VBB_06-2014

Bloemisterij Vakblad voor de

34

6 69e jaargang 7 februari 2014

Kalanchoë voor op de vaas

14 Bureausierteelt.nl:

16 Grote drang

32 Perspectief

36 Effect fout

’VGB is gewoon een van onze klanten’

tot positivisme op IPM

biobased ecnonomy voor tuinbouw

transport planten inzichtelijker

Cover-nw.indd 1

05-02-14 13:44

13 20 3

3 19

545814.indd 2

5-2-2014 10:15:08

Bloemisterij Vakblad voor de

10 ’Prima manier om bedrijf te beëindigen’

Opinie 4

Interview: ’Tuinbouw moet meer werk maken van sociale innovatie’

4

Commentaar: Veiling kan zich geen vertrouwensschade veroorloven

5

Stelling: Regels overheid staan vernieuwing in de weg

Nieuws 6

Een selectie uit het meest recente nieuws

Bedrijf en afzet

14 Bureausierteelt.nl: ’VGB is gewoon een van onze klanten’

8

Ondernemen: ’Ondanks hoge uitval, blijft inzet werklozen zinvol’

9

Onderzoek: Reorganisatie onderzoek is onafwendbaar

10

Ondernemen: ’Prima manier om bedrijf te beëindigen’

13

Vragen: Moet rechtsbijstandverzekeraar advocaatkosten vergoeden?

14

Afzet: ’VGB is gewoon een van onze klanten’

15

Column: Angelle van Kleef, Canada

16

Beurs: ’Mensen zijn malaise zat, ze willen vooruit’

18

Afzet: Het nieuwe jaar is voortvarend begonnen

Markt

31 Tuinbouw Relatiedagen

merken weinig van crisis

32 Biobased economy biedt

glastuinbouw nieuwe hoop

22

Dubbele lisianthus zoekt aanvoer- en prijsplafond

22

Hoe lang houdt enkele lisianthus prijsstijging vast?

23

Viburnum ondanks problemen beter betaald

24

Primula obconica maakt verrassende start

24

Yucca niet goed uit startblokken

Teelt 26

In beeld: Bloemen met kerst

28

Gewasbescherming: Kasgeluiden

30

Energie: ’WKK vervangen of laten doordraaien is echt maatwerk’

31

Beurs: Tuinbouw Relatiedagen merken weinig van crisis

32

Duurzaamheid: Biobased economy biedt glastuinbouw nieuwe hoop

34

Kalanchoë: Ambitieus concept met snij-kalanchoë

36

Potplanten: Effect fout transport wordt inzichtelijker

38

Teelttips: zomerbloemen, primula, lelie, tulp, lisianthus

39

Column: Kees van Egmond

Nieuws 40

Tuinbouw focust op nieuwe ontwikkelingen warmtepompen

Service 41

Kasgenoot: Bart van der Valk Agenda Voorplaat: Foto: Hans Neefjes

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

Inhoud.indd 3

3

05-02-14 15:04

Opinie Professor Henk Volberda, Erasmus Universiteit

’Tuinbouw moet meer werk maken van sociale innovatie’

fOtO:Henk VOlberda

De topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen (T&U) moet meer werk maken van sociale innovatie en minder focussen op technologische innovatie.

Dat stelt professor Henk Volberda van de Erasmus Universiteit. „Bedrijven innoveren sneller als de bedrijfsstructuur op orde is en medewerkers de ruimte hebben om innovaties uit te voeren.”

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

Wat is sociale innovatie? „Een nieuwe manier van managen en organiseren van de arbeid waardoor technologische inventies beter renderen en tot innovaties leiden. Daarbij gaat het om factoren als leiderschap, organisatie, mensen, opleiding en co-creëren met andere partijen.”

Hoe meet je sociale innovatie? „In ons onderzoek hebben we gekeken naar vier elementen van sociale innovatie.

Allereerst is dat ondernemend managen: investeren ondernemers op de lange termijn, durven ze risico’s te nemen en zien ze nieuwe marktkansen? Het tweede element is flexibel organiseren: zijn bedrijven plat georganiseerd, is er veel vastgelegd in regels en procedures en is er veel gecentraliseerd?

Zijn bedrijven namelijk heel decentraal en informeel georganiseerd, dan draagt dat bij aan de innovatie. Derde element is slimmer werken en vakmanschap: investeer je in mensen? De vierde is co-creatie: werk je veel samen met leveranciers, klanten en met kennisinstellingen?”

evandenberg@hortipoint.nl

4

Opinie_NW.indd 4

„Ondernemend managen en slimmer werken hebben het grootste aandeel in het effect van sociale innovatie. Sociaal innovatieve bedrijven realiseren 36% meer nieuwe producten en diensten en 31% meer verbeterde producten en diensten. Dus ze leveren aanzienlijk betere prestaties. Door aandacht te besteden aan sociale innovatie, zullen investeringen in technologie dus effectiever zijn.”

De tuinbouw zit qua sociale innovatie in de middenmoot. Hoe komt dat? „Omdat er relatief veel kleine mkb-bedrijven zijn. Een topsector als Chemie telt juist veel grote bedrijven. Die chemiereuzen hebben allemaal systematisch ICT- en R&D-budgetten en investeren vaak in nieuw business development waardoor er automatisch meer aandacht is voor andere manieren van managen en organiseren. De noodzaak daartoe is ook sterker, want groeit een bedrijf, dan wordt een bedrijf ook meer

hiërargisch en star. Kleine bedrijven zijn vaak heel organisch en minder georganiseerd. Dat is een sterkte voor je idee-ontwikkeling, maar het is vaak moeilijker om die ideeën succesvol uit te rollen op de markt.”

Hoe is dat op te lossen? „Door anti-cyclisch te investeren. Neem als voorbeeld zaadbehandelaar Incotec die geïnvesteerd heeft in röntgenapparatuur. Ze zijn er tien jaar mee bezig geweest voordat het uiteindelijk een succes werd. Die technologie is geen sociale innovatie, maar er is wel sprake van ondernemend managen: de investering hoefde niet binnen het volgend kwartaal winstgevend te zijn. Ook is er veel geïnvesteerd in de kennis en vaardigheden van de medewerkers en zijn er veel samenwerkingsrelaties aangegaan, niet alleen met zaadveredelaars, en -telers, maar ook met tuinders.”

En als er geen geld is voor innovatie? „Veel tuinders hebben momenteel de grootste moeite het hoofd boven water te houden.

Veiling kan zich geen vertrouwensschade ve

Commentaar Elbert van den Berg hoofdredacteur

Welke elementen dragen het meest bij aan de bedrijfsprestaties?

I

n een laatste ’smeekbdede’ verzocht de handelsorganisatie VGB (Vereniging van Groothandelaren in Bloemkwekerijproducten) deze week veiling FloraHolland om alles in het werk te stellen om verstoring van de veilprocessen te voorkomen.

Het klemmende beroep van de VGB volgde op de aanhoudende stroom berichten over stakingsactiviteiten die de vakbonden in de aanloop naar Valentijn wilden uitvoeren.

De handel verwachtte grote negatieve financiële consequenties voor de totale sector als de bonden inderdaad zouden overgaan tot een langdurige staking. Of die staking in de nacht van donderdag

op vrijdag is doorgegaan, was op het moment van het schrijven van dit commentaar op woensdag, uiteraard nog niet bekend.

Bij het tikken van deze tekst zag het er niet naar uit dat het bij een dreiging zou blijven. De opstelling van beide ’kampen’ zorgde voor een toenemende spanning. Logisch, Valentijn is een belangrijke bloemendag. Stakingsdreigingen zorgen dan voor onrust en zoiets pakt in de regel al negatief uit. Als daar ook nog eens daadwerkelijk een grote actie bijkomt, dan wordt er pas echt pijn geleden. Van meerdere kanten is inmiddels opgemerkt dat de veiling het nooit zo ver had moeten laten komen.

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

05-02-14 15:21

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324, 2300 PH Leiden of naar bloemisterij@hortipoint.nl.

Reacties moeten maandag voor 9:00 uur binnen zijn.

De redactie kan brieven inkorten of weigeren.

Stelling

Regels overheid staan vernieuwing in de weg De maatschappij vraagt om producten die met weinig energie en gewasbeschermingsmiddelen zijn geteeld. Tenminste, dat wordt overal verkondigd. Hier liggen goede kansen voor de Nederlandse glastuinbouw. Zo is het mogelijk om met elektrolysewater bepaalde ziekten in het gewas te bestrijden. De wetgeving staat dat echter in de weg. Ook aan de opwekking van duurzame energie via bijvoorbeeld houtstook of vergisting, worden soms onwerkbare eisen gesteld. Zo frustreert de overheid de pogingen van de glastuinbouw om schoner te produceren.

Efficiëntie is bij hen het allerbelangrijkste.

De vraag is echter of je daarmee de concurrentiewedloop gaat winnen. Misschien kun je juist beter investeren in innovatie, in kennis bij je medewerkers en het upgraden van je personeel. Veel tuinders klagen over een personeelstekort. Maar wat doen ze aan personeelsbinding? Ik snap ook wel dat het voor kleine bedrijven lastig is om kennisinstellingen op te zoeken. Ik vind dat de topsector T&U er daarom voor moeten zorgen dat die vele mkb’ers in contact komen met die kennisinstellingen. Ook moeten ondernemers zich verenigen zodat ze meer smoel hebben, meer schaal, en zo kennisintensief kunnen concurreren en samenwerken.”

Marita Goudriaan, rozenteler in Almere „Telkens weer belooft de overheid dat er minder regels komen, het tegendeel is waar. Men is trots op het nationaal product maar ze maken het produceren in Nederland steeds moeilijker.

Het is toch schrijnend dat beleidsmakers nog nooit in een kas geweest zijn. Zoals bleek bij een bezoek van Ctgb-mensen aan een tuinbouwbedrijf. Zij wisten niet dat we al ’zover’ waren met geïntegreer-

Waarop moeten tuinders meer inzetten als het om innovatie gaat? „Voor wat dynamisch managen, slimmer werken en co-creatie betreft scoort de topsector T&U niet echt hoog, vergeleken met andere topsectoren. Investeert een tuinder dus wel voldoende in het vakmanschap van zijn mensen, stuurt hij zijn mensen naar cursussen? Natuurlijk heeft de topsector een human capital-agenda, maar het budget daarvoor is misschien 1% van het totaal. De sector zou veel meer moeten investeren in goedopgeleide vmbo’ers die multi skilled zijn. Ook telt de tuinbouw relatief veel bedrijven die totaal niet investeren in innnovatie. Als het om niche-producten gaat, hoeft dat niet verkeerd te zijn. Maar naar de toekomst toe, is dat niet goed. Zodra de concurrentie harder wordt, zullen deze bedrijven als eerste het loodje leggen.”

de veroorloven De veiling kan zich deze onrust en verstoorde processen immers niet permitteren.

Vertrouwen in de rol en het functioneren van de veiling is hierbij in het geding. Kwekers en handelaren gaan ervan uit dat de veiling dit vertrouwen niet beschaamt. En daarbij telt ’even’ niet mee of en wie er in een conflict gelijk heeft. ’Vertrouwensschade’ is lastig in geld uit te drukken, maar de negatieve effecten ervan komen misschien op termijn wel harder aan dan de pijn die de veiling zou hebben geleden bij het vinden van consensus in de onderhandelingen met de bonden.

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

Opinie_NW.indd 5

de bestrijding. Op deze manier wordt elke innovatie in de kiem gesmoord.

Het slaat de spijker op z’n kop zoals ik lees in de Bloemisterij: ’dat alles verboden is tenzij het is toegelaten’. Elke kweker die innovatief en vindingrijk is wordt bij voorbaat gewantrouwd. Er moet iets wezenlijks aan de regelgeving veranderen, want als de tuinbouw niet meer kan innoveren hoe gaat de toekomst er dan uitzien?”

John van der Hulst, alstroemeriateler in Wervershoof

x

„De overheid, lees de Nederlandse zelf benoemde duurzame maatschappij, staat niet alleen vernieuwing, maar ook ondernemerschap in de weg. Dat geeft allemaal niks hoor, want ondernemers zijn slim genoeg om daar te gaan waar wel rendement kan worden gedraaid. Nederland zelf is daar de dupe van. De Nederlandse bloemen-

telers gaan gewoon produceren waar de Staat het minste bemoeizuchtig is of in ieder geval begrijpt waar het geld mee verdiend moet worden.

Ik denk dat de gemiddelde Nederlander nu al helemaal niet meer geïnteresseerd is in duurzaamheid en vernieuwing. Ik, als ondernemer, in ieder geval al helemaal niet. Ik ben bezig met het halen van 2015 en mijn werkloze buurman ook.”

xx

Maurice van der Hoorn, orchideeënteler in Ter Aar „Een stukje regelgeving en wetten heb je nodig, maar wil je nog dat er nog wat gebeurt in Nederland, dan moet je het wel werkbaar houden en niet alles tot in detail willen vastleggen. Wij tuinders zijn een heel innovatief volkje, die moet je de ruimte geven om innovaties of toepassingen uit andere branches te laten testen in de praktijk. Wij zijn dagelijks met onze producten bezig en als we nu bijvoorbeeld zien dat we met

elektrisch water minder bestrijdingsmiddel nodig hebben, dan zou je dat toch moeten toejuichen. Als het werkt, volgen er namelijk snel meer kwekers die het toepassen. Belangrijk is wel dat er onderzocht is wat de gevaren kunnen zijn. Deze volgorde van werken geldt ook voor toepassingen van duurzame energieopwekking en bij toepassingen van oogstsystemen en machines. Willen we vooruit en voorop blijven met onze sector, dan moeten we niet met handen en voeten gebonden worden.”

5

05-02-14 15:21

Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws.

Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander nieuws vindt u op www.vakbladvoordebloemisterij.nl.

n Staking bij FloraHolland Op 4 februari maakten de vakbonden CNV Dienstenbond en FNV Bondgenoten bekend dat medewerkers van FloraHolland op 6 februari vanaf 18.00 uur het werk stil zouden leggen tot in de loop van de volgende ochtend.

De veiling liet een ultimatum verlopen, dat de bonden haar hadden gesteld om aan hun eisen omtrent een nieuw sociaal plan te voldoen.

Volgens de bonden was de stakingsbereidheid onder werknemers op de veilingvestigingen Aalsmeer en Naaldwijk heel groot en op Rijnsburg wat minder.

VGB riep de directie van FloraHolland op tot een oplossing met de bonden te komen. Ze vreesden dat kwekers en handel veel hinder zouden ondervinden van de staking. De acties vonden plaats in de aanloop naar Valentijnsdag.

Lees het laatste nieuws hierover op: www.vakbladvoordebloemisterij.nl.

Bezuinigen bij onderzoek Lopend onderzoek bij WUR Glastuinbouw in Bleiswijk, zoals hier in een belichtingsproef met chrysant, gaat door. Hetzelfde geldt voor onderzoek bij PPO Bollen, Bomen en Fruit.

Reorganisatie bij beide onderzoeksgroepen is echter aanstaande.

Voorname oorzaak is het wegvallen van PTfinanciering. Daarnaast krimpt de orderportefeuille. Inkrimpen in het bestand van zo’n 140 werknemers is onvermijdelijk, maar in welke mate is nog ongewis.

Begin maart worden de twee reorganisatieplannen voor advies aan de ondernemingsraad van de Plant Sciences Group voorgelegd.

Vakbonden krijgen ook inspraak en het eindoordeel geeft de Raad van Bestuur. Bedoeling is dat de reorganisatie 1 juni 2014 begint.

n Zware beperkingen aan gebruik Admire en Kohinor 700 WG Het College voor de toelating van bestrijdingsmiddelen en biociden (Ctgb) heeft de toelatingen van Admire en Kohinor 700 WG aanzienlijk beperkt. Voor glasteelten geldt voortaan een dubbele zuivering alvorens beide middelen zijn te lozen. In zomerbloementeelten zijn ze alleen nog toegelaten tot 1 mei 2014.

Het Ctgb heeft besloten middelen met de werkzame stof imidacloprid sterk aan banden te leggen. Dit nadat Nederlands onderzoek in 2013 uitwees dat de risico’s van deze middelen voor waterorganismen groter zijn dan gedacht. Het college loopt daarmee vooruit op Europese besluitvorming. Brussel had de toelating van onder meer Admire en Kohinor 700 WG al ingeperkt wegens risico’s voor bijen.

n Toelating Luna Privilege en

Signum uitgebreid De schimmelbestrijders Luna Privilege en Signum hebben van het Ctgb uitgebreidere toelatingen gekregen in bloemisterijgewassen.

Luna Privilege is nu ook volledig toegelaten in de onbedekte teelt van bloemisterijgewassen en de bedekte teelt van bol- en knolbloemen via een gewasbehandeling.

Luna Privilege was al toegelaten in de bedekte teelt van bloemisterijgewassen tegen echte

6

Nieuwskort2.indd 6

meeldauw en botrytis via een gewasbehandeling. In de onbedekte teelt was het tot eind januari alleen toegestaan tegen sclerotinia in enkele buitengewassen, waarvan Bayer de toelating ondersteunt in gladiool, scilla, muscari, allium en anemoon. In deze teelten is het een goede aanvullling op het middelenpakket, aldus Bayer. Niet in buitenanjers waar het wel is toegestaan, maar waarin volgens de fabrikant de werking niet optimaal is tegen sclerotinia.

Signum is toegelaten in de teelt van bloemisterijgewassen, zowel in bedekte als onbedekte teelten. In de onbedekte teelt mag het gewas echter niet hoger zijn dan 1,5 m.

n Afspraken over verpakkingen VGB, FloraHolland en het Afvalfonds Verpakkingen hebben voor de sierteelt afspraken gemaakt over de uitvoering van de Afvalbeheersbijdrage Verpakkingen.

In de nieuwe regeling wordt rekening gehouden met het hoge exportpercentage van sierteeltproducten. Er wordt onder andere een kortingspercentage van 73% bij de Nederlandse producenten en importeurs (VGB-leden) van sierteeltproducten toegepast op de gewichten van de eerste ter beschikkingstelling van verpakkingen in Nederland.

n ’Nederlandse energiebedrijven in de etalage’ Nederlandse energiebedrijven staan in de etalage. De kans is groot dat buitenlandse investeerders, zoals het Russische Gazprom, een Nederlands energiebedrijf in zijn geheel inlijft, een stilliggende gascentrale koopt, een klantenportefeuille overneemt of een verregaande samenwerking aangaat. Die verwachting heeft adviesbureau PricewaterhouseCoopers (PwC), zo blijkt uit het onlangs verschenen rapport ’Power and Renewables Deals’.

n Baas Plantenservice failliet Baas Plantenservice uit Hazerswoude-Dorp heeft vorige week faillissement aangevraagd.

Door het bankroet vorig jaar van enige klant Praktiker/Max Bahr was de toekomst van het handelsbedrijf al langere tijd onzeker.

n I&M neemt CO2-sectorsysteem van Productschap over Het ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M) neemt vanaf 1 januari 2015 de bestaande regelgeving rond het CO2-sectorsysteem en gewasbescherming over die nu nog via het Productschap Tuinbouw (PT) loopt. Bij de Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

05-02-14 15:38

FOTO: JOEF SLEEGERS

Gelezen op Twitter

Rob Scheepers (@RobScheepers) ■ Tuinbouwprojecten ontvangen

subsidie provincie Zuid-holland Een aantal innovatieprojecten in Westland, Lansingerland en Pijnacker-Nootdorp kan rekenen op subsidie van de provincie Zuid-Holland, variërend van bijna € 9.000 tot € 50.000 per project. Het gaat onder meer om projecten rond aardwarmte en gietwatersystemen.

■ ’Topsectoren te eenzijdig gericht op technologische innovatie’ De Nederlandse topsectoren, waaronder Tuinbouw & Uitgangsmaterialen, zijn te eenzijdig gericht op technologische innovatie, terwijl driekwart van het innovatiesucces wordt bepaald door sociale innovatie, zo blijkt uit recent onderzoek van de Erasmus Universiteit.

Meer hierover op pagina 4 en 5.

■ Bedrijfscertificaat verplicht voor

eetbare planten

overname van gewasbeschermingstaken gaat het om de PT-verordening Keuring van apparatuur voor gewasbeschermingsmiddelen 2012 en de PT-verordening Reiniging verpakkingen gewasbeschermingsmiddelen 2009.

■ IPM trekt 57.000 bezoekers De Internationale Pflanzenmesse (IPM) in Essen trok vorige week 57.000 bezoekers, drieduizend minder dan vorig jaar. Beursdirecteur Egon Galinnis is niettemin tevreden. „De IPM geeft een overzicht van de wereldwijde markt en brengt marktpartijen samen. De beurs had dit jaar een nog internationaler karakter.”

■ Lage stroomprijs maakt warmtepomp steeds interessanter Door de lage stroomprijs worden warmtepompen steeds interessanter voor gebruik in de glastuinbouw. Dat is een van de uitkomsten van een energieseminar dat 30 januari in Rijswijk werd gehouden.

Met een warmtepomp kunnen telers bijvoorbeeld retourwater van een aardwarmtebron verder uitkoelen of het temperatuurniveau van laagwaardige warmte verhogen.

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

Nieuwskort2.indd 7

Aanvoerders die producten willen verhandelen als eetbaar, moeten vanaf 15 februari beschikken over een bedrijfscertificaat dat een gecontroleerde registratie van gewasbeschermingsmiddelen en residubepalingen op de producten borgt. Eetbare producten die op bloemenveilingen worden aangevoerd zijn: losse vruchten, kruiden, bladgroenten en vruchtplanten of -bomen met rijpe vruchten.

Krijg net mailtje van #Rabobank: ’Leer uw kleuter omgaan met geld’.

Heb mailtje terug gestuurd: ’Hij gaat beter met geld om dan jullie’.

DLV Chrysant (@ DLVChrysant) Rene Corsten 25 jaar adviseur bij DLV! Al die jaren vol energie en enthousiasme voor de chrysantenteelt in touw. Even feliciteren!

Jan Rotmans (@janrotmans) Nederland wordt steeds afhankelijker van Russisch gas en dat is een zeer gevaarlijke situatie eenvandaag.nl/ binnenland/490…

Kwekerij Loek Jansen (@Kwek_Jansen) Ons MPS-GAP certificaat is officieel binnen, #trots #goedbezig

Holland Strelitzia (@RolandDuyv) Prognose was dat rond Valentijnsdag aandeel directe handel klokhandel in zou halen. Dankzij FNV & CNV gaat dit zeker lukken. #Floraholland

Lennard GreenBalanZ (@LGreenBalanZ)

■ Bacteriecontrole snij-anthurium blijft gehandhaafd

Vraag me af wat kwekers doen nu actie #floraholland bekend is. Handel vindt zijn weg, ook zonder veiling. #stakenisnietslim #eigenglazen

Per 1 februari is het voorbehandelen van snijanthurium en anthuriumblad bij aanvoer op water via de veiling niet langer verplicht. Wel blijft er gecontroleerd worden op bacteriegehalte. Bij overschrijding van de norm worden boetes opgelegd.

Het Vakblad op LinkedIn

■ Onderzoek naar risico’s gewas-

beschermingensmiddelen In een 29 januari verschenen rapport adviseert de Gezondheidsraad de overheid nader onderzoek te doen naar de risico’s van gewasbeschermingsmiddelen op agrarische ondernemers, hun gezinnen en omwonenden en maatregelen te treffen om die risico’s te beperken.

LTO Nederland en Milieudefensie kunnen zich vinden in de aanbevelingen.

Het Vakblad plaatst stellingen op LinkedIn. Door u aan te sluiten bij de discussiegroep van het Vakblad voor de Bloemisterij kunt u hierop reageren. De lopende stelling luidt:

Belachelijk dat de bonden FloraHolland ’platgooien’

7

05-02-14 15:38

Rotterdam gaat door met inzetten van werklozen in tuinbouw

’Ondanks hoge uitval, blijft inzet werklozen zinvol’ foto: Peter vAn Leth

Vorig jaar meldden zich bijna zeshonderd Rotterdamse werklozen aan voor werk in de tuinbouw. Tot een baan kwam het in de meeste gevallen niet. Het werk bleek fysiek te zwaar of er was geen geld voor vervoer naar de werkplek.

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

I

n een brief aan de Rotterdamse gemeenteraad maakte wethouder Marco Florijn onlangs duidelijk zich, evenals in 2013, ook dit jaar te willen inzetten om werklozen in de tuinbouw aan het werk te krijgen.

Dit ondanks het geringe rendement van het project. Want van de in totaal 593 Rotterdamse werklozen die zich in 2013 hadden aangemeld voor het bijwonen van een voorlichtingsbijeenkomst over werken in de tuinbouw, bleven er uiteindelijk 30 mensen over met wie een arbeidscontract werd overeengekomen.

Rotterdam werkt sinds 2012 samen met de tuinbouw om de personeelsvraag van werkgevers te vervullen. De gemeente pro-

In 2012 begon Rotterdam een project om werklozen in de tuinbouw in te zetten. Bussen vol uitkeringsgerechtigden kwamen toen naar zestien kwekerijen in het Westland toe.

beert dat op een manier te doen die aansluit bij de vraag van de werkgevers en op een wijze die rechtdoet aan de lokale situatie en het opgebouwde netwerk met werkgevers.

Aanpassingen Florijn meldt dat de gemeente vorig jaar enkele aanpassingen in de aanpak heeft doorgevoerd. Zo begeleiden en beoordelen tuinders werklozen nu zelf. Vooraf bepalen zij of iemand geschikt is om te gaan werken in de tuinbouw. Ook biedt de gemeente proefplaatsingen aan.

De wethouder geeft aan dat het, dan nog, lastig blijft om werklozen in de tuinbouw

Achtergrond Bijna 600 aanmeldingen, slechts 30 contracten In 2013 hebben zich in totaal 593 werkzoekenden aangemeld voor een baan in de tuinbouw. Dit cijfer heeft enkel betrekking op werklozen uit Rotterdam. In de samenwerking met Delft, Den Haag, Westland, Barendrecht en Lansingerland zijn ook werklozen uit die gemeenten aan het werk gegaan.

Er waren 341 uitvallers. Bleek die uitval het gevolg van onvoldoende motivatie of

8

Werklozen.indd 8

inzet, dan volgde een strafmaatregel. Bij 70 mensen werd een korting van 30% op de uitkering toegepast. In 16 gevallen werd de uitkering gedurende een maand volledig ingetrokken.

In totaal vonden er 200 proefplaatsingen plaats waarbij werkzoekenden onder intensieve begeleiding werkervaring konden opdoen. Uiteindelijk leidde het project tot 30 arbeidscontracten.

aan het werk te krijgen (zie kader: Bijna 600 aanmeldingen, slechts 30 contracten).

Hoewel vorig jaar slechts 5% van het aantal aanmeldingen tot een baan in de tuinbouw heeft geleid, vindt Florijn het desondanks zinvol door te gaan met de inzet van Rotterdamse werklozen in de tuinbouw. Het kunnen stopzetten van 30 uitkeringen vindt hij de moeite waard. „Ook blijven er werkgevers die bereid zijn binnenlands arbeidsaanbod een kans te geven.”

Fysieke beperkingen Tijdens de voorlichtingsbijeenkomst vond al een selectie van mensen plaats voor een sollicitatie. Vaak kwamen toen pas fysieke beperkingen aan het licht waardoor mensen niet in staat waren aan de slag te gaan in de tuinbouw. Ook bleek dat sommige werklozen schulden en betalingsachterstanden hadden waardoor ze geen geld hadden om het vervoer naar het werk te kunnen betalen.

Waren mensen eenmaal aan het werk, dan vond er ook nog uitval plaats. Oorzaak daarvan was het niet behalen van de productienorm, gebrek aan motivatie of fysieke beperkingen. Dat was volgens Florijn niet altijd te voorzien. „Velen hebben lange tijd niet gewerkt en kunnen niet dezelfde productiviteit leveren als de arbeidsmigrant uit Midden- en Oost-Europa.” > Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

05-02-14 15:03

Wageningen UR Glastuinbouw en PPO Bollen, Bomen en Fruit werken aan plan

Reorganisatie onderzoek is onafwendbaar foto: Joef SleegerS

Het verrast de onderzoekers bij WUR Glastuinbouw en PPO Bollen, bomen en fruit niet. Vorige week kregen zij van de directie van de Plant Sciences Group van Wageningen UR te horen dat een reorganisatie aanstaande is.

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

Inkrimpen in onderzoekscapaciteit bij Wageningen UR Glastuinbouw en PPO Bollen, Bomen en Fruit is onvermijdelijk, maar in welke mate is nog ongewis.

G

edwongen ontslagen zijn niet uit te sluiten bij de reorganisatieplannen, zo hoorde het personeel van de WUR Glastuinbouw en PPO Bollen, bomen en fruit. Bij de onderzoeksgroep in Bleiswijk zijn omgerekend in FTE’s (Fulltime-equivalent) 85 personen werkzaam.

Het werk in Lisse, Boskoop en Randwijk word gedaan door 53 personen. In het donkerste scenario moet 30% wijken, zo hoorden de medewerkers en de ondernemingsraad van beide groepen in week 5.

Daar werd direct aan toegevoegd dat de reorganisatieplannen nog moeten worden uitgewerkt. Inkrimpen is onvermijdelijk, maar in welke mate is nog ongewis.

Begin maart zullen de twee reorganisatieplannen voor advies aan de ondernemingsraad van de Plant Sciences Group worden voorgelegd. Vakbonden krijgen ook inspraak en het uiteindelijke oordeel geeft de Raad van Bestuur. Het is de bedoeling dat de reorganisatie 1 juni 2014 kan beginnen.

Onderzoeksportefeuille De aankondigde reorganisatie is niet verrassend. Door het wegvallen van het Productschap Tuinbouw is er naar schatting € 12 miljoen minder beschikbaar voor tuinbouwgerelateerd onderzoek. Omdat er vaak (in zo’n 40% van de gevallen) sprake was van publiek-privaat onderzoek bij de Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

WUR achtergrond.indd 9

twee onderzoeksgroepen, neemt ondersteuning van het ministerie van EZ eveneens af. Daarnaast is er door de economische tegenwind in de sector een krimp van de onderzoeksportefeuille bij Wageningen UR Glastuinbouw en PPO Bollen, Bomen en Fruit.

De twee onderzoeksgroepen hebben de afgelopen jaren nieuwe markten en geldstromen aangeboord en nieuwe onderzoekslijnen ontwikkeld. Er is ook gekrompen in onderzoeksfaciliteiten op de locaties Lisse en Boskoop. De omvang van de omzetdaling is echter dusdanig groot dat groepen in de huidige omvang niet in stand gehouden kunnen worden.

Projecten Sjaak Bakker, business unit-manager bij WUR Glastuinbouw in Bleiswijk, zei medio 2013 in het Vakblad voor de Bloemisterij dat een derde van de projecten in opdracht van de overheid gebeurt, en verder zijn er gelden uit Europa, regionale fondsen, subsidies en onderzoek in opdracht van bedrijven.

Doordat de overheid vaak bijdraagt, krijgt de sector volgens Bakker bijna drie keer zo veel geld voor onderzoek als ze er zelf in stopt. „Maar de overheid financiert binnen het topsectorenbeleid alleen als het bedrijfsleven ook geld bijdraagt. Geen geld uit het bedrijfsleven, dan ook geen geld van

de overheid. De tuinbouw mag dan aan het stuur zitten, zonder benzine in de tank valt er weinig te rijden.”

Directeur Johan Kos van Proeftuin Zwaagdijk stelt dat van een reorganisatie bij zijn organisatie geen sprake is. „Natuurlijk kan ook ik niet in de toekomst kijken. Maar ik heb er vertrouwen in. Ik teken voor een jaar zoals 2013. Wij hebben van oudsher veel opdrachten van telers, fabrikanten en het bedrijfsleven.”

Waarschuwing Nico van Ruiten, voorzitter LTO Glaskracht Nederland, beschouwt de dreigende reorganisatie als waarschuwing aan de sector om in het post-PT tijdperk tot financiering van onderzoek te komen, want capaciteit en deskundigheid die verloren gaan, komen niet snel meer terug. „Onderzoek en vernieuwing hebben we nodig om knelpunten op te lossen en tot nieuwe aanpak te komen, zeker op het gebied van energie, water en plantgezondheid. WUR Glastuinbouw speelt daarin een belangrijke rol. Ondernemers zien dit ook en investeren via gewascoöperaties en telersgroepen in toegepast en efficient praktijkonderzoek voor hun gewas. Juist in strategisch en gewasoverstijgend onderzoek dreigen hiaten in financiering te komen en dat heeft gevolgen op langere termijn.’’ <

9

05-02-14 13:44

André de Gruyter kiest voor ruimte-voor-ruimteregeling:

’Prima manier om bedrijf te beëindigen’ André de Gruyter kijkt vanuit zijn woonkamer in Rockanje uit op een kale vlakte. Tot begin december stonden daar zijn kas en bedrijfshallen. Over een tijdje is het uitzicht weer anders: dan verrijzen er woningen. Uit de verkoop van de bouwkavels betaalt hij de sanering. „Het is wel goed zo; mijn kinderen konden het toch niet overnemen op de bestaande locatie.”

Tijs Kierkels bloemisterij@hortipoint.nl

S

oms is er reden om een 100-jarig jubileum niet te vieren. Rond 1906 stichtte de grootvader van André de Gruyter aan de Boomweg in Rockanje zijn tuinbouwbedrijf. Maar in 2006 zag de kleinzoon weinig reden voor festiviteiten.

Het was toen al bekend dat het bedrijf moest stoppen. De reden is dat de provincie Zuid-Holland van verspreid liggende glasbedrijven af wil. En ook de bedrijfsactiviteiten van André de Gruyter worden op deze plek wegbestemd.

De kas en de bedrijfshallen zijn al verdwenen. In 2015 volgt het containerveld. Het is dan bijna tien jaar geleden dat de kweker besloot zijn tweede vestiging in Vierpolders af te stoten en de activiteiten te concentreren op de oorspronkelijke locatie aan de Boomweg. Hij ging verder met een kas van 1,8 ha en 2 ha containerveld. Eerst teelde hij in de kas potplanten. Later kwam de nadruk

meer te liggen op bijzondere helleborus, die hij zelf via weefselkweek vermeerdert. De boomkwekerijtak betreft bolvormige Pinus nigra Pierrick Brégeon (Brepo) en Marie Bregéon, waar Excellent Boomkwekerijen bepaalde exclusieve rechten van heeft.

Meer dan drie bouwkavels Vrij kort na de bedrijfsconcentratie viel het provinciebesluit: op termijn is het afgelopen met het verspreid liggende glas. „Ik was LTO-bestuurder en daarom goed op de hoogte, maar in het begin kon het nog alle kanten op. Bovendien moest de gemeente het uitvoeren en die wist er lange tijd geen richting aan te geven. Dat veranderde pas toen ze een projectleider van Twynstra Gudde inschakelden”, vertelt hij.

Eén van zijn zoons had wel belangstelling voor het vak, maar zowel in de bloemisterij

Achtergrond

Ruimte-voor-ruimte in Westvoorne Ruimte-voor-ruimte is een provinciale regeling. Hij is bedoeld om sanering en verplaatsing van glas in het buitengebied te bekostigen uit de opbrengsten van woningbouw. De gemeente Westvoorne heeft een aanvullende regeling vastgesteld.

Er zijn twee mogelijkheden: de ondernemer bouwt op het eigen vrijkomende terrein woningen of ze komen op een geconcentreerde bouwlocatie tegen het dorp aan. De gemeentelijke structuurvisie is daarbij bepalend. In een heel open gebied bijvoorbeeld is nieuwbouw niet gewenst.

De gemeente Westvoorne bepaalt het

10

03ruimteregelingdefinitiefl.indd 10

aantal toegestane bouwkavels op grond van onafhankelijke taxatie van de waarde van het te saneren bedrijf. Dat wijkt af van de standaard provinciale regeling die uitgaat van het aantal m2 glas in plaats van de waarde van het glas. Bij verplaatsing is nog een extra toeslag mogelijk.

De deelname is vrijwillig. De overheid kan bestaande bedrijven niet verplichten te slopen en/of te verplaatsen. Wel is er een maximum gesteld aan de doorgroei. Meer dan 2 ha glas is niet meer toegestaan, behalve in intensiveringsgebieden.

als de boomkwekerij zagen ze door de verplaatsing die dan nodig was, geen perspectief meer. Daarom diende de kweker al in een vroeg stadium een verzoek in bij de gemeente Westvoorne om gebruik te kunnen maken van de ruimte-voor-ruimteregeling (zie kader). „Ik zei toe de kas en de schuur af te breken, maar wilde daar meer dan drie bouwrechten voor terug, op dat moment de standaard. Met drie bouwkavels was de sanering namelijk niet te betalen”, zegt hij.

Zijn verzoek bleef geruime tijd onbeantwoord; het paste niet bij de standaardregeling van dat moment. Intussen waren er negentien telers in de gemeente die met hetzelfde probleem zaten: verhuizen of stoppen. Het werd nog ingewikkelder toen de plannen om de glaslocatie bij Tinte uit te breiden op maatschappelijk verzet stuitten en de verhuizende bedrijven de rekening voor landschappelijke inkleding van € 18 miljoen zouden moeten betalen. Er dreigde een patstelling. „Toen is LTO ermee aan de slag gegaan. En sinds de projectleiding bij Twynstra Gudde is gelegd, kwam het echt los”, kijkt hij terug.

Zelf ontwikkelen De Gruyter mag een kleine kas en zijn weefselkweeklaboratorium behouden. In ruil voor de afbraak van de rest van de bedrijfsgebouwen krijgt hij zeven bouweenheden. „We moeten de ontwikkeling zelf organiseren, en dat midden in een crisis”, vertelt bedrijfsmanager Liesbeth Feddes die zich verdiept heeft in het ruimte-voor-ruimtetraject. „Eerst hebben we overwogen het helemaal zelf te doen, maar dat is niet ons vakgebied. Daarom hebben we bouwbedrijven en projectontwikkelaars benaderd om te kijken of we een geschikte partner konden Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

04-02-14 15:51

Foto: tijs KierKels

André de Gruyter kan leven met de wijze waarop hij zijn bedrijf staakt. „Het is wel goed zo: de kinderen konden het toch niet overnemen. Het duurde even voordat het gehele traject op gang kwam, maar ik ben uiteindelijk heel tevreden over de afhandeling.”

vinden voor deze herontwikkeling. Uiteindelijk zijn we in zee gegaan met een jonge enthousiaste ontwikkelaar uit buurdorp Oostvoorne: Truijers Vastgoed.”

Voor het zover was, sprong LTO bij bij de contractonderhandelingen. Het is tijdens de crisis niet meer vanzelfsprekend dat een projectontwikkelaar het hele risico op zich neemt. Daarom is er gezocht naar een creatieve oplossing. De partijen hebben afspraken gemaakt over de verkoop en besloten pas tot sloop over te gaan als vijf van de zeven bouwkavels verkocht zouden zijn.

Verkoop liep als een trein Via een open dag, verspreiding van flyers en veel mediapubliciteit hebben ze reclame gemaakt. Het liep direct als een trein: binnen een jaar waren de vijf kavels verkocht en kon de sloop beginnen. „Je leeft ernaar toe, maar het tijdstip overviel ons toch een beetje”, zegt De Gruyter. „De kas stond nog vol met jonge helleborus. Daar moesten we snel een huurtuin voor regelen.” Afgelopen oktober gaf de wethouder het startsein voor de sloop; weer een publiciteitsmoment dat Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

03ruimteregelingdefinitiefl.indd 11

potentiële kopers attendeerde op de mogelijkheid zelf een huis te mogen bouwen in het buitengebied. „Om het slooptraject in gang te zetten, hebben we zes sloopbedrijven uitgenodigd voor een gesprek. Hun aanpak en kosten verschilden enorm. Uiteindelijk bleef er eentje over die zorgt voor afbraak en afvoer van het sloopmateriaal, onder meer 1.000 m3 beton en 20 km grondverwarming. Het verloopt helemaal volgens plan.”

pinus verdwijnen. Er wordt nog een serieuze kandidaat gezocht die het plantmateriaal met de betreffende rechten wil overnemen.

De Gruyter kan de sloop van zijn bedrijf met droge ogen aanzien. „Het is wel goed zo: de kinderen konden het toch niet overnemen. Het duurde even voordat het gehele traject op gang kwam, maar ik ben uiteindelijk heel tevreden over de afhandeling en vooral over de samenwerking met LTO en de projectontwikkelaar.” <

Pinus in de verkoop Als alles achter de rug is, gaat de kweker zich wijden aan zijn hobby: het kruisen en vermeerderen van helleborus. De afgelopen jaren zijn al veel van de oorspronkelijke 25 medewerkers afgevloeid, vaak omdat ze zelf ergens anders hebben gesolliciteerd. Een beetje cru is dat Feddes met al haar inzet heeft gewerkt aan de opheffing van haar eigen baan. Ze kan er nog niet zo mee zitten. „Het is een bijzonder leerzaam traject geweest waarin ik veel ervaring heb opgedaan; er komt vast wel weer iets anders.”

In 2015 moet ook het containerveld met

In het kort n De

zoons van André de Gruyter zien bedrijfsovername niet zitten, omdat het bedrijf verplaatst moet worden. Daarom maakt de kweker uit Rockanje gebruik van de Zuid-Hollandse ruimte-voor-ruimteregeling n Als alles achter de rug is, gaat De Gruyter zich wijden aan zijn hobby: het kruisen en vermeerderen van helleborus.

11

04-02-14 15:51

AAngeboden: 2e hands gernert trays: • 400.000 st. 8-gts p12/13 • 200.000 st. 10-gts p11V-10,5 rond • 900.000 st. 15-gts p10,5/11 • 750.000 st. 18-gts p9

(5xdeense laag) (6xdeense laag) (4xdeense laag) (5xdeense laag)

Prijs: <10.000 st. <25.000 st. <50.000 st. <75.000 st. +100.000 st

0,28/st.

0,24/st.

0,22/st 0,20/st.

0,18/st.

KUMA II B.V. Industrieweg 17-21 • 4181 CA Waardenburg Telefoon +31 (0)418 - 652544 • Fax +31 (0)418 - 652084 E-mail sales@kumaplastics.nl

bosland Handelsonderneming bV Aalsmeer-Nederland • gsm +31-(0) 6 51866089 • jjbosland@freeler.nl

HOEK VAN HOLLAND T 0174 64 20 40 • KASSENSLOOP • (ROZEN)GEWASSEN uitRuimEN • GEvRAAGd: ASSimiLAtiELAmPEN EN WKK-iNStALLAtiES • WWW.muStANGdEmOLitiON.NL

Bloempotten Opzetstukken Inpakstokken Aanverwante artikelen

Gereedschapen matrijzenmakerij Spuitgieten Recycling van kunststof

www.kumaplastics.nl

VA N K L I N K

BOUW SLOOP ONDERHOUD GLAS REPARATIES

STOOMKETELVERHUUR

Tevens alle stoomwerkzaamheden Roelofarendsveen 071-3313356 • 06-22196960 info@klinkstoom.nl

VEBU V.O.F. Kasonderhoud GEBRUIKTE TUINBOUW MATERIALEN & MACHINES

KRIJTEN EN REINIGEN Voor andere werkzaamheden vraag naar de mogelijkheden

T: 0174 446 683 E: info@ds2.eu

WWW.DS2.EU

Wij helpen u graag!

T: 06-18277073

- Glasreparatie - Goten smeren - Overspuiten - Goten reinigen - Diverse reparaties Tel. 06-51 35 04 52 e-mail: buddys37@hotmail.com

WILT U OOK ADVERTEREN OP DEZE PAGINA?

BEL: 0342-494290 545816.indd 12

5-2-2014 10:38:25

Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden.

U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl

Moet rechtsbijstandverzekeraar mijn advocaatkosten vergoeden?

Ik ben gedagvaard door een werknemer vanwege een arbeidsconflict. Ik schakel daarvoor graag mijn eigen advocaat in. Nu wil mijn rechtsbijstandverzekeraar mijn advocaatkosten niet betalen, omdat een jurist van de verzekeringsmaatschappij mij bijstaat. Ben ik hiertoe verplicht?

O

mdat uw rechtsbijstandverzekering een zogenaamde naturapolis is, geeft deze polis in beginsel recht op rechtsbijstand door een jurist van de verzekeringsmaatschappij. Deze jurist zal u in eerst instantie bijstaan. Indien de bijstand van deze jurist niet tot een oplossing van het geschil leidt, dan is de kans groot dat het geschil via de rechter wordt beslecht. In sommige procedures heeft u dan verplicht een advocaat nodig. Bij een arbeidszaak is bijstand door een advocaat echter niet nodig omdat niet-advocaten in een dergelijke procedure ook mogen procederen. Dit kan bijvoorbeeld een jurist van de verzekeringsmaatschappij zijn.

Europese richtlijn Het antwoord op uw vraag moet gezocht worden in de Europese richtlijn die regelingen bevat over rechtsbijstandverzekeringen (87/344, artikel 4 lid 1). Verzekeraars leggen deze richtlijn zo uit dat indien de verzekeraar besluit om een interne jurist in te schakelen, er geen recht bestaat op vrije keuze door u als verzekerde. Alleen indien een externe jurist of advocaat of de advocaat die bij de verzekeraar in loondienst werkt door de verzekeraar wordt gevraagd om de zaak te behandelen, vergoedt de verzekeringsmaatschappij de behandeling van de zaak door een advocaat naar keuze. Omdat uw zaak betrekking heeft op arbeidsrecht en aldus ook door een jurist van de verzekeraar kan worden behandeld, weigert de verzekeraar de kosten van de procedure te vergoeden.

De verzekeraar weigert dit echter ten onrechte zoals onlangs is gebleken. Een werknemer, die verzekerd is bij verzekeraar DAS, wilde een procedure aanspannen tegen zijn voormalige werkgever wegens een kennelijk onredelijk ontslag. DAS was bereid om een eigen jurist op de zaak te zetten maar de werknemer wilde zijn eigen advoVakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

vragen06l.indd 13

IllustratIe: Peter moorman

caat inschakelen op kosten van DAS. Omdat DAS dit weigerde, spande de werknemer een procedure aan tegen DAS. De rechtbank stelde de werknemer in het ongelijk. Ook in hoger beroep ving hij bot, maar de werknemer gaf niet op en ging naar de Hoge Raad.

Omdat het in deze zaak om de uitleg van Europees recht ging, heeft de Hoge Raad de mogelijkheid om zogenaamde prejudiciĂŤle vragen te stellen aan het Europees Hof van justitie over deze richtlijn. De beantwoording van dergelijke vragen wordt door de Hoge Raad gebruikt om een beslissing te nemen in de procedure. De Hoge Raad heeft de volgende vragen voorgelegd aan het Hof: - vallen de kosten van een externe advocaat of rechtsbijstandverlener alleen dan onder de dekking van de polis als de verzekeraar van mening is dat de zaak moet worden uitbesteed?

- maakt het verschil voor de beantwoording van bovenstaande of verplichte rechtsbijstand ingeschakeld dient te worden?

Het Hof heeft in haar beantwoording van deze vragen aangegeven dat de kosten ook vergoed moeten worden indien de verze-

kerde daar om vraagt en dat dit dus niet afhankelijk is van de vraag of de verzekeraar van mening is dat die kosten vergoed dienen te worden. Het maakt daarbij geen verschil of in de betreffende procedure bij de rechtbank verplichte rechtsbijstand door een advocaat ingeschakeld dient te worden.

Conclusie In uw geval dient de verzekeringsmaatschappij de kosten te vergoeden voor de behandeling van deze procedure, ondanks dat er voor een arbeidsrechtelijke procedure geen verplichte rechtsbijstand door een advocaat vereist is. Wel is het van belang dat u zich er van bewust bent in de verzekeringsvoorwaarden een kostenmaximum kan gelden voor externe kosten. Indien dit kostenmaximum wordt overschreden dient u namelijk zelf de verdere kosten van uw advocaat te betalen. < mr. ing. J.a.J. (Jeroen) Hendriks, Vogelaar Bosch Spijer advocaten, 0174-444880, jeroen@vbsadvocaten.nl

13

04-02-14 15:51

Nico de Jager, Bureausierteelt.nl:

’VGB is gewoon een van onze kl Marketing- en communicatiebureau Bureausierteelt.nl? Dat is toch dat bureau van VGB dat dankzij tonnen uit de PT-handelsreserves opdrachten uitvoert voor de belangenvertegenwoordigers van de handel? Mede-eigenaar Nico de Jager: „Het is een misverstand dat wij een marketingbureau van VGB zijn. Wij zijn een zelfstandig bureau en VGB is een van onze klanten.”

Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

Wat vinden jullie ervan dat jullie gezien worden als marketingbureau van VGB?

Maar kunt u zich voorstellen dat Bureausierteelt.nl als marketingbureau van VGB wordt gezien? „Ja, naar aanleiding van wat er over gepubliceerd is. Maar dat is feitelijk niet juist.”

VGB vroeg ruim 4,5 ton aan uit de PT-handelsreserves voor handelspromotie en stelde in de aanvragen expliciet dat de activiteiten door Bureausierteelt.nl in oprichting

uitgevoerd gaan worden... „Ja, maar dat wil niet zeggen dat wij door hen zijn opgericht. Wij waren al vier maanden bezig. Ik heb via mijn netwerk bij het PT en VGB gesprekken gevoerd. We wilden in het gat springen dat BBH achterlaat. Bij BBH krijgen exporteurs minder aandacht door een beleidswending. Wij hebben toen plannen geschreven zonder subsidie in gedachten. VGB vond het mooie plannen en wenste ons veel succes, maar kon nog niks voor ons betekenen. Toen ze subsidies ging aanvragen uit het handelsfonds van PT heeft ze ons om ondersteuning gevraagd. Als oud BBH-ers en oud PT-ers konden wij een inhoudelijke bijdrage leveren aan de aanvraag. De

Foto: Bureausierteelt.nl

„Jammer, want het is niet waar. Voordat we opdrachten kregen van VGB hadden we ons marketingbureau al opgericht. VGB is een mooie klant waar we projecten voor gaan uitvoeren en waar zij subsidie voor hebben aangevraagd. Dat is absoluut waar. En wij hebben mensen in dienst die bij het PT en BBH gewerkt hebben. Maar het is een misverstand dat wij een marketingbureau van VGB zouden zijn. Het is ook vervelend dat men op die manier naar ons kijkt, omdat we aan de weg timmeren om andere klanten te krijgen. We zijn een zelfstandige BV,

beslissen zelf en we hebben geen VGB’er in ons bestuur.”

Christel Schrijver, Francine van Wijk en Nico de Jager zijn eigenaren van Bureausierteelt.nl. De Jager: „Dankzij ex-BBH’ers en ex-PT’ers kunnen we veel kennis inzetten.”

14

Promotiehandel.indd 14

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

04-02-14 15:51

Column Angelle van Kleef vankleef@kwic.com

ze klanten’

Canada

aanvraag is uiteindelijk november vorig jaar goedgekeurd. Het stond iedereen vrij om aanvragen in te dienen. Het PT riep daartoe op en VGB heeft dat gedaan.”

Bovendien komt de kritiek van kwekers terwijl de aanvraag uit het handelsfonds komt.

Mag de handel zelf bepalen hoe zijn geld besteed wordt?”

VGB stak de band met jullie in de media niet onder stoelen of banken.

Ze meldde dat jullie na twee jaar op eigen benen moeten staan. Dat suggereerde dat jullie niet zelfstandig zijn.

Spijt van dat jullie niet reageerden op NVAF?

„Dat klopte dus niet.”

Had VGB niet beter openbaar kunnen aanbesteden? „Nee, zo werkt het in andere bedrijfstakken ook niet. Wij hebben heel veel inhoudelijke input geleverd en dan ga je niet aan een andere partij vragen om het uit te voeren.

Je laat ook niet een reclamebureau plannen maken voor een reclamecampagne die je vervolgens door een ander bureau laat uitvoeren. We hebben niet een tweeregelige bijlage geleverd, maar precies aangegeven wat we gaan doen en wat er nodig is.

Bovendien had iedereen bij het PT een subsidieaanvraag kunnen indienen. Het lijkt alsof iedereen nu wakker wordt. Er zijn meer partijen die projecten hebben gekregen, waaronder marketingbureaus. Wij zijn een van die marketingbureaus.”

Het is lekker starten met ruim vierenhalve ton aan opdrachten? „Het lijkt alsof alle bedragen naar ons gaan, maar dat is niet zo. Het betreft bijvoorbeeld ook een update voor een marktonderzoek waar externen voor ingehuurd moeten worden en het bouwen van een applicatie.

Dat zijn allemaal out of the pocket-kosten.

Maar het is wel een droomstart om direct een grote klant te hebben.”

Waarom reageerden jullie niet toen NVAF kritiek leverde? „NVAF ageert tegen een instituut: het Productschap Tuinbouw. We wilden ons niet in die politieke discussie mengen. En ze kwamen met termen dat de kas leeggeroofd werd en dan snap jij ook wel dat we daar niet op ingaan. We zijn een bureau en handelen in sommige gevallen in opdracht van VGB. Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

Promotiehandel.indd 15

„Het was een keuze op dat moment. Als mensen verder hadden gekeken, dan hadden ze de juiste antwoorden gevonden. Dan hadden ze kunnen zien hoe het PT te werk gaat.

Op inhoudelijke kritiek kunnen we ingaan, maar we willen zoiets niet in de media uitvechten.”

Drie ex-BBH’ers en ex-PT’ers bij Bureausierteelt.nl. Kunt u zich voorstellen dat mensen denken dat het potje van PT is verdeeld onder het mom oude-jongens-krentenbrood? „Dat suggereert achterkamertjespolitiek en dat is onzin. Ook andere bedrijven konden aanspraak maken op subsidie uit het handelsfonds. Dan had NVAF moeten zeggen: we zijn het niet eens met hoe het PT met handelsreserves omgaat. En natuurlijk hebben we ex-BBH’ers en ex-PT’ers in dienst, daardoor kunnen we juist veel kennis inzetten. Dat is toch alleen maar mooi? We hebben mensen in dienst met dertig jaar ervaring en daar zijn we blij mee. Anders kunnen de projecten niet uitgevoerd worden.”

Wat gaan jullie naast de VGBopdrachten doen? „We zijn een marketing- en communicatiebureau en richten ons op exporteurs. We maken daarbij gebruik van onderzoek. Grote handelsbedrijven hebben een marketingafdeling en een strategie, maar er zijn ook nog veel handelaren alleen op verkoop gericht. Die hebben geen marketingafdeling.

Naast VGB werken we voor een exporteur en hebben we een klant van buiten de sector.

We zijn net begonnen en gaan ons vooral richten op het gat dat is gevallen door het wegvallen van de handelsbijdrage in de financiering van BBH. Wij springen daar op in. Eind 2015 houden de opdrachten van het VGB mogelijk op, daarna zullen we ook werk moeten hebben en dat gaat zeker lukken.” <

Administratie Elke veertien dagen krijgen onze parttime medewerksters uitbetaald. Dat betekent dat ik de gewerkte uren optel, de inhoudingen eraf trek en het bedrag uitbetaal. Dat laatste gebeurt nog steeds per cheque. Elke medewerkster ontvangt een loonstrookje en een cheque waarmee ze bij de bank het geld op haar rekening kan laten storten. Ook onze meeste leveranciers betalen we met een cheque, in een envelop, postzegel erop en op de post. Voor sommige bestemmingen duurt het daarna een week voor de betreffende post aankomt.

De belasting kunnen we wel via de computer betalen. Hiervoor brengt onze bank vervolgens 2 dollar administratiekosten per betaling in rekening. De gas- en elektriciteitsrekening via de computer betalen is wel kostenloos. Maar de meeste particuliere bedrijven zijn nog niet uitgerust voor elektronisch betaling. Ook onze klanten betalen ons voornamelijk per cheque. Eens per week rijd ik dus trouw naar de bank om deze cheques in te leveren bij de betaalautomaat. Hoe vaak ik er ook over nadenk, ik kan er na vijftien jaar nog steeds niet aan wennen.

De loonadministratie is daarentegen vrij eenvoudig. Op het brutoloon houd ik federale en provinciale belasting in alsmede pensioen- en ww-premie. Aan het eind van het jaar tel ik alle inhoudingen uit de spreadsheet bij elkaar op en vul ik de jaaropgave in. De eindejaarsloonadministratie is vervolgens een optelling van de jaaropgaven.

Makkelijker kan het bijna niet.

Hoewel. Toen we hier net kwamen wilden we informeren wat we nodig hadden voor de bouwvergunning van een boogkas.

De betreffende ambtenaar vroeg naar de specifiaties. Op een blaadje hadden we de afmetingen genoteerd en de kas getekend.

Vervolgens vroeg de man of we een kwartiertje hadden. Voordat we er erg in hadden gingen we met de bouwvergunning in onze hand terug naar huis. Toen we een half jaar later een kas van 4.000 m² wilden bouwen duurde dit proces wel een dag of wat langer, maar het verliep eveneens zonder noemenswaardige problemen.

In vergelijking met Nederland is de administratie een stuk eenvoudiger.

Angelle van Kleef is hibiscusteler in Ontario

15

04-02-14 15:51

Ervaringen kwekers en verkopers op IPM:

’Mensen zijn malaise zat, ze willen vooruit’ IPM is dé sierteeltbeurs van Europa, misschien zelfs van de wereld vanwege het wereldwijde publiek. Het is een mooi moment om de thermometer in de Europese markt te steken, zo aan het begin van het jaar. Het Vakblad peilde de stemming bij verkopers die namens kwekers vier dagen lang in Essen stonden.

Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

T

wee weken terug merkte Jos van der Meijs van Decorum Plants & Flowers het al op in het Vakblad: „IPM is in een mooie periode van het jaar. Het is januari en iedereen heeft er weer zin in.”

De opmerking van Van der Meijs komt overeen met de stemming bij verkopers die vorige week op IPM stonden. ’Wat was de sfeer op IPM en wat zijn de verwachtingen voor komend jaar voor de plantenhandel’, waren de vragen die in een belrondje aan de verkopers voorgelegd werden. Optimisme, dat hadden ze geproefd. Een enkele keer viel zelfs het woord ’vakantiesfeer’.

Los van de tijd van het jaar en los van het feit dat het evenement over de grens plaatsvindt: kwekers en verkopers ervoeren over het algemeen een positieve sfeer op de beurs. In ieder geval hadden bezoekers en standhouders een grote drang om positief te zijn. Maar of dit leidt tot een topjaar voor de plantenhandel?

Economie trekt aan „Ik ben hartstikke tevreden. Het bezoek was goed, de stemming was positief en ik moet zeggen: IPM is the place to be”, klinkt het uit de mond van Menno van Es van verkooporganisatie Comfort Plant, die diverse potplantenkwekers vertegenwoordigde. Hij debuteerde dit jaar op de beurs in Essen, stond in hal 5 tussen de Denen en constateerde dat de hele wereld er was. Wat hem opviel? Amerikanen en veel Canadezen.

Van Es sprak veel klanten en Nederlandse kwekers die op een beurs in eigen land wellicht de stand van Comfort voorbij zouden lopen. „Ik bespeurde een soort vakantiesfeer, maar ik denk niet dat die sfeer invloed heeft

16

IPM-stemming.indd 16

op de verwachtingen voor dit jaar. Mensen hebben er gewoon zin in. Ze willen vooruit.

Ze zijn de malaise zat”, bespeurde Van Es. Hij tekent daarbij aan dat hij zelf ook iemand is die vooruit wil, ook in een lastige periode. Hij schrijft de goede stemming op de beurs toe aan de berichten die hij om zich heen hoort en in kranten leest. In Nederland gaat het weer beter met de economie en ook die van Duitsland trekt aan. „Ja, ik vond het positief, zeker als je bedenkt dat het voor ons de eerste keer is op IPM. Wij zijn nog niet in het vaste rondje van bezoekers opgenomen. Ze verwachten ons niet, in tegenstelling tot andere bedrijven die al jaren op dezelfde plek staan.”

Het woord positief is al een paar keer gevallen en blijft vallen tijdens diverse telefoontjes met Nederlandse standhouders. Rob Batist die namens Green Sales & Promotions veel potplantentelers vertegenwoordigde heeft het over een „over het algemeen positieve sfeer. Niet alleen in de plantensector, maar ook in andere sectoren op de beurs, zoals techniek en verpakkingen.” Het leukst noemde hij het contact met de eindklanten. „Die zoeken soms net iets anders dan dat ze krijgen aangeboden door de handel.” Ondanks dat de beurs heel internationaal is, geeft Batist aan dat hij meeste contact had met schakels uit de Duitse keten.

Verwachtingen hooggespannen Verkoper Addie Groen van phalaenopsiskwekerij Phalaenova in Brielle stond de eerste twee dagen in Essen. Zijn werkgever Joost van Adrichem stond er op donderdag en vrijdag. Phalaenova stond net als 16

andere kwekers in het FloraHolland-paviljoen in hal 1. „De sfeer van de handel was goed”, zegt Groen. Hij noemt de gesprekken die hij voerde met (potentiële) klanten en eindklanten uit vooral Duitsland en het Oostblok constructief. „We zitten net voor Valentijndag en Vrouwendag en dan zijn de verwachtingen hooggespannen. Ik vond de eindklant positief, terwijl ik de exporteurs hier en daar hoorde kreunen en steunen.

Misschien komt dat doordat hun rol verandert, dat ze meer een logistieke dienstverlener worden omdat de handel vaker direct plaatsvindt tussen handel en eindklant.”

Van Adrichem laat tijdens het gesprek met Groen op de achtergrond weten dat hij het donderdag wat minder vond. Vrijdag daarentegen was - tegen de geluiden van andere standhouders in - weer goed.

De verkoper vertelt verder dat Rusland en Oekraïne belangrijke markten zijn voor Phalaenova. Zo’n 60-70% van de phalaenopsis van het bedrijf uit Brielle gaat die kant op. En volgens Groen waren de Russen erg positief. „Ik heb Russen gesproken en die gaven aan dat er dit jaar weer 20 tot 30% meer die kant uit gaat.” Hij maakt zich wel licht zorgen over de politieke situatie in Oekraïne. Mensen komen er in opstand tegen het regime, demonstreren in hoofdstad Kiev en welke invloed gaat dat hebben op de export van orchidee? „De een maakt zich zorgen en doet voorzichtig, de ander zegt ’kom maar op met orchidee’”, bespeurt Groen bij de handelaren die op dat land zijn gericht.

Groen ervoer verder dat er bij de bezoekers van de beurs dit jaar wat minder aandacht was voor orchidee.. „Misschien kwam dat doordat ik tussen twee producten Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

05-02-14 13:43

Foto: Hans neeFjes

Verkopers van kwekers proefden een drang naar positivisme op IPM bij handel en eindklant. Maar of zich dat vertaalt in een goed jaar voor potplanten is afwachten.

stond die veel aandacht kregen. Normaal is orchidee de blikvanger.”

Wat orders Positivisme over de verwachtingen van de plantenhandel is een, maar vertaalde dat zich al in orders? Is in de handel van planten al concreet zichtbaar of voelbaar dat de ergste malaise achter de rug is? Groen geeft aan dat hij via exportbedrijven wel wat orders geschreven heeft met bestaande klanten.

Maar hij vertelt daarbij dat Phalaenova niet veel van de crisis te duchten heeft gehad de afgelopen jaren. Dus de vraag of de crisis achter de rug is, is niet relevant voor hem. „Om heel eerlijk te zijn hebben we weinig van een crisis gemerkt. We proberen naar het hoogste segment te groeien en zien daar ieder jaar weer groei. Ook tijdens de crisis.

We merkten wel dat de afzet op Italië en Spanje stabiliseerde. Maar aan de afzet op Oost-Europa merkten we het al helemaal niet. Daar zijn we alleen maar uitgebreid.”

Potplantenhandelaar Rob Batist kan niet zeggen of de goede sfeer zich gaat vertalen in een levendige handel. „Op een beurs is dat moeilijk meetbaar, er wordt daar heel weinig directe handel gedaan. Hooguit wat richting Vrouwendag met een goede hoop Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

IPM-stemming.indd 17

voor handel op de langere termijn. De handelaren zijn toch al langere tijd voorzichtig.”

Afwachten dus, wat Batist betreft.

En dat is ook de ervaring van Anne Bert Fokkema, die Smit Kwekerijen uit Sappemeer vertegenwoordigde in Essen. Fokkema is afkomstig uit een andere branche en stond er voor het eerst. De marketing- en salesmanager is binnengehaald om de omslag van teeltgericht naar marktgericht denken en werken bij Smit te bewerkstelligen. Fokkema: „Ik vond het een uitstekende beurs en vond het niveau van de klanten op dinsdag en woensdag erg hoog. Met hoog niveau doelt hij erop dat volgens hem de klanten in staat zijn conceptmatig en strategisch te denken. En dat sluit aan bij de Eden Collection die Smit Kwekerijen, deel uitmakend van Brand Plaza in hal 1, toonde. „Vooral de Duitsers waren heel geïnteresseerd in de collectie van onze kamerplanten en de noviteiten. Zij zijn meer op lifestyle en op de markt gericht”, constateerde Fokkema.

Hij spreekt over een drang bij de mensen om positief te zijn op de beurs. „Iedereen wil wel, maar durft niet.” Bezoekers waren volgens Fokkema echter afwachtend om orders te plaatsen. Op Trade Fair in Aalsmeer werd er meer geschreven, ervoer hij. „IPM is toch meer een relatiebeurs.”

De ervaring van Fokkema sluit aan bij die van Menno van Es van Comfort Plant. Want ondanks het positivisme op de beursvloer bespeurde ook hij dat iedereen nog wat voorzichtig is. En dat heeft volgens hem ook alles te maken met het koude voorjaar van vorig jaar. Dat was een dramatische periode voor de handel. Grote orders voor Aldi en Lidl vallen dit jaar wel, maar verder? Van Es: „ik word vrolijk van positieve berichtgeving, maar het blijft moeilijk meetbaar. Het weer blijft toch koopman. Dat geldt in onze sector meer dan in andere sectoren. Als we nu echt eens een goed voorjaar krijgen, dan kan het een mooi jaar gaan worden voor de handel.” <

In het kort n Verkopers van plantenkwekers vonden de sfeer op IPM positief. n De handel was daarnaast ook voorzichtig. Het is afwachten wat komend jaar gaat brengen voor de plantenhandel. n Veel hangt toch ook af van het weer.

17

05-02-14 13:43

Veilingcijfers

Het nieuwe jaar is voortvarend begonnen Onder invloed van zacht weer kende 2014 een voorspoedig begin. De prijzen bleven op niveau terwijl met name het bloemenaanbod achterbleef. Telers richten hun pijlen op bloemenfeestdag Valentijn.

Henk Vreugdenhil henkvreugdenhil@floraholland.nl

D

e export viel over heel 2013 circa 2,3% lager uit dan in 2012. Er waren vooral regionale verschillen zichtbaar. In de kernlanden was de ontwikkeling stabiel tot dalend; in Zuid-Europa dalend, en in Oost-Europa licht stijgend. Scandinavië ontwikkelde zich nog het meest positief.

Januari liet een omzetgroei van 5,3% zien

Tabel. Omzet FloraHolland-veilingen januari 2014

(Aanvoer x 1.000 stuks en omzet x € 1.000 ) Snijbloemen Snijbloemen

Omzet

% Toe-/afname* Aanvoer

% Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13

Opbrengst

in %

Verkoop

in %

Prijs ‘14

Rosa

59.349

6,3%

273.912

-5,9%

0,217

Prijs ‘13 0,192

Tulipa

45.790

-4,7%

301.528

-8,5%

0,152

0,146

Chrysanthemum

25.807

7,1%

74.012

3,4%

0,349

0,337

Lilium

12.510

14,9%

18.708

-0,9%

0,669

0,577

Gerbera

9.762

16,0%

61.901

8,0%

0,158

0,147

Chrysanthemum

6.580

3,5%

11.535

-2,7%

0,570

0,536

bij een 2,7% kleiner volume. De middenprijs was met € 0,341 ruim 2,5 cent hoger dan in januari 2013.

Bloemenprijzen in lift Veel bloemenprijzen bwaren hoger dan vorig jaar. Lelie noteerde zelfs ruim 9 cent per steel hoger bij bijna 1% minder stelen. Gerbera was met € 0,158 ook meer dan 1 cent per steel duurder. Dit gebeurde echter bij 8% meer stelen dan in januari 2013. Troschrysant vertoonde hetzelfde beeld. Bij een 3,4% groter volume steeg de middenprijs naar bijna € 0,35; 1,2 cent meer. Tulp realiseerde eveneens een hogere prijs (+4,1%) bij 8,5% minder aanvoer dan vorig jaar. Ook bij roos en freesia werden hogere prijzen geboekt bij een aanzienlijk lager aanbod. In beide gevallen scheelde dit circa 6% met 2013. Snijcymbidium en hyacint leverden fors in.

Januari sloot af met een meeropbrengst van 4,1% in vergelijking met 2013 bij ruim 3% minder stelen. De middenprijs steeg met € 0,222 circa 1,5 cent.

Freesia

4.351

2,8%

21.443

-6,2%

0,203

0,185

Kamerplanten ook in de plus

Cymbidium

3.976

1,4%

2.251

12,2%

1,766

1,955

Eustoma russellianum

3.452

6,6%

9.091

3,8%

0,380

0,370

2.832

-4,5%

11.064

14,7%

0,256

0,307

212.086

4,1%

956.977

-3,1%

0,222

0,206

Het aanbod phalaenopsis was 4,2% groter en dankzij een goede vraag liep de gemiddelde prijs een kleine 15 cent per pot op in vergelijking met januari 2013. Ook de groene kamerplanten boekten winst, mede dankzij de campagne ’Kerstboom eruit, groene kamerplant erin’ realiseerden dracaena, ficus en cyclamen hogere middenprijzen bij grotere volumes. Potanthurium had moeite met het gegroeide aanbod (+8,8%) en noteerde bijna 8 cent per stuk lager.

De kamerplantenomzet groeide 6,3% bij 0,7% meer stuks dan in 2013. De middenprijs was € 1,656; een plus van 8,7 cent.

Hyacinthus Snijbloemen totaal

Snijbloemen Phalaenopsis Bromelia

Omzet

% Toe-/afname* Aanvoer

% Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13

42.877

8,2%

10.842

4,2%

3,955

3,808

5.210

4,8%

2.583

-4,2%

2,017

1,844

Anthurium

5.138

6,2%

1.579

8,8%

3,253

3,331

Hyacinthus

5.073

-5,6%

8.404

-8,2%

0,604

0,587

Kalanchoe

4.185

13,8%

5.737

-0,1%

0,729

0,640

Dracaena

3.594

11,3%

2.044

8,4%

1,758

1,713

Narcissus

3.422

0,7%

5.444

-1,5%

0,629

0,615

Ficus

3.382

11,3%

1.074

3,7%

3,148

2,935

Cyclamen

2.943

21,1%

3.037

9,3%

0,969

0,875

Rosa

2.875

9,9%

2.657

-14,4%

1,082

0,843

138.944

6,3%

83.911

0,7%

1,656

1,569

kamerplanten totaal

Snijbloemen Helleborus

Omzet

% Toe-/afname* Aanvoer

% Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13

1.394

16,8%

686

18,4%

2,033

2,061

Primula

491

25,3%

1.252

35,6%

0,392

0,425

Camellia

386

30,0%

100

24,0%

3,859

3,681

Buxus

358

36,9%

138

47,8%

2,594

2,803

Salix

271

27,2%

100

30,8%

2,701

2,779

5.651

30,4%

5.294

34,8%

1,067

1,104

356.682

5,3%

1.046.182

-2,7%

0,341

0,315

tuinplanten totaal Totaal

* Mutaties t.o.v. januari 2013 Deze cijfers zijn gemiddelden over de gehele betreffende productgroep incl. binnenlandse productie, import, klok, bemiddeling, alle vestigingen, incl. alle sorteringen, kwaliteiten en potmaten. Deze cijfers gelden vooral als zeer globale indicatie en zijn niet representatief.

18

Veilingcijfers.indd 18

Tuinplant profiteert van warm weer Door warm weer viel de tuinplantenomzet 30,4% hoger uit dan in 2013 bij bijna 35% meer stuks. De prijs kwam uit op € 1,067.

Van nagenoeg alle planten kwam veel aanbod. Helleborus voerde nog steeds de lijst aan. Het aanbod groeide ’slechts’ 18,4% en de prijs zakte krap 3 cent vergeleken met vorig jaar. Camelia deed het bij 24% meer stuks beter. Buxus zakte ruim 20 cent terug bij bijna 48% meer aanvoer dan in 2013. < Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

04-02-14 15:51

Markt Klok prijsbeelden

Let op: de lijnen lopen in het volgende jaar over zonder van kleur te veranderen.

Groene planten

Snijbloemen ’11/’12

40

’13/’14

’12/’13

’11/’12

’11/’12

’13/’14

’12/’13

150

25 20

120

140

Middenprijs in centen

Middenprijs in centen

30

’13/’14

’12/’13

130

160

35 Middenprijs in centen

Bloeiende planten

130 120 110 100

110 100 90

90

15

46 47 48 49 50 51 52 1

2

3

4

5

6 7 week

Voor de vijfde week op rij noteert de middenprijs bij de snijbloemen 24 cent.

80

46 47 48 49 50 51 52 1

2

3

4

5

80

6 7 week

De uitschieter van 132 cent in week 5 van 2013 wordt niet geëvenaard. Vorige week zakte de middenprijs verder naar 116 cent.

46 47 48 49 50 51 52 1

2

3

4

5

6 7 week

De middenprijs blijft op 107 cent. Dat is 8 cent meer dan in de voorgaande twee jaren.

Bron: FloraHolland

de week van de klokinkoper

Dico Drost:

’Veilsysteem brengt veel ketenkosten met zich mee’

Foto: SVS

Bedrijf: www.dicodrost.com Veiling: Aalsmeer Week: 5

Maandag „Het is de vraag wat de week brengt. Langzaam maar zeker moeten de volumes in de verkoop groeien. Voor mij een paar rustige maanden geweest qua handel. Op de klok slechts 3.334 karren en geen pauze.

De prijzen zijn iets stabieler dan vrijdag, duur is het niet. Ik verwacht in de loop van de week iets oplopende prijzen. Om 8.30 uur is de veiling klaar.”

digitalisering, maar het een gaat nooit zonder het ander. Het is niet voor niks dat webshopondernemingen fysieke winkels openen. Klokslag 8.00 uur begint het fluitconcert van de medewerkers van FH weer. Of ze ook gehoord worden door de directie?”

Donderdag Dinsdag „2.726 veilingkarren en 548 cc-karren. Vorig jaar werden nagenoeg dezelfde aantallen karren geveild. Om 8.00 uur wordt het veilproces onderbroken. Veilingmedewerkers verontschuldigen zich en beginnen een minuut lang te fluiten. Een enorm kabaal. Het fluiten staat symbool voor het terugfluiten van het sociaal plan wat de directie van FloraHolland wil doorvoeren.”

„Het fluitconcert begint te vervelen, kopers fluiten terug. Na de klok ga ik naar 'TreeVention'. Wat mij er opvalt is dat eenieder gedag zegt en mensen gewoon aardig zijn. Na een bezoek in Venlo ben ik rond 12.00 uur op de IPM. Hier kan ik niet anders concluderen dan dat het dé beurs is. Een geweldige drukte. Het lijkt op een soort speeddating, iedereen wil veel zien en doen en even het nodige bespreken.”

Vrijdag Woensdag „Er zijn klanten over. Een hele delegatie, waarvan enkele nooit op de veiling zijn geweest. De klok is zeer imposant en zien doet kopen. Alsof ze in een snoepwinkel zijn. Dit is een positieve kant van verkoop via de klok.

Echter, er zijn maar weinigen die beseffen hoeveel ketenkosten het veilsysteem met zich meebrengt. Er verandert veel in de sector naar Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 19

„De klok begint weer om 6.30 uur en ik vraag me af waarom? 1.548 veilingkarren en 247 Deense karren. Met 3 klokjes is alles snel voorbij.

Wekelijks maak ik een indicatielijst van de klokprijzen en het klokassortiment. Dit wordt lastiger daar aanbod en prijzen volatiel zijn en men zich afvraagt waar dit heen gaan? Is er een gelijkenis met de groente- en fruitveilingen? Nee, ons assortiment is veel breder en veel dieper.”

19

04-02-14 15:54

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.

Martijn Bentvelsen martijnbentvelsen@floraholland.nl

Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125

100

75

50

52

1

2

3

4

5

week

Prijs index

Aanvoer index

Aanvoer snijbloemen fors lager Na een opleving in week 4, is de aanvoer snijbloemen in week 5 weer ver onder de 100 punten gezakt. Vooral de aanvoer roos grootbloemig lag ver onder het niveau van vorig jaar. In 2013 zijn er 5 miljoen stuks meer aangevoerd dan dit jaar. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat Valentijn een dag later in week 7 valt dan in 2013. Door het donkere weer in week 4 en begin week 5 bleef ook de aanvoer van tulp enkel achter.

De aanvoer was zelfs 5 miljoen stelen minder dan de week ervoor

en 3 miljoen minder dan vorig jaar. Tevens was troschrysant een belangrijke daler. Hiervan lag de aanvoer 8% lager, wat neerkomt op een miljoen stuks minder.

Minder aanvoer van genoemde producten heeft geen positief effect op de prijs. Voor roos en tulp bleef deze gelijk met vorig jaar en troschrysant bracht 4 cent minder op. Vorig jaar steeg in week 5 de temperatuur na een koude januari. Dat zorgde in 2013 voor een betere prijsvorming.

Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125

100

75

50

52

1

2

3

Aanvoer index

4

5 week

Prijs index

Minder hyacinten en narcissen Bij de kamerplanten was het verschil in aanvoer met vorig jaar nog groter dan bij de snijbloemen. Dit had vooral met vorig jaar te maken toen na een koude januari de temperatuur in week 5 boven het vriespunt uitkwam.

Deze temperatuurstijging zorgde toen voor een piek in aanvoer en vraag naar de bol-op-potproducten zoals hyacint en narcis. Dit jaar was de vraag naar hyacint en narcis door een koude week 5 minder. De aanvoer was hierop afgestemd. Van beide producten

was er rond 30% minder aanbod. Hierdoor bracht hyacint 6 cent meer op en bij narcis was dit 2 cent. Het weer had veel minder invloed op de markt van phalaenopsis. Het aanbod was gelijk aan vorig jaar en de prijs 8 cent hoger. In de aanloop naar Valentijn zien we bij de potrozen een sterke prijsstijging van 60 cent in vergelijking met de week ervoor.

Ook het positieve prijsverschil met week 5 vorig jaar was met 30 cent fors, door aanzienlijk minder aanvoer potroos in week 5.

Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 250

in procenten

200

150

100

50

52 Aanvoer index

20

Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 20

1

2

3 Prijs index

4

5

week

Primula komt op gang Bij de tuinplanten is de index in week 5 genormaliseerd. In week 4 sloeg de aanvoer index nog uit naar 250 punten door het grote verschil in weersomstandigheden met vorig jaar. In week 4 vorig jaar was het namelijk nog volop winter in Europa. De aanvoer ligt in week 5 nog wel 8 % hoger dan in 2013 en dat is te danken aan de aanvoer van de Primula’s.

Door het zachte weer was er al een aantal weken volop aanvoer en

vraag. Dit in tegenstelling met vorig jaar toen het primula seizoen vanaf week 6 op gang kwam. De aanvoerpiek van Helleborus is inmiddels over zijn hoogtepunt en de prijzen zakken evenredig mee.

Een Heleborus leverde in week 5, 20 cent minder op dan de week ervoor. De totale middenprijs van tuinplanten in week 5 is €1 en dit is exact dezelfde prijs als in 2013.

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

04-02-14 15:55

Bologna

Over de toonbank

Italië

Anna Caterina Notarnicola:

FOTO: I FIORI DI LO

’Trouwwerk nog altijd groeimarkt’ gespecialiseerd zijn – zijn de voorbereidingen achter de schermen in volle gang. Het trouwseizoen begint hier eind februari al.”

Hoe gaat het in de trouwwereld?

Anna Caterina en Maurizio Notarnicola Naam: I fiori di Lo Locatie: Bologna Sortiment: 60% bloemen, 10% planten, 30% overig Specialiteit: trouwwerk Aantal medewerkers: samen met echtgenoot

Begint het werk al aan te trekken? „Januari is voor de winkelverkoop een rustige periode, maar voor het bruidswerk – waarin we

Standpunt

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over?

Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

Markt-3-Toonbank-nw.indd 21

Waar komt uw aanbod vandaan? „Voor 60% uit Nederland, 20% uit Ecuador, 10% uit Kenia en nog eens 10% uit Toscane.

Hier in de omgeving wordt alleen chrysant geteeld, en dan alleen in het najaar. Ik zou meer uit Nederland kopen als we hier een lijnrijder aan de deur zouden krijgen. De kwaliteit is uitstekend, maar als je via de lokale groothandel koopt, krijg je het nooit zo vers binnen als van een lijnrijder.”

„Over het algemeen ben ik tevreden over de prijzen, maar soms rijzen die onverwachts de pan uit, zonder dat ik er een reden voor kan bedenken, zoals nu de chrysant.”

Wat is nu trendy in Italië? „Onze klanten hebben duidelijk voorkeur voor de Provencaalse, landelijke stijl. Dus puur natuur en romantisch. Populaire kleuren zijn vooral paars, lila en roze, in poederige tinten.

Wit is in opkomst. Verder zie ik dat men steeds meer naar geurende bloemen vraagt, zoals lelietjes der dalen en freesia. Nu gaan rozen, hyacinten en ranonkels heel hard, lelie verkopen we veel minder dan vorig jaar. Planten verkopen we niet veel. Wat we aan planten verkopen is vooral seizoensgebonden, dus de bollen-op-pot en straks de violen.”

Hebt u veel concurrentie? „Er zijn flink wat bloemisten in de omgeving, maar onze specialiteit heeft ons een duidelijke voorsprong gegeven. Diegenen die het vooral van voorbijgangers moeten hebben, zijn tijdens de crisis in problemen gekomen. Wij hebben echt niet te klagen.”

’Productcommissies moeten afspraken maken over promotie’

O

Cock van Bommel, Elsman Marketing

„Dat loopt goed door. Hoewel de gewone consument minder aan eigen gebruik spendeert, vormt het trouwwerk nog altijd een groeimarkt voor ons. We hebben er in vijf jaar tijd een goede naam mee opgebouwd.

We gaan heel ver in het meedenken over die bijzondere feestdag en maken voor ieder bruidspaar maatwerk met bloemen die passen bij hun karakters en wensen. We struinen alle beurzen en vakbladen af op zoek naar innovatieve ideeën en toepassingen.”

Hoe vindt u de Hollandse prijzen?

ver één ding zijn we het met zijn allen eens: we moeten de consument maximaal stimuleren om meer bloemen en planten te kopen.

Maar welke bloemen moet de consument kopen? Iedere teler vindt dat een handelaar, bloemist, restauranthouder voor zijn gewas moet kiezen.

Alle telers willen dat hun producten verkocht worden. We hebben dus te maken met een keuzeprobleem.

Generieke promotie is prima. ’Kerstboom eruit, kamerplant erin’ is daarvan een bekend voorbeeld.

Prima, daar kan elk product zijn voordeel mee doen. Productspecifieke promotie, zoals nu bij veel producten plaatsvindt, is echter een stuk

moeilijker. Alle telers willen dat hun zuur verdiende geld maximaal wordt ingezet.Er onstaat een situatie waarbij de rozentelers de strijd aangaan met de chrysantentelers. Rozentelers vinden dat de consument rozen moet kopen en chrysantentelers hebben een vergelijkbaar promotiedoel. De consument heeft echter maar een beperkt budget en bestedingsruimte.

En op tafel past ook maar één vaas en de plaatsen in een huis, restaurant of waar dan ook, voor het neerzetten van een potplanten, zijn beperkt.

Tja, hoe gaan we daar mee om? Wie het weet mag het zeggen. Ik ben van mening dat we met de productspecifieke promotie nog eens heel goed

na moeten denken hoe dat moet gebeuren. Naar mijn mening moet de oplossing gezocht worden in het richten op specifieke segmenten. Richt de productpromotie op het juiste segment. Voor een cymbidium is er een andere markt dan voor bijvoorbeeld een gerbera. Ik denk dat het hoog tijd is dat de verschillende productcommissies heldere afspraken maken over wie welk segment gaat benaderen.

Denk daarbij aan de retail, bloemist, maar ook landspecifiek. We moeten elkaar niet in de weg gaan zitten, dan streven we allemaal ons doel voorbij.

Telers, neem het heft in eigen handen en voorkom dat uw afnemers last krijgen van keuzestress.”

21

04-02-14 15:55

Dubbele lisianthus zoekt aanvoer- en prijsplafond Ook dit jaar is er een toename van de aanvoer van dubbele lisianthus, waarvan telers op zoek zijn naar de maximale marktcapaciteit. Dit gaat gepaard met betere kwaliteit.

„Gemiddeld is wel 80% van het lisianthusaanbod goed van kwaliteit”, schat inkoper Rob Mann van DGI. Armand Alderden, inkoper bij Verbeek & Bol, laat zich in gelijkluidende termen uit. „Natuurlijk is het verschillend per kweker, maar over de hele linie is het goed”, is zijn ervaring. Verbeterpunten noemen inkopers het gewicht, de bloei zonder blad bovenin en de continuïteit van het aanbod van dezelfde kwaliteit. „Vaak zie je van een soort twee tot drie weken dezelfde zwaarte, met vijftig takken per blik. En dan opeens wordt het lichter en gaan er tachtig stelen in”, illustreert Alderden.

Meer dubbele Door een stijging van de aanvoer

met 12% tot ruim 63 miljoen stelen in 2013 is het aanbod van dubbele lisianthus voor het eerst in de geschiedenis in Nederland groter dan die van de enkele.

Hiervan kromp de aanvoer met 16% tot 61 miljoen stuks. De middenprijs voor Nederlandse dubbele kromp met 1 cent tot 37 cent en die van de enkele steeg met 2 cent tot 37 cent. Voor het eerst liggen deze middenprijzen voor het complete aanbod op hetzelfde niveau, maar ze zijn vertekend. Zo is door een overaanbod van dubbele lisianthus van seizoenkwekers in de slecht betaalde zomermaanden de statistische prijs gedrukt.

De aanvoerstijging zet dit jaar door, onder meer door de toetreding van kwekerij Waalzicht

Verkochte stelen x duizend

Analyses snijbloemen

120.000

enkelbloem

100.000

gevuldbloe enkelbloemig

80.000 60.000 40.000

gevuldbloemig

20.000 0

’97 ’98 ’99 ’00 ’01 ’02 ’03 ’04 ’05 ’06 ’07 ’08 ’09 ’10 ’11* ’12* ’13*

Aanvoer gevuldbloemige en enkele lisianthus op de Nederlandse bloemenveilingen in de afgelopen 16 jaar.

in Nieuwaal. „Er is ruimte in de markt voor zwaardere kwaliteit”, motiveert directeur Jan van Wijk deze overstap van pluischrysanten naar dubbele lisianthus.

Vanaf week 8 is Waalzicht op de markt met rassen uit de Arenaen Rosita-series en nog enkele specifieke rassen.

Assortiment Er is in het assortiment dubbele lisianthus vanwege het wereldwijd grotere aandeel meer vernieuwing dan bij de enkele. „Als er van de minimaal vijf nieuwe ééntje overblijft is dat een goede score”, meent teler Robbert Kester van Miracle Flowers in ’s-Gravenzande. Een van deze nieuwe series is Corelli, vanaf

augustus tijdelijk in vier kleuren en voor een langere periode alleen in apricot op de markt. De ’geraffelde’ bloem is een van de onderscheidende kenmerken.

De combinatie van waardering in de markt en de juiste teeltmogelijkheden is bij lisianthus lastig. Dat bleek ook weer bij de in 2012 geïntroduceerde minilisi’s, die mogelijk nog wel door seizoenkwekers zullen worden aangevoerd.

In de vernieuwing van het assortiment tekent zich, naast nieuwe kleuren en bloeitypes, ook een voorkeur voor zwaardere rassen af. Deze zijn ook trager, maar de betere waardering en versnelling door nieuwe teelttechnieken kunnen dit compenseren. n

Hoe lang houdt enkele lisianthus prijsstijging vast?

Gezien de opkomst van dubbelbloemigen is het opvallend dat de prijs voor enkelbloemige lisianthus vier jaar achtereen is gestegen. De vernieuwing van het assortiment stokt.

licht inkoper Henk Kuivenhoven van Bloomways toe.

Aanvoerkrimp

Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE

In Duitsland, Engeland en de Scandinavische landen is er volgens inkopers een voorkeur voor

22

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 22

enkelbloemige lisianthus. „Voor Duitsland koop ik sporadisch dubbele, alleen op bestelling”,

De aanvoer enkele lisianthus kromp in 2013 voor de tweede maal op rij, dit keer met 16%.

Daarmee zakte het aandeel tot net onder de 50% van de totale productgroep. De prijs steeg voor het vierde jaar tot een recordgemiddelde van 37 cent, 2 cent meer dan in 2012 en 5 cent meer dan in 2011. Het totale aantal lisianthusstelen via FloraHolland zakte met 3% tot 125 miljoen stelen en dat is een mogelijke verklaring voor de gunstige prijsontwikkeling. „Hogere prijzen zijn mooi voor kwekers, maar er haken klanten door af. En dat kan weer een nadeel zijn voor de populariteit van

de productgroep”, zegt inkoper Kees Glorie van OZ Export.

Telers en de nog resterende leveranciers van uitgangsmateriaal verwachten een stabilisatie van het jaaraanbod enkele, al kunnen seizoentelers nog voor een verrassing zorgen. Bij de verwachte toename door de dubbele lisianthus komt er wel een druk op de prijs en mogelijk een einde aan de in 2009 ingezette stijging.

Er is weinig vernieuwing in het assortiment. Marcel van der Lugt van Gebr. Van der Lugt, met kwekerijen in Honselersdijk en ’s-Gravenzande, roemt de verbetering met Piccolo Violet in het blauwe segment op basis van twee maanden aanvoerervaring. Een vernieuwende kleur is Piccolo Milka, die vanaf mei op de markt komt. n Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

04-02-14 15:55

Viburnum ondanks problemen beter betaald

Hogere prijs Bij een aanvoerdaling van 3%

tot nipt 10 miljoen stelen werd afgelopen seizoen, september 2012 tot en met juni 2013, met viburnum (sneeuwbal) een 3 cent hogere prijs behaald dan het seizoen ervoor. Gemiddeld verwisselde op veilingniveau het typische voorjaarsproduct tegen 60 cent van eigenaar, de hoogste middenprijs sinds 1999/2000.

Die betere prijsvorming zette dit seizoen door, vooral in december. Maar het echte seizoen moet nog beginnen: in de afgelopen twee seizoenen werd zo’n 12% van het aanbod van september tot en met januari geveild.

Behalve de seizoensaanvoer is er ook jaarrondaanbod van enkele telers. „Die is heel constant van kwaliteit”, oordeelt Van der Zwet.

De naweeën van de uitval door vorstschade in februari 2012 heeft in dit aanbod afgelopen jaar nog doorgewerkt, omdat toen veel struiken moesten worden vervangen. „Dat heeft veel

Gemiddelde prijs in centen

„De kwaliteit valt tegen, vooral in zwaarte, en de aantallen blijven achter”, meldt inkoper Manfred de Grauw van OZ Export over de viburnummarkt dit seizoen.

Ruud van der Zwet, inkoper bij DGI, stelt dat er behoorlijke kwaliteitsverschillen per aanvoerder zijn. Fred Hoogenboom, inkoper bij Holex, is kritischer. „Het was dramatisch slecht, nu durf ik viburnum weer een beetje te versturen”, voegt hij toe. Takken en bloemen waren bij de start van het seizoen lichter, er zijn minder vierkoppers en meer tweekoppers en meer ’grasballen’: bloemtrossen waar de bladeren doorheen staan. Inkopers constateren ook dat kwekers per dag verschillende kwaliteitsniveaus aanvoeren. „Elke dag de aanvoer in de cel bekijken is een voorwaarde”, weet Van der Zwet.

90

15.000

75

12.500

60

10.000

45

7.500

30

5.000

15

2.500

0

’97/’98 '99/’00 '01/’02 '03/’04 '05/’06 '07/’08 '09/’10 ’11/’12* '98/’99 ’00/’01 '02/’03 '04/’05 '06/’07 '08/’09 ’10/’11* ’12/’13*

0

Verkochte aantallen x duizend

De aanloopproblemen met de kwaliteit lijken bij viburnum groter dan in voorgaande seizoenen, toch is de prijsvorming beter. Maar het echte seizoen moet nog beginnen.

Aanvoer en prijsvorming Viburnum opulus Roseum (sneeuwbal) op de Nederlandse veilingen vanaf seizoen 1997/1998 (*= gegevens FloraHolland).

geld gekost en daardoor was 2013 een moeilijk jaar”, blikt teler Kees de Koning van De Koning-Hereijgers in Rijsbergen terug.

Verklaringen Voor de aanloopproblemen met de kwaliteit dit seizoen hebben telers verschillende verklaringen. „Door het lange, koude voorjaar is de ontwikkeling van de struiken verlaat”, aldus Johan Buis van kwekerij Mediaverdi in Aalsmeer. „Hierdoor zijn er minder vierkoppers”, denkt jaarrondaanvoerder Ramses Rozenberg in Rijsenhout. Verder wordt verondersteld dat door de relatief zachte herfst

viburnum onvoldoende koude heeft gehad. „Wij kunnen dat ondervangen door struiken in het najaar te koelen”, meldt René Heeren van K. Heeren Jzn in Aalsmeer.

Telers rekenen erop dat met de vordering van het seizoen de kwaliteit gaandeweg beter wordt, handelaren hopen het. Een impuls wordt verwacht van de productie van de struiken, die na de vorst in 2012 moesten worden aangeschaft. Betere foto’s, die een getrouw beeld geven van de partij, is volgens inkopers een belangrijk verbeterpunt. n

Marktacties Promotie

Bloemendagen

n

Balkon- en terrasplanten 2014: verbena en lantana 2014: narcis Topolino n Woonplant van de maand februari: scindapsus n Woonplant van de maand maart: hortensia n Tuinplant van de maand februari: Camellia japonica n Tuinplant van de maand maart: buxus n PurE Seasonal Flowers feb-apr: narcis, cestrum, fritillaria n Promotiecampagne hortensia gestart. Belangrijk thema is ’Hortensia als cadeauplant’.

n

n Lentebloeier

n n n n n n n n n

8 feb Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: bol-op-pot, tulp, hyacint, narcis, eucomis, glamini en freesia, groene planten,TiSento, aeschynanthus, Primula acaulis Marli, Ranunculus Magic, Anthurium Princess Ariane Red. Snijbloem: roos. SBS, 17.00 uur. n 27 feb - 2 mrt Huis & Tuin 2014 vergroot haar aantrekkingskracht met nieuwe floramarkt in WTC expo in Leeuwarden. n 8 - 22 mrt VBW organiseert in samenwerking met anjerkwekers Mijn Bloemist Vrijwilligersweken. Anjer staat symbool voor vrijwilligers. n 13 - 19 mei Libelle, zomerweek, Almere, Almerestrand (Lifestyleevenement) www.libellezomerweek.nl n

n n n n n n n n n

14 feb Valentijnsdag 23 feb Mannendag (Rus) 1 mrt St. David’s Day (Wales) 2 mrt Carnaval (Ned) 2 mrt Grootmoedersdag (Bel, Fr) 3 mrt Rozenmaandag (Dui) 4 mrt Mardi Gras (Fr, Zwi) 4 mrt Carnaval (Dui) 8 mrt Vrouwendag 17 mrt St. Patrick’s Day (N-Ierland 19 mrt Vaderdag (Ita) 30 mrt Moederdag (GB) 17 apr Secretaressedag (Bel, Fra, Ned) 18 apr Goede Vrijdag (Dui, GB, Ned, Oos, Zwi) 20 apr Orthodox Pasen (Rus) 20-21 apr Pasen 23 apr St. George’s Day (Eng) 25 apr Bevrijdingsdag (Ita) 26 apr Koningsdag (Ned)

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 23

23

04-02-14 15:55

Analyse bloeiende planten Foto:

Exporteur over Ierland

Primula obconica maakt verrassende start Terwijl Primula obconica goed wegliep tot eind januari, stond de afzet van Primula acaulis juist wat onder druk. Het laat maar weer zien dat de twee soorten eigenlijk niet vergelijkbaar zijn.

Frank Veenman:

´Logistiek bepaalt succes in Ierland´ Is Ierland op de weg terug? „Ierland heeft als een van de eerste een enorme klap van de vastgoedcrisis gekregen. Dat heeft het land echt veranderd: een grote werkloosheid, het wegtrekken van jonge mensen. Gelukkig zien we momenteel een kleine opleving, maar de verwachting is dat Ierland nog enige tijd nodig heeft om terug te komen op het oude niveau. We merken wel dat mensen al weer geld uitgeven om het in huis gezellig te maken en dus meer bloemen en planten kopen.”

Wie zijn uw klanten? „Dat zijn zowel de groothandel als de retail, die zich momenteel goed ontwikkelt. Snijbloemen zijn voor ons het belangrijkst, met name chrysant, lelie en roos. De bloemen kopen we vooral in Nederland, aangevuld met import uit Afrika en Zuid-Amerika. Bloemen uit Zuid-Amerika komen overigens vaker rechtstreeks naar Ierland toe. Ook groeit de lokale productie, waarvan de kwaliteit goed is. Concurrentie genoeg dus.”

Welke rol speelt de logistiek in Ierland? „Logistiek bepaalt een groot deel van het succes. Wij doen nu ruim twintig jaar zaken in dit land en hebben de logistiek geheel in eigen hand. Met hulp van lokale mensen, dat is essentieel. We kunnen de logistiek geheel aanpassen aan de wensen van de afnemers.”

„Vaker, verser en directer aanleveren. Daar moet je organisatie op ingericht zijn en dan is volume belangrijk. Niet iedereen kan dagelijks naar alle uithoeken van het eiland rijden. Er wonen ruim vier miljoen mensen op een oppervlakte die groter is dan Nederland.

Dat geeft wel aan dat de logistieke kosten relatief hoog zijn.”

Bij de overige primula’s zit het niet over de hele linie tegen. Zo lopen onderscheidende soorten met goede afzetlijnen goed. Sjaak Buijs van de gelijknamig kwekerij in De Lier: „Met onze dubbelbloemige PrimaSan zijn we goed van start gegaan en zelfs nu de markt wat onder

druk staat, vallen de resultaten daar niet tegen. Ook de nieuwe Paradiso doet in kleine aantallen leuk mee.

Het beeld bij de gewone acaulis ziet er echter anders uit. Veel partijen die naar Max Bahr of Praktiker zouden gaan, komen nu op de vrije markt en halen de prijs onderuit.

Het is de vraag wat er de komende jaren met die onbestemde productie gaat gebeuren.”

Toegevoegde waarde Richting Valentijn en Vrouwendag ziet de handel vooral de vraag naar obconica toenemen. „Er is al veel besteld voor Valentijn uit ons aanbod roze obconica in arrangementen met toegevoegde waarde. Sowieso wordt toegevoegde waarde voor onze bloemisten steeds belangrijker in dit assortiment. Bij onze Franse klanten is ook acaulis heel populair, maar momenteel is de markt droevig met prijzen rond de 30 cent”, constateert Toine Burgers van Celdomy. Danny van der Vijver van Van Duyvenvoorde zag in januari een positieve start voor obconica. „Maar nu is het rustig bij ons. Onze Russische klanten kampen met hevige kou en dat zet de afzet onder druk. Richting Vrouwendag zie ik wel weer kansen, maar vooral in de daghandel. Het is in deze periode lastig om orders vast te leggen als er kans op vorst is.” n

70

20.000

60

18.000

50

16.000

40

14.000

30

12.000

Wat verwacht u van de toekomst? „Voor 2014 verwachten we geen extremiteiten, rustig doorbouwen met onze klanten is onze remedie. Het is overigens zonde als Ierland niet snel uit de crisis komt. Afgezien van de zakelijke kant, is het een schitterend land. Absoluut een land met toekomst!”

24

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 24

20

2008

2009

2010

2011

2012

2013

10.000

Verkochte aantallen x duizend

Wat willen uw klanten dan?

Onderscheidend

Gemiddelde prijs in centen

Bedrijf: J. van Vliet Bloemenexport bv Functie: directeur Belangrijkste afzetlanden: Groot-Brittannië, Oost-Europa Inkoop: bloemenveilingen, kwekers, eigen import Aantal medewerkers: 100

Primula obconica is een echte kamerplant waarvan het assortiment alleen nog maar bestaat uit primine-vrije Touch Me’s. Acaulis daarentegen komt veelal in de tuin terecht. Het enkelbloemige segment is nog altijd het grootst, maar de dubbelbloemigen hebben de laatste jaren een sterke eigen markt opgebouwd. Hoewel de afzet van obconica in januari positief verliep, kampte acaulis met vroeg overaanbod door het mooie weer, en dus met lage prijzen. Jeffrey Ammerlaan van kwekerij Ammerlaan-Sosef over de obconica-markt: „Vraag en aanbod vielen goed samen in januari en natuurlijk zat ook het weer mee. Rond 10 januari waren we zelfs even uitverkocht, zo hard liep het. In februari nemen we even gas terug, om straks weer te pieken voor Vrouwendag. Ook voor Valentijn – wat normaal gesproken geen extra vraag oplevert – hebben we wat bestellingen. We hebben daar een speciale hoes voor ontwikkeld.”

Verkochte aantallen en middenprijs Primula obconica op de FloraHollandveilingen van 2008 tot en met 2013.

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

04-02-14 15:55

Afzetzaken Foto: BejAFleur

Analyse groene planten

Yucca niet goed uit de startblokken

Foto: SVS

Yucca moet het traditioneel hebben van januari en september. Het product ging in de eerste maand echter minder hard van start dan vorig jaar. Kwekers zien de vraag teruglopen.

„Tot en met week 3 is het nog wel druk geweest, maar sindsdien is het te rustig’’, schetst Henry Oosterom van kwekerij Sjaloom in Waddinxveen de huidige toestand van de handel in yucca. De statistieken van FloraHolland tot en met week 4 laten zien dat ook die eerste weken de aantallen en gemiddelden van 2013 niet werden gehaald. Met 241.000 stuks verkocht, bleef het volume 7% kleiner, terwijl de middenprijs 10% daalde. Dit resulteerde in een 17% lagere veilingomzet.

Schijnbaar stabiel „Ik zou graag bepaalde handelsbelemmerende omstandigheden, zoals winterweer, de schuld geven”, stelt Oosterom. „Maar ik zie er geen. Ik vermoed dus dat er sprake is van minder consumptie.”

Afgaand op de veilingstatistieken, bestaat het huidige aanbod yucca bij de gratie van het fijnmazige Nederlandse distributienetwerk: yucca kent veel verschillende kopers, die ieder voor zich nooit meer dan enkele procenten van de totale handel voor hun rekening nemen. Sinds 2011 lag de veilingomzet schijnbaar stabiel tussen € 7,7 en € 7,9 miljoen. Verkochte aantallen namen elk jaar enige procenten af en de middenprijs steeg steeds enkele procenten, voornamelijk door verschoven verhoudingen tussen plantmaten.

Omdraaaien „Bij ons is yucca de laatste jaren een groeier”, verkondigt teler Patrick Duyvesteyn van Duyvesteyn Plants in Berkel en Rodenrijs. ,,De markt voor groene planten loopt terug. Veel leveranciers reageren voor de hand liggend door te proberen hun kosten verder te drukken met desnoods wat concessies aan de kwaliteit. Maar zo kom je die spiraal nooit meer uit. Je moet het omdraaien! Wij maken weinig yucca’s, maar de yucca’s die we maken zijn van een zodanige kwaliteit dat de beste vakhandel en bijvoorbeeld interieurbeplanters er een redelijke prijs voor over hebben.” n

Bedrijf: Bejafleur Aanleiding: Bejafleur stond na de windhoos die zijn bedrijf deels verwoestte op IPM

Bart Beijer Bejafleur stond op IPM... „Ja, we stonden in de groep van onze verkoopondersteuner Ronald Lamers. Sinds vorig jaar 1 januari zitten we daarbij, omdat ik zelf tijd te kort kwam om het helemaal zelf te doen. De meeste verkoop doe ik nog wel zelf. Richting beurzen en exporteurs geeft Ronald ondersteuning.”

Zelf nog op de beurs geweest? „Ja. Het was erg druk, je kon aan IPM de recessie niet aflezen. Ik ben bij onze stand geweest en we zijn altijd in voor nieuwe dingen dus heb ik gesproken met de Beekenkamps, Schonevelds, Syngenta’s en Sakata’s.

Ik zag nieuwe ontwikkelingen op gebied van planten, maar voor de echte nieuwigheden is IPM niet de beste plek. Dan kun je beter bij de veredelaars zelf langsgaan.”

Een windhoos trof een groot deel van uw bedrijf... „Dat klopt ja, begin januari. Ik heb op IPM ook talloze malen hetzelfde verhaal moeten vertellen. En we zijn na de windhoos door alle media benaderd. Van de kas aan de ene kant van de straat lagen alle ruiten eruit.

Daar staan alweer zantedeschia en fuchsia in en zijn we vol in productie.

Aan de andere kant van de straat lag de kas van 1,2 ha volledig plat. Die kas wordt nu opgebouwd en we hopen in de tweede helft van maart in productie te zijn. Franse geraniums worden nu elders opgekweekt en die halen we dan hierheen. En er komen impatiens, begonia en zonnebloemen in.”

500

5.000

400

4.000

300

3.000

200

2.000

100

1.000

0

2008

2009

2010

2011

2012

2013

0

Verkochte aantallen x duizend

Gemiddelde prijs in centen

Bent u positief over komend jaar?

Verkochte aantallen en middenprijs yucca op de FloraHolland-veilingen van 2008 tot en met 2013.

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 25

„Ik denk dat het een redelijk positieve markt is. De tendens is dat de economie hersteld. De export groeit en daar spelen we op in. Bovendien zitten we tegen Duitsland aan. Engeland en Ierland hebben afgelopen najaar ook flink getrokken. Wij doen ruim 95% export en alle landen doen mee. Dat spreidt risico en dat is een must. We kunnen ons onderscheiden met nicheproducten en hebben een hoop vaste lijnen. Kom je in de massa terecht en moet je te veel klokken dan wordt het een moeilijk verhaal. De tendens is dat de handel steeds meer via Connect loopt en er vallen steeds meer kwekers af in binnen- en buitenland. Het viel me op IPM op dat er uit Italië en Denemarken minder cyclamen komen. Dat geeft ons weer meer ruimte. Cyclamen is net dat product dat bij ons weinig last heeft gehad van de windhoos. We verloren helaas wel 300.000 mini-primula’s, een uniek product.”

25

04-02-14 15:55

Bloemen met kerst Lelie, lisianthus en gerbera.

Ze kunnen met kerst – inderdaad, pas over een dikke tien maanden – in menige etalage en winkelpresentatie schitteren. Maar eigenlijk ook als het geen kerst is...

O

p de vakbeurs Christmas World in Frankfurt viel vorige week een sprookjesachtig bloemenkasteel te bewonderen vol Nederlandse lisianthus, lelie en gerbera. Daarmee wilden Rudi Tuinman en Pascal Koeleman van ontwerpbureau 2Dezign de beursbezoekers – voornamelijk inkopers van tuincentra, bloemisten, groothandelaren, shoppingmalls en retailers – inspireren bloemen te gebruiken in hun etalages en winkelpresentaties.

De twee arrangeurs/designers komen er eerlijk voor uit: „Lisianthus, lelie en gerbera zijn natuurlijk bloemen die jaarrond verkrijgbaar zijn, maar die je overal voor kunt gebruiken. Of dat nu valt onder kerst, Valentijn, Pasen, Moederdag, herfst of winter, maakt ons niet uit. Waar het om gaat, is dat er zo veel mogelijk van wordt verkocht. Wij zorgen voor het sausje dat je eroverheen kunt gieten en vertellen je hoe mooi je die bloemen kunt combineren met kerstartikelen en seizoensdecoraties”, aldus Tuinman.

In opdracht van de drie betrokken gewascommissies maakte het ontwerpersduo voor Christmas World verschillende bloemenarrangementen.

Bij lisianthus werden daarbij de zachte kleuren benadrukt en de romantische sfeer die de bloem opwekt. Met lelie werd ingespeeld op thema’s als: zuiver, liefde en vrouwelijkheid. Van gerbera werden de verschillende kleuren getoond om te laten zien hoe daarmee diverse sferen kunnen worden gecreëerd. >

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint

Foto: Cornéline Lanooy

26

Spread.indd 26

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

05-02-14 13:43

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

Spread.indd 27

27

05-02-14 13:43

K asgeluiden Bestrijding van ziekten en plagen. Hoe gaat dat in de praktijk?

Wat houdt telers bezig en hoe gaan ze daarmee om? Wat zijn de geluiden uit de kas? Om de twee weken laat het Vakblad telers vertellen over chemische of geïntegreerde bestrijding.

Peter van Leth, Hans Neefjes, Joef Sleegers, Bert Vegter bloemisterij@hortipoint.nl

’Blijf afwisselen tegen meeldauw’

Richard van Spronsen Adviseur gewasbescherming van Van Iperen, onder andere in roos.

De infectiedruk is laag en dat is in de aanloop naar Valentijn gunstig. „Met name meeldauw houdt de rozentelers al vanaf december bezig.

De infectiedruk van insecten is in de winter bij de meeste bedrijven laag genoeg”, zegt adviseur Richard van Spronsen die eenmalig zijn collega Guido Halbersma vervangt in deze rubriek. Om het gewas schoon te houden hebben veel telers Luna Privilege tegen meeldauw ingezet. Dat

middel is effectief en heeft een lange nawerking. „Mijn advies is om Luna Privilege indien mogelijk pas over een maand of vier weer te gebruiken. Wissel af met een wekelijkse bespuiting van BASF Meltatox en in het voorjaar kan tevens Rocket gebruikt worden. Als je niet afwisselt, zal de effectiviteit van Luna Privilege sneller afnemen.”

Het opbouwen van de populaties biologische bestrijders is begonnen

bij de klanten van Van Spronsen.

De interval bij het uitzetten van de tripsbestrijder Amblyseius cucumeris wordt verkort van 6-7 weken naar 4-5 weken. „De interval van vier weken geldt voor bladrijke cultivars als Avalanche+, mede omdat trips redelijk veel schade in diens bloemen kan veroorzaken.” Voornaamste boodschap voor nu is: laat je niet verrassen. „Verwijder daarom ook in de winter rijpe bloemen uit het ingebogen hout. Als het om witte vlieg gaat is het raadzaam om een 24-uurs meting te doen met één horizontale vangplaat per 100 m2. Zo kan je meteen de plekken met witte vlieg op je bedrijf in kaart brengen.

Corrigeer indien nodig met Encarsia of spuit Plenum.” Luis duikt hier en daar op. In één geval was het rode luis. „Omdat Plenum daar tegen niet zo effectief is, kan je beter pleksgewijs Actara gebruiken. Phytoseiulus krijgt dan wel een tikkie.”

’We gebruiken nu chemie in de kraamkamers’

Simon Zwarts Plaats: Mijdrecht Teelt: gerbera grootbloemig onder 6.000 lux Oppervlakte: 1,5 ha

28

Kasgeluiden.indd 28

De laatste jaren heeft Simon Zwarts ’kraamkamers’ ingericht om de sluipwesp diglyphus en de galmug feltiella te laten overwinteren. In deze vakken, zo’n 20% van de kas, wordt niet gespoten; alleen de wittevlieg wordt bestreden met zachte middelen als ERII en zeepachtig spul. Daardoor is er in die vakken nog enige wittevlieg aanwezig.

In de rest van de kas zijn de plagen chemisch aangepakt. „Maar sinds een paar weken hebben we de rollen omgedraaid”, vertelt Zwarts. „In de kraamkamers gaan we de wittevlieg chemisch te lijf, om hem in het voorjaar helemaal kwijt te raken.

Daarvoor gebruiken we stevige middelen als NeemAzal, Admiral en Conserve. In de rest van de kas doen we niks meer.” De diglyphus is vanuit de kraamkamers over de hele tuin uitgefladderd en is daar goed in evenwicht met mineervlieg. Dat geldt ook voor feltiella, die de spint

goed onder controle heeft. „Als we in de kraamvakken stoppen met chemische bestrijding, dan keert de diglyphus zo weer terug. Hij is van eigen kweek, dus veel sterker dan uit een potje.” De feltiella wordt geregeld nieuw uitgezet.

Als alles volgens plan loopt, is Zwarts over drie weken helemaal klaar met spuiten voor dit seizoen.

Hoewel, helemaal... „Dat zal wel niet lukken. Waarschijnlijk zullen we af

en toe een haardje met wittevlieg moeten blussen.” Want de wittevlieg biologisch bestrijden heeft geen zin in het teeltschema van Zwarts. Elk jaar wisselt hij het hele gerberagewas om de nieuwste soorten te kunnen telen. „Op zijn vroegst zouden we in week 10 de eerste wittevliegbestrijders kunnen uitzetten. Die hebben twee maanden nodig om aan te slaan. En zeven weken later liggen ze allemaal in de container.”

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

05-02-14 11:04

’Snel corrigeren kost niet veel geld’

Ton de Geus Bedrijfsleider bij Leen Middelburg Chrysanten

Plaats: Maasdijk Teelt: troschrysant Oppervlakte: 9 ha

,,Een paar weken terug hebben we met de leden van telersvereniging Zentoo gekeken naar het afgelopen jaar en, misschien nog belangrijker: het komende jaar. Je ziet dan dat er toch best wel grote verschillen zijn in bestrijding. Voornamelijk de tripsbestrijding varieert; tegen spint en mineervlieg volgden we allemaal dezelfde strategie. Tegen trips koos een aantal kwekers voor de Bugline strategie. De andere helft koos als basis het middel Neemazal. Bij beide strategieën ging het bij het ene bedrijf goed en de ander heeft er alles aan moeten doen om zijn product schoon aan de klok te krijgen. Wij denken dat schoon starten en weinig aantasting tolereren de enige manier is tot succes. Welke strategie je ook volgt.

Soms wordt er gedacht dat snel extra biologie inzetten of een extra bespuiting uitvoeren veel geld kost.

Wij denken dat snel corrigeren de

goedkoopste manier is om alles in evenwicht te houden en je zit weer snel op de normale lijn omdat trips, spint en mineervlieg geen kans krijgen om zich te vermenigvuldigen.

Momenteel is alles rustig. Weinig trips en weinig of geen spint en luis. Wel hebben we de eerste phytoseiulus in week vijf uitgezet.

We verblazen in de 4e week en de 6e week van de teelt gemiddeld 6 roofmijten per m2. We doen dit vrij

laat omdat we schoon starten. Als er weinig spint is, bestaat de kans dat de roofmijten elkaar opeten en kan spint aan het einde van de teelt alsnog op komen zetten. Als er wat meer spint wordt gescout gaan we eerder roofmijten uitzetten. Voor de luis hebben we preventief een bespuiting met Actara uitgevoerd.

Al met al gaat het best goed, wat rust geeft op het bedrijf.’’

’Alles gaat zoals gepland’

Jos van den Berg van kwekerij Sunshine Grow Plaats: Voorschoten Teelt: hibiscus, croton en oleander Oppervlakte: 1,5 ha kas en 4 ha land in Spanje voor afkweek oleander

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

Kasgeluiden.indd 29

Tot dusver slaagt Jos van den Berg erin geïntegreerd de winter door te komen. „Dat gaat eigenlijk heel erg makkelijk”, verwoordt hij.

In zijn crotons nam hij voor de jaarwisseling weer enkele tripsaantastingen waar. Hiertegen is hij in actie gekomen door preventief tweewekelijks met Vertimec te spuiten.

Daardoor heeft hij de laatste afleverbare exemplaren schoon kunnen wegrapen. Zijn beslissing om in de

laatste teeltfase (begin november) tegen trips geen cucumeris-linten uit te leggen heeft goed uitgepakt.

Spint was al lange tijd geen probleem meer.

Wat betreft de laatste afleverbare hibiscusplanten houdt Van den Berg hetzelfde verhaal als bij zijn crotons. Hij heeft ze schoon kunnen wegrapen, dankzij tweewekelijkse preventieve bespuitingen met Vertimec tegen de geringe tripspopula-

tie. In zijn bewortelingsruimte blijft Van den Berg uit voorzorg tweewekelijks spuiten met Vertimec, omdat daar nog een enkele tripsaantasting wordt waargenomen. In de jonge hibiscusplanten doen swirskii-linten hun preventieve werking tegen trips en spint. De linten worden de komende week (week 7) wel vervangen. Bij het stek snijden komt Van den Berg een enkele luisaantasting tegen. Vandaar dat hij corrigeert met Teppeki. Ook ziet hij een enkele duponcheliavlinder voorbij komen, wat de geringe bladvreterij in zijn hibiscus verklaart. Voor de zekerheid zet hij hiertegen Steward in.

In hetzelfde gewas heeft hij een opkomende slakkenplaag onder de knie gekregen door slakkenkorrels te strooien.

Al met al is de potplantenteler zeer tevreden over de gang van zaken tot dusver: „Alles gaat zoals gepland. Ik kan er niet meer van maken.”

29

05-02-14 11:04

Energiemarkt Het Vakblad brengt elke maand de ontwikkeling van de energieprijzen in de rubriek ’Energiemarkt’. Een deskundige analyseert de belangrijkste ontwikkelingen en een teler vertelt hoe hij met de markt omgaat.

Olieprijs Dollar per vat ruwe Brent-olie 120

Ervaring

Voor veel WKK-installaties in de glastuinbouw, die ergens halverwege het vorige decennium zijn neergezet, geldt dat er binnen afzienbare termijn een moment komt dat ze uit het contract gaan lopen. Dat kan een onderhoudscontract en/of een leasecontract betreffen.

Voor deze telers is een belangrijke vraag die daarbij aan de orde komt: de warmtekrachtinstallatie vervangen of laten doordraaien?

Ferdi van Elswijk, energiedeskundige bij Telersvereniging Prominent uit ’s-Gravenzande, kan daar goed over meepraten. Deze Westlandse vereniging van tomatentelers heeft maar liefst ruim vijftig WKK's draaien met een opgesteld vermogen van 150 Mwe. Ook voor dit WKKpark geldt dat de eerste machines uit de contracten gaan lopen en ook voor Van Elswijk komt de eerder gestelde vraag aan de orde.

Hij zegt daarover: „Een algemeen antwoord op het laten draaien van een WKK of het vervangen daarvan is niet te geven, want het is een opeenstapeling van beslissingen die in de meeste gevallen bedrijfsspecifiek zijn. Het gaat daarbij om een hele reeks vragen zoals: staan de huidige motoren in eigendom of lease, hoe staat het met de huidige financiële positie van de kwekerij, voldoet de bestaande motor nog aan de emissie-eisen, hoe betrouwbaar is de huidige WKK gebleken, is er een restsom in het onderhoudscontract, is er een restsom in het leasecontract, zijn er misschien alternatieve warmtebronnen beschikbaar gekomen en als je gaat vervangen wat doe je dan met de oude installatie? Kortom, het is echt maatwerk. Wel goed om als teler nu over al die dingen te gaan nadenken.”

BrOn: FuTurEs.TrAdingChArTs.COm

’WKK vervangen of laten doordraaien is echt maatwerk’

110

100

90

december december

januari januari

Gasprijs

Contractprijs voor een jaar (2014) in cent/m3 28

27

26

25

24 december

AgroBudgetgas

januari TTF

BrOn: EndEx.nl/AgrOEnErgy

Ferdi van Elswijk, energiedeskundige Prominent:

Elektriciteit Contractprijs voor een jaar (2014) voor piekuren in euro/MWh 64 62

Midden januari zorgden eerst de geruchten en daarna het uiteindelijke besluit over de inperking van de Groningse gaswinning over de komende drie jaar voor flinke bewegingen in de gasprijzen. Aanvankelijk ging het gerucht dat het om een reductie van 40% zou gaan, waardoor de gasprijzen (met uitzondering van de spot) op donderdag 16 januari met 0,4 tot 0,5 ect/m3 omhoog liepen. Op vrijdag bleek het om een veel kleinere reductie te gaan. De recordproductie van 54 miljard m3 in 2013 gaat met 20% omlaag. In de jaren 2014 en 2015 mag maximaal 42,5 miljard m3 worden opgepompt en in 2016 maximaal 40 miljard m3. Dit wordt bereikt door de productie in het meest gevoelige gebied - Loppersum - met 80% terug te brengen, van 15 naar 3 miljard m3 per jaar. Verwacht wordt dat het ontstane gat in de productie deels opgevuld kan worden met Russisch gas, hoewel dat wel baseload (= vlak profiel) betreft. Voor piekleveringen ’s winters blijft Groningen echter de primaire bron, naast extra levering uit (Europese) gasopslagen. Na de persconferentie waarop dit besluit werd bekendgemaakt her-

30

Energiemarkt_nw.indd 30

stelden de (lange termijn) gasprijzen zich op een iets hoger niveau dan de week ervoor.

De TTF-gasprijzen voor de kortere termijn werden de afgelopen weken bepaald door wisselende weerberichten. Eerst was de verwachting dat het koudegolfje tot in februari zou doorlopen wat leidde tot oplopende prijzen. Daarna bleek het een heel kort golfje te zijn. Dagprijzen gingen circa 1,5 ect/m3 omlaag naar 24,5 ect/m3. Veel kans op stijging is er niet gezien de weersvoorspelling en de nog hoge vulgraad van de gasopslagen.

Toch leert het verleden dat 25 ect/m3 een sterke grenswaarde vormt waaronder producenten niet graag leveren. Alleen als afnemers te veel gas gekocht blijken te hebben, kan de dagprijs (tijdelijk) verder zakken.

De langetermijnprijzen volgen de prijsbeweging in afgezwakte vorm. Zowel TTFgasprijzen als OTC-elektraprijzen voor 2015 en verder zijn omlaag. Opvallend is de daling van de baseprijs 2016 die verder wegzakt dan de peak. En dit terwijl de CO2-prijs eerder de neiging heeft om te stijgen. De productiemarges staan hierdoor sterk onder druk.

58 56 BrOn: EndEx.nl

’Groningen’ en winter bewegen gasprijs

60

54 52 december

Januari

Sparkspread WKK-sparkspread voor 2013/2014 in euro/MWh, gebaseerd op de piekprijs elektra en AgroBudgetGas 24 23 22 BrOn: VAKBlAd VOOr dE BlOEmisTErij

Analyse AgroEnergy

21 20 19 18 17 16 december

!

januari

Kijk voor de ontwikkeling van prijzen op langere termijn op de site van het Vakblad. Bekijk op de website ook iedere dag de ontwikkelingen van de OTC-stroomprijzen, de TTF- en AgroEnergy-gasprijzen, de olieprijs en de dollarkoers.

www.vakbladvoordebloemisterij.nl /aanvullingen Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2013)

05-02-14 11:04

Tuinbouw Relatiedagen merken weinig van crisis

’Nederlandse tuinbouw blijft belangrijk voor toeleveranciers’ Foto: JoeF SleegerS

De Tuinbouw Relatiedagen, van 11 tot en met 13 februari in Gorinchem, zijn weer tot de laatste stand volgeboekt. „Al verkopen bedrijven dan niet zo veel, ze moeten wel netwerken voor de toekomst”, meent beursmanager Ramon Schlepers.

Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl

Bezoekers krijgen alleen toegang als ze zich via de website registreren.

I

n een beurzenland waar alles in beweging is zijn de Tuinbouw Relatiedagen in Gorinchem een baken van rust. De full-serviceformule is al jaren hetzelfde.

De tijd van het jaar is ideaal – volgens de organisatie – dus daar hoeft niet mee geschoven te worden. Ook het aantal van 500 standhouders is gelijk gebleven. Alleen de wachtlijst bestaat niet meer. De beurs heeft dus geen last van de economische situatie. „Als we de hoofdprijs zouden vragen, is dat misschien wel het geval. Nu niet”, zegt beursmanager Ramon Schlepers. „In gesprekken merk ik wel dat er dingen spelen. Sommige exposanten zijn gefuseerd en huren maar één stand in plaats van twee. Andere bedrijven zijn minder gaan doen in de tuinbouw en laten het afweten. En er zijn toeleveranciers die zich meer op de buitenlandse markt hebben gericht. Zij staan op de beurs, want ze weten dat de Nederlandse markt op de langere termijn belangrijk voor hen blijft.

Misschien verkopen ze in deze tijd minder, maar ze moeten wel een netwerk onder-

De Tuinbouw Relatiedagen worden gehouden van 11 tot en met 13 februari aan de Franklinweg 2 in Gorinchem. De beurs is elke dag geopend van 13.00 tot 21.00 uur. Entreebewijzen zijn online te bestellen via www.evenementenhal.nl.

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

TBR Gorinchem.indd 31

houden voor de toekomst.”

Schlepers merkt dat er bij buitenlandse kwekers interesse groeit om naar Gorinchem te komen. Nederlandse toeleveranciers krijgen steeds meer buitenlandse klanten, en die nodigen ze uit voor de beurs. „Nu gaat het om enkele tientallen bezoekers, maar dat kunnen er honderden worden. We zijn in de eerste plaats een nationale beurs, maar we willen de interesse uit het buitenland niet tegenhouden.”

Andere beurzen De Tuinbouw Relatiedagen vallen net tussen grote beurzen als de IPM, Fruit Logistica en de nieuwe GreenTech. Uit een stelling op de site van het Vakblad voor de Bloemisterij blijkt dat 70% van de siertelers de IPM de belangrijkste sierteeltbeurs van Europa vindt. „Dat is een beetje appels met peren vergelijken”, vindt Schlepers. „De bedoeling van de Tuinbouw Relatiedagen is om alles te brengen wat de teler voor zijn bedrijf nodig heeft. Dat zijn ook de eenmansbedrijven die in de glastuinbouw werkzaam zijn. Op de IPM staan alleen de grote bedrijven. Het zou me niet verbazen als bij ons het aanbod van toeleveranciers in de glastuinbouw uitgebreider is dan op de IPM.” Dit jaar kunnen ondernemers alleen toegang krijgen als ze zich op de website registreren. Daarbij moeten ze ook het nummer van de Kamer van Koophandel invullen.

„Dat is om een gerichter publiek te krijgen”, zegt Schlepers. Ondernemers die niet bij de KvK zijn geregistreerd kunnen met hem contact opnemen. Bezoekers zonder bedrijf kunnen op de beurs een toegangsbewijs kopen voor € 20. „Zo hebben we het in Venray ook al gedaan, en dat ging perfect.”

Bijeenkomsten Er zijn wel een paar kleine dingen die aan de Tuinbouw Relatiedagen veranderen.

Een van de wensen van Schlepers is om de sierteelt meer bij de beurs te betrekken. Hij denkt daarbij aan een tentoonstelling van nieuwe cultivars, of aan beursdeelname van veredelaars. Daarover worden gesprekken gevoerd met onder meer veredelaars.

Verder wil de beurs in de komende jaren meer bijeenkomsten organiseren. „Een beurs draait tegenwoordig niet alleen meer om netwerken, maar ook om kennisoverdracht”, zegt Schlepers. „Toeleveranciers zien daarin een kans om zichzelf in de picture te zetten. Aan de andere kant zijn er genoeg telers die lezingen willen volgen, maar dan moet het wel iets voorstellen. Daar willen we een goede balans in vinden.”

Zo organiseert Horticoop elke middag van 12.30 tot 15.30 uur een bijeenkomst over gewasbescherming, waarmee telers hun spuitlicentie kunnen verlengen. Voor deze bijeenkomst moeten telers zich vooraf op de website opgeven. <

31

05-02-14 11:05

Biobased economy biedt glastuinbouw nieuwe hoop Biobased economy biedt goede kansen voor de Nederlandse glastuinbouw. Tijdens een symposium van Rabobank en FloraHolland ontbrak het de gastsprekers niet aan enthousiasme. Voor de telers die daar aanwezig waren gold echter: eerst zien en dan geloven.

Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl

E

naar natuurlijke en authentieke producten.

Een natuurlijke stof heeft altijd een streepje voor, ook al heeft hij precies dezelfde struc­ tuurformule als de chemische variant.

Dit is een gat in de markt. In Nederland­ se kassen is het mogelijk om producten onder perfecte condities te telen. En ook in reststromen zitten waardevolle grondstof­ fen. Echter, van de vele kleine commerciële initiatieven op dit gebied stranden er veel, waarschuwde Van der Elst. „Er zijn weinig succesvolle businesscases.”

Honderdduizenden stoffen De kunst is om een goede match te maken tussen vraag en aanbod. Hoe ziet het aan­

Foto: JoeF SleegerS

igenlijk is de vergelijking van in­ houdsstoffen met een goudmijn niet eens zo gek. Nederlandse glastuin­ ders zitten er bovenop, alleen weet nie­ mand precies waar hij moet gaan graven.

Op een symposium van Rabobank regio Schiphol, vorige week woensdag bij Flora­ Holland in Aalsmeer, werden zo’n twintig telers bijgepraat over de mogelijkheden.

De vraag naar grondstoffen van plant­ aardige oorsprong neemt toe, vertelde Clara van der Elst, analist bij de Rabobank. De industrie wil af van delfstoffen, want die beginnen op te raken. Verder produceert de natuur allerlei moleculen met functies waar de chemische industrie nog nooit aan gedacht heeft. En ten derde is er een trend

Indigofera tinctoria is een peulgewas dat de blauwe kleurstof levert voor jeans. Sommige top-designers willen nog alleen kleurstoffen van natuurlijke oorsprong gebruiken.

32

Biobased.indd 32

bod eruit? In de plantenwereld bestaan hon­ derdduizenden inhoudsstoffen. In één plant zitten er al 30.000. Nederland is wereldleider op het gebied van kasteelten, en hoort tot de mondiale top van de plantenveredeling. „We hebben alles paraat om deze grote bron te gaan exploiteren”, zei Wouter Verkerke, onderzoeker bij Wageningen UR Glastuin­ bouw. „In de kas kunnen we de productie van bepaalde stoffen sturen.”

Bij inhoudsstoffen gaat het vooral om complexe organische moleculen, met bijvoorbeeld een werking als antioxidant, biocide, kleurstof of geurstof. „Juist in de sierteelt verwacht ik een heel breed spectrum aan inhoudsstoffen, vanwege de grote diversiteit aan gewassen”, vertelde Jan Smits, medewerker van het Kenniscentrum Plantenstoffen.

Voor de tuinbouw zijn er grofweg twee manieren om inhoudsstoffen te produce­ ren. „Op korte termijn ligt de winst in de reststromen”, verwacht Smits. „Op langere termijn liggen de beste kansen bij specifieke teelten, omdat de Nederlandse glastuin­ bouw daar in excelleert.”

Het Kenniscentrum Plantenstoffen heeft de reststromen van negen sierteeltgewas­ sen onderzocht. Bij alle gewassen zaten er interessanten stoffen in voor de pharmaceu­ tische industrie. Verder zaten er antioxidan­ ten in lelie en roos, geurstoffen in freesia, en natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen in chrysant, freesia, gerbera en lelie.

Kleurstoffen zijn te winnen uit door­ gedraaide bloemen. Daarvoor loopt een ketenproject bij het kenniscentrum. Ook zitten er van nature biociden in reststromen die bacteriën, schimmels en aaltjes doden.

Vanuit de gewasbeschermingsmiddelen­ industrie is daar veel interesse voor.

Toch zal het niet zomaar mogelijk zijn Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

05-02-14 13:43

Bron: WUr GlastUInBoUW

De kunst bij biobased economy is om zo hoog mogelijk in de waardepiramide te komen. Voedsel staat ongeveer halverwege. Het rijtje sluit met brandstof. Opstoken kan immers altijd nog.

om reststromen als grondstof te gebruiken.

In de tomatenteelt zitten er bijvoorbeeld plastics, touwtjes en steenwol. „We moeten af van het idee: we maken een hoofdproduct en de rest is afval”, zei onderzoeker Verkerke. „Het hele teeltsysteem zal opnieuw ontworpen moeten worden om de reststromen bruikbaar te maken.”

Succesverhalen Er zijn inmiddels een paar succesverhalen bekend van inhoudsstoffen. Het bekendste is galanthamine uit narcissenbollen, dat de ziekte Alzheimer kan afremmen. In de laatste jaren zijn er een paar voorbeelden bijgekomen. Zoals het voedingssupplement astaxanthine, een sterke antioxidant uit algen die duurder is dan goud. Of digoxine uit vingerhoedskruid, dat hartritmestoornissen tegen gaat. Er is ook een grote vraag naar vanille van natuurlijke oorsprong. Blijkbaar is het lastig om de vanilleplanten in bloei te krijgen zodat ze peulen gaan vormen.

Onderzoeker Filip van Noort (WUR Glastuinbouw) is daarmee bezig.

Een ander voorbeeld is Indigofera tinctoria; een peulgewas dat de blauwe kleurstof levert voor jeans. Sommige mode-ontwerpers willen alleen nog natuurlijke kleurstoffen gebruiken. De Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten heeft de ambitie uitgesproken om in 2030 de helft van de verven op de Nederlandse markt te maken uit biologische grondstoffen.

Stevia rebaudia is een plant die een nieuwe natuurlijke zoetstof levert. De kunst is om daar hogere gehalten van te krijgen met een minder bittere bijsmaak, het hele jaar door. Dat kan in de kas.

En diverse partijen zijn druk bezig met het verwaarden van reststromen uit tomaat.

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

Biobased.indd 33

Tomatenloof levert bijvoorbeeld 14.000 ton aan vezels per jaar. Dat is net genoeg om een papierfabriek een dag op te laten draaien, maar er kan wel een tomatenvezeldoos uit worden gemaakt om tomaten in te verpakken. Op een vergelijkbare manier maakt Coca Cola tegenwoordig plastic flesjes uit suikerriet, en gebruiken grote automerken plantenstoffen in de binnenbekleding van de auto. Dat geeft aan dat ook grote bedrijven op zoek zijn naar hernieuwbare grondstoffen.

Naar de markt kijken „Hoe lang duurt het als ik morgen met vanille aan de slag wil?”, wilde een lelieteler weten. Onderzoeker Verkerke kon daar geen concreet antwoord op geven. „We moeten eerst de hele keten in beeld krijgen en een partij vinden die het wil kopen. En dat valt niet mee, want de tuinbouw weet weinig van deze nieuwe markten.” „Betekent dat dat wij zelf op zoek moeten naar bruikbare stoffen en naar afnemers?”, vroeg een orchideeënteler zich af. „Of zijn er ook spijkerbroekenfabrikanten die bij ons aankloppen voor natuurlijke kleurstoffen?

Want dat zou veel makkelijker zijn. Bovendien zouden zij dan de kosten voor het onderzoek kunnen dragen, en niet de telers.”

Bal bij de telers Het lijkt er echter op dat de bal bij de telers ligt. Het Kenniscentrum Plantenstoffen probeert hen daarbij te helpen, legde Jan Smits uit. Van 1.000 sierteeltgeslachten worden extracten gemaakt en opgeslagen in een bibliotheek. Cosmetische en farmaceutische industrieën testen die extracten op bruikbare stoffen. Daarnaast heeft het ken-

niscentrum een stappenplan ontwikkeld om samen met telers de mogelijkheden van hun gewas te onderzoeken. De telers betalen de helft van de kosten, de rest draagt het kenniscentrum bij. „Met een groep van tien telers is voor € 500 per bedrijf al een goede analyse te maken van de waardevolle stoffen”, rekende Smits voor. Het onderzoek gebeurt in een gesloten keten, om een voorsprong te genereren.

Een van de telers in het publiek was sceptisch over zo’n voorsprong. „Om te starten moet je al snel een paar miljoen investeren”, dacht hij. „En dan duurt het jaren voordat de registratie, certificatie en dergelijke rond zijn. Tuinders hebben die tijd niet. Dat hebben alleen grote bedrijven met een lange adem.” „Inhoudsstoffen zijn een compleet nieuwe markt”, beaamde Smits. „Maar er zijn veel mogelijkheden. In het sap uit tomatenstengels zitten stoffen die € 100.000 per kilo waard zijn. Alleen is het nog heel moeilijk om die er uit te krijgen. Ook in sierteeltgewassen zitten heel veel spannende stoffen.” <

In het kort n Biobased economy biedt goede mogelijk­ heden voor de glastuinbouw. n Reststromen uit de sierteelt bevatten volop interessante stoffen. n Daar zijn al meerdere voorbeelden van. n Het Kenniscentrum Plantenstoffen helpt een match te maken tussen telers en industrie.

33

05-02-14 13:43

Gartneriet Knud Jepsen introduceert Queen CutFlowers

Ambitieus concept met snij-kalanchoë Het Deense bedrijf Knud Jepsen introduceerde vorige week op de IPM in Essen zijn concept met snij-kalanchoë. Het was meteen goed voor de innovatieprijs in de categorie snijbloemen. Ambities zijn hoog. In 2020 kan het product in de top 20 snijbloemen staan volgens directeur Frands Jepsen.

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

D

gekruisd met ’wilde soorten’. Er kwamen zogenoemde interspecifieke hybriden beschikbaar. Rijkbloeiende cultivars met afwijkende plantvormen zagen het licht. Na selectie bleef een groep over die rond 2010 onder de naam Queen WildFlowers in de markt werd gezet. Ze waren te telen als potplant, maar zonder de juiste behandeling werd een bloemsteel zomaar vijftig centimeter lang.

De basis voor de snijbloemencultuur met kalanchoë was gelegd.

Afgesneden bloemsteel „De bloemen van de cultivars uit de WildFlower-serie zijn mooi. Aanvankelijk dachten we: leuk om die als aparte, hoge Foto’s: Hans neeFjes

e omzet in snij-kalanchoë kan grote vormen aannemen volgens Frands Jepsen. In het Deense vakblad Gartner Tidende vertelt hij dat de omzet van Queen CutFlowers in 2020 groter kan zijn dan het bedrag dat zijn potplantenafdeling jaarlijks in het laatje brengt. Kwekerij Knud Jepsen teelt in Hinnerup zo’n 22 miljoen kalanchoë’s op pot. Het bedrijf is al sinds 1964 actief in dit gewas. Diverse eigen cultivars zijn de afgelopen 35 jaar ontwikkeld door de veredelingsafdeling waar momenteel negen fulltime veredelaars actief zijn.

Rond de eeuwwisseling werd de basis gelegd voor het concept met de snijvariant van kalanchoë. De van de potplantencultuur bekende Kalanchoë blossfeldiana werd

plant te verkopen. Wij zijn tenslotte een potplantenbedrijf. Het eerste jaar verkochten we enkele duizenden planten”, zegt marketeer Frederike Israel van het bedrijf Knud Jepsen. Tests hadden al uitgewezen dat een afgesneden bloemsteel prima gedijt op de vaas. Dat komt mede omdat de veredelaars bij al hun kruisingswerk sterk inzetten op cultivars die ongevoelig zijn voor het verouderingshormoon ethyleen. De cultivars uit de WildFlower-serie hebben die eigenschap, waardoor een vaasleven van vijf weken geen uitzondering is.

Er werd contact gezocht met de Duitse bloemistenketen Blume2000. Via hun webshop is ongeveer drie jaar geleden gestart met het aanbieden van snij-kalanchoë. Rond die tijd liet Knud Jepsen op beurzen ook al voorzichtig zien dat ze potentie ziet in de toepassing van kalanchoë op de vaas. Onder andere op de Trade Fair in Naaldwijk werden enkele vaasjes met bloemen tussen het sortiment potplanten van het Deense bedrijf gezet.

Het aanbod in de webshop van Blume2000 sloeg aan. Dat het zo’n succes zou worden had niemand verwacht. Snij-kalanchoë is namelijk al eerder op de markt geweest. „Daarom zijn we voorzichtig gestart en stuurden we in het begin potplanten op. De afnemer sneed de bloemen en maakte boeketten als er orders kwamen,” blikt Israel terug.

Concept

Op de IPM 2014 liet het bedrijf zien wat er allemaal mogelijk is met snij-kalanchoë.

34

snij kalanchoe.indd 34

Begin 2013 werd serieus werk gemaakt van het concept Queen CutFlowers. Inmiddels zijn er zes cultivars geschikt; een deel komt uit de bestaande WildFlower-serie en ander deel is nieuw sortiment. Naast diverse tinten roze zijn er bloemen in de kleuren geel en geel/orange beschikbaar. Cultivars met witte Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

05-02-14 13:56

Foto: Lotte BjArke

Bedrijfsgegevens Bedrijf: Knud Jepsen, werkzaam met de merknaam Queen Eigenaar: Frands Jepsen Gewas: Kalanchoë voor pot en snijcultuur, diverse eigen cultivars Bijzonderheden: Hoofdkantoor en 12 ha kas voor potplantenteelt en veredeling in Hinnerup, Denemarken. Stekproductie in Turkije en Vietnam. Jaarlijkse productie van 22 miljoen pot-kalanchoë’s. Sinds kort ook kalanchoë als snijbloem. Teelt en (conceptmatige) afzet zijn in eigen hand.

De productie van snij-kalanchoë: één steel per plant.

en rode bloemen zitten in de pijplijn. Het idee is om in de afzet met twee categorieën te gaan werken: korte en lange boeketten, waarbij de maximale lengte 35-40 cm is.

Op de IPM in Essen toonde het bedrijf diverse verpakkingsvormen. Er is een verkoopzuil waarin kant-en-klare boeketten passen. De verpakking heeft een waterdichte onderkant van karton, de bovenkant bestaat uit doorzichtig folie. Op die folie een sticker waarop staat dat drie weken houdbaar wordt gegarandeerd. Bosjes van vier stelen kunnen ook in papier verpakt worden. Op de IPM was een doos gevuld met 24 stelen om aan te geven hoe de bloemen verscheept kunnen worden naar detaillisten. Droog.

Water is niet nodig. Gekoeld transport evenmin. Isreal: „De bloemen zijn bijzonder sterk. Duurzaam. Wat je hier op de beurs ziet is al minimaal een week geleden gesneden. Bij het boeket dat op tafel staat zie je nog een ander bijkomend voordeel

van onze snij-kalanchoë. Schoon water in de vaas volstaat. Sterker, het water vervuilt niet als de bloemen weken achtereen op de vaas staan. We gaan nog onderzoeken hoe dat kan. Mogelijk scheidt de plant iets uit.”

Ambitieus De potentie van het duurzame product is onderkend door de Deense overheid. Vanuit het innovatiefonds Markeds MondningFonden is ongeveer 5 ton subsidie toegekend voor het ontwikkelen van concepten en wereldwijde afzetwegen in de periode 2014-2016. Het fonds stelt van 2013 tot en met 2015 jaarlijks 18 miljoen beschikbaar aan kleine en middelgrote Deense bedrijven om de groei, werkgelegenheid en export te bevorderen. Het bedrijf Knud Jepsen schat in dat de snij-kalanchoë de komende vijf jaar extra werkgelegenheid genereert voor ruim zestig mensen op zijn bedrijf.

De plannen zijn ambitieus. Voor de eerste helft van dit jaar wordt gemikt op een productie van 150.000 stelen. De huidige weekproductie van 10.000 stuks moet daarom snel omhoog. Mogelijk kan dat deels door een andere teeltwijze, ook al blijft een plant een bloem leveren. Uitbreiding in productiecapaciteit zal in Hinnerup plaatsvinden of in Turkije, waar het bedrijf al moederplanten teelt. Voorlopig houdt het bedrijf de bloementeelt in eigen hand. Zowel de cultivars, het merk als het verkoopconcept zijn gepatenteerd. Met ontwerpers wordt gezocht naar nieuwe concepten en er is een samenwerking met een Deense meesterbloemist. „Leuk en uitdagend om in de bloemenindustrie te werken. Nieuwe mensen, nieuwe kansen. De potplantenwereld kennen we. Daar gaat het vooral om volume en prijzen. Met snij-kalanchoë hebben we een uniek product waarmee we zorgvuldig een markt kunnen opbouwen.” <

Achtergrond

Marketeer Frederike Israel toont de innovatieprijs snijbloemen op IPM 2014 en een concept van een kant-en-klaar boeket.

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

snij kalanchoe.indd 35

Veredelaar Ike Vlielander van Fides heeft zich begin jaren negentig met snij-kalanchoë beziggehouden. „Voor teelt in de vollegrond. Pottenteelt is veel te duur.

Uiteindelijk kozen we voor andere uitdagingen in de veredeling. Die zijn er nog volop. Technisch gezien kan ik snij-kalanchoë maken. Ik heb niet al het kruisingsmateriaal dat Jepsen heeft, maar ik kan zien welke lijnen hij gebruikt”, aldus Vlielander. Veredelaar Nico de Waard houdt kruisingsmateriaal in stand waar hij ooit bij het bedrijf CBA mee actief was. „Destijds werd het op kleine schaal geteeld. Rond 2009 is het nog eens geprobeerd. Stelen van gemiddeld 65 cm van de vollegrond. Alle mazen vol. Mooi spul, maar de benodigde 35 cent per steel was niet altijd haalbaar.

In die prijsklasse heeft de handel te veel alternatieven.”

35

05-02-14 13:57

Effect fout transport wordt inzichtelijker Phalaenopsis lijkt bij 10°C goed transporteerbaar. In de huiskamer van de consument blijkt echter al snel dat die lage temperatuur schade geeft. Het is een van de opmerkelijke conclusies uit proeven in het kader van GreenCHAINge. Ook cyclaam en potanthurium zijn onderworpen aan transportsimulaties.

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl i.s.m Eelke Westra & Harmannus Harkema van Wageningen UR Food & Biobased Research

T

ijd lijkt het grootste effect te hebben op kwaliteitsachteruitgang tijdens transport, al wordt het vaak pas echt spannend als het langer dan vier dagen duurt. Voor phalaenopsis, cyclaam en potanthurium heeft Wageningen UR Food & Biobased Research de relatie cultivar, temperatuur, tijd, RV (niet bij phalaenopsis) en kwaliteit in kaart gebracht.

In overleg met LTO- Groeiservice, telers en veredelaars zijn cultivars en partijen uitgekozen voor de proeven.

In de kaders staan per gewas de uit-

gangspunten (op basis van literatuur en praktijk), proefopzet en conclusies.

De verzamelde data dienen voor het maken van een wiskundig model waarmee kwaliteitsverlies in de praktijk te voorspellen is. Einddoel is een ’product’ waarmee telers en handelaren op basis van de gerealiseerde transportcondities kunnen inschatten welke kwaliteit gehaald zal worden.

De proeven zijn onderdeel van het

project GreenCHAINge, waarin Nederlandse handelsbedrijven samenwerken met LTO Groeiservice, telers en onderzoeksinstelling Wageningen UR Food & Biobased Research.

Getest worden alternatieve, duurzame vormen van transport en men kijkt op productniveau naar de invloed van startkwaliteit, cultivars en bewaaromstandigheden tijdens transport.

Het project valt onder de topsector Tuinbouw en wordt gefinancierd door het ministerie van Economische Zaken en het Productschap Tuinbouw. <

Uitgangspunten

Conclusies

n 15-18°C is de optimale transporttemperatuur; n de geschiktheid voor transport is cultivarafhankelijk.

De optimale transporttemperatuur voor beide cultivars is 15°C. Daarmee is 10 dagen houdbaarheid te realiseren. Naarmate het transport langer duurt bij 15°C, gaat de kwaliteit achteruit. Atlantis hield zich beter dan Tropic Snowball.

De onderzoekers zagen bladvergeling ontstaan, net als knopverdroging, knopval en blad dat door te lage temperaturen donker verkleurde en rot werd. In de behandelingen met hoge temperatuur verscheen schimmelpluis op de stokjes.

Kort, vijf dagen, transport bij 20°C kan phalaenopsis redelijk goed verdragen.

De nadelige effecten van transport bij 10°C worden pas zichtbaar in de huiskamer. Nadelig effect van transport bij 25°C is direct na transport al zichtbaar.

GreenCHAINge

Phalaenopsis

Vijftien graden is optimaal

Proefopzet In de proef was de temperatuur bij de transportsimulatie 10, 15, 20 en 25°C. De simulatie duurde 25, 20, 15 of 10 dagen.

Planten van de cultivars Tropical Snowball en Atlantis ondergingen ingehoesd de transportsimulatie. Daarna werden de planten in een uitbloeiruimte bij 20°C en 60% RV gezet.

Beoordeling vond plaats op 0, 7 en 14 dagen na de transportsimulatie.

Een van de gevolgen van nadelige omstandigheden tijdens transport: knopverdroging bij Tropic Snowball

36

TransportPot.indd 36

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

05-02-14 11:05

Schade bij de cultivar Arion na tien dagen transport bij 5°C

en 74% RV bij 15°C transporttemperatuur.

De planten ondergingen ingehoesd de transportsimulatie. Daarna werden de planten in de uitbloeiruimte bij 20°C en 60% RV gezet.

Beoordeling vond plaats op 0, 7 en 14 dagen na de transportsimulatie.

Conclusies

Potanthurium

Cultivarinvloed bij transportgevoeligheid Uitgangspunten

Proefopet

n 10-15°C is de optimale transporttemperatuur; n bij 10-15°C is 3 tot 12 dagen transport mogelijk; n vaak is 10°C te koud, maar soms is transport bij 6°C mogelijk.

In de proef was de temperatuur bij de transportsimulatie 5, 10, 15 en 20°C. De simulatie duurde 2 tot 30 dagen. Getest zijn de koude gevoelige Chico Green en de minder koude gevoelige Arion.

De RV tijdens transport is bij Chico Green gevarieerd: 88% en 64% RV bij 10°C; 91%

Kwaliteitsbehoud tijdens transport is cultivarafhankelijk. Voor zowel Arion als Chico Green is een transporttemperatuur van 1520°C optimaal. Dat transport kan dan zonder veel kwaliteitsverlies maximaal twaalf dagen duren.

Transport bij 5°C is voor beide cultivars niet goed. Arion verdraagt lage temperatuur beter dan Chico Green. Arion verdraagt maximaal 10 dagen transport bij 10°C. Voor Chico Green is die temperatuur te laag. Bij Chico Green is geen consistent effect op de kwaliteit waargenomen als gevolg van de RV.

Cyclaam

Grote spreiding in kwaliteitseffecten Conclusies

n 2-8°C is de optimale transporttemperatuur; n bij 15°C is maximaal 3 dagen transport mogelijk; n de kwaliteit is afhankelijk van de teler en de betreffende cultivar.

De gevoeligheid voor transport (duur en temperatuur) is cultivarafhankelijk. Er werd een grote spreiding in kwaliteitseffecten geconstateerd bij dezelfde combinatie van tijd en temperatuur, zodat de invloed van temperatuur moeilijk exact te bepalen is.

De Super Serie Picasso vertoont minder kwaliteitsverlies dan de Super Serie Compact.

Transport bij 2°C is te koud voor Compact en riskant voor Picasso. 5°C kwam naar voren als beste transporttemperatuur.

Super Serie Compact vertoonde bladvergeling en bladverdroging. Kwaliteit van blad was

Proefopzet Planten uit de Super Serie compact (wit en roze) en de Super Serie Picasso (crème en rood) ondergingen zonder hoes de transportsimulatie. In de proef is getest bij 2, 5, 10 en 15°C gedurende een transportduur van 20, 18, 12, 10, 8, 6, 5, 4, 3 en 2 dagen.

De luchtvochtigheid tijdens transport is bij de Super Serie compact gevarieerd: 83% en 49% RV bij 5°C; 88% en 64% RV bij 10°C transporttemperatuur.

Daarna werden de planten in de uitbloeiruimte bij 20°C en 60% RV gezet. Beoordeling vond na de transportsimulatie plaats op 0, 7 en 14 dagen.

vaker de beperkende factor dan de bloemkwaliteit. Er trad vooral veel bladvergeling op in de uitbloeiruimte.

De planten waren slap na transport bij 2°C, maar herstelden zich na een week in de uitbloeiruimte. Dat gold ook als er bij 5°C en een lage RV was getransporteerd.

Super Serie Picasso vertoonde na transport weinig kwaliteitsverlies, dat begon pas in de uitbloeiruimte en betrof zowel het blad als de bloemen. Transport bij 2-5°C is beter dan bij 10°C. Transport bij 15°C leidt tot het meeste kwaliteitsverlies. Transport bij 2°C is riskant, gezien de spreiding in kwaliteitsverlies.

Foto's: Wageningen UR

Uitgangspunten

Grote spreiding in de reactie van cyclamen op transportomstandigheden. Hier tweemaal Compact Rose die 20 dagen bij 2°C stond en daarna een week in de huiskamer.

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

TransportPot.indd 37

37

05-02-14 11:05

Teelttips ZomerbLoemen bemesting

mest al startstikstof wordt gegeven.

Vooral oppervlakkig wortelende gewassen als campanula hebben last van te veel kunstmest in één keer. Bij het gebruik van organische meststoffen zoals koemestkorrels is dit gevaar minder groot.

inzicht bodem

er nooit meer dan 5 kg kunstmest per are wordt gestrooid (stikstof meststoffen zoals KAS minder).

Strooi pas weer als de vorige gift is ingeregend.

Start eerst met een mengmeststof (NPK) en dan direct een meststof met magnesium. Dit kan zowel Patentkali als Kieseriet zijn; dit hangt af van de behoefte. Als laatste kan dan de stikstof-meststof worden gegeven. Dit kan later omdat er in de meng-

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Hoewel de techniek niet helemaal nieuw is, komt de mogelijkheid om een goede bodemkaart van een perceel te maken steeds dichterbij. De laatste Mechanisatietentoonstelling toonde apparatuur die een perceelscan en een kaart van de bodemgesteldheid maakt. Zeer nauwkeurig worden organische stof, pH en EC op twee diepten gemeten en in kaart gebracht. Hier-

Nu de zon weer krachtiger gaat schijnen, zal Primula acaulis hier direct op reageren met een grotere activiteit van het gewas en de wortels. De plantwortels warmen door de hogere dagtemperaturen meer op.

Maar omdat de nachten

vaak nog koud zijn zullen de planten bovengronds sterk afkoelen, terwijl de wortels de volgende ochtend nog steeds actief kunnen zijn. De wortels hebben namelijk meer tijd nodig om weer af te koelen ten opzichte van het gewas bovengronds.

Het gevolg is dat de plant in de ochtend bovengronds sterk is afgekoeld en niet in staat is om de verdamping op gang te brengen. Door de te

grote wortelactiviteit en de matige verdamping kan de plant gaan guteren. Het blad wordt dan vooral aan de randen nat waardoor cellen kunnen springen en er bruine bladranden kunnen ontstaan. Ook kan de te grote worteldruk ertoe leiden dat het hart van de plant met de bloemknoppen op een steel komt te staan.

Onder deze omstandigheden wordt namelijk een latent aanwezige

eigenschap van de oorspronkelijke Primula veris geactiveerd. Als dit voorkomt, kunnen genoemde problemen tot meer arbeid leiden bij het veilingklaar maken van de planten.

Om deze problemen tegen te gaan is het goed om de instraling en de ruimtetemperatuur niet te sterk te laten oplopen. Ook moet bij een gietbeurt voldoende EC worden meegegeven met een N:K-verhouding van 1:3. Een EC van 2.5

tot 3.5 geeft vaak het juiste effect.

Verder verdient het aanbeveling om bij de overgang van mooi weer naar donker of regenachtig weer, droger te kweken. Water geven hoeft ook niet altijd op hetzelfde moment op de dag plaats te vinden, zeker niet als het weer de volgende dag omslaat.

LeLie

twee weken teeltsnelheid te winnen door de dagen te verlengen tot 16 à 18 uur. Kies u belichtingstijdstip zodanig dat hieraan wordt voldaan.

staan en niet meer in staat zijn om te sluiten. De lelies nemen veel water op maar kunnen dit door de openstaande huidmondjes niet vasthouden.

De kans op papierblad na de oogst is groot als tijdens de teelt een hogere RV heerste. Bij een hoge RV in de kas staan de huidmondjes continu open om vocht te verdampen maar door de hoge RV is de verdamping maar zeer beperkt. Door de hoge RV is het mineralentransport

minder. Het blad is dan minder intens groen en soms bont van kleur. Ook kan er door calciumgebrek meer bladverbranding voorkomen onder een hoge RV. Belangrijke oorzaken van een hoge RV in de kas zijn de hoge plantdichtheid, de watergift over het gewas heen en de beperkte ventilatie. In deze periode kan het voorkomen dat het enkele dagen bewolkt weer is waarbij de verdamping helemaal weg valt. Als een donkere perio-

de wordt gevolgd door een periode met veel instraling en extreme verdamping waarin de lelies worden geoogst is er veel kans op papierblad. De kans op papierblad na de oogst is te verkleinen door tijdens de teelt te zorgen voor een actief kasklimaat, de laatste twee weken voor de oogst geen water meer te geven en te schermen op dagen met veel instraling.

De gewassen die onder tunnel worden vervroegd moeten eerder worden bemest. De meststoffen moeten al in de grond zitten voordat de tunnels erover gaan.

Probleem is echter dat niet alle bemesting in één keer toegediend kan worden.

De hoeveelheid zout in de bovengrond wordt dan te veel. Probeer de gift dus een in meerdere keren te geven. Zorg er voor dat

PrimuLa Verdamping

Daglengte De eerste bollen van de verse Hollandse oogst zijn inmiddels geplant. De teeltsnelheid is aanzienlijk langzamer dan die van de oude bollen. Nu de dagen langer worden en de lichtintensiteit al weer wat toeneemt zal er minder worden belicht. In Oriëntals is

38

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 38

Papierblad Februari en maart zijn de maanden waarin lelies (Oriëntals) last kunnen hebben van papierblad; bladeren die na de oogst verdrogen en bloemen die slap hangen en niet open komen. De oorzaak is dat de huidmondjes open

naast wordt via GPS de exacte hoogte van het perceel gemeten, wat duidelijk maakt waar de iets lagere plekken liggen. Hoewel koppelen van allerlei apparatuur aan deze info misschien nog een stapje te ver is, geeft een dergelijke kaart wel veel inzicht in het perceel.

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Simon Terpstra, Florensis, 06-53148626

Hans Kok, DLV Plant 06-20398266 Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

05-02-14 11:06

Schoffelen

tulp antholyse en éénbladers Dit jaar komt antholyse (het ontbreken van bloemaanleg) weer een aantal keer voor, met name in cultivars als Purple Prince en mutanten.

Het komt vaak voor in bollen die hard zijn gegroeid, dus meestal in de grotere bolmaten. Het is niet bekend hoe dit fenomeen voorkomen kan worden. De beste remedie lijkt het voldoende dik planten in de bloembollenteelt om zo de groei te beperken.

Ook zijn dit jaar wat éénbladers gezien in onder andere cultivars als Purple Prince en mutanten, Marathon Champion en Friendship.

Eénbladers treden meer op als de bollen wat kouder worden bewaard. In een koud groeiseizoen krijgen

ze het ook een beetje van buiten mee. Op dit moment worden de eerste kleine bolmaten gebroeid. Meestal worden er meer éénbladers gevonden in kleinere bolmaten. In het verleden is bij proeven met plantgoed gebleken dat bij het geven van voorwarmte meer bloei op het land optrad. Als plantgoed kouder werd bewaard kwamen meer éénbladers in het land voor.

Maat 10/11 van Purple Prince en mutanten kan na het rooien het beste bij temperaturen hoger dan 20°C worden bewaard.

belangrijke oorzaken: het zachte weer van januari, hoge plantdichtheden en relatief warm en snel broeien. Om problemen te voorkomen of te verminderen kunt u denken aan de volgende maatregelen: n Verlaging van de broeitemperatuur. n Realisatie van een ’actiever’ kasklimaat door meer te stoken en luchten. n EC verhoging in geval van waterbroei, zowel bij het afvullen na opplanten als in de kas.

scheurblad De laatste weken zijn problemen met bladkiepen (scheurblad) veel voorkomend. Naast partij- en cultivarinvloeden zijn er nog drie

Alex Buis Tulpenadvies, 06-42388337 Wilfried Poland, Holland Agri Consult, 06-31698070

lisianthus Bemesting De afgelopen jaren is de productie in kilo’s per m2 in lisianthus flink toegenomen.

Dat betekent dat er steeds meer voeding uit de grond opgenomen wordt. Steeds vaker blijkt het lastig om de streef-EC van 1,2 te bereiken en vast te houden.

Een paar zaken vragen hierbij de aandacht: n De gedoseerde EC moet dus vrij hoog zijn. Op goed groeiende gewassen kan lisianthus een EC tot circa 3,0 goed verdragen. Bij de start kan dit echter soms te veel zijn. Start daarom iets lager, maar doseer wel Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 39

(bijna) altijd meststoffen.

In het begin is vooral kalksalpeter van belang (A-bak). n Soms blijkt, ondanks bijmesten met hoge ECwaarden, de EC in het grondmonster aan de lage kant te zijn (streefwaarde 1,2 EC) en te blijven. In dat geval is het verstandig om een of meerdere rondjes ook wat voorraadbemesting te strooien. Doe dit liefst in voorjaar of najaar. Midden in de zomer is minder geschikt, omdat de gewassen dan al makkelijk aan de korte kant blijven. Een verhoogde EC zou dit kunnen verergeren. n Enkele telers met zware

grond hebben in de bovenlaag zand ingewerkt. Bij deze telers blijkt het vaak niet mogelijk om de EC in die bovenlaag op de streefwaarde van 1,2 te krijgen, terwijl de groei toch goed is.

Het gewas wortelt ook door in de onderlaag en vindt daar dan voldoende voeding. Het is dan niet nodig om in de bovenlaag te streven naar een EC van 1,2. Wel is het zinvol om ook af en toe een monster te steken van de laag tussen 20 en 45 cm.

Kees van Egmond kees@kees-ineke.nl

Controleren ’Die olietanks, worden die gecontroleerd op bezinking? En die twee noodstroomaggregaten horen in een lekbak. Trouwens, ik zie hier twee gaskasten voor de schuur staan, best link eigenlijk. Stel je voor dat er een auto per ongeluk tegenaan rijdt. Je weet nooit…’

Zo af en toe gebeurt het dat ik een telefoontje krijg van een van m’n broers. Dan komt hij een rondje maken met iemand van de verzekeringen. Of van het Hoogheemraadschap. Deze keer was het een medewerker van de Milieudienst Rijnmond. Ik zie het altijd met lede ogen aan. Want je weet van tevoren wat er komt.

Altijd, ik herhaal, altijd zijn er op- en aanmerkingen.

Dit is niet goed. Dat klopt niet. Daar ligt een verbeterpuntje. En inderdaad, na het vorige bezoek is er actie ondernomen, maar eigenlijk had het op deze manier nog net iets beter geweest. Zucht.

Geloof me, ik ben niet zo iemand die alle regelgeving maar onzin vind. Want ik weet drommels goed dat regels er zijn om de boel leefbaar te houden.

Ook veel tuinders maken er een potje van als je ze de vrije hand geeft. Fraude is echt niet alleen voorbehouden aan het Ibn Ghaldoun of het ROC. In ons allemaal zit dat duiveltje dat weleens een loopje wil nemen met de regels.

En als er geen controle wordt uitgeoefend op naleving van regels, dan kan het zomaar gebeuren dat er wel toeslagengeld naar malafide Bulgaren gaat, terwijl een bijstandsmoeder op een houtje moet bijten omdat haar zorgtoeslag niet wordt overgemaakt. Daarom controleert een staatssecretaris zijn ambtenaren en wordt hijzelf door de Tweede Kamer aan de tand gevoeld. Vraag maar aan Frans Weekers.

Dus ik ondersteun van harte de slogan ’Vertrouwen is goed, controle is beter.’ Niks mis mee. Zo hebben wij een paar jaar geleden oude enkelwandige olietanks in een lekbak, dat dan weer wel, vervangen door nieuwe dubbelwandige exemplaren. Uit die tanks kunnen we ook geen olie meer tappen.

Jammer, maar begrijpelijk. Voor je het weet mors je iets. Helemaal goed.

Maar waar ik wel problemen mee heb: Wie verzint er elk jaar weer nieuwe regels bij?! Is het nou nooit eens een keertje klaar? ’Ik heb het zelf ook niet bedacht hoor…’ verontschuldigde de controleur van de DCMR zich. Nee, maar wie dan wel?

Dirk Jan Binnendijk Tuinbouwadviezen, 071-5416564

39

05-02-14 11:06

Nieuws

Tuinbouw focust op nieuwe ontwikkelingen warmtepompen Op het terrein van warmtepompen zijn er diverse ontwikkelingen die ook voor de glastuinbouwsector van belang zijn, zo bleek onlangs tijdens een seminar in Rijswijk.

De Projectgroep BIOWKK hield vorige week donderdag de bijeenkomst over warmtepompen, waarbij naast technici ook glastuinbouwondernemers zich lieten informeren over de laatste ontwikkelingen op dit gebied. Uitgebreid gesproken werd onder meer over industriële warmtepompen waarbij niet alleen hoge temperaturen mogelijk zijn maar ook een hoog rendement.

Maatstaf daarbij is de COP: deze ’Coefficient Of Performance’ geeft de verhouding aan tussen de hoeveelheid afgegeven warmte tegenover de hoeveelheid door de compressor verbruikte energie.

Tijdens het seminar werd uitgelegd dat bij de meeste warmtepompen koeling van de elektromotor het effectief gebruik beperkt van warmtebronnen met hogere temperatuur. Daarentegen hebben industriële warmtepompen geen motorkoeling met koudemiddel, maar koelen ze met lucht.

Ze kunnen daardoor met hoge verdampingstemperaturen werken. Zo haalt een industriële warmtepomp op een fritesdroger

bij McCain een hoge COP van ruim 7 bij een temperatuur van 80 ºC.

Toepassingen tuinbouw Tijdens en na afloop van de bijeenkomst bleek dat in de glastuinbouwsector diverse ondernemers zich oriënteren op de toepassing van warmtepompen. Overigens is het fenomeen warmtepomp in de tuinbouw niet nieuw: al sinds enkele decennia zijn er diverse toepassingen voor. Wat nieuwere mogelijkheden waarop telers zich oriënteren zijn het verhogen van het temperatuurniveau van laagwaardige warmte en het verder uitkoelen van het retourwater van een aardwarmtebron.

Zo was op het symposium aanwezig Arjan Ammerlaan van potplantenkwekerij Ammerlaan The Green Innovator uit Pijnacker, een bedrijf dat als eerste in de bloemisterijsector beschikt over aardwarmte voor eigen gebruik en diverse afnemers. Nieuw is het plan het retourwater van circa 33 °C verder uit te koelen met behulp van een warmtepomp om nog een aantal meer kwekers op het warmtenet te kunnen aansluiten.

Daarvoor is meer vermogen nodig, en om zijn technisch kennispeil te verhogen, bezocht Ammerlaan het symposium. Voordat

REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl

40

ColofonVBB-Nieuws_nw.indd 40

Warmte uit rioolwater Na afloop van de lezingen was er een excursie naar afvalwaterzuivering Harnaschpolder, waar een grote warmtepomp warmte voor woningen uit gezuiverd rioolwater haalt. Het gaat hierbij om een toekomstgerichte warmtecentrale voor een wijk met in de eindfase 1.300 woningen. De warmtepomp levert warmte op ruim 70 ºC.

Elektrisch en gasgestookt Veel toepassingen betreffen elektrisch aangedreven warmtepompen. Daarnaast bestaan er ook gasgestookte warmtepompen. Tijdens het seminar werd een wedstrijd gehouden, onder de titel ’Hottest Heat Pump = 100 kW’. Tot winnaar werd verkozen apparatuur van Reduses uit Nijkerk, een bedrijf dat warmtepompen bouwt met gasmotoraandrijving van 200 tot 400 kW, die water van 70 ºC produceren. <

UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, 0342-49 42 63 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl

Colofon

Directeur Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 071-56 59 678 Alice Hoogenboom 56 59 679 Hoofdredacteur Elbert van den Berg 071-56 59 678 Eindredacteur Jenny Mostert 071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht 56 59 637 Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg 56 59 687 Cindy van der Zwet 56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes 56 59 638 Joef Sleegers 56 59 642 Bert Vegter 56 59 639

er definitief een keuze voor de techniek plaatsvindt, zal er ook nog geruime tijd aan worden gerekend, aldus Ammerlaan. Hij voegde daaraan toe dat alles zal staan of vallen met de terugverdientijd.

Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Marrit Molenaar, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Bert Hassing, John Jennissen Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice.

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kan contact worden opgenomen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld.

Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl.

Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50.

Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten.

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia.

Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Druk: BDU Media

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

05-02-14 13:43

Kasgenoten

A genda 11-13 feb Tuinbouwrelatiedagen, Gorinchem.

Info: www.evenementenhal.nl/gorinchem 14-17 feb Lenteflora, huisbroei- en bloemententoonstelling, Lisse. Info: www.lenteflora.nl.

20-23 feb Vaktentoonstelling tulp, Proeftuin Zwaagdijk. Info: www.proeftuinzwaagdijk.nl.

27 feb-3 maa Lentetuin Breezand, bolbloemententoonstelling. Info: www.lentetuin.nl 19-21 maa FloraHolland Seasonal Trade Fair op locatie Naaldwijk. Info: www.floraholland.nl 5-6 apr Kom in de Kas, landelijk evenement. Info: www.komindekas.nl 10-12 jun GreenTech Amsterdam, tuinbouwvakbeurs in de Rai. Info: www.greentech.nl 27-30 aug Plantarium, vakbeurs voor de boomkwekerij, Boskoop-Hazerswoude. Info: www.plantarium.nl 28-31 aug Nationale zomerbloemententoonstelling, Oude Kerk, Naaldwijk. Info: www.nzbt.nl

LTO Groeiservice

FOTO: Cindy van der ZweT

Binnenland

Leeftijd: 28 Plaats: Pijnacker Teelt: Asparagus Oppervlakte: 3 ha

Bart van der Valk

12 feb Excursie kalanchoe, Slijkerman Kalanchoe Heerhugowaard, 13.30 uur.

19 feb Excursie eenjarige zomerbloeiers, locatie nog niet bekend.

6 maa Informatiebijeenkomst chrysant, Jan Kreling, Bruchem.

13 maa Plantgezondheidsdag WUR Bleiswijk.

27 maa Informatiebijeenkomst potplanten, 13.3016.30 uur, locatie nog niet bekend.

3 apr Informatiebijeenkomst bromelia, locatie nog niet bekend.

Meer informatie: www.groeiservice.nl

Heeft u even tijd voor een interview?

Buitenland

Een familiebedrijf. Wat gaan jullie anders doen dan jullie ouders?

18-20 feb Salon du Végétal, vakbeurs, Angers, Frankrijk. Info: www.salonduvegetal.com 20-22 feb FloraExpo, Chandigarh, India. Info: www.floraexpo.com 4-5 maa Florall voorjaarsbeurs, Gent, België.

Info: www.florall.be.

26-28 maa World Floral Expo 2014, Chicago, USA. Info: www.worldfloralexpo.com 8-10 apr Flowers & HorTech, Kiev, Oekraïne.

Info: www.flowers-hortech.com 23-26 apr Hortiflorexpo IPM, Beijing, China. Info: www.hortiflorexpo-ipm.com 23-26 apr Hortiflorexpo IPM, Beijing, China. Info: www.hortiflorexpo-ipm.com 25-27 jun Öga, vakbeurs voor de groene branche, Koppigen, Zwitserland. Info: www.oega.ch.

22-24 aug Floratec-IPM India, Bangalore, India.

Info: www.messe-essen.de

„De meeste handel gaat nu naar de klok. Mijn broer en ik denken dat er meer toekomst zit in de directe stromen; daarin zijn wij nu aan het investeren. Zo zijn wij lid geworden van Decorum Flowers. Deze club zit nog in de opstartfase; de webshop is onlangs online gegaan. Ook zoeken we meer contact met klokkopers. Op deze manier denken we meer rechtstreeks te kunnen gaan afzetten.”

„Ja hoor, het is in deze periode van het jaar vrij rustig. We hebben net de grote drukte achter de rug. Rond de kerst hebben wij altijd veel handel. Asparagus wordt dan geverfd voor kerstboeketten. Qua prijsvorming zijn we nu wel tevreden; het is weer een stabiele markt. Maar er zijn natuurlijk ook jaren geweest dat er op de centen gelet moest worden.”

Zit u al lang in het vak? „Na mijn studie heb ik een paar jaar bij potplantenbedrijf Ammerlaan gewerkt. Sinds een maand zit ik samen met mijn broer Rick in het bedrijf van mijn ouders. Zij doen nu een stap terug en wij zetten het bedrijf samen voort. We hebben twee vestigingen; dus de taken zijn goed te verdelen.”

Wat vindt u de mooie kanten van het vak? „Zelfstandig ondernemer zijn is leuk. Ik kan mijn eigen ideeën en energie kwijt in het bedrijf. Daarnaast is het mooi om met een leuke groep mensen te werken en ervoor te zorgen dat alles aan het einde van de week weer voor elkaar is. Minder leuk vind ik het dat je weinig grip hebt op de prijzen. Dat proberen wij nu dus om te draaien door meer directe afzet.”

Welke investering staat boven aan de lijst? „Momenteel zijn wij bezig met een grote verbouwing; dat is voor nu de grootste investering. Wij hebben twee locaties en verruilen een vestiging via de ruimte-voor-ruimteregeling. Op het nieuwe bedrijf zijn wij alles aan het klaarmaken voor onze teelt.

Asparagus telen wij in de vollegrond; het blijft veel handwerk. Op het nieuwe bedrijf verwachten we weer een aantal jaren vooruit te kunnen.”

Wat doet u graag naast het werk?

Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

!

Documenten en linken naar website

Vakblad voor de Bloemisterij 6 (2014)

Kasgenoten agenda_nw.indd 41

Foto’s

Filmpjes

„Ik zit op handbal en ik schaats af en toe. Van de zomer heb ik voor het eerst hier op de Noord Aa gewindsurft. Ook vind ik reizen leuk. Ik heb een aantal lange reizen gemaakt, maar dat past nu niet meer. Australië staat nog wel op de verlanglijst. En een andere hobby is mijn vriendin, met wie ik sinds kort samenwoon.”

41

05-02-14 11:06

545817.indd 42

5-2-2014 10:00:02

545815.indd 43

5-2-2014 10:15:40

545818.indd 44

4-2-2014 17:32:12