VBB_09-2015

B

Vakblad voor de

9 70e jaargang 27 februari 2015

12

8 NVWA: resultaten

10 ’Meer inzicht,

middelengebruik 2012-2014

overzicht, structuur

34 Kwaliteit en

36 Seringentelers

sturen

over omgaan met bedreigingen

Cryptobug-L houdt grote schoonmaak

OPERATIE S I U L L O W Wolluis effectiever dan ooit bestreden Na een periode van intensieve voorbereiding heeft Koppert op verschillende teeltlocaties in Nederland invallen gedaan. Onder de codenaam Operatie Wolluis zijn in door wolluis geplaagde gebieden grote schoonmaakacties gehouden. De vijandige wolluizen werden verrast door een overmacht aan vraatzuchtige Cryptobug-L larven. Uit diverse rapportages van Koppert blijkt dat aan de populatie wolluis grote schade is toegebracht en dat de bezette gebieden nu door Cryptobug-L worden gecontroleerd. De troepen blijven in de gebieden tot de stabiliteit is wedergekeerd. Operatie Wolluis ook inzetten op uw bedrijf? Kom in actie en neem contact op met het lokale Koppert Hoofdkwartier voor de coรถrdinatie van uw offensief. Partners with Nature.

WWW.KOPPERT.NL | info@koppert.nl

578793_.indd 38 15-006_Adv_A4_Cryptobug-L_NL.indd 1

25-2-2015 11:58:51 07-01-15 16:35

B 10 Ondernemingsdossier:

wat is het, hoe werkt het?

Vakblad voor de

Opinie 4

Interview: ’Flexwerkers anders inzetten na invoering WWZ’

4

Commentaar: Buitenland (nog steeds) jaloers op collectieve kracht

5

Stelling: Keurmerken moeten snel aangeven waar ze voor staan

Nieuws 6

Een selectie uit het meest recente nieuws

Thema Kamerplanten in Europa 12

22 Telers doen graag mee in

Productie en exportstromen kamerplanten in Europa

14 16

B 8

Ondernemen: Meningen weer verdeeld over middelengebruik

10

Ondernemen: Ondernemingsdossier: wat is het, hoe werkt het?

11

Column: Cok Harteveld, China

22

Afzet:

24

Vragen:

Markt

34

leliebroei

28

Meer troschrysanten door overschakeling uit pluizers

28

Aanvoer matthiola zakt door grens 30 miljoen stelen

29 30

Clivia heeft boost nodig om oubollig imago af te schudden

31

Teelt

36 Verschillend anticiperen op teeltbedreigingen sering

32

In beeld: Weer een kist vol

34

Lelie:

36

Sering: Verschillend anticiperen op teeltbedreigingen

40

Teelttips:

41

Column: Kees van Egmond

Nieuws 39

Tulp troef op Vaktentoonstelling

40 40

NVWA onderzoekt bacterieziekten in poinsettia

44

Ketenonderzoek Davinc3i afgerond

Service 45

Kasgenoot: Johan Eggermond Agenda Voorplaat: Foto: Gerdien de Nooy

9 (2015)

Inhoud.indd 3

3

25-02-15 14:59

Opinie Volker van Vuurde:

’Flexwerkers anders inzetten na invoering WWZ’ De Wet werk en zekerheid (WWZ) zal volgens Volker van Vuurde van Vuur

fOtO: Peter van Leth

-

Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl

Wat vindt u van de WWZ? „Het huidige kabinet meent dat de arbeidsmarkt momenteel niet goed functioneert.

In de zogenoemde insiders, mensen met een vast contract, zit te weinig beweging en de zogenoemde outsiders, mensen zonder vast contract, vindt men te flexibel met te weinig kans op vast werk. De doelstelling van de Wet werk en zekerheid is om outsiders op de Nederlandse arbeidsmarkt meer kansen te bieden. En om hiervoor ruimte te maken worden de insiders flexibeler gemaakt.

Om op deze manier de arbeidsmarkt in beweging te krijgen. Theoretisch is het wel te verklaren. Waar ik de meest moeite mee heb is dat men er aan voorbij gaat dat veel mensen er bewust voor kiezen om flexibele arbeidsrelaties te onderhouden, waar zowel de arbeidskracht als de werkgever heel gelukkig mee zijn. Dit wordt nu beperkt.”

„Over het algemeen is iedereen goed op de hoogte van de inhoud van deze wet. Het toepassen van deze wet in de praktijk, die

past bij de operationele bedrijfsvoering, is nog wel een uitdaging voor velen.”

kracht van transitievergoedingen voor „Absoluut terecht. Zeker bij het seizoenswerk dat al jaren plaatsvindt, is het toekennen van de transitievergoeding onredelijk en onrechtvaardig voor werkgevers.”

Dus een weeffout in de wet? „Minister Asscher heeft lang volgehouden van niet, maar inmiddels denkt een Tweede Kamermeerderheid daar anders over.”

Verwacht u dat de terugwerkende kracht alsnog vervalt? „Ja, dat verwacht ik wel. Lijkt me ook niet meer dan logisch.”

gevolgen voor uitzendkrachten? „Uitzendkrachten die langer dan 2 jaar werkzaam zijn en waarbij de werkgever

het initiatief neemt de arbeidsrelatie niet voort te zetten, hebben ook recht op een transitievergoeding. Werkgevers zullen hierdoor automatisch voorzichter worden met wie ze een arbeidsrelatie van 2 jaar, of langer, aangaan. Naast de transitievergoeding komt er ook een nieuwe ketenregeling; na 78 weken flexibel uitzenden, is het nog mogelijk 6 contracten aan te bieden in maximaal 4 jaar voordat de uitzendkracht in vaste dienst komt. Deze wijzigingen in combinatie met stevige handhaving zorgt ervoor dat bedrijven met uitzendkrachten er verstandig aan doen om, samen met het uitzendbureau, een plan te maken hoe hier mee om te gaan.”

„Door gedurende de eerste twee jaar goed te beoordelen, met wie men door wil en met wie niet. Hiernaast is het belangrijk een actief personeelsbeleid te voeren om kwaliteit op de werkvloer te borgen en hiernaast de arbeidskosten, en de risico’s, te beheersen.”

Commentaar Elbert van den Berg hoofdredacteur evandenberg@hortipoint.nl

D

e Nederlandse kamerplantensector is de laatste jaren steeds dominanter geworden in

conclusie. Nederland zette al de toon en op basis

-

alle andere landen steeds meer (areaal en omzet)

onderdelen waar Nederlandse kwekers ook mee

4

Opinie_NW.indd 4

9 (2015)

25-02-15 14:49

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324,

Stelling

Keurmerken moeten snel aangeven waar ze voor staan Zal de wet leiden tot meer of minder „In de glastuinbouw werken van oudsher al veel flexwerkers, omdat dit voor alle partijen goed functioneert. Deze wet zal dat niet veranderen. De manier waarop zal wel veranderen. De afspraken met de uitzendbureaus en de flexwerkers zullen veranderen, waardoor de operationele invulling ook anders wordt. Ik verwacht een tegendraads effect van de wet, dus juist meer flexwerk.”

-

Mariëlle Kroes, tulpenbroeier in Nieuwe Wetering

de wet beoogt?

Klopt, maar een wet kan de behoeftes aan flexwerk niet veranderen. Het verandert alleen de manier waarop dit gebeurt en in welk ritme.”

Kortom uw algemene oordeel over de WWZ?

-

„Ongunstig als men de oude werkwijze met flexwerkers aan blijft houden, gunstig als met beleid de operationele werkwijze wordt aangepast aan de nieuwe regels.”

-

meer Roemenen?

-

„Op elk tuinbouwbedrijf functioneren Poolse uitzendkrachten prima. Polen is echter een groeiende economie en het is de vraag of de nieuwe generatie Poolse jongeren dezelfde arbeidsethos mee gaat brengen als de huidige generatie. Ik zie op het Roemeense platteland veel jongeren die vooruit willen in het leven en graag naar Nederland komen om aan de slag te gaan.”

Roland Meeuws, potplantenkweker in Lent

moeten verdedigen maar -

organisaties roemen ongevraagd de rol van FloraHolland, de vele handelaren ’eromheen’ en

Nico Karsten, iristeler in Hoogwoud -

-

9 (2015)

Opinie_NW.indd 5

5

25-02-15 14:49

Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws.

Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander

■ Gewascoöperatie Eenjarige Zomerbloeiers opgericht Op 24 februari is de Gewascoöperatie Eenjarige Zomerbloeiers opgericht. Daarmee is de achtste gewascoöperatie onder de vlag van LTO Glaskracht Nederland een feit. Ruim 115 ha (75% van het areaal) heeft zich inmiddels achter de gewascoöperatie geschaard.

■ LTO Nederland staat achter de aanpak van schijnconstructies rond de inzet van buitenlandse werkkrachten, maar wijst in een brief aan Kamerleden ook op nadelen van de Wet aanpak schijnconstructies. Zo mogen werkgevers geen premies voor de zorgverzekering van werknemers meer inhouden op het minimumloon en is verrekening van huisvestingskosten ook niet meer toegestaan, terwijl werknemers dat vaak wel op prijs stellen.

Kroon op het werk van Plantion Afgelopen woensdag de Kroon op het kantoorgedeelte van het veilinggepouw van Plantion langs de A30 in Ede. De hoogte van het dak werd daarmee verhoogd van 17 naar 42 meter.

De Kroon heeft twee geïntegreerde, licht gebogen led-beeldscher16 en 25 m2. Plantion gaat deze vanaf 1 maart onder meer benutten om beelden te laten zien van campagne voor bloemen en planten. De Kroon in 2010 gerealiseerd bouw besloot de bank echter € 10 miljoen en daarom werd de toren toen geschrapt.

De Kroon wordt door Plantion gezien als de kroon op haar werk.

■ ’Voorstel transitievergoeding van Voor de tuinbouw zal de overgangsregeling voor de transitievergoeding die minister Asscher van Sociale Zaken deze week voorstelde, niet werken, zo stelt LTO Nederland.

Tuinders zullen arbeidsovereenkomsten met seizoenkrachten volgens LTO niet verlengen.

Werkgevers blijven volgens LTO opgezadeld met een transitievergoeding die kan oplopen tot een bedrag van € 30.000 tot € 100.000 als ze dit jaar opnieuw een contract aangaan met medewerkers die ook in voorgaande seizoenen bij hen werkten. De overgangsregeling van Asscher houdt in dat de duur waarover arbeidsverleden wordt opgebouwd sterk wordt bekort. In de regeling telt alleen werk vanaf 1 juli 2012 – met een onderbreking korter dan zes maanden – mee voor de transitievergoeding. Tijdelijke contracten van vóór 1 juli 2012 tellen wel weer mee als de onderbreking hooguit drie maanden bedroeg.

■ Cao Open Teelten algemeen verbindend verklaard De cao Open Teelten, waar onder andere buitenbloemen- en trekheestertelers onder vallen, geldt sinds 21 februari voor alle werkgevers en werknemers in deze bedrijfstak, ook voor hen die geen lid zijn van een werkgeversorganisatie of vakbond. De cao, die algemeen verbindend is verklaard, loopt tot 1 juli 2015.

■ Verkoop Decorumproducten valt tegen in Rotterdamse Markthal De verkoop van producten van Decorum Plants & Flowers in de Rotterdamse Markthal blijft achter bij de verwachtingen. Decorum gaat de samenwerking met Naturals daarom anders invullen. De merkuitingen van Decorum zullen niet langer prominent zichtbaar zijn in de winkelunit van Naturals in de Markthal.

■

■ Klokvoorverkoop Planten vanaf 1 maart in FloraMondo

Met 27% hanteert Hongarije sinds 1 januari 2015 het hoogste btw-tarief op sierplanten in Europa. Dat meldt de European Nurserystock Association. Na Hongarije volgen Kroatië, Denemarken en Zweden met 25% btw.

Vanaf 1 maart 2015 is Klokvoorverkoop Planten voor plantenaanvoerders en planteninkopers in Aalsmeer, Naaldwijk en Rijnsburg beschikbaar in FloraMondo, het online handelsplatform van FloraHolland. Aanvoerders kunnen met Flora-

6

Nieuwskort2.indd 6

Mondo Klokvoorverkoop een deel van de partij die ze voor de klok in Aalsmeer, Naaldwijk of Rijnsburg zetten, al vóór het veilproces aanbieden in FloraMondo, tegen een vaste prijs.

■ Groningse planoloog breekt lans voor gebruik restwarmte Planoloog Van Kann, verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, breekt in zijn dissertatie een lans voor het gebruik van restwarmte. De gasreserve kan volgens hem vier keer zo effectief gebruikt worden als energiecentrales en zware industrie veel meer dan nu het geval is hun restwarmte aan de glastuinbouw en woningen leveren.

■ Startevent Greenport WestlandGreenport Westland-Oostland organiseert op 21 mei een startevent met als thema: ’Samenwerken binnen de mondiale tuinbouwkern’. Het evenement vindt plaats bij Anthura in Bleiswijk.

De greenport is sinds 1 november 2014 officieel georganiseerd in een werkstichting waarin bedrijven, kennisinstellingen, provincie en gemeenten participeren. Tijdens het startevent zal de stichting haar doelstellingen toelichten.

9 (2015)

25-02-15 15:54

FOTO: VVB VAN BREE

Gelezen op Twitter Jelle Strijbis SV.CO (@SVCOmpanies) Lekker weer, mooie planten, kleurrijk, zwangere vrouw:) #watwiljenogmeer luchtkwaliteitsbeoordeling moet plaatsvinden.

De NVM vreest dat daardoor de gehele Wet plattelandswoning opnieuw tegen het licht moet worden gehouden. Inmiddels staat het onderwerp op de agenda van de Tweede Kamer.

■ Burgemeester Vonk van

Aalsmeer stapt op Burgemeester Vonk (CDA) van glastuinbouwgemeente Aalsmeer heeft op 19 februari haar ontslag ingediend. Ze heeft aangegeven de bestuurlijke situatie in Aalsmeer onhoudbaar te vinden. Vonk wil nog tot 1 oktober 2015 aanblijven

■

toekomst plattelandswoning Makelaarsvereniging NVM wil snel duidelijkheid over de toekomst van de Wet plattelandswoning. De wet staat onder druk door een recente uitspraak van de Raad van State, die oordeelt dat ook voor plattelandswoningen een 9 (2015)

Nieuwskort2.indd 7

Net nog tussen de kippen in de pioenen, nu bij @DynaplantNL voor jongeren strategie raad van de @wur @NAJKtweets

■ EZ: ’GMI-regeling nog vóór zomer open’

Dick Hylkema (@dickhylkema)

De Garantstelling Marktintroductie Innovaties (GMI), een nieuwe regeling die glastuinbouwbedrijven helpt een systeeminnovatie in de markt te zetten, zal nog vóór de zomer worden opengesteld, zo meldt het ministerie van EZ. Voor de GMI is gedurende de looptijd van het Plattelandsontwikkelingsprogramma 2014–2020 (POP3), waar de regeling deel van uitmaakt, een totaalbedrag van € 18 miljoen beschikbaar. Daarvan is € 7 miljoen afkomstig uit POP3, € 7 miljoen uit cofinanciering en € 4 miljoen uit een zogeheten top-up.

In 1977 waren er nog 50.000 tuinders #hollandbranding

■ Collectieve promotie kamerhortensia van start In februari is de collectieve promotiecampagne voor kamerhortensia gestart met een focus op de Nederlandse consument. Via diverse media en evenementen wordt deze geprikkeld om de kamerplant niet alleen te zien als geschenk voor bijvoorbeeld Moederdag of als kraamcadeau, maar de plant ook toe te passen als onderdeel van de laatste woontrends.

■ Onderzoek naar optimalisering Het vroeg in bloei trekken van snijheesters kost veel energie. Plant Lighting en Wageningen UR Glastuinbouw starten daarom een onderzoek om met gerichter stuurlicht energie te besparen bij deze teelthandeling. Uit literatuur blijkt namelijk dat met het juiste stuurlicht het uitlopen van knoppen is te doorbreken bij een lagere temperatuur.

Jan Enthoven (@JanEnthoven1)

Snijder Bloemen (@SnijderBloemen) Ik ben nog op zoek naar een #tulpen #kweker die bij ons aan de kiosk wat over hun product wil komen vertellen tijdens #tulpenweekend 6/7 mrt

Bisselingskaat (@bisbb) Ha fijn de zon komt erdoor! Hosta rooien, mulch kruien, gronddoek verleggen vandaag. Toch aan het werk al is het zondag #kwekerij

Hulstflowers (@Hulstflowers) De eerste pioenen laten zich alweer zien. We zijn volop in de tulpen bezig maar staan al met 1 been in het voorjaar.

Discussie op LinkedIn

■ Extern ingekochte CO2 geeft recht op uitstel emissie-eisen

De veiling is zo slecht nog niet

Een glastuinbouwbedrijf dat jaarlijks meer dan 36 ton (vloeibare) CO2 per ha voor bemesting inkoopt, krijgt tot 1 januari 2019 de tijd om aan de nieuwe emissie-eisen voor bestaande middelgrote stookinstallaties te voldoen. Dat zijn het ministerie van I&M en LTO Glaskracht Nederland onlangs overeengekomen als nadere invulling van het overgangsrecht in het Activiteitenbesluit. Achterliggende gedachte is dat glastuinbouwbedrijven die bijvoorbeeld CO2 van Ocap afnemen of vloeibare CO2 inkopen, daarmee hun energieverbruik verminderen. Bestaande middelgrote stookinstallaties moeten al op 1 januari 2017 voldoen aan de emissie-eisen die ook voor nieuwe installaties gelden.

Er is wel eens kritiek op de veiling.

Volgens sommigen zou ze zelfs haar beste tijd hebben gehad. Maar als je je oor te luister legt bij kwekers van potplanten in het buitenland dan zijn ze jaloers op de centrale marktplaats in Nederland. Want door die veiling en de fijnmazige distributie in heel Europa door de handelaren die aan de veiling verbonden zijn, voelen kwekers in het buitenland een grote concurrentie van de Nederlandse kwekers.

Hadden wij maar zo’n afzetsysteem, verzuchten ze. Nee, die veiling is zo slecht nog niet. Wat vindt u?

7

25-02-15 15:54

Meningen weer verdeeld over middelengebruik De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) vindt het nalevings-

Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl

D

delen aangetroffen die niet in hun teelt zijn toegelaten. Een enkele keer betrof het een administratieve fout betreffende verkeerde opslag of bewaring van middelen of het niet goed registreren van middelen.

De naleving in chrysant en orchideeën blijkt dus met name zorgelijk. De NVWA gaat in deze teelten extra handhaven, zoals ze ook al jaren doet in de rozenteelt. Vanuit het perkgoed blijken overtredingen met name in de geraniums plaats te vinden. De NVWA zal hier tevens haar aandacht op blijven richten.

e naleving van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen lag bij een inspectie van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) onder bloemisterijtelers in 2012-2013 op 88% (zie kader). Toen het jaar daarop gerichter werd gecontroleerd daalde het nalevingspercentage naar 61% gemiddeld over de vier gecontroleerde teelten: chrysant, perkgoed, orchideeën en ficus.

De verschillen onderling waren erg groot.

Bij geen enkele ficusteler werd een boete opgelegd, terwijl 59% van de orchideeënkwekers, 42% van de chrysantentelers en 19% van de perkgoedtelers over de schreef gingen. Bij hen werden voornamelijk mid-

Het nalevingsgedrag onder rozentelers lag in beide inspectiejaren rond de 60%. Een lichte vooruitgang met de jaren daarvoor, aldus de

Achtergrond In 2012-2013 heeft de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) een inspec-

Bezocht aantal Overtreding bij telers aantal telers*

Verwijtbaar handelen door aantal telers*

A-selectieve inspectie 2012-2013

100

35

12

Gerichte inspectie 2013-2014

113

65

44

Controle chrysanten 2013-2014

19

10

8

Controle perkgoed 2013-2014

27

12

5

Controle ficus 2013-2014 Controle orchideeën 2013-2014

7

1

0

27

20

16

Controle roos 2012-2013

40

22

17

Controle roos 2013-2014

40

23

15

*Aangetroffen waarden van niet-toegelaten middelen zijn regelmatig zo laag dat onvoldoende is aan te tonen of dit komt door verwijtbaar handelen door de ondernemer. Het middel kan op uitgangsmateriaal hebben gezeten of nog niet zijn afgebroken van bespuitingen uit het verleden. Dit maakt het verschil tussen het aantal telers dat in overtreding is en dat verwijtbaar handelt.

8

0915NVWA3.indd 8

NVWA. Sinds 2005 ligt de rozenteelt al onder een vergrootglas van de inspectiedienst. „Weliswaar schommelde in die jaren het nalevingsgedrag tussen de 23 en 42%, maar die percentages zijn niet te vergelijken met die van de afgelopen twee jaar. Bewust zijn waarschuwingen niet meer meegeteld, alleen verwijtbaar handelen. Tel je de waarschuwingen erbij op dan is het nalevingsgedrag van rozentelers iets verbeterd”, verkondigt de NVWA. De inspectiedienst blijft daarom ontevreden over geboekte resultaten en kondigde in 2012 al stringentere handhaving aan met boetes die kunnen oplopen tot 10% van de bedrijfsomzet en intrekken van de spuitlicentie. Dat is echter niet aan de orde geweest in de afgelopen twee jaar. Eind 2015 evalueert de NVWA haar rozeninspecties en bepaalt dan of de ingezette werkwijze nog effectief is.

De wijze waarop de NVWA met haar berichtgeving over inspectiecontroles in de bloemisterijsector naar buiten is gekomen, had Jean Aerts, LTO-bestuurder en portefeuillehouder gewasbescherming, niet verwacht van een onafhankelijke inspectiedienst. „Het persbericht is te eenzijdig en ongenuanceerd. En in die zin frustrerend voor bloemisterijtelers. Het doet geen recht aan de inspanningen die zij leveren om geïntegreerd hun gewassen te telen voor hun klanten. Tuinders en hun personeel zijn er terecht trots op dat geïntegreerd telen al grote delen van het jaar prima lukt”, reageert de LTO-bestuurder.

Hij benadrukt nogmaals dat LTO Glaskracht Nederland het toepassen van door de EU verboden middelen niet accepteert.

9 (2015)

24-02-15 15:40

Foto: JoeF SleegerS

LTO Glaskracht Nederland betreurt het dat de beschikbaarheid van een effectief en duurzaam middelenpakket, door het huidige toelatingsbeleid en door het ontbreken van een verdienmodel voor de industrie, steeds verder wordt ingeperkt. Hiermee komt de geïntegreerde teelt in de knel.

Hierin moet de sector haar verantwoordelijkheid nemen. Gesprekken worden gevoerd met ketenpartijen en certificeerders over maatregelen om illegaal gebruik uit te bannen. Het is echter volgens de belangenorganisatie de verantwoordelijkheid van deze zelfde partijen dat telers kunnen beschikken over een effectief en duurzaam middelenpakket met een minimale milieubelasting. Daarom stimuleert LTO Glaskracht Nederland de ontwikkeling en het behoud van laag-risicomiddelen, perspectiefvolle groene middelen en biologische bestrijders. „Helaas wordt de beschikbaarheid van een effectief en duurzaam middelenpakket, door het huidige toelatingsbeleid en door het ontbreken van een verdienmodel voor de industrie, steeds verder ingeperkt.

Hiermee komt de geïntegreerde teelt in de knel en valt de innovatiekracht van de bloemisterijsector weg”, meldt Aerts.

Interpretatie van resultaten De resultaten van de niet-gerichte inspectie met een nalevingsgedrag van 88% vindt de LTO-bestuurder bemoedigend. „Een nette score in een complex dossier. De naleving verschilt echter tussen de verschillende geïnspecteerde teelten in de sierteelt. Dit vraagt een gerichte aanpak. Het vervolgonderzoek is door de NVWA ingezet in de 9 (2015)

0915NVWA3.indd 9

teelten met een laag nalevingsniveau. Daar zitten belangrijke knelpunten en dat legt het onderzoek van de NVWA ook bloot”, verwoordt Aerts.

Bloemisterijtelers geven LTO Glaskracht Nederland te kennen dat er met name voor hardnekkige problemen zoals trips, wol- en schildluis, meeldauw en bodemorganismen een gebrek aan een effectief middelenpakket is. De ontwikkeling van selectief integreerbare middelen is uiteraard positief. Door het wegvallen van breedwerkende middelen ontstaan echter ook nieuwe problemen die men voorheen niet kende.

Te veel over een kam Verder stoort Aerts zich er aan hoe NVWA cijfers registreert. Voor lage waarden van niet-toegelaten middelen worden ondernemers weliswaar niet beboet, maar het wordt wel gezien als een overtreding. „In Nederland is een overtreding pas een overtreding als die bewezen is. Er kunnen zich situaties voordoen waardoor residuen op planten worden aangetroffen, zonder dat deze door de teler zijn gebruik zoals historisch gebruik, niet goed schoonmaken van de tank, verwaaiing, gebruik van verontreinigd gietwater of meegekomen vanuit het oorspronkelijke plantmateriaal, afkomstig van buiten Nederland of Europa waar het desbetref-

fende middel wel toegelaten is. Dit erkent de NVWA wel, maar waarom dan wel noteren als overtreding”, vraagt Aerts zich af.

Niet ongenuanceerd De NVWA snapt de ophef van LTO Glaskracht Nederland niet en vindt de berichtgeving rond de inspecties niet ongenuanceerd. Integendeel, in het persbericht staat dat uit de inspecties blijkt dat de bedrijven onbewust of door onzorgvuldigheid te vaak middelen gebruiken die niet in de teelt toegelaten zijn. Dat wordt in een infographic bij het persbericht wel betiteld als overtreding, maar daarop zijn telers niet beboet.

Het staat overigens wel duidelijk verwoord in het rapport over de inspecties. <

In het kort ■

9

24-02-15 15:40

Ondernemingsdossier: wat is het, hoe werkt het?

-

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

Wat is het Ondernemingsdossier?

Het Ondernemingsdossier is een initiatief van het bedrijfsleven en een aantal jaren geleden door een aantal brancheorganisaties bedacht als middel om tot administratieve lastenverlichting te komen. Het Rijk beheert en onderhoudt de website en het achterliggende systeem dat het Ondernemingsdossier mogelijk maakt.

mingsdossier?

Een ondernemer meldt zich aan op www. mijnondernemingsdossier.nl. Iedereen die is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel kan in principe inloggen. Wel moet een ondernemer beschikken over eHerkenning,

Foto: Quincy von Bannisseht

Het Ondernemingsdossier is een soort digitale kluis die een ondernemer helpt slim aan wetten en regels te voldoen. Een ondernemer kan in die online ’kluis’ bijvoorbeeld makkelijk en overzichtelijk relevante bedrijfsdocumenten bewaren, zoals keuringscertificaten, of er contracten mee bijhouden.

Het Ondernemingsdossier laat verder zien aan welke regels een ondernemer moet voldoen en herinnert hem aan acties die genomen moeten worden. Ook kan hij direct vergunningen aanvragen zonder daarbij steeds opnieuw hetzelfde te hoeven invullen. Daarnaast kan een ondernemer zijn gegevens met gemeenten, toezichthouders en andere overheden delen, mocht hij dat willen.

Chrysantenteler Harry Wubben uit Nootdorp is een van de vier tuinders die vorig jaar met LTO Glaskracht Nederland heeft verkend of het Ondernemingsdossier iets is voor de glastuinbouw.

10

Ondernemingsdossier.indd 10

een soort DigiD voor bedrijven, om toegang tot het systeem te kunnen krijgen.

Wat kan een glastuinder ermee?

Via het Ondernemingsdossier kan een tuinder registraties bijhouden, meldingen doen, keuringsrapporten uploaden en vergunningen aanvragen. Door het invullen van een vragenboom wordt precies duidelijk welke voorschriften voor zijn bedrijf van toepassing zijn. Vervolgens krijgt je te zien welke maatregelen je eventueel moet nemen om daaraan te voldoen.

In het Ondernemingsdossier is wet- en regelgeving opgenomen die voor alle mkb-ondernemers geldt. Denk aan brandveiligheid en zelfinspectie op het gebied van gevaarlijke stoffen. Deze set generieke regelhulpen kan in de toekomst worden uitgebreid met bijvoorbeeld arbeidsregistratie, RIE en BHV. Daarnaast werkt LTO Glaskracht Nederland, samen met het ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M) aan branchespecifieke regelhulpen. In eerste instantie richt men zich daarbij op de thema’s milieu en water, oftewel de regels uit het Activiteitenbesluit.

Zo is de bedoeling de volledige milieuregistratie in het dossier op te nemen

LTO Glaskracht verwacht dat het Ondernemingsdossier een teler meer inzicht, overzicht en structuur zal geven met betrekking tot zijn eigen bedrijfsvoering als het gaat om wet- en regelgeving. Dat moet uiteindelijk tijdsbesparing opleveren en op termijn tot administratieve lastenverlichting leiden.

Op langere termijn zouden daardoor ook minder fysieke bedrijfscontroles nodig zijn 9 (2015)

25-02-15 13:17

Column Mening

cok@vandenberg-roses.com

China

door bijvoorbeeld omgevingsdiensten, het waterschap en de NVWA bij bedrijven die hun Ondernemingsdossier op orde hebben.

Kan de overheid het dossier inzien?

Een ondernemer maakt zijn eigen Ondernemingsdossier aan en beheert dat. Hij bepaalt zelf wie hij toegang geeft tot welke onderdelen van het dossier. Zo kan hij bepaalde medewerkers toegang verlenen tot bepaalde onderdelen, maar hij kan ook onderdelen open zetten voor de omgevingsdienst, het waterschap of andere overheden.

Welke branches werken al met het Ondernemingsdossier?

Op dit moment zijn dat er vier: de horeca, de rubber- en kunststofindustrie, de bouw en de recreatiesector. De horeca loopt voorop met meer dan duizend deelnemende ondernemers. Met name over het altijd bij de hand hebben van vereiste vergunningen – via het Ondernemingsdossier – zijn horecaondernemers enthousiast. Voor de glastuinbouw is dat aspect ook belangrijk, maar LTO Glaskracht verwacht dat telers nog meer baat zullen hebben bij een overzicht van vereiste registraties, keuringen en bijvoorbeeld meldingen. Daarom wordt daar nu aan gewerkt.

binnenkort echter met een pilot waaraan vijftig glastuinbouwondernemers uit Westland, Pijnacker-Nootdorp en Lansingerland kunnen meedoen. Voor deze gemeenten is gekozen omdat zij al enige tijd in andere branches dan de glastuinbouw met het Omgevingsdossier werken.

LTO Glaskracht zal de komende weken haar leden in de drie gemeenten uitnodigen aan de proef mee te doen. In maart komt er een startbijeenkomst met de betrokken gemeenten, omgevingsdiensten en LTO Glaskracht. Telers die dan besluiten mee te willen doen, zullen een groepstraining krijgen waarbij men stap-voor-stap leert hoe een Ondernemingsdossier kan worden aangemaakt (een vereiste is dus wel dat de deelnemer eHerkenning heeft).

Gedurende de pilot, die een half jaar zal duren, worden de deelnemende telers begeleid door de omgevingsdiensten en LTO Glaskracht. De resultaten van de pilot moeten uitwijzen of LTO Glaskracht het project landelijk zal gaan uitrollen en proactief verder zal gaan met het ’glastuinbouwproof’ maken van het Ondernemingsdossier. <

In het kort ■

Wanneer kunnen tuinders met het Ondernemingsdossier beginnen?

Tuinders die geïnteresseerd zijn en over eHerkenning beschikken, kunnen in principe nu al een eigen Ondernemingsdossier aanmaken. LTO Glaskracht en I&M starten 9 (2015)

Ondernemingsdossier.indd 11

11

25-02-15 13:17

Productie en export st Kamerplanten in Europa Nederland is de absolute nummer 1 bij de productie en export van kamer-

Engeland:

planten. Waar zit de

Productiewaarde: € 50 miljoen (2013), € 75 miljoen (2009).

Consumptie: € 845 miljoen.

Bestemmingen: lokaal.

grootste concurrentie?

Op de kaart van Europa is weergegeven waar de voornaamste productie zit en hoe de grootste exportstromen in Europa lopen.

Productiewaarde:: € 450 miljoen (2013, € 515 miljoen (2009).

Consumptie: € 1.190 miljoen.

Bestemmingen: lokaal.

Voor de productiewaarde, dat een betere indruk geeft dan het areaal kamerplanten, is er een vergelijk met 2009.

In de analyse op de volgende pagina’s in dit themanummer worden de diverse producerende landen vergeleken. Kenners uit de belangrijkste productielanden in Europa spreken zich tenslotte

Spanje: Productiewaarde:: € 110 miljoen Productiewaarde (2013), € 140 miljoen (2009).

Consumptie:: € 680 miljoen.

Consumptie Bestemmingen: Frankrijk, Italië, DuitsBestemmingen land, Verenigd Koninkrijk, Nederland.

uit over de situatie in de ’kamerplantenindustrie’ in eigen land.

Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

12

Thema-Algemeen-Opener.indd 12

9 (2015)

24-02-15 15:40

rt stromen kamerplanten Europa Nederland: Productiewaarde: € 1.450 miljoen (2013), € 1.300 miljoen (2009).

Consumptie: € 245 miljoen.

Belangrijkste bestemmingen: Duitsland: € 481 miljoen.

Frankrijk: € 271 miljoen.

Ver. Koninkrijk: € 246 miljoen.

Nederland( lokaal): € 187 miljoen. Italië: € 108 miljoen.

Denemarken: € 81 miljoen.

België: € 77 miljoen.

Zweden € 70 miljoen.

Rusland € 58 miljoen.

Zwitserland € 54,5 miljoen.

Oostenrijk € 49 miljoen.

Polen € 49 miljoen.

Spanje € 42 miljoen.

Denemarken: Productiewaarde:: € 275 miljoen (2013), Productiewaarde € 300 miljoen (2009).

Consumptie:: € 250 miljoen.

Consumptie Bestemmingen:: Duitsland € 89 miljoen, Bestemmingen Zweden € 57 miljoen, Nederland € 51 miljoen).

Duitsland Productiewaarde: € 450 miljoen Productiewaarde (2013), 500 miljoen (2009) Consumptie:: € 2.020 miljoen.

Belangrijkste bestemmingen: bestemmingen Lokaal (80%), Nederland, Oostenrijk.

België: Productiewaarde:: € 200 miljoen Productiewaarde (2013), € 250 miljoen (2009).

Consumptie: € 360 miljoen.

Belangrijkste bestemmingen:: Frankrijk: € 62 miljoen, Verenigd Koninkrijk € 11,5 miljoen, Nederland € 11 miljoen, Duitsland: € 7 miljoen.

Polen: Productiewaarde:: € 100 miljoen Productiewaarde (2013), € 80 miljoen (2009).

Consumptie:: € 550 miljoen.

Consumptie Bestemmingen: lokaal.

Bestemmingen

Italië: Productiewaarde:: € 300 miljoen (2013), € 350 miljoen (2009).

Consumptie: € 875 miljoen.

Bestemmingen: lokaal, Frankrijk, Duitsland.

De cijfers gebruikt voor de kaart zijn over 2013 en zijn afkomstig van FloraHolland, VLAM, Rabobank, Zentralverband Gartenbau, BGI, Statistische Bundesamt, Floridata.

9 (2015)

Thema-Algemeen-Opener.indd 13

13

24-02-15 15:40

Nederland internationaal -

Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

E

en ’reis’ door Europa vertelt dat de kamerplantenproductie in veel landen is gedaald de afgelopen jaren.

Belangrijke productielanden als Duitsland, Italië, Frankrijk, Denemarken en Spanje kenden een daling van de productiewaarde van kamerplanten. Doordat de afzet van planten onder druk stond vond er een teruggang in de productie plaats. Bedrijven stopten of schakelden en het areaal kamerplanten daalde in de meeste landen.

Uitzonderingen zijn Polen en Nederland.

Daar vond groei in productie plaats. Daarbij dient aangetekend dat Polen met name voor de (grote) eigen markt produceert.

Nederland is verreweg de grootste exporteur van kamerplanten met Denemarken en België op gepaste afstand. De Nederlandse dominantie wordt gevoeld in andere landen. In Engeland viel de productiewaarde bijvoorbeeld terug naar een ’schamele’ € 50 miljoen. Belangrijke oorzaak is de import uit Nederland, laten handelaren daar weten.

Opvallend is dat men in andere landen de bewondering uitspreekt over de centrale marktplaats in Nederland en de collectiviteit aldaar. In andere landen ontbreekt een instrument als FloraHolland waar grote handelsbedrijven gevestigd zijn en daar hun bloemen en planten kopen en snel en tegen relatief lage kosten tot in de verse uithoeken van Europa weten te brengen. Nederland heeft dankzij veiling en handel een fijnmazig distributienetwerk en andere landen niet, is de algemene opvatting.

In ander landen ontbreekt ook een beta-

14

T-Analyse.indd 14

lingszekerheid zoals de veiling die kent. Het is typerend dat een aantal Belgische telers de afgelopen jaren door de faillissementen van afnemers kopje onder ging.

De functie van de centrale marktplaats en de logistieke kracht van handelaren in Nederland zijn zo sterk dat er planten uit Italië, Duitsland, België en Spanje naar Nederland geëxporteerd worden om vervolgens weer in het thuisland verkocht te worden.

In het buitenland ervaart men fikse concurrentie van kamerplanten uit Nederland en probeert men te telen wat de Nederlanders niet (kunnen) telen. Voorbeeld hiervan is cyclaam, het grootste product in de laars van Italië. De kleine potmaten zijn weggeconcurreerd door Nederland en de productie in Italië is verschoven naar grote potmaten.

Het ontbreken van een degelijk vermarketinginstrument of andere vormen van organisatie maken dat de tuinbouw buiten Nederland nogal individualistisch en gefragmenteerd plaatsvindt. De logistiek is niet optimaal; Duitsland wellicht uitgezonderd met de Grossmarkten en cash-and-carrry’s van Landgard. Bovendien maakt het dat kwekers niet hebben kunnen specialiseren en meerdere culturen op hun bedrijf hebben. Ze zijn daardoor minder efficiënt in teelt- en kostenbeheersing.

Heel veel vernieuwing is er bovendien niet geweest de afgelopen jaren in landen als

Spanje, Italië, Duitsland en Frankrijk. Dit komt mede door een beperkte financieringsbereidheid van banken. Er is in deze landen een hoger eigen vermogen vereist bij een financiering dan in Nederland lange tijd het geval was.

Bovendien is het vaak ook een mentaliteitskwestie. Telers zijn nogal traditioneel ingesteld en niet bereid veel risico’s te nemen.

Dit wordt wellicht gesymboliseerd door het assortiment dat geteeld wordt. ’Oudere’ producten als cyclaam, kalanchoë, begonia, azalea, potchrysant zijn belangrijke teelten in Duitsland, Italië, Engeland, Polen en Frankrijk. Phalaenopsis, zeer gewild, komt in kleine aantallen op in Italië, Duitsland en Polen.

Behalve de crisis, die leidde tot een verminderde afname op de lokale markten, hebben telers in heel Europa te maken gehad met kostenstijgingen van onder meer arbeid – in Duitsland is er sinds kort een minimumloon – en energie. Net als Nederlanders hebben Duitsers en Denen die proberen te pareren door investeringen in energiebesparing. In Duitsland wordt bijvoorbeeld door kamerplantentelers geschakeld van het gebruik van fossiele brandstoffen naar biogas. In Denemarken is groene energie ook een item.

Hoge energieprijzen hebben er ook toe geleid dat telers buiten Nederland het meer zijn gaan zoeken in andere gewassen die minder energie vragen. Overigens wil deze overschakeling niet zeggen dat ze dan niet meer concurreren met kamerplanttelers. Indirect doen deze telers dit met hun nieuwe producten als perkgoed en boomkwekerijproducten ook.

9 (2015)

25-02-15 12:30

Foto: GerdIen de nooy

Nederland is verreweg de grootste producent en exporteur van kamerplanten. Denemarken en België volgen op gepast afstand.

Kansen in buitenland De negatieve ontwikkeling van de kamerplantenproductie in de diverse landen wil niet zeggen dat er geen kansen zijn voor buitenlandse telers. Italië gaat zich meer richten op de export. Frankrijk en Spanje zien nog kansen voor samenwerking met ondernemers in Europa. En in België, Denemarken, Duitsland en Italië gaan telers meer samenwerken op het gebied van afzet.

Verder zien België, Duitsland en Denemarken dat kwekers zich meer gaan bezighouden met marketing. Denen zijn sterk in kleine potmaten en laten dit gepaard gaan met het toevoegen van waarde door middel van concepten. In Duitsland pakken kwekers de afzet gezamenlijk op en profileren ze zich met hun lokale en duurzame productie.

In België, Duitsland en Frankrijk wordt er als gevolg van de crisis ook geloof gehecht aan local for local. Consumenten zouden eerder geneigd zijn planten die in het eigen land geproduceerd zijn, te kopen in plaats van buitenlandse planten. Dit om de eigen economie te stimuleren. En wat in Duitsland hierbij sterk meespeelt is duurzaamheid. Duitse consumenten prefereren steeds sterker duurzame producten – van eigen bodem – boven producten die van ver zijn gekomen en derhalve een hoger CO29 (2015)

T-Analyse.indd 15

verbruik hebben. Wat dat betreft hebben de Duitse telers die duurzaam produceren op hun eigen markt een sterke positie. Local for local en duurzaamheid zijn trends waar Nederlandse kwekers op hun grootste afzetmarkt Duitsland terdege rekening moeten houden.

Geen hosanna Het feit dat het in veel productielanden niet lekker loopt met de kamerplantenproductie en het feit dat de kwekers in die landen Nederland een heel sterke concurrentiepositie toedichten, wil niet zeggen dat het in Nederland allemaal hosanna is met de kamerplantenbedrijven.

De omzet van kamerplanten groeide in 2013 naar € 1.450 miljoen en het areaal daalde naar 1.292 ha (882 ha bloeiende planten en 410 ha groene planten). Daarbij hebben ook Nederlandse kwekers de afgelopen jaren te maken gehad met stijgende productiekosten voor met name energie en arbeid. Bovendien lopen ze aan tegen een verminderde financieringsbereidheid van banken, hoge banklasten door exorbitante leningen in het recente verleden – buitenlandse bedrijven hebben hier geen last van – en overproductie dan wel te weinig vraag.

De zorgelijke toestand van de groeneplantenteelt in Nederland is bekend. Net als de moeizame afzet van bloeiende planten als anthurium en bromelia. En dan is er nog de druk op de markt voor de absolute nummer 1 in Nederland, phalaenopsis, die bovendien andere producten uit de markt drukt. Dus vooralsnog is het te vroeg om te juichen voor de kamerplantenproductie in Nederland. Maar als kwekers overleven, de Europese markt aantrekt en kwekers kunnen inspelen op lokale trends in andere landen dan heeft Nederland een ijzersterke uitgangspositie. <

In het kort -

■ ■

-

■ ■

-

15

25-02-15 12:30

Stefania de Pascale, Universiteit van Napels:

’Italiaanse kwekers moeten investeren in marketing’ het minder lastig. Het areaal kamerplanten is volgens de universiteit van Napels,

aantal van hen schakelden naar potplanten. mentelers. „Momenteel gaat het met de teelt van

Meer export kwekers schakelen naar kleinere potplanten, omdat

doordat kleine kwekers stopten. Met name de grote groene planten, met

de export, supermarkten dienen van hoge kwaliteit kunnen concurreren met producenten uit ander

Koen Tierens AVBS:

’Na azalea komt een hele tijd niets’ Koen Tierens is secretaris van AVBS, de LTO en LTO Glaskracht van België kamerplanten twee sterke

die stek produceren voor

onderstrepen dat. Er is nog één grote teelt en dat is

in België.

Geen grote gewassen

gewasgroepen meer. Het is trend van schaalvergroting die groene planten telen. En jaren daalde het aantal

16

Thema-Algemeen-3kaders.indd 16

9 (2015)

25-02-15 13:35

Landeninfo ItaliĂŤ -

-

-

-

-

-

-

Landeninfo BelgiĂŤ

-

-

-

-

-

Local for local

-

-

-

-

-

9 (2015)

Thema-Algemeen-3kaders.indd 17

-

17

25-02-15 13:35

‘Kans voor Fransen in local voor local’ De kamerplantenproducte drukken en productie te

niet doordat de markt er niet

Energiekosten

planten die minder energie

’Deense kwekers zijn gewend aan uitdagingen’

tenteelt in Denemarken niet

Automatisering

naar teelten die minder

18

Thema-Algemeen-3kaders.indd 18

9 (2015)

25-02-15 13:35

Landeninfo Productiewaarde

-

-

-

-

EĂŠn kans

-

-

-

-

Landeninfo Denemarken

-

Productiewaarde

-

-

9 (2015)

Thema-Algemeen-3kaders.indd 19

19

25-02-15 13:35

dipladenia het hoofdproduct heden, maar het gebeurt niet”, zegt Ton Olsthoorn telen en er vroeg mee aan ondernemers nadenken over producten die in Nederland

Volgens Olsthoorn biedt Spanje voor ondernemers in Olsthoorn is al sinds de jaren tachtig actief in het

Wat Olsthoorn echter om

gebied voor kamerplanten,

’Positie Duitse kamerplantentelers is stabiel’ „In Duitsland heerst een heel sterk local for localdenken in combinatie met duurzaamheid”, signaleert

vraag naar kamerplanten te voor planten uit onder meer

veel sterker dan in Nederis bereid meer te betalen voor producten van eigen bodem omdat die duurzaamheid hoog in het vaandel elders hebben immers een hoger CO2

van Duitse kamerplanten-

cierd met vreemd vermogen – familiekapitaal speelt

Typerend is de slogan van de Grossmarkt in Düs-

toe, „de Duitse markt voor kamerplanten is enorm groot en Duitsland is sterk afhan-

minder ’high-tech’ en een gemiddelde schaalgrootte die kleiner is dan de Neder-

generaties oud die traditie

20

Thema-Algemeen-3kaders.indd 20

9 (2015)

25-02-15 13:35

Landeninfo

-

Spanje

-

Niet veel groene planten Door de crisis is de afzet op de deden.

merplantenproductie in Spanje.

-

ze gaan produceren en doen dat dan

zie dat mensen nog steeds de dingen doen die ze al jaren doen

Landeninfo Duitsland en trots uitstralen en veelal seizoensmatig produceren. Het -

Daar zit zoâ&#x20AC;&#x2122;n 65% van de Duitse

de zelfvoorziening in energie.

Nederlandse vestigingen van

Garten Centre.

Maas meer planten geveild

-

telers. Afzet vindt veel plaats via Nederlanders moeten zorgen

Traditioneel sortiment Het assortiment is traditioneel: -

Landgard. Export van Duitse Sinds de joint venture tussen de

9 (2015)

Thema-Algemeen-3kaders.indd 21

Sterke positie thuismarkt â&#x20AC;&#x17E;En Nederlandse telers zullen moeten inspelen op de local for

21

25-02-15 13:35

Telers doen graag mee in

Astrid Zoumpoulis-Verbraken

I

n een overvolle markt waar een breed assortiment vecht om de aandacht van de consument, is onderscheid van grote waarde. Steeds meer telers kiezen daarom voor deelname aan een product- of themacampagne van Mijn Bloemist. De bloemist zet het product in de campagneperiode extra in de schijnwerpers en vaak kunnen telers zelf actief deelnemen door hun product toe te lichten in de winkel of tijdens informatieavonden voor bloemisten.

Enige tijd geleden ondersteunde Mijn Bloemist de introductie van de gefranjerde

cyclamen uit de Super Serie Merengue.

Veredelaar Schoneveld, kwekerij Bergcamp en cash-and-carry Waterdrinker bereidde samen met VBW de campagne voor. Walter van den Berg van kwekerij Bergcamp droeg er ook persoonlijk aan bij. Voorafgaand aan de campagne kon hij op een speciale avond voor de deelnemende bloemisten uitleg geven over zijn product en de reacties peilen van de winkeliers. Tijdens de campagne zelf liep er een actie waarbij bloemisten bij de aankoop van een aantal traytjes een wellness-arrangement cadeau kregen. VBW

A

grotere campagnes De branchevereniging van bloemisten – VBW – introduceerde in 2012 het commuken van thema’s, uit te lichten noviteiten en ondersteunend promotiemateriaal nodigt de vereniging alle 1300 lid-bloemisten in Ne-

wat door versnippering te weinig aandacht

van samenwerking tussen kwekers, handel, FloraHolland en veredelaars en worden -

Tulpenweken: wk 3 t/m 9;

en Schoneveld zorgde voor het promotiemateriaal op de winkelvloer.

Het ketenbreed in de markt zetten van een noviteit werkt volgens Van den Berg beter dan het alleen bij de handel te promoten.

Er is meer slagkracht. In die weken gingen de verkopen ontzettend hard. Waterdrinker wist zo’n 20% van de totale productie in de markt te zetten. Maar veel belangrijker is dat we binnen korte tijd grote naamsbekendheid hebben opgebouwd en het product in het juiste segment hebben laten landen.”

Bij algemenere thema-campagnes trekken telers en handel vaak samen de kar. Zoals bij de tulpenweken. Tulpen Promotie Nederland (TPN) zwengelde deze campagne enkele jaren geleden zelf aan. Dit jaar deed TPN voor de derde keer mee met pluktuintjes in de bloemenwinkels, net als ze dat in het groot op De Dam doen. 130 bloemisten schreven zich in voor een mini-pluktuin, het eerste jaar waren dat er 75. Voorzitter Arjan Smit: „Elk jaar verzorgt één van onze kwekers de bakken met grond en tulpen en we leveren er een mooie poster bij. De samenwerking tussen TPN en VBW werkt versterkend voor beide.”

Alle tulpenkwekers dragen bij aan deze en andere campagnes middels een afdracht van hun omzet aan TPN. Volgens Smit moeten kwekers zelf vaker in actie komen om hun product in de schijnwerpers te zetten nu het PT is weg gevallen en BBH ook een stap terug heeft gedaan.

Vorig jaar pakten telersvereniging Addenda en Waterdrinker uit met een campanula-

22

VBW.indd 22

9 (2015)

24-02-15 15:41

Foto: cundy van der zwet

Addenda heeft met VBW en Waterdrinker diverse promotiecampagnes opgezet, waaronder voor campanula en hebe. In het najaar kreeg hebe in het VBW-blad volop aandacht en inspireerde Waterdrinkter bloemisten in de cash-and-carry met onder andere een Meet & Greet.

campagne. Dit jaar wordt die herhaald.

Corina van der Heiden van Addenda: „In maart vorig jaar kreeg campanula volop aandacht in het blad van VBW en in de winkelpresentaties, maar ook voerde Waterdrinker een breder assortiment in die periode en inspireerden ze bloemisten met presentaties, aanvullende informatie en Meet & Greets.

We leveren zelf posters, moodboards en styling-tips om bloemisten te inspireren iets moois met ons product te doen. Voorafgaand aan de campagne informeren ze en beantwoorden we al hun vragen over campanula.”

Dit jaar willen de telers vooral focussen op het binnengebruik van campanula, wat tamelijk onbekend is. Dat is dan ook hun voornaamste insteek: bekendheid geven aan de vele toepassingen van het product. Maar ook creëren ze op die manier extra aandacht voor het product in een periode dat er veel concurrerende bloeiers op de markt zijn.

Volgens Van der Heiden waarderen bloemisten deze campagnes. „Ze krijgen extra inspiratie en zijn blij met elke vorm van verkoopondersteuning. Bloemisten zouden er zelf ook weer op kunnen aanhaken met berichten naar hun klanten via de sociale media. Helaas gebeurt dat nog weinig.”

Addenda probeert ook noviteiten via 9 (2015)

VBW.indd 23

Mijn Bloemist te profileren. Dat lukt niet altijd, want er zit een strenge ’jury’ die beoordeelt of iets wel echt vernieuwend en dus onderscheidend is. „We krijgen in elk geval altijd feedback op nieuwe producten die we als kandidaat aanmelden voor een introductie-campagne en ook dat is als marktinformatie heel veel waard.”

Rechtstreeks contact In september 2014 organiseerde VBW voor het eerst de weken van de Nederlandse roos.

Remco van der Arend van Arend Roses werd door FloraHolland benaderd om daar een bijdrage aan te leveren. Zelf heeft hij twee keer een dag in een bloemenwinkel gestaan met Avalanche+- en Pink Avalanche +, waarvan een deel zo werd weggegeven. „Je merkt dat consumenten het leuk vinden om contact te hebben met de teler van een product. Ze vragen hoe de teelt werkt, hoe lang onze rozen houdbaar zijn en hoe men ze moet verzorgen. Ik heb de campagne gesponsord met tijd en rozen, maar het levert veel meer op dan dat je erin steekt. Je krijgt een goed beeld van hoe de bloemist met ons product omgaat en je komt rechtstreeks in contact met je eindklant.”

Veel van die eindklanten hebben geen

idee waar de rozen vandaan komen die ze kopen, merkte Gerrie Sol, voorzitter van Rosebrandt en eigenaar van kwekerij Sol Roses. Ook hij stond in de weken van de Nederlandse roos in een bloemenzaak, net als 40 andere collega’s. „Veel consumenten waren verbaasd dat het allemaal Nederlands was wat we lieten zien. Blijkbaar komt dat op de winkelvloer niet altijd even goed uit de verf. Als je ze uitlegt dat veel aanbod in de supermarkten uit Afrika en ZuidAmerika komt, merk je dat ze daar nooit bij stil hebben gestaan.” Maar volgens Sol is de eindconsument niet zozeer de focus in deze campagnes. „De consument is belangrijk maar de bloemist is uiteindelijk onze ambassadeur. De bloemist bepaalt wat en hoe de consument iets krijgt te zien. Die moeten we dus vooral informeren en ondersteunen”.

Sol geeft aan dat het effect van een dergelijke campagne moeilijk meetbaar is. „Je hoopt natuurlijk dat je er nieuwe ambassadeurs bij krijgt die zich enthousiast inzetten voor onze rozen. Ik hoop dat volgend jaar nog meer bloemisten gehoor geven aan de oproep van VBW om deel te nemen. Dit keer waren er 220 die actief deelnamen aan de campagne. Ik had eigenlijk op meer gehoopt, volgend jaar mikken we op minstens 350 bloemisten.” <

23

24-02-15 15:41

Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden.

U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl

-

ij finale verrekening wordt bij het einde van het huwelijk door overlijden afgerekend, alsof er in gemeenschap van goederen was getrouwd. Soms geldt die afspraak zelfs bij echtscheiding.

Periodieke verrekening houdt in dat de echtgenoten jaarlijks bij helften verdelen wat over is gebleven van de inkomsten na aftrek van de huishoudelijke kosten.

Buiten de verrekening blijft vermogen dat vóór het huwelijk is opgebouwd of dat is ontvangen uit bijvoorbeeld een erfenis of een schenking. Dit systeem is in veel huwelijkse voorwaarden vastgelegd: het wordt als eerlijk en redelijk ervaren. Maar dan moet er wel jaarlijks worden verrekend. Waarschijnlijk is dat niet uw favoriete bezigheid.

En als uw adviseur het elk jaar moet doen, kost het geld.

IllustratIe: Peter moorman

Niet verrekenen kan verstrekkende gevolgen hebben. In de wet is namelijk een regeling opgenomen voor het geval het huwelijk eindigt en er tijdens dat huwelijk nooit conform de huwelijksvoorwaarden is verrekend.

De wet redeneert dan: het hele vermogen bij het einde van het huwelijk is ontstaan uit inkomen dat verrekend had moeten worden.

Dat heeft tot gevolg dat de (ex-)echtgenoten in beginsel ieder recht hebben op de helft van het hele vermogen, inclusief de waarde van ondernemingsvermogen! Er is eigenlijk een soort gemeenschap van goederen ontstaan.

Natuurlijk is er ruimte om het wettelijk vermoeden te ontkrachten. Degene die daar het meest belang bij heeft, zal dan wel

24

09vraag.indd 24

moeten bewijzen dat het vermogen niet of niet helemaal is ontstaan uit te verrekenen inkomen. Het valt echter niet altijd mee voldoende bewijs te leveren. Als het tot procederen komt, gebeurt dat weer met alle narigheid en kosten van dien. In dat licht is jaarlijks verrekenen noodzakelijk.

Er zijn alternatieven voor de jaarlijkse verrekening. Eén daarvan is dat u de jaarlijkse verrekenplicht in de huwelijkse voorwaarden laat vervangen door de plicht de vermogensgroei tijdens het huwelijk pas bij

het einde van het huwelijk te verrekenen.

Soms zijn de redenen waarom destijds de huwelijkse voorwaarden zijn gemaakt, niet meer aanwezig. In zo’n geval kan de oplossing liggen in het opheffen van de huwelijkse voorwaarden.

Mogelijk zijn er in uw specifieke situatie nog meer mogelijkheden. Vraag daarom uw adviseur voor een advies op maat aangaande uw huwelijkse voorwaarden. <

martin van Wirdum, relatiemanager alfa accountants en adviseurs, mvanwirdum@alfa.nl 9 (2015)

24-02-15 15:41

M K

Let op: de lijnen lopen in het volgende jaar over zonder van kleur te veranderen.

Groene planten

Snijbloemen ’12/’13

40

’14/’15

’13/’14

’12/’13

20

130

140

Middenprijs in centen

Middenprijs in centen

25

130 120 110 100

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 week

In week 8 gaat er 5 cent van de middenprijs af tot 25 cent. In 2013 en 2014 lag deze respectievelijk op 29 en 28 cent.

80

120 110 100 90

90

50 51 52 1

’14/’15

’13/’14

140

150

30

15

’12/’13

’14/’15

’13/’14

160

35 Middenprijs in centen

Bloeiende planten

50 51 52 1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 week

Een plus van 9 cent tot 122 cent. In 2013 was de middenprijs 131 cent en in 2014 128 cent.

80

50 51 52 1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 week

De middenprijs zakt 1 cent tot 96 cent. Dat is respectievelijk 12 en 19 cent minder dan in 2013 en 2014.

Jaap van de Eykel:

’Samen uitzetten van producten voorkomen’ Bedrijf: FloraHolland Week: 8

Maandag „Om 4.30 uur overleg met collega’s op andere locaties over de te controleren kwekers en hun aangevoerde partijen. In de aanvoer controleren we kwekers die vorige week op meerdere veildagen reclamaties hadden.

Daar maken we rapportages van en sturen deze naar de kwekers. ’s Ochtends spreek ik kwekers en klanten over kwaliteitsproblemen. In de middag stel ik een lijst op voor het interventieteam voor morgen.”

Dinsdag „Ik neem om half vijf de lijst met te controleren kwekers door. Een stuk of dertig vandaag. Tijdens de controles heb ik regelmatig contact met collega’s op andere locaties voor afstemming. Telefonisch bespreek ik met twee kwekers wat zij moeten verbeteren aan hun producten. Het is inmiddels alweer 12.30 uur. Behalve het opstellen van de controlelijst voor morgen, bespreek ik ook een aantal kwaliteitsproblemen met collega’s van reclamatie.”

Woensdag „Vanmorgen spraken klanten mij aan over producten waar de informatie niet van klopt. Ik heb aangegeven dat ik de producten ga controleren.

Voor twee kwekers maak ik een waarschuwingsrapportage en neem contact met ze op. Ze gaan het product beter sorteren en zorgen dat 9 (2015)

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 25

informatie klopt. Daarna spreek ik een aantal verwerkers van importproducten. Hoe gaan we hun aanbodsinformatie verbeteren om uitzetten van producten te voorkomen?”

Donderdag „Vandaag een kleine aanvoer. Het wordt een race tegen de klok om alles op tijd te controleren. Na de werkzaamheden voor Interventie is er een werkoverleg met collega’s van reclamatie in Rijnsburg over afgelopen week. Omdat we sinds vorige week ook op vrijdag producten uit de aanvoer halen als dat nodig is, maak ik nog een controlelijst voor morgen.”

Vrijdag „In de aanvoer in Naaldwijk zoek ik kwekers op die problemen hebben met kwaliteit en mogelijk in interventie komen. Verder spreek ik twee verwerkers die deze week te maken hadden met het uitzetten van producten. Aan beiden uitleg gegeven en besproken hoe zij hun aanbodsinformatie kunnen verbeteren. Later nog een overleg met accountmanagers over hoe we onze buitenlandse kwekers beter kunnen bereiken en informeren. Einde ochtend terug naar Rijnsburg om alles voor volgende week klaar te maken. Nog een paar telefoontjes en mails en de week is alweer voorbij.”

25

24-02-15 15:41

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.

Simone van Tol

Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125 100 75 50 25

3

4

5

6

7

8 week

Aanvoer index

Prijs index

Voorzichtige start na Valentijn De bloemenprijzen daalden begin van de week. Later nam de verkoop voor Vrouwendag iets toe. In totaal werden 1,2% minder bloemen verkocht ten opzichte van 2014. De prijs daalde met 14,9% met een omzetdaling van 15,9% tot gevolg. Bij de top 20 zien we alleen bij hyacint een prijsstijging van 14,6% en een aanvoerdaling van 14,3% vergeleken met week 8 vorig jaar. Bij tulp enkel werden 5,3% meer stuks verkocht en zakte de prijs met 9,4%. Met 6% meer stuks grootbloemige rozen lag de

gemiddelde prijs 20,9% lager dan een jaar eerder. De prijzen trokken vrijdag weer wat aan en is de verwachting dat ze verder stijgen vanwege Internationale Vrouwendag.

Chrysant tros werd 8% minder aangevoerd en ook daar lag de gemiddelde prijs 18,3% lager. Bij geplozen chrysant werd 13,6% minder stuks aangevoerd en blijft de prijs achter met gemiddeld 38,2% ten opzichte van vorig jaar. Bij dit product was alleen aan de aantallen te merken dat de vrouwendag er aan komt, nog niet aan de prijs.

Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125 100 75 50 25

3

4

5

6

7

8 week

Aanvoer index

Prijs index

Minder aanbod en lagere prijzen Bij de kamerplanten werd in week 8 ruim 10% minder aangevoerd dan dezelfde week vorig jaar. Ook de prijs lag gemiddeld 10,2% lager.

Daardoor kwam de omzet bijna 20% lager uit dan in 2014. Kijken we naar de top 15, dan zien we alleen bij narcis-op -pot en ficus een prijsstijging. Narcis werd met 4,6% meer aanvoer toch beloond met een 5% hogere gemiddelde prijs. Bij ficus zagen we 12,3% minder aanvoer en lag de prijs 8% hoger. De aanvoer in phalaenopsis daalde deze week met 13,6%.

Door de onrust rondom Vrouwendag is eerder gestart met de aanvoer van pot orchideeĂŤn dan het jaar ervoor. Aanvoerders kiezen voor meer spreiding en dus meer zekerheid. Bij hortensia stijgt de aanvoer met ruim 35% en de gemiddelde prijs daalt met 14,3% ten opzichte van vorig jaar in deze week. Bij potrozen 20,6% meer aanvoer en daalt de prijs met ruim 12% in week 8. Ondanks bijna 30% minder aanvoer anthurium zakt de prijs ook hier met 5,8% ten opzichte van week 8 in 2014.

Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 200

in procenten

150

100

50

0

3

4

5

6

7

8 week

Aanvoer index

26

Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 26

Prijs index

Minder tuinplanten, prijs stijgt Bij het totale aanbod tuinplanten in week 8 lag de gemiddelde prijs dit jaar 16,2% hoger. 15,3% minder stuks werden aangevoerd en verkocht waardoor de omzet met 1,7% daalde. Camellia is momenteel het grootste product in omzet bij tuinplanten. Deze week steeg de aanvoer met 88,3%. De prijs was goed en steeg met 13,4% gemiddeld ten opzichte van dezelfde week vorig jaar. Ook waren er meer violen, 6,6% meer in stuks met een prijs die gemiddeld 25% hoger lag dan in week 8 2014.

Primula blijft nog achterlopen

in aantallen; deze week ruim 33% minder aanvoer dan vorig jaar, waarbij de prijs gemiddeld bijna 14% hoger lag. De aanvoer van buxus daalde met ruim 53%.

Dit zorgde voor een 22% hogere gemiddelde prijs in week 8. Het aanbod laurus groeide echter enorm met 157% meer aanvoer, waarbij ook de prijs gemiddeld ruim 54% hoger lag.

9 (2015)

24-02-15 15:41

Nederland

Over de toonbank Oosterhout

Edith de Jong:

’Bij ons in de winkel bijna alleen maar Franse tulpen’ steeds collega’s afvallen. Het is belangrijk je te onderscheiden en de ogen goed open te houden voor het digitale verhaal.”

FOTO: GERDIEN DE NOOY

Verkoopt u veel bloemen online?

Edith de Jong en Rob van Dijk.

Naam: Rietveld Bloemisten Locatie: Oosterhout Sortiment: 75% bloemen en 25% planten Specialiteit: Onderscheidend in kwaliteit en creativiteit Aantal medewerkers: 5 (stagaires en vast personeel)

Hoe gaat de verkoop? „Wij zijn wel tevreden. Ik merk dat de consument wel weer iets makkelijker geld uitgeeft, maar de groei gaat gestaag. Ik denk ook dat het nooit meer zal worden als hoe het geweest is. Het is hard werken en je merkt dat er nog

Standpunt

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over?

Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

9 (2015)

Markt-3-Toonbank-nw.indd 27

Waar koopt u in? „Ik rijd een keer in de twee weken naar Aalsmeer voor de inkoop van mijn planten en loop dan ook direct een rondje door de bloemen om feeling te houden met de markt en de prijzen. Tevens word ik elke ochtend beleverd door mijn leverancier. Ik bestel bij hem via internet en dat gaat heel goed. Ik heb zelden klachten over producten.”

„Het zijn nu vooral tulpen, ranonkels en anemonen. Bij ons vind je bijna alleen maar Franse tulpen; het standaard bosje verkoop ik praktisch niet. Die is bij de Albert Heijn te koop en daarvan wil ik mij onderscheiden. Als ik kan kiezen tussen een bijzondere roos of tien kleintjes?

Dan kies ik zeker voor de eerste optie.”

Heeft u nog tips voor kwekers? „Ik denk dat telers meer met sociale media kunnen doen. Daarmee kunnen zij zichzelf en hun product beter profileren. Zelf ben ik daarin ook steeds actiever en ik denk dat ik eerder genegen ben om van telers te kopen die ik ken van deze kanalen. Ik koop overigens bijna nooit iets rechtstreeks van kwekers. Toevallig heb ik rozen met Valentijn direct bij een teler ingekocht en dat is wel heel goed bevallen.”

Waarom? Is dat niet bewerkelijk? „Ja, het kost tijd. Maar ik heb de producten voor een goede prijs en de kweker ook. En bovendien heb ik de garantie dat de rozen vers zijn. Ook heel belangrijk. Het gaat mij niet om de hogere marge die ik kan halen. Nee, helemaal niet. Het gaat erom dat ik de klant iets moois kan aanbieden. Daar draait het om.”

’Directe lijnen hollen het klokinstrument uit’

W Simon Zwarts ,gerberateler, Mijdrecht

„Het wordt steeds meer. Bestellingen gaan bijna niet meer telefonisch, maar worden via internet gedaan. Met name bedrijven vinden dit prettig werken. Het internet zorgt voor een stuk gemak. Consumenten kunnen ’s avonds na het werk nog rustig een bosje bloemen bestellen als zij daar overdag niet aan toegekomen zijn.

We moeten inspelen op de veranderde behoeftes van klanten. Ik zie het daarom ook gebeuren dat wij onze openingstijden gaan verschuiven.

Nu zijn wij open als de klant aan het werk is. Je moet als winkelier veranderen, anders halen de internetontwikkelingen ons in.”

Wat verkoopt u nu veel?

at gebeurt er in een markt die onder druk staat? Telers kiezen steeds vaker voor zekerheid en leggen aantallen van tevoren vast. Er vindt, ook bij de bloemen, steeds meer directe handel plaats. Voor het vaststellen van de bemiddelingsprijs, wordt gekeken naar wat de klokprijs deed in de voorgaande jaren. Dat zie je niet alleen terug bij de daghandel, maar ook bij termijnafspraken. Het gaat dan niet om de aantallen die toen voor de klok kwamen of wat de weersomstandigheden waren, nee, het draait alleen om de prijs. Zelf ga ik ook min of meer op deze manier te werk. Wanneer een handelaar mij benadert voor gele gerbera’s in de

aanloop naar Pasen, dan pak ik toch de klokresultaten van afgelopen jaren erbij en kijk ik wat realistisch is. Op zich hoeft dit geen probleem te zijn, maar ik merk dat we op deze manier het klokinstrument steeds verder aan het uithollen zijn. Grote exporteurs die aantallen vastleggen, kunnen op de klok achteroverleunen, want de gerbera’s hebben zij niet per se meer nodig. Het gevolg van deze mindere koopkracht is dat de prijzen op de klok dalen. Wanneer dan bijvoorbeeld een bestelling komt voor Pasen, wordt er weer gekeken naar die lage klokprijs. Zo hollen we met zijn allen achteruit. Natuurlijk, als we leven in een vraagmarkt, dan is er geen probleem.

Dan wordt juist de druk voor de klok minder groot, doordat aantallen vastgelegd zijn, zoals in de periode voor Valentijn. De prijsvorming was de laatste weken goed. Helaas is er in veel maanden van het jaar sprake van een aanbodsmarkt. Er staat te veel en je ziet dan de prijsvorming op de klok nog harder achteruitgaan. De wereld is transparant; iedereen houdt de klokprijzen in de gaten en voor telers en handelaren is het dus nog een lastig verhaal om marge te kunnen maken. We zitten met zijn allen in een spagaat. Hoe gaan we de klok weer sterk maken?”

27

25-02-15 13:10

De al tien jaren durende daling van het aanbod troschrysanten slaat dit jaar om in een toename, door schakelaars vanuit pluizers. Handelaren roemen het brede assortiment.

„Minder vraag uit Rusland zet de prijs onder druk”, constateert inkoper Aad van den Bos van Hamifleurs in de markt voor troschrysanten. Inkoper Ben Durieux van Wesseling: „Zuid-Europa doet ook al lang veel minder mee. We hebben nog nooit zo’n rustige Valentijn gehad, ook met chrysanten.” André Wezelman van Green Partners stelt dat minder vraag uit Rusland mogelijk leidt tot meer lichtere kwaliteit.

Daardoor komen troschrysanten dichter in de buurt van de prijs die in het retailkanaal kan worden betaald. „Maar op zich verwerken we al redelijk veel troschrysanten.”

Record middenprijs Bij een beperkte aanvoerdaling bij FloraHolland van bijna 2%

eindigde de middenprijs in 2014 op een recordhoogte van 28 cent per steel. Het hoogste gemiddelde ooit. In het laatste kwartaal vorig jaar kwam er evenwel druk op de prijs en dat zette dit jaar door. Afgelopen maand werd gemiddeld 3 cent minder per tak betaald bij een aanvoerdaling van 6% tot 58 miljoen stelen.

De huidige aanvoerdaling zal naar verwachting ombuigen in een toename van de aanvoer. Al tien jaar krimpt de aanvoer van troschrysanten, vanaf het hoogtepunt met bijna 1,3 miljard stelen in 2004 tot 930 miljoen vorig jaar. De structureel hogere middenprijs, vanaf het dieptepunt met 19 cent in 2009 tot het record vorig jaar, is een aansporing. De zwaar tegenvallende

Gemiddelde prijs in centen

Meer troschrysanten door overschakeling uit pluizers

1.500.000

25

1.250.000

20

1.000.000

15

750.000

10

500.000

5

250.000

0

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Verkochte stelen x duizend

A

30

0

Aanvoer en middenprijs troschrysant op de Nederlandse veilingen vanaf 2000 (bron: VBN/FloraHolland).

resultaten bij de pluizers zijn een extra reden om te schakelen.

Schakelen Peter van de Werken schakelt met River Flowers over van pluizers naar troschrysanten, onder meer op de paarswitte Haydar. „In dat kleurensegment de meest gevraagde, maar moeilijk te telen.” Veel verwachtingen heeft hij van de nieuwe witte Chic. „Geen bloemrui, waar de witte marktleider af en toe wel last van heeft, frisse bloem, goed in alle schakels van de keten, redelijk op gewicht en een mooie takopbouw”, somt hij op.

Nieuw in het witte segment is

verder Zehnya, die al direct via het retailkanaal wordt verkocht en binnenkort voor de klok beschikbaar komt. De lichtroze Lesia en oranjekleurige Mango zijn andere voorbeelden van de stelselmatige verbreding van het assortiment. Handelaren vinden het assortiment breed genoeg en wijzen in deze lastige marktsituatie op het belang van het behoud van kwaliteit. „Daar kun je op winnen”, stelt Durieux.

Santini-inkoper Peter Lanser van Hamifleurs, die dagelijks het chrysantenaanbod in Aalsmeer ook voor zijn collega’s controleert: ,,Er wordt weer meer gerommeld, zoals met gewicht.’’ ■

Aanvoer matthiola zakt door grens 30 miljoen stelen Na drie jaar een aanvoer van nipt 30 miljoen stelen zakt de aanvoer van matthiola dit jaar door die grens. In de markt

Foto: De GrAAF vAn Der ZAnDe

„Als ze er straks weer volop zijn, doen we weer mee. Nu is het mondjesmaat, met een redelijke

28

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 28

vraag uit Rusland”, zegt inkoper Joop Bakker van Verbeek & Bol over matthiola (violier). „Voor

de tijd van het jaar is de kwaliteit goed”, oordeelt zijn collega Ronald van Duijvenboden van Barendsen Bloemen. „Maar de superkwaliteit halen we nu nog rechtstreeks uit Italië.” Gemiddeld werd vorig jaar 20 cent per steel voor zowel Nederlandse als importmatthiola betaald en dat was voor beide herkomsten 3 cent minder dan in 2013. Vooral tijdens de piek van maart tot en met juni bleef de prijs achter.

Het Nederlandse aanbod bij de vestigingen van FloraHolland steeg in 2014 licht met 3% tot 31 miljoen stuks, het importaanbod kromp met 25% tot nog geen miljoen. Stekproducenten en telers verwachten op basis van de tegenvallende resultaten dit jaar een daling van de aanvoer. Er zijn telers gestopt en geschakeld. „En

er zijn minder goudzoekers die erop springen”, meldt een leverancier.

Assortiment „Alle kleuren zijn er”, oordeelt Van Duijvenboden over het assortiment. Dit jaar komt er meer aanvoer van drie vernieuwde rassen uit de Mathilda-serie in crème, wit en roze. De telers Jan van Dijk van kwekerij Bosdijk in Nieuwe Wetering en Aad Spil van Het Gemaal in Hensbroek hebben hier goede verwachtingen van. Zij baseren die mening op proeven vorig jaar. „Dit is het jaar om de verwachtingen waar te maken”, vindt Van Dijk. Uniformiteit en jaarrond constante kwaliteit zijn volgens telers de belangrijkste criteria voor veredelingsprogramma’s. ■ 9 (2015)

24-02-15 15:41

Aanvoerstijging santini’s zet dit jaar door

„De vraag neemt toe, al is er moeilijk een peil te trekken op de Russische situatie”, neemt inkoper Peter Lanser van Hamifleurs waar over de markt voor santini’s. Ben Durieux, inkoper bij Wesseling, signaleert ook een toename van de belangstelling. „De prijsontwikkeling is relatief ook goed.”

Meer meegaan met de prijs die retailers voor santini’s willen betalen is een wens van André Wezelman van Green Partners. „Al is het maar voor een gedeelte van de vraag. Meer flexibiliteit kan de markt verder vergroten”, stelt hij.

Prijsdruk Afgelopen maanden stond de prijs voor santini’s bij de vestigingen van FloraHolland onder druk en richting Vrouwendag op 8 maart was er nauwelijks herstel. Vorig jaar leverde de middenprijs voor santini’s ten opzichte van 2013 1 cent per steel in op 21 cent, hetzelfde als

in 2012. Toen lag de aanvoer net als in 2013 op 186 miljoen stelen.

Vorig jaar was er een sprong met 16% tot 215 miljoen stuks. Alleen in 2011 werden er met een jaaraanbod van 225 miljoen stelen meer aangevoerd, maar toen stokte de middenprijs op 16 cent.

Op basis van de positieve reacties in de markt, de relatief redelijk tot gunstige prijsvorming en schakelaars vanwege de teleurstellende resultaten bij pluizers wordt dit jaar een toename voorzien.

De schattingen variëren van 5% tot 10% en dat betekent dat er in aantal weer een aanvoerrecord wordt gevestigd. „Meestal geldt dat dan niet voor het rendement”, weet een van de stekleveranciers.

Lewis Flowers in Tuil is een van de schakelaars vanuit de pluizers en gaat onder meer de gele pompon AAA Aurinko en de nieuwe groene Celtic telen. „In ons aanbod willen we ook een groene santini en Celtic lijkt het beste

Foto: De GraaF Van Der ZanDe

jaar in een lagere versnelling door. Handelaren denken dat

bij ons te passen”, licht Yorick Leeuwis toe. In het pomponsegment worden dit jaar twee nieuwe witte cultivars verwacht en komen er oranje en roze varianten van de AAA Doria. Met de uitbreidingen in de enkelbloemigen, pomponnen en de Madiba-groep wordt het assortiment santini steeds breder en aantrekkelijker. Een volgende stap in de vernieuwing komt eraan met meer kwalitatief goede tweekleurigen.

Kwaliteit „Er zijn een paar rommelaars, maar de kwaliteit van de vaste

adressen waar wij kopen is goed”, stelt Lanser. Dat schrijft hij onder meer toe aan de aanvoer op water in plaats van in dozen. „We zien veel beter wat we kopen. Gewicht, de juiste rijpheid en uniformiteit qua lengte zijn belangrijke criteria, niet nog meer lengtesorteringen.”

Ook Durieux wijst daarop. „Bij meer concurrentie in de markt wordt onderscheid op kwaliteit steeds belangrijker.”

Lanser voorziet verder een toename van de verkoop via webshops. „Steeds meer klanten zien hiervan de voordelen.” ■

Marktacties Promotie Woonplant van de maand maart: Franse geranium Woonplant van de maand april: klimop Tuinplant van de maand maart: vroege vaste planten zoals aquilegia Tuinplant van de maand april: buxus PurE Seasonal Flowers voorjaar: anemoon, hyacint, ranonkel, iris. sep-mrt ’15 Campagne snijorchidee, initiatief van telers, promotiecommissie en FloraHolland, coördinatie en uitvoering Fresh Retail 5 - 8 mrt Beurs Huis & Tuin 2.0 in WTC Expo Leeuwarden 28 feb Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: bol-op-pot tulp, hyacint, narcis, eucomis, glamini, freesia en sonatini, Hortinno en de Spring collectie, Favourite Roses, Green is… Dieffenbachia tropic snow pot 21, Cupressus gold crest Wilma pot 14, Dracaena marginata pot 21 in Zink emmer, yucca pot 17, hedera pot 8,5 mix, TiSento, hyacinten Blue Pearl en Purple Sensation, viola, Decorum assortiment met lisianthus, phalaenopsis en zantedeschia, pothortensia. SBS6, 17.00 u.

Bloemenagenda Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland

1 - 22 mrt: ranonkel 9 - 29 mrt: anjer

30 mrt - 30 apr: gerbera 4 - 31 mei: pioenroos

Bloemendagen 8 mrt Internationale Vrouwendag 15 mrt Moederdag (GB) 17 mrt St. Patrick’s Day (Noord-Ierland) 19 mrt Vaderdag (Ita) 3 apr Goede Vrijdag (Ned, Dui, GB, Oos, Zwi) 5 - 6 apr Pasen 12 apr Orthodox Pasen (Rus) 16 apr Secretaressedag (Ned, Bel, Fra) 23 apr St. George’s Day (Eng) 25 apr Bevrijdingsdag (Ita) 27 apr Koningsdag (Ned) 1 mei Internationale Dag van de Arbeid 4 mei Dodenherdenking (Ned) 5 mei Bevrijdingsdag (Ned) 8 mei Bevrijdingsdag WO II (Fra) 9 mei Dag van de Overwinning (Rus) 10 mei Moederdag (Ned, Bel, Dui, Ita, Oos, Zwi)

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

9 (2015)

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 29

29

24-02-15 15:41

Analyse bloeiende planten

Bedrijf: Nelson Flowers BV, Aalsmeer Functie: directeur Belangrijkste afzetlanden: Portugal Inkoop: FloraHolland Aalsmeer, via klok en FloraMondo (klok voorverkoop) Aantal medewerkers: losse oproepkrachten

Directeur Nelson Bruno Beco:

’Tevreden over afzet Portugal’ Hoe lopen de zaken in Portugal? „Heel goed, ik ben erg tevreden. De crisis heeft de bloemenhandel in Portugal flink opgeschud. Vóór de crisis bestelden veel kleine importeurs een halve pallet in de week bij Nederlandse exporteurs.

Dat was financieel niet meer rendabel te krijgen, vanwege de hoge transportkosten en de gedaalde marges. Nu bestellen zij bij grotere importeurs in Portugal, die de bloemen in ruimere hoeveelheden in Nederland bestellen. Daar zijn wij op ingesprongen.”

Hoe dan? „Wij werken samen met de grootste importeur uit Portugal en dat loopt erg goed. We hebben het in- en verkoopproces vergaand geautomatiseerd. Zijn klanten kunnen bij ons rechtstreeks bestellen uit de webshop, die via FloraMondo rechtstreeks gelinkt is aan het aanbod van vele Nederlandse kwekers. Op deze manier kunnen zij de bloemen bestellen nog voor ze op de klok komen.”

Zijn de Portugezen zo digitaal ingesteld?

Bedreigt de supermarkt de detaillist? „Nog niet. De supermarkten in Portugal pakken het niet echt goed aan. In de eerste plaats proberen heel veel tussenpersonen een graantje mee te pikken, waardoor de bloemen uiteindelijk te duur worden. In de tweede plaats verkopen ze vooral boeketten van bloemen die eigenlijk al te lang staan, dus dat is ook geen reclame.

De enorme shoppingcentra in Portugal bieden wel kansen denk ik, met verse bloemen en goede prijzen. Maar zover is het nog niet.”

30

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 30

Het aanbod in clivia dunt steeds verder uit. Vorig jaar kreeg FloraHolland nog maar 585.000 stuks te verwerken, 20% minder dan in 2013. Volgens de handel heeft de plant een boost nodig.

In 2010 verkocht FloraHolland nog 887.000 stuks clivia. In 2014 waren dat er 585.000. In de tussentijd vielen kwekers af en overblijvers minderden. Van de totale omzet in clivia kwam in 2014 56% van Nederlandse kwekers, het overige uit België. Daarmee is het Nederlandse aandeel voor het eerst in jaren groter dan dat van België. De plant kampt met hevige concurrentie in de prijsklasse en met tanende interesse bij de retail.

Lauwe vraag Hoewel het seizoen in november goed van start ging, vooral doordat late bloei tot tekorten leidde, stelden de eerste twee maanden van dit jaar teleur. Lauwe vraag, maar ook een relatief groter aandeel van 11 cm-potten drukten de middenprijs. „Vorig jaar hadden we minder bloei, minder aanbod en redelijke prijzen. Dit jaar is het andersom en halen we net aan de kostprijs”, zegt kweker Rien van Kessel uit Vrouwenakker. Peter Varekamp van Dynaplant in De Lier ziet dat grote retailers het product nauwelijks meer oppakken. „Clivia wordt daardoor steeds meer een groothandelsproduct. En de groothandel kan nu eenmaal niet te veel hebben. We moeten daar met de productie op inspelen.” Ook Bart Kersschot van het Belgische ID Flor

vindt de handel tegenvallen. „Het is niet dramatisch, maar we moeten meer vechten voor een plaats in het schap”, geeft hij aan. ID Flor introduceerde onlangs een nieuw concept, Clivia Strong. Planten van de beste kwaliteit worden hier in een fris en vrolijk jasje gestoken. „Zo hopen we van het imago omaplant af te komen”, aldus Kersschot.

De handel klaagt inderdaad over het oubollige imago van de clivia.

Kees Knecht van Gasa Holland: „Kwekers zullen het product een boost moeten geven. Met toegevoegde waarde, maar ook door het product meer te promoten in bladen en op de tv. Je kan mij wel prikkelen, maar je kunt beter de consument her-enthousiasmeren.” Ook hoopt hij dat het mogelijk wordt de oranje plant al in september aan te bieden. „Kleurtechnisch past het product goed in het najaar. Richting kerstdagen zijn andere kleuren actueel. We beginnen er zelf pas in januari mee.”

Ook voor Dames Plants is clivia in november en december minder interessant. „Van eind januari tot half maart loopt het best leuk weg. Het is een dankbare, sterke plant, maar helaas kleeft er een oubollig imago aan. Door het leuk aan te kleden zouden kwekers er best weer een hip product van kunnen maken.” ■

400

1.000

350

750

300

500

250

250

200

2010

2011

2012

2013

2014

0

Verkochte aantallen x duizend

„Niet iedereen, je ziet nu een kloof ontstaan tussen de jongere en de oudere generatie. Mensen boven de vijftig staan niet meer open voor digitale vernieuwing is mijn indruk, je krijgt je oma ook niet meer aan het internetbankieren. De jongeren springen er echter meer en meer op in. Bijkomend voordeel van de inkoop via webshops is dat ze vaker noviteiten uitproberen. Zien doet kopen.

Rozen blijven het belangrijkst, zeker nu we een enorm aanbod goede rozen uit Afrika kunnen aanbieden. Maar je merkt dat ze steeds meer openstaan voor iets nieuws.”

Clivia heeft boost nodig om oubollig imago af te schudden

Gemiddelde prijs in centen

Foto: NElsoN FlowErs

Exporteur over Portugal

Verkochte aantallen en middenprijzen clivia op de FloraHolland-veilingen van 2010 tot en met 2014.

9 (2015)

24-02-15 15:41

Foto: AlphA CommuniCAtions

Afzetzaken

Analyse groene planten

Ficus Ginseng blijft ’leuk geschenkje’

Foto: VAkblAd Voor de bloemisterij

De veilingomzet van de productgroep Ficus microcarpa nam gevoegde waarde een grote rol zal spelen.

De omzet van de productgroep Ficus microcarpa bij FloraHolland zit na een aantal mindere jaren sinds 2010 onmiskenbaar in de lift. In 2014 werd voor € 13,6 miljoen in deze productgroep afgerekend, bijna 11% meer dan in 2013 en 36% meer dan in 2010.

De hogere omzet is vooral het gevolg van een verder toenemend handelsvolume. In 2014 werden ruim 2,4 miljoen stuks afgerekend, 7% meer dan in 2013. De middenprijs varieert nogal per jaar, ook binnen bepaalde potmaten. Dit zal voor een belangrijk deel het gevolg zijn van variatie in toegevoegde waarde.

Ginseng

80% Connect Een opvallende ontwikkeling in de statistiek van Ficus microcarpa de laatste jaren is het aandeel van de directe handel. Van de veilingomzet werd in 2010 57% gerealiseerd via Connect. Over 2014 was dit percentage opgelopen tot 80%. Desalnietemin zag Lesley van Weerdenburg van kwekerij Rovawee in Rijsenhout, die voornamelijk grote maten Ficus Ginseng op de markt heeft, in 2014 nog de nodige karren Ginseng de klok passeren. Volgens hem weten handelaren met eigen afkweek uit China de veilingklok de laatste jaren erg goed te vinden. „Als jouw handel daar tussen staat, ben je qua prijsvorming aan de goden overgeleverd”, aldus de teler. ■

1.000

5.000

800

4.000

600

3.000

400

2.000

200

1.000

0

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

0

Verkochte aantallen x duizend

Gemiddelde prijs in centen

Minstens 80% van F. microcarpa wordt op jaarbasis verhandeld onder de noemer Ginseng. Bij deze bonsai-achtige boompjes

bepaalt het totale plaatje van keramiek en overige opleuking een belangrijk deel van de handelswaarde.

Ook in de ogen van plantenhandelaren bepaalt de keramiek voor een belangrijk deel de uitstraling van Ficus Ginseng. ,,Alles bij elkaar is het product een leuk geschenkje voor een breed publiek.

Ginseng draait nu bijvoorbeeld volop mee in de handel voor Vrouwendag”, aldus Kees Schatteleijn van Sjaak van der Vijver.

Verkochte aantallen en middenprijs Ficus microcarpa op de FloraHollandveilingen van 2008 tot en met 2014.

9 (2015)

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 31

Bedrijf: Bloembinderij Buitenomme Aanleiding: geurproef hyacint

Ron Holdinga Een geurproef voor hyacinten? Vertel. „De geurproef is een initiatief van Concept Factory in opdracht van de promotiecommissie PurE Seasonal Flowers en de KAVB. Wij zijn voor de test benaderd en wij wilden daaraan wel meewerken. Wij hebben een leuke locatie; er is veel ruimte voor de deur. Wat hebben we gedaan? We hebben buiten op een tafel drie verschillende bossen hyacinten gepresenteerd. De boeketten waren handgebonden en de bloemen waren in bloei. We hebben gevraagd aan onze klanten of ze wilden meedoen met een geurtest en of ze wilden aangeven welke hun favoriet was.”

En? Vinden klanten zo’n actie leuk? „Ja, de reacties waren positief hierop. We hadden buiten bij de test een schrijfblok liggen en daar moesten de klanten op aangeven welke bos hyacinten zij ’t lekkerst vonden ruiken. Elke dag hadden we toch weer een aantal streepjes erbij. Het bleek dat klanten de blauwe hyacinten het lekkerst vinden geuren; die ruiken ook het sterkst. Op de witte kwamen de minste reacties; daar komt ook geen grote geur vanaf.”

Dus de conclusie is? „Er zijn ook klanten die niet van de lucht houden, maar over het algemeen kun je zeker zeggen dat de consument geurende bloemen wel waardeert.

Ik heb het gevoel dat dat ook steeds meer wordt. Vroeger was houdbaarheid toch wel het voornaamste en nu vinden ze de beleving rondom het bosje ook steeds belangrijker worden.”

Wat heeft het u opgeleverd? „Het heeft sowieso een hoop publiciteit opgeleverd. Niet alleen in de lokale media is er aandacht voor geweest, maar bijvoorbeeld ook in de Telegraaf en het Reformatorisch Dagblad. Dat is voor iedereen positief.

Voor ons, maar ook zeker voor de telers. De naam hyacint komt toch weer voorbij. Het is allemaal hartstikke leuk. Ik werd ook nog gebeld door een teler van geurende narcissenbollen en daar heb ik nu ook een Deen van geleverd gekregen. Het is mooi dat het gelijk weer een vervolg krijgt.”

Heeft u ook meer verkocht? „Ja, promotie werkt altijd. Beleving op de winkelvloer werkt! Al zet je iets op de balie of je brengt op een andere manier een product onder de aandacht, dan verkoop je er altijd toch weer meer van. Bij de bakker werkt het toch ook zo? Al mag je iets proeven, neem je toch eerder dat brood mee. Promotie heeft zin; ik doe dus altijd wel mee met de campagnes die georganiseerd worden. Consumenten vinden het altijd leuk als er iets gebeurt in de winkel.”

31

24-02-15 15:42

Weer een kist vol

D

rukte of geen drukte, tijdelijk bufferen van de geoogste tulpen blijft standaard bij Triflor. „We hebben nu veel extra handjes aan het werk en dus meer volle kisten die we moeten verwerken. De twee bosmachines draaien daarom 24 uur per etmaal. De plukkers maken hooguit twee uur extra per dag”, legt mede-directeur Geert Hageman uit.

Van de productie is 60% is op voorhand verkocht. Over de prijzen is hij tevreden. „Logisch, want anders hadden we ze niet bemiddeld. Op de klok ontvangen we momenteel goede prijzen. Gelukkig.

Het was best spannend hoe het richting Vrouwendag ging lopen.”

FloraHolland onderschrijft de analyse van Hageman. Alle tulpen lopen goed weg. Maandag was de middenprijs op de klok 18,2 cent. Dinsdag en woensdag komen een centje hoger uit. De daghandel gaat prima. Dinsdag was een record: 211 karren, ofwel ruim 1,5 miljoen stelen. productspecialist Peter Edelaar voorspelt nog enkele goede verkoopdagen omdat voor landen als Polen, Hongarije en het oosten van Duitsland tot begin week 10 voor Vrouwendag wordt ingekocht. Bovendien is Engelse Moederdag aanstaande. Alle bolgewassen zijn in trek volgens Edelaar.

Over de prijsvorming bij roos zegt Wil Zuiderwijk van FloraHolland: „Als het zo doorzet, dan ziet het er goed uit. De goede weersomstandigheden in Europa zullen meespelen.” Bij chrysant minder positieve geluiden. Tros levert zo’n 10% in ten opzichte van 2014, prijzen voor pluizers zijn tot 50% lager. Santini loopt vlot weg. < Tekst en foto: Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

32

Spread.indd 32

9 (2015)

25-02-15 13:35

9 (2015)

Spread.indd 33

33

25-02-15 13:35

Tweede trek in lelieproef toont aan:

leliebroei CO2 als je CO2

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

W

isselende reacties van telers tijdens de open middag op 18 februari in Bleiswijk. Een lelieteler stelde in het Improvement Centre vast: „We zien hier dat lelie voor fotosynthese ook CO2 nodig heeft. Waarom zijn er maar drie broeiers die daar actief iets mee doen? Zeker bij LA’s en LO’s is het nut van extra CO2 vaak genoeg bewezen.” Diverse broeiers ontdekten aanknopingspunten in de proefveldjes. „Extra CO2 maakt het gewas harder’’, zei een teler. Een collega

nuanceerde: „Het gewas kan ook te hard worden. Je voelt bij sommige cultivars het blad bijna kraken. Dat is geen werken.

Knoppen en bladeren raak je dan te makkelijk kwijt bij het oogsten. In de kas zonder CO2 dosering is het gewas werkbaarder.

Eigenlijk valt het gewas mij in die kas niet tegen.’’ Een andere broeier voegde toe: „Je moet wel de plantdichtheid en groeiomstandigheden in deze proef in je oordeel meenemen. Als je 800 ppm CO2 doseert in de winter is 45 micromol is te weinig,

Achtergrond

Resultaten eerste trek De eerste trek van de lelieproef liep van eind september tot begin december 2014.

Vooral de warme maand september heeft voor veel teeltsnelheid gezorgd en oktober

hebben een 2 positief effect op het % drogestof van lelie.

De hoeveelheid droge stof correleert met de stevigheid van de takken.

2

dosering

onderzoeker Sander Hogewoning van Plant -dosering waren 2 2

taklengte in de behandelingen. hebben een licht positief 2 effect op gewicht/cm.

is positief

) ten opzichte 2 -dosering.

2

behandelingen. of er net voor of net na het weekend is

zie ik hier. En aan de gekrulde koppen van White Heaven zie je dat je de instellingen van het schermdoek en de kastemperatuur moet afstemmen op de extra groei. Anders verloopt die groei niet optimaal.’’

Zo gingen de discussies verder tijdens de rondgang door de gewassen. Er werden knoppen ontdekt die aantoonden dat het soms te vochtig was in de kas zonder CO2dosering. Licht en donkere plekken op die knoppen verraden cellen die hun vocht onvoldoende kwijt konden en sprongen. In de kas waar temperatuurintegratie van toepassing is, kas 3, daar vonden telers in de White Heaven enkele knoppen die ze typeerden als kierkelken. Knoppen zijn open en de bloem is onvolledig gevormd. „Hier is de nachttemperatuur te laag geweest. Tenminste, in verhouding tot de dagtemperatuur. Ik zie zulke kierkelken in Zuid-Europa ook als de nachttemperaturen te veel zakken”, gaf een vertegenwoordiger van Van de Bos Flowerbulbs aan.

DLV’er Hans Kok reageerde: „Wat weegt zwaarder, enkele kierkelken in één cultivar of 50% energiebesparing. Hij gaf net als PPO’er Casper Slootweg en onderzoeker Sander Hogewoning van Plant Lighting waar nodig toelichting. Over de resultaten van de eerste trek lelies (zie kader ’resultaten eerste trek’) bij verschillende licht- en CO2niveaus kon men kort zijn. In nagenoeg alle behandelingen is een goed product geoogst.

zwaarder dan in de andere behandelingen. als gevolg van de hogere kastempera2

34

lelie.indd 34

„Spannend wordt het pas in de tweede trek in de winter, als er minder daglicht is”, zei Hogewoning al voordat de tweede trek 9 (2015)

24-02-15 15:42

Foto: HAns neeFjes

Zoâ&#x20AC;&#x2122;n dertig leliebroeiers kwamen naar de open middag in het Improvement Centre. Diverse aanknopingspunten voor hun teelt haalden ze uit resultaten die ze zagen.

begin december 2014 moest beginnen. De variatie in de drie proefkassen is inderdaad groter dan in de eerste trek, constateerden telers en adviseurs die ook de eerste trek bezochten. Het is wachten op de exacte meetgegevens die binnenkort bij de oogst verzameld gaan worden. Telers stelden nu al vast dat harde cijfers over gewicht en lengte beter geĂŻnterpreteerd kunnen worden als

Achtergrond

je het betreffende gewas gezien en gevoeld hebt. Hardheid en gewasstand zijn niet makkelijk in cijfers uit te drukken. Sommigen hadden al een conclusie klaar. De teeltsnelheid verschilt niet veel tussen de kassen en in kas 3 groeit het het beste. Je kan dus met 60 micromol assimilatielicht toe en dat lichtniveau heb je aan het begin en het einde van de teelt, en op zonnige dagen niet nodig.

Als je maar CO2 doseert en de kastemperatuur afstemt op het weer. Op een mooie dag mag de temperatuur best oplopen tot boven de 20 graden.

In kas 3 wordt belicht met 60 Âľmol/m2/s SON-T. Net als in kas 2 wordt er CO2 gedoseerd om een niveau van ruim 800 ppm CO2 te bereiken. Verder passen de onderzoekers hier temperatuurintegratie toe. <

Vervolg op eerdere lelieproeven met CO2

Plant Lighting en Plant Dynamics zagen

2

2 2

2

en -

2

-

-

2 2 2

Testcultivars .

2

m2 -

2

9 (2015)

lelie.indd 35

35

24-02-15 15:42

Twee seringtelers over seizoen 2015

Verschillend anticiperen op teeltbedreigingen sering

Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl

H

et seringenseizoen 2015 is weer volop aan de gang. Op de twee zwaarden van Damocles die seringentelers boven het hoofd hangen, het wellicht definitief wegvallen van daminozide en de strijd tegen de hardnekkinge bodemschimmel verticillium, wordt verschillend ingespeeld.

Met het wegvallen van daminozide zal de trek van het meest gangbare witte ras Madame Florent Stepman veel lastiger worden of wellicht onmogelijk. De meningen lopen daarover uiteen. Natuurlijk remmen door extra steken of eerder uit de grond halen, zal de remedie moeten worden. Daarmee zijn al ervaringen uit het verleden en wordt kleinschalig beproefd. Het alternatief, andere rassen, wordt veel minder opgepakt.

Logisch, want voordat de eerste bloem is te snijden, zijn telers zes jaar verder.

Deze aanloopinvestering heeft sommige kwekers niet weerhouden om met minder gevoelige in vitro vermeerdere onderstammen voor verticillium aan de slag te gaan.

Hoe dat uitpakt, zal op zijn vroegst over drie tot vier jaar duidelijk worden. <

I

-

-

-

-

-

RenĂŠ (links) en Marc Heeren tussen de seringenstruiken die gebruikt voor de vroege trek.

36

0915seringtelers.indd 36

Foto's: Peter van Leth

-

9 (2015)

24-02-15 15:42

Frank Weening ziet een toekomst in de seringenteelt nog steeds zitten, ondanks alle ontwikkelingen die

-

’Geloof in de toekomst’ -

n’

-

-

-

-

Veel voorbloei

Van sering naar sneeuwbal -

-

-

-

-

9 (2015)

0915seringtelers.indd 37

37

24-02-15 15:42

The orchid professionals

ÂŽ

since 1933

De specialist in uitgangsmateriaal van orchideeĂŤn +31 (0)251 20 30 60

www.floricultura.com

578841_.indd 38

3

25-2-2015 13:11:26

Tulp troef op Vaktentoonstelling foto: Hans neefjes

Workshops over waterzuivering, een marktbroeishow, een beurs met toeleveranciers en marktinformatie over sortiment, afzetgebieden. Het was alvierdaagse Vaktentoonstel-

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

E

en hoofdrol voor tulp tijdens de Vaktentoonstelling. Voorzitter Arjan Smit van Tulpen Promotie Nederland (TPN) blikte tijdens zijn presentatie tevreden terug op de activiteiten die dit winterseizoen zijn gehouden. Met korte filmpjes, foto’s en cijfers over bereikte media nam hij zijn publiek onder andere mee terug naar de tulpenpluktuin op De Dam. In Zwaagdijk was in week 8 in twee hallen veel nieuw sortiment te zien. De cultivar Choice won de Interpolis Tulpenprijs, een prijs die dit jaar in het leven is geroepen door veredelaars en bemiddelaars om broeitulpen met potentie een podium te bieden.

De vakjury moest kiezen uit tien cultivars die intermediars van CNB en Hobaho vooraf selecteerden. Van Choice is 1 ha opgeplant. Hij is in handen van kwekersvereniging Remarkable.

In de workshop waterzuivering werd in grote lijnen verteld hoe telers tot nagenoeg nullozing van proceswater kunnen komen.

Die verplichting komt eraan. Voor praktische vragen over kosten of invloeden van pH en EC konden ze terecht bij leveranciers die meededen aan de agribeurs.

Marktplan tulp In de stand van FloraHolland was een wand gemaakt met grafieken, tabellen, schema’s en teksten uit het nieuwe marktplan Tulp.

Productspecialist Peter Edelaar en Jacco Kaarsemaker, projectleider Markt & Product, gaven uitleg. „Samen met de FPC Tulp en tulpenstudieclubs uit diverse regio’s in het land is de markt voor tulp geanalyseerd.

9 (2015)

vaktentoonstelling2015.indd 39

Uiteindelijk zijn zes knelpunten vertaald naar concrete activiteiten die medewerkers van FloraHolland in nauw overleg met de FPC Tulp uitvoeren”, aldus Kaarsemaker.

Deze werkwijze is nieuw volgens Kaarsemaker, net als het nog meer centraal stellen van de consument. Doel is dat aanbod beter aansluit op de kansen en vragen in de markt. Edelaar: „Dat begint al bij de bollenteelt. Roze cultivars zijn van nature vroeg in het seizoen beschikbaar. Maar wil de consument wel roze in die periode? Moet je voor de vroegste broei niet op zoek naar cultivars met andere kleuren? Op basis van consumentenonderzoek zoeken we naar antwoorden op dergelijke vragen, rekeninghoudend met de krachten en belangen in de veredeling en de bollenteelt en -handel.”

Afstemmen Het beter afstemmen van vraag en aanbod is een van de zes benoemde activiteiten.

Inspelen op geprognotiseerde volumes gedurende het seizoen kan zowel voor telers als handelaren zinvol zijn, zo is de gedachte.

In het seizoen helpen weersverwachtingen en actuele afzetinformatie bij de afstemming van vraag en aanbod. Er zal tevens actief informatie worden verzameld en gedeeld over het consumentengedrag ten aanzien

van tulp. Weten wie waar tulpen koopt en waarom, dat moet duidelijk worden als je vraaggericht wilt produceren. „Elk land heeft zijn specifieke voorkeuren en eigenschappen”, geeft Edelaar aan.

Nog een speerpunt is het ontwikkelen van een ’tweede lijn’ naast de grote afzet van tulp in supermarkten als bloem voor eigen gebruik. En kansen zoeken voor de tulp als cadeau of een aparte plek bij bloemisten en retailers voor het exlusievere segment tegen een hogere prijs. Het formeren van een creativiteitsblok op de klok is daarbij een hulpmiddel, net als directer contact tussen broeier en eindklant. ’Tulpen met een verhaal’ wil men zelfs in tv-programma’s inzetten om consumenten zover te krijgen dat ze niet alleen op prijs maar ook op voorkeur tulpen gaan kopen.

Tijdens de komende Trade Fair in Aalsmeer wil de veiling broeiers in staat stellen actief in gesprek te gaan met afnemers.

Tevens worden er marktinnovaties met tulp getoond. Het goede imago van tulp willen de broeiers nog verder benutten. Bekend is dat de klok steeds meer het inkoopkanaal wordt voor de gespecialiseerde groothandel.

Daar moet beter op worden ingespeeld, want de klok blijft volgens de FPC Tulp en veilingmedewerkers bepalend voor de totale tulpenmarkt. <

39

25-02-15 13:35

Nieuws

De urgentie van het zelf verzamelen en presenteren van arbeidsgegevens is door het verdwijnen van product- en bedrijfschappen toegenomen, meent het Colland bestuur. Mede daarom heeft Colland Arbeidsmarkt het initiatief genomen tot een arbeidsmarktonderzoek, uitgevoerd door Panteia (zie kader). Doordat Colland Arbeidsmarkt voor het eerst en op eigen wijze arbeidsgegevens heeft verzameld, is er weinig vergelijk met voorgaande jaren mogelijk.

Grote verschil met de Arbeidsmarktmonitoren van PT is dat de buitenbloementeelt niet als aparte deelsector in beeld is gebracht. De respons van bloemisterijtelers met glasteelten is voldoende representatief om tot betrouwbare cijfers te komen.

De NVWA neemt dit jaar bacterieziekten in de poinsettiateelt onder de loep. Indirecte aanleiding is het aantreffen van de bacterie Curtobacterium in jonge planten op een Duits bedrijf.

De vondst van Curtobacterium flaccumfaciens pv. poinsettia bij de oosterburen is voor de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) aanleiding geweest om eind 2014 een risicoanalyse over de bacterie te schrijven en in 2015 dus breder onderzoek te starten naar bacterieziekten in de poinsettiateelt. Naast Curtobacterium flaccumfaciens pv. poinsettia worden Xanthomonas axonopodis pv. poinsetticola, Xanthomonas axonopodis pv. manihotis, Pseudomonas syringae, Pectobacterium carotovorum complex en de Dickeya’s meegenomen in het onderzoek.

Met het onderzoek wil de NVWA absoluut

40

PrdnwsPeter.indd 40

Foto: JoeF SleegerS

Uit de nalatenschap van het Productschap Tuinbouw (PT) heeft Colland Arbeidsmarkt de verzamelde gegevens uit de verschillende Arbeidsmarktmonitoren (2000 tot en met 2011) overgenomen. Dit jaar presenteert Colland voor het eerst verzamelde gegevens uit 2014 over de arbeidssituatie in 2013.

Grootste werkgever In de glastuinbouw zijn in 2013 ruim 37.000 mensen werkzaam, waarvan het merendeel (68%) op bedrijven met bloemen of planten.

De sector is daarmee veruit de grootste agrarische werkgever. Sinds 2008 daalde de werkgelegenheid. De laatste drie jaar is dit

gestabiliseerd. De werkgelegenheid ligt in 2013 op 86% van die in 2006.

In de laatste Arbeidsmarktmonitor van het PT in 2012 is de ontwikkeling van de werkgelegenheid in de glastuinbouw ingeschat tot en met 2015 op basis van gegevens van vorige arbeidsmarktmonitoren

geen paniekvoetbal spelen. Ze benadrukt dat Curtobacterium flaccumfaciens pv. poinsettia nog niet op Nederlandse teeltbedrijven is aangetroffen, ook al komt het aantreffen op een Duits bedrijf in Noord-Rijn Westfalen wel dichtbij. Voor de vondst in Duitsland vorig jaar, is de bacterie gevonden in 2009 op een jonge plantenkwekerij in Slovenië, waarbij de oorspronkelijke herkomst ook Duitsland bleek te zijn.

Curtobacterium flaccumfaciens pv. poinsettia is in de Europese Unie ook geen quarantaine organisme. Dus hoopt de inspectiedienst dat er geen vrees is bij telers en vermeerderaars om aan het onderzoek mee te werken. In die zin zijn er wel lessen te leren uit het verleden.

Naktuinbouw en de NVWA constateren deze bacterie nu nauwelijks meer, mede door de (hygiëne)maatregelen die telers en vermeerderaars zijn gaan treffen. Deze maatregelen kunnen ook heel goed het hoofd gaan bieden aan Curtobacterium, omdat zover bekend beide bacteriën een vergelijkbare verspreidingsmechanismen hebben. Vermoedelijk vindt verspreiding plaats via besmet plantmateriaal, opspattend water en contact. Bij opspattend water moet niet alleen gedacht worden aan overlangs watergeven, maar bijvoorbeeld ook aan het toepassen van gewasbeschermingsmiddelen.

Het is onbekend of de bacterie zich ook kan verspreiden via druppelaars of via eb- en vloedsystemen.

Het is namelijk nog niet zo lang geleden dat bacterie Xanthomonas axonopodis pv. poinsetticola voor problemen zorgde op poinsettiabedrijven door heel Europa.

Er is weinig informatie over de biologie van Curtobacterium flaccumfaciens pv. poinsettia. In literatuur wordt beschreven dat de bacterie bladvlekken, necrotische 9 (2015)

25-02-15 13:10

Feiten

Actuele arbeidsgegevens in de glastuinbouw De ’Arbeidsmarkt Colland 2014’ geeft een actueel beeld van arbeidsontwikkelingen en -omstandigheden in 20 agrarische deelsectoren. Hieronder enkele bevindingen

beheer.

De instroom van nieuw personeel bestaat

Het aandeel vrouwen onder vaste Het aandeel vaste werknemers ouder dan

glasteelten. afgelopen jaar werknemers zie vertrekken. hebben hooguit 5 vaste medewerkers in 10 en 11 tot 25 vaste werknemers ligt op

of een universiteitsstudie afgerond. afgelopen jaar nieuw personeel aangeno-

Het aandeel uitzendkrachten in de totale

met pensioen.

Eentiende van de vaste medewerkers kwam door ontslag op straat te staan.

seld met collega’s of op een andere manier afkomstig.

(2000-2012). Door verdere schaalvergroting zal de werkgelegenheid jaarlijks dalen met circa 1%.

Een verdere verschuiving van gezinskrachten en vaste krachten naar tijdelijke krachten en uitzendkrachten ligt voor de hand. Deze

bladranden en kankers op de stengels van kerststerren veroorzaakt. De levenswijze, de daadwerkelijke verspreiding binnen de kas en tussen bedrijven, en de risicoomstandigheden voor infectie blijven eveneens een groot vraagteken. Evenals de overlevingsmogelijkheden in waardplanten en de overlevingsduur van de bacterie op oppervlakten en in water.

Buiten Europa is de bacterie bekend uit de Verenigde Staten en Nieuw-Zeeland, maar zou in meer landen aanwezig kunnen zijn.

Plantmateriaal wordt geïmporteerd uit diverse landen en via deze import kan de bacterie binnenkomen. De bacterie is een quarantaine organisme in Israël, India, Maleisië en Mexico.

Hygiëne beste remedie De beste maatregel is het voorkomen van introductie en verspreiding van Curtobacterium flaccumfaciens pv. poinsettia. Gezond uitgangsmateriaal en geschikte hygiënische 9 (2015)

PrdnwsPeter.indd 41

-

voorman, een leidinggevende of een

delde van agrarische sectoren en groen-

verschuiving wordt versterkt door de internationale concurrentie en het stijgende loonpeil van vaste werknemers in de agrarische sector in het algemeen.

De huidige situatie op bloemisterijbedrijven met glasteelten is dat driekwart van de

werknemers een dienstverband heeft bij een kwart van de grotere bedrijven. Dit betekent dat veel bedrijven werken met relatief weinig werknemers. Dit is niet onlogisch in een sector waar veel bedrijven nog familiebedrijven zijn. <

Foto: Gerdien de nooy

Negen van de tien uitzendkrachten komt uit het buitenland.

De NVWA onderzoekt dit jaar een breed scala aan bacterieziekten in de poinsettiateelt.

maatregelen zijn hierbij essentieel. Bedrijven moeten daarom strenge eisen stellen aan plantmateriaal dat zij importeren of anderszins verkrijgen.

Wanneer toch een besmetting optreedt, is het advies besmet plantmateriaal zorgvuldig te verwijderen, zodat geen besmettingsbron achterblijft. Oppervlakten en

materialen moeten worden ontsmet. Met deze maatregelen lijkt vestiging op een potplantenbedrijf vrij klein. Dit is echter niet met zekerheid te zeggen door het gebrek aan informatie over overlevingskansen van de bacterie buiten waardplanten, staat in de risicoanalyse van de inspectiedienst te lezen. <

41

25-02-15 13:10

Teelttips SnijheeSTerS Gewasschade De onkruidbestrijding bij snijheesters is niet zonder gevaar. Als er nog onkruid dood gespoten moet worden, doe dit dan zo snel mogelijk. De gedachte dat als de scheuten nog niet zijn uitgelopen er geen schade gespoten kan worden, is niet altijd juist.

Probeer, indien mogelijk, het nog aanwezige onkruid dood te spuiten door onderdoor te spuiten. Op

TuLp Kernrot Kernrot komt dit jaar meer voor dan normaal omdat er meer zuur was en omdat Actellic niet meer beschikbaar was voor de bestrijding van mijten. In partijen die gevoelig zijn voor kernrot en die gedurende een lange periode van het broeiseizoen worden

LeLie Bladpuntverdroging Verdroogde bladpunten komen nog niet zoveel voor als vorig jaar. De gevaarlijke tijd ten aanzien van dit probleem is echter zeker nog niet voorbij. In verschillende categorieën lelies zijn de gewassen vooral de laatste vier à vijf teeltweken het meest gevoelig. Snelle

42

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 42

ZomerBLoemen

die manier wordt de schadekans behoorlijk beperkt en de werking van de middelen, door het beter raken, verbeterd.

Het extra werk dat dit geeft wordt vrij gemakkelijk terugverdiend door de niet veroorzaakte schade en de betere werking. Ditzelfde geldt voor het gebruik van bodemherbiciden. Door altijd onderdoor te werken, kan met een lagere dosering hetzelfde resultaat

worden bereikt. Naast milieuvoordeel is er minder sprake van ophoping in de grond die op termijn schadelijk zou kunnen zijn voor het bodemleven en dus voor de groei.

gebroeid, neemt het uitval door kernrot elke week toe. Kernrot ontstaat door bollen- en stromijten en bij aanwezigheid van ethyleen, meestal in de periode juliseptember. Gevoelig voor kernrot zijn veel parkieten en bijvoorbeeld Cheers en Cheirosa. De mijten vreten de spruit aan. Hierdoor gaat de bloem rotten en soms kan zelfs de gehele spruit aangetast worden.

Kernrot moet met name in de warme bewaring worden voorkomen door

goede bewaaromstandigheden.

knopontwikkeling versterkt het optreden van bladpuntverdroging. Hoge instraling en hoge kastemperaturen in combinatie met droge lucht spelen hierbij een belangrijke rol. U kunt hierop het beste anticiperen door te schermen boven instralingen van 300 W/m2 en ondanks soms relatief lage buitentemperaturen te luchten als het te warm wordt in de kas. Een veilige vorstbegrenzing voor de ramen is 1 of 2°C.

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Aaltjes Het aantal gewassen waar aaltjes een probleem zijn breidt zich behoorlijk uit. Inzicht in de aaltjesbesmetting op uw bedrijf is nuttig. Neem regelmatig een aaltjesmonster, zodat u weet wanneer een perceel besmet is en met welk type aaltjes. Omdat de gevoeligheid van de gewassen voor aaltjes behoorlijk verschilt, kan met deze kennis een andere gewaskeuze worden gemaakt. Dit geldt ook voor gevoelige gewassen. Als deze op schone grond worden geplant, zullen ze makkelijker schoon blijven. Zonder informatie over de besmettingen op het bedrijf is er geen preventie mogelijk. Waarschijnlijk is onwetendheid op dit moment het grootste probleem.

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

In het verleden is gebleken dat afbroei het beste in het begin koud kan worden bewaard. Het advies is 0-2°C tot eind maart. De bollen moeten iets vochtig blijven om Penicillium te voorkomen. Veel verse lucht is niet nodig, het moet fris blijven ruiken: vijf minuten per half uur is vaak voldoende. Om broei te voorkomen is het tevens

verstandig om bij waterbroei de vele wortels te verwijderen. De bollen kunnen het beste één of twee keer worden overgestort.

Potgrondbollen kunnen ook gaan broeien, vooral als er te veel gewasresten of potgrond achterblijft.

Het is dan verstandig om de bollen eerst te schonen.

Vervolgens kan de temperatuur in april geleidelijk stijgen van 2°C tot 9-11°C. Bij ongeveer 9-11°C kunnen de oude bolresten ’vergaan’ en groeien de

nieuwe bolletjes. Bij deze temperaturen is Fusarium niet zo actief. Als de huiden van de nieuwe bolletjes beginnen te kleuren kan het terugdrogen beginnen.

Zorg ervoor dat alleen afbroei wordt bewaard van goede partijen. Het komt veel voor dat afbroei wordt bewaard van partijen waar TVX of TBV in zit. In partijen van afbroei kan vooral TVX heftig voorkomen.

Afhankelijk van het beschikbare doektype kunt u het scherm voor 40 tot 75% sluiten. Als de kier relatief klein is, dan moet u oppassen voor een te bedompt klimaat. Er moet voldoende luchtuitwisseling mogelijk blijven. Scherm voor 11.30 uur niet tegen instraling en na 14.30 uur ook niet meer. Probeer naast het wegschermen van hoge instraling het zogenaamde doorluchten te voorkomen door de windzijde dicht te houden,

of slechts beperkt te laten openen (max. 5 tot 20%) en op de luwzijde een maximum raamstand kasafhankelijk van 25 tot 60% te zetten.

Bij telen in te droge grond treedt veel sneller bladpuntverdroging op. Het is daarom vanaf heden van groot belang om de grond voldoende vochtig te houden. Hoe dichterbij de lente komt des te minder gevoelig zijn de lelies voor verdroogde bladpunten.

Het zijn met name de

gewassen die uit de donkere winterperiode komen die het meest gevoelig zijn. Ten slotte kan een verkeerde bemestingsstrategie ook de gevoeligheid voor bladpunten sterk vergroten. Hierbij kunt u denken aan bijvoorbeeld telen bij te lage EC of met een verkeerde verhouding tussen de verschillende nutriënten.

Bewaring afbroei

Wilfried Poland, Holland Agri Consult, 06-31698070 Alex Buis Tulpenadvies, 06-42388337

Wilfried Poland, Holland Agriconsult, 06-31698070 9 (2015)

25-02-15 12:41

Schoffelen

groene en bonte Planten extra instraling De gewassen reageren positief op de huidige extra straling. Stook- en ventilatietemperatuur is daardoor te verhogen. Er is zonder problemen een lichtverhoging van 2°C aan te houden bij een straling tot 250 watt/m².

Bij hoge straling is schermen bij de meeste gewassen nog niet nodig. Ook in dit geval het licht maximaal benutten, maar wees voorzichtigheid. De straling liep vorige week op tot 350 watt/ m² en dat kan bij gevoelige gewassen schade veroorzaken. Op dagen met een stralingsintensiteit van meer dan 350 watt/m² kan het nodig zijn het schermdoek te sluiten vooral na een periode van donker weer. Een goed en actief gewas kan echter

Perkgoed Sneller droog Door het mooie weer van de laatste week drogen planten sneller. Dit vergemakkelijkt watergeven en bemesten.

Bij veel instraling is de kas wat warmer te houden; zorg wel voor voldoende ventilatie. Na het oppotten vragen bijna alle gewassen een iets hogere kastemperatuur. Houd de eerste dagen de kas op 16 tot 18°C. Een lage starttemperatuur geeft een moeizame hergroei met kans op wortelziekten en botrytis. Zodra de eerste wortels door de kluit groeien, is de temperatuur weer te temperen.

Een gezonde plant hoeft na het oppotten niet behandeld 9 (2015)

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 43

best wat straling aan, mits aan alle andere voorwaarden, zoals een vochtige potgrond, is voldaan.

Schaduwplanten kunnen de voorjaarszon ook goed gebruiken voor een goede gewasgroei. Wanneer toch gewasreactie optreedt door de felle straling, zijn alleen midden op de dag de doeken dicht te laten. Een variabele regeling met korte wachttijden is aan te raden.

Dit voorkomt dat het doek te lang dicht ligt. Na enkele dagen van gewenning is de stralingsintensiteit om het doek te sluiten te verhogen.

Ventilatie- en raaminstellingen moeten goed op elkaar worden afgestemd.

De P-band van de ventilatie wat hoger instellen, zodat de ramen niet te snel en vooral

niet wijd opengaan. De maximum raaminstellingen aan de windzijde beperken.

In deze tijd van het jaar is de wind vaak droog en schraal.

Als dan de windzijde te ver open gaat, gaat dit ten koste van het kasklimaat en dus groei.

Geef na het oppotten de planten goed water om wortelvorming te stimuleren en start snel met de bemesting. Gezond plantmateriaal groeit direct na het oppoten door in de verse grond en een extra behandeling met schimmelmiddelen is in zo’n geval niet noodzakelijk.

Neem bij twijfel contact op met uw leverancier of adviseur.

te worden met schimmelmiddelen. Als u graag wat preventief wilt gebruiken, doe dit dan met mate. Tegen botrytis kan preventief met Teldor of Rovral gewerkt worden. Tegen wortelziekten is Proplant of Fenomenal een goede aanpak. Op dit moment zijn de eerste luisaantastingen waargenomen.

Aangezien afnemers tegenwoordig aanvullende eisen stellen aan het middelengebruik is een goede aanpak niet eenvoudig. Pirimor heeft bijvoorbeeld een beperkt werkingsgebied.

Naast de bekende neonicotinoïden zijn er nog Plenum en Teppeki beschikbaar.

vlekken op het blad zijn een indicatie. Regelmatig preventief bestrijden is aan te raden met Daconil, Paraat of Fenomenal. Bij een aantasting is het verstandig om Ridomil Gold te gebruiken.

De laatste is erg resistentiegevoelig dus alleen inzetten als er echt een aantasting in het gewas zit.

Regelmatig remmen blijft belangrijk. Dankzij het zachte weer van de laatste week zit de groei er goed in en dat geeft snel een te losse plantopbouw. In de laatste fase kan er wat extra Bonzi toegevoegd worden om de bloemstelen wat korter te houden. Bij zonnig weer oppassen met het gebruik van Tilt. Dit middel geeft dan snel gewas- en bloemschade.

Violen Een beginnende valse meedauwaantasting is moeilijk waar te nemen, controleer het gewas dus regelmatig. Licht kleurende

Arie van Bostelen, telefoon 06-51312208

Schneider Youngplants, telefoon 06-53281711

kees van egmond kees@kees-ineke.nl

Cadeaubon Hij is boos. Op zijn lerares van Kunst en Cultuur.

Hij moest een totempaal maken maar zij vond dat het beter kon. Dus hielp ze hem een handje.

Maar het resultaat was niet naar zijn zin. ’Geen toegevoegde waarde’, mopperde hij. Dat vond zij op haar beurt weer niet leuk. De uitkomst van deze clash? Een 1. ’Dat was niet zo handig van je’, zeg ik belerend. ’Vliegen vang je met stroop, niet met azijn. Als je aardiger tegen haar was geweest, had je gewoon een voldoende gekregen.’ Nou, dat mag dan zo zijn, maar hij houdt vol dat ze hem een kunstje heeft geflikt. En hij gaat geen stroop om haar mond smeren. Principes zijn principes.

Stom mens. Ja, het is soms echt gezellig bij ons aan tafel.

Een beetje mensenkennis is nooit weg. Aanvoelen wat voor een ander belangrijk is. Weten waar je iemand blij mee maakt. Of goed doorhebben wat je beter niet kunt zeggen. Daar kun je je voordeel mee doen. Je creëert er een win-winsituatie mee. Heel wat huwelijken zouden er bij gebaat zijn. Of werkvloeren.

Neem nu bijvoorbeeld het beleid van FloraHolland ten opzichte van de handel. Hoe is de sfeer in een jaar tijd niet verbeterd doordat Lucas Vos duidelijk heeft aangegeven dat de veiling niet op de stoel van de handel moet gaan zitten? Daar haal je de kou mee uit de lucht. Samenwerken wordt weer mogelijk. Win-win.

Mensenkennis dus. Lucas Vos heeft het. Maar daarom verbaast het me nog steeds waarom hij toch die cadeaubon in de cadeaumarkt van de eerste plaats wil stoten. Want als je iets van mensen weet en vrouwen in het bijzonder, dan snap je toch dat je hen keuzevrijheid moet laten?

Neem nu mijn echtgenote. Als ik haar laat kiezen tussen een boeket bloemen en een cadeaubon dan neemt ze de laatste. En ze is vast niet de enige. Zeg eens eerlijk?

Waarom gunnen wij de cadeaubon niet gewoon de eerste plaats? Laat toch lekker gebeuren.

Maar dat niet alleen, probeer er voordeel uit te halen! Lift mee op het succes. Denk aan die oude slogan ’Op de markt is uw gulden een daalder waard’. Verleid de gelukkige cadeaubonontvangers met iets als ’Bij de bloemist is uw bon van € 10 € 15 waard’.

Hoe simpel kan het zijn. Ze zouden er op school een vak van moeten maken. Mensenkennis.

43

25-02-15 12:41

Nieuws

Ketenonderzoek DaVinc3i afgerond Donderdag 19 februari werden de resultaten van het DaVinc3i-project gepresenteerd. DaVinc3i is een strategisch onderzoek dat vier jaar geleden is opgestart met als doel te onderzoeken hoe Nederland haar sterke positie kan behouden of versterken als de virtualisering en internationalisering verder doorzet.

De handel wordt steeds internationaler en transacties worden door de virtualisering steeds vaker ontkoppeld van de logistiek.

Door deze ontwikkelingen is Nederland niet automatisch meer de draaischijf. De wetenschap en de praktijk hebben de handen ineen geslagen en samen onderzocht hoe Nederland haar positie kan behouden of versterken. Verschillende universiteiten en ketenpartijen, waaronder telers, handel en logisitiek dienstverleners, hebben meegewerkt aan DaVinc3i. Ook FloraHolland en VGB waren bij het onderzoek betrokken.

Het onderzoek heeft plaatsgevonden op drie hoofdgebieden: logistiek, ICT en nieuwe vormen van samenwerking. Er zijn verschillende scenario’s uitgewerkt. „We hebben geanalyseerd wat er moet gebeuren en niet

wie dat moet doen. Het scenario voor de toekomst bestaat niet. Iedereen heeft een eigen markt, zit op een andere positie in de keten en levert aan verschillende afzetkanalen. De partijen moeten nu zelf aan de slag voor de eigen toekomst. De opgedane kennis moet bijdragen aan het maken van de juiste keuzes”, zo meldde projectleider Jack van der Vorst tijdens de slotconferentie.

veilingen, maar ook in verschillende landen.

Ketenpartners kunnen deze stations benutten om daarvandaan partijen en retourvracht te verzenden. Samenwerking is ook hier het sleutelwoord. ,,Er is veel reden voor samenwerking, want de bestelhoeveelheden worden kleiner, waardoor het transport duurder wordt. Door samenwerking kunnen de ketenkosten beter worden beheerst.’’

Samenwerking is sleutelwoord

Virtualisering logistiek

Tijdens de bijeenkomst werd er wel een aantal conclusies gepresenteerd. Een daarvan is dat er meer vraaggedreven gewerkt en gedacht moet worden. De consumentenfocus is onvoldoende aanwezig. In gesloten ketens kan de consumenteninformatie optimaal benut worden.

Ook op logistiek gebied valt nog wat te winnen door samen te werken. Nu zijn de huidige logistieke netwerken divers en niet efficiënt. Een logistiek netwerk, waarin bloemen en planten in dikkere stromen getransporteerd kunnen worden, bespaart kosten.

Hoogleraar Tom van Woensel presenteerde het zogenaamde ’metromodel’. Binnen dat model zijn er stations in heel Europa. In

Een andere conclusie van het onderzoeksteam is dat de virtualisering van de logistiek nog achterblijft. Een goede ICT kan de keten, van bron tot consument, veel transparanter maken. Op deze manier kunnen producten gevolgd worden en partijkenmerken bewaakt worden. Hierdoor kan de logistiek efficiënter plaatsvinden en kan de kwaliteit van de bloemen en planten beter gegarandeerd worden. Nu staat dit nog in de kinderschoenen, mede omdat de productcodering nog niet gestandaardiseerd is. Alhoewel er met Floricode een goede basis ligt, is dit volgens de onderzoekers een knelpunt dat opgepakt moet worden, wil Nederland haar positie in de toekomst versterken. <

UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, tel 0342-49 42 63, fax 0342 41 31 41 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl

Colofon REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl

Directeur Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 071-56 59 678 Alice Hoogenboom 56 59 679 Hoofdredacteur Elbert van den Berg 071-56 59 678 Eindredacteur Jenny Mostert 071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht 56 59 637 Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg 56 59 687 Cindy van der Zwet 56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes 56 59 638 Joef Sleegers 56 59 642

44

ColofonVbb-nieuws 1 artikel.indd 44

Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice.

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kunt u contact opnemen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl.

Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50.

Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten.

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia.

Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Druk: BDU Media

9 (2015)

25-02-15 12:20

Kasgenoten

A genda Binnenland Go-café, netwerkbijeenkomst, Aalsmeer.

Aanmelden: b.nienhuis@wellant.nl Honselersdijk. Info: www.kasgroeit.nl Glastuinbouwdag Energy Matters, 9.00-

Verdiep je in aardwarmte, driedaagse cursus, Delft. Info: pao-tudelft.nl Energiek2020, event, Bleiswijk,

LTO Glaskracht Nederland

FOTO: PeTer van LeTh

Blooming Cities 2: Bloeiende scholen, Amsterdam. Info: www.dezwijger.nl FloraHolland Seasonal Trade Fair,

Leeftijd: 58 jaar Bedrijfsnaam: EasyGrow Plaats: Made Teelt: hedera Oppervlakte: 2,2 ha

Gewasbijeenkomst lisianthus, Gewasbijeenkomst alstroemeria,

Johan Eggermond

Gewasbijeenkomst eenjarige zomerbloei-

Nog carnaval gevierd?

PlantgezondheidEvent, Bleiswijk.

Regiobijeenkomst Westland, Monster.

Algemene ledenvergadering gewascoö-

Gaat u er vaak tussenuit?

uur. locatie nog niet bekend.

Info: www.ltoglaskrachtnederland.nl

traditionele vakantieperioden. We gaan hooguit een week per keer, dan is het weer mooi

Keukenhof

Doet u nog aan andere vrijetijdsbestedingen?

20-24 maa tulp,

„Ik doe graag aan sport. Jaren geturnd en gevoetbald, maar door knieproblemen overgeschakeld op hardlopen. Door aanhoudende klachten nu het zwemmen opgepakt. Voor de -

20-24 maa hyacint; n 20 maa-begin mei snijhyacintn 20 maa-28

Draait u dan geen 50 tot 60 uur per week? dig, maar niet ten koste van alles. Dan maar niet het onderste uit de kan halen. Zolang ik

Heeft u nog ambities?

Info: www.keukenhof.nl

Buitenland Flowers & Hortech Ukraine, bloemen- en tuinbouwvakbeurs, Kiev, Oekraïne.

Loopt uw teelt dan op alle vlakken op rolletjes? draai, liggen op het energievlak innovaties ook niet in het verschiet. Komt het dus neer arrangementen waar hedera’s met name in worden verwerkt. Van toegevoegde waarde

Heeft u problemen met de Wet werk en zekerheid?

Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

!

Documenten en linken naar website

9 (2015)

Kasgenoten agenda_nw.indd 45

Foto’s

Filmpjes

45

25-02-15 12:20

578794_.indd 46

25-2-2015 13:08:14

U zoekt?

Bel 0342 - 49 48 89 voor de advertentie mogelijkheden, wij geven u graag advies.

578795_.indd 47

25-2-2015 13:12:23

578796_.indd 48

25-2-2015 11:59:32