VBB_15-2014

Bloemisterij Vakblad voor de

15 69e jaargang 11 april 2014

Meegaan in professionalisering 28

8 Wees alert als

14 Vervoer planten

26 Hoe schadelijk

32 Ontsmetting

bestemmingsplan wijzigt

over spoor met vallen en opstaan

is natrium nu echt voor gewas?

grond bij chrysant: tijd blijft spelbreker

Cover-nw.indd 1

09-04-14 14:34

13 20 3

3 19

Natuurlijk www.Egmondpotgrond.nl elke groeibodem het jaar rond t 020 4110386

554246.indd 2

potgrond

9-4-2014 9:37:47

Bloemisterij Vakblad voor de

8 Update bestemmingsplan: checken en meeliften

Opinie 4 Interview: ’Ketencommunicatie over snij-anthurium moet beter’ 4 Commentaar: Innovatie in financiering; sector is er duidelijk aan toe 5 Stelling: Kom in de Kas kan ook zonder budget

Nieuws 6

Een selectie uit het meest recente nieuws

Bedrijf en afzet 8 Ondernemen: Update bestemmingsplan: checken en meeliften 11 Vragen: Heeft individuele coaching zin?

12 Kom in de Kas blijft boeien en verbazen

12 PR: Kom in de Kas blijft boeien en verbazen 14 Afzet: ’De trein moet ook de markt volgen’ 16 Afzet: Feestdagenkalender en zacht weer drukken omzet in maart

Markt 20 Grootbloemige gerbera mee in neerwaartse markt 20 Korte beschikbaarheid ook pluspunt van prunus 21 Handel in kleinbloemige gerbera ernstig in mineur 22 Hortensia sinds begin maart onder druk 23 Aubrieta piekte vroeg dit jaar

Teelt 24 In beeld: Tulp langs het lijntje

34 Relatiedag bij Anthura: ’Never give up’

26 Recircultatie: Hoe schadelijk is natrium?

28 Hortensia: ’Snijhortensiateelt is aan het professionaliseren’ 31 Column: Victor van Dijk, Ecuador 32 Chrysant: Grondontsmetting met Herbie levert goed resultaat op 34 Anthurium: Relatiedag bij Anthura: ’Never give up’ 36 Zomerbloemen: In de keten moet alles om de klant draaien 38 Teelttips: viburnum, gerbera, alstroemeria, freesia, chrysant 37 Column: Kees van Egmond

Nieuws 40 Verbaasde en teleurgestelde winnaars op Keukenhof

36 In de keten moet alles om de klant draaien

Service 41 Kasgenoten: Harm en Marenda Verweij Agenda Voorplaat: Foto: Elly van Buren

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

Inhoud.indd 3

3

09-04-14 15:30

Opinie Louis Bouman, teler in Berkel en Rodenrijs:

’Ketencommunicatie over snijanthurium moet beter’

foto: Hans Neefjes

Er is veel productkennis bij de telers van anthurium, het sortiment is breed en volgens teler Louis Bouman uit Berkel en Rodenrijs zijn veel bloemisten uitermate gecharmeerd van de snijbloem. Het lukt alleen niet om snijanthurium voldoende onder de aandacht van de consument te krijgen. „Gevolg is dat zelfs forse afname van het areaal niet leidt tot een rendabele teelt.”

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

Is het vijf voor twaalf? „Voor een aantal anthuriumtelers is het twaalf uur geweest. Tussen 2000 en 2007 groeide het areaal fors tot maximaal 108 ha.

Daarna kwam de klad erin en nog steeds is de opbrengst te laag. Dat is opmerkelijk want het areaal kromp tussen 2007 en 2013 met 40%. De aanvoer ging van ruim 80 miljoen stelen op jaarbasis naar zo’n 55 miljoen stelen dit jaar. De middenprijs blijft net onder de 50 cent per steel. Dat is te weinig.

Ik ken geen andere teelt met zulke langdurig slechte statistieken.”

Wat is er mis? „Dat is een raadsel. Er was even import uit Italië, maar nu niet meer. Productie van buitenlandse collega’s is stabiel en naar verluidt rendabel of niet verliesgevend. Dat maakt de situatie in Nederland des te gekker. De enige oorzaken die wij voor de slechte situatie van Nederlandse anthuriums kunnen herleiden zijn de economische crisis die rond 2008 intrad en de slechte financiële situatie in Zuid-Europa waar ook de afzetmarkt voor

Commentaar Elbert van den Berg hoofdredacteur evandenberg@hortipoint.nl

4

Opinie_NW.indd 4

grafwerk in elkaar zakte. Bovendien mist snijanthurium de expansie die de afgelopen jaren is gerealiseerd in afzet naar OostEuropa. En er kwam concurrentie van luxe potplanten als phalaenopsis, hortensia en anthurium.

Er zijn dus wel oorzaken, maar daarmee kun je niet verklaren dat er zelfs na forse afname in aanvoer geen verbetering in prijs tot stand komt. Nog steeds niet. Er moet iets anders aan de hand zijn.”

Waar denkt u aan? „De communicatie in de keten tussen producent en consument is de afgelopen jaren verslechterd. De anthurium is weinig veranderd. Sterker, het sortiment is uitgebreid en de kwaliteit is verbeterd. Maar het is nog steeds een bloem die tijdens transport relatief veel volume nodig heeft en de verwerking is arbeidsintensief. Toch waarderen bloemisten en consumenten de snijanthurium nog steeds. Dat merken we als zij op onze bedrijven komen. Ze zijn verbaasd over het aanbod en zien volop mogelijk-

heden. De bloem past in menig boeket of interieur. Het lukt in de huidige afzetketen blijkbaar niet voldoende om bloemisten te inspireren en dan is het nog moeilijker om snijanthurium bij consumenten onder de aandacht te krijgen. Om die reden gaan wij daar als bedrijf zelf mee aan de slag. Vrijdag 11 april openen wij De Winkel.”

Een winkel aan huis is de oplossing? „Niet als het gaat om inkomsten. Ik schat dat we maar een paar procent van onze bloemen via onze winkel zullen verkopen.

Wij zien het als een winkelatelier dat een wezenlijk verlengstuk van het bedrijf Bouman Anthuriums is. Hier willen wij samen arrangeurs graag consumenten en bloemisten inspireren met creatief en onderscheidend gebruik van anthuriums. We hebben verse boeketten en relatiegeschenken, maar tonen tevens de links tussen anthurium en de nieuwste trends voor vijf verschillende stijlgroepen. We laten in samenwerking met veredelaar Anthura ook de nieuwste anthuriumrassen zien. Mensen zijn hier

Innovatie in financiering; sector is er dui del

U

it een onderzoek van LTO Glaskracht Nederland en Flynth adviseurs en accountants komt naar voren dat de financiering van glastuinbouwbedrijven de afgelopen jaren steeds lastiger is geworden. Dat is geen opmerkelijk nieuws. In veel andere bedrijfstakken zal de ervaring van ondernemers overeenkomen met de uitkomst van het kwalitatieve onderzoek dat Flynth uitvoerde onder vijftien glastuinbouwbedrijven.

Op bijeenkomsten (en ’ondernemersverjaardagen’) is het een terugkerend onderwerp: banken willen geen enkel risico lopen en stellen aan het verstrekken van leningen dusdanig strenge eisen

en voorwaarden, dat er nauwelijks meer kredieten worden verstrekt. Daarmee kunnen ondernemers bij al lopende fiancieringen tegen problemen aanlopen maar ook als ze willen investeren in nieuwbouw, uitbreiding of anderszins. In beide situaties zouden alternatieve financieringsmogelijkheden een uitkomst kunnen bieden. Met name het zoeken naar mogelijke oplossingen is – als effect van dit onderzoek – vernieuwend te noemen. Want het blijven foeteren op de stugge opstelling van banken helpt ondernemers in de regel geen stap verder.

Er moet in het creëren van nieuwe financieringsarrangementen volgens het onderzoek breder worden Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

09-04-14 15:29

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324, 2300 PH Leiden of naar bloemisterij@hortipoint.nl.

Reacties moeten maandag voor 9:00 uur binnen zijn.

De redactie kan brieven inkorten of weigeren.

tevens aan het goede adres voor workshops, excursies of interieuradvies. We willen ook samenwerken met collegatelers, bijvoorbeeld door een route op te zetten langs bedrijven die aan huisverkoop doen.

In De Winkel heeft snijanthurium de hoofdrol. De belangrijkste winst die we zoeken is energie. Energie krijgen van het ondernemen met anthurium. Van collega’s die al aan huisverkoop doen, weten we dat de feedback ook positief is voor de rest van de bedrijfsvoering.”

U vertelt uw verhaal niet elders? „Alleen op ons eigen bedrijf kunnen we de gewenste beleving meegeven met het product. Als gewasgroep doen we ook veel aan promotie van snijanthurium. Dat moet zeker doorgaan. Wij voegen daar nu iets aan toe. Door gesprekken met klanten kunnen we beter bepalen welke cultivars geschikt zijn voor verwerking in bepaalde arrangementen. In een groot en duur boeket moet je exclusieve en robuuste cultivars gebruiken, geen cultivars die na de geringste aanraking een beschadiging laten zien.”

Sortiment is bepalend in jullie gewas? „Medebepalend. Er is voldoende aanbod.

Het evenwicht tussen vraag en aanbod is echter fragiel. En de hoge aanloopkosten van een nieuwe aanplant zijn de laatste jaren niet voldoende betaald. Dat remt de sortimentsvernieuwing. In productie per m2 is de grens redelijk bereikt. We moeten het hebben van meer vraag. Aanbod is niet leidend, zo blijkt.”

Stelling

Kom in de Kas kan ook zonder budget Jaar na jaar moet Kom in de Kas het met minder budget doen. De vraag is of daarmee de toekomst van het evenement in gevaar komt. Maar eigenlijk is er helemaal geen budget nodig, bewijzen sommige regio’s die met gesloten beurzen weten rond te komen en toch een succesvol evenement weten te organiseren. Het enige wat er dus echt toe doet is het enthousiasme van de telers.

Marc Rutgrink, zomerbloementeler in Lisse „Natuurlijk is het enthousiasme van de deelnemende kwekers het allerbelangrijkste. Toch gaat het soms wat makkelijker als er wat geld is als extra motor.

Maar zo’n sterk evenement moet ook

doorgaan als er geen budget is. Want het is een ijzersterk gebeuren, net als de start van het tulpenseizoen op de Dam met de pluktuin.

Zo’n uitstraling is niet uit te drukken in geld, dus moet we als kwekers ons best doen om dit in stand te houden.

Met of zonder budget.”

John Boon, tulpenbroeier in Andijk „Enthousiasme van de deelnemende kwekers is sowieso vereist; je staat je bedrijf en sector te promoten en dat gaat het allerbeste met enthousiasme. Maar om nou te stellen dat je dat kunt zonder budget. Dat is afhankelijk van je doel. Lokaal kom je ver. Maar

met Kom in de Kas wil je je nationaal presenteren. Dan is een redelijk budget of een enorme inzet en creativiteit onontbeerlijk. De krimpende budgetten vragen dan ook het uiterste van de organisatie.

Nu kijken of de individuele bedrijven het belang van Kom in de Kas inzien om creatief te worden.”

Marco Alderen, teler van trekheesters in Aalsmeer

dui delijk aan toe gekeken dan uitsluitend de relatie teler-bank.

Die bancaire inspanningen blijven essentieel, maar daarnaast kan worden gedacht aan het aantrekken van vreemd geld van derden, nieuwe zekerheden (dan alleen de hypothecaire), garantstellingen, etc. De onderzoekers zien mogelijkheden, waarbij ze tevens aangeven dat telers in het vinden en bepalen van een alternatieve financieringsstrategie zelf een belangrijke verantwoordelijkheid hebben. De aankondiging van de zoektocht naar nieuwe financieringsarrangementen is weliswaar vernieuwend, de echte innovatie zit ’m in de uitwerking én het resultaat.

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

Opinie_NW.indd 5

„Kom in de Kas is een geweldig evenement om de consument een kijkje in de keuken te geven. Ik denk dat het voor het imago van de gehele sector van groot belang is om dit evenement te behouden. Ik vrees wel dat de afbrokkelende collectiviteit hier invloed op gaat hebben. Het valt of staat zeker met een enthousiast team van kwekers en

gastbedrijven die het evenement mogelijk maken en een beschikbaar budget, vanuit de sector opgebracht, maakt het organiseren een stuk eenvoudiger. Het zal best met een bescheiden budget kunnen, maar het kost zo’n comité veel meer inspanning en dus ook tijd. Deze extra inspanning kan op de langere termijn de animo laten verslappen. Ik hoop van harte dat ik ongelijk krijg, maar denk niet dat het zonder collectiviteit kan.”

5

09-04-14 15:29

Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws.

Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander nieuws vindt u op www.vakbladvoordebloemisterij.nl.

n Raad van State kritisch over opheffing productschappen De Raad van State is kritisch over de door het kabinet in gang gezette afschaffing van product- en bedrijfschappen. De noodzaak daarvan is de Raad onvoldoende duidelijk. Schappen kunnen volgens de Raad blijven bestaan en meerwaarde voor ondernemers hebben als zij zich beperken tot de uitvoering van publieke taken. Dat blijkt uit het advies dat zij op 8 april naar de Tweede Kamer heeft gestuurd bij het wetsvoorstel van minister Kamp (EZ) voor opheffing van de schappen. In een reactie heeft Kamp de Raad laten weten bij zijn besluit voor opheffing van de schappen te blijven.

n Enquête telers Noord-Holland

Verzendklaar maken bij gespecialiseerd stekbedr ijf A Bij de kwekerij van Theo en Wil Alkemade in Lisse zijn medewerkers bezig met het ’100% maken’ van stektrays waarna de plantjes – allemaal zomerbloemengewassen – op deense karren kunnen voor transport. Zo’n 60 à 70% gaat naar het buitenland. Het bedrijf van circa 3 ha is gespecialiseerd in het maken van stekken van winterharde vasteplanten. Alkemade is daarin grootschalig; op jaarbasis worden tussen de 16 en 18 miljoen stekken van zomerbloemengewassen geproduceerd en de catalogus omvat zeker 1.000 variëteiten. Tijdens een informatiebijeenkomst vorige week vrijdag kon een groep van zo’n 25 zomerbloemenkwekers, onder wie veel ’zelfstekkers’, de kunst van het stekken bij Alkemade komen bekijken.

Tuinders in Noord-Holland die buiten de glastuinbouwgebieden Alton, Het Grootslag en Agriport A7 zijn gevestigd, zijn deze week uitgenodigd mee te doen aan een enquête van Greenport Noord-Holland Noord. Het onderzoek moet de greenport input geven die kan helpen bij het op poten zetten van de herstructurering van het Altongebied, bij Heerhugowaard.

De betrokken gemeenten – Heerhugowaard, Hollands Kroon, Schagen, Opmeer, Koggenland, Langedijk, Alkmaar en Schermer – willen er via het onderzoek achter komen wat de situatie is van de bedrijven in het buitengebied, qua teelt, bedrijfskenmerken en toekomstplannen. Met bedrijven die binnen vijf jaar willen stoppen of verplaatsen, wordt vervolgens in juni nog nader gesproken.

toe kunnen er – aanvullend op de bankfinanciering – echter oplossingen liggen in het aantrekken van vreemd geld van derden, nieuwe zekerheden, garantstellingen en financieringsgelden. Te denken valt aan pensioenfondsen, crowdfunding en bijvoorbeeld erfpachtconstructies.” Ook vindt de organisatie dat banken nog eens kritisch moeten kijken naar de voorwaarden die zij stellen aan bestaande financiering.

n LTO Glaskracht: ’Financiering glastuinbouw aan vernieuwing toe’

n Kas Energie hoofdsponsor Varend Corso

De financiering van glastuinbouwbedrijven is de afgelopen jaren steeds lastiger geworden, zo blijkt uit kwalitatief onderzoek onder vijftien glastuinbouwbedrijven door LTO Glaskracht Nederland en Flynth Adviseurs en Accountants. De brancheorganisatie gaat daarom op korte termijn praten met banken, overheden, adviseurs, maar ook met ondernemers over de ontwikkeling van nieuwe financieringsarrangementen. „Nieuwe financieringen zijn nu nog vaak hypothecair gezekerd”, zegt Annemie Hermans, beleidsmedewerker Ondernemerschap van LTO Glaskracht Nederland. „Naar de toekomst

Energiebedrijf Kas Energie treedt in 2014, 2015 en 2016 als hoofdsponsor op van het Varend Corso Westland. Het bedrijf neemt daarmee het stokje over van zorgverzekeraar DSW, die na drie jaar een punt zette achter de sponsoring. Dat heeft de organisatie van het Varend Corso op 8 april bekend gemaakt op een persconferentie. Met de nieuwe sponsor heeft het evenement het gat in haar begroting voor de komende drie jaren grotendeels gedicht.

Kas Energie uit Maasland is een collectief van tuinders die gas en WKK-stroom leveren aan consumenten, vooral in het Westland.

6

Nieuwskort2.indd 6

n Snijbloemenomzet fors in min De snijbloemenomzet bleef in maart bijna 17% achter op vorig jaar. Door het aanhoudend mooie weer zochten consumenten vorige maand de tuin op. Ondanks een lagere aanvoer, brachten snijbloemen daardoor over de hele linie flink minder op. Lelie was het enige product uit de top-10 dat iets beter werd betaald.

Het mooie weer betekende een stimulans voor de tuinplantenverkoop. Het aanbod nam fors toe. De maand maart werd afgesloten met een omzetstijging van 50% bij 64,3% meer stuks in vergelijking met 2013. Dit gaf wel iets druk op de middenprijs: die viel 7,5 cent lager uit.

Kamerplanten brachten in maart ruim 7 cent meer op. In totaal steeg de kamerplantenomzet met bijna 4%. De resultaten per product waren wisselend. Campanula kende een zeer goede maand. Een product als pothortensia moest vorige maand inleveren.

n ING: ’Meeste familiebedrijven verwachten groei in 2014’ Tweederde van de familiebedrijven denkt dit jaar omzetgroei te realiseren. Gemiddeld genomen verwachten familiebedrijven in 2014 uit te Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

09-04-14 15:33

bedr ijf Alkemade FOTO: GERDIEN DE NOOY

Gelezen op Twitter Henri Wentink (@HoefmanBloom) ■ Kwart telers verzuimt kopers te informeren over aanbod Een kwart van de zomerbloementelers informeert klanten niet over het aanbod. Dat bleek tijdens de bijeenkomst PurE seasonal flowers van FloraHolland op 2 april in Bleiswijk. Resultaat van een elektronische stemming onder de 180 aanwezige telers over de vraag hoe zij hun klanten informeren over hun aanbod: ■ dat doe ik niet – 25%; ■ dat doe ik via de productpresentatie bij de klok – 14%; ■ dat doe ik via een Powerpoint-presentatie op de klok – 19%; ■ ik bel mijn klanten op – 11%; ■ anders – 31%.

Marktmanager Gerard Gardien van FloraHolland vond de ’25% niet informeren’ opvallend. „De grootste klacht van kopers blijft steeds: we worden slecht geïnformeerd.”

Lees meer op pagina 36 en 37.

■ Demokwekerij opent faciliteit voor CO2 komen op een omzetgroei van 7%. Vorig jaar boekten familiebedrijven een omzetgroei van 5%, zo blijkt uit het op 7 april verschenen rapport ’Groeiambities in het familiebedrijf’ van het ING Economisch Bureau.

De bank ondervroeg voor het onderzoek 430 familiebedrijven. Dat het merendeel daarvan een omzetgroei van 5% verwacht, noemt ING opvallend, gezien het feit dat er vorig jaar in Nederland sprake was van economische krimp.

■ Succesvolle 37e Kom in de Kas Met circa 200.000 bezoekers kijkt de organisatie van Kom in de Kas terug op een geslaagde 37e editie. Vooral het stralende weer op zaterdag 5 april heeft daaraan bijgedragen. Opvallend was dat veel gezinnen met jonge kinderen de kassen bezochten, aldus de organisatie.

De landelijke kick-off vond op 3 april plaats in de Bommelerwaard, bij Kwekerij Mansflowers in Brakel. Met de onthulling van een groot kunstwerk gaf zangeres Angela Groothuizen het officiële startsein.

Kom in de Kas wordt gefinancierd door Dutch Produce Association, FloraHolland, Harvest House, Interpolis en Rabobank.

Zie ook pagina 12 en 13.

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

Nieuwskort2.indd 7

Demokwekerij Westland in Honselersdijk heeft een CO2-faciliteit ingericht. Dit centrum bestaat uit een ruimte van 108 m2 waar onderzoek wordt uitgevoerd en informatie wordt gedeeld.

Het onderzoek wordt gedaan in zes glazen cabines van elk 4 m3.

Een van de belangrijkste onderzoeksvragen is: hoeveel CO2 heeft een gewas werkelijk nodig? „Als er bijvoorbeeld meer gebruik wordt gemaakt van aardwarmte, moeten we efficiënter met CO2 omgaan”, zegt Peet van Adrichem, directeur van de Demokwekerij. „We gaan dus op zoek naar de ondergrenzen.

Daarbij willen we wel praktisch blijven; we nemen ook de invloed van daglicht mee.”

■ Koninklijke onderscheiding voor Salome Henk Salome (59), voormalig divisiedirecteur Retail bij Dutch Flower Group (DFG), is op 3 april benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau voor zijn jarenlange verdiensten bij Van Duyn Groep en later DFG. Salome trad eind maart terug bij DFG. Hij was bij het bloemenhandelsconcern verantwoordelijk voor de acht bedrijven in Nederland en Engeland die zich richten op de grootschalige retail, met name super- en bouwmarkten.

Twee sneeuwballen hebben er wel heel veel zin in. Gelukkig is de rest nog niet zover.

john boon @J0HNB00N Straks een bijeenkomst van tulips4all met als gast: Lucas vos. Zal me benieuwen. #visieofdromen?

Walter van den Berg (@Bergcampp) De 600 karretjes #pelargoniums voor COOP staan gereed. As maandag in Zwitserland richting consument.

KANplant (@KANplant) Gisteren een geslaagde eerste open dag gehad bij KAN

Ton Habraken (@Ton_Habraken) 1m3 gas wordt gemiddeld 18 keer verhandeld voor dat deze bij de eindconsument komt #telenentrends

peter de munck (@peterdemunck) Mooi weer ,veel bloemen,volle koelcel ,maar lege portemonnee. #isaltijdwat

Discussie op LinkedIn Deense kwekers moeten niet zeuren Deense kwekers hebben hun beklag gedaan bij ACM over het nieuwe leden-/niet-ledenbeleid van FloraHolland. De veiling zou hun voortbestaan in gevaar brengen en de prijzen van bloemen en planten opdrijven. Logisch toch dat de veiling eigen leden en regelmatige aanvoerders meer voordelen geeft boven niet-leden en onregelmatige aanvoerders. Moeten die Denen ook maar lid worden en naast de lusten ook de lasten van de veiling dragen

7

09-04-14 15:33

Update bestemmingsplan: checken en meeliften Eens in de tien jaar moet een bestemmingsplan een update krijgen. In zo’n geval is het verstandig te controleren of uw glastuinbouwbedrijf goed op de kaarten staat ingetekend. Mocht u plannen hebben voor nieuwbouw van een kas of schuur, of bijvoorbeeld een bassin willen aanleggen, dan kunt u soms meeliften met een herziening van het bestemmingsplan.

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

G

daarvan moest een bestemmingsplan dat op 1 juli 2008 ten minste vijf jaar oud was, binnen vijf jaar worden geactualiseerd.

Bestemmingsplannen die op juli 2003 of eerder onherroepelijk waren, moesten per 1 juli 2013 herzien zijn. „Slaagt een gemeente er niet in een bestemmingsplan tijdig te updaten, dan mag zij geen legeskosten heffen als iemand bijvoorbeeld een omgevingsvergunning aanvraagt”, aldus Hazenbroek.

Soms staat de Wro een gemeente toe het bestemmingsplan met tien jaar te verlengen,

zonder dat het plan wordt herzien, bijvoorbeeld als een reconstructie langer dan tien jaar duurt. „Ook mag een gemeente soms een ’beheersverordening’ vaststellen, maar alleen als er géén grote ruimtelijke ontwikkelingen worden voorzien.”

Wijzigingen De gemeente heeft de plicht na te gaan of wijzigingen van een bestemmingsplan gewenst of noodzakelijk zijn. Die geldt ook Foto: Joef Sleegers

emeenten zijn de afgelopen jaren volop bezig geweest met het updaten van bestemmingsplannen. „Veel plannen waren wel twintig tot dertig jaar oud”, zegt Sandra Hazenbroek, adviseur Vergunningen en Milieuzaken bij DLV glas en energie. Sinds de inwerkingtreding van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) op 1 juli 2008 moet een bestemmingsplan elke tien jaar opnieuw worden vastgesteld, zodat het actueler is.

De Wro kent overgangsrecht. Op grond

Wie als glastuinder bouwplannen heeft, moet weten hoe groot het bouwblok is dat in het bestemmingsplan staat ingetekend. Bij herziening van een bestemmingsplan kan het voorkomen dat de afmetingen van bouwblokken onterecht zijn gewijzigd. Het is daarom zaak dit goed te controleren.

8

Bestemmingsplan.indd 8

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

09-04-14 14:21

Achtergrond

bij een ’conserverend bestemmingsplan’, een plan dat niet afwijkt van het voorheen geldende plan en alleen de bestaande situatie vastlegt. Als duidelijk is dat een nieuwbouwplan van een tuinder binnen de kaders van de gemeente past, moet het initiatief van de tuinder ook worden meegenomen in het bestemmingsplan.

Zodra de gemeente het bestemmingsplan gaat aanpassen, is het als tuinder zaak daarbij kritisch mee te kijken, stelt Hazenbroek. „Controleer of gegevens over het bedrijf juist zijn opgenomen in het bestemmingsplan. Kijk daarbij ook naar de verbeeldingen. Heeft het perceel met het bedrijf en bedrijfswoning nog wel de juiste bestemming? Ligt er een dubbelbestemming op het perceel, zoals archeologie of ecologie? Zijn de gebiedsaanduiding, functieaanduiding of bouwaanduiding wel juist weergegeven?”

Postzegelbestemmingsplan Wie bouwplannen heeft op het moment dat de gemeente wil beginnen aan de herziening van een bestemmingsplan kan daar volgens Hazenbroek van profiteren. „Het bouwplan kan dan direct worden meegenomen in het nieuwe bestemmingsplan. Hoewel dat een lange procedure is – omdat het bouwplan dan immers onderdeel wordt van de plannen voor een veel groter gebied – zijn de kosten een stuk lager. Als de gemeente de bouwplannen van de tuinder namelijk in een later stadium in het bestemmingsplan zou moeten inpassen – wat gebeurt via een partiële herziening, ook wel bekend als ’postzegelbestemmingsplan’ – is een ondernemer al gauw € 10.000 verder vanwege allerlei verplichte onderzoeken. Die kosten ontbreken als het bouwplan wordt opgenomen in de procedure voor herziening van het nieuwe bestemmingsplan.”

Gevolgen voor bedrijf René Koning uit het Noord-Hollandse Hoogwoud teelt snijhortensia, scadoxis en zantedeschia. Zijn kwekerij telt 1,5 ha glas. „Zes jaar geleden wilde ik mijn oude kas vervangen. Ik ging er toen vanuit dat ik dezelfde oppervlakte zou mogen terugbouwen.

Dat was echter niet het geval. Een hoek van zes bij vier meter mocht ik niet terugbouwen omdat de kasgevel op een bepaalde Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

Bestemmingsplan.indd 9

Foto: Sandra Hazenbroek

’Voorbereidingsbesluit leidt tot vertraging’ Om tot een nieuw bestemmingsplan te komen, stelt een gemeente eerst een voorontwerp-bestemmingsplan vast, zegt Sandra Hazenbroek, adviseur Vergunningen en Milieuzaken bij DLV glas & energie. „Na publicatie daarvan kunnen belanghebbenden gedurende meestal zes weken een inspraakreactie indienen. Inspraakreacties waarmee de gemeente akkoord gaat, worden in het ontwerp-bestemmingsplan

afstand uit de rooilijn moest blijven. Dat bleek in het bestemmingsplan te staan, iets wat ik niet had opgemerkt omdat ik het bestemmingsplan niet kende. Daar heb ik van geleerd. Toen de gemeente Opmeer vorig jaar aankondigde het bestemmingsplan buitengebied te zullen gaan vernieuwen, ben ik naar een voorlichtingsbijeenkomst gegaan om erachter te komen wat de gevolgen voor mijn bedrijf zouden zijn.”

Tijdens de bijeenkomst dacht de teler in eerste instantie dat het ontwerp-bestemmingsplan ’Landelijk Gebied Opmeer 2013’ geen gevolgen voor zijn bedrijf zou hebben. „Totdat mijn adviseur ontdekte dat de gemeente zomaar mijn bouwblok had verkleind. Dan sta je op je achterste benen.”

Ontwerp-bestemmingsplan Koning wilde een bassin van 2.000 m3 aanleggen, een plan dat paste in het huidige bestemmingsplan en inmiddels ook is goedgekeurd. Voor de aanvraag van de benodigde vergunning had hij een adviseur ingeschakeld die toen ook direct even keek naar het ontwerp-bestemmingsplan. Want Koning wil op termijn ook zijn kas met 5.000 m2 uitbreiden. „De adviseur ontdekte dat ik in het ontwerp-bestemmingsplan een kwart van mijn bouwblok kwijt was.

En dat terwijl ik de gemeente daar helemaal niet om had gevraagd en er ook niet over benaderd ben.” Het bouwblok bleek zelfs zo klein te zijn ingetekend dat Konings huidige kas er niet in zou passen.

De teler liet zijn adviseur daarop een zienswijze op het ontwerp-bestemmingsplan indienen. „Wij waren daarmee niet de enige. In totaal zijn er zo’n vijftig

verwerkt. Ook dat ligt zes weken ter inzage, waarna de gemeente het bestemmingsplan vaststelt. Daarna is alleen nog beroep via de Raad van State mogelijk. Al met al kan de volledige procedure voor herziening van een bestemmingsplan daarmee zeker een jaar duren.”

Een gemeente kan ook een voorbereidingsbesluit nemen. „Dat geeft de gemeente één jaar de tijd zich voor te bereiden op het ontwerpen van een nieuw bestemmingsplan. Nieuwe aanvragen voor een bouw-, sloop- en/of aanlegvergunning worden dan aangehouden.”

zienswijzen ingediend. Van de gemeente verwachten wij deze maand een reactie.”

Onaangename verrassingen Het ontwerp-bestemmingsplan bleek nog enkele onaangename verrassingen te bevatten. „Zo werd er gesproken over ’stolpbehoud’. Er staat op ons bedrijf een stolpschuur. Volgens mij is het de bedoeling om stolpboerderijen te behouden; niet stolpschuren. Anders zou ik verplicht worden die schuur tot in lengte van jaren te blijven renoveren. Daarom hebben we ook hierop een zienswijze ingediend.”

Ook werden er volgens Koning onterecht archeologische waarden aan zijn grond toegekend. „Mijn vader heeft hier vroeger een fruittuin gehad. Die is in het verleden gerooid, waarbij de grond is diepgewoeld, tot zo’n zestig à zeventig centimeter diepte.

Voor het mogelijk vinden van grote archeologische voorwerpen is die grond daardoor niks meer waard. Een gemeente moet natuurlijk eerst nagaan wat er met grond in het verleden is gebeurd, voordat er archeologische waarden aan worden toegekend.”

Herziening bestemmingsplan Tulpenkweker en -broeier Bas Karsten van Rainbow Colors in Andijk kreeg vorig jaar te maken met een herziening van het bestemmingsplan. „Toen wij een omgevingsvergunning wilden aanvragen voor de bouw van extra bedrijfsruimte in de vorm van een schuurkas, kwamen we er achter dat ons huidige bouwblok daarvoor te klein was.

Min of meer toevallig ontdekten we toen ook dat de gemeente Medemblik bezig was >

9

09-04-14 14:21

Foto: Bert Vegter

met een herziening van het bestemmingsplan Buitengebied. Dat bood ons de kans te proberen ons plan daarin opgenomen te krijgen.”

Karsten vertelt dat in oktober 2012 het plan ontstond om het bedrijf flink uit te breiden. „We vroegen ons af waar we over vijf jaar wilden staan. Daar kwam uit dat we ons kasoppervlak wilden verdubbelen en uitbreiden met 7.000 m2. Daarnaast wilden we onze bedrijfsruimte met 3.400 m2 vergroten zodat we meer ruimte zouden krijgen voor de preparatie van bollen.”

Ambitieuze vraag Het bestaande bouwblok van Karsten kende een theoretisch maximum van 2 ha. „Omdat wij naar 4 ha wilden, zijn we in het voorjaar van 2013 met onze adviseur naar de gemeente gestapt. Vragen om verdubbeling van je bouwblok is best een ambitieuze vraag, daarom zorgden we dat ons verhaal goed onderbouwd was. We konden precies uitleggen wat we wilden gaan bouwen, welke activiteiten er in de kassen en schuur zouden plaatsvinden en wat we daarvoor nodig hadden om het te kunnen realiseren.”

Een aantal ambtenaren heeft vervolgens naar de plannen van Karsten gekeken om te bepalen of er mogelijk problemen lagen. „Daarna is het bouwplan meegenomen met de herziening van het bestemmingsplan. In oktober hadden we de omgevingsvergunning binnen. Daarmee was alles in één keer afgekaart. Al met al heeft de hele procedure dus niet langer dan zeven maanden geduurd. Daar waren we dik tevreden over.”

Meeliften Terugkijkend op de vergunningaanvraag en de procedure daarvoor constateert Karsten dat het kunnen meeliften op de herziening van het bestemmingsplan zijn bedrijf tijdwinst heeft opgeleverd. „Toen we onze uitbreidingsplannen bedachten, hadden we als doelstelling om in 2015 te gaan bouwen, zodat we de nieuwbouw in 2016 konden gaan gebruiken voor productie.

Uiteindelijk zijn we nu al aan het bouwen geslagen. Dat is enerzijds te danken aan het vergunningentraject dat korter duurde dan we hadden verwacht. Anderzijds hadden we ook een positief gesprek met onze bank waardoor de financiering ook vlot geregeld

10

Bestemmingsplan.indd 10

Wie bouwplannen heeft en meelift met de herziening van een bestemmingsplan, kan mogelijk tijdwinst boeken in de vergunningprocedure.

was. In de basis gingen we er dus vanuit dat we een twee jaar durend project zouden hebben, maar dat viel dus heel erg mee.”

Dat Karsten kon meeliften op de herziening van het bestemmingsplan was een gelukkige bijkomstigheid, een mogelijkheid die zich eigenlijk toevallig voordeed. „Van tevoren wisten we niet dat de gemeente met zo’n herziening bezig was. Dat ontdek je pas als je in gesprek gaat met de gemeente over je bouwplan.”

Had er geen sprake geweest van een herziening van het bestemmingsplan, dan had de procedure volgens Karsten via de provincie moeten lopen. Er zou dan een zogeheten partiële herziening van het bestaande bestemmingsplan moeten plaatsvinden. „Dan had je een postzegelbestemmingsplan moeten realiseren, een procedure die meer tijd zou vergen en ook duurder zou zijn.”

Dat laatste is volgens Karsten van doorslaggevend belang. „Het zijn immers de ambtenaren die een advies over jouw bouwaanvraag aan het college van B&W schrijven. Heb je de ambtenaren dus niet aan jouw kant, dan kun je het wel vergeten.”

Ook is een adviseur volgens Karsten handig „om te voorkomen dat je dingen fout doet”. „Het is ook het gemak. Het aanvragen van een vergunning is niet onze favoriete bezigheid. Je kunt dat zelf doen, als je bouwplan bijvoorbeeld binnen het bestaande bouwvlak valt en binnen het reguliere bestemmingsplan. Maar dan moet je dus ook zelf een bouwtekening regelen, zelf een vergunning aanvragen en zelf met de gemeente gaan praten, waarna je mogelijk je plannen weer moet aanpassen. Heb je een adviseur dan wordt dat allemaal voor jou gecoördineerd.” <

Advies aan collega’s Het belangrijkste advies aan collega’s dat Karsten wil meegeven, is te zorgen dat er een goede onderbouwing van de bouwplannen is. „Zorg dat je je gevens voor elkaar hebt, zodat je jezelf – als je eenmaal bij de gemeente aan tafel zit – bijvoorbeeld niet hoeft af te vragen waar je je schuur precies groter wilt maken en hoe groot die schuur precies moet worden. Heb je alles van tevoren al op een rij staan en weet je precies wat je wilt, dan kun je er op die manier voor zorgen dat ambtenaren snel overtuigd zullen raken.”

In het kort n Gaat uw gemeente het bestem-

mingsplan herzien? Check dan de regels, maar ook de verbeeldingen. Een verbeelding – vroeger: een papieren plankaart – is een digitale kaart waarop alle bestemmingen staan. n Bekijk voor(ontwerpen) van bestemmingsplannen op de site van uw gemeente of op www.ruimtelijkeplannen.nl.

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

09-04-14 14:21

Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden.

U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl

Heeft individuele coaching zin?

Mijn bedrijfsleider werkt ruim vijftien jaar bij ons. Hij is een betrouwbare leidinggevende met veel vakkennis, goed in plannen en organiseren en prettig om mee samen te werken.

Het kost hem echter veel moeite om tijdens lastige gesprekken met medewerkers duidelijk te zijn. Vorig jaar heeft hij daarvoor een cursus ’Leidinggeven’ gevolgd. Dat hielp wel, maar wat mij betreft nog onvoldoende. Heeft het zin hem individueel te laten coachen?

I

Illustratie: Peter moorman

ndividuele coaching gericht op gedragsverandering bestaat meestal uit drie fasen. Allereerst analyseren waarin uw bedrijfsleider zijn zelfkennis vergroot en zijn coachvraag aanscherpt. Gevolgd door het eigen maken van nieuw gedrag door te oefenen (trainen) in kleine stapjes.

Dit resulteert uiteindelijk in het bewust toepassen van het nieuwe gedrag totdat het vanzelf gaat (automatisme). Individuele coaching door een professionele coach kan een manier zijn waardoor uw bedrijfsleider leert zich duidelijker uit te spreken naar zijn medewerkers. Maar er zijn wel voorwaarden aan verbonden om dat te kunnen bereiken.

Voorwaarden De motivatie van uw bedrijfsleider is een eerste voorwaarde. Motivatie is méér dan overtuigd zijn van het belang om te leren jezelf duidelijker uit te spreken. Het is belangrijk dat uw bedrijfsleider er ook in gelooft dat hij in staat is zich dit nieuwe gedrag eigen te maken en dat hij zich daar uiteindelijk goed bij zal voelen. Motivatie is zo belangrijk, omdat tijdens een coachtraject het nodige van uw bedrijfsleider wordt gevraagd: de bereidheid en het doorzettingsvermogen om een vaste gewoonte te doorbreken.

Succes ervaren is een tweede belangrijke voorwaarde. Concreet betekent dit dat uw bedrijfsleider tijdens het traject zelf de positieve effecten van zijn nieuwe gedrag ervaart. Het nieuwe gedrag vervolgens aanleert in kleine stappen, zodat de kans op succes bij elke volgende stap groter is.

En veelvuldig zijn nieuwe gedrag herhaalt, waarbij de focus blijft liggen op het behaalde succes en ’terugvallen in oud gedrag’ wordt benaderd als een mogelijkheid om van te leren.

Tot slot zijn positieve reacties van de omgeving van groot belang. Daarbij heeft het tijd nodig voordat de gewenste gedragsverandering zichtbaar wordt voor de

11

15vraagl.indd 11

omgeving. Het vraagt onder andere van uzelf als directeur een scherp oog voor de soms kleine stappen die gezet worden. Het vraagt ook het vermogen om hier welgemeende complimenten voor te geven én een constructieve houding aan te nemen wanneer het nog niet altijd lukt. Met andere woorden: ook u, als directeur, kunt door uw houding en betrokkenheid invloed uitoefenen op het resultaat van het coachtraject.

Wanneer zinvol Hoe weet u of individuele coaching voor uw bedrijfsleider zin heeft? n Benader een professionele coach, in wie u beiden vertrouwen heeft. n Wees betrokken bij het formuleren van het coachdoel: bespreek dit samen voordat het coachtraject begint of voer samen het intakegesprek. n Kom samen met de coach tot een realistische inschatting van zowel het resultaat van de coaching als de periode die dat in beslag zal nemen.

n Neem

samen het besluit of een coachtraject wordt ingezet.

Besluit genomen Mocht u besluiten tot individuele coaching, dan zijn de volgende zaken dus van belang. n Toon met enige regelmaat interesse en bied een luisterend oor. Respecteer hierbij wel de persoonlijke grenzen van uw bedrijfsleider. n Wees reëel in uw verwachtingen. Verwacht pas na een paar gesprekken de eerste kleine stappen die in eerste instantie vooral zichtbaar zijn voor uw bedrijfsleider zelf. n Wees opmerkzaam over wat u in positieve zin opvalt en geef hiervoor complimenten. n Wees alert op uw houding ten opzichte van terugval in oud gedrag. Dit laatste betekent niet dat u zwijgt, maar laat blijken dat u deze terugval ziet als een kans om van te leren. < Hanneke Westerop, training & advies aan leidinggevenden in de agrarische sector, info@hannekewesterop.nl Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

09-04-14 14:21

Kom in de Kas blijft boeien en verbazen Positieve, enthousiaste en verbaasde blikken en geluiden in de 23 regio’s waar 5 en 6 april Kom in de Kas werd gehouden. Goed weer, geboeide bezoekers, betrokken telers en organisaties zorgden voor een geslaagd evenement.

Redactie Bloemisterij bloemisterij@hortipoint.nl

Nieuwe gerbera voor omroep MAX

Kijk voor meer foto’s op:

www.vakbladvoordebloemisterij.nl

’Noa grootste publiekstrekker’

Met het dopen van de nieuwe oranje gerbera MAX’s choice (van Terra Nigra) opende directeur Jan Slagter (rechts op de foto) van omroep Max de open dag in Rijnsburg. Met die geste wilde de organisatie de omroep bedanken voor de jaarlijkse aandacht op televisie voor de Flower Parade, het Rijnsburgse bloemencorso. Dat evenement is dit jaar op 9 augustus. De doop van de gerbera vond plaats op de leliekwekerij van Gebr. Ravensbergen aan de Kloosterschuurlaan. Aan de open dag In Rijnsburg deden dit keer acht bedrijven mee. Die waren alleen op zaterdag open voor het talrijke publiek. Niels Ravensbergen (links op de foto), voorzitter van de lokale Kom in de Kas-commissie sprak, terugkijkend, van een zeer geslaagde open dag.

foto's: Vakblad voor de Bloemisterij

Bij Rozenkwekerij Wim van Kampen in Nieuwerkerk aan den IJssel viel het volgens de kweker en personeel op dat werkelijk alle bezoekers blijven stilstaan bij de nieuwe cultivar Noa. Bijzonderheden aan deze witte roos zijn de grote bloem en een soort karteling die in de bloem komt naarmate ze groter wordt. Kwekerij Van Kampen is gespecialiseerd in exclusieve soorten. Bij elkaar zeker twintig en van alles maar een of twee bedjes. In deze regio Zuidplaspolder, waaronder ook Kom in de Kas in Zevenhuizen viel, bleken nogal wat kwekers in dit uitgestrekte tuinbouwgebied niet te spreken over ontbrekend vervoer tussen de bedrijven. Daardoor werd bezoek door met name ouderen bemoeilijkt.

Drukte verrast orchideeënkwekerij In de Bommelerwaard, waar donderdag de landelijke kick-off was, deden twaalf kwekerijen mee aan Kom in de Kas. Voor phalaenopsiskwekerij CJ Orchids was het de eerste keer. Daarom was het moeilijk om vooraf een inschatting van het aantal bezoekers te maken. „Het was zaterdag extreem druk”, zegt verkoper Wilco Bouman. „We hebben bijvoorbeeld wokgerechtjes uitgedeeld, maar na 1.600 bakjes was het echt op. Ook moesten we nog extra frisdrank bijhalen. We schatten het aantal bezoekers op 4.000.” De bezoekers waren vooral onder de indruk van de automatisering. Ook de verkoop van orchideeën liep op rolletjes. De tasjes om de orchideeën in te doen waren dan ook snel op. „Gelukkig had een collega er nog een heleboel op voorraad.”

12

KomindeKas.indd 12

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

09-04-14 14:21

’Het was superleuk’

’Voorjaarsviolen overgeslagen’

Wim Bos van Special Orchids moest zaterdag wat takken cymbidium bijsnijden; het winkeltje in de schuur liep namelijk als een trein. „Waarom zien we deze bloemen nooit bij de bloemist?”, was een veelgestelde vraag van de vele bezoekers aan Kom in de Kas in het tuinbouwgebied aan de Hoeksekade en Anthony Lionweg in Bergschenhoek. Bos vertelde dan dat cymbidium, een dure en exclusieve bloem, veelal naar het buitenland geëxporteerd wordt. Dat de mensen graag een tak wilden kopen was leuk, maar het ging hem toch vooral om de mensen uit Bergschenhoek en omgeving te laten zien wat er allemaal gebeurt in de kassen. „Met de buurt hebben we laten zien dat er veel bij komt kijken om bloemen en groenten te produceren voor de consument. Mede dankzij het weer was de dag geslaagd. Het was superleuk.”

De voorjaarsviolen bij kwekerij De Zwaan in Ridderkerk staan er mooi bij. Bezoekers prefereren echter geraniums, maar die zijn eigenlijk nog niet goed genoeg. Eigenaar Bert Bakker adviseert ze voor die planten later terug te komen. „Voorjaarsviolen lijken dit jaar overgeslagen te worden, omdat de najaarsviolen er door de zachte winter er vaak nog prima bij staan Dat is dan weer het nadeel van zo’n winter. In de kas staan ze maar te verpieteren met uitzonderlijk warme dagen”, verwoordt Bakker. Hijzelf heeft er niet al te veel last van, omdat hij ze wel kwijtraakt via zijn kleinschalig seizoenstuincentrum. De geraniums doet Bakker ondanks zijn advies van de hand als consumenten blijven aandringen. „Als ik ze wegstuur gaan ze gewoon naar een collega.”

’Gewoon’ weer lisianthus Menigeen ging op de foto bij het pronkstuk dat reclamebureau 2Dezign maakte met lisianthus. In de schuur bij potplantenbedrijf Jogrow in Kwintsheul vonden de lisianthustelers een plek om hun bloem te promoten. Dat doen ze al jaren samen, dat promoten. En 2Dezign leidt de campagne in binnen- en buitenland op beurzen en andere plekken waar lisianthus volgens de betrokkenen een plek verdient. Nu dus tijdens Kom in de Kas, waar vrijwilligers ook diverse creaties met lisianthus maakten. De bloem wordt niet meer Lovelylisi genoemd, want dat leidde hier en daar tot verwarring. De campagne heet nu ’Lisianthus, the special flower’. Via de www.lisianthus.nl is veel info over de bloem te vinden. Voor wie lovelylisi al een synoniem vinden voor de bloem; tik dit woord in en u komt ook op die site.

’Hoe lang doet ie erover’ In de kas van Stolk Brothers aan de Hoeksekade in Bergschenhoek gaf Joaquin Entanes Morgan uitleg over het verblazen van de Amblyseius swirskii tegen trips met de Airobug. Volgens de Mexicaan waren bezoekers – waaronder veel gezinnen – diep onder de indruk van de ’high technologie’ in de potanthuriumkas: een robot met onder meer kokers, een ventilator en een lens die hem aan het eind van de kap doet keren. „Hoe werkt ie?” en „Hoe lang doet ie er over?”, waren veel gestelde vragen. „Maar we kregen ook veel vragen over de kas en de planten. Het was zeker een geslaagde dag”, aldus Entanes Morgan.

Lees

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

KomindeKas.indd 13

13

09-04-14 14:30

Vervoer planten over spoor met vallen en opstaan

’De trein moet ook de markt volgen’ Italië, Spanje, Turkije, Rusland, Berlijn en Polen. Ambitie en pilots te over in het project GreenRail om planten en bloemen met de trein naar de eindklant te vervoeren. Ooit wordt het spoor heel belangrijk voor de sierteeltexport. Eer het zover is zijn er nog heel wat moeilijkheden te overwinnen. Dit werd duidelijk op een seminar van GreenRail.

Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint

V

ijf jaar terug vertelde Edwin Wenink, manager supply chain development bij Floraholland, bij de start van het project GreenRail in het Vakblad dat er een mentaliteitsverandering nodig is om treintransport geaccepteerd te krijgen bij exporteurs en eindklanten. „Nu meent een aantal exporteurs dat er geen behoefte aan deze manier van transport is of dat het niet werkbaar is. De sector is ingesteld op vaker, vlugger, verser. Klanten die vandaag bestellen, willen de planten morgen in Italië afgeleverd hebben”, heette het destijds. Er moest een kentering komen: een mentaliteitsverandering.

Vijf jaar later nam Wenink op een seminar van GreenRail ’Waar zouden we zijn zonder de trein?’ woensdag 2 april in Madurodam in Den Haag, wederom het woord mentaliteitsverandering in de mond. „Veel innovatietrajecten bestaan uit technische innovatie, procesinnovatie en sociale innovatie. Gaan de in- en verkoper en/of de eindklant niet mee met vervoer van bloemen en planten over het spoor dan hebben we een probleem”, legde hij uit. Het feit dat Wenink vijf jaar later zijn woorden herhaalde, geeft aan dat het vervoer van bloemen en planten per spoor iets van de lange adem is.

Spaanse grens De afgelopen jaren is het aantal projecten onder de vlag van GreenRail gestaag gegroeid. Het verst zijn de initiatieven naar Italië en de Spanje. De eerste pilot van GreenRail van Rotterdam naar Milaan werd praktijkrijp gemaakt door transporteur Jan de Rijk en exporteurs. En in Bettenbourg (in Luxemburg) worden vrachtwagens met

14

Greenrail.indd 14

planten onder de vlag van GreenRail op de lorrie gezet naar Le Boulou aan de Spaanse grens. Daarbij zijn Lamers Transport en drie exporteurs betrokken.

De schetsen van de ervaringen op Italië door Sebastiaan Scholte, directeur van De Rijk, en op Spanje door Anneke Lamers van Lamers Transport op het seminar leerden dat transport van planten per spoor nog niet meevalt. En dat komt door meer dan een mentaliteitskwestie. „Het is tegengevallen”, concludeerde Scholte.

De Rijke begon in september 2010 met zes exporteurs - het zijn er nu minder en die verwachtten jaarlijks een volume van 25.700 cc karren met planten op het spoor te kunnen zetten; zo’n 600 45 foot containers. Er werd echter minder dan de helft van het beloofde jaarvolume gerealiseerd. Volgens Scholte komt dit onder meer doordat de wegtarieven omlaag gingen. „De tarieven voor het spoor kunnen lager zijn dan de wegtarieven, maar dan is er een hoger beladingsgraad nodig. Het is een beetje het kip en het ei verhaal.”

Ook zouden volgens Scholte en meerdere aanwezigen vorige week woensdag verladers (de opdrachtgevers voor het vervoer van de goederen) binnen en buiten de sierteeltbranche - beter moeten samenwerken. Dit om meer volume te realiseren en verzekerd te zijn van retourlading. Betrouwbaarheid van het spoor is volgens Scholte 99,9%.

Maar rugdekking van vrachtwagens in geval van calamiteiten is noodzakelijk.

Ook bij Lamers gaat het vervoer van planten per rail met vallen en opstaan. Lamers begon medio 2012. Sinds de crisis in 2008 hebben klanten in Spanje 50% van de omzet ingeleverd, vertelde Anneke Lamers, en een

dwingende eis van hen is: sneller en goedkoper. „Het gebruik van meerdere modaliteiten kwam voor ons als geroepen.”

Een zeventig transporten deed Lamers tot nu toe met de Lorry Rail. De resultaten zijn redelijk beperkt. Ook Lamers spreekt over een gebrek aan volume. En dan zijn er de opdrachtgevers die allen specifieke afspraken maken met klanten die allemaal andere eisen stellen. „Het is voortdurend zoeken naar de meest ideale oplossing”, aldus Lamers, die aangaf dat het financieel voordeel van het spoor nog minimaal is. Dit komt door de aanloop- en uitrijdkilometers.

Planten moeten eerst met de truck naar Luxemburg vervoerd worden en vanuit Le Boulou verder Spanje in. Flexibiliteit van het spoor is minder dan vervoer over de weg - er zijn vaste vertrektijden - maar dit kan ondervangen worden door op het laatste moment nog te kunnen beslissen om toch over de weg te vervoeren.

Nieuwe initiatieven Na verkenningen van railvervoer naar Roemenië en Hongarije zijn er inmiddels nieuwe initiatieven gestart en worden nieuwe trajecten onderzocht. FloraHolland onderzoekt met Bakker Barendrecht, dat groente en fruit aan supermarkten levert en Europoolsystem dat in meermalige versverpakkingen doet, het traject Rotterdam - Valencia/Barcelona, vertelde Christo van der Meer, senior supply chain consultant bij FloraHolland. De treinen die groente en fruit uit Spanje afleveren in Rotterdam zouden retour moeten rijden met bloemen en planten en fust. „Het is heel ambitieus, maar in oktober willen we de eerste treinen Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

08-04-14 15:59

Foto: VGB

Een trailer gaat op de lorrie in Bettenbourg. Het financieel voordeel van vervoer van planten per spoor naar Spanje is nog minimaal, vertelde Anneke Lamers op het seminar van GreenRail.

rijdend hebben”, zei Van der Meer. Een van de obstakels is - en dat ervaart ook Lamers dat Spanje een ander spoorbreedte heeft, maar als het goed is komt daar over twee jaar verandering in.

Buiten de sector zijn er ook initiatieven zoals dat van Herik Rail uit Amsterdam. De trein rijdt sinds 3 maart en er was volgens Gerard-Jan van der Herik eenmaal een vertraging van 60 minuten. In 21 uur gaan versproducten drie keer in de week vanuit de hoofdstad met de trein naar Milaan. „Wij hebben de trein nodig, maar de wil moet er zijn om intermodaal vervoer op de rit te krijgen”, gaf Van der Herik het gehoor mee.

Daarnaast worden binnen GreenRail nieuwe bestemmingen als Turkije, Polen, Berlijn en Rusland onderzocht. Volgens Hans van Kempen, logistiek adviseur van Green Rail bieden Polen en Turkije perspectief en hebben Berlijn en Rusland een lange weg te gaan. De verbinding NederlandBerlijn over spoor is te weinig frequent en retourlading niet dik bezaaid. Op Moskou zijn er fytosanitaire beperkingen, mogelijk problemen met de douaneafhandeling, onbekendheid met 45 foot containers en gebrek aan retourlading. Bovendien wordt de logistiek naar Rusland geregeld door Russische importeurs.

In de afsluitende discussieronde van het seminar waren de discussianten uiterst Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

Greenrail.indd 15

voorzichtig met hun schattingen over het marktaandeel van het transport van bloemen en planten uit Nederland per rail over vier jaar. Edwin Wenink noemde 7-10%.

Sebastiaan Scholte 5% en Jos Lamers van Lamers transport 3-4%.

Rail is de toekomst Maar ondanks dat het vervoer per spoor nog niet van een leien dakje gaat, zijn veel mensen er van overtuigd dat het toekomst heeft. Wenink wees erop dat importeurs die zelf de logistiek vanuit Nederland regelen - en dat doen niet alleen de Russische importeurs - een belangrijk argument vormen om te blijven inzetten op het vervoer per spoor. „Als de importeurs de scepter gaan zwaaien over het vervoer van bloemen en planten in plaats van exporteurs dan is dat een bedreiging voor Nederland als draaischijf van de sierteelthandel. Daar moeten we dus wat aan doen. Door gebruik van multimodaal transport kunnen we de kosten van de cluster laag houden en de cluster overeind houden.”

Het gebruik van de trein en ook de boot zal toch gaan toenemen in de toekomst omdat de verwachting is dat wegtransport alleen maar duurder wordt en de rijtijden korter. En wat als Zwitserland, als de tweede Gotthardtunnel klaar is in 2016, dichtgaat

voor het vrachtverkeer van bloemen en planten? Bovendien gaat duurzaamheid - nu speelt dat alleen in het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland - een rol spelen. De Rijk en Lamers zullen ook blijven inzetten op het spoor, gaven ze aan.

Er dient dan wel nog veel water door de Rijn te stromen eer vervoer per spoor een substantieel marktaandeel heeft, werd duidelijk op Madurodam. Of zoals Jos Lamers aan het einde van het seminar verwoordde: „De trein moet ook de markt volgen. De capaciteit van het spoor moet omhoog, de prijs omlaag en de transittijd verkort worden.” En verwijzend naar de mentaliteitsverandering waar Wenink eerder op doelde. „Het product moet gepromoot worden.” <

In het kort n Woensdag 2 april was er een seminar van GreenRail. n Het aantal initiatieven met spoorvervoer neemt toe. n Vervoer van planten over spoor heeft een lange adem nodig. n In de sector is men ervan overtuigd dat het de toekomst heeft.

15

08-04-14 15:59

Veilingcijfers

Feestdagenkalender en zacht weer drukken omzet in maart De bloemen- en plantenomzet bleef in maart een kleine 6% achter op vorig jaar. Toen zorgden Internationale Vrouwendag, Engelse Moederdag en Pasen voor een ’boost’ in de omzet.

Henk Vreugdenhil henkvreugdenhil@floraholland.nl

P

asen valt in april dit jaar. Dit speelt vooral de snijbloemen parten, terwijl het zachte weer voor de tuinplanten juist een stimulans betekende. Planten stegen verhoudingsgewijs meer dan bloemen.

Het totale volume kromp uiteindelijk 1%.

Dit had tot gevolg dat de middenprijs met € 0,302 precies anderhalve cent inleverde.

Tabel. Omzet FloraHolland-veilingen maart 2014

Snijbloemen

(Aanvoer x 1.000 stuks en omzet x € 1.000 ) Omzet % Toe-/afname* Aanvoer % Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13

Tulipa

64.530 -16,6%

493.042

0,3% 0,131 0,157

Rosa

54.259 -21,1%

304.650

-7,3% 0,178 0,209

Chrysanthemum Ind Grp TR 27.885

80.724

-0,2%

21.521

-0,6% 0,621 0,608

Kamerplanten aan positieve kant

Gerbera

9.196 -17,4%

81.198

-4,9% 0,113 0,130

Freesia

5.834 -19,2%

37.458

12,8% 0,156 0,218

Het phalaenopsisaanbod groeide circa 3% in vergelijking met 2013. De overall middenprijs was bijna 16 cent/pot lager. Potroos profiteerde van de extra vraag als gevolg van de bloemendagen. Bij een bijna 8% groter volume kwam de gemiddelde prijs uit op € 1,406/pot ; ruim 11 cent meer dan in 2013.

Pothyacint en potnarcis realiseerden hogere middenprijzen bij minder stuks. Campanula maakte een opmerkelijke ontwikkeling door.

Vorig jaar bleef zowel prijs als aanbod door het donkere en koele voorjaar sterk achter.

Dit jaar steeg het aanbod door het warme zonnige weer met 62% en steeg de prijs gemiddeld 26 cent. Maart bracht bijna 4% meer kamerplantenopbrengst dan vorig jaar bij 0,8% minder stuks. Gemiddeld noteerde een plant € 1,577, dat is ruim 7 cent meer.

Chrysanthemum Ind Grp GE 4.620 Cymbidium

-17,7%

3.664 -39,0%

Eustoma russellianum

3.631

Hyacinthus

2.336 -23,6%

-3,9%

10.725

5,2%

Phalaenopsis Hydrangea

Omzet

0,431

0,394

0,551

2.298 -18,4% 1,594 2,131 9.913 10.956

23,5%

0,366

0,471

3,2% 0,213 0,288

snijbloemen totaal 229.416 -16,8% 1.255.522 -2,7%

Kamerplanten

0,345

In maart voerde tulp de lijst aan bij 16,6% minder omzet dan in 2013. Het aanbod was redelijk stabiel en de middenprijs daalde naar ruim € 0,13 ; circa 2,5 cent lager. Rond Vrouwendag profiteerde deze bloem nog van de grote vraag met name in Oost-Europa.

Echter later in de maand drukte het relatief warme weer de animo. Ook roos leverde fors in met ruim 21% minder omzet dan vorig jaar bij een 3 cent lagere prijs. Cymbidium kreeg de grootste klappen te verwerken. Bij een 18,4% kleiner volume noteerde dit product bijna 54 cent/tak lager. Lisianthus was fors goedkoper dan in maart 2013. Met € 0,366 bedroeg het verschil -10,5 cent/steel bij 23,5% meer stuks. Lelie was het enige product uit de top 10, dat een hogere middenprijs liet afdrukken. De bloemenomzet over maart leverde bijna 17% in vergeleken met 2013 bij 2,7% minder stelen. De middenprijs was met € 0,183 ruim 3 cent lager.

13.369 1,5%

Lilium

-12,4%

Bloemenomzet op lager peil

0,183

0,214

% Toe-/afname* Aanvoer % Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13

42.455 -0,8% 5.795 4,0%

10.571

3,1% 4,016 4,174

2.196 10,2% 2,639 2,797

Narcissus

5.590 -6,6%

9.029 -23,5% 0,619 0,507

Rosa

5.585 17,1%

3.972

Kalanchoë

5.453 -12,7%

7.792 -11,0% 0,700 0,714

7,8% 1,406 1,295

Bromelia

4.632 12,5%

2.312 11,1% 2,003 1,980

Anthurium

3.788 -6,0%

1.136

-3,7% 3,333 3,414

Hyacinthus

3.058 3,8%

5.729

-5,7% 0,534 0,485

Campanula

2.963 95,4%

1.949 62,0% 1,520 1,260

Ficus

2.650 -5,2%

kamerplanten totaal

150.893

Tuinplanten

Omzet

Viola Buxus

2.838 12,2% 2.068 91,7%

Primula

1.453 14,4%

Clematis

1.267 54,6%

Totaal

43.998

1,8% 2,830 3,039 -0,8%

1,577

1,506

% Toe-/afname* Aanvoer % Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13

9.280 59,3%

Rhododendron

tuinplanten totaal

936

3,9% 95.665

50,0%

25.556 73,2% 0,363 0,395 1.203

-9,6% 2,359 1,902

787 112,5% 2,627 2,912 3.095

-7,6% 0,470 0,379

584 64,7% 2,171 2,313 55.206

424.307 -5,8% 1.406.394

64,3%

0,797

0,873

-1,0% 0,302 0,317

* Mutaties t.o.v. december 2013 Deze cijfers zijn gemiddelden zijn over de gehele betreffende productgroep incl. binnenlandse p roductie, import, klok, bemiddeling, alle vestigingen, incl. alle sorteringen, kwaliteiten en p otmaten. Deze cijfers gelden vooral als zeer globale indicatie en zijn niet representatief.

16

Veilingcijfers.indd 16

Tuinplanten volop in trek Aangenaam weer trok mensen volop naar de tuincentra. Violen vlogen de deuren uit en de volgende groepen eenjarige zomerbloeiers staan alweer klaar. Het groeizame weer zorgde tevens voor aanbod dat snel toenam.

Maart werd afgesloten met een omzetstijging van 50% bij 64,3% meer stuks in vergelijking met 2013. Dit gaf druk op de middenprijs die met € 0,797 circa 7,5 cent lager uitviel. < Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

08-04-14 15:59

Markt Vanwege het tuinplantenseizoen worden ook de klokprijzen van deze producten weergegeven. Omdat er ruimte is voor maar drie grafieken, worden de bloeiende en groene planten in één grafiek verwerkt. Week 25 is de laatste week van de tuinplantengrafiek.

Klok prijsbeelden

Groene en bloeiende planten

Snijbloemen 2012

2013

35

2014

2012

160

2013

Tuinplanten 2014

2012

120

25

20

130 120 110

4

5

6

7

8

9 10 11 12 13 14 15 16 17 week

Vanaf week 8 daalt de middenprijs. In week 14 zakt deze 1 cent tot 16 cent. Ten opzichte van 2012 en 2013 is dat respectievelijk 4 en 2 cent minder.

90

80 60 40

100

15

2014

100

140

Middenprijs in centen

Middenprijs in centen

Middenprijs in centen

150

30

2013

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 week

Bij de groene planten noteert de middenprijs een plus van 3 cent tot 116 cent en bij de bloeiers een daling van 7 cent tot 113 cent.

20

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 week

Het zachte weer zorgt voor een hogere middenprijs. Deze stijgt in week 14 met 14 cent tot 78 cent.

Bron: FloraHolland

De week van internationaal accountmanager

Trees Willemse:

Foto: FloraHolland

’Als dienstverlening niets kost, is het niets waard’ Bedrijf: FloraHolland Week: 14

Maandag „De week start met een gesprek met collega’s over het huidige tarievenmodel van onze dienstverlening. Waar liggen de knelpunten? Hoe ervaren de verschillende nationale en internationale kwekersgroepen ons stelsel? In de middag krijg ik een update over het nieuwe kwaliteitsbeleid dat voor onze internationale kwekers lastiger is door afstand en taal.”

de promotiecampagne gezien. De campagne voor de Vrijwilliger heeft inderdaad tot een hogere verkoop van anjers geleid. In de middag ben ik aanwezig bij een seminar over railtransport van versproducten van en naar Spanje waar meer dan een keer werd opgeroepen voor meer samenwerking in de sector.”

Donderdag Dinsdag „Ik ben bezig met de aanvraag van een nieuw aspirant-lid in Spanje en hoop dat hij succesvol gaat worden bij FloraHolland. In de Zuid-Europese landen zijn veel Nederlandse kwekers actief. Zij kunnen hier het seizoen van hun product verlengen. Een contractzender geeft aan zijn aanvoer te willen stoppen. Even bellen, want soms heeft een opzegging ingrijpende consequenties, ook voor FloraHolland. Straks kijk ik samen met onder andere de teamleider veilen naar cijfers over assortimentsverschraling.”

Woensdag „Voor de FPC-Anjer stem ik de agenda en het bezoekprogramma bij Veiling Rhein-Maas af. Er zijn twee nieuwe leden, van wie één uit Italië. Ik ga op de foto met Andrea, vertegenwoordiger van het nieuwe FPC-lid.

We bezoeken in Venlo nog een topbloemist. Zojuist de eerste cijfers van Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 17

„Tijdens een teamoverleg met accountmanagers gaan we door de onderwerpen Leden/niet-leden, Informatiebeleid en Kompas heen. Een kweker belt over het niet kunnen vinden van data in Floranext. Het uitzetten van vorige filters is de remedie. Een andere kweker leg ik uit waarom correcte informatie over het land van oorsprong belangrijk is voor onder andere kopers.”

Vrijdag „In de ’Week van’ in het Vakblad van week 12 schreef (oud-collega) Jaap Stelder van OZ Import dat in Colombia opvallend veel vrouwen accountmanager zijn. Dat is bij ons, FloraHolland, inderdaad een stuk minder.

Maar vandaag ben ik niet op het werk want mijn aandacht gaat uit naar huis en gezin én de Black Berry.”

17

09-04-14 14:19

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.

Simone van Tol simonevantol@floraholland.nl

Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125

100

75

50

9

10

Aanvoer index

11

12

13

14 week

Prijs index

Meer aanbod en lagere middenprijs In de week na Engelse Moederdag kwam de middenprijs snijbloemen uit op 16 cent, 8,9% lager dan vorig jaar met 18% meer aanbod. Dit heeft te maken met een veildag meer in week 14, omdat toen in 2013 Pasen viel. Tulpen deden het deze week aanzienlijk minder dan vorig jaar. Met 20% meer aanbod in enkelbloemige tulpen was de prijsvorming niet goed en kwam 25% lager uit. Bij dubbelbloemige tulp was er bijna 60% meer aanbod en de prijs gemiddeld nog lager. Troschrysant

deed het verrassend goed. Met 3,8% meer aanbod lag de middenprijs 10 cent hoger dan vorig jaar. Ook lelie scoorde redelijk.

Bij zowel de Oriëntals als de LA’s was er meer aanbod en lag de prijs 7 cent hoger dan in 2013. De aanvoer van gerbera was duidelijk te hoog en resulteerde bij grootbloemig en mini in doordraai. De prijzen blijven hangen op het niveau van vorig jaar. Ranonkels zijn er volop. De prijs ligt gemiddeld 2 cent hoger maar de aantallen zorgen voor wat meer doordraai.

Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 175

in procenten

150 125 100 75 50

9

10

11

Aanvoer index

12

13

14 week

Prijs index

Forse aanvoer kamerplanten Het totaal aantal kamerplanten kwam in week 14 uit op 38,8% meer stuks ten opzichte van vorig jaar. De gemiddelde prijsgroei voor kamerplanten totaal ligt deze week op 1,3%. In de top 15 zien we voornamelijk bloeiende kamerplanten. Er is veel aanbod potnarcissen. Ruim 160% meer stuks verkocht met een prijs die dit jaar in week 14 een kwartje hoger ligt. Dit heeft waarschijnlijk te maken met Pasen die dit jaar twee weken later valt dan vo-

rig jaar. Ook campanula doet het goed met 60% meer aanvoer en een gemiddelde prijs die zo’n 55 cent hoger ligt dan in 2013. Het aanbod hedera is met ruim 45% gestegen ten opzichte van week 14 in 2013, met een iets hogere middenprijs. Potroos werd de week na Engelse Moederdag 10% minder verkocht tegen een € 0,27 hogere middenprijs dan in 2013.

Ook is er meer kalanchoë verhandeld, maar moest men op de prijs gemiddeld 2 cent toegeven.

Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 350 300

in procenten

250 200 150 100 50

9 Aanvoer index

18

Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 18

10

11

12 Prijs index

13

14 week

Warme weer gunstig voor tuinplanten Het temperatuurverschil ten opzichte van vorig jaar is ook in week 14 van dit jaar weer duidelijk waarneembaar. Er werden in deze week totaal 51% meer tuinplanten verkocht vergeleken met vorig jaar. De gemiddelde omzet van tuinplanten totaal lag 82,6% hoger dan in week 14 van 2013. Osteospermum, geranium, lavendel, petunia en margriet werden dit jaar in aanzienlijke hogere aantallen aangevoerd dan in 2014. De prijzen bleven allemaal ook boven de gemiddelde

prijs van vorig jaar, op lavendel na. Dit product bracht gemiddeld 35 cent minder op dan vorig jaar.

Week 14 in 2014 heeft dit jaar een veildag meer, omdat Pasen vorig jaar in de verslagweek viel. Dat is goed te zien aan de groei van buxus, zowel in omzet als aanvoer.

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

08-04-14 16:02

Frankrijk

Over de toonbank

Baune-Les-Dames

Daniel Janès:

’Kwekers, durf met iets nieuws te komen!’ oppervlakte van zo’n 135 m2, dus flink aan de maat. Of het goed loopt in tijden van crisis? Ja, we zijn tevreden, we groeien nog steeds.”

Hoe komt dat?

FOTO: AU JARDIN DE JADE

„Je moet actief zijn, altijd op zoek naar manieren om het beter te doen. Met achteroverleunen red je het niet. Verder zijn we erg aanwezig in de buurt. Zodra er een activiteit is in het dorp, een grote markt of een sportevenement, dragen wij ons steentje bij. Ons budget voor publiciteit is groot, maar het werkt.”

Heeft u een specialiteit?

Naam: Au Jardin de Jade Locatie: Baune-Les-Dames Sortiment: 55% bloemen, 20% planten, 25% cadeauartikelen Specialiteit: bruiloften Aantal medewerkers: drie plus twee stagiaires

Twee winkels in de buurt van de bakker, is dat bewust? „Ja, want daar komen veel mensen. Mijn vrouw en ik hebben twee bloemenwinkels waarbij cadeau-artikelen een grote rol spelen, ook dat houdt de loop erin. Beide winkels hebben een

Standpunt

Zijn uw klanten trendy? „We hebben allerlei klanten, zowel modern als wat traditioneler. Ons assortiment is dus breed

Waar koopt u in? „In Nederland, België, Ecuador en Frankrijk zelf. In Nederland kopen we vooral het basisassortiment bloemen, zoals lelies, anthurium en germini. Verder veel kamerplanten, met de nadruk op orchideeën en anthurium. De rozen komen bijna geheel uit Ecuador. In België vinden we de meer originele producten die elders moeilijker te krijgen zijn.”

Dus niet in Nederland? „Nederlandse kwekers zijn vooral goed in standaardproducten van een goede kwaliteit en in een regelmatige aanvoer. Ze hebben dat goed in de vingers en dat is belangrijk. Wat ik mis zijn de kleinere, aparte bloemen en planten waarmee je als bloemist het verschil maakt. Dat is jammer. Of ik een tip heb voor de Nederlandse kwekers? Durf regelmatig met iets nieuw te komen, dat moeten wij als bloemist ook!”

’Kom in de Kas van onschatbare waarde’

D

Sandra van Tol, landelijk coördinator Kom in de Kas

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over?

Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

Markt-3-Toonbank-nw.indd 19

„Ja, bruiloften. In het trouwseizoen, dat loopt van mei tot en met september, zijn we daar erg druk mee. We nemen altijd ruim de tijd om met bruiloftsparen te overleggen hoe ze het willen.

Een andere specialiteit is Kerstmis. Al vijftien jaar lang organiseren we half november een grote kerstshow om te laten zien wat mensen kunnen verwachten. Niet alleen qua bloemen en planten, maar ook op het gebied van decoratie.

Daar komen altijd veel mensen op af.”

en we proberen steeds iets nieuws te verzinnen. Momenteel lopen de bloementaarten erg goed. We maken zo’n taart met oasis en we zetten hem in een echte gebaksdoos. De prijs hoeft niet hoog te zijn en het is een verrassend cadeautje.”

e 37e editie van Kom in de Kas is wederom een succes geweest.

Terecht dat de organisatie daar trots op is. Het organiseren van Kom in de Kas en er als bedrijf aan deelnemen vraagt veel tijd, inzet en energie. Als je al die verwonderde blikken ziet en blije, tevreden mensen weer huiswaarts ziet gaan, dan weet je dat het dit allemaal waard is geweest.

Nog steeds weten mensen niet waar hun tomaat, komkommer, chrysant, gerbera, pot- of perkplant vandaan komen. En zeker niet met hoeveel aandacht en zorg de producten worden geteeld. Kom in de Kas draagt bij aan het begrip voor de tuinbouw en schudt de mensen wakker als het

gaat om het Nederlandse product.

Vanuit dat oogpunt is Kom in de Kas van onschatbare waarde.

Het voortbestaan van Kom in de Kas is niet vanzelfsprekend. Nu de collectieve financiering via het Productschap Tuinbouw niet meer mogelijk is moeten andere bronnen van collectieve financiering worden gevonden. Voor de edities van 2013 en 2014 heeft het landelijk bestuur partijen in de sierteelt- en glasgroentesector enthousiast weten te maken voor financiële ondersteuning. FloraHolland heeft zich voor 2014 en 2015 als partner verbonden aan het evenement. Ze is ook de enige die zich voor 2015 al heeft vastgelegd.

Dit betekent dat het landelijk bestuur op pad moet om andere partijen zover te krijgen dat ze Kom in de Kas financieel (blijven) ondersteunen. Bij deze tocht kijken we ook naar de mogelijkheden van samenwerking met andere partijen zoals het retailkanaal.

De afgelopen editie heeft het landelijk bestuur samen met Lidl op kleine schaal bekeken wat de mogelijkheden zijn. Kom in de Kas is gebaat bij een goede promotie van het evenement richting de consument en de supermarktketen. Ook is van belang dat de consument een goed beeld heeft van de herkomst van het product. Een win-winsituatie dus, die een verdere uitwerking meer dan waard is.

19

08-04-14 16:02

Analyses snijbloemen

Foto: de graaf van der zande

Grootbloemige gerbera mee in neerwaartse markt Grootbloemige gerbera’s zijn meegetrokken in de neerwaartse markt waarin ook de minigerbera’s zitten. Extra oorzaak is de onverwacht gestegen aanvoer.

Wrang is het voor telers dat uitgerekend in de maand waarin gerbera bloem van de maand is, de prijsvorming voor zowel kleinbloemige als grootbloemige gerbera’s onder druk staat.

Voor grootbloemigen gelden globaal dezelfde oorzaken als voor de mini’s, met een minder groot effect van kleinere vraag in het retailsegment. Een extra reden is de onverwacht gestegen aanvoer van ruim 6% tot 39,4 miljoen stuks tot en met maart dit jaar. De mini’s klommen met bijna 2% tot 170 miljoen stelen.

Dat veroorzaakte in dat segment een prijsval van 4% voor de verkochte aantallen en dat overkwam ook de grootbloemigen, waarvoor in het eerste kwartaal gemiddeld 29 cent werd betaald.

„En de kosten zijn gestegen”, stellen de telers Arjan Bassie van kwekerij Esmeralda in Rijnsburg en Ronald van de Salm van kwekerij Van der Salm in Delfgauw.

Triest record Net als bij de mini’s vestigden grootbloemigen in maart een triest doordraairecord van ruim 11%. In juli 2009 was de doordraai met 12,9% nog hoger en toen lag het niet-verkochte aandeel voor de eerste maanden op 4,1%. Dat is nu na het eerste kwartaal al 4,7% en als dat de maat is voor het rendement krijgen telers een moeilijk jaar.

Van der Salm ziet een verdere toename van zijn rechtstreekse verkoop van zo’n 55% nu tot misschien wel 80% als scenario.

„Twee jaar geleden lag dat aandeel nog op 30%, maar je wilt toch zoveel mogelijk grip hebben op de prijsvorming.” Hij biedt grootbloemigen aan in elke gewenste verpakking of aanvoerwijze.

Bassie teelt sinds augustus vorig jaar 75% minigerbera’s en 25% grootbloemigen. Om de markt te vergroten, startte hij deze week naast aanvoer in dozen met aanvoer van grootbloemigen op water. „Veel te vroeg dus voor conclusies. Maar in een markt die onder druk staat moet je alles aangrijpen.”

Minimumprijs De pilot om bij grootbloemigen met een minimumklokprijs per

kweker te werken, is in december na de start vorig jaar in september verlengd. Daarbij is het officiële minimum verhoogd van 4 cent naar 8 cent. „Dat gaat van de zomer bij structureel lagere prijzen niet werken”, verwacht Stefan Romkema, inkoper bij OZ Export. Theo de Lange, inkoper bij FleuraMetz wijst erop dat de afspraken over minimumprijzen ook moeten worden gehandhaafd bij bemiddeling. „Anders ondergraven telers het systeem wat ze zelf overeind hebben getild. Begrijpelijk dat die maatregel is ingesteld, maar blijf consequent.” Over de kwaliteit en de verwachte vernieuwing van het assortiment zijn handelaren tevreden. n

Korte beschikbaarheid ook pluspunt van prunus Aanvoerders van prunus kijken redelijk tevreden terug op het voorbije seizoen. Handelaren waren content met de kwaliteit en sommigen waarderen de korte beschikbaarheid.

Foto: vakblad voor de bloemisterij

„Het is kwalitatief een goed seizoen geweest”, oordeelt inkoper Manfred de Grauw van OZ Ex-

port over het praktisch afgelopen seizoen voor de trekheester prunus. „We hebben goed verkocht.

Het kwam door het mooie weer allemaal sneller en het is ook eerder afgelopen”, voegt directeur Jaco de Mooy van Goedegebuure & De Mooy toe. „Het is goed dat het een korte periode is”, vindt inkoper Cor van der Gugten van Greenflor, die de roze Prunus triloba uit voornamelijk Italië importeert. „Seizoensproducten houden de handel levendig en leveren impulsen voor de afzet.

En ze zijn er altijd in de periode waarin ze kwalitatief het beste zijn. Met prunus zijn we maar een week of vier op de markt.”

Veel directe afzet De importstatistieken van FloraHolland geven geen volledig beeld van deze handel omdat er veel directe afzet is. Dat geldt ook voor de Nederlandse aanvoer.

20

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 20

„Veel wordt door kwekers rechtstreeks afgezet”, geeft De Mooy aan over bijvoorbeeld Prunus serrulata Kanzan (Japanse sierkers). „Niets te klagen”, geeft Arie Marcus Ruitenbeek van het gelijknamige tuincentrum in Hogestein aan over de resultaten dit seizoen.

In het Nederlandse aanbod is de kersenbloesem (Prunus cerasus Morel) de grootste groep, gevolgd door de witte amandel (Prunus glandulosa Alboplena). „Dit jaar wel aardig betaald”, vindt teler Maarten Maarse in Aalsmeer. Hij voerde deze trekheester aan vanaf januari tot en met maart. Tot en met maart lag de middenprijs voor Nederlandse prunustakken 1 cent hoger op 20 cent bij een vergelijkbaar aanbod. n Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

08-04-14 16:03

Na een redelijke start en een goede februari is de handel in kleinbloemige gerbera’s ernstig in mineur geraakt. Zicht op snel herstel is er nog niet.

„Dit is voor kwekers triest, maar voor de handel ook niet leuk. Aan goedkope bloemen is voor ons ook niets te verdienen. Als inkoper vecht ik liever, op een goede manier natuurlijk, om de handel bij elkaar te krijgen dan zoals nu putten uit een overaanbod”, geeft Theo de Lange, inkoper bij FleuraMetz aan over de huidige markt voor minigerbera's.

Prijsval in maart In januari lag de middenprijs voor mini’s bij een 4% hogere aanvoer op 13 cent, 2 cent meer dan vorig jaar. In februari eindigde het gemiddelde op 17 cent, bij een 5% hogere aanvoer was dat een centje minder. „Voor Valentijn waren er geen echte prijspieken. Dat is voor de afzet op langere termijn beter, omdat er meer rust blijft in de markt”, vindt Arjan Bassie van kwekerij Esmeralda in Rijnsburg. In maart duikelde de middenprijs naar 10

cent, 2 cent minder dan vorig jaar bij een 2% hogere aanvoer en 6% minder verkochte aantallen. Uit de veilingstatistieken valt dan ook een triest doordraairecord te berekenen, dat voor maart uitkomt op 11,4% en voor het eerste kwartaal op 5%.

Verder is op te maken dat de teller voor de verkochte aantallen blijft steken op een plus van 2% en de middenprijs op 13 cent, net als in 2013. Maar dat is een afgerond gemiddelde, gebaseerd op aangevoerde aantallen. Feitelijk is de opbrengstprijs voor het eerste kwartaal 0,5 cent gezakt, dat is bijna 4%.

De toegenomen aanvoer is een deeloorzaak voor de druk op de prijzen. Vraaguitval door het mooie voorjaar, waardoor consumenten eerder op tuinproducten overstappen is een tweede factor. „Daarnaast is de concurrentie van bijvoorbeeld tulpen in het supermarktsegment toe-

Foto: De Graaf Van der Zande

Foto: de graaf van der zande

Handel in kleinbloemige gerbera ernstig in mineur

genomen”, voegt inkoper Vincent Bartels van Van Dijk Bloemen toe.

Handelaren geven verder aan dat er in het retailsegement dit voorjaar minder acties met minigerbera’s zijn. „De prijsknalactie met mini’ s die wij altijd in het voorjaar organiseren liep ook niet zo goed als in andere jaren”, heeft De Lange gemerkt. „Als de klad er eenmaal in zit, is ombuigen lastig”, is zijn ervaring. Onbekend is het effect van toegenomen productie in landen als Turkije.

Kwaliteit goed „Op een enkele uitzondering na

is de kwaliteit goed”, vindt Bartels en daar zijn De Lange en inkoper Stefan Romkema van OZ Export het mee eens. Romkema noemt de kwaliteit vergelijkbaar met eerdere jaren. De Lange stelt dat de kwaliteitsprong enkele jaren geleden nog steeds doorwerkt en Bartels signaleert nog altijd verdere verbeteringen. „Dat geldt ook voor het assortiment dat elk jaar vernieuwt”, vindt De Lange. Van de vorig jaar geïntroduceerde noviteit Jordi, oranje met zwart hart, komt dit jaar meer. Een heldergele, ook met zwart hart, is een van de vele introducties later dit jaar. n

Marktacties Promotie Balkon- en terrasplanten 2014: verbena en lantana n Lentebloeier 2014: narcis Topolino n Woonplant van de maand april: varen n Woonplant van de maand mei: calla n Tuinplant van de maand april: lavandula n Tuinplant van de maand mei: zomerbloeiende vaste planten n PurE Seasonal Flowers april: fritillaria n PurE Seasonal Flowers mei: ageratum n 31 mrt - 26 apr Promotiecampagne Zomertijd, gerbera n 28 apr - 7 jun Promotiecampagne Zomertijd, pioenroos n

12 apr Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: bol-op-pot, tulp, hyacint, narcis, eucomis, glamini en freesia, Hydrangea macrophylla Magical, groene planten, aeschyanthus, Bougainvillea Vera Deep Purple + Vera White, Snacker. SBS 17.00 uur. n 21 mrt – 13 apr EU-campagne ’Vriendinnen kennen elkaars Lievelingsbloem’. Collectieve consumentgerichte bloemenpromotie van Bloemenbureau Holland in Duitsland, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. n 13 - 19 mei Libelle, zomerweek, Almere, Almerestrand (Lifestyle-

n

evenement) www.libellezomerweek.nl 20 - 23 mei Dutch Lily Days met 16 deelnemende veredelaars, handelaren en exporteurs. www.dutchlilydays.nl n 14 - 21 juni Nationale tuinweek ’Tegel eruit, plant erin’ georganiseerd door Groei & Bloei. n

Bloemendagen 17 apr Secretaressedag (Bel, Fra, Ned) 18 apr Goede Vrijdag (Dui, GB, Ned, Oos, Zwi) n 20 apr Orthodox Pasen (Rus) n 23 apr St. George’s Day (Eng) n 25 apr Bevrijdingsdag (Ita) n 26 apr Koningsdag (Ned) n 1 mei Internationale Dag van de Arbeid n 4 mei Dodenherdenking (Ned) n 5 mei Bevrijdingsdag (Ned) n 8 mei Bevrijdingsdag WOII (Fra) n 9 mei Dag van de overwinning (Rus) n 11 mei Moederdag (Ned, Bel, Dui, Ita, Oos, Zwi) n 25 mei Moederdag (Fra) n 26 mei Moederdag (Pol) n n

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 21

21

08-04-14 16:03

Analyse bloeiende planten Foto: Kurt Schrama

Exporteur over Bosnië

Hortensia sinds begin maart onder druk Na een positieve start, is de hortensiamarkt begin maart tegen alle verwachtingen in afgezwakt. Zelfs Engelse Moederdag gaf geen algehele opleving. Begin april trok de markt iets aan.

Bedrijf: Kurt Schrama Functie: account-manager Belangrijkste afzetlanden: Engeland, Ierland, de Balkan, de Baltische Staten en Rusland Inkoop: klok en KOA Aantal medewerkers: 48

Afrim Vllasaku:

’Prijs telt, maar kwaliteit blijft belangrijk’ Hoe belangrijk is Bosnië voor Kurt Schrama? „Bosnië is zeker belangrijk voor ons. We exporteren al twintig jaar naar dit land en we hebben hier vier grote klanten. Zelf ben ik afkomstig uit Kosovo en ik spreek ook Bosnisch, dat helpt absoluut bij het zakendoen. Mensen worden toch het liefst in de eigen taal aangesproken.”

Welke producten verkopen jullie daar? „Het hele assortiment eigenlijk, met de nadruk op rozen, chrysanten, lelies, gips, gerbera, cymbidium en hortensia’s. Qua planten draait het vooral om cymbidium en kalanchoë, maar ook om perkgoed en het Boskoopse assortiment tuinplanten. Bosniërs zijn gek op noviteiten, maar de tijd is voorbij dat ze er ook een goede prijs voor kunnen betalen. Bosnië wordt meer en meer een prijsmarkt. Dit heeft alles te maken met de crisis.”

Blijven ze wel op kwaliteit letten? „Jawel, dat blijft belangrijk. En ik benadruk het ook richting mijn klanten: de consument moet er nog wel plezier van hebben.

Bosnië heeft gelukkig veel mooie bloemenwinkels die kwaliteit hoog in het vaandel hebben staan, zelfs in vergelijking met Nederland.”

Vooral de potmaten tot 12 cm hadden het moeilijk in maart. Vraag en aanbod waren zwaar uit balans.

Henny Zwinkels van kwekerij Bonfut in Honselersdijk: „We hebben een heel goede start gemaakt, maar richting Engelse Moederdag is het prijsniveau gezakt. Na de eerste week van maart kwam er al druk te staan op de markt. Ook voor Pasen zie ik de vraag nog niet aantrekken.

Of het de vroege concurrentie van het perkgoed is of de angst in OostEuropa, ik weet het niet.”

Kwekers in het 14 cm-segment laten een ander geluid horen. De vroege feestdagen liepen daar goed en het prijsbeeld is vergelijkbaar met vorig jaar. Dat hortensia plant van de maand was in maart, hebben ze niet gemerkt. „Wij richten ons op de daghandel. We doen geen actiematige handel en hebben daarom niets van de promotiecampagne gemerkt”, legt Frank van der Meer van kwekerij Dijk van Dijk in De Lier uit. Bij kwekerij Sjaak van Schie in Maasdijk toont Anja van den Berg zich enthousiast over de juist toegenomen vraag in het vroege seizoen. „We waren eerder op de markt en het liep storm. Met Engelse Moederdag draaiden we een grote actie met 85.000 planten in de week. Voor Pasen en de komende Moederdagen wordt het ook weer topdruk. Dat zegt na-

tuurlijk niet alles, want als het na de Moederdagen stilvalt, hebben we nog wel drie maanden te gaan.”

Krulbloemig Van de bollen, de tellers, de sterbloemigen en de tweekleurigen, staan de bolhortensia’s steevast op nummer één. Tellers zijn teruggedrongen tot een stabiele 30% van de markt. Nieuw dit jaar is de krulbloemige en compacte Curly Wurly, door twee kwekers geteeld, die in kleine aantallen de nichemarkt heeft weten te interesseren.

Bij DGI ziet Robert Maarschallekerweerd de vraag naar hortensia begin april rap toenemen. „De afgelopen weken was het aanbod groot en de vraag beperkt, waardoor de prijs lager lag dan vorig jaar. Richting de Moederdagen gaat het product weer pieken. Momenteel worden vooral de kleinere potmaten goed betaald.” Wim Scheffers van Fleura-Metz denkt dat de volumes in maart te groot waren vanwege het warme weer dat de productie versnelde. Daardoor raakte de markt uit evenwicht. Zijn klanten, voornamelijk vakbloemisten, kunnen zich goed onderscheiden met afwijkende hortensia’s. „Zoals de Curly Wurly. Die wordt goed opgepakt dit seizoen”, aldus Scheffers. n

Hoe ziet u de toekomst? „Momenteel is er qua bloemen- en plantenhandel geen groei in Bosnië en ik verwacht niet dat daar snel verandering in komt. Als het de komende tijd zo blijft gaan als op het moment, dan ben ik ook tevreden. Wat er daarna gebeurt, is koffiedik kijken. Of ik verder nog iets wil toevoegen? Bosnië is een van de landen waar ik graag naartoe ga. Aardige mensen en heerlijk eten!”

22

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 22

300

15.000

280

13.000

260

11.000

240

9.000

220

7.000

200

2009

2010

2011

2012

2013

5.000

Verkochte aantallen x duizend

„Phytosanitair is het niet eenvoudig. Ze accepteren geen enkel beestje, dus we keuren alles voor. Wel zijn het trouwe klanten.

Als je het goed doet, gaan ze niet zo snel shoppen. De betalingsmoraal is prima. Maar we houden ze kort. Het is met klanten net als gras: als je het niet kort houdt, wordt het een rommeltje.”

Gemiddelde prijs in centen

Is het een moeilijk afzetland?

Verkochte aantallen en middenprijzen hydrangea op de FloraHolland-veilingen van 2009 tot en met 2013.

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

08-04-14 16:03

Foto: Gerdien de Nooy

Afzetzaken

Analyse tuinplanten

Aubrieta piekte vroeg dit jaar

Foto: vakblad voor de bloemisterij

De bloeiende aubrieta beleeft in het vroege voorjaar, na of naast de violen en primula’s, een piek in de afzet. Gunstig weer zorgde dit jaar voor een vlot verloop van die handel.

Bij FloraHolland is de piek in de jaarlijkse afzet van aubrieta alweer voorbij. „In week 13 en 14 kwamen er nog zo’n 50.000 stuks, dat is stukken minder dan in week 11 en 12”, aldus productmarktadviseur Martijn Bentvelsen. De statistieken tot en met week 13 telden reeds 518.000 stuks verkocht en een omzet van zo’n € 345.000. In 2013 bleef de omzet over het hele seizoen op € 380.000 steken, ondanks dat toen in totaal 837.000 stuks werden verhandeld. De middenprijs lag vorig jaar dus veel lager, vooral omdat aubrieta pas rond week 16 zeer massaal en voor lage prijzen werd geklokt.

Dit jaar beter

Prijzen 2012 hoger Bentvelsen van FloraHolland ziet dat met name bij potmaat 12 de middenprijs in 2012 duidelijk hoger lag. Ook komt nu zo’n 70% van de omzet via de klok, tegen 50% in 2012. In 2012 werden in totaal slechts 572.000 stuks aubrieta’s via FloraHolland afgezet. „Het lijkt erop dat dit product in goede jaren voor een groter deel via andere kanalen wordt verhandeld”, leidt Bentvelsen uit die cijfers af. n

100

1.200

80

1.000

60

800

40

600

20

400

0

2009

2010

2011

2012

2013

200

Verkochte stelenx duizend

Gemiddelde prijs in centen

Dit jaar verloopt de afzet beter, zo meldt teler Jasper Scholte van kwekerij Scholte in Helden. „We

zijn al twee weken uitverkocht.

Het seizoen begon supervroeg en we hebben reuzengoed kunnen verkopen. Met name tuincentra hebben het heel goed opgepakt.”

Scholte hoorde dat de iets latere aubrieta’s het in de markt wat moeilijker hebben.

Arnold de Graaf van tuincentrum De Oosteinde in Vijfhuizen zag een hoge omloopsnelheid bij aubrieta dit jaar. „In een tijd dat er nog weinig bloeiende vasteplanten zijn, is aubrieta een aantrekkelijk product. We doen er elk voorjaar een actie mee. Daar wordt goed op gereageerd. Vaak blijft het daarna nog een paar weken leuk doorlopen.” De Graaf vindt het aankoopgedrag van plantjes door de consument de laatste crisisjaren niet veranderd.

Verkochte aantallen en middenprijs aubrieta op de FloraHolland-veilingen van 2009 tot en met 2013.

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 23

Bedrijf: HVS Orchids Aanleiding: huisstijl

Harry en Stella van Schie Wat een mooie kever cabriolet staat er op de foto! „Dit is een hobby van ons. Met deze foto willen wij uitstralen dat wij elke dag plezier hebben in ons werk; met alle klanten, toeleveranciers en medewerkers om ons heen. Onze slogan is: ’With pleasure only the best’. Hiermee dragen wij uit dat we voor het beste product en voor een prettige samenwerking gaan. Deze slogan is onderdeel van onze huisstijl, die we een aantal jaar geleden hebben ontworpen.”

Een eigen huisstijl... Hoe belangrijk is dat? „Wij vinden dat het absoluut bijdraagt aan de herkenbaarheid van het bedrijf. Het maakt je onderscheidend. Zo verpakken wij onze cymbidium bijvoorbeeld in een eigen doos. Stapje voor stapje is onze huisstijl gegroeid tot wat het nu is en ik merk dat klanten het beginnen te herkennen. Als ik bijvoorbeeld op marktbezoek ga, is het heel gaaf om ons folder- en promotiemateriaal terug te zien daar. Ook op de FloraHolland Trade Fair hadden we de stand ingericht op onze huisstijl.”

Is het een goede beurs geweest? „Jazeker. Zo hebben wij veel klanten kunnen spreken. Een beursdeelname is goed voor de naamsbekendheid en het is een ontspannen manier van zakendoen. Het heeft zeker weer een paar mooie, nieuwe contacten opgeleverd. Daarbij waren wij natuurlijk ook trots op onze nominatie voor de Best Stand Award en met de uiteindelijke tweede plaats. Het geeft aan dat de boodschap die wij willen overdragen klopt. De beelden en de thema’s uit ons inspiratieboekje waren terug te vinden in de stand.”

Waarom is dit inspiratieboekje ontworpen? „Uit gesprekken bleek dat het bij eindklanten soms aan inspiratie ontbrak om iets moois te maken met snijcymbidium. Wij hebben een arrangeur en een fotograaf geregeld en zijn aan de slag gegaan. Een aantal van deze arrangementen hebben wij samengevat in een boekje. Het boekje is bedoeld voor de bloemist; we willen hen op ideeën brengen. Dat is het segment waar wij op focussen. Daar krijg je de hoogste waardering voor je product; zij willen creatief zijn.”

Helpt dit allemaal mee aan een betere verkoop? „Hoewel de prijzen nu slecht zijn; menen wij van wel. Klanten waarderen het. Er vindt een wisselwerking plaats. Klanten delen op onze Facebookpagina bijvoorbeeld ook creaties die zij hebben gemaakt. Al met al draagt het wel bij aan een trouwere klantenschare. Het is een combinatie van allerlei factoren; alle dingen bij elkaar maken het plaatje compleet en roepen een plezierig gevoel op bij het horen van de naam HVS Orchids.”

23

08-04-14 16:03

Tulp langs het lijntje Heel sporadisch gaat een tulp via een snelle handbeweging richting afvalhoop. Het gros van de 10.000 stelen die per uur op de band langskomen wordt met de bloem langs de rode streep laserlicht gelegd.

V

ier zogenoemde Quality Bunchers staan er dit seizoen bij de firma De Hout Bolbloemen in het NoordHollandse Hem. De semi-automatische bosmachines vervangen de lijnen waaraan jarenlang handmatig tulpen werden gebosd. Kenmerkend is de rode streep laserlicht die van boven op de band schijnt.

Het personeel legt de knoppen op gelijke hoogte langs dit richtpunt. Daarna volgt het overtollig steellengte afsnijden, automatisch bossen en aanbrengen van stiek.

Sensoren signaleren tijdig de stelen die te kort zijn. Zij worden uit de aanvoer gescheiden en via een aparte band afgevoerd. „Omdat wij alles aan retailers afleveren is de minimale steellengte afgesteld op 35 cm. Het gewicht van een steel moet gemiddeld minimaal 22 gram zijn. Dat bepalen we als de bossen zijn verpakt”, zegt Cor Duijn van De Hout Bolbloemen.

Een volautomatische machine met diverse sorteeropties hoefde het bedrijf niet voor het bossen van zijn 25 miljoen tulpen. De prijs van de Quality Buncher, vanaf € 60.000, woog eveneens mee bij de aanschaf, net als het formaat van de machine. „Ze passen goed achter de vier oogstlijnen met ontbolmachines die we al hadden. Een volautomaat is groter en veel duurder. Met deze machines besparen we per lijn twee man personeel, ofwel zo’n 10% arbeid. En het bossen kan zelfs met minder ervaren scholieren goed uitgevoerd worden”, aldus Duijn.

Meer collega’s volgden zijn voorbeeld.

In 2013 hebben Havatec en Potveer honderd Quality Bunchers geplaatst. <

Tekst en foto: Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

24

Spread.indd 24

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

08-04-14 16:03

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

Spread.indd 25

25

08-04-14 16:03

Hoe schadelijk is natrium?

In de toekomst zullen telers niet meer op het oppervlaktewater mogen spuien. Een voor de hand liggende oplossing is nog meer recirculeren, maar daarbij staat de ophoping van natrium nogal in de weg. Hoe schadelijk is natrium nu echt? Wim Voogt en Chris Blok, onderzoekers van WUR Glastuinbouw, leggen het aan de hand van een aantal vragen uit.

Wim Voogt, Chris Blok en Joef Sleegers bloemisterij@hortipoint.nl

Is natrium een belangrijk obstakel voor recirculatie?

Op welke manier is natrium ­schadelijk voor de plant? ’De schade door natrium bestaat uit twee componenten: een osmotisch effect (EC) in het wortelmilieu en een nadelig effect bij opname door de plant. Als de EC in het wortelmilieu oploopt, kost het de plant steeds meer energie om water op te nemen.

Als het natrium door de plant is opgenomen, belemmert het de opname en het transport van calcium binnen de plant. En ook van andere ionen zoals magnesium.’

Illustratie: Vakblad voor de Bloemisterij

’De meeste planten nemen weinig natrium op. Als de plant minder opneemt dan er in het gietwater wordt aangevoerd, dan hoopt het natrium zich op. Bij een bepaald natriumgehalte in de wortelomgeving wordt de groei geremd. Die grens heet de planttolerantie.

Vaak wordt een oplopend natriumgehalte als reden aangevoerd om te spuien.

Afgemeten tegen de rest van de wereld is de natriumproblematiek in Nederland echter peanuts. In andere landen is het natriumgehalte in het gietwater veel hoger.

In Zuid-Europa bijvoorbeeld is water erg schaars. Men zou daar graag recirculeren,

maar het natriumgehalte is zo hoog dat dat niet lukt. Telers in Nederland zijn vaak banger voor natrium dan werkelijk nodig is.’

Hoe gaan planten met natrium om? ’Natrium komt de plant binnen via de wortel en wordt via de sapstroom verder getransporteerd. Echter, sommige planten kunnen natriumionen actief via de wortel weer uitscheiden, waardoor de netto-opname laag is. Een gewas als roos neemt bijvoorbeeld netto nauwelijks natrium op, in tegenstelling tot aster, die vrij veel opneemt.

Bij planten die weinig natrium uitscheiden, hoopt het natrium zich op in de bovengrondse delen. Opname en transport van sommige andere ionen, vooral calcium, komt daarmee in de knel. Er is overigens geen relatie tussen de opname van natrium en de schade in de plant. Het hangt ervan af hoe de plant op celniveau met hoog natrium kan omgaan.’

Zijn er voor alle gewassen normen voor natrium opgesteld? ’Voor de meeste gewassen bestaan geen wetenschappelijke normen. Wel voor de grote gewassen zoals roos, gerbera, potorchidee en tomaat. In de jaren ’80 en ’90 is er veel onderzoek gedaan naar zoutgevoeligheid van deze gewassen. Daar zijn grenswaarden voor de EC uit gerold; boven die waarde is er productieverlies of groeiremming. Op basis daarvan zijn destijds normen opgesteld waarboven telers mogen lozen. In de nieuwe regels van het ’activiteitenbesluit’ gelden deze natriumnormen niet meer; tegenwoordig zijn er stikstofnormen. In 2027 mogen telers nagenoeg geen stikstof meer lozen.’

Hoe betrouwbaar zijn de normen voor natrium?

In meststoffen van de bekende leveranciers zit zo weinig natrium dat het nauwelijks een rol speelt bij de opbouw in het gietwater.

26

Natrium.indd 26

’De natriumnormen waren destijds een gevolg van onderhandelingen tussen landVakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

08-04-14 16:03

Worst-case berekening voor natrium in de rozenteelt.

mmol/l

m3

bijdrage aan

gram Na-belasting

Aanvoer Gietwater hemelwater

0,25 7.500 43.125

0,1

omgekeerde osmose

1.500

3.450

Afvoer

72% Gewasopname 6%

Buffering in substraat

Lekkages Meststoffen kalksalpeter

484

m3 gram 2.070 11.500

45

4.140

1%

ammoniumnitraat

91

kaliumnitraat

481

1%

bitterzout

344

1%

Magnitra

31

0%

monokalifosfaat

190

ijzerchelaat DTPA

natriummolybdaat

207

0%

borax

1.800

3%

overige spoorelementen

Totaal

0,29

9.726

0% Spui

459 42.229

0% 16%

10

9.000

59.939

504

59.939

Berekend zijn: aanvoer van Na via gietwater en meststoffen, procentuele bijdrage aan de totale Na-belasting en afvoer via gewas en spui. De bijdrage uit meststoffen is relatief klein.

Bron: WUR Glastuinbouw

bouworganisaties en de overheid. Ze waren zeer veilig gekozen. Bij tomaat mocht er bijvoorbeeld boven 6 mmol Na/liter gespuid worden, terwijl uit onderzoek bleek dat er bij 12,5 mmol nog weinig aan de hand was.

In de loop der jaren zijn deze grenswaarden heilig geworden. Telers kiezen graag voor veilig en gaan daar nog eens royaal onder zitten. Je kunt dus stellen dat de natriumproblematiek wel eens wordt overdreven.’

Wat kun je doen om langer te ­recirculeren? ’Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen de natrium-norm en de streefwaarden voor de EC. Immers, bij een oplopend natriumgehalte neemt de ruimte binnen de EC voor de overige kationen (NH4, K, Ca en Mg) af. Een voorbeeld. Roos groeit optimaal bij een EC van 1,5 mS/cm. Dit komt overeen met 15 milli-equivalenten per liter (me/l) aan nutriënten. De norm is 4 mmol/l Na. Dat is gelijk aan 4 me/l. Als vuistregel geldt dat het aantal me/l door tien gedeeld, de bijdrage geeft aan de EC. Dus natrium draagt in dat geval 0,4 mS/cm bij aan de EC. In dat geval heb je nog 1,1 mS/cm aan nutriënten over. Dat komt overeen met 11 me/l. Roos heeft ongeveer 0,8 mS/cm aan nutriënten nodig. Dat betekent dat natrium nog verder zou mogen oplopen voor het schade geeft.

Telers denken vaak dat de voedings-EC gelijk moet zijn aan de streef-EC. De streef EC is echter opgesteld voor optimale groei én productkwaliteit. Die EC is meestal hoger dan de optelsom van de minimaal benodigde hoeveelheid van alle individuele nutriënten. Je kunt daarom bij gelijkblijvende EC de concentraties nutriënten laten zakken Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

Natrium.indd 27

en zo het spuien uitstellen, zonder dat dat gevolgen heeft voor het gewas.’

Lukt volledig recirculeren nu al? ’In de praktijk zijn er al telers die bijna nooit spuien. In Bleiswijk start WUR Glastuinbouw samen met partners het WEEK project: de Water-Efficiënte Emissieloze Kas. We laten zien dat je met inzet van de juiste techniek en teelt- en bemestingsstrategie goed kunt recirculeren zonder te spuien en zonder dat het opbrengst of kwaliteit kost.

Dit gaat voor de zomer waarschijnlijk van start met een komkommerteelt, en daarna een paprikateelt. Alles wijst erop dat 100% recirculatie voor veel gewassen mogelijk is.’

In welke gewassen is volledig recirculeren niet mogelijk? ’Met gewassen die gevoelig zijn voor een calciumtekort moet je oppassen. Natrium remt de opname van calcium meer dan van andere elementen. Dit blijkt uit onderzoek uit de jaren ’90, dat overigens vooral in groenten is gedaan. Ook voor orchideeën is volledig recirculeren nog een uitdaging.’

Wat zijn de belangrijkste bronnen voor natrium? ’De belangrijkste bronnen van natrium zijn, in deze volgorde: gietwater, meststoffen en hulpstoffen.

Leidingwater is bijna altijd onbruikbaar.

Grondwater moet (in West-Nederland) eerst ontzout worden. Regenwater is zuiverder, maar kan in de kuststreek toch te veel natrium bevatten.

Grondwater ontzouten gaat standaard via omgekeerde osmose. Belangrijk is hoe deze is afgesteld. Als de osmose harder moet lopen, laat hij meer natrium door. Dus als de RO-installatie een kleinere capaciteit heeft en harder moet werken, komt er meer natrium mee in het productwater. Het is de moeite waard om hiernaar te kijken bij de aanschaf van een installatie. Verder moeten de membranen in de RO-installatie worden onderhouden en op tijd worden vervangen.

In meststoffen van de bekende leveranciers zit zo weinig natrium dat het nauwelijks een rol speelt bij de opbouw (zie tabel).

Hulpstoffen als humuszuren en bodem­ verbeteraars kunnen verrassend hoge natriumgehalten hebben. Leveranciers zijn niet verplicht om deze gehalten op te geven.’

Is met een voorregel-EC de opbouw van natrium te vertragen? ’Nee, een voorregeling heeft geen invloed op de opbouw van natrium. Het is alleen een manier om zonder overstortverliezen geleidelijk drainwater toe te voegen aan het gietwater.’ <

In het kort n De normen voor natrium zijn bijzonder veilig vastgesteld. n Telers kiezen vaak voor veilig en spuien al in een vroeg stadium. n Vaak is er nog ruimte om meer natrium toe te laten en is 100% recirculatie mogelijk. n WUR Glastuinbouw start het WEEK-project om dat aan te tonen.

27

08-04-14 16:03

Snijhortensiakweker Arie Slingerland uit Klazienaveen:

’Snijhortensiateelt is aan het professionaliseren’ Bijzondere kwekers vinden Arie en Elly van snijhortensiakwekerij Slingerland-van Buren uit Klazienaveen zich niet. Ze zijn echter ook weer niet doorsnee te noemen. Ze proberen mee te gaan in de professionalisering van de teelt en hebben als eersten bewust een dubbelscherm geplaatst. „Jammer alleen dat het bij deze teelt veel ieder voor zich is”, meent Slingerland.

Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl

I

Leergeld betaald

verplaatst om tot een optimaler klimaat te komen. Je hebt immers met zoveel rassen te maken met ieder zijn eigen herstel-, groeien bloeiperiode”, schetst Slingerland.

Momenteel heeft de teler twaalf verschillende rassen, maar hij overweegt dit aantal terug te schroeven. „Gelukkig kan dat ook, omdat de snijhortensiateelt aan het professionaliseren is met nieuwe rassen met een uitgiftebeleid. Dat levert voor iedere schakel in de keten betere marges op. Bij planten bestellen waarop licentierecht rust, moet tegenwoordig twee tot drie jaar vooruit worden gedacht.”

De hortensia’s komen in 10 l-potten op het oude rozengootsysteem te staan. Dat is niet uniek, omdat meerdere ex-rozentelers op snijhortensia zijn overgestapt. Het werkt wel arbeidsvriendelijker en efficiënter; de potten staan immers 40 cm hoger dan wanneer ze op de grond staan. De omschakeling vindt Slingerland groot, omdat ze stappen in een vrij gesloten cultuur die hij niet gewend is uit zijn rozentijd. „Ik hou van open communiceren over mijn teelt, maar daar zijn niet alle snijhortensiatelers echt toe bereid. We hebben de teelt dus in de praktijk grotendeels eigen moeten maken en veel leergeld betaald, vooral qua plantdata. In de eerste paar jaar heb ik wel 30% van mijn planten

Gemak dient de mens Foto’s: Peter van Leth

n 2007 houden Arie Slingerland en Elly van Buren de rozenteelt voor gezien.

Ze schakelen over op snijhortensia’s.

Niet zozeer door tegenvallende bedrijfsresultaten, maar om van de zevendaagse werkweek af te zijn. Verder vinden ze het niet prettig om volledig op buitenlands personeel aangewezen te zijn en die kant ging het meer en meer op. „Achteraf gezien hebben wij met onze kwekerij van 2 ha op het juiste moment afscheid genomen van de rozenteelt. We hebben altijd maar één ras op de totale oppervlakte geteeld en dat heeft goed uitgepakt. De roze variëteit Aqua! die wij teelden was begin 21e eeuw erg in trek. Nu is het minder een gewenste kleur”, vertelt Slingerland.

Arie Slingerland is blij met de professionalisering van de snijhortensiateelt, maar vindt het jammer dat er geen open cultuur heerst onder alle snijhortensiatelers.

28

reposlingerlandl.indd 28

Naast algemene ontwikkelingen in de snijhortentensiateelt die Slingerland probeert door te voeren, zijn er ook persoonlijke initiatieven om met name kosten beheersbaar te houden. Hij heeft hier een goede kijk op omdat hij aan uitgebreide (arbeids) registratie doet. Per soort weet hij tot op een half uur bijvoorbeeld hoeveel tijd knippen, sorteren, pluizen en snoeien kost.

Ook heeft Slingerland besloten zijn watervulsysteem voor het fust (klein en groot) volledig te automatiseren. Bij de vier sorteerplaatsen staat een automatische vuller voor klein fust. Groot fust wordt centraal gevuld en komt op een rollerband langs de sorteerders. „Niet van elke verbetering weet ik bij voorbaat of die rond te rekenen is, maar het teelt- en arbeidsproces klopt steeds beter. En mocht de investering er niet uitkomen, dan gaat vaak op: gemak dient de mens”, beweert Slingerland. Zo kunnen Arie en Elly gezamenlijk de kwekerij goed runnen met assistentie van drie werknemers van april tot de zomervakantie en één tot twee werknemers in het najaar.

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

08-04-14 16:03

Bedrijfsgegevens

Arie Slingerland heeft niet alleen geïnvesteerd in een dubbel scherm om energie te besparen, maar ook voor een betere bloemkwaliteit vooral van de eerste snee en meer bloemen.

Waarmee Slingerland sowieso op kosten bespaart is het uitbesteden van de opkweek van zijn planten aan Emco, een sociale werkvoorziening bij hem aan de overkant.

Aldaar wordt de plug direct in 10 l-potten opgepot en worden de planten driemaal getopt alvorens ze bij Slingerland op het bedrijf arriveren. In de oude situatie kreeg Slingerland van vermeerderaars planten aangeleverd in 3 l-potten die hij op zijn eigen bedrijf nog eens moest overpotten in 10 l-potten.

Nu de opkweek naast de deur is, heeft Slingerland meer grip op de kwaliteit van de aangeleverde planten. „Veredelaars en vermeerderaars hebben vaak zowel pot- als snijhortensia’s in hun assortiment, maar maken hun omzet en winst vooral op

pothortensia’s. Begrijpelijk ligt daar hun prioriteit, maar dat is soms af te zien aan kwaliteit van het geleverd plantmateriaal”, uit Slingerland.

De overweging om de opkweek dichter bij huis te halen, is dus voornamelijk kostengedreven. Het doet Elly en Arie echter ook goed om bij te dragen aan werkgelegenheid in de regio aan mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt.

Niet zelf doen Ruimte creëren of huren voor eigen opkweek is niets voor Slingerland. Hij zit niet te wachten op extra werk, ook al zou hij daarmee op kosten kunnen besparen. Hij en Elly concentreren zich liever op de afkweek

Bij de vier sorteerplaatsen aan de sorteermachine staat nu een volautomatisch watervulsysteem voor klein fust. Groot fust wordt centraal gevuld.

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

reposlingerlandl.indd 29

Bedrijf: Snijhortensiakwekerij Slingerland-Van Buren in Klazienaveen.

Teler: Arie Slingerland en Elly van Buren.

Gewas: 12 soorten snijhortensia op 2 ha.

Bijzonderheden: tweede energiescherm geïnstalleerd. Zover Arie Slingerland weet is hij de enige die dat bewust zelf heeft gedaan. Hij weet van een collegasnijhortensiakweker dat hij ook een dubbelscherm boven zijn gewas heeft hangen, maar dat hing er al toen hij een potanthuriumkwekerij overnam. Door de zachte winter heeft Slingerland minder profijt van zijn investering dan gehoopt.

van kwalitatief goede snijhortensia’s. „Wij zijn totaal niet ingericht om de opkweek zelf te doen. Zelf opkweken doe je er niet makkelijk even bij of tussen door.”

Toch is het vizier niet alleen gericht op de afkweek; in beperkte mate doet Slingerland ook aan veredeling. Een mutant die hij op zijn bedrijf heeft gevonden, heeft Kolster in zes jaar raszuiver gemaakt onder de naam Red Harlekijn. Van de wit, wijnrode Red Harlekijn, staat ruim 1.500 m2 op het bedrijf. „Een collega heeft eenzelfde hoeveelheid staan, maar daar blijft het dit jaar bij”, zegt Slingerland.

Dubbelscherm geplaatst Slingerland teelt in vier verschillende klimaatafdelingen die nagenoeg even groot zijn: een afdeling met vroege stookteelt, een afdeling met iets lichtere stookteelt, een afdeling met koude teelt en een afdeling waarbij wordt bijgestookt bij mooi weer. In laatstgenoemde afdeling staan rassen die meer dagverlenging nodig hebben om in bloei te komen. In alle vier de afdelingen hangt een zwaar energiescherm.

In de twee stookafdelingen heeft Slingerland najaar 2013 een extra scherm (L10) gehangen met eigenlijk verscheidene functies: energie besparen, betere bloemkwaliteit van vooral de eerste snee en meer bloemen. „Tussen deze functies is het een wisselwerking. Bij mooi weer doe ik bijvoorbeeld het nieuwe lichtere scherm open voor meer groeilicht om eerder in bloei te komen.

Wanneer het echt koud begint te worden, gaan beide schermen dicht om extra energie te besparen.”

Precies aangeven hoeveel per jaar Slingland bespaart aan energie of wat het hem Lees verder >

29

08-04-14 16:03

Vervolg van pagina 29.

oplevert door betere of meer bloemen kan hij dus niet direct zeggen. „Ik hoop wel in drie jaar de investering eruit te hebben”, verklaart Slingerland. Deze zachte winter heeft er in ieder geval te weinig aan bijgedragen. „Ik heb minder profijt van mijn dubbelscherm dan ik had gehoopt.”

Bewuste keuze In de afdeling iets lichtere stookteelt neemt het tweede scherm de plaats in van folie, die Slingerland niet in de afdeling vroege stookteelt heeft hangen vanwege te veel condensvorming. Een tweede scherm heeft als voordeel boven folie dat het klimaat beter is te sturen. „Bij folie is de keuze of open of dicht. Je gaat dit niet handmatig ’s morgens open gooien en ’s middags dicht. Er worden dus altijd concessies gedaan aan ofwel energie besparen of vochtophoping. Een scherm is wel al naar gelang het weerbeeld buiten te openen of te sluiten.”

Bovendien stelt de teler dat door registratie van de scherminstellingen te leren is of de instellingen goed hebben uitgepakt of niet. „Al doende optimaliseer je de teelt. En wordt tevens tijd en geld bespaard door het niet elk jaar hoeven ophangen en verwijderen van het folie”, somt Slingerland de voordelen van een scherm op.

In de koude teeltafdelingen blijft de teler folie gebruiken, maar om een geheel andere reden. Niet zo zeer om energie te besparen, maar meer om in het voorjaar een stressklimaat te creëren voor een snellere bloeiinductie.

Voor zover Slingerland weet is hij de enige snijhortensiateler die bewust zelf een tweede scherm heeft geplaatst. Hij weet van een collega-snijhortensiakweker dat hij ook een dubbelscherm boven zijn gewas heeft hangen, maar dat hing er al toen hij een potanthuriumkwekerij overnam. Zowel Slingerland als deze collega zouden weer een dubbelscherm plaatsen als ze weer voor de keuze staan. Voor de investering heeft hij

30

reposlingerlandl.indd 30

De 10-literpotten staan op het oude rozengootsysteem, waardoor de potten niet op de grond staan, maar op 40 cm hoogte.

een beroep gedaan op de subsidieregeling Investeringen in Energiebesparing (IRE).

Op punt van beginnen Voor het nieuwe seizoen zijn Elly en Arie weer helemaal klaar. De eerste hortensia’s worden begin april geoogst. Deze zijn afkomstig van de vroege stook, waarvan de oogst doorloopt tot eind juni. De productie uit de overige drie klimaatafdelingen zal eind april op gang komen. Alleen van de rassen uit de afdeling met iets vroegere stook wordt een tweede snee gehaald.

Daarom vangt Slingerland met deze teelt aan ongeveer vijf weken na het begin van de vroege stookteelt om te voorkomen dat de productie van de tweede snee in de vakantie valt wanneer bloemen over het algemeen minder opbrengen.

Eind november is de productie achter de rug en worden in de winterperiode de planten weer klaar gemaakt voor het nieuwe seizoen. In het najaar worden er ook nog planten gewisseld en komen Green Fire en

Ruby Red in de kas. Het jaar daarop komt Revolution XXL. „Zo blijft bloemen telen een ontzettend leuk vak”, aldus Slingerland.

Ook in een glastuinbouwgebied als Klazienaveen.

Prima vertoeven In 1992 zijn Elly en Arie vanuit Lekkerkerk in Klazienaveen voor zichzelf begonnen. In deze regio konden ze het zich veroorloven een nieuw glastuinbouwbedrijf te beginnen. Met het beschikbare kapitaal was dat in de traditionele glastuinbouwgebieden niet gelukt. Deze voordelen zijn inmiddels voor hen wel enigszins vervaagd door de hogere transportkosten. „Snijhortensia behoort tot het duurdere segment snijbloemen die vooralsnog lastig aan supermarkten en lokale marktpartijen is te slijten. Het is echter een kwestie van tijd dat deze marktkanalen toegankelijker worden voor snijhortensia’s door verdere professionalisering van zowel de teelt als ketenpartners”, verwacht Slingerland. <

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

08-04-14 16:04

Column Advertentie

Victor van Dijk vvandijk@fleurametz.com

Uw aanbod via e-Trade en PlantConnect is altijd actueel!

Voorraadinvoer en -beheer vanuit één plek met Match-Online bedrijfssoftware

Match-Online kan gekoppeld worden aan PlantConnect en e-Trade van FloraHolland.

En dat geldt ook voor uw koppeling naar FloraXchange.

Met die verbindingen onderhoudt u vanuit Match-Online zonder extra werk uw aanbod en bent u altijd actueel!

Bel nu Eric van ’t Boveneind op 0297 28 88 73 en profiteer straks van tijdbesparing, minder fouten en meer commerciële kansen.

www.match-online.nl M aTC h - O n l i n e i s d e e n i g e g e ï n T e g r e e r d e TOTa a lO P lO s s i n g VOOr sneller werken, beTere Marges en Meer inziChT

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

IM-er-Columnpag31.indd 31

Ecuador

Silicon Valley Eind vorig jaar kwam één van m’n belangrijkste medewerkers naar me toe. Hij is bij ons verantwoorderlijk voor de gehele logistiek en doet daarnaast een opleiding MBA in de avonden en weekenden. Zijn universiteit had een studiereis naar Silicon Valley gepland.

Hét technologische middelpunt van de wereld. Er stonden bedrijfsbezoeken aan onder meer Google en Facebook gepland, maar ook enkele hoorcolleges aan de beroemde universiteit van Berkeley. Fantastisch voor die jongen natuurlijk, maar één probleempje.

De studiereis vond plaats eind januari – begin februari, ofwel midden in onze Valentijnperiode. Nu heeft hij in de zes jaar dat hij voor ons werkt nog nooit vrij genomen in drukke tijden, dus deze kans kon ik hem niet ontnemen. Na een goede planning en alle steun van z’n team, heeft hij uiteindelijk de reis van zijn leven gemaakt!

Ook in Ecuador wordt er sinds 2012 gewerkt aan wat in de toekomst het meest geavanceerde technologische centrum van Zuid-Amerika moet worden. ’Yachay’, heet het project, wat in de Indiaanse taal Quichua ’kennis’ betekent. President Correa kondigde het vorig jaar zelfs aan als het ’belangrijkste project uit de geschiedenis van het land’. Nou, ambitieus is het zeker!

Heel symbolisch wordt er op het erfgoed van Ecuadors eerste president José Flores een campus uit de grond gestampt, die z’n weerga niet kent. Deze Ecuadoraanse Silicon Valley ligt op een kleine twee uur rijden van Quito (vlakbij de rozenkwekerijen) en beslaat maar liefst 4.200 ha. Voor de eerte vijf jaar heeft de Ecuadoraanse staat alvast 1 miljard dollar gereserveerd. En na twee jaar van hard bouwen, is deze week eindelijk en met veel tam-tam de eerste fase opgeleverd. Zo’n 400 studenten, tezamen met 32 veelal buitenlandse docenten mogen de spits afbijten. Als alles klaar is, moet er ruimte zijn voor 10.000 studenten en docenten, tientallen kenniscentra en een daarmee gerelateerd commercieel bedrijfsleven. Alles gericht op landbouw, industrie en technologie.

Veredelaars, ik zou alvast maar een kaveltje reserveren!

Victor van Dijk is vestigingsmanager Zuid-Amerika voor FleuraMetz

31

08-04-14 16:04

Grondontsmetting met Herbie levert goede resultaten op

Tijd blijft spelbreker bij ­bodemresetten in chrysant Is bodemresetten een vervanging voor stomen in de chrysantenteelt? ­Recent onderzoek van WUR Glastuinbouw en DLV Plant zou daar antwoord op moeten geven. Deze vorm van grondontsmetting biedt volop mogelijk­ heden, maar er moeten nog wel een paar hobbels genomen worden.

Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl

B

odemresetten is geen instant succes.

In de afgelopen jaren hebben diverse telers het uitgeprobeerd. Sommige ervaringen waren ronduit positief, andere niet. Inmiddels is er meer bekend over het proces. Het is duidelijk dat het nagenoeg dezelfde resultaten kan geven als stomen.

En dat biedt perspectief. Stomen kost veel energie, soms wel vier kuub gas per m2.

Met bodemresetten kan de emissie van broeikasgas fors afnemen. Maar voordat dit een bruikbaar alternatief is, moet een aantal zaken nog verbeterd worden.

Het grootste knelpunt is de tijdsduur. Die bedraagt enkele weken. In de meeste buitenteelten is dat niet zo’n probleem. In de chrysantenteelt onder glas wel. In een recent onderzoek naar bodemresetten bij chrysant is daarom gekeken of de tijd niet een stuk

korter kan, bijvoorbeeld naar een week.

Daarnaast worden pythium en sommige onkruiden soms onvoldoende bestreden.

Het bodemresetten is onderzocht bij twee telers en bij twee opkweekbedrijven, onder begeleiding van DLV Plant. Verder is er een proef gedaan bij WUR Glastuinbouw. Het onderzoek is betaald door Kas als Energiebron, dat bodemresetten als mogelijk alternatief voor stomen ziet. Leverancier Thatchtec beschouwt het op dit moment vooral als een oplossing voor telers die er met stomen niet meer uit komen.

Vochtig en goed aangedrukt Bodemresetten is een organische grondontsmetting met Herbie. Het product, dat door Thatchtec op de markt wordt gebracht,

Bron: WUR Glastuinbouw

Gemiddeld takgewicht in chrysantenproef na bodemresetten

bestaat uit plantaardig eiwitrijk materiaal uit de Europese voedingsmiddelenindustrie. Het mengsel wordt uitgestrooid, nat gemaakt, ondergewerkt en afgedekt met luchtdichte folie. Dit moet heel nauwkeurig worden uitgevoerd. In tegenstelling tot bij stomen, moet de grond bij resetten juist vrij vochtig en goed aangedrukt zijn.

Verder is monitoring belangrijk. „Bij stomen hoef je alleen de temperatuur te meten om te zien of het proces goed verloopt”, zegt Frank van der Helm, die het onderzoek samen met Marta Streminska heeft uitgevoerd. „Bij bodemresetten meten we het zuurstofgehalte onder het plastic en het totale aantal aaltjes. Als je juiste waarden meet, weet je zeker dat het proces goed verloopt.” Het totale aantal aaltjes gaat eerst omlaag, tot het na 7 tot 14 dagen het laagste punt bereikt. Daarna neemt het weer snel toe. „Daarom moet je op twee momenten bemonsteren: na zeven dagen resetten en meteen na het afhalen van de folie”, zegt Van der Helm. „En eigenlijk moet je ook vooraf bemonsteren. In teeltgrond zal het aantal aaltjes bijvoorbeeld hoger zijn dan in grond die braak ligt.”

Ook zuurstof is een goede en snelle indicator. Na twee tot vijf dagen moet het zuurstofgehalte onder 1% zitten. Als het gehalte te hoog blijft, zit er mogelijk een lek in het folie of is de grond te droog.

Bij vorige recepten van Herbie steeg de EC met bijna 0,5 punt. Tegenwoordig is er echter een nieuwe variant van Herbie die minder mineralen bevat.

Enten weinig verschil Het gemiddeld takgewicht in de teelt na grondontsmetting. Het resultaat na 14 dagen bodemresetten en 7 dagen wachten is vrijwel gelijk aan stomen.

32

Resetten chrys.indd 32

Wat eerder onderzoek uitwees, was dat een ent met anaerobe micro-organismen het Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

09-04-14 14:20

Foto: Frank van der Helm

Uitrijden van Herbie in de kas. Het bodemresetten moet heel nauwkeurig worden uitgevoerd.

proces mogelijk kon versnellen. Er waren aanwijzingen dat het zuurstofgehalte sneller daalde. In het recente onderzoek was dat verband niet altijd duidelijk. „We zagen soms wel, soms geen verschil”, zegt Van der Helm. Hij verklaart dit als volgt: „In een normale vochtige bodem zitten al genoeg anaerobe bacteriën. Die komen snel op gang zodra de grond zuurstofloos wordt. Maar als de grond te droog is, bijvoorbeeld omdat hij lang braak heeft gelegen, komt het enten met anaerobe organismen in beeld. Dat kan meer stabiliteit geven en het proces verbeteren.”

In de buitenteelten wordt inmiddels gewerkt met een vloeibare versie van Herbie. „Dat verteert sneller, want het hoeft niet eerst vocht op te nemen”, aldus Henk Meints, medewerker van Thatchtec.

In de glastuinbouw is het werken met een vloeibaar product nog lastig omdat er onvermijdelijk geknoeid gaat worden tegen kaspoten of op paden. „Maar als iemand een injectiekarretje voor kassen zou ontwerpen, is dit een mogelijkheid.”

Tijden en doseringen De proeven bij WUR Glastuinbouw zijn uitgevoerd met verschillende doseringen Herbie: 1 en 2 RE, wat staat voor de halve dosering ruw eiwit en de standaard dosering. Verder is de tijdsduur gevarieerd: in een kas 15 dagen bodemresetten met 7 dagen wachten. In een andere kas 7 dagen bodemresetten met 2 dagen wachten. Een wachttijd na het afhalen van de folie is nodig vanwege de afbraak van omzettingsproducten die schadelijk zijn voor de plantenwortels. In een derde kas werd gestoomd.

Na 15 dagen bodemresetten was er een Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

Resetten chrys.indd 33

goed resultaat bij zowel 1 als 2 RE. Er was een 90 tot 95% doding van aaltjes en schimmels. Na 7 dagen bodemresetten waren de resultaten minder goed. Bij een dosering van 2 RE was er weliswaar voldoende doding van verticillium en aaltjes, maar bleef er vrij veel restmateriaal over. Dat veroorzaakte witte schimmelgroei. Die schimmels zijn niet plantpathogeen, maar er leek wel wat groeiremming op te treden in de eerste teelt na het resetten.

Bij 1 RE, dus de normale dosering Herbie, bleef er minder restmateriaal over, maar was de doding van schadelijke organismen ook minder. „Het lijkt of 1 RE iets minder betrouwbaar is”, zegt Van der Helm, Het gebruik van een bacterie-ent had geen positief effect, integendeel. Het leek wel of de ent een iets lager takgewicht tot gevolg had.

Momenteel luidt het advies van Wageningen UR om vijftien dagen te bodemresetten en zeven dagen te wachten. „Dat is misschien iets te verkorten naar twee weken resetten en drie dagen wachten”, aldus Van der Helm. „Maar dit is nog niet onderzocht. Het is belangrijker om goed te ontsmetten dan om de laatste dagen tijdwinst te boeken.”

Praktijkbedrijven Verder zijn er proeven gedaan bij twee telers en bij twee opkweekbedrijven, onder begeleiding van DLV Plant. Deze bedrijven hadden toevallig grond leeg liggen. Er werd met 2 RE gereset zonder primer. De grond lag minimaal twee weken onder folie. „De ervaringen zijn op zich goed te noemen”, zegt Theo Roelofs, chrysantenadviseur van DLV Plant. „De productie is gelijk gebleven en er zijn geen ziekten opgetreden. Wel is het lastig dat onkruid te weinig wordt

afgedood. Dit is te ondervangen met netjes werken en onkruid op tijd weghalen.”

De beste tijd Twee tot drie weken bodemresetten betekent ook een kleine drie weken geen productie. „Plan je deze productieloze periode midden in de zomer, kan het saldoverlies meevallen omdat dan de prijzen dan gemiddeld laag zijn”, denkt Roelofs. „Ook voor het resultaat zou de zomer een gunstige periode zijn, omdat resetten beter werkt bij hoge temperaturen.” Echter, moderne chrysantenbedrijven hebben ook te maken met arbeidscontinuïteit, afzetcontracten, aanwezigheid ’aan de klok’, et cetera. Hierdoor kan het lastig zijn om met een productiepauze van drie weken om te gaan. Bedrijven of samenwerkingsverbanden met twee inwisselbare productielocaties, kunnen dit probleem opvangen door elkaars productie tijdelijk over te nemen. Als dan op beide locaties gereset wordt, ontstaat een productieluwe periode van zes weken. „Al met al is bodemresetten nog geen serieuze optie voor bedrijven die goed kunnen grondstomen”, oordeelt Roelofs. „We moeten ons echter wel voorbereiden op de situatie dat dit verandert, omdat bijvoorbeeld het gas veel duurder geworden is of omdat stomen niet meer toereikend is.” <

In het kort n Bodemresettem moet heel nauwkeurig worden uitgevoerd. n Monitoring is belangrijk. n In buitenteelten wordt gewerkt met een vloeibare versie van Herbie.

33

09-04-14 14:20

Relatiedag snijanthurium bij Anthura:

’Never give up’ Een muis met een helm op zijn kop die verlekkerd kijkt naar een blokje kaas in een val. Met dat plaatje sloot een spreker af tijdens de relatiedag van Anthura in Bleiswijk. De begeleidende tekst voor de aanwezige telers en handelaren: ’never give up’. Een link naar de penibele situatie waarin snijanthurium verkeert, maar tevens het motto van de dag: ga uit van kansen.

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

H

et is hard”, zei directeur Marco van Herk, terwijl hij de zaal inkeek bij de opening van de relatiedag die ” Anthura samen met FloraHolland organiseerde. „Ieder jaar zijn er minder snijbloementelers van anthurium. Toch heeft de bloem alles in zich. Hij is lang houdbaar en heeft een moderne, chique uitstraling.”

Van Herk stelde voor om er een positieve bijeenkomst van te maken. „Er zijn zeker kansen voor anthurium. De topbloemisten die wij hier in de showkas ontvangen zijn allemaal wild enthousiast. Ze vragen waar ze die bloemen kunnen kopen, want via het reguliere kanaal lukt ze dat niet. We moeten dus blijven werken aan de beschikbaarheid van snijanthurium en afnemers blijven inspireren. Via een eigen webshop of winkel lukt telers dat al redelijk goed.”

Van Herk liet ook de ongunstige feiten zien. In week 13 was de veilingaanvoer 90.000 stuks en de middenprijs 35 cent.

Vorig jaar ging het om 320.000 stuks en 40 cent in diezelfde week. Het is een grove indicatie. Later op de dag werd duidelijk dat er voor een gezonde bedrijfsvoering gemiddeld 55 tot 60 cent per steel nodig is.

De middenprijs schommelt sinds 2007 net onder de 50 cent, met een dip in 2009: 42 cent. Het aantal telers halveerde vanaf 2007 van 70 tot 35 en het areaal ging van 108 naar 63 ha. Stoppen - al dan niet gedwongen - en wisselen van teelt kwamen vaak voor. De krimp is nog niet te einde. Er moet wat gebeuren vond de zaal. Er zijn mogelijkheden, zo werd duidelijk, maar ze vereisen doorzettingsvermogen en creativiteit.

Mooiste meisje uit de klas Cymbidiumteler Wim Bos van Special Orchids vertelde hoe hij samen met zijn broer de zaken heeft aangepakt. „Over cymbidium en snijanthurium zegt men wel eens dat

ze oubollig zijn. Wat nou oubollig, denk ik dan. Maak er mooie presentaties mee en promoot de mogelijkheden van de bloem”, aldus Bos. Hij gaat zeer regelmatig bij afnemers langs, ook in het buitenland. Nieuw sortiment helpt hem om bij hen op te vallen. „Je moet dus als teler proberen om ’het mooiste meisje uit de klas’ in je sortiment te krijgen. Blijf vernieuwen, ook al gaat het slecht. Hou contact met je afnemers, biedt ze service en werk met ze samen. En blijf op de hoogte van allerlei ontwikkelingen. Blijf leren, wellicht samen met collega’s,” gaf Bos als tips mee aan de vijftig telers en handelaren die 3 april in Bleiswijk aanwezig waren.

De bedrijfsnaam en -uitstraling worden volgens Bos steeds belangrijker. De veranderingen die Special Orchids in een paar jaar tijd doorvoerde met zijn verpakking gaven aan dat schaven en slijpen aan een concept of plan continu doorgaat. „Een eigen doos is duurder en bij goedkopere bloemen weegt dat zwaarder, maar toch zie ik bij anthurium kansen voor een verpakking waarin meer stuks passen of bloemen beter opvallen.”

Call2action

„Het hoeft geen groot ras te worden, als hij maar rendabel is”, gaf een teler als motivatie bij zijn recente aanplant van Eterno

34

Anthura pnws.indd 34

Opvallen was ook het motto in het betoog van Guido Brouwer, al spreekt de eigenaar van GB10 communications liever over call­ 2action marketingcommunicatie. Het is een kunst om consumenten op de winkelvloer te verleiden tot aankoop, daar komt het in het kort op neer. Sinds 2000 werkt Brouwer tevens aan een van zijn concepten: de Flower Tower. Retailers pakken het meubel om diverse redenen nog niet op, maar het is wel een middel om anthurium op een duidelijke, herkenbare wijzen aan de shopper te presenteren, volgens Brouwer. „Jullie zitten nog nauwelijks bij retailers, dus dat is een kans. Anthurium is sterk.

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

09-04-14 14:49

Communiceer dat hij lang houdbaar is.

Tien dagen redden tulpen ook. Zorg wel dat de kracht van je bloem behouden blijft.

En benadruk bijvoorbeeld zijn hartvorm.

Ga ook niet alles tegelijk promoten. Kies een beperkt sortiment voor een specifiek moment of verkooppunt”, lichtte Brouwer toe. Een aantal telers wil graag met Anthura doorpakken over zo’n conceptmatige marktbenadering. Er kwamen echter ook opmerkingen als ’Retailers willen geen anthurium’ en ’Een dure bloem als anthurium moet je niet bij retailers zetten’ uit de zaal. „Een kwestie van heropvoeden en goede afspraken maken,” counterde de markeer. „En zonder strijd geen overwinning.”

Focus op Duitsland Het werken aan een gunstiger imago en meer bekendheid van snijanthurium bij bloemisten is ook strijden. Tenminste, als je de jarenlange gerichte promotie in Duitsland in ogenschouw neemt, en dat afzet tegen het feit dat Jill Berens van FloraHolland presenteerde. Snijanthurium is ondervertegenwoordigd in Duitsland, dat voor anthurium net als als voor veel andere siergewassen het voornaamste afzetland is. De bloem is veilingbreed van de top-10 naar de top-20 gezakt als het omzet bloemen betreft.

Het koperspubliek is verbreed. Het gegeven dat de top-10 kopers volgens de statistieken minder afnemen dan voorheen, komt volgens de aanwezige handelaren omdat zij steeds vaker direct bij telers inkopen.

Jacqueline Doornekamp van marketingbureau Concept Factory stelde dat je op basis van promotie geen prijsstijging kan verwachten. Middels promotie maakt je afnemers bewust van de aanwezigheid van je product en stimuleer je verkoop. Doornekamp kreeg in 2013 als opdracht van de FPC snijanthurium mee: inzichtelijk maken van marktkansen en ondernemers ondersteunen bij hun afzet. Het assortiment moet beter bekend worden bij de Duitse bloemisten; eind 2015 moet 70% van hen weten dat er meer dan 100 cultivars zijn. Dat moet ze verleiden tot navraag.

Zwanger van noviteiten Het sortiment is breed. De showkas van Anthura is zwanger van noviteiten volgens een aanwezige teler. Uit een breed aanbod zaaiVakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

Anthura pnws.indd 35

Er is veel mogelijk met het gevarieerde sortiment snijanthurium. Middels een campagne wil het vak dit beter bekend maken bij afnemers. Gezien de prijsvorming liefst zo snel mogelijk.

lingen koos Anthura een opvolger voor Tropicial. De Tropical Improved lijkt in vorm, kleur en naam op de meest verhandelde snijanthurium van Anthura. De houdbaarheid en kwaliteit zijn eveneens verbeterd, maar er zijn rode cultivars die op die punten nog beter scoren. Arena bijvoorbeeld, of de rode Eterno. „Het hoeft geen groot ras te worden, als hij maar rendabel is,” gaf een teler als motivatie bij zijn recente aanplant.

Over Midori Improved – feller groen, beter blad en grovere wortels dan Midori – waren vergelijkbare geluiden op te tekenen. Details die niet allemaal belangrijk zijn voor de afnemers van de bloemen.

Communicatie over het brede sortiment in de promotiecampagne ’Het nieuwe Glanzen’ zal verlopen via beurzen, shows, sociale media en andere kanalen. In overleg met exporteurs zal gezocht worden naar optimalisatie van webshops en het terugdringen van handlingskosten. Bloemisten wil men actief over een figuurlijke drempel heen helpen. Het verwerken van anthurium blijkt voor hen namelijk geen dagelijkse kost te zijn. Er zijn vragen en ’angsten’ omtrent de verwerking. Duidelijk moet worden dat iedereen met de bloem aan de slag kan.

In Engeland zal dat gebeuren is combinatie met vijf andere bloemen middels de campagne Bouquet Tales en het communicatiekanaal Bloomtube. Anthurium zal zorgen voor kleur en glans in die boeketten.

Met de boeketten van de zes verschillende bloemen kunnen Engelse bloemisten zich op relatief eenvoudige wijze onderscheiden. „Het is nu tijd voor de dialoog tussen telers en afnemers. Ze moeten met elkaar verbonden raken, en de positieve boodschap over snijanthurium moet worden doorgegeven”, vat Doornekamp samen.

Graag vroeg veilen Telers zijn in voor meer promotie, zo gaven ze aan tijdens een sessie waarin in groepen werd gepraat over diverse stellingen. Er zijn genoeg ideeën voor promotie en er is nog veel te winnen. Promotie mag zeker in combinatie met andere bloemen. Dat vergroot het budget en het bereik. En je kunt laten zien waarmee je snijanthurium kan combineren, het is namelijk zelf een kale bloem.

Samenwerking in promotie met potanthurium is niet gewenst, want die staan volgens de aanwezigen niet veel bij bloemisten.

Marktinformatie is goed vindbaar.

Veelvuldig werd door de telers aangedrongen op een wens die naar verwachting op korte termijn tot betere prijsvorming kan leiden: vroeg veilen. Sterker, er moet liefst om 6:00 uur gestart worden met het veilen van snijanthurium. Nu is de bloem pas als laatste aan de beurt op de betreffende klok en begint het veilproces tussen 7:00 en 9:30 uur. Als landelijk veilen werkelijkheid wordt, dan zal dat nog later zijn bij de huidige veilvolgorde. Op 23 april is weer een vergadering over landelijk veilen.

Ondertussen zijn de telers steeds kritischer bij hun afzet. Tijdens de afsluitende borrel was op te tekenen: „Ze bekijken het maar die handelaren. Als ze bellen dan willen ze 30 cent geven omdat ze op de klok niet veel duurder zijn. Ik heb minstens twee kwartjes nodig zeg ik dan. Beginnen ze te lachen. Ik wil ze best helpen, maar als handelaren zo reageren kopen ze maar op de klok. Overmorgen breng ik ze weer. Ik ga ze niet weggeven.” Gespreksgenoten stelden dat ze de reactie van de handelaar ook begrijpen. „We moeten er samen uit komen.

Is het product meer onderscheidend, dan is er minder discussie.” <

35

09-04-14 14:49

PurE seasonal flowers gaat verder met promoten

In de keten moet alles om de klant draaien In de afzetketen van kweker tot en met aankoop door de consument moet alles om die klant draaien. Dat is volgens deskundigen nu lang nog niet het geval. Alle ketenschakels zijn nog te veel op zichzelf gericht. Doe dat anders, maak de klant blij. Dan valt er nog veel meer te verkopen, zo viel te beluisteren tijdens een recente bijeenkomst van PurE seasonal flowers.

Bert Vegter bvegter@hortipoint.nl

In de Amerikaanse krant The Huffington Post heeft een foto met bericht gestaan over ’Apology Flowers’. In lezersreacties werd deze ’het beste winkeluithangbord ooit’ genoemd.

36

PurE seasonal flowers.indd 36

Klantverleider: ’Nog heel veel onbenutte kanse

S

hopoloog Chantal Riedeman, wiens beroep ’professioneel klantverleider’ is, maakte de aanwezige kwekers niet alleen complimenten voor hun mooie producten.

Ook deelde ze kritische noten uit. Een daarvan betrof de afzetketen van kweker naar uiteindelijk de klant. Typerend is volgens haar de huidige volstrekt verticale kolom waar de consument er vaak maar een beetje bij bungelt, helemaal onderaan. „Iedere schakel is alleen maar voor zichzelf bezig. En iedereen heeft een andere klant voor ogen.”

In de visie van de professionele klantverleider moet de afzetketen geen verticale vorm hebben, maar moet hij volkomen rond zijn. Alle partijen hebben binnen die cirkel weliswaar hun eigen plek, maar centraal in de binnenste ring staat de klant. Alle ogen van de afzonderlijke partijen moeten op de klant zijn gericht. Ze moeten elk maar één doel hebben: de klant blij maken. Want dat

Fot0: RedditPics

A

ls kweker wil ik vooral weten wat de uiteindelijke klant beweegt om bloemen – mijn bloemen – te kopen. Dit gegeven stond centraal tijdens de ’productbijeenkomst PurE seasonal flowers’ die vorige week woensdag bij FloraHolland in Bleiswijk werd gehouden. ’Volle bak kwekers’, was het er op de tribunebanken, ruim 200 man. Ze kregen niet alleen de vorderingen ten aanzien van de promotiecampagne te horen. Ook vertelden handelaren wat ze van de kwekersproducten vinden, en kregen de kwekers een reeks stellingen voorgelegd waarop ze konden stemmen.

Verder kwam een heuse ’shopoloog’ aan het woord, over het positief beïnvloeden van het winkel- en koopgedrag van de consument.

Chantal Riedeman van het door haar opgerichte bedrijf Shopology vertelde de aanwezige kwekers onder meer dat zij veel meer grip moeten krijgen op de winkelpresentaties van bloemen en planten. Bijvoorbeeld emmers met bloemen alleen voorzien van prijskaartjes zijn een gruwel in de ogen van shopoloog Riedeman. <

schept kansen. Riedeman: „Blije klanten komen graag en vaak terug.” Volgens haar omvat promotie 7 P’s, waarvan plezier de allerbelangrijkste is. Echter, door nog steeds de verkeerde aanpak mist de bloemisterijsector nog „heel veel kansen”.

Kritisch was deze deskundige ook over de promotiecampagne PurE seasonal flowers.

Die is volgens haar nog erg productgericht, terwijl het bij de producten richting de consument juist meer over beleving moet gaan.

Waar het om gaat, is dat de consument verleid moet worden. Dan volgt er als het ware vanzelf een aankoop.

In de ogen van de shopoloog wordt het ook steeds belangrijker hoé de producten verkocht worden. Emmers met bloemen of potplanten bijeen gezet met alleen prijskaartjes zijn volgens haar regelrechte dooddoeners want de consument wil juist geïnformeerd worden. Hij of zij wil bijvoorbeeld de namen van de producten weten en wat hij of zij er zoal mee kan doen.

En als het om aankopen door vrouwen gaat, dan zijn laag op de grond geplaatste producten volgens haar uit den boze. „Ja dág, wij vrouwen gaan natuurlijk niet bukken om de producten te bekijken. Kwekers moeten er veel meer grip op krijgen hoe hun producten op afzetpunten worden gepresenteerd.

Kijk bijvoorbeeld naar grote merkartikelen.

Die laten hun producten niet zomaar op de winkelvloer belanden.”

Volgens de shopoloog maakt een optimale winkelervaring van nog meer bezoekers blije klanten. Blije klanten geven meer geld uit dan tevreden klanten. Blije klanten komen

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

09-04-14 14:20

graag belan In het gens ’gewo boorm sche bloem en fle waard moet men e dat ze geluk kels o door kend Onde man g oogp ’genia voorb aan d mad i lende hierva een k ze he duurd Ook g van s klant stelle te vor word boeke dat al

Foto: Bert Vegter

Kwekers van zomerbloemen, snij-, bes- en trekheesters en bolbloemensortiment kregen vorige week woensdagavond bij FloraHolland Bleiswijk alles te horen over de voortgang van de campagne PurE seasonal flowers. Hierin is een prominente rol weggelegd voor de kweker.

Telers hemd van lijf gevraagd over afzet

D

te kansen’ graag en vaak terug. „Het wordt steeds belangrijker hoé je een product verkoopt.”

In het voordeel van kwekers werkt volgens Riedeman dat ze, in tegenstelling tot ’gewone’ producten als waxinelichtjes, boormachines en noem maar op, fantastische producten hebben. Want vaak ruiken bloemen en planten lekker, zien ze er kleurig en fleurig uit en zijn ze nog vergankelijk ook waardoor de consument ze steeds opnieuw moet aanschaffen. Heel belangrijk bij bloemen en planten, zo merkte Riedeman op, is dat ze bij de mens dopamine opwekken. Dit gelukshormoon wordt door zintuigelijke prikkels opgewekt. Die aanmaak van dopamine door bloemen leidt dan bijna vanzelfsprekend tot aankoop.

Onder de diverse voorbeelden die Riedeman geeft van hoe het wél ’moet’ uit het oogpunt van klantverleiding, zitten er enkele ’geniale’. Die aanduiding gebruikte ze bijvoorbeeld voor een bloemenwinkel waarbij aan de gevel met grote letters staat ’How mad is she?’ met afbeeldingen van verschillende boeketgrootten (foto). De strekking hiervan: als ’ze’ niet zo heel boos is, volstaat een kleiner en goedkoper boeketje, maar als ze heel boos is moet een heel groot, en dus duurder, boeket worden aangeschaft.

Ook geniaal vindt de shopoloog de aanpak van supermarktketen Jumbo, waarbij een klant voor € 8,50 zelf een boeket kan samenstellen. De klant heeft de keuze, en weet van te voren precies hoeveel er betaald moeten worden. Bij het laten samenstellen van een boeket in een reguliere bloemenwinkel zou dat altijd maar een beetje afwachten zijn.

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

PurE seasonal flowers.indd 37

e productbijeenkomst diende ook om kwekers eens het hemd van het lijf te vragen. FloraHolland deed dat aan de hand van een reeks multiplechoicevragen, die met behulp van digitale stemkastjes beantwoord konden worden. De eerste, en erg belangrijke, vraag was hoe kwekers hun klanten informeren over hun aanbod. Dat gaf vijf mogelijkheden, met als resultaat: 1.

Dat doe ik niet - 25%; 2. Dat doe ik via de productpresentatie bij de klok - 14%; 3. Dat doe ik via een Powerpoint-presentatie op de klok - 19%; 4. Ik bel mijn klanten op - 11%; 5. Anders -31%.

Marktmanager Gerard Gardien van FloraHolland vond de ’25% niet informeren’ hierbij het opvallendst. „De grootste klacht van kopers blijft steeds: we worden slecht geïnformeerd. Daar moet iets aan gebeuren.”

Tijdens de bijeenkomst werd door verschillende aanwezigen vanuit de veiling en de handel erop gewezen dat er ten aanzien van de uitslag ’31% anders’ waarschijnlijk veel gemaild wordt van kwekers naar de handel toe. Daarbij vroeg men zich wel af of dat zo effectief is in de trant van ’als een handelaar honderd e-mails krijgt over producten dan kijkt hij er toch niet meer naar’.

Het advies van een aanwezige veilmeester aan kwekers was: „Ga persoonlijk langs bij kopers. Loop eens bij hun binnen. Doe dit met het oog op: onbekend maakt onbemind.”

Een andere vraag betrof directe afzet: ’Directe afzet wordt de komende jaren voor mijn bedrijf belangrijker’. Van de kwekers antwoordde de meerderheid, om precies te zijn 62%, met ’ja’. Slechts een kleiner gedeelte (38%) vindt niet dat directe afzet voor hun bedrijf belangrijker wordt.

Gepolst werden de kwekers verder over de bloemistenklok en klokvoorverkoop. Voor wat betreft de bloemistenklok waar de vraag

was: ’Ik ga dit jaar (2014) ook voor de bloemistenklok in Naaldwijk aanvoeren’ bleken veel kwekers het nog niet te weten (41%), en 36% gaf meteen al ’ja’ aan. De overblijvende 23% gaat er niet aanvoeren. Op de vraag: ’Ik zet het komend seizoen een gedeelte van mijn aanbod in klokvoorverkoop’ gaf 60% van de aanwezige kwekers aan dat te gaan doen. ’Nee’ was 11% en ’Weet ik nog niet’ was 29%. „Met die 60% ben ik heel blij. Want ik heb veel zomerbloemen voor de klok staan”, zo merkte tijdens de bijeenkomst een aanwezige veilmeester op. Hij zei dat mede in verband met het feit dat de klokvoorverkoop op FloraHolland nog maar net gestart is. Een collega-veilmeester adviseerde beginnende kwekers om toch vooral elke dag aan te bieden bij klokvoorverkoop. „Als je niks invult, dan weet je zeker dat je niks verkoopt.”

Prominente rol voor kweker Tijdens de productbijeenkomst werden de kwekers ook bijgepraat over de voortgang van de promotiecampagne PurE seasonal flowers en de mogelijkheden die dit voor hen biedt. Uit een presentatie van Jacqueline Doornekamp van Concept Factory bleek dat voor 2014 een verandering in communicatie voor ogen staat. Hierin is een prominente rol weggelegd voor de kwekers. De boodschap luidt nu: ’Ik heb bloemen. Koop ze ajb’. Deze boodschap kunnen kwekers ook op een andere manier uitdragen, namelijk: ’Elk seizoen heeft z’n charme en ik breng dit seizoen tot leven’.

Doornekamp gaf aan dat de campagne in 2014 bestaat uit de volgende activiteiten: n inspiratiefilm (twaalf keer per jaar in samenwerking met Bloomtube); n kwekersfilm e.d. plus lesprogramma voor retail, in samenwerking met FlowerAcademy; n opzetten informatieplatform voor beschikbaarheidsinformatie; n samenwerking met groothandelaren in NL/D/B/F; n boeket van het seizoen; n sociale media-acties; n vakbeurs, handelspresentaties; n seizoensplaza’s en bloemistenevents; n communicatie en inspiratie vanuit kwekers met exporteurs; n sponsoring Nationale Zomerbloemententoonstelling.

Het budget voor de campagne is € 215.000.

37

09-04-14 14:20

Teelttips Zomerbloemen Kasklimaat De zon geeft al erg veel energie op dit moment. Bij de teelt in de koude kassen kan hier goed gebruik van worden gemaakt.

Zorg er voor dat er wel snel wordt begonnen met luchten, maar toch ook dat het traject waarin dit gebeurt erg lang is.

Bijvoorbeeld starten met luchten met de luwe zijde bij 15°C en dat pas de maximale stand wordt

Gerbera Watergift Op een zonnige dag wordt nu een stralingssom van 2.000 J/cm2 gerealiseerd met een piek van meer dan 700 W/m2. De watergift verdient daarom extra aandacht. Zorg er allereerst voor dat de plant over voldoende water met de

Chrysant Spurway-totaal analyse Het laatste half jaar heeft DLV Chrysant ingezet op het maken van een optimalisatieslag in de watergift, structuur en bemesting. Eén van de punten hierbij is de Spurway-totaal analyse, waarmee gekeken wordt

38

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 38

Viburnum

bereikt bij 25°C. Natuurlijk moet er in de koude kas altijd een minimale luchtstand staan aan de luwe zijde.

Gebruik de windzijde van het lucht pas als de buitentemperatuur boven de 15°C komt. En laat de windzijde pas meelopen als de maximale stand van de ramen aan de luwe zijde is bereikt.

Op deze manier ontstaat een maximale benutting

van de zonne-energie, terwijl er toch een rustig kasklimaat heerst.

Houdbaarheid

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

juiste voeding, EC en pH beschikt. Dit houdt in dat uiterlijk een half uur nadat de verdamping start de eerste beurt moet worden gegeven. De verdamping start zodra de lampen aangaan/verduisteringsdoek open loopt.

Om snel het leidingensysteem te verversen, is het verstandig met een grote eerste beurt te starten.

Nog beter is het spoelen van de hoofdleiding voor de eerste beurt. Houd vervolgens een maximale

rusttijd aan van 60 minuten en kort deze rusttijd in op basis van straling (boven 300 W/m2) en stralingssom (150-175 J/cm2) naar ongeveer 40 minuten. Bij overjarige gewassen kan het nodig zijn de tussentijd zelfs naar 30 minuten te verkorten. Houd wel rekening met de invloed van het krijt. Dit houdt zo’n 35% licht tegen, afhankelijk van de dikte.

Het gewas groeit gedurende de gehele dag en nacht (celstrekking door

wateropname). Wordt er te ver voor ’startmoment verduistering’ gestopt met water geven, dan droogt het substraat te veel in en kan er in de nanacht een vochttekort optreden. Een schraler gewas en een kortere steel kunnen hiervan het gevolg zijn. Controleer ’s ochtends voor de eerste beurt de vochttoestand van het substraat door een aantal potten om te draaien. Ziet het substraat er uitgedroogd uit, dan is er de vorige middag te vroeg

gestopt met water geven.

Kan het substraat bijvoorbeeld door een langere teeltduur onvoldoende water vasthouden, dan is een nachtbeurt tussen 22.00 uur en middernacht op basis van stralingssom (boven 2.000 J/cm2) aan te raden. Probeer in deze tijd van het jaar het gewas niet generatief te krijgen door krap water te geven. Dit gaat ten koste van de groei verderop in het jaar.

naar de beschikbaarheid van voedingselementen in het wortelmilieu en de bezetting van kationen aan het klei-humus-complex (CEC) is. Enkele tientallen spurway-totaal analyses zijn reeds genomen. Wat kunnen we hier mee?

de opname van kalium en calcium te belemmeren. Bij de bezetting van het CEC komt eveneens een hoge magnesiumbezetting naar voren. Een theoretisch ideale bezetting (bij zavel/ klei-gronden) is: • Ca: 88–93%; • Mg: 6–10%; • K: 3–5%; • Na: <1%.

Chrysantenbedrijven laten veelal een calciumbezetting onder 80% zien, met een magnesiumbezetting richting 20%. Dit gaat ten

koste van de natuurlijke grondstructuur. Ook hier zien we dus een overdaad aan magnesium. Ter verbetering kom je dan tot de volgende zoekrichtingen. n Houd bij recirculatie van drainwater rekening met de hoeveelheid magnesium die in het uitgangswater aanwezig is. Vaak is voldoende magnesium aanwezig om de gift hiervan te halveren. n Ga terughoudend om met voorraadbemestingen met magnesiumhoudende

meststoffen. Kieseriet is dus ’uit den boze’. Maar ook meststoffen zoals patentkali en dolokal/ dologran bevatten flinke hoeveelheden magnesium.

Voor deze meststoffen zijn we dan ook op zoek naar alternatieven. Voor patentkali kan dit kalizout zijn.

Voor bekalken zijn we nog op zoek.

Magnesium De beschikbaarheid van magnesium in het wortelmilieu blijkt bij veel bedrijven hoog te zijn. In sommige gevallen lijkt dit door antagonistische werkingen

Veel vroeger dan normaal bloeien de sneeuwballen uit de tunnels. Door de warmte rijpen ze erg snel af. Als de tunnels dicht blijven is de groei wel snel, maar het vocht in de tunnels zorgt ervoor dat de verdamping op een laag pitje blijft staan. Door een paar dagen voor de oogst de kas goed op lucht te zetten, wordt de verdamping en dus de wateropname van de takken vergroot. Door deze verbeterde wateropname worden de takken na het snijden minder snel slap en zijn ook in de keten beter te verwerken. Een beetje extra aandacht op het laatste moment komt dus de kwaliteit bij de consument op de vaas ten goede.

Martin van der Mei, Flori Consult Group, 06-22684792

René Corsten, DLV Plant, 06-53 37 45 39 Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

09-04-14 14:20

Schoffelen

Freesia Bonenvlieg Bonenvlieg kan grote schade aanrichten. Ze beschadigt de spruit waardoor deze niet doorgroeit. De eerste schade begint vaak na half april als het warmer wordt in de kas. Omdat het de laatste tijd warm is, zijn de bonenvliegen duidelijk meer aanwezig. Zorg dat de schade tot een minimum beperkt blijft. Plant snel na het stomen. Let op dat de grondtemperatuur voldoende laag is om broei te voorkomen.

Strooi het plantvak na het planten af (en eventueel licht aanrollen) zodat de bonenvlieg geen kans krijgt haar eitjes in de grond te leggen.

Voorkom dat rottende plantendelen achterblijven. Dit is de aantrekkingsbron voor de bonenvlieg.

Alstroemeria Watergift Maart is zeer zonnig geweest met plaatselijk 50% meer stralingssom dan in 2013. Soms wordt te laat geanticipeerd op een toename van de straling.

Momenteel zien we veel gewassen waar, vooral aan de randen van de bedden, sprake is van zoutneerslag (witte korrels) op de grond.

Een te zoute bovenlaag (0-5 cm) gaat ten koste van de groei; niet alle haarwortels zijn in staat elementen op te nemen. Het verschil in ECwaarde tussen de lagen 0-5 cm en 5-15 cm kan zomaar 1,0 mS zijn. Dit ziet u niet op het grondmonster omdat dit Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 39

Een echt goede bestrijding is niet goed mogelijk. Met een Decisbehandeling wordt de druk wel verminderd, maar niet vookomen.

Hygiëne (opruimen gewasresten), snel planten en het plantmateriaal snel laten starten zijn de belangrijkste maatregelen.

Grondtemperatuur De komende tijd is het zeer wisselvallig weer. De nachten zijn vrij koud en overdag als de zon schijnt kan de grondtemperatuur vlot oplopen. Omdat de nachten nog vrij lang zijn, hebben de nachttemperaturen veel invloed op de etmaal(grond)temperatuur. Ook kunt u lagere grondtemperaturen krijgen dan de afgelopen weken. Om de plant de

dieper wordt gestoken.

De plant heeft water nodig voor verdamping, groei en celstrekking. De alstroemeria bestaat voor ruim 90% uit water.

Per week groeien er 12 tot 15 scheuten per m2 die toenemen in gewicht tot ongeveer 60 gr per steel.

Gemiddeld groeien er 50 bloemtakken per m2 die allemaal wekelijks 20 gr toenemen in gewicht. Er wordt 400-500 gr per m2 per week geoogst. Alleen al voor de gewichtstoename is dus zo’n 1,3-1,5 l water per m2 nodig. Voor de verdamping, afhankelijk van instraling, VD en raamstand, gaat het om een veelvoud van dit getal.

Geef daarom water naar behoefte, en dit betekent op stralingssom. Alstroemeria is een matige verdamper, maar in de grond moet per 1 J/cm2 stralingssom onge-

eerste tijd vegetatief te laten groeien is het belangrijk om voldoende hoge grondtemperaturen aan te houden.

Met de genoemde koude nachten kunnen de planten te snel generatief worden, waardoor tegen de oogst de plant te klein kan blijven en de haken te diep komen te zitten. Duimgevoelige rassen kunnen met de lage nachttemperaturen gemakkelijker duimen. Controleer elke dag de etmaalgrondtemperatuur.

Voorkom te grote pieken en dalen in de grondtemperatuur. Stuur ze op basis van de weersverwachting. Dek de grond af met houtmot en styromull om de plantvakken stuurbaar te maken.

Hans Pronk, www.pronkconsultancy.nl, 06-2231991

veer 1,5-1,7 cc aan water worden gegeven. Dit betekent op dagen met 2.000 J, dat ongeveer 4 l water moet worden gegeven. Voor substraat is dit 2 cc per 1 J/cm2 stralingssom.

Water wordt ook gegeven om het water rond de wortels te verversen. U zult altijd 10-15% meer moeten geven om verzilting te voorkomen en de pH rond de wortels op peil te houden.

Een te lage watergift leidt makkelijk tot chlorose van het jonge blad omdat zowel pH als EC bij de wortels dan oploopt. Chlorose is dus niet altijd een kwestie van te veel water maar veelal meer van te weinig of te onregelmatige watergift.

Marco de Groot, Flori Consult Group, 06-54695274

Kees van Egmond kees@kees-ineke.nl

Slootwater ’Nou, als jij nu de stekker in het contact steekt, dan pompen we die bak even leeg.’ Aan het woord een man in overall. Hij staat met zijn laarzen half op de kant en half op de polyester filterput in de sloot. Behulpzaam doe ik wat me gevraagd wordt. De dompelpomp slaat aan en meteen schiet de slang los. Het modderwater spuit recht omhoog, midden in het gezicht van de opdrachtgever...

De bestuurder van het kraantje en ikzelf, we barsten in lachen uit. Geen mooier vermaak dan leedvermaak natuurlijk. ’Ik haal wel even een handdoek.’ Al is het alleen maar om even weg te kunnen. Man, wat een bak. Je zal toch op maandagmorgen al een plons slootwater in je gezicht gespoten krijgen.

Het zijn van die rotklussen. Bij het plaatsen van een filterput ga je er niet vanuit dat hij ooit nog weer eens vervangen moet worden. Dat doe je voor het leven, toch? Maar ja, dat was nog in de tijd van de betonnen bakken. Daar kon niks mis mee gaan. Misschien verzakken door het gewicht. Daar heb je met een polyester bak minder snel last van. Maar die zijn toch minder duurzaam heb ik gemerkt.

Want vorig jaar probeerde ik de drie zeven te vervangen, maar dat viel niet mee. Het eruit halen ging nog wel, maar de nieuwe erin zetten niet. En toen ik met mijn hand onder het wateroppervlak voelde begreep ik waarom. Scheuren in beide zijkanten. Een nieuwe moest er komen.

Daar was niet direct haast bij. De silo levert in de wintermaanden ruim voldoende. Maar als april en mei in zicht komen wordt het een ander verhaal. Dan is het silowater stoomwater en gieten we uit de sloot.

En dus staat er op maandagmorgen een kraan met een grote ijzeren bak voor de deur. Die wordt om de filterput heen geplaatst en goed in de grond gedrukt. De bedoeling is om met twee dompelpompen de put droog te maken zodat er in gewerkt kan worden. Alleen, laat de sloot nu net uitgebaggerd zijn. De bak blijkt te klein. Aan alle kanten begint het water op te wellen. Goede raad is duur. Uiteindelijk wordt de bodem van de sloot weer iets opgehoogd met wat bakken zand. Dat helpt.

Na een paar uur zwoegen is de klus geklaard.

Hèhè, opgelucht halen we adem. Het werkt weer.

Nu alleen de bagger nog uit de oren wassen.

39

09-04-14 14:20

Nieuws

Verbaasde en teleurgestelde winnaars op Keukenhof ”Hebben wij gewonnen?” reageerde het drietal seringentelers toen het Vakblad ze belde voor een reactie. ” Keukenhof moet beter communiceren, is hun oordeel.

Trekheesters staan sinds de opening in het Willem-Alexander Paviljoen op de Keukenhof. De keuring was 20 maart. Maandag 7 april verstuurde Keukenhof een persbericht aan de vakmedia om de prijswinnaars bekend te maken. „We wilden bij nader inzien niet langer wachten met bekendmaking van de winnaars tot bij prijsuitreiking”, aldus Wim van Meerveld van Keukenhof. De prijsuitreiking is op 9 mei, gelijktijdig met een collectieve afsluiting met enkele andere gewasgroepen die geen vakavond wilden koppelen aan de show en keuring van hun product in Lisse.

De drie Aalsmeerse winnaars reageren verrast als het Vakblad ze belt voor een reactie. „Ik heb vorige week zelf Keukenhof gebeld, maar toen wilden ze niets zeggen.

Ze vonden het leuker als het pas bij de prijsuitreiking bekend wordt. Ergens in mei geloof ik”, zegt Chantal Outshoorn die op haar vrije dag inspringt op het bedrijf W. Kazemier in Aalsmaar. Haar vader Harm en oom Willem Outshoorn zijn druk met de oogst van de prijswinnende witte sering

Mme. Florent Stepman. „Voorgaande jaren zag je de uitslag een dag na het keuren al op de VKC-site. Nu horen we niets, terwijl het toch positieve reclame voor ons product is”, motiveert Outshoorn.

Johan Buis, winnaar bij de ’sneeuwballen’ met Viburnum opulus Roseum, toog zelf naar Keukenhof om poolshoogte te nemen. „Van keurmeester Klaas Joren had ik gehoord dat we de mooiste vaas hadden.

Ik zag geen vermelding van de prijswinnaars bij de vazen. Maar met die kaartjes bij de inzendingen is het sowieso een rommeltje de laatste tijd. Gelukkig steken collega Cees Kramer en de jury veel tijd in onze show.

Het moet er wel goed bij staan natuurlijk.

Zijn er wel prijzen dit jaar?” vraagt Buis als

REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl

40

ColofonVbb-Nieuws.indd 40

De prijswinnende trekheesters op tafel (vlnr.): Maiden Blush, viburnum Roseum en Mme. Florent Stepman.

UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, tel 0342-49 42 63, fax 0342 41 31 41 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl

Colofon

Directeur Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 071-56 59 678 Alice Hoogenboom 56 59 679 Hoofdredacteur Elbert van den Berg 071-56 59 678 Eindredacteur Jenny Mostert 071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht 56 59 637 Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg 56 59 687 Cindy van der Zwet 56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes 56 59 638 Joef Sleegers 56 59 642 Bert Vegter 56 59 639

hij gebeld wordt. „Ik maakte zelf maar een foto voor Facebook. Vrijdag veil ik de laatste takken. Ik wil dus zo vroeg mogelijk de uitslag weten. Dan heb ik er met mijn bedrijf Mediaverdie commercieel ook iets aan.”

Gerard Hansen van de firma Wed. Jac Hansen Kzn & Zn, prijswinnaar in de categorie paarse sering met Maiden Blush is eveneens verrast door de uitslag. „We zenden jaarlijks in. Het is goede reclame voor trekheesters.

We hoorden echter pas laat dat er dit jaar seringen gewenst zijn. Zodoende kon ik geen mooie, rijpe sneeuwballen leveren. De Maiden Blush laten we altijd al iets doorrijpen. Toevallig hadden we voor de inzending wat extra rijpe exemplaren. Dan kun je potentiële winnaars uitzoeken.” <

Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice.

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kunt u contact opnemen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl.

Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50.

Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten.

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia.

Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Druk: BDU Media

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

09-04-14 14:48

Kasgenoten

C orrecties en aanvullingen P. Hofland uit ’s-Gravenzande Vorige week is abusievelijk vermeld dat de firma P. Hofland, winnaar van de prijs voor de beste freesia enkel en de beste stand op de Freesiashow op Keukenhof, afkomstig is uit Maasdijk. Dit was onjuist. De prijzen werden gewonnen door de firma P. Hofland uit ’s-Gravenzande.

A genda 19-23 apr Bloemendagen Anna Paulowna. Info: www.bloemendagen.nl 24 apr Energiek2020, Kas als energiebron, Bleiswijk. www.energiek2020.nu 10-12 jun GreenTech Amsterdam, tuinbouwvakbeurs in de Rai. Info: www.greentech.nl 27-30 aug Plantarium, vakbeurs boomkwekerij, Boskoop-Hazerswoude. Info: www.plantarium.nl 28-31 aug Nationale zomerbloemententoonstelling, Oude Kerk, Naaldwijk. Info: www.nzbt.nl

LTO Glaskracht Nederland 15 apr Themabijeenkomst emissieeisen, Nieuwe Wetering, 19.15 uur.

16 apr Bijeenkomst geïntegreerde teelt zomerbloemen, Leimuiden, 19.30 uur.

26 jun Kennisdag water, Bleiswijk, 13.00-19.00 uur.

Meer informatie: www.groeiservice.nl

Keukenhof t/m 18 mei 8.00-19.30 uur, Lisse - t/m 15 apr Rozenshow - t/m 29 apr Bloeiende Heestershow t/m 4 mei Amaryllisshow en Potplantenshow - t/m 18 mei Bol-Op-Pot Show, Hortensiashow, Anthuriumshow, Bromeliashow en Orchideeënshow 17 t/m 22 apr Narcissenshow en Bijzondere bolgewassenshow - 24 t/m 29 apr Alstroemeriashow en Irisshow - 30 apr t/m 4 mei Snij- en tuintulpenshow - 1 t/m 9 mei Chrysantenshow - 2 t/m 18 mei Vaste plantenshow - 8 t/m 18 mei Lelieshow 11 t/m 18 mei Anjershow, Callashow en Zomerbloemenshow. Meer informatie: www.keukenhof.nl

Buitenland 23-26 apr Hortiflorexpo IPM, Beijing, China. Info: www.hortiflorexpo-ipm.com 4-6 jun IFTEX International flower trade show, Nairobi, Kenia. Info: www.iftex.org 25-27 jun Öga, vakbeurs voor de groene branche, Koppigen, Zwitserland. Info: www.oega.ch 22-24 aug Floratec-IPM India, Bangalore, India.

Info: www.messe-essen.de 28-30 aug Green is Life, beurs, Warschau, Polen.

Info: www.greenislife.pl

Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

!

Documenten en linken naar website

Vakblad voor de Bloemisterij 15 (2014)

Kasgenoten agenda_nw.indd 41

Foto’s

Filmpjes

FOTO: Kwekerij De Weyde

Binnenland

Leeftiid: 44 Plaats: Vlagtwedde Teelt: snijheesters en pioen Oppervlakte: 3 ha

Harm en Marende Verweij Voor diegenen die dat niet weten: waar ligt Vlagtwedde precies? „In het zuidelijkste deel van de provincie Groningen, vlakbij de Duitse grens. Westelijk van ons liggen wat grotere plaatsen als Winschoten, Veendam en Stadskanaal.”

Zit u daar goed met uw kwekerij? „Prima; veel ruimte, schone lucht en hele goede zandgrond. Hoewel we hier wat afgelegen zitten, willen we hier niet weg. Vervoer naar de veiling, het meeste zetten we af op Rijnsburg, kost natuurlijk wel wat meer. En een collegakweker zit niet zomaar om de hoek.”

Jullie hebben een informatieve website, hoe loopt dat? „Die wordt elke dag bekeken door enkele tientallen mensen. De website is het werk van Marende en een websitebouwer. Er staat allerlei informatie op over onze kwekerij, verkoop aan huis, het vakantiehuis en de caravanstalling. Het vakantiehuis runnen doet Marende, en in tijden van oogst en verwerking helpt ze mee in de kwekerij.”

Hoe komt dat eigenlijk, al die verschillende activiteiten? „Aanvankelijk hadden we een bedrijf met zeugen en koeien. Meegaan in grootschaligheid lag ons niet echt, en we zijn toen met de kwekerij begonnen. Het huidige vakantieverblijf was ooit woonhuis van mijn ouders. Toen in 2011 veel van mijn buitengewassen waren bevroren, had ik tijd om het in te richten als gastenverblijf. De loods was vroeger de opslagplaats voor mijn landbouwmachines. Toen die niet meer nodig waren werd het caravanstalling. Alles bij elkaar loopt het goed. Wat betreft de kwekerij hopen we dat het een beter jaar wordt dan 2013.”

Waar bent u op de kwekerij nu zoal mee bezig? „Momenteel met skimmia, dat zijn we nu aan het veilen als snijproduct. Daarna komen viburnum en pioenrozen aan de beurt. Over de pioenen komt een tunnelkas om de periode voor de huisverkoop wat te rekken.”

Welke gasten komen zoal, en tonen ze ook interesse in de kwekerij? „Het zijn meestal groepen, tot wel zestien mensen. Vaak zijn het drie generaties, maar ook wel meerdere gezinnen of vriendengroepen. En ja, veel mensen komen op de kwekerij kijken en zelfs helpen. Zo stond er niet zo lang geleden al iemand om half acht ’s ochtends naast me.”

Is er naast uw werk tijd voor ontspanning? „Gelukkig wel. Ik speel bas in een muziekvereniging, en ben ook bestuurlijk actief.

Goed voor de sociale contacten. En ik rij graag motor, een Kawasaki.”

41

09-04-14 14:20

VA N K L I N K

VEBU V.O.F. Kasonderhoud

STOOMKETELVERHUUR

- Glasreparatie - Goten smeren - Overspuiten - Goten reinigen - Diverse reparaties

KRIJTEN EN REINIGEN Tevens alle stoomwerkzaamheden Roelofarendsveen 071-3313356 • 06-22196960 info@klinkstoom.nl • www.klinkstoom.nl

TEELTVLOER

Vastzetsysteem

Afvoergoot

Tel.: 0416 391147 • info@schellevis.nl

Voor andere werkzaamheden vraag naar de mogelijkheden

Wij helpen u graag!

T: 06-18277073

HOEK VAN HOLLAND T 0174 64 20 40 • KASSENSLOOP • (ROZEN)GEWASSEN uitRuimEN • GEvRAAGd: ASSimiLAtiELAmPEN EN WKK-iNStALLAtiES •

WWW.SCHELLEVIS.NL

WWW.muStANGdEmOLitiON.NL

René vd Stok

u w o u d e o l i e i s g e l d wa a rd !

schermingen voor aanleg, onderhoud en renovatie

EVAL: voor elke situatie juiste installatie Een degelijk advies, prima service en een betrouwbare begeleiding… Samen met de klant bedenken onze technici steeds de beste oplossing.

Daarbij kijken ze niet alleen naar het optimaal functioneren van installaties, maar ook naar betrouwbaarheid en energieverbruik.

Installatieburo E VAL B.V.

• Elektrotechniek

Galglaan 11 • 2311 ND Rijnsburg Tel. 071 402 26 21 • eval@eval.nl

• Koeltechniek

www.eval.nl

• Klimaattechniek

• Watertechniek

Konijnen, hazen, muizen en ratten worden verjaagd met de TRISONIC Vraag vandaag nog vrijblijvend info

T: 0174 - 517897 M: 06 53 437 827 www.renevanderstok.nl

Tel. 06-51 35 04 52 e-mail: buddys37@hotmail.com

tel: 0174-768876 i n f o @ v i c t o n b v. n l

• groothandel in olie en metalen • saneren van tanks en k e t e l s ( K I WA ) • afvoeren van brandstofrestanten

kris.coucke@telenet.be

BOUW SLOOP ONDERHOUD GLAS REPARATIES

20% meer takken? Ja dat kan!

SPECIALE AANBIEDING: Cabrio kas 8.000m2 • Tralie: 12,00m, 3 kappen • Vak: 4,50m, PH: 4,85m T: 0174 245 321 • E: debets@debets.nl

Uw beste investering ooit!

Stabiel/betrouwbaar/kwalitatief hoogwaardig Uitgebreid advies en gunstige voorwaarden

Bel 06-11593607 of mail naar rpd-advies@outlook.com Zie ook www.rpd-orchidee.nl

WILT U OOK ADVERTEREN OP DEZE PAGINA? BEL: 0342-494290

WWW.DEBETSSCHALKE.NL

554247.indd 42

9-4-2014 10:41:07

554248.indd 43

9-4-2014 9:36:16

554249.indd 44

9-4-2014 9:35:43