TINO in Elderveld by HUMINT Solutions

Tussentijds verslag | december 2021

TINO in Elderveld

INHOUD

Welkom

Wat is TINO?

Maatwerk

In gesprek

Recepten

Kunst

Contact vertellers

Achter de schermen

Terug- & vooruitblik

WELKOM... in het tussentijds verslag over onze TINO activiteiten in Elderveld! Sinds 2020 nodigen we in deze Arnhemse wijk ouderen uit om bij onze activiteiten hun kennis en verhalen te delen met jongeren. Mijn naam is Maya Lievegoed, directeur van TINO Old-School en samen met mijn team, neem ik je mee de wijk in. We starten onze tocht met een uitleg over onze TINO methode en de term kennisdetective. Daarna nemen we een kijkje in Elderveld waar we een bezoek brengen aan de verschillende activiteiten. We horen de ervaringen van deelnemers en vertellen je meer over onze plannen voor de toekomst. Ga je mee?

WAT IS TINO? Heb je toevallig al gehoord van onze term kennisdetective? Iedereen kan er een worden als we weten hoe je meer kunt leren van mensen. Juist ook van mensen waarvan je het in eerste instantie niet verwacht. Zo kan je bijvoorbeeld van een buschauffeur veel leren over de lokale modetrends (want hij ziet iedere dag honderden mensen in de bus!) en schoonmakers weten vaak van alles over de beveiliging van huizen. Maar deze niet-herkende kennis komt niet vanzelf tevoorschijn. Je moet ernaar leren speuren. Dát is wat de jongeren bij onze TINO activiteiten in Elderveld oefenen. Dit doen ze aan de hand van opdrachten, een TINO workshop en door (onder begeleiding) in gesprek te gaan met ouderen*. Waarom is meer kennis kunnen vinden nuttig? Omdat meer (relevante) informatie je helpt bij het maken van betere keuzes en het vinden van oplossingen. En het verandert daarnaast je blik op anderen, omdat je beter begrijpt hoeveel je van ze kan leren. En hoe is het voor de vertellers om hieraan mee te doen? Zij ervaren door de gesprekken dat zij een bijdrage leveren aan anderen. Want door hun deelname worden de jongeren uitgedaagd om vaardigheden te oefenen, zoals het stellen van goede vragen en associatief denken. Door deze insteek staat wat de vertellers te bieden hebben centraal. En dat vinden wij belangrijk. Dit geeft namelijk niet alleen de erkenning die ze verdienen, het draagt ook bij aan meer levensgeluk!

*Ouderen noemen we tijdens hun deelname vertellers, omdat zij hun verhalen delen met de jongeren.

WIJ BASEREN ONZE ACTIVITEITEN OP 3 UITGANGSPUNTEN (LINKS) VAN DE TINO METHODE. IN DE RECHTERKOLOM LEES JE HOE WE DIT DOEN.

Je kan leren van mensen waar je het

Wij brengen mensen met elkaar in

niet van verwacht en mensen

contact die elkaar normaal gesproken

hebben meer kennis dan wordt

niet zouden spreken, om ze te laten

herkend.

ervaren dat je meer van elkaar kunt leren dan je verwacht.

Je kan niet alles met je eigen ogen

De deelnemende jongeren leren over

zien. Daarom heb je anderen nodig

de verschillende typen kennis die wij

om van te leren.

onderscheiden en het belang van (de kennis van) anderen in je dagelijks leven.

Benut naast de herkende kennis,

Met onze activiteiten proberen we

ook minder- en niet-herkende

kennis bij ouderen aan te boren die

kennis die in de samenleving

niet voor de hand ligt. Om die reden

aanwezig is.

gaan de gesprekken over diverse onderwerpen, zoals kunst, gerechten of trots. We proberen zo de jongeren te stimuleren verder te kijken en de ouderen te prikkelen vollediger zicht te krijgen op hun eigen kennis.

Meer weten over TINO? Kijk op www.humints.com

Thuis bij een verteller die haar fotoboeken laat zien aan de jongeren.

TIjd om de wijk in te gaan! We vervolgen onze route en zetten koers naar Elderveld. Hier spelen diverse sociaal-economische vraagstukken, waaronder de vergrijzing van de bewoners en het

WAAROM IN ELDERVELD?

leefbaarheidsniveau voor gezinnen en jongeren een rol. In opdracht van Team Leefomgeving Schuytgraaf-Elderveld proberen wij met onze TINO activiteiten: de leefbaarheid te vergroten de eenzaamheid bij de deelnemende ouderen te verminderen het contact tussen inwoners te stimuleren Dit doen we door kleinschalige, gelijkwaardige ontmoetingen te organiseren die steeds uitgaan van de kennis van één verteller. Op basis van zijn of haar kennis en verhalen plannen we, samen met de deelnemende school, een serie van activiteiten (die wij een ronde noemen). Hier nemen de verteller en de jongeren online en/of offline aan deel.

MAATWERK Iedere ronde is maatwerk. We kijken wat de verteller kan en wil delen en in welke vorm dit past. Spreken we bijvoorbeeld bij de verteller thuis af of op de school? Wat wordt het einddoel waar de jongeren naar toewerken en hoe gaan ze dit presenteren? Inmiddels hebben we op basis van de kennis en verhalen van 12 deelnemende ouderen 12 rondes van activiteiten georganiseerd. Sommige vertellers doen vaker mee (dus met meerdere groepen jongeren), andere vertellers houden het bij 1 ronde. Leuk om te weten: er zijn in Arnhem ook veel vertellers in andere wijken die meedoen aan ons programma. In totaal zijn dit er zo’n 50! Landelijk doen er zelfs meer dan 130 vertellers mee! Laten we een bezoek brengen aan de vier soorten activiteiten die wij in Elderveld organiseren.

1 | IN GESPREK “Hallo mevrouw, u spreekt met Romy. Ik doe mee met de Old-School.” Zo beginnen de gesprekken meestal tussen jongeren die bellen met de vertellers. Wat volgt is een gesprek over een vooraf vastgesteld thema. Een deelnemer ging bijvoorbeeld in gesprek over het voormalige beroep van de verteller en twee andere jongeren interviewden hun vertellers over het thema trots. Sommige gesprekken vonden in het klaslokaal plaats, zoals die met verteller Rob die vertelde over belangrijke mijlpalen in zijn leven. Aan de hand van de gesprekken schrijven jongeren artikelen over de verhalen en maken hier een illustratie bij. De vertellers ontvangen het verslag in hun mailbox of op papier en het eindresultaat wordt online en indien mogelijk ook offline gepresenteerd aan geïnteresseerden.

“Ik vond het heel prettig om over diverse gebeurtenissen uit mijn leven te kunnen vertellen. Jullie mogen me vaker uitnodigen.” Verteller Rob (77 jaar)

Jongeren presenteren de collage die zij maakten over en voor hun verteller.

2 | RECEPTEN Onze volgende stop is bij Praktijkschool Produs. In hun keuken om precies te zijn. Sinds het voorjaar van 2021 gaan we vanuit daar met leerlingen van deze school op speurtocht naar de recepten van ouderen in Elderveld. Over een periode van 3-4 weken interviewen de leerlingen een verteller. Ze zoeken hierbij niet alleen een recept maar ook het verhaal achter het recept. Want van wie heeft de verteller dit leren maken en waaraan of aan wie doet het recept de verteller denken? En hoe heeft een gerecht als ‘Anneke’s huffelpuf’ haar naam gekregen? Na genoeg informatie verzameld te hebben bereiden de leerlingen het koken voor, boodschappen worden gedaan en de verteller wordt (met gezelschap) uitgenodigd om het gerecht te komen proeven op school.

Bekijk de video op www.tino-mdt.nl/projecten

Onder andere vertellers Leo en Ger deelden al een recept met de leerlingen. Zij kozen een pasta-gerecht. Ger is trouwens zelf jarenlang professioneel chef geweest! Beiden hadden nog enkele nuttige tips voor de leerlingen. Samen met ons teamlid Melody gaan we daarvoor even bij ze langs.

"Goed dat de leerlingen op deze manier ervaring op doen met koken en de omgang met de oudere generatie. Mochten jullie ons weer willen benaderen om te gaan kokkerellen, dan laat je het maar horen!" Vertellers Leo & Ger

ALEXANDRA LEERKRACHT "Deze activiteiten zijn super. Het daagt de jongeren uit en brengt ze in contact met mensen en verhalen buiten hun bubbel. Ik zie dat het zelfvertrouwen van de jongeren groeit en ze grenzen verleggen. Ze komen in een setting die nieuw is voor ze en door de kleinschalige opzet worden ze niet gemeten aan de andere leerlingen. Ik zie dat ze heel puur binnen komen bij de vertellers, sneller een gesprek beginnen en zich open op durven stellen. Doordat ze andere vaardigheden ontwikkelen dan wat ze normaal oefenen in de lessen, vormt het een waardevolle toevoeging op ons curriculum."

Chefs Remko en Pim zijn al vroeg begonnen om alles op tijd af te hebben voor de gasten.

3 | KUNST KIJKEN & MAKEN

We rijden door naar Rozet. Daar zijn ArtEZ studenten Rolf, Nienke en Jente sinds september druk bezig. Toen startten zij met hun interdisciplinaire stage bij ons programma en werden zij voor vier maanden individueel gekoppeld aan een oudere uit Elderveld. Het doel van hun TINO stage? Zoveel mogelijk te weten komen over een (kunst)object van de verteller. Door met hem of haar in gesprek te gaan, maar ook door naar informatie op het internet te speuren en door bekenden van de vertellers te spreken. Na de TINO introductie-workshop over nietherkende kennis en de kennismaking met de vertellers, bezochten de studenten hun verteller thuis. Samen kozen ze het te onderzoeken object en toen kon het speurwerk beginnen. Een aantal weken later lieten de studenten de eerste resultaten zien en de vertellers waren hier bijzonder verrast over. Ook waardeerden ze het contact met de jongeren. Student Rolf reisde bijvoorbeeld samen met zijn verteller Rob af naar Bussum en Naarden. Daar bezochten ze de melkhuisjes die op een ingelijste foto van Rob staan: het object waar Rolf zijn onderzoek naar deed. Begin oktober begon de laatste fase van hun stage: het maken van een eigen creatieve versie van het gekozen object. De presentatie van het eindresultaat vindt in januari plaats.

ROLF ARTEZ STUDENT “Voorafgaand aan deze stage was ik een beetje sceptisch maar de hele ervaring en de opzet van dit project had ik echt niet verwacht en bevalt mij goed! Mijn intrinsieke motivatie staat de hele tijd aan tijdens dit project en dat werkt echt fijn. Eerst vond ik het spannend om naar de ouderen toe te stappen en die sprong voelt voor mij nu al een stuk kleiner, vooral natuurlijk bij mijn verteller Rob. Ook heeft het project mij een andere onderzoeksrichting ingestuurd dan ik normaal zou doen, door hetgeen te kiezen waar nog weinig informatie over is en waar ik niet gelijk interesse in had. Deze interesse is tijdens het onderzoek alleen maar gegroeid en dat maakt het voor mij ook geslaagd. Vooral op het vlak van mensenkennis (ongedocumenteerde kennis) neem ik veel van dit project mee en dat vind ik erg waardevol. Wat ik merkte was dat het naar de ouderen toegaan voor mij het meest uitdagend was: de vragen stellen die misschien niet voor de hand liggen. Ik werd vooral verrast op het moment dat ik weer nieuwe informatie vond waar ik echt wat aan had. Op zo’n manier kennis delen werkt echt fijn!”

ArtEZ studente Jente onderzocht het verhaal van verteller Dina en maakte tijdens dit proces bovenstaande mindmap om al haar vondsten, associaties en vragen bij te houden.

ArtEZ student Rolf onderzocht de 'melkhuisjes', waar zijn verteller Rob een foto en schilderij van heeft. Naar aanleiding van het onderzoek maakte Rolf een eigen interpretatie van de foto op plexiglas.

DINA VERTELLER "Het was voor mij de 1e keer dat ik mee deed. Ik wist dus eigenlijk niet wat ik kon verwachten. Vooraf heb ik de website bekeken, maar dan nog, wat betekent deelname voor mij? De kennismaking met de andere vertellers, studenten en begeleiders, was ongedwongen. Iedereen had er zin in. Een paar middagen heb ik gezellig gepraat met de studente waar ik aan gekoppeld was. Niet alleen over het gekozen onderwerp, maar ook over andere zaken die ter sprake kwamen. Door de vragen dacht ik na over dingen, waar ik eerder niet het waarom van wilde weten. Zo leerden wij van elkaar en werd het elke keer een verrassende middag. Ook werd ik verrast bij de tussentijdse presentatie. Ze had veel resultaat over haar zoektocht naar mijn onderwerp en verhaal. Ik kijk erg uit naar de presentatie. Ik blijf zeker meedoen, want het contact met jonge mensen, die ook nog eens de tijd hebben om naar mij te luisteren is…… geweldig!"

4 | CONTACT VERTELLERS Koffie Na deze uitgebreide tour is het tijd voor koffie! Dat komt goed uit, want deze organiseren wij iedere maand voor de vertellers. Zo stimuleren we het contact tussen de vertellers onderling. Wij organiseren de koffie voor alle vertellers die meedoen in heel Nederland. Hierdoor zitten we (online) vaak samen met verschillende provincies, van Gelderland tot aan Zeeland! In de afgelopen maanden vonden de meeste koffies online plaats vanwege de corona-maatregelen, maar in oktober organiseerden we de koffie in Rozet. Deze werd goed bezocht door vertellers uit Arnhemse wijken, inclusief vertellers uit Elderveld. Evaluatie Naast deze maandelijkse koffies wordt er met deelnemende ouderen ook gesproken nadat zij mee hebben gedaan aan een ronde, zoals gesprekken met een leerling. Op deze manier verzamelen wij de reacties van de vertellers en leren wij van hun ervaringen. Nieuwsbrief Vertellers houden we tussentijds op de hoogte van alle activiteiten door middel van onze maandelijkse nieuwsbrief. Hierin belichten we elke maand een onderdeel van het programma. Zo ging het in november over de TINO methode en staan in januari 2022 de vertellers zelf centraal. Digivaardig Voor vertellers die zelf nog geen ervaring hebben met videobellen, maar dit wel willen leren, hebben we een teamlid beschikbaar die ze hier thuis bij komt helpen en uitleg geeft. Zo kan de verteller daarna zelfstandig meedoen met onze online activiteiten. Ook in Elderveld werd al gebruik gemaakt van deze 'digi-service'.

Voordat we wat muziek aanzetten voor het laatste deel van de tour, delen we hieronder een overzicht van de aantallen.

rondes over 12

jongeren die in

deelnemende

gesprek zijn gegaan

vertellers

met de vertellers

gemiddeld aantal

gemiddelde lengte

ontmoetingen

van een ronde

per ronde

in weken

scholen deden mee

leerniveaus jongeren

met hun leerlingen en

(praktijk, VMBO, HAVO,

studenten

VWO en HBO)

Bekijk de video 'Vandaag zet ik jou in de zon' op Youtube.

Bekijk hierboven de muziekvideo die wij speciaal voor de vertellers maakten. Herken jij waar in Arnhem we gefilmd hebben?

ACHTER DE SCHERMEN Hoe bedank je vertellers voor hun inzet? Dat was de vraag die wij onszelf als TINO team stelden. Natuurlijk kunnen we een bos bloemen geven of kaartje sturen, maar we vonden allemaal dat het nog nét iets specialer mocht. 'Wat als we het in TINO stijl doen?' bedachten we, met onze eigen verborgen kennis en talenten! En zo ontstond het idee om een nummer voor ze te schrijven en dit zelf in te zingen. Voor het filmen van de clip vroegen we Storyshot, een enthousiaste groep uit Arnhem. Teamlid Tatum ging achter het stuur en teamlid Florien kroop naast mij op de achterbank. Samen werden we al zingend en swingend gefilmd, terwijl we door Arnhem en omstreken reden. Vanuit de rode eend brachten we bossen zonnebloemen naar vertellers. Zij wisten dat we zouden komen, maar niet precies hoe. De oldtimer en de bloemen waren dan ook een vrolijke verrassing. De muziekvideo deelden we naderhand met alle vertellers die verspreid over Nederland meedoen. Zo hebben we ze niet alleen in de zon gezet maar ook een beetje laten meegenieten van ons mooie Arnhem! Hiermee zit deze 'tussentijds verslag-tour' er ook alweer bijna op. We hebben alleen nog een terug- en vooruitblik voor de boeg en dan is het tijd om de eend weer in haar garage te zetten...

"Vandaag is de dag, zet ik jou in de zon, er is zoveel dat ik zonder jou niet kon doen! Vandaag is de dag, zet ik jou in de zon, want jij staat voor ons klaar, voor ons allemaal!" Tekst refrein 'Vandaag zet ik jou in de zon'

TERUG& VOORUITBLIK De tour is bijna afgelopen. Een blik in onze achteruitkijkspiegel vertelt ons dat we een roerige start maakten doordat precies aan het begin de eerste corona-maatregelen begonnen. Fysiek samenkomen met ouderen werd lastig en we moesten ons originele plan van een ontmoetingsplaats in het wijkcentrum aanpassen. Alles online of telefonisch doen wilden we echter niet, omdat niet alle ouderen (en jongeren) zich hier prettig bij voelen. Daarom heeft het programma de vorm gekregen die het nu heeft: een mix van activiteiten waarmee we verschillende jongeren en ouderen kunnen enthousiasmeren om met elkaar in gesprek te gaan. Want waar de ene oudere wel honderduit praat via de telefoon, ontvangt de ander liever thuis bezoek om bijvoorbeeld over kunst te praten. Terugkijkend op onze activiteiten zijn we erg enthousiast over de resultaten. Zelf ben ik vooral trots op de diversiteit van de deelnemers (jongeren en vertellers) en de kwaliteit van de ontmoetingen. Het verhaal van de oudere staat namelijk altijd centraal, ook bij een laagdrempelige opzet als bij het koken. Hierdoor blijven de activiteiten passen bij onze TINO uitgangspunten. Maar belangrijker dan wat ik vind zijn de reacties van de deelnemers zelf. Het is mooi om te zien dat deze zo positief zijn en dat via huidige deelnemers steeds meer personen zich aanmelden. Met onze kofferbak gevuld aan ervaringen zie ik er dan ook naar uit om onze activiteiten in de 2e helft van het programma verder uit te bouwen. Om zo meer deelnemers te bereiken (ons streven is 25) en door de betekenisvolle ontmoetingen jong en oud van elkaar te laten leren. Hiermee hebben we het einde van deze tour bereikt. Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je dan in voor onze maandelijkse nieuwsbrief: www.tino-mdt.nl/nieuwsbrief Heb je vragen of wil je meedoen als jongere, verteller of school? Stuur dan een bericht naar info@humints.com. We zien uit naar je bericht!

COLOFON TINO in Elderveld is een publicatie van HUMINT Solutions. Deze uitgave is een tussentijds verslag over onze TINO activiteiten in de Arnhemse wijk Elderveld. De activiteiten die wij in Elderveld organiseren horen bij onze TINO MDT dat onderdeel uitmaakt van de landelijke Maatschappelijke Diensttijd (MDT). TINO MDT is ontwikkeld door HUMINT Solutions en wordt uitgevoerd door onze maatschappelijke onderneming TINO Old-School. Het programma wordt ondersteund door de landelijke overheid. In Arnhem draagt Team Leefomgeving Schuytgraaf-Elderveld financieel bij aan de activiteiten die wij organiseren in de wijk Elderveld.

Ontwerp, redactie en lay-out> HUMINT Solutions Fotografie> De foto's van het bezoek aan verteller Marga zijn gemaakt door Cecile Bok. De foto's van de salontafel en de kookactiviteit zijn gemaakt door Valerie Spanjers. Met dank aan> Alle jongeren, vertellers en partners die zich hebben ingezet en/of inzetten om dit programma samen met ons tot een succes te maken. Meer weten> Meld je aan voor onze nieuwsbrief via www.tino-mdt.nl/nieuwsbrief Vragen kan je mailen naar info@humints.com Copyright © 2021 HUMINT Solutions