in voor- en tegenspoed? Verhalen van senioren, verzameld door jongeren van de Jeugdtheaterschool Zeeland over de eerste liefde, samenblijven of niet en jezelf in iets of iemand verliezen.
introductie Je wordt stapelverliefd. En de ander op jou. Je besluit voor elkaar te gaan. Het klinkt best eenvoudig, maar houd je het vol wanneer het moeilijk wordt? Senioren weten wat het betekent: in voor- en tegenspoed. Want die kom je vanzelf wel ergens tegen. Hoe kijken ze terug op hun eerste liefde? Verloren ze zich ooit in iets of iemand en hoe ging het met hun relatie toen het tegenzat? In de afgelopen weken gingen jongeren van de Jeugdtheaterschool Zeeland, in Goes en Middelburg, in gesprek met Zeeuwse senioren over hun liefdesleven. Wat maakte dat ze kozen voor een relatie? Hoe pakte dat uit? En zouden ze het nu hetzelfde hebben gedaan? Deze gesprekken vormden Deel 1 van Old-School Zeeland. Bij dit programma oefenen jongeren om meer te leren van mensen dan je van tevoren verwacht. Hiervoor gingen de jongeren allereerst in gesprek met senioren (die wij vertellers noemen) om te speuren naar niet voor de hand liggende kennis en verhalen. Na het gesprek hebben de jongeren een schrijfworkshop gevolgd om het verhaal mooi vast te leggen. In dit magazine vind je de verhalen die de jongeren op het spoor zijn gekomen en de beelden die ze daarbij gemaakt hebben. De verhalen zijn geschreven door de jongeren en soms (naderhand) nog aangevuld door de verteller. Er komt nog meer. Tijdens Deel 2 van het programma gaan de jongeren namelijk korte films maken over de verhalen. We zijn nu al benieuwd naar het eindresultaat en zien uit naar de eindpresentatie waar ook weer alle vertellers voor worden uitgenodigd. Maar voordat het zover is... In voor- en tegenspoed?
groep 1 mijn eerste liefde
De theatergroep in Goes
marga niet de eerste, wel de grootste
Ze is 69 jaar, jong van geest en altijd
Marga ging nog vaak naar feesten
nog verliefd op haar man. Volgend
en danste nog veel met andere
jaar is ze vijftig jaar getrouwd met
jongens. Bert werd altijd jaloers als
haar allergrootste liefde.
ze aandacht kreeg van andere
Marga kende Bert al voordat ze
jongens. Uiteindelijk werd ze toch
verliefd op hem werd. Haar vriendin
verliefd op die aantrekkelijke jongen
scharrelde met hem rond, maar dat
met blonde krullen. Toen ze 20
betekende niks. Ze vond hem eerst
waren zijn ze gelukkig getrouwd.
druk, arrogant en hij had een grote
Ondertussen heeft ze twee dochters
mond. Ook was ze verliefd op een
en kleinkinderen.
ander, een vakantievriend uit Utrecht. Marga en Bert kwamen
De vrouw die wij hebben
elkaar steeds vaker op feestjes
geïnterviewd wil anoniem blijven en
tegen. Ze had nog steeds gevoelens
Marga is dus niet haar echte naam.
voor de vakantieliefde. Ze besloot
Bert is dus ook een verzonnen naam.
dat haar vakantieliefde te ver weg woonde om een vaste relatie mee te hebben.
'Ik vond het mooi om op te mogen schrijven hoe iemand zich voelde.'
DOOR TESSA & JANNE
tessa
janne
dirk veldhof Haal eruit wat erin zit
De 63-jarige Dirk Veldhof praat over
Toen vertelde een vriend van hem
zijn eerste liefde, Willy. Nu hij erop
wat er buiten hun leven was
terugkijkt, zou hij wel een paar
ontstaan: zij, zijn eerste echte liefde,
dingen anders gedaan hebben.
was er met een ander vandoor
Hij was blijven zitten in Havo 2. En
gegaan. Het brak zijn hart, nooit had
daarom kwam opeens, uit het niets,
hij dit verwacht.
Willy in zijn verhaal terecht. Zijn eerste liefde.
Liefdesverdriet lijkt heel onschuldig.
Liefde op het eerste gezicht. Tot zijn
Het begon van een uur, naar een
teleurstelling, kwam hij erachter dat
dag. Van een week, naar een maand.
hij niet de enige was die er zo over
Zijn hart was gebroken voor een hele
dacht. Zou hij ooit een kans bij haar
lange tijd, maar gelukkig is hij er nu
maken? Dat was toen, voor hem, de
al lang overheen. Nu hij erop
grote vraag.
terugkijkt, denkt hij dat hij zelf veel
Zijn vraag werd in de loop van het
meer het initiatief zou hebben
schooljaar beantwoord. Hij kwam
moeten nemen, dat hij iets
met Willy's vriendin, Meri, in contact
interessanter zou moeten zijn. 'Haal
en toen kregen ze iets. Afspreken in
eruit wat erin zit, benut je
het weekend, naar de bioscoop. Zij
mogelijkheden. Want voor je het
stelde dingen voor om te doen. Het
weet, is het voorbij,' is wat hij
maakte hem niets uit. Alleen al haar
tenslotte tegen ons heeft gezegd.
zien maakte hem gelukkig. Twee jaar heeft dit geduurd.
'Het is een verhaal én een gedicht geworden, want ik vind het heel leuk om te schrijven.'
DOOR MARIT, GARAZI & LUIT
Ik kwam de klas binnen De eerste persoon die mijn aandacht trok, was zij, en zij alleen Zo mooi, zo knap De wereld stond stil De klok tikte niet meer Dat bruine haar, die bruine ogen Een totaalplaatje, alles in één Het was perfect, tot die ene dag Een dag, en veel meer dagen, vol verdriet
ans schilders cabaret en eerste liefde
Ans is achtenzeventig. Wanneer ze
Loek was de grapjas, Dré was de
aan haar eerste liefde denkt, gaat ze
denker, en ik zat daar een beetje
zestig jaar terug in de tijd. 'Ik werkte
tussenin. Ik schreef teksten over de
als leerling-röntgenlaborante. In
minilook, de prinsessen in die tijd die
mijn vrije tijd deed ik aan cabaret.
allemaal verliefd waren en ja, ik was
Nou wist ik dat bij mij in de buurt
dus zelf ook verliefd.'
een jongen woonde die gitaar speelde. Hij heette Mat, van
Het ging mis toen Ans op fiets-
Matthias, en ik vond hem heel leuk.
vakantie vertrok, naar Renesse. Iedere dag schreef ze Mat een brief.
Ze waren samen vrijwilliger in het
'Op de terugweg ben ik eerst naar
jeugdwerk. 'De verkering ontstond
hem gefietst, hoewel mijn eigen huis
na een vrijwilligersfeest. Ik ging zelf
dichterbij was. Toen heeft hij het
op de fiets naar huis. Hij gaf me een
uitgemaakt bij hem voor de deur.
paar kusjes. Toen kwam het
Ontroostbaar was ik, mijn vader zag
jeugdkamp, waar we van hem
dat en zei: 'Probeer de komende tijd
moesten doen alsof er niets aan de
maar niet meer aan jongens te
hand was; hij voelde zich
denken.'
ongemakkelijk als we er voor uit
Met een liedje dat ik had geschreven
zouden komen. Dat vond ik heel
ben ik op een dag naar zijn huis
erg.'
gegaan, als een truc om hem terug te krijgen. Hij heeft daar een melodie
Ans zat in die tijd bij een door haar
bij gemaakt. Maar hij heeft nooit
zelf opgericht cabaretgroepje:
begrepen hoe diep het bij mij zat.
WirWar. Ze besloot Mat daarbij te
Het is daarna nooit meer wat
vragen. Hij was romantisch.
geworden.'
DOOR STERRE VEERLE & EVY
sterre veerle
verteller ans
wouter katsman blijven praten
Wouter heeft ons een nieuw woord
Daarna begonnen ze steeds vaker af
geleerd: drive-in show. Daar heeft hij
te spreken. Op 31-08-1980 ging
zijn eerste en laatste liefde ontmoet.
Wouter Roos naar huis brengen. En
Voor hij zijn grote liefde tegenkwam
om precies 16:00 was het zover.
was hij er nooit zo mee bezig
Wouter vroeg Roos verkering. Ze
geweest. Hij had er zelfs geen beeld
gaven elkaar diezelfde avond in de
bij, wat liefde inhield. Maar toen hij
auto hun eerste zoen. Roos was toen
Roos zag werd hij al snel verliefd.
15, dus in het begin waren haar
Wouter was 19 toen hij met een
ouders er niet bepaald blij mee. Ze
groep vrienden naar een drive-in
besloten af te wachten hoe het zou
show ging. Dat was een plek waar
gaan. Later vonden ze het toch wel
jonge mensen naartoe gingen om te
goed.
feesten. Een bekende dj bijvoorbeeld
Bij die zoen is het niet gebleven. Ze
van de radiozender Veronica draaide
zijn getrouwd en samen gaan
daar muziek. Hij kende Roos al uit
wonen. In het dorp waar Wouter
Goes, maar toen hij haar bij de drive-
vandaan kwam. Ze kregen twee
in show zag, dacht hij: 'wat een
kinderen samen. Een is inmiddels 35
knappe meid.' Wouter wilde haar
en de ander is 33 jaar. Wouter denkt
wel aanspreken, maar durfde niets
zelf dat ze altijd bij elkaar zijn
te zeggen. Een paar weken na de
gebleven, omdat ze altijd met elkaar
drive-in show zagen ze elkaar vaker
zijn blijven praten als ze iets dwars
in de vriendengroep en maakte Roos
zat.
de eerste move.
'Best maf, maar wij kenden dat hele woord niet: drive-in show. Wel een romantisch verhaal.'
DOOR FIENE & NADINE
nadine
wouter
fiene
elma borcheld nillesen eerste liefde op een klassenfuif
Dit is Elma, ze is 66 jaar oud en
Het voelde heel bijzonder en ik werd
geboren in het mooie Eindhoven. Ze
echt naar hem toegezogen. We
heeft haar allereerste liefde op een
lieten elkaar niet meer los en we
klassenfeest ontmoet.
gingen zoenen. De hele klas die daar aanwezig was stond in een cirkel om
Het was vrijdagavond. 'Een vriend
ons heen te joelen. Maar toen zei de
van mij heeft me gewoon gevraagd
jongen die mij had gevraagd voor
voor het feest van zijn klas. Hij zat in
het feest: 'Mijn moeder is er om ons
3 HBS,' zegt Elma. 'Zijn moeder
op te halen, we moeten nu echt
bracht ons met de auto naar het
gaan!'
feest. Toen ik op het feest aankwam realiseerde ik me dat ik daar
Daarna was het vakantie. Ik wist
niemand kende, ik zat zelf in de 2e.
niets van die jongen behalve dat hij
Bovendien zag ik dat alle meisjes er
Alex heette. Ik was tot over mijn oren
echt ‘meisjesachtig’ uitzagen, met
verliefd en kon daardoor niet meer
nylonkousen en ik had kniekousen
slapen en eten, voelde me ziek. Ik
aan, maar dat hield mij niet tegen
heb zelfs een lied voor hem
om lekker te gaan dansen. Toen ik
geschreven. Twee weken later kwam
een tijdje aan het dansen was werd
ik de leuke jongen weer tegen. Bij de
ik uitgenodigd op de dansvloer door
supermarkt in ons dorp. Hij had
een leuke jongen. Hij had blond
uitgezocht hoe ik heet, waar ik woon
krullend haar en droeg een rond
en hoe oud ik ben. Hij vroeg aan mij:
brilletje. Ik ging met hem dansen.
'Wil je mee met mij naar de film?'
Ook schuifelen op een zwoele plaat.
DOOR NICKY, THIJN & ANDRÉ
Dat mocht van mijn ouders. Ik vond
er niets mee te doen. De verliefdheid
het heel spannend om hand in
was fijn, maar voor verkering was ik
hand met hem door ons dorp naar
nog lang niet klaar….
de bus te lopen. Bij iedere bioscoop bleek dat er alleen maar films draaiden voor 16+. Ik zei steeds, een beetje timide, dat ik pas 14 was en dus niet naar binnen mocht. Toen zijn we maar naar het terras gegaan. Daarna was ik er wel een beetje klaar mee en toen gingen we naar huis. Mijn ouders waren verbaasd dat we zo vroeg terug waren, ze vonden hem een leuke kerel. We hebben nog even samen op de bank gezeten en toen moest hij weer weg. In de gang hebben we nog eens flink staan zoenen, maar ik was ook blij dat hij eindelijk wegging. Ik wist er niet goed raad mee. Ik was echt wel heel verliefd, maar durfde
verteller elma
Thijn
nicky
artistiek leidster Josien Vijf zestigplussers
Mooi hoe er steeds meer verteld
Negen jongeren
wordt
Praten over de liefde
Als je verder kijkt
Ik loop rond en vang flarden
En achter de woorden luistert
Was het liefde op het eerste
Verhalen komen tot leven
gezicht
Mijn ouders zaten in de tuin
Hoor ik vragen
En daar kwam ik met hem
Ik was niet zo’n meisje meisje
aangelopen
Dat ben ik nog niet
Ik was zo verliefd
Je moet altijd blijven praten
Veertien jaar was ik
De beste eigenschap van mijn
Dat hadden ze nooit van mij verwacht
vrouw is
Ik was geen meisje meisje
dat ze heel goed kan relativeren
De jongeren zien het voor zich
De vragen volgen elkaar steeds
Een mooi beeld
makkelijker op
Misschien zien we het straks terug
Er wordt doorgevraagd
In de voorstelling
Waarom was zij uw grote liefde
Ik bedank de vertellers
Heeft u hem nog wel eens
Voor de bijzondere avond
teruggezien
Op weg naar huis vraag ik me af hoe
De sfeer in het lokaal is goed
het zou zijn met die ene jongen
Een uur lang praten ze met elkaar
Waar ik zo verliefd op was
Over de liefde Er worden selfies gemaakt Die we mogen posten
groep 2 samenblijven of niet?
bathilde baerveldt De Weegschaal en de ram
'Hij heeft veel tienen en veel vijven,'
elkaar telkens tegen het lijf. Hoe kon
had haar broer, een numeroloog,
het ook anders? Ze werkten voor
gezegd. 'Bathilde, jij krijgt ‘t moeilijk.
hetzelfde bedrijf. Hij opende de
Hij is het tegenovergestelde van jou.'
gebouwen, terwijl zij de architecten
Toen ze Marius (destijds 57) voor het
interviewde.
eerst ontmoette, had Bathilde (39)
Bij een van deze opleveringen
nooit gedacht dat ze veertig jaar later
kwam Marius naast haar zitten. 'Jij
samen zouden wonen in een groot
schrijft, hè?' zei hij. 'Zou jij ooit een
huis in Veere. Gelukkig getrouwd,
boek schrijven?'
nota bene.
'Ik schrijf stukjes voor kranten,’
Want een goede eerste indruk
antwoordde ze. 'Een boek? Nee,
maakte Marius niet op haar. In een groene jurk liep ze de kamer van de gloednieuwe directeur binnen, klaar om hem te interviewen voor het bedrijfsblad. 'Dat opnameapparaat is niet nodig,' had hij opgemerkt. 'Als u er geen zin in heeft, stap ik weer in m’n autootje en rijd ik weg.' Het is het enige interview dat Bathilde nooit heeft uitgewerkt. In de twee jaar die volgden liepen ze
DOOR AMBER
daar heb ik geen zin in.' 'Maar als je een boek zou schrijven,’ vroeg hij toen, 'zou ik er in voorkomen?' Ze had gelachen. 'Nee, dat hoofdstuk hebben we al lang afgerond.' Zo resoluut was die nee blijkbaar niet. Diezelfde avond accepteerde ze zijn offer om een drankje te delen.
Snel daarna woonden ze samen. Vijf
Ja. 'In een relatie heb je allebei
jaar later vroeg hij haar ten huwelijk.
karakter. Blijf praten. Verplaats jezelf
Onder het spetterende vuurwerk
in de ander en vraag je af: waarom?
van het nieuwe jaar, riep ze naar de
Liefde is niet perfect. Er zullen altijd
buren: 'Morgen ben ik de bruid!'
dingen zijn waar je je aan ergert, maar het moet niet je hele leven
Een dag voor haar vijfenveertigste
overschaduwen.'
trouwden ze. Een boek heeft
Zo heeft zij Marius na al die jaren
Bathilde nooit geschreven, maar in
vergeven voor zijn achteloze
haar leven speelt Marius, tegen alle
opmerking over het
verwachtingen van vrienden en
opnameapparaat.
henzelf in, een prominente rol. 'In alle opzichten zijn we tegenpolen. Marius is een weegschaal. Hij overziet alles, denkt twee stappen vooruit. Ik ben een ram. Ik ben impulsief; ik wil door alles heen rammen. Dat leidt vaak genoeg tot discussies, maar zo compenseren we elkaar ook.' Heeft Bathilde nog advies?
Amber
peter van der graaf hechten
Peter (64) komt over als een vrolijke
De pleeggezinnen konden het gat niet
en gezellige man. ‘Lekker dichtbij,’
vullen dat zijn ouders achter hadden
zei hij, omdat hij hier in de
gelaten. Ook niet zijn liefde uit San
binnenstad woont.
Francisco, die was letterlijk en figuurlijk afstandelijk.
Het eerste waar hij mee kwam, is dat we hem vooral met ‘je’ aan moesten spreken. Ook vertelde Peter over zijn dagelijkse bezigheden, zoals het met tegenzin op blote voeten hardlopen over het strand om toch weer die reep chocolade te eten. Het lopen zet hij ook door in zijn vakanties in
Wel kreeg hij liefde voor meubels. Peter ging terug naar Nederland en begon een galerie, waar hij zijn huidige vrouw ontmoette. Dit was toen maar voor korte duur, door de moeite die hij had om te hechten in relaties. Vertrouwen was iets waar Peter veel moeite mee had, bang om te worden
de bergen, waar zijn vrouw en zoon
gecontroleerd. Op zeker moment
dan weer met tegenzin achteraan
kwamen Peter en zijn vrouw elkaar
hobbelen. Zo hobbelde hij in zijn
weer tegen en gedreven door het
jeugd ook van het ene naar het
verlangen naar de connectie die zij
andere gezin. Zijn ouders waren
vroeger hadden, besloten ze toch om
namelijk overleden toen hij 10 jaar
er samen iets van te maken.
oud was.
‘Gelukkig maar,’ zei Peter, omdat hij nu een mooie relatie heeft en een prachtige zoon.
DOOR ALYSSA & NOAH
yutta schulze leven zonder masker
Yutta is een levendige vrouw. Ze
‘Nee,' antwoordde ze meteen. 'In de
heeft veel hobby’s en spreekt
wereld zal altijd liefde zijn, zolang er
meerdere talen. Wij hebben haar
leven is.’
geïnterviewd over haar liefdesleven.
De volgende vraag was een stuk
Vanaf toen ze de kamer inliep, leek
complexer: 'Gelooft u in de ware
ze ons al een sprankelende vrouw.
liefde?' Ze dacht een tijdje na en
'Goedendag, u kunt hier komen
kwam uiteindelijk met een
zitten,' zeiden we haar.
antwoord waar we niet op hadden
Bij de vierde vraag begon ze zich
gerekend. 'Niet in de enige die
echt te openen. 'Hoeveel relaties
bestemd is. Er zijn verschillende
heeft u ooit gehad?’ 'Haha', lachte
levensfasen en vaak kun je die niet
ze, 'even denken hoor.' Ze dacht
met één partner doorleven.'
even na en telde op haar vingers. 'Ongeveer vier echte relaties.'
We vonden toch een zwakke plek bij de vraag: 'Hoe gingen uw vorige
We begonnen ons te realiseren dat
relaties?' Ze vertelde dat ze in het
we hier nog wel een tijdje zouden
verleden een man datete die zich
zitten… Ze begon te vertellen. ‘Liefde
voordeed als iemand anders. 'Het
heeft te maken met vertrouwen,
was alsof hij een denkbeeldig
geborgenheid, loyaliteit, respect en
masker op had. Een prachtig rijk
intimiteit, ook seks.' Dat is allemaal
masker met een zwakke zielige
onmisbaar in een relatie volgens
drager, maar zo’n man kan niet de
Yutta. We vroegen haar: 'Kunt u
mijne zijn.' Zo kwam er een einde
leven zonder liefde?’
aan Yutta’s relatie.
DOOR JORIS & MORRIS
Als tip gaf ze ons mee: 'Wees oprecht en jezelf, geef aandacht, probeer alles uit wat je kunt.' Dit gesprek verliep anders dan we van tevoren voor ogen hadden, maar het was zeker een goede en fijne manier om je te proberen in te leven in iemand anders.
Annemarie niet bang zijn
Van de VS tot Irak, Annemarie
Maar waar zij er een had, had haar
houdt van reizen. Ze gelooft niet in
man er velen. Hij flirtte zelfs met haar
angst. Ze leerde door te ontdekken,
beste vriendin. Uiteindelijk kwam er
en ontdekte door te reizen. De
een vrouw die niet meer losliet. Op de
vrijheid om de wereld te zien, daar
vraag 'blijven of weggaan?'
genoot ze van. Wat haar ouders haar aan mensenkennis meegegeven hadden, kon ze nu zelf ervaren. Van land tot land, van baan tot baan, van mens tot mens – ze was vrij. Haar man daarentegen, was dat niet. 'Zijn ouders waren hypocriet en racistisch. Ze hebben
antwoordde Annemarie: 'Als je van iemand houdt, moet je alles geven. Mocht de relatie hem toch niet worden, moet je elkaar loslaten.' Zij gaf alles, waar hij het niet deed. Dus ze liet los. Na vijfentwintig jaar gingen ze uit elkaar. Nu, veertig jaar alleen, zegt ze met een glimlach dat ze geen spijt heeft. 'Ik was weer vrij.' Ze heeft nog
zijn eigen wil gesloopt.' Hij deed wat
vele jaren gereisd, ook met haar
zijn ouders verwachtten, zonder
moeder. Vele mensen ontmoet. Vele
aandacht te geven aan zijn eigen
soorten liefde gekend. 'Een ware liefde
geluk. Ook op het gebied van
zit niet bij één specifieke persoon. Het
romantiek zei hij niet vaak ‘nee'.
begint op de achtergrond, met
Annemarie heeft in Italië een
vriendschap. Je lichaam is waardevol
aan/uit-relatie met een andere man
en niet voor iedereen bestemd. Mijn
gehad, buiten haar huwelijk om.
belangrijkste advies is,' zei ze met een
Het was niet haar ding.
glimlach, 'wees niet bang. Angst is slecht.'
'Het was erg spannend, aangezien ik Annemaries verhaal graag eer aan wilde doen.'
DOOR ILVA
Verteller annemarie
Ilva
hans togtenberg investeren in elkaar?
Hans: 'Mijn belangrijkste punt is dat
3. Hans vertelde dat hij het belangrijk
je hard moet werken en investeren
vindt om elkaar los te kunnen laten op
in elkaar om bij elkaar te blijven en
sommige momenten, om te
om weg te blijven van het punt van
vertrouwen in elkaar, balans te vinden
uit elkaar gaan.'
en samen te overleggen. Het gaat niet alleen om uiterlijk, maar om mensen
1. Hans is met pensioen en vertelde
met een ziel en hart. Twijfels zijn nodig
dat zijn vrouw soms kritiek op hem
om het tegenovergestelde te
heeft, bijvoorbeeld als ze dan thuis
bereiken. 'Toen ze een gebroken been
komt van haar werk en het
had, verzorgde en vertroetelde ik
huishouden niet op orde is.
haar.’
Investering 1: iets doen met de
4. Hans vertelde dus al dat ze ook
kritiek van zijn vrouw, de volgende
weleens op fietsvakantie zijn geweest.
keer ruimt hij het huis netjes op en
Investering 4: samen dingen doen die
kookt voor haar.
je allebei leuk vindt. Fietsen geeft een
2. Hans vertelde dat het belangrijk
fijn gevoel, omdat je je hoofd
is dat je elkaar ook nog
leegmaakt. Maar het is ook gezellig
aantrekkelijk vindt. Investering 2:
om samen te doen. Het is dus goed
zorgen dat je er verzorgd uitziet,
voor jezelf, maar ook voor je band. Dit
Hans gaat zo nu en dan naar de sportschool en wandelt. Ze zijn zelfs
evenwicht werkt goed.
weleens op fietsvakantie geweest.
DOOR NANNE & XOCHYL
Anneke goedhart druppels
Een traditionele familie die wil dat
Verdriet dat zich verschuilt achter de
Anneke opgroeit in een sprookje.
woede. Twijfels over het eigen geluk. Ze raakt zichzelf kwijt.
Druppel 1: Een moeder die bepalend is, die haar vroeg wil laten trouwen, omdat de familie dat van oudsher ook deed. Anneke heeft geen verdere verwachtingen en volgt dit automatisch op. Druppel 2: De nieuwe relatie en de daaropvolgende trouwerij verliepen krampachtig. Families die
Druppel 4: Contactverlies door schaamte. Niet meer willen afspreken om aan vragen te ontkomen. Bang voor wat mensen van haar en haar relatie denken. Zichzelf verstoppen. Maar toch bleef er contact, want met hem kon ze nog altijd lachen. Druppel 5: Een speciale druppel. Een man die weigert nog een druppel te
tegenpolen waren: één aan de kant
drinken, een vrouw die haar argwaan
van het Nederlandse verzet, de
verstoot en een relatie die weer
andere aan de Duitse kant.
kansen heeft.
Gezinnen die elkaar vermijden om zo maar conflicten te voorkomen.
De vele druppels hebben hen
Gevoelens ten gevolge van een
beïnvloed, maar er was er geen één
blinde en naïeve keuze. Maar de
die hun emmer deed overlopen.
bruiloft ging door, want de liefde bleef. Druppel 3: Een man die als alcoholist door het leven ging en een vrouw met een machteloos gevoel.
DOOR BILLY
Reactie Anneke, na het lezen van dit verhaal: 'Wat is ons verhaal mooi verwoord. We waren beiden een beetje ontroerd.'
Billy
artistiek leidster Josien In het lokaal wordt gepraat
De volgende keer krijgt de groep
Negen jongeren van de
een schrijfles van een schrijfster
Jeugdtheaterschool met 60-
En worden de verhalen gebundeld
plussers
Een uur lang praten met een 60-
Eerst nog voorzichtig maar na tien
plusser
minuten gonst het van de stemmen
Een uur lang vertellen over je leven
De oudste is van 1932
Met een jongere
De jongste van 2008
Dat levert rode wangen op
Ik zie rode wangen
En écht contact
Heftige gebaren Intense blikken Het onderwerp is bij elkaar blijven Of scheiden Soms doet iemand zich anders voor Vertelt een vrouw En als je dat ontdekt is de liefde over Mooie gesprekken Een meisje zegt na afloop Ik ga dit goed onthouden Dit verhaal móet ik mooi gaan opschrijven Dat mag ik niet vergeten
groep 3 jezelf in iets of iemand verliezen
peter adriaanse het spiegeltheater
Peter, sinds jong hield hij al van
een werkplaats voor mensen met
toneel, zo erg dat hij er zijn werk van
een beperking.' Het geld kreeg hij
wou maken en dat is hem gelukt. Hij
van de stichting. 'Ik heb daar
heeft in grote stukken gespeeld,
zeventien jaar met veel passie als
zoals 'Muis en Leeuw'. Hij heeft zelfs
artistiek leider gewerkt.'
zijn eigen theater gekocht. 'Theater is altijd al mijn grootste hobby
Het was moeilijk, maar samen met
geweest.'
de hulp van vrijwilligers en donaties
Dit klinkt allemaal mooi, maar dit is
van bijvoorbeeld lampen en stoelen,
ook waarin hij zichzelf verloor. Laten
heeft hij er iets prachtigs van
we beginnen bij het begin.
gemaakt.
Het begon als een simpele hobby. 'Ik
Toen het theater klaar was voor
heb veel hobby’s geprobeerd, zoals
gebruik, was hij elke dag druk, maar
voetbal, maar toneel is mij altijd
blij, bezig met zijn werk. 'Mijn werk
bijgebleven.' Hij heeft eerst op
was echt mijn grootste hobby en
toneel gezeten, terwijl hij een
dus al mijn tijd waard.' Tot zijn grote
andere baan had in de zorg. Hij vond
schrik kreeg hij plotseling een
toneel zo geweldig dat hij het echt
hartinfarct. De dokter adviseerde
als baan wou en niet alleen als
hem om rust te nemen, maar hij gaf
hobby. 'Ik kwam in dienst van
teveel om zijn werk om dat te doen.
Stichting Arduin en werd daar
Later kreeg hij ook trombose,
artistiek leider. De gymzaal heb ik
daardoor moest hij verplicht tijdelijk
omgetoverd tot het Spiegeltheater,
stoppen met werken.
DOOR LISA & LIVA
'Als ik er op terugkijk, wou ik dat ik meer rust had genomen.' Dit inspireerde ons, want hoe graag je ook iets wil, je moet op je grenzen letten. 'Zou u de jeugd van nu een advies mee willen geven?' vroegen we hem. Daarop antwoordde hij: 'Wees respectvol naar anderen. Laat kleine tegenslagen je niet neerhalen.' Hij zei dat omdat, ondanks zijn tegenslagen, hij een prachtig leven had en nog steeds heeft.
Verteller Peter
henk soepenberg een knallende ontmoeting
‘Het is de 14e van februari. Zoals we
herinneringen naar boven. De liefde
allemaal weten; de dag van valentijn.
die we voor elkaar hadden en de
De liefde. Helaas is dit voor mij niet
geweldige afspraakjes samen. Ik
weggelegd.’ – Henk Soepenberg, 70
schud het van me af, want ik weet
jaar.
dat het klaar is. Met tranen in mijn ogen stof ik alles nog een keer af.
'Vandaag precies een week geleden, ben ik mijn grote liefde verloren.
Twee uur later, of in elk geval voelde
Vandaag is de dag dat haar
het als twee uur, loop ik het
appartement helemaal leeg moet.
appartement uit, om nog even om te
De woning waar wij zoveel
kijken. Dit was het dan.
herinneringen samen gemaakt hebben. We zouden net gaan
Onderweg naar huis moet ik een
samenwonen in een monumentaal
weg oversteken. Bij het zebrapad
pandje in de binnenstad, voor ons
wacht ik even. Dan zie ik dat er een
alleen. En precies toen besloot God
auto voor me stopt. Achter het stuur
dat haar tijd gekomen was.
zie ik een aardig lijkende vrouw
Onderweg naar haar appartement
zitten, en ze wuift dat ik mag gaan. Ik
denk ik nog eens goed na over alles.
kan het niet omschrijven, maar ik
Mijn vroegere leven en mijn werk, dat ik helaas verloren ben, door hebzucht van anderen. Eenmaal aangekomen bij het
voel mij meteen goed bij haar glimlach en uitstraling. Ik zet een voet op het zebrapad en meteen daarna hoor ik een harde knal, en voor ik het weet lig ik op de voorkant
appartement komen alle
'Ik vond het erg leuk, en ik heb beter leren interviewen.'
DOOR OLLIE & JULIA
van de auto van de aardige vrouw.
En nu nog steeds. Ik denk nog vaak
Er is van achter een auto op die van
bij mezelf: wat bof ik toch. Ik heb al
haar gebotst. Ikzelf kom er gelukkig
het geluk dat een man kan hebben.'
vanaf met een paar krassen en de aardige vrouw lijkt ook oké. Ze stapt uit en bekijkt de schade. Er zit een enorme deuk in de achterkant. We besluiten contact te houden, mocht ze nog een getuige nodig hebben. Een paar dagen later belt ze me op. Ze heeft me nodig als getuige voor de verzekering. Ze heeft mij nodig. Het voelt meteen goed. Het moment dat ik haar weer zie, krijg ik een ingeving. Ik weet het gewoon zeker; zij wordt mijn vrouw. Zij is het. En ja hoor, ik kreeg gelijk. Het is nu vijftien jaar later. We zijn gelukkig getrouwd. Ze is een geweldige oma voor mijn kleinkind en gaf mij alle liefde die ik nodig had toen ik het moeilijk had.
Reactie Henk: 'Ik vind het verhaal dat de interviewers geschreven hebben, heel goed. De sfeertekening is juist en treffend.'
verteller Henk
jan hendriksen ‘Schaatsen, daar heb ik mezelf wel in verloren ja.’
Jan: 'De eerste keer dat ik mijn
Mijn vrouw Joke heb ik ook ontmoet
voeten op het ijs zette, was ik gelijk
op het ijs. Ze is een Zeeuwse, die
verkocht… Ik ben de jongste van
rijden op kunstschaatsen in de
acht. Mijn moeder had een grote kist
rondte. Een dame op het ijs heeft
gevuld met schaatsen. Op een
wat,' zei hij lachend.
mooie winterdag zei zij: 'Jan, haal
'We hebben een paar Noren gekocht
maar een paar schaatsen van zolder.'
voor Joke en gelijk veertig kilometer
Die dag gingen we schaatsen. Het ijs
geschaatst.
was binnen twee nachten al volledig bevroren op het ondiepe vijvertje bij
Ik vind dat onze liefde een magische
mijn geboortedorp.
start kreeg zo. Mijn dochters hebben een goeie sportieve opvoeding
Toen we waren gearriveerd, ben ik
gehad. Ik houd van allebei evenveel.
gelijk op het ijs gestapt. Vanaf dat
De ene is zo vrij als een vogel en de
moment wist ik dat ik nu verslaafd
ander is meer huisje-boompje-
was aan dit gevoel. De sfeer op het
beestje. Om eerlijk te zijn, zijn zij veel
ijs voelde bijna magisch; de koek-en-
beter in schaatsen, maar dat
zopie en de vreugde op het ijs, die
beschouw ik als een goede
iedereen bij elkaar bracht.
opvoeding. Elk jaar hoop ik nog op
Het maakte niet uit hoeveel pijn ik
de Elfstedentocht en elke keer kijk
had in mijn handen en voeten, het
ik, urenlang op de bank, naast Joke.
was fantastisch.
Je kan wel zeggen dat dit een familieding is en daar ben ik reuze blij mee.'
'Ik vond het leuk, het was een goeie ervaring.'
DOOR AGNETHA & ANNE FLEUR
ad hanneman steunpilaar
Ad heeft plotseling zijn dierbare opa
Maar verleden is verleden,
verloren. In dit gedicht vertellen wij
het kan niet teruggedraaid worden.
u wat Ad aan ons heeft verteld.
Maar het is zo, het is niet anders, ik moet door.
Deze man,
De schuldgevoelens zijn langzaam
niet mijn vader,
verdwenen,
maar het voelde wel zo
maar het verdriet blijft. Ik leer er mee leven,
zijn wijze raad en de grappen die hij
maar ik denk er elke dag aan terug.
maakte, ik mis ze allemaal,
Elke les die hij mij heeft geleerd,
hem, de grappen en de wijze raad.
zal ik altijd blijven gebruiken.
Hij is te vroeg vertrokken, hij vond
Mijn steunpilaar was weg. De ruzie
zelf dat hij zijn leven al had geleefd,
ging over niks en dat was misschien
maar ik vond van niet. We hadden
nog wel het ergst, maar niemand
nooit ruzie behalve die ene dag. Die
kon er iets aan doen. Het was zo, tijd
dag blijft altijd bij mij. De boze
is tijd, je kan het niet meer
woorden die toen uit mijn mond
terugdraaien.
kwamen had ik niet moeten zeggen, want als ik wist wat ik nu weet, zou ik het anders hebben gedaan.
'Ik heb ontdekt dat ik best goed kan schrijven.'
DOOR NORAH & ELLA
docente anne
norah
ella
joke hendriksen onderwaterwereld
Een tijdje terug is ze gaan snorkelen
We kregen onze uitrusting, die
in Australië. 'Toen ik onder water
bestond uit een snorkel en een paar
was kon ik het wel uitschreeuwen
flippers. Op het platform keek ik nog
van geluk.'
een laatste keer in het heldere blauwe water voordat ik erin sprong.
'De onderwaterwereld was zo mooi,
Toen ik eenmaal in het water lag,
dat het voelde alsof ik uren
sijpelde al de spanning uit mijn
onderwater zat, ook al was het maar
lichaam het water in. Zodra ik onder
kort. Ik vond dit zo’n mooie ervaring
water keek, opende er een hele
dat ik ervoor heb gekozen om
nieuwe wereld voor me.
hierover te vertellen.
Dit vond ik zo mooi, dat ik het wilde
Het begon toen ik op vakantie was
uitschreeuwen, maar alles was heel
met mijn man Jan. Ik ging
stil om me heen. Ik zag al de
snorkelen in Australië. Als ik eerlijk
verschillende kleuren en soorten
ben was het in het begin wel een
koraal en allemaal verschillende
beetje spannend. We moesten eerst
soorten vissen. Ik wilde de vissen
een hele tijd met de boot varen tot
aanraken, maar ze waren bang voor
we op de plek waren aangekomen.
mij en waren al snel weer weg. Het
Het was midden op de zee, het was
was zo fascinerend om te zien, dat er
een soort drijvend platform met alle
een andere wereld was in onze
uitrusting erop. Daar kregen we nog
zeeën, dat ik er tot op de dag van
een uitleg voordat we het water in
vandaag nog steeds emotioneel van
gingen. Er werd onder andere
word. Ik raad het zeker aan om dit
verteld dat we niet te diep het
een keer te proberen! Ook raad ik
water in mochten, omdat er anders
iedereen aan om veel de natuur in te
water in de snorkel komt.
gaan. En op avontuur te gaan.'
DOOR ISIS & LAVIDA
artistiek leidster Josien Ik kijk naar de tien jongeren
Ik loop naar een volgend groepje
Ze gaan in gesprek met zestig-
Ik had een enorme snor toen ik haar
plussers
ontmoette
Je in iets of iemand verliezen
Hoor ik zeggen
Dat is het thema van vanavond
Maar zij dacht helemaal niet
Ze vinden het spannend
Dát is mijn man
Ik ben bang dat ze verdrietig
Maar nu laten we elkaar nooit meer
worden
gaan
Zegt een jongere
Ik loop verder
Een paar anderen knikken
Ik kan uren kijken naar Irene
Ik loop langs de groepjes die
Schouten
verspreid over het lokaal zitten
Zij is mijn idool
Een man vertelt
Ze kan de marathon rijden
Mijn opa
Daar blijf ik voor thuis
Daar was ik zo gek op
Vertelt een man
Hij had drie dochters
Ik kan de hele nacht opblijven
En ik was zijn enige kleinzoon
Voor Koreaanse muziek
We hadden zo’n speciale band
Reageert de jongere enthousiast
Ik hoor de liefde in zijn stem
Een vrouw vertelt over de mooiste
Ik werkte 80 uur in de week
reis van haar leven
Dat had ik anders moeten doen
Ik word er emotioneel van
Vertelt een andere man
Zegt ze
Ik heb geleerd dat dingen altijd
Het levert prachtige persoonlijke
tijdelijk zijn
gesprekken op Tranen zijn niet altijd van verdriet
colofon In voor- en tegenspoed? presenteert de gesprekken die jongeren van de Jeugdtheaterschool Zeeland hebben gevoerd met senioren. Zij deden dit als onderdeel van hun deelname aan Old-School Zeeland, dat georganiseerd wordt als Maatschappelijke Diensttijd (MDT) programma. In de periode van 2021 tot en met 2022 vond dit Old-School Zeeland programma plaats. Inmiddels is het overgegaan in het MDT Cultuur en Kunst programma.
Ontwerp, redactie en lay-out> HUMINT Solutions Graag bedanken we alle vertellers voor het delen van hun verhalen en bedanken we artistiek leidster Josien en docenten Anne en Sara voor de leuke samenwerking. Meer weten> www.mdtcultuurenkunst.nl Copyright © 2022 HUMINT Solutions