Vbb26 2015 by Stichting Vakinformatie Siergewassen

10 Wat doe je met

14 Bloemistenklok

16 op Duitsland 6%

Cover-nw.indd 1

24-06-15 13:58

605869_.indd 2

24-6-2015 13:52:41

B 4 ’Gebrek aan vertrouwen nekt doelmatigheid inspectie’

Vakblad voor de

Opinie 4

Interview: ’Gebrek aan vertrouwen nekt doelmatigheid inspectie’

Commentaar:

Stelling: Handen af van het lage btw-tarief sierteelt!

Nieuws 6

Een selectie uit het meest recente nieuws

arbeidscontroles

Ondernemen:

Ondernemen: Wees onderscheidend!

Column: Feico Smit, Oeganda

Vragen:

Afzet:

M 20

Lathyrusseizoen kan weer eens beter eindigen

20 21

Hollandse statice beter in balans met vraag

22 23

10 Wees onderscheidend! Mooi advies, maar wat doe je ermee?

Stabiele platycodon stemt gematigd positief

T 24

In beeld: Gepiep in Sundaville

Gewasbescherming: Kasgeluiden Thema:

28 30 32

vraag en aanbod is dun’

Teelttips: hypericum, chrysant, roos, anthurium, phalaenopsis

Column: Kees van Egmond

Nieuws 36

Service 37

Kasgenoot: John Persoon Agenda Voorplaat: Foto: Gerdien de Nooy

26 (2015)

Inhoud.indd 3

24-06-15 15:43

Opinie

’Gebrek aan vertrouwen nekt doelmatigheid inspectie’ fOtO: DLV gLas & energie

langs uitvoerde voor regeldrukwaakhond Actal. „Dat gebrek aan onderling

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

„Dat glastuinders bij controles veel belemmeringen ervaren, maar dat het grootste probleem is dat de handhaver, bijvoorbeeld een omgevingsdienst, de ondernemer als milieucrimineel ziet. Dat zou natuurlijk niet moeten mogen. Een ondernemer denkt dan immers al gauw: ’Daar heb je er weer zo een’. Dan kun je discussies krijgen die kunnen escaleren. Daarnaast zijn de regels vaak onduidelijk. Een ondernemer weet dan niet precies wat hij moet doen en handelt dan naar eer en geweten, terwijl de handhaver er juist vanuit gaat dat de ondernemer er een zootje van maakt. Veel problemen zijn terug te voeren op zowel de houding van de handhaver als van de teler.”

zowel voor de milieuhandhavers als voor de Inspectie SZW die controleert op ondermeer illegale arbeid en arbeidsveiligheid. Zodra handhavers een paar overtredingen constateren, versterkt dat hun beeld alleen maar. Een self-fulfilling prophecy dus.”

Soms reageert een omgevingsdienst anders dan een waterschap... „De omgevingsdiensten – vroeger de gemeenten – kijken naar de bodemlozingen, indirecte lozingen die in het grondwater terechtkomen. Waterschappen kijken alleen naar het oppervlaktewater. Daardoor kunnen ze op punten van mening met elkaar verschillen, wat tot heel vervelende situaties voor een ondernemer kan leiden.”

Hebben telers ook goede ervaringen „In de afgelopen 25 jaar is er wel wat veranderd in de glastuinbouw. De bedrijven zijn veel professioneler geworden. Ik heb het idee dat de handhaving dat niet altijd ziet. Zij ziet overtredingen en vindt dat de tuinbouw als sector slecht bezig is. Dat geldt

„Jazeker. De meeste goede ervaringen hebben telers met het waterschap. Een verklaring daarvoor is dat waterschappen – een beetje oneerbiedig gezegd – te maken hebben met relatief eenduidige regels, in de

trant van: ’Je mag niet lozen’. Omgevingsdiensten daarentegen moeten veel ingewikkeldere regels handhaven, die vaak met elkaar verweven zijn. Vandaar dat handhavers – evenals telers – ook niet altijd alles finesses kennen. Ook zijn omgevingsdiensten als organisatie pas sinds 2013 gestart.”

Wat is het geheim van een goede „Hoe handhaver en ondernemer elkaar bejegenen is heel belangrijk. Maar ook moet duidelijk zijn welk doel met een regel wordt beoogd en of het erg is als een ondernemer dat op een andere manier probeert te bereiken. Sommige handhavers bieden daar geen enkele ruimte voor, maar de wet biedt bijna altijd ruimte om daar praktisch mee om te gaan.”

Hoe reageerden de handhavers op „Die waren best op hun tenen getrapt. Logisch, omdat ons onderzoek kritische zaken naar voren bracht. Zo kunnen de

Commentaar Elbert van den Berg hoofdredacteur evandenberg@hortipoint.nl

Peter Bakker verkondigde onlangs, niet zonder trots, dat Plantion ’de bloemistenklok’ van Nederland is. Ruim de helft van de zelfstandig inkopende detaillisten koopt inmiddels in Ede in. Hoe staat het met de Bloemistenklok in het westen van het land? Op 30 juni draait die klok van FloraHolland in

aanbod. Bloemisten hebben nu zelfs een ’subsidiepotje’ samengesteld om telers net dat extra zetje richting de Bloemistenklok te geven. Voor

Opinie_NW.indd 4

en aanbod is dun; er moet gedoseerd aangevoerd naar tevredenheid gewaardeerd.

vangen, komen soms bedrogen uit en houden het vervolgens voor gezien. Bloemisten echter willen een regelmatige en betrouwbare aanvoer en roepen telers daartoe op. -

26 (2015)

24-06-15 13:58

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324,

Stelling

Handen af van het lage btw-tarief sierteelt! Inspectieraad en de inspectie SZW zich niet conformeren aan het rapport. Verder gaven de omgevingsdiensten aan dat sommige dingen volgens hen anders liggen. Ze blijven echter nog steeds van mening dat ze het goed doen. Mijn hypothese dat de omgevingsdiensten de tuinbouw niet hoog hebben zitten, is daardoor bevestigd. Zo zullen ze dat overigens nooit verwoorden. Het zal dan klinken als: ’Er zijn veel tuinders die alleen maar wat gaan doen als een waterschap of gemeente langskomt’.”

Wat moet er nu gebeuren?

Marita Goudriaan, rozenteler in Almere „Helemaal mee eens. Dit

„Actal heeft een advies opgesteld dat naar verschillende ministeries is gestuurd. Vanuit het Rijk moet dat zijn weg vinden naar de handhavers. Maar ik hoop dat ook de omgevingsdiensten en waterschappen die aan ons onderzoek hebben meegewerkt, tuinders met meer respect en vertrouwen zullen benaderen en helpen bij het terugdringen van onnodige regels.”

samenstelling aan door er een goedko-

nog een rol spelen? „Op zich is het Ondernemingsdossier een goed initiatief. Als een handhaver het Ondernemingsdossier van een bedrijf gebruikt om zich goed te kunnen voorbereiden op een inspectie, dan juich ik dat toe. Maar het moet niet zo zijn dat het Ondernemingsdossier wordt gebruikt om bedrijven die hun dossier op punten niet hebben opengesteld, voor een controle te selecteren.” <

Piet Evers, leliebroeier in Moerkapelle en Luttelgeest te kunnen maken. Maar in Den Haag uitgaven te creëren die nog meer geld kosten. Als in Den Haag alleen maar

meestal niet goed voor de ondernemers. Met

eerder een stimulans verdient dan een

Mariëlle Kroes, tulpenbroeier in Nieuwe Wetering -

eigen portemonnee. Waarom op de Bloemistenklok aanvoeren als je een paar klokken verderop nog een bosje bloemen -

verlagen van de inkomstenbelasting. De

een duurder bosje bloemen te kopen.” 26 (2015)

Opinie_NW.indd 5

24-06-15 13:58

Nieuws Lees meer op de website

CO2

Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws. Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander

Het Canadese Carbon Engineering werkt aan de ontwikkeling van zeer grote installaties voor het afvangen van CO2 uit de buitenlucht, om die vervolgens in kassen te kunnen doseren.

■

uitgesteld tot 2018 De zuiveringsplicht voor de glastuinbouw zal niet per 1 januari 2016, maar per 1 januari 2018 in werking treden. Dat schrijft staatssecretaris Mansveld (I&M) op 23 juni in een brief aan de Tweede Kamer. Wel schroeft de bewindsvrouw het minimale zuiveringsrendement op van 75% naar 95%. Ze wil over de zuiveringsplicht een bestuurlijk akkoord met de sector sluiten.

systemen echter niet in staat CO2 te leveren concurreren met de inkoop van vloeibare CO2. Het vergt zeker nog drie jaar voordat de techniek economisch recent onderzoek van Energy Matters. Het adviesbureau raadt de glastuinbouw daarom aan de ontwikkelingen rond CO2-winning uit buitenlucht te volgen en

■ Diverse organisaties in de sierteeltketen staan deze week op hun achterste benen over het kabinetsplan om sierteeltproducten onder het hoge btw-tarief van 21% te brengen. LTO Glaskracht Nederland en LTO Nederland waarschuwen het kabinet dat de maatregel desastreuze gevolgen heeft voor de totale sierteeltketen. FloraHolland-topman Vos stuurt een open brief naar staatssecretaris Wiebes van Financiën waarin hij stelt dat de maatregel tot grootschalig banenverlies zal leiden en voor een forse omzetdaling zal zorgen op de binnenen buitenlandse markt. De VGB spreekt van een onzalig plan en de Vereniging BloemistWinkeliers (VBW) stuurt de Tweede Kamer een brandbrief.

Energy Matters zes die CO2-winnen uit de buitenlucht voor gebruik in kassen.

(ECN) in opdracht van Greenpeace, zo meldde de NOS op 24 juni. Bedrijven zouden volgens de milieuorganisatie meer moeten gaan betalen voor gas.

de betreffende productgroep gebaseerd was. Nadeel daarvan was dat de BI voor de aanvoer in het actuele seizoen nog lang werd beïnvloed door eventuele afwijkingen van vorig jaar. Eventuele positieve veranderingen hadden daardoor minder snel effect op de actuele BI.

■ ■ Rechter: ’Nederland moet CO2-uitstoot forser terugdringen’ De Nederlandse Staat moet in 2020 tot minimaal 25% CO2-reductie komen ten opzichte van 1990. Dat heeft de Haagse rechtbank op 24 juni beslist in een zaak die twee jaar geleden werd aangespannen door milieuorganisatie Urgenda en negenhonderd mede-eisers. De huidige ambitie bedraagt 16%, waarbij Nederland niet op koers ligt.

De IPM zal in 2016 extra aandacht besteden aan Fair Trade-producten, certificeringsmogelijkheden en keurmerken. Volgens de beursorganisatie is er een toenemende vraag naar eerlijke handel doordat het bewustzijn daaromtrent bij eindverbruikers groeit. Volgend jaar zal de ’Grower of the Year Award’ ook voor het eerst tijdens de IPM worden uitgereikt.

■ Gaskraan verder dicht Het kabinet draait de gaskraan verder dicht. De gaswinning in Groningen wordt voor 2015 teruggebracht tot 30 miljard m3, schrijft minister Kamp (EZ) aan de Tweede Kamer. Komend najaar verwacht hij nog onderzoeksresultaten rond verdere verlaging van de gaswinning en een gasbeleid dat insteekt op inkoop van buitenlands gas.

■ ■ ■

overstappen op restwarmte’ De glastuinbouw moet nog vóór 2020 volledig overstappen op het gebruik van restwarmte. Samen met enkele andere drastische maatregelen kan dat ervoor zorgen dat er in Groningen jaarlijks bijna de helft minder gas hoeft te worden gewonnen. Dat blijkt uit berekeningen van Energieonderzoek Centrum Nederland

Nieuwskort2.indd 6

Veiling Rhein Maas heeft per 8 juni de berekening van de Betrouwbaarheidsindex (BI) gewijzigd. De index wordt voortaan berekend over de laatste honderd partijen, of die nu uit verschillende productgroepen bestaan of niet. De veiling noemt de index voortaan de KwekerBI. Vóór de wijziging had iedere aanvoerder voor elke productgroep een BI-waarde die op de laatste honderd aangevoerde partijen van

Bij Veiling Rhein-Maas wordt het pilot-project rond de verhoging van de minimumprijzen op 29 juni uitgebreid met de productgroep snijgerbera. Gerbera is de eerste productgroep bij de snijbloemen waarbij de minimumprijs in het kader van dit pilot-project wordt aangepast. Daarnaast is sinds 8 juni de BI-bonus-regeling komen te vervallen. 26 (2015)

24-06-15 15:37

FOTO: CARBON ENGINEERING

Gelezen op Twitter Hermen de Graaf (@hermendegraaf) ■

zone’ Waterschappen hoeven telers niet te verplichten een kantdop te gebruiken als zij gewassen neerwaarts bespuiten en daarbij een teeltvrije zone aanhouden van minimaal 3 m. Dat adviseert de Technische Commissie Techniekbeoordeling op grond van artikel 1.8 van het Activiteitenbesluit. De overige regels rond het spuiten, zoals opgenomen in artikel 3.83, blijven onverminderd van kracht.

■

comfortzone’

■ Beleidsmedewerker Van der Zweep nam op 22 juni afscheid van de VGB, na een dienstverband van ruim 22 jaar bij de Vereniging van Groothandelaren in Bloemkwekerijprodukten. Hij stond aan de basis van Florimark voor de handel, dat later uitmondde in Florimark voor producenten. Ook hield hij zich jaren bezig met productkwaliteit, waarbij hij een verbeten gevecht voerde met FloraHolland over de A1-kwaliteit. Hij had tevens zitting in de commissie van de handel. Van der Zweep gaat groenten telen in Zeeland.

■ FlowerTrials trekken 11% meer bezoekers De 2015-editie van de FlowerTrials heeft 11% meer bezoekers getrokken dan de editie van vorig jaar. Daarnaast waren er 15% meer individuele bezoeken aan de 48 deelnemers. Het aandeel buitenlandse bezoekers (niet uit Nederland én Duitsland) blijft groeien en kwam op 60% uit. Van alle bezoekers was zo’n 40% kweker. Daarnaast was 25% afkomstig van handelspartners zoals veilingen, distributeurs, retailinkopers en tuincentra. Zo’n 12% bestond uit veredelaars en producenten. 26 (2015)

Nieuwskort2.indd 7

Voor de tuinbouw liggen de kansen in vernieuwende concepten en onverwachte samenwerkingsverbanden. Om die te benutten, moet de sector wel uit zijn comfortzone komen. Dat zei voorzitter Loek Hermans van Greenport Holland op 18 juni tijdens de zomerconferentie van de lobbyorganisatie in Vianen. Tijdens de conferentie presenteerde Hermans ook de nieuwe visie ’Bron voor Groene Economie 2.0 - 2015–2030’ en de ’Uitvoeringsagenda 2016–2019’ van de Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen (T&U).

■ Westland verlaagt garantstelling Triasboring De gemeente Westland gaat, als het aan wethouder Duijvestijn ligt, voor maximaal € 6,5 miljoen garant staan voor een Triasboring. Eerder was dat nog € 9 miljoen, maar Duijvestijn heeft het raadsvoorstel – dat op 30 juni in de gemeenteraad wordt behandeld – gewijzigd op aandringen van afvalenergiebedrijf HVC, een van de betrokken partijen. Reden voor de aanpassing van het raadsvoorstel zijn de zorgen binnen de gemeenteraad over de financiële risico’s die Westland loopt met het verstrekken van een garantstelling.

■ Het ziekteverzuimpercentage voor het eerste ziektejaar is in de glastuinbouw het afgelopen jaar gestegen van 2,9 naar 3,3%. Het percentage voor het tweede ziektejaar bleef stabiel op 0,75%, zo blijkt uit het Verzuimrapport 2014 van Sazas. Bijna de helft van alle ziektedagen in het eerste ziektejaar heeft te maken met klachten aan rug en ledematen.

Kom op sierteeltsector, geen BTWverhoging:Dank @LucasVos_FH, wat doet ons boegbeeld Loek Hermans? @ GreenportH????

Holland Strelitzia (@RolandDuyv) Inderdaad @hermendegraaf waar is boegbeeld #tuinbouw @loek_hermans inzake de #btwverhoging. Laat zien voor welke prachtige sector je staat.

peter de munck (@peterdemunck) NS wil geld terugvorderen van Timo Hughes @LucasVos_FH het bewijs dat bonussen niet werkt!!.#rvc#flora

Lucas Vos (@LucasVos_FH) Moscow wholesale. Russian rose becomes a competitor @FloraHolland #yam

Tim van Leeuwen (@LeeuwenTim) Kerststerren zijn alweer geplant, daar krijg je toch een kerstgevoel van !!

D66Westland (@D66Westland) Fractie en bestuur te gast bij @ LTOGlaskrachtNL & kweker Marcel van Os @Orchios. Mooi bedrijf, goed gesprek. #wldebat

Discussie op LinkedIn Sector verweert zich goed tegen btw-verhoging? Diverse partijen in de sector verweerden zich afgelopen week goed tegen de mogelijke verhoging van de btw op bloemen en planten. Onder meer FloraHolland, VGB, VBN en VBW lieten van zich horen middels brieven, statements en overleggen in Den Haag. Ze wezen de heren politici er - onderbouwd met cijfers - fijntjes op dat een verhoging naar 21% desestreus is voor de sector. Goed bezig die sierteelt. Hoewel, Greenport Holland bleef angstvallig stil. Wat vindt u?

24-06-15 15:37

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

n opdracht van regelwaakhond Actal heeft DLV glas & energie vorig jaar in de glastuinbouw onderzoek gedaan naar wat in Haags jargon heet: ’het lastenluwer maken van toezicht en handhaving’. Oftewel: hoe kunnen controles van waterschap, omgevingsdienst, Inspectie SZW en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) wat ondernemersvriendelijker verlopen? Hierover werden 75 telers gebeld; zestien bedrijven werden bezocht. Het onderzoek leverde veel voorbeelden op van situaties waarin ondernemers zich mateloos irriteerden aan regels en handhavers. Een bloemlezing.

Er blijken nogal wat onduidelijke regels te zijn. Vooral bij arbeidswetgeving weten ondernemers vaak niet wat wel en niet mag. Ze proberen daarom maar te goeder trouw te handelen. Opvallend is dat de controlebezoeken van de Inspectie SZW vaak intimiderend overkomen en veel tijd kosten. Een ondernemer stort een deel van het factuurbedrag voor ingeleende arbeid altijd op een G-rekening, een speciale, geblokkeerde rekening van een uitzendbureau. De Inspectie SZW komt controleren en blikt daarbij zeven jaar terug. De boekhouding van het uitzendbureau blijkt zoek te zijn, evenals de eigenaar. De teler krijgt een boete van € 120.000, terwijl hij dacht alles op orde te hebben doordat hij met een G-rekening werkte bij een gecertificeerd uitzendbureau. Toch moet hij betalen, waarbij de boete uiteindelijk met de helft omlaag gaat. Een interventieteam komt vlak voor Moederdag met veel machtsvertoon en veel auto’s onaangekondigd naar een sierteeltbedrijf. De handhavers constateren geen overtredingen. Vanwege het uren durende

Actal.indd 8

oponthoud kan de tuinder een order echter niet meer op tijd leveren, waardoor hij veel inkomsten misloopt.

In sommige situaties kunnen gemeenten bepaalde milieuregels niet van toepassing verklaren voor een ondernemer omdat de voorgeschreven maatregel niet doelmatig is. De tuinder moet dat wel kunnen aantonen, wat in de praktijk heel lastig blijkt te zijn. Zonder maatwerkvoorschrift, heeft hij geen been om op te staan. De omgevingsdienst eist bij een grondgebonden teelt een hemelwateropslag van minimaal 500 m3/ha. Een ondernemer gebruikt slootwater en heeft weinig drainagewater. Hij toont aan dat de kwaliteit van het drainagewater gelijk is aan dat van het slootwater. Toch moet hij een silo plaatsen. Een glastuinbouwbedrijf is volledig bebouwd en ingebouwd. De ondernemer geeft slootwater naar behoefte van het gewas zonder dat er sprake is van uitspoeling. Toch moet hij een silo plaatsen, waarvoor hij een deel van zijn kas moet slopen.

Soms heeft de sector van bepaalde regels al bewezen dat ze onnodig zijn of dat het niet-naleven ervan verwaarloosbaar risico heeft voor de omgeving. In zo’n situatie hangt alles af van een praktisch ingestelde en meedenkende handhaver. Een tuinder gebruikt zijn koeltoren uitsluitend als de omgevingstemperatuur lager is dan 8°C. Legionella groeit alleen bij een temperatuur boven de 20°C. Het risico dat omwonenden besmet raken met legionella door koeltorens die alleen in gebruik zijn

bij lage temperaturen is dus nihil. Toch neemt de omgevingsdienst geen genoegen met een beperkte inventarisatie waarin het systeem en de beheersmaatregelen worden beschreven. De handhaver stelt dat bij watertemperaturen hoger dan 20°C inderdaad geen groei van legionella meer plaatsvindt, maar dat wel legionella aanwezig kán zijn. Dus moet de tuinder een uitgebreide inventarisatie laten maken. Kosten: € 2.000.

Het komt ook geregeld voor dat handhavers bewust niet de reguliere bedrijfsomstandigheden controleren, maar een bedrijf juist bezoeken als de foutkans het grootst is. Een tuinder is vergeten de instellingen voor het uitschakelen van de assimilatiebelichting te wijzigen. Op 1 november loopt het scherm daardoor pas dicht om 2.00 uur in plaats van om de voorgeschreven 24.00 uur. De omgevingsdienst constateert dat op de eerste dag waarop de instellingen veranderd hadden moeten zijn, een kwartier na de voorgeschreven tijd. De teler krijgt geen waarschuwing. In plaats daarvan krijgt hij een dwangsom van € 45.000 aangezegd.

Soms leggen handhavers sancties of boetes op die buitenproportioneel zijn en niet in verhouding staan met de mogelijk veroorzaakte milieuschade of het voordeel dat een ondernemer genoten zou hebben. Door uitval van een schermmotor loopt het schermdoek bij een rozenbedrijf niet in elke afdeling dicht. De omgevingsdienst zegt de teler een dwangsom aan van € 28.000. Een bedrijf heeft een schermdoek dat 26 (2015)

24-06-15 13:58

Foto: QuIncy von BannIsseht

98% licht afschermt. De lichtintensiteit van de belichting is minder dan 15.000 lux. De ondernemer trekt het doek niet helemaal dicht, maar wel zodanig dat ten minste 95% wordt afgeschermd. Omdat niet 98% is afgeschermd, is de dwangsom van € 45.000 verbeurd verklaard. Bij een volgende overtreding wordt de boete € 225.000. Een kwekerij vangt regenwater op om de planten water te kunnen geven. Door een storing loopt de silo over, waardoor het regenwater in het oppervlaktewater terechtkomt. Hoewel er sprake is van een calamiteit en de milieuschade nihil is, krijgt de tuinder een boete van € 800.

Strenger dan de wet Handhavers zijn soms strenger dan de wet, wat voor telers in veel gevallen lastig te controleren is. Een kwekerij krijgt in maart 2014 bezoek van de omgevingsdienst. De olietank blijkt niet KIWA-gekeurd te zijn. De ondernemer krijgt zes weken de tijd om de tank KIWA te laten keuren of te vervangen, onder aanzegging van een dwangsom. De overgangsregel uit het Activiteitenbesluit luidt echter dat een KIWA-gekeurde olietank pas vereist is per 1 januari 2015. Op een kwekerij staan de meststoffen in 26 (2015)

Actal.indd 9

een lekbak. Volgens de handhaver is die echter te klein omdat niet de hele inhoud van de vaten erin past. De teler moet de lekbak daarom aanpassen. Het Activiteitenbesluit stelt echter dat de inhoud van de lekbak 10% van de inhoud van alle vaten plus de inhoud van het grootste vat moet kunnen bevatten. Aan die eis werd voldaan.

Het eerste contact tussen handhaver en ondernemer bepaalt vaak de verdere sfeer. Hoe een handhaver de ondernemer bejegent, is daarom van groot belang. Handhaver A komt nooit onverwacht, maar maakt van te voren een afspraak. Dat doet hij omdat de toegangsdeur bij glastuinbouwbedrijven vaak op slot zit. Ondernemers waarderen het dat hij een afspraak maakt, maar zijn toch ontevreden omdat de handhaver zich autoritair opstelt. Handhaver B komt meestal onverwacht, zonder afspraak. Pas tijdens de controle vraagt hij of het uitkomt. Zo niet, dan bekijkt hij alleen de urgente zaken en maakt voor het overige een afspraak voor later. Ondernemers ervaren dit juist als positief omdat de handhaver zich coöperatief opstelt.

Waar ondernemers niet tegen kunnen, is een slecht voorbereide handhaver. In de praktijk leidt dat tot tijdrovende en frustrerende situaties. Een kwekerij belicht met 3.500 lux. De gemeente heeft een maatwerkvoorschrift afgegeven voor het afschermen van de kassen bij belichting. Toch moet de teler van de handhaver verduisteringsdoek installeren. Na enkele e-mails tussen gemeente en omgevingsdienst concludeert hij uiteindelijk dat afscherming niet nodig is. Een bedrijf moet bij elke controle van de omgevingsdienst opnieuw uitleggen hoe de waterstromen lopen en hoe de first flush-voorziening is geregeld. Dit terwijl er op het bedrijf niets veranderd is. <

In het kort ■

24-06-15 13:58

Wees onderscheidend! -

Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl

Peter Barendse, „Ik ben onderscheidend doordat we samenwerken met veredelaars om nieuwe soorten te testen. We hebben samen met FleuraMetz

een eigen doos ontwikkeld om tallen bestellen.” standaarddoos. Bloemisten willen

Eric Moor, phalaenopsis breeder in De lier: begonnen met posters en een website. We hadden toen geen idee hoe het zou gaan lopen, maar het heeft ons veel gebracht. Ook internationaal heeft het veel naamsbekendheid opgeleverd. Deels hebben we dat te danken aan drie maal per jaar een nieuwe onderscheidende campagne. Elke

keer huren ze een andere creatieveling in die er iets speciaals van voorgelegd. Het ontwerp dat ik direct mooi vind, is te gewoon. Dat valt af. Een ander ontwerp is over de top. Dat valt eveneens af. En de laatste is een ontwerp waar ik over kers wat ze er van vinden. Als sommigen het mooi vinden en anderen

gaat het er een stukje overheen, maar het is niet erg om een keer je neus te stoten. We moeten ook meer buiten de dam als verlengde van het Varend

Fedor van Veen, alstroemeriateler in schipluiden: „Ik vind Tommies snoeptomaatjes het goede voorbeeld. In de bloemen zie ik nog niet zo’n sterk consumentenmerk. Supermarkten willen liever huismerken, want dan kunnen ze kwekers inwisselen. Dat hebben ze

Dat is echter niet gelukt, omdat de consumenten zelf om Tommies gingen vragen. meer in een bloemenwinkel in de buurt. Daarover heeft een verhaal in een lokale krant gestaan. Local

for local; dat zouden we best wat kunnen uitbreiden. Maar het zal

ondernemen: laten zien aan mensen in de omgeving wat je doet.”

Marco Daling, zomerbloementeler in Hoogersmilde: Een zomerbloemenkweker kan er

En wie 26 ha papaver wil verbouwen kan niet elke dag op de veiling

juiste moment zaait en oogst, dan in een bos- en sorteermachine omgaan, zodat we snel aan de vraag kunnen voldoen.

S-Onderscheidend.indd 10

kopers loopt te praten. Als ik de bloemen niet op het juiste moment heb, dan hoeft geen koper ze, ook al hebben we zo gezellig staan praten.

daar iemand op te zetten. Als je goede kwaliteit levert, dan vindt de koper je wel. Je moet van je eigen kracht uitgaan.”

illustratie: joef sleegers

scheiden. We moeten iets produ-

26 (2015)

23-06-15 17:17

Jan Knook, biologische zomerbloementeler in Midden-Beemster: „Ik onderscheid mezelf met biologische bloemen. Helaas hebben veel mensen geen idee wat biologisch

Ik sta wel eens met bloemen op de

Overigens is biologisch telen alleen niet voldoende. Ook het assortiment

Dat is frappant. Met aardappelen, kendheid mee.

Dat is best een dilemma, omdat de is.”

Marco Evers, anthuriumteler in Moerkapelle: „We onderscheiden ons in potmaten ze vaak worden verwerkt in boeket-

het transport. In het grootwinkelbe-

herkenbaarheid, is er dan af. Onderscheid zoeken we ook in

van.”

mentenmerk. onder een eigen label: Lovelys. Met

Daniel van de Nouweland, rozenteler in Waddinxveen en de verschillende manieren van op twee manieren onderscheiden: van Afrikaanse en van Nederlandse collega’s. Ten opzichte van Afrika onderscheiden we ons door jaar-

beschikbaar is. Ten opzichte van Nederlandse kwekers onderscheiden we ons met een breed assortiment in grote

roze en geel. Daarmee bedienen we onze klant beter, en voor ons is het risicospreiding.”

illustratie: joef sleegers

leveren. Afrikaanse rozen hebben last van regenseizoenen en het

26 (2015)

S-Onderscheidend.indd 11

23-06-15 17:17

Column Pieter van Velden, freesiateler in ’s-Gravenzande:

Feico Smit fsmit@royalvanzanten.com

opgedrongen worden. Wees probeer dat te doen. Het is wel

je nooit als onderscheidend zien. rende freesia’s met een beleving.

emotie, een logo en een website. Zo probeer ik het verhaal achter de freesia te vertellen.

ligt klaar. Ik moet nog alleen de

pot- en perkplantenkweker in De Lier: sinds 2007 de PrimaSan op de markt brengen. Dat is een eigen primula met rozenknoppen, die veredeld is door Mr. Matsunaga in Japan. PrimaSan produceren we alleen voor de klanten die hun vraag

vooraf vastleggen. Daarmee proberen we vraag en aanbod zo len, zodat we geen overschotten hebben. Mensen die onze zonnebloem

Oeganda

Up Country met vrouw en dolenthousiaste kinderen gaan we richting een van de nationale parken die zien en de iPad doet in geval van een ’dipje’

beleeft in Nederland als de grote zomervakantie aanbreekt. Onze werknemers gaan ook op vakantie, maar dan heet het Up Country. Terug -

heeft vier kleuren in een pot.” kunt dan wel in Kampala wonen en werken, je

Ron van Oosten, chrysanten- en asterteler in De Lier: „Sinds een aantal jaren werken we samen met LM Flowerfashion die internationale fashion en design events. Met het mooie beelmateriaal dat dit oplevert kunnen we ons via sociale media onderscheiden. tralische zangeres Kylie Minogue chrysanten in een clip gebruikt,

van de krant en de radio. Via LM Flowerfashion waren we met haar in contact gekomen. Ze bleek gek

marketing activiteiten op waarde in te schatten, maar één ding weet je zeker: als je niks doet, komt er ook niks uit.”

dorpje noemen ergens ver weg verscholen achter bergen, rivieren en plantages. richting de wortels van hun bestaan. Busticket boeken als het ver weg is en anders in stopt om iemand op te pikken of er weer uit te

zou hebben. Een van onze medewerkers gaat ook Up

Gerard van Langen, vetplantenkweker in Heerhugowaard: „We hebben een eigen styling, die we in alles doorvoeren. Op

een baan gevonden in Kenia en we zullen

ook op beurzen. We bouwen onze een Mediterrane, amicale sfeer.”

vertrekken binnenkort naar Nederland om

op labels, in onze concepten en

en ik vlieg dan nog weer drie weken later.

amaryllisteler in Beringe: „We veredelen zelf en kunnen daardoor onderscheidende soorten in zitten. Er moeten dus wel revenuën tegenover staan. nicheproducten willen hebben, maar het valt niet mee om daar de

S-Onderscheidend.indd 12

manier. Of het dorpje nu in het noorden van Oeganda ligt, in Kenia of zelfs Drenthe.

consument houdt vast aan het standaard assortiment. Daardoor gaat vernieuwing moeizaam.”

nen om Up Country te gaan. Waar liggen uw Westland, Bommelerwaard, Venlo, B-driehoek of lekker in Spanje aan de Costa de Sol?

26 (2015)

24-06-15 14:11

Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden. U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl

ties (WAS) is op 2 juni 2015 door de Eerste Kamer aangenomen. Maar wat houdt de wet ook al weer in?

e WAS is bedoeld om schijnconstructies en misstanden op de arbeidsmarkt tegen te gaan. Het gaat dan om constructies die zijn opgezet om de regels en cao-afspraken te omzeilen. Door dergelijke constructies ontstaat oneerlijke concurrentie op de arbeidsmarkt en daarnaast zijn er werkgevers die middels dergelijke constructies de sociale premies ontduiken. De meest gestelde vragen over de wet staan hieronder.

Wanneer treedt de WAS in werking? De meeste onderdelen van de wet gaan per 1 juli 2015 in, enkele onderdelen per 1 januari 2016. Dit laatste geldt voor het verbod op inhoudingen op en verrekeningen met het wettelijk minimumloon, de verplichte girale betaling van tenminste het minimumloon en de specificatie van de onkostenvergoedingen op de loonstrook.

IllustratIe: Peter moorman

■

■ Wat moet ik giraal uitbetalen? Minimaal het geldende wettelijk minimumloon. Voor de uitbetaling van het eventuele loon boven het WML en de vakantietoeslag kunt u afwijkende afspraken maken met de werknemer. ■ Waarom mag ik niet meer het volledige loon contant uitbetalen? Bij (gedeeltelijke) contante betaling is het lastig om vast te stellen of er inderdaad sprake is van het betalen van het WML. Kwitanties of handtekeningen kunnen vervalst zijn. Door werkgevers te verplichten het WML giraal te betalen, kan de inspectie SZW makkelijker controleren of er geen sprake is van onderbetaling. ■ Mijn werknemer heeft geen Nederlandse bankrekening, wat nu? U kunt het loon overmaken naar een buitenlandse betaalrekening. Werknemers zullen dit mogelijk liever niet willen, omdat ze dan bijvoorbeeld transactiekosten moeten

betalen als ze in Nederland geld opnemen. Arbeidsmigranten kunnen ook een Nederlandse bankrekening openen. ■ Mogen er nog wel contante voorschotten op het loon worden gegeven? Er mogen nog wel voorschotten op het loon worden gegeven die later worden ingehouden. Maar deze voorschotten moeten wel giraal worden betaald. Ook moeten werkgever en werknemer schriftelijk overeenkomen dat er sprake is van een voorschot op het loon. Over eventueel loon boven het WML zijn aanvullende afspraken te maken. ■ Mag ik de premie zorgverzekering niet meer inhouden van het nettoloon? Nee, vanaf 1 januari 2016 is dat niet meer toegestaan. Uitgangspunt van de WAS is dat de werknemer volledig beschikking heeft over het WML en daarvan in zijn primaire levensbehoeften kan voorzien. De premie kan wel worden verrekend met het vakantiegeld of het loon boven het WML. Daarnaast kan de werkgever samen met zijn werknemer regelen dat de zorgverzekeraar middels een automatische incasso de premie kan innen bij de werknemer. ■ Is mijn werknemer verplicht om een Nederlandse zorgverzekering af te sluiten? Ja, iedereen die in Nederland woont en

werkt is verplicht om een Nederlandse zorgverzekering te hebben. Dit is de verantwoordelijkheid van de werknemer zelf. Als werkgever bent u er wel bij gebaat als uw werknemers goed verzekerd zijn, ook om te voorkomen dat u mogelijk geconfronteerd wordt met rekeningen van onverzekerde werknemers. ■ Hoe kan ik ervoor zorgen dat mijn werknemer wel zijn huisvestingskosten betaalt? Ook dit kan bijvoorbeeld met een automatische incasso worden geregeld. Verder geldt hetzelfde als voor Nederlandse werknemers: ook die zijn zelf verantwoordelijk voor het betalen van hun huur of hypotheek, werkgevers worden hier buiten gelaten. Ook hier geldt dat er andere afspraken gemaakt kunnen worden over het verrekenen van huisvestingskosten met het loon boven het WML. ■ Wat als ik me niet aan deze regels houd? Als het WML niet volledig giraal wordt uitbetaald zal de Inspectie SZW een boete opleggen. De boetebedragen worden bekend gemaakt als de definitieve wet wordt gepubliceerd.

Diana eleveld, adviseur cao en arbeidsrecht,

2615vraag.indd 13

23-06-15 17:17

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

Het plantenassortiment is minder goed vertegenwoordigd. Vooral groene planten zijn lastig te verkrijgen. Daar begint ook Stefan van Wezel van bloemsierkunst Sjerp uit Rotterdam over. „Wat opvalt is dat bloemisten soms weinig geld over hebben voor planten. Mijn vader probeert soms de prijzen bewust hoog te houden. Hij vindt het belangrijk dat kwekers blijven aanvoeren. Het is mooi instrument; je kan alles op een plek kopen”, geeft hij aan.

et aantal kopers dat op de Bloemistenklok in Naaldwijk inkoopt, neemt toe. In vergelijking met de klok in Bleiswijk zijn er 20% meer handelaren die hun inkopen op de Bloemistenklok doen. Ook het aantal telers dat voor de klok aanvoert, is in een jaar tijd met 15% toegenomen. Mooie groeicijfers. Maar hoe beoordelen telers en kopers de Bloemistenklok in Naaldwijk? Uit een belronde blijkt dat kopers tevreden zijn over het bloemenassortiment. Het aanbod is breed en de kwaliteit is ten opzichte van Bleiswijk verbeterd. „Ik heb vanmorgen een mooi assortiment bij elkaar kunnen kopen. Toch wel zo’n honderd verschillende bloemen en planten. Ik kan hier goed uit de voeten”, aldus bloemist Tini van Drunen van Bloemsierkunst Nicothe uit Drunen.

De lage prijsvorming is de reden dat plantenkwekerij J. de Groot uit Langeweg nu even niet aanvoert voor de Bloemistenklok. „Ik was er niet enthousiast over”, zegt Niels de Groot. „In Bleiswijk kon je in piekperiodes wel wat kwijt. Zeker het perkgoed liep

aardig weg. We hebben het in Naaldwijk ook geprobeerd, maar het ging niet. De prijzen konden soms zomaar 20 cent achterblijven in vergelijking tot de exportklokken.” Bloemenkwekers, zeker die vanaf het eerste uur aanwezig zijn, blijken over het algemeen meer tevreden te zijn. Leliekweker Kees van Dijk uit de Lier voert elke dag een kar aan en dit gaat goed. „De start van de bloemistenklok was moeizaam, maar soms moet je ergens in investeren in de hoop dat het weer een keertje terugkomt. Nu gaat het goed, al is het lijntje tussen vraag en aanbod dun. Als de aantallen groter worden, staat de prijs snel onder druk”, ervaart hij.

Kwekerij de Molenkamp uit Brakel is een nieuwe aanvoerder. Gert-Jan Klop voert

Mening

Meer kamerplanten naar de Bloemistenklok FloraHolland geeft aan dat het assortiment en de kwaliteit ten opzichte van de klok in te overtuigen op de Bloemistenklok aan te

kamerplanten voor de Bloemistenklok te

verwacht door de toestroom van extra klanten dat het resultaat het tweede jaar verder

FloraHolland samen met klanten een ’potje’

Bloemistenklok.indd 14

26 (2015)

23-06-15 17:17

Foto: FloraHolland

sinds april celosia’s aan. Dit gaat naar tevredenheid. Dagelijks zet hij een kar voor de klok met daarop zes soortjes en dat wordt goed betaald. „Vanochtend kreeg ik € 0,27 in Aalsmeer en op de Bloemistenklok € 0,35. We brengen goede kwaliteit en voeren zeker geen grote aantallen aan”, aldus Klop. Bij teler Arno van Marrewijk uit Rijswijk verliep het in het begin ook naar wens. Hij voerde dagelijks op de Bloemistenklok aan, maar is er inmiddels weer mee gestopt. De prijzen voor zijn amaryllis waren te wisselend. „De eerste maanden was de prijs prima. Maar als de prijs goed is, komen er meer aanvoerders en dan werkt het niet meer. Het kon zo maar zijn dat de prijs op een dag met vijftig cent wegzakte”, vertelt Van Marrewijk. De ervaringen bij kwekerij M.M. Duin in Heemskerk zijn tevens wisselend. Momenteel voert de teler pioenen aan en dat gaat prima. In het voorjaar ging het met de tulpen minder voorspoedig. Duin teelt tulpen in de volle grond en de zware kwaliteiten werden op de Bloemistenklok niet voldoende gewaardeerd. „Stelselmatig brachten die tulpen drie of vier cent minder op ten opzichte van de exportklokken. Dan probeer je dat een paar weken, maar op een gegeven moment stop je daar mee. Zonde, want het is juist een kwaliteit waarmee bloemisten zich kunnen onderscheiden. Nu moeten ze 26 (2015)

Bloemistenklok.indd 15

naar de groothandel voor deze producten en dat kost ook geld. Waarom betalen ze dan niet die paar cent meer?”

De Rotterdamse bloemist Ed van der Touw geeft aan het jammer te vinden dat aanbod van de klok verdwijnt. Hij merkt dat de verwachtingen van kopers en telers soms ver uiteen liggen. „De verkopen in de winkel staan onder druk en ik kan niet de hoofdprijs betalen. Natuurlijk willen wij voor mooie handel betalen, maar telers moeten ons ook de tijd geven om aan het product te wennen en het een tijdje voor de klok blijven aanvoeren”, vindt hij. Nu merkt bloemist Van der Touw dat bloemen of planten na een paar weken van de klok worden afgehaald, omdat de prijsvorming niet mee valt. „Het aanbod is nu grillig en wisselend. Wanneer iets dagelijks voor de klok staat, dan wordt dat beloond. Natuurlijk kijk ik ook naar mijn eigen portemonnee, maar aan de andere kant zie ik wel het belang in van deze klok. Als dit niet slaagt, moeten we naar de groothandel.” Van der Touw hoop dat kwekers bereid zijn om in deze klok te investeren. Als voorbeeld haalt hij Dekker Chrysanten uit Hensbroek aan. Dit bedrijf voert sinds maart aan en heeft de intentie om minimaal

een jaar aan te voeren. Zij zullen maandelijks evalueren met de veilmeesters en de aantallen bijstellen. „Ik zie deze klok ook als een promotiemiddel voor chrysant. Je moet het rustig opbouwen. Eerst brachten we twaalf mixdoosjes en dit is gegroeid naar achttien. Het is belangrijk dat je er dagelijks bent”, ervaart Gerco Drenker van dit bedrijf.

Bloembinderij John Flora in Dongen is blij dat sommige aanvoerders het de tijd willen geven. John Jansen stelt dat de prijsvorming op de Bloemistenklok inderdaad kan afwijken van de exportklokken, maar dat producten ook zeker wel eens beter worden betaald. „Op de Bloemistenklok fluctueert het meer. Als het morgen 30°C is, weet je dat de markt in elkaar zakt. Bij een exportklok kan het dan nog even wat beter doorlopen.” Jansen geeft aan dat er een mooi, breed assortiment staat en dat het de goede kant op gaat. Er is voldoende keus, maar er kunnen volgens hem nog kopers en producten bij. Met name planten zijn ondervertegenwoordigd. „Kwekers van groene planten zijn sowieso al niet zo enthousiast over de klok. Zij brengen vaak restpartijen. We moeten die kwekers ervan overtuigen dat er ook op de Bloemistenklok vraag is naar mooie planten.” <

23-06-15 17:17

Exportomzet Duitsland blijft op achterstand Tot en met mei ligt de exportomzet vanuit Nederland naar Duitsland achter, met 6% op een totale waarde van â&#x201A;Ź 816 miljoen. Dat komt vooral door de krimp in het groothandelssegment. Betrouwbare informatie, inspelen op duurzaamheid en een breed assortiment zijn verbeterpunten. Hermen de Graaf bloemisterij@hortipoint.nl

en plus van afgerond 2% op â&#x201A;Ź 2,7 miljard aan exportomzet in bloemen en planten registreert de VGB op basis van gegevens van Floridata (tabel) tot en met mei. Daarbij blijft Duitsland, verreweg de grootste markt voor Nederlandse exporteurs, fors achter. Tot en met mei kromp de export

Tabel. Toptien exportlanden bloemen en planten totaal

Jan t/m mei 2015

Mei 2015

Waarde Mutatie

Duitsland

816.402

-5,5

185.127

-3,4

Verenigd Koninkrijk

428.857

16,5

83.504

14,4

Frankrijk

332.020

11,6

84.338

3,3

ItaliĂŤ

119.750

3,3

26.025

4,3

BelgiĂŤ

107.663

-4,2

28.537

3,8

Rusland

92.288

-25,3

14.724

-15,7

Zwitserland

90.150

3,2

19.130

0,1

Polen

88.576

6,2

25.748

26,1

Zweden

74.766

-2,0

19.406

-2,9

Oostenrijk

66.148

-13,9

13.853

-25,8

Overig

478.350

7,1

104.581

12,4

Totaa;

â&#x201A;Ź 2.694.970

1,6 â&#x201A;Ź 604.973

3,0

Waarde x duizend euro. Mutaties t.o.v. dezelfde periode in 2014 (in %). Bron: Floridata/publicatie VGB

Exportwaarde van snijbloemen en pot- en tuinplanten naar Duitsland vanaf 2000 en eerste 5 maanden 2015. 2.000.000

1.500.000

naar de Oosterburen met 6% tot â&#x201A;Ź 816 miljoen (grafiek). Volgens aanvullende VGB-gegevens is de krimp bij de planten met 16% tot â&#x201A;Ź 302 miljoen fors, terwijl er bij de bloemen een stabilisatie is op â&#x201A;Ź 514 miljoen.

Herkenning Niet alle exporteurs herkennen zich in de gegevens. â&#x20AC;&#x17E;Cijfers liegen niet, statistieken welâ&#x20AC;?, meent een groothandelaar die niet met naam wil worden genoemd. â&#x20AC;&#x17E;De huidige statistieken zijn het beste wat er is, sinds Floridata en de VGB deze taak van het opgeheven HBAG hebben overgenomen.â&#x20AC;? Sinds april vorig jaar verzamelt Floridata deze bloemen- en plantenexportstatistieken. De VGB verzorgt de publicatie van de top-10 afnemerslanden, waarin Duitsland al sinds jaar en dag op de eerste plaats staat. Door de krimp bij de Oosterburen en de algemene stijging is het marktaandeel van Duitsland met 7% gedaald van 32,6% tot 30,5%. Nummer twee en drie op de ranglijst, Engeland en Frankrijk hebben een aandeel van respectievelijk 15,9% en 12,3%: Noordwest-Europa is voor een groot deel bepalend voor de bloemen- en plantenmarkt. En Duitsland is daarin een dominante factor.

1.000.000

Informatie 500.000

â&#x20AC;&#x2122;00 â&#x20AC;&#x2122;01 â&#x20AC;&#x2122;02 â&#x20AC;&#x2122;03 â&#x20AC;&#x2122;04 â&#x20AC;&#x2122;05 â&#x20AC;&#x2122;06 â&#x20AC;&#x2122;07 â&#x20AC;&#x2122;08 â&#x20AC;&#x2122;09 â&#x20AC;&#x2122;10 â&#x20AC;&#x2122;11 â&#x20AC;&#x2122;12 â&#x20AC;&#x2122;13 â&#x20AC;&#x2122;14

"LOEMENÂŹENÂŹPLANTEN %XPORTWAARDEÂŹXÂŹ ÂŹEURO

Export.indd 16

â&#x20AC;&#x2122;13 â&#x20AC;&#x2122;14 â&#x20AC;&#x2122;15 t/m mei

,,Zeker met de opkomst van beeldveilen en Kopen Op Afstand zijn de aanvoerinformatie en de fotoâ&#x20AC;&#x2122;s die kwekers met partijen meesturen, belangrijker gewordenâ&#x20AC;&#x2122;â&#x20AC;&#x2122;, geeft directeur Gerben Star van H. Star Bloemengroothandel aan. Op de Duitse markt

signaleert hij een positieve ontwikkeling van de bloemenafzet. ,,Planten lopen iets achter, maar dat zien we in het totaalbeeld ook terug.â&#x20AC;&#x2122;â&#x20AC;&#x2122; Jargo Schaper, directeur van Quattro Plant, wijt de achterstand bij de planten aan meer directe import uit ZuidEuropese landen en meer concurrentie van lokale productie. â&#x20AC;&#x17E;Duitsers hebben een voorkeur voor local for local en de Duitse veilingen en afzetorganisaties spelen daar goed op inâ&#x20AC;&#x2122;â&#x20AC;&#x2122;, is zijn waarneming.

Duurzaamheid â&#x20AC;&#x17E;Zeker in de Duitse markt kunnen we meer inspelen op de behoefte aan duurzaam geteelde productenâ&#x20AC;?, is de ervaring van directeur John Celie van Celieplant/Bouquetnet. â&#x20AC;&#x17E;Wij proberen naast iedere aanbieding ook een duurzaam alternatief te zetten. Daar kunnen onze afnemers zich richting eindklanten mee profileren. Dat moet dan wel in samenspraak met kwekers, die op deze aspecten gecertificeerd zijn. Verder is verbetering van de houdbaarheid in de hele keten een belangrijk aspect.â&#x20AC;&#x2122;â&#x20AC;&#x2122;

Assortiment Rob Berkhout van Berko Bloemenexport vindt dat de assortimentsverschraling bij met name de snijbloemen de Nederlandse concurrentiepositie op de Duitse markt verzwakt. â&#x20AC;&#x17E;Op een gegeven moment zijn de Duitsers de rozen zat. Dan moeten we iets anders kunnen aanbieden, maar ons bloemenpakket wordt met het jaar smaller. Daardoor missen we omzet en is er ook minder groei van de markt.â&#x20AC;? < 26 (2015)

23-06-15 17:17

M Vanwege het tuinplantenseizoen worden ook de klokprijzen van deze producten weergegeven. Omdat er ruimte is voor maar drie grafieken, worden de bloeiende en groene planten in één grafiek verwerkt. Week 25 is de laatste week van de tuinplantengrafiek.

Groene + bloeiende planten 2013

2014

2015

150

Middenprijs in centen

30 25 20 15 10

2013

2014

Tuinplanten 2015

140

130

120 110 100 90 80

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 week

De middenprijs stijgt 1 cent bij tot 22 cent. Dat is 2 cent meer dan in 2013 en hetzelfde als in 2014.

2013

100

Middenprijs in centen

Snijbloemen

2014

2015

70 60 50 40

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 week

Bij de groene planten daalt de middenprijs met 2 cent tot 109 cent. De bloeiende planten krijgen er 3 cent bij tot 118 cent.

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 week

Week 25 plust 12 cent tot 90 cent en ligt daarmee fors boven de voorgaande twee jaren. Dit is de laatste tuinplantengrafiek van dit jaar.

Daniël van Egmond:

’Naweeën van een rustig weekend gaan lang door’ Bedrijf: Van Egmond Bloemenhandel Veiling: Rijnsburg Week: 25

Maandag

Donderdag

„Nieuwe ronde nieuwe kansen. Vandaag maar een paar bestellingen op staan. Nadat de auto geladen is, ga ik op pad. Het blijkt dat het weekend niet druk is geweest dus de verkoop is dan ook magertjes. Ondanks dat ik minder bloemen bij me heb, is het een hele klus om eraf te komen.”

„Om drie uur begint de werkdag en het is een hele klus om de auto weer geladen te krijgen. Door onder andere een grote bestelling is het passen en meten, maar wederom past het uiteindelijk precies. Het is bij de winkels extreem rustig met de losse verkoop. Het loopt dan ook lekker vlot en we zijn vroeg thuis. Om half drie staat de auto weer aan het dock. ’s Middags maar van het zonnetje genieten.”

Dinsdag „De naweeën van het rustige weekend gaan nog even door. Het op dinsdag korte ritje is helemaal een makkie als ook vandaag de verkoop niet denderend is. Aan het weer kan het niet liggen, want het is ideaal bloemenweer. Droog en niet te warm.”

Woensdag „Gelukkig zijn er weer wat bestellingen, waardoor de verkoop lekker loopt. Aan de inkoop zijn de verschillende bestellingen doorgegeven. Voor bruidswerk is een aantal speciale bloemen besteld. Ook is er een klant met een grote versiering aan het einde van de week. Doordat de prijzen van de bloemen meevallen, kunnen we de klanten nog wel verleiden om wat extra bloemen te kopen.”

26 (2015)

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 17

Vrijdag „Er hebben een paar klanten planten besteld via de webshop en dat neemt nogal ruimte in beslag. Nou worden er wel vaker planten besteld, maar meestal is dat wat meer verdeeld over de week en daarom makkelijker mee te nemen tussen de normale vracht bloemen. Vandaag is het toch minder druk in de bloemen en is het geen probleem om de planten mee te nemen. Ook de verkoop valt niet tegen dus aan het einde van de dag is de auto lekker leeg. Op de veiling alvast een begin maken voor de volgende week. Ook de bestellingen voor de vrijdagavond lopen lekker door waardoor de week nog leuk eindigt.”

23-06-15 17:17

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.

Simone van Tol

Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 175

in procenten

150 125 100 75 50

25 week

Prijs index

Aanvoer index

Koel weer beĂŻnvloedt prijs en aanvoer Anders dan in 2014 was het afgelopen weken vrij koel en droog. Dat heeft invloed op de aanvoer en prijsvorming van veel producten. Gemiddeld werd in week 25 slechts 2% meer stuks verkocht en lag de prijs op hetzelfde niveau als vorig jaar. Bij paeonia zien we een ander beeld in aanvoer dan vorig jaar. De aanvoer piekt terwijl we in 2014 al aan het eind van het seizoen zaten; 140% meer stuks werden aangevoerd bij een prijs die 34% lager lag. Grootbloemige rozen deden het beter in deze week. Met 0,5%

minder stuks verkocht, lag de gemiddelde prijs 8,5% hoger dan in dezelfde week vorig jaar. De kleinbloemigen bleven met 5,2% minder stuks hangen op de prijs van vorig jaar. Grootbloemige cymbidium per tak deed het goed. De gemiddelde prijs steeg met 16,5% ten opzichte van week 25 in 2014. Matthiola kreeg met ruim 8% minder stuks een betere gemiddelde prijs die 76% hoger lag dan in dezelfde week vorig jaar. Bij hydrangea lag de prijs 3,7% lager met ruim 2% minder stuks.

Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125 100 75 50 25

Aanvoer index

25 week

Prijs index

Prijs gemiddeld iets hoger In week 25 ligt de prijs van de kamerplanten gemiddeld iets hoger dan vorig jaar. De aantallen blijven hetzelfde en dat zorgt ervoor dat de omzet 2,7% hoger ligt dan een jaar eerder. Zantedeschia scoort ondanks de groei van 40% in aantal stuks een 3,5% hogere gemiddelde prijs. Ook bij hydrangea ligt de prijs in week 25 10,6% hoger dan vorig jaar bij 28% minder verkocht. Ficus en dracaena, zaten gemiddeld in de plus. Ficus, met ruim 9% meer aanvoer, steeg in gemiddelde

prijs met 56% en dracaena met 24% minder stuks noteerde een prijs die gemiddeld 9% hoger lag dan in dezelfde week vorig jaar. Bloeiende kamerplanten die gemiddeld iets minder opbrachten dan in 2014 waren kalanchoĂŤ, begonia en lelie. Potroos kwam met 7,7% meer aanbod gemiddeld 2,3% hoger uit en potgerbera met gemiddeld 5,6% meer aanbod 3,7%. Ondanks 13,3% meer stuks bij anthurium, bleef dit product qua prijs stabiel ten opzichte van vorig jaar.

Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 200

in procenten

150

100

20 Aanvoer index

Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 18

23 Prijs index

25 week

Meer stuks, hogere prijs Bij de tuinplanten zien we dat de omzet in week 25 24,5% hoger ligt dan in dezelfde week een jaar eerder. Met een 0,5% meer stuks verkocht ligt de gemiddelde prijs 23,8% hoger. Hydrangea staat nog nummer 1 op de lijst van tuinplaten qua omzet en we zien dat er deze week 7,3% meer stuks zijn verkocht dan in dezelfde week 2014. Ook ligt de gemiddelde prijs 15,3% hoger. Rozen doen het goed. Met slechts 0,8% meer stuks komt de prijs gemiddeld 41,6% hoger uit. Ook dianthus, osteospermum en petunia

plussen qua prijsvorming, terwijl de overige perkplanten - die met 18% minder stuks zijn verkocht - een 11,8% lagere gemiddelde prijs krijgen. Opvallend is de vijfde plaats van groenteplanten in de top 10 tuinplanten. Deze producten vangen met 40% meer aanvoer gemiddeld een 12,8% hogere prijs.

26 (2015)

23-06-15 17:18

Italië

Over de toonbank

Firenze

Silvano Labardi:

’Met kwaliteit tegenwicht bieden tegen de retail’ fiets planten bezorgt bij klanten. Mijn vader en oom zetten het bedrijf voort en nu ben ik aan de beurt om de traditie voort te zetten. Op mijn manier, maar met respect voor de familienaam.”

U heeft niet echt een specialiteit?

FOTO: LABARDI FIORI

„Als ik die al heb, dan zal het de focus op het hogere segment zijn. Maar eigenlijk willen we gewoon een allround bloemist zijn, met kwaliteit als garantie.”

Is het druk momenteel?

Naam: Labardi Fiori Locatie: Firenze Sortiment: 70% bloemen, 30% planten Specialiteit: geen Aantal medewerkers: 4

Uw zaak kent een lange geschiedenis? „Ja, mijn opa is in 1949 met de zaak begonnen. Ik heb nog een foto van hem dat hij op de

Standpunt

Waar komen uw producten vandaan? „Voor 90% uit Nederland. De lokale productie is hier kleinschalig en voldoet in algemene zin niet aan onze kwaliteitseisen. De breedte en diepte van het Nederlandse aanbod zijn uniek en de kwaliteit is niet te evenaren. Ik heb dan

Wat verkoopt goed nu? „Uiteraard zijn dat met name zomerbloemen. Eenvoudige veldachtige boeketten van phlox, delphinium, allium, helianthus, pioenrozen en andere echt zomerse producten. Planten lopen bij ons een stuk minder, maar nu zijn vooral de kruidenplantjes erg populair. Tuinplanten verkopen we niet, dat laten we over aan de tuincentra, bouwen supermarkten van deze wereld. Orchidee blijft als kamerplant op nummer 1 staan.”

Hoe blijft u op de hoogte? „Door steeds cursussen en seminars te volgen, maar ook door leerlingen op te leiden en tegelijkertijd van hun moderne inzichten te leren. Zakelijk gezien gaan we volledig mee in het tijdperk van het internet en de onlineverkoop en proberen we de steeds veeleisendere klant in vrijwel alles tegemoet te komen. Kwaliteit en service blijven ondanks alles voorop staan. Alleen met die kwaliteiten kunnen bloemisten zich tegenwoordig nog onderscheiden, tegenover het geweld van de retail.”

Afstuderen in de praktijk is ideaalbeeld van MBO Greenport

Raymond Hedges, docent MBO Greenport

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over? Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

26 (2015)

Markt-3-Toonbank-nw.indd 19

„Dit is inderdaad een drukke periode. Het einde van het schooljaar, het trouwseizoen in volle gang, mensen hebben de zomer in hun bol en kopen graag bloemen en planten. Vooral als geschenk, want het eigen gebruik is hard achteruitgegaan tijdens de aanhoudende crisis.”

ook niets dan complimenten voor de productie en handel in Nederland.”

loemen- en plantenexporteur Noviflora heeft vijf studenten van de opleiding Business & Management van MBO Greenport de kans geboden hun afstudeeropdracht bij hen af te ronden. Normaliter werken studenten in hun derde leerjaar een fictieve casus uit, waarbij ze een nieuw product op de markt zetten. Dit plan wordt vervolgens beoordeeld door docenten van de opleiding. In de kans die Noviflora biedt, is het mogelijk een verkoopplan te schrijven voor een bestaand product van het bedrijf. Specialisten van Noviflora beoordelen het plan. Deze constructie is uniek voor MBO Greenport en past in de toekomstvisie van de school.

De studenten schrijven een marketingplan voor de Ogreen lijn. Van de planten in deze lijn is bewezen dat ze schadelijke stoffen filteren. Daarmee is dit plantje feitelijk een luchtzuiveringsmachine. Noviflora heeft veel aandacht besteed aan het design en uiterlijk van de verpakking van de Ogreen lijn. De studenten van MBO Greenport zijn dan ook enthousiast over het product. Bart Schoones een van onze studenten: „Knap hoe ze van zo’n plant een hip hebbeding hebben weten te maken. Het lijkt allemaal zo simpel, maar je moet er maar op komen. Het is gaaf dat Noviflora ons de kans biedt om ons examen te doen

met hun product. Je pakt het gelijk serieuzer op merk je.” De plannen van studenten zijn maandag 8 juni ingeleverd. Docenten van MBO Greenport zijn, net als de studenten, enthousiast over de geboden mogelijkheid van Noviflora. Afstuderen in de praktijk, dat is het ideaalbeeld van MBO Greenport. En dat onze studenten met zo’n innovatief concept aan de slag gaan, is fantastisch. We hopen dat in de toekomst al onze studenten in de praktijk hun examens kunnen doen. Het is een winwinsituatie. Het onderwijs wordt beter en studenten worden zo enthousiast over sierteeltproducten. Zo blijven ze behouden voor de branche.

23-06-15 17:18

Foto: De GrAAF VAn Der ZAnDe

Lathyrusseizoen kan weer eens beter eindigen Voor sommige telers zit het seizoen erop, anderen gaan nog door met de aanvoer van lathyrus. De start was goed en voor

„De vraag is goed”, omschrijft inkoper Dennis Dekker van OZ Export de belangstelling voor lathyrus. „Het is en blijft een exclusieve bloem”, positioneert wederverkoper Arie Verschoor lathyrus. Verschoor in Naaldwijk is net als Moolenaar en Van Groenigen in Aalsmeer, door handelaren Mogro genoemd, een van de gespecialiseerde groothandelaren in bijzondere producten. „Voor speciale bestellingen hebben bloemisten vaak kleine aantallen nodig. Die kunnen wij leveren en daarmee hebben we een speciale verdeelfunctie.” Dekker: „Lathyrus is een typische bloem voor bijvoorbeeld bruidswerk, maar wordt toch altijd laat besteld en niet vooruit. Als het nodig is, dan wijken wij uit naar

Mogro. Via de klok kopen we ’pas an’, echt wat we nodig hebben. Het is geen bloem die zich leent voor voorraad.”

Aanvoer vertraagd Door het koude voorjaar kwam de aanvoer van lathyrus vertraagd op gang: tot en met mei lag het aanbod bij FloraHolland op 7 miljoen stelen, 8% minder dan vorig jaar. „Die achterstand gaan wij niet meer inlopen”, verwacht Laurens Akerboom van de gelijknamige kwekerij in Ter Aar. De middenprijs tot en met mei kwam uit op 20 cent per steel, dat is 3 cent meer dan vorig jaar. In totaal werden toen via de vestigingen van FloraHolland 11,4 miljoen stelen verkocht, 15% meer dan in 2013 voor een ge-

wisselende resultaten behalen. Handelaren oordelen wisse-

„Het is een mooi product, maar de vraag lijkt dit jaar minimaal. En het is jammer dat de kwaliteit

maar een paar maanden van het jaar optimaal is”, oordeelt inkoper Maurice Snels van Floris Holland

middelde prijs van 17 cent per steel. In tegenstelling tot vorig voorjaar, toen het juist extreem warm was, is het aanbod geleidelijk op gang gekomen. „Zeker van de specialisten is de kwaliteit dit jaar ook goed”, oordeelt Dekker. Verschoor is het daarmee eens. „In de toptijd dit seizoen telde ik veertien kwekers, maar daar zitten ook rommelaars bij die een keertje proberen lathyrus te telen. Wij zien liever het aanbod van de stuk of vijf telers die er hun echte professie van hebben gemaakt.” In Naaldwijk verzorgt Verschoor onder meer de verkoop en distributie van een deel van de meerkleurige Mistysoorten, die ook voor de klok ko-

over ageratum. René Endhoven, inkoper bij OZ Export, vindt evenwel dat er voldoende goede kwaliteit beschikbaar is. „Het assortiment is beperkt, anders dan blauw heb ik dit jaar eigenlijk nog niet gezien. Terwijl er ook roze en witte ageratum is.”

Aanvoer

Foto: De GrAAF VAn Der ZAnDe

Het Nederlandse aanbod van ageratum schommelde de afgelopen drie jaar bij de vestigingen van FloraHolland rond 3 miljoen stelen, de aanvoerperiode is vanaf april tot en met november. Aangevuld met het importaanbod van 1 tot 2 miljoen stelen de afgelopen jaren uit vooral Israël is ageratum jaarrond op de markt, maar de piek ligt in de zomermaanden. „Altijd weer een uitdaging om klanten te inspireren

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 20

men. „Helaas zien we nauwelijks tweekleurigen in Aalsmeer”, zegt Dekker.

Assortiment Het assortiment lathyrus is breed: alleen al de Misty-serie kent 32 verschillende kleuren. „Elk jaar hebben wij een paar nieuwe tinten”, meldt Akerboom. „Kleuren zijn er genoeg, bij de vernieuwing gaat het nu en in de toekomst om meer stuks, zwaarder, langere lengtes en een verder betere houdbaarheid”, stelt Rob Hoogeveen van Lathyrus.nl in Roelofarendsveen. De aanvoerder van de Misty’s stopt half juli, Akerboom hoopt half augustus te halen, Hoogeveen trekt door tot in december. ■

om iets met bijzondere bloemen te doen”, vindt Endhoven. Teler Alphons Kempkens van A.A.M Kempkens in Angeren voerde vanaf half mei tot en met deze week aan en is in de komende herfst weer op de markt. Over het eerste deel van dit seizoen is hij tevreden. Henny Burgmeijer van kwekerij Sjaak Burgmeijer in Noorden, op de markt vanaf mei tot oktober is voorlopig teleurgesteld. „De prijzen vallen tegen en het is een arbeidsintensieve teelt.” Kees van Beek van C.N. van Beek in Roelofarendsveen vindt het nog te vroeg voor conclusies. Het assortiment wordt bepaald door Blue Horizon en Blue Planet. Veredeld voor de snijbloementeelt wordt er niet, daarvoor is de productgroep te klein en het perspectief onvoldoende. ■ 26 (2015)

23-06-15 17:20

Hollandse statice beter in balans met vraag

„De kwaliteit is nu goed, in het begin waren er wel klachten over zwart blad onderaan de stelen. In dozentransport naar verre markten als Rusland kwam dat bijvoorbeeld voor”, meldt inkoper Arno van der Meer van Kurt Schrama over de aanvoer van Hollandse statice (officieel Limonium sinuatum en ook kamstatice genoemd) „We zien echter de aanvoer vanuit Nederland nu toch ook al wat lichter worden, maar dan ziet het er nog steeds prima uit. De Hollandse kwaliteit is goed en gebruiken onze klanten met name in boeketten”, vult inkoper Klaas Meijer van FlorisHolland aan.

In Frankrijk en België is de vraag naar statice volgens Meijer beperkt. „En dan is er ook nog eens een voorkeur voor zo goedkoop mogelijke, zoals die uit met name Kenia.” Mesut Osdemyr, inkoper

bij Van Dijk Flora geeft aan dat in het retailkanaal de belangstelling niet groot is. „Als we uitmonsteren komt er in de regel weinig vraag. En voor monolijnen lijkt de bloem niet interessant genoeg”, is zijn ervaring. „Zodra ze er zijn in behoorlijke aantallen, willen onze klanten de Hollandse en schakelen we over. Vooral vanwege de blauwe kleur is het een gewilde bloem, de markt voor kleurtjes is beperkt”, geeft Van der Meer aan. Tot en met mei zakte de Nederlandse aanvoer dit jaar met 12% tot net geen 3 miljoen stelen, waarvoor gemiddeld iets meer betaald werd dan de 30 cent per steel die het voorjaarsaanbod statice vorig jaar opbracht. „We missen tegenwoordig de topprijzen die in het begin van het seizoen vroeger wel werden betaald”, stelt Jan Kromhout van D.C. Kromhout in Oegstgeest vast.

Foto: De GraaF Van Der ZanDe

De afgelopen twee jaar schommelde het Nederlandse aanbod bij FloraHolland rond 14 miljoen stelen. Dat waren er ooit twee keer zoveel. Het importaanbod bij de Nederlandse veilingen kromp in 2014 licht tot 26 miljoen stuks, maar er zijn relatief grote directe stromen. Vorig jaar werd voor importstatice gemiddeld 16 cent per steel betaald, voor Hollandse 22 cent.

„De verschillen per vestiging voor dezelfde bloem kunnen groot zijn, laatst werd op dezelfde dag 20 cent en 38 cent betaald”, meldt

Roland van Paassen van de Statice Specialist in Poeldijk. Stabielere prijzen zijn voor hem een belangrijk motief meer direct te willen verkopen. Cock van Wingerden van Gebr. C. en T. van Wingerden signaleert vooral in de aanloop naar speciale dagen meer belangstelling voor bemiddeling. Met noviteiten als Bluebelle Sun Birds wordt gestreefd om marktleider Crystal Dark Blue kwalitatief te overtreffen. De twee jaar oude Pippa Wings komt hierbij volgens Kromhout aardig in de buurt. Ruimte voor uitbreiding van de Nederlandse aanvoer is er volgens de grootste telers niet. ■

Marktacties Promotie Woonplant van de maand juli: ficus Ginseng Woonplant van de maand augustus: vrouwetong Tuinplant van de maand juli: hortensia Tuinplant van de maand augustus: struikveronica (hebe) PurE Seasonal Flowers zomer: paeonia, matthiola, antirrhinum, gladiool 21 mei - 21 nov Campagne Trending in de Tuin Mooiwatplantendoen.nl 21 mei - 21 nov Campagne Trending in the Garden Pflanzenfreude.de 27 juni Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: Lavendula stoechas Anouk en Lavendula angustifolia Felice, Ceropegia African Parachute, bol-op-pot, tulp, hyacint, narcis, eucomis, glamini, freesia en sonatini, helianthus Vincent’s Choice en Vincent’s Fresh, platycodon Astra Blue en Astra White, tuinbloeiers. SBS6, 17.00 uur.

Bloemenagenda Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland

1 - 28 juni: lelie 29 juni - 26 juli: zonnebloem 30 juli - 9 aug: calla

3 aug - 30 aug: hortensia 31 aug - 1okt: chrysant 1 okt - 18 okt: alstroemeria 12 okt - 8 nov: lisianthus

Bloemendagen 11 juli Feest van de Nederlandstalige Culturele Gemeenschap (Bel) 14 juli Nationale Feestdag (Fra) 21 juli Nationale Feestdag (Bel) 1 aug Nationale Feestdag (Zwi) 15 aug Maria hemelvaart (Bel, Dui, Fra, Ita, Oos, Pol, Zwi) 31 aug Summer Bank Holiday (GB) 1 sep Eerste schooldag (Rus, Pol) 13 sep Ziekendag (Ned, Bel) 20 sep Dank-, boete- en gebedsdag (Zwi) 24 sep Dank-je-wel Dag (Dui) 26 sep Dag van de Klant (Bel) 27 sep Nationale Feestdag van de Franstalige gemeenschap (Bel) 1 okt Nationale Vergeet-ze-niet-dag (Ned) 5 okt Dag van Leraar, een 10 voor de juf (Ned) 14 okt Lerarendag (Pol)

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

26 (2015)

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 21

23-06-15 17:20

Analyse bloeiende planten Foto: Fr. C. timmErmAns

Exporteur over Duitsland

Bedrijf: Fr. C. Timmermans Functie: directeur-eigenaar Belangrijkste afzetlanden: Zuid-Duitsland Inkoop: klok, voorverkoop, rechtstreeks bij kwekers Aantal medewerkers: 3

Frank Timmermans:

’Minder concurrentie van cash-and-carry’s’ Beieren, een conservatief stukje Duitsland? „Op het gebied van bloemen en planten in ieder geval wel. Het is niet een gebied waar men vooraan staat als we noviteiten in de aanbieding hebben. Ze houden het liever bij het bekende. Dat merken we ook qua techniek, daarin hebben ze nog een slag te maken. Al zouden ze maar eens allemaal Whatsapp nemen, het is gratis en handig, maar in Zuid-Duitsland nog geen gemeengoed.”

Hoe komt u in dit gebied terecht? „Een kleine dertig jaar geleden zijn we met een bloemistenboek in de hand winkels langsgegaan om te mogen leveren. Zo ging dat toen nog. Inmiddels hebben we er een solide klantenbestand van bloemenspeciaalzaken, waar we elke week met onze bloemen en planten voor de deur staan. Los daarvan leveren we planten aan vijf tuincentra. Ik ben dus lijnrijder, maar we werken voor de tuincentra in feite als verzendexporteur.”

Heeft u concurrentie van cash-and-carry’s? „Steeds minder, ze zijn in het algemeen duurder dan wij. Logisch ook, want ze hebben veel meer kosten. Ik ben nog even bezig geweest met de overname van een cash-and-carry in Beieren, maar toen ik zag wat de kosten waren, ben ik er snel vanaf gestapt.”

Handel houdt de hand op de knip bij potanjer

Het aanbod van potanjer fluctueert sterk. Behalve de vaste producenten zijn er elk jaar wel weer wat nieuwkomers. Niet altijd van lange duur, maar toch maakt het de markt onvoorspelbaar en grillig. „In 2013 stond er veel te veel, vorig jaar waren we aardig in balans, nu is er iets meer, maar nog altijd acceptabel. De handel valt niet tegen. Goede kwaliteit en onderscheidende soorten worden aardig betaald”, zegt Tinus Vellekoop van Kwekerij V&S in ’s-Gravenzande. Collega Arjan Rolff van kwekerij Rodon in Naaldwijk is ook niet ontevreden, maar had een betere middenprijs verwacht vanwege het herstelde evenwicht. „In het begin van het seizoen waren er overschotten, maar die werden snel weggewerkt door goede vraag in het voorjaar. Maart en april waren goed, maar toch zien we dat exporteurs zuinig blijven op de klok. Ze houden vast aan de prijsjes die bij de overschotten golden. Ten opzichte van vorig jaar zie ik geen verbetering. We konden toen meer bemiddelen.”

Rusland blijft stabiel Rusland was een belangrijke groeimarkt voor de potanjer de afgelopen jaren. Ondanks de roebel-crisis, zien kwekers daar geen opvallende terugval. „Er gaat nog steeds veel naar Rusland, maar verrassend

is ook dat de Nederlandse markt steeds meer interesse toont. De uitbreiding in kleuren en de betere genetica van de planten, hebben het assortiment interessanter gemaakt”, volgens Rolff.

Pink Kisses loopt goed Een belangrijke aanwinst in het sortiment is de Pink Kisses, die nu zo’n twee jaar op de markt is. Deze kleinbloemige, roze anjer met een paars hartje bloeit lang en rijkelijk. Er komt veel herhalingsvraag op het product, het aanbod groeit langzaam mee. Johan Kroet van Salomo: „Aparte soorten als Pink Kisses lopen goed, het standaardassortiment staat onder druk omdat de landen waar wij ze naar exporteren die veelal ook zelf kweken. In algemene zin vind ik de kleurvarieteit de sterke kant van de potanjer. Nadelen heeft de plant vrijwel niet.” Rob Saarloos van Enigma Flowers ziet de vraag vanuit Rusland jaarlijks groeien. „Maar dat komt voornamelijk omdat we daar zelf meer klanten hebben gekregen. Bij vrijwel alle klanten gaat de potanjer standaard mee, hoewel het geen hoofdproduct is. Ze hebben voorkeur voor kleur op de bloem en sterke kwaliteit. We verkopen de potanjer vooral in pot 9 en op kleur. In het voorjaar is de vraag het grootst, nu loopt het terug.” ■

Heeft de lijnrijder nog toekomst? „Ja, als je meegaat in de digitale wereld; wij hebben het verkoopproces gedigitaliseerd. We zijn bezig met een webshop, maar het hangt nog op het mobiele netwerk, dat nog niet overal top is. Maar alle techniek ten spijt: uiteindelijk draait alles om betrouwbaarheid. Dat bleek uit een onderzoek onder klanten, uitgevoerd door een student van de Rotterdamse hogeschool, dat via de VGB bij ons terechtkwam. Kwaliteit en prijs zijn nummer 2 en 3.”

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 22

100

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

2010

2011

2012

2013

2014

Verkochte aantallen x duizend

„Rode en witte rozen zijn het belangrijkst. Bij de planten doen orchideeën het goed. Phalaenopsis kunnen we er nog steeds goed kwijt, maar er is ook vraag naar andere orchideeën. Verder neemt de vraag naar groenteplanten en kruiden toe.”

Gemiddelde prijs in centen

Welke producten levert u er vooral?

Verkochte aantallen en middenprijs van kamerplant dianthus op de FloraHolland-veilingen van 2010 tot en met 2014. 26 (2015)

23-06-15 17:20

Afzetzaken Foto: FlowerSenSe

Analyse tuinplanten

Stabiele platycodon stemt gematigd positief Naar de balkonplant platycodon was dit voorjaar voldoende vraag. Wat de tweede helft van het afzetseizoen gaat brengen, durven producenten en kopers nog niet te voorspellen.

„Veel andere perkplanten zijn nu weg. Dat biedt zowel in de kwekerij als in de markt meer ruimte voor platycodon.” Bedrijf: FlowerSense Aanleiding: Nieuw kwaliteitslabel ROOTS

Zomeromzet

Vooruitzichten Ton Zwinkels van platycodonmarktleider WPK in Made blijft nuchter over de ogenschijnlijk goede vooruitzichten voor platycodon deze zomer. „Ik verwacht dat het aanbod de komende weken blijft groeien en dat de vraag stabiel blijft. De druk zal dan toenemen. Zeker als we weken met zomerse temperaturen krijgen. Dat is het risico in de zomer. Nu lijkt het misschien alsof de handel tegen tekorten aan kijkt. Maar als de vraag inklapt, is op slag alles te veel.” ■

100

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

Verkochte aantallen en middenprijs van platycodon op de FloraHollandveilingen van 2008 tot en met 2014. 26 (2015)

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 23

Nicolette Hooyman Wat is ROOTS? „ROOTS is een kwaliteitslabel voor rozen uit Afrika.Telers kunnen zich focussen op de teelt en de kwaliteit en wij nemen dus de marketing uit handen. De rozen worden verpakt in speciale dozen en hoezen met een grafisch label en zijn hierdoor veel beter herkenbaar in de markt. We willen op deze manier meer beleving aan het product meegeven en ook overbrengen dat je trots mag zijn op je ’roots’.”

Waarom hebben jullie dit label opgezet? „Om kwekers te verbinden met de bloemist en het onderscheid van het product nog beter zichtbaar te maken. Met ROOTS laten wij zien dat we achter de kweker en zijn product staan en we willen dit duidelijk maken naar de bloemist. Met ROOTS vertellen we het verhaal van de kweker.”

Nemen telers daar zelf geen initiatief voor? „Het marketingniveau in Afrika is hoog en er zijn veel labels, maar het marketingsysteem werkt vooral achteruit en niet vooruit. Ik bedoel hiermee dat ze zich richten op de retail en wij richten ons met ROOTS op de detaillist. Afrikaanse telers zijn sterk georiënteerd op het kostprijsniveau en de sociale omstandigheden. Dat is natuurlijk goed, maar wij benadrukken de kwaliteit en de kennis en vakmanschap van de kweker.”

Hoe selecteren jullie de kwekers? „Door onze jarenlange ervaring is het aanbod bekend en weten we welke kwekers betrouwbaar zijn en superkwaliteit leveren. Het gaat niet om kwantiteit, maar om kwaliteit. Hierdoor zijn we in staat om een hoogwaardig product in de markt te kunnen zetten. Er zijn nu vier telers bij ROOTS aangesloten en zij hoeven hier niet voor te betalen.”

Hoe borgen jullie de kwaliteit? Verkochte aantallen x duizend

Gemiddelde prijs in centen

„De start was goed”, beoordeelt teler Edwin Duijvestijn van Kwintplant in Kwintsheul het eerste deel van het afzetseizoen voor de tuinplant platycodon, grofweg vanaf week 15. De cijfers van FloraHolland laten voor platycodon tot en met week 24 een zeer stabiele prijsvorming zien, die met ruim 3 miljoen stuks verkocht, een middenprijs van 82 cent en een omzet van € 2,5 miljoen bijna exact gelijk zijn aan 2014. Sinds week 24 neemt het aanbod versneld toe. Zo telt Martijn Bentvelsen van FloraHolland eind week 25 al 8% meer verkochte stuks dan in 2014 en een 7% hogere omzet. Hem valt op dat die groei voor rekening komt van Connect en dat de prijzen bij Connect en klok stabiel blijven. „De meeste kwekers gaan nu opschalen”, verwacht Duijvestijn.

Eric Stuijt van Florahuis in Aalsmeer bevestigt dat tuincentra in Nederland de hele zomer door goed vraag houden naar platycodon. „We zien de laatste jaren de omzet van planten in de zomer sowieso toenemen. Een product als platycodon kan daar wat van profiteren, maar in het algemeen denk ik dat onze leveranciers hier kansen laten liggen. Zeker als na een voorjaar als dit allerlei meer gangbare producten half juni al op en uitverkocht zijn."

„Wij werken samen met een bureau in Kenia dat contact heeft met de kwekers en ze ook controleert. De kwekerijen worden met regelmaat bezocht en de producten worden getest op houdbaarheid. We hebben zelf ook dagelijks contact met de kwekers en hun farms en deze worden ook door ons bezocht.”

In welke schap komt ROOTS te staan? „ROOTS komt terecht bij bloemisten en speciaalzaken via de groothandel. Dus niet in de supermarkt. Het is echt een kwaliteitslabel. De focus ligt alleen op het product roos en dit zal voorlopig ook zo blijven. We willen met dit label vooral de rozen sterk gaan neerzetten.”

23-06-15 17:20

Gepiep in Sundaville -

haar eieren uitgebroed in een

e ramen van veel kassen staan weer meer open en Jansen is zeker niet de enige teler waar vogels tussen gewassen of in potten nestelen. Op Facebook en Twitter komen voldoende berichten voorbij met dezelfde boodschap. Bij Jansen is het wel een jaarlijks ritueel. Hij is er inmiddels aan gewend dat flora en fauna elkaar ontmoeten in zijn kassen. Meestal in zijn hangplanten komt hij elk jaar wel vier of vijf nesten tegen. En elk jaar is het raak in een heater boven in een van zijn afdelingen. Over het algemeen zijn het kwikstaarten, die hij aantreft. â&#x20AC;&#x17E;Vorig jaar kreeg een kwikstaartje jongen in een begonia. Een klant wilde juist die plant hebben. Ze vond het geen probleem om vier weken te wachten totdat de jongen uitgevlogen warenâ&#x20AC;?, vertelt Jansen. Bloemisterij Jansen is een kwekerij in het Betuwse Valburg met uitgebreide verkoop aan huis. Het hele jaar teelt Jansen snijbloemen beginnend met tulpen gevolgd door campanula en chrysanten. In het voorjaar reserveert hij een kwart van zijn 0,4 ha glasoppervlak voor een breed assortiment eenjarig perkgoed, zowel in potten, hanging baskets als op stam. Daarnaast heeft hij ook nog 0,4 ha buitenteelt. Vogels op de tuin vindt Jansen leuk en absoluut niet bezwaarlijk. Dan gaan de planten met nesten maar drie weken later de deur uit. Ze zijn dan nog goed verkoopbaar. Het enige wat het van hem vergt is dat hij voorzichtig is met watergeven. Een koude douche stellen de jonge piepers niet op prijs. < Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl

Foto: Vidiphoto

Spread.indd 24

26 (2015)

24-06-15 12:03

26 (2015)

Spread.indd 25

24-06-15 12:03

K asgeluiden Peter van Leth, Hans Neefjes, Joef Sleegers

Bestrijding van ziekten en plagen. Hoe gaat dat in de praktijk? Wat houdt telers bezig en hoe gaan ze daarmee om? Wat zijn de geluiden uit de kas? Om de twee weken laat het Vakblad telers vertellen over chemische of geïntegreerde bestrijding.

’Xylella bedreigt Spaanse oleander nog niet’ sen doet de dubbele hoeveelheid

tegen het quarantaine organisme -

met Neemazal kan momenteel enkele naaktslakken geconstateerd

Jos van den Berg

een nieuwe slakkenkorrel die ook nu inzetbaar is. Voorheen gebruikte

geïntensiveerde controles.

van kwekerij Sunshine Grow Plaats: Voorschoten Teelt: hibiscus, schlumbergera en oleander Oppervlakte: 1,5 ha

kas en 4 ha land in Spanje voor afkweek oleander

foto

’Invasie van mineervlieg bleef uit’ maakbranche. „Toen we weken

Een invasie van mineervlieg is uitgebleven. Vier weken geleden was Marco van de Werken hier nog enigzins bevreesd voor, omdat een buurman bezig was met het rooien van oude gerberagewassen. 6.000 m2

Marco van de Werken Plaats: Brakel Kwekerij De Heuve: 3,8 ha chrysant onder 9.800 lux, waarvan 75% troschrysant Grand Pink en 25% santini (o.a. ’Rossi’)

we begonnen. Nu zien we al minder motjes in de kas. Ook mineervlieg en wants vliegen niet snel door onze luchtramen als ze Fresh-Air in de kas ruiken.”

. Ik laat -

middel trekt volgens de teler snel tot eind november kunnen we wel -

tussen 6:30 en 7:00 uur als het licht uit is en het doek dicht.” In het een keer extra Actara ingezet, maar dat middel doodt naast mineervlieg

met chemische middelen.”

Kasgeluiden-NW_2.indd 26

26 (2015)

23-06-15 17:25

’Eigen biologische opkweek verloopt voorspoedig’

Arjen Verwer Plaats: Klazienaveen Teelt: minigerbera onder 7.000 lux Oppervlakte: 2 ha

’Telers zitten boven op de meeldauwbestrijding” -

Kees Kouwenhoven Adviseur gewasbescherming Royal Brinkman, o.a. roos

26 (2015)

Kasgeluiden-NW_2.indd 27

23-06-15 17:25

Hoe verder met een lease-WKK? Ruim tien jaar geleden

Doorhuren, afkopen of inleveren? Het leasecontract van de WKK loopt binnenkort af en dan moet er een keuze worden gemaakt. Dat is geen mak-

leaseperiode vaak het meest interessant.

kwam een heuse installatiegolf van WKK’s op gang. Veel van deze machines werden geleased. Inmiddels lopen de eerste leasecontracten af en staan telers voor de vraag: hoe nu verder? Doorhuren, overkopen of inleveren? Een eenduidig antwoord is er niet te geven, aangezien het voor elk bedrijf maatwerk is en er een heleboel factoren mee-

nvesteren in WKK is lange tijd bijzonder lucratief geweest vanwege de goede sparkspread. Om de forse aanschafkosten te omzeilen en meteen te kunnen profiteren van fiscale voordelen, kozen veel ondernemers ervoor een WKK te leasen. „Naar schatting acht op de tien WKK’s zijn op deze manier gefinancierd”, zegt Willem Bijlsma, directeur van energieadviesbureau Tenergy Consult. Een leaseperiode van tien jaar was meestal de standaard. Dat betekent dat veel contracten rond deze tijd eindigen; met name vanaf 2018 komt er een hausse. De vraag die dan rijst is: wat nu? Deze vraag is niet eenvoudig te beantwoorden, aangezien de sparkspread en het verdienmodel van de WKK in tien jaar tijd volledig zijn veranderd. „Veel WKK’s zijn in het verleden aangeschaft met overcapaciteit, om zoveel mogelijk te kunnen terugleveren aan het net”, zegt energieadviseur Sander Peeters van Energy Matters. „Door de gedaalde sparkspread is dit verdienmodel niet altijd meer houdbaar.”

spelen. Bovendien zijn de

Maatwerk

sparkspread en het ver-

Vanwege de slechte sparkspread is de eerste ingeving van veel telers bij wie het WKKleasecontract afloopt: ik lever de WKK in. De andere mogelijkheden, overname van de WKK of verlenging van het leasecontract, worden aanvankelijk vaak ver weg gegooid. Maar volgens adviseurs is contractbeëindiging en demontage van de WKK niet per definitie de beste optie. Zij raden aan om de verschillende mogelijkheden goed in kaart te brengen en alle voors en tegens af te wegen. „Bij het bepalen van de meeste interessante optie – inleveren, kopen of doorleasen – spelen veel factoren een rol”, zegt John Kruijt van energieadviesbureau Enova. „Wat het beste is, verschilt per bedrijf en is een kwestie van maatwerk. Om de juiste uitkomst te bepalen, maken wij voor

dienmodel van de WKK in tien jaar tijd volledig veranderd. Dit themanummer zet alle voors en tegens op een rij.

Ank van Lier

Thema WKK 1 lease.indd 28

onze klanten een uitgebreid overzicht van de energiebehoefte en energiestromen op een bedrijf door het jaar heen en kijken we hoe we deze het beste kunnen invullen. Dat is voor iedereen anders.” Ook de technische staat van de installatie speelt een rol in het beslisproces. Kan een WKK nog enkele jaren doordraaien of is een revisie al bijna nodig? „Bij 30.000 of 32.000 draaiuren moet meestal een kleine revisie worden uitgevoerd. Na 60.000 draaiuren en in sommige gevallen na 64.000 draaiuren is het tijd voor een grootschalige revisie. Deze kan zomaar drie ton kosten”, zegt René Grootscholten, senior bedrijfskundig adviseur bij Alfa Accountants en Adviseurs in Naaldwijk.

Het is volgens adviseurs ook belangrijk dat telers hun leasecontract goed doorlezen. Vaak staat bijvoorbeeld in de kleine lettertjes dat een ondernemer zelf de kosten draagt voor het verwijderen van de machine. Dit kan zomaar in de tienduizenden euro’s lopen. Het maakt de optie om de WKK in te leveren vaak minder interessant.

Geen hard WKK in eigendom Voor telers die de WKK in eigendom hebben, speelt de geschetste problematiek

26 (2015)

23-06-15 17:24

Foto: Kees Greeve B.v.

Salesmanager Roelf Koster van WKKleverancier MWM Benelux geeft aan dat ook de strengere emissie-eisen die in 2017 gaan gelden een punt van aandacht zijn. „De eisen voor de uitstoot van stikstofoxiden worden aangescherpt voor bestaande WKK’s met een vermogen tot 1 MW. Voor vermogens groter dan 1 MW geldt een extra strenge stikstofoxide-eis. Tuinders met een WKK zonder rookgasreiniger zullen dus moeten investeren in een DeNOx-installatie. Dit vergt een investering van € 50.000 tot € 150.000. Ook dit is iets om mee te nemen in de overwegingen om al dan niet verder te gaan met een WKK. Vooral omdat investeringen in een DeNOx-installatie niet binnen een leasecontract vallen.”

Buiten het feit dat telers soms moeten betalen om een WKK te laten demonteren, kan het doorleasen van een WKK zeker financieel interessant zijn. Onder meer omdat de maandelijkse leaseprijs in veel gevallen omlaag gaat, aangezien de installatie al op leeftijd is. Volgens Kruijt ligt de leaseprijs bij een contractverlenging vaak zo’n € 3 per MWh lager. „Hierdoor is een WKK sneller rendabel.” 26 (2015)

Thema WKK 1 lease.indd 29

Een ander voordeel van doorleasen is volgens Bijlsma dat de tuinder de WKK niet meteen hoeft over te kopen. „Meestal praat je na tien jaar over bedragen tussen de één en twee ton. Dat hebben de meesten niet op de plank liggen. Besluit je door te leasen, dan komt de restwaarde op de nieuwe einddatum van het leasecontract lager uit en zal overnemen vaak iets makkelijker zijn. Ook betaal je dan minder overdrachtsbelasting; deze bedraagt 6% van de aankoopsom.” Volgens Jorchy Pollemans, specialist Food & Agri van leasemaatschappij DLL, kiezen de meeste telers ervoor de machine nog voor een periode van één tot vier jaar te leasen, aangezien het merendeel van de machines dan de maximale levensduur bereikt. Bij doorleasen stelt DLL wel als voorwaarde dat de WKK wordt onderhouden door een erkend onderhoudsbedrijf.

Ondanks de slechte sparkspread valt er nog altijd geld te verdienen met WKK. „Voor een teler die warmte, elektriciteit en CO2 nodig heeft, is een WKK nog altijd de beste en goedkoopste optie”, zegt Sander Peeters. Vooral belichtende sierteeltbedrijven zijn vaak afhankelijk van de WKK om de

stroomprijzen op een acceptabel niveau te kunnen houden. Verder lijken er kansen te liggen op de onbalansmarkt. „Duurzame energiebronnen als zonne- en windenergie spelen een steeds grotere rol in onze elektriciteitsvoorziening”, zegt Peeters. „Hierdoor wordt de kans op een tekort aan elektriciteit groter. Om vraag en aanbod van elektriciteit in balans te houden, vertrouwt netbeheerder TenneT enerzijds op de marktwerking, anderzijds wordt ook elektrisch vermogen gecontracteerd. De WKK leent zich perfect om te handelen op de onbalansmarkt; al dan niet met een contract. Door de WKK flexibel in te zetten en op de juiste momenten terug te leveren, kun je zeker nog een goede stroomprijs krijgen en een goede sparkspread realiseren.” Adviseurs Kruijt en Grootscholten delen die mening. „Onze ervaring leert dat, wanneer je op de juiste momenten stroom verkoopt op de onbalansmarkt in plaats van de APX, je daarmee de sparkspread met gemiddeld € 5 per MWh kunt verhogen”, zegt Kruijt. „Combineer je dat met een leaseprijs die € 3 per MWh lager ligt dan voorheen, dan is er veel te winnen. Maar het is niet meer zo makkelijk als voorheen, dat is een feit. Een goede sparkspread vergt tijd en aandacht.” <

23-06-15 17:25

onderhoud WKK het cruciaal om de installatie goed te laten draaien. Hoewel WKK’s op leef-

onderhoud.

e meeste tuinders die de afgelopen tien jaar een WKK kochten of leaseden, combineerden deze investering met het afsluiten van een onderhoudscontract bij het onderhoudsbedrijf van de WKK-leverancier. In de meeste gevallen werd gekozen voor een fullservice-contract, ook wel een draaiurencontact genoemd. Hiermee is vrijwel al het WKK-onderhoud afgedekt. „De teler betaalt een onderhoudsprijs per draaiuur van de WKK. Hoe meer uren de WKK draait, hoe meer hij kwijt is aan onderhoud”, legt Willem Bijlsma, directeur van energieadviesbureau Tenergy Consult, uit. De kleine revisie van de WKK-motor, die nodig is bij 30.000 of 32.000 draaiuren is

optioneel bij een dergelijk contract. „Dit is een kostbare onderhoudsbeurt, die al snel € 100.000 tot € 150.000 kost”, geeft Dennis van Leeuwen van WKK-onderhoudsbedrijf Smit Services in Uithoorn aan. „De ene teler wil er zeker van zijn dat deze kosten zijn afgedekt via het onderhoudscontract, een ander maakt hiervoor liever zelf een potje. Bijvoorbeeld om problemen te voorkomen als een onderhoudsfirma failliet gaat.” Naast het fullservice-contract zijn er ook nog andere contracten. Bijvoorbeeld een zogeheten ’beperkt contract’, dat slechts bepaalde onderhoudswerkzaamheden dekt. Daarnaast is er nog het regiecontract. „Dit is eigenlijk niets meer dan een intentieovereenkomst, waarin teler en onderhoudspartij

Checklist WKK onderhoudscontract WKK-onderhoudscontracten blijken niet altijd goed in elkaar te zitten en volledig te zijn. Om telers te informeren over waar ze op moeten letten en onvoorziene situaties te voorkomen, stelde Energy Matters (in opdracht van LTO Glaskracht en Cogen Nederland en met inbreng van Achmea) een brochure op met aandachtspunten en een checklist voor WKK-onderhoudscontracten.

Zorg dat een onderhoudsschema (inclusief de verschillende revisies) is opgenomen in het onderhoudscontract. Dit schema bevat alle activiteiten en richtlijnen wanneer deze moeten worden uitgevoerd. ■ Elk service- of onderhoudsbezoek moet goed worden gedocumenteerd in een log■

Thema WKK 2 onderhoud.indd 30

boek. De onderhoudshistorie dient bij de machine beschikbaar te zijn, voor het geval de onderhoudspartij door faillissement of onenigheid wegvalt. ■ Een WKK heeft te maken met periodieke keuringen, die wettelijk verplicht zijn en alleen door gecertificeerde bedrijven mogen worden uitgevoerd. Houd in de gaten dat een onderhoudspartner de benodigde certificering op zak heeft. ■ Zorg voor goede afspraken over de planning van preventief onderhoud. Het is meestal niet wenselijk wanneer de WKK midden in de winter tijdens piekuren uit bedrijf wordt genomen voor preventief onderhoud. De volledige checklist kunt u downloaden via www.vakbladvoordebloemisterij.nl.

afspreken dat de ondernemer bij problemen of storingen zo snel mogelijk wordt geholpen”, zegt Van Leeuwen.

Problemen door kleine lettertjes De meeste onderhoudscontracten werden afgesloten voor een periode van tien of twaalf jaar. Dat betekent dat ook veel van deze contracten de komende jaren aflopen. Nu de einddatum in zicht komt, leidt dat regelmatig tot discussies tussen teler en onderhoudspartner. Dit komt onder andere doordat telers in het verleden niet goed hebben gekeken naar de befaamde kleine lettertjes. „Er ontstaan bijvoorbeeld dikwijls problemen als een motor tegen de 30.000 of 32.000 draaiuren aan zit en een kleine revisie nodig is”, zegt Van Leeuwen. „Een onderhoudspartij ziet het meestal niet zitten om op de valreep van het contract nog een dure onderhoudsbeurt uit te voeren, terwijl de teler dit natuurlijk liever wel wil. Er zijn meerdere gevallen bekend waarbij dit is uitgedraaid op een rechtszaak. En dikwijls pakte de uitkomst niet gunstig uit voor de teler, vaak als gevolg van de kleine lettertjes in het contract. De meeste telers hebben zich hier in het verleden niet in verdiept, wat hen nu duur komt te staan.”

Beknibbelen op onderhoud Over het algemeen wordt steeds meer bespaard op WKK-onderhoud. Dat geldt niet alleen voor telers, maar ook voor onderhoudsbedrijven en WKK-leveranciers. „Veel onderhoudsbedrijven hebben de laatste jaren moeite om het hoofd boven water te houden”, zegt Van Leeuwen. „Dat 26 (2015)

23-06-15 17:25

Foto: Gerdien de nooy

is ook logisch: door de gedaalde elektriciteitsprijzen zijn WKK’s minder uren gaan maken en brengen de draaiurencontracten minder geld in het laatje. Tegelijkertijd worden de WKK’s ouder, waardoor de kans op gebreken toeneemt en de kosten van het onderhoud stijgen.” Om het plaatje toch rendabel te houden, worden fullservice -contracten steeds verder uitgekleed. Daarbij kennen onderhoudscontracten vaak geen specifieke inspanningsverplichtingen. „In de meeste contracten staat bijvoorbeeld niet dat olie en bougies elke duizend uur vervangen moeten worden, maar vind je de algemene bepaling dat elke duizend uur een onderhoudsbeurt moet worden uitgevoerd”, zegt John Kruijt van energieadviesbureau Enova. In de praktijk interpreteren onderhoudsbedrijven volgens Kruijt verschillend wat dit onderhoud inhoudt. „Zo wordt de rookgascondensor dikwijls niet vaak genoeg schoongemaakt, waardoor deze vervuilt en het thermisch rendement van de installatie achterblijft. Ook komt het voor dat zaken waarvan telers dachten dat deze binnen het contract vielen toch niet worden gedekt.” Anderzijds proberen ook telers onderhoudskosten te besparen. Bijvoorbeeld 26 (2015)

Thema WKK 2 onderhoud.indd 31

door bij afloop van het contract geen nieuw fullservice-contract af te sluiten, maar te kiezen voor een beperkter contract of helemaal geen contract. „Steeds meer ondernemers doen alleen dat onderhoud of die vervangingen die echt noodzakelijk zijn. Preventief onderhoud wordt vaak alleen nog uitgevoerd als de staat van de machine daar aanleiding toe geeft”, geeft Bijlsma aan. „Ook proberen telers de makkelijke onderhoudsklussen, zoals het vervangen van bougies of andere eenvoudige onderdelen, steeds meer zelf te doen.”

Voorkom verrassingen Het feit dat telers, onderhoudsbedrijven en WKK-leveranciers de kosten van onderhoud proberen terug te schroeven, betekent dat ook meer risico’s worden genomen. De kans op machinebreuk wordt immers groter. En als er problemen zijn, wie krijgt dan de rekening gepresenteerd? „Ontstaat bijvoorbeeld motorschade nadat een teler zelf aan de machine heeft geknutseld, dan is het maar de vraag of een verzekeraar wil uitkeren. Zelfs als de ondernemer een machinebreukverzekering heeft”, geeft Van Leeuwen. „En soms hebben tuinders ook

het gevoel dat de onderhoudspartner niet helemaal goed zijn werk heeft gedaan. Dat is echter moeilijk hard te maken. Kortom: door het opzoeken van de grenzen in WKK-onderhoud, nemen de discussies over onderhoudscontracten toe en wordt het steeds lastiger om de verantwoordelijkheden te bepalen.” Volgens Sander Peeters van energieadviesbureau Energy Matters leidt minder frequent onderhoud dan voorgeschreven er ook toe dat WKK’s minder efficiënt gaan draaien. „Schroef je het onderhoud terug of stel je dit uit, dan krijg je te maken met extra slijtage, vervuiling van de olie en roetaanslag in de machine. Hierdoor heb je meer brandstof nodig om dezelfde hoeveelheid energie uit de WKK te halen. Dan is het dus de vraag of besparen op onderhoud per saldo wel zoveel oplevert.” Volgens Van Leeuwen is het vooral belangrijk dat telers de risico’s die ze nemen inzichtelijk hebben en weten hoe ze deze kunnen afdekken, verzekeringstechnisch of op een andere manier. „Het grootste gevaar lopen telers die geen idee hebben welke risico’s ze lopen. Het is daarom zaak om je hierover goed te laten informeren, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.” <

23-06-15 17:25

a 60.000 draaiuren moet een WKK een grootschalige revisie ondergaan, waarbij bijna alle draaiende onderdelen vervangen moeten worden. Dit kan zomaar drie tot vier ton kosten. Deze uitgebreide revisie valt meestal buiten het reguliere onderhoudscontract; vaak is als restrictie opgenomen dat het contract afloopt na 59.999 draaiuren. Veel tuinders krijgen de komende jaren te maken met deze revisie en worden dus gedwongen om een beslissing te nemen over hun toekomstige WKK-gebruik. Daarnaast is het de vraag of de bank haar medewerking wil verlenen aan de financiering. „Of een bank hierin meegaat, hangt vooral af van het financiële plaatje bij doorhuur of teruggave van de WKK”, zegt René Grootscholten, senior bedrijfskundig adviseur bij Alfa Accountants en Adviseurs

in Naaldwijk. „Als je kunt aantonen dat een WKK rendement oplevert voor je bedrijf, wil een bank hier wel in meegaan, zo is mijn ervaring. Maar dat is zeker geen garantie.” Dennis van Leeuwen van WKK-onderhoudsbedrijf Smit Services in Uithoorn signaleert de trend dat oudere WKK’s, waarvoor een revisie niet meer rendabel is, steeds worden vervangen door jongere WKK’s die vrijkomen bij faillissementen. „Nu terugleveren aan het net minder interessant is, biedt dit telers meteen ook de kans om hun overcapaciteit aan te passen naar een installatie waarmee ze alleen in hun eigen energiebehoefte kunnen voorzien. Dit resulteert in meer draaiuren en een beter rendement voor alle partijen. Daarbij zijn kleinere machines beter geschikt om te anticiperen op de onbalansmarkt. Deze kunnen namelijk sneller open afschakelen

zonder dat technische problemen ontstaan bij de motoren.”

Hoe de financiële opties bij afloop van het leasecontract eruitzien, verschilt per bedrijf. Bij doorhuren speelt bijvoorbeeld het aantal maanden doorhuur een rol, net zoals de restwaarde die wordt aangehouden en het rentepercentage. „Wij hebben recent een casus behandeld waarbij doorhuur het meest interessant bleek”, zegt Grootscholten. „Deze teler kon de WKK doorhuren voor een termijn van 24 maanden tegen een maandbedrag van € 6.400 en een restwaarde van € 10.000. Koos hij voor 36 maanden doorhuur, dan kwam de restwaarde ook uit op € 10.000 en het maandbedrag op € 4.800.” <

’Overname was veruit de beste optie’ -

„In 2004 besloot ik een WKK aan te schaffen. Ik had toen echter net ha gebouwd. Hierdoor

fabrikant. -

Thema WKK 3 telers.indd 32

26 (2015)

23-06-15 17:25

Ron van Oosten (rechts) en DLV-adviseur Theo Roelofs: „Aangezien de materie

Gerberateler Jan Nell uit Klazienaveen:

„In 2004 besloot ik om een WKK te leasen, omdat de voordelen van

WIA en de VAMIL op -

te verzilveren waren.

Aster- en chrysantenteler Ron van Oosten uit De Lier:

„Op elk van onze drie -

doel is wel om vóór de winter een beslisworden.

26 (2015)

Thema WKK 3 telers.indd 33

23-06-15 17:25

Teelttips hypericum roest Op sommige plaatsten zijn de eerste roestaantastingen in hypericum gevonden. Hoewel de verwachte roestexplosie dit jaar tot nu toe is uitgebleven, wordt het nu tijd om echt op te letten. Dat de roest tot nu toe niet te zien is geweest kan veroorzaakt zijn door het weer, maar ook doordat de meeste telers veel meer aandacht aan preventieve

roos najaar Voor velen zal het voor het gevoel te vroeg gezegd zijn, maar teelttechnisch is het najaar begonnen. We zijn de langste dag immers voorbij. De eerste maand merkt u daar waarschijnlijk nog niet veel van. En als er echt zomer komt, zult u bijvoorbeeld meer water

Anthurium Broezen Veel bedrijven installeren nu 2 in plaats van 1 broesleiding per bed. Dat verbetert de waterverdeling sterk, ook in het substraat van het teeltbed. De meeste broessystemen zijn aangelegd met afsluitbare doppen waardoor zeer korte broesbeurten van 5-15

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 34

ZomerBloemen stikstof

zaken hebben gedaan, zoals het op tijd beginnen met het spuiten van bladverhardende stoffen zoals bitterzout. Hopelijk zijn niet de resistentiegevoelige middelen al volop gebruikt, want deze hebben we nu nodig. Probeer zolang er geen roest is te zien met preventieve middelen te werken, zodat de echt sterke middelen als het nodig is goed blijven werken. Telers

die nu al volop met deze middelen gespoten hebben, moeten er rekening mee houden dat de kans bestaat dat deze middelen later in de teelt niet meer effectief zijn.

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

geven dan op de langste dag zelf. Feit is dat de dagen weer korter worden. Let daarom op dat de eindtijd bij het watergeven meegaat met het korter worden van de dagen. Als u er tot 21 juli geen aandacht aan geeft, scheelt dat zo’n 40 minuten en dat zal geen drama’s opleveren. Maar als u nu al 'meebeweegt', zijn de stappen na die tijd niet zo groot. De begintijd watergeven heeft veel te maken met het aantal uren belichting

en de gebruikte lichtintensiteit en is daarom minder afhankelijk van het tijdstip ’zon op’. Het doel is altijd om voldoende intering in de nacht te realiseren. De beurtgrootte gaat in principe omhoog, hoewel een hittegolf tijdelijk een keuze voor een kleinere beurt kan rechtvaardigen. Afhankelijk van het weer staat het klimaat vanaf nu in het teken van temperatuurbeheersing en vochtafvoer, al kan een mogelijke hittegolf tijdelijk tot te droge

omstandigheden leiden. Vaak vanaf half juli kunnen autoruiten ’s ochtends beslagen zijn, in dat geval zijn er ook risico’s op natslaan in de kas. Bij belichting speelt de temperatuur een negatieve rol. De hoge temperaturen maken het moeilijk om de teruggang in het licht snel op te vangen. Misschien kan led dit probleem in de toekomst voor oplossen. Vanuit vorige jaren is bekend dat in de loop van juli de kans groter wordt,

dat ik (als kopiehouder) bemestingsanalyses binnenkrijg met verhoogde ammoniumcijfers. Soms komen ze ’pas’ begin augustus. In een regenachtige zomer zijn er regelmatig botrytisproblemen bij gevoelige cultivars. Schroom niet om de belichtingsinstallatie te gebruiken onder die omstandigheden. Let dan niet te veel op het vastrecht.

sec mogelijk zijn. Met een beperkte totale watergift kan toch 8-12 keer per dag worden gebroesd. Vaak overstijgt de totale dagwatergift van het broezen de 1-1,5 l/m2 dan nauwelijks. Wanneer u nu circa 1,5 l water per m2 broest met voeding, kan de watergift onderlangs worden uitgeschakeld. Groot voordeel hiervan is dat het substraat dan niet te nat wordt, zodat de luchtwortels het beste worden gestimuleerd om hier in te groeien.

Fabel

jong blad breken laten de dunnere planten de extra assimilaten nu ten goede komen aan uitdikking van de groeipunten. Er zijn dus op dit moment veel plekken waar assimilaten hard nodig zijn.

raad aan te houden om de komende weken in ieder geval qua bevochtiging niet in de knel te komen. Gedurende enkele weken met 100% leidingwater gieten/ druppelen is nu geen enkel probleem. Let er wel op dat de samenstelling van de mestbak gecorrigeerd wordt voor leidingwater.

Het idee bestaat dat anthurium in de zomer altijd ruim voldoende licht op gewasniveau krijgt. Dat is zeker niet het geval. Een lichtsom van 8-10 mol is nu écht een must. Maar lichtwaarden van 6 mol doen zich soms voor in situaties waar is gekrijt, er nog folie ligt en schermdoeken voor de veiligheid vast blijven liggen. De meeste gewassen moeten nu wortels, bloemen én blad maken. Na een lange periode

Let bij de bemesting van extra stikstof om de groei te stimuleren op de stikstof die in de voorgaande maanden al is gegeven. Houd ook rekening met de stikstof die nu via mineralisatie vrij begint te komen. Door het droge weer en lage temperaturen, is deze stikstof lang niet altijd opgebruikt en komt deze versnelt vrij als het regelmatig regent en het iets warmer wordt. In deze periode zorgt een malse regenbui al snel voor net zo veel stikstof als 200 kg/ha kalkammonsalpeter. Meer bijmesten zal in deze situatie dus eerder een negatief als positief effect hebben. Ga dus na wat er al is gebruikt en beslis dan pas of er nu bijgemest moet worden of niet.

Watertekort De bodem van de bassins komt rap in zicht en de vooruitzichten zijn niet dusdanig dat het neerslag tekort snel wordt ingehaald. Het is belangrijk voldoende regenwater voor-

Johan Sonneveld, Adviesbureau J. Sonneveld, 06-46134453

André Lont, Bureau IMAC Bleiswijk, 010-5219094 26 (2015)

24-06-15 11:06

Schoffelen

PhalaEnoPsis Watergift In de zomermaanden is het belangrijk om de watergift naar behoefte af te stemmen. Wanneer de weersomstandigheden nat en vochtig zijn dan dient de watergiftfrequentie en -hoeveelheid daar op afgestemd te worden. Beperk ook de broes- en tussenbeurtjes. Voer deze alleen uit als het schraal weer is. Als de watergift niet of onvoldoende wordt aangepast aan de buitenomstandigheden, dan loopt u kans op problemen met potworm als gevolg van een te nat substraat. In de zomermaanden gebeurt dit eerder dan in koudere seizoenen. Extra scouten op potworm is in dit seizoen daarom extra belangrijk. Controleer de vanglampen minimaal een-

chrysant Afgelopen jaren is veel onderzoek gedaan in het kader van Het Nieuwe Telen. Doel van HNT is om energie te besparen. Hierbij moeten de grenzen opgezocht worden en oude gewoontes ter discussie gesteld. Uitgangspunt is een optimale gewasgroei. En er blijkt vaak meer mogelijk dan gedacht. De luchtvochtigheid wordt doorgaans geregeld door: ■ inzetten minimumbuis; ■ kieren in het schermdoek; ■ luchten. Met name bij wat hogere buitentemperaturen blijken deze maatregelen niet zo effectief: om de vochtigheid in de kas te verlagen moet 26 (2015)

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 35

maal per week en maak de lampen goed schoon. De kwaliteit van het startwater is door recente regenval iets verbeterd. Mocht er nog meer regen gaan vallen, stel de voedingsschema’s dan op tijd bij naar de normale schema’s, om te voorkomen dat er te veel stikstof wordt gegeven. Dit kan leiden tot een te welig gewas.

Daglengte De daglengte is momenteel maximaal. De daglichtperiode is nu zo’n 17 uur. Een Phalaenopsis groeit bij een daglengte van 12-14 uur het meest optimaal. Het kan dus lonend zijn om de daglengte te verkorten. Dit kan door aan het einde van de dag de schermdoeken dicht te trekken. Wanneer het warm is, kan er voor gekozen worden

vrij stevig ingegrepen worden. Extra stoken stimuleert namelijk de verdamping van het gewas. Door de schermkier wordt vocht afgevoerd naar de nok, en vervolgens verdwijnt het vocht door de ramen naar buiten. Deze moeizame manier van vochtafvoeren kost meer energie. Bij HNT staat energiebesparing voorop. Daarom wordt eerst geprobeerd zoveel mogelijk vocht af te voeren bij gesloten doek. Stoken dient alleen om de gewenste kastemperatuur te halen. De vochtafvoer is het grootste als het verschil in vocht (AV = absoluut vocht in gram per kg lucht) het grootste is. Het AV in de nok moet dus zo laag mogelijk zijn. Bij lage buitentemperaturen is dit geen probleem, omdat het vocht tegen het kasdek condenseert. Bij zacht weer

om de doeken in de ochtend later open te laten lopen. Streef naar een lichtperiode van circa 14 uur.

ph Door een grotere opname van stikstof in de vorm van ammonium en de snellere omzetting van ammonium naar nitraat, neemt de concentratie H+ in het substraat in de richting van de zomer toe. De pH daalt als gevolg hiervan. Pas dus op met het geven van een lagere pH. Stel de pH-regeling in de zomer op minimaal 5,5. Naar het najaar toe kan deze pH-regeling weer wat lager ingesteld worden.

Menno Gobielje, Bureau IMAC Bleiswijk, 010-5219094

zal boven het gesloten doek gelucht moeten worden om het AV zo laag mogelijk te krijgen. Belangrijk is dat het doek goed vochtdoorlatend is. Bij doeken die weinig vocht doorlaten (bijvoorbeeld een dubbellaags verduisteringsdoek) kan een heel kleine kier gezet worden, maximaal 1 à 2%. Zorg dat het doek gesloten blijft (of maximaal 1-2% kier bij erg dichte doeken). Daarmee blijft het verschil tussen de AV onder en boven het doek het grootst. Als u grotere doekkieren zet zal de nok opwarmen, daarmee neemt de AV in de nok toe en zal het verschil tussen onder en boven het doek kleiner worden. Daarmee neemt de vochtafvoer af. Kieren werkt dus averechts.

Kees van Egmond kees@kees-ineke.nl

Btw-verhoging Man, wat zaten we in de rats destijds. Hoelang zal het geleden zijn? Ergens begin jaren 90? Bayer 5072 werd verboden. Het perfecte middel tegen pythium mocht niet langer worden gebruikt. Ik weet niet meer hoeveel, maar we hadden heel wat kilootjes extra ingeslagen. Maar wat als het op was? Nou, toen gingen we AAterra gebruiken. In vloeibare vorm. En wat denk je? Het werkte perfect. Wakker liggen was echt niet nodig. Misschien ging het nog wel beter dan daarvoor. Parathion, nog zo’n voorbeeld. We wisten het zeker, nu dat verboden was zou onze tuin worden overgenomen. Door wortelduizendpoten. Het gevaar was niet meer te stuiten. Dus wel. Dit soort gedachten komen bij me naar boven tijdens de btw-discussie die in den lande is losgebarsten. Verhogen van de btw! Groter onheil kan ons niet treffen lijkt het. Zelfs Lucas Vos gooit zijn gewicht in de strijd. In een heuse open brief veegt hij de vloer aan met de plannen van de regering. En elk bericht over oppositiepartijen wordt door hem met instemming op Twitter geretweet. Want een btw-verhoging doet ons, tuinders, op termijn de das om, aldus Vos. Maar ja, hij zei ook dat de cadeaubon op de eerste plaats stond in de cadeaumarkt en dat blijkt volgens het Vakblad ook niet waar te zijn. Dus wie moet je nu nog geloven? Want of de soep zo heet gegeten wordt, ik weet het niet. Ik ben geen econoom. Ik weet niet eens wat de prijzen van de bloemen volgende week zullen doen, laat staan een belastingoperatie die in enkele jaren zijn beslag krijgt. Ik heb liever geen verhoging, laat dat duidelijk zijn, maar of de consequenties echt zo killing zijn als nu door sommigen wordt beweerd? Ik weet wel dat veel tuinders VVD hebben gestemd de laatste verkiezingen. En ik vraag me echt af of die tuinders nog net zo blij zijn met ’hun’ partij. Man, als zelfs Jesse Klaver zich tegen deze btw-verhoging teweer stelt… Inmiddels schijnt AAterra ook zijn langste tijd te hebben gehad. Er staat echter een fenomenale vervanger klaar heb ik me laten vertellen. Pythium blijft goed te bestrijden. We hoeven niet wakker te liggen. Beste VVD-stemmers, doen jullie dat dan ook maar niet. Desnoods kies je de volgende keer gewoon GroenLinks.

Dirk Jan Binnendijk Tuinbouwadviezen, 06-22450229

24-06-15 15:14

Nieuws

Geen nieuwe cao’s per 1 juli Zowel de sociale partners voor de cao Glastuinbouw als Open Teelten zijn er niet in geslaagd om te komen tot een nieuwe cao. „Zolang afspraken niet zijn gemaakt over de gevolgen van de nieuwe Wet Werk en Zekerheid, heeft praten over andere cao-onderwerpen ook geen zin”, meldt Leo van der Zon, onderhandelaar namens LTO Nederland. De huidige cao’s Glastuinbouw en Open Teelten lopen allebei af op 1 juli. Een complicerende factor bij het tot stand komen van nieuwe cao’s is de nieuwe Wet Werk en Zekerheid (WWZ), ook wel flexwet genoemd. En dan met name de nieuwe ketenbepaling en transitievergoedingen die vanaf 1 juli gaan gelden. Om uit de impasse te komen, hebben de werkgeversorganisaties van glastuinbouw en open teelten op 23 juni met vakbonden gepraat. Zonder resultaat.

Niet uitgekomen Met het afsluiten van een eenjarige cao’s tot 1 juli was al duidelijk dat de nieuwe ketenbepaling in de flexwet in zou gaan per 1 juli 2015. Er is toen niet gebruikgemaakt

van uitstel tot 1 juli 2016 door voor een langdurige cao te kiezen. De nieuwe ketenregeling houdt in dat werknemers gedurende twee jaar maximaal drie tijdelijke contracten mogen worden aangeboden. Een ondernemer mag deze werknemers pas na zes maanden weer een nieuw tijdelijk contract aanbieden. In (agrarische) cao’s zijn geen afspraken over uitzonderingen meer te maken. Voorheen hanteerden de agrarische cao’s een tussenperiode van 31 dagen.

Lastig onderwerp Zowel werkgeversorganisaties als vakbonden vinden de nieuwe wettelijke ketenbepaling een lastig onderwerp, maar blijven vooralsnog positief gestemd dat ze eruit gaan komen. „Ook al is de bewegingsruimte bij beide partijen gering”, benadrukt CNVonderhandelaar Jaap Bosma. De wet biedt de opening de ketenbepaling aan te passen naar zes contracten in vier jaar in plaats van drie contracten in twee jaar. Sociale partners laten niet los of ze hierop afkoersen, maar wel dat het onderdeel is van het spel van geven en nemen. Als ze er al

REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl

2615colofon.indd 36

Politiek aan zet Alles hangt nauw samen met de transitievergoeding die vanaf 1 juli geldt voor tijdelijke arbeidscontracten en die in de praktijk forse problemen oplevert. Werkgevers met tijdelijk werk kunnen hun vaste mensen niet terug laten komen zonder risico op dure ontslagvergoedingen. LTO Nederland eist ruimte om oplossingen te vinden. „Er vinden diverse constructieve gesprekken met de vakbonden plaats. Daar hebben we echter wel tijd voor nodig. En als gevolg van de terugwerkende kracht in de WWZ krijgen we die niet”, aldus LTO-voorzitter Albert Jan Maat. Hij vindt dat de politiek aan zet is en is daarom blij dat de Tweede Kamer op korte termijn in debat gaat met Asscher. „Er moet voor 1 juli een oplossing komen. Den Haag heeft met de terugwerkende kracht dit probleem veroorzaakt. Het is nu ook aan de politiek bij te dragen aan een oplossing”, stelt Maat. <

UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, tel 0342-49 42 63, fax 0342 41 31 41 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl

Colofon

Directeur Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 071-56 59 678 Alice Hoogenboom 56 59 679 Hoofdredacteur Elbert van den Berg 071-56 59 678 Eindredacteur Jenny Mostert 071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht 56 59 637 Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg 56 59 687 Cindy van der Zwet 56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes 56 59 638 Joef Sleegers 56 59 642

overeenstemming over bereiken, dan nog zal minister Asscher van Sociale Zaken ermee moeten instemmen.

Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kunt u contact opnemen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl. Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50. Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten. ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Druk: BDU Media

26 (2015)

24-06-15 12:57

Kasgenoten

A genda Binnenland internet. Info: www.werkgeverslijn.nl

LTO Glaskracht Nederland bloeiende potplanten, Aalsmeer. -

Foto: Hans neeFjes

Info: www.floralisboskoop.nl Plantarium en Groen-Direkt, vakbeurs voor de boomkwekerij. Info: www.plantarium.nl Seed meets Technology, bij Proeftuin Zwaagdijk. Info: seedmeetstechnology.com Westland Event, Tuinbouw in transitie: de kracht van veranderen, gemeente Westland. Info: www.gemeentewestland.nl

Leeftijd: 50 Plaats: De Lier Teelt: 4,7 ha groene planten (monstera, musa, alocasia, scindapsus, philodendron, schefflera) en seizoenproducten (begonia, fuchsia, senetti, cyclaam).

ALV gewascoöperatie snijcymbidium, 's-Gravenzande.

John Persoon

Hortensia goes USA, buitenlandbezoek naar Amerika. Tuinplantendag, locatie nog niet bekend. planten, locatie nog niet bekend. Glastuinbouwevent, locatie nog niet bekend. Info: www.ltoglaskrachtnederland.nl

Als u geen teler was geworden, dan...? pen is ook mooi. Je ontmoet vakgenoten en daar ontstaan vaak nieuwe ideeën die later

Geen spijt dus tot nu toe?

Buitenland Florall, najaarsbeurs sierteelt en boomkregen telers van groene planten als eerste voor hun kiezen.” Info: www.florall.be. Green is life, beurs, Warschau, Polen. Info: www.greenislife.pl Flormart, groene beurs, Padua, Italië. Info: www.flormart.it Info: www.floratrade.it. Handelsbeurs Iberflora, Valencia, Spanje. Info: www.iberflora.feriavalencia.com Zuhoor, internationale bloemen & tuintentoonstelling, Abu Dhabi, Verenigde Arabische Emiraten. Info: www.zuhooruae.ae

22 apr-1 mei

Hoe gaat het nu? omdat de markt voor groene planten moeizaam was. Later kwamen er andere bloeiende planten.”

Groene planten zijn weer gewild? ven we naar continuïteit in aanvoer en kwaliteit van een breed sortiment in de potmaten

Hobby’s? „Fietsen in de zomer en hardlopen in de winter. Ik sleutel graag en ben best handig,

Wat is een hardloper op het bedrijf? -

Naar de Westland Cross geweest? Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

Documenten en linken naar website

26 (2015)

Kasgenoten agenda_nw.indd 37

Foto’s

Filmpjes

24-06-15 12:04

605870_.indd 38

24-6-2015 11:34:00

U zoekt? Bel 0342 - 49 48 89 voor de advertentie mogelijkheden, wij geven u graag advies.

VAKMANNEN IN HART EN NIEREN

Maak kennis met ons!

The orchid professionals

ÂŽ

since 1933

De specialist in uitgangsmateriaal van orchideeĂŤn +31 (0)251 20 30 60

www.floricultura.com

605871_.indd 39

24-6-2015 11:35:54

605872_.indd 40

24-6-2015 11:38:17