ruimte krijgt om je kwaliteiten ten volle te benutten.

Wat bieden wij?

Het gaat om een functie voor 36 uur per week met een salaris van maximaal € 3.103 bruto per maand (schaal 8).

Daarnaast bieden wij prima secundaire arbeidsvoorwaarden.

Meer weten of direct solliciteren?

Voor inhoudelijke informatie over de functie en de sollicitatieprocedure kun je terecht bij Rob Scheper, teammanager Beheer & Onderhoud.

Hij is bereikbaar op telefoonnummer (035) 629 2591.

We ontvangen je sollicitatie graag digitaal via www.hilversum4talent.nl of per e-mail via sollicitatie@hilversum.nl, onder vermelding van het vacaturenummer 14015. Wil je per brief solliciteren?

Gebruik dan het volgende adres: Gemeente Hilversum, Administratiehuis Personeelszaken, Postbus 9900, 1201 GM Hilversum.

De sluitingsdatum van deze vacature is 3 juli 2014.

Acquisitie naar aanleiding van deze vacature wordt niet op prijs gesteld.

562321.indd 11

13-6-2014 16:20:56

Sortiment

Lage Clematis De hoog klimmende Clematis is geliefd om pergola’s mee te versieren.

Maar er zijn ook vaste planten, halfheesters en matig hoog klimmende heesters die zeer bruikbaar zijn. Ze zijn sterk, bloeien lang en hebben geen last van de verwelkingsziekte.

Tekst en beeld Modeste Herwig, Trevor Sims, Tim Sandall, Terry Jennings

D

e bloemen van deze Clematis zijn niet zo groot als die van de hoog klimmende variëteiten, maar ze verschijnen in grote hoeveelheden in clusters bij elkaar.

Het blad is decoratief, de bloeiperiode is lang en bij veel soorten volgen sierlijke zaadpluizen.

Deze bladverliezende soorten Clematis zijn prima borderplanten. De oude vormen van Clematis heracleifolia groeiden nogal slap, maar bij de meeste recente introducties is de groeiwijze te vergelijken met die van een vaste plant. Dit geldt bijvoorbeeld voor ’Cassandra’. De iets hogere soorten hebben lichte steun nodig, plant ze bijvoorbeeld tussen stevige vaste planten op de eerste rij van de border. Een klimelement of rijshout voldoen ook goed. Of geef de late bloeiers steun van een vroeg bloeiende heester. Het is ook mogelijk de stengels over de grond of over een muurtje te laten kruipen. Zelfs een forse pot, eventueel met klimelement, is geschikt voor deze Clematis.

Clematis heracleifolia is een soort die goed als bodembedekker toegepast kan worden.

Ook Clematis tubulosa bedekt de bodem, deze soort breidt zich uit met kleine

wortelstokken. Hans Kramer van kwekerij De Hessenhof vertelt dat hij Clematis integrifolia gewoon over de grond laat kruipen.

Soms ontstaan er zo fraaie combinaties, zoals met de stevige Eryngium bourgatii die toevallig in de buurt stond.

Clematis is een bosplant die graag in humusrijke, goed gedraineerde maar niet te droge grond groeit. Een plek in de volle zon of halfschaduw is geschikt, mits de voet van de plant koel blijft. De vaste planten verdragen tijdelijke droogte goed.

Geef jaarlijks een mulchlaag van compost of bladaarde.

De hier besproken soorten zijn scheutbloeiers en kunnen in het vroege voorjaar sterk terug geknipt worden. Combineren met andere planten is hierdoor eenvoudig. In de loop der jaren verhouten de stengels vaak bij de basis. Door de plant in het voorjaar op deze gesteltakken terug te knippen ontstaat er een mooie bossige plant. Als de stengels terug vriezen komen er vanuit de wortels in het voorjaar weer nieuwe scheuten. Cultivars uit de Diversifolia-groep kunnen in een periode van drie jaar ook steeds voor een derde terug geknipt worden.

Clematis ’Arabella’ (Diversifolia-groep). Een halfstruik met 7,5 tot 9 cm grote violette bloemen, lichter verkleurend. Vormt lange, slappe twijgen die makkelijk tussen andere planten door groeien. H 150 cm, bloei 7-9, 1-2 per m2.

Clematis ’Mrs Robert Brydon’ (Heracleifoliagroep). Een sterk groeiende halfstruik, kleine licht violetblauwe bloemen in volle trossen.

Mooi als bodembedekker of langs een klimelement. H 300 cm, bloei 7-9, 1 per m2.

Soorten en cultivars ▸ Clematis-cultivars. ’Edward Prichard’ is een kruising tussen C. tubulosa en C. recta. Van augustus tot in oktober grote pluimen stervormige bloemen in licht paars, geurend. De ongeveer een meter lange ranken bedekken de bodem goed. Hoogte 40 cm. ’Marinka’ bloeit met redelijk grote witte bloemen, leuk als bodembedek-

12

TuinenLandschap | 13 | 2014

Laag blijvende Clematis.indd 12

12-06-14 16:49

n halfmen, wijgen groei-

Clematis x durandii is een halfstruik met 10-15 cm grote violetblauwe bloemen, herkenbaar aan de vier (soms zes) bloemblaadjes met diep liggende nerven. Ovaal blad tot 12 cm lang.

H 150 cm, bloei 6-8, 1-2 per m2.

Clematis ’Cassandra’ (Heracleifolia-groep) is volgens Hans Kramer een topper binnen deze groep.

De diep violetblauwe bloemen staan in grote kransen en geuren heerlijk. Een bossige vaste plant. H 100 cm, bloei 8-9, 3 per m2.

oliaine n. m-

Clematis recta ’Purpurea’, de ’stijve clematis’ is een slap groeiende plant met paars getint blad en fijne witte bloemen. ’Velvet Night’ heeft donkerder blad, ’Peveril’ wordt 80 cm hoog en is steviger. H 150 cm, bloei 6-7, 3 per m2.

Clematis tubulosa (Heracleifolia-groep, voorheen C. heracleifolia ’Davidiana’). Trompetvormige bloemen in trossen, later zaadpluizen.

Groeit snel en valt niet om. Glimmend donkergroen blad. H 100 cm, bloei 8-9, 5 per m2.

ker, juli-september, hoogte 35 cm. ’Pamela’ lijk top C. recta maar heeft grotere bloemen, bloei junijuli, hoogte 120 cm. ’Sander’ lijkt op een witbloeiende C. heracleifolia, 3-4 cm grote bloemen met omgekrulde bloemblaadjes.

Bloei augustus-september, hoogte 175 cm. ▸ Clematis (Heracleifolia-groep).

Halfstruiken met lichtbehaard blad en geurende bloemen in trossen. ’Alba’ bloeit wit (60 cm), ’Blue Dwarf’ wordt slechts 50 cm hoog, ’New Love’ is 120 cm, bloemen goed boven het blad. ’Pink Dwarf’ is zacht roze (50 cm), ’Wyevale’ heeft vrij grote helder lichtblauwe bloemen (120 cm).

Bloei augustus-september.

Clematis ’Diversifolia Olgae’ (Integrifolia-groep).

Een lage heester met kleine violette bloemen, de bloemblaadjes iets terug geslagen. Later zaadpluizen. Op de foto met Campanula ’Sarastro’.

H 50-75 cm, bloei 6-8, 5-7 per m2.

Clematis ’Aljonushka’ (Diversifolia-groep).

Roze, tulpvormige bloemen met lange bloemblaadjes. H 200 cm, bloei 6-9, 1-2 per m2.

▸ Clematis integrifolia (Diversifoliagroep). Een niet klimmende vaste plant met hangende bloemen, gevolgd door opvallende zaadpluizen. ’Alba’ heeft sierlijke, witte bloemen (60 cm). ’Floris V’ (40 cm) bloeit helder roze. ’Zotwi’ is heel licht blauw (60 cm). Bloei juni-augustus. ▸ Clematis x jouiniana. Een half-

struik die behoorlijk hoog kan worden met de steun van een klimelement, ook geschikt als bodembedekker. ’Late Lavender’ blijft lager (120 cm) en bloeit extra laat, september-oktober.

< TuinenLandschap | 13 | 2014

Laag blijvende Clematis.indd 13

13 12-06-14 16:49

Sortiment Tekst en beeld Modeste Herwig

Combineren met Clematis

Clematis tegen klimelement

Clematis met rozen

Om wat meer hoogte te krijgen achter in de border is hier Clematis (Heracleifolia-groep) ’Mrs Robert Brydon’ tegen een klimelement gebonden. Het donkergroene, glimmende blad vormt een fraaie achtergrond voor de borderplanten. De kleine licht violetblauwe bloemen verschijnen van juli tot in september. Bij het klimelement kan eventueel ook een andere laatbloeiende soort geplant worden, bijvoorbeeld Clematis (Diversifolia-groep) ’Aljonushka’. Elk voorjaar sterk terug knippen en jonge scheuten aanbinden.

De iets klimmende, maar laagblijvende Clematis x durandii geeft met zijn middelgrote bloemen veel effect in een border. Hier krijgen de stengels steun van een stevige heesterroos, Rosa ’Pink Grootendorst’. De voet van de Clematis blijft op deze manier goed koel, zorg wel voor voldoende voeding en veel humus. Combinaties met Spiraea, Salix, Elaeagnus en vaste planten zoals Thalictrum, Eryngium, Campanula en Hemerocallis zijn ook mogelijk. Bijzonder is hier het kleurenschema van twee tinten roze en twee tinten violetblauw, als achtergrond Ceanothus x delilianus ’Gloire de Versailles’.

www.tuinenlandschap.nl

Namen van soorten en cultivars op deze foto’s

14

TuinenLandschap | 13 | 2014

Combineren met Clematis.indd 14

12-06-14 16:49

Clematis als borderplant De Clematis-soorten uit de Heracleifolia-groep zijn goed als borderplant toe te passen. De stengels zijn net zo stevig als van bijvoorbeeld Phlox en hoeven niet gesteund te worden. In deze septemberborder is C. ’Wyevale’ vooraan geplant, met de losse, speelse groeiwijze vormt deze een goed contrast met de strak geschoren zuilen van Taxus. Afwisseling van bladvormen en -kleuren maakt deze beplanting zo laat in het seizoen nog steeds interessant. C. ’Cassandra’ zou hier ook goed passen, blijft nog iets lager en heeft donkerder bloemen.

TuinenLandschap | 13 | 2014

Combineren met Clematis.indd 15

15 12-06-14 16:49

Sortiment Spiraea japonica behoort tot de meest gebruikte bloemheesters in het openbaar groen en de particuliere tuin. Logisch, de planten zijn prima winterhard, groeien over het algemeen redelijk compact en bieden veel variatie in blad- en bloemkleuren.

Tekst en beeld Ronald Houtman

Spiraea (spierstruikje) is een belangrijk geslacht uit de Rosaceae. Van de circa tachtig soorten is een behoorlijk aantal in cultuur.

Een aanzienlijk gedeelte hiervan, onder meer Spiraea arguta, S. betulifolia, S. cinerea, S. nipponica en S. vanhouttei en hun cultivars, worden veel toegepast in tuinen en openbaar groen. Spiraea komt in vrijwel de gehele gematigde zone van het noordelijk halfrond voor.

Een van de meest gebruikte soorten is S. japonica. Zoals de naam doet vermoeden komt Spiraea japonica van origine uit Japan. De plant werd in de eerste helft van de 19e eeuw vanuit Japan in Europa ingevoerd. Iets later volgden ook de eerste

cultivars vanuit Japan en China, waar de soort toen al werd gekweekt. Dit waren ’Fortunei’, ’Albiflora’ en ’Bullata’.

In 1891 werd de hybride Spiraea × bumalda beschreven als een kruising tussen Spiraea japonica en S. albiflora. S. × bumalda, raakte snel bekend en veel cultivars werden hieraan toegewezen. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat een Spiraea albiflora, geen aparte soort is maar een witbloeiende vorm van S. japonica. Er is dus geen sprake van een hybride, maar van een variabele soort. Dit heeft min of meer automatisch tot gevolg dat de hybridenaam S. × bumalda is komen te vervallen en dat alle cultivars nu S. japonica heten.

Voldoende variatie in Spir ae Spiraea japonica ’Anthony Waterer’ Waarschijnlijk de meest bekende cultivar.

Vormt een tot circa 80 cm hoge, bossige struik met vrij smalle, donker olijfgroene bladeren. De jonge scheuten zijn rozeachtig tot groenrood. In snelgroeiende jonge scheuten zijn de bladeren soms gedeeltelijk crèmekleurig. De bloemen zijn rozerood en openen in juli en augustus in brede tuilen. Ondanks het feit dat ’Anthony Waterer’ uit 1875 stamt, is het nog steeds één van de meest toegepaste S. japonica-cultivars in het openbaar groen. Ontstond waarschijnlijk als mutant in ’Bullate’.

16

TuinenLandschap | 13 | 2014

Spiraea japonica.indd 16

12-06-14 16:49

Spiraea japonica ’Bullate’

Spiraea japonica ’Genpei’

Compact, dichtvertakt struikje met een afgeplat bolvormige groeiwijze tot circa 40 cm hoog en 50 cm breed. De dof donkergroene bladeren zijn tot circa 3 cm lang en sterk ’gebobbeld’ (rugose = gerimpeld).

Bloeit roze in juni en juli, in kleine ronde tuilen. Vanwege de langzame groei is ’Bullate’ minder geschikt voor grootschalige toepassing in het openbaar groen. Het is meer een borderplant die ook in rotstuinen en plantenbakken goed tot zijn recht komt. Wordt soms nog aangetroffen onder het synoniem S. bullate.

Met zijn tweekleurige bloemtuilen is ’Genpei’ uniek in het S. japonicasortiment. Vormt een bossige, vrij opgaande struik tot circa 70 cm. De bladeren zijn vrij smal en variëren van vrij lichtgroen tot donkergroen.

De bloemen zijn wit en roze en kunnen in één bloemtuil samen verschijnen. Helaas komt het nogal eens voor dat één van de twee bloemkleuren te dominant wordt (meestal roze) waardoor de planten éénkleurig worden. Bloeit in juli en augustus, vaak doorbloeiend tot (eind) september.

Werd lange tijd als ’Shirobana’ verhandeld.

ir aea japonica

Spiraea japonica ’Froebelii’ Vrij grove, tot circa 1 m hoge struik met relatief brede, donkergroene bladeren. De jonge scheuten zijn bronskleurig tot licht roodbruin. Bloeit in vrij kleine tuilen met dieproze bloemen van juni tot augustus, maar de bloei kan tot in oktober doorgaan. Vanwege het grovere karakter is ’Froebelii’ zeer geschikt voor grootschalige toepassing. Eveneens een oude cultivar (vóór 1894) die nog steeds veel toegepast wordt. >

TuinenLandschap | 13 | 2014

Spiraea japonica.indd 17

17 12-06-14 16:50

Spiraea japonica ’Goldf lame’

Spiraea japonica ’Little Princess’

Vrij brede, bossige struik tot circa 70 cm hoog, maar onder gunstige omstandigheden meer dan 1 m. Loopt uit met opvallend bronsoranje bladeren die vervolgens goudgeel kleuren en later in de zomer groengeel worden. Soms worden groenbladige scheuten gevormd, deze moeten tijdig worden weggenomen. Bloeit met paarsroze bloemen in juli en augustus in vrij kleine tuilen. Geschikt voor grootschalige toepassing in het openbaar groen maar ook voor kleinere toepassingen in tuinen en plantenbakken.

Zeer dichtvertakte struik met een afgeplat bolvormige habitus tot circa 80 cm, onder gunstige omstandigheden ook wel 1 m hoog. De dunne twijgen dragen relatief kleine, donkergroene bladeren wat de plant een mooie fijne structuur geeft. Bloeit in juni en juli met vrij losse, brede tuilen van lichtroze bloemen. De bloemen kunnen wat flets overkomen maar als geheel is het een aantrekkelijk struikje. Zeer geschikt voor gebruik in kleine en middelgrote plantvakken, tuinen en plantenbakken. Af en toe worden scheuten gevormd met ’gewone’ S. japonica bladeren.

Spiraea japonica ’Manon’ Relatief laag groeiende cultivar met een brede habitus tot circa 60 cm hoog en beduidend breder. Loopt uit met dieprode tot purperrode bladeren die vervolgens via oranje naar geel kleuren.

Het volwassen zomerblad is geelgroen, maar de rode jonge scheuten worden gedurende het gehele seizoen gevormd.

In de herfst kleurt het blad rood voordat het afvalt. De roze bloemtuilen openen in juli en augustus. Geschikt voor grootschalige toepassing, mits de ’bonte’ uitstraling gewenst is.

18

TuinenLandschap | 13 | 2014

Spiraea japonica.indd 18

12-06-14 16:50

circa unne nt e, s

en one’

Standplaats en toepassing ▸ Het feit dat Spiraea niet al te veel eisen aan bodem en standplaats stelt, heeft mede bijgedragen aan de grote populariteit. S. japonica groeit op vrijwel iedere bodemsoort maar heeft een voorkeur voor licht zure tot basische lichtere klei-, veen-, zand- en zavelgronden. Een goede doorlatende bodem is wel van belang, de planten houden niet van stilstaand water rond de wortels. Plant S. japonica bij voorkeur in de halfschaduw of volle zon. Als de planten in de schaduw staan zullen ze minder rijk bloeien, de geelbladige cultivars zullen minder geelbladig worden en de planten zullen sneller aangetast worden door meeldauw. Helaas is meeldauw één van de ziekten waar S. japonica vrij gevoelig voor is. Er zit wel verschil in gevoeligheid tussen de cultivars. Onder andere. ’Manon’ en ’Bullata’ lijken minder gevoelig terwijl de geelbladige cultivars wat gevoeliger zijn, maar in principe kunnen alle cultivars worden aangetast. ▸ De meeste cultivars worden breed toegepast in plantvakken in het openbaar groen. Maar ze kunnen ook prima dienen als randbeplanting, borderplanten of gewoon in kleine groepjes of solitair in parken en tuinen.

Naam ’Albiflora’ ’Anthony Waterer’ ’Bullate’

Hoogte 60 cm 80 cm 40 cm

Bladkleur lichtgroen donker olijfgroen zeer donkergroen

Bloemkleur wit rozerood roze

’Candlelight’ ’Dart’s Red’ ’Froebelii’

50 cm 80 cm 100 cm

(goud)geel donker olijfgroen donkergroen

paarsroze donkerrood dieproze

’Genpei’ ’Golden Princess’ ’Goldflame’ ’Goldmound’ ’Little Princess’

70 cm 60 cm 70 cm 45 cm 80 cm

(licht)groen heldergeel (goud)geel (licht)geel donkergroen

wit en roze helder paarsroze paarsroze paarsroze lichtroze

’Macrophylla’

150 cm

groen

bleekroze

MAGIC CARPET = ’Walbuma’ ’Manon’ ’Nana’

80 cm 40 cm

donkergroen donkergroen

diep rozerood roze

40 cm 100 cm 80 cm

geel groen donkergroen

roze rozerood donkerrood

zeer gezond en uniform groeiend dwergstruikje, voor kleinschalige toepassingen geelbladige variant van ’Nana’ breed met sierlijk overhangende takken lijkt sterk op ‘Dart’s Red’

60 cm

geel

roze

fraaie rode, jonge scheuten

’Nyewoods Gold’ ’Odensala’ ’Sapho’ ’Shirobana’ = ’Genpei’ ’Walbuma’ (MAGIC CARPET)

Opmerkingen de beste witbloeiende cultivar bladeren soms (gedeeltelijk) bont dwergstruikje, voor kleinschalige toepassingen compacter dan andere geelbladige cv’s zeer donkere bloemen voor grootschalige toepassingen waar iets meer hoogte nodig is uniek door tweekleurige bloei roodachtige herfstkleuren mooi jong blad het lichtste gele blad ondanks de fijne structuur toch zeer bruikbaar als vakbeplanting langdurige en prachtige herfstkleuren; vrij grove plant

Spiraea japonica ’Walbuma’ (MAGIC CARPET) Relatief laag groeiende cultivar met een brede habitus tot circa 60 cm hoog en beduidend breder. Loopt uit met dieprode tot purperrode bladeren die vervolgens via oranje naar geel kleuren. Het volwassen zomerblad is geelgroen, maar de rode jonge scheuten worden gedurende het gehele seizoen gevormd. In de herfst kleurt het blad rood voordat het afvalt. De roze bloemtuilen openen in juli en augustus. Geschikt voor grootschalige toepassing, mits de ’bonte’ uitstraling gewenst is.

< TuinenLandschap | 13 | 2014

Spiraea japonica.indd 19

19 12-06-14 16:50

Bedrijf en Organisatie

Va n r e g i s s e r e n n a a r f a c i l i t e r e n

Kinderen in de hoofdrol bij burgerparticipatie Berkelland Eind april plantten 75 schoolkinderen met hun juffen en meesters 2.347 heesters in zes borders rond het nieuwe Vlearmoesplein in Neede. Het enthousiasme van de jonge â&#x20AC;&#x2122;hoveniersâ&#x20AC;&#x2122; en hun begeleiders spatte er vanaf. Voor Iljitsj IJsebrands, adviseur Groen, Natuur en Landschap van de gemeente Berkelland, andermaal het bewijs dat burgerparticipatie in het openbare groen de nieuwe toekomst is.

Tekst Suzan Crooijmans | Beeld Fotobureau Kistenmaker

20

TuinenLandschap | 13 | 2014

burgerparticipatieBerkelland.indd 20

12-06-14 16:50

Project Vlearmoesplein ▸ Totale oppervlakte groenstrook 470 m2 ▸ Aantal heesters 2.347 Ribes sanguineum ’Atrorubens Select’, 235 stuks Spiraea densiflora, 352 stuks Rosa ’Kordwarul’, 469 stuks Hydrangea paniculata ’Renhy’, 352 stuks Potentilla fruticosa ’Abbotswood’, 352 stuks Cornus sanguinea ’Winter Beauty’, 235 stuks Rubus crataegifolius ’Prelude’, 352 stuks ▸ Kosten Plantmateriaal: €3.500 Bodemonderzoek en advies: €410 Bodemverbeteraar 19 m3: €2.250 Voorbereiding grondwerk: €1.000 Beweegwijs en versnapering voor kinderen: €200 Doeteam, basisscholen, vrijwilligers: nihil

Samen met het team leerkrachten en het Doeteam hebben de kinderen de heesters naar eigen inzicht in het plantvak gezet.

H

et Vlearmoesplein is het derde grote project van de Gelderse gemeente Berkelland waarbij inwoners betrokken waren bij de inrichting van een openbare ruimte. Ingegeven door bezuinigingen wordt die burgerparticipatie sinds een paar jaar flink aangemoedigd door de gemeente. In 2010 keurde de raad de gemeentelijke beleidsvisie ’Samen Anders’ goed, waarin ook een hoofdstuk openbaar groen is opgenomen. In de visie staat dat de rol van de gemeente van een regisserende naar een faciliterende moet bewegen. In het kort komt het erop neer dat de gemeente medewerking verleent aan initiatieven van burgers.

Samen optrekken Voor Iljitsj IJsebrands is de notitie een kolfje naar zijn hand. Als adviserend ambtenaar over de inrichting van de openbare ruimte grijpt hij - nu gestimuleerd door de gemeente - alle mogelijkheden aan met burgers en maatschappelijke organisaties op te trekken om de openbare ruimte te ontwerpen en in te richten. De bereidwilligheid die hij tegenkomt om er samen iets van te maken, blijkt telkens weer groot. ,,Mensen vinden het

leuk om een bijdrage te mogen te leveren aan hun eigen woonomgeving.”

Toen er door de afbraak van een supermarkt in het centrum van Neede een grote nieuwe ruimte ontstond, werden de winkeliers rond dat plein uitgenodigd mee te denken over de bestemming en de naamgeving. In samenspraak met de gemeente kozen de Needenaren voor parkeergelegenheid, een waterpartij en zitbanken, omzoomd door groen. De gemeente nam het ontwerp en de inrichting van de openbare ruimte op zich. De winkeliers organiseerden de waterpartij.

Basisscholen betrekken Voor het aanplanten van de plantsoenen rond het Needse Vlearmoesplein gooide IJsebrands een lijntje uit naar Beweegwijs. Dit is een organisatie voor spelen en gezond bewegen in de buitenruimte met nauwe contacten met scholen. Kim Grijsen, buurtsportcoach van Beweegwijs, wist binnen een week 75 kinderen van drie basisscholen te enthousiasmeren voor het project. Vervolgens vroeg IJsebrands de Sociale Dienst Oost Achterhoek voor de inzet van het Doeteam om de jeugdige planters te begeleiden bij het planten. Ondertussen werden vanuit de gemeente de voorbereidende werkzaamheden verricht door IJsebrands en Falko Klein Gunnewiek, stagiaire van de hoveniersopleiding aan het AOC in Doetinchem. Klein Gunnewiek nam bodemmonsters en bestelde op basis hiervan specifiek op de beplanting afgestemde compost.

Voor het beplantingsplan stelde de gemeente een aantal randvoorwaarden op: de groenstroken rond het plein moeten het hele jaar door aantrekkelijk zijn, het beplantingsplan moet eenvoudig zijn met een natuurlijke menging van hooguit vijf soorten per border en het onderhoud moet beperkt blijven tot een keer in de drie jaar gelijk afmaaien.

Met deze uitgangspunten legde IJsebrands een offerteaanvraag neer bij drie kwekers. Ze kregen de vrijheid in de keuze van het sortiment en mochten verschillende voorstellen, met motivatie, indienen. Uiteindelijk viel de keuze op een mix van zeven soorten heesters, waarmee de zes groenstroken rond het plein een speelse en onderling gevarieerde plantenopbouw kregen.

Ondernemerschap stimuleren De beleidsvisie ’Samen Anders’ geeft IJsebrands de ruimte om te ondernemen. Dat klinkt gek uit de mond van een ambtenaar, maar het ondernemerschap wordt vanuit de ’Samen Anders gedachte’ gestimuleerd. De gemeente verwacht van haar medewerkers dat ze het beleid uitvoeren, dus >

TuinenLandschap | 13 | 2014

burgerparticipatieBerkelland.indd 21

21 12-06-14 16:50

mee veranderen. ,,Ik vind het geweldig dat deze ’move’ in gang is gezet. Ik denk in mogelijkheden en probeer vrij te zijn van ’idea-killers’, zoals ’dat kan niet’, ’dat mag niet’ en ’is geen geld voor’. Dit soort reacties zijn dodelijk voor innovatieve processen. Afwijken van het bekende leidt in het begin vaak tot weerstand. Zo kun je vraagtekens zetten bij het idee om kinderen een prominente groenstrook in te laten planten, omdat ’we daar een rommeltje van kunnen krijgen’.

Of bezwaren hebben als mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt worden ingezet, want ’je weet maar nooit’. Ik vind het juist een teken van saamhorigheid en ’out of the box’-denken”, zegt IJsebrands.

Burgerparticipatie houdt nog meer in, namelijk dat je je eisen moet bijstellen. ,,Het was een bewuste keuze om kinderen te vragen voor het plantwerk. Ten eerste om het educatieve aspect en omdat het leuk is met kinderen te werken.

Ten tweede omdat het bijdraagt aan een vroege bewustwording en waardering voor het open-

bare groen. Ten derde om het streefbeeld van een ongedwongen gemixte border te realiseren’’, somt IJsebrands op. ,,Kinderen zetten planten heel spontaan in de grond. Ze zijn niet geremd door afwegingen in soortkeuze, plantafstanden en regelmaat. Dat verschillende soorten kriskras door elkaar staan en elders weer op een kluitje bij elkaar, daar moet je je niet aan storen. Sterker, daar moet je de charme van inzien.”

Wel hebben de groene vakmensen de borders nagelopen en zijn er een paar planten vanuit beheeroogpunt herschikt of dieper in de grond gezet. ,,Maar het uitgangspunt is dat we akkoord gaan met de manier waarop de burgers, in dit geval de kinderen, het groen hebben vormgegeven. Het moet wel van ’hun’ blijven. Burgerparticipatie is loslaten”, zegt hij. Zelf heeft hij daarmee geen moeite. ,,Ik zie dat het groen in de gemeente er wel bij vaart. De bewoners voelen zich meer eigenaar en gedragen zich er ook naar. Ze komen terug, zijn trots en in sommige gevallen wordt het beheer als vanzelfsprekend overgenomen.” <

Eetbaar park

In de wijk De Berg in Neede werd samen met bedrijven en burgers een wijkmoestuin aangelegd. Ook voor dit project kwam IJsebrands uit bij Beweegwijs. ,,Bewustwording van de groene omgeving begint bij kinderen. Het educatieve aspect, het voorlichting geven over, de verwondering en het enthousiasme van kinderen, dat vind ik mooi. Kinderen zijn bruggenbouwers.

Als kinderen bezig zijn, komen ouderen hun huizen uit met dienbladen met limonade.”

Het onderhoud van de moestuin wordt wijkbreed gedaan. Iedereen kan meehelpen en mag de producten oogsten. Het is een ontmoetingsplek geworden.

Ook bij de aanleg van het Berkelpark rond het gemeentehuis in Borculo speelden kinderen een rol. Ze bouwden samen met het IVN en Van de Haar Groep de kruidenheuvel en een insectenhotel in het park en hielpen met het planten van fruit, heesters en bomen. Het park brengt niet alleen de natuur dichterbij maar verbindt ook mensen met elkaar. Vanwege het maatschappelijke karakter van het park ontving de gemeente Berkelland en Van de Haar Groep in 2012 de eerste prijs op de landelijke Heemdag.

In het project aan het Vlearmoesplein leerden de basisschoolleerlingen al doende samen werken, maar ook hoe de natuur in elkaar steekt en hoe belangrijk het openbaar groen is.

22

TuinenLandschap | 13 | 2014

burgerparticipatieBerkelland.indd 22

12-06-14 16:50

562325.indd 23

16-6-2014 12:09:58

562323.indd 24

13-6-2014 16:21:49

Zo-zit-dat

Onduidelijkheid over percentage btw bij jaarrekening Hovenier Jan de Vreugd* heeft de jaarrekening 2013 van zijn accountant ontvangen. Er is te weinig omzetbelasting afgedragen doordat bij de aangifte gedurende het jaar alle arbeid tegen 6% is aangegeven. Een deel van de omzet had volgens zijn accountant aangegeven moeten worden tegen het hoge btw. De vraag van Jan is wat hij hier mee moet doen?

Tekst Egbert-Jan Blonk | Beeld Peter Moorman

O

mdat de btw op arbeid vanaf 1 maart 2013 is aangepast, is het allereerst de vraag of de constatering van de accountant terecht is. Indien het betrekking heeft op arbeid op opdrachten die voor 1 maart 2013 zijn afgerond, dan kan dat kloppen.

Indien de arbeid betrekking heeft op aanleg van tuinen bij nieuwbouwwoningen, dan kan dat ook kloppen. Alleen bij de arbeid van onderhoud en aanleg van tuinen bij bestaand onroerend goed (ouder dan twee jaar) mag het lage btwpercentage worden gehanteerd.

Let op: als bestaand onroerend goed ingrijpend wordt verbouwd, dan kan dit ook als nieuw onroerend goed voor de btw worden aangemerkt. Bespreek dit tijdig met uw adviseur.

Nabetalen Mocht een van deze bovenstaande zaken aan de orde zijn, dan kan het dus terecht zijn dat u btw moet nabetalen. U kunt het beste eerst nagaan of het te laag berekende btw alsnog in rekening kan worden gebracht. Dit zal afhangen van de gemaakte afspraken en de bereidwillig-

Egbert Jan Blonk is accountant bij Grant Thornton, E Egbertjan.blonk@gt.nl * Deze naam is fictief

heid van de opdrachtgever om hier aan mee te werken.

Vervolgens is het van belang dat het te weinig afgedragen bedrag alsnog wordt aangegeven, en zodra de aanslag is opgelegd ook daadwerkelijk wordt betaald.

Forse boetes Wordt de jaarrekening ingediend bij de Belastingdienst waaruit deze suppletie blijkt en de fiscus constateert dat er te weinig is afgedragen, dan kunnen zij tot naheffingen met forse boetes overgaan.

U kunt daarom beter zelf tijdig tot actie overgaan.

Op de website van de Belastingdienst treft u formulieren aan die u hiervoor kunt gebruiken. U kunt het beste eerste de suppletie indienen en vervolgens de aangifte inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting indienen.

Mocht u overigens te veel hebben afgedragen, dan is dat met hetzelfde formulier ook terug te vorderen.

Problemen Het is overigens niet vreemd dat er na afloop van het jaar blijkt dat niet het juiste bedrag aan btw is afgedragen. Indien u dit direct na constatering aangeeft, dan geeft dit de minste fiscale problemen. In veel gevallen worden btw privĂŠgebruik auto of andere dergelijke posten niet altijd juist aangegeven.

Lage btw-tarief Het lage btw-tarief geldt nog tot eind 2014.

Het verlaagd btw-tarief zou aanvankelijk in maart 2014 aflopen. Tijdens de onderhandelingen over de begroting voor 2014 tussen kabinet en oppositiepartijen D66, CU en SGP is besloten dat het verlaagd btw-tarief tot eind 2014 wordt verlengd.

Branchevereniging VHG pleit bij staatssecretaris Wiebes voor voortzetting van het lage btw-tarief op hoveniersdiensten na 31 december. Daarnaast vraagt VHG steun voor een permanente lage btw op Europees niveau. <

Hoe-zit-dat?

Heeft u vragen of problemen die geschikt zijn voor bespreking in de rubriek Zo-zit-dat, laat het de redactie weten. Met behulp van een deskundige trachten wij het juiste antwoord of de juiste aanpak van uw probleem te vinden.

TuinenLandschap | 13 | 2014

Zo-zit-dat.indd 25

25 12-06-14 16:50

Ontwerp en Inrichting

Onderhoudsarme tuin rondom notariskantoor Een oud, één verdieping tellend pand werd compleet gerenoveerd tot een meerdere verdiepingen tellend notariskantoor. Gelijktijdig ontwierp Wim Van Mello een tuin waar onderhoudsarm en eenvoud centraal staan. ,,Ik hou van de minimalistische tuinen uit de jaren ’70 van de vorige eeuw. Die zijn nog altijd mooi om naar te kijken.”

Tekst en beeld Emiel van den Berg

26

TuinenLandschap | 13 |2014

TuinvMello.indd 26

12-06-14 16:50

Op de linkergrenslijn in de achtertuin staan leivormen van Liquidambar styraciflua. Gekocht als hoogstam en zelf gesnoeid en geleid. De bomen staan op circa 3 m van elkaar. Alle planten zijn in relatief kleine maten aangekocht, omdat de kosten van de tuin opliepen. Het duurt daarom enkele jaren voordat de tuin volwassen oogt.

W

Wim Van Mello www.burovanmello.be

im Van Mello ontwierp een 950 m² grote tuin bij een notariskantoor in het Belgische Ninove eind 2011, gelijktijdig met de verbouwing van het kantoor- cq woonpand. De tuin is onder te verdelen in een voor- en achtertuin met links en rechts twee zijtuinen. In de voortuin was voldoende parkeerruimte het belangrijkste aandachtspunt. Van Mello schetste twee ontwerpen.

De voorkeur van de eigenaar ging uit naar het ontwerp met de oprit in het midden en aan beide zijden de parkeerplaatsen. ,,Hij wilde het huis vanaf de straatkant duidelijk zichtbaar hebben. Om een te grote steenmassa te voorkomen, tekende ik hier en daar plantenbakken in.”

Amelanchier lamarckii naast voorjaarsbloei eveneens voor herfstverkleuring.

Van Mello gebruikte in de hele tuin hetzelfde bestratingsmateriaal. Met name in de voortuin speelt dat een belangrijke rol. Het overgrote deel bestaat uit platte kasseien van basalt. Op de parkeerplaatsen is kalksteenslag 2/7 toegepast, een fijn granulaat dat vast blijft liggen door de toegepaste stabilisatiematten. ,,Mooi is de kleurschakering van het granulaat. Bij droog weer is het donkergrijs en bij nat weer kleurt het bijna zwart.”

Voor de entree van het huis liggen gefrijnde granieten tegels. Door de geruwde bovenzijde hebben ook deze tegels een wisselend uiterlijk.

Accent op herfstkleuren

Variatie op de erfgrens

De eigenaar wenste een onderhoudsarme tuin.

De beplanting bleef daarom overal sober. In de voortuin plaatste de tuinarchitect grote massieven van Osmanthus heterophyllus, zowel aan de straatkant als rondom de parkeerplaatsen. De massieven zijn nu nog bescheiden van maat maar mogen op de hoogste punten tot boven de 2 m komen. ,,Dat maakt inkijk vanaf de straat minimaal, net als de doorkijk vanaf de parkeerplaatsen richting de achtertuin.” De massieven glooien sterk om te contrasteren met de woning en de strakke beukenhagen. Vanwege de wintergroene eigenschap, de frisse uitloop na de winter en de witte voorjaarsbloei viel de keuze op de schijnhulst.

Links en rechts van de entree staan enkele Acer rubrum ’October Glory’. ,,Ik gebruik in de regel weinig bloemen, maar kleur in een tuin is zeker nodig. Deze bomen geven in de herfst een prachtige verkleuring.” Onder de bomen groeit Luzula sylvatica. ,,Nu nog met wat gelig blad maar als ze straks meer schaduw krijgen, trekt dat bij.” Tegen de gevel groeien Hydrangea quercifolia vanwege de bloei en het herfstblad en in de bakken zorgt

De erfgrens in de zijtuinen moest aan het zicht worden onttrokken, want het was een ratjetoe van oude gevels, nieuwe en oude houten schuttingen en hagen. De ontwerper werkte deze mix van materialen weg door overal consequent beuk voor te zetten.

Omdat de eigenaar met zijn auto naar de garage in de achtertuin wilde rijden, is de rechterzijtuin geheel bestraat. De linkervoortuin die zichtbaar is vanuit de kantoorruimte, heeft vier plantvakken van een vierkante meter gekregen.

Terrassen en veel water bepalen in de achtertuin het beeld. Het in de zon gesitueerde leefterras sluit aan op de keuken, het schaduwterras ligt achterin tegen het garagepand aan. Beide terrassen zijn gemaakt van IPE-hardhout en met elkaar verbonden door vijvers. De tuinarchitect koos gegalvaniseerd staal voor de afwerking van de lage vijvers om een industriële uitstraling te krijgen. Ook de roosters zijn van dit materiaal. ,,Het gevlekte patroon en de verkleuring die na verloop van jaren kan optreden, combineren mooi met de andere materialen.”

TuinenLandschap | 13 |2014

TuinvMello.indd 27

>

27 12-06-14 16:51

De groenmassieven zorgen ervoor dat de tuin niet direct zichtbaar is vanaf de weg. De keuze voor Osmanthus heterophyllus is geen gangbare. Van Mello zag de plant ooit eens als haag en vond deze vanwege zijn sierwaarde aantrekkelijk.

De planten groeien op een glooiing van grond afkomstig uit het vijvergat.

In de plantvakken in de zijtuin groeien Arundo donax en Ophiopogon planiscapus ’Niger’. ,,Gedurende het seizoen groeit de eerste tot 3 m hoogte. Afknippen gebeurt dan pas weer eind maart. Zo ontstaat een transparante wand die het zicht op de oude buurgevel enigszins wegneemt.

Ophiopogon bedekt de bodem tussen de hoge stengels.” Op de hoek zij-voortuin staat tegen de gevel een groep Hydrangea quercifolia.

28

Bij het gebouw waarin de garage zich bevindt is de grote vierkante vijver gesitueerd. Deze is opgesplitst in een deel met vissen en een helofytendeel. De reiger staat er om de echte reigers van de vissen weg te houden. Tegen het pand aan heeft de tuinarchitect een terras met bank van IPE-hardhout gemaakt. De vlonderplanken liggen op een balkenconstructie en zijn met niet- zichtbare clips vastgezet.

De polyester plantenbakken zijn in zwart en rood aangekocht om extra kleur in de tuin te brengen.

De bakken zijn gevuld met een onderlaag van lavastenen en daarop lavagrond: een daktuinsubstraat. Pure potgrond was geen optie omdat er geen beregening in de bakken is verwerkt.

Potgrond droogt te snel uit. In de rode bakken in de achtertuin groeien Koeleria glauca.

De platte kasseien van basalt, maat 14x14 cm, in dikte variërend van 7 tot 9 cm, zijn in een 25 cm dikke laag gestabiliseerd zand gelegd. De voegen zijn met voegmortel gevuld.

De afvalcontainers in de zijtuin werkte de architect weg met houten schuttingen begroeid met Clematis. Daarvoor plaatste hij Molinia caerulea ’Heidebraut’.

Als afwerking gebruikte Van Mello betonnen zogenaamde Wirtz-borduren. Deze lopen aan de bovenzijde taps toe en zorgen voor een fijne afwerking. Dun cortenstaal noemt hij als alternatief. ,,Als afwerking gebruik ik bij voorkeur iets heel smals wat amper opvalt of kies ik voor een strook van minstens 10 cm breed om te accentueren.”

TuinenLandschap | 13 |2014

TuinvMello.indd 28

12-06-14 16:51

Uitgelicht

Verhoogde vijver van L-elementen Tussen het zon- en schaduwterras ligt een lage L-vormige vijver die aansluit op een verhoogde, min of meer vierkante vijver. Die verhoogde vijver is opgebouwd uit betonnen L-elementen en bestaat uit twee compartimenten die eveneens door L-elementen zijn gescheiden. Na het plaatsen van deze elementen werd er tegen de binnenzijde op maatgemaakte folie geplakt.

Aan de buitenzijde is de vijver afgewerkt met dezelfde granieten tegels die ook in de voortuin zijn gebruikt.

De tegels zijn eenvoudigweg tegen de L-elementen aangeplakt. Op de bovenrand werden verzaagde tegels gelijmd. ,,Deze tegels zaagden we eerst in 15 cm lange stroken waarna ze teruggingen naar de steenkapper om de zijkanten net zo ruw af te werken als de bovenzijde. Zo oogt de vijverrand als een geheel.”

Een deel van de verhoogde vijver dient als filtergedeelte en is gevuld met lavasteen. ,,Bij voorkeur gewassen lava

omdat daar veel minder stofdelen in zitten waardoor er meer open poriën zijn voor bacteriën.” Dit systeem wordt ook in zwemvijvers toegepast. Het is een paar keer per jaar nodig om het bezonken vuil wat op te woelen.

Het circulerende water gaat in de lage vijver door een smal filter en wordt daarna richting de hoge vijver gepompt. Het water in de hoge vijver wordt van onderaf door de lavastenen naar boven gepompt. In het vakjargon up-flow genoemd. De blauwbloeiende Iris laevigata siert de bak met lava op. ,,Een keuze van de klant. Liever had ik de gele Iris pseudacorus aangeplant. De inheemse soort.

Een beetje een principekwestie omdat ik in de regel zoveel mogelijk inheems wil gebruiken.” In het diepe watergedeelte groeien nog enkele waterlelies.

De verlaagde vijver bestaat eveneens uit L-elementen die beplakt zijn met vijverfolie. Na plaatsing van het folie werden er U-profielen van gegalvaniseerd staal overheen gedrukt.

>

N

<

TuinenLandschap | 13 |2014

TuinvMello.indd 29

29 12-06-14 16:51

Aanleg en Onderhoud

Keramische tegels leggen Keramische tegels voor de buitenruimte worden steeds populairder. Bij het verwerken ervan zijn er een paar punten die aandacht behoeven, vooral de afwatering en de afwerking luisteren nauw.

Tekst Peter Bennink Beeld MBI

30

D

e keramische tuintegel is al een paar jaar bezig aan een opmars. De van klei gebakken tegels zijn een hoogwaardig alternatief voor natuursteen. Ze zijn kras- en kleurvaster dan natuursteen en beton en over het algemeen strak en maatvast. Daarbij zijn ze ook nog lichter in gewicht en voorzien van talloze prints, structuren en coatings.

De meeste keramische tegels komen uit Italië en China, waarbij de Italiaanse producten vaak als hoogwaardiger worden beschouwd. Dit heeft onder meer te maken met de maatvastheid, de variatie in prints en de vorstbestendigheid.

Veel tegels hebben een print die ze doen lijken op natuursteen, maar er komt steeds meer variatie. Ook houtprints en geometrische patronen komen voor. In principe is alles mogelijk. Ook wat betreft maatvoering is er steeds meer op de markt. De prijs is vergelijkbaar met die van hardsteen en varieert tussen de €40 en de €80 per m2.

De verwerking van keramische tegels vergt een andere aanpak dan die van natuursteen of beton. Eelke Wiersma, verbonden aan de Opleiding Tuintechniek, geeft cursussen aan hoveniers in het leggen van keramische tegels. „Veel hoveniers leggen keramische tegels net als natuursteen in een cement- of betonlaag. Maar omdat keramische tegels niet ademen, moet het vocht door de ondergrond wegkunnen, en dat gaat niet bij beton. Het gevolg is dat ze er bij vorst vanaf vriezen. Goede afwatering is essentieel.”

Er zijn verschillende geschikte ondergronden voor keramische tegels, zoals tegeldragers waar je de tegels los op legt en waar onderdoor je ook nog kabels en leidingen kunt leggen. Tegeldragers zijn ook licht in gewicht en daardoor uitstekend geschikt voor daktuinen.

De meeste terrassen worden echter gelegd in een bed van waterdoorlatende mortel zoals monokorn of trascement.

TuinenLandschap | 13 | 2014

Verwerken Keramische tegels.indd 30

12-06-14 16:51

1

2

Ondergrond

Drainagemortel

Gebruik op een stevige ondergrond, zoals zandgronden een zandpakket van tenminste 20 cm dikte. Op klei of veen begin je met een laag van 15 cm gebroken puin of split met daarbovenop het zandbed van 20 cm. De verschillende lagen moeten afzonderlijk goed verdicht worden.

Op het zandbed komt een laag drainagemortel, zoals tras drainagemortel. Voor een terras of pad waar alleen op gelopen wordt, is een laag van 6-8 cm voldoende. Rijden er ook autoâ&#x20AC;&#x2122;s overheen is tenminste 12 cm nodig. Meng de mortel goed en gebruik een betonmolen. Breng de mortel aan in niet al te grote banen. Verwerk de mortel voor de voet of aan de draad.

3

4

Afschot

Tegellijm

Verdeel de mortel netjes en houd rekening met een afschot van 1 cm per meter als je waterdicht voegmateriaal gebruikt. Gebruik je waterdoorlatende voegen dan kun je met iets minder afschot volstaan.

Mix voordat je de tegels gaat leggen de tegels uit de verschillende pakken om eventuele kleurafwijkingen tussen partijen te mengen.

Maak de tegellijm aan met een betonmixer en breng dit aan over de hele tegel. Zorg er wel voor dat de zijkanten van de tegel vrij van lijm en mortel zijn.

TuinenLandschap | 13 | 2014

Verwerken Keramische tegels.indd 31

>

31 12-06-14 16:51

32

5

6

Tegels leggen

Schoonmaken

Vervolgens kunnen de tegels op hun plaats geklopt worden met een rubberen hamer. Gebruik afstandhouders om de gewenste voegbreedte te verkrijgen, normaal gesproken 4 mm. De tegels kun je (nat) op maat zagen. Spoel het zaagwater meteen weg om vlekken te voorkomen. Sowieso vragen keramische tegels om netjes, schoon en secuur werken. (Voeg)mortelresten die zijn uitgehard, kunnen alleen nog mechanisch worden verwijderd.

Het is erg belangrijk om schoon te werken, zodat je later geen problemen krijgt met cementresten bij het voegen. Maak de voegen zonodig schoon met een voegspijker. De voegen moeten net zo diep zijn als de tegels dik zijn. In het geval van keramische tegels veelal 2 cm. De mortel moet nu 24 uur drogen voordat je kunt gaan voegen.

7

8

Voegen

Onderhoud

Maak de oppervlakte nat en verdeel de voegmortel gelijkmatig.

Bezem de mortel met veel water in de voegen. Gebruik een brede waterstraal, dan krijg je een hogere dichtheid van de voegmortel in de voegen. Laat twintig minuten drogen en verwijder dan alle mortelresten van de tegels. Achtergebleven resten kunnen alleen mechanisch verwijderd worden.

Na 24 uur (wel beschermen tegen vorst en zware regen) is de vloer begaanbaar en na een week volledig belastbaar. Keramische tegels vragen daarna weinig onderhoud. Schoonmaken kan met water en eventueel groene zeep. Kalkuitbloei kan voorkomen, maar verdwijnt vanzelf of kan worden verwijderd met koolzuurhoudend water of schoonmaakazijn.

<

TuinenLandschap | 13 | 2014

Verwerken Keramische tegels.indd 32

12-06-14 16:51

De gemeente Hilversum zoekt een

Uitvoerder Begraafplaatsen (m/v) voor de afdeling Openbare Ruimte, Team Beheer & Onderhoud.

Wat ga je doen?

In deze functie ga je leidinggeven aan de uitvoering van werkzaamheden op begraafplaatsen. Je bent een aanspreekpunt voor de medewerkers en bezoekers op de begraafplaatsen. Binnen het Team Beheer & Onderhoud verricht je zelfstandig meeromvattende technische en dienstverlenende werkzaamheden.

Overige taken: • het zorgen voor naleving van de veiligheidsvoorschriften in het kader van de Arbowet; • het toezicht houden op werkzaamheden door derden; • het doen van voorstellen voor uit te besteden onderhoudswerkzaamheden en meedenken over de onderhoudsbegroting.

Jij beschikt over: • ruime ervaring en kennis op het vakgebied begraven en groen; • ervaring met leidinggeven aan uitvoerende medewerkers en administratief en financieel inzicht. Daarnaast ben je bestand tegen psychisch belastende omstandigheden; • minimaal een MBO vakopleiding op het gebied van begraafplaatsbeheer of gelijkwaardig.

Wat bieden wij?

Het gaat om een functie voor 36 uur per week met een salaris van maximaal € 2.739 bruto per maand (schaal 7) op basis van een 36-urige werkweek en afhankelijk van opleiding, leeftijd en ervaring.

Informatie en solliciteren Voor inhoudelijke informatie over de functie en de sollicitatieprocedure kun je terecht bij Rob Scheper, teammanager Beheer & Onderhoud. Hij is bereikbaar op telefoonnummer (035) 629 2591. We ontvangen je sollicitatie graag digitaal via www.hilversum4talent.nl of per e-mail via sollicitatie@hilversum.nl, onder vermelding van het vacaturenummer 14016. Wil je per brief solliciteren?

Gebruik dan het volgende adres: Gemeente Hilversum, Administratiehuis P&O, Postbus 9900, 1201 GM Hilversum.

De sluitingsdatum van deze vacature is 3 juli 2014.

Acquisitie naar aanleiding van deze vacature wordt niet op prijs gesteld.

562324.indd 33

16-6-2014 12:10:49

VHL Trainingen & Cursussen Aanmelden

mber g 12 septe

G Vrijda OPEN DA

VHL Trainingen & Cursussen

Pimp jouw carrière

Voor meer informatie over de open dag en de informatiebijeenkomsten en het aanmelden hiervoor, verwijzen we jou naar onze website www.hogeschoolVHL.nl tab “Open dagen”.

Locatie VHL Trainingen & Cursussen is op vrijdag 12 september 2014 het decor voor de open dag “Pimp jouw carrière”. Tijdens de open dag kun je onze docenten en werknemers ontmoeten die werkzaam zijn binnen hogeschool VHL. Je kunt op deze dag deelnemen aan verschillende informatiebijeenkomsten over ons cursusaanbod voor het schooljaar 2014-2015. Gedurende onze informatiebijeenkomsten krijg je tips en adviezen over ons aanbod maar ook over je toekomstige carrière, motivatie en daadkracht.

Hogeschool VHL Larensteinselaan 26a te Velp

Vragen

Voor vragen kunt u contact opnemen met VHL Trainingen & Cursussen: E: infotc@hogeschoolVHL.nl T: 026-3695640

Meer weten? Kijk ook eens op www.hogeschoolVHL.nl/tenc

562322.indd 34

16-6-2014 12:10:20

Werk in uitvoering

Wat Wie

Tekst en beeld Elsje de Ruijter

Zelf een bijzondere aanlegof onderhoudsklus voor deze rubriek? Mail naar

pbennink@hortipoint.nl

Loonbedrijf Erik de Boer Egaliseren tuin Loonwerker Erik de Boer egaliseert de aan te leggen tuin bij Museum Trompâ&#x20AC;&#x2122;s Huys op Vlieland, nadat hij eerder al de toplaag van gras heeft verwijderd. De buitenruimte van het museum wordt omgevormd zodat deze beter aansluit bij het monumentale gebouw.

De tuin wordt ingericht als een gebruikstuin zoals die rond de vorige eeuwwisseling rond het huis moet hebben gelegen. In die tijd was er nog

geen vaste bootverbinding met de vaste wal en was de eilandbevolking sterker dan nu aangewezen op de eigen productie van groenten, fruit en snijbloemen.

De bestrating zal gaan bestaan uit de voor Vlieland traditionele ijsselklinkertjes en schelpenverharding. Sponsors doneren veel van de beplanting en vrijwilligers doen een groot deel van de aanleg en het onderhoud.

TuinenLandschap | 13 | 2014

WIU Vlieland.indd 35

35 12-06-14 16:51

Machines en Gereedschap

Iseki SRA scheelt uren werk met Iseki heeft sinds kort twee modellen ruw terrein maaiers: de SRA 800 en SRA 950. De SRA 950 heeft standaard 4W drive waardoor hij in combinatie met een laag zwaartepunt geen problemen heeft met lastig terrein.

Het maaidek onder de machine maait moeiteloos hoog gras.

Tekst en beeld Marein Kolkmeijer

36

H

et Japanse Iseki bestaat al sinds 1926. In 1974 startte het bedrijf met de verkoop van tweewielige trekkers in Nederland. In 1985 rolt de eerste maaier uit de fabriek. Sinds kort zijn de twee compacte ruwterreinmaaiers in de SRAserie in Nederland te koop. De krachtigste is de SRA 950 met een werkbreedte van 950 mm. De vierwielaandrijving en het sperdifferentieel zijn naar behoefte in of uit te schakelen. De vier onafhankelijk hydrostatisch aangedreven wielen maken de machine zeer wendbaar. Dankzij de pendelende vooras volgt de machine het terrein goed en houden de wielen grip. De SRA 800 met een werkbreedte van 800 mm presteert iets minder qua rij-eigenschappen omdat deze 2-wielaandrijving heeft. De SRA 950 is de echte ruwterreinmaaier.

Henk Bakkenes, eigenaar van De Groot, Cultuuronderhoud en Aannemingen in Achterveld, vertelt dat ze in Hannover

op zoek waren naar een kleine maaimachine met meer dan de gebruikelijke 18 pk: ,,De SRA 950 heeft 4-wielaandrijving en het maaisysteem is vrij robuust. Hij is ook smal. We maaien er praktisch continu mee langs het spoor. Daar is vrijwel nooit meer breedte dan een meter en het gras is hoog. Dan heb je dus meer capaciteit nodig. Als je te weinig hebt dan moet de motor altijd op zijn top draaien. Er liggen ook vaak stenen naast het spoor. Na 700 uur is de motor van een klepelmaaier echt op. We vragen het uiterste van een machine. Voor een slagmaaier heb je minder vermogen nodig. De prijs van deze machine is daarom gunstiger dan die van een klepelmaaier. Je zit goed op de skelter. Hij heeft een laag zwaartepunt en kan officieel 25% schuin, maximaal 30% is echt de limiet. Wat prettig is, is dat de zijkant van het maaidek los kan, dan spuit het gras naar opzij. De zijkleppen zijn ook makkelijk bij te bestellen.â&#x20AC;? <

TuinenLandschap | 13 |2014

Iseki ruw terrein maaiers.indd 36

12-06-14 16:52

Bumper Beide Iseki-modellen hebben een stevige bumper aan de voor- en achterzijde en ook het remsysteem kan tegen een stootje dankzij een beschermplaat.

De zijkanten van het maaidek, de kleppen, zijn na beschadiging makkelijk vervangbaar.

Eco Drive Als de gashendel in de Eco Drive stand staat, is het brandstofverbruik lager. Deze stand is geschikt voor laag- en middelzware omstandigheden.

De Iseki SRA 950 heeft een grote vlakke vloer voor makkelijk op- en afstappen.

Motorkap De motor is goed afgeschermd door een motorkap uit een stuk. Hierop is de verstelbare stoel geplaatst. Deze combinatie is makkelijk zonder gereedschap los te koppelen en om te klappen zodat de motor aan alle kanten goed bereikbaar is.

met de bosmaaier SRA 950 Motor Kawasaki 2-cil.benzinemotor 16,6 kW/22,2 pk Transmissie hydrostatisch op 4 wielen Snelheid 2 snelheden voor-/achteruit: 0-5.8 / 0-3.5 of 0-10 / 0-6 km/h Werkbreedte 950 mm Maaihoogte 35-125 mm Afmetingen lxbx 1.935 x 1.090 x 955 mm Gewicht 310 kg Prijs â&#x201A;Ź9.485

Ruig terrein Dankzij het lage zwaartepunt en brede tractiewielen kan de SRA 950 goed overweg met moeilijke terreinomstandigheden. Voor extra gewicht op de voorwielen bevindt de brandstoftank zich bij de stuurkolom. De inhoud daarvan is 14 l.

Maaidek Een stofvin boven het maaidek zorgt ervoor dat het gras zich niet kan ophopen tussen maaidek en vloer. Op de messenbalk van het cirkelmaaisysteem zijn twee slingermessen gemonteerd waarvan de uiteinden wegklappen als ze een obstakel raken.

â&#x2013;¸ Van der Haeghe, Geldermalsen (0345) 78 81 04 www.vanderhaeghe.nl

TuinenLandschap | 13 |2014

Iseki ruw terrein maaiers.indd 37

37 12-06-14 16:52

562329.indd 38

13-6-2014 16:23:01

562330.indd 39

13-6-2014 16:23:31

UW LEVERANCIER VOOR:

HET COMPLETE ASSORTIMENT per stuk te bestellen via www.florisan.nl 0515 415149

XXX GMPSJTBO OM t JOGP!GMPSJTBO OM 5FM t 'BY

562331.indd 40

16-6-2014 12:13:23

Gespot

Enkele webwinkels voor (tuin)gereedschap ▸www.gereedschap.nl ▸www.toolmax.nl ▸www.toolnation.nl ▸www.gereedschapland.nl ▸www.gereedschapcentrum.nl ▸www.gereedschappelijk.nl ▸www.powertoolshop.nl ▸www.kruis.nl

Online gereedschap kopen Steeds meer professionals gebruiken internet voor de aanschaf van gereedschap en andere materialen. De redenen liggen voor de hand. Je kunt het op de zaak of op de klus laten bezorgen, je bent niet afhankelijk van openingstijden en in veel gevallen kan direct uit voorraad worden geleverd.

Tekst en beeld Peter Bennink

V

eel hoveniers en groenvoorzieners hebben hun vaste leveranciers voor gereedschap, werkkleding en materialen in de buurt van hun bedrijf. Dat heeft zo zijn voordelen; medewerkers kunnen er bijvoorbeeld even langsrijden als ze iets nodig hebben en dat op de rekening laten zetten. Als er problemen zijn met machines kun je snel deskundig advies inwinnen. Voordat je iets aanschaft kun je het bekijken, in je handen houden en zelfs uitproberen. En je hebt altijd een aanspreekpunt met een vertrouwd gezicht.

Maar als je overdag geen tijd hebt om om te rijden, of op een klus werkt zonder je vaste adres in de buurt, is het handig gereedschap en materialen online te bestellen. Inmiddels zijn er enkele tientallen winkels die een breed assortiment van professioneel gereedschap aanbieden op het internet.

Een voorbeeld van zo’n online gereedschapswinkel is www.gereedschap.nl. Het sortiment tuingereedschap is hier vrij beperkt, maar er is een enorm aanbod aan boormachines, accuschroevendraaiers, zagen, handgereedschappen, bevestigingsmaterialen en andere artikelen waarmee veel hoveniers dagelijks werken. 60.000 artikelen zijn uit voorraad leverbaar en worden de volgende dag geleverd, mits voor 21.30 uur besteld.

nl kost het wat tijd, geld en moeite om een artikel te ruilen of terug te sturen.

De procedure is als volgt: eerst neem je per e-mail contact op met de webwinkel, vervolgens krijg je een formulier per e-mail, dat je uitprint, invult en bij het pakket voegt. Dat pakket moet je naar het postkantoor brengen en op eigen kosten versturen. Vervolgens beoordeelt de klantenservice wat er gebeurt met de klacht. Hoe anders is dat bij de meeste online kledingwinkels waar ruilen en retourneren meestal makkelijk en gratis is.

Tegenover de nadelen van het ontbreken van een fysiek aanspreekpunt staat echter nog één belangrijk voordeel van online winkelen. De prijs. Wegens het ontbreken van allerlei dure voorzieningen als showrooms en verkoopadviseurs zijn online winkels over het algemeen goedkoper dan ’echte’ winkels.

Bovendien kun je de prijzen heel goed vergelijken. Alle webwinkels leveren min of meer dezelfde producten, dus niets is makkelijker dan de naam van de zaagtafel of accuboor van je voorkeur in Google in te voeren en te zien waar je die het gunstigst kunt kopen. Verschillen van 30-40% tusen online aanbieders zijn daarbij geen uitzondering. Let er wel op dat de verkoopvoorwaarden en meegeleverde toebehoren van elkaar kunnen verschillen. <

Service Service is bij online winkelen vaak een kritiek punt, en ook bij www.gereedschap.

TuinenLandschap | 13 | 2014

Gespot online gereedschap.indd 41

41 12-06-14 16:51

Leveranciersnieuws De informatie in deze rubriek is verstrekt door de leveranciers

Rupsen zuigen Vulka komt met een nieuw model EPZ eikenprocessierupsunit. De machine is mobiel, een aggregaat is niet nodig.

De unit bestaat uit een plastic krat met daarin een vastgesmolten filterdoek en een aansluiting voor een zuigslang en -buis. De motor creëert

Fraai lijnenspel door het filterdoek heen een vacuüm, waardoor rupsen en nesten door de slang in de krat worden gezogen. Als de krat vol is, is, is hij met filter en al aan te bieden bij de vuilverbranding. EPZ is, in vergelijking tot het vorige model, lichter in gewicht, handzaam en overal inzetbaar.

▸ Vulka | (0318) 50 09 44 | www.vulka.nl

▸ Hillhout | (038) 333 67 10 | www.hillhout.com

Tekenwerende sok

Beheer openbare ruimte

Amazone Anti-Tick en Insect sokken zijn werkzaam tegen alle insecten. Teken, muggen, rode mieren en wespen worden door de sokken geweerd.

In de sok zijn Lyocell cellulose vezels gebruikt, die teken en insecten weren.

Het garen is alleen in de buitenkant geweven, waardoor de huid niet in contact komt met de werkzame stof. In de zool van de sok is zilverdraad gebruikt, dat op natuurlijke wijze strijdt tegen de groei van bacteriën en schimmels. De sokken hebben een met de hand gebonden teen en zachte kousenband om drukpunten te voorkomen.

▸ A. Mauritz & Zonen | (035) 694 39 14 | www.mauritz-bussum.nl

42

De houten bloembakken Elan van Hillhout zijn nu ook verkrijgbaar in het zwart. Een groene of kleurrijke beplanting komt in de bakken goed tot zijn recht.

De zijkanten van Elan zijn vervaardigd van vurenhouten balkjes met ongeveer 1 cm tussenruimte. Dit resulteert in een fraai lijnenspel.

De bloembak wordt geleverd inclusief zwarte binnenbak, waardoor de potgrond niet uitspoelt.

Elan meet 50 x 50 cm, maar is ook verkrijgbaar in andere uitvoeringen en maten. In de collectie is ook de kleur naturel (groen geïmpregneerd) opgenomen.

Greenpoint biedt met een online beheerssysteem voor de openbare ruimte een schat aan informatie voor gemeenten, adviseurs en uitvoerende partijen. Sinds de laatste update van de dataservice maakt het bedrijf gebruik van de Landelijke Voorziening van de Basisregistratie

Adressen en Gebouwen.

Tot nu toe werd het zoeken op locatie uitgevoerd met een straatnamenlijst. Met de laatste update is dit vervangen door een realtime verbinding waarmee de locatie opgehaald wordt en de gewenste straat, postcodegebied of gebouw op het scherm getoond wordt.

▸ Greenpoint | (0317) 41 55 01 | www.greenpointadvies.nl

TuinenLandschap | 13 | 2014

Leveranciers_5 TEL13.indd 42

12-06-14 16:52

Stabiele tractor Zetor tractoren heeft zijn range van moderne tractoren uitgebreid met model Forterra HD. Een belangrijk kenmerk van deze nieuwe tractor is een langere wielbasis voor betere stabiliteit.

De tractor heeft een gemoderniseerde cilinderkop met zestien kleppentechnologie.

Comfortabel schommelen Voor Forterra HD is veel onderzoek gedaan naar minder geluid en trillingen. Dit leidde tot de ontwikkeling van constructieve oplossingen als een vernieuwde vloer in de cabine.

De motor heeft een hoog koppelniveau, een uitstekende start en een lange levensduur tot wel 8.000 draaiuren.

▸ C. van der Pols | (0181) 45 88 45 | www.zetor.nl

Het Deense merk Houe heeft de Click Rocking Chair in de collectie opgenomen. Deze schommelstoel is comfortabel en rustgevend.

De lamellen van de stoel kunnen in elke gewenste volgorde gemonteerd worden. De multicolor variant is daardoor in een eigen kleurencombinatie

▸ Fonq | (030) 247 50 15 | www.fonq.nl

Internet

Kort Wildkamp geeft in de campagne Goed Bezig aandacht aan een aantal unieke klantwaarden. Het bedrijf heeft de logistieke service uitgebreid en heeft online een stap voorwaarts gezet.

kingsoverkomst ondertekend voor het bomenbeheer van Delft. Hiermee besteedt gemeente Delft een aanzienlijk deel van het boomtechnisch onderzoek en advies uit aan Bomenwacht Nederland.

▸ Wildkamp | www.wildkamp.nl/ goedbezig

▸ Bomenwacht Nederland | (010) 264 65 55 | www.bomenwacht.nl

In Nederland staan 90.000 historische boerderijen. Een gedeelte daarvan staat leeg en is behouden door er een nieuwe bestemming aan te geven. In het boek Van herbestemming naar hergebruik staan voorbeelden van geslaagde transformaties.

Stedelijke gebieden veranderen door een niet te stoppen opkomst van digitalisering.

Elba Media, gesprekspartner op gebied van stedelijke ontwikkeling, bouwt aan inhoudelijke ’communities of practice’, waarbij kennis en netwerk beschikbaar gesteld wordt. Om de positie te versterken heeft het bedrijf onlangs het marketing- en communicatiebureau R.E.C. overgenomen.

▸ Van herbestemming naar hergebruik | ISBN 978-90-75271-68-3 | €14,90

Stadsbeheer van de gemeente Delft en Bomenwacht Nederland hebben een samenwer-

samen te stellen. De stoel is vervaardigd met lamellen van gepoedercoat staal en bamboehouten armleuningen en frame. Click Rocking Chair is onderhoudsarm en weersbestendig, het hele jaar buiten staan is geen probleem. De afmeting is 99,5 x 64 x 91,5 cm.

▸ Elba Media | www.elba-rec.nl

Bureau Mens&Groen houdt zich bezig met het opzetten, ondersteunen en uitvoeren van projecten die mens en natuur dichter bij elkaar brengt. Deze dienst is bedoeld voor (semi-) overheid, natuurorganisaties, natuurverenigingen, gebiedscollectieven, burgerinitiatieven en andere organisaties die mens en natuur willen verbinden.

Www.schoolpleinscan.nl laat zien waar kansen liggen om het schoolplein te optimaliseren als ruimte voor sport en spelen. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar de inrichting van het plein, maar ook naar thema’s als gebruik van het plein tijdens en na schooltijd, begeleiding en beleid.

Het invullen van de scan duurt 5 tot 7 minuten.

▸ Bureau Mens&Groen | (06) 24 11 40 66 | www.mensengroen.nl

▸ www.schoolpleinscan.nl

Tjeerd van der Schee is de nieuwe algemeen directeur van Copijn en volgt hiermee Siebe Stellingwerff Beintema op, die de pensioengerechtige leeftijd heeft bereikt. Van der Schee heeft een organisatiekundige achtergrond in de ingenenieursbranche. ▸ Copijn | (030) 264 43 33 | www.copijn.nl

Met de gratis app NatuurLink van KNNV Uitgeverij zijn natuurboeken te kopen of te lezen. In de kiosk zijn digitaal zes praktijkgidsen in de serie Natuurbeheer beschikbaar en een gratis nummer van het magazine Natura. De app is te downloaden via de iTunes of de Google Play. ▸ www.natuurlink.nl

TuinenLandschap | 13 | 2014

Leveranciers_5 TEL13.indd 43

43 12-06-14 16:52

Agenda

Cursussen

Nationale tuinweek t/m 21 juni, talloze groene initiatieven in Nederland en Vlaanderen.

Dromen in Zuid-Limburgse tuinen Open tuinen, 21, 22 juni, Zuid-Limburg.

▸ www.groei.nl

▸ www.zuidlimburgsedroomtuinen.nl

250 jaar Copijn in het groen Tentoonstelling, t/m 1 augustus, Wageningen.

Van Helvoirt 50 jaar Tuinbeleving en demonstraties, 21 juni, BerkelEnschot.

▸ www.wageningenur.nl/library/specialcollections

▸ www.vanhelvoirtgroenprojecten.nl

IABR-2014 Urban by Nature Tentoonstelling over architectuur en stadslandschappen, t/m 24 augustus, Rotterdam. ▸ www.kunsthal.nl

Natuurkracht Zomertentoonstelling geïnspireerd op bomen en bos, t/m 7 september, Apeldoorn. ▸ www.coda-apeldoorn.nl/natuurkracht

Ode aan de hyacint Tentoonstelling, t/m 14 september, Lisse. ▸ www.museumdezwartetulp.nl

Landschapstriënnale Evenement over landschap, parken, kunst en cultuur, t/m 21 september, Elst. ▸ www.landschapstriennale.nl

Planten uit de oertijd Tentoonstelling t/m 1 oktober, Leiden. ▸ www.hortus.leidenuniv.nl

Kroonjuwelen van de Hortus Tentoonstelling, t/m 31 december, Amsterdam. ▸ www.dehortus.nl

Open kwekerijdag 21 juni, Greenport Boskoop ▸ www.openkwekerijdag.nl

Week van de potroos Potrozenshow, 22 t/m 29 juni, Lottem.

Prairietuin Cursus, 2 en 9 juli, De Wilp. ▸ www.siergras.nl

▸ www.siergras.nl

Wij willen groen Symposium over groene stadsdaken, 3 juli, Rotterdam.

Dendrologie Start derde leergang, 6 september, Rotterdam.

▸ www.optigroen.nl

▸ www.dendrologie.nl

Dendrologie Start tweede leergang, 5 juli, Geldrop.

Veiligheid van speelgelegenheden Praktijkcursus, 8 september, 16 oktober, 17 november, 12 december, diverse locaties.

▸ www.dendrologie.nl

▸ www.rozendorp.nl

Zomeren op de buitenplaats Zomertentoonstelling, 22 juni t/m 28 september, Velsen-Zuid. ▸ www.buitenplaatsbeeckestijn.nl

Nationale Lathyrus tentoonstelling 26 t/m 29 juni, Appeltern.

Siergrassen en hun toepassingsmogelijkheden Cursus, 3 en 10 september, De Wilp.

De oude tuin Trainingsweek, 7 t/m 12 juli, Appeltern.

▸ www.keurmerk.nl

▸ www.ontwerpinstituut.nl

Gladheidsbestrijding voor wegbeheerders Cursus, 10 september, Ede, 11 november, Zwolle.

Japanse tuinen in de praktijk Duits/Engels seminar, 14 t/m 18 juli, Atami, Japan.

▸ www.crow.nl

▸ kosugi-zohen.co.jp/seminar_top.htm

Meet & Green over project Schoon Water 10 september, Zundert.

Botanisch tekenen Zomercursus, 15 t/m 19 juli, Leiden.

▸ www.cultus.nl

Open tuinendag 28 juni, Utrecht. ▸ www.opentuinendagutrecht.nl

▸ www.anitawalsmitsachs.nl

Franciscus en de natuur Tentoonstelling, 28 juni t/m 12 oktober, Uden.

Bacterievuur Workshop, 14 augustus, Haaren, 21 augustus, Boxmeer, 28 augustus, Opheusden.

Bomen voor de toekomst voor boomkwekerij en groenvoorziening Innovatiedag, 11 september, Cuijk.

▸ www.museumvoorreligieuzekunst.nl

▸ www.naktuinbouw.nl

Kwekerijsafari 11 september, Regio Flevopolders.

Rozenfestival 8 t/m 11 augustus, Lottum.

Succesvolle openbare ruimte Opleiding, 27 augustus, Breda.

▸ www.cobra-adviseurs.nl

▸ www.rozendorp.nl

▸ www.crow.nl

Het paradijs verbeeld Zomeratelier, 11 t/m 17 augustus, Leerdam.

Kwekerijsafari 2 september, Regio Amsterdam.

Inspecteur veiligheid van speelgelegenheden Opfriscursus, 11 september, 2 oktober, 7 november, 8 december, diverse locaties.

▸ www.ontwerpinstituut.nl

▸ www.cobra-adviseurs.nl

▸ www.keurmerk.nl

Vlaskamp tuindag Tentoonstelling, 24 augustus, Mantgum.

Beeldbestekken Cursus, 3 september, Bunnik.

▸ www.nicokloppenborg.nl

▸ www.crow.nl

Bomenbeheer van A tot Z Zesdaagse cursus, 16 september, Hoeven.

▸ www.lathyrus-vereniging.nl

▸ www.dlvplant.nl

▸ www.ocbor.nl

Colofon Tuin en Landschap is een tweewekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia, Issnnummer 016 533 50 Schipholweg 1 Postbus 9324, 2300 PH Leiden www.tuinenlandschap.nl Secretariaat: Linda Laman en Alice Hoogenboom (071) 565 96 78 tuinenlandschap@hortipoint.nl

44

Redactie Bakker hoofdredacteur (071 565 96 55 / wbakker@hortipoint.nl ▸ Peter Bennink vakredacteur (071) 565 96 53 / pbennink@hortipoint.nl ▸ Ralph Mens vakredacteur (071) 565 96 52 / rmens@hortipoint.nl ▸ Miranda Vrolijk vakredacteur (071) 565 96 56 / mvrolijk@hortipoint.nl ▸ Alice Hoogenboom redactie-assistent (071) 565 96 79 / ahoogenboom@ hortipoint.nl ▸ Gerdien de Nooy fotograaf ▸ Jenny Mostert, Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker bureauredacteuren ▸ Diseno vormgeving ▸ Wendy

Abonnementenservice Aanvraag en wijziging abonnement naar BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld T (0342) 49 48 44 F (0342) 41 31 41 abonnementen@bdu.nl Abonnementsprijs per jaar: €240 (excl. 6% btw). Studenten en scholieren €180 (25% korting, excl. btw). Buitenlandse abonnees betalen een toeslag voor portokosten.

Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan, lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 2 maanden voor de vervaldatum is opgezegd bij de abonnementenservice. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement kan contact worden opgenomen met de abonnementenservice.

Voor inhoudelijke vragen en opmerkingen en voor vragen aan externe auteurs kunt u contact opnemen met de redactie.

Exploitatie BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia ▸ Wiljo Klein Wolterink mba uitgever (0342) 49 42 63 Advertentie-exploitatie BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia ▸ Gert-Jan Bloemendal media adviseur (0342) 49 48 07 / g.bloemendal@bdu.nl ▸ Ron van de Hoef verkoopleider (0342) 49 42 63 / r.v.d.hoef@bdu.nl Druk BDUprint

©BDUmedia, 2014 Alle rechten voorbehouden Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Algemene voorwaarden op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld; evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

Lezers worden met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

TuinenLandschap | 13 | 2014

Agenda_Cursus2kolom TEL13.indd 44

12-06-14 16:52

Foto Wendy Bakker

Groene Gast

Hans Pijls Waar bent u aan het schoffelen? ,,Op de voedseltuin Food for Good in park Transwijk, Utrecht. Samen met buurtbewoners, sociale kwetsbare mensen en vrijwilligers verbouwen we hier groente, fruit en bloemen voor de Voedselbank, Resto van Harte en de moestuinders zelf.”

Wat is uw rol bij Food for Good?

Hans Pijls is bestuurder van Stichting De Wending en initiator van Netwerk BuitenRuimte voor Contact.

,,Ik ben hier projectleider vanuit Stichting de Wending en BuitenRuimte voor Contact. Meestal werken we in opdracht van gemeenten aan innovatieve, groene, sociale projecten. Food for Good is een initiatief dat we zelf hebben ontwikkeld en gerealiseerd. Mijn rol is nu die van sociaal projectontwikkelaar. Food for Good is een buurttuin én een sociale onderneming met een interessant verdienmodel. Het

creëert meerwaarde op het gebied van leefbaarheid, re-integratie, gezondheid, ontmoeting tussen verschillende bevolkingsgroepen.”

Wat motiveert u? ,,Ik vind het werken aan innovatieprocessen vanuit de praktijk heel boeiend. Leefbaarheid en dergelijke komt hier niet vanuit het beleid tot stand maar door het praktisch verbouwen van voedsel. Ieder mens heeft een mate van binding met de natuur. We zijn alleen te veel in ons hoofd geraakt. De hele maatschappij is op denken gericht, maar we vergeten de waarde van het beleven in het moment door sport, cultuur of natuur.”

Waar loopt u tegenaan? ,,Food for Good past in de transitie naar een samenleving waarin

de overheid zich terugtrekt en taken bij de burger neerlegt. Het systeem is er echter nog niet op ingericht. Gemeenten willen pilots doen maar de ambtenaren zitten tot hun nek in het werk. Alles duurt lang. Ondertussen ben je als sociale innovator al die tijd aan het werk. Dat krijg je niet terugbetaald uit de projecten.”

Altijd al iets met voedsel gehad? ,,Vanaf mijn vierde oogstte ik al zaadjes van doorschietende wortels en het jaar daarop zaaide ik ze. Ik heb nu kippen en toen ik vroeger in de Utrechtse binnenstad woonde, hadden we een varkentje in de binnentuin. Deze at ons GFTafval, later aten wij het varken. We hebben de politie te paard nog aan de deur gehad, want een varken houden was verboden.” <

TuinenLandschap | 13 | 2014

GroeneGast.indd 45

45 16-06-14 12:01

Info-avond Apeldoorn 26 juni Start 17.00 uur

Apeldoorn 9 sept Eindhoven 10 sept Start 19.30 uur

European Treeworker European Treetechnician Wilt u hogerop in de bomen? Wilt u European Treeworker of European Treetechnician worden?

Wij bieden u hiervoor diverse opleidingstrajecten • Modulaire cursussen • BBL-trajecten • In-company trainingen Daarnaast bieden wij diverse korte trainingen voor boomverzorgers aan.

Informatie en aanmelding: MBO Apeldoorn André Hillebrand, 0624 67 51 22 a.hillebrand@helicon.nl MBO Eindhoven Corik Geurts, 0630 67 88 08 c.geurts@helicon.nl

562326.indd 46

helicon.nl

16-6-2014 12:54:42

SIGHT Landscaping

SIGHT Landscaping b.v. is als landelijk opererend bedrijf de specialist in de verzorging van de groene buitenruimte. Wij geven toonaangevende adviezen op het gebied van beheer, aanleg en onderhoud in zowel het zakelijke als openbare groen. Ook aanleg van daktuinen en dakbegroeiing behoort tot onze specialiteit. Service en kwaliteit staan bij ons voorop. Onze medewerkers werken vanuit een aantal vestigingen in geheel Nederland.

In verband met uitbreiding van onze dienstverlening zijn wij op zoek naar kandidaten voor de volgende functies:

(aankomend) Hovenier (voor west en midden Nederland)

Als (aankomend) hovenier word je breed ingezet in onze projecten. Hierbij gaat het om zowel aanleg, renovatie en onderhoud van tuinen, ook in het hogere segment. Het werken in daktuinen en boomverzorging kunnen tot je taken behoren. De groene werkzaamheden zijn afwisselend; je voert ze uit in bedrijfstuinen, bij zorginstellingen en soms gemeentelijk groen. Je werkt zelfstandig en vaak in teamverband.

Functieprofiel: · Je hebt een afgeronde middelbare opleiding in het groen · Je hebt een aantal jaar ervaring in bij voorkeur het hoveniersvak · Je hebt kennis van plantensoorten en kunt goed omgaan met machines en gereedschappen · Je bent representatief, servicegericht en je vindt het leuk om alleen of in een team te werken · Je bent leergierig, kunt goed plannen en tekeningen lezen · Je bent in bezit van rijbewijs B(E) · Een VCA-diploma, spuitlicentie of diploma flora- en faunawet zijn een pré

(aankomend) maaimachinist (voor Midden Nederland)

Wij zijn op zoek naar een machinist voor maaiwerkzaamheden in verschillende onderhoudsprojecten. Je maait velden, bermen en plantsoenen in het openbare groen. Het werk wordt met verschillende machines uitgevoerd, zoals een kooi- en cirkelmaaier. Ook voer je klein onderhoud, reparaties en bijkomende werkzaamheden uit.

Functieprofiel: · Je hebt ruime ervaring als maaimachinist of wilt hiervoor opgeleid worden · Je kunt je goed oriënteren, zodat je de werkzaamheden doelmatig uit kunt voeren · Je hebt een flexibele en dienstverlenende werkhouding · Je bent in het bezit van een VCA-diploma · Je hebt een rijbewijs B en bij voorkeur BE · Je kunt zowel zelfstandig als in een team werken

aankomend stratenmaker (voor Midden Nederland)

De stratenmaker voert alle bestratingswerkzaamheden uit die in onze groenprojecten voorkomen. Je kunt hierbij denken aan het opmeten en uitzetten van werk, grondwerk, egaliseren, leggen en opbreken van bestrating en het op maat hakken van stenen, tegels en trottoirbanden. Ook het stellen van kantopsluitingen en kolken en het uitvoeren van reparaties behoren tot de werkzaamheden.

Functieprofiel: · Je hebt interesse en aanleg voor het uitvoeren van straatwerk bij een groenbedrijf · Je bent bekend met de machines en gereedschappen die in de branche gebruikt worden · Je kunt goed zelfstandig werken · Je bent in het bezit van een rijbewijs B en bij voorkeur BE · Je kunt vooruit kijken en plannen · Je bent sociaal in de omgang en hebt een flexibele en dienstverlenende werkhouding · Je bent enthousiast, leergierig en vindt het leuk om buiten te werken Wij bieden uitstekende ontwikkel- en doorgroeimogelijkheden in een ondernemende en veelzijdige organisatie.

Bij SIGHT heerst een plezierige en informele werksfeer. De functies bieden veel afwisseling en SIGHT heeft goede arbeidsvoorwaarden.

Reacties: Heb je interesse en voldoe je aan de eisen? Dan zien wij je reactie (met CV) graag tegemoet via email: hr@sightlandscaping.nl, via onze website of schriftelijk naar: SIGHT Landscaping b.v. ‒ t.a.v. Christine Masereeuw, manager HRM ‒ Postbus 425 ‒ 3840 AK Harderwijk. Ons telefoonnummer is 0341-436436.

Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.

562327.indd 47

16-6-2014 12:11:15

Boomrooierij Weijtmans méér dan bomen rooien

Diverse vrachtauto’s inzetbaar

Veilig snoeien m.b.v. een hoogwerker

Leveren van houtsnippers aan locale centrales

Bomen rooien Bomen snoeien Stobben frezen / rooien Transport Hijswerk In- en verkoop van hout Advies In-/verkoop van houtsnippers Afvoeren van snoeihout en blad

Boomrooierij Weijtmans beschikt over goed opgeleide treeworkers en tree technicians, zodat ieder karwei een honderd procent tevreden klant oplevert.

Uniek zijn onze telescoopkranen, waarmee we tot een hoogte van 32 meter takken vast kunnen pakken en afzagen, voor veilig en gecontroleerd rooien van bomen. Onze derde telescoopkraan is in bestelling.

Onze opdrachtgevers zijn particulieren, bedrijven, instellingen en de overheid.

Wij zijn tevens leerbedrijf en gecertificeerd iepen verwijderaar. Erbo erkend, VCA**, NEN, ISO 9001 en Groenkeur gecertificeerd.

Natuurlijk komen wij graag bij u langs om de situatie en eventuele obstakels vakkundig te

Wij melden u met gepaste trots dat wij afgelopen vrijdag onze audit voor de CO2 prestatie ladder niveau 3 met goed gevolg hebben doorstaan.

Dit is voor ons een bevestiging dat we op de goede weg zijn en voor u het bewijs dat u met de juiste partner in zee gaat.

Graag tot uw dienst, Kees Weijtmans

beoordelen.

Telescoopkraan met werkhoogte van 42 meter

562328.indd 48

Uw juiste partner is u graag van dienst

Kreitenmolenstraat 175

Tel. 013-51114 83

algemeen@weijtmans.nl

5071 BD Udenhout

Fax 013-511 43 73

www.boomrooierijweijtmans.nl

13-6-2014 16:22:30