VBB_51-2015

Bloemisterij Vakblad voor de

14

51 70e jaargang 18 december 2015

Trends 2016

8 ’Veilingroute en

10 Voor tuinbouw

12 FleuraMetz

28 Licht Event

Centrale As moeten vierbaans worden’

is klimaatakkoord goed nieuws

tevreden over combi off- en online

2015 in teken van energiebesparing

Cover-nw.indd 1

16-12-15 14:53

The orchid professionals

ÂŽ

since 1933

De specialist in uitgangsmateriaal van orchideeĂŤn +31 (0)251 20 30 60

www.floricultura.com

741300_.indd 2

3

15-12-2015 14:10:55

Bloemisterij Vakblad voor de

10 Klimaatakkoord goed nieuws voor glastuinbouw

Opinie 4 Interview: ’Overheid moet WKK nu heel snel serieus nemen’ 4 Commentaar: Vaarwel kolen, olie en gas 5 Stelling: Iedere teler moet lid worden van een gewascoöperatie

Nieuws 6

Een selectie uit het meest recente nieuws

Bedrijf en afzet 8 Ondernemen: ’Veilingroute en Centrale As moeten vierbaans worden’ 9 Column: Angelle van Kleef, Canada

17 ’Omzet Plantion heeft weg omhoog definitief gevonden’

10 Ondernemen: Klimaatakkoord goed nieuws voor glastuinbouw 12 Afzet: ’De combinatie tussen off- en online werkt goed’ 14 Afzet: Groentrends 2016: cirkels, vlekken en bladplanten 17 Afzet: ’Omzet Plantion heeft weg omhoog definitief gevonden’ 18 Vragen: Kan ik gebruikmaken van subsidieregeling jonge agrariërs?

Markt 22 Nerine in de lift in een bredere markt 22 Met Euphorbia fulgens betere aanloop naar kerst 23 Bij hogere prijs anthurium nog onvoldoende rendement 24 Kerstpiek hyacint iets beter dan vorig jaar 25 Telers en handel tevreden over Skimmia-seizoen

28 Spelen met kleur en tijd

Teelt 26 In beeld: Orchideeën kopje onder 28 Energie: Spelen met kleur en tijd 31 Techniek: Kas met tropische planten kan rioolwater zuiveren 32 Bemesting: Balanceren in bemesting van grondteelt 34 Teelttips: aconitum, tulp, lelie, lisianthus, perkgoed 35 Column: Kees van Egmond

Nieuws 36 Biologische spintbestrijding in potplanten en palmen kent nog vele uitdagingen

31 Kas met tropische planten kan rioolwater zuiveren

Service 37 Kasgenoten: Laurens van Dijk en Patrick Zuidgeest Agenda Voorplaat: Foto: Bloemenbureau Holland

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

Inhoud.indd 3

3

16-12-15 15:28

Opinie John Kruijt, adviseur bij Enova:

’Overheid moet WKK nu heel snel serieus nemen’

foto: Joef Sleegers

Energiebedrijven hebben zelf schuld aan het overschot aan stroom, meent John Kruijt van adviesbureau Enova. Hij vindt het terecht dat de Tweede ­Kamer kolencentrales wil sluiten. „Bij de omschakeling naar duurzame energie speelt WKK een cruciale rol. Helaas neemt de overheid dit nog niet serieus. Met het klimaatakkoord van Parijs zal dit snel moeten veranderen.”

Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl

Waardoor is er zo’n overschot aan elektriciteit? „De grote energiebedrijven klagen dat de Nederlandse elektriciteitsmarkt is ingezakt door duurzame energie en subsidies in Duitsland. Dat klopt echter niet. In 2006 was het opgestelde vermogen aan kolen- en gascentrales in Nederland al 20% meer dan de maximale vraag. Dat is meer dan genoeg; blackouts kwamen nooit voor. Toch is er sindsdien zoveel bijgebouwd dat de overcapaciteit nu 70% bedraagt.”

Er komt toch stroom uit Duitsland? „Ja, maar dat is maximaal 5.000 MW, en gemiddeld slechts 2.000 MW. Nog eens 700 MW komt uit Noorwegen. Ten opzichte van de productiecapaciteit die we in Nederland hebben – 28.000 MW – is dat niet zo veel.”

Hoe is het mogelijk dat er zo veel is geïnvesteerd in kolencentrales? „Dat is een ontluisterend gebrek aan inzicht bij bestuurders van grote energiebedrijven.

Ze konden zien aankomen dat het over-

Commentaar Joef Sleegers vakredacteur jsleegers@hortipoint.nl

4

Opinie_NW.indd 4

schot aan elektriciteit enorm zou toenemen, terwijl de vraag nauwelijks stijgt door alle energiebesparende maatregelen. Ik heb wel eens een CEO van een groot bedrijf horen zeggen dat de energie geëxporteerd zou gaan worden. Maar ook in Duitsland is een enorm overschot. En al die jaren heeft er niemand aan de rem getrokken. Het zijn foute inschattingen geweest met enorme gevolgen, ook voor de energiebedrijven zelf.

Ze hebben hun eigen markt verkwanseld.”

Wat betekent dit voor de stroomprijs? „In 2009 werd er nog goed geld verdiend aan WKK en elektriciteitsproductie, met marges van € 45 per MWh. Nu is men blij met € 15 per MWh. De grote centrales produceren vaak onder de variabele kostprijs.”

Wat zijn de effecten op de tuinbouw? „Er zijn een paar effecten te zien. Sinds de prijzen voor elektra zijn gedaald, hangen bedrijven bijvoorbeeld meer belichting op. Er wordt vaak beweerd dat het gunstiger is om de WKK uit te zetten en de warmte van de

ketel te betrekken, maar in de praktijk is dat vaak niet zo. We hebben berekend dat het meestal aantrekkelijker is om warmte met de WKK te maken dan met de ketel. Dat vergt echter wel meer kennis en de juiste handelssystemen, die goed kunnen inspelen op de energiemarkt.”

Hoe snel gaat de ontwikkeling naar duurzame energie? „In 2011, na Fukushima, heeft Duitsland vol ingezet op zonne- en windenergie. Dat is enorm hard gegaan. Op een zomerse, winderige dag in het weekend wordt de hele elektriciteitsbehoefte van Duitsland ingevuld door zonnepanelen en windturbines.

Dat is nog niet elke dag mogelijk, maar het geeft wel aan hoe hard het gaat.

Zonne- en windenergie hebben echter één groot nadeel: ze zijn afhankelijk van het weer. Op een donkere, windstille dag zit je zonder stroom. En we hebben nog geen batterijen om grootschalig elektriciteit op te slaan. Er moet dus flexibel vermogen zijn om de gaten in de productie op te vullen.

Vaarwel kolen, olie en gas

A

stronauten vertellen altijd dat de aarde er zo kwetsbaar uitziet vanuit de ruimte. Hetzelfde inzicht kun je krijgen met een voetbal en een lineaal.

André Kuipers vliegt dan op een halve centimeter hoogte rond de bal. De dikte van de atmosfeer is nog geen millimeter. Een laagje van niks. Daar moeten we dus zuinig op zijn.

Voor onze planeet is het klimaatakkoord van Parijs geweldig nieuws. De uitstoot van CO2 wordt versneld afgebouwd. Ander goed nieuws, dat wat minder aandacht kreeg, is dat de Nederlandse glastuinbouw met haar CO2-emissie de doelstelling van 2020 al heeft bereikt. De onderliggende oorzaken

daarvan zijn overigens helemaal niet zo positief. De belangrijkste factor is de afname van het areaal in de laatste jaren. En dat is niet uit luxe.

De vraag is dan ook welke gevolgen het klimaatakkoord zal hebben op nationaal niveau, en voor individuele bedrijven. Er zullen vast extra stimulansen komen voor aardwarmte, zon- en windenergie.

Nieuwe, baanbrekende technieken zullen versneld worden ontwikkeld. Financiers zullen steeds vaker ’nee’ zeggen tegen ondernemers die niet duurzaam investeren. Daar liggen kansen voor de Nederlandse sierteeltsector, lijkt me. Want als er een sector al hard op weg is om zijn CO2-emissie terug te Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

16-12-15 14:58

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324, 2300 PH Leiden of naar bloemisterij@hortipoint.nl.

Reacties moeten maandag voor 9:00 uur binnen zijn.

De redactie kan brieven inkorten of weigeren.

WKK is daar heel geschikt voor vanwege de zeer korte opstarttijden. WKK is hard nodig in de omslag naar duurzame energie.”

De SDE subsidie wordt verdubbeld.

Hoe is deze het beste te benutten? „Minister Kamp heeft de SDE-subsidie verhoogd van 3,5 naar 8 miljard euro.

Mogelijk is een deel van dat geld te gebruiken om de kolencentrales te sluiten. Het heeft weinig zin om extra zonnepanelen en windmolens neer te zetten, want we hebben al zo veel productiecapaciteit. Eerst moeten we kolencentrales sluiten om de markt weer gezond te maken. Bovendien zijn zo de klimaatdoelstellingen sneller te halen, want een gascentrale stoot de helft minder CO2 uit dan een kolencentrale. Echter, we blijven geld pompen in duurzame opwekking, terwijl er geen afstemming binnen Europa en zelfs niet binnen Nederland is. Hierdoor stijgt de kans op overschotten en tekorten in de stroomproductie.”

En dan bewijst de WKK weer zijn nut? „De overheid neemt WKK niet serieus. Met het klimaatakkoord van Parijs zal dit snel moeten veranderen. In het energieakkoord is met geen woord gerept hoe het regelvermogen van de WKK’s gaat worden ingezet om de onbalans in de duurzame energievoorziening op te heffen. Bijvoorbeeld, tuinbouwbedrijven krijgen nu de energieprijzen op de onbalansmarkt te zien met twee minuten vertraging. Dat lijkt weinig, maar daardoor ben je constant te laat in een markt die zich zo snel beweegt.” <

Stelling

Iedere teler moet lid worden van een gewascoöperatie Er komen steeds meer gewascoöperaties bij in de glastuinbouw. Ze slagen erin elke euro die ze bijdragen aan onderzoek te vervijfvoudigen. Zo’n hoog rendement is een goede reden om lid te worden van zo’n coöperatie. Door lid van een gewascoöperatie te worden, kan de sector blijven investeren in noodzakelijk onderzoek. Natuurlijk brengt dat kosten met zich mee, maar die zijn altijd nog lager dan de vroegere PT-heffing.

Nico Karsten, iristeler in Hoogwoud „Het moet in ieder geval een keuze zijn, lid worden van een gewascoöperatie moet niet verplicht zijn.

Het is een goede zaak als we dan maar wel de resultaten voor onszelf houden en niet

weggeven aan het buitenland. We zijn gewend collegiaal te zijn, maar tijden veranderen. Dit soort resultaten moeten zorgen dat we een voorsprong houden, zodat we op termijn beter kunnen concurreren met het buitenland.”

Marco Alderden, teler van trekheesters in Aalsmeer „Ik denk dat het vooral een reactie is op het wegvallen van collectief onderzoek.

Door een samenwerking aan te gaan is het gemakkelijker een onderzoek te starten. Voor kwekers van kleine teelten is dit wellicht de enige overgebleven manier om onderzoek te bekostigen. Het zal per teler misschien minder kosten, maar er zal zeker een overlap aan onderzoeken gaan plaatsvinden, met de verschillende coöperaties hetzelfde wiel

gaan uitvinden dus. Deze ontwikkelingen zijn naar mijn mening een teken van deze tijd. Maatschappelijke ontwikkelingen en neoliberale politiek sturen de maatschappij deze richting op, zie bijvoorbeeld de nieuwe koers van Rabobank deze week.

Zolang de kennis die echt van maatschappelijke waarde is maar vrij voor een ieder beschikbaar blijft. Dit is in mijn ogen essentieel voor gelijke kansen voor iedereen.”

Roland Meeuwsen, potplantenkweker in Lent

dringen, dan is het wel de glastuinbouw.

Minder duidelijk is wat er met WKK op aardgas gaat gebeuren. Dat is relatief schoon, maar het blijft fossiel. Zal het grote aanbod van groene energie de gasprijs verder omlaag drukken? Of komen er hogere belastingen op fossiele brandstoffen? Wie het weet mag het zeggen.

Enkele grote energiebedrijven, met de beste analisten aan boord, hebben verkeerd gegokt met hun kolencentrales. Het wordt dus nog een hele uitdaging om de juiste keuzes te maken in een wereld die op energiegebied razendsnel verandert. Maar de richting is nu wel duidelijk.

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

Opinie_NW.indd 5

„Het woord ’moeten’ staat me meteen tegen.

Bedrijven verplichten om ergens aan mee te doen, lijkt me niet van deze tijd.

Keuzevrijheid is een groot goed en belangrijk om jezelf te onderscheiden. Samenwerking is goed als iedereen er profijt van heeft. Als tuinders

onderkennen dat een gewascoöperatie goed onderzoek oplevert en uiteindelijk rendement, zal iedereen staan te springen om mee te doen. Deze winst zal echter niet voor elke teelt gelden. Bij onderzoek in een teelt als orchideeën zal veel meer belang liggen dan bij een niche product. Daarom voor mij geen verplichting.”

5

16-12-15 14:58

Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws.

Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander nieuws vindt u op www.vakbladvoordebloemisterij.nl.

n LEI: ’Sierteelt vertoont wisselend inkomensbeeld’ De sierteeltsector vertoonde in 2015 een wisselend inkomensbeeld, zo blijkt uit cijfers die LEI Wageningen UR op 16 december presenteerde. Snijbloementelers zagen hun inkomen licht dalen, maar bleven op een voor de sector goed inkomensniveau. Pot- en perkplantentelers ontvingen gemiddeld betere prijzen voor hun producten. In combinatie met een toename van de bedrijfsomvang resulteerde dat in een inkomensstijging van € 25.000. Binnen de potplanten kende het belangrijkste product, phalaenopsis, dit jaar juist tegenvallende prijzen.

n Nederlandse agrarische bedrijven belaagd in Ethiopië Drie agrarische bedrijven van Nederlanders in Ethiopië, waaronder een rozenteeltbedrijf, zijn begin deze week belaagd door lokale opstandelingen. De rozenkwekerij is om die reden voorlopig gesloten. Wanneer het bedrijf, dat niet met naam genoemd wil worden, weer rozen kan leveren is onbekend.

n Gestaffelde heffing voor promotiebijdrage handel De promotieheffing die FloraHolland aan haar handelsklanten gaat berekenen, is gebaseerd op de regeling zoals die in 2012 door het Productschap Tuinbouw voor het laatst werd uitgevoerd. De tarieven zijn aangepast aan de nieuwe situatie. De heffing, die € 6 miljoen moet opleveren, is een percentage van de aangekochte producten (klok en directe stromen) en kent een (aflopend) tarief per schijf.

De handelsbijdrage komt bij de € 8 miljoen die kwekers opbrengen.

n Van Dam: ’Kosten bruinrot voor rekening rozentelers’ De overheid vergoedt de opruimkosten van met bruinrot besmette rozenkassen niet. Die kosten vallen volgen staatssecretaris Van Dam (EZ) onder normaal bedrijfsrisico. Dat schrijft de bewindsman op 14 december in antwoord op vragen van Tweede Kamerlid Geurts (CDA).

Geurts zag een mogelijkheid voor tegemoetkoming in de hoge kosten bij vrijwillige ruimingen en ruimingen door de NVWA ten gevolge van quarantaine organismen, zoals bruinrot, op

6

Nieuwskort2.indd 6

Kerstbloemimago zit amaryllis dwars De prijsvorming van amaryllis is dit jaar nog niet geweldig, vindt Jack Janssen. „Prijzen trekken nu wel iets aan, maar november en begin december zijn te zacht geweest voor een goede afzet en verkoop.

De consument associeert amaryllis te veel met dé kerstbloem.” Op zijn kwekerij Beaumonde in Huissen, die hij samen runt met broer Wilfred, zijn medewerkers onverlet druk bezig met de oogst. De piek ligt in de week voor kerst en loopt door tot en met valentijn.” Om betere prijsvorming te realiseren oogst Janssen twee nieuwe rassen, Maestro en Pleasure, waarvan hij samen met een collega de exclusieve rechten heeft. „Tot dusver brengen de beperkte aantallen een 30 tot 40% hogere prijs op dan de gemiddelde prijs.”

basis van Artikel 4 van de Plantenziektenwet.

Van Dam stelt dat de lijn is dat de schade in beginsel behoort te zijn verdisconteerd in het normaal maatschappelijk risico (waaronder het normale bedrijfsrisico). Ook de kosten voor de bestrijdingsmaatregelen komen volgens hem in beginsel voor eigen rekening.

n Miljoenenverlies transportsector door overlast migranten Calais De transportsector lijdt een miljoenenverlies door migranten in Calais. Dat stelt Transport en Logistiek Nederland (TLN). De organisatie raamt de totale schade in 2015 op zo’n € 150 miljoen. „De overlast van migranten in Calais verergert met de dag. Bedreigingen met honkbalknuppels, messen en zelfs traangas en pepperspray zijn aan de orde van de dag. Chauffeurs krijgen psychisch een dreun en geven steeds vaker aan niet langer via Calais naar Engeland te willen vervoeren”, aldus TLN.

n Beveiligingscamera en opritverklikker in trek bij agrariërs Beveiligingscamera’s zijn in trek bij agrariërs als middel om het eigen bedrijf beter te beveiligen tegen diefstal en inbraak. Dat blijkt

uit cijfers van het LTO-project ’Beveilig Mijn Boerenbedrijf’ dat onlangs is afgerond. Via het project, dat een looptijd had van 20 mei tot 4 december, hebben 1.123 ondernemers voor in totaal € 1,5 miljoen geïnvesteerd in maatregelen om inbrekers buiten de deur te houden.

Van de projectdeelnemers kochten 414 agrariërs één of meer beveiligingscamera’s, gevolgd door opritverklikkers (380).

n Kerstcampagne op Instagram Bloemenbureau Holland geeft twaalf dagen lang cadeaus weg op Instagram. De promotiecampagne ’12-Days-to-Christmas-actie’ startte op 13 december. Vanaf die datum wordt dagelijks op de instagramaccounts @howflowersdothat en @thejoyofplants een foto vrijgegeven die onderdeel is van een grotere foto van een kersttafel. Op 24 december is vervolgens de hele afbeelding te zien: een tafel met een overdaad aan bloemen en planten en mossen ter inspiratie voor de volgers.

n FloraHolland start met multitransactieveilen op plantenklok Op 14 januari start FloraHolland de pilot Multitransactieveilen bij de plantenklokken van Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

16-12-15 16:15

FOTO: VIDIPHOTO

Gelezen op Twitter

Amigo Plant @ AmigoPlant druk vanwege een teruggang in de afzet via de retail. Buitenlandse aanvoerders van roos hebben het moeilijk vanwege de zwakke euro en sterke dollar.

■ CO2-uitstoot glastuinbouw

neemt sterk af

De totale CO2-emissie van de glastuinbouw is tussen 2010 en 2014 met 30% afgenomen.

Daarmee zit de sector al onder de doelstelling voor 2020 die met de overheid is overeengekomen. Dat blijkt uit de Energiemonitor Glastuinbouw van LEI Wageningen UR.

■ Het Nieuwe Belichten krijgt vorm

Naaldwijk. In juni bekijkt de veiling of, en zo ja, in welke vorm het multi-transactie veilen een vervolg krijgt. Multi-transactieveilen is het in één keer afhandelen van meer dan één ’winnende’ koopintentie. Als meerdere klanten tegelijk drukken op één prijspunt, krijgen ze allemaal de koop toegewezen zolang er voldoende aanbod beschikbaar is.

■ Fikse verhoging salaris Vos Het vaste salaris van directeur Lucas Vos van FloraHolland gaat per 1 januari 2016 omhoog van € 434.000 naar € 490.000. Door een korte termijn variabele beloning kan zijn salaris maximaal oplopen tot € 637.000. Dat is de afgelopen weken op de regiovergaderingen van de bloemenveiling bekend gemaakt in de aanloop naar de algemene ledenvergadering op 17 december.

Licht kan efficiënter en duurzamer benut worden, of het nu zon- of kunstlicht is, zo werd duidelijk tijdens het Licht Event op 9 december in Bleiswijk. Theorie en praktijk op dat gebied – ook wel Het Nieuwe Belichten genoemd – komen echter steeds dichter bij elkaar. De sector is in dat kader goed op weg met energiebesparing, maar het elektragebruik is tussen 2006 en 2013 wel 60% gestegen.

Meer hierover op pagina 28 en 29

■ Campagne Plantion mogelijk

geadopteerd door BBH De consumentencampagne Kleurrijke verhalen van Plantion gaat mogelijk op in de activiteiten van Bloemenbureau Holland (BBH) en VBW. De veiling is daarover in gesprek met partijen.

■ ING voorziet gunstige exportperspectieven glastuinbouw ING voorziet gunstige exportperspectieven voor de glastuinbouw omdat het aantal uitvoermarkten blijft groeien. Vooral de groenteteelt profiteert daarvan. De sierteeltsector liet in 2015 volgens de bank een gemengd beeld zien, met flinke exportgroei voor bloemen, maar een tegenvallende ontwikkeling bij potplanten.

■ Tulp, roos en phalaenopsis

baren FloraHolland zorgen

■ Club van 100 verdubbelt ledental

FloraHolland ziet de ontwikkelingen in de afzet van tulp, roos en phalaenopsis als zorgwekkend. De tulpenafzet verloopt in toenemende mate via de retail, waardoor er minder tulpen voor de klok komen. Bij phalaenopsis is prijs-

De Club van 100 van WUR Glastuinbouw is dit jaar uitgegroeid tot een club met vijftig leden.

De club, waarin toeleveranciers meebetalen aan onderzoek in de glastuinbouw, startte eind 2014 met 25 leden.

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

Nieuwskort2.indd 7

Leuk als je de planten van Amigo Plant zelfs tegen kom op een eiland midden in de Indische Oceaan!!

Theo-jan van Ewijk (@ Theojanressen) Wat moet een directeur allemaal doen en kunnen @FloraHolland om €588.000 te verdienen? Ongelooflijk.

Plantion (@Plantion) Vanochtend wordt er bij @Plantion gefilmd door Zapp voor het testen van een nieuw format voor het #Klokhuis.

Leuk!

Bisselingskaat (@bisbb) Is dit de toekomst? Bloemen direct van de kweker naar de consument, via de post. In GB gebeurt het al #online

De Bloemenzee @ DeBloemenzee Bloemen als de Anthurium en de Gerbera zijn weer helemaal van deze tijd met hun prachtige kleuren en vormen

HortiValley @hortivalley Jonge consumenten denken anders over bloemen en planten. Lastig @ FloraHolland om generatie 25-35 jaar te verleiden

Teunis Versteeg @ DeLiesvelden Ook wij behoren nu tot de #kasgenoten, laatste artikel in de @bloemisterij van afgelopen week

Discussie op LinkedIn Klimaatakkoord biedt sector kansen Met het Klimaatakkoord van Parijs in de hand gaat de wereld de uitstoot van CO2 versneld afbouwen. Voor de Nederlandse sierteelt biedt dit volop kansen. Want als er één sector is die hier werk van maakt, dan is het de glastuinbouw.

7

16-12-15 16:15

Gemeente en bedrijfsleven lanceren bereikbaarheidsvisie

’Veilingroute en Centrale As moeten vierbaans worden’ De Veilingroute en de zogeheten Centrale As door het Westland moeten zo snel mogelijk twee keer twee rijbanen krijgen. Het is een in het oog springende maatregel uit de bereikbaarheidsvisie die de gemeente Westland en het Westlandse bedrijfsleven gezamenlijk hebben opgesteld. Met de visie hopen ze het Rijk warm te krijgen voor hun plannen.

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

W

leven. „Zij stelden echter allemaal eigen prioriteiten bij het kiezen van oplossingen”, aldus Bram Meijer, wethouder Verkeer & Vervoer van Westland.

Hij is daarom blij te kunnen melden dat de neuzen twee jaar later wél één kant op wijzen. „De gemeente Westland, FloraHolland, LTO Glaskracht Westland, VNO-NCW West, MKB-Westland, Transport en Logistiek Nederland en de Westlandse agrologistieke bedrijventerreinen zijn erin geslaagd te komen tot een gezamenlijke Bereikbaarheidsvisie Greenport Westland.”

Minder vrachtauto’s in spits Om de toenemende drukte op de Westlandse wegen de komende jaren de baas te kun-

Beeld: Wouter de Vringer

estland kent geen normale ochtend- en avondspits. In de grootste glastuinbouwgemeente van Nederland zijn de hele dag door talloze vrachtwagens met bloemen, planten en groenten op de weg te vinden. Hoewel het drie-in-een-project – dat de aanleg van nieuwe verbindingswegen en turboverkeerspleinen behelst – dit jaar officieel is voltooid, lijkt ook daarmee de bereikbaarheid van het gebied niet te zijn veiliggesteld.

Verkeersstudies van de gemeente Westland en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag wijzen namelijk uit dat de Westlandse hoofdwegen de komende jaren alleen maar drukker zullen worden. In 2013 werd daarover de noodklok geluid door verschillende overheden en organisaties uit het bedrijfs-

nen blijven, is het volgens de zeven partijen van belang dat zowel overheid als bedrijfsleven in actie komen. Zo kunnen telersverenigingen, FloraHolland en agrologistieke handelsterreinen slimme maatregelen treffen. Hubways is daar een voorbeeld van. Via dit lopende project wisselen ketenpartners digitaal transportinformatie met elkaar uit, waardoor minder (lege) vrachtauto’s in de spits hoeven te rijden. „Het gaat erom dat we manieren bedenken om meer ruimte op de weg te creëren.

Daar hoort ook beter openbaar vervoer bij.

Verder is een kade voor tuinbouwproducten aan de noordoever van de Nieuwe Waterweg in Hoek van Holland nodig. Binnenvaartschepen kunnen dan containers uit Europoort naar het Westland verschepen, wat eveneens tot minder vrachtverkeer over de weg leidt”, aldus Meijer.

Meer asfalt Voor de overheid ligt er volgens de zeven partijen een taak om vooral voor meer asfalt te zorgen. Zo moet de capaciteit van de Veilingroute (N211-N222) worden verdubbeld.

Deze slagader van het Westlandse wegennet verbindt de A4 vanaf de Harnaschknoop met het hart van de greenport: bloemenveiling FloraHolland. De Veilingroute komt uit op de N213, de andere slagader van het gebied, die – samen met de N211 – bekend staat als de Centrale As van het Westland.

Ook deze weg moet volgens de visie volledig vierbaans worden.

Kassen opofferen Zeven maatregelen om Westland beter bereikbaar te maken: slimme transportsystemen (1), verbreding van de Centrale As (2) en Veilingroute (3), een ’tuinbouwkade’ langs de Nieuwe Waterweg (4), aanpak van knooppunten (5 en 6) en beter OV (7).

8

Veilingroute.indd 8

Meijer verwacht dat met name voor de verbreding van de N222 in beperkte mate Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

15-12-15 15:45

Column Angelle van Kleef

Mening

vankleef@xkwic.com

Canada

LTO Glaskracht: ’Er is nog een wereld te winnen’ Met slimme ict- en transportsystemen is volgens voorzitter Jos van der Knaap van LTO Glaskracht Westland in de tuinbouwketen nog een wereld te winnen. „Ik heb me ooit laten vertellen dat 60% van de vrachtwagens die tussen Westland en Aalsmeer rijden, leeg is. Daar liggen dus nog volop kansen als het gaat om het vol krijgen van die trucks. Ketenpartijen kunnen er bijvoorbeeld voor zorgen dat er per tuinbouwlaantje nog slechts één vrachtwagen nodig is die bij meer telers langsgaat.

Dat vergt wel de nodige ketensamenwerking en nieuwe ict.”

glas zal moeten worden opgeofferd. „Daar waar de kassen op sommige plekken langs de Veilingroute nu dicht tegen de weg aan staan, ontkom je er niet aan dat verbreding van de wegenstructuur ten koste zal gaan van glas. In een dichtbebouwd gebied als het Westland is dat nu eenmaal onontkoombaar. Ook de sector zal echter beamen dat al het moois dat onder dat glas wordt geteeld, zijn weg moet kunnen vinden naar de afnemer. Een goede infrastructuur is dus onontbeerlijk.”

De wethouder benadrukt dat telers schadeloos zullen worden gesteld, in het geval zij zouden moeten wijken voor asfalt.

Kosten In het verleden is berekend dat verbreding van de Veilingroute en de Centrale As € 300 miljoen gaat kosten. „Die berekening was echter dikke-duimen-werk”, zegt Meijer. Hij noemt in dat kader het knooppunt-Bruinsma – de kruising bij FloraHolland waar de N213, N466 en N222 bij elkaar komen – en de Hondenbot-rotonde bij de aansluiting van de N220 en Coldenhovelaan met de A20 bij Maasdijk. „Misschien moet je van deze knooppunten ongelijkvloerse kruisingen maken. Dat zijn dure oplossingen. Je moet er dus van uitgaan dat verbreding van Veilingroute en Centrale As zeker enkele honderden miljoenen gaat kosten, waarmee het dus een opgave is die de gemeente Westland onmogelijk voor eigen rekening kan nemen.

We hebben steun van het Rijk nodig.”

Gebiedsverkenning De bereikbaarheidsvisie die nu is gemaakt, vormt volgens Meijer input voor de brede Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

Veilingroute.indd 9

Ontwikkelingen als kopen-op-afstand en ’af tuin’ veilen, dragen volgens Van der Knaap eveneens bij aan een betere bereikbaarheid van de greenport. Verdubbeling van het aantal rijstroken op de Centrale As en de Veilingroute juicht hij toe, hoewel hij toegeeft dat dat ten koste zal gaan van glas. „Zeker langs de Veilingroute zullen er kassen weg moeten. Om de ontwikkeling van het gebied niet tegen te houden, moet je echter verder kijken dan alleen de productie.” De wegverbreding kan volgens hem binnen vijftien jaar een feit zijn. „Belangrijkste is dat we nu op één lijn zitten.”

gebiedsverkenning, waarvoor vorige maand het startsein is gegeven. Deze verkenning, onder regie van de provincie Zuid-Holland, moet eind 2016 duidelijk maken welke investeringen nodig zijn om de Westlandse glastuinbouw te moderniseren en te verduurzamen. „Daarmee kun je vervolgens gaan lobby’en bij het Rijk. Hoewel de infrastructuurbudgetten bij het ministerie van Infrastructuur & Milieu al tot 2028 zijn vastgelegd, denk ik dat we met de resultaten van die gebiedsverkenning kunnen aantonen dat investeren in de Westlandse infrastructuur bijdraagt aan het behoud en de versterking van de greenport, een greenport die toch aanzienlijk bijdraagt aan de Nederlandse economie.”

Ook al zou het Rijk vervolgens vlot met een financiële bijdrage komen, dan nog zal de verbreding van Veilingroute en Centrale As een zaak van lange adem zijn. „Natuurlijk zien we die verdubbeling het liefst morgen al gebeuren. De plannen voor het drie-in-een-project waren echter ook al in 1999 bedacht, terwijl de voltooiing dit jaar pas een feit is. Dus we zullen wel wat geduld moeten hebben”, aldus Meijer. <

In het kort n Ondanks de voltooiing van het drie-in-een-project zal het Westlandse wegennet de komende jaren dichtslibben als er geen maatregelen worden getroffen. n Gemeente en bedrijfsleven zien het liefst forse investeringen in wegverbredingen en aanpak van knooppunten. n Maar ook slimme ict- en transportsystemen bieden oplossingen.

Bedreiging of kans De afgelopen 27 jaar produceerden we onze eigen hibiscusstekken van moerplanten. Dat vroeg aandacht, maar gaf ook voldoening. Het nadeel was dat we weinig variatie hadden in kleuren. Daarom zijn we op zoek gegaan naar hibiscussen van andere veredelaars. Na het testen van twee verschillende lijnen en meer dan 30 kleuren, kopen we sinds dit jaar ook onbeworteld stek. We bewortelen nog wel zelf en dat vraagt in die periode steeds veel aandacht. Maar beworteld hibiscusstek importeren in Canada is niet toegestaan.

Na de economische crisis van 2008 stond de waarde van de US-dollar onder druk en was de Canadese dollar op het hoogtepunt U$ 1,10 waard. In die tijd bracht olie $100 per per barrel op en was de economie van Alberta erg sterk. Uitgangsmateriaal van bromelia’s konden we goedkoop inkopen in de US. Nadeel was dat er in de US weinig consumentenvertrouwen was en verminderde vraag naar sierteeltproducten. Het werd nu interessant voor US-producenten om naar Canada te exporteren. Weinig export vanuit Canada en toenemende import uit de US verstoorde de afzet op onze thuismarkt dramatisch. De economie van Ontario daarentegen liep flink averij op. De binnenlandse productie liep terug als gevolg van verminderde export en ook de werkgelegenheid liep terug.

De afgelopen twee jaar was er opnieuw een grote verandering in onze markt. De prijs van olie is drastisch verlaagd. De waarde van de US-dollar is gestegen. Voor een Canadese dollar kunnen we nu nog slechts U$ 0,73 kopen.

De Canadese economie is nog steeds niet hersteld. Het uitgangsmateriaal, hoewel gelijk in prijs, is door de wisselkoers 50% duurder geworden. Voordeel is dat er nu in de US toenemende vraag is naar goedkope Canadese producten. Deze sterke schommelingen vragen voortdurende attentie maar bieden tegelijkertijd ook kansen. Hopelijk gaat de Canadese economie hier binnenkort ook weer van profiteren.

Op een ander front hebben we nu ook even de wind mee. De temperatuur schommelt midden december nog tussen de 0 en 10°C. De verwachting is dat we een milde winter krijgen vanwege El Nino. Samen met de lage prijs voor olie en gas zorgt dat mogelijk voor een meevaller.

Angelle van Kleef is plantenteler in Ontario

9

15-12-15 15:45

Emissie van CO2 wereldwijd aangepakt

Klimaatakkoord goed nieuws voor glastuinbouw Vorige week ondertekenden 195 landen een overeenkomst om de CO2uitstoot drastisch terug te dringen. Het verbruik van fossiele brandstoffen moet versneld worden afgebouwd. Wat betekent dat voor de Nederlandse siertelers en voor kassenbouwers?

Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl

D

it nieuwe klimaatakkoord gaat de energiewereld fundamenteel veranderen”, concludeerde Ed Nijpels, voorzitter van de SER-commissie die de voortgang van het nationale Energieakkoord moet borgen. „Hiermee neemt de wereld afscheid van kolen, olie en gas. Het gaat moeite kosten, het is een pijnlijke weg, maar het gaat lukken.”

Op de klimaatconferentie, vorige week in Parijs, spraken 195 landen af om de temperatuur op aarde in deze eeuw niet meer dan 1,5°C te laten stijgen. In de laatste jaren is de temperatuur al 1°C gestegen, dus veel mag er niet meer bij. Dat betekent dat het gebruik van fossiele brandstoffen in een

razend tempo omlaag moet. Het is duidelijk dat Nederland, als hekkensluiter van Europa, een paar tandjes erbij moet zetten.

De glastuinbouw heeft al meerdere afspraken lopen met de overheid, zoals de Meerjarenafspraak Energietransitie Glastuinbouw, het CO2-Convenant 2020 en het Energieakkoord. Zo is afgesproken dat de glastuinbouw in 2020 elf petajoule zal besparen ten opzichte van 2011. „Het is de vraag wat het nieuwe wereldwijde akkoord daar voor gaat betekenen”, zegt Nico van Ruiten, voorzitter van LTO Glaskracht. „Ik verwacht dat het kabinet nog intensiever gaat inzetten op verduurzaming. Dat kan alleen positief uitwerken voor de glastuin-

bouwsector, gezien alle mogelijkheden om de CO2-emissie terug te dringen. Ik verwacht dat er meer mogelijkheden komen tot verduurzaming, en meer aandacht voor de knelpunten. Goed nieuws dus voor de glastuinbouwsector. De doelen voor 2020 zijn nu al in zicht, en de glastuinbouw is een van de weinige sectoren die daar in slagen.”

De belangrijkste oorzaken waarom de glastuinbouw in 2014 al voldoet aan het doel voor CO2-emissie in 2020 is de krimp van het areaal en de verminderde verkoop van elektriciteit (zie kader ’CO2-uitstoot glastuinbouw sterk gedaald’). „Dat zijn geen positieve zaken”, erkent Van Ruiten. „Maar dat kan in 2020 weer anders liggen. In de

Achtergrond

CO2-uitstoot glastuinbouw sterk gedaald De totale CO2-emissie van de glastuinbouw is tussen 2010 en 2014 met 30% afgenomen. Daarmee zit de sector al onder de doelstelling voor 2020 die ze met de overheid is overeengekomen. Dit blijkt uit de 25ste Energiemonitor Glastuinbouw van LEI Wageningen UR. Zelfs als er wordt gecorrigeerd voor de zachte winter van 2014 ligt de CO2-emissie nog steeds onder de afgesproken doelstelling. De belangrijkste oorzaak is de krimp van het areaal glastuinbouw met 8%. Dit is al goed voor de helft van de CO2-emissiereductie. Daarna komt de dalende verkoop van WKK-stroom door de slechte sparkspread (34% van de reductie) en de toename van duurzame energie (6% van de reductie).

Deze ontwikkelingen zullen zich de komende

10

Klimaat.indd 10

jaren voortzetten en zijn dus van structurele aard, verwacht het LEI. Daarnaast zijn er nog andere factoren, zoals minder inkoop van warmte, meer inkoop van elektriciteit, intensivering, extensivering en energiebesparing.

Het aandeel duurzame energie is in 2014 weer flink toegenomen, van 2,9 naar 4,3%.

Dit is een stijging van bijna 50%. Het absolute gebruik steeg van 3,3 naar 4,2 PJ. Het aandeel duurzaam in de glastuinbouw loopt achter op het landelijke aandeel (5,6%), maar groeit wel sneller. De glastuinbouw is dus bezig aan een inhaalslag.

Aan de andere kant is het verbruik van elektriciteit toegenomen door de uitbreiding van de belich-

ting. Volgens het LEI kan er energie worden bespaard door de bouw van nieuwe kassen, het gebruik van extra energieschermen, efficiëntere lampen, ledlicht, gelijkstroom en Het Nieuwe Telen. Energieschermen en efficiëntere lampen worden al op grote schaal toegepast, maar ledlicht en gelijkstroom staan nog in de kinderschoenen.

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

16-12-15 13:28

Illustratie: LEI Wageningen UR / Kas als Energiebron

De belangrijkste oorzaken voor de afname van de CO2-emissie in de glastuinbouw. De gegevens zijn afkomstig uit de Energiemonitor Glastuinbouw van LEI Wageningen UR.

komende jaren verwacht ik vooral besparingen vanuit Het Nieuwe Telen en geothermie.

Ook is er bijvoorbeeld een plan om 200 ha glas te gaan verwarmen met WKK op houtpellets.”

Prijsprikkels nodig Volgens Klaas van Egmond, hoogleraar Milieukunde en Duurzaamheid, is de omslag naar duurzame energie alleen mogelijk als het belastingstelsel wordt vergroend. Dat betekent meer belasting op vervuilende activiteiten, zoals fossiele brandstoffen, en minder belasting op arbeid. „Op dit moment worden fossiele brandstoffen gedumpt”, zei Van Egmond voor het Radio 1 journaal. „Daar kunnen duurzame energiebronnen niet mee concurreren. Er moeten dus financiële prikkels komen. Dat is het enige instrument dat werkt.”

Dat prijsprikkels de enige manier zouden zijn om de overgang naar duurzame energie mogelijk te maken, klopt niet, vindt Rob van der Valk, energiedeskundige bij LTO Glaskracht. „In de glastuinbouwsector is de energiebelasting laag. Toch is dit ongeveer de enige sector die zijn CO2-doelstellingen haalt. Dit is het levende bewijs dat deze prijsprikkel in de glastuinbouw niet werkt.

Het enige wat men daarmee zou bereiken is dat de investeringsruimte verdwijnt en dat kleine gezinsbedrijven de nek om wordt gedraaid. Laat men zich richten op sectoren die nog niets presteren.”

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

Klimaat.indd 11

Kansen voor kassenbouw Ook voor Nederlandse kassenbouwers is het klimaatakkoord goed nieuws. Zij lopen wereldwijd voorop met het bouwen van energiezuinige kassen. Volledig klimaatneutraal zal in de komende jaren echter nog niet lukken, verwachten ze. „Je hebt hoe dan ook warmte nodig”, zegt Martin van Zeijl, directeur van de Bom Group. „Of je zou overal met aardwarmte moeten gaan werken. Maar dat kan niet overal. Met warmtepompen kom je een heel eind, maar ook dat is niet genoeg. Verder zou je elektriciteit kunnen inkopen. Dat is echter een verplaatsing van het probleem.

Want dan wordt de CO2-emissie toegeschreven aan een vervuilende centrale, terwijl je de elektriciteit veel schoner met je eigen WKK had kunnen produceren.” „Laat dit een stimulans zijn om de energiezuinige kas gemeengoed te laten worden”, zegt Wouter Kuiper, directeur van Kubo die de energiezuinige Ultra-Climakas bouwt.

Volgens hem is energieneutraal nog niet binnen bereik, maar is er al veel mogelijk. „De sleutel is de mogelijkheid om laagwaardige warmte te gebruiken. Daarmee kun je energiebronnen veel beter benutten.” „Technisch is er al heel veel mogelijk”, zegt Hans van Tilborgh, mededirecteur van Technokas. „De Daglichtkas komt al in de buurt, als je niet te zwaar belicht. Of het nu al in alle gevallen economisch rendabel is, is een andere vraag.” Van Tilborgh verwacht dat vooral de dosering van CO2 buiten het

gebied van Ocap en de Roca-centrale een bottleneck wordt.

Verschillende wegen De inzet is dat de glastuinbouw in 2050 zonder aardgas kan. „We weten nog niet zeker of we dit gaan redden, maar we werken er hard aan, samen met het ministerie van EZ in Kas als Energiebron”, zegt energiedeskundige Van der Valk. „Er zijn verschillende routes om dat punt te bereiken. Het Nieuwe Telen en aardwarmte zijn al succesvol. In het Westland is men druk bezig met de Triasboring. Als die slaagt, en er komen nog tien van zulke projecten, dan is het hele Westland te voorzien van geothermie. Als dit wordt gecombineerd met wamte-koudeopslag, biomassa, groene stroominkoop en energiebesparing, dan is het zeker denkbaar dat de glastuinbouw zonder aardgas kan.” <

In het kort n 195

Landen gaan de CO2-uitstoot fors terugdringen, is in Parijs besloten. n Dit biedt kansen voor de glastuinbouw en de kassenbouw. n De overheid zal meer ruimte moeten scheppen voor duurzame energie. n Met CO2-emissie voldoet de glastuinbouw al aan de eisen voor 2020.

11

16-12-15 13:28

Frank Koenen, directeur FleuraMetz:

’De combinatie tussen off- en online werkt goed’ Meer webshops en een dalend marktaandeel van bloemisten. Het lijken bedreigende factoren voor FleuraMetz, maar zo ziet directeur Frank Koenen het niet. Het bedrijf weet haar positie dit jaar te verstevigen. In 2016 willen zij nog intensiever met telers gaan samenwerken. „We moeten elkaar niet voor de laatste cent de tent uitvechten, maar elkaar verder helpen.”

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

F

keuze, maar ik ben zelf lekker bezig bij FleuraMetz. We maken een ontzettende interessante periode door”, zegt Koenen.

Goede mensen binden Koenen doelt hiermee op de online verkopen. Die verschuiving gaat snel. Hij verwacht dat in 2016 de online bestellingen via de nieuwe FleuraMetz webshop op € 200 miljoen uit zullen komen. Koenen beschouwt de verschuiving van off- naar online niet als bedreigend. Hij benadrukt dat het geen nieuwe ontwikkeling is.

FleuraMetz was halverwege de jaren negentig al succesvol met Iris, een van de eerste grote webshops in de branche.

Foto: FleuraMetz

rank Koenen (52) kwam als veertiende medewerker binnen bij het oude Metz. Nu 28 jaar later is het bedrijf gefuseerd met Fleura, geeft hij leiding aan zo}n 1.250 mensen en heeft FleuraMetz een jaaromzet van € 300 miljoen. Koenen zit goed op zijn plek. Hij heeft een enorm leuke tijd bij FleuraMetz, zoals hij het zelf omschrijft. Samen met zijn broer zat hij jarenlang in de directie, maar Richard maakte begin dit jaar de overstap naar P. van Dam & Zn. Hij miste de korte lijnen, zoals je die binnen een kleinschalig bedrijf hebt. „Het is geen spannend verhaal; Richard en ik zijn goed uit elkaar gegaan en gelukkig bridgen en tennissen wij nog iedere week samen. Ik respecteer zijn

Volgens Koenen brengt deze ontwikkeling wèl grote investeringen met zich mee. „We hebben 40.000 klanten die dezelfde webshop kunnen gebruiken. Dat vereist een slim IT-systeem en daar zijn kosten mee gemoeid. Die liggen bij ons tegenwoordig hoger dan de investeringen die gepaard gaan met huisvesting. Door onze schaalgrootte kunnen wij dit doen. Daarmee hebben wij een voorsprong op kleinere partijen.” Door de omvang van het bedrijf is het ook in staat om goede mensen aan zich te binden. Dat is volgens de directeur minstens zo belangrijk om succesvol te kunnen opereren. „Je kunt nog zo veel koopkracht of mooie systemen hebben. Eén medewerker in een cash-andcarry kan dit zó om zeep helpen. Uiteindelijk moeten de mensen het doen.”

Beleving en experience

Die verschuiving van off- naar online gaat snel. FleuraMetz verwacht dat in 2016 tweederde van de omzet voortkomt uit online-bestellingen.

12

FleuraMetz.indd 12

FleuraMetz heeft drie verkoopconcepten.

Bloemisten kunnen terecht in de cash-andcarry. Daarnaast kunnen bloemisten 24/7 uit de webshop kopen. En dan is er ook nog de ’Vliegende Hollander’. In de afgelegen gebieden, waar het niet interessant is om een cash-and-carry op te zetten, rijden verkopers bij de bloemist langs. In totaal zijn er in Europa en Noord-Amerika 130 vliegende ’Hollanders’ onderweg. De combinatie tussen off- en online werkt volgens Koenen goed. „We hebben een paar flinke cash-and-carry’s die heel goed zullen blijven lopen, maar er zijn er ook die het minder gemakkelijk zullen krijgen in de toekomst.

Deze kunnen wij transformeren tot een logistieke hub. Maar er is ook een goede toekomst voor cash-and-carry's. Zeker in grote agglomeraties en groothandelscentra waar meer interessante aanbieders zijn en Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

15-12-15 15:45

Foto: FleuraMetz

Directeur Frank Koenen wil het bedrijf komend jaar gezond verder ontwikkelen. „En vooral met elkaar een leuke tijd hebben. Het klinkt enorm soft, maar dat vind ik echt het belangrijkst.”

waar wij voor een stuk beleving en experience kunnen zorgen. Ik zie ik veel kansen”, verwacht Koenen.

Wereldwijd kantoren FleuraMetz bedient wereldwijd zo’n 40.000 bloemisten en belevert daarnaast groothandelaren, internetbedrijven en tuincentra.

In Nederland telt dit bedrijf vijf cashand-carry's en verder liggen er nog zestig verspreid over Europa en Noord-Amerika.

Ook heeft FleuraMetz kantoren in Miami, New York, Toronto, Hyères, San Remo en Quito. Daar wordt de inkoop van lokale producten geregisseerd en op transport gezet naar de Europese en Amerikaanse distributiecentra. „De vestiging in Quito is in de kern een distributiebedrijf, maar dit is steeds meer een bedrijf aan het worden dat niet alleen Ecuadoraanse en Colombiaanse producten levert aan de eigen vestigingen van FleuraMetz, maar ook aan andere importeurs in Europa, Noord-Amerika, Australië en Azië”, aldus Koenen. Ook de activiteiten op de Noord-Amerikaanse markt nemen sterk toe. Dertien jaar geleden begon FleuraMetz op deze markt te pionieren en dat groeit nu door. Volgens Koenen boeken zij met name succes op deze markt, doordat het een écht Amerikaanse bedrijf is en het gerund wordt door, zoals hij ze zelf noemt, ’local hero’s’. Op de Engelse en Franse markt weet FleuraMetz dit jaar ook haar marktaandeel te vergroten.

Koenen is optimistisch. Oók over de positie van de bloemist. „Wij leveren een halffabrikaat en bloemisten voegen daar Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

FleuraMetz.indd 13

waarde aan toe. Daar blijft plek voor op de markt, ook al neemt het marktaandeel van de bloemist in sommige landen iets af en zie je de verkopen bij de supermarkten toenemen. Toch hebben in Engeland juist de supermarkten er voor gezorgd dat bloemen weer tussen de oren van de consument zitten en bloemisten weer meer omzet zijn gaan maken”, signaleert Koenen.

Zonder klok De omzetgroei van FleuraMetz gaat hand in hand met de inkoop van het Nederlands product. Het Nederlandse assortiment is voor bloemisten belangrijk en onderscheidend. Steeds meer neemt FleuraMetz dit direct bij telers af. Dit zal in de toekomst verder toenemen. Uiteindelijk wil FleuraMetz een digitaal platform opzetten waar telers en bloemisten met elkaar kunnen communiceren, zodat telers ook steeds meer informatie krijgen over het aanbod en de verkoop. „Wij willen werken met prefered suppliers.

Zij hebben toegang tot ons platform en wij geven ze op deze manier inzicht in waar bijvoorbeeld een product goed loopt en waar niet. Samen kun je ook doelstellingen op papier zetten. Ik geloof heel sterk in samenwerking. Het heeft geen zin om elkaar de tent uit te vechten om de laatste cent. Je moet elkaar verder helpen”, vindt hij.

Koenen stopt liever vandaag dan morgen met het inkopen op de klok. De klok zit de logistiek in de weg en daarnaast is dit instrument onvoorspelbaar. „Wij kunnen zonder. In Amerika hebben we ook geen klok en toch verdienen telers en handelaren daar

door goede samenwerking geld. Dit kan ook in Nederland”, spreekt Koenen overtuigend uit. Toch vindt de transitie van klok naar bemiddeling ook binnen FleuraMetz niet een, twee, drie plaats. Het tempo is volgens Koenen lastig te bepalen. Nu kopen zij toch nog elke dag voor de klok in, omdat de concurrentie daar ook zit en bloemen en planten daar soms goedkoper van de hand gaan.

Anticiperend op het verder verzwakken van de klok heeft FleuraMetz in september jaar zijn inkoopafdeling al wel gereorganiseerd.

Koenen is benieuwd naar de definitieve plannen rondom het nieuwe veilen. Hij juicht het toe en hoopt dat de veiling het gas erop houdt. „Het kan mij niet snel genoeg gaan, maar ik besef dat ik voor eigen parochie spreek. Er zijn kleinere partijen die dagelijks voor de klok inkopen. Daar heeft een veiling uiteraard ook rekening mee te houden.”

Bloemistenklok niet fair We zijn bij op het onderwerp FloraHolland aanbeland. Daar is hij goed over te spreken. De veiling is volgens hem weer terug bij haar core business en het is duidelijk waar zij voor staat en gaat. Dat was in het verleden niet altijd even helder volgens Koenen. Alleen de Bloemistenklok vindt hij ’een vervelend dingetje’. „Deze klok wordt in stand gehouden door de inkomsten van de exportklokken. Wij sponsoren dus in feite een klok waar onze eigen klanten inkopen.

Wij ondergraven daarmee onze eigen positie. Dat is niet fair.”

Het jaar 2016 staat voor de deur.

FleuraMetz heeft daarvoor geen schokkende ambities; zij wil goed haar rol blijven vervullen. Volgens Koenen heeft FleuraMetz simpel gezegd drie functies: het distribueren van bloemen en planten, het distribueren van informatie tussen ketenpartijen en het zorgen voor een efficiënte financiële afwikkeling. Met nog slimmere IT wil FleuraMetz dit gaan invullen het komende jaar. „Schaalgrootte hebben we meer dan voldoende, dat is geen heilig moeten meer.

We willen gezond verder ontwikkelen en vooral een leuke tijd hebben. Het klinkt enorm soft, maar dat vind ik toch echt het belangrijkst.” <

13

15-12-15 15:45

Groentrends 2016: cirkels, vlek ke

Connect the Story Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. Daar draait het om bij deze stijltrend. We gaan weer terug naar de kern en er is behoefte aan een rustige vormgeving. Daarnaast ontstaat er een nieuw perspectief in groepsdenken. Er komt meer diversiteit. Niet alleen de overeenkomsten, maar juist de verschillen bepalen het succes van de groep.

Materialen en vormen, maar ook bloemen worden met elkaar gecombineerd. Vormen: rustig, veel cirkels. Materiaal: rustige, natuurlijke materialen zoals riet, keramiek, terracotta, linnen en leer. Deze kunnen worden gecombineerd met elkaar. Dessins: natuurlijk en een handgemaakt karakter. Onregelmatige spat- en vlekpatronen; overlopende strepen en ruiten en natuurlijke afbeeldingen. Kleuren: wit en groen spelen de belangrijkste rok, daarnaast vrolijke natuurlijke kleuren zoals terracotta en marsala roodbruin. Bloemen en planten: veel bladplanten en bloemen en planten met een bijzondere vorm of een bijzondere functie.

Bloemenbureau Holland

Trendwatcher Aafje Nijman heeft voor Bloemenbureau Holland, Tuinbranche Nederland, Branchevereniging VHG en iBulb de trends voor 2016 op een rij gezet. De vier organisaties werken op dit vlak samen, zodat zij dezelfde taal spreken wat betreft trends. Zij proberen samen zoveel mogelijk publiciteit te genereren voor groen. In dit artikel de vier stijltrends op een rij.

More is More De wereld verandert en mensen willen zich terugtrekken. Er is echter ook een groep mensen die het allemaal te langzaam vindt gaan. Zij worden actief, ze nemen meningen aan, het wordt extremer. Er komen meer festivals. In het interieur zullen we ook meer expressieve uitingen gaan tegenkomen. Vormen: Speels, opvallend en vaak geometrisch. Materialen: dat kan van alles zijn. Het gekozen materiaal is ondergeschikt aan de kleur, dessin en vorm. Dessins: spelen de hoofdrol: vrolijk, druk en grafisch. Vaak ligt de inspiratie in de jaren tachtig. De jungledessins zullen voor outdoor belangrijk worden. Kleuren: bont en divers.

Belangrijk is dat de kleuren verschillend zijn van toonhoogte: van pastel tot fel. Rood, blauw en groen spelen een grotere rol dan zwart en wit. Bloemen en planten: bloemen worden bont met elkaar gecombineerd. Planten zijn opvallend van vorm, zoals guzmania ananas, celosia, strelitzia, anthurium.

14

Trends.indd 14

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

15-12-15 15:45

ek ken en bladplanten Reconsider Space Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

De economie gaat veranderen, er een ontstaan nieuwe machtsvelden. Het draait niet alleen om geld, maar data en kennis worden steeds belangrijker. De middenklasse krijgt het lastig en ketens verkorten. De snel veranderende wereld dringt ook de leefomgeving binnen. Oude functies zijn niet meer vanzelfsprekend. De ruimte wordt anders, ruimtelijker en speelser aangekleed. Vormen: strak en geometrisch, zoals rechthoeken, cirkels, driehoeken. Door open structuren ontstaan tussenruimtes.

De verrassende verhoudingen zijn kernmerkend. Materiaal: gladde materialen. Om het geheel niet te strak en kil te laten overkomen, worden ze gecombineerd met natuurlijke materialen. Dessins: strak en grafisch. Kleuren: wit en zwart zijn hoofdkleuren. Met primaire accentkleuren wordt het rustiger gemaakt. Ook grijs en houtkleuren passen binnen deze trend. Bloemen en planten: de bloemen hebben krachtige vormen, zoals calla en allium. Ook planten hebben opvallende bladvormen (goudpalm, rhipsalis).

> Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

Trends.indd 15

15

15-12-15 15:46

Vervolg van pagina 15

The World Beyond Grenzen tussen mens en technologie vervagen. De scheidslijn tussen realiteit en fantasie wordt opgerekt. Concrete ontwikkelingen hebben bijna een onrealistisch karakter zoals 4 D-materialen en producten die nieuwe vormen kunnen aannemen tijdens gebruik. Een andere wereld, waar alles mogelijk is. Vormen: divers. Vervreemde, sprookjesachtige vormen. Ook is er aandacht voor sterren en planeten. Materialen: verschillend. Soms decoratief, opvallend of glanzend. Soms onverwacht contrastrijk gecombineerd. Dessins: vlekken, dipdye en kleurverlooppatronen. Het grenzeloze effect wordt versterkt. Daarnaast ook prints van blad, takken en bloemen. Kleuren: enerzijds pastellen met een hoofdrol voor paars. Anderzijds donkere kleuren met een grote rol voor donkerrood- en groen en gifgroen. Ook de metallics goud en roze worden toegevoegd. Bloemen en planten: Rode en donkergroene bladplanten die elkaar afwisselen, zoals bladbegonia. Fijne bloemen en bloesemtakken passen ook bij deze trend.

16

Trends.indd 16

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

15-12-15 15:46

’Omzet Plantion heeft weg omhoog definitief gevonden’ foto: VVB Van Bree

Volgens de prognose komt Plantion in 2015 uit op een omzet van € 91.350.000. Dat is een stijging van 3,6%. Dit is met name te danken aan de snijbloemen. Volgend jaar rekent de veiling wederom op een hogere omzet.

Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

Tijdens de alv van Plantion werd er gestemd over het voorzitterschap van Jos Kersten (staand).

Hij gaat zijn derde en laatste termijn in.

D

e grootste stijger bij Plantion is dit jaar de bemiddeling van bloemen en planten, vertelde directeur Peter Bakker vorige week woensdag tijdens de algemene ledenvergadering (alv) van de veiling. De bemiddelingsomzet komt uit op € 41 miljoen (+4%). De omzet die telers via de klok realiseren stijgt naar € 48,8 miljoen (+3%). Het Groencentrum gaat naar 1,5 miljoen (+3%) en nieuwkomer Shopp-Inn haalt € 50.000 binnen.

Consignatiebasis ShoppInn wordt georgansieerd door Plantion. Op de veiling verkopen zeven bedrijven hun voorraad op consignatiebasis, legde Bakker uit. Plantion ging op zoek naar een formule om de leegstand te vullen. Bakker: „Ik ben er heel tevreden over. Er verschijnen veel kopers, maar ze kopen nog niet veel. We zijn enthousiast over de verkoopformule.”

De stijging van de omzet van telers via Plantion is met name te danken aan de snijbloemen. Dit jaar wordt € 46,6 miljoen aan snijbloemen verhandeld via de Edese veiling. Dat is een stijging van 10,7%. De omzet van kamerplanten en tuinplanten daalde met respectievelijk 2% en 3,9%.

Voorzitter Jos Kersten schetste een goed eerste half jaar waarin de prijzen op de veiling goed waren en de aanvoer stabiel. „We dachten dat het consumentenvertrouwen Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

plantionalv2015.indd 17

hersteld was, maar in de zomer bleek dat broos. In de zomer moesten we een stuk omzet inleveren. Het najaar maakt weer een beetje goed. Al met al is 2015 een redelijk jaar.” Het resultaat voor belasting komt voor Plantion uit op € 180.000,-.

In 2016 verwacht Plantion dat de omzet verder stijgt naar € 96,8 miljoen. Peter Bakker gaf aan dat de inkomsten op de klok zullen toenemen met 4,1% naar € 50,8 miljoen.

Hij zei bovendien dat hij niet verwacht dat er grote bemiddelingsklanten afvallen. De omzet van bemiddeling stijgt volgend jaar volgens de prognose van de veiling met 3,7% naar € 42,5 miljoen. Shopp-Inn zal uitkomen op € 500.000.

Digitale marktplaats Plantion verwacht volgend jaar ook de eerste omzet te realiseren via een digitale marktplaats: € 1,5 miljoen. Het is een aanvulling op de bestaande inkoopmogelijkheden. Samen met kwekers en partners zal Plantion het aanbod voor de webshop verzorgen. Voor de logistieke afhandeling maakt de veiling gebruik van de klokdistributie. Bakker: „De klok blijft centraal staan, maar ze heeft ook beperkingen. Met de digitale marktplaats zijn we in staat het basissortiment uit te breiden.” Het resultaat voor belasting van Plantion is voor volgend jaar begroot op € 275.000.

Jos Kersten werd op de alv van Plantion herkozen tot voorzittter. Kersten gaat zijn derde en laatste termijn in. De benoeming van Kersten ging niet over een nacht ijs. Doordat kweker Theo-Jan van Ewijk bezwaar maakte tegen de herbenoeming diende er door de leden gestemd te worden over het aanblijven van Kersten. 70% van de stemmen was voor. 30% stemde tegen. De tegenstemmers haalden daarmee de vereiste meerderheid van 66,6% niet.

Principe Van Ewijk twijfelde niet aan het functioneren van Jos Kersten. Het ging hem om het principe. „Het is niet goed voor welke organisatie dan ook dat een bestuurder dertig jaar blijft zitten.”

Kersten werd in 1985 bestuurslid van fusieveiling VV’70 in Bemmel en later voorzitter van VON in Bemmel. In 2008 werd hij voorzitter van Plantion. Doordat er toen opnieuw gestart werd met het tellen van zijn ambtsjaren was dat mogelijk. Kersten bedankte de vergadering voor het in hem gestelde vertrouwen. Voor de stemming zei hij: „Mijn denken en doen is altijd gericht op een financieel gezonde veiling waar de klant centraal staat. Ik zou graag willen blijven zitten om in mijn laatste zittingsperiode de lopende zaken die betrekking hebben op de toekomst van Plantion af te maken.” <

17

15-12-15 15:45

Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden.

U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl

Kan ik gebruikmaken van de subsidieregeling jonge agrariërs?

De Jonge Landbouwersregeling, een investeringssubsidie, opent naar verwachting nog dit jaar met een uitloop naar het eerste kwartaal van 2016. Eerder was aangekondigd dat deze in november zou openen, maar er is nog geen overeenstemming over de inhoud.

M

arcel van Dam, de nieuwe staatssecretaris van Economische Zaken houdt vast aan de toezegging van zijn voorgangster Sharon Dijksma dat De Jonge Landbouwersregeling nog dit jaar open gaat. Dit heeft hij gezegd tijdens de behandeling van EZ-begroting in de Tweede Kamer begin december. In de nieuwe regeling komt echter een grotere groep ondernemers in aanmerking en is de doelgroep nog nadrukkelijker de jonge landbouwer na bedrijfsovername.

Jonger dan 41 jaar De nieuwe voorwaarden van de subsidieregeling zijn nog niet officieel gepubliceerd, maar kunnen onder voorbehoud als volgt worden samengevat: n elke landbouwer die op de peildatum nog geen 41 jaar is en die niet eerder subsidie jonge landbouwers heeft ontvangen, zal voor de regeling in aanmerking komen.

Hierbij is het niet meer van belang hoe lang men de onderneming heeft gehad. Voorheen was dit maximaal 3 jaar; n de subsidie bedraagt minimaal € 10.000 en maximaal € 20.000;

18

Vragen-1tekst.indd 18

n de subsidie (waarschijnlijk 35% van het investeringsbedrag) wordt verstrekt op basis van het percentage eigen vermogen van de aanvrager. Een zoon die in de maatschap met ouders komt waarbij de gronden zijn geherwaardeerd, zal een lager bedrag aan subsidie ontvangen. Dit in tegenstelling tot de zoon die het bedrijf in zijn geheel overneemt en daarmee 100% van het eigen vermogen heeft. Op basis hiervan zou de regeling na bedrijfsoverdracht interessanter kunnen zijn; n er wordt een investeringslijst opgesteld, verdeeld in vijf categorieën waarin een ranking plaatsvindt op basis van duurzaamheid en modernisering. Het is dus mogelijk dat er investeringen wel of juist niet in aanmerking komen. Naar verwachting zullen investeringen in bedrijfsgebouwen, machines en meerjarige plantopstanden nog op de lijst staan; n er moet een financiering (of financial lease) worden afgesloten met een looptijd van minimaal drie jaar en een hoogte van minimaal 100% van het subsidiabele bedrag; n er mag niet begonnen worden met investeren totdat de beschikking binnen is. Reken

daarbij op minimaal 13 weken na sluitingsdatum van de regeling.

Investering uitstellen?

Komt u in aanmerking voor de regeling en heeft u investeringsplannen? Houd dan rekening met bovenstaande subsidieregeling.

Met name in de situatie dat uw aandeel in het bedrijfsvermogen substantieel is, is het in het kader van deze regeling een overweging om de investering tot het voorjaar 2016 uit te stellen.

Is uw aandeel in het vermogen gering, maar neemt u binnen enkele jaren het bedrijf over, dan is het wellicht beter om te wachten en uw subsidierecht te behouden tot een later moment (onder voorbehoud dat de regeling er dan nog is). Daarnaast kunnen fiscale motieven of het moment waarop een investering gerealiseerd dient te zijn, van belang zijn voor het moment dat u uw investeringsverplichting aangaat. <

Frank de Jong, Van Oers Agro, F.dJong@vanoers.nl

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

15-12-15 15:45

Markt Klok prijsbeelden Groene planten

Snijbloemen 2013

45

2014

2015

2013

2014

2015

160

150

30 25

Middenprijs in centen

Middenprijs in centen

35

130 120 110 100

40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 week

De gemiddelde prijs van snijbloemen kwam vorige week uit op € 0,29; tegen € 0,27 vorig jaar.

De aanvoer lag op 4,5%.

80

2014

2015

140 130 120 110 100 90

90

20

2013

150

140

40 Middenprijs in centen

Bloeiende planten

80

40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 week

Voor groene planten werd gemiddeld € 1,14 neergeteld in week 50. Vorig jaar was dat nog € 1,20. Er werden flink meer stuks verhandeld (+12,4%).

De week van de persoonlijk verkoper

40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 week

Bloeiende planten gingen gemiddeld voor € 0,97 van de hand en dat is nagenoeg gelijk aan vorig jaar. De aanvoer zat 2,4% in de plus.

Bron: FloraHolland

Dolf van Heijningen:

Foto: FloraHolland

’Promotie eenjarige zomerbloeiers gaat door!’

Bedrijf: FloraHolland Week: 50

Maandag

Woensdag

„Maandag is bij persoonlijke verkoop altijd een ’binnendag’. Ik begin met doornemen van de gegevens van mijn kwekers van afgelopen week en kijk hoe het op de klok gaat. Halverwege de ochtend word ik bijgepraat over de markt van campanula, dat kan ik later deze week met mijn kweker bespreken. We lunchen vandaag met het hele team, daarna hebben we groot overleg met alle persoonlijke verkopers van bloemen en planten. Ik word in de bloemen gezet om te bedanken voor de organisatie van alle beurzen. Een collega neemt dat over. Einde van de dag regel ik wat zaken voor de Decembertour en de IPM in Essen.”

„Ik neem thuis mijn mail door en reis naar een van mijn kwekers in Oude Wetering. We nemen de kerststerren, Winterfair en alle lopende zaken door. Daarna terug naar Westland. ’s Middags ga ik met een andere kweker de Voorkeur Store op de Korte Poten in Den Haag bekijken.”

Dinsdag „Vanochtend heb ik een afspraak met de collega die de beurzen overneemt. Hij schrijft al gauw twee A4 tjes vol! Hierna heb ik een afspraak met Zuidkoop om de IPM door te spreken; we staan hier met vijftien bedrijven die aangesloten zijn bij Persoonlijke Verkoop. Daarna nog even snel bij een van mijn kwekers langs om de afzet van zijn kerststerren te bespreken: hij ligt op schema en is tot nu toe redelijk tevreden met het verloop van het seizoen. ’s Middags breng ik bij een aantal klanten de PV Flits langs. De krant van Persoonlijke Verkoop die acht keer per jaar uitkomt en waarin aangesloten kwekers hun aanbod kunnen laten zien.”

Vakblad voor de Bloemisterij 00 (TEMPL)

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 19

Donderdag „Ik begin met een verkoopoverleg bij een van mijn kwekers. Daarna door naar Rotterdam naar de Markthal. Hier wordt de bijeenkomst van de FPC eenjarige zomerbloeiers gehouden, mijn perkgoedkweker heeft gevraagd of ik namens hem hierbij wil zijn. De FPC bespreekt de promotie van afgelopen jaar en het promotieplan voor komend jaar wordt met een meerderheid van stemmen aangenomen!”

Vrijdag „Een kweker heeft wat onenigheid met een klant over een geleverde partij. We hebben met de klant afgesproken bij de kweker om te kijken hoe we dit moeten oplossen. Na gezamenlijk overleg wordt een voor beide partijen een passende oplossing gevonden. Ook dat hoort bij de taak van een persoonlijk verkoper!”

19

15-12-15 15:46

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.

Cathelijne Doerrleben cathelijnedoerrleben@floraholland.nl

Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 140

in procenten

120

100

80

60

45

46

47

Aanvoer index

48

49

Prijs index

50 week

Minder verkocht, iets hogere prijzen In week 50 zijn er 2,7% minder snijbloemen aangevoerd en 3,3% minder verkocht. De prijs steeg over het algemeen wel met 4,4%.

De grootste prijsstijging was voor de enkel tulp, met 82,3%. De aanvoer en verkoop daalden met 46,3% en 45,8%. Dit was ook te zien bij geplozen chrysant: prijs +58,6%, aanvoer -20% en verkoop -19,5%. Bij de troschrysant waren de verschillen iets kleiner.

De prijs steeg met 11,8%, waarbij er 2,1% minder is aangevoerd en 2,2% minder is verkocht.

Negatieve prijsverschillen waren te zien bij gerbera grootbloemig met 23,2% en trosroos met 15,7%. Hierbij zijn er wel 38,5% meer aangevoerd en 38,7% meer stuks verkocht vergeleken met vorig jaar. Van gevuld lisinanthus zijn er ook meer verkocht; +31,1%; de prijs steeg met 10,2%.

Daling in verkoop was onder meer te zien bij kleinbloemige rozen met 19,9% en in prijs van 3,9%. Ook de anthurium daalde met 5,9% in verkoop en 3,9% in prijs.

Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 120

in procenten

110

100

90

80

45

46

47

Aanvoer index

48

49

Prijs index

50 week

Meer verkochte stuks De totale omzet kamerplanten daalde vorige week met 1,7% ten opzichte van dezelfde week in 2014. Ook de prijs kwam met 0,7% lager uit. Over het algemeen werd er 5% meer aangevoerd en 4,7% meer stuks verkocht.

De groep Rhododendron steeg het meest in verkoop, waarbij 18,9% meer is aangevoerd. Bij ficus gebeurde hetzelfde: 18,1% meer verkochte stuks bij aanvoer +18,7%. Van echeveria zijn de meeste stuks verkocht: 31,3% met een prijsdaling van 10,4%.

De prijs schommelde voor de top 15 potplanten. De ene helft zag een prijsdaling en de andere helft een stijging. Het grootste prijsverschil was met 18,5% voor schlumbergera, gevolgd door hyacint (+11,4%) en hippeastum (+8,5% bij 9,4% minder aanvoer ten opzichte van 2014.

Cyclamentelers voerden 14,3% meer aan en zagen de grootste daling in prijs met 16,5%. Ook anthurium (-7,3%), phalaenopsis (-5,2%) en Euphorbia pulcherima (-4,6) daalden in prijs.

Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 130

in procenten

120

110

100

90

45 Aanvoer index

20

Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 20

46

47

48 Prijs index

49

50 week

Stijging in prijs, verkoop en aanbod Tuinplanten laten in alle opzichten een stijging zien. De aantallen van de tuinplanten zijn met 6,7% gestegen ten opzichte van vorig jaar week 50. Ook het aantal verkochte stuks en de prijs (+16,7%) stegen.

De calocephalus is de meest verkochte plant de afgelopen week, namelijk 132,7% meer dan vorige jaar. Ook de gaultheria verkocht aanzienlijk meer dan in week 50 van 2014. Van deze plant kwam het aantal verkochte stuks uit op +149,9%, waarbij de prijs wel daalde met 38,3%.

De grootste prijsstijging met 76,9% kon genoteerd worden bij de groep decoratiemateriaal waarbij er 39,7% stuks meer zijn verkocht.

Bij ilex gebeurde nagenoeg hetzelfde. De prijs steeg met 45,8% en er was een daling van 18,7% in verkoop.

Ook de abie liet vorige week een groei zien wat betreft verkochte stuks. Hier zijn 67,6% meer van verkocht dan in 2014 met een prijsdaling van 6,7%.

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

16-12-15 14:29

Engeland

Over de toonbank

Anna Tenbroeke:

’Jammer dat mannen de bloemenhandel beheersen’

Bristol

meer of minder vraag dan andere jaren.”

Welke producten lopen hard?

FOTO: THE FLOWER SHOP

„We verkopen veel ilex en wilgentakken, rode en witte rozen, witte lelies, tulpen en hyacinten, helleborus en amarylis. Poinsettia komt er bij mij niet in. De supermarkten hebben die markt volledig overgenomen met hun mega-lage prijzen. Uiteraard maak ik veel kerststukken op voorhand klaar. Mensen gaan toch vooral voor gemak. Ze komen niet binnen met een idee van zo en zo wil ik het hebben.”

The Flower Shop

Zijn de prijzen al gestegen?

Naam: The Flower Shop Locatie: Bishopston, Bristol Sortiment: 70% bloemen, 20% planten, 10% overig Specialiteit: snijbloemen Aantal medewerkers: 5

Is de kerstdrukte al losgebarsten? „Het is inderdaad al erg druk in de aanloop naar Kerstmis. Mensen zijn volop in de kerstsfeer en maken hun huizen zo vroeg mogelijk mooi. Ook maken we nu veel arrangementen voor kantoren en de horeca. Ik zie daar niet

Standpunt

Hoe koopt u in? „Ik bestel online bij de groothandel. Het grootste deel van wat ik koop, komt uit Nederland. Ik vind het jammer dat de groothandel soms een barrière vormt tussen het Nederlandse aanbod en de bloemist. Ik weet dat jullie assortiment enorm breed is, maar bij de groothandel kom je toch steeds weer de standaardproducten tegen. Van de week heb ik daar nog over

Hoe komt dat denkt u? „Vooral omdat mannen de bloemenhandel beheersen en ze niet vanuit vrouwenogen naar bloemen kunnen kijken. Ze zien het product vooral als handelswaar helaas. Het heeft me altijd verbaasd dat de bloemenhandel een pure mannenwereld is, terwijl de eindklanten toch vooral vrouwen zijn. Er zit een wereld van verschil tussen de beleving en voorkeur van vrouwen en die van mannen. Misschien dat daarom het aanbod en de vraag niet altijd aansluiten.

Ook speelt mee natuurlijk dat de handel graag op safe speelt, de handen niet graag brandt aan afwijkende producten die zich nog niet bewezen hebben. Ik hoop dat mijn leverancier mijn klachten serieus zal nemen.”

Is de supermarkt uw concurrent? „Er is een duidelijke scheiding in de markt ontstaan: de supermarkt voor de alledaagse boeketten en de bloemist voor het exclusieve werk en de cadeaus. Nu dat duidelijk is, kunnen we er ons als bloemist beter op instellen en weet de consument ook waar hij zijn moet.”

’Turkije heeft heel veel potentie voor Nederlandse sierteelt’

U Monique Heemskerk Market Development, FloraHolland

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over?

Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

51-Markt-3-Toonbank-nw.indd 21

„Afgelopen week schoten ze ineens omhoog ja.

Over de hele linie, maar vooral toch de echte kerstproducten en -kleuren en de voorjaarsbloemen. Die vind ik erg duur op het moment.”

geklaagd. Ik kan bijvoorbeeld geen echt onderscheidende tulpen krijgen, en daar moeten we het als bloemist toch vooral van hebben.”

it FloraHolland2020 volgt dat FloraHolland voor haar klanten en leden zo goed mogelijk probeert om verbindingen te leggen en te faciliteren, zodat we de taart voor hen zo groot mogelijk kunnen maken. Gerelateerd aan die nieuwe strategie heb ik een jaar geleden een analyse gemaakt over de potentie van de productie in Turkije, de lokale markt van het land en Turkije als verbreding van het Nederlandse platform. Op alle fronten kwam Turkije positief naar voren. De Turkse overheid heeft bovendien enorme ambities om de export van bloemen en planten te bevorderen. Voor ons kan Turkije een brug zijn naar Azië en het Midden-Oosten. Een van onze

doelen is om de importheffingen op bloemen en planten omlaag te krijgen.

Eind november heeft FloraHolland een studietrip georganiseerd voor kwekers, klanten en breeders. De bedoeling daarvan was om te kijken wat we kunnen doen voor klanten en leden.

Er zijn kwekers die ambities hebben om er te produceren. De lokale markt heeft bovendien veel potentie, maar is nog slecht ontwikkeld. We zien veel potentie in de Turkse consument. Er zijn 80 miljoen Turken en de Turkse consument is gemiddeld 30 jaar, goed opgeleid- met name in het buitenlanden de consumentenbestedingen in Istanbul (18 miljoen inwoners) groeien met 37%. De consument is heel erg

aan het verwesteren en kan haar ei in bloemen en planten niet kwijt. We hebben onderzoek gedaan en daaruit blijkt dat de consument koopt als de bloemen en planten die in het westen voorhanden zijn ook in Turkije verkocht worden. Wij hebben in Nederland een diep en breed sortiment en veel kennis hoe deze producten te maken. Wij moeten leren die kennis te verkopen. De rol van FloraHolland is verbindingen leggen, wegnemen van handelsbarrières en faciliteren en het vergroten van ons totale platform. We hebben dit in meer dan 100 jaar met elkaar opgebouwd. Maar krijgen niet nog eens zoveel tijd dit uit te bouwen.

21

16-12-15 14:29

Analyses snijbloemen

Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE

Nerine in de lift in een bredere markt Het is een nicheproduct, maar met de uitbreiding met de amarine-serie lijkt de markt voor nerine breder te worden.

Handelaren zijn tevreden over de kwaliteit.

„Niets op af te dingen, de kwaliteit is goed en de lengte zit er tegenwoordig ook mooi op”, oordeelt inkoper Herman Barnhoorn van Hilverda De Boer over nerine. Zijn collega’s Martin van Doorne bij W.K. Heyl Jr. en Edwin de Vries bij Hukra noemen de kwaliteit ook goed. „Het assortiment wordt steeds breder en dat is goed voor de markt”, vindt Van Doorne. „Qua kleuren is het niet heel erg breed met het accent op wit, roze in allerlei tinten en rood. Maar wel mooi”, vindt Barnhoorn. „En de verspreiding is breed in veel landen, met Japan, Amerika, Engeland en Frankrijk als de belangrijkste.”

Minder bowdenii De aanvoer van Nerine bowde-

nii, de belangrijkste groep van deze bolbloem, kromp dit jaar bij de vestigingen van FloraHolland tot en met november met 7% tot 4,1 miljoen stelen. Daarvoor werd gemiddeld 32 cent per steel betaald. Dat is 3 respectievelijk 2 cent meer dan in 2014 en 2013. „Over dit gemiddelde zijn we niet ontevreden”, meldt Harry Wubben van kwekerij Wubben in Nootdorp. Hij voert wat hij noemt het standaardassortiment aan, met nog twee collega’s praktisch jaarrond. Seizoensteler Cor Winter van Jac. Winter en zn in Heemskerk noemt het rendement met nerine minimaal. „We hebben dit jaar van half septemer tot en met half november van de buitenteelt aangevoerd en zijn bezig met vereenvoudiging van

ons bedrijf. Ook gezien de resultaten past nerine daar niet meer in en bouwen we af”, licht hij toe.

Breder assortiment Met de introductie twee jaar geleden van Amarine belladiva, een kruising tussen nerine en amaryllis, kreeg de productgroep een impuls die steeds beter wordt opgepakt door de handel. „Grotere bloemen en beter houdbaar”, omschrijft Kitty de Jong van Agrofleur in Roelofarendsveen de pluspunten. Inmiddels zijn er meer cultivars beschikbaar, met Tomoko als nieuwste. Bijzonder hieraan is de bordeauxachtige kleur van de bloemsteel. „Dit jaar is het goed gegaan met de nieuwe soorten”, vindt Bas van Keulen van de gelijknamige kwekerij,

ook in Heemskerk. „We kunnen grotere aantallen aanbieden in een steeds langere periode en ik zie dat er meer kopers meedoen”, stelt hij vast.

Vooral de reacties op de vuurrode Amor, een nieuwe cultivar in de ook relatief nieuwe Eleganceserie noemt Van Keulen opvallend positief. Hiermee werden zelfs topprijzen gehaald van €1,50 per steel.

Met aanvoer uit Ecuador streven telers naar een jaarrondaanbod van de nieuwe series. In combinatie met collectieve promotie kan dit voor de productgroep nieuwe impulsen geven en kan de afzet worden vergroot. De directe verkoop is niet groot. „Nerine is een echt klokartikel”, vindt Van Doorne. n

Met Euphorbia fulgens betere aanloop naar kerst Voor de najaarsbloem Euphorbia fulgens is er volgens handelaren beperkt plaats. Bij een krimp in de aanvoer is de aanloop naar kerst dit jaar beter.

„De vraag is beperkt en ik koop alleen in wat is besteld, niet voor de voorraad”, positioneert inkoper Herman Barnhoorn van

Hilverda De Boer Euphorbia fulgens. Inkoper Edwin de Vries van Hukra: „De vraag naar fulgens is slecht, richting kerst loopt

het op, vooral de kleuren rood en wit.” Volgens De Vries ligt de geringe belangstelling niet aan de productkwaliteit. Barnhoorn tekent daarbij aan dat Euphorbia fulgens kwetsbaar is. „Vooral het blad”, is zijn ervaring.

Minder aanvoer

Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE

Tot en met november dit jaar zakte aanvoer van Euphorbia fulgens bij FloraHolland met 10% door de grens van 4 miljoen.

Voor veren werd gemiddeld 31 cent per tak betaald, 3 cent meer dan vorig jaar. Vertakte euphorbia’s stegen 6 cent per steel tot gemiddeld 41 cent, waarmee het prijsverschil op een dubbeltje uitkomt. Dat was vorig jaar nog 7 cent en het jaar ervoor 6 cent. „Ik heb het idee dat richting kerst de prijzen wat meer naar elkaar

22

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 22

toetrekken”, constateert Aad Bakker van Kwekerij De Googh in Oude Wetering. Pieter Beerepoot van kwekerij Th. Beerepoot in Zwaag verwacht dat de achterstand in de aanvoer kleiner wordt en richting 5% gaat. „Kerst valt gunstiger en daardoor zijn er meer handelsdagen.” Dat kan voor een product dat relatief kort wordt aangevoerd, zoals door Beerepoot vanaf begin oktober tot 31 december, effect hebben.

In het assortiment Euphorbia fulgens zit geen vernieuwing en volgens handelaren is het breed genoeg. Er is weinig directe verkoop. „Honderd procent klok en ik probeer iedere dag dezelfde aantallen te veilen, zodat klanten er goed op kunnen rekenen”, meldt Beerepoot. n

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

15-12-15 15:46

Voor het eerst sinds jaren ligt de middenprijs voor snijanthurium structureel hoger, maar het rendement bij telers is door de bank genomen nog onvoldoende.

„Naar Scandinavië gaan ze mondjesmaat, op Frankrijk hebben we een vaste lijn”, omschrijft inkoper Marcel Kas de markt voor snijanthurium voor Hukra.

Roy Barnhoorn, inkoper bij Hilverda De Boer constateert dat de markt voor deze luxe bloem kleiner is geworden. „Voor 1 november hebben we heel erg goed verkocht. Feestdagen zijn voor dit type bloemen belangrijker geworden.” Volgens inkoper Wouter Huizer van Green Partners zijn er in het retailkanaal twee belemmeringen voor de verkoop van snijanthurium: de geringe koudetolerantie en de relatief hoge inkoopprijs. „Soms doen we een sololijntje met een apart soort, zoals Maxima Violeta. Maar dat is heel beperkt.”

William Heyl van Hoekhuis Bloemgroep heeft de markt voor snijanthurium zien krimpen. „Tien jaar geleden deden we er nog heel veel in, met een speci-

fiek ras. Dat is verdwenen, net als de klant die ze afnam en de teler waarbij we inkochten.”

Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE

Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE

Bij hogere prijs anthurium nog onvoldoende rendement

Minder aanvoer Tot en met november dit jaar kromp de aanvoer van anthurium bij de vestigingen van FloraHolland, klok en bemiddeling samen, met 10% tot bijna 41 miljoen stelen in vergelijking met vorig jaar. Daarvoor werd dit jaar gemiddeld 52 cent per stuk betaald, 4 cent meer dan in 2014 en 2013. „Er is herstel in de markt, maar de productie is bij veel telers achtergebleven en daardoor is het rendement nog onvoldoende”, aldus Klaas van der Spek van Anthogether/Spekflower in Moerkapelle. „Het gaat beter, maar nog niet goed. Per cultivar zijn de verschillen groot”, voegt Jan Welles van Welles Anthurium in Baarlo hieraan toe.

De daling van het aanbod is het gevolg van telers die, al dan niet

gedwongen, zijn gestopt of overschakelen en aan minder gunstige productieomstandigheden. Volgend jaar wordt een vergelijkbare aanvoer verwacht.

Verdienmodellen Naast afzet via de veilingklokken, voor Van der Spek en Welles nog steeds het belangrijkste kanaal, neemt de directe verkoop toe. „De thuisverkoop is een gegroeide en welkome aanvulling”, geeft Welles aan. Dekker Anthuriums in Waarland schakelde de afgelopen jaren over van veilingafzet naar huisverkoop en heeft een verdienmodel ontwikkeld in combinatie

met een tropische vlindertuin. Uit concurrentieoverwegingen wordt daarover niets verteld.

Het assortiment is volgens handelaren breed genoeg, al proberen telers met nieuwe rassen de markt en de marge te vergroten.

Van der Spek heeft veel verwachtingen van de nieuwe Maravilla, die hij volgend jaar op de markt brengt. Zowel het schutblad als de bloeikolf hiervan zijn donkerpaars. Verder zijn telers enthousiast over de recent aangekondigde gezamenlijke promotie met telers van potanthurium. Er gaat een speciale ambassadeur voor beide productgroepen aan de slag. n

Marktacties Promotie

Bloemenagenda

Balkonplant 2016: geranium, vanaf april mediacampagne n Terrasplant 2016: hibiscus, vanaf april mediacampagne

Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland

n

23 nov - 27 dec: amaryllis wk 1 - wk 4: tulp n wk 5 - wk 8: roos n wk 9 - wk 12: freesia n n

Woonplant van de maand december: hyacint van de maand januari: kamerbomen: beaucarnea, polyscias, dracaene, pachira

n

n Woonplant

van de maand december: helleborus van de maand januari: blauwe coniferen: Pica pungens Super Blue, Juniperus squamata, ellwoodii en stricta

Bloemendagen 25 - 26 dec Kerstmis 31 dec Oudejaarsdag n 1 jan Ou n 7 jan Orthodox kerstfeest (Rus) n 13 jan Orthodox Nieuwjaar (Rus)

n Tuinplant

n

n Tuinplant

n

n PurE n3

Seasonal Flowers winter: ilex, eryngium, helleborus, aster

mrt - 6 mrt Huis&Tuin, consumentenbeurs WTC Expo Leeuwarden

20 dec Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: bol-op-pot (tulp, hyacint, narcis, eucomis, glamini, freesia en sonatini), Tisento, Green is... Alice orchideeën, skimmia, azalea Hortinno.

SBS6, 17.00 uur.

n

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 23

23

15-12-15 15:46

Analyse bloeiende planten Foto: Veflex Fiori

Exporteur over Zwitserland

Kerstpiek hyacint iets beter dan vorig jaar Vorig jaar was het seizoen voor hyacint al voor de kerst verloren.

Dit jaar is het minder slecht, maar nog verre van ’goed’. Juist de vroege markt legt steeds meer gewicht in de schaal.

Martijn Verbeek:

’Zwitserland zit weer iets in de lift’ Wie zijn uw klanten in Zwitserland? „Wij leveren als Verbeek Export aan groothandelaren en tuincentra, maar via onze lijnrijderstak Schwyz Flowers ook rechtstreeks aan bloemisten. De afzet op Zwitserland neemt weer iets toe, na een aantal jaren van daling. Dat is dus positief. Wel merken we dat vooral onze lijnrijders veel meer klanten nodig hebben om dezelfde omzet te halen dan een aantal jaren geleden.”

Is er nog meer veranderd door de crisis? „Ja, vroeger stonden de bloemenwinkels in Zwitserland vooral vol met bloemen. Tegenwoordig staan er veel decoratie-artikelen. Dat betekent voor ons dat wij meer naar een totaalpakket zullen moeten gaan, waarbij je alles levert wat een bloemist nodig heeft.”

Doet u dat al? „Nee, maar hier gaan we ook in Zwitserland zeker naartoe. We doen dit al in de Scandinavische landen en in Duitsland. De aantallen per klant worden kleiner; dat staat vast. Wij zullen het als exporteur dus nog meer moeten zoeken in het aanbieden van service, kwaliteit en een breed assortiment.”

Welke bloemen levert u vooral in Zwitserland?

Hoe lopen de Kerst-verkopen? „Ondanks de afnemende aantallen verkopen wij in de kerstweek altijd erg goed. We hebben vanuit Zwitserland dan vooral veel vraag naar rode en witte rozen, amaryllissen, ilextakken en skimmia’s. Laat kan de kerst maar komen, wij zijn er klaar voor!”

24

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 24

„De laatste weken kruipen de prijzen al steeds dichter naar die van vorig jaar. Van half oktober tot half november waren ze nog redelijk, in ieder geval stabiel. Zelf zetten we 30% van onze productie af op de klok. Hoewel die 10% minder voor zijn kiezen krijgt dan vorig jaar, zien we daar toch ook nu weer uitwassen. Om de prijs op een hoger niveau te krijgen, zullen we met zijn allen het klokaanbod meer in toom moeten houden”, vindt Marc van Bragt van W. van Bragt en Zn in Heemskerk. Hij verwacht dat

het aanbod de komende periode fors zal blijven, er zijn op een laat tijdstip nog veel bollen verkocht.

Hoogtij De belangrijkste afzetlanden in deze periode zijn Frankrijk, Scandinavië en België. Frank van Leeuwen van Gimall Plants: „Frankrijk trekt al vanaf het begin van het seizoen hard aan hyacint. Zo’n 70% gaat weg in een mix, 30% op kleur met roze en wit als hoofdkleuren.

Ik vind de prijzen nog altijd niet goed genoeg. Als je op de klok een 7 cm-pot ziet weggaan voor 20 cent en een 3-pitter voor 60 cent, zullen kwekers daar niet vrolijk van worden. Misschien ligt het aan het uitblijven van echt winters weer.” Ook bij Waterdrinker is het nu hoogtij voor hyacint. Henk-Jan van den Eijkel: „Dit zijn echt de topweken voor hyacint. Het product heeft dan ook vrij spel, voordat de rest van de bollen op de markt komen.

We verkopen veel wit in aanloop naar de kerst. Ook gaat er veel weg met toegevoegde waarde in kerstsfeer, maar alleen van gespecialiseerde leveranciers, want ook dat is echt een vak. Het seizoen is minder slecht dan vorig jaar, maar goed is het nog niet. De goede kwekers worden nog steeds ondergewaardeerd vanwege de massa’s mindere kwaliteit voor de klok.” n

70

55000

60

50000

50

45000

40

40000

30

2010

2011

2012

2013

2014

35000

Verkochte aantallen x duizend

„Rozen zijn het belangrijkst; met name Red Naomi en Avalanche+.

Daarnaast verkopen we veel anjers, gerbera’s, germini’s, lelies, tulpen en diverse soorten snijgroen. Kwaliteit is nog steeds een prioriteit voor de Zwitsers. De prijs speelt wel een grotere rol dan voorheen, maar de versheid en kwaliteit winnen het nog steeds.

Fairtrade? Dat speelt nauwelijks een rol bij onze Zwitserse klanten, helaas. Desondanks willen wij onze klanten graag laten zien dat dat wij eerlijk geteelde bloemen en planten leveren; daarom zijn wij aangesloten bij Fair Flowers Fair Plants.”

Klok in toom houden

Gemiddelde prijs in centen

Bedrijf: Schwyz Flowers, onderdeel Verbeek Export Functie: directeur Belangrijkste afzetlanden: Zwitserland, Italië Inkoop: 80% veilingklok en 20% rechtstreeks bij kwekers Aantal medewerkers: 6

Het vroege seizoen wordt steeds belangrijker voor hyacint. De vraag in januari laat de laatste jaren te wensen over en in het voorjaar moet hyacint de markt delen met veel andere bolproducten. „Het seizoen ging een week later van start, wegens vertraagde groei. Daardoor was er vooral in de beginperiode wat minder volume, ook omdat gelegenheidskwekers vorig jaar van een koude kermis thuis kwamen.

Dat merk je meteen aan de vaste lijnen, die stabieler zijn en minder uitwijken naar een spotgoedkope klok. We gaan nog tot een week voor kerst op volle sterkte door, daarna gaan we terug naar 25% van de aantallen van nu”, zegt Theo Smakman van Fiorile in Voorhout.

Verkochte aantallen en middenprijs Hyacinthus oriëntalis op de FloraHollandveilingen van 2010 tot en met 2014.

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

16-12-15 14:28

Foto: Doreen Koehler

Afzetzaken

Analyse tuinplanten

Telers en handel tevreden over skimmia-seizoen Telers van skimmia zijn tevreden over de waardering van hun product dit najaar. Inkopers spreken van tekorten en zien kansen voor een verlengd skimmia-seizoen.

Foto: kwekerij Roland van der Werf

van 10 cm duidelijk meer.” Dat drukt de middenprijs, ondanks stabiele en hogere prijzen voor de grotere maten.

Bij telers van skimmia en tuinplanteninkopers overheerst tevredenheid over seizoen 2015.

Gunstig weer en aantrekkende economie zorgden voor goede plantenverkopen in de herfst.

Uitverkocht In de statistieken van FloraHolland doet de productgroep skimmia het dit jaar op het eerste gezicht iets minder dan in 2014.

Met een kleine 2,3 miljoen verkochte stuks tot week 50 lagen de aantallen bij FloraHolland zo’n 5% lager dan vorig jaar. De middenprijs bleef eveneens op gemiddeld een 4% lager niveau steken.

Nuancering

350

4000

300

3500

250

3000

200

2500

150

2010

2011

2012

2013

2014

2000

Verkochte aantallen x duizend

Gemiddelde prijs in centen

De cijfers verdienen echter nuancering. In de eerste plaats omdat 2014 voor skimmia duidelijk beter was dan voorgaande jaren.

Daarnaast ziet Martijn Bentvelsen, marketing consultant bij FloraHolland, dit jaar andere verhoudingen tussen veel verhandelde potmaten: „Van de grotere potmaten 17 en 19 werden minder stuks aangevoerd,

„Van sommige soorten was de kwalitatief goede handel snel uitverkocht”, vindt Karl de Groot van Noviflora. „Die hadden we dit jaar nog wel een paar weken langer kunnen verkopen.” Ook Hamiplant realiseerde volgens Martijn de Jong door schaars aanbod een iets lagere skimmiaomzet. Hoewel het aanbod daar dit jaar dus niet voldoende op aansloot, ziet De Jong op termijn kansen voor seizoensverlenging bij skimmia. „Nu verdwijnt skimmia uit beeld als de kersthandel zich aandient. Maar met de juiste toegevoegde waarde past het product daar ook prima tussen en lijkt skimmia me ook na week 49 nog goed te verkopen.”

In hoeverre telers geneigd zijn de grotere risico’s in teelt en transport die samenhangen met afzet later in het najaar op te zoeken, valt nog te bezien. n

Verkochte aantallen en middenprijs van de tuinplant skimmia via FloraHolland van 2010 t/m 2014.

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 25

Bedrijf: OTM Orchids Aanleiding: Nieuwe bedrijfsnaam en -logo

Doreen Koehler Waarom de nieuwe bedrijfsnaam? „De naam Koehler Orchideeën hebben wij vervangen door OTM Orchids, ofwel Over The Moon Orchids. De naam is internationaler en past bij ons.

We willen deze naam als merk in de markt zetten, met uiteindelijk als doel om meer herkenbaarheid te genereren.”

Spannend om een naam overboord te gooien... „Het is een hele wijziging en van tevoren hadden wij ook dit niet direct bedacht. We hebben nog nooit zo veel aan marketing gedaan! We waren toe aan nieuwe etiketten en van het een kwam het ander. Veel bedrijven kopen op naam in en daarom gebruiken we OTM Orchids in combinatie met Koehler Orchideeën. Het is een spannend traject, maar soms moet je een risico nemen. Wij geloven in OTM Orchids. Het past bij ons. En het leuke daaraan is dat je met dit enthousiasme een hoop bereikt bij klanten. We krijgen positieve reacties en je merkt dat het al went.”

Daarbij hebben jullie een nieuwe huisstijl? „Wij hebben een nieuwe huisstijl met een compleet nieuw logo. Dit logo moest fris, modern, wat speels en vooral kleurrijk zijn. De kleuren staan voor de diversiteit binnen ons assortiment.”

Wat voor plannen hebben jullie nog meer? „In 2016 bouwen we onze huisstijl verder uit en gaan wij daarbij meer aandacht schenken aan drie verschillende productlijnen binnen ons assortiment: gestokt, ongestokt en geurend. Voorheen zat er bij ons nooit een lijn in. Iedere twee jaar veranderden we het etiket. Ze waren op, er moesten nieuwe komen en we kozen wat we mooi vonden. Er zat geen gedachte achter. Inmiddels hebben we geleerd dat het belangrijk is om een goed uitgangspunt te hebben. Dat blijf je updaten, maar de veranderingen die je maakt zijn subtiel. Voor ons gevoel hebben wij nu een goede basis gelegd. En daar direct een nieuwe naam aan gekoppeld: OTM Orchids. Vanuit deze basis gaan we verder ontwikkelen. We hebben op de FloraHolland Trade Fair ons debuut gehad en dat pakte positief uit.

Intussen bezoeken we nu vaste klanten en potentiële klanten met folders om ons concept toe te lichten. We maken gebruik van faciliteiten als de monsterbus en een powerpoint presentatie bij de klok.”

Hoe is de afzet dit jaar verlopen? „Het was een moeizaam jaar. We merken dat er meer druk komt op de afzet en de concurrentie wordt heviger. Dit is voor ons des te meer een reden om ons beter te positioneren in de markt en we hopen dat onze nieuwe huisstijl en naam hieraan gaan bijdragen.”

25

16-12-15 14:28

Orchideeën kopje onder De kwekers van potorchidee gebruiken in hun promotiecampagne niet voor niets de slogan ’Art of life’. De fascinerende bloem weet in menig kunstenaar het beste naar boven te halen.

N

iet dat fotograaf Gerard-Jan Vlekke uit Monster zichzelf kunstenaar wil noemen, maar zijn foto van geverfde orchideeën onder water kan toch gerust als kunst worden betiteld. Zelf houdt hij het op „een kunstzinnig plaatje”.

De foto werd in de studio genomen, waar speciaal voor deze bijzondere shoot een aquarium was geïnstalleerd. „Het was een klus die we met twee man hebben gedaan”, vertelt Vlekke. „De een liet de bloemen voorzichtig in het water zakken, terwijl de ander door het glas heen fotografeerde. Timing en een buitengewoon listige belichting waren daarbij van doorslaggevend belang, want je wilt de bloemen natuurlijk – samen met de luchtbellen die bij het ’te-water-laten’ ontstaan – precies in het juiste scherptevlak laten terechtkomen.”

André van Geest uit De Lier, de kweker van de gefotografeerde orchideeën, is zeer te spreken over het natte avontuur van ’zijn’ bloemen. Al zes jaar is zijn bedrijf VG Colours specialist in geverfde orchideeën. „In onze Royal Art Collection – zoals we ons geverfde assortiment noemen – hebben we blauwe, paarse, gele en groene bloemen. Aan rood wordt gewerkt, maar dat is nog een hele klus. Hoe we de bloemen precies verven? Dat vertel ik niet, dat is het geheim van de smid!”

De geverfde bloemen uit De Lier vinden hun weg naar de retail, hoewel ook de vakhandel een dankbare afnemer is. „Je ziet onze bloemen daardoor ook op allerlei feestjes, want de Gordon- en Gerard Jolingtypes, zoals ik hen maar even noem, zijn er dol op”, aldus Van Geest < Quincy von Bannisseht

qvb@hortipoint.nl

Foto: Gerard-Jan Vlekke Fotografie

26

Spread.indd 26

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

16-12-15 14:28

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

Spread.indd 27

27

16-12-15 14:28

Licht Event 2015 in teken van energiebesparing

Spelen met kleur en tijd De glastuinbouw gebruikt steeds meer elektra voor groeilicht. Hoe is die trend te keren? In het Licht Event, vorige week in Bleiswijk, werd de laatste stand van het lichtonderzoek getoond in rondleidingen en workshops.

Hans Neefjes en Joef Sleegers bloemisterij@hortipoint.nl

M

In de rondleidingen en workshops werden telers bijgepraat over de laatste stand van zaken in het lichtonderzoek. Het werd ook duidelijk dat er nog een discussie woedt over de openbaarheid van onderzoeksresultaten. Want over het onderzoek naar belichting bij gerbera, dat voor een groot deel door het ministerie van EZ wordt betaald, mocht op verzoek van de gewascoöperatie niets naar buiten worden gebracht.

Klimaatcellen Het gebruik van ledlicht met zijn verschillende kleuren heeft een heel nieuw onderzoeksgebied geopend. Hoe kunnen kleuren licht worden ingezet om de plant optimaal te laten groeien? Soms is 5 µmol van een

bepaalde lichtkleur al voldoende voor een betere groei of voor het reduceren van een koudebehandeling.

Jasper den Besten, lector Nieuwe Teeltsystemen aan de HAS Den Bosch, vertelde over het onderzoek in klimaatcellen. In een klimaatcel zijn de kleuren bijzonder nauwkeurig te sturen. „Maar voor sommige gewassen werken zonlicht- of fullspectrumlampen het beste”, aldus Den Besten. Gewassen groeien in klimaatcellen over het algemeen twee maal zo snel als in een gewone kas. Tot voor kort was het vooral sla dat de klok sloeg, maar bijna alle gewassen blijken in een klimaatcel te telen, tot aan kerstbomen toe.

Of dat rendabel is, is een andere vraag. Een klimaatcel kost qua investering € 1.500 per m2 per laag. Aan kosten voor elektra komt Foto: Joef Sleegers

et energiebesparing ligt de glastuinbouw goed op koers, vertelde Dennis Medema, beleidsmedewerker van LTO Glaskracht, tijdens het Licht Event van Wageningen UR en LTO Glaskracht woensdag 9 december in Bleiswijk. „Als enige sector in Nederland”, voegde hij er aan toe. Wel is het gebruik van elektriciteit voor groeilicht tussen 2006 en 2013 met meer dan 60% gestegen. In de groenteteelt kwam dat vooral door de toename van het belichte areaal, in de sierteelt door de stijging van het lichtniveau.

Tot nu toe is Het Nieuwe Telen vooral gericht geweest op klimaat. Met Het Nieuwe Belichten wordt getracht energie te besparen met groeilicht (zie kader ’Het Nieuwe Belichten’).

Onderzoeker Filip van Noort praat bezoekers van het Licht Event bij over een onderzoek naar remmen met blauw ledlicht.

28

Lichtevent.indd 28

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

16-12-15 13:29

Achtergrond

Het Nieuwe Belichten daar € 0,18 tot € 0,50 per dag bij. „Als het gaat om energiebesparing is een klimaatcel dus bepaald geen oplossing”, aldus Den Besten. Maar voor ’warme schaduwplanten’ zoals spathiphyllum kan het interessant zijn, net als voor planten of teeltfases die een speciale behandeling nodig hebben. Ook zijn klimaatcellen handig om uit te zoeken welke klimaatfactoren een bepaald effect hebben.

Energiekosten voor productie DLV-adviseur Edwin van der Knaap en adviesbureau Enova hebben een model ontwikkeld, waarmee de teler kan uitrekenen welke energiekosten hij kan toerekenen aan zijn productie. „Het energiebeheer gebeurt te vaak met de rug naar de kas gekeerd”, zegt Van der Knaap. „Het beheer speelt zich alleen af op de energiemarkt.” Met de nieuwe tool kan de tuinder de energiekosten afzetten tegen de waarde van het product.

Bijvoorbeeld: is het verstandig om veel te belichten, gezien de verwachte productprijs?

Of is het rendabeler om aan het net te leveren? Zo kan de teler het optimale rendement uit zijn energie halen.

In andere workshops kwam naar voren het rendement van belichting kan verbeteren. De ’gewasfotosynthesemonitor’, een Cropobserver of een rekenmodel kan ondersteunen bij het afstemmen van de groeifactoren licht, temperatuur en CO2.

Plaats van belichting maakt uit „Het maakt veel uit welk deel van de plant wordt belicht”, concludeert Maike Hanenberg uit haar onderzoek naar aardbei onder ledlicht. De planten werden op verschillende plekken belicht: toplicht, net boven het gewas en op de vruchten. De belichting net boven het gewas gaf een hoger suikergehalte aan de vruchten, terwijl de belichting op de vruchten het vitamine C-gehalte verhoogde.

Gerbera met natuur mee geteeld In een onderzoek naar gerbera wordt gekeken hoe het gebruik van energie en CO2 is te verlagen door een ander klimaat aan te houden, met behoud van productie en kwaliteit. Een deel van de gerbera’s krijgt in het onderzoek een langere daglengte en een lager lichtniveau, om de lichtsom gelijk te houden. In de referentiekas worden de Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

Lichtevent.indd 29

De weg om energie te besparen met belichting – Het Nieuwe Belichten – bestaat uit vijf stappen: n gebruik zo veel mogelijk zonlicht; n vaal zo veel mogelijk µmol uit een kWh elektra;

planten volgens praktijkomstandigheden geteeld.

De temperatuur in de kas is zo ver mogelijk teruggebracht. Op die manier wordt met de natuur mee geteeld. Ook in de praktijk zijn gerberatelers steeds koeler gaan telen.

Minder blad in de winter „Planten kunnen in de winter toe met beduidend minder blad”, denkt onderzoeker Anne Elings. Bij zijn onderzoek naar tomaat steeg de productie van het ras Brioso als er in de winter 55% van het blad werd verwijderd. Dat betrof vooral de jonge scheuten bovenin de plant, die bij het indraaien werden geplukt. Het groeipunt bleef uiteraard wel intact. Overigens wordt bij Brioso standaard al 33% van het blad geplukt. „Ook snijbloemen kunnen in de winter te veel blad hebben”, stelde Elings. „Die bladeren consumeren meer assimilaten dan ze produceren. Het is wel belangrijk om op tijd te stoppen met bladplukken, omdat de planten in het voorjaar het blad weer nodig hebben.” Bekend is jong blad plukken in snijanthurium. In gerbera wordt er over nagedacht.

Planten remmen met blauw licht De sierteeltsector is naarstig op zoek naar alternatieven voor remmiddelen. Het is namelijk nog maar de vraag hoe lang deze middelen zijn toegestaan. Bovendien kost remmen tijd en geld, en de plant krijgt er altijd een tik van mee. Een mogelijk nieuwe manier om de plant compact te houden is het gebruik van blauw licht. „Daar zijn aanwijzingen voor in de literatuur, maar we weten niet of dat ook voor hibiscus en fuchsia geldt”, vertelde onderzoeker Filip van Noort. In de proef krijgen deze gewassen 30 µmol buitenlicht en 100 µmol ledlicht.

In de verschillende niveaus blauw licht, 5%, 30% of 50%, telt het blauw in het daglicht ook mee.

Bij de kortedag plant kalanchoë bleek in

n zorg voor een optimale onderschepping van het licht; n haal zo veel mogelijk assimilaten uit een onderschepte µmol; n breng zo veel mogelijk assimilaten naar de bloem of de vrucht.

een eerdere proef dat deze potplant onder ledlicht compact te krijgen is, maar de teeltsnelheid neemt af. Dat is te verhelpen door kortstondig (een half uur aan het begin van de nacht) 6 µmol verrood licht te geven, mits de nachtlengte minimaal blijft. „Je moet de grenzen opzoeken en effecten zijn zelfs cultivarafhankelijk”, gaf onderzoeker Sander Hogewoning van Plant Lighting in zijn workshop aan. „We kunnen nog niet nauwkeurig sturen met licht, maar het is bekend dat rood/blauw ledlicht kan resulteren in een compactere plantvorm dan onder Son-T. En met verrood stuurlicht op het juiste moment kun je bloeivertraging voorkomen.” In alle ledbehandelingen zijn warmtestralers gebruikt om de planttemperatuur gelijk te houden aan de controleplanten die onder Son-T lampen groeiden.

Zodoende kon men de zuivere effecten van het lichtspectrum onderzoeken. Meer licht leidt volgens Hogewoning in het algemeen tot een minder gestrekt gewas.

Verrood In het onderzoek met hibiscus en fuchsia wordt ook de invloed van de natuurlijke schemering meegenomen. Bekend is dat er dan buiten in verhouding meer verrood licht is en dat leidt tot strekking. Met schermen wordt gezorgd dat planten wel of geen schemerlicht ontvangen aan het einde van de dag. In de workshop van Sander Hogewoning werd ook ingegaan op het effect van de verhouding rood/verrood licht in de schemerperiode. „Feitelijk stuur je daarmee de fytochroom-balans in de plant.

Dat lukt ook met blauw licht of met een negatieve DIF in temperatuur, weten we uit onderzoek. Als je bij lelie in de schemerperiode buitenlicht wegschermt, dan worden de lelies korter. Geef je extra verrood in die periode, dan worden ze langer dan normaal.”

Rond een half uur voor ’zon onder’ ontstaan effecten van de verhouding rood/verrood licht, verwacht Hogewoning. „Ongeveer beneden een instraling van 20 µmol.” <

29

16-12-15 13:29

Natuurlijk, gewassen van topklasse en vol vitaliteit Omdat u kiest voor de meststof met bewezen resultaat. Osmocote meststoffen halen het beste uit uw gewassen. Mede dankzij onze jarenlange ervaring, onderzoek en constante kwaliteitscontrole zijn uw gewassen vitaal, gezond en schitterend. Voor de beste producten en de hoogste opbrengst.

natuurlijk

Product van:

741301_.indd 30

ook voor Chrysant

16-12-2015 12:08:00

Idee wint prijs voor duurzaamheid

foto: Arjen Grent

Kas met tropische planten kan rioolwater zuiveren Een kas om rioolwater te zuiveren. Dit idee won begin december de Sustainability Challenge 2015, een wedstrijd tussen studenten. Wat kan dit betekenen voor de glastuinbouw, waar waterzuivering binnenkort verplicht is?

Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl

A

rjen Grent, die de studenten begeleidde namens Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, ziet verschillende voordelen in rioolwaterzuivering in een kas. „Waterzuivering kost op deze manier veel minder ruimte. In een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) ’zwemmen’ de zuiverende bacteriën vrij in het water, maar in de kas kunnen ze zich vestigen aan plantenwortels, waardoor de bacteriedichtheid veel groter wordt.”

Dit zou ook in de buitenlucht mogelijk zijn, maar dan valt het proces in de winter stil. Bovendien gaat het vaak om tropische planten, die warmte nodig hebben. De kas wordt echter niet actief verwarmd. De warmte is afkomstig van het rioolwater.

Deze manier van waterzuiveren bespaart 25% energie doordat de zuurstof die aan het proces wordt toegevoegd beter wordt benut.

Een rioolwaterzuiverende kas in Budapest.

gebruiken om te bouwen, maar dat kan niet vanwege milieunormen. Een zuiveringskas zou daar een oplossing voor kunnen bieden. „Sterker nog”, zegt Grent, „je zou tussen de kassen kunnen wandelen, en zo genieten van de tropische planten. Met een goede architect moet hier wat moois van te maken zijn. Op termijn willen we bekijken of we het water kunnen gebruiken om er oogstbare gewassen op te laten groeien.”

Bestuurder Ruud Maarschall van Hollands Noorderkwartier gaf na de juryuitslag aan: „Ik zou direct aan de slag willen met dit winnende idee, bijvoorbeeld in de vorm van een pilot in Alkmaar. En ik zie veel mogelijkheden voor andere waterschappen en gemeenten.” Ook waterschap De Dommel wil hier mee aan de slag. Mogelijk wordt bij abdij Koningshoeve - ­brouwerij van trappistenbier - een kas gebouwd om afvalwater uit het brouwproces te zuiveren.

Vrijwel geurloos Een traditionele rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) kan behoorlijk wat stankoverlast geven. De zuiverende kas daarentegen is vrijwel geurloos. „Zelfs binnen de kas ruik je weinig”, weet Arjen Grent.

Veel van de huidige RWZI’s zijn gebouwd in de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw, aan de rand van de stad. Sindsdien zijn de steden er omheen gegroeid. Gemeenten zouden de ruimte rond de RWZI wel willen Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

Waterzuiverende kas.indd 31

Planten en vissen verkopen Er wordt op meer plaatsen in de wereld gewerkt aan kassen om rioolwater te zuiveren.

De Hongaarse wetenschapper István Kenyeres bijvoorbeeld heeft in Budapest twee van dergelijke kassen gebouwd (zie foto).

Aan de andere kant van de oceaan is de Amerikaan John Todd al vanaf de jaren ’80 bezig met ecologische systemen om rioolwater te zuiveren. Zijn Living Machines zijn al

veel in de VS gebouwd en uitgetest. Behalve planten gebruikt Todd ook andere aquatische organismen, zoals wormen, insecten en vissen, die allemaal een rol hebben in het mini-ecosysteem. Zowel de planten als de vissen worden verkocht. Zo is er geld te verdienen met waterzuivering.

Nederlandse glastuinbouw De glastuinbouw moet komende jaren stevig aan de slag om haar eigen afvalwater te zuiveren. Het is nog niet duidelijk wat de waterzuiverende kas hierin zou kunnen betekenen. In hoeverre die gewasbeschermingsmiddelen of nutriënten uit het water verwijdert moet nog worden onderzocht.

In de glastuinbouwsector wordt geëxperimenteerd met natuurlijke zuivering, zoals het project Glas Zuiver Water in Drenthe. Dit project is primair ontwikkeld om stikstof en fosfaat uit het water te halen, terwijl waterzuiverende kassen vooral zijn bedoeld om organisch materiaal te verwijderen. „Maar als er organische stoffen in het water zitten, zien we ook dat er bacteriën op de wortels gaan groeien die deze stoffen afbreken”, zegt Adrie Otte, die met zijn bedrijf Bioniers Glas Zuiver Water heeft ontwikkeld. „Wij hebben onze testen ook in een kas uitgevoerd. Een combinatie met glastuinbouw is dus zeker mogelijk. Maar dan is er wel meer ruimte nodig.” <

31

16-12-15 14:51

Balanceren in bemesting van grondteelt Bij de meeste grondgebonden siergewassen vormt het bijmesten via de watergift de basis van de bemesting. Die werkwijze is stuurbaar. Specialisten zien in de toekomst een grotere rol voor voorraadbemesting. Daarvoor komen nieuwe meststoffen beschikbaar.

Harmen Kamminga bloemisterij@hortipoint.nl

S

tuurbaarheid is volgens teelt- en bemestingsspecialisten de voornaamste reden voor ’grondtelers’ om vooral te bemesten via de watergift.

Vloeibare meststoffen spelen een rol op meer grootschalige bedrijven, in de praktijk veelal de grotere chrysantenkwekerijen.

Schaalgrootte en moderne uitrusting met onder meer automatische bakkenvullers maken dat deze bedrijven de voordelen van vloeibare meststoffen optimaal kunnen benutten. In andere situaties weegt het gebruiksgemak van vloeibare kunstmest zelden op tegen de minstens 10% lagere aanschafkosten van vaste meststoffen.

Voorraadbemesting gaat vooral via vaste meststof. En die kan steeds vaker ook organisch of gecoat van aard zijn.

Voorraadbemesting Meestal strooien telers kunstmest of organische mest voorafgaand aan de teelt.

Voorraadbemesting, maar soms doet de organische mest vooral dienst als bodemverbeteraar. Voor de echte voorraadbemesting lopen de adviezen van meststoffenspecialisten bij de toeleveranciers sterk uiteen. „Ook voor de voedende waarde gebruik ik organische mest. Kunstmest zet ik niet meer in”, verklaart Peter Klein, productmanager meststoffen bij Horticoop in Bleiswijk.

Tom de Haas, specialist meststoffen bij Royal Brinkman in ’s-Gravenzande ziet in bloementeelten in de grond vooral kunstmest ingezet worden. „Gebruik van eenvoudige kunstmestkorrels kost algauw twee tot drie keer minder dan organische mest”, meent hij. „En door de snelle afgifte van nutriënten zie je van een minerale meststof in de analysewaarden van kasgrond of drainwater meteen de effecten van je actie.

Bij organische meststoffen is natuurlijk ook effect, maar dat moet je meer aflezen uit bijvoorbeeld de stand van het gewas. Dat is minder tastbaar en direct.”

Achtergrond

Beschikbaarheid nutriënten verbeteren Naast een meer uitgebalanceerde combinatie van voorraadbemesting en bijmesten, zien toeleveranciers voor grondteelten onder glas ook een ontwikkeling naar het beter voor de plant beschikbaar maken van in de bodem aanwezige nutriënten. „Het is raar dat normen gesteld moeten worden om ophoping van fosfaat in de bodem tegen te gaan, terwijl telers het blijven toevoegen”, redeneert De Haas van Royal Brinkman.

De Haas verwacht dat middelen om gebonden fosfaat beter voor planten beschikbaar te maken, zoals humine- en fulvinezuren,

32

bemestingtrends.indd 32

de komende jaren in de bloemisterij meer beproefd gaan worden.

Bemestingsspecialist Poppe van Benfried stelt dat fulvinezuur te snel uitspoelt, maar hij ziet zeker kansen voor toevoegingen als huminezuur, extra organische stof en bodemverbeteraars, al dan niet in combinatie met een (lab-)analyse van het bodemleven.

Hij verwacht op dit vlak door onderzoek en ontwikkeling nieuwe inzichten en producten. En mede onder invloed van striktere normen, komen volgens Poppe mogelijkheden voor een duurzamere bemesting dichterbij.

Golfbeweging Toeleveranciers zien de laatste tijd weer een licht toenemende belangstelling voor voorraadbemesting. „Het is een beetje een golfbeweging, waarin telers geneigd lijken elkaar te volgen”, observeert De Haas. Voorbeeld van het kerende tij is het bemestingsconcept dat Horticoop recent introduceerde, dat met organische voorraadbemesting in zo’n 80% van de gewas- en bodembehoefte wil voorzien. „De gangbare bemesting in de chrysantenteelt geeft tweeënhalf tot drie keer de behoefte van het gewas”, heeft Klein van Horticoop berekend. „Wij zien dat het een stuk efficiënter kan.” Klein noemt dat belangrijk, gezien de steeds strengere gebruiksnormen voor stikstof en fosfaat in grondteelten. „Telers moeten ook hun drainwater goed kunnen hergebruiken. Hoe schoner dat water blijft, des te beter.”

Cor Poppe, meststoffenspecialist bij Benfried in Den Hoorn, vult aan dat meer geleidelijk afgeven van voedingsstoffen nog meer voordelen heeft. „Het is belangrijk dat het gewas iedere dag zijn boterham kan pakken. Dat geeft een gelijkmatiger, rustiger groei en betere calciumopname.”

Gebruiksnormen Huidige en toekomstige gebruiks- en emissienormen gaan een grotere rol spelen in de bemestingskeuzes van telers. De Haas ziet vooral de aandacht voor gecoate kunstmestkorrels toenemen. Enkelvoudige kunstmestkorrels voldoen naar de toekomst toe minder goed voor de voorraadbemesting. „Bij deze meststoffen is het risico van uitspoeling relatief groot. Organische voorraadbemesting is te grillig en gauw te duur.

En verhoudingen van sommige sporenelementen kunnen te wensen over laten.”

Klein van Horticoop meldt goede ervaringen met de toepassing van organische Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

15-12-15 15:46

foto: hans neefjes

Voorraadbemesting met al dan niet gecoate kunstmest en organische mest. Het kan de totale mestgift efficiënter maken, maar de adviezen van specialisten daarover lopen uiteen. Zeker is dat voorraadbemesting moet worden afgestemd op uitkomsten van bodemanalyse.

meststoffen. Poppe van Benfried benadrukt dat de voorraadbemesting moet worden afgestemd op uitkomsten van bodemanalyse. „Dat kan met kunstmest, maar ook met organische meststoffen en gecoate kunstmest. Ik ken veel siertelers die al jaren naar tevredenheid DCM inzetten. Maar in dichtgeslagen grond zal de omzetting tegenvallen en komt gecoate kunstmest makkelijker beschikbaar.”

Gecoate meststoffen Over gecoate meststoffen bestaat volgens Stefan Hoefnagel, sales manager bij meststoffenfabrikant Mivena in Waalwijk, bij telers het misverstand dat ze duur zijn in gebruik en te weinig sturingsmogelijkheden overlaten. Het product Chry-cote, dat Mivena vijf jaar geleden samen met telers en adviseurs in de chrysantenteelt ontwikkelde, toont volgens Hoefnagel bij juist gebruik aan dat dit niet het geval is. „Chry-cote werd ontwikkeld op basis van drie doelstellingen: het moet voor telers niet kostenverhogend zijn, minimaal dezelfde productie geven en dat met minder stikstof realiseren. Het product biedt basisbemesting met een stabiele afgiftecurve. Telers passen het altijd in combinatie met fertigatie toe. Soms ook samen met organische meststoffen.”

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

bemestingtrends.indd 33

Chry-cote werd in eerste instantie geproduceerd voor de chrysantenteelt, maar wordt inmiddels ook bij lisianthus, alstroemeria en lelie toegepast. „Chry-cote is beschikbaar met werkingsduren van twee of drie maanden”, aldus Hoefnagel.

Bij multinational ICL Specialty Fertilizers rolden kort geleden de eerste hoeveelheden Osmocote Flower N en Osmocote Flower K uit de fabriek. De nieuwe formuleringen, de een meer ’stikstofgericht’ de ander meer ’kali-gericht’ zijn vanaf half november commercieel verkrijgbaar. „Het is de eerste stap in een geheel nieuwe lijn producten”, aldus Riny Westdijk van ICL, die aangeeft dat voorlopers in de snijbloementeelt de nieuwe gecoate meststof binnenkort proefsgewijs gaan toepassen.

Beheerste voorraad Gecoate kunstmest biedt telers volgens de fabrikanten beheerste voorraadbemesting, zodat ze gemakkelijker binnen huidige en toekomstige normen voor stikstof en fosfaat kunnen blijven. „Toepassing van Osmocote Flower maakt bijmesten niet overbodig, maar zorgt wel dat de EC van de mestgift via de regenleiding zo’n beetje kan halveren.

De teler behoudt zijn stuurmogelijkheid via de regenleiding, zonder kwalijke gevolgen

van hoge EC’s voor het gewas én zonder kwalijke gevolgen voor het milieu”, aldus Westdijk.

In de boomkwekerij is ruimschoots volgens Westdijk aangetoond dat de uitspoeling van nutriënten door gebruik van gecoate meststoffen drastisch vermindert. „De kosten hangen af van de mate waarin telers blijven bijmesten via de regenleiding.”

Westdijk voorspelt dat telers bij gebruik van gecoate voorraadbemesting hun voorliefde voor dat bijsturen geleidelijk zullen verliezen. „Een gewas met een door uitgebalanceerde voorraadbemesting optimale nutriëntenbalans zal in een productieritme komen. Bijsturen wordt dan minder nodig of zelfs ongewenst.” <

In het kort n Mest geven telers vooral mee met de

watergift. n Voorraadbemesting wordt populairder,

vooral via gecoate meststoffen, maar ook organische mest vooraf toedienen kan nuttig zijn. n Uitgebalanceerde mestgift is nuttig voor de plant en om te voldoen aan strengere emissie- en gebruiksnormen.

33

15-12-15 15:46

Teelttips Aconitum Invriezen Het invriezen van aconitum moet op tijd gebeuren. In tegenstelling tot de meeste vaste planten gaan de aconitum ook als deze is gekoeld vanaf 1 januari groeien. Voor deze datum moeten de knollen dus in het ijs zitten. Als de knollen worden ontsmet, zorg er dan voor dat deze goed zijn uitgelekt. Te nat in de vries geeft makkelijk problemen. Leg onder

Lelie IJzergebrek Omdat nu weinig water wordt gegeven is er snel sprake van gebreksymptomen. In lelie komt ijzergebrek het meest voor en dat uit zich als geelverkleuring van het bladmoes, waarbij de nerven groen blijven.

Vooral Oriëntals en in mindere mate Longiflorums

Tulp Zachtrot Tijdens de 5°C-broei van tulpen is de kans op zachtrot wat groter dan bij de broei op 9°C. Dit komt doordat de bollen eerder in het seizoen worden opgeplant en door de langere trekduur in de kas. Dit jaar is zachtrot alweer een aantal keren in de kas gezien:

34

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 34

Zomerbloemen

de onderste bak een vel plastic zodat er geen trek van onderuit ontstaat en de knollen in de vriescel uitdrogen. Omdat er bij schone aconitumknollen veel ruimte tussen de knollen zit, zijn ze hier erg gevoelig voor. Vries alleen aconitum in die vanuit de koelcel komt. Laat de bakken eerst een paar dagen uit elkaar staan totdat ze zijn ingevroren en pak ze dan pas luchtdicht in. Schade

tijdens de vorstbewaring is vrijwel altijd het gevolg van verkeerde handelingen voordat de knollen werkelijk zijn ingevroren. Het probleem wordt echter pas duidelijk als de knollen worden ontdooid.

Leeg land

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

zijn het meest gevoelig.

Geelverkleuring komt vooral in de kop van de planten voor op het moment dat de knoppen zichtbaar worden.

Er is geen sprake van ijzergebrek als planten weer groen verkleuren nadat de strekking van de knoppen is afgerond.

IJzergebrek is goed en snel te bestrijden door, direct na het constateren ervan, ijzerchelaat op basis van Fe-EDDHA toe te passen.

Met andere ijzerchelaten zoals op basis van DTPA,

over het gewas toegepast, is enkele keren schade ontstaan. Een ijzerbemesting met EDDHA geeft de minste kans op bladverbranding. Het kan wel bruin-rode vlekken achterlaten op het blad. Chelaten op basis van EDDHA zijn stabiel binnen een brede range van pH 3,5 tot 9.

Voor DTPA’s is dit tussen een pH van 1,5 tot 6,5.

Gebruik bij een lichte verkleuring 2 tot 3 gr per m² en bij een zware verkleuring 5 gr per m². Maak het

gewas en de grond voor de toepassing vochtig met de regenleiding. Regen na de toepassing na met schoon water. Pas ijzerchelaat alleen bij donker weer toe of tegen de avond. Na ongeveer een week moet het resultaat te zien zijn. Herhaal de toepassing indien de verkleuring niet voldoende is weggetrokken.

Op kalkrijke gronden met een hoge pH (>7) kan ijzergebrek ontstaan. Vaak is dit al snel na opkomst

te zien. Zoals gezegd is ijzer in de vorm van bladvoeding toevoegen een optie als u in een situatie zit dat de grond voldoende vochtig is en uw gewas last heeft van ijzergebrek.

De belangrijkste maatregel die genomen moet worden in een volgende teelt, is het verlagen van de pH in de grond door het toevoegen van onbekalkte tuinturf.

spruiten lopen niet of nauwelijks uit. Vooral de cultivars Leen van der Mark en mutanten zijn gevoelig.

Aangetaste en gezonde bollen kunnen vlak naast elkaar staan. De bladtoppen van planten van de aangetaste bollen worden vaak geel. In de bolrokken ontstaan grijsgrauwe, zachte plekken, die meestal bij de wortelwal beginnen en soms omgeven zijn door een bruine zone. Zulke plekken kunnen ook op andere plaatsen op de bol

ontstaan. Binnen enkele dagen wordt het aangetaste weefsel nat, zacht en grauw en soms iets roze en verspreidt het een onaangename geur. De bolschijf, spruit en wortels blijven er aanvankelijk normaal uitzien maar worden tenslotte ook rot. Als er nog wortels aanwezig zijn, dan zijn daar vaak symptomen van Pythium-wortelrot zichtbaar.

De aantasting vindt meestal kort na het planten plaats.

Bepaalde stammen van de

Pythium-schimmel veroorzaken zachtrot. De ziekte wordt vooral gevonden bij de 5°C-teelt in de vollegrond in de kas , soms ook bij kistenbroei (zowel in water als op potgrond), wanneer de bodemtemperatuur na het planten hoger is dan 9°C of bij hoge kastemperaturen. Hoe hoger de temperatuur en het vochtgehalte van de grond zijn, des te heviger wordt de aantasting.

In de waterbroei wordt vaak een specifiek wer-

kend fungicide tegen Pythium aan het proceswater meegegeven om aantastingen zoveel mogelijk te beperken. Dit wordt dan bij de meststoffen in de mestbak bijgevoegd zodat het in het proceswater terechtkomt en zo een preventieve werking heeft tegen aantastingen door Pythium.

Als er planten zijn gerooid, ligt de grond er vaak ’vernield’ bij. Als de grond dicht blijft liggen, zullen er de hele winter plassen op blijven staan. Door bij de eerste gelegenheid de grond oppervlakkig los te trekken droogt de ondergrond veel sneller op. Door deze handeling blijven er veel minder plassen op het land staan, zodat er veel minder erosie van de bovengrond plaatsvindt. Let er wel op dat er geen grondbewerking mag plaatsvinden als de grond echt te nat is. Probeer dus echt goed te letten op de juiste omstandigheid. Goed behandelde grond zal in het voorjaar veel eerder geschikt zijn om weer te planten.

Hans Kok, DLV Plant, 06-20398266

Wilfried Poland Bloembollenadvies, 06-31698070 Alex Buis Tulpenadvies, 06-42388337 Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

16-12-15 14:27

Schoffelen

Perkgoed Stek steken Veel kwekers steken vanaf nu tot het voorjaar zelf hun onbewortelde stek. Dit gebeurt regelmatig in een hoek van de kas die minder interessant is voor de normale productie. Om economisch voordeel te behalen met de eigen beworteling, is het goed om de omstandigheden zo gunstig mogelijk te maken. Temperatuur, RV en licht zijn belangrijke factoren in de beworteling van stek, zeker in de donkerste en koudste maanden van het jaar. De temperatuur en de RV zijn beter te beheersen als men de stekafdeling goed afschermt met plastic folie. De temperatuur is dan beter op niveau te houden en de RV zal minder schommelingen vertonen. De

Lisianthus

beworteling is gunstig te beïnvloeden door vloerverwarming. De warmte is dan namelijk direct voor de plug beschikbaar en is ook van een constant niveau.

Belichten Het belichten van stek in de winter is een pre en leidt tot een gezonde en actieve stek. Daarnaast is met het belichten van stek ook vroegere bloei te gerealiseren.

Als stek langer blijft staan op de stektray, begint het generatieve proces wel in de kop van de stek. Door stek vlak voor het oppotten terug te toppen, worden de generatieve scheuten weggeknipt, en kunnen de stekken alsnog laat bloeien. Het is daarom beter de stekken nog 1 tot 2 weken onder het

sing krijgen aangeboden.

Want rond de wortels neemt de concentratie van de voeding af door opname door de plant.

Moment water geven

Regelmaat belangrijk

Brandkoppen in lisianthus worden veroorzaakt door acuut calciumgebrek in het groeipunt in de nacht. Het groeipunt maakt daardoor zwakke cellen aan.

Op een aantal bedrijven wordt aan het begin van de nacht gegoten. Het gewas is dan de hele nacht nat en de sapstroom staat praktisch stil. De calciumopname zal dan ook minimaal zijn. In de periode dat het gewas gevoelig is voor brandkoppen is het daarom niet verstandig om in de donkerperiode te gieten.

Tegelijkertijd is het van belang dat de wortels regelmatig verse voedingsoplos-

Een aantal lisianthusbedrijven heeft druppelaars liggen, 6 of 7 strengen per bed, maar deze worden vrijwel alleen gebruikt in de oogsttijd. De ervaring is dat een keer druppelen minder goed bevalt dan bovenover gieten. Dat komt doordat wortels enkele dagen nodig hebben om zich aan te passen. Geef daarom elke dag op ongeveer dezelfde tijd met de druppelaars een kleine gietbeurt.

Maar er is nog een andere reden waarom het soms lijkt alsof druppelen niet werkt.

Lisianthus wordt bij hoge temperaturen geteeld en dan is het vocht in de lucht

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 35

licht te laten na het toppen/ voor het oppotten.

Als u op de stektray topt, is het raadzaam een keer bij te mesten met de A-bak.

De stek zal binnen enkele dagen veel vitaler ogen en ook sneller uitlopen op de zijscheuten. Indien er te hoog wordt getopt, kan er groeidominantie in de bovenste knoppen optreden, hetgeen de plantbouw niet ten goede komt. Toppen op 3 tot 5 bladeren is in de meeste gevallen voldoende.

Botrytis Wees tijdens het bewortelingsproces alert op botrytis en neem de nodige maatregelen.

Remco Wertwijn, Florensis, 0683810432

vaak aan de lage kant voor een optimale groei. Bovenover gieten zorgt ervoor dat de RV in de kas op peil blijft.

Dit verbetert de groei.

Voor de winterperiode is, voor de bedrijven met druppelaars, daarom het volgende te overwegen: n Giet aan het begin van de donkerperiode met de druppelaars 2-3 liter. Dit is een vast gietmoment. n Geef de rest van de dagelijkse hoeveelheid in de vroege ochtend, als de lampen branden. Dit kan bovenover als dat voor de RV nodig is. n Als het donker weer is en de gewassen slecht opdrogen, kan overwogen worden om af en toe een dag over te slaan of een tweede gietbeurt onderdoor te geven.

Dirk Jan Binnendijk Tuinbouw­ adviezen, 071-5416564

Kees van Egmond kees@kees-ineke.nl

Klusbedrijf Het is negen uur. Ik neem snel een kop koffie en twee boterhammen en spring op mijn fiets.

Gelukkig schijnt het zonnetje, dat maakt het ritje ook nog een soort van aangenaam. Na een goeie twintig minuten doortrappen ben ik op de plaats van bestemming. Ja, ik heb een werk­ huisje. Soms moet je wel.

Het hebben van een bloemensoort die je jaar­ rond kunt kweken is niet altijd een feest. Neem nou ons. Matricaria is een voorjaars- en zomer­ bloem. Dan is de daglengte voldoende om knop­ pen te vormen. Maar ooit heeft iemand bedacht dat je met gloeilampen de dag kan verlengen waardoor de plant toch knoppen maakt. En dus telen wij ze ook in de winter. Maar ja, dat heeft nadelen.

Want een jaarrondkweker produceert altijd bloe­ men. Ook als er niemand op zit te wachten. En het lijkt wel alsof er steeds meer van die tijden komen. In de zomer weet je dat ja. Als het in juni warm is en er komen karrenvrachten vol met handel aan de klok dan zakt de prijs in. Tot door­ draai aan toe. We kennen het mechanisme.

Maar de laatste jaren is het in december niet anders. Wat zeg ik? In november merken we al dat de prijzen naar beneden gaan. Zomerbloe­ men op de grens van herfst en winter, het werkt niet. De tijd is er niet naar, mensen zetten hun huizen vol met andere spullen, of het geld is gewoon op. Ze zijn er helemaal klaar mee. En dan sneeuwt het nog niet eens.

Niet zo slim dus om nu toch maar hard door te telen. Of om juist in december een gelegen­ heidsteeltje matricaria te zetten. Want je komt echt van een kouwe kermis thuis. Er is geen vraag. Je kan wel willen maar dit ijzer is niet met handen te breken. En dus doen wij het maar rustig aan. Daarom is ons personeel een rondje verwarmingspijpen aan het verven. Een overgewaswagen, schuren en daarna verven met de handschoen. Witter dan wit. Tjonge, wat knapt het op! Een lust voor het oog. Je tuin is meteen een ton meer waard.

En ik ben ook aan het schilderen. Bij m’n doch­ ter en schoonzoon. Ze hopen een dezer dagen te verhuizen. ‘Volgende week heb ik wel tijd om te klussen!’ riep ik. Dus daar ging ik, elke dag van negen tot vier. En opknappen dat het doet!

Best leuk hoor. Voor even dan. Ik zal blij zijn als het weer voorjaar is.

35

16-12-15 14:27

Nieuws

Biologische spintbestrijding in potplanten en palmen kent nog vele uitdagingen Ideaal voor de biologische spintbestrijding in potplanten en palmen is als roofmijten relatief lang kunnen overleven zonder voedsel. Uit onderzoek door Wageningen UR Glastuinbouw en gefinancierd door het Productschap Tuinbouw blijkt dit niet eenvoudig.

Nultoleranties bij afnemers en het niet tolereren van hoge schadedrempels maken biologische spintbestrijding in potplanten lastig. Veel telers wagen zich niet aan het inzetten van roofmijten of grijpen snel naar chemische correctie. Ze zouden er dan baat bij hebben om roofmijten in te zetten die relatief lang overleven op planten zonder voedsel.

Nauwelijks vestiging Zowel een praktijkproef als een kleinschalige kasproef in chamaedora laten zien dat alle uitgezette roofmijten (Phyotoseiulus persimilis, Neoseiulus californicus, Amblyseius andersoni, Neoseiulus fallacis en Neoseiulus alpinus) zich nauwelijks kunnen vestigen. En dat herhaaldelijk inzetten noodzakelijk is.

De afwezigheid van voedsel is zeer waarschijnlijk de hoofdoorzaak van een slechte vestiging in potplanten en palmen. Zonder voedsel kunnen roofmijten maar korte tijd in leven blijven en geen nakomelingen produceren. Bijvoeren met alternatief voedsel of alternatieve prooien is dus een andere mogelijkheid om vestiging te bevorderen.

Klimaat minder problematisch Roofmijten vestigen zich soms moeilijk in teelten door de ongunstige klimaatcondities, waardoor spintbestrijding moeilijk verloopt.

De temperaturen in de potplantenteelt en palmen zijn echter zelden extreem hoog.

Wel is het steeds gebruikelijker om, in het kader van energiebesparing, bij steeds lagere temperaturen te telen. Sommige chameadoreatelers houden nu bijvoorbeeld een nachtdag regime van 14/20°C aan, terwijl dat voorheen altijd minimaal 20°C was. In de zomer kunnen er wel condities zijn dat het vrij warm is, maar zelden boven de 30°C. Dit is voor roofmijten niet extreem. De ondergrens voor ontwikkeling en activiteit kan wel verschillen per roofmijtsoort en dus van invloed zijn op de prestaties.

REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl

071-56 59 678 56 59 679

Eindredacteur Jenny Mostert 071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht 56 59 637 Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg 56 59 687 Cindy van der Zwet 56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes 56 59 638 Joef Sleegers 56 59 642

36

5115colofon.indd 36

Gewaseigenschappen Gewaseigenschappen kunnen ook een rol spelen bij de vestiging van roofmijten. Roofmijten leggen bijvoorbeeld hun eieren graag in domatia van bladharen waar ze beter beschermd zijn tegen andere predatoren en waar het microklimaat beter is dan buiten de domatia. Bij palmen en veel potplanten ontbreken deze domatia. Het aanbrengen van kunstmatige domatia helpt mogelijk om de vestiging van roofmijten te verbeteren. <

UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, tel 0342 - 49 42 63, fax 0342 - 41 31 41 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl

Colofon

Secretariaat Linda Laman Alice Hoogenboom

Bij palmen en potplanten kunnen de nachttemperaturen naar 14°C gaan. Uit recent onderzoek is bekend dat bij het toepassen van temperatuurintegratie tussen de 15 en 25°C gunstiger is voor spint dan voor P. persimilis. N. californicus reageerde beter op deze temperatuurfluctuaties. Het is daarom aan te bevelen om bij lagere teelttemperaturen ook N. californicus in te zetten voor de bestrijding van spint. Voor extreem hoge temperaturen biedt de roofmijt Galendromus flumenis wellicht uitkomst. Er is echter nog niets bekend van de prestaties van deze roofmijt als plaagbestrijder in kasteelten.

Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice.

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kunt u contact opnemen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld. Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl.

Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50.

Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten.

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia.

Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Druk: BDU Media

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

16-12-15 14:27

Kasgenoten

A genda Binnenland

LTO Glaskracht Nederland 21 jan Workshop green challenges, 13.30-20.30 uur, Berkel en Rodenrijs 21 jan Algemene ledenvergadering gewascoöperatie lelie, 19.00-22.00 uur, Bleiswijk 21 jan Gewasbijeenkomst poinsettia, locatie nog niet bekend 10 maa PlantgezondheidEvent, Wageningen UR Glastuinbouw, Bleiswijk 7 apr EnergiekEvent, Bleiswijk 9 jun WaterEvent, Bleiswijk Info: www.ltoglaskrachtnederland.nl

Buitenland 26-29 jan IPM, Essen, Duitsland.

Info: www.ipm-essen.de 16-18 feb Salon du Végétal, Angers, Frankrijk.

Info: www.salonduvegetal.com 24-26 feb Myplant & Garden, Milaan, Italië.

Info: myplantgarden.com 26-28 feb HortiExpo, horti- en mechanisatiebeurs, Pune, India. Info: www.hortiexpo.com 9-11 maa Worlf Floral Expo, Los Angeles, Verenigde Staten. Info: www.worldfloralexpo.com 15-17 maa Nordic Flower Expo, Malmö, Zweden. Info: www.nordicflowerexpo.com 12-14 apr Flower Expo Ukraine 2016, Kiev.

Info: www.flowerexpo-ukraine.com 22 apr-1 mei Floraliën, bloemen- en plantenexpositie, Gent, België. Info: www.floralien.be 5-8 jun IFTEX, Nairobi, Kenia. Info: www.iftex.org 13-15 jun Hortivation by IPM Essen, Essen Duitsland. Info: messe-essen.de 29 jun-1 jul Vakbeurs Öga, Koppigen, Zwitserland. Info: www.oega.ch 5-8 okt Agriflor, Quito, Ecuador. Info: www.agriflor.com

FOTO: Joef Sleegers

16 jan Nationale tulpendag, Amsterdam.

Info: www.tulpenpromotie.nl 18-21 feb Vaktentoonstelling Zwaagdijk.

Info: www.vaktentoonstelling.nl 2-3 apr Kom in de kas, landelijk evenement.

Info: www.komindekas.nl 14-16 jun GreenTech Tradeshow, Beurs, Amsterdam RAI. Info: www.greentech.nl 14-17 jun FlowerTrials.

Info: www.flowertrials.com 2-4 nov IFTF, Vijfhuizen. Info: www.iftf.nl

Leeftijd: 39 en 34 jaar Plaats: Poeldijk Teelt: onder meer spathiphyllum Oppervlakte: 5,2 ha

Laurens van Dijk en Patrick Zuidgeest Doen jullie iets speciaals met de kerst?

Patrick: „Afgelopen woensdag hebben we een kerstontbijt gehad, met broodjes, croissantjes, gebakken eitjes en verse jus. We zitten dan met beide locaties aan één tafel, voor de samenhorigheid. Het is nog geen kerst, maar we doen het zo vroeg omdat de eerste Poolse medewerkers daarna op vakantie gaan. Voor ons markeert het kerstontbijt de start van het nieuwe seizoen. Kerstboom eruit, kamerplant erin. Dat moment is voor ons heel belangrijk.”

Hebben jullie nog goede voornemens voor het nieuwe jaar?

Laurens: „Er zitten wat nieuwe soorten aan te komen, met zwaardere kwaliteit en grotere bloemen. Daar hebben we hoge verwachtingen van. Het zou mooi zijn als er ook een andere kleur bij zou komen, maar dat is een illusie. Anders dan wit is niet mogelijk.”

Patrick: „Misschien is dat juist wel de kracht van de spathiphyllum. Wit is een neutrale kleur, die past in elk interieur.”

Spathiphyllum zuivert de lucht. Hoe brengen jullie dat naar buiten?

Laurens: „Met de vereniging Air so Pure timmeren we hard aan de weg. Laatst was een conferentie in Utrecht over ’Schone lucht voor iedereen’. De aankleding hebben we verzorgd met onze planten.”

Patrick: „De consument is moeilijk te benaderen, en het resultaat is moeilijk meetbaar.

Maar we zien wel dat er in de media steeds meer aandacht komt voor luchtkwaliteit. Kijk maar naar de klimaattop in Parijs. Daar liften wij op mee.”

Komt die schone lucht ook terug in de emissie op het bedrijf?

Laurens: „We nemen restwarmte af van onze buurman, een rozenkwekerij. We profileren ons echter met de kracht van samenwerking: met handel, collega’s, de hele keten.”

Welke taakverdeling hebben jullie?

Patrick: „Mijn vader heeft Laurens vijftien jaar geleden in de maatschap opgenomen, omdat hij zich realiseerde dat je een bedrijf niet meer in je eentje kunt leiden. Laurens is meer gericht op de teelt, ik op de verkoop. Dat sluit goed aan bij onze karakters.”

Laurens: „Ik ben wat rustiger, meer naar binnen toe gericht, en wat cijfermatiger.”

Patrick: „En ik ben directer, treed meer naar buiten, en doe meer op gevoel. Maar op het gebied van verkoop ben ik ook wel cijfermatig...”

Jullie telen ook tuinhortensia en buitenbegonia. Waarom?

Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

!

Documenten en linken naar website

Vakblad voor de Bloemisterij 51 (2015)

Kasgenoten agenda_nw.indd 37

Foto’s

Filmpjes

Patrick: „We zijn steeds op zoek naar nieuwe producten om de markt te ontlasten.

Spathiphyllum is weliswaar een jaarrondteelt, maar in de slappe tijd moeten we niet te veel aanleveren, want dan zijn we onze eigen concurrent.”

37

16-12-15 14:27

Roelofarendsveen 071-3313356 • 06-22196960 info@klinkstoom.nl • www.klinkstoom.nl

741302_.indd 38

15-12-2015 12:50:25

Gespecialiseerd in teeltvloeren, beregening, wateropslag en grondwerk.

741303_.indd 39

15-12-2015 14:10:04

741304_.indd 40

14-12-2015 16:12:12