VBB_29-2015 by Stichting Vakinformatie Siergewassen

De balans halverwege 2015 12

8 ’Zoek gewoon vergeten lekkages en overstorten op’

Cover-nw.indd 1

10 ’Banken zullen

18 Wat doe je met

advies ’Produceer voor consument’?

in jonge planten vertegenwoordigen

15-07-15 13:04

The orchid professionals

ÂŽ

since 1933

De specialist in uitgangsmateriaal van orchideeĂŤn +31 (0)251 20 30 60

www.floricultura.com

611148_.indd 2

15-7-2015 12:07:17

B 8 ’Vergeten overstorten en lekkages opsporen’

Vakblad voor de

Opinie 4

Interview:

Commentaar:

Stelling: We kunnen zonder veilingklok

Nieuws 6

B 8

banken nodig’

Ondernemen: ’Vergeten overstorten en lekkages opsporen’

Ondernemen:

Afzet:

Afzet: Samen inspelen op de vraag van de consument

Afzet: Mooi advies: Produceer voor de consument!

Column:

Markt 24 24 25

Hoop op verbetering marktpositie alstroemeria

26 27

Teelt

16 Samen inspelen op de vraag van de consument

In beeld: ’Bobo’s’ trekken de kar samen

Vragen: Van vof naar cv. Wat mag een stille vennoot?

Gewasbescherming:

Planten:

Teelttips:

Column: Kees van Egmond

Nieuws 36

Service 37

Agenda Voorplaat: Foto: FloraHolland

29 (2015)

Inhoud.indd 3

Kasgenoot: Jos van der Wurff

15-07-15 14:10

Opinie Cees Moerman, adviesbureau Agrimaco:

’Almere Buitenvaart ziet er Nu de Floriade 2022 naar Almere komt, biedt dat kansen voor het glastuinbouwgebied Buitenvaart. Dat vindt althans de gemeente, en de kwekers in

fOtO: Cees MOerMan

met de telers tot plannen te komen. Volgens Cees Moerman moet dat zeker

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

Wat is uw indruk van het glastuinbouwgebied Almere Buitenvaart? „In eerste aanblik is het een mooi tuinbouwgebied met zo’n 80 ha bruto glas, systematisch aangelegd en goed ontsloten via een aansluiting op de A6. Er staan zowel bedrijven van 5 tot 6 ha die rond 2000 zijn gebouwd, als wat oudere bedrijven van rond 1985. In die laatste categorie zitten telers die zijn gestopt, maar hun bedrijf nog niet hebben weten te verkopen. Vandaar dat het gebied zo’n 8 ha caravanstalling telt, het maximum dat door de gemeente is toegestaan. In het gebied is nog uitbreidingsruimte, ook op de kavels zelf. Ik vind dat Almere Buitenvaart er nog steeds aantrekkelijk uitziet, wat ook mede te danken is aan de komst van de Taiwanese orchideeënteler Taisuco, de lelietelers Imanse Quality Lilies en Artemis Lilies en enkele groentetelers.”

gebied een impuls te geven? „LTO Noord Glaskracht heeft de gemeente er afgelopen winter op gewezen dat men –

als het om Buitenvaart gaat – kansen laat liggen op energiegebied. Kijk bijvoorbeeld naar het aangrenzende bedrijfsterrein De Vaart, waar onder andere zuivelfabriek Yakult en vetsmelterij Bosland zijn gevestigd. Die laatste heeft aantoonbaar restwarmte te bieden. Almere heeft Buitenvaart toen aangemerkt als focusgebied voor revitalisering. Vorige maand hebben wij – samen met energieadviesbureau Innoforte – een workshop georganiseerd. Daar kwamen zo’n zeventien van de ruim veertig tuinders uit het gebied op af, maar ook betrokkenen van de gemeente, energiebedrijf Nuon, regionaal netbeheerder Alliander en Staatsbosbeheer. Een vervolgbijeenkomst werd door twaalf tuinders bezocht, die zo’n 30 ha vertegenwoordigden. Sindsdien liggen er nieuwe ideeën op tafel om het gebied een impuls te geven.”

„We willen gaan kijken of de ambities van Almere en de Floriade 2022 aansluiten bij die van Buitenvaart. Kunnen we tot nieuwe

verdienmodellen komen, bijvoorbeeld ’local-for-local’-concepten? Kunnen we een duurzame energievoorziening opzetten met gebruik van bijvoorbeeld restwarmte, warmte-koudeopslag, windenergie, biogas of misschien ondiepe geothermie? Daarbij zij aangetekend dat niet het hele gebied met de beschikbare restwarmte kan worden verwarmd. Ook is voor geothermie nog veel onderzoek nodig.”

„Ja, de tuinders hebben drie werkgroepen gevormd. De eerste onderzoekt de haalbaarheid van de plannen, bekijkt of provincie en gemeente willen meebetalen en gaat na welke organisatievorm nodig is, bijvoorbeeld een energiecoöperatie van tuinders. De tweede werkgroep zet op een rij welke energiescenario’s onderzocht moeten worden en de derde werkgroep kijkt naar de ontwikkelingen van Buitenvaart in relatie tot de omgeving. Denk daarbij aan de stad Almere, maar ook aan de Floriade 2022 en het natuurgebied Oostvaarderplassen dat

Commentaar Elbert van den Berg hoofdredacteur evandenberg@hortipoint.nl

wee slechte eerste maanden, een herstel herstel? Het is van harte te hopen, maar niemand -

zes maanden van dit jaar. Die plus van 1,4% ging

alle producten. Bovendien zeggen de tot dusverre Vooral van de vraag naar de duurdere producten.

Opinie_NW.indd 4

29 (2015)

15-07-15 14:10

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324,

Stelling

We kunnen prima zonder veilingklok sinds de bioscoopfilm De Nieuwe Wildernis enorm in trek is. Kunnen we daarbij tot win-winconcepten komen?”

In de toekomst zouden we zonder klok kunnen zei Lucas Vos, alge-

kunnen investeren? „Ik heb de indruk dat het weer wat beter gaat, hoewel er grote verschillen zijn tussen de bedrijven. Ondernemers proberen, ieder op hun eigen manier, in te spelen op de nieuwe marktomstandigheden en verhoudingen van kosten opbrengsten. Zo is er een teler die beter naar zijn klanten wil communiceren hoe duurzaam hij teelt. Eén van de groentetelers in het gebied richt zich specifiek op Turkse afnemers op de Duitse markt en een ander is specialist in biologisch-dynamische producten.”

Eerdere plannen om Buitenvaart weer

André van Kester, chrysantenteler in Kwintsheul worden. Door de transparantie van de klok kun Maar voorlopig hebben we de klok nog wel bloemen die via de groothandel gaan, -

Waarom zouden deze ideeën wél aanslaan? „Wat nu anders ligt, is dat er ondernemers van buiten het gebied bijgekomen zijn die bereid zijn te investeren. Dat geeft dynamiek. Daarnaast bespeur ik bij de bestaande bedrijven vertrouwen in en enthousiasme over de nieuwe ideeën. Van nature ben ik altijd wat voorzichtig qua verwachtingen en loop ik niet te hard van stapel. Maar als het lukt onze ideeën tot praktisch haalbare stappen uit te werken, kunnen er zeker mooie dingen gaan gebeuren. Eind augustus brengen de werkgroepen verslag uit, dus we houden de snelheid er in.”

van wat gevraagd is en wat niet. De rol van de klok zal zeker verder teruglopen.

Herbert Wooning, gang, dat de klok minder

niet doen. instrument in een vraag-

alstroemeriateler in Wervershoof een nieuwe manier van veilen. in balans te houden, is een systeem nodig, dat zorgt voor balans en dealt met tekorten en overschotten:

pere’ producten weer van. De tulp is daar een goed voorbeeld van. Dat soort bewegingen laat niet alleen zien hoe dynamisch de internationale

tegen de werking van vraag en aanbod BNR. Jammer dat het uitgelegd wordt als een bevestiging dat bemiddeling de beste manier van handelen is.

en aanbod tot stand komt verandert, moet het systeem aangepast.

direct uit de coöperatie stappen. Dit

bloemen en planten. -

veroorzakers van de disbalans tussen na te denken over hoe we alle soorten

de kamperplanten. Maar wat zegt dit over een volgende ’uitslag’. 29 (2015)

Opinie_NW.indd 5

15-07-15 14:10

Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws. Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander

Fotocamera’s in de broeier Van der Voort in de eerste leliebollen geplant met het prototype van een machine waarin een robotarm een

■ Ammerlaan The Green Innovator gaat vanaf volgend jaar aardwarmte leveren aan 470 nabijgelegen appartementen in Pijnacker. Dat is de potplantenkwekerij op 14 juli overeengekomen met woningcorporatie Rondom Wonen, nadat bekend werd dat het project op subsidie uit Brussel kan rekenen. Het is volgens de gemeente Pijnacker-Nootdorp het eerste project in Nederland waarbij de glastuinbouw aardwarmte levert aan bestaande woningen.

pers die de bollen oppakken en vervolgens – met de neus naar boven – in de geboorde gaten laat vallen. De bollen moet nog wel handmatig gepositioneerd worden op de aanvoerband, maar de werkhouding en het planten broeiresultaat kan met deze machine verbeteren. Dat verwachten de zeven betrokken broeiers, DLV’er Hans Kok en installateur Hans van der Poel. In september moet de hele machine klaar

■ Het Collectief Aardwarmte Vierpolders, een initiatief van negen glastuinders, is onlangs begonnen met boren, zo meldt Flynth, dat als adviseur bij het project is betrokken. De boor zit momenteel op een diepte van 1,3 km en gaat uiteindelijk door tot ruim 2,3 km diepte. Bedoeling is dat er water van circa 85ºC omhoog wordt gepompt. Het boren duurt ongeveer drie maanden.

vier rupsbanden.

dienstbetrekking, zodat er geen loonheffingen hoeven te worden afgedragen en voldaan.

■ Ondernemers kunnen vanaf volgend jaar eenvoudiger ondersteuning aanvragen voor hun onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten. Minister Kamp (EZ) gaat de fiscale innovatieregelingen S&O-afdrachtvermindering (WBSO) en de Research & Development Aftrek (RDA) samenvoegen tot één regeling met de naam WBSO. Daardoor hoeven ondernemers slechts één beschikking aan te vragen in plaats van twee. Ook krijgen bedrijven door de integratie eerder duidelijkheid over het te verwachten fiscale voordeel voor hun innovatiewerkzaamheden.

■ In een Kamerbrief heeft staatssecretaris Dijksma (EZ) bekend gemaakt dat ze zowel nationaal als Europees alles in de strijd zal gooien om te zorgen dat het kwekersrecht niet wordt ingeperkt door octrooien op planten. Zij heeft inmiddels de steun van Duitsland en Frankrijk en hoopt meer lidstaten achter zich te krijgen. Daarvoor zal ze onder meer het Nederlandse voorzitterschap van de EU aangrijpen, in het eerste halfjaar van 2016. Dijksma laat ook onderzoek doen naar de kwekersvrijstelling.

■ De Tweede Kamer heeft ingestemd met het plan om de huidige Verklaring ArbeidsRelatie (VAR) te vervangen door een systeem van modelovereenkomsten. Als ook de Eerste Kamer akkoord gaat, kunnen opdrachtgevers en opdrachtnemers, zoals zzp'ers, vanaf 1 januari 2016 met een door de Belastingdienst beoordeelde overeenkomst werken. Zowel opdrachtgever als opdrachtnemer weten daardoor zeker dat er geen sprake is van een

Nieuwskort2.indd 6

■ LTO Glaskracht Nederland gaat tot januari 2016 – samen met het Hoogheemraadschap van Delfland en de gemeenten Westland, Pijnacker-Nootdorp en Lansingerland – ervaring opdoen met het Ondernemingsdossier. De partijen hebben daartoe op 13 juli een intentieovereenkomst getekend. De afspraken met de glastuinbouw zijn volgens LTO Glaskracht redelijk uniek omdat overeenkomsten in andere sectoren zich tot nu toe beperkten tot gemeenten en toezichthouders. Momenteel werken ruim veertig telers, via een pilotproject in Zuidholland, met het Ondernemingsdossier.

■ ■ Tijdens de Plasbokaal 2015 zal er voor het eerst een prijs worden uitgereikt aan een hobbykweker die de mooiste lelie teelt. Daarnaast blijft er een prijs voor de professionele broeier met de mooiste lelie. De Plasbokaal is een wedstrijd en lelieshow voor veredelaars en broeiers uit het lelievak, die van 3 tot en met 6 november wordt georganiseerd.

Tot 2020 zal er in Nederland niet commercieel naar schaliegas worden geboord. Ook proefboringen zijn niet aan de orde. Verleende opsporingsvergunningen worden niet verlengd, zo deelde minister Kamp (EZ) op 10 juli mee. Aan het eind van het jaar besluit het kabinet of schaliegaswinning als optie in beeld blijft. Zo ja, dan zullen proefboringen in opdracht van de overheid en niet van bedrijven plaatsvinden. Deze boringen zijn dan ook bedoeld voor het zoeken naar geothermie. 29 (2015)

15-07-15 14:10

FOTO: HANS NEEFJES

Gelezen op Twitter Bisselingskaat (@bisbb Bisselingskaat een waarborgfonds voor de exploitatiefase van aardwarmteprojecten waarin bedrijfsleven en overheid samen participeren.

■ Kamp verdubbelt budget risicodekking aardwarmte Minister Kamp (EZ) stelt dit jaar ruim € 93 miljoen beschikbaar om de risico’s bij het boren naar aardwarmte af te dekken. Dat is een verdubbeling van het budget ten opzichte van 2014. Dat blijkt uit de Regeling Nationale EZ Subsidies – Risico’s dekken voor aardwarmte die op 8 juli in de Staatscourant werd gepubliceerd. Subsidieaanvragen kunnen tot en met 31 maart 2016 vóór 17:00 uur worden ingediend. Voor aardwarmteprojecten tot 3,3 km diepte is in totaal € 67,552 miljoen beschikbaar met een maximum van € 7,225 miljoen per project. Voor diepe projecten (dieper dan 3,3 km) is in totaal € 25,5 miljoen beschikbaar met een maximum van € 12,75 miljoen per project.

■ Veilingtopman Vos: ’We zouden zonder klok kunnen’

■

teert van zwakke euro’ De Nederlandse export van tuinplanten profiteert van de zwakke euro. Dat stelt ING in een kwartaalbericht. De tuinplantenverkoop is volgens de bank wat achtergebleven door het koude voorjaarsweer. ING verwacht echter dat die achterstand in juni en juli kan worden goedgemaakt. De euro verliest ten opzichte van het Britse pond en de dollar. Het effect daarvan is volgens ING met name zichtbaar in de export naar het Verenigd Koninkrijk.

■ Van Ruiten breekt lans voor WKK én aardwarmte „WKK heeft een belangrijke rol bij de toekomstige verduurzaming van de energievoorziening.” Dat betoogde voorzitter Van Ruiten van LTO Glaskracht Nederland op 8 juli tijdens een werkbezoek van voorzitter Nijpels van de SER Borgingscommissie van het Nationaal Energieakkoord, aan Harting Holland en Kwekerij Arcadia in De Lier. Van Ruiten benadrukte tevens het belang van geothermie en de verdere doorontwikkeling daarvan. Er is volgens hem een andere invulling nodig van de voorwaarden die gelden voor de huidige beschikbare subsidies. Daarnaast pleitte hij voor de komst van 29 (2015)

Nieuwskort2.indd 7

Volgens algemeen directeur Vos van FloraHolland zou de bloemenveiling in de toekomst zonder klok kunnen. Dat zei hij op 8 juli voor de microfoon van BNR Radio. Vos gaf aan dat de klok steeds onvoorspelbaarder wordt. „Het instrument is heel goed geweest in het verleden toen alles via de klok ging. Nu worden bloemen en planten steeds vaker op een andere manier verhandeld en dan zie je dat de klok onder druk komt te staan. De prijsvorming wordt instabieler.” Vos maakt daarbij wel onderscheid tussen de planten- en bloemenklok. Een derde van de planten wordt nog via de klok verhandeld.

■ TLN hamert op aanpak overlast verstekelingen Transport en Logistiek Nederland (TLN) heeft op 7 juli in een gesprek met eurocommissaris Bulc van Transport aangedrongen op een effectievere aanpak van de problemen die de transportsector ondervindt door illegale immigranten die als verstekeling aan boord van vrachtauto’s proberen te komen. De brancheorganisatie had, samen met SP-europarlementariër Dennis de Jong, om het gesprek gevraagd.

Hoe raak ik mijn #bloemen kwijt? Rechtstreeks? Aan wie? Welke prijs? Allemaal vragen in een wereld zonder klok #FH Bloemisterij

Holland Strelitzia (@RolandDuyv) Wat is dat nu @FloraHolland zonder marketingkoning? @jpschadde veel succes!!!

Eric Moor (@eric_moor) Onderweg naar de Cultivate 15 in Columbus Ohio waar we weer met een Sion Orchideeen stand staan. De Amerikaanse markt trekt duidelijk aan.

Lucas Vos (@LucasVos_FH) Eerste training voor #rftr @FloraHolland gedaan. Rijdt U ook mee in de Ride for the Roses? #yam

Mark-Jan Terwindt (@MarkJan11 €7.200 per Griek die kant op, kunnen we dan ook opnemen dat ze de helft aan planten uit Nederland opmaken?? Hebben we er ook nog wat aan!!

Discussie op LinkedIn We kunnen zonder veilingklok In de toekomst zouden we zonder klok kunnen zei Lucas Vos, algemeen directeur op Business News Radio. Gelijk heeft hij. Het instrument is heel goed geweest in het verleden toen alles via de klok ging. Nu worden bloemen en planten steeds vaker op een andere manier verhandeld en dan zie je dat de klok onder druk komt te staan. De prijsvorming wordt instabieler. Bovendien speelt mee dat er een aanbodsmarkt is. De plantenklok werkt al niet meer en de bloemenklok zal volgen als het volume nog verder afneemt. Dus we zullen het zonder ze moeten doen in de toekomst. Wat vindt u?

15-07-15 14:10

’Vergeten overstorten en lekkages opsporen’ -

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

e hadden er zo op gehoopt bij het Hoogheemraadschap van Delfland. Door elk glastuinbouwbedrijf op het riool aan te sluiten, zouden stikstof, fosfaat en gewasbeschermingsmiddelen niet langer in het milieu terechtkomen. Helaas bleek de praktijk anders. Hoewel sinds 2013 ruim 90% van alle glastuinbouwbedrijven in het Delflandgebied op het riool is aangesloten, zijn de concentraties gewasbeschermingsmiddelen niet of nauwelijks gedaald. Ook worden er nog steeds te veel nutriënten aangetroffen, zo blijkt uit de Waterkwaliteitsrapportage 2014 van het hoogheemraadschap. De concentraties stikstof liggen een factor 1 tot 2 boven de norm, fosfaat een factor 2 tot 5. Wat de emissie van nutriënten betreft, lijken er overigens wel signalen waarneembaar

Achtergrond

Waterkwaliteit.indd 8

die wijzen op een bescheiden kentering. Dat heeft alles te maken met de extra verversing vanuit het Brielse Meer tijdens de zomer. Die maatregel leidde vorig jaar tot lagere stikstof- en fosfaatconcentraties. Door die extra verversing vanuit het Brielse Meer is er, ten opzichte van voorgaande jaren, meer stikstof en fosfaat in het Delflandse beheersgebied ingemalen. Er zijn immers meer kuubs water ingelaten en daarmee ook meer kilogrammen stikstof en fosfaat. Het opmerkelijke is volgens Delfland echter dat de hoeveelheid stikstof en fosfaat die werd uitgemalen, juist verminderd is ten opzichte van de voorgaande drie jaar. „Meer in, maar minder uit dan in voorgaande jaren, duidt op een verminderde belasting van het oppervlaktewater door in Delfland gelegen bronnen”, aldus het waterschap.

Kijkend naar langjarige statistieken op het gebied van emissie van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen mag de glastuinbouw weliswaar grote stappen voorwaarts hebben gezet, feit is dat die ontwikkeling de laatste jaren behoorlijk is gestagneerd. Hoewel er een dalende lijn is, worden de normen uit de Europese Kaderrichtlijn Water volgens Delfland nog steeds niet gehaald. Het laaghangend fruit is geplukt, maar de laatste loodjes blijken het zwaarst te wegen.

Toch is er een lichtpuntje, meldt Delfland. In de Dorppolder in De Lier heeft zich eind 2014, begin 2015 een spectaculaire daling van meststoffen- en gewasbeschermingsmiddelenconcentraties voorgedaan. Een opmerkelijk feit, zeker omdat de Dorppolder bij Delfland bekend stond als ’vieze polder’. Tien van de zestien glastuinbouwbedrijven waren daar aanvankelijk debet aan één of meer illegale lozingen. Het project ’Gebiedsgericht monitoren en handhaven’ heeft volgens Delfland echter voor een ommekeer gezorgd. In het kader van dat project werd het meetnet dat in de Dorppolder de kwaliteit van het oppervlaktewater in de gaten houdt, flink uitgebreid. Zodra Delfland een lozing signaleerde, werd – in samenwerking met de NVWA – snel achterhaald welk glastuinbouwbedrijf daarvoor verantwoordelijk was. Vervolgens stapte een controleur op de betreffende teler af om met hem te bekijken, rekening houdend met zijn bedrijfssituatie, welke maatregelen hij kon en moest treffen om de emissie naar het oppervlaktewater te stoppen. Vaak bleek dat met relatief eenvoudige en goedkope middelen te kunnen gebeuren. 29 (2015)

14-07-15 15:27

Foto: HoogHeemraadscHap van delFland

op te treden tegen vervuilers. Ook gaat het waterschap door met het gebiedsgericht meten in de glastuinbouwgebieden, waarbij wordt samengewerkt met LTO Glaskracht Nederland en met gemeenten. Delfland wil daarbij ondernemers die hun emissies willen beperken de helpende hand bieden. Ten slotte werkt het waterschap mee aan de opzet van een collectieve waterzuivering om bestrijdingsmiddelen uit het afvalwater te zuiveren. Dat houdt ook verband met de op handen zijnde zuiveringsplicht.

Het project loopt nog steeds. Behalve in de Dorppolder, ook in de Boschpolder (Westland), de Woudse Droogmakerij (Midden-Delfland), de Zuidpolder van Delfgauw (Pijnacker-Nootdorp) en in de Oranjepolder (Westland).

De normoverschrijdingen voor nutriënten gaan de komende jaren teruglopen, verwacht Delfland. Substraattelers hebben immers, sinds de komst van het vernieuwde Activiteitenbesluit in 2013, te maken met emissienormen (stikstof) en grondtelers met gebruiksnormen (stikstof en fosfor) en een zorgplicht. Gewasbeschermingsmiddelen zijn het 29 (2015)

Waterkwaliteit.indd 9

grootste probleem. Toch zullen normoverschrijdingen, gezien het kabinetsbeleid, in 2023 nagenoeg tot het verleden moeten behoren. In 2018 dient het aantal overschrijdingen daarvoor met de helft te zijn afgenomen ten opzichte van 2013. Emissies vanuit de glastuinbouw moeten dan met bijna honderd procent omlaag, bijvoorbeeld via zuiveringstechnieken. Om dat voor elkaar te krijgen, wil Delfland onder meer bedrijven die lozen, dwingen tot een betere naleving van de wet. Individuele tuinders moeten zich er volgens het waterschap beter van bewust worden hoe zij de waterkwaliteit kunnen verbeteren. De mentaliteitsverandering die dat vergt, hoopt Delfland te bereiken door te blijven investeren in voorlichting en door streng

Ook LTO Glaskracht hamert er op dat alle telers hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Alleen zo kan volgens de organisatie een doemscenario worden voorkomen waarin steeds meer etiketten van gewasbeschermingsmiddelen een verplichte zuiveringstechniek gaan voorschrijven. Beleidsspecialist Milieu & Water Guus Meis stelt dat het succes van de Dorppolder een signaal is voor de glastuinbouw in heel Nederland. „Loop regelmatig goed om je bedrijf heen. Kijk wat er nog aan vergeten overstortjes zit. Je denkt misschien dat ze nooit lopen, maar controleer dat ook. Check verder je teeltsystemen op lekkages. Dat zijn allemaal zaken die we uit de Dorppolder geleerd hebben. Veel telers denken dat het kleinigheidjes zijn, maar het zijn toch maatregelen die groot effect blijken te hebben op de kwaliteit van het oppervlaktewater.” Wel vindt Meis dat het waterschap op zijn beurt sneller zijn meetresultaten moet delen met tuinders. „Als een handhaver bij een teler op de stoep staat en zegt twee weken geleden in de sloot achter zijn kas een monster te hebben getrokken en hij vertelt welke stoffen er zijn aangetroffen, dan kan de betrokken teler nog nagaan welke middelen hij rond die tijd heeft gebruikt. Dat is een veel directere en effectievere controle.” <

In het kort -

■ -

14-07-15 15:27

foto: Insparco

pvanleth@hortipoint.nl

itel van het boek is ’Rotbanken, ook de financiers van uw toekomst’. Michiel Werkman, zelf ook voormalig bankier maar inmiddels consultant, schreef het niet als aanklacht tegen banken. De schrijnende praktijkvoorbeelden van conflicten tussen geldschieter en ondernemer waren veel meer zijn drijfveer. „Banken zijn er niet om ondernemers te helpen, maar om zoveel mogelijk geld aan ze te verdienen. Toch zullen banken – hoe dan ook – cofinanciers van de toekomst zijn, maar dan samen met alternatieve financiers en investeerders. De kunst van de ondernemers is de de taal van de geldschieter te spreken”, legt Werkman uit.

„Dat zijn niet per se mijn woorden. Ik heb dat opgepikt in veel gesprekken waarin ondernemers onderling over banken spreken. Over het algemeen is dat de laatste jaren in weinig lovende bewoordingen. De banken blijken ook keer op keer in staat om zichzelf in beide voeten tegelijk te schieten. Denk alleen al aan de commotie rond de salarisverhogingen van de top van ABN-Amro. Het is echter relevant om te onderkennen dat de bank een belangrijke, zo niet dé belangrijkste, stakeholder is. Het is beter om ze zo lang als mogelijk als vriend te bejegenen.”

„Als consultant sta ik ondernemers bij die in financieringskwesties of met renteswapproblemen recht tegenover hun bank komen te staan. Ik zie Bijzonder Beheer van banken dan helaas regelmatig opereren op een manier die, op z’n minst, niet chique genoemd kan worden. Zo is een van mijn

InterviewBankier.indd 10

29 (2015)

14-07-15 15:27

opdrachtgevers, een glastuinder, door zijn bank, bewust de afgrond in geleid. Daarnaast zijn ondernemers met een kredietvraag van € 250.000 tot € 500.000 veelal niet welkom meer, omdat de banken domweg niet genoeg op ze verdienen en zij het risico te groot achten.”

Zitten banken in een lastig pakket door strengere regelgeving? „Jazeker. De regelgeving heeft sinds de crisis absurde vormen aangenomen. Daar lijden zowel banken als ondernemers onder. Banken worden gedwongen om aan steeds hogere solvabiliteitseisen te voldoen. Dat bereiken zij door meer winst te maken, minder uit te lenen en door de kosten te drukken. In dat verband is het bijvoorbeeld goed om te onderkennen dat als een bedrijf wel weer gezond uit Bijzonder Beheer komt de banken verplicht zijn om daar toch nog een paar jaar extra reserveringen voor aan te houden. Dat motiveert ze natuurlijk niet echt om veel tijd aan ’kleine’ Bijzonder Beheer-dossiers te besteden en om die bedrijven overeind te helpen houden.”

Of verschuilen ze zich daar te veel achter? „Dat wordt door sommige critici inderdaad wel beweerd. En wellicht hebben die daar ook een punt. Feit is dat de opeenstapeling van regels en richtlijnen in elk geval niet bevorderend uitwerkt op de mogelijkheden voor het Nederlandse mkb om krediet te krijgen. Dat zal de toekomstige mogelijkheden voor het mkb om krediet te krijgen, juist als de economie weer aantrekt, belemmeren.”

drijfstak. Dan is het voor telers die voor hun afzet voornamelijk afhankelijk zijn van de Nederlandse markt wel nadrukkelijk lastiger dan voor exporterende bedrijven.”

„Voor kleine bedrijven is het een stuk lastiger. Wilfred Nagel, CFO van de ING Bank, heeft onlangs publiekelijk erkend dat banken op de kredietverlening aan het kleinbedrijf al jarenlang geld toeleggen. Dat was al een publiek geheim maar nu is het toch maar een keer officieel gezegd. Vanuit het perspectief van de banken kan dat natuurlijk niet. Zij zijn er niet om ondernemers te helpen, maar om zelf zoveel mogelijk geld te verdienen.”

vinden? „De banken zijn in het mkb nu voor 80% verantwoordelijk voor het verstrekken van vreemd kapitaal. Dat zal gaan schuiven. Europees beleid is erop gericht dat ondernemers zélf, samen met andere private kapitaalverschaffers, een steeds groter aandeel in het risicokapitaal op zich zullen nemen. We zijn hard op weg maar een manier van financieren zoals dat in de VS het geval is. Daar zijn private investeerders en kredietunies de financiers van het lokale mkb. De alternatieve financiers in ons land groeien razendsnel, maar met circa € 150 miljoen aan mkb-financieringen via crowdfunding ten opzichte van de € 350 miljard die de banken nu nog doen, is er nog een lange, maar wel een onomkeerbare, weg te gaan.

„Ik denk niet dat het in deze sector veel lastiger is. Ook in de bouw, horeca, detailhandel en bijvoorbeeld autodealers speelt dat. Wat in het algemeen wel opgemerkt kan worden is dat geldschieters kijken naar het perspectief van individuele bedrijven in het licht van de ontwikkelingen in hun be29 (2015)

InterviewBankier.indd 11

„Financieren wordt steeds meer het op elkaar stapelen van verschillende oplossingen bij diverse geldschieters tegelijk om het gewenste totaalbedrag bijeen te sprokkelen. En dan moet er daarnaast terdege rekening worden gehouden met toekomstige financieringsbehoeften. Vooral dat laatste is van belang. Niet of er krediet gekregen kan worden maar of het, met het oog op

de toekomst, wel de juiste financiering is. Looptijd, rentepercentage, rentetype, voorwaarden en aflossingen van alle verschillende financiers moeten naadloos op elkaar aansluiten om in de toekomst niet tegen problemen aan te lopen. Dat vraagt gedetailleerde algemene productkennis en regie. Dat wordt door geen enkele geldschieter geboden. Het is van belang dat ondernemers dat zelf organiseren.”

krediet te verschaffen? „Omdat we over gestapeld financieren spreken moet die vraag eigenlijk zijn: ’hoe zijn financiers te overtuigen’. En eigenlijk is dat heel simpel, want krediet verlenen is geen rocket science. Het gaat er vooral om je te verplaatsen in de denken belevingswereld van elke potentiële geldschieter. Die wil echt alleen geld in een zaak steken als hij er zelf beter van wordt en geen of weinig risico loopt. Je moet hem of haar dus via een op maat gesneden businessplan ervan weten te overtuigen dat je het geld probleemloos en met rente kunt terugbetalen. Let wel, zonder een onderbouwd plan kun je dat echt vergeten.”

Welke verdere tips heeft u? „Lees mijn boek. Nee, zonder gekheid. Tips hangen natuurlijk sterk van ieders individuele situatie af maar ik heb wel drie algemene. Ten eerste: het is echt van het allergrootste belang om de ontwikkeling van je kredietbehoefte zelf regelmatig tegen het licht te houden. Is er sprake van groei of komen er tegenvallers aan? Zijn er investeringsplannen? In dat geval adviseer ik om allereerst de financiële impact daarvan door te (laten) rekenen en zo vroeg als mogelijk op zoek te gaan naar dekking van de verwachte financieringsbehoefte. Ten tweede: vraag liever te veel dan te weinig krediet. De praktijk leert dat het altijd onvoldoende is en een extra aanvraag kost opnieuw tijd, geld en moeite. Ten derde: treed je bank, net als andere geldschieters, tegemoet als een belangrijke stakeholder. Met stroop vang je meer vliegen dan met azijn.”

14-07-15 15:27

Eerste half jaar 2015:

Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

e eerste maanden van 2015 waren nog best zorgwekkend. In januari lag de omzet van FloraHolland 7,5% onder die van 2014, de export kromp met 3%. Februari was niet veel beter. De omzet kwam 6,5% lager uit en de export bleef opnieuw met 3% achter. Maar toen kwam maart. Door de last minute inkopen voor Vrouwendag en de piekende handel voor Engelse Moederdag schoot de omzet 20,2% omhoog ten opzichte van vorig jaar maart. De export knalde met een plus van 13%. April liet een kleine terugslag zien, maar in mei en juni plusten de cijfers weer licht. Eind juni zetten de tropische

FleuraMetz heeft een prima halfjaar achter de rug. Frank Koenen: „We hebben een mooie, autonome groei kunnen realiseren. De zwakke euro zorgde voor stevige vraag naar in eurolanden geproduceerde bloemen en planten. Dat leidde weer tot producten.” FleuraMetz groeide vooral op hun markten in Noord-Amerika en Australië. Ook in de westerse niet-eurolanden ging het hard. In de westerse eurolanden was de groei volgens Koenen gezond, maar niet meer dan dat. Februari was, vooral omdat relatief mindere maand, maar vanaf maart

EersteHelft.indd 12

temperaturen een rem op de handel. Directe verkopen waren goed voor 51,8% van de omzet in het eerste half jaar. Vorig jaar was dat nog 51,1%. Na jaren van sterke groei in de directe verkopen, is die nu iets afgezwakt. Ondanks de problemen op de Russische markt, kijkt de sector terug op een positief halfjaar. Sommigen zien er al een begin van herstel in, anderen kijken liever de kat nog even uit de boom. Duidelijk werd weer dat de wereldhandel in bloemen en planten de terugval in de ene regio steeds weer weet op te vangen met groei in een andere. De grootste remfactor in het eerste half-

geen zaken doen op Rusland, viel het me

ondanks de roebelcrisis.” Ook opvallend vindt Koenen dat hun omzet

minder goed deed. „Door het koele voorjaarsweer bleef de verkoop van tuinplanten achter, ten gunste van kamerplanten. Een vooruitblik op het gekke dingen gebeuren in de wereld en de gaan we een goed halfjaar tegemoet.”

jaar was de terughoudendheid van de Russen. Er gingen in de eerste zes maanden van dit jaar 23% minder bloemen naar toe en 33% minder planten. Over heel 2014 was de totale omzet op Rusland al met 10% gedaald, toen nog vooral door de verslechterde verhoudingen. Dit jaar is het vooral de voor de Russen duurdere euro die de handel parten speelt. Engeland maakte echter veel goed met een behoorlijke afzetgroei, met name vanwege de gunstige wisselkoers.

Bij snijbloemen nam de omzet toe met 3,3%, voornamelijk door een prijsstijging van 4,2%. Daarmee doen bloemen het voor het eerst in jaren beter dan kamerplanten. De roos bleef stabiel in omzet bij een lichte daling van het aanbod. Ten opzichte van de Nederlandse roos, wisten importrozen een iets betere prijs te realiseren (17 cent), bij 1,5% minder aanbod. Marktspecialist Joost Naber van FloraHolland: „Die prijsstijging komt vooral doordat er minder goedkopere producten uit Kenia kwamen. Vanwege de ongunstige koers van de dollar ten opzichte van de euro, waren de transportkosten voor de buitenlandse aanvoerders de eerste maanden van dit jaar veel hoger dan anders. En die wogen vooral voor het ondereinde van de markt te zwaar.” De Nederlandse roos ging 5,5% terug in productie, de prijs was met 42 cent gelijk aan die van vorig jaar. „Vooral dure rozen als 29 (2015)

14-07-15 15:27

Foto’s: arie-Frans middelburg

Naomi en Avalanche+ hadden last van de roebelcrisis, maar die vonden hun weg weer naar andere bestemmingen, dus de klap kwam in deze productgroep minder hard aan”, zegt Naber. Hij constateert dat er meer kleur en variatie begint te komen in het Nederlandse rozenassortiment, waardoor telers meer markten kunnen gaan bedienen.

Tulp profiteerde – naast gerbera en de lichtere sorteringen bij lelie – het meest van de Russische zuinigheid. Tulpen werden voor Vrouwendag in veel gevallen het alternatief voor een duurdere roos, maar ook een pluischrysant. FloraHolland verkocht in totaal 2,7% meer tulpen dan vorig jaar in de eerste zes maanden, tegen een middenprijs van 15 cent (2014: 14 cent). De omzet steeg met 10,2%. Naber: „Naast de toegenomen vraag uit Rusland speelt mee dat kwekers heel actief zijn geweest op het gebied van promotie en het matchen van klantwensen met het aanbod. Dat begint nu echt iets op te leveren.”

In de top vijftien van snijbloemen, springt de lisianthus er in positieve zin uit. Er 29 (2015)

EersteHelft.indd 13

werden bijna 6% meer stelen van verkocht en de prijs klom met 9% naar 44 cent. Volgens Naber neemt de vraag naar dit product in heel Europa toe. „Het is voor veel consumenten weer eens iets anders. De lisianthus doet het heel goed in boeketten maar ook als monobos. Op alle markten is de vraag gegroeid. Ook hier zie je wel dat kwekers er harder aan trekken. Ze promoten

het product actief en hebben gewerkt aan verbreding van het assortiment.” De omzet van geplozen chrysant en cymbidium daalden het hardst in de eerste zes maanden, met een verlies van respectievelijk 17,8% en 6,1%. Geplozen chrysant leverde maar liefst 6 cent in op de prijs ten opzichte van vorig jaar, terwijl bij cymbidium de aantallen terugliepen met 11% tegenover een

door andere markten’ Dutch Flower Group (DFG) wist in het omzetgroei te realiseren. Marco van

rozen, lelies en chrysanten een verschuiving

14-07-15 15:27

’Mooi gedoseerd tulpenseizoen’

meer door het 9,1% lagere aanbod.

prijswinst van 8 cent. De geplozen chrysant zag de vraag uit Rusland sterk afnemen, terwijl er weinig alternatieve markten voor te vinden waren.

Kamerplanten maakten een teleurstellend halfjaar mee. Er zijn 2,1% minder planten verkocht die gemiddeld ook nog eens 3% (5 cent) minder opbrachten. De afzet verliep op alle fronten moeizaam. Op de Duitse markt stagneerde de vraag en Rusland liet nou juist de kamerplanten links liggen door de sterk gestegen inkoopprijzen. Ook hier geldt dat vooral de traditionele producten

– zoals saintpaulia en ficus – het moeilijk hadden een nieuwe bestemming te vinden. Phalaenopsis moest genoegen nemen met een middenprijs van 374 cent, 17 cent minder dan vorig jaar. Het aanbod steeg met 6,1%. Naber: „Waar al heel lang voor gevreesd werd, is nu een beetje werkelijkheid geworden. De prijsvorming van phalaenopsis staat onder druk. De groei in het aantal stuks was in voorgaande jaren veel groter, maar toch bleven de prijzen licht stijgen. Nu lijkt er een kantelpunt bereikt te zijn. Vooral de eerste maanden van dit jaar had de phalaenopsis het slecht. Vanaf maart was er wel sprake van herstel, maar nog altijd moet men het doen met een prijsdaling

van 4%. Ik verwacht niet dat de tweede helft van het jaar nog voor een plus gaat zorgen. Phalaenopsis sleept ook andere orchideeën mee in die neerwaartse lijn.” Verrassend is dat bij kamerplanten de potroos de op één na grootste omzetmaker was in het eerste halfjaar. Daarmee streefde het product de kalanchoë voorbij, die jaren lang de tweede positie innam. Naber: „Het aanbod van potroos nam met bijna 2% toe terwijl de prijs nagenoeg gelijk bleef. Bij kalanchoë is de productie in met name de kleine potmaten flink uitgebreid. Er zijn 10% meer stuks kalanchoë verkocht, maar door het relatief grotere aandeel kleine potmaten, daalde de gemiddelde prijs met 6%. Richting Valentijn en de Moederdagen doet potroos het heel goed. Het is een product dat emotie uitstraalt en het op dat vlak waarschijnlijk wint van de kalanchoë op de geefmomenten.”

Bromelia’s zetten hun neerwaartse lijn voort in de afgelopen zes maanden. De productgroep zit al jaren in het nauw. Nu er ook in het eerste halfjaar weer 10% minder aanbod was, moest de middenprijs toch nog 1 cent inleveren. Ook spathiphyllum en anthurium doen het minder dan vorig jaar. Bij spathiphyllum groeide het aanbod met ruim 5% en daalde de prijs met meer dan 10%.

EersteHelft.indd 14

29 (2015)

14-07-15 15:28

Robin van der Knaap van

hoopvol’

Bij anthurium moest de geringe uitbreiding het bekopen met een prijsdaling van 8 cent. Opvallend bij de groene planten is dat de aanhoudende productiekrimp dit jaar de middenprijs voorzichtig optrekt. Dracaena en ficus – de enige twee groene planten in de top 15 van kamerplanten – zagen hun middenprijs met respectievelijk 9 en 3 cent stijgen.

Grotere potmaten tuinplanten Voor tuinplanten was het eerste halfjaar in algemene zin goed. Voorzichtigheid na een aantal zware jaren zorgde voor een krimp in het aanbod van maar liefst 9,1%. Die liepen

echter tegen een gemiddeld 8% betere prijs weg. De totale omzet kwam daardoor toch 2% lager uit. Niet alleen de angst voor overschotten beteugelde de aantallen, legt Naber uit. „Vooral bij de eenjarige zomerbloeiers en de vaste planten zet de trend naar grotere potmaten door. Daardoor neemt de aanvoer in stuks af en gaat de gemiddelde prijs omhoog. Bij perkplanten zien we de aanvoer in setjes afnemen ten gunste van perkplanten in potten.” Vrijwel alle tuinplanten in de top 15 namen in aantallen af, van 3 tot 17%. Uitzonderingen waren groenteplanten (+9,9%) en dianthus (+20%). Van alle tuinplanten in de top 15 steeg de middenprijs. <

’Producten zaten

29 (2015)

EersteHelft.indd 15

14-07-15 15:28

Samen inspelen op de vraag van de consument -

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

René van der Zande, leliekweker:

leveren. Maar inmiddels ben ik er achter dat

eliekweker René van der Zande uit Bleistelers die aan de supermarkten leverde. Via Winchester Growers, Lily Pack en Intergreen -

Van der Zande beschouwt de supermarkten

naar elkaar toe geworden. Ze organiseren scherper”, zegt de teler. meer samen”, ervaart de kweker. verkopen op de winkelvloer, het consumentengedrag en over de soorten en kleuren die Van der Zande op kan zetten wordt gesproken. Uit is geen grote speler in de markt en dit bracht donkere variëteiten in Engeland beter lopen

Je zag dat steeds meer kwekers gingen samenwerken om grote volumes te kunnen manier van werken kunnen we veel gerichter

Foto: Cindy van der Zwet

Geslotenketen.indd 16

29 (2015)

14-07-15 15:28

Foto: SuperFlora

29 (2015)

Geslotenketen.indd 17

15-07-15 13:14

Produceer voor de consument -

Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl

Peter Barendse, „Een gerbera poot je voor drie jaar,

alle kleuren. Het is soms best lastig om bepaalde kleuren te vermarkten. mentenverpakking ontwikkelen.

dan nog koopt de consument geen gele gerbera met kerst.”

Eric Moor, phalaenopsis breeder in De Lier: „Decorum is een sterk handelsmerk, dat we graag willen doorontwikkelen naar een consumentenmerk. Daarom hebben we pilots lopen Door onze nauwe samenwerking met schakels in de versketen kun-

nen we de retailer ontzorgen op opbouw en uitstraling van het schap. De retailer verwacht een bepaalde omzet en winst. Dit kunnen we waarmaken door onder andere

gegevens. Aan de hand hiervan kunnen we sturen. Decorum gelooft dat deze manier van samenwerking toekomst. Daarom willen we dit winkelketens aan het benaderen.”

Fedor van Veen, alstroemeriateler in Schipluiden: „Dit vind ik een mooie, maar ook een lastige. Ik sta regelmatig promotie te maken voor alstroemeria op bloemistenbeurzen. Bloemen uitdelen, praten met bloemisten. Ik zie vaak geen verband tussen wat bloemisten mooi vinden en wat een

succes in de markt wordt. De gemiddelde bloemist heeft geen idee alleen om rode en gele. Dat heeft er

verschillende dingen letten. Er gaat

op de klok, alleen over gewicht. Dat zegt niet alles over de sierwaarde. ten keten leveren, geven we geen informatie over het gewicht, maar wel over het aantal bloemen.”

Marco Daling, zomerbloementeler in Hoogersmilde: „Ik hoor wel eens: je moet innovatief veel mee. Ik kan niet zeggen: die bloem is trendy, dus nu ga ik dat maar doen. Je moet een teelt in de vingers hebben.

Vroeger hadden we meerdere soorten bloemen. Het was echter lastig op het juiste moment met een goede kwaliteit op de markt te komen. Nu heb ik nog maar één soort, papaver. Dat gaat veel beter. Het duurt lang

voordat je een soort leert kennen. En een koeienboer gaat ook geen spreiden.”

S-Consument nw.indd 18

29 (2015)

15-07-15 13:04

Jan Knook, biologische zomerbloementeler in Midden-Beemster:

hebben een veldboeket voor ogen.

bloemen is constant aanwezig. Als ik alle consumenten zou kunnen bereiken die een paar euro meer willen

kip of ei-dilemma. Als de afzetmarkt voor het biologische segment beter

ook geuren. Ik zou ook een gemidmaar dan laat ik een kans liggen.

nergens kunnen vinden. We zouden de afzetorganisatie nieuw leven kun-

Ik word ook regelmatig benaderd door consumenten die biologische

meer telers willen omschakelen.”

Marco Evers, anthuriumteler in Moerkapelle: „De consument is de eindgebruiker van het product. Daar produceert

weinig invloed op. Met export of retail kunnen we een promotie-actie maken om onze producten in de

Als je een tuincentrum binnenloopt zie je het meteen. De consument

doen ze herhalingsinkopen.

dan al in de woonkamer.”

punt is echter: de consument heeft

Daar heb ik als individuele kweker

label; een groot hart op een stok.

Daniel van de Nouweland, rozenteler in Waddinxveen „Dit is een lastig punt. De roos is een halffabrikaat en de bloemist maakt er iets moois van. Daarom doen we zelf weinig met de consu-

om aan consumentenmarketing te doen. Bloemisten kunnen we bereiken via sociale media. En op de veilingklokken kan ik zien welke producten

Samen met dertig kwekers runnen we een bloemenwinkel in de Marktwe informatie uit.”

te klein voor. We hebben geen geld

S-Consument nw.indd 19

15-07-15 13:04

Column Cok Harteveld

Vervolg van pagina 19

cok@vandenbergroses.com

Pieter van Velden, freesiateler in â&#x20AC;&#x2122;s-Gravenzande:

China

Economie -

poten perkplantenkweker in De Lier:

Ron van Oosten, chrysanten- en asterteler in De Lier: â&#x20AC;&#x17E;Produceer voor de consument is -

Gerard van Langen, vetplantenkweker in Heerhugowaard:

amaryllisteler in Beringe:

S-Consument nw.indd 20

29 (2015)

15-07-15 13:04

M K Groene planten

Snijbloemen 2013

2014

2015

130

2013

Bloeiende planten 2014

2015

160

2013

2014

2015

150

25 20 15 10

Middenprijs in centen

120 Middenprijs in centen

Middenprijs in centen

110 100 90

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 week

In week 28 zakt de middenprijs naar 17 cent, 2 cent minder dan vorig jaar.

140 130 120 110 100 90

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 week

Bij de groene planten daalt de middenprijs met 5 cent tot 92 cent.

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 week

De gemiddelde prijs voor bloeiende planten daalt met 11 cent tot 90 cent. Dat is een stuk minder dan in 2014.

Edwin Erwich:

’Geen dag is hetzelfde’

Bedrijf: FloraHolland Week: 28

Maandag

Woensdag

„Eerst een rondje door de koelcel om producten van mijn kwekers te bekijken. Daarna werk ik een voorstel uit voor het beleveren van een groep bedrijven met de producten van een kweker. Partnership in combinatie met exclusiviteit zijn dingen die bij kopers steeds belangrijker worden. Mooi om te zien dat er vanuit kopers wordt meegedacht met elkaar en met de kweker. Vervolgens bezoek ik een koper die de retail belevert om te kijken of er op korte termijn een actie mogelijk is met Nederlandse roos. ’s Middags een afspraak met een collega om te bekijken hoe social media een rol kan spelen in commerciële activiteiten van een kweker.”

„Externe cursus bij een bedrijf dat gespecialiseerd is in trainingen over sales en marketing. We krijgen les in gesprekstechnieken en structuur brengen in een verkoopgesprek. Een intensieve, maar leerzame dag.”

Dinsdag „Samen met een kweker bezoek ik een aantal kopers. Binnenkort komt de productie weer op gang. We nemen het presenteren van een nieuw concept mee in de gesprekken. Opvallend is dat in deze periode de inkopers de tijd nemen voor een gesprek. Zij waarderen het dat kwekers hen komen bezoeken. Voor inkopers is er steeds minder tijd om richting kwekers te gaan; een mooi moment om te weten te komen wat er speelt. ’s Middags werk ik een langetermijnaanvraag met Nederlandse rozen uit.”

29 (2015)

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 21

Donderdag „Overleg met een collega over een bijeenkomst voor alle PV-kwekers. Welk thema pakken we, waar gaan we een kijkje in de keuken nemen, welke sprekers nodigen we uit. Daarna de overdracht voor m’n vakantie op een rijtje zetten. Welke collega is aanspreekpunt voor welke kweker. Lopende zaken afhandelen, offertes maken en nabellen wat de status is. Kopers bellen dat ik op vakantie ga en wie mijn vervanger is.”

Vrijdag „Op bezoek bij een kweker om de afgelopen periode te evalueren. Kweker is tevreden en geeft aan voor de komende periode nog niet helemaal helder te hebben waar we mee aan de slag kunnen. Voorstel is om een plan van aanpak te maken en doelstellingen te benoemen. Vervolgafspraak begin augustus. Eerst op vakantie maar daarna fris en vol energie weer starten, want er is nog zoveel te winnen.”

14-07-15 15:32

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.

Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 175

in procenten

150 125 100 75 50

28 week

Prijs index

Aanvoer index

Gemiddelde prijzen gedaald In week 28 daalden bij vrijwel alle snijbloemen de prijzen, gemiddeld was de prijs 9% lager dan in 2014. Er zijn 4,8% minder verkochte stuks en de totale omzet daalde met 13,3%. De grootste daler in gemiddelde prijs was de pioen, met 59,2%. Waarbij het aantal verkochte stuks steeg met 554,1%. Ook de alstroemeria daalde fors in prijs met 31,4%, met een 3,4% kleiner aanbod. Bij zowel roos grootbloemig en kleinbloemig bleef de prijs na-

genoeg gelijk (+0,6%). Er zijn wel minder stuks verkocht. Roos grootbloemig zag een daling van 13,8% en roos kleinbloemig een forsere daling van 21,4% in stuks. De minigerbera zag de prijs vorige week dalen met 18,3%. Bij hortensia steeg de gemiddelde prijs juist licht met 1,9%. De grootste stijger in gemiddelde prijs was de geplozen chrysanten. Ten opzichte van vorig jaar was hier een plus van 6,5% in prijs, waarbij er 13,1% minder stuks zijn verkocht.

Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125 100 75 50 25

Aanvoer index

28 week

Prijs index

Lichte daling in verkochte stuks Afgelopen week nam het aanbod in kamerplanten af met 2,7% ten opzichte van vorig jaar. Ook de gemiddelde prijs daalde, 4,3%. Grootste daler in prijs, met 23,9%, was zantedeschia. Ook de kalanchoĂŤ (-21,4) en de groep overige kamerplanten (-11,1) zakte in prijs. De gemiddelde prijs daalde ook vorige week bij potlelie met 9,5%. Positief verschil in gemiddelde prijs was te zien bij de groep arrangementen met 16,8%. Hiertegenover staat wel een daling in

aantal stuks verkocht van 20,6%. Overige dalingen in prijs waren onder meer te zien bij de ficus (-8,1%), phalaenopsis (-8,5%) en lelie (-9,5%). Anthurium had de grootste daling in aantal verkochte stuks met 39,1%, daartegenover was er een positief prijsverschil van 8,3%. Stijging in de gemiddelde prijs kwam vorige week vaker voor. Zo was er een lichte stijging van 1,1% bij spathiphyllum, +4,8% bij zamioculcas en +9,1% bij dracaena.

Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 200

in procenten

150

100

23 Aanvoer index

Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 22

26 Prijs index

28 week

Omzet lichtelijk gestegen De aanvoer van tuinplanten lag 21,7% lager ten opzichte van 2014. De gemiddelde prijs zakte met 2,3% en de omzet steeg licht met 6,4%. De grootste omzetstijging is te zien bij de overige perkplanten met 187,5%. De gemiddelde prijs steeg in deze groep met 35,1%. In week 28 was ook bij roos en hortensia de prijsvorming positief ten opzichte van vorig jaar. Qua prijs steeg deze gemiddeld met 33,7% en 20,6%. Een lagere gemiddelde prijs ten opzichte van vorige jaar was on-

der andere te zien bij platycodon (-34,6%), gentiana (-10,3%) en lavendel (-5,4%). Net zoals bij de overige vaste planten, hier daalde de gemiddelde prijs 6,1%. Een procentuele stijging in omzet van maar liefst 158,8% was er vorige week bij de groenteplanten. Tevens was er een aanzienlijke stijging in omzet ten opzichte van 2014 te noteren bij dianthus van 146,4% en 78% bij de groep overige bomen/ heesters/klimplanten.

29 (2015)

14-07-15 15:28

Thessaloniki

Griekenland

Over de toonbank

Pantazis Daskaliadis:

’Nu wordt het mogelijk nog moeilijker’

FOTO: PANTAZIS DASKALIADIS

wordt nu mogelijk nog moeilijker. Banken zijn al voor de derde week dicht, mensen kunnen maar € 60 per dag pinnen, voor al hun uitgaven, dus bloemen zijn volledig uit beeld. Huwelijken worden uitgesteld of alleen in het stadhuis gehouden. Events worden kleiner of afgelast. Natuurlijk heb je het dan moeilijk als bloemist.”

Krijgt u nog wel verse producten binnen?

Naam: Pantazi Locatie: twee winkels in Thessaloniki Sortiment: 60% bloemen, 30% planten, 10% overig Specialiteit: kwaliteit Aantal medewerkers: 3

Griekenland blijft in de euro. Blij? „De beslissing is net gevallen. Ik weet nog niet of ik blij of teleurgesteld moet zijn. Het is wel het gesprek van de dag, ook in de winkel. Wat er voor ons daadwerkelijk gaat veranderen, is lastig te zeggen. Het was al moeilijk en het

Standpunt

„Gelukkig is het zomer en kunnen we veel producten van lokale producenten betrekken. Rozen, gerbera, lelie, solidaster en pioenrozen van eigen bodem zijn van prima kwaliteit, verser dan importproducten en vaak ook goedkoper. Wat dat betreft hebben we geluk dat deze situatie zich niet in de winter heeft voorgedaan, want dan waren we veel afhankelijker geweest van importproducten en waren de problemen veel groter geweest. Ondanks de crisis is de lokale productie goed overeind gebleven en zijn we in de zomer vrijwel zelfvoorzienend.”

Wat zijn nu de meeste verkochte producten? „Bij snijbloemen zijn dat echte zomerproducten als helianthus, lisianthus, hydrangea en pioenrozen. Bij planten lopen hydrangea, orchideeën en potrozen voorop. Uiteraard lang niet in de aantallen die we gewend waren in deze periode. We kopen dan ook kleinere hoeveelheden in, zodat we toch steeds topverse producten van eerste kwaliteit kunnen garanderen. Want daar staan we om bekend, als sinds 1939.”

’Telers moeten bewuster omgaan met het verpakken’

Ronald van Leeuwen, Bloemsierkunst De Duinroos

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over? Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

29 (2015)

Markt-3-Toonbank-nw.indd 23

„Dat wel, maar ook dat wordt lastiger. De groothandel krijgt maar moeilijk nieuwe voorraden uit Nederland. Jullie exporteurs willen er zeker van zijn dat ze betaald krijgen, en dat snap ik ook. Voor mij als bloemist is het nog wel te doen om mijn leveranciers contant te betalen, maar voor de groothandel is het nu moeilijk om € 1.000 tegelijk op te hoesten. Ook mijn vaste lijnen in Nederland zijn strenger geworden. Hoewel ze me kennen, bij mij thuis hebben gegeten, weten dat ik netjes betaal, hebben ze toch angsten, want handel met een land onder capital control is nu eenmaal riskant. Het is niet persoonlijk bedoeld, dat besef ik. Het is zelfs niet persoonlijk tegen ’De Griek’ gericht. Als Duitsland morgen onder capital control zou staan, zal de handel daar ook de duimschroeven aandraaien.”

Meer lokale producten dus?

ls bloemist zijnde probeer ik milieubewust te ondernemen. Zo koop ik bijvoorbeeld zoveel mogelijk MPS-A geteelde producten in. Gelukkig zijn steeds meer kwekers gecertificeerd en telen zij met zorg voor het milieu. Het is alleen ontzettend tegenstrijdig dat heel veel bloemen en planten tegenwoordig in eenmalig fust worden aangevoerd. Daar stoor ik mij enorm aan. Ik ga serieus met mijn afval om; ik sorteer en verzamel het. Ik heb echt enorme bergen plastic afval in huis. Neem de rozen, kwekers verpakken hun rozen heel vaak per 10 en doen daar dan ook nog eens een kartonnen kraag omheen. Wanneer zij er voor kiezen om de rozen

per 20 te verpakken, zou dit al veel cellofaan kunnen schelen. Het is ook schrikbarend wat er in eenmalig plantenfust wordt aangevoerd. De cijfers liegen niet. Vroeger leverde ik een keer per maand het meermalig plantenfust in en dan ging het om een bedrag van zo’n € 300 à € 400. Nu lever ik het nog maar een keer in het kwartaal in en dat is nog geeneens € 100. Er wordt dus echt veel meer in eenmalig plantenfust aangevoerd en ik kan dat niet rijmen met certificaten zoals MPS-A. Als bloemist probeer ik het milieu te ontlasten door zoveel mogelijk milieuvriendelijk geteelde bloemen en planten in te kopen. Ik heb ledverlichting

in de winkel hangen en gebruik milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen. Ik heb hier een aantal jaren terug bewust voor gekozen en dit in alle facetten van het bedrijf doorgevoerd. Want waarom voor ledverlichting kiezen als je wel uit plastic bekers drinkt? Dat matcht toch niet? Telers kunnen hier wellicht ook wat meer mee doen. Veel kwekers zijn MPS-A gecertificeerd, maar kiezen er vervolgens niet voor hun bloemen en planten op een milieuvriendelijke manier te verpakken. Ik ben een groot voorstander van meermalig fust. Op dit vlak is nog heel wat te winnen.

14-07-15 15:28

Enkel- en dubbelbloemige delphinium liggen goed Enkel- en dubbelbloemige delphinium liggen met hun exclusieve uitstraling op zich goed in de markt. Vraaguitval door

„Op zich is de vraag goed, het is een mooi artikel. En de kwaliteit is mooi”, meldt inkoper Martin Joren van DGI over delphinium elatum en belladonna. Arjan de Waard, inkoper bij FleuraMetz is het eens met het kwaliteitsoordeel. „De vraag varieert bij ons sterk. Soms zie je de vraag toenemen als de prijzen hoog zijn en kun je ze niet kwijt als ze goedkoop zijn. Merkwaardig.” De gevuldbloemige elatums en fijnbloemiger belladonna’s worden geoogst van vaste een- en tweejarige planten. De gecombineerde aanvoer hiervan bij FloraHolland schommelt al een paar jaar rond 14 tot 15 miljoen stelen. Door het koude voorjaar is het Nederlandse aanbod in vergelijking met vorig jaar ver-

traagd op gang gekomen. De hittegolf begin juli versnelde de aanvoer, de vraag viel terug.

Enkelbloemigen Tot en met juni dit jaar lag de aanvoer van enkelbloemigen bij FloraHolland 7% achter op vorig jaar en stokte op 2 miljoen stelen. De middenprijs kroop 3 cent per steel omhoog tot 40 cent. Vorig jaar klom het Nederlandse aanbod met 6% tot 5,4 miljoen stuks tegen een gemiddelde van 34 cent per steel. Dat was 3 cent meer dan in 2013 en 4 cent meer dan in 2012. Verreweg het belangrijkste ras is de klassieker Volkerfrieden.„De eerste periode dit jaar was redelijk, maar tegen de hittegolf konden we niet op”, meldt Fulbert van

Staalduinen van Delphiniumkwekerij W. van Staalduinen in ’s Gravenzande. Hij schat nu zo’n 85% via de veilingklok te verhandelen.

Dubbelbloemigen In tegenstelling tot de enkelbloemigen is er in het dubbelbloemige segment relatief veel vernieuwing. Kwekerij Delphi in Rijnsburg introduceerde vorig jaar twee varianten van Starlight met een wit hart: Moonlight en Eveninglight. „We kruisen met rassen die bijvoorbeeld nauwelijks bladvlekken krijgen en meeldauwresistentie hebben. Zo proberen we het assortiment op een hoger plan te tillen”, licht Jan Nederpel toe. Er is een forse uitbreiding in de Dewi-serie. André

Westendorp van de gelijknamige kwekerij in Klijndijk breidde vorig jaar de Kissy-serie uit met Jeans Blue. „De handel reageerde er heel goed op en meer kleuren komen eraan.” Dit jaar pakte de start van zijn elatumseizoen verkeerd uit. „De tweejarige hoek is stukgewaaid en onze eerste aanvoer viel samen met de hittegolf. Dat gaan we niet meer inlopen, maar vorig jaar was het erg goed.” De Nederlandse aanvoer steeg toen met 5% tot 5,4 miljoen stelen, waarvoor gemiddeld 59 cent per steel werd betaald. Dat was 5 cent meer dan in 2013. Wat Joren betreft mogen elatums korter zijn: 1,2 m is lang genoeg. De Waard mist zalmroze kleuren. ■

Eenjarige delphinium na late start in zomerdip Eenjarige delphinium uit Nederland is na de verlate start -

Foto: VAkblAd Voor de bloemisterij

„Vorig jaar was het goed, dit jaar is het een drama”, stelt Niels Nooren van de gelijknamige kwekerij

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 24

in Bavel vast over de resultaten met delphinium uit zaad. „Niet zo bijzonder, maar we zijn met de

aanvoer net op gang gekomen en hebben nog tot eind september te gaan”, relativeert teler Nico van der Geest in Hoofddorp. Tot en met juni was zo’n 10% eenjarige delphinium (ridderspoor) van het jaaraanbod van het Nederlandse seizoensaanbod van vorig jaar geveild. Dat kwam toen met een stijging van 20% uit op 2 miljoen stuks, waarvoor gemiddeld 18 cent werd betaald. Dat was 4 cent meer dan de twee voorgaande jaren. Het importaanbod kromp in 2014 met 66% tot 1 miljoen stelen en steeg dit jaar tot en met juni met 20%. Daarvoor werd gemiddeld 24 cent betaald, 9 cent meer dan vorig jaar. Eenjarige delphinium wordt uit zaad geteeld en bestaat voornamelijk uit ajacis. „Vorig jaar zijn we na lange tijd weer eens ge-

start met gemengde consolida uit zaad en dat liep eigenlijk heel goed”, meldt Van der Geest.

Concurrentie Inkoper Martin Joren van DGI constateert dat de concurrentie voor zaaidelphinium is toegenomen. „Op voorraad koop ik het niet meer in.” Arjan de Waard, inkoper bij FleuraMetz denkt dat meer kleuren de markt kunnen verruimen, maar volgens Van der Geest is de groep te klein voor serieuze veredeling. In het marktsegment waar Van der Hoorn Floristiek op is gericht, constateert inkoper Ton van Schie een minimale belangstelling voor de duurdere enkel- en dubbelbloemigen delphiniums. De goedkopere riddersporen gemengd in de bos dicht hij wel een kans toe. ■ 29 (2015)

14-07-15 15:28

Hoop op verbetering marktpositie alstroemeria

„De vraag neemt toe”, verwacht inkoper Wouter Huizer voor alstroemeria in het retailsegment waar Greenpartners op is gericht. „Zeker op Engeland. We doen er al veel in, de kwaliteit is goed en prijstechnisch is er voldoende beschikbaar voor met name boeketten.” Lars Boekestijn, inkoper bij J. van Vliet Bloemenexport, is het eens met het kwaliteitsoordeel van Huizer. „Klachten krijgen we nooit.” Inkoper Ruud Duivenvoorden meldt dat FleuraMetz dit jaar in stuks minder heeft verkocht, maar hij signaleert wel een toename van de omzet. Dat klopt met de statistieken van FloraHolland.

Minder aanvoer Vorig jaar kromp de aanvoer van alstroemeria door gedwongen bedrijfsbeëindiging met 7% en klom de middenprijs op jaarbasis met 2 cent per steel tot het

recordgemiddelde van 19 cent. Dit jaar tot en met juni zakte de aanvoer met 11% tot 74 miljoen stelen, waarvoor gemiddeld 20 cent per stuk werd betaald: 3 cent meer dan in 2014 en 2013. „Het kan altijd beter”, vindt Wiet Keunen van DPF, dat sinds zes jaar alstroemeria teelt in Portugal. Niels Tesselaar van H.M. Tesselaar in Heerhugowaard is tevreden over vorig jaar en de eerste helft van dit jaar. „Het werd ook tijd en hopelijk is de omslag in de markt na jarenlang onvoldoende resultaat structureel.’’ Rick Melenhorst van kwekerij Melenhorst in Erica noemt de resultaten de afgelopen maanden redelijk. Sinds een brand in 2012 is hij overgeschakeld naar teelt zonder assimilatiebelichting, wordt er alleen gestookt om het gewas vorstvrij te houden en is zijn aanvoerperiode ingekort van het vroege voorjaar tot het najaar. „Valentijn lopen we mis,

Foto: De GraaF Van Der ZanDe

Door verbetering van assortiment en kwaliteit, meer verkoopinspanningen en minder aanvoer hopen telers op structurele verbetering van de marktpositie van alstroemeria.

maar we kunnen in ons seizoen toch de kwaliteit leveren die bij de vraag past.”

Assortiment Melenhorst schrijft dat mede toe aan het assortiment, waarin resultaten uit eigen veredeling zijn opgenomen in de Valley-serie. „Daarmee onderscheiden we ons.” Na zes jaar veredeling kwam Melenhorst met de Cream Valley als eerste noviteit. Tesselaar teelt op 8 ha inmiddels 35 verschillende variëteiten. „Schaalvergroting in combinatie met specialisatie op nieuwigheden. Als ik zie in hoeveel kopen partijen worden ver-

handeld zijn er voor veel kleuren en typen marktsegmenten.” Er lijkt met meer trosbloeiers als Paradiso, Charmelia en kleurvarianten hiervan ook markt te ontstaan voor de in 1999 geïntroduceerde alstresiatypes. Daarmee werd nooit een markt veroverd, evenmin met mini’s. De nieuwe roze Seatle en donkerpaarse Cleo worden tot de klassieke alstroemeria’s gerekend, maar dan wel voor het exclusievere segment. Met hoogproductieve rassen mikken telers op de retailmarkt. Duivenvoorden bepleit kortere lengtes. „Dat drukt transportkosten.” ■

Marktacties Promotie Woonplant van de maand juli: ficus Ginseng Woonplant van de maand augustus: vrouwetong Tuinplant van de maand juli: hortensia Tuinplant van de maand augustus: struikveronica (hebe) PurE Seasonal Flowers zomer: paeonia, matthiola, antirrhinum, gladiool 21 mei - 21 nov Campagne Trending in de Tuin Mooiwatplantendoen.nl 21 mei - 21 nov Campagne Trending in the Garden Pflanzenfreude.de 18 juli Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: helianthus Vincent’s Choice en Vincent’s Fresh, hydrangea Strong Annabelle, hydrangea Pink Annabelle en acer J.Jewels, tuinbloeiers. SBS6, 17.00 uur.

Bloemenagenda Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland

30 juli - 9 aug: calla 3 aug - 30 aug: hortensia 31 aug - 1okt: chrysant 1 okt - 18 okt: alstroemeria

12 okt - 8 nov: lisianthus 2 nov - 29 nov: orchidee 23 nov - 27 dec: amaryllis

Bloemendagen 21 juli Nationale Feestdag (Bel) 1 aug Nationale Feestdag (Zwi) 15 aug Maria hemelvaart (Bel, Dui, Fra, Ita, Oos, Pol, Zwi) 31 aug Summer Bank Holiday (GB) 1 sep Eerste schooldag (Rus, Pol) 13 sep Ziekendag (Ned, Bel) 20 sep Dank-, boete- en gebedsdag (Zwi) 24 sep Dank-je-wel Dag (Dui) 26 sep Dag van de Klant (Bel) 27 sep Nationale Feestdag van de Franstalige gemeenschap (Bel) 1 okt Nationale Vergeet-ze-niet-dag (Ned) 5 okt Dag van Leraar, een 10 voor de juf (Ned) 14 okt Lerarendag (Pol) 26 okt Nationale Feestdag (Oos) 28 okt Grootoudersdag (Rus) 31 okt Halloween (Ned, Bel, Dui, Fra, GB)

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

29 (2015)

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 25

14-07-15 15:28

Analyse bloeiende planten

Bedrijf: Hans Visser Bloemen BV, Aalsmeer Functie: verkoper Belangrijkste afzetlanden: Europa Inkoop: alle veilingen, direct en klok Aantal medewerkers: 45

Heracles Voulalas:

’We vermijden elk financieel risico’ Hoe lopen de zaken in Griekenland? „Het sluiten van de banken was een onverwachte tik. De laatste twee jaar was de situatie enigszins gestabiliseerd, de verkopen liepen terug, maar niet in het tempo van de jaren ervoor. Maar ik zou bijna zeggen dat we inmiddels gewend zijn geraakt aan dit soort noodsituaties en we komen hier ook weer bovenop. Onze afzet is uiteraad teruggelopen de laatste jaren; tussen 2010 en 2015 in totaal met zo’n veertig procent. Dit is extra wrang omdat onze verkopen in de jaren daarvoor steeds met tien procent stegen.”

Hoe riskant is zaken doen met Griekenland? „Ik werk voor een financieel gezond, Nederlands bedrijf dat alleen gezonde bedrijven belevert. We moeten elk financieel risico vermijden, want handel met Griekenland is al drie jaar niet meer te verzekeren. Gelukkig zijn veel van onze klanten sterke spelers gebleven in de markt. Voor deze klanten is er nog steeds veel mogelijk. Met de zwakkere klanten zijn we voorzichtiger, maar als we zien dat ze er hard aan trekken, ondersteunen we ze nog steeds. Nieuwe klanten? Die krijgen een proefperiode waarin ze vooruit moeten betalen. Pas daarna geven we ze twee tot drie weken krediet.”

Wat doet u om te blijven verkopen?

Hoe kijkt u zelf tegen de huidige situatie aan? „De rijkere landen in Europa domineren de armere, dat is een tendens. Ik denk dat de EU nog een jaar of vijftig nodig heeft om een echte unie te worden, zoals de VS. Anderzijds zie ik voor Griekenland geen beter alternatief dan in de Eurozone te blijven; een uittreding zou Griekenland in een isolement hebben gebracht. Je kiest voor datdegene wat je de minste schade toebrengt!”

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 26

Curcuma presteert dit seizoen beter dan in voorgaande jaren. Met minder aantallen, betere productieverdeling en een schif-

De samenwerking tussen curcuma-producenten lijkt eindelijk vruchten af te werpen. Er is flink aan het sortiment en de kwaliteit gesleuteld, met het concept Roots for Moods gaf men de plant een interessant verhaal mee, potmaten zijn onderling beter verdeeld en op de markt afgestemd. Dit jaar is er weer minder aanbod in de 19 cmpot. Het is voor veel afnemers een incourante maat qua belading en de consument zet liever wat kleiners in de vensterbank. De 19 cmpot brengt vaak minder op dan de kleinere maten, zeggen kwekers.

Zonaanbidder „We hebben eindelijk de stijgende lijn weer te pakken”, laat Emiel Barendse van BK Plant in Honselersdijk weten. „We hebben er heel wat voor moeten doen, maar de marktprijzen zijn nu op een aanvaardbaar niveau beland.” De ingrepen hebben wel tot relatieve verschraling geleid. De minder houdbare rassen zijn vaarwel gezegd en de sterkste bleven over. Nieuwe, lang bloeiende rassen als Siam Splash en Supreme vallen goed in de markt, volgens Walter Gunneweg van KP Holland. „Maar belangrijker is dat er door de betere verdeling van potmaten onder de producenten, meer rust en duidelijkheid is ontstaan in de markt.” Hoewel de pro-

ductie in de zomer iets terugloopt, profiteert curcuma in deze periode juist van het feit dat er weinig bloeiende planten zijn die de zon zo aanbidden. Een mythe is dat de plant het ook buiten altijd goed doet. „Alleen onder een afdak en boven de 15 graden kan curcuma buiten staan. Sommige tuincentra presenteren de plant in het buitengedeelte, maar dat vinden wij niet verstandig”, zeggen kwekers.

Vroeger starten Patrick van Klaveren van W. van der Plas heeft vooral voor Franse Moederdag veel curcuma verkocht en blijft er in de zomer goed mee draaien. „De prijzen zijn een stuk beter dit jaar. Vorig jaar betaalden we vaak 2 euro voor een plant die nu 4 euro opbrengt. Het is goed dat kwekers het sortiment gefilterd hebben en de betere planten zijn overgebleven.” Volgens Ronald van Santen van Noviflora kan er best nog wat meer geschift worden. „Vooral in de grote maten is een aantal rassen nog te iel en de kleuren niet optimaal. Als je dan naar de prijs kijkt, krijgt de afnemer gewoon te weinig waar voor zijn geld. Maar in algemene zin is de productgroep op de goede weg en liggen er kansen om er meer uit te halen, misschien ook door er wat eerder mee te starten.” ■

450

1550

400

1430

350

1310

300

1190

250

1070

200

2010

2011

2012

2013

2014

950

Verkochte aantallen x duizend

„Onze klanten verwachten nog steeds een hoge kwaliteit voor de beste prijs. Maar de vraag naar goedkope bloemen, zoals rozen uit Afrika, is de laatste vier tot vijf jaar uiteraard gestegen. Onze klanten zetten ons aan tot het kopen van bloemen voor lagere prijzen zonder al te veel in te leveren op de kwaliteit. Goedkope bloemen worden echter nooit onze prioriteit, want de reden dat Grieken Nederlandse bloemen kopen, is nog steeds de goede kwaliteit.”

Curcuma heeft stijgende lijn weer te pakken

Gemiddelde prijs in centen

Foto: HAns VissEr BloEmEn BV

Exporteur over Griekenland

Verkochte aantallen en middenprijs van curcuma op de FloraHolland-veilingen van 2010 tot en met 2014. 29 (2015)

14-07-15 15:48

Foto: solis PlAnt

Afzetzaken

Analyse tuinplanten

Geleidelijk seizoen ook voor lavendel gunstig

Foto: VAkblAd Voor de bloemisterij

Koel voorjaarsweer hield de balans tussen vraag en aanbod

Ondanks een fris voorjaar, lijken Nederlandse producenten van lavendel overwegend tevreden over hun afzet in 2015. „Op het eerste gezicht leek het dit voorjaar geen fantastisch weer voor tuinhandel, maar wij hebben de handel toch goed zien doorlopen’’, verklaart Roy Heestermans van kwekerij Lavendelplus in Ulvenhout, specialist in grote maten lavendel.

Flow

Verscheidene producenten schatten dat de Nederlandse productie van lavendel dit jaar niet of nauwelijks kleiner was dan in 2014, maar dat de handel dit jaar beter op eigen kracht zijn weg vond, waardoor kleinere volumes langs de klok hoefden. „Het stikt in Europa nog onverminderd van de lavendel. Het verschil is dat de balans tussen vraag en aanbod dit seizoen lang in orde bleef’’, aldus teler Robert Wijsman in Boskoop. Dat die balans vooral afhankelijk is van het weer, bleek toen het na week 24 zomers werd. Telers zagen vanaf toen de interesse in hun laatste lavendel wegsmelten. ■

140

10000

130

9000

120

8000

110

7000

100

6000

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

5000

Verkochte aantallen en middenprijs van de tuinplant lavandula via FloraHolland van 2008 tot en met 2014. 29 (2015)

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 27

Verkochte aantallen x duizend

Gemiddelde prijs in centen

„We hebben dit seizoen geen grote pieken in de vraag gezien, maar wel een goede flow’’, kijkt Pieter Heemskerk van Gebr. Van der Salm in Boskoop. „In een jaar als dit komt het in de teelt ook aan op vakmanschap, meer dan in de vroeg warme lentes van voorgaande jaren. Dat maakt dit jaar beter voor de gespecialiseerde lavendelkweker.’’

In de statistieken van FloraHolland lijkt lavendel voor het tweede achtereenvolgende jaar te krimpen. Tot en met week 27 werden via de veiling 6,9 miljoen stuks verkocht, 8% minder dan in 2014. Naar verluid kwam vooral ruim 10% minder Lavendel angustifolia voor de klok, met name in potmaat 12 cm. Daardoor steeg de middenprijs een bescheiden 2% naar € 1,39. De handelsstroom via Connect is al zeker drie jaar stabiel in aantallen en prijs.

Solis Plant verpakkingen

consumentenpanel ingeschakeld voor

René van Dop „De reden is dat we aardig wat nieuwe ontwerpen voor verpakkingen van kalanchoë hadden, die nog akkoord moesten krijgen voor druk. De meningen over de ontwerpen voor de nieuwe hoezen waren echter verdeeld. Fleur Bol van Pull Position stelde toen voor om de verpakkingen mee te nemen in een consumentenonderzoek. Onze communicatiehebben we besloten dat te laten uitvoeren. In het onderzoek hebben we zowel bestaande als nieuwe verpakkingen meegenomen.”

lijnen stonden in het onderzoek. De andere drie zijn een voortborduursel ten ons gaven. Zo lieten ze weten dat ze de kleur roze voor een bepaalde hoes mooi vinden, maar ook de layout van een andere rode hoes. We hebben op basis daarvan de roze hoes gecombineerd met de layout van de rode hoes. In het onderzoek hebben we ook bestaande lijnen getest dat we de bestaande lijnen gaan wijzigen.’’

kingslijnen zien. We hebben daarnaast besloten om de uitkomsten van het onderzoek niet aan iedereen mee te geven. We houden ze voor intern gebruik. We kunnen de uitslagen van het onderzoek in eigen woorden onderbouwen.”

hebben er vragen over beantwoord. Voor ons was het aantal consumen-

landen zouden er andere uitkomsten zijn geweest. Het is te vroeg voor ons om voor ieder land een andere hoes te maken.”

bloemgrootte. En als we over een paar jaar weer de verpakkingen tegen het licht willen houden dan is een consumentenpanel een goede manier.”

14-07-15 15:48

’Bobo's’ trekken de kar samen Bestuurders van VGB, Flora-

een truck. De aanleg van de directe verbinding tussen gestart.

e handeling moest de goede samenwerking tussen de publieke en private organisaties symboliseren. Diverse partijen hebben immers samen de kar getrokken om tot een nieuwe aansluiting te komen. René Vrugt, stafdirecteur Netwerken Rijkswaterstaat, sprak van een coöperatie in een dop. Partijen toonden zich blij met de aansluiting die medio 2016 klaar moet zijn. Per verkeersbeweging levert het een tijdwinst op van zes minuten. In een tijd waarin snel leveren van belang is, is dat mooi meegenomen. „De tijdspanne voor de handel is krap, dus het is belangrijk dat die zo snel mogelijk kan acteren”, sprak VGB-voorzitter Herman de Boon. Financieel directeur van FloraHolland, Rens Buchwaldt, zei dat de aansluiting voor alle betrokkenen op Rijnsburg goed is. „Dus ook voor de leden die hier aanvoeren. Er vindt tegenwoordig meer handel op een dag plaats en de transactiegrootte neemt af. We hebben een heel goede oplossing gevonden voor dit probleem voor kwekers en handel.” De aansluiting ontlast bovendien de Rijnsburgerweg waar dagelijks 2.000 vrachtwagenbewegingen van en naar de veiling zijn. Op het veilingterrein werken er bij veiling en handel 3.000 mensen waarvan het merendeel met de auto naar het werk komt. Voor bewoners van de Rijnsburgerweg betekent het meer veiligheid en een betere bereikbaarheid. En ja, de ’bobo’s’ kregen de truck over de streep. Met behulp Richard van der Linden, ooit Sterkste Man van Nederland, en een draaiende motor, dat wel. < Foto en tekst: Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

Spread.indd 28

29 (2015)

14-07-15 15:29

29 (2015)

Spread.indd 29

14-07-15 15:29

Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden. U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl

Van vof naar cv. Wat mag een stille vennoot? Ik heb sinds kort een stapje

overnemen. Ik ben nu comman-

opleveren?

e vennoten van een vof zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de verplichtingen die de vof aan gaat. Dit houdt in dat een schuldeiser iedere vennoot afzonderlijk aan kan spreken voor nakoming van de gehele schuld. Voor de vennoot die alleen deelneemt in de vennootschap doordat hij geld beschikbaar stelt, is het niet erg aantrekkelijk als hij hoofdelijk aansprakelijk is voor alle schulden. Om die reden is de commanditaire vennootschap in het leven geroepen. De commandite, ook wel stille vennoot, is niet verder aansprakelijk dan tot het bedrag dat hij in de onderneming heeft zitten. Voorwaarde voor deze beperkte aansprakelijkheid is dat de naam van de stille vennoot niet wordt gebezigd in de naam van de firma. Een uitzondering wordt gemaakt als er sprake is van een terugtreding van een vennoot wiens naam in de vof voor kwam.

Beheersverbod Een andere belangrijke voorwaarde is dat u geen daden van beheer verricht. U mag dus geen overeenkomsten sluiten namens de vennootschap, onderhandelingen voeren of andere zaken regelen die voorbehouden zijn aan de beherende vennoten. Dit mag zelfs niet als de andere vennoten u een volmacht hebben gegeven. Doet u dit wel dan is de sanctie dat u, net zoals een beherend vennoot, hoofdelijk aansprakelijk bent voor alle verplichtingen van de vennootschap. Deze sanctie werd voorheen vrij strikt toegepast door rechters waardoor het geregeld voor is gekomen dat de stille vennoot mede op kon draaien voor alle schulden van de cv. Vooral bij een faillissement kan dit erg

Vragen-1tekst.indd 30

IllustratIe: Peter moorman

hard aankomen aangezien de uittredende vennoot, die van zijn pensioen wil gaan genieten, aansprakelijk kan worden gesteld door de curator voor alle schulden.

Misbruik positie stille vennoot Het is voor u dus oppassen geblazen als stille vennoot. U kunt zich maar beter niet actief bemoeien met de onderneming, althans niet op de voorgrond treden. Schuldeisers kunnen immers in dat geval op het verkeerde been worden gezet waardoor u in feite misbruik maakt van uw positie. Anderzijds is het ook begrijpelijk dat u niet vanaf dag ĂŠĂŠn als stille vennoot achter de geraniums gaat zitten. Zaken dienen afgehandeld te worden en het stokje wordt meestal geleidelijk overgedragen.

Ontwikkelingen rechtspraak Sinds kort is de rechter iets soepeler geworden als het gaat om de overtreding van het beheersverbod. De omstandigheden kunnen aanleiding geven om de sanctie van hoofdelijke aansprakelijkheid te beperken tot bepaalde in plaats van alle verbintenissen van

de vennootschap. Bovendien kan mede van belang zijn of derden op de hoogte waren of behoorden te zijn van de hoedanigheid van de stille vennoot. Ook wordt meegenomen in hoeverre de stille vennoot een verwijt kan worden gemaakt van zijn handelen. Een stille vennoot is dus niet per definitie meer aansprakelijk als hij het beheersverbod overtreedt.

Terughoudend Ondanks dat de rechter wat soepeler is geworden, is het raadzaam om terughoudend te zijn en het handelen met derden aan de beherende vennoten over te laten. Mocht u zich toch bemoeien met het reilen en zeilen van het bedrijf dan dient u naar derden toe geen misverstanden te laten bestaan over het feit dat u een stille vennoot bent. De kans dat u dan hoofdelijk aansprakelijk kan worden gesteld is dan wat kleiner maar uitgesloten is het zeker niet.

mr. ing. J.a.J. (Jeroen) Hendriks, Vogelaar hendriks@vbsadvocaten.nl 29 (2015)

14-07-15 15:29

Voorkom xanthomonas in vaste planten Paul van Leeuwen, José Kerkvliet, Ellis Meekes Naktuinbouw

gaat. Een Engelse onderzoekgroep heeft in 2014 ook Xanthomonas hortorum in lavandula aangetoond. Daar bleek uit pathogeniteitsonderzoek dat deze bacterie pathogeen is voor lavandula.

In vrijwel elke buitenteelt van paeonia worden bladvlekken waargenomen. Tot voor kort werd aangenomen dat bladvlekken worden veroorzaakt door één of meer schimmels, zoals botrytis, cladosporium, alternaria en stephyllium. In 2009 is in de Verenigde Staten al een aantasting door de bacterie xanthomonas in paeonia gemeld. Bij Naktuinbouw is deze bacterie in 2014 in een aantal monsters

foto’s: NaktuiNbouw

inds 2013 krijgt de afdeling diagnostiek van Naktuinbouw Laboratoria monsters van lavandula met bladvlekken binnen met de vraag wat de oorzaak is. Vaak waren het langwerpige zwartbruine vlekken aan de rand van het blad of midden op het blad; meestal aan één zijde van de hoofdnerf. Soms bestonden de symptomen uit kleine (1 tot 2 mm) veelal ronde zwartbruine, soms waterdoorschoten vlekjes in het blad. Waarschijnlijk zijn de kleine vlekjes zichtbaar bij een beginnende besmetting en ontstaan grotere vlekken na verloop van tijd. Uit het aangetaste blad zijn geen ziekteverwekkende schimmels geïsoleerd, maar wel steeds één bacterie. Nader onderzoek gaf aan dat het om Xanthomonas hortorum

aangetroffen, waarbij de eerdergenoemde schimmels afwezig waren. Ook bij de diagnostiekservice van PPO in Lisse is deze bacterie in 2014 in een monster paeonia aangetroffen. De aangetroffen xanthomonas in paeonia is afwijkend van die is aangetroffen in lavandula. De bladeren hadden soms veel kleine necrotische vlekjes op het blad. Vaak hebben bladeren bij een bacterieaantasting waterdoorschoten weefsel of rand, maar dat was bij paeonia niet het geval. De stengels waren gaaf, ook inwendig. In de afgelopen jaren is Xanthomonas hortorum ook meermalen als bladvlekkenziekte aangetroffen in hedera en geranium. Ook daar zijn het veelal kleine bladvlekken die soms waterig zijn en soms een waterdoorschoten of chlorotische rand hebben.

Hoewel er geen specifieke kennis is over het gedrag van xanthomonas in vaste planten, verspreidt de bacterie zich waarschijnlijk via vegetatieve vermeerdering en gewashandelingen. De bacterie kan door aanraking met handen en gereedschap overgaan van de ene plant naar de andere. Ook via vocht op de plant kan de bacterie zich verspreiden. Anders dan bij schimmels zijn er geen gewasbeschermingsmiddelen die de bacterie kunnen voorkomen of doden. Om vrij te blijven van deze bacterie is voor alle gewassen een start met ziektevrij teeltmateriaal een eerste vereiste. Zet nieuw aangekocht materiaal altijd apart van het gezonde materiaal, zodat het eerst beoordeeld kan worden. Voer verdacht materiaal direct in plastic zakken af, om besmetting van andere planten te voorkomen. Laat verdacht plantmateriaal onderzoeken om te beoordelen of er sprake is van een aantasting door Xanthomonas hortorum of schimmels. Alleen dan is vast te stellen wat de beste aanpak van het probleem is. Ook als een gebruikelijke bespuiting tegen schimmels niet blijkt te werken, kan er sprake zijn van een bacterie-infectie. Alertheid kan zorgen dat xanthomonas geen opkomend probleem wordt. <

Links bruinzwarte vlekken als gevolg van xanthomonas in lavendel, rechts xanthomonas in pioen veroorzaakt kleine vlekken. 29 (2015)

Xanthomonas.indd 31

14-07-15 15:29

Ank van Lier

zijn bedrijf. Achteraf een goede keuze, ook omdat de gemeente Nijmegen enkele jaren later bij hem aanklopte. Zij hebben zijn grond opgekocht voor het uitbreidingsplan Waalsprong.

Na het beëindigen van zijn bedrijf, ging Houterman aan de slag als verkoper voor een Nederlandse leverancier van poten perkplanten. Later maakte hij de overstap naar een Italiaanse jonge plantenleverancier, waarvoor hij op provisiebasis werkte. Toen deze samenwerking twee jaar geleden eindigde, startte Houterman als ’vrije vertegenwoordiger’: hij ging het assorti-

ment poten perkplanten van meerdere veredelaars en vermeerderaars aan de man brengen. „In de jaren daarvoor kreeg ik vaak van telers de vraag of ik een specifiek product kon leveren. Dan moest ik dikwijls ’nee’ verkopen; ik werkte immers maar voor één leverancier, die niet alle variëteiten in zijn assortiment had”, schetst Houterman. Zo is het idee ontstaan om als vertegenwoordiger voor meerdere firma’s te gaan werken, en zo een breed productenpalet te kunnen aanbieden en klanten beter te kunnen bedienen. Iets wat in bijvoorbeeld Duitsland en België heel normaal is, maar in Nederland nog niet gebeurt. Dat was het begin van FlowerSelections. Stap één was het samenstellen van een as-

Foto: Ank vAn Lier

lbert Houterman woont aan de rand van het dorpje Lent, waar de van oudsher sterk vertegenwoordigde glastuinbouw langzaam maar zeker het veld moet ruimen voor de stadsuitbreiding van Nijmegen. Houterman teelde hier van 1990 tot 1996 begonia’s, varens en stampoinsettia’s, op een oppervlak van 2.500 m2. Uitbreidingsmogelijkheden waren er volgens hem nauwelijks. „Toen was echter al duidelijk dat schaalvergroting de trend zou worden in de glastuinbouw. Hierdoor zou ik het op termijn niet meer kunnen winnen van de grote jongens. Uitbreiden op een andere locatie zag ik niet zitten: met personeel werken, is niets voor mij.” Daarop besloot hij in 1996 te stoppen met

2915Flowerselections.indd 32

29 (2015)

14-07-15 15:29

Ervaring

’Het scheelt een heleboel zoekwerk’ -

sortiment. Houterman had diverse wensen: hij wilde zaadgoed kunnen aanbieden, maar ook planten vermeerderd uit zaad, stekken en een aantal exclusieve producten. Hij benaderde diverse veredelaars en vermeerderaars, allemaal met een eigen veredelingstak. „Ik wil namelijk kunnen staan voor de kwaliteit die ik lever. Diverse leveranciers bleken gecharmeerd van mijn idee. Vooral voor kleinere bedrijven is het vaak niet rendabel om een vertegenwoordiger in dienst te nemen; dit kost minimaal € 75.000 per jaar. De constructie zoals ik die voor ogen had, bood hen de mogelijkheid om tegen beperkte kosten toch een verkoper op de weg te hebben. Voorwaarde was natuurlijk wel dat een assortiment werd gecreëerd met zo min mogelijk overlap, zodat de leveranciers elkaar niet ’in de weg’ zitten.”

Houterman verkoopt op provisiebasis producten van zeven veredelings- en vermeerderingsbedrijven uit Nederland, Duitsland en België. „Hiermee kan ik een breed assortiment bieden in onder meer cyclamen, helleborussen, primula’s, geraniums en aardbeiplanten. Aardbeiplanten lijken misschien een wat vreemde eend in de bijt, maar groenteplanten winnen steeds meer terrein op terras en balkon. Daar willen poten perkplantentelers op inspringen.” De volgende uitdaging was het opbouwen van een klantenkring. Dit betekende dat Houterman vooral veel de boer op moest. ,,Ik heb veel profijt gehad van mijn uitgebreide netwerk; anders had ik het 29 (2015)

2915Flowerselections.indd 33

zeker niet gered. Veel telers kenden mij al en waren daarom eerder geneigd met mij in zee te gaan. Alhoewel er ook de nodige sceptische geluiden klonken, omdat ze een dergelijke constructie niet kenden. Ze zagen mij als een soort van ’cowboy’. Nadat ik mijn verhaal had uitgelegd en de constructie had toegelicht, was deze terughoudendheid meestal verdwenen.” Volgens Houterman is het belangrijkste voordeel dat telers kunnen putten uit het assortiment van meerdere bedrijven, terwijl zij niet met tal van vertegenwoordigers in gesprek hoeven. ,,Daarnaast merken vooral de kleinere telers – die een belangrijk aandeel hebben in mijn klantenkring – dat de grote veredelaars steeds meer focussen op de grotere telers. Kleine telers zijn vaak het sluitstuk of kunnen zelfs helemaal geen orders meer plaatsen onder een bepaald bedrag. Ook dat speelt FlowerSelections in de kaart. Maar natuurlijk speelt ook het assortiment een bepalende rol; ik probeerde regelmatig nieuwigheden aan te bieden, die ik exclusief mag verkopen.” Houterman geeft aan dat hij niet met iedere teler zeven catalogussen doorspit. ,,Ik inventariseer de wensen van een teler, en kijk dan welke producten hierbij passen.”

Inmiddels heeft Houterman een vaste klantenkring opgebouwd, bestaande uit voornamelijk Nederlandse telers, maar ook uit Duitse en Belgische bedrijven. Hoewel de ondernemer tevreden is over de omzet van FlowerSelections, krijgt hij af en toe ook

tegenvallers te incasseren. ,,Soms kan een order niet of gedeeltelijk doorgaan, doordat sommige veredelaars willen dat klanten vooruit betalen. Of omdat de kredietverzekering maar tot een bepaald bedrag verzekert. Ik durf hierin soms wat meer risico te nemen dan veredelaars, vanwege de vertrouwensrelatie die ik heb opgebouwd met een klant.” Daarnaast is het af en toe ingewikkeld om meerdere petten op te hebben, ervaart Houterman. ,,Ik heb bijvoorbeeld primula’s van meerdere leveranciers in het assortiment. Welk product ik adviseer, hangt met name af van de wensen van de teler; bijvoorbeeld qua kleur, groeiwijze, teeltduur en/of levertijdstip. Hierbij komt mijn telersachtergrond en -ervaring goed van pas. Maar feit blijft dat je de ene leverancier passeert ten gunste van de ander. Dat wringt soms. Alhoewel de meeste veredelaars en vermeerderaars hier gelukkig niet al te zwaar aan tillen: zij zijn al blij dat ze via mij kunnen verkopen aan bedrijven waar ze anders waarschijnlijk nooit waren binnengekomen.” <

In het kort -

14-07-15 15:29

Teelttips pioen Bladaal De aantasting van bladaal zorgt ongemerkt voor veel schade in de pioenenteelt. Vaak wordt de schade niet als zodanig herkend en wordt er dus ook niet bestreden. De uitloop van bladaal vanuit de verdroogde knopjes begint nu op gang van blauwachtige, door de nerven begrensde verkleuring die meestal vanuit de

zomerBloemen knopjes begint te groeien. Door deze knopjes weg te halen wordt een besmetting weggenomen en tevens een plek waar de aaltjes niet ontvankelijk zijn voor bestrijding. Soms is het probleem dat sommige soorten deze verkleuring niet geven en dus eigenlijk geen symptomen hebben. De boerenpioen gerelateerde soorten

soorten, hebben deze verkleuring niet, maar zijn wel en misschien juist door deze eigenschap extreem gevoelig voor bladaal. In een soort als Alertie is de verkleuring ook nauwelijks zichtbaar. In de gewone chinensissoorten is deze verkleuring zo duidelijk dat vergissen niet mogelijk is. Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

laatste snee in de kas Als er nog een volgende snee van een plant moet komen, wacht dan niet te lang op de laatste takken met het terugzetten van het gewas. In deze periode betekent een paar dagen later starten met de nieuwe teelt vaak een week later oogsten. Probeer eventueel het gewas op te schonen als er al nieuwe takken staan. Zeker bij teelt in de kas moet het voordeel hiervan in het najaar niet worden overschat. Het probleem van het najaar is namelijk niet de temperatuur, maar de hoeveelheid licht die er beschikbaar is. In het voorjaar is dit voordeel er wel, want dan is er vaak voldoende licht en geen temperatuur. Dan wordt er optimaal van een kas geprofiteerd. Sommige gewassen doen het in het najaar buiten zelfs sneller en beter dan in de kas. Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Tulp Bewaring van het leverbaar Als bollen in de bewaarcel worden gezet is het belangrijk dat de bollen goed droog zijn. Bollen zullen bij hogere temperaturen sneller inwendig vocht kwijt raken dan bij lagere temperaturen. Het is te overwegen om de bollen eerst een aantal zodat ze goed nadrogen. Hierbij zal de ventilatie maximaal moeten zijn om het vocht daadwerkelijk af te voeren. Als de bollen voldoende droog zijn kan de temperatuur worden gekozen. Bij

■ ventilatie: 100 m³/uur per m³ bollen tot circa half tot eind augustus, daarna 60 m³/uur; ■ RV: ongeveer 70%.

Vroege bloei meeste cultivars het snelst van de verversing bij warm weer kan niet zonder controle met een ethyleenmeter. Indien er geen ethyleenmeter aanwezig is dan kan beter wat ruim worden geventileerd. Hogere ethyleenwaarden kunnen zeer vervelende gevolgen hebben.

latere bloei -

Bewaarnormen zijn: ■ circulatie: 500 m³/uur per m³ bollen tot ca half tot eind augustus, daarna 300 m³/uur;

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 34

minder op en het gewas wordt groener. Tevens wordt de spruitvorming wat afgeremd, zodat de bollen eind november wat later gekoeld kunnen worden. Aantrekkelijk dus, maar wel met de volgende kanttekeningen. ■ Langer dan 4 weken voorwarmte geeft extra uitgroei van sprot, voor sommige cultivars is een lange periode van voorwarmte af te raden. ■ Voorwarmte kan gegeven worden vanaf de oogst

in verband met een verhoogd risico op bloemverdroging (Yokohama, Purple

Voldoende voorwarmte latere bloei. Dit is cultivargebonden. Soms is het geven van voorwarmte beter in verband met het optreden van nekvorming. Ook hangend blad treedt

voorwarmte is het grootste wanneer direct na rooien wordt gestart.

gegeven. Breng tulpen die bewaard niet klakkeloos risico dat de bloemaanleg al te ver gevorderd is. In dit verband moet u late aankopen altijd controleren! ■ De temperatuur van worden gegeven tot ongeveer half oktober. Daarna kan de warme cel worden

bewaring te kort blijven (zoals Seadov, Yellow worden bewaard. Maat 10/11 van cultivars die gevoelig zijn voor éénbladers (onder andere Purple

later verder aflopend. Bij gevoelige cultivars voor bloemverdroging is wel een waarschuwing op zijn plaats: temperatuurverhoging na een koude start kan een fors percentage bloemverdroging opleveren. Dit is in het verleden gezien bij cultivars als Yokohama en kruisingen hiervan. Maar ook Strong

■

eerste bollen bereikt dan

komt een hoog percentage bloemverdroging, zo bleek uit onderzoek van PPO.

bij het rooien al een forse spruit te zien is ga dan niet

met voorwarmte worden bewaard om éénbladers zoveel mogelijk te voorkomen.

Wilfried Poland Bloembollenadvies, 06 31698970 Alex Buis Tulpenadvies, 06 42388337

29 (2015)

15-07-15 13:03

Schoffelen

groene en bonte planten gewasbescherming Op sommige bedrijven is de plaagdruk hoog mede door invlieg van plaaginsecten en de snelle ontwikkelingstijd. Trips, wittevlieg en spint vermeerderen zich nu razend snel. Daarom moet bij een aantasting direct intensief bestreden worden. Ga per plaaginsect na hoe snel deze zich vermeerdert en pas daar het bestrijdingsschema op aan. Overleg bij twijfel met uw adviseur of toeleverancier. Let goed op de omstandigheden waaronder de bestrijding wordt uitgevoerd. Meestal is bij een kastemperatuur boven de 25°C een bestrijding minder effectief. De vloeistof verdampt zo snel dat van een goede gewasindringing geen spra-

perkgoed opkweek Op dit moment worden de voorbereidingen getroffen voor de opkweek van de najaars- en winterproductie. Jonge planten zijn zeer kwetsbaar als de zending niet direct verwerkt kan worden. Zet in dat geval de planten op een goede en beschutte plek in de kas en verzorg ze zorgvuldig. Maak na het oppotten snel met kleine beurten de gewassen nat. De meeste gewassen gedijen het beste door ze eerst een aantal keren bovendoor met de regenleiding te gieten. Eenmaal met nieuwe wortels kunt u snel omgeschakelen naar de onderbevloeiing of eb/vloed 29 (2015)

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 35

ke kan zijn. Een bestrijding uitvoeren is dan zonde van het middel en de tijd. Bij de middelenkeuze is er altijd de nodige discussie welk middel het meest effectief is. Daarnaast stellen afnemers ook steeds strengere voorwaarden aan het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Het is aan te raden om te bestrijden in blokken van 2 tot 3 keer per middel en dan het middel af te wisselen met middel uit een andere groep van werkzame stoffen om resistentie te voorkomen. Overdoseren is niet aan te raden. De fabrikanten hebben de middelen uitvoerig getest en de juiste dosering bepaald. Als een middel niet effectief is, is er meestal sprake van resistentie of een

onzorgvuldige toediening. Soms is het mengen met hulpstoffen effectief. De ervaringen zijn wisselend en sterk afhankelijk van omstandigheden en plaaginsect. De keuze tussen ruimtebehandeling en spuiten is afhankelijk van plaaginsect, middel en bedrijfsstructuur. Middelen met een gedeeltelijk systemische werking kunnen het beste verspoten worden zodat het middel kan indringen in de plant. Vliegende insecten zijn goed te bestrijden met een ruimtebehandeling. In dat geval bestrijdt men meestal alleen de vliegende exemplaren, larven en eieren worden beter bestreden met een gewasbespuiting.

systemen. Houd het klimaat tijdens de opkweek goed in de gaten. Voor jonge gewassen in een vrijwel lege kas is het klimaat vaak veel te schraal. Stel een wat milder klimaat in om de plant goed te laten starten. Als het gewas goed aan de wortel is kan het gewenste klimaat aangehouden worden. Violen in de zomerteelt gaan snel in de knop. Teel ze daarom wat donkerder. Rem een te weelderig gewas extra. Anders gaat de plant te snel in knop zonder dat deze volgroeid is. Bemest de zomerviolen snel. Het is een heel korte teelt en de plant gebruikt direct veel voeding. Door de droogte van de laatste tijd is in sommige regio’s de regenwatervoorraad op, en wordt er oppervlakte- of bronwater gegeven. Vooral op bedrijven met een vol-

ledig recirculatiesysteem is aan het einde van het perkgoedseizoen het uitgangswater te generatief. Laat voor de zekerheid een wateranalyse nemen van uw recirculatiewater. Bij te hoge waarden Na en Cl is het beter dit water te mengen met oppervlaktewater. Pas het bemestingsrecept hier op aan. Elementen als sulfaat (SO4), magnesium (Mg) en calcium (Ca) zitten vaak in het uitgangswater en moeten dus gecorrigeerd worden in het voedingschema. Probeer tenminste 50% verse voeding mee te geven. De oude watervoorraad kunt u beter gebruiken in de gewassen in de laatste fase van de teelt.

Arie van Bostelen, 06 51312208

Schneider Youngplants, 06 53281711

kees van egmond kees@kees-ineke.nl

Spin Ha, dat doen wij ook altijd! Vinden we een beestje in de kas, dan pakken we het voorzichtig op, lopen er mee naar buiten en laten het weer los. Elk luisje, rupsje en tripsje geven we zo de vrijheid terug. Met muizen deden we dat ook. Die brachten we wat verder weg. Naar Friesland. Maar dat mag niet meer. Schijnt daar te veel overlast te geven. Wat een toestand hè, in Rijnsburg. Uit geïmporteerde bloemen blijkt zomaar een levensgevaarlijke kamspin te kruipen. En het ergste is nog: ze laten dat beestje gewoon vrij in de struiken buiten! Dat personeel van Kariflex moet snel op een cursus Plaag- en ongediertebestrijding. Voor het te laat is. Het nieuws was zelfs zó hot dat het interview van BNR Radio met Lucas Vos ermee begon. Volgens hem moeten ze in het land van herkomst maatregelen nemen zodat zulke dingen niet kunnen gebeuren. Kijk, dat zou Geert Wilders gezegd kunnen hebben. Van de rest van dat interview werd ik niet echt blij. Vooral omdat deze directeur zegt dat we als sierteeltsector zonder klok zouden kunnen. Die heeft z’n functie gehad in het verleden toen er meer vraag was dan aanbod. Aldus Lucas Vos, pas anderhalf jaar spin in het web van FloraHolland. Mag ik even lachen? Vroeger was er meer vraag dan aanbod? O ja? Toen waren de prijzen dus altijd goed? Natuurlijk. En ’s winters schaatste je van december tot maart. En in de zomer lagen we elke dag op het strand. En altijd lachen. Nooit huilen. Onzin! Wat een prietpraat. Laat ik over één ding duidelijk zijn: bloemen- en plantenverkoop gaat nu anders dan vroeger. Er wórdt meer rechtstreeks gehandeld. Er gáát minder via de klok. Dat verander je niet. Maar wie meent dat je daarom de klok wel af kunt schaffen praat vanuit zijn onverstand. Prijsvorming heeft te maken met balans. En het is van alle jaren dat meer aanbod dan vraag een prijsdrukkend effect heeft. Of er nu een klok draait of niet. Die klok maakt het alleen maar zichtbaar. En dat is een beetje het punt: we zijn bang voor de waarheid. En de waarheid is dat we vaak te veel produceren. Ga dát maar eens roepen als CEO van FloraHolland. Dat past denk ik niet in een cultuur van targets en groeicijfers. Maar het geeft wel blijk van kennis van zaken.

15-07-15 13:03

Nieuws

Aardwarmtebron Greenwell draait weer De aardwarmtebron van Greenwell in het Westland draait weer. In december 2014 werd de bron stilgelegd nadat de filters verstopt waren geraakt. Een deel van het gat is opnieuw geboord. „Eind vorig jaar kwamen er steeds meer steentjes, zand en klei mee naar boven”, vertelt Jos Scheffers, woordvoerder en potplantenkweker in Honselersdijk. Het doorspuiten van de bron onder hoge druk lukte niet, dus er moest een stuk opnieuw worden geboord, 250 meter omlaag vanaf een diepte van 2.400 meter. Dit is een zogeheten side-track of by-pass. Daarmee komt de nieuwe boring 30 meter hoger uit dan de oorspronkelijke diepte. „Het is de eerste keer dat bij een werkend aardwarmteproject in de glastuinbouw een side-track moet worden uitgevoerd”, aldus Scheffers.

Versleten koppelingen De bron is waarschijnlijk verstopt geraakt door versleten koppelingen. „Helemaal zeker weten we dat niet, want we kunnen het niet zien”, zegt Scheffers. Eind 2013 was al een pomp defect geraakt waarin deze

koppelingen waren gebruikt. Later bleek op tekeningen dat dezelfde koppelingen ook dieper in de bron zijn gebruikt om de buizen aan elkaar te schroeven. Mogelijk zijn ze daarbij kapot gedraaid, waardoor er grond naar binnen werd gezogen. Ze zijn nu vervangen door betere koppelingen. „De bron draait nu weer als een zonnetje”, aldus Scheffers. „Vorige week toen de bron net weer draaide werd nog 110 m3 per uur opgepompt, maar dat is inmiddels weer gestegen naar het oude niveau van 170 m3 per uur, zoals voor de storing. De temperatuur van het water ligt op 85°C.”

Twee miljoen De reparatie heeft ongeveer € 2 miljoen gekost. Daarvan is € 1 miljoen gefinancierd door de Rabobank en € 600.000 door de provincie, beide middels een achtergestelde lening. De garantstelling van de gemeente Westland voor € 200.000 is verlengd. Volgens Scheffers is aardwarmte nog steeds de moeite waard, ondanks de extra kosten. „Als het naar behoren draait, dan komen alle investeringen binnen vijf jaar terug.” Toekomstige side-trackboringen kunnen

REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl

ColofonVbb-nieuws 1 artikel.indd 36

Toekomstige projecten „Voor toekomstige projecten met aardwarmte in Nederland is het belangrijk dat Greenwell weer draait”, stelt Erik Bax, adviseur energie en CO2-emissie bij bureau AAB. Het is een demonstratieproject dat in de afgelopen jaren door veel mensen is bezocht. Het project is gefinancierd vanuit Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling met als motto ’Europa investeert in zijn platteland’. De vijf ondernemers die hieraan meedoen hebben een innovatief besturings- en verdeelsysteem ontwikkeld waardoor zij de aardwarmte optimaal kunnen inzetten. In de afgelopen jaren is het aantal afnemers van de warmte gegroeid van vijf naar tien bedrijven. „Het zou erg jammer als dit project vroegtijdig zou zijn gestopt.” <

UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, tel 0342-49 42 63, fax 0342 41 31 41 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl

Colofon

Directeur Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 071-56 59 678 Alice Hoogenboom 56 59 679 Hoofdredacteur Elbert van den Berg 071-56 59 678 Eindredacteur Jenny Mostert 071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht 56 59 637 Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg 56 59 687 Cindy van der Zwet 56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes 56 59 638 Joef Sleegers 56 59 642

profiteren van een nieuwe garantieregeling, die twee weken geleden in de Staatscourant is gepubliceerd. Voor Greenwell kwam deze regeling net te laat. „Maar uiteindelijk is er ook voor ons project een oplossing voor de financiering gekomen”, zegt Scheffers. „Daar ben ik blij om.”

Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kunt u contact opnemen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl. Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50. Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten. ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Druk: BDU Media

29 (2015)

15-07-15 13:03

Kasgenoten

C orrecties en aanvullingen Andere dosering Actara in teelttip lelie

voor het middel Actara tegen luis. De juiste dosering per 100 m2 moet zijn: 1 gr Actara.

A genda

stelling.nl

FOTO: Quincy vOn BannissehT

Binnenland

Leeftijd: 48 jaar Plaats: Weesp Teelt: perkplanten Oppervlakte: 6.000 m2

Jos van der Wurff Uw bedrijf heet Kwekerij Vechtwijck. Waar komt die naam vandaan?

LTO Glaskracht Nederland

ment tegen de vlakte gegaan. Nu staan er alleen nog een koetshuis en enkele andere

U bent Huyskweker. Wat houdt dat in? locatie nog niet bekend.

merbloeiers samenwerken. We kweken allemaal voor de particuliere verkoop en kopen -

zoek naar Amerika.

Hebt u nog uitbreidingsplannen? „We kunnen hier nog 6.000 m2 uitbreiden als we zouden willen. Dat is echter niet nodig. Wel willen we 2.000 m2 gaan vervangen. Die kas was al veertig jaar oud. Themabij-

In Weesp zijn uw bloemen overal te zien ... -

Buitenland -

Hoe loopt dit seizoen? „Tot nu toe mag ik niet klagen als het om de particuliere verkoop gaat. Mensen komen

Gelooft u nog in de veilingklok? Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

Documenten en linken naar website

29 (2015)

Kasgenoten agenda_nw.indd 37

Foto’s

Filmpjes

15-07-15 13:04

610684_.indd 38

15-7-2015 11:14:06

610685_.indd 39

15-7-2015 11:51:13

610686_.indd 40

15-7-2015 11:15:05