B
34
Skimmia-markt bloeit op
12 Van de Pol:
14 Naar bloemist
18 Onderzoek in
30 Scherpere regels
’247Green gaat er komen’
voor boeket met amaryllis
België: hoe is dat georganiseerd?
muizen en ratten
Cover-nw.indd 1
03-12-14 13:53
611245.indd 2
3-12-2014 11:59:47
B 14 Op stap voor een winters boeket met amaryllis
Vakblad voor de
Opinie 4
Interview: ’De harde kern die staat er’
4
Commentaar: De basis van een sierteeltbrede visie
5
Stelling: Het onderzoek kan best een paar tandjes minder
Nieuws 6
Een selectie uit het meest recente nieuws
B
18
samenwerking nodig’
8
Energiemarkt: ’Samenwerken in energie begint met kleine stapjes’
9
Ondernemen:
10
Vragen:
11
Media:
12
Afzet: ’247Green gaat er komen’
14
Afzet: Op stap voor een winters boeket met amaryllis
15
Column: Cok Harteveld, China
16
Afzet: Paletti Growers klaar om markt te veroveren
18
België:
20
Afzet: Rustige novembermaand doet stapje terug
Markt 24 24 25
30
26 27
Teelt
32 ’The return of de kweker’
28
In beeld:
30
Ongedierte:
32
Lisianthus:
34
Ondernemen: Skimmia-markt bloeit op
36
Teelttips: agapanthus, gerbera, chrysant, anthurium, phalaenopsis
37
Column: Kees van Egmond
Nieuws 38 38 40
Service 41
Kasgenoten: Jan en Annie Jonkers Agenda Voorplaat:
49 (2014)
Inhoud.indd 3
3
03-12-14 13:54
Opinie Kuno Jacobs over beurs in Oekraïne
’De harde kern die staat er’ Van 31 maart tot en met 2 april vindt de sierteeltbeurs Flower & Hortech Ukraine in Kiev, in het onrustige Oekraïne, plaats. Volgens Kuno Jacobs van organisator Nova Exhibitions gaat de business in het land gewoon door:
fOtO: KunO JaCObs
kunnen tippen.”
afmiddelburg@hortipoint.nl
Een beurs in Oekraïne. Verstandig? „Wat belangrijk is om aan te geven - dat halen we hier niet uit de media - is dat het in Oekraïne relatief rustig is. Het land is groter dan Frankrijk en de onrust tussen Oekraïners en Russische separatisten vindt in twee van de 24 provincies plaats. In Kiev en de rest van het land merk je er niets van. Mensen denken dat Oekraïne in vuur en vlam staat, maar de zaken gaan gewoon door.”
Is dat zo? „Het is belangrijk te stellen dat er gewoon zaken gedaan worden. Daarnaast kun je een verdeling maken tussen de bedrijven die er zaken doen of gedaan hebben en bedrijven die kijken wat voor nieuwe markten ze kunnen bedienen. Bij die laatste staat Oekraïne niet bovenaan. Onder de eerste bedrijven heb ik een hoog herboekingspercentage, rond de 70%. Zij vinden het juist belangrijk nu aanwezig te zijn. Ten eerste omdat ze het een belangrijke markt vinden en ten tweede omdat ze moreel support willen geven aan de Oekraïner. Dit laatste
Commentaar Elbert van den Berg hoofdredacteur evandenberg@hortipoint.nl
De zaken gaan door. Een voorbeeld? „Ik praat met veel klanten en dan hoor ik dat ze in Oekraïne op bezoek blijven gaan. Onlangs had ik Schreurs aan de lijn en die gaf aan dat een grote kweker in Oekraïne een deel van zijn gewas moet vervangen en dat loopt gewoon door. Die kweker heeft een goed jaar gehad, vooral ook doordat de import van bloemen een stuk lager was. Punt is dat een beurs gedicteerd wordt door vraag en aanbod, de markt dicteert. Ik zie aan aanmeldingen dat er vraag is.”
De export naar Oekraïne is minder. Wat zegt dat? „In toptijden stonden er een stuk of vijf, zes exporteurs op de Flowers en Hortech Ukraine. Dat is al een tijdje minder. Die tendens van minder export is ingezet in 2011, 2012 door de verhoging van de importheffing. Bovendien is het is een kleine markt en telers staan steeds vaker zelf op beurzen.”
E
n nu? Die vraag zoemde dinsdag 2 december rond onder de kleine driehonderd bezoekers van Blooming the future. Dat congres was een initiatief van Blooming Breeders en bedoeld om
congres. Vervolgens kwamen er tien sprekers aan het woord en sloot een paneldiscussie het congres af. Na al die informatie – ook vanuit de zaal – kon
Opinie_NW.indd 4
„Oekraïne is een opkomende economie is, met grote pieken en dalen. Ze is minder stabiel dan het Westen. Van 2005 tot 2008 was er een jaarlijkse groei van 8-9 % en de beurs verdubbelde in twee jaar tijd. Dat is in ons land ondenkbaar. De economie is in Oekraïne ook meer verbonden met de politiek. In Nederland maakt het niet zo veel uit of de PvdA of de VVD het voor het zeggen heeft. In Oekraïne wacht men de verkiezingsuitslag af om te bepalen wanneer men investeert.”
En wat betekent dat voor de beurs? „De beurs is een reflectie van de marktsituatie. In verhouding met die van 2013 zal ze kleiner zijn. Maar de harde kern staat er en dat zijn niet de minste. Kordes, Tantau, Esmeralda, Anthura, Deliflor, Beekenkamp, Haakman en Schreurs. Er zijn weinig beurzen in Oost-Europa die aan dit deelnemersprofiel kunnen tippen. Met lokale deelnemers zullen we uitkomen op 80 deelnemers
De basis van een sierteeltbrede visie
visie is volgens de initiatiefnemers keihard nodig. ’We moeten oppassen om als sierteeltsector in eigen land geen bedreigde diersoort te worden’, zo
4
Hoe verhoudt de beurs zich tot die van 2013?
wordt door de Oekraïner hoog gewaardeerd.”
iedereen wel concluderen dat de urguntie om de handen ineen te slaan en vooral actie te onderne-
interessante signalen afgegeven en suggesties gedaan maar om die te laten leiden tot die heldere, wordt nog een hele uitdaging voor de organisatoren. Blooming Breeders verwacht ook nog innovatieve ingrediënten te kunnen halen uit zogeheten Philippa - volgend voorjaar uit in een ’stevig state49 (2014)
03-12-14 14:49
Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324,
Stelling
Het onderzoek kan best een paar tandjes minder op 1.500 tot 2.000 m2 bruto. Flowers Hortech heeft nog steeds een sterke positie, ze heeft ook al een historie van tien jaar.”
-
Is er een ’go no go’ moment? „Er is geen enkele reden om aan te nemen dat de beurs niet doorgaat. We praten dan ook niet over ’go or nog go’. De ’go’ hebben we al. Als de beurs niet door zou gaan dan is er voor het tweede jaar op rij geen beurs en dat zou betekenen dat een lokale partij het over neemt. Dan ga je terug naar af. Dan krijg je een beurs in een klein complex, zonder bezoekersregistratie en deelnemers die met een gieter op en neer lopen. Niemand wil dat. Iedereen wil dat als de markt aantrekt, er een stevige sierteeltbeurs staat.”
„Bedrijven kiezen er bewust voor toch aanwezig te zijn. Ze willen een signaal afgeven aan klanten en gaan er met bijgestelde verwachtingen heen. Ze rekenen niet op een vol orderboekje, maar ontmoeten er klanten en het levert ze naamsbekendheid. Ze weten dat ze er niet staan voor nieuwe projecten, alhoewel er ook bezoekers komen uit Kazachstan, Rusland en Azerbaijan. Ik denk dat het verwachtingniveau overtroffen gaat worden. Een maand geleden had ik een landbouwbeurs in Oekraïne en die deelnemers toonden zich uiterst tevreden. Het aanbod is wellicht lager, maar dat kan betekenen dat er meer aanloop is. Bedrijven die hun nek uitsteken zouden wel eens heel goede resultaten kunnen halen.”
Marco Alderden, teler van trekheesters in Aalsmeer „Het belang van innovatie
nanciering door toeleveranciers is mooi,
We moeten beseffen dat als er meerjuiste moment om ons af te vragen waar we als sector naartoe willen. Wie betaalt -
pen decennia door Wage-
met vestigingen over de hele wereld de -
met hulp van de telers
-
is, daar hebben we, ten lega’s, erg veel voordeel van gehad. We mee opgebouwd, toonaangevend en leidend! En dat alles door de overheid
promotie. Moeten we wel doen, anders
Peter van der Plas, „Door actieve mensen in de tuinbouw en het onderment’ van nog geen driehonderd woorden. Wat nog meer nu? Alle initiatieven, signalen en suggesties voor een écht sierteeltbrede visie
toeleveranciers hun geld in eigen land te laten verdienen. De buitenlandse concurrentie gaat snel
sector geworden. Maar de productie is harder
buitenland wel en niet moet doen, en
gewasbeschermingsmiddelen worden aangetrof-
proces en product – als absolute voorwaarde te
49 (2014)
Opinie_NW.indd 5
-
regels, EU-subsidies en wat nog meer. -
-
5
03-12-14 14:49
Nieuws Lees meer op de website
Kassen maken plaats voor ’hoogwatergeul’
Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws. Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander
In het Limburgse Velden is de afgelopen weken 2 ha glas gesloopt van In de kassen werd hortensia en perkgoed ge-
■
samen met nog een an-
Het project ’Waterbergende Kasdaken’ van
plaatsmaken voor het project ’Hoogwatergeul Lomm’. In het kader van
’Voldoende water’ de Waterinnovatieprijs gewonnen. Dat heeft de organisatie van de prijs op 2 december bekendgemaakt.
Velden gewerkt aan het verbreden en verdiepen van een inham van de Maas. In het gebied mag alleen nog grondgebonden landbouw plaatsvinden; de akkers
■ Jongeren spelen een belangrijke rol in de hoognodige vernieuwing die nodig is in de siertteeltsector. Dat was een van de rode lijnen die op 2 december tijdens het congres van Blooming
water onderlopen. De huisd naar de vestiging
daarbij leren van de gaming-industrie. Blooming Breeders, organisator van het congres, wil begin 2015 met een visie komen.
gen. Op de plek waar mogen – op terpen – zeven riante woningen worden gebouwd.
■ De digitale diensten van LTO Groeiservice zijn onder de naam GreenlinQdata overgenomen door LTO Bedrijven en Van Aaken ICT Consultancy. Met diverse online programma’s – gQAuditAssistent – ondersteunt GreenlinQdata tuinders bij tracking & tracing, teeltregistratie en audit support.
■
11 december op de Algemene Ledenvergadering voorstellen de contributie in 2015 te verhogen. Desondanks verwacht de veiling dat de totale opbrengsten lager zullen uitvallen.
■ Het Ctgb heeft groen licht gegeven voor de
■ Eén op de vijf telers die dit jaar kennismaakte met de zogeheten Toolbox Emissieperking, heeft maatregelen genomen om de emissie van gewasbeschermingsmiddelen naar het oppervlaktewater terug te dringen. De initiatiefnemers van de toolbox – LTO Nederland, Unie van Waterschappen, Agrodis en Nefyto – spreken daarom van een succesvol introductiejaar.
■
-
Veel snijbloemen en kamerplanten die tuincentra verkopen, bevatten resten van (illegale) gewasbeschermingsmiddelen. Dat bleek afgelopen voorjaar tijdens een onderzoek van Greenpeace waarbij 105 bloemen en planten werden bekeken. Meer hierover op pagina 11.
6
Nieuwskort2.indd 6
■ De LLTB en het Waterschap Peel en Maasvallei hebben op 27 november een bestuursconvenant afgesloten over het bereiken van een goede waterkwaliteit in de Limburgse glastuinbouwgebieden. Volgens het convenant ’Werken aan waterkwaliteit in de glastuinbouw’ zal de LLTB, samen met het waterschap, toewerken naar een nagenoeg nulemissie van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen in 2027 in de Limburgse glastuinbouw.
■
en de herregistratie van Pirimor rookontwiktoegelaten tegen diverse bladrollers en rupsen. Jet 5 was al toegelaten tegen groene aanslag en bacteriën in onder meer kassen, maar mag nu ook gebruikt worden tegen schimmels en virussen. Pirimor werkt tegen bladluis.
co, in opdracht van de provincie Zuid-Holland. Gemeenten die ontwikkelrisico hebben genomen, kampen nu met miljoenen euro’s aan verliezen. Zo voorziet Nieuwkoop een verlies van € 22 miljoen en Brielle € 10 miljoen.
■ De kosten voor het saneren van glastuinbouwbedrijven vallen in sommige Zuid-Hollandse gemeenten veel hoger uit dan was geraamd. Dat blijkt uit een evaluatie door bureau Agrima-
Projectontwikkelaar Wayland Developments is met het glastuinbouwproject Glasparel+ in Waddinxveen genomineerd voor de Dutch Sustainable Urban Delta Award ’14, een duurzaamheidsprijs voor het beste cleantechbedrijf van Nederland. 49 (2014)
03-12-14 14:49
FOTO: WAYLAND DEVELOPMENTS
Gelezen op Twitter Mirjam Hendriks (@MirjamAdmire) promotie is het werk van bureau LM Flower Fashion. De bloemen komen van kwekerijen in Naaldwijk, Wateringen en De Lier.
■ Actiegroep GebakkenWind pleit voor overheidssteun WKK Actiegroep GebakkenWind, een initiatief van mkb-bedrijven, roept de politiek op met steun te komen voor WKK omdat met warmtekrachtkoppeling evenveel CO2-reductie valt te behalen als met wind op zee, maar tegen veel lagere kosten. Ondere andere futuroloog Wim de Ridder, filosoof Paul Cliteur en trendwatcher Adjiedj Bakas ondersteunen het pleidooi.
■ LEI: ’Daling CO2-emissie
glastuinbouw zet door’
■ ’WKK’s in glastuinbouw draaien
De CO2-emissie vanuit de glastuinbouw is in 2013 iets gedaald. Daarmee zet de sector de trend van de laatste jaren door. De oorzaken zijn iets minder positief: het areaal is gedaald en de sparkspread verslechterd, zo blijkt uit de Energiemonitor 2013 van LEI Wageningen UR.
marginaal rendabel in 2020’ WKK’s in de glastuinbouw zullen in 2020 marginaal rendabel draaien. Die verwachting hebben onderzoekers van CE Delft en DNV GL, zo blijkt uit een studie in opdracht van het ministerie van EZ. Overigens verwachten de onderzoekers dat de marktomstandigheden voor WKK in 2030 gunstiger zullen zijn door afschakeling van fossiel vermogen en een stijgende vraag.
■ Ook in 2015 gaan VBW, Stichting Tulpen Promotie Nederland, Bloemenbureau Holland en FloraHolland de Mijn Bloemist Tulpenweken organiseren. De nationale Tulpendag op 17 januari is het startschot voor de weken.
■ ■ Plantenwand met lesprogramma Op basisschool De Zuidooster in Aalsmeer is op 28 november in de drie klaslokalen van groep vijf een plantenwand geplaatst waaraan een lesprogramma is gekoppeld. Naar aanleiding van deze ervaringen op deze school wordt met ondernemers bekeken hoe deze methode een landelijk vervolg kan krijgen.
Het plan voor een tuinbouwwindmolenpark in het Rundedal – naast het glastuinbouwgebied Klazienaveen – is kansrijker nu de gemeente Emmen het idee alsnog heeft opgenomen in haar Regieplan Windenergie. Het Tuindersinitiatief Windenergie Rundedal had daarop aangedrongen.
■ ■ Hollandse bloemen schitteren in
videoclip Kylie Minogue In de nieuwste videoclip ’Sleepwalker’ van de Australische popzangeres Kylie Minogue is een grote rol weggelegd voor rozen, chrysanten en orchideeën van Hollandse bodem. De verdekte 49 (2014)
Nieuwskort2.indd 7
Oud-paprikateler Wim van den Boomen uit Someren is op 25 november benoemd tot voorzitter van de vakgroep Glastuinbouw van de ZLTO. Hij volgt Tiny Aerts op die afgelopen zomer plotseling is overleden.
@hermendegraaf En wie zijn de koper van bloemen? Inderdaad, hoofdzakelijk vrouwen!! Laat ze de kar trekken! #bloomingbreeders
Marcel Jansen|Strøm (@lisdodde) Blijft bijzonder: zaal vol mannen tijdens een bloemencongres! Zou daar t probleem zitten? Begrip consument? @BBreeders #sierteeltcongres
Robert Ossevoort (@robertossevoort) Bij #bloomingbreeders. Kunnen we een integrale visie voor de sierteelt in 2 tweets stoppen?
John (@bloemensjonnie) Bloemenhandel in Rusland klaagde over dure Euro tijdens 8 maart, was toen 50 Roebel voor een Euro. Nu 61... Waar gaat dit heen???
aad van den enden @aadvandenenden Goede reactie van Frank vd Heide van Tuinbranche Nederland op onderzoek gewasbeschermingsmiddelen Greenpeace gepresenteerd in Kassa Groen
Stefan Slijkerman (@slijkermans) Goede beurs hier in Istanbul. Top neergezet.
Discussie op LinkedIn minder onderzoek Wageningen UR Glastuinbouw heeft de Club van 100 opgericht, waarin toeleveranciers kunnen meebetalen aan onderzoek. De bedragen die deze bedrijven en gewascoöperaties bijeen brengen, zijn waarschijnlijk niet voldoende om onderzoek te kunnen blijven doen op hetzelfde niveau als vroeger. Maar is dat wel nodig? Misschien kan de tuinbouw wel toe met veel minder onderzoek door onderzoeksinstellingen. Hoe denkt u daar over?
7
03-12-14 14:50
Energiemarkt Het Vakblad brengt elke maand de ontwikkeling van de energieprijzen in de rubriek ’Energiemarkt’. Een deskundige analyseert de belangrijkste ontwikkelingen en een teler vertelt hoe hij met de markt omgaat.
Olieprijs Dollar per vat ruwe Brent olie 100
Ervaring
90
60
Gasprijs niet mee in val olieprijs
Energiemarkt_nw.indd 8
november
Contractprijs voor een jaar (2015) in cent/m3
26
25
24
23
22
oktober
november
Elektriciteit Contractprijs voor een jaar (2015) voor piekuren in euro/MWh
55
Analyse nife
8
oktober
Gasprijs
56
In de afgelopen maand waren er veel ontwikkelingen op de energiemarkten. Begin november was er de deal tussen Gazprom en Oekraïne om toch gas te leveren komende winter. Dit leidde tot minder onzekerheid over de gasleveringen komende winter. Ook de ontwikkelingen op de oliemarkt hebben een drukkend effect op de gasprijs. Het was al een tijdje bekend dat de VS weer een grote olieproducent is, maar de markt lijkt verrast door de toename van het aanbod. Doordat ook de Opec zijn productie niet terugschroeft ligt de olieprijs inmiddels rond $ 70 per vat. De Opec lijkt bovendien verdeeld over de te varen koers. Terwijl Iran en Venezuela de productie zouden willen beperken, wil SaoediArabië zijn marktaandeel behouden. Met deze ontwikkelingen zou je verwachten dat de gasprijs afgelopen maand gedaald is, maar dat is niet zo. Behalve de fundamenten blijven ook de weerberichten van belang. Daaruit blijkt dat december koud zal beginnen. Daarnaast zijn er wederom problemen bij de Troll productielocatie van Statoil, waardoor het aanbod wat lager is dan verwacht. Op het
BrOn: FuTurEs.TrAdinGChArTs.COm
andere kunnen juist warmte aftappen. Zo blijven de warmteverliezen beperkt. Wel kan de HVC mogelijk CO2 gaan leveren. Of deze zuiver genoeg is, wordt op dit moment onderzocht. Het zal even duren voor alle plannen gerealiseerd zijn. „Het moet allemaal stap voor stap”, zegt Snoek. „We pakken eerst de kleine dingen gezamenlijk op. Het dataverkeer bijvoorbeeld gaat nu via een telefoonlijn. Dat moet een glasvezelkabel worden. Als dat lukt, kijken we weer verder.” Dit is misschien niet de beste tijd voor dergelijke projecten. De bedrijfsresultaten staan onder druk en de gasprijzen zijn rustig. „Zodra de gasprijs omhoog gaat wordt er weer naar alternatieven gekeken. En als er hier naar aardwarmte geboord gaat worden, zijn een ringleiding en CO2-levering heel interessant.”
70
moment van schrijven is de daggasprijs 23,62 ct/m³ en de 2015 prijs 22,91 ct/m³. Op de elektriciteitsmarkt voor de lange termijn is de beweging de laatste maand te verwaarlozen. Wel heeft de elektriciteitsmarkt de neiging in lichte mate mee te bewegen met de brandstofprijzen (kolen en gas). De gasprijs is in de afgelopen maand dus redelijk stabiel gebleven, terwijl de kolenprijs recent wat is opgelopen. Een productiestop in Australië en productieverstoringen in Colombia en Zuid-Afrika zijn hier de oorzaak van. Verder zijn CO2-emissierechten duurder geworden, wat vooral de kolencentrales raakt. Dit komt omdat de markt hervormingen van het CO2handelssysteem verwacht vanuit de EU. De dagmarkt is de afgelopen maand wel wat opgelopen. Dit is een normale beweging voor de tijd van het jaar, aangezien er in de wintermaanden ook meer stroom wordt verbruikt. Bovendien is de laatste weken het aanbod van wind en zon niet optimaal. Op het moment van schrijven is de baseload prijs op de dagmarkt € 51,88 per MWh en de baseload prijs voor 2015 € 44,19 per MWh. <
54 53 52 51
BrOn: EndEx.nl
In het glastuinbouwgebied Alton in NoordHolland worden plannen gesmeed om meer te gaan samenwerken met warmte en CO2. Dat was namelijk de conclusie van een onderzoek door DLG en het LEI: de glastuinbouw in het gebied kan het beste overleven als ze gaat samenwerken in energie. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. „Over warmte uit de vuilverbranding HVC in Alkmaar wordt al jaren gesproken”, vertelt Co Snoek, oud-tuinder en secretaris van de Altonstichting. „Dat ligt heel moeilijk. Bij het transport van warmte over grotere afstanden treden behoorlijke verliezen op.” Er wordt nu een plan ontwikkeld voor twee ringleidingen van warmte in het gebied; aan elke kant van de spoorlijn een. Bedrijven met een warmteoverschot kunnen dat dan kwijt in de leiding;
80
BrOn: EndEx.nl/AGrOEnErGy
’Samenwerken in energie begint met kleine stapjes’
50 49
oktober
november
Sparkspread WKK-sparkspread voor 2014/2015 in euro/MWh, gebaseerd op de piekprijs elektra en AgroBudgetGas
22 21 20 BrOn: VAKBlAd VOOr dE BlOEmisTErij
FOTO: GErdiEn dE nOOy
Co Snoek, secretaris Alton:
19 18 17 16 15 14
!
oktober
november
Kijk voor de ontwikkeling van prijzen op langere termijn op de site van het Vakblad. Bekijk op de website ook iedere dag de ontwikkelingen van de OTC-stroomprijzen, de TTF- en AgroEnergy-gasprijzen, de olieprijs en de dollarkoers.
www.vakbladvoordebloemisterij.nl 49 (2014)
02-12-14 16:57
foto: Jonathan de bruin
Brandbaar schermdoek -
Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl
D
oor de minder snelle vervanging van schermdoeken, onder andere vanwege de financiële situatie van veel glastuinbouwbedrijven, hebben de verzekeraars met partijen als telersgroepen en financiële instellingen gezocht naar alternatieven om de kans op het vlam vatten van het schermdoek te beperken. Interpolis en Avéro Achmea komen nu met aanvullende preventievoorwaarden voor telers met brandbare doeken in hun kas die hun brandverzekering na 1-1-2017 willen behouden. Zij moeten voor 2017 elektrische installaties (o.a hoofdschakelkasten, WKK, ketels, heteluchtkachels) laten keuren door een erkend bedrijf. Gebreken moeten hersteld worden. Controle en herstel is tevens vereist voor de belichtingsinstallatie en trafo’s. De frequentie van de inspecties op elektra wordt nog vastgesteld en daarmee ook de uitgangspunten op basis waarvan die moeten plaatsvinden. Als er een brandvertragend doek geplaatst is, is de aanvullende elektrainspectie niet van toepassing.
Rond 2010 maakt Achmea Agro bekend dat een bedrijf met brandbaar schermdoek vanaf 2017 niet meer verzekerbaar zou zijn bij Interpolis en Avéro Achmea. Dit komt overeen met de gangbare afschrijvingster49 (2014)
achtergrondnieuws brandverzekering.indd 9
mijn van minimaal acht jaar van schermdoeken. „Het bleek voor de sector niet haalbaar te zijn om alle brandbare schermdoeken voor 1 januari 2017 te vervangen door brandwerende doeken. We wilden de sector tegemoet komen. Doek brandt nooit uit zichzelf. De eisen en deadline ten aanzien van keuring, controle en herstel van elektrische apparaten zijn hard, maar haalbaar en minder kostbaar dan de tussentijdse extra investering in doeken,” aldus Willem Snoeker, sectormanager glastuinbouw van Achmea Agro. Telers hebben tot 1 januari 2017 de tijd om aan de gestelde preventie-eisen te voldoen. Snoeker: „Ons advies is om tijdig actie te ondernemen. Tot het moment van vervangen van doek zullen we met telers extra kritisch naar het totale brandrisico kijken. Denk hierbij aan het maken van gerichte afspraken om het risico op het ontstaan van brand in de kas te beperken. Premies zullen gelijk blijven na 1-1-2017 voor telers met brandbaar doek. Bij vlamvertragende doeken krijg je een korting van enkele procenten op de premie brandverzekering.”
De minder snelle vervanging van schermdoeken wordt onder andere veroorzaakt door de financiële situatie van veel glastuinbouwbedrijven. Hugo Plaisier van scherm-
fabrikant Ludvig Svensson merkt dat telers investeringen spreiden en bijvoorbeeld per afdeling doeken vervangen. „Zeker bij heldere doeken en folies gaat de vervanging redelijk door. Als vervuiling minder een rol speelt zoals bij verduisteringsdoeken, dan blijven doeken lang liggen.” Verduisteringsdoeken zijn behoorlijk slijtvast en kunnen wel 20 jaar mee. De nieuwe brandwerende types liggen vooral in nieuwe kassen en bij telers die reeds doeken vervingen, want in die situaties is de teler verplicht om brandvertragende schermdoeken te gebruiken als hij zich wil verzekeren tegen brand.
Als overbrugging verruimen Interpolis en Avéro Achmea nu dus de voorwaarden van de brandverzekering. Acceptabel brandrisico in de sector blijft hierbij het uitgangspunt. Delta Lloyd en AgriVer stellen dat brandbaar doek een belangrijke factor is in het totale brandrisico op glastuinbouwbedrijven. Delta Lloyd geeft aan dan het hun beleid is om op bedrijfsniveau individuele afspraken te maken waarbij afhankelijk van de situatie brandbaar doek soms nog geaccepteerd kan worden. Wim Verhaar van Agriver zegt dat zij een kleine verzekeraar zijn in de glastuinbouw en dat doek brandwerend moet zijn, al zullen er volgens hem ongetwijfeld uitzonderingsgevallen zijn. <
9
02-12-14 16:58
Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden. U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl
ontslaan? Ik heb een gefailleerde onderneming overgenomen en een ik ook een aantal werknemers overgenomen op basis van jaarcontracten. Over eentje ben ik niet tevreden. Ik heb met hem afgesproken. Mag ik hem daarna ontslaan?
M
et de komst van de nieuwe Wet Werk en Zekerheid gaat er ook het een en ander veranderen voor de proeftijd. Vanaf 1 januari 2015 is een proeftijd in een contract voor een bepaalde tijd alleen geldig als dit contract is aangegaan voor meer dan zes maanden. Voortaan moet u dus kiezen tussen een kort contract zonder proeftijd of een iets langer contract voor bepaalde tijd met proeftijd. Wat met de nieuwe wet niet verandert, is de regel dat een proeftijd niet geldig is als deze is overeengekomen tussen de werknemer en een nieuwe werkgever die â&#x20AC;&#x201C; wat betreft de werkzaamheden van de werknemer â&#x20AC;&#x201C; als de opvolger van zijn vorige werkgever kan worden gezien. Een recente kwestie kwam voor de kantonrechter in Groningen.
IllustrAtIe: Peter MoorMAn
ber 2013. De werknemer weigert deze te ondertekenen. Een van de oud-eigenaren, nu de leidinggevende, stelt dat de arbeidsovereenkomst daarmee tijdens de proeftijd is opgezegd. De werknemer start een kort geding waarin hij doorbetaling van zijn loon vordert, stellende dat de proeftijd nietig is.
mede op basis van het functioneren van de betreffende werknemers. Conclusie van de rechter is dat het proeftijdbeding inderdaad ongeldig is en dat de nieuwe werkgever het loon moet doorbetalen.
Doorstart De werknemer is in dienst bij een transportonderneming als chauffeur. Eind mei 2013 gaat de transportonderneming failliet. Enkele dagen later bereikt de curator overeenstemming met een derde partij die een doorstart wil maken. Deze partij, ook een transportbedrijf, biedt aan 25 van de 51 werknemers een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd van 6 juni 2013 tot 5 september 2013 aan, waarin een proeftijd van een maand is opgenomen. Ook de werknemer tekent deze arbeidsovereenkomst. Tegelijk met deze arbeidsovereenkomst wordt de werknemers een vaststellingsovereenkomst aangeboden waarin staat dat de arbeidsovereenkomst eindigt per 5 septem-
10
Vragen-1tekst.indd 10
De rechter stelt vast dat een proeftijdbeding bij een opvolgende werkgeverschap nietig is, als de nieuwe arbeidsovereenkomst wezenlijk dezelfde vaardigheden en verantwoordelijkheden vereist. Partijen zijn het erover eens dat daar sprake van is. Ook staat vast dat de twee vorige eigenaren nog steeds de feitelijk leidinggevenden van de werknemer zijn. Daarmee kan worden gesteld dat de nieuwe werkgever kennis over de kwaliteiten van de werknemer moet hebben. Daarbij is volgens de rechter ook van belang dat maar 25 van de 51 werknemers zijn overgenomen: de nieuwe eigenaar heeft dus kennelijk een selectie gemaakt,
Deze uitspraak past in de lijn van de rechtspraak over de geldigheid van proeftijdbedingen bij opvolgend werkgeverschap, die ook na 1 januari 2015 blijft gelden. Als u als opvolgend werkgever kan worden beschouwd en de nieuwe arbeidsovereenkomst wezenlijk dezelfde vaardigheden vereist van de werknemer, kan niet weer een geldige proeftijd worden overeengekomen. Dit is uiteraard anders als de nieuwe arbeidsovereenkomst andere vaardigheden vergt. <
Margot van Herwerden, Houthoff Buruma, Amsterdam, m.van.herwerden@houthoff.com
49 (2014)
03-12-14 10:45
LTO Glaskracht Nederland over Greenpeace-rapport in Kassa Groen
’TV-uitzending Radar Groen
hand is en dat er niets is te doen”, meldt Nico van Ruiten, voorzitter
Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl
G
reenpeace heeft tuinplanten, kamerplanten en snijbloemen die door GroenRijk, Life & Garden, Hornbach, Praxis, Gamma en Jumbo worden verkocht onder de loep genomen. Ze zijn door een onafhankelijk laboratorium onderzocht. Van alle onderzochte planten (51 tuinplanten en 4 kamerplanten), bloemen (32 bossen) en bollen (18 zakjes) bevat 36% verboden bestrijdingsmiddelen. Op enkele monsters zijn middelen aangetroffen die al jaren verboden zijn. Het merendeel van de geteste producten kwam uit Nederland. Van de 88 producten waarvan de oorsprong is getraceerd, kwam 85% uit Nederland, 9% uit een ander EU-land en 6% van daarbuiten. Voor Greenpeace de bevestiging dat in de sierteeltsector op grote schaal illegale middelen worden gebruikt. Greenpeace vindt verder het vertrouwen van kwekers in MPS onterecht. „Zelfs MPS-A geeft geen enkele garantie dat de gebruikte pesticiden minder giftig zijn of zelfs maar toegelaten zijn. Sterker nog: de producten zonder certificering scoren beter dan de producten met certificering.”
Verkeerde verbanden gelegd De resultaten van het Greenpeace-rapport ’Bloemen die bijen doden’ kwamen deels op 2 december aan de orde in het tvprogramma Kassa Groen. De beeldvorming die daarin wordt geschetst, vindt Nico van Ruiten, voorzitter LTO Glaskracht Nederland, overtrokken en eenzijdig. „Er worden verbanden gelegd tussen middelen en bijensterfte waarbij niet alle feiten in ogenschouw zijn genomen zoals drift van middelen, de 49 (2014)
Greenpeace.indd 11
BLOEMEN DIE BIJEN DODEN VERBODEN EN GIFTIGE MIDDELEN IN DE NEDERLANDSE SIERTEELT
Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) is volstrekt onvoldoende en moet sterk verbeteren. Telers moeten verplicht worden hun gebruiksgegevens van bestrijdingsmiddelen openbaar te maken, zodat de NVWA en waterschappen tijdig kunnen ingrijpen. Ook moet de NVWA de namen van overtreders bekendmaken. Dan kunnen handelaren beter selecteren bij de inkoop. Tuincentra, doe-het-zelfzaken en supermarkten hebben volgens Greenpeace ook een grote verantwoordelijkheid. Zij kunnen, als belangrijke afnemers van sierteeltproducten, het middelengebruik van telers sterk beïnvloeden. Als zij een fatsoenlijke prijs betalen voor duurzamere planten, zal de sierteeltsector die producten leveren.
Niet dreigen zeer lage concentraties die geen risico’s vormen voor mens, dier en milieu en emissie via gietwater. Bovendien is de bijensterfte in Nederland tussen 2010 en 2013 afgenomen van 30 naar 10%.” In de tv-uitzending is volgens Van Ruiten verder geen aandacht dat plantgezondheid weliswaar de hoogste prioriteit bij telers heeft, maar dat ze daar open in zijn en gaan voor duurzame sierteeltketens. En dan maar rozen en chrysanten gifkampioenen te noemen, gaat hem veel te ver.
Actie gewenst Greenpeace vindt dat de resultaten van het onderzoek om maatregelen van de overheid vragen. De controle op dit illegale middelengebruik door de Nederlandse
Sjors Franke, secretaris VBN, vindt dreigementen en sancties niet de juiste weg. Stappen moeten van telers zelf komen waarbij de markt een belangrijke factor is. Die beweging is volgens hem al duidelijk zichtbaar met onder meer de stappen die Intratuin recentelijk heeft aangekondigd om middelen te weren die bijen schaden. „Alleen zoals zo vaak gaat het milieuorganisaties niet snel genoeg. Dat is jammer, want het besef is er bij alle schakels in de sierteeltketen.’’ Op die golflengte zit Van Ruiten ook: „Telers leveren al veel inspanningen. In die zin doet het rapport en zeker de tv-uitzending onrecht aan de ontwikkelingen in de sector.” Het imago van de sector heeft in ieder geval weer een enorme deuk opgelopen, menen Van Ruiten en Franke. „Jammer en onnodig als Greenpeace met ons het gesprek was aangegaan”, verwoordt Van Ruiten. <
11
03-12-14 10:45
Peter van de Pol over het nieuwe promotieplatform:
’247Green gaat er komen’ Volgens initiatiefnemer Peter van de Pol gaat het promotieplatform
Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl foto: Van der Pol
I
n april dit jaar maakte Green World Media bekend dat zij met het nieuwe promotieplatform 247Green wilde komen. Via een 24-uurs themazender, een internetsite en evenementen willen zij consumenten enthousiast maken voor bloemen en planten. De plannen zijn vergevorderd. Peter van de Pol, rozenbottelteler en -veredelaar, is samen met collega’s al twee jaar bezig met het verzamelen en bedenken van content en inmiddels liggen formats voor televisieprogramma’s klaar. Tuvalu Media en de VGB hebben toegezegd aandeelhouder te worden. Ook met toonaangevende mediapartijen en uitgevers is hij in gesprek. FloraHolland neemt binnenkort een beslissing over deelname. Van de Pol is er duidelijk over. Dit platform gaat er komen.
Met of zonder FloraHolland? „Ik kan niet spreken voor de veiling, dat moet je hen natuurlijk zelf vragen. FloraHolland stelt zich in ieder geval coöperatief op in de gesprekken die wij met ze voeren. Er heerst een positieve sfeer; handelaren en telers snappen dat zij meer moeten doen met promotie. Toen ik Lucas Vos over het belang van consumentenpromotie hoorde praten, sloeg ik steil achterover. Daar was ik blij mee. Dat is ook onze boodschap. Hier zijn we al twee jaar mee bezig. Ik hoop dat we dit initiatief met de hele branche gaan oppakken.”
Maakt u zich zorgen of de veiling wel of geen aandeelhouder wordt? „Ik maak me daar geen zorgen over, want 247Green gaat er komen. Als de veiling besluit niet te participeren, dan wordt 247Green een commercieel initiatief. Dat
12
247Green.indd 12
49 (2014)
03-12-14 09:53
betekent wel dat de promotiekosten voor telers twee keer zo hoog uit kunnen gaan vallen. Partijen van buitenaf zullen dan meer invloed krijgen. Wanneer FloraHolland wel aandeelhouder wordt, kunnen individuele telers of groepen tegen een zachte prijs ruimte inkopen op de zender of op het onlinekanaal. Het is een keus die de veiling moet maken. Half december wordt bekend welke partijen definitief aanhaken.”
Hoeveel geld wilt u van de veiling? „Om hoeveel geld het gaat, dat ga ik niet zeggen. Er is geen gigantische pot met geld nodig. We hebben kapitaal nodig om het platform op te starten en een redactie in te kopen. Dit zijn opstartkosten. Uiteindelijk gaan we inkomsten genereren en dan moeten advertenties het platform gaan dragen. 247Green kan na drie jaar op eigen benen staan, afhankelijk van de keuzes die de beoogde aandeelhouders gaan maken.”
zender? „Er is genoeg te vinden over tuinieren, maar er is belachelijk weinig leuke content over bloemen en planten. De angst dat we alleen over tuinen gaan uitzenden, is echter ongegrond. We zullen naast de ingekochte content honderd televisie-uren zelf maken. Dat kunnen items van een paar minuten, talkshows of langere documentaires zijn. Neem de bijzondere teelt van sering of snijhyacint. Dat is toch mooie televisie? Bij kamerplanten kun je denken aan een uitzending over de inrichting van het interieur of juist kiezen voor de wetenschappelijke benadering. Ook zullen we ongetwijfeld BN’ers in een kas uitnodigen en laten zien hoe een product geteeld wordt. Er liggen verschillende formats klaar. Uiteraard mogen partners hier ook hun zegje over doen. Het doel is dat wij consumenten bij de lurven willen pakken en laten zien hoe belangrijk bloemen en planten zijn.”
-
49 (2014)
247Green.indd 13
„247Green is zoals we het nu insteken een initiatief van de branche; het gaat dus inderdaad om collectieve promotie. Bloemenbureau Holland doet dit ook en wat mij betreft kan dat prima naast elkaar bestaan. Natuurlijk zal het ook mogelijk worden om programma’s te sponsoren. Telers kunnen hun eigen productgroep naar voren schuiven. Via een redactieraad, waarin ook telers en handelaren zitting krijgen, zullen we controle op de content blijven houden. Er kan ruimte worden ingekocht op de themazender, maar ook online zijn er promotiemogelijkheden. Op de website plaatsen wij artikelen en produceren wij video-items.”
al geregeld? „Maar de manier waarop, daar ben ik niet enthousiast over. Het vindt nu allemaal zo versnipperd plaats. Dan brengt een productgroep bijvoorbeeld € 80.000 bij elkaar. Dat is mooi. Maar wat kun je daar nu eigenlijk voor doen?”
consumentengedrag is. Wij zullen dit door een onafhankelijk onderzoeksbureau laten doen. Daarnaast levert het platform ook een schat aan consumenteninformatie op.”
Hoe bedoelt u dat? „Wekelijks zullen wij een rapportage maken waarin wij uitdiepen waar consumenten op gezocht hebben, waar hun interesse naar uitgaat, etc. Deze data komt van kijkcijfers, het online platform, sociale media, nieuwsbrieven, etc. Nu is de consument eigendom van de retail; zij hebben heel veel informatie over de mensen die op de winkelvloer komen. De handel en telers weten maar weinig van de consument. Dat moet veranderen. Na een aantal jaren hebben wij ook een bak aan informatie. Alle deelnemers krijgen hier de beschikking over.”
„Vind ik wel. Nu gaat er 0,2% van de omzet richting Bloemenbureau Holland voor de collectieve promotie. In andere, concurrerende sectoren als wijn, parfum en chocola is dat vele procenten meer. Wil FloraHolland écht een deuk in een pakje boter slaan, moet dit bedrag omhoog. Stel dat telers 0,5% van hun omzet af gaan dragen. Dan is er niet € 8 miljoen, maar € 20 miljoen te besteden. Zo snel kan het gaan.”
„Daar moet niet een te grote focus op liggen. Een programma als Hollands Beste Bloemstylyst werd met 800.000 kijkers extreem goed bekeken. Dat halen wij waarschijnlijk niet. Wij streven naar miljoenen kijkers per week. Aantallen zeggen echter niet alles. Wat dat betreft kan je maar beter 50.000 kijkers hebben die ook daadwerkelijk naar de bloemenwinkel gaan om iets te kopen. De televisiezender is bovendien maar een onderdeel. Het gaat om het totale pakket, dus ook om de site en de evenementen die we willen gaan organiseren. Wij willen uitgroeien tot een merk. Ons doel is dat consumenten over een jaar altijd bij 247Green uitkomen wanneer zij op Google iets opzoeken over bloemen en planten.”
„Via 247Green kan het bereik groot zijn. Nederland is het pilotland en wij willen dit concept in 2016 uitrollen naar Duitsland en andere relevante buitenlanden. Dan heb je het over een hele grote markt. Ik zeg niet dat ik de verkoop van bloemen of planten per direct een boost ga geven, maar wij gaan de resultaten meten. Dat is onderdeel van ons businessplan. We willen weten wat het effect van onze activiteiten op het
„Dat lijkt misschien zo, maar het is niet heel toevallig. Ik heb de opleiding voor Boekhandel en Uitgeverij gedaan en daar heb ik heel wat werkervaring mee opgedaan. Vervolgens rolde ik in het bedrijf van mijn vader; dus nu zit ik inderdaad al jaren in de rozenbottels. Eigenlijk komen deze twee werelden met 247Green heel mooi samen.” <
-
13
03-12-14 09:53
Op stap voor een winters boeket met amaryllis euro? Met deze vraag stapte Henk van Dongen van Fresh Retail in het kader
Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl
I
n de periode oktober tot en met februari kunnen tachtig bloemisten rekenen op een bezoek van een mystery-amaryllisshopper. Het doel van de mysterybezoeken is om te bekijken wat bloemisten in huis hebben als het om amaryllis gaat, hoe zij de bloemen presenteren en wat zij er uiteindelijk mee doen. Deze bezoeken zijn onderdeel van de promotiecampagne Amazing Amaryllis (zie kader). Ook vandaag wordt er een aantal bloemisten bezocht door Henk van Dongen van Fresh Retail. Dit advies- en marketingbureau verzorgt de promotiecampagne voor snijamaryllis. De eerste bloemist van vandaag is gevestigd in Naaldwijk. De winkel is in kerstsferen gebracht en de bloemiste heeft amaryllis in huis. Twee soorten staan gepresenteerd op vazen. Er staan geen boeketten in de winkel met amaryllis. Op de vraag of zij een winters boeket wil samenstellen met amaryllis, pakt zij twee stuks Charisma uit de vaas. „Ze kosten € 2,50 per steel dus ik kan maar beperkt amaryllis gebruiken”, legt de bloemiste uit. Verder gebruikt zij gerbera, roos en hypericum in het boeket en maakt er vervolgens een mooi cadeau van.
14
Amaryllis.indd 14
De campagne Amazing Amaryllis loopt voor het tweede jaar, zo vertelt Van Dongen tijdens de rit naar ’s Gravenzande. Vorig jaar vonden er diverse demonstraties bij de groothandel plaats en werden er elke week nieuwe soorten op de balie bij de cash-andcarry gepresenteerd. Dit werkte volgens hem goed. Uiteindelijk verkochten de deelnemende groothandels 30% meer amaryllis in die periode. Voor FPC Amaryllis reden om hier mee door te gaan. De bloemistentest is er dit seizoen aan toegevoegd en is bedoeld om bloemisten te inspireren, activeren en informeren. „Via E-news zullen wij terugkoppeling geven over de mysterybezoeken en bloemisten motiveren om meer met amaryllis te doen. Uiteindelijk moeten bloemisten de consument enthousiasmeren voor dit product. Bloemisten moeten fan worden van het product, dat is de truc”, meent Van Dongen.
Achter in de winkel Bij de volgende bloemist aangekomen, staan drie rode amaryllis Red Lion in een emmer gepresenteerd, met daarbij nog enkele
boeketten op de grond waarin de bloemen verwerkt zijn. Wanneer de bloemiste aan de slag gaat met het winterse boeket haalt zij nog amaryllis Sydney uit de koelcel. „Op het eerste gezicht leek het aanbod van amaryllis in de winkel minimaal, maar wat er verder achter in de winkel staat, daar was geen zicht op. Wat je niet presenteert, kun je ook niet verkopen. Dat is voor alle partijen jammer", zegt Van Dongen in de auto.
Op naar Rotterdam. Deze bloemist is duidelijk een amaryllisliefhebber. Er staan zes verschillende soorten op vazen gepresenteerd, inclusief kaartjes van het product in bloei. „Het is een mooie, dankbare bloem. Eigenlijk heb ik er nu best weinig staan. Over een aantal weken heb ik er veel meer in huis”, geeft de bloemist aan. De man is blij dat amaryllis nog steeds een seizoensartikel is; dat is volgens hem de kracht van het product. Van vijf takken Ambiance en eucalyptus maakt hij boeket waar € 12,75 voor afgerekend moet worden. Een andere bloemiste uit Rotterdam, 49 (2014)
03-12-14 09:53
Column Cok Harteveld
Achtergrond
cok@vandenberg-roses.com
China
Amazing Amaryllis Gedurende het amaryllisseizoen voert de -
-
Kou
motiveren meer met amaryllis te doen in de -
-
-
-
Foto’s: Fresh retAil
gevestigd bij de ingang van een supermarkt, gaat ook aan de slag met eucalyptis als we haar vragen een boeket te maken. Ze gebruikt hiervoor vier stelen Red Lion; meer smaken heeft zij niet in huis deze morgen.
Minimale voorraad Het valt Van Dongen op dat de voorraad bij de meeste bloemisten deze ochtend minimaal is. „In deze periode van het jaar zijn er zoveel meer soorten te verkrijgen. Zij kunnen met deze bloem het verschil maken door bijvoorbeeld gebruik te maken van andere soorten en bijproducten. Het is een product waarmee zij zich kunnen onderscheiden van de supermarkten.” Bloemisten die inkopen bij groothandel FleuraMetz, Weerman of Dobbe Flowers kunnen vanaf deze week een brochure van Amazing Amaryllis meepakken. Daarin worden ideeën aangereikt hoe bloemisten amaryllis in de boeketten kunnen verwerken. „De hele keten willen we bij campagne betrekken en activeren. We richten ons op de groothandel, bloemist en consument”, aldus Van Dongen. 49 (2014)
Amaryllis.indd 15
Amaryllis op water Er zijn nog twee adressen te gaan. Bij de bloemiste in Schiedam staan volop kerstarrangementen uitgestald, maar amaryllis is in de winkel niet uitbundig aanwezig. Twee soorten staan in het schap. Net zoals bij de andere winkels staat hier de amaryllis op water. Daar is Van Dongen blij om. Bij zijn vorige mysterybezoeken zag hij de bloemen ook nog wel eens dozen terug. Nadat het boeket met Red Lion is afgerekend, rijdt hij naar het laatste adres in Vlaardingen. Bij binnenkomst vallen de amaryllispresentaties op. Aan aanbod in deze winkel geen gebrek. Op verschillende plekken staat amaryllis uitgestald en ook is de bloem in diverse boeketten en arrangementen verwerkt. Op de vraag of zij een winters boeket kunnen maken, pakt de bloemiste naast amaryllis Christmas Gift ook gerbera, chrysant, roos en anjer uit het schap. Zes boeketten rijker, keert Van Dongen terug. Daar worden de boeketten op de foto gezet en wordt er een juryrapport opgemaakt. Uiteindelijk zullen vijf van de tachtig bloemisten dit seizoen een cadeaubon ontvangen. <
-
-
In Vakblad nummer 48 stond de column van Feico Smit. Per abuis is die onder naam en met foto van Cok Harteveld geplaatst.
15
03-12-14 09:53
Paletti Growers klaar om markt te pakt, kwekers staan samen op beurzen en bekwaamden zich verder op het gebied van ondernemerschap. Binnenkort starten de telers een pilot met een eigen verkoopconcept. Ank van Lier
P
aletti Growers telt 21 leden: telers van snijbloemen en kamer- en tuinplanten in Zuidoost-Nederland en de Duitse grensregio. Zij werken sinds ruim twee jaar intensief samen. „In het najaar van 2011 vonden de eerste gesprekken plaats, die uiteindelijk hebben geleid tot de oprichting van Paletti”, blikt Huub Custers, teler van groene planten en bestuurslid van Paletti, terug. „Toen FloraHolland Venlo in 2010 opging in Veiling Rhein-Maas verdween daarmee ook de ontmoetingsplek voor siertelers in Zuidoost-Nederland en de Duitse grensregio. Een groepje telers besloot daarom zelf een platform in het leven te roepen, in de vorm van Paletti Growers. Ook versterking van deze sierteeltregio en van de afzonderlijke bedrijven was een doel van het collectief. Onder meer door zaken gezamenlijk op te pakken, die we in ons eentje niet voor elkaar kregen.” Volgens medebestuurslid Theo van
16
PalettiGrowers.indd 16
Neerven, eigenaar van Neervenplant in Helenaveen, onderscheidt Paletti zich sinds het begin door haar werkwijze, waarbij telers zelf aan het roer staan. „We hebben niet gekozen voor een structuur waarbij het bestuur de koers bepaalt en zaken oppakt, en de rest van de leden achteroverleunt. Iedere teler die meedoet, is lid van een bepaalde werkgroep, die actief aan de slag gaat met bepaalde zaken. Hierdoor worden de activiteiten breed gedragen, wat de kans op succes vergroot”, zo is de overtuiging van Van Neerven.
Successen Deze aanpak heeft volgens de bestuursleden bijgedragen aan de successen die in de afgelopen twee jaar werden behaald. Custers en Van Neerven noemen onder meer de gezamenlijke beursdeelname die van de grond kwam. „Vanaf het begin staan we samen op beurzen, waaronder de FloraHolland Trade
Fair en de beurzen van Landgard. En om ons verder te profileren in de Euregio, zijn we in 2015 ook van de partij op de IPM in Essen. Door gezamenlijke deelname zijn de beurskosten voor de individuele telers veel lager. Ook heeft een gezamenlijke stand een grotere aantrekkingskracht”, zegt Custers. „Daarnaast hebben we op onze site een webshop, waar klanten de producten van onze leden kunnen inzien en bestellingen kunnen plaatsen. Bovendien staat ons aanbod op FloraXchange en PlantConnect. Deze aanbodsystemen zijn aan elkaar gekoppeld, zodat telers maar één keer hun product hoeven aan te bieden.” Ook het producttransport pakken de Paletti-telers sinds begin 2013 gezamenlijk op. Er zijn afspraken gemaakt met een transporteur die de bloemen en planten ophaalt bij de afzonderlijke telers en vervolgens verzamelt op een ’hub’ bij Veiling Rhein-Maas in Herongen. Van hieruit rijdt er driemaal
49 (2014)
02-12-14 16:58
kt te veroveren per dag een vrachtwagen naar klanten in de regio, tweemaal daags gaat er een transport richting het westen. „Door het gezamenlijke transport kunnen de Paletti-leden hun producten tegen een scherper tarief laten vervoeren. Voorheen reed een transporteur ook vaak met slechts één of twee karren naar Aalsmeer of Naaldwijk. Daarnaast kunnen we, door de frequente transporten, flexibeler zijn richting onze afnemers. Een bestelling kan meestal al binnen een paar uur worden geleverd.” Behalve het gezamenlijke transport kopen de Paletti-leden vanaf 1 januari 2015 ook hun bedrijfsbenodigdheden gezamenlijk in. „We hebben prijsafspraken gemaakt met twee tuinbouwtoeleveranciers; dit moet de leden kostenvoordeel gaan opleveren.”
Pilot met retailconcept
Foto: PalettI Growers
Vanuit het collectieve transport is het maar een kleine stap naar gezamenlijke afzet, erkennen Custers en Van Neerven. Een gezamenlijke marktbenadering is dan ook het belangrijkste speerpunt voor de komende jaren. „Twee jaar geleden was het hiervoor nog te vroeg; toen waren nog niet alle leden klaar voor deze stap”, geeft Van Neerven aan. „Inmiddels is er intern orde op zaken gesteld; nu is de tijd rijp om naar buiten te treden en de markt te veroveren. Iedereen is ervan overtuigd dat dit het juiste moment
49 (2014)
PalettiGrowers.indd 17
is. Overigens is Paletti inmiddels ook een hechte groep geworden.” Huub Custers kan dit beamen. „Leden hebben steeds meer contact met elkaar, bij vragen of problemen weten ze elkaar te vinden. Daarnaast zijn telers opener geworden naar elkaar toe. Hierdoor kan men elkaar ook veel meer helpen en steunen bij eventuele problemen. En mede hierdoor is Paletti echt het gezicht en het aanspreekpunt geworden van de regionale sierteeltsector.” Theo van Neerven voegt toe dat Paletti inmiddels echt onderdeel is van de diverse bedrijven. „Toen we begonnen, had iedere teler een eigen bedrijf, Paletti stond daar los van. Mede dankzij het collectieve transport en de gezamenlijke presentatie van ons aanbod is Paletti inmiddels echt geïntegreerd in de bedrijfsvoering van de leden. Dat maakt de stap naar een gezamenlijke marktbenadering kleiner.” De gezamenlijke vermarkting staat op dit moment in de steigers: dit voorjaar start een pilot waarbij, in samenwerking met een retailketen, een winkelconcept wordt uitgetest. „Enkele Paletti-leden hebben deelgenomen aan het project Marktgericht Ondernemen van LEI/Wageningen UR. Dit met als doel meer waardecreatie te realiseren en maximaal in te springen op de wensen van de klant”, zegt Van Neerven. „Daar zijn interessante dingen uitgekomen, op basis waarvan nu een pilot wordt opzet. In grote lijnen gaat het erom dat we samen met de retailer een verkoopconcept ontwikkelen en kijken welke van onze producten wanneer in het winkelschap passen. De wensen van de consument zijn hierbij leidend. Meer kunnen we hier op dit moment nog niet over zeggen.” De pilot wordt op termijn verder uitgerold. Regionale afzet wordt hierbij een belangrijk speerpunt. „We willen het lokale karakter van onze producten meer verwaarden”, geeft Huub Custers aan. „Dit kan bijvoorbeeld door als telers meer ons verhaal te vertellen; we moeten de eindklant laten weten wat we doen en waarom. De eerste stap is al gezet met de nieuwe website, die onlangs ’live’ is gegaan.” Paletti richt haar pijlen niet alleen op Zuidoost-Nederland, maar ook op onze oosterburen. Dit vanuit de gedachte dat Duitsland zoveel inwoners telt dat de Paletti-telers hun producten hier makkelijk kwijt zouden moeten kunnen. „Daarbij zijn Duitsers veel meer ’in’ voor producten uit de eigen om-
geving”, zegt Van Neerven. „Daarnaast is ons doel om ook meer Duitse leden te krijgen, om zo ons assortiment verder uit te breiden. Dat gaat echter minder snel dan verwacht; op dit moment telt Paletti nog maar twee Duitse telers.”
Nu Paletti de afzet gezamenlijk ter hand gaat nemen, zullen telers ook aan de omzetkant de vruchten plukken van het collectief, zo hopen de bestuursleden. „Het is natuurlijk afwachten hoe snel dat gaat. Waarschijnlijk nooit snel genoeg”, zegt Van Neerven. Hoewel de bestuursleden onverdeeld positief zijn over de resultaten die de afgelopen twee jaar zijn geboekt, zijn er ook tegenvallers. Zo gaat de beroerde marktsituatie niet aan Paletti voorbij. „De afgelopen tijd vielen al enkele leden af. Dat hakt erin”, zegt Custers. „Tegelijkertijd geeft dit ook het belang van Paletti aan: het roer omgooien, is bittere noodzaak.” Een ander punt van aandacht is het bewaren van de eenheid binnen de groep. Door het opdelen van telers over projectgroepen, bestaat het gevaar dat eilandjes ontstaan, geeft Van Neerven aan. „Sinds kort werken we daarom met een speciaal managementprogramma dat iedereen inzicht geeft in wat er speelt en waar de diverse projectgroepen mee bezig zijn. Dit lijkt een goede oplossing, alhoewel sommige leden hier nog wel mee moeten leren werken.” Tot slot: waar staat Paletti over vijf jaar? „Dan hopen we ons assortiment verder te hebben uitgebreid, door groei van het aantal leden. Ook willen we in 2020 bij diverse retailketens in het schap te staan. Vanzelfsprekend met een eigen, herkenbare Palettiidentiteit.” <
In het kort ■
■
17
02-12-14 16:58
Bruno Gobin, directeur proefcentrum PCS in België:
-
Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl
I
n Nederland worden de coöperatieve structuren afgebroken en wordt gezocht naar andere manieren om onderzoek te financieren, zoals via gewascoöperaties. Dat kost telers zelf geld, en is voor sommigen een reden om niet mee te doen. In België speelt dit probleem niet. Hier hoeven telers zelf niets of bijna niets te betalen voor onderzoek (zie kader). Het praktijkonderzoek voor de sierteelt is geconcentreerd in het Proefcentrum voor de Sierteelt (PCS) in Destelbergen, in de buurt van Gent. Het centrum bezit 20 ha grond, waarvan jaarlijks 8 ha in proef worden genomen. Er is 1 ha glas, 1 ha tunnel, 1 ha containerveld en 5 ha teelt in de open lucht. Het is misschien nog het best te vergelijken met de proefstations (PPO’s) in Nederland. Directeur is Bruno Gobin.
Achtergrond
Het sierteeltonderzoek in België wordt
„Het proefcentrum werkt met vijfjarenplannen en jaarplannen die telkens moeten worden goedgekeurd door de telers in de technische comités. In feite beslissen telers daarmee over de besteding van het geld. De overheid eist dat het bestuur voor minstens de helft uit telers bestaat. Het aantal telers in een sector bepaalt ongeveer hoeveel aandacht er naar die sector toe gaat. Wel kan de overheid het onderzoek sturen, bijvoorbeeld in de richting van beleidsregels.”
„Het grootste deel komt van de provincie en de Vlaamse overheid. Verder dragen de sectororganisaties ongeveer een kwart bij.”
„Voor de telers is er geen enkele verplichte bijdrage. Een aantal vakorganisaties steunt ons, zoals de Boerenbond, de Koninklijke Maatschappij voor Landbouw en Plantkunde (KMLP) en het Algemeen Verbond van Belgische Siertelers en Groenvoorzieners (AVBS). Overigens is ook het lidmaatschap van de Boerenbond en de AVBS vrijwillig. Ook studiedagen zijn bijna altijd gratis. Soms wordt aan niet-leden een kleine bijdrage gevraagd. Belgische telers zijn niet gewend om te betalen voor kennis.”
„We zijn een open huis. Het is onze opdracht om voor de hele sector te werken. We hopen echter wel dat telers lid worden. Dat is belangrijk om aan onze externe financiers te laten zien hoe groot de doelgroep is.”
„Tot nu toe is deze werkwijze goed vol te houden. Het is echter de vraag of dat in de toekomst ook zo is. De subsidies staan overal onder druk, en in de land- en tuinbouw is dat niet anders. We merken dat de overheid het accent verlegt van onderzoek naar innovatie. Het PCS stimuleert innovatie op de bedrijven, maar dat moet eerst onderbouwd worden met onderzoek.”
„Innovaties in de land- en tuinbouw vergen meer tijd dan in andere sectoren. Dat vergeten ambtenaren wel eens. Een kas schrijf je immers niet in vijf jaar af. Dus als er iets nieuws wordt ontdekt, dan duurt het lang
18
Belgonderzoek_2.indd 18
49 (2014)
02-12-14 16:58
Foto: JoeF SleegerS
Bruno Gobin, directeur Proefcentrum voor Sierteelt: „We staan open voor internationale samenwerking. Momenteel lopen er projecten met acht landen.”
voordat het in de praktijk wordt gebruikt. Andersom: als het onderzoek nu zou stoppen, kunnen we nog tien jaar doorgaan met innoveren. Maar dan stopt het ook. We moeten nu dus kennis genereren om over tien jaar te kunnen innoveren.”
Is het proefcentrum niet te klein om goed onderzoek te doen? „We hebben een klein, maar gedreven team onderzoekers. Bovendien werken we nauw samen met andere kennisinstellingen. De sierteeltsector is in Vlaanderen het schoolvoorbeeld van samenwerking op verschillende kennisniveaus. Vroeger werd vooral samengewerkt op hetzelfde niveau, maar tegenwoordig zijn ook de universiteiten en hogescholen bij het onderzoek betrokken. Dit is uitgemond in de Technopool Sierteelt. Dit zijn verschillende onderzoeksinstellingen rond Gent, die al hun expertise over sierteelt hebben gebundeld. Vragen van telers stromen snel door naar de experts, en onderzoeksresultaten worden snel in de sector gezet. De samenwerking wordt gecoördineerd door een medewerker. Dat werkt goed.”
Werken jullie samen met Nederlandse onderzoeksinstellingen? „We doen projecten samen met TNO. Ook hebben we regelmatig contact met PPO’s in 49 (2014)
Belgonderzoek_2.indd 19
Nederland. Deze samenwerking is projectgebonden. Met Wageningen UR hebben we momenteel geen samenwerking, hoewel we samen enkele projectideeën hebben ingediend. Maar we staan open voor internationale samenwerking. Er lopen projecten met acht landen.”
In Nederland neemt de concurrentie tussen onderzoeksinstellingen toe. Hoe is dat hier? „Zo’n vijftien jaar geleden probeerden we elkaar te beconcurreren. Sinds vorig jaar zijn alle kennisinstellingen in de land- en tuinbouw verenigd in Agrolink. We proberen dingen samen te doen, en die samen op de Europese kaart te zetten. Bij projecten kunnen wij een beroep doen op de academische wereld. En andersom kunnen de academici hun resultaten via PCS laten doorstromen naar de praktijk. Dit is een heel vlotte samenwerking. In Vlaanderen zitten onderzoeksinstellingen niet meer op eilandjes. We krijgen alleen geld als we samenwerken. We moeten heel goede argumenten hebben als we onderzoek alleen willen doen. De realiteit is echter dat er een gefinancierde samenwerking moet zijn om goede afspraken te kunnen maken. Als je af en toe iets afspreekt, is het te vrijblijvend. Ik vind niets zo verschrikkelijk als
proefvoorstellen te lezen die elders al zijn uitgevoerd. We moeten er goed voor zorgen dat we proeven niet dubbel doen.”
Op welke terreinen wordt het meeste onderzoek gedaan? „Energie, gewasbescherming en emissie. Energie-onderzoek gebeurt op verzoek van de telers. Sinds twintig jaar streven we naar betere geïntegreerde bestrijding op de bedrijven, hoewel dat pas sinds dit jaar wettelijk verplicht is. Ook voor water konden we de sector voorbereiden op de strengere regelgeving. Sinds 2010 mag het voedingswater niet meer ongezuiverd op het oppervlaktewater worden geloosd en wordt er maximaal gerecirculeerd. Er zijn honderden meetpunten in Vlaanderen om dat te controleren, en de waterkwaliteit is er enorm op vooruitgegaan.”
Milieuregels in België? Daar mag toch alles? „Hier is een flinke inhaalslag gemaakt op milieugebied. Nederlanders denken dat ze het braafste jongetje van de klas zijn. In België wordt daar anders over gedacht. Nederlanders willen graag vooraan in de klas zitten, maar de braafste jongetjes zijn toch de Belgen.” <
19
02-12-14 16:58
V
Rustige novembermaand doet stapje terug November was zacht, zonnig en droog. Toch was de aanvoer van snijbloemen 3% lager dan vorig jaar. Perkgoed pluste met 1%. Overall doken de typische seizoensproducten op, met name bij de planten.
D
Jacco Kaarsemaker
e totale omzet in november was 0,6% kleiner bij een 2,9% kleiner volume dan in 2013. De middenprijs kwam uit op € 0,391 en viel daarmee een krappe cent hoger uit. Bij de snijbloemen liet de prijsvorming een wisselend beeld zien. Bij de meeste bloeiende planten steeg de aanvoer licht en daalde de middenprijs.
Tabel. Omzet FloraHolland-veilingen november 2014
(Aanvoer x 1.000 stuks en omzet x € 1.000 ) Snijbloemen
Omzet
% Toe-/afname* Aanvoer
50.099
-5,8%
285.033
-2,8%
0,18
0,18
Chrysant Ind Grp TR
22.904
-1,9%
81.951
0,7%
0,28
0,29
Gerbera
11.553
14,0%
60.661
-7,0%
0,19
0,16
Lelie
11.417
7,6%
20.530
-4,7%
0,56
0,49
Hippeastrum
9.281
8,6%
11.824
15,4%
0,78
0,83
Chrysant Ind Grp GE
6.576
-17,9%
16.007
-1,8%
0,41
0,49
Tulipa
5.507
7,5%
29.642
20,9%
0,19
0,21
Lisianthus
3.717
19,4%
8.595
2,6%
0,43
0,37
Cymbidium
3.069
-15,0%
1.456
-14,1%
2,11
2,13
Hydrangea
2.592
-12,0%
2.003
-13,8%
1,29
1,27
€ 165.375
-1,5%
678.904
-3,3%
€ 0,24
€ 0,24
Kamerplanten
Kamerplanten totaal
Tuinplanten
Tuinplanten totaal Totaal
20
Veilingcijfers.indd 20
Omzet
€ 115.460
Omzet
% Toe-/afname* Aanvoer
-1,1%
72.434
Roos leverde ruim een halve cent in met 3% minder stelen (middenprijs van € 0,176). Ook troschrysant daalde ruim een halve cent bij 0,7% meer aanvoer. Van hippeastrum kwam er 15% meer en zakte de prijs met bijna 5 cent. Tulp kon de aanbodstoename (+20%) door de vroegere seizoenstart niet aan en zakte gemiddeld 2 cent. Positieve uitschieters waren gerbera, lelie en lisianthus. Gerbera bracht 3 cent meer op bij 7% minder stelen. Lelie boekte een omzetplus van 8%. Dit kwam door een prijsstijging van 6 cent ten opzichte van 2013. Lisianthus noteerde ondanks een aanvoerstijging van 2,6% een 6 cent hogere middenprijs. November sloot voor snijbloemen af met 1,5% minder omzet bij 3,3% volumekrimp. De middenprijs verbeterde hierdoor met een halve cent tot € 0,244.
% Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13
Roos
Snijbloemen totaal
Snijbloemenafzet kleine min
% Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13
0,8%
€ 1,59
€ 1,63
%Toe-/afname* Aanvoer % Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13
€ 19.278
10,7%
15.495
0,8%
€ 1,24
€ 1,13
€ 300.112
-0,6%
766.834
-2,9%
€ 0,39
€ 0,38
Kamerplanten lichte prijsdaling Phalaenopsis realiseerde in november een iets hoger aanbod (+1,3%) en leverde een dubbeltje in. Van de seizoensproducten kon pothyacint de 20% aanvoerstijging niet aan en daalde 5 cent in prijs. Van poinsettia kwamen er evenveel als in 2013 terwijl de middenprijs met 4 cent steeg. Potamaryllis pluste twee dubbeltjes bij 13,9% lager aanbod. Bij potanthurium echter daalde de gemiddelde prijs 14 cent bij 7,1% meer aanbod. Cyclaam kon de 13,3% meer verkochte stuks nog redelijk aan en leverde 1,5 cent in op de prijs. Bromelia’s waren niet in trek. Lidcactus daalde iets in prijs bij een 5,8% hoger aanbod. Kamerplanten leverden 1,1% minder omzet op bij 0,8% meer stuks dan in 2013. De middenprijs van € 0,1594 betekende een daling van 3,2 cent.
Tuinplanten in trek Het belang van deze groep is in november minder groot. De kerstgerelateerde producten en coniferen domineren het aanbod. De 1,6 miljoen helleborus-planten (+18,8%) brachten 5 cent per plant meer op dan in 2013. Ook skimmia’s waren in trek: bij 6% minder aanbod liep de middenprijs 64 cent op. In november stijgt de tuinplantenomzet met 10,7% bij 0,8% meer aanbod. Dit leidde tot een middenprijs van € 1,244 en was daarmee ruim 11 cent meer dan in 2013. < 49 (2014)
03-12-14 13:53
M K Groene planten
2012
40
2013
2014
2012
Middenprijs in centen
Middenprijs in centen
35 30 25 20 15
Bloeiende planten 2013
2014
2012
140
150
130
140 Middenprijs in centen
Snijbloemen
120 110 100
In week 48 stijgt de middenprijs met 1 cent tot 28 cent en ligt daarmee boven de 26 cent in dezelfde week in 2012 en 2013.
80
2014
130 120 110 100
90
38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 week
2013
90 80
38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 week
Een plus van 9 cent tot 105 cent plaatst de middenprijs in week 48 boven die in de voorgaande twee jaren.
38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 week
De middenprijs daalt 6 cent tot 103 cent en duikelt daarmee onder de gemiddelde prijs van 2012 en 2013 in week 48.
Theo de Vries
’Het is kerst wat de klok slaat’ Bedrijf: Greenzone Veiling: Rhein-Maas Week: 48
Maandag „De Grüne Woche is begonnen. Kerstgroen en kerstdeco slaan de klok. We merken dat alles wat daar interessant voor is goed wegloopt. Adventskransen zijn dit jaar pittig aan de prijs, net als de bloemen in de kerstkleuren. De artikelen die niet met de kerst te maken hebben, laten een aardige veer. Amaryllis, hyacint, tulp, snijhelleborus, ilex, sierappels, gewaxed, met suiker, noem maar op. Verse dennenappels, granaatappels, gewaxte rozen en wat al niet meer, men is overal voor in. Koperkleur heeft een speciaal plekje gekregen, er is vele malen meer vraag naar dan afgelopen jaren. Goud, zilver en rood doen het traditioneel goed.’’
Dinsdag „Groen groen groen en nog eens groen, volgas. Opvallend is de hoeveelheid mossen die weggaan, vorig jaar veel sphagnum maar dit jaar bolmossen, ijslandsmos en de tempexkistjes met platmos en dit in alle formaten. Ilex verticillata, rode bes en de wintergold en in mindere mate de Golden Verboom, bonte bladhulst en JC van Tol met blad en rode bes.’’
Woensdag „Amaryllis is snijbloem van december en dat willen we weten. Grote 49 (2014)
Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 21
verscheidenheid aan kleuren dus voor elk interieur een passende soort. Prijzen zijn goed te noemen met uitschieters naar boven voor Paris, Loyalty, Britney, Barbados, Challenger en Showmaster. Wat opvalt is dat de Nymph-soorten achterblijven. Verder is het wat tulpen, hyacinten, gerbera - germini en rozen in de kerstkleuren en wat mooie decotakken.’’
Donderdag „Bij de planten zijn het de kerststerren, hyacinten, amaryllis in pot, gaultheria met bes, helleborus in pot, kerstbomen in alle soorten en maten: gezaagd/in pot. Kerststukken en met name de adventskransen zijn niet aan te slepen, gedecoreerd met kaarsen of voor wie zelf wil knutselen zijn nobilis en mixkransen voldoende daar en voor elk wat wils. Ook kransen eender van welk materiaal dan ook gemaakt, al dan niet in diverse kleuren, gewaxed, geverfd of met sneeuw en/of glitters. Het loopt goed weg. Gewaxte rozen die op een zorgvuldige manier gewaxed zijn en goed houdbaar blijken, zijn veel gevraagd.’’
Vrijdag „Voorbereiding voor een misschien vergeten gebruik barbarazweigen voor de herdenking van de Heilige Barbara. Zie voor meer info Wikipedia. We hebben daarvoor kersenbloesem en Chaenomelis beschikbaar.’’
21
03-12-14 10:42
In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.
Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150
in procenten
125
100
75
50
43
44
45
46
47
48 week
Prijs index
Aanvoer index
Hogere prijs bij gelijk aanbod Het aantal verkochte stuks snijbloemen was in week 48 vrijwel gelijk met vorig jaar. De prijs lag wel iets hoger en steeg met 1 cent. Vooral gerbera en lisianthus droegen bij aan deze prijsstijging. Ondanks meer aanvoer van beide producten steeg de prijs van gerbera met 15% en van lisianthus zelfs met 24%. De prijzen van roos en troschrysant bleven gelijk. Aanvoer van troschrysant lag wel met 1% hoger, bij roos lag de aanvoer juist lager met 4%. Het aanbod amaryllis loopt wekelijks
sterk op. In week 48 was het aanbod ruim een half miljoen stuks hoger dan de week ervoor. Ook een stijgende lijn in de prijs; in week 48 kwam de amaryllis-prijs voor het eerst dit seizoen boven de 80 cent uit. Dit is nog wel 1 cent lager dan vorig jaar maar toen was het aanbod 8% lager. Tulp enkel noteerde de grootste aanvoerstijging (52%) met een prijsdaling als gevolg van 17%. Van de top 20 daalde het aanbod van freesia enkel het sterkst met 18% waarbij de prijs steeg met 9%.
Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 120
in procenten
110
100
90
80
43
44
45
Aanvoer index
46
47
48 week
Prijs index
Verkochte stuks fors omhoog Zowel de prijsindex als de verkochte stuks index schoten in week 48 omhoog. Dit werd voor een groot deel veroorzaakt door 37% meer verkochte stuks phalaenopsis in vergelijking met 2013. De prijsdaling bleef beperkt bij deze forse stijging van stuks. Die daalde namelijk met 4%. Niet alleen phalaenopsis liet een sterke groei zien, maar dit was ook het geval bij schlumbergia (+37%), echeveria (+35%) en cymbidium (+26%). Er is blijkbaar veel vraag naar deze producten want
van deze drie producten bleef de prijs stabiel. Bij kerstster bleef de aanvoerstijging beperkt met 2,5%, maar ook hier meer vraag want ook hier een prijsstijging van 8%. Door hogere prijzen en/of meer stuks lag de omzet van de meeste kamerplanten hoger. Uitzondering hierop waren ficus en dracaena. De omzet van ficus daalde met 8% en bij dracaena was de omzetdaling 1%. De totale kamerplanten omzet lag 15% hoger dan in 2013.
Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 200
in procenten
150
100
50
0
43 Aanvoer index
22
Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 22
44
45
46 Prijs index
47
48 week
Meer stuks helleborus verkocht Deze periode is bij tuinplanten vooral de tijd voor helleborus en de miniboompjes waaronder chamaecyparis en picea. In week 48 bereikte de helleborus haar piek in de aanvoer en was verantwoordelijk voor een derde van de tuinplanten omzet. De prijs lag 6% hoger bij 13% meer aanbod. In omzet volgt chamaecyparis de helleborus op afstand. Wel werden er van chamaecyparis de meeste stuks verkocht namelijk ruim een miljoen. In vergelijking met vorig jaar lag de chamaecyparis aanvoer 6% hoger en de
prijs scoorde een plus van 2%. De sterkste aanvoerstijging (+25%) was te zien bij picea, met een prijsdaling van 12% als gevolg. De totale tuinplanten omzet lag boven de 6 miljoen en was 11% hoger dan vorig jaar.
49 (2014)
03-12-14 10:13
België
Over de toonbank Bazel
Monique Meersmans:
’Bloemen uit de kerk gaan mee naar de feestzaal’ Ik ben toen alleen op bestelling gaan werken. Voor het grootste deel bruiloften, zo’n honderd per jaar, maar ook begrafenissen en kerstdecoraties.”
En in Bazel? FOTO: MONIQUE MEERSMANS
„Ook in Bazel werk ik alleen op bestelling, maar ik ga er vanaf maart iets heel unieks bij doen. Ik open dan de eerste alternatieve trouwruimte in België. Voor jongeren die niet in de kerk willen trouwen, maar wel een soortgelijke ceremonie willen meemaken. Aansluitend kan er dan een receptie in de tuin worden gehouden.” Naam: Helianthus Locatie: Bazel Sortiment: 90% bloemen, 10% planten Specialiteit: bruiloften Aantal medewerkers: geen
U bent net verhuisd? „Ja, ik ben van Sint-Niklaas naar Bazel gegaan. In Sint-Niklaas had ik 35 jaar lang een winkel, maar die heb ik onlangs gesloten. Ik zag er geen toekomst meer in, vanwege de enorme concurrentie van tuincentra en supermarkten.
Standpunt Marco Hendriks Optiflor
„Ja, dat is wel de insteek. Je moet meegaan met de markt. Jongeren geven vaak alleen nog geld uit aan bloemen als ze trouwen en trouwen willen ze ook nog eens op hun eigen manier. Mensen nemen geen bloemen of planten meer mee naar een trouwerij, maar een envelop met geld. De bloemen uit de kerk gaan later op de dag mee naar de feestzaal. Dat gebeurde vroeger nooit. Zelfs bij begrafenissen wordt er bezuinigd op bloemen en kransen. Dan zie je één bloemstuk van kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen samen bijvoorbeeld. Vaak
Maar u heeft er wel moeite mee? „Het is jammer dat ons vak daardoor onder druk komt te staan. Elke dag sluit er in België een bloemenwinkel. Dat is triest. Jongeren hebben niet veel meer met bloemen, en al helemaal niet met planten. Ze hebben geen idee hoe breed het assortiment is of in welke seizoenen bloemen thuishoren. Ze kiezen steevast voor rozen, calla of pioenrozen voor hun bruidsboeket, want dat herkennen ze. Naar pioenen vragen ze doodleuk ook in april of september. Ze zijn gewend dat alles altijd verkrijgbaar is. Alleen door te specialiseren kun je nog overleven als bloemist. In mijn geval dus met bruiloften en alles daaromheen.”
Waar koopt u in? „Al 35 jaar bij dezelfde groothandelaar, die alles inkoopt in Aalsmeer. Ik ben heel tevreden over de kwaliteit en het aanbod. Vaak bestel ik specifiek van één kweker. Zoals Avalanche-rozen. Zo weet ik precies wat voor vlees ik in de kuip heb.”
’Singolo Award draagt bij aan opbouwen goede relatie’ „
Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over? Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl
49 (2014)
Markt-3-Toonbank-nw.indd 23
En daar dus ook de bloemen bij verzorgen?
hebben ze eerst nog vijf begrafenisondernemers op prijzen vergeleken. Daar heb je het maar mee te doen.”
O
ptiflor reikte onlangs voor de tweede keer de zogenaamde Golden Singolo Award uit aan de Orchid Professional van 2014. Vorig jaar hebben we deze prijs voor het eerst uitgereikt. Wij leveren vooral aan bloemisten en tuincentra en deze partijen zitten best wel in zwaar weer. Gelukkig draaien er ook nog veel van deze bedrijven goed en daar willen we met deze award aandacht voor vragen. Dit kan weer een stimulans zijn voor andere bedrijven. Laat het een boost zijn voor de sector! Vorig jaar viel tuincentrum Ockenburgh in de prijzen. Dit jaar ging de award naar Ivy Flowers in Amsterdam.
Op de punten zakelijk inzicht, creativiteit, uitstraling en vakmanschap scoorde deze bloemist goed. Een andere voorwaarde is natuurlijk dat zij ’Optiflor-minded’ zijn en dus de producten van Optiflor afnemen. En dat doen ze. Het uitreiken van de Golden Singolo Award levert positieve aandacht op en daar is zowel de bloemist als Optiflor bij gebaat. Wat dat betreft is het dus een win-winsituatie. Het levert een stukje goodwill op, maar daar doen we het zeker niet alleen voor. Wij vinden het veel belangrijker een goede relatie op te bouwen met klanten: met zowel exporteurs, cash-and-carry’s
als bloemisten en tuincentra. Het is belangrijk met elkaar in contact te staan en kennis uit te wisselen. Daarom staan wij bijvoorbeeld ook soms op open dagen bij een cashand-carry om onze nieuwe producten onder de aandacht te brengen en daar feedback op te vragen. Ook hebben we vorig jaar een rondleiding voor bloemisten op het bedrijf georganiseerd om inzicht te geven in het productieproces. Op deze manier probeer je stap voor stap een relatie op te bouwen én elke keer weer van elkaar te leren.”
23
03-12-14 10:13
A
Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE
Eucomis heeft nog moeite om potentie waar te maken Eucomis is een bolgewas, waaraan ooit een hoge marktpotentie werd toegedicht. De handel waardeert het aparte karakter, maar de markt pakt de bloem nog niet op.
„Je koopt het mee als het er is, maar er is geen specifieke vraag naar”, is de ervaring van Piet Ravensbergen van FleuraMetz met eucomis (ook wel kuiflelie of ananaslelie genoemd). „Het is apart, leuk om erbij te hebben in het assortiment. In het aanvoerseizoen nemen we het altijd mee en proberen we vraag te creëren. Maar het is maar een korte periode op de markt”, voegt inkoper Ruud van der Zwet van DGI toe.
Aanvoer beperkt Via de vestigingen van FloraHolland werden dit seizoen 100.000 stelen aangevoerd, 9% minder dan in 2013. Dat is veel meer dan de vier jaren ervoor toen het aanbod schommelde rond 60.000 stelen. De middenprijs
eindigde dit jaar op 39 cent, 3 cent minder dan in 2013 en 19 cent minder dan in 2012. „Dat is veel tekort”, vindt aanvoerder Jan van Paridon van kwekerij De Kokmeeuw in Noordwijkerhout. „Tegenvallend”, is het oordeel van kweker Jan van der Lans van kwekerij Turfspoor in Lisserbroek. En Ton Langedijk van A. Langedijk in Zwaagdijk vond de prijsvorming afgelopen seizoen heel matig. „Elk jaar lijkt het wel minder te worden”, stelt hij vast. Eucomis kan volgens veredelaars en vermeerderaars als snijbloem worden aangevoerd vanaf april tot en met oktober. De paar snijbloemenkwekers die het bolgewas aanvoeren, zijn een kortere periode op de markt. „En dit jaar was het gewas er door het mooie
voorjaar eerder en waren we er ook sneller doorheen”, aldus Langedijk.
Weinig vernieuwing Langedijk teelt het wit tot crèmekleurige ras Goliath, dat het moet hebben van z’n lengte en voert verder in de categorie overig aan. Andere gangbare rassen zijn de roodroze Aloha Lily Waikiki, de iets donkerder maar ook kortere Aloha Lily Honolulu en de roodpaarse Sparkling Burgundy. „Burgundy telen we nu voor het tweede jaar, volgend jaar rekenen we op een iets hogere productie”, kondigt Van Paridon aan. Het bijzondere van eucomis is de combinatie van aparte kleuren, de houdbaarheid, de lichte
geur en de mogelijkheid om ook zaaddozen aan te voeren. „Maar het is ook wel een kwetsbare bloem”, weet Langedijk. „Zeker tegen het eind van het seizoen is het oppassen geblazen, omdat smet dan op de loer ligt”, weet Ravensbergen. „De kwaliteit is de laatste jaren stabiel, klachten hebben we eigenlijk niet gehad”, aldus Van der Zwet. Hij constateert met collega’s dat er weinig vernieuwing in het assortiment is. „Er komen nog wel wat aparte dingetjes aan”, verwacht Langedijk op basis van zijn veredelingsprogramma. De professionele veredelaars zijn vooral actief op de markt voor de poten tuincultuur en niet primair op de snijbloementeelt. ■
Als decoratiegroen blijft hedera een bijproduct Voor de veilingklokken is het zo goed als verdwenen, in
Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE
„We verkopen het 52 weken per jaar, voornamelijk uit Frankrijk. Soms is er een echte hype, als bij-
24
Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 24
voorbeeld besdragende hedera in een blad heeft gestaan. Dan wil iedereen het hebben”, positio-
neert Willem Huizer van Flora United hedera in het steeds grotere aanbod decoratiegroen. „Nu richting kerst is de belangstelling weer groter”, verwijst Erwin Vork van Adomex naar onder meer de ’Grüne Wochen’ in Duitsland. Jack de Koning, inkoper bij FleuraMetz: „Vanuit Italië is het voor ons een jaarrondproduct, in de zomermaanden ook uit Nederland. Maar echt gecultiveerd wordt het hier al jaren niet meer. Dat is niet rendabel”, weet hij. „Op aanvraag kunnen we nog altijd ranken leveren, afkomstig van moerplanten voor de potplantenteelt”, aldus Martin Hogenboom van Vireõ Plant Sales in De Kwakel. „Maar een groot artikel is het niet.” Veilingmeesters van FloraHolland in Naaldwijk en Aalsmeer
en van Plantion in Eelde hebben hedera al lang niet meer voor de klok gehad. Volgens de statistieken van FloraHolland lag het veilingaanbod dit jaar op zo’n 200.000 stuks. Dat zijn dan bundels, maar de statistieken zijn onvolledig. Vijftien jaar geleden werden er volgens VBN-cijfers nog zo’n 2 miljoen stuks via de veilingen verhandeld. „Onder meer de rechtopgaande erecta, maar die is al jaren geleden verdwenen”, herinnert Huizer zich. Er is in Nederland nog een zeer bescheiden aanbod, zoals vanuit de regio Bemmel. Maar de meeste Nederlandse hedera is afkomstig uit bossen en landgoederen en wordt geleverd door ’struikrovers’. En het wordt aangeboden door hoveniers, afkomstig van snoeiwerkzaamheden. ■ 49 (2014)
03-12-14 09:53
Redelijk tot goed seizoen Nederlandse hypericum
„Op een paar weken in augustus na, hebben we een goed seizoen gedraaid”, blikt inkoper John Diemeer van FleuraMetz terug op de aanvoerperiode van hypericum uit Nederland. „De kwaliteit was goed, het weer was goed voor de teelt. Dat resulteerde ook in redelijke prijzen.” Alderd Leegwater, inkoper bij DGI, vond dat de kwaliteit in het voorbije seizoen achterbleef. „Slechte bessen, matig blad. Daardoor hebben we veel minder met Nederlandse hypericum gedaan dan in eerdere jaren.”
Tot en met oktober klom de aanvoer van hypericum uit Nederland bij FloraHolland met 13% tot 14 miljoen stelen, dat is 6% meer dan in 2012. De middenprijs steeg met 3 cent tot 17 cent, hetzelfde niveau als in 2012. „Goed qua prijsvorming”, vindt Jan Visbeek van de gelijk-
namige kwekerij in Franeker. Jan van Zetten van Bloemenkwekerij Van Zetten op Tholen is qua prijsvorming redelijk tevreden. Het importaanbod via FloraHolland is tot en met oktober vergelijkbaar met vorig jaar, net als de middenprijs van 17 cent. De afgelopen drie maanden lag de middenprijs voor importhypericum behoorlijk hoger dan vorig jaar, waardoor het jaargemiddelde voor deze groep waarschijnlijk hoger zal eindigen dan in 2013. De direct voor Europa bestemde handel in hypericum, die niet via FloraHolland loopt, is omvangrijk. De ontwikkeling hiervan is niet helemaal duidelijk. „Het veilingaanbod hiervan is onregelmatiger geworden. Dat is een nadeel”, stelt Diemeer vast. Leegwater is ook over de kwaliteit van de importhypericum dit jaar niet tevreden. „Je moet zoeken naar goede partijen, maar die
Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE
Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE
-
zijn in de transparante markt van tegenwoordig wel goed te vinden. Eigenlijk is het vreemd, dat de transportschade is toegenomen. We hebben wel betere jaren gehad, net als met de Hollandse.”
Roestschade Zowel Visbeek als Van Zetten en met hen ook andere hypericumtelers in Nederland, werden geconfronteerd met meer uitval door aantastingen van roest. „Bij rassen, die er in het verleden resistent voor waren. Die resistentie is blijkbaar doorbroken of was er eigenlijk niet”, constateert Visbeek. „De uitval is bij bepaalde soorten
behoorlijk geweest, gelukkig was er compensatie door hogere prijzen”, voegt Van Zetten toe. Roestresistentie blijft een aandachtspunt in veredelingsprogramma's. Hierin wordt verder gezocht naar grotere bessen, meer bessen in de kop van de bloemen en voor de Nederlandse omstandigheden vroegere en latere rassen. Zo komen er in de Flair-serie zes nieuwe kleuren en in de Magical Fall-serie drie: de groene Revival, zalmroze Innocence en bruine Dawn. „Een goede vertakking is voor ons ook belangrijk”, geeft Visbeek aan. ■
Marktacties Promotie Woonplant van de maand december: phalaenopsis Woonplant van de maand januari: yucca Woonplant van de maand februari: primula Woonplant van de maand maart: Franse geranium Tuinplant van de maand december: kerstconiferen Tuinplant van de maand januari: dopheide (erica) PurE Seasonal Flowers december: helleborus PurE Seasonal Flowers voorjaar: anemoon, hyacint, ranonkel, iris. sep-jan ’15 Campagne ’Amazing Amaryllis’, initiatief van telers, verenigd in FH-promotiecommissie, uitvoering Fresh Retail sep-mrt ’15 Campagne snijorchidee, initiatief van telers, promotiecommissie en FloraHolland, coördinatie en uitvoering Fresh Retail 10 jan Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: groene planten, Decorum-assortiment (Primula obconica, champaca, tulp), ficus ginseng, paphiopedilum.
Bloemenagenda Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland
- 7 dec: lisianthus
- 28 dec: amaryllis 1 - 31 jan: tulp 1 - 28 feb: roos 1 - 22 mrt: ranonkel 9 -29 mrt: anjer 30 mrt - 30 apr: gerbera
Bloemendagen 6 dec Sint-Nicolaas (Bel) 7 dec Nationale vrijwilligersdag 17 jan Tulpendag 14 febr Valentijnsdag 8 mrt Vrouwendag 5 - 6 apr Pasen 16 apr Secretaressedag 27 apr Koningsdag 4 mei Dodenherdenking 5 mei Bevrijdingsdag 10 mei Moederdag 24 -25 mei Pinksteren
Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl
49 (2014)
Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 25
25
03-12-14 09:53
Analyse bloeiende planten Foto: HAmiFlEurs
Exporteur over
Andere potmaten poinsettia leiden tot prijsverschillen Na een vertraagde start, loopt de verkoop van poinsettia nu -
Alex Bandel:
’Meer nicheproducten naar Bulgarije’ Bulgarije, een interessante markt? „Voor Hamifleurs is Bulgarije een nieuwe markt; we exporteren er naar groothandelaren. Ik zie onze afzet nog wel toenemen, maar de markt in de gehele breedte niet of nauwelijks. Bulgarije heeft maar 7,2 miljoen inwoners en de bevolking krimpt nog steeds. Veel jonge Bulgaren geven er de voorkeur aan in het buitenland te gaan studeren en werken. Wel denk ik dat het aandeel online verkopen zal stijgen.”
Is er veel concurrentie? „Jawel, zowel van de Nederlandse collega’s als de plaatselijke kwekers. Zij kweken vooral chrysanten, rozen en potplanten. Daarnaast importeert Bulgarije veel bloemen uit buurland Turkije. De belangrijkste producten zijn daar gerbera’s, germini’s, standaardanjers en trosanjers.”
Wat blijft er dan over voor Nederland? „Troschrysanten en rozen, vooral op het moment dat de plaatselijke kwekers niet op de markt zijn. Daarnaast zijn lelies en tulpen belangrijk voor de Bulgaarse groothandelaren. Maar de markt verandert, ook in Bulgarije! Mede door de webshops, marketing en social media vinden steeds meer nicheproducten de weg naar de bloemist in Bulgarije. Welke dat zijn? Vooral seizoensproducten, hortensia, sering, hyacint, narcis en diverse soorten orchideeën.”
Is de crisis merkbaar in Bulgarije?
Wat vindt u zelf eigenlijk van Bulgarije? „Bulgaren zijn belangstellend en trots op eigen producten als wijn, kaas en cognac. De moeite waard om een keer te bezoeken!”
26
Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 26
Telers van de retail-maten zijn redelijk tevreden over de resultaten tot nu toe, de maten daaronder en daarboven presteren ondermaats. Robbert Hendriks van kwekerij Meeslouwer in Stompwijk: „Met onze pot 14 gaat het best redelijk. We hebben meer voorverkocht dan vorig jaar en 35% van de productie is al weg. Ik verwacht de komende weken geen extreme uitschieters in aantallen.” Dat de 19 cm-pot het lastig heeft, ervaart kwekerij C&M
Kester aan den lijve. „De daghandel is nog erg rustig en de prijzen staan zwaar onder druk. Vooral de kleurtjes vallen me tegen. Die lopen normaal gesproken tot 5 december best goed, maar we hebben er nog altijd knap wat staan”, geeft Marino Kester aan. Kwekerij Pedro Plant in Poeldijk heeft de ’kleurtjes-markt’ al helemaal opgegeven. „Die markt is voor een groot deel overgenomen door de Princettia’s, die juist tot 1 december leverbaar zijn”, constateert Peter Boekestijn.
Meer variatie Bij Gimall Plants begint de vraag nu op gang te komen. „Ik vind de prijzen nog niet hoog. Het is voor de kwekers te hopen dat die nu snel gaan stijgen”, zegt Frank van Leeuwen. Bij Fleura-Metz wordt al hard aan poinsettia getrokken. Wim Scheffers: „Winkels worden er nu mee volgezet. Het is afwachten hoe hard ze daar weglopen en of we dus veel navraag krijgen. Ik heb het idee dat dit jaar de stammetjes-markt wat beter in balans is. Vorig jaar was er door overaanbod druk op de prijzen. Jammer vind ik dat veel nieuwe soorten tijdelijk interesse wekken en dan weer naar de achtergrond verdwijnen. Het is moeilijk opboksen tegen een Christmas Feeling, maar wat meer variatie zou niet gek zijn.” ■
150
20.000
130
18.000
110
16.000
90
14.000
70
12.000
50
2009
2010
2011
2012
2013
10.000
Verkochte aantallen x duizend
„Zoals overal, is de crisis ook merkbaar in Bulgarije. Maar het toenemend toerisme geeft de economie een zetje in de goede richting. Hotels en weddingplanners gebruiken hierdoor meer bloemen en planten. Daarnaast blijft de consument in Bulgarije bloemen kopen voor speciale dagen als Vrouwendag en de naamdagen. Tussen deze feestdagen zie je de verkoop wegzakken, zeker als de marktprijzen in Nederland te hoog zijn.”
Kleurtjesmarkt krimpt
Gemiddelde prijs in centen
Bedrijf: Hamifleurs Functie: New Business Manager Belangrijkste afzetlanden: Frankrijk, Italië, Duitsland, Groot-Brittannië en Oost-Europa Inkoop: via KOA en direct bij kwekers Aantal medewerkers: 150
Het aanbod poinsettia zal zo’n 3,5% uitkomen boven dat van vorig jaar. Vooral de mini’s en de grotere maten breiden iets uit. De retail-maten blijven nagenoeg gelijk. Dat blijkt uit een inventarisatie van FloraHolland. Productcoördinator Piet Alsemgeest: „Tot en met week 45 liep het aantal verhandelde stuks achter op dat van vorig jaar en was de prijsvorming beduidend hoger. Eén van de oorzaken van de trage start was het goede groeiseizoen, waardoor meer remstoffen zijn gebruikt en de planten later rijp waren. In week 46 was de aanvoer plotseling hoger als die van vorig jaar en zag je de prijzen zakken. De week daarop zaten we er weer iets onder. Er zijn dus knap wat schommelingen en de prijs reageert daar direct op.”
Verkochte aantallen en middenprijs Euphorbia pulcherrima op de FloraHolland-veilingen van 2009 tot en met 2013. 49 (2014)
03-12-14 09:53
Afzetzaken Foto: bloomon
Analyse groene planten
Dieffenbachia relatief vaak klokkoopje
Foto: VAkblAd Voor de bloemisterij
-
Het verkochte volume van dieffenbachia tot en met week 47 ligt met ruim 4,2 miljoen stuks 6,5% lager dan vorig jaar. Volgens Martijn Bentvelsen, projectleider Markt & Product bij FloraHolland werden minder planten in pot 12 en 17 afgerekend. Andere maten bleven redelijk stabiel. De middenprijs blijft vrijwel ongewijzigd op 92 cent. Die prijs illustreert het getalsmatige belang van de kleine potmaten tussen 8,5 en 10,5 cm bij dieffenbachia. Van deze plantjes vindt een aanzienlijk deel zijn weg als bont accent in plantenarrangementen.
Wintermaanden Als solitaire kamerplant moet dieffenbachia het vooral hebben van de wintermaanden. Petri Brekoo, verkoper bij Plantenkwekerij J. De Groot in Langeweg, kijkt
tevreden terug op januari en februari van 2014. „Door de zachte winter liep de export goed door.” De rest van het jaar staan de prijzen voor dieffenbachia volgens Brekoo fors onder druk. Teler Chris Heijnen van J. Heijnen Potplanten in America bevestigt dat. „Met dieffenbachia hebben we een redelijk stabiel jaar achter de rug. Maar het beeld blijft, net als bij andere groene kamerplanten, zeer onzeker.” De vraag naar grotere maten dieffenbachia bij tuincentra viel Heijnen afgelopen winter tegen. „Ik denk dat tuincentra door de zachte winter minder aanloop hadden.”
Prijsdrukker Plantenhandelaren noemen de afzet stabiel, maar kenschetsen dieffenbachia als niet de makkelijkst verkopende groene kamerplant. Middenmaten fungeren soms als ’prijsdrukker’ in groenmixen voor de retail, maar daarin is het dan een van de minder houdbare planten. Verscheidene inkopers geven aan dat een zacht prijsje aan de klok een voorname prikkel is om dieffenbachia mee te pakken. Bentvelsen meldt dat de veilingklok voor 50% van de dieffenbachia-omzet zorgt. Bij andere groene planten ligt dat percentage duidelijk lager. ■
Bedrijf: Bloomon Aanleiding: Bloomon is nieuw bloemenabonnement
Bart Troost Wat is Bloomon precies? „Bloomon is een online bloemenabonnement, dat onlangs geïntroduceerd is op de Nederlandse markt. Patrick Hurenkamp en ik, de oprichters, hebben online-ervaring en wij constateerden dat het moeilijk is om aan verse bloemen te komen. Zowel online als offline. Het is zonde dat er soms een aantal dagen zit vanaf het moment van oogsten tot het bij de consument op tafel staat. Daardoor zijn bloemen een paar dagen minder lang houdbaar bij de klant en dat is natuurlijk jammer. Met dit concept hebben consumenten de bloemen van de kweker binnen 24 uur in huis.”
Hoe krijgen jullie dit voor elkaar? „Bloomon richt zich op herhaalbestellingen; je kan alleen abonnementen bij ons afnemen variërend van wekelijks, tweewekelijks of maandelijks. Een stylist ontwerpt elke week één boeket. Wij bieden dus geen brede range aan boeketten aan. Het proces blijft hierdoor simpel. Wij hoeven niet met voorraden te werken en kunnen de prijs relatief laag houden. Als je een breed scala aan boeketten aanbiedt, is dat niet te doen. Wij betrekken de producten direct bij telers, verwerken ze dezelfde dag en de boeketten worden volgens per koerier bij de mensen thuis afgeleverd. We bezorgen op dinsdag of donderdagavond.”
Hebben al veel mensen een abonnement afgesloten? „Het zijn er enkele honderden en dat is voor nu boven verwachting. We hebben veel publiciteit gehad sinds we online zijn gegaan, bijvoorbeeld bij nu.nl en NRCnext. Dit heeft zeker gewerkt. Ons doel is dat we de eerste twee jaar 100.000 boeketten gaan versturen in Nederland. Daarnaast gaan we ook de mogelijkheden onderzoeken om over de grens te gaan.”
120
8.000
110
7.000
100
6.000
90
5.000
80
4.000
70
3.000
60
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2.000
Verkochte aantallen x duizend
Gemiddelde prijs in centen
Wat is jullie kracht?
Verkochte aantallen en middenprijs dieffenbachia op de FloraHollandveilingen van 2008 tot en met 2013. 49 (2014)
Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 27
„Het concept is heel simpel en helder. De drempel om in te stappen is bovendien laag. Een abonnement kan namelijk altijd eenvoudig gewijzigd, gepauzeerd of stopgezet worden. Voor ons is het zaak om direct bij het eerste boeket het vertrouwen van de consument te winnen. We richten ons op consumenten die zelf weinig tijd hebben of niet de creativiteit hebben om een mooi boeket samen te stellen.”
Hoe organiseren jullie nu de inkoop? „We hebben de afgelopen maanden een uitgebreide pilot gedraaid met honderd klanten. Toen hebben we ook de eerste contacten met telers gelegd. We hebben een aantal samenwerkingsverbanden met kwekers afgesloten. Overigens staan we altijd open voor nieuwe contacten. De enige vereiste is dat de kwaliteit top moet zijn.”
27
03-12-14 09:53
Belgische Het is geen ongewoon gezicht in België. Sansevieria’s in vensterbanken die je het zicht naar binnen ontnemen. plant is niet voor niets Belgi-
J
e moet wat in Brugge als de WinterMoments, het broertje van het indrukwekkende Fleuramour, wat tegenvalt. Te minimalistische bloemwerken en een te krap assortiment doordat Nederlandse bloemen er schaars zijn. Dan duik je de stad in - wat zeker geen straf is - en schiet je daar wat plaatjes. Van bonbon- en bierwinkels, frietkotten, hofjes, Mariabeeldjes en sansevieria’s voor de ramen. Werkelijk alle vooroordelen worden bevestigd als je door Brugge loopt. Een daarvan zijn dus de Belgische gordijnen, die overigens in Vlaanderen ook wel vrouwentongen worden genoemd. Vraag me niet waarom. Je treft er de sansevieria’s ook in de kozijnen van cafés. En dat is ook niet zo gek. Ze zijn schier onverwoestbaar. Ze weerstaan de rooklucht, sloten schraal bier en uitgedrukte peuken met gemak. Sansevieria speelt niet voor niets een voorname rol in een boek van George Orwell, houd de sansevieria hoog! Hoofdpersoon Gordon Comstock haalt alles uit de kast om een sansevieria - die in het boek symbool staat voor burgerlijkheid langzaam te vernietigen. Hij geeft hem wekenlang geen water en knipt er stukken vanaf. Het lukt hem niet de plant een langzame dood te doen sterven. Overigens speelt in de Engelstalige originele versie van Orwells boek - Keep the aspidistra flying - de aspidistra de rol van de plant die alles weerstaat. Niemand die echter maalt om de vrije vertaling, want sansevieria is al even sterk. En dat weten de Belgen maar al te goed. < Tekst en foto: Arie-Frans Middelburg
afmiddelburg@hortipoint.nl
28
GroteFoto.indd 28
49 (2014)
03-12-14 10:14
49 (2014)
GroteFoto.indd 29
29
03-12-14 10:14
Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl
M
uizen en ratten kunnen voor veel overlast zorgen doordat ze voedsel van mensen of dieren opeten, ziekten kunnen overbrengen, knaagschade aan materialen veroorzaken of gewoon hinderlijk zijn. Op bedrijven met bloemen en planten is de overlast van muizen en ratten vaak niet zo groot als op andere agrarische bedrijven. Toch kunnen op bloemkwekerijbedrijven wel degelijk problemen ontstaan, melden zowel Wilco Dorresteijn als Eric Kerklaan, allebei adviseurs bij DLV Plant. Volgens hen hebben zomerbloemen-, trekheester- en bollentelers die ook broeien er over het algemeen meer last van dan glastuinders. Diverse kwekers met buitenteelten gebruiken bijvoorbeeld biociden in de wintermaanden in overwinteringsruimten om muizen en ratten te bestrijden en vraatschade aan planten te voorkomen. Bessen van ilex zijn ook favoriet, zeker nu ze de laatste jaren onder doek worden gebroeid om het blad eraf te krijgen In de wintermaanden zijn kassen voor ratten en muizen eveneens favoriete overwinteringsplaatsen. Ze komen bij een staander naar binnen of via kapot glas. Ze vreten aan bloemknoppen, zijn dol op kweekzakjes met natuurlijke vijanden en vernielen druppelaars.
De biociden die zijn toegelaten tegen knaagdieren, worden rodenticiden genoemd. Voorbeelden zijn Super Caid, Tomcat, Rodilon en Klerat. Deze middelen bevatten antibloedstollingsmiddelen. Ze remmen de activering van vitamine K, die nodig is voor de bloedstolling. Muizen en ratten moeten het lokaas meerdere dagen achter elkaar
30
Knaagdierbestrijding.indd 30
eten om de bloedstolling voldoende lang te remmen en de knaagdieren te doden. Daarnaast moeten ze zo min mogelijk ander voedsel eten. Anders valt de werking tegen. Om rodenticiden beroepsmatig te mogen kopen en gebruiken, moet je een beroepsopleiding doen en in het bezit zijn van een vakbekwaamheidsbewijs voor professionele knaagdierbestrijding. Op dit moment geldt er nog een vrijstelling voor agrarische bedrijven. Deze vervalt vanaf 1 juli 2015, want een goede bestrijding en wering van muizen en ratten blijkt een vak apart. De wetgever heeft daarom beslist dat vanaf 1 juli 2015 alle boeren en telers ook een vakbekwaamheidsbewijs (licentie) nodig hebben. Dit is een nieuwe licentie voor knaagdierbeheersing op het eigen bedrijf.
Het behalen van een vakbekwaamheidsbewijs is voor de meeste telers vrij eenvoudig omdat ze al een geldige spuitlicentie (vakbekwaamheidsbewijs gewasbescherming) hebben. In dat geval hoeft slechts één kennisbijeenkomst ’Knaagdierbeheersing op agrarische bedrijven’ te worden gevolgd. Daarna krijgt de deelnemer van Bureau Erkenningen een nieuw vakbekwaamheidsbewijs. Het nieuwe bewijs heeft hetzelfde nummer als de huidige licentie maar is voorzien van de vakbekwaamheden Gewasbescherming + Knaagdierbeheersing. Met dit pasje mag op het eigen bedrijf rodenticiden worden toegepast. Agrariërs die geen geldige gewasbeschermingslicentie hebben, kunnen zich aanmelden bij een AOC om een cursus te volgen en een examen te doen. Diverse organisaties die
ook spuitlicentiecursussen geven zoals DLV Plant bieden komende periode de kennisbijeenkomst ’Knaagdierbeheersing’ aan.
Naast de licentieplicht is de inzet van rodenticiden voor buitengebruik per 1 juli 2015 in principe verboden. Hiertegen is onder meer LTO Nederland in het verweer gekomen. De brancheorganisatie stelt dat rodenticiden als laatste mogelijkheid in een geïntegreerde bestrijding beschikbaar moeten blijven. „Onvoldoende bestrijding van ratten kan onverantwoorde risico’s met zich meebrengen voor de voedselveiligheid en de volksgezondheid”, aldus een woordvoerder. Voor dit pleidooi blijkt het Ctgb gevoelig. Het college heeft besloten om als uiterste maatregel in een strategie van geïntegreerde bestrijding (IPM), buitengebruik rond gebouwen toch weer toe te gaan staan. Niet alleen gespecialiseerde plaagbestrijders, maar ook boeren en tuinders kunnen daar onder strenge voorwaarden gebruik van maken. Dit houdt dus ook in dat toelatingshouders van rodenticiden weer aanvragen kunnen indienen voor toelatingen voor buitengebruik, mits gebruikt volgens de principes van IPM.
Voor de gecertificeerde invoering van IPM buitengebruik is een termijn nodig tot 1 januari 2017. In die tijd zal het IPMprotocol voor buitengebruik afgerond en goedgekeurd worden, zal een opleiding ingericht worden en zullen gebruikers in de gelegenheid gesteld moeten worden om die opleiding daadwerkelijk te volgen. 49 (2014)
02-12-14 16:58
Foto: DLV PLant
Tevens zal er voor 1 januari 2017 minstens één certificerende instantie moeten komen waar bedrijven zich kunnen certificeren en bedrijven moeten voor die tijd de gelegenheid hebben om zich te certificeren. Vanaf 2017 is dus buitengebruik van rodenticiden mogelijk door ondernemers die gecertificeerd zijn met het IPM-protocol buitengebruik. Wie tussen 1 juli 2015 en 1 januari 2017 rodenticiden wil toepassen rond bedrijfsgebouwen, dient zich daarvoor aan te melden bij het Meld- en Informatie Centrum (MIC) van de Inspectie Leefomgeving en Transport (www.ilent.nl). Met de aanmelding bij IL&T verplicht het bedrijf zich om, zodra dat mogelijk is, het IPM-buitengebruik certificeringstraject in te gaan.
Knelpunten Het Ctgb zal geen rodenticiden voor buitengebruik toestaan zolang de voorgestelde maatregelen niet daadwerkelijk zijn geïmplementeerd. Dat betekent in feite dat ILT (maar ook VWA) hierop komende zomer zou kunnen gaan handhaven. Of dit ook zal gebeuren zal afhangen van de bereidheid van de ILT om hierover, nu een mogelijke oplossing in zicht is, met de brancheorganisaties tijdelijke afspraken te maken. 49 (2014)
Knaagdierbestrijding.indd 31
Verder wijst Dorresteijn op de discussie die loopt dat alleen agrarische ondernernemers zelf de knaagdierenbestrijding zouden mogen uitvoeren en niet de medewerker. „Dit is raar omdat op veel tuinbouwbedrijven de spuitwerkzaamheden juist aan medewerkers wordt overgelaten die in het bezit zijn van een spuitlicentie." Indien ondernemers aan wettelijke eisen voldoen, dan kunnen ze nog niks beginnen tegen woelratten. Ook woelratten kunnen flinke schade veroorzaken aan buitenteelten, doordat ze vreten aan de wortels. Woelratten vallen niet onder het vakbekwaamheidsbewijs Knaagdierbeheersing op het eigen bedrijf. Alleen personen met een vakbekwaamheidsbewijs Mollen- en woelrattenbestrijding mogen deze professioneel bestrijden.
Zelf of uitbesteden Met name buiten bestrijden van knaagdieren wordt er dus niet eenvoudiger op. Elke ondernemer zal de overweging moeten maken of hij zelf een opleiding gaat volgen om certificering te verkrijgen (of onderhouden) of knaagdierenbestrijding toch liever uitbesteed. Glasgroentebedrijven laten al vaak de be-
strijding over aan gespecialiseerde bedrijven. Kerklaan verwacht dat sierteeltbedrijven hiertoe ook zullen overschakelen. Een verstandige keuze vindt hij. Collega Dorresteijn spreekt dit niet tegen, maar hij verwacht dat er ook veel siertelers zijn die de knaagdierbeheersing vanwege de kosten in eigen hand willen houden. De meeste ondernemers hebben een spuitlicentie op zak en dan is de licentie voor knaagdierbeheersing gemakkelijk te halen. „De cursussen die wij geven worden in ieder geval goed bezocht door zowel telers van bedekte als buitenteelten of een combi van beide. Zij geven aan de informatie zinvol te vinden”, meldt Dorresteijn. <
In het kort ■ Telers hebben vanaf 1 juli 2015 een vakbe-
■ ■
31
02-12-14 16:59
Robbert Kester, Miracle Flowers:
’The return of de kweker’
Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl
V
Kester samen met zijn broer kwekerij Molenzicht in Hoek van Holland. Ze teelden jaarrond lisianthus. „We draaiden mee in de top. Maar de gemiddelde bedrijfsomvang nam toe en we moesten doorschakelen om mee te kunnen. 1,7 ha werd te klein en 9.000 lux belichting was aan de lage kant.” Er was een herstructurering gaande in het gebied, en de broers kregen de vraag of ze de grond wilden verkopen aan een groenteteler. Ze besloten om op het aanbod in te gaan. Bij de herverkaveling bleek het namelijk onmogelijk om nog een mooi stukje te vinden met de gewenste grootte, en het was erg moeilijk
om een nieuwe kas rond te rekenen. Bovendien wilden ze niet weg uit het Westland. Wat ook meespeelde was dat lisianthus in de winter nog matig van kwaliteit was en werd dan ook niet goed betaald, in tegenstelling tot tegenwoordig. „Het was een moeilijke beslissing om op mijn 38e te stoppen. Achteraf gezien hadden we geluk. We kregen de hoofdprijs voor de grond; meer dan € 100 per m2.”
Eenmaal gestopt kon Kester al snel aan de Foto: JoeF SleegerS
oor de meeste ondernemers is de crisis ook echt crisis. Voor een enkeling betekent het een nieuwe kans. Voor Robbert Kester bood het de gelegenheid om opnieuw een kwekerij te kopen, nadat hij twee jaar eerder was gestopt. Aan de straat staat het bord ’Vreugdenhil leliekwekerij’. De vorige eigenaar woont nog in het huis en heeft het oude bord laten staan – wellicht als herinnering aan andere tijden. Op de kas achter de woning hangt echter de naam van lisianthuskwekerij Miracle Flowers. Tussen 1990 en 2008 runde Robbert
Robbert Kester: „De kwaliteit van lisianthus in de winter is sterk verbeterd. Daar wordt meer voor betaald dan vroeger.”
32
Robbert Kester.indd 32
49 (2014)
02-12-14 16:59
slag als assortimentsmanager potplanten bij FloraHolland in Naaldwijk. „Dat heb ik precies twee weken volgehouden. Het was een ondankbare taak. Potplantentelers willen het liefst zelf verkopen, niet aan de klok.” Vervolgens kon hij aan de slag om promotie te maken voor Growers Online, een platform waarop kwekers hun producten digitaal konden aanbieden. „Dit heb ik zeven maanden gedaan. In die tijd bezocht ik veel bedrijven. Zo kwam ik bij een kweker terecht die een zomerteelt lisianthus wilde beginnen. Hij riep mijn hulp in. Dat wilde ik wel doen, maar dan wilde ik het ook goed doen, zo’n tien of twintig uur per week. In dezelfde periode vroeg opkweekbedrijf Combinations of ik hun team kon komen versterken. Deze twee banen heb ik een jaar lang gecombineerd.”
De crisis was echter in volle gang en links en rechts begonnen bedrijven om te vallen. Er kwamen kwekerijen te koop die in 2008 nog drie keer zoveel zouden hebben gekost. Dat gold ook voor een leliekwekerij met 2,2 ha kas van vijf jaar oud. Deze was met enige aanpassingen goed bruikbaar voor de lisianthusteelt. Omdat hij weer bij start moest beginnen, besloot Kester om zich zoveel mogelijk te onderscheiden in de markt. Er waren enkele grootbloemige soorten van Combinations die kwekers links lieten liggen omdat ze de plantkwaliteit niet goed genoeg vonden. Problemen met de opkweek. Kester dacht dat hij daarmee wel overweg kon. „Bovendien waren collega’s meer gericht op kleine bloemen, terwijl ik grote bloemen wilde. Met die soorten ben ik begonnen.” De start was moeilijker dan hij had verwacht. Het eerste jaar kende een strenge winter. De energiekosten waren hoog en de opbrengsten vielen tegen. En de teler moest opnieuw een naam opbouwen. Kwekerij Molenzicht was bekend bij de handel, maar op de nieuwe plek stond geen molen. Er moest een andere naam komen. Kester wilde wel iets met een ’M’. Dat werd Miracle Flowers. Een van de eerste dingen was het ontwerpen van een eigen hoes. De jaarrondte49 (2014)
Robbert Kester.indd 33
lers gebruikten een gezamenlijke hoes – 4 Seasons – om lisianthus in de winter in het zonnetje te zetten. „Ik vond dat een valkuil. Met een gezamenlijke hoes kun je je immers niet onderscheiden. Nu hebben alle lisianthustelers een eigen hoes.”
B
Een groot deel van het succes dankt Kester aan de toegenomen bloemkwaliteit in de winter. „Er is inmiddels een beter assortiment. Bovendien hebben we 16.000 lux belichting, en wordt er sinds 2011 snijbloemenvoedsel aan het fustwater toegevoegd. Dat zijn drie redenen waarom er in de winter een betere prijs wordt betaald. We hebben nu jaarrond een goed product.” De strategie van Kester is een paar jaar dezelfde, en zal dat in de toekomst ook blijven: onderscheiden met nieuwe soorten. Op dit moment heeft hij het alleenrecht van de helft van de soorten die hij teelt. Volgend jaar wil hij dat uitbouwen naar 80%. Op die manier blijft hij interessant voor de handel en voor veredelaars. Hij ziet dit als de driehoek ’veredeling, teelt en handel’. „Samen met veredelaars en handel bekijk ik waar behoefte aan is. Ik ga volgend jaar bijvoorbeeld een nieuwe soort van veredelaar Taki telen voor één afzetkanaal. Dit is een pilot. Het geeft mij als teler meer vastigheid en het geeft de handelaar de mogelijkheid om zich te onderscheiden. Na twee jaar komt de soort dan voor andere telers beschikbaar en neem ik er afscheid van.” Daar zit echter ook een risico aan vast. „Een soort heb ik nog niet in de vingers. Niet alle nieuwe soorten zijn ook betere soorten.” Van het oorspronkelijke assortiment heeft Kester nog maar twee cultivars over. Hij begon met Cessna en Arena, en is opgeschoven in de richting van Corelli en Celeb. Deze dubbele grootbloemigen zijn de hoofdmoot van het bedrijf. „Door hun lange houdbaarheid zijn ze ideaal voor de export naar Rusland.”
2010 opnieuw is begonnen.
Lisianthus is een product dat veel over de klok wordt verhandeld. Dat geldt zeker bij
Miracle Flowers Robbert Kester (45 jaar) lisianthus op 22.000 m2 Kester heeft in 2008
de introductie van nieuwe soorten door een nieuwe kwekerij. Miracle Flowers is dan ook voor 80% van de afzet afhankelijk van de klok. Kester vindt dat niet erg. „Ik zou wel iets meer directe handel willen, maar het hoeft van mij niet het overgrote deel te zijn. Ik vind de klok nog steeds een heel goed instrument voor de afzet.” Komend jaar groeit het areaal lisianthus in Nederland met 4 ha. Op een totaal van 27 ha is dat een forse uitbreiding van 15%. Zelf is Kester daar niet bang voor. „Als het van een goede kwaliteit is, dan is daar ruimte voor. Maar voor de gelegenheidskwekers, zal het lastig worden. Zij hebben het sowieso moeilijk. De verschillen in opbrengst zijn steeds groter geworden en er zijn enkele kwekers afgevallen.”
Toen Kester het oude bedrijf verkocht, kon hij het huis buiten de verkoop houden. Hij woont nu op 4 km afstand van zijn kwekerij. Dat vindt hij geen nadeel. „Vroeger ging ik altijd na het avondeten weer de kas in. Nu ben ik thuis ook echt los van het werk. Dat geeft rust. Bovendien kan ik in noodgevallen toch altijd inloggen in de klimaatcomputer. Het bevalt goed om op afstand te wonen.” De lisianthusteler heeft er nooit spijt van gehad dat hij opnieuw is begonnen. Wel heeft het hem twee jaar gekost om te bewijzen dat hij een constante en goede kwaliteit leverde. Al die tijd zat hij met de prijs onder zijn collega’s. „Ik had gedacht dat ik dat sneller voor elkaar zou krijgen. Ik heb nu het gevoel dat ik terug ben op het niveau van onze voormalige kwekerij Molenzicht.” <
33
02-12-14 16:59
Skimmia-markt bloeit op
Wendy Venhorst
H
et najaar is voor skimmia-kwekers een drukke tijd. Het grootste gedeelte van skimmia gaat tussen september en kerst naar de klant. Dan moeten de grootste klappers worden gemaakt. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Kwekers laten weten dat de afgelopen jaren niet de meest makkelijke waren. De vraagmarkt van weleer is niet meer. Klanten willen tegenwoordig een zo klein mogelijke voorraad en bestellen alleen bij als dat nodig is. De consument is door de crisis namelijk voorzichtig geworden. De gemiddelde order wordt kleiner en ’just in time’ leveren is het devies. Dat vraagt flexibiliteit van de skimmiakweker. Niet voor niets zijn de afgelopen jaren een paar spelers omgevallen. Bedrijven die volgens verschillende kwekers te veel hebben geïnvesteerd, niet aan de kwaliteitseisen konden voldoen of het er even bij
dachten te doen. Daarmee is er wat lucht op de markt gekomen. Toch moeten we ons volgens Hans Verboom uit Zevenhuizen geen illusies maken. „We moeten een pas op de plaats maken en ons realiseren dat we allemaal over de top zijn gegaan. Het kon niet op met de aantallen, terwijl de prijs gelijk bleef of zelfs steeg. Die tijden zijn voorbij.”
Toch gaat het niet per definitie slecht. Bij bedrijven met een vaste klantenkring, een verzorgd product en een goede service, loopt de handel dit seizoen best lekker door. Zo ook bij Roland van der Werf uit Boskoop. „Als je zorgt voor topkwaliteit, ben je als eerste aan de beurt.” Ook bij Jo van de Langenberg uit Boxtel, die twaalf verschillende soorten kweekt, zijn al veel soorten uitverkocht. „We hebben dit jaar erg veel bloemen en ze zijn
Mening
ook extra mooi. Vanwege die superkwaliteit gaat het allemaal snel weg. Dat begon al in september, terwijl oktober en november dé maanden voor skimmia zijn.”
Nederland telt ongeveer twintig bedrijven die zich serieus op skimmia richten. Dat zijn er niet zo veel, maar dat heeft een reden. De teelt is namelijk een relatief lastige teelt. Het is geen product om er ’zomaar even bij te doen’, zo geven de kwekers aan. De teeltomstandigheden luisteren nauw en ziekten als wortelrot liggen op de loer. Skimmia houdt er namelijk niet van om met de voetjes in het water te staan. Ook kan hij niet tegen te warm of te koud weer. Verder vergt de teelt behoorlijke investeringen om goed op te zetten. Te denken valt aan een kas, een schaduwhal, goed uitgangsmateriaal. „De teeltomstandigheden moeten voor 100% kloppen, anders hoef je er niet aan te beginnen”, verduidelijkt John van Zuilen uit Boskoop.
’Teelt niet los te hoeven laten’ Tropische plantenkweker René van der nen van skimmia over van het failliete Boomaplant. Op een aparte locatie van 1,5
voormalig mede-eigenaar van Boomaplant,
34
Skimmiamarkt.indd 34
op een van de locaties van Van der Arend
Combineren Niet voor niets richten de meeste skimmiakwekers zich alleen op skimmia, of doen er maar één of enkele producten bij. Op die manier kunnen ze zich er optimaal op concentreren. „Als de teelt goed gaat, is het makkelijk. Maar als je problemen krijgt, is het één van de moeilijkste teelten”, verduidelijkt Verboom. „Met name als je in één jaar een plant met bloemen moet afleveren, is het een behoorlijk intensieve teelt. De kleur moet goed zijn, het aantal bloemen, enzovoort.” Lachend: „Als je het echt goed wilt doen, moet je slapen bij de planten.” 49 (2014)
02-12-14 16:59
Foto: Gerdien de nooy
Ook Van der Werf meent dat de teelt lastig te combineren is met andere producten. „Een oudere collega zei ooit tegen mij: ’Als je aan skimmia begint, heb je levenslang.’ Ofwel: je bent er dag en nacht mee bezig en je komt er nooit meer vanaf. Je moet je hele ziel en zaligheid in de teelt stoppen. In het teeltseizoen moet je er vreselijk kort op zitten en moet je je planten vertroetelen. Maar als je het goed aanpakt, is er wel geld in te verdienen.”
De prijzen zijn de afgelopen jaren aardig gelijk gebleven. De meeste kwekers noemen ze redelijk tot goed. Bedrijven die zich altijd op kwaliteit hebben gericht, hebben daarbij de beste papieren. Als de kwaliteit goed is, kan er namelijk ook een goede prijs worden gevraagd. Zo laat Jo van de Langenberg weten dat hij de prijzen dit seizoen zelfs heeft verhoogd. „We hebben zulke mooie skimmia, dat we best een kwartje meer kunnen vragen.” Dat geldt zeker voor zijn bes-skimmia, die nog harder loopt dan de skimmia met bloemen. „Het is heel lastig om bes-skimmia te kweken. Dat heeft mij vele jaren van experimenteren gekost. Maar als het je eenmaal lukt, heb je wel een troef in handen.” 49 (2014)
Skimmiamarkt.indd 35
En dat is in deze tijden van groot belang: je moet je onderscheiden van de rest. Dat kan met bes-skimmia, maar bijvoorbeeld ook met nieuwe soorten. Zo heeft Bas van Eijk uit Boskoop het gevoel dat er de laatste jaren steeds meer nieuwe soorten op de markt komen. „Daarvoor kwam er bijna nooit een nieuwe skimmia bij. Kwekers zoeken dus naar nieuwe soorten, om zich te onderscheiden.”
Toch blijkt het nog niet zo makkelijk om de consument te overtuigen van het feit dat er meer onder de zon is dan alleen de vertrouwde Skimmia japonica Rubella. De consument is niet makkelijk op een ander spoor te zetten. Het is dus aan de kweker om te laten zien wat er nog meer op de markt is en de consument te overtuigen van de meerwaarde. Maar er zijn meer manieren om je te onderscheiden. Zo heeft Dennis van Eijk uit Boskoop dit jaar de keuze gemaakt om zijn skimmia gedeeltelijk biologisch te gaan kweken. „Nog niet alles kan biologisch worden gekweekt, maar 60 tot 70% is wel het streven. Waarom? Het ene jaar mag je een bepaald chemisch middel wel toepassen, het andere jaar weer niet. Daar word je gek van.”
Van Eijk geeft aan dat het daarnaast goed is voor het milieu en voor de eigen gezondheid. „Bovendien moet je als ondernemer creatief blijven en jezelf laten zien. Mijn bedrijf is niet groot. Maar wie niet sterk is, moet slim zijn.”
Wat de komende jaren betreft zal de skimmia-markt redelijk ’steady’ blijven met betrekking tot het aantal kwekers en de productie, zo verwachten de kwekers. Want crisis of niet, skimmia blijft tot de najaarstoppers behoren. Niet in de laatste plaats doordat skimmia de tuin van september tot april opfleurt met mooie, kleurrijke bloemen of bessen. Wel is het voor bedrijven belangrijk om zich te blijven ontwikkelen en vernieuwend bezig te blijven, zonder de investeringen te hoog op te laten lopen. Ook is het van belang dat iedereen een kwalitatief goede plant blijft kweken. „Een goedkope skimmia bestaat gewoon niet, daar moet je heel eerlijk in zijn”, verduidelijkt John van Zuilen. „Kwekers moeten er gezamenlijk voor zorgen dat ze een goede kwaliteit in de markt blijven zetten, zodat niemand teleurgesteld wordt. Dan voorzie ik een goede toekomst voor de skimmia.” <
35
02-12-14 16:59
Teelttips Zomerbloemen belichtingsproeven Zelden is het pleksgewijs ophangen van assimilatielampen alleen voldoende om het effect op een plant te beoordelen. Onder koude omstandigheden reageert een plant totaal anders op belichting dan bij de juiste teelttemperatuur. Dit geldt ook voor het tijdstip op de dag waarop wordt belicht. Omdat belichten voor groei totaal anders is dan belichten
Chrysant nieuwe strategie De laatste weken nemen de aantallen trips op diverse bedrijven weer toe. Zelfs twee à drie bespuitingen per week blijken niet genoeg om trips onder controle te krijgen. Net geoogste vakken vormen een ernstige besmettings-
Gerbera Goed scouten In deze periode is het heel belangrijk dat er goed wordt gescout naar ziekte en plagen. De insecten zijn minder actief in het gewas, maar ze gaan wel op een laag pitje door. Tijdens bedrijfsbezoeken zie ik hier en daar spint en wittevlieg, in kleine nestjes, vooral in
36
Teelttips-Schoffelen_nw.indd 36
aGapanthus afdekken
voor daglengte, moet er ook anders over worden nagedacht. Vaak is het overdag belichten effectiever dan in de nacht, omdat er bij proeven in de nacht net niet die lichtsterkte wordt bereikt om effect te hebben, terwijl op de dag het lichtniveau wordt aangevuld tot een wel effectieve hoeveelheid. Verschil maakt het ook of een plant nog aan de groei is of dat een plant weer aan
de gang moet gaan door de belichting. Zeg dus niet te snel dat de plant niet op belichten reageert, maar test het goed uit en besteedt er erg veel aandacht aan. Let er ook op dat juist in de winter een plant die belicht wordt, veel meer water gebruikt dan een onbelichte plant.
Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301
Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301
bron voor een nieuwe aanplant. Tripslarven komen met grote aantallen uit de grond en starten een nieuwe tripspopulatie in de net geplante chrysanten. Op vangplaten die op de grond worden gelegd na de oogst is herbesmetting goed te volgen. Het lijkt erop dat we met de huidige strategieën continu achter de feiten aanlopen en jaarkosten van chemische en geïntegreerde gewasbescherming lopen op de meeste bedrijven uit
de hand. Gemiddeld boven de € 4/m2. Steeds duidelijker wordt dat een strategie noodzakelijk is die de trips direct na het planten op een adequate wijze aanpakt. Onderzoek naar de effecten van een strooisellaag van 0,5 cm met bark, zemelen en gist bij alstroemeria wijzen in de juiste richting. Met deze strooisellaag bleek acht weken na introductie van roofmijten zoals Amblyseius cucumeris en
Amblyseius swirskii de concentratie roofmijten in het gewas dertig keer hoger dan in een gewas zonder strooisellaag. De roofmijten ontwikkelen zich goed op de strooisellaag dankzij de ontwikkeling van voermijten. Deze mijten zijn ook goede voedingsbodem voor kortschildkevers (Atheta’s) die ook tripspoppen eten. De roofvlieg Coenosia zal zich naar verwachting ook goed ontwikkelen in de strooisellaag, net als de grondroofmijt
de binnenrijen. De roofmijten zijn ook aanwezig, maar nog niet op volle oorlogssterkte. Het is dan noodzakelijk om een correctie-behandeling in te zetten. Extra biologie is een optie, of spuiten met een insectenparasitaire schimmel. Bijvoorbeeld Mycotal en Addit, Botanigard WP, toegevoegd met een biosoap, Agricoll, ERII, Inseclear, en Savona tegen de adulten van de spint en wittevlieg. Een goed resultaat met
insectenparasitaire schimmels vereist een juiste spuittechniek. Belangrijk is dat de spuittank, de leidingen en de slangen schoon zijn. Reinig daarom het totale spuitsysteem met Primaclean of een ander product met dezelfde werking. Check ook de pomp, de slangen en de spuitrobot op lekkages en verhelp deze zonodig. Voor een goed spuitbeeld is juiste spuitnozzle noodzakelijk. Check of de huidige nozzle het juiste en
gewenste spuitbeeld geeft. Mocht dit niet het geval zijn, koop dan een nieuwe set nozzles. Met de huidige technieken moet een bedekking van 80% haalbaar zijn in de teelt van gerbera. Pas de hoeveelheid water aan zodat deze bedekking wordt behaald. Check ook de rijsnelheid van de spuitrobot. ’Ziekzoeken’ is een kreet die je niet veel hoort in de gerberateelt, maar in deze tijd kan hier aandacht aan worden geschonken.
Agapanthus is één van de vasteplantengewassen waar echt tegen de vorst wordt afgedekt. Bij vrijwel alle vaste planten is het afdekken bedoeld om erosie en uitdroging te voorkomen, maar agapanthus is niet winterhard en kan dus doodvriezen. Hoeveel stro er precies nodig is, hangt af van het sortiment en waar de planten worden geteeld. Aan de kust is er minder kans op vorstschade dan in het oosten van het land. In gebieden met erg veel vorstkans en bij de gevoelige soorten kan het nuttig zijn tussen twee lagen stro een laag plastic aan te brengen. Ook kniphofia, in het Nederlands vuurpijl, kan in een strenge winter stukvriezen, maar is daar minder gevoelig voor.
Macrocheles robustulus. Door voor het planten met een speciale strooier (tapijtstrooier?) de strooisellaag aan te brengen en vervolgens direct na het planten roofmijten uit te zetten is de strijd tegen trips naar verwachting biologisch te winnen. Doordat minder hoeft te worden gespoten, kunnen de kosten per saldo lager uitvallen. Dirk Jan Binnendijk Tuinbouwadviezen, 071-5416564
Haal alle zieke of dode planten eruit en voer deze af naar de container. Eventueel kunt u weer planten inschikken van achteruit de gevelrij. Creëer geen open stukken, want dan kunnen infectiebronnen optreden van sclerotinia of andere ziektes. Het microklimaat blijft ook gedurende de wintermaanden belangrijk.
Eric Kerklaan, DLV Plant, 06-53427249 49 (2014)
03-12-14 13:52
Schoffelen
PhalaEnoPSiS licht De zonstand is de komende weken op z’n laagst. Daarom is schermen met de zonnedoeken niet meer nodig. De verschillen in lichtsommen per dag zullen nu groter zijn. Om de groeisnelheid te blijven stimuleren is het goed om op de dagen dat er meer daglicht is al het licht te benutten. Schakel de lampen met name in de ochtend dan niet te snel uit. Stel voor het afschakelen van de lampen een grote ’dode zone’ in zodat na het uitschakelen van de lampen het lichtniveau niet naar een te lage waarde terugvalt, maar rond de gewenste lichtwaarde uitkomt.
Plantactiviteit en opname van elementen
Snijanthurium Plantbalans Met sterk afnemende instraling wordt het belangrijk de etmalen goed mee te laten zakken. Het is belangrijk de etmalen nu op 18-19°C (Tropical - Midori) te hebben. Richting kerst kan afrijping nog wat worden versneld door enkele weken ervoor de etmalen wat te verhogen. Er kan ook worden gekozen etmalen korter voor de kerst te gaan verhogen en voor de versnelde afrijping dan te kiezen voor duidelijk hogere etmalen. Hoeveel het etmaal verhoogd kan worden is afhankelijk van de stand van het gewas. 49 (2014)
Teelttips-Schoffelen_nw.indd 37
In de wintermaanden kan de groei van de planten weliger zijn (vooral in de opkweek). Dit komt door meerdere factoren. Een belangrijk punt is dat de planten minder daglicht ontvangen. Over het algemeen is de gemiddelde planttemperatuur ook lager dan gerealiseerd in de afgelopen periode. De groeisnelheid neemt af, net als de gemiddelde plantverdamping. Daardoor neemt de plant relatief meer ammonium en kalium op en minder calcium en magnesium. Het stimuleren van de plantactiviteit bevordert de calcium- en magnesiumopname. Vooral in de wintermaanden is het belangrijk dat de plant voldoende calcium blijft opnemen en transporteren in de plant.
Calcium is een belangrijk element voor de bouw van stevige celwanden. Wanneer de planten nu onvoldoende calcium opnemen is in het voorjaar de kans op bruine bladranden en het klappen van cellen groter. Belangrijke maatregelen zijn: ■ Een stabiele temperatuur in de onderbuis (45- 50°C). ■ Een goede plantverdamping. Voorkom een te lage RV in de nacht. Streef naar een RV rond de 70%. ■ Zorg ook voor voldoende luchtbeweging. Controleer of alle fans draaien. ■ Verhoog de hoeveelheid calcium-nitraat (met 15 – 20%) in de gift om zeker te zijn van voldoende aanbod.
Jong blad breken kan in de winter worden gebruikt om de gewasbalans op orde te houden, door bladeren in een wat jonger stadium te gaan breken. Bij ’overslag gevoelige’ gewassen zal nu door een jong blad uit te laten groeien, de groeisnelheid wat extra uit het gewas gaan. Hierdoor zal de bloemknop trager uit gaan groeien waardoor de kans op overslag wordt beperkt.
je bij instralingsdoorlaat van 70% nog met 30 watt aan warmteverlies als gevolg van uitstraling. Daarnaast gaat er nog warmte verloren omdat de kastemperatuur nu hoger is als de buitentemperatuur. Hierdoor zal de planttemperatuur onder de kastemperatuur zakken wat tot minder of geen verdamping leidt. De uitstraling is daarom nu de reden om doeken te sluiten als de instraling ongeveer onder de 150 watt zakt. Met folie is uitstraling ongeveer gelijk maar zal er minder warmte verloren gaan en is het mogelijk bij lagere instraling andere doeken open te laten en vooral op donkere dagen meer instraling op het gewas te realiseren.
uitstraling Streven is zo veel mogelijk instraling toe te laten. Door met lage stralingswaarden doeken open te hebben is er al snel meer uitstraling dan instraling. Houd er rekening mee dat bij helder weer (onafhankelijk van de buitentemperatuur) de uitstraling zomaar 50-100 watt kan zijn. Is de uitstraling 100 watt en de instraling100 watt dan zit
Ed Konijn, Bureau IMAC Bleiswijk, 010-5219094
Hans van Eijk, Bureau IMAC Bleiswijk, 010-5219094
Kees van Egmond kees@kees-ineke.nl
Van de Sint Hallo Joyce, nee schrik maar niet, ‘k hoor je naam steeds circuleren. Da’s niet gek, zei Zwarte Piet, want van jou is veel te leren. ’t Schijnt dat jij als jonge vrouw gerbera’s echt laat floreren en met charme en knowhow mensen weet te stimuleren. Nou, dat doet de Sint veel deugd, zoiets kan ik wel waarderen. En wat mij nog meer verheugt, dat helpt mij te transformeren. Want je weet ook vast wel Joyce, dat ik liep te prakkiseren hoe nu verder, weinig choice, zoveel die al protesteren. Ja, ik heb het over Piet, kachelzwart, een pet met veren, maar dat ging zo langer niet dus dat kon ik niet negeren. Daarom, toen ik op mijn tocht voor een plasstop moest pauzeren en een rustig plekje zocht, kon ik op jouw erf parkeren. ’k Wierp een blik daar in de kas, heb een uur staan observeren wat een kleurenspel dat was! Kon ik dat maar kopiëren! Nou, dat lukte nog vrij goed. Uren stonden we te smeren om zo elke Pietentoet met een kleurtje te maskeren. Dus terwijl heel Nederland volop liep te discussiëren konden wij ons, echt briljant, op de pakjes concentreren. Pieten moeten, blijkt maar weer, net als bloemen variëren. Joyce, jij kan zelfs, dank je zeer, oude mannen inspireren! Hartelijke groet, Sinterklaas.
37
03-12-14 13:52
Nieuws
Martien Borst, voorzitter van de FPC Chrysant, gaf op een productbijeenkomst in Poederooijen aan dat de resultaten van een orienterende uitbloeiproef bij Flora-Holland met chrysanten uit de aanvoer niet helemaal positief waren. Het voornemen is te starten met een 0-meting, om daarna te komen tot mogelijke verbeterpunten. De uitdaging is volgens Borst om de houdbaarheid op orde te houden. Dit is onder andere bereikbaar door uitbloeitesten bij het Kenniscentrum Productkwaliteit van FloraHolland. Het voorstel is om als vak houdbaarheidstesten te gaan organiseren voor chrysanten met het programma ’vaasleven getest’. De planning is januari 2015 hiermee te starten met troschrysanten.
wikkelingen, met name op kwaliteitsgebied. Intensieve gesprekken met de betreffende handelaar brachten de pijnpunten naar boven. Verbetering van de (koel)keten is daarbij een belangrijke. Tussen 2012 en medio 2014 werkten telers met FloraHolland al projectmatig aan bewustwording ten aanzien van koeling. Aanleiding was de soms matige kwaliteit waarin chrysanten op groeimarkt Rusland arriveerden. „In 2012 was 90% van de op de veiling aangevoerde bloemen warmer dan 10°C. Momenteel zijn veel meer chrysanten
koeler dan 10 °C. Zo koud mogelijk de keten ingaan is het beste. Dat kan 2°C zijn. Belangrijk is dat de bloemen zo snel mogelijk de veldwarmte kwijt zijn die ze meenemen vanuit de kas’’, vulde Gitta ten Hoope, adviseur ketenkwaliteit van FloraHolland aan.
ren. Van een beperkt aantal kisten worden de stelen nauwkeurig beoordeeld op gewicht, aantal knoppen, stevigheid en andere kwaliteitskenmerken. De behandelingen bestaan uit 90, 60 en 45 µmol/m2/s SON-T belichting met in een proefkas wel, en in de andere proefkas geen CO2-dosering (ongeveer 800 ppm). Naast deze zes behandelingen in twee proefkassen is er nog een derde proefkas. Daar was het tijdens de open middag merkbaar koeler. DLV’er Hans Kok, die bij de proef betrokken is: ,,Hier belichten we met 60 µmol/m2/s SON-T en doseren tevens ongeveer 800 ppm CO2. Verder passen we hier temperatuurintegratie toe en schakelen we de belichting eerder af, bijvoorbeeld op zonnige dagen en in de laatste drie teeltweken.’’ Hogewoning vult aan dat ze in deze kas een optimale takkwaliteit willen behalen bij de hoogst mogelijke energiebesparing. ,,Het streven is 50% besparing, maar liever
40% energiewinst en goede takken dan slechte kwaliteit en 50% energiebesparing. Momenteel discussiëren we over de minimumtemperatuur. Waarschijnlijk gaat die omhoog van 13 naar 14°C ’’
Koelen FloraHolland heeft al eerder besloten om chrysanten op de locaties Aalsmeer en Rijnsburg te koelen bij 2°C. In Naaldwijk gaat men eveneens investeren in koel-
Foto: HaNs NeeFjes
Chrysanten maken hun imago van ’sterke, langhoudbare bloemen’ niet altijd waar. Vaak ligt dat aan een manco ergens is de keten van teler tot eindklant. Sectorbreed word gewerkt aan verbetering van de productkwaliteit en koeling.
Koelen Borst bracht donderdag 27 november op het bedrijf van teler Jan van Wijk tevens naar voren dat vanuit Engeland, een belangrijke afzetmarkt, zowel vanuit handel als van telers signalen kwamen over zorgelijke ont-
Onderzoeker Sander Hogewoning van Plant Lighting over de resultaten van de eerste trek lelies bij verschillende lichten CO2-niveaus: ,,Spannend wordt het pas in de tweede trek.’’
Dinsdag 25 november konden lelietelers een kijkje nemen bij de proef in het Improvement Centre in Bleiswijk. De LA-hybride ’Brindisi’ was al grotendeels geoogst. Bij de overige cultivars (Longiflorum ’White Heaven’, Oriental ’Santander’ en OT ’Robina’) was hier en daar enige kleur zichtbaar. ,,De oogst was gepland in de eerste helft van december. Vooral de warme maand september heeft voor meer teeltsnelheid gezorgd. En oktober was lichtrijk’’, aldus Hogewoning. De kisten met lelies zijn eind september de drie proefkasjes in gegaan. De kassen staan vol om een goed klimaat te kunnen realise-
38
Productpaginas-2-berichten.indd 38
CO2 Hogewoning legde de aanwezige telers uit dat gewassen bij een relatief koele teeltwijze minder effect laten zien van CO2. En bij een rustig telen geldt een vergelijkbaar principe. Een teler vroeg hoe hoog het CO2-gehalte in de proefkas zonder dosering is. ,,Het zakt nooit onder de 400 ppm en aan het einde van de donkerperiode meten we daar maximaal 550 ppm’’, legde Hogewoning uit. De teler vond het opvallend hoeveel effect ’dat kleine beetje extra CO2 in deze proef heeft’. In onderzoek rond de tachtiger jaren is aangetoond dat Orientals geen baat hebben 49 (2014)
03-12-14 13:52
bij extra CO2 en bij Longiflorums is 10% teeltwinst mogelijk door CO2-dosering. Vorig jaar is in een proef aangetoond dat bij 60 µmol/m2/s belichting en 800 ppm CO2 dezelfde productie mogelijk is bij 90 µmol/ m2/s zonder CO2-dosering. Het verschil tussen 60 µmol/m2/s met en zonder extra CO2 is niet onderzocht. En dat lichtniveau is redelijk standaard in leliekassen. Zonder CO2-dosering, want zo’n installatie kost geld, vervuilde CO2 kan schade geven en onderzoek had tot voor kort nooit voordelen van extra CO2 aangetoond. Hogewoning: ,,Wellicht kunnen we nog verder terug in belichting als we CO2 doseren, daarom hebben we de 45 µmol/m2/s behandeling in de proef opgenomen.’’ De indruk is dat de takken in kassen met CO2-dosering wat zwaarder zijn, maar alleen cijfers kunnen uitsluitsel geven. Op 12 december begint de tweede trek. < 49 (2014)
Productpaginas-2-berichten.indd 39
veel minder volume dan een gemiddelde troschrysant.
De FPC heeft onderzocht of het uitvoerbaar is om collectief en steekproefsgewijs een kwaliteitscontrole te organiseren. Bij uitwerking van deze dienstverlening bleek er onvoldoende draagvlak in het vak aanwezig te zijn. De resultaten van de pilot Tracking en Tracing (T&T) bleken nog niet voldoende om de datumcode verplicht mee te geven met het product. Er komt een nieuwe werkgroep T&T om dit punt nader te onderzoeken, waarbij de aandachtspunten zijn: draagvlak, communicatie, meerwaarde creëren en mogelijk de echte oogstdatum gebruiken. Via overleg met handelaren, veredelaars en andere ketenpartners zoekt de FPC naar zoveel mogelijk marktinformatie over chrysant. Optimaal aan blijven sluiten op de marktvraag in ’Groot-Europa’ is namelijk het gestelde doel. Borst gaf aan dat de FPC de ambitie samen met het platform Chrysant NL heeft verwoord in een visie op 2020. Die visie zal in aparte commissies nader worden uitgewerkt.
Belangrijk element in de profilering van chrysant in de markt blijft het werk van
stichting Chryson. Marketeer Brigitte Hagen van bureau Concept Factory, projectleider van de campagne Just Chrysanthemum, gaf aan dat ze in 2014 meermaal in de media ontdekte dat chrysant weer hip is. Recent consumentenonderzoek in Engeland en Duitsland gaf eveneens aan dat er vanuit consumentenperspectief nog volop verkooppotentie is voor chrysant. Zo’n 60-70% van de respondenten wil chrysant kopen en 50-60% doet dat omdat ze de bloem cadeau geven. „Vaasleven heeft geen effect op de aankoop’’, aldus Hagen. Spreekster Chantal Riedeman gaf in haar betoog echter aan dat het zinvol is om op de winkelvloer te communiceren over de houdbaarheid. ,,Bied de consument in ieder geval zekerheid, maar bedenk ook waarom hij juist jouw product moet kopen. Consumenten willen verleid worden, maar zoeken ook begeleiding. Doe dit wel op een vriendelijke manier. Zekerheid, gemak en plezier zijn drie belangrijke factoren in het aankoopproces.’’ Hagen refereerde kort aan de beurspresentatie op de FloraHolland Trade Fair, waar retailers, hun leveranciers en groothandelaren waren uitgenodigd om te komen ’spelen’ met chrysanten. Doel was te laten zien hoe veelzijdig chrysant is en welke verkooppotentie de bloem heeft. „De inzending was het visitekaartje van het hele vak en een trekpleister voor retailers’’, aldus Hagen. <
Foto: Hans neeFjes
capaciteit voor chrysant; eind april 2015 kunnen alle chrysanten bij 2°C gekoeld worden. Wellicht gaat de veiling nog een stap verder in de optimalisering van de koelketen. Men inventariseert momenteel bij telers of er behoefte is aan precoolen op de veiling. Telers gaven aan dat onder andere in proeven bij veredelaar Deliflor is gebleken dant precoolen niet zaligmakend is. Te lang geforceerd terugkoelen kan de sierwaarde van chrysant schaden. En de optimale combinatie van koeltijd en -temperatuur kan behoorlijk verschillen tussen cultivars. Ten Hoope beaamde dat het belangrijk is kritisch te kijken naar de verschillende technieken om bloemen snel terug te koelen. Bovendien is door het goed inzetten van een ’gewone’ koelcel al veel te bereiken. Dat bleek toen Ten Hoope op de bijeenkomst de prijs uitreikte aan de teler die afgelopen jaar de koelste chrysanten aanvoerde op FloraHolland. In een doos met de pluischrysant Antonov van teler Lies van Wijk gaf de thermometer 4,5°C aan. Van Wijk mag een jaar gratis het vaasleven van zijn chrysanten testen bij het Kenniscentrum en kreeg tevens een cadeaubon voor twee personen bij de Icebar Xtracold in Amsterdam. Telers gunnen Van Wijk de prijs, maar zagen eveneens bevestigd dat het voor het koelen uitmaakt wat voor product er in de dozen zit. Een pluischrysant als Antonov waarvan de bloemen in netjes verpakt zijn, heeft
DLV’er Hans Kok (links) en onderzoeker Sander Hogewoning bepalen de bladtemperatuur kort nadat de zon is ondergegaan.
39
03-12-14 13:52
Nieuws
In een brief aan de Tweede Kamer licht staatssecretaris Dijksma de vorderingen toe die geboekt zijn bij vergroening van gewasbeschermingsmiddelen. Hierbij hoort volgens haar het uitbreiden van het huidige Nederlandse middelenpakket met meer biologische en natuurvriendelijke gewasbeschermingsmiddelen. Er zijn acht proefprojecten gestart om te werken aan een snellere toelating van twaalf nieuwe, groene gewasbeschermingsmiddelen in Nederland. Het betreft vijf fungiciden, vier insecticiden, een nematicide, acaricide en herbicide. Ze werken bijvoorbeeld tegen
bladluis, aaltjes en mijten. De middelen zijn duurzame alternatieven voor huidige gewasbeschermingsmiddelen en toepasbaar in meerdere teelten met minder risico’s. De proefprojecten zijn onderdeel van de green deal groene gewasbeschermingsmiddelen tussen overheid en LTO Nederland, Artemis, Bionext, Ctgb, Natuur & Milieu en Nefyto.
RUB-middelen Sommige toelatingshouders hebben gebruik gemaakt van het langer aanhouden van middelen in de Regeling Uitzondering Be-
Status RUB-toelatingen Over de meeste van de circa 25 middelen in len (RUB) is nog geen beslissing gevallen. Hieronder een overzicht. Toegelaten als werkzame stof: citronella olie, kaliumbicarbonaat, koolzaadolie,
zand of gesteentemeel Toegelaten als basisstof: chitosan hydro-
chloride, equisetum arvense L. en sucrose. Nog RUB-middel: bier, celkalk en ongebluste kalk, componenten van etherische oliën van plantaardige oorsprong, kalk en
uitsluitend samengesteld uit kokos- en zonnebloemolie, natriumbicarbonaat, natriumchloride, spiritus of zeep en natriumof kaliumsilicaaat.
REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl
40
49colofon1.indd 40
Streven onveranderd RUB-middelen en toetsmiddelen in de pilots zijn laagrisicostoffen of basisstoffen. Dijksma wil dat ze snel in Nederland en de EU worden uitgebreid. Hiervoor is een vereenvoudiging of versnelling van procedures voor deze stoffen nodig op nationaal en EU-niveau. De staatssecretaris blijft zich hiervoor inzetten samen met enkele gelijkgezinde landen. Versnelde toegang van groene, laagrisico gewasbeschermingsmiddelen tot de markt is volgens Dijksma goed voor het milieu en een steun in de rug voor de producenten van deze middelen. <
UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, tel 0342-49 42 63, fax 0342 41 31 41 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl
Colofon
Directeur Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 071-56 59 678 Alice Hoogenboom 56 59 679 Hoofdredacteur Elbert van den Berg 071-56 59 678 Eindredacteur Jenny Mostert 071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht 56 59 637 Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg 56 59 687 Cindy van der Zwet 56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes 56 59 638 Joef Sleegers 56 59 642
strijdingsmiddelen (RUB) om een reguliere toelating als gewasbeschermingsmiddel of goedkeuring als basisstof aan te vragen (zie kader). Dijksma heeft op 1 juli 2013 het verbod op RUB-middelen per 2014 opgeschort totdat de Europese Commissie duidelijkheid heeft verschaft over Europese toelatingscriteria voor basisstoffen en laagrisico stoffen. Hiermee wil ze voorkomen dat RUB-middelen vervallen voor duurzame bestrijdingsstrategieën.
Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken
ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kunt u contact opnemen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl. Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50. Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten. ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl
Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.
Druk: BDU Media
49 (2014)
03-12-14 14:25
Kasgenoten
A genda Binnenland Groen is poen, netwerkbijeenkomst, Tuinbouw relatiedagen, Gorinchem. Vaktentoonstelling, Proeftuin ZwaagFloraHolland Seasonal Trade Fair,
Energiek2020, event, Bleiswijk,
Plantarium, vakbeurs voor de boom-
LTO Glaskracht Nederland Algemene ledenvergadering gewascoĂśperatie en gewasbijeenkomst potorchidee. Themabijeenkomst licht, Bleiswijk, 13.00-17.30 uur. Startbijeenkomst nieuwe toekomst voor
FOTO: Ank vAn Lier
Kom in de Kas, landelijk evenement.
Leeftijd: 58 en 55 jaar Plaats: Nederweert-Eind Teelt: diverse soorten snijheesters (o.a. viburnum, pioenrozen, hypericum, rozenbottels, weigela en ilex) Oppervlakte: 3 ha vollegrond
Jan en Annie Jonkers U runt een bed and breakfast?
22 jan Gewasbijeenkomst poinsettia.
woond. We vonden het zonde om dit leeg te laten staan; daarom hebben we er vier jaar geleden een bed and breakfast van gemaakt. We hebben regelmatig gasten van over de hele wereld. Het is leuk om hun verhalen te horen en ze een beetje te verwennen.
Buitenland
Sinds wanneer teelt u snijheesters?
Gewasbijeenkomst bladgewassen,
www.ipm-essen.de. Canada, maar wilden ons sociale leven hier toch niet zomaar opgeven. Toen hebben we World Floral Expo 2015,
U kunt jaarrond aan de gang blijven? Zuhoor 2015, internationale bloemen
we met viburnum, daarna komen de pioenrozen in tunnels. Omdat we gekozen hebben
we druk met hypericum, gevolgd door rozenbottels en weigela in het najaar. Het jaar -
Levert het ook wat op?
Dit is een way of life! Het grootste probleem op dit moment is de onkruidgroei. De
Wat doet u in uw vrije tijd? vooral heel gezellig! Daarnaast kaart ik iedere woensdagavond met drie buurtgenoten. Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl
!
Documenten en linken naar website
49 (2014)
Kasgenoten agenda_nw.indd 41
Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s
-
Filmpjes
41
03-12-14 10:42
CONTAINERVELD Digitale tensiometer
Afvoergoot en U-weg voor gietwagen
TM-93 revolutionaire vochtsensor met verhoogde nauwkeurigheid en betrouwbaarheid.
Voor uitgebreide informatie: /i °\Êä{£ÈÊÎ ££{ÇÊUÊ v JÃV i iÛ Ã°
WWW.SCHELLEVIS.NL
www.meten.nl
HOEK VAN HOLLAND T 0174 64 20 40 • KASSENSLOOP • (ROZEN)GEWASSEN UITRUIMEN • GEVRAAGD: ASSIMILATIELAMPEN EN WKK-INSTALLATIES •
E-mail: info@nieuwkoopbv.nl Tel. 0297 325836
WWW.MUSTANGDEMOLITION.NL
KASSEN TE SLOOP GEVRAAGD
René vd Stok schermingen voor aanleg, onderhoud en renovatie
WWW.EUROKAS-BV.EU BERKEL EN RODENRIJS 010 511 32 53
T: 0174 - 517897 M: 06 53 437 827 www.renevanderstok.nl
uw o ud e o l ie is g e l d wa a rd !
tel: 0174-768876 i n f o @ v i c t o n b v. n l
• groothandel in olie en metalen • saneren van tanks en k e t e l s ( K I WA ) • afvoeren van brandstofrestanten
KASSENBOUW & KASSENSLOOP
WWW.DEBETSSCHALKE.COM
BIMAR ASFALT & SERVICES B.V. • Voor alle asfalt op en rond uw bedrijf • Ook zuurbestendig asfalt voor uw voersilo's en voergangen • Wij doen ook vloeistofdichte asfaltvloeren met certificaat en keuring • Wij zijn onbetwist de asfalt en silo-specialist • Reageer nu snel en wij komen bij u langs voor een geheel vrijblijvende offerte • Als u nu reageert voor 1 februari, is de kleef-laag gratis bij een 2 lagen systeem tot 500 m²
• Sinds 1958 • Steeds vernieuwend • De specialist in teeltvloeren
QUALITY FLOORS FOR EXCELLENT PLANTS
Bimar Asfalt & Services B.V. Tel: 06 47728544
www.erfgoed.com +31(0)79 593 38 00
www.bimar-leiden.nl
WILT U OOK ADVERTEREN OP DEZE PAGINA? BEL: 0342-494290
611246.indd 42
3-12-2014 12:00:29
EVAL: voor elke situatie juiste installatie
VEBU V.O.F. Kasonderhoud
Een degelijk advies, prima service en een betrouwbare begeleiding… Samen met de klant bedenken onze technici steeds de beste oplossing. Daarbij kijken ze niet alleen naar het optimaal functioneren van installaties, maar ook naar betrouwbaarheid en energieverbruik. Installatieburo E VAL B.V.
- Glasreparatie - Goten smeren - Overspuiten - Goten reinigen - Diverse reparaties
;b[ajhej[Y^d_[a
Galglaan 11 s 2311 ND Rijnsburg Tel. 071 402 26 21 s eval@eval.nl
Ae[bj[Y^d_[a
www.eval.nl
Ab_cWWjj[Y^d_[a
Voor andere werkzaamheden vraag naar de mogelijkheden
MWj[hj[Y^d_[a Tel. 06-51 35 04 52 e-mail: buddys37@hotmail.com
VA N K L I N K
GEZOCHT: Partnerschap/samenwerkingsverband of (in de toekomst) bedrijf ter overname. Ik beschik over internationale ervaring in en buiten Europa, als bedrijfsleider alsmede opzetten van productie bedrijven (perkgoed, zaai- en stekgoed).
STOOMKETELVERHUUR
Reacties onder nr 1300 t.a.v. BDU Media Postbus 67 3770 AB Barneveld
@
IDEEËN ZAAIEN, SUCCESSEN OOGSTEN 27 t/m 30 januari UITR
USTI
De toonaangevende wereldbeurs voor de tuinbouw
NG
M. Thoolen B.V. is een internationaal opererend bloembollenbedrijf met het hoofdkantoor in Velserbroek. Het bedrijf verkoopt bloembollen aan groothandelsbedrijven, retail organisaties en postorder bedrijven in Europa, de Verenigde Staten en het Verre Oosten. Tevens bieden wij een breed programma voor landscapers aan. M. Thoolen B.V. is financieel sterk en onderscheidt zich door een sterke innoverende kracht en grote vakkennis. Kwaliteit en service zijn kernbegrippen. Voor ons bedrijf in Velserbroek zijn wij per direct op zoek naar een:
F LO R
ISTIE
T EC H
K
PL AN
T EN
N I EK
Oplossingen en inspiraties voor de gehele waardeketen voor uw zakelijke succes. Profiteer van het unieke aanbod van de toonaangevende wereldbeurs voor de tuinbouw met 1500 exposanten uit 45 landen. Alleen op de IPM ESSEN presenteren exposanten u de complete waardeketen. Van de productie via tuinbouwtechniek tot en met uitrusting bij de POS en het op de markt brengen van uw producten. De IPM ESSEN toont de hoofdthema‘s van de branche: tastbaar, begrijpelijk en toepasbaar voor uw onderneming. Tot ziens in Essen.
www.ipm-essen.de
611247.indd 43
SALESMANAGER U onderhoudt de contacten met bestaande klanten. Op termijn wordt uw takenpakket uitgebreid met acquisitie. U draagt zorg voor een kwalitatief hoogwaardige begeleiding en uitvoering van orders en optimaliseert het bloembollenassortiment. Verder levert u een bijdrage aan de ondernemingsstrategie voor de komende jaren. U zult circa 10% van de tijd reizen en rapporteert aan de Algemeen Directeur. U functioneert op HBO-niveau, of door een HBO-opleiding (Hoger Agrarisch Onderwijs, HEAO-CE) of door een combinatie van opleiding en ervaring. Daarnaast beschikt U over minimaal 5 jaar ervaring met de verkoop, inkoop of logistiek van agrarische producten, bij voorkeur bloembollen. U bent een initiatiefrijk ondernemer en tactvol onderhandelaar, met een goed marketingtechnisch inzicht en een sterke commerciële drive. Verder kunt u goed organiseren, bezit u een praktische instelling en uitstekende communicatieve vaardigheden. U beheerst minimaal twee vreemde talen in woord en geschrift. M. Thoolen B.V. biedt u een internationale verkoopfunctie in een uitdagende markt. Voor de juiste man of vrouw is er een reële mogelijkheid om op termijn door te groeien naar een commercieel eindverantwoordelijke functie. Uw schriftelijke sollicitaties, welke vertrouwelijk zullen worden behandeld dienen te worden gericht aan: M. Thoolen BV t.a.v. Personeelszaken, Postbus 73, 2080 AB SANTPOORT Zuid. Reageren per e-mail kan natuurlijk ook: (sollicitatie@mthoolen.com) Acquisitie n.a.v. deze advertentie wordt niet op prijs gesteld. Niet relevante sollicitaties worden niet beantwoordt.
3-12-2014 12:01:06
611248.indd 44
3-12-2014 14:09:34