СПЕ ЦИЈА ЛН А БОЛНИЦ А
Ф И Л ИП ВТО Р И
www.cardiosurgery.com.mk; 02/ 3091- 484
ЦЕНТАР ЗА ПРЕВЕНЦИЈА И ТЕРАПИЈА НА МОЗОЧЕН УДАР 222 222 Centar za prevencija od mozochen udari.indd 1
02.03.2012 11:48:22
ВОВЕД - Мозочниот удар е втора најчеста причина за смртност во светот. Инциденцата е околу 780.000 нови случаи во САД, а според Светската здравствена организација од мозочен удар во светот заболуваат 15 милиони луѓе годишно или 25 на 100.000 жители е годишната инциденца. Смртноста во САД изнесува 168.538 луѓе годишно. Постојат два вида на мозочни удари, со исхемија, кога доаѓа до зачепување или емболизација на крвните садови на мозокот, како и хеморагија, кога има руптура на крвен сад. Честота на исхемичните удари е 60%, на транзиторните исхемични атаки 30% и на хеморагичните 10% . Мозочната тромбоза, пред сè, е резултат на создавање на атероматозни плаки во крвните садови, стеснување на луменот со намален проток на крв и кислород, или коагулопатии кои доведуваат до создавање на тромб во мозочните крвни садови. Ризик фактори се: покачен холестерол, дијабетес мелитус, хипертензија, наследни фактори, стрес, пушење и сл. Затоа, за превенцијата од посебен интерес е едукацијата на пациентите и лекарите за рано откривање на ризичните пациенти. За тоа постои т.н. Risk scoring ЦХАДС Ц. Свежи кардијални пореметувања Х. Хипертензија А. Возраст Д. Диабетес Ѕ . Предходен мозочен удар или ТИА Вкупни скорови СНАДЅ -скорови
system – за мозочен удар, кој треба да се проценува кај секој пациент. Според Табела 1., во зависност од СНАDЅ- резултатите кај пациенти со атријална фибрилација треба да се даде соодветна терапија за превенција на мозочен удар. ПРЕВЕНЦИЈА Примарна превенција - Мерење на крвен притисок - Регулирање на холестеролот - Регулирање на гликемијата - Диета ( здрава исхрана ) - Физичка активност - Избегнување на алкохол и пушење Секундарна превенција - Третман на атријална фибрилација- варфарин - Антикоагулантна и антиагрегациона ( аспирин и клопидогрел) - Избегнување на пушење и алкохол - Третман на ХТА и ХЛМ - Каротидна ендарктеректомија - Каротидно стентирање - Рехабилитација (физикална терапија, окупациона терапија, терапија за говор, невропсихолог) резултат 1 1 1 1 2
Препораки за третман
0
Аспирин
1 2+
Аспирин или Варфарин ( ИНР2/3) Варфарин ( ИНР 2/3)
222 Centar za prevencija od mozochen udari.indd 2
02.03.2012 11:48:23
ДИЈАГНОЗА Во Специјалната болница „Филип Втори“ постои најсовремена апаратура за дијагностика на мозочни удари: ЕКГ, ЕХО, доплер на каротиди, 64 МЦКТ на мозок со ангиографијаМултидисциплинарен тим од кардиохирурзи, кардиолози, невролози, психолози, физиотерапевти. Според препораките на Британската асоцијација на лекари, Американската асоцијација за срцеви болести (Комитет за препорака за мозочен удар ), водичите ги вклучуваат следните дијагностички методи: - Лабораториски прегледи на крв - ЕКГ, ЕХО на каротиди и срце - Каротиден имејџинг - КТМ, НМР
канска асоцијација за срце), пациентите се третираат на следниов начин и со следната терапија: - Итно сместување во Одделот за интензивна нега и полуинтензивно лекување; - ТПА или варфарин терапија; - Антикоагулантна или тромболитична терапија; - Оксигенација; - Тромбектомија-ангиопластика-ендарктеректомија (кај пациенти со заболувања на каротидите и индикација за овој тип на интервенција); (За алтернативното стентирање на каротидите, според последните студии на европските кардиохирурзи од Лондон, индикациите се многу ограничени.) - Физикална терапија и рана рехабилитација; - Невропсихолошка терапија. На тој начин, пациентите со мозочен удар единствено во оваа болница можат да добијат комплетна и брза современа дијагностика и адекватно лекување по европски стандарди од страна на мултидисциплинарен тим на стручњаци.
ТЕРАПИЈА НА МОЗОЧЕН УДАР Во центарот за дијагностика и третман на мозочни удари во „ФИЛИП ВТОРИ“, според препораките на Американската академија на невролози (ААН) и АХА (Амери-
222 Centar za prevencija od mozochen udari.indd 3
02.03.2012 11:48:26
С П Е Ц И ЈА Л Н А БОЛН ИЦ А
Ф И Л И П ВТО Р И
www.cardiosurgery.com.mk; 02/ 3091- 484
222 Centar za prevencija od mozochen udari.indd 4
02.03.2012 11:48:28