E
E C N E I R E P X
appen t s 7 in t a a m i t kl e h r 27 o o d 24 t/mstus s i u e g u R a 2016
TenL EXPERIENCE
Reis door het klimaat in zeven stappen
H
et klimaat verandert. De afgelopen maanden heeft Ne derland veelvuldig te maken gehad met wateroverlast als gevolg van piekbuien, maar ook periodes van droogte en hittestress zijn in toenemende mate een probleem.
V
oor de groensector ligt hier een mooie uitdaging. Ener zijds om groen onder de aandacht te brengen als oplossing voor allerhande maatschappelijke vraagstukken, ander zijds om nóg meer in te zetten op een groene inrichting van de publieke en particuliere ruimte. Is er een beter podium denkbaar om deze groene bood schap uit te rollen dan op boomkwekerijvakbeurs Plantari um? Immers, Boskoop is nog altijd de groene kraamkamer van Nederland. En tevens wordt de problematiek van wateroverlast hier regelmatig aan den lijve ondervonden.
I
n zeven stappen nemen we het publiek mee op een reis langs diverse biotopen waarin we groene oplossingen aan dragen, maar de bezoeker ook willen laten stilstaan bij klimaatvraagstukken, en hem willen prikkelen om hier verder over na te denken. Om uiteindelijk aan het eind van die reis een selfie te ma ken op de groene troon van de koning. Mogen we u uitnodigen?
INHOUD 4
Wordt u ook een Klimaatkoning?
6
Het ontwerpteam en de hoveniers In zeven stappen
8 10 12 14 16 18 20
1 Onder NAP
22
De sponsors
23
Colofon
24
Plattegrond TenL Experience
2 Hooggeëerd publiek 3 Waar water is 4 De inspiratietuin 5 Op nivo 6 De crash 7 Show you care
Ralph Mens hoofdredacteur TuinenLandschap
2
3
WORDT U OOK EEN KLIMAAT KONING? Jong of oud, rijk of arm: iedereen kan zijn steentje bij
dragen om tuinen en parken aan te passen aan de gril len van het klimaat. Daarvoor is wel moed, creativiteit, vertrouwen, sociale betrokkenheid, positiviteit en op offeringsgezindheid nodig. Allemaal eigenschappen die ook te vinden zijn in de hoofdpersoon van Jan Terlouws boek ’Koning van Katoren’. Deze Stach – een doodgewone jongen – lost dapper en vinding rijk allerlei maatschappelijke problemen op. Uiteinde Jan lijk wordt hij zelfs tot koning gekroond. Het maakt dus Terlouw niet uit wie je bent, wat je hebt of wat je kunt om de wereld te helpen, iedereen kan een Klimaatkoning zijn!
4
Welke problemen moeten we overwin
nen om een Klimaatkoning te worden? Dat is de zowel de waterovervloed (de heftige piekbuien), als het gebrek eraan (de langdurige droogtes). In de tuin op het dak, het plein, het industriegebied, overal kunnen we oplossingen bieden met groen. Laat u meenemen door Tuin en Landschap en het ontwerpteam van het ontwerp instituut op ontdekkingsreis langs zeven werelden. En wie weet wordt u ook een Klimaatkoning…
5
Arno Hoefakker De Bilt, hoefakker.com
Annet Treurniet Annet Treurniet Tuinontwerp
Michel Lafaille het ontwerpinstituut
Edo Post Uiterweer Woerden, aarhoveniers.nl
Sjaak Willemstein Waddinxveen, willemsteinhoveniers.nl
Ernst Baas Waddinxveen, ernstbaas.nl
Paul Casteleijn Barendrecht, paulcasteleijn.nl
Zij bouwden de TenL Experience
greenportboskoop.nl
Wiebe Postma Actief tuinieren
Irene de Jong Peter van Dam Tuinontwerpen Irene de Jong Rivius ontwerpburo voor de groene buitenruimte
DE HOVENIERS
Angela Warmerdam Tuinontwerpstudio Angela’s Tuinen
Peter Zaal Jans Bos Ontwerper bij Hoveniersbedrijf Hoefakker Tuinontwerp& Advies
Onder leiding van het ontwerpinstituut maakten zij de TenL Experience
HET ONTWERPTEAM
Thijs Verbakel Boskoop, verbakelgroenservice.nl
6 7
1 ONDER NAP
Boskoop bevindt zich 5 m onder zeeniveau…
E
rvaar de realiteit van leven onder zee niveau – iets dat zeker in ons land een rol speelt in de discussie over klimaat verandering en de effecten daarvan. De locatie van Plantarium ligt maar liefst 5 m onder NAP, zichtbaar gemaakt door een lichtblauw doek dat op 5 m hoogte is gespannen. Op vloerniveau verbeel den vakken met planten de Boskoopse kwekerijen. Dat zijn er tegenwoordig ruim 700. Stichting Belangenbehartiging Greenport Boskoop komt op voor de be langen van deze kwekers, zij is dan ook de sponsor van Onder NAP.
aanleg: ontwerper Annet Treurniet ’Realiseer je eens hoe diep dat is’
8
9
2 HOOGGEËERD PUBLIEK Kom in de wereld van het klimaat en de tuin!
V
eranderingen in klimaat zijn van alle tijden en de tijd zal leren hoe het verder gaat. We moeten een balans vinden tussen strijden tegen de klimaatverandering en het om gaan met de effecten in de directe leefomgeving. We nodigen u uit om samen plaats te nemen op de wip in de circuspiste en te zoeken naar een nieuw evenwicht. De piste is ons leven waarin we bewegen, de wip is als de wijzer van de klok die de tijd wegtikt. De bundels wilgen tenen rondom de piste staan voor buigzaamheid, het soepel omgaan met de veranderingen van het kli maat.
ontwerper Peter van Dam ’We moeten meebuigen met de klimaatverandering en een nieuwe balans vinden’
10
hovenier Paul Casteleijn ’Zijn wij de durfallen van onze tijd?’
11
3 WAAR WATER IS
. . . komt het industrieterrein tot leven
H
et industrieterrein is een saai, grauw en sterk afgewaterd gebied. Wanneer we het water op het ter rein behouden, komt daar meer ruimte voor groen: een prettige werkomgeving. In deze wereld loopt u eerst langs een dode grau we wereld, verbeeld door zeecon tainers. Op één ervan stroomt water. Via een opening in een van de containers komt u vervolgens terecht in een weelderig groene omgeving: het asfalt is opengebro ken, de omheining is begroeid en de containers zijn begroeid met beplanting.
ontwerper Irene de Jong ’Gebruik de overvloed aan water voor een aangename werkomgeving’
12
hovenier Thijs Verbakel ’Op de meest onmogelijke plaatsen kunnen we groen inzetten’
13
4 DE INSPIRATIETUIN Wie maakt de ideale tuin?
H
oe maakbaar is onze tuin nu eigenlijk? In deze wereld kun je net zolang schuiven met de tuin elementen totdat een tuin is ge puzzeld met mogelijk de meeste klimaatbestendigheid. Kies de juiste elementen en schuif die tot een mooi geheel, kijk op het scherm voor de plattegrond en leg dat beeld vast door het te fotograferen. Die foto kunt u vergelijken met die van andere bezoekers, wat hebben zij ervan gemaakt?
ontwerper Angela Warmerdam ’Schuif zo lang je wilt, maar let op, het weer doet wat hij wil’
14
hovenier Edo Post Uiterweer ’De tuin moet veel regen en droogte kunnen verdragen’
15
5 OP NIVO
Vergroen het lege daklandschap
V
anonder de hanenbalken van een zolder in de stad zien en horen we in dit kabinet een stortvloed van hemelwater neer dalen op de daken. Dit water kunnen we natuurlijk positief inzetten: als we het opvangen ontstaat er nieuw groen leven. Dit wordt weergegeven door een reusachtige bonenstaak die zich vanuit het water omhoog wikkelt. Verschillende groene daken laten zien hoe we de wereld op hoogte kunnen betrekken bij onze socia le leefomgeving.
ontwerpers Jans Bos en Wiebe Postma ’Laat regen en hitte niet heersen, maar planten en bomen’
16
hovenier Sjaak Willemstein ’Groen op niveau is het nieuwe maaiveld’
17
6 DE CRASH
De oude economie is gecrasht
I
n De Crash stuit u op een auto die midden op het plein is gecrasht, het blik is al behoorlijk overwoe kerd door groen. De auto staat symbool voor de oude economie die afhankelijk is van fossiele brandstoffen, die is ook gecrasht. Onze georganiseerde wereld is verbeeld in een stadsplein met bomen, die orde is ruw verstoord door de gecrashte auto. Het is het einde van een tijdperk. Het woeke rende groen staat voor de kracht van planten, die is tijdloos, kan alles veranderen en inspireert ons tot nieuwe ideeën.
ontwerper Peter Zaal ’De groene kracht neemt de macht over . . . ’
18
hovenier Arno Hoefakker ’. . . en inspireert tot nieuwe ideeën’
19
7 SHOW YOU CARE
Maak een selfie op de troon van de Klimaatkoning
A
an het eind van de Experience staat de Selfietroon van de Klimaat koning. Wie wil zich inzetten voor onze leefomgeving? Onze groene planeet is kostbaar, de plek waar wij wonen is uniek. Planten zijn onmisbaar! Door groene keuzes te maken kan iedereen bijdragen. Wees een Klimaatkoning, neem plaats op de troon, maak een selfie en deel die: Show you care!
ontwerper Peter van Dam ’Laat zien dat je voor de aarde wilt zorgen’
20
hoveniers Ernst Baas en Peter den Hertog ’We hebben maar één groene planeet’
21
TenL EXPERIENCE is tot stand gekomen met dank aan:
PARTNERS Cammeraat Potcultuur, Boskoop Waardenburg, zandzakken.nl
Boskoop, dejongplant.nl
Textiel, Hazerswoude-Dorp, thearent.com
rijnbeek.com Telersver., Honselersdijk, addenda.info logistiekcentrumboskoop.nl Hazerswoude-Dorp, kooter-bv.nl
Waterplanten, Roosendaal, moerings.nl Tuinplanten, Mijdrecht, fnkempen.nl Baarn, dutchbotanics.nl
Boskoop, boot.nl Vasteplanten, Wassenaar, hellogarden.nl
Tuinplanten, Hillegom, spijker.com
Waddinxveen, bremmer-boomkwekerijen.nl
22
Tuinplanten, Boskoop, twezelenburg.nl
Hazerswoude-Dorp, koetsier-vasteplanten.nl
Afwateringstechniek, Doetinchem, aco.nl
Hazerswoude-Dorp, hoogeveenplants.nl
Hazerswoude-Dorp, pietbuxus.nl
Groothandel boomkwekerijproducten, Boskoop, greenlink.nl
COLOFON Redactie • Tuin en Landschap: Ralph Mens hoofdredacteur, Miranda Vrolijk vakredacteur Beeld • Tuin en Landschap, Ingimage, Pixabay, Gerrie van Adrichem Vormgeving • Gerrie van Adrichem Projectcoördinatie • Yolanda Formanoy Druk • Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam
Uitgever Emile Blomme directeur Jenny Mostert productiecoördinator Schipholweg 1, 2316 XB Leiden Postbus 9324, 2300 PH Leiden www.hortipoint.nl Contact • svs@hortipoint.nl | 071 565 96 78
23
DE CRASH OP NIVO
SHOW YOU CARE
DE INSPIRATIETUIN
HOOGGEËERD PUBLIEK
ONDER NAP
TenL EXPERIENCE ENTREE PLANTARIUM
Dit boekje is mede mogelijk gemaakt door drukkerij
WAAR WATER IS