Studeerwijzer Communicatie en organisatie

STUDEERWIJZER

MASTERPROGRAMMA COMMUNICATIE EN ORGANISATIE

Hartelijk welkom in het masterprogramma Communicatie en Organisatie!

We verheugen ons erop om de komende anderhalve jaar samen met je aan de slag te gaan. De ambitie van ons programma is om communicatieprofessionals van de toekomst op te leiden: analytisch sterk, communicatief vaardig en flexibele en bij uitstek deskundig. Mensen die je kunt vragen om een folder te ontwerpen, klantenbrief te schrijven of webcontent aan te leveren, of die een bureau daarvoor kunnen briefen. Maar ook mensen die moeiteloos ontwerpgericht onderzoek doen, een pretest uitvoeren, een effectonderzoek vormgeven en een onderbouwd adviesrapport opstellen. Wanneer je ons programma hebt doorlopen, ben jij en van die hooggekwalificeerde, academisch opgeleide communicatie-adviseurs waar organisaties uit ons netwerk op zitten te wachten.

Het komende anderhalf jaar stellen wij je in staat om je te ontwikkelen tot zo’n communicatieprofessional via cursussen, een onderzoeksseminar en stageproject. Dat doen wij natuurlijk als programma niet alleen, dat gaan we bovenal samen doen. Iedereen vanuit de eigen verantwoordelijkheid. We geven je alle ruimte om je eigen leerproces vorm te geven en doen een beroep op je zelfstandigheid, zelfsturing en professionaliteit daarbij. Het doel is om tot een community te komen waarin we met en van elkaar leren en die blijft bestaan tot lang na de master.

In deze studeerwijzer stellen we ons voor, schetsen we de lijn in onze opleiding, en geven we je de praktische informatie die je nodig hebt om straks aan ons programma te kunnen beginnen Mocht je vragen hebben, weet ons te vinden

Tot straks in september!

Daniël Janssen, waarnemend coördinator Bregje Holleman, coördinator

DR B REGJE H OLLEMAN was al vroeg gegrepen door interdisciplinariteit, en ging daarom Taal- en Cultuurstudies studeren in Utrecht. Sinds 2002 doet ze onderzoek naar de relatie tussen taal en attitudes, o.a. in overtuigende teksten en stemhulpen.

DOE JE OOK MEE?

Opleidingscommissie

Wij zoeken jaarlijks een C&O-lid voor de Opleidingscommissie (OC) Taalwetenschappen, die de onderwijskwaliteit van C&O op hoger bestuurlijk niveau bewaakt. Deze commissie bestaat uit drie studentleden en drie docenten van de masterprogramma’s Interculturele communicatie, Meertaligheid en Taalverwerving en Communicatie en Organisatie.

De OC vergadert ongeveer vijf keer per jaar. In die vergaderingen bespreken we allereerst de cursusevaluaties, en geven we adviezen op basis daarvan. Daarnaast geeft de OC advies over de Onderwijsen examenregeling (OER) en over allerlei andere zaken die op dat moment van belang zijn. Naast de vijf OCvergaderingen is er drie keer per jaar een vergadering met het Medezeggenschapsoverleg (MO) waarin alle OC’s van de faculteit of het departement samen discussiëren over medezeggenschapsonderwerpen, onder leiding van de faculteitsraad of de departementsassessor. Verder zijn er sporadisch vergaderingen met andere medezeggenschapsorganen.

Als studentlid van de OC ben je de schakel tussen de studenten van de opleiding en de Opleidingscommissie. Het is dus van belang dat je weet wat er speelt onder je medestudenten en zo ook hun mening kan vertegenwoordigen bij de vergaderingen. Voor studenten Communicatie en organisatie zijn het student- en het docent-lid aanspreekpunt voor wanneer zij vragen over het onderwijs hebben, of wanneer er problemen zijn. Zij kunnen dan samen met de OC op zoek gaan naar een oplossing.

Vanaf september 2023 hebben we weer een vacature voor een studentlid. De werkdruk is te overzien en aan het einde van het jaar ontvang je een financiële vergoeding (op basis van ca. 3 uur per week). Daarnaast is het een waardevolle ervaring om betrokken te zijn bij je opleiding en het onderwijs en staat het goed op je cv! Heb je interesse? Stuur dan uiterlijk 1 augustus een mailtje met je motivatie naar OCTaalwetenschappenMA.gw@uu.nl. Wil je eerst nog meer informatie over het werk, mail dan gerust naar Romy Elbertse (huidig studentlid C&O), OCTaalwetenschappenMA.gw@uu.nl De gesprekken met nieuwe kandidaat-leden zullen in de tweede helft van augustus plaatsvinden.

Klankbordgroep

We werken bij Communicatie en Organisatie met een klankbordgroep die bestaat uit zes studenten. Na ieder blok komt deze groep bijeen met de programmacoördinator en een van de docenten om te bespreken hoe het onderwijs is verlopen en waar optimaliseringsmogelijkheden liggen. De leden van de klankbordgroep vragen voorafgaand aan de vergadering rond bij medestudenten wat de gespreksthema’s moeten zijn.

Borrelcommissie

Aan het eind van ieder blok wordt er een borrel georganiseerd door de borrelcommissie. En soms ook nog tussendoor. De borrelcommissie organiseert deze en stemt data af met het programma en de docenten.

HET DOCENTENTEAM

Er is zoveel mogelijk een vast docententeam voor de cursussen uit onze opleiding. Die docenten staan hieronder kort uitgelicht. Daarnaast is nog een heel aantal andere docenten nauw betrokken bij de Master Communicatie en Organisatie. Zo kun je Henk Pander Maat, Anique Scheerder, Hans Westerbeek, Jelle Strikwerda, Hans Hoeken, Karin Fikkers of Jeanine van der Giessen tegenkomen bij de begeleiding van stageprojecten en/of seminaronderzoeken.

■ ■ ■

■ ■ ■

■ ■ ■

DR . B REGJE H OLLEMAN doet sinds 2002 onderzoek naar de relatie tussen taal en attitudes, o.a. in overtuigende teksten, vragenlijsten en stemhulpen. Naast het coördinaat van de opleiding geeft zij de cursus Communicatie Monitoren, en begeleidt ze studenten in het seminar en bij het stageproject. Naast het werk is ze graag buiten, doet ze aan pilates en oefent zij haar borstcrawl.

H ENRI R AVEN studeerde Nederlands aan de Universiteit van Amsterdam, en is inmiddels een zeer ervaren en gedreven trainer en adviseur. Sinds 2010 is hij bovendien partner bij communicatieadviesbureau Hendrikx van der Spek. Hij weet alles over argumenteren, presenteren, framing, en goed schrijven. Hij is in blok 2 docent Academisch en Professioneel Schrijven in onze opleiding.

DR . M AAIKE J ONGENELEN promoveerde aan de Universiteit Tilburg, en werkte daarna in Tilburg en aan de UU geruime tijd als docent in cursussen op het terrein van overtuigende taal, begrijpelijke taal, en tekstontwerp. In de MA verzorgt zij de cursus Gedragsbeïnvloeding en begeleidt zij stageprojecten. ■ ■ ■

DR C HARLOTTE VAN

H OOIJDONK is geïnteresseerd in de vraag hoe organisaties hun diensten kunnen digitaliseren met behoud van de menselijke maat. Haar onderzoeksinteresses gaan van gezondheidscommunicatie tot chatbots via een brede waaier aan methoden. Zij is lid van de Opleidingscommissie, is stagecoördinator, geeft Klantcommunicatie en begeleidt Stageprojecten. Daarnaast is ze sinds kort samen met Yvette opleidingscoördinator van de BA CIW.

■ ■ ■

DR P AULINE H ÖRMANN focust in onderwijs en in trainingen op managementcommunicatie en op interculturele communicatie. Ze buigt zich graag over communicatieve vraagstukken rond macht, diversiteit en cultuur. De dagelijkse drukte aan de Universiteit kan de nodige verhitte momenten opleveren, en ze houdt dan graag haar hoofd koel in de frisse buitenlucht, of door een muzikaal nootje kraken. Pauline geeft de cursus Managementcommunicatie.

■

DR H ANNY DEN O UDEN promoveerde, deels in Tilburg en Eindhoven, op de vraag hoe automatisch uitgesproken teksten van goede intonatie kunnen worden voorzien. Sinds 2004 werkt zij aan de Universiteit Utrecht. Zij is betrokken bij de BA-opleidingen Nederlands en CIW, en doet de laatste jaren vooral onderzoek naar het taalgebruik dat organisaties op sociale media hanteren. In de master geeft zij de introductiecursus Communicatie en Organisatie. Ook is ze tutor in de premaster en begeleidt ze praktijkonderzoeken.

DR . D ANIËL J ANSSEN is geïnteresseerd in de vraag hoe communicatie effect heeft op de manier waarop mensen over elkaar denken en relaties definiëren. De laatste jaren richt een groot deel van zijn onderzoek en onderwijs zich op crisiscommunicatie, en met name op de vraag in hoeverre en hoe reputaties van organisaties tijdens een crisis worden beschadigd en kunnen worden gerepareerd. Een bijzondere fascinatie heeft hij voor de functie van excuses (mogelijk omdat hij die zelf zo vaak moet aanbieden). Daniel is verantwoordelijk voor de toelating van nieuwe studenten, zit in de Examencommissie, geeft Reputatiemanagement en begeleidt seminarscripties en stageprojecten.

DR L ISANNE VAN W EELDEN vindt plaatjes leuker dan tekst. Dat werd haar langzaam duidelijk toen ze CIW studeerde aan de Universiteit Utrecht (en een scriptie schreef over de relatie tussen tekst en beeld) en promoveerde aan de Universiteit van Tilburg (op een onderzoek naar visuele metaforiek in advertenties). De afwisseling van onderzoeksonderwerpen is een reflectie van haar enthousiasme en wispelturigheid. Lisanne geeft in C&O de cursus Data-analyse en Datavisualisatie en begeleidt praktijkonderzoeken.

DE STUDIEADVISEUR

De studieadviseur voor Communicatie en organisatie is Maaike Wouda (studieadviesMCW.gw@uu.nl). Je bij haar terecht voor persoonlijke problemen en omstandigheden die de voortgang van je studie belemmeren, zoals ziekte of een functiebeperking. Ook is zij het aanspreekpunt over afstudeerprocedures, inschrijving voor cursussen, vrijstellingen, studieplanningen of conflicten met docenten. Je kunt bij haar terecht op afspraak, tijdens haar spreekuur en via e-mail. Kijk op: https://students.uu.nl/gw/communicatie-en-organisatie/contact/studieadviseur

DIT MASTERPROGRAMMA

Het communicatievak is de laatste decennia geprofessionaliseerd. Een communicatiespecialist heeft niet meer genoeg aan alleen een taalgevoel, een talent voor overtuigende presentaties of een groot netwerk. Om gericht adviezen te kunnen geven, moet je analyses maken van communicatie, met oog voor kenmerken van de organisatie waar je voor werkt. Vaak moet je bij advisering rekening houden met wettelijke richtlijnen, huisstijlvoorschriften en de identiteit van een organisatie. Daarom is Communicatie en organisatie een multidisciplinair masterprogramma: er is aandacht voor zowel de talige als voor de sociale aspecten van communicatie. Dit vertaalt zich ook naar de indeling van ons onderwijs. Onze werkgroepen wisselen per blok van samenstelling. Zo leer je binnen je opleiding iedereen kennen én ben je in de gelegenheid om meerdere samenwerkingspartners uit te proberen om je interpersoonlijke vaardigheden te verfijnen.

In het masterprogramma Communicatie en organisatie nemen we anderhalf jaar de tijd om je te leren hoe je communicatie in organisaties kunt analyseren, evalueren en verbeteren. We richten ons daarbij zowel op communicatieprocessen (zoals interacties) als op communicatieproducten (zoals teksten en websites). Je leert om theoretisch en toegepast onderzoek te doen, en om te adviseren op basis van onderzoek. Dat doen we niet alleen in cursussen, maar ook in de praktijkprojecten die het laatste halve jaar van je anderhalfjarige opleiding vormen.

De grote lijn van het programma is als volgt. De opleiding gaat over vier domeinen van organisatiecommunicatie:

1. Reputatiemanagement. Organisaties moeten ervoor zorgen dat hun uitingen continu worden afgestemd op de identiteit die ze willen uitdragen aan stakeholders, zowel onder ‘normale’ omstandigheden en ten tijde van crises.

2. Managementcommunicatie. Deze cursus gaat over de communicatie die nodig is bij de vier functies van management in organisaties: plannen, organiseren, leidinggeven en controleren.

3. Voorlichting en klantencommunicatie. Door communicatie moet een organisatie ervoor zorgen dat de doelgroep zo veel mogelijk profijt heeft van de producten en diensten van de organisatie.

4. Gedragsbeïnvloeding. Alle organisaties proberen het gedrag van hun doelgroep te beïnvloeden: om producten te verkopen, of om een algemener belang te dienen (bv. gezondheid).

Deze vier domeinen hebben elk hun eigen cursus; twee daarvan kom je tegen in blok 2 en de andere twee in blok 3.

Voorafgaand aan de domeincursussen, en ernaast, volg je een introductiecursus en vier vaardigheidscursussen. Twee daarvan gaan over onderzoeksmethoden, een over kwantitatieve data-analyse; dit omdat onderzoek een belangrijke component van de opleiding is. De laatste vaardigheidscursus gaat over schrijven; die belangrijke competentie wordt natuurlijk ook in andere cursussen beoefend.

Tot zover het cursusprogramma, dat de eerste drie blokken van de opleiding in beslag neemt. In het vierde blok volg je een onderzoeksseminar, dat primair gericht is op academische onderzoeksvaardigheden. En in het laatste half jaar doe je een stageproject, waarin je meewerkt aan de communicatie in een organisatie en daarnaast een toegepast communicatieonderzoek doet. Op dat onderzoek studeer je af.

CURSUSPLANNER: Meer informatie over de vakken in je masterprogramma vind je in de Cursusplanner: https://cursusplanner.uu.nl/ study/CO-CORM-16

LEERLIJNEN

In het programma werken we met vier leerlijnen:

A. Leerlijn wetenschappelijke kennis

B. Leerlijn onderzoeksmethoden

C. Leerlijn schrijven en communicatie

D. Leerlijn advies en interventie

Deze vier leerlijnen leiden ertoe dat je bij je afstuderen beschikt over competenties op vier terreinen de volgende competenties”

1. Je bent in staat om een communicatieonderzoek te karakteriseren wat betreft methodische aanpak (B) en theoretische achtergrond (A), en het te beoordelen wat betreft kwaliteit.

2. Je bent in staat om zelfstandig nieuwe kennis en vaardigheden op het terrein van communicatie en organisatie te verwerven door eigen onderzoek (B) en literatuuronderzoek (A).

3. Je bent in staat om nieuwe onderzoeksresultaten te integreren met bestaande inzichten (A).

4. Je beschikt over excellente communicatieve vaardigheden (C), die nodig zijn om als communicatieadviseur effectief te kunnen optreden.

5. Je beschikt over een academische attitude tegenover kennisclaims (B) en een professionele attitude wat betreft het functioneren in organisaties (D).

6. Je bent in staat om communicatieproblemen van organisaties en medewerkers te onderzoeken (B) en te analyseren (A).

7. Je bent in staat op basis van analyses communicatieproblemen te vertalen in concrete ontwerp- en adviesvragen (B).

8. Je bent in staat om communicatieproducten te ontwerpen (C-D), met gebruikmaking van de laatste stand van onderzoek (A).

9. Je bent in staat het ontwerp(proces) van communicatieproducten in organisaties te initiëren en te begeleiden (D).

10. Je bent in staat om communicatie-interventies te ontwerpen en te implementeren, zoals kwaliteitscriteria, schrijfadviezen, (tekst)modellen en adviezen aan het management (D).

Bron: https://students.uu.nl/gw/communicatie-en-organisatie/studieprogramma

ONDERWIJSFILOSOFIE

In de eerste drie blokken volg je negen cursussen: vier over de communicatiedomeinen die net genoemd zijn, een basiscursus, twee methodecursussen, een cursus data-analyse en visualisatie en een schrijfcursus. Normaal gesproken heb je voor elke cursus elke week een dagdeel werkcollege met 15-20 studenten. In de laatste weken van de cursus doe je vaak in (duo’s of) trio’s eigen onderzoek. Hoorcolleges zijn er niet, maar wel pleniare lezingen van mensen uit de communicatiepraktijk. Wat betreft de toetsing, er zijn drie cursussen met tentamens; in de rest van de cursussen schrijf je essays, werkstukken en kleine of grotere onderzoeks/analyseverslagen. De tweede helft van de opleiding werk je individueel. In het vierde blok schrijf je in het seminar een academische scriptie die wordt begeleid in groepjes van 6 á 7 studenten en in het laatste half jaar loop je stage in een organisatie en schrijf je je praktijkscriptie. Daarbij zit je in een intervisiegroep van 4 studenten, die (twee)wekelijks bijeenkomt

DEZE MASTER EN DE MAATSCHAPPIJ

Studenten aan de master Communicatie en organisatie worden opgeleid tot communicatieprofessionals. Zulke professionals helpen organisaties om bijvoorbeeld tijdens een crisis reputatieschade te voorkomen. Zij denken met organisaties na over het optimaliseren van de communicatie tussen management en medewerkers, zodat medewerkers geïnformeerd worden en gemotiveerd blijven. Ze proberen met organisaties de communicatie met bestaande klanten relevanter en gebruiksvriendelijker te maken. Of ze gaan na hoe organisaties met overtuigende communicatie nieuwe klanten aan zich kunnen binden.

In het eerste jaar hebben we naast het onderwijsprogramma regelmatig gastsprekers uit de praktijk. Bijzonder aan ons programma is daarnaast vooral dat het een half jaar langer duurt. Om te beginnen besteden we als academische master we uiteraard veel aandacht aan het verzamelen, beoordelen en gebruiken van wetenschappelijke kennis. De extra tijd gebruiken we voor een praktijktraject, dat bestaat uit een meewerkstage en een praktijkonderzoek. Daarmee verdiep je je ontwerp- en adviesvaardigheden. Communicatie is voor alle soorten organisaties van belang. Onze praktijktrajecten vonden de afgelopen jaren onder meer plaats bij:

(semi-)overheidsorganisaties (gemeentes, Rijkswaterstaat, AFM, SVB, RiVM) brancheorganisaties (Pensioenfederatie, Verbond van Verzekeraars, Raad voor de Rechtspraak) zorginstellingen (Diakonessenhuis Utrecht, Jeroen Bosch Ziekenhuis) organisaties die gezondheidsvoorlichting bedrijven (Voedingscentrum, Diabetesfonds)

financiële bedrijven (a.s.r., ING, Syntrus Achmea) mediabedrijven (Sanoma, Telegraaf Media Groep) communicatieadviesbureaus (zoals JCM Context, Sabel Communicatie en Hendrikx Van der Spek: met een groot aantal van deze organisaties onderhoudt de opleiding vaste contacten) en andere bedrijven zoals Campina, Heineken en Philips

BELANGRIJK OM TE WETEN ALS JE STUDEERT BIJ GW

Nieuwe studenten students.uu.nl/gw-nieuw

Praktische informatie voor als je nieuw bent bij de faculteit Geesteswetenschappen.

Jaarkalender GW students.uu.nl/gw-jaarkalender

Informatie over vrije dagen, cursusinschrijvingen en wijzigingsdagen.

De UU online

Info over de belangrijkste online systemen en hoe je inlogt: students.uu.nl/gw-online

Heb je een handleiding nodig? Kijk op: manuals.uu.nl

VRAGEN OVER INSCHRIJVEN, PROCEDURES, STAGE

Studiepunt Geesteswetenschappen students.uu.nl/gw-studiepunt

Voor studie-inhoudelijke zaken, zoals

• cursusinschrijving

• roosters

• cijfers & studievoortgangsoverzicht (Osiris)

• afstuderen

Studentenservice students.uu.nl/contact/studentenservice

Voor informatie over bijvoorbeeld:

• je inschrijving aan de UU

• collegegeld

• studeren & topsport

• handicap of chronische ziekte

TIP! Je cijfers, collegekaart en je rooster kun je vinden in de MyUU portal en de MyUU-app: students. uu.nl/myuu en students. uu.nl/myuu-app

TIP! Je moet je zélf inschrijven voor vakken die je in het tweede semester wilt gaan volgen. Dit doe je via Osiris. Als je een vak wilt veranderen waarvoor je al bent ingeschreven, dan kan dat op de wijzigingsdagen vóór de start van het betreffende blok.

Stagecoördinator students.uu.nl/gw-stagecoordinator

Voor zaken als:

• stageregelingen en -procedures

• stageplaatsen en -organisaties

VRAGEN OVER (STAPPEN NAAR) DE ARBEIDSMARKT

Career Services students.uu.nl/gw-careerservices

Advies over je stappen naar de arbeidsmarkt door workshops, CV check-ups en coaching. Je programmacoördinator vertelt je meer over specifieke evenementen.

HEB JE WAT EXTRA HULP NODIG?

Studieadviseur: students.uu.nl/gw-studieadvies

Studentenpsycholoog: students.uu.nl/psycholoog

Trainingen: Skills Lab: students.uu.nl/skillslab

WIL JE NAAR HET BUITENLAND?

International office GW: students.uu.nl/gw-io

EXTRA FACILITEITEN

Bibliotheek: students.uu.nl/gw-bibliotheek

Sportcentrum Olympos: www.olympos.nl

Cultuurcentrum Parnassos: uu.nl/parnassos

TIP! Deadlines worden altijd door de docenten gecommuniceerd en zijn terug te vinden in de cursushandleidingen die je ontvangt van je docent. Ongeveer 2 weken voor aanvang van de cursus.

TIP! Kijk voor inhoudelijke zaken over bijvoorbeeld stage of scriptie op de website van je programma bij het kopje Studieprogramma (te vinden via students.uu.nl/gw).

TIP! Kijk op students.uu.nl/gw/leven-inutrecht voor info over wonen, werken, sporten en vrije tijd in Utrecht!

© Juni 2023. Universiteit Utrecht, Faculteit Geesteswetenschappen. Deze studeerwijzer is met zorg samengesteld. Aan de inhoud van deze studeerwijzer kunnen geen rechten worden ontleend.