als ik later groot ben Verhalen verzameld door leerlingen van het Pieter Zeeman Lyceum, over wat senioren als kind wilden worden en uiteindelijk geworden zijn.
introductie Influencer, crypto handelaar, visual designer, het zijn beroepen waar jongeren het nu over hebben maar die vroeger nog niet bestonden. Wat wilden de senioren van nu, vroeger worden? Wat werd uiteindelijk hun beroep? En als ze opnieuw mochten kiezen, hadden ze dan andere keuzes gemaakt? In de afgelopen maanden gingen leerlingen van het Pieter Zeeman Lyceum in gesprek met Zeeuwse senioren om te onderzoeken wat ze als kind wilden worden en uiteindelijk zijn gaan doen. Deze gesprekken vormden Deel 1 van MDT Cultuur en Kunst. Bij dit programma oefenen jongeren om als kennisdetective meer te leren van mensen dan je van te voren verwacht. Hiervoor gaan zij in gesprek met senioren (die wij vertellers noemen) om te speuren naar niet voor de hand liggende kennis en verhalen. MDT Cultuur en Kunst maakt deel uit van de landelijke Maatschappelijke Diensttijd, kortweg MDT. In dit tijdschrift lees je de verhalen die de jongeren op het spoor zijn gekomen. En er komt nog meer. Tijdens Deel 2 van het programma maken de jongeren namelijk korte films over de verhalen. We zijn nu al benieuwd naar het eindresultaat. Maar nu eerst: Als ik later groot ben!
ton rijstenbil Meneer Ton Rijstenbil heeft vroeger 4
Hij was meneer Beentjes en moest ook
banen gehad: een restaurant, een bar,
handtekeningen uitdelen. De
een bowling en ijssalon in Renesse.
voorstelling was gebaseerd op het boek
Hij vond het altijd leuk om samen
van Paul van Loon.
met mensen te werken. Hij werd een
Verder hebben we het gesprek
keer door zijn vrouw gevraagd om te
afgesloten. Hij vertelde erg uitgebreid
helpen in de kantine. Het restaurant
over zijn ervaringen vroeger met werk.
werd Bariton genoemd: Barry (zijn
Het was best leuk om naar te luisteren
vrouw) en Ton (hijzelf). Zo werd die
omdat veel dingen niet meer bestaan.
naam samengevoegd. Hij werkte altijd 7 dagen in de week tot ‘s nachts. En dat 40 jaar lang. Doordat hij 4 banen had was het heel leuk om iedere keer af te wisselen qua werk, dus ging hij altijd met plezier naar zijn werk. Zijn motto was altijd "als je iets gelooft, moet je er vol voor gaan''. Later toen hij met pensioen ging heeft hij nog een tijdje met zijn zoon gewerkt. Ton reed de Griezelbus en speelde ook mee in de voorstelling die in de bus gespeeld werd.
DOOR KAYLEIGH & PHILEINE
'als je iets gelooft, moet je er vol voor gaan.'
De leukste tijden op de camping! Barry Rijstenbil is geboren in 1944
En toen we vroegen op wat voor
en 77 jaar oud. Mevr. Rijstenbil
doelgroepen het bedrijf zich
werkte vroeger op de camping van
richtte zei ze: “Op gezinnen,
haar ouders die nu nog steeds
want we willen dat iedereen een
staat en het heet ‘Vakantiepark
leuke vakantie als familie heeft.”
Schouwen’. Dus zijn we in gesprek
Later (in de avond van 11-03-
gegaan met mevr. Rijstenbil om
2022) zijn we erachter gekomen
wat meer over het beroep te
wat voor diploma mevr.
vinden dat ze deed, want
Rijstenbil heeft. Ze heeft de
misschien lijkt dat ons ook wel
mulo gedaan en de
leuk om te doen voor in de
Kruideniersvakschool in
toekomst. We hadden in totaal 10
Utrecht. Later heeft ze een
vragen voor mevr. Rijstenbil. Zoals
middenstandsdiploma gehaald.
‘waar werkte u’, ‘wat voor functie
Dat is een Nederlands diploma
had u bij het bedrijf’, ‘wat waren
dat tot eind 2000 verplicht was
jullie doelgroepen’, ‘wat voor
voor een ondernemer om een
diploma had u?’ En mevr. Rijstenbil
eigen bedrijf te starten. Maar
heeft dus op al onze vragen
naast alle vragen moesten we,
gereageerd met dat ze op een
op 2 of 3 plekken, meer
camping van haar ouders werkte
informatie zoeken over het
en dat ze verschillende dingen
bedrijf. Daarom zeiden we: ''We
deed bij het bedrijf. Ze had niet
gaan eerst over het bedrijf
een vaste taak, soms zag je haar
informatie zoeken op het
huizen schoonmaken en de andere
internet.''
keer aan de receptie.
'Mij lijkt het wel leuk om investeerder te worden, of game designer.'
DOOR GIJS & MERHAWI
'Iets met economie zou ik erg leuk vinden.'
barry rijstenbil En ook nog met de broer van mevr. Rijstenbil, die ook op de camping werkte, bellen voor meer informatie. Waarvan we er ook achter zijn gekomen dat hij door een van onze klasgenoten wordt geïnterviewd, zijn naam is Paul van der Reijnst. Op het internet vonden we vooral over de camping zelf, wat voor huisjes je daar kan huren en dat er verschillende huisjes zijn. Het ene voor een gezin met kinderen en het andere huis voor wat oudere mensen. En bij plek 2 hebben we contact gehad met Paul van der Reijnst. We hebben hem 5 vragen gesteld waarvan we naar het antwoord
Want zo helpen de personen met
benieuwd waren, zoals ‘wat vond
wie we hebben gebeld ons
u leuk aan ‘t bedrijf?’ Mr. van der
makkelijker een beroep te vinden
Reijnst zei dat het de mensen
en zelf vond mevr. Rijstenbil het
waren. Hij hield ervan dat
heel leuk om met ons zo te bellen.
mensen zich vermaakten op de
Mevr. Barry Rijstenbil: “Ik vond het
camping. Ikzelf en Gijs vonden
hartstikke leuk om mee te doen aan
het wel een leuke opdracht om
jullie opdracht. Ik zou jullie later
te gaan bellen met mensen die
allebei graag succesvol willen zien.
we niet kenden en hun vragen
En dat jullie een heel erg mooi cijfer
over hun oude beroep te stellen.
halen voor deze opdracht.”
paul van der reijnst Hierbij het avontuurlijke verhaal van Paul van der Reijnst over zijn werk. Paul wist nooit echt wat hij wilde worden en is toen maar met een vriend samen de scheepsbouw ingegaan. Tot op een dag zijn ouders een camping kochten. Paul werkte daar al sinds jongs af aan en toen zijn ouders overleden nam hij het over samen met zijn zus. Paul was vooral bezig met het verhuren van bungalows. Ze hadden veel lol in het werk en er was altijd wel een avontuur te beleven. Eén keer wilden ze een wespennest weghalen met een lucifer, maar toen kwamen de wespen achter hem aan en moest hij wegrennen. Hij heeft altijd veel plezier gehad van zijn werk en zal het zeker weer doen. Paul had een camping waar caravans en tenten stonden, maar huurders van de bungalows vroegen vaak of de bungalows op de camping stonden of op een apart terrein. Daarom is in 1972 camping Schouwen veranderd in Vakantiepark Schouwen in Renesse. Het was toen het eerste vakantiepark in Nederland. Paul vond het een gezellig gesprek en we hebben dit gesprek met zijn drieën in een restaurantje gevoerd. Wij vonden het een leuke opdracht en dit was ons verhaal over Paul van der Reijnst.
'Doe je best op school dan word je toekomst beter dan het zicht van een mol.'
DOOR TIM & SYLVANO
'Mij lijkt het leuk om leerkracht te worden. Muziekles lijkt mij wel wat.'
'er was altijd wel een avontuur te beleven.'
mineke straijer Met loeiende sirenes over een snelweg rijden? Of toch liever mensen verzorgen in een bejaardentehuis? Wij spraken Mineke over haar bijzondere afwisselende banen! Mineke Straijer reed mee met de ambulance, als verpleegkundige. Ze deed dit voor maar liefst 18 jaar! Dat is erg lang! Ze moest zelf ook kunnen rijden in geval van nood. Het gaat er in de ambulance om, zo snel en veilig mogelijk ter plaatse te komen bij de patiënt of slachtoffer. Die te stabiliseren en daarna naar een ziekenhuis te brengen voor verdere hulp. Maar hoe kwam ze bij deze baan? Mineke leek het van kinds af aan al leuk om iets met verpleegkunde te doen, alhoewel ze nog niet echt over de ambulance nadacht! Voordat ze verpleegkundige werd, werkte ze als afdelingshoofd van bejaarden. Ze ging incidenteel mee op de ambulance als vrijwilliger. (Toentertijd kon je zonder diploma’s in een ambulance rijden, tegenwoordig heb je wel diploma’s hiervoor nodig, vandaar dat ze hier gewoon in mocht rijden). Ze had wel het diploma ambulancebegeleider. Lang voordat er een nieuwe wet kwam waarin bepaald werd dat diegene achterin de auto een verpleegkundige behoorde te zijn met een gespecialiseerde opleiding. Ambulanceverpleegkundige. Naast de 4 jaar verpleegkundige opleiding deed ze nog eens 2 jaar voor haar specialisatie en ieder jaar deed ze herhalingslessen en profcheck. Ook de chauffeur van de ambulance krijgt een paramedische opleiding, naast rijden en voertuigtechniek. Hij heeft een assisterende functie naar de verpleegkundige. Ze vertelde dat ze het erg leuk werk vond om te doen. We waren nieuwsgierig of ze ons dit beroep zou aanbevelen. Hierop antwoordde ze: ‘Als je een beetje verstandig bent en van avontuur houdt, dan ja!’ Ook legde ze uit dat het erg afwisselend werk is.
Ze stopte met het werken als verpleegkundige toen ze nog maar 55 jaartjes jong was. Dit was per wet zo geregeld. Flo; functioneel leeftijdsontslag. Zowel fysiek als lichamelijk is het mandje dan wel vol. Tegenwoordig is die leeftijd iets opgerekt. Maar dat vond ze toch iets te jong. Daarom ging ze verder werken in de recreatie. Wij willen Mineke nog erg bedanken voor haar supertoffe uitleg! Aangezien wij beiden nog niet 100% zeker weten wat we willen worden, is zo’n gesprek als dit superhandig! Wie weet worden wij later ook wel verpleegkundigen! Mineke deed dus erg bijzonder, maar afwisselend werk! Van afdelingshoofd in een bejaardenhuis, naar een ambulanceverpleegkundige en
'Soms moet je klimmen om bij de patient te komen.'
uiteindelijk nog in de recreatie werken! Supergaaf! Welke baan spreekt jou het meeste aan?
'Ik weet het nog niet.'
DOOR SHILOH & IRZA
'Wellicht juf op een basisschool. Of iets met dieren.'
coby van de velde Wij hadden een gesprek met Coby van de Velde. Coby is 84 jaar oud en woont in Bruinisse. We hebben haar gevraagd wat voor baan ze vroeger deed en dit was haar antwoord: Coby hielp bij gezinnen in het huishouden en daar ging ze elke dag met plezier naartoe. Het leukste vond ze als ze mocht helpen met bruiloften of feestjes van de gezinnen. Ze had nooit gedacht aan een andere baan, want ze vond het helpen in de huishoudens helemaal geweldig! Wij vonden het een heel gezellig en leuk gesprek met Coby!
'Ik zou later in de techniek willen werken. Graag doe ik wat met draadjes en lampjes en lassen enz.'
DOOR KAY & MEES
'het leukste vond ik de bruiloften en feestjes van gezinnen.'
balth roessingh Wij gingen een leuk gesprek aan met
Tot slot was hij marketing manager
Balth Roessingh over het thema
bij het Nederlands Bureau voor
beroep. De vragen waren: ‘Wat voor
Toerisme en Congressen in Londen.
werk deed u vroeger? Hoe bent u bij
Verder vertelde Balth Roessingh dat
dit beroep gekomen? Wat vindt u het
hij tegenwoordig werkt als ZZP'er. Hij
leukste aan uw werk? Had u leuke
heeft een marketing/communicatie
collega's? Ging u met veel plezier naar
adviesbureau. Hij is gestopt met
uw werk? Waren de dagen op uw
werken voor de VVV, omdat hij eerst
werk altijd hetzelfde of verschillend?
voor iedereen werkte en toen voor
Als u nu weer jong zou zijn zou u dan
zichzelf wilde gaan werken. Hij vond
de opleiding voor dit werk opnieuw
het leuk om daar te werken omdat de
doen of een andere baan? Wat zou u
dagen verschillend waren. En daarbij
jongeren als advies willen geven als
had hij hele leuke collega's, waarmee
het over werk en beroepskeuze gaat?
hij goed kon samenwerken. Maar als
En wat vond u van dit gesprek?’ Balth
hij nu weer jong zou zijn zou hij de
Roessingh vertelde ons dat hij in zijn
opleiding en het werk bij de VVV niet
jongere jaren bij de VVV werkte als
meer opnieuw gaan doen, maar gelijk
directeur. De VVV is de
ZZP’er worden. Hij vertelde ons ook
toeristenorganisatie die zich bezig
dat je altijd naar je gevoel moet
houdt met informatieverstrekking aan
luisteren en moet doen wat je leuk
toeristen en eigen inwoners. En de
vindt als het gaat over wat je later wilt
VVV had marketing- en
worden. Wij vonden het heel fijn dat
promotietaken voor de regio of stad.
hij met ons een gesprek wilde
Zijn taak was om de VVV te
aangaan en alles heel uitgebreid
vertegenwoordigen. Daarnaast was hij
vertelde. Bedankt voor dit
marketing manager bij de provinciale
interessante gesprek.
VVV Limburg.
'Basisschooljuf, omdat ik kinderen nou eenmaal leuk en gezellig vind.'
DOOR ELSE & JAYLA
'Ik wil later rechercheur worden. Het onderzoeken van dingen lijkt me heel leuk.'
'I follow my heart and I see where I end up.' Leerlingen Else & Jayla
berita valk
Dit is het levensverhaal van kunstenares Berita Valk. Met een aantal vragen over haar beroep van vroeger. Bij de vraag ‘wat heeft u vroeger voor werk gedaan’, bleek dat mevrouw meerdere beroepen had gedaan. Ze had samen met haar man een dokterspraktijk aan huis. Maar daar was ze mee gestopt toen ze kinderen kreeg. Daarnaast was mevrouw kunstenares. Ze wilde ons ook meegeven dat niet alles moet draaien om werk maar dat je ook moet genieten van je kinderen. Ook hadden we mevrouw de vraag gesteld of, als ze weer jong was, ze het anders zou doen. Haar antwoord was ‘ja’. Mevrouw dacht dat ze eerder was begonnen met de kunst. En op de vraag ‘waren uw werktijden vroeger erg verschillend’, daarop was het antwoord natuurlijk ‘ja’. Want met een eigen dokterspraktijk ben je als je thuis bent toch vaak nog aan het werk. Ze wilde ons meegeven dat wij later werk en privéleven goed gescheiden moeten houden. We hebben een interview gedaan en het was in het begin wel een beetje spannetjes, maar later voelde je je eigenlijk wel op je gemak.
DOOR ANNEMOON & KIM
'Ik wil later iets met reclame maken doen. Ik vind tekenen heel leuk.'
martien seelen Meneer Martien is een vrolijke aardige
Die cursussen heeft hij gedaan en
man met een heel groot levensverhaal.
dan moest Martien op alle Kazernes
Martien wist zelf niet echt wat hij later
kijken of alles klopte, maar natuurlijk
wou worden dus stuurden zijn ouders
klopte dat niet dus moest dat
Martien na de lagere school naar de
allemaal gefikst worden.
textielopleiding die hij heeft gevolgd en
Martien vond de leukste functie toch
afgemaakt. Daarna heeft hij nog bij een
wel de infrastructuur omdat hij naar
textielbedrijf in Helmond een studie
alle Kazernes in Nederland moest
gevolgd en daar is hij op het idee
gaan, dus hij was altijd onderweg en
gekomen om bij de Koninklijke
de mooiste plek waar hij ooit
Marechaussee te gaan. Dat leek Martien
gewerkt had was toch wel in
zeer avontuurlijk en leuk, daarom is hij
Nederland, Gouda, met dezelfde
er bijgegaan en op die manier is hij het
functie. Hij is zelf een keer of 10
militarisme ingerold. Helaas was de
verhuisd, allemaal voor zijn werk
Koninklijke Marechaussee niets voor
natuurlijk, daarmee heeft hij ook een
hem en is hij bij de Landmacht gegaan.
paar keer in Duitsland gewoond.
Daar kreeg hij de functie om ervoor te
Martien vertelde ons ook nog dat je
zorgen dat iedereen daar kon werken.
als militair in die tijd niet echt een
Dat heeft hij heel lang gedaan. Daarna is
vast werkschema had, je had
hij infrastructuur gaan doen, dat was
natuurlijk wel rust van acht uur,
alles wat met gebouwen temaken had.
maar dat was het ook wel weer. Als
Hij was ook bij de val van de muur in
ze moesten oefenen bijvoorbeeld,
1989. Daarna moest de defensie zich ook
dan was je vierentwintig uur aan het
aan wetten houden zoals de Arbo- en
werk met acht uur slaap en je moest
milieuwetten.
ook altijd alles op orde hebben.
Persoonlijk vond Martien het werk dat hij deed niet ingewikkeld of heel zwaar. Hij had ook vooral werk waarbij je dingen moest weten en als je iets niet wist vroeg je het aan iemand die het wel wist. Het vervelendste werk dat hij moest doen was het controleren van soldaten op wat ze bij hadden. Dan stonden ze op een station en dan kwam er een hele trein met soldaten aan en dan moest hij ze controleren.
'Ik weet het nog niet. Iets met politie, iets met spanning, iets op zee...'
DOOR RUBEN & JULIAN
'Ik weet nog niet wat ik wil worden, maar iets buiten en bezig met mijn handen.'
ruud wagemans Je hebt je vast wel eens afgevraagd
Zuiver en wel maakt hij deze 4-
hoe het leven van een meester
jarige opleiding af. Na zijn diensttijd
eruitziet. Dit is het verhaal van de 66-
besluit hij om de gemeentelijke
jarige Ruud Wagemans. Hij is vroeger
pedagogische academie in
in zijn jongere jaren meester van
Dordrecht te doen. Uiteindelijk is hij
groep 7/8 geweest. Ook heeft hij nog
in 1980 meester geworden van vnl.
een opleiding gevolgd van het hoger
groepen 8. Ruud heeft ons verteld
onderwijs in Dordrecht. Wij gaan alles
dat hij altijd vrolijke en leuke
wat hij mee heeft gemaakt vertellen
collega’s had. Ook vroegen wij hem:
en meer uitleggen over het leven van
‘Als u deze keuze nog een keer zou
een meester. We beginnen bij een 17-
hebben, zou u dan weer meester
jarige jongen die op het punt staat
willen worden?’. Het antwoord was
om de keuze van zijn leven te maken.
‘nee’. Wat hij dan wel zou willen
Deze beslissing kan gaan bepalen wat
doen, dat wist hij nog niet. Hierbij
hij de volgende jaren van zijn leven
ons verhaal met de 66-jarige Ruud
gaat doen. Onze Ruud staat voor een
Wagemans. Joost en ik hebben een
lastige keuze; hij moet zijn opleiding
leuk gesprek gehad met Ruud en
gaan bepalen. Met de keuzestress in
zijn veel te weten gekomen hoe het
zijn achterhoofd, maakt hij de keuze
leven van een docent eruitziet. Zo
om de mts instrumentmaken te doen
heeft hij ons verteld dat het niet
in Rotterdam. Hier maakt hij kennis
altijd even makkelijk is. Joost en ik
met meerdere vakken als:
vonden het leuk om er een
werktuigbouwkunde, elektrotechniek
verslagje over te schrijven.
en bouwkunde.
DOOR DANIEK & JOOST
'Ik zou nu voor een ander beroep hebben gekozen.'
agnes lemmens Wij hebben Agnes Lemmens gesproken over haar interessante werkcarrière. Ze legde veel uit en wij hebben er veel over geleerd. Ze heeft veel verschillende dingen ondernomen en dat is wat haar leven zo interessant maakt. Als kind woonde Agnes tot en met haar 17e in Voorburg. Toen ze 15 was moest ze gaan werken als administratief medewerkster. Ze wilde graag naar de horecaschool, maar haar ouders hadden daar geen geld voor. Ze is getrouwd op haar 17e en in Den Haag gaan wonen, daar heeft ze haar dochter gekregen op haar 19e. Ook in Den Haag werkte ze als administratief medewerkster. In de avonduren heeft ze een boekhoudopleiding gevolgd. Later nog meer verschillende opleidingen, altijd naast een 40-urige werkweek. Uiteindelijk werd ze boekhouder administrateur. Ze heeft ook 25 jaar gewoond in Den Haag, waar ze trouwde en kinderen kreeg en die grootbracht.
In de eerste jaren dat ze werkte als boekhouder administrateur was er weinig afwisseling, maar daarna had ze een extra opleiding gedaan dus kreeg ze meer afwisseling in haar werk. Ze heeft nog steeds collega's waar ze mee omgaat.
'Ik wil later rechercheur worden.' 'Ik heb nog geen idee wat ik wil worden.'
DOOR FLEUR & ANNE
Leerkracht Irene ‘Worden wat je wil’, de titel van één van de laatste nummers van Kinderen voor Kinderen. Simpel liedje, kinderachtig misschien, maar het nummer slaat precies de spijker op zijn kop. Iedereen kan worden wat hij of zij wil, als je er maar helemaal voor gaat. Dit is ook wat veel leerlingen hoorden toen zij de vertellers gingen interviewen; volg je hart, ga doen waar je gelukkig van wordt. Het was voor sommige leerlingen best wel spannend om zomaar een onbekende op te bellen en dan ook nog een interview te houden waarbij je zoveel mogelijk informatie moest proberen te verzamelen. Maar ze hebben het gedaan, allemaal en ze vonden het heel erg leuk! Daarnaast was het voor hen een leerzaam project, wat ze echt aan het denken heeft gezet. Sommige leerlingen weten al jaren wat ze later willen worden, anderen hebben nog geen flauw idee, en dat is ook oké. Je hoeft nu nog niet te beslissen, maar het is wel goed om er mee bezig te zijn en uit te zoeken waar je interesses liggen. Toen ik 4 jaar was wilde ik altijd postbode worden, ik had zelfs mijn eigen speelgoedpostkantoortje, waar ik uren zoet mee was. Tijdens mijn middelbare schoolcarrière, wilde ik schrijfster worden of iets gaan doen met Nederlands, mijn lievelingsvak. Ik werd uiteindelijk juf op de basisschool, om 10 jaar later de stap te maken naar het voortgezet onderwijs en daar het vak Nederlands te gaan onderwijzen. Zo zie je maar: je kunt altijd je keuze nog veranderen, niets staat voor altijd vast. Maar de grootste les die we geleerd hebben is: je kunt alles bereiken wat je maar wil, als je er maar voor gaat en je hart volgt. Kies een beroep waar je gelukkig van wordt! En dat is mij gelukt: ik word gelukkig van mijn werk. Ik word blij van mijn leerlingen en ben extra trots op ze, omdat ze zo hard gewerkt hebben om een mooi artikel af te leveren. Ik hoop dat ze later nog eens terugdenken aan dit project. Met dit magazine hebben ze in ieder geval een mooie herinnering.
colofon Als ik later groot ben... presenteert de gesprekken die leerlingen van het Pieter Zeeman Lyceum hebben gevoerd met senioren. Zij deden dit als onderdeel van hun deelname aan Old-School Zeeland, dat georganiseerd wordt als Maatschappelijke Diensttijd (MDT) programma. In de periode van 2021 tot en met 2022 vond dit Old-School Zeeland programma plaats. Inmiddels is het overgegaan in het MDT Cultuur en Kunst programma.
Ontwerp, redactie en lay-out> HUMINT Solutions Graag bedanken we alle vertellers voor het delen van hun verhalen en leerkracht Irene voor de leuke samenwerking. Meer weten> www.mdtcultuurenkunst.nl Copyright © 2022 HUMINT Solutions