VBB_08-2015 by Stichting Vakinformatie Siergewassen

Zuinig op water

8 Greenpeace

14 Telers over

16 Export op BelgiĂŤ

maakt met rapport veel reacties los

terugkopen eigen handel op klok

krimpt, maar er liggen nog kansen

heeft impact op houtstook

Cover-nw.indd 1

18-02-15 11:29

TIJD OM DOOR TE GROEIEN! MOBIEL

TABLET

SOCIAL

NIEUWSBRIEF

TABLET Vakblad voor de Bloemisterij is er niet alleen in de papieren versie, maar ook als website en e-magazine. Zo kan je waar en wanneer je wilt via je tablet het laatste vaknieuws lezen.

NIEUWSBRIEF Op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen? Door de nieuwsbrief van Vakblad voor de Bloemisterij ben je op de hoogte van wat er in de sector speelt. Meld je nu aan via www. vakbladvoordebloemisterij. nl/nieuwsbrief en ontvang wekelijks het laatste nieuws per mail.

625933.indd 2

MOBIEL Nu ook het laatste nieuws 24/7 op je smartphone, via de nieuwe en overzichtelijke mobiele website.

SOCIAL Volg jouw vakblad ook via social media. We zijn actief op LinkedIn en Twitter (@ bloemisterij).

18-2-2015 12:14:13

B 8 Greenpeace-rapport houdt gemoederen bezig

BLOEMEN DIE BIJEN DODEN VERBODEN EN GIFTIGE MIDDELEN IN DE NEDERLANDSE SIERTEELT

Vakblad voor de

Opinie 4

Interview: ’Telers moeten ondergrondse waterberging overwegen’

Commentaar: Weerbaar telen is zaak van lange adem

Stelling: Met private investeerders geef je touwtjes uit handen

Nieuws 6

Een selectie uit het meest recente nieuws

13 VannoVa is niet enkel een chrysantenclub meer

Ondernemen: Greenpeace-rapport houdt gemoederen bezig

Column:

Vragen:

Afzet: VannoVa is niet enkel een chrysantenclub meer

Afzet:

Afzet: Krimp export op België kan omslaan in groei

Markt 20 20 21

Verkoop voor Vrouwendag beslissend voor pluischrysant

22 23

onderuit gaan’

Druk op cupressus neemt toe

Teelt 24

In beeld: Even stoom afblazen

Gewasbescherming: Kasgeluiden

Energie:

Tulp: Broeiers steeds zuiniger op water

Teelttips:

Column: Kees van Egmond

Nieuws 36

op houtstookprojecten

Eind februari uitsluitsel over terugwerkende kracht transitievergoeding

Service 37

Kasgenoot: Wilbert van Bentem Agenda Voorplaat: Foto: Hans Neefjes

8 (2015)

Inhoud.indd 3

18-02-15 14:21

Opinie Carl Paauwe, directeur Stichting Waterbuffer:

’Telers moeten ondergrondse waterberging overwegen’ De beschikbaarheid van zoet water zal in de toekomst minder vanzelf-

FOtO: JOeF SleegerS

daarom ondergrondse wateropslag overwegen, vindt Carl Paauwe, directeur -

Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl

Wat gebeurt er in de ondergrond? „De ondergrond wordt voor heel veel functies gebruikt. Drinkwater, gaswinning, warmte-koudeopslag, aardwarmte, kabels, leidingen en tunnels, straks misschien schaliegas, en nog veel meer. Op dit moment lijkt het wel wild-west. Het is dus zaak om alle gebruiksfuncties goed op elkaar af te stemmen. Het rijk werkt aan een structuurvisie voor de ondergrond.”

wateropslag? „Ondergrondse opslag van hemelwater vindt al langer plaats. Pas recent wordt bekeken of dit ook mogelijk is in een brakke of zoute ondergrond. Door de klimaatverandering zullen er langere periodes van droogte komen, afgewisseld met hevige buien in de zomer. Bovendien stijgt de zeespiegel en daalt de bodem. Dat geeft verzilting. Met name in West-Nederland ontstaat dus druk op de beschikbare hoeveelheid zoet water. Het heeft ook te maken met het brijnverbod in 2022; dan mag het zoute restproduct

Commentaar Elbert van den Berg hoofdredacteur evandenberg@hortipoint.nl

van omgekeerde osmose (RO) in principe niet meer in de bodem worden geloosd. Er moet dus naar alternatieven worden gezocht. Het is dan een logische gedachte dat we het overschot aan neerslag dat we in natte tijden niet kunnen bergen, opslaan voor droge tijden. Aangezien er bovengronds weinig ruimte is, is ondergrondse berging een goed alternatief.”

Hoe urgent is dit? „Over zes jaar wordt het brijnverbod van kracht. Dat duurt nog even. Ik denk dat het bij tuinders met een RO-installatie, die voldoet aan alle eisen uit het Activiteitenbesluit, geen hoge urgentie heeft. Naarmate het moment dichterbij komt, zal men daar bewuster over gaan nadenken. Een teler die nieuw gaat bouwen zou nu al de afweging moeten maken: gaat hij voor een nieuwe RO-installatie en gokt hij erop dat er alternatieven voor de brijnlozing komen? Of kiest hij een andere oplossing waar hij zeker geen problemen mee krijgt? Onze stichting wil vanuit de lopende pilotprojecten

informatie aandragen, zodat tuinders dit goed kunnen afwegen. Het is belangrijk om inzicht te krijgen in de kosten, het rendement en de betrouwbaarheid van de berging van zoetwater in een zoute ondergrond.”

Wat komt er uit de pilotprojecten? „Er lopen op dit moment meer dan tien pilots in Nederland in allerlei sectoren, waaronder de glastuinbouw. Daarvan komen de resultaten nu beschikbaar. Bij alle pilots zien we dat er optimalisatieslagen gemaakt kunnen worden op het technische vlak. Waar en hoe plaatsen we de filters? Op welke diepte kunnen we het beste gaan zitten, hoe kunnen we verstoppingen voorkomen? Want je wil uiteindelijk een zo hoog mogelijk rendement.”

Is de techniek voor ondergrondse „Het gaat grotendeels om bewezen technieken die gecombineerd worden. We kunnen ze dus al toepassen. De lokale omstandigheden maken het complex. Vaak weet je niet

Weerbaar telen is zaak van lange adem

at hebben silicium, salicylzuur, aminozuren, zeewier, zilver en vitaal water gemeen? Ze verhogen allemaal de weerbaarheid van het gewas. Tenminste, als de claims van de fabrikanten kloppen. Nu de beschikbaarheid van gewasbeschermingsmiddelen afneemt, groeit de aandacht voor weerbaar telen. Op de Tuinbouw Relatiedagen was te zien dat

De groeiende belangstelling geeft aan hoe groot de behoefte is aan alternatieven voor chemische middelen. De druk vanuit de overheid en vanuit de retail om het middelengebruik te beperken neemt alleen

biostimulatoren, plantversterkers en geheimzinnige apparaten. Een goedgelovige bezoeker zou kunnen

dan wel zaak om het kaf van het koren te scheiden, zodat de teler een betrouwbaar middel in handen

van illegale middelen in tuinplanten.

Opinie_NW.indd 4

8 (2015)

18-02-15 14:21

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324,

Stelling

Met private investeerders geef je touwtjes uit handen met 100% zekerheid hoe de ondergrond eruit ziet. Met boren en sonderen kun je een redelijk beeld krijgen, maar het is niet overal gegarandeerd dat het een succes wordt.”

In de glastuinbouw is relatief veel vreemd kapitaal gemoeid met de

„Met name tegen weten regelgeving. Wat mag? En onder welke voorwaarden? Onduidelijkheid leidt tot onnodig hoge kosten voor monitoring en zuivering. Het weerhoudt ondernemers deze stap te zetten. Ook zie ik waterschappen hier mee worstelen.”

Wat wordt daar aan gedaan? „Onze stichting is met elf waterschappen en vijf provincies, eigenlijk heel laag Nederland, in overleg om deze barrière weg te nemen. Dat moet in mei resulteren in een soort handleiding om de aanvragen voor ondergrondse waterberging zorgvuldig te kunnen beoordelen. Zo weten de ondernemers waar ze aan toe zijn, en ook de ambtenaren van de waterschappen en provincies.”

orchideeënteler in Ter Aar „Er zit inderdaad veel verdiend worden. Zit het tegen? Kom er

door ondernemers van een bank geleend. Dat

Niet alle opslagen verhogen en liquide middelen opeisen om je uitgeleende toekomst wordt het door private inveshet geleende geld maar met rendement aan in geldland: het intreden van investe-

Hoe ziet u de toekomst? „In de toekomst gaat ondergrondse waterberging veel meer worden toegepast. Qua kosten kan het concurreren met osmose. Ik zie ook een combinatie met dynamische sturing in de gietwaterbassins en het voorkomen van wateroverlast. Ik denk wel dat tuinders hier meer initiatief in mogen nemen, want het is in hun eigen belang ervoor te zorgen dat ze in de toekomst voldoende zoet water hebben. Maar het hangt er ook van af wat er straks met het brijnverbod gebeurt.”

teler van trekheesters in Aalsmeer „Helemaal mee eens. -

oog meer te hebben voor maar alleen voor gelderendement maken voor hun aandeelhou-

loos geld in omloop is.”

fabrikanten er hun naam op durven zetten. heeft een stof in een bepaald gewas in een bepaalde situatie? Dat kan voor elk gewas weer

Gerard Heemskerk, -

moet een vergoeding tegenover staan. Er is geen

voor de klant en geen aansluiting op marktontwikkeling.” lange adem vergt. 8 (2015)

Opinie_NW.indd 5

18-02-15 14:21

Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws. Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander

■

Vrouwendag Rusland ongunstig’ De vooruitzichten voor Internationale Vrouwendag zijn dit jaar ongunstig, zo meldt de VGB. Vorig jaar werd er in de aanloop naar Internationale Vrouwendag nog een kleine exportplus op Rusland gerealiseerd. Nu blijven speciale orders voor deze belangrijke bloemenen plantendag uit of worden gecanceld. In januari daalde de bloemenen plantenexport op Rusland met 32% tot € 13,3 miljoen. In 2014 kromp de exportomzet op Rusland met 10%. Die daling zette zich in januari versterkt door.

■

samenwerken De komende maanden werken Plantarium en Groen-Direkt een plan uit om elkaars beurzen te versterken, zo kondigden de twee organisaties op 13 februari aan. De samenwerking is opmerkelijk omdat Groen-Direkt in 2005 nog uit onvrede vertrok bij Diveka dat tot dezelfde organisatie behoort als Plantarium.

Fabel rond verzorging orchideeën opgehelderd Voor het tv-programma ’Feiten&Fabels’ van

Laak in Wateringen. In het programma gaat presentatrice Aukje van Ginneken op zoek naar het waarheidsgehalte achter de meest uiteenlopende verhalen. Als ’deskundige’ mocht Mariëlle ter Laak staand op een blauwe krat het idee voor de camera ontkrachten dat een orchidee veel verzorging nodig heeft. Niet alleen de phalaenopsis te bewonderen, maar allerlei potorchideeën. collectieve promotie vanuit Orchidee Nederland om de orchidee te promoten. De uitzending is op zondag 22 februari rond 16.30 uur en wordt herhaald op zondag 1 maart rond 12.00 uur.

■ Campagne voor lentebloeiers

■ Waterdrinker derde partner in pop-up store ’Voorkeur’

Aan het begin van het voorjaar gaat de promotiecampagne voor balkon- en terrasplanten weer van start. De focus ligt op kleurrijke lentebloeiers zoals viool, primula en madelief. Mooiwatbloemendoen.nl wil publiciteit voor de lentebloeiers genereren in tijdschriften, dagbladen, tv-programma’s en online.

Na FloraHolland en Corn Bak doet nu ook Waterdrinker mee aan de conceptstore ’Voorkeur’. De eerste winkel van ’Voorkeur’ opent in april zijn deuren in de Randstad. De pop-up store presenteert vers- en tuinbouwproducten en/of -concepten aan het winkelend publiek en laat de noviteiten door hen testen.

■ De valentijnscampagne op internet van Mooiwatbloemendoen.nl met een zogeheten cupidrone – een rode drone die de straten van Verona afspeurt naar verliefde stelletjes en een rode roos op hen afvuurt – is door vier miljoen mensen bekeken. In Frankrijk werd de film het meest bekeken.

■

ruim 600 minder dan in 2014. Beursmanager Ramon Schlepers is desondanks tevreden over het verloop van de beurs. Hij bespeurt een toenemende belangstelling uit het buitenland.

Nieuwskort2.indd 6

■ FloraHolland laat koperplaatnummer weg op klok Vanaf eind maart laat FloraHolland gefaseerd het koperplaatnummer van de klokken weg op de exportlocaties Aalsmeer en Naaldwijk. Pilots met de producten chrysant en roos waarbij het kopernummer op de klok werd weggelaten, toonden aan dat dat tot een stabielere prijsvorming leidt. De wijziging zal kort daarna ook op de klokken in Rijnsburg en de plantenklokken in Naaldwijk worden doorgevoerd.

■ Cao Glastuinbouw algemeen verbindend verklaard De cao Glastuinbouw geldt sinds 14 februari 2015 voor alle werkgevers en werknemers in de glastuinbouw, ongeacht lidmaatschap van

een werkgeversorganisatie of vakbond. Dit vloeit voort uit het besluit van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om de cao, die looptijd kent tot 1 juli 2015, algemeen verbindend te verklaren.

■ Bewoner plattelandswoning Bewoners van een plattelandswoning – een voormalige bedrijfswoning met een bijzondere status – mogen dezelfde luchtkwaliteitseisen, bijvoorbeeld rondom fijnstof, stellen als welke gelden voor een burgerwoning. Dat blijkt uit een uitspraak die de Raad van State op 4 februari deed. Voor een op hetzelfde perceel gelegen agrarisch bedrijf kunnen strengere luchtkwaliteitseisen rondom de emissie van fijnstof beperkend werken. Plattelandswoningen lijken daarmee voor ondernemers een groter obstakel voor hun bedrijfsvoering te vormen dan waarvoor de status oorspronkelijk in het leven is geroepen.

■

verouderd glas opruimen Greenport Aalsmeer wil zich de komende tien jaar gaan presenteren als dé sierteeltproducent 8 (2015)

18-02-15 14:52

rd FOTO: JOEF SLEEGERS

Gelezen op Twitter Fedor van Veen (@Together2Grow) ■ Zorgen over bloemenhandel op Rusland nemen toe Bij kwekers en handelaren nemen de zorgen over de huidige economische situatie in Rusland toe. Het effect van de zwakke roebel op de tuinbouw is volgens hen groot. Dat was een van de conclusies die FloraHolland trekt naar aanleiding van een bijeenkomst van kwekers en handelaren op 10 februari. Kwekers en handelaren beschouwden samen de ontwikkelingen. Daarbij bood een aantal externe Rusland-specialisten een actueel inzicht in de economische ontwikkelingen.

■ VBN scherpt regels voor eetbare planten aan Per 1 maart 2015 scherpt de VBN haar regelgeving voor eetbare planten aan om daarmee te voldoen aan de nieuwste wettelijke EU-eisen voor groenten en fruit. Zo moet bij aanvoer van eetbare producten voortaan worden aangegeven welke delen eetbaar zijn of worden. Ook gaat er een etiketteringsplicht gelden, afhankelijk van hoe het product wordt aangeboden. van Nederland. Het cluster heeft daarvoor 500 tot 650 ha netto glas nodig. Tegelijkertijd staat de greenport voor de opgave 300 ha netto bestaand glas dat is verouderd, op te ruimen. Jaarlijks zou het gebied daarvoor gemiddeld 30 ha netto verouderd glas moeten transformeren. Dit blijkt uit de ’Ruimtelijke Visie Greenport Aalsmeer 2015–2025’, die de stuurgroep Greenport Aalsmeer op 12 februari heeft vastgesteld. Greenport Aalsmeer telt zo’n veertig glastuinbouwgebieden die in de visie worden uitgesplitst in vijf categorieën.

■ Ook kwekers en toeleveranciers Kwekers en toeleveranciers kunnen voortaan ook lid worden van Blooming Breeders. Tot nu toe was de organisatie, die sinds 2010 actief is, een stichting met deelnemers uit veredeling en handel. Blooming Breeders zegt zich echter sterk te maken voor de hele sierteeltsector in Nederland en stelt het lidmaatschap nu ook open voor andere partijen uit de sierteelt. Aanleiding voor de verbreding van Blooming Breeders is ’Blooming The Future’. Blooming Breeders merkte dat ook kwekers en toeleveranciers enthousiast reageerden op dat initiatief. 8 (2015)

Nieuwskort2.indd 7

■ Schultz wil onderzoek naar milieueffecten aardwarmte Het Rijk wil gaan bepalen waar en onder welke voorwaarden activiteiten in de ondergrond – zoals aardwarmte – kunnen worden toegestaan. In dat kader komt er onderzoek naar de milieueffecten van bodemactiviteiten. Dat heeft minister Schultz van Infrastructuur en Milieu (I&M) de Tweede Kamer gemeld. Samen met haar collega Kamp (EZ) werkt Schultz aan de Structuurvisie Ondergrond (STRONG). Daarin staat het ruimtelijk beleid rond de winning van aardwarmte, zout, olie, gas en drinkwater; en de opslag in de diepe ondergrond van bijvoorbeeld CO2 en gas.

■ Royal Van Zanten in handen van Arie Veldhuijzen van Zanten heeft sinds 10 februari alle aandelen in handen van veredelaar Koninklijke van Zanten BV, de houdstermaatschappij van bedrijven die opereren onder de handelsnaam Royal van Zanten. De algemeen directeur was al aandeelhouder, maar heeft nu ook de aandelen gekocht van andere familieleden van Van Zanten.

Genieten in de kas. De jonge aanplant staat te ’kwispelen’ #voorjaar

Bernd Feenstra (@BerndFeenstra) Onderscheid door automatiek, multichannel, verpakking en smart pricing versheid @24Flower. Top!

Arnold Koek (@Arnoldpbibv) Geen verlies zo groot als een onbetaalde rekening #riskmanagement #vrouwendag #rusland

Lennard GreenBalanZ (@LGreenBalanZ) Wij staan op de #biofach2015. Fantastische beurs. Volop kansen in de Bio. jaarlijkse groei in dubbele cijfers.

Hulstflowers (@Hulstflowers) Bewoner plattelandswoning krijgt meer rechten. Het begin van het eind voor de #bollenstreek #GOM

Mark-Jan Terwindt (@MarkJan11) Tesco schrapt 10.000 banen, waarvan 6.000 op hoofdkantoor. Tjonge, dat is wel een groot hoofdkantoor!

Discussie op LinkedIn Rabo wijst telers op kansen in buitenland In de update van de World Flower Map wijst Rabobank Nederlandse telers op de mogelijkheden van internationalisatie. Telers zouden teeltkennis kunnen aanbieden in opkomende productielanden of ter plekke gaan produceren. De bank ziet dit als mogelijkheden om de toegenomen internationale concurrentie te pareren nu de groei van de Europese markt tot stilstand is gekomen. De grootste financier van de Nederlandse tuinbouw die Nederlanders de weg wijst naar het buitenland. Wat zegt dat over haar geloof in de sierteelt in Nederland?

18-02-15 14:52

Greenpeace-rapport houdt gemoederen bezig Het Greenpeace-rapport ’Bloemen die bijen doden’ van begin december 2014 heeft veel losgemaakt in de sector. De vraag is hoe de sector reageert op de uitkomst dat op veel bloemen en planten verboden gewasbeschermingsmiddelen zijn aangetroffen.

Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl

en dat ze in brieven van afnemers daarop gewezen worden. Vanuit de handel worden steeds meer aanvullende eisen op het gebied van gewasbeschermingsmiddelen binnen de leveringsvoorwaarden opgelegd.

Toenemende spanningen LTO Glaskracht Nederland betreurt dat in het Greenpeace-rapport verbanden worden gelegd tussen middelen en bijensterfte. De bijensterfte is de laatste twee jaar juist sterk afgenomen tot het natuurlijke sterfteniveau (10%). Daarnaast zijn niet alle feiten in ogenschouw genomen, zoals de zeer lage concentraties die geen risico’s vormen voor mens, dier en milieu. Of dat middelen uit

Foto: Gerdien de nooy

et imago van de bloemisterijsector heeft een deuk opgelopen door het Greenpeace-rapport ’Bloemen die bijen doden’ (zie kader). Belangenorganisaties, veilingen en handelspartijen zijn het daarover eens. Iedereen vindt dat de aanwezigheid van niet-toegestane middelen op bloemen en planten niet goed is te praten. Wel wordt gesteld dat het beeld dat de milieuorganisatie schetst eenzijdig en overtrokken is. Het is al jaren vechten tegen de bierkaai wat betreft aantijgingen tegen de bloemisterijsector. De tijd is echter voorbij dat telers kunnen redeneren dat de soep niet zo heet is als die wordt opgediend. Ze zeggen dat het Greenpeace-rapport veel heeft losgemaakt

andere sectoren via drift ongewenst in het watersysteem kunnen terechtkomen. Of dat ze via het plantmateriaal meekomen. Soms worden middelen onterecht aangemerkt als niet toegelaten. Neemt niet weg volgens bestuurder Jean Aerts dat het spanningsveld toeneemt tussen wat retailers willen en wat telers te bieden hebben. „Het rapport doet onrecht aan de ontwikkelingen in de sector. Zoals vaker gaat het milieuorganisaties niet snel genoeg. Dat is jammer, want het besef van duurzaam telen is er bij alle schakels in de sierteeltketen.” Hij doelt daarmee onder meer op het internationale Floriculture Sustainability Initiative dat keurmerken transparant maakt. Retailers kunnen daardoor een keurmerk kiezen dat bij hun past en waarmee ze zich kunnen profileren.

MPS pakt handschoen op

De MPS-modulesystematiek is vooralsnog niet het antwoord op vragen uit de markt of misschien beter gezegd alle vragen uit de markt. Er wordt echter gewerkt aan een module

PeaceGreen.indd 8

MPS wordt in het rapport sterk bekritiseerd. „De MPS-modulesystematiek is vooralsnog niet het antwoord op vragen uit de markt of misschien beter gezegd alle vragen uit de markt. MPS lost het probleem van de inzet van illegale middelen niet op. Daar heeft Greenpeace de sector keihard op gewezen. Dat is MPS niet aan te rekenen, omdat het keurmerk die productgarantie niet biedt. MPS of een ander keurmerk zal die garantie wel moeten gaan bieden”, aldus Aerts. Hij stelt verder dat voorlopers aan de eisen van retail kunnen voldoen en dat willen tonen in een passend keurmerk. MPS heeft al aangekondigd de handschoen op te pakken. Er wordt gewerkt aan een module waarbij het keurmerk productgaranties gaat geven. In deze module wordt het uitgangsmateriaal gecontroleerd 8 (2015)

17-02-15 17:39

Achtergrond BLOEMEN DIE BIJEN DODEN

Greenpeace heeft tuinplanten, kamerplan-

op gebruik van illegale middelen en wordt voorkomen dat bloemen worden gemixt met bloemen die niet aan deze standaard voldoen. „Als het dan nog mis gaat, dan mag Greenpeace ons daarop afrekenen. Dat is eerlijker dan ons affakkelen op boeketten of planten met MPS-A status waarop wij geen invloed hebben en waarop wij ook nooit garanties hebben gegeven. Bovendien ook niet hebben kunnen geven, omdat daar het keurmerk vooralsnog niet voor staat”, schetst MPS-directeur Theo de Groot.

Ook Duitse retailers Zowel De Groot als Aerts ervaren dat het Greenpeace-rapport de gemoederen niet alleen onder Nederlandse, maar ook onder Duitse retailers bezighoudt. „Duitse tuinbouworganisatie Zentrallverband Gartenbau worstelt ook met de uitkomsten van het rapport voor haar leden. Het geeft volgens ZVG geen eerlijk beeld, maar de realiteit is dat er mee moeten worden gedeald. En de retail wil zekerheid over de status van het product dat ze verkopen”, vertelt Aerts. De beleving onder consumenten is overigens heel anders, beweert De Groot. „Consumenten maken zich veel minder druk over de uitkomsten van het Greenpeacerapport, zeker de Duitse consument niet. Daar speelt de lokale beleving en sociale component van keurmerken veel meer.” De commotie die het Greenpeace-rapport teweeg brengt, merkt Coert Bregman, projectmanager SGS AgroControl ook. Zo zijn er de toenemende eisen van retailers waarop ze zelf controleren. En telers vragen zich af met welk label ze zich het beste kunnen profileren en hoe ze kunnen inspelen op toegenomen retaileisen. „MPS heeft imagoschade 8 (2015)

PeaceGreen.indd 9

VERBODEN EN GIFTI GE NEDERLANDSE SIERT MIDDELEN IN DE EELT

opgelopen, dat is duidelijk. De uitkomsten van het Greenpeace-rapport mogen dan overtrokken zijn, maar het is een gegeven waarop een reactie moet komen. De situatie rond met name het middelengebruik is weer scherper komen te liggen. Het vertrouwen in certificaten van sierteeltproducten heeft een deuk opgelopen en moet hersteld worden”, formuleert Bregman.

Meer helderheid Het komt er volgens de projectmanager op neer dat retailers helderheid moeten verschaffen, waarmee telers aan de slag kunnen. Retailers in de tuinbranche zijn daar helderder in dan andere retailers van sierteeltproducten. Dat is echter een kwestie van tijd gelooft Bregman. Het antwoord waar het op uitdraait, heeft hij zelf niet. De plannen van MPS vindt Bregman nog te vaag. Milieukeur of Groenkeur noemt hij een robuuster systeem met strengere registraties voor residu en in- en verkoop, maar daaraan zijn wel hogere kosten en meer inspanningen van de teler verbonden. Global-Gap voor sierteeltgewassen is nog niet robuust genoeg zoals dat al wel voor groentegewassen is. Daar zijn volgens Bregman nog wel de nodige ontwikkelingen voor nodig. „Het kan ook zomaar zijn dat bestaande sierteeltkeurmerken aangevuld met eisen van retailers leidend worden. Dat een sierteeltkeurmerk op zich niet voldoende is.”

LTO Glaskracht Nederland meent dat de Nederlandse bloemisterijsector moet beschikken over een effectief en duurzaam

middelenpakket, maar wel met een minimale milieubelasting. Het toepassen van door de EU verboden middelen accepteert LTO Glaskracht Nederland niet. De sector moet hierin haar verantwoordelijkheid nemen. De brancheorganisatie overlegt met andere sectororganisaties, de bloemenhandel, de tuinbranche en certificeerders over maatregelen om dergelijk gebruik uit te bannen en te komen tot een duurzame sierteeltketen. Een ander pleidooi van LTO Glaskracht Nederland is om voorlopers op het gebied van gewasbescherming te belonen. „De overheid moet toestaan zijn dat voorlopers die tot het uiterste gaan met geïntegreerde gewasbescherming de beschikking krijgen over goede chemische correctiemiddelen gebaseerd op specifieke toelatingen. Een richting die met rodenticiden ook wordt bewandeld bij het bestrijden van knaagdieren. Met dergelijk beleid zijn telers bereid risico’s te nemen, wat leidt tot innovaties waarvan de hele sector profiteert. En bijdraagt aan een duurzamere landen tuinbouw waar de overheid zo prat op gaat”, zegt Aerts.

Telers staan dus voor enorme uitdagingen. Daar heeft Aerts geen enkel probleem mee, zolang ze een helling op moeten die schuin staat. Die helling typeert hij echter inmiddels als loodrecht. Uitdagingen liggen voor de LTO-bestuurder in het versterken en weerbaarder maken van gewassen. De ontwikkelingen op beide terreinen gaan snel, maar in zijn beleving niet snel genoeg om een smaller middelenpakket het hoofd te kunnen bieden. En een niet te onderschatten thema is volgens Aerts water. „De problematiek rond

17-02-15 17:39

Vervolg van pagina 9.

het terugdringen van emissiestromen naar oppervlaktewateren legt de grootste druk op het behoud voor de glastuinbouw van een goed middelenpakket. Water is nog steeds geen kostenissue bij telers als energie en arbeid, maar is dat als noodzakelijke randvoorwaarde inmiddels wel”, redeneert Aerts. Al deze thema’s zijn terug te vinden in het actieplan ’Gezond gewas, Schoon Water’ van LTO Glaskracht, wat weer een onderdeel is van het actieplan ’Schoner, Groener, Beter’ van LTO Nederland. Actieplannen waarmee de brancheorganisatie een actieve weg is ingeslagen in plaats van een vertragende, passieve houding aan te nemen. Een koers die meer belangenorgansaties varen, zoals recentelijk Tuinbranche Nederland met het Groene Brancheplan.

Naar eer en geweten Telers zitten niet stil en geven aan dat ze naar eer en geweten aan de wensen van de markt willen voldoen. Maar tussen willen en kunnen zit met enige regelmaat een kloof. Open met naam en toenaam daarvoor uitkomen, durven de meesten niet. Bang om hun eigen glazen in te gooien. Rode draad in hun verweer is dat de bal te veel bij de producent wordt neergelegd. Dat inspanningen die al worden geleverd niet de beloning krijgt die ze wel verdienen. En dat de inspanningen keer op keer niet voldoende blijken te zijn, ook niet als ze voldoen aan wettelijke eisen op het gebied van milieu en sociale aspecten. Telers worden voor voldongen feiten gesteld, terecht of onterecht en onderbouwd of niet. En ze krijgen te weinig tijd om erop te anticiperen. Sommigen slagen erin, anderen kunnen de kosten die daarmee gepaard gaan niet opbrengen of hebben meer tijd nodig om de noodzakelijke teeltaanpassingen door te voeren.

Nog niet gedurende het hele jaar, maar wel het grootste deel van het jaar. Steeds meer wordt gemeengoed dat met natuurlijke vijanden de belangrijkste plagen onder de knie worden gehouden en dat met biociden het fungicidenverbruik is gehalveerd. Dat chemisch ingrijpen hoofdzakelijk wordt gedaan met middelen die minimale schade veroorzaakt voor biologische bestrijders. Geïntegreerd bestrijden is niet eenvoudig. In veel gewassen werkt het succesvol, maar de ervaring in sommige gewassen laat nog te wensen over. Het kost bedrijven een tot twee jaar om er naar toe te werken. En om maar een sportterm te gebruiken: de top bereiken is lastig, om er te blijven vaak lastiger.

Van ver gekomen

Tussenhandel idem

Verder willen telers kwijt dat ze van ver gekomen zijn. Wie hield het bijvoorbeeld twee jaar geleden voor mogelijk dat telers erin zouden slagen aan de eis van maximaal tien residuen op een product te voldoen?

De tussenhandel zit in een soortgelijke situatie. Ze zoeken naar wegen om aan de eisen van de retail te voldoen met de insteek niet geassocieerd te worden met vraagtekens rond geleverd product. Op de voorgrond

treden, doen ze daarom ook liever niet. Achter de schermen stellen ze producenten op de hoogte van de eisen van hun klanten. Ze geven aan die klanten nog steeds te kunnen bedienen met het gewenste, veelal gecertificeerd product. Van een leien dak gaat het echter niet. Er komt steeds meer moeite en communicatie bij kijken. Verscheidene handelsbedrijven willen ook tegenwicht geven aan het onder vuur liggen van MPS. Zij ervaren de samenwerking met de organisatie als positief. Zij doet er namelijk heel veel aan om het besef van duurzaamheid bij haar klanten elke keer opnieuw onder de aandacht te brengen.

Pro-actiever

PeaceGreen.indd 10

Zoals Aerts al aangeeft, staan duurzame sierteeltketens op het vizier bij alle ketenpartners. En niet alleen met woorden, maar ook met daden. Toch mag het wat betreft Loek Barendse, mvo-coördinator bij FloraHolland, pro-actiever. „Dat maakt

8 (2015)

17-02-15 17:39

foto: Peter van Leth

Column

sector. Nog steeds is onduidelijk wie pakt welke trekkersrol op”, zegt Barendse. Er valt heel wat te organiseren om vraag en aanbod beter bij elkaar te brengen, bijvoorbeeld product dat niet bespoten is met neonicotoiden. Daarbij kan MPS via data-informatie een belangrijke rol in vervullen, rechtstreeks of via FloraHolland. Uiteraard dan wel met instemming van telers.

Spel beter spelen

zo’n Greenpeace-rapport eens te meer weer duidelijk. De sector stond niet gelijk vanuit zichzelf klaar met een antwoord. Het liefst wordt er helemaal niet op gereageerd. Het positievere verhaal moet nog beter voor het voetlicht gebracht worden. Het verhaal dat hard gewerkt wordt aan duurzamere sierteeltketens.” Barendse realiseert zich dat dat makkelijker gezegd is dan gedaan, maar noemt het wel een absolute noodzaak. „En dan een eensluidende boodschap van alle partijen en niet iedere partij met een eigen boodschap. Wanneer er misstanden zijn, moeten we bereid zijn de hand in eigen boezem te steken. Want laten we eerlijk zijn. Wat Greenpeace beweert, is niet alleen gebakken lucht.” Zo denkt hij er niet alleen over, maar ook handelsbedrijven hebben die opvatting. Met hen heeft hij diverse bijeenkomsten gehad naar aanleiding van de commotie rond het Greenpeace-rapport. „Dat steeds meer afnemers hogere milieueisen stellen is een nog te onderbelichte ontwikkeling in de

8 (2015)

PeaceGreen.indd 11

Het spel moet beter en eerlijker worden gespeeld, meent Barendse. Aan hogere milieueisen is te voldoen. Door het ene bedrijf beter dan het andere. „Over kwalitatief duurzamere producten moet sterker onderhandeld worden via bijvoorbeeld langetermijncontracten. Hierdoor wordt de teler voor zijn inspanningen beloond. Potplantenbedrijven zijn hier verder in dan snijbloemenbedrijven doordat ze vaker dichter op de markt zitten”, schetst Barendse. Al met al valt op te tekenen dat de sector vindt dat door het Greenpeace-rapport de focus op duurzaamheid wellicht moet worden herijkt. Maar wel met de kanttekening dat er ook al goed werk op dit terrein wordt verricht. De uitdaging is dat de consument daar ook van overtuigd raakt. <

In het kort ■

■

17-02-15 17:39

Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden. U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl

regelingen. Waar kan ik dit jaar op rekenen?

ok in 2015 kunt u gebruik maken van de fiscale regelingen energieinvesteringsaftrek (EIA), milieu-investeringsaftrek (MIA) en vrije afschrijving milieu-investeringen (Vamil). Energiebesparende technieken die op de Energielijst (kader) staan geven recht op een aftrek van 41,5% van de investeringskosten van de fiscale winst. Voor milieuvriendelijke investeringen die op de Milieulijst (kader) staan geldt een percentage aftrek van 36, 27 of 13,5% van de investeringskosten. Is ook de Vamil-regeling van toepassing dan kan 75% van het investeringsbedrag vrij worden afgeschreven. Aanvragen voor deze regelingen moeten binnen drie maanden na het geven van de mondelinge of schriftelijke opdracht worden ingediend. Naast de investeringskosten kan de fiscale aftrek ook worden aangevraagd voor voortbrengingskosten. <

IllustratIe: Peter moorman

Energie- en Milieulijst 2015 ■

: -

■

■ ■

■

■ ■

■

■ 2

■

■ ■

■

■ ■

■

■ ■

marianne van der spek-van Hof, Flynth adviseurs

■

0815vraag.indd 12

8 (2015)

17-02-15 17:39

VannoVa is niet enkel een chrysantenclub meer foto: Hans neefjes

Vorig week organiseerde Vannova een middag voor toegetreden tot het chryde groep een logische stap. en visie op kwaliteit.”

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

e naam VannoVa Mastergrowers spreekt voor zich. De leden van het samenwerkingsverband richten zich allen op de bovenkant van de markt. Met hun kwaliteit willen zij het verschil maken in de markt. Het is drie jaar geleden dat dit kwaliteitslabel werd opgericht. „Iedereen weet welke telers eruit springen en een goede naam hebben opgebouwd in de markt. Je houdt elkaar allemaal in de gaten. Toch zijn we met elkaar rond de tafel gaan zitten en deze samenwerking aangegaan”, vertelt chrysantenteler Laurens van der Lans. Vorig jaar trad er een nieuwe chrysantenteler tot de groep toe en verder is het vrij rustig geweest rondom VannoVa. Dat is tenminste het geluid dat Van der Lans wel eens van zijn klanten hoort. „Maar als we in Rusland zijn; dan wordt ons label herkend en wordt er om VannoVa gevraagd. Dat is uiteindelijk wat we willen bereiken. We willen een kwaliteitsmerk in Oost-Europa neerzetten. Meer bombarie er omheen hoeft van ons ook helemaal niet”, zegt hij. De groep krijgt nu wederom uitbreiding. Reinier Zuidgeest van Florein Gerbera’s treedt toe tot de ’master growers’. En daarmee is Vannova geen chrysantenclub meer. Op de klantendag werd het bedrijf officieel geïntroduceerd. Volgens de groep is de samenwerking met de gerberateler een logische stap. „Hun chrysanten en mijn gerbera’s staan vaak in dezelfde box. We hebben 8 (2015)

Vannova.indd 13

veel dezelfde klanten en we streven allemaal naar een topproduct”, geeft Zuidgeest de overeenkomsten weer.

Meer op beurzen Door met elkaar samen te werken kan er volgens de kwekers makkelijker geprofiteerd worden van elkaars netwerk. Daarnaast willen zij gezamenlijk promotie- en marketingactiviteiten oppakken. Daar zit volgens hen de grootste winst. Door de samenwerking is het mogelijk om bijvoorbeeld meer aan beurzen deel te nemen in Oost-Europa. „Wij stonden onlangs al naast elkaar op de beurs in Moskou en daar verwezen we groothandelsklanten ook door. Je merkt dat het werkt. Met elkaar kunnen we bovendien vaker aanwezig zijn in onze belangrijke afzetmarkt dan dat we individueel zouden kunnen doen”, vertelt Zuidgeest. Tot nu toe werkte Florein Gerbera’s nog niet samen met andere telers. Het bedrijf zet 100% van zijn gerbera’s rechtstreeks af en heeft een naam opgebouwd in de markt. De samenwerking met VannoVa voegt volgens de gerberateler echter nog wel wat toe. „Ik ga graag mijn eigen gang, maar in dit verband wil ik wel de handen ineen slaan. De producten overlappen elkaar niet; we zitten niet in elkaars vaarwater. We kunnen met elkaar een sterk kwaliteitsmerk neerzetten”, verwacht Zuidgeest.

De leden van VannoVa regelen zelf de verkoop en behouden de eigen identiteit. Zij voeren allen wel het Vannova-logo op de verpakking. De groep staat open voor meer telers van andere productgroepen. Daarom waren er op de klantendag ook een aantal veredelaars van andere producten uitgenodigd. Vannova is met enkele telers al in gesprek over eventuele deelname. „Het is absoluut niet ons plan om buiten exporteurs om te gaan, omdat we een groter collectief worden. Maar de wereld om ons heen verandert en we denken door de samenwerking onze positie te verstevigen en dus een stapje voor te blijven op de rest”, geeft Van der Lans aan.

VannoVa richt de pijlen nu vooral op OostEuropa. Die afzetmarkt vraagt volgens de telers om de allerhoogste kwaliteit. Door samen te werken met andere telers, denkt de groep de afzetmarkt te kunnen verbreden in de toekomst. In elk land is volgens Van der Lans immers een topsegment aanwezig. „De situatie op Rusland is nu zorgelijk. De vraag is minder en we hebben geen idee hoe lang de situatie zo blijft. Gas en olie worden weer ietsje duurder, dus dat is positief. Het is een vraag voor de toekomst of we ons ook actief op andere landen moeten gaan richten. Daar is het nu echt nog te vroeg voor.” <

17-02-15 17:39

Telers over terugkopen eigen handel:

niet onderuit gaan’ -

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

erschillende telers hebben een kopersnummer bij de veiling en zitten dagelijks voor de klok om richting te geven aan de prijzen. Kwekerij Rovawee uit Rijsenhout is er één van. Zij zijn van maandag tot en met donderdag voor de klok in Aalsmeer aanwezig. De reden dat zij dit doen is volgens Marcel de Ron simpel: zij willen de prijs van de planten niet door de bodem laten zakken. „We hebben een behoorlijke klantenkring die direct bij ons inkoopt. Wij willen niet dat het prijsverschil tussen klok en bemiddeling te groot wordt”, zegt hij. In de praktijk komt het er op neer dat Rovawee altijd de eerste druk op de knop geeft om de prijs in te zetten. „Andere kopers weten dat we er zitten en wachten af. Wat dat betreft ben ik er een groot voorstander van dat de kopersnummers uit het klokfront verdwijnen. Dat

brengt een stukje chemie en spanning op de klok terug en dat is alleen maar positief voor de prijsvorming”, verwacht hij.

De prijzen voor de plantenklok zijn volgens hem grillig. Een product dat rond de € 40 moet opbrengen, kan volgens hem ook zo maar voor € 25 van de hand gaan. Dat wil De Ron niet laten gebeuren. „Ik voel me af en toe een scheidsrechter, maar ik merk dat inkopers niet altijd goed geïnformeerd zijn over de waarde van een product. Als ik hen de gelegenheid geef de plant tegen die lage prijs in te kopen, dan gaan ze daar de volgende dag ook mee door. Nu zet ik een prijs van € 35 in en dan kan het voorkomen dat alle planten weer mee naar huis gaan, omdat er niemand drukt. Maar die dag erna

Achtergrond

zet ik voor € 37 euro in en dan kan het zo zijn dat alle planten wel voor € 35 weggaan. Had dat ook gebeurd als ik de prijzen niet had ingezet? Tja, je weet het niet. Het is een lastige rekensom. Het kost geld, maar ik ben er van overtuigd dat het ook geld oplevert”, meent De Ron. Rovawee laat negen van de tien keer de planten terug naar de kwekerij komen; zij willen de planten niet te lang in de veiling hebben staan. De planten gaan terug de kas in en worden soms later weer voor de klok aangevoerd. Het bedrijf merkt wel dat het aandeel klokhandel elk jaar afneemt. Steeds meer planten worden direct verkocht en daar is De Ron alleen maar blij mee. „De klok is voor ons een klant. Je kan er een paar karretjes aan kan slijten maar daar houdt het toch echt mee op. Klanten lopen wel eens te morren als wij minder aanvoeren of de handel voor een bepaalde prijs inzetten, maar de oplossing is heel simpel. Dan moeten ze maar meer gaan geven”, vindt hij.

Noodgreep

Terugkopenklok.indd 14

Ook Kwekerij Vireo uit Aalsmeer zit dagelijks voor de plantenklok. Martin Hogenboom geeft aan dat hij er het liefst vandaag nog mee zou willen stoppen. „Het is tenslotte een noodgreep. Wij doen dit omdat we de bemiddelingsprijzen niet in gevaar willen brengen”, motiveert hij. Hogenboom ervaart dat inkopers, mede door de snelheid van het veilen, de prijs soms moeilijk kunnen inschatten. Zeker bij de aparte soorten is dat het geval en daarom zet het bedrijf zelf de prijs in. De vader van Martin zit elke dag voor de klok in Aalsmeer en koopt zonodig de partijen weer terug. „Op andere veilingen zitten we niet op de tribune. Daar voeren we heel gedoseerd aan. Op Aalsmeer willen we soms wel iets meer neerzetten, 8 (2015)

17-02-15 17:40

Foto: FloraHolland

omdat ik weet dat er een rem opzit”, legt Hogenboom uit. Vireo koopt alleen groene planten terug; de bloeiende gaan mee in het spel van vraag en aanbod. „Bij de bloeiende planten is er sneller sprake van kwaliteitsverlies. Natuurlijk lopen ook daar de prijzen wel eens uit de pas, maar daar kan de prijs ook nog wel eens oplopen. Bij de groene planten heb je dat laatste veel minder”, ziet Hogenboom. Wat het hem onder de streep oplevert? Daar kan de teler geen eenduidig antwoord op geven. De uurtjes die zijn vader erin steekt, zijn het waard, maar het kost ook geld. „Je hoort wel eens gemopper van kopers, maar ik betaal net zo veel als zij doen. Wij betalen dezelfde heffingen als alle andere kopers.”

Klok is etalage Voor handelskwekerij Ubink uit Kudelstaart is het inkopen voor de klok ook de normale gang van zaken. Zij zitten al dertig jaar voor de klok in Aalsmeer. Ook Gert Ubink kan moeilijk inschatten wat het hem per saldo opbrengt. „Het gevoel is goed en daar gaat het om. We gaan ervan uit dat het loont.” Ubink zit op de klok om de prijsstandaard aan te geven. Hij vindt dat hun product niet tegen elke prijs verkocht mag worden. Kopers moeten volgens hem soms een beetje op weg geholpen worden. 8 (2015)

Terugkopenklok.indd 15

Ubink geeft aan dat hij meebeweegt met de markt. „Het is geen exacte wetenschap, we kijken de markt elke dag aan. We willen natuurlijk ook niet alles weer terug gaan kopen. En producten mogen ook best wel eens iets goedkoper zijn, want misschien boor je daar juist weer een nieuwe klantengroep mee aan. Maar er is een grens”, vindt hij. De handel die Ubink terugkoopt, komt weer terug naar de kwekerij en daar wordt bepaald wat er vervolgens mee gebeurt. Hij zet het niet de andere dag weer voor de klok. „Sommigen brengen de planten direct weer naar de veiling, maar als ze het vandaag niet willen hebben, waarom morgen wel? Dan wacht ik weer een paar weken”, legt hij uit. De cactuskweker geeft aan dat de klok, ondanks de soms grillige prijsvorming, een waardevol kanaal is. Voor Ubink vervult de klok een etalagefunctie. Ook partijen waar de aantallen niet zo groot van zijn, kunnen volgens hem prima via dit instrument vermarkt worden. „Alleen niet tegen elke prijs”, benadrukt hij nog maar eens.

Die overtuiging heeft Huub van Diemen ook. Kwekerij De Amstel is een grote klokaanvoerder. Er zijn dagen dat het bedrijf in De Kwakel 100 karren voor de klok brengt. „Maar als de planten het geld niet opbren-

gen, komen ze terug. Wij willen onze prijs beuren; we laten het niet onderuit gaan”, stelt Van Diemen. Hij geeft aan dat een klokprijs gerust 80% van de bemiddelingsprijs mag zijn. „Als je zelf niet op de klok zit, maak je rare dingen mee. Dan kunnen planten gerust voor 30% van de bemiddelingsprijs van de hand gaan. Zo ver laten wij het niet komen.” Van Diemen heeft wel eens uitgerekend dat als hij dit niet zo doen, hem dit 10% van zijn omzet kost. „Als wij voor een miljoen euro voor de klok zetten, dan worden mijn uurtjes dus goed betaald. Natuurlijk kost deze werkwijze ook geld. Maar als de kosten 7 of 8% zijn en de andere dag brengt de handel 20% meer op, dan verdien je er gewoon aan.” Met name bij de exclusieve producten vindt hij het belangrijk om richting aan de prijzen te geven. Bij de massaartikelen is de invloed volgens hem minder groot; daar volgt hij de marktprijzen. Van Diemen koopt daarnaast in opdracht van andere kwekers ook planten terug. En wanneer hij planten van betrouwbare aanvoerders voor de klok onderuit ziet gaan, drukt hij ook en zoekt daar later weer een bestemming voor. „We doen dit al zo'n 25 jaar; kopers weten het. Ze zitten met drukken op ons te wachten. Dat geeft niet. De kwekerij bestaat nog steeds, dus ik denk dat we het nog niet zo verkeerd doen.” <

17-02-15 17:40

Export

Krimp export op BelgiĂŤ kan omslaan in groei Met een daling van 9% in de afgelopen maand zet de krimp in de export van bloemen en planten vanuit Nederland naar BelgiĂŤ versterkt door. Er zit groei in verkoop via supermarkten en webshops. Exporteurs wijzen op het belang van handhaving van de productkwaliteit, betere informatie en meer promotie.

Hermen de Graaf bloemisterij@hortipoint.nl

Tabel. Toptien exportlanden bloemen en planten totaal

e bestedingen door consumenten aan bloemen en planten zijn historisch laagâ&#x20AC;?, meldt Katty Proost van de cash-and-carryketen Agora over de Belgische markt. â&#x20AC;&#x17E;Geschenkbonnen hebben bloemen en planten verdrongen bij feestdagen. En de concurrentie van andere cadeau-artikelen is toegenomen, terwijl onze collectieve promotie met bijvoorbeeld Bloemenbureau Holland is weggevallen. En wij horen van onze klanten dat het winkelbezoek is teruggelopen.â&#x20AC;?

Januari 2015 Waarde

Mutatie

â&#x201A;Ź 124.855

-2,1

Verenigd Koninkrijk

â&#x201A;Ź 54.979

2,1

Frankrijk

â&#x201A;Ź 52.616

13,1

ItaliĂŤ

â&#x201A;Ź 17.345

-11,3

Zwitserland

â&#x201A;Ź 15.288

9,9

BelgiĂŤ

â&#x201A;Ź 14.511

-8,8

Zweden

â&#x201A;Ź 13.622

-1,0

Rusland

â&#x201A;Ź 13.320

-31,6

Oostenrijk

â&#x201A;Ź 10.689

1,3

Polen

â&#x201A;Ź 10.452

3,5

Overig

â&#x201A;Ź 59.365

-13,8

â&#x201A;Ź 387.042

-3,2

Duitsland

Totaal Alle Landen

Waarde x duizend euro. Mutaties t.o.v. dezelfde periode in 2014. Bron: Floridata/publicatie VGB

Exportwaarde van snijbloemen en pot- en tuinplanten vanuit Nederland naar BelgiĂŤ vanaf 2000. 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0

â&#x20AC;&#x2122;00 â&#x20AC;&#x2122;01 â&#x20AC;&#x2122;02 â&#x20AC;&#x2122;03 â&#x20AC;&#x2122;04 â&#x20AC;&#x2122;05 â&#x20AC;&#x2122;06 â&#x20AC;&#x2122;07 â&#x20AC;&#x2122;08 â&#x20AC;&#x2122;09 â&#x20AC;&#x2122;10 â&#x20AC;&#x2122;11 â&#x20AC;&#x2122;12 â&#x20AC;&#x2122;13 â&#x20AC;&#x2122;14

4OTALEÂŹEXPORTWAARDEÂŹBLOEMENÂŹENÂŹPOT ÂŹEN ÂŹTUINPLANTENÂŹXÂŹ ÂŹEURO Waarde x duizend euro. Bron: HBAG/Floridata

Export.indd 16

Omzetdaling De exportomzet van bloemen en planten vanuit Nederland kromp in januari met 9% tot â&#x201A;Ź 14,5 miljoen, zo maakte de VGB bekend (zie tabel). Bij de pot- en tuinplanten kwam de daling uit op 14% tot â&#x201A;Ź 7,9 miljoen. Bij de snijbloemen stokte de export op een omzetwaarde van â&#x201A;Ź 6,6 miljoen, 3% minder dan in januari 2014. Op jaarbasis daalde de exportwaarde die de Nederlandse groothandel op BelgiĂŤ realiseerde het afgelopen jaar 2% tot â&#x201A;Ź 225 miljoen (zie grafiek). De totale export steeg met hetzelfde percentage tot â&#x201A;Ź 5,4 miljard. Na de eerste economische crisis dit millennium klom de bloemenen plantenexport naar BelgiĂŤ in 2010 met 12% nog met het hoogste percentage in de afgelopen jaren. â&#x20AC;&#x17E;Dat wij als Agora hebben standgehouden, is te danken aan het feit dat we meer klanten hebben binnengehaald en niet aan de bestedingenâ&#x20AC;?, aldus Proost. Algemeen directeur Gerben Star van H. Star Bloemengroothandel signaleert dat Belgische bloemisten tegenwoordig veel meer gericht zijn op koopjes. â&#x20AC;&#x17E;De prijskwaliteitverhouding is belangrijker geworden.â&#x20AC;?

Groeivoorwaarden Commercieel directeur Peter Janmaat van Celieplant constateert in het Belgische supermarktsegment een groeiende bloemenafzet. â&#x20AC;&#x17E;We werken met directe lijnen, een beperkt assortiment van dezelfde kwekers en een constante kwaliteit en prijs. Daardoor is de waste gering.â&#x20AC;? Zoâ&#x20AC;&#x2122;n 70% van de bloemen via Celieplant richting BelgiĂŤ is afkomstig uit Afrika. â&#x20AC;&#x17E;We hebben Nederlandse programmaâ&#x20AC;&#x2122;s met producten als chrysant, gerbera en zonnebloemen. Absolute voorwaarde is dat kwekers minimaal MPS-A gecertificeerd zijn.â&#x20AC;? Directeur AndrĂŠ Timmermans van de gelijknamige plantenexporteur noemt meer promotie een voorwaarde om de afzet van pot- en tuinplanten in BelgiĂŤ weer in stijgende lijn te krijgen. â&#x20AC;&#x17E;Mensen moeten de producten zien en erover horen. In BelgiĂŤ verdwijnen kwekers en er komen geen tuincentra en bloemenwinkels bij. Dus moeten we samen met Hollandse kwekers aan de weg timmeren, zeker nu het Bloemenbureau minder doet.â&#x20AC;?

Verbetertraject â&#x20AC;&#x17E;Informatie en dan vooral het beeldmateriaal moet voor 100% kloppen, daar ligt voor Nederlandse kwekers nog een heel verbetertraject. De handel via KOA (kopen op afstand) en webshops neemt bij ons toe en daardoor zitten we op BelgiĂŤ in de plusâ&#x20AC;?, meldt Star. Proost ziet ook een positieve kant van de wat ingezakte Belgische bloemenen plantenmarkt. â&#x20AC;&#x17E;Dat geeft ook weer groeimogelijkheden.â&#x20AC;? Star noemt het een pluspunt dat het Nederlandse bloemenen plantenaanbod veel diversiteit kent. â&#x20AC;&#x17E;Dat moeten we zien te behouden want daardoor blijven we interessant.â&#x20AC;? < 8 (2015)

17-02-15 17:40

M K

Let op: de lijnen lopen in het volgende jaar over zonder van kleur te veranderen. Groene planten ’12/’13

’14/’15

’13/’14

’12/’13

Middenprijs in centen

35 30 25 20

Bloeiende planten 140

150

130

140 130 120 110 100

49 50 51 52 1

8 9 10 week

In week 7 geen verandering van de middenprijs. Deze blijft steken op 30 cent. Dat is respectievelijk 3 en 2 cent meer dan in 2013 en 2014.

’14/’15

’13/’14

120 110 100 90

’12/’13

’14/’15

’13/’14

160

Middenprijs in centen

Snijbloemen

49 50 51 52 1

9 10 week

Na de stijging in week 6 met 6 cent, zakt de middenprijs in week 7 met 9 cent naar 113 cent. Dat is minder dan in de voorgaande twee jaren.

49 50 51 52 1

9 10 week

Een daling van de middenprijs met 7 cent tot 97 cent. In 2013 lag deze op 98 cent en in 2014 op 109 cent.

Daniël van Egmond:

’Op roos na vallen prijzen voor Valentijn mee’ Bedrijf: Van Egmond Bloemenhandel Veiling: Rijnsburg Week: 7

Maandag

dan ook niet tegen. We rijden vandaag op het gemak ons rondje af.”

„De week voor Valentijn gaat beginnen. Bloemen zijn duur, vooral rode rozen. Alhoewel de stemming bij de Nederlandse bloemist nog niet op het hoogtepunt is, is de verkoop het afgelopen weekend goed geweest. Alhoewel we wel verschil merken tussen de gebieden waar wel of geen carnaval gevierd wordt.”

Dinsdag „We gaan de dag beginnen met het laden van de auto. Vandaag nog steeds geen valentijnstress onder onze klanten. Alleen de vraag wat de rode rozen kosten. De verkoop gaat goed ondanks de dure bloemen. Dit komt doordat er veel grafwerk is.”

Woensdag „Ook nu weer lekker veel bestellingen vanwege grafwerk. We beginnen in Rotterdam en zakken af naar Noord-Brabant. Hier stijgt de spanning wel. Niet voor Valentijn, maar voor de carnaval. Alaaf! De verkoop valt 8 (2015)

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 17

Donderdag „De prijzen vanwege Valentijn vallen op rozen na mee. De eerste bestellingen beginnen bij de klanten al binnen te komen en de verkoop loopt dan ook lekker door. Vandaag blijkt ook wel waarom de prijzen van de rozen blijven hangen, hier is toch de meeste vraag naar. Voor de rest: als het maar rood en rose is.”

Vrijdag „De dag voor Valentijn. Voor ons op het binnenland gaat het nu beginnen. Het weer is heel goed, zonnig. Het lijkt wel voorjaar vandaag. Gelijk zijn er mensen op straat en in de winkels. Het is druk en de verkoop loopt dan ook goed. Door de 'betaalbare bloemen zijn de klanten ook niet moeilijk. Ook ’s avonds zijn de bestellingen top. Zaterdagochtend nog een paar bestellingen rijden en dan zit de week er weer op.”

17-02-15 17:40

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.

Jill Berens

Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125 100 75 50 25

7 week

Prijs index

Aanvoer index

Hogere prijs in valentijnsweek De handel voor Valentijn kwam dit jaar later op gang dan vorig jaar. In week 6 voor de valentijnsweek lag de gemiddelde snijbloemenprijs 9% onder het niveau van vorig jaar. In week 7 liepen de prijzen hard op en kwam de snijbloemenprijs 3,5% hoger uit. Dat komt doordat Valentijn een dag later viel waardoor in tegenstelling tot vorig jaar tot en met vrijdag nog volop is ingekocht. In de week 7 werden 75 miljoen stelen roos grootbloemig verkocht, 3% meer dan vorig jaar en tevens

steeg de prijs met 4%. Ook 7% meer tulpen bij een prijsdaling van 4%. Veel vraag naar gerbera mini voor Valentijn. Ondanks de forse aanvoerstijging van 10% was de prijs 15% hoger dan vorig jaar wat resulteerde in 27% meer omzet. Bij de Oriëntals ook een toename in stelen met 15%, de prijs daalde hierdoor met 4%. In week 7 was het totaal aantal verkochte stelen 3,4% hoger. In combinatie met de hogere prijs kwam de snijbloemenomzet 7,2% hoger uit dan vorig jaar.

Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125 100 75 50 25

7 week

Aanvoer index

Prijs index

Meer aanbod en hogere prijs Tijdens de valentijnsperiode worden de laatste jaren met name meer bloeiende planten verkocht. Week 7 resulteerde in een stijging in aanbod en middenprijs. Dit jaar deels tenietgedaan door de traditioneel rustige week voor Carnaval, ook op 14 februari. Het aanbod lag 1,5% hoger (top 15 ruim 6% meer verkochte stuks) en de prijs steeg 3,5% vergeleken met week 7 in 2014. Hierdoor kwam de totale omzet uit op +5%. Phalaenopsis kon de grote aanbodstoename (+25,5%) niet aan, de middenprijs

daalde ruim 5%. Potroos noteerde met 10% minder verkochte stuks een 34% hogere middenprijs. Potanthurium lukte dat niet, bij 3% minder aanbod daalde de prijs per stuk 5%. Kalanchoë kon het aanbod (+20,5%) niet aan en daalde 7% in prijs. Bij potnarcis was het aanbod (-18,5%) redelijk in balans met de stuksprijs (+17,5%). De prijs van kamerhortensia daalde bijna 20% bij ruim 3% meer aanbod. Dracaena als groene plant viel op door een positieve prijsvorming (+30%) bij 5% minder aanbod.

Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 200

in procenten

150

100

7 week

Aanvoer index

Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 18

Prijs index

Minder tuinplanten, prijs stijgt Normaliter ’liften’ tuinplanten mee met de valentijnsperiode. In week 7 bleef het tuinplantenaanbod met -11% nog steeds achter vergeleken met 2014. De prijsvorming was redelijk met een hogere middenprijs (+4%). Consumenten reageren op de positieve weersverwachtingen en beginnen tuin en terras aan te kleden met voorjaarsproducten. Primula was de omzetdraaier in week 7, de stuksprijs steeg ruim 22% bij een dalend aanbod (-26,5%). Helleborus kon de prijs niet vasthouden (-8%)

bij 8,5% meer verkochte stuks. De prijsvorming van salix was positief (+26%) bij een dalend aanbod (-17,5%). Ook het aanbod camellia bleef zwaar achter (-46%) met een stukprijsstijging van 13% tot gevolg. De omzet van tuinplanten totaal lag bijna 8% lager dan vorig jaar.

8 (2015)

17-02-15 17:40

Duitsland

Over de toonbank Berlijn

Elis Lambert:

’Rode roos nog maar 40% van valentijnomzet’ kopen op dag zelf vielen tegen. De totale valentijnomzet was ongeveer gelijk met vorig jaar.”

Met rode rozen als bestseller?

FOTO: FLOWER AND ART

„De klassieke rode roos maakt nog maar 40% uit van de valentijnomzet. Dat komt voor een deel omdat rozen dan zo duur zijn. De week voorafgaand Valentijn kochten we rode rozen ineens twee tot drie keer duurder in dan daarvoor. De consument gaat vooral voor bonte voorjaarsboeketten met tulpen en ranonkels voor Valentijn. Ze hebben het gevoel dat ze daarmee meer waar voor hun geld krijgen.” Naam: Flower and Art Locatie: Berlijn Sortiment: 60% bloemen, 20% planten, 20% overig Specialiteit: Fair Trade rozen Aantal medewerkers: 8

Hoe waren de valentijnverkopen? „Op vrijdag de 13e hebben we het zeer druk gehad, op de dag zelf wat minder. Een groot deel van onze klanten komt van de Bayerfabriek in de buurt, die 6.000 werknemers heeft. Op zaterdag werken die niet, dus de ver-

Welke rozen zijn favoriet? „Dat zijn onze Fair Trade-rozen uit Ecuador. We zijn daarin gespecialiseerd en klanten vragen er specifiek naar. Niet alleen vanwege het Fair Trade-label, maar ook omdat ze uniek zijn in bloemgrootte en kwaliteit. Men is bereid daar meer voor te betalen. Voor afnemers van goede kwaliteit tegen een iets betere prijs, hebben we natuurlijk ook veel Nederlandse rozen.”

Wat loopt goed nu? „Tulpen, tulpen en nog eens tulpen. En andere voorjaarsbloemen. Hoe bonter en vrolijker, hoe beter. Mensen worden zo blij van deze voor-

jaarsbodes en de vreugde die ze uitstralen.”

Waar koopt u in? „De groothandelsmarkt van Berlijn is drie kilometer bij ons vandaan. We komen daar bijna dagelijks en kunnen makkelijk bijkopen als dat nodig is. We vinden daar zowel de Ecuador-rozen als de Nederlandse en ook lokaal aanbod.”

Bent u tevreden over de Nederlandse producten? „Zeker. Maar veel hangt af van welke handelaar je koopt. We kiezen dan ook leveranciers van wie we zeker weten dat ze de beste kwaliteit kopen uit Nederland en de bloemen snel doorverkopen.”

Is de concurrentie hard? „Wij hebben hier in Berlijn te maken met een groot aantal Aziaten die kleine winkeltjes openen en daar bloemen aanbieden tegen prijzen waarvoor wij ze nog niet eens kunnen inkopen. Ze hebben niet de kosten die professionele bloemisten hebben en uiteraard ook niet de kennis en kwaliteit waarover wij beschikken, maar ze richten ons veel schade aan met hun spotgoedkope aanbod. Meer dan de supermarkten van deze wereld.”

Standpunt

’Collectieve promotie werkt!’

Charles Lansdorp, Flowerpassion

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over? Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

8 (2015)

Markt-3-Toonbank-nw.indd 19

e afgelopen weken is in de rubriek Standpunt een discussie gaande over het nut van collectieve promotie. Ik wil daar graag op reageren. Wie twijfelt of collectieve promotie werkt, adviseer ik om te kijken naar de recente videoclip van het Bloemenbureau Holland met als titel ’Love is in the air’ voor de promotie van de bloemenverkoop voor Valentijnsdag. De makers van deze clip zijn erin geslaagd om op een mooie, grappige en aansprekende wijze de bloemenboodschap voor Valentijn over te brengen op de doelgroep. De liefdesclip ’Love is in the air’ is

opgenomen in de stad van Romeo en Juliette, de ideale lokatie Verona is immers wereldwijd bekend als de stad van de liefde. De clip is hierdoor geschikt voor alle landen en kan via de sociale media snel en doeltreffend de doelgroep bereiken. Valentijnsdag is geen dag meer voor alleen bloemen. De reclamedruk voor Valentijnsdag in Italië is enorm. De reclamespots vliegen je om de oren: parfum, lingerie, sieraden en zelfs auto’s worden aangeprezen om te kopen voor je ’Amorosa’. De clip van het Bloemenbureau Holland laat zien dat collectieve promotie werkt en nodig is. De reacties die

ik heb gekregen vanuit de Italiaanse groothandel en detailhandel waren lovend en enthousiast. Bloemenbureau Holland, op naar de volgende clip voor Vrouwendag!

17-02-15 17:40

Gemiddelde prijs in centen

Spanning in tulpenhandel richting Rusland stijgt

1.500.000

1.000.000

„Wat gaan de Russen doen?” vragen handelaren en tulpenbroeiers zich af nu Internationale Vrouwendag voor de deur staat. De kwaliteit van het aanbod kan beter.

„Na een stroeve start zijn de valentijnverkopen goed geweest en bleef de vraag ook goed”, blikt inkoper Michel Schoneveld van Hilverda De Boer terug. „Maar Vrouwendag, dat kon wel eens een heel gevaarlijke dag worden voor de tulpenhandel”, kijkt hij vooruit. Er zijn broeiers die speciaal voor deze vroeger bijzondere bloemendag op 8 maart extra kasruimte hebben ingezet. „Dat wordt nog heel spannend”, vond John Boon van Boon & Breg in Andijk vorige week over de onzekere situatie. „Om me heen hoor ik dat er dagelijks orders worden geannuleerd.” Niels Kreuk van Maatschap Kreuk in Andijk: „Vorig jaar werden ruim voor Vrouwendag tulpen vastgelegd voor Rusland voor 18 tot 19

2.000.000

cent per steel, nu nog niet eens voor 15 cent.” Inkoper Jeroen Beishuizen meldt dat ondanks de onzekere situatie Hamifleurs richting Valentijn tulpen goed in de Russische markt kwijt kon. „Vergelijkbaar met vorig jaar”, schat hij.

Prijsverschillen Met een aandeel van meer dan 95% bepalen enkele en dubbele tulpen de markt en daarin kruipt het aandeel van de enkele tulp langzaam omhoog. Dat komt vooral door de toenemende afzet via het retailkanaal, waarin een duidelijke voorkeur is voor enkele tulpen vanwege de lagere kostprijs. Tien seizoenen geleden tekenden de enkele tulpen voor bijna 77% van het aanbod bij de

500.000

’02/’03 ’04/’05 ’06/’07 ’08/’09 ’10/’11 ’12/’13 ’03/’04 ’05/’06 ’07/’08 ’09/’10 ’11/’12 ’13/’14

’12/’13 ’14/’15 ’13/’14 t/m jan

Verkochte aantallen x duizend

Aanvoer en gemiddelde prijs tulpen (alle productgroepen samen) op de Nederlandse bloemenveilingen sinds seizoen 2004/2005.

bloemenveilingen, afgelopen seizoen klom het met 0,7 procentpunt tot 83,3%. Het prijsverschil tussen dubbele en enkele tulpen daarentegen stijgt. Tot en met januari dit seizoen werd voor dubbele tulpen 4,5 cent per steel meer betaald. Halverwege vorig seizoen lag dit op 4,1 cent en in het daaraan voorafgaande seizoen op 3,6 cent per steel. Gezien de eindprijzen in de afgelopen seizoenen is het twijfelachtig of dit verschil zo groot blijft.

Kwaliteit „Dubbele tulpen hebben een hogere sierwaarde, daardoor zien we wel een toename van de vraag in het groothandelssegment,”

aldus Beishuizen. „Wij hebben meer lijnen met dubbele tulpen, dat geeft een extra onderscheid”, aldus Schoneveld. Lennard Enthoven, inkoper bij Holex, heeft het idee dat de kwaliteit iets beter is dan vorig seizoen, maar zet vraagtekens bij het gemiddelde niveau. „Als je ’s ochtends door de aanvoer loopt, schrik je toch wel eens van wat je ziet. Zo’n 40% is voor onze klanten sowieso niet goed genoeg.” Schoneveld vindt het juiste aantal stuks per fusteenheid voor verbetering vatbaar. „Door minder stelen in een blik aan te voeren denken broeiers een zwaarder gewicht te suggereren en dus meer te vangen. Maar zo werkt het niet. En ook de sortering kan beter.” ■

Positie bijzondere tulpentypes in gedrang af. De extra vereiste aandacht wordt onvoldoende betaald.

„Niet vanwege de speciale vorm, maar omdat rood een goede kleur is voor Valentijn”, noemt

Sjors Koeman van broeierij Karma in Wervershoof als belangrijkste motief om de parkiettulp

Rococo in het assortiment te voeren. Frank Schouten van N. Schouten en Zn in Zwaagdijk: „Uit het parkietenassortiment telen wij alleen Flaming Parrot. In de bollenteelt, de broeierij en de verwerking zijn parkiettulpen beslist niet makkelijk.” Dat vindt ook Geert Laan van Gebr. Laan in Avenhorn. „Ze zijn goed voor de nichemarkt, maar daar houdt het mee op.”

Achterstand

Foto: De GrAAF VAn Der ZAnDe

Bij de vervroegde aanvoer van tulpen, vanaf september tot en met januari in totaal een plus van bijna 30%, bleef de toename van parkiettulpen met 6% fors achter. Daarmee zet een trend door, die zich al enkele jaren aftekent en ook geldt voor gefranjerde en leliebloemige tulpen. Vijf seizoe-

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 20

nen geleden lag het aandeel van parkieten, gefranjerde en leliebloemigen op ruim 7% met 122 miljoen stuks. Afgelopen seizoen was dat gekrompen tot minder dan 5%, in stelen 90 miljoen. De daling bij de leliebloemigen is het grootst. „Dat komt mede door de vergrote focus op gewicht, leliebloemigen zijn nu eenmaal lichter terwijl de sierwaarde best groot is”, vindt Niels Kreuk van Maatschap Kreuk in Andijk. „Aparte tulpen zijn goed vanwege de diversiteit, en juist daarom moeten er geen karren tegelijk van komen”, positioneert inkoper Jeroen Beishuizen van Hamifleurs de bijzondere types. Dat geldt volgens Schouten ook voor de biologische tulpen. „De markt daarvoor groeit met enkele procenten per jaar.” ■ 8 (2015)

17-02-15 17:41

Verkoop voor Vrouwendag beslissend voor pluischrysant -

„Vaststaat dat we dit jaar minder op Rusland doen, dat is voor pluizers jaarrond verreweg de belangrijkste markt en zeker vlak voor Vrouwendag. Voor 1 november sturen we pluischrysanten de hele wereld over, verder is het een echt Russisch product”, meldde inkoper Aad van den Bos van Hamifleurs vorige week. „We sturen best wel bloemen en chrysanten, maar niemand wil iets vastleggen. Bestellingen als in vorige jaren blijven uit”, voegt Ben Durieux, inkoper bij Wesseling, aan het terughoudende marktbeeld toe. Voor het discountsegment waarin Green Partners is gespecialiseerd zijn pluizers volgens André Wezelman slechts af en toe interessant. „Actiematig voor feestdagen en dan kopen we het meeste direct op schatting in. Terughoudend, als het dan meezit koop ik liever op de klok bij dan dat ik moet afzeggen als het tegenzit.”

In de eerste maand van dit jaar kelderde de middenprijs voor pluischrysanten bij de vestigingen van FloraHolland in vergelijking met 2014 met 12 cent tot 45 cent per steel. De aanvoer kromp met 7% tot 11 miljoen stelen. Op jaarbasis lag de totale veilingaanvoer in 2014 op een vergelijkbaar niveau van 173 miljoen stelen als in 2013, maar zakte de middenprijs met 3 cent tot vier dubbeltjes.

Enig herstel Dit jaar was pas tegen Valentijn vorige week zaterdag enig herstel merkbaar. „Angst regeert en dat is begrijpelijk”, meldde een stekleverancier over de verkoop voor Internationale Vrouwendag op 8 maart. „We hebben best wel wat orders. Maar niet tegen vaste prijzen als vorig jaar, alles klokgerelateerd”, stelt Yorick Leeuwis van Lewis Flowers in Tuil vast. Na deze week schakelt Lewis Flo-

Foto: De GraaF Van Der ZanDe

send voor de resultaten met pluischrysant. De kwaliteit is goed, maar vraaguitval in Rusland is funest.

wers net als vorig jaar weer over op santini’s. „Voor de 1 novemberverkoop tot Vrouwendag staan de pluizers op het programma, daarna de santini’s. Dat is ons vorig jaar goed bevallen. Wat we dit jaar na 1 november gaan telen beslissen we binnen een paar weken”, geeft Leeuwis aan.

Marktpotentie Peter van de Werken van River Flowers in de Bommelerwaard voerde ook deze week de laatste pluizers aan en schakelt over naar troschrysanten. „Door de teruggevallen vraag in Rusland is de marktpotentie van de geplozen

Anastasia die wij teelden minder groot dan verwacht. Erg jammer, ik hoop echt dat de prijs aantrekt als de aanvoer daalt. Als dat niet gebeurt, zullen er wellicht nog meer telers schakelen”, is zijn verwachting. Op jaarbasis lopen de verwachtingen voor de aanvoer van pluischrysanten uit van een daling van 10% tot 18%. Inkopers zijn bij de tegenvallende prijsvorming goed te spreken over de kwaliteit. Een ontbrekende kleur in het assortiment is volgens Durieux helderoranje. Mogelijk is nieuwkomer Paladov Dark in de toekomst geschikt. ■

Marktacties Promotie

Bloemendagen

Woonplant van de maand februari: primula Woonplant van de maand maart: Franse geranium Tuinplant van de maand februari: coniferen t/m pot 17 o.a. thuja Tuinplant van de maand maart: vroege vaste planten zoals aquilegia PurE Seasonal Flowers voorjaar: anemoon, hyacint, ranonkel, iris. Promotieactie Happy hyacint is gestart. sep-mrt ’15 Campagne snijorchidee, initiatief van telers, promotiecommissie en FloraHolland, coördinatie en uitvoering Fresh Retail 5 - 8 mrt Beurs Huis & Tuin 2.0 in WTC Expo Leeuwarden 21 feb Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: bol-op-pot tulp, hyacint, narcis, eucomis, glamini, freesia en sonatini, groene planten, aeschynanthus, Decorum assortiment, levensboom Thuja. SBS6, 17.00 uur.

Bloemenagenda Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland

1 - 28 feb: roos 1 - 22 mrt: ranonkel 9 - 29 mrt: anjer 30 mrt - 30 apr: gerbera

23 feb Mannendag (Rus) 1 mrt St. David’s Day (Wales) 1 mrt Grootmoedersdag (Bel, Fra) 8 mrt Internationale Vrouwendag 15 mrt Moederdag (GB) 17 mrt St. Patrick’s Day (Noord-Ierland) 19 mrt Vaderdag (Ita) 3 apr Goede Vrijdag (Ned, Dui, GB, Oos, Zwi) 5 - 6 apr Pasen 12 apr Orthodox Pasen (Rus) 16 apr Secretaressedag (Ned, Bel, Fra) 23 apr St. George’s Day (Eng) 25 apr Bevrijdingsdag (Ita) 27 apr Koningsdag (Ned) 1 mei Internationale Dag van de Arbeid 4 mei Dodenherdenking (Ned) 5 mei Bevrijdingsdag (Ned) 8 mei Bevrijdingsdag WO II (Fra) 9 mei Dag van de Overwinning (Rus) 10 mei Moederdag (Ned, Bel, Dui, Ita, Oos, Zwi)

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

8 (2015)

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 21

17-02-15 17:41

Analyse bloeiende planten

Bedrijf: Hamifleurs Functie: verkoper Belangrijkste afzetlanden: Frankrijk, Italië, Duitsland, Groot Brittannië en Oost Europa Inkoop: via KOA en direct bij kwekers Aantal medewerkers: 180

Ruud Koek:

’Italiaanse Valentijn redelijk’ Valentijn, Italiaanse romantiek? „De Italiaanse Valentijn is dit jaar redelijk gelopen. Niet supergoed. We merken dat de Italianen nog steeds niet zoveel te besteden hebben. Voor mijn gevoel zitten ze nog midden in de crisis.”

Welke bloemen waren populair? „Uiteraard hebben we vooral veel rode rozen verkocht voor Valentijn, maar ook tulpen en orchideeën deden het goed. Vrij traditioneel dus, maar zowel de handelaren als de bloemisten nemen het zekere voor het onzekere. Geen risico’s met nieuwe producten.”

Is de concurrentie groot in Italië? „Ja, zoals overal inderdaad. Meestal ben je in Italië niet de enige leverancier van een groothandelaar. Maar als je het goed doet, zijn ze wel trouw. Of ze goed van betalen zijn? Wij hebben geen problemen, maar we zitten er dan ook bovenop, elke dag. Vergeet niet dat de groothandelaar zelf ook last heeft van klanten die maar net de eindjes aan elkaar kunnen knopen.”

Hoe ziet u de toekomst?

Waar ligt het dan aan? „Vroeger werd er voor een bruiloft met gemak voor tweeduizend euro bloemen gekocht, nu houden ze het bij een paar honderd euro. Jongeren besteden het geld liever aan andere zaken. Hetzelfde met begrafenissen. Voorheen moest het hele graf vol bloemen staan, iedereen moest het zien. Nu is het allemaal wat minder uitbundig. Het geld wordt vaak ook besteed aan een goed doel. De ’oude tijd’ zie ik wat dat betreft niet meer terugkomen. Maar ik ben al tevreden als de afzet op het huidige niveau blijft.”

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 22

De Valentijnverkopen konden de schade van januari niet helemaal goedmaken. De middenprijs blijft iets achter op die van vorig jaar, terwijl handel en prijzen voor de feestdag vergelijkbaar waren met 2014. Vooral de 10,5 cm-pot profiteerde van de tijdelijke opleving. Halverwege week 7 was het alweer afgelopen. „Gelukkig bracht Valentijn wat het brengen moest na een slechte kerst en begin van het jaar. In een korte, maar krachtige periode gingen er grote aantallen weg tegen een leuke prijs voor zowel kwekers als exporteurs. Kwekers waren op voorhand vrij hoog in de boom gaan zitten. Ik had er een hard hoofd in of ze niet boven de marktwaarde zouden zitten, maar uiteindelijk knalden de klokprijzen in week 6 omhoog en kon iedereen opgelucht ademhalen”, beschrijft Rob Cornelissen van exportbedrijf Enigma Flowers. Ook voor Vrouwendag is de inkoper positief gestemd. „Er liggen al veel bestellingen, sommige kwekers zijn in bepaalde maten al uitverkocht.”

Profijt van dure euro Volgens Arjan Kolbach van Satter Roses gaat potroos voor Vrouwendag profiteren van de ’dure’ euro. „Russen zoeken naar goedkopere alternatieven voor bijvoorbeeld orchideeën. Er is veel op contract

vastgelegd. Ook voor Valentijn haalden we op onze contracten eerder een plus dan een min op de uitwijkmarge. Vooral de 10,5 cm doet het goed, de 12 cm blijft iets achter, maar doet leuk mee.” Toch heerst er ook bezorgdheid over de Russische afname. „Vorig jaar was een euro nog 46 roebel, nu is die 75. Voor Valentijn bleef de Russische vraag daardoor iets achter op vorig jaar. De handel zal zeker weer opleven voor Vrouwendag, maar wat aantallen en prijzen gaan doen blijft een vraagteken”, geeft Peter van den Ham van kwekerij Nolina aan. Nolina introduceert binnenkort een tweekleurige potroos (roze-wit) in een 13 cm-pot, als aanvulling op dezelfde bicolor in de 10,5 cm-pot die vorig jaar werd gelanceerd. „Daar is positief op gereageerd. Behalve kwaliteit is het ook van belang dat we ons op andere manieren blijven onderscheiden.”

Last minute Ton Kooij van Juniflor bemerkte dat de valentijn-hausse iets sneller was afgelopen dan vorig jaar. „We hebben goed verkocht voor Valentijn, de gewone mix maar ook veel op kleur, zowel grootbloemig als kleinbloemig. Voor Vrouwendag wordt het spannend. Ik verwacht iets minder handel en dan vooral op het laatste moment.” ■

170

60.000

150

50.000

130

40.000

110

30.000

20.000

2010

2011

2012

2013

2014

10.000

Verkochte aantallen x duizend

„Na een aantal jaren van lichte teruggang, verwacht ik voor dit jaar een stabilisatie. Daar zou ik al erg blij mee zijn. Ik zie eerlijk gezegd niet zo snel een weg omhoog in Italië. De daling van de bloemenverkopen is namelijk niet alleen een gevolg van de crisis, maar ook van de veranderende koopgewoontes. De supermarkt is in Italië niet zo belangrijk voor de bloemenverkoop. Daar hebben de winkeliers dan weer geluk mee.”

Potroos verkoopt goed voor Valentijn

Gemiddelde prijs in centen

Foto: HAmIFlEurs

Exporteur over Italië

Verkochte aantallen en middenprijs potroos op de FloraHolland-veilingen van 2010 tot en met 2014. 8 (2015)

17-02-15 17:41

Afzetzaken Foto: GreenbAlAnZ

Analyse groene planten

Druk op cupressus neemt toe

Foto: VAkblAd Voor de bloemisterij

In 2014 werd via FloraHolland 7% meer Cupressus macrocarpa verhandeld dan in 2013. Vooral de potmaten 12, 11, 8,5 en 10 cm groeiden.

De kleine maten cupressus worden vooral in het late najaar verhandeld, bijvoorbeeld voor gebruik in plantenarrangementen voor Allerheiligen en kerst. De toename van het aanbod was ruim voldoende om in de vraag te voorzien, want de prijzen daalden. Dat komt ook tot uiting in de middenprijs van de hele productgroep, die bleef 7% onder 2013. De totale omzet van de productgroep bleef ongewijzigd op € 7 miljoen.

Start valt tegen

Dubbele piek In de veilingstatistiek piekt de handel in cupressus tussen oktober en december en rond april. Op het eerste gezicht is mikken op het voorjaar voor telers lucratiever, omdat bij die piek de hoogste middenprijs hoort. Maar dat is schijn. In het najaar domineren de kleinere potmaten de handel, wat leidt tot grote aantallen voor relatief lage prijzen. In het voorjaar komen naar verhouding meer grotere (tuin)planten op de markt. Voor een middenmaat als de 14 cm-pot blijft de prijs het jaar door vrijwel stabiel. Zelfs een krimp in het aanbod in 2014 bracht die prijs niet in beweging. ■

150

12.000

130

10.000

110

8.000

6.000

4.000

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2.000

Verkochte aantallen x duizend

Gemiddelde prijs in centen

De start van 2015 valt telers van cupressus tegen. „Op dit moment is het helemaal niks. Er is weinig directe vraag en de klokprijs is slecht”, vindt teler Mark de Wijs in Den Hoorn. Zijn collega Piet de Jongste in ’s-Gravenzande is het met De Wijs eens. „Maar als je goed nagaat is het al een jaar of

vier matig tot slecht. Er moet elk jaar wat van de prijs af, terwijl de kosten geleidelijk stijgen.” Daarmee komt zelfs voor deze koude teelt het rendement onder druk. Grote leveranciers bieden cupressus jaarrond aan. Planteninkoper Peter de Wit van Quattroplant ziet ook jaarrond vraag naar cupressus. „Het product wordt door onze klanten best veel toegepast, ook in plantenschaaltjes bijvoorbeeld.” Het aanbod aan mooi gedrongen, koudgeteelde cupressus is in zijn ogen jaarrond voldoende.

Verkochte aantallen en middenprijs Cupressus macrocarpa op de FloraHolland-veilingen van 2008 tot en met 2014. 8 (2015)

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 23

Bedrijf: GreenBalanZ Aanleiding: deelname BioFach

Vivian Zweekhorst Wat voor beurs is BioFach? „De BioFach is de grootste internationale vakbeurs voor de biologische landbouw. Dit jaar werd de beurs van 11 tot en met 14 februari voor de 26ste keer gehouden in Neurenberg. 76 landen waren verleden week vertegenwoordigd. De Nederlandse equipe telde deze editie 100 bedrijven. Jaarlijks trekt de beurs ruim 40.000 bezoekers. Dit jaar waren dat er zelfs 44.000.”

Waarom de deelname van GreenBalanZ? „In het algemeen om het internationale biovak op de hoogte te brengen van het bestaan van onze biologische Phalaenopsis Orchidee. Maar in het bijzonder natuurlijk om de groot- en detailhandel te informeren. De BioFach is een echte handelsbeurs. De vooraanstaande, internationale ketens waren goed vertegenwoordigd. De kwaliteit van het bezoek lag wat ons betreft erg hoog.”

Wat heeft de beurs opgeleverd? „Het heeft ons een aantal nieuwe en goede (verkoop-)contacten opgeleverd. Binnenkort ontvangen wij er een aantal op de kwekerij om te kijken hoe we de beoogde verkoop in het vat kunnen gaan gieten.”

En er kwam hoog bezoek langs. Vertel. „Nederland was dit jaar partnerland van de BioFach. Onder het motto ’Qualität wächst in Holland’ stond de innovatiekracht van de Nederlandse biosector centraal. Natuurlijk vormden wij een van de paradepaardjes met onze biologische orchideeën. Staatsecretaris Sharon Dijksma heeft tweemaal onze stand aangedaan waarvan het meest spraakmakende bezoek natuurlijk wel met de Duitse minister van Landbouw, Christian Schmidt, was.”

GreenBalanZ communiceert sinds de open dag in week 41 vorig jaar dat ze biologische phalaenopsis heeft en dat ook de reguliere teelt heel ’groen’ is. Hoe wordt dat opgepakt? „Wat we met name merken is dat retailers er steeds serieuzer mee aan de slag gaan. De tijd dat het gebruik van termen als ’Ecofriendly’, ’sustainable’ en dergelijke voldoende zijn, ligt achter ons. Verschillende Duitse ketens hebben bijvoorbeeld een ’nachhaltigkeit Managerin’ in dienst. Certificering is bij dergelijke partijen al een eerste vereiste om überhaupt binnen te komen. Het is een pull-beweging vanuit de consument… Niemand die er in de toekomst aan ontkomt!”

17-02-15 17:41

Even stoom afblazen Een koude winterochtend levert soms een plaatje op dat in andere seizoenen niet is te zien. Zo oogt condenswater uit de stoomleiding best spectaculair als het buiten net boven nul is.

oor de broers Matthieu en Alex Barendse, freesiatelers in ’sGravenzande, is het een wekelijks terugkerend ritueel: de teelt in het vak opruimen, de grond opnieuw bewerken, daarna het stoomzeil eroverheen trekken, ingraven en in de kettingen leggen. En dan: stomen maar. „Omdat wij jaarrond freesia telen, stomen wij gedurende het hele jaar. Twee dagen in de week is er een vak aan de beurt. Per vak duurt dat zo’n tien tot twaalf uur. In onze teelt is dat noodzakelijk om fusarium te voorkomen”, legt Matthieu uit. De zaterdag in de week vóór Valentijn was het eveneens ’stoomdag’. Een dag die met een paar graadjes vorst begon. Vanaf de weg bleef daardoor de damp uit de stoomleiding niet onopgemerkt. „Omdat er altijd wel wat water in de stoomleiding condenseert, moet dat eruit kunnen. Daarom laten we dat naar buiten lopen, waarbij er natuurlijk ook altijd wat stoom meekomt. Als het buiten koud is, zie je dat extra goed.” Inmiddels is het gestoomde vak al lang en breed weer ingeplant met verse freesiaknollen. Soleil om precies te zijn. Over de bedden ligt gedurende drie weken een acryldoek om het klimaat op de vereiste 17°C te houden en zo verzekerd te zijn van een goede start van de nieuwe teelt. „Rond 20 mei hopen we in dit vak de eerste bloemen te oogsten”, aldus Matthieu, die goed te spreken is over het begin van 2015. „We hebben dit jaar de eerste zeven, acht weken qua prijsvorming een goede start gehad met de freesia’s. Je hoort ons niet klagen.” > Quincy von Bannisseht

qvb@hortipoint.nl

Foto: Quincy von Bannisseht

Spread.indd 24

8 (2015)

17-02-15 17:41

8 (2015)

Spread.indd 25

17-02-15 17:41

K asgeluiden Bestrijding van ziekten en plagen. Hoe gaat dat in de praktijk? Wat houdt telers bezig en hoe gaan ze daarmee om? Wat zijn de geluiden uit de kas? Om de twee weken laat het Vakblad telers vertellen over chemische of geïntegreerde bestrijding.

Peter van Leth, Hans Neefjes, Joef Sleegers

’Nog eens goed naar spuittechniek gekeken’ was nog niet helemaal weg. Daarom verder omlaag. In februari nog even

opgeleverd en de gewassen staan

Arjen Verwer Plaats: Klazienaveen Teelt: minigerbera onder 7.000 lux Oppervlakte: 2 ha

Rond de jaarwisseling was de platte

op de tuin om de mineervlieg te

adviseur nog eens goed naar de ben geen robot, dus we doen alles

’Eerder beestjes en meer groei door warm najaar’ men om de gewassen compact te

aandacht. De focus ligt nu op de

omdat de teler dat nog had staan.

Edwin Overkleeft

50 hebben we preventief gespoten

echter wel eens proberen wat het

Kwekerij Overkleeft

relatief warm en bedompt weer, dus

met Kenbyo Flow tegen schimmels.

Plaats: Maasdijk Teelt: amaryllis en potplanten Oppervlakte: 2,4 ha

tingen, maar wel ruim een maand

vroeg was het. Daarom moesten

Kasgeluiden-NW.indd 26

8 (2015)

18-02-15 13:50

’Focus op trips aan begin en einde van de teelt’

Guido Halbersma Adviseur gewasbescherming van Van Iperen, onder andere in chrysant

’Swirskii voldoende in strijd tegen spint en trips’ -

Gerard van Leeuwen

VLM Hydrocultuur Plaats: Made Teelt: tropische potplanten Oppervlakte: 2,5 ha

8 (2015)

Kasgeluiden-NW.indd 27

18-02-15 13:51

Ank van Lier

onder meer de glastuinbouw, is redelijk stabiel in prijs. Door de gedaalde gasprijzen, loont het voor veel ondernemers die geen SDE+subsidie krijgen niet meer om de houtkachel te laten draaien. Wanneer je de houtprijs omrekent naar gas, betaal je hiervoor enkele centen per m3 meer. Daarbij vergt een houtstookinstallatie meer onderhoud dan een gasketel.” Anders is de situatie voor houtstokende telers die wel SDE+-subsidie hebben. Voor hen leidt de lagere gasprijs niet tot pro-

blemen, aangezien ze dan meer subsidie krijgen.

Laagwaardige biomassa – die in de glastuinbouw veel wordt toegepast – is een ander verhaal. Hierbij gaat het om verse biomassa met een beduidend hoger vochtpercentage en een lage energiedichtheid; bijvoorbeeld houtsnippers die vrijkomen bij snoeiwerkzaamheden in bos- en natuurterreinen. Het Foto’s: Gerdien de nooy

e dalende gasprijs heeft op verschillende manieren zijn weerslag op houtstookprojecten. Zo zetten diverse ondernemers met een kleinere houtketel deze op non-actief, signaleert Harmen Schinkel van ’biomassaleverancier’ Bruins en Kwast. Het gaat hierbij volgens de leverancier om ketels tot 1 MWth die overwegend draaien op hoogwaardige biomassa; gedroogde en gezeefde houtchips en houtpellets. Schinkel: „Dit hout, dat wij op grote schaal leveren aan

Gasprijs_2.indd 28

8 (2015)

17-02-15 17:41

Mening

verstoken van dit top- en takhout vergt een robuustere installatie. De prijzen van deze laagwaardige biomassa laten, net als de gasprijs, een dalende lijn zien. In het laatste half jaar gemiddeld met 5 tot 8%, schat Sander Peeters, energieadviseur bij Energy Matters. „Eerst betaalde je zo’n € 46 voor een ton houtsnippers met een vochtgehalte van 45 tot 50%, nu is dat minder dan € 42. De precieze prijs hangt af van het aanbod en de kwaliteit in een bepaalde regio.” Volgens Peeters zijn er meerdere redenen voor de prijsdaling van laagwaardige biomassastromen. „De prijs van deze houtsnippers wordt vooral regionaal bepaald, maar is tot op zekere hoogte ook gekoppeld aan de gasprijs. Tijdens een economische neergang loopt de energievraag terug en dalen de prijzen. Verder is de bouw van enkele grote biomassacentrales in ons land uitgesteld of van de baan. En kolencentrales gebruiken voor bijstook steeds meer houtpellets uit de VS en Canada. Zij doen dus geen beroep op de Nederlandse houtvoorraad.”

Overschot aan biomassa Aanvankelijk was het de bedoeling dat twee speciale fabrieken in ons land laagwaardige biomassa zouden gaan omzetten naar biocoal; een soort houtskool geschikt voor bijstook in Nederlandse kolencentrales. Omdat houtpellets uit Noord-Amerika echter goedkoper zijn, gingen beide fabrieken failliet. „Daarnaast vlakt de groei van biomassa-export langzaam af. In veel landen

Ervaring

worden de subsidies namelijk afgebouwd, wat de rentabiliteit verlaagt van installaties die draaien op biomassa uit het buitenland”, zegt Peeters. „Om al deze redenen is er behoorlijk wat laagwaardige biomassa ’over’ en zoeken aanbieders actief naar afnemers binnen de glastuinbouw. En dat terwijl de glastuinbouw eerst zo’n beetje buiten beeld was.” Schinkel ziet daarentegen nog wel ruimte in de markt. „Wij raken de laagwaardige biomassa nog zeker wel kwijt en zien de vraag in bijvoorbeeld België en Duitsland juist groeien; er wordt steeds meer geëxporteerd. Daarnaast wordt de biomassa steeds meer gebruikt als grondstof in de vezelindustrie.”

8 (2015)

Gasprijs_2.indd 29

Toekomstverwachtingen -

Door de genoemde prijsdaling is het verstoken van laagwaardige biomassa in de meeste gevallen nog wel rendabel, zeker wanneer een tuinder ook SDE+-subsidie krijgt. Omdat de SDE+-regeling het verschil bijpast tussen de marktprijs en de opwekkingskosten van duurzame energie, loont het voor deze groep doorgaans niet om de gasketel weer aan te zetten. Meerdere van deze ondernemers hebben daarom zelfs plannen om te investeren in een nieuwe hout- of biomassaketel, of om hun bestaande installatie uit te breiden. „De lage biomassaprijzen van dit moment voor meerdere jaren vastleggen, is echter lastig”, zegt Schinkel. „Geen enkele aanbieder zal een meerjarig contract afsluiten tegen de huidige biomassaprijs; ook wij als Bruins en Kwast niet. Wij willen best een gunstige prijs vastleggen, maar de >

17-02-15 17:41

Achtergrond

huidige prijs is ongekend laag. Het kan bijna niet anders dan dat deze de komende jaren weer omhoog gaat.”

Meerdere scenario’s Of de prijzen voor laagwaardige biomassa inderdaad gaan stijgen, is maar de vraag. Volgens Peeters zijn er meerdere scenario’s mogelijk. „Wanneer kolencentrales dit jaar

wel SDE+-subsidie krijgen toegekend voor bijstook van biomassa, blijven zij hoogstwaarschijnlijk draaien op houtpellets uit Canada of de VS. Deze zijn op dit moment nog steeds goedkoper dan de biocoal van eigen bodem. Dat betekent dat de Nederlandse biomassa voorlopig buiten schot blijft, waardoor het nog maar afwachten is of de prijs al dan niet omhoog gaat. Wel is het mogelijk dat de koers van de dollar verder

Ervaring

gaat stijgen ten opzichte van de euro. Dan worden de houtpellets uit Noord-Amerika duurder en krijg je een heel andere situatie.” Een andere mogelijkheid is dat de geplande biomassacentrales alsnog gebouwd worden. Dit zal de druk op de lokale houtsnippermarkt vergroten. „En wanneer de economie aantrekt, zullen de energieprijzen en de vraag naar bouwmaterialen, en daarmee ook de houtprijzen, weer gaan stijgen. Kortom: het kan alle kanten op.” Schinkel benadrukt dat prijs niet de enige factor is die telt. Minstens zo belangrijk is volgens hem dat biomassa geschikt is voor de installatie die een teler heeft staan. „Verstook je niet de juiste biomassa, dan haal je niet het maximale rendement uit je ketel. Ook is er meer kans op storingen. Ook bij biomassa geldt vaak: goedkoop is duurkoop.” <

In het kort -

Gasprijs_2.indd 30

8 (2015)

17-02-15 17:42

625934.indd 31

18-2-2015 12:14:55

Tulpenbroeiers steeds zuiniger op water Water ontsmetten is gemeengoed als tulpen op stromend water of op eb-vloed worden gebroeid. Broeiers met systemen op bakken met stilstaand water pikeen gelden. Drie broeiers over waterbeheer, hergebruik en meer. Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

n de bewortelingscel raakt het water het meest vervuild volgens teler Klaas Schouten. Jong gerooide bollen geven namelijk looistoffen af. „En spoelen na het rooien doen we steeds minder met de bollen die we zelf afbroeien. Des te minder vocht, des te minder risico op uitval door zuur en dergelijke. Maar de organische vervuiling komt een keer vrij”, legt de teler uit. Schouten gebruikt zowel in de cel als in de kas stromend water. Hij broeit jaarlijks 20 miljoen tulpen. Voor het bewortelen en afbroeien zijn aparte systemen, met hun eigen methoden om het water schoon te houden. Voor ’bewortelingswater’ is er al jaren een lagedruk UV-installatie. „Dat werkt op zich prima omdat dit water relatief koud (5°) blijft.

Zuiverwaterbroei.indd 32

Dan is er weinig bacterie- en schimmelgroei. Maar door de vervuiling moet je meer doen. We voegen waterstofperoxide toe en hebben afgelopen jaar een apparaat gekocht dat een bepaalde dosis ozon injecteert bij het water. De ozon reageert met organismen.”

Controle Het water uit de celput gaat uiteindelijk deels naar de put met water voor de kas. Schouten merkt ook daar dat de ozon het water schoner maakt. „Toen we nog alleen UV en waterstofperoxide gebruikten, kon de hogedruk UV-installatie 5 kuub per uur verwerken bij een dosering van 200-250 mJ/cm². Die stralingswaarde wil ik minimimaal ha-

len. Dit seizoen haal ik met hetzelfde apparaat redelijk vaak 500 mJ/cm² bij een flow van 7,5 kuub per uur.” Schouten controleert elke dag op verschillende manieren of de ontsmetting van het water naar wens verloopt. Bijvoorbeeld even het vat waterstofperoxide optillen of voelen aan de slangetjes bij de pulspompjes en natuurlijk de displays met meetwaarden op de apparatuur checken. De kleur van het schuim op het water in de putten is eveneens een goede indicatie. Het moet wit zijn. Zo niet, dan is de eerste actie het opvoeren van de hoeveelheid ozon en waterstofperoxide. Met de concentratie waterstofperoxide in het water past de broeier extra op. „Te hoge waardes zijn schadelijk voor de wortels. Omdat ik bovendoor water geef, kan ik alle bakken met dezelfde dosering afvullen. Ik streef naar 5 ppm waterstofperoxide in de gift en zo’n 2 ppm in het retourwater. Als er 0 ppm in het retourwater zit, dan moet de concentratie omhoog. Blijkbaar zit er dan meer vervuiling in het water. Maar ik kijk natuurlijk ook of er andere oorzaken zijn. Wellicht is er iets mis met een partij bollen of werkt de apparatuur niet.” Schouten vindt dat een goed broeiresultaat niet alleen afhankelijk is van de zuiverheid van het water. Gezonde bollen en optimale bolbewaring zijn minstens zo belangrijk, net als schoon fust. Alle aspecten in de broeierij verdienen continu aandacht. Het feit dat ijzerchelaat afbreekt door ozon is volgens hem geen groot probleem. < 8 (2015)

17-02-15 17:42

Peter Smak, Smak Tulips in Wervershoof:

’UV en waterstofperoxide als basis’ ertien jaar geleden waren Peter en Arjan Smak uit Wervershoof een van de eersten met een gesloten teeltsysteem. „We dachten dat er binnen vijf jaar een verbod op het lozen van broeiwater zou komen. Lozen vonden we sowieso niet passen bij een moderne bedrijfsvoering, dus daar hielden we rekening mee toen we ons teeltsysteem ontwierpen”, aldus Peter Smak. De beworteling is op stilstaand water, waarbij de dichte containers met broeifust in een aparte ruimte in zeven lagen zijn opgesteld. „De containers vullen we af als ze die ruimte in gaan. Dat is genoeg water voor de beworteling en ontwikkeling van de spruiten. Het is daar relatief koel en donker. Het water dat overblijft gaat mee de kas in.” In de kas wordt geteeld op eb-vloed. Het water gaat vanuit de containers naar een grote retourput en van daaruit na filtering in een zogenoemd bufferbassin. Het water uit dit bassin stroomt nog een keer langs een fijnfilter voordat het door de UV-ontsmetter gaat richting de put met gietwater voor de kas. „De filters zijn zelfreinigend. Het vrijko-

mend spoelwater gaat naar een drainput. Dat water verspreiden we over het land.”

Twee systemen Volgens Smak is de UV-installatie ruim bemeten. Toen er nog 6,5 miljoen stelen per seizoen werden gebroeid, waren het lagedruk UV-ontsmetters. Sinds de verdubbeling van de broeicapaciteit in 2009 werkt Smak met twee hogedruk UV-ontsmetters. „Op advies van de installateur. We wilden twee aparte watersystemen, zodat we de voeding beter kunnen afstemmen op het sortiment.” Vlak voor het water door de UV-ontsmetter gaat, komt er automatisch waterstofperoxide bij. Gestreefd wordt naar 10-20 ppm. Bij het vullen van de containers in de kas is daar nog zo’n 5 ppm van over. Als het water de containers verlaat, dan is het middel verdwenen. Smak controleert de waterkwaliteit regelmatig. „Het systeem moet net als het fust en de containers schoon blijven. We willen nog iets toevoegen aan het water: koperionen van de Aquahort óf Hypochloride.” <

Foto's: Hans neeFjes

Arjan Rood, De Wit Bloembollen, Bovenkarspel:

Foto's: Hans neeFjes

’In 1-1,5 uur maakt ozon het vervuilde water schoon’

ater zuiveren en hergebruiken is sinds dit seizoen ook realiteit bij een broeier met een teeltsysteem op basis van stilstaand water. De Wit Bloembollen investeerde in apparatuur en leidingwerk om een gesloten circuit te kunnen maken voor al het proceswater dat het bedrijf gebruikt. Het bedrijf in Bovenkarspel broeit op stilstaand water en ging uitbreiden van 30 naar 40 miljoen stelen. Een extra bassin voor schoon water is dan het makkelijkst. Directeur Arjan Rood: „We weten echter dat er strengere eisen aankomen voor emissie. 8 (2015)

Zuiverwaterbroei.indd 33

Vooral tijdens de beworteling kan vervuiling ontstaan, die de beworteling verstoort en tot het einde van de teelt groeiproblemen kan geven. Je moet daarom water verversen.”

Oplossing ’kantelwater’ Tussen half december en half januari worden alle bakken na vijf dagen beworteling geleegd. Na half januari is dat nog maar voor 10% van de partijen noodzakelijk. Standaard blijven we bij alle bakken water verversen vlak voordat ze de kas in gaan. Al met al komt er bij het kan-

telen van de bakken heel wat vuil water vrij. Dat ging naar onze aparte spoelsloot, maar hoe lang mag dat nog?”, vraagt Rood zich af. De broeier vond een oplossing voor hergebruik van het ’kantelwater’, het afvalwater van de bakkenwasser, lekwater bij de vulinstallatie én het water dat na de oogst achterblijft in de prikbakken. Het gaat nu allemaal eerst langs een vliesfilter dat vervuiling boven de 20 micron tegenhoudt. Vervolgens belandt de vloeistof in de vuilwatertank van 70 m3. Van daaruit gaat het naar een tank van 4,5 m3, waarop een apparaat is aangesloten die ozon maakt. „Er wordt continu gemonitord op het redoxpotentiaal in de tank. Het duurt 1-1,5 uur voordat we in vervuild water de gewenste redoxwaarde van 600 halen. In schoon regenwater bereikt je dat binnen vijf minuten.” Als de actieve ozon de inhoud van de ’reactortank’ voldoende schoon heeft gemaakt, dan kan het water naar de tank met de dagvoorraad van 70 m3. „Bij dat water mengen we de meststoffen en preventief 6 ppm calciumhypochloride. Het valt op dat er door de ozon meer zuurstof in het water komt. Het is nog de vraag wat daarvan het effect is.” <

17-02-15 17:42

Teelttips ZomerBLoemen Bemesting De basisbemesting bij buitenbloemen kan het beste starten met een grondmonster. Als u een basismonster hebt van minder dan twee jaar oud en er zijn geen ingrijpende zaken aan de bodem veranderd, zijn deze cijfers nog goed te gebruiken. Als de analyses ouder zijn is het nuttig om eens een nieuw monster te laten steken. Als er opnieuw wordt geplant,

Freesia Luis en trips Op veel bedrijven zijn luizen aanwezig. Luisbestrijding in de wat oudere gewassen is lastig omdat de luizen vaak laag bij de grond, rond de plantvoet aanwezig zijn. Hier komt u tijdens een bestrijding vaak moeilijk bij. Naarmate de kastemperaturen hoger

Chrysant Bladkwaliteit Afgelopen winter waren de bladkwaliteit en houdbaarheid matig. Belangrijkste reden: december was donker, warm en vochtig. Tegelijkertijd is de trend onder invloed van Het Nieuwe Telen om de doekkier steeds kleiner te houden. Werd vroeger in

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 34

Vaste PLanten

voer dan de bemesting zo kort mogelijk op het planten uit. Vooral bij de fosfaatbemesting is dat een groot voordeel. Fosfaat legt zich snel aan de bodem vast, zodat de plant er moeilijk bij kan komen. Vlak voor het planten toedienen, helpt om de plant te laten profiteren voordat fosfaat is vastgelegd. Bij vaste gewassen moet de basisbemesting in gedeelten worden gegeven. Als

er te veel kunstmest in één keer wordt gegeven, kan de zoutconcentratie de wortels in de bovengrond beschadigen. Afhankelijk van de behoefte, kan het beste worden gestart met een mengmest, zodat wel de meeste elementen alvast in geringe mate aanwezig zijn. Vergeet vooral magnesium niet.

Plantwerk

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

worden, zal de bestrijding van luizen wat gemakkelijker kunnen worden. Gebruik van systemische middelen is aan te raden voor een goede bestrijding. Planten moeten dan wel actief zijn. Nu de temperatuur weer toeneemt, kan de tripspopulatie ineens behoorlijk toenemen. Controleer daarom de gewassen op de aanwezigheid van trips, bestrijd wat nodig is en voorkom een explosieve toename.

Gaasdoekknollen

dat deze plekjes verder in de knol doorgaan. Het geschetste probleem neemt toe naarmate later geplant gaat worden. Uitval wordt dan tijdens de teelt een probleem. Hoe sneller deze knollen geplant kunnen worden, hoe kleiner het uitvalspercentage zal zijn. Pas eventueel het teeltplan aan.

de periode ’doek dicht, lampen aan’ makkelijk een kier van 5 tot 10% in het doek getrokken, afgelopen winter was deze kier vaak niet groter dan 2-3%. Daarnaast wordt in de donkerperiode de kier er ook steeds makkelijker uitgehouden. Met een doek met 70% energiebesparing werkt dit niet; bij warm, donker en vochtig weer ontstaan hoge kastemperaturen en hoge luchtvochtigheid. Het blad wordt hierdoor te zwak

en haalt het eind van de rit niet. Bloemen en houdbaarheid vallen ook tegen. Belangrijke schakel hierin is ook het achterblijven van het calciumtransport in de plant. En hoge gerealiseerde temperaturen bij weinig licht zorgen voor meer verbranding dan aanmaak van suikers, ofwel een scheve mineralenbalans. Allemaal factoren die de kwaliteit negatief beïnvloeden.

Gaasdoekknollen worden de komende maanden volop geplant. Controleer regelmatig de (aangekochte) gaasdoekknollen op rijpheid en gezondheid. Ze zijn over het algemeen wat sneller rijp dan voorgaande jaren. Houd daar rekening mee in de teeltplanning. Op gaasdoekknollen komen regelmatig onder de huid oranjekleurige beschadigingen voor. Bij het doorsnijden van de knollen is vaak zichtbaar

aandachtspunten Let bij warm en donker

Vroeg planten kan voordelig zijn voor de groei van vaste planten, die voor de zomerbloementeelt worden gebruikt. De plant kan dan alvast wortels maken voordat er blad op de planten staat. Plant wel netjes. Grofweg gezegd: niet te diep, omdat bovenin het eerste temperatuur ontstaat. Daarnaast is het belangrijk dat de planten echt vast worden gezet. Niet vast planten betekent uitdrogen en zeker geen goede uitloop. Probleem met deze twee adviezen is dat ze elkaar tegenwerken. Als je ondiep plant is het moeilijker om vast te planten. Als je te diep plant zullen de planten te weinig ontwikkelen. Plant dus alleen vroeg als er serieus met deze twee zaken wordt omgegaan.

Kierstrategie

kan worden, wordt gebruik gemaakt van een kier om het vocht af te voeren. Vaak blijkt dit een te grote kier te zijn. Hierdoor ontstaan meer problemen dan gewenst. Er ’valt’ meer kou op de plant. Dit kan leiden tot blauwe bladeren en/ of botrytis. Bij een te grote kier verdwijnt ook te veel warmte. Voor vochtafvoer is een kier van 1-2% voldoende.

In de nacht wordt geschermd. Omdat de RV onder het doek te hoog

Hans Pronk, Pronkconsultancy, 06-21231991

weer op de gerealiseerde temperatuur. Deze kan met name aan het begin van de dag wanneer de lampen branden en het doek dicht is fors afwijken van de ingestelde temperatuur. Een grotere doekkier is in dat geval de oplossing. Staat de minimum buis boven de 50°C ingesteld, dan is het ook verstandig om deze af te bouwen naar 50°C. Meer buis maakt het enkel warmer en vochtiger. Een goede aanvulling kan de investering in ventilato-

ren zijn. Extra luchtbeweging kan voor extra vochtafvoer zorgen. Zorg ook voor een goede calciumopname. Bij rassen die zwak zijn op het blad is het verstandig om in het najaar een voorraadbemesting van 3-5 kg per are calciumchloride te geven. Haarwortels door een goede grondstructuur en watergeefregime zijn hierin ook essentieel. René Corsten, DLV Plant 06-53374539 8 (2015)

18-02-15 11:10

Schoffelen

GlAdiool Knolontsmetting Bij grootbloemige gladiolen is de bestrijding gericht op fusarium én droogrot. Er zijn enkele redenen om droogrot te bestrijden. Aangetaste knollen geven geen bloemen of bloemen van mindere kwaliteit. De grond blijft jarenlang besmet. Voorkom een droogrotaantasting daarom zoveel mogelijk door knollen voor het ontsmetten goed uit te zoeken. Plant alleen op gezonde of ontsmette grond. Ontsmet in 0,5% captan 456 g/l + 1% Collis + 0,4% prochloraz 450 g/l (onder meer Sportak, Mirage Elan) gedurende 5 tot 15 minuten. Vlak voor het planten ontsmetten is het beste. Het is mogelijk dat sommige cultivars gevoelig zijn voor de werkzame stof

AlstroemeriA Voeding Komende weken neemt de groei van de gewassen versneld toe. Omdat de verdamping de laatste maanden op een laag pitje heeft gestaan, is het wortelgestel niet berekend op een plotselinge toename van de verdamping. Dagen met stralingpieken van 500 W worden afgewisseld met dagen met maximaal 100 W straling. Vooral de opname van tweewaardige elementen en sporenelementen verloopt moeizaam in het voorjaar. Met zogeheten polyfosfaten als Vitafos K, Super FK of Optifos kunt u de wortels een groeistimulans geven. 8 (2015)

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 35

prochloraz. Dit zijn vooral de fijnwortelige cultivars, zoals Nova Lux. Een redelijk alternatief is dan om de dosering prochloraz te verlagen naar 0,2% of de dompeltijd te verkorten tot ± 1 minuut. De werking van de middelen neemt dan echter af. Opmerkingen: ■ voeg prochloraz als laatste aan het bad toe; ■ vul prochloraz en Admire aan met 1,25 maal de uitgangsconcentratie; ■ houd het bad in beweging om uitzakken van middelen te voorkomen.

droogrot in grond Een ontsmettingsbad, waaraan 1% Collis is toegevoegd ontsmet aangetaste partijen goed, maar biedt onvoldoende bescherming

Bovendien verwijderen die ook anorganische vervuiling in de leidingen. Polyfosfaten zijn basische meststoffen die geneutraliseerd moeten worden met salpeterzuur in de B-bak. Ook met ProPlant (Fenomal op substraat) of kalifosfiet kunt u de wortelgroei stimuleren. Bij veel grondteelten is de pH hoger dan 6. Dit belemmert de opname van sporenelementen als ijzer en mangaan. Gebrekkige opname van deze elementen veroorzaakt chlorose in het jonge blad van nieuwe scheuten. Om de opname bij hogere pH-waarden te verbeteren kunt u mangaan in de vorm van mangaanchelaat in plaats van mangaansulfaat doseren. Verhoog de dosering met een factor 5 en doseer mangaanchelaat in de A-bak. Bij pH-waarden hoger dan 6

tegen droogrot vanuit de grond. Om bij bloementeelt zo weinig mogelijk grondbesmetting te krijgen, is het van het grootste belang na de bloei zo spoedig mogelijk alle overgebleven knollen te rooien en te verwijderen. Voer een voorbehandeling uit met 1 l/ha Luna Privilege waarbij het middel op de knollen moet worden gespoten. Infrezen of andere methoden van aanbrengen verminderen de werking. Als problemen met droogrot worden verwacht door een al aanwezige zware aantasting op een perceel, is het verstandiger uit te wijken naar een ander perceel.

DLV Plant, marktgroep bloembollen, 0252-688541

worden DTPA-chelaten minder goed opgenomen, in tegenstelling tot EDDHAchelaten die dan nog wel goed worden opgenomen. Het advies is dan ook om 25% van de ijzergift in de vorm van EDDHA te geven en 75% als DTPA. Ureum en Amnitra verlagen de pH rond de wortel. Verhoog de ureumgift om de chlorose te voorkomen. Amnitra is een zeer snel werkende maar ook agressieve meststof. Bij te hoge dosering kunnen de wortels verbranden. Nu de wortels nog erg kwetsbaar zijn, is het advies geen Amnitra of zwavelzure ammoniak te doseren maar ureum. Ureum stimuleert het microleven in de leidingen en in de grond. Marco de Groot, Flori Consult Group, 06-54695274

Kees van egmond kees@kees-ineke.nl

Winkels Vanaf de Coolsingel komend ga ik linksaf de Hoogstraat in. Het gebouw van C&A staat leeg. De ramen staren me als holle ogen aan. Even verderop de Hema, V&D en Peek & Cloppenburg. Hetzelfde verhaal. Lege panden. De straat is ook leeg. Geen mens te zien. In de verte kwijnt de Markthal weg. Het is het jaar 2035. Je zou haast een zucht van opluchting slaken bij dat laatste zinnetje. Gelukkig, het is maar een boze droom. Het zal je gebeuren dat het bewaarheid wordt. Daar wil je toch niet aan denken? Ook al ben ik geen man die van shoppen houdt, steden die hun winkelhart verliezen, nee, dat moeten we niet hebben. Op een terrasje zittend mensen kijken gaat nu eenmaal beter in een volle winkelstraat dan in een lege. En toch is het maar de vraag of het geschetste beeld echt zo vreemd is. Zal het een boze droom blijven, of moeten we er in de toekomst rekening mee houden? De onrust rond failliet gegane ketens of winkelformules die nog net op de been worden gehouden geeft te denken. Ik zag een plaatje voorbij komen op Twitter waar de omzet van V&D werd vergeleken met internetshops als Cool Blue en Bol.com. Die van V&D was nog wel hoger dan die van de andere twee maar ze hebben wel meer dan tien keer zoveel personeel nodig. Reken maar uit wat winstgevender is. Tot voor kort dacht ik dat het bij bloemen en planten niet zo’n vaart zou lopen met die internetverkoop. Maar juist in de aanloop naar Valentijnsdag kwam ik er een aantal tegen. Internetbloemisten die drie soorten boeketten aanbieden. Je kunt er een abonnement op nemen. Hoef je zelf niet meer naar de winkel. Elke vrijdag of om de week een vers bloemetje aan huis bezorgd. Wie wil dat niet? Of je laat een pakketje rozen via de post versturen. Komt gewoon door de brievenbus en je krijgt ook nog een week vaasgarantie. Ja, de wereld verandert. En het begint bij de jeugd. Die hebben het bestellen via internet al helemaal omarmd. Groeien ermee op. En in 2035 zijn zij de baas. Winkelstraten? O ja, die hadden ze vroeger, ging je met je moeder kleren kopen op zaterdag. In de stad. Stel je toch eens voor. Geen bloemenzaken meer. Dat wil je toch niet? Maar als de bloemenen plantenverkoop daar nu een impuls door krijgt? Hm…

18-02-15 11:10

Nieuws

Eind februari geeft minister Asscher uitsluitsel over terugwerkende kracht transitievergoeding Minister Asscher heeft de Tweede Kamer beloofd in overleg te gaan met sociale partners om een oplossing te zoeken voor de nadelige effecten van de wet Werk en Zekerheid voor seizoensarbeiders. Eind februari komt de bewindsman met een antwoord. Met ingang van 1 juli 2015 hebben werknemers met een dienstverband van meer dan twee jaar recht op een transitievergoeding, een soort ontslagvergoeding, wanneer het dienstverband door de werkgever niet wordt voortgezet. Dit geldt ook voor werknemers met een tijdelijke dienstverband die elkaar met een tussenpoos van zes maanden of minder opvolgden. Voor de berekening van de vergoeding telt ook de duur van de tijdelijke dienstverbanden van voor 1 juli 2015 mee.

Aan de regeling zitten volgens onder meer LTO Glaskracht Nederland twee onredelijke aspecten. De terugwerkende kracht stelt bedrijven met regelmatig terugkerende seizoenkrachten voor onverwachte kosten. Uit

een inventarisatie blijkt dat het daarbij kan gaan om bedragen van € 30.000 en meer. Verder leidt de regeling volgens LTO Glaskracht Nederland ertoe dat ondernemers er vanaf zullen zien om tijdelijke krachten zelf in dienst te nemen. Dit leidt met name tot een verlies van banen onder lokaal personeel. Ook veel Polen die via uitzendbureaus jaar in jaar uit terugkomen bij dezelfde werkgever, lijken de dupe te worden.

Overstag Lange tijd leek Asscher ongevoelig voor de lobby, onder meer vanuit de landen tuinbouwsector, om de nadelige effecten van de wet Werk en Zekerheid op tijdelijke dienstverbanden serieus te nemen. Tot het Kamerdebat van 11 februari waarin een Kamerbrede zorg was te horen. Met uitzondering van de SP drongen alle fracties bij minister Asscher aan op snelle actie. Voor het eerst erkende de minister dat het meetellen van oude arbeidscontracten die niet langer dan zes maanden onderbroken zijn geweest, voor een deel van de seizoenswerkers en hun werkgevers gevolgen heeft die niet zo bedoeld zijn.

REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl

0815colofon.indd 36

Minister Asscher beloofde een oplossing te zoeken voor onredelijke vergoedingen. Eind februari, begin maart wil hij erop terugkomen na overleg met sociale partners. Afgelopen week zijn de eerste gesprekken op het ministerie geweest. Inzet van LTO is het van tafel krijgen van de terugwerkende kracht van transitievergoedingen en als daar alternatieven voor worden aangedragen dat het alternatieven worden waarmee agrariërs uit de voeten kunnen.

Transitievergoedingen voor tijdelijk personeel blijven overeind. Dit aspect in de wet zal niet worden aangepast, gaf Asscher te kennen. Werkgevers zullen hierdoor automatisch voorzichtiger worden met wie ze een arbeidsrelatie van 2 jaar, of langer, aangaan. Ook bij seizoenskrachten, al dan niet via uitzendbureaus. Althans volgens Volker van Vuurde van Vuur en Veld Personeelsdiensten. „Dit vergt een actief personeelsbeleid om kwaliteit op de werkvloer te borgen en hiernaast de arbeidskosten, en de risico’s, te beheersen.” <

UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, tel 0342-49 42 63, fax 0342 41 31 41 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl

Colofon

Directeur Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 071-56 59 678 Alice Hoogenboom 56 59 679 Hoofdredacteur Elbert van den Berg 071-56 59 678 Eindredacteur Jenny Mostert 071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht 56 59 637 Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg 56 59 687 Cindy van der Zwet 56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes 56 59 638 Joef Sleegers 56 59 642

Snelle oplossing

Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kunt u contact opnemen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl. Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50. Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten. ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Druk: BDU Media

8 (2015)

18-02-15 11:20

Kasgenoten

C orrecties en aanvullingen Niet Hasten maar Elasto G5 als hulpmiddel nummer 7 is een foutje geslopen in een stukje over combinatie met Frupica een effect heeft op valse

FOTO: EgbErT JOnkhEEr

Tulpenafzet januari 30% gestegen

A genda Binnenland

Leeftijd: 31 jaar Plaats: Marknesse Teelt: tulpenbroei en perkgoed Oppervlakte: 1,2 ha

Wilbert van Bentem Waar gaan deze tulpen heen?

FloraHolland Seasonal Trade Fair,

Is er recent nog wat veranderd in jullie broeisysteem?

Flower Trials, regio Aalsmeer, Westland,

Deze Parel-tray bestaat uit één geheel en heeft bovendien als voordeel dat de wortels

U heeft ook een winkel. Hoe belangrijk is die?

LTO Glaskracht Nederland

We hoeven het product niet veilingklaar te maken en hebben geen kosten voor veiling -

Wat vind u leuker: aantallen maken of contact met de consument?

Hortensia goes USA, buitenlandbezoek

Is het ’top in de NOP’? Buitenland

Telen jullie ook buiten?

Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

Documenten en linken naar website

8 (2015)

Kasgenoten-AgendaVBB_nw.indd 37

Foto’s

Hoe ziet uw bedrijf er over tien jaar uit? -

Filmpjes

18-02-15 11:10

VOOR KRIJTEN EN REINIGEN email: info@eduardvansanten.nl mobiel: 06-51713429

VEBU V.O.F. Kasonderhoud - Glasreparatie - Goten smeren - Overspuiten - Goten reinigen - Diverse reparaties

Voor andere werkzaamheden vraag naar de mogelijkheden

Tel. 06-51 35 04 52 e-mail: buddys37@hotmail.com

René vd Stok • Sinds 1958 • Steeds vernieuwend • De specialist in teeltvloeren

schermingen voor aanleg, onderhoud en renovatie T: 0174 - 517897 M: 06 53 437 827

QUALITY FLOORS FOR EXCELLENT PLANTS

www.erfgoed.com +31(0)79 593 38 00

www.renevanderstok.nl

VA N K L I N K

Digitale EC-meter

STOOMKETELVERHUUR

EC-95INST Voor het meten in water of direct in de grond (pot). Temperatuur automatisch gecompenseerd, automatische ijking en data opslag.

Voor uitgebreide informatie:

www.meten.nl

E-mail: info@nieuwkoopbv.nl Tel. 0297 325836

EVAL: voor elke situatie juiste installatie Een degelijk advies, prima service en een betrouwbare begeleiding… Samen met de klant bedenken onze technici steeds de beste oplossing. Daarbij kijken ze niet alleen naar het optimaal functioneren van installaties, maar ook naar betrouwbaarheid en energieverbruik. Installatieburo E VAL B.V.

;b[ajhej[Y^d_[a

Galglaan 11 s 2311 ND Rijnsburg Tel. 071 402 26 21 s eval@eval.nl

Ae[bj[Y^d_[a

www.eval.nl

Ab_cWWjj[Y^d_[a

625935.indd 38

MWj[hj[Y^d_[a

Kassen en Machine automatisering...

TEELTVLOER

Vastzetsysteem

Beuk engineering Technische automatisering | Besturingstechniek | Elektrotechniek

Waaier 46, 2451 VW Leimuiden Tel: +31 (0) 172 506 922 info@beukengineering.nl www.beukengineering.nl

Afvoergoot

/i °\Êä{£ÈÊÎ ££{ÇÊUÊ v JÃV i iÛ Ã°

WWW.SCHELLEVIS.NL

18-2-2015 12:15:23

ƉƉƉƉƉƉƉ%)ƉakkF )

: k)F k a)c ƉƉƉƉ cƉ¬ Ɖ% %

a) Ɖ cF)UƉ :){ )c )) %Ɖ UXFU ¥ ))a

625936.indd 39

18-2-2015 12:15:55

Krijt u met Redusol? Q3 White is ± 28% goedkoper! Bespaar

€ 1p8e0r 40,-

Hectare

hectare!

Scherm% Bespaar! *

80%

± € 1800,-

65%

± € 1040,-

45%

± € 680,-

* Op basis van adviesprijzen januari 2015

Q3 White = Redusol Q3 White is een weerbestendig en instelbaar schermmiddel dat vergelijkbaar is met Redusol, maar tegen ± 28% minder kosten. Afhankelijk van verdunning is Q3 White slijtvast. Q3 White is altijd eenvoudig te verwijderen met Removit. Bij schermpercentages lager dan 65% adviseren wij Q4 White voor maximale weerbestendigheid. Meer weten? Neem contact met ons op, T 020 653 41 25 of welcome@hermadix.com.

Think innovative

Q2 WHITE

625937.indd 40

Q3 WHITE

shadingagents.com

Q4 WHITE Q BLACK Q HEAT

18-2-2015 12:16:18