VBB_45-2014

B 11-18

Highlights op beurzen

8 Metropool Regio

30 Waterberging

34 Amaryllis werkt

36

Rotterdam Den Haag

tuinbouw gaat ondergronds

aan verbetering op meerdere fronten

lanceert nieuwe christusdoorn

Cover-nw.indd 1

05-11-14 17:53

O NL INE

E X ECUT IE V EIL IN G

-

10

Leidschendam, Huyssitterweg 4, 6, 8 en 12 & Tuinbouwweg 4 G L A ST U I N B O U W B E D R I J V E N M E T 5 WO N I N G E N

D EC EMB ER

2014

Kijkdagen: 24 nov. en 9 de 13.00 - 15.00 uuc. r

Notaris: mr. M.J.A. Laenen • DLA Piper Nederland N.V. • Amsterdam • 020 - 541 98 99 Makelaar: Vellekoop Makelaardij-Onteigeningszaken • 010 - 521 76 66 Veiling is verdeeld over 5 kavels. De kavels worden eerst afzonderlijk geveild en aansluitend als combinatie

BOG Auctions is specialist op het gebied van online executieveilingen van Bedrijfs Onroerend Goed. Ga voor meer informatie naar BOG-Auctions.com of neem contact met ons op via 033 - 460 00 76

Meld uw favoriet of uzelf aan voor de

Klaas Schoone Memorial Award 2015 De familie Schoone, Floricultura samen met de Raad van Advies nodigen het internationale Orchideeën vak uit om personen, groepen en organisaties – die op innovatief gebied zich onderscheidend hebben ingezet om het Vak op een hoger niveau te brengen – voor te dragen voor de Klaas Schoone Memorial Award 2015.

De Klaas Schoone Memorial Award staat open voor het Orchideeën vak in de breedste zin van het woord voor: telers, veredelaars, vermeerderaars, nieuwe rassen, techniek, teelttechnisch onderzoek, marketingconcepten en business strategieën. De Raad van Advies benoemt voor alle categorieën een onafhankelijke groep van juryleden.

Kandidaten kunnen tot 31 december 2014 worden aangemeld via de website www.ksmaward.com Hier treft u alle gegevens aan voor het aanmelden en kunt u indien gewenst ook contact opnemen met het secretariaat van de Klaas Schoone Memorial Award.

Waarde cheque KSMA 2015 Tienduizend Euro

€ 10.000,-

U zoekt?

Bel 0342 - 49 48 89 voor de advertentie mogelijkheden, wij geven u graag advies.

606318.indd 2

4-11-2014 16:00:56

B 8 ’Ondernemers kennen geen gemeentegrenzen’

Vakblad voor de

Opinie 4

Interview: ’We moeten op zoek naar nieuwe verdienmodellen’

4

Commentaar: De markt in het vizier: logisch én noodgedwongen

5

Stelling: Ondernemers staan niet te wachten op 55-plussers

Nieuws 6

Een selectie uit het meest recente nieuws

B

30 Waterberging tuinbouw gaat ondergronds

8

Ondernemen: ’Ondernemers kennen geen gemeentegrenzen’

9

Column: Feico Smit, Oeganda

10

Energiemarkt:

11

Trade Fair: Highlights op beursvloer FloraHolland

16

IFTF:

19

Vragen:

20

Afzet:

Markt 24 24 25

34

26

Paphiopedilum terug van weg geweest

27

Erica moet calluna voor laten gaan

Teelt 28

In beeld: Snel koelen in vacuüm

30

Wateropslag: Waterberging tuinbouw gaat ondergronds

32

Heesters: Cyclaam:

36 ’Miliiana is een cactus, maar oogt als een potplant’

34

Amaryllis:

36

Cactus: ’Miliiana is een cactus, maar oogt als een potplant’

38

Teelttips:

39

Column: Kees van Egmond

Brieven 40

’De klok moet versterkt worden; dat is beleid’

Service 41

Kasgenoot: Ellen van Winden Agenda Voorplaat:

45 (2014)

Inhoud.indd 3

3

05-11-14 16:44

Opinie Jos van der Knaap, LTO Glaskracht Westland:

’We moeten op zoek naar nieuwe verdienmodellen’ fOtO: LtO NOOrd GLaskraCht

De herstructurering van verouderde glastuinbouwgebieden in de gemeente Westland verloopt uiterst traag en ligt soms zelfs stil. Probleem is, volgens ders geen geld is voor modernisering. „Daarom moeten we op zoek naar nieuwe verdienmodellen. Maar dat vereist een nieuwe mindset.”

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

Hoe verloopt de herstructurering in de gemeente Westland? „Het project Poelzone in ’s-Gravenzande is in uitvoering. Men is bezig met het inrichten van natuur en de aanleg van infrastructuur. Helaas verloopt het met de sloop van oud glas minder voorspoedig. En dat terwijl het project Poelzone juist een stimulans voor telers kent om tot herstructurering te komen. Ze krijgen namelijk de mogelijkheid hun bedrijfswoningen te laten uitplaatsen.

De herstructurering van het glastuinbouwgebied Boomawatering, tussen Monster en Poeldijk, verloopt moeizaam. De overheid staat daar nu aan de lat om de droge en natte infrastructuur te verbeteren, waardoor het gebied een betere uitstraling krijgt en een tuinder sneller geneigd zal zijn tot modernisering te komen. In de Oranjepolder is een aantal bijeenkomsten geweest, zijn mensen gepolst en ideeën neergelegd. Om planologische schaduwwerking te vermijden, benadrukken wij met klem dat de gemeente en het waterschap niet met kaartbeelden moeten komen waarop bijvoorbeeld wegen

Commentaar Elbert van den Berg hoofdredacteur evandenberg@hortipoint.nl

staan die bestaande bedrijven doorsnijden.

Je moet het initiatief aan de ondernemers laten. Maar tot nu toe zijn er in de Oranjepolder nog geen concrete initiatieven.”

Waar loopt het op vast? „Bij dit soort projecten is het van belang dat één teler de eerste stap zet: goed voorbeeld doet volgen. Veel telers willen wel weg uit deze gebieden om elders door te gaan, maar ze kunnen dat niet omdat de verkoopopbrengst van hun bedrijf te laag is. Het alternatief is dat ze de boel verkopen en hun pensioen in rook zien opgaan.”

Wat hebben jullie gedaan om uit deze impasse te komen? „Als LTO Glaskracht Westland hebben we twee mensen vanuit onze organisatie gehad bij wie tuinders terecht konden als zij plannen hadden om te stoppen met hun bedrijf of elders wilden doorgaan. Daarmee namen we dus geen proactieve houding aan, een keuze waarvan we nu zien dat die op dit moment niet meer werkt. Daarom hebben

we afgelopen week een tuinderscafé georganiseerd, waarbij telers zelf met initiatieven konden komen. Daarnaast kijken we nu niet enkel meer naar vernieuwing van bestaande kassen, maar stellen we ook vragen als: kan ik als ondernemer ook verder kijken dan alleen het produceren zoals ik dat tot nu toe altijd deed? Kan ik meer waarde toevoegen aan mijn product? Kan ik producten telen voor de geneesmiddelen- of cosmeticaindustrie en daarmee dus inspelen op de biobased economy? Kan ik op mijn bedrijf boeketten maken? We moeten herstructureren én moderniseren. Nieuwbouw is even buiten de realiteit. Als er geen geld wordt verdiend, schiet dat niet op. We moeten op zoek naar nieuwe verdienmodellen. Maar dat vereist een nieuwe mindset.”

Waar moet die mindset vandaan komen? „Die moet vooral vanuit de ondernemer zelf komen, niet vanuit het ministerie van Economische Zaken, de provincie Zuid-Holland, LTO Glaskracht Westland, Greenport

De markt in het vizier: logisch én noodg ed

H

onderden kwekers en andere standhouders op de FloraHolland Trade Fair (FHTF) probeerden deze week hun waar aan de man te brengen, handelaren en eindklanten voor hun producten te interesseren of in ieder geval ’goede contacten’ te leggen. En dat alles in de logische verwachting dat -

richt op nieuwbouw of andere veel geld vergende investeringen. Over dat geld beschikken de meeste banken aan te komen met kredietaanvragen.

De focus komt dus steeds meer te liggen op de markt. En dat is toch vooral ingegeven door het dat de vraag vanzelf weer gaat aantrekken als ’de -

als hun collega’s vooral bezig met de vraag hoe ze -

dat telers de markt meer in het vizier hebben, heeft te maken met de redenering dat er op productie-

4

Opinie_NW.indd 4

45 (2014)

05-11-14 16:04

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324,

Stelling

Ondernemers staan niet te wachten op 55-plussers -

Holland of de Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen (T&U). Die twee laatstgenoemde organisaties staan sowieso ver van de tuinder af. Ja, tuinders weten dat Loek Hermans het gezicht is van die organisaties, maar zijn er ook tuinders in vertegenwoordigd? In het topteam van de topsector T&U zit een topondernemer uit de tuinbouw, maar weten tuinders wie dat is? Natuurlijk is dat ook kritiek op onze eigen organisatie. Ik vind echter dat we onvoldoende in staat zijn om dat helder bij onze achterban in beeld te krijgen. Dat moeten we gaan veranderen.”

-

-

onderdeel van Greenport Holland

-

„Als de primaire sector binnen een greenport verzwakt, verzwakt de hele greenport.

Natuurlijk hoor ik dan de individuele ondernemer zeggen: ’Ik werk niet voor de greenport, maar voor mezelf’. Aan ons als LTO Glaskracht Westland daarom de taak uit te leggen wat het belang is van een sterke greenport. Het gaat om het totale cluster, waarbij je verder kijkt dan alleen de productie. Zo moet er ook een goed handelsapparaat in dat cluster liggen. Daarnaast sporen wij de gemeente aan de bestemming glastuinbouw op gebieden te houden waar deze nu al op ligt. Ook moet de gemeente geen caravanstalling of andere bedrijvigheid toestaan in glastuinbouwgebieden. Het gaat om het behoud van de dynamiek van het gebied.” <

Bart Oostveen, kuipplantenvermeerderaar in De Kwakel -

-

-

-

-

-

Herbert Wooning, -

-

-

-

45 (2014)

Opinie_NW.indd 5

5

05-11-14 16:04

Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws.

Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander

Arcadia Chrysanten, Artemis en Florensis de Tuinbouw Onderne-

■

hebben concurrentie van Martens Asperges.

Hamiplant neemt het grootste deel van de activiteiten van plantenexporteur Vida Verde uit Honselersdijk over. Dat maakte Dutch Flower Group (DFG), waarvan Hamiplant deeluitmaakt, op 5 november bekend. Vida Verde werd een dag eerder failliet verklaard.

De merknaam Vida Verde blijft bestaan. Het bedrijf, opgericht in 1991, had vorig jaar 90 medewerkers, € 37 miljoen omzet en circa 1.065 klanten in heel Europa.

’TOP-ondernemingen’ met visie, durf en doorzettingsvermogen.

Die tevens marktgericht, internationaal en duuren varen een eigen lega’s. De genomineerbekend gemaakt op FloraHolland Trade Fair.

Ze horen 7 januari 2015 wie met de eer gaat

■ Moet het groene onderwijs, zoals nu het geval is, deel uitmaken van de begroting van het ministerie van EZ, of moet het – evenals de rest van het onderwijs – onder het ministerie van OCW vallen? De Tweede Kamer wil laten uitzoeken wat het beste is. De Kamerleden Van Veldhoven (D66) en Lodders (VVD) dienden hierover een motie in die op 4 november door de Tweede Kamer werd aangenomen.

■ Het kabinet moet gaan experimenteren met een platform waarop boeren en tuinders hun ideeën kwijt kunnen over het verbeteren of ’wieden’ van regels in de land- en tuinbouw. De Tweede Kamer nam daarover op 4 november een motie aan, ingediend door VVD-Kamerlid Lodders.

De uitkomsten en concrete suggesties van het experiment moet het kabinet binnen een jaar aan de Kamer melden.

■ De kale gasprijs is sinds vorige week – toen de EU, Rusland en Oekraïne een gasakkoord sloten – op het laagste niveau terechtgekomen sinds de afgelopen vier jaar en bedraagt nu circa € 0,23 per m3 voor 2015-contracten.

Vier jaar geleden bedroeg de gasprijs nog bijna € 0,30 per m3.

■ Noord-Brabant neemt voor € 18 miljoen een

6

Nieuwskort2.indd 6

links naar rechts: Leo Hoogendoorn (FlorenRené Eikelboom (Arca(Artemis).

meerderheidsbelang in Ontwikkelingsmaatschappij Ruimte voor Ruimte. Daarmee hoopt de provincie de kosten die zij de afgelopen jaren heeft gemaakt om onder andere kassen te laten slopen, sneller te kunnen terugverdienen via de verkoop van woningbouwkavels. Er moet nog € 103 miljoen worden terugverdiend.

na uitdiensttreding ziek worden. Sinds 1 januari 2013 betalen werkgevers via de premies Ziektewet en WGA mee aan de uitkeringen voor deze ’vangnetters’. UWV begeleidt deze mensen tot nu toe, maar binnen de Stichting van de Arbeid is afgesproken dat werkgevers dit willen gaan verzorgen.

■

■

Evenals in 2013 staat Rijk Zwaan ook dit jaar bovenaan in de Hillenraad100, die op 31 oktober bekend werd gemaakt tijdens het jaarlijkse Hortigala. In de categorie 500+ moest de Dutch Flower Group zijn koppositie afstaan aan Total Produce. De top 10 van de Hillenraad100 wordt sterk gedomineerd door vermeerderings- en veredelingsbedrijven. Op de zesde plaats staat FleuraMetz, op de achtste Royal Lemkes en op de tiende Anthura.

De provincie Groningen en de gemeente Eemsmond moeten afzien van hun plannen voor glastuinbouw bij de Eemshaven, vindt de LTO Noord-afdeling Het Hogeland. Het beoogde gebied leent zich bij uitstek voor akkerbouw, maar niet voor glastuinbouw vanwege de lagere lichtopbrengst en het ontbreken van kennis-, logistieke en toeleveringsbedrijven.

■ ■ Stigas is een pilot begonnen waarbij ondernemers uit de agrarische en groene sector worden geholpen bij de begeleiding van tijdelijke medewerkers die ziek uit dienst gaan of direct

Tuinbouwondernemers die – samen met bedrijven uit de retail, logistiek of handel – aan een nieuw verdienmodel willen werken, kunnen daarbij sinds 31 oktober advies en kennis krijgen via het programma ’Keteninnovatie Tuinbouw’ van de Kamer van Koophandel, zo heeft 45 (2014)

05-11-14 16:38

FOTO: PETER VAN LETH

Gelezen op Twitter

Eric Moor (@eric_moor) vergroting van het aanbod van mkb-financiering te komen. Deze aanpak is volgens het ministerie van Economische Zaken (EZ) uniek, want tot nu toe gaf de overheid alleen garanties op de financiering die direct aan bedrijven werd verstrekt.

■ Vertrouwen glastuinders daalt Het vertrouwen van glastuinders in de huidige en verwachte economische situatie op hun bedrijven is verder gedaald. Dat blijkt uit de Nederlandse Agro Vertrouwensindex. Glastuinders zijn wel eens somberder geweest; vooral in het tweede en derde kwartaal van 2013.

Een flinke ommezwaai volgde eind 2013, maar de drie kwartalen daarna nam het vertrouwen weer gestaag af. Collega’s in andere land- en tuinbouwsectoren worden opvallend genoeg nu ook steeds somberder.

■ Meerderheid telers steunt invoering Energiebesparingssysteem Glastuinbouw staatssecretaris Dijksma (EZ) bekendgemaakt.

De bewindsvrouw hoopt met het programma, waarin zij € 1 miljoen steekt, zo’n vijfduizend ondernemers te bereiken. De looptijd van het programma eindigt op 31 december 2015.

■ Midden Zuid-Holland nieuwe

afdeling van LTO Noord Glaskracht LTO Noord Glaskracht kent sinds kort de nieuwe afdeling Midden Zuid-Holland. Hierin zijn de voormalige afdelingen Oostland en Zuidplas opgegaan. Het bestuur van de nieuwe afdeling Midden Zuid-Holland werd op 29 oktober aan de leden gepresenteerd. Onder leiding van voorzitter Theo Ammerlaan uit Berkel en Rodenrijs behartigt het bestuur de belangen van alle agrarische ondernemers in de gemeenten Pijnacker-Nootdorp, Lansingerland, Waddinxveen en Zuidplas.

■ Kamp biedt garanties aan Nieuwe aanbieders die geld willen lenen aan het mkb, kunnen sinds 30 oktober meedingen naar een nieuwe overheidsgarantie. Minister Kamp (EZ) roept hun in de Staatscourant op met concrete voorstellen voor verbreding en 45 (2014)

Nieuwskort2.indd 7

De meerderheid van alle glastuinbouwondernemers steunt het initiatief van LTO Glaskracht Nederland om het Energiebesparingssysteem Glastuinbouw (EBG) in te voeren. Dat blijkt uit een enquête onder glastuinders die lid zijn van LTO Noord Glaskracht, ZLTO en LLTB. Van de ondervraagden gaf 86% aan vóór invoering van het EBG te zijn om daarmee maximale inspanning te leveren tot minder gasverbruik.

Zowel onder sier- als glasgroentetelers vindt het voorstel massaal bijval. Met het EBG worden individuele gasverbruiksnormen vastgesteld voor glastuinbouwbedrijven waarop een jaarlijkse besparing van 2% wordt toegepast.

Wordt die norm niet gehaald, dan vindt een verrekening plaats, wat als prikkel moet werken om op het verbruik van aardgas te besparen.

■ Joyce Lansbergen ’Meest inspirerende tuinbouwvrouw’ Joyce Lansbergen van LG Flowers uit Pijnacker is op 28 oktober in Rotterdam uitgeroepen tot ’Meest inspirerende tuinbouwvrouw van Nederland’. De titel viel haar ten deel na een online stemming onder vakgenoten in het kader van de verkiezing Ranking the Grower. Lansbergen schrijft op de website van het Vakblad voor de Bloemisterij geregeld weblogs.

Zuid-Duitsland, als je product onderscheidend genoeg is, is het nog steeds mogelijk, eigen merk in de supermarkt

SO Natural (@_SOnatural) Wow! We hebben nu plaats #30 in de #Hillenraad100! #trots op deze prestatie #SOnatural

Ter Laak Orchids @TerLaakOrchids 2 u2 uur geleden Wauw! Eén van de hoogste stijgers én hoogste ranking van de orchideeenkwekerijen! Wij zijn beretrots! #Hillenraad100

Sjaak van der Tak (@SjaakVanDerTak) Laatste dag Korea, ook hier kansen om 2 nieuwe gebieden te ontwikkelen met Westlands bedrijfsleven, telers, techniek, goede afzet #greenport

Lennard GreenBalanZ (@LGreenBalanZ) Gaaf om onze #organic #bio #orchids eindelijk te kunnen laten zien aan retailers.

uffelenjohn (@uffelenjohn) Lees net dat Vida Verde failliet is. Als het waar is. Is het weer een grote klap voor tuinbouw Nederland

Discussie op LinkedIn Wordt het nog wat met de Nederlandse roos?

En weer viel recent een aantal Nederlandse rozenbedrijven om. Het areaal blijft maar dalen. Stopt die neergang ooit? Is herstel mogelijk?

Wat denkt u? Wordt het ooit nog wat met de Nederlandse roos?

7

05-11-14 16:38

’Ondernemers kennen geen gemeentegrenzen’ Als de Eerste Kamer deze maand groen licht geeft, kan de Metropoolregio Rotterdam Den Haag per 1 januari 2015 van start gaan. LTO Glaskracht Westwerking veel kansen voor de glastuinbouw. „Ondernemers kennen geen gemeentegrenzen”, aldus voorzitter Jos van der Knaap.

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

V

dergesneeuwd konden raken in de MRDH. Vandaar dat de gemeente Westland een ’ja, mits ...’-beslissing heeft genomen en een aantal randvoorwaarden stelt aan deelname aan de MRDH. Zo mag de metropoolregio geen concurrent worden van bestaande economische overlegstructuren, zoals Greenport Holland. „De autonomie die wij als toonaangevende greenportgemeente hebben, mag niet aangetast worden door de MRDH”, zo lichtte de Westlandse burgemeester Sjaak van der Tak toe in een brief aan Aboutaleb en Van Aartsen.

Opvallend genoeg is LTO Glaskracht Westland veel minder bezorgd over eventuele bedreigingen vanuit de metropoolregio.

Voorzitter Jos van der Knaap legt veel meer de nadruk op de kansen die de MRDH de

Foto: RotteRdam the hague aiRpoRt

orige maand sloten Albrandswaard en Westland als laatste de rij van gemeenten die akkoord gingen met de plannen voor de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH). Dit samenwerkingsverband van 24 gemeenten moet ervoor zorgen dat de zogeheten Zuidvleugel van de Randstad een aantrekkelijk economisch vestigingsklimaat en een optimaal funcionerend openbaarvervoersen wegennet krijgt.

Het idee voor de MRDH, twee jaar geleden door de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb en zijn Haagse evenknie Jozias van Aartsen gelanceerd, stuitte in het Westland aanvankelijk op weerstand. Zo bestond er de angst dat de belangen van de greenport Westland-Oostland wel eens on-

De naam van het vliegveld Rotterdam Airport werd in 2010 veranderd in Rotterdam The Hague Airport. Een voorbeeld van de steeds verdergaande samenwerking tussen de gemeenten in de stadsregio’s Rotterdam en Den Haag, die in 2015 moet uitmonden in een metropoolregio.

8

Metropoolregio.indd 8

glastuinbouw in Westland-Oostland biedt. „Wij hebben als Westlands bedrijfsleven – LTO Glaskracht Westland, MKB-Westland en VNO-NCW West – de gemeente Westland de afgelopen jaren voortdurend opgeroepen niet op een eiland te gaan zitten.

Hoewel ik veel waardering voor raadsleden heb en hun terughoudendheid begrijp, ervaar ik geregeld dat er bij te veel Westlandse raadsleden nog steeds het idee leeft dat alles om hun gemeente draait. Maar er staat geen hek om de gemeente Westland. Ondernemers kennen geen gemeentegrenzen.”

Versterking primaire sector Volgens Van der Knaap is de vorming van een metropoolregio niet tegen te houden met twee steden die zo veel gewicht in de schaal leggen. Bang dat Rotterdam en Den Haag te dominant in de MRDH zullen zijn, is hij echter niet. „Je ziet dat de provincie Zuid-Holland daar heel kritisch naar kijkt.

Bovendien zijn we hier in het Westland niet vergeten dat Den Haag in het verleden aardig wat Westlandse grond heeft geannexeerd voor woningbouw. Het is zaak zuinig te zijn op de gronden waarop nu nog een glastuinbouwbestemming rust, zeker nu het wat minder goed gaat in de sector.

Daarom houden zowel wij als de gemeente dat nauwlettend in de gaten.”

Hoewel het dus blijft opletten met Rotterdam en Den Haag moet je volgens Van der Knaap niet in die kritische houding blijven hangen. Beter is het te focussen op de kansen die zo’n samenwerkingsverband de glastuinbouw kan bieden. „Als je te veel aan de rem hangt, maak je jezelf onmogelijk in situaties waarin je kunt praten over versterking van de primaire sector. De verschil45 (2014)

05-11-14 15:26

Column Feico Smit

Mening

f.smit@royalvanzanten.com

Oeganda

Feiten over Metropoolregio Rotterdam Den Haag

Tropen Piet

len tussen de bedrijven zijn groot, maar we staan er als sector gewoon niet goed voor.

Het verdienmodel dat de sector in honderd jaar heeft grootgemaakt is uitgewerkt. Verpaupering ligt op de loer. Als de tuinbouwbedrijven niet floreren, heeft dat ook zijn weerslag op de bedrijvigheid daaromheen.

De metropoolregio biedt kansen om het economisch vestigingsklimaat in deze regio te versterken. Die moeten we dan wel met beide handen grijpen.”

Economisch vestigingsklimaat De twee doelen waarop de MRDH zich gaat richten – versterking van het economisch vestigingsklimaat en van het openbaarvervoers- en verkeersnetwerk – zijn volgens Van der Knaap ook voor de glastuinbouw van groot belang. „Het gaat echter niet alleen om nieuwe wegen, maar ook om een vraag als: hoe kun je de havenactiviteiten in Rotterdam verbinden met de activiteiten op de tuinbouwbedrijventerreinen Honderdland en ABC Westland en de terreinen in Bleiswijk? Dat kan mede door het vervoer slimmer te gaan regelen.”

Op het gebied van onderzoek en kennis ziet hij mogelijkheden om tot verdere samenwerking te komen met bijvoorbeeld TU Delft en Erasmus Universiteit.”

terreinen gaat, kan dat ten koste gaan van het Westlandse glasareaal. In het nieuwe bestemmingsplan heeft de gemeente nu een denkbeeldige as gelegd van het bedrijventerrein Honderdland bij Westerlee naar ABC Westland in Poeldijk. Daarlangs komen zogeheten doelgroepenstroken. Vanaf de A20 loopt echter ook een verbinding naar de Rotterdamse deelgemeente Hoek van Holland en bijvoorbeeld de Harnaschpolder in de gemeente Midden-Delfland. Kun je dáár niet inzetten op bedrijventerreinen waardoor je in het glastuinbouwgebied geen areaal verliest? Binnen de MRDH kun je daar misschien goed over praten.”

Metropoolcongres Het laatste woord over de MRDH is aan de Eerste Kamer die daar naar verwachting nog deze maand over debateert. Daarnaast vindt op 12 november het metropoolcongres 2014 plaats in Delft. Wethouders en raadsleden van de 24 gemeenten zullen die dag ook een werkbezoek brengen aan enkele ’onderscheidende bedrijven in de regio’. Een daarvan is Ter Laak Orchids in Wateringen. <

In het kort ■

Daarnaast vindt Van der Knaap het een groot voordeel dat de 24 gemeenten in de MRDH straks hun plannen op het gebied van infrastructuur en vervoer met elkaar zullen afstemmen. „Dat zijn issues die de gemeentegrenzen overstijgen. Als het bijvoorbeeld om het aanwijzen van bedrijven45 (2014)

Metropoolregio.indd 9

9

05-11-14 15:26

Energiemarkt

Olieprijs

Het Vakblad brengt elke maand de ontwikkeling van de energieprijzen in de rubriek ’Energiemarkt’. Een deskundige analyseert de belangrijkste ontwikkelingen en een teler vertelt hoe hij met de markt omgaat.

100

’Ik zou Ocap niet meer kwijt willen’

80

dat van tevoren was ingeschat. Als ik de installatie zou laten verbeteren, zou dat weer een forse investering betekenen, en dan nog kreeg ik geen garantie dat alles zou functioneren.”

Voor de komende jaren moet Van Veen nog bekijken hoe hij met de elektra verder gaat.

Het leasecontract voor de WKK loopt in 2016 af, en vanaf 2017 moet iedere installatie verplicht een rookgasreiniger hebben. Van Veen heeft die niet, want hij gebruikt CO2 van Ocap. En dat wil hij niet meer kwijt. „Ocap levert heel zuivere CO2. Je hoeft nooit rekening te houden met warmte afluchten. Er zijn soms problemen met de levering, maar die heb je ook met een eigen WKK en rookgasreiniger. Ik vind Ocap ideaal. Ik denk dat het in ons geval milieuvriendelijker is om Ocap-CO2 te gebruiken, dan de WKK te laten draaien voor CO2 als we de stroom en warmte niet nodig hebben.”

Contractprijs voor een jaar (2015) in cent/m3

26

25

24

23

22

Energiemarkt_nw.indd 10

september

oktober

Elektriciteit Contractprijs voor een jaar (2015) voor piekuren in euro/MWh

56 55 54 53

Conflict Oekraïne blijft gasprijs beïnvloeden

10

oktober

Gasprijs

Analyse Agro-Energy

pen in de richting van 22 cent/m3, al ging er vrijdag 31 oktober ineens weer ruim 1 cent/ m3 af.

De OTC-prijzen elektra lopen wat achter die van gas aan. De forse daling van de olieprijs als gevolg van lagere economische groei in de wereld en toenemende zelfvoorzienendheid van de VS, die nadrukkelijk in het nieuws geweest is, heeft geen enkel effect. Wel belangrijk is de daling van de steenkoolprijs, die de elektraprijs drukt. De waarde van CO2emissierechten blijft op peil, tussen de 6,0 en 6,5 euro per ton. Het gevolg van de dalende prijzen van steenkool en gas is dat de OTCprijzen voor elektra iets harder omlaag gaan dan de gasprijs. De WKK sparkspread op peak 2015 is daardoor gedaald van 17 naar 16 euro per MWh. De APX prijzen reageren vooral op het weer van de dag. Ze neigden in de eerste helft van oktober omhoog, maar zijn afgelopen week weer behoorlijk omlaag gegaan. De variatie in de onbalansprijzen is al sinds september toegenomen.

52 51

BrOn: EndEx.nl

De afgelopen maand werd de prijsbeweging op de gasmarkt volledig bepaald door het nieuws over het conflict tussen Oekraïne en Rusland. Begin oktober verminderde de spanning. In die periode daalden de prijzen met enkele tienden. Daarna werd het een tijdje onzeker en richtingloos.

Eind vorige week, toen er een gasakkoord bereikt werd tussen Oekraïne, Rusland en de EU, daalden de prijzen voor volgend jaar met ruim 0,5 cent per m3. Per saldo is de jaarblokprijs nu 1 cent/m3 lager dan begin oktober.

Gas voor het eerste kwartaal in 2015 zit op 3 november op 23 cent/m3, veel lager dan vorig jaar rond deze tijd. Dat is ook te merken aan de gasinkopen door tuinders. Er wordt veel meer gas voor de winter vastgelegd dan vorig jaar het geval was.

De daggasprijs wordt ook beïnvloed door het conflict, maar hier speelt de bevoorrading ook een grote rol. Er waren enkele productieonderbrekingen en minder LNG-schepen naar Engeland. Samen met de intrede van het najaar heeft dit de daggasprijs doen oplo-

september

50 49

september

oktober

Sparkspread WKK-sparkspread voor 2014/2015 in euro/MWh, gebaseerd op de piekprijs elektra en AgroBudgetGas

22 21 20

BrOn: VAKBlAd VOOr dE BlOEmiSTEriJ

Met zijn koele alstroemeriateelt heeft Fedor van Veen uit Schipluiden niet zo veel warmte nodig. Daarom koopt hij tweederde van zijn stroom in van het net; de rest wordt opgewekt met zijn eigen WKK van 1,1 MW. Vorig jaar heeft de kweker geïnvesteerd in nieuwe watergekoelde koelmachines met een veel hogere COP-waarde dan de machines die er al stonden. „We hebben uitgerekend dat we deze in zes jaar terugverdienen, alleen al door de besparing op elektriciteit. Dan heb ik niet eens het voordeel meegerekend dat we nu altijd de gewenste bodemtemperatuur kunnen realiseren.”

Van Veen had nog efficiënter kunnen werken als hij de warmte-koudeopslag (WKO), die in 2006 is aangelegd, zou kunnen gebruiken.

Deze ligt echter al een tijdje stil. Het gebruik is niet rond te rekenen. „De WKO heeft nooit meer dan 10% van het rendement gehaald

90

BrOn: EndEx.nl/AgrOEnErgy

Fedor van Veen, alstroemeriateler in Schipluiden:

BrOn: FuTurES.TrAdingChArTS.COm

110

Ervaring

FOTO: JOEF SlEEgErS

Dollar per vat ruwe Brent olie 120

19 18 17 16 15 14

!

september

oktober

Kijk voor de ontwikkeling van prijzen op langere termijn op de site van het Vakblad. Bekijk op de website ook iedere dag de ontwikkelingen van de OTC-stroomprijzen, de TTF- en AgroEnergy-gasprijzen, de olieprijs en de dollarkoers.

www.vakbladvoordebloemisterij.nl 45 (2014)

05-11-14 16:04

Drukte van jewelste op FloraHolland Trade Fair Nieuwe concepten en rassen zagen het daglicht op de FloraHolland Trade Fair 2014. En uitbreidingen van bestaande productlijnen met nieuwe rassen.

Noviteiten hielden daarmee niet op; een hoesje hier, een sierpot daar.

Cindy van der Zwet, Peter van Leth, Hans Neefjes

Kijk voor meer foto’s op:

www.vakbladvoordebloemisterij.nl

bloemisterij@hortipoint.nl

Eerlijk over gras

Volop inzetten op bouvardia

’Eerlijk’ is een van de kernwaarden van het bedrijf Amigra Grasses & More uit Honselersdijk. Over hun voor de Glazen Tulp 2015 genomineerde gras Coolvista is mede-eigenaar Erik van der Voort daarom openhartig. „Hij is niet winterhard. We gaan er nog minstens een jaar mee door, maar eigenlijk past hij niet in ons sortiment. Wij hebben winterharde grassen die een stootje kunnen hebben. Coolvista zie ik meer als product dat je kan combineren met perkgoed, dus voor relatief kortstondig plezier in de tuin. Met een prijs van € 6 voor een 17 cm-pot is dat goed mogelijk volgens ons. En in Zuid-Europa kan hij prima overwinteren natuurlijk, net als in Australië, het land van herkomt.” De Coolvista is behoorlijk droogteresistent. De bladvorm en kleur maken het tot een gewas dat kopers en consumenten aantrekt. „De plant heeft iets magnetisch.”

De firma Chrywijk uit Brakel loopt vooruit op de plannen die zij met bouvardia hebben.

Een hectare is reeds enige tijd in productie. De aanplant van nog twee hectare is in volle gang. De teeltwijze is niet meerjarig zoals gebruikelijk is bij bouvardia.

Teler Lies van Wijk teelt het gewas zoals hij gewoon is met de hoofdteelt op het bedrijf, chrysant.

Planmatig telen is daardoor mogelijk, bijvoorbeeld meer aantallen van een rode cultivar voor de kerstperiode. De afwijkende manier van telen vergt nog steeds veel inspanningen, waarbij diverse nieuwe cultivars van veredelaar Royal van Zanten worden getest.

Houdbaarheid en kwaliteit moeten top zijn voor Chrywijk. Nieuwe kleuren als paars en groen zijn in aantocht. Een verpakking in een doos behoort tot mogelijkheden vanaf begin 2015.

Amaryllis in een vaas One & Only heet het concept van Amazone Amaryllis uit Vierpolders. Teler Maarten Sonneveld hield het idee wegens drukte enkele jaren op de spreekwoordelijke plank. Het huidige amaryllisseizoen wil hij het product zorgvuldig in de markt zetten als luxe cadeau. „Er hangt een prijskaartje aan door de verpakking en het extra werk. Ik zie mogelijkheden in Zuid-Duitsland, Scandinavië en Oostenrijk. Op de beurs hoor ik dat handelaren in die landen wel kansen zien om het voor € 15 in luxe bloemwinkels te verkopen.” Sonneveld levert bij het slanke vaasje en de kunstof kokerverpakking een demonteerbare standaard. Op een etiket wordt uitgelegd hoe de consument het product moet behandelen. Er is een tray voor twaalf vazen en een bijpassende omdoos.

45 (2014)

Highlight-TF-pag5.indd 11

11

05-11-14 21:24

> Vervolg van pagina 11

’Try before you buy’ Hoe ziet de consument er in 2020 eruit? In The Village gaf FloraHolland een kijkje in de toekomst. Zo werden er diverse technologische mogelijkheden getoond hoe er meer beleving op de winkelvloer gecreëerd kan worden. Een voorbeeld: via het zogenaamde ’Augmented Reality’ kunnen eenvoudig beelden aan de werkelijkheid toegevoegd worden, zodat de consument precies kan zien welke plant het best in het interieur past. Vervolgens kan de plant vanuit huis besteld worden en afgeleverd worden aan de voordeur. „Het neemt een koopdrempel weg; je weet precies of iets past in je huis of niet. Het is eigenlijk een beetje ’Try before you buy’”, aldus Jacco Kaarsemaker van FloraHolland.

Vrouwen verleiden met consumentenmerk Dolc’Amore is het nieuwe consumentenmerk van Pligt Professionals. Peter Blijleven hoopt met het concept uit de prijsvechtersmarkt te komen. „Wij willen de consument verleiden. Door een compleet schap in te richten, ook met andere sfeerartikelen, hopen wij dat prijs minder belangrijk wordt.” Het bedrijf is een half jaar met de ontwikkeling van het retailconcept bezig geweest met behulp van vrouwenpanels. Pligt Professionals is een van de levaranciers van Dolc’Amore. „Producten kunnen overal vandaan worden gehaald, het is wat de klant wil. Telers die aan Dolc’Amore leveren betalen een licentie en daar kunnen wij weer promotieactiviteiten van organiseren.”

Hype brengt noviteiten onder aandacht Het valt niet altijd mee om nieuwigheden op de markt te introduceren. Teler Sjaak van Schie heeft het al te vaak meegemaakt dat noviteiten al snel ondersneeuwen en niet voldoende betaald worden. „Er moet meer aandacht komen voor nieuwigheden en daarom introduceren wij Hype”, aldus Van Schie. Nieuwe en bestaande hortensia met bijzondere eigenschappen brengt de kweker vanaf nu onder dit label op de markt. „We produceren met zijn allen veel mooie dingen, maar vergeten te vertellen hoe goed deze zijn. Daar moet verandering in komen”, aldus Van Schie.

12

Highlight-TF-pag5.indd 12

45 (2014)

05-11-14 21:24

Met het oog op de toekomst

Veel interesse voor ficus-Sprookjesboom Het begon met een sprookje dat een medewerker bij plantenkwekerij J. de Groot schreef over alocasia. Uiteindelijk zijn zij op het idee gekomen om ficus om te toveren tot de echte Sprookjesboom; de pratende boom uit de Efteling. Om dit merk te mogen voeren, betaalt het bedrijf licenties aan het pretpark. De mal is open aan de achterkant zodat deze eenvoudig om de stam van de boom geschoven kan worden.

Teler Niels de Groot verkoopt het concept voor € 5,50 en klanten zijn volgens hem enthousiast. „De eerste 10.000 zijn al weg. In week 51 zijn er weer nieuwe beschikbaar.” De plantenkweker hoopt dat kinderen op deze manier al vroeg vertrouwd raken met planten.

„Je moet met de toekomst mee”, vindt Ronald Koeleman van Koeleman Potplanten.

Consumenten kunnen nu een eigen pot ontwerpen bij de plant die zij kopen. Er bestaat een wereldwijd netwerk van 4.000 3D-printers, waar consumenten vervolgens de ontworpen pot op kunnen halen. Daarnaast introduceerde Koeleman op de beurs ook het principe: Cradle to Cradle. „Consumenten kunnen een phalaenopsis weggooien, maar ze kunnen er ook voor kiezen om hem weer nieuw leven in te blazen”, legt de kweker uit. Op de beurs hoopt Koeleman hier partners voor vinden. „De planten krijgen een unieke code mee en wij kunnen deze weer in bloei trekken. Nu is het zaak partners te vinden waar de planten bijvoorbeeld weer ingeleverd kunnen worden.”

Waterdichte en afgeplatte kokusbollen Teler Marco van Ruiven van Kokoplant is tevreden over de reacties op Kokodama. „Vandaag is de introductie en de eerste orders zijn geschreven”, zegt hij. Met de kokosstokken was het bedrijf al bekend en daar zijn nu deze kokosbollen uit voortgekomen. Een plastic velletje is meegeperst, zodat de pot waterdicht is. Ook de bodem is afgeplat, zodat de bollen neergezet kunnen worden. Kokoplant introduceert verschillende lijnen en betrekt de producten bij kwekers uit de omgeving, zodat er volgens Van Ruiven snel geschakeld kan worden.

De succulenten zijn afkomstig van Kokoplant zelf.

Een kinderlijk kunstwerk van echeveria Een ander concept dat gericht is op de kinderen is ’Paint your Plant’. Kinderen kunnen met verf en een kwastje van de echeveria een kleurrijk kunstwerk maken en dit kado doen. Amigoplant brengt dit concept op de markt. „Het concept is niet altijd verkrijgbaar, we bieden dit aan rond Moederdag, Vaderdag, Teacher’s day of Grootoudersdag”, licht verkoper Jacco Huibers toe. Bij het concept is een wenskaart toegevoegd waarop kinderen een persoonlijke boodschap kunnen achterlaten. „Dit label kan naar wens ontworpen worden. We kunnen dit in meerdere talen drukken, maar ook bijvoorbeeld huismerken erop afdrukken”, zegt Huibers. > 45 (2014)

Highlight-TF-pag5.indd 13

13

05-11-14 21:24

> Vervolg van pagina 13

Folieafdekking potten, ook interessant voor potplanten Om haar eigen rododendrons met minder mos en onkruid te kunnen telen, is Kortenhorst Boomkwekerij uit Heeten gaan experimenteren met folieafdekking op potten. Vijf jaar later resulterend in het octrooi op het Cleanpot-system. Voor de kweker heeft het verder als voordeel dat door mindere fluctuaties van het vochtgehalte de planten egaler groeien en harder worden. Doordat het vocht in de pot niet zo snel verdampt, zijn de planten bovendien langer verhandelbaar en vertonen ze minder uitval in de keten. Jos Wijnberg van de kwekerij denkt dat de Cleanpot interessant kan zijn voor diverse boomkwekerijgewassen, vooral die buiten worden gekweekt. Hij hoort ook geluiden van interesse van cyclamentelers, omdat potafdekking tot minder schimmelziekten zou kunnen leiden. Een orchideeenteler overweegt zijn potten af te dekken zodat bark er niet uitvalt, wanneer zij ze plat gaat vervoeren.

Vireo komt ook met concept voor groene planten Green is.... is het nieuwe marketingconcept van Vireo, waarmee de kweker de consument laat weten dat groene planten zorgen voor een gezond leefklimaat. Dat je je goed voelt met planten in de buurt, dat planten onmisbaar zijn in elk interieur en dat ze gemakkelijk te verzorgen zijn. Vorig jaar op de Trade Fair had Vireo het al willen lanceren, maar door vertraging in de vertalingen lukte dat niet. Pieter Middelkoop baalde daar enorm van, omdat Decorum dat jaar wel met een soortgelijk concept kwam. Ze hebben echter een andere troef in handen: het concept promoten via het tv-programma Robs Grote Tuinverbouwing.

Daar is het nu drie weken onder de aandacht. „De eerste reacties zijn al merkbaar. Consumenten zoeken nu ons in plaats van wij hen. Elk concept voor groene planten zal geen enorme afzetboost betekenen.

Het draagt wel bij aan het terugwinnen van een klein marktaandeel die bloeiende planten hebben ingenomen”, meent Middelkoop.

Hydrangea Breeders Association veredelt snijrassen die zijn te snoeien Hydrangea Breeders Association brengt op de Trade Fair voor het eerst haar veredelde snijhortensia’s voor het voetlicht. Vorig jaar toonde ze al het ras Royal Navy, maar de veredelaar geeft nu pas echt ruchtbaarheid aan de Royal-serie nu daar Royal Surprise, Royal Grace en Royal Curly aan zijn toegevoegd. In de stand stonden nog meer rassen, echter nog niet met rasnaam. De veredelaar veredelt alleen zogenaamde snoeirassen, die het hele jaar bloeien en vervolgens in de winter worden gesnoeid om het jaar daarop weer uit te lopen. Stookrassen moeten voor juli worden gesneden en geven het jaar daarop dan weer bloemen. „Bovendien zijn snoeisoorten geschikt voor stookteelt en stookrassen niet voor snoeiteelt”, uit Ten Brinke.

14

Highlight-TF-pag5.indd 14

45 (2014)

05-11-14 21:25

Eend van lelies Lilies of Life haakte in op het SBS-programma ’Hollands Beste Bloemstylist’. Ze nam de grote ’eend’ mee die tijdens dat programma met chrysanten werd aangekleed. Bloemiste Inge, een van de deelneemsters aan dat programma, ging elke beursdag aan de slag lelies om het beest van een nieuwe ’vacht’ te voorzien. Teler Gerben Ravensbergen liet ook lelies uit hun nieuwe Latino-serie verwerken.

Het bedrijf uit Rijnsburg heeft daarin enkele Aziatische lelies gegroepeerd die op basis van hun donkere bloemcentrum familie van elkaar zouden kunnen zijn. De Latino’s staan gepland voor oogst in voorjaar 2015 en zijn op basis van exclusiviteit en promotie nu al bijna uitverkocht. „We gaan op 25% van ons bedrijf meer doen met exclusieve series met aansprekende namen.”

Cycas panzhihuansis voor ideale tuinbeleving in mediterrane sfeer In de stand van Dynaplant werd ludiek gewezen op een nieuwe palm de Cycas panzhihuansis in de potmaat 30. Ter illustratie van de grootte stonden er kleine Cycas revoluta in potmaat 17 voor. Dynaplant neemt de palmen af van Roozen France die ze in Frankrijk kweekt.

De lokale markt belevert de Franse kweker zelf, de rest van Europa verzorgt Dynaplant. Samen zijn zij de eersten die Cycas panzhihuansis gecultiveerd op de markt brengen. Wat Peter Varekamp van Dynaplant vooral aanspreekt is de winterhardheid (tot -12°C) van zijn nieuwe palm, die prima past in de trend dat de tuin wordt beleefd als verlengstuk van de huiskamer. „Het zorgt voor een mediterrane sfeer”, zegt Varekamp. Komend seizoen gaat Dynaplant enkele honderden Cycas panzhihuansis leveren in de potmaten 28, 30 en 33.

Opvallen met kleurrijke dozen

Geurende potten Het bedrijf Growfun van Jan Blankenstein toonde op de beursvloer potten die ruiken naar lemoen, jasmijn, lavendel en sinaasappel. Een nieuwe productlijn die nog in ontwikkeling is.

Op de beurs hoopt het bedrijf telers te ontmoeten die in zijn voor de plastic potten. „We maken ook gewone potten, maar met deze ScentSation-serie willen we ons onderscheiden. We hebben geen eigen fabriek, maar beheren wel de matrijzen en de concepten.”

45 (2014)

Highlight-TF-pag5.indd 15

Volop dozen met een unieke bedrukking op de beursvloer. Dozen voor gerbera’s van Klondike Gardens bijvoorbeeld en anthuriums van het bedrijf Fiore Anthuriums. Of voor een gezamenlijk project van anthuriumtelers om de bloem in Rusland onder de aandacht te brengen.

De bedrijven Mykali Orchids uit Bleiswijk en Meewisse Orchids uit Lepelstraat presenteerden zich gebroederlijk naast elkaar. De eerste ervaringen met de bedrukte dozen zijn positief. De handel pakt het goed op, volgens de telers. „We wilden het eerst alleen voor bemiddeling gebruiken, maar handelaren zeiden dat ze de dozen ook via de klok wilden zien”, zegt Hedy Hoogervorst van Mykali Orchids. „Wij gebruiken de doos om ons nieuwe merk Oriental Summer te promoten. Wij voeren vanaf juli tot november aan”, aldus Sylvia Meewisse.

<

15

05-11-14 21:25

De internationale sierteelt in een notendop op IFTF Een enorm gemêleerd gezelschap van deelnemers en bezoekers op de vijfde IFTF in Vijfhuizen levert een mooi inkijkje in de laatste ontwikkelingen in landen die bloemen produceren voor de wereldmarkt. Enkele hoogtepunten.

Arie-Frans Middelburg, Joef Sleegers bloemisterij@hortipoint.nl

Kijk voor meer foto’s op:

www.vakbladvoordebloemisterij.nl

’Net als bij de bakker’

Koffie, boeken en bloemen

Chrysal introduceert onder meer de Automatic Tape Application. Dit apparaat plakt zakjes snijbloemenvoedsel rond de stelen, op dezelfde manier als een zak brood wordt gesloten. De consument hoeft alleen de flapjes uiteen te trekken om het zakje los te maken. De machine kan worden geleased bij Chrysal. Telers en supermarkten kunnen daarbij hun eigen tekst op de sluiting laten drukken.

Ook nieuw is een speciale bloemenvoeding voor gerbera’s. De opname van water is bij gerbera’s anders dan bij bloemen met blad.

Bovendien vervuilen de gerbera’s het vaaswater snel. In de nieuwe Chrysal Clear Gerbera zitten componenten voor een snellere opname van voedingsstoffen, en een ontsmetter. Wat er precies in zit wil het bedrijf niet kwijt. Volgens Chrysal is deze voeding vooral geschikt voor monobossen. Deze zouden 75% langer staan dan in zuiver water.

De Chinese Kathy Huang staat op IFTF met een nieuw concept dat Tony Flower heet. Het gaat om een koffiebar waar naast koffie, boeken en bloemen verkocht worden. In maart 2015 wordt de eerste winkel in China geopend in Bejing. Daarna volgen Sjanghai en twee andere Chinese steden. Ook wil Huang naar Europa komen met het concept.

Misschien volgen Parijs en Nederland. „We willen alleen op topplaatsen staan. Daarom hebben we tijd nodig om de juiste plekken te vinden.” Het enige boek dat vooralsnog in de winkel verkocht zal worden is van een bekende Chinese designer, Peter Xiong, die er zijn bloemencreaties laat zien. Bloemen zullen grotendeels uit Nederland gaan komen. „Nederland is beroemd vanwege de bloemen en de IFTF is een internationale beurs. We willen ons breed internationaal neerzetten.” Huang heeft naast Tony Flowers Centur Sakura, een bedrijf dat jaarlijks de bloemenversieringen voor 200 evenementen verzorgt.

Een app met alle info over bloemen Fabian van Dijk en Robin Hesselberth melden een enorme aanloop voor de bloemenapp, Flowerbook, die zij ontwikkeld hebben. Sinds de lancering is ze al 600 keer gedownload, vertelde Van Dijk. Bij de nieuwe releases stond ze woensdag op 1 in de appstore. Reacties op de beurs waren boven verwachting. Bloemisten gaven aan de app dagelijks te gaan gebruiken, aldus Van Dijk. De app toont foto’s van 5.500 snijbloemen. Verder staat er onder andere informatie in over beschikbaarheid en kleur. De app is gratis te downloaden. Voor premiuminformatie over kleur en beschikbaarheid dient € 4,50 per jaar betaald te worden. Van Dijk en Hesselberth verwachten dat eindklanten en consumenten interesse hebben voor de app.

16

High-IFTF.indd 16

45 (2014)

05-11-14 20:33

Alstroemeria in Kenia Naast Batian Flowers is er in november 2013 rond Mount Kenya nog een teler aan de slag gegaan met de alstroemeriateelt. Het is MKA, Mount Kenya Alstroemeria. Könst Alstroemeria is betrokken als plantleverancier. Henric van der Krogt, die ook in Nederland kweekt, is verkoper. MKA startte met 1 ha en die oppervlakte is al verdubbeld. Bloemen worden direct afgezet – de meeste naar Rusland – en concurreren met die uit Colombia en Ecuador. Volgens Van der Krogt kan dat: „Anders waren we er niet aan begonnen.” MKA zit dichter op de markt en arbeidskosten in Kenia zijn lager. Het bedrijf mijdt de klok omdat Nederlandse alstroemeria’s in de zomer ook een goede kwaliteit hebben. Voordeel van Kenia is, aldus van der Krogt en Henk van der Voorden van Könst, dat er beter gesorteerd kan worden door de lage kosten.

Speciale display voor snijkalanchoë Het Deense Queen toont een display voor snijkalanchoë die bestemd is voor supermarkten. Volgens verkoopmanager Finn Klochmann Hansen staan er al zo’n 200 in Denemarken op de winkelvloer. In Duitsland wordt er in de lente mee gestart. Volgens Hansen ontwikkelt snijkalanchoë zich goed. In Denemarken maakt Queens er zelf 20.000 takken per week. In Duitsland zijn er twee telers actief mee. In Nederland is Martien Borst van Bovebo in Hensbroek er in een kleine proef mee aan de slag gegaan in een chrysantenkas. Hansen zegt dat Queen aanvankelijk angst had dat er voor het product, dat een vijf tot zes weken langere teeltduur heeft dan chyrsant, niet genoeg betaald zou worden. Maar dat is niet het geval. Inmiddels bestaat Queen in zestien verschillende kleurschakeringen.

Furora voor de rozenteelt De Furora van Bercomex is in de afgelopen jaren verkocht aan meer dan 80 tulpentelers. Andere telers bleken hier echter ook belangstelling voor te hebben, en zodoende staat de machine ook bij telers van bouvardia, chrysant en zomerbloemen. Ook rozentelers hebben belangstelling getoond. Daarom werkt Bercomex aan de volgende stap, de Furora Rosa, speciaal voor de rozenteelt. De rozen worden automatisch verenkeld, gesorteerd en gebost. Een van de voordelen van de machine is het verticale transport waarbij de bloemen op de kop hangen. Hiermee is er meer aan de bloemen te meten. Dat gebeurt met drie cameratechnieken: röntgen, kleur en infrarood.

Op de beurs had Bercomex ook de sorteermachine Rosematic staan, speciaal aangepast aan de Zuid-Amerikaanse markt, met glijgoten en een ontbladermodule.

’Divers pakket is noodzaak’ „Tegenwoordig moet een bedrijf een divers pakket kunnen leveren om te overleven”, zegt Leo Terlouw, directeur van Terlouw Techniek. Dit bedrijf is sinds 1973 actief in de tuinbouwautomatisering, maar maakt sinds kort ook presentiemeubelen. Zijn noviteit op deze beurs is dan ook een presentatiemeubel van hout: ’woodlook’. Want natuurlijke producten zijn trendy, aldus Terlouw.

De luchtondersteunde bossnijder in de stand is wat minder nieuw. „In de teelt van houtige gewassen lopen werknemers blessures op als ze met de hand moeten knippen”, aldus Terlouw. Deze machine werkt als een soort knip-bekrachtiging bij handmatig knippen.

45 (2014)

High-IFTF.indd 17

Lees verder >

17

05-11-14 20:33

> Vervolg van pagina 17

’Kwekers zien nut webshop’ Het softwarebedrijf SDF stond op de IFTF, maar de klanten – telers en handelaren – bevonden zich op de FloraHolland Trade Fair in Aalsmeer. Daarom had SDF folders gedrukt die de telers op de FHTF aan handelaren konden uitdelen.

Daarmee kunnen kwekers aan de handel laten zien hoe die hun handelssystemen aan het voorraadsysteem van de kweker kunnen koppelen. Het protocol dat dat mogelijk maakt is WMP 0.5 of 0.7, dat is vastgelegd in Floricode.

SDF heeft inmiddels 800 kwekers en 75 handelaren als klant. „In de toekomst gaat de handel steeds meer buiten de klok om”, zegt Mark Treurniet, account manager van het bedrijf. „Handelaren hebben al lang webshops, maar kwekers beginnen daar langzamerhand ook het nut van in te zien. Meestal beginnen ze een webshop ’voor erbij’. Zo zie je dat de taken van kwekers en handel in elkaar over beginnen te lopen.”

Zware freesia uit Kenia Twee emmers met zware freesia staan in de stand van Batian Flowers in de buurt van Mount Kenya in Kenia. Het bedrijf heeft op kleine schaal knollen aangeplant en oogst die als een trekfreesia; met knol en al wordt ze uit de grond getrokken. Het gaat om Honeymoon en Purple Rain van Penning. In het verleden is er in Kenia wel eens wat meer wat geprobeerd met freesia maar dat strandde doordat het te kleinschalig bleef. „We hebben de freesia neergezet en we kijken of de klanten er over beginnen. Zo peilen we of ze het interessant vinden”, zegt Hélène Mulder van Batian. De handel reageert volgens haar positief. Met alstroemaria is Batian al langer actief; op 2 ha teelt ze cultivars van Hilverda.

Hoofdmoot is sinds 17 jaar roos, in totaal is er 30 ha. De bloemen worden direct afgezet via het eigen handelsbedrijf Upendo Flowers.

Belangrijke markten zijn het Midden-Oosten, Rusland en Azië. Slechts een klein deel gaat naar Europa. Overigens zijn de rozen in de stand van buur Uhuru Flowers.

Chinezen zoeken Hollandse recepten Het Chinese bedrijf Sonnetic heeft al twintig jaar ervaring met de fabricage van witte leds voor de burger. Twee jaar geleden heeft dit bedrijf zich op de tuinbouw gestort. Het resultaat is een serie ledlampen voor assimilatielicht en stuurlicht. De lichtintensiteit en de kleurverhoudingen zijn te regelen via een app op de tablet of de smartphone. Het bedrijf heeft, in samenwerking met Chinese universiteiten, een aantal teeltrecepten ontwikkeld voor tomaat, paprika en komkommer. „Voor teeltrecepten voor bloemen hopen we nog een partner te vinden”, zegt sales manager Seso Nikolov. „Daarvoor hebben we onder meer onderzoekers uitgenodigd van Wageningen UR Glastuinbouw en Proefcentrum Hoogstraten.”

18

High-IFTF.indd 18

45 (2014)

05-11-14 20:33

Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden.

U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl

Sinds 1 januari 2012 is de vakantiewet veranderd. Door deze nieuwe

H

et aantal wettelijke vakantiedagen is twintig dagen per jaar bij een voltijdsdienstverband. De bovenwettelijke vakantiedagen zijn de vakantiedagen die de twintig dagen te boven gaan.

Voor 1 januari 2012 bouwden langdurig zieken alleen de laatste zes maanden van hun ziekte vakantiedagen op. Met de ingang van de nieuwe vakantiewet bouwen zieke medewerkers evenveel vakantiedagen op als in de periode dat zij niet ziek zijn. In de agrarische cao’s wordt onderscheid gemaakt tussen de wettelijke en bovenwettelijke dagen. In de cao Open Teelten is opgenomen dat de werknemer alleen wettelijke vakantiedagen opbouwt als hij ziek is. In de cao Glastuinbouw is dit niet het geval. Hier bouwt een zieke werknemer dus zowel wettelijke als bovenwettelijke vakantiedagen op tijdens ziekte.

In beginsel wordt de werknemer geacht tijdens zijn arbeidsongeschiktheid vakantiedagen op te nemen, ook omdat de werknemer volledig opbouwt. Wanneer de zieke werknemer vakantie opneemt, dan neemt hij hetzelfde aantal vakantie-uren op als wanneer hij niet ziek zou zijn geweest. Dat geldt ook als hij tijdens zijn ziekte gedeeltelijk werkt.

De wettelijke vakantiedagen vervallen Diana eleveld, aviseur cao en arbeidsrecht, Werkge-

-

ook een helpende hand te bieDat klopt via het zogenoemde Innovatiefonds voor telers. Het fonds is opgericht door acht samenwerkende partners uit de 45 (2014)

45vragen.indd 19

IllustratIe: Peter moorman

zes maanden na het jaar waarin ze werden opgebouwd. Kortom, de wettelijke vakantiedagen die in 2013 werden opgebouwd zijn per 1 juli 2014 vervallen. In de cao Glastuinbouw is van de wettelijke verjaringstermijn afgeweken en vervallen wettelijke vakantiedagen pas na vijf jaar.

Voor de bovenwettelijke vakantiedagen geldt een verjaringstermijn van vijf jaar. De zieke werknemer wordt ook geconfronteerd met deze verjaringstermijn. Het kan zijn dat de werknemer niet in staat is geweest om vakantiedagen op te nemen. In dat geval vervallen de wettelijke vakantiedagen na vijf jaar. <

Nederlandse agribusiness: Abemec, Agrico, Agrifirm Plant, BASF, Bayer CropScience, KWOOT, OCI Agri en Syngenta. Deze agrarische bedrijven stimuleren innovaties in de land- en tuinbouwsector. Telers die een goed idee hebben ontwikkeld, kunnen in aanmerking komen voor ondersteuning die kan oplopen tot € 5.000.

De Nederlandse agrarische sector onderscheidt zich door hoog opgeleide ondernemers. Akkerbouwers en tuinders

zijn creatief in het bedenken van praktische oplossingen. Het Innovatiefonds wil telers stimuleren om deze expertise ook met anderen te delen. Met de beloning kunt u dat idee verder uitvoeren of perfectioneren.

Tot 15 november 2014 zijn vernieuwende ideeën aan te melden op de website www. innovatiefondsvoortelers.nl/inzenden. <

19

05-11-14 15:45

V

Prijzen redelijk op peil in mooie oktobermaand De aanvoer nam ruim 1% af in de zonnige en warme oktobermaand ten opzichte van 2013. Bloemen en tuinplanten zagen de middenprijs stijgen. Kamerplanten leverden in bij een groter aanbod.

O

Jill Berens

ktober was in heel Europa zonnig en warm. De aanvoer was iets lager dan in oktober 2013. In aanloop naar Allerheiligen steeg de export naar Zuid-Europa van vooral witte en gele bloemen. De prijsvorming bij potplanten verliep moeizamer. Bij perkgoed komt het kerstaanbod op gang.

Tabel. Omzet FloraHolland-veilingen oktober 2014

Snijbloemen totaal

Kamerplanten

Omzet

€ 204.377

Omzet

% Toe-/afname* Aanvoer

4,1%

823.184

% Toe-/afname* Aanvoer

% Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13

-1,5%

Bij de meeste snijbloemen was de prijsvorming positiever dan in oktober 2013.

Troschrysant bracht 3 cent meer op bij 0,5% meer aanvoer. Lelie steeg 1 cent, ondanks bijna 4% meer aanbod. Roos bleef stabiel, 1 cent meer bij 4,9% minder verkochte stuks.

Cymbidium kon de forse aanbodstoename niet aan en leverde 12 cent in. Van lisianthus werd 10,6% meer verkocht tegen 2 cent meer. Met 43,5% meeraanvoer leverde amaryllis 8 cent in. Van anthurium kwamen er 5,6% minder, de prijs pluste 3 cent.

De snijbloemenomzet in oktober steeg ruim 4% vergeleken met 2013. Het aantal stelen daalde 1,5% ten gunste van de middenprijs +2 cent naar € 0,25.

Kamerplanten meer aanbod

(Aanvoer x 1.000 stuks en omzet x € 1.000 ) Snijbloemen

Iets hogere prijzen snijbloemen

€ 0,248

€ 0,235

% Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13

Bij bijna alle bloeiende planten steeg de aanvoer en daalde de middenprijs. Ook phalaenopsis moest 3 cent inleveren bij 3,1% meer verkochte stuks. Van potchrysant, kamerplant van oktober, steeg de middenprijs 3 cent bij 9,8% meer aanbod. Potanthurium leverde 34 cent in bij 12,6% meer aanbod.

Bij een stabiele aanvoer (-0,5%) werd kalanchoë beter gewaardeerd (+8 cent). Cyclaam kon de 12% meer verkochte stuks niet aan en leverde 8 cent in. De vraag naar groene planten was erg laag. Bij 10,7% minder aanvoer van ficus steeg de prijs met 21 cent naar € 2,52. Dracaena kon met 21,5% aanvoerdaling haar omzet niet op peil houden, ondanks de 24 cent hogere middenprijs.

De groep kamerplanten sloot oktober af met 1,1% meer omzet bij 3,8% meer stuks dan in 2013. De middenprijs lag 5 cent lager.

Dalend aanbod tuinplanten Kamerplanten totaal

Tuinplanten

Tuinplanten totaal Totaal

20

Veilingcijfers.indd 20

€ 114.819

Omzet

1,1%

70.763

3,8%

€ 1,623

€ 1,666

%Toe-/afname* Aanvoer % Toe-/afname* Prijs ’14 Prijs ’13

€ 18.162

1,7%

23.064

-4,8%

€ 0,787

€ 0,737

€ 337.357

3,0%

917.010

-1,2%

€ 0,368

€ 0,353

De consument reageerde net als het weer verward en kocht weinig perkgoed. Calluna werd 9,5% minder verkocht, de prijs pluste 12 cent. Violen leveren 2 cent in bij 9,6% minder aanvoer. 16,7% meer stuks skimmia brengen gemiddeld 3 cent minder op. Van gaultheria is 22% minder aangevoerd tegen 8 cent meer. Helleborus pluste ruim 39% in aanvoer en bracht 22 cent meer op. De 2,6% hogere buxusaanvoer werd 3 cent beter gewaardeerd. In oktober stijgt de tuinplantenomzet 1,7% bij een dalend aanbod (-4,8%) en 5 cent hogere middenprijs. < 45 (2014)

05-11-14 15:26

M K Groene planten

Snijbloemen 2012

35

2013

2014

2012

2012

2014

20 15

120 110 100 90

34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 week

Een daling van de middenprijs met 2 cent tot 28 cent. Dat is respectievelijk 7 en 5 cent meer dan in dezelfde week in 2012 en 2013.

80

2014

140 Middenprijs in centen

25

2013

150

130 Middenprijs in centen

Middenprijs in centen

2013

140

30

10

Bloeiende planten

130 120 110 100 90

34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 week

Na een periode van dalende prijzen steeg de middenprijs in week 44 met 5 cent tot 104 cent.

In 2012 zette toen ook de stijging in.

80

34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 week

Bij de bloeiende planten moet de middenprijs 5 cent prijsgeven tot 106 cent. In 2012 lag deze op 118 cent en in 2013 op 116 cent.

Dennis van den Akker:

’Op maandag extra aandacht voor botrytis’ Bedrijf: FloraHolland Week: 44

Maandag „Speciaal op maandag extra aandacht voor botrytis. Om 4.30 uur ben ik in de koelcel met controles van gerberakwekers die maatwerk afnemen.

De gegevens verwerk ik in een rapportage, voorzien van foto’s en advies om het product te verbeteren. Rond 9.00 uur ga ik naar Flower Handling Services (FHS) waar ik collega’s ondersteun op het gebied van kwaliteit en advisering richting de buitenlandse aanvoerders.”

Dinsdag „Om 4.30 uur ga ik met de weegschaal richting de chrysanten voor een aantal maatwerkcontroles. Dozen en bossen wegen, maar ook lengte, rijpte, temperatuur, presentatie en algehele kwaliteit komen aan bod. Aansluitend naar de bladproducten om voor een aanvoerder zijn monsterablad te controleren. Op kantoor worden de gegevens en foto’s verwerkt en gaan per mail naar de aanvoerders. Rond 9.00 uur ben ik weer bij FHS waar ik een aantal collega’s begeleid in de keur van met name de buitenlandse rozenaanvoer.”

Woensdag „Vandaag staat weer een aantal controles van gerberakwekers op het programma. Om 9.00 uur even langs de uitbloeiruimte om wat uitbloei45 (2014)

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 21

proeven te zien. Gelijk bij collega’s van het kenniscentrum langs voor wat specifieke kennis over voorbehandeling. Om 11.00 uur komt een collega een interne audit afnemen voor onze aanstaande ISO-certificering. Op een paar kleine aandachtspunten na is alles in orde. Vervolgens beoordeel ik voor een telersvereniging bloemen en planten op onder andere kwaliteit, barcodes en presentatie (zoals uniformiteit, juiste fust/hoes).

Alle afwijkingen worden in een fotodocument vastgelegd en richting de leden gecommuniceerd. Normaal doe ik dit op donderdag, maar door een feestdag in Duitsland is het deze week een dag eerder.”

Donderdag „Met de weegschaal loop ik om 4.30 uur richting de chrysanten voor een aantal controles van maatwerkklanten. Nadat ik deze verwerkt en verstuurd heb, ga ik om 7.30 uur weer richting FHS voor ondersteuning.”

Vrijdag „Vandaag een aantal gerberacontroles. Nadat deze verwerkt en verstuurd zijn, tref ik voorbereidingen voor de FloraHolland Trade Fair. Ik neem nog even de afgelopen week door met collega’s voordat het weekend begint.”

21

05-11-14 15:26

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.

Jacco van der Hoeven

Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125

100

75

50

39

40

41

Aanvoer index

42

43

44 week

Prijs index

Middenprijs snijbloemen gestegen De middenprijs van de snijbloemen is in week 44, in vergelijking met dezelfde week in 2013, gestegen met 4 cent en kwam hiermee uit op € 0,26. De totale aanvoer daalde met 0,7%. Vooral bij alstroemeria, lelie LA en tulp enkel daalde de aanvoer fors (-17%, -14% en -10%). De aanvoer steeg juist bij amaryllis, chrysant Santini, zantedeschia en anthurium (26%, 23%, 21% en 19%).

De meeste omzet en grootste aanvoer werd gerealiseerd door

grootbloemige roos. De aanvoer kromp 2% en de prijs nam gemiddeld 4 cent toe. Het beeld van troschrysant was identiek aan het beeld van grootbloemige roos; aanvoer -2%, prijs +4 cent. De gemiddelde prijs van germini lag in week 44 ook 4 cent hoger, maar het aanbod kromp met 2,5% iets meer. Tot slot nam de aanvoer van lelie Oriëntal toe met 17% en moest de gemiddelde prijs 3 cent inleveren ten opzichte van 2013.

Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 200

in procenten

150

100

50

0

39

40

41

Aanvoer index

42

43

44 week

Prijs index

Aanvoer kamerplanten toegenomen In week 44 steeg de aanvoer van kamerplanten in vergelijking met vorig jaar 5%. De gemiddelde prijs lag 4% lager dan in 2013. De middenprijs kwam uit op € 1,63.

Ondanks de 5% lagere aanvoer moest de gemiddelde prijs van phalaenopsis 2 cent inleveren.

De meest opvallende aanvoertoename was bij chrysant te zien.

In de week van Allerheiligen steeg de aanvoer met 66%, de prijs daalde 6 cent. Ook cyclaam werd meer aangevoerd, de gemiddelde

prijs moest 7 cent inleveren. Bij de groene planten was echeveria de meest aangevoerde groene plant. De aanvoer nam toe met 55%, de prijs kromp met 22 cent.

Dracaena behaalde een 40 cent hogere middenprijs tegen een 37% lagere aanvoer. Ficus had de hoogste omzet, de aanvoer kromp echter met 8% en de prijs won ook 40 cent. Tot slot was de aanvoer van hyacint veel toegenomen (+42%), de prijs bleef 8 cent achter op die van 2013.

Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 200

in procenten

150

100

50

0

39 Aanvoer index

22

Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 22

40

41

42

43

44 week

Hogere prijzen tuinplanten In week 44 stegen de gemiddelde prijzen van de meeste tuinplantgroepen. De gemiddelde prijstoename was 11%. De prijs kwam uit op € 0,90, 9 cent hoger dan in 2013. De enige producten met lagere middenprijzen waren picea en buxus (-69 cent en -55 cent).

Door veredeling zijn in deze tijd van het jaar alle mooie, bloeiende kerstrozen (helleborus) in de handel. De aanvoer nam ten opzichte van 2013 toe met 37%,

de prijs moest 1 cent inleveren.

Ook skimma groeide in aanvoer, maar hier kan de prijs stijgen met 12 cent. De andere bloeiende heester, gaultheria leverde 11 cent meer op bij een aanvoerkrimp van 4%. Bij een aanvoerdaling van 6% bracht calluna een kwartje meer op in vergelijking met vorig jaar. De totale aanvoer nam toe met 9%. De totaalomzet bij de tuinplanten ligt 21% boven het niveau van week 44 in 2013.

Prijs index

45 (2014)

05-11-14 15:26

Ierland

Over de toonbank Galway

Laoise Flaherty:

’Voor één keer gezwicht voor geverfde bloemen rond Halloween’ bera’s, groene santini’s en die paars geverfde producten. Het lijkt een rare combinatie, maar met die gewaagde creaties maakten we wel het verschil. Het liep zo hard, dat we de vraag niet konden bijhouden.”

FOTO: KNOCKNACARRA FLORISTS

Waar staat Knocknacarra voor?

Naam: Knocknacarra Florists Locatie: Galway Sortiment: : 70% bloemen, 20% planten, 10% overig Specialiteit: trouwwerk Aantal medewerkers: 5

Was het druk met Halloween? „Heel druk! De bestsellers waren de paars geverfde Milka Vendela roos en geverfd eikenblad. Normaal gesproken heb ik een hekel aan geverfde bloemen, maar deze Vendela roos is zo cool, en paste zo goed bij de gelegenheid dat ik het niet kon laten. We hebben veel boeketten verkocht met oranje lelies en ger-

Standpunt

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over?

Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

45 (2014)

Markt-3-Toonbank-nw.indd 23

Is trouwwerk uw specialiteit? „Klopt. Buiten zakelijke contracten en trouwe particuliere klanten, doen we ongeveer 350 bruiloften per jaar, vaak ook voor de high society van Ierland. Ik maak parasols van Avalanche rozen en unieke exotische arrangementen. We

Verkoopt u ook online? „In 2006 zijn we als eerste bloemenwinkel in Galway met een online webshop begonnen. Dit jaar hebben we de site compleet vernieuwd.

Door de opkomst van sociale media is het gebruik van de webshop enorm toegenomen.

Ook door het feit dat veel jonge Ieren noodgedwongen zijn geëmigreerd en nu bij tijd en wijle hun familie en vrienden thuis verrassen met een bloemetje.”

Al zin in kerst? „Natuurlijk, het is een belangrijke periode voor ons. Maar ik moet zeggen dat ik wel de kriebels krijg als ik in oktober al Ilex-bessen op de aanbodlijsten zie staan. We moeten het allemaal niet willen overhaasten. Kort en krachtig heeft ook zijn charme. De herfstperiode met heel eigen kleuren en assortiment, wordt op deze manier een beetje ondergesneeuwd. Dat vind ik jammer. Zelf staan we vanaf 10 december klaar voor de kerst.”

’Een goede social media marketing manager is van belang’

I Arnold Wittkamp, Sierteelt social media marketing specialist

„Het is de naam van de sjieke wijk buiten Galway waar wij gevestigd zijn. Voorheen woonde hier alleen de upper class, nu is het wat meer ’gemengd’, maar toch merk je dat het kwaliteitsbesef hoog is en klanten heel veeleisend zijn.

Toen ik me hier vestigde, was dit de enige bloemenwinkel in de wijk. Later opende en sloten er nog vier. Men denkt hier dat het bloemistenvak eenvoudig is, maar het valt hen in de praktijk vies tegen. Dat komt ook omdat er geen professionele bloemistenopleidingen zijn in Ierland.

Met een cursus van zes weken kun je natuurlijk geen bloemist worden. Zelf heb ik verschillende bloemistenopleidingen in Nederland en Engeland gevolgd.”

kopen dan ook alleen topkwaliteit, via directe lijnen met Nederland, twee tot drie keer per week. Als we iets te kort komen, kopen we bij van de groothandel in Dublin. De Ierse sierteelt is van geen enkele betekenis, dus met lokaal aanbod hebben we sowieso niets.”

k hoor vaak dat een sierteeltbedrijf op zoek is naar een jong (lees: goedkoop) iemand om ’iets te doen met social media’. Of er wordt tijdelijk een dure externe adviseur ingehuurd die de verschillende sociale accounts opzet om ze vervolgens aan de organisatie over te laten. Wat betekent dat er verder weinig of niets mee wordt gedaan. Wat online marketing en social media betreft, lopen we in de sierteelt flink achter op andere sectoren. Grote bedrijven buiten de sierteelt herkennen de waarde van social media. Ze zijn zeer belangrijk geworden in de bijdrage aan de winstgevendheid. Sociale netwerken zijn open platformen waar bedrijven

verbinding proberen te maken met een groot publiek. Het beheren van social media activiteiten zijn voor de verantwoordelijke social media manager niet gemakkelijk.

Social media management is grotendeels gebaseerd op hoe goed een merk haar doelgroep kan begrijpen.

Je moet als verantwoordelijke met de gebruikelijke smaken en wensen van het publiek vertrouwd raken. De job vereist een groot inzicht om op hoog niveau het menselijk gedrag te kunnen begrijpen. Goede social media managers zijn erg gewild tegenwoordig om één belangrijk feit: Ze kunnen hun online publiek ’lezen’. Alleen zo kunnen ze optimaal gebruikmaken van

verschillende digitale media-instrumenten om een goede en langdurige verbinding met hun publiek te maken.

Social media management kan worden vergeleken met het beheren van een hele organisatie. Verschillende afdelingen hebben afwijkende manieren van denken en werken, maar hebben wel iets gemeen en werken gezamenlijk naar een bepaald doel. Je moet als social media manager kunnen bepalen wat het gemeengoed is om de activiteiten op de juiste manier te vertalen naar de doelgroep. Op het moment dat je in staat bent om dat te doen, ben je de ideale social mediamanager. En de investering meer dan waard.”

23

05-11-14 15:26

Gemiddelde prijs in centen

Nederlandse calla komt niet onder prijsdruk uit

70.000

60

60.000

50

50.000

40

40.000

30

30.000

20

20.000

10

10.000

0

’00 ’01 ’02 ’03 ’04 ’05 ’06 ’07 ’08 ’09 ’10 ’11 ’12 ’13

’12 ’13 ’14 t/m sep

0

Verkochte aantallen x duizend

A

70

Aanvoer en prijs Hollandse calla’s (zantedeschia overig) op de Nederlandse bloemenveilingen vanaf 2004 (bron: VBN/FloraHolland).

„De kwaliteit is prima, vergelijkbaar met vorig jaar. Klachten krijgen we praktisch nooit”, oordeelt inkoper Azadin Ouriouer van Hilverda De Boer over het aanbod Nederlandse calla dit jaar (zantedeschia overig, ook wel kleurtjescalla genoemd).

Dennis Dekker, inkoper bij OZ Export laat zich in vergelijkbare termen uit, net als andere inkopers die dagelijks met deze kleurrijke productgroep te maken hebben. Volgens Ouriouer is de vraag op jaarbasis stabiel. „Nu het aanbod Hollandse wat minder wordt, is het wat lastiger om de orders in te vullen.” Bij OZ Export loopt de vraag volgens Dekker aardig door. „Maar het aanbod kent pieken en dalen en die zijn elk jaar weer anders.

Dat brengt wel dynamiek met zich mee en soms een grilliger prijsvorming dan nodig.”

Bij een nagenoeg gelijkblijvend aanbod lag de middenprijs voor Hollandse calla tot en met september op 33 cent. Dat is 1 cent minder dan in 2013 en 3 cent minder dan in 2012. Sinds 2010 staat de prijs structureel onder druk, zie grafiek. Het aanbod via FloraHolland, klok en bemiddeling samen, daalde sinds 2009, tot 41,4 miljoen stelen in 2013 jaar. Vanaf dat jaar was het importaanbod stabiel op zo’n 15 miljoen stelen, maar vorig jaar was er een krimp met 11% tot 13,4 miljoen stuks.

De druk op de Nederlandse prijs-

vorming is opmerkelijk. In de afgelopen jaren is het assortiment verbreed, worden gemiddeld langere stelen aangevoerd en is de houdbaarheid verbeterd. Bij een lichte krimp van de aanvoer zou dan de middenprijs moeten stijgen, zeker als de handel een minimaal gelijkblijvende vraag constateert. Maar dat is niet het geval. Mogelijk is het aanbod voor de Europese markt groter dan uit de aanvoerstastistieken van FloraHolland blijkt. „Of lijdt calla meer onder de crisis?”, vraagt Sjors Gerichhausen van Zandvoort Flowers in Huissen zich af. Uit ervaring weet hij verder, dat calla gezien het gemiddelde prijsniveau te duur is voor het retailsegment. „Bij freesia’s,

die we ook telen, loopt dat veel beter”, vergelijkt hij.

Gerichhausen beoordeelt de prijsvorming als matig tot slecht.

Buitenteler Aad Prins van de gelijknamige bloembollenkwekerij in Breezand is tevreden. „Een paar slechte weken, maar augustus maakte veel goed.”

Hoewel inkopers tevreden zijn over het assortiment is er relatief veel vernieuwing. De nieuwe oranje Beatrix bleek dit jaar een succes. In het witte segment is met onder meer Aspen vernieuwing onderweg en in het gele met Solo.

Behalve naar geschiktheid voor Nederlandse omstandigheden zijn veredelaars vooral op zoek naar een betere productie. ■

Zantedeschia aethiopica in rendement fors achter schia aethiopica dit jaar fors achter op het minimaal noodza-

„Er is niet zoveel specifieke vraag naar aethiopica’s”, is de ervaring van inkoper Azadin Ouriouer

van Hilverda De Boer. Zijn collega Dennis Dekker van OZ Export karakteriseert de vraag naar

aethiopica’s evenwel als goed. „Maar de prijzen staan onder druk omdat er steeds meer alternatieven komen.” Stefan Van Vliet van de gelijknamige kwekerij in Monster beaamt dat. „Vooral de eerste maanden dit jaar was het heel matig tot slecht.

Het is daarna beter gegaan, maar recht trekken lukt niet meer.”

Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE

Tot en met september lag de aanvoer van Nederlandse aethiopica’s met 5 miljoen stelen op een vergelijkbaar niveau als in 2013 en 11% hoger dan in 2012.

Toen werd gemiddeld 94 cent betaald, vorig jaar 76 cent en dit jaar 71 cent. Aan de kwaliteit ligt het volgens inkopers niet, al vindt Ouriouer die soms wisselvallig. „Daarom lopen we altijd door

24

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 24

de klokaanvoer heen.” Volgens telers was het kwaliteitsniveau zeker niet minder dan in eerdere jaren. „De productiviteit blijft lastig”, weet Van Vliet over Colombe de la Paix, het belangrijkste grootbloemige soort. Veel vernieuwing is er niet. Voor het segment tussen Colombe en de kleinbloemiger Avalanche wordt volgend jaar Alliance geherintroduceerd. Met de nieuwe Sandeiopica is een kleinbloemiger en heldere witte variëteit beschikbaar met hogere productie.

De prijsdruk komt mogelijk door een groter aanbod van de witte calla’s, waarmee een goedkoper alternatief voorhanden is.

Zoals Captain Ventura, waarvan het klokaanbod bij FloraHolland vorig jaar steeg met 22% en dit jaar met 47%. ■ 45 (2014)

05-11-14 15:26

„De kwekers die er nog zijn hebben hun zaakjes goed onder controle en dat betekent dat de kwaliteit goed is”, oordeelt inkoper Wilco van Emmerik van DGI over het Nederlandse aanbod snijanthurium. „Hetzelfde als voorgaande jaren, gewoon goed”, vult zijn collega Wilfred Dekkers van Premier & Blenheim aan. „Maar de vraag is afgenomen.

Wij zitten niet op Italië, maar naar dat land gaan er veel minder en daar is relatief veel lokale productie. Daar komt het door de crisis, maar ook in andere landen is er minder vraag. Misschien is de bloem te ouderwets?”

Opkomst KOA Van Emmerik heeft door de opkomst van de afzet via KOA (kopen op afstand) minder direct zicht op de vraagontwikkeling. „En KOA-kopers zijn veel meer gefocust op lage prijzen. Ze wachten lang voordat ze afdruk-

ken en als ze er dan naast zitten mogen wij nog aanvullen.”

Tot en met september zakte de aanvoer van snijanthurium bij de vestigingen van FloraHolland als geprognosticeerd met 5% tot bijna 34 miljoen stelen. Daarvoor werd gemiddeld 45 cent per steel betaald, 1 cent minder dan in 2013 en hetzelfde als in 2012.

Toen lag de aanvoer tot en met september 22% hoger, op ruim 41 miljoen stelen.

Het gemiddelde prijsniveau is nog ver verwijderd van de circa 60 cent, die telers op jaarrondbasis nodig hebben om rendabel te kunnen draaien en te kunnen investeren. „Het gaat nu iets beter, maar het is niet voldoende”, stelt Eugène Peelen van Anthuriumkwekerij Peelen in Meerlo vast. „Op winkelniveau varieert de prijs in België gedurende het jaar tussen € 1,50 en meer dan € 3,00. Van die marges zien wij niets terug”, stelt Ronny Mid-

Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE

Markt is voor snijanthurium nog niet hersteld

dendorp van de Belgische kwekerij AnthurMiddendorp in Beisem.

Assortiment Dekkers vindt het assortiment snijanthurium breed genoeg. „Meer hoeft niet, er zijn te veel soorten die te veel op elkaar lijken”, waarbij hij Tropic Night en Choco als voorbeelden noemt.

Van Emmerik is het daar gedeeltelijk mee eens. „Echte aanwinsten zijn altijd welkom, bijvoorbeeld de lila Roxette.” Hoewel de vernieuwing van het assortiment is teruggevallen, blijven telers proberen met nieuwe rassen meerwaarde te creëren, de productie

te verhogen en het rendement te verbeteren. „Vorig jaar hadden we als noviteit de snoepkleurige, roze Candy.

Dit jaar de rode Eterno, met een mooi gehamerde bloem. Daar zijn de reacties ook goed op geweest en dat is een soort met een betere koudetolerantie”, aldus Peelen. Wim Jacobs van kwekerij Fleuranthu in Maasbree heeft hoge verwachtingen van de dit jaar geïntroduceerde rozeroodgerande crèmewitte Facetto. „De kleur, de tulpachtige vorm en de houdbaarheid zijn pluspunten”, vindt hij. ■

Marktacties Promotie Woonplant van de maand november: kerstcactus Woonplant van de maand december:phalaenopsis Tuinplant van de maand november: helleborus Tuinplant van de maand december: kerstconiferen PurE Seasonal Flowers november: euphorbia PurE Seasonal Flowers december: helleborus sep-jan ’15 Campagne ’Amazing Amaryllis’, initiatief van telers, verenigd in FH-promotiecommissie, uitvoering Fresh Retail sep-mrt ’15 Campagne snijorchidee, initiatief van telers, promotiecommissie en FloraHolland, coördinatie en uitvoering Fresh Retail 8 nov Robs Grote Tuinverbouwing met onder andere: bladbegonia’s, droge bollen, bol-op-pot: tulp, hyacint, narcis, eucomis, glamini en freesia, groene planten, Pinus picea Silver Crest, schlumbergera, potanthurium, helleborus Gold Collection, kerstroos (Helleborus), no water flowers, succulentenmix, neoregelia Fireball Striped XL. Snijbloem: freesia. SBS6 17.00 uur.

9 nov De Bloemenoverval met onder andere: lelie Crystal Blanca, Rosa White Naomi!, Emerald en Avalanche+, gerbera Don Leo en Aventura, freesia Clarissa, anjer Goblin, anthurium Lemona en Midori,

Asparagus Sprengeri, lisianthus Piccolo Yellow, helianthus Vincent’s Choice, hortensia, hypericum, amaryllis, vanda Natcha honey drops, alstroemeria Lemon en Snowtime. SBS6 17.00 uur

Bloemenagenda Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland

10 nov - 7 dec: lisianthus 1 dec - 28 dec: amaryllis

Bloemendagen 9 nov Remembrance Sunday (GB) 10 nov Dag van de Mantelzorg 11 nov Bevrijdingsdag WOI (Fra), Wapenstilstand (Bel), onafhankelijkheidsdag (Pol) 15 nov Feestdag van de Duitstalige gemeenschap in België, Feest van de Dynastie (Bel) 16 nov Grootoudersdag (Bel) 19 nov Dank-, boete- en gebedsdag (Dui) 30 nov Moederdag (Rus) 30 nov St. Andrew’s Day (Schotland) 5 dec Sinterklaas (Ned)

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

45 (2014)

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 25

25

05-11-14 15:26

Analyse bloeiende planten Foto: FlEurAMEtz

Exporteur over Italië

Paphiopedilum terug van weg geweest baar. Het aanbod kan de vraag na de zomerstop vooralsnog niet

Bedrijf: FleuraMetz, Honselersdijk Functie: verkoopleider Italië en Spanje Belangrijkste afzetgebied: Europa en Noord-Amerika Inkoop: eigen import, klok, direct bij kwekers Aantal medewerkers: 1.300

Sylvia van Paassen:

’Tevreden over Allerheiligen’ Bent u tevreden over Allerheiligen in Italië? „Ja, het liep goed dit jaar, beter dan in 2013. Het hele jaar zitten we al in de plus en daar zijn we blij mee, na een aantal jaren van crisis. We zijn nog steeds niet op het oude niveau, mede doordat de vraag tussen de feestdagen door nog wat achterblijft. Ook is het bedrag per bestelling nog niet hetzelfde als voor de crisis.

Maar het gaat in elk geval weer de goede kant op.”

Hoe belangrijk is Allerheiligen daar? „Heel belangrijk. In een land als Frankrijk neemt het wat af, daar is het meer een gebeurtenis voor ouderen. In Italië is het nog steeds een groot bloemen- en plantenmoment en ik verwacht ook niet dat dat zomaar zal verdwijnen. Je ziet wel dat het vooral van belang is voor bloemisten buiten de steden. Daar bevinden zich ook de meeste kerkhoven.”

Welke producten zijn dan populair? „Vooral snijbloemen in rood, wit en groen, zoals lelies, cymbidium mix, anthurium en rozen. Ook kopen de Italiaanse bloemisten voor Allerheiligen veel chrysanten, dendrobium en gerbera, maar daarmee komen wij als Nederlanders niet meer aan de bak. Lokale leveranciers en kwekers bieden deze bloemen veel goedkoper aan.”

Als seizoensproduct doet paphiopedilum het goed. De winterbloeier is van eind september tot eind maart verkrijgbaar in bescheiden aantallen. De productie is na 2009 ruim gehalveerd en bedroeg in 2012 nog maar 270.000 duizend stuks. In 2013 kwam er wat volume bij, wat meteen merkbaar was in de middenprijs. „Ook dit jaar stijgen de aantallen iets, maar daarmee is de grens voorlopig weer bereikt”, voorziet Ron Tiegelaar van P.P. Orchideeën in Naaldwijk. De uitbreiding komt dit jaar vooral van het relatief nieuwe soort Maudiae Femma, een groen-witte paphiopedilum.

Vakhandel en retail De eerste drie maanden van dit jaar deden de ’paffen’ het relatief goed, geven telers aan. Ook na de zomerstop ziet het marktbeeld er positief uit. „Het valt me op dat Italië en Scandinavië iets meer gaan afnemen, terwijl Frankrijk juist wat terughoudend is. De belangrijkste afnemers zijn nog altijd de leveranciers van de vakhandel, maar nu de productie iets groter wordt, raakt ook de retail geïnteresseerd.

Ook Jan-Cees de Graaf van kwekerij René van Eijk is tevreden over de start van het seizoen. „Als potplant lopen de paffen goed, als snijbloem absoluut niet. We doen de planten

Hoe ziet u de toekomst qua verkoop in Italië? „We zijn afhankelijk van de situatie in het land zelf, maar ik zie het toch wel positief in. We proberen zo goed mogelijk in te spelen op de wensen van bestaande en potentiële klanten; dat is de enige manier die tot resultaat leidt!”

26

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 26

Minder, maar beter De handel vindt het geen slechte zaak dat de productie is afgenomen de afgelopen jaren. Er zijn minder leveranciers, maar de overblijvers leveren betere kwaliteit. De kleine aantallen helpen ook de exclusiviteit. „Aan het begin van het seizoen stuiten we vaak op tekorten.

Hoewel overige orchideeën in deze periode in een dip zitten, piekt paphiopedilum dan juist na lange afwezigheid”, legt Alex Keijzer van Javadoplant uit. Hij verkoopt momenteel vooral grootbloemige soorten aan afnemers in Zuid-Europa. Voor Noviflora is Zwitserland nu juist belangrijk, waar men met smart op de exclusieve orchidee heeft gewacht. Glenn Bovenlander: „De vraag vanuit Scandinavië is nu nog klein. Daar beginnen ze pas half november. In de herfstperiode lopen vooral de donkergroene en donkerbruine soorten goed, zoals Maudiae Blackjack. Meer richting de kerst leven ook de witte soorten weer wat op.” ■

1.000

1.000

800

800

600

600

400

400

200

200

0

2009

2010

2011

2012

2013

0

Verkochte aantallen x duizend

„In bepaalde periodes van het jaar wel. Hun kwaliteit is wel wat lichter dan de Nederlandse, maar het prijsverschil is groot. Als bloemisten kunnen kiezen uit een Italiaanse chrysant van 45 cent en een iets zwaardere Nederlandse van 72 cent, dan weten ze het wel. Gelukkig is ons assortiment heel groot, waardoor we de klanten toch kunnen verleiden bij ons te kopen.”

Gemiddelde prijs in centen

Zorgen lokale kwekers voor veel concurrentie?

voor de snij steeds vaker als potplant weg, in grote potmaten en vol in de bloem. Daarmee maken we het onderscheid in de markt.

Maar zelfs met de paf als potplant gaan we afbouwen nu. De eerste weken heb ik al veel ’nee’ moeten verkopen.”

Verkochte aantallen en middenprijs paphiopedilum op de FloraHolland-veilingen van 2009 tot en met 2013.

45 (2014)

05-11-14 15:26

Afzetzaken Foto: HAns neeFjes

Analyse tuinplanten

Erica moet calluna voor laten gaan gens leveranciers en handelaren nog wat uit. Tot de nachtvorst domineert calluna de heidemarkt.

Foto: VAkblAd Voor de bloemisterij

handel verloopt. Ruud Meulepas van kwekerij Arendsnest in Boekel vindt de vraag naar erica de laatste tijd wat tegenvallen. „Niet dat het veel slechter is dan voorgaande jaren, maar goed is het ook niet.”

Fred van Paassen

Vliegen niet

De teelt van heide is overwegend een Duitse aangelegenheid. Dat geldt ook voor de ’winterheide’ erica. Tot en met week 43 dit jaar werd bij FloraHolland voor ongeveer € 1 miljoen aan Erica darleyensis omgezet, daarvan kwam 55% voor rekening van aanvoer uit Duitsland. Bij FloraHolland is heide volgens product-marktadviseur Jacco van der Hoeven in hoge mate een klokproduct. Belangrijke afnemers richten zich op Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Ierland. „Duitsland en verder naar het oosten wordt waarschijnlijk rechtstreeks vanuit Duitsland beleverd”, veronderstelt Van der Hoeven.

Beperkt deel Telers van heide in Nederland geven aan dat via de veiling maar een beperkt deel van de heide-

Bedrijf: Fred van Paassen Chrysanten, Andijk Aanleiding: Sinds 1 november 2014 het zesde lid van telersvereniging VannoVa.

Inkoper Paul Koppen van Van Vliet Potplanten ziet dat ook. „Erica is al voor zeer scherpe prijzen beschikbaar en zo bieden wij ze in de webshop ook aan, toch vliegen ze bepaald niet de deur uit. Terwijl calluna af en toe niet is aan te slepen."

Telers en handelaren refereren vaker aan calluna, die in de heidemarkt een meer prominente plaats inneemt. Door ontwikkelingen in het assortiment is het bloeiseizoen van calluna in de loop der jaren verlengd, hetgeen in het najaar ten koste ging van erica.

Dick Boer, van het gelijknamige heidevermeerderingsbedrijf in Boskoop, beaamt die ontwikkeling en geeft aan dat sortimentsontwikkelingen bij erica vrijwel stilstaan. Toch is hij niet somber over de markt voor erica. „Als de eerste nachtvorst geweest is, is het seizoen voor calluna over en het podium tot het perkgoedseizoen weer begint voor erica.” ■

Waarom toetreden tot VannoVa? „Krachten moet je bundelen. VannoVa is een samenwerking tussen topkwekers van chrysanten. Zij noemen zichzelf Master Growers en willen gezamenlijk de markt voorzien van een breed assortiment topproducten, te beginnen met chrysant. Men wil uitbreiden. Afgelopen voorjaar ben ik gevraagd door de leden van VannoVa. Zij doen veel handel in Rusland en merken dat daar een groeiende vraag is naar de enkelbloemige witte Bacardi. Die cultivar zat nog niet in het VannoVa-assortiment. Toen ze de handelaren vroegen welke telers topkwaliteit Bacardi hebben, werd ook ons bedrijf genoemd.”

Lang moeten nadenken over het lidmaatschap? „Toen de vraag kwam, zijn we nadrukkelijk gaan afwegen bij welke telersvereniging wij het beste zouden passen. Samen met mijn zoons Jan en Wessel heb ik enkele gesprekken gevoerd met leden van VannoVa. Het voelde goed. Het zijn 100% gemotiveerde telers die gaan voor topkwaliteit en bewezen hebben dat ze bij de top horen. We kenden ze al, dus dat maakte de toetreding tot VannoVa makkelijker.”

Niet bang om uw eigen identiteit te verliezen? „Nee. Voorlopig houden alle leden van VannoVa hun eigen identiteit op de achtergrond. Op de veilingklok gebruiken we nu het logo van VannoVa. Tot 1 februari 2015 gebruiken we nog onze bekende hoezen, daarna gaan we over tot de VannoVa-verpakking. We weten dat kopers de naam van de kweker nog steeds heel belangrijk vinden. Op termijn willen we dat de naam VannoVa bij kopers synoniem is voor de kwaliteit en betrouwbaarheid die wij als leden leveren.”

100

5.000

80

4.000

60

3.000

40

2.000

20

1.000

0

2010

2011

2012

2013

0

Verkochte aantallen x duizend

Gemiddelde prijs in centen

Telersverenigingen hebben de toekomst?

Verkochte aantallen en middenprijs Erica darleyensis op de FloraHollandveilingen van 2010 tot en met 2013.

45 (2014)

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 27

„Het is geen garantie voor een gezonde toekomst. Zaken als betrouwbaarheid en kwaliteit zullen doorslaggevend blijven. Als groep gelijkgezinden sta je sterker dan alleen. Ik hoop dat het veilingsysteem behouden blijft, maar als dat door veranderingen in de afzet en economie niet zo is, dan is een sterke, slagvaardige telersvereniging een goed uitgangspunt.”

Lastig om als enig VannoVa-lid niet in Westland te wonen? „Ik was gemiddeld al eens per week in Westland vanwege studieclubs, bloeiproeven en andere zaken. VannoVa is geen vergaderclub, dus als we het slim aanpakken dan kost het me niet heel veel extra tijd. Deze week staan we als groep op de Trade Fair.”

27

05-11-14 15:27

Snel koelen in vacuüm chrysanten uit de vacuümkoeler. In iets meer dan tien minuten is het product teruggekoeld van 20 tot 8°C. Daarna kan de kar de koelcel

I

n een koelcel duurt het meerdere uren voordat chrysanten de warmte van de kas kwijt zijn. Terugkoelen tot minimaal een graad of tien is gewenst, want dat is beter voor de houdbaarheid.

Proeven wezen uit dat in dozen ongekoelde chrysanten tijdens transport broei kan ontstaan, met geel blad en andere ongewenste effecten als gevolg. Bij Arcadia Chrysanten in De Kwakel zochten ze een oplossing voor snel en goed terugkoelen.

Met precoolers in een bestaande koelcel deden ze in het verleden ervaring op.

Mede-eigenaar Bart van Ruijven: ,,Bij die terugkoelmethode stroomt voortdurend koude droge lucht langs het product. Met een vacuümkoeler kom je zonder veel luchtbeweging snel tot in de kern van het product en de bloemen blijven mooi, zonder condens op de hoes.”

De kostprijs van vacuümkoeling komt steeds dichter bij de investering in koelruimte en -capaciteit voor precooling.

Het exemplaar dat firma Coldmax vanuit China naar Arcadia bracht, kost € 60.000.

Rabobank Westland gaf subsidie uit zijn DIT-innovatiefonds omdat de telers nog enkele toepassingen voor ogen hebben.

Sneller en energiezuiniger afkoelen gebeurt omdat door onderdruk snel verdamping tot stand komt. Het verdampende product verliest zo zijn warmte.

Zodra het product de ingestelde temperatuur bereikt, komt er weer lucht in de afgesloten ’koelruimte’. Dat biedt volgens Arcadia mogelijkheden om middels toevoegingen bijvoorbeeld insecten in bloemen en stek te bestrijden. Tests zijn in aantocht. < Tekst en foto: Hans Neefjes

hneefjes@hortipoint.nl

28

Spread.indd 28

45 (2014)

05-11-14 15:27

45 (2014)

Spread.indd 29

29

05-11-14 15:27

Oplossing voor gietwatertekort, verzilting en wateroverlast

Waterberging tuinbouw gaat ondergronds -

Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl

I

n grote delen van de wereld wordt zoet water gezien als een schaars goed. Zo niet in Nederland. Hier wordt water eerder als een bedreiging beschouwd door zware regenval en overstromingen. Toch zal ook in Nederland de beschikbaarheid van zoet water in bepaalde perioden afnemen, onder invloed van klimaatveranderingen en intensief gebruik. De aanvoer van zoet water neemt af en de verzilting neemt toe.

Ondergrondse waterberging zou zowel een tekort als overlast in één klap kunnen oplossen. Dit thema stond centraal op een symposium dat vorige week bij Delfland werd georganiseerd door Stichting Waterbuffer, Stowa en Kennis voor Klimaat. „Ondernemers denken dat het wel zal loslopen met het watertekort”, zei Arjen de Vries, directeur van Acacia Water. „We moeten dus het belang van ondergrondse waterberging aan hen duidelijk maken.”

Volgens hem zal het vooral moeten gaan om regionale en lokale zelfvoorzienendheid. Het is namelijk lastig om vanuit het IJsselmeer overal zoet water naar toe te transporteren.

Waar zoet water wel als een schaars goed wordt gezien, is op Walcheren, een van de droogste gebieden van Nederland. Hier zijn boeren en tuinders dan ook druk bezig met waterbeheer, onder meer in de Stichting Waterhouderij Walcheren. Onder het motto ’waterleverende landbouw’ proberen acht ondernemers in natte perioden zoveel mogelijk zoet water op te slaan. Dat doen ze door tijdelijk de grondwaterstand te verhogen met peilgestuurde drainage en met schotten in de watergangen.

Zoals gewoonlijk is het begonnen met

30

Waterberging.indd 30

bewustwording. „We hebben regenwater altijd zo snel mogelijk afgevoerd”, vertelde teler Wim van den Nieuwenhuizen, „terwijl we het een paar maanden later in het groeiseizoen hard nodig hebben. We kunnen het dus beter vasthouden. Dat bewustzijn is in anderhalf jaar tijd gegroeid.”

De investeringskosten lijken hoog, maar vallen in de praktijk wel mee. Gesteld dat drainage toch al nodig is, dan kost het over een periode van tien jaar ruim €50.000 voor een gebied van 300 ha. Dat zijn enkele tientjes per ha per jaar.

De baten van een dergelijke investering zijn lastiger in te schatten. „Soms is verlies beperken je grootste winst”, zei Van Nieuwenhuizen. „Als je drie weken van droogte in het groeiseizoen kunt overbruggen, scheelt dat gigantisch in de opbrengst.” In elk geval geldt: hoe droger het seizoen, des te groter het rendement van de wateropslag.

Voor de glastuinbouw is de meest belovende manier om water ondergronds op te slaan in aquifers. Jean Aerts, bestuurder van LTO Glaskracht Nederland, ziet er meer voordelen in. „Regenwater dat in de ondergrond wordt opgeslagen, heeft een lagere EC dan osmosewater. Daardoor kunnen telers langer recirculeren. Bovendien kunnen ze hun bassin dan gebruiken als buffer voor het waterschap. Zeker voor het westen van het land is dit een goede oplossing.”

Aerts vindt echter de onzekerheid over het rendement een groot risico voor tuinders. „Bij osmose weet je wat een kuub water kost: ongeveer € 0,85. Bij ondergrondse berging weet je dat niet.”

Voor tuinders is maximaal € 1 per kuub

acceptabel, blijkt uit enquêtes. „Bij een project als ABC-Westland zou de gietwaterprijs in het slechtste geval op € 1,53 per kuub komen. Bij opschaling gaan we al snel naar € 1,20 of lager”, aldus Petrus Postma van adviesbureau Bloc. „Mogelijk moet er dus subsidie bij om het rendabel te maken.”

Of ondergrondse waterberging een succes wordt, hangt ervan af hoe het gecombineerd kan worden met waterberging door de waterschappen en wat de brijnafvoer bij osmose gaat kosten. Dat laatste zal rond 2020 duidelijk zijn.

Geen garanties Een van de meest onzekere factoren bij waterberging in aquifers is: welk deel van het opgeslagen water is omhoog te pompen? „Hierover zijn vooraf geen garanties te geven, alleen schattingen”, vertelde Danny van den Bosch, accountmanager bij B-E De Lier.

Dit bedrijf heeft voor de glastuinbouw de meeste ondergrondse waterbergingen aangelegd, in dertig jaar tijd ongeveer honderd in heel Nederland. Daarvan zijn er nog zo’n 80 in gebruik. „In gebieden waar ondergrondse waterberging ’makkelijk’ gaat, is het rendement 60 tot 90%, In het westen van het land, waar verzilting een rol speelt, kan het rendement een stuk lager liggen. Een deel van het water gaat immers verloren door verzilting. Er komt wel steeds meer zicht op ondergrondse waterstromen, waardoor de aquifers efficiënter zijn te benutten.”

Volgens Van den Bosch is het belangrijk om te clusteren. „Zo is met weinig extra kosten de capaciteit flink uit te breiden.”

Bovendien kan een grotere zoetwaterbel de verzilting beter tegenhouden. Goede 45 (2014)

05-11-14 15:28

Foto: HoogHeemraadscHap delFland

Prominent uit op een rendement van 18% van de eerdere schatting, door een lek in een ondergelegen aquifer.

voorbeelden hiervan zijn projecten in Moerkapelle, Bergschenhoek en in de toekomst ABC Westland (zie Vakblad 42 pag. 12-13).

Rendement van 18% Over ’onzeker rendement’ kan Cornelis de Rijke van Prominent meepraten. In 2012 heeft deze telersvereniging voor één van de tomatenbedrijven een ondergrondse waterberging in gebruik genomen. „In de winter gooien we goed regenwater weg en in de zomer moeten we osmosewater gebruiken”, legde de teeltmanager uit. „Dat hoopten we te voorkomen door berging in aquifers.”

Het rendement viel echter tegen: slechts 18,6% van het geïnjecteerde water kon worden teruggewonnen. Er kwam weliswaar meer water terug, dan erin was gepompt, maar dat was zout. De oorzaak was een lek in de onderliggende grondlaag van de warmte-koude-opslag (WKO).

In de toekomst zullen de lekkages in de WKO-bronnen van Prominent worden gedicht met beton. Verder wordt een ’zoethouder’ gebruikt: de zoute stroom wordt afgevangen en door een osmose-installatie geleid om de bovenste lagen langer zoet te houden. Dit moet ertoe leiden dat het rendement van de ondergrondse wateropslag in de toekomst flink kan stijgen.

45 (2014)

Waterberging.indd 31

Water uit suikerbieten Soms kan ondergrondse waterberging voor meer partijen tegelijk in een behoefte voorzien. De Tuinbouw Ontwikkelings Maatschappij (TOM) legt een ondergrondse opslag aan voor het water van de suikerfabriek in Dinteloord. Bieten bestaan voor driekwart uit water, en de fabriek moet het afvalwater sowieso zuiveren om het te mogen afvoeren. Na zuivering is het zo schoon dat het ook geschikt is voor de tuinbouw.

De suikerfabriek draait in de winter, maar de telers hebben het water in het voorjaar en de zomer nodig. Het plan is nu om het water op te slaan in acht bellen onder de grond, van elk 20 tot 25.000 m3. „Dat is genoeg voor 200 ha glas om de watervoorraad in een droge periode aan te vullen”, vertelde Piet Janmaat, directeur van TOM. Het oppompen van water kan in dit gebied wel een bodemdaling veroorzaken van maximaal 17 cm. Met name gasleidingen kunnen daardoor schade oplopen. Het is dus zaak om daar uit de buurt te blijven.

gentraject worden doorlopen. Vaak is het voor waterschappen niet duidelijk wat de gevolgen zijn van infiltratie in de bodem.

Daarom grijpen ze naar zwaardere middelen als vergunningen. „Het infiltratiebeleid is zeer star”, constateerde Alwin van Ruijven van adviesbureau Bloc. „Het is bedacht voor drinkwaterbedrijven die grootschalig water infiltreren. Voor tuinbouwbedrijven is het niet geschikt.”

Technisch kan er al veel, en dat wordt steeds meer. „De kosten zitten meestal niet zozeer in de techniek, maar in het vergunningtraject”, aldus Wim van Vierssen, directeur van KWR Watercycle Research. „Met eenvoudige regelgeving is lokale ondergrondse waterberging heel goed mogelijk.” <

In het kort ■ Waterberging in de ondergrond biedt de tuinbouw en waterschappen veel voordelen.

■ Diverse projecten laten zien dat het kan.

■

Grote regionale verschillen Regionaal zijn er grote verschillen hoe waterschappen met ondergrondse waterberging omgaan. Soms is een melding genoeg, andere keren moet een lang vergunnin-

Ook het traject van vergunningen kan veel Of het een succes wordt, hangt af van de

31

05-11-14 15:28

Nieuws

Op de bijeenkomst presenteerde Gerard Gardien, projectleider Markt en Product bij FloraHolland, het bereik van PurE Seasonal Flowers en in hoeverre sierheesters hierin betrokken zijn. Na ’twee jaar zaaien’ wordt het in 2015 wel tijd om in onder andere Nederland ook te gaan oogsten, meent de promotiecommissie. In de strategie voor 2015 wordt daar wel op ingezet, meldt Gardien.

Zo wordt de campagne ook buiten internet (offline) beter voor het voetlicht gebracht.

De successen die met de campagne in Duitsland worden geboekt, worden verder doorgezet. De focus komt zowel nationaal als internationaal meer te liggen op de start van seizoenen en de diverse piekmomenten van seizoensbloemen.

heesters vielen al sinds 15 september onder het nieuwe beleid. Het nieuwe kwaliteitsbeleid komt er kortweg op neer dat kwekers zelf verantwoordelijk zijn voor de aanvoerinformatie en aangeleverde kwaliteiten. Er wordt niet meer gekeurd door keurmeesters, alleen nog maar op verzoek. Het sluit beter aan op ontwikkelingen in de markt waar de virtuele markt snel groeit. Na invoerdata

geldt nog wel een overgangsperiode van acht weken, waarin niet meer wordt gekeurd maar kwekers nog wel worden begeleid in het veranderingsproces.

Geen enkele sierheester heeft het afgelopen jaar (week 41 2013 t/m week 40 2014)

Foto’s: ChaNtal Bloemhard, WageNiNgeN Ur glastUiNBoUW

De promotiecampagne PurE Seasonal Flowers kan op steeds meer bijval rekenen van de kwekers. Zo bleek ook op de sierheesterbijeenkomst van LTO Glaskracht Nederland op 28 oktober.

FH-kwaliteitsbeleid Sinds 3 november vallen ook sering, ilex en waxflower onder het nieuwe kwaliteitsbeleid van FloraHolland. De overige trek- en snij-

De naamgeving van cyclamen op de klok is voor handelaren bijna niet meer te volgen. FloraHolland wil in overleg met inkopers en de landelijke commissie de VBN-productcode onder handen nemen.

Met deze boodschap kwam Peter Rodenrijs, coördinator Product, op de landelijke cyclamenbijeenkomst van LTO Glaskracht Nederland op 31 oktober bij Varinova in Bleiswijk. Aanpassing van de VBN-productnaam geldt enkel voor het klokfront tijdens het veilen. Uitgangspunt is dat het type cyclaam belangrijker is dan het ras en merk. „Voor FloraHolland weegt zwaarder dat de koper weet wat die koopt dan de commerciële belangen van veredelaars”, zegt Rodenrijs. De circa 40 toehoorders delen zijn mening dat onduidelijkheid ertoe kan leiden dat kopers de cyclaam eerder links laten liggen, waar niemand bij gebaat is. De originele productcode, met daaraan de gekoppelde naam blijft gewoon in stand, en zal de inkoper ook blijven zien op de afschriften.

32

45Peterprdnws.indd 32

Het seizoen kent een redelijk goed begin.

Kwekers hebben in de zomerperiode de aanvoer aangepast, wat geresulteerd heeft in betere prijzen in vergelijking met 2013. De afgelopen twee maanden ligt de aanvoer van de belangrijkste potmaten (10 en 11) 3% hoger waarbij de prijs 1% is afgenomen. De prijs van potmaat 12 is 9% gestegen bij 3% minder aanvoer; potmaat 13 behaalt 4% hogere prijzen bij 2% minder aanvoer. Vooral voor potmaat 12 is dit volgens Rodenrijs een opsteker, zeker gezien de vele retailacties in deze potmaat tot recentelijk aan toe. De enorme terugval (40 tot 45%) in de aanvoer van potmaat 17 was voorzien door het wegvallen van enkele kwekers. De prijstoename van 15% was hard nodig om deze potmaat nog te kunnen blijven telen.

Alleen staat de prijs de laatste drie weken onder druk door erg veel klokaanvoer.

Een aanvoer die niet te behappen is, aldus Rodenrijs. In week 40 tot en met 43 zijn 1,8 miljoen extra bloeiende potplanten aange-

voerd in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Eenderde daarvan bestond uit cyclamen. Verrassend en bemoedigend vindt Rodenrijs dan weer dat ondanks de fors toegenomen klokaanvoer tevens de directe verkoop is gegroeid.

Na drie jaar een kwaliteitscompetitie te hebben uitgeschreven voor patiocyclamen vond de landelijke commissie het tijd voor een competitie voor kamercyclamen. De deelname van 25 kwekers die 40 planten inzonden, stemde tot tevredenheid. Drie categorieën zijn aangehouden: mini (17 inzenders), midi (16) en grootbloemig (7).

Netwerkcoördinator Arthur van den Berg meldde dat er grote kwaliteitsverschillen binnen dezelfde partijen waren. De eerste uitval was al na een week consumentfase. „De invloed van de kweker op de kwaliteit van een cyclaam is blijkbaar groter dan de invloed van de geteelde cultivar”, meldde 45 (2014)

05-11-14 15:27

betere prijzen genoteerd in vergelijking met dezelfde periode een jaar eerder. De verschillen zijn voor de meeste gewassen klein, uitgezonderd viburnum en syringa. Van de meeste heesters was de aanvoer minder of stabiel, alleen kwam er meer hypericum androsaemum voor de klok.

De totale aanvoer van sierheesters is gestegen van circa 58 naar ruim 65 miljoen takken. Het aandeel van nationaal product in de totale aanvoer op FloraHolland steeg van 36 naar 39%.

Emelten en engerlingen heb je als sierheesterkweker niet graag in je gewas. Onderzoek naar een combinatie van maatregelen moet deze bodemplagen via een geïntegreerde aanpak weren. Een van de maatregelen is het stimuleren van bodemleven. Dit lijkt alleen zinvol met materialen die een vaste constante samenstelling hebben, als bijvoorbeeld gistkorrels en kalkoenvoer. Uitgezette bodemroofmijten wisten zich in combinatie met deze materialen goed te vestigen. Zo blijkt uit een eerste telling. Alleen geschikte materialen aanbrengen, zet geen of nau-

welijks zoden aan de dijk. De van nature voorkomende roofmijten werden er niet mee gestimuleerd.

Als bodemrovers de plaagdruk verminderen is een volgende stap de bestrijding op het juiste tijdstip. Dat is bijvoorbeeld wanneer de nieuwe generatie emelten nog jong is of engerlingen zich nog boven in de kluit bevinden. Ze zijn dan makkelijker bereikbaar en vatbaar voor de aaltjes. Om het juiste moment goed te kunnen bepalen, moet de boosdoeners (langpootmug en schadelijke kevers) op tijd worden gesignaleerd.

Voor de kevers zijn verschillende vallen en lokstoffen getest van half augustus tot eind september. Omdat de piek van de kevervlucht eerder ligt, moet in de praktijk met signalering echter al in mei begonnen worden.

Volgend jaar wordt deze proef herhaald en uitgebreid. Dan wordt de zogenoemde ’aantrekken en doden strategie’ uitgeprobeerd.

Wortels scheiden CO2 af, wat opgevangen wordt door bodemplagen. Larven kunnen misleidt worden door CO2 afscheidende materialen (bolletjes). Bolletjes met (biologische) gewasbeschermingsmiddelen worden in de grond gebracht waarbij ook CO2

vrijkomt. CO2 trekt de larven aan, waarbij de middelen hun werking kunnen doen.

de potkluit geen effect op rot in bloem en blad; alleen een te droge potkluit geeft 15% meer slappe bloemen na opslag. Die trekken echter weer bij in de huiskamerfase.

zien waarin duidelijk werd dat met EC is te sturen op kwaliteit. Een hogere EC (1,4 vergeleken met 3,4) geeft een compacter en bloeirijker gewas. Al werd getwijfeld over de planten ook echt bloeirijker waren geworden. Sommige aanwezigen hielden het erop dat de planten sneller in bloei waren gekomen, waardoor het gewas op het tijdstip van bezichtigen bloeirijker leek. <

De proef om bodemplagen te weren in buitenbloemen is de laatste proef met geld van het Productschap Tuinbouw (PT). Nu het PT echter wegvalt, is onderzoek in sierheesters niet geheel uit beeld. Met subsidie van Innovatiemotor Greenport Aalsmeer lopen reeds de onderzoeken led-belichting bij sneeuwbal en wortelenten van sering.

Binnen het programma Kas als Energiebron wordt daarnaast onderzocht hoe op gasverbruik is te besparen met stuurlicht.

De voorlopige resultaten uit de led-proef zijn dat met rood, blauw en rood/blauw licht een betere bladkleur en kwaliteit wordt verkregen. Betere kwaliteit door een hoger percentage 1 kwaliteit (4-kopper), 2 kwaliteit (4 kopafwijker) en 3 kwaliteit (2-kopper). Verder is bij roodlicht de lengte onder de bloemtros 2 cm korter. Bij de Retrofit lamp (rood+verrood+blauw) is de lengte onder de bloemtros iets langer en de tweede trek bloemen gemiddeld 1,5 dag vroeger oogstbaar. <

Hoe cyclamen zich tijdens transport gedragen, is onderzocht in het project GreenChainge, uitgevoerd door Wageningen UR. Ook hier het beeld dat er zeer grote kwaliteitsverschillen zijn binnen dezelfde cultivar afkomstig van meerdere kwekers.

Meer bloeiende bloemen tijdens transport resulteert in meer bloeiende bloemen na transport (5 tot 12 dagen) en in de huiskamer (zowel na een als twee weken huiskamerfase). Bovendien worden dan meer bloemen als goed gekwalificeerd dan wanneer minder bloemen tijdens transport in bloei staan. Verder heeft de vochtigheid van 45 (2014)

45Peterprdnws.indd 33

Foto: Peter van Leth

Van den Berg. Bij de mini haalde KQ Plant met de Super Serie Verano gemengd de eerste plaats. Die eer was bij de midi weggelegd voor Brabant Plant met de Super Serie S Allure gemengd en bij de grootbloemigen won Rene Bartels Potplanten met de Super Serie XL.

Tot slot van de bijeenkomst liet gastheer Varinova nog een kleine demonstratieproef

33

05-11-14 15:27

-

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

Z

ien en gezien worden. En dingen meetbaar maken. Daar gaat het volgens marketeer Henk van Dongen van Fresh Retail om. Sinds 2013 probeert hij bloemisten te activeren tot aankoop en gebruik van amaryllis. De campagne ’Amazing Amaryllis’ wil duidelijk maken dat er van oktober tot ver na nieuwjaar van alles mogelijk is met amaryllis.

Op donderdag 29 oktober deelde Van Dongen tijdens de jaarlijkse gewasbijeenkomst van LTO Glaskracht Nederland de resultaten van het eerste jaar en de plannen voor komend jaar. De bijeenkomst trok ruim zestig personen en werd georganiseerd in samenwerking met FloraHolland en teeltvoorlichter Jan Overkleeft.

Van Dongen meldde dat de deelnemende cash-and-carry’s en groothandelaren door prijsacties, demo’s en reclame tientallen procenten meer amaryllis verkochten tijdens promotieweken. Campagnes op tv, via internet en sociale media worden dus voortgezet.

Focuslanden blijven Nederland, Duitsland, Frankrijk, Engeland en Rusland. <

T

eler en FPC-lid Jaap-Jan Kuyvenhoven brak een lans voor het aanvoeren van amaryllis op water. „We verstoppen onze mooie bloemen veel te veel in de dozen tussen allerlei lagen beschermingsmateriaal.

Je wil je bloemen toch presenteren aan de handel. Waarom doen we dat niet zoals het

dan een euro. Kopers nemen dat bedrag

fecten mee a

-

Belad

De be

de bloemen wordt al op water aangevoerd.” ven rekende voor dat het beschermingsmateriaal per doos ongeveer een kwartje kost.

loze r

Kartonnen kraag De teler had een fust amaryllis meegenomen

aan verpakkingsmateriaal besparen als je op water gaat aanvoeren. Dat is positief. Voor

expor

hoeft is volgens Kuyvenhoven een mooi middel

ander amaryllis. „Maar deze kraag is best stevig

water - mind verpa - mind rek of kraag aanvoeren. Dat moeten we allemaal nog met elkaar bespreken. Ik laat het hier ter inspiratie zien. In januari gaat

ontwikkeling betrekken. Op de Meet en

stelen bloem

de ste - stele

zullen we ook amaryllis op water laten zien.

34

amaryllis.indd 34

Dat geldt ook voor de gewichtsaanduiding Foto’s: Hans neeFjes

Amaryllis op water gepresenteerd. De kraag is geleend van een celosiateler.

vertegenwoordigers van de veiling benadrukten dat de zorgvuldige aanpak van de van iets nieuws heeft vaak ongewenste ef-

45 (2014)

05-11-14 15:27

- koel De ve

Nede ren o

kost met behulp van de Airobug van Koppert „We letten op de infectiedruk en de kosten. menteel slaan we een week over nadat we drie weken hebben ingezet.” Telers vroegen hoe de infectiedruk momenteel is, en wat de plaat. Het aantal vangplaten is momenteel

K

artelblad en kromme, rode steeltjes.

Dat zagen de broers Ewoud en Martin Havenaar in amaryllis ontstaan als gevolg

fecten. Hetzelfde geldt als ieder voor zich er mee aan de slag gaat.

teler is niet heel bang voor invlieg. „Er zit Dat kan veel opruimen.”

veel werk en toch kregen we trips niet onder 2012 gaan werken aan geïntegreerde stra-

Belading De belading per kar neemt iets af. „We hebben berekend dat je 30 tot 35% meer -

ingezet. Gelukkig was er toen sponsoring van Koppert.”

Havenaar hing vangplaten aan iedere draad in het gewas. Daarnaast werden na het versnipperen van het gewas Steinernema-

in het verleden in onderzoek aangetoond. een van de beste kandidaten, maar die werd -

loze ruimte hebt.” Telers reageerden met de export naar verre bestemmingen. Kuyvenhoven stelde dat 80% van de bloemen binnen een straal van 800 km wordt verkocht. Dan hoeft transport op water geen belemme-

Amblyseius Swirskii per m2. De bodemroof-

aan door te starten met schone, gekookte bollen. Gemiddeld duurt een teelt 2,5 jaar

de tripspoppen op de grond op te vreten.

van het gewas spuit de teler driemaal Carex -

andere bloemen volgens Kuyvenhoven uit. voor het versnipperen van het gewas waren water aanvoeren: - minder schuurruimte nodig voor opslag van verpakkingsmateriaal; - minder afval voor handelaren en bloemisten, dus een duurzamere verpakking; stelen in een hoes. Een mooie eenheid voor bloemisten en het nadelige graaien naar de

de stelen niet kromtrekken of opkrullen; - stelen op water kunnen niet slap worden

terug te gaan in de dosering.” van de dosering A. Swirskii. Omdat dit goed uitpakte en vanwege de kosten, is er in 2014 weer iets minder ingezet. „We

na die bespuiting verblaast de teler weer

te pakken. Een nieuw product van Koppert, een etherische olie, is al meermalen via de lvm en het spuitpistool over het gewas ver-

m2, ofwel zo’n 40 per m2 Macrocheles zetten we een keer per jaar in, kort na het versnipperen van het gewas.

2 , dus ruim 160 2 per m .”

hebben gezien dat dit binnen enkele dagen kan gebeuren. Zelfs in de bollen en in de schachten van de bladeren vonden we dode

Kosten

tele middel van Koppert volgend jaar gaan

per m2

is nog niet zeker of het derde teeltseizoen

bedrag, maar ze beaamden dat veel spuiten ook geld kost. En als dat spuiten geen soelaas biedt, dan moet je zoeken naar

ciering geregeld worden. Tot nu toe verloopt het hergebruik van ontsmet drainwater zonder nadelige teeltproblemen.

- koelen gaat beter dan in dozen.

De verpakking hoeft overigens geen hoes te

Nederlandse en Belgische telers die aanvoeren op veiling Rhein-Maas doen dat al.

45 (2014)

amaryllis.indd 35

35

05-11-14 15:27

’Miliiana is een cactus, maar oogt als een potplant’ -

pvanleth@hortipoint.nl

I

Martijn Stolk. „Een leek zou het kunnen betitelen als een kruising tussen een begonia en kalanchoë”, vult zijn rechterhand Rien Keyzer aan.

Op de Trade Fair is het dressoir vervolmaakt. Dan zitten op de spiegel in het dressoir grote stickers om bezoekers op de noviteit te attenderen. Verder heeft Miliiana een plek weten te veroveren op het noviteitenplein. „Die plek krijg je niet zomaar. Dan moet het toch echt wel een ’wow-product’ zijn”, redeneert Stolk.

Binnen het jaar Precies een jaar geleden op de Trade Fair liep een vertegenwoordiger van stekvermeerderings- en bewortelingsbedrijf De

Eeuwige Lente uit Gendt de stand binnen met de vraag of Stolk geïnteresseerd is in een nieuwe type Euphorbia milii. Zijn verhaal sprak Stolk wel aan, doordat hem ook exclusieve rechten van de noviteit in het vooruitzicht werden gesteld. Een aanbod dat hij nog nooit van een leverancier van dit gewas had gehoord. „Euphorbia milii is een steeds kleiner gewas geworden, omdat het kampt met een oubollig karakter. Wij zijn goed voor een derde van het areaal. Elk jaar is er een verandering van het aantal collega’s; één vaste collega, twee soms drie wisselende collega’s. Iets waar ik geen vat op heb. Dus naar een exclusief product had ik wel oren”, stelt Stolk.

Diverse testen zijn op het bedrijf uitgevoerd met als voorlopig resultaat drie Foto’s: Peter van Leth

n de verwerkingsruimte van cactuskwekerij Stolk in Maasdijk staat een opvallend dressoir in mediterrane stijl met daarop hun nieuwe paradepaard: de Miliiana. Vooralsnog in drie variëteiten.

Rosso heeft een rode bloem met blad dat aan de onderkant roodkleurig is. Rosata is roze evenals Grande; alleen is Rosata kleinbloemig en Grande grootbloemig. Het zijn alle drie christusdoornen (Euphorbia milii), maar de bloemen en bladeren verhullen de doornen nog beter. Mede omdat Miliiana nagenoeg continu bloeit en haast geen ’groene periode’ kent. „In de naamgeving is nog wel de verwijzing naar Euphorbia milii, maar daar houdt de vergelijking ook wel op. Miliiana oogt als een potplant, niet als een cactus”, verwoordt

-

36

Stolkcactus.indd 36

-

45 (2014)

05-11-14 15:27

B

-

-

interessante rassen. Miliiana Rosso en Rosata zijn reeds leverbaar, Grande komt in maart 2015 op de markt. De aantallen worden voor komend jaar opgevoerd, zodat 10% van oppervlakte met Euphorbia milii (circa 1 ha) in beslag worden genomen met Miliiana.

Nog steeds zit Stolk in een maatschap met zijn ouders, maar de laatste jaren zwaait hij de scepter over de kwekerij. Daarbij bijgestaan door zijn vrouw Simone, die de administratie en publiciteit doet.

Met zijn intrede in het bedrijf is er een ommezwaai gekomen van kleine naar grotere cactussen. Diverse soorten in kleine potmaten hebben plaatsgemaakt voor met name Euphorbia milii en in mindere mate Euphorbia trigona Rubra en Aloë vera. Het enige product dat nog een beetje aan vroeger doet denken is Pleiospilus nellii. Samen met Cyperus Zumula (kattengras) zijn dit meer de bijzondere gewassen die goed in de teeltplanning passen. Stolk wedt op meerdere paarden om risico’s te spreiden.

nog wel andere potmaten opgezet om klanten beter te kunnen bedienen. Dit geldt niet voor Euphorbia milii en Miliiana; bij deze gewassen gaat het meer om volumes draaien met een zo hoog mogelijke omloopsnelheid, waarbij de kwaliteit niet uit het oog wordt verloren.

Een klein deel (minder dan 5%) verlaat de kwekerij met sierpot, wederom om wensen van klanten tegemoet te komen. „Het gros wil het standaardproduct, maar een klein deel van de klanten prefereert een compleet product waarvoor ze een meerprijs overheeft. Hier blijven we zelf graag op inspelen”, licht Keyzer toe. Dit doen ze met de potten uit de Pure-collectie die ze deels zelf op voorraad houden.

Zelf deels de regie houden, is een beetje een rode draad bij Stolk. Met de exclusiviteit van Miliiana, toegevoegde waarde in huis hebben en het telen van andere cactussoorten. De kleine cactussen gingen naar handelskwekerijen, het huidige assortiment wordt zelf voor de klok (15%) gebracht of bemiddeld (85%). Een activiteit waar Stolk erg veel plezier aan beleeft: „Het maakt het kweken diverser.”

Verder geautomatiseerd

Italiaanse geranium

In 2008 verkast de cactuskwekerij van De Lier naar Maasdijk. De modernere kwekerij biedt de gelegenheid om de stap van kleine naar grote cactussen te automatiseren.

Op de betonnen vloeren worden eb- en vloedsystemen aangebracht, zodat alles met de heftruck de kas in en uit kan. Om nog efficiënter te werken is op de kwekerij naar veel minder potmaten overgestapt. In alle gewassen is de 12 cm-pot nu standaard, behalve bij Pleiospilus nellii waar de potmaat 5,5 cm is. In kleinere hoeveelheden worden

Euphorbia milii staat bekend als de Italiaanse geranium. Tijdens het tuinseizoen potten Italianen ze in de grond in de tuin, net als Spanjaarden. Daarmee zijn meteen de belangrijkste afzetlanden genoemd. Het gewas komt jaarrond niet van de grond, omdat het zijn bloemen en blad verliest met als gevolg kaal worden van onderen en bovenin nieuw bloem en blad makend. En zie daar één van de grote pluspunten van Miliiana, die bloeit nagenoeg continu en behoudt zijn blad, zodat een veel langer afzetseizoen in beeld

Foto’s: Peter van Leth

Van kleine naar grote cactussen

45 (2014)

Stolkcactus.indd 37

komt. Jaarrond is de bedoeling. Dan zullen toch ook andere afzetlanden aangeboord dienen te worden. Stolk ziet kansen in Scandinavië en West-Europa.

Zijn vrouw Simone bemoeit zich niet met teelttechnische aspecten, maar vindt wel dat Miliiana veel meer trendy is dan Euporbia Milii. „Natuurlijk ben ik bevooroordeeld, maar schat in dat acht van de tien jongere consument met een Miliiana de winkel uitlopen als ze moesten kiezen tussen Miliiana en Euphorbia milii.” De plant gedijt nog steeds goed buiten van april tot oktober.

Verwachtingen Zowel Stolk als Keyzer zijn bescheiden om hun verwachtingen voor Miliiana hardop uit te spreken. Bij succes is wel de planning om de gehele oppervlakte met Euphorbia milii te vervangen met Miliiana. „Echter ook niet meer dan deze oppervlakte. Mocht het zo’n succes worden als bij Kalanchoë Calandiva dan zal uitbreiding in overleg aan collega’s worden uitbesteed. Over de mate waarin houd ik wel zeggenschap. Dat is zwart-op-wit vastgelegd met de leverancier”, schetst Stolk. Hijzelf is vooralsnog gefocust op nog meer rassen en dan met name witte en gele Miliiana.

De smaak van noviteiten heeft Stolk in ieder geval te pakken. Hij is van plan elk jaar iets nieuws te brengen; is het niet met Miliiana dan wel met zijn andere assortiment. De meeste kansen ziet hij dan met Aloë vera, waarin ook al iets in de pijplijn zit. „Het draait steeds meer om je gezicht te laten zien. In het geweld van phalaenopsis moet je niet ondersneeuwen.”

De eerste reacties van enkele handelaren over Miliiana zijn positief. Stolk hoopt op de Trade Fair dezelfde geluiden te horen. <

37

05-11-14 15:28

Teelttips ZoMerbloeMen Compost Compost is voor veel telers een sluitpost in de administratie ten behoeve van de mestwetgeving. Want met de te gebruiken compost wordt de fosfaatruimte in het bemestingsplan vol gemaakt. Fosfaat in compost telt namelijk maar voor 50% mee voor de gebruiksnormen, dus compost is een mooie manier om een tekort aan fosfaat in de bodem te voorkomen.

Gerbera Warme herfst In deze warme herfst ontwikkelen ziekten en plagen zich nog steeds, maar ook natuurlijke vijanden zijn nog actief. De druk van wittevlieg moet voor de winter omlaag. Diverse roofmijten en encarsia zijn ingezet, maar die hebben de wittevlieg nog niet onder

Chrysant Minimumbuis Kijk kritisch naar de noodzaak van het aanhouden van een minimumbuis in het bovennet. Proeven met Het Nieuwe Telen in chrysant tonen aan dat met behulp van horizontale of verticale ventilatoren goed te telen is zonder een minimumbuis in het bovennet.

38

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 38

DelphiniuM

Let er echter wel op dat er veel verschillende kwaliteiten compost bestaan. Zorg ervoor dat er per kg fosfaat zoveel mogelijk organische stof wordt toegevoegd.

Bestel nooit zomaar compost, maar vraag eerst een analyse. In tegenstelling tot stalmest is dit bij compost wel toegestaan. Aan de hand van deze analyse kan worden bepaald hoeveel compost er nog in de fosfaatruimte van dit jaar past.

De analyse vooraf is nodig, omdat er per soort compost extreem grote verschillen bestaan tussen de gehaltes fosfaat. Dat geldt ook voor de gehaltes aan stikstof in compost.

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

controle gekregen. Helpt chemie? Deels wel. Het zal een combinatie worden van chemie en parasitaire schimmels als Preferal, Mycotal en Botanigard. De RV is nu op een redelijk niveau, zodat deze schimmels zich kunnen vestigen in het gewas.

Zorg ervoor dat het gewas goed aan de onderzijde geraakt wordt en dat het lang vochtig blijft; des te beter kiemen de schimmels. Ze werken niet alleen op wittevlieg, maar ook op

spint en tripslarven.

Spint wordt waargenomen op droge, warme plekken in de kas en langs de achtergevel. Spuit deze plekken met een middel als Scelta en zet eventueel phytoseiulus in. Herhaal deze toepassing op de spintplekken zeker tweemaal.

Slakken zijn ook actief, vooral in de cultivars die al een of twee jaar staan.

Telers starten vaak pas met de bestrijding als de vraatschade zichtbaar wordt,

en vaak is dit te laat. De slakken zijn twee maanden geleden al actief geworden en gaan zich voeden met jong blad en bloemknoppen. Strooi een mix van slakkenkorrels in het hart van de plant. Herhaal de behandeling eens per drie weken, tot de slakkenvraat terugloopt.

Omdat de biologie nog actief is gaat de zwavel op een laag pitje. Toch is het belangrijk om meeldauw te bestrijden met zwavel.

Bij een hogere infectiedruk

kunt u Rocket spuiten; bij een lagere druk een biologisch middel. De laatste tijd zijn er goede resultaten met Crystal, niet alleen in gerbera maar ook in roos.

Belangrijk bij dit middel is om te starten als de druk van meeldauw erg laag is en herhaal de toepassing zodat de druk laag blijft.

Samen met zwavel kan dit middel de meeldauw redelijk onder controle houden.

Slechts enkele bedrijven hebben deze mogelijkheid.

Op de meeste bedrijven is nu sprake van een warmteoverschot van de WKK. Een minimumbuis in het bovennet is dag en nacht nodig om te kunnen blijven belichten èn voldoende CO2 te hebben uit de rookgasreiniger. De grootte van de warmteopslag is in feite de beperkende factor.

Bij afnemend licht kan een minimumbuis (50-60°C) overdag leiden tot te veel strekking. Het afluchten

van te veel warmte gaat ten koste van het klimaat en het gewenste CO2 niveau.

Hoe hoger het niveau aan assimilatiebelichting des te minder noodzakelijk is het om overdag een minimumbuis aan te houden. De assimilatielampen zorgen immers per 1.000 lux voor stijging van kastemperatuur met 0,8°C. ’s Nachts kan een minimumbuis van 40-50°C de temperatuur te veel verhogen waardoor de knopaanleg te snel verloopt.

Te generatieve gewassen vallen meestal tegen in gewicht. Voer regelmatig knoponderzoek uit, bijvoorbeeld 14 dagen na begin korte dag. Hiermee is de ingestelde nachtlengte op een verantwoorde manier te sturen waardoor er meer evenwicht ontstaat tussen generatieve en vegetatieve groei.

De ingestelde temperatuur van de minimumbuis ’s nachts hangt af van het aantal bovenbuizen en van de diameter. Bij zes 51’ers

bovenin per 9,60 m is een minimumbuis van 35°C al voldoende om de RV onder de 90% te houden.

Bij vier 57’ers bovenin moet de minimumbuis op 50°C worden gehouden.

De warmteafgifte van verwarmingsbuizen gaat via stroming, straling en geleiding. Met name de stralingswarmte neemt sterk toe bij hogere buistemperaturen.

Delphinium is een vaste plant die erg laat in rust gaat en een zeer korte rusttijd heeft. Dit houdt in dat u de plant zeker niet te vroeg mag rooien. Vroeg rooien en bewaren geeft vrijwel altijd problemen. Vroeger rooien, om de plant in rust te laten gaan, heeft vanwege de korte rustperiode geen zin en blijkt ook in de praktijk niet te werken. De planten worden hierdoor erg zwak en zullen de bewaring moeilijk overleven.

Wachten tot de planten zijn afgestorven en dan pas rooien en koelen lijkt de beste manier. Na ongeveer vier weken is de rust bij delphinium weer doorbroken en kunt u de planten weer planten. Te vroeg rooien is de belangrijkste oorzaak voor bewaarproblemen bij delphinium.

Eric Kerklaan, DLV Plant, 06-53427249

Dirk Jan Binnendijk Tuinbouwadviezen, 071-5416564 45 (2014)

05-11-14 15:28

Schoffelen

PhalaEnoPSiS Water en bemesting Doordat de verdamping en wateropname in de winter afnemen, neemt de plant minder voeding op. Dit kan leiden tot verzouting van het substraat, te herkennen aan bruine strepen op de velamen en de wortelpunt. De wortelpunt wordt hierdoor inactief en stomp. Controleer daarom de komende tijd de wortels goed. Wanneer de drain-EC 0,2 mS/cm boven de gietwaterwaarde uitkomt (bij een reguliere gietbeurt met voeding), moet u de volgende gietbeurt geen voeding meegeven.

Weersomslag September en oktober waren zeer warm en vrij lichtrijk. Hierdoor namen de groei in de opkweek en de

Snijanthurium uitstraling Pas in deze tijd goed op voor de ’ongrijpbare’ factor uitstraling. Houd er rekening mee dat bij helder onbewolkt weer de uitstraling zomaar 50-100 W kan zijn (onafhankelijk van de buitentemperatuur). Zoveel instraling is er niet elke dag in de kas.

Wortels Om de wortels actief te houden is het advies nu maximaal twee dagen per week te druppelen. Soms wordt er gekozen voor één lange druppelbeurt per dag, maar drie kortere druppelbeurten is beter. Bij één lange beurt worden vooral bij perlite dro45 (2014)

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 39

bloeisnelheid in de afkweek nog nauwelijks af. Het is te verwachten dat dit de komende weken wel staat te gebeuren. Met name de bloeisnelheid zal binnen de kortste keren ’stilvallen’.

Veelgemaakte fout is om de afkweektemperatuur niet te verlagen om ’snelheid’ in de afbloei te houden. Dit vergroot namelijk de kans op knopval. Als de hoeveelheid licht afneemt, moet de temperatuur lager zijn, om eenzelfde kwaliteit te waarborgen. Door de daglengte tijdelijk wat op te rekken (tot maximaal 16 uur) is de terugval in bloeisnelheid iets op te vangen. Belichten verhoogt namelijk de planttemperatuur en heeft zo een grote invloed op de ontwikkeling van de bloemaar.

licht en schermen

gere potten minder makkelijk weer vochtig.

■ minimumbuis 34-36 ºC vanaf middernacht tot einde van de middag. De buis mag er op instraling uitlopen (een traject van bijvoorbeeld 100-150 W); ■ start met luchten zeer krap op de stook om té hoge etmaaltemperatuur te voorkomen en vochtafvoer eenvoudiger te maken; In geval van vast folie geldt: ■ minimumlucht bij buitentemperaturen boven de 8-10ºC. Verlaag op basis van invloed windsnelheid de minimum kier; ■ houd bij de aanwezigheid van een bovennet het ondernet om maximaal 30-33ºC en stook primair met het bovennet. Dit werkt het meest effectief ten aaanzien van de vochtafvoer.

houdbaarheid van de schutbladeren Wanneer het de komende weken té vochtig en inactief is in de kas bouwen bloemknoppen zwak op. Kwaliteitsproblemen zoals blauw, bruine oren of vlekken in de schutbladeren liggen dan in december tot en met februari op de loer. Bij de lagere kastemperatuur is het zéér lastig een voldoende actief klimaat aan te houden zeker omdat de buitentemperaturen nog hoog zijn. Houd bij beweegbaar folie het volgende in acht: ■ open het folie overdag om tot de kerst al het beschikbare natuurlijke licht optimaal te benutten; ■ houd het folie ’s nachts open wanneer de buitentemperatuur hoog is;

In november kan overdag (mits de temperatuur het toelaat) in de koeling en afkweek het LS-10-doek openlopen op bewolkte dagen, om zo meer buitenlicht te vangen. Let er echter wel op dat aan het einde van de dag de doeken juist weer sneller moeten sluiten, om een plotselinge daling van de planttemperatuur te voorkomen. Het meest verraderlijke moment is wanneer aan het einde van de dag de bewolking breekt. De planttemperatuur kan dan als gevolg van de plotseling toegenomen uitstraling flink gaan dalen.

Menno Gobielje, Bureau IMAC Bleiswijk, 010-5219094

André Lont, Bureau IMAC Bleiswijk, 010-5219094

Kees van Egmond kees@kees-ineke.nl

Comfortzone ’Nou jongens, tot straks! Ik ga even op de veiling neuzen.’ Ze kijken elkaar aan. Op de veiling neuzen? Het is hartstikke druk! Ze moesten om vier uur beginnen omdat anders de bloemen er niet af kwamen! En nu gaat hij op z’n gemak naar de veiling toe!

Ja, wie herkent het niet? Waar werd er niet gemopperd onder het personeel als het idee bestond dat de baas zelf er lekker even tussenuit piepte? De boel de boel liet? ’Neem voor ons ook een broodje bal mee…’ mompelde er een, zacht genoeg om het hem niet te laten horen. ’Wat een eikel. Nou, morgen beginnen we gewoon weer om zeven uur!’

Ja, en die medewerkers maar denken dat die tuinder dat voor z’n plezier deed. Mis. Helemaal verkeerd gedacht. Nee, die bloemenkweker was z’n tijd ver vooruit. Weet je wat die man deed?

Hij kwam uit zijn comfortzone. Hij wist dat het voortbestaan van zijn bedrijf niet afhing van de uren die hij op de tuin doorbracht, maar van zijn contacten met afnemers. Netwerken! Zorg dat ze je kennen! Weet wat er te koop is!

Tegenwoordig kun je geen vakblad meer inzien of het wordt je verteld. ’Kom uit je comfortzone!

Jullie tuinders produceren wel, maar weet je eigenlijk wel wat er gevraagd wordt? Stel je op de hoogte man! Blijf niet zitten in je eigen wereldje!’ Soms zijn het collega’s, vaker nog mensen aan de andere kant van de keten. Die willen graag dat je hún comfortzone betreedt, denk ik dan vilein. Vinden ze lekker makkelijk.

Ik moet denken aan Guus Utenwaard. Die moest ook uit z’n comfortzone. Met de trekker teg’n de koei’nstal gered’n dus een nieuwe moest er komme. Uiteindelijk beviel die nieuwe omgeving zo goed dat z’n koeien op springen stonden en de varkens geen vreten meer kregen. Ja, je moet natuurlijk niet doorslaan.

En daarom lopen we deze dagen weer op de beurs. Met of zonder stand. Buiten de veilige wereld van de glazen kas. En we netwerken.

Praten met deze en gene. Leggen contacten, wie weet wat je er nog eens aan hebt. En als ik zo rondkijk, dan hebben we het nog aardig naar onze zin ook.

Ja, en dat is dan meteen weer een valkuil. Want dat mag dus niet! Heb je de ene comfortzone ingeruild voor de ander. En wat dan? Daar zou ik weleens een artikel over willen lezen.

39

05-11-14 15:28

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324, 2300 PH Leiden of naar bloemisterij@hortipoint.nl.

Reacties moeten maandag voor 9.00 uur binnen zijn.

De redactie kan brieven inkorten of weigeren.

Brieven

’De klok moet versterkt worden; dat is beleid’ Leliebroeier Aad Duin van Bloemenreageert op het interview met Lucas Vos over de nieuwe stategie van FloraHolland in het Vakblad van 3

Geachte meneer Vos. De Nederlandse tuinbouw is groot geworden door de veilingklok. In uw nieuwe strategie van FloraHolland vinden wij veel te weinig terug hoe we die klok gaan behouden en versterken. Wilt u de veilingklok versterken of wilt u er op termijn vanaf? Om dagverse producten te vermarkten is de klok een prachtig systeem.

Bij een overschot kan de prijs onderuit gaan, maar wordt het product versneld afgezet voor lage prijzen, waardoor er nieuwe markten worden aangeboord. Wat weer nieuwe vraag creëert. Een betere promotie is er niet.

Goede producten tijdelijk voor lage prijzen aanbieden en alle kwekers en handelaren betalen hier aan mee. Na zo’n periode lopen de prijzen altijd weer snel op.

Door bemiddeling wordt de klok steeds meer ondermijnd. De druk om op de klok in te kopen raakt weg, omdat de handel

al grotendeels vooraf beleverd is door de kwekers. FloraHolland heeft 25 jaar geleden ingezet om bemiddeling te stimuleren, omdat het veilinggebouw de stroom bloemen niet meer snel kon verwerken via de klok. Nu dreigt het omgekeerde te gebeuren.

Het klokvolume neemt af ten opzichte van de bemiddeling, mede doordat de druk wegvalt om op de klok in te kopen door de handel.

Ik geef u een mooi voorbeeld hoe goed de klok functioneert. Ik zit in de FPC–lelie.

Nu hadden wij in juni een vergadering en daar werd de aanvoer en prijsontwikkeling van de afgelopen periode besproken met FloraHolland-medewerker Paul Borsboom.

Op het eind van zijn betoog voorspelde Borsboom dat er de aankomende periode een tekort aan LA-lelies zou zijn, want Connect kon de orders niet invullen. In de vergadering gaven LA-kwekers aan dat er wel degelijk genoeg LA-lelies waren, maar dat de handel niet genoeg wilde geven. Wat blijkt nu uit de aanvoer en prijsontwikkeling in de periode erna? De prijs van LA-lelies via de bemiddeling is € 0,063 gestegen en op de klok in diezelfde periode € 0,168. Kijken we naar de hoofdgroep Oriental-lelies naar

UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, tel 0342 - 49 42 63, fax 0342 - 41 31 41 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl

Colofon REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl

Directeur Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 071-56 59 678 Alice Hoogenboom 56 59 679 Hoofdredacteur Elbert van den Berg 071-56 59 678 Eindredacteur Jenny Mostert 071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht 56 59 637 Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg 56 59 687 Cindy van der Zwet 56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes 56 59 638 Joef Sleegers 56 59 642

40

ColofonVBB-Brieven.indd 40

de cumulatieve statistiek t/m periode 9, dan blijkt dat de klokprijs gemiddeld € 0,053 per steel is gestegen en bij de bemiddeling €0,011 per steel, bij een totaal gelijk gebleven aanvoer. Dan denk ik: het is maar goed dat er nog een klok is, anders hadden wij deze betere prijs nooit gerealiseerd.

De supermarkt wil het altijd alleen maar goedkoper. Kijk hoe het met de groente vergaat. De kweker krijgt gemiddeld € 0,60 voor een kilo tomaten en in de supermarkt ligt dezelfde kilo voor € 2,50 in het schap.

De groentekwekers zitten met structureel te lage prijzen. Laten we het bij de bloemen a.u.b. niet zover laten komen. De klok moet versterkt worden. Door bijvoorbeeld lagere klokprovisies en/of hogere bemiddelingspercentages. Het mag niet zo zijn dat degene die volop bemiddelt en daardoor het kloksysteem ondermijnt, ook nog eens vooraan geveild wordt. Aanvoerders moeten keuzes maken. Dus hoe meer men procentueel bemiddelt, hoe later men veilt op de klok. Dan wordt de klok versterkt. Dat is beleid, in plaats van een open marktplaats en vrijheid blijheid, het kan dan gauw gebeurd zijn met FloraHolland.

Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice.

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kunt u contact opnemen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl.

Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50.

Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten.

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Aad Duin, Heemskerk

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia.

Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Druk: BDU Media

45 (2014)

05-11-14 15:28

Kasgenoten

A genda Binnenland Informatiebijeenkomst Oude Lierpolder, De Lier. Info: www.hhdelfland.nl/projecten/lier Nieuwe kansen voor ondernemerschap 16.00-20.00 uur. Info: www.vno-ncwwest.nl Landelijke perkplantendag, Bleiswijk,

FOTO: Cindy van der ZweT

KNPV-najaarssymposium in de topsector,

uur. Info: www.gemeentewestland.nl Tuinbouw relatiedagen, Venray.

Info: www.evenementenhal.nl Tuinbouw relatiedagen, Gorinchem.

Info: www.evenementenhal.nl Vaktentoonstelling, Proeftuin Zwaagdijk. Info: www.vaktentoonstelling.nl Kom in de Kas, landelijk evenement.

Info: www.komindekas.nl

Leeftijd: 47 Plaats: Benthuizen Teelt: buxus Oppervlakte: 8 ha

Ellen van Winden

LTO Glaskracht Nederland

Hoe bent u in dit vak terechtgekomen?

Plantgezondheid event, Naktuinbouw, Roelofarendsveen.

Themabijeenkomst samenwerken met sensors en robots, Noordwijk, 14.00-18.00 uur.

Jaarvergadering sectie Westland.

te koop kwam hebben we daar een stuk van gekocht. Ik werk nu fulltime mee.”

Hoe is het om 24 uur per dag met elkaar samen te zijn?

-

„Dat gaat prima; daar hebben we nooit problemen mee gehad. Het is ook niet zo dat we

zou nooit meer terug willen naar de kantoorbaan die ik vroeger had.”

Glastuinbouw event, De Glazen Ruimte, Maarssen.

Gewasbijeenkomst bromelia.

Hoe gaat het met de afzet? „Moeizaam. Door de crisis houden consumenten de hand op de knip. Ze kopen liever veel voor weinig en hebben geen geld over voor een buxus. Ik ben een groot voorstander van promotie. Het promotieplan ligt klaar en volgende week is de stemming.”

Themabijeenkomst biologische gewasbescherming.

En? Wat denkt u? „Ik heb er wel een goed gevoel over, maar je weet het nooit. Het raakt ondernemers

Info: www.ltoglaskrachtnederland.nl

Buitenland Info: www.ipm-essen.de Myplant & Garden, beurs, Italië, Milaan. Info: www.myplantgarden.com

Hoe wapenen jullie je tegen deze lastige tijden?

les, USA. Info: worldfloralexpo.com Flowers & Hortech Ukraine, bloemen- en tuinbouwvakbeurs, Kiev, Oekraïne.

Info: www.flowershortech-expo.com

wordt. Op de FloraHolland Trade Fair hebben we dit weer laten zien aan eindklanten.

„We richten ons meer op de kleinere potmaten; daarvan is de omloopsnelheid hoger.

Hoe regelt u de afzet?

Wat doet u in uw vrije tijd?

Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

!

Documenten en linken naar website

45 (2014)

Kasgenoten agenda_nw.indd 41

Foto’s

Filmpjes

41

05-11-14 15:28

VA N K L I N K

TE KOOP GEVRAAGD 9 MAZIG BLOEMENGAAS/ CHRYSANTENGAAS

STOOMKETELVERHUUR

Voor meer informatie: bel gerust 0615401184 of mail naar hazenberg@filternet.nl

@

VEBU V.O.F. Kasonderhoud - Glasreparatie - Goten smeren - Overspuiten - Goten reinigen - Diverse reparaties

Voor andere werkzaamheden vraag naar de mogelijkheden

Tel. 06-51 35 04 52 e-mail: buddys37@hotmail.com

EVAL: voor elke situatie juiste installatie

Juralink geeft juridisch advies aan Nederlandse ondernemers in Rusland. Wij hebben jarenlange ervaring op het gebied van: • • • • •

contracten (verkoop, distributie etc.); oprichting van een lokaal kantoor; arbeidsrecht (+ werkvergunningen); registratie van intellectuele eigendom; (incasso-) procedures, en veel meer.

Moskou – St. Petersburg – Amsterdam Tel. 06 464 17 838 www.juralink.nl

KASSENBOUW & KASSENSLOOP

WWW.DEBETSSCHALKE.COM

Een degelijk advies, prima service en een betrouwbare begeleiding… Samen met de klant bedenken onze technici steeds de beste oplossing.

Daarbij kijken ze niet alleen naar het optimaal functioneren van installaties, maar ook naar betrouwbaarheid en energieverbruik.

Installatieburo E VAL B.V.

;b[ajhej[Y^d_[a

Galglaan 11 s 2311 ND Rijnsburg Tel. 071 402 26 21 s eval@eval.nl

Ae[bj[Y^d_[a

www.eval.nl

Ab_cWWjj[Y^d_[a

MWj[hj[Y^d_[a

u w o u d e o lie is geld waard!

Digitale EC-meter

tel: 0174-768876 i n f o @ v i c t o n b v. n l

• groothandel in olie en metalen • saneren van tanks en k e t e l s ( K I WA ) • afvoeren van brandstofrestanten

HOEK VAN HOLLAND T 0174 64 20 40 • KASSENSLOOP • (ROZEN)GEWASSEN UITRUIMEN • GEVRAAGD: ASSIMILATIELAMPEN EN WKK-INSTALLATIES • WWW.MUSTANGDEMOLITION.NL

606319.indd 42

EC-95INST Voor het meten in water of direct in de grond (pot).

Temperatuur automatisch gecompenseerd, automatische ijking en data opslag.

Voor uitgebreide informatie:

www.meten.nl

E-mail: info@nieuwkoopbv.nl Tel. 0297 325836

René vd Stok schermingen voor aanleg, onderhoud en renovatie T: 0174 - 517897 M: 06 53 437 827 www.renevanderstok.nl

4-11-2014 16:01:37

BIMAR ASFALT & SERVICES B.V.

• De specialist in teeltvloeren • Sinds 1958 • Steeds vernieuwend

QUALITY FLOORS FOR EXCELLENT PLANTS

www.erfgoed.com

• Voor alle asfalt op en rond uw bedrijf • Ook zuurbestendig asfalt voor uw voersilo's en voergangen • Wij doen ook vloeistofdichte asfaltvloeren met certificaat en keuring • Wij zijn onbetwist de asfalt en silo-specialist • Reageer nu snel en wij komen bij u langs voor een geheel vrijblijvende offerte • Als u nu reageert voor 1 februari, is de kleef-laag gratis bij een 2 lagen systeem tot 500 m²

+31(0)79 593 38 00

Bimar Asfalt & Services B.V. Tel: 06 47728544

www.bimar-leiden.nl

TE HUUR Aangeboden 2552m2 koude kas in de gemeente Zevenhuizen (Z.H).

Beschikbaar vanaf december 2014 en ingericht met schermdoek, regenleiding en een druppelsysteem voor potplanten. Ideaal voor de boomkwekerij.

Voor meer informatie: bel gerust 0648641590 of mail naar bensteenbergen@live.nl

606320.indd 43

Vastzetsysteem betonplaat

AFWATERINGSGOOT /i °\Êä{£ÈÊÎ ££{ÇÊUÊ v JÃV i iÛ Ã°

WWW.SCHELLEVIS.NL

5-11-2014 11:13:34

606321.indd 44

4-11-2014 16:00:29