,
OOMS/ZlJ( DEMOKRASI SOSyAJ.iZM /ÇiN HAFTALıK
ODTU:GERILlYENLER ı.,.i'I'OOr.,im gtQvllı.,lodonbi. k...vl 01'1"""'..... "yolutd<o bi. ad,m o"ld,. """....111 Iioy., do J"Ip. ,,�, 'op/ on " "'" OOr.n<il...i" ,.ı.pt..i"i k....1.. .,,1. ...."" .... ııoli7"01'" ko.�n y_'im ."""'-i";' I>.luO<l"gorloi bi•..,p l>ôlô OL"""". ...."""1"',"' .U<' d....'.. •• f'*o' O/I<o"dı..i• •UfdUfda.I..i '0,. .. . �, ..1I<odo1. v<o ııolilO. _.otik copho, i>. ..,tu Uni-.iI. lçlodo k,,,, blo ,"'. için do 01.0 .11<1•••
0010'0. 9 bın ,*oo<lnl ••�duOu di,. bol""'Y" �I"I". Doyorcl,�, �.....i..;" deot�lni yl.l..... OOIU �""""" !",ok _ "O'.""il ..'. h ....I ..ini ""id..n k....1.. otti. (.\,i....I'. .. ,,,,,,,,i.,,"," n;ı
... ..... yoI....do_Ii ..ı, ..I",.',ld,. ç Rok"", ı.:.- goo;.n ""'''' 1;1_
"""'otu"
ç",,_ 'do.I... ho..,I.' .ııi�ini ...,1<I....,J". ,. t..,. no ",'u.... ç..._y.�ini 0<11 .., k_ hndiıi ni ,...""'� go';,,,,, ç."...,I«<I.... ""'""""" k.......,.i. 0.. .1 �..,....,. loıl<"I' �" '" YO Ank... ı.k'y<ıno'im K""",ıonl,�,n, do .iy.fO! .m. " .. . , "' bu "'"i. ,.ndi r'i"'i�i, Ç5_ e.. _","I",do<> . """""" do k.... i,in'nb.I..." 1IO' ...,i�I.,....ı..n, "i d., 8<ı,oloco _1"10010o s-.,'I. !"')'Ioı ,ı....,odon . ko.;,nold., Ay•• ",,,Iado ,.. ,"'.., k"'I",nd"ld do_ _,.'ik k......,... do r.ill...... 'O)'dI. ODIl) ,*0_ tim �... ı;ı..i --........ ç«>"",ı.....i.. için ..,i ......I .. ,.,... 'i.. i, Oji<o"," ".,.....lil...1 .. ,*-ndl ..in bi, G_ ""f" ""I.".,. .......'I�ini bo!;",il.. . .w.t(lrI�:!OJ ..... oh bl'dUoI<co ....n ... lW,....I'. do� ..ıoı. ı .._
k,l",do,••
oolU
__
,*o.cil.""i• •Ufdu<dijfU ,*_ik , ı... ""'ok.olik mll<odol. 1>'0""""",,, bop'y lo ,,,,,. d,. Şi"'i <Iond',"ik ""i-.i,. m�ı..i yolundcı ,on, hedofl., _. '" bop,n,n ....okllli�i.i >001" '""" için 'OOro"cl ' ....ilcili�i· """,.ni."",,,"," 00· TU'do o. ku'"i....., ııo•l •d i . öV."ci1.,i" ,...,.,i m do ol>< .<loibi ol_la, için bOl"'" ,,,,,,iloil..i.i. ,.çil· ....1 .. bu <IV_ndl"'n bOl,"" ,-,"II""" " ko!,I_· i..." Y"'.... kal"" <IV.ncil ..i" Y"" y""",mloo .0_ ",-ı..., "'" .Ido OCILL....1 ııonok'. 100l0;1.... olon �oi<lGr, OOre'im gtQvl1l.I.I• .... gl'lıiml i i. _"'" ')101.,,' bo""',ld,. somo. 2 _i,on ""ih!i _ ....ptor �dI ••ncl o,I.I ..i.... Ay., ...",i. y�"" 'imjl' _•• ..ı. .do bOy�boy ılôtıol",'* )'O>',..ı_,n,,,,"�. lad,. K-..oyuııo" 0)'"' biçimdoY"",h,lmo:oyo <;<110. 1,I,yordu. Ol.y lo". ",.""I",u 2OO.:ıoo kiıiydi, ODTU""' .... . ',,,lu ,ocIb;.i. ol,....,�'n' ... oiı.ı . .i" "'..... Içlodo çoculdor,", (:) ""i....i. ..Y" �.ı.i. I.c �i ",",I.n iy",du. Ayn. ""'" RoI..... bi, <t§roti.. �.vıı.i .OQc,I,�, ır •••""il.,ı. iliıki k....du v• ••""i '.....ilcil ••iy l. �uı'U. Mov"" 0.."""1. 1,,,,,.... ,, ... .. ""iv""TıOCı. O/I<.""i dot"""ı.,inin '0,....,1· """,m ...11_1 _n;yl. 111"'1 ,*""cil."" do· ,,",,*, .'ik ki'l. Of","U ol"" (ODTU-D!R) ii. 'o,...vl' ......... "'""n ... d" ı ..., .000'Ofıa. ,"""<m,"",, bi, di.ı .. ....ig<ıru".. .. Y"pl.,. �ok"" O/I<oociı.,in ''''''i''.....• l.. i.1 .......1.-,. ho." ol",*"" bildirdi. u..ı_. ,i.. -.."I...,,,'o,...""'I........i ;çin <ıvenCı _ilci· ""01"1 ,TıI",,11
I,ki ..."" 'o!Ilom,II"',
IYOKD: KARARI sız VERIN! işrE iODiANAME
!
ilgiı.... iıl'"
101.""111"""
5. Il) (Icldi....."." ..
'Yot<'!ın lam Ilojj,..." .. C-çek'on o.....:.k olik lLOI.iY" 'Yot<'!,n �Ik,m ..,n &ıIi,m' ıı.hk", x.yali... Ko"D"" ·Yap'. T"'" ıı..i<i 0",,1•• ,," o..y..,,-,-
···'
"1011<11 ..1. _I",,»do 'ok..".1_ ,i_i,", do bi, gO< "',,I,,,,,
Yt:JRCn'tJ$
holk, ul.....ı mU'
eodol.y. ço!l,mı,II"''' bOy' I. .. Mo,I<ıI,,·IA.i.i., bi, �u· viY"I lç ..i.ind. 1630 '0)"1' o. """I.. K..... ... ·""" 35. _. .i.i <>,;,kço •• bi.çok do/al.. i�_
I
• .•.
ilÇI -..".
I"', II••• ""I"" .....i...i il.
I'. ",",kı ", i>. �ıtı oç",n_ """ hotok......ok .. dotnok İ",,· lIy.'I..i .... y .... _00111.., 'ooy' kOlior, 0..'01<10)'''-'1 0......1,·
"faıi"" Dtf;,ı�" K""ıardo t.>Oul"",*,,,· _I.do, ı... g.....u ..... .. nin ih'ilôl yolu il. y",,' ,,,, la do§iıti.il.'�ini ila· do . ..........id.... Yo .,I" """,, k�lIond,kl..., ""yoli"" ol>«u_ O�... ""I.."" "_ii." mo ' _, hiç ıUpho ydo k i, Kamil' ni....i,. . D.......'oti. bi. holk ik'id"",1don ,""",0'1"', liÇI ii· n,I,,,," looI<imiy.'i... dcy _ _. i"'l o";"i, ' bi. "Ii"'i" 110' lidl_idl,. ("'"i........,., S.LLL
ILERI 'nin ""ıa k""ı' 1'0' yı· PUYOO olup . 1905'do ,oy,n_ 1..-. bol..vik _o,.,ini" i,· mi i� i. (jddi_: S. 17) Soookl..,n .. ilERI Co.. ,.· ,inin y<ıt,ı"""",, ". ". 'ull",,_ Oıklor, '" oı.llk,....I....,ni .. duy_ ....1"', .. "DEMOKRASI" k_o_ m, _ ""co o. ''''''' o<Iilmil OL..... ltı.. . .up...i, ki 110"1 ""1_ "DEMOKAA51' do§il· �i•. """.i"·I ••i"l,, k"",ıoı' I .. ,n ol>< .Hlkl..i Y".i 'Ipi. bi. ....... ..,. ioı•. K,ıo"" �yo."" ki, K",ı Çi"·deki .. KUbo·do. kı bı, """"""101'. Y ...,i F'0' I.'aryon,n looI<i", ol"'" bi. 0.. '"""....idi.. (kkıi.....,.., S.18) Hi� ıUpho yd,tut ki, )1'0<,00 ,.... al"" D�VRIMC( OL><'�U lenin." ...1...... ih,ll,;1 y<t<i.. kullo.,I,""",..... .
(Iddionomo: S .23)
VE iSTENEN CEZALAR 1"....1.. ya..... öV.nim KUl.
i'" o.-""\Ii ılyOKD) ,""" i<l _ ı.,inln ,,,,�I_,,,I"onbul
0.,,1., GtN..lik ,."........i·.· botlond,. So.c, yvk"""," bo, .. pooojlan", _dl�imi, kkıio' ....Y*dayu""'ok, ... (Y ÖK O l"!' ..liciı.,i";'" f.ı...i.. Ii�". 1. I"" YOVfU. Ku"l o...i.coo.Ko' ,...... .>J..oy, H""'y i. �,ıilUn, ....,... Nedi.. Öxııon, Ni)l'O<i A yd ,n '," horbi.i ilin 21 .....,. k""'" _.... . o.-noııı" .,kl ı:..,. k.." .o.ı,,,,,,O,""'i. . . II..i,,,, ..,." .... .ibi .. . """,1. ",11<L""" Molwno' Ç'*,<o IooI<k.ndcı 90 .._ "'yl bul.. "'''o'or """" gOreIO ... ..,? o.
HAftAlıK SIYASI HAın VE YORUM Df.�OISI
SAI1lıl, Na"" SAaOIN so.UMlU YÖNEToW:N T.... TUNCEl nKNIK SEKRETU: uo....OKMAN
Al)�ES, K""", Sd<'* 15/8 Y.n11Oh!• • AN<:AAA T.hI7..sal AaoNE KO�lLA�1 Y ,llık, 200._ Tl. �Ayı.kd(X).·Tl. D,ı ülk.I.......... _II 1101
k..... " .
Ma Kap:O< �onkll MD Kap:ok Si)'olı h)'Q.
Iç ..,.1."""" lIIIUn 10",1",1 , Iç ..,.I.lo.dokl yO»". 11""1"""
%50 i""ı,ı..lldl •.
1.$00._ Tl �.OOO.' Tl
20.· Tl
_" Ko roco oı.", ",.,'_,10'0, �",,,,, H.niy.' Co••, . 00/1"'" ToI.1oft 28 so 20 I". KO»''''''' �' ..il_n ol,n" Y'" 1"1...... Gönd.,1I." �..., LO fo· tOiIr«l... 1_ OCILI",...
KAP...: OOZENI Ibtohi.. NIYAZIOGlU
yal,.n 'u:;�ü"
Tal.I,..'doo .1_ t...v- �adorç,* k�Iı.-... _ '*- hor ...... _. " ....'_1 . ... r<'Qu<Iloı"" J'<IYiI'.'''l''' O k..... kı _ 11. tl)'* -.... .._roodo doo!ıil, il..ı<;ı.. _,_ .. , 1__ ı.aıı..ı" SI_to_. _1_I ..in,.....l .. QId" ....... .."", dCOU<-' k<>';,'"I..... �do. DıOıIOn tepı..ı •• ı_ lanIo<ıu....I�. sı_ ihıiro<,.... , __o �u cı...".... bOyi., &,o. P 11..1.. _ 'opi....1.. mlJcodoloyi ,1_" yUrC....... 00111"1_, e;, ,.,...1,1,... k� ıçın doi>o boyı-.. ,..."ivol.... «ı...- oOlıı .. i. 1IJıı;J,. yonolg. 1'" 1ı..1,.. _... ...,..""""1 ..""....'''1;. ""!LU" """"Ou ,i_i ... Ol... ,,,,,,· """ k�,I.I... "'101'"'''''''' ol""",,,, yok. �U'i.i... "ı..,...... .,. bl,...ucodoloyo do 11 ..1,. """'"' '" topI......oI mU<odeI............. "" dOOlI. Ur_ "" dOfItU .1_ .. _1 Goı"" kur_ k"1noo'''' .1... .. _''''"'''"I... n _ ' ç...... I_i... day'''''',I__ .a..1.1koı-l "-kça ot''''' i'.... _il.., yo ""I; k_v' ...1..,.,., "1 ..lik.." ""Y' .ı_ı. )'o do """""" k.ı-yo _.... o....... _, bl. _i ,.1..11 ku_ " •• d"., '''''000''' ..I... __ ....1...., ... "'f9V"d"""bll.ojo<� ,1_... hollnd. 1"""" 1. """'-'". 1;"'1.1... 01_. K",ı.ı.. . ...1....... I çin "... .1_......,kıi. . .....1<. """1.1..1 "'"......... ii...... Için do. .......Uo..-. ı.... -.",;ı, .. 11..1,..-.... _i.... . . bUyıl< .,...1;.. _ .. � ,logon. lI".I'" ı...,.ını... ,I""", ...11_ I�I" on .1_1111 ..�ii..... ,,,h;p. çUo4<u ı...,.ın, _enln ... blrıoıı........ '''>',' 1..1<..... '1 ....... bo�_. s......,.."'n tM.loı1i<c.ophool ";""".1I6InI, iow c.pho. nın ....._'1'" ku'I.I... ""I........ lç l" çol. ."'. Co"," ""'_"";" Ioo�_ eo......'1""'.I, Şoo-bo'çl kol_n' trbalo... .. "'-I,..", 0...1••1 .... ""' tM.ı .,.-. tM•••"11" bl>_oio ...-,...In .._OL"',", ",:t""'1 "'g.o>rl .. ı"ı ""'i.......,.. ç'I 'I" I.'o.moI<.,, ,:1, ".1111"' .. 1'u.1.10«I.. ....,..,.1 .. i,""'�,"""i"'" Co"," ""'_"nl .....""'. ,.1''1........_'1. .. tM.lik,. to.nl...,nbl••'''>'"' "MI... 11"<1 .. _,.• .ıldı, Cophe ""'1»1.'1"1" 01<"""",11, ......yal pi..",,",1, ",'''1_1''',, ",..I..• ,,""" '_i hı \OL. """ı, �,,, to.l"""""',�, k__ " uı!oul"" "',...... k"ldnd,. ; �""'I Ol. yatodo>n -ı.",."1",,n,n Ol",,:, "dWOW<ıW' 010-,......., do, ..... ,,11... ,.....,,ldo....... n .' d,I.loı'I�lnI ... 1_., _1".".11""1 . ... do'*" . ..."1. dolu tM. _, lu __ ..pho<II.I. ,.", .. ,."...,. .,.-,101,_ I.. ".00101_1"" """"',"" ,.,.., ........., ........ "'••1.,....01< ....1 iı' 1••I..lni '--'" ç"I,.....I..., ......iin. 000000I0,,,,..... 11..1,. .ıo.d _I....n. iow ,u. ,.,..ı tM• ..,...... bold..,.ı.;I.OOOOI ,.....1", OL....;:,. -. to. ,..."'1.. k,,,, _ii -,.. ......... .. ....10_ k,,,, _Ii ı-<"''''' do_ii. f........... . Io'" _ii .... w,u. ,...",1..1. ç.II...I,.,..... Co"," .......",1. .. tM,,,.... -..,.... . 11.. 1,. ..... _i. için iowl...... Ol, i,...... "'....ç,k', .. . coptıo "..,II . .I"ln "'" bi,l'" _,_ .. "'"bl,lnI ......ıı lçlnclon Ofl_ I"..,,�. lu i,....t, Co",," F'>"IIOflnln tM.ı"hlncIon ",-,I_'"",, "çol. """" ,..",1,. V. to. 'fOf"', _.. <opho"..tll..ı ,",İ",.. td_,I..lnl .l>d..-d<J<1o<1 ,l>.<O ....ç.l.ıoıoOll..... "".ııı.,. .. ,u._ ı...,.ın ıçın on .... ç .... ...11 .."" ••"'" 1'"',""'1"1......_".n .. k<>Ç_ _,", ....1..... ... ım"ı,"" ........ No k ..... goç ol...", ok..... '_"0<010." Copho ,...'. ".. I"ln ........'.. 1;1_: '"''''Iul,*, .. k..... ui... ,....... ,tM, !>\Itlin ... ..i_I, 1;1..1",,"" k.,.."...", 0""'" go"l, ..."' ...... "".. ">''' '....1"',",,, ......., ... �'.'ik .. 11..1,. dOr><I< _1••1" 11...r1 kl 111...1, Co"," "u· k"""nl" .....1,.... .......... ""...1.1... _1_ bir ......... ol.... .. "Y'
HEYECAN VE SLOGAN ......' co",," "..,"..1"'" ..;..1..1,,; __ o �i ..k,n"l..............""". ,.,ı.. ve ....- 1, ...1,1,..10. -., '"YI" �..o)'lo " ...10 ..... ... ........ &i_;� "_1111"_ "'....ç,"-'" .. boIo.ı....-_ �i•.trl_, oncd< 1,.,�.�... ıı'-i. _... . Kooı.ı.... 11_ i,., � ... ..,..... .Iogonl... iow.... ..."..,.ı.., Coptıod porlil...ı" hopol�l� �i. "'.....1 .. . .. d,.. �".I, ...cı..ı...., .. ö.z" IOY'".Iogonl.. ı•. F....' 'ok Ioo�"" ,logonı"',. 1"'0.01"; diJı_ do,.... ",'" li.,... <on ..km,.... '..... "I""'Y"" .. ı..,oc"" .",..I_n 1.:10..... ,logonı",," fazı• •110111 ... �.ii<, 010<00'"' dOJ....... ."'. Ö,.lIlkl. 1....". . gıbı UI�.I.do. U'u" 1'11'" , ......,.."10 l .... ollk ı...�,,, .1".... tutul"" �",ı.ı..ln, �.""i ç.. �",i...,,,,, u)'lU'! dUjtO do, , O<-,onl" _.II�lno , .., gol....1_1..., ol' g'I",,,,, I,,,",, ıçı" hoyt<an ..,ok ll , Doho dOOrV>U ho,...".,ı• •lg,I""..,.I..... 1 ..: doho 1,0>1">,, .. IL M " ....<oolnl. ho,.,... dOI� ....1. .. 1_" """. gol ll". ... .,.1.. ho)',0<'" "',........ k",� do tM, .. "'I 'fOf"",.IIoy .....lo,.... ... bır _i. Iow... ;,1.,... il """, ...,....1_1.., ....,. ...... _onik tM. bo6 k"",IatMII,""' Go,01<11 dlOo< "'_ık. ,opi.......,ı ....It""'" ....... 11... bi, � ...,1....,.. 12 Mor' ......"', 12 Mor. -..Ini" ho,......h g.Jni..ıno ı...oı....ıı""'. ... ii, onl_ il Mor,', "",,,1..,...,1..10 ...,....1..,...,1...," _i ..,1..1 1,,,,,"� "'iI",lı OL...,..., .. ,.,._, '"ii.... 01"....1. iow ı..oı""" ..� ....1,1,1., -....ıı. ... 11.1,. do_ ..... ooU<odol.... " lçl_ .. _...11. \001. ..... ... 'I..lnl _Ot. _... bi, "t'" '1'1.".. ...... "Y"'. .. ';'\01101 .....010.1.11.1"' .. "......" hoyt"""," boywtı..,,. ...,..... ıkı ...,. _ . ....1"'.... "1<101 ""Ilc ""'1.1 ll....i"'" Dot<> ,!>o"'", go.hl .. yapı... "'1""111'" ....1..,,, tıotv·....., i.....,... no 1l"'''' dlJIIu """'" ....' ..."_ i .. ......1. ..tiL. ""<OL< bo.< "".Inı" H"I� ""1i,I'nio """011 ".I"d.ıoI .. ....,lu .. Co","'1 "",Iı...ln """.11 u....I_1 .._•• 1101,1 ç'" doho _ii. O;�.. .1.,., 0.", Dot<> 1""lk (,1,1...1,.,1 II. TlglII. oolU *"",II ..I"ln ,...1 Iıokl""", 1,.11_01< ve ... ,...ıu ır"""""'y<ono k",ı' '1'1.11..1. ,,,,dı> .(kI..i ",_1_, Co",",Iı. .ln .. onl...,n ooIU',I.I<ı "•••"" y....'I,". .I" koytı. II. _i....,. . öt<.",ıı ..ı., -_,,,,ik (hl...i...• ,1_ ç.ç." _i lçlndolol _,.,ık di,.nlıl"I' *'"" "".ı..lnin buy'" bl, ç<+-"I'*'. ....., do _'<ılik ...1...1.. Gd, .. _1..1"; y<l...ı_ı .. IR;'" -.ii . KG i". ..._bil. _ii tM, ......."Id,. ıo.y.""", lçl..... .-' ç e" .. . ,I_I... ""ral' .ı_ı..'.k..ı.ı... gl. .111"' ... _ii ...... . , .. " CO"'" HU<.-.i, __ lıln_tMı., ... .. • 11_ eo.k....' 1.....01, Şoo-bo'll foyzl�l� ve "'-I..... o..ı.ollçl" ..... ....";1.1;01"', Iı.ı,. , ....1.. ... boz, gOt...".I ... "'"l'" to. .......... .. n .....1_ bbok.... LLL. do _ boıl"",,'" ....... d"- """"'..... Coptıoel IIdoor· lotı", J'<IP"I"" ..n __ i _ndo \OL. """" Ido.e.-, k .......... ..........."I,�, 1...10 ""'.... 00011. ")"\II'" Copho.ı lI....I ..ln .11..1_ kı .....,.- dOIO. ..�ii_ """'0<"'1"1 oo;'�. uidi\ol.lnI .......ı.,"'" "'.1<1'0'"' ...,.tIcJ<l."_ eıç""'''''' ,..tlpi..ı. k",I'I.�I_' k<>Ç'ncl_. ....1 .. tMllnI'fOf.....1 ...., blL__ii. _ "",,I.., bii...... khl._ I.... $I_nln bl, ....... ç..1 ......... . çUNo.U """....,.. içindo . .k,ı"''' �...1.1•• �Iç bl, ..... go'i,_y.� ••pI-.oei F'>"""I" to..", ,..lipi....... "'ı!o. tM, "�'noO' kol_', ",.1... , yOp"oi.'''' ""'holdo ....i hl....yocold"'. ....1'" do k"",,,,ı,,,,,, ol",'" ..... 1, .11011.",,1 k.I_, .. _ ..ti� cHı.o""l� .."'_II....llçi.k . ....I.I..I" _""I.. ...• ",,",,011" ııuı;ı..do. Y..... 00,,100'''''' oo;'''ço belli ...""", ''''''''Iu. .. <>Ç,khk h. oncd< .... .I........ � 'fOfo..�' hoı"'con ",_.oda beli,,," .....11••
"""-' ""
,
CEPHEDE PANIK!.. rCJRl(/yf' DE mıtn'UŞ
MC 'NIN DEFTERI KARARIYOR
''TÖD-DJ:II All•.,... "� Bo.uıu .. i� _,ı pçll. ltooıtıı ç .. ...... ...... 011"'_ lı tı.kı...... ..ld'''.... ..,..0011. 50lılın �. at__• LUk _ O""lröldll. ""tb-!Io dot ..... ."r, ııı_ı. NI'
................. od,ııd.&klIı:I_ ..'_'lu. . . "ı. ı . cıo ...ıı r ,.. TR'T _ _o n _"-rUlO
..ntıi:i _ro all..
TÖD-Oı;ıı
_.,Ian. :toıbo Bo",""ı ... . Ad_.. n_t.....ı bn,..l� u..ri..... U..llkı.ri _• ..obt, oIlı.n..,.... bu. tl...._ LO"" bı r ........... octıkl ....
1,,".... 1.,......... .....1 QIot.ı_ lar. • . " <öooçılil""o �.fı.uı,. Pe......• bo JGııU, TRT'oı.ıı13,00 _. _ r-' olaıı ı.-r "po bQI .. ''II olııı... ı blloo bo ..w... 10_
tlyGrdıı.
$odoı (go TÖf.OU", IrıI<. (V....I,) . __IO..... � _ı-M. mCkCJ'dtOıU ..trt ...,-.....,..,_ ..,._,m. oloyı ".nlllı _11]'10 1.107tı> o...ıUkkı _ Ikl.,..ı.. eır-. ...-1... _le... ,...- ...",U 1"rı. T� oloyı ba ,- �... _,....,ı.... ..ııı'..ı...... ,... _ bl. ıo.1aııı.o Içllıdo ol. ol bır a.... '. ....,..,.. pimi.... "basit zabıta V'Ok'OSII""oflUoıllıdoıo """' __ tl... taç_ı. TRT a_ ba.. __ ıı.......olayı. 111111 Ayı" ..ı....ı. Ad-...., v.· ba_ "01o)'LII IIpol hiç bi. tıobor .b .. ı U.. .. TRrııIıo lilllindo _ do...... ,.1.,10 b" ,.., olmAdıiııu" ...... 1.,.,.... ' _.. ...... ııı,...... c-..ı...ı. olm... U..... _ ka_
•
LI _. bQlı.ı.ıo.ı btl<1e....p �.. koruldo_ IOL'I" TRT, ok,,,,, , ÖlIo .. ok..", Ioobo,le.ı.· _d..ı",," ol.,.. ı.an:ı.,.." de, .,..., .I.yuı de ll"k ıtırllıı. ı...... bır oç.ı......rm"", "'_ WLO.LO "..ooyuna ......,1....• tl_I. Ad_ .... vo lIlJf\ """ '1''''<10 bI...tIU, bl, . ,. �.... do_ıl.rok ...... . LO, """', .., bi... dlkU....... \eoI. UI>o.Io_ ..LO' tam._ !ed... "".leoı... i. ..... _. ...... ,eo. .. olkılllı detltllrt ......... .ı _(yı>rdo.
_. �.ı,,_�_oı.:, do_ı "8001. . ..... _'. .," _ILM ptlrlld:l .. ooll_La .... co
!dil,. ...... . ,.. "TÖB-DER
�n oııbe Boıbıu
so_ <la, ı:c-. �,. ...., 1111< _ Domlr. � 00PıIt4I 1f;I......... .. .t.naıı .. .u.
..... odıodol<l l,,1 .rbıia,lo._ 1._I_Ad�. ..n ka ..• }'<It. Uurladold bır Iobııtwl. �kll�"'I'Io •• _n "".... .....1.01 )'11._... . .01..",. <la bl.tart"m. �,km" . IN ..... . ....ıao .. lıIbIBIBoIlu taII_. ..... � kı,o. ....Io" rı,
bofolı""..,: .. "
tltlo _.lortylo ok_
_. lortıı.la ....aıııdokI . ... ot Içllıdo. TOa..m:R Ad_. un
�boflWoııtıaııı talo·
_ Ç'ı...ı, .. botıuIıto olM iii .,...... ....,.ıı..rııoo tıo.. u . ... .n.lo• .,..."" ..... "0101. boll' iii. ... 1:",.".. ""Ol ola"'" ıtıll ..,ıı...,.. ço· ! llım �,,�ro', lIo""'" ""ad """... _,ır: .. " TRT A<Iap...1'1 m.""'I.ı ı:e""ı E"'.ı·,. p.oto<:ıılk, od'.... dolnı ILaber .1 ... ve ",rm. """',... ıopolılkllll _ çob.t.ı... ..... ....1... ...,}'<Irdo. _... _.... TAT. Ad_· ..... ",_rt � �rdol·..
ı..ltre' ıtı••ç.".,,..""'. v•• I I loI.otoi. Uyp. oiOJ". olut-
•..,. ,,,,e , oı. _h, bi. .....' .hp. perde .rio. ..... çekllnı... JI """" .,:trilYOr<l•• 5 H. .'.....
1'o,,,mI>o rii"" V.U Mnol'ı. 1/yfI'.·o .n,.. 'ı.ıUı.•. v.· ii"". ,_i. oldupııolll..• ""ro"'''''', OJ_ 0J11' ..n.
Aııb••'dokl ro_lçoı_lo. ro ko." �Ropo.ı.� doiiLılI. IIIojthk do....... .,..,..,eo._ ..,,,,,,.._ ko· tıtu..... ç.b
<ia'p�...
""-'arı.....ı,... ,...ı.ın· ..ıı W. ...,. Ion de olıyı "B
ta ..It'. . , " !'Ör<l1ıpIl"," otıırt.·
ııWı Içlo LıLIYUkç .......!edl· }'<I,I."',. Adop. '. n TÖa..
DEA �1.lı.rt,1o """"_ 80.., Yard,m.,.. 11!>&m.1!)a· demI. ,....la "OI.,,� oly." bl. J'ÖolI"x" dlrordlı. $ıl.., y.rd,mc, ... 01...,....10' ta· rol,od.... _ıolııe _'I .. "ııo".hk .,.... .� ...... .. . rı.· ILCLL'. !l . .. .1 bu _LO . .• MJO''''''" ..kUadek! ..,.. .... LO ... cevıo' buı...okto tJçlllı �JO" "__ do_kı.. _ı"ı ..� JOllo II_LO..
bo'......,..rdiı...
Ayın ...Io...ı.. _ ....'dokl TÖB-D�A 0...1.0 M...I<..I...• ç _ bi. ,,",,' et rolo . ... ,.._ . Olar. CKI' ,.....ı.ı1ıı<Io . ıIO ..... etU.I p..ım,..,. CHP Goıool Me.ko.ı ...10 010 ..... Iltı,ııık bI'I>ey'.U .......".," .... pı",vlyle Ad_urI'n. """'.'Iro"'". OloY'. nn '...1,_ ka· .,ti, bl. biçimd. J'Ö'I �,. ıı .....d u..,,,,,, ytıRtlYtıŞ "",hı"'l n do. Ad.......'.. .. <101.........11 . ""�..&.
olayın gerçek yaru YtlAtıvtlş ....-.1. � 110· of.... cııoıı Adop.u&n.... .... �0,I"'" _tyot ""'11,ı.n1'" pnlı 11l..._10.10 .. TÖlI ·DEA ...._.. n ..... 'ı.ıu. Ion11o ıtır1l�'Io.de ı...ı_•. oloyı�. . plob ıı:ı",u .... tlo· . "'1lak ... ",�,
TRT '.roı...ı... !'Örtiı'ı""." """ .."n,lmok .ııtoıı... Oı., ...1, ı.o. "60011 bl. oob'ta niı' .....
,.O,Jd'?.
ciirt ... ıio ..... oGTlodll o•. BI .. lı."" Lçdlo........, Med"'. -.,ol<opıJo ,-1. ""LO•• Ot:Irt.tI.-lIçCId'...... çıbo". TÖa..DEA botu-> 80"*' ı:,. Içoo_kolm "'. I.,. o """O _Ol ı:,. ....1. ""ol,.· rt Dot... tlmlt AJd,..,...n.· n" .. � .ldlT1..... ııt...ı,. MotoI .. bM_ OII� �rdlıı. 01.1"""" d. bi. "'.. _'0 _Idır<J" luıtıl· ••
L� ıçınde Iş
ııı.••Y. ....... ..ı.hlaal ... PoU .. atı... 010, ............ Ad_..... poUotııJıı "!q, ka_ bull bi, ..ı"ıo nIı'•..,.tı.A· """ok '""""LLL Jll>ld!•. Aooc:'" oobollı'1o ..�r•. DIqUıı p.... oıay. ohı....... ..od. bl. bo,. 0;001<,...... .. 00)'1'1. �ıçde_ ko ... _ � IIvllki,laIa "".,,"'.... l.<I.op&u.n ıı:ı...n. ....iıl> _II<U,. a.ıo.. k\ııo. Ion tanAod.. ,ıs_rt""... 1otdl .. oiOJ'lo IlrIlort..,.ın ı._ııı JIbI dolum... Pon., YlIR\lYtIt'aı. bo.,· 0III]'0. ,.11__:rrı 1çUı. )'o ..nldııı ... .la... ıuı.ı.. ... do _ok ,..-U.... ..... ı...llçtlt\ıı.lıOO_dII. • NI_ç......... ok_, .....ı'. OJ_ bo> lIç kI,-Wrl Ad_ ....... ,.ıııo"k IS til<>t.mıı Em.oIy.. _.IIIfIL'" ...... �.oklılıUlıl &tp_. rı:ı bo,ilı bl • ..,.... poU.I. ııo... Lll k'yı_alıl 0111 po""'...... _ro "" ",rçotı ı\dapa... , ••,11 ..ı."od. bl, 'okol)'O' ""U .. de oaIıl....,.""ok. I."'" ... ", . ı... oIr."""u,," blc1lktdlp. Tokol""" ç 'lı.oııl•• di:lrt. kı. ...llıl"BIıı 0'"W... tımetl. tIJdI .. ....I.rd" TOll-Dı:;A .. ""'1 """.,...... � aa....... 90<1.1 öt ....m ...I."'" ku..... 100,1· !;P. � ,........,. HIkmet m�.... . ,,,,,,Ima., 110 ı... lIç tl• DoInI'. ııoıııo ..,....., iii.· ....... 1ı.rıIO,1 <>l....U ••ı;,.ıır ....u", AnıIIı1 .. b. ..... Sod., __ ı..ı.. ""u. )'otI<lnlOrl . 't(1 Aluııot ı:,....ı . ....,1 ı..._..... _ "ıı.,.ı.".s... ı:,.• • • ....klo )"OUOd1. A_ ... r . AI.....,.._,· OJ_ .. Id'...,.. ...., .. Ol' .1011 010. ... rurd. rolml, ... "-10. .. Itçl � ı:eo. �'IY"·_""'''' ...1101. e....,... _LO .nd,. ""_..n'''' ..._,,,,. TÖa.. .. E"'bı 01.1_',••11oıt. lo· ı:ıt:1I'1l 81.... 10 .. . ... lı<oııdt. boııoça ıtı... ıö....k." lon ko.... ıtıl ,..1-. ...' U'. ...._.""... b l•.., ILIr..,... ... kod.r ""I_I••. no"" _ nıı,.o.lı"',••• d. iU_.. çık'p Adop... ,,. '. K.I...... .. ld,l, h,....I• .. di:lıımol< u. .... . rob. """""'r' Gl•• ın"""et Dornı,. ,.01.11. b"lod,I ... uıı ."od. ,lddetll dı"ado ",nıı"" , " bl. ıotwıu. lo,Im.l' bo,lod,. Ilk '"'oY' .,oo,I'ad .. 1I'lOI.1I� tt...."' . ••io. 101 �OIıL bl. lçlod<ıolm". b."o, ""ırıp """.10 .'tı ..... ı' """"' 1ıo1dıı roç... d<l•• lo.ı._ 1... _ 1... 00_-.1'••0,1...... n� d'"od. )'0",1" 1 . _ot Ero 11l....... .. 10•• bl.yaııd.oııı .... ı... .r""" ""<do. Atwet
bo ... , '"......,..ç.!ı".la ....
Ep ,.taI,ad ... lllri1k'- 0111'1l).10.
ULUSLARARASI SERMAYE'NIN" AKILLI"SOZCUSU TU..tJ.-e'do Horıd. __ retlk �.....ı..ı. .. ç.""-. ...... .,.,....... __..,ıIIke",� ....�<)..1I...1. <,4,10",,0, oU_MI!..",!.,..,.UII.� . )'U...,..._ LO. YU. Bunı.rd...klıni.. "ot_ k,lII,...- Iıou>I.....,... ..ı:ıkl"lorl do .. .- JeIiJw 110. .....\0)'0 "....ı-ı.". ...,ı�,H ... "<ıI>)owr' yalı..... "klan ,.Ie.lmllıl bl.o;oI< �l.l_ 10 """""ııı......... o.-cııı. bır kon" LLL" ..r; ,... .. ,. nk porqnl,n<It._. beUrU bl. oçod.. .10 ,I..". � _do,- _LIbaIOU _ ulllo ,.... 010_,,". .. n. ıkı",,! pa ...OJ.. ... ıı ral. bi• .,....'•• 7'0 d. '_" U. ba,ı... 1)0 """'J'aIt.o. ILt. po......" . 10..1 ..,,1..,010 aiirO,le. .......,••• Va tııı,'1oe4 -"' ....101". ... -..0"iabII�"
... "<ıtıje1<lIr'_., 1,1Jl1\y<ı<00 ...... Bo,",",O" "" ....1. �ln. ıG<U,.,lImU, .. bo ....... bu' .Ilabl, kl" Io ,
.1I.rt.k 1.0-0 ,,,,- ...10:100 _!orlal .rsaqa korolm.... "rdl. �..._ IIO""""'" � 1"c_"'..ılJ'.. ,..ı...cidi _ı.. ,••_ ..ıı
Abdi �I, lII..ı.IJ<ı"do_ .. pa"u "IT'1o,... , I ••""""". >:ıo... eı e�.. I IIZ )1... d!i .....Lıo<Ie .-enli. öroofııı, Z• M.,... 1971..nkl bo,yu...""" ııo.o•. _ml. U.IU kl.... .e ..._ ....,..... IIJ'J'I","",I.n .ı."lnUr<ı'. ...."'. _"". . .._. 'M _...., ._ """w ,,�._. ...... _.. ,Iı""m ı:ı.tı"ıro", lıIel"'_' __ .. ,-ılolı..._ ....11 . "bllll'II'·' l<\I�k poU.
...."'.rl.n..ı. 'ml.� �ı_�...ı.ı<tırro'-LO..... bl. ç<ıiı ..... 6mo1<
_.... ......ı.uo. ....... . ,,1 _U ob.ıı �''''......... ..." _ '.....,lbııı.n "\do ii. i� Elllm _Iml••ıod•• _.. lp..ı.;ı o,ı.., bl. _Y!I '�I I<oolldl. OJ_ '2 ı.ı.o..'"", Iııo_ _ ....... _,n'J' kor.. ç,I,,,dlyeEo...ı'·1 -..ç�. �..,.... �. ı:rım __ 80",,'" u,.,.,... Z,k.1 E..ı.ı.
TÖIl-DER � ıı.ıııı..ını o _
",_OL< ve dllrII.� ..,..n "'_ ..."'''' ,....ı-o ...,..... .. Lıtl, '-oıq. bo"" bi. ..1>.10 _'. ... olon/! ",_enı....,.. ç.lo_ .. "h"'- � ,
aat>'lml,1l.
k.mııı murat
oı.y. . .., "LO•• -'iii ..nla. 0.:10 ...... ' b•. Tıuıı ıı. •...ı. .....ı.. _ r... ... 1<>"",.. M',... ...rı.a bl. ...... �1"1..'blndl.... b.._ I. olay yol'l_ .wla,,,. Gör pı .... >klın "rul . .... ..-.bu,. 'W" pw..ı, _!dut- u_ .._.Iot.. Ba.- .. �.Id,_ t> 70",1a.ı. 7'On """" .......ı.ı 50<1.. [ro bl. ofıi.... .....,.. ,..._ •.nd. ko..ıe,ı ...tım.. Ep 011ııtı< holdo rolll" ....mol<le o\ıuo bl. 1,,1Ik pou.ı.", .......... oluı_ 4010 . ... ıu...ı.-y. ıııoıld.ı ıril i.., ıııı__Iı.J.n\hıclo1>l. JOI.... bolup ....ı........ .. . d!i _Ildl. OIoyı" _. __i _1..ı ......101<1,•. POU. ol.yd.. bi. _i _.0 "",-..ı.. oldu. Co_
...., ....11*10 ""........ ..""'..
14-'70 konokolclo bl. _�...,
.. .. -.. n_ .... ,""' . ... ....\oıı
.ıac<1.· ''1Iobopoı. ........ .''1m..... � Bo "'.1•• bi. oro.nd. doii'"
ldl. POU. �kIU�..ı Wl\IO ıre .. ... � ı_ı.,- S 11 ..1... Per_ ra-;ı.ıı bot>,oçl. ..
polisin telOşı. Lo"" Ad_.... ,... ..."., ... 1101 .,çb.yıo i"'" ....I..'· Enli. (110-1",.. . ı:..ı... 01._'.. ro.•,ııdOIU ...oıy.r ııoot... L'ınıı Ay<i....IIar, .,. .....-,.ı,? 1'0110 010)"1. U,erııo:lco I'm y',ml 00_ .. _.... ...,... ., I...,. I..,'.,J*I<.o. hrordu. Am. ....-? ""_ .... "IIk<:u KlııIıII_. Dot .. t'ııoı,. 010,..... _... ""-,,n rıı.U'Io".,. )"1'Io. 'ıcı.ın, çoklro' " "'...1 .... ......,.1. I...."'. mı..n. ...nı_ ",rdu. POII.. ı..llm ...u.,'.".... du. K.Id, kı. ",II.'" "" W"
,,_,ph.
OI'J'. "oIJ'" lıIç
bL.,- olm... ıt,· __ ,...., 101. ı..plı ı...:..Iuı'.... _.. dil. . . . 110.. 17 11. 17. 30 ....,"". TÖıı-OER tubo 111,1111••1 hoı. '110)'''�''' bt. )'''0111 lio ,"'rtı.... _k '",kon, ""ı","","" ı•..ı... Bu .rod, �..ıokl od.lor<loıı bi_ :rtıhok ...10 bl. "lo "" "'rtı"".oı ...,...,. ., ....... !LO"" .....ı,"'.,., IL"""" o. """" ". kı,lerı ii0i<0., ctıı. """ ....lIIij.k n. ..lıl"e.. n.' bl. ıııı",,,, r'I""''''''. � ..I.·... 1ç',IO<l lHIk.."", "'r '""Iklon ..,.....
'0:,"""..... ....... ..ıIlO<1lk bl. ,"1 J<ıIi.. 0l0Jı• •",... Iılç bi. '''''1<*. 110_ _ok._ Oı:R yetkllll"ı ..ıllık m......'_ .. ,. •, '_'1". V.1l 101."010 r_. _... _ro TAT 1wı.1oab1.· o ...... _... nponı oım,..,. Iili "'revi>ol. C.,,"" ",,_ı �. __Io., ,....._ ...ttIYtj.. . ... Io;ltlen BOIWı, :rtıı<1o<ıIr<ı'Iç'" \ ·.hl ı.u ... ol........ ,._11 dıı• . • k'" 101oti>1 1t''' ı.,.ııı bl. ...."'1 ÖI....me.�rIn III.. ....._. bolmo.l<l . ......!dol.. ..l"..," c_u tJI...ı ... d OLayı. liırtlL oı..ok 1Iobo",1_ P......IO :rtırıı)"", ltı.. "I_ Uk ıııı..,vI ••pu TRT Ad."".._ 10,1... Ilk ko." lık ""'1" "" n ,".IoabI,1 .. � koJ ""'.1 !ltı. ""'KI.... M_rII 7.. �" 1<111·""" .....ı '��""'Io TRr... Ilk ""_ ""Id', Idn tıtrecm...I.... ''''*r _..ı ....oı. ill.......i••. klııı_ ..LO. It.. rii"", ",, _'b ıı ..• LIIOLO... 10111......., " "ıı<. ,.n_ <11",,,,,•••. 1_ ...._ ............. M.i_ Mo" .....•..... ... _. ı<Jıı ",.,I.ni,. TlIT. il ı..ı..lon._ . !:Ine. O)1LUUII ··..,.11. C",I .. do "" ı..ı... . ı ko.,""'.... du,..,.· lll , Oı.lım'· "'lı ILVOl'" "'.._ dil. """.k b.... ' d... _ro Tnt -, IıoIoıoriaM...."n' 7.<'1..1 f.n1ol·• " ...._.... ..lI1lklo ...... ... • 1 .
lloe,-_. <>la. ""....n'._ do otoı..ı.. ""'''''v•. TÖB _
'
,
..... h... ç'......... Iı&II_ .,.."......., ....Ioııı.. ıı .� ... .,...•• 1ıo.1rııo.. I"'" a.ıı.ı. .1. l:Cevl"çl", Ipokçl"" . ' KI... It" ".,hU bo",••••,ftO bok,lm.....' to" 'ye ""." •. Iı>okçl """" "" .""-,,
,;,ını""'..... Bu no,_ "001 .11 ""...... poII'I1",yı, ,e.. poIUIbe,Io'"1p;ıç1O" ....-. ılı. po\lI l1ı. lin ploııılo. Amaç. .1•• 1 ......... .."""'...ı. ç,_ k.rl..... t ... dil..... ,. d. dil..... "Io.,�tı bolıılı... ,....1ler! OIUL<, )'OLo d..... ...... _ .......t.>;:••i ... ...... "Do, ""LLU''. J*lı_ 0'_ ",ok". �I _ 'çlıı d', ""ıllıkod. CHP'c\etı ç..1olı ...
ç,km"".,,n,. MC ""kUm"I_ .ı. d•• <01<....""'''.ı 1.",lh ._
.".,. Tobtl _ _, IoIıDqLo ''''''''''. ' Bıı Go"" .."ı., -nı._ kı,..·.'" Kılı...·U .1<10 """',
_• • ı.Lo)"1, 1t7111 ı:.et. At .... AIIIuı.. ıı.. Iki_ 01"" ...60 110 .....,...... __ IWlbo1' ... .I'toMOIO,......oı... ' ,.,......I •. iiii 1,!oI JllçI... ""'kU ııu",.. CHP'�Lo k.." lo"" ..lI ç'km..... IpoIıç'...1o �'koo..' ..."" Io.. ".."'_,_ i.....ı.lI "". Ipoııçl .,..... Atl.._.... ". '.. ",.,.o<.k. O _ı. hll bl. ...... 1&1.,....." . _ ço_ çlqlolol. At...._ Aokanı_Tah_ i 1.... i"Ol. "'LO.... "-11o,,od. .... lIçPOI 110"- ... CIIP·.", öo .....".., ..\oya_ ç'" iılç 1>1. ........... çııb_ "'1ıı>oIıl1'." (HIm,... soo ı.LO_ 1<00:..-0, Ta A«.. db'*<lo_ ".. ıidiP 1jııhlo.ı. ",..ottı. JIO ıını MC'U, CLIP 1I bl. '!U.kI1• ·1....·, ı"",.ı ""....poIlUb.,_ Ile K"....... ... "",........11.'11 LO... .1_10...... 1lI""'1 yw .. o'. �rek. O bl. A'ııI) .. Y................._ 1O>lorl ı...'dt. .. "Joa1o ..... da .Lo"IM"'ç_IpokçII�1o do_tbLon ..... ... I _z.. ...... nırı.ıy.� luii._ ... ",..U. Kılın.·... \ıOt>..... _ ıı.ııı,o•. l"'fI'I" ' ''''''''' _� "'"' !ı><kçl'olO "�Ie,". ....""_ ..u•. \1uo1 .....tııçııcıloıodl._ mlro•. V. ....i..' "'''''ç• .."._ kon,," " ""'ıoltur' çl.".ı bo. i.�"'iii"''' "Ve AnIuı.. Ile '!UrilI,.·doltl cIomok.."" ııtıç_ Ioı-lo ve .. _ıı• .,......_ ..."........ blrill<tod.vnııı. ıı lo_ rı haI_. MııIıoı1o,'"" ÇWl_ d... "'......" 1__1orIo ....... ..,.ıItç'�kIo. lıoriıol<lo bo .... "'U.. JU.I..dU:koL_ '"""II 01_.,...,..... ,. .. XIIII_ Ion ,.roI<Iro•.
""1"'10<' ıyı ıo",ıı .... Um. !ioıı ... "" "" ' ' ,., 110 1'''' Bıı ",.Ie.1o "'lııIılon <101• _1Il_.Iç... .....,. ...._ IM, """'n' <ioti1dI. . • llUuıı.. Donı.I.ııı",o,. !!ıo<Io. EJO 1"" "'''''1' dll.. ."...._ m'. llI1.. .,enID ",..ıL. II. ",,_ met Ep e...l . .... "".....01>11_ "".ıe..ıl. Kım ... "",.. ,••,. _ kod.. ... '" Idt, . • _ 40ı ..OP.... ,.....ı._, ııtıçlO.·..... � ll h . .. 1>I1o.... &<tI· •
"::,,
''''''''
C."ı. """"m"I.I. el.oy.. ma.... . yu",,", ç."'U 11'''' '"""'"'" _.. Ad......,·ııd.
bo-" .ı. ..... .. ti""'l ""'_ _le_"" CIIP ".. r,_ ..._,,01"'..... IkUdoruı
'
(
60..1 "l)oml,..I·1 IIld""","" Mııp·ıı lo. ı.....ı.. """'. Iluıı_ d... _.od.. ki. Olo, ,u,," Al_ p""" tu.k.,'1o f'*'fOIıI'" ıww.,.·dok' "ii',.," MboıoU ...lo" kI,. eııp ıçı. ... .... 1Io<Ielon ının.... Ko<ııoııdo bo_ L' __ bo oı.yda POIı yum�_ .... k'I"" 1' ••..,Ih ..ml"l. 11., ta 1cııı.1ı)". CIIP ii O,..ıJtl!ııll d_ ,. .... "'11'. "Olııyı' CIIP 111111010 bo-.,' I<o&o.._ oI ....... 1oIk11",,'.. 1• suçlulorın teloşı
1"OY.loil. elo tı.o.,"ı,..ı.kl do oLo)'''' ,�_ yU._ """ � dile< \iç ortok lIdl lhoı.yı. .... ç,�'ro""': Tnplı "'l 01dıılu ...... CH!",.. ........... ta.. lt'" oI""ok . • """ do ..Ad,·· ... ...ı. ,.1onııof;o �.�,..Io_. •...... ..""""lo _" ,)'O""'. . __ bo" poio tae.llkll""_ vI] RI ..Cş'Uıı bookıy. "'Ol,... Ior _'ro""'! : Coı>/ıt "...:"" ...,..ıııı"" No_ ı_,t, ....le""'. poll'''' k._ iii ol..u ll.. ""l' "..ıı. ou._ " ...id 0)...." �Ll. �'ktıl.l<I. u. ....ıoam,. .. detlldl•. Ol'r- ,..,' ...1. Dah. aoc., JIU'I .. 1.k.nd... 'ı.ıoı O""'•• p_ "* ol'rı_ _.ul L� "',yı. ..... dil" uo: LI""", ...._ r'LDI � ı..ıtlUl< bi. _ ho,.etI 10""_ "Akıll," .-.-. ....... b!1o ırtn"" ...ı.ı... ..n\otı vı....ı öo.., pllbo .,.. rıo..... Jlltloıiııo 1""" ....'lık
'''''
'
ıııı..."'·· ""'......·od. d. b._ ....yı. ",..ı.ı"''''''d"d . .
II..,...,... bo.I.""",. öo..ı" ".k,I"" rapo", __ _"" i.. k'",Io,,"' __
ren
"ok,II," oldolıdld' bı'ı..... ı'_
10"'1.
... "" öıı..ı. _"tlml. ,"' .... 010,... )lHP ı.,.ı .... bır..
lnırmoo. ....... ""'1 """_ _ ._IIdI. 1ıI_.ı. _ _.. "0011"""'"Pu Wl<mo<!Ilo<ek ... oı., ko"",lık_ ı... ",ı...,,,ı,. Ku....ld....od... "" y..... UII<o ""'_k• ...,.I.. ...,....1 ,...__ q,h"h" p<1..-,.o c.ııııı- ı.ı-Ioboolı<l).oI.utı ...-
..._ <lo ı.-.tiııi "'a.."'10. 6 1e,...k""I, " ç H., _Ml ,u,,)....ı .... .
lo bl"...... bl.ıe"lkçe '" atı
","Ie. Copbo ..,""'. POaUı ho_ .... lçlod...I •. !Iold,..Io.. ... "'.Iar. o....,..Io. bırt.ıı1lıll._
_..ıı.· �_lıo.ıtıril_
... '" ko.,lOıodo C....... .. 1ıı"a_ ,....1 ooruml.""""",,," aoc. "CI""I 00''''''1.1",,�''''' &ı .1._ ... ç,""""' ........
terOr yine terOr ÖOO"" "'!tt. It_ """,..'_ d. Koçıı:ı.... !boyal HI.....IO. ....... . ...."'od. ....... o''''Lo• • k"",,,,,,,, "'ok'.lo<ın,�. ••ttı. "'_."... "1.... rotııih i ııA' lo "'_..ıllelil'il ,..._•• ÖOO"" ..flM.. C-. ı<>oti• :.0-11l "'ti<ıi• •Id,....... ııt....lio. .... ""'" k .. ...,... ııt .. erl<olt 1It....'IO"' . ... ,U'_ J.e o!do. !IIı.lıı. ..Id,, _ 1.... . ,..Ioc oirvl. d...IIı.Io",. ......
1ar ....1. . "'.""....'" . 0..... deller kormıyor rr,p r_lle..ı. Dr. I"'.. $0Coı>/ıt _.U.ı. <loltt., 1Wıotı. ,IlIK ıı.."""",oı, ... ııoçtL.tı",l. ı..tt& bo"_1>I..... 01'. Nu..ı Bo.ı.. (AIIIuı .. .w.. h...nI,. ıı.••"""". ı ıııı. N....' !iO... Co<;ııl!ml. 'r'. i�·_ 0._ ı.., "'\>'11 Itmo. So.l'In·I.,..._ mlre"ln Iı<ı....... 1""1.11.. JUm k,. bır ..."""." ol...ı. ''''D_ notwo ""Ibi V.nl öo..ı � mol<t...,.. Or, ho... Şoh".,.ıu '111"'1. ""11.0 w.,..ı.", ,"',,_ i .. ellıl bl, 01"11 o"",ıı bll",_ .... ,.",........ ""....&<'. 0<._ ı......._ _i ..,.10. 0ÖJ'1oıd1. _i•. _I". öıı.,,1o ... ..... e io .. ",..Ide. DlYarLo"
SiR MEKTUP
rı ollnmod., COLL....II.. kol_ luk ko_Le..... .....�li di _ ,..ıaın ......I'Letdl. . (lIr.kU. lin okılldokl Lm.. lç1ılorı 110· WL Qhı.�... ....UWrlı'. ..mt. MC ...�,lalıı bu ..,ı.., <lo tlmdlLlk bu u...hk ır!iriIDII mil,. "-",,, aGı<mUro"
doğudaki
ses
K.......h�ı.trha_.<eI<
,,,kıl iGrIhIIiI"" Dotıo""'" pl dı. CHP 0....1 ıı........ I'IIL_ t:<>o"t·lıI. DLrarboJ<,•• SU".
BltU. ve v..
Ll........ kop"J"
rulot• •Ir_ot bl.. ııı- ., ....
...1 d'"",," ...1....I'yd'. . bd "'" boyunca to.. dıi.. ii_ d. olm'" Q..... (iii yo"'. komi .... r..,.,.ıı. ""ıkı. domol".tLl< 6110.,1•.ıyl. tan,,,,. Gltt1tı ho. 10"'" ''KII�I"OI_ iii"...... . .ııı.,.ı dlkluıtl çekti. t:<>o.,t·1 4.." 1.,.... ... d"'ı._ ,... kU....'• .ııı.ı.Io.... CKP'
!llrt',," bır dlh.,... "Bo,,·,. FııI>i1ka )'<II, doIU,o ıı.:ı.,,"""
ku>l<ol" ,0"loydl ... 1\Irlıl,.., lç_ .. ...11.,.1,1Ll<, 1;Or1 b,.oI<I,nlmı,hk ......... çl,ı. Uro"'" bu _Ie.ı.. . . rıotu<ı. ..�Im kım.. 1 ... ,.....'.. ..'1 _ _ ...... ldılol... "' ........ ""'• ....l"'l.otdl- ·"".la...·• ller .ı. .,-ı .. _laJıto• ...... .. . ı... '_.. .. .. ... lam 1_. . 1 dii ......lılo . .... 1 I. ""o.. l ı.u...,..ııu...._
poda .,.If 1ıIIJ<I_ .e.1IG ..."..
0*1>10>. HAU kı..... boı ı.o_" ...1••... _Lo, dr. C...... 0._ \.ak1*'W11 ıııııp ı.m"ıclı.rlyiil. Içle,_ Ap·...... ...... ko_I.. .. >"dı. MS,,"llolmullor<ll, "'01",0;10 ...,,"1 01,'" ....ıa "" IOJ'I' .",0 kl".lIIri bır ....... do"". 1ıwoçla'ofi' _U..... )'<11"3'10 _,...... ....1" .....,JW<IU . ••••
MSl"nlıı ııotu:ıo CHP orn_
d� .,........ ... \ılı ru-ı. CKP i• ..-ıIıUı _......11L _.ı.. 1....1 .ıo._1n; 1Uk_ ...ıı,, _ı.a.ı.ıı.loriııe blr __ ....1,101"<11. .. .. ..._ ...Nblldlll .... d. Fa". o:rp.bııulJI _"J' IIlçHı,.lll. "" " " �_ _10..- "",... �ı. lit_ bır II"çdotıldl. • • 1010 . ............. iii " ..... ""'. Halil.. CIIP'oıb .,-. 010+ _ı.n �_,. -..ı ... ı l k Go_ _lar.., bır onııda -,.. �. ıtii.IIIIo...... _"hlok ı. ...... Id,..... .. _ _ 11..1 p_ 6....100:l110 ... ... U....... . .
� I Z l l l ." I ...�
V "' V I N � "' � I
o a..,IOI>'i".. K_,.,i" """ i,i ı..i�l (T... _'in) •• a..,IOI>'I"." Ano!ıo.""
fi,..ıı, lO TL.
o ...i..ı..ı. Ekim De..i.. (ı:ı...oi.) flrot" xi Il,
OY1._N;� (1. 1ooIı." ...."ı.1 .. F11,,"" i.s ll.
K...i,....... voy,...ı ��......., - ....H• • U" :ıl'
0....1 000"''"' u ı . , . ı 0 " 0 " '01 "'101: SGI< • .;ı VoniıeM. - ..."�.,.
•
YALCINTAS'IN Do<ııI'O)" k....,yl. T�T 0.....1 M<Jd�11JtUı'O .,_' do,o-......I... I'I"'- !:ıoi.,.. No.."" V.I" ._ IOfon "'....Ii .. ilgin.; ı...., )'<inl..ı _ . ..1""1,1. VoI" .'",·,n Do<ııI'O)"·I. ..... ;ıl-.". "", vi-iy"'. orı-.. doi.. ""ık_ Ik.... -. ,.'....1. "')fO 11.110- ....... do .-I"�i -...ı.. ...up .....1.... ,,_ k..",o- bi, pIonı-_''''.o"",l...,.'o ...._ ... .. --.cu '-" Iı'''' "k..-- ;11_ lpOoi "'l""ı _ do • •-.1 :>1'1' _"P' tIOK, T....,.. Öl.1 .. ....... .. o-i,.ı'"""", bl< "ı." 11'1. Hı><> V.I,,".... doi,. ""ık""I'O' """,ndo • ......, 1 Ik'i.., f....U4'..ı P'of_l..i...... s..boho"I.Zoim .. 0.."""
,.. 1
I.""'yo 1ıJ<,"'" <1<>-..1.. k.,." hO' 1"","<100' ."'''1''' ...·1 .. II. do d1k�cı; "'..i.. 1"",,.1,,1. y'"",co ,�. dol,. "",",,"ıı�, ,ır..i"". HO<' Voı" ",.ı. ...1_.It.d_d """'l .. "" mi"",ı..,", .... ,"'" k"",_ kodoı- oI....,., i....I. ._Iııl. lI.iı'<hl tIOK, V.lç'"",,·,. 1>11L_1 �el,,..._ Itıt, II. ilgili. O"'.ı.ı..... ç"' ... ...... , ,.,,�i_, '.... .. ,-1•.1" "" hCıtıOI ı.ı..I_ı..ı..ı. dofeltıt"" !O"
ı sc ı sıNıFı , SENDIKALAR yavuz
VE PARTI
dna'
Butun çolı�on y ı ğ ı n l ar üreti m oraç ları n ı n mülkiyetini e l i nde tuton bur juvazi tarafından �U veya bu ıek i lde sömürulmekted i r . Fokat sömü r ü , baskı ve tahakkUmUn en dolaYS l z ı y l a kar ı karjlYo olan ijçi s ı n ı �ı d ı r . Bu durumu gUnlUk \ YOion t ı l or l i ç i nde apaçık gören liçilerin, çal ı ima imkanlarını kaybetmemek ,
i�çi
s ı nıfı
partisi , i)çi s ı n ı f ı n ı n ekonomik örgUtlerinden de bağımsız
a l arak dağar ve geliji r . Bu i k i hareket arasında hiç bir bağlantı olmayacağı , pol i t i k hareketi n , ekonomik hareketi inkôr etmesi ya da ciddiye olmaması an
lamına gelmez . Tom tersine i k i örgüt aras ı nda devrimci bir i l iıki ler ağı örUlüp geli�tiri l i r . Ancak parti , sendika l ar ı n daho Ust düzeyde bir uzantısı değ i l d i r .
iortlor ı n ı iyi leifirmek , YOiom dUzeylerini yUksel tmek , ii gOnUnU kısal tmak vb.
somut isteklerinin gerçekleimesi i çi n direnme leri , direniılerini iiyer l e r i n i n sı ları kendi l i k lerinden geliitirdi k l eri ve gerçek leıtirdikleri somut sonuç l ard ı r .
Pek çok yerde i leri sUrUlen sendika l ar ı n parti haniketinin temeli olduğu vb . görU�ler tamamen yanl ı ı ve geçers i z d i r . 1�C;i s ı n ı f ı n ı n bu iki hareketi arasında bir s ı çrama yani n i te l i k farkı vard ı r . Sendikaların ijçi s ı n ı f ı n ı n dar s ı n ı f du
l e n i n örgütleri olan sendikalar i i1<;i s ı n ı f ı n ı n subjektif düzeydeki geli�meleri
s i t l eri
n ı r l ar ı n ı n d l i ı na tOiı rorok yaymaları ve bunun i ç i n mUcadele örgutleri kurma
işçi s ı n ı f ı n ı n ekonomik mUcadelesi denilen b u mUcadele vebu mücade
var l ar ı i ç i ndeki eylemine karjı l ık Parti , tUm yurt sathında ve tUm toplum ke içi nde , ezi len , sömürulen baskı
al tında tutulan y ı ğ ı n l ar ı örgUtler ve
n i n i lk ve somut örnek leridir . Bu toplu mücadelenin g e l i �mes i y l e kendi ler i n i n
siyasi i k tidara doğru yönlendir i r . BUtUn bunlar sendikal b i l i nc i n ve sendikal
mayıp b i r patran sı n ı f ı olduğunu fark eder l e r . O kadar k i , gunluk ekonomik
gelebi leceği ijlerdir.
için po l i tik ı a l epler de i leri
çi lerin tümünU üye yaptığı h a l d e , Parti
ayrı bir sosyal s ı n ı f olduklarını v e kar�darındak i leri n d e t e k t e k patronlar o l
örgUtlenmenin çok ustUnde bi l imsel sosya l i z m l e donanmı� Parti ' n i n üstesinden
mUcadelelerinde elde ettikleri kazan ı m lar ı n kol ı ed ı ğ ı ve hatta geli�tiri lmesi
Parti ' n i n örgütleniıi de sendikal örgütlenmeye benzemez . Sendika i j
sürer l e r . Ancak bUtun bunlar i�çi s ı n ı fı n ı n , s ı n ı f
b i i i n c in e u la�ması demek deği Idir �
i)çi s ı n ı f ı n ı n
her kesimdeki l i derleri
ile örgUtlenjr. Ayrı ca sadece i�çi s ı n ı f, i ç i nde değ i l tUm toplum kesitleri i ç i n
i�çi s ı nı f ı ve sendik a l ar ı n ı n ekonomik mUcade leleri i ç i nde burjuvazi
de de i � ç i s ı n ı f ı n ı n ittifaklar ye l pozesini oluıturmak ve bunların eylemini i�çi
i l e veya onun siyasi iktidarları i l e kar�ı knqıya gelmes i , hiç unutulmama l ı d ı r k i kapi t a l i s t sistemi n kendi butUnlüğü i çinde k a l ı r . Bu' a n l amda sendikal hare
s ı nıf, eylemiyle birleıtirmek için örgUtlenir .
ijçi s ı nıfı kendini kurtarabi lmek i ç i n tum halkı kurtarmak zorundad ı r .
ket kapi t a l i z m l e ç e l i jk i l i bir u z l ajma i ç i nded i r .
Parti , yal n ı z ilÇi. s ı n ı f ı na yönel m i ı sömUr U , bask ı v e tahakkUme karıı deği l ,
de çok � e y öğrenir l e r . Ama gerçek kurtulujları i ç i n bir e y l e m k ı l avuzu o l o n
da ezi l e n , sömUrulen halk l a r ı n bağımsı:d ı k m ücadelelerine destek ver i r � Dün
UstUste dUıtUğU bir s ı n ı f o l a n i j ç i s i nıfı n ı n b u bi l i m i n maddi g U c U olabi Imesiiçin
kendine dUıen görevlerin bi l i nç , sorumlu luk ve karar l ı l ığ ı y l a davran ı r .
l i ncine u l a�amadığına göre, ona b i l i n ç d l jardan gelecek ti r . Ama bıı ne demek
c i l eri de ijçi s ı n ı f ı hareketi n i n bu konumda yetiıtirdikleri liderler oldukları i ç i n
ijçiler çal l jma ve ya�ama kOju l l ar l i ç i nde ve ekonomik mUcad e l e l er i n
tUm toplum katlarına karıı yönelmij bu uygulamal ara karjl çıkar . TUm dUnya
b i l imsel sosya l i zmi �renemez l er . Tarihte i l k defa olarak teor i s i y l e eylem i n i n
ya ilÇi s ı n ı f ı n ı n bar ı � ı bağı,m sız l ı k demokrasi ve sosyalizm i ç i n mücadelesinde
kendi bağ ımsız partisine ihtiyacı vard ı r . ijçi s ı nıfı kendi çaba l a r ı y l a sınıf bi
Sendikala� önce i�çi s ı nıfı örgütleri v e her seviyedeki sendika yöne t i
tir ? Baz ı l ar ı n ı n dediği ya da zannettiği gibi " b i l i nc i n d l jardan gelmesi" tek tek " ay d ı n " ları n uğra�ı deği Idir . Bu görUj , ijçi sı nıfı nı kör-cahi i sanmak , "ayd ı n " ları da b i l imsel sosya l i z m i n öğretmenleri
gibi
i�çi s ı n ı f ı n ı n ekonomik m ü cade lesiyle pol itik mUcadelesi arası nde gerek l i ve
zorun l u olan bağ l ar ı n örUIUp gelijtiri lmesiyle dağa i olarak görevl i vesoru m l u
komik ve ukalaca bir
misyonla görevlendirmek tir . ijçi s ı n ı f ı n ı n b i l i nçlenmesi , sayu t , k i tabi bir
durlar .
10-
E l bette burada söylediklerimiz i�çi s ı nı f ı hareketi i ç i nde , burjuva Us
fazanl ık değ i l , t U m toplumu , bask ı , sömürü v e tahakkUmden kurtaracak pol i
leri olan sarı sendikalar ve sarı sendikacılar i ç i n değ i l d i r . Bunların iıçi s ı n ı f ı
tik hedefler ve bu hedeflerin kazanı l ması i ç i n doğru ve gerekı i olan yöntemler
hareketinden sök u l up atı lmaları do gene t e k baılarına devrimci sendikaların
ve n ihayet örgutler o l arak tanımas ı d ı r . Yani i ç i nde yajadığı toplum yapı s ı n ı n
yapabilecekleri ijler değ i l d i r . ijçi s ı n ı f ı n ı n devrimci birliğini ancak ve ancak
Uretim araçlar ı n ı n özel mUlk iyetine dayand ı ğı n ı , Uretim araç ları n ı n sahibi o
l a n buriuvaz i n i n buradan a l d ı ğ ı g U ç l e toplum yönetimine v e b u yönetimi koru
onun partisi sağ l a r . O kadar k i , ijçi s ı n ı fı n ı n politik hareketi olmadan ekono
yasi iktidarın burjuvazi n i n e l i nden a l ı nması gerektiğini ve bunun tek yolunun
maya ve burjuva partilerinin kuyruğuna tak ı lmoya mahkumdur .
olarak bilmesidir . Buradaki somut olon bi ! i nc i n açık göstergesi , partisi içinde
sarı sendikac ı l ığa k ı yas l a daha çok Ucret artljları ve daha çok sosyal hakıCı'
mik hareketi de -istediği kadar devrimci kiji lerden aluısun- giderek yozlaı
yan resmi güç ve kurum/ara hakim olduğunu , bu yapı n ı n deği)tiri lmesi i ç i n si
Burada unutulmamosı gereken en kritik nokta, devrimci sendikae d ı ğ ı
partisi öncUIUğUnde mUcadele etmek olduğunu gene soyut olarak deği i somut k i örgUt�eni)i ve parti eylemine katı lmas ı d ı r . I1Çi s ı n ı f ı n ı n sendikaları gibi -elbette devrimci sendika l a c ı - partisi de
olan bir örgUt olarak g3rmek ve öyle tanı tmak yan l ı ı l ı ğ ı dı r . Devrimci sendi
kacı l ı k b u kadar dar s ı n ı r l ar i ç i nde sokuldu m u , sarı sendikaların v e sonuç
010-
örgUtsel olarak bJrjuvaziden bağıms ı zd ı r . Yani burjuvaz i n i n ne mesleki ve ne
rak burjuvaz i n i n "ekmeğine yağ sU(Ulmü�" olur � E l bette devrimci sendikalar
kendi örgütlerini kendileri yönetirler ve eylemlerini kend i l eri seçerl er . Fakat
paran örgutlerd i r . Fakat devrimci send i k a l ar ı n , burjuvazi karjısındoki as ı l gU
da bağıms ı z l ı ğ ı n ı n korunupgeliıtiri Imesi zorunludur . Çünku b i l imsel sosyalizm
ve o port i n i n sendika tabanı nda oluıturduğu s ı n ı f b i l i n c i d i r .
lôk anlay'j' vb . bur i uva ideol ojisi y l e taban tabana zıt bir dunya görUıUdUr . Önce parti ve g iderek j�çi s ı nıfı i ç i nde bu ideolojinin gitgide pekijmesi , por
deleleri i ç i n ayrı ayrı örgUtleridir. Bunu böyle bi lmek bir i n i n görevini öbUrU
de siyosi örgutlerinden emir almaz l a r , on l a r ı n isteklerine göre davranmaz/or , Parti i çi n bu bağıms ı z l ı ğ ı n örgutsel olarak korunması yetmez . idao l a j i k olarak
den kaynak lanan i�çi s ı n ı fı ideolojisi , değer yargı ları , davranı) biçi m l er i , ah
tinin i ç iıler l i ğ i n i n ve eyleminin ba�arısı için zorunludur .
sarı sendikalara oran l a daha çok Ucret artljları ve daha çok sosyal haklar ko cü ve sarı sendikalara kar�ı dayanılmaz üstUn lUkleri , b i l imsel sosya l i s t partisi K ı s a c a i ,ı ç i s ı n ı f ı nı n , sendikaları v e partisi ekonomik v e po l i tik mUca
ne yUkiememek doho dağrusu bu iki örgUtU, soru m l u l u k l ar ı y l a ve çal ı ıma alan lar ı y l a birbirine karııtırmomak gereki r .
KISILIGI
BILIMSEL Fransızca b i l e n Yolçı ntaj bu orada iki tane de A l
doçent olmuı. Kendisinin özel olarak denetlediği söylenen TRT haber b U l tenlerinde bu iddia defalarca tekrorland ı ğ ı na ve Hacı Yal ç ı ntaı da ıimdiye kadar bir açık lama yapmak gereğ i ni duymadığ ı na göre bu
sonra b i l diği değil de bilmediği bir di lde yay ı nl a
ing i l tere Universitelerinde tez yazarak do
tekrarlanan · resmill biyografisine göre Hacı Ya l ç ı n
t a ı , gerçekten g U ç bazı ijleri baıarml j görUnUyor . Örneği n ,
yabancı
dil
olarak
ya l n ı z
ingi l i z ce ve
manca k i tap yozmıı. Herhalde k i tapları yazdıktan
maya karar vermi� olacak . K e y i f o n u n , k i m s e kar ı ıomaz .
Ama Yolç ı ntaı ' ı n keyfine bırak ı lamayacak
bir bajka nokta daha yer a l ı yor IIresmiII biyogrofide. Deniyor k i , Yal ç ı ntaı.
ve Siyasal
1962 y ı l ı nda Londra Ekonomi
iddiayı biraz incelemek gekeriyor .
çent olana ıimdiye dek h i ç ras t l an ı l ma m ı ı t ı r . ÇUnkU
böy le ıey olmaz : Bu Universitel erde doçen t l ik tezle değ i l yoy ı n lanmlj eserler i l e olur. Üniversite yetk i I i leri , k i j i n i n yay ı nlonm ı � k i ta p , makale ve ora�tı r
malar ı n ı inceler , bi l imsel açıdan yeterl i o l u p olma
ması imkôns ı z . Pek i o halde neden b u yan l l j v e ya n ı l tı cı bilgiyi dUzel tmek ihtiya c ı n ı duymadı acaba ?
Yoksa kendisini dUnyanın en Unl u iktisat oku l ları n
dan biri olan LSE'de doçent olmuıgibi göstermek ha
juna mı
gidiyor? Bilmediği
Yolçıntoj ' ı n kendi
d i lde kitap "yazmak"
b i leceği i ı ama LSE'de doçent
olmak pek keyfe bağ l ı deği l . insana hemen " n as ı l ?" diye soruverirler.
Profesörluk önce doçent olmayı
gerek tiren
bir makam. Eğer Yalçı ntaj ' ı n doçentliği gerçekten
"resm i " biyografisinde
iddia edildiği gibi olmujso
profesör lUğıınun
edi l mesi
Bi l imler Fakultesi'nde doçentl iğini ver
d ı k larını saptar ve eğer. sonuç o l u m l u ise kiıiyi do
Ya l ç ı ntaı ' ı n doçentl i ğ i n i n ve buna bağ l ı olarak da
Londra'da böy l e bir okul yok . Ü n l U iktisat oku l u Lond on School o f Econom i cs ( L S E ) kasted i l iyorsa,
ter l iğ i olan fakat hiç bir akademik Unvanı olmayan
iılem yapılması gerek ir . Bu konu ise bizi değil is
m j j � Neresinden tutsan dökulen bir i dd i a . Bir kere
onun do adı UstUnde, fakulte değ i i okul . Gerçekten
de Yal c; ı ntaj, Fransa ' n ı n adı sanı bi l i nmeyen eaen Universitesinde kendi deyimiyle " po lavra" bir dokto
ra yaptıktan sonra LS�'de dok tora sonrası çal l jmolor
çenlliğe otor veya terfi ettiri r . Böylece bi l imsel ye
kiıi lerin prafesör luğe kadar yUkselmesi b i l e mUmk Un
dUr . Yani , Hacı Yal ç 1 n taı ' ı n "resmi" biyografisinde
i leri sUrUldUğU gibi öyle doçent l i k tezi fi lôn ver i l
mez
Universiteye. E�er Yolçı ntaj ger.;ckten b u iıi
ve
hakkında yasal
tanbul Üniversitesi Senatosu 'nu ve yargı organları�ı
i l gi lendirir. Bu konuyla i lg i l i olarak unutulmamoSl
gereken bir bajko nokta da
31
Mart hUkUmeti uyele
ri nden bir bakanı n da imzasını profesör olarak atma
boıarmıısa LSE 'ye sunduğu doçent l i k U tezi n i n " adını
sı . Halbuki bu bakan daha henUz profesör olmad ı .
Radyo ve tel evizyondadefolarca tekrarlanan
fesör � Sanıyoruz bu da yargı orga n l a r ı n ı i l g i l endiren
yapm ı ı . Hem de bu ak u l u n en gerici iki öğretim Uye
aç ı k l as ı n da bUtUn bi l im dUnyası öğrensi n .
t i m ve denetimi a l tında. Anlall l d l J ı na göre de LSE 'de
biyografi'inden Profesör Yalç ı ntaı ' ı n haber i n i n olma-
si olan Prof. Roberh ve Prof. Phe l ps - Brow n ' ı n göze
iptal
ODTÜ'de a l d ı ğ ı e n 'on akademik Unvan ","osye Pro
bir konu .
7
.'
15 18 HAlIHIN 5 YılıNDA 15-16 Haziran 1970. Bu tarih TUrkiye iıçi sını fı i çi n büyuk bir önem taııyor. i l k kez bugUn, sel gi. bi akıp giden yOzbine yok ı n i�çi , ilÇ; sınıfının gücU nU dasta dUımono gösterd i . i l k kez bugUn, yUzbine yok ı n ses bir ağızdan ii rotronsuz Türkiyeli diye bağır dı . Ve i l k kez bugün, Türkiye'de doğrudan doğruya iıçi eylemlerinden öturU sıkı yönetim i l ôn edi ldi . 1960'dan i tibaren iıçi hareketleri hızla geliı ti . iıçi sınıfı sayısal a l arak bUyUdU. Direnme ve mU codele yeteneği arttı . 27 Mayıs'ton sonra ilÇ; sınıfı grev hak k ı nı elde edebi lmek için mUcadele etti . 31 Ara l ı k 1961'de istanbu l 'da Saraçhane meydanında tap. lanan 200 bin ilÇi grey hakkı n ı n kanunlaımasını iste di . Aynı y ı l larda, ii' i z l iği protesto eden 5 bin iıçi TBMM binası ılnUnde polisle çatı ıtı . 300 iıçi tutuk landı . Ocak 1963'te iıçi sınıfı nın kal bi, Kavel fabri kası ndaki grevde att ı . Yine b u dönemde Turkiye iıçi Partisi kuruldu. T i P ' i n kurulması i le birl ikte iıçi sı nıfı n ı n örgutlenme duzey i nin artmosı yolunda önemli bir adım otı lmıı oL du . Iıçi sınıfına siyasal i ktidar hedefi g!lsteri ld i . 24 Temmuz 1963'te 274 say ı l ı " Iıçi Sendika ları " ve 275 say ı l ı " Top lu Sözleıme , Grev ve Lokovt yasaları yOrürl üğe girdi . Bu tarihten sonra , öze l l i k l e 1965'ten i tibaren; iıçi hareketlerinde bUyük bir artı i olduğu görul ur. 1 960-70 dönemindeki iıçi hareketle rinin % 26'51 ilk 5 y ı l sUresince , % 74'U ise ikinci yarıdo oldu. Mart 1965 ' te Zonguldak Kömür iıletmelerigre vi sırasında, Zonguldak " Askeri Harekat Bölgesil! i lôn edi l i rken, iıç i l ere oteı açı l ı p iki iıçi ılldürUlur ken , TOrk -iı iıçi l eri yalnız bırakı yordu . 1967 y ı l ı nda Turk-iı ' i n korıısına ikinci bir konfederasyon çıktı : Devrimci iıçi Sendikaları K onfederasyonu . TUrk -il ' in Amerikan tipi sendikacı l ığına ve sermayeden yana tavrına karıı gUçlu bir tepki alan DiSK ' i n kurulma sıyla birlikte, iıçi hareketleri yeni bir boyut kazan d ı . DiSK iıçi sınıfı n ı n gerçek sendikal ılrgUtU olduğu nu kanı tladı .
I l k kez 1 968 y ı l ı nda , 1600 iıçi haklarını elde etmek için Derby fabrikasını iıgal etti ler . Direniıleri sonuçsuz kalmadı . Haklarını elde ettiler. Bunu baı ka fabrikalardaki iıgal l er izled i . Singer, TUrk Demir DökUm , Sungurlar iıçilerin iıgal etmek zorunda kal dık ları fabrik a l ardan bazılarıdır. DiSKı i n hızla ge liımes i , i�çi sınıfının sendi kal b i l i ncinin ve anun yanısıra siyasal b i l i ncinin art ması , sermayeyi tel ôıa dUıUrdU. Ne yapıp edipDiSK ' i saf dııı bırakmak gerekiyordu . Grev hakkını kaldı rob i l irler miydi ? Hayır . Sermaye bunu göze olamaz dı . Bunun yerine, DiSK 'in saf dııı edi l i p ortada ya l nızca Turk -i�lin bırakı lması sermaye için e n uygun çö zUm olacaktı . Sermaye, Amerikan tipi sendikacı l ı ğ ı n sarı sendikacı l ığın en guzel örnek lerini veren, bağlı l ığ ı n ı her fırsatta d i l e getiren TUrk -il'e gUvenmeyip kime gUvenecekti ? O halde derhal zaman ın Çalııma Bakanı Seyfi Özturk 'Un ifade ettiği gibi " ihti lôlci sendikaları kapatmak!! gerek iyordu . Bu amaçla , 274 ve 275 say ı l ı yasalarda deği ıik l ik yapon bir tasarı hazırlandı . Tasarı i l e , herhan gi bir iıkolunda toplu sözleıme yapma yetkisi o i ıko lunda en çok Uyeye sahip olan ve her durumda o iı kolundaki sigortalı iıçilerin Uçte birini temsil eden iıçi federasyonuna veya Türkiye çapında faaliyette bulunan i�çi sendikosın� ver i l iyordu. Bir i�çi federas yanunun kuru l abilmesi i ç i n o iıkol unda çalııan iı,; lerin en az uç te birini , bir konfederasyon kuru l abi i mesi için de yine sendika ve federasyon ların Uçte bi ri i l e TUrkiye'deki sendikalı iıçi l erin Uçte birinin bir araya gelmesi gerekiyordu . Hazırlanan yasa deği�ikl jği tasarısında, ya l nızca bununla yeti n i Imiyordu . Uluslararası sendikala ra katı lma hakkı da, en çok Uyeye sahip olan konfe derasyona ver i l iyordu. Yeni tosorı ile i�çi , imza ata rak Uye olduğu sendikadan ancak noter kana l ı i l e is tifa edebi lecekti .
Devrimci sendikacı l ı k l a sarı sendikacı l ı k aro sı ndoki k ı yasıya, fakat eıit olmayan koı u l l arda sUren mUcadelede devrimci sendikacı l ık herıeye rağmen ağır " basmaya ba�lamı�tı . Sermayenin durü�a mU·d ahale et mesi gerek iyordu . TUrk iye'de, sendika seçme özgUr IUğUnUn uygulanması bir yana, i�çi ler hem patronun hem de sendikaları n ağır bask ı l arı a l t ı nda tutuluyor lardı . Üstelik , Turk -iı'e bağ l ı sendikalar, her turlu sahtekôrlığı yapab i l iyor, bunl ara göz yumuluyordu Sarı sendikalar sahte Uye fiıleriyle yüzbi n l erce Uye gösteriyorlardı . Bir yandan do , sarı sendikaların ta banları ndaki iıçiler DiSK 'e bağ l ı sendikalara kayma ya baılamııtı . Yasa değ i ıi k l i k l erinin tUmU bu kOju l lar gözönUne a l ı narak hazırlanmı�tı . TUm bunlar DiSK 'i hedef alıyordu. Ve bu a çıkça söyleniyordu. Eski Çal ı ıma Bakan ları ndan ve TBMM Çal ı ıma K omisyonu Baıkanı Turgut Toker, TUrk iı Genel Kurulunda bunu açıkça mU i deledi : " Sendika lar kanun tasarısının yururluğe girmes i y l e , TUrk iye lde Turk-iı'ten baıka iıçi konfederasyonu kalmayacak, tır , lI Evet, gerçekten yeni tasarı i l e Hevrimci sendi kacı l ı k önlenmi�, ortada sadece sarı sendikacı l ı k kal· mıı al acaktı . Üstel i k , uluslararası sendika l ara katı l m a yetkisinin f i i l en TUrk-i�le verilmesiy l e , -i�çi s ı n ı f ı n ı n u l us l ararası dayanlimasına s e t çekilecek, TUrki� ye i ıçi sınıfı Amerikan tipi sendikacı l ı ğ ı n kucağına atı lacaktı . Tasarı , Turk -iı l iderlerini kendinden geçirmij ti . TUrk -Iı yılneticisi ve aynı zamanda AP m i l l etveki ii olan Kaya Özdemiroğ l u ve arkadaıları tarafında� hazırlanan bir tasarı elbette ki TUrk -il liderlerini hO) nut edecekti . Seyfi Demirsoy , yasa tasarısına gerek çeler uydurmaya kayuldu � " Bundan bılyl e her akl ı na esen veya gece hanımıyla kavga edip sendika kurma ya karar verenlerin bu amaçlarını gerçek le�tirememe leri . • • Gecekondu sendikaları n ı n tarihe karı �mayo mahkum edilmeleri • • • Kanun l a gUçlU ve mi l l i sendi kalar yaratı lması . . . ii Oysa DiSK lin gecekondu sendL kası olmadığını ve bu tasarı n ı n DiSK 'i hedef alarak 15 Haziran • i stanbul ve Gebze'deki bazı i şyerlerinde iş çiler sabah 9. 00 dan itibaren i şbaşı yapmadılar.
• Olaylar önce OTOSAN'da başlad ı . işbaşı yapmayan 2700 i şçi. fabrikayı terkederek Gebze yönünde yürUyü şe geçti. Aynı saatlerde,
Cevizli
dekI Singer işçileri de i şyerlerini terkederek Us küdar yönünde yürUyüşe geçiyorlardı.
• işçiler, yolboyunca dl�er fabrikalardaki iş çileri de kendilerine katılmaya çağırdılar.
• Karta! kavşağında işçilerin karşısına bir askeri birlik Ile üç tank çıkarıldı. Askerler. işçi lere engel olamad ı . barikat aşıldı.
• ilk büyük çatışma Soğanlı'daki Haymak Dö küm Fabrikasında oldu. Hacı Ali Demire l ' in de or tak oldultu fabrikanın büro kısmı tahrip edildi.
• Olaylar. istanbul yakasında da sürUyordu. İşçiler Silahtarağa ve AlibeyköY'denyürüyüşe baş ladılar.
Polis ve inzibat kuvvetleri Işçilere engel
olmaya çalıştı. Başaramad ı .
16 Haziran
• İ stanbul ve Gebze'deki fabrikalarda Işç iler
sabah vardll'alarına gl rmediler.
• Lf'vent çevresinde top lanan i şç i le ı' i �linye
den gelen Kavel i şçileri ile birleşe rek Tnksim yö nünde ylirüyüşe geçtiler. Tekfen fabrıkası önünde Toplum Polisi yolu kestI. İlk bü\'Ük çatışma burada oldu. Direnen işçiler karşı sında Toplum Pollsi tu tunomayarak dağıldı.
• Esentepe'de inz ibnt barikatini de aşan Işçi ler Şişli'ye dojtru )il rüyüşc geç t iler. Şişli meyda nı askeri birliklerce lUlulmuştu. İşı· i ler. askerler
15-16 HAZiRANDA YASA Dı ŞıNA Ç ı K A N işçi S ı N ı F ı D E � i L , DEMiREL iKTiDARl D I K . 8
le çatışmayıp geri döndü ler.
L O Haziran 1975
•
" i şç i s ı N ı F ı N ı N EGEMEN s ı N ı F LAR K AR Ş ı s ı NA BIR S I N I F OLARAK ÇıK ı P ONLARı S I K I ŞTIRDIK LARI HER HAR E K E T , APAÇıK POLiTiK BiR HAREK ETTiR . " K ARL MARX
•
" • • • işçiLER, TEK TEK FABRiK A SAH i Bi YER i N E , TÜM KAPiTALisT S I N I F VE ONA YARDIM EDEN HÜKÜMETLE K ARŞI KARŞIYAY�I . � APiTA � isT. S I N I F , i şçi S I N I F I � A K ARŞI MÜCADELEYE GiRiYOR, GREVLERE K ARŞI G E N E L TEDBiRLER AlıYOR, HÜK UMETI , ı ŞÇ ı s ı N ı F ı N ı N ALEYHINE KANUN LAR Ç ı K ARTT IRMAYA ZORLUYORDU . " V . I . LE N i N
haz ı r l andı ğ ı nı Demirsoy d o b i l irdi . Hazırlanan tasorı Anayasa 'ya açıkça oykırıy_ dı ... Anayas a ' n ı n 46. maddesi i l e çeli�iyor , özgUrce sendika kurma hakk ını ortadan kaldırıyordu . Sarı sen- · · dikolardon ayrı lma özgUrlUğünU zorlaıtıracak, hatta k u l l andırmayacak engeller getiriyordu . DisK yöneti c i l eri , tasarı n ı n ortaya çıkmasıy l e birlikte, Anayasa'ya aykırı olon bu giriıime karıı direnecek lerini söyledi ler. DisK YUrUtme Kurulu'nun 30 Mayıs 1970 tarih l i b i l dirisinde ıu uyarı yer al ıyor du: " Ça l ı�ma Bakanı Seyfi Öztürk , Erzurum 'do (TUrk -il K ongresinde yaptığı konuımalarda) Meclise verdikleri tasarı i l e D I SK ' i kapatocak larını açık l am ı ı tır. D i s K ' i kapatmayı amaç bi len çcbalar sadece ana yasayı rafa kaldırmak ve Anayasa'yo aykırı kanunla rın zoruyl a sermaye sınıfının hakimiyetini sürdürmek niyetl erin i n gÖf'tintüleridir. Oysa, �UcUnU Anayasa dan alan i lkeleri n savunucusu olan ve her ij)eri nde U yes i , taraftarı , savunucusu olon gerçek bir i�çi kon federasyonunu bir kanun maddesiyle yok edebi lecek lerini sananlar, gerçeği n sert kayol er ı no bajlorını VU� rocaklardır . DisK 'i kapatmaya yönelmek , toplumdaki huzursuzlukları yoğunlojtırmodonyararummok olur . ii Ancak , 12 Haziran 1970'te Sendikalar Tasarı sı Mecl i s ' te 9örUıülerek kabul ediJdi . CH P ' l i l er de oyları n ı yasa değiıi k l i ği yönunde kul landı lar. Uyarı ları n etkisiz kalması Uzerine DisK yöne � tici l eri Ankara'ya giderek Cumhurbaık an ı , Boıbakan, Mi l l i Güvenli� Kuru l u , Ana Muhalefet Partisi (CHP) i l e görüımeler yaptılar (13 Haziran 1 970) .
BÜYÜK Işçi DiRENIşI Sendikal özgür l ük l eri özünden zedeleyen bu anti -demokratik yasa değiıikliğini ilÇi sınıfı e l bette ki baıını öne eğerek kabul etmeyecekti . Anayasan ı n verdiği me�ru direnme hakk ı n ı kul l anacak, kendisine açıkça sava� i lôn edenl ere cephe al acaktı . Tüm emek çi sınıflar Uzerinde yoğunla�an baskı zincirine ek le• Bu sırada, ,Anadolu yakasında Otosan işçi leri Ankara yolundan Üskiidar'a doğru yürüyordu. Ankara yolunun Toplum Polisi ve askerler tara {ından kesilmesi üzerine çatışma başladı. işçile re Ilk müdahaleyi Taplwn Polisi yapmıştı. Top lum Paıısinin işçiler karşısında tutunamaması ü zerine askeri birlikler süngü takarak araya glrdi ler. • Askeri birliklerin müdahalesine rağmen iş çiler Üsküdar'a doğruyollarına devam ettiler. is tanbul yakasına geçişin engellenebilmesi için va.
pur seferleri kaldırıld ı .
• Üskiidar'daki işçiler karşı yakaya geçeme yince geri döndiller: Ankara yolunun başında Geb ze yönünden gelen diğer işçilerle buluştular. Ar tık binlerce işçi Kadıköy i stikametine yürüyordu. • Kadıköy yolunda, Kurbağalıdere'de ilk si lahlı çatışma patlak verdI. Artık işçileri durdur ma görevi tamamıyla askeri birliklere verilmiştI. Altıyol'da ikinci bUyük çatışma patlak verd i . As keri birliklerin ateş açtığı bu çatışma sonunda iş çiler Kadıköy iskele meydanında taplandıiar.
• Kadıköy meydanında yine paıısler vardı. PO ııs ateş açınca iki polis arabası devrilip ateşe ve rildi. Bir grup işçi AP ilçe binasına yürüdU. Bina işçller tarafından tahrip edildI. • İstanbui yakasında. Tapkapı civarında top lanan lşçller Aksaray, Beyazıt yoluyla Cağalağlu na geldiler. Burada kurulan askeri barikat aşıldı. Ancak köprüler açıldığı ıçın işçiler karşı tarafa geçemediler. t:nkapanı- Fatih yoluyla geri döndü ler.
. • Kadıköy yakasında Ise saat 10. 00 civarında
askeri birlikler duruma hakim oldu.
nen bu son hal k a , binlerce i�çiyi omuz omuza diren � meye i tti . 15 Haziran günU, Türkiye i1çi Sınıfı tarihinde i l k kez 100 bine yakın ilÇi istanbu l , izmit ve Gebze' de 133 iıyerinde birden iı bıraktı . Ankara asfal t ı , Haliç çevres i , Topkapı , EyuJl. _ . K ağı thane, Levent;" I�çiyiz hak l ıy ı z , i�çiyiz gUç l U yUzU , II Patronsuz TUrk iye" , " Satı lmı� TUrk-i�" , I1 Z i n � cirlerimizden ba�ka kaybedecek b i r �eyjmiz yoklı , " K ahrolsun fa�izm" sloganlarıy l a i n l ed i . Meydanlar, sokaklar direnen iiçilerle dolup taııyordu. Direni� 16 Haziran'da da devam etti . Bu kez iıçi ler i n korı ı s , na pol is ve askeri birlik ler çıkarı ldı . O ona kadar gösteri ve yUrUyUıler olaysız geçerken polis ve askerin i�e karı�ması bazı çatı�malara yql açtı . çatı�maların önem l i nedenlerinden ' biri de, po lisin özel l i k l e kadın i�çilere kar�ı giri�tiğj insafsız ve sert hareketler aldu .
BIR PAN iK iSARETI : SıKıYÖNETiM
15-16 Haziran b'Uyük iiÇi direniıi karıısında pa niğe kapı lan Demirel HükUmeti derhal istanbul ve ızmit bölgelerinde sıkı yönetim i l ôn etti . Anayosaya tumUyle aykırı bir yasa tasarısı hazırl ayan ve oyla rıyla bunun Mil let Meclisinden geçmesini sağlayan AP ylinetici l eri Anayasa 'yı ikin oi kez ihlôl etmeye çekinmedi ler . Anayasa 'nın 124. maddesinin " ancak sava� ha l i , sava�ı gerektirecek bir durumun ba�gös termes i , ayak lanma (yani isyan) olması veya vatan ve Cumhuriyete karıı kuvvet l i ve eylemli hô, kaIkıı ma olması ha l i nde sıkı yönetime cevaz" vermesine rağ men , i�çi sınıfının anti-demokratik yasa deği�i k l ik l e rine kar�ı , Anayasa 'yı savunarak me�ru direnme hak k ı nı ku l l Jnması nl " isyan" , " k ı z ı l i ht i l ô l " diye nite leyip sıkı yönetim i l ôn etti ler. CHP l ideri ismet inönU de AP ' l i lerle yan ya na sıkı yönetim uygu lamasını savundu . Her ne kadar b unun 15 gUn için i lôn edi l mesini istediyse de bir �e yin az ya da çok , k ı sa ya da u�un olması n ı n Anaya sa 'yo uygun olması anlamına gel meyeceği açık t ı . Sıkıyönetim Uç a y sUrdu. DiSK yöneti ci leri ve yUzl erce i�çi " isyan" iddiasıy l e tutuk l andı . Sıkı yılnetim mahkepıe leri karııs ı na çıkarı ldı . Sendika bi, nalarına baskı n l ar dUzenlendi . Bir ba�ka ii Anayasa i h l ô l i " daha yapı ldı . Sıkıyönetim K omutanı Faik Tu rUn'Un emriyle TUrk iye iıÇi Partisi i l ve i l çe merkez leri arandı . Sonra ları herkesin daha yakından t?nımak fır · satını bulduğu Faik TUrUn, iıçi l erin, Anayasal hak l a r ı n ı n el lerinden a l ı nmasını pr0testo i ç i n giri�tik l eri eylemleri "yurt ve m i l let butünlUğune" yılnelen ey lemler diye niteleyerek, IIbu tip hareketler" i n , kor ıısında s i l ô h l ı kuvvetleri bulacağını söy l edi . Sıkıyönetime rağmen i�çi sınıfının direni)i de vam ett i . Yer yer pasif direniı biç.imlerine dönuıtU. 18 Ağustos'ta General E l ectric fabrikası iıgal edi ldi . Vinylex fabrikası i)çi l eri oturma grevine ba�lad l l ar. a v direni�ler sık ıyönetim boyunca sUrdU. Burjuvazinin hınct bitmek bi lmiyordu . Toplu iıten çı karmalar baı l od ı . Sıkıyönetim uygulaması sU-
K A PANAN YOLLAR • • • rerken, yasa tasarısı senatodan da geçerek kanunlaı tı .
DEMOKRATiK GÜCLERiN TEPKISI Anti-demokratik yasa d eğiıik l iklerine karıı en büyuk tepki Türkiye ilÇi Partisi 'nden geldi . T i p , 15-16 Haziran direni�ini amacı , özU ve ,bUtUnUyle destek lediğini duyurdu. DiSK 'e bağ l ı almayan öteki bUlUn sendika ve iıçileri de bu yasaya karıı Anaya sol direnme hakkı nı kul l anarak ,direniıe çağrı ldı . 15-16 Haziran olay l arı Uzerine i l ôn edilen sı· k ıyönetime kar�ı çıkan ve bu uygulamayı "sendikal hak ve özgur l uk l ere karıı giriıilen saldırıları destek leyici veni bir tedbir" olarak niteleyen tek siyasi por ti T i p oldu . i�çi s ı nıfının direni�i karıısında, o zamonr dek kanun tasarısını destekleyen, Mecliste tasarıdon yana oy kul l anan , sık ıyönetim tasarıs ı na karıı çıkma : yon CHP de tavrını değiıtirdi . Yanıldığını if�e ettı " • • • Bu değiıi k l i k l er Anayasamı z ı n 46.moddesıne ve 87 ve 98 sayı l ı u l us l ararası sılzleımelere ayk ırı gllrUI mU�tUr'; bu tasarı i l e " Bir K onfederasyonun tekeli soğ� lanmı� o l acak , Ba�bakan Demire l ' i n Meclislteki son konuımasında açıkladığı gibi birçok dosyalarla so�- . cı l ığa veri len, fakat mahkemede kapatı lmasına .ımkan bu lunmayan kar�ı konfederasyon s i l i necekti r . " Öğretmen sendikaları , Meslek Odaları ve Gençlik Dernek leri , getirilmek. istenen yasalara kar· I I çıktı lar. Ankara Üniversitesi Siyasal Bi Igi ler ve Hukuk Fakul teleri öğretim uyeleri nden ıı profesör, doçent ve 38 asistan tasar ı n ı n onayasalsendika özgUr I UğUnUn temellerini sarsıcı ve özUnde çalııan kitlele rin tUmUnUn ekonomik ve toplumsal geliıme yollarını tıkayıcı nitelikte olduğunu belirtti ler. Yasa değiıi k l i k lerinin gerçekleımesinden san · ra, önce T i p , daha sonra da CHP Anayasa Mahkeme sine ba)vurdv. Anayasa Mahkemesi kanunu Anayasa ya aykırı bu l arak iptal ett i .
15-16 HAZIRAN VE BAZI GERCEKLER 15-16 Haziran bUyUk ilÇi direniıi , ilÇ i s ı nıfı
nın gUcUnU, direnme ve mUcade le yetprıeğini kanı t layan önem l i bir olgudur. ilÇi s ı n ıfı 15-16 Haziran o layları i l e demokratik hak ların en gUç l U savunucusu ol duğunu, kazandığı hakl ardan öyle vazgeçmeyeceğini gösterd i . BUyUk ilÇi direni�j , ilÇi s ı n ıfının gUcUne ve ılncul uğune inanmayanlara, sosya l ist hareketi kUçuk burjuva unsurları n peıine takmayı amaçlayanlara, i� çi sınıfını inkôr edenlere veri l en bir cevap oldu . Harekete yalnızca DiSK 'e bağ l ı sendikaların Uyesi olan iıç i l erin deği l , TUrk-il'e bağ ı , sendikalar dan da 30 bin i�çj nin katı lması , " patromu:.! TUrkiye" " Fa�izme Hayırlı sloganları n ı n tUm iıç i l erce hayk ı r ı l ması , i�ı;j sınıfının " ekonomik b i l i nç" dUzeyini a�mak to olduğunun göstergeleriyd i . ii.çi sınıfının 15-16 Haziran direniıi baıarıya ulaıtı . DISK kapatılamad ı . T�m tersine giderek gUç lendi . 9
TOPRAK REFORMU : GENELGE NEREYE KAYBOLDU'? Bundan altı ay kadar önce liydi. Cephe hükümetinin giiBütçe ve Plan Karma Komisvenoyu alması gerekiyordu. Gerekiyordu ki, toprak retoryonunda Toprak ve Tarım Reformu Müsteşarlığı bütçesi mu uygulaması yavaşlasın. görü şülilyordu. Milsteşar Satoprak daltıtımı ertelensin. im Kendir görüşmeler sıraAma cepheel lere mevcut sayı yetmiyordu bir �rlü. Bılgiç sında söz alarak, eııı pldır ve arkadaşlarının DP'den 15beklenen bır muştuyu açıkiadı, gilneydoğunun topraksız tif. etmiş olmalarına raltmen yetmiyordu. Mecli steki üye köylillerine. toprak devrlmitam sayısının yarı sı. İşte lirne inananlara: "1 Haziran 1975 fa Ziraat Odası bu görevi yüktarihinde Urfa'da Akçakale 11lenmişti. Sonuç ortada olduğu çe sinde kamulaştırmalar 50na göre de, el-hakbaşarmıştı nunda elde edılecek topraklar topraksız köylUyedağıtılacakbu ışi. tır. Bunun ıçın gerekl ı her Hemen o giin bir heyet haturlU Işlem yilrütulecek ve zırlandı Urfa'dan Ankara'ya. Demirel ve Türkeş Ile görüşi Hazıran'da toprak daltıtımı mutlaka gerçekleşecektir". meye. Aslında koalisyon çalı şmaları sonucunda toprak Muştu bır anda Akçakale'yi reformu ile Ilgili bak,mlığın sardı . Köylilleri bayram seMHP'ye verilmesi UrCa topvlncl aldı. Ama çok silrmedi rak ağaları arasında bir holjbu sevınç. Cephe iktidarı önDutsuzluk yarattı. Ne de olsa ce. refarrnun can damarı ve AP bıldik bir çevreydi. Ama lokomotifi olarak bilinenmüsçaresiz, Ankara'ya gidilecek teşar Saim Kendir'i görevinve her Iki parti başkanı ile den aldı. Yerıne gelen MHP'li mUsteşar kendisine verilen görüşülecekti. Güvenoylamasından iki üç giln önceydi. Kagörevi hakkıyla yerine getlrpalı kapılar ardında görüşmemeye başladı. Önce, kendisller yapıldı. ne başka bır Iş arama sı söyienmlş olan blr müsteşar yarVe meclisteki giivenoyu giinü kamuoyu bır sürprizle kardımcısını i şlevli kıldı. Arkaşılaştı. Hiç de hesapta olmaaından, bır genel müdUr başyan tki kişi giiven oylamasına yardımcısını hem genel milgelmemişti. Biri CHP UrCa dürlilğe, hem de Urfa Bölgesi milletvekili Necati Aksoy. diBaşkanlığına getirdi. Ki bu Başkıın, milsteşarlık örgiitllnğerl DP Urfa milletvekili Mustafa Kılıç. Her Iki milletde "yeteneksiz" olarak tanımvekilinin de Urfa'dan oluşu !anıyordu. Yeni başkan beyin Urfa'ya atanması Urfa'da topilgiyle karşılandı. ilgi gldeakalarınca sevinçle karşırak rek meraka dönüştil. i Hazi\antlı. Tıpkı altı ayönce, köyranda da Işin lçyilzil tUm çıpJillerln i Hazıran tarihini duylaklığıyla ortaya çıktı. sevinç yaşadıkiarı duklarında � Hazıran'da toprak dağıtıgibi. Çilnkil, gerek Ankara'da mına ili şkin hiçbir resmi a gerekse Urfa'da "ilginç teçıklama yapılınadığı gibI. maslarda"bulunan toprak ağatoprak daltıtımının ertelenme ları cephe Iktidarının yetkilisini tamamen doğal ko�uııara lerlne "bu ışı en Iyi Flkret baltlamak akılsızlığı gösterI yapar" demişlerdi, yeni başliyordu. Neymlş ? Efp.nd lm, kanın adını vererek. MUsteşar i Hazıran hasat mevslmlymlş. da kırmadı aka\arın hatırını. Tarlada başkasının hasatı i Hazlran'dan blr hafta önce, varken, başka birinasıl gelır Urfa Bölgesı Reform Başkande, o toprağa el koyarmış. lığında başka Ilginç bır "Idari Hazıran ayının na sı i ve neden 1,lem" daha yapıldı. Reform seçildiğini bilmediklerini söy uygulamasını ve yöreyi çok iyi leyerek, yalan söylemekten tanıyan Bölge Başyardımcısı çekinmeyen Genel MUdUrler. Seıamı Doğanay'ın yetkileri dağıtımın gecikmesini yalt elinden alındı. Kendisi paslflmurların uzamasına bağlıyor ze edildI. BUtlIn bu Işlemlerin ve eğer bu aksi tesadUC olına i Hazıran'dan kısa bır eUre mış olsaydı mutlaka toprak önce gerçekleştlrllınesl te saIıırın dağıtılacağını söylUyordUt detıldl. lardı! Çilnkil Nlsanayıb aşında UrEski mUsteşar Saım Kenfa ZiraatOdası Başkanlığında dır 20 Nısan tarihinde Urfabır toplantı dUzenleniyordu. ya bır genelge göndermlştL. Toplantıya Zıraat Odası BaşBu genelgede hak sahiplerinin kanı ve genış toprakların sasaptanması amacıyla köy Inhibl, yıllıırın C HP ' llsl Hacı celemeleri yapılması I stenlBakır Mellkbaşkanlık edlyoryor ve topraksız köylUlerln du. Toplantının dllter üyeler�. 1 6 Mart - 17 Nısan tarihleri bu dönem Senato seçlmlerlnarasında vermiş oldukları de MSP'den adaylığını koyacatoprak Istem bildirgelerinin ğı söylenen başka bır toprak ıncelenmesı gerektıtı bildIrIsahibi Celal Öncel, AP iı Başlıyordu. Bu genelgeyl Ikıncı kanı Reşit ipek, esk i C I I P bı r genelge i?leyecektl. İklnmilletvekıııerlnden Os man Ac i gcnclj.{cnin önemi, toprak tan ve bi rkat.; ll'}p rak ıı�:ısı d:ı�lltmp()1 i lik a s ı nı bell rlcme. ..:: n_ n,j� l. Gü_ _ _ 1d_ m d_ �_ �_ 1_ " '_ rı_ ın _ i;_ ' "_ "_ '.:. � i rı d " n i l" :: , ·i..c).{H l l yordu. 'Başka _ _ __ _ __ - c.c..::::..::..c
LO
bir deyim lc, kime. nerede. ne kadar toprak dağıtı lacağını kararlaştıran bır genelgeydi bu. Başka bır önemi de şu: İkinci genelgeden sonra, artık hukuksal açıdan toprak dağıtı mıru . önlemeye olanak yoktu. Genelge UrCa 'ya geldiltl anda. toprak sahipleri ıçın herşey bitmişti. Bır kopyası Urfa'ya uygulayıcılara yollanacak. as lı resmi gazetede yayınlana caktı. Tam bu sırada Kendir Cep he hükümeti tarafından görev den alındı. Buna rağmen. Ken dir reformun Akçakale yöre sinde ulaştıltı son aşamayı belgeledi ve genelgeyi yayın-
lanmak üzere Resmi Gazete ye gönderdi. O giinden sonra da, genelgeden bl r daha haber alınamadı. Şu anda. genelge nin nerede olduğunu kimse Müste Yeni bilmiyor. şar. yeni i şlevLi durumagelen Müsteşar Yardımcısı, kamu laştırma Işlemlerinin hepsin de imzası bulunan şimdiki Ur Ca Bölgesı Başkanı dahil, ne dense kimse bilmiyor bu ge nelgeyi. Genelgenin öneml, el Li yıldır beklenen toprak daltı tımını gerçekle�tirecek nite likte olınasından Her'l geliyor. Çok UnlU ,:,lm�Fo' gereidr diye düşünüyor Insan. Ama Cephe Iktidarının tilm yetkilileri
böyle bır belgeden habersiz olduklarında Israr ediyorlar. Koskoca dört parti bllınedl tınde I srar ederken. Iktidara yaranma yarışçısı iiçbuçuk memur nasıl bilsin bunu ? Bütun bunlara karşın. top rağın zamanında dağıtılmama sına karşın, Urfa'da toprak reformunu durdurmaya kim Be nin giicü yetmeyecektır. Bu en giiçlü sıyasal parti olsa bile, onun da gilcUnUn dı şına taşmı ş tır artık. Çilnkil reform halk kitlelerine ulaşnuş, halkın malı olınuştur. Halkın giicü hakkmda bilgi sahibi olmak ise pek giiç değildir. Geriye dönüp bakmak yeter.
PETROLDE IHANETE DEVAM M C iktidarının petrolde ye ni oyunları var. Bu yenı oyun ların hedefi. daltıtım alanında ulusal kuruluşları aradan Çı karmak. MC hükilmetl taraCın dan hazırlanan bir kararna meye göre. sermayesinin ta mamı devlete ait olan Petrol Ofisi lağvedllecek. Böylece Türkiye'de petrol pazaı:lama faaliyetlerinde yabancı şir ketler daha çok gözeti lecek i mı lyar 200 milyon TL sermayeli Petrol Oflsl'nlnda Itıtımda yerini alacak olan ku rum \00 milyon TL sermaye li ADAŞ. ADAŞ, bır anonim şırket. Sermaye sının büyilk bölümü, TPAO ve Petrol Oft sı gibi ulusal kuruluşlara ait. Ancak, Anonim şırket olduğu
için Petrol Ofisi'nden farkiı bır nitellite sahip. Bazı özel şahıs ve kuruluşlarda ADAŞ'a ortak olabılecek. ADAŞ'ın devreye girmesi nin asıl aııJam l , Petrol OOSL . nın bugiine kadar yalnızca ulusal kuruluşlarca üretılen pet rolü pazarlaması. Petrol Ofi si bayilerlnde MOBiL, SHELL, BP Ürünleri satılınazdı. Tep ki}; çeken de bu oldu. Yaban cı petrol şirketlerinin ürünle rinin daha yaygın bır biçimde pazarlanabllınesl için uzun sUredir çeşitli oyunlar tezgah laruyordu. Örneltln, Petrol Ofi si 'nin faallyetlerlnJ balta l.yarak bu kuruluşla TPAO' nun arasını açmak gibL. şimdi. MC'nln kıu-arnamesl
yilrürlülte girerse, ulusal pet rol davası yenı bır darbe daha yiyecek. ADAŞ Petrol Oftsl' nın yapmadıltını yapıp. yaban cı şirketlerin ürünlerini de pazarlayacak. Cephe Iktidarı nın gerçekleştirmek I stedılı bu. Petrol Ofisi'nin lağvmın bır de "kıyım ii yönü var. Bu ku ruluşun çeşitli kademelerinde görev alıp MC Iktidarına pek "sempatik" gelıneyen yöneti ciler tasfiye edılecek. Genel MUdilr Yardımcılarından Mus taCa Özyilrek şimdiden görev den alındı. Petrol OfisI'nde çalışan, 900'U memur. 120'sl teknık personel 1020 görevlı ıçınde "tasfiye kuşu" bakalım kimlerin başına konacak?
HOCA'NIN
SERMAYEYE YENi LÜTUFLARı ı>rbakan son giinlerde ver gllemeyle IIgllenmeye başladı. Bu konuda her zamanki baltım sız ve sorurnauz tavrıyla be yanatlar verıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlı�ın'da düzen lenen "TUrkiye'nin sanayileş me meselelerl"yle ılgılı top lantıda, knrdan vergı almayı dü şUnmedlkle rini , karın yatı rımlara gitmesinden vann oL_ duklarını, "mUteşebbls. ancak bır villa yaptırdı veya parası nı dı şarıya çıkarmaya kalkış tı mı kendisini vergiye tabı tu tacaklarıru" açıkladı. Daha sonraki giinlerde TUrklye BI ıımsel ve Teknık Araştırma Kurumu'nda yaptıltı konuşma da Kurumun. Türkıye'nın ö nemli sorunlarına ışık tutacnk nraştırmalar yapmasını Iste yerek. bu konuda verglleme
sorunlarına ilişkin bır ara.,tır.. manın' gerekliLiğine değindi. Erbakan'ın sorumsuzluğu billnen bır gerçek. Bugii n söy ledlıtıni yarın ynlanlıyablllr. Ancak bu açıklamanın öze i bi r öneml var. Şimdiyedek hiçbir sermaye sırufı partısı' böyle sine sermayeden yana bır a çıklama yapma yil rekliııtınl gösteremedl. Dinclllltlyle. sözde ilericllerin gözUne ba tan MSP, gerçekte ne denli sermaye sınlCından yana bır parti oldultunu ve olabileceği ni böylece somutluyor. Bu doğ. rultuda cephecllor eyleme ge çerler veya geçemez ler. Bunu zaman gösterecek. Ancak cep hecilerin. sermaye sınıfına hIzmette vo onu dovletle bUtiln leştirmede blrlblrlerlyle ya rı ştıkları da bır gerçek.
Türkiye'de vergilemenln ö nemli bır sorun olduğu hep I fade edlllr. Bu yönde sözUm ona reformlar yapılmasının gereklilltınden söz edııır. An cak, bu konunun bır SOrtm ha line gelmes1nden. vergisini her ay başı peşinpeşinödeyen ne Işçi sınıfı ne de dığer çalı şanlar sorumludur. Qılarpe şin ödemeden ve yilksek vergi lendirmeden şiknyetçller. Sermaye sınıfı , Iktidarın <Ian. tineelikle kendisi ıçın ge rekli alt yapı tesi slerinin ya pı lmasını Ister. Türkıye'nın sonyıllarda karşılaştıltı ener JI �ıkıntısı bu I stei\"ln giincel ijrne�L !)evlet baraJ Ilir yapa cak, elektrik üretecek ve bu nu sermaye sınıfının hizmeti ne ucuz bır rıyatln sunacak. Devletin bu çeşıt yatırımları
LO Haziran 1975
___ ___ ___ _ � __• __ ___ �a _� 1D=2 ___ " __ •_ __ __ __ ... __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __
MC HER MASADA IFLAS EDIYOR KORKU DAGLARI BEKLIYOR M C iktidarının ömrü ikinci
raLİk güçler ve Anayasa kuru
Kurulu'na
luşları
bile.
temelinde iki unsur var:
Kendi iç inde barışık olmama s ı ve karşı sındaki demokratik güçleri pekiştirip birl eştire cek pervasız adımlar atması . MC'nin çıkmazı da burada. Kend i içindeki barı Şı koruya b i lmek için kendi d ı şından he def bulmak
zorunda.
Bwılar
öyle hedener olmalı ki. MSP si de. M H P s i de. CGP si de ta toplansın. a A P ile aynı saf radan ç.llak ses çıkmasm. Ancak ortada şu gerçekler de
var:
Birincisi.
ekonomik
alandaki giri şimlerde bu bir liği. bütünlüğü sağlama olası
harman savurarakgeleeek se
korumn kavgası bir de Odalar
lantılarına katılan. K i ::;slnger'
B i rliği Genel Kuruıuında ve
in şahsi dostu. bazı iş çevre
rildi. Cephe 'nin baş sermaye
lerivle sıkJ fıkı. . . " CHP ve l i
lık dönemine
Daha
m a yolunu önerdikIeri bilini
der .
bÖ�, ıesine
sonra Cephe'nin ayakları suya
yor. Sermaye çevre leri şu s ı
dü ştüyse hatayı kend isinde ara
ermeye başladı. ilk önce. el
ralarda
m a l ı . .Ya sermayeye dayanır. ya da demokratik güçlerle bir
dekilerin.
yorlar .
likte demokratik
meyeceğini anladı. Sonra, be
güçIU kanıtlar yok. Ancak şlm
lirli
tercih ve uygu lamaların
diye kadardevalüasyon Isteyen
belirli kesimleri hoşnut eder
de çıkmadı. İthalatın k ı sıtIan
darı AP'nilı Odalar Birlilti'nde ipleri elinde lulması. MSP ve MHP'yl pek hoşnut etmiyordu. Genel Kurul önce s i . bu hoşnut suzluk " APIye çok yakın" Se Dıblan. üzerinde topland ı .
".i
Çünkü
Dıblan. Yalçıntaş gibi
MSP'Iiliği ve M H P ' l i liği A P ' I i l i k ile b i r potada erilen b i r niteliğe
sahip
d e ğ i L . Açıkça
AP·Ii. N e v a r k i . Cephe .çı sından. MSP ve MHP'nin AP'ye ihti y�cı. AP'nin bunlara olan ih
rasi cephe s i . MC partilerinin
kiiçük
koparmak
sermaye
cephe::;inin
partileri AP ile ipleri istemediler. Genel
nedenle Cephe içm ilk bakışta
Kurulda. beklenenden daha ö l
en
ç ü l ü davrandılar. Buna.
Ama ';'ltlam gÖrünen yol bi le bü}iik çıkmazlar yaratıyor. Örnek.
Yalçınt.ş olayı.
ve
MHP'yi
kendi
yerinde bir i s l m . Böyle adam ların sayısı Ti1rkiye'de faz l a deltil. Ancak. AP'ye. MHP'ye ve MSP'ye aynı anda hoş görü nebilen Yalçıntaş. ü lkedeki de mokratik ra
hiç
güçlere. kuruluşla
de
sempatik gelmedi.
li kesimleri"ne dayanarak de mokrasiyi güç lend irmenin dev ri
Türkiye'de
çoktan
geçti.
Sermaye!nin hiç bir kesimi ger çek anlamda demokrasidenya na değiL. 1 2 Martdeneyinin bu nu kanıtlamış olması gerek i r . Sonra.
faşi7.min
saldı rmak
için
kalelerine sermayeden
"koç başı" arama)'a da gerek yok.
etmesiyd i .
mün,ü
ken
rastlad ı .
vaded ilenlerin
Lü
gerçekleştirmeye yet
diğerlerinin
tepkilerine
yol açacaltı daha açık olarak anlaşıldı. Daha
açık
deyi şle
den geç irerek ithalatı kısıtla
devalüasyon
i stemi
Bu konuda ne kadar
kararlı olduklarmı gösterecek
ması
ise.
Cephe
dayanakları ters.
iktidarının
dü şünü ldüğUııde.
İthalatçı çevreler o ka
dar güçlü k i . MC'nin hUküme
tehlikesi
duyurdu.
t i devrah Şı sıra sındaki umut
ilk belirtileri Demir
kı rıc i ortama rağmen d ı Ş tlca
Bunun
ağırlığını
Çelik fiyat indiriminde görül dü.
İthalatçılar.
ka7.and l .
montajcılar
diğerleri
ik inci , olay. buğday açıklayan
rette hiç bir tedbir alınmadı. İthalatta hiç b i r k ı sıtlayıcı ted
kaybetti.
b i r getirilmed l . Tersine. spe
fiyatla rı.
külatif
DemireL.
ithalat
olanca
hızıyla
arttı. Son demir çelik IndIrI mine
rağmen demır
ithalat
ç ı larma tanınan bü)iik kotala r ı n geçerlililtini koruması. bu nun kanıtı. Cephe
hükUmetinin. belini
en çok bal';ladlltl dış finansman konusunda durum. özetle böy
• . . . • . . • • AIZAc.II.I � • • Ta>ecIU� . &�WıASYOlJ . Teı2Öııe &A5�I. • cııl AYEoT � pııovAl(A$.YOU . GIA . A&o.AE1. • H<lı.l Q)�Meı.e ıa. Ol. I<AYNAI<-IAQ'N YALlbTLEııe P6$ı.:e.şl • .5ö,.Üııü • • PA12TI%A"" ı.ı �. liAı.ıG O()�MAAl ı..ıt l . ' " • • . . , • • J(AP·ITAL.I'" V�ı<:.Ubl .
l a r b i r çok şey arasında CHP' yi de boy hedefi olarak seçti ler. Halk Sekiörü. Taban Fi yatları gibi konularda C HP dö dönemin iktidar ort.ağı MSP ' li ler i se bu saldırıları büyük b i r
MC
p i şkinlikle izlediler. CHP bunları d ikkatle delter lendirmek
lurdu. Anayasa kuruluşları da
yanayız" diyen sermaye çevre
bu tepkiyi gösterme 7..d i .
lerine
kaynaklarm
Itım daha çok ön plıtna çıkara cak. Tab i i . bu ülkeye verile cek ekonomık ve politik ödün lerle birlikte.
Cephe iktidarının başı daha vaş ve elektronik sanay I lerin de belki de kesin tercihlerini
güvenmeme l i .
Bunlar. Od a l a r B i r l i ğ i
Avrupa'daki
smırlanrnası Amerika kayna
az belada ol sayd ı , motor. sa
Oıtr4�LI�1
" Senden
le.
YıLLARDıR BEKLEYEN TERCiHLER
nemine veryansın edildi. Aynı
fazla
Dış finansman merkezlerl nin Türkiye için devalUasyon
"kaş yapa rken göz çıkarma"
belirli se
Dıblan ve dilter konuşmac ı
zorunda.
landa da çıkmaza sokuyor.
ya da ılberasyon ii stesini göz
Gübre indirimi b u pervasiz
Gübre fiyat indirimini gerine
Demokratik
ODALAR BiRllGi VE ECEViT
AP tek başına iktidarda olay
Cephe'nin özelliği bu. Demok-
mücadelede
yerini alır. " Serma�renin belir
durumu idare
rıp bunları vurgulad ı .
dı her halde başka birini bu Ama
d i line
ç i m lere kadar
ğı da eklendi. Se rmayenin or
içinde.
l'meez" edebilmesi. Bu açıdan
sağın
şöyle
tak hedenerini ön plana çıka
Yal
Cephe'nin kendi Iç barı ŞI için
Dıb
i
Ecevitfe
lan'ın Genel Kurul'daki ustalı
çıniaş·ınözelliği. AP'yi. MSP' yi
Cephe'den
saldı rıyordu: "Bl lderberg top
tümü demokrasi düşmruu . Bu
YALCINTAS OLAYı
malar Cephe iktidarını bu a
vaded iyordu.
M C ' n i n kendi iç bütünlüğünü
nedenlc.
kuşat
ltın i
beklenen eldeklleri har vurup
ha güçlü olduğu alan. demok
yol burayı
latta başını alıp giden uygula
sırasında. sağ basının kalem
lığı daha a z . Bu olası l ıltm da
sağlam
Ancak, kredi dağı l ı m ı ve Itha
şen b i r çok kesimi kollayaca
lerinden biri.
tiyacından daha ön plllndl!. Bu
mak.
uzun ya da kısa dönemde çeıı
ODALAR BIRllGi
zursuzluk ve korh."U da artıyor. nin
katılmamış olsalar
Odalar Birli�i Genel Kurulu
uyuşması çok zor.
ayına yaklaşırken. kuşku. hu MC iktidarının bu özellikleri
Ile kendi i ç barışınııı
yapabilirdi. Ancak, Cephe'nin
Genel
sallantılı durumu b i r de bu ko nuda derde gi rme korku sunu hakim kı labi l i r . Ön e m l i kararların alınması. önemli
tercihlerin yapılması
dikkatleri başka yerlere çek mekle daha az sakıncalı duru ma geleb i l i r . Bunun ıçın ser gerçekleştirebi lmesi
vergı
gelirleriyle doğru orantılıdır.
dı),
m i vb. gıbı' Şimdi bunlarlada yetı n l l m i
Vergı kimden alınacak? Ser maye sınıfı Ise vergı ödeme
yor.
mede ü stat. Yani vergiyi ka
gösterilen knrlardan vergı a
Ç ı rıyor. Bunu açıkça
lınmaması. Erbakanca dUşü
yen
sermaye
gelenleri. çık
sınıfının önde
Eczacıbaşı açık a
vergı
sermaye
söyle
kaçırılmamasını
sınıfının diğer ke
simlerInden sını fından
i sted i . Sermaye
alınmayan
vergi .
Gerçeğin
nUlUyor.
çok
Zaten
altında
ödenmeyen
vergiler al ınmayacak. Sınıfı nın
çıkarları
doğrultusunda
doğru bır karar. Bunun "ü!fe tl
dii:cr
sınıf ve tabaka lara
dü şecek. Erbakanın böylesine
Işçi sınıfından. dllter sınıf ve
kaygusuzca açıklamalarda bu
tabakalardan alınacak.
lunması sand ıksnl sorununun
Sermaye sınıfı vergi sini ka
olmadı�ına b ı r de l i L . Oyları
ç ı rmakla kalmaz. iktidarının
çantada koklik görüyor. Yay
oııa zaten tanıdığı önemli de
gın bır Imam ordusu. K ı l ınaıı
ğişik olanaklar vard ı r . Yük
numa.dar.
sek amortl sman hadlerI. hl7.
Kırsal yöre tutucu larını u\'\.ıt
land ı r ı l m ı ş
maya yetsegerek.
amortisman. Ih
mayenin karşı sınn "ciddi" teh
Ithalatta gümrük ind i ri
tutulan
oruçlar.
buğday rıyatlarının açıklanma
sin tercihler yapmaya zorla
sı işini Erbakan Hoca'"ın Uze
yacak. ışu anda çok güçlü olan
rine
sermaye çevrelerlnin baskı ve
Iktidarı
tehditleri
karşılaştırıldığında,
karşısında. 'Iyete
sı altında Erbakan ' ı n serma
m ıktarı YUıiiyU ş'ün önceki sa
yeclliii;1
y ı larında rakamlarla açıklan-
çıkıyor.
gün
ışığına
yıktı. Çünkü ,
C H P - MSP
dönemindeki
artışla buF;day
rince scrmnyt�cn yana olma
fiyatındaki artış çokdüşü k ka
yan" sermaye ,,'evrelerinln de
lıyordu.
kesin
tercihlerini yapmaları
bekleniyor.
Bu
tercih,
MSP
BuF;day rıyat ları. Cephe Ik tidarının
ekonomik
alandaki
davranan.
Ilk iflns beıırtlsl. Eldeki ola
ama AP'den yaıı a b l r terclh o
nakların herkesi memnun et
lacak. Çünkü bu çevrelerin AP
meye yetmeyecei:lnln i lk bü)iik
i l e C liP')'1 everme çabaları şu
ve somut kanıtı. Cephe parti
ve
MHP'ye
soğuk
an için sonuçsuz kalmışa ben
lerinin tercihlerinde kent bur
z l�'or.
juvazisinin altırlık kazandııı;ı nın (!östp'I'JJ'P RI
DiGER TERCIHLER
Din klsve
racatta vergı iadesi (kı bunun
giderek
dığer scrmaye keslmlerlnl ke
Cepho iktlaarı i Ş başına gel dlğlndc, ekonemlk alanda çok daha
pervasııdı.
Çıkarları
.
likeler
ç ı karmak
gerekiyor.
M C ' n i n taktiği şu: " Se rmaye y i kökünden tehdit eden 'alum' lara karşı etkin tedbirlcr al mak gerek. alacağız d a : an cak bunun için sermayenin ba
Z I kesimlerininbozı tercihler de bize anlayı ı;; göste rmesi ge reklr. " Sermayenin kurşıs.ın daki
g(iç lere
için
ise ycni provokasyonlar
d ikkati çekmek
dU7.eııleyecek. demokrasi cep hesi karşı sındn saldırıyn ge çecek. MC bunda da başıırısı. kalu'sn.
bu
oyunlar
bozulup
etki s i z
bırakılı r.".
MC'nln
DIS EKONOMIK IliSKILER
tek çıkıır yolu. duyanaltı
diL
zayıflnyncnk.
ve
M(.;· hUküme tl"l" en önem ı ı
yacnk. Bu nedenle. demokru
Vıırlığının
birleşikliğinin ."Iamı kalma
rlayuıuı� ını n d l lJ yardlm v e kre
tık g(iç lerin her zamlinkinden
diler
daha uyanık olmaları gerek.
olncRitl baştan beııivdl.
ii
· ·:"··'W:'·..:. .;.;.;;;'....;.\d:....·.· ;· � . . . ,··
1.\
':,',",.
���t'
.!',
.. �:n:ı .
.
AVRUPA'NIN SON FAS ı sT REJIMI SALLANıYOR
DONYADA
,jr
YORCMJ$
rej lminln
NATO'nun güne�' kanadı sal
nun
lantıda. K l sslnger Portekız'e bakı�·ol'.
lizm
Ama
Avrupa'da
t ı " ile
emperya
Bu çözümlemeler 1974 'l'em muzunda ispanya Demokratik
Ilkesi gösteren Portekız hal kasını
Franko'nun faşist onarmak.
Cuntası'nın kurulmasına var
İs
dı.
değiş
Için gltti. iki II
ğiyle
panyası 'na
lanları
çika ve Hollanda. NATO 83-
rulmasının
sokul
sağ
lar. Temelleri iyice çatırdı
almaya Itlyor. Ama bugün için Avrupaburjuvazisi hesapları
savaşları
nı Demokratik Cunta 'ya katı l mayan PSOE uzerine kuruyor.
m yiyen bir "Kıbrıs yenilgi si"
İspanya NATO'ya alınsa da
yok. Ama. yıkılışın belirtile
alınmasa da pek b ı r şey değIş
Franko
meyecek. Ulke ikili anlaşma
İS!'anyasl bugünUn Avrupasın
larla. ABD üsleriyle. CIA ağ
da çağdış) bır olgu. Burjuvazi de bunun bi lincinde.
larıyla,
Franko
bııe.
bel bağlamak
Franko'ya
akıllıca
bır
Iş
kıınlar. )iiksek kadrolar tas flye ediliyor.
bir
yandan da
olmaktan çıktı nrtık. Kim i e s
baskı ve terörü "hakltil gös
ki Frankocular
terece k k ı şkırtmalar. Bulkaat
bile
batmak
üzere olan
faşizm
zamanında
terkedlp
kurtarmak i stiyor.
gemlsinl
ler.
Faşist re
Frankosuz
sermaye.
egemen1i�ini
sür
dürebııeceğl çözUmler arıyor. hazırlıyor. Başbakan Navarro diyor k ı : "Eğer Caetano �iiçUk bır açılış gerçekleştirebilmiş olsayd ı . Portekizli
dostları
mız bugün olduğu gibi ciddi ve örgütlenmiş bil' Parti 'den yok . sun krılma\'acnkl l . ,
sahte çözümlere hayır Tekelci devlet kapltallzmi nin gittikçe " oğunlaşan baskı ve sömürUsU altınd a e z i len ge niş kltlelerln kararlı ve haklı taleplerlnı " emmek" i<,ln Ica
Zt.'lli
bh'
İspanvn
" aç ı l ı ş"ı denemekle, bU�iik
burjuvazi s 1 .
böylece hem I ç patlama l a r ı ön Icıneyl hem de A E T'�'e ve NA TO',·" girişi umu�'oı·.
h:
kOI3\'1aştırm;I\'1
5.ıvaşl tanımamış
nml kuşakların Franko'\'lı des ıeIdememesi k�lI'şısında m:ı\'e,
saA'1
çabasında.
,nka
seı'
u\'dul'ma
Ne var kı
Faşiz
min FI',nko kuşaltı bu bdarı nı bile kabul etmlvor. Bır ",, " dan "özgü rlUkçU". "solcu" ba-
12
cınavetler düzenlenivor.
büyük burjuvazinin çıkmazı
paçayı
jim son çare olarak baskıları yoğunlaştı rı rken.
uluslararası dev te
kelleriyle zaten bü)iik serma
sonra sı'nı hazırlamaya şimdi den başladı
Bu,
daha kesin ve kararlı bır tavır
bulaşıcı m ı ?
ortadn.
güçleniyor.
sı ispanyol Sosyallst işçi Par
ra da Atina ı l ı albayların başı
şimdiden
kesin
tisi (PSOEl n ı faşizme karşı
Gerçi ortad:ı C:ıeluno'ru silip
ri
sınıfların
Ittifakı
sosyal demokrasinin temsllcl
burnunun
sömüı'ge
basının "Orta
geUşlyor.
zil
Franko
dibinde palluk veren "Portekiz
sUpüren
ku
somut
na rağmen Cunta gün geçtikçe
zil, sal ve gül
ve
Cunta 'nın
likle önlenme lidir" çağrı ları
mivor Avruoa buriuvazisi.
gribi" sn lgın
getıriyor.
şimdiden
proletarya ile
yan bir rej ime oynamak iste
Hele
araya
olumlu sonuçları ortaya çıktı.
m a sına kesinlikle karşı Çıktı
için.
bır
Demokratik
vt,nma Planlama toplant ısında
faşizmi
h r l stıyanlar,
siden. özgürlüklerden yana o
mokratik güçlerin baskı sı . bu
lspan�'a'da
yaılında
yor. KJsaca Cunta, demokra
ülkelerde halen geçerll. Bel
değll çanlar çalıyor.
iKP. Kas
ları, temokratlar da yer alı
açmaya yanaşmı
Ama bugün
Cunta 'da
demokrat ve !leri cl i Ş adam
Franko 'nun i s
NATO'ya
kurulan
gütler
Porteklzi lne
yol'. İç savaşı unubnnyan de
İspan�'a'nın
olan
tılya Sosyalist BirUği glbi ör
ki Ittifakın kuzey kanadı şim açt ığı kucağı
"yasad ı ş ı "
Sosyalist Halk Part i s i ,
NA TO'ya sokmak ıçın. Ne var Salazar'm
sınıfının
"İşçi Komisyonları iinın deste
anlaş
m;ıl::ırı yenilemek. İ spanya'yı
dilik
İşçi
a m a gerçek sendikaları
t i rmek I stiyor. Ford Madrlt'e bunun
faşizme son verebl llr
ler. vermelidirler.
gerilerneye
hiç niyeti! değll. Kopma te h
panya 'sıyla
Bu
olanlar b ı r "ÖzgürlUkler Pak
şimdiden "kaybed ilmiş" gözü ile
kurulmasıdır.
ıçın. demokrasıden yana
BUyük burjuvazinin
şimdI
llk açılı ştan anlad ığı. haplsa neler açmak.
1970'te demok
ratlk dünya kamuoyunun tep kisi karşı sında Burgo s'ta yar gılanan
Bask devrimcilerine
dokunamayan
rej i m .
1973'te
Pulg Antich ve arkadaşl"rıııı idam ettı. Son aylarda yoğun laşan baskılar gösteri�'ol' ki Franko-sonrası'na geçiş lay olmnyncnk, BU,'Ük vRzi.
Frankoldan
ko
burju
sonl':\ dev
let başknnı olacak olan Prens Juan Carios' la bil' "açı Iı ştı re jimine yanaşmıyor. ÇUnkü Ju an
Carlos
bır
Franko delti l .
Znyıf bır rejim olur bu. da)'n nama z ,
Burjuva demokrasisi
Avrupa'nın Imbıı! edip desıek le�'eceğ'1 bır �'özlim olab i l i r . 1 9 3 0 ' d a monOl'şiden C'umhuI' j .,'et ' e geçişte blh'Ük bul'juv3zl nın
muhalnbı
olan
sos" n ı ı sı
P:ıı·t! l d L . Ü)'sa şımdı ' fa şizm rten burjııvn demokı':ıslslne dönUşte hesaba ka t m " sı gere ken en bli,ilk güç. Işçi sınıfı. ()ıun
güçıli örgütU
Pm'tlsl.
KomUnist
işçi sınıfının çözümü: demokrasiye dönüş
juvazisi faşizm olmadanda ik
yenin kıskacında.
tidarı ellnde tutabilecek güç
kıracak olan da yıllardır fa
Bu kı skacı
ted i r buglin . Elinde buna yete
şizme karşı
cek kozlar vardır. Bugün gün
halkı. ispanya halkının demok
demde
olan,
bır
sosya II st
dı renen ispanya
rasi ve sosyallzm mücadelesi
100 bini aşkın a�-tlf mi litaru
devrım değııdır. Demokrasl
ne öncülük eden Işçi sınıfı.
ile gerçekten güçlü bır örgüt
den yana olan engeniş güçlere
sıralar
olan iKP'ye göre ispanyol bur-
dayalı bir sıyasal özgürlükler
o l sun.
NATO , AMERiKA VE TÜRKiYE
Zirvelerden bUyUk ve somut sonuçlar o l ı nmaz. Fakat zirveler önem l i dönüm noktalQ . Bruksel 'deki N A rı olabi l irler l T O zirvesi de , dunya pol i tika sı nda bazı önem l i gel iımelerin baılongıç nok tosı olarak değer. lendiri liyor . BrUksel zirvesi Amerika' nın i nisiyatifiyle gerc;ek leıti . Fransa , zirveyi gereksiz buldu ğu için resmen katı lmadı . Fakat d' Estaing, Egmont sarayındaki yemeğe katııd, ve ford ' l o Ilzel bir gllrUıme yopt, . Bu Ameriko' nın Elys6e sarayı Uzerinde yaptığı sUrek l i bask ı n ı n sonucuy. du . Bruksel zirvesin!n ama cı birden faz loyd ı . Bunlardan biri yok l aıan Avrupo GUven l i k v e iıbirliği K onferansı ' n ı n ön -
cesinde NATO'nun gUç l u gll zUkmesiyd i . Fakot arka plando ki osı l etken, Amerika ' n ı n , Av rupc ' l . dost larına "gUven i l i r bir mUttefik" olduğunu kanıtlo mo isteğiydi . Amerik a ' n ı n Av rupo'ya doğru boıl attığı yeni yUrUyUıUn önemli bir odımıydı zirve . Buna karıı l ı k , baıta in gi l tere olmak Uzere Avrupa ' n ı n hasta adam lorı da , Amerika' n ı n Jefkati nin sıcak l ığını duymak istiyor lardı . Bruksel 'de, Amerika y ı l lordır ilk kez , NATO ittifa k ı n ı n yeni koıu l lara uyduru lma sı gereğinden söz etmedi . Ak sine Batkan Ford , NATO'nun gerek l i liğini vurgu ladı . Ford, " NATO'nun Amerikan dıı poli tikas ı n ı n kllıe taıı olduğunu ve Amerikan komuayuyla K ongre-
�'Ulağınız
şu
ispanya'da
sinin JOJmoz desteğine sahip oı.. duğunutl Uzerine basa basa sts)L led i . Ford , " Doğuylo yumuıama ancak ittifakı n savunması n ı n soğlam l ı ğ ı v e gUven l iği temeli ne dayanarak i l erleyeb i l i r" di yerek , Amerikan dıı po l i tik",ı n ı n iki yonlı karakterini de ser� g i l iyordu . Zirve sonrasında yayın lanan bildiride, " NATO uyele ri nden birine gel ecek saldırıya topluca k arıı l ı k verileceği" i l kesi sUrek li Amerikan ısrarlarıy,. lo yer aldı . Bildiride, " hı z l a değiıen dUnyada , b i r Uyenin gUvenl iğinin bUtUn Uyeleri ya k ı ndan i lgi lendirdiği" de stlyle. niyordu . Son ekonomik buna l ı m ı n , Avrupo ' l ı NATO ulkele rini n usavunmall i yani s i l ôlılan mo çabolarını sekteye uğrattığı buna korıı birlikte göğüs gerile ceği sllzUy l e de, Amerika, mUt tefik lerine gUven vermeye çol ı , �ıyordu. DUnyadaki son gel iıme· lerden veııze l l i k l e Çinhindi ye . lO Hoziron 1975
EMPE RYAL IZMIN OYUN LARı Son NATO zirvesi sırasında Başkan Ford 'la görüşen Baş bakan Gonsalves ABD Baska m'na ülkesini n NATO'da kala cağını söyled i . 25 Ni san 1975 le faşist Caelano yönet imini de . virmelerinden bu yana he�np SiZ ve soı"umsuz hiçbir adım atmayan SK H'nin güçlü tem stlcisi Gonsalves'in bu sözü emperyalizm in. öıellikle de ABD emperyalizmi nin kaygı larını gidermedi . arttırdı. Başkan Ford. "Komünist un surların ağır bastığı bir Por tekiz'in NATO için teşkil ettl ği büyük tehlikeye" dikkati çekti, NATO genel sekreteri ülkede olup bitenleri ''belirli bır kaygı ile" izlemekte oldu tunu saklarnıyor, Portekiz ar lık örgütün önemli sırlarının görüşüldüğü toplantıla ra çağ rı1mıyor. NATO GUney Avrupa Mütte fik Kuvvetıeri Komutanı Ame rikalı amiral Means Johnston bu kaygıları saklamıyor : "NA TO'nun sürüklendiği bir savaş ta Azor Adaları 'ndaki üsleri mlzi kullanmamıza izin veril mediği takdirde malzeme ve çeşitli takviye kuvvetlerin de niz yolu i le Cebelitarık'a ulaş tırl1masında bü�iik güçlükl�r doğar, Bu durumda Cebelita rık'a ulaşılamazsa ABD Avru pa 'da savaşan NA TO kuvvetle rine yardım edemez. " Bu çe şit şantaj larla Avrupalı mütte fiklerini Porteki z ' e karşı daha sert bır çizgi Izlemeye çağı ran Amiral devam ediyor: "Portekiz'in sola kayması Ak deniz Için vahim bir tehlikedir, Portekiz politikasındakı herö nemli hareket ve gelişme, İs panya ve belki de İtalya gibi Avrupa'nın öteki kesimlerinde de yankılanacak bir nitelik ta şır. "
"sürgünde" ler! 11 Mart gerici darbe girişiminde Spinola'nın yaı'd ımcıları arasında bu CIA_ cılal' baştaydı. Çeşitli kılınar altında Portekiz 'e doluşan bu CIA ajan larının hiç bır fırsatı kaçı rmak i stemeyeceği mu hakkak, 197-1 yılı sonlarında Angola'da toplam il Ameri kan personeli varken bu sayı. son a)'larda .ıOO'Ü aşt ı . Mayıs ba
tertipler, , , tertipler Emperyalizm ve geric i l ik. dahabaşındanberi SKH'nin gi riştiği demokratikleşme süre cinden ürküyordu. Bu süreci durdurmak için önce SKH'ni bölmeyi denediier. başarama dılar. 1974 Temmuz ve Eylül ünde iki sağ manevraya gir i ş tiler, Işçi sınıfı ve onun örgüt leri buna meydan vermedi. I I Mart 'ta i se açıkça gerici bir olmadı. darbe düzenlend i , SK H-halk ittifakı bu oyunu da bozdu. Ekonomide girişi len sabotaj lar ise peşpeşe gerçek leştirilen milliie şti rmelerle önlendi . N e var k i emperyalizm ve ara gericilik, tertiplerine vermeden devam ediyorlar. Değişen taktiklerie, Amaç tek: yeni Portekız' in girdiği de mokratikleşme sürecini geri ye çevirmek, Bunun da çeşit li yolları var, Portekiz'I d ı ş dünyad"" koparıp yalnızlığa itmek, içerde de "Komünist ler ülkeyi ele geçiriyorlar, özgürlükleri yok ediyorlar" yaygarası ile ilerici ve dev rimci güçleri bölmek, zayıf-
latmak. Bu "Komüni stlu ge liyor: " teranesini en çok işli yen yalnızca NATO çevreleri ve başkan Ford deği i. Sos" a li st Pa rti gene J sekreteri So aresgibi birçok sosyal demok ral yönetici de aynı "sila.h'·ı kuı ıaııı�'or.
sosyal demokrasinin kaypakllgı
Emperyalizm bugün Porte kiz 'de açıkça Sosyalist Parti ye oynuyor. Başlangıçtaki gi bi "tehlikeli" değiiller artık tam tersine. "özgürlüklerin tek güvence si" diye pohpohla mp ilerici güçlerin karşısına çıkarı lıyorlar. İki olay var: Birincisi sendikal hareketin bölünmesi tertiplerine alet o l maları. A FL-CIO " görevlisi" İrwing Brown 'un sendikal ha reketi bölme planları Sosya list Parti yönelimincedestek leniyor, Sözümona bır çoğulcu demokrasi anlayı şı. İkinci o lay daha taze, Republica gaze tesi olayı. Republica, teorik olarak bağımsız bır gazete, Aslında ise sosyal i st Parti 'nın sesi durumunda. Son zaman lardaki çizgisi açıkça karşı devrimci . Gerici, bölücU ya-
kotleri çekti , Siyosi eği l imi do k i lde, 22 Mayısltaki Savunma ni lgisinden sonra, Amerika , ho d ı m l ı olon Devlet Baıkanı Planlama Komitesi toplantıs ı n Avrupo'ylo olan çeliıki l erini yumuıatmak ve Avrupaldak i ko.. da, Avrupa i l e ABD arasında si Gomez yerine, tutarlı sol görUı. pita l ist düzenleri korumoda do... lôh değiıimi ve Uretimini örgUt. lere sohip alduğu b i l i nen Gon ha buyük bir çobo harcamak zo lemek l e görevl i si lôh o jonSlnl salves ' i n toplantıda yer olması , Avrupo'ya kobul ettirdi , Böyle Amerik a ı n ı n anti-POrtekiz pro runlu luğunu duyd� , � tod� u l i k l e , Avrupa Amerika'ya esk i pogandalorını hUsrana uğratan açmaz ı n ı n , Portekız , çıban i bir jestti . Porteki z , böylece, n ı n v e Avrupa ldoki Amerikan sinden daha boğ ı m l ı hale gele çıkarlar ı n ı n artmas ı n ı n do bun cekti . Amerik a , Avrupa sorun NATO'ya i l iıkin politikoS l n ı n l ar ı n ı IIAflantik camiasılı çerçe b i r gözbayomo olmodığını kanı t da buyUk poyı vard ı , Sosya list vesine sokacaktı • .A.merikan dip_ l ıyordu , ulkelerle Batı Avrupa ulkeleri Demirel l i n Bruk.sel ldeki lomasisi n i n Avrupa'ya yöneliı arası ndaki yumuıama ve barı�çı temas ları ise , TUrkiye i le Ame poli tikoSl böyleyd i . iıbirliği i l i ıki lerinin i ler l emesi .A.merika'nın U K utsal it riko ve NATO orosındaki i l iı Amerika'yı Avrupa'ya doha çok tifak l l ı gUçlendirme ve Avrupaı ki lerin !ldUzelti lmesinil! sağ la sohip çı kmayo zorluyordu, K ut kurmo po l i yamadı . Hatta, bu vesi ley l e , sal ittifokı i hya etmek gerek l iy_ da tutucu bir biri ik tikas ı , demokratik Portek i z ' i n TUrk iyelnin yalnız Amerika i l e d i . Amerika, NATOlnun i ç i n NATO'da yer almoSlyle çeliıi değ i l , tum NATO i l e i i iıkileri deki ayrd , k l orı ortodon koldır ' i n NATO'dan çık nin bir " bunalımlı i ç i nde olduğu mal" gUçsüz üyeleri guçlendir_ yor , Portekiz giriıimi olma.. nu ortaya koydu . Bunun hemen meli ve Avrupa'daki askeri vat.. mo yönunde hiçbir dığı halde, Ameriko, Portek i z :" arkas ı ndan , egemen sınıflar söz l ığ ı n ı artırmal ıydı . in NATOnun g i z l i sorunlorı ndon culerinin "ele�tiri lerill , Ameri Fokot bunu yoporken , uzok tutulmoSlno, hotta NATO ka çerçevesi ni aımaya baıladı . Avru pa ' n ı n siyasi oğı r l ı § ı n ı n dan ç , kor ı lmoSlna ÇO l l jlYor, Ye Savunma Bakanları toplantı s ı n artmasına d o meydan verecek da. TUrk iye l n i n s i l ôh ihtivacı rine faiist ispanya rejimini aday değ i l d i . Ener j i Ajansını kurarok gösteriyor , Bruksel zirvesine n ı n NATO uyeleri tarofından Ortak Pazor ulkelerinin ortak önerisi redded i l karıılonması I Partekiz odına Baıbokon Gon enerji po l i tikası tasar ı l ar ı n ı I Z e bu açıdan dik_ miıti , NATO Uyeler i , TUrk gitmesi n i ' salves ıenı A . ı raB u na " ı m ı man o
YORt.1YO$
yınlarıyla devrime ters düşU vor. Bunun üzerine gazeteyi ıkaran emekçiler yönetime el koyup devrimci bir içerik get ir ek i stiyorlar. Sosyalist Parti yaygarayı basıyor: işte görüyorsunuz ya. komünistle r basın özgürlüğünü yok ediyor lar. Oysa Gazete yönetimine e l koyan yüzü aşkın işçiden yalnızca beşi. evet . yalnızca beşi PKP üyesi. Sendikalar konusunda olduğu gibi PSP hü kümelten çekilme şantajını iie ri sürüyor ama gerilemel< zo nında ksılıyor.
ç
�
CIA'nın marifetleri özgürlükleri Portekiz'de boğma tertiplerinin arkasında CIA var. ClA'nın bır Başkan Yardımcısı var ki adı yabancı deği L. Mr. Vemon Walters. Bu General Walters Brezilya d" Goul_rt rej imi Ile teşriki mesai etmiş bir kiş i . Onun tavsiye si üzerine Brezilya Emniyet Genel Müdürü Liz bon 'a Büyükelçi olarak atanı yol', CIA d a böylece kendı ele manlarına Brezilya pasaportu kullandırıyor, Unutmamalı ki Caetano ve takım i bu ülkede
yorlardı , Bruksel konuımalcrı bu nu bir kez da ho ortaya koydu , Amerika ve NATO, ö zel l i k l e MC huk umetinin kurul masından sonra , çabalarını , D� mirel i l e K arama n l i s ' i bir masa ya oturtmokta yoğunloıtırmıılor dı . MC'nin taviz vermek zorun do kalocağını dUıUnUyor ve bu nu bek i iyorlardı , Bruksel 'de De mire P l e Karaman l i s ' i biraraya getirmeyi baıarddar, Böylece i l k yok loıım gerçek leıtiri ldi , NATO'nun TUrkiye karıısı nda bir IIbekleyifl.e geçmesi somut bir olguyu gösteri yordu : NATO TUrk iye'nin NATO'ya korıı et ken tedbirler almo OloSl l l ğ ı n l ts nemsemi yordu , ÇUnkU, ortık TUr, kiye'nin NATO stratej isi için ö nemi bUyUk ölçUde oza lmııt ı , Luns 'un oçıkço söy lediği gibi , TUrk iyelnin fonksiyonu, Akde nizlin kontrol UnUn gerek tirdiği masrafları karı ı l arnasıydı . Serrrtl yeni n sözculeri geç de olsa bunu farketmiı du rumda lar . Artık kendi lerini zan..
şında Angola 'nm başkenti Lu anda'da meydana gelen kanlı olayların arkasında yalan An gola ı;lusal Kurtuluş Cephesi (FNLA) i se, bil indiği gibi. Amerikan emperyalizminin i mal ettiği. CIA'n ın beslediği bir "örgüt" ve hedefi Porte kizlin başınayeni gaileler aç mak. Aynı oyunlar yeşil Bu run adalarında da sahneye konmak i steni�'or ama anliem per)'al i st güçler bu oyunları da bozacak, Siyasal i stikrar sızlık ve ekonomik kaos bugü ne kadar önlend i : SKHlnin halkla. Işçi sınıfıyla, onun örgiitierun l ş güçleriyle ger çekleşen çelik ittifakı saye sinde. Kendi içinde gerçekleştir diği birliğin yanısıra halkla bUtünleşme çabalarına ağırlık veren SKH " sosya l i st bir Por tekiz" için karşılaşılan engel leri bir bir aşıyor. DtlZ ELTME 8, sayımızda Mehmet Ak özerlin "Demirel'in Yalnız lığı" ba şlık lı yazı sınm 80/1 pa ragrafmda "Bu tehditleri et kisiz kllmak ıçın, onlara ku lak asmamak, üzere gitme mek yetecektir" cümlesi yan l ı ş Çıkmıştır, Doğrusu: "Bu tehditleri etkisiz kı lmak Için, onlara kulak asmamak, Uzeri ne gitmek yetecektir, " olacak tır, DizelUr, özür dileriz,
mete sokup " tesis" demekten va;. geçtiler, rahat rahat " Uslllerden söz ediyor lor , jıi daho i leri gö tUrenler de var. Örneğ i n Metin Toker , hUkUmeti Amerikon lJs leri ni kapotmoya çoğırıyor, Ün lu IIdamatll ,ford-Demi rel görUı mesi n i n yeni birıey getirmediği ni ve TUrkiye'nin Amerikan kong. resinin c i l veleriyle kaybedecek zamonı olmodığını söylUyor, FG kat bunu, " K angreyi do§ru yola çekmek içinI! öneriyer. Yani , K ongre si lôh amborgosunu kaldı rınca sorun hal l edi lmiı a lacok , Boy Toker l i n önerisinin neye dQ. yondığı ise bel l i , Kendisinin de söylemekten çekinmediği gibi , Amerikan üslerinin NAT9 için ortık bir önemi yok , Bay Toker'. in rohot l ı ğı burodangeliyor, Fa. kot lJslerin kapotı lmoSl NATO için bir kayıp ol mayocoksa do , MC hukUmeti nin bı:sy l e bir korar olmaya cesoreti yok , Çunk u , MC'nin Amerikalya olon ihtiya cı , Amerik a ' n ı n MC'ye olan ih tiyacondan daha foz l o ,
--------------------------------
13
�
KOLTDR VE SANATTA
NAZıM 73 YASINDA
YORIM1Ş
Şiirimizin en bUyUğU, dunya �iirinin c;oğda� ustalarından Nôzım Hik met , 3 Haziran 1963'te ılldu . 1 2 yı ldır yurdundan uzaktaydı , ulkesinin yurt taı l ı ğ ı ndan çıkarı ımııtı , bUlUn dUnyoda okunon ıiirleri kendi d i l inde yasaklan ' m1ıtl . Ama onu hukuk mukuk dinlemeden zindanl ara oton yargıçlar, siyasiler' polis ler, ıunlar bunlar s i l i n i p gittiler. Adları bile b i l i nmiyor artık . Onu yurt taılıkton çıkarma kararı veren ler , "vatan haini" i l ôn edenler, bir zaman gel di, It votona ihanet"le suçlandılar; yargı lanırken sını flarına yaraıır ölçUde al
mesut odman
olmasıdır, yoksa edebiyatla bi l e hiçbir ıey getiremez . " . . Eserleri n i n . taplubosımına konmak üzere derlenmlj jU söz l erı , onun sa : koyuyor ortaya tavrını notın öneml i sorunları karıısı ndaki " ( o • . ) Sanatçı , gerçeği Marksist-Le ninist bir gözle incelemekten gay : . dı rı , hiçbir değijmez, mutlak sanat koides; tanımayacok tır. E l bette � I , k � n. halk sanatı n ı n , dünya halk sanatlar ı n ı n , kendi ve dünya halk ları k losık ler ı n ı � gel enekleri nden faydalanacak tır. Ama .adece faydalanacak t ı r . Onları bır sı çrama tahtası olarak kul lanacak t ı r , ayak larına pıranga yapmayacaktı r . ( • • • ) GUzel sanatlordon bek lediğim, halka hizmetleri , hal k ı gUzel gün lere çağırma l arıdır' hal k ı n acısıno , öfkesine, umuduno , sevincine, hasretine tercUman ol maları d ıro Sanat telôkkimde değijmeyen i�te budur. Geri yanı boyuna değiıt � deği�iyor, değijecek . " Sosyalist dUnya görUıU eklenmiı bir ılgedeği ldir Nôzım'da; iyice ılzUm lenmi�, sindirilmi�tir; doğaya bak ı ı ı nda, bir kadını sevijinde , insanlarla i l i� ki lerinde, acı l arında, sevi nçlerinde kendini duyurur o Ya�aman ı n yoru lmaz e mekçisidir o; ne zindanlar usandırabi l ir onu ya�amak tan , ne bask ı , ne zuIU� : " Diyelim ki hapisteyiz/ Yoıımız do el liye yak ı n J daha do on sekız sene olsun açı lmasına demir kapı n ı n ./ Yi nededııarıyla beraber ya�ayacağı z ./ insanları , hayvanları , kavgaları ve rüzgôrlarıylo,/ yani duvarı n arkası ndaki dııarıyla • . ./ Yani nası l , nerde a lursok o l a l ı m/ hiç ıll Unmiyecekmil gibi yoıa nacak . . . " Bir m i l itan ı n k ı r ı lmaz direncidironu hayata sımsıkı bağ l ı k ı l a n ; insan l ı ğ ı n ayd ı n l ı k geleceğine umudunu besleyen devrimci b i l i ncidir onu ayakta tuton: "sall an.aydı m ipin ucunda/ bir bayrak gibi keıke/ demiyeceksin/ Yaıamakto ayak direyeceks i n ./ Belki bahtiyarl ı k değildir artık,/ baynunun borcudur fakat J düımono inat/ birgün fazla yaıomak" " içeride gUIU bahçeyi dUıUnmek fena/ dağları deryolerı dulUnmek iyi/ Durup dinl enmeden okumayı yazmayı li bir de dokl6Tlacl l ı ğ l tavsiye ederim so na,/ bir de ayna dılkmeyi ./ Yani içeride on yı l , on beı y ı l J daho do fazlas ! hatta/ geçir i Imez deği i J geçiri lir J kararmas ı n yeter kil sol memenin a l t ı nda
çald ı l ar. Bugun, 30-40 yoılarındaki Turkiye Cumhuriyeti yurttaıları ndan ko Çı hatırlıyer unu yurttaı l ı kton çıkarma kararı na imza koyanları ? Ya Nôzım 'ı ? Okuma-yazmayı yeni öğrenen çocuklarımı zonun masa l larını okuyorlor artı k ; genciyle yoı l ı sıyle ülkemizin bütUn emekçi leri onun ıiirler;ni okuyorb� hayatı n ı , mUcadelesini öğreniyorlar. Çoğ ı m ı zdo toplumu değiıtirecek gUç iıçi sınıf, ve onun partisidir . De ğ iiimden yana güçlerin iiÇi s ı nıfı partisi etrafı nda birlejmeleriyle bu ,!,�ğijim hızlanocak, amacına ulajacak t ı r o Bunun bilincindedir Nôzım , sanatın devrim ci mUcodeleni n bir parçası olduğunun b i l i ncindedi r. Çağdaı bir sanatçı olarak seçimini açıkça yapı'nıj, bu doğru tavrını hayatı boyunca sUrdUrmüjtur o Şöyle d iyordu 1 9S8'de: " D unya tarihinde çağ ı n ı n sorunları karjısında tamaı:nen taraf sız ve edi l a i n kolmıı bir tek bUyuk yazar gılstermek bile çokguçlUr. Insan ken dini tarafsı z sanabilir ve bunu i l ôn edebi lir, ama nesnel al ar:ak hiçbir zaman tarafsız olamaz . Bana gelince, bi l i nç l i olarak taraf tutmayı tercih ederim ben, K iji ol arak Parti edebiyatından yanayım ve bunu Len i n ' i n anladığı biçimde an lamaya çalı �ıyorum. Guç birıey bu , çunkU bUtUn derin fikirler gibi yalnızca görUnUjte bas i t . Önce yazar olarak , Parti üyesi ol arak , Parti ile benim aram do kurulan i l iıki edilgin değ i l-etkindir. Değiı-tokuı var: Parti bana birıey ve riyor, ben de ona birjey vermek zorundayım o K ongrenin onayladığı programı .><e tUzUğUyl e bağ l ıyım Partiye. Bu be l irgin i lkelerin dı�ında kimseden emir �Alam . E lbette, onları yaygı nlajtırmak için Portin i n bütün sloganları ndan esinlenirim, oma onları gerçekten sanatsal bir dUzeye u laıtırmak i ç i n çaba gılstererek . Öte yanda n , Partinin eserlerimden hal k ı m ı nruhunu öğrenmesi ve anla mosı için çaltıırım. Engels ıöy le diyordu: " Şairler geleceği sezerleru , Gele ceği sezebifecek yetenekteyseler, �imdiki sorunları n "kokusunu" haydi haydi alırlar. Partinin önerdiği genel femalarla �airin sezdiği arasında bir çelijki o l amaz . " Sanatını devrimci mücadelenin hizmetine sokarken, sanatsal çal ı �ma nın kendine özgü yanlarını iyi bi lmesidir Nôzım'a devrimci jilrin en bUyük le ri araslhdaki yerini sağlayan. " Sanıyorum k i , yazarlar, özel l i k l e de sosya l ist yazarlar, edebiyatı ho yatın b i l i nmesi için gerek l i kaynaklardan biri yapmal ıdırlar. Krupskaya 'nın o n ı l arından bir cümleyi hatı r l ı yorum : Lenin için Rus edebiyatı n ı n , gerçeği n bi l i nmesinin kaynak larından biri olduğunu söylUyordu . Bu erdem e sahip ıHrler, romanlar, tiyatro ayun l arı yazmak isterdim, halk ı m , öteki halk lar, yeni kat ı l mııındon e n yUksek yöneticisine kadar partimin bUtun üyeleri için o Ama bu a maç içinde dağrudan olmayı bi lmek , ılzsöz l Ulukle yazmak , barok yukler taıı momok , ay ııığına benzememek , sağ kulağ ı n ı sol e l l e yakalamaya çalıımamok gerekir. Yazar ı n , halka ve Partiye sosyal ist toplumun kurulması için yardım et mek zorunda olduğu kanısınday ı m . bnemli olan , en baıta , yazar ı n yereneK))
ki cevahir . " Turkçe'nin e n guzel kavga jiirleri ni , e n güzel a� ıi irleri n i , e n gUzel gurbetlik �iirlerini söylemiı, TUrkiye 'nin insanları nın en bUyük destanını yaz mı� bir �airine faıizm ölünceye kadar zulmetmiıtiro Korolamok , unutturmak is
- temi�tir onuo Ama unutu l ur mu , istanbu l ' a dağru giden vapurları okıarken el Ileri yanan Nôz ı m ? "Memleketim, memleketim, memleketim,/ ne kasketim kaldı senin 0 r a iii ,/ n e yol ları n ı ta�ımı� ayakkabım,/ sonmintanım d o sırtımda parolandı çoktan ./Şi l e bezindendi ./ Sen ıimdi yalnız saç ı m ı n akı ndq/ infarktı nda yU reğimi n ,/ a l nımın çizgi l erindesin memleketi m . " i i Şi irleri i gür akan genij bir ırmak kadar güçlüdür. Sesi yeryUzünün sesi olmuıtur. Sarıı i ç i n açılan savaiın bu k i l i t anında, ıiirlerimin onun ıi ir lerinin yanı nda olması i l e övünüyorum" o Bu sözlerin sahibi Şi li ' l i bUyük ıair Pabl o Neruda, öl ümünde �öyle seslenmi�ti Nôz ı m ' a : " Nası l yajamalı seni örnek al madan,/ s e n i n h a l k zekônı , ozanlık gü cUnU duymadan ?/ Böy le olduğun için teıekkurlerJ teıekkUrler lürkUlerinle yak t ı ğ ı n ate� için • . . " Yetmi� üçüncU yaıın kutlu olsun Nôzım Hikmet ' imiz , ul usumuzun ve bütün dUnya emekçi l erinin övUncü�
BIR ISIOIN ALTINDA ORHAN KEMAL ali habib özgentürlc Orhan Kemal 'in bır oyunun
da .
72. Koğu ş'ta, Karadenizli
Kaptan.
kadınlar
koğuşund a
yatan Fatma'ya sevdalıdır. A ma
Fatma'nın bund an haberi
blle yoktur. Koğuş arkadaşla r ı bu sevdadan yararlanarak. Kaptantın nesi var nesi yok el koyarlar. Fatma yıkayacak di yerek bUtUn çamaşırlarını a lırlar. Olu don gömlek bıra
kırlar. Hava kıştır ve dışarı ria kar yağmaktad ır. Kaptan, Fatmatnın
cezasını
bitirip
kendisine haber vermeden çe kip gittiğini öğrenince yıkılır.
Don gömlek haliyle pencereye olurur. Fatmalnın dönece�
yolu
gözleyerek.
saatlerce
"SevmUştUm senU Fatma, dö-
neceksUn
Fatma, sevmUştUm
çın
ağlamışlardı.
Oyundım
senU i i der durur. Sabah, kap
sonra Orhan Kemal'inde Ada
tanı oturduğu pencerede don
na mapu sane sinde yattığını öğ
muş olarak bulurlar. Pencere
renince,
nin demırıerine
duymuşlard ı . Olu kendilerin
kenetlenmiş
olan ellerini çözmek çok zor olur. Ben
72.
Koğuş'u
nerede
çocukça bır
sevinç
den biri gıbı dUşUnmU şlerd l . Sö z U şuraya getirmek i sti yorum: Orhan Kemal eserle
gördUysem, her kesimden se
rinde herkesi
yircinin, oyunun bu bölUmUn
bil' dUnya,
ortak kılacak
çarpıcı Iç burkan
den çok etkilendik lerini, çar
bır dUnya kurmasını başa ra
p ıldıkiarını
bllmlştl. Bu Adanalı hayat ve
da
görmUştUm.
Orhan Kemal'In 1939'da yattı ğı Adana mapusaneslnde. 1964 yılında
mahkQmiar arasında
edebiyat
işçisi,
Karndenlzli
bır kaptanı duymuş ve duyura bllmiştl.
Sevdadan donan bır
bır tiyatro kurulmuş ve 72.
kaptanın acısıyla. onun sevda
nun sözU geçen bölUmUnde. bU
lı şan
tUn
şakrak Ironlainl yan yana ge
Koğu Ş oynanmı ,tı. Gene oyu mahkOmlar ağlamışlard ı .
Belki de mahkQm oldukları 1 -
sını sömUrerek yaşamaya ça yoksul Insanların
tlrebllmlştl.
14
�--------- -------------- ----- ----------
şen
Orhan Kemal bır tiyatro ya zarı değlldl. Bu yUzden onun tiyatrayla
Ilişkls!
konusunda
söylenecek çok şey yok. ÖZel olarak
tiyatro
yazmad ı .
için
Yazdığı
oyunlar
romanları
ve hikayeler! ayunlaştırdı.
ön
taza, tepeden tırnağa bir orta oyunu kişisidir. Orhan Kemal en az tasvir yapmış yazarla rımızdan biridir. Onun
insan
ları, Uretim ilişkilerinin be
llriediği bir dUnyada, hareket iç indeyken konuşurlar. Konuş
celeri geç!m kaygısıyla başla
ma Insanın en gerçek yanların
d ı bu işe. Bunun kendisi ıçın
dan biridir. Bır başka adı Jest
OD
kolay olduğunu gÖri!nce. İspl
olan hareket de öyle. Yanı
nozları, 72. Koğuş ' u. Murta
cta Insan, diyalog ve Jest yo
Oğulları'nı
luyla d ı şlaştırır kendinI. Bu
ard
tlyatrolara verdi.
yUzden diyalog ve hareket e
za'yı, Esklcl arda
ve
Orhan Kemal'In eserIerini ti yatrolaştı rmak gerçekten çok kolaydı. Bu. yazdıklarının ta şıdığı tiyatro özellikle rinden ileri gelir. Yarattığı en önem II kişi liklerden biri o!an Mur-
serıerinin temel yapısını olu,turur. Bir yazar olarak. ara ya girip taavir yap.naya pek gerek duymaz. Böylece Orhan Kemnl"inyazdıklarında kendi-
LO Haziran 1975
o,':
ÇOKUlUSlU BIR SIRKETI dalet a aog �ag iITE -iITE lITI-[JIT 'u��
YONElENlER NElERI BiliRlER ?
i
Burada anlatacağımız olaylar bo�gösterdiği zaman, Rosserys ve Mitc hel ! , artık 'yerinde yapılan ve ambala j lanan bu makinaların fabrikalarını yal nız bunları satınolabilecek gUçteki zengin Ulkelerde değ i l , tom korııtı oç ve yoksul Ulkelerde kurmak Uzere teıebbUse geçmiı bu lunuyordu. Çünku bu yok sul Ulkel erde iıçi lere !ldenen Ucretler, baıka Ulkelerdekinden daha dUıUk tu. Bu ıirketin yöneticiler i , bir kUpeıtede sıkıııP birbirini iten yol culora benziyorl ard ı . Ama bu insanlar, aynı zamanda da ince zekôl ı , geniı bilgi l i kimselerd i : Kendi teknik alanlarında deneyleri yUksekti . Gurur v e çal ı m ların dan yanlarına ver ı lme zdı . DUnya görUıleri ise tuydu: o) Ülkemizde makinalar yapa l ı m , amba l a j l l ıya l ı m ve bunları yine ulke mize sata l ı m , b ) Şimdik i , mak inal arımızı dıı pazarlarda, parası olon ulkelere sata l ı m ı c ) Parası o l o n ulkelerde fabrika kura l ı m , makinalarımızı y i n e oralarda yapal ım ve yine parası olon oralarda sata l ı m , d ) doha ucuza moletmek i ç i n , makinalarımızı neden yoksul ulkelerde i ınal etmiyelim ve oralarda ombalajlamıya l ı m ? e ) giderek , neden makinalarımızın cidalarını , somunları n ı , bunları da ha � cuza molettiğimiz ülkelerde yapıp, bUtun bunları neden bir araya getiri l mesı daha ucuza çıkan Ulkelerde biraraya getirmeyelim v e neden ambala j l a _ mo iıi n i , bunun daha ucuza ç ı k tığı o Ulkelerde yapmıyal ı m ? f ) v e b!ıylece , neden sa lt makina yapmakla yetinelim? Kazanılan bUtUn parayla neden oralarda satınalı nacak herıeyi satınalmıyaJ ı m ? Nı. den endUst rimizi dev bir yatırım tirketine dönuıtUrmiyel i m ? l ' Jmprecateur'de Pilhes'in b u al ttan alta iıleyen ince olayının d a todına vararak romanı okumayı sUrdürürsek, adını ettiği tirketin baıına gelen olayla r ın i lk i n i n , birsabah Fransız firması bUralarında k i masa lara, kimin tarafından yaz ı l ı p dağı tıldığı b i l i nmeyen ı!ıyle bir yaz ı n ı n bırak ı lmıı olduğunu g!lrUrUz: Rosserys ve Mi tchel ı l i yönetenler , ekonomi'nin nas ı l işlediğini bi l irler. Ve biz , ekonominin egemen olduğu bir dünyada ya�adığımıza göre , bu dünya nın iıleri i l e i l i nti l i olarak onlara özel bir dikkatle bakma l ıyı z . Hepinizin okuduğu ve duyduğu gibi , bu gUn yönetmek , ekonomiyi avucunun içine almak demek değ i l midir? Eğer,koderin ktııu bir s i l lesiy l e . 'zi rvede 'ki Devlet adam_ lar ı , ekanomi b i l iminden yoksun kalırlarsa, baıımıza gelecek felôketin bUyUk lüğünu bir dUıUnUn � Bunun gibi , ya ıirketlerin baıı nda, -Al lah korusun , -eko:. nomiden habersiz adamlar bulunursa? O zaman , biz ler için bolluğun, sonu gel_ i miı demektir.
li�den bir tiyatro fonu mey dana gelir. Capcanlı kişiler, sanki sahnede değil, sokakta fabrikada, nerede yaşıyarlar sa orada konuşurlar, Onun sahnelenmlş oyunlarında ka nuşmanın eşsiz bır tad verdi ği duyulur. Biçimsel gibi gö rilnenbudurum, Orhan Kemal in Insanı ele alma tavrından kaynaklanır. O, işçi sınıfının yazarı olmak için mücadeie ettI. İşçl sırufınındUnya görü şUyle dUnyayl anlatmaya ça lıŞtı. Çukurova'da kapitaliz min girme siyle oluşmaya baş layan Işçi dUnyasırun belki de Ilk habercisi O'dur, 1950 ile 1960 Wrklyesl biraz da Orhan Kemal'den 8Oru1ur. Bunu ya parken hiç bır zaman şematık gerçekçililıln tuzaklarına dUş medl. Edeblyatımızda ve sa natımızda dolaşan, kartondan kesilmiş gibi, Içi baş bir ta kım tipler, O'nun eserlerinde görülmez. Wrklye sanatçıla rının bu konuda Orhan Kemal den ölıreneceğl çok şey var dır, ÇUnkll bugUn de sanatı mızda karton kesıklerlne ras lanmakta, hatta klml zaman önlerinde "devrimci" yazılı levhalar da görülmektedir. Orhan Kemal klşllerlnl in sani bır duyarlılılıın, Insani bır sıcaklı!:ın Ustüne Inşa et meye çalıştı. Yaşamaya dUş man olan her şey1n Ustune ytI rürken, yaşama sevincini ya-
nından hiç eksik etmedi. Ya şamanın o eşsiz tadını hep ye de�de taşıdı. Acıya, ölüme, yoksullulıa, sömürüye, rezll lilıe, puştluğa, orospulujı;a karşı tavır alırken, sanki bır yandan da gülUmsüyordu. Bü tün bunlara rajı;men, sevecen llkle yaşamaya ça!:ırıyordu, kavgaya çajı;ırıyardu, Acı yalnız acı , yoksulluk yalnız yoksulluk, ölUm yalnız ölüm, sömUrü yalnız sömürU değil di onda. Hiç birinin dUkkanı nı açmadı. Bır daha söyle mekte yarar var: bizdeı özel likle 12 Marttan sonra beıı ren, sanki ölUmü öven, san kl acıyı öven, yaşamayı yal nız bunlarmış gibi gören bır tUr sanatın ondan öğreneceğl
Iıin as l ı n ı iyi bi lmeyenler ,mal denen şeyi n bir takım maddi eıyalardan i baret olduğunu sanırlar:Yiyecek , i çecek, bisiklet vs . gibi • • Bunda do korkunç yanı lmaktadırlor . ÇUnk U , mal denen ıey vatandaıın ,diye l i m bir yerden bir ye re giderken satın aldığı . hizmetler de demek tir. Vatandaı bir trene binmiıse, bu durumda gezi bir mol olmuı olur. Bunun gibi , bir öğretmeni nöğrencilerine verdiği dersin de bir mol olduğundan kim kuıku duyab i l i r k i ? Bir yanda maddi mallar ,öte yanda maddi olmayan mallar bulunduğunu bi lmeyen kimse,arz ve talep yasas ının i lkelerini nası l kavray ı p çözebi l i r ? Pazarda a l ı cı nı n paras ı , maddi v e maddi olmayan ma l larını sunanların bu mallarıyla değiıtiri l i r . Soint Ram� bu garip oma ince yasayı tUmUyle kavramııtır. Bu yasa UslUne çok ıey b i l i r . Herhangi bir kimseden fazla olarak bildiği ned i r ? Bir kez Saint- Ram� bir ıirketin ma l ı Urettiğini ,ambalajladığını ve sonra da sattığı n ı bi l ir . Erkek kadın herkes , bu mal l arı satına l ı r . Ama ancak paraları varsa satınolabi lir ler bu mal ları . Yani onlara pora verilmiıse . . Ve e l bet bu parayı onlara veren de ıirkettir . Demekki ,epeyce karııık , hı nzırca ve Ustukapalı bir ıey bu . Eğer mal_ lar çok pahalı ise kimse bunları satınalamaz. Yeterince pahalı deği lse, o za man da ıirket yeterince pora kazanamaz, böylece fabrikalar iılemez, iıleme yince de yeni mallar Uretemez . Öyleyse mal ı n fiyatını iyi ayarlamak gerek ir ki ,malı sunonla olan aras ında bir denge sağlonobi lsi n . Bir mal ı n fiyatı duıuk se,bu ma l ı alan ve almak isteyenlerin sayısı çok artar . Ma l l yapanları bumalı ucuza moletmeyi deği l ı pahalıya moletmeyi ve pahal ıya satmayı yeğlerler. ÇUnku bu durumda daha çok para kazanırlar .Eriğin, muımulanın ya da tohumun k i losu 2 . 5Ofranksa, bunları uretenler Urunlerinden ancak 200 k g . satacaklar dır . Ama , eğer bu maddi mal ların k i l osu 0.60 franksa, ozaman üretici 2000 k g . satob i lecek tir. Sonuç olarak , bu UrUnlerin 000 kg . ı , k i l o baıına i ,20 frankton satılacaktır. Ortalamo miktara ortalama bir ara fiyat ki bu,luUnlu arz ve ta lep yasası ndan çı kmaktadı r . Buna i ince bir deyim l e , fiyat oyarlaması deniyor. Bu yasayı avucunun içi nde tutmak !lyle kolay bir iı deği ldir. Bu yUzden, Henri Saint-Rame gibi adamları n bu çok inceıbu çok naz l , arz ve talep yasas ı nı iyi bir biçimde uygu lamak için sUrek l i tetikte aluılarına ne denli sevi nsek yeri dir.Ama, Soint-Ram� n i n bUtUn bilgisi bu kadarcık deği ldi . Soi nt-Ram�, daha do çok ıeyler bi lmektedir.
Devam Edecek
çok şey vardır. Bence Orhan Kemallin en önemli yanların dan biridir bu. Bu özelliğin den ötilril, eserlerinde, insa n! bir atmosferin ıçınde, tip olmayan insan olan insanlar dolaşır. Hele bunlar tiyatro ya uygulandığında, Türklye insanlarının sahnelerde CBD landı!:ı görülür. Orhan Ke ma!'1n oyunlarının oynandığı yıllarda, Cwnhuriyet ideolo jisinin bir UrUnU olan ytIzey sel köycÜıUk, tiyatroya da yansımıştı. İklsl karşılaştı rıldığında, Orhan KemAl'In Insanlarının nasıl daha ger çek, nasıl daha canlı oldukla rı hemen anlaşılıyordu. Söz tlyatroyla Ilgiliyken, şımdı Orhan Kema!'l, şurada
sahnede, bır spot ışılıının al tında görür gibiylm, sankl a yakkabısının üstüne basmış, ceket! omuzunda, alızının ke narında bir gülümseme, fl5tr şapkasıyla bizleri selamlıyor. Bır yandan da bazı şeylere küfrediyor, En kabadayı cin sinden küfrediyor. İşçi sınıfı nın, emekçilerin arkadaşı ol mayan her şeye küfrediyor. Erdal Öz'ü aldılıı ödülden ötUrü kutlarım, Orhan Kemal'e, onun gıbı, Işçi sırufının, emekçilerin arkadaşı olan bUtun sanatçı la ra da selam olsun derim. Not: Yukarıdakl konuşma Or hanKemal'I anma gUnUnde ya pılmıştır.
1975 OBBAI II'4� ROllll HOVLU
C
ERDAL OZ
�WneviYARALISIN
YENi DOAlYA SOSYALIZM SOo'UNu",
haZiran sayısı çıkh vietnam ve kamboçya halkına seıam gençlik sorunu
öğrenCi gençlik lenin gençliğin sosyal faaliyetleri sosyalist gençliğin ana görevleri portekiz röportajı sanatta sosyalist gerçekçilik karşı - devrimcI darbe tekniği , aylık SO, yıllık ' 0 0 11'0 " k, /ıll , 'ııa"b.'
15
,
SA ı M KENDIR 'IN YURUYU S'E DEMEe ı •
MC ırth<UMETİNİN GÖREVİNDEN ALDlGI TOPRAK VE TARIM REFORMU MÜSTEŞARı SAİM KENDİR'İN TOPRAK REFORMU KONUSUNDA DERGİMİZE VERDİGİ DEMECİNİ YAYINLlYORUZ. •
değ i ldir. ÇUnku eki l i arazilerin sahiplerine, UrUn lerini olmalarına izin vereceğimizi zaten bildirmiı tik . Araziyi verdiğimiz çiftçiler de zaten bu UrUne el koyamazlar. ÇUnkU dağ ı t ı mdan yararlanan çift çi ler zaten Uç yıl için aday durumundadırlar ve da ğ i t ı mdan yararlanan çiftçi lerin örgUtUn talimatı d ı ıında hareket etmesi söz konusu değ i l dir. Onun için arazi Uzerinde urUn olması do dağ ı t ı m ı n baılamama s ı için gerçekçi bir neden deği ldir .
sıl yo rum luyo rsunuz ?
lir misiniz ?
Reformun baıarıyo ulopnosı için gerek li olan, al tyapı tesislerinin tamamlanması DiOrnasıdır. Yo� içme sUY4- elektrik ve daha önem l isi sul ama tesisleri nin tamernlonmosı i l erde aile iıletmesi kuracak çift ç i lerin veri m l i Uretim yapmala. için zorunludur. Re
formun bu 0ıomos ı n ı n öne a l ı nması po l i tik bak ımdan yarar sağlamaktad ı r . Devletin bu hizmetlerini gören
hal k , reformu çekici bulmaktad ı r . Alt yapı aıaması Urfa 'da baıarıyla surdurulmUıtUr . Urfa 'da, LO yı lda gerçek leıecek olanın Uç yı lda gerçekleımesi sağlan m ı ıt ı r ; ancak reformun eses iki aioması toprak sahip lerinin toprak ları n ı n komulajtırı lması ve toprak ların dağı t ı l ması aJOmosıdır. K.omulojtlrmo aıarnası , re formun bUyuk toprak sahipleriyle olan yönUnU oluı tvrmakta ve örgUtle toprak sahipleri arası nda çözUm lenmekted i r . Geniı halk k i t l e l erinin reformun yara r ı na gerçekten i nanmaları ise onlorın toprağa kavuı turulması ile mUmkun olmektad ı r . Bu bakımdan en önemli aıama toprak dağ ı t ı m ı aıamaS l d ı r . TUm çal ı ımaları n , toprak dağıtımı nihai hedefin i n zamanla mosına uygun bir biçimde ele a l ı nması gerekiyord u . Çalıımaların 1 974 yı l ı ndan sonraki böl UmUnde i lk
dağıtımın 1 975 haziran baıından itibaren baılaması
hedef a l ı nm ı ı ve çal ı ımalar buna göre yUrUtU lmuılUr. Mart ayı ortalarına kadar ISObin dönUm ara zi komulaıtırı lmııtır. Dağıtımın yapılabi lmesi i ç i n ,
toprak dağı tı m ı ndan yararlanacak ların tesbiti gerek mekteydi . Bu konudoki çal ı ımalar da ıu anda tamam lanmıı durumdad ı r . 73 bin 560 çiftçi ailesi toprak is
teminde bulunmak Uzere baıvurmuılardı . i l k dağ ı t ı m ı n yapı l a cağı 41 köyde istek l i lerin tasni r ve değer lendirmeleri yapı imııtır. Hazine adına dağ ı t ı l a cak
araziler de tesbit edilmi i durumdad ı r . TO,xak rezer vimiz 2500 çiftçi a i l esine yetecek kadard, . 15 Mayıs tar i h i nde 41 köyde hak sahipleri ve rezerv toprak tesbit edilmiı ve saptonm ı ı bulunuyordu . Yani top rak dağıtımının baııomoması için hiç bir engel yak tu .
• TelaıJk ve yasal çalı şmaların dağıtım hedefleri ne dönük olarak sonuçland ırıldığı bir sırada da ğıtım ı n başlamasını engelleyen faktörler neler dır?
Bu konuda fazla aceleci olmak istememerne rağmen bir yerde reform uygulomaları psikolojik or tam mese lesidir. Eğerdevlet i Haziran'da toprak da ğ ı tı lacağ ı nı ilan ettiyse ne yapıpyapıp bunu baıIat mak zorundad ı r . Biz bugUne kadar bir yerde devle tin kararl ı l ı ğ ı n ı , devletin gUcUnU kabullendirmek içi n , bildirim yaptığımız tarihlerde baııatacağımız iıleri mutlaka baılattık . Şimdi bir iktidar değiıik l i ği oldu v e b u değiıi k l ik bir ekip değiıikliğine yol açt ı . MUs teıar değiıi kliği 29 Nisan'da meydana gel
di . Dağıtımın baııayacağı Haziran'a kadar yeni mOsteıar kendisini bu iılere a l ı ıtırabil irdi ve alııtır
malıyd ı . Ayrı ca mUsteıar dııında uygulamayı yUrUten
ekip ve teknisyenler değiımedi . Bu ekibe sadece ta limat veri lmesiyle i Haziran'dadağ ı tım baılayabi lir
di . Bu durumda iıe o l ı ımamanın dağ ı t ım ı enge l led i ğ i söylenemez . Zaten kendi açı k l amaları nda da. ara zi Uzerinde UrUnlerin bulunduğunu bu bakımdan da ğ ı t ı m ı n ancak hasat mevsimindensonra yapı l abilece
!ıini ileri sUrmektedirler k i bu da geçerli bir sebep
çal ıımaları 3-4 sene uzatabi l i r . 67 i lde reform uygu lamas ı n ı n Uçer-dörder sene uzatı lmasının reformun baıar ı l ı olmasını engel leyeceği açı k t ı r . Reform uygu
laması n ı n Turkiye çapında LO yı l içinde tamamlanma s ı gerekmektedir . Öteyandan yöneticilerin toprak ve
tarı m reformu örgutunde görev alan uzmanların do uygulamanı n en öneml i konu larını ayrıntıda yönetme.. l ik lere bırakmııtır ve bu yönetme l i k leri mUsteıarl ı k
• Peki bu du,umda siz dağıtım ın başlamamasını na • Reformun ön çalışmaları hakkında bilgi verebi
edilmesi gerekiyordu . Ne var k i , eğer bir iktidar reform uygulamasını yavaılatmak isterse , bir. ildeki
Tabii olayları birbirinden ,ayut layarak açı k lamak ç ok zor . Reform uygulamas ı n ı n baıladığı gUn den bu yana bUyUk toprak sahipleri reform uygulama sını durdurmak , durduramadıkları takdirde yavoılat mak, saptırmak ve yozlaıtırmak ve bir yerde Uretici
lerin cesaretini k ı rmak için her turlu uygulamada bu lunmuılardı r . Bir yerde, hukUmetten bu konuda taviz olamad ı k l arı zamanlarda yasanı n söy lediğine bayun eğmekten baıka çare olmadığını görmUılerdir. Dev
letin hiçbir zaman toprak sahiplerinin arazi lerini ola mayacağı ve toprağı dağı tamayacağ ı nı propaganda
etmeğe baılamıılardır. Bu propaganda orada oldukça etkili bir propagandadır. Ancak devletin kend i l erine gerçekten toprak vereceğini ve destek olacağını gör
dukleri takdirde çiftçi ler bunlara kanmamaktad ı r . Bu tUn propagandalar baılangıçta bel l i bir oranda te reddUt yaratmııtı . Ancak , a l ı nan tedbirlerle bu tered dUt havası dağ ı t ı l dı ve topraksızlar devletin bu konu daki karar l ı l ığına inandı l ar . Bu inancın pekiıtiri lme
sinde, öze l l ik l e kamulaıtırma iılemlerinin söylendiği zamanda ve o zamanki hukUmetin bir yerde bu iıe gö n U I I U görunmemesi ne rağmen (Sadi ırmak hukUmeti zamanında) Şubat 1974'te baılaması ve sUrdUrulmesi rol oynamııtı r . Zamanı n Devlet Bakanı Sal i h Yı ldız
buyuk toprak sahiplerini kol layacağıno dair vaatte bulunmasına rağmen, belirtilen sUrelerde ve belirti1en miktarlarda kamulaıtırmalar yapı l ı nca devletin bu konudaki karar l ı l ığ ı na inanmıılardır. Topraksı z l ar bUyUk toprak sahiplerinin kendilerini a ldatmaya Çal ı ı tıklarını görmuılerdir. Ne vor k i bu inancın bir daha sarsı lmadan yerleımesi i Haziran tarihinde dağıtımın baılamasına bağ l ıydı . Yeni yönetici lerin açıklamala rına göre öze l l ik l e tabandan gelen bask ı l ar da dikka te a l ı narak haziran ayı sonunda dağı tımın baılayaca ğı anlaıılmaktad ı r . fokat bugUn bi l e çok ıey kaybe d i l m iıtir. En azı ndan inanç sarsı l m ı ıtır . Umitsiz l i k v e kuıku dağacak olursa toprak reformunun baıamı tehl ikeye duıebi l i r .
Yeni hukUmetin kurulması sırasında hemen her hafta Urfa'dan bir heyet gelip yeni hukUmetin Uyele
riyle temas etmiıtir ve bir yerde Hukumet Urfa 'yı ve Urfa'daki toprak reformu uygulamalarını toprak ağa lar ı n ı n gözUy le görmek zorunda kolmııtı r . Bir yerde toprak ağaları siyasi nufuzlarını hala korudukları izlenimini Ankara'da yaratmağa ça I ı ımıılard ı r . Halbuki Urfa'da bundan böy l e artık top
rak reformu uygulansa da uygu lanmasa do bUyUk top rak sahi plerinin siyasi nUfuzu kalmomııtı r .
• YU rUrıukte b ı r yasa bulunduğuna göre Iktidarda şu veya bu siyasi parttnln bulunması ve uygula mada şu veya bu eğilimli te\mlsyenlerln görev alması nasıl oluyor da toprak reformunun uygu lama hızını ve biçimini etkiliyor?
Gerçekten de bugUn Parlamentada kabuledi len bir Toprak ve Tarım Reformu yasası var . HukUmet
e l bette bu yasayıuygulayocak ve uzmanlar, çal ııma larını bu kanuni çerçeve I ç i nde yUrUtecek • . Ancak yasa uygulamayı bir yerde hukUmetlerin terci hlerine açık tutmaktad ı r . Şöyle ki i uygulamanın ne zaman nerede baılatı l acağıno Bakanlar Kurulu karor vermek tedir . Bakanlar Kurulu i lk ol arak uygulamanın Urfa da baııamasını karar l aıtırdı . Bu ay içinde ikinci bir i l in ve gelecek yı l iki i l i n daha reform bölgesi i lan
uygulamaya koyacak t ı r . Öze l l i k l e kamulaıtırmo iılemleri i ç i n önemli olan yönetme l ik l er mUsteıar l ıkça hazı r l anmıı ve yU
rUrlUğe konulmuıtur. Bu yönetme l ikler kamulaıtırma maliyetlerinin gereksiz bir biçimde orttı r ı l mamosı bakımı ndan yasonın amaçları i l e tutarl ı bir ıeki lde
hazırlanmııtı r . Bu yönetmelikler bUyUk toprak sahip leri tarafından ılkanuna ayk ırılı diye nitelendirilmi�
tir . Gerçi bu iddiolarına tutarl ı bir gerekçe haz ı r l ı yamamıılardır. Ama iddialarını o kadar yağunloıtır mıılardır ki yeni hukumet kurulduktan sonra toprak ve tarım reformu mOstelOr l ı ğ ı ndaki yeni yöneti m i n , hazırl anan 21 yönetme liğe e k olarak daha 1 2 yönet melik hazırlanması gerekirken, kurduğu ekiplere geçmiıte hazırlanan ve yurUrluğe konulan yönetme l ik leri yeniden incelemek görevini vermiıtir. Bir yer de, bUyuk toprak sahiplerinin baskı ları burada ken disini hissettirmiıtir . Bu bak ımdan, görev olon yöne tici kodro, yasanın genel amaçlarını sulandırmodan yerine getirebi l i r veya tam aksini yapabi l i r . Zaten kanunu çıkaran kadro isteksiz ve inonmamıı o l duöu
i ç i n , istenmiıtir ki kanunda O gUnku koıu l l arda yapı labilecek azami sulandırmo yapı lsın ve o gUnUn ko ıu ii arı nda yapı l amayanlar da daha sonra yönetmel i k lerin hazırlanması sırasında gerçek leıtirilsin. Yöne
ti ci kadro uygulama sırasında bazı muvazaal l iılem leri görmezl ikten geldiği zoman da bundan bUyuk
toprok sahipleri bUyuk ö lçude yararlanabi l i r . Bu ne
denle uygu layıcı kadronun inançlı ve istek l i olması n ı n do bUylk önemi vardı r . Mesel a maliyeti artırı cı , gereksiz ve yasa dııı iılemler görmez l ikten gel i ni r .., bir yerde uygulamacı lar topraksızları n kesesinden toprak sahiplerine prim vermiı olurlar. Bu da refar mun temel amaçlarından sapma olur.
• BUyük toprak sahiplerinin bu tıp uygulamalar i çin n e gibi desteklerı vard ı r ?
Reform uygulamasını yUrUten ekibi n , muvaza
Iı iılemler karıısı nda yasanı n temel omoçlarına uygun bir tutum benimsemeleri ve bunu dikkatle uygulama ları bUyuk toprak sahiplerini rahatsız etmiıtir. Bunun için mevcut ekibin değiıtirilmesiyönUnde gayret sar fetmiılerd i r . HukUmet değiıik l i k leri kendileri i ç i n fırsat olmuıtu r . Sadi ırmak hukUmeti s ı rasında d a yo ğun bir çaba sarfetmiılerd i r . Ancak o zamanki eki bin değiıtir i l mesinde baıar ı l ı alamamıılard ı r . Ama yeni iktidar döneminde iktidar ı n ana pol itikasına do uyumlu alarak mevcut kodrada deği ıiklik yapı l m ı ı
tır. ik tidar bir takı m yUksek mevkilerde değiıi k l ik yaptığı i ç i n , sanki bu ekip değiıikliği de genel uy gulamanın bir parçaSlyml1 gibi gösterilmiıtir. Ve bun dan dolayı da buyuk toprak sahipleri gerçekten ba
ıarıya ulaımııtır deni lebi l i r . Ama bUyuk toprak sahip
lerinin de iktidarın da farkına varmadığı çak önemli bir nokta var. Ortada bir yasa var ve bu yasan ı n te
mel amaçları var . Bu yasa tabcno anlatı l abilmiıtir
ve taban yasaya sahip çıkmııtır. Toprak reformunun , devletin uygulamak l a yuk U m l U olduğu bir görev o l duğu inancı yerleımiıtir. Taban toprak beklemekte d i r . BUyuk toprak sahiplerinin geçmiıte kendilerine sağlad ı k larının aslı nda kendi lerini yarı köle olarak k u l l anmalarından öte bi rıey almad ı ğ ı n ı n farkına var mıılardır. Devletten uygulamanın gerçek leımesini bek lemektedirler ve devlet vermediği takdirde t aban da huzursuzluk bUyUyecektir . Tabanın bu istem lerine hukUmetlerin karıı l ı k vermemesi patlamalara yol aça cak t ı r . Önem l i olon yasanın gerek leri ni , sul andırma don sUrat l e uygulamaktır.