VBB_21-2014

B

12

10 EU-parlement

14 ’Nicheproducten

32 Matching

34 Lansbergen

beslissend in veel sierteeltzaken

worden onvoldoende betaald’

energievragers en -aanbieders

schakelt naar

Cover-nw.indd 1

21-05-14 12:15

559904.indd 2

21-5-2014 11:00:56

B 10

dan ooit

Vakblad voor de

Opinie 4

Interview:

4

Commentaar: Veiling kiest met FloraHolland 2020 voor ware vuurproef

5

Stelling: Keukenhof toont kracht van de herhaling

Nieuws 6

Een selectie uit het meest recente nieuws

B

16 Decorum Flowers richt zich op top van de markt

8

Afzet: Veiling werkt aan heldere strategie: FloraHolland 2020

9

Column: Feico Smit, Oeganda

10

Verkiezingen:

12

Afzet: ’Gaan deze pioenen open?’

14

Afzet: ’Nicheproducten worden onvoldoende betaald’

16

Afzet: Decorum Flowers richt zich op top van de markt

18

Afzet: Bescheiden rol voor ’local for local’ in sierteelt

20

Afzet: Kleine telers Kenia met Nederlands geld opgeleid

22

Vragen:

-

verplichtingen kan voldoen?

Markt 26 26 27

18 Bescheiden rol voor ’local for local’ in sierteelt

28

Platycodon handhaaft zich ook in voorjaar

29

Minder aftrek voor stabiel aanbod petunia

Teelt 30

In beeld: Feestje op Floraliën

32

Energie: Matching energievragers en -aanbieders

34

Ochideeën: ’De extra omzet is mooi meegenomen’

36

Teelttips: zomerbloemen, gerbera, chrysant, phalaenopsis, anthurium

37

Column: Kees van Egmond

Nieuws

34 ’De extra omzet is mooi meegenomen’

38

Winnaars consumentkeuring Keukenhof

38

Meer bloei phalaenopsis onder breed spectrum ledlicht

40

Gewascoöperatie bromelia opgericht

Service 41

Kasgenoot: Jan Ravensbergen Agenda Voorplaat: Foto: Cindy van der Zwet

21 (2014)

Inhoud.indd 3

3

21-05-14 14:38

Opinie

’Leliebloem moet meer

fOtO: Hans neefjes

De vierde editie van de Dutch Lily Days vond deze week plaats. Op zes-

hneefjes@hortipoint.nl

onder druk? „De rek is er uit. Zowel bollentelers als broeiers behalen kleine marges en kampen met oplopende kosten en verkoopprijzen die hoogstens stabiel blijven. De oplossing ligt bij de grootwinkelbedrijven en de consument. Zij zullen bereid moeten zijn om iets meer te gaan betalen voor de lelies. De leliebloem moet meer waardering krijgen.”

Is de oplossing zo eenvoudig? „Nee. We weten dat bloemenhandelaren moeite hebben om voldoende marge te behalen. En ook grotere leliebroeiers die in toenemende mate zelf contact zoeken met grootwinkelbedrijven ervaren dit. Het is knijpen in prijzen. Hooguit kostprijs plus is mogelijk. Een heel klein plusje. Glorietijden komen niet meer terug. Het aanbod van allerlei bloemen is daarvoor te veel gegroeid de afgelopen jaren. En de wereld is kleiner geworden. Transport is nauwelijks nog een belemmerende factor en informatie over prijzen en aantallen is behoorlijk openbaar.”

„Nauwelijks. Daarom is er ook geen prijsdruk meer op de klok. Kopers weten wat het aanbod is en voor welke prijzen bepaalde bloemen verhandeld worden. In de bollenhandel gelden vergelijkbare situaties.

Veel buitenlandse afnemers komen zelden of niet op de bollenvelden. Ze zien partijen niet of slechts eenmaal. Ze hebben ook niet de kennis en apparatuur die nodig is voor optimale behandeling en bewaring van de bollen. Op deze punten kunnen wij ons als Hollandse bedrijven onderscheiden. Onze toegevoegde waarde leveren en helder en betrouwbaar zijn. Maar ook bij bollenhandelsbedrijven staan de marges onder druk.”

Dutch Lily Days? „Wij vinden dat je veel van elkaar kunt leren als je open bent naar elkaar. In onze showkas staan van alle ingekochte partijen bollen monsters opgeplant. Bollentelers krijgen de nummers van de partijen die zij leverden. In de kas kunnen ze dan zien hoe hun bollen

presteren ten opzichte van anderen. Dat is leerzaam voor hen, maar ook voor ons en onze afnemers. Ook kun je zien hoe soorten onder dezelfde teeltomstandigheden uitgroeien. Zeker voor nieuwe cultivars is dat interessant.”

Is er voldoende aanwas van nieuw „De aanwas is voldoende, maar het aantal succesvolle cultivars is in de minderheid.

We nemen regelmatig nieuwe cultivars in ons sortiment op. Vooral door teelttechnische onvolkomenheden halen die het niet allemaal. Om een voorbeeld te geven. Voor de overzichtsposter van 2014 gaven we een maand geleden enkele noviteiten door aan de drukker. Daarvan weten we nu dat er vier uit de markt worden gehaald. Dat zijn nieuwe cultivars die al een naam hebben, dus de veredelaars zagen er heil in. Zo zie je hoe snel dingen veranderen.”

-

Commentaar Elbert van den Berg hoofdredacteur evandenberg@hortipoint.nl

H

directie) is het menens: in het najaar moet er

-

-

-

4

Opinie_NW.indd 4

21 (2014)

21-05-14 15:00

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324,

Stelling

Keukenhof toont kracht van herhaling „Een unieke momentopname, want zestien veredelings- en bollenhandelsbedrijven openen gelijktijdig hun deuren. Bezoekers kunnen in vier dagen een goede indruk krijgen van het leliesortiment en de ontwikkelingen in het vak. Vooral voor buitenlandse klanten heeft het evenement grote waarde. Al heeft iedere markt heeft zo zijn interesses. Japanners zijn tuk op nieuwe cultivars. Ze nemen geen grote aantallen af, maar prijs is voor noviteiten niet het belangrijkste. Klanten uit Noord- en Zuid Amerika zijn vooral op zoek naar een goede, brede kleurenmix voor een bepaalde prijs. In volume zijn zij de belangrijkste afnemers van leliebollen.”

Marc Rutgrink, zomerbloementeler in Lisse met de binnententoonstellingen ook en versterken de pr voor al die andere -

„Steeds belangrijker. Zowel in binnen- als buitenland. Daarom ondersteunen wij shows of evenementen waar bloemisten op afkomen. En we nodigen bloemisten en bloemenhandelaren uit in onze showkas.

Daarin zijn wij als Onings niet uniek. Promotie voor lelies is dit jaar meer gestructureerd omdat de campagne ’Your Lily’ van de Stichting Leliepromotie en Ibulb dit jaar aansluit bij Dutch Lily Days. Zodoende zal er bij alle deelnemers reclame zijn voor lelie gericht op de eindgebruikers. Verder blijven bedrijven zelf activiteiten organiseren zoals bloemschikwedstrijden. De hele maand juli zal de leliehandel vervolgens vanuit de campagne ’Your Lily’ informatie krijgen over de rol van lelie in de thema’s; rouw, trouw, vrouwelijkheid en zuiverheid.

Gerard Heemskerk,

voor zeer velen niet meer weg te denken

dan moet iedereen wel goed werk leve-

-

er voor inzenders geen goedkoop, maar

-

oor ware vuurproef keld – is de grote diversiteit in leden en klanten, Hoe gaat de veiling om met die diversiteit en op

strelitziateler in Zevenhuizen

strategie FloraHolland 2020 staat – mede door 21 (2014)

Opinie_NW.indd 5

5

21-05-14 15:00

Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws.

Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander

■ Ledenaantal FloraHolland Het aantal leden van FloraHolland is vorig jaar met 90 gedaald. Het aantal buitenlandse leden nam toe, zo maakte de veiling op 20 mei bekend. Het aantal Nederlandse leden ging van 4.069 naar 3.951. Het aantal buitenlandse leden steeg van 603 naar 631. Volgens financieel directeur Rens Buchwaldt zijn de opzeggers tuinders die hun bedrijf beëindigen. „Voor 2014 hebben we geen concrete aanwijzingen dat dat anders gaat lopen.” Het aantal aanvoerdat 7.185. FloraHolland ziet nog geen effecten van het nieuwe leden-/niet-ledenbeleid op het aantal aanvoerders.

kers van hortensiakwekeders kregen vorige week zaterdag een diploma uitgereikt. Een jaar lang hebben ze op woensdagavonden lessen gevolgd in de Nederlandse taal en in het vak plantenteelt. De vaste dienst, maar somjaar. De opleiding werd aangeboden door het er zelf in investeren. kunnen ontwikkelen en integreren”, zegt Marleen personeelsadministratie doet. Volgens haar is de sfeer verbeterd, doordat Nederlands durven spre-

■

-

thrips niet allemaal succesvol Enkele nieuwe natuurlijke vijanden van de vraatzuchtige Echinothrips americanus – een tripssoort die de laatste jaren steeds meer voorkomt in de sierteelt – zijn niet allemaal even succesvol. Dat blijkt uit onderzoek van Wageningen UR Glastuinbouw. De roofmijt Amblydromalus limonicus lijkt veelbelovend, maar naar verschillende Miridae-roofwantsen is vervolgonderzoek nodig, terwijl larven van gaasvliegen enkel de populatiegroei van echinothrips blijken te remmen.

■ Van alle agrariërs blijven ondernemers in de glastuinbouw het meest pessimistisch gestemd. Dat blijkt uit de Agro Vertrouwensindex over het eerste kwartaal van 2014. Na drie achtereenvolgende kwartalen stijging, daalde de index in het eerste kwartaal van 2014 licht.

meer gemotiveerd omdat ze teeltkennis en inzicht in het proces hebben gekregen.”

ontwikkeling zich voortzet conform het langjarig gemiddelde verwacht ING voor geheel 2014 een exportkrimp van 2% voor snijbloemen en een exportgroei van 3,5% voor potplanten.

■ Vianen van Vliet failliet De groothandel in snijbloemen Vianen van Vliet, gevestigd in groothandelscentrum Plantion in Ede, is failliet verklaard. Er blijven in het centrum nog twee bloemengroothandels over.

■ LTO start actie ’Stap eens wat vaker in onze laarzen’ ’Stap eens wat vaker in onze laarzen’ is de naam van een ludieke, landelijke actie die LTO Nederland op 17 mei is gestart. De actie is er op gericht politici – maar later dit jaar ook burgers – uit te nodigen op boeren- en tuindersbedrijven. Achterliggende gedachte is dat ambtenaren en politici dan zelf kunnen zien hoe het er in de agrarische praktijk aan toe gaat.

■ ■ Recordbezoek Keukenhof De Keukenhof in Lisse heeft de afgelopen acht weken 1 miljoen bezoekers verwelkomd. Een record. Tot nu toe schommelde het jaarlijkse bezoekersaantal tussen 800.000 en 900.000.

Kassenbouw/-sloopbedrijf Zwirs-Knijnenburg uit Hoek van Holland heeft faillissement aangevraagd. Bij het familiebedrijf waren circa vijftig medewerkers actief bij bouw- en sloopprojecten in binnen- en buitenland.

■ Floraliën trekt 75.000 bezoekers

■ ’Gasvoorraden EU-landen

De eerste editie van Floraliën in Nederland heeft 75.000 bezoekers getrokken, een aantal dat flink achterblijft bij de verwachte 135.000 bezoekers. De bloemen- en plantenshow draait daardoor verlies. Oorzaak van het tegenvallend bezoekersaantal is volgens de organisatie het warme weer tijdens de laatste drie dagen van de show op 16, 17 en 18 mei.

De gasvoorraden van grote Europese economieën als Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland en Italië zijn over vijf jaar op, zo waarschuwen onderzoekers van het Britse Global Sustainability Institute. Nederland heeft volgens het instituut nog voor maximaal 10 tot 30 jaar gas in de grond zitten.

■ ING verwacht later dit jaar een koersdaling van de euro ten opzichte van de dollar en het Britse pond. Bloemen- en plantenexporteurs kunnen daarvan profiteren, zo staat in het op 20 mei verschenen Kwartaalbericht Agrarische Sector van het ING Economisch Bureau. In het eerste kwartaal daalde de exportwaarde van snijbloemen met 3,5% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. De uitvoer van potplanten steeg daarentegen met 5,3%. Als de uitvoer-

6

Nieuwskort2.indd 6

21 (2014)

21-05-14 14:02

FOTO: ISLANDPLANT

Gelezen op Twitter Philippe Veys (@1philippe) halve door. Dat blijkt uit het nieuwste rapport ’Typisch Groothandel’ van de brancheorganisatie voor de groothandel in bloemen en planten VGB over ontwikkelingen in de bedrijfstak.

■ ’Glastuinbouw goed op weg met

energiebesparing’ De glastuinbouw is, evenals de andere agrarische sectoren, goed op weg om de klimaatdoelen en de doelen op het gebied van energiebesparing en duurzame energie in 2020 te halen. Dat blijkt uit het rapport ’Energie en klimaat in de Agrosectoren’, dat staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken op 15 mei naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. De conclusies over de glastuinbouw zijn overigens niet nieuw, maar al in december 2013 gepubliceerd in de ’Energiemonitor van de Nederlandse glastuinbouw 2012’ van LEI Wageningen UR.

■ 247Green vraagt € 4 miljoen Het promotieplatform 247Green heeft jaarlijks € 4 miljoen steun van de sierteeltbranche nodig om te kunnen gaan draaien. Dat maakte initiatiefnemer Peter van der Pol op 15 mei bekend.

De kweker en veredelaar hoopt op steun van partijen als: Anthos, VGB, FloraHolland, VBW, Plantion, Plantum en Tuinbranche Nederland.

■ Wientjes: ’Economie groeit’ Ondanks de krimp van de economie van 1,5% in het eerste kwartaal van dit jaar verwacht VNO-NCW-voorzitter Bernard Wientjes dat de economie dit jaar met 1% groeit. Dat zei hij op 15 mei tijdens de gecombineerde bijeenkomst van de jaarvergadering van de VGB en het groothandelsseminar van het Nederlands Verbond van de Groothandel (NVG) in Wassenaar. Herman de Boon nam daar afscheid als voorzitter van NVG.

■ Schaalvergroting bloemenhandel zet door Van 2008 tot en met 2013 viel een kwart van het aantal groothandelaren af. De totale exportomzet groeide in die periode met 3,5%.

De schaalvergroting in de bedrijfstak zet der21 (2014)

Nieuwskort2.indd 7

Tot mijn verbazing lees ik net dat flora holland weer zinloos geld gaat uitgeven aan een adviesbureau om een verdienmodel te ontwikkelen...

Kees van Egmond @KeesvE @MtsBosdeVries Overlopende goten, vooral lastig voor het stomen.

We wachten maar ff een dagje. Het gewas heeft bijna geen last gehad.

Jelle Strijbis SV.CO (@SVCOmpanies) Prachtig bedrijf van PKM fairytail Flowers gezien! Top!! #denemarken

Peter Bakker (@PBakkerPlantion) Consumentenmarketing campagne valt op het eerste gezicht in vruchtbare aarde. @Plantion veel positieve reacties van kopers en personeel.

■ Groene plantenkwekers stemmen opnieuw over promotie

Will Zuiderwijk (@WillZuiderwijk)

Op 11 juni stemmen groene plantenkwekers voor een tweede keer over promotie. De promotieplannen zijn aan de hand van een peiling onder telers flink aangepast. Daar waar de vorige plannen rustten op het welzijn die groene planten brengen, gaat het nieuwe plan nu ook van sfeer en uitstraling uit. Bovendien richt het plan zich niet alleen op Duitse, maar ook op Nederlandse tuincentra. Stemt 66,7% van de stemwaarde van de stemmende kwekers vóór, dan is promotie een feit. In mei vorig jaar gingen de plannen niet door doordat het percentage op 66,6% lag.

#keukenhof 1 miljoen bezoekers x facebook/twitter volgers = ? (schatting 10 miljoen) Kortom de impact is vele malen groter!

■ Denen voeren ’helder gesprek’ met FloraHolland Deense kwekers hebben 12 mei een, wat zij noemden, ’helder gesprek’ gehad met algemeen directeur Lucas Vos van FloraHolland over het nieuwe leden-/niet-ledenbeleid van de veiling. De Denen spraken van „een grondige en heldere dialoog”. Volgens Peter LarsenLedet van Dansk Gartneri, dat de Deense kwekers vertegenwoordigt, beloofde FloraHolland dat de Deense kijk op het leden-/niet-ledenbeleid deel zal uitmaken van de evaluatie na de testperiode met elf gewassen. Die evaluatie vindt begin juni plaats.

Westland 10 jaar (@Westland10jaar) Precies over een maand is het terrein tegenover FloraHolland omgetoverd tot festivalterrein van Westland 10 jaar!

Discussie op LinkedIn Floraliën is geweldig De bloemen- en plantenshow Floraliën, die tien dagen lang in Den Bosch plaatsvond, was een geweldig evenement. De prachtige presentaties van sierteeltproducten zullen het vak en de consument zeker hebben geïnspireerd. De show is voor herhaling vatbaar. Wat vindt u van Floraliën?

7

21-05-14 14:02

Veiling werkt aan heldere strategie: FloraHolland 2020 foto: floraHolland

FloraHolland is bezig een nieuwe strategie op te stellen. De strategie met de naam FloraHolland 2020 ting geven, zowel binnen

Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

A

lgemeen directeur Lucas Vos vertelde op een persconferentie dinsdag 20 mei in Aalsmeer dat hij in de afgelopen maanden goed rondgekeken en geluisterd heeft in de sector. „Ik zie dat onze organisatie volop beweegt, maar wel alle kanten op. De helderheid over onze strategie is onvoldoende. Onze klanten en leden zien niet goed waar wij heen gaan.

Daarom neemt FloraHolland nu actie om tot een strategie te komen die wel een duidelijke richting geeft.”

Met FloraHolland 2020 wil de veiling zichzelf opnieuw neerzetten. Ze wil een duidelijk beeld geven aan haar leden, klanten en medewerkers. De veiling heeft organisatiebureau Berenschot ingeschakeld om haar hier bij te helpen. Eerder nam FloraHolland adviesbureau Roland Berger in de arm om een strategisch advies te geven voor de periode 2011 - 2020. Doordat ontwikkelingen, zoals de verschuiving van klok naar Connect sneller gaan dan verwacht heeft de directie van FloraHolland gemeend dat er een nieuw advies nodig is.

Vos kon nog weinig zeggen over de inhoud van de strategie van de veiling. In het najaar zal er meer bekend zijn. „We gaan bepalen waar we goed in zijn en waarin niet.

Onze kerncompetenties liggen op terreinen als coöperatieve kracht, samenwerken, samenbrengen van vraag en aanbod, logistiek en betalingszekerheid. Daarop en op wat de

8

Blauw-1pagina-1foto.indd 8

markt vraagt moet onze strategie aansluiten.

Nu zit daar ruimte tussen en dat leidt tot verwarring bij klanten, leden en medewerkers.”

In volle gang In oktober bracht FloraHolland reeds Kompas, een plan dat onder meer een grote reorganisatie behelst. Die reorganisatie – een krimp van 200 fte’s – is momenteel in volle gang. Om ze te financieren is € 21,9 miljoen nodig en die wordt gehaald uit de liquiditeitsbijdrage van de aanvoerders. Leden stemmen hier op de ALV op 5 juni over.

Financieel directeur Rens Buchwaldt gaf aan dat hij bemerkt dat leden het niet fijn vinden dat ze de helft van hun liquiditeitsbijdrage over 2013 niet terug krijgen, maar dat er wel een breed begrip voor is.

Buchwaldt verwacht niet dat er de komende jaren nog meer harde maatregelen nodig zijn bij de veiling. Hij wees erop dat er van 2008 tot eind vorig jaar 700 fte’s minder zijn bij de veiling door vooral natuurlijk verloop.

Ook de komende jaren wordt er door natuurlijk verloop bijgestuurd en dat moet volgens Buchwaldt voldoende zijn.

In Kompas kijkt FloraHolland tevens naar de veranderende markt die veelal vraagt om andere dienstverlening op commercieel, logistiek, informatietechnisch en financieel gebied, gaf Vos aan. „Het vereist internati-

onaal, innovatief en klantgericht maatwerk van FloraHolland om blijvende waarde aan leden te bieden. Hiervoor zijn grote aanpassingen nodig. Daarbij stellen we slechts een vraag als uitgangspunt: wat hebben leden en klanten aan wat wij doen. Bij alles moet klantgericht werken het uitgangspunt zijn.

Je dient het ledenbelang het beste door het voor de klanten goed te doen”, aldus Vos.

Verlies € 7,4 miljoen Buchwaldt maakte ook bekend dat FloraHolland over 2013 een verlies geleden heeft van € 7,4 miljoen. Het verlies wordt veroorzaakt door een versnelde verandering van de afzet van bloemen en planten. Kwekers kiezen steeds vaker voor directe afzet in plaats van klokafzet. Daardoor dalen de inkomsten voor de veiling.

FloraHolland heeft daarnaast € 10 miljoen afgeboekt op de waarde van bouwgronden in Naaldwijk. Bovendien hebben de faillissementen van Ciccolella en Florimex tot schade geleid. De veiling boekte € 5,5 miljoen af op panden van Ciccolella waar ze mede-eigenaar van was.

De vordering op Ciccolella en Florimex ter waarde van € 4,5 miljoen werd gedekt door een voorziening voor debiteuren die niet betalen.

De veiling verwacht dat het verlies eenmalig is. < 21 (2014)

21-05-14 12:07

Column Feico Smit

Adertentie

f.smit@royalvanzanten.com

Bent u ook op zoek naar rust in uw bedrijf?

Oeganda

Die 5% Volgende week hebben we een audit van

Met een paar ’tekortkomingen’ die onder-

Als ik het me goed herinner was MPS vroeger een onderdeel van de veiling in

gecreëerd door mannen van de veiling met

Uw bedrijfsprocessen verlopen makkelijker, sneller en met minder fouten

-

Die plek zou tot verboden gebied moeten

immers niet ieder jaar weer zaken te veran-

is beter getraind dan onze ogen om zaken

Match-Online bedrijfssoftware is de ultieme oplossing voor complexe bedrijfsprocessen met veel samengestelde orders voor een grote verscheidenheid aan klanten. Uw orderverwerking en voorraadbeheer (ook van productiematerialen) maken een enorme efficiencyslag.

Dat levert u niet alleen minder stress op, maar vooral meer rendement.

Bel nu Eric van ’t Boveneind op 0297 28 88 73 en profiteer straks van tijdbesparing, minder fouten en meer commerciële kansen.

-

de 5% van de regeltjes die een hoop irritatie dan gaat iedereen met nog meer plezier aan -

www.match-online.nl M ATC H - O N L I N E I S D E E N I G E G E Ï N T E G R E E R D E TOTA A LO P LO S S I N G VOOR SNELLER WERKEN, BETERE MARGES EN MEER INZICHT

9

IM-er-Column.indd 9

21-05-14 10:00

Lobby in Brussel -

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

V

an alle regelgeving waarmee de Nederlandse sierteelt te maken heeft, komt meer dan de helft uit Brussel”, „ is de inschatting van Eveline Herben. Samen met Henk van Ginkel voert zij vanuit de Vereniging van Bloemenveilingen in Nederland (VBN) de lobby in Den Haag en Brussel voor de Nederlandse sierteelt.

De afgelopen weken hebben de twee lobbyisten diverse (kandidaat) Europarlementariërs laten kennismaken met de sierteeltsector. „Dat is gebeurd via werkbezoeken aan de bloemenveiling, bloemenexporteurs, kwekerijen en veredelingsbedrijven. Tijdens zulke rondleidingen proberen we natuurlijk de voor de sierteelt belangrijke dossiers onder de aandacht te brengen”, aldus Van Ginkel. Dat is echt noodzakelijk omdat het Europees Parlement, sinds het Verdrag van Lissabon in 2009 van kracht is geworden, een beduidend grotere vinger in de pap heeft, zo benadrukt hij.

De Europarlementariërs die deze week nieuw gekozen zijn, gaan de komende jaren, volgens de twee sierteeltlobbyisten, beslissingen nemen over een aantal voor de sierteelt zeer belangrijke thema’s. Sommige daarvan staan al jaren op de politieke agenda in Brussel en Straatsburg. Dat is bijvoorbeeld het geval met de dossiers gewasbescherming, handelspolitiek, kwekersen octrooirecht en het fytosanitaire beleid. „Er zijn echter ook zaken die ’uit de lucht lijken te komen vallen’ doordat een Europarlementariër bijvoorbeeld plotseling met een amendement komt bij een voorstel dat voor de Nederlandse sierteelt in eerste

10

Europa.indd 10

instantie gunstig leek uit te pakken, maar dat door zo’n amendement een heel andere wending krijgt”, aldus Herben.

Handelsverdragen die de EU met niet-EUlanden sluit, zijn volgens Van Ginkel vrijwel altijd relevant voor de Nederlandse sierteelt. „Denk bijvoorbeeld aan het verdrag met Kenia. Dat is een apart European Partnership Agreement dat niet alleen over bloemen gaat. Kenia is namelijk van de lijst van ontwikkelingslanden geschrapt. De ondertekening van dat verdrag moeten we nu goed in de gaten houden.”

Van Ginkel wijst ook op Rusland en Oekraïne. „Onder bloemenexporteurs heerst enige angst dat de EU Rusland economische sancties zal gaan opleggen. Wellicht wordt de soep niet zo heet gegeten als deze wordt opgediend omdat de EU groot belang heeft bij goede economische betrekkingen met Rusland. Aan de andere kant zou ook Rusland sancties richting de EU kunnen nemen. Dat zijn zaken waarmee het Europees Parlement zich wel gaat bemoeien en die wij dus volgen.”

Een bijzonder handelsverdrag-in-wording is het Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP), een nieuw verdrag tussen de VS en EU waarover nog volop onderhandeld wordt. Voor de Nederlandse sierteelt kan TTIP op termijn grote invloed hebben, verwacht Van Ginkel.

Hij legt uit: „Met het TTIP-verdrag wordt beoogd om tot één gezamenlijke Ameri-

kaanse en Europese markt te komen. Een onderdeeltje daarvan is dan bijvoorbeeld het kwekersrecht. De Amerikanen hanteren op dat gebied een eigen variant van het UPOV-verdrag. Als de VS en Europa er rond kwekersrecht uitkomen en het kwekersrecht vorm gaan geven in dat TTIP-verdrag, dan zullen die afspraken meteen tot wereldstandaard worden verheven. Alle besluitvorming die er tot dusver in de EU over kwekersrecht heeft plaatsgevonden – en tot nu toe was die altijd ten gunste van de Nederlandse sierteelt – zal dan direct van tafel zijn. Want dat TTIP-verdrag gaat boven Europese politieke besluitvorming. De grootste markt ter wereld zet nu eenmaal de standaarden.

Dat betekent ook dat afspraken tussen de VS en de EU een hele hoop bilaterale verdragen tussen de EU en niet-EU-landen, zoals China en een aantal Afrikaanse landen, zullen beïnvloeden.

Maar er is, volgens Van Ginkel, nog een reden waarom het TTIP-verdrag van belang is voor de Nederlandse sierteelt. Uit een studie van onderzoeksbureau Ecorys uit 2012 blijkt namelijk dat de Nederlandse bloemensector relatief veel kan profiteren van het TTIP-verdrag. Amerika is voor Nederlandse snijbloemenexporteurs, volgens Ecorys, nu nog een tamelijk onbeduidende markt. Dat is te wijten aan de vele handelsbelemmeringen die Amerika opwerpt, zoals allerlei fytosanitaire eisen, hoge importtarieven en de complexe regelgeving die vaak ook nog eens per Amerikaanse staat verschilt en flink afwijkt van de EU-regelgeving. „Zo heb ik onlangs van een grote Nederlandse bloemenexporteur vernomen dat het daardoor praktisch ondoenlijk is chrysanten naar de VS te exporteren.”

21 (2014)

21-05-14 13:33

Foto: GerdIen de nooy

Als de genoemde handelsblokkades via het TTIP-verdrag uit de wereld kunnen worden geholpen, zouden er volgens Van Ginkel meer kansen ontstaan voor de export van Nederlandse bloemen naar de VS. „Voorlopig lijken de Amerikanen in de onderhandelingen op een aantal punten echter niet zo toegeeflijk te zijn.”

Plantgezondheid Dan is er nog het dossier Plantgezondheid.

Onder aanvoering van Frankrijk wilde een deel van het Europarlement het huidige inspectiesysteem om planten en plantmateriaal van buiten de EU te importeren vervangen door een gesloten controlesysteem op alle import. „Een heel belangrijk dossier als je beseft dat er via bloemenveiling FloraHolland zo’n 3.500 variëteiten worden geïmporteerd van buiten Europa”, aldus Herben.

De kosten daarvoor hadden met dit Franse voorstel volgens haar kunnen oplopen tot € 175 miljoen. „Dit Franse voorstel is in een recente stemming van het Europees Parlement, dankzij heel veel lobbykracht, uiteindelijk met ruime meerderheid weggestemd.”

De betreffende plantgezondheidsverordening is daarmee volgens Herben nog niet klaar. „Er wordt nu nog over onderhandeld 21 (2014)

Europa.indd 11

in de Europese Raad van Ministers. Op basis van de uitkomst daarvan zullen er vervolgens over de teksten onderhandelingen plaatsvinden tussen de Raad, de Commissie en de rapporteur van het Europese Parlement. Het nieuwe Europese Parlement zal dan nog een keer over dit wetsvoorstel gaan stemmen.”

Van Ginkel vult nog aan dat er binnen de Raad over dit onderwerp momenteel een enorme strijd woedt. „Je ziet dat de Fransen grote druk uitoefenen op andere EU-lidstaten om toch nog concessies te doen. Zo’n concessie kan eruit bestaan dat er toch weer een bepaalde lijst komt voor bijvoorbeeld ’woody plants’ (houtachtige gewassen).

te bestrijden. „Door de veel zwaardere eisen die aan de middelen gesteld worden, komen nog maar weinig nieuwe middelen voor toelating in aanmerking en verdwijnen er veel bestaande middelen. Dit speelt bij vrijwel alle siergewassen.”

Volgens Herben zijn er meer specifieke toelatingen nodig. „Voor fabrikanten is een toelatingsprocedure voor kleine gewassen echter niet rendabel. Daarbij komt dat de wederzijdse erkenning van de toelating van gewasbeschermingsmiddelen die in de EU-regelgeving is opgenomen, slechts moeizaam op gang komt. Lidstaten zijn hier zeer terughoudend in. Daardoor blijven er grote verschillen tussen lidstaten bestaan rond de toelating van middelen.” <

Gewasbescherming Ook gewasbescherming blijft een dossier dat de komende jaren veel aandacht zal vragen. Zo is het door Brussel beloofde Fonds Kleine Toepassingen er nog steeds niet. „Er is nu enkel door de Commissie een kleine vergoeding voor de coördinatie van onderzoek in de EU vrijgemaakt. Maar gewasbescherming in de sierteeltproductie blijft een probleem omdat het middelenpakket te schraal is”, aldus Herben.

Het Europese gewasbeschermingsmiddelenbeleid maakt het de sierteelt volgens haar steeds moeilijker om ziekten en plagen

In het kort Meer dan de helft van alle regelgeving waarmee de Nederlandse sierteelt heeft te maken, komt uit Brussel. meer politieke invloed.

Europarlementariërs gaan de komende sen, zoals plantgezondheid, gewasbescherming en handelsverdragen.

11

21-05-14 13:33

’Gaan deze pioenen open?’

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

B

Het is een vraag die volgens pioenenkweker Rutger Mutsaers vaker wordt gesteld deze ochtend. „Het is doodzonde dat de consument deze ervaring heeft. Het is niet goed voor het imago. Helaas wordt het door de hele branche in stand gehouden. Kopers betalen soms meer voor een rauwe dan voor een rijpere pioen. Afnemers denken dat ze met een rauwere pioen langer kunnen doen, maar dat is onwetendheid. Omdat rauwe pioenen vaak beter betaald worden, blijft een aantal telers hun trommelstokken voor de klok brengen.”

Mutsaers kan vandaag van veel pioenen de garantie geven dat ze opengaan. „Kijk die emmers met Coral Sunset. Ze zijn iets rijper,

Foto’s: Cindy van der Zwet

uiten tikt de thermometer 23°C aan, maar in het overdekte Winkelhof van Leiderdorp is van die warmte weinig te merken. „Behalve dan in omzet.

Wanneer het écht hoogzomer is, kan dat 25% omzet schelen”, zegt Pieter Straathof, eigenaar van de Bloemenhof. In zijn winkel vindt deze zaterdag de kick-off van het pioenenseizoen plaats. Vier kwekers staan deze dag consumenten te woord. Ondanks het mooie weer is het gelukkig druk deze ochtend.

Veel consumenten stoppen bij de pioenenpresentatie die voor de winkel staat. „Gaan deze pioenen echt open?”, is de eerste opmerking van een vrouw die voorbijloopt.

De pioenen worden voor € 2,99 en € 3,99 aangeboden door Bloemenhof. Volgens teler Rutger Mutsaers (inks) is de meest gestelde vraag of de bloemen wel echt opengaan.

12

Pioenenrepo.indd 12

maar je doet er zeker een week mee”, zegt hij tegen een voorbijganger. Veel pioenen die deze ochtend zijn uitgestald, zijn volgens hem op het juiste moment gesneden. Alleen over de emmers met Karl Rosenfield en Big Ben heeft hij twijfels. Die zijn volgens Mutsaers aan de rauwe kant.

Collegateler Hermien Meijer is dezelfde mening toegedaan. Ook zij heeft deze ochtend een aantal consumenten gesproken die zich afvragen waarom pioenen soms niet openkomen. „Het antwoord is simpel. Die pioenen zijn niet op het juiste moment gesneden. Ik vind het daarom ook geen goed besluit van FloraHolland om niet meer te keuren. De trommelstokken blijven op deze manier voor de klok komen”, denkt zij.

Meijer is vanuit Overijssel naar Leiderdorp komen rijden om deel te nemen aan deze promotieactie. „Consumenten vinden dit leuk en ik ook”, zegt zij. Qua timing komt het voor haar goed uit. Het is nog vrij rustig op de kwekerij. In week 21 komt de productie pas echt op gang. Vragen die aan Meijer worden gesteld gaan vooral over welke kleur de pioenen hebben, hoe je ze moet verzorgen, of ze ruiken en of het een gevulde bloem is of niet. „In de knop is dat voor veel consumenten niet te zien. Daarom is het goed dat er vandaag vazen staan van pioenen in bloei. Dan zien klanten wat zij kopen. Dit werkt echt”, merkt Meijer.

Even verderop pakt een vrouw twee bossen witte Krinkled White en twee bossen Coral Sunset mee. Ze is een liefhebber van pioenen. „Ik ben blij dat ze er weer zijn. De dubbele vind ik het mooist. Ik kan aan de buitenkant wel zien of het dubbele zijn of 21 (2014)

21-05-14 12:06

niet. Alleen in de tuin krijg ik het niet voor elkaar om de pioenen in bloei te krijgen”, zegt ze. Gerard Gerdien van FloraHolland schiet haar te hulp en geeft aan dat het een aantal jaar kan duren voordat je een goede struik hebt en dat zij de bloemen moet laten uitbloeien de eerste jaren.

Gerdien heeft de promotieactie samen met de VBW en Pure Seasonal Flowers opgezet en komt deze ochtend een kijkje in het winkelcentrum nemen. „Je kan deze kick-off vergelijken met het eerste vaatje haring dat op de markt komt. Wij willen de consument op deze manier laten weten dat het pioenenseizoen gaat beginnen.” Hij geeft aan dat sommige telers hun twijfels hebben over de timing van deze promotieactie, omdat het seizoen nog niet is losgebarsten. „Wij willen deze actie juist vroeg in het seizoen doen.

Deze actie is opgezet voor de bloemist.

Over een paar weken zijn pioenen overal te koop en in elke supermarkt te vinden”, legt Gerdien uit.

De promotieweken voor de pioen lopen tot 9 juni door. Tijdens de pioenweken wordt er in de huis-aan-huiskranten geadverteerd, wordt er aandacht aan besteed in Robs Grote Tuinverbouwing. Er zullen diverse presentaties bij de groothandel en veilingen zijn en daarnaast wordt er ook een inkoopactie georganiseerd. Inkopers die 20% meer pioenen voor de klok inkopen dan vorig jaar maken kans op een reischeque van € 750. „Op deze manier willen we reuring krijgen voor dit product”, aldus Gerdien.

21 (2014)

Pioenenrepo.indd 13

1.650 bossen pioen In Leiderdorp is er deze ochtend genoeg reuring. Bloemenhof heeft voor dit weekend 1.650 bossen pioenen ingekocht op de veiling. Er gaan er heel wat over de toonbank.

De korte lengten van Coral Sunset zijn inmiddels op. De pioenen worden deze dag aangeboden voor een prijs van € 2,99 of €

3,99; afhankelijk van de lengten. „Ik kijk eigenlijk niet zo naar de prijs, maar vooral of ik de kleur en de bloem mooi vind. Pioenen zijn aan de dure kant, maar dan moeten ze er wel netjes uitzien”, zegt een oudere vrouw daarover. Behalve chrysant en wat bladgroen rekent zij ook een bos pioenen af bij de kassa.

Mutsaers heeft het goed naar zijn zin. „Het is leuk om eens een dag in een winkel te staan. Je spreekt veel consumenten en dat is natuurlijk altijd goed. Dat gebeurt niet elke dag. Consumenten vinden het een fantastisch product. Ik hoor ook van mensen dat ze het zo jammer vinden dat pioenen maar zo kort op de markt zijn. Maar dat is misschien juist wel de kracht van deze bloem”, denkt Mutsaers. Hij verbaast zich soms wel over opmerkingen van consumenten. „Zojuist kwam er iemand naar mij toe die meende dat je de knoppen onder de lauwwarme kraan moet houden om het plaksel eraf te spoelen. Dan zouden pioenen zéker opengaan. Tja, het enige wat ik dan kan zeggen dat álle pioenen opengaan als ze op de juiste rijpheid gesneden zijn”, zo besluit hij. <

Ervaring

„Ontzettend leuk dat de start van het pioenenseizoen hier en op deze manier wordt ingeluid”, zo zegt eigenaar Pieter Straathof van Bloemenhof. Speciaal voor dit weekover. „Ondanks het zomerse weer hebben we dus echt veel verkocht. In verhouding is Bloemenhof bood afgelopen weekend de pioenen aan voor € 2,99 en € 3,99. „De

dag erna niet meer goed verkopen. Maar koop ze ’s morgens in en ’s middags staan ze hier al in de winkel. Het lastige is dat er voor de klok ontzettend veel rauwe handel sie.”

De opstelling zoals die vandaag voor de

en € 0,60 voor de langere lengten. Ik heb minder marge gerekend vanwege deze promotieactie. Sarah Bernardt, goed bekend

bloemen de verkoop stimuleert. „Ik doe dat

staan. Die waren gewoon te duur”, aldus Straathof.

Bloemenhof koopt alle bloemen voor de

beeld ook met producten als alstroemeria of lelie.”

13

21-05-14 12:06

’Nicheproducten worden onvoldoende betaald’ -

Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

T

wee jaar terug, in maart 2012, vroegen voormalig zomerbloementeler en LTO-Groeiservice-man Aad Vernooy, exporteur Jan de Boer en de VGB, vertegenwoordigd door Manon Velthuis, sectorgenoten om het manifest tegen verschraling te ondertekenen. ’Stop de verschraling, redt het assortiment’, luidde de slogan.

De initiatiefnemers waarschuwden dat exclusieve producten, ooit de attractie van het Nederlands aanbod, dreigen te verdwijnen. En daarmee zet de sector zijn mondiale afzet en leidende positie op het spel. Want de bulk wordt niet verkocht zonder die 5%

verrassende bloemen en planten.

Innovatie lijkt beperkt te blijven tot de zoveelste witte roos of chrysant, waarvan vaak naam en onderscheidende eigenschappen niet bij de bloemist bekend zijn. Laat staan bij de consument. Zo mág het niet langer, stelden zij in het manifest. Zo’n 250 man ondertekenden het manifest.

Dinsdag 13 mei kwamen initiatiefnemers en ondertekenaars bijeen bij veredelaar en zaadbedrijf Takii in De Kwakel. Ze luisterden naar diverse sprekers uit het vak. Hoe kan die assortimentsverschraling - als er al sprake van is - tegengegaan worden? <

delen’ „Het valt wel mee met de assortimentsverschraling. Er is keuze uit zo’n 15.000 tot 20.000 verschillende bloemen en planten.

Is de oplossing meer? Of geven we de consument juist keuzestress?” Lucas Jansen van Floweracademy.nl trok de veredelaar, de teler, de exporteur, de bloemist of de consument? Als het voor

consument gekeken worden. Wil die wel consument soms wat anders wil hebben

„Kennis is de sleutel tot succes. Kennis is

betere bloemisten op zoek naar iets

willen het bovendien zelf vinden en op de veiling worden exclusieve producten niet

Wittkamp. Het voorraadrisico zit de handelaar in de weg en dat leidt ertoe dat exclusieve producten het lastig hebben.

Wittkamp denkt dat de assortimentsverschraling in de toekomst getackeld wordt door de technologie en wel door de ’webshop van alles’. Alle voorraad van kwekers komt op een webshop te staan.

aan. lastig rendement te maken met een nicheproduct. „Ze kunnen twee potjes verkopen, maar het derde niet”, aldus

14

Sortiment.indd 14

omvat kennis, niet alleen kennis van het sortiment en de consument, maar ook van handling, derving, presentatie, commercialiteit, beleving, service, verhalen, de markt, marketing en productinformatie”, legde Jansen uit.

Onderscheidend vermogen zit in al deze factoren. Niet alleen in assortiment.

Jansen ziet in ketensamenwerking de toekomst. „We hebben zat, maar moeten beter communiceren om de klant te helpen. Meer denken vanuit de consu-

groothandelaar bepaalt bovendien niet e-learning de oplossing om kennis klanten willen verrassen”, aldus Wittkamp.

21 (2014)

20-05-14 13:50

Een presentatie van zomerbloemen viel op FloraliĂŤn in de

Foto: Gerdien de nooy

het brede assortiment dat

â&#x20AC;&#x2122;Afzet niche in Ernst Star, algemeen directeur van bloemengroothandel Star &

-

-

Vakblad voor de Bloemisteri21 (2014)

Sortiment.indd 15

15

20-05-14 13:50

Decorum Flowers richt zich op top van de markt Naast planten levert Decorum Company nu ook bloemen. Het assortiment -

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

E

en jaar geleden maakte Decorum Company bekend in de bloemen te willen stappen. De eerste klanten worden inmiddels beleverd. Er zijn nu zes dealers aangesloten op het merk en dat moeten er dit jaar meer worden. „Bij de planten kunnen telers 40 tot 70% van hun handel via Decorum kwijt, die ambitie hebben wij met de bloemen ook”, geeft Jeroen Boon, accountmanager, aan. Het gaat nu om kleine aantallen die de deur uitgaan. De verwachting is dat dit snel kan

groeien. „Er komt vraag los. Bij de planten zijn we al vijftien jaar aan het bouwen, maar bij de bloemen verwacht ik het merk eerder tussen de oren te kunnen krijgen.

Bloemen kunnen op het succesverhaal van de planten meeliften”, schat Boon in.

Alleen met beste kwekers Decorum sluit niet elke handelaar aan op Flowers-verhaal. Een eis is dat de bloemen en planten terecht komen bij de vakhandel.

Mening

gaan worden’

Voorwaarden zijn ook dat een dealer het merk bekend maakt bij de klant en dat er een breed pakket afgenomen moet worden.

Ook aan de deelnemende kwekers worden eisen gesteld. Zo moeten zij goed zijn in samenwerken en dezelfde visie voor ogen hebben. Decorum Company gaat voor kwaliteit. „We willen met de beste kwekers van een productgroep zaken doen. We doen geen concessies. Degene met de laagste kwaliteit, bepaalt immers het gezicht van de hele groep”, zo legt Boon uit.

Exclusiviteit en versheid zijn daarnaast belangrijke speerpunten voor Decorum Flowers. Met name op dat laatste punt wil Decorum zich onderscheiden. Bij de bloemen wordt er daarom een sticker aangebracht met de oogstdatum. Op deze manier garanderen zij een vers product. „Je weet zo zeker dat het niet ergens in de koelcel belandt. Hier hebben klanten behoefte aan”, merkt Boon.

Klantgericht denken

-

16

DecorumFlowers.indd 16

Voor telers vraagt dit om een klantgerichte benadering. Dit is volgens Boon voor sommige snijbloementelers best wel wennen.

Een aantal telers denkt soms nog vanuit de klok en kijkt nog niet altijd naar de behoefte van de exporteur. „Klantgericht denken is belangrijk. Waarom rozen op tien bossen als onze klanten ze liever op zeven hebben? We willen de producten retailready kunnen afleveren. Dat betekent dus ook afleveren met een barcode, waar telers een stickerprinter voor nodig hebben. Voor sommige telers is dit nieuw”, ziet Boon.

Op dit moment zijn er zestien snijbloementelers aangesloten. Decorum Flowers heeft daarmee nog niet een compleet assortiment bloemen in huis. Het aanbod moet komende maanden verder groeien.

21 (2014)

20-05-14 12:47

Foto: DecoruM Flowers

Zo ontbreken bijvoorbeeld tulpen. Dat is een product dat Decorum Flowers absoluut erbij wil hebben. Ook bloemen zoals zonnebloemen en pioenrozen zijn wenselijk. „Maar”, vervolgt Boon, „we willen wel goed waken dat we de kwaliteit hoog houden.

Beter rustig en gestaag groeien, dan een onverantwoorde kwaliteit van het assortiment.”

De telers die lid worden van Decorum

Flowers betalen contributie. Van dit bedrag worden de kosten en investeringen in bijvoorbeeld beurzen betaald. De telers vragen voor hun bloemen een prijs die marktconform is. „We hanteren dagprijzen of week- en jaar prijzen. Klanten krijgen hiervoor een betere kwaliteit en dit moet de vraag gaan stimuleren. Bij veel vraag, gaan onze leden dat in hun rendement merken”, verwacht Boon.

Mening

Oost-Europa. De klanten

extra inkoopkanaal. De directeur geeft aan dat de Decorum-club nog in de opstartfase zit en dat het dus logisch is dat het aanbod

Decorum Company levert aan de vakhandel in open ketens en aan serviceretailers in gesloten ketens. Dat laatste houdt in dat zij direct met de eindklant om de tafel zitten om het schap in te richten. Met de komst van de bloemen is de vereniging nu in staat om een compleet assortiment aan te bieden.

Voor Decorum Company is dat het ultieme doel. „In het verleden werd de bloemenhoek vaak door iemand anders ingevuld en dat strookte niet altijd met onze visie. Daar bieden wij met Decorum Flowers nu een oplossing voor”, zegt Boon.

Een aantal exporteurs houdt deze ontwikkeling in de gaten. Sommige vinden dit een bedreigende ontwikkeling, maar de accountmanager benadrukt dat exporteurs nooit gepasseerd worden. „Wij zijn enkel een merk. Er zit altijd een partij tussen voordat het in het schap staat. Uiteindelijk moeten we samen het schap invullen.” <

Valeriy Davidov onder te verdelen in twee groepen. De ene klantengroep stelt eisen

kwaliteit kopen. Dat is een instrument waar Klanten die vragen om een hoge kwaliteit,

webshop. Davidov is tevreden. „Het is een dat wordt door klanten gewaardeerd.”

21 (2014)

DecorumFlowers.indd 17

vind ik niet. Zeker het bestellen van gepaste hoeveelheden is niet duurder dan voor de klok.” rechtstreeks aan te kunnen sluiten op de webshop van Decorum Flowers. Dit maakt het beter werkbaar voor deze exporteur.

In het kort Decorum Flowers heeft zes dealers geselecteerd die bloemen afnemen. Dit aantal moet komende jaar toenemen.

Decorum Flowers worden in een open (webshop) en gesloten keten geleverd.

Het wil alleen met de beste kwekers Het aanbod is nu nog incompleet, het assortiment moet breder worden.

17

20-05-14 12:47

Bescheiden rol voor ’local for local’ in sierteelt -

Harmen Kamminga

D

e Nederlandse sierteelt is goed in het exporteren van bloemen en planten. Bij het globaliseren van de sierteelthandel hebben Hollanders een voorname rol gespeeld. Trendanalisten zien bij consumenten sinds een aantal jaren echter een tegenbeweging, soms omschreven als ’local for local’: niet wat je van ver haalt is lekker, maar wat van om de hoek komt is pas betrouwbaar en verantwoord. Vooral over voeding lijken steeds meer Europese consumenten die gedachte toegedaan. Experts gaan ervan uit dat de sterk exportgerichte Nederlandse voedingstuinbouw daar in toenemende mate mee te maken krijgt.

Maar geldt dit ook voor de sierteelt? „Op dit moment niet en ik verwacht ook niet dat het gaat spelen”, antwoordt Olaf van Kooten, hoogleraar tuinbouwketens bij Wageningen UR desgevraagd. „De verheerlijking van lokale productie draait om vertrouwen. Mensen willen betrouwbare voeding. Bloemen en planten eet je niet. Dat scheelt enorm.”

webshop is na nog geen twee jaar activiteit inmiddels alweer meer dan een jaar dicht.

Peter Zeestraten van Zeestraten Bromelia in Berkel en Rodenrijs, een van de ongeveer vijftig leveranciers aan versvandekweker. nl, mist er geen omzet door. „Niet van die paar planten die via de webshop destijds zijn verkocht. Het idee was goed, maar zo’n kleinschalige regionale aanpak is gewoon te kostbaar.” De teler doet ook niet aan huisverkoop. „Dat geeft een boel onrust op de kwekerij, terwijl je de extra arbeidskosten van iemand in de winkel er waarschijnlijk niet eens uit haalt. Enkel wanneer hier met Kom in de Kas een paar duizend mensen per dag door het bedrijf lopen, verkopen we wat planten. En dan nog is het maar een aardigheidje.”

Op de exportmarkten waar zijn bromelia’s wel worden afgezet ervaart Zeestraten geen last van een consumentenvoorkeur voor lokale planten. „Er zijn elders in Europa nauwelijks bromeliakwekerijen.

Afnemers zijn in feite op ons Nederlandse product aangewezen.”

Vraag niet groot In de eigen regio lijkt de vraag naar bloemen en planten van lokale bodem in elk geval niet bijzonder groot. Navraag bij enkele bloemisten in een tuinbouwregio als Pijnacker-Nootdorp bijvoorbeeld, leert dat zij van klanten nooit vragen over de herkomst van hun producten krijgen.

Streekproducten-initiatieven als Willem & Drees of Streekselecties richten zich niet op bloemen en planten en krijgen daar van hun klanten ook geen vraag naar. Op versvandekweker.nl boden wel enige kwekers hun waar aan. Maar deze in 2011 gelanceerde Zuid-Hollandse streekproducten-

18

LocalforLocal.indd 18

Bij de tuinplanten is dat anders. Bij deze deels beperkt transporteerbare producten heeft altijd regionale productie bestaan en speelt het Nederlandse aanbod van oudsher een meer aanvullende rol. Dat is bijvoorbeeld het geval in het Verenigd Koninkrijk en Ierland, een van de focusgebieden van Van Vliet Flower Group. „Lokale productie is er altijd geweest”, stelt Fred Westeijn van dit exportbedrijf. „Niet omdat de consument daar zo bijzonder voor warm liep, maar omdat de transporteerbaarheid van sommige planten beperkt is en

de transportkosten relatief hoog kunnen zijn. Vooral in het perkgoed zien we veel afnemers een paar grote producten lokaal vers inkopen. Dat zijn misschien wat grote soorten waar je aantallen van zou kunnen verkopen, maar wij blijven altijd nodig om het assortiment aan te vullen. En de impact van lokale productie blijft ook echt lokaal, omdat de kwekerijen onvoldoende schaalgrootte hebben om efficiënte distributie over wat langere afstanden op te zetten.”

Dat lokale afzet voor individuele kwekerijen in Nederland kansen kan bieden bewijst het relaas van perkgoedteler Laurens Bijl van Huyskweker Almere. „Wij merken dat local for local de laatste tijd meer begint te leven. Zo koopt sinds kort de gemeentelijke overheid hier zoveel mogelijk bij lokale middenstand in. Ook consumenten in de regio weten ons steeds beter te vinden.

Mensen vinden het leuk om rechtstreeks bij de kweker te kopen – ze lopen hier echt tussen de rolcontainers door de voorste kap van de kwekerij – en ze ervaren een stukje kwaliteitsverschil ten opzichte van bijvoorbeeld tuincentra. Wij zijn er drie jaar geleden mee begonnen en het is heel anders werken. Veel arbeidsintensiever. Maar ook veel leuker. We hebben direct contact met de consument. Het geeft voldoening om een klant tevreden te stellen met een product dat je zelf hebt gekweekt, waar je zelf de prijs van hebt vastgesteld en waar je ook advies over kunt meegeven. Dat voelt heel anders dan van een grote retailpartij een onzekere boterham te ’mogen’ verdienen.”

Op de Duitse markt zijn het misschien niet eens zozeer de consumenten, maar toch 21 (2014)

21-05-14 10:00

Foto: GerdIen de nooy

zeker de inkopers voor de retail die kijken naar de herkomst van de producten die zij inkopen, stelt Jeroen Stamsnijder, medewerker bij perk- en potplantenproducent Emsflower, net over de grens in Emsbüren (D). „Inkopers hebben nu eenmaal het meeste vertrouwen in een bedrijf binnen de eigen landsgrenzen. Dat is niet alleen qua afstand, maar ook in de communicatie het gemakkelijkst. En als leverancier wil je je klant ontzorgen. Dat is voor ondernemer Benny Kuipers zeker één van de redenen geweest om zich ook in Duitsland te vestigen.”

Frankrijk wordt meestal niet vooraan genoemd als het gaat om voorkeur voor lokale productie. Toch ziet Brand Wagenaar, sierteeltspecialist met meer dan veertig jaar ervaring in de Nederlandse en Franse bloemen- en plantenhandel, de laatste tijd juist de Fransen zich bewust worden van de herkomst van sierteeltproducten. „Consumenten waren aanvankelijk niet bezig met de origine en details van importproducten.

Maar de media hebben dat de laatste tijd flink aangewakkerd, geholpen door voedselschandalen met paardenvlees et cetera.

Franse afnemers van bloemen en planten letten nog altijd in de eerste plaats op prijs.

Het milieu-aspect is gezakt naar plaats drie, het sociale aspect staat nu op twee. Maar omdat consumenten beginnen te letten op de herkomst van producten, zie je distribu21 (2014)

LocalforLocal.indd 19

teurs als Botanic, Truffaut en andere daar in hun communicatie al op inhaken. Dat geeft een zichzelf versterkend effect”, voorspelt Wagenaar.

Imagoschade „Nederlands product werd in Frankrijk al gezien als industriële kwaliteit”, vervolgt Wagenaar. „Het zal niet moeilijk zijn regionaal product als meer ambachtelijk, duurzaam en kwalitatief hoogstaander daarnaast te positioneren. Zolang een lokale geranium drie vijftig kost en een Hollandse drie euro, is de keus voor de gemiddelde consument nog snel gemaakt. Maar bij een iets kleiner prijsverschil kan dat ineens omslaan. Franse consumenten zijn nog niet goed in kwaliteitsbeoordeling, maar via internet, televisie en tuinevenementen leren ze momenteel heel snel bij.”

Wagenaar ziet bovendien bij professionele afnemers het vertrouwen in de Nederlandse sierteelt afnemen. „De Nederlandse sierteelt had lang een voor Fransen zeer aansprekende reputatie van gebroederlijke samenwerking. Signalen van verdeeldheid tussen belangrijke organen van Nederlandse kwekers en distributeurs zijn Franse inkooppartijen echter niet ontgaan. Dat schaadt het imago van het Nederlandse product meer dan Nederlandse spelers zich bewust zijn”,

meent Wagenaar. „Als Nederlandse kweker zou ik me daar meer zorgen over maken dan over regionale productie.”

Behalve bij de tuinplanten lijkt local for local zo nog nauwelijks van invloed op ondernemingen in de sierteelt, of het nu gaat om het bedienen van de binnenlandse markt of om bedreiging door lokale productie op voorname exportmarkten. „De bloemenstalletjes bij de weg die je wel eens ziet bij sierteeltbedrijven zou je kunnen beschouwen als local for local”, relativeert hoogleraar Van Kooten. „Veel groter verwacht ik dat het in de sierteelt niet gaat worden.” <

In het kort ■

■

19

21-05-14 10:00

Kleine telers Kenia met Nederlands geld opgeleid Kleine bloementelers in Kenia, op zoek naar afzetmarkten in Europa, weten dat ze kans maken op commercieel succes als ze zich aan internationale regels houden. Zo’n tienduizend boeren hebben de afgelopen jaren

Frans van den Houdt

N

u consumenten in Europa steeds hogere kwaliteitseisen stellen aan de bloemen, groenten en fruit die „ ze uit het buitenland kopen, is het belangrijk dat telers volgens Global GAP (Good Agricultural Practice) produceren”, zegt directeur en plantveredelaar Anthony Nyaga. „Op ons centrum leren ze hoe ze die hoge standaard kunnen bereiken. Wat en hoe de bloementelers produceren moet veel beter worden afgestemd op de wensen van de klant. Het heeft geen zin op de oude voet door te gaan, terwijl je kopers iets heel anders willen, zoals in het verleden gebeurde.”

Het Practical Training Centre (PTC) ligt ten noorden van Thika, een van Kenia’s snelst groeiende steden op 40 km van de hoofdstad Nairobi, tegenover de uitgestrekte ananasplantages van Del Monte. Het complex is ruim opgezet en ziet er op het eerste gezicht goed verzorgd maar leeg uit.

Er heerst een serene stilte. Het parkeerterrein, de ontvangsthal, de kantoortjes, de vergaderzaal, de omliggende velden zijn allemaal verlaten, op de receptioniste na, die bescheiden in een hoekje van de lobby verstopt zit.

32 cursisten Nyaga lacht. Er zijn wel degelijk cursisten op het complex, 32 maar liefst, maar ze verblijven verderop op het terrein, waar een klaslokaal, kantine en slaapverblijf staan. „Dit is het maximale aantal studenten dat we nu kunnen huisvesten, omdat we niet meer slaapkamers hebben. In de nabije toekomst gaan we die capaciteit flink uitbreiden en zal er hier veel meer bedrijvigheid zijn.”

20

PtcKenia.indd 20

Het complex is al in 1985 opgezet, met hulp van de Japanse regering, en diende in de beginperiode uitsluitend als onderzoekscentrum voor macadamianoten, beheerd door KARI (Kenya Agricultural Research Institute). Toen KARI medio 2009 naar een ander stuk land aan de overkant van de weg verhuisde, werd in nauwe samenwerking met FPEAK (Fresh Produce Exporters Association of Kenya) besloten het researchcentrum om te vormen tot een school voor bloemen-, groenten- en fruittelers. Nederland stak € 1 miljoen in het renovatieproces, geld dat merendeels werd besteed aan zaden, plantgoed, kweekveldjes en de bouw van een rozenkas. De Amerikaanse hulporganisatie USAID zorgde naast de Keniaanse overheid voor de overige financiering.

Het opleidingsinstituut opereert sinds 2012 en is opgedeeld in vier afdelingen: bloemen, groenten, fruit en engineering.

Naast een leslokaal zijn er proefveldjes en kassen, waar cursisten praktische kennis opdoen onder deskundige begeleiding van universitair geschoolde docenten. De eisen waaraan die laatsten moeten voldoen zijn volgens Nyaga vastgesteld door de Horticulural Task Force, waarin naast KARI en FPEAK, de Kenya Flower Council (KFC), de Kenya Plant Health Inspectorate Services (KEPHIS) en de Horticultural Crop Development Authority (HCDA) vertegenwoordigd zijn.

Lokaal verkocht De bloemen, groenten, fruit en stekken die op het centrum worden geproduceerd, worden lokaal en op de markt in Nairobi verkocht en van de opbrengst worden

personeel en andere vaste lasten betaald.

De lessen worden vooralsnog bekostigd door nationale en internationale sponsors, maar uiteindelijk is het de bedoeling dat de deelnemers alles zelf gaan betalen, zodat het PTC meer financiële armslag krijgt.

Nyaga: „De cursisten zijn vooral kleine boeren, afkomstig uit het hele land, die hoofdzakelijk zomerbloemen produceren en voor wie het belangrijk is zich bij te scholen, zodat ze op de hoogte blijven van de ontwikkelingen en eisen die de sector aan hun producten stelt. De grote bloemenbedrijven zien we hier nauwelijks, die hebben zelf al zoveel expertise in huis en mogelijkheden voor research, daar kunnen wij nog veel van leren, daar kan ik heel eerlijk in zijn.”

Naast grondonderzoek, teeltmethoden, mechanisatie en effectief gebruik van water, kunstmest en pesticiden leren de boeren ook de fijne kneepjes van marketing en boekhouden.

Degenen die zich op het PTC de Good Agricultural Practice hebben eigen gemaakt, treden niet zelden op als ambassadeurs in hun regio, waar ze hun kennis met andere bloementelers delen, aldus Nyaga.

Speciaal lespakket In samenwerking met Kenyatta University of Agriculture and Technology, KARI en FPEAK en hulp van het Nederlandse Nuffic (organisatie voor internationalisering in het hoger onderwijs) wordt op dit moment gewerkt aan een speciaal lespakket voor studenten die zich na de middelbare school willen bekwamen in de verschillende tuinbouwdisciplines. Ondersteuning is er ook door deskundigen van Wageningen 21 (2014)

20-05-14 12:32

Foto: Frans van den Houdt

Universiteit en het Landbouw Economisch Instituut.

Alles rond Nyaga verwacht dat eind dit jaar alles rond is. „Dan wordt het PTC ook een dagopleiding voor jonge mensen die hier een officieel diploma of certificaat kunnen halen. We zoeken nog naar fondsen om meer leslokalen en hostels te kunnen bouwen, zodat we een groter aantal studenten kunnen herbergen.” Nyaga hoopt tegen die tijd met hulp van de Kenya Flower Council ook stages geregeld te hebben bij de grote bloemenfarms in Naivasha, Thika, Timau en Athi River. „Zo kunnen we uiteindelijk vakmensen afleveren die perfect in de tuinbouwsector passen. Uit onderzoek van Wageningen Universiteit blijkt namelijk dat er een grote kloof bestaat tussen degenen die aan een algemene landbouwuniversiteit als Kenyatta University afstuderen en de industrie.”

De research op het PTC beperkt zich tot de macadamianoten. Bij het naburige KARI wordt ook onderzoek gedaan naar nieuwe, voor de Keniaanse omstandigheden geschikte bloemen, nieuwe soorten rozen en nieuwe teelttechnieken. „Een van de nieuwe 21 (2014)

PtcKenia.indd 21

bloemsoorten die we in Kenia telen is de Moby Dick, waar internationaal veel vraag naar is”, weet de PTC-directeur. „Ook hier geldt dat de research geheel is afgestemd op de vraag uit de markt.”

Bloemenkweker James Kimathi (31), die een halve hectare onder ammi majus en ornithogalum heeft, is met 31 vakgenoten aan de tweede dag van een driedaagse cursus begonnen en is enthousiast over hetgeen hij tot nu toe heeft geleerd. Over het belang van een goede grondanalyse, gewasbescherming, integraal pest management en het zo laag mogelijk houden van zijn productiekosten.

Vooral dat laatste is voor hem van groot belang, onderstreept Kimathi. Hij is pas zes maanden actief in de bloementeelt en zijn financiële buffer is klein. „De meeste boeren hier zijn ouder en hebben land en koeien die ze kunnen verkopen om aan geld voor investeringen te komen. Ik heb alleen maar een beetje spaargeld, waarmee ik mijn bedrijfje heb opgezet en draaiende probeer te houden.”

Verdiensten beperkt Zijn verdiensten zijn tot nu toe gering, benadrukt Kimathi, met name omdat hij als kleine teler naar eigen zeggen ’op grove

wijze’ wordt uitgebuit door tussenhandelaren die de bloemen van veel keuterboertjes opkopen en vervolgens exporteren. Wat hij in de resterende cursustijd daarom nog wil leren is hoe hij zijn producten het beste aan de man kan brengen. ,,Wat je als kleine ondernemer nodig hebt is een goede marketingstrategie, zodat je niet meer afhankelijk bent van gehaaide tussenpersonen die meer aan mijn bloemen verdienen dan ikzelf.”

Om sterker te staan wil Kimathi met 14 andere telers een soort van coöperatie oprichten. Voordat hij opnieuw het klaslokaal in moet geeft hij nog snel zijn telefoonnummer. „Als Nederlander kun jij vast wel een afzetmarkt voor ons regelen.” <

In het kort ■ ■

-

■ ■

21

20-05-14 12:32

Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden.

U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl

Hoe beëindig ik een BV als ik niet meer aan Helaas komt het nog vaak voor dat ondernemers te kampen hebben met liquiditeits-

situatie dan te handelen?

I

ndien de BV bij het ontbindingsbesluit insolvabel is, dient er een onderscheid gemaakt te worden tussen twee situaties.

De situatie waarbij de BV geen baten meer heeft en de situatie waarbij de schulden de baten vermoedelijk zullen overtreffen.

Als de BV slechts schulden heeft, houdt zij na het ontbindingsbesluit van rechtswege op met bestaan. Dit dient ingeschreven te worden in het Handelsregister, de zogeheten ’turboliquidatie’. Let wel, schuldeisers kunnen hiertegen opkomen.

Heeft de BV nog wel baten maar overtreffen de schulden deze baten, dan is men in beginsel verplicht het faillissement van de BV aan te vragen. Het laatste scenario verdient echter nog enige nuancering. Het is namelijk zo dat indien de baten afgezet tegen alleen al de faillissementskosten verwaarloosbaar zijn, de bestuurder alsnog

Werk en Zekerheid zal, als de Eerste Kamer het voorstel aanneemt, per 1 juli 2014 in werking treden. Waarmee dien ik rekening te houden?

D

e belangrijkste wijzigingen in de wet Werk en Zekerheid op hoofdlijnen zijn als volgt.

■ Proeftijd. Op dit moment mag een proeftijd in zowel een arbeidsovereenkomst voor bepaalde als onbepaalde tijd worden opgenomen. Indien u met ingang van 1 juli

IllustratIe: Peter moorman

dient over te gaan tot een turboliquidatie. Hiermee wordt voorkomen dat een te benoemen curator geconfronteerd wordt met een lege boedel en de schuldenlast van de BV vanwege de faillissementskosten alleen maar verder zal toenemen. Wanneer de baten precies verwaarloosbaar zijn, is niet duidelijk vast te stellen. Van belang is dat er baten zijn of in ieder geval binnen redelijke termijn te verwachten zijn en er

in dat kader reëel zicht is op (gedeeltelijke) voldoening van de faillissementskosten. Bij het ten onrechte aanvragen van het faillissement kan het uiteindelijk gevolg zijn dat de bestuurder (achteraf) veroordeeld wordt in de proces- en faillissementskosten.

Een bestuurder dient zich bij de beëindiging van de BV dus goed te realiseren in welke van de twee eerdergenoemde situaties de BV zich precies bevindt. <

2014 een tijdelijk contract van zes maanden of korter afsluit, mag u geen proeftijd meer opnemen. Dit mag wel bij een contract dat voor langer dan zes maanden is aangegaan.

■ Concurrentiebeding. Nu mag een concurrentiebeding in zowel een arbeidsovereenkomst voor bepaalde als voor onbepaalde tijd worden opgenomen. Met ingang van 1 juli 2014 mag een concurrentiebeding in beginsel niet meer worden opgenomen in een tijdelijk contract. Alleen als het beding nodig is in verband met zwaarwegende bedrijfsbelangen mag het wel. U moet dit wel onderbouwen in het concurrentiebeding.

■ Aanzegtermijn. Met ingang van 1 juli 2014 is de werkgever verplicht om minstens

een maand vóór het einde van de arbeidsovereenkomst schriftelijk te laten weten of het contract al dan niet verlengd wordt, en zo ja onder welke voorwaarden. Doet een werkgever dit niet (tijdig) dan kan de werknemer een vergoeding van maximaal een maandsalaris eisen.

■ Aantal tijdelijke contracten. De aanpassingen daaromtrent zijn uitgesteld naar 1 juli 2015. Lees de geplande wijzigingen in het Vakblad van vorige week op bladzijde 14. <

22

21vragenl.indd 22

21-05-14 10:09

M Vanwege het tuinplantenseizoen worden ook de klokprijzen van deze producten weergegeven. Omdat er ruimte is voor maar drie grafieken, worden de bloeiende en groene planten in één grafiek verwerkt. Week 25 is de laatste week van de tuinplantengrafiek.

K

Groene en bloeiende planten

Snijbloemen '%&'

(*

'%&(

'%&)

'%&'

&+%

'%&(

Tuinplanten '%&)

'%&'

&'%

'*

'%

&(% &'% &&%

&% && &' &( &) &* &+ &, &- &. '% '& '' '( lZZ`

De middenprijs van de snijbloemen stijgt 3 cent tot 29 cent. Dat is 2 cent minder dan vorig jaar in week 20.

.%

-% +% )%

&%%

&*

'%&)

&%%

&)%

B^YYZceg^_h ^c XZciZc

B^YYZceg^_h ^c XZciZc

B^YYZceg^_h ^c XZciZc

&*%

(%

'%&(

&% && &' &( &) &* &+ &, &- &. '% '& '' '( lZZ`

Een stijgende middenprijs bij de groene planten met 9 cent tot 125 cent en de bloeiende planten krijgen er 4 cent bij tot 156 cent.

'%

&& &' &( &) &* &+ &, &- &. '% '& '' '( ') '* lZZ`

Met wederom 63 cent maakt de middenprijs een pas op de plaats. Vorig jaar lag deze ook op 63 cent in week 20.

Daniël van Egmond:

’Dure bloemen voor klanten moeilijk te begrijpen’ Bedrijf: Van Egmond Bloemenhandel Week: 20

Maandag „Het is de maandag na Moederdag en er is goed verkocht bij de winkels.

Dat betekent dat het dus lekker druk gaat worden. We beginnen met bestellingen in Leiden, waarna we doorrijden naar Rotterdam. In de loop van de ochtend gaan we vervolgens door naar West-Brabant. Het blijkt vandaag inderdaad lekker te lopen doordat de winkels allemaal leeg zijn door de moederdagverkoop. Als ik ’s avonds terugkom, dan verdeel ik de bloemen voor de volgende dag en ben ik daarna klaar.”

18.00 uur thuis zijn worden de bloemen voor de volgende dag weer klaargezet.”

Donderdag „Evenals dinsdag rijden we een korte rit. Bloemen zijn nog steeds hartstikke duur, dit in verband met de Franse Moederdag. Vandaag weer een hoop bestellingen en daarom een goede rit.”

Vrijdag Dinsdag „Nadat ’s ochtends de auto geladen is, rijden we vandaag alleen omgeving Leiden en zijn na de middag klaar. Bloemen zijn duur en dat is voor de klanten moeilijk te begrijpen. Moederdag is immers toch voorbij?”

Woensdag „We beginnen in Rotterdam. Het is rustiger dan maandag. Gelukkig verkopen de winkels nog rouwwerk en is het trouwseizoen in volle gang waardoor de verkoop ondanks de rustige, losse verkoop best nog goed is. Wel is het moeilijk de hoge prijzen te verantwoorden. Nadat we om 21 (2014)

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 23

„De laatste dag van de week. Na een aantal klanten in Rotterdam gereden te hebben, gaan we naar Brabant. De verkoop loopt ondanks de hoge prijzen niet onaardig. Als afsluiting doen we vandaag nog een aantal klanten in Leiden. De verkoop van de bloemen valt niet tegen, maar het is te merken dat de verkoop niet druk is bij de winkels. Het voorspelt niet veel goeds voor zaterdag. Er wordt ook nog eens een warme periode voorspeld wat een negatieve invloed kan hebben op de weekendverkoop.”

23

20-05-14 12:32

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.

Simone van Tol

Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125

100

75

50

15

16

17

18

19

20 week

Prijs index

Aanvoer index

Prijsvorming loopt redelijk door In week 20 was het totale aanbod snijbloemen 4% minder ten opzichte van 2013. De gemiddelde prijs kwam uit op € 0,26 per steel, 1 cent lager dan in dezelfde week in 2013. Grootbloemige roos bracht gemiddeld 5 cent minder op terwijl er 10% meer werd verkocht.

De aanvoer in pioen komt dit jaar eerder op gang en stijgt deze week met 28% vergeleken met vorig jaar. Dit heeft als gevolg dat de prijs in week 20 gemiddeld 13 cent lager lag. Hetzelfde beeld

is te zien bij hydrangea met 19% meer aanvoer en een prijsdaling van 10 cent.

Bij chrysant en gerbera wordt de positieve prijsvorming ten opzichte van vorig jaar voortgezet, deze week 2 cent meer voor troschrysant, 3 cent meer voor gerbera mini en zelfs 5 cent meer bij gerbera grootbloemig. Lelie sloot deze week weer positief af met wat mindere aantallen maar hogere prijzen. In week 20 begon de aanvoer voor de Franse Moederdag.

Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 200

in procenten

150

100

50

0

15

16

17

Aanvoer index

18

19

20 week

Prijs index

Minder aanbod In totaal bij kamerplanten is in deze week 16% minder verkocht ten opzichte van vorig jaar, waarbij de gemiddelde prijs stijgt met 7 cent.

Week 20 geeft over de hele linie minder aantallen aan bij de top 15 kamerplanten. Alleen het aanbod hydrangea bleef gelijk vergeleken met dezelfde week in 2013.

De gemiddelde prijs lag echter 57 cent lager bij dit product.

Potroos en kalanchoë deden het deze week goed. De gemiddelde prijs van potroos steeg met € 0,19

en bij kalanchoë was het verschil gemiddeld 12 cent in positieve zin. Ook spathiphyllum bracht in de gemiddelde prijs 8 cent meer op. Bij phalaenopsis daalde de aanvoer met slechts 2,5% en lag de gemiddelde prijs ruim 1% lager deze week.

In de top 15 kamerplanten laten de groene kamerplanten een licht prijsherstel zien bij ficus en dracaena; bij ficus gemiddeld € 0,29 meer en bij dracaena € 0,12 meer dan in 2013 deze week.

Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 200

in procenten

150

100

50

0

15

16

Aanvoer index

24

Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 24

17

18 Prijs index

19

20 week

Aanzienlijk minder aanvoer In week 20 van dit jaar was er aanzienlijk minder aanbod in tuinplanten. Totaal was er 53% minder aanbod dan in dezelfde week in 2013. Het resultaat hiervan is dat de gemiddelde prijs in totaal met 29 cent, ofwel 43% steeg in deze week. De overige perkplanten hadden echter te maken met een prijsdaling van 20 cent.

Ook bij pelargonium zorgde de daling in aanbod niet voor een betere prijsvorming. De prijs daalde met 18 cent gemiddeld in deze week. Petunia deed het iets beter en leverde gemiddeld

2 cent meer op ten opzichte van vorig jaar.

Groenteplanten komen ook voor in de top 10 van tuinplanten en leverden aanzienlijk meer op dan vorig jaar. Een flinke stijging van gemiddeld € 1,13. Maar ook hier daalden de aantallen met 34,7%.

De omloopsnelheid van de tuinplanten op de winkelvloer komt (nog) niet goed op gang. De hoop is gevestigd op niet te warm weer en dat de mensen meer de tuin in gaan wat de verkopen moet doen aantrekken.

21 (2014)

21-05-14 12:06

Frankrijk

Over de toonbank

Bourbon-Lancy

Géraldine Dumagny:

’Moederdag is net als kerst een belangrijke periode’ nu is. Bourbon-Lancy is een stadje met 5.600 inwoners en we zitten in het centrum. De loop zit er hier goed in, met een bakker, slager en een supermarktje in de straat. Maar het grote struikelblok is de parkeerruimte.”

FOTO: LA TONNELLE FLEURS

Zijn uw klanten modern of eerder traditioneel?

Naam: La Tonnelle Fleurs Locatie: Bourbon-Lancy Sortiment: 47% bloemen, 32% planten, 21% cadeauartikelen Specialiteit: rozen uit Ecuador/arrangementen Aantal medewerkers: 1 medewerker en 1 stagiaire

Vertel eens iets over uw winkel? „In 1997 kocht ik als zeer gemotiveerde 21-jarige een winkel van 30 m2. Die was al snel te klein en we verhuisden 50 m verderop naar een winkel die ruim driemaal zo groot was.

Die hebben we kunnen uitbouwen tot wat het

Standpunt

Op 25 mei is het Moederdag, een belangrijk evenement? „Na Kerstmis is dit de belangrijkste periode van het jaar. We verkopen voor Moederdag vooral snijbloemen en in mindere mate potplanten. We verleiden onze klanten de week voor Moederdag altijd met een combinatie van een cadeau en bloemen. Dit jaar is dat een compositie met een geurproduct van Mathilde M, een producent in ons departement. Dat kan een parfum

Waar koopt u uw bloemen en planten ? „Bij een groothandel in Roanne, die zijn bloemen koopt in Nederland, Bretagne en het zuiden van Frankrijk. Hij komt drie keer in de week langs met een vrachtwagen vol producten. Als ik het daar niet kan vinden, is er nog een tweede groothandel. Mijn planten koop ik bij een lokale kweker die producten bijkoopt in België, Nederland, Italië en Spanje. En dan is er nog de webshop van mijn Nederlandse leverancier.

Daar koop ik vooral planten; de bloemen hebben te lijden van het transport in dozen.”

Wat vindt u van het Nederlandse aanbod ? „Van sommige planten merk je dat ze geforceerd zijn. De kwaliteit is minder goed, omdat ze te snel zijn gekweekt, of niet in het goede seizoen. Maar het is waar dat de consument daar soms om vraagt. Dit even als kanttekeningen. Doorgaans vind ik het Nederlandse aanbod goed, veel keus, originele bloemen en planten en regelmatig een leuke aanbieding!”

’247Green is unieke kans voor de sierteeltbranche’

I Marius Dekker, De Gooijer International

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over?

Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

21 (2014)

Markt-3-Toonbank-nw.indd 25

„We hebben beide: klanten die houden van traditionele producten, maar ook klanten die graag iets nieuws kopen. We zitten hier op het platteland, dus we moeten ons aanpassen qua producten en prijs. Anderzijds is er ook vraag naar mooie en opvallende composities. Onze klantengroep bestaat vooral uit consumenten.

De bedrijvenmarkt hebben we nog niet echt opgebouwd, maar dat zijn we wel van plan.”

zijn voor in huis, of een geurend voorwerp, zoals een gipsen beeldje.”

k ben sterk voorstander van 247Green, omdat we als branche tegen redelijk overzichtelijke kosten diverse mediakanalen in handen krijgen die op alle fronten meedoen.

Doordat televisie-uitzendingen via de kabel en internet steeds dichterbij komen, kunnen we straks met een redelijk beperkte investering van € 4 miljoen per jaar de hele wereld bereiken met onder andere een themakanaal over bloemen en planten.

De investering is geen geld dat we ’weggooien’, maar blijft. Als het verdienmodel rond is, dan hoeft het niets meer te kosten. Sterker nog, het kan ons straks geld opleveren.

De wereld komt dankzij 247Green

aan onze voeten te liggen. Het gaat om het momentum: er zijn steeds meer technische mogelijkheden om betaalbaar promotie te maken. Laten we daarvan gebruikmaken.

Bovendien vind ik dat als we met onze exportwaarde van € 5 miljard niet in staat zijn om 247Green op te tuigen, dan is het erg slecht met ons gesteld.

Er is onder andere door Peter van der Pol veel voorwerk gedaan en als hij nul op het rekest krijgt, dan zal het in de toekomst moeilijk worden om iemand te vinden die energie wil steken in een dergelijk initiatief.

Als voorbeeld is er 24Kitchen. Koken is belangrijk en past in het tijdsbeeld.

Gezondheid speelt daarbij een rol.

Bloemen en planten vormen net als koken een onderdeel van rust en beleving. Ze zijn misschien nog wel mooier en boeiender in beeld te brengen dan iemand die in een pan staat te roeren. Dus dat biedt veel mogelijkheden.

Tot slot zijn we een heel rare branche.

Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat planten absoluut een positieve werking hebben op de prestaties van kinderen en werknemers. We moeten dat van de daken schreeuwen. Via 247Green kunnen we dat elke dag aan een groot publiek vertellen.

25

21-05-14 10:37

A

Bij meer aanbod lisianthus valt druk op prijs nog mee

Verkochte stelen x duizend

10.000

Enkel

8.000 6.000 Enkel 4.000 Gevuld 2.000 0

In de eerste vier maanden van dit jaar steeg de aanvoer van

Dubbel

_Vc [ZW bgi Veg bZ^ _jc _ja Vj\ hZe d`i cdk YZX _Vc [ZW bgi Veg É&( É&)

Aanvoer van Nederlandse enkelbloemige en gevuldbloemige lisianthus op de FloraHolland-veilingen in 2013 en 2014 tot en met april.

„De kwaliteit is goed, vergelijkbaar met vorig jaar”, is het oordeel van inkoper Marc Eveleens van Holex over de kwaliteit van de huidige aanvoer van lisianthus. Cees van den Bosch van Van Dijk Bloemen constateert dat er meer extra zware kwaliteit wordt aangeboden. „Dat springt er bovenuit, vreselijk zwaar en mooi. Met vier bossen per emmer. Wel wat duurder, maar dat is het zeker waard.” Inkoper Wim Bom van Intergreen wijst er ook op, dat lisianthus in vergelijking met andere bloemen aan de dure kant is. „Dan moet het ook wel goed zijn”, stelt hij.

Aanvoerplus Na de aanvoerdaling met 4% tot 125 miljoen stelen vorig jaar

Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE

Campanula is een productgroep, waarvan de verschillende types niet over een kam zijn te scheren.

26

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 26

klom het aanbod lisianthus op de vestigingen van FloraHolland dit jaar in de eerste vier maanden met 10%. De middenprijs zakte met 1 cent tot 42 cent.

Verwachte trends zetten door: een kleine krimp bij de enkele (-2%) en een behoorlijke toename van de dubbele (+24%) door schakelaars en een nieuwe toetreding. Illustratief voor de kwaliteitsslag die Van den Bosch constateert is dat de middenprijs voor iets minder enkele is gezakt met 2 cent tot 41 cent, terwijl het gemiddelde voor veel meer dubbele ook 2 cent prijs gaf.

Door afronding en gewijzigde verhoudingen zakte de middenprijs voor de totale groep 1 cent en dat geeft aan dat de statistieken met veel achtergrondkennis

De belangrijkste groep wordt gevormd door de mediums, met bijna opstaande klokvormige

moeten worden geïnterpreteerd.

En de verschillen per aanvoerder en cultivar kunnen behoorlijk groot zijn. Bij leveranciers van uitgangsmateriaal valt te beluisteren dat er na de toetreding van Kwekerij Waalzicht in Nieuwaal meer belangstelling is voor lisianthus.

Eveleens vindt het assortiment breed genoeg, Van den Bosch is ingenomen met de regelmatige introductie van nieuwe rassen.

Zeer benieuwd kijkt iedereen naar de reacties op de nieuwe, gefranjerde dubbelbloemige Corelli die extra grote bloemen heeft en in drie kleuren beschikbaar komt. In het kleinbloemige

bloemen en meestal pispotten genoemd. Het aandeel medium via de veilingklokken verhandeld lag vorig jaar op bijna 60% van de gewasgroep, gevolgd door glomerata (kopcampanula) met bijna 40%. En dan is er nog een minimale aanvoer van pyramidalis, waarmee de totale aanvoer bij FloraHolland vorig jaar uitkwam op 12 miljoen stelen. „Mediums tonen prachtig, vooral als de bloemen mooi open zijn”, vindt inkoper Cees van den Bosch van Van Dijk Bloemen. „Vooral voor de verre bestemmingen moeten ze redelijk rauw worden aangevoerd”, vult inkoper Marc Eveleens van Holex aan. „Het is een bloemtype, waarmee we dit jaar wat meer gaan proberen”, zegt inkoper Wim Bom van Intergreen

segment lijkt de enkele Puccino met de hardgroene kleur en prima houdbaarheid een aanwinst. „Eindelijk een goede blauwe”, was volgens Marcel van der Lugt van Gebr. Van der Lugt in Honselersdijk en ’s Gravenzande de reactie van de handel op de eind vorig jaar geïntroduceerde Piccolo Violet. Verder zijn er veel verbeteringen van andere cultivars, die dezelfde naam behouden.

Van der Lugt denkt dat de huidige bijna 50/50-verhouding tussen dubbel- en enkelbloemig in balans is met de vraag. Wereldwijd ligt het aandeel van de dubbele hoger, maar in de Scandinavische landen en Engeland is er een voorkeur voor enkele. ■

Stijging afgestraft In 2013 steeg de aanvoer van alle campanula bij FloraHolland met 31% tot 15,7 miljoen stelen. Het aandeel Hollandse was 95%. Het klokaanbod van de mediumtypes klom met 35% tot 9 miljoen stelen, van de glomerata-rassen kwam 20% meer voor de klok om te eindigen op 5,4 miljoen en de pyramidalis-cultivars verdubbelden tot 265.000 stelen. De middenprijs voor de totale groep zakte 3 cent tot 20 cent. Door het mooie voorjaar is de aanvoer dit jaar eerder op gang gekomen. „Vrij redelijk, maar echt duur is het niet”, typeert glomeratateler Lex van der Zwet van de gelijknamige kwekerij in Oude Wetering.

Hij verwacht tot eind juli te kunnen aanvoeren. ■

21 (2014)

20-05-14 12:33

Groter areaal en mooie lente stuwen aanbod snijhortensia Door het warme voorjaar, een groter areaal en overjarige

veld van kwekerij Deunis-Velt in 's Gravenzande: „Overjarig hout is een betere aanduiding. Vorig jaar kampten we met een koud voorjaar, waardoor productie is opgeschoven”, legt hij uit.

Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE

„De kwaliteit is aardig, eigenlijk is het knap wat kwekers brengen”, oordeelt Mark Bijlsma van Van Dijk Bloemen over het huidige aanbod snijhortensia’s. Lennard Enthoven, inkoper bij Holex, noemt de kwaliteit redelijk tot goed. „Het is nog vroeg in het seizoen en in de aanloop is het altijd wat spannender”, voegt hij toe. Voor inkoper Wim Bom van Intergreen is het nog te vroeg om snijhortensia’s in de programma’s voor supermarkten op te nemen. „We gebruiken ze liever later in het seizoen, dan zijn ze meer afgehard”, licht hij toe.

Inkopers merken dat veel klanten een hekel hebben aan snijhortensia’s die bloeien op ’oud hout’. Dat zijn bloemen die in het voorjaar bloeien op vorig jaar ontwikkelde takken. „Testen wijzen niet uit dat ze minder goed houdbaar zijn. Toch hebben afnemers er problemen mee”, weet Enthoven. Teler Nico Duijnis-

Aanvoerstijging In 2013 steeg de Nederlandse veilingaanvoer van snijhortensia bij FloraHolland tegen de verwachting in nauwelijks en eindigde op 33,5 miljoen stelen, tegen een middenprijs van € 1,07. Dit jaar klom de Hollandse aanvoer tot en met april met 38% tot 2,9 miljoen stuks voor gemiddeld € 1,03 en dat is 22 cent minder dan in de twee voorgaande jaren. Opgeschoven productie uit 2013, uitbreiding van het areaal en een snellere groei door het mooie voorjaar zijn oorzaken van de aanvoerstijging.

Vooral telers van rozen schakelen over naar snijhortensia’s, maar een schatting voor de uitbreiding

van het areaal is lastig te maken. „Er zijn wel groeimogelijkheden”, denkt Bom. „In boeketten zijn snijhortensia’s blikvangers.”

Assortiment In het assortiment snijhortensia is relatief veel vernieuwing. „Veel breder hoeft het niet te worden”, vindt Enthoven. „Een echt goede champagnekleurige, daar is nog wel een gaatje voor”, denkt Bijlsma. In de Magical-serie zijn Revolution, Green Fire, Ruby Red en Summergreen opkomend en in de Royal-serie de gefranjerde Curly. Dubbelbloemig roze is de nieuwe Luxor en in het enkelbloe-

mige segment de als diep-blauw aan te voeren Dali.

Veredelaars richten zich op kleinere bloemen en een hogere productie bij zo laag mogelijke energiekosten. En met de opkomst van KOA (Kopen Op Afstand) worden de reputatie en de aanvoerinformatie van kwekers steeds belangrijker.

In hoeverre de huidige aanvoerstijging doorzet, is lastig te voorspellen. Een aanbodsprong van meer dan 10% is evenwel een realistische verwachting. Inkopers betwijfelen of de markt dit jaar zo’n toename aankan. ■

Marktacties Promotie Balkon- en terrasplanten 2014: verbena en lantana Lentebloeier 2014: narcis Topolino Woonplant van de maand mei: calla Woonplant van de maand juni: anthurium Tuinplant van de maand mei: zomerbloeiende vaste planten Tuinplant van de maand juni: hydrangea PurE Seasonal Flowers mei: ageratum PurE Seasonal Flowers juni: bouvardia 5 mei - 7 juni Promotiecampagne Zomertijd, pioenroos 2 - 28 juni Promotiecampagne Zomertijd, lelie 30 juni - 26 juli Promotiecampagne Zomertijd, snijhortensia 24 mei Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: bol-op-pot, tulp, hyacint, narcis, eucomis, glamini en freesia, Gerbera Garvinea, patio-gerbera, Lavendula stoechas Anouk en Lavendel angustifolia Felice, Favourite Roses, groene planten, waterplanten, Pelargonium Intersp. Calliope, Pelargonium. Intersp. Caliente, Mandevilla Rio, Snacker, Dahlia Labella Grande, Hydrangea macrophylla Magical, Ficus Ginseng, biologische kruiden. SBS 17.00 uur.

20 - 23 mei Dutch Lily Days met 16 deelnemende veredelaars, han-

delaren en exporteurs. www.dutchlilydays.nl 14 - 21 juni Nationale tuinweek ’Tegel eruit, plant erin’ georganiseerd door Groei & Bloei.

Bloemendagen 25 mei Moederdag (Fra) 26 mei Moederdag (Pol) 29 mei Vaderdag (Dui) 29 mei Hemelvaartsdag (Ned, Bel, Dui, Fra, Oos, Zwi) 2 juni Dag van de Republiek (Ita) 8 juni Vaderdag (Bel) 8 - 9 juni Pinksteren 12 juni Nationale Feestdag (Rus) 15 juni Vaderdag (Ned, Fra, GB) 19 juni Sacramentsdag (Dui, Oos, Pol, Zwi) 23 juni Vaderdag (Pol) 27 juni Einde van het schooljaar (Bel) 11 juli Feest van de Nederlandstalige Cult. Gemeenschap (Bel) 14 juli Nationale Feestdag (Fra) 21 juli Nationale Feestdag (Bel) 1 aug Nationale Feestdag (Zwi)

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

21 (2014)

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 27

27

20-05-14 12:33

Analyse bloeiende planten Foto: BArEndsEn

Exporteur over Zwitserland

Platycodon handhaaft zich ook in voorjaar Hoewel sommige verkooppunten het ballonklokje platycodon vorming op de veiling dit voorjaar beter dan vorig jaar.

Harm van der Gugten:

’Zwitserland: eigen kwekers eerst’ Fijn, een exportland zonder crisis … „Dat wordt inderdaad vaak gezegd over Zwitserland, ja. Toch klopt dat niet helemaal. Het aantal werklozen is ook daar gestegen, hoewel het nu weer wat beter gaat. Dus de crisis gaat het land niet voorbij. Zwitserland heeft voor ons als bloemenexporteur ook zo z’n problemen. Zo mogen we in de zomer bepaalde soorten niet invoeren, omdat de eigen kwekers dan op de markt zijn.”

Zwitserse kwekers zijn dus een concurrent? „Sowieso geldt in Zwitserland dat de eigen kwekers voor gaan.

De consument hecht waarde aan het feit dat de bloemen lokaal geteeld zijn. De Zwitserse kwekers telen een breed assortiment bloemen, maar het neemt wel wat af. Wat je er veel vindt, zijn rozen, tulpen, gladiolen en zomerbloemen. Zwitserland importeert ook uit Frankrijk, Italië en direct uit Zuid- Amerika.”

Zijn rozen er belangrijk? „Ja, het is er het grootste product. Wij komen er nog wel aan de bak met grootbloemige, Nederlandse rozen, maar het aanbod wordt kleiner. Daarom importeren wij ook zelf rechtstreeks rozen uit Ecuador. Verder is Zwitserland erg gevoelig voor seizoensproducten. Met een tulp hoef je er voor 1 januari niet aan te kloppen, ze worden bijna boos als je het voorstelt.”

Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen?

Hoe ziet u de toekomst? „De wensen en eisen van de Zwitserse afnemers zijn hoog en zullen alleen maar hoger worden. Als je daaraan kunt voldoen als exporteur, zit je goed!”

28

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 28

Volgens Henny Wismans van Buurman Plantenexport doet platycodon het dit voorjaar, ondanks een tot dusver moeizaam tuinplantenseizoen, tot nu toe nog vrij goed. „Blijkbaar zijn vraag en aanbod bij platycodon momenteel redelijk in evenwicht. Bij de meeste producten staat de prijs meer onder druk door een gigantische tuinplantenaanvoer op soms de verkeerde momenten.”

De statistieken van FloraHolland wekken de indruk dat de laatste twee jaar met platycodon misschien minder op het voorjaar gemikt wordt. In 2012 werden tot en met week 19 nog zo’n 150.000 stuks meer afgezet, terwijl in dat jaar in totaal slechts zo’n 6,8 miljoen stuks werden verkocht, tegen ruim 7,5 miljoen in 2013. Daarnaast meldt product-marktadviseur Bentvelsen dat Connect in de voorjaarshandel van platycodon de laatste jaren een duidelijk grotere rol is gaan spelen. Tot en met week 19 van 2012 bedroeg het omzetaandeel van Connect zo’n 60%, vorig jaar was dat al 65%, dit jaar tot nu toe 70%.

Liever late zomer en najaar Hoewel sommige tuincentrumketens platycodon in het voorjaar gelijk met andere perk- en tuinplanten in de roulatie brengen, moeten anderen daar niets van hebben. „Platycodon had wat mij betreft een product voor de late zomer en het najaar mogen blijven”, aldus bijvoorbeeld de bedrijfsleider van tuincentrum Het Wandelbos in Tilburg. „In deze tijd van het jaar moet je voortdurend uitgebloeide bloemen nalopen. Er zijn in de periode zat andere producten waar de consument veel minder omkijken naar heeft.” ■

&%%

&%#%%%

-%

-#%%%

+%

+#%%%

)%

)#%%%

'%

'%%.

'%&%

'%&&

'%&'

'%&(

'#%%%

Verkochte aantallen x duizend

„Ook in dit land zie je supermarkten een deel van de bloemen- en plantenmarkt wegkapen. Bedrijven als Coop en Migros timmeren goed aan de weg. Wij leveren niet aan supermarkten; we hebben ons gespecialiseerd op leveringen aan de betere bloemist.

Daar zal altijd plaats voor blijven, al hebben ze het wel moeilijk.

De meeste winkeliers zijn nog wat traditioneel ingesteld. Maar het gebruik van webshops neemt wel gestaag toe.”

Nog vrij goed

<Zb^YYZaYZ eg^_h ^c XZciZc

Bedrijf: Barendsen Functie: verkoopmanager Belangrijkste afzetlanden: Europa en Midden-Oosten Inkoop: eigen import, klok, direct bij kwekers Aantal medewerkers: 65

In de statistieken van FloraHolland is op twee plekken een productgroep platycodon te vinden.

Ruim 1,5 miljoen stuks op jaarbasis worden de laatste jaren als bloeiende kamerplant afgerekend.

Daarvan waren tot en met week 19 nog maar zo’n 151.000 stuks verkocht. De groep platycodon die als tuinplant de boeken ingaat is met tussen de 6,5 en 7,5 miljoen stuks op jaarbasis fors groter. Tot en met week 19 waren in die groep al ruim 1,3 miljoen stuks verhandeld.

Hoewel de afzet per week nogal verschillend was, is dat aantal over de gehele periode vrijwel identiek aan 2013. De middenprijs ligt met 85 cent zo’n 3 cent hoger dan vorig jaar. „Maar sinds week 15 is de prijs wel aan het dalen”, tekent productmarktadviseur Martijn Bentvelsen van FloraHolland aan.

Verkochte aantallen en middenprijs platycodon via FloraHolland van 2009 tot en met 2013.

21 (2014)

20-05-14 12:48

Afzetzaken Foto: HAns neeFjes

Analyse tuinplanten

Minder aftrek voor stabiel aanbod petunia Voor de klok realiseert de productgroep petunia de laatste

Foto: VAkblAd Voor de bloemisterij

-

Het aanbod petunia bij FloraHolland is dit jaar vrijwel identiek aan vorig jaar. Tot en met week 19 werden in 2013 ruim 6,9 miljoen stuks verhandeld, dit jaar was dat met krap 6,9 miljoen nog geen half procent minder. Vorig jaar begon het afzetseizoen voor petunia door het weer laat, maar goed. Dit jaar laat de prijs duidelijk meer te wensen over.

Prijs lager

Ook verkoper Pascal Langevoort van kwekerij Wouters in Ens vindt het perkplantenseizoen gemiddeld moeizaam. „Maar de grootbloemige en de kleinbloemige petunia zijn daar wat ons betreft de beste uitzonderingen op. Die blijven door hun grote variatie aan kleuren wel goed lopen. Dat merk je ook doordat kleurtjes die weer net even anders zijn, zoals oranje of gevlamd, toch weer leuk worden opgepakt."

Voor tuincentra in Nederland lijkt het aanbieden van tientallen kleurschakeringen van petunia inderdaad geen uitzondering. ■

.%

&)#%%%

-%

&(#%%%

,%

&'#%%%

+%

*%

&&#%%%

'%%.

'%&%

'%&&

'%&'

'%&(

&%#%%%

Verkochte stelenx duizend

<Zb^YYZaYZ eg^_h ^c XZciZc

Eind week 19 stond de middenprijs voor petunia op 66 cent, maar liefst 9 cent lager dan vorig jaar. „Vanaf week 15 blijft de middenprijs steeds tussen 60 en 70 cent”, ziet Martijn Bentvelsen, product-marktadviseur bij FloraHolland. „Vorig jaar was dat tussen 70 en 80 cent.”

Vooral de prijsvorming op de klok blijft achter. Eind week 19

lag de middenprijs op de klok op 51 cent, waar het vorig jaar 69 cent was. Bentvelsen: „Bij Connect is de middenprijs wel iets beter dan vorig jaar. Maar er zijn zo’n 800.000 stuks minder bemiddeld. Die zijn dus naar de klok gegaan.”

Bas van der Wilt van de gelijknamige potplantenkwekerij in Waddinxveen heeft dat duidelijk gemerkt: „Wij zijn zo’n beetje door onze petunia heen, maar het is een zeldzaam slecht seizoen.

Petunia’s draaiden door voor de Moederdag. Dat is zolang ik ze teel niet eerder voorgekomen.”

Verkochte aantallen en middenprijs petunia via FloraHolland van 2009 tot en met 2013.

21 (2014)

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 29

Bedrijf: Bosbloemen Aanleiding: kraag voor celosia

Marieke Bos Wat heeft u in uw handen? „De kartonnen kraag die wij sinds vrijdag 16 mei op alle containers met A1-celosia’s nieten. Samen met collega Feiko Sonneveld en verpakkingsspecialist Marja van Veldhuizen van FloraHolland is een kraag ontwikkeld.

De standaardkraag is wit, heeft fustcode 890 en de verrekenprijs is 34 cent. De teler en de koper betalen ieder de helft van die prijs. Als je een tot twee beschadigde stelen kan voorkomen, is dat geld terugbetaald.”

„We willen het percentage beschadiging zo laag mogelijk houden. Vooral het transport van de kwekerij naar de veiling heeft de aandacht. Daarna zijn veel celosia’s namelijk verwerkt in boeketten of in andere verpakkingen. Vorig jaar zijn een paar telers gaan testen met zelfgemaakte kragen en kragen die rozentelers gebruiken. Een rozenkraag stop je in de container, waardoor er minder stelen in passen. Minder dan 40 stelen per container willen wij liever niet. Nog een nadeel van de rozenkraag is de grootte. De bloemen zitten volledig opgesloten. Een celosia heeft ventilatie nodig. Mede daarom zitten er ook perforaties in de hoes.”

„In principe wel. De belading blijft gelijk, de kraag zit goed vast en de bloemen zijn goed beschermd maar zitten niet opgesloten. Wellicht kunnen we nog iets eenvoudigers verzinnen dan de twee nietjes waarmee we de kraag nu vastzetten.”

De bedrukking van de kraag is eigen initiatief? „Ja. Het ontwerp is deels zelf bedacht. Onze dochter Mariët is fotograaf en wij zijn graag samen creatief bezig. Met zoon Philip verzorg ik de productpresentaties op de klok, en andere vormen van promotie. De bedrukking van de kraag liet mijn man Koos daarom aan ons over. Je moet een minimaal aantal kragen bij de fabrikant afnemen als je een eigen bedrukking wilt. Voor ons bedrijf van 3 ha is dat geen probleem. De kosten voor het ontwerp en de bedrukking betaal je als teler zelf.”

Hoe reageert de handel? „Veel kopers waarderen het. Vorig jaar hebben we al diverse kopers gesproken toen we met de kragen bezig waren. Enkelen zeiden dat we ze niet moeten gebruiken om kwaliteit te verdoezelen. Over het algemeen is de handel net als wij heel positief over het initiatief. Ook de handel wil zo min mogelijk uitval. Marges staan ook bij hen onder druk. Een kraag kan iets toevoegen. We gaan zien of hij aan de verwachting voldoet. De kwaliteit van de bloemen in de verpakking zal altijd leidend blijven. Het voornaamste is goede kwaliteit.”

29

20-05-14 12:48

Feestje op Floraliën Gele ballonnen, bloemen en haar creatie in een black box

H

et waren blikvangers op Floraliën: de arrangementen in donkere ruimtes van 3 bij 3 en 5 meter hoog. Op thema’s die met belangrijke bloemengeefmomenten te maken hadden, hadden arrangeurs zich flink uitgeleefd.

Een van de opvallendste was de verjaardag van Jantine van Bruggen uit Numansdorp. Het zag er uit als een feestje. Van Bruggen noemde het zelf een ’gecontroleerde chaos’.

Tijdens het Nederlands Kampioenschap Bloemsierkunst, dat overigens los stond van de black boxen, werd Van Bruggen uitleg gevraagd over ’de verjaardag’. „De kleur geel is de meest vrolijke kleur die er is, het meest in het oog springend.

De bloemen en de diamantvorm van het frame zijn cadeaus die mensen graag op hun verjaardag willen hebben”, luidde deze.

Eigenlijk had Van Bruggen haar werk rond een rond frame willen maken. „Maar zo’n frame kostte € 5.000 en dat vond de hoofdarrangeur te gek. Toen heb ik zelf maar een frame gelast voor € 120.”

Verder had de arrangeur de vrije hand. De bloemen: gerbera, anthurium, diplocyclos, eucharis, snijorchidee, allium en eremurus koos ze zelf uit. En voor passiebloem reed ze nog even naar De Lier. In het frame verwerkte ze vervolgens honderd flessen met water, zodat de bloemen lang houdbaar waren. Eenmaal vond verversing plaats.

Freelancer Van Bruggen kreeg positieve reacties. Hoe kom je erop? Dit is echt heel vernieuwend, modern en inspirerend voor de consument! < Tekst en foto: Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

30

Spread.indd 30

21 (2014)

20-05-14 12:33

21 (2014)

Spread.indd 31

31

20-05-14 12:33

’Uitwisseling warmte, biogas en CO2 biedt kansen’

Matching energievragers en -aanbieders Telers wisselen nog relatief weinig warmte, biogas of CO2 uit biomassa uit met collega’s of andere marktpartijen. Hierdoor laten zij kansen liggen, stelt Energy Matters. Het energieadviesbureau startte, samen met het programma Kas als Energiebron en de Stichting Groen Gas Nederland, een project gericht op het maken van lokale ’energiematches’.

Ank van Lier

H

de covergistingsinstallaties rode cijfers. Maar ook houtstook- en verbrandingsinstallaties en vergisters die draaien op gft, rioolslib en reststromen uit de Voedings- en Genotmid-

delenindustrie kunnen een hoger rendement behalen.

Peeters van Energy Matters. ,,Door de (rest)warmte, biogas of groene CO2 van een

bron: digitale Warmteatlas

et rendement van bio-energie-installaties staat onder druk, onder meer vanwege de stijgende kosten van biomassa. Inmiddels draait ongeveer 50% van

-

32

RestwarmteProject.indd 32

21 (2014)

20-05-14 12:37

Achtergrond

Uitwisseling energie uit biomassa: overzicht Energie uit hout

dergelijke installatie beter te benutten, kan de rentabiliteit echter vaak worden opgekrikt.

Deze energiestromen kunnen op de eigen locatie worden ingezet, maar – met behulp van een transportleiding – ook ergens anders.

Bijvoorbeeld bij een tuinder.”

In Nederlan zijn volgens Peeters al diverse succesvolle projecten gerealiseerd waarbij bio-energie-projecten werden gekoppeld aan warmtevragers, zoals zwembaden en woonwijken. ,,Ook voor tuinders biedt het leveren of afnemen van restwarmte, biogas of groene CO2 voordelen. Telers en andere eigenaren van een bio-energie-installatie kunnen hun installatie op deze manier rendabeler maken.

En anderzijds zorgt afname van deze energiestromen voor lagere energiekosten.”

Niet alles goud wat er blinkt Uitwisseling van de genoemde energiestromen vindt op dit moment nog weinig plaats binnen de glastuinbouw: er zijn maximaal tien praktijkvoorbeelden (zie kader). Dit heeft volgens Peeters onder meer te maken met de onbekendheid van de mogelijkheden, zowel bij producenten als bij potentiële afnemers van restwarmte, biogas of groene CO2. Daarnaast willen ondernemers vaak onafhankelijk zijn in hun energievoorziening. ,,Desondanks liggen er zeker kansen.

In samenwerking met Stichting Groen Gas Nederland bekijken we daarom of leden met een biogasinstallatie in de buurt zitten van warmte-, biogas- of CO2-behoevende tuinders, waarmee een mogelijke match kan worden gemaakt.”

Het biogas dat vrijkomt uit de installatie wordt in de meeste gevallen omgezet in groene stroom en warmte of in groen gas, waarbij groene CO2 wordt afgescheiden. Dit gebeurt met een biogas-WKK of groen gasinstallatie. In de zoektocht neemt Energy matters ook andersoortige bioenergie-installaties mee, zoals houtstook-, biomassa- en afvalverbrandingscentrales. Bij een mogelijke match, nemen we contact op met beide partijen.”

Toch is het niet alles goud wat er blinkt: groot obstakel is onder meer de afstand tussen een tuinbouwbedrijf en de installatie die warmte, biogas of groene CO2 moet leveren. ,,Of het uitwisselen van lokale warmte, 21 (2014)

RestwarmteProject.indd 33

Groentetelers Geert Bouten en Sjraar lopen jaar een houtketelinstallatie van 5

een vergister met biogas-WKK van een

voorzien beide tuinders in hun eigen warmtebehoefte en wordt warmte geleverd aan

Energie uit compost en champost wordt, via een geïsoleerde transportleiding van 800 m lang, verwarmd met broei-

scholengemeenschap aangesloten. van gft-afval uit de regio. Hiertoe werkt de gen betrekken via een lokaal warmtenet warmte van een houtgestookte warmtekrachtinstallatie. Deze is eigendom van houtvezel- en zaaghandel De Lange in De Lier.

Ook in de champignonsector zitten restwarmte uit de champost-wervelbedkein Uden geleverd worden aan aardbeienteler Frans van den Bighelaar.

Energie uit biogas-WKK Asperge- en aardbeiteler Arno Loos uit Moerstraten is, samen met een akkerbouwer en twee veehouders, eigenaar van een covergister met biogas-WKK. Deze installatie zet mest en biologische restproducten om in groene stroom en warmte. De stroom wordt benut voor belichting en geleverd aan het net. De restwarmte is bedoeld voor de kas met aardbeien en asperges.

Iristeler Nico Karsten in Hoogwoud exploiteert, samen met een veehouder in de buurt, een covergister met biogas-WKK. Hierin wordt mest in combinatie met groen-

afgewerkte champost te gaan drogen met broeiwarmte van champostcompostering. tuinder in de buurt.

Energie uit afval Bromeliaveredelaar Corn. Bak in Assenmet warmte van een stortgas-WKK. Deze warmte is afkomstig van het naastgelegen

vergist. De stroom wordt afgenomen door

getransporteerd via een geïsoleerde leiding.

warmwaterleidingen naar de kas van Kar-

wordt warm gestookt met restwarmte die

teler van poederkwast (scadoxis). Op dit moment is een tweede vergister met groen gas/CO2-installatie in aanbouw.

-

biogas of CO2 rendabel is, hangt af van meerdere factoren. Bijvoorbeeld de bestaande warmteprijs, de energiebehoefte van de teler, de lengte en uitvoering van de transportleiding en het aantal boringen dat nodig is om bij de tuinder uit te komen”, zegt Peeters.

Desondanks is Energy Matters ervan overtuigd dat er matches te maken zijn. Peeters: ,,Ons land telt meer dan 250 biogasinstallaties. En daar komen de houtstook- en afvalverbrandingsinstallaties nog bij. Er liggen absoluut kansen!” <

-

een groot deel van organische oorsprong is.

In het kort Met (rest-)warmte, biogas en CO2 uit bio-energie-installaties is een rendabede afnemer bespaart op energiekosten.

Energy Matters is ervan overtuigd dat ons land meer dan 250 biogasinstallaties telt en de nodige houtstook- en afvalverbrandingsinstallaties kent.

33

20-05-14 12:37

’De extra omzet is mooi mee ge

Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

O

en verkoopt die weer. Inmiddels is de handel van de andere exclusieve orchideeën van het Westlandse bedrijf hard gegroeid.

Op de hoofdvestiging van Lansbergen Orchideeën aan de Burgerdijkseweg in De Lier is de omslag die het bedrijf maakte zichtbaar.

Niet alleen in de bedrijfsruimte, maar ook in de kas waar op rollenbanen veel orchideeën op soort staan gesorteerd. Daar staan naast de oncidiums en ’zygo’s’ die de hoofdmoot vormen, epidendrums, maxilaria (kokosor-

chideeën), masdavallia’s, cattleya’s, miltonia’s, cambria’s en andere soorten die niet alledaags zijn.

Patrick Lansbergen spreekt vanwege het brede, aparte assortiment over een snoepwinkel waar vaak klanten van zijn klanten (exporteurs) langskomen en uiteindelijk bestellingen neerleggen bij de exporteurs.

Vaak zijn het maar kleine bestellingen van soms maar een doosje met diverse soorten die voor een exporteur niet te organiseren zijn. Lansbergen zit zijn klanten daarom ook niet in de weg met zijn handelsactiviteiten.

Exporteurs spoorden hem juist aan om zelf

Foto: Arie-FrAns Middelburg

p FloraHolland Trade Fair in maart van dit jaar toonde Lansbergen Orchideeën een opvallend breed assortiment exclusieve orchideeën. Patrick Lansbergen, die samen met zijn broer Marco en medewerkers het bedrijf runt, vertelde toen reeds uitvoerig over de omslag die het bedrijf heeft gemaakt in twee jaar tijd. Niet langer is het een typisch teeltbedrijf dat de afzet beperkt tot de eigen productie, maar het is het gegroeid naar een handelskwekerij.

Naast oncidium, zygopethalum en brassia die ze zelf vanuit de fles opkweken, koopt Patrick veel planten van andere kwekers in

Patrick Lansbergen tussen diverse soorten orchideeën. „Het in- en verkopen van exclusieve orchideeëën van andere kwekers is leuk om te doen.”

34

Lansbergen.indd 34

21 (2014)

21-05-14 09:59

ee genomen’ te gaan inkopen met hun vraag naar diverse orchideeën.

In de kantine vertelt Lansbergen hoe het allemaal begon in het voorjaar van 2012.

Collega-teler Hen Vollebregt teelt ook brassia’s en hij en Lansbergen zaten elkaar een beetje in de weg. „En dat had invloed op de prijsvorming. Toen ben ik naar hem toegegaan en heb hem gevraagd of ik zijn brassia’s voortaan mocht kopen. Door het aanbod te bundelen kunnen we grotere partijen aanbieden.”

Elke kweker een soort De kwekers stemden bovendien hun aanbod brassia’s op elkaar af. Vollebregt gaat voor de brassia Eternal Wind en Lansbergen gaat voor een andere type. Lansbergen: „In de exclusieve orchideeën is het beter dat elke kweker een bepaald soort kweekt. Dan hoeven we niet meer op prijs te concurreren.”

Na de brassia’s volgden de grootbloemige cattleya’s van Vollebregt, daar doet Lansbergen nu de gehele verkoop van. Er wordt bijvoorbeeld van heel aparte ochideeën ook wel eens een doos besteld, dat is voor een kweker die een product teelt lastig in te vullen. Toen Lansbergen niet aan de vraag naar cattleya’s kon voldoen, klopte hij aan bij cattleyakweker Hans Eijgenraam in Pijnacker. „En zo ging het balletje rollen.” Er kwam meer vraag van de handel en er volgden meer kwekers.

Lansbergen gaat de grens over om exclusieve orchideeën in te kopen. „Ik probeer echt aparte dingen te scoren. Dat is leuk om te doen”, zegt hij erover. Op zijn telefoon tovert hij vervolgens een foto van een ’apenkopje’ te voorschijn, een orchidee met het gezicht van een aapje. Lansbergen koopt hem regelmatig van een Belgische kweker. Net als hij veel inkoopt bij andere kwekers in binnen- en buitenland. Het zijn er circa tien waar hij in het groot – minimaal een kar – inkoopt.

Lansbergen noemt twee Duitse kwekers van de Neon Groep, en een Belgische kweker waar hij buitenorchideeën van koopt.

Hoofdvestiging De meeste kwekers brengen zelf hun planten naar de Burgersdijkseweg. Ook de planten van de twee huurtuinen van Lansbergen – in totaal hebben ze 2,2 ha – komen naar de hoofdvestiging.

21 (2014)

Lansbergen.indd 35

Voor de verkoop van het eigen assortiment was het niet noodzakelijk om andere soorten te gaan bijkopen. Het overgrote deel daarvan gaat niet in een mix weg maar op soort weg.

Een deel van de afzet gaat nog via verkooporganisatie Logico. De Lansbergens kenden teeltproblemen met slechte lijmpluggen en te zwakke klonen van oncidium en zygopetalum. „Daardoor viel het de laatste jaren niet mee en dit duurt dan zo maar 2 tot 4 jaar voordat die problemen van je tuin af zijn.

Maar doordat we nu een nog beter en breder verkoop systeem hebben kunnen we er weer tegen aan. De extra omzet is mooi meegenomen.” Met Logico hebben de broers nog goed contact. „Het is een goed verkoop apparaat en zo vullen we elkaar goed aan. Ze zitten heel dichtbij dus kunnen we snel leveren.

Hoe breder onze orchideeën een weg vinden hoe beter ” Lansbergen herkent zich niet in de verhalen dat de prijsvorming van de exclusieve orchideeën afgelopen jaren niet goed zou zijn geweest. „Ik snap de verhalen wel. Van sommige orchideeën was er gewoon te veel. Als wij onze productie hadden verhoogd zouden we ook last hebben gehad. En teelttechnisch zijn we met de exclusieve orchideeën nog niet zo ver als met phalaenopsis.” Hij geeft wel aan vorig jaar zomer last te hebben gehad van het hoge aanbod phalaenopsis en de warme zomer.”

Daghandel Voor Patrick Lansbergen betekent de toenemende in- en verkoop van planten ook een verandering van zijn werkzaamheden.

Voorheen was hij niet fulltime bezig met de verkoop van de orchideeën, zo geeft hij aan.

Als hij tijd over had, pakte hij planten in.

Nu slokken de in- en verkoop zijn volledige aandacht op.

Nagenoeg niets verkoopt hij op voorhand. „Ik koop alles in op eigen risico en schat in wat er weggaat. Aan het eind van de week weet ik wat we overhouden en wat de marge is.” Het is een kunstje dat Lansbergen steeds beter af gaat.

Bijna alles gaat via daghandel de deur uit.

De klok speelt daarbij een marginale rol.

Het percentage dat direct gaat ligt op 94%. „De exclusieve orchideeën worden niet goed gewaardeerd op de klok, ook als je er ieder dag bent.” Zo kan het zijn dat een oncidium eentakker op de klok voor € 1,80 weggaat,

terwijl de kostprijs hoger licht. „Andere kwekers hebben een teeltduur van 40 weken, bij ons is dat minimaal een jaar. We zetten ze uit om meer twee- tot viertakkers te krijgen en een zwaarder gewas”, geeft Lansbergen aan. „En dan veilen we ze liever niet.”

Lansbergen ziet ook geen etalagefunctie voor de klok. „Dan kun je beter ze net zo goed in een cash-and-carry zetten”, reageert hij. En inkopen op de klok doet hij niet. De kwaliteit van de planten is er te afwijkend. „Vaak moet er nog een sticker op en we willen ze zo zwaar mogelijk van de beste kwaliteit kopen.” De Westlander rekent wel alles via de veiling af. „Alles is dan geregeld, we hebben snel het geld en de kweker van wie we kopen ook. Ik hoef het alleen nog even na te kijken.”

Groei De in- en verkoop van orchideeën van andere kwekers groeit. Begin dit jaar maakte Lansbergen een prognose voor het aandeel ervan in de omzet. Voor de eerste maanden van het jaar zat hij daar al 20% boven. Waar het eindigt weet hij niet. „Ik zie nog wel ruimte voor groei. We zoeken aparte orchideeën. Begin dit jaar zijn we daarom ook met paphiopedilum begonnen.”

Lansbergen wijst er echter op dat de teelt voor Lansbergen Orchideeën heel belangrijk blijft. „We hebben niet voor niets een teeltmanager aangenomen. Zonder eigen teelt zou dit ook niet kunnen. Sommige klanten vinden het gewoon heel makkelijk om meerdere soorten bij ons te kopen. We zijn ook bezig met soorten die nu niet mee gekweekt worden in Nederland. Die hebben we opnieuw ingezet in een laboratorium dus dat is nog een paar jaar wachten. Andere klanten vinden het leuk dat we er een paar zelf kweken en de rest inkopen. Als we alleen maar een bedrijfsruimte zouden hebben...

Nee, dat zou niet werken.” <

Bedrijfsgegevens : Lansbergen Ochideeën, Plaats: De Lier Teelt: oncidium, zygopetalum, brassia.

Oppervlakte: 2,2 ha

35

21-05-14 09:59

Teelttips PhlOx Bladvlekken Hoewel phlox geen last heeft van valse meeldauw, kan het nuttig zijn om een keer een middel tegen deze schimmel toe te passen. In de meeste gevallen werken meeldauwmiddelen namelijk ook tegen bladvlekken.

Preventief kan het nuttig zijn om een middel op basis van Mancozeb te gebruiken. Deze middelen geven een redelijke

Chrysant Euro met groene hartjes.

Veredelaar Dekker Chrysanten heeft vorig jaar zijn productiebedrijf rond week 22 gekrijt met 14-16 emmers Reduheat per ha. Doel was om mooiere groene hartjes te krijgen in hun ras Speedy Euro.

Dat lukte. Reduheat was het belangrijkste, maar er

anthurium Blad vervangen In gewassen waar jong blad breken gemakkelijk is toe te passen, wordt nu volop blad vervangen.

Wanneer 8 tot 9 weken nodig zijn voor de uitgroei van het nieuwe blad kan er rond week 30 weer gebroken worden. Op deze manier wordt de

36

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 36

ZOmerBlOemen

bescherming tegen schimmels die de bladvlekken veroorzaken.

Bijkomend voordeel is dat er direct een bladversterkende mangaanbemesting plaatsvindt. In deze lijn ligt ook de werking van bladbemesters. Zorg tevens voor een evenwichtige bemesting. Planten die arm staan, worden eerder ziek.

Als het gewas niet meer in de lengte mag groeien, gebruik dan een stikstof-

meststof waar ook veel kalium in zit, zoals kalisalpeter of Multy K Mg. Bladvlekken in phlox zijn vaak een teken van zwakte.

meeldauw

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

was afgelopen zomer meer nodig voor Euro’s met een mooi groen hartje.

Op basis van ervaringen in Italië blijkt verlaging van de dagtemperatuur tijdens de eerste 14 dagen van de knopaanleg essentieel voor het behoud van het groene hartje. Vanaf half mei wordt in Italië ook gekoeld met pad en fan. Als het krijtdek te dun wordt, lukt het niet om met pad en fan de dagtemperatuur laag genoeg te krijgen. Behalve het krijt is ook de nachtlengte

en nachttemperatuur van belang. Om voldoende takgewicht te krijgen houden ze in Italië de nachtlengte op 12½ uur.

Dit wetende, heeft Dekker vorig jaar daarom vanaf het moment van krijten de nachtlengte op 12½ uur ingesteld. Recente ervaringen wijzen erop dat bij 13 uur nachtlengte de groene hartjes minder mooi worden dan bij een nachtlengte van 12½ uur. Ter voorkoming van te hoge temperaturen in de kas is

vorig jaar geteeld met een beperkte lichtverhoging op de ventilatietemperatuur; in de vegetatieve fase 3°C, vanaf korte dag 2°C en laatste drie weken 1°C. Belangrijk is luchtig telen, de maximum raamstand aan de luwe zijde royaal houden en de P-band niet te veel te beperken door buitentemperatuur en windinvloed. Het streven is de dagtemperatuur onder de 25°C te houden. Tijdens warme nachten moet het scherm 100% open bij

een buitentemperatuur ’s nachts boven de 17°C, tot een uur voor zonsopgang.

Als door omstandigheden toch te weinig is gekrijt, kan door overdag te schermen met het verduisteringsscherm in de kritieke kortedagfase de planttemperatuur worden verlaagd.

Gedacht wordt om tussen 11.00 en 15.00 uur zo’n 80 tot 85% te schermen bij een instraling boven de 600 Watt/m2.

maximale bloemproduktie rond 1 november en kerst behaald. Van belang is dat er goed opgelet wordt dat de jonge bladeren op de juiste grootte worden gescheurd. Dit geldt vooral voor gewassen waar maar één blad wordt vervangen.

Wanneer het gewas een nieuw 2/3 blad nodig heeft mag er zeker niet regelmatig op een 1/2 blad worden gescheurd. Het blad scheuren kan het beste bij een goed ontvouwen blad plaatsvinden waarbij het

onderste deel van de nerf wordt weggescheurd. Dit dient minimaal iedere 2 weken te worden gedaan.

Wanneer nog niet duidelijk is wat de afmeting van het jonge blad moet zijn voor een optimale gewasopbouw, kunnen ook in een later stadium de uitgegroeide bladeren worden geknipt. Iets tijdrovender maar geeft minder risico’s.

lijk. Oogstekken verdienen de voorkeur aangezien ze productiever zijn en direct een grote bloemmaat geven. De aanleg voor oogstek neemt wel af naarmate het gewas ouder is, terwijl gewone stek veelal toeneemt na het omvallen van gewassen.

De belangrijkste stimulans tot oogstekvorming is jong blad breken. Een hoge lichtsom en lagere etmaaltemperatuur zorgen voor een overschot aan assimilaten waardoor de stekvor-

ming verder gestimuleerd wordt. Wanneer stekvorming gewenst is en het blad is nog in goede conditie dan verdient het de voorkeur om langer door te gaan met jong blad breken en de blad vervangperiode later te kiezen. Laat het gewas nu veel assimilaten maken. Streef naar minimaal 8-9 mol licht per dag, en rond de 300µmol/m2/s licht op gewasniveau.

Oogstekvorming Voor een optimale plantdichtheid is stek noodzake-

Aantastingen van echte meeldauw zijn veelal te voorkomen als het gewas vanaf het begin gespoten wordt met spuitzwavel. Deze beschermende bespuiting is in de meeste gevallen voldoende als deze maar vanaf het begin wordt toegepast. Zorg dus dat het gewas steeds een bedekkende bespuiting krijgt met zwavel. Als er eenmaal meeldauw in het gewas zit, dan is zwavel niet meer afdoende. Soms is het nuttig om vlak voor het gewas dichtstaat een bestrijding met een sterk meeldauwmiddel toe te passen, zodat het ondergewas is beschermd. Omdat veel middelen resistentiegevoelig zijn, kunt u op deze manier de middelen bewaren voor als het echt nodig is.

Dirk Jan Binnendijk Tuinbouwadviezen, 071-5416564

André Lont, Bureau IMAC Bleiswijk,010-5219094 21 (2014)

20-05-14 13:25

Schoffelen

PhalaenoPsis Vocht in afkweek Eén van de oorzaken van knopval is gebrek aan vocht.

De ontwikkeling van de aangelegde knop wordt geremd wanneer de plant onvoldoende water ter beschikking heeft. Daarnaast is een goede vochthuishouding in de plant belangrijk voor het transport van onder andere assimilaten. Voorkom een te droog substraat. Schroom niet om bij droog weer en hoge lichtsommen minimaal 2 keer per week te gieten en giet een paar liter meer (14 -17 l/m²).

Watervoorraad Steeds meer telers hebben een omgekeerde osmose installatie draaien om bronof grondwater te filteren. Dit water is van betere kwaliteit

Gerbera aanpak trips Het weerbeeld in de kas en buiten is aan het veranderen. Zo zijn buiten de kas al diverse luizen actief en en wordt er al trips waargenomen. Vooral de laatste tijd vormt de trips een toenemend probleem. Ook in de teelt van gerbera kan dit voor lastige situaties zorgen, zoals schade aan bloemen.

Een bijkomend punt is dat de trips tomatenbronsvlekkenvirus kan overbrengen.

Het is dus raadzaam zowel buiten als binnen de kas te gaan werken met signaalplaten. Gebruik hiervoor de blauwe Horiver vangplaten en plaats op elke plaat een tripsferomoon of een Lurem 21 (2014)

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 37

dan leidingwater dat ook gebruikt wordt om het waterniveau in het bassin op peil te houden. Het verdient wel de aandacht om na een aantal jaren gebruik van de osmose installatie het water te laten analyseren en de membranen te controleren.

Pas aan de hand van de analyses van zowel bron- als leidingwater de bemestingsschema’s aan. Zo is het soms noodzakelijk om bij gebruik van leidingwater de hoeveelheid calcium in de bemesting te verlagen. Dit geldt voor natrium of borium bij gebruik van osmosewater.

Planttemperatuur

dat de kas- en etmaaltemperatuur steeds op het gewenste niveau gemeten wordt, kan ook in koeling de planttemperatuur fluctueren.

Wanneer de planttemperatuur daalt, neemt de kans op kouschade toe. De planttemperatuur kan door uitstraling aan het einde van de dag of in de nacht enkele graden onder de kastemperatuur dalen. De temperatuur van het blad kan dan voor een aantal uur zo laag zijn dat de plant daar schade van ondervindt. Controleer steeds de planttemperatuur.

Wees voorzichtig met het openen of openlaten van de doeken in de koeling wanneer er veel uitstraling is.

De meeste telers koelen bij een kastemperatuur van 19°C–19,5°C. Ondanks

Ed Konijn, Bureau IMAC Bleiswijk, 010-5219094

capsule om de plaat aantrekkelijker te maken.

Het advies is om in gevoelige rassen extra natuurlijke vijanden uit te zetten tegen trips. Houd er wel rekening mee dat de roofmijten alleen larvestadia 1 en 2 oppakken, en niet de poppen of volwassen trips eten. Tegen de poppen kan gewerkt worden met bodempredatoren zoals de roofkever atheta. Deze wordt echter nog niet actief ingezet in de gerberateelt.

Voor een biologische aanpak van de volwassen trips zou u kunnen overwegen met orius te werken en deze bij te voeren met extra stuifmeel. U zou ook kunnen starten met een preventieve inzet van orius of met het benefeed systeem. Het type orius dat in gerbera het goed zou kunnen doen is de Orius majusculus. Deze

roofwants zit vooral op het blad, en zal zich meer richten op het voedsel dat hij daar tegenkomt.

Als extra tegen de volwassen trips kan er gewerkt worden met Botanigard WP. Deze parasitaire schimmel heeft bewezen dat hij volwassen trips kan doden.

Daarbij is wel belangrijk dat de RV boven de 60 % ligt.

Ook nog een optie is het spuiten van insecten-parasitaire aaltjes, Steinernema feltiae. Dit aaltje kan bij de juiste omstandigheden een bijdrage leveren aan de biologische bestrijding van trips. Wel is het motto bij tripsbestrijding op een biologische methode: goed signaleren en direct ingrijpen.

Dat geeft de trips geen kans om uit te breiden.

Kees van egmond kees@kees-ineke.nl

bijrol Ken je het? De radio bericht over nare gebeurtenissen in de wereld. Een zoektocht naar twee verdwenen meisjes, honderden mijnwerkers die omkomen, een compleet vliegtuig dat van de aardbodem lijkt verdwenen, Syrië, Oekraïne.

Vluchtelingen die verdrinken in het zicht van de haven van Lampedusa. Alles lijkt in brand te staan. En intussen ben jij je bloemen aan het oogsten. Een wereld van verschil.

Mij overvalt het weleens. Hoe onbenullig kun je bezig zijn? Je teelt bloemen, snijdt ze af en verkoopt ze. Ze verdwijnen in boeketten, staan in winkels en worden verkocht om ten slotte na een week mooi te zijn geweest in de GFT-container te verdwijnen. Over en uit. Men kent en vindt hun standplaats zelfs niet meer.

Van voetbal wordt wel gezegd dat het de belangrijkste bijzaak in het leven is. Bloemen en planten vervullen in mijn beleving net zo’n rol. Een bijrol.

Geen feest zonder bloemen. Geen Olympisch kampioen zonder flowerceremonie. Geen bruid zonder boeket. Maar, ze horen erbij. Spelen niet de hoofdrol. Een sporter gooit ze na de huldiging in het publiek. De bruid over haar schouder.

Wij, tuinders, zijn anders. Voor ons staat het leven in het teken van. We staan ermee op en gaan ermee naar bed. Wij zijn ook anders dan een koper. Die ziet geen bloemen of planten maar handel. Hij is er niet mee getrouwd. Wij wel.

Daarom hebben we, denk ik, ook bloemententoonstellingen bedacht. Keukenhof, de Floraliën en al die andere shows. Zodat mensen zich eventjes alleen op bloemen concentreren. Alleen maar kijken, aankomen niet. Weggooien doen we pas als ze uitgebloeid zijn. Na de slotdag. Eventjes de bloemen in de hoofdrol. Op de rode loper.

Maar dan nog. Soms voelt het zo zinloos. Bloemen telen terwijl elders mensen in vluchtelingenkampen zitten te treuren om oorlog, doden en gewonden. Natuurlijk, je kunt niet het leed van de hele wereld op je schouders nemen. Ik weet het.

Maar toch…

Op een foto zie ik rouwende mijnwerkersfamilies bij een graf. Op een hoop zand liggen bloemen.

Zonder water. De zon brandt onbarmhartig. En mijn ogen gaan open. Daar zijn bloemen dus voor.

Om een mens te herinneren aan zijn vergankelijkheid. Een bijrol. Maar wel een belangrijke.

Eric Kerklaan, DLV Plant, 06-53427249

37

20-05-14 13:25

Nieuws

Winnaars consumentenkeuring Keukenhof Zeventien keer konden bezoekers in 2014 op de Keukenhof bepalen welke bloem of plant zij uit een selectie van 20 stuks de mooiste vonden. Ruim 90.000 stemmen werden genoteerd.

Tijdens de binnententoonstellingen in het Beatrix, Willem Alexander en Oranje Nassau Paviljoen waren enkele computerzuilen opgesteld waarop bezoekers hun stem konden uitbrengen. Daarbij steeds een selectie

stelen of planten van hetgeen er in de betreffende week in het paviljoen werd geshowd.

Meestal twintig stuks in een pot of vaas met daarbij een nummer. Maximaal drie getallen van 1 tot 20 konden bezoekers invullen als favorieten. Eerst kon men op het touchscreen aangeven welke taal men het liefst hanteert tijdens die invuloefening. Na de bepaling van de persoonlijke top 3 (of 1, of 2; het was geen must om een drietal te kiezen) kon de vlag van het land van herkomst worden aangetikt op het scherm, en bij het ontbreken van een vlag was het mogelijk om de naam van het land in te tikken. Zondag 18 mei, de laatste dag van Keukenhof 2014, werd bekend hoe de 90.000 uitgebrachte stemmen zijn verdeeld.

foto’s: KeuKeNhof eN haNs Neefjes

Laagdrempelig Het is een laagdrempelige consumentenkeuring, rekening houdend met privacy-wetgeving en de beperkte tijd die bezoekers hebben of zichzelf gunnen voor zo’n enquête.

Keukenhof dacht ooit aan uitbreiden van de vragenlijst, bijvoorbeeld door te vragen naar de leeftijd of het geslacht van degenen die de moeite namen om hun favorieten aan te geven op de computerzuilen. De ervaring

Meer bloei phalaenopsis onder breed spectrum led Breed spectrum ledlicht kan bij phalaenopsis tot 23% meer bloei geven leiden.

Dit blijkt uit een teeltproef waarin dit type ledlicht is vergeleken met Son-T assimilatiebelichting.

De vergelijkingsproef is uitgevoerd bij het onderzoeksbedrijf PlantResearch in Made.

Opdrachtgever was Valoya Oy, een Finse producent van led-groeilichtsystemen die het volledige lichtspectrum uitstralen dat planten nodig hebben voor hun groei en ontwikkeling.

In de proef zijn drie bestaande typen ledlampen gebruikt, de Valoya NS2, AP67 en AP673. Volgens Titta Kotilainen, onderzoeker bij Valoya, was het belangrijkste doel van de proef om te kijken wat de invloed is van de Valoya LED lampen in een phalaenopsisteelt. „Tegelijkertijd wilden we ze vergelijken met hogedruk natriumlampen (Son-T).”

De kastemperatuur en de hoeveelheid PARlicht in alle behandelingen waren gelijk.

Het lichtspectrum is daardoor volgens de

38

productnieuws keukenhof.indd 38

onderzoekers en Valoya verantwoordelijk voor het effect op de groei en bloei van de phalaenopsis in de proef. Het gaat om het effect in de laatste teeltfase; de lichtbron in de opkweekfase bleek geen invloed te hebben op de uiteindelijke hoeveelheid bloei.

SON-T het minste te hebben gepresteerd.

Van die planten heeft 40% twee bloeistengels, terwijl het bij Valoya NS2, AP673 en AP67 om respectievelijk 48, 72 en 75% van de planten gaat.

Infrarood straling Meer bloeistengels Vooral Valoya AP67 liet een goede respons zien in de bloemproductie. In vergelijking met Son-T hadden de planten gemiddeld 23% meer bloeistengels en 22% meer bloemknoppen. Als het gaat om het gemiddeld aantal bloeistengels per plant, dan lukt het alleen onder de Valoya NS2 niet om 1,4 stelen per plant te realiseren. Onder SON-T, Valoya AP673 en AP67 gaat het respectievelijk om grofweg gemiddeld 1,5 , 1,65 en 1,85 bloeistengels per plant.

Bij het bepalen van het percentage planten met twee bloeistengels onder de verschillende lichtbehandelingen, 16 weken na bloei-inductie, blijken de planten onder

De onderzoekers wijten een voornaam deel van de proefuitkomst aan de lagere planttemperatuur onder ledlicht. SON-T lampen geven ook infrarood straling en dat leidt tot een hogere bladtemperatuur. Tijdens de bloeifase, als de planten hogere lichtniveaus maar lagere temperaturen nodig hebben, moet er dan extra gekoeld worden”, zegt Gonçalo Neves, technisch manager voor Valoya in Nederland.

Ron Galiart, onderzoeker bij PlantResearch denkt dat de plantontwikkeling onder ledlicht nog verder geoptimaliseerd kan worden. „Paarsverkleuring in de bladeren tijdens de teeltfase wijst erop dat er nog onbenutte assimilatiecapaciteit is. Die wordt 21 (2014)

21-05-14 14:03

Prijswinnaars Keukenhof Consumentenawards 2014

Gewas

Cultivar

Inzender

Tulp

’Dance Line’

Th. C. Hoogenboom, Roelofarendsveen

Freesia

’E06-4020-01’

Van den Bos freesia, Honselersdijk

Gerbera

’Mariatte’

Schreurs, De Kwakel

Roos

’Rainbow’

Rainbowed Roses; Peter van de Werken, Nederhemert

Narcis

’Gresham’

Bloembollenkwekerij Veul, Anna Paulowna

Anjer

’Viana’

Gebrs. Borsboom, Monster

Alstroemeria

’Rome’

Together2grow, Poeldijk

Chrysant

’Dance’

Fides, De Lier

Amaryllis

’Spotlight’

N.L. van Geest, 's-Gravenzande

Hyacint

nr. ’09-16001’

Markglory, Lisse

Potplant

hortensia ’Curly Wurly’

Dijk van Dijk, De Lier

Bol-op-pot

narcis ’Bridal Crown’

Jansen’s Overseas, Noordwijkerhout

Vaste plant

astilbe ’Elisabeth’

Astilbe werkgroep

Lelie

’Pearl Queen’

Royal van Zanten, Hillegom

Orchidee

phalaenopsis’Magic Art’

Floricultura, Heemskerk

Snij-anthurium

’Fantasia’

Jan van Velden & zonen, Maasdijk

Bromelia

aechmea ’Benefita’

Kwekerij Benefita, Naaldwijk

van de afgelopen jaren leert de organisatie dat er nauwelijks navraag is naar gedetailleerde informatie over de respondenten.

Afgelopen jaar waren er volgens directeur Bart Siemering één of hooguit twee bedrijven die interesse toonden voor de database vol gegevens. Toen waren er 18 gewascommissies die aangaven dat zij in waren voor

zo’n consumentenkeuring. Dit jaar 17 (zie tabel), waarbij de selectie bol-op-pot een keer is ververst en orchidee en bromelia de gehele openstelling van het park present waren bij de computerzuilen in het Beatrix Paviljoen. In 2012, het eerste jaar dat er computers werden ingezet in Lisse waren er acht gewasgroepen die producten aan

Consumentenkeuring lelie (boven) en bolgewassen.

de bezoekers voorlegden. De pilot op papier was in 2011 met gerbera’s. Zeker twintig jaar eerder lieten telers van narcis op het park zo’n keuring op dezelfde wijze een paar jaargangen uitvoeren. Een kwestie van herhalen, want je leert toch trends herkennen met zo’n consumentenkeuring, gaven narcissentelers aan. <

m ledlicht nog niet vertaald in een hogere bladmassa.

Een iets hogere temperatuur tijdens de teeltfase zou dit mogelijk kunnen oplossen.

Qua elektriciteitsverbruik duiden berekeningen op basis van de proef erop dat phalaenopsis onder led meer energie-efficiënt gekweekt kan worden.”

Bladontwikkeling Het aantal gevormde bladeren tijdens de eerste teeltfase (fase I, in de stekbakken) was significant hoger voor planten die onder AP67 zijn opgekweekt. Op de bladmorfologie, die wordt bepaald door de lengte en breedte van de bladeren. Als de planten verder worden opgekweekt in transparante 12 cm-potten (tot ze 4 à 5 volledig uitgegroeide bladeren hebben) is geen verschil gevonden in het aantal gevormde bladeren tussen de verschillende typen lampen. „Daaruit kan geconcludeerd worden dat de jonge planten anders op de verschillende lichtspectra reageren dan volgroeide planten”, legt Marcel 21 (2014)

productnieuws keukenhof.indd 39

Vooral Valoya AP67 liet een goede respons zien in de bloemproductie. Vergeleken met Son-T hadden de planten gemiddeld 23% meer bloeistengels en 22% meer bloemknoppen.

van Twist van Anthura uit, die als teeltbegeleider bij het project betrokken was.

Tijdens de groeifasen (fase I en II) is een minimum dagtemperatuur van 28°C aangehouden met een maximum van 31°C. Tijdens de nacht was de streeftemperatuur 27,5°C. In het kader van de efficiëntie zijn teeltfase I en II tegelijkertijd uitgevoerd bij

Plantresearch. In fase III, de bloei-inductie, ging de dagtemperatuur naar een minimum van 20°C, met een maximum van 22°C. Tijdens de nacht werd de temperatuur tenminste 12 uur lang omlaag gebracht tot 18°C. Verder is er extra CO2 in de kas gedoseerd met een gemiddelde van 650 ppm. <

39

21-05-14 14:03

Nieuws

Gewascoöperatie bromelia opgericht Promotie én onderzoek voor bromelia worden ondergebracht in een gewascoöperatie. Op deze wijze collectief zaken aanpakken, kreeg voldoende steun van de achterban.

Voor de oprichting van de gewascoöperatie bromelia moest tweederde van de bromeliatelers en -veredelaars tekenen voor deelname. Per bedrijf kon een stem/handtekening gegeven worden. De benodigde meerderheid kwam bijeen, zo werd duidelijk in week 20. Op 27 mei 2014 worden de statuten officieel ondertekend. Bij onvoldoende draagvlak zou er volgens insiders een einde komen aan onderzoek en promotie voor bromelia. Ook de landelijke gewascommissie zou in zijn huidige vorm ophouden te bestaan.

Doelstellingen van de gewascoöperatie zijn gezamenlijke promotie, knelpunten in de teelt oplossen en innovaties initiëren. Alle leden kunnen wensen en ideeën indienen, waarna het bestuur van de gewascoöperatie prioriteiten bepaalt, rekening houdend met het gezamenlijke belang van de leden. De landelijke commissie bromelia van LTO Glaskracht Nederland vormt het bestuur

van de gewascoöperatie. Afgesproken is om de begroting en ’contributie’ jaarlijks vast te stellen in de algemene ledenvergadering.

Ook de besteding van de gelden zal dan worden voorgelegd.

Samen optrekken Telers van bromelia trekken al heel lang samen op als het gaat om promotie. Ze betaalden jaarlijks € 0,13/m2 en LTO Groeiservice nam de organisatie rond de inning en besteding van de gelden voor zijn rekening.

In de nieuwe constructie betalen leden van de gewascoöperatie voor zowel promotie als onderzoek. De telers betalen € 0,20 per m2 , waarvan wederom € 0,13 bestemd is voor promotie. Nieuw is de € 0,07/m2 voor onderzoek. Ook nieuw is dat veiling FloraHolland de inning van het geld voor zijn rekening zal nemen. De totale telersbijdrage word geschat op € 85.000 per jaar.

Niet-leden LTO Glaskracht Nederland betalen het eerste jaar € 0,03/m2 extra. Daarna is lidmaatschap van de gewascoöperatie alleen voor leden van LTO Glaskracht Nederland.

REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl

40

ColofonVbb-nieuws 1 artikel.indd 40

Onderzoek en promotie Het budget voor onderzoek schat de gewascoöperatie op minimaal € 32.550; het bedrag dat de leden bijeenbrengen. Daarnaast voorziet de coöperatie mogelijkheden voor subsidie en cofinanciering en indien nodig zal in overleg worden bepaald hoe er extra budget bijeen gebracht kan worden.

Momenteel lopen er nog twee onderzoeken in het gewas bromelia. Er word gezocht naar een oplossing of verklaring voor groeistoornissen bij de bladontwikkeling. Tevens zoekt men naar mogelijkheden om de fotosynthese te activeren middels sturing van de huidmondjesopening. Over toekomstig onderzoek is nog niet alles bekend, leden kunnen daarvoor nog ideeën indienen.

De promotie zal een vervolg zijn op het huidige project, waarin men de bromelia wil positioneren als een eigenzinnige, inspirerende plant die past bij de nieuwste trends. Dit gebeurt onder andere via vakbladen, sociale media en de eigen website (www.bromelia.nl). <

UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, tel 0342-49 42 63, fax 0342 41 31 41 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl

Colofon

Directeur Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 071-56 59 678 Alice Hoogenboom 56 59 679 Hoofdredacteur Elbert van den Berg 071-56 59 678 Eindredacteur Jenny Mostert 071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht 56 59 637 Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg 56 59 687 Cindy van der Zwet 56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes 56 59 638 Joef Sleegers 56 59 642 Bert Vegter 56 59 639

De bijdrage van de Nederlandse en Belgische veredelaars is nog niet bepaald.

Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice.

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kunt u contact opnemen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl.

Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50.

Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten.

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia.

Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Druk: BDU Media

21 (2014)

21-05-14 12:06

Kasgenoten

A genda Binnenland

wertrials.nl FlowerEvent Summer edition, Pyramide, Naaldwijk. Info: www.floraholland.com Plantarium, vakbeurs voor de boomkwekerij, Boskoop-Hazerswoude. Info: www.plantarium.nl Nationale zomerbloemententoonstelling, Oude Kerk, Naaldwijk. Info: www.nzbt.nl Autumn Fair, Naaldwijk. Info: www.floraholland.com Trade Fair, Aalsmeer. Info: www.floraholland.com

LTO Glaskracht Nederland

FOTO: Cindy van der ZweT

Algemene ledenvergadering, Aalsmeer.

Info: www.floraholland.com GreenTech Amsterdam, tuinbouwvakbeurs in de Rai. Info: www.greentech.nl

Leeftijd: 48 Plaats: Rijnsburg Teelt: zomerbloemen en tulpen Oppervlakte: 7.000 m2

Jan Ravensbergen Runt u dit bedrijf alleen?

Gewasbijeenkomst trips in chrysant, 4 Kennisdag water, 13.00-19.00 uur, Bleis-

-

wijk.

Gewasbijeenkomst lelie.

En komen er nog opvolgers aan?

Buitenland IFTEX International flower trade show, Nairobi, Kenia. Info: www.iftex.org Ă&#x2013;ga, vakbeurs voor de groene branche, Koppigen, Zwitserland. Info: www.oega.ch

om niet in deze sector te stappen. Het is best een mooi beroep, maar ik denk dat de

Hoe onderscheidt u zich als kleine kweker?

Info: www.messe-essen.de www.florall.be. markt te komen dan de massa. Soms heb je geluk en lukt het. En soms heb je pech.

Polen. Info: www.greenislife.pl www.flowers-expo.ru/en.

Agriflor, Quito, Ecuador. Info: www.agriflor.com.

Hoe gaat het dit jaar?

Waar bent u trots op?

Soms is het wat meer en soms wat minder, maar we hebben het goed hier in Neder-

En wat doet u naast het werk?

En nog vakantieplannen?

Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

!

Documenten en linken naar website

21 (2014)

Kasgenoten agenda_nw.indd 41

Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s

Filmpjes

41

21-05-14 12:06

559905.indd 42

21-5-2014 10:15:36

559906.indd 43

21-5-2014 10:16:02

559907.indd 44

21-5-2014 10:16:25