VBB_28-2015 by Stichting Vakinformatie Siergewassen

9 â&#x20AC;&#x2122;Denk vanuit

10 Aardwarmte-

14 Ervaringen

32 Nieuw bolgewas

mensen, daarmee kom je het verstâ&#x20AC;&#x2122;

bron voor zeker zestig telers

jaaraanvoermelding Rhein-Maas

uit Zuid-Afrika: Frizzle Sizzle

Cover-nw.indd 1

08-07-15 15:45

608899_.indd 2

8-7-2015 11:50:45

B 10 Eén aardwarmtebron voor meer dan zestig kwekers

Vakblad voor de

Opinie 4

Interview:

Commentaar:

Stelling:

Nieuws 6

12 SV.CO kiest voor spreiding in assortiment en afzet

Vragen:

Ondernemen:

Column:

Afzet:

Markt 20 20 21 22 23

14 ’Kwekers moeten klok serieus nemen’

Teelt 24

In beeld:

Gewasbescherming:

Onkruid:

Energiemarkt:

Teelt:

Groene planten:

Teelttips:

Column:

Nieuws

Service 37

Kasgenoot: Agenda Voorplaat:

28 (2015)

Inhoud.indd 3

08-07-15 15:45

Opinie Wim Voogt, onderzoeker WUR Glastuinbouw:

beheer van de waterstromen’

fOtO: jOef sleegers

De sector heeft met de overheden afgesproken dat grondgebonden teelten moeten voldoen aan hun zorgplicht. Volgens onderzoeker Wim Voogt helpt len zodat emissies tot een minimum beperkt kunnen worden. Emissiereduc-

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

„Ik denk van wel, mits de telers aan blijven tonen dat zij er alles aan doen om emissie te voorkomen. Complex blijven situaties met zeer lage grondwaterstanden, kwel en inzijging. Maar in praktijkprojecten hebben we afgelopen jaren laten zien dat je met gerichter gieten en bemesten de emissie fors kan verlagen. De afspraak met overheden en waterschappen – nagenoeg nulemissie in 2027 – die is haalbaar. Veel telers zijn echter bang dat feiten over de gift uit die projecten dwingende eisen worden. Zij zeggen dat ze niet verder terug kunnen in hun gift omdat dit ten koste gaat van hun teelt.”

„Enige overirrigatie en drain is voldoende. In ieder substaat. Anders krijg je droge plekken en ophoping van zouten. Grond is sowieso geen homogeen substraat, de watergeefsystemen hebben geen uniforme verdeling en het gewas verdampt niet overal evenveel. Het lukt daarom niet om op iedere

Commentaar Elbert van den Berg hoofdredacteur evandenberg@hortipoint.nl

plek in de kas exact voldoende water te geven. Je stemt de gift af op de droogste plekken. In het algemeen geldt voor grondteelten dat de hoeveelheid mest en water nauwkeuriger op de behoefte van het gewas is af te stemmen. Er zal altijd discussie zijn over die behoefte. Kijk je dan naar opname, het gemiddelde gewas of het beste gewas?”

„Op basis van instraling gieten is het belangrijkste. Een verdampingsmodel helpt daarbij, en ook met hulpmiddelen als lysimeters en vochtsensoren kan je die finetuning maken. Vooral vochtsensoren zijn breed inzetbaar. In het ideale geval is hooguit zo’n 5 tot 10% van de gift de eerder beschreven overirrigatie die nodig is om variatie in vochtgehaltes en gietsystemen te vereffenen. Door ervaring leer je wanneer je moet gieten en hoe groot die gietbeurt bij een bepaalde lichtsom moet zijn.”

„In praktijkproeven hebben we gezien dat

er door gerichter watergeven fors minder emissie van stikstof is. Er zijn voorbeelden in vruchtgroenten waarbij de jaarlijkse lozing terug ging van 200-400 kg per ha naar 15-20 kg. In de sierteelt zijn zulke reducties ook mogelijk.”

„De verschillen tussen grondsoorten en hydrologische situaties zijn groot, blijkt uit metingen met vochtsensoren en het drainverloop in lysimeters. Ook de verdamping per gewas varieert, onder andere door verschillen in weer, klimaatinstellingen, kasconstructie, rassen. Daardoor moet een teler zelf de ondergrens van de watergift bepalen, de gift die geen concessies doet aan het teeltresultaat en gericht is op beperking van emissies. Het is onmogelijk hiervoor standaard waardes te geven.”

„Gevoel en ervaring met hun huidige teeltwijze. En in geld is de te behalen besparing op mest en water niet heel groot. Dat bedrag

Aardwarmte beter zichtbaar maken

len te halen voor 2020. Dat heeft de Haagse -

Urgenda had aangespannen tegen de Staat. Het te ondernemen wordt steeds groter. Denk maar aan

wordt geboord. -

Opinie_NW.indd 4

28 (2015)

08-07-15 13:38

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324,

Stelling

Verduurzamen is beter dan groeien weegt volgens telers zeker niet op tegen de risico’s van zuiniger gieten. Voor alleen ’milieuwinst’ zal de teler geen investeringen doen of risico’s nemen.”

Wat stimuleert wel? -

„Een teeltkundig voordeel is een motivatie. Net als een eventueel marktvoordeel, bijvoorbeeld omdat je door een milieuvriendelijkere teeltwijze voorkeur krijgt bij afnemers. Maar ik moet bekennen dat alle initiatieven daartoe tot nu toe niet erg zijn aangeslagen. Een directe relatie tussen een maatregel en een voordeel kun je niet makkelijk leggen. Er zijn zoveel variabelen in de teelt. We hebben wel gezien dat telers die zich verdiepen in de waterstromen op het bedrijf, vaak ook meer inzicht krijgen in de processen die in hun grond spelen. Dat leverde hen teeltwinst op.”

zaak? „Ja, want de emissie is soms nog zeer fors. Dat geldt niet alleen voor meststoffen. Ook gewasbeschermingsmiddelen in het drainwater blijken soms flink te hoog. Stikstof kun je als een soort tracer beschouwen, dit element spoelt gemakkelijk uit, net als sommige gewasbeschermingsmiddelen. Er zijn middelen die slechts in beperkte mate aan de bodem binden of erg langzaam afbreken in de grond. Niet voor niets zie je steeds vaker dat bij toelating van middelen de beheersing van uitspoeling een extra eis is. Emissie verminderen is ook nodig voor het behoud van het middelenpakket.”

orchideeënteler in Ter Aar

Gerard Heemskerk, niets meer van te zien. Dat heeft echter ook een -

28 (2015)

Opinie_NW.indd 5

08-07-15 13:38

Nieuws Lees meer op de website

Grondige controles van trucks in Hoek van Holland

Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws. Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander

■

Vrachtwagens die in Hoek van Holland de boot naar Harwich nemen worden aan een grondige controle onderworpen door de -

In de nacht van 7 op 8 juli heeft er kort een felle brand gewoed bij een vestiging van de Van der Knaap Groep in Kwintsheul. De levering van teeltmediums aan telers is daardoor volgens het bedrijf niet in gevaar gekomen. In Kwintsheul houdt Van der Knaap zich onder andere bezig met de productie van pluggen.

■ Shairy van Preesman wint The ROOOZ Trophy De roos Shairy van veredelaar Preesman heeft The ROOOZ Trophy gewonnen, zo is op 1 juli bekendgemaakt in Aalsmeer. Shairy werd daarmee verkozen tot meest veelbelovende roos. Het vijfdaagse rozenevenement vond in juni plaats, waarbij twee dagen bestemd waren voor de vakhandel. ROOOZ trok ruim drieduizend bezoekers.

maanden terug geïntensiveerd omdat de kans dat er verstekelingen aan boord zitten groter is geworden. Door de nogal wat mensen op drift geraakt. Door verscherpte controles in Calais en een recente sommige bloemen en potplantenexporteurs naar alternatieve routes op zoek gegaan. Een van de alternatieven is van Stena Line: „Het is hier absoluut drukker geworden. Twee keer per dag zit de boot naar Harwich volledig vol met trucks en passagiers.”

■

kasruit met geprint zonnepaneel Het Griekse beginnende bedrijf Brite Solar heeft een technologie ontwikkeld waarmee het transparante zonnepanelen kan printen op glas. De panelen zetten 5% van het invallende zonlicht om in elektriciteit en laten 70% van het licht door, volgens het Griekse bedrijf een ideale combinatie om kassen energieneutraal te maken. De op kasdaken en/of -gevels geprinte zonnepanelen zijn vier tot vijf keer zo duur als reguliere ruiten, maar leveren volgens Brite Solar een hoog financieel rendement op.

■ De gemeenteraad van Almere heeft op 2 juli groen licht gegeven voor de Floriade 2022 door met een tweederde meerderheid in te tuinbouwtentoonstelling. De Floriade moet volgens het plan geen eenmalig evenement zijn, maar moet Almere helpen versneld te vergroenen en te laten veranderen in een zelfvoorzienende stad.

Amsterdam, bij de afslag Oegstgeest/Rijnsburg te liggen. De maatregel moet de bereikbaarheid van de veiling en de verkeersveiligheid in omliggende woonwijken verbeteren.

■ Pieter van de Stadt nieuwe burgemeester Lansingerland Pieter van de Stadt wordt per 14 september de nieuwe burgemeester van glastuinbouwgemeente Lansingerland. De VVD’er volgt partijgenoot Ewald van Vliet op die per 1 januari 2014 vertrok. Van de Stadt (46) is sinds 2006 wethouder in Heemstede. Lansingerland staat onder preventief financieel toezicht van de provincie Zuid-Holland. De gemeente kampt met grondexploitatieverliezen vanwege het afblazen van de plannen voor het mega-bedrijvenpark Bleizo op de grens met Zoetermeer, waarin ook tuinbouwfaciliteiten zouden worden opgenomen.

■ Aansluiting A44–FloraHolland

■ Chrysantenvak prolongeert promotie en onderzoek

Op 9 juli is het officiële startsein gegeven voor de aanleg van een directe aansluiting van het FloraHollandcomplex in Rijnsburg op de A44. De aansluiting komt, gezien vanuit de richting

Promotie voor chrysant is voor de komende vier jaar gewaarborgd. Telers stemden op 1 juli tijdens een productbijeenkomst chrysant in Bleiswijk vóór het gepresenteerde promotie-

Nieuwskort2.indd 6

plan. Hierdoor blijft ook de samenwerking in het chrysantenvak voor gewasgericht onderzoek mogelijk. Afgesproken is dat telers 0,015% extra promotieheffing betalen omdat het chrysantenvak een aanvraag voor Europese subsidie voor consumentenpromotie voorbereidt.

■ FloraHolland focust op China en Noord-Amerika FloraHolland focust zich met het virtuele platform World Flower Exchange op de NoordAmerikaanse en Chinese markt. De veiling doet daar onderzoek naar de mogelijkheden voor Nederlandse sierteeltproducten, zo meldt algemeen directeur Vos in zijn vlog (videoblog) op de website van de veiling. Het aanbod aan sierteeltproducten verschuift volgens Vos naar landen als Kenia en Ethiopië, terwijl de groei van de vraag niet langer in Europa zit, maar mogelijk in Noord-Amerika en China.

■ Westland staat voor € 6,5 miljoen garant voor Triasboring Westland staat tot een bedrag van maximaal € 6,5 miljoen garant voor een boring naar aardwarmte op een diepte van 4 km in de zogehe28 (2015)

08-07-15 15:59

olland FOTO: ARIE-FRANS MIDDELBURG

Gelezen op Twitter john boon (@J0HNB00N

■ FloraHolland behoort tot acht grootste coöperaties In de top 100 van grootste Nederlandse coöperaties (gemeten naar omzet) staat FloraHolland, met een omzet van € 4,5 miljard, op nummer acht. Plantion staat op plaats 68 met een omzet van € 88 miljoen, zo blijkt uit recent onderzoek van NCR, de vereniging voor coöperaties. De vijf grootste coöperaties zijn: Achmea, Rabobank Groep, FrieslandCampina, Coöperatie VGZ en CZ Groep. Zij zijn samen goed voor een omzet van meer dan € 63 miljard.

■ Floridata stelt zich open voor

kwekers en veredelaars

ten Triaslaag, de diepste geothermieboring in Nederland tot nu toe. Dat heeft de gemeenteraad op 2 juli besloten. Oorspronkelijk ging de gemeente uit van een scenario waarbij het consortium HVC-Westland Infra-FloraHolland zowel aardwarmte uit de Triaslaag op 4 km diepte zou pompen als uit de Onder-Krijtlaag op 2,7 km diepte. Dit zou twee aardwarmtedoubletten vergen. Op aandringen van HVC wordt het Onder-Krijtdoublet nu achterwege gelaten. Meer op pagina 10 en 11.

■ Kamer praat na zomerreces verder over zuiveringsplicht De Tweede Kamer zet het debat met staatssecretaris Mansveld (I&M) over de zuiveringsplicht na het zomerreces voort. Op 1 juli bleek tijdens de eerste termijn van het debat dat VVD, CDA en SGP ongelukkig zijn met het voorgestelde uitstel van de verplichting in combinatie met het ineens eisen van 95% zuiveringsrendement. Het twee jaar later invoeren van de zuiveringsplicht – dus in 2018, in plaats van in 2016 – weegt volgens de drie partijen niet op tegen het drie jaar versneld invoeren van het zuiveringsrendement (95% in plaats van 75%), zoals Mansveld wil. 28 (2015)

Nieuwskort2.indd 7

Floridata, het onafhankelijke kennisplatform dat handelaren data verstrekt over de bloemen- en plantenexport en over debiteuren, bekijkt hoe ze haar informatie kan openstellen voor kwekers en veredelaars. Dat meldde de organisatie op 1 juli tijdens een bijeenkomst van Blooming Breeders in Hoofddorp. Handelaren betalen contributie aan Floridata en leveren data aan. Telers en veredelaars zouden op hun beurt verkoopinformatie en informatie over hun licenties kunnen verstrekken.

■ Dümmen Orange neemt Florexpo over Dümmen Orange – voorheen: DNA Green Group – neemt Florexpo over. De overname past binnen de strategische doelstelling van Dümmen Orange om een positie in de top drie in de markt van meerjarige gewassen te verwerven. Florexpo is gespecialiseerd in de stekproductie van meerjarige planten, kruiden en perkplanten en heeft een omzet van meer dan € 9 miljoen.

■ Watersystemen op orde ondanks ernstige droogte De watersystemen bij de waterschappen zijn, ondanks het grote neerslagtekort, nog goed op orde, zo meldt de Unie van Waterschappen (UvW). Dat komt door de maatregelen die waterschappen van tevoren hebben genomen en doordat de aanvoer van water door de grote rivieren nog voldoende is. Onttrekkingsverboden voor oppervlaktewater zijn van kracht in delen van Noord-Brabant, Limburg en Zeeland.

Oogst en verwerking van onze tulpen is aardig laat. Begint al aardig op 2013 te lijken. #en stadiumgdan?

DLV Chrysant (@DLVChrysant) Elk chrysantenbedrijf zou dat moeten hebben: ontsmettingsmat bij de deur die automatisch voldoende vochtig blijft.

Gerrit Bergwerff (@gerritber) De Nieuwe Trailer voor @geestpotplanten ook weer een mooi span geworden.

H&H FLOWERS (@HENHFLOWERS) Vergeet je juf of meester deze week niet in de bloemetjes te zetten #bloemen #vakantie #juf #meester #

Star & vander Gugten (@StarvdGugten 3 min3 minuten geleden Hittegolf ? De Chrysant is de bloem waar je op kunt vertrouwen: ze blijft mooi in de warme zomer ! #stargugten

Discussie op LinkedIn Glastuinbouw is haar krediet aan het verliezen In de afgelopen weken is duidelijk geworden dat de glastuinbouw haar krediet aan het verliezen is in politiek en maatschappij, vooral als het om haar gasverbruik en milieugedrag gaat. Hoe anders is het te verklaren dat tuinders vanaf 2018 verplicht worden tot hoge investeringen in een zuiveringsinstallatie voor afvalwater? Waarom stelt Greenpeace anders voor de gaskraan dicht te draaien voor de tuinbouw en de sector te verplichten volledig over te stappen op aard- en restwarmte? Daar komt nog bij dat de Nederlandse Staat, volgens een recente uitspraak van de rechter, veel meer moet gaan doen om de CO2-uitstoot te verminderen. Het politiek en maatschappelijk draagvlak voor de tuinbouw begint dus af te brokkelen.

08-07-15 15:59

Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden. U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl

Neemt door WWZ belang van dossieropbouw toe? Door de invoering van de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) per 1 juli a.s. zal het ontslagstelsel

en goedkoper zou moeten worden om werknemers te ontslaan. Maar klopt dat?

erknemers komen in dienst en functioneren meestal naar behoren. Veel werkgevers bouwen gedurende die tijd geen personeelsdossier op. Als men met elkaar al een functionerings- beoordelingsgesprek voert, dan wordt de uitkomst meestal niet op papier gezet, de medewerker functioneert immers naar behoren. Op het moment dat een werknemer plotseling niet meer naar behoren functioneert wordt de werknemer aangesproken op zijn/haar gedrag en worden soms afspraken gemaakt om het functioneren te verbeteren. Dit wordt vaak ook niet schriftelijk vastgelegd, omdat de werknemer bijvoorbeeld al lang in dienst is, er sprake is van een vertrouwensband en de werkgever er wel vanuit gaat dat de werknemer beter zal gaan functioneren. Als blijkt dat dat uiteindelijk toch niet het geval is, wenst de werkgever afscheid te nemen van deze werknemer. Kan dat als een personeelsdossier ontbreekt?

Huidig ontslagrecht Uit rechtspraak blijkt dat ingeval van disfunctioneren sprake moet zijn van een verbetertraject, alvorens men kan overgaan tot ontslag. Als het personeelsdossier en het verbetertraject ontbreekt worden ontslaggronden vaak gecombineerd om duidelijk te maken dat de situatie onhoudbaar is geworden en de arbeidsovereenkomst moet worden ontbonden. Er is sprake van een verstoorde arbeidsrelatie en de werknemer functioneert niet naar behoren. Ondanks dat een personeelsdossier ontbreekt ontbinden veel kantonrechters de arbeidsovereenkomst als blijkt dat werknemer en werkgever niet meer kunnen samenwerken en van werkgever niet kan worden verwacht dat de

2815vraag.indd 8

IllustratIe: Peter moorman

arbeidsovereenkomst in stand blijft. Om de werknemer enigszins tegemoet te komen en de gevolgen van ontslag te compenseren krijgt de werknemer vaak een hogere ontslagvergoeding, ook vanwege het ontbreken van een personeelsdossier. Dit kan echter vanaf 1 juli 2015 niet meer.

Ontslagrecht per 1 juli 2015 De wetgever heeft beperktere ontslaggronden opgenomen in de wet en de werkgever moet vanaf 1 juli 2015 ĂŠĂŠn ontslaggrond kiezen. Ontslag op basis van disfunctioneren, de meest gekozen ontslaggrond bij de kantonrechter, zal (veel) moeilijker worden. De werkgever zal moeten aantonen dat sprake is van disfunctioneren, er moet sprake zijn van een aantoonbaar verbetertraject, scholing zal moeten worden aangeboden om de kans van slagen van het verbetertraject te vergroten en als dat niet lukt zal men moeten kijken naar herplaatsingsmogelijkheden in een andere passende functie. Als het personeelsdossier, en daarmee ook het verbetertraject, ontbreekt zal de kantonrechter het verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst vaak afwijzen.

Transitievergoeding Dit heeft mede te maken met de invoering van de transitievergoeding. De huidige ontslagvergoeding (vergoeding op basis van de kantonrechterformule) verdwijnt door de invoering van de transitievergoeding. Vanaf 1 juli 2015 heeft een ontslagen werknemer recht op een vast bedrag. Slechts in zeer uitzonderlijke situaties zal de werknemer, bovenop de transitievergoeding, een extra vergoeding krijgen. Nu de transitievergoeding veel lager is dan de huidige ontslagvergoeding en de werknemer meestal geen extra vergoeding zal krijgen zullen kantonrechters het ontbindingsverzoek dus afwijzen als het personeelsdossier en een verbetertraject ontbreekt. De werknemer kan immers niet meer gecompenseerd worden voor het ontbreken van het personeelsdossier. Nu het ontbindingsverzoek vanaf 1 juli 2015 hoogstwaarschijnlijk vaker zal worden afgewezen zal het nog belangrijker worden om een personeelsdossier bij te houden. Al met al: ontslag wordt wel goedkoper, zeker niet makkelijker.

0174-637100. 28 (2015)

07-07-15 15:54

Mans Vulto, cao-onderhandelaar Open Teelten, neemt afscheid

’Denk vanuit mensen, daarmee kom je het verst’ foto: Wim du mortier

Mans Vulto neemt na ruim dertig jaar afscheid als LTObestuurder, onder meer als werd op 30 juni benoemd tot Ridder in de Orde van

agrarisch bestuurder.

Wim du Mortier Mans Vulto: „Transitievergoeding is geen gouden handdruk.”

oven een deur in de huiskamer van de boerderij van Mans Vulto in Schalkwijk hangt een prent van twee mensen die aan een koe trekken. Met er onder de tekst ’Pleit om een koe, geef er één toe’. Vulto beaamt die oude wijsheid. Ook al zijn de vakbonden nu misschien zwak, je wint er op termijn niets mee door ze nu een poot uit te draaien. Al zo’n drie decennia is Mans Vulto (67) betrokken bij het bepalen van de sociaal economische koers van wat nu LTO Nederland is en de cao-onderhandelingen voor de open teelten. Maar hij was bijvoorbeeld ook voorzitter van het pensioenfonds BPL. Zo iemand die niet op de voorgrond treedt maar achter de schermen in talloze functies vecht voor de belangen van ondernemers. Én werknemers, want de van huis uit boer maar ook afgestudeerd socioloog is ervan overtuigd dat beide in evenwicht moeten zijn. In zijn huiskamer kijkt hij terug én vooruit, want hij zit nog vol ideeën.

Cao’s onder vuur Vulto neemt afscheid op een moment waarop de vakbonden zijn verzwakt, en collectieve arbeidsovereenkomsten onder vuur liggen. Werkgevers willen af van het knellende karakter en hervormingen die een soepeler invulling van de arbeidsvoorwaarden mogelijk maakt. Vulto maant tot 28 (2015)

2815Vulto.indd 9

voorzichtigheid in de onderhandelingen. „We moeten een inhoudelijke discussie voeren die moet leiden tot fundamentele veranderingen. Je kunt in al je enthousiasme dan proberen resultaat af te dwingen waar de bonden niet mee thuis kunnen komen. Dan kun je blij zijn en een borrel nemen op het feit dat je ze een poot hebt uitgedraaid. Maar hou er maar rekening mee dat jij de eerst volgende keer aan de beurt bent. Ergens moet altijd het midden gevonden worden; pleiten om een koe, geef er één toe.”

Uren op jaarbasis Vulto ziet mogelijkheden om uit de huidige cao-impasse te komen. Voor de opvolgende contracten bijvoorbeeld. „Het hoeft niet zo moeilijk te zijn. We hebben in de cao het uren op jaarbasis principe. Geef iemand dus een vaste baan, eventueel parttime, en zet daarbij zwart op wit in welke perioden hoeveel uur wordt gewerkt. In die andere perioden kan die persoon met vakantie of ergens anders gaan werken.” Daarbij past volgens Vulto een oplossing voor de transitievergoeding. „Een soort verzekering binnen Sazas om ervoor te zorgen dat iemand begeleiding krijgt om nieuw werk te vinden. De vakbond moet dan wel onderkennen, en dat is een fundamenteel punt, dat een transitievergoeding geen gouden handdruk is maar een vergoeding

om je te leiden naar een nieuwe baan. Alle ingrediënten voor een oplossing zijn er zo volgens mij.”

Eigen wil Vulto is overtuigd van de sterke eigen wil van mensen. „In de economische filosofie denken ze door op te tellen en af te trekken te weten hoe processen werken. Maar mensen gaan toch hun eigen gang. Als je vanuit mensen blijf denken, kom je het verst. Dat is wat ik altijd heb geprobeerd; denken vanuit wat die boer en die tuinder wil. Daarom is het belangrijk praktische mensen te hebben die mee kunnen denken, zoals in de regiegroep voor werkgeverszaken in de open teelten. Ook als het om de cao gaat: wat willen mensen en hoe kun je daar op inspelen. Daar moet het eigenlijk om gaan. Vulto is duidelijk nog zeer betrokken bij de sector en nog boordevol ideeën. Toch zet hij er nu rigoureus een punt achter. „In de loop van de tijd is het steeds meer werk geworden. Rond het pensioenfonds BPL bijvoorbeeld, cirkelt een ongelofelijke hoeveelheid controle-instrumenten. Ook de stukken die je door moet nemen zijn navenant toegenomen; tot wel zo’n 700 pagina’s per vergadering. Daar ben je gruwelijk zoet mee. Nu krijg ik dat hele pakket niet meer. Wat een zaligheid!” <

07-07-15 15:54

Westland boort als eerste in Nederland naar 4 km diepte

Eén aardwarmtebron voor meer dan zestig kwekers voor de ontwikkeling van geothermie in Nederland. Vorige week besloot -

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

aar liefst € 41 miljoen is nodig om het tot nu toe meest ambitieuze aardwarmteproject van Nederland van de grond te tillen. Een consortium – bestaande uit regionaal netbeheerder Westland Infra, afval-energiebedrijf HVC en bloemenveiling FloraHolland – staat te trappelen om naar een voor Nederlandse begrippen recorddiepte van 4 km te gaan boren, in het zogeheten Trias. Deze aardlaag is zo’n 250 miljoen jaar oud en stamt uit het klimatologisch droge en warme tijdperk van de dinosauriërs. De temperatuur van het water in het Trias bedraagt circa 140ºC. De Triasboring naar 4 km diepte is uniek omdat de acht in bedrijf zijnde aardwarmteprojecten die Nederland telt, warm water oppompen vanaf een diepte variërend van

1,6 tot 3 km. De boring naar het Trias, die zal plaatsvinden nabij de FloraHollandlocatie Naaldwijk, moet tot een bron leiden die 80% van de warmtebehoefte van de Westlandse glastuinbouw invult.

De Triasboring zal niet in één ruk gebeuren, maar via een tweestappenplan. Allereerst zal een boring plaatsvinden naar de zogeheten Onder-Krijtlaag. Over die zandsteenlaag zijn veel data beschikbaar uit olie- en gasboringen. In potentie kan het Onder Krijt zo’n 15 MWth per project aan warmte opleveren. Op 2,7 km diepte zullen de boorders een ’well test’ uitvoeren om te beoordelen of het Onder Krijt geschikt is om geothermie uit te winnen.

Achtergrond

Aansluitend wordt doorgeboord naar het Trias, op 4 km diepte. Dit is een proefboring. Op papier kan het Trias namelijk 25 tot 40 MWth per project aan warmte opleveren, maar of dat met de praktijk overeenkomt, moet een ’well test’ uitwijzen. Dat zal een spannend moment zijn omdat over het Trias weinig data beschikbaar zijn. Ook hebben deskundigen uiteenlopende ideeën over de kansen voor warmtewinning uit het Trias. Als blijkt dat het Trias geschikt is, zal een tweede boring naar deze aardlaag worden uitgevoerd om zo een compleet Triasdoublet te realiseren. Mocht echter blijken dat de Triaslaag niet geschikt is, dan zal het consortium moeten terugvallen op een OnderKrijtdoublet (tenzij uit de eerste ’well test’ is gebleken dat ook die laag niet geschikt is). Aardwarmte uit het Onder Krijt vult echter slechts 10 tot 20% van de Westlandse warmtebehoefte in.

Hoe worden tegenvallers opgevangen? Warmteafnemende telers -

Enkel de VVD-fractie in de Westlandse gemeenteraad stemde op 2 juli tegen het verlenen van de garantstelling aan het Triasdie de gemeente daarmee loopt in het geval er onverwachte tegenvallers optreden geval is.

Teler(s) failliet Ook voor het risico dat een of meer warm-

Trias Westland.indd 10

Als de Triasboring slaagt, kunnen 30 tot 50 telers een aansluiting krijgen op het warmtenet. In het 300 ha tellende gebied rond de bron hebben 65 telers – goed voor een warmtevraag van 60 MWth – daarvoor al een intentieverklaring getekend. Zij hebben zich georganiseerd in Belangenvereniging Earth Energy Westland. Mislukt de Triasboring, dan zullen 20 tot 30 kwekers warmte kunnen afnemen uit het Onder Krijt. Warmteafnemers sluiten komend najaar een contract voor circa 15 jaar af. Ze krijgen daarbij de mogelijkheid om direct, tegelijk met de drie consortiumpartijen, aandeelhouder te worden. Daarnaast komt er waarschijnlijk een optie om te ’sparen’ voor de aankoop van aandelen in het project. 28 (2015)

08-07-15 14:05

Foto: QuIncy von BannIsseht

Verwacht wordt dat telers die aardwarmte gaan afnemen, hun ketel en/of WKK zullen houden omdat die nodig blijven als CO2voorziening en voor eventuele stroomopwekking voor belichting. Tuinders zullen in dat kader zelf moeten zoeken naar een optimale mix van aardwarmte en gas.

Momenteel worden alle haalbaarheidsstudies die zijn gedaan, uitgewerkt tot een businesscase. Die moet in het najaar op tafel liggen om te worden goedgekeurd. Voordat dan het ’go/no go’-moment aanbreekt, moet onder meer duidelijk zijn wat de aanbesteding van het project gaat kosten. Belangrijkste voorwaarde die de banken echter stellen, is dat de drie consortiumpartijen dan elk het benodigde eigen vermogen hebben ingebracht. HVC en Westland Infra brengen elk € 5,5 miljoen in en FloraHolland € 1,3 miljoen, waarmee er in totaal € 12,3 miljoen aan eigen vermogen is. De resterende € 28,7 miljoen wordt via een bancaire lening geregeld. De totale investering van € 41 miljoen moet in tien jaar zijn terugverdiend. De gemeente Westland staat met € 6,5 miljoen garant voor de inbreng van HVC (€ 1 miljoen meer dan nodig is, dit om eventuele tegenvallers te kunnen opvangen). 28 (2015)

Trias Westland.indd 11

Het besluit daartoe werd op 2 juli genomen. Trias Westland kan verder rekenen op € 500.000 uit de zogeheten Westland Agenda van de gemeente. Daarnaast is er NSL-subsidie (€ 350.000), steun van de Rabobank (€ 650.000), DEI-subsidie (€ 1,8 miljoen) en een garantstelling van € 3,6 miljoen van het ministerie van Economische Zaken (EZ) via een vorig jaar afgesloten Green Deal. In totaal is er zo voor € 6,9 miljoen aan garanties en subsidies verkregen voor het afdekken van de risico’s bij de boring vanuit het Onder Krijt naar het Trias. Krijgt het project eind dit jaar, na de ’financial close’, groen licht, dan kan de boring begin 2016 plaatsvinden. De eerste warmtelevering zou dan halverwege 2016 een feit kunnen zijn. Daarna kan worden gewerkt aan de verdere uitrol van het benodigde warmtenet. In totaal zal zo’n 10 km pijpleiding moeten worden aangelegd.

Momentum HVC-directeur Dion van Steensel vindt dat nu het momentum aanwezig is voor een Triasboring. Niet alleen het consortium en de glastuinbouw als geheel, maar ook EZ wil volgens hem nú weten wat het Trias kan betekenen voor het rijksenergiebeleid. „Er is nú een consortium dat, samen met tuinders, de boring wil en kan realiseren.

Er zijn nú voldoende subsidies en er is een Green Deal om de geologische risico’s mee af te dekken”. Hij rekent voor hoe de sector via een Triasproject grote stappen kan zetten in verduurzaming. „De warmtebehoefte van de Westlandse glastuinbouw bedraagt nu 27,7 PJ (Petajoule). Verwacht wordt dat die de komende jaren met 25% daalt naar 20,8 PJ in 2035. Stel, er komen in die tijd veel geothermieprojecten van de grond, bijvoorbeeld 15 Onder-Krijtprojecten die 15 MWth per project opleveren (3,9 PJ) en 10 Triasprojecten die 30 MWth per project opleveren (7,56 PJ). Met geothermie wek je dan in totaal 11,46 PJ op, waarmee je dus al ruim de helft van de warmtebehoefte invult.” <

In het kort -

■

08-07-15 14:05

SV.CO kiest voor spreiding in a

afzetmarkten.” cvanderzwet@hortipoint.nl

pas en is het bedrijf flink gegroeid. SV.CO telt nu een oppervlakte van 13 ha. Het toppen, uitzetten, oprapen, sorteren en inhoezen zijn (deels) geautomatiseerd. De potchrysant is nog altijd het belangrijkste product: de helft van de omzet komt daar vandaan. Jaarlijks worden er in Nederland 37 miljoen potchrysanten aangevoerd en SV.CO neemt zo’n 30% voor haar rekening.

Risico spreiden In de loop der jaren zijn er ook andere producten aan het assortiment toegevoegd, zoals kalanchoë, poinsettia, primula en

celosia. „We concentreren ons op bloeiende potplanten. We wedden niet op een paard, we willen het risico spreiden. Op één poot kun je niet staan”, vindt Arie Strijbis. Om sterker in de markt te komen staan is Strijbis in 2006 een samenwerking met Sander Verbeek aangegaan en samen hebben zij later kwekerij Boekestijn overgenomen. De naam StrijbisVerbeek was geboren. Verbeek had de sterke overtuiging dat je enkel door samen te werken verder zou kunnen komen. „We waren goede concurrenten van elkaar en ik zag in dat je sterker in de markt zou komen te staan als je een breed assortiment kunt aanbieden. Ik was vooral sterk in de

Fot0: cindy van der zwet

n vijftig jaar tijd kan er veel veranderen. Firma Strijbis begon een halve eeuw geleden op kleine schaal met potchrysant. In dezelfde periode begonnen ook Pleun van Dijk en Teun en Henk Boekestijn met de teelt van dit product. Het waren geen grote aantallen die toen op de markt kwamen. Strijbis begon op 440 meter. De potchrysanten werden op zandbedden geteeld, hij had enkel potmaat 9 cm en de resultaten waren volgens hem zeer wisselend. Er kwamen nog veel te lange planten van de bedden af. Het hele proces van wortelen, toppen en hoezen gebeurde allemaal met de hand. In 2015 komen er minder handjes aan te

SV.CO.indd 12

28 (2015)

08-07-15 15:24

Column

n assortiment en afzet schalen en Arie meer in de kleinere potmaten. Dat vulde elkaar prima aan.”

Internationale naam Inmiddels staan er vier mensen aan het roer. Ook Jelle Strijbis en Martijn Vreugdenhil zijn toegetreden tot het management. In die periode werd de naam van het bedrijf aangepast naar SV.CO. „Een internationalere naam die uitdraagt waar wij voor staan”, geeft Jelle Strijbis aan. Zo is de CO een verwijzing naar company, cookies (een koektrommel vol keuze), connect (daghandel) en consumer. Het bedrijf wil de consument goed in het vizier hebben en daar zijn de laatste jaren grote stappen in gezet. Zo heeft het verschillende lijnen in huis die aansluiten bij de verschillende behoeftes van de consument. „We spreken kopers en komen zelf ook af en toe in het buitenland om te kunnen zien wat de vraag in een bepaalde markt is. We monitoren de afzet, zodat we onze handel gericht aan kunnen bieden”, geeft Verbeek weer. SV.CO heeft van alle teelten een breed assortiment in huis, variërend van basissoorten tot de meer exclusievere rassen. De verschillende lijnen bieden zij gericht aan de klanten. Die gesegmenteerde aanpak werkt volgens de mannen goed. Ook de nieuwe huisstijl is goed ontvangen. De uitstraling is door de jaren heen steeds belangrijk geworden. „Het begon met een nieuwe verpakking om het product aantrekkelijker in het schap te zetten. Met een mooie hoes wilden wij de consument verleiden. Uiteindelijk is dit overal in doorgevoerd en dragen wij dit heel consequent uit. Zoals bijvoorbeeld op beurzen. Wij worden steeds beter herkenbaar in de markt”, ervaart Jelle Strijbis.

Meegaan met seizoenen Het is volgens de directie moeilijk te herleiden wat het effect van al deze stappen op de resultaten is geweest, maar volgens Verbeek hebben ze geen reden tot klagen. Door de mix van de verschillende producten, potmaten en verschillende afzetmarkten zijn de resultaten de afgelopen jaren vrij stabiel gebleven. Als het ene product wat minder loopt, wordt dat vaak weer opgevangen door een ander. Het hele jaar door heeft SV.CO een vast assortiment in huis, maar er wordt meegegaan met de seizoenen. „Jaarrond kun je hier terecht voor potchrysant, maar in het 28 (2015)

SV.CO.indd 13

najaar pieken wij. Met kalanchoë is het weer andersom, daar hebben we in het voorjaar meer van staan. Ook op feestdagen spelen wij steeds meer in. Dat is een verandering van de afgelopen jaren. Voorheen draaide je een vast programma en hield je rekening met de acties. Nu wordt er veel meer gestuurd en zijn de pieken kort en heftig”, vindt Arie Strijbis. Organisatorisch komt er ook veel meer bij kijken dan vroeger. De voorraad ligt bij de kwekers en veel werkzaamheden, zoals het collecteren en stickeren, gebeurt bij de bron. „Het product gaat door minder handjes en dat is alleen maar efficiënt. Je moet de producten klantspecifiek inpakken, dus je kan nooit vooruitwerken. Ergens is dat ook wel weer goed, want er gaat een verser product de markt in. Maar het legt wel druk op de organisatie”, legt Verbeek uit.

SV.CO kan niet alles via de daghandel kwijt; de planten verschijnen tevens voor de klokken in Aalsmeer en Naaldwijk. Het streven is 100% direct te verkopen, maar dat wordt in de praktijk niet gehaald. „Neem het weer van de afgelopen weken. Dan willen de klanten geen potchrysanten, maar liever een doos met ijs. Met die factoren heb je altijd te maken”, geeft Arie Strijbis aan. Ten opzichte van vijftig jaar terug is het proces meer gedigitaliseerd, zowel op de werkvloer als in de verkoop. Dat heeft de jongere generatie de afgelopen jaren beetgepakt. Die verschillende generaties binnen het bedrijf, dat werkt volgens Verbeek goed. „Arie is rond de zestig jaar; ik rond de veertig en Jelle en Martijn weer tien jaar jonger. Als we allemaal ouder zouden zijn, dan zou het misschien anders lopen. Dan ben je misschien behoudender. Deze combinatie werkt goed. We houden op deze manier de spirit erin en als het nodig is trapt Arie op de rem”, lacht Verbeek. Met de nieuwbouw heeft de grondlegger van de potchrysant dat zeker niet gedaan. Strijbis zag ook zeker de voordelen van de uitbreiding in. We willen steeds blijven voldoen aan de vraag van onze klanten en geen concessies doen aan de breedte van ons assortiment. Verdere groei zullen de mannen in de toekomst dan ook niet tegenhouden, maar het is geen doel op zich. Verbeek: „Het moet te organiseren blijven. Je moet kwaliteit kunnen blijven leveren. Groei is mooi, maar niet zaligmakend.” <

08-07-15 15:24

Aanvoermelding moet klok Veiling Rhein-Maas stabiliseren

’Kwekers moeten klok serieus nemen’ Kwekers die pot- of tuinplanten willen verkopen via de klok van Veiling Ank van Lier

n 2011, het eerste jaar van de nieuwe Veiling Rhein-Maas, was sprake van grote fluctuaties in de productaantallen die voor de klok werden gebracht. Geen wenselijke situatie, benadrukt René Siebers, hoofd assortimentsmanagement en import bij Veiling Rhein-Maas. Siebers geeft aan dat als grootste tuinplantenveiling in West-Europa Veiling Rhein-Maas een stabiel aanbod en een stabiele prijsvorming wil realiseren, voor klokaanvoerders en voor kopers. „In de praktijk bleek echter dat kwekers die focussen op directe verkoop de klok regelmatig als ’dumpplek’ gebruikten op momenten dat de bemiddelingsprijzen te wensen overlieten. Kwekers die structureel wel hun

producten voor de klok brachten, werden hier de dupe van.”

Jaaraanvoer- en weekmelding Om excessen in aanvoer en prijsvorming te voorkomen, de klokprijzen te stabiliseren en vaste klokaanvoerders te behoeden voor grote schommelingen, besloot de veiling begin 2012 meer regie te nemen in de klokaanvoer. Kwekers werden verplicht om aan het begin van het jaar een indicatie te geven van de productaantallen die zij in een bepaalde periode voor de klok verwachtten te brengen. „Naast deze jaaraanvoermelding bleef de weekmelding bestaan, waarbij kwekers één week van tevoren moeten aan-

geven welke aantallen van welk product zij op een bepaalde veildag voor de klok willen brengen”, vertelt Gerd Christ, teammanager assortimentsmanager potplanten. In eerste instantie bestond de jaaraanvoermelding uit het invullen en retourneren van een pdf. Vanaf begin 2015 is dit proces volledig gedigitaliseerd en kunnen kwekers deze melding doorgeven via een speciaal onlineportal. Hier kunnen ze op termijn ook inloggen voor de weekmelding. „Digitalisering van de jaaraanvoermelding geeft de assortimentsmanagers van onze veiling sneller en eenvoudiger inzicht in de verwachte aanvoer en in mogelijke knelpunten, in de vorm van een teveel aan aanvoer op een bepaalde veildag. Ook kunnen kwekers door

Excessen ook aandachtspunt FloraHolland Ook FloraHolland probeert de klokaanvoer te regisseren. Voor leden geldt daarom het ’excessenbeleid’. Sinds januari 2014 hanteert de veiling speciale rekenregels om

een oplossing kunnen komen. Zo kunnen we sancties voorkomen.” Voor contractzenders – kwekers die geen

Iedere dag worden, net voordat het veilen

2014, begin 2015 ook speciale ’spelregels’

ten opzichte wat een kweker de dag en de week ervoor leverde. De veilingmeester bepaalt vervolgens of er per veilgroep en locatie een risico is op excessen. Is een lid

te creëren. Dit houdt in dat de accountmanagers de producten van contractzenders

zenders wordt aanbod geweigerd. Perswoordvoerder Lex van Horssen: „Als een kweker vooraf het vermoeden heeft dat -

per jaar kan aanvoeren. De accountmanager bepaalt in overleg met de veilingmeester de gewenste aanvoerhoeveelheid per periode en per week op de drie exportlocaties. Ook dit wordt teruggekoppeld naar de kwekers. Door een maximum te stellen aan de aanvoer

jaaraanovermeldingrheinmaasgoed.indd 14

wil de veiling uitschieters in aanvoer en er ook een minimumaanvoer afgesproken met kwekers, zodat ondernemers niet alleen leen voor de klok brengen wanneer ze deze Afgelopen maanden is het proces rondom de aanvoerafspraken voor contractzenders vormgegeven. Het nieuwe beleid wordt eerst

hiervan op jaarbasis kan ’hebben’. Vervolvielen (onder andere calluna en hedera). Gedurende de rest van het jaar worden de

de productgroep aan de beurt is, geldt de bestaande regelgeving.

28 (2015)

07-07-15 15:54

Foto: Veiling Rhein-Maas

deze digitalisering de verwachte aantallen van een bepaald product korter voor het aanvoertijdstip doorgeven. Kerststerren hoeven bijvoorbeeld niet al aan het begin van het jaar te worden doorgegeven, maar pas in de zomer.”

Sancties De vraag is natuurlijk hoe Veiling RheinMaas omgaat met de verkregen informatie, vooral wanneer een te grote aanvoer van een bepaald product wordt verwacht. „Meteen na het doen van de jaaraanvoermelding checken de assortimentsmanagers of in bepaalde perioden sprake is van buitensporige aanvoeraantallen van bepaalde producten”, legt Siebers uit. „De marktsituatie in het afgelopen jaar vormt hierbij het uitgangspunt. Dreigt er bij bepaalde producten een teveel aan aanvoer, dan gaan de managers in gesprek met de aanvoerders. We overleggen dan of zij andere afzetmogelijkheden hebben, bijvoorbeeld via de directe verkoop.” Daarnaast kijken de assortimentsmanagers kritisch naar de betrouwbaarheid van de jaaraanvoermeldingen in de afgelopen jaren. Ofwel: is een kweker zijn beloften nagekomen? „Bij iemand die structureel meer of minder stuks voor de klok brengt dan opgegeven – en dan gaat het om echte grote 28 (2015)

jaaraanovermeldingrheinmaasgoed.indd 15

aantallen –, die vooral A2-kwaliteit voor de klok brengt of alleen in bepaalde perioden – bijvoorbeeld rondom Moederdag – aanvoert, nemen we sancties. Deze sancties bestaan meestal uit het terugschroeven van de te leveren aantallen. Dat is fair richting andere, regelmatige klokaanvoerders. En dit is ook nodig om hen te beschermen.”

Ook gedurende het jaar sturen de assortimentsmanagers bij, aan de hand van de opgegeven weekmeldingen. Siebers: „Dreigt op een bepaalde veildag een te grote aanvoer van een bepaald product, dan gaan we in gesprek met kwekers. Vaak komen we samen tot een oplossing; uitwijken naar een andere dag kan bijvoorbeeld soelaas bieden. Alleen wanneer we zien dat de betrouwbaarheid van een aanvoerder te wensen overlaat, nemen we harde sancties en worden soms producten geweigerd.” Afgelopen jaar is er ruim driehonderd keer contact geweest met kwekers die andere aantallen en kwaliteiten leverden dan opgegeven. In enkele gevallen werd de aanvoer van een bepaald product door een kweker geblokkeerd. Hierbij ging het met name om kwekers van echte massaproducten, die sterk vertegenwoordigd zijn in de regio,

zoals perkgoed en calluna. Bij de kleinere producten bleek actie vrijwel nooit geboden. Siebers benadrukt dat de veiling kwekers niet in een keurslijf probeert te dwingen; in overleg is er volgens hem veel mogelijk. „Krijgt een kweker een goed aanbod vanuit de directe verkoop, dan is het in principe geen probleem als hij hierop ingaat. Mits de ondernemer dit even meldt aan zijn assortimentsmanager en wij hierop kunnen anticiperen. We kunnen andere kwekers dan weer de kans bieden om wel te leveren. Communicatie is dus heel belangrijk; in feite vragen we kwekers om ons op de hoogte te houden en de klok serieus te nemen. Dit is ook een bewustzijn dat moet groeien; we hopen dat sancties op termijn steeds minder en uiteindelijk helemaal niet meer nodig zijn.”

Heeft invoering van de jaaraanvoermelding tot nu toe ook het gewenste resultaat gehad? Ofwel: waren uitschieters in aanvoer en prijsvorming de afgelopen jaren beperkt? „Dit laatste is zeker het geval”, geeft Siebers aan. „Het is moeilijk te zeggen of de prijzen hierdoor ook echt beter zijn geworden. Maar er waren wel duidelijk minder excessen dan in het eerste jaar. En dat is een belangrijke winst.” <

07-07-15 15:54

Groter aanbod in juni leidt tot meer omzet Juni telde twee veildagen meer dan in 2014. Het weer was wisselend. De aanvoer van bloemen, kamer- en tuinplanten was hoger dan vorig jaar. Bloemen brachten gemiddeld minder op, kamer- en tuinplanten meer.

Jill Berens

e snijbloemenaanvoer steeg 6,5% en resulteerde in een omzetstijging van 4,3% bij een lagere middenprijs. De kamerplantenomzet lag 9,3% hoger bij 7,4% meer aanvoer en een 2% hogere gemiddelde prijs. Ook tuinplanten noteerden groeicijfers. De omzet steeg bijna 21% bij 6,7% meer aanvoer en een 13 cent hogere

Tabel. Omzet FloraHolland-veilingen juni 2015

(Aanvoer x 1.000 stuks en omzet x € 1.000 ) Snijbloemen

Omzet

% Toe-/afname* Aanvoer

% Toe-/afname* Prijs ’15 Prijs ’14

middenprijs. Juni telde meer zonuren dan normaal afgewisseld met zware onweersbuien. Het temperatuurverloop was grillig met (regionale) verschillen van zeer warm tot koel. De maandtemperatuur was gelijk aan het langjarige gemiddelde van 15,6˚C maar lag lager dan in 2014.

Lagere middenprijs pioen Het snijbloemenaanbod lag met 888,2 miljoen stelen (+6,5%) aanzienlijk hoger dan juni 2014. De middenprijs leverde 1 cent in en kwam met € 0,20 uit op het niveau van 2013. Het pioenenseizoen ging dit jaar op tijd van start. Bij 79% meer stelen realiseerde pioen een omzetstijging van 42,5%, maar daalde de middenprijs tot € 0,34. Troschrysant ving de 9,7% meer aanbod niet op en daalde 6 cent in prijs. Bij 5,6% meer stelen steeg de middenprijs van lelie tot € 0,45. Gerbera leverde 1 cent bij 13,1% meer aanvoer. De prijs van lisianthus bleef stabiel bij 14% meer aanvoer. Freesia steeg in aanvoer (+15,4%) en 1 cent in prijs (€ 0,15).

Prijs hortensia en calla in de plus

Snijbloemen totaal

Kamerplanten

Kamerplanten totaal

Tuinplanten

Tuinplanten totaal Totaal

Veilingcijfers.indd 16

€ 179.344

Omzet

€ 113.493

Omzet

4,3%

888.268

% Toe-/afname* Aanvoer

9,3%

69.699

6,5%

€ 0,20

€ 0,21

% Toe-/afname* Prijs ’15 Prijs ’14

7,4%

€ 1,63

De middenprijs van potplanten steeg 3 cent tot € 1,63 bij ruim 9% meer aanbod. 9% meer phalaenopsis brachten gemiddelde 2 cent minder op. De middenprijs van kalanchoë daalde 6 cent tot € 0,70 bij 11,6% meer verkochte stuks. Bij 4,1% meer aanvoer hortensia pluste de middenprijs 35 cent en kwam uit op € 2,48. De grootste stijger in aanvoer calla (+19%) steeg nog 6 cent in prijs. Ook ficus realiseerde een omzetgroei; bijna 6% meer stuks brachten € 0,39 meer op. Seizoensproduct campanula werd bij een lichte aanvoerstijging 28 cent (€ 1,33) beter gewaardeerd dan in juni vorig jaar.

€ 1,60

%Toe-/afname* Aanvoer % Toe-/afname* Prijs ’15 Prijs ’14

€ 37.147

20,9%

32.886

6,7%

1,13

1,00

€ 329.984

7,7%

990.853

6,6%

€ 0,33

Goede prijzen voor hortensia Met meer zon- en tuinuren dan juni vorig jaar werden 6,7% meer stuks tuinplanten verkocht. De gemiddelde prijs steeg met 13% naar € 1,13. Roos en geranium bleven achter in aanvoer. Grootste omzetdraaier hortensia daalde licht in aanbod (-2,3%) en steeg 26% in prijs. Lavendel noteerde een 4% hogere prijs bij 12,6% meer verkochte stuks. De grootste stijger in aanvoer dianthus (+62%) groeide 8% in prijs. < 28 (2015)

07-07-15 15:53

M K Groene planten

Snijbloemen 2013

2014

2015

140

2015

160

20 15

120 110 100

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 week

De bloemenprijzen daalden vorige week mede dankzij het warme weer naar een gemiddelde van 21 cent. Dat is net zoveel als in 2013.

2013

2014

2015

150 Middenprijs in centen

2014

130 Middenprijs in centen

Middenprijs in centen

2013

Bloeiende planten

140 130 120 110 100 90

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 week

De groene planten brachten in week 27 gemiddeld minder dan een euro op. In 2013 en 2014 waren de prijzen beter.

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 week

De gemiddelde prijzen voor bloeiende planten daalden sterk met bijna 30 cent. Voorgaande jaren deden ze het beter in week 27.

John Nevado:

’Ecuador neemt de socialistische route’ Bedrijf: I Love Roses Week: 27

Maandag

Woensdag

„Ik arriveer in New York City om onze eetbare rozen voor het tweede jaar op rij te tonen op de Fancy Food Show. 100.000 professionele kopers testen hier drie dagen lang gastronomische producten. Ik ontmoet een aantal oude collega’s uit de bloemensector die zich ook gaan bezighouden met de productie van voedsel. We doen veel goede contacten op en worden zelfs genoemd op Fox News TV channel. Het is een erg Republikeins tv-kanaal, daarom overweeg ik ’Republikeinse Rozen’ te lanceren.”

„Woensdag is mijn socialemedia-dag. In de Verenigde Staten gebeurt er van alles op het gebied van directe levering. Iedereen wil de ’Uber voor Bloemen’ zijn en momenteel zijn er drie gegadigden voor. Iemand zal die strijd winnen of wordt het een Europees initiatief dat de overhand krijgt?”

Dinsdag „De laatste weken is in Ecuador heel veel politieke beroering. Demonstraties op straat en verontwaardiging op tv en in de weinige media die nog toestemming hebben om uit te zenden en te publiceren. De president heeft voorgesteld om de erfbelasting tot 75% te verhogen. Dit in een land waar meer dan 80% van de ondernemingen eigendom is van families. Feitelijk hebben we het over een nationalisatie van alle bedrijven in een generatie tijd. President Correa ervaart de meest hevige demonstraties tegen hem ooit. Het is onzeker waar dit eindigt; het land neemt de socialistische route.’’

28 (2015)

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 17

Donderdag „Ecuador loopt warm voor het bezoek van de paus volgende week. Het is zeker dat president Correa het bezoek van de paus zal gebruiken om de aandacht van het volk af te leiden van de politieke issues en te focussen op familiewaarden. Ik hoop dat de paus zijn toespraken over de recente encycliek zal herhalen en kleine olierijke staten als Ecuador op een spoor van ecologische duurzaamheid en milieuvriendelijkheid zet.”

Vrijdag „In New York City bezoek ik een aantal cafés om het evangelie van het gebruik van rozenbloemblaadjes in drankjes te verspreiden. Heb ik te veel cafés bezocht? Het beste recept lijkt wodka gemixt met Nevado Roses rozenlikeur te zijn. Als u betere suggesties heeft mail dan met john@ nevado.org. Geniet van uw zomer!”

08-07-15 15:45

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.

Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 175

in procenten

150 125 100 75 50

Aanvoer index

27 week

Prijs index

Fors lagere prijzen door hittegolf Met de hittegolf kenmerkte week 27 zich door lagere tot fors lagere prijzen van snijbloemen en minder aanbod. De gemiddelde prijs lag 5 cent, 20% lager dan in 2014. Bij 7% minder verkochte stuks bleef de totale snijbloemenomzet dan ook 25% achter. Roos grootbloemig daalde 20,5% in prijs bij 12% minder verkochte stuks. De middenprijs van chrysant lag zelfs 30% lager met 4% kleiner aanbod. Germini kon 4% meer aanvoer

niet aan en werd 19,5% lager gewaardeerd. Roos kleinbloemig hield de prijs vast op € 0,09 bij 20,5% minder aanbod. De middenprijs van lelie Oriëntal daalde 10% bij 9,5% meer verkochte stuks. De pioen kon met 3,5 keer zoveel aanbod dan in 2014, ruim 4,5 miljoen stelen, de totale aanvoerdaling compenseren. De middenprijs van pioen werd meer dan gehalveerd tot € 0,28. In week 27 leverden alle top 20 snijbloemen in op de prijs.

Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125 100 75 50 25

Aanvoer index

27 week

Prijs index

Prijzen gelijk met vorig jaar Ook bij kamerplanten had het warme weer invloed op de vraag. Vergeleken met week 26 was de prijs 7% lager bij 11% minder verkochte stuks. Door 8% minder stuks in vergelijking met vorig jaar zakte de prijs niet onder het niveau van 2014, maar was exact gelijk. Dalers in stuks waren onder andere hortensia (18% minder) en potroos (12% minder). Dit resulteerde bij hortensia in een gelijke prijs vergeleken met vorig jaar. Potroos steeg 9% in prijs.

De grootste daler in stuks was spathiphyllum met 25% minder aanvoer, waardoor de prijs steeg met 17%. Bij de meeste producten in de top 15 daalde de omzet, door minder stuks en/of een lagere prijs. Dit was niet het geval bij campanula waarvan de omzet steeg met 7% door zowel meer stuks als een hogere prijs. Maar het product met de hoogste omzetstijging was zantedeschia waarvan er 12% meer werd verkocht bij een prijs die gelijk was met 2014.

Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 200

in procenten

150

100

22 Aanvoer index

Markt-Veilingbijdragen-nw.indd 18

25 Prijs index

27 week

Lagere omzet door minder stuks Vergeleken met week 26 daalden de prijs van tuinplanten 7% en de aanvoer was 15% lager. Bij een vergelijking van week 27 van 2014 lijkt de schade mee te vallen en ligt de prijs dit jaar zelfs 4% hoger. Vorig jaar werden wel 10% meer stuks aangevoerd, waardoor de omzet dit jaar 7% lager uitkomt. De grootste aanvoerdaling is bij de tuinhortensia. De hortensia’s uit de buitenteelt waren wat later dit jaar en de aanvoer van de binnenteelt nam deze periode af waardoor er een dip in de aan-

voer ontstond. Er werden dan ook 31% minder tuinhortensia’s verkocht. Door het warme weer was er weinig vraag waardoor de prijsstijging beperkt bleef tot 12%. Lavandula deed het een stuk beter en noteerde een omzetstijging van 10% door een stabiele prijs en 10% meer aanbod. De grootste omzetstijging was bij dianthus. Door 45% meer stuks en een beperkte prijsdaling van 9% steeg de omzet van dianthus met 36%.

28 (2015)

08-07-15 14:05

Rusland

Over de toonbank Perm

Arthur Kravchenko

’Ik laat de politiek mijn relaties niet beïnvloeden’ Welke producten waren populair? „We hebben die dagen heel veel rozen verkocht, maar ook chrysanten, lelies, phalaenopsis, bromelia, potchrysant en kalanchoë.”

Hoeveel aanbod komt uit Europa?

FOTO: BUKET 24-7

„Al onze planten komen uit Nederland. Bloemen halen we voor 50% uit Nederland, 15% uit Kenia en 35% uit Ecuador.”

Denken Russen anders over Europese producten nu de relaties verslechterd zijn? Naam: Buket 24-7 Locatie: Vier winkels in Perm Sortiment: 50% bloemen, 40% planten, 10% overig Aantal medewerkers: 12

Is dit een drukke periode? „We halen nu even adem. De laatste schooldag en de examenperiode waren druk en beter dan vorig jaar. Daarna valt het even stil, maar omdat het lekker weer is en we bloemen op straat kunnen zetten, blijven de verkopen doorlopen.”

Standpunt

Gaat het uw zaak goed? „We hebben het eerste halfjaar 20% meer omzet gedraaid dan vorig jaar. Zolang we hoge

Heeft u tips of adviezen? „Jullie maken prachtige producten, blijf dat doen. Maar ik zou wel willen dat er meer gecommuniceerd werd over bijvoorbeeld nieuwe producten en kwaliteitsmerken. Wij zijn daar erg op gebrand, maar exporteurs brengen die onvoldoende voor het voetlicht. Ook zouden ze ons beter kunnen informeren over verbeteringen in het assortiment, het gebruik van hun producten, waarom ik bepaalde producten die ze aanbieden nu juist zou moeten kopen.”

Neemt het eigen gebruik toe? „Nee. Maar daarentegen horen bloemen 100% bij onze cadeaucultuur. Mannen bezuinigen niet op hun vrouwen en een bloemetje is het ultieme cadeau voor de vrouw. Bloemen staan met stip op nummer 1 als verjaardagscadeau bijvoorbeeld. Daar zal niets in veranderen.”

’Bloemisten en telers moeten meer focussen op klant’ „

Bram Rijkers Beleidsmanager VBW

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over? Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

28 (2015)

Markt-3-Toonbank-nw.indd 19

„Nee. Boycots, maatregelen en het onderlinge gesteggel komen wel in het nieuws, maar de gewone Rus is daar niet mee bezig. Jullie wel, maar wij dus niet. Als bloemist wil ik gewoon goede producten kunnen bieden, en Holland kan die leveren. Ik laat de politiek mijn zakelijke relaties niet beïnvloeden. Zolang we beiden aan elkaar verdienen, zal geen overheid die relaties kunnen veranderen. Ook voor mijn klanten verandert er niets. Bloemen haal je uit Nederland, horloges uit Zwitserland en Vodka uit Rusland.”

kwaliteit blijven aanbieden, zullen we alleen maar groeien. Want Russen gaan echt voor topkwaliteit. Daar moeten ze op kunnen vertrouwen. Zo moet ik ook op topkwaliteit van mijn leveranciers kunnen vertrouwen. In Nederland gaat dit bijna altijd goed. Soms kom ik ook daar niet aan de zwaarste kwaliteit.”

nlangs hebben wij het congres ’Het Nieuwe Ondernemen’ georganiseerd. De conclusie is dat er volop kansen voor bloemisten zijn, en dat dat begint met meer ondernemerschap in de bedrijven en een nadrukkelijker focus op de klant. Bloemisten moeten goed weten wie hun klant is, wat de behoeftes zijn en hoe daar op in te spelen. Zij moeten duidelijk een keus maken wie zij willen bedienen. Het is belangrijk aandacht voor de klant te hebben, met hen mee te denken en meer te vertellen over het product. De consument van bloemen en planten blijft dol op verhalen. Ze willen informatie over de verzorging, maar ook leuke weetjes over herkomst

en symbolische en functionele betekenissen moeten gedeeld worden. Dit levert bij de huidige klantengroep meer omzetmogelijkheden en klantenbinding op. Genoeg kansen voor de bloemist dus. De consument koopt graag bij de vakman; ze willen lokaal en veelal ook nog in de winkel inkopen. Kansen liggen er ook bij nieuwe doelgroepen, bijvoorbeeld ’mannen’. Deze groep is bereid veel en gemakkelijk uit te geven, mits zij op een aansprekende wijze wordt verleid en bediend. Bloemisten doen nog niet zoveel met deze groep, maar dit is een groep met potentie en bestedingsruimte. Niet alleen bloemisten kregen na het

congres een opdracht mee naar huis, ook voor handelaren en telers is een rol weggelegd. Zij moeten hoogwaardige kwaliteitsproducten aanvoeren en informatie over het product delen. Ook moeten ze nog meer als partner voor de bloemist optreden in plaats van de traditionele rol van leverancier vervullen. Samen werken aan afzetverruiming. Voor telers betekent dit dus ook dat zij keuzes moeten maken. Waar wil je dat het product komt te staan en hoe zorg je ervoor dat het product met de juiste informatie ook daar terecht komt? De conclusie van het congres is dat er op het vlak van klantendenken en doelgroepdenken nog zeker winst te behalen valt!”

07-07-15 15:53

„Prachtige bloem, jammer dat de prijs nu zo is gekelderd”, oordeelt inkoper Rik Veilbrief van W.K. Heyl jr. over scabiosa. „Met een beetje douwen kunnen we nog wel wat kwijt in Duitsland.” Inkoper Alderd Leegwater meldt dat er in het klantenbestand van DGI niet veel belangstelling voor is. „We hebben een vaste inkooplijn die goed bevalt en de kwaliteit levert die wij willen. Op de klok kopen we niet veel.” In de retaillijnen van Finlay Flowers wil inkoper Jan van Delft meer scabiosa gaan gebruiken. „Het is een beetje verwaterd, dat geldt voor meer zomerbloemen. Jammer, het scheelt gewoon omzet.” De afgelopen twee jaar steeg de Nederlandse aanvoer van scabiosa bij FloraHolland van 2,9

miljoen stuks via 3,2 miljoen in 2013 tot 4,2 miljoen vorig jaar. De prijsvorming lag respectievelijk op 19, 14 en 17 cent. „Vorig jaar was het super, een mooi egaal seizoen. Wat wel opvalt is dat de prijsvorming per dag en per veiling erg grillig is”, stelt Pieter Damen van H. en P. Damen in Hillegom vast. Het importaanbod schommelt op jaarbasis rond 1 miljoen stelen uit Kenia en Israël. Door het koudere voorjaar kwam de Nederlandse aanvoer dit jaar vertraagd op gang. „In juli is het door de hittegolf ontploft”, aldus Jan Hoogeveen van de gelijknamige kwekerij in Noordwijkerhout. „Met dramatisch lage prijzen als gevolg”, voegt Gerard Prins van C. & G.

Foto: De GrAAF VAn Der ZAnDe

Breder aanbod scabiosa kan markt wel verruimen

Prins in Voorhout toe. „Normaal gaan we er om de dag doorheen, door de veel snellere groei in de warmte dit keer noodgedwongen elke dag”, vertelt Marco van Ruiten van Gebr. van Ruiten in Lisse.

Assortiment Prins teelt net als Van Ruiten Scabiosa caucasica Staefe. „Een massasoort”, positioneert hij deze marktleider. Het importassortiment bestaat voornamelijk uit de kleinbloemiger stellata. „Het is al jaren hetzelfde. Naar speciale soortjes uit Israël als Deep Red is best vraag”, weet Veilbrief. Damen kondigt aan volgend jaar met drie nieuwe kleuren caucasica-types te komen. Hoogeveen

heeft als noviteit de hemelblauwe caucasica Midsummer Sky. „Helaas zijn caucasica’s lastig in het lab te vermeerderen. Voor de markt is Midsummer Sky nieuw, we hebben er acht jaar over gedaan om er echt aantallen van te kunnen brengen.” Impulsen zijn volgens veredelaars te verwachten van nieuwe rassen Scabiosa atropurpurea uit Japan. „Beter te vermeerderen en veel kleurpotentie”, omschrijft Hoogeveen. Ad van Bennekom van Bennekom Flowers in Rossum brengt in augustus uit wat proefvakken drie nieuwe kleuren op de markt, geteeld uit stek. „De productie kan heel hoog uitkomen en het gewas staat er nu goed bij.” ■

Wisselende resultaten met astrantia

„Een prachtig artikel, waarin we aardig wat doen. Het Nederlandse aanbod is fantastisch, bij

de import moet je meer zoeken naar de goede kwaliteit”, meldt inkoper Alderd Leegwater van

DGI over astrantia. Rick Veilbrief, inkoper bij W.K. Heyl jr. constateert dat astrantia een bloem is die tegenwoordig goed in de smaak valt. „Een kleiner type zomerbloemetje, dat altijd goed open komt en in een leuk assortiment beschikbaar is.” „Afrikaanse productie loopt mee in een paar lijntjes met luxere boeketten”, meldt inkoper Jan van Delft van Finlay Flowers.

Goede start

Foto: De GrAAF VAn Der ZAnDe

„Tot en met juni liep het goed, in juli was het gebeurd met de prijzen”, aldus Aron Prins van T.C. Prins in Ter Aar. Daarmee doelt hij op de productie van het tweejarig gewas. „In augustus komen we weer op de markt met de bloemen uit de eenjarige planting, dat is nog afwachten.”

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 20

Marco van Ruiten van Gebr. van Ruiten in Lisse is tevreden over de eerste aanvoer van voornamelijk astrantia Rubra. „De prijsvorming was goed, de kwaliteit ook. Ondanks de lastige voorjaarsteelt.” De Nederlandse aanvoer van astrantia steeg de afgelopen jaren, vorig jaar met 16% tot 5,7 miljoen stelen bij FloraHolland. Daarvoor werd gemiddeld 18 cent betaald, 4 cent meer dan in 2013 en 2 cent meer dan in 2012. Het importaanbod klom in 2014 met 30% tot 10 miljoen stuks tegen een gemiddelde van 17 cent. Dat is 1 cent meer dan in 2013. Dit jaar tot en met juni lagen aanvoer en middenprijs van het Nederlandse aanbod iets achter. In het assortiment is vernieuwing beperkt. ■ 28 (2015)

07-07-15 15:53

Helianthus moet na redelijke start door zomerdip

„Ze zijn best wel duur geweest, nu komt alles los en zakken de prijzen weg”, neemt inkoper Dirk van Egmond van H. Star Bloemengroothandel waar in de markt voor helianthus. In het Franse retailsegment is het volgens Sebastiaan Quak van Qualiflor lastig om met Nederlandse helianthus mee te kunnen komen. „Het is een soort nationale bloem, consumenten hebben dan voorkeur voor lokale productie. Af en toe een monolijntje lukt wel. En als we met toegevoegde waarde leveren, bijvoorbeeld in een vaas of in een mengboeket, boeken we ook wel eens succes.” De sterke weersafhankelijkheid van helianthus zorgt volgens Quak voor het retailsegment voor een lastige planning. Jan van Delft, inkoper bij Finlay Flowers ervaart hetzelfde. „In Engeland is er bovendien forse lokale productie. Local for local wordt

bij dit soort bloemen steeds belangrijker. Vanuit Nederland leveren wij uitsluitend op serviceniveau, als er tekorten of productieproblemen zijn. Helaas.” Ook in Duitsland is de concurrentie van plaatselijk geteelde zonnebloemen volgens Rick Veilbrief van W.K. Heyl jr. fors. „En de topkwaliteit die wij voor onze klanten willen, kunnen maar twee Hollandse kwekers leveren.”

Prijsdip Tot en met juni werd bij FloraHolland voor als Nederlands geregistreerde helianthus per steel gemiddeld 2 cent meer betaald dan de 28 cent die vorig jaar werd gegeven, klok en bemiddeling samen. Het aanbod stokte op 5 miljoen stuks, 36% minder dan vorig jaar. „Het begin was goed”, concludeert Hans van der Wekken van Bloemenkwekerij Van der Wekken in Noordgouwe. Importhelianthus werd bij een

Foto: De GraaF Van Der ZanDe

door de zomerdip die door de recente hittegolf is versterkt.

gelijkblijvend aanbod 3 cent beter betaald op 35 cent per stuk. De hittegolf waarmee juli begon heeft de aanvoer opgestuwd en tegelijk de vraag en de prijzen gedrukt. „We moeten nu door de zure appel heen bijten, maar de zomer duurt nog lang”, meldt Mark Bouw van KMB Flowers in Handel. Telers en zaadleveranciers verwachten een gelijkblijvend Nederlands aanbod van 44 miljoen stelen als vorig jaar, toen de aanvoer 14% steeg.

Meeldauwresistentie Dit jaar moet blijken, hoe robuust de resistentie tegen valse meel-

dauw is van de nieuwe variant van Sunrich Orange, waarvan de aanvoer toeneemt. Van der Wekken is na een test vorig jaar teruggevallen op de klassieke versie. „De bloem oogt minder”, is zijn motief. Martijn Daling van Maatschap Eduard Daling: „Wij houden het op Summer Orange, want die blijft korter. En de aantasting hebben we hier in Smilde nog niet gehad.” Andere telers hopen op blijvende resistentie en daarmee op minder bestrijdingskosten en minder uitval. In het assortiment is verder weinig innovatie, wel in de verbetering van keteninformatie via nieuwe sites. ■

Marktacties Promotie Woonplant van de maand juli: ficus Ginseng Woonplant van de maand augustus: vrouwetong Tuinplant van de maand juli: hortensia Tuinplant van de maand augustus: struikveronica (hebe) PurE Seasonal Flowers zomer: paeonia, matthiola, antirrhinum, gladiool 21 mei - 21 nov Campagne Trending in de Tuin Mooiwatplantendoen.nl 21 mei - 21 nov Campagne Trending in the Garden Pflanzenfreude.de 11 juli Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: platycodon Astra Blue en Astra White, biologische kruiden, tuinbloeiers, TiSento. SBS6, 17.00 uur.

Bloemenagenda Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland

29 juni - 26 juli: zonnebloem 30 juli - 9 aug: calla 3 aug - 30 aug: hortensia 31 aug - 1okt: chrysant 1 okt - 18 okt: alstroemeria

12 okt - 8 nov: lisianthus 2 nov - 29 nov: orchidee 23 nov - 27 dec: amaryllis

Bloemendagen 14 juli Nationale Feestdag (Fra) 21 juli Nationale Feestdag (Bel) 1 aug Nationale Feestdag (Zwi) 15 aug Maria hemelvaart (Bel, Dui, Fra, Ita, Oos, Pol, Zwi) 31 aug Summer Bank Holiday (GB) 1 sep Eerste schooldag (Rus, Pol) 13 sep Ziekendag (Ned, Bel) 20 sep Dank-, boete- en gebedsdag (Zwi) 24 sep Dank-je-wel Dag (Dui) 26 sep Dag van de Klant (Bel) 27 sep Nationale Feestdag van de Franstalige gemeenschap (Bel) 1 okt Nationale Vergeet-ze-niet-dag (Ned) 5 okt Dag van de Leraar, een 10 voor de juf (Ned) 14 okt Lerarendag (Pol) 26 okt Nationale Feestdag (Oos) 28 okt Grootoudersdag (Rus)

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

28 (2015)

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 21

07-07-15 15:53

Analyse bloeiende planten

Bedrijf: Flowerforce BV, Honselersdijk Functie: commercieel directeur Belangrijkste afzetlanden: wereldwijd Inkoop: 70% klok, 20% rechtstreeks bij kwekers, 10% commissiehandel Aantal medewerkers: 26 vast en 6 flexwerkers

Sander van Veldhoven:

’Importvergunning remt uitbreiding afzet China´ China, het beloofde exportland? „Wij exporteren nu zo’n anderhalf jaar naar China. Het is geen groot, maar wel een interessant exportland. Want we kunnen er de wat specialere producten kwijt. De doorsnee bloemen kopen ze in China zelf of in de omringende landen. Wij leveren aan groothandelaren in voornamelijk Shanghai. Zij zijn allemaal gevestigd op de lokale groothandelsmarkt; de handel in een miljoenenstad als Shanghai concentreert zich dus totaal op één locatie.”

Welke bloemen levert u er? „Vooral hydrangea, echeveria, gestabiliseerde rozen en cymbidium op het moment dat ze die niet uit Nieuw-Zeeland kunnen halen. We zijn eigenlijk aanvullend, met een groot deel van het Nederlandse assortiment kunnen we er niet terecht. China heeft zelf een behoorlijke bloemenproductie, ze telen onder meer anthurium, lelie en statice. Verder halen ze bloemen uit Afrika, Thailand, Maleisië, eigenlijk uit alle Aziatische landen waar bloemen worden geteeld.”

Is handelen met China ingewikkeld? „De papierwinkel is enorm, de fytosanitaire eisen nog niet zo streng als in de VS, maar het scheelt weinig. Verder zijn ze veeleisend op het gebied van kwaliteit. Wat soms wat lastig is, is dat ze erg veel werken met foto’s. Ze sturen dan bijvoorbeeld een foto op van een blauwe hydrangea en dan willen ze exact deze vorm en kleur geleverd krijgen. Dat is wel eens een uitdaging.”

„China is een groeimarkt, maar het loopt niet zo snel als het zou kunnen. Alleen groothandelaren kunnen importvergunningen krijgen en in euro’s betalen en dat blokkeert de rechtstreekse levering aan bijvoorbeeld bloemisten. Dat is een belangrijke klantengroep.”

Waarom? „Zij zijn het meest enthousiast over het Nederlandse assortiment, merkten we laatst op een beurs. Ze willen alles kopen, maar de groothandel is veel behoudender. Zodra zij toestemming krijgen om te importeren, wordt alles ineens een stuk interessanter.”

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 22

Helianthus presteert beter dan in 2014. Door slim geplande ac-

Telers van Sunsation, het soort dat ruim 95% van de markt bepaalt, hebben zich begin van dit jaar verenigd in een collectief. Ze vullen samen grote orders in, doen aan promotie en houdbaarheidstesten en benaderen actief de handelspartners met actie-voorstellen en enquêtes. Sjaak Buijs van de gelijknamige kwekerij in De Lier: „De afgelopen week hebben we de afzet goed weten te organiseren. We hebben mooie acties gedraaid waardoor het aanbod op de klok beperkt bleef en de prijzen op peil bleven. Momenteel speelt het warme weer ons parten, maar voor de komende weken hebben veel kwekers weer afzet vast weten te leggen. Ik ga ervan uit dat de dip van korte duur is.” Vooral aan het begin van de afzetperiode waren de prijzen goed, toen door bloeivertraging het aanbod nog vrij schaars was. Daarna kwamen vraag en aanbod hortend en stotend op één lijn. „We zijn nu over de piek heen, komende week gaat het aanbod langzaam krimpen. Als aanbod en vraag in balans blijven, kunnen we straks tevreden terug kijken op het seizoen,” geeft Raël Duijvestijn uit Honselersdijk aan. Het aandeel dat hij heeft moeten klokken, viel mee dit jaar. „Maar we kunnen nog meer kansen benutten om de klok te ontlasten.”

Sterk imago Volgens Ronald de Vries van Bloominess ligt de afzet van helianthus goed op schema en is er nog altijd voldoende vraag. „We hebben geen last gehad van schaarste of overschotten, het liep gewoon goed weg.” De Vries koopt alleen de Sunsation, grotendeels in een 12 cm-pot. „Deze stuifmeelloze zonnebloem heeft nu eenmaal een sterk imago. We horen nooit van problemen met transport of houdbaarheid. Bij extreme warmte kon het product van vrijdag op maandag nog wel eens problemen opleveren, maar daar merk ik dit jaar niets van.”

Prijzen dalen DGI ziet de prijzen van helianthus zakken al naar gelang de temperaturen stijgen. Berry Hoek: „Er is knap wat aanvoer nu. De planten schieten bij deze temperaturen de grond uit en je kunt ze niet laten staan. De prijzen zakken dus weg, nadat de helianthus de afgelopen weken door schaarste op de klok redelijk aan de prijs was. De komende weken gaan we langzaam terug met de aantallen, terwijl er door de vertraagde start en de bloei-boost op dit moment, juist wat meer productie zal zijn dan normaal. Ik verwacht dus dat er best druk in de markt zal ontstaan.” ■

100

5000

4600

4200

3800

3400

2010

2011

2012

2013

2014

3000

Verkochte aantallen x duizend

Wat verwacht u van de toekomst?

Helianthus in rustig vaarwater

Gemiddelde prijs in centen

Foto: sAndEr vAn vEldhovEn

Exporteur over China

Verkochte aantallen en middenprijs van helianthus op de FloraHolland veilingen van 2010 tot en met 2014. 28 (2015)

08-07-15 15:46

Afzetzaken Foto: VBW

Analyse tuinplanten

Resultaat tuinhortensia sterk weersafhankelijk Tuinhortensia´s uit de koude kas liepen dit voorjaar goed weg. Buitenhortensia´s kwamen door het koele voorjaar later

De statistieken van FloraHolland geven voor de tuinhortensia Hydrangea macrophylla tot en met week 26 gunstige cijfers. Met zo’n € 10,7 miljoen lag de omzet op dat moment 6% boven 2014, bij 5% minder stuks verkocht. De tuinhortensia via FloraHolland werd het eerste halfjaar van 2015 dus ruim 11% beter betaald dan in 2014. Martijn Bentvelsen van FloraHolland geeft aan dat in alle belangrijke potmaten de prijzen gemiddeld hoger lagen.

Omslag

Tijdelijke dip Sommige producenten verwachten dat de huidige dip nog een week of twee aanhoudt. Zij gaan ervan uit dat de ophoping van in elkaar geschoven partijen dan voorbij is en dat het gros van de telers goed heeft geanticipeerd op de traditioneel kleinere vraag in de zomermaanden. Naar verluid zouden telers na het slechte resultaat bij de tuinhortensia’s van 2014 meer uitgangsmateriaal hebben bestemd voor de productie van kamerhortensia. Anderen benadrukken dat het weer, dat voor een mooi voorseizoen zorgde, ook voor het overgrote deel het verdere verloop zal bepalen. „Het weer is allesbepalend”, stelt Buijs. „Want het aanbod is ruimschoots genoeg.” ■ 6000

400

5000

300

4000

200

3000

100 0

VBW fotoreportage met producten van kwekers voor promotie in herfst

Bram Rijkers Hoe is de fotoreportage verlopen? „Prima. We hadden een heel enthousiaste club van bloemisten, verenigd in de Achterhoekse Bloemistenclub, en producten van diverse kwekers. van gemaakt. Potplantencombinaties en bloemwerk, die ze maandag gepresenteerd hebben. De kwekers brachten ook leuke weetjes over de producten waar bloemisten weer op kunnen inspelen bij de verkoop. Bloemisten hadden op hun beurt veel vragen over de producten.”

De creaties zijn gefotografeerd? ’Mijn Bloemist’ dat begin september verschijnt en voor de online commu-

kweker aanwezig die wat over snijhortensia vertelt.”

Er waren ook potplantenkwekers aanwezig? thers met potanthurium, VG Orchids met noviteiten op het gebied van maar daaromheen wordt ook aandacht besteed aan andere bloemen en planten. Met name om een impuls in de verkoop te krijgen. De potplantenkwekers hebben overigens verteld over hun nieuwigheden en ik merkte dat bloemisten veel vragen hadden. Er ontstond een heel leuke wisselen.”

Jullie werken veel samen. Werkt het?

500

2000

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

1000

Verkochte aantallen x duizend

Gemiddelde prijs in centen

„Het is een goed voorjaar geweest, met rustige groei door koele nachten. Daardoor kon de teelt goed voldoen aan de vraag die ook gestaag door ging”, beschrijft Govert Buijs van Van Klaveren Plant in De Kwakel de periode van april tot half juni.

„De hortensia’s uit de kas gingen best”, vindt ook teler André van Zoest in Reeuwijk. „We hadden gehoopt met de buitenhortensia’s daar mooi op aan te sluiten. Maar daar kwam door de koude nachten pas een week of twee later kleur aan de planten. En nu is het warm, waardoor die eerste en volgende partijen in elkaar geschoven zijn. Daardoor is het aanbod nu duidelijk te groot voor de vraag die door de warmte juist minder is."

Verkochte aantallen en middenprijs van de tuinplant Hydrangea macrophylla via FloraHolland van 2008 tot en met 2014. 28 (2015)

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 23

we willen dat de bloemisten meer bloemen en planten verkopen aan meer consumenten. Ervaring, kennis en enthousiasme worden uitgewisseld en ken en opzoeken, met name in te vullen via (regionaal) georganiseerde ziet dat als bloemisten een goede vorm van samenwerking hebben zoals de Achterhoekse Bloemistenclub (ABC) dat een actie ook succesvol Als je dan ziet wat het nu in de voorbereiding al oplevert dan is dat heel mooi om te zien.”

08-07-15 15:46

Varen door de Veense polder In de jaren ’30 was het niet best gesteld met de tuinbouw in Roelofarendsveen. Dat

te lezen in de Veense polder.

n de crisisjaren (1929-1940) werd Roelofarendsveen zwaar getroffen. De helft van de bevolking was werkzaam in de tuinbouw en toen landen als Duitsland en Engeland een importberking instelden, daalden de prijzen dramatisch. Hoe slecht het gesteld was in Roelofarendsveen blijkt uit de brutale opmerking die kweker Koos Termeulen in 1935 plaatste tegen Prinses Juliana, die toen op bezoek was bij de Veense veiling. Dit verhaal is te lezen in de Veender- en Lijkerpolder. Schipper Bob Hoogenboom kwam met het idee om de Tulpenroute uit te zetten in dit vaargebied. „Veel mensen komen de polder niet in, maar blijven steken op Braassem. Zonde, want de polder is harstikke mooi. Het heeft historie en ik vond dat we daar wat mee moesten doen.” Met behulp van veel sponsers en vrijwilligers heeft hij de afgelopen maanden een vaarroute uitgezet en vrijdag 3 juli werd deze officieel geopend. Tijdens een rondje in de polder is er nu niet alleen maar van alles te zien, maar ook te lezen. Op twintig bijzondere plekken worden weetjes en anekdotes verteld over de historie van Roelofarendsveen. Zo is te lezen over het ontstaan van de veiling Eendracht Maakt Macht. In een ver verleden brachten de kwekers de producten over het water naar de veiling. Ook het verhaal van het Groffiemonster is tijdens de route te lezen. En natuurlijk wordt ook de historie van de tulp uitgelicht en het belang van dit product voor Roelofarendsveen. Hoogenboom hoopt dat door de Tulpenroute het gebied meer aantrekkingskracht krijgt. < Cindy van der Zwet

cvanderzwet@hortipoint.nl

Foto: Cindy van der Zwet

Spread.indd 24

28 (2015)

07-07-15 15:53

28 (2015)

Spread.indd 25

07-07-15 15:53

K asgeluiden Peter van Leth, Hans Neefjes, Joef Sleegers

Bestrijding van ziekten en plagen. Hoe gaat dat in de praktijk? Wat houdt telers bezig en hoe gaan ze daarmee om? Wat zijn de geluiden uit de kas? Om de twee weken laat het Vakblad telers vertellen over chemische of ge誰ntegreerde bestrijding.

Olsthoorn Teeltmanager bij Together2Grow Plaats: Westland Teelt: alstroemeria Oppervlakte: 7,5 ha

Richard

Kwekerij VD Berg Gerbera Plaats: Berkel en Rodenrijs Teelt: 15 soorten mini-gerbera Oppervlakte: 4,9 ha

Kasgeluiden-NW.indd 26

28 (2015)

08-07-15 13:54

’Het lijkt of we ergens doorheen moesten’ Arjan van Noordt heeft in de cordyline elke week het aaltje steinernema met afwisselend NeemAzal en Bota-

Arjan van Noordt Bedrijfsleider bij Duynplant

trips op de vangplaten verschenen. „Op dat moment hebben we een paar plekken twee maal moeten corrigeren met Match. Daarna is het

Plaats: De Lier Teelt: cordyline Oppervlakte: 4,2 ha

Ook nam de tripsdruk toe in de

met steinernema en NeemAzal. Verder is het rustig in de kas. Groene bladluis heeft zich nog een keer

en Conserve. Door de bespuitingen heeft de biologie het loodje gelegd.

aangepakt met Plenum. De spint wordt goed onder controle gehouden door phytoseiulus. Hiertegen is helemaal geen correctie nodig. -

roofkever Atheta coriaria uitgezet in de aglaonema en de dracaena. Duynplant gaat nu het derde seizoen in met de biologische aanpak. Het idee dat we ergens doorheen moeswaren we eerder geneigd om het op veel beter te werken. En als we een

elke week door met bespuitingen

zitten. Deze is met Admire gespoten. Verder heeft Van Noordt de

’Nieuwe evenwichten door warm weer’ „Met het warme weer komen de biologische evenwichten in de kas weer anders te liggen. Op de vangplaten

ken naar de jonge aanplant overvliegen. Compartimentering van de afdelingen kan dat deels voorkomen. Mensen die met Botanigard hebben

zien van trips. Veel chrysantentelers

Guido Halbersma

Adviseur gewasbescherming van Van Iperen, onder andere in chrysant

en dat heeft als neveneffect dat de tripspoppen in de bodem worden gedood. Door de warme luchtstromen – mede doordat de ramen open staan – kunnen de tripsen vanuit het oogstbare gewas over de stoomvak-

NeemAzal. Het gewas droogt zo snel dat de schimmel uit de Botani-

De phytoseiulus haalt het een paar vakken verder dan wel weer in. Er om ervoor te zorgen dat het product schoon is. Ook de mineervlieg is goed zichtbaar op de vangplaten. De diglyphus kan hem over het algemeen

De spint is hard toegenomen.

een correctie met Scelta nodig.

gegraven.

werkt tegen rupsen; soms wordt er werking heeft tegen trips. Wie de rupsen biologisch wil aanpakken kan kiezen voor Bacillus thuringiensis. Dit werkt iets minder effectief en eerder moet gaan spuiten en er

28 (2015)

Kasgeluiden-NW.indd 27

08-07-15 13:54

Onkruidrobot op proef Eind mei is in Boskoop een onkruidrobot getest en gedemonstreerd. Het auuitvoeren van werkzaamhe-

foto: PPo

andere vollegrondsteelten.

e onkruidrobot is gebouwd door Na誰o Technologies uit Frankrijk en naar Boskoop gehaald binnen het project Kennis & Innovatie Impuls (kader). Het testen en demonstreren gebeurde op de proeflocatie van DLV Plant in Boskoop, door DLV Plant en PPO Boomkwekerij. Aanwezig was een groep boomkwekers. De Franse robot was nog niet aangepast aan de gangbare plantafstanden in Boskoop, vandaar dat er een speciaal veldje was aangelegd met Prunus laurocerasus. De robot heeft elektrische vierwielaandrijving, weegt circa 150 kg en is circa 45 cm breed. Via een laserscanner en software herkent de robot de plantrij. Hij heeft daarnaast een hefinrichting waaraan verschillende

apparatuur kan worden bevestigd. Mechanische onkruidbestrijding is dan mogelijk met schoffel, eg, borstel of cultivator. Ook is er een opbouwset met het laag-volumesysteem van Mankar, specifiek bedoeld voor chemische onkruidbestrijding.

Testresultaten Diverse aspecten zijn getest en gedemonstreerd: het volgen van de rijen, het keren bij de sloot en het pad, de mate van insporing, de trekkracht op veengrond, en de mechanische en chemische onkruidbestrijding. Het volgen van de plantrijen en het keren aan het eind ging vrijwel vlekkeloos. Voor een goede besturing moet de grond voldoende

Achtergrond

Onkruidrobot.indd 28

vlak en niet te los zijn. De navigatie over pas geschoffelde grond ging prima. Insporing op (droge) veengrond bleef binnen de perken. Het keren gaf de meeste insporing. De trekkracht was zeer goed. De Franse onkruidrobot blijkt dus multifunctioneel inzetbaar; niet alleen voor werkzaamheden tussen het gewas, maar ook voor bijvoorbeeld intern transport. De huidige versie kan namelijk een last meenemen van circa 80 kg, of een aanhanger trekken van circa 400 kg. De robot kun je daarbij in een volgmodus zetten, zodat hij je op het perceel automatisch volgt.

Lichte portaalconstructie De aanwezige kwekers waren enthousiast over de getoonde machine, maar voor de gangbare dichtere rij-afstanden zal er volgens hen een lichte machine met een portaalconstructie moeten komen. Na誰o Technologies werkt aan prototypes van diverse werktuigendragers met een portaalconstructie, voor toepassing in de groenteteelt. Zulke prototypes kunnen als basis dienen voor robots die geschikt zijn voor de (Boskoopse) boomkwekerij. PPO, DLV en enkele kwekers gaan de mogelijkheden verkennen, in samenwerking met Mantis-ULV en Voets Tractoren en Werktuigen. <

28 (2015)

07-07-15 15:53

Energiemarkt Het Vakblad brengt elke maand de ontwikkeling van de energieprijzen in de rubriek ’Energiemarkt’. Een deskundige analyseert de belangrijkste ontwikkelingen en een teler vertelt hoe hij met de markt omgaat.

Olieprijs Dollar per vat ruwe Brent olie 90

Ervaring

’Met dubbel schermdoek kunnen we veel energie gaan besparen’ Penning Freesia heeft door de jaren heen veel geëxperimenteerd met energiebesparing. Zo had het bedrijf in de jaren ’80 al een WKK geleased. Ook is er drie jaar lang geëxperimenteerd met een windmolen. Ongeveer tien jaar geleden kwam er een adsorptiepomp op het bedrijf. Van recenter datum zijn de proeven met leden plasmalampen. Veel van die technieken zijn inmiddels achterhaald. Er is tegenwoordig nog maar weinig van terug te vinden op het bedrijf. De WKK is de deur uit, want die bracht te weinig op. Hetzelfde gold voor de windmolen. Deze bleek niet het rendement te halen wat beloofd was. „En nu zouden we er geen vergunning meer voor krijgen”, denkt Peter Penning. Ook de plasmalampen brachten niet wat er van verwacht werd: de groei van het gewas viel

tegen. Er bestaan plasmalampen die meer het zonnespectrum benaderen, maar die zijn meteen een stuk duurder. En de ooit zo revolutionaire adsorptiepomp staat stil, want de warmtebehoefte is sterk verminderd sinds de helft van het bedrijf naar Marokko is verhuisd. „We gebruiken nu een aquifer met warmtepomp, wat standaard techniek is”, zegt de teler. „Dat draait als een zonnetje.” Qua energiebesparing verwacht Penning veel van Het Nieuwe Telen. En dan met name van het aanbrengen van extra schermdoeken. In de nabije toekomst wil hij een belichtingsscherm ophangen, dat in de winter tevens als energiescherm kan dienen. Het 50% open schermdoek dat er nu hangt wil hij vervangen door een 50% open diffuus brandwerend doek. „Met zo’n dubbel doek kunnen we in de winter heel veel energie gaan besparen.”

70 60 50 40

mei 2015

juni 2015

Gasprijs Contractprijs voor een jaar (2016) in cent/m3

25 24 23 22

BrOn: EndEx.nl/AgrOEnErgy

FOTO: JOEF SlEEgErS

Peter Penning, freesiateler in Honselersdijk:

BrOn: FuTurES.TrAdingChArTS.COm

21 20 19 18

mei 2015

juni 2015

Elektriciteit 54

Contractprijs voor een jaar (2016) voor piekuren in euro/MWh

Analyse nuon

52 51

Stabiele energieprijzen?

50 49

28 (2015)

Energiemarkt_nw.indd 29

48 47

BrOn: EndEx.nl

kunnen eventuele leveringsproblemen worden opgevangen. Het gebruik van gas voor het opwekken van elektriciteit neemt in rap tempo af. Europa heeft een nieuw systeem van elektriciteitstransport tussen landen ingevoerd. Hierdoor wordt het mogelijk om internationaal meer elektriciteit te transporteren. Dit heeft als effect dat Europese elektriciteitsprijzen steeds meer naar elkaar toe bewegen.

46 45 44

mei 2015

juni 2015

Sparkspread WKK-sparkspread voor 2015/2016 in euro/MWh, gebaseerd op de piekprijs elektra en AgroBudgetGas

22 21

Echter, marktprijzen zijn niet enkel afhankelijk van vraag, aanbod en infrastructuur. Ook politieke besluitvorming, zoals de beperking van de Groninger gasproductie, geopolitieke spanningen, natuurrampen en speculatie hebben invloed op de prijs. De betrekkelijke rust die nu op de energiemarkten heerst kan dus zomaar voorbij zijn, met stijgende prijzen als gevolg. Het kan daarom verstandig zijn om nu gebruik te maken van de lage prijzen en alvast een deel van de energiebehoefte in te kopen, met name voor de wintermaanden. Want wie weet wat morgen ons brengt? Michel Appelhof, energiemarktanalist

BrOn: VAKBlAd VOOr dE BlOEmiSTEriJ

Terugkijkend op de prijsontwikkeling van gas en elektriciteit in de afgelopen jaren kan globaal worden gezegd dat de prijzen tot medio 2008 voornamelijk stegen en sinds de start van de crisis zijn gaan dalen. Nu we op zeer lage prijsniveaus zijn aangekomen, lijken de prijzen zich langzamerhand te stabiliseren. Ook zijn de verschillen tussen de langetermijnen de dagprijzen klein. Kan hieruit geconcludeerd worden dat er sprake is van een nieuw evenwichtig prijsniveau dat voorlopig zal aanblijven? Onderstaande ontwikkelingen tonen aan dat dit zeker mogelijk is. De wereldwijde vraag naar aardgas neemt de komende jaren minder sterk toe dan gedacht. Dat blijkt uit de meest recente voorspelling in juni 2015 van het Internationaal Energie Agentschap (IEA). Noorwegen heeft de rol van Rusland overgenomen als grootste gasleverancier aan Noordwest-Europa. Het streven van de EU om minder afhankelijk te worden van Russisch gas, begint dus langzaam effect te krijgen. De gasopslagfaciliteiten in Europa zijn in de afgelopen jaren fors uitgebreid. Hierdoor

19 18 17 16 15 14

mei 2015

juni 2015

Kijk voor de ontwikkeling van prijzen op langere termijn op de site van het Vakblad. Bekijk op de website ook iedere dag de ontwikkelingen van de OTC-stroomprijzen, de TTF- en AgroEnergy-gasprijzen, de olieprijs en de dollarkoers.

www.vakbladvoordebloemisterij.nl

07-07-15 15:53

2015, een van droogste jaren ooit

Eerst water, de rest komt later Dit jaar behoort tot een van de droogste jaren. De meeste glastuinders zijn al vroeg begonnen om water bij te mengen; bij sommigen is de bodem van het bassin al in zicht. Telers van buitenbloemen moeten alle zeilen bijzetten om hun gewassen van voldoende water te voorzien. Hoe lukt dat? Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl

gaan de gewassen bloeien van de stress. Dat is alleen te verhelpen door te broezen. Dat zou veel meer gedaan kunnen worden dan nu het geval is. Een goede waterkwaliteit is hierbij echter essentieel. Als het water te vuil of te zout is, heb je direct een probleem.” Adviseur Hans Pronk ziet nog geen watertekorten in de freesiateelt. Wel zijn telers heel zuinig met hun regenwater, omdat ze dat willen bewaren om te stomen. Dat is beter voor de ketel. Ook wordt er osmosewater bij gemengd. Veel glastuinders zijn in april al begonnen

om osmosewater en leidingwater bij te mengen in de bassins, ziet adviseur Marco de Groot. Van nijpende tekorten is dan ook geen sprake. In de rozenteelt worden veel warmtewerende schermmiddelen gebruikt, ziet Edwin van der Knaap, adviseur bij DLV Plant. Verder wordt er veel aan dekberegening gedaan. „Telers denken dat ze dan de raamstand moeten begrenzen, maar bij deze temperaturen is dat niet nodig. De ramen mogen wagenwijd open staan, het droogt immers snel.” Foto: JoeF SleegerS

et een gemiddeld neerslagtekort van 164 mm behoort 2015 tot de vijf procent droogste jaren in de geschiedenis. De regionale verschillen zijn echter groot. In het westen van het land liep het tekort op tot meer dan 200 mm, terwijl er in het noordoosten nauwelijks sprake was van een tekort. „In de buitenbloemen moet veel water worden gegeven”, constateert adviseur Henk van den Berg. „Dat voorkomt de meeste problemen. Voor een enkel gewas is het echter gewoon te heet. In enkele gevallen

Weer.indd 30

28 (2015)

08-07-15 15:17

’Ruimschoots voldoende bronwater’

in ’s Gravenzande:

’Chrysanten kunnen wel wat hebben’ -

’Niet alle stadia

in Friesland:

zomerbloementeler in Abbenes:

’Zeeklei houdt het water goed vast’

’Natuur corrigeert zichzelf’ Na een droge periode in 2011 heeft Timo

in Obdam:

’Beregening gaat lekker door’

aan de droogte, maar aan het feit dat het -

28 (2015)

Weer.indd 31

08-07-15 15:17

Nieuw bolgewas uit Zuid-Afrika: Albuca Spiralis Frizzle Sizzle

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

in Boskoop ook een geplastificeerd A4’tje. Daarop zie je de plant in bloei. Gele bloemen. Een forse bloeiwijze. En tevens in grote letters de naam Cape Star Frizzle Sizzle. Niet echt een buitenaardse aanduiding. Tijd voor ’diepgravend’ onderzoek.

De zoektocht naar meer informatie van het opvallende groene plantje duurt niet lang. Op het A4’tje staat ook de naam van de ’Winner’, ofwel de veredelaar: G.A.M, Gerard, Zuidgeest uit Honselersdijk, The

Netherlands. In het kantoor van de aimabele Westlander – hij hoeft niet op de foto en zijn leeftijd verraadt hij niet; „hou het maar op 65+” – kunnen we de achtergronden optekenen. Een rondje door de kas zit er niet in. Sommige dingen blijven geheim. Een korte blik in de schuur is het hoogst haalbare. Daarin staan tijdens het bezoek toevallig een paar Deense karren met trays van de plant in kwestie. Een klein, dun en groen sprietje in een plug, meer is het niet. Uitgangsmateriaal, legt Zuidgeest uit. „We vermeerderen in een weefselkweeklab in India. De plantjes in pluggen planten we hier foto’s: Hans neefjes

lientwister. Zo werd de plant genoemd op Plantarium 2014 door een Duitse teler, die liever anoniem wil blijven. Hij showde de plant in een verweerde stenen pot en gebruikte lavasteentjes als afdeklaag. De groene bladstelen met hun krullende uiteinden waren ontsproten uit eieren van aliens. Zo was althans de uitleg op het bijgevoegde etiket. Alientwister, vrij vertaald een vreemde wervelwind op pot. En de Duitse teler vraagt er € 5,90 per stuk voor, blijkt uit zijn prijslijst. Een lijst waarop ook de naam Albuca spiralis staat. En bij de presentatie in de stand hing tijdens de beurs

een andere planeet afkomstig is.

Albuca spiralis.indd 32

28 (2015)

07-07-15 15:53

Achtergrond

Zuid-Afrikaans bolgewas in de kas in Honselersdijk en op nog een locatie in Nederland. Uitplanten gebeurt in de periode februari - juni. Twaalf maanden later kun je de bol oogsten die ieder plantje heeft gevormd. Hij groeit hard. Dat iele plantje groeit uit tot bollen in de maten 8, 10 en 12. Die bollen prepareren we in Honselersdijk voordat ze naar de broeiers gaan.”

Eerst toch maar even die naam: Frizzle Sizzle. „Het schoot me ineens te binnen. Ik vind het een vrolijk plantje door de glanzende krullen. Tijdens het zoeken naar een naam, legde ik ineens een link met die meidengroep uit de jaren tachtig/negentig. Ze zongen op blote voeten en hadden van die pijpekrullen. Volgens mij deden ze ook nog een keer voor Nederland aan het Eurovisiesongfestival mee.” De toevoeging ’Cape Star’ kan Zuidgeest zo mogelijk nog sneller verklaren. „Ik heb zakenrelaties in Zuid-Afrika. Rond de Kaap groeien de mooiste gewassen. Ideaal, want ik ben altijd op zoek naar aparte bloemen en planten. Ik was ruim veertig jaar geleden de eerste met Nerine sarniensis in Nederland. Onder de naam Cape Star hadden we al veredeling van ornithogalum. Oranje Zicht was een schitterende cultivar, hij kreeg in de pottenteelt in Nederland echter te snel bruine bladpunten. Met Albuca Spiralis zijn we rond 1990 begonnen. Steeds weer kruisen, zaad winnen, zaaien en selecteren. Uiteindelijk vonden we twee planten met heel sterk gekrulde bladeren. Die zijn we via weefselkweek gaan vermeerderen.”

Zuidgeest weet uit ervaring dat niet al het nieuws uit Zuid-Afrika kans van slagen heeft. „Het moet wel kunnen groeien in het Noord-Europese klimaat. En dan weet je nog niet direct of het te vermeerderen is en hoe dat moet. Misschien is zo’n plantje zelfs alleen in de vollegrond te telen en niet op de pot. Je bent zomaar twee jaar verder voordat je antwoorden op dit soort vragen hebt. Maar als je het niet probeert, dan weet je het niet. Soms is iets voor de lokale bevolking onkruid en vinden wij het een mooie potplant of snijbloem.” Op Frizzle Sizzle kreeg de teler in 2011 kwekersrecht. Toen kon hij via telers met 28 (2015)

Albuca spiralis.indd 33

Albuca is een geslacht dat behoort tot dezelfde familie als ornithogalum of hyacint, de Asparagaceae. Albuca komt vooral voor bekend. Niet alle soorten hebben krullend blad, maar Albuca concordiana, Albuca hal-

is eventueel droog te bewaren. Enkele Albuca’s vermeerderen zich via zaad, onder andere Albuca spiralis. Het duurt enkele maanden voordat een zaailingen een broeibare knol heeft geproduceerd. Vaak is het blad van die zaailingen dunner dan van de Frizzle Sizzle, die via weefselkweek wordt

tuur sterft het blad af in de winter. De bol

Vreugdenhil in ’s-Gravenzande teelt Albuca Spiralis Frizzle Sizzle exclusief in Nederland.

de potplant de markt op. Ongeveer 6.000 plantjes werden gebruikt voor de teelt-/ en marktesten. Dit jaar gaat het om zo'n 300.000 bollen die Zuidgeest na preparatie aan 10-12 afnemers in de wereld stuurt. „We zijn net begonnen in New York, in Duitsland zit een teler, in Scandinavië een paar en in Nederland is Vreugdenhil in ’s-Gravenzande de exclusieve aanbieder. Wat ons betreft kun je veel kanten op met dit gewas. De bloeiwijze is mooi en geeft 2-3 maanden bloemen. De bloemstelen die daarna volgen zijn eerder uitgebloeid, maar per saldo heb je heel lang bloemen bij dit gewas. De bol is ook mooi. Je kan hem prima net als hyacint in een glazen pot op water in bloei trekken.”

Bij Vreugdenhil Bulbs & Plants in ’s-Gravenzande is de Albuca Spiralis een welkome aanvulling van het toch al brede sortiment. „We doen er van mei tot half september een paar duizend per week. Het is geen product voor de retail. Daarvoor zijn de aantallen nog te klein en de gemiddelde prijs van € 2,95 is voor retailhandel hoog zat”, aldus directeur Leen Vreugdenhil. We telen ze in een 12 cm-pot en ze gaan ook in een ompot

en met potcover de deur uit, dus die prijs die ik net noemde is een richtprijs. De kwekerij maakt er naar schatting dit jaar zo’n 60.000. Begin januari planten ze de eerste bollen en half mei stoppen ze met planten. Rond begin mei lopen de eerste aanvragen binnen. De vroegste partijen bloeien dan nog niet, maar dat maakt de handel niet veel uit. „Ze betalen niet minder als er geen bloem in zit”, zegt Vreugdenhil. Hij moet soms schipperen met de ruimte op zijn bedrijf. Daarom kan hij het nicheproduct niet altijd de perfecte teeltomstandigheden bieden. „Frizzle Sizzle gedijt het best bij veel zon en lage temperaturen. Hoe kouder, hoe meer krullen de plant vormt. In de kas met Echeveria cetosa is het 10°C, dat is perfect voor Frizzle Sizzle. Maar er staat nu een partij bij de calla’s. Het kon even niet anders. Voor de bloei maakt het niet uit. De bol geeft gegarandeerd bloemen. En dat is best bijzonder, want na het planten stopt de bol ook veel energie in bolgroei, want als je een bol van maat 6 plant, dan is hij een paar maanden later makkelijk maat 14. We begonnen zo’n vijf jaar geleden met een paar duizend bollen begonnen en langzaam breiden we uit. Wij zien er wel toekomst in.” <

07-07-15 15:53

Teelttips zomErBLoEmEn

Voorkom problemen met slakken door ze al te bestrijden voordat er een aantasting is. Vaak is al duidelijk in welke gewassen slakken een probleem kunnen worden. De ervaring leert dat een zware slakkenaantasting met de huidige middelen niet uit te roeien is. Door in het begin, direct de nog beschikbare slakkenbestrijders te strooien, breidt de

LELIE Nu leverbare leliebollen bestemd voor de vollegrondsteelt in de kas niet meer in imidacloprid (Admire) gedompeld mogen worden, moet u in deze periode extra alert

chrysant Bloeivertraging Een hittegolf net na de langste dag is uitermate ongunstig. De kans op bloeivertraging is dan het grootst. Hierbij enkele aandachtspunten in en rondom de donkerperiode om bloeivertraging bij de volgende zomerse dagen te voorkomen. ■ Voorkom doorluchten

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 34

PhLox

populatie zich niet uit en blijft het probleem beheersbaar. Voor kasteelten is het raadzaam om, als het middel beschikbaar is, meer gebruik te maken van Nemasluc. Dit zijn parasitaire aaltjes, die de slakken infecteren. Als de omstandigheden tijdens de toepassing optimaal zijn, dan is de werking gewoon goed. Vooral in dichte gewassen is het onder het gewas toepas-

sen via bijvoorbeeld de lage regenleiding of druppelslangen behoorlijk succesvol. Secure toediening en bewaring van de aaltjes zijn essentieel voor de werking er van. Neem hier zeker de eerste keer even de tijd voor om u er in te verdiepen, want dit is een echt natuurlijke bestrijding en geen chemie.

Bij phlox zijn echte meeldauw en bladvlekken, de grootste bedreigingen. Als er steeds bladbedekkend met zwavel is gespoten, zijn er meestal weinig problemen met meeldauw. Als er meeldauw ontstaat, zit dit meest onder het blad. De enige goede manier om dit dood te krijgen is onderdoor spuiten. Met meer druk en meer water bovendoor spuiten heeft geen zin, zelfs niet met luchtondersteuning. Door het wegvallen van Daconil voor de buitenteelt, is er voor bladvlekken een belangrijk middel weggevallen. Probeer meer te spuiten met bladverharders zoals bitterzout. Als er toch vlekken, ontstaan spuit dan met bijvoorbeeld Signum.

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

zijn op een aantasting door bladluizen. Jonge knoppen raken beschadigd en het blad krult om als luizen aan de bladeren zuigen. De jonge bladeren in de kop van de planten worden zwart.

witte ’draadjes’ op het blad; ■ vet glimmend blad; ■ kromme knoppen.

controle Controleer regelmatig of luizen voorkomen en let op de volgende zaken: ■ krullende blaadjes; ■ vervellingshuidjes als

voordat het doek dicht gaat. De plant gaat anders met ’stress’ de nacht in, met als gevolg hogere nachttemperaturen. ■ Pas bij extreem zonnig weer voorverduisteren toe. Dit kan door 1 uur voor sluiten van het doek het doek voor 80% dicht te laten lopen. De planttemperatuur wordt er wel flink door verlaagd. ■ Ga laat dicht met het doek in de avond, bij voorkeur rond 19.00 à 19.30 uur. De temperatuur onder het doek loopt minder op. Daarnaast is de periode

Luizen komen veelal het eerst voor op tochtige plekken in de kas. Lelies met een lichte bladkleur worden eerder aangetast. Ook een gewas wat te droog staat is erg gevoelig voor luizen.

tot kieren korter. ■ Verkort de donkertijd bij warm weer. Liever een donkertijd van 12¾ uur dan 13 uur. Benut de kortere donkertijd door in de avond later met het doek dicht te gaan. Wat mogelijk is, is wel sterk afhankelijk van het ras dat u teelt. ■ Is het doek dicht, dan maximaal luchten. Voorkom uiteraard wel dat het doek er niet uitwaait. Stel daarom een windinvloed op het maximum lucht in. ■ Stel rond 20.30 uur een flitskier in, maximaal 10 minuten bij een kastempe-

Bestrijding is mogelijk met de volgende middelen per 100 m2: ■ 5 gr Pirimor; ■ 2 gr Plenum 50 WG; ■ 2,5 gr Calypso of Gazelle; ■ 1,4 gr Teppeki; ■ 10 gr Actara; ■ 50 gr Vertimec of Abamectine; ■ het toevoegen van een uitvloeier verbetert de werking.

ratuur boven de 24°C. ■ Start met een kleine kier van 3 tot 5% 15 minuten na zon onder; 1 uur na zon onder kan bij nachttemperaturen boven de 18°C een grotere kier worden getrokken (max 20%). Overige aandachtspunten: ■ Overdag maximaal luchten aan de windzijde geeft niet altijd de laagste kastemperatuur. Kies voor een maximum van 50-60% en probeer het koelend vermogen van het gewas te benutten. Gewassen die 10 – 20 dagen in de korte

Wissel, om resistentie te voorkomen, de middelen met elkaar af. Ruimtebehandeling met LVM is ook mogelijk. Zorg voor een ruimtetemperatuur van minimaal 15°C. Voorkom trek in de kas tijdens de behandeling. Pas alleen ruimtebehandeling toe als het gewas droog is. Hans Kok, DLV Plant, 06-20398266

dag (KD) zitten zijn het gevoeligst op vertragen. ■ Bij extreem hoge instraling kan het raadzaam zijn om het doek midden op dag 70-80% te sluiten. ■ Broezen, een kleine gietbeurt aan het eind van de ochtend – het zijn allemaal manieren om extra vocht in de kas te brengen en de plant te helpen. ■ Krijten en coatings kunnen uitermate effectief zijn in de zomer.

René Corsten, DLV Plant, 06-53374539 28 (2015)

07-07-15 15:52

Schoffelen

Gerbera CO2 doseren

Er wordt veel gediscussieerd over de meerwaarde van CO2 doseren in de gerberateelt in deze tijd van het jaar. ’Hoeveel mag het kosten?’ en ’Wat levert het op?’ zijn veel gestelde vragen. Ook in de tomatenteelt wordt in studiegroepen veel gesproken over CO2 doseren. Bij tomaten is de voorgaande jaren in onderzoek aangetoond dat 50% minder CO2 doseren leidt tot nagenoeg dezelfde productie op een totaal van ruim 65 kg. Dit heeft menigeen aan het denken gezet. Daarnaast is er bij tomaten recent onderzoek uitgevoerd dat heeft aangetoond hoeveel CO2 er via de luchtramen verdwijnt bij ruim luchten. Uitgaande van

Freesia Plantafstand Alle plantingen voor de komende weken zullen in het late najaar of winter gaan bloeien. Zowel de teelt- als oogstduur zal bij deze plantingen toenemen. Het licht neemt echter af wanneer de planten volgroeid zijn. Door de nieuwe plantingen ruimer te planten, is de kwaliteit en de productie te waarborgen. Bij te hoge plantdichtheid zullen de planten meer gaan rekken en zult u eerder en meer moeten bladmaaien. Dit is nog niet het grootste probleem. Dit is namelijk dat er meer energie nodig is om de bloemen tot een goed einde te laten komen. 28 (2015)

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 35

een buitenluchtconcentratie van 380-400 ppm verdwijnt er bij dosering van 100 kg CO2/ha/uur ongeveer 42 kg via de ramen bij ruim luchten. Wordt er 200 kg CO2/ha/uur gedoseerd, dan verdwijnt er van deze extra 100 kg maar liefst 95 kg naar buiten. Eens te meer een goede reden om eens kritisch naar het doseren van CO2 te kijken. Zeker nu er meer en meer gebruik wordt gemaakt van zuivere CO2. De 5 kg CO2 die door het gewas extra wordt opgenomen (zie hierboven) leidt bij een droge stof gehalte van 15% tot 33 kg versproduct. Dit zijn wortels, blad en bloemen. Stel dat 25% van deze droge stof naar de bloemen gaat, dan komt dat overeen met ruim 8 kg

meer bloemen. Wanneer de helft van deze 8 kg wordt omgezet in extra kwaliteit en de andere helft in meer bloemen, dan betekent dat bij een bloemgewicht van 25 gram (mini gerbera) ongeveer 160 extra bloemen. Wanneer 100 kg CO2 circa € 10 kost, gaat de CO2kostprijs naar 6 cent per steel. Daar komen nog de directe kosten bij van arbeid, verwerking en veilingkosten van circa € 0,04 per steel. De extra 100 kg gedoseerde CO2 rendeert dus wanneer een minigerbera meer dan € 0,10 oplevert. Controleer daarnaast eens de daadwerkelijke hoeveelheid gedoseerde CO2.

U moet eerder, meer en langer belichten om de haken te laten doorgroeien. Te dikke plantingen hebben een extra lange teeltduur, waardoor later overgeplant kan worden voor bloei in het voorjaar.

weer leiden tot problemen met botrytis en erwinia. De lage planttemperatuur ontstaat door de uitstraling. De uitstraling kunt u verminderen door het scherm in de nacht te sluiten, juist in de zomermaanden. Dit lijkt tegenstrijdig met de gedachte dat u de kastemperatuur zo laag mogelijk wilt houden, maar dat is het niet. Een licht- of zonnedoek laat genoeg lucht door voor een temperatuurverlaging, terwijl de aluminiumbandjes de uitstraling verminderen en de planttemperatuur verhogen. Bij het gebruik van een energiedoek kunt u een kier zetten om lucht uit te wisselen. Indien u geen pyrgeometer heeft, sluit dan het doek als het licht onder de 100 watt/m2 komt.

Planttemperatuur Vaak wordt gedacht dat de planttemperatuur dicht bij de ruimtetemperatuur ligt. Door de dag heen kunnen echter grote verschillen ontstaan, blijkt uit warmtebeeldfoto’s. Zo kon afgelopen week in de vroege ochtend (5.30 uur) de planttemperatuur zakken tot 5,8°C terwijl de kas- en buitentemperatuur rond 14°C lag. Het gevolg is dat de planten condenseren, breekstelen ontstaan en dat er guttatie optreedt. Door de oplopende spanning ontstaan breuken in de plant. Dit kan in komende weken

Eugenie Dings, Flori Consult Group, 0652695289.

Hans Pronk Consultancy, 06-21231991

Kees van egmond kees@kees-ineke.nl

Hittegolf ’Wat veil je?’ ’Twee Aalsmeer, en op Naaldwijk en Rijnsburg allebei een karretje.’ ’Zo, durf je nog?’ ’Ja, ik heb nog niet versnipperd, maar hij staat al wel klaar…’ We weten weer wat het is. Een hittegolf. Altijd als de zomer nadert is de gedachte eraan sluimerend aanwezig. Op de achtergrond. Ze kijkt vanuit een hoekje mee naar de weerberichten. En als Gerrit Hiemstra een stapje opzij zet om de eerstkomende vijf dagen te laten zien, steekt ze haar nek even uit. Wat wordt het? Het weer. Ik word er weleens mee geplaagd thuis. Als er voor het weekend qua temperatuur historische dagen worden voorspeld, dan kan ik het niet laten om onder het eten zoiets ter sprake te brengen. ’Ja, ze denken zelfs dat de 38,6 graden van Warnsveld in 1944 wordt verbroken!’ ’O nee,’ lees ik in de mij aanstarende ogen, ’daar heb je hem weer met z’n weer…’ Tja, je zal er maar mee besmet zijn. ’Ik ben met die bloemen nu eenmaal van het weer afhankelijk.’ Ga ik me nog zitten verdedigen ook. En dat het een besmetting is, is inderdaad wel zeker. Wij aten vroeger thuis stipt om kwart over zes. Om zes uur ging het nieuws van Hilversum 1 aan. Direct daarna kwam er een uitgebreid weerbericht. Had het hart niet in je lijf om daar doorheen te praten. Dan zwaaide er wat. Het toenmalige vriendje van mijn zus verzuchtte eens: ’Bij jullie draait alles om het weer!’ Dat betekent overigens niet dat ik een weerprofeet ben. Integendeel. Vorige week zat ik er nog eens helemaal naast. Waren we ’s middags uit de kas gevlucht vanwege de smorende hitte. Richting Katwijk aan Zee. Afkoelen. Nou, dat hebben we geweten. We zaten er nog geen uur of de zeewind wakkerde aan. De zon ging schuil achter dikke wolken. Iedereen vluchtte naar huis. Wij niet, nee, wat wil je. Je gaat niet voor niks zo’n eind rijden. Maar we koelden wel lekker af ja. Gelukkig is het einde van de hittegolf ook weer gekomen. Bloemen die doordraaien, dat wil je niet te lang meemaken. Is niet goed voor de moraal. Maar we worden aan alle kanten gewaarschuwd dat er door de opwarming van de aarde meer zullen komen. Wen er maar aan. Al zegt de scepticus in mij: Dat zullen we nog weleens zien. Want het warmterecord uit 1944 staat nog steeds.

07-07-15 15:52

Nieuws

Minister Asscher van Sociale Zaken staat open voor een oplossing voor seizoenscontracten in de landen tuinbouw. Dit zei hij op 2 juli in een Kamerdebat over de effecten van de Wet Werk en Zekerheid. Deze contracten komen in de knel door deze zogenoemde flexwet. Verschillende Kamerleden drongen in het Kamerdebat aan op een oplossing in sectoren waarin de nieuwe flexwet problemen veroorzaakt. En dan met name de nieuwe ketenbepaling en transitievergoedingen die vanaf 1 juli ook voor tijdelijke krachten gelden. De VVD, het CDA en de ChristenUnie spraken hun zorg uit over de situatie. LTO Nederland voert al maanden lobby tegen de nadelige gevolgen van de flexwet voor seizoenskrachten. De versoepeling van de transitievergoeding voor tijdelijke krachten waarmee Asscher in februari kwam, gaat de brancheorganisatie niet ver genoeg.

Minister Asscher is dus bereid naar oplossingen voor seizoenscontracten te luisteren

waarover LTO en de vakbonden gezamenlijk overeenstemming bereiken. Zij blijven vooralsnog positief gestemd dat ze eruit gaan komen. De wet biedt de opening de ketenbepaling aan te passen naar zes contracten in vier jaar in plaats van drie contracten in twee jaar. Sectoren kunnen zelfs een verzoek bij de minister indienen voor het buiten toepassing verklaren van de regels op dit punt. Sociale partners laten niet los waarop ze afkoersen, maar wel dat het onderdeel is van het spel van geven en nemen. Alhoewel, in een interview met het Vakblad ziet Mans Vulto, tot deze week cao-onderhandelaar cao voor de open teelten, ook andere oplossingen. „Het hoeft niet zo moeilijk te zijn. We hebben in de cao het uren op jaarbasis principe. Geef iemand dus een vaste baan, eventueel parttime, en zet daarbij zwart op wit in welke perioden hoeveel uur wordt gewerkt. In die andere perioden kan die persoon met vakantie of ergens anders gaan werken.” Daarbij past volgens Vulto een oplossing voor de transitievergoeding. „Een soort verzekering binnen Sazas om ervoor te zorgen

REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl

2815colofon.indd 36

Welke oplossing er ook wordt aangedragen; het wordt cruciaal voor het afsluiten van nieuwe cao’s voor zowel de glastuinbouw als open teelten. Sociale partners hebben al aangegeven dat de nieuwe flexwet, en dan met name de ketenbepaling en transitievergoeding voor seizoensarbeid, een complicerende factor is bij het tot stand komen van nieuwe cao’s. De cao Open Teelten liep op 30 juni af; de cao Glastuinbouw op 1 juli.

In augustus heeft de bewindsman de sociale partners uitgenodigd voor een gesprek op zijn departement. „Ik wil zo’n oplossing dan zeer welwillend bekijken. Die deur staat open”, zei Asscher tijdens het Kamerdebat.

UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, tel 0342-49 42 63, fax 0342 41 31 41 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl

Colofon

Directeur Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 071-56 59 678 Alice Hoogenboom 56 59 679 Hoofdredacteur Elbert van den Berg 071-56 59 678 Eindredacteur Jenny Mostert 071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht 56 59 637 Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg 56 59 687 Cindy van der Zwet 56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes 56 59 638 Joef Sleegers 56 59 642

dat iemand begeleiding krijgt om nieuw werk te vinden. De vakbond moet dan wel onderkennen, en dat is een fundamenteel punt, dat een transitievergoeding geen gouden handdruk is maar een vergoeding om je te leiden naar een nieuwe baan”, oppert hij.

Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kunt u contact opnemen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl. Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50. Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten. ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Druk: BDU Media

28 (2015)

08-07-15 15:54

Kasgenoten

A genda Varend corso, Westland. Info: www.varendcorso.nl Nationale Zomerbloemententoonstelling, Naaldwijk. Info: www.zomerbloemen-tentoonstelling.nl Najaarsbeurs Floralis, Boskoop. Info: www.floralisboskoop.nl Plantarium en Groen-Direkt, vakbeurs voor de boomkwekerij. Info: www.plantarium.nl Seed meets Technology, bij Proeftuin Zwaagdijk. Info: seedmeetstechnology.com Westland Event, Tuinbouw in transitie: de kracht van veranderen, gemeente Westland. Info: www.gemeentewestland.nl

LTO Glaskracht Nederland ALV gewascoöperatie snijcymbidium, 's-Gravenzande.

FOTO: JOEF SLEEGERS

Binnenland

Leeftijd: 44 Plaats: Zevenhuizen Teelt: gerbera Oppervlakte: 7,4 ha

zoek naar Amerika. Tuinplantendag, locatie nog niet bekend. Gewasbijeenkomst chrysant, 15.00-20.00 uur, Westland. Thema: gewasgezondheid. planten, locatie nog niet bekend. Themabijeenkomst water, emissie en techniek, 14.0017.00 uur, Aalsmeer/Lisse (8/10), Luttelgeest (13/10), Bommelerwaard (10/11), Westland

Glastuinbouwevent, locatie nog niet bekend. Info: www.ltoglaskrachtnederland.nl

Dick Kooij Wie vormen Gerbera United? bestaat nu uit twee locaties met in totaal 7,4 ha: de Knibbelweg in Zevenhuizen en de Bredeweg in Moerkapelle. We telen 73 soorten, waaronder een aantal specialties.”

Is de samenwerking geworden wat jullie ervan verwacht hadden? -

Wat houdt u bezig in het nieuws? ben, maar we moeten ook leren dat we de schouders eronder moeten zetten. Die men-

Buitenland Info: www.florall.be. Green is life, beurs, Warschau, Polen. Info: www.greenislife.pl

Hoe ziet u de toekomst voor de sierteelt? „We gaan toe naar een gezondere situatie, denk ik. Er wordt straks vast weer meer

Info: www.flormart.it Info: www.floratrade.it. als ondernemer niet te veel risico willen nemen.” Spanje. Info: www.iberflora.feriavalencia.com Zuhoor, internationale bloemen & tuintentoonstelling, Abu Dhabi, Verenigde Arabische Emiraten. Info: www.zuhooruae.ae Sanlon du Végétal, Angers, Frankrijk. Info: www.salonduvegetal.com

Wat moet er gebeuren om Nederland op de kaart te houden? „Als Nederland hebben we nog steeds een uniek uitgangspunt – hoewel dat elk jaar dat we toegevoegde waarde hebben, zoals een snellere service, versere bloemen, andere kleuren. Die kwaliteiten moeten we veel meer onder de aandacht brengen, in

Info: myplantgarden.com

Collectiviteit staat juist onder druk. Hoe kijkt u daar tegen aan? „Ik vind het een morele plicht dat iedereen meedoet aan de gewascoöperatie; enkele Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

Documenten en linken naar website

28 (2015)

Kasgenoten agenda_nw.indd 37

Foto’s

Filmpjes

een kaartenhuis in elkaar zakt.”

08-07-15 15:46

608896_.indd 38

8-7-2015 12:36:15

608897_.indd 39

8-7-2015 12:36:55

608898_.indd 40

8-7-2015 11:51:12