VBB_02-2015

B

36

Grote gerbera tussen hoop en vrees

12 Terugleveren

14 Twiga Flowers

18 Belang afzet

34 Wetgeving

WKK-stroom pas na 2021 interessant

moet Karuturi doen vergeten

supermarkten in afzetlanden groeit

complex

Cover-nw.indd 1

07-01-15 12:44

Van de Wetering Greenhouses, Inc. located close to New York consists of 8 hectares of modern Dutch greenhouses and 2 hectares of Poly Greenhouses. Van de Wetering Greenhouses offers approximately thirty-seven various plant products year round and they are looking for a

FULL TIME GROWER who has experience with young plants specifically germinating seedlings and propagating unrooted cuttings. Candidate needs to have a pesticide license and must be able to work with a Priva environmental control system. Must be able to execute a integrated pest management program.

Housing will be provided for the candidate and his family if necessary. We are looking for someone to start as soon as possible!

Contact information:

617834.indd 2

Edward Verbakel e.verbakel@vb-group.nl

7-1-2015 11:43:12

B 8 Energie Besparingssysteem: hoe werkt het precies?

Vakblad voor de

Opinie 4

Interview: ’Inzet sociale media gaat in sierteelt vaak knullig’

4

Commentaar:

5

Stelling: Financiering onderzoek regelen zoals promotie

Nieuws 6

B

12 Nieuwe netleverende WKK pas vanaf 2021 interessant

8

Ondernemen:

11

Ondernemen:

12

Ondernemen:

13

Column:

14

Afzet:

16

Afzet: Bekroonde noviteit succesnummer op markt

18

Afzet:

21

Vragen:

22

Afzet:

Markt 26 26 27 28

16 Bekroonde noviteit

succesnummer op markt

29

Teelt 30

In beeld:

32

Gewasbescherming:

34

Energie: ’Strenge emissienormen helpen houtstook om zeep’

36

Gerbera:

38

Teeltips:

39

Column:

I

34 ’Strenge emissienormen helpen houtstook om zeep’

40

Service 41

Kasgenoot: Agenda Voorplaat: Foto: Gerdien de Nooy

2 (2015)

Inhoud.indd 3

3

07-01-15 12:44

Opinie Arnold Wittkamp:

’Inzet sociale media gaat in sierteelt vaak knullig’ fOtO: Arie-frAns Middelburg

Arnold Wittkamp, social media specialist, sinds kort werkzaam voor de Parfum Flower Company in De Kwakel vindt het niveau van het gebruik van de sociale media in de sierteelt erg laag. „Er wordt te veel gekozen voor de

Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoin.nl

Het niveau van sociale mediagebruik in de sierteelt is laag? „Het valt me op dat er op sociale media in de sierteelt erg veel over ons zelf gepraat wordt. Ik vraag me af of siertelers wel klanten bereiken. En als ik kijk naar blogs van een aantal grote spelers kijk vind ik dat het Margriet-gehalte erg hoog is. Weten degenen die zich bezighouden met sociale media voor wie ze schrijven, wie de doelgroep is?

Als kwekers direct de consument proberen te benaderen dan missen ze een belangrijke doelgroep. Een kweker moet zich meer op zijn doelgroep richten. Vaak zijn dat de tussenhandel, de inkopers bij groothandels, tuincentra en bloemisten. Het besef van het belang van sociale media dringt wel langzaam door in de sierteelt. Maar het gaat vaak op een nogal knullige manier.”

Geef daar eens een voorbeeld van? „Ik zie bijvoorbeeld dat bedrijven berichten posten op Facebook zonder een link naar een website. Als je wilt dat mensen in actie komen dan moet je dat wel doen. Waarom

doe je het anders? Als je bijvoorbeeld meldt dat lavendel binnen twee weken verkrijgbaar is dan wil ik weten waar ik ze kan kopen.

Nu houdt het vaak op bij het plaatsen van een post. Ik ben fan van Anco, ik vind dat een geweldig bedrijf. Ze doen heel veel aan marketing. Ze doen wat aan Facebook, maar posts verdwijnen allemaal in de tijdlijn. Ik snap niet dat ze wat meer doen, bijvoorbeeld een eigen Pinterestpagina met prachtige foto’s van hun producten, met veel inspiratie en natuurlijk, bij elke foto een link naar de website.”

Hoe moet het wel? „Op bloemistenniveau is de website van Don Florito een van de betere. Giada Graziani is de beste bruidsbloemist van 2014, ze heeft een heel eigen persoonlijke website.

Een bezoeker voelt dat zij kan voldoen aan specifieke wensen. Ze heeft ook een blog en een goede Pinterestpagina.

Delphiniumkweker André Westendorp is een ander voorbeeld. Bij exporteurs komt er door de leuke combinatie van sociale media

en een persoonlijke website zelfs vraag naar zijn delphiniums uit de VS. Ze zien het gezicht van de kweker en gunnen hem 20, 30 cent meer voor een tak. Hij vindt het ook leuk om te doen. Dat scheelt.”

Het niet richten op een doelgroep is het enige manco? „Nee, let er ook op dat een post op sociale media aan drie criteria voldoet: ze moet interessant, informatief en aantrekkelijk zijn. Het gaat op sociale media ook niet alleen om aanbiedingen doen. De regel is dat 80% over de inhoud gaat en maximaal 20% over aanbiedingen. Met Parfum Flower Company doen we nooit aanbiedingen via de sociale media, we geven alleen aan wat er beschikbaar is en vertellen achtergrondverhalen, geven inspiratie, productinformatie en mogelijke toepassingen. Het lijkt erop dat iedereen wat aan het proberen is, maar je ziet helaas veel van hetzelfde. Durf eens risico te nemen, doe eens iets geks. De bloemenbaard van vorig jaar was daar een goed voorbeeld van. Denk na over de strategie.”

Commentaar Elbert van den Berg hoofdredacteur evandenberg@hortipoint.nl

H

-

-

4

Opinie_NW.indd 4

2 (2015)

07-01-15 12:44

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324,

Stelling

Financiering onderzoek regelen zoals promotie -

„Als je kijkt naar het sociale mediagebruik van KLM dan gebeurt daar echt wat. Daar zitten mensen achter die er verstand van hebben. In de sierteelt is het vaak een stagiair of iemand die net van school komt.

Lekker goedkoop. Online marketing wordt gezien als kostenpost. Uit een studie uit de VS blijkt dat voor iedere dollar die aan een nieuwsbrief wordt uitgegeven er 40 dollars worden verdiend.”

-

-

Piet Evers, leliebroeier in Moerkapelle en Luttelgeest -

„Uiteindelijk is geld verdienen het doel van alle activiteiten in een zakelijke omgeving.

Maar het besef dat er geld mee verdiend kan worden speelt niet echt in de sierteelt.

Als ik zie dat exporteur Barendsen veel doet op Pinterest, maar vooral productfoto’s een-op-een doorzet, dan is dat goed voor een assortimentsdatabase, maar op Pinterest willen de bezoekers toch vooral worden geïnspireerd door mooie afbeeldingen.”

stand en levert ook het

„In Nederland is Facebook het belangrijkst.

Maar ik denk wel dat steeds meer mensen op zoek gaan naar informatie op Pinterest voor inspiratie in huis en in de tuin. Op Pinterest kun je zeer goed mooie foto’s laten zien en je kunt er in de zoekresultaten op Google beter mee scoren. In de VS en Engeland is Pinterest al heel groot. Wij lopen achter hier, maar ik verwacht dat Pinterest bij ons net zo groot wordt. Dus kun je er maar beter nu mee beginnen.”

-

Nico Karsten, iristeler in Hoogwoud

-

-

-

Maurice van der Hoorn, orchideeënteler in Ter Aar relaties worden voorgedragen. Dat kan inhouden

-

geheven wordt en voor

worden. Het houdt organisatoren van dit soort

2 (2015)

Opinie_NW.indd 5

5

07-01-15 12:44

Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws.

Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander

Verkoper Siebe Feenbest om een trendwatcher van een Nederlandse retailer te overtuigen

■

„Het concept vond ze mooi, of we het eens kunnen worden over de

Florensis heeft de Tuinbouw Ondernemersprijs 2015 gewonnen. De producent van uitgangsmateriaal van diverse snijbloemen, vaste planten en bloeiende pot- en perkplanten nam de prijs op 7 januari in ontvangst op de Keukenhof in Lisse. De jury prijst het bedrijf voor haar duurzaam ondernemerschap, dat is ingebouwd in alle processen, zowel nationaal als internationaal.

Meer hierover op pagina 11.

Plaats van handeling is de FloraHolland Winter Fair in Aalsmeer waar op 7 en 8 januari de werkgever van Feenstra, Special Plant Zundert, een van de ruim 130 standhouders was. Veel helleborus op de beursvloer, mede doordat veel najaar enkele weken later bloeien dan gepland.

Tussen de pot-, perk- en tuinplanten stonden ook citrusbomen en bol-oppot. Feenstra bespeurde veel belangstelling voor de heesterachtige Corokia cotoneaster of zigzagstruik (foto rechtsboven) als kamerplant.

■ ’Cao Glastuinbouw voldoende

representatief’ Het representativiteitscijfer voor de cao Glastuinbouw is 67,4%. Dat is ruim voldoende voor het algemeen verbindend verklaren van de cao, meldt LTO Glaskracht Nederland. De huidige cao loopt tot en met 30 juni 2015.

■ FloraHolland noteert 0,2% Kwekers die op FloraHolland aanvoeren, hebben in 2014 gemiddeld genomen een 0,2% hogere prijs voor hun bloemen en planten ontvangen dan in 2013. Per productgroep zijn verschillen waar te nemen. Bij de snijbloemen was een lichte daling van de gemiddelde prijzen te zien van 0,3%. In de productgroep Kamerplanten was juist sprake van een stijging van de gemiddelde prijzen met 1,9%. De gemiddelde prijzen bij de tuinplanten daalden vorig jaar met 1,5%. De uiterst zachte winter van 2014 zorgde daar opnieuw voor minder omzet.

FloraHolland sloot 2014 af met een omzet van € 4,4 miljard, een lichte groei van 1,2% ten opzichte van 2013.

■ Onderzoekscentrum meerlagenteelt opent op 25 februari in Venlo Op 25 februari openen HAS Hogeschool, Philips Horticulture LED Solutions en Botany een grote onderzoeksfaciliteit voor meerlagenteelt in de Innovatoren op het voormalige Floriadeterrein in Venlo. Dit Completely Controlled Growing System (CCGS) is het eerste Europese project waar onderzoek in meerlagenteelt op bedrijfsmatige schaal plaatsvindt. Het CCGS zal bestaan uit drie klimaatkamers – één productieruimte en twee onderzoeksruimten – waarin alle factoren die de groei van een plant

6

Nieuwskort2.indd 6

bepalen (licht, lucht, temperatuur, voeding, water en grond) worden gestuurd. Het licht is afkomstig van ledlampen. De faciliteit wordt gebouwd in het atrium van de Innovatoren en is een van de eerste bedrijven op de Brightlands Greenport Campus Venlo.

veranderd. Staat die bank na alle centralisatie van besluitvorming nog wel met beide benen in de tuinbouwgrond?”, vroeg hij zich hardop af.

De burgemeester verwacht dat er over enkele jaren nog 400 tot 450 glastuinbouwbedrijven over zullen zijn in zijn gemeente.

■

■ Topsector T&U honoreert voor € 8 miljoen aan onderzoek

Grüne Woche Het Holland paviljoen op de Internationale Grüne Woche, die van 16 tot en met 25 januari in Berlijn zal plaatsvinden, staat dit jaar volledig in het teken van tulp. Rode en oranje tulpen voeren de boventoon in het paviljoen, dat het decor vormt voor de opening van de beurs waarbij staatssecretaris Sharon Dijksma (EZ) de Duitse minister van Landbouw ontvangt.

■ Van der Tak: ’Banken moeten hun positie weer waarmaken’ „Banken moeten hun positie binnen de tuinbouw opnieuw waarmaken.” Dat zei de Westlandse burgemeester In zijn nieuwjaarsspeech op 5 januari zei Sjaak van der Tak op 5 januari in zijn nieuwjaarsspeech. „De positie en opstelling van de grootste en belangrijkste tuinbouwbank is de afgelopen jaren sterk

De Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen (T&U) heeft onlangs goedkeuring gegeven aan de financiering van 57 nieuwe onderzoeksvoorstellen, goed voor in totaal ruim € 8 miljoen aan projecten. Met het voorgestelde onderzoekspakket is er sprake van een budget van € 2,5 miljoen voor fundamenteel onderzoek. Daarmee is het streven van de topsector T&U om versterkt in te zetten op fundamenteel onderzoek geslaagd.

■ B & W Westland verkiezen aardwarmte boven havenwarmte Alleen als met aardwarmte onvoldoende kan worden voorzien in de Westlandse warmtevraag is benutting van havenwarmte – deels afkomstig uit fossiele bronnen – nuttig en wenselijk. De ondergrond in Westland heeft echter 2 (2015)

07-01-15 16:16

FOTO: HANS NEEFJES

Gelezen op Twitter Lucas Vos (@LucasVos_FH) van het per die datum opgeheven PT. In het systeem zijn twee wijzigingen aangebracht: met ingang van 2015 gaan bedrijven die jaarlijks minder dan 305 ton CO2 uitstoten, voortaan meebetalen bij overschrijding van de voor de glastuinbouw voor een kalenderjaar vastgestelde hoeveelheid emissies; sinds 1 januari 2015 valt ook de CO2-emissie van aan het net teruggeleverde WKK-stroom onder het kostenvereveningssysteem.

Meer hierover op pagina 9.

voldoende potentieel om in de lokale warmtevraag te voorzien, zo stelt het Westlandse college van B & W in antwoord op vragen van de lokale CDA-fractie. Een definitieve keuze voor haven- of aardwarmte kan volgens B & W overigens pas worden gemaakt als de uitkomsten van de businesscase rond havenwarmte ’Leiding over West’ bekend zijn. Ook zal gewacht moeten worden op een proefboring naar aardwarmte in de Trias zandsteenlaag.

■ Van alle glastuinders in Noord- en MiddenLimburg heeft 94% zijn verbruiks- en/of emissiegegevens van stikstof en fosfor over het jaar 2013 tijdig gerapporteerd aan de Uitvoeringsorganisatie (UO) glastuinbouw. Dat meldt Waterschap Peel en Maasvallei. In voorgaande jaren stuurde slechts 30% van de telers zijn cijfers op tijd in (vóór 1 mei).

■ EZ neemt uitvoering CO2-sectorsysteem over van productschap Het ministerie van EZ heeft sinds 1 januari 2015 de verantwoordelijkheid over de uitvoering van het CO2-sectorsysteem overgenomen 2 (2015)

Nieuwskort2.indd 7

Met MT @FloraHolland in Lean Six Sigma cursus: Leren Samen Verbeteren @goals2results #yam

Ricardo Jansen (@Ricardojansennl) Vandaag voor het eerst klok voorverkoop en directe verkoop bij elkaar op een site. @FloraMondo het werkt.

Jelle Strijbis SV.CO (@SVCOmpanies) Om goed te beginnen in 2015, #nieuwjaarsontbijt met de hele club!

■ Digitale aanmelding jaaraanvoer potplanten Rhein-Maas succes

Kees van Egmond (@KeesvE)

De digitale aanmelding van de jaaraanvoer van potplanten op Rhein-Maas is vorige maand succesvol verlopen. Potplantentelers moesten hun jaaraanvoer in december voor het eerst verplicht digitaal aanmelden via de website van de veiling in Straelen-Herongen. Momenteel geven aanvoerders op weekbasis (digitaal) aan wat ze in een jaar verwachten te veilen. Dat moet een regelmatige aanvoer van potplanten op de joint-venture-veiling garanderen.

Ik heb steeds gezegd dat een eigen website voor onze kwekerij overdone is. Maar ja, als je tanacetum.nl dan tóch registreert...

■

Henk Salome (@HenkSalome)

De online film The Flower Effect van Mooiwatbloemendoen.nl van Bloemenbureau Holland is de afgelopen maanden bijna twee miljoen keer bekeken. In Frankrijk is de film, die in september werd gelanceerd, het populairst, gevolgd door het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Nederland. De populariteit van de film kwam onder meer tot uiting in het aantal likes en shares. In Frankrijk kreeg de film 10.109 likes en 3.405 shares.

Markthal rdam, succes formule.

Prachtige lokatie met dito shops

■

rentederivaten Voor kleine bedrijven – met minder dan vijfig werknemers en een omzet of balanstotaal van maximaal € 10 miljoen – die een geschil hebben met hun bank over rentederivaten, opent op 26 januari een klachtenloket. Dit tijdelijke loket gaat het Klachteninstituut Financiële dienstverlening (Kifid) heten en is bedoeld voor ondernemers die er met hun bank niet uitkomen en voor wie de gang naar de rechter een te hoge drempel is. De banken betalen het loket.

Marcel van Elswijk (@maanmist) Gezien op de Facebookgroep NostalgiaWestland, de tuinderskantine in vroeger tijden. Gewoon op de pijp of op een kist.

Discussie op LinkedIn Veiling Rijnsburg: open Het nieuwe veilen waar FloraHolland zich dit jaar over buigt zou gevolgen kunnen hebben voor de vestiging in Rijnsburg. Financieel directeur Rens Buchwaldt kon tijdens de alv niet garanderen dat Rijnsburg open blijft. „Een ontsloten veiling is meer waard dan een veiling die niet ontsloten is”, antwoordde Buchwaldt op de vraag waarom FloraHolland mede-financier is van de aansluiting van veiling Rijnsburg op de A44 terwijl ze niet weet of de veiling nog open is in 2020.

Wat vindt u? Moet Rijnsburg open blijven of moet ze dicht?

7

07-01-15 16:17

Energie Besparingssysteem: hoe werkt het precies?

Jaarlijks moeten glastuinders aangifte doen van hun CO2-emissie. Dat gebeurt via het CO2-sectorsysteem, dat sinds 1 januari 2015 door het ministerie van Economische Zaken wordt uitgevoerd. Om telers te prikkelen nog minder CO2 uit te gaan stoten, zal later dit jaar het Energie Besparingssysteem Glastuinbouw (EBG) van start gaan. Maar hoe werkt dat EBG precies?

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

Wat houdt het Energie Besparingssysteem Glastuinbouw (EBG) in?

bedrijven een vergelijkbare prikkel hebben tot energiebesparing.

doen aan het EBG? Vrijwel alle glastuinbouwbedrijven en bedrijven met een andere hoofdtak, maar met minimaal 2.500 m2 beteeld oppervlak onder glas of plastic, moeten meedoen aan het EBG. Overigens zijn dit ook de bedrijven die verplicht moeten deelnemen aan foto: Gerdien de nooy

Het EBG zal naar verwachting in het tweede kwartaal van dit jaar van start gaan. Het zal daarmee parallel lopen aan de looptijd van de huidige handelsperiode van het Europese CO2-emissiehandelssysteem ETS (2013–2020). Dat betekent dat het EBG dus een looptijd kent tot en met 2020. In die periode geldt er voor elk glastuinbouwbedrijf een individuele bedrijfsnorm voor het energieverbruik. Die norm daalt jaarlijks.

Wie de norm overschrijdt, moet een betaling doen. De opbrengsten van die betalingen gaan naar het innovatieprogramma Kas als Energiebron (KaE). Zo wordt er een bijdrage geleverd aan energiebesparing en duurzame-energieontwikkeling in de glastuinbouw. Verwacht wordt dat over de jaren 2016–2020 op die manier gemiddeld ruim € 3 miljoen zal binnen komen voor KaE. In de opzet van het EBG is gezocht naar een balans in het streven naar een zo eenvoudig en eerlijk mogelijk systeem waardoor alle

Het Energie Besparingssysteem Glastuinbouw (EBG) moet glastuinders ertoe prikkelen energiebesparende maatregelen te nemen die leiden tot een vermindering van hun CO2-uitstoot. Het systeem is gericht op een verlaging van het aardgasverbruik.

8

Energie Besparingssysteem Glastuinbouw.indd 8

2 (2015)

06-01-15 16:58

Achtergrond

CO2-sectorsysteem en EBG In 2011 is het CO2 -

het CO2-sectorsysteem. Uitgezonderd van deelname aan het EBG is een beperkt aantal (zeer grootschalige) bedrijven dat verplicht deelneemt aan het ETS.

-emissie.

2

CO2

EBG het CO2

Er is sprake van één bedrijf als twee van de drie volgende bindende factoren gelden: technisch, organisatorisch of functioneel.

Vestigingen die niet bij elkaar liggen of niet aan twee van de drie genoemde factoren voldoen, worden apart behandeld. Dit principe is ook het uitgangspunt in de Wet Milieubeheer. Als een bedrijf in het kader van de Wet Milieubeheer als aparte ’inrichting’ wordt aangemerkt, geldt dat dus ook voor het EBG.

2

-

en vergelijkt en verrekent die jaarlijks met de bedrijfsnorm Als een tuinder zich aan de norm houdt, hoeft er geen kostenverrekening plaats te vinden. Bij overschrijding van de bedrijfsnorm moet echter het verschil verrekend worden.

Binnen enkele weken zal er een nieuw type tuinbouwketenorganisatie worden opgericht conform de Brusselse regels die gelden voor brancheorganisaties. Deze nieuwe ketenorganisatie krijgt de bevoegdheid dwingende voorschriften uit te schrijven die vervolgens algemeen verbindend kunnen worden verklaard door verantwoordelijk minister Henk Kamp van Economische Zaken. Op die manier kunnen alle glastuinders door deze nieuwe organistie verplicht worden tot deelname aan het EBG, ook telers die niet zijn aangesloten bij LTO Glaskracht Nederland. De formele verantwoordelijkheid en besturing van het EBG komt bij deze nieuwe tuinbouwketenorganisatie te liggen. Voor de praktische uitvoering van het systeem zal echter in de loop van dit jaar een aparte uitvoeringsorganisatie in het leven worden geroepen.

De bedrijfsnorm die het EBG hanteert, is het toegestane gasverbruik per bedrijf, gericht op de teelt. De norm wordt uitgedrukt per m2 kasoppervlak. Uit vermenigvuldiging met het kasoppervlak volgt het toegestane gasverbruik van het bedrijf. Het EBG volgt als het ware de ontwikkeling van het gasverbruik van iedere individuele teler 2 (2015)

Energie Besparingssysteem Glastuinbouw.indd 9

De bedrijfsnorm – oftewel: het toegestane gasverbruik – is in 2015 (in m3 per m2) gelijk aan het gemiddelde historische verbruik van een bedrijf in de jaren 2012 en 2013.

Op dit verbruik wordt een temperatuurcorrectie toegepast om de invloed van lagere of hogere temperaturen te corrigeren. Deze temperatuurcorrectie wordt uitgevoerd op basis van graaddagen, die weer zijn gebaseerd op de temperatuur bij het KNMI in De Bilt. Het is een correctie in m3 per m2 die voor alle vierkante meters kas in een jaar gelijk is. Alle bedrijven krijgen daardoor dus een gelijke correctie in m3 per m2. In de jaren 2016 tot en met 2020 zal het toegestane gasverbruik per m2 met 2%-punt per jaar omlaag gaan ten opzichte van het niveau van 2015. Over de hele periode 2016–2020 bedraagt de verlaging dus 10% vergeleken met 2015.

Bij overschrijding van de bedrijfsnorm moet het gasverbruik worden verrekend met de norm. Die verrekening vindt als volgt plaats: verrekening = (gasverbruik in jaar X – toegestaan gasverbruik in jaar X) x verrekenprijs. De verrekenprijs bedraagt € 0,036 per m3 aardgas (€ 20 per ton CO2).

-sectorsysteem 2

Nee, wie WKK-stroom teruglevert aan het net, hoeft het gasverbruik daarvoor niet mee te tellen. Dat verbruik wordt verrekend door de verkochte elektriciteit met een vaste factor (0,1522 m3 per kWh) om te rekenen naar aardgasverbruik en te verminderen op het totale gasverbruik van het bedrijf. Deze omrekenfactor geldt voor de gehele looptijd van het EBG. Voor gas uit de zogeheten Zebra-gasleiding in Zeeland, dat een hogere energiewaarde kent, geldt een aangepaste verrekenfactor.

2

Nee, inkoop van elektriciteit en CO2 wordt niet veroorzaakt door gasverbruik op het bedrijf en is daarom geen onderdeel van het toegestaan gasverbruik.

Ja, ingekochte warmte van derden – let op: niet van een naburig glastuinbouwbedrijf! – is onderdeel van het toegestaan gasverbruik.

Het gasverbruik in 2012 en 2013 vormt de basis voor de bedrijfsnorm. Als een tuinder vlak vóór die referentiejaren heeft geïnvesteerd in energiebesparende maatregelen, wordt dat ’early action’ genoemd.

De bedrijfsnorm kan in dat geval verhoogd worden. Bij ’early action’ moet er sprake zijn van een minimale besparing van 3 m3 aardgas per m2. ’Early action’ wordt toegepast >

9

06-01-15 16:58

op: aardwarmte, biobrandstof, restwarmte, herwinning van zonnewarmte met het gebruik van een aquifer en Het Nieuwe Telen.

Hoe zit het met kleinverbruikers?

Voor telers die jaarlijks minder dan 170.000 m3 aardgas verbruiken, zogeheten kleinverbruikers, geldt in het EBG een vereenvoudigde regeling (evenals in het CO2sectorsysteem). Voor hen is eenmalig het gasverbruik vastgesteld voor het jaar 2011.

Dat is voor hen het startpunt voor 2015.

Vervolgens wordt jaarlijks de 2%-besparingsnorm toegepast en vindt een verrekening plaats met dit startpunt. Het werkelijke gasverbruik heeft hierop dus geen invloed.

De teler kan echter op deze kosten besparen door alsnog het werkelijke gasverbruik op te geven.

Hoe zit het met tuinders die een Voor een nieuw bedrijf (nieuwbouw of bedrijfsovername) is geen historische referentie beschikbaar. In dat geval wordt de bedrijfsnorm daarom gelijkgesteld aan het gasverbruik in het eerste kalenderjaar na de nieuwbouw. Vanaf het tweede kalenderjaar na de nieuwbouw wordt het toegestane gasverbruik jaarlijks met 2%-punt verlaagd.

Bij nieuwbouw kan een teler ook gelijktijdig investeren in energiebesparing of duurzame energie. Bij gelijktijdige investeringen in minder gasverbruik bij nieuwbouw moet de teler dat aantonen. Daarbij geldt een forfaitair toegestaan gasverbruik: 35 m3 per m2 voor een onbelicht bedrijf en 55 m3 per m2 voor een belicht bedrijf.

Wat wordt verstaan onder het werHet werkelijke gasverbruik is het verbruik op de jaargasnota en heeft betrekking op de teelt. Het gasverbruik voor WKK-netlevering telt niet mee en wordt in mindering gebracht met dezelfde verrekenfactor als voor de bedrijfsnorm. Het verbruik wordt jaarlijks gecorrigeerd voor temperatuur.

Op bedrijven kunnen zich veranderingen

10

Energie Besparingssysteem Glastuinbouw.indd 10

norm in het Energie Besparingssysteem Glastuinbouw (EBG) en wordt niet verrekend.

voordoen die aanleiding zijn tot wijziging van de bedrijfsnorm. Dat wordt een majeure wijziging genoemd. Er moet daarbij sprake zijn van een stijging van het aardgasverbruik voor de teelt van minimaal 3 m3 per m2 op jaarbasis met een aantoonbare oorzaak.

Het kan bijvoorbeeld gaan om een overstap naar een energie-intensiever gewas, het starten met belichten of het intensiever gaan belichten. Als de warmtelevering aan een bedrijf stopt of wordt verlaagd, is er géén sprake van een majeure wijziging omdat die warmtelevering immers al onderdeel is van het toegestane gasverbruik. Is er sprake van een majeure wijziging, dan wordt de bedrijfsnorm gelijkgesteld aan het gasverbruik in het eerstvolgende kalenderjaar na de majeure wijziging. Die norm wordt dan ook toegepast in het jaar waarin de majeure wijziging plaatsvond, mits er toen sprake was van een stijging van het gasverbruik voor de teelt van minimaal 3 m3 per m2. Vanaf het tweede kalenderjaar na de majeure wijziging gaat de norm jaarlijks met 2%-punt omlaag.

er ten onrechte minimaal 3 m3 per m2 gasverbruik in rekening zijn gebracht.

Wat moet een teler betalen aan De uitvoeringskosten van het EBG worden verrekend in een vaste jaarlijkse bijdrage van maximaal € 100 per bedrijf. Aan het aanvragen van ’early action’ of een majeure wijziging zullen ook kosten worden verbonden. De hoogte daarvan is nog onbekend.

Overigens zal bij de uitvoering van het EBG zoveel mogelijk gebruik gemaakt worden van gegevens uit het collectieve CO2-sectorsysteem. Ondernemers hoeven die gegevens daardoor niet twee keer in te sturen, wat kosten bespaart. *) < ) De informatie in dit artikel is afkomstig van LTO Glaskracht Nederland.

*

In het kort onterecht te moeten betalen?

In de uitvoeringsregeling van het EBG staat een hardheidsclausule voor bijzondere omstandigheden. Als een teler, op grond van bijzondere situaties op zijn bedrijf, meent onterechte betalingen te moeten doen, kan hij zich beroepen op die clausule. Daaraan zijn wel voorwaarden verbonden. Zo moet

Het Energie Besparingssysteem Glastuinbouw (EBG) zal naast het CO2sectorsysteem functioneren en moet telers prikkelen tot energiebesparing.

Het EBG gaat in de loop van dit jaar van start.

De eerste verrekening van het gasverden over het jaar 2016.

2 (2015)

06-01-15 16:58

Meer waarde creëren thema nieuwjaarsreceptie tuinbouw

’De 3 V’s voor waarde creëren’ Meer waarde creëren aan het product is in de tuinbouwsector een veelbesproken onderwerp. Het stond daarom centraal op de nieuwjaarsreceptie van de tuinbouw op 7 januari op de Keukenhof in Lisse.

niet als een vies woord, maar geef er invulling aan met lef en emotie. Vertel het verhaal waar je als ondernemer en sector goed in bent”, redeneert Boender.

Spoorzoekers in de vooruitgang Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl

D

e twee inleiders op de nieuwjaarsreceptie hadden ieder hun drie V’s die ze hun toehoorders wilden meegeven als het gaat om waarde te creëren aan het product. Cees van ’t Hart, CEO van Royal FrieslandCampina, had het over visie, vastberadenheid en verbondenheid.

De eerste twee V’s denkt hij dat tuinbouwondernemers wel hebben, maar hij denkt verbondenheid misschien de missende

schakel is voor succes. Hij vindt het te kort door de bocht dat wordt gezegd dat aan zuivel makkelijker waarde is te creëren dan aan bloemen, planten en groenten. Hij ziet voor de tuinbouwsector ook voldoende kansen en dat die er ook al zijn geweest, maar dat ze niet gezien of opgepikt zijn.

De drie V’s waarmee marketingspecialist René Boender op de proppen kwam, waren: verras, verander en verover. „Zie marketing

Hoogtepunt van de nieuwjaarsreceptie van de tuinbouw is de uitreiking van de Tuinbouw Ondernemersprijs. Stichtingvoorzitter Nico Koomen vindt dat de vier genomineerden waarde weten te creëren aan hun product, naast dat ze ook weten waar ze over vijf jaar met hun bedrijf willen staan. „Dat maakt ze spoorzoekers in de vooruitgang. Uitdaging, passie, vakmanschap en innovatie, is wat de genomineerden delen”, aldus Koomen. Florensis (zie kader) streek met de eer, maar ook Arcadia Chrysanten, Artemis Nursersies en Martens Asperges konden op veel bijval rekenen. <

foto: Peter vAn Leth

Achtergrond

Florensis wint Ondernemersprijs 2015 is Florensis, producent van uitgangsplanten en bloeiende pot- en perkplanten. De zevenkoppige directie sprong een gat in de podium er uitbundig op los. „Geweldig, een fantastisch begin van 2015. Een erkenning

de gemotiveerde medewerkers keer op keer.

van directielid Leo Hoogendoorn.

Wat betreft de drie V’s van de inleiders vindt Hoogendoorn dat Florensis over visie, vastberadenheid en verbondenheid beschikt en over verrassen, veranderen en veroveren

voor eigen selecties, maar nog nooit eerder

en herkomst en omdat de schakels in de keten steeds vaker strenge voorwaarden stellen. „Florensis is een krachtig, open naamsbekendheid gaat opleveren. Wellicht meer afzet, maar dat vindt Hoogendoorn

mee bezig, maar dat mag nog wel een tandje De producent van uitgangsmateriaal met haar hoofdvestiging in Hendrik-ido-Ambacht

medewerkers en organisatie inspireert en motiveert door te gaan op de inslagen weg. ondernemerschap van de onderneming dat is

2 (2015)

0215ondernemersprijs.indd 11

ingebouwd in alle processen, zowel nationaal als internationaal. Ze bedient daarmee de consument op haar wenken, omdat die zich

Florensis ontwikkelt en deelt kennis en zet zich in om de sector verder te ontwikkelen.

juryrapport.

11

07-01-15 17:43

’Het wachten is op sluiting oude kolencentrales’

Nieuwe netleverende WKK pas vanaf 2021 interessant Voor wie er over peinst een nieuwe WKK aan te schaffen om daarmee de kas te verwarmen en stroom aan het net terug te leveren, is de huidige situatie op de energiemarkt niet om over te juichen. Deskundigen zien pas vanaf 2021 -

qvb@hortipoint.nl

A

l enkele jaren is de sjeu eraf als het om het terugleveren van WKKstroom aan het net gaat. Alleen glastuinders die hun opgewekte WKKstroom gebruiken voor eigen belichting draaien de installatie nog rendabel. Voor deze categorie telers blijft het de komende jaren ook rendabel om in WKK te investeren, zo blijkt uit de jongste versie van de WKK-barometer die EnergyMatters vorige maand heeft uitgebracht.

Voor tuinders die hun WKK enkel gebruiken voor verwarming van de kas en teruglevering aan het net zal het, volgens diezelfde barometer, voorlopig afzien blijven. Uitzicht op verbetering van het rendement is er pas vanaf 2018. Maar dan moeten de afspraken uit het nationaal energieakkoord wel

worden nagekomen, zo stelt EnergyMatters.

Vooral de afspraak om vijf oude kolencentrales te sluiten is daarbij essentieel. Ook de uitvoering van de afgesproken plannen voor de opwekking van duurzame elektriciteit zal leiden tot volatielere stroomprijzen, wat voor telers kansen biedt op de APX, intraday en onbalansmarkt.

Wat gaat 2015 doen?

Hoewel de marktpositie van netleverende WKK in de glastuinbouw ten opzichte van het voorjaar van 2014 is verbeterd en ook voor 2015 een lichte verbetering wordt verwacht, geeft de barometer nog steeds aan dat er ook op dit moment nauwelijks rendement mee te behalen valt. Dat er dit jaar

toch een lichte verbetering wordt verwacht, heeft alles te maken met het stroomtekort in België door stilstaande kerncentrales. Dat levert extra stroomexport op, wat de druk wat van de Nederlandse markt afhaalt.

De spotmarktprijzen zullen dit jaar, volgens EnergyMatters, echter moeilijk voorspelbaar blijven. Die prijzen zullen namelijk sterk beïnvloed worden door het moment waarop drie in aanbouw zijnde nieuwe kolencentrales in bedrijf zullen gaan.

Vanwege aanhoudende beroepsprocedures bij de Raad van State tegen deze centrales is onduidelijk wanneer de milieuvergunningen voor de installaties rond zullen zijn.

Daarmee is eveneens het moment van de ingebruikname nog een raadsel.

Daarnaast is niet bekend wanneer de vijf oude kolencentrales zullen sluiten. Niet uitgesloten is dat dat al dit jaar zal gebeuren zodra de drie eerdergenoemde nieuwe centrales in bedrijf genomen worden. Ook het moment van weer in bedrijf komen van kerncentrales in België speelt een rol.

Omdat niet duidelijk is wanneer een en ander allemaal zal gebeuren, heeft de huidige handel op de korte termijn dus meer risico’s in zich dan vorig jaar.

Marktherstel vanaf 2018

-

12

WKK vooruitzichten.indd 12

Als de vijf eerdergenoemde verouderde kolencentrales dichtgaan, komt een marktherstel voor WKK vanaf 2018 in zicht. Wel zal het aantal draaiuren in 2018 verder dalen tot circa 2.800 uur per jaar.

Het snel op en af kunnen schakelen van WKK’s – de flexibiliteit – wordt daarmee steeds belangrijker vanwege de toename van zonne- en windenergie. Ter vergelijking: kolencentrales draaien na stilstand pas in twee 2 (2015)

06-01-15 16:58

Column Feico Smit

Mening

f.smit@royalvanzanten.com

Oeganda

’Over the top’

-

-

à drie uur op vollast en moeten na een stop tot twaalf uur uit bedrijf blijven. Dit geldt voor nieuwe centrales, oudere centrales hebben vaak nog strengere restricties.

Het aantal uren met lage stroomprijzen zal vanaf 2018 stijgen, maar het aantal uren met hoge prijzen eveneens. De import van stroom uit Duitsland zal afnemen, zo verwacht Energy Matters. Oorzaak daarvan is de ’Atomaustieg’ (het uit bedrijf nemen van kerncentrales) en de afschaffing van de kolenbelasting in Nederland waardoor het kostprijsverschil lager wordt.

Alles bij elkaar blijft investeren in WKK voor netlevering ook in 2018 niet interessant. Het inzetten van en investeren in WKK voor eigen belichting blijft wel rendabel.

Zonne- en windenergie Naar 2021 toe – dus op de langere termijn – verbeteren de vooruitzichten aanzienlijk door de komst van de in het nationaal energieakkoord afgesproken extra zonne- en windenergie. De volatiliteit in stroomprijzen zal volgens EnergyMatters daardoor groter worden, oftewel: prijzen zullen verder uit elkaar gaan lopen.

Momenten met veel zon en wind zullen de prijs drukken tot een zeer laag niveau.

Op momenten met weinig zon en wind zullen WKK’s juist moeten bijspringen om in de maximale vraag te kunnen voorzien. Al met al zullen WKK’s daardoor vaker op- en afgeregeld gaan worden.

Ook zal richting 2021 de import van stroom uit Duitsland sterk afnemen doordat dit land kerncentrales zal gaan sluiten. Verwacht wordt dat het aantal draaiuren voor WKK in 2021 tot circa 3.300 uur per jaar zal toenemen. Kolencentrales zullen juist min2 (2015)

WKK vooruitzichten.indd 13

-

der draaiuren gaan maken. Het prijsniveau tijdens uren dat WKK’s draaien, zal naar verwachting stijgen ten opzichte van 2014.

Tweede verdienmodel

-

Naar 2021 toe zal het fossiel vermogen – waaronder WKK’s – dus steeds vaker te maken krijgen met momenten waarop er bijna geen vraag is en momenten waarop er maximaal geproduceerd moet worden doordat er onvoldoende wind en zon is. Dat biedt kansen voor glastuinders die beschikken over het snel regelbare vermogen van een WKK. Er valt volgens EnergyMatters zelfs een tweede verdienmodel voor hen uit te slepen.

Als de snelle en flexibele inzet van WKK’s zich namelijk vertaalt in een hogere waardering qua stroomprijs, biedt dat volgens EnergyMatters kansen voor tuinders. Zij kunnen dan uit de flexibiliteit die zij bieden extra inkomsten genereren. De marktpositie van WKK’s zal daardoor verder verbeteren. Het investeren in nieuwe netleverende WKK’s zal dan vervolgens langzaam weer in beeld komen. <

-

In het kort ■ -

-

13

06-01-15 16:58

Twiga Flowers moet Karuturi doen vergeten

Frans van den Houdt

H

et gescheurde plastic op de kassen is vervangen. Sproei-installaties en spuitapparatuur zijn gerepareerd of vernieuwd. Er zijn nieuwe stofjassen, uniformen, beschermende kleren en snoeischaren aangeschaft. Het personeel ontvangt iedere maand weer gewoon een salaris. Het onkruid is gewied, de rozen staan er fris bij.

Het bedrijf dat als Karuturi Limited in Naivasha verwerd tot de schande van de Keniaanse bloemenindustrie (’Een rotte appel die de sector internationaal een slechte naam bezorgt’, aldus Jane Ngige, directeur van de Kenya Flower Council) heeft onder de nieuwe naam Twiga Flowers een ware metamorfose ondergaan. „Wij willen er weer een goed lopend, veilig en fatsoenlijk bloemenbedrijf van maken”, zegt curator Ian Small. „Als het aan ons ligt, wordt dit de beste bloemenkwekerij van Kenia.”

Gemakkelijk is dat transformatieproces niet, er zijn wel duizend dingen die aangepakt moeten worden, maar we zijn op de goede weg, voegt Small eraan toe, die negen maanden geleden tot curator werd benoemd om orde op zaken te stellen bij het noodlijdende bedrijf. In de anderhalf jaar daarvoor was Karuturi voortdurend negatief in het nieuws vanwege mismanagement, slechte arbeidsomstandigheden, achterstallig loon, niet betaalde leveranciers en banken, belastingontduiking, stakingen en demonstraties. Water en licht werden afgesloten, de productie liep razendsnel terug.

Op een bepaald moment sloeg een aantal schuldeisers de handen ineen en stapte naar de rechter om het bedrijf failliet te laten

14

TwigaFlowers.indd 14

verklaren. In februari van dit jaar plaatste CFC Stanbic Bank de firma onder curatele vanwege een lening van $4 miljoen die niet werd afgelost. Ian Small en Kieran Day van de Business Advisory Group werden aangesteld als curatoren. Van hen is Small de hoofdcurator; Day treedt alleen op als zijn collega niet beschikbaar is. „Mijn eerste opdracht luidde te onderzoeken of het bedrijf nog levensvatbaar was of maar beter gesloten kon worden”, zegt Small. Wordt bij een bedrijf dat onder curatele wordt gesteld normaal gekeken hoe het zo goed mogelijk verkocht kan worden om schulden af te kunnen betalen, in dit geval vaardigde de rechter een verbod op verkoop uit.

De curator concludeerde vervolgens dat de toekomst gewaarborgd kon worden, maar alleen met een flinke financiële injectie. De bank ging akkoord en stelde geld beschikbaar voor de reanimatie van de rozenkwekerij die er op dat moment uiterst belabberd bijlag. Onkruid groeide boven de bloemen uit, van 50 ha kassen was het plastic kapot of verdwenen, kunstmest en pesticiden waren er niet meer, de tweeduizend werknemers waren al vier maanden niet betaald en waren zeer gedemotiveerd.

De bedrijfskliniek was dicht, de school voor kinderen van personeel functioneerde nauwelijks.

Negen maanden later zijn de meeste mankementen verholpen. Small: „De kwekerij ziet er weer uit als een normaal, gezond bedrijf.” Het aantal werknemers is uitgebreid tot 2.500 en hun salaris is verhoogd.

Lastpakken worden niet langer getolereerd.

Small: „Presteer je goed, dan krijg je een verhoging. Loop je te kloten, dan kun je vertrekken. Het is belangrijk dat de discipline wordt hersteld in het bedrijf. Mensen die, mogelijk door invloeden van buitenaf, het herstelwerk proberen te traineren door op te roepen tot staken of andere geintjes uithalen, kunnen vertrekken.” Een paar mannen die een manager in elkaar sloegen, zijn onlangs op staande voet ontslagen.

Door zo vaak mogelijk op het bedrijf en in de kassen rond te lopen, hoopt Small vertrouwen te wekken onder het personeel. „Ik wil laten zien dat ik werkelijk geïnteresseerd ben in de zaak, in de productie en de werknemers.” De vorige eigenaar reed af en toe met een Hummer de kas in en meed ieder persoonlijk contact.

Tegelijkertijd werkt de curator aan een goede managementstructuur. „Zodat we de juiste mensen op de juiste plekken krijgen.

De Nederlander Joost de Jong is aangesteld als algemeen directeur en uit Zimbabwe hebben we een plantdeskundige aangetrokken. Verder gaat het vooral om goede lokale mensen.” Als personeelsfunctionaris wordt een vrouw aangesteld, zodat klachten van vrouwelijke werknemers over bijvoorbeeld intimidatie en seksueel misbruik serieus worden genomen. „Vrouwen hebben in het verleden onnodig veel geleden”, aldus Small.

De afgelopen maanden zijn alle struiken hersteld (’toen we hier begin dit jaar kwamen troffen we een zee van kleuren aan, zo’n beetje alle rozen stonden in bloei’) en kon de productie voor export weer op gang komen. Volgens Small zijn tot aan december ruim 100 miljoen stelen verkocht. „Voor het 2 (2015)

06-01-15 16:59

Foto: Frans van den Houdt

hele volgende jaar hebben we ook al contracten kunnen afsluiten, we hopen dan een productie van tussen de 220 en 250 miljoen stelen te realiseren.” Het grootste deel van de productie betreft sweethearts (79%) en intermediates (13%); 6% is belle rose en 2% trosrozen. „We werken aan een langetermijnstrategie om te zien of we die percentages vanwege vraag uit de markt moeten veranderen en hoe en of we nieuwe producten moeten ontwikkelen.” Ruim 80% wordt via directe verkoop afgezet in Groot-Brittannië, Scandinavië en Zuid- en Oost-Europa. Slechts een klein percentage wordt via de veiling verhandeld. Small: „We maken voor alle export wel gebruik van het systeem van FloraHolland.”

FloraHolland bevestigt dat de productie van de rozenkwekerij in Naivasha ’qua aantal weer bijna op het oude niveau is, en kwalitatief zelfs beter’. „De Ethiopische kwekerijen sturen helaas niks meer”, aldus FloraHolland. Volgens insiders is een van de bedrijven van Karuturi in Ethiopië dit jaar verkocht aan een firma in Dubai.

Herstel van vertrouwen Nu de productie in Kenia weer op peil is, concentreert Twiga Flowers zich op duur2 (2015)

TwigaFlowers.indd 15

zaamheid en milieu, benadrukt Small. Er komt een biogasinstallatie, een installatie voor schoon drinkwater, groen afval wordt gerecycled tot kookbriketten en er worden tweeduizend inheemse bomen geplant. „We werken bovendien hard aan het verkrijgen van certificaten van Fair Trade en Rainforest Alliance. Herstel van vertrouwen bij de kritische consument in Europa is van cruciaal belang voor de toekomst.” Verder zullen ook de bedrijfskliniek en -school nieuw leven in worden geblazen. De Karuturi voetbalclub die actief was in Kenia’s eredivisie is afgestoten en heet tegenwoordig Vegpro Sports, naar de gelijknamige tuinbouwgigant.

Alle inspanningen ten spijt, Karuturi’s belangrijkste financiële functionaris, Pranab Ghosh is niet erg onder de indruk van het werk van de curatoren. Hij verweet hen onlangs voor een rechtbank in Kenia het rozenbedrijf doelbewust de nek om te willen draaien, door mismanagement en de verkoop van bezittingen.

Small haalt zijn schouders op over de aantijgingen, waar hij gezien nog lopende rechtszaken niet verder op in kan gaan.

Wat hem nu vooral bezighoudt is de cashflow van het bedrijf te stabiliseren, zodat er geen verlies meer wordt geleden. „Dat zal het komend jaar, gezien de contracten die we hebben afgesloten, zeker gebeuren. Met

de winst moet ik eerst het geld terugbetalen dat ik heb geleend voor de renovatie.

Daarna kijken we samen met de bank of we vervolgens de oude schulden aflossen of eerst nieuwe investeringen doen.”

Om het nieuwe merk Twiga Flowers aan de man te brengen en het klantenvertrouwen te herstellen (,,iedereen weet inmiddels wel uit welk bedrijf we zijn voortgekomen’’) reist Small regelmatig naar Nederland en andere Europese landen.

De positieve reacties voeden zijn vertrouwen in de toekomst. „Er is voor ons als curatoren geen enkele persoonlijke winst te behalen. Het gaat ons om het bedrijf, dat weer gezond en winstgevend moet worden.” <

In het kort ■ ■ ■ ■

15

06-01-15 16:59

Bekroonde noviteit succesnummer Volgende week reikt FloraHolland weer de Glazen Tulp Awards uit voor de beste

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

Richard Groot Koerkamp:

’Succes bleef niet onopgemerkt’

R

ipaplant sleepte vorig jaar de eerste prijs in de wacht met haar verbena Lanai Twister Blue in de categorie tuinplanten. De jury roemde vooral de opvallende kleurencombinatie, het patroon van de bloem en de lange doorbloeitijd.

Volgens teler Richard Groot Koerkamp heeft het product door het winnen van de prijs een tijdje in een positief daglicht gestaan en heeft het bedrijf uit Twello veel leuke reacties mogen ontvangen. „De eerste maanden is er vooral veel aandacht voor en daarna ebt dat ook wel weer een beetje weg”, ervaart hij.

De verbena is veredeld door Syngenta.

Behalve de Twister Blue is er ook een roze en rode variant. Meer telers telen inmiddels Lanai Twister Blue. Groot Koerkamp schat dat er bij Ripaplant in het afgelopen jaar enkele duizenden de deur uit zijn gegaan. „Het is een beetje lastig te zeggen. Er zijn er ook veel in ar-

Van verbena Lanai Twister Blue zullen er genetisch compactere planten op de markt komen.

rangementen weggegaan. Aankomend seizoen zullen de aantallen bij ons ongeveer hetzelfde blijven”, zegt hij.

De teler geeft aan dat de tuinplant goed wordt opgepakt door de handel, maar ziet tegelijkertijd dat het succes zeker niet onopgemerkt is gebleven bij andere veredelaars. Er zijn het afgelo-

pen jaar volgens hem veel copycats op de markt verschenen, in soortgelijke kleurencombinaties. De komende jaren zal verbena Lanai Twister Blue verder ontwikkeld worden. Zo zullen er genetisch compactere planten op de markt gaan verschijnen, die geschikt zijn voor het telen in kleine potmaten.

Sjaak van der Sar:

handeld en dit jaar zullen de aantallen voorzichtig opgeschroefd gaan worden.

Van der Sar wil het product langzaam met het succes mee laten groeien. „Dus vooral niet te snel. Er is ook maar beperkt uitgangsmateriaal aanwezig. Het is een moeilijk product om te vermeerderen én te telen.”

Zebrina komt niet voor de klok; alle planten worden rechtstreeks verhandeld. Dat gaat volgens hem prima; de vraag is goed. De klok is volgens Van der Sar, zelfs als het om een écht nieuw of onderscheidend product gaat, niet het ideale kanaal om een noviteit op de

’Langzaam meer aantallen afzetten’ foto’s: floraholland

I Het winnen van de award heeft alocasia Zebrina aardig wat publiciteit opgeleverd.

16

OudeGlazenTulp.indd 16

n de categorie kamerplanten ging Sjaak van der Sar vorig jaar met de Glazen Tulp Award naar huis. Zijn alocasia Zebrina werd door de jury beoordeeld als beste noviteit, vooral vanwege de getekende bladstelen. Op de vraag hoe het nu met de afzet van de plant gaat, antwoordt Van der Sar dat het goed gaat.

Vorig jaar heeft hij 20.000 stuks ver-

2 (2015)

06-01-15 16:59

mer op markt Gerard van Langen:

’Concept moderner en mondialer maken’

H

et seizoen voor de Glowing Star in the Dark is weer achter de rug. De lichtgevende echeveria Miranda, die alleen in de laatste maanden van het jaar wordt aangevoerd, won vorig jaar de Glazen Tulp in de categorie concepten. Gerard van Langen van Amigoplant vindt het een hele eer dat het product in de prijzen viel. „Voor het hele team. Het is een kroon op het werk.”

Vanaf het begin af aan werd het product al goed verkocht; het winnen van de prijs heeft daar geen verandering in gebracht. „Maar”, zegt hij, „het heeft wel extra publiciteit opgeleverd en dat is alleen maar goed. Zo heb ik bijvoorbeeld nog een interview gegeven op een Belgische radiozender. Dat zijn toch leuke dingen.”

Afgelopen seizoen zijn er 150.000 stuks de deur uitgegaan bij Amigoplant en dat is ongeveer dezelfde productie als het voorgaande jaar. Alles wordt rechtstreeks verkocht; er komt geen veilingklok aan te pas. „Alle planten gaan voor dezelfde prijs de deur uit; we geven geen stuiver toe. En eigenlijk hoort dat toch zo. Je hebt toch te maken met een bepaalde kostprijs”, geeft Van Langen aan.

Het komende jaar wil de kweker uit Heerhugowaard het concept verder gaan upgra-

Afgelopen seizoen bracht Amigoplant 150.000 stuks Miranda op de markt.

den. Nu wordt de Glowing Star in the Dark aangevoerd in een spiegelkoker, maar er zal een andere verpakking ontwikkeld gaan worden. „We willen het product moderner en mondialer maken. Dit moet weer een nieuwe impuls aan het product geven. We zullen de aantallen het volgende seizoen dan ook gaan opschroeven”, voorspelt de teler.

Rob Koning:

’We willen het exclusief houden’

I

n de categorie snijbloemen won Marginpar vorig jaar de eerste prijs voor haar Clematis diversifolia Star River. De jury gaf het bedrijf vooral een compliment voor het telen van de clematis als snijbloem.

Volgens hen een echte noviteit. Volgens Rob Koning, eigenaar van dit bedrijf met locaties in Uitgeest en Aalsmeer, wordt dit door de markt ook gezien. De snijbloem wordt door de handel nog steeds goed opgepakt. „In hoeverre de Glazen Tulp Award hieraan

markt te introduceren. Via directe lijnen heeft hij meer grip op de prijsvorming.

Over dat laatste, is de teler uit Zevenhuizen tevreden. Ook over de Glazen Tulp Award is hij positief. Hij vindt het een goed initiatief van de veiling.

Het winnen van de prijs heeft volgens Van der Sar aardig wat publiciteit opgeleverd voor alocasia. „Ik heb er best veel leuke reacties op gekregen. Een onderdeel van de prijs is dat het product ook een jaar lang gepromoot wordt op verschillende beurzen in binnen- en buitenland en dat is ook gebeurd. Daar zijn ook best wat leuke bestellingen uit voortgekomen.”

2 (2015)

OudeGlazenTulp.indd 17

heeft bijgedragen, kan ik niet zeggen. Dat is natuurlijk ook niet meetbaar. Het product sloeg eigenlijk meteen wel goed aan, maar het winnen van de prijs heeft zeker in de eerste maanden een hoop publiciteit in binnen- en buitenland opgeleverd en dat is nooit verkeerd.”

Koning geeft aan dat Star River de derde clematis is die het bedrijf op de markt heeft gebracht, maar qua kleurstelling, grootte en eigenschappen vindt hij dit de beste variant. „Achteraf kan ik zeggen dat de introductie van dit soort ook zeker goed is geweest voor de andere twee soorten clematis. Die zijn door het succes van Star River iets beter opgepakt”, ziet Koning nu.

Star River werd voor de klok geïntroduceerd. Koning meent dat voor de klok het bereik het grootst is en dat een noviteit daardoor snel bekend kan worden bij een breed koperspubliek. Over de prijsvorming is hij tot dusver tevreden. De aantallen worden langzaam iets uitgebreid dit jaar, maar Marginpar heeft zeker niet de intentie om het een groot product te laten worden. „Het is een lastige teelt; de uitbreiding gaat niet hard. Dat is ook niet onze intentie. Het is een exclusief product en dat willen we graag zo houden”, aldus Koning.

Clematis diversifolia Star River wordt volgens Marginpar goed door de handel opgepakt.

17

06-01-15 16:59

Opschaling kwaliteit en profes si Het belang van supermarkten voor de verkoop van bloemen en planten neemt in alle afzetlanden toe. Het segment gaat steeds professioneler om met inkoop, end supermarkten als de discounters. Exporteurs geven hun visie op de belang Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

Foto: bloemenbureau holland

Het Franse supermarktsegment wordt gedomineerd door een aantal grote ketens, waarvan de top 5 een marktaandeel van 60% in handen heeft. De belangrijkste Franse retailers hebben een eigen discounter-formule. Zo heeft Carrefour de Ed-discounters, ITM bedient dat segment met de Nettowinkels en Casino met Leader Price.

Maar ook Duitse discounters krijgen er nu een stevige voet aan de grond.

Het Franse discount-segment is lang niet zo sterk als in Duitsland of Engeland, weet Jan-Paul Rijke van Green Partners. Het bedrijf belevert er de hele range van supermarkten, van Aldi tot Carrefour. „De hypermarkten hebben jaren lang een goed antwoord op de discounters geboden met goedkopere huismerk-lijnen naast hun A-merk producten. Maar weinig andere landen zijn er in geslaagd de invasie van de discounters zo lang af te houden”, constateert Rijke.

Frankrijk is de bakermat van de hypermarkten. Giga-supermarkten waar je van cd’s en jeans tot brie en rozen kunt kopen, in een veelal luxe setting. De oppermacht van dit segment staat sinds de economische crisis wel onder druk. Ook Fransen kiezen steeds vaker voor Duitse discounters. Toch behoudt de hypermarkt een sterke positie.

18

SuperDldEngFr.indd 18

Zorgenkindje van Europa Rijke maakt zich zorgen over de Franse markt. Hij ziet Frankrijk als het zorgenkindje van Europa, waar de crisis nog in alle hevigheid woedt en er maar geen forse hervormingen komen. „Fransen accepteren geen achteruitgang. Ze gaan voor elke opoffering op de barricades.

De werkloosheid is er ongekend hoog en banken lenen niet meer. Het land zit volledig op slot en daar heeft de consumptie van bloemen en planten onder te lijden.”

De cijfers bij de klanten van Green Partners gaan volgens Rijke achteruit en het is harder knokken geworden op de Franse markt. „Er wordt knap in de

kosten gesneden bij de supermarkten.

Groenten en fruit hebben daar minder last van, maar vooral bij sierteeltproducten snijden de supers in mankracht en aandacht. Het betekent voor ons dat we idiot-proof systemen ontwikkelen, zoals kant-en-klare displays en verpakkingen. Zo proberen we de afdelingen aantrekkelijk te houden.”

Bosje tulpen door autoraam Ook bij de Franse retail zijn de marges voor tussenhandel en kwekers krap zat, geven exporteurs aan. Ze bemerken dat duurzaamheid van bloemen en planten er nog lang niet zo’n grote rol speelt als in Duitsland of Engeland. Hoogwaardige kwaliteit wel, in alle segmenten.

Een Aldi stuurt net zo makkelijk een partij terug als een Carrefour als het uitbloeistadium niet ’Frans’ genoeg is of de versheid twijfelachtig is, zeggen exporteurs.

Local-for-local is zeker een issue bij de nationalistische Fransen, maar omdat de Franse bloemenproductie in razendsnel tempo aan het verdwijnen is, hebben Nederlandse bloemen daar weinig last van bij de supers. Planten iets meer.

Een opvallende trend bij de hypermarchés zijn de drive-ins. Hier kunnen klanten hun boodschappen ophalen die ze op de internetsite van de winkel hebben besteld. Ook een bosje tulpen en een phalaenopsis krijg je aangereikt door het autoraam. De consument wordt hier snel en eenvoudig bediend.

Zo proberen de hypers klanten te behouden die steeds meer lonken naar het midden- en ondersegment. <

2 (2015)

06-01-15 16:59

es sionaliteit in buitenlandse supers Belang supermarkten Marktaandeel supermarkten/warenhuizen bij de verkoop van bloemen en planten Duitsland: 26,4% engeland: 42,8% frankrijk: 19,7%

Engeland: supermarkt heeft bloemist naar de

De Engelse retailmarkt groeit nog altijd licht voor de Nederlandse exporteurs. Discounters laten de grootste groei zien, maar die komen dan ook vanuit een veel lagere positie dan de overige supermarkt-segmenten. Ook de high-end supermarkten doen het goed.

Momenteel zitten vooral de supermarkten in het middensegment in het nauw. De onderkant groeit naar het midden en de exclusieve ketens pakken de category nog professioneler op. Traditionele supers als Tesco, Asda, Morrisons en Sainsbury’s schipperen daar een beetje tussen. „Sommige van die ketens sluiten filialen. Andere openen op drukbezochte locaties kleinere convenience stores of storten zich in de internetverkoop om markt te behouden. Samen met de ketens onderzoeken we de nieuwe mogelijkheden in die kanalen. Zo zal het bij internetverkoop veel meer om cadeauboeketten gaan, terwijl je bij de convenience stores snel nog iets voor thuis meepakt”, legt Boudewijn Rip, directeur retail bij Dutch Flower Group, uit.

Op de Engelse markt moeten kwekers per keten aan zeer gedetailleerde productspecificaties voldoen, en daar heel consequent in zijn. Ketens kiezen doorgaans voor kwekers die een bewuste keuze hebben gemaakt om voor de (Engelse) retail te telen en daar dus 2 (2015)

SuperDldEngFr.indd 19

foto: Colours of Nature

Engeland heeft in Europa met 43% het grootste marktaandeel van supermarkten in de verkoop van bloemen en planten. Daarmee is de bloemist grotendeels naar de zijlijn gedrukt. De ’goedkope’ euro heeft de handel iets vergemakkelijkt, maar de groei blijft beperkt. Ook in Engeland winnen discounters terrein. volledig op zijn ingericht. Ze moeten open en transparant functioneren, gericht zijn op productinnovatie en uiteraard certificaten in huis hebben als MPS A en Global GAP. Verder is Sedex-registratie voor veel Britse retailers een voorwaarde om er te mogen leveren en hebben ze niet zelden ook eigen kwaliteitssysteem, zoals Tesco Nurture.

waarin die het goed doen. Van Delft: „Zo hebben we de mini-germini Piccolini bij Marks&Spencer weten te introduceren. Ook de presentatie wordt er steeds professioneler. De prijs blijft altijd een strijdpunt. We ontwikkelen vaak net zo lang door op een boeket tot we iets hebben dat uiteindelijk zowel voor de kwekers als voor ons rendabel is en past bij de stijl van de afnemer.”

Controle op de tuin Klokhandel is uit den boze bij de Engelse ketens. Ze stellen prijs op vaste lijnen en bezoeken hun partner-telers regelmatig. „Niet alleen voor een praatje, maar ook om op het bedrijf te controleren of het er schoon is, of er voldoende maatregelen zijn op het gebied van veiligheid en gezondheid en of het personeel goed wordt behandeld”, weet Jan van Delft van Finlay Flowers. Het bedrijf belevert een groot deel van de Britse grootwinkelbedrijven met kant-en-klare boeketten. In 2014 maakten ze er een groei van 3%, ook voor dit jaar is dat de inzet.

Vanuit Nederland levert Finlay Flowers een steeds breder assortiment bij de Britse retailers. Het bedrijf stimuleert innovatie door retailers van heel gedetailleerde informatie over nieuwe rassen te voorzien en voorbeelden te tonen van boeketten

Groene, oranje en rode telers Finlay Flowers heeft de samenwerkende telers voor de Engelse retailmarkt verdeeld in drie categorieën: groene telers presteren optimaal in de samenwerking, oranje telers leveren niet altijd volgens afspraak en rode telers hebben met niet opgeloste klachten te maken. Als een teler uit de oranje zone in de rode zone terecht komt, stopt de samenwerking onmiddellijk.

Naast het Nederlands product, breidt het aanbod uit Afrika snel uit in de Engelse supermarkten. Volgens exporteurs zijn Britse retailers veel gevoeliger dan in andere landen voor lokale productie, maar kunnen lokale telers vaak niet aan hun strenge eisen en gewenste volumes voldoen. Maar vooral in de zomer is ’British grown’ onverminderd populair. >

19

06-01-15 16:59

Vervolg van pagina 19.

Duitsland: risico’s groter, marges kleiner De exportgroei op Duitsland van ongeveer 4% in 2014, is vooral te danken aan de retail. Juist de discounters zijn hier groot en groeiend.

Van ad hoc week- en klokhandel gaat dit segment gestaag over op weloverwogen jaarprogramma’s, vaste lijnen met kwekers, een kleiner aantal leveranciers, uniforme kwaliteit en opschaling van het assortiment. De verwachtingen worden hoger, de winkelprijs blijft gelijk.

Marges staan onder druk.

Duitse discounters hebben hun assortiment en kwaliteit de afgelopen jaren dusdanig opgeschaald dat ze qua niveau nu het middensegment benaderen.

Juist dat segment zit nu in de knel, ze vallen met hun aanbod tussen wal en schip. „Duitse discounters zitten nu op de top van hun kunnen als het gaat om bloemen en planten. De kwaliteit is duidelijk verbeterd zonder een merkbare prijsverhoging. Het assortiment is verbreed en er staan nu naast standaardwerk ook veel premiumboeketten”, zegt Marcel van der Hoeven van Van Dijk Flora, voor wie Duitse discounters de hoofdmarkt vormen.

Nu wordt het volgens van der Hoeven de vraag of dit concept rendabel blijft. Gaat men onder druk van de concurrentie weer op kwaliteit inboeten, of nemen de ketens elkaar mee naar een hoger niveau? Specificaties worden gedetailleerder, wensenlijstjes langer en controle op naleving strenger. Exporteurs proberen winstmarges te behouden door minder, maar vastere lijnen aan te houden in plaats van versnipperd aanbod te verzamelen. En door onnodige kosten uit de keten te halen.

heeft”, aldus Van der Hoeven. Doen wat je zegt is van het grootste belang op de Duitse retailmarkt. Bij afwijkingen is op tijd aan de bel trekken cruciaal, anders wordt er bikkelhard opgetreden.

„Producenten moeten mee kunnen bewegen in vraag en aanbod. Wij werken kassa-gestuurd, dus onze producenten moeten flexibel en snel kunnen schakelen met volumes. Ook is het belangrijk dat ze aan de steeds hogere sociale- en milieueisen van de ketens kunnen voldoen. Supers willen zich behoeden voor schandalen en verleggen daarom steeds meer risico’s naar de kwekers in de vorm van certificaten en beloftes.

Alles moet geregistreerd en traceerbaar zijn”, legt Rob Bomhof van Univeg Flower Trade uit. Het bedrijf levert voor 90% aan Duitse supermarkten, zowel discounters als service-supermarkten.

Bomhof ziet steeds duurzamere samenwerkingsverbanden ontstaan tussen supermarktketens, serviceproviders en producenten. „Duitse supers zijn koplopers in de bewustwording dat alleen prijs niet zaligmakend is. Doorloop is beter gegarandeerd bij tevreden klanten. Dus kwaliteit, consistentie, diversiteit en verrassingseffecten worden er steeds belangrijker. Elkaar klakkeloos nadoen en rücksichtslos herhalen wat je

het jaar ervoor deed, is achterhaald.”

Exporteur Salomo verwacht dat de komende jaren de druk op de marges nog groter zal worden bij doorzettende groei en kracht van de ketens. „Het wordt voor ons een flinke opgave om het rond te kunnen blijven rekenen.

Ook zullen we meer tijd en mankracht moeten steken in de ketens om de groeiende verwachtingen wat betreft onze inzet waar te kunnen blijven maken”, zegt Ron van den Heuvel.

Voorkeur voor lokale bloemen hebben de Duitse supers doorgaans niet, wel hebben Duitse perkplanten er bij gelijkwaardigheid een streepje voor, zeggen exporteurs. Duurzaamheid speelt bij de supermarkten in het midden- en hoge segment een extreem belangrijke rol.

Bij de discounters heeft Aldi het voortouw genomen door te kiezen voor garanties in de vorm van MPS-certificatie.

Andere ketens zullen zeker volgen.

Ook qua presentatie blijven de discounters nog wat achter bij het middensegment. Maar gezien de verbetering van het algemene winkelbeeld – van grabbelen in kapot gescheurde kartonnen dozen naar professionele opstellingen en POS-materiaal – zal ook de presentatie van bloemen en planten niet achterblijven. <

Minder tussenhandel

20

SuperDldEngFr.indd 20

Foto: ank van lier

Veel supers zijn teruggegaan van zo’n tien leveranciers naar hooguit vier. Vaak zijn dat de bedrijven die hun processen netjes op orde hebben en pro-actief meedenken met de afnemer. Leveranciers zoeken op hun beurt naar producenten die aan het ’nieuwe Duitse niveau’ kunnen voldoen. „Daardoor zijn best wat kwekers afgevallen. Niet alleen om de efficiency te vergroten, maar ook omdat niet iedereen aan de gevraagde kwaliteitsconsistentie kon voldoen of het retail-spelletje voldoende door 2 (2015)

06-01-15 16:59

Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden.

U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl

Mag ik foto’s van internet gebruiken Op internet heb ik een aantal

niets vermeld over copyright gebruiken?

O

p internet kunt u een enorme hoeveelheid afbeeldingen vinden die u door kopiëren en plakken gemakkelijk op uw website kunt overnemen. Ondanks dat bij deze afbeeldingen vaak niet vermeld wordt dat ze auteursrechtelijk zijn beschermd, zijn ze dat wel degelijk. Volgens de Auteurswet 1912 zijn fotografische werken namelijk auteursrechtelijk beschermd. Daarvoor is wel vereist dat het werk origineel is en het persoonlijk stempel/karakter van de maker draagt. Bij een foto kan die originaliteit blijken uit bijvoorbeeld de invalshoek, de belichting en de compositie van het gefotografeerde.

In de praktijk blijkt dat de rechter al vrij snel aanneemt dat er sprake is van een originele foto en aldus dient u geen risico’s te nemen.

Het maakt ook niet uit of de foto afkomstig is van een professionele fotograaf of van een particulier die de foto bijvoorbeeld op Facebook heeft geplaatst. Beiden genieten bescherming van hun werk op grond van de Auteurswet.

Onbekende maker Vanzelfsprekend is van veel foto’s die u op internet kunt vinden niet bekend wie de maker is. Mensen kopiëren foto’s van elkaar en bovendien wordt er gebruikgemaakt van foto’s van anderen met toestemming.

Het advies is om de foto’s niet te gebruiken want het feit dat u niet kunt achterhalen van wie de foto is, betekent niet dat de foto niet auteursrechtelijk is beschermd.

Claim Als de maker van de foto u wel kan vinden op internet, nadat u de foto heeft geplaatst, dan moet u rekening houden met een boze 2 (2015)

02vraag.indd 21

IllustrAtIe: Peter moormAn

brief en een verzoek om alsnog met de rechthebbende af te rekenen. Dit dan wel tegen een hogere vergoeding dan het gebruikelijke tarief. In procedures over onrechtmatig gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal op websites wordt regelmatig een schadevergoeding van driemaal het gebruikelijke tarief toegewezen. Bovendien kunt u ook nog veroordeeld worden in de volledige gerechtelijke kosten van de maker van de foto waaronder het honorarium van zijn advocaat.

Om te voorkomen dat u inbreuk maakt op het auteursrecht van een ander door het plaatsen van een afbeelding, adviseer ik u de foto’s te kopen. Op internet zijn veel websites te vinden waar u tegen een niet al te hoge vergoeding afbeeldingen kunt kopen voor legaal gebruik op uw website. Ook zijn er websites te vinden die afbeeldingen gratis aanbieden. Dat klinkt aantrekkelijk,

maar ook dan zult u voorzichtig moeten zijn. Vaak wordt namelijk bedongen dat dit fotomateriaal niet gebruikt mag worden voor commerciële doeleinden.

Zelf fotograferen U kunt natuurlijk ook besluiten om zelf mooie foto’s te maken voor op uw website.

In dat geval ligt het Auteursrecht bij u omdat u de maker van de foto bent. Mochten er op uw foto’s andere personen herkenbaar zijn, dan moet u echter wel rekening houden met het portretrecht van die personen.

U mag die personen niet op uw website afbeelden zonder hun toestemming. U doet er dus verstandig aan om degene dan even (schriftelijk) toestemming te vragen voordat uw website online gaat. <

mr. ing. J.A.J. (Jeroen) Hendriks, Vogelaar Bosch vocaten.nl

-

21

06-01-15 17:00

V

Grotere afzet december, weinig spectaculaire prijzen December sloot af met een 11,7% hogere aanvoer dan vorig jaar. De gemiddelde prijs kwam daardoor 3 cent lager uit. Al met al niet de feestelijke afsluiting van het jaar waar menigeen op had gehoopt.

D

Teun van Turenhout

ecember was zacht, met een normale hoeveelheid neerslag en zon, met iets hogere temperaturen. In grote delen van ons afzetgebied was de winter ook nog niet gearriveerd. Gunstige omstandigheden voor een goede afzet. Die steeg dan ook met 11,7%. Door de kerstdagen is de vraag groot. Desondanks kwam de

Tabel. Omzet FloraHolland-veilingen december 2014

(Aanvoer x 1.000 stuks en omzet x € 1.000) Snijbloemen

Omzet

% Toe-/afname* Aanvoer

% Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13

gemiddelde prijs 3 cent lager uit. De omzet kwam uiteindelijk 3,4% hoger uit. Een licht vertekend beeld, omdat december dit jaar een extra veildag had. Enige onzekerheid in de markt door de valutaperikelen van de euro en roebel werden voelbaar.

Fikse groei afzet snijbloemen Het aantal verkochte snijbloemen steeg met 12%, maar dit leidde tot slechts 1% omzetstijging. De tulpenaanvoer kwam vroeg op gang en steeg met 109% spectaculair. Dat ging ten koste van de prijs die met 10 cent daalde. De in deze periode populaire bloemen boekten betere resultaten. Amaryllis 8,1% meer afzet met vrijwel gelijkblijvende prijzen. Orchidee pluste 5 cent bij 10% minder afzet. Hulst noteerde 15 cent meer bij 13,7% minder afzet en anthurium 4 cent meer bij 8,1% minder afzet.

Tegenvallende prijzen waren er voor roos, chrysant en lisianthus die 2 à 3 cent inleverden. Gerbera bracht 3 cent meer op bij een 2,8% kleinere aanvoer.

Redelijk stabiele prijs potplanten

Snijbloemen totaal

Kamerplanten

Kamerplanten totaal

Tuinplanten

Tuinplanten totaal Totaal

22

Veilingcijfers.indd 22

€ 205.121

Omzet

€ 129.685

Omzet

1,0%

780.842

% Toe-/afname* Aanvoer

7,6%

81.312

12,0%

€ 0,26

€ 0,29

% Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13

9,0%

€ 1,59

Het verkochte aantal kamerplanten steeg met 9%, wat een omzetstijging van 7,6% opleverde. De prijs leverde dus nauwelijks in. Sommige planten realiseerden een flink grotere afzet: potorchidee +15% en dracaena +18%. Net als bij bloemen scoren ook hier de kerstproducten goed: kerststerren +11,3%, arrangementen +16,8%, kalanchoë +17,2% en anthurium +15,8% meer afzet.

De prijs bleef daarbij goed op peil. Sfeermaker hyacint steeg 19,1% in afzet met slechts een cent lagere prijs. Cyclaam scoorde een 7 cent meer bij nagenoeg dezelfde afzet. Ook ficus en dracaena hadden een betere afzet.

€ 1,62

%Toe-/afname* Aanvoer % Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13

€ 13.040

2,6%

10.769

11,1%

€ 1,21

€ 1,31

€ 347.847

3,4%

872.923

11,7%

€ 0,40

€ 0,43

Tuinplanten blijven achter Het belang van tuinplanten is in december minder groot. Ook hier was de aanvoer groter (+11,1%), wat ten koste ging van de prijzen. De omzet steeg maar 2,6%, omdat de prijs 10 cent daalde. Positieve ontwikkelingen bij camellia, een 128,2% grotere afzet en 26 cent hogere prijs. Ook cyclaam scoorde bij 9,7% meer afzet, 4 cent prijsverbetering.

De cyclaam lijkt populairder te worden in deze periode van het jaar. < 2 (2015)

07-01-15 12:44

M K

Let op: de lijnen lopen in het volgende jaar door zonder van kleur te veranderen.

Groene planten

Snijbloemen ’12/’13

40

’13/’14

’14/’15

’12/’13

’13/’14

’14/’15

20

130 120 110 100

2 3 week

4

Na de hoogste middenprijs van 2014 in week 51 met 34 cent zakt deze in week 52 naar 22 cent en in week 1 naar 21 cent.

80

120 110 100 90

90

43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 1

’14/’15

130

140

Middenprijs in centen

Middenprijs in centen

25

’13/’14

140

150

30

15

’12/’13

160

35 Middenprijs in centen

Bloeiende planten

43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 1

2

3 4 week

In week 52 stijgt de middenprijs met 10 cent tot 125 cent. Week 1 plust 4 cent tot 129 cent.

Een lagere start dan de voorgaande twee jaren.

80

43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 1

2

3 4 week

Het jaar sluit af met een middenprijs van 98 cent in week 52. Week 1 krijgt er 1 cent bij tot 99 cent. De start is lager dan in 2013 en 2014.

Simon van der Burg:

’Als de moraal goed is, dan kunnen we de hele wereld aan’ Bedrijf: Timaflor Week: 1

Maandag „De laatste dagen van 2014 zijn ingegaan. Voor Timaflor is het een beetje een saai jaar geweest. Wat kassen bijgebouwd, wat andere vervangen, productie als verwacht en prijzen niets bijzonders. Met andere woorden werk aan de winkel voor 2015, want we mogen zeker niet indutten.”

Dinsdag „Na de laatste betalingen van het jaar terug de kassen in. Elk jaar is hetzelfde rond deze tijd, verandert het weer van wolken en regen naar strakblauwe luchten. Dat betekent lage RV en koude nachten, dus lage productie. We hadden het zelf niet beter kunnen verzinnen, want niemand zit nu te wachten op een bos bloemen, zeker als je vier veildagen mist.

Het duurt altijd een of twee weken voordat de plantjes gewend zijn aan de hele dag zon. Met Valentijn moeten ze weer scoren.”

Woensdag „Ik blijf met kerst en oud en nieuw in Timau. Nairobi is twee weken gesloten dus geen last van vervelende vertegenwoordigers, alleen maar aardige mensen die allerlei cadeautjes komen brengen. We worden overspoeld. Het lijkt wel of het allemaal beter gaat. Wij vieren oud en nieuw in de bush onder de heldere lucht met veel sterren, een graadje of 8, licht 2 (2015)

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 23

windje en een groot kampvuur en mensen die heel goed raad weten met de barbeque. Alleen met drank red je het niet zo’n lange zit.”

Donderdag „2015 kersvers, geen importduties meer. Is op zijn Keniaans opgelost.

Ze hadden zes jaar de tijd de overeenkomst te tekenen, maar deden het op vijf over twaalf en dan binnen drie maanden is alles weer opgelost. Ik ben aardig uit de strijd in de bush gekomen en kan dus alle tuinen af om iedereen nieuwjaar te wensen. De meeste Kenianen hebben niet zo veel met oud en nieuw. De kerst is een veel grotere happening met eerst naar de kerk en dan veel eten met heel veel familie.”

Vrijdag „Het wordt ook het jaar van FloraHolland met visie 2020. Zittende in de RAC en de adviesraad is me duidelijk geworden dat het niet zo moeilijk is FloraHolland op koers te krijgen zolang ze maar onthouden, waar ze ooit voor opgericht is. Dus stoppen met alle fratsen en franje en dat heeft Lucas beloofd. Met heldere afspraken voor kwekers, kopers en personeel. Want als de moraal goed is, dan kunnen we de hele wereld aan.

Zelfs als Poetin roet in het eten wil strooien.”

23

07-01-15 12:44

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.

Jill Berens

Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125

100

75

50

47

48

49

Aanvoer index

50

51

52 week

Prijs index

Forse prijsdaling bij veel snijbloemen In week 52 daalde de prijsindex verder en kwam uit op 81. De gemiddelde prijs lag 19% lager dan in 2013. Net als in 2013 geeft de index een vertekend beeld, omdat ook 29 en 30 december zijn opgenomen in week 52.Vergeleken met 2013 is dat bovendien een veildag meer. Het aanbod snijbloemen steeg met 35%. De middenprijs daalde met name op de laatste maandag en dinsdag van het jaar.

Deze aanvoerstijging, en dus ook prijsdaling, was vooral in de top 10 zichtbaar. Bij tulp zorgde de

verdubbeling van het aanbod voor een 37% lagere middenprijs. Met 18% meer aanbod kwam de middenprijs van Roos uit op -21%. Bij troschrysant, daalde de prijs met 23,5% bij een aanvoerstijging van 46%. Amaryllis deed het tot kerst uitstekend, meer aanvoer en een hoge middenprijs. Bij 26% meer aanbod zakte de middenprijs 10% in week 52. Lelie OriĂŤntal kon de 62% aanvoerstijging ook niet aan en leverde 24,5% in op de prijs. De totaalomzet snijbloemen steeg ruim 9%.

Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125

100

75

50

47

48

49

Aanvoer index

50

51

52 week

Prijs index

Vooral meer kamerplanten Het vertekende beeld in week 52 was ook zichtbaar bij kamerplanten. De aanvoerstijging van 42% vingen kamerplanten beter op dan snijbloemen, de middenprijs zakte 2 punten in de index.

De top 15 totaal nam 46% toe in aanbod en kon de prijsdaling beperken tot 1,5%. Opvallend was de kerstster, +19% in prijs bij vier keer meer verkochte stuks dan in 2013. Phalaenopsis moest 5% inleveren op de middenprijs, maar steeg dan ook ruim 59% in aanbod. Hyacint als kerstproduct kon

de aanvoerstijging van 43% goed opvangen met een prijsstijging van 6%. Ook de middenprijs van potanthurium steeg nog 0,6% bij 34% meer aanbod. KalanchoĂŤ kon de ruim 83% meer verkochte stuks niet aan en de middenprijs zakte 2 cent (-5%). Hetzelfde gold voor de groene kamerplanten. De middenprijs van dracaena kwam uit op -17% bij ruim 59% meer aanbod. Ficus zakte bijna 18% in prijs bij 40% meer verkochte stuks. De totale kamerplantenomzet steeg bijna 39%.

Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 200

in procenten

150

100

50

0

47 Aanvoer index

24

Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 24

48

49

50 Prijs index

51

52 week

Toename aanbod tuinplanten Ook voor tuinplanten duurde week 52 in 2014 een veildag langer dan in 2013. Deze tijd van het jaar is deze productgroep zeer klein ten opzichte van de andere hoofdgroepen. Ook hier stijgt de aanvoerindex fors met 44% en zakt de middenprijs 5% vergeleken met vorig jaar. In week 52 was helleborus als kerstroos de absolute koploper met 48,5% meer verkochte stuks daalde de middenprijs wel ruim 23%. Een opvallende aanvoerstijging liet camelia zien, met het vijfvoudige van vorig jaar daalde de midden-

prijs bijna 10%. De perkplantenaanvoer kwam nog niet op gang, maar stond wel in de top10 van tuinplanten. Winterviolen werden bijna 12% minder aangevoerd en noteerden een ruime verdubbeling van de middenprijs. Primula deed het beter; de middenprijs steeg 9,5% bij bijna 48% meer verkochte stuks.

2 (2015)

06-01-15 17:01

Florence

Italië

Over de toonbank

Alessandro Romagnoli:

’Nederlandse kwaliteit is achteruitgegaan’ ten. We hadden wat mini-cyclamen en hyacintenbollen staan, maar grotere en groene planten hebben we vermeden. Dat werkte goed.”

FOTO: JARDIN DIVERS

Wat voor zaak heeft u?

Alessandro en zijn zakenpartner Cendrine.

Naam: Jardin Divers Locatie: Florence Sortiment: 60% bloemen, 20% planten, 20% overig Specialiteit: huwelijken en events Aantal medewerkers: 5 en 1 partner (Cendrine Lecas)

Hoe ging de eindejaarsverkoop? „Voor kerst hebben we heel goed gedraaid, de week daarna was het zoals altijd rustig. We hebben dit keer bewust gekozen om voor kerst niet te focussen op planten, maar al onze aandacht en creativiteit op de snijbloemen te rich-

Standpunt

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over?

Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

2 (2015)

Markt-3-Toonbank-nw.indd 25

Wat zijn jaarrond uw bestsellers? „Behalve roos zijn dat hydrangea, pioenrozen en orchideeën. We combineren bloemen van topkwaliteit met bessen, fruit, takken en bladgroen en maken er kunstwerken van. Op het internet geven we online-bestellers de keuze uit een boeketgrootte, bedrag en hoofdkleur. Daar maken wij dan een mooi boeket van.”

Waar koopt u in? „Onze inkoop verloopt via twee kanalen: direct

Bent u tevreden met de Nederlandse kwaliteit en prijzen? „Ik heb het idee dat de kwaliteit van het Nederlandse aanbod de afgelopen jaren is verslechterd terwijl de prijzen juist zijn gestegen. Dat zal best komen door de crisis, maar ik hoop dat het snel weer in een juist evenwicht komt. Ik merk het aan het feit dat bloemen minder lang houdbaar zijn, aan het verdwijnen van bepaalde variëteiten bij roos en aan de groei van het aanbod rozen uit Afrika, die de gemiddelde kwaliteit naar beneden halen.”

Gaat het goed met uw zaak? „We zijn tevreden. Elk jaar en elke dag komen met nieuwe uitdagingen die we innovatief en vooral servicegericht aangaan. De offers die we brengen – we moeten steeds harder werken om omzet te behouden en we maken extreem lange dagen – worden goedgemaakt door tevreden klanten die onze serieuze en professionele aanpak waarderen.”

’Glazen Tulp mooi instrument voor aandacht’

D

Louis Kester Commercieel directeur Schoneveld Breeding

„We zijn in 2001 gestart in deze prachtige stad.

Omdat Florence een populaire trouwbestemming is voor mensen uit de hele wereld, hebben we daar een belangrijke markt in opgebouwd.

We leveren voor huwelijken niet alleen de bloemen en planten, maar ook decor-attributen.

Daarnaast doen we veel in de zakelijke markt, voor kantoren, showrooms, beursstands en fotoshoots. Onze winkel geurt naar verse bloemen en enorme creativiteit. We passen het aanbod en de inrichting elk seizoen aan.”

via een Nederlandse exporteur die een enorm brede selectie biedt en via de lokale groothandelsmarkt waar veel lokale producten te vinden zijn. Ik denk dat ongeveer 80% van ons totale aanbod uit Nederland komt.”

e uitreiking van de Glazen Tulp komt er weer aan. Als Schoneveld Breeding vinden wij het een mooi initiatief. Publiciteit en alle extra aandacht voor noviteiten is welkom.

De geselecteerde nieuwigheden en bedrijven komen hierdoor weer even beter in beeld in binnen- en buitenland. De introductie van een nieuw soort begint bij marketing en promotie. Je moet nieuwigheden onder de aandacht brengen en de Glazen Tulp Award is daarvoor een prima instrument. Hiermee laten we ook zien waar we als Sierteelt Nederland BV sterk in zijn. Regelmatig brengen wij als Nederland nieuwe producten op de markt om het brede en diepe assorti-

ment te handhaven. Daar zijn we goed in en dat mogen we ook gerust laten zien. Potranonkel Sprinkles was dit jaar ook genomineerd voor de Glazen Tulp, maar niet doorgedrongen tot de finales. Ik kwam er overigens per toeval achter; ik wist in eerste instantie niet eens dat we in de race waren voor deze Award. Wat dat betreft zou er een betere samenwerking met de ketenpartners kunnen plaatsvinden.

We zijn in ieder geval wel blij dat een aantal spelregels rondom de Glazen Tulp is aangepast. Een aantal jaren geleden kon je alleen genomineerd worden voor de Award als je product in aanmerking was gekomen voor Plant Primeur. Dat betekent dus dat

de planten voor de klok zijn aangevoerd. Maar noviteiten introduceren voor de klok is niet onze primaire strategie. Het is juist zo belangrijk om met noviteiten kwekers in een goede marktpositie te brengen. Wij maken met kwekers en hun klanten productkweker-markt combinaties. Als alles voor iedereen beschikbaar is, zoals voor de klok het geval is, gaan we het met elkaar alleen nog over de prijs hebben. Dat lijkt me geen goed uitgangspunt voor een noviteit; van die discussie moeten we wegblijven.

Bij de introductie van nieuwe soorten is opbrengst-plus-denken-en-handelen essentieel!

25

06-01-15 17:01

A

Foto: De GrAAF VAn Der ZAnDe

Aanvoergroei dubbele lisianthus zet nog door De toename van de aanvoer van dubbele lisianthus die zich al jaren aftekent zet dit jaar door. Terugval van de vraag in Rusland versombert het vooruitzicht na een goed jaar.

„Er komt een knappe uitbreiding en in combinatie met minder vraag in met name Rusland zet ik daar vraagtekens bij”, meldt inkoper Arjo den Toom van Hamifleurs over de markt voor dubbele lisianthus. Een inkoper die vanwege deze marktsituatie niet wil worden genoemd: „Die combinatie wordt inderdaad een gevaarlijk terrein.” Robbert Kester van Miracle Flowers: „We gaan daar zeker last van krijgen.”

Voorheen direct in Rusland af te zetten lisianthus uit bijvoorbeeld Israël moet ook een andere bestemming vinden.

Dirk Middelburg, inkoper bij FlorisHolland constateert in Frankrijk en vooral in België een stijging van de vraag. „Tot vorig jaar wilden de Belgen alleen en-

kele lisianthus, maar dat is ten gunste van de gevuldbloemigen veranderd.”

Hogere middenprijs Bij de aanvoerstijging van bijna 15% tot 70 miljoen stelen in 2014 klom de middenprijs tot en met november 2014 met 3 cent tot 40 cent. Dat is niet alleen te danken aan meer vraag. Het assortiment wordt gestaag aantrekkelijker en de kwaliteit beter. Verder zijn er kwaliteitsimpulsen dankzij de toevoeging van snijbloemenvoedsel, intensievere belichting en meer ketensamenwerking bij de marketing en promotie. „We brengen steeds betere bloemen en dat wordt tot nu toe blijkbaar gewaardeerd”, concludeert teler Frank van Holst van kwekerij

Montana in Poeldijk. „Het effect van de marketinginspanningen is moeilijk vast te stellen.”

Op basis van de huidige uitbreiding bij enkele telers verwachten veredelaars en vermeerderaars dat de toename met 15% dit jaar doorzet. Nuancering daarbij is, dat er ook wordt geschakeld naar zwaardere takken in bijvoorbeeld de ’Rosita 3-serie’, waarvan de productie dan weer iets lager ligt.

Kwaliteit Inkopers bevestigen de kwaliteitssprong die lisianthus de afgelopen jaren heeft doorgemaakt. Den Toom is er ’zeer over te spreken’, Middelburg heeft ’absoluut niets te klagen’

en de inkoper die niet wil worden genoemd constateert dat ’de kwaliteit nog steeds beter wordt’.

Recent geïntroduceerde series als Celeb en Corelli worden uitgebreid met meer kleuren. Trends in de veredeling zijn grotere bloemen, hardere bloempetalen, top flowering en verbetering van de houdbaarheid. „Van iedere introductie moet het vaasleven twee dagen langer zijn”, verwoordt een veredelaar.

Tien jaar geleden zette de aanvoergroei van dubbele lisianthus uit Nederland in bij een aanbod op de VBN-veilingen van 26 miljoen stelen tegen 33 cent. Het importaanbod lag toen op 8,5 miljoen stuks en viel sinds 2008 terug tot bijna niets. ■

Stilstand dreigt bij enkele lisianthus in de markt ligt.

In vergelijking met de dubbele lijken de ontwikkelingen bij de enkele lisianthus stil te staan.

Vorig jaar kromp de aanvoer met 3% en stokte rond 60 miljoen stelen. Tot en met november werd

daarvoor gemiddeld 38 cent per steel betaald, 2 cent meer dan in 2013. De prijsstijging van 3 cent tot 40 cent bij een aanvoerstijging met 15% bij de dubbelbloemigen geeft aan dat enkelbloemigen minder worden gewaardeerd. „Wij verkopen nog net zo veel enkele als dubbele”, meldt inkoper Willem Duyn van Gebr. Van der Plas, „En ik denk dat het huidige aanbod in evenwicht is met de vraag. We moeten maar afwachten wat er gebeurt als er veel meer dubbele komen.”

Foto: De GrAAF VAn Der ZAnDe

Positie Meer dubbele lisianthus, in een aantrekkelijker assortiment van zwaardere kwaliteit kan de marktpositie van de enkelbloemigen verzwakken. Illustratief is de stilgevallen innovatie. Van Pic-

26

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 26

colo White komt een verbeterde versie op de markt, dat is vooral belangrijk in de zomerperiode.

In tegenstelling tot bij de dubbele is er verder van het veredelingsfront geen nieuws. „De keuze voor enkel- of dubbelbloemig is elk jaar een afweging, net als voor uitbreiding”, aldus teler Hans van den Berg van Berg Lisianthus in Naaldwijk, waar tot nu toe alleen enkele worden geteeld. Beslissingen hierover worden later in het net begonnen jaar genomen.

Hij schat dat 20% van Berg’s productie direct wordt verhandeld. Van Duyn schat de directe inkoop bij Gebr. Van der Plas op 80%. „De klokprijs is nog wel een goede referentie van de markt”, is zijn mening, hoewel hierover steeds meer twijfel is. ■ 2 (2015)

06-01-15 17:01

Al een paar jaar stokt de middenprijs voor zowel enkele als dubbele freesia op jaarbasis op hetzelfde niveau, ook bij de lichte krimp van 1% vorig jaar. Afgezet tegen de intensievere kwaliteits- en marketinginspanningen van telers en telersgroeperingen is dat eigenlijk teleurstellend. „2014 was een redelijk jaar, vooral dankzij de gedaalde energiekosten”, concludeert Matthieu Barendse van M & A Barendse in ’s-Gravenzande. „Omdat er geen uitbreiding van het aanbod wordt verwacht, kunnen we weer hopen op een redelijk jaar. Je ziet wel dat er steeds meer concepten op de markt komen om meerwaarde te kunnen realiseren”, verwijst hij naar de trend die bij veel jaarrondbloemen zichtbaar is. De komende introductie van een webshop voor alle bij de telersvereniging Unicum aangesloten leden illustreert het voorbeeld van op de markt gerichte acties.

Terwijl uit de aanvoer- en prijsstatistieken van FloraHolland nauwelijks ontwikkelingen zijn af te leiden, veronderstelt Richard van der Hout van Unicum dat de resultaten per ondernemer sterk uiteen kunnen lopen. „Sommigen hebben een topjaar gehad, maar je bent als teler bijvoorbeeld sterk afhankelijk van de populariteit van bepaalde kleuren, die per periode van het jaar ook variëren.”

Door de relatief warme zomer waren in het najaar relatief wat meer kwaliteitsproblemen.

Handelaren oordelen over de kwaliteit verschillend. „Over de hele linie is de kwaliteit verbeterd”, stelt Dirk Middelburg van FlorisHolland vast. „Dat komt ook doordat er kwekers zijn afgevallen. En het is nog altijd nodig om ’s ochtends door de aanvoer heen te lo-

Foto: De GraaF Van Der ZanDe

Foto: De GraaF Van Der ZanDe

Freesiaprijs profiteert nog niet van marktimpulsen

pen. Wat ik niet heb gezien, koop ik niet.”

„Dat is nou juist het zwakke punt”, vult Lex Beeloo van Hilverda De Boer aan. Dat zou anno 2015 toch niet meer nodig moeten zijn.

Vooral de sortering en de aanvoerinformatie kunnen nog worden verbeterd.” Inkoper Dirk de Vreugd van Gebr. Van der Plas is het daarmee eens. „Het rijpheidsstadium wordt vaak verkeerd aangeduid. En er worden door sommige kwekers nog steeds te veel haken meegemengd, die moeten apart worden aangeboden.”

Inkopers zijn tevreden over het assortiment. „Nu nog zorgen dat de beschikbaarheid regelmatig is.

Eind vorige week waren er geen goede blauwe te krijgen”, geeft Middelburg als voorbeeld. Zo’n 70% koopt hij op de klok in, de rest gaat direct.

Dit jaar komt er meer aanvoer van de enkelbloemige witte Corvette en later dit jaar ook van White Serenade. Zowel bij de enkel- als dubbelbloemigen zoeken veredelaars naar rode cultivars met dezelfde kwaliteit als Red Passion en Red Beauty, maar dan in combinatie met een hogere productie. ■

Marktacties Promotie Woonplant van de maand januari: yucca Woonplant van de maand februari: primula Tuinplant van de maand januari: dopheide (erica) Tuinplant van de maand februari: coniferen t/m pot 17 PurE Seasonal Flowers voorjaar: anemoon, hyacint, ranonkel, iris. sep-jan ’15 Campagne ’Amazing Amaryllis’, initiatief van telers, verenigd in FH-promotiecommissie, uitvoering Fresh Retail sep-mrt ’15 Campagne snijorchidee, initiatief van telers, promotiecommissie en FloraHolland, coördinatie en uitvoering Fresh Retail 10 jan Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: Hortinno en de Christine collectie, bol-op-pot tulp, hyacint, narcis, eucomis, glamini, freesia en sonatini, groene planten, Ficus Ginseng, paphiopedilum, Chichi-Orchid, Decorum assortiment (Primula obconica Trio, Ananas Champaca, tulp snij) 5 - 8 mrt Beurs Huis & Tuin 2.0 in WTC Expo Leeuwarden

Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland

1 - 31 jan: tulp

1 - 28 feb: roos 1 - 22 mrt: ranonkel 9 -29 mrt: anjer 30 mrt - 30 apr: gerbera

13 jan Orthodox Nieuwjaar (Rus) 17 jan NationaleTulpendag 21 jan Grootmoedersdag (Pol) 22 jan Grootvadersdag (Pol) 2 feb Nationale flirtdag (GB) 14 feb Valentijnsdag 15 feb Carnaval (Ned) 16 feb Rozenmaandag (Dui) 17 feb Carnaval (Dui) 17 feb Mardi (Fra, Zwi) 19 feb Chinees Nieuwjaar 23 feb Mannendag (Rus) 1 mrt St. David’s Day (Wales) 1 mrt Grootmoedersdag (Bel, Fra) 8 mrt Internationale Vrouwendag

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

2 (2015)

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 27

27

06-01-15 17:01

Analyse bloeiende planten Foto: bloom

Exporteur over Finland

Stephanotis profiteert nauwelijks van kerst Stephanotis heeft weinig gemerkt van de kerst. Hoewel de witte,

Michel Mulder:

’Finland is een duurzaam en sociaal land’ Wat zijn de sleutelwoorden bij Finland? „Duurzaam en sociaal. Wij leveren aan supermarkten in het hogere segment en die willen alleen maar bloemen van kwekers met certificeringen als Fairtrade in combinatie met MPS A of Global Gap. Bij de eigen bedrijfsvoering letten we ook op zaken als energieverbruik en uitstoot van schadelijke stoffen als CO2. Wij oriënteren ons nu op vervoer over zee. Bij dit alles staat natuurlijk de wens van de afnemer centraal; ook luchtvracht zal altijd nodig blijven.”

Hoe ontwikkelt de Finse markt zich? „Voor ons stabiel, we hebben niets gemerkt van een crisis. Sowieso hebben bloemen in supermarkten minder te lijden van de crisis, omdat ze ook een deel afsnoepen van de bloemisten. Een voordeel is verder dat discounters in Finland minder voet aan de grond krijgen dan in andere landen. Lidl bestaat er wel, maar nog lang niet overal. De Finse consument hecht waarde aan duurzaamheid en service en dat vind je toch minder bij de discounters.”

Welke bloemen verkoopt u er vooral? „Afrikaanse rozen en verder eigenlijk het hele Nederlandse assortiment, met de nadruk op felle kleuren. Dat heeft vast te maken met de sombere winters in Scandinavië. Daarnaast moeten de bloemen vooral vers zijn, wat best een uitdaging is, vooral voor de klanten wat verder van de grote steden.”

„Door verse, rauwere bloemen te gebruiken en door aanpassing van het assortiment. Wij maken veel boeketten en daarvan bieden we er in de afgelegen gebieden maar twee aan, in plaats van vijf in de grotere steden. Door de langere reistijd is er gewoon minder keus. Bepaalde bloemen kunnen daar nu eenmaal niet tegen.”

Hoe ziet u de toekomst in Finland? „Ik voorzie voor het moment geen grote veranderingen. In de supermarkten worden boeketten aangeboden tussen € 10 en € 15, dat is meer dan in de meeste andere landen. Wel staan de marges onder druk, het moet uiteraard steeds efficiënter.”

28

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 28

Stephanotis is een klein artikel, dat al 20 jaar vrijwel niet groeit.

De afgelopen vijf jaar bleef de middenprijs constant net onder de 300 cent. Vrouwendag en de

Moederdagen zijn belangrijke afzetmomenten. Als het gaat om Vrouwendag maken kwekers zich zorgen dit jaar. „De grote onzekerheid in Oost-Europa wat betreft de politieke situatie, de waarde van de roebel en invoerbeperkingen, maakt het voor exporteurs spannend dit jaar. Ze leggen weinig van tevoren vast. Dat kan ertoe leiden dat de prijzen net voor Vrouwendag enorm gaan pieken. Het wordt voor iedereen lastig opereren onder deze omstandigheden.”

Volgens Ysbrand Hoekstra van Profitplant was het geen slecht jaar voor stephanotis. „De kwaliteit was goed, de vraag stabiel en het product liep lekker mee. Voor kerst hebben we in de hogere sorteringen meer verkocht. Hoewel het product nieuwe verschijningsvormen heeft, blijft de standaardboog 75% van de handel uitmaken.” Rudi Heling die inkoopt voor vier Tuinland-vestigingen in het Noorden van het land, koopt de plant kleinschalig in op de klok. „Vorig jaar hebben we de plant voor de kerst in de folder gezet, maar de verkoopresultaten vielen toen tegen. Dit jaar hebben we dat dus achterwege gelaten.

Door de kleine hoeveelheden die ik nu nodig heb, kom ik bij de klok het beste weg. De prijzen zijn er gunstig.” ■

350

2.500

320

2.300

290

2.100

260

1.900

230

1.700

200

2010

2011

2012

2013

2014

1.500

Verkochte aantallen x duizend

Hoe lost u dat op?

Onzekerheid Vrouwendag

Gemiddelde prijs in centen

Bedrijf: Bloom Functie: commercieel manager Belangrijkste afzetlanden: Nederland, Duitsland, Frankrijk, Oost-Europa, Scandinavië en Groot-Brittannië Inkoop: 90% direct bij kwekers, 10% klok Aantal medewerkers: 57

De kerst zorgde maar voor een piepkleine opleving bij stephanotis. Telers zetten er dan ook vrijwel niet meer op in met hun productieschema. „Voor Vrouwendag voeren we de aantallen wel op, maar voor kerst nagenoeg niet”, geeft Hans Hoogendoorn van kwekerij Hoogendoorn Stephanotis in Ter Aar aan. Terugkijkend op 2014, noemt hij vooral de vrije markt zwak. „Klok-kopende klanten hebben zichtbaar moeite om meerwaarde te creëren met de stephanotis, terwijl structurele klanten dat veel beter afgaat. Omdat de onderkant van de markt de Oost-Europese buffer begint kwijt te raken, wordt er meer lagere sortering via de klok door West-Europa gekocht tegen bodemprijzen. Zo worden de verschillen steeds groter”, analyseert de kweker. Door weersomstandigheden was het aantal planten met tien of meer bloemtrossen relatief hoog dit jaar, maar toch viel de vraag wat tegen. „We hebben goede klanten mooiere planten verkocht tegen hetzelfde geld om de omzet op peil te houden”.

Verkochte aantallen en middenprijs stephanotis op de FloraHolland-veilingen van 2010 tot en met 2014.

2 (2015)

06-01-15 17:01

Foto: Cindy VAn der Zwet

Afzetzaken

Analyse groene planten

Onzeker jaar wacht traditionele chamaedorea

Foto: VAkblAd Voor de bloemisterij

Een kleine groei van de productie van chamaedorea in 2014 leverde geen hogere omzet. Onrust in Oost-Europa maakt verdere groei ongewis.

Het minipalmpje chamaedorea vindt zijn toepassing voornamelijk in plantenarrangementen en als vuller in mengsels van kleinere groene kamerplanten. De gunstige prijs/volumeverhouding lijkt daarbij het belangrijkste kenmerk van het product.

Maximaal haalbaar

Politieke onrust De ’schaaltjespalm’ chamaedorea vindt volgens handelaren zijn weg vooral naar de meer traditionele afzetmarkten in delen van Frankrijk, Duitsland en oostelijker. Veel plant voor weinig geld deed het de afgelopen jaren goed in de Oost-Europese economieen in ontwikkeling. De huidige politieke en economische onrust in die regio maakt het onzeker of een stabiel aanbod van chamaedorea in 2015 op een al even stabiele afzet kan rekenen. ■

80

10.000

70

8.000

60

6.000

50

4.000

40

2.000

30

2008

2009

2010

2011

2012

2013

0

Verkochte aantallen x duizend

Gemiddelde prijs in centen

In de handel via FloraHolland is pot 9 met ruim 60% van de verkochte aantallen met afstand de belangrijkste potmaat, gevolgd door 12 en 17 cm-potten.

In deze drie potmaten namen de verkochte aantallen in 2014 licht toe, naar een totaal volume van ruim 4,7 miljoen verkochte stuks. Ondanks het 3,5% grotere volume, bleef de omzet stabiel op €3,1 miljoen. Die omzet lijkt de laatste jaren zo ongeveer het

maximaal haalbare, want ook in 2011 leverden toen nog ruim 5,9 miljoen chamaedorea’s niet meer op.

Afnemers zijn volgens handelaren gewend geraakt aan lage prijzen voor chamaedorea en dat is volgens sommigen ook meteen het voornaamste bestaansrecht van het product. „Gelukkig is er de laatste jaren minder en kunnen we voor een chamaedorea weer 45 cent rekenen”, aldus Ton Kleijberg van Mixt Creations in Aalsmeer. „Dat is voor de kwekers en voor ons beter. Maar buiten de feestdagen - wanneer het wel alles mag kosten - rekenen veel klanten nog met 25 cent. Zij beschouwen chamaedorea echt als een goedkope vuller.”

Verkochte aantallen en middenprijs chamaedorea op de FloraHollandveilingen van 2008 tot en met 2013.

2 (2015)

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 29

Bedrijf: Vreugdenhil Bulbs & Plants Aanleiding: Concept NoWaterFlowers

Jochem Vreugdenhil Hoe bent u op het idee gekomen van NoWaterFlowers? „Het idee komt eigenlijk van Greencre8, een bedrijf dat zich bezighoudt met de ontwikkeling van concepten. Zij hadden het idee en ik ben door hen benaderd en samen hebben wij dit concept van gewaxte amaryllisbollen verder doorontwikkeld. Onze kennis ligt voornamelijk op het gebied van het uitgangsmateriaal en de markt en Greencre8 heeft vooral kennis van productontwikkeling en de consument.”

Wat houdt het concept in? „Het leuke van dit hele project vind ik dat we van een bekend product een totaal ander concept gemaakt hebben. De naam zegt het al: de gewaxte amaryllisbol heeft geen water nodig om tot bloei te komen. Succes gegarandeerd dus. In eerste instantie brachten wij dit concept nog onder WaxzAmaryllis op de markt, maar dat raakte eigenlijk niet echt de kern. Na wat consumenten op beurzen gesproken te hebben, hebben wij de naam dan ook aangepast. De kracht van het concept is immers dat de decoratieve bollen geen water nodig hebben.”

Hoe gaat het met de afzet? „Het loopt goed. We krijgen niet alleen vraag uit heel Europa, maar ook uit Amerika en Canada. Je bedient met dit product toch weer een heel andere doelgroep. Het is een uniek en beschermd concept. Het lijkt heel simpel, maar makkelijk is het niet. Er zijn veel struikelblokken. Laten we het zo zegen: je kunt niet zomaar alle bollen even gaan waxen.”

En nu ook genomineerd voor de Glazen Tulp... „Wij zijn inderdaad genomineerd in de categorie concepten. De nominatie vind ik hartstikke leuk; het is altijd fijn als je product gewaardeerd wordt. We hebben de Glazen Tulp Award al een keer eerder gewonnen voor onze amaryllis Alfresco. Dat is een gevuldbloemige witte amaryllis.

Het winnen van de award leverde toen veel positieve aandacht op; het soort was heel snel bekend bij al onze klanten. Normaal duurt het veel langer voordat je dit bereikt.”

Hoe kijkt u terug op 2014? „Wat betreft de NoWaterFlowers was het een goed jaar. De normale amaryllissen liepen afgelopen seizoen ook redelijk weg, maar wel iets minder dan vorig jaar. Dit heeft voornamelijk met de marktomstandigheden en het grotere aanbod te maken. Wat wij dit jaar gaan neerzetten, daar ben ik nu nog mee bezig. Er zitten in ieder geval nog wel een paar leuke concepten aan te komen, maar dat ga ik nu nog niet verklappen.”

29

06-01-15 17:01

Weven met papier Het heeft wel iets weg van een weefgetouw, daar boven P. van der Haak. Het is onderdeel van machines van Ellegaard die daar paperpotten maken voor geraniumstek.

D

e aanvoer van stroken papier mag niet stokken. Zeker niet nu het piekseizoen voor het bewortelen en uitleveren van geraniumstek begonnen is. „We leveren bijna jaarrond stek.

Van januari tot en met maart is veruit de drukste periode. Dan gaan er wekelijks een paar miljoen stuks de deur uit. Voor de beworteling hebben we dan naast onze eigen kas van 2 ha nog 4 ha huurkassen'”, zegt directeur Perry van der Haak.

Een medewerker van de handelskwekerij in ’s-Gravenzande zorgt ervoor dat de productie van paperpots zo soepel mogelijk verloopt. Af en toe moet hij op het platform boven de machines zijn om een nieuwe rol papier te monteren.

Zorgvuldig en snel plakt hij stroken dan aan elkaar. Het papier wordt soepel in een ronde vorm geleid en tijdens dit proces valt er een hoeveelheid substraat in. Dit principe is ontdekt in de fabrieken die sigaretten maken.

Van der Haak maakt paperpots van 2,5 en 3,5 cm doorsnede. Ook het aantal potjes per tray verschilt want de ruim 120 cultivars hebben hun specifieke eisen. „Op 16 ha in Kenia staan onze moederplanten.

Zo’n 20% van de stekken gaat onbeworteld naar onze klanten, de rest bewortelen we hier in het Westland. Orders verschillen van een paar honderd tot miljoenen stuks. De hoofdmoot gaat richting telers in Nederland, België, Frankrijk, Engeland en Duitsland. Geranium is een relatief arbeidsintensief en duur gewas. Maar het is een basisproduct in het perkgoedsortiment, zoals melk niet kan ontbreken in het schap van de supermarkt. < Tekst en foto: Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

30

Spread.indd 30

2 (2015)

06-01-15 17:01

2 (2015)

Spread.indd 31

31

06-01-15 17:01

K asgeluiden Peter van Leth, Hans Neefjes, Joef Sleegers

Bestrijding van ziekten en plagen. Hoe gaat dat in de praktijk?

Wat houdt telers bezig en hoe gaan ze daarmee om? Wat zijn de geluiden uit de kas? Om de twee weken laat het Vakblad telers vertellen over chemische of geïntegreerde bestrijding.

’Extra aandacht voor trips tijdens het scouten’ anderingen in de tripspopulatie waar

-

toegelaten middelen in de eerste

2

-

pen van het gewas vang ik geen

Marco van de Werken Plaats: Brakel Kwekerij De Heuve: 3,8 ha chrysant onder 7.000 lux, waarvan 75% troschrysant Grand Pink en 25% santini (o.a. ’Rossi’)

teelt minder dan op een gemiddeld

’Nu de vinger aan de pols houden’ Simon Zwarts is tevreden over de stand van de ziekten en plagen op -

De zwavel staat drie dagen in de

geweest om de winter door te Op deze manier hoopt Zwarts zo De sluipwesp diglyphus is in ruime

Simon Zwarts

vanuit de kraamkamers door de kas

Plaats: Mijdrecht Teelt: gerbera grootbloemig onder 6.000 lux Oppervlakte: 1,5 ha

uit eigen kweek komt het dit jaar met

-

zit er een plant opeens helemaal vol wittevlieg moeten we de vinger aan

zou worden, en een warme maand

kwestie van goed de vinger aan de

32

Kasgeluiden-NW.indd 32

2 (2015)

07-01-15 12:44

’Meeldauw eindelijk goed onder controle’ -

Kees Kouwenhoven

-

Adviseur gewasbescherming Royal Brinkman, o.a. roos hand dreigt te lopen corrigeren we

-

-

’Bestuiving voor swirskii lijkt me een goed idee’ -

Jos van den Berg van kwekerij Sunshine Grow

-

-

Plaats: Voorschoten Teelt: hibiscus, croton en oleander Oppervlakte: 1,5 ha kas en 4 ha land in Spanje voor afkweek oleander

-

2 (2015)

Kasgeluiden-NW.indd 33

33

07-01-15 12:44

’Strenge emissienormen helpen houtstook om zeep’ Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu wil de emissienormen voor houtstookinstallaties iets verruimen. Een belangrijke stap voorwaarts, meent het ministerie. Sommige partijen vinden echter dat ondernemers blij worden gemaakt met een dooie mus. „Telers, maar ook handhavers zelf, hebben vaak weinig inzicht in de actuele eisen waaraan houtketels moeten voldoen.”

V

deze norm zou volgens betrokken partijen moeilijk haalbaar zijn. Onder andere de Nederlandse vereniging van Biomassa Ketel Leveranciers (NBKL) tekende daarom bezwaar aan tegen de plannen. Eerder vroeg het Programma Kas als Energiebron al aandacht voor enkele knelpunten. Een en ander wierp zijn vruchten af, want het Ministerie van Infrastructuur en Milieu maakte onlangs bekend de emissie-eis voor NOx vanaf medio 2015 te willen verruimen naar 275 mg/m3. Een vooruitgang, volgens Peeters.

„Veel ketels kunnen straks wel voldoen aan de stikstofnorm, zonder dat aanvullende en kostbare technieken nodig zijn.”

Gerard Prinsen, sales manager van houtketelfabrikant KARA Energy Systems, is minder positief. Volgens hem gaat de verruiming niet ver genoeg en hebben houtstokende telers er nauwelijks baat bij. „Om te kunnen voldoen aan de norm van 275 mg/Nm3 is investeren in een SCNR-systeem voor de meeste ketels nog steeds noodzakelijk”, geeft Prinsen aan. „SNCR staat voor Foto: Gerdien de nooy

oor houtketels van 1 tot 5 MW lag de emissienorm voor stikstofoxiden (NOx) de afgelopen jaren op 200 mg/m3. „Voor veel telers geen haalbare kaart”, zegt Sander Peeters, medewerker bij energieadviesbureau Energy Matters. „Zij werden gedwongen om te investeren in kostbare technieken voor rookgasreiniging.

Ook was het vaak lastig om kleinschalige houtstookprojecten rendabel te krijgen.”

Aanvankelijk wilde de overheid deze richtlijn verruimen naar 230 mg/m3. Ook

34

Richtlijn hout.indd 34

2 (2015)

06-01-15 17:02

Mening

’Houtketel biedt nog steeds veel voordeel’ Dat de emissienormen voor houtketels de komende jaren op de schop gaan, is voor

Selective Non Catalytic Reduction en werkt door middel van ureuminjectie in de vuurhaard. De NOx-uitstoot wordt hiermee tot 50% gereduceerd. Voor zo’n systeem is ben je € 90.000 of meer kwijt. Was de emissienorm opgerekt naar 300 mg/m3, dan waren deze investeringen in de meeste gevallen niet nodig geweest. Een gemiste kans.”

Eenvoudigere meetmethoden De overheid maakte recent ook bekend dat voor houtketels met een vermogen tot 400 kW vanaf medio 2015 geen stofmeting meer vereist is, mits de ondernemer een meetrapport van de leverancier kan overleggen. „De vereiste stofmetingen drukten voor eigenaren van deze kleinere installaties relatief zwaar op de investering, dus dit is zeker een vooruitgang”, zegt Peeters.

Verder wordt de meetonzekerheidseis voor ketels kleiner dan 1 MW verruimd naar 40% van de emissiegrenswaarde. Dat klinkt ingewikkeld, maar betekent dat eenvoudigere – lees goedkopere – meetmethoden volstaan. Tot nu toe moesten dergelijke stofmetingen volgens het Activiteitenbesluit voldoen aan de Europese normen en werd een afwijking van 30% getolereerd. Dit betekent onder meer dat speciale laboratoria de metingen moeten uitvoerd.

De genoemde aanpassingen zijn overigens nog niet definitief: de Tweede Kamer moet nog akkoord geven. Dit gebeurt waarschijnlijk medio 2015.

Regels aangescherpt Hoewel een aantal regels waarschijnlijk wordt versoepeld, krijgen houtstokende telers op bepaalde vlakken nog steeds te maken met strenge eisen voor de uitstoot van stof en NOx. Zo moeten bestaande installaties met een vermogen groter dan 1 MW, die zijn geplaatst vóór april 2010, per 1-1-2017 voldoen aan strengere emissie-eisen voor stof. Dit kan ertoe leiden dat telers moeten investeren in een extra stoffilter. Hierbij heeft de teler de keuze tussen een elektrostatisch filter (1-5 MW) of een doekenfilter (>5 MW). De prijs van een doekenfilter begint bij € 50.000, een elektrostatisch filter kost minimaal € 100.000.

2 (2015)

Richtlijn hout.indd 35

houtkachel met een vermogen van 5 MW.

Zevenhuizen niets nieuws. Wat er precies

2017 zal moeten voldoen aan strengere emissie-eisen voor stof en hiervoor extra

niet direct negatieve gevolgen hebben voor

vergunning, die in 2010 is verleend, staat echter dat de normen gedurende tien jaar

vermogen van 0,5 MW –, dus heb ik me er pas in 2020 te voldoen aan de nieuwe

lastig om inzicht te houden in de actuele normen. Toen we onze ketel in 2011 in gebruik namen, is deze volledig doorgemeten.

Aangezien de regels voor onze installatie alles in orde is.”

gesprek met de provincie.”

De voorgenomen versoepeling van de NOx-norm voor ketels van 1 tot 5 MW pakt mg/Nm3 moeten we kunnen halen, zonder te investeren in een systeem voor ureuminjectie. Maar al hadden we deze investering wel moeten doen, dan nog hadden we de houtkachel niet aan de straat gezet. Daar-

heeft volgens eigen zeggen wel een goed

En hoewel mildere meeteisen gaan gelden voor bestaande houtstookinstallaties met een kleiner vermogen, krijgen ondernemers die vanaf 1 januari 2015 investeren in een nieuwe ketel (<1 MW) wel te maken met strengere eisen voor stof- en NOx-emissie. „Tot nu toe beschikten deze houtkachels vaak alleen over een cycloonfilter, die de grove stofdeeltjes uit de rookgassen haalt”, legt Gerard Prinsen uit. „Vanaf dit jaar moet hierbij ook worden geïnvesteerd in een aanvullend filtersysteem.”

Al met al brengen de recente wetswijzigingen volgens Prinsen weinig positiefs voor de telers: zij worden nog steeds gedwongen om komende jaren te investeren in aanvullende technieken. „Dit zal veel houtstokende telers dwingen te stoppen en nieuwe projecten in de kiem smoren. De Nederlandse houtstookprojecten worden vakkundig om zeep geholpen, ook omdat van een gelijk Europees speelveld geen sprake is.”

altijd van de hoed en de rand. Zij vragen soms aan de tuinder hoe het zit.” Prinsen ziet dat telers dit issue naast zich neerleggen, totdat ze te maken krijgen met een handhavingsactie. „Maar als het dan niet in orde is, dan hebben ze een serieus probleem.”

Het ministerie van Infrastructuur en Milieu geeft in een reactie aan dat telers via het hulpmiddel ’Abees’ op de site van Kenniscentrum InfoMil (www.infomil.nl) eenvoudig te weten komen aan welke emissie-eisen hun stookinstallatie moet voldoen. In deze tool zijn de laatste voorgestelde wijzigingen echter nog niet verwerkt; dit gebeurt pas als de Tweede Kamer hiermee heeft ingestemd.

Sander Peeters vult aan dat het Programma Kas als Energiebron ook via de Studiogroep bio-energie telers informeert over de actuele emissienormen. Meer informatie is te vinden op www.energiek2020.nu. <

In het kort Niet te volgen Door de complexiteit en de vele wijzigingen, is het voor telers, maar ook voor de handhavers zelf, lastig om het overzicht te houden wat betreft actuele emissie-eisen, zo is de ervaring van Prinsen en Peeters. „Ik krijg hierover veel telefoontjes van glastuinder”, zegt Peeters. „En zelfs de Regionale Milieudiensten, die de handhaving hebben overgenomen van de gemeenten, weten niet

De overheid wil medio 2015 bepaalde emissie-eisen voor houtketels verruimen.

De Tweede Kamer moet hier nog mee instemmen.

Emissienormen voor stof en NOx worden komende jaren juist aangescherpt.

Telers en handhavers weten vaak niet

35

06-01-15 17:02

Areaal krimpt jaar na jaar

Is er nog toekomst voor grootbloemige gerbera?

Het areaal grootbloemige gerbera is sinds 2000 gedaald van 145 ha naar 55 bloemige gerbera?

Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl

I

s er nog toekomst voor de grootbloemige gerbera?’, zuchtte onlangs een teler die zijn rendement al een paar jaar onder druk ziet staan. Sinds veredelaar Terra Nigra in 1989 de germini in de markt heeft gezet, heeft deze de bloem de standaard gerbera geleidelijk van zijn plek verdrongen. Aanvankelijk was het een aanvulling op het assortiment, maar vanaf 2000 is het areaal met grootbloemigen gedaald van 150 ha naar de 55 ha die er dit jaar nog over zijn. En de daling zet door, want voor volgend jaar wordt 50 ha grootbloemig verwacht, is af te leiden uit de jaarlijkse markanalyse van veredelaar Schreurs.

In Nederland staat ongeveer 200 ha gerbera.

Dat zijn zo veel bloemen, dat het overgrote deel geëxporteerd moet worden. Rozen worden in een doos door de lucht vervoerd, maar voor de gerbera is dat te duur. Een gerbera met zijn volumineuze verpakking moet over de grond worden vervoerd. Daardoor ligt de reikwijdte van de Nederlandse gerbera op een straal van 1.500 km.

Waar wordt de grootbloemige vooral verkocht? In elk geval niet in Nederland. Hier gaat 90% van de gerbera’s in het boeket, en daarvoor vindt men de grootbloemige te groot. „De grootbloemige hebben we al jaren niet meer in huis”, zegt Mark ten Doeschate, eigenaar van Bloemenhuis Max in Venlo. „Ze zijn prachtig in arrangementen en grote versieringen, maar te dominant voor een boeket. Daarentegen verkopen wij honderden minigerbera’s per week. Er zijn veel kleuren beschikbaar, die we in alle seizoenen kunnen gebruiken. ” Over de hele wereld bezien is 80% van

36

Toekomst grote gerbera.indd 36

de geteelde gerbera’s grootbloemig. Mini’s worden met name verkocht in een straal van 500 km rond Nederland.

Wat meespeelt is de manier waarop de bloemen worden gegeven. In het voormalige Oostblok en in Rusland, waar de grootbloemige populair is, zijn bloemen vaak om weg te geven. Zo geven ze in Rusland graag één grote bloem weg. „Daar gaat het om het moment”, zegt Theo de Lange, gerberainkoper bij FleuraMetz. „Het maakt niet uit of de bloem aan het eind van de avond nog staat.” In West-Europa kopen consumenten ze vaker voor zichzelf, en dan mag het wat minder kosten. Maar ze willen dan wel dat de bos zeker een week goed blijft.

Overigens neemt ook in Oost-Europa de trend toe om bloemen voor eigen gebruik te kopen. Nu daar het middensegment begint te groeien, ontstaat er meer interesse in bloemen. Dat leidt tot een groeiende vraag naar mini-gerbera’s.

Veel nieuwe soorten In de gerbera’s wordt flink veredeld, zowel voor grootbloemig als voor mini. Elk jaar verschijnen ongeveer 80 nieuwe cultivars op de markt. Dat lijkt een hoop vernieuwing, maar de keerzijde is dat het voor een teler bijna onmogelijk wordt om zich met een nieuwe soort te onderscheiden, want bijna alles is er al. „In een moeilijke markt kiezen ondernemers voor zekerheid”, merkt Eric Boerlage, areamanager bij veredelaar Terra Nigra. „Er wordt weinig nieuw meer gezet. En als telers toch voor een nieuwe soort kiezen, dan moet daar vooral een stevige productie onder zitten.”

In het buitenland kiezen kwekers steeds

vaker voor de speciale gerbera’s, zoals de spiders en de gerrondo’s. Daarmee kunnen ze zich nog onderscheiden.

Bolknakken Hoe een bloem het uiteindelijk in de markt doet hangt af van veel factoren. De mini heeft bijvoorbeeld zijn presentatie mee. Hij wordt op water aangevoerd, waardoor de kopers in de cash-and-carry een zee van kleuren zien. De grootbloemigen worden echter voor een belangrijk deel in een doos aangevoerd; die zitten meer verborgen.

En dan is er het ongrijpbare begrip ’trend’. „De grootbloemige is oubollig”, oordeelt een teler van mini’s. „Hij is te groot. Bovendien is de mini veranderd. Vroeger was hij een centimeter of 5-6, maar tegenwoordig zit hij vaak rond de 7-8 cm. Daarmee is het eigenlijk een ’midi’ geworden; een ’middenbloemige’ gerbera. Die neemt de plek in van de grootbloemige.”

Inkoper Theo de Lange vergelijkt het met de bolknaksigaar. „Vroeger waren er veel mensen die bolknakken rookten. Maar met het verdwijnen van die generatie is ook de bolknak helemaal verdwenen. Daar moet ik aan denken als we het hebben over de grootbloemige gerbera.”

Transport te duur De vraag is echter of de consument zo’n uitgesproken mening heeft. Henny Bruggeman is ervan overtuigd dat de consument geen onderscheid maakt tussen grootbloemig en mini. Ook Boerlage van Terra Nigra denkt dat het succes van de mini weinig te maken heeft met de smaak van de consument. „Mini’s hebben een beter verdienmodel 2 (2015)

06-01-15 17:02

Foto: GerdIen de nooy

omdat ze gemakkelijker zijn te transporteren. En voor de supermarkt is de grootbloemige gerbera duur. De boeketten moeten zo goedkoop mogelijk worden gevuld.” „Het vervoer is hartstikke duur geworden”, beaamt De Lange van FleuraMetz. „Van grootbloemigen kunnen er 60 dozen maal 50 bloemen op een kar. Van mini’s passen op diezelfde kar 128 dozen met 60 stuks. Dat is meer dan twee keer zo veel.

En dat is aantrekkelijk in een tijd dat het moeilijker gaat.”

De grootbloemige is lastiger te automatiseren dan de mini. De variatie in verpakkingen is veel groter en het insteken van de lange grote bloemen is handwerk. Daarom hebben de meeste gerberatelers een keuze gemaakt tussen grootbloemig en mini. Een enkeling heeft allebei om het pakket volledig te maken.

Hoewel veel telers al zijn overgestapt naar mini, is dat niet heel eenvoudig. „Mijn machines zijn niet geschikt voor mini”, zegt Wouter Rijm, teler van grootbloemige gerbera’s in De Kwakel. „Met één van de twee bosmachines zou het kunnen, maar het is niet optimaal.” Voor bepaalde verpakkingen zijn ook nog geen machines ontwikkeld.

Fabrikanten kijken immers naar de potentie in de markt, en die is voor grootbloemige gerbera niet zo groot.

2 (2015)

Toekomst grote gerbera.indd 37

Lichtpuntjes Toch zijn er ook lichtpuntjes. „Sommige kwekers weten hun grootbloemigen bijna voor 100% direct af te zetten. Ook zullen er robuustere soorten ontwikkeld worden die minder snel te beschadigen zijn, makkelijker te verwerken en simpeler te verpakken”, verwacht Leo van Holstein (Holstein Flowers in De Lier), die grootbloemig en mini teelt en veredelt. „Er is zeker toekomst voor grootbloemige gerbera, maar het areaal zal meer in evenwicht moeten komen met de vraag.”

Teler Wouter Rijm gaat ervan uit dat de grootbloemige gewoon weer terugkomt in de belangstelling. „Die hoop heb ik nog steeds, en dat is de weg die ik heb ingeslagen. We schrijven nog steeds zwarte cijfers.

Waarschijnlijk komt dat doordat we ons richten op de directe handel. Maar ook ik durf op dit moment geen grote investeringen te doen.”

Ook Henny Bruggeman, projectleider markt & product bij FloraHolland, verwacht dat er markt blijft voor grootbloemig. „Die markt mag echter niet te klein worden, want als er onvoldoende product beschikbaar is, dan gaat de handel op zoek naar alternatieven. Dan ontstaat een negatieve spiraal.”

Waar die ondergrens ligt is echter niet duidelijk. Willem van den Berg, areamanager bij veredelaar Schreurs, denkt dat het

areaal grootbloemig nog verder zal dalen, totdat het weer exclusief wordt om een grootbloemige in een boeket te gebruiken. „Dit is echter afhankelijk van de andere producten die in het boeket zitten. In de VS bijvoorbeeld bestaat een boeket uit grote bloemen, zoals lelies. Daar is 85% van de gerbera’s grootbloemig. Hier in Nederland zitten vaak kleine vullers in een boeket.”

Waar de neergang van de grootbloemige gerbera gaat stoppen, kan niemand zeggen.

Maar wat er moet gebeuren is duidelijk.

Projectleider Henny Bruggeman: „De gerbera heeft een heel goed imago. Je ziet hem overal, en hij wordt overal voor gebruikt.

We moeten dus zorgen dat de gerbera in de picture blijft.” <

In het kort ■ De grootbloemige gerbera verliest jaar na

jaar terrein op de mini.

■ Telers vragen zich af waar deze daling stopt.

port maken de bloem relatief duur.

eerst nog verder dalen in areaal.

37

06-01-15 17:02

Teelttips Pioen

Pioen is gevoelig voor een aantal onkruidbestrijdingsmiddelen. Roundup is zo gevaarlijk dat het eigenlijk niet veilig in dit gewas is toe te passen. Een andere grote schadeveroorzaker is Chloorprofam. Vooral vorige winter, toen de scheuten de hele winter behoorlijk boven de grond hebben gestaan, is er veel schade gespoten. Dit middel mag nooit over een

chrysAnt De verdamping van het gewas ligt nu op een laag niveau. Bij weinig natuurlijke instraling heeft de plant weinig assimilaten over voor groei, ook bij gebruik van assimilatiebelichting. Door de geringe verdamping neemt de plant met name calcium (Ca)

Anthurium Licht In de winter ontstaat makkelijk de indruk dat de instraling lager is dan voorgaande jaren. Harde cijfers van de twee laatste maanden van 2014 tonen aan dat de gemiddelde lichtsom in Zuid-Nederland iets (5-10%) minder was dan ’normaal’. Het ’Wes-

38

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 38

ZomerbLoemen gewas gespoten worden waar de neuzen al te zien zijn. Ook als het middel in de regen gespoten wordt, loopt dit langs de neuzen en geeft schade. Omdat het middel een perfecte bestrijding geeft van muur en kleine brandnetel is het te belangrijk om zomaar weg te laten. Gebruik Chloorprofam met beleid en spuit het midden in de winter, alleen op de soorten die nog geen neuzen

laten zien. Waarschijnlijk is dit ook de reden dat de boerenpioen gevoeliger lijkt te zijn, deze komen namelijk eerder op.

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

minder makkelijk op en verloopt het intern transport moeizaam. Ca-gebrek kan leiden tot slecht blad, verdampingsvlekjes in het blad, afsterving van bloemknoppen en zwarte hartjes.

Een lichtsomafhankelijk nachttemperatuur voorkomt dat de plant na een donkere dag inteert door gebrek aan assimilaten.

Bovendien bevordert het na een lichte dag de verbranding van suikers, wat onder andere de wortelgroei en actieve opname

van voeding stimuleert.

Voor de opname van Ca is in de winter ook de actieve opname door de wortel belangrijk. ’s Nachts kunt u de actieve opname stimuleren door de nachttemperatuur te verhogen. Dit stimuleert de worteldruk waardoor Ca makkelijker groeipunten in wortels, net afgesplitste bladeren en knoppen bereikt. Dit mag echter alleen als overdag voldoende assimilaten zijn gevormd.

Een lichtsomafhankelijke

nachttemperatuur heeft ook invloed op de opbouw van de plant. Na een mooie winterse dag kan de dagtemperatuur hoger komen te liggen dan de nachttemperatuur. Dit kan tot te veel strekking leiden. Door ook de nachttemperatuur na een mooie dag te verhogen groeit de plant compacter.

De nachttemperatuur is het beste te sturen met een lichtsomverhoging op de ventilatie-temperatuur. Met een minimumbuis wordt de buistemperatuur ’s nachts

al vaak hoger. Hoger dan nodig is voor het realiseren van de ingestelde ruimtetemperatuur.

De ventilatietemperatuur en de grootte van de schermkier zijn bepalender voor de gerealiseerde kastemperatuur. Te denken valt aan een lichtsomverhoging van 2°C op de ventilatietemperatuur met een lichtsomtraject van 200500 J/cm2 per etmaal.

ten’ zit keurig op een gemiddelde lichtsom in november en december.

Wel zijn er grote verschillen ontstaan tussen bedrijven die in november en begin december met vastfolie werkten ten opzichte van bedrijven met beweegbaar folie. Door het relatief zachte weer lag de beweegbare folie op de dag veelal open. Er kon gemakkelijk 1 mol/m2/dag op gewasnivo extra ’binnen gehaald worden’. Ook voor nu is het nog van groot belang

de folie open te laten lopen om maximaal licht binnen te halen. Rond de 100 Watt instraling kan het folie openen. Hierbij moet wel worden gecorrigeerd voor de buitentemperatuur, neerslag en windsnelheid.

ter, hebben ze een groene tong of extra grote oren.

In een extreme situatie kan het zelfs zo zijn dat de kolf niet op het schutblad zit maar op de steel.

Deze afwijkingen zijn te wijten aan te hoge (etmaal) tempe-raturen in de zomer.

De grote bloemen die nu verschijnen, zijn immers in de zomer aangelegd. Er zijn bij anthurium immers al drie bloemknoppen aangelegd in het groeipunt waarbij de kleinste knopfase erg gevoelig is voor

grote afwijkingen in het klimaat.

We komen de afgelopen weken afwijkende bloemvormen tegen in verschillende rassen. Vooral Midori laat dit gemakkelijk zien.

Veelal zijn de bloemen gro-

Sclerotinia of rattenkeutelziekte is een zeer hardnekkige schimmelziekte, die meestal onder in een dicht gewas voorkomt. De schimmel overleeft in de grond en blijft hier gemakkelijk achter. Als er een aantasting op een perceel was en u wilt weer een gevoelig gewas planten, dan kan het nuttig zijn om de schimmelsporen voortijdig aan te pakken. Het middel Contans (een parasitaire schimmel) kan de sporen van sclerotinia voor het grootste deel vernietigen, voordat ze schade kunnen veroorzaken. Contans werkt niet als bestrijder van de aantasting onder in het gewas, maar het voorkomt de aantasting door de bron aan te pakken.

Dirk Jan Binnendijk Tuinbouwadviezen, 071-5416564

Momenteel is een watergift van 3-4 l/m2/week heel normaal wanneer er met vast folie en zonder belichting wordt geteeld. Geef bij deze lage watergiften één keer per week water.

De watergift moet dan wel in 2-3 druppelbeurten verdeeld worden.

André Lont, Bureau IMAC Bleiswijk 010-5219094 2 (2015)

07-01-15 12:44

Schoffelen

phalaenopsis

In de wintermaanden kan de uitval door erwinia (natrot) ineens toeslaan. De planten zijn vanwege het gebrek aan daglicht zwakker en bij omstandigheden kan de erwiniabacterie een invalspoort vinden en toeslaan.

Om de kans op erwinia te verkleinen is het belangrijk om schommelingen in het klimaat te voorkomen. Enkele aandachtspunten voor de komende periode: ■ een stabiele temperatuur in de onderbuis. Wisselingen in worteltemperatuur kunnen de plant namelijk meer verzwakken. Een hogere temperatuur in de onderbuis na het gieten kan juist averechts werken vanwege een verhoogde worteldruk;

Gerbera In het nieuwe jaar gaat men vaak met veel energie aan de slag om ziekten en plagen weer biologisch te gaan bestrijden. Het scouten van het gewas is in deze fase van de teelt belangrijk.

Plaats daarom gele en blauwe vangplaten om zowel de trips, wittevlieg als de mineervlieg goed in beeld te krijgen. Werk ook met feromonen van de Turkse mot om motten en rupsen in kaart te brengen.

Check of de laatste tijd nog middelen zijn toegepast met een lange nawerking op natuurlijke vijanden. De meeste producenten hebben daarvoor een checklist 2 (2015)

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 39

■ planten moeten een paar uur voor de donkerperiode al droog zijn; ■ probeer de RV in de nacht onder de 75% te houden.

Dit wordt bereikt door meer te stoken met de bovenbuis in combinatie met een kleine kier in het doek en/of in luchting.

Maak nu een plan voor het opbrengen van de coatings en krijt in de komende periode. Een diffuse coating is al vroeg in het jaar op te (laten) brengen. Zo’n coating (met of zonder doorlating van IR-licht) zorgt dat het licht van de vroege voorjaarszon mooi diffuus in de kas komt.

Het voordeel hiervan is dat het licht veel beter de onderste bladlagen kan bereiken

onder de noemer neveneffectenlijst. Controleer ook of er muizen zijn, want die vinden kweekzakjes lekker.

Als het niet mogelijk is om direct natuurlijke vijanden in te zetten, dan is die periode te overbruggen met insectenparasitaire schimmels, zoals Mycotal, Botanigard en Preferal tegen de wittevlieg en trips. Turex en Xentari kunnen eventueel worden ingezet tegen rupsen.

Indien ergens meeldauw zit, is het verstandig om deze eerst onder controle te brengen met Rocket, Topaz of Luna Privilege.

Mocht er geen nawerking zijn, dan kan worden gestart met een proefintroductie van roofmijten, zoals swirskii en persimilis. Gebruik dan los strooimateriaal en geen zakjes. Beoordeel na vijf dagen of de roofmijten nog zijn terug te vinden in

en de bovenste (jongste) bladeren minder worden opgewarmd. Nog enkele opmerkingen hierover: ■ lichtschade in het voorjaar komt mede door een snelle en te sterke opwarming van de bladeren; ■ met krijt of coating op het dek kan er langer gewacht worden met het schermen met het bovendoek; ■ de diffuse coating schermt ook wat licht weg. Afhankelijk van de zonstand is dit maximaal 10-15%; ■ bij een hogere instraling (meer watt/m²) wordt de kaslucht wel opgewarmd.

Let daarom wel op de luchtingstemperatuur en de bijbehorende P-banden.

Ed Konijn, Bureau IMAC Bleiswijk, 010-5219094

het gewas. Zo ja, dan kan men volvelds kweekzakjes of strooimateriaal inzetten.

Voordeel van los materiaal is dat er direct een actieve populatie roofmijten in het gewas zit. Nadeel is wel dat deze inzet vaker moet worden herhaald voor een optimale bezetting.

Voor spint is het verstandig dat elke spot gemarkeerd wordt. Op de spots kan men starten met feltiella, en daaromheen de roofmijt persimilis inzetten.

Mijn voorkeur zou zijn om nu te starten met swirskii en phytoseiulus tegen wittevlieg, trips en spint, en pas later montdorensis en andersoni in te zetten. Deze roofmijten doen het namelijk pas goed als er voldoende voedsel is.

Eric Kerklaan, DLV Plant, 06-53427249

Het is prachtig weer voor de tijd van het jaar.

Zacht. Het strand wordt bevolkt door hardlopers in alle soorten en maten. Wij wandelen. Onder de Pier van Scheveningen door. Het is eb, dus we komen tot vlakbij de palen van het restaurant.

Dus zo is volgens sommigen de tuinbouw eraan toe, denk ik bij mezelf.

Nee, de Pier staat er niet echt florissant bij. Tientallen betonnen palen die met alg zijn begroeid. ’Betonrot, een grote bak roest, ellende’ is wat je leest op internet. ’Niet meer rendabel te krijgen!’ volgens een taxateur die in 2013 in opdracht van Omroep West de Pier inspecteerde. ’Al krijg ik 5 miljoen toe, dan hoef ik hem nóg niet!’

Het geheel geeft inderdaad een desolate aanblik. Afgesloten voor publiek staat het weg te kwijnen. De Bungy Jump toren vat samen hoe de toekomst eruit ziet voor een eventuele koper: Een sprong in het diepe. En dan te bedenken dat het jaren geleden nog een gezellige toeristentrekker was. Waar ging het fout?

Ik heb weleens gedacht dat het een typisch gevalletje was voor bedrijvendokter Hennie van der Most. De man van Kalkar. Van De Bonte Wever. Speelstad Oranje. De Koperen Hoogte langs de A28 vlak boven Zwolle. Die man kreeg toch alles aan de praat? Maar helaas, ook De Koperen Hoogte is failliet. Het restaurant kan nog wel om zijn as, maar verder wil het voor geen meter meer draaien. ’We kunnen niet op tegen de crisis’ luidt de verklaring. Einde oefening.

Met zulke berichten besef je dat we ons als tuinbouw echt niet hoeven te schamen voor een paar slechte jaren. Zo’n crisis hakt er gewoon in.

Ik weet dat er in het begin tuinbouwvoormannen waren die dachten dat een bloemetje en een plantje altijd wel gekocht zouden worden. ’Want juist in zware tijden hebben mensen behoefte aan gezelligheid in huis!’ Natuurlijk. Maar als het geld opraakt gelden er toch echt andere wetten.

Eind oktober werd bekend dat de Pier verkocht is. Er worden opnieuw plannen gemaakt. Binnenkort gaat hij weer open. Er is straks plaats voor kunst, cultuur, evenementen, winkels en horeca. Ik zie in de verte een soort Scheveningse Markthal opdoemen. Vers, beleving, smaak en geur.

Let maar op: Als het met de Pier weer goed komt, dan met de tuinbouw vast ook.

39

07-01-15 12:44

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324, 2300 PH Leiden of naar bloemisterij@hortipoint.nl.

Reacties moeten maandag voor 9.00 uur binnen zijn.

De redactie kan brieven inkorten of weigeren.

Brieven

Oud-freesiateler T.A. Valstar is van mening dat de Nederlandse overheid neergang van de Nederlandse tuin-

Regering en beleidmakers pronken met onze tuinbouw, maar tegelijkertijd werken ze ook stug mee aan de achteruitgang van deze sector. Zo schenkt Minister Ploumen van Ontwikkelingssamenwerking € 15 miljoen aan Tanzania, om in dat land een vliegveld geschikt te maken voor de export

van land- en tuinbouwproducten naar ondermeer Nederland.

Ook wordt in sommige Afrikaanse landen de helft van de investeringen vanuit Nederland gesubsidieerd; de eerste vijf jaar hoeft men ook geen inkomstenbelasting te betalen.

Verder wordt in veel Afrikaanse landen tien keer zoveel gewasbeschermingsmiddel gebruikt per kilo geoogst gewicht dan in ons land. Dat komt doordat er in Nederland veel meer in kassen wordt gekweekt, waar beter gebruik kan worden gemaakt van

biologische gewasbescherming.

Het gaat al jaren niet goed met de Nederlandse tuinbouw; investeringen blijven achterwege en de prijsvorming laat structureel te wensen over. Het is niet voor niets dat er meer dan gemiddeld bedrijfsbeëindigingen zijn.

Wie neemt het voortouw om het tij te keren? Ik ben benieuwd hoe het verder moet.

Een verontruste oud-tuinder, T.A. Valstar Sr. Honselersdijk

B MKB Adviseurs Food & Agri opgericht

-

Frank Woets bij RHP

-

UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, tel 0342 - 49 42 63, fax 0342 - 41 31 41 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl

Colofon REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl

Directeur Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 071-56 59 678 Alice Hoogenboom 56 59 679 Hoofdredacteur Elbert van den Berg 071-56 59 678 Eindredacteur Jenny Mostert 071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht 56 59 637 Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg 56 59 687 Cindy van der Zwet 56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes 56 59 638 Joef Sleegers 56 59 642

40

ColofonVBB-Brieven.indd 40

Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice.

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kunt u contact opnemen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl.

Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50.

Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten.

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia.

Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Druk: BDU Media

2 (2015)

07-01-15 12:45

Kasgenoten

C orrecties en aanvullingen Foutieve functie Lisa van Wingerden In het artikel op bladzijde 53 van Vakblad nummer ger is bij Nespresso. Zij is echter salesagent voor Nespresso via PSfm.

A genda Binnenland

Bijeenkomst Greenport Aalsmeer: New Business. Info: www.greenportaalsmeer.nl Dag van de tulp, breed en informatief programma over de diverse ontwikkelingen in het vak, Proeftuin Zwaagdijk, 13.30 uur.

Info: www.proeftuinzwaagdijk.nl Voorjaarsbeurs Floralis Boskoop.

Info: floralisboskoop.nl Tuinbouw relatiedagen, Gorinchem.

Info: www.evenementenhal.nl Vaktentoonstelling, Proeftuin Zwaagdijk. Info: www.vaktentoonstelling.nl

FOTO: ank van lier

opkomende markten en ontwikkelingslanden, Den

Leeftijd: 41 jaar Plaats: Nederweert Teelt: snijhortensia’s en diverse soorten snijheesters (o.a. pioen, viburnum, skimmia en Ilex verticillata) Oppervlakte: 0,5 ha kas en 1 ha vollegrond

Erwin Knapen Wat een leuk stalletje op de foto! kanaal interessant. Daarnaast is dit een ideale manier om de minder gangbare maten,

9.00-16.00 uur.

U heeft ook een hoveniersbedrijf?

Kom in de Kas, landelijk evenement.

Info: www.komindekas.nl

-

LTO Glaskracht Nederland Kantinebijeenkomst

Hoe gaat het tot nu toe?

-

zonder investeren.

Gewasbijeenkomst poinsettia.

PlantgezondheidEvent, Bleiswijk.

Info: www.ltoglaskrachtnederland.nl

Buitenland Wat zijn uw ambities met het bedrijf?

Info: www.ipm-essen.de les, USA. Info: worldfloralexpo.com men- en tuinbouwvakbeurs, Kiev, Oekraïne. Info: www.flowershortech-expo.com

Wat doet u buiten werktijd?

Zweden. Info: www.nordicflowerexpo.com.

Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

!

Documenten en linken naar website

2 (2015)

Kasgenoten agenda_nw.indd 41

Foto’s

Nog goede voornemens voor 2015?

Filmpjes

41

07-01-15 12:45

René vd Stok schermingen voor aanleg, onderhoud en renovatie T: 0174 - 517897 M: 06 53 437 827 www.renevanderstok.nl

TEELTVLOER

CO2 - °C-meter

GT1050 voor het meten van CO 2 concentratie in de lucht.

CO 2 en temperatuur gelijktijdig te zien. Ook leverbaar met RV meting (relatieve luchtvochtigheid).

BIMAR ASFALT & SERVICES B.V. Vastzetsysteem

Afvoergoot

Voor uitgebreide informatie:

www.meten.nl

E-mail: info@nieuwkoopbv.nl Tel. 0297 325836

/i °\Êä{£ÈÊÎ ££{ÇÊUÊ v JÃV i iÛ Ã°

WWW.SCHELLEVIS.NL

• Voor alle asfalt op en rond uw bedrijf • Ook zuurbestendig asfalt voor uw voersilo's en voergangen • Wij doen ook vloeistofdichte asfaltvloeren met certificaat en keuring • Wij zijn onbetwist de asfalt en silo-specialist • Reageer nu snel en wij komen bij u langs voor een geheel vrijblijvende offerte • Als u nu reageert voor 1 februari, is de kleef-laag gratis bij een 2 lagen systeem tot 500 m²

Bimar Asfalt & Services B.V. Tel: 06 47728544

www.bimar-leiden.nl

• Sinds 1958 • Steeds vernieuwend • De specialist in teeltvloeren

QUALITY FLOORS FOR EXCELLENT PLANTS

EVAL: voor elke situatie juiste installatie

;b[ajhej[Y^d_[a

Galglaan 11 s 2311 ND Rijnsburg Tel. 071 402 26 21 s eval@eval.nl

Ae[bj[Y^d_[a

www.eval.nl

Ab_cWWjj[Y^d_[a

+31(0)79 593 38 00

VEBU V.O.F. Kasonderhoud

Een degelijk advies, prima service en een betrouwbare begeleiding… Samen met de klant bedenken onze technici steeds de beste oplossing.

Daarbij kijken ze niet alleen naar het optimaal functioneren van installaties, maar ook naar betrouwbaarheid en energieverbruik.

Installatieburo E VAL B.V.

www.erfgoed.com

Voor andere werkzaamheden vraag naar de mogelijkheden

- Glasreparatie - Goten smeren - Overspuiten - Goten reinigen - Diverse reparaties

MWj[hj[Y^d_[a Tel. 06-51 35 04 52 e-mail: buddys37@hotmail.com

VA N K L I N K

WILT U OOK ADVERTEREN OP DEZE PAGINA? BEL: 0342-494290

617835.indd 42

STOOMKETELVERHUUR

7-1-2015 11:14:08

617836.indd 43

7-1-2015 11:04:49

•

P R E S E N T S

•

S TA R R I N G :

S TA R R I N G :

Secretaressedag

Examentijd

S TA R R I N G :

Valentijnsdag S TA R R I N G :

grootouderdag

donderdag 15 januari en vrijdag 16 januari 2015 van 10.00-17.00 uur, Korte Kruisweg 163, 2676 BS Maasdijk Wij heten u van harte welkom bij de première van 365 DAYS OF BEAUTY. Tijdens deze première nemen wij u mee in het kleurrijke verhaal van Deliflor soorten op iedere dag van het jaar.

Honderden fraai bloeiende bekende chrysanten en nieuwe filmsterren zoals Belicia, Lesia, Celtic en Mango maken hun opwachting op de rode loper.

Tijdens 365 DAYS OF BEAUTY - presenteren wij boeketten en arrangementen voor bloemen- en feestdagen jaarrond, van Valentijnsdag tot Grootouderdag, ze zijn er allemaal.

En uiteraard kunt u net als voorgaande jaren uw stem uitbrengen op het mooiste Deliflor ras.

Wie wint dit jaar de felbegeerde ‘Teler got Talent Award’?

Veel redenen om zelf aanwezig te zijn tijdens onze bloeiproeven, de bijna niet te filmen Delicatessen 2015.

www.deliflor.nl

617837.indd 44

info@deliflor.nl

7-1-2015 11:04:21