VBB_18-2015 by Stichting Vakinformatie Siergewassen

Denen zitten niet stil

14 Hoogleraar:

16 Kopen Op

30 Vernieuwingen

32 Floralia:

â&#x20AC;&#x2122;Deze sector werkt veel te traditioneelâ&#x20AC;&#x2122;

Afstand bevordert aanzien exporteurs

in alstroemeria op Keukenhof

telersvereniging bestaat 125 jaar

Cover-nw.indd 1

29-04-15 15:25

593293_.indd 2

24-4-2015 13:24:04

B 8 ’Meer kennis helpt

Vakblad voor de

Opinie 4

Interview:

Commentaar:

Stelling:

Nieuws 6

10 Glastuinbouw moet ’lean and mean’ worden

Ondernemen:

Column:

Ondernemen:

Afzet:

Vragen:

Markt 22 22 23 24 25

16 Klanten zien door KOA meerwaarde van handel

Teelt 26

In beeld:

Gewasbescherming:

Alstroemeria:

Amaryllis:

Teelttips:

Column:

Nieuws 36

Service

Kasgenoot: Agenda Voorplaat:

18 (2015)

Inhoud.indd 3

29-04-15 15:29

Opinie

fOtO: Hennie ROORda

qvb@hortipoint.nl

„Het is een fantastisch project dat laat zien: ’waar een wil is, is een weg’. Doordat er vanuit Brussel nogal wat vragen waren, heeft het lang geduurd voordat het project was gerealiseerd. Uiteindelijk zie je echter dat door vasthoudendheid en doordat ieder vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid aan de slag gaat, je tot heel mooie en nieuwe technieken kunt komen.”

Staatssecretaris Mansveld (I&M) wil

„Dat is een goede zet, waar we als Unie van Waterschappen ook bij het Rijk op hebben aangedrongen. Kijk je naar de waterkwaliteitskaart van Nederland, dan zie je dat in meer dan vijftig procent van alle meetresultaten sprake is van normoverschrijdingen. Vooral in glastuinbouwgebieden vinden echt gigantische normoverschrijdingen plaats. Een collega van het Hoogheemraadschap van Delfland zei onlangs tegen mij dat

zij te maken heeft met overschrijdingen van achttienduizend keer de norm! Als het om de waterkwaliteit gaat, zijn Delfland en de Bommelerwaard – ik ben ook heemraad bij het Waterschap Rivierenland – gewoon een zorgenkindje. In die gebieden moet echt wat gebeuren, maar wel samen met de sector. Natuurlijk zijn er ook heel veel goede telers. Het zijn echter de notoire dwarsliggers – met vaak wat verouderde bedrijven – die het voor de anderen heel erg lastig maken. Tijdens het symposium van AquaReUse merkte een van de aanwezige ondernemers op – een innovatieve tomatenteler – dat het niet zo kan zijn dat de ene teler naar een nulemissie streeft, terwijl de ander helemaal niets doet. Hij vond dat de overheid daarom moet zorgen dat iedereen aan dezelfde eisen moet voldoen; de overheid moet die ook handhaven. Ook de koplopers willen dus graag dat de overheid maatregelen treft.”

„We zijn dat traject samen met de sector ingegaan. Allereerst is gekeken wat het meest rendabel is voor de sector: individuele of collectieve zuiveringsinstallaties? Als het veel efficiënter is om dat in gezamenlijkheid te doen, moet je dat vooral niet laten, die ruimte is er. Aan de andere kant is de Tweede Nota Duurzame Gewasbescherming, waarin die zuiveringsplicht is opgenomen, in 2013 door de Tweede Kamer behandeld. Sindsdien zijn er bijna twee jaar verstreken. Als Unie vinden wij daarom dat de druk erop moet blijven. Dan zullen we wel zien wat de uiteindelijke invoeringsdatum wordt, maar het is nooit verkeerd een stok achter de deur te hebben.”

„Dat denk ik zeker. Neem bijvoorbeeld de auto-industrie. Auto’s zijn de afgelopen jaren heel veel schoner geworden. Hoe komt

Commentaar Elbert van den Berg hoofdredacteur evandenberg@hortipoint.nl

’

r is in de sierteeltsecstor geen sprake van overcapaciteit, maar een ondercapaciteit aan nieuwe businessmodellen’. Ziehier een stelling van Ard-Pieter de Man, als hoogleraar gespecialiseerd in nieuwe businessmodellen. De Man heeft verderop in dit blad nog meer interessante uitspraken. stilstand opvallend en ziet weinig ontwikkeling. Het moet dus anders; daarvoor geeft de hoogleraar een aantal suggesties. Nu is het vaak zo dat insiders – telers, handelaren, andere vakgenoten – opvattingen en stellingen van ’buitenstaanders’ vaak met de nodige scepsis

Opinie_NW.indd 4

hebben met of verstand hebben van de sector waar sector en weet dus goed hoe die in elkaar steekt.

als ze niks hebben met bloemen en planten – dan is dat hier helemaal aan de orde. sector wordt samengewerkt en vindt dat de Nederlandse sierteeltsector helemaal niet zo internationaal bezig is. Per schakel is die samenwerking er mis18 (2015)

29-04-15 15:28

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324,

Stelling

Online verkopen een kans voor telers! dat? Doordat er normen zijn opgelegd aan die auto’s. De auto-industrie werd daardoor geprikkeld die auto’s schoner te krijgen. De sector wist waar ze aan toe was en kon daardoor gaan innoveren. Iets dergelijks geldt ook als het om de individuele zuiveringsplicht voor de glastuinbouw gaat. Iedere tuinder weet daardoor waar hij aan toe is en dan komt innovatie heel vaak vanzelf.”

vlotten met de plannen voor een apart dat er nog? „Momenteel vindt de glastuinbouw het plan te duur. Ook willen de betrokken gemeenten niet zelfstandig alle risico’s dragen. Maar ik hoop echt dat we van die achterstand een voorsprong kunnen maken. Als zowel de sector als de betrokken gemeenten hieraan gaan meewerken – in het belang van de oppervlaktewaterkwaliteit, de drinkwaterkwaliteit, het imago van de glastuinbouw en het maatschappelijk draagvlak voor de sector – dan denk ik dat we hier een minstens zo mooi project als AquaReUse kunnen neerzetten. Wat dat nog belangrijker maakt, is het feit dat er geloosd wordt bij een innamepunt van de Afgedamde Maas, een belangrijke drinkwatervoorziening voor Den Haag. Ook kent het gebied voornamelijk grondteelten, wat het er niet makkelijker op maakt. Bovendien is het allemaal non-food, terwijl je toch ziet dat de innovaties in de food-sector heel groot zijn en de non-food achterblijft. Toch is het een kwestie van de schouders er onder zetten.”

zouden een stap verder kunnen gaan en de consument kunnen gaan

Marc Rutgrink, zomerbloementeler in Lisse „Er zitten nogal wat haken en ogen aan het direct beleveren van consumenten. Een ervan is dat veel telers maar een klein sortiment bloemen

pakken, want ook de logistiek is een liever bezig met de teelt en een goed contact met de handel. Hun sterke punt

is er een. Ik zie liever de handel deze zaken op-

Peter van der Plas, „Al jaren loop ik rond met het plan om ook online te gaan verkopen aan consumenten en aan handel. De doelgroep die ik wil bereiken bestaat onder

gespecialiseerd. Het vervoer van dit alles is al goed geregeld, de betaling is een dag en in Belgïe twee dagen. Als er

winkelier, maar ook de consument die een plantjesactie houdt ten behoeve van de scouting.

iristeler in Hoogwoud schien wel maar tussen de schakels valt die knap aanbodgedreven en niet van een vraaggedreven businessmodel. Zo vindt De Man het onvoor-

Ketensamenwerking biedt dus kansen, zoals op het vlak van internationalisering het opzetten van

„Als het je ding is, moet je het vooral niet laten maar het is weer een tak van

weg om weer te gaan doen waar het allemaal om begonnen is: het vermarkten van een compleet assortiment. Handel moet je laten doen door de mensen die

er niet aan, de handel kan kunnen ook een veel groter assortiment aanbieden. Een consument wil nu eenmaal graag kiezen. En bloemisten willen toch graag alles op één plek kopen. Het tenklok lukt. De veiling is op de goede

hele mooie en goede bloemen telen en zorgen dat er meer vraag is dan aanbod. keting, dan hebben we dit soort dingen straks niet meer nodig en kunnen we

productie. Kortom: lees het interview met De

18 (2015)

Opinie_NW.indd 5

29-04-15 15:29

Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws. Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander

■ LEI: ’Eén overkoepelend reddingsplan is onvoldoende’ Eén overkoepelend reddingsplan is niet voldoende om de omslag te maken naar een meer marktgerichte tuinbouw. Ondernemers moeten zelf in actie komen, ervaring opdoen en leren. Dat vergt maatwerk per bedrijf, zo bleek tijdens de bijeenkomst ’Marktgericht ondernemen’ die LEI Wageningen UR vorige week organiseerde. Duidelijk werd dat voor marktgericht ondernemen bepaalde kennis en vaardigheden vaak ontbreken. Daarna moeten ze volgens het LEI bereid zijn zelf verder te experimenteren en te investeren.

■ Butisan S is voortaan ook inzetbaar tegen onkruid in pioen, sierkool en snijgroen, zo heeft het Ctgb besloten. XenTari WG, Mirage Elan en Vertimec Gold kregen een herregistratie voor toelating in bloemisterijgewassen.

■

Duurzame freesiateelt testen in waterdichte bedden m Grof rivierzand is de basis in de zoektocht naar een teeltsysteem voor freesia los van de grond. In week 17 begon een proef die 1,5 jaar, ofwel drie teelten gaat duren. kappen gereserveerd. Zand en slangen voor koeling, verwarming en drainage liggen in een bak, want men wil onder den bepalen van emissie en recirculatie van gietwater. Groot winstpunt verwachte besparing op stoomkosten. In de reguliere teelt is van het gemiddelde gasverbruik van 20 m3 per m2 de helft nodig voor het stomen na iedere teelt. Financiering komt van de gewascoöperatie freesia, PT-reserves en de provincie Gelderland (Glastuinbouwpact).

afzetkeuzes te maken

voor de VKC als keurmeester van anjer en het Ondernemersklankbord.

De gehele sierteeltketen zal duidelijke keuzes moeten maken over welke producten op welke markt en via welk kanaal worden aangeboden. Dit om de margedruk bij alle ketens tegen te gaan. Dit staat in de nieuwste sectorvisie van ABN Amro.

■ Moederdagcampagne BBH kent andere insteek

■ Koningspaar bezoekt Canadese orchideeënteler CosMic Plants Koning Willem-Alexander en Koningin Maxima brengen op 28 mei een bezoek aan de Canadese orchideeënteler CosMic Plants in Beamsville. Het is onderdeel van een staatsbezoek aan Canada.

■ Oud-potplantenteler Hans Kuilboer uit Heerhugowaard is op 24 april benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Hij ontving de koninklijke onderscheiding vanwege zijn jarenlange verdiensten voor de potplantensector in het algemeen en de kalanchoëteelt in het bijzonder. Ton van Vliet uit Honselersdijk werd benoemd tot Ridder in de Orde van OranjeNassau vanwege onder meer zijn werk

Nieuwskort2.indd 6

De moederdagcampagne die BBH op 29 april is gestart, laat dit keer geen blijde moeder met een grote bos bloemen zien, maar een wachtende moeder voor een lege vaas. De nieuwe insteek is gekozen om op te vallen in al het communicatiegeweld voor Moederdag.

steeds meer kruiden-, groenten- en fruitplantjes. Siertelers die zich op deze eetbare planten storten, moeten er echter rekening mee houden dat deze onder strengere wetgeving vallen, zo waarschuwt Greenport Aalsmeer. Vooral de aanwezigheid van schadelijke insecten en bacteriën is een aandachtspunt. De greenport organiseert daarom op 12 mei in het Wellantcollege in Aalsmeer een GO café over het voorkomen van besmettingen daarmee.

■

verslaafd aan neonicotinoïden ■ € 20 miljoen extra voor Limburgse tuinbouw De Limburgse landen tuinbouw kan de komende vier jaar rekenen op € 20 miljoen extra vanuit de provincie, onder meer bedoeld voor het ontwikkelen van nieuwe verdienmodellen voor boeren en tuinders. Dat blijkt uit het provinciale coalitieakkoord. De LLTB is positief over het akkoord.

■ ’Populariteit AH-moestuintjes

vergt oplettendheid van sierteler’ Vanwege de populariteit van de moestuinactie van Albert Heijn verhandelt de bloemenveiling

Bijen en hommels raken verslaafd aan neonicotinoïden, zo blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Newcastle. Eerder werd gedacht dat bijen neonicotinoïden binnen kregen omdat ze die niet kunnen proeven. Door de verslaving krijgen ze juist meer neonicotinoïden binnen. Dit kan volgens de onderzoekers enorme impact hebben op bijenpopulaties.

■ ’Eerste resultaten Glas Zuiver Water veelbelovend’ Schimmels en planten zijn in staat nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen uit afvalwater af te breken. Dat blijkt uit proeven van Mycelco 18 (2015)

29-04-15 15:33

bedden met zand FOTO: HANS PRONK

Gelezen op Twitter Hulstflowers (@Hulstflowers) Slechts enkele soorten bleven stabiel, waaronder petunia en pelargonium. De verkoop van jonge planten uit stek bleef op hetzelfde niveau, waarbij calibrochoa en Impatiens New Guinea met respectievelijk bijna 10 en 4% stegen, zo blijkt uit onderzoek van Fleuroselect over de seizoenen 2012/2013 en 2013/2014.

Arthur van den Berg (@vdbergarthur) Voor ruim 30 jaar inzet voor de potplantensector en natuurlijk kalanchoe: vandaag een lintje voor Hans Kuilboer!

■ Nefyto dringt aan op bredere

andre westendorp (@awestendorp)

Vanwege de aanhoudende maatschappelijke onrust over gewasbeschermingsmiddelen is een bredere dialoog nodig over plantgezondheid en de plaats die gewasbescherming inneemt. Dat schrijft Nefyto in een brief aan staatssecretaris Dijksma (EZ). De organisatie signaleert dat het vertrouwen in het Nederlandse toelatingsbeleid in ernstige mate afneemt en maakt zich daar grote zorgen over.

blij met nevelsproeiers op kwekerij #nachtvorstbestrijding

■ Keniaanse IFTEX groeit fors

en Bioniers in het kader van het project Glas Zuiver Water op de proeftuin Ron Peters in Klazienaveen. De eerste resultaten worden ’veelbelovend’ genoemd.

Vanmorgen als een bloedgang aan het plukken begeleid door @Kleintje_pils Blijf maar ff staan, dat gaat best zo

International Flower Trade Expo (IFTEX) – de Keniaanse sierteeltbeurs die van 3 tot en met 5 juni in Nairobi plaatsvindt – beslaat dit jaar een kwart meer beursruimte dan vorig jaar. Het aantal standhouders groeit met 10%. In totaal doen er volgens organisator HPP Exhibitions bijna tweehonderd bedrijven mee.

Theo Dirkx (@TheoDirkx) Bijna geen ruimte voor bloemen en planten t.o.v. fruit en snoep. #Auchan #Polen

BeyondChrysant (@BeyondChrysant) Great that somebody finds Beyond #chrysanthemum in #Shanghai #SmallWorld

Bisselingskaat (@bisbb) De #britishflowers beweging in UK en #slowflowers in US. Hun streven: revival of the homegrown flowers. Ik hoop dat ze slagen. #bloementeelt

■ Het waterzuiveringssysteem AquaReUse in Bleiswijk is 23 april officieel in gebruik genomen. De installatie zuivert afvalwater van negen aangesloten glastuinbouwbedrijven en twee WUR-locaties en levert schoon gietwater terug.

■ Meer KOA-kopers Rhein-Maas Veiling Rhein-Maas noteert ook in 2015 stijgende gebruikersaantallen bij Kopen Op Afstand (KOA). Inmiddels beschikt meer dan 20% van de klanten van de veiling over het KOAprogramma en het aantal gebruikers neemt toe. Sinds begin van dit jaar zijn er 25 klanten bijgekomen die deze inkoopmogelijkheid gekozen hebben en het KOA-systeem al gebruiken.

■ ’Minder perkgoed uit zaad; stekverkoop stabiel’ De verkoop van jonge planten uit zaad voor perkgoed in Europa is met 10% teruggelopen. 18 (2015)

Nieuwskort2.indd 7

■ Voor het verplaatsen van glastuinbouwbedrijven wil Noord-Holland geen vergoeding meer geven binnen de ruimte-voor-ruimteregeling. In plaats daarvan ziet de provincie liever dat glastuinbouw en veehouderij, sectoren waarin de meeste bedrijfsverplaatsingen aan de orde zijn, beter met elkaar samenwerken. LTO Noord en LTO Noord Glaskracht zouden volgens de provincie groepen ondernemers kunnen helpen tot samenwerkingsplannen te komen, in plaats van dat iedere teler een individueel plan indient.

■ Roos is Tuinplant van de Maand Mooiwatplantendoen.nl zet de roos in mei als Tuinplant van de Maand in de spotlights. Doel is consumenten te stimuleren meer planten in de tuin te zetten. De campagne omvat het hele assortiment: van struikroos tot klimroos en van stamroos tot trosroos.

Discussie op LinkedIn op stijgende verkoop via internet De online verkoop groeit hard; steeds meer consumenten shoppen via het internet. Telers zullen moeten inhaken op deze trend. De webshops van telers zijn nu voornamelijk nog gericht op de handel, maar telers zouden een stap verder kunnen gaan en de consument kunnen gaan beleveren. Nu nemen andere partijen hier het voortouw in. Een gemiste kans. Tijden veranderen, de wereld staat niet stil. Door de virtualisering komt de consument voor telers binnen handbereik.

29-04-15 15:33

’Meer kennis helpt

Foto: Wilma SlegerS

oen Greenpeace op geteste tuinplanten en heesters een veelheid aan residuen vond, zelfs van middelen die de kwekers zelf niet gebruikten, wilde Rob Jonkers wel eens weten waar hij aan toe was. Hij schakelde hetzelfde lab in als Greenpeace en liet monsters nemen. Volgens de regels van het spel: de inspecteur kwam onaangekondigd en kon ongestuurd zijn gang gaan bij de monstername. De analyseresultaten trekken Michiel van Geelen van Greenpeace tijdens zijn bezoek half april aan het bedrijf definitief over de streep. In vier monsters is precies één stof gevonden – een spintmiddel – en dan nog in een zeer lage concentratie. „Als je nu wilt weten of er ook middelen van derden op je planten zitten, moet je de detectiegrens nog

een factor 10 lager leggen”, zegt hij. Maar dat is peanuts. De cijfers overtuigen hem dat Jonkers en hij in feite op dezelfde duurzame lijn zitten. Van felle discussie is dan ook geen sprake. Wel van wederzijdse uitleg, soms met een opvallende openhartigheid. Jonkers geeft aan dat hij zich door het gebrek aan nuance in de uitlatingen van Greenpeace persoonlijk geraakt voelt. „Wat vooral zuur is, is dat zo’n verhaal vlak voor het seizoen in de media komt. Als het onze moederdagomzet aantast, lijden we echt schade”, vult marketingman Vincent van Rijsewijk aan.

Tijdens het gesprek en de aansluitende rondleiding legt de kweker aan Van Geelen

uit wat hij allemaal doet om nog meer duurzaamheid te bereiken (zie kader). Van Geelen is daar duidelijk over te spreken, zeker als duidelijk wordt dat de kweker geen chemische groeiremmers en fungiciden gebruikt. Hij blijkt voor een buitenstaander opvallend goed ingewijd. Hij is zich bewust van de krapte van het middelenpakket en wat voor nadelen dat met zich meebrengt, en het feit dat duurzamer telen niet betaald wordt. „Vooroplopen wordt niet beloond en brancheorganisaties verdedigen altijd de zwakste schakel”, laat hij een keer vallen. Tussen de regels door blijkt dat hij zelf genuanceerder denkt dan Greenpeace zich uit. Tot twee maal toe legt hij de logica van een actieclub uit. „We zijn een organisatie die misstanden aan de kaak stelt in de media en dat doen we in duidelijke taal. Maar die publiciteit is alleen het zichtbare deel van de campagne. Achter de schermen doen we veel lobbywerk. We steken veel tijd in oplossingen en proberen de zaken de goede kant op te duwen. Bij Intratuin hebben we zeker al wat bereikt. Actief de consument opvoeden, is veel moeilijker. Ik loop vaak al stuk bij mijn eigen communicatieafdeling die voorstellen afkeurt omdat ze te ingewikkeld zijn.”

In Europees verband is Greenpeace op zoek gegaan naar oplossingen voor de problemen die ze signaleren; met name het gebruik van neonicotinoïden die slecht zouden zijn voor bijen. Er zijn casestudies gemaakt van kwekers die hun gewasbescherming anders inrichten en gesprekken gevoerd met wetenschappers. Het resultaat daarvan is onder andere terug te vinden op Youtube. „Maar

Jonkers-2.indd 8

18 (2015)

28-04-15 15:50

Column Feico Smit

Achtergrond

f.smit@royalvanzanten.com

Oeganda

Voortdurende innovatie Gebr. Jonkers in het Brabantse Elshout teelt als hoofdproduct tuinhortensia’s onder de merknaam Forever & Ever in vier kleuren. Het is een beschermde soort die zowel op één- als tweejarig hout bloeit.

heid van de plant. Door te focussen op

risicodragende zakenpartner. Jonkers zoekt al jaren zeer gedreven naar manieren om nog duurzamer te telen. -

dat recirculeerde. Jonkers zoekt naar organische bemes-

combinatie van droog telen in een cabrioletkas en een bladmeststof met een remmend

Willy De bezuinigingen van Buitenlandse Zaken in Den Haag hebben zelfs Afrika getroffen. De ambassade in Kampala moet bezuinigen op ontwikkelingswerk, onkosten en salarissen. Waar voorheen nog Nederlanders op de am-

veenvervangers. op Nederlandse les om de Nederlanders ter plekke nog in de eigen taal te woord te staan. En straks moet een Oegandees een visum verstrekken aan een Oegandees. Nou, dat

het bereik daarvan is gering”, constateert hij. „Misstanden scoren nu eenmaal veel beter in de media. Ik weet echter niet hoe we het anders moeten aanpakken. Als we een campagne zouden beginnen met aandacht voor duurzame teelt, komt er geen publiciteit. Voor ons is het heel goed om te zien dat er kwekers zijn die erin slagen het anders aan te pakken. Dat helpt ons bij onze lobby.”

Consumentenkeurmerk Greenpeace kreeg veel respons op de actie Gifplanten in het Tuincentrum. Mensen vroegen wat ze in het tuincentrum konden kopen om te voorkomen dat ze een plant aanschaffen met veel residuen van middelen die schadelijk kunnen zijn voor bijen. Van Geelen: „Ik heb me blauw gezocht naar alternatieven. Maar vanwege onze beperkte kennis op dit terrein, hebben we ons bij adviezen beperkt tot biologische producten.” Jonkers zou graag zien dat Greenpeace behalve biologische kwekers, ook kwekers die van duurzaamheid hun speerpunt hebben gemaakt in het zonnetje zet. Dat brengt de discussie op het punt van de consumentenkennis over duurzame teelt. Die is nauwelijks aanwezig. Een goed keurmerksysteem zou daarbij helpen. „Behalve goede eisen vergt dat ook goede marketing om naamsbekendheid te bereiken”, zegt de Greenpeaceman. „Consumenten weten niet wat MPS-A of Milieukeur is. Fair Flowers Fair Plants is een stap in de goede richting, maar dat komt niet goed van de grond.” De zaak in keurmerkland is overigens aan het schuiven geraakt door de commotie. MPS werkt aan het label ’Product Proof’, dat garanties op productniveau geeft. Verder is het waarderingssysteem net uitbreid met 18 (2015)

Jonkers-2.indd 9

MPS-A+ om de bedrijven die heel hoog scoren op gebied van duurzaamheid te onderscheiden. Tot slot is de aanduiding MPS-A+ Natural Protected in de maak, dat nog een stapje verder gaat.

Kennisuitwisseling Ondertussen worstelt de kweker nog met een ander probleem: de geringe uitwisseling van kennis tussen bedrijven die heel veel aan duurzaamheid doen. „Bestrijden is niet meer van deze tijd, je moet aantastingen voorkomen. We telen niet zonder chemie, maar wel met zo weinig mogelijk. Daarvoor telen we een stuk droger, waarbij we met een weegschaal in de gaten houden, wanneer we echt water moeten geven. Toen ik dat in de studieclub vertelde, kwam er weinig respons. Dat is af en toe frustrerend. We staan vaak alleen in onze zoektocht en krijgen zelfs negatieve reacties.” Hij heeft behoefte aan overleg met ondernemers die op dezelfde manier bezig zijn. „Dat kan ook best met kwekers van heel andere producten. We steken heel veel geld in proeven. Die lukken zeker niet allemaal de eerste keer. Zo groeien de planten in een proef met substraat zonder veen heel slecht omdat het mengsel de meststoffen niet goed buffert. Ik zou daar graag over praten. Gewoon van gedachten wisselen en elkaar inspireren. Ik ben nog op zoek naar zulke mensen.” Rob Jonkers zou graag zien dat Greenpeace daar een rol bij speelt, maar Van Geelen hapt niet. Wel zegt de laatste: „Als te weinig kwekers op deze lijn zitten, kunnen wij als Greenpeace ook wel inpakken met onze actie. Dan kunnen we onvoldoende duurzame tuinplanten aanraden.” <

We gaan dus nog een hele hoop beleven. Het scheelt Nederland in eerste instantie een paar salarissen op Nederlands niveau, maar we alleen maar gissen. Neem nu Koningsdag. Omdat de ambassade in Kampala nagenoeg failliet is, was er met een bitterbal en haring. Daarom werden te doen. We kregen voor een paar honderd euro onze naam op een banner en de ambasOndertussen zoop iedere Nederlander meer dan normaal veel bier „omdat het gratis is”. De blokjes kaas en haringen, ingevlogen door de KLM, waren niet aan te slepen en de minstens 800 Nederlanders vermaakten zich opperbest. En je spreekt nog eens wat zich er vaak over verbaast dat je stek moet maken in Afrika om de Nederlandse tuinders te voorzien van plantmateriaal. De wereld is gek geworden vinden velen. velen van werk en inkomen. Ik geniet van de diversiteit aan Nederlanders die op de een of andere manier hun geld verdienen in Oeganda. Veel hulporganisaties hier geven

meningen verdeeld. Maar de stemming op de ambassade zat er goed in. Door het vele bier begon men wartaal uit te slaan en werd er Willy Willy geroepen. De afterparty was in een Nederlandse kroeg waar het nog heel laat is geworden. O wat missen we Nederland toch een dag per jaar.

28-04-15 15:50

Op zoek naar fouten en verspillingen

Glastuinbouw moet ’lean and mean’ worden Bedrijven in de glastuinbouw moeten ’lean and mean’ worden – efficiënt en effectief. Een groep leerlingen van Lentiz ging samen met adviesbureau Kenlog naar rozenkweker Leo van der Harg in Vierpolders, en keek daar kritisch naar het logistieke proces. Om de puntjes op de i te zetten. Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl

gebeurde op uitnodiging van bedrijfsleider Robin Romswinckel, die zelf ook aan de cursus deelnam. Het doel was om de verspillingen in het logistieke proces te herkennen en ideeën aan te dragen voor verbetering.

Denken aan de klant Efficiënt werken betekent zo veel mogelijk doen in zo min mogelijk tijd. Effectief werken is gericht werken om een bepaald ondernemingsdoel te bereiken. Fouten

en verspilling strooien daarbij zand in de machine. „Op elk bedrijf komen we verspillingen tegen”, vertelde Henk van Eijk. „Voor een buitenstaander zijn die vaak makkelijker te herkennen dan voor de ondernemer zelf.” Deze methode van procesoptimalisatie is afkomstig uit de Japanse auto-industrie (zie kader ’Acht vormen van verspilling). Door het proces op zijn bedrijf te optimaliseren, kan de ondernemer zijn marge verhogen. Dat gaat het beste als hij de afnemer in geFoto: JoeF SleegerS

veral worden fouten gemaakt, en die kosten geld. Dat is de boodschap van Henk van Eijk, directeur van Kenlog. Hij geeft onder meer trainingen om bedrijven ’lean en mean’ te maken, ofwel ’efficiënt en effectief ’. Een jaar lang begeleidde hij een groep leerlingen van Lentiz Cursus & Consult die deelnamen aan de cursus ’Logistiek in de Versketens’. Samen gingen ze in maart een kijkje nemen op het potrozenbedrijf van Leo van der Harg in Vierpolders. Dat

Leanandmean.indd 10

18 (2015)

28-04-15 15:50

Achtergrond

Acht vormen van verspilling 3. Transport

6. Onnodig bewegen

4. Proces 1. Productie

7. Defecte producten

5. Opslag

8. Verspilling van talent

2. Wachten

dachten houdt. Waar wil deze voor betalen? Welke handeling voegt werkelijk waarde toe? „Door deze vragen te stellen, word je vanzelf kritischer”, aldus Van Eijk. Een ander positief effect is dat de klanttevredenheid stijgt. En dat is belangrijk, want de klanten betalen voor het product. Normaal gesproken wordt bij zo’n onderzoek het hele proces stap voor stap in kaart gebracht. „We gaan op locatie kijken en houden interviews met de medewerkers en de leiding. Zelf kijken we ook wat er beter zou kunnen. Dat mondt uit in een advies.”

Veelgemaakte fouten Sommige fouten komt Van Eijk op veel bedrijven tegen. Bijvoorbeeld dat werknemers geen duidelijke instructies hebben. „Vaak weten mensen niet precies wat hun taak is of met welk doel ze die uitvoeren. Maar als er iets fout gaat, worden ze daar wel op afgerekend. Daarom verbergen ze de fout. Vervolgens krijgt de klant niet waar hij om gevraagd heeft: de verkeerde producten, onjuiste aantallen of niet op de afgesproken tijd. De klant gaat klagen. De leidinggevende moet hierop actie ondernemen. Dit doet hij echter niet om zichzelf en zijn ondergeschikte te beschermen. Hij lost de zaak zelf op of hij stopt de zaak in de doofpot. Dergelijke bedrijven noemen we ’niet-lerend’.” Een andere fout berust op een slechte communicatie tussen afdelingen. Als bij18 (2015)

Leanandmean.indd 11

voorbeeld de voorraden slecht worden bijgehouden, kan het gebeuren dat de schuur vol staat met verpakkingen en de oogst er niet meer bij past. Ook gebeurt het vaak dat karren met bloemen verkeerd zijn gestickerd, bijvoorbeeld met onjuiste informatie over de aantallen of de kleur. Dat geeft de klant ergernis, en dat gaat ten koste van de winst. Verspilling is ook de tijd die verloren gaat met zoeken naar producten of informatie. Als voorbeeld noemt Van Eijk een kweker die een geavanceerd logistiek systeem heeft, dat veel informatie aan de planten mee geeft. Als de planten de kwekerij verlaten, wordt die informatie weggegooid. Het argument van de kweker luidt: de klant wil er niet voor betalen. „Mijn advies zou zijn: stuur die informatie de keten in, ongeacht of de klant ervoor betaalt.”

Wachten op potrozen Op de organisatie van de potrozenkwekerij was niet zo veel aan te merken. Daarbij speelde waarschijnlijk mee dat de leerlingen slechts een uurtje de tijd hadden om het bedrijf onder de loep te nemen. Ze kwamen met enkele aanbevelingen. Het was hen opgevallen dat de stekmachine wel eens een stekje vergat, waardoor er drie in plaats van vier stekjes in de pot terechtkwamen. „Er wordt blijkbaar niet gecontroleerd of de machine goed staat

afgesteld”, was de conclusie. „Deze plantjes brengen minder op of men moet deze potten achteraf eruit gaan halen. In beide gevallen is het verspilling.” Soms kwam het voor dat werknemers enkele minuten zaten te wachten op de robot, die de potten met afleverbare potrozen aanleverde. „Misschien zouden de werknemers tijdelijk iets anders kunnen doen”, opperden de leerlingen. „Er is dan iemand nodig die daar het voortouw in neemt.” Overigens is de verwachting dat de robot meer tempo kan maken. Hij is pas enkele weken in bedrijf en moet nog ’gefinetuned’ worden. „Wat ik van deze training heb geleerd is om kritischer naar ons proces te kijken”, vertelt bedrijfsleider Romswinckel. „In grote lijnen klopt het proces wel, maar kleine veranderingen kunnen al een groot verschil maken. Ik denk dat we in de tuinbouw nog heel veel kunnen leren, ook van elkaar.” <

In het kort

28-04-15 15:50

Waar zijn de Deense kwekers mee bezig? Deense potplantenkwekers en -veredelaars waren in de tweede week van april massaal aanwezig op Nordic Flower Expo in Malmö. Ze toonden nieuwe concepten en nieuwe variëteiten. Waar zijn die Denen zoal mee bezig? Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

Een potroos die geurt

Potplantenbedrijf Nældebakken teelt op 4,5 ha op het eiland Funen miniphalaenopsis, gentiana, gerbera en adenium. Sinds kort zijn daar siergroenteplanten met de naam Kitchen Mini’s bijgekomen. Op Nordic Flower Expo liet verkoopmanager Bent Hansen een plant zien met kleine eetbare tomaatjes. Met de siergroenteplanten speelt Nældebakken in op de trend van urban farming. Hansen: „Als iemand op de 28ste etage ergens in Amsterdam woont dan kan hij nog steeds zijn eigen tomaten telen.” Nældebakken produceert op vraag. Volgens Hansen is dit goed te doen doordat de productietijd 14 weken is. Hansen gaf aan dat de tomaten van de eerste Kitchen Mini’s wat zuur zijn. In de herfst komt er echter een cultivar met zoete vruchten. Bovendien komt er dan een plant met kleine eetbare paprika’s zonder zaadjes. De Kitchen Mini’s worden volledig biologisch geproduceerd.

Torben Ryg van Rosa Danica presenteerde op Nordic Flower Expo een geurende potroos die sinds januari op de markt is. De potroos komt uit de stal van Kordes met wie Rosa Danica nauw samenwerkt. Rosa Danica heeft voor drie jaar het alleenrecht om ze te telen. Er zijn drie kleuren, meer kleuren volgen. De houdbaarheid van de potroos, die onder de naam RosAroma in de markt wordt gezet, is met 15 dagen ongeveer de helft van normale potrozen. Volgens Ryg is dat geen probleem. „We hebben altijd geselecteerd op houdbaarheid, maar een huisvrouw is al blij als de potroos een week bloeit. Dat is voldoende, als-ie maar geurt.” Momenteel gaan er wekelijks 10.000 RosAroma’s de West Europese en Scandinavische markt in. Ryg gaf aan dat de interesse groot is en dat de aantallen zullen groeien. Behalve RosAroma produceert Rosa Danica op 18 ha in Marslev Kordana’s (potrozen van Kordes), campanula’s en schlumbergera’s.

foto’s: Arie-frAns Middelburg

Minikeuken op pot

Nostalgische snijrozen Roses Forever in Faaborg staat al jaren bekend om de pot- en tuinrozen. Sinds twee jaar heeft ze echter ook snijrozen onder de merknaam Viking Roses. Veredelaar Rosa Eskelund heeft niet gekozen voor de productierassen met grote knoppen en zware stelen, maar voor speciale cultivars met bijzondere kleuren, trosrozen of rozen met een grashart (foto). Eskelund: „We gaan voor meer nostalgische antieke kleuren en de rozen moeten lang houdbaar zijn.” Diverse variëteiten – nog onder nummer – staan in Kenia (Mount Kenya) en Zuid-Afrika op kleine schaal opgeplant als test. Een groot deel van de snijrozen wordt – om de marktpotentie ervan te testen – afgezet via een Noorse bloemist met meerdere zaken in Noorwegen.

Denemarken.indd 12

18 (2015)

28-04-15 15:50

Stekker eruit! Groene plantenkwekerij Offer Madsen uit Glamsbjerg komt twee maal per jaar – voor de seizoenen – met nieuwe collecties. Voor deze lente en komende zomer is er dit jaar onder meer Harmony. De kleuren van de keramieke potten – met of zonder magneet – zijn in zachte, warme kleuren. „De kleuren zijn niet te helder, want de collectie moet rust uitstralen”, zegt Pia Offer Madsen. „We hebben de indruk dat mensen gestrest zijn door het gebruik van de sociale media en door continu online te zijn. Ze hebben rust nodig. Ze moeten ontgiftigen en de stekker uit het stopcontact trekken”, verklaart Offer Madsen de keuze voor de pastelkleuren en de naam van de collectie. Offer Madsen baseert de kleuren op de mode-industrie in Zuid-Europa en op het Deense trendbureau PEJ-Gruppen.

Charmante sansevieria cylindrica Onder de handelsnaam EasyCare zet Kwekerij Feldborg, dat tropische planten teelt in Thailand en afkweekt in Aarslev in Denemarken, concepten in de markt. Een van de nieuwste concepten betreft sansevieria cylindrica met koper- en zilverkleurige ringen en handige draagtas. Het draagt de naam Charmon. „Om de charme van het concept te benadrukken”, legt Pia Schmidt uit. Charmon is er in 6 cm-pot (little charms) en 10 cm-pot. Schmidt vindt het lastig te zeggen op welke doelgroep Charmon gericht is. „De consument vindt het mooi of niet.” Op IPM, waar Charmon geïntroduceerd werd, waren de reacties positief, aldus Schmidt. Japanners en Amerikanen waren enthousiast. Ze zegt dat de verkoop net gestart is. In Europa verwacht ze veel van Frankrijk en Nederland. Op IPM introduceerde het bedrijf ook groene planten in ouderwetse blikjes en planten in potten die met twee schroeven aan de muur bevestigd kunnen worden.

’Mysterieuze dame’ en trifolium Kwekerij Råhøj uit Malling ontwikkelde een nieuwe potaster in de Mystery Lady serie: Nicole. Sinds 2009 is ze op de markt met deze serie die zich onderscheidt door gevulde bloemen, harde kleuren en veel bloei. Malene Juhl Jensen heeft het totaal aan potasters in Europa zien afnemen, maar het aandeel Mystery Lady’s zien groeien. „We proberen de neergang van potaster om te buigen met Mystery Lady door de consument er plezier aan te laten beleven. Ze is met vier tot zes weken lang houdbaar.” Kwekerij Råhøj heeft onder meer klanten in Duitsland en Nederland. Juhl Jensen toonde ook Dark Debbie and Leonore. Het zijn twee nieuwe cultivars van trifolium (onder op foto), een kruid dat het bedrijf zelf veredelt en produceert. Een moeilijke teelt omdat trifolium geen chemische middelen tolereert. Juhl Jensen zoekt telers voor trifolium.

Harde kleuren HibisQs Na zachte kleuren, die in 2009 op de markt kwamen volgen harde kleuren in HibisQs Longiflora, de handelslijn van hibiscus van veredelingsbedrijf en productiebedrijf Graff in Sabro. Longiflora kan in de huiskamer en buiten staan. Poul Graff zette jaren terug in op hibiscus met grote bloemen die minstens drie dagen houdbaar zijn. Bovendien moesten de knoppen op het afzetmoment kleurtonend zijn. De cultivars van Graff worden in 28 landen – waaronder Nederland, Japan, Australië, Maleisië en Nieuw Zeeland – geteeld door een tot twee telers per land. Graff: „We werken nauw samen met onze klanten. We laten telers mee selecteren, dat geeft ons veel voordeel.”

18 (2015)

Denemarken.indd 13

28-04-15 15:51

’Deze sector werkt veel te traditioneel’ De sierteeltsector is voor hoogleraar Ard-Pieter de Man niet onbekend businessmodellen en heeft de ontwikkelingen in de sector de afgelopen jaren op de voet gevolgd. „Er is in deze sector geen sprake van overcapaciteit, maar er is een ondercapaciteit aan nieuwe businessmodellen.”

foto: Ard-Pieter de MAn

cvanderzwet@hortipoint.nl

Hoe vindt u dat er nu samengewerkt wordt? „Misschien vinden mensen het gek om te lezen, maar mij valt de stilstand in de sector op. Ik heb de afgelopen vier jaar meegewerkt aan het project DaVinc3i en in 2005 heb ik al eerder onderzoek gedaan naar samenwerkingsvormen binnen deze sector. De manier waarop zaken wordt gedaan, is in al die jaren nauwelijks veranderd. Er zit weinig ontwikkeling in.”

Telers werken wel meer samen? „Het ontstaan van de telersverenigingen is een positieve ontwikkeling geweest, maar die vorm is inmiddels ook al weer twintig jaar oud. De volgende stap blijft nog uit. Er moet veel meer nagedacht worden over hoe je kan samenwerken met de volgende schakel uit de keten. Nu is het bij één schakel in de kolom redelijk goed georganiseerd, maar daarmee ben je er nog niet. Telers moeten niet in die valkuil trappen. Want wat volgt daarna? Het huidige businessmodel is nog erg ouderwets.”

In wat voor opzicht?

SamenwerkenPieter.indd 14

„Er wordt nog veel te veel gewerkt vanuit het traditionele systeem. Dit systeem start bij de kweker, die brengt zijn product naar de veiling, een groothandel koopt een assortiment in en levert dit vervolgens aan de retail of de vakhandel. Deze werkwijze is aanbodgedreven; er is weinig zicht op wat er met het product gebeurt verderop in de keten. Jarenlang heeft dit systeem prima gefunctioneerd, maar dit systeem is nu sterk achterhaald.” 18 (2015)

28-04-15 15:50

Waarom functioneert dit systeem nu niet meer? „Op deze manier kan er niet ingespeeld worden op de vraag. Het is verbazingwekkend dat consumenteninformatie niet wordt gedeeld of slechts heel beperkt bij telers bekend is. Onvoorstelbaar. Op dit vlak liggen kansen. De sector moet zich buigen over de vraag hoe zij geld kunnen verdienen aan data en kennis. De nadruk ligt bijna uitsluitend op het product en dat is anno 2015 niet langer voldoende. Het sierteeltareaal is de laatste jaren flink gekrompen, maar mijn inziens is dat helemaal niet nodig geweest. Er is geen sprake van overcapaciteit, maar de sector werkt te traditioneel. Er is een ondercapaciteit aan nieuwe businessmodellen. Het is zaak dat er beter aangesloten wordt op de vraag vanuit de markt.”

Hoe kunnen telers dat voor elkaar boksen? „Dit is een opdracht aan de hele sector. De focus moet niet meer op het product liggen, maar het is tijd om in data te gaan denken. Met de huidige informatietechnologieën kan zelfs deze versnipperde markt in kaart worden gebracht. Wellicht dat de veilingen en handel hier een rol in kunnen spelen? De keten moet meer vraaggestuurd en gesloten worden. Dit kost tijd. Historisch gezien zijn de verschillende schakels in de keten altijd tegenstanders van elkaar geweest en nu moeten zij samen gaan optrekken. Je kunt niet verwachten dat je direct een goede relatie met elkaar hebt en dezelfde visie deelt.”

U ziet wel een rol weggelegd voor alle schakels in de keten? „Wanneer partijen waarde toevoegen wel. Exporteurs die enkel een logistieke functie vervullen, kunnen vervangen worden. De logistiek kunnen telers ook zelf organiseren of inhuren. Of wellicht kan dit ook een rol worden van de veiling. Groothandelaren zijn van waarde als zij bijvoorbeeld kennis over de markt hebben en delen. Het toevoegen van waarde wordt voor de tussenhandel 18 (2015)

SamenwerkenPieter.indd 15

steeds belangrijker in een markt die virtueler wordt. Groothandelaren die op het eigen eiland blijven zitten en enkel een inkoop- of verkoopfunctie hebben, worden door de virtualisering in hun bestaan bedreigd.”

Virtualisering was een van de speerpunten van het DaVinc3iproject. Daarnaast werd er ook gesproken over de internationali-

worden uitontwikkeld kunnen deze aangeboden worden aan bijvoorbeeld franchisenemers in Oost-Europa. Deze persoon kan op deze manier sneller een bedrijf neerzetten en de franchisegever houdt controle over een deel van de productie. Omdat de franchisenemer voor de eigen financiering zorgt, is het benodigde kapitaal voor deze constructie beperkt.”

En de verdiensten? „Wat mij is opgevallen, is dat de Nederlandse sierteeltsector zelf helemaal niet zo internationaal bezig is. Het beperkt zich nu vaak nog tot het telen in het buitenland, en die productie wordt vervolgens vaak weer via Nederland verkocht. Er is meer mogelijk. De trend van local for local neemt toe. Nu wordt de lokale productie voor lokale markten aan lokale concurrenten overgelaten. In Oost-Europa zetten Oost-Europese telers momenteel hun eigen bedrijven op. Sommigen daarvan leren het vak in het Westland of van Nederlandse ondernemers die worden ingehuurd om kennis over te dragen. Maar daarna houdt de rol van Nederland op. Dit is een tamelijk dom model. Daarmee laten Nederlandse bedrijven kansen liggen.”

Wat is het gewenste model? „Een franchisemodel zou een oplossing kunnen zijn. Franchisemodellen zijn heel breed toepasbaar en komen in heel veel sectoren voor. In de sierteelt is dit model echter nauwelijks ontwikkeld. Toch kan dit wel. Telersverenigingen in Nederland beschikken over hun eigen reglementen, waarin de eisen staan vermeld waaraan een lid van de telersvereniging moet voldoen. Ook wisselen zij in toenemende mate kennis uit en hebben ze een start gemaakt met merkopbouw. Deze elementen kunnen de basis vormen van een franchiseformule.”

En dan naar het buitenland? „Ja. Hier in Nederland zitten we op de duurste grond. Waarom niet voor een deel naar het buitenland waar het veel goedkoper kan? Als de merk, kennis- en teeltreglementen

„Er kan geld verdiend worden aan de franchisefee. De franchisenemer betaalt voor de kennis van de franchise-organisatie en verdient zelf aan de teelt. De fee kan bijvoorbeeld weer worden geïnvesteerd in verdere innovatie van de franchiseformule, zodat het interessant blijft voor franchisenemers om deel te nemen. De innovatie vindt dan in Nederland plaats. Maar er zijn meer voordelen. Door lokale franchisenemers krijgen Nederlandse kwekers ook meer kennis over buitenlandse markten. Ook de teelten de logistieke kosten worden lager. Dat dit model nooit is opgepakt, komt doordat de sierteeltsector versnipperd is. Ik denk dat de tijd er rijp voor is. Het is tijd voor actie. Gaan we aan de kant staan of gaat Nederland er tussen zitten en proberen meer grip te houden op de wereldwijde productie?”

Waar begin je als individuele teler? „Het begint toch echt bij samenwerking. En dat is vaak helemaal niet zo makkelijk. Kijkend naar alle sectoren, worden in 40% tot 50% van de gevallen de doelstellingen van samenwerking niet behaald. Voor het behalen van succes moeten er goede afspraken gemaakt worden, er moet vertrouwen zijn en er moet een visie op de langere termijn gedeeld worden. Uiteindelijk moet samenwerking de versnippering tegengaan. Sierteeltbedrijven hebben individueel onvoldoende stootkracht voor echte systeeminnovaties die voor nieuwe businessmodellen, zoals een franchiseformule, nodig zijn. Samen kan die stootkracht wel worden ontwikkeld.” <

28-04-15 15:50

Exporteurs over Kopen Op Afstand

Klanten zien door KOA meerwaarde van handel -

Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

OA is niet alleen voor de Nederlandse handel een belangrijk instrument. Ook hun buitenlandse klanten dingen steeds vaker op afstand mee in het veilproces. Van de 3.134 KOA-aansluitingen in 2014, hebben er 893 een buitenlands IP-adres. Het zijn voor het grootste deel klanten van Nederlandse exporteurs die via hun leverancier van deze dienst gebruikmaken. De eindafnemers kopen zelf voor de klok een deel van hun bloemen of planten en laten door de exporteur de logistieke afhandeling en de overige aankopen verzorgen. De meeste handelaren zien het niet als een bedreiging. Gerben Star van H. Star: „Vijftien jaar geleden zag ik het nog als een gevaar. Toen waren we nog commissionairs, nu exporteren

In 2014 telde FloraHolland 3.134 KOA-aansluitingen, waarvan 2.241 in Nederland en 893 in het buitenland. Het jaar daarvoor waren er nog 2.593 aansluitingen (1860 in Nederland, 733 in het buitenland). Meer dan de helft van de buitenlandse KOA-kopers komt uit Rusland en Oost-Europa. Van de totale klokverkopen bij bloemen, kwam in 2014 75% van KOA, tegenover 66,9% in 2013. Bij planten was KOA in 2014 goed voor 17,7% van de klokverkopen, in 2013 was dat 13,2%.

KOA.indd 16

we vooral zelf. Uiteindelijk heeft KOA ons meer klanten en een groter bereik gebracht. Veel klanten gaan zelf op afstand inkopen vanwege de transparantie en het totaalbeeld, maar blijven toch sterk afhankelijk van onze kennis en kunde.” Wel zijn er handelaren die bij hun klanten principieel de boot afhouden. „Wij geven afnemers niet de mogelijkheid om zelf op afstand in te kopen. Laat ons maar doen waar wij goed in zijn. We kunnen alleen borg staan voor tevreden klanten als we zelf de touwtjes in handen hebben”, zegt Willem Duyn van Gebr. W. van der Plas.

Belangstelling gestabiliseerd De belangstelling voor KOA in het buitenland groeit niet meer zo hard als in de eerste jaren, merkt men bij Hamifleurs. „KOA was in het begin een echte hype bij onze afnemers. Ze dachten allemaal dat ze het zelf beter en goedkoper konden. In de afgelopen jaren is het gestabiliseerd en stopten sommige klanten er zelfs mee. Nu hebben we nog zo’n 15 actieve KOA-klanten. De laatste maanden is er wel wat meer belangstelling vanuit Rusland, nu ze daar meer op de roebels moeten letten”, schetst Ard Bruggeling, hoofd inkoop bij Hamifleurs. Grote klanten die zoeken naar bulkkoopjes, kunnen met KOA vaak goed hun slag slaan. Maar als kwaliteit en specificaties heel nauw luisteren, komen lange-afstand-kopers nogal eens bedrogen uit. Ze denken rozen van lengte 7 te kopen en krijgen dan lengte 6. Of ze denken zeven blikken gekocht te hebben, maar hebben per ongeluk voor zeventig gedrukt. Ze kennen de kwekers en hun reputaties niet, ze kunnen niet voor het

veilen door de koelcel lopen om de producten te zien.

Besef meerwaarde groeit Niet alleen gaat er praktisch soms het een en ander mis, ook schrikken KOA-kopers in het buitenland van de kosten die er bij komen kijken. Carlo Nuijten van Dames Plants: „Vaak denken klanten goedkoper uit te zijn door zelf in te kopen, maar dat valt meestal zwaar tegen. Van alle bijkomende kosten – apparatuur, abonnement, veilingkosten, onze commissie voor het verwerken van de partijen en indirect ook de kosten van hun eigen fouten – schrikken ze zich rot. Ze realiseren zich pas wat wij voor onze commissie doen bij volledige uitbesteding, als ze het zelf eens hebben geprobeerd.” Volgens Nuijten is KOA in het buitenland dan ook ’een probleem dat zichzelf oplost’. „Juist door zelf te KOA’en, zijn klanten onze meerwaarde gaan inzien.” Dat geldt vooral voor planten. Het systeem werkt daar lang niet zo optimaal als bij bloemen. Het klokaanbod is bij planten mager en de begeleidende foto’s laten te wensen over. Klanten die zelf met KOA werken, laten veel planten toch nog door de tussenhandel kopen. Omdat ze weten dat foto’s niet overeenkomen met de werkelijkheid of omdat de planten er simpelweg niet zijn voor de klok.

FloraHolland heeft beloofd dat eind 2015 elke klokpartij voorzien is van een actuele foto. Geen foto betekent dan niet veilen. „Tot die tijd branden wij onze vingers nog niet aan KOA. Hoewel we het niet stimu18 (2015)

28-04-15 15:51

Foto: Floraholland

In 2014 waren er 3.134 KOA-aansluitingen. Nederlandse handelaren maken er volop gebruik van, maar buitenlandse klanten ook steeds meer.

leren, koopt een aantal van onze klanten wel via KOA. Als een klant denkt dat hij het beter kan, is het voor ons een uitdaging om het tegendeel te bewijzen. Vaak komen ze er na verloop van tijd op terug. Want onze inkopers zijn productspecialisten, kennen de kwekers, weten kwaliteitsverschillen op waarde te schatten en weten welk product bij welke afnemer past. Dat doet niet iedere groothandelaar in Moskou ons na”, vindt René Vellekoop van Hamiplant. Volgens Vellekoop geeft wereldwijd kopen op afstand ook scheve marktwerking. Goede producten worden soms ondergewaardeerd en slechte overgewaardeerd omdat men in verre oorden vaak lukraak drukt.

Handel links laten liggen Leveren aan KOA-kopers is voor de handel niet bijzonder lastig. De KOA-stromen lopen doorgaans apart van de eigen inkoop. Ze worden verdeeld, verwerkt naar klantwens en op transport gezet. Wel is het soms moeilijk voorspelbaar welke volumes een exporteur te verwerken zal krijgen en hoeveel personeel er dus standby moet staan. Andere nadelen zijn dat de marge over deze handel niet groot is en de handelaar de grip op de eindklant min of meer kwijt raakt. Een groter probleem vormen de buiten18 (2015)

KOA.indd 17

landse afnemers die zelfstandig met KOA werken en de Nederlandse tussenhandel links laten liggen. Soms zijn dat nieuwe marktpartijen, soms raakt een exporteur er een klant aan kwijt. Al geruime tijd gaan geruchten de ronde dat FloraHolland zelf actief de boer op gaat met KOA-aansluitingen bij buitenlandse eindklanten. Zelfs voor de logistieke afhandeling zouden ze in sommige gevallen op de veiling kunnen rekenen. „Dat doen ze uiteraard alleen bij goed-betalende en stabiele afnemers. Het lijkt erop dat die acquisitie nu minder of helemaal niet meer gebeurt. FloraHolland heeft er de mensen niet meer voor en is waarschijnlijk geschrokken van de reacties vanuit de handel”, zegt Nuijten van Dames Plants. Gerben Star hoort van klanten dat FloraHolland er wel voor langs is geweest, maar dat ze het aanbod hebben afgeslagen. „Het past blijkbaar bij de nieuwe strategie van ’ons eigen ding doen’’ Gelukkig is het voor klanten niet makkelijk om alles zelf te regelen en blijven ze trouw onze diensten gebruiken.”

KOA-aansluitingen. Als er al verzoeken komen van klanten, verwijzen we hen door naar hun leverancier.” In het rapport Typisch Groothandel 2014 zegt Ina Tillema, FH-manager Commerciële Operatie: „Wij zien geen toename van klanten die om exporteurs heen gaan. Wel van KOA in het buitenland via hen. De laatste jaren voorzagen steeds meer exporteurs afnemers van een KOA-aansluiting. Onze rekening gaat dan naar de exporteur, diens eindklant kennen wij niet.” Tillema zegt in hetzelfde rapport geen forse toename te verwachten van veilingafzet buiten exporteurs om. „Kopen is één, maar gekochte handel correct en tijdig ontvangen is twee. Daarin speelt de exporteur een grote rol.” <

In het kort Het aantal KOA-aansluitingen neemt toe. In 2014 telde FloraHolland ruim 3.100 aansluitingen.

foto’s.

FloraHolland spreekt de beweringen tegen. Lex van Horssen: „De strategie FloraHolland 2020 is daarover heel duidelijk. We acquireren niet bij klanten van klanten op

28-04-15 15:51

Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden. U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl

Is met een contract van 23 maanden een transitievergoeding te voorkomen? Vanaf 1 juli 2015 hebben werknemers die één dienstverband den hebben gehad, van in totaal tenminste 24 maanden recht uitdiensttreding. Kan het uitbetalen van deze vergoeding worden vermeden door een contract van bieden?

llereerst: een transitievergoeding is een vergoeding om de werknemer te compenseren voor het feit dat hij na afloop van zijn contract geen werk meer heeft. De werknemer kan deze vergoeding inzetten om zich aantrekkelijk te maken of te houden voor de arbeidsmarkt. Als de werkgever de vergoeding niet uitbetaalt, kan de werknemer naar de rechter stappen. Dit kan hij doen tot drie maanden na de dag waarop de arbeidsovereenkomst is geëindigd. Er vindt geen controle plaats op de uitbetaling van de transitievergoeding. In principe is het mogelijk om het tweede of derde contract minimaal één dag korter te laten zijn, zodat de werknemer minder Diana eleveld, adviseur cao en arbeidsrecht, Werkge-

Per 1 januari 2015 is de regeling gelegenheidsarbeid vervangen door de regeling piekarbeid. Wat

n de regeling piekarbeid mag u een werknemer maximaal acht aaneengesloten weken per jaar in dienst nemen voor seizoensgebonden, uitsluitend routinematige werkzaamheden die gerelateerd zijn aan oogsten teeltwerkzaamheden (inclusief be- en verwerkingen van de oogst). Per werknemer mag de regeling piekarbeid eenmaal per kalenderjaar worden toegepast. Voor piekarbeiders geldt een vrijstelling voor de sectorfondsen (BPL en

1815vragen.indd 18

IllustratIe: Peter moorman

dan 24 maanden bij u in dienst is en u dus geen transitievergoeding hoeft te betalen. Een mogelijke manier om onder het betalen van de transitievergoeding uit te komen, en de nieuwe ketenbepaling te omzeilen, is door bijvoorbeeld uw werknemer in eerste instantie een contract voor 7 maanden aan te bieden met een proeftijd van één maand. Voldoet de werknemer, dan kunt u nog een tweede en derde contract voor 8 maanden aanbieden. Een vaste aanstelling is daarna optioneel.

U betaalt echter wel een hoge sectorpremie van 7,47% (2015) bij arbeidsovereenkomsten die korter duren dan een jaar. Na berekeningen blijkt dat u hierdoor niet ’voordeliger’ uit bent. Het betalen van de hoge WW-premie over één of meer contracten leidt in de meeste gevallen tot een hogere kostenpost dan het aanbieden van twee jaarcontracten (met toepassing van de lage sectorpremie) en het betalen van een transitievergoeding. <

Colland arbeidsmarkt). Alle werkgevers die direct onder de cao’s Glastuinbouw of Open Teelten vallen mogen de regeling toepassen. Daarin is opgenomen dat piekarbeiders beloond worden tegen het wettelijk minimum (jeugd)loon. Daarnaast zijn de vakantierechten af te kopen met een toeslag van 20%. Verder ontvangt de piekarbeider een compensatie van 0,7% voor het wegvallen van het arbeidsongeschiktheidspensioen en het nabestaandenpensioen. De compensatie moet worden berekend over het geldende loon (exclusief 20% vakantierechten), en geldt ook voor piekarbeiders jonger dan 21 jaar. Voorwaarde voor het mogen toepassen van de regeling is dat u de piekarbeider

uiterlijk op de vijfde werkdag aanmeldt bij BPL via het BSN-nummer. Bij aanmelding kunt u direct zien of de piekarbeider dat kalenderjaar al eerder bij een andere werkgever aan de slag is geweest als piekarbeider Wilt u een werknemer als piekarbeider in dienst nemen die al eerder regulier bij u in dienst is geweest, dan is dit alleen mogelijk als er minimaal zes maanden tussen beide dienstverbanden zit. Als u een werknemer regulier in dienst wilt nemen na het piekarbeid dienstverband, dan dient er minimaal 31 dagen tussen te zitten om de premievrijstelling niet in gevaar te brengen. < Diana eleveld, adviseur cao en arbeidsrecht, Werkge-

18 (2015)

28-04-15 15:51

M Vanwege het tuinplantenseizoen worden ook de klokprijzen van deze producten weergegeven. Omdat er ruimte is voor maar drie grafieken, worden de bloeiende en groene planten in één grafiek verwerkt. Week 25 is de laatste week van de tuinplantengrafiek.

Groene + bloeiende planten

Snijbloemen 2013

2014

2015

30 25 20

2014

2015

140

130

120 110 100

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 week

In week 17 stijgt de middenprijs met 5 cent tot 25 cent. Dat is 4 cent meer dan in de voorgaande twee jaren.

2013

2014

2015

70 60 50 40

100

Middenprijs in centen

2013

150

Tuinplanten

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 week

Bij de groene planten plust de middenprijs 4 cent tot 119 cent. De bloeiers krijgen er 14 cent bij tot 142 cent.

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 week

Het weer blijft aan de koele kant waardoor de consument minder enthousiast aan het tuinieren slaat. De prijs zakt 7 cent tot 84 cent.

Simon van der Burg:

’We bestuderen de opties voor een eigen klok’ Bedrijf: Timaflor Veiling: FloraHolland Week: 17

Maandag „Terug van een paar weken Europa. Zeven landen, veel kilometers en interessante dagen rond FloraHolland. Als trouwe klokaanvoerder streef ik naar onderscheid tussen regelmatige en onregelmatige aanvoerders. Ik zit nu al twee jaar in allerlei commissies, maar we zijn geen stap verder. Op de veiling kreeg ik het antwoord: als je wat wil bereiken is dreigen met heien de enige manier. Vandaar de eerste gesprekken met Fresco om de opties voor een eigen klok te bestuderen. Jammer dat het zo moet.”

Dinsdag „Als je terug bent, wil je toch zo snel mogelijk alle kassen zien om een indruk te krijgen hoe alle gewassen erbij staan. Want na deze slappe periode moeten we zorgen dat we er zijn voor Moederdag. De kassen staan vol, dat geeft hoop voor de komende weken. We hebben veel leuke soorten op proef en gaan gestaag door met ons verjongingsprogramma.”

Woensdag „We knippen ineens erg veel bloemen. Dat komt door warme nachten en hogere luchtvochtigheid. Na een periode van vier maanden extreme droogte hebben we de eerste paar buien. Je kunt het aan de jonge 18 (2015)

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 19

gewassen goed zien hoe lekker ze dit vinden. Heb een afspraak met een veredelaar die bij ons een paar duizend meter wil afhuren om zijn soorten te testen. Voor ons goed om vroeg een kijkje in de keuken te nemen.”

Donderdag „Alle hoeken van de kwekerij weer gezien. De volgende keer gaan we niet zo lang weg. Twee weken is zat. Ik houd een peptalk voor de managers en ga ervan uit dat iedereen extra zijn best doet om te compenseren voor de zwakke euro. Want ook bij ons is er altijd nog veel te verbeteren. Zelfs op simpele dingen zoals water geven, komen we er nu pas achter dat het ene soort meer water nodig heeft dan het andere.”

Vrijdag „Op de veiling zijn de bloemen duur. Dat in een week waarin je het niet verwacht. Daarom hebben we een klok. Ik word gebeld door een FloraHolland-medewerker. Een vergadering volgende week in Naivasha. Ik heb hem verteld dat het niet uitkomt in de moederdagweek en dat ik erover denk om te gaan heien. De middag onder de parasol met een veredelaar die net terugkwam uit Ecuador, Colombia en Ethiopië en dan hoor je hoe ieder land de gevolgen van de zwakke euro en roebel verwerkt. In augustus of september weten we hoe de kaarten geschud zijn.”

28-04-15 15:51

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.

Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 175

in procenten

150 125 100 75 50

Aanvoer index

17 week

Prijs index

Stijging voert de boventoon In week 17 was er een stijging zichtbaar van het totaal aantal verkochte snijbloemen; +7,3% ten opzichte van vorig jaar. 2014 kende dezelfde week wel een veildag minder in verband met Pasen. Ondanks de algemene stijging zagen we bij paeonia een daling van maar liefst 51,6%. Afgelopen week zijn er 1.182.693 stuks verkocht. De grootste stijger was in week 17 chrysanthemum tros santini, met een stuksstijging van 30,1%. Grootbloemige roos, tulp enkel en geplozen chrysant

zijn qua volume nagenoeg stabiel gebleven met een lichte stijging tussen 1,3% voor chrysant en 4,8% voor grootbloemige roos. Alle prijzen zijn ten opzichte van vorig jaar gestegen, in totaal met 9,4%. Waarbij paeonia ondanks de daling in verkochte stuks, wel met de prijs met 68,3% weer het hoogst is gestegen. Ook hydrangea (+36,8%), roos (+19,9) en alstroemeria (+20,1) zijn gestegen in prijs ten opzichte van vorig jaar.

Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125 100 75 50 25

17 week

Prijs index

Aanvoer index

Prijs daalt bij veel meer aanbod De middenprijs van kamerplanten daalde 6% in week 17. Vorig jaar was het de week na Pasen met de na-dip en een veildag minder. Week 17-2015 gaf dan ook een vertekend beeld en liet een grote aanbodstijging zien van 23%. Bijna alle top 15 producten noteerden een lagere middenprijs dan vorig jaar. Phalaenopsis leverde 7,5% in op de middenprijs bij ruim 19% meer verkochte stuks. Kalanchoë steeg zelfs 28,5% in aanbod en daalde 6% in stuksprijs. Potroos kon de aanbodstij-

ging (19%) ook niet aan en de prijs zakte bijna 9%. 11% meer verkochte stuks hydrangea resulteerde in een 3% prijsdaling. Roze en wit werden goed gewaardeerd. In de top 5 bleef de middenprijs van potanthurium het meest stabiel bij 16% meer aanbod. Campanula als seizoensproduct kon 52% meer verkochte stuks redelijk opvangen; de middenprijs daalde 2%. Aan het eind van de week zagen we een opleving in de middenprijs met Koningsdag en de moederdagen in het vizier.

Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 200

in procenten

150

100

12 Aanvoer index

Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 20

15 Prijs index

17 week

Prijs hoger dan vorig jaar In week 17 werden 5% meer tuinplanten aangevoerd danin 2014. De plus in aanvoer is vertekend omdat vorig jaar 2e Paasdag in week 17 viel, toen één veildag minder. Prijs liep ten opzichte van van de week ervoor op met 10% en ook in vergelijking met vorig jaar lag de prijs van tuinplanten 12% hoger. Door de combinatie van een prijsstijging en meer aanvoer lag de omzet 18% hoger dan in 2014. Pelargonium leverde 1 cent in op vorig jaar bij een 4% aanvoerstijging. Het verschil in aanvoer van tuinhortensia was in

vergelijking met 2014 groot. Er werden 50% meer stuks aangevoerd en de prijs van tuinhortensia daalde met 9%. De aanvoer van osteospermum bleef op hetzelfde niveau als vorig jaar. Er was wel meer vraag want de prijs steeg met 9%. De petunia-aanvoer komt meer op gang, in vergelijking met week 16 werden 30% meer stuks aangevoerd. In vergelijking met 2014 steeg de prijs van petunia met 9%. De aanvoerstijging was met 82% bij groenteplanten het hoogst, niet ten koste van de prijs want die steeg ook met 3%. 18 (2015)

28-04-15 15:51

Rusland

Over de toonbank

Elena Porohova

Belgorod

FOTO: BELCVET

’Vijf keer minder uitgegeven dan normaal deze periode’

Naam: Belcvet Locatie: Belgorod Sortiment: 50% bloemen, 50% planten Aantal medewerkers: 7

menten. Onze klanten zijn dus heel divers: van schoolkinderen tot burgemeesters.”

ten betreft zijn het nu met name primula, gerbera, muscari en conifeertjes die hard lopen.”

Is er veel aanloop op het moment?

Waar komt de handel vandaan?

„Op het moment gaat het slecht met de verkopen. Er zijn geen grote feestdagen in deze periode en ook de economische situatie is moeilijk nu. De ongunstige koers van de roebel heeft de prijzen van alle levensmiddelen doen stijgen. Door de beperkte import, zijn ook lokale producten duurder. Nu mensen meer geld kwijt zijn aan hun boodschappen, kopen ze minder snel een – ook duurder geworden – bloemetje. Er wordt vijf keer minder uitgegeven dan normaal gesproken in deze periode. Gelukkig krijgen we wel veel opdrachten voor bruiloften. Ik heb goede hoop op dat het weer zal aantrekken. Ondertussen houden we kleinere voorraden aan en bestellen we minder vaak.”

„Voor het grootste deel uit Nederland. Een deel komt ook rechtstreeks uit Ecuador. Van Russische kwekers koop ik vrijwel niets. Hun producten zijn minder lang houdbaar en vaak ook nog eens duurder dan importproducten. Aan de reacties en opmerkingen van mijn klanten te zien, zijn ze heel tevreden over de bloemen uit Nederland. Ik krijg vrijwel nooit klachten. Ja, alleen over de prijs. Maar klagen over prijzen is hier bijna een gewoonte geworden.”

Welke bloemen en planten verkoopt u het meest? Hoe omschrijft u uw winkel? „We zijn een allround bloemist. We hebben budget-boeketten maar ook premium kwaliteit. Bij planten idem dito. Naast de boeketten voor particulieren en bedrijven, doen we ook veel werk voor uitvaarten, bruiloften en evene-

Standpunt

„Die is best hevig. We hebben te maken met veel en diverse partijen waarmee we moeten concurreren. En iedereen vist nu in een kleinere vijver. Dat maakt het er niet makkelijker op. We proberen aan de top te blijven door regelmatig deel te nemen aan bloemisterij-evenementen, en op die manier het onderscheid te maken.”

Heeft u tips voor telers? „Tips niet. Ik wil ze graag bedanken voor al het moois dat ze produceren en hen willen vragen om vooral zo door te gaan.”

’Een hoger rendement door risicomanagement’

Herman de Boon, voorzitter VGB

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over? Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

18 (2015)

Markt-3-Toonbank-nw.indd 21

„Dat zijn op dit moment tulpen. Maar ook protea en chrysanten doen goed mee. De vraag naar boeketten op kleur neemt toe. Bijvoorbeeld boeketten van rode freesia, paarse iris en rode tulp. Ook moeten de bloemen qua grootte en vorm steeds meer bij elkaar passen. Wat plan-

Hoe is de concurrentie?

nder ondernemen verstaan we: economische activiteiten ontwikkelen voor eigen rekening en risico. Goed risicomanagement draagt bij aan een hoger rendement. Er zijn verschillende soorten risico’s. Je hebt risico’s die veel en weinig impact hebben en risico’s die goed beheersbaar zijn of niet. Je kunt risico lopen op het vlak van debiteuren, politiek, rente, fraude, kwaliteit, plantenziekten, personeel, etc. Of een valutarisico. Laten we als eenvoudig voorbeeld de ontwikkeling van de dollar en de roebel ten opzichte van de euro nemen. De roebel is in 2014 met ruim 33% in waarde gedaald en de dollar is met 13% in waarde gestegen. Ons

product wordt in de Verenigde Staten goedkoper en in Rusland juist weer duurder. Voor een dollar krijg je meer euro’s en voor een roebel minder euro’s. De Amerikaanse markt wordt voor Nederlandse exporteurs dus aantrekkelijker en de Russische markt minder interessant. Gedurende een kredietperiode van 30 tot 60 dagen kan de verkoper of koper door valutawijzigingen bovendien risico’s lopen. Ook kan bijvoorbeeld om handelspolitieke redenen de toegang tot een markt plotsklaps bemoeilijkt worden. Ook dan loopt de leverancier of afnemer risico’s. Een afnemer kan om welke reden dan ook in de betalingsproblemen komen.

Als deze afnemer een groot aandeel uitmaakt van een leverancier dan loopt de leverancier een stevig risico. Deze risico’s kunnen dus verminderd worden door risicomanagement. Hieronder versta ik bijvoorbeeld afspraken maken, procedures opzetten, strak debiteurenbeheer en landen- en klantenspreiding. Het is verstandig om een klant, land, afzetkanaal, product of leverancier geen al te dominant aandeel te laten uitmaken van de activiteiten. Leg nooit alle eieren in een mandje! Daarmee worden de risico’s verkleind en kan een beter rendement op het ingezette vermogen worden gerealiseerd.

28-04-15 15:51

Foto: De GrAAF VAn Der ZAnDe

Blijvende druk op prijs grootbloemige gerbera -

„De kwekers met wie wij werken hebben de kwaliteit goed op de rit”, vindt inkoper Wilco van Emmerik van DGI over het aanbod grootbloemige gerbera. Gradus Koningen, inkoper bij Hukra: „De laatste jaren is die kwaliteit er stukken op vooruitgegaan.” Hetzelfde oordeel hebben zij over de vele verschillende verpakkingen die inmiddels worden aangeboden. „Voor verre bestemmingen zoals Rusland kun je al goed op waterdozen aanvoeren of op de klassieke manier in dozen. En Duitse klanten zijn steeds vaker in voor Flowerrackets of Diamond-verpakkingen, mits de prijs interessant is”, omschrijft Willem Leeuwenburg van W. Tuning Bloemenexport de afzetsegmenten. Hij voegt eraan toe,

dat de Russische markt door de vorig jaar sterk gedaalde roebel behoorlijk is weggezakt. „We doen nog wel aantallen, maar het moet scherper. En Amerika doet niet zoveel meer terwijl de dollarkoers beter is geworden.”

Minder aanvoer In het eerste kwartaal dit jaar kromp de aanvoer van grootbloemige gerbera bij FloraHolland, klok en bemiddeling samen, met 3% tot iets meer dan 38 miljoen stelen. De middenprijs stokte op 30 cent per steel, 1 cent meer dan vorig jaar en op hetzelfde niveau als in 2013. De stijging van 2 cent op jaarbasis tot 25 cent in 2014 kon blijkbaar niet worden vastgehouden. „Het is een heel stuk minder, dat was vooral bij

Valentijnsdag en Vrouwendag goed merkbaar”, zegt Reinier Zuidgeest van Florein gerbera’s in Naaldwijk. „De aanvoerdaling vertaalt zich niet in een verbetering”, voegt Aad Zuijderwijk van Gerberakwekerij Zuijderwijk & Witzier in Bergschenhoek toe. Telers en leveranciers van uitgangsmateriaal verwachten dat de huidige aanvoerdaling doorzet. „Dat zou toch moeten leiden tot een betere prijs. We zijn met z’n allen hard op zoek naar een betere verhandelbaarheid, vooral voor de bloemist, maar het ei van Columbus hebben we nog niet gevonden”, verwijst Zuijderwijk naar het scala van dozen, emmers en speciaal ontwikkelde verpakkingen dat op de markt is.

Meer bemiddeling Meer bemiddeling en rechtstreekse verkoop is een stevige trend in de markt voor grootbloemigen. „Wij doen alles rechtstreeks”, meldt Van Emmerik. Leeuwenburg constateert dat Amerikaanse klanten steeds meer via voorverkoop uitboeken. Zuijderwijk en Jaré Reijm van Kwekerij Reijm Nieuwerkerk in Nieuwerkerk aan den IJssel verwachten dat deze trend doorzet. „Het werkt kostenbesparend en is voor de verwerking beter”, motiveert Reijm. De vernieuwing in het assortiment ligt op een lager niveau dan voorheen. „Risico’s zijn te groot als je ernaast zit”, weet Zuijderwijk. ■

Kleinbloemige gerbera beter gewaardeerd

„We groeien nog steeds”, meldt inkoper Jan van Delft van Finlay Flowers over de Engelse markt

voor kleinbloemige gerbera. „In de Diamond-verpakkingen verwacht ik zeker nog een toena-

me”, meldt Wilco van Emmerik, inkoper bij DGI. „Het lijkt op een omslag in modetrends, want de vraag naar mini’s neemt in vergelijking met de grootbloemigen toe”, zegt Gradus Koningen van Hukra. „Klanten reageren tegenwoordig altijd goed op aanbiedingen mini’s”, aldus Willem Leeuwenburg van W. Tuning Bloemenexport.

Foto: De GrAAF VAn Der ZAnDe

In het eerste kwartaal dit jaar verwisselden kleinbloemige gerbera’s bij FloraHolland bij een gelijkblijvende aanvoer voor 15 cent per steel van eigenaar. Dat is 2 cent meer dan in 2014 en 2013 en in procenten bijna vijf keer zoveel als de prijsstijging bij de grootbloemigen. De aanvoer, klok en bemiddeling samen op

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 22

bijna 170 miljoen stuks was vergelijkbaar met de twee voorgaande kwartalen. „Er wordt weer eens wat verdiend”, vindt Mike Lansbergen van LG Flowers in Pijnacker. „Maar we moeten er veel meer voor doen.” Jaré Reijm van Kwekerij Reijm Nieuwerkerk beaamt dat. Plantleveranciers en telers rekenen op een uitbreiding van het aanbod later dit jaar. Bij de kleinbloemigen tekent zich ook een relatief grotere vernieuwing van het assortiment af. Lansbergen verwacht veel van de crèmerode Gerardo en rozewitte Gillian, Reijm wil over de vernieuwing niets kwijt. Handelaren vinden het assortiment breed genoeg, al ziet Van Delft ook in het retailsegment perspectief voor aparte types. „Ook bij grootbloemigen.” ■ 18 (2015)

28-04-15 15:52

Seringenseizoen eindigt qua prijs in de plus

„Is het aanbod schaars, dan is er volop vraag”, is volgens inkoper Patrick van der Meij van commissionair Paauw & van Egmond een wetmatigheid die geldt voor de seringenmarkt. Pim Leeuwenburg, inkoper bij W. Tuning Bloemenexport signaleert bij een stijgende dollarprijs geen spectaculaire groei op de Amerikaanse markt, traditioneel een belangrijk seringenland. „Maar het blijft bosjesgoed, Amerikanen willen niet te veel betalen.” Herman Barnhoorn, inkoper bij Hilverda De Boer weet dat op de verre markten prijs niet het belangrijkste is. „Als klanten seringen moeten hebben, is de prijs niet leidend. De kwaliteit wel.”

Met nog twee maanden te gaan is de aanvoer van seringen in vergelijking met twee seizoenen geleden 15% gezakt, tot 2,7 miljoen stelen. Toen werd het seizoens-

record van 84 cent per steel geboekt. De vergelijking met twee jaar terug is logischer dan met vorig jaar, omdat de seringenteelt tweejarig is. „Het kleine jaar”, typeert kweker Hans van Tol van de gelijknamige kwekerij in De Kwakel dit. In vergelijking met dat seizoen ligt de middenprijs tot en met maart met 93 cent per steel 10 cent hoger. Ten opzichte van vorig seizoen komt de plus uit op 18 cent per steel, procentueel is dat met 24% net zoveel als de aanvoerdaling. „We waren beducht voor lagere prijzen voor Valentijn en vooral Vrouwendag. Dat was ook zo, maar na die dagen zijn vraag en prijzen niet weggezakt”, aldus Van Tol die aanvoert vanaf eind november tot eind maart. Gezien zijn leeftijd is Van Tol met de afbouw van zijn kwekerij begonnen, maar dat duurt nog een paar jaar.

Foto: De GraaF Van Der ZanDe

De meeste seringenkwekers draaien na een matig tussen-

Bij de aanvoerkrimp lijkt de markt zich toch te verbreden. „Dit jaar hebben we voor het eerst voor Engelse Moederdag een retailactie gevoerd”, kijkt inkoper Wim Bom van Intergreen met tevredenheid terug. „Wij doen niet veel seringen, te weinig voor zo’n mooie bloem. En we zien vooral meer seringenafzet in de luxere internetboeketten”, aldus inkoper Jan van Delft van Finlays Flowers. „Wij hebben ook leuk verkocht via een internetaanbieder”, meldt Willem Outshoorn van firma Kazemier uit Aalsmeer. „En voor Vrouwendag extra directe bestel-

lingen. Met de directe verkoop van extra rijpe seringen hebben we sinds een paar jaar ook een extra kopersgroep aangeboord, al zijn het geen grote aantallen.” Met de introductie van steeds meer andere soorten en vooral de afname van de witte marktleider Mme Florent Stepman wordt het assortiment relatief breder. Het aandeel Stepman lag vijf jaar geleden op 66% en vorig jaar 9 procentpunten lager op 57%. Een constanter aanbod van de voor de handel nieuwe soorten is een wens van de handel die in de teeltpraktijk vooralsnog lastig is te realiseren. ■

Marktacties Promotie

Bloemenagenda

Woonplant van de maand mei: Chinese roos Woonplant van de maand juni: lepelplant Tuinplant van de maand mei: roos Tuinplant van de maand juni: kleinfruit PurE Seasonal Flowers zomer: paeonia, matthiola, antirrhinum, gladiool 26 apr - 10 mei Moederdagcampagne Mooiwatbloemendoen.nl 29 apr - 10 mei Moederdagcampagne Tollwasblumenmachen.de

Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland

2 mei Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: bol-op-pot: tulp, hyacint, narcis, eucomis, glamini, freesia en sonatini, Hydrangea macrophylla en paniculata (tuin), hydrangea Strong Annabelle, hydrangea Pink Annabelle en acer J.Jewels, Green is… cupressus Gold crest, sansevieria Robusta pot 17, sansevieria Laurentii pot 17, phalaenopsis Alice adventures Anastasia, dieffenbachia Mars pot 17, Lavendula stoechas Anouk en Lavendula angustifolia Felice, TiSento, kant-en-klare haagelementen, Sense, decorum assortiment met cymbidium roze, anthurium Anouk,rozen Red Naomi!, anthurium Michigan en phalaenopsis Tango, buxus, waterplanten. SBS6, 17.00 uur.

30 mrt - 10 mei: gerbera 11 - 31 mei: pioenroos 1 - 28 juni: lelie 29 juni - 26 juli: zonnebloem 30 juli - 9 aug: calla 9 aug - 29 aug: hortensia

Bloemendagen 4 mei Dodenherdenking (Ned) 5 mei Bevrijdingsdag (Ned) 8 mei Bevrijdingsdag WO II (Fra) 9 mei Dag van de Overwinning (Rus) 10 mei Moederdag (Ned, Bel, Dui, Ita, Oos, Zwi) 12 mei Internationale dag van de Verpleging 14 mei Vaderdag (Dui) 14 mei Hemelvaartdag (Ned, Bel, Dui, Fra, Oos, Zwi) 24-25 mei Pinksteren 26 mei Moederdag (Pol) 31 mei Moederdag (Fra)

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

18 (2015)

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 23

28-04-15 15:52

Analyse bloeiende planten Foto: gErdiEn dE nooy

Exporteur over Libanon

Markt voor saintpaulia in onbalans de huidige aantallen, nog niet de helft van wat er tien jaar gele-

nog meer zal doen dalen. En dat kan maar één ding betekenen, zegt hij: nog meer afvallers. Ook Ton Vlasman van kwekerij Vlasman in Mijdrecht weet niet wat er moet gebeuren om de markt recht te trekken. „De feestdagen leveren steeds kleinere oplevingen op en langetermijnorders blijven uit. De daghandel is grillig en vraagt grotere flexibiliteit van ons. Ik blijf hopen dat Moederdag de vraag weer ouderwets doet oplopen.”

Wat doet u in Libanon?

Geen feest

„Wij leveren aan enkele importeurs in en rond de hoofdstad Beiroet die vaak zelf ook bloemen kweken. Ze kweken onder meer freesia, calla, tulp, alstroemeria en bloeiende potplanten. We vullen de gaten op. Inmiddels hebben we in het Midden-Oosten een aardig netwerk opgebouwd. Goede contacten zijn belangrijk.”

Volgens Ruud van der Hulst van kwekerij Humako in Rijsenhout kwam de productgroep in week 15 uit het diepste dal, maar ’is het nog steeds geen feest’. „Het standaardassortiment – zo’n 80% van de markt - staat het meest onder druk. Dat komt in grote aantallen voor de klok en wordt daar flink afgestraft. Afwijkende en de beter houdbare rassen doen het iets beter, maar toch is de hele markt lastig.” Er komen de afgelopen jaren constant nieuwe rassen bij, vooral in het dubbelbloemige, het tweekleurige en het gekrulde segment, met betere houdbaarheid. Van der Hulst vreest dat de toenemende bulkaanvoer voor de klok bij gelijkblijvende aantallen, de waarde van de productgroep in zijn geheel

Bij de Tuinland-winkels die Rudi Heling belevert kent saintpaulia steeds minder trouwe afnemers. „Richting Moederdag zetten we een tikkie meer neer, maar niet veel. Bij ons maakt het standaardassortiment 90% uit. Ik probeer wel eens bijzondere soorten, maar krijg daar weinig navraag op. Mini’s worden goed verkocht, die kopen we steeds vaker op kleur in, want in de mix was te veel derving.” Heling doet een oproep om paulia’s niet te rijp aan te voeren. Ook Robert Maarschalkerweerd van Waterdrinker ziet de vraag naar mixen verschuiven naar vraag op kleur. „De nieuwe, hardere soorten zullen de vraag goed doen. Het blijft een kwetsbaar plantje, de paulia, dus alles wat daarin te verbeteren valt, is meegenomen.” ■

Bedrijf: Premier & Blenheim Functie: Algemeen directeur Belangrijkste afzetlanden: Europa Inkoop: 45% direct bij kwekers, 55% op de veilingklokken (100% KOA) Aantal medewerkers: 85

Arnold Koek:

’Libanon: een leuke aanvulling’

Zijn het prijs- of kwaliteitskopers? „Eerder prijskopers; gewoon goede A1 is voldoende. A2 of B-kwaliteit leveren we niet. De bloemen maken een lange reis voordat ze op de plaats van bestemming zijn en het kan daar nogal warm zijn. Dan kun je niet werken met een A2 of B-kwaliteit.”

Waar komen de bloemen uiteindelijk terecht? „Libanon is een land dat aan het opkrabbelen is na de oorlog; je ziet er nog veel kapotgeschoten gebouwen en checkpoints met prikkeldraad. Anderzijds is Beiroet ook een moderne stad, waar veel Arabieren de bloemetjes buiten komen zetten, omdat het er minder streng is dan in de omringende landen. Er zijn dus veel hotels, restaurants en evenementen. Dat zijn gelijk ook de grootste afnemers van bloemen en planten. Wij hebben sinds kort een speciale adviseur voor bruiloften en events en vooral in het MiddenOosten wordt daar veelvuldig gebruik van gemaakt.”

Is het fytosanitair gezien een moeilijk land?

Libanon, een interessante handelspartner? „Een groot afzetland zal het nooit worden, daar is het te klein voor. En de Libanese importeurs halen ook bloemen uit andere landen, zoals chrysanten, gyps en anjers uit Egypte, rozen uit India en diverse andere snijbloemen uit Thailand en Maleisië. Bovendien is het een land dat nog niet zo stabiel is. Er is nog veel werk aan de winkel. Maar het is een leuke aanvulling op ons klantenpakket.”

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 24

Mini’s op kleur

16000

15000

14000

13000

2010

2011

2012

2013

2014

12000

Verkochte aantallen x duizend

„De fytosanitaire eisen zijn hetzelfde als in veel andere landen. De douane kijkt wel wat strenger. Zij letten extra goed op of er geen ongewenste zaken het land worden binnengesmokkeld in bloemendozen, zoals wapens. Ze houden overal rekening mee.”

Gemiddelde prijs in centen

De saintpaulia-wereld is in mineur. De middenprijs ligt tot nu toe 20% onder die van 2014 bij iets minder aanvoer. „Het najaar was slecht, dus al onze hoop was gevestigd op dit voorjaar. Maar helaas brengt die niet wat we nodig hadden. Door de achterblijvende afzet voor Vrouwendag hebben we een flinke deuk opgelopen”, zegt Harry van der Knaap van kwekerij Mariënoord in Honselersdijk. „Onze moederdagprijzen liggen tot nu toe 25% achter op die van vorig jaar”, geeft hij aan.

Verkochte aantallen en middenprijs saintpaulia op de FloraHolland-veilingen van 2010 tot en met 2014. 18 (2015)

28-04-15 15:52

Afzetzaken Foto: UnicUm FreesiA

Analyse tuinplanten

Mot ondermijnt imago buxus

Foto: VAkblAd Voor de bloemisterij

dit toe aan een samenspel van factoren. Volgens sommige

Buxusmot Wel specifiek voor buxus is negatieve beeldvorming die is ontstaan rond schimmelziekten en vraatschade van de uitheemse buxusmot, die zich sinds 2006 over een steeds groter deel van West-Europa verspreidt. Henny Wismans van Buurman Plantenexport hoort klanten daar regelmatig over. „Dat is hét probleem bij buxus. Kwekers kunnen menen dat zo’n rups goed te bestrijden is, maar een consument weet niet hoe en heeft geen zin in gedoe.” Wismans ziet afnemers in een steeds groter gebied om die reden buxus mijden. ■

500

15.000

400

12.000

300

9.000

200

6.000

100

3.000

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

Verkochte aantallen x duizend

Gemiddelde prijs in centen

In 2010 werden via FloraHolland 9,1 miljoen stuks buxus afgerekend. Sindsdien gaat het bergafwaarts. In 2014 werden nog geen 5,8 miljoen stuks verkocht, een krimp van 37%. De omzet nam af van € 21,7 naar € 12,9 miljoen. Reden voor de aanvoerders van buxus op FloraHolland om hun schouders onder productgerichte promotie te zetten. De campagne ’Jeans of Garden’ komt de laatste maand in toenemende mate onder de aandacht van in- en verkopers van planten. „We zetten buxus neer als een stoer, oersterk, kant-en-klaar product dat overal bij past. Net als een spijkerbroek. We laten zien dat buxus echt niet alleen voor kasteeltuinen is”, verklaart Ellen van Winden van buxuskwekerij W. van Winden in Benthuizen de campagne, waar volgens haar vanuit de handel

positief op wordt gereageerd. Jeans of Garden in combinatie met de promotie rond ’Tuinplant van de maand’ in april hebben de neergaande trend in de veilingcijfers niet direct doorbroken. Tot en met week 16 werden een kleine 2,2 miljoen stuks verkocht, 23% minder dan vorig jaar, ook de totale omzet loopt 21% achter. André Hubregts van Laban Buxus in Reeuwijk vermoedt onzuiverheden in de statistiek. Hij ziet buxus gematigder meegaan in de algemene neergaande trend bij de tuinplanten. „Het is niet specifiek voor buxus.”

Verkochte aantallen en middenprijs van de tuinplant buxus op de FloraHolland-veilingen van 2008 tot en met 2014. 18 (2015)

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 25

Bedrijf: Unicum Freesia Aanleiding: nieuwe webshop en label Unicgold

Tamara van Oppenraaij Waarom een webshop? „Met de ontwikkeling van de webshop speelt Unicum in op de huidige ontwikkelingen. De handel gaat steeds meer direct en hier kan de nieuwe webshop een rol in vervullen. Voor de klok fluctueren de prijzen soms erg. Sommige exporteurs doen hier juist hun voordeel mee, maar wij vinden dat de hoofdtakken van onze leden een bepaalde waarde vertegenwoordigen. Via de webshop hopen wij onze afnemers 24 uur per dag een constanter aanbod aan te bieden. En tegen een stabiele prijsvorming.”

Op wie richt Unicum zich met de webshop? „Wij willen ons richten op de vakhandel. In het verleden focusten wij ons op de retail, maar wij willen onze doelgroep vergroten. Voor de zwaardere kwaliteit is een markt en het is (nog) niet bij iedereen bekend dat Unicum dat ook in huis heeft. We gaan de komende maanden uitdragen dat de handel voor alle soorten en maten freesia’s bij ons terecht kan.”

Hoe gaan jullie dit doen? „Unicum heeft een apart label ontwikkeld, namelijk Unicgold. Onder dit label verkopen we alleen de hoofdtakken van 18 gram en zwaarder. De freesia’s moeten minimaal een lengte van 50 cm hebben en kammen van minimaal zes bloeibare knoppen. Alleen de zwaarste sorteringen worden dus onder Unicgold verkocht. Dit merk verkopen we uitsluitend via de webshop. De andere sorteringen verhandelen we via de Retailafdeling.”

Komt Unicgold ook voor de klok? „Nee, het komt niet voor de klok. De afgelopen twee weken hebben wij dit wel gedaan, maar dat was puur ter introductie en promotie. Vanaf 1 mei is het label exclusief in de webshop verkrijgbaar. Telers voeren de prijs die zij willen ontvangen in op de webshop. Soms volgt dit de ontwikkelingen van de klok, andere kwekers houden zich liever aan vastere prijzen. De webshop is voor iedereen binnen Unicum nieuw, dus we moeten ook ervaren en leren hoe we dit het beste kunnen doen.”

Wordt er veel gebruikgemaakt van de webshop? „De webshop is pas een paar maanden gebruiksklaar en de aantallen die nu via de digitale weg de deur uit gaan, zijn nog niet groot. Klanten moeten er ook nog weet van krijgen en bij de eerste aankopen een positieve ervaring hebben. Onze taak is om waar te maken dat we hier ook goed in zijn. De webshop is voor iedereen met een veilingnummer toegankelijk. Als inkopers geïnteresseerd zijn, kunnen wij een zogenoemde VMP-koppeling naar hun webshop maken. Dan hebben inkopers al het aanbod op een rijtje; zij hoeven niet apart voor onze webshop in te loggen.”

28-04-15 15:52

Bruidspaar plukt eigen boeket Zeg het met bloemen, gaat zeker op voor bruidsboeketten. Dus waarom niet zelf een de kweker. Zo denken Henrike de Jongh en Kees van Giessen er in ieder geval over.

fgelopen week had ranonkelkweker Rijk de Jongh uit Tuil wel heel bijzondere gasten over de vloer. Getooid in bruidskleding kwamen Henrike de Jongh en Kees van Giessen hun bruidsboeket ’proefplukken’. De foto is uiteraard in scene gezet, want wie komt er nu in bruidskleding bloemen plukken. En de achternaam doet ook wel iets vermoeden. „Het is inderdaad de zus van mijn vrouw. Gek genoeg hebben wij dezelfde achternaam”, licht De Jongh toe. Toch zal het officiële bruidsboeket hoofdzakelijk bestaan uit ranonkels met enkele vullers, waarvan een professionele bloembinder een prachtig boeket samenstelt. „Je moet tegenwoordig wel iets doen om op te vallen en dit leek me wel een geschikte actie”, vertelt De Jongh. Hij heeft daarom de foto deze week ook meegestuurd als beeldmateriaal voor zijn Pon Pon Malva voor op de klok. Ook al voldoet de foto niet aan de voorschriften, De Jongh verwacht wel dat het koperspubliek de foto te zien zal krijgen. Tegen de tijd dat de bruiloft plaatsvindt, begin juli, zullen het ongeveer de laatste ranonkels zijn van De Jongh die in het bruidsboeket worden verwerkt. „En zeker geen mindere kwaliteit, omdat het sorteren en snijden van elke bloem zeer zorgvuldig gebeurt.” Met de actie worden de bedrijfsdeuren niet open gezet voor consumenten om bij de ranonkelkwekerij zelf hun bloemen te komen plukken. Ook al wordt zelfplukken van fruit en bloemen steeds populairder, het bedrijf van De Jongh is er niet op ingericht. < Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl

Foto: Vidiphoto

Spread.indd 26

18 (2015)

29-04-15 12:22

18 (2015)

Spread.indd 27

29-04-15 12:22

K asgeluiden Bestrijding van ziekten en plagen. Hoe gaat dat in de praktijk? Wat houdt telers bezig en hoe gaan ze daarmee om? Wat zijn de geluiden uit de kas? Om de twee weken laat het Vakblad telers vertellen over chemische of geïntegreerde bestrijding.

Peter van Leth, Hans Neefjes, Joef Sleegers

’Pleksgewijs corrigeren moet ruim gebeuren’ Om de vier weken verse zakje Amblyseius cucumeris uitzetten tegen van adviseur Kees Kouwenhoven afdoende. Steeds 1 zakje per 2 m2.

Kees Kouwenhoven

nog ruimer gedaan worden. Een paar tralies extra behandelen rond een plek is echt nodig.” Na een correctie gaan de trips-

met middelen als Nocturn nodig. Plekken die we in oktober/november

wol- of schildluis vind je sowieso

populatie spint meestal goed de

licht toe. Door de problemen met feltiella ruimer aanwezig dan de

Adviseur gewasbescherming Royal Brinkman, o.a. roos

die deze uitvloeier toevoegen tegen

meer gebruik gaan maken van het bacteriepreparaat Serenade en het middel Hicure dat is gebaseerd op aminozuren. „Telers combineren het met bekende meeldauwmiddelen en

Het is nog te vroeg om daarvoor een verklaring te geven.” vette plekken in het gewas. Wittevlieg kwam daar ineens op. Chemisch corrigeren en zo snel het probleem opgelost.

’Een weerzien met oude bekenden’ Simon Zwarts loopt door de kas om swirskii en encarsia uit te zetten. In het verleden werd het hele gewas elk jaar vernieuwd, maar dit jaar

Simon Zwarts Plaats: Mijdrecht Teelt: gerbera grootbloemig onder 6.000 lux Oppervlakte: 1,5 ha

eenderde deel van de kas te laten staan. Dat heeft economische redenen. „Exclusief wordt minder goed betaald dan een paar jaar geleden”, vernieuwen is een compromis.” Het gewas dat het tweede jaar in gaat, staat in een afdeling die met een gevel is afgescheiden van de rest. Dit betekent ook dat de gewasbescherming hierop kan worden aangepast. „In deze afdeling ga ik zo

’chemische kas’. Daar moet ik een vinger aan de pols houden. Af en toe moet ik corrigeren, maar dan wel met zachtere middelen, want de diglyphus mag er niet onder zeven weken al weer uit, dus het is allemaal niet zo spannend.” met Teppeki. „Dat was einde oefe-

ning voor de luis. Daar heb ik geen last meer van.” De spint is ook geen issue. „Die kom ik helemaal niet meer tegen. niveau. Tegenover elke mineervlieg dus zeker goed; alleen moeten we even door de bubbel heen. Ik durf diglyphus misschien een tik en slaat het evenwicht de andere kant door.”

Dus ook de wittevlieg”. Zwarts ziet dit als een nieuwe uitdaging. Hoebekenden. In 1991 was Zwarts een van de eerste telers die encarsia uitzetten tegen wittevlieg. Op dit moment zit de wittevlieg

Kasgeluiden-NW.indd 28

18 (2015)

29-04-15 12:22

’Wortelknobbelaaltje vraag meeste aandacht’

Marco van de Werken Plaats: Brakel Kwekerij De Heuve: 3,8 ha chrysant onder 7.000 lux, waarvan 75% troschrysant Grand Pink en 25% santini (o.a. ’Rossi’)

’Door swirskii geen witte vlieg in hibiscus’ -

De eerste oleanders verlaten al weer

Jos van den Berg

van kwekerij Sunshine Grow Plaats: Voorschoten Teelt: hibiscus, croton en oleander Oppervlakte: 1,5 ha kas en 4 ha land in Spanje voor afkweek oleander

18 (2015)

Kasgeluiden-NW.indd 29

29-04-15 12:22

Trosalstroemeria is al open in bo De vernieuwing in alstroemerialand gaat gestaag door. Een noviteit die zich op een geheel ander marktsegment richt is de trosalstroemeria. Hiervan waren er enkele te zien in de alstroemeriashow die deze week op Keukenhof werd gehouden. Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl

e alstroemeriatelers en -veredelaars hadden dit jaar eer van hun werk. Hun show viel in de drukste week van Keukenhof, met ruim 150.000 bezoekers. Tijdens een ’meet & greet’, vorige week donderdag georganiseerd door FloraHolland, konden veredelaars, telers en afnemers met elkaar in contact komen. Het meerendeel van alstroemeriatelers en kopers was aanwezig. „Een goede bijeenkomst”, constateerde teler Niels Tesselaar tevreden. „Altijd goed om met kopers te spreken buiten de gewone orders om.” Het was ook een goede gelegenheid om eens te kijken welke ontwikkelingen er in het assortiment zijn.

Trosalstroemeria De vernieuwing in alstroemeria gaat gestaag door in de richting van zwaardere soorten. Lichtere soorten zijn afgevallen. „Vroeger was 50 gram al een zware kwaliteit, tegenwoordig wordt dit gezien als dun en slap”, vertelde Tesselaar. „In het huidige sortiment zitten heel efficiënte rassen, die al het ge-

wicht stoppen in het veilbare product.” Een andere vernieuwing is de alstroemeria met vier tot vijf bloemetjes per tak. Een officiële naam heeft hij nog niet, maar de term ’trosalstroemeria’ raakt steeds meer ingeburgerd. Het gaat om een genetische variant die een soort kammetje maakt, net als de freesia. Een jaar of tien, vijftien geleden heeft Könst al een poging gedaan om een soortgelijk product te lanceren onder de naam ’Alstresia’. Dit werd echter niet door de handel opgepakt. De kwaliteit was toen ook minder en varieerde gedurende het jaar. „Bovendien was er onvoldoende nagedacht over een marktintroductie”, zegt Henk van der Voorden, productmanager bij veredelaar Könst. „Dat hebben we nu wel gedaan.”

Exclusief De nieuwe trosalstroemeria van Könst – de witte Paradiso – is ontwikkeld uit een geheel andere lijn, en heeft een dikkere steel. Hij wordt exclusief en via gecontroleerde uitgifte op de markt gezet. De gele, roze en

Van trosalstroemeria Paradiso werden geel, roze en rood onder nummer getoond.

Alstroemeriashow.indd 30

rode varianten komen eraan. Deze werden al onder nummer getoond in de Keukenhofshow. Ook Royal van Zanten heeft een trosalstroemeria, de roze Charmelia. Beide bloemen worden exclusief geteeld door Together2Grow en afgezet via de Dutch Flower Group. In de toekomst zal er vaker worden gekozen voor een ketenbenadering, denkt Paul Schoorl, productmanager bij Royal van Zanten. „Ik weet niet of iedereen daar blij mee is. Er zijn veel andere afnemers die de trosalstroemeria nu willen hebben. Toch moesten we kiezen voor exclusiviteit, anders hadden we nooit een verandering in de mindset gekregen.” Schoorl verwacht dat de trosalstroemeria over zes à zeven jaar in alle kleuren beschikbaar is.

De trosalstroemeria staat wat sprieteriger in het boeket en de bloemen zijn kleiner. „Maar hoe houdt hij zich als hij een paar

Trosalstroemeria Charmelia wordt exclusief geteeld en afgezet.

18 (2015)

28-04-15 15:54

Foto’s: JoeF sleegers

in boeket zijn grote oranje bloemen. „Oranje soorten willen nog wel eens verbleken, maar daar heeft de Jaffa geen last van.”

Mien uit Assen

jaar in de kas staat”, vraagt een teler zich af. „Heeft hij dan nog voldoende kwaliteit?” De steel van een alstroemeria wordt immers dunner naarmate het gewas langer staat. Volgens Schoorl hoeft dat geen probleem te zijn. „De bloem wordt immers niet op gewicht verkocht, maar op het aantal bloemen per tak. Bovendien is de steel net zo dik als bij een gewone alstroemeria.” De trosalstroemeria heeft als voordeel dat de kelkblaadjes er niet af vallen. Daardoor staat hij langer open en kan hij veel rijper worden aangeleverd. Hij gaat met een open bloem in het boeket. De verwachting is dat deze bloem een heel nieuw marktsegment gaat bedienen. „Er komt een markt voor

18 (2015)

Alstroemeriashow.indd 31

kleinere, frivolere bloemetjes”, zegt Schoorl. „We moeten de bloemist wel ideeën aanreiken. Want in het begin gaat het net als met de trosroos en de germini: wat moeten we er mee?” Könst liet nog meer nieuwe soorten zien op de show. Een daarvan was de groene Greenfield. De veredelaar zoekt nog een teler voor deze soort. „Greenfield is kwalitatief wat beter en hopelijk productiever dan zijn ’voorganger’, de Greenday”, zegt Van der Voorden. „Greenday is lastiger te telen, wat een uitbreiding van de soort in de weg staat. De kleur wordt echter zeer gewaardeerd door afnemers.” Een andere nieuwkomer is de Jaffa met

Volgens commissionair Stephan van der Aart heeft vooral de Duitse markt behoefte aan nieuwe producten. „’Gibt’s was Neues?’ is de standaardvraag van een Duitse bloemist.” Dat zeggen ze zoals wij ’Goedemorgen’ zeggen.” Voor veredelaars, telers en bloemisten komen er veel aspecten kijken bij veredeling, vindt René Feld, teler in Zuidoostbeemster. Maar of de consument op nieuwe producten zit te wachten, daar heeft hij zijn twijfels over. „Mien uit Assen maakt het niet uit welke soort alstroemeria er in het boeket zit”, is zijn overtuiging. „Als mensen een bloemetje krijgen vinden ze het altijd prachtig. Geel is geel en rood is rood.” Om zijn woorden kracht bij te zetten, besluit hij ter plekke een testje te doen. „Hier staan vier paarse soorten”, zegt hij tegen een bezoekster. „Welke zou u kiezen?” „Ik hou eigenlijk meer van witte”, antwoordt de vrouw. „Die daar achter, om precies te zijn”, wijst ze. „Maar inderdaad, als ik een boeket krijg, dan maakt het niet zo veel uit, want dan kan ik ze niet vergelijken.” De bezoekers verbazen zich over de hoeveelheid soorten en de kwaliteit van de alstroemeria’s. „Deze bloemen zijn speciaal voor deze tentoonstelling geteeld”, zegt een oudere dame. „Deze prachtige kwaliteit is niet te koop in de winkel. Of het moet bij een heel dure bloemist zijn.” <

28-04-15 15:54

Floralia verenigt amaryllis mige vereniging van bollen- en bloementelers bestaat 125 jaar. Verenigen van handel en teelt is sinds 1962 gericht op amaryllis. Samen promotie

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

an het einde van de 19e eeuw floreerde de bollenteelt van tulpen in het Westland. Telers verenigden zich in 1890 in de afzetorganisatie Floralia. Er kwam een veiling met een klok om die bollen te verhandelen. De teelt en handel van tulpen verdween. Telen van groenten en andere siergewassen kwam op, onder steeds modernere glasopstanden. Floralia bleef en ging zich steeds meer richten op amaryllis, want dat bolgewas gedijde goed, vooral op de zandrijke, lichte gronden in het Westland. Sinds 1962 is Floralia gespecialiseerd in amaryllis. Het ledenaantal is in de loop der jaren gehalveerd. „Bijna alle Nederlandse amaryllistelers zijn lid, we vormen een grote familie. Het lidmaatschap is € 100 per jaar. De dalende trend in ledenaantal is niet uniek in de sector. Vergrijzing of gebrek aan

opvolging is ook van toepassing bij amaryllis. Van de huidige vijftig leden zijn er 15 die uitsluitend bollen telen. Enkelen combineren bollen- en bloementeelt, de meesten zijn alleen bloementeler. Hoofdzakelijk betreft het amaryllis die in het Westland onder glas geteeld wordt. Enige uitzondering is beperkte productie in Portugal”, aldus bollenteler Martin Boers die penningmeester is van Floralia.

Floralia speelde een belangrijke rol in de professionalisering van de amaryllisteelt. Er werd teeltonderzoek opgestart en in 1986 werd een samenwerkingsverband aangegaan met Penning Breeding uit Honselersdijk. Nieuw sortiment ontwikkelen kreeg zodoende een professionele basis. Een soort

Mening

ontwikkelen duurt lang bij amaryllis, legt Boers uit. Het vergt 8 tot 10 jaar voordat een zaailing in voldoende aantallen op de markt kan komen. Een zaailing bloeit pas na twee jaar en drie jaar testen in de teelt is bij het meerjarige gewas standaard. Daarnaast gaat de vermeerdering niet snel. „Veel cultivars komen pas tot wasdom als een teler stopt met zijn bedrijf. Zo lang duurt het voordat je een partij bollen hebt opgebouwd. Natuurlijk zijn er uitzonderingen. Je kan ook op jonge leeftijd beginnen met veredelen of doorgaan met het veredelingswerk van je vader.” De teelt en handel van door Penning Breeding ontwikkelde soorten is exclusief voorbehouden aan Floralia en de daarbij aangesloten kwekers. De koppeling tussen Floralia en Penning is niet meer zo strikt als voorheen. De inning van de royalties bij bloementelers doet Penning bijvoorbeeld nu zelf. En Floralia handelt ook in cultivars van andere veredelaars. Ze int ook royalties voor hen.

’Samenwerking met Floralia is minder strikt’ Directeur Marko Penning van Penning

Arie van Velden van Gebr. Van Velden uit

van bollen is volgens Van Velden steeds -

floralia.indd 32

Een eigen klok heeft Floralia al ruim vijftig jaar niet meer. De afzet van de bollen gaat via bemiddeling. Commissionair Norbert Esselink richt zich daarbij op bloementelers en Nic van der Vlugt verzorgt de export. Laatsgenoemde heeft op het bedrijf Frans van der Vlugt & Zn uit Lisse tevens cellen voor opslag en preparatie van de amaryllisbollen. Martin Boers schat dat Floralia 10% van zijn jaaromzet (€ 6 miljoen) behaalt met de handel in Nederland. En de bollen die in Nederland blijven belanden in 90% van de gevallen bij pottentelers. „Bloementelers zijn meestal zelfvoorzienend. Zij kopen alleen bollen als ze nieuwe cultivars willen of uitbreiden.” Concurrentie in de bollenteelt en -handel komt voornamelijk uit Brazilië en Peru. 18 (2015)

29-04-15 14:01

Foto: Hans neeFjes

Al meer dan dertig jaar promoot Floralia amaryllis op de Keukenhof. Ongeveer sinds de eeuwwisseling is dat met een doorlopende show van

Zuid-Amerikaanse bollen worden veelal buiten geteeld en de groeiseizoenen zijn afwijkend ten opzichte van die in Nederland. Het laatste maakt dat ze voor de vroegste broei op potten – rond Kerst – meer geschikt zijn dan veel Hollandse bollen. De teeltkosten in Zuid-Amerika zijn zo laag dat de bollen ondanks bijkomende vrachtkosten gunstig geprijsd zijn. Voor export van droge bollen naar landen met strenge importeisen, bijvoorbeeld Japan, blijft de Nederlandse amaryllis echter het meest geschikt. Nederlandse bloementelers zullen volgens Boers niet snel concurrentie krijgen van geimporteerde amaryllisen. „De bloemen zijn te zwaar. Vrachtkosten wegen niet op tegen de opbrengsten.”

Een volgens Boers redelijk uniek element binnen Floralia is de zogeheten driepartijenovereenkomst die de vereniging hanteert. Het is een overeenkomst tussen de verkopende bollenteler, Floralia en de kopende exporteur of broeier. „Floralia is in zo’n 18 (2015)

floralia.indd 33

overeenkomst formeel even eigenaar van de bollen. Zij maakt gebruik van een kredietverzekering en heft een provisie van 5% over de omzet. Van de provisie gaat jaarlijks een paar duizend euro in een stroppenpot. Al die voorzieningen bij elkaar zorgen ervoor dat de leden geen schade lopen in geval van faillissement of wanbetaling van afnemers. Eventuele individuele schade vangen we samen op.” Uit de provisie worden tevens de adminstratiekosten en de commissionairs betaald. Een belangrijk bedrag is bedoeld voor promotie van amaryllis. Een hele bekende uiting daarvan is de presentatie op Keukenhof. Al meer dan dertig jaar is Floralia daar present en ongeveer rond de eeuwwisseling begon de vereniging daar een doorlopende show van het sortiment. Oud-teler Marius Hofman zorgt er voor dat op het bedrijf van Bram van Staalduinen steeds een aantal pot- en snijcultivars in showconditie zijn. De vrouw van Martin Boers, Gerrianne Boerman, zet haar kennis van de bloemsierkunst in om daar mooie presentaties van te maken. „Iedere week gaat

ze naar Keukenhof om nieuwe arrangementen te maken of dingen te verversen.” Floralia veredelt niet zelf, maar kan door de contacten met veredelaars en telers steeds een breed sortiment showen. „Verbeteringen zijn altijd welkom, maar het duurt bij amaryllis jaren voordat er behoorlijke aantallen van een cultivar zijn. Dat is een gegeven. Uit de huidige ruim honderd exclusieve cultivars zullen ooit nieuwe broodsoorten komen. Daarom is het zaak soorten zo goed mogelijk te showen. Ook die rol pakt Floralia graag op.” <

In het kort Telersvereniging Floralia bestaat 125 jaar.

Naast het organiseren van betrouwbare

29-04-15 14:01

Teelttips ZOmerBlOemen slakken Slakken vormen een steeds groter probleem. De sterkste slakkenbestrijdingsmiddelen gaan verdwijnen. Daarom is het belangrijk om ervaring op te doen met de nog beschikbare middelen. Zeker in de kas is het nu tijd om echt ervaring op te doen met de slakkenbestrijding met parasitaire aaltjes. Ze werken alleen als u de spelregels voor toepassing

anthurium Broezen De wortelgroei als gevolg van broezen neemt de laatste weken duidelijk toe. Het gewas heeft weer een assimilatenoverschot en kan zodoende ook aan z’n wortels extra aandacht schenken. Op een enkele uitzondering na is er wel sprake van véél te natte

Chrysant afstemming oogstarbeid De oogstarbeid vormt een belangrijk onderdeel van de totale benodigde arbeisuren bij troschrysanten. De hoogte van de oogstarbeid in minuten per 100 takken hangt sterk af van de afstemming tussen het aantal oogstmedewerkers

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 34

PiOen

en bewaring optimaal toepast. Op zich zijn deze niet erg ingewikkeld, maar voer ze compromisloos uit. Nog belangrijker dan bestrijden is voorkomen. Een grote populatie slakken is eigenlijk nauwelijks te bestrijden. Wel is het zo dat de basis voor deze grote populatie vroeg in het jaar wordt gelegd. De kleine hoeveelheid slakken in het voorjaar geven soms vrijwel geen last, maar zorgen door hun

nakomelingen wel voor het probleem later in het jaar. Begin dus in de gewassen waar slakken vrijwel altijd toeslaan, al met de bestrijding voordat het probleem zich aandient. De hoeveelheid middel die hiervoor nodig is, is vele malen lager dan wat er nodig is als er een slakkenplaag ontstaat.

Phytophthora

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

substraten, waardoor de ’normale’ wortels het extra moeilijk hebben. Stem daarom de watergift veel beter af tijdens het broezen. Bij intensief broezen en een goed broessysteem kan de standaard watergift meer dan gehalveerd worden. Let erop dat via het broezen voldoende EC wordt meegegeven (tussen de 0,7-1,2 EC). Houd ook de broestijd scherp tegen het licht; we zien in de praktijk grote verschillen (van 5 tot

> 30 sec). Bij korter en frequenter broezen zal er minder water in het substraat lopen. Bepaal de minimale broestijd aan de hand van de dopafgifte.

gaan, dat het in de kas makkelijk richting de 30ºC gaat. Houd bij een goed VD de 30ºC als absoluut maximum aan. Boven deze temperatuur neemt de bloemmaat sterk af, kan de kwaliteit verminderen (kleur flets) en schimmels als fusarium en calonectria krijgen veel meer kans. De kans op glazigheid of blauw neemt nu ook weer toe. Dit komt enerzijds door de natuurlijke hoge groeisnelheid en de relatief lage nachttemperatuur in

de kas van veelal rond de 18-19ºC. In combinatie met de lage buitentemperaturen koelt het gewas in de avond sterk af. De verschillen tussen wortel- en planttemperatuur nemen aanzienlijk toe waardoor de worteldruk toeneemt. Daarnaast is er soms al doorgespoeld of wordt er met een té lage EC water gegeven. Dit zal het fenomeen versterken.

in de kas en het aantal inhoezers in de schuur. De beste afstemming is drie oogstmedewerkers in de kas en één persoon als inhoezer in de schuur. Gemiddeld is op deze manier een oogstprestatie van zes minuten per 100 takken te realiseren. Met het gebruik van een bloemenbuffer is de afstemming nog meer te optimaliseren. Bedrijven met een inhoesrobot gaan ervan uit dat

door de inhoesrobot het oogstcijfer met 1,5 minuut per 100 takken is te verlagen. Met een inhoesrobot is de ervaring dat de arbeidsprestatie per medewerker toeneemt. Doordat de capaciteit van de inhoesrobot bepalend is voor het aantal te verwerken bossen per uur neemt de totale oogstduur met een inhoesrobot wel toe. Een bloemenbuffer en inhoesrobot kunnen de arbeidsprestatie verhogen.

Pieken ongunstig

en kan leiden tot 2-3 minuten hogere arbeidscijfers in minuten per 100 takken. Als de bloemen als ’los in de doos’ zijn verkocht levert dit ongeveer een arbeidsbesparing op van twee minuten per 100 takken. Bij voorverkopen in pieken moeten de extra oogstarbeidskosten in de offerte worden meegenomen.

Overgang Veel bedrijven telen nog met (vast)folie in de kas. In combinatie met krijt en/ of gaten in de folie is het klimaat over het algemeen goed beheersbaar. We zien wel bij onbewolkt weer en buitentemperaturen die naar 20ºC

Phytophthora in pioen wordt nog steeds onderschat. Dit komt waarschijnlijk omdat het probleem nog niet zo groot is dan dat van botrytis. Phytophthora kan echter in de gevoelige cultivars enorme schade veroorzaken en is dan erg moeilijk te bestrijden. Let op de symptomen van deze ziekte. Op dit moment is phytophthora te herkennen aan de kleine zwarte scheutjes die niet doorgroeien. Vaak is er in de omgeving al uitbreiding te zien in de vorm van zwarte blaadjes en insnoerende bladsteeltjes. Deze symptomen wijken zeer duidelijk af van de kenmerken van omvallers. Phytophthora blijft bij pioen in de grond achter als deze niet wordt bestreden.

Daarnaast is een regelmatige oogst verspreid over de week van belang voor de arbeidsprestatie. Bedrijven die in hun planning meer pieken hebben komen ongunstiger uit. In korte tijd moeten er meer takken worden geoogst. Hiervoor worden meer mensen aan de band gezet om te oogsten en meer mensen in de schuur om te hoezen. Dit zorgt voor een minder goede afstemming

André Lont, Bureau IMAC Bleiswijk, 010-5219094

Dirk Jan Binnendijk Tuinbouwadviezen, 071-5416564

18 (2015)

28-04-15 15:54

Schoffelen

De overgang vanuit de winter naar het voorjaar is niet overal zonder problemen verlopen. Belangrijk is om in zo’n geval het vocht op een hoog niveau te houden. Het beste is om als basis een RV aan te houden van 65% en daar bovenop 8% bij te nevelen bij veel instraling, bijvoorbeeld een traject van 400-800 W/m². Het is nodig om in alle afdelingen voor de tweede maal te krijten. Doe dit rond half mei.

Veel regenwaterbassins zijn redelijk leeg. Het lijkt er niet dat dit op korte termijn veel verandert. Wanneer geen osmose-installatie heeft, dan is het raadzaam om te starten met het bijmengen

Roos Meeldauw gedijt goed bij wisselende omstandigheden, bijvoorbeeld droge periodes op de dag en een hoge luchtvochtigheid ’s nachts. Daar kunt u het klimaat wel op bijsturen, maar de kwaliteit van het eindproduct dwingt vaak om andere keuzes te maken. En daarmee is (echte) meeldauw één van de belangrijkste problemen. Die problemen zijn er de laatste maanden niet kleiner op geworden door de ontwikkelingen rond Meltatox. Iedereen moet echt alles uit de kast halen om toch een goede roos op de markt te brengen. Ik zou daar een 18 (2015)

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 35

van leidingwater, voordat het waterbassin leeg is. Zo wordt het water wat versneden, waardoor het gieten met 100% leidingwater wordt uitgesteld. Een andere oplossing is recirculatie. Hiermee komt 50% van het gietwater beschikbaar voor hergebruik. De meeste droge perioden zijn hiermee te overbruggen.

■ Broezen. Op dagen met veel instraling en oostenwind droogt de bovenlaag van het substraat extreem uit. Van april tot en met juni kunt u zonder al te veel risico broesbeurtjes geven. De afdroging gaat in deze periode namelijk vrij makkelijk. Wanneer het substraat nog niet toe is aan een gietbeurt,

aantal opmerkingen over willen maken. Als eerste het punt dat Meltatox een andere formulering heeft gekregen. De vraag is of het middel in de toekomst dezelfde rol kan blijven spelen die het in het verleden had. Een antwoord op die vraag kan ik nu overigens nog niet geven! De tweede opmerking: één van mijn klanten opperde dat dit misschien wel een wakeup call is om die afhankelijkheid te verkleinen! De derde opmerking: er is een aantal ’alternatieve’ middelen gekomen (enkele op basis van aminozuren en een paar bacteriepreparaten en nog meer). Hopelijk zullen kwekers deze goed gaan uittesten. De matige respons op de tijdelijke toelating van Sporodex stelde mij enigszins teleur. Met alle begrip voor de argumenten, die er

maar de bovenlaag is al wel droog, geef dan een klein gietbeurtje van 1 à 2 l/m². Het kan zijn dat met de gift van dit kleine gietbeurtje de reguliere gietbeurt met een dag uitgesteld moet worden. Voer de broesbeurten uit met schoon water, want bemest water kan de bovenlaan verzouten. ■ Verwarming. Leg de nadruk verder op het ondernet en stel de naloop op 10 of zelfs 15°C in, zodat het ondernet voorloopt op het bovennet. Actiever stoken met het ondernet zal de afdroging van het substraat in de pot stimuleren en zo het vochtniveau in de kas iets verhogen. Menno Gobielje, Bureau IMAC Bleiswijk, 010-5219094

voor waren, om het niet op dat moment te gebruiken.

Het testen van alternatieven mag niet ten koste gaan van de kwaliteit van de geveilde rozen. Dat maakt het testen een lastig en tijdrovend proces. Daarbij is het uitwisselen van informatie door rozenkwekers ook een belangrijk proces. Samen weet je meer dan alleen. Niet iedereen hoeft zelf het wiel uit te vinden. Ook het toepassen van UV-c licht kan een bijdrage leveren aan het terugdringen van meeldauw. Hoewel het niet als een bestrijdingsmethode gezien moet worden, maar meer als een methode om de plant weerbaarder te maken.

Johan Sonneveld, Adviesbureau J. Sonneveld, 06-46134453

’Eh, ja, meneer, ik bel u om te vragen of ik misschien wat bloemen van u kan krijgen. We hebben binnenkort een communiefeest in de kerk en dan willen we wat boeketten neerzetten. Wat hebt u eigenlijk voor bloemen?’ ’Matricaria.’ ’Huh?’ Ik probeer te omschrijven hoe ze eruit zien en vertel dat het ook wel kamille wordt genoemd. We spreken af dat ze een paar dagen voor het gebeuren een belletje geeft zodat ik ze klaar kan zetten. ’Wil je een of twee emmers?’ Maar als ze hoort hoeveel stuks dat zijn: ’Nee, dat is veel te veel! Doe maar vijftig bloemen. Dat is meer dan genoeg!’ Ook goed. Ze is niet de enige. Zo gaan er in september altijd een paar emmers naar de najaarsmarkt van de Hervormde Kerk. En de school van onze kinderen kan er ook altijd wel wat gebruiken voor goede doelenacties. Of tijdens de autowasdag als er geld ingezameld wordt voor het jaarlijkse jeugdkamp. De Jeugdspeelweek in de zomervakantie, elk jaar weer een goede klant. En alles pro Deo, uiteraard. Ik voorzie een nieuwe economie op deze manier. Eentje die niet meer is gebaseerd op handel maar op goedgeefsheid. En zeg zelf, daar hebben we op dit moment meer dan ooit behoefte aan. Want de wereld lijkt wel op drift geraakt. Vluchtelingen stromen van alle kanten toe. Regeringsleiders zitten met de handen in het haar. Wat te doen? Bed, bad en brood bieden? Maar dan komen er alleen maar meer! Je vraagt je af hoe ze dat in Libanon en Jordanië doen. In ons land schreeuwt Wilders al moord en brand als er 10.000 moeten worden opgevangen, maar daar heeft men plaats voor miljoenen vluchtelingen. Hoe blijft zo’n economie draaien? Leven van de geef gaat voor een ontvanger wel, maar hoe blijf je geven? Kennelijk lukt het ze daar. De journalist Joris Luyendijk stelt in zijn laatste boek de bankenwereld aan de kaak en roept dat dit niet zo door kan blijven gaan. Het moet anders. Beter. En ik weet hoe. We gaan weer geven. Wij onze bloemen, de bakker zijn brood, de slager zijn vlees. Laten we het gewoon een jaartje proberen. Kijken of het kan. Weer een belletje. Een koper. ’Heb je voor mij nog een paar karretjes wit voor de Moederdag?’ ’Nee, sorry, dat gaat niet.’ ’Waarom niet?’ ’Tja, da’s een lang verhaal…’

28-04-15 15:54

Nieuws

Dümmen Orange nieuwe naam van veredelingscombinatie DNA Green Group heet nu Dümmen Orange. Alle vijftien dochterbedrijven gaan deze ’familienaam’ voeren. De naam DNA Green Group ontstond toen de Agribio Groep Nederland en de Dümmen Groep in Duitsland twee jaar geleden fuseerden. Een mix van veredelingsbedrijven die actief zijn in vegetatief vermeerderd plantmateriaal van snijbloemen, potplanten, perkplanten en meerjarige planten. Familie-

bedrijven. „Een analyse maakte duidelijk dat de paraplu van bedrijven zowel intern als extern als diffuus en complex werd beschouwd. Er moest meer eenheid in onze uitstraling als groep komen”, legt directeur Harry Kloppenburg uit. „De rijke historie van onze dochterbedrijven is belangrijk voor ons. Daar bouwen we met Dümmen Orange op voort.” Dümmen verwijst naar het bekende Duitse familiebedrijf en is gekozen uit de groep bedrijfsnamen binnen de groep omdat hij in de voornaamste groeimarkt – de Verenigde Staten – zeer bekend is. Oranje staat symbool voor Nederland, het land van kwaliteit en innovatie in de tuinbouw. Het logo is een ’O’ gevormd van verschillende blaadjes, die de individuele bedrijven en merken figuurlijk bijeenbrengen in een vloeiend beeld. Daarbij de tekst ’For you’ want de klant staat centraal.

Donderdag 23 april zijn de naam, het nieuwe logo en de merkwaarden onthuld op alle locaties van Dümmen Orange. De namen van de bedrijven Lex+, Bartels, Terra Nigra, Dümmen Group, Agribio China, Agribio Colombia, Oro en PLA veranderen

UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, tel 0342-49 42 63, fax 0342 41 31 41 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl

Colofon REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl

Directeur Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 071-56 59 678 Alice Hoogenboom 56 59 679 Hoofdredacteur Elbert van den Berg 071-56 59 678 Eindredacteur Jenny Mostert 071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht 56 59 637 Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg 56 59 687 Cindy van der Zwet 56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes 56 59 638 Joef Sleegers 56 59 642

ColofonVbb-nieuws 1 artikel.indd 36

per direct van naam. Oudere of meer gevestigde namen als Rijnplant, Ecke, Oglevee, Red Fox, Fides, Japan Agribio en Barberet & Blanc zullen eerst nog in combinatie met de naam Dümmen Orange in de markt genoemd worden. Op termijn verdwijnen ook die ’oude’ namen van de markt. „Er is tijd nodig om iedereen aan de veranderingen te laten wennen. De specifieke bedrijfsculturen zullen stapsgewijs integreren. De nieuwe naam brengt culturen wel sneller bij elkaar, versterkt het familiegevoel. We geven daarmee richting aan de samenwerkingen en gebruiken overal dezelfde kernwaarden. We willen met en voor onze klanten het beste uit onze producten en de markt halen. De nieuwe naam maakt ook klanten duidelijk dat we bij elkaar horen. Eenheid in catalogi, de website, fotografie en andere zaken versterkt dit.” Dümmen Orange had in 2014 een totale omzet van € 170 miljoen. Er zijn ruim 6.000 medewerkers. Sinds 2015 zijn Terra Nigra en Rijnplant bij de groep. Meer dan 50% van de aandelen is van investeringmaatschappij H2 Equity Partners die in oktober 2009 mede-investeerder werd in Agribio. Tot 2020 is een groeistrategie van kracht. Het bedrijf is kerngezond, zei Kloppenburg begin dit jaar in het Vakblad. <

Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kunt u contact opnemen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl. Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50. Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten. ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Druk: BDU Media

18 (2015)

29-04-15 15:33

Kasgenoten

A genda Binnenland

Aanmelden: b.nienhuis@wellant.nl

FOTO: Arie-FrAns Middelburg

Startevent Greenport Westland-Oost-

lelieveredelaars en -exporteurs op diverse loca-

Leeftijd: 23 Plaats: Kwintsheul Teelt: snijhortensia Oppervlakte: 27.354 m2 -

LTO Glaskracht Nederland

Richard Kouwenhoven U bent opgegroeid met amaryllis? -

zoek naar Amerika.

En nu toch tuinder? -

Keukenhof productpresentaties

t/m begin mei mei lelie.

Hoe gaat de samenwerking?

t/m mei arrangementen van

Buitenland -

Wat is er leuk aan tuinder zijn?

Nog hobbyâ&#x20AC;&#x2122;s?

Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

Documenten en linken naar website

18 (2015)

Kasgenoten agenda_nw.indd 37

Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s

Filmpjes

29-04-15 12:23

The orchid professionals

ÂŽ

since 1933

De specialist in uitgangsmateriaal van orchideeĂŤn +31 (0)251 20 30 60

www.floricultura.com

593295_.indd 38

29-4-2015 11:54:04

593294_.indd 39

29-4-2015 12:35:07

Certis_Biologie_Chemie_SPINDOKTER_Bloemisterij 210x297 21-01-15 21:19 Pagina 3

samenspannen tegen witte vlieg

Bekijk de Spin(t)doktervideo op www.certiseurope.nl

Veel producten leveren echter maar een stukje van de puzzel.

De spin(t)dokters van Certis bieden een totaaloplossing.

Voor een krachtige en effectieve aanpak van witte vlieg is een

Informeer bij onze technische adviseurs naar de wijze waarop u

combinatie van biologie ĂŠn chemie noodzakelijk.

effectief samenspant tegen witte vlieg op uw bedrijf.

Bij de bestrijding van witte vlieg in de glastuinbouw zijn diverse biologische en geĂŻntegreerde producten beschikbaar.

Certis Europe B.V. Tel. 0346 290 600, info@certiseurope.nl, www.certiseurope.nl Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

593296_.indd 40

24-4-2015 13:24:34