VBB_41-2014

B

14

Focus van Ecuador

10 AquaReUse:

18 Telers zien

32 Elektrische

36 Start seizoen

aanleg in volle

keurmeester graag terugkomen

installaties kunnen veel veiliger

pothortenisia is hoopgevend

Cover-nw.indd 1

08-10-14 14:44

601078.indd 2

8-10-2014 12:46:19

B 10 Waterzuiveringssysteem AquaReUse in aanbouw

Vakblad voor de

Opinie 4

Interview: ’Het is allemaal nieuw en daar moet men aan wennen’

4

Commentaar:

5

Stelling:

Nieuws 6

Een selectie uit het meest recente nieuws

B

16 Van zonnig geel naar suikerzoet roze

8

Vragen:

9

Ondernemen:

10

Ondernemen:

12

Ondernemen:

14

Afzet:

16

Afzet:

18

Afzet:

20

Veiling:

Markt 24

t

24 25 26 27

18 ’Keurmeesters hebben kennis over een product’

36 Start seizoen pothortensia vroeg en hoopgevend

Teelt 28

In beeld:

30

Teelttips:

31

Column:

32

Techniek:

34

Roos:

36

Pothortensia:

38

Column:

39

Zomerbloemen:

Nieuws 40

Service 41

Kasgenoot: Agenda Voorplaat:

41 (2014)

Inhoud.indd 3

3

08-10-14 14:45

Opinie

fOtO: VGB

’Het is allemaal nieuw en daar moet men aan wennen’

afmiddelburg@hortipoint.nl

„De samenwerking door de keten heel breed is goed bevallen. De rol van Bloemenbureau Holland (BBH) wordt overgenomen. Wat opviel was dat de handel terecht kritisch is.

Ze geven ons geen zak met geld en zeggen: zoek het maar uit. We hebben bedrijven moeten overtuigen. Maar dit is de situatie in de toekomst. Voor promotieprojecten moeten we vaker een beroep doen op partijen uit de hele sierteeltketen.”

„Ja, zeker omdat afgelopen jaren BBH veel met planten deed. Voor welke producten ga je promotie doen? Of ga je je überhaupt voor een product uitspreken? In een vroeg stadium hebben we de handel de vraag voorgelegd: willen jullie dat kwekers mee gaan doen aan het promotie van Festa dei Nonni. Hun reactie was: waarom niet? Dat punt werd dus snel gemaakt. Je ziet dat de handel steeds breder gaat, steeds meer contacten heeft met kwekers. Uiteindelijk is dat het nieuwe denken: ketenbreed kijken.

Wat levert het voor de keten op. Daar is de handel bij gebaat.”

„Ja, het was lastig om de boer op te gaan.

Vooral omdat je niet exact weet wie mee kunnen doen. De grote spelers op Italië kennen we en de kleinere hoeven we niet te benaderen, omdat die niet € 1.000 aan promotie gaat bijdragen. Maar het was moeilijk om die middelgrote partijen te vinden. ”

„Dat viel op zich mee. Bureausierteelt.nl had een promotieplan gemaakt en daar was iedereen enthousiast over. Bedrijven konden er details aan toevoegen. Waar we tegenaan liepen was dat de bij de bedrijven verantwoordelijken voor marketing intern goedkeuring nodig hadden om € 1.000 uit te geven aan promotie. Dat was nieuw voor hen. En er waren er die de plannen goed vonden, maar niet mee deden omdat ze bang waren voor freeriders. Door goed uit te leggen dat het pos-materiaal alleen voor

deelnemers is, werd die angst weggenomen.

Het is allemaal nieuw en daar moet men aan wennen.”

„Klopt. We hebben twee bedragen gehad van het PT voor 2014 en 2015. Nu hebben we onder andere van dat geld een filmpje gemaakt dat ook in 2016 nog gebruikt kan worden. Ook zetten we in 2014 in op het opzetten van lijntjes en contacten. Dat hoeven we dan ook niet meer te doen in 2016.

Ook het pos-materiaal is nog bruikbaar.

Aan de handel hebben we aangegeven dat het de volgende keer duurder wordt. Dat was voor sommigen een dilemma. Charles Lansdorp van Felini Foundation spreekt over het samenwerken met andere branches.

Dit jaar hadden we via hem al een lokale logistiek dienstverlener Faxiflora als deelnemer. Aan de kant van kwekers, veredelaars en vermeerderaars ligt ook nog een hele uitdaging om die zover te krijgen mee te doen.

Er ligt ook de vraag van de handel om Festi dei Nonni uit te rollen naar andere landen.”

Commentaar Elbert van den Berg hoofdredacteur evandenberg@hortipoint.nl

D -

4

Opinie_NW.indd 4

41 (2014)

08-10-14 14:58

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324,

Spelen er meer projecten? „Ja, Landesgartenschau was een project dat mede mogelijk werd gemaakt door deelnemers, die actief geworven zijn. En dat gaan we uitbreiden naar de Bundesgartenschau in 2015. Een groot project is ook 247Green.

Maar daar kan ik nog niet al te veel over zeggen. Op de ledenvergadering van VGB wordt dat voorgelegd aan leden. De sector ziet het als een toegevoegde waarde en dat willen we bevestigd krijgen.

Alle projecten die gaan plaatsvinden zijn projecten met een verdienmodel. Als het meer geld kost dan het oplevert, heeft het weinig zin te starten.”

Stelling

Wie goed pensioen wil moet gewoon langer doorwerken

„Als je kijkt naar de onafhankelijke stichting Floridata, die is ontstaan uit de wens van de handelaren om bepaalde info die HBAG voorheen verstrekte te blijven leveren. De vraag wat missen we als het PT vervalt speelt in de politiek ook. Persoonlijke denk ik daarom dat je de goede dingen die wegvallen door het omvallen van het PT heel efficiënt kunt inzetten in een project. Activiteiten van HBAG worden door Floridata ovegenomen.”

Herbert Wooning, „Ik vind in het kernverhaal over de nieuwe strategie weinig concreets staan. Het viel me wel op dat er gesproken wordt over klanten in plaats van kopers. Veel informatie is echter op hoofdlijnen. VGB heeft er een flinke kluif aan, maar gaat de samenwerking graag aan.”

Marc Rutgrink, zomerbloementeler in Lisse

41 (2014)

Opinie_NW.indd 5

5

08-10-14 14:58

Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws.

Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander

Om bloemisten de kwaliteit van de Nederlandse roos te laten ervaren, deelt Rosebrandt regelmatig rozen uit. Dit deed ber op het Najaarsevent van groothandelscentrum Plantion. „Er waren veel bloemisten aanwezig. Sommigen waren

■ In de periode 2014–2023 bedraagt het kostenvoordeel dat de glastuinbouw heeft dankzij het verlaagde tarief energiebelasting ruim € 100 miljoen per jaar. Dat blijkt uit het op 6 oktober verschenen rapport ’Energiebelasting en de glastuinbouw’ van LEI Wageningen UR. Op bedrijfsniveau loop het kostenvoordeel uiteen van enkele dubbeltjes tot enkele euro’s per vierkante meter.

je soms remmen met het meenemen van de rozen”, adus rozenkweker Tim Meewisse uit namens Rosebrandt om de Nederlandse rozen te promoten. Meewisse teelt Red Naomi!; het ras Grand Prix hebben -

■ In Kiev, de hoofdstad van Oekraïne, zal – ondanks de burgeroorlog die het uiterste oosten van het land teistert – van 31 maart tot en met 2 april de Flowers & HorTech plaatsvinden. Volgens de organisatoren is de toestand in het land de afgelopen weken een stuk stabieler geworden. Tijdens de laatste editie bezochten meer dan achtduizend (vak)bezoekers de beurs.

trekt de laatste week weer iets aan. „Het gaat aardig. In gesprekken met de bloemisten bleek dingen per consument nemen licht toe.”

■ ■ Bureau Berenschot, dat in de aanloop naar de ontwikkeling van de nieuwe strategie van FloraHolland door de veiling in de arm werd genomen, heeft geen invloed gehad op de uiteindelijke totstandkoming van de strategie.

Volgens een woordvoerder van de veiling is de huidige conceptstrategie puur het verhaal van FloraHolland. Berenschot speelde de rol van procesbegeleider en heeft FloraHolland geen advies gegeven over een nieuwe strategie.

■ Op 9 oktober is de promotiecampagne 'Vriendinnen kopen elkaars lievelingsbloem’ weer van start gegaan. Deze campagne wordt gevoerd in Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Op de verschillende landensites worden bezoekers gevraagd de lievelingsbloem van een vriendin te raden. Via Facebook wordt de vriendin uitgenodigd mee te spelen.

Wordt de juiste bloem voorspeld, dan is er kans op het winnen van een boeket met de favoriete bloemen. Volgend jaar wordt de campagne ook in Frankrijk gevoerd.

6

Nieuwskort2.indd 6

De Dag van de Leraar is flink groter dan vorig jaar. Dat stelt initiatiefnemer Agnes van den Berg. Er deden volgens haar veel meer scholen en bloemisten aan mee dan vorig jaar, toen het evenement voor de eerste keer plaatsvond.

Op de Dag van de Leraar, 6 oktober, zetten scholieren hun juf of meester in het zonnetje met bloemen of planten.

■ Weerbaar telen is geen hype, maar noodzaak.

Tegelijkertijd zijn er slechts weinig bedrijven mee bezig. Dat gaven telers aan tijdens de Arenasessie ’Weerbaar telen’ op 2 oktober bij GreenQ-DLV Plant in Bleiswijk. Als er geen doorbraak in kennis, ontwikkeling en meetmethoden komt, duurt het zeker langer dan vijf jaar voordat weerbaar telen gemeengoed is, zo was de conclusie.

verkiezing van de #twuinchick en #twuinboy van het Jaar plaats. Dit zijn de beste twitteraars uit de tuinbouw van het afgelopen jaar.

■ De starterssubsidie voor jonge boeren en tuinders, mag voortaan fiscaal over meerdere jaren worden gespreid in plaats van dat afrekening in het jaar van ontvangst moet plaatsvinden. Dat heeft LTO Nederland onlangs afgesproken met de Belastingdienst. Spreiding van de verrekening pakt over het algemeen gunstig uit.

■

-

De enige nieuwe binnenkomer in de top 10 van de Hillenraad100 is Nature’s Pride. De overige negen bedrijven zijn oude bekenden met een sterke oververtegenwoordiging van ondernemingen van uitgangsmaterialen. De ranglijst wordt 31 oktober bekendgemaakt.

■ ■ Op 7 november vindt tijdens de FloraHolland Trade Fair in Aalsmeer voor de derde keer de

Mark-Jan Terwindt is per 1 oktober van FloraHolland overgestapt naar Noviflora. Bij het 41 (2014)

08-10-14 15:05

FOTO: GERDIEN DE NOOY

Gelezen op Twitter

Ron Fransen (@Ron_Fransen) ■ Ook Hagelunie steunt IRISS In navolging van Stichting Technologiefonds Tuinbouw steunt nu ook Stichting Hagelunie het project IRISS, dat een verbetering van rozenbosmachines nastreeft. Hagelunie zegt € 100.000 toe op voorwaarde dat de resultaten voor alle siertelers in Nederland beschikbaar komen. Eerder zegde het Technologiefonds Tuinbouw een lening van € 200.000 toe aan het project. IRISS staat voor Intelligent Rozen Inspectie- en Sorteer Systeem en is een initiatief van telers, LTO Glaskracht Nederland en fabrikant 4MT uit Moerkapelle.

■ Karuturi Aalsmeer failliet

exportbedrijf gaat hij als manager business development meehelpen de afzet naar de retail uit te bouwen. Bij de veiling werkte Terwindt als manager retail services. Zijn overstap heeft volgens hem niets te maken met de nieuwe strategie waaraan FloraHolland werkt en waarin staat dat de veiling niet langer op eigen initiatief met retailers praat.

■ Handelsmissie EZ naar Congo en Rwanda Van 10 tot en met 13 november gaan minister Ploumen en staatssecretaris Dijksma (EZ) op handelsmissie naar Congo en Rwanda. De bloemensector in Rwanda is een van de sectoren die voor deze missie als kansrijk is gedefinieerd. De missie gaat naar de hoofdsteden Kinshasa en Kigali.

■ Fleuramour: 16.000 bezoekers De bloemenbeurs op het kasteel van Alden Biesen, Fleuramour, heeft in vier dagen tijd 16.000 bezoekers getrokken. Dat is 10% meer dan vorig jaar. Organisator Rekad toont zich zeer tevreden met de aanloop. De bloemenbeurs vond van 26 tot en met 29 september plaats.

41 (2014)

Nieuwskort2.indd 7

Het rozenverwerkingsbedrijf van Karuturi in Aalsmeer is op 30 september failliet verklaard door de rechtbank. Het faillissement werd aangevraagd door commercieel directeur Müller die nog salaris en vakantiegeld vanaf april tegoed had. Het bankroete bedrijf laat volgens de curator een schuld na van € 230.000.

Grootste schuldeiser is de fiscus. FloraHolland is geen schuldeiser. In Aalsmeer verhandelde en verwerkte Karuturi rozen die op de kwekerijen in Kenia en Ethiopië geteeld werden. De kwekerijen lagen al maandenlang stil.

■ Garantieregeling aardwarmte opnieuw open Sinds 1 oktober is de Regeling Nationale EZ Subsidies - Risico’s dekken voor aardwarmte (RNES Aardwarmte) opengesteld, zo meldt de RVO. De regeling werkt als een verzekering: leveren boringen teleurstellende resultaten op en komt er minder water – dus minder vermogen – naar boven, dan wordt een financieel vangnet gegarandeerd. Tot en met 2013 stond de regeling bekend als SEI Aardwarmte.

Omdat er een nieuwe, overkoepelende regeling is, de Regeling Nationale EZ Subsidies, is de naam veranderd in RNES Aardwarmte.

■ Deel handelaren in hoger beroep tegen kloktarieven Van de 49 handelaren die een rechtszaak aanspanden tegen FloraHolland over de nieuwe kloktarieven die op 1 januari 2014 zijn ingevoerd, gaan er minimaal vijftien in hoger beroep tegen de uitspraak die de rechter eerder dit jaar in deze zaak deed. Dat meldt de VGB.

Best druk vandaag in de #markthalrotterdam. Maar het is een bezoek meer dan waard! #indrukwekkend #versbeleving

jan verheij (@janverplantje) WAUW! #bloemenoverval wat een kijkcijfers gisteren. Totaal 367.000.

Weg met de sceptici!

Theo-jan van Ewijk @Theojanressen Veel verstandige woorden @bloemisterij van @LucasVos_FH nu nog daden van hem en bestuur!

JP-Bloembinders (@JPBloembinders) Vrijdag waren kwekers en VBW bij ons voor de promotie van de Nederlandse Roos. Prima actie

Robbert van Willegen (@RobbertvanW) Hoor ik net dat er nog steeds greenCHAINge bloemen in de uitbloeiruimte staan. 68 dagen oud...

Joop GreenBalanZ @JGreenBalanZ Gesprek veilmeester Bloemistenklok.

Nieuwe rassen en vormen succesvol.

Onderscheidend vermogen wordt gewaardeerd.

Discussie op LinkedIn FloraHolland 2020. Wat denkt u?

De nieuwe strategie van FloraHolland, FloraHolland 2020, is bijna daar. Ze is voor 80% klaar. Komende maand gaat de directie van de veiling het gesprek aan met medewerkers, klanten en aanvoerders en vraagt hen om input.

Nou, kom maar op met die input. Wat moet volgens u de nieuwe strategie van FloraHolland worden?

7

08-10-14 15:05

Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden.

U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl

Wat kan ik regelen in een levenstestament?

-

H

et levenstestament is een notariële akte waarin zaken worden vastgelegd voor het geval er een situatie ontstaat waardoor u, al dan niet tijdelijk, niet meer kan handelen. Uw ’gewone’ testament heeft dan nog geen werking, omdat deze pas in werking treedt na uw overlijden. Het ’levenstestament’ biedt wel uitkomst. Een belangrijk deel van het levenstestament bestaat uit één of meer volmachten. Daarnaast kunt u in het levenstestament diverse wensen opnemen en verzoeken, geboden en verboden en bijlagen opnemen. Te denken valt aan overzichten van bankrekeningen, wachtwoorden en bewaarplaatsen.

Volmachten U kunt in het levenstestament één algemene volmacht afgeven of meer specifieke volmachten. In deze volmacht(en) moet(en) helder staan wie waarvoor gevolmachtigd is en wanneer deze volmacht moet ingaan.

Moet de volmacht ingaan als u wilsonbekwaam bent, dan moet u ook vastleggen wanneer hier sprake van is. Om kenbaar te maken dat er een gevolmachtigde is, moet het daarnaast duidelijk zijn wie wanneer het levenstestament mag inzien.

Voorbeelden Ondernemingsvermogen Geef aan wie u mag vertegenwoordigen en in welke hoedanigheid? Bijvoorbeeld ondernemer, aandeelhouder of bestuurder.

■ Gevolmachtigde tot vermogen Geef aan wie diverse financiële zaken mag behartigen, zoals betalingen en het beheren van de spaarrekeningen en effecten.

■ Onroerend goed Leg vast wanneer onroerende goederen moeten worden verkocht. Bijvoorbeeld wanneer u in een verzorgingshuis bent opgenomen. Deze volmacht moet notarieel zijn afgegeven.

■

8

41vraag.indd 8

ILLusTraTIe: PeTer moorman

■ Medische handelingen Benoem een vertegenwoordiger voor medische zaken. Geef ook aan waarom en wanneer u wel of niet behandeld wilt worden en/of welk bejaarden- of verpleeghuizen uw voorkeur hebben.

■ Levensbeëindiging Geef aan in welke situatie u uw leven wilt laten beëindigen. Een arts beoordeelt echter zelf of hij/zij wil meewerken aan euthanasie.

■ Bewindvoerder Wanneer u niet meer in staat bent uw wil te bepalen, dan kan de familie aan de kantonrechter verzoeken een bewindvoerder te benoemen om uw zaken te behartigen.

In het levenstestament kunt u uw voorkeur aangeven. Wanneer duidelijk is wie u in welke situatie aangewezen wilt hebben, dan

is de kans groot dat de kantonrechter uw wens volgt.

Afstemmen Uiteraard kunt u ook veel andere zaken in het levenstestament regelen. Daarnaast is het van belang uw ’gewone’ testament en het levenstestament goed op elkaar af te stemmen. U moet er bij een ongeluk of ziekte zelf voor zorgen dat het kenbaar wordt gemaakt aan de betrokken instanties dat u over een levenstestament beschikt.

Een levenstestament wordt namelijk niet automatisch centraal geregistreerd. <

Leo Hunink, Grant Thornton, Leo.Hunink@gt.nl 41 (2014)

07-10-14 16:05

Greenport Holland International stopt dit jaar

Dutch Horticultural Trade Board neemt het stokje over van GHI Voorzitter Loek Hermans van Greenport Holland greenportconferentie in

foto: Greenport HollAnd

aan van de Dutch Horticultural Trade Board, kortweg DHTB genoemd. Wat is dit voor organisatie?

Peter van Houweling De DHTB is al actief in Vietnam. Van 17 tot 22 november gaat een tuinbouwmissie naar Vietnam. De focus ligt op de bloemensector. De aanmelding daarvoor sluit 15 oktober.

D

e Dutch Horticultural Trade Board (DHTB) is een netwerkorganisatie, waarvan de activiteiten worden gecoördineerd door Greenport Holland.

Doel van de DHTB is het versterken van de internationale concurrentiepositie en de verdiencapaciteit van Nederlandse ondernemers in de topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen (T&U). Daarmee zijn de activiteiten van de DHTB voor een belangrijk deel vergelijkbaar met die van Greenport Holland International (GHI), een organisatie die dit jaar ophoudt te bestaan. De DHTB neemt als het ware het stokje over van GHI. Verschil is echter dat in de DHTB veel

meer bedrijven zullen gaan samenwerken dan in GHI, waarin zo’n dertig Nederlandse bedrijven samenwerken in een zeer beperkt aantal landen. Ook telt GHI bijvoorbeeld geen sierteeltbedrijven. De DHTB wil daarentegen in 2015 zo’n honderd bedrijven trekken om met hen te gaan samenwerken op buitenlandse markten. „Iedere ondernemer in de Topsector T&U die internationaal actief is of wil worden, kan meedoen”, zo benadrukt een woordvoerder.

Het bedrijfsleven heeft volgens de woordvoerder zelf de lead bij alle activiteiten. De

Achtergrond DHTB krijgt centraal loket Internationaal De Dutch Horticultural Trade Board (DHTB) hangt direct onder Greenport Holland. Een afvaardiging uit het Greenport Hollandgaat het om: Niels Louwaars (Plantum), Henk Westerhof (Anthos), Herman de Boon (VGB), Hans van Es (DPA), Harm Maters Loek Hermans.

De DHTB heeft een startsubsidie van het

41 (2014)

DHTB.indd 9

één (parttime) medewerker tellen, die

bemannen. Ondernemers die internationaal (willen) gaan opereren, kunnen daar terecht voor actuele informatie over internationale -

samenwerking binnen de DHTB focust daarbij op de zogeheten pre-competitieve aspecten van internationaliseren. Deelnemers krijgen informatie over internationale ontwikkelingen in de tuinbouw, marktinformatie, en ze kunnen deelnemen aan netwerkbijeenkomsten, ’landentafels’, buitenlandse beurzen en handelsmissies. De samenwerking doet echter geen zaken. Dat doen de deelnemende bedrijven zelf.

De DHTB heeft ook als doel om beleid te beïnvloeden, bijvoorbeeld als het gaat om markttoegang en sturing geven aan handelsmissies.

Belang Nederlandse siertelers „Internationalisering is voor het hele Nederlandse tuinbouwcluster, inclusief siertelers, van onmiskenbaar groot belang”, geeft de woordvoerder aan. „We verdienen ons geld voor een groot deel in het buitenland.

Daarom zouden we ook heel graag zien dat meer kwekers internationaal gaan denken en in andere landen kansen pakken. Zonder herkenbare organisatie zoals de Trade Board ben je echter onzichtbaar en mis je gewoonweg grote kansen. Neem bijvoorbeeld het bezoek van de president van China dit voorjaar aan de Nederlandse tuinbouw: wie organiseert het? Dat zijn taken die de DHTB op zich kan nemen.” <

9

07-10-14 16:05

Waterzuiveringssysteem AquaReUse in aanbouw -

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

S

Foto: Quincy von Bannisseht

oms zit het tegen, soms zit het mee.

Bij het AquaReUse-project heeft het de afgelopen jaren flink tegengezeten. Het concept voor dit waterzuiveringssysteem werd al in 2006 door tuinders bedacht. Twee jaar later lagen er concrete plannen op tafel, maar Brussel trapte in 2012 op de rem. Omdat het project flink gesubsidieerd werd – in totaal voor € 1,6 miljoen, waarvan € 1,1 miljoen door de overheid (inclusief Brussel zelf) – dreigde er volgens de Europese Commissie sprake te zijn van ongeoorloofde staatssteun.

Inmiddels is dat probleem getackeld en zijn aannemers hard bezig met de aanleg van de installatie.

Hoogheemraad Agnes van Zoelen van het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard – een van de betrokken partijen – is blij en trots dat het project nu eindelijk vaste vorm krijgt. „Met AquaReUse creëren we een win-winsituatie: telers kunnen over gietwater van een goede kwaliteit beschikken en maatschappelijk gezien voldoen we op gebiedsniveau aan de doelstellingen voor schoon oppervlaktewater.”

De AquaReUse-installatie bestaat uit twee processen – afvalwaterzuivering en gietwaterbereiding – en is aangesloten op het

rioleringssysteem van de Overbuurtsche Polder in Bleiswijk. Het eerste proces, de afvalwaterzuivering, begint met het centraal inzamelen van het afvalwater van de aangesloten tuinbouwbedrijven (zie illustratie).

De aanvoer van afvalwater varieert door het seizoen heen. Wanneer er weinig afvalwater beschikbaar is, kan slootwater worden ingelaten.

Als eerste zuiveringsstap worden grote en zware deeltjes afgevangen. Het afvalwater wordt vervolgens gebufferd in een ontvangstkelder. Resterende bezinkbare deeltjes worden daar van het afvalwater gescheiden.

Door filtratie met een helofytenfilter, dat boven de ontvangstkelder is gelegen (dubbel ruimtegebruik), wordt het water biologisch gezuiverd, waarbij organische verontreinigingen, ziektekiemen en biologisch afbreekbare gewasbeschermingsmiddelen worden verwijderd. Het water is dan visueel schoon.

De kwaliteit ervan is vergelijkbaar met het gezuiverde water uit een reguliere afvalwaterzuiveringsinstallatie.

In het tweede proces wordt het water nog verder gezuiverd om het geschikt te maken voor hergebruik als gietwater door telers.

Dat gebeurt door oxidatie van in het water opgeloste organische verbindingen en ziektekiemen.

De resterende verontreinigingen en ongewenste zouten worden ten slotte met een zeer fijne filtratie afgescheiden via omgekeerde osmose. Het brijn, de ingedikte zoutoplossing die daarbij achterblijft, bestaat overigens uit zeer lage zoutconcentraties.

Het is daardoor niet te vergelijken met het brijn dat telers die grondwater ontzilten met

10

AquaReUse.indd 10

41 (2014)

08-10-14 12:37

Bron: HHSK

men om op commerciële basis te worden geëxploiteerd. De provincie Zuid-Holland en het hoogheemraadschap denken daarbij in eerste instantie aan het EnergieBedrijf Overbuurtsche Polder (EBOP) en het WaterBedrijf Overbuurtsche Polder (WABOP), de twee bedrijven die de negen betrokken tuinders in 2006 zelf hebben opgericht voor onder andere dit doel.

een eigen omgekeerde osmose-installatie, terug de grond inpompen.

Via één centrale pijp wordt het gezuiverde zoete water teruggevoerd naar de aangesloten kwekerijen. Het overschot aan gezuiverd water wordt in een aquifer als reserve opgeslagen.

Leveringsovereenkomsten Met Wageningen UR Glastuinbouw en negen glastuinbouwbedrijven zijn de afgelopen periode leveringsovereenkomsten gesloten. Daarin staan afspraken over onder meer de hoeveelheden afvalwater die de bedrijven aan de AquaReUse-installatie leveren en de hoeveelheden schoon gietwater die het project op zijn beurt aan de telers levert.

Op dit moment doen er twee rozentelers aan het project mee, drie paprikatelers, twee plantentelers, twee tomatentelers en twee WUR-locaties. In totaal zullen zij jaarlijks 120.000 m3 afvalwater naar de installatie sturen. Driekwart daarvan zal als schoon gietwater teruggaan naar de bedrijven, terwijl een kwart op de riolering zal worden geloosd.

Het helofytenfilter van de installatie kan eventueel worden uitgebreid, waardoor er 50% meer water kan worden gezuiverd. Er kunnen dus nog eventueel enkele bedrijven extra aan het project meedoen. Het hoogheemraadschap onderzoekt verder nog de 41 (2014)

AquaReUse.indd 11

mogelijkheid van een aanvullende module voor de zuivering op specifiek gewasbeschermingsmiddelen. Of ook zuivering op geneesmiddelenresten een optie is, moet nog blijken. De betrokken partijen geven aan dat de kans daarop klein is.

Bedoeling is dat de AquaReUse-installatie en het bijbehorende distributienet naar de tuinders begin 2015 worden opgeleverd.

Vervolgens zal de kwaliteit van het gezuiverde water gemonitord worden, iets wat doorlopend zal blijven gebeuren. Ook is er tijd nodig om de aquifer gevuld te krijgen.

In de loop van het jaar kan dan de levering van schoon gietwater aan de tuinders beginnen.

De bij AquaReUse betrokken partijen willen het waterzuiveringssysteem voorlopig de eerste vijf jaar op projectbasis laten draaien.

In die tijd zal ook bekeken worden of met het ministerie van Infrastructuur en Milieu tot een Green Deal kan worden gekomen, waarmee vastgelegd kan worden dat de rijksoverheid AquaReUse beschouwt als uitvoeringsvorm van de emissieloze kas, waarbij dus geen meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen worden geloosd.

Na afloop van deze eerste vijf jaar wordt verwacht dat het systeem naar behoren zal draaien. Er zullen dan voldoende data zijn verzameld om tot een sluitende businesscase te komen zodat de installatie door een derde partij zal kunnen worden overgeno-

Vanuit het hoogheemraadschap is AquaReUse in eerste instantie een onderzoeks- en demonstratieproject. Hoogheemraad Van Zoelen benadrukt daarnaast dat het project niet aan Bleiswijk vastzit. „Het concept van AquaReUse is in principe overal in Nederland toepasbaar. Als het succesvol blijkt, kan het dus ook elders bruikbaar zijn door clusters tuinbouwbedrijven. Wel is het van belang dat de installatie in de directe nabijheid van die bedrijven is gevestigd omdat anders de transportkosten te hoog zullen worden.”

Inmiddels blijkt er ook internationale belangstelling te zijn voor het concept AquaReUse. Aqua-Terra Nova, het bureau dat AquaReUse ontwikkeld heeft, gaat – samen met een aantal partners – met het concept aan de slag in Zuid-Afrika. Dat land wil het tuinbouwgebied in West-Kaap de komende jaren een flinke boost geven. Doordat er echter een gebrek aan voldoende goed gietwater is, is men aangewezen op hergebruik van organisch afval en stedelijk afvalwater.

AquaReUse kan daarbij een uitkomst zijn.

Daarvoor is intussen een pilotproject van start gegaan. <

In het kort

-

11

08-10-14 12:37

Reorganiseren met kennis van za -

Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl

I

n 2010 staat het water Nico Kiep tot aan zijn lippen. De crisis hakt er ook op zijn chrysantenbedrijf KiepFlower in Nieuwwaal hard in. Zijn bank adviseert de bakens te gaan verzetten. Een conclusie die hijzelf ook is gaan trekken.

Voortzetten als voorheen was echter geen optie.

Zijn keuze valt op de driejarige hbo-opleiding Management & Bedrijf aan de HAS KennisTransfer in Den Bosch. Wat hem daarin aanspreekt is dat de opleiding goed te combineren is met zijn ondernemerschap en dat breder wordt gekeken dan alleen de agrarische sector. „Contact met collega’s over teelt en bedrijfsvoering heb ik toch wel.

Er is echter zoveel meer te leren uit bijvoorbeeld de procesindustrie of hoe andere ondernemingen hun personeel aansturen. De ingeslagen weg van persoonlijke ontwikke-

Foto: Peter van Leth

Het idee van stoppen en een baan zoeken, speelt door het hoofd van Kiep. Een kortstondige oriëntatie op de arbeidsmarkt maakt hem al snel duidelijk dat voor ondernemers met veelal een uitgesproken mening

en met weinig opleiding nauwelijks kans is op een baan.

De weg die Kiep eind 2011 kiest, is het afstoten van zijn goed draaiende transportbedrijf om ruim baan te krijgen voor zijn persoonlijke ontwikkeling en de optimalisatie van teelt- en productieprocessen van zijn chrysantenbedrijf. Ook wordt er een duidelijke keuze gemaakt voor de afzet in het supermarktkanaal met als streven de producten zoveel mogelijk klantgericht en schapklaar te produceren met een assortimentsplanning afgestemd op de seizoenen. „Mijn tuinbouwbedrijf was niet af te stoten.

12

ScholingKiep.indd 12

41 (2014)

07-10-14 16:03

an zaken

Mening

ling komt bij deze reorganisatie uitstekend van pas. „Studiecollega’s geven mij een kijkje in hun keuken en zij geven mij op mijn bedrijf feedback op mijn bedrijfsprocessen.

Oplossingen voor mijn bedrijfsreorganisatie krijg ik op een presenteerblaadje.”

Mara Juckers, scholingsadviseur glastuinbouw

-

Minder afstemmingsverliezen Zo beoordeelt Kiep zijn verwerkingspocessen op basis van de uitkomsten van actuele metingen. Daar wordt nog dezelfde dag of hooguit de volgende dag op gereageerd.

Het leidt tot minder afstemmingsverliezen. „Van het inzetten van actuele managementinformatie bij verschillende verwerkingsprocessen ben ik mij voorheen niet bewust geweest. Na kennismaking met de procesindustrie ging er echter een wereld voor mij open. Wellicht kan een bedrijf van 2 tot 3 ha nog zonder, maar niet mijn bedrijf met een bedrijfsgrootte van 9 ha”, redeneert Kiep.

Kortom, niet zomaar productie draaien en kijken of het te verwerken valt, maar veel meer anticiperen op de situatie.

Niet alleen verwerkingsprocessen hebben voor Kiep een andere betekenis gekregen door zijn opleiding, maar ook personeelsbeleid, marketing, ketensamenwerking, kwaliteitszorg en risicomanagement. Allemaal terreinen waarop veel winst is te behalen, maar voor hem op personeelsbeleid nog wel het meest. „Personeelsbeleid wordt net zo belangrijk als klimaat regelen. Zo denken veel snijbloementelers er nog niet over.

Potplantentelers, zeker de grote, zijn dit al eerder gaan realiseren”, schat Kiep in.

Stress delen De organisatiestructuur is op KiepFlower niet totaal omgegooid, maar nu wel platter georganiseerd. Maar veel belangrijker is dat de organisatiestructuur vast ligt en niet om de haverklap wijzigt. Bij Kiep werken in het seizoen circa veertig mensen, waarvan de helft vast en een kwart redelijk vast. De overige kwart is zijn flexibele ring.

Zowel productiepersoneel, teamleiding als management heeft duidelijke taken en verantwoordelijkheden gekregen. Kiep houdt duidelijk de boot af als mensen met vragen komen die niet op zijn bord thuis horen. „Dit scheelt enorm veel stress. Stress die nu wordt gedeeld door veertig man in 41 (2014)

ScholingKiep.indd 13

plaats van enkele leidinggevenden. Met als resultaat dat het merendeel van het personeel zich er prettiger bij voelt. Minder wordt op zijn beloop gelaten wat enorm veel frustratie scheelt.”

Gestimuleerd door de enorme betekenis van scholing voor hem, is Kiep ook personeel gaan motiveren om zich (bij) te scholen. Met wisselend succes. Zo had Kiep van de interne Nederlandse taalcursus voor de bij hem werkende Polen meer verwacht. „Oog hebben voor de competenties van werknemers is soms al voldoende om hun werkplezier te verhogen”, merkt Kiep. De arbeidsverhoudingen zijn verbeterd. Voor zijn opleiding krijgt Kiep veel steun van zijn werknemers. Ze doen moeite om hem vrij te houden van sores.

Op de rails Kiep heeft inmiddels zijn bedrijf weer helemaal op de rails. „Ik ben niet meer bezig met brandjes blussen, maar focus me op strategisch ondernemerschap. Vooral niet meer in mijn eentje de problemen oplossen, maar samen met mijn personeel en collega’s in diverse samenwerkingsverbanden.” Het oordeel of hij op de goede weg zit, laat hij ook graag aan anderen over.

Zijn adviseur René Corsten van DLV Plant beaamt het in ieder geval. De oplei-

ding heeft Nico Kiep scherper gemaakt met een doelgerichtere aanpak op resultaat. „De afgelopen twee jaar zijn er flinke stappen gemaakt in de organisatie van KiepFlower.

Je ziet dit terug in een betere groei in de kas en daardoor een hogere productie. Ook de uitval is minder. Daarnaast is de betrouwbaarheid in kwaliteit omhoog gegaan. Dit alles heeft geresulteerd in een betere marktpositie”, verwoordt Corsten.

Een nog mooier compliment krijgt de teler van zijn zoon Albert. De professionele omwenteling van de bedrijfsvoering is voor hem aanleiding om toetreding tot het bedrijf te overwegen. Hij denkt er zijn ei in kwijt te kunnen met zijn hbo-opleiding ict/ bedrijfskunde. Een stap die bij de tuinderszoon voorheen niet speelde. <

In het kort

13

07-10-14 16:03

Ecuador ontwikkelt door Loonkosten stijgen en de concurrentie in de afzet van bloemen neemt toe.

Telers in Ecuador moeten anticiperen. De beurs Agriflor in Quito, in week 40, en een rondgang langs diverse kwekerijen gaf een indruk van hun inspanningen.

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

Kijk voor meer impressies vanuit Ecuador op:

www.vakbladvoordebloemisterij.nl

Opvallend sortiment

Grofweg 3.000 ha ofwel driekwart van het sierteeltareaal in Ecuador is bestemd voor roos. De verwerking van de bloem is handwerk en loonkosten stegen de afgelopen periode jaarlijks zo’n 10%. De intrede van een sorteermachine kon bijna niet uitblijven. Maar dan wel een die de knop centraal stelt en niet begint bij de steel, zoals de meeste types doen. De firma Rutec uit Rijnsburg pakte die opdracht van kwekerij Qualisa op en levert binnenkort een machine af die 20 sorteringen kan maken. De fabrikant had bij deze kwekerij al een zogenoemde spraymaster geleverd die rozen kan voorzien van een laagje Liquidseal, vaak in combinatie met een fungicide die de teler wenst.

Zo’n behandeling wordt geïntegreerd in de Spraymaster Grading, die twee camera’s heeft. Qualisa verwacht de investering in 2 jaar terug te verdienen op uitgespaarde loonkosten.

Op de beurs Agriflor was hij in enkele stands te zien, de nieuwe tweekleurige Kahala (foto) van het Ecuadoriaanse bedrijf Brown Breeding.

Een tuinroos, zo luidt de officiële typering, maar met knoppen van 5-6 cm, steellengtes van 50-90 cm, een hoge productiviteit en een geschat vaasleven van 12 dagen kan hij prima mee in de export van alle andere rozen uit Ecuador.

Tenminste, dat stellen de telers en handelaren uit diverse landen bevestigden dit op de beurs. In het segment rood is de cultivar Explorer in volume inmiddels een ’concurrent’ van de veelgeteelde Freedom. Een roos met een andere tint rood, maar naar verluidt betere teelt- en handelseigenschappen. De tweekleurige cultivar 3D is opvallend en viel in de prijzen op kwaliteitscompetitie, net als Grey Knights die inderdaad ietswat grijs van kleur is. Het sortiment rozen van veredelaar David Austin pakken steeds meer telers in kleine hoeveelheden op. Zowel in Ecuador als Colombia.

foto's: Hans neefjes

Machinaal sorteren

’Perfecte’ alstroemeria Binnenkort verpakt het Ecuadoriaanse bedrijf Valleflor zijn alstroemeria’s niet meer alleen op deze wijze. Ze zijn aangesloten bij het merk Perfection, dat zijn oorspong heeft in Colombia. Acht telers willen zich zowel in sortiment, teeltwijze, verwerking en afzetwijze onderscheiden met alstroemeria, roos, leeuwenbek en solidago. Op hun website www.perfection.com.co en via Facebook is meer informatie te vinden.

Valleflor teelt diverse snijbloemen en alstroemeria maakt nu bijna twee jaar op 1 ha deel uit van het sortiment. Diverse veredelaars leveren de cultivars die mee kunnen draaien onder het merk Perfection. Voor de ’gelabelde’ alstro’s, maar ook voor zijn delphiniums en asters onder eigen merknamen, ziet Valleflor onder andere afzetkansen in Rusland.

14

highlights Ecuador.indd 14

41 (2014)

08-10-14 14:08

Verkoopmeubel

Trots laat manager Juan Carlos Sanclemente zien in welke kleurschakeringen het bedrijf La Rosaleda rozen kan leveren. Het ’verfproces’ bleef geheim, maar Sanclemente verzekerde dat zijn werkgever met 100.000 stelen per maand een van de grotere Ecuadoriaanse leveranciers van geverfde rozen is. De voornaamste afzetmarkt daarvoor is Noord-Amerika. Daarna volgen Japan en Rusland. Europa is niet zo van de geverfde rozen, volgens de manager. Tijdens de rondgang langs bedrijven en op de beurs zijn regelmatig ’behandelde rozen’ gespot. In meerdere gevallen betrof het slechts rozenknoppen in een aparte verpakking. Speciaal geprepareerde bloemen in allerlei kleurschakeringen. Soms zelfs een laagje diamantpoeder erop; rozen in een luxe doosje om kado te geven. Nevado Roses gaat een stap verder en neemt roos als basis voor producten als chocolade, likeur, jam en thee. Op de luchthaven verkoopt het bedrijf dit ook in een shop.

Foto's: Hans neeFjes

’Behandelde’ rozen

Bellaflor gaat ver als het gaat om het meedenken met de klant. Zij leveren bijvoorbeeld ook verkoopdisplays zoals de houten stoel op de foto. „Ze passen in een van de dozen die we gebruiken voor het transport van onze bloemen en boeketten. Whole Foods Market, een grote keten in de USA is een grote klant die gebruik maakt van onze diensten”, zegt eigenaar Hans Peter Hug. Samen met afnemers wordt regelmatig overlegd welke trends in zijn. Bellaflor heeft diverse gewassen in productie, vooral omdat de afzet via boeketten groeit. Het bedrijf heeft 70 medewerkers in dienst die boeketjes maken. „De bloemist sterft uit, ook in Europa.

Wij leveren boeketten, maar ook verkoopmeubels tot in Parijs aan supermarktketens.

Samen moeten we de verkoop van bloemen op de winkelvloer verbeteren.”

Mechanisatie doet intrede Hij is nog niet klaar, de inhoesmachine die het bedrijf Valleflor zelf aan het ontwikkelen is. Op de achtergrond is op de foto nog net te zien hoe medewerkers handmatig hun voornaamste product, statice, voorzien van enige bescherming. De stelen worden in een koker gestopt, om vervolgens een soort net van kunststof over de stelen te trekken.

Die handeling kost tijd. Nog nadeliger is volgens Valleflor dat er enige schade aan het product kan ontstaan tijdens dit proces, want dan krijgt botrytis kans om toe te slaan. De inhoesmachine is vriendelijker voor het product. Bovendien zullen de ingehoesde bloemen uiteindelijk ook ook sneller in de koelcel belanden, omdat er een lopende band achter gemonteerd gaat worden. Het labelen van producten met barcodes en gegevens van de klant, dat is ook bij Valleflor al behoorlijk gemoderniseerd middels computers en printers.

Fytosanitaire eisen Aan de bloemsteel van anemoon zit weinig blad, maar een mineervlieg weet het te vinden. En daarom moet het blad er toch vanaf voordat de steel richting klanten gaat. De fytosanitaire eisen richting Noord-Amerika en andere landen zijn namelijk streng. Niet alleen anemonen worden kaal geplukt. Dezelfde behandeling ondergaan gewassen als delphinium en chrysanten. Handwerk, maar noodzakelijk. En zonder blad kunnen die bloemen nog prima voldoen in boeketten. Om problemen met insecten te voorkomen is het uitkloppen van bloemen standaard. Sommigen gebruiken tevens een soort trog met daarin een ventilator die met kracht beestjes uit de bloemen zuigt.

41 (2014)

highlights Ecuador.indd 15

15

08-10-14 14:08

Sandra Könings over trends voorjaar 2015

Van zonnig geel naar suikerzoet roze

Trends gekoppeld aan type kla

Volgend jaar voorjaar en zomer komt het positieve gevoel

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

V

orige week deed trendanalyst Sandra Könings uit de doeken welke trends wij volgend jaar voorjaar en zomer kunnen verwachten. Het woord licht en de letter C waren de rode draad in de lezing. „C staat voor circle, cyclus, connecten en contrast. De boel is aan het veranderen en de tijd tikt door. Het is tijd voor een nieuw begin”, aldus Sandra Könings.

De trends zijn onder te verdelen in acht thema’s. Er wordt direct een koppeling gemaakt voor welke klanten de trends het meest interessant zijn. „Je moet als teler goed de smaak van de consument weten. Je kunt een trend klakkeloos toepassen, maar dan kun je er nog naast zitten. Niet iedere klant zit op een bepaalde trend te wachten. Iedere trend heeft ook een vertaling naar jouw smaakgroep nodig bijvoorbeeld naar het consumententype Sophie dat staat voor elegant en sfeervol. Wees bewust waarom, wat en voor wie je het doet”, adviseert zij. Met name het kleuraspect is volgens Könings van groot belang. Dat bepaalt de essentie van een trend. Volgens haar let 73% van de consumenten allereerst op kleur wanneer zij een bloemetje of plant aanschaffen; het is dus belangrijk dat daar vernieuwing in blijft plaatsvinden en blijft aansluiten bij de tijdgeest.

Daarnaast gaf zij telers ook het advies vooral proberen te blijven opvallen. „Bescheidenheid kost geld. Het gewone kennen we al. Val je niet op, dan red je het niet.”

Kalanchoëteler en veredelaar Stefan Slijkerman brengt altijd een bezoek aan de trendlezingen van Könings. Hij probeert dit

16

Trends.indd 16

direct door te vertalen naar zijn eigen bedrijf.

Zo voorspelde zij een aantal jaren geleden dat pastelkleuren een trend zouden worden en daar heeft Slijkerman op ingehaakt door de Serenity-lijn in de markt te zetten: verschillende kalanchoë’s in pasteltinten, gecombineerd in een tray met bijpassende hoes. „Het gaat om combinaties maken. Wij hebben honderden soorten hier staan en altijd is er wel een kleur die past bij de tijd.

Het is zaak met de verpakking een mooie eenheid te maken.” Zo is hij na het horen van de trends voor 2015 nu van plan om de gele varianten naar voren te schuiven.

Ook de hardere kleuren, zoals de roze, wil hij apart gaan introduceren. „Terracotta wordt ook een trendkleur en daar kan ik in de verpakking wat mee. Net zoals de blauwe tinten. Die combineren weer mooi met witte kalanchoë’s in een tray.” Slijkerman geeft aan zelf ook voortdurend bezig te zijn met trends en laat zich inspireren door de mode- en cosmeticabranche. „Het verhaal van Könings is voor ons een bevestiging en wij kunnen dit weer gebruiken in gesprekken naar onze klanten toe”, legt hij uit.

Een andere bezoeker van de trendseminars is Adrienne van der Knaap, werkzaam bij Optiflor. Zij heeft een aantal lezingen bijgewoond en geeft aan dat het ook voor haar een bevestiging is of zij op de juiste weg zit of niet. „Ik kijk veel in bladen en om me heen voor het signaleren van trends. Vaak word je na zo’n lezing weer wat actiever en komen wat puzzelstukjes bij elkaar”, zegt zij.

Niet alles is geschikt voor het bedrijf, maar de terracotta kleur spreekt haar wel aan. „Misschien is het nu nog te vroeg, maar in de toekomst ga ik daar wellicht iets mee doen.”<

Kernwoorden: technologie, innovatief, het complexe vereenvoudigen, het verbinden van het verleden en de toekomst. Producten en cactussen, maar ook nieuwe bloemen, grootbloemigen en dikbladigen. Qua kleur is en blank hout. Dit thema is het meest geschikt voor Eve en Linn.

Comfy Care

Kernwoorden: aandacht, koesteren, het geven van service. Dit thema is geïnspireerd op eten. Zachte materialen en pastelkleuren

evenals aaibare bloemen zoals celosia en

41 (2014)

07-10-14 16:03

type klant Coastline

City Jungle

Kernwoorden: rust, natuur, balans, Scandina-

Candy Crush

-

Coastline bevat veel blauwen, van licht tot interesse in dit thema.

Comic Book

Crème de la Crème Foto:s: Trendlogic

Catch the Sun

-

Kernwoorden: humor, fun, spelen, mensen

thema, waarin veel bloemen en planten pas-

deze trend.

41 (2014)

Trends.indd 17

17

07-10-14 16:03

Telers zien graag keurmeester weer terugkomen:

’Keurmeesters hebben kennis over een product’

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

V

oor telers is er in de praktijk weinig veranderd sinds FloraHolland het kwaliteitsbeleid heeft aangepast.

Telers zijn zo’n twintig jaar geleden al begonnen met hun bloemen en planten zelf te keuren. Wat wel nieuw is, is dat het vangnet erachter, de keurmeester, weg is. „Eigenlijk is dat toch wel jammer. Nu zijn de keurmeesters alleen maar brandjes aan het blussen en hebben ze bij de klachtenafhandeling weer extra mensen nodig. Je vraagt je dus af of de veiling hier goed aan doet”, zegt zomerbloemenkweker Lex van Santen uit Maasdijk.

Deze teler ziet graag de keurmeester weer terugkomen, mede vanwege de aanwezige kennis van een productgroep. „Met een product als zomerbloemen is wel eens iets aan de hand. Een goede keurmeester heeft daar zicht op. De specialisten zijn helaas al wegbezuinigd, maar dat mis ik wel. Nu komen handelaren toch wel eens terug met rare klachten. Bijvoorbeeld over een bloemetje dat naar buiten toe staat, maar dat kan ook een raseigenschap van celosia zijn.

Een keurmeester kan dit ondervangen”, geeft Van Santen als voorbeeld.

De teler zegt weinig klachten van kopers te hebben ontvangen afgelopen seizoen. De overgangsperiode naar het nieuwe beleid is volgens hem goed verlopen. Hij geeft aan producten prima zelf te kunnen keuren, al is het soms lastig om een sortering te vangen in twee codes. „Bij celosia kan de bloemdiameter discutabel zijn of de gelijkheid van de kammen. Het is niet altijd een uniform product. Dan zou je een opsplitsing moeten maken in tien partijen, maar dat is niet werkbaar. Veel te duur”, geeft Van Santen de problematiek weer.

18

Keurendoortelers.indd 18

Zelf is Van Santen van mening dat keuropmerkingen altijd op de aanvoerbrief gezet moeten worden. „Wanneer onbetrouwbare partijen bij de eindklant belanden, raakt het vertrouwen in het product weg en wordt het niet meer gekocht. Daar moeten we met zijn allen voor waken”, vindt hij.

Kan nét niet Die mening is chrysantenteler Laurens van der Lans ook toegedaan. Hij is bang dat zonder keurmeesters de kwaliteit van het Nederlandse product achteruitholt. „Dat veel exporteurs een ingangscontroleur hebben, zegt genoeg. Het blijkt dat telers niet goed zelf kunnen keuren. Telers denken vaak dat het nét wel kan. Maar vaak kan het gewoon nét niet. En wanneer die partijen bij de eindklant belanden, dan heeft iedereen daar last van.”

De teler uit ’s Gravenzande pleit voor het inzetten van keurmeesters om de grenzen duidelijk vast te stellen. „Nu wordt deze door sommige telers verlegd. De keurmeesters weten precies welke doos ze moeten open maken. Het wegsturen van keurmeesters is het begin van het einde”, vreest hij.

Is zelfkeur dan zo ingewikkeld? Nee. Bij jaarrond producten gaat het volgens FloraHolland goed; daar hebben handelaren weinig klachten over. Dit bevestigt ook Simon Zwarts uit Mijdrecht. Ook bij een product als gerbera is zelfkeur niet moeilijk. „Ik ben ervan overtuigd dat iedere kweker goed zijn eigen product kan keuren. De vraag is of hij dat zelf ook wil”, stelt Zwarts.

Zwarts vindt echter dat de handel ook zijn verantwoordelijkheid moeten nemen partijen van onbetrouwbare aanvoerders vaker links moet laten liggen. „Inkopers maken vaak geen duidelijk onderscheid.

Als de slechtere partijen vooraan worden geveild, dan worden die toch voor een hoge prijs ingekocht. Ik dacht dat met dit nieuwe kwaliteitsbeleid het kaf van het koren zou worden gescheiden, maar daar zie ik op de klok nog weinig van terug. Er is geen duidelijk prijsverschil tussen de verschillende kwaliteiten”, vindt de kweker.

Zwarts geeft aan in zijn keuringen secuur te zijn, en meldt het op zijn aanvoerbrief als er bijvoorbeeld een korte in zit. Maar ook hij geeft aan dat er met een levend product altijd iets kan gebeuren. Bijvoorbeeld wanneer partijen zaterdag de kwekerij verlaten en maandagochtend voor de klok komen. „Neem botrytis. Een keurmeester kan dit ondervangen”, aldus de gerberateler.

De meeste klachten hebben handelaren over seizoensproducten. Zo is de betrouwbaarheid van pioen het afgelopen seizoen niet groot gebleken. Dennis Molenaar, pioenenteler uit Hensbroek, wil graag een controleur tussen de pioenen zien. Om de kwekers meer sturing te geven en de betrouwbaarheid op een hoger niveau te kunnen krijgen.

Bovendien kan die er een enkele rauwe partij uithalen.

Molenaar geeft aan dat er op zijn bedrijf door het nieuwe kwaliteitsbeleid weinig veranderd is. Wij keuren al jaren zelf. „Maar”, zegt ook hij, „van het moment dat het product de kwekerij verlaat tot het bij de 41 (2014)

07-10-14 16:03

Foto: Gerard Vlekke

Lex van Santen ziet graag de keurmeester, die verstand heeft van een productgroep, weer terugkomen. Dit verhoogt de betrouwbaarheid van de

klant is, kan er best nog wel eens wat mee gebeuren. Ook wij hebben in het verleden echt wel eens klachten gehad over een partij.

Dat heb je nu eenmaal met een levend product.”

Ook volgens bloemenkweker Johan Versteegen is een buffer welkom. Het grote voordeel van een keurmeester is volgens hem dat die vaak een algemeen beeld over een product heeft. „Neem zonnebrand in de gladiolen. Heb ik dat alleen of heeft elke aanvoerder hier veel last van? Bij buitentulpen zit er ook vaak een bladpuntje aan.

Maar wat is veel? Dat zijn beste lastige dingen, wat een keurmeester eigenlijk beter een oordeel over kan vellen”, vindt deze kweker uit Wanssum.

Zelf merkt Versteegen niet veel van het gewijzigde kwaliteitsbeleid bij FloraHolland.

Hij keurt zijn producten al jaren zelf en dat gaat volgens hem vaak gewoon goed. „Bij de gladiolen heb ik afgelopen seizoen misschien twee keer een handelaar aan de telefoon gehad. Een keer heb ik de partij terug laten komen en de andere keer een korting gegeven. Samen moet je toch uit zien te 41 (2014)

Keurendoortelers.indd 19

komen; je kan ze eenmaal niet dwingen die partij van je af te nemen”, zegt hij.

Klok achteruit Arjan Noordam, tuinplantenteler uit Woubrugge, is van mening dat er meer aan de hand is. Het onderliggende probleem is volgens hem dat de klok geen reële marktplaats meer is. „Bij de planten wordt de klok niet atlijd gebruikt waar hij voor bedoeld is”, merkt hij. De aanvoer holt volgens hem achteruit en kopers willen voor een dubbeltje op de eerste rang zitten. Het vertrouwen bij telers en handelaren in de klokhandel wordt volgens de teler steeds minder. „Impuls wordt niet gekocht, omdat handelaren het niet vertrouwen. Dat is de doodsteek voor onze producten. Het nieuwe kwaliteitsbeleid is hier niet de enige oorzaak van. Wij telers zouden de klok als serieuze marktplaats moeten gebruiken en handelaren moeten marktconforme prijzen gaan betalen.”

Noordam heeft geen moeite met zelfkeur.

Dat hij zijn producten zelf moet keuren, dat is volgens hem het probleem niet. Wel

ziet hij een belangrijke rol voor de keurmeester weggelegd om klachten objectief en onafhankelijk te kunnen beoordelen. „Ik heb de indruk dat partijen die ’over de hand’ zijn gekocht soms weer teruggebracht worden. Tja, je kan altijd wel iets vinden. En dat terwijl ik ze al weken zo voor de klok zet.

Daar heb ik ook wel moeite mee. Hierdoor wordt de klok steeds zwakker. Een goede klachtenafhandeling met expertise is echt nodig”, zegt Noordam. <

In het kort ■

-

19

07-10-14 16:03

V

Meer aanvoer in warm en zonnig september Mede door het mooie weer in september steeg de aanvoer met 6,3% ten opzichte van vorig jaar. Bij de bloemen en perkgoed werd de middenprijs gehandhaafd. Potplanten brachten gemiddeld minder op.

tebelastingen’ in één maand betaald moeten worden in plaats van de gebruikelijke zes maanden. Hierdoor houdt de Franse consument de hand op de knip.

Snijbloemenaanvoer gestegen

V

Henny Bruggeman

anaf januari 2014 is de koers van de roebel met 10,7% gestegen. Voor Russische consumenten zijn bloemen hierdoor flink duurder geworden wat de verkoop onder druk zet. Tot en met augustus ligt de export naar Rusland 7,9% achter ten opzichte van 2013. Verder heeft de Franse regering besloten dat de ’gemeen-

Tabel. Omzet FloraHolland-veilingen september 2014

(Aanvoer x 1.000 stuks en omzet x € 1.000 ) Snijbloemen

Omzet

% Toe-/afname* Aanvoer

% Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13

De totale aanvoer van snijbloemen steeg met 6,0%. De prijs bleef gelijk op € 0,22 ten opzichte van 2013. Sterke stijgers in de aanvoer waren rozen met 11% (min 2,5 cent) en geplozen chrysanten met 9,1% (min 2,2 cent). Er kwamen meer rozen vanuit Kenia en Ethiopië, waar het voorjaar is, de aanvoer vanuit Nederland was stabiel.

De prijs van hortensia steeg 17 cent bij een dalende aanvoer van verse bloemen en stijgende aanvoer van doorgekleurde. Door het mooie weer kwamen er meer gerbera’s (+8,8%); de prijs kwam uit op 13,5 cent (-1,1 cent).

Kamerplanten gedaald in prijs

Snijbloemen totaal

Kamerplanten

Kamerplanten totaal

Tuinplanten

Tuinplanten totaal Totaal

20

Veilingcijfers.indd 20

€ 183.332

Omzet

€ 121.832

Omzet

6,7%

837.301

% Toe-/afname* Aanvoer

5,3%

72.480

6,0%

€ 0,219

€ 0,218

% Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13

6,9%

€ 1,681

€ 1,707

%Toe-/afname* Aanvoer % Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13

€ 19.331

6,0%

25.724

13,0%

€ 0,751

€ 0,801

€ 324.495

6,1%

935.506

6,3%

€ 0,347

€ 0,347

De aanvoer van kamerplanten steeg met 6,9%. De middenprijs kwam uit op € 1,68 (- 0,026). Voor anthurium en bromelia blijft het lastig. Bij een licht stijgende aanvoer van anthurium (2,4%) daalde de gemiddelde prijs met 7,6% naar € 2,78. De aanvoer van bromelia steeg met 13,8%; de prijs kwam uit op € 1,77 (- 8,9%).

Door het warme kwam de aanvoer van phalaenopsis ’naar voren’. Er kwam 10% meer ten opzichte van 2013. De gemiddelde prijs kwam uit op € 3,84 (+1%). Andere stijger is potroos met een aanvoertoename van 12,6% door areaaluitbreiding. De gemiddelde prijs kwam uit op € 0,93 (+3,8%).

De aanvoer van ficus en dracaena daalde met respectievelijk 3,7% en 2,2% waarbij de prijs uitkwam op € 2,67 (+19,6 cent) en € 1,75 (+7,2 cent).

Flink meer tuinplanten Bij de tuinplanten nam de aanvoer toe met 13%. De stijging resulteerde in een 5 cent lagere middenprijs. Het warme weer zorgde voor een forse toename in aanvoer violen van 47,7%. Dit resulteerde in een 7,4 cent lagere middenprijs. Andere stijgers waren calluna (25,6%) en skimmia (37,2%).

Buiten de top 5 was tuinhortensia ook een sterke stijger met 62,8%. < 41 (2014)

08-10-14 11:59

M K Groene planten

'%&'

'%&(

(*

'%&)

'%&'

B^YYZceg^_h ^c XZciZc

B^YYZceg^_h ^c XZciZc

(% '* '% &* &%

Bloeiende planten '%&(

'%&)

&*%

&(%

&)%

&'% &&% &%% .%

(% (& (' (( () (* (+ (, (- (. )% )& )' )( lZZ`

Een plus van 1 cent tot 23 cent in week 40. In de voorgaande twee jaren was de middenprijs ook 40 cent in dezelfde week.

'%&'

&)%

B^YYZceg^_h ^c XZciZc

Snijbloemen

-%

'%&(

'%&)

&(% &'% &&% &%% .%

(% (& (' (( () (* (+ (, (- (. )% )& )' )( lZZ`

Een daling van 3 cent tot 105 cent. In 2012 was de middenprijs 116 cent en vorig jaar 107 cent in week 40.

-%

(% (& (' (( () (* (+ (, (- (. )% )& )' )( lZZ`

De middenprijs stijgt 4 cent tot 114 cent. Dat is respectievelijk 9 en 1 cent minder dan in 2012 en 2013.

Daniël van Egmond:

’Verkoop is niet wat het de laatste weken geweest is’ Bedrijf: Van Egmond Bloemenhandel Week: 40

Maandag

Donderdag

„Vroeg in de morgen mogen we weer beginnen aan de nieuwe week.

Nadat we de bestellingen hebben bijgeladen gaan we op pad. We beginnen in Leiden en daarna rijden we naar Rotterdam. De verkoop is niet wat het de laatste weken geweest is. Na Rotterdam rijden we door naar West-Brabant. Ondanks het warme weer is het in de auto qua assortiment herfst. Mooie hortensia’s en veel warme kleuren.”

„Met een half vrachtje gaan we vandaag op pad. Veel klanten kopen weinig of niets, omdat ze morgen en zaterdag dicht zijn. Gelukkig hebben de klanten buiten Leiden geen hinder van de festiviteiten dus loopt het daar nog wel lekker door.”

Dinsdag „Vandaag hebben we een korte rit. We rijden alleen naar klanten in Leiden en omgeving. In verband met 3 oktober (Leidens Ontzet) is het niet druk. Aan het einde van de week zijn de klanten in Leiden dicht.”

Woensdag „Halverwege de week is het nog steeds niet druk. De bloemen worden langzaam weer wat duurder. Doordat de zomerhandel snel minder wordt zie je het assortiment ook minder worden. Veel stuks chrysant, dahlia en bessen/ bottels.”

41 (2014)

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 21

Vrijdag „Met het weekend voor de deur merk je dat de losse verkoop over het algemeen aantrekt. Dit geldt ook voor de trouw- en rouwarrangementen die deze week gelukkig nog voor wat werk gezorgd hebben. Dit is wel de hele tendens de afgelopen jaren. Wel merken we dat de speciaalzaken de klanten in de winkel krijgen die wat willen en kunnen besteden. Deze winkels kopen dan ook het mooie en duurdere assortiment. Grote en aparte bloemen. Nadat we de klanten weer bediend hebben, komen we op de veiling aan en maken we de bestellingen voor de vrijdagavondrit klaar.”

21

07-10-14 16:03

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.

Jacco van der Hoeven

Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125

100

75

50

35

36

37

38

39

40 week

Prijs index

Aanvoer index

Hogere aanvoer snijbloemen In week 40 zijn er in vergelijking met dezelfde week in 2013 meer snijbloemen aangevoerd, de toename betrof 2,5%. De gemiddelde snijbloemenprijs moest 1 cent inleveren en kwam uit op € 0,21. Per productgroep waren er verschillende beelden te zien.

Zo moest grootbloemige roos 3 cent inleveren bij een 1,4% hogere aanvoer. Troschrysant bleef in aanvoer gelijk, maar won wel 6 cent in middenprijs. De aanvoer van kleinbloemige roos steeg met

bijna 14%, de middenprijs bleef gelijk aan die van 2013. Van de trosrozen kwam juist 11% minder stuks. De prijs reageerde hierop door met 3 cent toe te nemen.

Chrysant Santini kon bij een 14% hogere aanvoer een 4 cent hogere middenprijs noteren. Bij een 4% hogere aanvoer moest germini 2 cent inleveren. Tot slot was de aanvoer van de dubbelbloemige lisianthus met 7% afgenomen en de prijs nam toe met 7 cent.

Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 200

in procenten

150

100

50

0

35

36

37

38

39

40 week

Prijs index

Aanvoer index

Middenprijs licht gedaald In week 40 lag de gemiddelde prijs van de kamerplanten 3% lager dan in 2013. De middenprijs kwam uit op € 1,66. De aanvoer nam licht toe met 1%. Procentueel en absoluut nam de aanvoer van phalaenopsis het meest toe.

De toename betrof 7%. De prijs moest echter 15 cent inleveren.

Potchrysant won juist in middenprijs met een meeropbrengst van 9 cent. De aanvoer daalde met 7%. Kalanchoë bracht gemiddeld 2 cent meer op; de aanvoer was iets toegenomen met 1,5%. De

aanvoer van cyclamen is goed op stoom gekomen en staat nu in de top 5 kamerplanten. De prijs ligt ten opzichte van vorig jaar 4 cent lager. De prijsvorming van potroos lag juist 4 cent hoger, terwijl de aanvoer iets daalde met 1,3%.

Ficus noteerde een 42 cent hogere middenprijs, maar de aanvoer nam af met 18%. Datzelfde beeld liet dracaena zien; minder aanvoer en hogere middenprijs.

Tot slot kromp de aanvoer van spathiphyllum met 13%, de middenprijs won 3 cent.

Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 200

in procenten

150

100

50

0

35 Aanvoer index

22

Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 22

36

37

38 Prijs index

39

40 week

Minder tuinplanten aangevoerd In week 40 daalde de aanvoer van tuinplanten in vergelijking met vorig jaar met 4%. De prijs bleef op hetzelfde niveau als in 2013.

De tijd van bloeiende heesters is nu echt aangebroken. Calluna, skimmia en gaultheria staan in de top 3 tuinplanten. Calluna is in middenprijs gelijk gebleven, de aanvoer daalde met 16%. Daarentegen steeg de aanvoer van skimmia met 11% en moest de prijs 3 cent inleveren. Gaultheria bracht ten opzichte van 2013 10 cent meer op en de aanvoer nam 10% af. De aanvoer van buxus is

met 4,5% toegenomen, de prijs nam met 40 cent gemiddeld toe.

De prijsvorming van viola bleef 9 cent achter op 2013, de aanvoer nam ook af met 18%. De heide erica nam in verhouding het meeste toe. De aanvoer steeg met 36% echter de prijs van erica moest 11 cent inleveren. De totaalomzet bij de tuinplanten ligt 4% onder het niveau van week 40 in 2013.

41 (2014)

07-10-14 16:03

Nederland

Over de toonbank De Kwakel

Inge Quint:

’Ons mooie vak verdient een podium’

FOTO: INGE QUINT

vanuit mijn atelier, waar wij groot bloemwerk maken en voorbereiden. Ik vind dit ontzettend leuk, maar ik mis toch ook wel het vakgebeuren, zoals het meedoen aan demonstraties en wedstrijden. Ik heb uitdaging nodig. Daarnaast vind ik dat ons mooie vak een podium verdient.

Wij zijn eigenlijk altijd vertrokken als het feestje begint en dat vind ik jammer. Daarom heb ik besloten om mee te doen.”

Zijn de opnames achter de rug?

Naam: Inge Quint Flower Art Locatie: De Kwakel Specialiteit: persoonlijke service Aantal medewerkers: 2 freelancers, 1 parttimer, bezorgers.

Waarom doet u mee met Hollands Beste Bloemstylist? „Ik heb dertien jaar een winkel in het hoge segment gehad. Mijn compagnon en ik hebben vijf jaar geleden besloten daarmee te stoppen. Nu ben ik meer achter de schermen aan het werk

Standpunt

Levert het in commerciële zin ook nog iets op? „Ik ben vooral trots en dankbaar dat ik mee heb mogen doen en wat het me verder brengt, dat kunnen we over een jaar denk ik pas goed zeggen. Mijn vaste klanten en bedrijven reageren heel positief en er komen nieuwe dingen op je

Wat voor bedrijf heeft u? „Ik heb een atelier waar wij bijzonder bloemwerk op maat maken. We stylen bedrijven, huizen, evenementen en geven workshops.

Dit gaat allemaal op afspraak. Ook in rouw- en trouwwerk zijn wij actief. Het voordeel van geen winkel hebben, is dat ik veel energie kan steken in klanten. Ik ga naar klanten toe. Zelf vind ik dat leuk en klanten waarderen de persoonlijke benadering ook.”

Waar koopt u uw bloemen in? „Ik wil de bloemen zien, voelen en ruiken en koop daarom zelf in op de Cultra. Ik weet precies van welke kwekers ik Avalanche+ en Red Naomi! wil hebben, maar toch wil ik de bloemen graag nog bekijken vanwege het rijpheidsstadium. Ik koop zo’n twee of drie karren in de week in, en dat is heel doelgericht. Ik heb geen grote voorraad, mijn handel is altijd vers.”

’Betrouwbaarheid randvoorwaarde voor het nieuwe veilen’

I Robert Roodenburg directeur VGB

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over?

Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

41 (2014)

Markt-3-Toonbank-nw.indd 23

„Wij zijn klaar, maar op de televisie zijn er nog twee afleveringen te gaan. Ik heb best erg getwijfeld over de deelname toen Talpa mij belde voor een casting. Je kan alleen maar onderuitgaan en bovendien kostte het mij de hele zomervakantie. Het was een diepte-investering in tijd. Maar ik heb er geen spijt van. Het heeft ontzettend veel positieve reacties opgeleverd en het programma is mooi geproduceerd.”

af. Het is allemaal nog volop bezig. Het doet ook veel met je persoonlijk. Dat mijn Facebookprofiel de laatste maanden 13.000 keer is bekeken, is best eng. Alles duurt ook langer, van boodschappen doen tot het inkopen op de veiling. Zeker na een aflevering staat de telefoon roodgloeiend. Het is allemaal hartstikke leuk.”

k kan me prima vinden in de reactie van Ron Hooyman van Flora Plus in het Vakblad nummer 39. De VGBleden hebben allemaal zo hun eigen inkoopstrategie. De een koopt nadrukkelijk het meeste via de klok en de ander is meer gericht op de directe handel. Als ik de leden zou vragen wilt u dat er een sterke klok blijft, dan zal een overgroot deel van hen ja zeggen.

Stel ik echter de vraag of bedrijven verwachten dat er een sterke klok blijft, zal een veel kleiner deel daar ja op antwoorden. Reden is dat men niet verwacht dat FloraHolland de voorwaarden van de handel, (snel) kan invullen. Vanuit deze laatste invalshoek zou je de conclusie kunnen trekken

dat veel handelaren de klok niet meer zien zitten.

Over welke voorwaarden hebben we het dan? De alom bekende punten waar de VGB al jaren om vraagt zoals betrouwbare aanvoerinformatie, sorteringen correct, geen A1 kopen en A2 krijgen; snelle en klantgerichte afhandeling van klachten/reclameringen; snelle, logistieke afhandeling. Helaas scoort FH op deze punten nog steeds onvoldoende en dus voelt een deel van de handelaren zich gedwongen meer via directe handel/Connect te kopen dan ze eigenlijk zouden willen.

Voor landelijk virtueel veilen/veilen in de cloud geldt hetzelfde. Als dat niet voldoet aan de genoemde han-

delsvoorwaarden, is het volgens ons gedoemd te mislukken.

Belangrijk is dat wij het met elkaar niet zo ver moeten laten komen. FloraHolland moet snel werk maken van de genoemde knelpunten om zo met de in de VGB georganiseerde handel dit unieke verkoopsysteem in de lucht te houden. Ina Tillema, manager Commerciële Operatie FloraHolland, gaf vorige week in deze rubriek in haar reactie een goede aanzet daartoe. Wel miste ik in haar verhaal de betrouwbaarheid van informatie als randvoorwaarde om aan nieuwe ontwikkelingen te werken.”

23

07-10-14 16:04

A

„De vraag is op jaarbasis stabiel.

Engeland en Ierland zijn voorbeelden van goede afnemers, in Rusland loopt de afzet stroef”, meldt inkoper Willem Kuit van Kurt Schrama over de markt voor asters (septemberkruid).

Dennis Dekker, inkoper bij OZ Export, noemt de vraag goed. „Het loopt nog altijd lekker door.

Voor de levering op maandag bestel ik direct en in de rest van de week koop ik meestal verder op de klok in.” Sam Star, inkoper bij Wesseling, vindt de vraag wisselend. „Elke dag een beetje. En bij lage prijzen kan Italië aardig wat hebben.”

Tot en met september dit jaar kromp het aanbod Hollandse

asters via de vestigingen van FloraHolland met 7% tot iets meer dan 10 miljoen stelen. Hiervoor werd gemiddeld 23 cent betaald, 3 cent meer dan in 2013 en 1 cent meer dan in 2012. „Redelijk, maar zeker niet super”, is het oordeel van Ron Scheffers van de gelijknamige kwekerij in ’s Gravenzande. Hij voert nog tot in november aan. Ook Mart Krijger van marktleider kwekerij Zijdezicht in De Lier kwalificeert de middenprijs dit jaar als redelijk. „Maar het is niet genoeg. Wij gaan volgend jaar de aanvoer van Monte Cassino in de zomermaanden terugschroeven omdat we onszelf daarmee in de weg zitten”, kondigt hij aan. Zijdezicht brengt vanaf april tot in oktober asters op de markt. Voor

-

waar je goed voor uit moest kijken. Ik heb het daarom niet op voorraad ingekocht, maar alleen

35

(#*%%

30

(#%%%

25

'#*%%

20

'#%%%

15

&#*%%

10

&#%%%

5 0

*%% '%%' '%%( '%%) '%%* '%%+ '%%, '%%- '%%. '%&% '%&& '%&' '%&( '%&)

KZg`dX]iZ hiZaZc m Yj^oZcY

<Zb^YYZaYZ eg^_h ^c XZciZc

„Het afgelopen seizoen was het niet echt een leuk artikel. Te veel te rijp en daardoor een product

%

Aanvoer en gemiddelde prijs rubus (braam) op de Nederlandse veilingen vanaf 2002 (bron VBN/FloraHolland).

24

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 24

Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE

Met minder Hollandse asters mogelijk beter rendement

Hans Dofferhof van kwekerij De Boezem is het nog te vroeg voor conclusies. Zijn aanvoerperiode ligt tussen half september en eind oktober.

Het importaanbod bij FloraHolland klom tot en met september dit jaar met meer dan 50% tot bijna 6 miljoen stelen, die voor 18 cent van eigenaar verwisselden. Dat is 6 cent minder dan in 2013 en 4 cent minder dan in 2012. „Zo lang mogelijk koop ik Hollandse, maar de aanvoer neemt nu af en de eerste import heb ik al gekocht. Daar doen we het mee tot in het voorjaar”, verwijst Kuit naar de aanvoerperiode vanaf oktober tot en met mei van asters uit vooral Zimbabwe en Israël.

Assortiment

op bestelling”, blikt inkoper René Endhoven terug op het bramenseizoen. De inkopers Sam Star en Willem Kuit van respectievelijk Wesseling en Kurt Schrama rekenen braam tot de minder belangrijke sierteeltproducten. „Alleen op bestelling”, illustreert Star en „Klein maar wel een mooie toevoeging”, geeft Kuit aan.

Het bramenaanbod via FloraHolland kruipt dit seizoen richting 2 miljoen takken, waarvoor gemiddeld 26 cent is betaald.

Het Nederlandse aanbod hiervan, goed voor 86%, werd tegen 27 cent verhandeld en import voor 19 cent. Dat is 4 respectievelijk 6 cent minder dan in 2013.

Maar afgaan op gemiddelden is riskant: de kwaliteitsverschillen zijn groot en er is ook een relatief grote directe afzet.

„Heel matigjes”, is de kwalificatie van teler Peter Baars van kwekerij Baars in Eck en Wiel voor het voorbije seizoen. „Door het mooie weer waren we te vroeg op de markt, in de zomervakantie al.

Dan zijn de mensen nog niet in de stemming voor bramen”, blikt hij terug. „Beter dan vorig jaar”, oordeelt Frans Verhoeven van Verhoeven Bloemen in Zaltbommel, die vlak voor Moederdag in mei tot in september bramen wist aan te bieden.

Proeven met nieuwe rassen lijken veelbelovend om deze productgroep extra leven in te blazen. Met aparte teeltmethoden, waarover Verhoeven en Baars niet veel kwijt willen, kan het aanvoerseizoen mogelijk worden verlengd. ■

„In het importaanbod komen dit seizoen cultivars beschikbaar uit een programma, dat we jaren geleden met een veredelaar zijn gestart. Nieuwe soorten en verbeteringen van bestaande. Teelttechnisch verbeterd met het oog op productie en voor de gebruiker een beter vaasleven”, meldt manager Jaap Stelder van OZ Import. Dofferhof heeft geconstateerd dat het veredelingsproces meer tijd kost dan gedacht. „Maar de aanvoer van de nieuwe Ann Leys breiden we volgend jaar uit.” Krijger en Scheffers zetten een hogere productie bovenaan in de wensenlijst richting veredeling. „Het rendement moet omhoog”, vinden zij. ■

41 (2014)

07-10-14 16:04

Rozenbottelseizoen goed gestart

„In Zuid-Europa is voldoende eigen productie, in andere landen wás er afgelopen jaren meer vraag. Het is een goed najaarsproduct”, vindt inkoper René Endhoven van OZ Export over het aanbod rozenbottels op de vestigingen van de Nederlandse bloemenveilingen. Stefan de Roos, inkoper bij Premier & Blenheim, signaleert dat vooral winkeliers in Duitsland en Scandinavische landen specifiek naar rozenbottels vragen. „Maar een hoofdartikel is het niet.” Willem Kuit, inkoper bij Kurt Schrama kwalificeert rozenbottels als een leuk seizoensartikel. „Het assortiment is goed en veel aanbod is netjes verzorgd. Helaas hebben onze klanten er ondanks promotie weinig interesse in.”

Meer aanvoer Tot en met september dit seizoen klom zowel de Nederlandse als de importaanvoer van rozenbottels

bij FloraHolland, met respectievelijk 31% en 66%. Nederlandse bottels werden iets beter betaald, gemiddeld 34 cent per tak. Importbottels leverden 10 cent in om te zakken naar 29 cent. Er is veel directe importhandel, waarvan het deel dat via FloraHolland wordt afgerekend meetelt in de statistieken.

Vorig jaar steeg de Nederlandse aanvoer met 33% tot 5,5 miljoen stuks. De vergelijking met 2012 is niet realistisch, omdat er toen veel productie uitviel. In 2011 lag het Nederlandse aanbod op nipt 5 miljoen takken voor gemiddeld 25 cent. Dat was dezelfde middenprijs als vorig jaar en daarover zijn telers niet tevreden. „Nu is de start in ieder geval beter, maar door het mooie weer gaat de afrijping snel”, signaleert Frans Verhoeven van Verhoeven Bloemen in Zaltbommel.

John Veldkamp van Veldkamp Sierteelt in Welsum noemt de

Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE

Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE

De aanloop naar oktober als piekmaand voor de afzet van rozenbottels is goed geweest. Handelaren waarderen de

aanloop naar het seizoen, dat wat hem betreft doorloopt tot in half november, vanaf half september ’goed’.

Kwaliteit Volgens Veldkamp, en directeur Eric Stokman van Rosefruits.nl die ook in Servië rozenbottels teelt, is de kwaliteit van het huidige aanbod goed. De Servische rozenbottels worden ook via OZ Import verhandeld. „Directe verkoop van telers aan klanten is een steeds krachtiger instrument, mede omdat er een directe koppeling is van de vraag aan het aanbod”, licht manager Jaap

Stelder van OZ Import toe. Naast de bekende Magical Fantasy, Sensational Fantasy en Dominio brengt Veldkamp een nieuw ras in beperkte aantallen op de markt. „De handel is er enthousiast over”, weet hij. De grootte van de bottel, de bijzondere oranjerode kleur en de taklengte zijn de pluspunten.

Aanvoer van doornloze of ontdoornde takken met actuele partijfoto’s zijn tips van inkopers. „Van sommige kwekers is dat al perfect”, vinden Endhoven en De Roos. Over het wel of niet inhoezen lopen de meningen, afhankelijk van het verkoopkanaal, uiteen. ■

Marktacties Promotie Woonplant van de maand oktober: chrysant Woonplant van de maand november: kerstcactus Tuinplant van de maand oktober: herfstplanten, najaarsbladheesters: leucothoe, photinia, viburnum, pieris, osmanthus Tuinplant van de maand november: helleborus PurE Seasonal Flowers oktober: anigozanthus PurE Seasonal Flowers november: euphorbia sep-jan ’15 Campagne ’Amazing Amaryllis’, initiatief van telers, verenigd in FH-promotiecommissie, uitvoering Fresh Retail sep-mrt ’15 Campagne snijorchidee, initiatief van telers, promotiecommissie en FloraHolland, coördinatie en uitvoering Fresh Retail 11 okt Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: spathyphillum, bladbegonia’s, droge bollen, Vaccinium Red Candy, mahonia Soft Caress, hydrangea Incrediball en Invincibelle, buxus, Pinus Picea Silver Crest, groene planten, favourite roses, calluna Beauty Ladies, potanthurium. Bloemen: alstroemeria, gloriosa, anthurium. SBS6 17.00 uur.

12 okt De Bloemenoverval met onder andere: freesia Figaro en Speedy White, anjer Dover en Grand Slam, gerbera Ruby en Husky, lelie Universe, roos Avalanche+ wit en Candy Avalanche, lisianthus

Rosita2 Pink, hortensia Magical Noblesse en Rubyred. SBS6 17.00 uur 9 okt - 2 nov EU-campagne ’Vriendinnen kennen elkaars Lievelingsbloem’. Bloemenpromotie door Bloemenbureau Holland in Duitsland, Nederland en het Verenigd Koninkrijk.

Bloemenagenda Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland

1 sep - 12 okt: chrysant 13 okt - 9 nov: orchidee 10 nov - 7 dec: lisianthus 1 dec - 28 dec: amaryllis

Bloemendagen 31 okt Halloween (Bel, Dui, Fra, GB, Ned) 1 nov Allerheiligen (Ned, Bel, Spa, Pol, Ita, Dui) 2 nov Allerzielen 4 nov Dag van de Eenheid (Rus) 9 nov Remembrance Sunday (GB) 10 nov Dag van de Mantelzorg 11 nov Bevrijdingsdag WOI (Fra), Wapenstilstand (Bel), onafhankelijkheidsdag (Pol)

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

41 (2014)

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 25

25

07-10-14 16:04

Analyse bloeiende planten Foto: GlobAl PlAnt

Exporteur over Israël

Meeraanbod solanum zet prijzen onder druk -

Patrick Borawitz:

’Israël fytosanitair een moeilijk land’ Welke kanalen bedienen jullie in Israël? „We hebben er in feite maar een klant, een groothandelaar die levert aan bloemisten. We hoeven niet zozeer aan elke importeur in Israël te leveren, we bouwen het met deze klant gestaag op.

Het loopt goed, de groei zit erin. Met de oorlogsdreiging was het eventjes wat minder, maar de mensen pakken de draad weer op.

Ze leven in Israël natuurlijk bijna voortdurend onder spanning; ze zijn niet zo snel onder de indruk.”

Wat zijn er de belangrijkste planten? „We leveren vooral de kleinere bloeiende planten als orchideeën, succulenten en phalaenopsis. We kunnen niet alles leveren, want de lokale plantenkwekers hebben een behoorlijke productie en die gaat voor. In de periodes dat zij met een bepaald product op de markt zijn, hoeven wij die plant niet aan te bieden.”

Gaat Israël voor prijs of kwaliteit? „Voor allebei. Qua prijs wordt er altijd gepingeld, maar de kwaliteit moet ook goed zijn. Ze zijn wel in voor noviteiten. Ze komen regelmatig naar Nederland en dan kijken ze of er nog iets nieuws is.”

Is Israël een moeilijk exportland?

Wat betekent dat in de praktijk? „Dat veel planten op de tuin al gekeurd moeten worden op aantastingen. Waar het dan om gaat? Om beestjes die met het blote oog niet te zien zijn. Daar worden ze dus op getest in het lab. Pas als blijkt dat de planten ’schoon’ zijn, mogen ze het land in. De kweker krijgt dan een certificaat dat dat bepaalde beestje niet voorkomt op zijn bedrijf. Voor een bepaalde periode dan. Wij hebben hier iemand op kantoor die zich hier helemaal in verdiept en het een sport vindt de planten het land in te krijgen. Zo eentje moet je er hebben, eigenlijk.”

26

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 26

lijke aantallen doorheen. De vraag is vergelijkbaar met die van vorig jaar, maar het aanbod is vergroot.

Dat zorgt voor prijstechnische onbalans. Zelf doen wij het meest met de gewone solanum. Megaballs verkopen we alleen op aanvraag.

Bij de wat lagere prijzen nu, zien we daar wel meer aanvragen. Belangrijker dan de besgrootte is dat de planten goed kleurtonend en dus niet te rauw zijn.” Berry Hoek van DGI doet vrijwel niets met de Megaballs. „We kopen de plant voor landen in Oost Europa, daar zien ze de meerprijs van de planten met grote bessen als struikelblok.”

Opleving Halloween Jolanda Bartels van Bartels Plant in Zegge kreeg voor de Megaballs tot eind september nog redelijke prijzen. Daarna deed de meeraanvoer de prijzen dalen. „We hebben supergoede kwaliteit dit jaar, en dat is een tijd lang goed gewaardeerd. Nu zorgt de meeraanvoer bij vooral de 12 cm-potten voor druk op de prijzen. De 14 cm-pot loopt nog aardig door.” Bartels verwacht voor Halloween nog een kleine opleving in de vraag, daarna loopt het seizoen af.

Het valt haar op dat er dit jaar meer solanums verkrijgbaar zijn bij Nederlandse supermarkten. „Dat kan te maken hebben met het wat lagere prijsniveau in algemene zin.” ■

&%%

)#%%%

.%

(#%%%

-%

'#%%%

,%

&#%%%

+%

'%%.

'%&%

'%&&

'%&'

'%&(

%

Verkochte aantallen x duizend

„Ja het is niet eenvoudig, vooral vanwege de vele fytosanitaire regels die in feite bedoeld zijn voor het beschermen van de lokale producten. Er zijn veel fytosanitaire bijschrijvingen, wat inhoudt dat de Nederlandse en de Israëlische PD het niet altijd eens zijn.”

Solanum pseudocapsicum is van augustus tot november verkrijgbaar en een gewild seizoensproduct. René van Ierland van Dames Plants: „De piekperiode voor het ’oranjeboompje’ loopt voor ons van half september tot half oktober.

In een korte tijd gaan er behoor-

<Zb^YYZaYZ eg^_h ^c XZciZc

Bedrijf: Global Plant Export International Functie: directeur Belangrijkste afzetlanden: luchtvrachtbestemmingen wereldwijd Inkoop: klok en rechtstreeks bij kwekers Aantal medewerkers: 8

FloraHolland verhandelde tot week 40 circa 250.000 meer ’oranjeboompjes’ dan vorig jaar. Vooral in de kleine maten is er meer verkrijgbaar dit seizoen. Een belangrijk deel van het meeraanbod komt van nieuwkomers in de teelt. „Het valt me op dat de kwaliteit van de vaste kern van telers ook nu goed wordt gewaardeerd, omdat de handel daarop vertrouwt. Van nieuwkomers zie ik de solanum op de klok vaak voor de helft weg gaan.

Het is dan ook een lastigere teelt dan men vaak denkt. Het valt niet mee om veel bessen te maken en behouden en het blad niet over de bessen heen te laten groeien. Ook is het belangrijk om de planten niet te rauw af te zetten, ook als het aanbod de vraag niet bij kan houden. Dat gebeurt helaas toch te vaak”, constateert Aldert Keessen van Koninklijke Kwekerij Terra Nova in Aalsmeer.

Volgens hem speelt het wegvallen van de keuring de vergroting van de prijsverschillen in de hand.

Verkochte aantallen en middenprijs Solanum pseudocapsicum op de FloraHolland-veilingen van 2009 tot en met 2013.

41 (2014)

08-10-14 12:37

Afzetzaken Foto: ConCept FACtory

Analyse groene planten

Prijsvorming calathea iets beter dan vorig jaar -

Foto: VAkblAd Voor de bloemisterij

vergelijkbaars. „Als je kijkt naar de afname van het areaal groene planten, dan zou ik meer een opleving verwachten. In dat opzicht valt het nog niet mee.”

Segmenteren

'*%

&%#%%%

'(%

-#%%%

'&%

+#%%%

&.%

)#%%%

&,%

'#%%%

&*%

%

Verkochte stelenx duizend

<Zb^YYZaYZ eg^_h ^c XZciZc

Tot en met week 39 werd via FloraHolland met de groene kamerplant calathea voor zo’n € 7,7 miljoen omgezet. Dat is zo’n 2,5% meer dan in 2013, ondanks een 8% kleiner verkocht volume. „De prijsvorming bij calathea is dit jaar gemiddeld beter dan in 2013”, stelt Jacco van der Hoeven, product-marktadviseur bij FloraHolland vast. „Maar de prijzen liggen nog niet op het niveau van 2012.”

Bij Teun Valstar in Honselersdijk noemt verkoper Koen Verboon de markt voor calathea redelijk stabiel. „Met name tussen half juli en half september bleef de handel beter op gang dan vorig jaar.” Toch valt het volgens Verboon niet mee een marktevenwicht te creëren met deze bonte kamerplant. Bij Gebr. Valstar in Maasland vindt verkoper Ronald Vijverberg iets

Vijverberg schetst hoe Gebr. Valstar is gestart met het segmenteren van het aanbod in een sortiment in 12 cm-pot voor de retail en een exclusiever sortiment in potmaat 14 voor de betere tuincentra en bloemist. Vijverberg noemt de ontwikkeling te nieuw om effecten te kunnen beoordelen.

De handel heeft bedenkingen. „Ik vind dat producenten uit moeten gaan van de consument en minder van hun productiecapaciteit”, aldus Ramon van Kessel van OZ Planten. Calathea heeft bij zijn klanten een vaste plek in met name potmaat 19. „Wat mij betreft hoeft dit product de weg van kleine maatjes voor de retail niet op.” „Potmaat 12 is voor veel van onze klanten prijstechnisch heel geschikt”, meldt Jan Robbe van IBH Export. „Maar ze willen op soort kunnen bestellen uit het complete assortiment. Om dat te realiseren moeten wij nu langs meerdere aanbieders. One stop shopping heeft de toekomst.” ■

Bedrijf: FloraHolland Aanleiding: Pure Seasonal Flowers op Najaars Event Plantion

Gerard Gardien Wat hebben jullie gedaan op het event? „Wij hebben namens Pure Seasonal Flowers een productpresentatie gehouden. Daarbij hebben we gekozen om niet de breedte van het assortiment te laten zien, maar ons te richten op een aantal bijzondere producten die in de herfst worden aangeboden. Daarnaast hebben we flyers uitgedeeld met de slogan ’geniet van de herfst met seizoensproducten’ en verhalen over seizoensproducten.”

Welke producten hebben jullie laten zien? „Physalis, rozenbottel, Euphorbia fulgens en het kangoeroepootje anigozanthos. We toonden de bijzonder lange lengtes om de bezoekers het idee te geven dat ze door een bos liepen. Daarom hadden we ook wat boomstammen neergezet. Met de extreem lange lengtes wilden we bloemisten verrassen en dat is gelukt. Zo hadden we anigozanthos van 1,75 m en physalis van 1,20 m. Uiteindelijk hebben we geprobeerd om het beste van het beste te laten zien. We hebben sommige producten uitgelicht om het herfstgevoel aan te spreken en dat was top voor elkaar.”

Wat waren reacties? „Je krijgt reacties van bloemisten als: waar kunnen we deze lengtes kopen? En: waarom vind ik dit nergens? Dat is het moment dat we in gesprek raken met de bloemist. Dergelijke producten zijn er vaak wel, maar een bloemist moet er beter zijn best voor doen. Hij moet ernaar gaan vragen bij de groothandel en dan zijn we waar we willen zijn.

Diverse bloemisten vroegen ook de namen van de kwekers. Daar blijkt weer uit dat het goed is als kwekers zelf aanwezig zijn om hun product te promoten.”

„Dat is moeilijk te zeggen omdat we het over een enorm breed pakket hebben. Elke individuele kweker zal er een andere mening over hebben. We merken wel dat de naam Pure Seasonal Flowers meer herkend wordt bij de bloemist. En we merken dat seizoensproducten meer trendy worden. Maar of wij daar een bijdrage aan hebben geleverd? Een aantoonbaar succesje zijn wel de pioenweken. Bloemisten geven aan dat ze in die weken meer verkocht hebben. Nu was het hele pioenenseizoen bijzonder goed. Dus wat is de bijdrage van Pure Seasonal Flowers? Een ander voorbeeld is sandersonia dat we in 2010 oppakten. De kweker zegt dat hij daarvan nog steeds de effecten merkt.”

Verkochte aantallen en middenprijs calathea op de FloraHolland-veilingen van 2010 tot en met week 40 in 2014.

41 (2014)

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 27

27

08-10-14 12:37

hart staat Het kantoorpand van het Productschap Tuinbouw aan de Louis Pasteurlaan 6 in Zoetermeer staat sinds enige wordt € 2,5 miljoen gevraagd,

H

et object is een kantoorgebouw dat gebouwd is in 1990 en bestaat „ uit een kern met vier separate vleugels in de vorm van een kruis.” In de omschrijving die de Haagse makelaar Nadorp geeft van wat eens het bestuurlijk hart van de tuinbouw was, lijkt toch enige symboliek schuil te gaan. Voor wie het wil zien althans.

Of misschien klinkt er wel enige weemoed in door. Het is maar net welke associaties bepaalde woorden bij een mens oproepen. Hoe het ook zij, soms kan het opluchten om aan gevoelens van mistroostigheid toe te geven.

Wie in de afgelopen jaren het kantoor van het Productschap Tuinbouw (PT) wel eens heeft bezocht, zal ongetwijfeld zijn getriggerd door de in het oog springende groene plantenwand in het trappenhuis, die meerdere etages beslaat. Een eerste kennismaking met tuinbouwproducten.

Ook de altijd vriendelijke medewerkers van de receptiebalie kunnen de bezoeker niet ontgaan zijn, evenals de koffiejuffrouw die tijdens bijvoorbeeld sectorcommissie- en bestuursvergaderingen de aanwezigen voorzag van niet enkel koffie, thee en frisdrank, maar ook van vers fruit.

Want tja, men was per slot van rekening te gast bij het Productschap Tuinbouw.

De gastvrijheid van ’Zoetermeer’, zoals het productschap door sommigen wel werd aangeduid, ging zelfs zo ver dat tegenstanders van de product- en bedrijfschappen, verenigd in de NVAF, in 2005 de ruimte kregen vlak voor het PTgebouw te demonstreren. Waar dat toe heeft geleid, is geschiedenis. < Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

Foto: Gerdien de Nooy

28

Spread.indd 28

41 (2014)

08-10-14 14:43

41 (2014)

Spread.indd 29

29

08-10-14 14:43

Teelttips PioeN Warmwaterbehandeling De warmwaterbehandeling bij pioen gaat niet altijd goed. Vooral de soorten die afkomstig zijn van de boerenpioen, lijken gevoelig voor deze behandeling.

Toch zijn het niet alleen deze soorten waar de laatste jaren schade in is ontstaan. Om deze schade te voorkomen wordt er soms op een lagere temperatuur dan 43,5°C gekookt.

chrysaNT Belichting Vanaf 1 oktober wordt er overdag weer belicht op alle stadia van de gewassen. De gewassen die tegen bloei aan staan misschien met een deel van de capaciteit. Pas hiermee op, er kunnen grote temperatuurverschillen ontstaan met japanse roest tot gevolg.

Door op kleurende gewassen vol te belichten versnelt de afbloei met 1 tot 2 dagen en is de bloei uniformer. ’s Ochtends moeten alle vakken die in de korte dag zitten worden opgestart met de assimilatiebelichting voor het strak instellen van de verduisteringstijd.

De verduisteringstijd is goed in te stellen met het moment van doek dicht ’s avonds en lampen aan ’s ochtends.

In de ochtend kunt u de lampen het beste in twee stappen aanzetten ter

30

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 30

zomerBloemeN Gevolg is dat het aantal schadegevallen gelijk blijft, maar dat de behandeling niet meer werkt. De schade wordt namelijk veroorzaakt in de 24 uur na het koken. Natuurlijk weet iedereen dat goed afkoelen belangrijk is, maar nog niet echt bekend is, dat deze afkoeling minimaal 24 uur moet duren. De planten mogen nooit in de eerste 24 uur na het koken in een dichte vrachtwagen wor-

den vervoerd, zeker niet als het een groot volume is.

Het beste kunnen de planten na de behandeling (koken en afkoelen) minimaal 24 uur in de koelcel bewaard blijven.

Op dat moment zijn de nawerkingen van het koken afgezwakt en kan de plant bewaard of geplant worden.

voorkoming van te snelle stijging van de ruimtetemperatuur. De temperatuurstijging is nog verder af te vlakken door een half uur voor aangaan van de lampen de minimumbuis in het bovennet eruit te laten lopen. Daarnaast mag de kier in het scherm vanaf aangaan van de lampen iets groter worden.

In de vegetatieve vakken wordt meestal het ondernet uitgedaan tot begin korte dag. Ook is in deze fase een minimumbuis in het bovennet niet nodig.

Ter voorkoming van lichtuitstoot en verstrooiing naar andere vakken is het beter geen kier in te stellen in de vegetatieve fase. Op deze manier worden ook minder insecten van buiten aangetrokken.

Als er tussen de ene planting en de andere meer dan 2-3 dagen zitten in begin korte dag kunnen er problemen ontstaan met sliplicht onder of over de tussengevel.

Door de eerste streng assimilatielampen tegen de tussengevel in het volgende vak uit te doen is

doorschijn te voorkomen.

Sommige bedrijven met een laag niveau aan assimilatiebelichting geven tussenlicht ter verbetering van de kwaliteit. Ook in deze gevallen moet rekening gehouden worden met de kans op ’sliplicht’.

Een ander probleem bij het geven van tussenlicht kan de locatie van de meetbox zijn. Hangt de meetbox in een vegetatief vak dan kan de temperatuur in een naast gelegen generatief vak te laag zijn. Dit is op te lossen door te regelen op meerdere meetboxen.

Als dit niet kan moet de nachttemperatuur tijdelijk worden verhoogd in het vak waar de meetbox niet hangt. Door knoponderzoek te doen kan een te sterke reactie op het tussenlicht worden voorkomen.

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Klimaat Nu het mooie nazomerweer voorbij is, is het belangrijk om het klimaat in de koude kas actief te houden. Activiteit wordt mede veroorzaakt door temperatuur. Het totaal wegluchten van de temperatuur om het klimaat goed te houden is dus niet de manier. Bovendien zorgt wegluchten voor minder vochtafvoer.

Het beste is om de ramen (als de buitentemperatuur beneden de 15°C is) niet te ver open te doen. Het meeluchten met de windzijde is vrijwel nooit nodig. Op die manier stijgt de temperatuur in de kas, waardoor er meer groei is en wordt er door het verschil tussen binnen- en buitentemperatuur meer vocht afgevoerd. Als de ramen nat zijn, betekend dit niet dat het vochtig is, maar dat er door condens meer vocht wordt afgevoerd.

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

lijk te verlagen (200-400 W/m2/sec). Bij zachte nachten valt dit niet mee, dan moet met de bovenbuis overdag vaak warmte worden vernietigd om te kunnen blijven belichten en CO2 te kunnen doseren.

Op vegetatieve vakken wordt hierdoor vaak te ruim gelucht. Dit is te voorkomen door een groter verschil tussen stook- en ventilatie in te stellen bijvoorbeeld 1,5 à 2°C. Vanaf 15.00 uur mag dit verschil nog een graad hoger zijn.

Daarnaast is het raadzaam de maximum raamstand aan de windkant op de vegetatieve vakken te beperken. Verder kan de P-band luw en P-band wind worden verhoogd zodat rustiger wordt gelucht.

(Niet te veel) luchten Nu weer volop wordt belicht loopt de temperatuur door de warmte van de lampen extra op. Overdag is dit te voorkomen door de minimumbuis in het bovennet lichtafhanke-

Dirk Jan Binnendijk Tuinbouwadviezen, 071-5416564

Narcis ’Tete à Tete’ De koeling voor ’Tete a Tete’-op-pot is 14 weken voor inhalen in januari, 13 weken voor inhalen in februari en 12 weken voor inhalen in maart. Geef de bollen de nodige kou volledig in opgeplante toestand. Begin voor een goede beworteling met enkele weken 9°C, vervolgens koelen bij 5°C. Ontsmet de bollen vlak voor het planten. Als er één bol op de pot uitvalt, valt de hele pot uit. Ontsmet de bollen minimaal 15 minuten in 0,5% captan 546 g/l + 0,2% prochloraz 450 g/l (onder meer Sportak en Mirage Elan).

Behandel verse potgrond preventief tegen pythium.

Maak de potgrond bij het planten niet te nat. Veel water geeft pythium meer kans. Dek om opgroeien te voorkomen de bollen na het planten af met schuimen of een laagje grof rivierzand.

DLV Plant, marktgroep bloembollen, 0252-688541 41 (2014)

08-10-14 12:39

Schoffelen

Het krijt is inmiddels verwijderd. Bij een enkeling ligt de diffuse coating nog op het glas. Oktober is de maand om de kas qua licht voor te bereiden op de maanden met weinig daglicht.

Ondanks dat de belichting bij veel telers 70 – 90 µmol/ m²/sec aan assimilatielicht oplevert, is het belangrijk om zoveel mogelijk daglicht te benutten. Schoonspuiten van glas en roeden aan in de kas levert altijd extra licht op die kan oplopen tot 15%.

Onderzoek ook de mogelijkheden om het onderdoek schoon te zuigen of te reinigen met water.

2

De meeste telers doseren CO2 in zowel koeling/

anthurium Uit onderzoek blijkt dat een beetje verdamping gedurende de nacht zorgt voor een goede calciumvoorziening.

Wanneer het vochtdeficiet boven de 2,0 gr/m3 blijft kan de plant voldoende vocht kwijt. Zakt het echter voor een langere periode daaronder kan er Ca-tekort ontstaan voor de dan aangemaakte cellen met risico op kwaliteitsproblemen. Stel daarom een minimum buis in wanneer het vochtdeficiet voor langere tijd onder 2,0 g/m3 zakt. Door een minimum buis zal de plant opwarmen en wordt verdamping mogelijk, ook met het lagere vochtdeficiet.

41 (2014)

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 31

afkweek als in opkweek. Het beste is om in beide gevallen de CO2 te meten en aan de hand daarvan de gewenste waarde te doseren. Zeker in deze periode met grote raamstanden in koeling en (bijna) gesloten ramen in opkweek. Vaak kunnen door een eenvoudige aanpassing de koeling en opkweek apart gedoseerd worden.

Start halverwege de middag met CO2 doseren. Het doseren van 800 ppm heeft al een groot effect. Houd een maximum dosering aan van 1.200 ppm.

Met de hoogte van de temperatuur in de afkweek kan de snelheid van de bloei worden beïnvloed. Wanneer de vraag groot is en

Door het bemestingsadvies aan te passen, kunt u de beschikbaarheid van calcium verhogen. Door gemakkelijk opneembare elementen als ammonium, kalium en nitraat minder aan te bieden en calcium meer aan te bieden zal bij de lagere verdamping toch de maximaal mogelijke hoeveelheid calcium worden opgenomen. Haal hiervoor ammonium/ureum uit het bemestingsadvies. Of gebruik vloeibaar kalksalpeter om geen ammonium mee te geven. Door een deel van kalksalpeter te vervangen door calciumchloride wordt N niet te ruim verhoogd.

Tevens kan Cl de opname van Ca stimuleren. Ook zal de K/Ca-verhouding verschuiven richting Ca. Deze aanpassingen moeten ervoor zorgen dat bij minder verdamping de cellen toch

de snelheid laag, kan het financieel interessant zijn om de etmaaltemperatuur wat te verhogen. Vanaf het najaar en in de wintermaanden is dit middel echter minder goed toe te passen door de beperkte hoeveelheid buitenlicht. De kans op knopval neemt dan toe. Ook werkt het takstrekking in de hand.

■ PAR som: <5 mol/m²/dag etm.temp. max. 19,5°C; ■ PAR som: 5-6 mol/m²/dag etm.temp. max. 20,5°C; ■ PAR som: 6-7 mol/m²/dag etm.temp. max. 21,5°C; ■ PAR som: 7-8 mol/m²/dag etm.temp. max. 22,0°C.

Ed Konijn, Bureau IMAC Bleiswijk, 010-5219094

voldoende Ca opnemen waardoor ze sterker zullen zijn en kwaliteitsproblemen beperkt blijven.

Plan het schoon spuiten van het glas in voordat de vaste folie erin gaat. Het is goed om, tijdens en enkele dagen na het schoonspuiten van het glas, tijdelijk een hogere temperatuur aan te houden om het gewas niet te lang nat te houden.

Als u het glas regelmatig schoon spuit is het gebruik van water doorgaans voldoende om het glas schoon te krijgen. Wees voorzichtig bij het toepassen van zeepproducten omdat deze schade kunnen veroorzaken.

Hans van Eijk, Bureau IMAC Bleiswijk, 010-5219094

Feestjes De zaterdagmiddag loopt al tegen de avond als ik mijn auto parkeer. Ik had nog meer op het programma staan, vandaar dat ik wat later ben.

Voor mijn vrouw geen probleem, het is dichtbij, dus aan te fietsen. Als ik naar de ingang wandel komt het feestgedruis me tegemoet.

Het voelt als eigen terrein. Ik zie een bedrijfsruimte zoals er onder tuinders dertien in een dozijn gaan. Een woning ernaast. Het erf vol met auto’s en fietsen. Net als de vorige keer trouwens, want ik kom er niet voor het eerst. In de kas staan bloemen. En veel mensen. Voor een vijfenveertigjarig huwelijksfeest.

Binnen is het gezellig. Tafels en stoelen, hapjes en drankjes, muziek, gepraat en gelach. Maar niet in een kale schuur of tussen de bloemen die maandag weer geoogst moeten worden. Nee, hier is het groot aangepakt. Met visie. Een deel van de kas is omgetoverd tot een binnentuin.

Compleet met volière, vijver, bruggetje, prachtige planten en natuurlijk een bar. Een heuse snookertafel voor sportievelingen. En ook nog een terrasje buiten voor als het echt warm is.

Grenzend aan de achtertuin van het huis.

Ja, het zijn spannende tijden. Ik weet niet hoe het u allen vergaat maar er zingt veel rond in de tuinbouw. En dat zijn niet bepaald lofzangen. Er komen steeds meer glastuinbouwbedrijven te koop. De nood lijkt vooral bij groentekwekers tot aan de lippen gestegen. Maar ook in de bloemen en planten heerst geen juichstemming. Het lijkt wel alsof iedereen zoekende is. Wat is nog renderend?

Ik moet soms denken aan de textielindustrie.

Vroeger in Nederland een bloeiende industrie.

Vooral in Noord-Brabant en de Achterhoek. In Tilburg hebben ze er zelfs de naam Kruikenzeikers aan overgehouden. De overlevering wil dat men daar wol met urine reinigde en kleurde.

Voor een 21e eeuwer niet zo fris maar toen heel gewoon. Maar wat is er nog van over? Verhuisd naar lagelonenlanden. Economische noodzaak noem je dat.

Het gaat met de tuinbouw vast zo’n vaart niet lopen. Maar vergis je niet. In Polen weten ze inmiddels hoe je bloemen en groente in kassen teelt. Nog even en ze blijven in hun eigen land om te snijden en te plukken.

Maar ga nu niet allemaal tegelijk een stuk kas inrichten voor feestjes...

31

08-10-14 12:39

Keuring uit bezuiniging steeds vaker uitgesteld

Elektrische installaties kunnen veel veiliger Bij een derde van de branden op tuinbouwbedrijven ligt de oorzaak in de elektrische installatie. Deze iedere drie tot vijf jaar laten inspecteren, kan oververhitting voorkomen. Maar vanwege slechte rendementen beknibbelen veel telers op dit onderhoud, wat extra risico’s met zich meebrengt.

Ank van Lier

V

misvatting: onder meer de bewegingen van de schakelaars zorgen voor slijtage. Daarbij is op een doorsnee tuinbouwbedrijf steeds meer vermogen nodig, waardoor de elektrische installatie in de loop der tijd omvangrijker is geworden. Dit betekent dat ook de risico’s zijn toegenomen. Hier zijn veel tuinders zich te weinig van bewust.”

Minder alert op onderhoud Ook het economisch tij zorgt ervoor dat tuinders minder alert zijn op het onderhoud aan hun elektrische installatie.

Snoeker: „Tuinders hebben op dit moment veel aan hun hoofd; het is een kwestie van overleven. Ondernemers moeten daarom keuzes maken in waar ze wel en niet geld aan uitgeven. Het uitstellen of overslaan van een inspectie van de elektrische installatie lijkt wellicht een ’makkelijke’ manier om geld te besparen, maar een goed functionerende elektrische installatie is van essentieel belang. Een brand heeft namelijk een enorme impact op het bedrijf en de ondernemer. Wanneer je als ondernemer al in zwaar weer verkeert, kan een fikse brand de genadeslag betekenen. Statistieken geven foto: AchmeA Agro

erzekeraars Interpolis en Avéro Achmea startten vorig jaar een actie om ondernemers in de agrarische sector te wijzen op de gevaren van achterblijvend onderhoud aan de elektrische installatie op hun bedrijf, waaronder de WKK en de belichtingsapparatuur.

Op dit vlak is namelijk nog veel verbetering mogelijk, geeft Willem Snoeker, sectormanager Glastuinbouw bij Interpolis, aan. „Enerzijds heeft dit te maken met een stukje onwetendheid: veel ondernemers denken dat elektrische installaties niet of nauwelijks aan slijtage onderhevig zijn. Een

-

32

VeiligElektrisch.indd 32

41 (2014)

07-10-14 16:04

Ervaring Jan-Willem Karssies, J. Breugem, Ridderkerk:

’Zulke hoge kosten waren niet ingecalculeerd’ Het totale pakket aan elektrische apparaten,

aan dat gemiddeld 60% van de bedrijven die te maken krijgen met een grote brand binnen enkele jaren stopt.”

Wat schrijft de wetgever voor, wat betreft het onderhoud van elektrische installaties? Volgens Ruud Brouwer van DLV Glas&Energie moet een installatie in ieder geval worden aangelegd volgens de regels van het Bouwbesluit. Daarin wordt verwezen naar de NEN1010, de norm voor elektrotechnische laagspanningsinstallaties. Hierin is onder meer opgenomen dat een installatie volledig moet worden geïnspecteerd en gekeurd voor ingebruikname; de zogeheten nulmeting.

Dit is een uitgebreide inspectie waarbij alle onderdelen nauwkeurig worden nagemeten, beproefd en gerapporteerd.

Brouwer wijst erop dat er daarnaast eisen worden gesteld vanuit de Abo-wetgeving: „Elke werkgever moet zijn mensen een veilige werkplek bieden. Daarom is het belangrijk om elektrische installaties met enige regelmaat te inspecteren: hoe dit precies moet gebeuren, staat beschreven in de NEN3140-norm.”

Ook de richtlijnen voor hoe vaak een inspectie moet plaatsvinden staan in de NEN3140. Dat is onder meer afhankelijk van de staat waarin een installatie verkeert, hoe oud deze is en waar deze wordt gebruikt. Gemiddeld zal eens in drie tot vijf jaar zijn.

Het opvolgen van de NEN-normen is niet verplicht, maar wanneer je als ondernemer nauwelijks inspecties uitvoert en er iets misgaat, verwacht Brouwer niet dat je erg sterk zult staan voor de rechter. „Periodieke inspectie van elektrische installaties is meestal ook nog geen eis voor de brandverzekering – of de inrichting van of ontwikkelingen op een bedrijf moeten daar aanleiding toe geven – maar vanwege het relatief hoge aantal schademeldingen zit dit er wel aan te komen.”

Interpolis en Avéro Achmea ontwikkelden enkele jaren geleden, in samenspraak met een aantal inspectiebedrijven, al de Agro Elektra Inspectie: een inspectieprotocol dat 41 (2014)

VeiligElektrisch.indd 33

is afgeleid van de wettelijke regeling en op basis waarvan de meest risicovolle punten van een installatie, inclusief eventuele belichting, worden gecontroleerd. De kosten van een dergelijk inspectie beginnen bij een paar honderd euro en kunnen voor grotere bedrijven oplopen tot meer dan € 800.

Een inspectie van een elektrische installatie vindt vaak plaats met behulp van warmtebeeldcamera’s. Deze geven inzicht in de warmteverschillen in de installatie, wat een indicatie kan zijn dat er iets mis is. „Vooral in de schakelkasten ontstaan vaak spanningsvelden; hierop ligt bij een inspectie dan ook de focus”, aldus Snoeker. Bij de inspectie worden verder onder meer de aanspreekstroom en de schakeltijd van de aardlekschakelaars getest. Door een kleine foutstroom op de elektrische installatie te zetten, wordt gecontroleerd of aardlekschakelaars daadwerkelijk aanspringen.

Ook wordt nagemeten en gecontroleerd of andere zekeringen werken.

Brouwer, die namens DLV Glas & Energie regelmatig inspecties uitvoert, ziet vaak dat in het ontwerp van een installatie te weinig rekening wordt gehouden met de lengte van kabels ten opzichte van de beveiliging. „Denk aan gevelschermen, die op te grote afstand van het schakelpaneel zitten.

Wordt daar bij de dikte van de kabel en de keuze voor beveiliging geen rekening mee gehouden kan dit leiden tot oververhitting.

Daarnaast zie ik vaak dat een gesprongen zekering wordt vervangen door een willekeurig aanwezige zekering met een afwijkend aantal Ampères. Dit brengt de nodige risico’s met zich mee.”

Brouwer signaleert verder dat bij be-

staande installaties dikwijls wat laconiek wordt omgesprongen met de behuizing van stopcontacten. Is de beschermkap afgebroken, dan wordt deze niet vervangen, of alleen afgeplakt.

Ook worden kabels volgens de adviseur vaak met tyraps in plaats van klembeugeltjes vastgemaakt, waardoor deze na verloop van tijd losschieten. „Maar eerlijk is eerlijk: als je goed naar een elektrische installatie gaat kijken, vind je altijd wel iets. Zelfs bij de aanleg van nieuwe installaties gebeurt niet alles conform de regels.”

Al met al is er volgens de experts dus nog wel het nodige te verbeteren als het gaat om de veiligheid van elektrische installaties op tuinbouwbedrijven. Snoeker: „We zien dat steeds meer tuinders de periodieke keuring van hun elektrische installatie overslaan of uitstellen, vanwege de onder druk staande rendementen. Begrijpelijk, maar als het mis gaat, kost het herstel en de bedrijfsstagnatie nog veel meer geld. Om van het persoonlijk leed maar niet te spreken. Dat is iets om alert op te zijn.” <

In het kort Uitstel of overslaan van een inspectie

norm moeten elektrische installaties

33

07-10-14 16:04

Specialiseren in roos: groot rood of exclusief ivoorwit

Harmen Kamminga

O

nder toenemende concurrentiedruk kiezen rozentelers in Nederland de laatste jaren steeds meer een heldere, marktgerichte strategie. Sommige kwekerijen verbreden hun assortiment met bijzondere ’kleurtjes’, andere leggen zich helemaal toe op één cultivar.

Zo is Porta Nova in Waddinxveen de grootste met de in Nederland veelgeteelde rode roos Red Naomi. Rodewijk Rozen in Valkenburg had tot eind 2013 drie cultivars, zegde twee ’kleurtjes’ vaarwel en specialiseert zich nu in de ivoorkleurige nichesoort Vendela. Tweemaal specialisatie als strategie, waarbij zowel sortimentskeuze als bedrijfsvoering duidelijk verschillen. <

W

aar, hoe of wanneer je onze rozen

„

-

-

-

-

-

-

-

Naa

met teit.”

34

Brood-Niche-roos.indd 34

Fot0: gerdien de nooy

„Iedereen

41 (2014)

07-10-14 16:04

Foto: harmen kamminga

-

â&#x20AC;&#x2122; -

-

-

-

-

-

-

-

Naam

Naam

-

41 (2014)

Brood-Niche-roos.indd 35

35

07-10-14 16:05

Start pothortensiaseizoen vroeg en hoopgevend Over het algemeen loopt het pothortensiaseizoen twee weken voor op een normaal seizoen. Verder is de plagendruk, met name spint, onverwacht laag gebleven gezien de zachte winter en het mooie voor- en najaar. Goede uitgangspunten voor een nieuw seizoen. Nu de prijsvorming nog, want die valt ook dit jaar weer lager uit dan 2013.

Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl

B

hij dat door de veranderingen praktijk en beleid nauwer op elkaar zijn afgestemd.

FloraHolland heeft sinds dit jaar Michel Verbeek als productcoördinator hydrangea aangesteld. Volgens hem om het belang van dit gewas aan te geven voor de afzetorganisatie. Verbeek is het aanspreekpunt voor pothortenisa (kamer en tuin).

Spintdruk valt mee Tijdens de rondgang op het bedrijf van Dijk van Dijk zijn telers over het algemeen tevreden over de plaagdruk van spint en luis.

Die ligt niet hoger dan in voorgaande jaren, terwijl daar toch rekening mee is gehouden

door de zachte winter en het relatief mooie voorjaar. De natte augustusmaand heeft ook geen buitensporige problemen veroorzaakt voor schimmels. Met preventieve bespuitingsschema’s en inzet van natuurlijke vijanden hebben de meeste ondernemers prima uit de voeten gekund. Zo hebben in de kasafdelingen bij Dijk van Dijk de graanpollen met daarin sluipwespen tegen luis uitstekend hun werk gedaan. Wat betreft schimmelziekten drukt Taeke Dijkstra van DLV Plant ondernemers op het hart hygiënemaatregelen te treffen op het bedrijf.

Verder blijft het gemis van daminozide voor buitenteelten groot om planten mee te kunnen remmen. LTO Glaskracht NederFoto’s: Peter van Leth

ij een pothortensiabijeenkomst van LTO Glaskracht Nederland is het altijd volle bak, zeker als die begin oktober wordt georganiseerd. Niet het meest spectaculaire seizoensmoment, want ook bij gastheer Dijk van Dijk in De Lier is alles groen (zie kader). Maar wel een goede timing om terug te blikken op het afgelopen seizoen en vooruit te blikken op het nieuwe.

De gewascommissie werkt nu driekwart jaar in de nieuwe organisatievorm van de brancheorganisatie. Veel veranderingen brengt het niet met zich mee. Netwerkcoordinator Arthur van den Berg verneemt in ieder geval geen bezwaren. Wel benadrukt

36

BijeenHortensia.indd 36

41 (2014)

08-10-14 14:06

Achtergrond

-

Eenkoppers van het ras Early Blue.

-

-

land blijft zich inspannen voor bredere toelatingen.

Beleving vooral als tuinplant Nederlandse consumenten kopen pothortensia’s voornamelijk om in de tuin te zetten. Een klein percentage kopers ziet het als kamerplant, ondanks dat de plant aangeboden wordt in een kamerplantenafdeling. Dit is een van de conclusies van de storecheck kamerhortensia’s in Nederland in week 17,18 en 19. „Dus er is nog wel wat zendingswerk voor kamerhortensia’s te doen”, meldt Kees Eveleens, voorzitter van de promotiecommissie.

De koopbereidheid is wel groot: ongeveer tweederde van de 87 storecheckdeelnemers neemt de plant mee bij bloemisten en tuincentra. Bij bouwmarkten als Gamma en Karwei staan kamerhortensia’s vaak niet op het schap. De koop is voor de helft bedoeld voor eigen gebruik en voor de helft als cadeau. Labels aan de plant worden gewaardeerd. Niet altijd staan daar verzorgingstips op, waarmee vooral de bloemist het gesprek aan zou kunnen gaan met de klant.

Favoriete bloeiende tuinplant In Duitsland is een storecheck gedaan met tuinhortensia’s in week 24, 25 en 26 bij tuincentra, bouwmarkten en supermarkten.

Ook hier is de koopbereid hoog (75%), vooral in bouwmarkten en tuincentra: twee41 (2014)

BijeenHortensia.indd 37

derde voor eigen gebruik, eenderde om cadeau te geven. Koopbereid is het hoogst bij fullservicesupermarkten als Kaufland, Rewe en Edeka en het laagst bij discountsupermarkten als Liddle, Aldi en Netto. Opvallend is dat als tuinhortensia’s ontbreken slechts 30% van de consumenten met een andere bloeiende plant de deur uitloopt: 14% met een hibiscus, 16% met een andere bloeiende tuinplant. Aan een bijpassende pot bij de geleverde kleur hecht 30% van de kopers waarde. De geleverde informatie op de labels en etiketten over verzorging, productinformatie en levensduur vindt men voldoende. Consumenten in supermarkten hebben geen behoefte aan deze informatie; in andere afzetkanalen wordt informatie over levensduur soms (18%) gemist.

Geslaagde promotie Met het budget van € 150.000 vindt Eveleens dat er veel aandacht bereikt is voor pothortensia’s in de media. De kritische noot over de € 7.000 voor nieuwe fotografie die hij soms hoort, rechtvaardigt hij door te zeggen dat media de plant links laten liggen zonder nieuw fotomateriaal. De ingeslagen weg zal komend jaar worden gecontinueerd, waarbij suggesties van de achterban zullen worden meegenomen. Zoals het communiceren van de resultaten van de storechecks niet alleen met de telers maar ook met de afzetkanalen en aandacht besteden aan promotie in Europese groeimarkten.

Voor het tweede achtereenvolgende seizoen is de prijsvorming van zowel kamer- als tuinhortensia’s verre van om over naar huis te schrijven. De prijsdaling heeft zich in 2014 voortgezet. FloraHolland heeft in 2014 17,3 miljoen potten verhandeld, een toename van 1,5 miljoen potten ten opzichte van 2013. De afzetorganisatie verhandelt ongeveer eenderde van Europese productie.

De gemiddelde prijs daalde bij FloraHolland met 13 cent per pot; ongeveer net zoveel als in 2013. „Dat is veel geld, namelijk bijna € 8 miljoen omzetverlies in twee jaar tijd”, schetst Verbeek.

Aan de prijsdaling liggen meerdere oorzaken ten grondslag, maar een belangrijke factor is volgens Verbeek wel het wegvallen van Duitse bouwmarktketen Max Bahr. Op de belangrijkste afzetmarkt voor Nederlandse pothortensiatelers een belangrijke speler met een hoogwaardige tuinplantenafdeling met veel Nederlands product. „Andere Duitse afzetketens hebben op het wegvallen van Max Bahr alleen geanticipeerd door hun verkoopprijs voor pothortensia’s te verhogen. Niet door grotere aantallen af te nemen”, meldt Verbeek.

Actie gewenst Het huidige marktbeeld is voor zowel LTO Glaskracht Nederland als FloraHolland aanleiding om pogingen te doen het tij te keren. Via bijeenkomsten en digitale enquê-

37

08-10-14 14:06

Column Feico Smit f.smit@royalvanzanten.com

Oeganda

Ebola

tes is en wordt de mening van onder meer ondernemers en vermeerderaars gepolst. De discussie wordt gevoerd aan de hand van vier stellingen: wat is de goede afzetperiode voor kameren voor tuinhortensia; hydrangea is bezig commodity te worden en daardoor te makkelijk inwisselbaar met zowel andere als niet-bloemisterijproducten; het gaat dan vooral over de prijs en niet meer over kwaliteit; investering in de productie van hortensia is onverantwoord zonder investering in de markt; de handel weet meer dan de kweker.

Daarnaast wordt er rekening gehouden met de wetenschap dat wanneer de prijs van bemiddelde pothortensia’s toeneemt de klokprijs toeneemt. En dat wanneer de toevoer voor de klok toeneemt dat zowel de prijs van bemiddelde pothortensia’s afneemt als de prijs van pothortensia’s voor de klok.

Suggesties voor verbetering Naar aanleiding van de discussie tot dusver is zowel voor 2015 als 2016 al een top 3 aan suggesties samengesteld. Bewust is voor twee jaar vooruit denken gekozen, zodat ook rekening is te houden met de huidige halfwasproductie die voor 2015 al bijna in de koelcel staat.

Telers en vermeerderaars kunnen zich er vooral in vinden dat minder productie en minder halfwas in het algemeen leidt tot hogere prijzen. Voor zowel 2015 als 2016 staat deze suggestie met stip op 1 met respectievelijk 20 en 23%. Goede tweede, ook in zowel 2015 (17%) als 2016 (14%), is de suggestie dat A2-kwaliteit niet langer zou moeten worden toegestaan op de

38

BijeenHortensia.indd 38

veilingklok. Voor komend jaar is verder de overtuiging dat als er minder hortensia’s per vierkante meter worden geteeld dat dan de kwaliteit omhoog gaat en er minder productievolume nodig is. Minder A2 leidt tot betere prijzen. Voor 2016 is het devies om voor betere kwaliteit te gaan in plaats van grotere volumes. Met deze suggesties is bijna 10% van de respondenten het eens.

Knopen doorhakken De bedoeling is dat op de Trade Fair (begin november 2014) een tussenevaluatie van de gevoerde discussies volgt en op de IPM (eind januari 2015) conclusies getrokken en eventuele definitieve beslissingen genomen worden. „Het is de moeite waard om alles in het werk te stellen om meer per plant over te houden. Het terugwinnen van de bijna drie dubbeltjes verlies in de afgelopen twee jaar zal al mooi zijn”, aldus Van Schie.

En om te illustreren dat bezinning over de overproductie zinvol is, haalt Van Schie het voorbeeld van spatiphyllum aan. Daar is gebleken dat minder aanvoer heeft geleid tot een duidelijk hogere prijs. <

In het kort Telers en vermeerderaars van pothor-

halt is toe te roepen.

Nederlandse consumenten ervaren de pothortensia meer als tuinplant dan als kamerplant.

De succesvol verlopen promotiecampagne wordt gecontinueerd in 2015.

Om maar eens over iets super actueels te schrijven waar veel over wordt gesproken en wat ook best wel eng is: ebola.

Tot deze week was ebola te vinden in West-Afrika en een aantal landen in Europa en de VS. Artsen die de zeer besmettelijke ziekte hadden opgelopen bij het helpen van patiënten. En ik las dat zelfs een hond het virus in Spanje had opgelopen van zijn baasje. Nou lekker dan denk je, en je kijkt nog eens naar de honden die hier op straat al jaren doelloos rondlopen. Als die ook nog eens allemaal potentiële doorgevers worden van het virus, wordt het nog spannender.

Van de ambassade kreeg ik afgelopen week een e-mail over het Marburg-virus. Ik herkende de naam gelijk omdat ik al weer wat jaren geleden het boek ’The Hot Zone’ heb gelezen waar uitgebreid verslag werd gedaan over ebola en hoe gevaarlijk het wel niet is. Het Marburg-virus is een variant op ebola. Het is gevonden in een laboratorium in het Duitse Marburg. Nu is het dus ook weer in Oeganda. Er zijn mensen besmet en tachtig mensen zitten in quarantaine.

Rond de eeuwwisseling had Oeganda ook een flinke uitbraak van ebola waaraan rond de 1.000 mensen zijn gestorven. Niemand in Nederland heeft hier ooit van gehoord, da’s Afrika, daar gebeuren wel vaker gekke dingen. Het virus wordt overgebracht door onder andere vleermuizen en apen. Laten we daar nou net genoeg van hebben. Die vleermuizen hangen bij mijn huis onder de dakgoot en zijn zo groot dat een gemiddelde hond nog bang van ze wordt. Apen springen hier door de bomen als was het een grote speeltuin. Met name de uitwerpselen zijn gevaarlijk. Omdat onze gezellige vleermuizen en apen altijd hoger zitten dan ik, kan ik dus maar beter een pet op doen. Laatst pieste er in een lodge een aap ons hele ontbijt onder terwijl hij vrolijk in een boom naar ons zat te kijken.

Gelukkig ligt West-Afrika net zo dicht bij Nederland als bij Oeganda. Vliegtuigverbindingen zijn er bijna niet met West-Afrika. De kans dat iemand in Nederland ebola krijgt is dus groter, en toch is het hier dan zomaar weer opeens? Ik ben niet bang, maar denk toch dat ik Rentokil ga bellen om die zwermen vleermuizen even weg te poetsen.

Feico Smit is algemeen directeur Royal van Zanten in Oeganda

41 (2014)

08-10-14 14:06

-

Bert Vegter bvegter@hortipoint.nl

Voor de zomerbloemenhandel is essentieel te weten welke bloemen wanneer en in welke hoe-

Z

omerbloemen als productgroep bestaat uit een zeer omvangrijk sortiment aan uiteenlopende snijbloemen; zomaar 200 soorten. Belangrijke vertegenwoordigers daarvan zoals pioen en zonnebloem kennen handel en consument wel, maar er worden volop andere soorten zomerbloemen gekweekt die minder bekend zijn. Onbekend maakt onbemind, geldt ook hier het spreekwoord.

Er zijn, danwel waren, diverse activiteiten, gericht op het meer bekend maken van het brede sortiment bij handel en consument, zoals de inmiddels al enkele jaren lopende promotie-actie PurE Seasonal Flowers.

Ook de zogeheten snijbloemencatalogus,

een initiatief van FloraHolland om de handel te laten zien wat zomerbloemenkwekers zoal aan sortiment aanbieden, moest een stap in die richting zijn.

Zomerbloemenadviseur Henk van den Berg: „Er is al op vele manieren geprobeerd om het aanbod van zomerbloemenkwekers inzichtelijk te maken. Heel simpel is dat ook niet. Bijvoorbeeld een op zich prima initiatief als de snijbloemencatalogus is grandioos mislukt.” Volgens hem lukt het ook niet zomaar om kwekers op vrijwillige basis nauwkeurige aanbodsinformatie te

Achtergrond en deelname door kwekers is op basis van betrokkenheid ligt, naar een hoger plan te brengen, ontwikkelde adviseur Henk van den Berg twee initiatieven. Dat begon met aanbodsinformatie voor de groot- en detailhandel, en daarvan werd afgeleid het opzetten van de internetsite www.sum-

worden onder meer gebruikt voor het wekebodsinformatie, wat voor een medewerkster van Van den Berg een dag werk betekent.

Stuk voor stuk worden nu 54 kwekers ge-

van kwekers richting afzetketen. Beide onderdelen bestaan inmiddels enkele jaren,

100 miljoen takken aan productie.

41 (2014)

Berg=Zomer10.indd 39

laten verstrekken. Je moet, zo vindt hij, een strak systeem hanteren om telkens richting handel met de juiste aanbodsinformatie te komen. Dat heeft hij op poten gezet en het draait inmiddels drie jaar. Essentie daarvan is dat kwekers stuk voor stuk wekelijks worden gebeld en de verkregen aanbodsinformatie middels aanbodsmails naar de handel wordt doorgezet (zie ook kader).

Reacties van de handel op nauwkeurige informatie over welke soorten zomerbloemen en in welke hoeveelheden dagelijks verkrijgbaar zijn, zijn volgens Van den Berg enthousiast. Hij denkt dan ook dat de inspanningen meerwaarde betekenen voor het zomerbloemenvak, en gaat er dan ook mee door.

Van den Berg streeft naar uitbreiding van het aantal deelnemende kwekers aan het informatiekanaal www.summerflowers. nl. Anno 2014 zijn er zo’n 55 deelnemende kwekers, en in 2015 wil hij op 100 zitten.

Hoe meer kwekers gedetailleerde aanbodinformatie richting handel verstrekken, hoe beter het systeem werkt, is het uitgangspunt.

Het aantal kwekers dat er in de Nederlandse zomerbloemenproductie toe doet, is volgens Van den Berg nog groter, zo’n 250. Uiteindelijk hoopt hij dat het informatiesysteem kan groeien naar 150 deelnemende kwekers. <

39

08-10-14 14:06

Nieuws

Met een geringe investering heeft Holstein Flowers 10% meer verwerkingscapaciteit gerealiseerd. Om dit te bereiken, heeft een student van het DaVinc3i project de gerberakweker uit De Lier geholpen in de analyse van interne processen en oplossingen.

Gerberakwekerij Holstein Flowers handelt steeds meer direct met haar klanten. Dat heeft ook logistieke gevolgen: directe handel gaat immers op andere tijden de deur uit en moet in korte tijd klaar staan. „Wij hebben het vaak over VVV: vaker, verser, vlugger”, zegt Leo van Holstein, algemeen directeur. „Toen dit onderwerp in een bijeenkomst van DaVinc3i voorbij kwam, kwamen we dus snel tot een onderzoek. We wilden namelijk wel eens weten hoe we hier het beste mee kunnen omgaan en hoe we de zaken beter kunnen integreren.”

De student heeft onderzocht hoe Holstein Flowers ervoor kan zorgen dat ze haar (directe) klanten zo snel mogelijk binnen de gestelde, zeer beperkte tijd kan bedienen.

Met interviews en een cijfermatige analyse heeft hij de knelpunten blootgelegd en oplossingen bekeken. De bottlenecks waren het

sterk toenemende aantal directe orders en de eventuele daaropvolgende re-orders.

Bij Holstein was de kas altijd leidend, terwijl dit nu de verwerkingsruimte moet zijn: zo worden bloemen ten behoeve van de directe orders als eerste geplukt en kunnen deze daarna direct verwerkt worden. Dit is van belang omdat de gerbera’s tussen 7 uur en 11 uur in de ochtend geoogst, verwerkt, verpakt en orderklaar gemaakt moeten worden om verstuurd te worden naar de klant.

Kleinere stappen De verandering bestaat uit een herinrichting van de verwerkingsruimte waardoor de afstand tussen de verschillende stappen in het verwerkingsproces kleiner is geworden.

Verder is er extra verwerkingscapaciteit aangeschaft. Bovendien is het oogstproces zo aangepast dat de bloemen die als eerste nodig zijn voor de verwerking van de directe orders als eerste geoogst en verwerkt worden. Verder is de oogst van gerbera’s voor de directe handel losgekoppeld van de te klokken gerbera’s Leo van Holstein: „Het is goed geweest dat door de frisse blik van de student de al bij

REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl

40

ColofonVbb-nieuws 1 artikel.indd 40

Strategisch onderzoek DaVinc3i is een strategisch onderzoeksproject met een praktische toepassing.

Het project is opgezet om inzichtelijk te maken wat de gevolgen van virtualisering en internationalisering zijn op de sector en de bedrijven zelf. „Vaker, verser en vlugger is zo’n gevolg”, aldus Robert Ossevoort, project manager. „Studenten gaan vervolgens bij onze deelnemers aan de slag om oplossingen te bedenken en te analyseren.

Holstein Flowers is zo’n deelnemer.”

Holstein: „Het mooie aan DaVinc3i is dat het mes aan twee kanten snijdt. Enerzijds doen we gezamenlijk strategisch onderzoek waaruit blijkt in welke richting de sector beweegt. Anderzijds is het heel toegepast en hebben wij met dank aan de student van Wageningen Universiteit meer efficiëntie kunnen realiseren.” <

UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, tel 0342-49 42 63, fax 0342 41 31 41 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl

Colofon

Directeur Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 071-56 59 678 Alice Hoogenboom 56 59 679 Hoofdredacteur Elbert van den Berg 071-56 59 678 Eindredacteur Jenny Mostert 071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht 56 59 637 Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg 56 59 687 Cindy van der Zwet 56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes 56 59 638 Joef Sleegers 56 59 642 Bert Vegter

ons bekende knelpunten versneld zijn aangepakt. Zo werden wij ons bewust(er) van het feit dat niet de tuin, maar de verwerkingsruimte leidend moest zijn in de verwerking van de directe orders met snellere verwerking als resultaat.”

Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice.

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kunt u contact opnemen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl.

Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50.

Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten.

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia.

Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Druk: BDU Media

41 (2014)

08-10-14 14:06

Kasgenoten

A genda Binnenland

FOTO: Quincy vOn BannissehT

Waterdrinker in het teken van Our World

LTO Glaskracht Nederland

Gewasgezondheidsdag Zuid Oost Neder-

Leeftijd: 52 jaar Plaats: Zevenhuizen Teelt: Skimmia japonica en Helleborus Oppervlakte: 3,6 ha kas en 2,4 ha containerveld

Hans Verboom Met wie staat u op de foto?

Gewasbijeenkomst amaryllis, locatie en Gewasbijeenkomst potanthurium, Pijnac-

Waar zijn jullie momenteel mee bezig?

Gewasbijeenkomst cyclaam, locatie en Themabijeenkomst energie, Demo-

Rond Zevenhuizen en Gouda zijn veel wegenbouwactiviteiten.

Beperken die de bereikbaarheid van uw bedrijf?

Plantgezondheid event, Naktuinbouw, Gewasbijeenkomst bromelia, locatie en

Glastuinbouw event, locatie en tijd nog niet Themabijeenkomst biologische gewasbe-

Naast skimmia, telen jullie ook helleborus. Wat maakt deze plant zo bijzonder?

Buitenland

„We kweken drie soorten helleborus: de Niger-types die rond kerst bloeien, Orientalis

-

Flowers & Hortech Ukraine,

Is het met een nicheproduct als helleborus makkelijk scoren?

Nederland zet F-16’s in om IS te bestrijden. Wat vindt u daarvan?

Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

!

Documenten en linken naar website

41 (2014)

Kasgenoten agenda_nw.indd 41

Foto’s

Filmpjes

41

08-10-14 14:06

u w o u d e o l ie is geld waard!

TEELTVLOER

Temperatuur datalogger -40/+85 °C Temperatuur en/of RV datalogger (registratie) is breed toepasbaar in bloemen-, groenten- en fruithandel.

tel: 0174-768876 i n f o @ v i c t o n b v. n l

• groothandel in olie en metalen • saneren van tanks en k e t e l s ( K I WA ) • afvoeren van brandstofrestanten

T: 0174 - 517897 M: 06 53 437 827 www.renevanderstok.nl

Afvoergoot

Voor uitgebreide informatie:

www.meten.nl

E-mail: info@nieuwkoopbv.nl Tel. 0297 325836

René vd Stok schermingen voor aanleg, onderhoud en renovatie

Vastzetsysteem

/i °\Êä{£ÈÊÎ ££{ÇÊUÊ v JÃV i iÛ Ã°

WWW.SCHELLEVIS.NL

HOEK VAN HOLLAND T 0174 64 20 40 • KASSENSLOOP • (ROZEN)GEWASSEN UITRUIMEN • GEVRAAGD: ASSIMILATIELAMPEN EN WKK-INSTALLATIES • WWW.MUSTANGDEMOLITION.NL

KASSENBOUW & KASSENSLOOP

WWW.DEBETSSCHALKE.COM

BIMAR SERVICES B.V. · Voor alle asfalt op en rond uw bedrijf · Ook zuurbestendig asfalt voor uw voersilo's en voergangen · Wij doen ook vloeistofdichte asfaltvloeren met certificaat en keuring · Wij zijn onbetwist de asfalt en silo-specialist. · Reageer nu snel en wij komen bij u langs voor een geheel vrijblijvende offerte · Als u nu reageert voor 1 november, is de kleef-laag gratis bij een 2 lagen systeem tot 500 m²

Bimar Services B.V. Tel: 06 47728544

Voor andere werkzaamheden vraag naar de mogelijkheden

www.bimar-leiden.nl

EVAL: voor elke situatie juiste installatie

WILT U OOK ADVERTEREN OP DEZE PAGINA? BEL: 0342-494290 601079.indd 42

Een degelijk advies, prima service en een betrouwbare begeleiding… Samen met de klant bedenken onze technici steeds de beste oplossing.

Daarbij kijken ze niet alleen naar het optimaal functioneren van installaties, maar ook naar betrouwbaarheid en energieverbruik.

Installatieburo E VAL B.V.

;b[ajhej[Y^d_[a

Galglaan 11 s 2311 ND Rijnsburg Tel. 071 402 26 21 s eval@eval.nl

Ae[bj[Y^d_[a

www.eval.nl

Ab_cWWjj[Y^d_[a

MWj[hj[Y^d_[a

8-10-2014 13:39:21

VA N K L I N K

STOOMKETELVERHUUR

VEBU V.O.F. Kasonderhoud - Glasreparatie - Goten smeren - Overspuiten - Goten reinigen - Diverse reparaties

@

Tel. 06-51 35 04 52 e-mail: buddys37@hotmail.com

SURfaPLUS hulpstoffen voor meer actie Hasten verhoogt effectiviteit van insecticiden: o.a. abamectine, thiametoxam en milbectine Met Atplus en Elasto G5 tot 50% minder remstof nodig bij groeiremming Zie de proefresultaten op www.surfaplus.com SURfaPLUS BV, Wageningen tel. 0317-451217, fax 0317-451231 www.surfaplus.com

601080.indd 43

8-10-2014 12:47:12

601081.indd 44

8-10-2014 12:39:38