VBB_06-2015 by Stichting Vakinformatie Siergewassen

intensiever meten 4 â&#x20AC;&#x2122;Slecht imago

12 Labels vechten

26 Aanpak onkruid

30 Kerststerren

glastuinbouw keert zich nu tegen onsâ&#x20AC;&#x2122;

om aandacht klant voor planten

in pioen: puzzelen met etiketten

combineren met seizoensproducten

Cover-nw.indd 1

04-02-15 12:30

ALLESKUNNER.

Van thermisch gevormde Hangpotten tot en met bijpassende Accessoires: Bij Pöppelmann TEKU∏ houden we alles in eigen hand. Uw aanspreekpunt als het om planten gaat. 800 producten in 2000 varianten. Uitstekende leveringsmogelijkheden.

Want: TEKU∏ maakt het verschil.

Topfit Houd uw installatie in topconditie

Werken aan uw conditie is belangrijk. U doet hier veel aan door gezond te eten en te sporten. Wist u dat ook uw elektriciteitsinstallatie in goede conditie moet blijven. U wilt immers dat uw teelt onder de beste condities kan groeien en bloeien. Westland Infra is gespecialiseerd in het onderhouden van elektriciteitsinstallaties en zorgt er graag voor dat ook die van u in goede conditie blijft. Meer weten? Loop tijdens de Tuinbouwrelatiedagen In Gorinchem langs op onze stand 110 of maak een afspraak met onze account-

De hagelnieuwe TEKU∏catalogus is uit! – Bestel nu: +49 4442 982-1604

managers via www.westlandinfra.nl

Middenspanning

Infrastructuren

Energiemonitoring

Pöppelmann GmbH & Co. KG · Kunststoffwerk-Werkzeugbau Bakumer Straße 73 · 49393 Lohne · Deutschland Telefon +49 4442 982-1604 · Fax +49 4442 982-342 teku@poeppelmann.com · www.poeppelmann.com

622802.indd 2

4-2-2015 9:47:28

B 9 Nederlandse bloemenexport verliest terrein buiten EU

Vakblad voor de

Opinie 4

Interview: ’Slecht imago glastuinbouw keert zich nu tegen ons’

Commentaar: Wat zegt Rabo-alternatief over haar visie op sector?

Stelling: Gebiedsgericht meten is goed plan

Nieuws 6

Een selectie uit het meest recente nieuws

12 Plantenlabels vechten om aandacht van de klant

Energiemarkt: ’Starts en stops steeds lastiger’

Afzet: Nederlandse bloemenexport verliest terrein buiten EU

Ondernemen: ’Met simpele ingrepen emissie verminderen’

Afzet: Plantenlabels vechten om aandacht van de klant

Vragen: Wie mag de cafetariaregeling toepassen?

Markt 18

Nederlandse gypstelers in iets betere marktpositie

18 19

Dit jaar kleine krimp in aanvoer antirrhinum

Primula obconica doet stapje terug

Teelt

32 Kennis over trips neemt toe

In beeld: Klevend Deens concept

Gewasbescherming: Kasgeluiden

Pioen: Aanpak onkruid: puzzelen met etiketten

Column: Feico Smit, Oeganda

Perkgoed:

Chrysant: Kennis over trips neemt toe

Teelttips: duizendschoon, gerbera, chrysant, anthurium, phalaenopsis

Column: Kees van Egmond

Nieuws 36

Dag van de tulp voorziet in een behoefte

Service 37

Kasgenoot: Agenda Voorplaat: Foto: Guido Benschop

6 (2015)

Inhoud.indd 3

04-02-15 15:18

Opinie Anton Feteris, Feteris Plants:

’Slecht imago glastuinbouw keert zich nu tegen ons’ fOtO: QuinCy vOn Bannisseht

De glastuinbouw in de Bommelerwaard kampt met een slecht imago. Incidenten rond illegale lozing van gewasbeschermingsmiddelen en de overbelasting van lokale wegen door bloemenvrachtwagens doen de sector geen reringsplan te komen”, stelt potanthuriumteler Anton Feteris uit Hedel. Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

Het nieuwe herstructureringsplan voor de tuinbouw in de Bommeler-

waarop in het PIP met verspreid liggende bedrijven wordt omgegaan, keur ik af.”

afgelopen tijd in totaal zo’n 130 zienswijzen tegen het PIP zijn ingediend.”

op steun rekenen. Hoe komt dat?

Wat is er mis aan dat beleid?

„De overheid probeert al bijna twintig jaar tot een goed plan te komen om de tuinbouw in deze regio te herstructureren. In 2006 was dat bijna gelukt, maar toen werd de provincie teruggefloten door de Raad van State. Nu ligt er inmiddels voor het tweede achtereenvolgende jaar een ontwerp provinciaal inpassingsplan (PIP) op tafel. Op zich vind ik het goed dat de overheid leegstaande kassen wil opruimen. Dat gaat immers verrommeling van het landschap tegen. Maar hoe de provincie wil omgaan met glastuinbouwbedrijven die willen uitbreiden, staat me tegen. Ze wil daar telkens haar zogeheten wijzigigingsbevoegdheid voor gebruiken. Daardoor moet een ondernemer voor elke bedrijfsuitbreiding een langdurige procedure in. Dat kost hem veel geld. Bovendien kunnen er ook bezwaren worden ingediend, wat kan leiden tot procedures tot aan de Raad van State aan toe. Ook de manier

„Het PIP wijst zes verspreid liggende bedrijven aan, waaronder het bedrijf van mijn zoon, waarin ik nog meewerk uit liefhebberij. Die zes bedrijven worden ’ontstemd’, krijgen het stempel ’solitair bedrijf’ opgedrukt en mogen de komende jaren nog enkele hectares uitbreiden. Met dat laatste zijn we op zich blij, maar niet met het stempel ’solitair bedrijf’. Want door dat stempel word je bedrijf natuurlijk minder waard en kun je het later onmogelijk meer verkopen. Verder bleek dat de zes aangewezen bedrijven op de kaart helemaal niet ingekleurd waren. Aangezien juridisch gezien de kaart leidend is, hebben we een zienswijze ingediend waarin we de provincie hierop hebben gewezen. Daarnaast zijn er veel meer verspreid liggende bedrijven dan de aangewezen zes, dus ook op dat punt heeft de provincie kritiek gekregen. Dat zijn allemaal dingen die verklaren waarom er de

Waarom lukt het niet tot een goed plan te komen?

Commentaar Elbert van den Berg hoofdredacteur evandenberg@hortipoint.nl

„Van oudsher is de Bommelerwaard een agrarisch gebied. Maar de laatste tien tot twintig jaar zijn er steeds meer burgers van elders komen wonen, import dus. Ook heeft zich er steeds meer industrie gevestigd. En je hebt te maken met maatschappelijke groeperingen als Kassen en Landschap. Al die verschillende belangen zie je terug in de lokale politiek. Politici willen aan al die geluiden tegemoet komen, maar dat leidt niet altijd tot goede besluiten. Daarnaast heeft de overheid de ontwikkeling van het wegennetwerk in deze regio laten versloffen. Wegen zijn te smal en er zijn te weinig fietspaden, terwijl er steeds meer vrachtverkeer is gekomen en steeds meer fietsende scholieren. De kosten van verbetering van dat wegennet probeert men nu op de glastuinbouw af te wentelen. Daarom is dat hele gebeuren rond die wijzigingsbevoegdheid bedacht.”

Wat zegt Rabo-alternatief over haar visie op

Opinie_NW.indd 4

6 (2015)

04-02-15 15:18

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324,

Stelling

Gebiedsgericht meten is goed plan Wordt de tuinbouw wel voldoende „LTO Glaskracht heeft vanaf het begin flink van zich laten horen. Waar we als tuinders hier in de Bommelerwaard echter tegenaan lopen, is ons slechte imago. Dat hebben we gekregen door allerlei incidenten de afgelopen jaren rond het illegaal lozen van gewasbeschermingsmiddelen en rond bedrijven die met illegale Polen werken. Dat zijn enkelingen die het voor de sector verpesten. Ook het toegenomen vrachtverkeer van en naar onze bedrijven roept boze reacties op, terwijl de overheid juist heeft verzuimd de wegen te verbeteren. Dat slechte imago keert zich nu tegen ons.”

Wat moet er nu volgens u gebeuren? „Opvallend is dat de overheden zelf de regie willen houden in de Bommelerwaard. De samenwerkingsovereenkomst die er ligt, is tussen de provincie, de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel en het waterschap gesloten. De tuinbouw is er niet bij betrokken. Gelukkig is enkele jaren geleden het Tuinbouwplatform opgericht. Wij als tuinders vinden dat je ook naar ondernemers moet luisteren. Geef ons bestemmen bij recht, laat ons een bouwvergunning halen, dan dragen wij € 2,50 per m2 nieuw glas bij en zorgen we voor landschappelijke inpassing.”

Herbert Wooning, „Alleen diegenen die in dat klinkt goed. Goede ontwikkeling dus. Maar ik zou het toch wel even over een wat hoger niveau willen hebben. Hoe zit het met de werkbaarheid van de gewasbe

of methodes om alles onder controle te

men biologisch op te lossen. Maar dan moeten er wel genoeg correctiemidde

Marc Aarts, geen verontreinigingen in het oppervlaktewater terechtkomen en controles

„Er zal veel lucht verplaatst worden ... De Statenleden beloven veel, maar ze moeten het ook waarmaken.”

snel te maken met een heksenjacht van waterschap of een andere instantie die

lozen overigens al 25 jaar niets op het verontreiniging wel met 100% zeker dat de standaard wordt.”

strelitziateler in Zevenhuizen van in Nederland opgebouwde kennis of het ter plekke produceren. En als deze activiteiten al

ontoereikend om buitenlandse avonturen te

bestaansrecht van de Nederlandse tuinbouw is er alleen als de sector elk meststoffen en gewas beschermingsmiddelen om zal gaan.

dat de waterschappen de waterkwa liteit per gebied steeds nauwkeuriger kunnen analyseren. We kunnen ook niet

tuincentra. Holland moet staan voor kwaliteit in

van het buitenland en dit wordt door uitvoeren is effectiever dan al die geld

natief over de visie van de bank op de toekomst Gebiedsgericht meten is wat dat betreft alleen vastleggen wat de ondernemers 6 (2015)

Opinie_NW.indd 5

consument mee bedonderd wordt.”

04-02-15 15:19

Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws. Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander

■ Huirne: ’Rabobank te soepel De Rabobank heeft haar financieringsrichtlijnen in de jaren voorafgaand aan de economische crisis te soepel toegepast. Dat gaf directeur Food & Agri Huirne toe in het actualiteitenprogramma Brandpunt op 3 februari. Oud Rabotopman Krouwel pleitte in de tv-uitzending voor een onafhankelijk meldpunt waar mkb’ers terecht kunnen die problemen ondervinden met banken.

■

516 werkzoekenden in 2014 In 2014 heeft het Mobiliteitscentrum Glastuinbouw 516 werkzoekenden succesvol bemiddeld naar betaald werk, bijna 200 meer dan in 2013. Het aantal vacatures steeg vorig jaar van 432 naar 615. In oktober 2014 meldde het centrum al zijn record op het gebied van succesvolle bemiddelingen te hebben verbroken. De opgaande lijn wordt ook in 2015 voortgezet. In januari zijn 58 vacatures gemeld tegen 38 in 2014. De verwachtingen voor 2015 schat het centrum voorzichtig positief in.

■

glastuinbouw’ Bommelerwaard Een pamflet tegen het herstructureringsplan voor de tuinbouw in de Bommelerwaard is vorige week huis-aan-huis in de regio verspreid. In de protestbrief ageert Stichting Plattelandswaarden Bommelerwaard tegen ’grootschalige glastuinbouw’ in het gebied. De actie wordt ondersteund door de Zaltbommelse gemeenteraadsfracties van PvdA, D66 en GroenLinks en eenmansfractie Frits van der Schans.

■

Gold Medal bekend Fleuroselect, de internationale organisatie voor sierteeltveredelaars, heeft zes nieuwe Gold Medals bekend gemaakt. Het gaat om de bloeiende vaste plant Calamintha Marvelette Blue en de potplant Cosmos bipinnatus Xanthos. Volgens de jury vertakt Marvelette Blue zeer goed en is uniformer in groei dan de huidige Calamintha-rassen. Xanthos is een doorbraak vanwege de zachtgele kleur. Andere winnaars zijn de tuinplant Echinacea purpurea Feeling Pink en de vaste plant Helenium

Nieuwskort2.indd 6

Ster aan de slag met geurende rozen Als een echte ster kwam ze afgelopen Sarah Dikker, winnares van Hollands beste Bloemstylist. En daardoor liep het allemaal nogal uit op de open dag van Parfum Flower Company in De Kwakel. Arnold Wittkamp van gespecialiseerd is in geurende rozen noemt het toch een geslaagde dag. Een man of honderd kwam op de David Austin rozen van een Colombiaanse en Keniaanse farm en de geurende rozen van het Keniaanse Tambuzi af. Waaronder twintig bloemisten. Het leverde nieuwe klanten op. Veel van de bezoekers kwamen speciaal voor Dikker. Ze maakte een object met de rozen gezicht voorstelde.

autumnale Western Mixture van HM.Clause (Frankrijk), de paarse kruidenplant Ocimum basilicum Purple Ball van Naric Fruitculture Research Institute (Hongarije) en de Petunia x hybrida Tidal Wave Red Velour van PanAmerican Seed (VS).

richt op de teelt van groenten en kruiden in ruimten zonder daglicht. Dat meldt het Brabants Dagblad. Meeuws heeft volgens de krant een rechtszaak aangespannen tegen PlantLab.

■

zwakke euro’ ■ Jonge Landbouwersregeling opent na zomer De nieuwe Jonge Landbouwersregeling gaat voor het eerst open na de zomer van 2015. Het budget van de gemiste openstelling van 2014 wordt verdeeld over de jaren 2015–2020. Een belangrijke wijziging is dat de regeling niet langer alleen toegankelijk is voor boeren en tuinders na bedrijfsovername, maar ook voor leden in maatschap. Iedereen onder de 41 jaar met interesse voor overname van een agrarisch bedrijf komt in aanmerking, mits de subsidie niet eerder is verstrekt. De zogeheten driejareneis is daarmee komen te vervallen.

■ Ex-topman PlantLab begint De eind vorig jaar bij PlantLab vertrokken topman Gertjan Meeuws is onder de naam Plenty50 een nieuw bedrijf gestart dat zich

Tuinbouwmeststoffen in Europa zullen nog duurder worden door de dalende koers van de euro, verwacht Haifa Chemicals, de Israëlische multinationale producent van tuinbouwmeststoffen. Vooral de kali- en fosfaatindustrie is dollargerelateerd. Een verzwakking van de euro heeft daarom direct gevolgen voor de import van deze meststoffen. In zeven maanden tijd is de euro 17% verzwakt ten opzichte van de Amerikaanse dollar.

■ Aanhoudingen in zaak vervuilde stookolie voor glastuinbouw De politie heeft op 2 februari drie leidinggevenden van een afvalbedrijf in West-Brabant aangehouden. De drie worden verdacht van het illegaal wegmengen van gevaarlijke afvalstoffen in stookolie die aan de glastuinbouw en de zeevaart wordt verkocht. Vermoed wordt dat het bedrijf hiermee miljoenen euro’s heeft verdiend. 6 (2015)

04-02-15 14:09

FOTO: RENS KROMHOUT

Gelezen op Twitter Arnold Koek (@Arnoldpbibv) Toertje door Rusland #crisismanagement er nooit eerder zo veel standhouders en kwamen er nooit eerder zo veel bezoekers van buiten Duitsland naar de IPM.

■ GasTerra houdt rekening met GasTerra sluit niet uit dat de gedaalde olieprijs kan zorgen voor een lagere gasprijs. „De gedaalde olieprijs zou een impact kunnen hebben op de gasprijzen”, stelt Brand, manager Marktonderzoek bij het gashandelsbedrijf. Behalve de olieprijs speelt ook het weer volgens Brand een rol op de gasmarkt. Dat bleek vorig jaar. „Wij zagen door de hoge temperaturen in 2014 een overschot aan gas op de markt ontstaan, waardoor de prijzen op de TTF en andere Europese hubs daalden.” Daarnaast was volgens haar de Europese gasvraag laag en bleek er genoeg aanbod vanuit productie, import en bergingen, waardoor de prijzen tot en met de zomer bleven dalen.

■ LTO vreest toch bezuinigingen ■ Bloemenfarm Karuturi in Kenia alsnog te koop gezet De tweeduizend medewerkers tellende bloemenfarm van Karuturi in het Keniaanse Naivasha staat alsnog te koop, blijkt uit een advertentie in de krant Daily Nation. Het gaat om 126 ha rozenkassen en 8 ha buitenteelt. Eerder wilde de CFC Stanbic Bank, waarbij het failliet verklaarde bedrijf een schuld heeft van $ 4 miljoen, dat de curatoren de bloemenfarm niet zouden verkopen. Onder de naam Twiga Flowers wisten de curatoren het bedrijf vorig jaar echter weer levensvatbaar te krijgen.

■ IPM 2015: meer standhouders,

minder bezoekers De grootste potplantenbeurs ter wereld, de IPM in Essen, kon dit jaar op meer standhouders rekenen, maar trok iets minder bezoekers dan in 2014, zo meldt de beursorganisatie. De IMP telde vorige week in totaal 1.604 standhouders (2014: 1.554) en 56.500 bezoekers. Vorig jaar bezochten 57.000 mensen de beurs, in 2013 waren dat er 60.000. Van de bezoekers kwam in 2015 43% van buiten Duitsland; in 2014 was dat nog 36%. Ondanks de opnieuw lagere bezoekersaantallen is de beursorganisatie tevreden. Volgens haar waren 6 (2015)

Nieuwskort2.indd 7

Voorzitter Maat van LTO Nederland zegt toch signalen op te vangen die erop wijzen dat het kabinet meer wil bezuinigen op het groene onderwijs dan op het andere beroepsonderwijs. Dit ondanks publieke toezeggingen van premier Rutte dat dit niet aan de orde zou zijn. Dat meldde Maat op 28 januari tijdens een bijeenkomst van LTO en de Nationale Coöperatieve Raad in Den Haag. „Het groene onderwijs mag geen stiefkindje worden van het ministerie van EZ”, waarschuwde hij.

■ CBS: ’Toestroom Bulgaren en Roemenen relatief gering’ Enkele duizenden Bulgaren en Roemenen zijn de laatste jaren in Nederland aan de slag gegaan als seizoensarbeider. In vergelijking met de toestroom van Poolse seizoenswerkers zijn die aantallen gering, zo meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Op 1 juli 2014 telde Nederland 3.900 Bulgaarse werknemers. Eind 2013 waren dat er nog ongeveer 1.600. Van de Bulgaarse werknemers werkt 8% in de landbouw. Het aantal Roemeense werknemers is in het eerste halfjaar van 2014 verdubbeld tot ruim 6.000. Van hen werkt 10% in de landbouw.

John Boon (@J0HNB00N) Vorige week via de e-mail een herinnering gehad van de Nuon. Klopte dus geen snars van. #spookfactuur #geldsnelweg

Holland Strelitzia (@RolandDuyv) Strelitzia’s zie je zelden bij de Hollandse supermarkten. Daarmee kan de Bloemist zich positief onderscheiden. #Bloemistenklok #FlowersNL

Lennard GreenBalanZ (@LGreenBalanZ Net geland in Taiwan, lees ik dit.... Zeker twaalf doden bij vliegtuigcrash in Taiwan

Theo-jan van Ewijk (@Theojanressen) De eerste stokken steken bij de Thunbergia’s nog heel veel te gaan!

Stefan Slijkerman (@SLIJKERMANS) Koreaanse interesse in onze noviteiten. Supergaaf!

orchids_info (@orchids_info Gespot bij de meubelbeurs Maison et objet in Parijs: Een levensgrote eend van orchideeën. #orchidee

Discussie op LinkedIn Consumentenpromotie via BBH? De handel wil dat de consumentenpromotie van bloemen en planten die FloraHolland in haar nieuwe strategie voor ogen heeft, gaat plaatsvinden via Bloemenbureau Holland. Handelaren en telers dragen via de provisie van de veiling bij aan de promotie en VGB en FloraHolland voeren samen de scepter over BBH. FloraHolland heeft zich er nog niet over uitgesproken. Wat vindt u?

04-02-15 14:09

Olieprijs

Energiemarkt

Dollar per vat ruwe Brent olie

Het Vakblad brengt elke maand de ontwikkeling van de energieprijzen in de rubriek ’Energiemarkt’. Een deskundige analyseert de belangrijkste ontwikkelingen en een teler vertelt hoe hij met de markt omgaat.

Ervaring

90 80

’Starts en stops steeds lastiger’ Chrysantentelers David en Rochus van Tuijl uit Brakel hebben in 2014 een nieuwe kas gebouwd van 7,6 ha. Deze kas, waarin met 10.000 lux wordt belicht, is nu een week of tien in productie. Gezien de lage sparkspread hebben ze ervoor gekozen om de stroom deels zelf op te wekken en deels in te kopen. De bestaande WKK van 1,4 MW is daarvoor uitgebreid met een nieuwe machine van 2,7 MW. Deze verdeling heeft het voordeel dat er op maat kan worden gedraaid. De totale stroombehoefte is op piekdagen 6 MW. Daarvan wordt dus 4 MW ingevuld met de eigen machines en 2 MW ingekocht van het net. Dat is ook de maximale netaansluiting. „We kunnen dus maximaal 2 MW terugleveren”, zegt David van Tuijl. Dat terugleveren gebeurt vooral tussen maart en september. „We hebben lang nagedacht over een grotere

netaansluiting, maar dat is niet rendabel met de huidige lage sparkspread.” In de winter wordt in de nacht 20% van het vermogen gebruikt. Dat komt overeen met 1 MW aan stroombehoefte. „Als we de warmte kunnen benutten, zetten we daarvoor de kleine WKK in. De grote WKK zou al te veel zijn.” De stroom wordt teruggeleverd op de APX. Van Tuijl werkt niet met onbalanssturing, want hij vindt het steeds lastiger om met starts en stops te werken in verband met storingen. Bovendien is de markt zo grillig dat de prijs al weer gedaald is tegen de tijd dat de machine aan het leveren is. De nieuwe kas heeft diffuus glas in het dek, een primeur in de chrysantenteelt. Er komt 5% meer licht binnen. „We zouden minder kunnen belichten, maar we kiezen voor meer groei. We rekenen daarom op 5% meer groei. Of dat zo is, moet nog blijken.”

60 50 40

december 2014

januari 2015

Gasprijs Contractprijs voor een jaar (2016) in cent/m3

25 24 23 22 BrOn: EndEx.nl/AgrOEnErgy

David van Tuijl, chrysantenteler in Brakel:

BrOn: FuTurEs.TrAdingChArTs.COm

21 20 19 18

december 2014

januari 2015

Elektriciteit 54

Contractprijs voor een jaar (2016) voor piekuren in euro/MWh

53 52

Analyse Enova

51 50

De les van het verleden

Energiemarkt_nw.indd 8

48 47 46

BrOn: EndEx.nl

gedaald. Met termijnprijzen rond € 0,20 per m3 zijn we weer op een niveau dat niet meer is voorgekomen sinds herfst 2010. Ook de elektraprijzen worden daarbij meegetrokken en het is momenteel dus niet gunstig om elektriciteit te verkopen. Maar zij die een deel van hun elektriciteitsbehoefte van het net halen hebben nu te maken met een markt die niet vaak voorkomt. In plaats van gewoon door te kabbelen is het daarmee wel zaak om nu in actie te komen, om zo veel mogelijk te profiteren van deze buitenkans. Het is nu dus tijd om een leverancier te kiezen voor zoveel mogelijk jaren vooruit, en vervolgens ook te kijken naar goede momenten om in deze lage markt te gaan inkopen. De vorige keer dat we zulke lage prijzen hadden, in 2010, heeft bijna geen enkel bedrijf voor meerdere jaren gas gekocht rond € 0,20 per m3. Zodoende hebben de meeste bedrijven uiteindelijk een veel hogere prijs betaald. Misschien dat we met z’n allen kunnen leren van het verleden. John Kruijt, partner in Enova

45 44 december 2014

januari 2015

Sparkspread WKK-sparkspread voor 2015/2016 in euro/MWh, gebaseerd op de piekprijs elektra en AgroBudgetGas

22 21 20 19

BrOn: VAKBlAd VOOr dE BlOEmisTErij

De energiemarkt van de laatste jaren wordt gekenmerkt door relatief hoge gasprijzen en lage elektriciteitsprijzen. De reden dat de gasprijzen zo hoog waren is moeilijk te begrijpen, aangezien er geen sprake was van afzetgroei en het verbruik van gas in elektriciteitscentrales zelfs duidelijk is teruggevallen. De daling van de elektraprijzen is volledig toe te schrijven aan overproductie, niet alleen in Nederland, maar in geheel Noord-West Europa. Momenteel borrelt het in menig bestuurskamer van de grote energiebedrijven, want zij hebben het meeste te lijden van hun eigen historische fout om de opwekcapaciteit van elektra ongebreideld op te voeren. Dat zorgt ervoor dat menig aanbieder van elektriciteit naarstig op zoek is naar nieuwe afzetmarkten die men eerder niet wilde betreden, zoals de glastuinbouw. Daar is de concurrentiestrijd om de gunst van de klant de laatste jaren flink toegenomen. Voor tuinders is dat een goede ontwikkeling, die kan meehelpen om de energiekosten te drukken. In de laatste maanden zijn de gasprijzen flink

18 17 16 15 14

december 2014

januari 2015

Kijk voor de ontwikkeling van prijzen op langere termijn op de site van het Vakblad. Bekijk op de website ook iedere dag de ontwikkelingen van de OTC-stroomprijzen, de TTF- en AgroEnergy-gasprijzen, de olieprijs en de dollarkoers.

www.vakbladvoordebloemisterij.nl 6 (2015)

03-02-15 16:30

Nederlandse bloemenexport verliest terrein buiten EU foto: Arie-frAns Middelburg

Het aandeel van bloemen uit Nederland op enkele grote markten buiten de Europese Unie neemt af. Dat is een van de conclusies die de Rabobank trekt uit de World Wide Map die ze met FloraHolland op IPM presenteerde.

Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

bloemen en planten in de EU. Daarbuiten is haar belang afgenomen.

abobank en FloraHolland hebben op een grote kaart de wereldwijde sierteeltproductie en de handelsstromen van bloemen en planten in kaart gebracht. Een van de belangrijkste conclusies van de cijfers en trends die Rabobank in de World Wide Map laat zien is dat het aandeel van Nederland in de wereldwijde snijbloemenexport langzaam afneemt. In 2003 was het nog 58%, in 2013 52%. De reden voor de daling is een bekende: de buitenlandse concurrentie in de bloemenexport neemt toe. Landen als Colombia, Ecuador, Kenia, Ethiopië en Maleisië kunnen goedkoop en grootschalig snijbloemen van goede kwaliteit produceren, aldus de grootste financier in de sierteeltsector.

Terreinverlies De Nederlandse export van bloemen en planten verliest met name terrein in landen buiten de Europese Unie. Volgens Rabobank gaat het om landen als Japan, de Verenigde Staten en Rusland. In 2003 kwam nog 8% van de geïmporteerde snijbloemen in Japan uit Nederland. In 2013 was dit gedaald naar 2%. De import van bloemen uit Colombia en Maleisië in Japan steeg. Rusland importeerde meer bloemen rechtstreeks uit Ecuador en Kenia en minder uit of via Nederland. In de Verenigde Staten groeide het aandeel van bloemen uit Co6 (2015)

Blauw-1pagina-1foto.indd 9

lombia in tien jaar tijd van 55% naar 64%. Rabobank signaleert ook dat er op de grote importmarkten binnen Europa, Duitsland, Verenigd Koninkrijk en Frankrijk vooralsnog geen grote veranderingen zichtbaar zijn. Nederland is op deze markten nog steeds een belangrijke leverancier van zowel Nederlandse als via Nederland geïmporteerde bloemen en ook in pot- en perkplanten neemt Nederland nog een dominante rol in binnen Europa, schrijft de bank. De bank wijst er ook op dat consumentenbestedingen aan bloemen en planten in de traditioneel grote bloemen- en plantenmarkten de afgelopen vijf jaar niet zijn gegroeid. Dit komt niet alleen door economische omstandigheden, maar ook door een verschuiving naar het lager geprijsde retailsegment. De bank verwacht verder voor de komende jaren een blijvende groei in de wereldwijde sierteeltproducten en internationale sierteelthandel. Die groei gaat echter met pieken en dalen gepaard doordat de landen die een groter aandeel krijgen in productie en consumptie meer instabiliteit kennen. Een voorbeeld hiervan is Rusland.

Containers Rabobank ziet de VS, Europa en Japan ’s werelds grootste sierteeltmarkten blijven. De dominantie van deze landen neemt echter af. Consumptie en productie in andere

landen groeit sneller. De bank verwacht ook dat steeds meer bloemen en planten met een gunstige gewicht/waarderatio vervoerd worden per container. Daarvan profiteren productielanden die grootschalig en met lage kosten kunnen produceren. De bank zegt dat zeetransport nog in de kinderschoenen staat maar dicht het grote potentie toe. In 2013 ging ongeveer 15% van het totale snijbloemenexportvolume vanuit Colombia over zee; in een 40-voetcontainer passen ongeveer 150.000 chrysanten. Vanuit Nederland gingen tulpen over zee naar de VS en uit Israël gaan jaarlijks 300 containers snijgroen naar Europa.

Gevolgen Nederlandse telers Wat betekenen al deze ontwikkelingen voor Nederlandse telers? Volgens Rabobank zullen Nederlandse telers de concurrentie voelen nu de groei in de Europese markt tot stilstand is gekomen. De bank adviseert telers zich nog meer te richten op nicheproducten, typische lokale producten en seizoensproducten. Maar, stelt de bank, zelfs dan blijft de concurrentie fors, omdat uiteindelijk alle sierteeltproducten concurreren om dezelfde vaas of stukje vensterbank. Als alternatief voor Nederlandse telers noemt de bank internationalisatie, door bijvoorbeeld het aanbieden van teeltkennis of het ter plekke produceren. <

03-02-15 16:30

’Met simpele ingrepen emissie verminderen’ -

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

orige week konden glastuinders in de Westlandse Oranjepolder zich laten informeren over het controleen handhavingsbeleid van het Hoogheemraadschap van Delfland. Tijdens een bijeenkomst in Maasdijk werd uitgelegd hoe het waterschap in vijf polders (zie kader: ’Gebiedsgericht monitoren en handhaven’) de kwaliteit van het oppervlaktewater intensief monitort, eventuele lozingen herleidt tot individuele bedrijven en met tuinders in gesprek gaat over het stoppen van lozingen. Met het feit dat polders ook water van buiten inlaten, houdt Delfland rekening door bij de inlaatpunten extra stikstofmetingen te doen. Als het water dat de polder verlaat een hoger stikstofgehalte heeft dan het ingelaten water, wijst dat op lozingen.

Achtergrond

Overigens komt veel ingelaten water volgens Delfland uit de relatief schone boezem.

Riolering De kwaliteit van het oppervlaktewater in de glastuinbouwgebieden van de gemeenten Westland, Midden-Delfland en PijnackerNootdorp moet volgens Delfland fors omhoog. Hoewel vrijwel alle kwekerijen inmiddels zijn aangesloten op de riolering, is het slootwater rond de bedrijven nauwelijks tot niet schoner geworden. Komt de sector niet gauw in actie, dan heeft dat niet alleen gevolgen voor het milieu, maar gooien bedrijven ook hun eigen glazen in omdat de gebruiksvoorschriften van gewasbeschermingsmiddelen dan veel strenger zullen worden.

Nog steeds zijn er tuinders die de milieuvoorschriften aan hun laars lappen en bewust op het oppervlaktewater lozen. Er is volgens Delfland en LTO Glaskracht Nederland echter ook een categorie telers die zich er niet van bewust is dat het watersysteem op hun bedrijf voor verbetering vatbaar is. „Dat is de reden waarom wij via dit project heel gericht met tuinders willen praten – tijdens informatieavonden, maar ook tijdens controlebezoeken – om samen te bekijken welke stappen er gezet kunnen worden om de waterkwaliteit te verbeteren”, aldus Jacques Rozendaal, senior handhaver bij het team Toezicht en Handhaving van het Hoogheemraadschap van Delfland. Lozingen op het oppervlaktewater zijn volgens hem simpelweg verboden. „Een teler heeft dus geen keuze, maar moet aan de regels voldoen. Hoe je tot welke maatregelen komt, daarover kunnen we het echter samen hebben.”

Vier polders

polders werd daarvoor het meetnet waar

Meetproject Delfland.indd 10

Milieudeskundige Guus Meis van LTO Glaskracht kan zich in die benadering vinden. Hij wijst op de ervaringen die zijn opgedaan in de vier polders waar Delfland al intensiever is gaan meten. Zo is volgens het waterschap in de Dorppolder in De Lier sprake van een spectaculaire afname van het stikstofgehalte doordat een heel aantal lozingen die structureel waren, zijn beëindigd. Meis: „Dat laat zien dat tuinders via relatief simpele ingrepen op hun bedrijven al tot een forse verbetering van de waterkwaliteit kunnen komen. Het is dan logisch dat Delfland waar zij moedwillige overtredingen tegenkomt, direct handhavend optreedt. Aan de andere kant blijft er een goede verstandhouding en is het waterschap 6 (2015)

04-02-15 12:29

Foto: GuIdo Benschop

bereid met telers te overleggen als blijkt dat zij proberen aan de regels te voldoen, maar toch onbewust dingen niet goed voor elkaar hebben.”

wilt houden – voorzien van een meter. Dat laatste is nog altijd vele malen goedkoper dan een silo of bassin plaatsen.”

Calamiteiten Lekkages en overstorten Telers doen er volgens Rozendaal verstandig aan hun watersysteem elke twee maanden na te lopen op goed functioneren en eventuele lekkages. „Met name in substraatteelten is dat van belang. Een watergoot die scheef staat of een verzakte kasvoet kunnen ertoe leiden dat drainwater van de teeltvloer afstroomt, door het gronddoek sijpelt, in de ondergrond belandt en daar in het drainagesysteem terechtkomt, waarna het geloosd wordt op het oppervlaktewater. Ook kan er beregeningswater in een drainageput komen als die niet is afgedekt.” Ook wijst hij op overbodige overstorten van drainputten. „Dat zijn verzamelputten die drainwater opvangen voordat het naar de hergebruiksilo gaat. Op een bepaald niveau begint zo’n put over te lopen – soms weet een teler dat, soms niet omdat hij geen niveaumeter heeft – wat tot een lozing leidt. Wij zien het liefst dat een bedrijf slechts één overstort heeft, voorzien van een debietmeter, die je kunt gebruiken in geval van calamiteiten. Overstorten die overbodig zijn, kun je beter afsluiten of – als je ’m per se 6 (2015)

Meetproject Delfland.indd 11

Verder is er volgens Rozendaal veel winst te boeken als telers in geval van calamiteiten direct het waterschap bellen. „In augustus vorig jaar regende het heel veel. Bij nogal wat bedrijven lekte regenwater via goten de kas in, waar het zich vermengde met het proceswater. Als je dan onvoldoende opvangcapaciteit hebt, moet je lozen. En kan het riool het wel allemaal aan? Is dat niet het geval dan is er sprake van een calamiteit die je direct bij ons moet melden. Naderhand kunnen we dan samen kijken of er verbeteringen mogelijk zijn in het watersysteem of de riolering.” Soms ziet Rozendaal op bedrijven ook hemelwateraansluitingen op het riool. „Bij hevige neerslag heb je dan een enorme toevoer richting riool waardoor dat overbelast kan raken. Dat is natuurlijk niet de bedoeling.”

niet alle extra water op. „Als het bedrijf dan onvoldoende opvangcapaciteit heeft, wordt er geloosd, wat niet is toegestaan. Aan de hand van modellen kun je echter gewoon uitrekenen hoeveel overdrain je kunt geven, dat zijn echt geen moeilijke sommetjes.” In de orchideeënteelt geldt sinds 2013 een recirculatieverplichting voor bedrijven die jaarlijks meer dan 25 kg/ha stikstof lozen. „Op de recirculatieplicht is niet direct handhavend opgetreden door de omgevingsdiensten. Hier moet nog een slag gemaakt worden.” aldus Rozendaal. „Recirculeert een teler niet, is er geen aansluiting op het riool en ontbreekt een goede rioolbuffersilo, dan zal daar toch alsnog in moeten worden geïnvesteerd om lozing naar het oppervlaktewater te voorkomen.” <

In het kort ■

Overdrain uitrekenen Bij sommige gewassen geeft een tuinder aan het begin van een nieuwe teelt extra water (overdrain) om de planten snel aan de groei te krijgen. Soms nemen planten

04-02-15 12:29

Plantenlabels vechten om aandacht van de klant Steeds meer telers hangen een merk aan het product. Met als doel zich -

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

l lopende op een handelsbeurs valt het direct op. Het aanbod van merken, labels en concepten neemt elk jaar toe. Met name bij de planten. Het doel is helder. Telers willen opvallen en zich onderscheiden van de massa. Jeroen Berkhout van Berkhout Plants geeft aan dat inderdaad veel telers deze weg bewandelen. Kun je je op deze manier nog wel onderscheiden, is de vraag. Maar ook hij introduceert een nieuw label voor zijn potchrysanten: Chrysabella. „Als je niets doet, dan weet je in ieder geval zeker dat je niet opvalt. We hebben Chrysabella op de Trade Fair in

Labels.indd 12

november geïntroduceerd en we brengen dit handelsmerk de komende periode op de markt. We willen met onze nieuw naam en hoes vooral meer opvallen en een betere uitstraling met het product meegeven.” Berkhout Plants heeft ervoor gekozen om alle planten van de kwekerij onder Chrysabella de deur uit te doen. Hij maakt geen onderscheid in kwaliteit. „Bewust niet. Dan suggereer je misschien dat de andere planten die niet onder het label verhandeld worden van mindere kwaliteit zijn. En dat is niet zo.” John Hendriks van plantenkwekerij Valstar legt uit dat zijn Bellisima juist wel

een kwaliteitslabel is. Alleen de topkwaliteit wordt vanaf maart onder deze naam verkocht. Voor de klok zal het merk niet te koop zijn. Hendriks wil de hoge kwaliteit exclusief maken en niet meedoen met de prijzenslag voor de klok. „We willen aan de grote bulk ontstijgen. Dus niet stampen, maar nadenken hoe je het product vermarkt. Eerst hadden wij een hoes die puur diende ter bescherming van de plant, maar nu maken we met de hoes meer een cadeautje van de plant.” Plantenkwekerij Valstar biedt onder de naam Bellisima begonia, chrysant en celosia

6 (2015)

03-02-15 16:30

ening -

aan. De kleur van de ton-sur-tonhoezen wordt afgestemd op de kleur van de planten. Zij brengen standaardmixen op de markt, zodat klanten weten wat ze kunnen verwachten als zij Bellisima bestellen.

Betere gesprekspartner TiSento is zo’n drie jaar terug op de markt gebracht door Zuydgeest De Lier. Het bedrijf wil zich met dit label onderscheiden, herkenbaar zijn voor de consument en meer aandacht vestigen op de sterke soorten kalanchoë. Volgens Ernst Lieuw-On heeft dit kwaliteitsmerk de afgelopen jaren voor meer binding met klanten gezorgd. „Er hangt een barcode aan waardoor verkoopresultaten en uitval op de winkelvloer meetbaar zijn. We kunnen kleurcombinaties aan bieden die afgestemd zijn op de vraag van de consument. Hier is een hoop marketing voor nodig, maar als je de afspraken kan waarmaken en de kwaliteit kan borgen dan bouw je een relatie op met klanten”, ervaart Lieuw-On. Er zijn specificaties opgesteld waaraan de TiSento-planten minimaal moeten voldoen. Zo’n 85% van de handel gaat onder dit label de deur uit en Zuydgeest De Lier levert nu ook andere producten onder het merk TiSento, zoals potgerbera, potroos en potchrysant. „Klanten willen wat te kiezen hebben. Wij kunnen nu aan die wens voldoen en zijn hierdoor een betere gesprekspartner voor de handel”, merkt Lieuw-On.

Cadeauartikel In de kalanchoëwereld zijn meer labels op de markt gebracht de afgelopen jaren. Een ander voorbeeld is Le Chic van kwekerij Solisplant. Ruim een jaar terug heeft Rene van Dop dit op de markt geïntroduceerd. „Het is lastig om je nog te onderscheiden hiermee, daarvan ben ik mij bewust. Er is vandaag de dag genoeg te koop. Maar aan de andere kant: je moet ook niet stilstaan. Wij willen ons duidelijker positioneren en van kalanchoë meer een cadeauartikel maken met de ton-sur-tonverpakkingen”, zegt Van Dop. Voortdurend is Solisplant het concept aan het verfijnen en dit heeft het afgelopen jaar tot aanpassingen geleid. Zo vallen de zwaarste kwaliteiten onder een speciaal vip-label en gaat het basisassortiment onder de naam Le Chic de deur uit. De teler geeft aan dat 6 (2015)

Labels.indd 13

met name de vip-lijn leuk opgepakt wordt; daar is hij tevreden over. Deze kalanchoë’s zijn exclusiever, hebben veel knoppen en worden in ton-sur-tonmixen bij de klant afgeleverd. Uiteindelijk hoopt Van Dop op deze manier verder de keten in te komen en in gesprek te raken met klanten. „Je hebt een verhaal te vertellen en we kunnen gericht lijnen in de markt zetten, afgestemd op de klant. We hopen ons hiermee toch beter te kunnen onderscheiden.”

Top of the bill Ook DC van Geest Potplanten heeft verschillende lijnen voor de handel opgezet. G-Style is het huislabel dat het bedrijf zo’n acht jaar geleden heeft geïntroduceerd, met als doel op te vallen in het grote phalaenopsisaanbod. „We wilden met onze grote potmaat extra opvallen in de massa. Daarom hebben we dit label ontworpen. We hebben niet de illusie een merk te zijn, maar het product krijgt er een betere, strakke uitstraling door en het is beter herkenbaar in de markt”, zegt Esther van Geest. Ze nuanceert dat uiteindelijk de ketens toch regeren en vaak zelf een eigen merk aan het product hangen. Ook zijn er inkopers die graag shoppen

bij verschillende telers en daar brengt een label volgens Van Geest ook weinig verandering in. „Ik zie het meer als een middel om onze sorteringen meer herkenbaar te laten zijn in de markt.” Behalve het G-style label, dat inmiddels ook voor anthurium en areca wordt gebruikt, is er een neutrale etikettenlijn voor de planten die buiten de strak opgestelde regels vallen. Drie jaar terug heeft de potplantenkwekerij nog een nieuwe lijn aan het assortiment toegevoegd: de Glamour Collectie. Volgens Van Geest valt hier enkel de top of the bill onder en zij bieden dit aan enkele klanten aan. „Dat label is dus vrij onzichtbaar, maar werkt voor een aantal klanten erg goed. Juist omdat het zo exclusief is”, weet zij. <

In het kort ■

03-02-15 16:30

Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden. U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl

Wie mag de cafetariaregeling toepassen? LTO Nederland heeft afspraken gemaakt met de Belastingdienst inzake de cafetariaregeling. Wat houdt de cafetariaregeling in, wat is het voordeel en wie mogen de regeling toepassen?

et het toepassen van een cafetariaregeling kan de werknemer belast loon ruilen voor onbelast loon. Alle werkgevers in Nederland mogen een cafetariaregeling toepassen, mits zij hierover vooraf afspraken hebben gemaakt met de Belastingdienst. In deze afspraken wordt dan vastgelegd welke brutolooncomponenten werknemers kunnen uitruilen tegen nettoloon. Voor haar leden hebben LTO Nederland en de aangesloten vaktechnische organisaties toestemming gekregen om de cafetariaregeling toe te mogen passen. Zij hoeven dus niet meer op individuele basis toestemming te vragen, alle bedragen en spelregels liggen al vast. De collectieve cafetariaregeling biedt belastingvoordeel voor buitenlandse seizoenarbeiders en hun werkgevers. Dankzij de afspraken kunnen de meerkosten die seizoenarbeiders maken, die tijdelijk in Nederland verblijven, op een gunstige maDiana eleveld, adviseur cao en arbeidsrecht, Werkge-

Een arbeidsovereenkomst is

et is zeer verstandig een arbeidsovereenkomst schriftelijk vast te leggen. Dan staat een aantal rechten en plichten voor u en uw werknemer vast. De caoâ&#x20AC;&#x2122;s Glastuinbouw en Open Teelten schrijven daarom ook voor dat een arbeidsovereenkomst altijd op schrift moet worden vastgelegd.

IllustratIe: Peter moorman

nier worden verrekend met hun overuren. Kosten die uitgeruild mogen worden zijn reiskosten tussen het land van herkomst en Nederland, dubbele huisvestingskosten en vastgestelde extra kosten voor levensonderhoud die de werknemer moet maken om in Nederland te kunnen werken. Het uitbetalen van een bepaald deel van het brutoloon als nettobedrag is niet alleen gunstig voor een werknemer (meer nettoloon in handen) maar ook voor de werkgever. Over het gedeelte dat netto

uitbetaald wordt hoeven geen werkgeverslasten te worden betaald. In het geval van de collectieve cafetariaregeling voor leden van LTO loopt het voordeel op tot 6 tot 10% in de loonkosten over alle gewerkte uren. Om de cafetariaregeling te mogen toepassen dient deze te worden overeengekomen in de arbeidsovereenkomst met de werknemer. Hier zijn voorbeeldcontracten van beschikbaar bij de Werkgeverslijn landen tuinbouw, ook in het Engels, Pools, Roemeens en/of Bulgaars. <

Behalve zaken zoals werkzaamheden, loon, duur en ingangsdatum van het contract, plaats van de werkzaamheden, werktijden, opzegtermijn en de van toepassing zijnde cao, kunt u in de arbeidsovereenkomst ook afspraken maken over een eventuele proeftijd of concurrentiebeding. Een arbeidsovereenkomst kan aangegaan worden voor onbepaalde tijd, dan ligt de einddatum van het dienstverband niet vast. U kunt ook een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (seizoen of periode van een jaar) aangaan. Is er geen duidelijk vastgelegde arbeidsrelatie? Dan kan verwarring ontstaan over de afspraken met uw werknemer. Als hij

bijvoorbeeld drie maanden lang elke week, of minimaal twintig uur per maand, voor u werkt, dan mag u ervan uitgaan dat deze werknemer een arbeidsovereenkomst bij u heeft. Dit betekent bijvoorbeeld dat u verplicht bent deze uren uit te betalen als hij ziek wordt en dat u de werknemer niet zomaar mag ontslaan. Op www.werkgeverslijn.nl zijn verscheidene arbeidsovereenkomsten te downloaden, zoals voor bepaalde en onbepaalde tijd, voor piekarbeiders of voor oproepkrachten. < Diana eleveld, adviseur cao en arbeidsrecht, Werkge-

0615vragen.indd 14

03-02-15 16:30

M K Groene planten

Snijbloemen ’12/’13

’14/’15

’13/’14

’12/’13

130 120 110 100

47 48 49 50 51 52 1

6 7 week

Er zit in week 5 weinig beweging in de middenprijs; deze blijft op 24 cent. Dat was vorig jaar ook het geval in de weken 1 tot en met 5.

47 48 49 50 51 52 1

120 110 100 90

’14/’15

130

140

Middenprijs in centen

’13/’14

140

150

’12/’13

’14/’15

’13/’14

160

35 Middenprijs in centen

Bloeiende planten

47 48 49 50 51 52 1

7 8 week

De middenprijs stijgt 2 cent tot 116 cent. Dat is precies hetzelfde als vorig jaar in week 5. In 2013 scoorde de middenprijs 132 cent.

7 8 week

Met een plusje van 1 cent komt de middenprijs uit op precies een euro. Vorig jaar in week 5 lag deze op 107 cent en in 2013 op 99 cent.

Cor van Jaarsveld:

’Sommigen zijn al met Valentijn bezig. Bizar!’ Bedrijf: Lavendel bloemen en planten, Driebergen Veiling: Plantion Week: 5

Maandag „Er staan 550 karren. Er is minder vraag op de klok, want alle kopers hebben nog bloemen staan. Dit komt doordat in het weekend sneeuw lag en de handel stilviel. Prijzen zijn daardoor relatief laag. Tulpen liggen rond een dubbeltje. Ook de rozen vallen mee, uitgezonderd de rode rozen. Binnenkort is het Valentijn en daar zijn sommigen al mee bezig. Dat is bizar. Het gaat met name om de grote inkopers. Zij kunnen begin volgende week voor het laatst inkopen voor Valentijn. Bovendien wordt er minder roos aangevoerd. Een kratje rozen heb je altijd wel nodig en als je dan in plaats van 70 cent meer dan een euro per steel moet betalen...”

dagen. Dan heb ik het niet alleen over rode roos. Rode gerbera’s zijn ook aan de prijs; ze gaan rond de 35 cent. Ik heb het gevoel dat er al handel wordt vastgehouden. Ik vind dat heel vroeg omdat het nog 14 dagen duurt voordat het Valentijn is. Verder vind ik het fijn dat hortensia er weer is. Het is niet dat ik nu zo ontzettend veel hortensia verkoop, maar het geeft een ander effect in de winkel.”

Donderdag „219 karren komen voor de klok. Dat is weinig, maar dat is altijd zo op donderdag. De prijsstelling is hetzelfde als woensdag.”

Dinsdag

Vrijdag

„Het aanbod is 300 karren. Het is een heel stuk duurder dan gisteren. Iedereen heeft zijn handel van vorige week opgemaakt. Kopers die maandag niet geweest zijn hebben nu toch bloemen nodig. Overigens staat er vandaag ook weinig. Het maakt dat de prijzen verdubbelen. Het blijft toch een spel van vraag en aanbod.”

„Er staan 550 karren. Het is weer behoorlijk aan de prijs. Dat komt mede doordat er weinig staat. Bepaalde producten worden vastgehouden voor Valentijn. Als een kweker normaal zes of zeven karren rozen brengt en nu maar drie... Ik denk dat kwekers wel oogsten, maar de bloemen in de koelcel laten staan. Ik mag het misschien niet hardop zeggen, maar het gebeurt wel. De handel is verder redelijk, niet goed. 65-plussers blijven nu eenmaal thuis als het sneeuwt en ijzelt, bang als ze zijn een been te breken. Zij zorgen toch voor een deel van de omzet.”

Woensdag „Een aanbod van 650 karren. Rood is nog duurder dan voorgaande 6 (2015)

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 15

03-02-15 16:30

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.

Jacco van der Hoeven

Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125 100 75 50 25

5 week

Aanvoer index

Prijs index

Meer snijbloemen aangevoerd In week 5 zijn er 6% meer snijbloemen aangevoerd in vergelijking met dezelfde week in 2014. De gemiddelde prijs lag 0,4 cent lager dan in 2014 en kwam hiermee uit op 0,219 cent. Grootbloemige roos moest bijna een stuiver inleveren bij een aanvoertoename van 17%. Tulp dubbel won in prijs 1 cent bij een aanvoerstijging van 27%. Bij lelie LA was een iets lagere aanvoertoename (+25%) te zien, deze productgroep moest ruim een stuiver inleveren. Bij cymbidium was

dit beeld juist andersom, minder aanvoer en hogere prijzen. Hetzelfde gold voor germini zij het in mindere mate, enkele centen meeropbrengsten bij 6% minder aanvoer. De grootbloemige variant liet hetzelfde beeld zien; prijs +7 cent bij een aanvoer van -5%. Na de grootbloemige roos was tulp enkel de meest aangevoerde snijbloem, het aanbod nam met 9% toe en de prijs bleef gelijk. In totaal steeg de snijbloemenomzet met 3,7%.

Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125 100 75 50 25

5 week

Aanvoer index

Prijs index

Kamerplantenomzet gedaald In vergelijking met 2014 is in week 5 de kamerplantenomzet met 1% gedaald. De omzetdaling is te wijten aan de lagere middenprijzen die de meeste kamerplanten behaalden. De gemiddelde prijs daalde naar â&#x201A;Ź 1,64. Phalaenopsis noteerde een lagere prijs van enkele dubbeltjes terwijl het aanbod met 6% was toegenomen. Een gelijk beeld liet potanthurium zien. Positieve uitschieters zagen we bij de bolop-potproducten. Hyacint steeg in aanvoer met 32% en de prijs

won enkele centen. Bij narcis nam de aanvoer toe met 11% en steeg de prijs met 8 cent. De groene planten dracaena en ficus waren de andere twee productgroepen binnen de top 15 kamerplanten die een hogere prijs behaalden. Echter van beide productgroepen zijn minder stuks aangevoerd. De middenprijs van hortensia daalde een stuiver terwijl het aanbod met een kwart was toegenomen.

Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 200

in procenten

150

100

5 week

Aanvoer index

Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 16

Prijs index

Lagere aanvoer tegen hogere prijzen In week 5 steeg de prijsindex bij de tuinplanten weer boven de 100 punten en kwam uit op 105. De gemiddelde prijs lag 6 cent hoger dan in 2014. Door het koude en donkere weer lag het aantal verkochte stuks met ruim 3% onder het niveau van 2014. Ondanks de prijstoename van een halve euro bij helleborus daalde de omzet fors (23%). De oorzaak was de aanvoerdaling van 40%. Ook primula liet een positieve prijsontwikkeling zien (+15 cent). Ook hier nam het aanbod flink af (36%). Het aanbod camellia viel

23% hoger uit dan in week 5 vorig jaar, de prijs lag ruim 50 cent lager. Productgroepen die hogere prijzen noteerden dan in 2014 zijn: buxus, salix, rhododendron en citrofortunella. De totaalomzet bij de tuinplanten lag 1,9% boven het niveau van week 5 in 2014.

6 (2015)

03-02-15 16:31

Nederland

Over de toonbank Broekhuizenvorst

Miriam Derikx:

’Tulpendag zorgt voor een stukje klantenbinding’ beste kwaliteit en ik vind dat de consument daar best voor mag betalen. Maar nu kregen klanten het tweede bosje voor de helft van de prijs.”

FOTO: DE BLOEMERIE

En wat doet dit met de verkopen?

Miriam Derikx samen met kweker Geert op ’t Hof.

Naam: De Bloemerie Locatie: Broekhuizenvorst Sortiment: 70% bloemen, 20% planten, 10% overige artikelen Specialiteit: kwaliteit en service Aantal medewerkers: geen; in drukke perioden soms een freelancer

U organiseerde een tulpendag? „Zaterdag 31 janauri stond de tulp inderdaad centraal in de winkel. Er was een tulpenkweker aanwezig die meer vertelde over deze bloem en daarnaast hadden wij een leuke actie. Ik doe eigenlijk nooit aan acties. Ik streef naar de

Standpunt

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over? Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

6 (2015)

Markt-3-Toonbank-nw.indd 17

Waar koopt u in? „Ik koop drie keer in de week in bij de cashand-carry’s op FloraZON. Voordat de winkel opengaat of in de avonduren koop ik zelf mijn bloemen en planten in. Ik ben een kleine onder-

Heeft u meer tips voor telers? „Ik ben geïnteresseerd in biologisch geteelde bloemen. Bij mijn cash-and-carry’s is dat niet te krijgen, maar ik denk dat het een bepaalde klantengroep zeker zal aanspreken. Klanten vragen er nu niet specifiek naar, maar als ze in de winkel staan kan ik ze met een verhaal wel verkopen. Ik ben in ieder geval wel bereid om daar iets meer voor te betalen, mits de kwaliteit dan maar goed is.”

Valentijn komt eraan...Wat verwacht u daarvan? „Het is dit jaar afwachten hoe de verkoop zal gaan. Valentijn valt op zaterdag en dan begint hier in de regio ook de Carnaval en de vakantie. Ik zal daarom iets voorzichtiger inkopen, zeker omdat de winkel een aantal dagen erna ook nog gesloten is. We wachten het maar af. De laatste week zal ik er op Facebook aandacht voor vragen, dat heeft nu nog geen zin. De bestellingen komen toch altijd een paar dagen van tevoren pas op gang.”

’Planten zijn meer dan mooi: ze maken gelukkig én gezond’

Selma van der Beek Marketingmanager Waterdrinker

„We hebben zeker meer tulpen verkocht. Consumenten nemen dan toch eerder twee, vier of zes bosjes tulpen mee naar huis. Er hangt overigens ook wel een kostenplaatje aan zo’n middag. Zo heb ik ervoor geadverteerd in de regio en ik zorg voor koffie en wat lekkers in de winkel. Dat is prima; ik beschouw dit soort activiteiten als een stukje klantenbinding. Mijn klanten waarderen het dat er iets extra’s wordt georganiseerd en vinden het ook leuk om met de kweker te spreken. Ze waren vooral benieuwd naar de teelt. De waterbroei is voor consumenten nog echt onbekend. Ik ga dit zeker vaker doen. Ik denk dat ik rond Pasen iets met bolbloemen ga doen en aan de start van het pioenenseizoen zal ik ook weer een pioenenmiddag organiseren.”

nemer, de klok is voor mij niet interessant. Ik ben vooral op zoek naar kwaliteit en bijzondere producten. Van dat laatste zou ik het liefst wel meer tegen willen komen.”

innenlucht is maar liefst vijf tot tien keer meer vervuild dan buitenlucht! Dit komt doordat gebouwen tegenwoordig erg goed geïsoleerd zijn en door de chemische uitstoot van alledaagse producten, zoals bouwmaterialen en schoonmaakmiddelen. De oplossing? Planten! Planten zijn actieve luchtzuiveraars en hun aanwezigheid leidt onder andere tot verbetering van prestaties en een beter welbevinden in een gezondere omgeving. Het is belangrijk dat dit nieuws duidelijker naar doelgroepen als architecten, projectontwikkelaars, ziektekostenverzekeraars, zorgcentra, woningcorporaties, het bedrijfsleven

en scholen wordt gebracht. Er liggen stapels onderzoeksrapporten over de enorme invloed van planten op onze gezondheid en prestaties, maar in de praktijk zien we daar eigenlijk niks van terug. Consumenten weten nauwelijks iets van deze goede eigenschappen van planten. Ze weten niet dat planten ook gelukkig én gezond maken. Dat is zo zonde; dat is een gemiste kans. De keten kan dit verhaal veel meer uitdragen; dit kan de verkoop van planten stimuleren. We hebben met zijn allen goud in houden. Wij als Waterdrinker zijn betrokken bij Into Green en we zijn volop met het

thema ’de andere kant van de plant’ bezig. De missie van Waterdrinker luidt dan ook als volgt: met meer bloemen en planten in de leefomgeving van mensen een groen en gezond klimaat creëren. Maar wij kunnen het niet alleen. Het is belangrijk dat de hele keten uitdraagt dat bloemen en planten ontzettend veel positieve en gezonde eigenschappen hebben. Hoe meer mensen weten dat planten luchtzuiverende, prestatie- en creativiteit verhogende instrumenten zijn, hoe meer mensen het belangrijk vinden om ze in huis te hebben. En daar is de hele keten bij gebaat.

04-02-15 13:38

Nederlandse gypstelers in iets betere marktpositie Nederlandse gypstelers hebben internationaal gezien een bescheiden marktpositie, die na een goed seizoen iets is verbeterd. Handelaren vinden de vraag wisselvallig.

„Heel, heel wisselvallig”, omschrijft Jaap Monster van commissionair Hoven & De Mooij de vraag naar gypsophila. „Aantallen zoals vroeger verkopen we niet meer.” Voor Marcel van Zanten, inkoper bij Van Dijk Flora, is gypsophila geen interessante productgroep. „In het retailsegment waarin wij actief zijn gaat het vooral om monobossen. Daarvoor is gyps niet aansprekend genoeg. En in mengboeketten is gyps een vuller, waarvoor er veel alternatieven zijn.”

Minder veilingaanvoer De aanvoer van gyps bij de vestigingen van FloraHolland is in 2014 voor het tweede achtereenvolgende jaar gedaald, vooral het importaanbod. Nederlandse

telers brachten vanaf juni tot in het late najaar 6,2 miljoen stelen naar de veiling, 2% minder dan in 2013 en 3% minder dan in 2012. De middenprijs steeg van 28 cent in 2012 na een dip van 26 cent in 2013 tot 33 cent in 2014. „We hebben een goed jaar gehad”, zegt Joost van Geilswijk van kwekerij Van Geilswijk in Noordwijkerhout. Het importaanbod bij FloraHolland zakte op jaarbasis van 113 miljoen stelen in 2012 via 91 miljoen in 2013 tot 80 miljoen in 2014. De geregistreerde middenprijs kwam uit op respectievelijk 22, 23 en 22 cent per steel. Een belangrijke oorzaak voor het gedaalde importaanbod via de veilingen is de keuze van Esmeralda Farms in het najaar van 2013 om

Verkochte aantallen x duizend

200.000

Import

175.000

Nederla

150.000 Import

125.000 100.000 75.000 50.000

Nederland

25.000 0

’97 ’98 ’99 ’00 ’01 ’02 ’03 ’04 ’05 ’06 ’07 ’08 ’09 ’10 ’11 ’12 ’13 ’14

Aanvoer Nederlands en importgyps via de Nederlandse bloemenveilingen vanaf 1997 (bron VBN/FloraHolland).

Ecuadoriaans gyps niet meer via de veilingen te verhandelen. „De veilkosten waren te hoog, de prijzen te laag en het toen aangekondigde beleid paste niet bij ons”, aldus Loui Hooyman van Esmeralda.

Internationale turbulentie De afgelopen maanden waren voor het importgyps uit Ecuador naar Europa tegenvallend. „Vraag in Rusland is weggevallen. En de gedaalde koers van de euro ten opzichte van de Amerikaanse dollar is dramatisch”, geeft Hooyman aan. Hoe groot het effect is van het uitwijken van Israëlische telers naar andere markten, die voorheen direct aan Russen verkochten, moet

blijken. Zij kampen met de gedaalde koers van euro en roebel. „De markt is turbulenter dan ooit”, meldt Adrián Moreano van Eternal Flower uit Ecuador. Zo’n 40% van zijn productie gaat naar Amerika, 26% naar Europa en de rest naar nog 26 landen. De grofbloemiger Xlence, twee jaar geleden geïntroduceerd, is volgens Moreano kenmerkend voor de toenemende belangstelling voor grovere bloemen. De nieuwe, hagelwitte Victoria past ook in dit rijtje alsmede Tango, die dit jaar ook proefgewijs in Nederland wordt geteeld. Ondanks goede resultaten in 2014 wordt niet op een stijging van de aanvoer van Nederlands gyps gerekend. ■

Eucharis dreigt uit bloemenassortiment te verdwijnen De bolbloem eucharis is een nichebloem die dreigt te ver-

„Er gaat geen dag voorbij dat we ze niet verkopen en over de kwaliteit en houdbaarheid zijn we

uiterst tevreden”, geeft inkoper Ruud van der Zwet van DGI aan over Eucharis grandiflora. Eddy

van den Eijkel van Hoven & De Mooij vindt de vraag slecht. „Dat is jammer, want het is best een mooie bloem met een exclusieve sierwaarde.” Marinus Verschoor van Arie Verschoor constateert ook een slechte vraag. „Over behoud van de kwaliteit in de keten valt ook te twisten, het is een kwetsbare bloem.” Van der Zwet bestrijdt dat. „Klachten krijgen we nooit.”

Minder aanvoer

Foto: De GrAAF VAn Der ZAnDe

De klokaanvoer bij FloraHolland kromp vorig jaar met 14% tot iets meer dan 800.000 stelen en daarbij steeg de middenprijs tot 42 cent. De gegevens zijn niet volledig. Omdat er maar een paar aanvoerders zijn, kan de veilingorganisatie geen gedetailleerde informatie verstrekken.

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 18

„We hebben twee slechte jaren achter de rug”, meldt teler Gerard Romein in Woudrichem. Voor John Valstar van Jovaplant in Naaldwijk zijn de tegenvallende resultaten de reden om een andere richting in te slaan. We hebben goede alternatieven op het oog. Binnen vijf jaar hoop ik dat we geen eucharis meer telen. Handelaren willen een groot assortiment. Maar ze betalen toch te weinig, op een paar gespecialiseerde exporteurs na. Eucharis is geen product voor supermarkten, maar voor bloemisten. Daarvan gaan er de komende jaren heel veel verdwijnen, dus onze markt krimpt. En verder gaan de handelsstromen steeds meer om Nederland heen. Dus wordt de kans dat ons product wordt meegenomen kleiner.” ■ 6 (2015)

03-02-15 16:31

Dit jaar kleine krimp in aanvoer antirrhinum

„Nu is de vraag nog klein en zijn we aangewezen op import. Het actuele Hollandse aanbod is eigenlijk niet marktwaardig”, vindt inkoper Eddy van den Eijkel van Hoven & De Mooij over antirrhinum (leeuwenbek). „Dun, slap, niet goed genoeg”, vult inkoper Martin Joren over het huidige Nederlandse aanbod aan. „Er is wel wat Spaanse aanvoer, voornamelijk wit en verder zijn er exclusieve leeuwenbekken uit Frankrijk via commissionairs. Maar daarvan ligt de prijs boven de euro per steel.”

Twee jaar geleden steeg het Nederlandse antirrhinumaanbod met 10%. Vorig jaar was er een lichte groei van 2% tot iets meer dan 25 miljoen stelen. In beide jaren werd gemiddeld 20 cent betaald. „Vooral in het laatste kwartaal was de prijsvorming slecht”, weet teler Arno van der Salm van Jan

van der Salm in Oude Wetering. Voor hem is de leeuwenbek een bijteelt, voor zijn plaatsgenoten Rob en Rick Huigsloot is het de hoofdteelt. „Vanaf april tot in november is onze aanvoerperiode. De resultaten schommelen al jaren tussen goed en heel slecht, maar gemiddeld is het de afgelopen jaren onder de maat”, is de ervaring van Rob Huigsloot. De tegenvallende rendementen leidden dit jaar tot minder aanvoer, omdat telers zijn overgestapt naar andere gewassen of zijn gestopt. Hoe de krimp uitpakt is lastig te voorspellen. „De teelt is ook lastig, omdat je voor alle jaargetijden aparte series nodig hebt”, aldus een jaarrondteler die niet met naam wil worden genoemd. Door het warme najaar in 2014 kwam de late teelt vervroegd op de markt. Dat veroorzaakte een piek met als gevolg lage prijzen. In dit millennium werden de

Foto: De GraaF Van Der ZanDe

Na twee jaar met een aanvoertoename rekenen telers van

hoogste middenprijzen gerealiseerd in 2007, het laatste goede bloemenjaar en in 2012 beide met 22 cent. De aanvoer lag in die jaren op 30,5 miljoen respectievelijk 24,7 miljoen stelen.

Kwaliteit „Antirrhinum is een productgroep, die je elke ochtend in de cel op kwaliteit moet beoordelen”, weet Joren. „Want ook de kwekers die doorgaans het goede niveau brengen, laten wel eens een steekje vallen.” Breukstelen en aanvoerrijpte zijn volgens Joren de belangrijkste aandachtspunten en Van den Eijkel voegt de steelstevigheid eraan toe.

Inkopers zijn tevreden over de breedte van het assortiment, als de aanvoer op gang is gekomen. Ondanks de relatief geringe omvang van de productgroep wordt er wel in veredeld. „We proberen altijd wel wat uit. De Antibesserie lijkt een aanwinst”, vindt Huigsloot. In de Costa-serie zit ook vernieuwing en proefgewijs wordt dit jaar de oranje Monaco in de najaarsplanting getest. Veel directe afzet en verkoop via webshops in antirrhinum is er niet, vooral omdat de teelt nog altijd lastig is te plannen. ■

Marktacties Promotie Woonplant van de maand februari: primula Woonplant van de maand maart: Franse geranium Tuinplant van de maand februari: coniferen t/m pot 17 o.a. thuja Tuinplant van de maand maart: vroege vaste planten zoals aquilegia PurE Seasonal Flowers voorjaar: anemoon, hyacint, ranonkel, iris. Promotieactie Happy hyacint is gestart. sep-mrt ’15 Campagne snijorchidee, initiatief van telers, promotiecommissie en FloraHolland, coördinatie en uitvoering Fresh Retail 5 - 8 mrt Beurs Huis & Tuin 2.0 in WTC Expo Leeuwarden 7 feb Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: bol-op-pot tulp, hyacint, narcis, eucomis, glamini, freesia en sonatini, groene planten, TiSento, primula, hyacinten Blue Pearl en Purple Sensation, Decorum assortiment: Ornithogalum dubium P10,5, guzmania Brimstone Rood P13, Rosa Red Naomi!, germini Little Ruby rood, anthurium Anouk Improved rood, lelie. SBS6, 17.00 uur.

Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland

1 - 28 feb: roos

1 - 22 mrt: ranonkel 9 -29 mrt: anjer 30 mrt - 30 apr: gerbera

14 feb Valentijnsdag 15 feb Carnaval (Ned) 16 feb Rozenmaandag (Dui) 17 feb Carnaval (Dui) 17 feb Mardi (Fra, Zwi) 19 feb Chinees Nieuwjaar 23 feb Mannendag (Rus) 1 mrt St. David’s Day (Wales) 1 mrt Grootmoedersdag (Bel, Fra) 8 mrt Internationale Vrouwendag 15 mrt Moederdag (GB) 17 mrt St. Patrick’s Day (Noord-Ierland) 19 mrt Vaderdag (Ita) 3 apr Goede Vrijdag (Ned, Dui, GB, Oos, Zwi) 5 - 6 apr Pasen 12 apr Orthodox Pasen (Rus)

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

6 (2015)

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 19

03-02-15 16:31

Analyse bloeiende planten Foto: jAn vAn pAidon

Exporteur over

Primula obconica doet stapje terug Na een positief seizoen in 2014 ziet het er voor Primula obconica nu wat minder florissant uit. Telers zien dat klok- en daghandel onder de maat zijn.

Gaat dat niet ten koste van de kwaliteit?

Vroeg Pasen gunstig

„Uiteraard, maar de goede kwekers weten het kwaliteitsverlies tot een minimum te beperken. Zij weten precies welke rozen wel wat langer in de koelcel kunnen blijven. En wij weten precies welke kwekers dat zijn. Sparen voor Valentijn is een noodzakelijk kwaad. Wat zou het een ramp zijn als ik in de week van Valentijn op de veiling kwam en er bijna geen rozen waren, of voor te hoge prijzen. We kunnen in deze tijd niet zonder grote hoeveelheden rozen en dan zullen we soms iets moeten inleveren op de kwaliteit.”

Ook Mark van der Knaap van kwekerij WK plant in Naaldwijk heeft geen duidelijke verklaring voor het kwakkelende marktbeeld. „De aantallen waren wel iets hoger de eerste weken van 2015, maar niet in verhouding met de prijsdaling. We proberen aan de vraagkant van alles te doen met acties richting exporteurs en advertenties in vakbladen. Voorafgaand aan de campagne voor de woonplant van de maand hebben we primula’s uitgedeeld op de tribunes en exporteurs ac-

Bedrijf: Jan van Paridon Functie: inkoper Belangrijkste afzetlanden: West-Europa Inkoop: klok en rechtstreeks bij kwekers Aantal medewerkers: 15

Cees Heemskerk:

’Bloemen sparen voor Valentijn? Gelukkig wel!’ Hoe belangrijk is Valentijn?

Wat verwacht u dit jaar van de Valentijn? „Ik verwacht goede verkopen, maar het is wel jammer dat Valentijn dit jaar op een zaterdag valt. Dat kost je ongeveer 10% van de omzet. Veel mannen rijden na hun werk langs de bloemist om een bloemetje voor hun vrouw te kopen. Nu het op zaterdag valt, moeten ze er speciaal op uit en dat remt. Bovendien valt Valentijn voor veel mensen nu samen met het ’gewone’ bosje bloemen voor het weekend. Zo mis je als bloemist dus een stuk verkoop.”

„Ja, uiteraard phalaenopsis, maar verder eigenlijk allerlei soorten vooral bloeiende planten. Bij phalaenopsis valt op dat de kleine formaten in glazen potten het dit jaar goed doen. Verder moeten we het natuurlijk afwachten. We merken dat bloemisten in landen als Frankrijk en Duitsland het moeilijk hebben. Zeker degenen die zich niet aanpassen aan de veranderende markt.”

Koopt u zelf nog een bloemetje voor Valentijn? „Nou ja kopen, die neem ik natuurlijk hier mee. Valentijn is een mooi gebaar van liefde en daar horen bloemen uiteraard bij!”

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 20

tief benaderd.” Na februari neemt het aanbod van Primula obconica alweer rap af. Telers hopen nog te profiteren van het vroege paasfeest dit jaar. Na maart gaat er nog maar één producent verder. Deze pakt dit jaar wat steviger uit met de nieuwe Primula obconica Pricanto, een kleinbloemig, vol plantje met tweekleurige bloemen.

Pricanto ’blijvertje’ Johan Kroet van Salomo vindt Pricanto een leuke aanvulling en verwacht dat het een ’blijvertje’ zal worden. „Veel nieuwigheden verdwijnen alweer snel na de introductie, maar dat voorzie ik niet voor Pricanto. Met de mooie herfstkleuren en lange houdbaarheid verwacht ik hier veel van.” Salomo zag in januari de vraag pas goed op gang komen vanuit de Duitse markt. „De hele vroege willen ze daar niet. Ook in Duitsland promoten ze de plant extra in februari, dus dat zal vast voor meer vraag gaan zorgen de komende weken.” Volgens de inkoper is Primula obconica een leuk meepakkertje in een periode dat er nog weinig bloeiends voorhanden is. „Het is goed merkbaar dat telers samenwerken aan een uniforme uitstraling. Zowel met labels en hoezen als voor de kwaliteit van de planten zelf.” ■

150

3.000

130

2.600

110

2.200

1.800

1.400

2010

2011

2012

2013

2014

1.000

Verkochte aantallen x duizend

Verkoopt u ook planten voor Valentijn?

Gemiddelde prijs in centen

„Wij verkopen aan detaillisten in Frankrijk, Oostenrijk, Duitsland en België en daar is Valentijn misschien niet zo belangrijk als in GrootBrittannië, maar toch absoluut een groots bloemen- en plantenmoment. Rode rozen blijven veruit het belangrijkst. Of de kwekers veel rozen sparen voor Valentijn? Gelukkig wel!”

Nu Primula obconica in februari woonplant van de maand is, ook bekend tot ver over onze landgrenzen, kan de markt wellicht aantrekken. Maar januari liet duidelijk te wensen over. Telersvereniging Touch Me die met het gelijknamige priminevrije ras de oude ’jeuk’-rassen heeft verstoten, houdt de moed erin. „Samen zijn we sinds vorig jaar bezig de kwaliteit verder te verbeteren en streven we naar meer uniformiteit. Daarnaast doen we aan actieve promotie, passen we strenger uitgiftebeleid toe en spelen we gerichter in op vraag en aanbod. Dat zijn dingen waar je pas op de lange termijn iets van gaat merken”, legt Jeffrey Ammerlaan van kwekerij Ammerlaan-Sosef in Honselersdijk uit.

Verkochte aantallen en middenprijs Primula obconica via de FloraHollandveilingen van 2010 tot en met 2014. 6 (2015)

03-02-15 16:31

Afzetzaken

Analyse tuinplanten

Toch groei in stille tijd helleborus

Voor een deel van de helleborussen breekt in de loop van januari de natuurlijke bloeiperiode aan. Met name rassen van Helleborus oriëntalis worden daarom wel als ’lenteroos’ vermarkt, naar voorbeeld van de veel bekendere ’kerstroos’ Helleborus niger. Telers kunnen met de winterbloeiende helleborus in deze tijd een redelijk unieke positie innemen. Toch blijft de afzet van helleborus zich vooral afspelen in november en december, met traditioneel een piek rond week 48 voor de kerst.

Stille tijd

Groei Desondanks zet de forse groei die helleborus doormaakt zich ook in januari 2015 voort. In januari werden langs FloraHolland zo’n 800.000 stuks verkocht, 21% meer dan in 2014. Die groei zat vooral in potmaat 12, waardoor de middenprijs met 12% deed afnemen tot € 1,76. Ook in het najaar van 2014 zat de groei bij helleborus met name in de potmaten 12 en 13. Bij de grotere maten bleef het aanbod stabiel ten opzichte van 2013 bij iets lagere prijzen. Het lijkt een indicatie dat bouwmarkten voor helleborus belangrijker aan het worden is. ■

500

10.000

400

8.000

300

6.000

200

4.000

100

2.000

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

Verkochte aantallen en middenprijs helleborus via de FloraHolland-veilingen van 2008 tot en met 2014. 6 (2015)

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 21

Bedrijf: Butterfly Orchids Aanleiding: Phalaenopsis boeket

Hans Bok Kunt u iets meer vertellen over het concept? „Wij hebben een boeketconcept ontwikkeld met de potplant phalaenopsis. Wij zagen een gat in de markt; er worden nog geen planten in de boeketten gebruikt. Het mes snijdt aan twee kanten. Dit concept zorgt voor een stukje uitbreiding van de plantenmarkt. En de consument heeft meer plezier van een boeket. Wij garanderen dat het boeket minimaal drie tot vier weken blijft staan. En daarna heeft de consument de plant nog over en daar kan hij ook nog een paar weken van genieten.”

Maken jullie de boeketten zelf? „Ja, wij hebben hier een dame lopen met een bloemistenachtergrond die de boeketten zelf kan maken. We hebben het concept uitgewerkt samen met een bloemist en die heeft ons geadviseerd over welke bloemen en groen we het beste in het boeket kunnen gebruiken. Zo bieden wij het concept nu aan met santini Madiba, maar kunnen ook bloemen zoals anthurium gebruiken. Het moeten sowieso bloemen zijn die goed houdbaar zijn. We kopen deze producten bij collegakwekers in en verwerken ze vervolgens op ons bedrijf.”

Hoe gaan de verkopen? „We zijn nu een aantal maanden op de markt en verschillende bloemisten en tuincentra, ook in het buitenland, verkopen het boeket. Wij bieden het concept met een drietakker phalaenopsis aan voor circa € 20 euro en dan staat het voor € 35 tot € 40 euro in de winkel. Dit lijkt misschien veel, maar de houdbaarheid is veel beter in vergelijking met andere boeketten. Het concept gaat nog niet in grote aantallen de deur uit; het zijn een paar karren per week. In zo’n beginfase kun je er denk ik ook nog niet alles van verwachten.”

Hoe zetten jullie het concept in de markt? Verkochte aantallen x duizend

Gemiddelde prijs in centen

Planteninkopers weten wel waarom: „Dit is voor onze afnemers een heel stille tijd”, aldus Eric Stuyt van Florahuis, dat met name tuincentra in Nederland belevert. „De consument komt nu niet. Als je

het afzet tegen de totale vraag doen we in deze tijd best aardig wat helleborus. Het is een leuk product, waar de nodige marketingondersteuning aan gegeven wordt en er zijn weinig alternatieven. Maar veel meer dan dit zit er in deze tijd gewoon niet in.” Volgens exporteurs is het beeld in omringende landen niet anders. Er zijn exporteurs die zich in deze periode nog helemaal richten op de kamerplanten en bollen-oppot, om zich pas bij het uitbreken van de lente weer op het tuingoed te focussen. Zij laten helleborus nu aan zich voorbijgaan.

Foto: butterFly orchids

Foto: VAkblAd Voor de bloemisterij

„Via Facebook, Twitter en verschillende beurzen promoten we het concept. Vorige week stonden we op de IPM en de reacties waren positief. Er zijn wel weer klanten die het willen gaan draaien. Het is natuurlijk nog afwachten wat daar uiteindelijk het vervolg op is. Wij zijn in ieder geval redelijk tevreden tot nu toe en we gaan zeker kijken of we meer concepten met phalaenopis kunnen bedenken.”

Hoe gaat de afzet van phalaenopsis momenteel? „Wij waren tevreden over 2014 en ook nu zijn de prijzen goed. Je merkt dat de markt in de aanloop naar Valentijn flink aan het aantrekken is en daana komt Vrouwendag eraan. We merken dat je je met goede kwaliteit nog zeker kunt onderscheiden op de markt.”

03-02-15 16:31

Klevend Deens concept Gekleurde vierkante plantenpotjes die met behulp van magneten aan een wand van de Deense Olga Lundaof het helpt?

e heeft het concept Magnetized zelf bedacht, vertelde Olga Lundager op IPM. Twee jaar terug. Net als al die andere concepten die de stand van Lundager in het beursgebouw in Essen sierden. Zoals het koffieplantje in een koffiekopje met een koffielepeltje erbij. Meest opvallend was echter de wand met de kleine potjes en plantjes. ’Gemagnetiseerde’ potjes van plastic en keramiek in talloze kleuren. De potjes blijven ’kleven’ aan de metalen wand door de magneten die er in verwerkt zijn. „Ze zijn geïntegreerd in de pot”, vertelde Lundager. Ze steken niet uit en maken daardoor geen krassen. Zichtbaar zijn ze nog wel anders zou de consument niet weten welke zijde van de pot tegen de wand geplakt moet worden. De potjes zijn in kubusvorm zodat ze ook op tafel kunnen. Lundager, die in Denemarken op 26.000 m2 diverse potplanten teelt, beschermt de vindingen in de Europese Unie bij de OHIM, the Office of Harmonization in the International Market. Als bewijs en wellicht als waarschuwing voor eventuele ’copycats’ stond bovenaan de wand het registratienummer vermeld. Of de bescherming helpt? Lundager was niet de enige met plantenpotjes met magneten. Een Taiwanees die phalaenopsis teelt in Frankrijk toonde de Magic Flower Pot „Dat is van ons afgekeken”, zei Lundager stellig. Maar omdat de creatie van de Taiwanees op details afwijkt kan ze er weinig tegen doen. „We lopen altijd twee jaar voor en bedenken continu iets nieuws”, relativeerde Lundager. < Tekst en foto: Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

Spread.indd 22

6 (2015)

03-02-15 16:31

6 (2015)

Spread.indd 23

03-02-15 16:31

K asgeluiden Bestrijding van ziekten en plagen. Hoe gaat dat in de praktijk? Wat houdt telers bezig en hoe gaan ze daarmee om? Wat zijn de geluiden uit de kas? Om de twee weken laat het Vakblad telers vertellen over chemische of geïntegreerde bestrijding.

Peter van Leth, Hans Neefjes, Joef Sleegers

Het gemiddeld aantal tripsen op de vangplaten langs het pad steeg volveldse controle ziet Marco van de

Marco van de Werken

is dan goed en de werkzame stof verdeelt zich over de hele plant. Van wortelpunt tot bladpunt is er dan bescherming tegen alle organismen die steken of zuigen aan de

zogenoemde ’wintertripspiek’ kan wel het preventief voorspuiten met de toegelaten middelen in de eerste twee teeltweken. Middelen met

want daarvan moet je de concentratie werkzame stof opbouwen tot een zeker niveau in het gewas. „Dan dood je trips. Te lage concentraties in de plant werken resistentievorming in de hand.”

teler wil binnenkort Movento in het weinig problemen de komende

Plaats: Brakel Kwekerij De Heuve: 3,8 ha chrysant onder 7.000 lux, waarvan 75% troschrysant Grand Pink en 25% santini (o.a. ’Rossi’)

om spint goed op te ruimen. „Drie weken voor het einde van de teelt is

echter weer netjes onder controle. per teelt inzetten. Afgelopen winter waren dat er nog 8. In de zomer volstaan we 2 . Dan 2

Het mooie najaar dat tot half november heeft geduurd heeft nog steeds

volgen gehad voor andere plagen

het oplopen. Iedereen komt aan de -

niveau. Dat geldt ook voor spint

maart weer biologisch kan worden Crop Protection. Met name de luizendruk is hoger dan in andere ja-

seizoen met een soort van evenwicht. Dat verkleint de kans dat een Adviseur gerbera van Crop Protection

het najaar de kas binnen gevlogen. „Vanaf eind augustus is er met Tepeind september ook weer moeten gebeuren. Normaal gesproken hoeft

middelen dringen het best door.” Het warme najaar heeft ook ge-

explodeert. Al met al schat ik in dat het warme najaar meer voor- dan nadelen heeft gehad.”

het extreem warm.” De luis wordt

reguliere bespuiting in de tankmix. Medio februari zullen er vast nog wel behandelingen met Teppeki volgen. Voor wittevlieg heeft het mooie najaarsweer weinig verschil gemaakt. een aantal maanden geleden al opgegeven en de wittevlieg is aan

Kasgeluiden-NW.indd 24

6 (2015)

03-02-15 16:32

Luna Privilege gebruikt omdat die -

Kees Kouwenhoven

hoven adviseert om het laatstgenoemde middel pas weer in het

Adviseur gewasbescherming Royal Brinkman, o.a. roos

stane aantal behandelingen en het

sinds mei 2014 niet meer tegen

van meeldauw is de plantversterker met de aantekening dat naast

ooit â&#x20AC;&#x2122;s winters een paar maanden

rustig op het gebied van ziekten

weken verblazen ze een halve kilo

de telers na die gietbeurt steeds het is zoeken naar de balans en het Specialist gewasbescherming bij Biobest Nederland, o.a. in potplanten

populatie opbouwen lukt met larven

teelt kan de kever ook andere luizen -

6 (2015)

Kasgeluiden-NW.indd 25

03-02-15 16:32

Aanpak onkruid in pioen: puzzelen met etiketten Onkruidbestrijding bezorgt pioenentelers hoofdbrekens. Handmatig wieden of schoffelen gaat te langzaam en is te duur. Chemische middelen kunnen maar beperkt worden ingezet. Hun status is veranderlijk en soms onduidelijk. Chemisch bestrijden is bovendien balanceren op een smalle grens tussen goede werking en gewasschade.

foto: Hans neefjes

Harmen Kamminga

et Nederlandse areaal pioen voor de bloementeelt wordt geschat op zo’n 800 ha, verdeeld over zeshonder à zevenhonderd telers. Toenemende uitdaging voor hen is de bestrijding van onkruid in het meerjarige gewas. Methoden als wieden, schoffelen of bodem afdekken zijn voor grootschalige toepassing niet praktisch in het meerjarige gewas. Het pakket herbiciden is beperkt en krimpend. Dat wordt een steeds groter probleem, vinden telers. Omdat zij gewasbescherming

OnkruidPioen.indd 26

een serieuze zaak vinden en ze het moeilijk vinden de onkruidbestrijding binnen de voortdurend veranderende regels goed te doen, spreken telers hier liever niet openlijk over in de media. „Het is ieder jaar een nieuwe puzzel”, aldus een van hen. „Door het vervallen van toelatingen kunnen we nooit eens twee jaar dezelfde aanpak uitproberen. Zo vinden we nooit uit wat in dit gewas werkt, waar we mee toe kunnen en met welke middelen we extra rekening met gewasschade moeten

houden. We zullen wel eens te veel doen omdat we te weinig weten.”

Het vinden van de juiste onkruidbestrijdingsmiddelen voor gebruik in de teelt van pioenen is moeilijke materie, bevestigt gewasbeschermingsadviseur Michel de Groot van CAV Agrotheek in Wieringerwerf. Ondanks gedegen huiswerk vooraf en de nodige ervaring met advisering in de praktijk, 6 (2015)

03-02-15 16:32

Naam middel*

Type Middel

Toepassing

Dosering

aramo ***

Vloeibaar

Goltix WG

foto: Hans neefjes

Kerb flo

kost het hem anderhalf uur om tot een tabel van ruim tien onkruidbestrijdingsmiddelen te komen waar pioenentelers wellicht iets aan kunnen hebben (zie tabel ’Overzicht van onkruidbestrijdingsmiddelen toegelaten in teelt of opkweek van pioenrozen’). Alleen al het controleren van de meest recente etiketteksten in de Ctgb-database kost de nodige tijd. „We kunnen niet zomaar een lijstje van de plank pakken”, aldus De Groot. „Want die heeft voor deze teelt nog niemand gemaakt. En anders zouden we nog van elk middel de meest actuele 6 (2015)

informatie over de status moeten nagaan. Verder lijkt de lijst lang met bijvoorbeeld vier middelen tegen gras. Tegen straatgras hebben we binnenkort alleen nog Gallant, en dat heeft alleen een toelating in vaste planten.”

Wanneer toegelaten Status bepalen van een middel is bij pioen lastig. Want wanneer is een middel in deze teelt toegelaten? Als er ’peaonia’ op het etiket staat? Of ’snijbloemen onbedekte

teelt’? En wat als je de pioenen opkweekt als plantmateriaal? Is het dan een vaste plant, een knolgewas of misschien zelfs een boomkwekerijproduct? Want om bijvoorbeeld de werkzame stof propyzamide in te zetten kun je in de boomkwekerij en vasteplantenteelt kiezen voor het poeder van Kerb 50W, terwijl in de snijbloementeelt enkel de vloeibare Kerb flo is toegelaten. „Het is maar hoe je het interpreteert”, vermoedt De Groot. Ook bij middelen met glyfosaat zijn er per merk variaties in het etiket die maken dat je ze meer of minder waarschijnlijk bij

Column Vervolg van pagina 27.

Feico Smit feicosmit@yahoo.com

Oeganda

Xxx Chinees

de bestrijding van onkruid op randen van pioenenakkers zou mogen toepassen.

Maatwerk Naast het geven van goed advies over welke herbiciden telers van pioenen zouden kunnen inzetten, blijkt het ook maatwerk om aan te geven hoe telers deze middelen het meest effectief zouden kunnen – en mogen – inzetten. Op de nieuwste etiketten staat steeds nauwkeurig omschreven op welke momenten in de teelt, hoe vaak en in welke doseringen middelen mogen worden toegepast. „Sommige middelen komen in de teelt van pioen beter van pas als ze iets vaker dan voorgeschreven maar met een veel lagere dosering kunnen worden toegepast via het zogenaamde lage-dosering-systeem”, aldus De Groot. „Maar de etiketten die zijn voortgevloeid uit de recente herregistratie van alle herbiciden maken dat in veel gevallen onmogelijk.”

Juiste spuitmoment Omdat telers middelen nog maar beperkt mogen inzetten, is de juiste inzet op het juiste moment alleen maar belangrijker geworden. Dat geldt ook als een middel een paar keer per teeltcyclus toegepast mag worden. „Voor een goede werking van een bodemherbicide heb je vochtige aarde nodig. Maar bij nat weer kan zo’n middel schade geven door inspoeling, met name langs neuzen die al boven de grond komen”, geeft De Groot als voorbeeld. „En wanneer kun je in een zachte winter als de neuzen van sommige cultivars al voor de jaarwisseling zichtbaar worden nog veilig werken met middelen die je moet toedienen ’voor opkomst’? ” De, mede door de weersomstandigheden van de laatste jaren, beperktere kansen

OnkruidPioen.indd 28

op succesvolle onkruidbestrijding maken volgens De Groot dat het benutten van het juiste spuitmoment voorrang moet hebben op andere zaken in de bedrijfsvoering en het privéleven van de pioenenteler. „Als dat niet kan, betaal je met spuitschade in je gewas of ga je oogsten tussen de onkruiden.”

Emotie Zowel telers als adviseurs als De Groot kijken uit naar een meer eenduidig toelatingsbeleid voor gewasbeschermingsmiddelen. De Groot: „Het gewasbeschermingsbeleid door de overheid lijkt nu meer gebaseerd op emotie dan op feiten. De onkruidbestrijding bij pioen is maar één voorbeeld van de voortdurende wijzigingen, beperkingen en toenemende onduidelijkh0eid. Als je hier niet voortdurend studie van blijft maken, begrijp je er al gauw helemaal niks meer van.” De adviseur verwacht in de voorzienbare toekomst overigens nieuwe toelatingen en verbreding van huidige etiketten van onkruidbestrijdingsmiddelen voor de pioenenteelt. „Ook Aad Vernooy van LTO Glaskracht Nederland maakt zich daar sterk voor. Samen hebben wij al met verschillende fabrikanten constructieve gesprekken hierover gevoerd.” <

In het kort

6 (2015)

03-02-15 16:32

Werken voor Royal Van Zanten De divisie Van Zanten Flowerbulbs veredelt, selecteert, produceert en verhandelt bloembollen. De strategische corebusiness is lelie, in deze productgroep worden alle aspecten van het vakgebied bestreken. Door middel van kwekerijen op het noordelijk én zuidelijk halfrond en daardoor elkaar opvolgende groeiseizoenen is Van Zanten Flowerbulbs het hele jaar door verzekerd van gezond en vers uitgangsmateriaal. Uit eigen veredeling worden jaarlijks nieuwe exclusieve rassen aan het assortiment toegevoegd. Het wereldwijde netwerk van klanten ontvangt producten met een hoge kwaliteit en een uitstekende service. Om de sterke positie van onze divisie te behouden en verder uit te bouwen zijn wij voor onze vestiging in Nieuw Zeeland op zoek naar een gedreven en enthousiaste,

General Manager die in samenwerking met het moederbedrijf in Hillegom leiding wil geven aan onze productielocatie in Rakaia, Nieuw Zeeland. In deze functie ben je verantwoordelijk voor de gehele leliebollenproductie en tevens het exporteren van de leliebollen naar onze afnemers. Een belangrijk onderdeel van het werk is de gehele lelieproductie in goede banen leiden in samenwerking met het Van Zanten Flowerbulbs team en de contracttelers in Nieuw Zeeland. Je staat borg voor het verder verbeteren van de productieprocessen en je onderhoudt hierover nauw contact met Nederland. In deze functie vertegenwoordig je het bedrijf bij externe instanties. Wij vragen: • HBO-werk en denkniveau. • Affiniteit met de leliesector is een pré. • Leidinggevende en organisatorische kwaliteiten. • Kennis van de Engelse taal in woord en geschrift. • Zowel in teamverband als zelfstandig kunnen werken. • Goede communicatieve vaardigheden. • Bereidheid om zich voor een langere periode in Nieuw Zeeland te vestigen.

Wij bieden een uitdagende, voltijdfunctie met een passende beloning en uitstekende secundaire arbeidsvoorwaarden. Voor nadere informatie kan er contact opgenomen worden met dhr. Hans Glorie (Manager Inkoop). Hij is te bereiken op 06-53153370 ook buiten kantooruren. De motivatiebrief met CV kun je sturen naar: Van Zanten Flowerbulbs B.V. T.a.v. Michelle van Steenvelt, afdeling personeelszaken P.O. Box 25 2180 AA Hillegom E-mail: m.vansteenvelt@royalvanzanten.com www.royalvanzanten.com Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie is niet gewenst

622804.indd 29

4-2-2015 9:48:05

Kerstster eruit, perkgoed erin Het perkgoedseizoen is gestart. Veel perkgoedtelers vullen hun kassen in het najaar met kerststerren voor een ideale ruimtebenutting. Op poinsettia wordt

combineren met andere seizoensproducten. Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl

Foto's: Peter van Leth

Willem van Strien denkt niet in afdelingen product, maar in kappen product. Geen een afdeling is hetzelfde met

et 1 ha glas is Willem van Strien een kleine jongen onder de perkgoedtelers. Hij heeft altijd al een kleinschalige bedrijf gerund. Voor hem hoeft het niet zo nodig groot, groter, grootst. Zijn kwekerij is puur een handelskwekerij voor de eigen afzet. Voor de klok zal je hem niet snel zien verschijnen. Tot deze bedrijfsvoering is hij nog steeds in staat, mede omdat hij vijf jaar geleden zeventig regionale Boerenbondwinkels als klant binnen heeft gesleept. Die winkels belevert hij met eigen vervoer nu jaarrond met seizoensproducten samen met collega’s Nouws uit Zundert en Loeffen uit Someren. Dit zorgt voor 60% van zijn omzet. „Hierdoor kan ik mijn bedrijfsvoering kleinschalig houden, ook al blijft het hectisch in het voorjaar. Het totale perkgoedassortiment lever ik aange-

0615Combiperkgoed.indd 30

vuld met andere seizoensproducten. In eerste instantie afgestemd met beide collega’s. Wat we missen kopen we in. Altijd alles vers, in het uiterste geval halen we karren terug bij klanten”, meldt Van Strien.

Normale kerststerrenteelt Van half november tot en met week 50 zet Van Strien tussen de 60.000 en 70.000 kerststerren af. In week 30 zet hij potmaat 13 op, in week 33 potmaat 10,5 en in week 40 potmaat 6. Half oktober beginnen ze dan ongeveer tegelijkertijd kleur aan te leggen. Hij teelt op de natuurlijke korte dag, dus zonder verduisteren. Van Strien is vorig jaar de helft van zijn aantal kerststerren op gaan zetten dan het jaar ervoor, zodat het me-

rendeel aan huis afgezet kan worden. Hierdoor is hij minder afhankelijk van de prijsvorming aan de klok. Kerstster is niet de enige ’najaarsvuller’ bij Van Strien, ook verzorgt hij zaadteelt van gaultheria voor S&G Seeds en teelt hij potchrysanten. Gaultheria wordt in week 32 gezaaid, de zaden worden bijna 1,5 jaar later geoogst van begin tot half december. Planten met bessen die overblijven, worden verhandeld. De potchrysanten gaan in september en oktober de markt op.

Na de kerststerren volgen achtereenvolgens de violen, vaste planten en seizoensbloeiers. Zijn perkgoedassortiment wisselt niet drastisch, maar Van Strien is wel gaan schuiven in zijn planning. Puur om zoveel mogelijk eigen product te kunnen leveren. Zo pot hij zijn spaanse margrieten nu in november op in plaats van januari om ze half april drie weken eerder in bloei te hebben. Dat is de start van zijn perkgoedseizoen, wat doorloopt tot in juli. Als dit achter de rug is volgen latere zomerbloeiers als platycodon. Alles kleinschalig. „Ik denk niet in afdelingen product, maar in kappen product. Geen afdeling is hetzelfde met verschillende, kleine partijen seizoensproducten”, zegt Van Strien. < 6 (2015)

03-02-15 16:32

’Na uitbreiding is kerstster weer in beeld gekomen’

oofdteelten bij daghandelskwekerij Gevers Planten zijn cyclamen en perkgoed. Cylamen worden bijna jaarrond afgezet (week 24 tot week 13) met als afzetpieken de weken voor Allerheiligen en Kerstmis. Afzet perkgoed staat van week 12 tot week 31 op het programma, waaronder hangplanten tot week 20. „We proberen met ons perkgoed als eerste en als laatste op de markt te zijn”, schetst bedrijfsleider Jochem van Zoggel.

Terug van weggeweest In 2002 is een nieuwe kwekerij gebouwd van 2 ha, die al snel groeit naar 3,3 ha. Als tussenteelten voor cyclamen en perkgoed wordt in eerste instantie gekozen voor Primula acaulis en ranonkel. Voor een mooie opvulling in de weken 2 tot 10 verschijnt ook al snel Primula obconica in het teeltplan. Wanneer het bedrijf in 2013 uitbreidt naar 4,8 ha komt kerstster als extra seizoensproduct erbij. Een product dat ze op de oude kwekerij ook teelden en goede ervaring mee hadden. „Primula en kerstster zijn prima te

combineren tijdens het cyclamenseizoen en voorafgaand aan het perkgoedseizoen”, zegt Van Zoggel. In aantallen die goed in de regio zijn af te zetten, wat voor alle producten van Gevers Planten als uitgangspunt geldt. Beworteld stek van kerststerren wordt in week 30, 31 opgepot en afgezet van half november tot half december. Drie rassen in een normale, onverduisterde teelt zorgen voor een gunstige spreiding, zodat gelijkmatig ruimte vrijkomt voor het wijder zetten van Primula obconica.

Rolcontainers met eben vloed Bij de nieuwbouw heeft Gevers Planten voor moderne rolcontainers gekozen met een eben vloedsysteem. „Dat maakt dat we flexibel kunnen schakelen tussen seizoensproducten met altijd een optimale ruimtebenutting. Vooralsnog staat veranderingen niet op het programma”, meldt Van Zoggel. Met een breed assortiment wil Gevers Planten niet afhankelijk zijn van de grote retail en vaste klanten als tuincentra en kleine retail goed kunnen blijven bedienen. <

l decennia wordt bij kwekerij A. Baas na het telen van kerststerren perkgoed opgezet. Inmiddels op 25 ha. Tussendoor worden bolchrysanten gekweekt. „Een beetje de traditionele volgorde, die met het groeien van ons bedrijf in aantallen zijn meegegroeid. Er is nog steeds geen idealere combinatie denkbaar, maar het rendement wordt in het voorjaar gemaakt met perkgoed”, beweert Jarno Baas. De laatste drie jaar schommelt het aantal kerststerren rond de miljoen. Ze zijn bestemd voor drie grote retailklanten: een Europese winkelketen en een Europese en Engelse supermarktketen.

Nederlandse supermarktketens Ruim 20.000 stuks zijn dit jaar voor het eerst aan Nederlandse supermarktketens geleverd. Baas weet niet of hier groeipotentie in zit. „Half, eind februari zitten de contractafspraken over het komend kerststerrenseizoen er al weer op. Om te weten hoeveel moerplanten er moeten worden opgezet. Extra bedrijfsruimte wordt er dit jaar niet voor kerststerren uitgetrokken. Vrije 6 (2015)

0615Combiperkgoed.indd 31

handel is niet meer van deze tijd. Daaraan kleven te grote risico’s.” In weken 29 tot en met 34 worden de kerststerren opgezet en afgezet in week 44 tot en met 51. Afzet bestemd voor vanaf week 48 is een normale teelt, voor daarvoor is het een verduisterde teelt. En dat allemaal met drie rassen, waarvan 90% rood en 10% wit. „We doen wel testen kleinschalig, maar daar komt niet al te veel vernieuwing uit. De consument vraagt rood. Dus waarom bij een goede rode cultivar hiervan afwijken”, vraagt Baas zich af. Voor dit bedrijf is dat Christmas Feeling. Titan (rood) is sinds twee jaar in het assortiment gekomen vanwege zijn vroegheid. In week 47 komt het ras onverduisterd nog goed op kleur. Alle kerststerren worden verwarmd via houtstook. Klanten waarderen deze duurzaamheid maar Baas profileert zich er niet mee. Wel vragen klanten of producten via MPS-systematiek zijn gecertifeerd. Op de ruimte die vrijkomt na afzet van de kerststerren, verschijnen de eerste violen. Opmaat voor het grootschalige perkgoedseizoen bij kwekerij A. Baas. <

03-02-15 16:32

Chrysantendag Van Iperen:

Kennis over trips neemt toe Op de chrysantendag van leverancier Van Iperen ging het over brede ontwik2 vanwege problemen met trips. Focus was er daarom op ’plaaginsect nr. 1’. Diverse inleiders deelden kennis over producten en onderzoek. Kennis over trips neemt toe. Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

ver het gedrag en de ontwikkeling van trips in chrysant is onder andere meer bekend geworden door onderzoek van Deliflor, de gastheer op 29 januari in Maasdijk. Veredelaar Robert Stolker legde uit dat bij vier telers intensief naar trips is gekeken. Twee bedrijven hadden veel last van trips en het schadelijke virus TSWV dat ze verspreiden. Op de twee andere bedrijven was het insect in ’beheersbare aantallen’ aanwezig. In mei/juni 2014 is gemeten in de 1e, 2e, 4e, 6e en 9e teeltweek van een planting. Steeds tien takken van Anastasia Sunny Pluis, en steeds ging de bovenste 5 cm in de ene tank met vloeistof en de rest van de tak in een andere tank. De beestjes die zo van gewas gespoeld werden, die werden geteld.

De globale lijn in de tellingen in het gewas is helder: in de eerste twee teeltweken weinig trips; vanaf week vier een toename van trips; tot en met week 6 geen tot weinig volwassen trips in het gewas; in week 6 t/m 9 (einde teelt) sterke ontwikkeling van de tripspopulatie en veel meer larven dan volwassen trips in de bovenste 5 cm van de tak; in week 7-9 zit veruit de meeste trips boven in het gewas (factor 3 ten opzichte van de rest van de tak). In mei/juni zijn in lege kappen ook ronde, plastic vangkooien (oppervlakte 0,1 m2) met daarin een horizontale gele vangplaat gezet. Een voorbeeld van een telling op ongestoomde grond: kooi geplaatst na oogst op 28 mei. De eerste telling op 30 mei: 10 tripsen per kooi; op 4 juni de tweede telling in dezelfde kooi: 130 tripsen per kooi.

tripschrysant.indd 32

Stolker: „We vingen zelfs tot drie weken na de oogst nog tripsen in de kooien. Op gestoomde grond vingen we niets. Door het fresen van grond neemt de tripspopulatie zo’n 10% af. Opvallend was dat we bij alle bedrijven vooral dicht bij het pad veel tripsen vingen in de kooien.”

Explosieve toename Stolker van Deliflor adviseerde om zeker bij aanwezigheid van TSWV de grond na de oogst zo snel mogelijk te stomen. De explosieve toename van de tripspopulatie vanaf het knopstadium is volgens hem een feit. En de hoeveelheid trips in week 1-6 zegt niet veel over de populatie in de rest van de teelt. Bloemen zijn een voedselbron. Daar vindt trips tevens plekken om zich voort te planten en te schuilen. Exacte informatie over de inzet van roofmijten en het spuitschema op de vier bedrijven heeft Stolker niet gekregen. Hij weet wel dat één bedrijf geen roofmijten inzet. „Bij de spoelingen van het gewas vonden we echter ook daar roofmijten terug. Opvallend was dat we bij alle bedrijven in de zesde teeltweek veruit de meeste roofmijten telden. Maar alle populaties roofmijten slonken fors aan het einde van de teelt. De vraag is waarom. Is het spuitschema daarvoor verantwoordelijk?” vroeg Stolker aan de zaal. Adviseur Vince van der Gaag van Syngenta kon er in zijn presentatie over de Bugline (linten met Amblyseius cucumeris) ook de vinger niet opleggen. Exacte data van de proef van Deliflor zijn nodig voor een goede analyse. Van der Gaag liet in een grafiek zien dat vernieuwde Bugline meer roofmijten ’produceert’ en de bestrijders lopen sneller uit de zakjes als de linten in het gewas zijn getrokken. De duurwerking – zes weken ’productie’ van roofmijten – is

gelijk gebleven. Vooral in de tweede week is een forse uitloop: bijna 2.000 stuks, ofwel 70% van de totale ’productie’ per zakje. Een volwassen roofmijt is 10 tot 21 dagen actief in het gewas, waarbij hij de L1-larven vreet. Vermeerdering behelst hooguit enige eileg. De nieuwe linten zijn beter bestand tegen water. „Vocht was in de winter wel eens een probleem”, gaf de adviseur toe.

Systemische werking Van der Gaag vertelde ook over het middel Match dat een toelating heeft gekregen in chrysant. Het is niet schadelijk voor roofmijten en werkt – vooral via opname – alleen op tripslarven. Jan Hulst van Bayer CropScience lichtte toe dat hun nieuwe middel Movento dubbelzijdig systemisch werkt. Het verspreidt zich na opname in ongeveer zes dagen over de gehele plant en dat gaat het beste in een actief groeiend gewas. „Volgens het etiket mag je het tweemaal per jaar inzetten, dus gebruik het in het voorjaar op jonge gewassen die vegetatief groeien. Het heeft geen contactwerking. Zuigende en stekende insecten pikken het op uit de plant. Omdat vooral larven veel voedsel opnemen, zal Movento daar veel effect op hebben. De duurwerking is minstens drie weken, maar het duurt even voordat je effect ziet.” Lianne van Wijk gaf aan dat hun middel Winner medio 2015 waarschijnlijk definitieve toelating krijgt voor chrysant. De ervaringen uit de afgelopen periode van tijdelijke vrijstelling zijn wisselend. Voorwaarden voor goede werking zijn een pH van de spuitvloeistof rond de 5-6, suiker toegevoegen en voldoende kastemperatuur. „In warme landen zien we de beste resultaten”, gaf Van Wijk aan. „Maar het is ook puur contactmiddel, dus goede spuittechniek is extra belangrijk.” 6 (2015)

04-02-15 12:45

Foto: Hans neeFjes

Een van de presentaties op de chrysantendag van Van Iperen; de karakteristieken van de oude en de vernieuwde Bugline van Syngenta.

Meerdere adviseurs hamerden op goede spuittechniek. Edwin Datthijn kon melden dat de firma’s Hoeben en Robur recent twee nieuwe technieken lanceerden die perspectief kunnen bieden. Uitvoerige tests in chrysant zijn aanstaande.

Neveneffecten Winner heeft een negatieve nawerking van ongeveer een week op biologische bestrijders. Movento is behoorlijk schadelijk voor galmug en phytoseiulus kan er een tikje van krijgen. „Het feit of je ze raakt en het aantal behandelingen zijn bepalend voor de neveneffecten”, aldus Hulst. Het schimmelpreparaat Botanigard van Certis heeft twee dagen nodig om via weke delen in een larve, pop of volwassen insect binnen te dringen. Dat lukt niet altijd. De parasitaire Steinernema-aaltjes doden eveneens meerdere stadia van trips. Piet van Boven van BASF vertelde dat de larven en volwassen trips wel even stil moeten zitten, om het aaltje de kans te geven om toe te slaan. Overdag is daarop veruit de minste kans. En het vocht dat aaltjes nodig hebben om te overleven is dan vrij snel weg. Van Boven ziet extra mogelijkheden voor 6 (2015)

tripschrysant.indd 33

aaltjes in de grond. Ze overleven daar enkele weken en gaan actief op zoek naar prooi, mits de bovengrond enigszins vochtig is. In proeven is tot 60% van de tripspoppen in grond bestreden. „Aaltjes worden ingezet in het begin en einde van de teelt. We gaan testen wat het effect is als je tot teeltweek 6 blijft inzetten. Je zal dan meer dan 1 liter per m2 moet naregenen om de aaltjes bij de grond te krijgen, maar dat is geen probleem.”

Weerbaarheid Onderzoeker Andre van der Wurff van Wageningen UR gaf aan dat recent onderzoek heeft aangetoond dat chrysant zich op natuurlijke wijze kan wapenen tegen belagers. Nog niet tegen trips, maar vermeerdering van wortelknobbelaaltjes blijkt fors lager te zijn in grond die door toevoegingen weerbaarder is gemaakt. En het type voorgewas blijkt van invloed op de mate waarin luis schade kan toebrengen. Van der Wurff vertelde dat er een kiemtoetsmethode is ontwikkeld waarmee op basis van relatief kleine hoeveelheden grond, eventueel aangevuld met andere stoffen, snel te bepalen is welke impact pythium

zal hebben in de teelt. Des te weerbaarder de grond is, des te minder impact, waardoor bijvoorbeeld toevoeging van middelen als Aaterra uit kan blijven. WUR Glastuinbouw gebruikt de toets in onderzoek. Er zijn gesprekken met commerciële partijen om de toets voor telers toegankelijk te maken. De onderzoeker lichtte tevens een indicator van grondweerbaarheid toe. Op basis van de hoeveelheid beschikbare koolstof in de grond blijkt snel te voorspellen in welke mate pythium en wortelknobbelaaltjes (Meloidogyne) schade kunnen veroorzaken. In onderzoek kwam naar de relatie koolstof en aantasting door die twee plagen meermaals naar voren. Hoe het precies werkt weet Van der Wurff nog niet, maar de hoeveelheid beschikbare koolstof is bepalend voor de mate van weerbaarheid. „Elementen als calcium en natrium spelen eveneens een positieve rol in de weerbaarheid, net als de grootte van de poriën. Per grond gelden optimale hoeveelheden voor de elementen. Algemeen geldt dat des te groter de poriën zijn, des te slechter schimmels en andere belagers in de grond gedijen. Kleimineralen kunnen de grootste poriën vormen. Zandkorrels zitten veel compacter op elkaar.” <

04-02-15 12:45

Teelttips zomerbloemen Winterrust Hoewel de winter zich voor de vaste planten gewassen best wel gunstig ontwikkelt, zijn de planten nog niet voldoende uit de winterrust om deze al te gaan forceren. Hoewel nu de temperatuur al geruime tijd op een voldoende laag niveau is om de rustdoorbreking probleemloos te laten verlopen, moet u niet vergeten dat het begin van de winter helemaal geen

Gerbera Gewasbescherming Plagen zoals wittevlieg en spint blijven actief in het gewas, maar ook mineervlieg laat zich zien in dit jaargetijde. Corrigeren met selectieve middelen is daarom noodzakelijk. Tegen wittevlieg worden verschillende middelen ingezet als Botanigard,

Chrysant Kalkmeststoffen De laatste jaren wordt vooral op gronden met een laag CaCO3-gehalte (<2%) eens per jaar bekalkt. Meestal wordt voor de winter 25 kg Dolokal (koolzure magnesiumkalk) per 100 m2 door de grond gewerkt. Bekalken heeft een drieledig effect:

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 34

DuizenDsChoon roest

koude dagen had. Begin januari was het nog uitzonderlijk warm. Gewassen die te vroeg worden geforceerd, lopen ongelijk uit en zullen meer stelen van een slechte kwaliteit geven. In de meeste gevallen zijn alleen de eerste takken iets vroeger, terwijl de laatste tak later zal bloeien dan wanneer er pas wordt begonnen als de plant hier aan toe is.

Beter is dus om even te wachten en straks iets meer warmte te geven en daarmee een krachtig gewas te telen.

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Mycotal, Admiral, Biosoap, Bioshower, Agricoll, en er zullen zeker nog meer middelen zijn die nu kunnen worden ingezet. Wat nu niet zinvol is, is om vanaf deze periode te starten met systemische middelen. Reden hiervan is dat de plant nog niet veel verdampt, en juist met systemische middelen moet hij het hebben van het transport door de plant heen. Ook tegen spint wordt al gespoten met vooral Scelta, Vertimec en

Floramite. Deze middelen hebben een direct effect op de spintadulten. Mochten er eieren aanwezig zijn, pas dan een combinatie toe met de eidoder Nissorun. Ook worden er rupsen waargenomen, maar vaak wordt de schade te laat ontdekt in het veld. Het is verstandig om te gaan werken met feromoonvallen en de lokstof voor de specifieke mot. Meestal wordt de adult van de turkse mot waargeno-

men. Plaats in gevoelige cultivars een feromoonval. Indien er een mot in de vallen wordt waargenomen zou je binnen vijf tot tien dagen de eerste jonge rups in het gewas kunnen vinden. Indien een jonge rups rondom de feromoonval wordt gevonden dan kunt u spuiten met een selectief middel, Turex, Xentari of Runner. Vervang de feromonen eens in de vier weken. Telers bij wie de druk van de genoemde plaaginsec-

ten laag is kunnen in deze periode starten met de inzet van natuurlijke vijanden. Als eerste wordt er gestart met de inzet van de roofmijten tegen wittevlieg, trips en spint; later gevolgd door de inzet van sluipwespen en galmuggen. Check voor alle zekerheid of er geen nawerking is van chemische middelen voordat er gestart wordt met de inzet van de roofmijten.

■ verhoging van de calciumvoorraad in de grond, gebonden aan het kleihumus complex; ■ verbetering van de structuur doordat de binding tussen de bodemdeeltjes kleiner wordt; calcium verbetert de structuur van kleimineralen en maakt de grond luchtiger; ■ met 25 kg Dolokal per 100 m2 kan in het bewerkte deel van de grond de pHKCl met 0,2 – 0,4 punten stijgen. Dit is onder andere afhankelijk van het organi-

sche stofgehalte en lutumgehalte van de grond. De stijging van de pH-KCl wordt veroorzaakt door binding van H+-ionen (zuur) met de aan het calcium gebonden basen O2-, CO32- en SiO32-.

geen stijging van de pH. Wel kan bij een te grote hoeveelheid gips het SO42cijfer te hoog oplopen. Tot een gift van 25 kg gips per 100 m2 blijft de stijging van het SO42--cijfer acceptabel. Gips heeft ook een positief effect op het verminderen van de slempgevoeligheid van de grond. Magnesiumhoudende kalk werkt verslemping in de hand.

meststof: hoe fijner hoe sneller de werking; ■ de vochtigheid: hoe droger hoe sneller de werking; ■ de werking is sneller als het goed door de grond wordt verdeeld; ■ het magnesiumgehalte: bij een hoger gehalte aan magnesium is de werking minder. Het lijkt dus beter om koolzure magnesiumkalk voortaan te vervangen door gips (calciumsulfaat).

Een pH hoger dan 7 vermindert de opneembaarheid van fosfaat en sporenelementen. Om dit nadeel te omzeilen kan gips (CaSO4) worden gebruikt. Deze meststof bevat geen basen en veroorzaakt

Eén van de grootste bedreigingen bij duizendschoon is roest. Door het toch nog koude winterweer zijn er geen grote uitbraken te verwachten. Toch is het nuttig om het gewas nu te controleren op aantastingen. Als de roest actief is, zijn de sporenkringen verdikt. Als er actieve roest, of in ieder geval ’levende’ roest in het gewas zit, spuit dan direct bij de eerste groei met een curatief middel. Daarna kan er met preventieve middelen zodanig worden gespoten dat het blad bedekt blijft. Gewassen die met roest uit de winter komen hebben grotere kans om door deze schimmelziekte te mislukken. Gewassen zijn door de zachte herfst groter dan gewenst en hierdoor roestgevoeliger.

De werking van kalkmeststoffen hangt af van: ■ de fijnheid van de kalk-

Eric Kerklaan, DLV Plant, 06-53427249

Dirk Jan Binnendijk Tuinbouwadviezen, 071-5416564 6 (2015)

03-02-15 16:32

Schoffelen

PhAlAEnOPsis licht Vanaf nu nemen daglengte en instraling snel toe. Begin daarom vanaf halverwege februari met schermen. Bij een straling van >250 W/ m² moet het energiedoek sluiten, om het licht diffuus te maken. Dit is veel eerder dan een aantal weken terug, omdat de zon steeds hoger staat, waardoor deze veel directer de kas in komt. Wanneer er echter een diffuse coating op het dek ligt, kunt er veel later starten met schermen. Dan wordt er veel meer op ’binnenlichtwaarde’ geschermd.

Vorig jaar is er voor het eerst op grotere schaal ervaring opgedaan met diffuse coatings. Alle fabrikanten

Anthurium Klimaat De instraling neemt de komende weken snel toe. Aan de hand van steeldikte en de kleur van de bloemsteel onder de jonge bloemknop kan worden bepaald of er voldoende assimilaten zijn om gewasgroei te versnellen. Toenemende instraling verwarmt het gewas steeds meer van boven, terwijl het onderin koeler blijft. Laat de onderbuis voorlopen op de bovenbuis om meer temperatuur onderin het gewas te krijgen. Een stabiel klimaat is nu gewenst. Door sterke toename van instraling kunnen echter grote overgangen in klimaat ontstaan. Scherm daarom 6 (2015)

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 35

hebben een diffuse coating, de werking van deze producten ontlopen elkaar niet veel. Het voordeel is dat in februari en maart het licht veel diffuser (zachter) de kas in komt. Hierdoor neemt de planttemperatuur veel minder snel toe dan bij dezelfde hoeveelheid licht zonder diffuse coating. Als licht diffuus is, kunnen de planten meer licht verdragen. Dit is vooral in het voorjaar belangrijk, omdat de planten juist dan gevoelig zijn voor het toenemende licht. Realiseer dat bij meer toegelaten licht ook meer energie (=warmte) de kas in komt. Hierdoor kan juist de planttemperatuur extra toenemen. Als een ’Fuse’ of ’Fuse-IR’ is opgebracht, kunt u een

conventionele schermmiddel een aantal weken later opbrengen dan gebruikelijk. Met een laag ’Fuse’ op het dek, is het advies om het conventionele middel rond week 14-16 aan te brengen. Krijt dan met een dusdanige dikke laag dat een tweede laag in mei niet meer noodzakelijk is. Het advies is om de Fusemiddelen vanaf week 5 tot week 9 op te brengen. Mocht dit niet mogelijk zijn vanwege de weersomstandigheden, dan is het verstandig om geen ’Fuse’ meer aan te brengen maar in week 10 tot 12 de eerste laag schermingsmiddel aan te brengen.

vanaf begin februari vanaf 350-400 W/m2 in stappen licht weg. Vanaf half februari kan dit bij 300-350 W/m2 starten en sluit het doek in grotere stappen. Houd beweegbare folie gesloten zodat vocht op een zonnige dag niet te laag uitkomt. Laat folie wel 1 maal per dag heen er weer lopen om druppels te verwijderen en zo meer instraling op het gewas toe te kunnen laten.

de dag op tijd sluiten om warmte in de kas te houden.

Openen/sluiten doek Boven gesloten folie kan doek bij voldoende instraling zonder stappen open lopen. De lage instraling aan het einde van de dag voegt nauwelijks iets toe aan de totale lichtsom. Daarnaast vindt er een snelle gewasafkoeling plaats als gevolg van uitstraling als alleen de folie is gesloten. Blijf doeken daarom aan het einde van

Menno Gobielje, Bureau Imac, Bleiswijk, 010-5219094

Voeding en EC Elementen moeten voor uitgroeiende bloemknoppen goed opneembaar zijn. Door toenemende uitgroeisnelheid van snijrijpe bloemen is het zeker de komende weken belangrijk het winterbemestingsadvies te gebruiken. De EC moet hoog blijven. Een hoge EC van de gift en in het substraat zorgen ervoor dat er minder verschillen zijn in worteldruk. De uitgroeiende bloemen krijgen nu grotere overgangen in klimaat te verwerken. Door de hogere EC zijn ze beter bestand tegen kwaliteitsproblemen als blauw en glazigheid.

Hans van Eijk Bureau Imac, Bleiswijk, 010-5219094

Kees van Egmond kees@kees-ineke.nl

Boodschap ’Wat stort je erin?’ ’Een tekening van mezelf en twee geld van mijn moeder.’ ’Laat hem eens even zien! De DJ’s zitten daar, roep anders nog even een boodschap naar ze.’ ’BOODSCHAP!!!’ Het was in 2012 tijdens het Glazen Huis van 3FM. Een jongen met een beperking (en ach, hebben we die niet allemaal?) kwam een tekening en geld doneren en werd daarbij geïnterviewd. ’Hé Giel! Hou ist mogelijk gek! Hé, kerel, man!’ Het filmpje werd een hit op Youtube en ook bij ons thuis is hij niet meer weg te denken. Haal het niet in je hoofd om te zeggen dat je nog een boodschap moet doen want van alle kanten klinkt het dan ‘BOODSCHAP!’ Het is het ultieme voorbeeld van een zender en ontvanger die niet op elkaar zijn afgestemd. De een bedoelt met boodschap iets anders dan de ander. Het leidt soms tot hilarische situaties. Iemand als Herman Finkers is er zelfs zijn brood mee gaan verdienen. Maar het kan ook ongewenste gevolgen hebben. Daarom wordt er op cursussen over leiderschap veel aandacht aan besteed. Wees je als zender ervan bewust dat de ontvanger weleens iets heel anders kan opvangen dan jij bedoelt. ’Maak maar even groepjes van vijf. Een gaat een liedje klappen en de anderen moeten raden welke het is. Succes!’ Dat blijkt nog niet mee te vallen. Luisteraars hebben er vaak geen klap van begrepen. Als je over zulke dingen nadenkt, en soms doe ik dat weleens, dan komen vanzelf de vragen. Hoe zit dat met de boodschap die wij als sierteeltsector willen overbrengen? We hebben de consument jarenlang voorgehouden dat bloemen van mensen houden, maar levert dat dan ook iets op qua kennis? Weten ze na al die jaren de ene bloem van de ander te onderscheiden? De Slimste Mens, ergens in augustus vorig jaar. Cabaretier Jan-Jaap van der Wal krijgt acht foto’s van bloemen voorgeschoteld. Hij herkent rozen, narcissen en lelies. De vrouw na hem komt niet verder. Art Rooijackers, de latere winnaar, weet ook nog dahlia’s en chrysanten op te noemen. Anjers, irissen en gerbera’s worden niet herkend. Laat staan als er lisianthus, trachelium, hortensia of alstroemeria tussen hadden gezeten. Ik zit in shock voor de tv. Het overbrengen van onze boodschap. Er is werk aan de winkel.

03-02-15 16:32

Nieuws

Dag van de Tulp voorziet in een behoefte De Dag van de Tulp in Zwaagdijk voorziet in een behoefte, getuige de opkomst van zo’n 250 vakgenoten. Voor ieder wat wils: een markbroeishow, techniekbeurs en inleidingen en diverse workshops. Sommige broeiers en bollentelers bleven in de hal bij Proeftuin Zwaagdijk waar vooral nieuw sortiment te zien was. Een mooie omgeving voor zakelijke en informele gesprekken. Op de techniekbeurs konden ze met leveranciers van digitale handelssystemen, fust, energie, ontsmettingsapparatuur, bosmachines of andere benodigdheden bijpraten. De inleiders van het officiële middagprogramma op vrijdag 30 januari spraken voor de zaal met de meeste bezoekers.

Virus Directeur Vincent Cornelissen van de BKD meldde dat het aantal virussen in bolgewassen stijgt, net als de eisen die exportlanden stellen aan bollen. „De complexiteit rond virussen neemt kwadratisch toe,” concludeert Cornelissen. „Met stijgende kosten en minder zekerheden als gevolg.” Op de spreekwoordelijke tekentafel ligt een plan

om het keuringssysteem af te stemmen op de afzetmarkten: Europa (met keuze in aantal landen) en ’de hele wereld’ of de optie ’geen handel’, ofwel de bollen blijven op het bedrijf om zelf af te broeien. Desgewenst kan alleen plantgoed getoetst worden. Een snelle multivirustoets is de BKD aan het ontwikkelen.„Nog een manier om kosten te drukken en snel meer zekerheid te bieden.” De visie van FloraHolland werd uitgelegd door directeur Lucas Vos. Kooplust bij consumenten moet omhoog en de cadeaubon typeerde Vos als gemeenschappelijk ’vijand’. „Tot 2011 stonden bloemen op 1 in Duitsland en Nederland. Hoe konden we die positie verliezen? We moeten de consument beter leren begrijpen en hem vervolgens beter beïnvloeden.” Het begrip ’Luisteren naar de klant’ is voor Vos breed. De klant is niet alleen de consument, ook de teler en de handelaar. De cultuur binnen de veilingorganisatie was volgens hem te weinig op de klant gericht. Hij noemde nog enkele kengetallen. Het aantal handelaren en telers daalde tussen 2007 en 2013 met ruim 30%. Zo’n 90% van de omzet is werk van 20 handelsbedrijven.

REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl

ColofonVbb-nieuws 1 artikel.indd 36

TOF Dagvoorzitter en teler Jan Mantel is een van de initiatiefnemers van het tulpenonderzoeksfonds (TOF). Onderzoek in teelt en broeierij mag niet stoppen in het PT-loze tijdperk. TOF heeft een heldere ambitie: op 1 juni 2015 moet 50% van het aantal telers vrijwillig deelnemen en meebetalen. De ’contributie’ is jaarlijks € 40/ha bollenteelt en € 80/miljoen stelen (broeierij). De bijdrage per bedrijf is maximaal € 6.500. In het lopende eerste jaar van TOF is het budget ruim een ton. Wordt de doelstelling gehaald, komt er op 1 juni 2015 zo’n 2,5 ton beschikbaar. „Zo niet, dan sturen we geen rekeningen en houdt TOF op en blijft het bij de kleinschaligere initatieven die al volop actief zijn met onderzoek.” Sectorbrede problemen rond virus, stengelaaltjes en emissie/duurzaamheid wil TOF graag blijven aanpakken. Tulpen ziektevrij houden of krijgen blijft een strijd, mede door onvoldoende middelen en kennis van zowel de tulp als zijn belagers. <

UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, tel 0342-49 42 63, fax 0342 41 31 41 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl

Colofon

Directeur Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 071-56 59 678 Alice Hoogenboom 56 59 679 Hoofdredacteur Elbert van den Berg 071-56 59 678 Eindredacteur Jenny Mostert 071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht 56 59 637 Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg 56 59 687 Cindy van der Zwet 56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes 56 59 638 Joef Sleegers 56 59 642

En 20% van de aangesloten telers is goed voor 84% van de veilingomzet.

Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kunt u contact opnemen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl. Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50. Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten. ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Druk: BDU Media

6 (2015)

04-02-15 14:28

Kasgenoten

A genda Binnenland Info: www.evenementenhal.nl Info: www.lenteflora.nl dijk. Info: www.vaktentoonstelling.nl

FOTO: cindy van der zweT

Info: www.energymatters.nl.

Leeftijd: 34 Plaats: Poeldijk Teelt: Tuin- en perkplanten (op kokosstok of hangpot) Oppervlakte: 20.000 m2

Info: www.komindekas.nl -

Marco van Ruijven Wat is uw rol binnen Kokosplant?

Info: www.floralisboskoop.nl kwekerij. Info: www.plantarium.nl

LTO Glaskracht Nederland productgericht bezig en nu veel meer klantgericht.”

Waar bent u trots op?

investeren. -

naar een stichting die we hebben opgericht.”

Info: www.ltoglaskrachtnederland.nl

En wat doet de stichting?

Buitenland

naar toe en ter plekke kopen we pennen en schriften om aan de schoolgaande jeugd te

Angers. Info: www.salon-du-vegetal.com

Heeft u zelf ook kinderen?

Info: www.flowershortech-expo.com

Hoe loopt verder de handel?

Zweden. Info: www.nordicflowerexpo.com ijan. Info: www.ceo.az

den met grotere potmaten en zullen het ook gaan verkopen met ons buitenassortiment.”

Gaat u uw vrouw nog verrassen op Valentijnsdag? Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

Documenten en linken naar website

6 (2015)

Kasgenoten agenda_nw.indd 37

Foto’s

„Ik ga haar zeker trakteren op een etentje. Ergens een hapje eten is iets wat we beiden graag doen. We proberen dit toch wel elke maand te organiseren. We gaan dan niet

Filmpjes

04-02-15 12:29

René vd Stok schermingen voor aanleg, onderhoud en renovatie

Kassen en Machine automatisering...

Beuk engineering Technische automatisering | Besturingstechniek | Elektrotechniek

T: 0174 - 517897 M: 06 53 437 827 www.renevanderstok.nl

Waaier 46, 2451 VW Leimuiden Tel: +31 (0) 172 506 922 info@beukengineering.nl www.beukengineering.nl

VEBU V.O.F. Kasonderhoud - Glasreparatie - Goten smeren - Overspuiten - Goten reinigen - Diverse reparaties

Voor andere werkzaamheden vraag naar de mogelijkheden

Tel. 06-51 35 04 52 e-mail: buddys37@hotmail.com

• Sinds 1958 • Steeds vernieuwend • De specialist in teeltvloeren

QUALITY FLOORS FOR EXCELLENT PLANTS

+31(0)79 593 38 00

VA N K L I N K

BIMAR ASFALT & SERVICES B.V.

STOOMKETELVERHUUR

• Voor alle asfalt op en rond uw bedrijf • Ook zuurbestendig asfalt voor uw voersilo's en voergangen • Wij doen ook vloeistofdichte asfaltvloeren met certificaat en keuring • Wij zijn onbetwist de asfalt en silo-specialist • Reageer nu snel en wij komen bij u langs voor een geheel vrijblijvende offerte • Als u nu reageert voor 10 april, is de kleef-laag gratis bij een 2 lagen systeem tot 500 m²

Bimar Asfalt & Services B.V. Tel: 06 47728544

www.erfgoed.com

www.bimar-leiden.nl

EVAL: voor elke situatie juiste installatie Een degelijk advies, prima service en een betrouwbare begeleiding… Samen met de klant bedenken onze technici steeds de beste oplossing. Daarbij kijken ze niet alleen naar het optimaal functioneren van installaties, maar ook naar betrouwbaarheid en energieverbruik. Installatieburo E VAL B.V.

;b[ajhej[Y^d_[a

Galglaan 11 s 2311 ND Rijnsburg Tel. 071 402 26 21 s eval@eval.nl

Ae[bj[Y^d_[a

www.eval.nl

Ab_cWWjj[Y^d_[a

622803.indd 38

MWj[hj[Y^d_[a

Vastzetsysteem betonplaat

AFWATERINGSGOOT

EC - pH - ºC meter in koffer EPH-119 voor wateren grondmonsters, automatische temperatuur compensatie en ijking.

Voor uitgebreide informatie: /i °\Êä{£ÈÊÎ ££{ÇÊUÊ v JÃV i iÛ Ã°

WWW.SCHELLEVIS.NL

www.meten.nl

E-mail: info@nieuwkoopbv.nl Tel. 0297 325836

4-2-2015 11:22:22

online executieveiling

The orchid professionals

since 1933

5 maar t 2015

Kijkdagen: 12 en 27 februari van 12.00 t/m 15.00 uur

Gansoord 76, Lisserbroek

Bedrijfshal met koelcellen en k antoren De specialist in uitgangsmateriaal van orchideeën +31 (0)251 20 30 60

www.floricultura.com

Makelaar: FRIS Bedrijfsmakelaars • Dhr. R. Hoogervorst • 020 - 301 77 20 • Notaris: mr. M.R.H. Krans • Van der Stap Notarissen • 088 - 188 00 16

BOG Auctions is specialist op het gebied van online executieveilingen van Bedrijfs Onroerend Goed. Ga voor meer informatie naar BOG-Auctions.com of neem contact met ons op via 033 - 460 00 76

‘IEDEREEN IS WELKOM BIJ JONGKIND SUBSTRATES’ Of u nu grote of kleine hoeveelheden bestelt, u bent altijd welkom bij Jongkind Substrates. Wij zijn gespecialiseerd in het maken van maatwerkrecepten voor hoogwaardige substraten. Mijn naam is Hendrik Jongkind en ik nodig u van harte uit om onze stand te bezoeken tijdens de Tuinbouw Relatiedagen in Gorinchem op 10, 11 en 12 februari 2015. We staan op stand 448.

Telefoon: 0031 297 32 45 05, info@jongkind-substrates.com

622801.indd 39

WWW.JONGKIND-SUBSTRATES.COM

4-2-2015 9:48:06

BEZOEK ONS TIJDENS DE TUINBOUW RELATIEDAGEN OP STAND 341

622805.indd 40

4-2-2015 13:06:35