Vbb42015def

B 8

Nooit rust op

14 Succesfactoren voor geslaagde

Cover-nw.indd 1

4

16 DNA Green

32 Sparkspread

34 Ge誰ntegreerde

verbeteren in vier stappen

aanpak plagen in hydrocultuur

21-01-15 14:58

619854.indd 2

21-1-2015 11:20:03

B 12 Glassanering Hoeksche Waard gaat nieuwe fase in

Vakblad voor de

Opinie 4

Interview:

4

Commentaar:

5

Stelling:

Nieuws 6

B

16

consument en retail’

8

Ondernemen:

11

Vragen:

12

Ondernemen:

13

Column:

14

Ondernemen:

16

Afzet:

18

Afzet:

20

Afzet:

Markt 24 24 25 26 27

32

Teelt 28

In beeld:

30

Gewasbescherming:

32

Energie:

34

Potplanten:

37

Glazen tulp:

38

Teelttips:

39

Column:

Nieuws

34

40

Service 41

Kasgenoten: Agenda Voorplaat:

4 (2015)

Inhoud.indd 3

3

21-01-15 15:10

Opinie

Volgende week wordt in Essen de IPM gehouden; de grootste sierteeltbeurs

-

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

„Het is een belangrijke beurs; we staan er nu zo’n zes jaar. We hebben samen met een groothandelsklant een stand. Voor ons is de IPM een belangrijke ontmoetingsplaats. We ontmoeten daar onze bestaande klanten, maar ook de klanten van onze klanten: de bloemisten. Ook zie je steeds meer kwekers op deze beurs verschijnen. De IPM is hoe een beurs zou moeten zijn: alles en iedereen is welkom. Dat zou hier in Aalsmeer ook moeten kunnen, lijkt me.”

„Ons bedrijf is volledig op Duitsland georiënteerd. Wij leveren voor meer dan 90% aan onze buren. De laatste jaren zijn er ook wat klanten uit andere landen op ons pad gekomen, en daar zeg je natuurlijk geen nee tegen, maar de focus ligt op Duitsland en dat is eigenlijk altijd zo geweest.”

„De bloemenconsumptie in Duitsland

is goed. Bloemen en planten worden in Duitsland nog wel als luxe-artikel gezien.

Heus niet iedere consument heeft een bosje bloemen op tafel staan. Zeker de jonge generatie niet. Maar we zien wel dat bloemen en planten onlosmakelijk verbonden zijn met de verschillende feestdagen. Dan zie je de afzet echt sterk groeien. Maar ook bij een verjaardag is het daar heel normaal om een bosje bloemen mee te nemen.”

„Ook in Duitsland moet de bloemist opboksen tegen de bloemen- en plantenverkoop in de supermarkten. De bloemist moet daarom ook het goedkope bosje tulpen in huis hebben. Maar in tegenstelling tot in Engeland zijn de supermarkten in Duitsland nog niet dominant aanwezig en ik zie dat voorlopig ook niet gebeuren.”

„Nee, eigenlijk niet. Het is een stabiele markt en de motor draait goed. Tijdens de crisis zijn de Duitsers niet in paniek geraakt, want dat is natuurlijk wat er vaak aan de hand is. Voor een deel is het stemmingmakerij en dat zijn wij daar niet echt tegengekomen. Nu leveren wij voornamelijk wel aan groothandelsmarkten in het Zuiden en ik moet zeggen dat dat wel het goede gedeelte van Duitsland is. Maar in algemene zin kun je zeggen dat de Duitsers de afgelopen jaren de gang naar de bloemist zijn blijven maken.”

„Enerzijds omdat ze het kunstje daar nog niet goed onder de knie hebben. Er komt verse handel binnen, maar eenmaal in de winkel holt de kwaliteit snel achteruit.

Ze hebben er geen vast iemand op zitten.

Anderzijds is de Duitse consument ook van fachgeschäft, punktlichkeit en heimisch. De vakhandel heeft dus een belangrijke positie.

Daarnaast zijn Duitsers vrij chauvinistisch ingesteld. De groothandel maak ook goed duidelijk wat lokale productie is. Dat wordt echt gewaardeerd door de Duitse consument.”

Commentaar Elbert van den Berg hoofdredacteur evandenberg@hortipoint.nl

E

en paar jaar geleden schetste het International Energy Agency een sombere toekomst van de energiesituatie in de wereld. In 2015 zou de vraag naar olie de productie overtreffen, en daarna zou de -

hebben niet alleen leken last van. Een energiereus nieuwe centrales omdat er ineens te veel elektriciteit was in West-Europa.

Vaak komt voorspellen neer op het doortrekken van

lege vakken in de supermarkt.

Het is echter anders gelopen. Sinds oktober vorig

Vakblad. Het is allemaal heel logisch te verklaren.

4

Opinie_NW.indd 4

inzetten. Er is in de wereld van grondstoffenhandel één zekerheid, en dat is dat niets zeker is. Vooruit, er is nog een tweede zekerheid: wat omhoog gaat, komt ooit ook weer omlaag. Alleen weet niemand 4 (2015)

21-01-15 15:17

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324,

Stelling

ze daar ook eisen? „Nee, er vraagt nooit iemand specifiek om een keurmerk. Zelf ben ik daar ook niet zo gevoelig voor. Klanten willen er gewoon niet meer voor betalen. De prijs is toch altijd een belangrijke factor. En kwaliteit natuurlijk. Je moet blijven zoeken naar goede handel. Wij doen ook steeds meer rechtstreeks zaken met kwekers. Het is efficiënter; overbodige schakels moeten er tussenuit.”

kansen en bedreigingen? „Lastig. Er liggen kansen op digitaal gebied.

Richting consument is er via sociale media veel promotie mogelijk. Op die manier kun je bloemen en planten nog beter tussen de oren krijgen van de consument. En bedreigingen? Dat weet ik eigenlijk niet zo goed.

Op de korte termijn zal de afzet rond Valentijn wat minder zijn. Dit valt nu op zaterdag; gelijktijdig met carnaval en het begin van de schoolvakantie. Dat kost omzet.”

-

een aantal van ons een -

-

ons inderdaad wat we nodig hebben

kuipplantenvermeerderaar in De Kwakel

„De verwachtingen van Rusland waren groot een aantal jaren terug, maar dat valt nu niet mee. Wij leveren niet aan die regio, dus het gaat voor een groot deel langs ons heen. Maar laten we hopen dat dit goed afloopt. Er zijn toch kwekers die hun productie hierop afstemmen. Als die door deze omstandigheden omvallen, hebben wij daar natuurlijk indirect ook last van. Hier schiet niemand wat mee op.”

alstroemeriateler in Wervershoof wanneer dat gaat gebeuren. Wanneer we van deze twee ’zekerheden’ uitgaan, dan is de kans

-

leidsveranderingen die er aan zitten te

deel van de beslissing

atie, overheidsbeleid en investeren in energiebesparing. Zeker als het

die hand op de knip wel. Ook vanuit -

4 (2015)

Opinie_NW.indd 5

investering die nu wat oplevert!”

5

21-01-15 15:17

Nieuws Lees meer op de website

Tulpen uit Rotterdam

Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws.

Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander

■

Zaterdag 17 januari was het ook in de Markthal in Rotterdam dringen Naturals, net als tientallen andere Nederlandse bloemisten, in op het initiatief dat Tulpen Promotie Nederland vier jaar geleden bedacht voor de derde zaterdag in januari: de opening van het tulpenseizoen.

Op de Dam in Amsterdam plukten 16.000 bezoekers gratis 200.000 tulpen uit de

Export evenaart record

De exportwaarde van bloemen en planten uit Nederland is in 2014 met ruim 2% gestegen tot € 5,4 miljard. Dit is net zo veel als in 2012 en 2,4% meer dan in 2013, blijkt uit de statistieken van de VGB/Floridata. Planten deden het met een stijging van 5% beter dan bloemen (+ 2%).

■ Platform zomerbloemen en heesters ver weg

niet weg, maar had met het aanbod van broeier Borst Bloembollen uit Obdam - 38 exclusieve cultivars van zware kwaliteit - aan klandizie geen gebrek. Borst komt dit seizoen vaker met tulpen

Van de 2.100 telers die december 2014 zijn benaderd voor een zomerbloemen/heesterplatform, hebben tot nu toe zo’n 50 bedrijven positief gereageerd. Om van start te gaan zijn minstens 100 tot 150 deelnemers nodig.

Zomerbloemen- en heestertelers zijn er dus nog niet uit of ze voor een platform gaan of zich aansluiten bij LTO Noord of LTO Glaskracht.

vult het aanbod aan met Franse tulpen van teler Schouten en diverse

■ Vier winnaars Glazen Tulp 2015 bekend gemaakt Bij de snijbloemen won alstroemeria Charmelia van Together2Grow uit Schipluiden de Glazen Tulp 2015, bij de kamerplanten Haworthia limifolia Spider White van handelskwekerij Lock CV uit ’s-Gravenzande, bij de tuinplanten Skimmia japonica Pabella van Roland van der Werf uit Boskoop en bij de concepten No water Flowers (Amaryllis) van Vreugdenhil Bulbs & Plants uit ’s-Gravenzande.

■ Overeenstemming over promotie potorchidee tot 2019 Tijdens een extra productbijeenkomst potorchidee op 15 januari heeft bijna 85% van de omzet van de vertegenwoordigde orchideeentelers vóór het nieuwe positioneringsplan voor de periode 2016-2018 van de FloraHolland Productcommissie Potorchidee (FPC) gestemd. Hiermee dragen ook na 2015 alle telers 0,1% promotieheffing af over de gerealiseerde omzet. In het plan is de positionering van de potorchidee naar de consument verder aangescherpt om daarmee de koopintentie bij de consument verder te verhogen.

Lobby behoud tijdelijke dienstverbanden gaat door

sen. Aan de regeling zitten volgens LTO Glaskracht Nederland twee onredelijke aspecten: onverwachte kosten voor ondernemers met regelmatig terugkerende seizoenkrachten en dat ondernemers ervan gaan afzien om tijdelijke krachten zelf in dienst te nemen.

■ ’Teelt van lichtgevende planten komt dichterbij’ De teelt van lichtgevende planten komt dichterbij, zo blijkt uit onderzoek van kunstenaar Daan Roosegaarde. Volgens hem is het vervangen van buitenverlichting door dergelijke planten een marktkans voor de tuinbouw. Roosegaarde onderzoekt, samen met Wageningen UR, de toepassing van in Nederland geteelde lichtgevende schimmels die hun oorsprong hebben in de oerwouden van Brazilië. De resultaten zijn volgens hem bemoedigend: de schimmels geven de eerste twee weken veel licht.

Eerste partners conceptstore

■

■

LTO Noord Glaskracht blijft zich inzetten voor behoud tijdelijke dienstverbanden. Ook nu minister Asscher van Sociale de nadelige effecten van de wet Werk en Zekerheid op deze dienstverbanden niet wenst aan te pas-

FloraHolland en Corn. Bak zijn de eerste officiële partners van de conceptstore ’Voorkeur’.

De winkel opent in april haar deuren in de Randstad. In de conceptstore wordt het voor leveranciers mogelijk om noviteiten te testen bij de consument.

6

Nieuwskort2.indd 6

■ Gebiedsbemiddelaar voor Hoeksche Waard Het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard (SOHW) heeft een gebiedsbemiddelaar aangesteld om herstructurering van glastuinbouw op het eiland vlot te trekken. Hij gaat in ieder geval de komende drie jaar als onafhankelijk vertrouwenspersoon saneringsinitiatieven ondersteunen en begeleiden tot de ontwerpen voorbereidingsfase.

Zie ook pagina 18 en 19

■ Colombiaanse productie Valentijnsbloemen stabiel Colombia verwacht dit jaar evenveel bloemen te produceren in aanloop naar Valentijnsdag als vorig jaar, aldus Asocolflores Augusto Solano.

Het gaat om ongeveer 1,5 miljoen bloemendozen vooral bestemd voor de VS.

■ Tulpenpluktuin op de Dam werpt zijn vruchten af De formele aftrap van het tulpenseizoen, een pluktuin op de Dam op de derde zaterdag in januari, werpt zijn vruchten af. Positieve reacties op De Dam, tevreden bloemisten en betere klokprijzen. Het tulpenseizoen is afgelopen dagen in goede stemming begonnen.

4 (2015)

21-01-15 15:10

FOTO: JENNY MOSTERT

Gelezen op Twitter Rene van Dop (@Solisplant)

■ FloraHolland werft nieuwe bewoners Op Fruit Logstica wil FloraHolland bedrijven in de agrologisiteke sector interresseren om zich op haar bedrijventerrein in Naaldwijk te vestigen. Ze doet dit met ABC Westland en Honderdland. De bedrijventerreinen hebben ervoor gekozen om onder één noemer aanwezig te zijn: die van Westland. Op elk van de drie bedrijventerreinen is ruimte beschikbaar voor verdere groei; niet alleen op langere termijn, maar ook op direct beschikbare grond.

■ Mooijman beste Decorum bloemenkweker Gerberakwekerij R. Mooijman is door Decorum uitgeroepen tot Decorum kweker van het jaar. Bij de planten ging de eer naar JoGrow.

Enigma Flowers werd door de leden verkozen tot beste bloemendealer van 2014, Profit Plant als beste Decorum plantendealer.

■ FloraHolland stopt met Flower Chain Services FloraHolland stopt met Flower Chain Services (FCS) in Aalsmeer. In het kader van de strategie FloraHolland 2020 laat het bedrijf activiteiten na het koopmoment zoveel mogelijk aan de markt over. FCS richt zich primair op logistieke dienstverlening voor directe (retail) stromen.

Bloembollentelers willen uitbreiden ■

Meer Nederlandse bloembollentelers hebben plannen om uit te breiden, meldt AgriDirect.

Op de bedrijven vanaf 10 ha is de uitbreidingsbereidheid het grootst. Het percentage ’stoppers’ stijgt eveneens.

Team Roland van der Werf eerst Ver(s)koper van het jaar

4 (2015)

Nieuwskort2.indd 7

arjan smit (@smit_flowers) #tulpendag 2015 zeer succesvol verlopen. een ieder ontzettend bedankt voor zijn inzet. #fantastisch #tulpenpromotie

Eric Moor (@eric_moor) #Amerika, blijft bijzonder om te zien hoe rijp hier de Phalaenopsis afgeleverd mogen worden. Soms alle bloemen open

Pauline vd Enden (@PaulinevdEnden) Vandaag op pad met het team @ TrotseTuinders voor een mooie fotoreportage. Ergens tussen de bloemen in Zevenhuizen.

■ SBS6 continueert Hollands Beste Bloemstylist

Bisselingskaat (@bisbb)

Hollands Beste Bloemstylist krijgt definitief een tweede seizoen. Het tv-programma keert terug in de loop van 2015. Dat heeft SBS6 bekendgemaakt. Opnieuw gaan vijftien bloemkunstenaars in acht afleveringen de strijd met elkaar aan om te laten zien wie de mooiste creaties kan maken van bloemen en planten.

Ik heb een dubbel gevoel m.b.t. bloemenindustrie in Afrika. Slecht/ Goed?....to crush Kenya’s blooming #flower trade

’Zij-instromers moeten in lerarenregister’ ■

Zij-instromers die vanuit de beroepspraktijk aan de slag gaan als leraar worden steeds belangrijker voor het onderwijs. Ze verdienen het om zonder al te veel obstakels opgenomen te worden in het lerarenregister. Dit schrijven werkgeversorganisaties in een bandbrief. De brandbrief is gestuurd naar minister Jet Bussemaker (Onderwijs) en staatssecretaris Sharon Dijksma (Economische Zaken).

■

Het team van boomkweker Roland van der Werf heeft op 14 januari de titel Ver(s)koper van het jaar in de wacht gesleept. Met een vlotte babbel en interessant verhaal over Skimmia japonica Pabella riep de jury het team uit als winnaar. De tweede prijs ging naar het team van gerberakweker Holsteijn Flowers en derde prijs naar het team potplantenkwekerij Solisplant.

Afgelopen dagen klanten gesproken in Moskou en Novosibirsk.met veel positieve energie weer terug naar Nederland

■ Cryptobug-L vooral effectief in wolluishaarden Vanaf februari 2015 brengt Koppert Biological Systems Cryptobug-L op de markt. Het betreft larvenstadia 2 en 3 van de roofkever Cryptolaemus montrouzieri. Deze larven zijn zeer vraatzuchtig en pakken met goed resultaat vooral haarden van wolluis aan. Cryptobug-L is ook zeer effectief in de buitenteelten bij temperaturen vanaf 16°C.

Arjan van der Veer (@vdvtweets) Zeer goede Bromelia Product vergadering @FloraHolland gehad bij @RipPlants. O.a. kwaliteit, afzet, fh2020 en de bloemistenklok op de agenda.

Discussie op LinkedIn Beter investeren dan buffers opbouwen De investeringen in de tuinbouw zijn momenteel op de vingers van een hand te tellen. Wordt het niet eens tijd om – nu veel tuinders dankzij de lagere energiekosten afgelopen jaar wat over hebben gehouden onder de streep – weer wat meer lef te tonen en te investeren? En niet alleen buffers op te bouwen om toekomstige tegenvallers op te kunnen vangen?

7

21-01-15 15:10

foto: joef sleegers

jsleegers@hortipoint.nl

Z

elfs de grootste optimisten hadden het niet voorzien: de olieprijs is in de afgelopen zes maanden met de helft gedaald tot minder dan $45 per vat.

In een klap zijn alle doemscenario’s over peak-oil – het punt waarna de olieproductie de vraag niet meer kan bijbenen – van tafel geveegd. De markt is grillig en lastig te voorspellen, zo blijkt maar weer. Er zijn echter wel enkele wetmatigheden die wat houvast geven. Met garantie tot op de hoek.

In 2008 waarschuwde Peter Vogtländer, toenmalig voorzitter van de Energieraad, in het Vakblad voor een oliecrisis binnen vijf tot tien jaar. De olieprijs was sterk aan het stijgen en had de $130 aangetikt. Voor de Verenigde Staten was dat een reden om hard te gaan investeren in eigen productie van schaliegas en -olie, om niet meer afhankelijk te zijn van de Opec-landen.

8

Olieprijs.indd 8

In de afgelopen jaren is de vraag naar olie gegroeid, maar is het aanbod nog harder gegroeid. Peak-oil heeft de technische ontwikkelingen aangemoedigd. Er zijn productietechnieken uitgevonden die de winning van moeilijk bereikbare olie toch rendabel maakte bij dergelijke hoge prijzen.

Tot voor kort was Saoedi-Arabië de grootste olieproducent van de wereld, maar de Verenigde Staten hebben dat inmiddels geevenaard. Naar schatting produceert de VS nu net zo veel schalie-olie. Met een stevige prijsdaling tot gevolg.

De daling van de olieprijs heeft ook gevolgen voor de gasprijs. Hoewel olie en gas formeel niet meer gekoppeld zijn, wordt ongeveer de helft van het gas verhandeld volgens een ’olieformule’, weet Remco Wieg-

mink, analist bij Nife. Nog wel, want het gaat steeds meer op een zuivere gasmarkt lijken.

De gasmarkt heeft echter ook te maken met heel andere factoren. In Qatar zijn bijvoorbeeld grote exportterminals gebouwd om vloeibaar LNG-gas te verschepen naar de VS. De VS ging echter zelf naar schaliegas boren en het LNG-gas overspoelde de Europese markt. Gasprijzen ruim onder de 20 cent waren het gevolg. Japan heeft dit overschot echter weer opgeslokt, omdat het sinds de kernramp in Fukushima meer LNG-gas is gaan afnemen.

In vergelijking met olie is gas is minder een product voor de wereldmarkt. Olie kan in tankers overal naar toe. Gas wordt echter vooral via pijpleidingen getransporteerd, en de capaciteit om gas vloeibaar te maken is beperkt. Dat betekent dat er regionaal grote verschillen in prijs mogelijk zijn. In Azië is 4 (2015)

21-01-15 14:45

Mening

LNG-gas op dit moment duur omdat Japan dus grote hoeveelheden afneemt. In de Verenigde Staten wordt slechts 40% van de Europese prijs neergeteld.

Een andere factor is de valutakoers. Olie wordt in dollars afgerekend, gas in euro’s.

De euro is aan het dalen, wat het gas voor de Europeanen weer duurder maakt.

In noord-west Europa verliest gas aan populariteit. Als brandstof voor elektriciteitscentrales is het niet meer rendabel, vanwege energiebesparing, de lage kolenprijs en omdat er steeds meer elektriciteit wordt opgewekt met windmolens en zonnepanelen.

Verder leiden een stagnerende economische groei en een zachte winter voor een verminderde vraag naar gas en elektriciteit, aldus Michel Appelhof, energiemarkt-analist bij Nuon.

Daarentegen zijn steenkool en bruinkool nog wel rendabel. „Dit doet alle milieuwinst uit zonnepanelen en windmolens weer teniet”, zegt Sander Peeters, adviseur bij Energy Matters.

Sparkspread De dalende gasprijs is positief voor de sparkspread. De elektriciteitsprijs is in de afgelopen maanden gedaald, en nu de gasprijs meedaalt wordt de sparkspread voor 2016 weer iets beter. Lag hij enkele maanden geleden op € 12 per MWh, dan is hij nu op ruim € 14. „En er komen wel weer momenten waarop een sparkspread van € 17 kan worden gerealiseerd”, denkt Van den Berg. „Maar dat zijn nog geen prijzen om in een nieuwe WKK te investeren.”

De prijzen van biobrandstoffen bewegen langzaam mee met de fossiele brandstof160

„Schaliegas, China, Rusland – er speelt van alles, maar het is allemaal erg ondoorzichtig. Hoe meer ik me er in verdiep, hoe minder ik er in slaag om gunstig in te

17 of 16 cent, overweeg ik om hem voor een paar jaar rust. Als je je energiekosten met 20-25% per jaar kunt drukken, kan dat net het verschil maken.”

echter gebaseerd op een olieprijs van $100.

En aangezien dit woestijnland bijna volledig afhankelijk is van de inkomsten van olie, is het de vraag hoe lang het een dergelijke prijzenoorlog kan volhouden. Toch zou dat wel eens een lange tijd kunnen zijn, want de olie is eigendom van de koninklijke familie en die hoeft niet op een houtje te bijten.

Er is dus een flinke concurrentiestrijd aan de gang. Niemand wil marktaandeel verliezen. Daarom verwachten deskundigen dat de prijs langere tijd laag blijft. De Amerikaanse zakenbank Goldman Sachs rekent bijvoorbeeld op een olieprijs van $65 voor volgend jaar. „Het zal geen $40 blijven, maar wel een stuk lager dan $100”, beaamt Wiegmink van Nife.

Voor de langere termijn is de verwachting dat de wereldwijde vraag verder zal groeien, met name in China en India, maar dat het aanbod weer zal zakken. Want als de olieprijs hoog is, is het interessant om te zoeken naar nieuwe locaties en technieken, maar bij een lage olieprijs niet. De productie van schalie-olie in de VS kost bijvoorbeeld zo’n $80 per vat. Dergelijke projecten zullen dus veel verlies lijden en worden gestaakt. „Over enkele jaren gaat deze lage olieprijs zich wreken”, verwacht Wiegmink. „Dan kan

fen. De houtprijs bijvoorbeeld is ook licht aan het dalen, constateert Peeters. Hoewel fossiele brandstoffen en biobrandstoffen formeel niet gekoppeld zijn, zijn het toch min of meer communicerende vaten. Dat geldt niet of nauwelijks voor elektriciteit.

Dit wordt tegenwoordig veel opgewekt met kolen, zonnepanelen en wind en het weer trekt zich weinig aan van de energiemarkt.

In Duitsland zijn wind en zon goed voor 26% van de stroomproductie.

Hoe lang nog?

Op dit moment is de olieprijs $45, en die lijkt nog verder omlaag te kunnen. De Saoedische olieminister Ali Al-Naimi heeft vorige maand bezworen dat de Opec de productie niet gaat terugschroeven, zelfs al gaat de prijs naar $20 per vat.

De vraag is hoe lang de prijzen van olie en gas nog laag blijven. Een manier om daar achter te komen is te kijken naar de kostprijs. Als de energieprijzen namelijk onder de kostprijs zakken, zijn ze niet jarenlang vol te houden.

De kosten om olie op te pompen liggen in Saoedi-Arabië rond de $5 per vat. De Saoedische overheid heeft haar begroting

Olieprijs

31

140

Gasprijs TTF 2016

29 Eurocent / m3

Dollar per vat

120 100 80 60

27 25 23

40 21

20 0

1998

2002

4 (2015)

Olieprijs.indd 9

2006

2010

2014

19

2011

2012

2013

2014

2015

9

21-01-15 14:46

Mening Leon Dukker, rozenteler in Waddinxveen:

hij ineens weer de hoogte in schieten, omdat er niet meer is geïnvesteerd in nieuwe velden en technieken.”

Emoties Ook voor gas biedt de kostprijs een houvast voor de prijzen op de lange termijn. Die kostprijs ligt ergens tussen 18 en 22 cent per m3. Daar zou dus ergens de bodem moeten liggen. Een lagere prijs kan niet structureel zijn. „Voor 15 cent komt er geen tanker meer deze kant op”, zegt Peter van den Berg, directeur van Agro Energy. „En onder de 10 cent wordt de gaswinning stopgezet.”

Maar het gas kan zo maar een half jaar onder die prijs zitten, bijvoorbeeld doordat handelaren te veel gas in voorraad hebben. In 2008 had iedereen ver vooruit gas gekocht omdat de prijs sterk aan het stijgen was. Toen kwam opeens de economische crisis en was er veel minder gas nodig. „In die tijd is de gasprijs onder tien cent per kuub gezakt”, vertelt Van den Berg. „Sindsdien wordt er minder gas ver vooruit gekocht. De meeste afnemers en handelaren kopen het kort van tevoren in. Daardoor zijn zulke extreme prijsdalingen niet meer te verwachten.”

Overigens spelen emoties een heel belangrijke rol in de energiehandel. „Je weet echter nooit wanneer die in de marktprijs tot uiting komen. Door dergelijke emoties kunnen de prijzen tijdelijk extreem lage of hoge waarden bereiken.”

De daling van de energieprijs heeft een positieve invloed op de economie. „De consument heeft meer te besteden, hij kan makkelijker een bloemetje kopen, en de productiekosten dalen. Dat geeft de tuinbouw meer lucht”, zegt Harm Maters, eco-

Mening

noom en voorzitter van Avag. „De prijzen van grondstoffen zoals aluminium staan los van de energieprijs. Deze hebben hun eigen markt.”

Hoe kunnen telers het beste van deze situatie profiteren? „Ze moeten van dit jaar van de lage prijzen gebruik maken om langdurige contracten vast te leggen”, adviseert Remco Wiegmink. „De prijs voor levering in 2016 is laag, en dat zou ook kunnen doorzetten voor de jaren tot 2019.”

Peter van den Berg ziet dat anders. „De daggasprijs zit rond de 19 cent, hoewel het winter is. Voor 2016 ligt de prijs hoger. Normaal gesproken moet deze prijsverhouding andersom zijn. Als de winter zacht blijft, dan

75

45

70

40

65

35 Euro / MWH

Spread in euro/MWh

Spread elektriciteit - aardgas obv forwards volgende kalenderjaar

50

30 25 20

10

Olieprijs.indd 10

Elektriciteitsprijs 2016

60 Peakprijs

55 50 45

15 10

40

5

35

0

zal de prijs voor 2016 gaan dalen. Maar als het plotseling gaat vriezen, dan kan de daggasprijs snel stijgen. Ons advies is dus zoals altijd: gespreid inkopen.”

Hoewel de energieprijs relatief laag is, loont het nog steeds de moeite om te besparen, meent Rob van der Valk, energiedeskundige bij LTO Glaskracht Nederland. „Voor energiebesparing kijken we vooral naar Het Nieuwe Telen. Dat zijn besparingen in de teeltstrategie, die weinig geld hoeven te kosten. Je kunt nog steeds kuubs gas van 19 cent besparen. Als je er veel voor moet investeren ligt dat anders. Maar op Het Nieuwe Telen heeft de gasprijs weinig invloed.” <

2011

2012

2013

2014

2015

30

Dalprijs

2011

2012

2013

2014

2015

4 (2015)

21-01-15 14:46

Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden.

U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl

oude contracten?

Ik heb van een ondernemer gehoord dat het betalen van een transitievergoeding ook geldt jaren heb ik 3 maanden ertussen gelaten, hoe zit dat?

P

er 1 juli 2015 is de werkgever een transitievergoeding verschuldigd indien een contract meer dan 24 maanden heeft geduurd, en het contract op verzoek van de werkgever eindigt of niet wordt verlengd. Dit is ook het geval als de werknemer het contract beëindigt vanwege verwijtbaar gedrag van de werkgever. Deze nieuwe regel heeft een onbedoeld effect, wat tijdens het wetgevingsproces en tot voor kort niet is opgevallen.

Samengeteld Voor de berekening van 24 maanden geldt dat contracten die elkaar met een tussenperiode van korter dan 6 maanden hebben opgevolgd worden samengeteld (zie rekenvoorbeeld). De wetgever heeft geen overgangsrecht ontwikkeld. Dit betekent naar de letter van de wet dat bij de vaststelling van de transitievergoeding ook contracten van vóór 1 juli 2015 moeten worden meegenomen die elkaar met een onderbreking van korter dan 6 maanden hebben opgevolgd.

Dit, ondanks dat werkgevers in het verleden de bekende ketenregeling hebben gevolgd, namelijk de keten doorbreken door een tussenperiode van meer dan drie maanden in acht te nemen. Werkgevers dachten zo de keten te hebben doorbroken. Bovenstaande geldt ook als in cao’s andere afspraken over de ketenregeling zijn gemaakt.

IlluStratIe: Peter moorman

de wettelijke regel niet aan te passen. Het is daarom raadzaam geen risico te nemen en nu meteen een tussenperiode van meer dan 6 maanden te hanteren na afloop van een contract voor bepaalde tijd. Na deze tussenperiode van 6 maanden kan weer een tijdelijk contract worden aangeboden. Als je in dat geval de werknemer minder dan 24

maanden, dus bijvoorbeeld 23 maanden, tewerkstelt, en het contract op dat moment niet verlengt dan hoeft de werkgever geen transitievergoeding te betalen.

Duidelijk zal zijn dat dit in de praktijk soms bezwaarlijk kan zijn, maar het lijkt op dit moment de enige manier om het risico uit te sluiten.

Feiten Rekenvoorbeeld Vanaf wanneer moet de werkgever in onderstaande voorbeeld de transitievergoeding betalen?

In tussenperiode Minister Asscher van Sociale Zaken heeft recentelijk op Kamervragen nog laten weten Sandhya Chandoesing, senior adviseur arbeidszaken, Flynth adviseurs en accountants

4 (2015)

04vragen.indd 11

11

21-01-15 14:45

Glassanering Hoeksche Waard gaat nieuwe fase in De discussie over herstructurering van glastuinbouw in de Hoeksche Waard

Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl

O

p 14 januari luisterden op het gemeentehuis van Strijen verscheidene glastuinders naar het nieuwste plan van het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard (SOHW) om herstructurering van glastuinbouw op het eiland vlot te trekken. In het orgaan werken de vijf gemeenten Strijen, Comstrijen, Binnenmaas, Oud-Beijerland en Korendijk samen.

Met subsidie van de Provincie Zuid-Holland is gebiedsbemiddelaar Stijn Loogman aangetrokken. Hij moet de komende drie jaar als onafhankelijk vertrouwenspersoon saneringsinitiatieven ondersteunen en begeleiden.

Tot dusver is daar nog niet veel van terecht gekomen. Eerdere initiatieven strandden allemaal. Zo kreeg SOHW in 2012 geen

€ 2 miljoen subsidie van de provincie voor haar toekomstplan glastuinbouw. Een doelstelling van dat plan was de ontwikkeling van concentratiegebieden en het saneren van verspreid liggend glas. Ook moest het plan zorgen voor toekomstperspectief voor zowel groeiers als stoppers. Het zou groeiers op het eiland uitbreidingsmogelijkheden moeten bieden en stoppers zouden een appel voor de dorst over moeten kunnen houden na sanering van hun bedrijven.

Via bestaande regelingen Deze doelstellingen zijn niet gewijzigd, maar zullen nu via bestaande regelingen van de provincie moeten worden gerealiseerd.

Voordeel is wel dat zowel de ruimte-voor-

ruimteregeling (sinds 2007 van kracht) als de glas-voor-glasregeling (sinds 2012) minder strikt worden gehanteerd (zie kader). Wel staat ruimtelijke kwaliteit in beide regeling nadrukkelijker centraal.

Uit de zaal kwam de opmerking dat dit een zeer rekbaar begrip is en de vraag wie daarover oordeelt. Het antwoord daarop gaf Wouter Joosten, wethouder Binnenmaas en binnen SOHW bestuurlijk trekker glastuinbouw: „Het zwaartepunt zal bij de provincie liggen, maar ook de gemeente en de welstandscommissie vellen er een oordeel over.” Hij gaf als tip mee om het Kwaliteitsteam Hoeksche Waard, waarin ook maatschappelijke organisaties als Hoekschewaards Landschap een stem hebben, daarin te betrekken.

Foto: Peter van Leth

Activiteit Hoeksche Waard

Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard hoopt met een gebiedsbemiddelaar in 2015 enkele

12

0415HoekscheWaard.indd 12

Van de ruimte-voor-ruimteregeling is door een enkele glastuinder in de Hoeksche Waard gebruik gemaakt, zover Basjan Niemansverdriet, voorzitter LTO Noord afdeling Hoeksche Waard, weet. Van de glasvoor-glasregeling volgens hem nog niet, wel is één glastuinder daar nu mee bezig. Geen successen om over naar huis te schrijven, maar dat is volgens de LTO-voorzitter voornamelijk toe te schrijven aan de moeilijke situatie op de woningmarkt in de afgelopen crisisjaren.

Uit onderzoeken en navraag blijkt dat in de Hoeksche Waard ongeveer 59 glastuinbedrijven zijn: circa 59 ha feitelijk glas en 50 ha papieren glas. Zo’n 25 tot 30 ondernemers willen doorgaan, liefst in de Hoeksche Waard. Rond de 15 ondernemers zijn reeds gestopt; hun kassen staan leeg of hebben een andere invulling dan het telen van bloemen 4 (2015)

21-01-15 11:07

Column Achtergrond

Ecuador

Blut

en planten. Van de overige ondernemers is onbekend wat ze willen.

Alleen initiatieffase Er lopen dus al initiatieven, maar daarin denkt Loogman minder een rol te spelen.

Het zijn vooral nieuwe initiatieven die hij boven tafel hoopt te krijgen door verbindingen te leggen tussen glastuinders, adviseurs en andere initiatiefnemers. Hij denkt mee over de financiële en ruimtelijke haalbaarheid en ondersteunt de indiening van een principeaanvraag bij de gemeente. Na de initiatief-fase zit zijn taak erop. Met de ontwerp-, voorbereidings- en uitvoeringsfase bemoeit Loogman zich niet. Hij opereert onafhankelijk, maar zal bij meerdere aanvragen in overleg met LTO en gemeenten prioriteiten stellen.

Een van de aanwezige ondernemers vroeg zich af of gemeentekosten als leges voor een principeaanvraag voor rekening van de gemeenten zelf kunnen komen. Daar is Joosten duidelijk over:„Gemeentekosten zijn niet kwijt te schelden. Het zijn bovendien minimale kosten in de totale kosten die komen kijken bij saneringsinitiatieven.”

nog in 2015 initiatieven boven tafel weet te krijgen en vlot weet te trekken. „Glastuinders in de Hoeksche Waard zijn niet zo spraakzaam en laten vaak niet het achterste van hun tong zien. Als LTO-bestuur weten we dan ook niet in detail wat er speelt”, zegt Niemansverdriet.

Een rol voor de belangenvereniging ziet Niemansverdriet vooral weggelegd als plannen concreter worden. LTO heeft goede contacten met de vijf gemeenten en gemeenteraden en zal vooral stimuleren dat de voortvarendheid in de plannen blijft. Door erop te wijzen dat gemeentebelangen niet altijd in het belang zijn van de Hoeksche Waard als geheel. „Het mag bijvoorbeeld niet zo zijn dat bij saneren van glas in twee gemeenten, de plannen worden afgekeurd omdat niet in twee gemeenten nieuwe huizen worden gebouwd maar slechts in een gemeente. Gemeentegrenzen moeten geen rol spelen”, schetst Niemansverdriet. <

In het kort ■

Rol LTO Over de verwachtingen van dit nieuwe herstructureringsinitiatief is Niemansverdriet eerlijk: „Ik heb inmiddels geleerd om bij het glastuinbouwdossier in de Hoeksche Waard geen verwachtingen meer te hebben.

Het loopt vaak anders dan je hoopt dat het loopt.” Hij hoopt dat de gebiedsbemiddelaar 4 (2015)

0415HoekscheWaard.indd 13

13

21-01-15 11:07

pvanleth@hortipoint.nl Foto: Rabobank

A

grarische bedrijfsopvolging staat onder druk. Bedrijven worden groter, (financierbaarheid) complexer en er is een grotere nadruk op ondernemende vaardigheden en eigenschappen.

Ruud Paauwe, sectormanager tuinbouw Rabobank, heeft onderzoek gedaan naar de invloed van vaardigheden voor een succesvolle bedrijfsovername (zie kader).

Naast de invloed van de complexiteit rond overnametrajecten en het belang van ondernemersvaardigheden op de daling van het aantal agrarische bedrijven speelt de vergrijzing een belangrijke rol; 45% van de Nederlandse boeren en tuinders heeft geen opvolger. Bovendien is de concurrentie van interessante en goed betaalde banen buiten of in de periferie van de sector groot.

Tenslotte is het eigen vermogen, zeker in een kapitaalsintensieve sector als de glastuinbouw, vaak niet toereikend.

-

14

0415Paauw.indd 14

Het afnemende aantal overnames in de agrarische sector is wereldwijd een punt van zorg. In Nederland ook. Als er echter een opvolgerskandidaat is dan leidt dat in Nederland nagenoeg altijd tot een succesvolle overname; dit in tegenstelling tot in veel andere landen.

Om de daling te verminderen, zullen agrarische bedrijven met name winstgevender moeten worden. Dit zullen de ondernemer en opvolger moeten bewerkstelligen, waarbij competenties en vaardigheden van belang zijn. Een toename van het agrarische inkomen en de winstgevendheid van de bedrijven zal ertoe leiden dat opvolgers de overname van het bedrijf interessanter gaan vinden. Daardoor zal het aantal agrarische bedrijven minder snel afnemen.

4 (2015)

20-01-15 17:04

Achtergrond

Eerst over de

„De glastuinbouw is een kapitaalintensieve sector, maar de bedrijfsovername staat niet onder een hogere druk dan in andere agrarische sectoren. Het merendeel van de bedrijfsovernames worden dan ook in de glastuinbouw succesvol afgerond. Inbreng van eigen vermogen is vaak een probleem, maar daar worden oplossingen voor gevonden via bijvoorbeeld een achtergestelde lening of risicodragend kapitaal. De continuïteit van het bedrijf is tevens gewaarborgd wanneer de overdragende partij tijdelijk aandeelhouder wordt of blijft. Eerder dan financiële obstakels vormen sociaal-emotionele aspecten een struikelblok. In toenemende mate eisen broers en zussen een deel van het bedrijfskapitaal op. Dit vergt in een vroeg stadium een open communicatie tussen opvolger, ouders en broers en zussen.”

„Het mag dan geen automatisme meer zijn en ook al wordt gestimuleerd bezit van eigendom los te laten, leert de praktijk dat de meeste bedrijven toch binnen de familie blijven. Niet voor niets zijn koppelinitiatieven erg populair als bijvoorbeeld boer zoekt boer. Zelfreflectie is echter wel belangrijk. Wie overweegt een bedrijf over te nemen moet zich eerst afvragen: wie ben ik, wat kan en wil ik. Een enkele keer haakt een belangstellende bedrijfsopvolger alsnog af, maar veelal bevestigt zelfreflectie dat bedrijfsopvolging een goede keuze is.”

„Training loont. Steeds minder tuinders hebben tegenwoordig de capaciteiten in huis om een bedrijf in hun eentje te runnen, simpelweg omdat de bedrijven te groot worden. Het getuigt dan van ondernemerschap dat de ondernemer zich specialiseert in waar hij goed is en waar hij plezier aan beleeft. De rest is in huis te halen. Een geïnteresseerde opvolger is een logische keuze, zolang die een toegevoegde waarde voor het bedrijf is.

En wat niet is, is wederom te trainen.”

4 (2015)

0415Paauw.indd 15

„Door eerst over de heg te kijken, verkleint de kans op bedrijfsblindheid. Dit vergroot de kans op een succesvolle bedrijfsovername. Omgevingsbewust zijn, dwingt je om flexibel te zijn. Een eigenschap die steeds meer van ondernemers wordt gevraagd. En buitenshuis ervaringen opdoen, levert meer en sneller frisse ideeën op. Die zijn met open vizier en door samenwerking ook op te doen als ondernemer.”

„Die kans is natuurlijk altijd aanwezig. Het plezier dat potentiële bedrijfsopvolgers in een baan hebben, is dan vaak van doorslaggevender betekenis dan het geld dat ze kunnen verdienen met het over te nemen te bedrijf. Want als de motivatie zoveel mogelijk geld verdienen is, dan valt een carrière in de primaire tuinbouw al snel af. En alsnog afzien van bedrijfsovername in dat stadium geeft duidelijkheid naar alle partijen. De afhakende opvolger heeft blijkbaar duidelijker voor ogen wat hij of zij wil.”

-

in een functie binnen het bedrijf, is het starten van een opvolgingstraject financieel en juridisch de meest logische keuze.”

„Over exacte cijfers beschik ik niet, maar ik schat dat in grofweg 5% van de gevallen de opvolger niet afkomstig is uit de familie.

Dat is ook niet meer dan logisch. Ouders houden over het algemeen het bedrijf graag in de familie, ook al verplichten ze hun kinderen daar niet meer toe. En glastuinbouwbedrijven hebben opvolgers veel te bieden. Van een tuinbouwondernemer wordt immers vaak meer gevraagd dan alleen dat hij of zij goed een bloem of plant kan telen.”

„In loondienst beginnen is een goede opmaat voor bedrijfsovername. Bij interesse

„Flexibiliteit is het vermogen om de bedrijfsvoering te wijzigen als de situatie daarom vraagt. Niet de sterkste of meest winstgevende ondernemers overleven vaak, maar de ondernemers die zich het meest kunnen aanpassen aan veranderende omgevingsfactoren.”

-

„Die bal ligt bij de telers zelf. Het komt er op neer dat ze hun eigen identiteit deels moeten gaan prijsgeven. Dit vergt een cultuuromslag in de sector. Alleen door samenwerking is de broodnodige waardecreatie van tuinbouwproducten te realiseren.” <

15

20-01-15 17:05

Harry Kloppenburg van DNA Green Group over overnames:

’We volgen producent, consument en retail’ DNA Green Group nam vorige week Terra Nigra over en kondigde het

Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

H

alverwege het gesprek zegt directeur van DNA Green Group Harry Kloppenburg dat de overname van Rijnplant nog niet helemaal rond is. Er volgt nog een onderzoek van de boeken en een overleg met de ondernemingsraad van het Westlandse bedrijf. Om daar haastig aan toe te voegen dat het waarschijnlijk goed gaat komen. „De kans dat het niet doorgaat is vooral theoretisch.”

De overname van Terra Nigra is wel beklonken. Het bedrijf zet de groei die het in korte tijd maakt daardoor door. Ze heeft het volledige perkgoedassortiment, diverse potplanten en snijbloemen in haar portfolio en is wereldwijd actief (zie kader).

Kloppenburg bevestigt dat Rijnplant er niet riant voor staat. „Dat hoeft geen probleem te zijn. We weten dat het bedrijf marketingtechnisch veel kracht heeft en dat wij daar wat aan kunnen toevoegen. Naast de vermarkting noemt Kloppenburg de veredeling interessant, potanthurium interessant voor de retail en snijanthurium een welkome aanvulling voor het snijbloemenportfolio. Bovendien kan de DNA Green

Group de activiteiten die Rijnplant in China heeft integreren in haar eigen bezigheden daar. Kloppenburg wijst er verder op dat potanthurium van belang kan worden in de Verenigde Staten en Brazilië, daar is ze sterk vertegenwoordigd.

Wat de DNA Green Group, dat geen eindproduct produceert, met de productietak van Rijnplant gaat doen weet Kloppenburg niet. Hij realiseert zich dat de potanthuriummarkt mede door Rijnplant onder druk staat. „We willen in eerste instantie bekijken wat de markt aan kan. We doen dat met de klant, want die willen we zeker behouden.”

Het woord klant valt vaker gedurende het interview „Als je niet van de klant houdt dan gaat het niet gebeuren. We doen zaken met mensen”, zegt Kloppenburg.

Supermarktrassen Dan die andere overname, die van Terra Nigra. Het bedrijf, waar de familie Boerlage betrokken blijft, is overgenomen omdat ze voor DNA Green Group een aantal supermarktrassen in haar rozenpakket heeft

Achtergrond

Omzet €180 miljoen

Alle continenten

DNA Green Group is in april 2013 ontstaan door een fusie van Agribio Groep Nederland en Dümmen Groep in Duitsland. Be-

DNA Green Group.

DNA Green Group.

16

DNAGreengroup.indd 16

die Lex+ niet heeft. „En Terra Nigra is de ’uitvinder’ van de minigerbera. We hebben wat veredeling in grootbloemige gerbera in Spanje, maar de mini’s hadden we nog niet. We zien daar mooie kansen voor in Nederland.”

Nog onbekend is of de overnames van Rijnplant en Terra Nigra tot veel veranderingen leiden bij die bedrijven. Kloppenburg legt uit dat DNA Green Group heel duidelijk een belangrijke rol in de internationale sierteelt wil spelen. Als kenniscentrum van de markt, consument en de veredeling. Bij de overnames volgt ze daarom de verschuivingen van productie, consument en retail.

Wat de verschuiving van de productie betreft doelt Kloppenburg op de bloemen.

Potplanten en perkgoed zullen altijd in een cirkel met een straal van 1.500 km rond het afzetgebied geteeld worden, daar is de directeur van overtuigd. „Bloemen kunnen wereldwijd verscheept worden. Het zwaartepunt van de bloemenproductie is de afgelopen decennia verplaatst naar de landen rond de evenaar. DNA Green Group beweegt mee. We zullen eerder uitbreiden in Naivasha dan dat we in Nederland een rozenverkoper aannemen.”

DNA Green Group heeft kantoren, veredelingslocaties en labs in meerdere landen op bijna alle continenten. In Colombia, Kenia, Nederland, China, Japan en de Verenigde Staten bijvoorbeeld. „Zo kunnen we makkelijk met de productie meeschuiven en onder diverse omstandigheden veredelen.”

Kloppenburg signaleert bovendien dat bloemenproducenten groter worden en meerdere producten op een farm telen.

Grote Colombiaanse en Keniaanse kwekers 4 (2015)

21-01-15 12:01

Foto: Arie-FrAns Middelburg

Harry Kloppenburg in de veredelingskas van Lex+. „De retail is niet te onderschatten. Als je met hen geen zaken doet dan heb je geen afzet.”

combineren roos met anjer of gips. Daarom ambieert DNA Green Group een breed pakket snijbloemen.

Behalve productie volgt DNA de consument, want ook die verschuift. DNA Green Group wil daar produceren waar geconsumeerd wordt. China, Mexico, Colombia, Ecuador, Brazilië zijn economieën die enorm groeien, verklaart Kloppenburg, die er nog wat landen aan toevoegt. „India kan groot worden maar heeft nog een lange weg te gaan, in Vietnam zitten we volop, in de VS hebben we een grote vestiging en ook in Canada. In Rusland hebben we geen vestiging, maar we hebben daar veel lokale afzet.”

En dan is er de retail. Retailpartijen worden groter. „Ja, we fixeren ons daar heel erg op”, zegt Kloppenburg resoluut. „De retail is niet te onderschatten. Als je met hen geen zaken doet dan heb je geen afzet.” Hij noemt The Home Depot, Walmart en Lowe’s in de VS en wijst erop dat in Engeland 55% van de bloemen en planten via de retail wordt afgezet. Kloppenburg: „Zelfs in Japan zijn er veel retailketens. En wat doe je als je niet bij Ikea binnenkomt? Daar komen 1 miljard mensen per jaar over de vloer.” DNA Green Group probeert zoveel mogelijk kennis op te doen van de retail om te weten wat die wil hebben. Daarnaast probeert ze via pullmar4 (2015)

DNAGreengroup.indd 17

keting de retail te bewegen de producten die door DNA zijn veredeld te kopen.

Meer dan 50% van DNA Green Group is van H2 Equity Partners die in oktober 2009 mede-investeerder werd in Agribio. Volgens Kloppenburg heeft die investeringsmaatschappij de strategie ’buy and build’. Ze willen een groot concern opbouwen dat alle takken van sport beheerst. „En over een tijd verkopen ze het. Dat wil niet zeggen dat het stopt. Ik ben niet bang voor de continuïteit.

Zeven man uit het management bezit ook een groot deel van de aandelen.” Hij voegt eraan toe dat DNA Green Group kerngezond is. „We zijn beslist niet overgefinancierd en schrijven jaarlijks zwarte cijfers.”

Kloppenburg, die zelf startte met Agribio, zegt blij te zijn met de investeringsmaatschappij in zee te zijn gegaan. „En ik ben ook trots om dit allemaal te bewerkstellingen. Er zijn maar weinig bedrijven in Nederland die het zo kunnen doen.”

Hoe kijkt de DNA Green Group nu eigenlijk tegen de sierteelt in Nederland aan? Trekken de Nederlandse bloementelers door de verschuivingen naar het buitenland bij DNA Group nu aan het kortste eind?

Kloppenburg antwoordt dat Nederland heel belangrijk is. Veredeling van onder meer roos, gerbera en potplanten is nog in Nederland gevestigd. „Dat blijven we doen.

Daarnaast bepaalt de markt of Nederlandse telers blijven. Voor nicheproducten is er in elk land ruimte, maar bulk verschuift altijd.

En ik ben er van overtuigd dat de kennis altijd uit Nederland zal komen. ” Kloppenburg bespeurt dat Nederlandse kwekers niet snel bereid zijn om elders te starten. Terwijl het belang van het buitenland zijns inziens niet onderschat moet worden. „Nederlandse kwekers zijn veelal gebonden aan de eigen regio, aan de eigen cultuur. Ik denk echter dat er internationaal veel kansen voor Nederlandse telers liggen.

Wij ondersteunen onze klanten daarbij.”

Laatste vraag is wat de volgende stap is van DNA Green Group. Who’s next? „Je mist altijd wat. De vraag is echter of het logisch is dat je het ook wil hebben. Er moet een ’fit’ zijn.” Vervolgens geeft Kloppenburg aan dat wellicht in de bijgewassen in de zomerbloemensfeer of in roos nog wat gedaan wordt. „Roos is heel gedifferentieerd, die hebben we nog niet voor alle marktsegmenten. Maar uiteindelijk gaat het er niet om dat we marktleider zijn, maar dat we een goede marktpositie hebben.” <

17

21-01-15 12:01

IPM wordt weer groots In de aanloop naar 's werelds grootste beurs voor planten, de IPM in Essen, druppelen de persberichten op de redactie van het Vakblad binnen. Een greep uit hetgeen op 27 t/m 30 januari zeker te zien zal zijn in de ruim 1.500 stands.

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

Koersen op Star Quality collectie

foto's: Maarel orchids, MoerheiM en Vakblad Voor de bloeMisterij

Maarel Orchids introduceert op de IPM in Essen zijn exclusieve Star Quality orchideeën. De Star Quality collectie past bij de nieuwe koers die Maarel Orchids begin dit jaar heeft ingezet. Het bedrijf zal zich met exclusieve planten van topkwaliteit meer gaan richten op groothandelaren, tuincentra en bloemisten. De Star Quality orchideeën hebben twee takken en minimaal achttien bloemen. Ze zijn in acht kleuren verkrijgbaar en worden geleverd in een roze tray met bijpassend hangetiket. Algemeen directeur Arno van der Maarel: „Zoveel kopers, zoveel wensen. Daarom kunnen klanten zelf hun ideale plantenmix samenstellen. Op kleur, op soort of als kleurrijke mix.” Maarel Orchids toont tevens zijn collecties Miracles, Must haves en Moments. (Maarel Orchids, hal 1, stand 1C15).

Surfinia met nieuw concept opnieuw in markt zetten

Moerheim New Plant (MNP) neemt veertien nieuwe cultivars mee naar Essen en gebruikt de beurs om zijn ’petunia-merk’ Surfinia opnieuw in de markt zetten. Dat doet het bedrijf met een nieuw verkoopconcept, dat inspeelt op diens wereldwijde nummer-1 verkooppositie. Het verkoopconcept omvat een ’look & feel’ die is uitgewerkt in potcovers, etiketten en meer POS-materiaal. Speciale aandacht is er voor Surfinia Sumo, volgens MNP Japans grootste, snelste en sterkste petunia ooit, met grote bloemen en imposante bloeivorm. Sumo groeit snel, bloeit vlot en kan opgekweekt worden in zes weken. Hij is verkrijgbaar in de kleuren roze en paars.

Over de Sundaville Beauty variëteiten kan het bedrijf uit Rijsenhout melden dat de licentie verlaagd is, en er is een nieuw concept uitgewerkt in een ’look & feel’ op etiketten, potcovers en overig POSmateriaal. (MNP, hal 1, stand C37).

Spectaculaire Deense rozen en clematis op pot Het Deense bedrijf Poulsen stelt dat hun sortiment potrozen en clematis zich blijft verbeteren. In 2014 wonnen ze de Floradania Innovation Award met de Flora-collection, die staat voor een clematis die je eerst binnen in de huiskamer kan zetten om er

18

IPM 2015.indd 18

daarna nog jaren in de tuin van te genieten.

De nieuwste cultivars bloeien nog rijker en hebben over hele stam gezond, groen blad volgens de veredelaar. Voor zowel clematis als potroos geldt dat ze niet alleen in de top bloeien, maar over de hele lengte van de

steel. Poulsen garandeert dat hun cultivars lang sierwaarde behouden en goed bestand zijn tegen nadelige condities in de transporten winkelfase. De nieuwste cultivars zijn dit voorjaar al in kleine hoeveelheden beschikbaar. (Poulsen, hal 5, stand C33).

4 (2015)

21-01-15 14:45

IPM Essen De IPM (Internationale Planzenmesse) Essen is een toonaangevende wereldbeurs voor de tuinbouw die van 27 tot en met 30 januari 2015 voor de 33e keer plaatsvindt in de Messe Essen. Meer dan 1.500 standhouders presenteren zich op 110.000 m2 in de hallen van dit beurscomplex. Het belang van de beurs is mede af te lezen aan het feit dat diverse hooggeplaatste politici en talrijke internationale grote inkopers hun deelname aan de toonaangevende wereldbeurs voor de tuinbouw reeds hebben toegezegd.

Als beschermheer van de IPM Essen zal Christian Schmidt, de Duitse federale minister van Voedsel en Landbouw, de beurs op 27 januari openen. De milieuminister van de deelstaat Noordrijn-Westfalen, Johannes Remmel, neemt eveneens aan de opening deel. De volledige commissie van Voedsel en Landbouw van de Duitse Bondsdag en een officiële delegatie uit Turkije hebben hun beursbezoek reeds aangekondigd.

Het aanbod van noviteiten op het gebied van planten, techniek en zowel benodigdheden als inspiratie voor bloemsierkunstenaars trekt vakgenoten, maar ook inkopers uit de hele wereld. Volgens de beursorganisatie is IPM Essen daarom wereldwijd het belangrijkste orderplatform van de groene branche. Duitsland typeert zij als de belangrijkste markt voor kamer- en tuinplanten in Europa. Er worden groepen verwacht uit Israël, België, Brazilië, Koeweit, Kongo, de VS, Iran, Japan, Portugal, Australië, Ierland, Nigeria, Turkije en Rusland.

In het kort Plaats: Norbertstrasse 2, Essen, Duitsland.

Open: 27 t/m 30 januari van 9.00 tot 18.00 uur.

Standhouders: >1.500 plantenproducten, bloemisten, techniekbedrijven en toeleveranciers uit vijftig landen.

Bezoekersaantal: jaarlijks rond 60.000 uit 100 landen.

Meer informatie: www.ipm-essen.de

Hollands Collectief Diverse Nederlandse teelt- en veredelingsbedrijven, handelaren en toeleveranciers zijn in een eigen stand aanwezig in Essen. De grootste concentratie is er ook dit jaar weer in het Holland Collectief dat FloraHolland organiseert. Ditmaal een cluster van zo’n dertig Nederlandse sierteeltbedrijven, waartussen het Kwekerspaviljoen (12 bedrijven) en veiling FloraHolland dit jaar zelf ook present zijn.

Het Holland Collectief is aanwezig in hal 1 en heeft een vernieuwde Holland uitstraling. Op de Noviteiten muur wordt een tiental nieuwe bloemen en planten getoond en de vier beste marktintroducties van 2015, de winnaars van De Glazen Tulp Award 2015.

Dat zijn de Skimmia japonica Pabella (categorie tuinplanten, Roland van der Werf uit Boskoop) en de No Water Flower Amaryllis Waxz en Velvet Touchz (categorie concepten, Vreugdenhil Bulbs & Plants uit ’s-Gravenzande). In Vakblad nr 1 en 2 van dit jaar al aandacht voor deze producten. Op pagina 37 van dit Vakblad meer info over de winnaars bij de snijbloemen en potplanten, respectievelijk alstroemeria Charmelia en Haworthia limifolia Spider White.

4 (2015)

IPM 2015.indd 19

Brede informatie over kwekersrecht Cultivars kwekersrechtelijk beschermen is vakwerk en daarin is Naktuinbouw samen met de Duitse en Engelse onderzoekstations én het Franse CPVO (Communautair Bureau voor Plantenrassen) actief. Via DUS-onderzoek stelt men vast of het nieuwe ras zich onderscheidt van alle reeds bestaande rassen binnen het betreffende gewas (Distinct), of het ras uniform is (Uniform) en of het ras bestendig blijft tijdens de vermeerdering (Stable).

De onderzoekstations bieden samen informatie in de volle breedte van sier- en boomkwekerijgewassen. Voordat kwekersrecht kan worden toegewezen moet een ras voldoen aan DUS-eisen op onderscheidbaarheid, uniformiteit en stabiliteit gedurende een groeiseizoen. U krijgt in de gezamenlijke stand van genoemde instanties informatie over het aanvragen van onderzoek, het indienen van de aanvraag en de duur en kosten van het onderzoek. (hal 2, stand 2B23).

19

21-01-15 14:45

Export

Polen sterkste groeier bij export bloemen en planten Dezelfde groei als vorig jaar van 15% in de export van bloemen en planten vanuit Nederland naar Polen zullen exporteurs dit jaar niet halen, al is er vooral in het retailkanaal nog wel potentie. Kwaliteit en inleving in de klanten zijn volgens exporteurs het parool, maar de concurrentie neemt toe.

Hermen de Graaf bloemisterij@hortipoint.nl

L

Tabel. Toptien exportlanden bloemen en planten

Jan t/m dec 2014 Waarde Duitsland

December 2014

Mutatie Waarde

Mutatie

1.619.358

3,5

101.309

Verenigd Koninkrijk

809.163

2,2

71.510

3,5

Frankrijk

686.807

10.2

79.834

16,4

ItaliĂŤ

283.327

1,4

26.323

2,0

Rusland

226.778

-10,3

12.298

-19,4

BelgiĂŤ

225.116

-1,9

18.830

-14,6

Zwitserland

176.445

13,7

14.279

26,8

Zweden

172.618

6,3

15.911

7,0

Polen

152.941

14,6

7.691

5,2

Oostenrijk

148.856

7,0

9.303

8,1

Overig

893.473

-8,3

64.314

-8,9

5.394.882

2,4

421.602

0,4

Totaal alle landen

-7,6

Waarde x duizend euro. Mutaties t.o.v. dezelfde periode in 2013.

Bron: Floridata/publicatie VGB

Exportwaarde van bloemen en planten vanuit Nederland naar Polen vanaf 2000.

180.000 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0

â&#x20AC;&#x2122;00 â&#x20AC;&#x2122;01 â&#x20AC;&#x2122;02 â&#x20AC;&#x2122;03 â&#x20AC;&#x2122;04 â&#x20AC;&#x2122;05 â&#x20AC;&#x2122;06 â&#x20AC;&#x2122;07 â&#x20AC;&#x2122;08 â&#x20AC;&#x2122;09 â&#x20AC;&#x2122;10 â&#x20AC;&#x2122;11 â&#x20AC;&#x2122;12 â&#x20AC;&#x2122;13 â&#x20AC;&#x2122;14

%XPORTWAARDEÂŹBLOEMENÂŹENÂŹPLANTEN XÂŹ ÂŹEURO Waarde x duizend euro.

Bron: HBAG/Floridata

20

Export.indd 20

ang niet alle exporteurs op Polen kunnen meegaan met de groei van 14,6% van de exportwaarde van bloemen en planten uit Nederland, die in 2014 volgens de VGB werd gerealiseerd (zie grafiek). â&#x20AC;&#x17E;Het effect van doorvoer naar andere Oost-Europese bestemmingen is een van de factoren waardoor de officiĂŤle statistieken worden beĂŻnvloedâ&#x20AC;?, weet verkoper Lukasz Raskiewicz van DGI. â&#x20AC;&#x17E;Wij hebben wel een stijging gerealiseerd, maar niet zoveelâ&#x20AC;?, voegt in- en verkoper Dark Poslednik van Hans Visser Plantenexport hieraan toe. â&#x20AC;&#x17E;De groei die wij konden realiseren ligt op een vergelijkbaar niveauâ&#x20AC;?, aldus Iweta Lischka van Van Dijk Flora die zich richt op de discounters in het retailsegment. Poslednik herkent dat: â&#x20AC;&#x17E;Supermarktkanalen tekenen voor de grootste groei in de bloemen- en plantenverkoop in Polen. Via de groothandel is het moeizamer.â&#x20AC;?

Bovengemiddeld De exportgroei met bijna 15% tot â&#x201A;Ź 153 miljoen in 2014 die de VGB op basis van de door Floridata verzamelde statistieken publiceert, ligt fors boven de totale groei van 2,4% tot â&#x201A;Ź 5,4 miljard in 2014. Polen was hiermee relatief de sterkste groeier in de top10 afzetbestemmingen (zie tabel), gevolgd door Zwitserland (+13,7% tot â&#x201A;Ź 176 miljoen) en Frankrijk (+10,2% tot â&#x201A;Ź 687 miljoen). De krimp in de exportwaarde met â&#x201A;Ź 26 miljoen tot â&#x201A;Ź 227 miljoen op Rusland in 2014 is voor driekwart gecompenseerd door de stijging met â&#x201A;Ź 20 miljoen van de exportwaarde op Polen. Pot- en tuinplanten deden het volgens de VGB beter dan snijbloemen.

Sinds de toetreding van Polen tot

de EU in 2004 is de exportwaarde verdrievoudigd. Vooral direct na de toetreding sprong de exportwaarde omhoog, om tijdens de eerste economische crisis dit millennium in 2009 fors terug te vallen en daarna weer op te krabbelen. De koers van de zloty, recent beĂŻnvloed door de koersstijging van de Zwitserse frank, en het vertrouwen in de economie onder Poolse consumenten beĂŻnvloeden de bloemen- en plantenaankoop. De toenemende concurrentie van lokale productie en vanuit andere landen hebben effect op de Nederlandse positie als leverancier.

Marktpositie Nederland â&#x20AC;&#x17E;Zowel bij de bloemen als de planten is voor Nederland nog groei in Polen mogelijkâ&#x20AC;?, meent Raskiewicz, â&#x20AC;&#x17E;zeker als kwekers meer meedenken en meedoen in acties.â&#x20AC;? Lischka wijst op het belang van denken vanuit de Poolse consument. â&#x20AC;&#x17E;Vroeger waren aanbiedingen op basis van het product okĂŠ, nu gaat het om inspelen op specifieke vragen. We moeten vooral innovatief blijven. De Poolse retailmarkt verandert snelâ&#x20AC;?, is haar ervaring.

Poslednik wijst op het verschil tussen het retailsegment en de groothandelsafzet. â&#x20AC;&#x17E;De concurrentie neemt toe. Imitatie heeft geen zin, je moet die marktsegmenten apart blijven benaderen.â&#x20AC;?

Met een breed en vernieuwend assortiment, een goede basiskwaliteit en snelle logistieke service is de uitgangspositie voor Nederland als leverancier goed. De toenemende Poolse productie, met tuinbouwtechnologie en uitgangsmateriaal uit met name Nederland, is volgens handelaren de grootste bedreiging. < 4 (2015)

20-01-15 17:02

M K

Let op: de lijnen lopen in het volgende jaar over zonder van kleur te veranderen.

Groene planten

Snijbloemen ’12/’13

40

’14/’15

’13/’14

’12/’13

’14/’15

’13/’14

’12/’13

160

25 20

130

140

Middenprijs in centen

Middenprijs in centen

30

130 120 110 100

120 110 100 90

90

15

45 46 47 48 49 50 51 52 1

2

3

4 5 week

6

De middenprijs blijft onveranderd op 22 cent.

Dat is 2 cent minder dan vorig jaar in week 3 en 2 cent meer dan in 2013.

80

’14/’15

’13/’14

140

150

35 Middenprijs in centen

Bloeiende planten

45 46 47 48 49 50 51 52 1

2

3

4

80

5 6 week

Na de forse stijging van de gemiddelde prijs in week 2 zakt deze in week 3 met 15 cent naar 126 cent.

45 46 47 48 49 50 51 52 1

2

3

4

5 6 week

Een daling van de middenprijs met 2 cent tot 96 cent. In 2013 en 2014 lag deze in week 3 op 94 en 109 cent.

Dico Drost:

’De trend is om alleen te kopen wat besteld is’ Bedrijf: www.dicodrost.com Veiling: Aalsmeer Week: 3

Maandag

Woensdag

„Het fantastische nieuws is dat onze lieve dochter Sarah op 3 januari geboren is. Velen lezen mijn stukjes regelmatig en informeren belangstellend. Ik ben 44 jaar en mag dit nog meemaken. Iets waar velen over praten en toch heel speciaal is. Je realiseert je wat belangrijk is in het leven. Een bevestiging dat de bloemen- en plantenhandel altijd zal blijven blijkt wel uit de diverse boeketten die wij hebben ontvangen. Vandaag staan er 3.859 karren. Vorig jaar gekeken stonden er maandag 27 januari 3.334 karren. Januari is een rustige maand en dat is ieder jaar zo. Het is niet duur.”

„Na twee redelijke dagen is het aanbod nog wat kleiner en zakken diverse producten verder in prijs. Vooral bolbloemen en bloeiende planten.”

Donderdag „Albert-Heijn maakt de omzetcijfers bekend. Ze vallen mee. Het opmerkelijke is dat AH 33% van de voedselmarkt in handen heeft. Het aandeel biologische producten groeit enorm. Een ontwikkeling die aangeeft dat de klanten van AH bewuste kopers zijn. Ik geef dit aan omdat hier kansen voor de bloemen- en plantenafzet liggen. Niet voor iedereen, maar kies je markt en ga daar bewust mee om.”

Dinsdag „Mijn klanten hebben allemaal wat nodig, de aantallen zijn niet groot.

Vroeger was het geen probleem om iets extra te kopen, maar de trend is alleen kopen wat besteld wordt. Klantenwensen zijn zodanig dat het kloksysteem niet meer het instrument is om de wensen te vervullen. Het moeten lage prijzen zijn en de klok wordt geassocieerd met lage prijzen.

Met regelmaat zie je planten gekocht worden voor prijzen waar ik niks van begrijp. Als je meer kennis hebt, koop je planten anders in. Kennis is van waarde.”

4 (2015)

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 21

Vrijdag „Vrijdag is altijd een kleine veildag. Er staan 1.751 veilingkarren en 308 deense karren. Het valt op dat het aandeel planten van buitenlandse kwekers behoorlijk is ontwikkeld. Mediterrane planten, planten van diverse kwekers uit Denemarken zijn er dagelijks en het aantal kwekers uit Duitsland groeit. Het was een rustig weekje in de planten. Het was ook de week van Charlie Hebdo en de week dat Zwitserland het conservatieve imago van zich afgooit. De wereld beweegt.”

21

20-01-15 17:02

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.

Simone van Tol

Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125 100 75 50 25

50

51

52

1

2

3 week

Prijs index

Aanvoer index

Tulpen hebben het moeilijk Vergeleken met week 3 in 2014 was er deze week 7,9% meer aanvoer bij de snijbloemen. Dit resulteerde in een lichte omzetdaling van 1,2%, waarbij de gemiddelde prijs 8,4% lager lag dan vorig jaar.

Bij de tulpen ging het minder deze week. De vroege start van het seizoen ten opzichte van vorig jaar zorgde ervoor dat in week 3 22,7% meer tulpen werden verkocht, waarbij de gemiddelde prijs 16,5% lager lag. Bij dubbelbloemige tulpen zagen we 64,3% meer aanvoer en kwam de prijs

zelfs 21,1% lager uit. De handel loopt wat stroef. Bedrijven nemen geen voorraadrisico. Bij gerbera mini 14,7% en bij grootbloemig 17% minder aanvoer ten opzichte van vorig jaar, waardoor voor beide een betere prijsvorming van ruim 29%. Bij grootbloemige rozen werd in week 3 dit jaar 12,8% meer aangevoerd en sloot men de week af met een gemiddelde prijs die 13,2% lager dag dan vorig jaar in deze week. De prijs liep in de loop van de week richting Valentijn wel iets op, met name rood.

Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125 100 75 50 25

50

51

52

1

2

3 week

Aanvoer index

Prijs index

Stabiele aanvoer Bij kamerplanten totaal werd in week 3 van dit jaar slechts 0,2% meer stuks aangevoerd ten opzichte van vorig jaar in deze week.

De prijs lag gemiddeld 3,1% lager, waardoor de omzet met 3,4% daalde. Hyacint is qua omzet het tweede product in de top van de kamerplanten op dit moment.

De bollen-op-pot doen het redelijk goed deze week. Bij hyacint is 16,4% meer aanvoer, maar ligt de prijs 4,6% hoger dan vorig jaar in week 3. Bij narcissen is er bijna 18% minder aanvoer maar

ligt de prijs gemiddeld ook 11,7% hoger. In de top 15 kamerplanten werd dracaena met 4,3% minder stuks aangevoerd en lag de prijs gemiddeld 4,4% lager dan vorig jaar en ficus 17% minder aangevoerd en steeg de prijs gemiddeld met 7,8%. Howea is in januari een populair product. De plant kan tegen kou. De media pakt dat op in onder andere woonbladen en dit heeft effect. Er is wat minder productie dit jaar maar de prijsvorming ligt hoger dan vorig jaar in week 3.

Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 200

in procenten

150

100

50

0

50

51

52

1

2

3 week

Aanvoer index

22

Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 22

Prijs index

Beperkt aanbod Bij tuinplanten is het aanbod nog beperkt. In totaal werd er 0,2% meer stuks aangevoerd dan vorig jaar in week 3. Wel zien we dat de gemiddelde prijs 12,7% hoger ligt. Dit geldt niet voor het nummer 1 product van de top 10 tuinplanten helleborus. Hiervan werd bijna 87,4% meer aangevoerd en viel de prijs gemiddeld 10,5% lager uit dan in dezelfde week vorig jaar. Wel wordt weer gestart met de verkoop van salix.

Deze week een stijging van 96,6% in stuks en ondanks dat ligt de prijs toch bijna 5% hoger dan in

week 3 van 2014. Bij primula zien we de aanvoer in stuks dalen met 29,1% maar zien we dat dit voor de prijsvorming toch gunstig uitpakt: een prijsstijging van 28,8%.

Camellia doet het dit jaar iets minder. Met 1,4% meer aanvoer in week 3 ligt de prijs gemiddeld bijna 8% lager. Het aanbod buxus daalt met bijna 50% in stuks en dit zorgt voor een gemiddelde prijsstijging van 26,9%

4 (2015)

20-01-15 17:02

Nederland

Over de toonbank

Marijn Kroese: Breda

’Ik vind het wel fijn dat de supermarkten er zijn’ ben het roer omgegooid en de winkel heeft een metamorfose ondergegaan. Ik heb er weer het volste vertrouwen in. Voorheen was de winkel erg rommelig en was er van alles te koop. Nu is het duidelijk waar we voor staan.”

FOTO: GERDIEN DE NOOY

En dat is?

Naam: Marijn Kroese Bloem en Plant Locatie: centrum Breda Sortiment: 70% bloemen en 30% planten Specialiteit: bloemen Aantal medewerkers: twee plus een chauffeur

„Bloemen! De consument kan hier terecht voor bloemen, boeketten, cadeaubloemwerk en de vele kleine groene cadeautjes. Klanten kijken nu hun ogen uit en lopen echt een rondje.

Eind november was de verbouwing klaar en ik merk het nu al in de omzet. We hebben keuzes gemaakt en dat betekent dat we bepaalde dingen dus ook niet meer aanbieden. Potten en pannen worden ook elders verkocht, dat doen we dus niet meer. En grotere planten koopt de consument hier ook niet. Mensen kunnen hier niet parkeren, want het is een voetgangersgebied. Ze gaan niet rondsjouwen met planten.”

Wie zijn uw klanten?

Een nieuw jaar is begonnen. Wat verwacht u? „Ik zie het heel positief in. Door allerlei omstandigheden zijn de afgelopen jaren erg moeilijk geweest. Ik wilde de winkel verkopen, maar dat bleek ook niet makkelijk te zijn. We heb-

Standpunt

4 (2015)

Markt-3-Toonbank-nw.indd 23

Wat verkoopt u nu veel? „Momenteel zijn dat de tulpen. Elke dag staan 750 tulpen uitgestald en dat werkt goed.

Omdat we een aardig volume verkopen, kunnen we ze goed geprijsd aanbieden. Wat de prijs betreft kan ik aardig meedoen met de supermarkten, alleen is de kwaliteit hier beter.

Ik zie supermarkten dan ook zeker niet als een concurrent. Ik vind het eigenlijk wel fijn dat ze er zijn. Op deze manier kunnen klanten zelf het verschil ervaren tussen een bloemenwinkel en de supermarkt.”

Waar koopt u in? „De bloemen koop ik drie keer in de week in bij Star & Van der Gugten. Voorheen reed ik zelf naar Aalsmeer. Ik wilde de bloemen altijd graag met eigen ogen zien, maar daar ben ik nu toch van teruggekomen. Ik ben een echte internetfan geworden. Ik bestel mijn bloemen digitaal en de leverancier koopt ze vaak in op naam. Dat gaat eigenlijk altijd wel goed. Ik heb weinig problemen met de kwaliteit. Soms als de seizoenen gaan wisselen, dan is er wel eens wat, maar dat koppel ik dan ook direct terug.”

’Sluiting Rijnsburg is aderlating Nederland bloemenland’

B

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over?

Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

„Wij hebben een heel rare winkel. Veel bloemisten hebben een vaste klantenkring, en dat is bij mij toch wat minder, omdat wij midden in het centrum zitten. Van de zeventig klanten die op zaterdag binnenkomen, ken ik er misschien vijftig niet. De consument komt voor een bloemetje

of een cadeautje dat ze makkelijk kunnen meenemen. Vooral dat laatste is belangrijk.”

ij deze wil ik graag reageren op het standpunt van Marco van de Koppel vorige week in het Vakblad.

Hij kan het zich niet voorstellen dat de veiling in Rijnsburg sluit onder meer omdat in Rijnsburg het juiste bloemen DNA stroomt. Hij wijst er bovendien op dat de veiling een eigen identiteit heeft wat betreft assortiment dankzij de lokale productie. Ik ben het roerend met hem eens dat veiling Rijnsburg open moet blijven.

Vroeger had je twee belangrijke teeltgebieden in Nederland waar veel kennis werd vergaard in de vele nicheproducten die werden aangevoerd: Kennemerland en het Rijnsburgse.

Bloementelers in Kennemerland voer-

den tot 1985 aan op veiling Beverwijk. In 1985 werd die veiling echter gesloten en daardoor veranderde het Kennemerbloemengebied ook. 45% van de bloemenkwekers in het gebied koos ervoor om op Rijnsburg te gaan veilen. De rest stapte over op groente of koos voor Aalsmeer. Toen de veiling in Beverwijk er nog was, zaten er 600 handelaren die een gebied van 2,5 miljoen mensen beleverden van Haarlem tot Leeuwarden. De prijsvorming was er goed. Door het sluiten van de veiling trok de handel weg en veranderde de streek. Nu wordt in de rubriek Stelling in het Vakblad voor de Bloemisterij nummer 1 door diverse telers gesteld dat veiling Rijnsburg

wel mag sluiten. Ik wil de Rijnsburgse veiling een steuntje in de rug geven, want Rijnsburg is een heel belangrijke veilpaats voor nicheproducten. In het Rijnsburgse stroomt ook het juiste bloed. Historisch gezien is er veel kennis van diverse bloemensoorten.

Het is niet voor niets de bol- en snijbloemenveiling waar erg veel kennis en kwaliteit wordt aangevoerd. Nederland wil zo graag een zo’n breed mogelijk pakket kunnen bieden. De sluiting van Beverwijk toont aan dat als een veiling sluit er ook een groot deel van de kwekers verdwijnt. Daarom is een eventuele sluiting van dit veilpunt een aderlating in Nederland bloemenland.

23

20-01-15 17:02

A

Foto: De GrAAF VAn Der ZAnDe

In huidige markt zorg over meer aanvoer snijhyacint -

„De kwaliteit is goed van de kwekers bij wie we kopen”, geeft inkoper Mike van den Eijkel van A. van Delft aan over het huidige aanbod snijhyacinten. Gersom Wegman, inkoper bij OZ, is het met hem eens. „Soms zelfs té zwaar, waardoor er minder in een fust gaan en de transportkosten relatief hoger uitvallen. Er zijn wel klanten die superkwaliteit willen, maar liever 100 stuks per emmer dan 75.” Ad van Leeuwen, inkoper bij DGI, heeft als enige kwaliteitsopmerking dat er soms te veel aanvoer is met veel blad boven in de bossen. „En sommige aanvoerders slagen er ook niet in, schone stelen te brengen.

Die kopen we dus niet.”

Vanaf september tot en met december vorig jaar klom de aan-

voer van snijhyacinten bij de vestigingen van FloraHolland met 32% tot 6,6 miljoen stuks.

Druk op prijs Daarvoor werd 33 cent betaald, 3 cent minder dan in het vorige seizoen en 2 cent minder dan in seizoen 2012/2013. De afgelopen drie seizoenen, steeds gerekend vanaf september tot en met mei, klom de aanvoer steeds, tot 47,5 miljoen stuks in 2013/2014. Dat is bijna een evenaring van het vorige record 2010/2011, toen de seizoensprijs eindigde op 25 cent. Net als in 2013/2014 en dat is gemiddeld onvoldoende. „Een matig seizoen”, is de kwalificatie van Erick de Groot van kwekerij E. de Groot in Lisse.

Ronald van Abswoude van kwe-

kerij J.C.N. van Abswoude & Zn in Rijnsburg is redelijk tevreden over het afgelopen seizoen. „Dat komt omdat we alles via een commissionair direct tegen vaste prijzen verkopen. Daardoor zijn we niet afhankelijk van het gejojo van klokprijzen, of het veiltijdstip. We hebben daar jaren geleden al bewust voor gekozen.”

De meeste broeiers verwachten dat ook in het huidige seizoen de aanvoer toeneemt. „Er zijn te veel bollen, we zouden met z’n allen een stapje terug moeten doen.

Maar omdat de prijzen onder druk staan gaan we er juist meer afbroeien, hopelijk efficiënter om alsnog een beetje resultaat te halen”, ziet De Groot als tegengestelde reactie.

Assortiment breder Het assortiment is in de afgelopen jaren verbreed, hoewel tot de top 25 in het klokaanbod bij FloraHolland de afgelopen jaren geen noviteiten zijn doorgedrongen. „Alle kleuren zijn vertegenwoordigd”, vindt Van Leeuwen. „Van zalm en geel bijvoorbeeld wat weinig. Maar daar valt mee te leven.” Wegman vindt dubbele hyacinten een goede aanvulling. „Iets aparts is goed voor de handel, mits het exclusief blijft”, verwijst hij naar bijvoorbeeld de dubbele Lili Purple. De Groot verwacht daarvan dit jaar meer te brengen en komt ook met een nieuwe dubbele, White Fleur. ■

Standaard bladnarcis lijkt marktpositie te verliezen De vraag naar standaard Nederlandse bladnarcissen hapert -

„De vraag naar Nederlandse bladnarcissen is afgenomen”, stelt inkoper Mike van den Eijkel van

A. van Delft. „Consumenten zien het als een ouderwets bloemetje.

En als ze die in de supermarkt

voor een prikkie kunnen meenemen, geven ze er in de bloemenwinkel geen geld meer aan uit”, verwijst hij naar de narcissen zonder blad die in de handel 'potloden' worden genoemd. „In het retailsegment horen de potloden er echt bij en zijn ze populair geworden. Een goede toevoeging aan het pakket,” kwalificeert Yves Zurel van Bouquetnet de veelal uit Engeland afkomstige, bladloze narcissen.

Eerder op gang Foto: De GrAAF VAn Der ZAnDe

De aanvoer van de Nederlandse bladnarcissen is dit seizoen eerder op gang gekomen. In november en december klom het aanbod bij FloraHolland met 40% tot 1,2 miljoen stuks. Dat is nog maar een schijntje van het seizoensaanbod, dat doorloopt tot

24

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 24

en met Pasen en al drie keer eindigde op zo’n 36 miljoen stuks.

De middenprijs zakte 0,6 cent tot 11,8 cent. „Alleen richting Pasen en bijvoorbeeld Franse Grootmoederdag loopt de vraag op.

Voor de rest lopen bladnarcissen gewoon mee”, zegt inkoper Gersom Wegman van OZ Export.

Henk Wijnhout van H. Wijnhout & Zn in Hillegom schrijft de vroegere aanvoer toe aan het zachte najaar. Over het afgelopen seizoen is hij matig tevreden. „Door de verkoop in knopstadium oogt narcis niet. Misschien loopt daardoor de vraag terug.”

Jaco Leenen van W.F. Leenen kwalificeert seizoen 2013/2014 als redelijk. „We bieden een totaalpakket met veel vernieuwing en proberen dit apart in de markt te positioneren”, licht hij toe. ■ 4 (2015)

20-01-15 17:02

„Er is bij onze klanten weinig vraag naar seringen. Naarmate het aanbod groter wordt en de prijs navenant daalt, gaan ze wel makkelijker weg”, is het marktbeeld voor seringen van inkoper Huug Aandewiel van P. van Dam. Dat herkent inkoper Leo Kromhout van A. Heemskerk. „In het seizoen verkopen we er genoeg, al is het steeds meer alleen op bestelling.” Inkoper Frank Sijmons van Wesseling Bloemenexport: „In Spanje en Italië verkopen we ze mondjesmaat. Amerika is in voor de prijsjes en in Rusland is de vraag sterk teruggelopen.”

Rusland was tot en met 2012 een groeimarkt voor de langere lengtes, maar na de stabilisatie in 2013 en krimp in 2014 is deze markt omgeslagen. Marcel Groeneveld van de gelijknamige kwekerij in Aalsmeer ziet dit terug in de prijsvorming dit seizoen. „De prijsverschillen tussen lengte 10 en de A2 zijn veel minder

groot dan normaliter het geval is”, en dat lijkt een direct gevolg van veranderde valutakoersen.

De Russische roebel is gezakt ten opzichte van de euro, waardoor seringen te duur zijn geworden.

En de euro is weer gezakt ten opzichte van de dollar, waardoor seringen voor Amerikanen goedkoper zijn.

Gerekend vanaf oktober tot en met december werd voor seringen gemiddeld 98 cent betaald bij de vestigingen van FloraHolland.

Dat is 14 respectievelijk 17 en 28 cent meer dan in de drie voorgaande seizoenen. In het huidige seizoen zakte het aanbod met 36% tot nog geen half miljoen stuks. Minder seringenkwekers dan in het verleden hebben afgelopen najaar takken onder riet gelegd om hierdoor eerder te kunnen afbroeien.

Afgelopen seizoen steeg de aan-

Foto: De GraaF Van Der ZanDe

Foto: De GraaF Van Der ZanDe

Betere start seringenseizoen geen garantie

voer bij FloraHolland met 13% tot 4,6 miljoen stelen. Dat is vergelijkbaar met 2011/2012 en dat is realistischer omdat de seringenteelt tweejarig is. Toen werd 74 cent betaald, afgelopen seizoen 75 cent en in het tussenliggende topseizoen het record van 84 cent per steel. Gemiddeld werd in de afgelopen tien seizoenen 68,5 cent per steel betaald.

„Tot nu toe zijn we tevreden”, meldt Gerard Bunnik van kwekerij Alb. Maarse in Aalsmeer. Ondanks de geringere prijsverschillen tussen de kwaliteitsklassen

noemt Groeneveld de resultaten tot nu toe goed. Marco Alderden van de Aalsmeerse kwekerij Het Witte Hek stelt vast dat er meer doorbloei is als gevolg van de warme herfst. „Dat kost meer werk.”

Directe verkoop valt Bunnik tegen. Alderden vindt de klok voor nichebloemen als seringen het geijkte instrument. Groeneveld brengt de afgelopen drie jaar zo’n 60% van de productie voor de klok en verkoopt 40% direct. ,,Meer contacten met inkopers en zeker als je achteraan wordt geveild meer zekerheid over de prijs’’, benoemt hij de voordelen. ■

Marktacties Woonplant van de maand januari: yucca Woonplant van de maand februari: primula Tuinplant van de maand januari: dopheide (erica) Tuinplant van de maand februari: coniferen t/m pot 17 PurE Seasonal Flowers voorjaar: anemoon, hyacint, ranonkel, iris. sep-jan ’15 Campagne ’Amazing Amaryllis’, initiatief van telers, verenigd in FH-promotiecommissie, uitvoering Fresh Retail sep-mrt ’15 Campagne snijorchidee, initiatief van telers, promotiecommissie en FloraHolland, coördinatie en uitvoering Fresh Retail 24 jan Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: bol-op-pot tulp, hyacint, narcis, eucomis, glamini, freesia en sonatini, groene planten, TiSento, helleborus Gold Collection, aeschynanthus, Sense, Ficus Ginseng, paphiopedilum, Chichi-Orchid, Decorum assortiment, Hortinno, classic collectie. SBS6, 17.00 uur.

5 - 8 mrt Beurs Huis & Tuin 2.0 in WTC Expo Leeuwarden

Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland

1 - 31 jan: tulp

1 - 28 feb: roos 1 - 22 mrt: ranonkel 9 -29 mrt: anjer 30 mrt - 30 apr: gerbera

2 feb Nationale flirtdag (GB) 14 feb Valentijnsdag 15 feb Carnaval (Ned) 16 feb Rozenmaandag (Dui) 17 feb Carnaval (Dui) 17 feb Mardi (Fra, Zwi) 19 feb Chinees Nieuwjaar 23 feb Mannendag (Rus) 1 mrt St. David’s Day (Wales) 1 mrt Grootmoedersdag (Bel, Fra) 8 mrt Internationale Vrouwendag 15 mrt Moederdag (GB) 17 mrt St. Patrick’s Day (Noord-Ierland) 19 mrt Vaderdag (Ita) 3 apr Goede Vrijdag (Ned, Dui, GB, Oos, Zwi)

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

4 (2015)

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 25

25

20-01-15 17:02

Analyse bloeiende planten Foto: FlEurAMEtz

Exporteur over Engeland

Vriesea nog altijd niet uit de gevarenzone De verwachtingen waren hoog gespannen voor vriesea. Na een

Friso Baatenburg De Jong:

’Engeland in de lift’ Heeft Engeland de weg omhoog te pakken? „Wat ons betreft wel. We zien het laatste halfjaar weer groene cijfers, wat inhoudt dat de omzet stijgt. Hoe dat komt? We hebben nog nooit zoveel promo’s en deals voor onze klanten geregeld als op het moment. We moeten meer doen dan voorheen om succes te hebben, maar het werkt wel. Wij beleveren de bloemist en die ondervindt veel concurrentie van het supermarktkanaal. Onze klanten moeten dus ook scherper letten op hun inkoopprijs. Overigens zijn er ook bloemisten die profiteren van de supermarkten, door ernaast een bloemenwinkel te beginnen.”

Is het nog steeds een kwaliteitsmarkt? „Ondanks jaren van crisis is kwaliteit nog steeds een prioriteit.

Als de bloemisten al ergens op inleveren, dan is het op lengte en zwaarte van de takken. Tien jaar geleden verkochten we veel rozen lengte 8 in Engeland, net als lelies met vijf koppen. Die vraag is een stuk minder geworden. Het zal ook te maken hebben met het veranderen van de smaak; het hoeft niet altijd meer groot te zijn.”

Engeland, een logistieke uitdaging? „Daar zijn we alert op. Zo hebben we nu in Londen een cash-andcarry met daaraan gekoppeld een logistiek centrum voor de verdeling van de bloemen. Hierdoor kunnen we onze klanten vaker en sneller beleveren. Zo kunnen ze ’s avonds nog bestellen uit de voorraad van de cash-and-carry, voor levering de volgende ochtend.”

„Rozen, lelies, chrysanten en anjers blijven het belangrijkst. Qua rozen verkopen we importproducten, maar de vraag naar Nederlandse rozen blijft groot. Red Naomi!, Avalanche+, Aqua zijn populair, net als de nieuwe rassen Sweet Avalanche en Pink Charm.”

Hoe ziet u de toekomst? „Goed, hoewel de concurrentie natuurlijk enorm is. Maar we hebben in de vijftien jaar dat we er komen onze plek gevonden en een solide klantenkring opgebouwd. Gelukkig zijn Engelse klanten trouw als ze zien dat het goed loopt.”

26

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 26

Ook telers van Bromelia Brigada zijn in aantallen teruggegaan, vooral in de 12 cm-pot. Wim Barendse, verkoper van de vereniging, ziet alleen krimp echter niet als zaligmakend. „We moeten meer aan positieve productpromotie doen, marktgerichter produceren en betere service bieden, kortom meer toegevoegde waarde bieden. Krimp alleen haalt niks uit als je verder niets verandert. Dat bewijs heb-

ben we inmiddels.” Vriesea staat bij de bromelia’s - die allemaal onder druk staan - minder hoog in het ’klassement’ dan bijvoorbeeld guzmania. „Bij ons gaat vriesea vrijwel geheel weg in bromelia-mixen.

Daarvan maakt vriesea doorgaans 30% uit. Dat percentage kunnen we niet opschroeven want de verkoopcijfers wijzen uit dat ze dan blijven staan”, zegt Barendse.

Leuk kleurenspectrum Jan van Oosten van Gedi geeft aan dat vriesea al een tijdje ’moeilijk te slijten is’. „Ze pakken hem alleen nog mee als de prijs heel erg laag is. We moeten er steeds harder aan trekken en duwen. De plant is volledig verdrongen door het phalaenopsis-geweld.” Dion Overdevest van Opex vindt het teleurstellend dat de middenprijzen niet verbeterd zijn na de productiekrimp. „Vriesea is een prachtig product met goede kwaliteit en houdbaarheid en een leuk kleurenspectrum.

2014 is weer een moeizaam jaar geweest voor de plant, ondanks de hoge verwachtingen, dus ik hoop echt dat we nu toch wel prijsverbetering gaan zien. Wat vraag betreft is het een stabiele factor in ons pakket met redelijk veel nabestellingen. 90% van wat wij verhandelen gaat zonder toegevoegde waarde weg.” ■

220

7.000

210

6.000

200

5.000

190

4.000

180

3.000

170

2010

2011

2012

2013

2014

2.000

Verkochte aantallen x duizend

Welke bloemen verkoopt u er vooral?

Krimp niet zaligmakend

Gemiddelde prijs in centen

Bedrijf: FleuraMetz Functie: commercieel manager Belangrijkste afzetlanden: Europa en Noord-Amerika Inkoop: eigen import, klok, direct bij kwekers Aantal medewerkers: 1.300

De eerste weken van 2014 was er een licht prijsherstel te zien voor vriesea, die al jaren slecht wordt betaald. Maar dat was van korte duur. De middenprijs sloot op 31 december toch weer met een kleine min af. Begin 2015 is de situatie weer niet veel beter dan in de jaren voordat 20% van de productie wegviel. „De eerste dagen van januari zijn de winkels voorzichtig weer wat vriesea gaan neerzetten, maar de nabestellingen vallen tegen. Er was de eerste weken 30% meer klokaanvoer dan vorig jaar, de directe handel was slecht”, beschrijft Wim Koolhaas van de Bromelia Specialist. De Bromelia Specialisttelers gaan dit jaar terug in aantallen, op zoek naar beter evenwicht in de markt. Voor de feestdagen in maart hebben ze geen extra productie op gezet.

Verkochte aantallen en middenprijs vriesea op de FloraHolland-veilingen van 2010 tot en met 2014.

4 (2015)

20-01-15 17:02

Afzetzaken Foto: FlorpArtners

Analyse groene planten

Nieuw jaar brengt geen verbetering voor yucca Yucca is Woonplant van de Maand. Aan de klok is dat niet te merken. Leveranciers van yucca moeten het de laatste jaren hebben van hun vaste klanten.

Foto: VAkblAd Voor de bloemisterij

genoeg staan”, aldus Henry Oosterom van potplantenkwekerij Sjaloom in Waddinxveen. „Bij de geplande orders zagen we een aardige opleving”, meldt Frans van Dijk van kwekerij Luiten in Bleiswijk. „Maar de daghandel en de klokprijzen vallen erg tegen. Het baart me zorgen dat de handel al zo vroeg in het seizoen lijkt te stagneren.”

Productie aanpassen Ondanks de huidige status van Woonplant van de Maand, vliegen de yucca’s bij handelsbedrijven als Waterdrinker of IBH Export de deur nog niet uit. Jan Robbe van IBH spreekt over ’rollen’, Wim de Jong van Waterdrinker noemt het ’hobbelen’.„Van die Woonplant-campagne is in het buitenland weinig te merken. En als product is yucca nu eenmaal ver over zijn hoogtepunt heen", aldus Robbe. „We doen wel elke week aardig wat yucca, maar de meeste acties naar bouwmarkten zijn er inmiddels uit en voor de rest blijft de vraag op zijn mooist stabiel."

Tegenvallende vraag

500

5.000

400

4.000

300

3.000

200

2.000

100

1.000

0

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

0

Verkochte aantallen x duizend

Gemiddelde prijs in centen

Leveranciers van yucca vinden de vraag ook tegenvallen. „Er gaat best wat weg, maar het mag van mij harder gaan. We hebben

Dat de markt breekbaar is, ondervonden telers vaker. Zij menen dat verdere aanpassing van de productie nodig is om een prijsniveau te realiseren dat in verhouding kan staan met hun kostenontwikkeling. Tussen 2009 en 2013 verkochten alle aanbieders samen stapsgewijs tot 27% minder yucca’s. Dat leidde bij FloraHolland tot een 13% betere middenprijs. Slechts 2% meer aanbod in 2014 deed de prijs echter weer volledig inzakken tot het niveau van 2009. De Jong van Waterdrinker denkt dat leveranciers van yucca zich moeten toeleggen op productvernieuwing, mits dat een product oplevert dat niet substantieel duurder is dan nu. De markt lijkt positief te reageren op kortere, extreem dikke stammen, bepaalde vertakkingsvormen of bont blad. ■

Verkochte aantallen en middenprijs yucca op de FloraHolland-veilingen van 2008 tot en met 2014.

4 (2015)

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 27

Bedrijf: Sjaak Buijs Aanleiding: Collectief Sunsation

Sjaak Buijs Wat is het Collectief Sunsation5? „Het is een samenwerkingsverband van veertien telers die de potzonnebloem Sunsation in het assortiment hebben. Samen met de zaadleverancier Evanthia willen we Sunsation beter gaan positioneren in de markt.

Alle Nederlandse telers dragen 1,1 cent per zaadje af waarmee we verschillende activiteiten gaan ontplooien. Volgend jaar wordt het budget iets groter, want dan zullen tevens de buitenlandse kwekers gaan bijdragen.

We zullen ons op de Trade Fair in maart officieel presenteren.”

Wat gaan jullie doen? „De speerpunten liggen op marketing, kwaliteit en beheersing van de productieaantallen. We willen aan Sunsation een nieuwe uitstraling meegeven. Samen met Sandra Könings gaan we het verhaal de komende weken verder uitwerken en een nieuwe, passende stijl ontwerpen. We willen de herkenbaarheid van het product vergroten. Op het gebied van kwaliteit huren we de dienstverlening van FloraHolland in. Zij zullen voor ons houdbaarheidsproeven gaan uitvoeren en controle houden op de kwaliteit. We willen elkaar naar een hoger plan tillen en ervoor zorgen dat Sunsation een betrouwbaar product blijft. Uitgangspunt is dat de consument tevreden is met zijn aankoop.”

Waarom doen jullie dit? „Wij vinden dat het ras Sunsation dé potzonnebloem is. Voordelen zijn bijvoorbeeld dat de plant geen stuifmeel bevat, goed houdbaar is en minder geel blad krijgt. De waardering bij de handel is goed. Door meer samen op te trekken, kunnen we nog meer markt creëren, denken wij. Het is overigens niet voor het eerst dat we gezamenlijk iets aan promotie doen.

Een aantal jaren terug hebben we bijvoorbeeld zendtijd ingekocht bij Rob’s Grote Tuinverbouwing. Na een aantal jaar niets gedaan te hebben, geven we nu met Florpartners meer structuur aan de samenwerking. We hebben een bestuur opgericht en alle telers zitten in een werkgroep.”

Dragen alle telers bij? „Ja, in totaal gaat het om 6,9 miljoen zaden. Telers die niet die 1,1 cent afdragen kunnen ook geen Sunsation meer telen. Dit heeft overigens helemaal niet tot problemen geleid; de bereidheid onder telers is groot.

Alle kwekers willen deze zonnebloem gerichter in de markt zetten. Wat dat betreft staan de neuzen dezelfde kant op. Via het Sunsation Collectief kunnen we heel gericht ons product in de markt gaan zetten. Een van de telers is ook lid van de FPC Bloeiende Planten en op deze manier blijven we ook nauw betrokken bij FloraHolland.”

27

20-01-15 17:02

Winterse drukte in hortensia Is het in de winter rustig in

E

r is al wat voorwerk gedaan om het snoeien te vergemakkelijken.

Dat wel. Takken die boven het gaas uitstaken zijn eerder verwijderd. En twee pneumatische scharen van € 1.100 per stuk, een buisrailsysteem en een comfortabel stoeltje maken dat Peter de Munck (rechts op foto) en Ferry van der Meer (links) op de kwekerij in De Lier als een razende langs de planten gaan.

Maar toch. Een oppervlakte van 16.000 m2 snijhortensia – twaalf van de zestien vakken worden in de winter geknipt – maakt dat het tweetal echt zijn werk heeft in de donkere maanden. „Mensen denken altijd dat we in de winter niets te doen hebben. Maar we zijn dan van 8:00 tot 16:30 uur bezig”, zegt De Munck.

In een naastgelegen vak laten de kwekers enkele takken staan voor de vroegbloei. De planten van Glowing Alps worden echter volledig kaal geknipt. Een paar centimeter blijft er van de takken over. Hun voorlichter zou willen zien dat ze nog even wat dieper snoeien. Maar dat vinden ze te veel werk. De Munck: „Dan zijn we een eeuwigheid met een plant bezig.”

In een later stadium lopen ze daarom nog eens langs de planten om hier en daar een takje te verwijderen. Zodat er niet te veel en te lichte takken opkomen. Takken moeten elkaar niet gaan beconcurreren.

Nu maar wachten wat Glowing Alps dit jaar gaat doen. De Munck: „Het is niet de makkelijkste. Niet iedere tak is oogstbaar en in het najaar heeft-ie wel eens last van botrytis. Maar het is ook groeikrachtige snijhortensia die goed betaald wordt.” < Tekst en foto Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

28

Spread.indd 28

4 (2015)

20-01-15 17:02

4 (2015)

Spread.indd 29

29

20-01-15 17:02

K asgeluiden Peter van Leth, Hans Neefjes, Joef Sleegers

Bestrijding van ziekten en plagen. Hoe gaat dat in de praktijk?

Wat houdt telers bezig en hoe gaan ze daarmee om? Wat zijn de geluiden uit de kas? Om de twee weken laat het Vakblad telers vertellen over chemische of geïntegreerde bestrijding.

’Het is zorgelijk dat zo weinig middelen overblijven’

-

Maurice Olsthoorn

-

Teeltmanager bij Together2Grow Plaats: Westland Teelt: alstroemeria Oppervlakte: 7,5 ha -

-

-

’Zachtere middelen om biologie meer kans te geven’ alleen in een hoekje was een

In de rubriek Kasgeluiden heeft

-

Richard Kwekerij VD Berg Gerbera Plaats: Berkel en Rodenrijs Teelt: 15 soorten minigerbera Oppervlakte: 4,9 ha -

30

Kasgeluiden-NW.indd 30

4 (2015)

21-01-15 11:07

’Trips zit er wel, maar is nog behoorlijk inactief’ Volwassen tripsen kunnen zoals

Guido Halbersma telt ze nog steeds op de vangplaten. „Dat kan echter ook komen doordat de vangplaten

Guido Halbersma Adviseur gewasbescherming van Van Iperen, onder andere in chrysant

je als je takken uitklopt. Soms tel je niets op de vangplaat en vind je wel trips in het gewas.” De gewas Neemazal gewenst. De spintroof En de totale levencyclus van ei tot

schade van trips. De meeste tripsen telt Halbersma op plekken waar het insect in het verleden vaker gevonden is.

is aanstaande of reeds begonnen.

De eerste ’tripspiek’ – het nage slacht van tripsen die in de kas

Daarom zetten we ’s winter meer

week 10 plaatsvinden. De biologi

per m2

door nawerking van gewasbescher

heel snel een populatie kan vormen en schade kan veroorzaken.” In ’roestgevoelige’ soorten was soms

’Combinatie aaltjes en Botanigard werkt goed’ Sinds de tweede week van afgelopen december spuit Arjan aaltjes en Botanigard tegen trips. De cocktail bevalt goed: nog steeds telt

Arjan van Noordt

kas met cordyline. „Botanigard ver sterkt het effect van de aaltjes omdat

Bedrijfsleider bij Duynplant

langer nat en het vocht verdeelt zich goed over het gewas. Voordat ik ga spuiten maak ik het gewas sowieso

Plaats: De Lier Teelt: cordyline Oppervlakte: 4,2 ha

even nat via de regenleiding. En ik spuit ’s avonds onder een gesloten doek. Des te langer het gewas nat de aaltjes.” Van Noordt verspuit de aaltjes met lage druk (20 bar).

Begin december 2015 was trips dus al niet meer op de vangplaten te vinden. Spint werd toen nog wel gesignaleerd. „Op de bekende plek

een keer volvelds Floramite spuiten kreeg ik spint weer onder controle.

Ik wil dat het gewas schoon is in de winter.” bruari weer begint met het uitzetten Het ergste sombere winterweer

zekerheid zet Van Noordt in februari „Dan strooi ik volvelds gemiddeld 2.

len dat er gemiddeld 10 per m2 Uitval door schimmels bleef afge lopen winter beperkt. Een actief klimaat (ventilatoren aan als de RV

debet aan. „Als goten overlopen zie je een week later planten wegval len. Ik gooi verdachte planten direct

4 (2015)

Kasgeluiden-NW.indd 31

31

21-01-15 11:07

Sparkspread omhoog in vier stappen Hoe kunnen we een sparkspread van € 15 opkrikken naar € 25? Dat was het thema van een klantenmiddag van adviesbureau Enova, vorige week woens-

Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl

O

p dit moment ligt de sparkspread op een euro of 16 per MWh, en na aftrek van leasekosten of afschrijving blijft er € 0,60 over, rekende Hans Sonneveld, mede-eigenaar van adviesbureau Enova, voor. Dat was enkele jaren geleden nog anders; toen leverde een MWh stroom nog € 45 op na aftrek van de gaskosten en onderhoud. „Vanaf de liberalisering tot 2011 kon een tuinbouwondernemer bijna blind klikken. Nu mag hij blij zijn met € 15. Welke mogelijkheden zijn er om dit te verbeteren?” Enova presenteerde tijdens de klantenmiddag een aantal stappen waarmee dit zou kunnen. Overigens vergen sommige stappen investeringen en zijn ze niet voor ieder bedrijf geschikt.

Doorhuren van de WKK Sinds 2003 heeft de WKK een enorme opmars gemaakt, en in de komende jaren lopen veel contracten af. Inmiddels is de situatie voor WKK veranderd. Toch komt er een of twee keer per jaar nog een vraag voor een nieuwe WKK, merkt Jorchy Pollemans, Sectorspecialist Food & Agri bij DLL (voorheen De Lage Landen), leasemaatschappij van Rabobank. Met name In 2016 en 2017 lopen veel contracten af. Wat zijn dan de mogelijkheden voor de teler? Er zijn drie opties: de WKK kopen tegen het bedrag dat tien jaar geleden is afgesproken, de WKK doorhuren of teruggeven aan DLL. Telers die de WKK kopen, doen dat volgens de afspraken en tegen het bedrag dat tien jaar geleden is afgesproken. Vaak is dat nog een forse som geld, variërend van € 50.000 tot soms € 200.000. Daar komt bij dat er 6% overdrachtsbelasting moet worden betaald.

32

WKK-advies.indd 32

Als de klant aanhikt tegen het overnamebedrag maar de WKK niet kwijt wil, dan kan hij het contract verlengen. Hierdoor worden zowel de maandlasten als de uiteindelijke koopsom lager. Wanneer de klant na een aantal jaren alsnog de WKK overneemt, betaalt hij weliswaar nog steeds 6% overdrachtsbelasting, maar dan over een veel lager bedrag. Een rekenvoorbeeld van Pollemans maakt het voordeel duidelijk.

Een machine met een restwaarde € 200.000 kost na een verlenging van het contract nog € 20.000. Het belastingvoordeel bij eventuele koop bedraagt dan meer dan € 10.000.

Een belangrijk punt hierbij is natuurlijk de staat van de machine.

De derde mogelijkheid is dat de machine geen rol meer speelt op het bedrijf. De klant kan hem teruggeven, maar betaalt de kosten van de ontmanteling. Afhankelijk van de opstelling kan dit een flink bedrag zijn. „Waar de klant voor kiest is maatwerk”, zegt Pollemans. „DLL komt graag met iedere klant in contact om samen de beste oplossing te zoeken.” Hij merkt dat veel klanten het contract van de WKK willen verlengen, bijvoorbeeld omdat ze belichten, of omdat ze wachten op andere energiebronnen zoals aardwarmte of restwarmte.

Besparing: € 3 per MWh.

Besparen op onderhoud De meeste WKK’s gaan vergezeld van een contract dat de teler volledig ontzorgt. De beurten gaan volgens het boekje en er is een machinebreukverzekering bijgesloten. De teler komt nooit voor verrassingen te staan. „Dat heeft echter wel een prijs”, zegt Kor Doornbos, adviseur bij onderhoudsbedrijf Storm. „Het kan goedkoper zijn als de teler

zelf de regie heeft over het onderhoud. Zo kan hij kiezen voor preventieve onderhoudsbeurten tegen afgesproken prijzen, maar ook om alleen de meest noodzakelijke dingen te laten doen. Ook kan hij zelf de olie inkopen, het dagelijkse onderhoud doen en de storingen opvangen. Daar moet de teler dan zelf geld voor reserveren.”

Doornbos adviseert om elke dag een vast persoon een rondje te laten maken door de motorruimte, om de druk en de temperatuur te controleren. „Ook al ben je geen techneut, dan nog kun je signalen opvangen.

Veel schades geven vooraf een signaal af.

De geur is anders, het geluid is anders dan normaal. Door daar op tijd bij te zijn kun je veel ellende besparen.” Verder kan de teler kiezen op welke momenten hij de olie laat analyseren. Zo’n analyse geeft veel informatie over de toestand van de machine.

Het is dan aan de teler om te beslissen of hij wel of geen machinebreukverzekering wil afsluiten. „Sommige telers met een oude WKK laten het op zijn beloop en nemen het risico”, vertelt Doornbos. „Ze rekenen erop dat, als de machine vastloopt, ze voor een prikkie een machine van een gestopte collega kunnen overnemen. Alleen moet je dan wel een backup hebben voor je stroom en je CO2. Ook neemt de kans op storingen toe met de leeftijd van de machine.”

Besparing: € 2 tot € 3 per MWh.

Je kunt zelf de beste momenten bepalen om in gas en elektra te handelen, maar je kunt het tegenwoordig ook overlaten aan een computerprogramma. Zo zijn er meerdere programma’s op de markt die de beste momenten om te handelen bepalen. Advies4 (2015)

20-01-15 17:03

Foto: JoeF SleegerS

bureau Enova heeft een reeks programma’s voor de korte, middellange en lange termijn. „Daarmee haal je niet altijd het beste resultaat, maar wel beter dan gemiddeld”, zegt John Kruijt, directeur van Enova. „Het gaat erom dat het de markt verslaat.” Het programma kijkt niet naar ontwikkelingen op de markt, maar puur naar de prijsgrafieken. Zo wordt er bij een prijsdaling geen gas ingekocht; dat gebeurt alleen in een vlakke of stijgende markt. Er wordt wel gekocht bij een extreme beweging omlaag, en verkocht bij een extreme beweging omhoog.

Met het nieuwste programma, energyULTRA, kan gehandeld worden met Endex maandblokken van gas en elektra. Hiermee is gemiddeld € 5 tot € 5,50 per MWh aan extra sparkspread te behalen. Nu werkt het programma nog met eindedagprijzen van de Endex, maar als het binnen een dag kan handelen kunnen er nog meer pieken en dalen worden meegenomen en zouden de resultaten nog beter moeten kunen worden.

Dit programma wordt in de tweede helft van 2015 in de markt gezet.

Daarnaast heeft Enova al twee jaar een programma dat helpt met de APX nominatie, waarbij zowel rekening gehouden wordt met de bedrijfsbehoefte als ook met vraag en aanbod op de onbalansmarkt. Hoeveel dit oplevert hangt af van de bedrijfssituatie.

4 (2015)

WKK-advies.indd 33

Iemand die veel belicht en daardoor veel vaste draaiuren heeft, zal er niet veel plezier van hebben. Dat geldt ook voor telers met een groot warmteoverschot. Maar gemiddeld is ook met dit programma, energyDAY+, zo’n € 5/MWh aan extra sparkspread te realiseren, bovenop de APX. Besparing: € 5 tot € 10 per MWh.

Verbetering thermisch rendement In het verleden speelde het thermisch rendement nauwelijks een rol bij WKK. Als de stroomprijs hoog was, mocht er best wat warmte de lucht in gaan. „Het lage rendement vraagt echter om een nieuwe kijk”, vertelt Koos Agtereek van Energie Totaal Projecten. In het energiecluster in Bergschenhoek, waar hij bij betrokken is, bedroeg de temperatuur van de rookgassen in de schoorsteen 55°C. Daarmee ging voor € 100.000 per jaar aan warmte de schoorsteen uit.

Condensatie aan de rookgasreiniger treedt pas op bij temperaturen onder de 50°C. ETP heeft een condensor ontwikkeld waarbij het water zelf de warmtewisselaar vormt. Dit werkt als een natte rookgasuitkoeler. Het is een plaat van kunststof waarover water wordt uitgesproeid. Het oppervlak van de warmtewisselaar bestaat dus uit water. De

warmtewisselaar kan dus niet vervuilen.

De rookgassen die condenseren leveren enorme hoeveelheden zuur water op. Dat mag niet in het systeem terecht komen.

Daarom wordt de pH gemeten en wordt er NaOH bij gedoseerd om het te neutraliseren. Met een pH van 6 kan dit het riool in.

De gaswasser produceert 30% extra aan warmte. De keerzijde is dat de consumptie van elektriciteit met 6% toeneemt. Het totale energetisch rendement neemt toe van 84% naar 96%. Of dit zin heeft, hangt af van de hoeveelheid warmte die de teler nodig heeft. Voor een belichtende teler met een warmteoverschot heeft dit natuurlijk geen zin, maar wel voor bedrijven waar de ketel nog regelmatig bijspringt. <

In het kort ■ Op een klantenmiddag van Enova werd verteld hoe de sparkspread omhoog kan.

Verlengen van het WKK-contract bespaart € 3 per MWh. ■ Onderhoud op basis van de toestand van de machine bespaart € 2 tot € 3 per MWh. ■ Geautomatiseerde handelssystemen kunnen € 5 tot € 10 per MWh opleveren.

Extra warmte uit rookgassen scheelt € 2,50.

33

20-01-15 17:03

-

pvanleth@hortipoint.nl

T

de glastuinbouw in dat gebied eind jaren zeventig werd gesaneerd, waren de broers Ad en Gerard nog te jong om voor zichzelf te beginnen. De ervaring die ze bij andere potplantentelers hebben opgedaan heeft ze uiteindelijk geen windeieren gelegd. „Ik snap wel dat jonge ondernemers eerst ervaring buiten het bedrijf willen opdoen voordat ze in het ouderlijk bedrijf stappen.

Bij ons was dit geen bewuste keuze, maar achteraf bezien wel een welkome ervaring”, zegt Gerard van Leeuwen.

„De sterke opkomst van hydrocultuur in de jaren zeventig en tachtig heeft ons niet weerhouden om ook de stap in deze teelt

te wagen, maar wel gefaseerd”, aldus Van Leeuwen. De broers zijn begonnen met de nieuwbouw van 0,6 ha, waarna nog drie fasen volgden van soortgelijke stappen naar een bedrijfsoppervlakte van 2,5 ha. Telkens als de markt dat toeliet, want ze hadden geen zin zichzelf in de vingers te snijden en de concurrentie met overige spelers met hydrocultuur op de spits te drijven.

In 1992 namen de broers de handel in eigen hand. „We hadden toen de expertise nog niet, maar zagen wel dat wat handelaren deden, wij dat zelf ook konden. Met hydrocultuur wordt sowieso een ketenschakel overgeslagen door niet voor de klok te verschijnen. Door deze directe levering in eigen beheer op te pikken, krijg je als ondernemer een groter deel van de taart”, legt Van Foto's: Peter van Leth

oen de broers Gerard en Ad van Leeuwen in 1989 in het toenmalige nieuwe glastuinbouwgebied Made voor zichzelf begonnen met het telen van planten in hydrocultuur was er voor deze producten al sprake van een verdringingsmarkt. Toch hebben ze voor hydrocultuur gekozen, omdat ze voor een hydrocultuurbedrijf de productie voor hun rekening konden nemen. Bovendien was het laatste bedrijf waar Ad in loondienst was een hydrocultuurbedrijf; Gerard was toen werkzaam op een potplantenbedrijf.

De broers zijn tuinderszonen. Hun vader is ooit in het Westland begonnen, maar opnieuw begonnen in Raamsdonk met chrysanten en later overgeschakeld op de combinatie groente- en azaleateelt. Toen

34

1503VLMrepo.indd 34

4 (2015)

20-01-15 17:03

Leeuwen uit. Hij is zich toen blijven concentreren op de teelt en broer Ad is de in- en verkoop gaan doen met ondersteuning van nieuw aangetrokken personeel.

In het bedrijf is een showroom gebouwd voor klanten. Niet alleen interieurbeplanters komen over de vloer, maar ook geïnteresseerde bloemisten, groothandelaren, exporteurs en zelfs tuincentra.

Foto's: Peter van Leth

Weinig veranderd In de loop der tijd zijn veel kleine telers met hydrocultuur afgehaakt, in Nederland maar vooral in Duitsland. Verder is er weinig veranderd, behalve dat kleine kweekpotten (7/9, 11/9 en 13/12) nagenoeg zijn verdwenen. De andere gestandaardiseerde kweekpotmaten (15/19, 18/19, 22/19, 18/12 en 28/19) zijn gebleven. Vanwege de kleine partijen die opgezet worden is de teelt niet geschikt voor automatisering. In Nederland zijn nog drie handelsbedrijven over. Recentelijk heeft een teeltbedrijf de productie afgestoten en is nu nog alleen handelsbedrijf voor potplanten op kleikorrels.

Bij VLM hydrocultuur proberen ze een zo groot mogelijk assortiment aan te houden, maar zijn ze vanwege risicospreiding daar wel secuurder in geworden. „Van alles te veel is er niet meer. We zetten kleinere partijen op. En vaak gebeurt dat pas als een partij op is. Dan valt er wel eens een gat, maar dat is veelal bij collega’s weer bij te kopen”, vertelt Van Leeuwen. Deze strategie houdt 4 (2015)

1503VLMrepo.indd 35

tegenwoordig iedereen aan, zodat het assortiment wel is verschraald. Aan niet alles is direct meer te komen. Verder is er vrijwel geen verschuiving in het assortiment. Trends veranderen wel. Tegenwoordig gaan de planten in het interieur de hoogte in, maar dat gebeurt door grotere plantenbakken of door plantenbakken die op verhogingen worden gezet. „Heel zwart wit gezegd doet de plant er niet meer zo toe, de plantenbak is veel bepalender”, meldt Van Leeuwen.

Gulden middenweg vinden Met het telen van zoveel verschillende potplanten – VLM hydrocultuur heeft er tegen de honderd, diverse rassen meegerekend – is het altijd zoeken naar de gulden middenweg qua bemesting, klimaat en gewasbescherming. Dat is niet eenvoudig, maar voor de broers nooit een reden geweest over te schakelen naar een monocultuur. „Er speelt altijd wel iets teelttechnisch.

Sowieso is het altijd een verrassing wat je als halfwasproduct binnen krijgt uit het buitenland maar ook uit Nederland. Negen van de tien keer is het product oké door de goede afspraken die hierover worden gemaakt met vaste leveranciers. Daarmee zijn goede relaties opgebouwd. Als het soms misgaat, ligt het met enige regelmaat aan fouten die we ook zelf maken”, verwoordt Van Leeuwen.

Bij hydrocultuur staan de planten altijd in het water en vormen een ander soort wortel.

B VLM hydrocultuur Teler: Gerard en Ad van Leeuwen Gewas: tropische potplanten 2,5 ha broers Gerard en Ad van Leeuwen voor zichzelf begonnen. De grote diversiteit aan planten maakt gewasbescherming dende middelenpakket en minder goed broers meer en meer gaan overschakelen

Water bevat immers minder zuurstof dan poreuze potgrond. De planten passen zich aan door een ander type wortel te ontwikkelen, die toch voldoende zuurstof kan opnemen. De wortels zijn minder vertakt en hebben lange, fijne haarwortels zonder wortelharen.

Toch denkt Van Leeuwen dat telen op hydrocultuur niet ontzettend veel verschilt met het telen van potplanten in grond. Of ze nu op de grond staan of op rolcontainers of dat er met eb- en vloedsystemen wordt gewerkt of andere watergeefsystemen. „Bij ons is het altijd vloed. Met de grote hoeveelheden water waarmee we werken, wordt de voeding niet snel aangepast. Daar hebben

>

35

20-01-15 17:03

foto: Koppert Biological SyStemS

Vervolg van pagina 35

we in de loop der jaren ervaring mee opgedaan, net als iedere andere potplantenteler met zijn teelt.”

Feeling met de markt Door veel op pad te zijn kent VLM hydrocultuur de markt goed en pikt het bedrijf trends op. Ze past haar planning aan aan producten die beter lopen, maar zal niet piekacties overwegen of het roer radicaal omgooien. „Noem het feeling die we inmiddels met de markt hebben. Daarbij is het de kunst scherp te blijven en niet op de automatische piloot over te gaan. Daarom hebben we planning en assortiment continu op de agenda staan”, aldus Van Leeuwen.

Wat niet aan de kwaliteit voldoet, brengt VLM hydrocultuur niet op de markt om haar eigen glazen niet in te gooien. Als een product een week langer moet staan, dan staat het een week langer. Daardoor kan een klant wel eens niet op tijd beleverd worden, maar dat is zeker geen schering en inslag. „De pijn ontstaat voor de gehele sector door importeurs en telers die kwaliteit niet hoog in het vaandel hebben staan en die snel geld willen verdienen. Gelukkig is iedereen zich daar steeds meer van bewust en is het inmiddels moeilijker om producten snel te verkrijgen. Iedereen is voorzichtiger geworden met assortiment, aantallen en onvoldoende kwaliteit”, denkt Van Leeuwen.

Knop om voor geïntegreerd telen Vijf jaar geleden is VLM hydrocultuur gestart met geïntegreerd telen, omdat de chemische aanpak steeds minder vaak het gewenste effect opleverde. Voorheen keken ze bij dit bedrijf nog sceptisch tegen biologische gewasbescherming aan. Inmiddels niet meer. Door positieve ontwikkelingen rond de toepassing van natuurlijke vijanden (meer en betere toedieningstechnieken) en de negatieve ontwikkelingen met chemische middelen (smaller middelenpakket en mindere werking toegelaten middelen) hebben de broers de overstap gemaakt.

Dat je je met biologische gewasbescherming kunt profileren als duurzaam heeft geen rol gespeeld. „Iedereen heeft duurzaam tegenwoordig in de mond. We werken al 25 jaar met restwarmte van de Amercentrale, maar hebben dat nooit bewust uitgedragen”, schetst Van Leeuwen.

36

1503VLMrepo.indd 36

-

Natuurlijke vijanden zijn duurder dan chemische middelen. Wanneer je echter de arbeidsbesparing meerekent zal het rekensommetje voor geïntegreerd bestrijden positiever uitvallen dan voor een chemisch aanpak, denkt de potplantenteler. Inmiddels kun je natuurlijke vijanden verblazen met een overgewaswagen. Dat werkt een stuk efficiënter dan het handmatig uitzetten van kweekzakjes. Bovendien lopen personeel en management volgens de teler nu continu fluitend door de kas zonder zich zorgen te maken over nadelige effecten van chemische middelen. „Voor biologisch bestrijden is bij wijze van spreken iedereen in te schakelen.

Geen gedoe met persoonlijke beschermingsmiddelen en je hebt geen spuitlicentie nodig.”

met name geschikt om haarden met wolluis aan te pakken.

Bij VLM hydrocultuur zijn ze enthousiast over de proefresultaten. Haarden waren binnen twee tot drie dagen weg. Preventief uitzetten van Cryptobug-L hield de proefafdeling helemaal schoon van wolluis. Koppert heeft plannen om het nieuwe product vanaf februari op de markt te brengen.

In de laatste afdeling krijgen vangplaten een tweede leven, zoals Van Leeuwen het typeert. „Ze doen daar geen dienst meer als scoutingsinstrument, maar hangen er puur om zoveel mogelijk insecten weg te vangen.

Duurzaam hé”, geint hij. Verder hangen door de hele kas vangplaten in de gewenste aantallen om goed te kunnen scouten, evenals feromoonvallen en vanglampen.

Nog niet 100% biologisch Met het uitzetten van Amblyseius swirskii zijn spint en trips nu aardig onder controle op de kwekerij. Geheel biologisch krijgen ze ziekten en plagen nog niet onder de knie.

Nog steeds is chemisch corrigeren noodzakelijk.

Afgelopen jaar heeft een proef van Koppert Biological Systems bij het Brabantse potplantenbedrijf gelopen om wolluis te tackelen met het nieuwe product Cryptobug-L. Dit product bevat larven van de roofkever Cryptolaemus montrouzieri. Tot dusver waren alleen producten op de markt die alleen de volwassen exemplaren van deze roofkever bevatten. Die volwassen exemplaren vliegen snel weg, maar de larven zijn volgens Koppert behoorlijk honkvast en dus

Ondanks dat het aantal spelers op de markt van potplanten op hydrocultuur is afgenomen, denkt Van Leeuwen dat de malaise nog niet voorbij is. „Het is nog steeds een verdringingsmarkt en veel kantoren, belangrijke afnemers, staan nog leeg.”

Ontevreden over hoe zijn bedrijf draait, is hij echter niet. Ook tijdens de crisis in de afgelopen jaren, heeft het bedrijf geen personeelsverloop gekend. Ze werken met een vrij grote groep vast personeel voor een bedrijf van 2,5 ha. „Wij werken niet met uitzendkrachten, omdat het toch vrij gespecialiseerd werk is. Kwaliteit van ons product staat op de eerste plaats en dat zie je terug in ons personeelsbeleid”, besluit Van Leeuwen. < 4 (2015)

20-01-15 17:03

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

Peter Lock over vetplant Spider White:

P

eter Lock won de Glazen Tulp 2015 in de categorie Kamerplanten met Haworthia limifolia Spider White. Lock vond de cultivar negen jaar geleden in een collectie van een verzamelaar in Zuid-Afrika.

Commercieel was deze vetplant nog nooit geteeld. De teler zag potentie, ging met de plant aan de slag en vroeg kwekersrecht aan voor Europa. Het kwekersrecht is nu 3 jaar van kracht.

De teelt is tijdrovend: het duurt 1,5 jaar voordat een weefselkweekplantje in een 8,5 cm-potje volgroeid is. In potten van 10,5 cm en 12 cm is de teeltduur twee jaar. „Spider White is sterk en kan 1-2 maanden zonder water en in donkere ruimtes overleven. Tijdens de teelt houdt hij echter niet van temperaturen onder de 18-19 °C. Op ons bedrijf is het ’s winters kouder. Daarom huren we voor deze cultivar 2.000 m2 ruimte bij LKP

Plants, een bromeliabedrijf. De verkoopbare planten halen we daar op.”

Handelskwekerij Lock uit ’s-Gravenzande heeft op 1,5 ha altijd zo’n 60 soorten succulenten op voorraad in de potmaten 5,5 tot 12 cm. Vorig jaar kwamen daar 130.000 stuks Haworthia limifolia Spider White in 8,5 cm-pot bij. Dit jaar zijn tevens de potmaten 10,5 en 12 cm leverbaar, en is de totale productie 200.000 stuks. „Dat is ongeveer 10% van de jaarproductie van ons bedrijf. Spider White is met name door zijn bladtekening – symmetrische witte lijnen – een belangrijk product voor ons geworden.

Op basis van marktonderzoek hebben we de productie afgestemd. Mijn vader zei echter al: tussen te veel en te weinig aanvoer zit niet heel veel. Promotie op de IPM is natuurlijk positief. We gaan ervaren hoe groot de markt is.”

typeren vetplant Spider White van handels-

Fedor van Veen over alstroemeria Charmelia:

I

foto: Royal van Zanten

n de categorie snijbloemen won Together2Grow uit het Westland de Glazen Tulp met alstroemeria Charmelia. Telers Fedor

Met veel open bloemen gaat Charmelia direct naar afnemer DFG. Een eigen site ondersteunt dit concept.

van Veen en Bernard Zuidgeest ontdekten de cultivar bij veredelaar Royal van Zanten en begonnen met een proefvak. Van Veen: „De productie is gemiddeld. Vooral de rijke bloei valt op. Hij heeft minstens vier bloemstelen per tak met daarop 4-5 knoppen die gaan bloeien. Royal van Zanten wilde Charmelia als iets exclusiefs in de markt zetten.

Onderdeel daarvan is dat hij open, op kleur, aangevoerd wordt. Op de klok is rijper aanvoeren vaak moeilijk. Niet elke handelaar waardeert het. Wij vonden in DFG/OZ Export echter een partij die alle Charmelia met open bloemen af wil nemen tegen een vaste prijs. Zij hebben nu het exclusieve verkooprecht voor de cultivar.”

Together2Grow heeft 7,5 ha alstroemeria in productie, verdeeld over zestien cultivars.

De 1.500 m2 met alstroemeria Charmelia ziet Van Veen als iets aparts. „De bloem is uniek en de directe afzet via een afnemer ook. We hebben tevens een aparte site (www.charmelia.eu) en een bijpassende hoes. Op basis van de resultaten in het proefvak en marktverkenningen kwamen we tot een nieuw verdienmodel. We hopen via de samenwerking veel marktinformatie te krijgen die we op korte en lange termijn kunnen gebruiken.” Binnenkort komt nog eens 1.500 m2 van de roze Charmelia in productie. En een witte variant komt in de loop van 2015 op de markt.

37

Glazen Tulp.indd 37

21-01-15 13:50

Teelttips Zomerbloemen tunnels Het plaatsen van tunnels is een tijdrovende bezigheid.

Zorg dus dat dit werk goed is voorbereid. Zorg dat de ankers voor de tunnels al in de grond zitten zodat, zelfs als de grond door de eventueel nog komende vorst hard is, de tunnels geplaatst kunnen worden.

Voor de tunnels die een keer verzet worden, is het belangrijk een extra set ankers te hebben die

Gerbera etmaaltemperatuur Eind 2014 en begin 2015 zijn duidelijk donkerder dan een jaar geleden. De gerealiseerde etmaaltemperatuur is soms wel een graad lager. Ondanks het lagere lichtaanbod is de kwaliteit van de stelen en bloemdiameter redelijk tot goed, zeker bij de zwaar-

Chrysant strategie trips Tegenwoordig is voor de tripsbestrijding in de winter een hogere freqentie nodig, dan vijf jaar terug in de zomer. Dat is een zorgelijke situatie, zeker met de TSWV problemen van afgelopen zomer in het achterhoofd. De komende weken starten veel bedrij-

38

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 38

helenium invriezen

alvast bij de tweede set geplaatst worden, zodat als het weer het toelaat, de tunnel er even snel over gezet kan worden. Als dezelfde ankers gebruikt moeten worden, gaat er te veel tijd zitten in het verzetten, waardoor het meestal weer waait voor het plastic goed ligt. Als er een tunnel geplaatst wordt, laat dan eerst de tunnel door de zon goed opwarmen voordat de banden goed

worden aangetrokken. Op die manier komt het plastic, als het in de tunnel weer kouder wordt, goed strak te staan. Wordt het plastic direct aangetrokken, dat zal dit als de tunnel opwarmt slap komen te staan.

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

der belichte gewassen.

Afgelopen weken verschilde de stralingssom per dag soms wel een factor 10. Houd dan een duidelijk verschil in etmaaltemperatuur aan. De etmaalverhoging moet altijd afhankelijk zijn van de lichtsom.

Realiseer bij een stralingssom van 400 J/cm2/dag een etmaaltemperatuur rond 17°C. Alleen als er meer dan 75 µmol PAR assimilatiebelichting is geïnstalleerd, mag u iets warmer telen. Verhoog de

gewenste etmaaltemperatuur alleen op stralingssom met als stelregel: voor elke 300 J/cm2/dag meer mag de etmaal 1°C hoger. Dus bij 700 J/cm2/dag hoort een etmaal van 18°C. Probeer de etmaalverhoging zoveel mogelijk overdag te realiseren door met een stralingsverhoging op de ventilatietemperatuur te werken. Verhoog ook de streefwaarde CO2 overdag lichtafhankelijk. Hierdoor worden extra assimilaten aangemaakt. Laat de

maximale dagtemperatuur echter niet boven 25°C stijgen om te veel dissimilatie te voorkomen. Op zonnige dagen met weinig luchting kan de plant zo een paar graden warmer zijn dan de kaslucht.

Mocht het overdag gaan vriezen en lukt het niet om dan de etmaalverhoging grotendeels te realiseren, stel dan een stralingssom verhoging van de nachtperiode in. Stel deze in op zowel de stook- als de ventilatietemperatuur.

Probeer echter niet koste wat het kost de etmaaltemperatuur te verhogen. Let goed op de kasventilatie in de nacht. Tot nu toe zijn er weinig rotkoppen, mede door het actieve nachtklimaat met een kier in de luwe zijde en in het doek. Te gesloten telen om op zonnige dagen de gewenste etmaal te halen kan de kans op rotkoppen doen toenemen.

ven met het intrekken van linten (A. cucumeris) of het verblazen (A. swirskii). De ervaring leert dat de inzet van deze roofmijten vaak niet afdoende is om de trips onder controle te houden, er is meer nodig. Op dit moment wordt daarom een heel scala aan nevenmaatregelen gehanteerd: ■ GNO’s; Botanigard, NeemAzal en aaltjes (Steinernema feltiae). Veel toegepast en onmisbaar.

■ Mass-trapping; wegvangen met een overkill aan

vangplaten is een uitstekende optie omdat volwassen trips bestrijden in een geïntegreerd systeem vrijwel onmogelijk is.

■ Stomen: vroeg (februari) en kort om herinfectie vanuit de vorige teelt te voorkomen en schoon te beginnen, zeker in combinatie met compartimenteren.

■ Inzet van extra roofmijten, meestal de Montdorensis.

In combinatie met Cucumeris is de vraag of de ene roofmijt de andere niet opeet?

■ Bodemleven;

Belangrijk voor nu is dat u een strijdplan opstelt hoe de trips aan te pakken voor de komende maanden.

Neem daarin ook gelijk mee hoe u de gewascontrole gaat uitvoeren. Signaleren en tijdig bijsturen zijn essentieel. Uiteindelijk is dat de basis om tot een succesvolle aanpak van de trips in 2015 te komen.

Het invriezen van Helenium moet gebeuren voordat de planten weer gaan groeien. Het is het niet bezwaarlijk als dit eerder gebeurt. Door het zachte weer hebben de scheuten best nog veel blad. Als het ergste blad wordt verwijderd is dit niet bezwaarlijk. Zorg er wel voor dat, zeker als er nog blad op staat, de planten rechtop in de bak worden gezet. Hoewel dit nu iets meer werk is, voorkomt het schade in de bewaring en maakt het planten in de zomer makkelijker. Zorg dat de bakken eerst zijn ingevroren voordat ze worden ingepakt. Als de planten na een paar dagen hard zijn, moeten ze luchtdicht worden ingepakt. De beste bewaartemperatuur is twee graden onder het vriespunt.

er lijkt een relatie tussen een goed bodemleven en een sterke afname van de infectiedruk van trips. Komt dit door de Atheta, Macrolophus of Coenosia? Ervaringen zijn beperkt en/of moeilijk meetbaar.

■ Stuifmeel bijvoeren in perioden waarin de roofmijten moeilijk ontwikkelen.

De ervaringen in chrysant zijn beperkt. Het is wel de vraag in hoeverre bijvoeren de activiteit en ontwikkeling van trips verhoogd.

Martin van der Mei, Flori Consult Group, 06-22 68 47 92

René Corsten, DLV Plant 06-53374539 4 (2015)

20-01-15 17:03

Schoffelen

alstroemeria Verdamping In de winter is verdamping altijd een kritisch punt. De instraling is laag waardoor we ervan uitgaan dat verdamping laag is. Dit klopt voor wat betreft de huidmondjesopening. Deze wordt primair gestuurd door de hoeveelheid licht. Bij een lage instraling gaan de huidmondjes trager en minder ver open dan als er veel licht is, zoals in het voorjaar.

De verdamping wordt ook bepaald door bladtemperatuur, VPD en luchtsnelheid rond het blad. Normaal wordt het blad omhuld door een dun laagje stilstaande lucht dat de uitwisseling belemmert. Door lucht in beweging te brengen is er meer uitwisseling mogelijk.

Luchtbeweging stimuleert

Freesia Kromme stelen De weersomstandigheden zijn zeer wisselend. Er zijn veel donkere dagen. Als de zon doorkomt, kan deze voor de plant vrij fel zijn. Dit komt vooral tot uiting bij de gewassen waar de stelen door het gewas komen of waar geoogst wordt. De stelen kunnen krom trekken.

Vaak is dit al zichtbaar zodra de zon doorbreekt. De plant kan de verdamping niet bijhouden. Zodoende kan hij de stelen niet op spanning houden. Buigen de stelen erg ver door, dan kunnen ze niet meer recht komen en kunnen deze takken als verloren worden beschouwd.

Blijken de stelen krom te 4 (2015)

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 39

de verdamping en beperkt de temperatuurverschillen in de kas. Onderzoek in gerbera laat zien dat temperatuurverschillen vooral ontstaan door (grote) kieren in de doeken. Met draadloze sensoren worden verschillen gemeten van 3-5°C. Grote temperatuurverschillen leiden tot grote verschillen in luchtvochtigheid, VPD en dus verdamping. In koelere, vochtigere hoeken kan het gewas veel minder actief zijn dan in warmere delen.

Verticale ventilatoren stimuleren de verdamping. Dit heeft als voordeel dat de doekkier in de nacht kleiner kan blijven en dat buizen overdag lager of eerder afgeschakeld kunnen worden.

Diverse rassen kunnen gevoelig zijn voor blad-

problemen door een te lage verdamping. Het zachte weer van de laatste weken zorgt ervoor dat er weliswaar gelucht kan worden overdag, maar dat gewassen relatief zacht zijn.

Een minimum raamstand (boven een gesloten doek) stimuleert de luchtuitwisseling in de kas. Hiermee wordt nog te weinig gedaan in alstroemeria. In combinatie met Nivolatoren die de warmte van de lampen naar het gewas toe brengen, kan een gelijkmatiger en actiever gewas worden verkregen. In de winter is hier nog winst te boeken. Het kan energie besparen en de kwaliteit van het gewas verbeteren.

gaan, dan moet aan het einde van de dag juist de kastemperatuur hoog worden gehouden. Zorg dat na een zonnige dag vanaf 15.00 uur naar 14-15°C verwarmd wordt. Bouw dit langzaam af zodat de kastemperatuur niet meer dan 1-2°C gaat zakken. Bij te snelle afkoeling zal de kromming namelijk altijd in de tak blijven. Sluit tijdig het scherm aan het eind van de dag om uitstraling te verminderen en de kastemperatuur gemakkelijker hoog te houden.

Zorg dat onder de zonnige omstandigheden de ramen niet te ver open kunnen. Dit kan door de ramen al weer vrij vlot te laten knijpen. Als er al tegenlucht gebruikt wordt, leg dit dan dicht bij een RV boven 85%. Als RV onder 82-83% komt, minimaliseer dan de opening

aan de luwe zijde. Als deze actie niet op tijd wordt ingezet, daalt de RV te snel.

Verklein de maximale raamstand rond een vorstperiode. Bij koude buitenomstandigheden is de uitwisseling van warmte en vocht bij een kleine luchtstand al enorm.

Door tijdig een rustige (luchtings)regeling in te stellen, zijn de klimaatschommelingen in de kas minder groot.

Hoewel licht gewenst is, is het belangrijk overmatige verdamping te verminderen door het scherm tot 30% te sluiten bij een straling tussen 200-250 W/m2. Naarmate er meer lichte dagen volgen kan de straling in stapjes verhoogd worden naar 350 W/m2.

Marco de Groot, Flori Consult Group, 06-54695274

Hans Pronk, Pronk Consultancy, 06-21231991

Kees van egmond kees@kees-ineke.nl

alleen ’Maar kun je me ook vertellen of ik de enige ben die er last van heeft?’ Ik heb een ICTmedewerker van FloraHolland aan de telefoon.

Er gaat iets niet goed met het door hen zenden of door mij ontvangen van de veilinggegevens.

En natuurlijk ben ik de enige. ’We hebben van andere kwekers nog geen klachten gehoord. Maar we gaan er werk van maken. U hoort nog van mij.’ Het zal weer eens niet waar zijn. Altijd hetzelfde liedje. Of het nu gaat om een trage internetverbinding, om een printer die niet werkt of een mobiel die niet doet wat beloofd werd, helpdesks geven nooit thuis. ’Nee, we hebben verder nooit klachten gehoord, het spijt me.’ Ik voel me alleen.

Ik was er onderhand wel een beetje klaar mee.

Eerst al op vrijdag en maandag geen daggegevens ontvangen. Goed, dat was op dinsdag eindelijk opgelost. Een storing bij de veiling die wat langer duurde. Kan gebeuren. Maar juist op die dinsdag had ik ook het e-mailadres van onze EAB-brieven gewijzigd. Netjes via Mijn FloraHolland, geen probleem. Tenminste, dat dacht ik.

De volgende dag bleek Naaldwijk het nieuwe adres nog niet te gebruiken. Aalsmeer en Rijnsburg wel. Maar op de een of andere manier lukte het niet de veilgegevens van Aalsmeer te verwerken. Bellen dus naar de klantenservice.

Een dag later was het probleem bij Naaldwijk opgelost, maar bij Aalsmeer nog niet. Weer bellen. Niemand snapte er wat van.

Vrijdag toch onze eigen softwareleverancier maar gebeld. Die kwam na een uur zoeken tot de conclusie dat Aalsmeer al drie dagen lang daggegevens uit december verstuurde. Dat is lekker handig. Dat vertelde ik ook tegen de klantenservice die middag. Of er nu snel werk van gemaakt kon worden? ’Het spijt me, maar ik denk dat ze allemaal al naar huis zijn…’ Wat? Maandagmorgen kwam alles toch nog goed. Nu men wist waar men het zoeken moest was de klus snel geklaard. En wat bleek? Het veranderen van het e-mailadres had in Aalsmeer tot gevolg dat er van alles misging. Waarom ik dan dagafschriften van december toegestuurd kreeg, is een te lang verhaal, maar opgelost was het wel. Iedereen blij.

De moraal van dit verhaal? Verander niet te snel van e-mailadres. En soms ben je inderdaad echt de enige.

39

20-01-15 17:03

Nieuws

Noord-Nederlandse glastuinbouw onderzoekt nieuwe samenwerkings- en organisatievormen Met het wegvallen van Stichting tuinbouw Emmen is de glastuinbouw in de regio op zoek naar nieuwe organisatievormen voor kennisuitwisseling en promotieactiviteiten. Daarbij wordt samenwerking gezocht met andere sectoren en krachten gebundeld met andere belangehebbenden als (advies) organisaties.

De gemeente Emmen en provincie Drenthe hebben de Stichting Tuinbouw Emmen in 2014 voor het laatst gesubsidieerd. Het stichtingsbestuur zag zich genoodzaakt haar activiteiten per 2015 te staken. Dit betekent dat innovatieprojecten niet meer worden gefaciliteerd en tuinbouwgegevens van de glastuinbouwgebieden Klazienaveen en Erica niet meer worden bijgehouden. Het is ook een enorme aderlating voor Kom in de Kas, Kunst in de Kas en Klas in de Kas en activiteiten van de Tuinbouw Business Club van beide glastuinbouwgebieden.

Schouders eronder LTO Noord sectie Groningen/Drenthe, Tuinbouw Businessclub en ondernemers

zijn op zoek naar nieuwe organisatievormen voor kennisuitwisseling over met name innovaties en promotieactiviteiten. Voor beide pijlers zijn verscheidene ondernemers bereid zich actiever op te stellen. Zo is het promotieteam uitgebreid van drie naar negen leden. „Kom in de Kas gaat gewoon door, maar er zullen meer lokale sponsors moeten worden aangeboord. Hetzelfde geldt voor Kunst in de Kas. Voor dit regionale promotie-evenement ligt het lastiger, maar het geloof en inzet bij alle belanghebbenden blijft groot”, zegt LTO-voorzitter Cees Ruhé.

Om Europese regionale innovatiesubsidies binnen te slepen, hebben de sectoren glastuinbouw, bollen-, boom- en fruitteelt in Groningen, Friesland en Drenthe de krachten gebundeld. „De handtekeningen zijn al gezet. De puntjes voor de organisatievorm moeten nog op de i worden gezet”, verwoordt Ruhé.

Zo wordt een krachtigere en efficiëntere partij gevormd om via de provincie voor zogenoemde Europese POP3-gelden in aanmerking te komen. „Zo proberen we zo veel mogelijk van deze gelden hier te laten landen. Dit is erg belangrijk voor de

REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl

40

0415colfonnoorden.indd 40

Breder samenwerken Ook naar verbindingen met andere (advies) organisaties wordt gekeken. DLV Plant wil hieraan graag bijdragen en heeft al gesprekken gevoerd met LTO. „Organisatorisch richten we ons op de vijf noordelijke provincies, maar kunnen ons bij samenwerkingsverbanden best op onderdelen beperken tot de drie noordelijke provincies.

Zeker als incidenteel ook ondernemers uit andere regio’s welkom zijn. Er is ons ook veel aan gelegen om de (glas)tuinbouw in Noord-Nederland op de kaart te houden”, schetst Jeroen van Buren, DLV-manager Glastuinbouw.

Van Buren proeft de behoefte aan nieuwe collectieven na het wegvallen van Productschap Tuinbouw, met name als het om teeltonderwerpen gaat. Hij noemt het Nieuwe Telen als voorbeeld, waarbij DLV Plant een rol kan spelen en al speelt. In de weg van bundeling van tuinbouwsectoren om Europese regiosubsidies binnen te halen, kan DLV zich ook prima vinden. <

UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, tel 0342-49 42 63, fax 0342 41 31 41 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl

Colofon

Directeur Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 071-56 59 678 Alice Hoogenboom 56 59 679 Hoofdredacteur Elbert van den Berg 071-56 59 678 Eindredacteur Jenny Mostert 071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht 56 59 637 Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg 56 59 687 Cindy van der Zwet 56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes 56 59 638 Joef Sleegers 56 59 642

tuinbouwsector en Noord-Nederland”, aldus Ruhé.

Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice.

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kunt u contact opnemen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl.

Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50.

Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten.

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia.

Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Druk: BDU Media

4 (2015)

20-01-15 17:03

Kasgenoten

A genda Binnenland Dag van de tulp, breed en informatief programma over de diverse ontwikkelingen in het vak, Proeftuin Zwaagdijk, 13.30 uur.

Info: www.proeftuinzwaagdijk.nl

dijk. Info: www.vaktentoonstelling.nl

Kom in de Kas, landelijk evenement.

Info: www.komindekas.nl Najaarsbeurs Floralis, Boskoop.

Info: www.floralisboskoop.nl Plantarium, vakbeurs voor de boomkwekerij. Info: www.plantarium.nl

LTO Glaskracht Nederland

FOTO: Quincy vOn BannissehT

Info: floralisboskoop.nl Tuinbouw relatiedagen, Gorinchem.

Info: www.evenementenhal.nl Lenteflora, bloemenshow, Lisse.

Info: www.lenteflora.nl

Leeftijd: 28, 41 en 33 jaar Plaats: Ressen Teelt: sedum, echeveria, sempervivum, bellis, viola en primula Oppervlakte: 1,3 ha glas en 2.500 m2 containerveld

Willem-Jan, Esther en Roland Meeuwsen Waar zijn jullie in deze tijd mee bezig?

februari begint de meeste handel. Omdat het tot nu toe een zachte winter is geweest, zou dat echter best eens enkele weken eerder kunnen gebeuren.”

Kantinebijeenkomst

minste wat kapot in de tuin van consumenten en gaan ze weer wat nieuws kopen.”

zonder investeren.

Waar komt jullie bedrijfsnaam Escaro vandaan?

Info: www.ltoglaskrachtnederland.nl

Buitenland

Dus jullie zijn een echt familiebedrijf?

-

Info: www.ipm-essen.de Angers. Info: www.salon-du-vegetal.com Myplant & Garden, beurs, Italië, Milaan. Info: www.myplantgarden.com

Waar staan jullie over tien jaar? bloemen- en tuinbouwvakbeurs, Kiev, Oekraïne.

Roland: „We hebben een ambitie om te groeien naar 2,5 tot 3 ha. Maar ja, hoe snel dat zal gebeuren, weet je van tevoren niet.”

2

Azerbaijan. Info: www.ceo.az Green is life, beurs, Warschau, Polen.

Info: www.greenislife.pl

Jullie zijn aangesloten bij KANplant. Bevalt dat?

Willem-Jan: „Dat heeft ons ook nieuwe klanten in het westen opgeleverd.”

Hebben jullie nog tijd voor hobby’s?

Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

!

Documenten en linken naar website

4 (2015)

Kasgenoten agenda_nw.indd 41

Foto’s

Filmpjes

41

21-01-15 13:28

KASSEN TE SLOOP GEVRAAGD

Kassen en Machine automatisering...

Beuk engineering

René vd Stok schermingen voor aanleg, onderhoud en renovatie

Technische automatisering | Besturingstechniek | Elektrotechniek

WWW.EUROKAS-BV.EU BERKEL EN RODENRIJS 010 511 32 53

Waaier 46, 2451 VW Leimuiden Tel: +31 (0) 172 506 922 info@beukengineering.nl www.beukengineering.nl

T: 0174 - 517897 M: 06 53 437 827 www.renevanderstok.nl

Temperatuur datalogger -40/+85 °C Temperatuur en/of RV datalogger (registratie) is breed toepasbaar in bloemen-, groenten- en fruithandel.

Voor uitgebreide informatie:

www.meten.nl

E-mail: info@nieuwkoopbv.nl Tel. 0297 325836

CONTAINERVELD Afvoergoot en U-weg voor gietwagen

• Sinds 1958 • Steeds vernieuwend • De specialist in teeltvloeren

QUALITY FLOORS FOR EXCELLENT PLANTS

/i °\Êä{£ÈÊÎ ££{ÇÊUÊ v JÃV i iÛ Ã°

www.erfgoed.com +31(0)79 593 38 00

WWW.SCHELLEVIS.NL

VA N K L I N K

BIMAR ASFALT & SERVICES B.V.

STOOMKETELVERHUUR

• Voor alle asfalt op en rond uw bedrijf • Ook zuurbestendig asfalt voor uw voersilo's en voergangen • Wij doen ook vloeistofdichte asfaltvloeren met certificaat en keuring • Wij zijn onbetwist de asfalt en silo-specialist • Reageer nu snel en wij komen bij u langs voor een geheel vrijblijvende offerte • Als u nu reageert voor 10 april, is de kleef-laag gratis bij een 2 lagen systeem tot 500 m²

Bimar Asfalt & Services B.V. Tel: 06 47728544

www.bimar-leiden.nl

EVAL: voor elke situatie juiste installatie Een degelijk advies, prima service en een betrouwbare begeleiding… Samen met de klant bedenken onze technici steeds de beste oplossing.

Daarbij kijken ze niet alleen naar het optimaal functioneren van installaties, maar ook naar betrouwbaarheid en energieverbruik.

Installatieburo E VAL B.V.

;b[ajhej[Y^d_[a

Galglaan 11 s 2311 ND Rijnsburg Tel. 071 402 26 21 s eval@eval.nl

Ae[bj[Y^d_[a

www.eval.nl

Ab_cWWjj[Y^d_[a

619855.indd 42

VEBU V.O.F. Kasonderhoud - Glasreparatie - Goten smeren - Overspuiten - Goten reinigen - Diverse reparaties

Voor andere werkzaamheden vraag naar de mogelijkheden

MWj[hj[Y^d_[a Tel. 06-51 35 04 52 e-mail: buddys37@hotmail.com

21-1-2015 12:15:34

Voor optimale groei de stek - en zaaitrays van QuickPot en HerkuPak TM

TM

IPM Essen C-10 Hal 2 Stand

„Vertrouw op L, het ORIGINEE !“ sinds 1972

- betere wortelvorming - ideale drainage en beluchting – betere wortelvorming - optimale machinale verwerking – ideale drainage - paperpottrays,en40beluchting modellen!

- Orchideetray 45 en 60 gaats!

– optimale machinale verwerking

Vertrouw op het O r i g i nee l.

HerkuPlast International · Tel. 076 501 7402 · Fax 076 503 6645 · export@herkuplast.com · www.herkuplast.com

U zoekt?

Bel 0342 - 49 48 89 voor de advertentie mogelijkheden, wij geven u graag advies.

Flower Direct BV is een handelsonderneming die activiteiten ontplooit op het gebied van bloemen, kamer- en tuinplanten. Vanuit ons kantoor in Uithoorn werken wij intensief samen met onze leveranciers en klanten (supermarktketens in Europa) om zo optimaal in te kunnen spelen op de behoeften en wensen van de klant. Hierbij werkt een team van 60 gedreven en enthousiaste medewerkers continu aan verbetering van het bedrijfsproces en staan klantgerichtheid, kwaliteit en innovatie centraal.

Vanwege uitbreiding op de afdeling Inkoop, zijn wij op zoek naar een:

(Junior) Inkoper Planten Acquisitie naar aanleiding van deze vacature is niet gewenst.

Randweg 121-A 1422 ND Uithoorn Postbus 1277 1430 BG Aalsmeer T +31 (0)20 42 636 76 F +31 (0)20 42 636 77 www.flower-direct.com

619856.indd 43

Functieomschrijving Binnen deze functie ben je, onder begeleiding van een Sr. Inkoper, verantwoordelijk voor de inkoop van kamer- en tuinplanten, het optimaliseren van het inkoopproces en het ontwikkelen, uitbouwen en onderhouden van relaties met de leveranciersmarkt. De kandidaat die wij zoeken is een commerciële en ambitieuze teamspeler met een no-nonsense mentaliteit die gedreven wordt door het behalen van doelstellingen en hierbij ook de vrijheid krijgt voor eigen inbreng.

Vereisten Initiatiefrijk, resultaatgericht en communicatief sterk • MBO/HBO werk- en denkniveau • Aantoonbare affiniteit met de agrarische branche • Proactief, besluitvaardig en klantgericht • Kennis van MS Office, met name Excel • Goede beheersing van de Duitse taal in woord en geschrift is een pré.

Wij bieden Een uitstekend salaris en goede secundaire arbeidsvoorwaarden • Een uitdagende functie met ruime ontplooiingsmogelijkheden binnen een dynamische werkomgeving waarbij je een grote mate van zelfstandigheid geniet.

Herken jij jezelf in dit profiel?

Herken jij jezelf in dit profiel? Stuur dan je motivatie en curriculum vitae vóór 23 februari 2015 naar ischolte@flower-direct.com, ten name van Isabel Scholte, HR-medewerker.

21-1-2015 12:53:40

Van Bergen Personeelsdiensten bv feliciteert haar klant Florensis met de Tuinbouw Ondernemersprijs 2015 en haar klanten Handelskwekerij Lock CV en Vreugdenhil Bulbs & Plants met de Glazen tulp 2015.

Dat er nog vele innovaties mogen volgen!

25 JAAR 619857.indd 44

21-1-2015 10:45:00