II. Hoe je scoord met een werkwoort ;-) WORD+T
Jij mijn lekker beest!
Werkwoordsvervoeging Werkwoorden van Engelse herkomst
1
Vul de juiste vorm van het werkwoord in. ZONDER WITTE SOKKEN NAAR HET FESTIVAL
Er wordt vooral door jonge, hippe vogels over festivalterreinen (razen) [1]. Maar er is ook een ras apart: de vipgasten. Om blunders te voorkomen - lees: witte sokken en een das - kunnen zij hun festivaloutfit laten samenstellen op maat. Wij deden mee. Hieronder (vinden) [2] je dan ook alles over de perfecte outfit! Je kwam ze zelden tegen aan de drukke kassa's, de chaotische biertent of gewoonweg tussen de zwetende massa. Ze (reizen) [3] het land rond, maar niet voor de festivals. Maar daar is verandering in gekomen. Wie vipgasten wil spotten, moet wel op zoek naar een aparte, goed (verlichten) [4] ingang (vlak bij de parking), een hagelwitte tent (mét airco) en soms zelfs een aparte ruimte, vlak voor het podium. Daar zie je hen onwennig naartoe schuifelen: de zakenmensen die - vaak voor het eerst - een festival bezoeken, op uitnodiging van een of ander groot bedrijf. Op voorhand hebben ze staan twijfelen voor hun nochtans (uitbreiden) [5] kleerkast. Een pak met das kan écht niet, maar wat dan wel? Hoe (kleden) [6] je je als je actieterrein niet meer tot de gewone en formele zakenwereld (behoren) [7]? Hoog tijd dus om die vips te helpen, dachten de mensen achter hospitality.be (een organisator van vipevents) en Suitcase (een online stylingplatform voor mannen). Ze (slaan) [8] de handen in elkaar en prompt (worden) [9] er een 'festivalaanbod' (creëren) [10]. Simpel (uitleggen) [11]: mannen kunnen zich registreren op de website, hun stijl en muziekvoorkeuren uit de doeken doen en vervolgens (worden) [12] hen een koffertje (bezorgen) [13] met voor hen geschikte festivalkledij. 'Het is de ideale oplossing voor mannen met weinig tijd en - vooral - weinig zin om zelf te gaan shoppen', legt Joop Wanten van Suitcase uit. 'Als je je op ons online platform voor zakenlui (registreren) [14], duurt het maar even alvorens een van onze gespecialiseerde, ervaren en vooral ook heel persoonlijke stylisten je (contacteren) [15] en in een kort, maar gericht gesprek je noden en wensen (achterhalen) [16]. Die worden in kledijvorm opgestuurd in een mooi koffertje en kunnen ook gratis worden (retourneren) [17].' Die service (bieden (O.T.T.) [18] Suitcase het hele jaar door, maar nu is er dus de speciale festivalactie. 'Het is toch (confronteren) [19] om te zien hoe sommige vipgasten naar een festival gaan. Ik weet wel: op een festival gelden eigenlijk geen regels. Dat merk je meteen als je al die jonge gasten op de wei ziet. Mensen nemen veel minder aanstoot dan normaal aan alles wat daar (gebeuren) [20]. Maar voor vips - de gasten, maar zeker ook de gastheren staan festivals als belangrijke ontmoetingsmomenten (boekstaven) [21]. Het mag zeker losser dan op de doorsnee receptie, maar het blijft toch belangrijk om geen kledingblunders te maken. Er is één blunder die je veel te vaak ziet: absolute saaiheid. En dan druk ik me nog voorzichtig uit. Een jeans met een hemd en een V-trui. Dat willen we toch vermijden.' De hamvraag is natuurlijk: wat zijn geschikte kleren voor een festival? 'Dé perfecte outfit bestaat niet: het kan 40 graden zijn op Werchter, terwijl het op Marktrock misschien pijpenstelen (regenen) [22] en frisjes is', vertelt Wanten. 'En alles hangt ook af van het type man: houdt die van een fashion look, of toch eerder van business, of smart? Een ideale look is bijvoorbeeld een chino (voor de leken: een katoenen, los zittende broek) in een toffe kleur met een sportieve polo of casual hemd en een regenjasje. [1]
Kleur mag: het moet zeker niet altijd blauw - laat staan zwart - zijn.' Schoenen worden door Suitcase niet (leveren) [23], maar Wanten wil wel vrijblijvend advies geven. 'Het komt altijd op hetzelfde neer: vlot, maar toch met klasse. Deftige espadrilles kunnen wat mij betreft zeker. Er is maar één totale no go : witte sokken. Blote voeten (vinden) [24] ik ook niet echt een optie, sokken zijn toch een beter idee. Maar wees origineel. Zeker als je voor een vrij sobere outfit gaat, kun je met een mooie sok het verschil maken. Ze bestaan in heel wat fijne kleuren en motieven. Overdrijf niet, maar (onderscheiden) [25] je wel.' Allemaal goed en wel, je laten kleden. Maar het is niet omdat je een vipuitnodiging krijgt voor Werchter of Suikerrock, dat je ook (stinken) [26] rijk bent. De vraag is dus: wat mag zo'n kledingservice kosten? 'Het kost je precies hetzelfde als wanneer je in de winkel zou kiezen. Alleen krijg je er bij ons gratis advies en gratis levering en retour bij. Er is ook nooit een aankoopverplichting.' Vandaar waarschijnlijk het succes van Suitcase, ook buiten de festivalperiode. 'We zijn nu anderhalf jaar bezig. Het begon als een leuk ideetje van mezelf en mijn zakenpartner. We (richten) [27] ons aanvankelijk op 400 suitcases per jaar, maar na twee maanden zaten we al aan 1500 inschrijvingen. Intussen werken hier al zeven mensen. Blijkbaar zijn er veel mannen met weinig tijd. Al merken we dat ze vooral weinig zin hebben om te winkelen. En vaak worden ze ook wat (pushen) [28] door hun vrouw of dochter: hoog tijd dat meneer er een beetje stijlvoller bij loopt en er iets met dat doodsaaie, door het bedrijf (verplichten) [29] zakenimago van doordeweekse kantoordagen (gebeuren) [30].' (Naar: Knack) 1 ______________________________
16 _____________________________
2 ______________________________
17 _____________________________
3 ______________________________
18 _____________________________
4 ______________________________
19 _____________________________
5 ______________________________
20 _____________________________
6 ______________________________
21 _____________________________
7 ______________________________
22 _____________________________
8 ______________________________
23 _____________________________
9 ______________________________
24 _____________________________
10 _____________________________
25 _____________________________
11 _____________________________
26 _____________________________
12 _____________________________
27 _____________________________
13 _____________________________
28 _____________________________
14 _____________________________
29 _____________________________
15 _____________________________
30 _____________________________
Je score: ___ / 10 Analyseer nu je fouten!
Ga voor elke fout na welke vorm van het werkwoord eigenlijk gevraagd werd. Ga daarbij zeker na of er een hulpwerkwoord in de zin staat en kijk goed naar de context (verleden, heden...).
Duid het onderwerp aan waarmee het vervoegde werkwoord correspondeert.
Ga na of je het juiste getal (enk. - mv.) ingevuld hebt. [2]
Vervoeging van zwakke werkwoorden (incl. werkwoorden van Engelse herkomst) geen PV > V.D. of O.D.
PV = vervoegde vorm van het werkwoord
V.D. = werkwoord dat aangeeft dat een actie volbracht is O.D. = werkwoord dat aangeeft dat een actie bezig is
O.T.T. (tegenwoordige tijd van sterke en zwakke werkwoorden)
VERLENGEN EN LUISTEREN!!!
Enk.
Mv.
ste
1 pers. de 2 pers. de 2 pers.? de 3 pers. ste
1 pers. de 2 pers. de 3 pers.
stam stam + t stam stam + t
ik werk/vind jij werk-t/vind-t werk/vind jij? hij werk-t/vind-t
ik download jij download-t download jij? hij download-t
V.D. (al dan niet als adjectief gebruikt) b.v. b.v.
WERKEN GEBEUREN
> >
gewerkte gebeurde
> >
ge-werk-t gebeur-d
stam + en stam + en stam + en
wij werk-en/vind-en jullie werk-en/vind-en zij werk-en/vind-en
wij download-en jullie download-en zij download-en
!b.v. !b.v.
VERVEN VERBAZEN
> >
geverfde verbaasde
> >
ge-verf-d verbaas-d
b.v. b.v.
FAXEN SAVEN
> >
gefaxte gesavede
> >
ge-fax-t ge-save-d
O.V.T. (verleden tijd van zwakke werkwoorden) Enk. Mv.
stam + te stam + ten
werk-te/praat-te werk-ten/praat-ten
delete-te delete-ten
Enk. Mv.
stam + de stam + den
spel-de/antwoord-de spel-den/antwoord-den
download-de download-den
- Als de laatste medeklinker* van de infinitief zonder –en voorkomt in ’t kofschip schrijf je stam + te(n). Anders schrijf je altijd de(n). (* Bij de Engelse werkwoorden gaat het om de klank! Vb. fax-te) - Let op voor de stam van de Engelse werkwoorden.
1 UITZONDERING: werkwoorden met stam op –b eindigen altijd op –d in het VD. b.v. KRABBEN > stam op –b (krab) > ge-krab-d b.v. DUBBEN > stam op –b (dub) > ge-dub-d Let op: Een V.D. kan ook als adjectief verschijnen. b.v. de verbrede straat, de vergrote foto, de geredde vogel b.v. de gedeletete gegevens, de gedownloade documenten
O.D. (al dan niet als adjectief gebruikt) : ALTIJD infinitief + d(e) b.v. b.v. b.v.
HUILEN LACHEN RACEN
> > >
huilende lachende racend
> huilend liep X weg > een lachend kind > een racend autootje
EEN OVERZICHT VAN DE REGELS
PV
Vervoeging van sterke en onregelmatige werkwoorden Sterke werkwoorden:
O.V.T.:
stamklinker verandert
b.v. : LOPEN
>
liep
V.D. :
ge + stam + en
b.v. : LOPEN
>
gelopen
b.v. : KOPEN
>
(ge)kocht
Onregelm. werkwoorden: ingrijpende verandering van de stam
Hoofdtijden van werkwoorden: deze werkwoorden zorgen wel eens voor problemen‌ infinitief
O.T.T.
O.V.T.
V.D.
bakken
bakt
bakte
gebakken
bergen
bergt
borg
geborgen
brouwen
brouwt
brouwde
gebrouwen
druipen
druipt
droop
gedropen
durven
durft
durfde / dorst
gedurfd
glimlachen
glimlacht
glimlachte
geglimlacht
graven
graaft
groef
gegraven
heten
heet
heette
geheten
heffen
heft
hief
geheven
klagen
klaagt
klaagde
geklaagd
kunnen
kunt / kan
kon
gekund
lijden
lijdt
leed
geleden
lachen
lacht
lachte
gelachen
nijpen
nijpt
neep
genepen
rekken
rekt
rekte
gerekt
scheren (snel gaan) (m.b.t. haar)
scheert scheert
scheerde schoor
gescheerd geschoren
slaan
slaat
sloeg
geslagen
slagen
slaagt
slaagde
geslaagd
spijten
spijt
speet
gespeten
uitrekken
rekt uit
rekte uit
uitgerekt
varen
vaart
voer
gevaren
verstijven
verstijft
verstijfde
verstijfd
vouwen
vouwt
vouwde
gevouwen
vriezen
vriest
vroor
gevroren
weven
weeft
weefde
geweven
wreken
wreekt
wreekte
gewroken
zweren (eed doen) (etteren)
zweert zweert
zwoer zwoor
gezworen gezworen
[4]
Oefeningen 2
Zet het werkwoord tussen haakjes in de juiste vorm: O.T.T. a
Hij doet of zijn neus (bloeden).
___________________________
b
Hij (houden) zich nooit aan zijn woord.
___________________________
c
Ik (raden) al wat je (willen) zeggen.
___________________________ ___________________________
d
Ik (vermoeden) dat hij er meer van weet.
___________________________
e
De politie (vermoeden) wie de bende (leiden).
___________________________ ___________________________
f
(Verhuizen) hij alweer?
___________________________
g
Ja, zijn vrouw (houden) het niet meer uit.
___________________________
h
Marianne (zeggen) dat ze hier ziek (worden).
___________________________ ___________________________
i
Pas op dat je niet (uitglijden)!
___________________________
j
Die job (bieden) goede vooruitzichten.
___________________________
k
Ik (vinden) dat je de dingen verwarren.
___________________________
l
(Wenden) je tot diegene in wie je vertrouwen (stellen).
___________________________ ___________________________
m Het geld (zenden) ik je aanstaande woensdag.
___________________________
n
___________________________
Als je (roken), (schaden) je je gezondheid.
___________________________ o
3
Het (gebeuren) geregeld dat we te laat komen.
___________________________
Zet het werkwoord tussen haakjes in de juiste vorm: O.V.T. a
Anderlecht (verwachten) grote tegenstand.
___________________________
b
De spitsen (scoren) vier doelpunten.
___________________________
c
Kathinka (dragen) toen ook dat truitje.
___________________________
d
Hij (verbergen) het geld in een kluisje.
___________________________
e
Hij (belasten) zijn rug met de verhuizing.
___________________________
f
Sanne (praten) ook vorige week al erg veel.
___________________________
g
Er (branden) vorige week maar ĂŠĂŠn lamp.
___________________________
h
Samantha (begroeten) mij weer niet.
___________________________
i
Mijnheer De Pauw (sussen) de ruzie.
___________________________
j
Wij (beleven) niet veel in de klas.
___________________________ [5]
4
5
k
Die mannen (smeden) snode plannen.
___________________________
l
Het dier (verspreiden) een vieze stank.
___________________________
m Men (vrezen) voor grote overstromingen.
___________________________
n
De politie (vatten) de dief op de binnenplaats.
___________________________
o
De auto (sjezen) met grote snelheid door de bocht.
___________________________
Zet het werkwoord tussen haakjes in de juiste vorm: V.D. a
Hij heeft die jongen weer (stompen).
___________________________
b
Heeft ze uiteindelijk met David (dansen)?
___________________________
c
Ik ben enorm (verbazen) over mijn goede cijfers.
___________________________
d
Er werd veel regen (voorspellen).
___________________________
e
Op school wordt te veel (vergaderen).
___________________________
f
De boekhandel heeft de prijzen (verhogen).
___________________________
g
Die hond heeft de hele dag (blaffen).
___________________________
h
De dief heeft de tas (weggrissen).
___________________________
i
Hij is helaas te vroeg (sterven).
___________________________
j
Anne is voor de gevolgen (terugdeinzen).
___________________________
k
Hajar en Ilham hebben veel avonturen (beleven).
___________________________
l
Dat heb ik je nooit (verwijten)!
___________________________
m De jongen had zich niet (beheersen).
___________________________
n
Hij heeft zijn buur de hele les lang (jennen).
___________________________
o
Tot nu toe hebben ze zich (handhaven).
___________________________
Gebruik het voltooid deelwoord als adjectief. a
De (overdekken) tribune werd verbouwd.
___________________________
b
De pas (oprichten) club telt al honderden leden.
___________________________
c
De (aankopen) werken worden geĂŤxposeerd.
___________________________
d
Het (stranden) schip werd weer vlotgetrokken.
___________________________
e
Alle (verloten) prijzen werden intussen afgehaald.
___________________________
f
Ze wandelden uren door de (verlichten) straten.
___________________________
g
De (aanwenden) middelen waren onvoldoende.
___________________________
h
Let op voor de (verven) deuren.
___________________________
i
Het breed (verspreiden) bericht bleek een verzinsel te zijn.
___________________________
j
Heerlijk, zo’n (braden) kip!
___________________________
[6]
6
Vul de juiste vorm van het werkwoord in.
De (beantwoorden) [1] vraag was erg moeilijk, maar hij (beantwoorden) [2] ze gisteren uitstekend.
(Bevreemden) [3] het u niet dat u niet meer van hem hebt (horen) [4]?
De Demer (verspreiden) [5] nog steeds zo’n stank dat we uit haar nabijheid (verhuizen) [6] zijn.
De zwaar (belasten) [7] wagen werd voortdurend (inhalen) [8].
Toen hij hoorde dat hij een miljoen had (erven) [9], (juichen) [10] hij te vroeg: door de fiscus (worden) [11] immers altijd een groot deel (opeisen) [12].
7
Op dat moment had het nog (kunnen) [13], maar nu (houden) [14] je je mond beter.
1 _________________________________
8 ________________________________
2 _________________________________
9 ________________________________
3 _________________________________
10 _______________________________
4 _________________________________
11 _______________________________
5 _________________________________
12 _______________________________
6 _________________________________
13 _______________________________
7 _________________________________
14 _______________________________
Vul de juiste vorm van het werkwoord in. KIND EN GEZIN GAAT ALLE DOSSIERS HERBEKIJKEN
Kind en Gezin heeft (aankondigen) [1], alle dossiers van crèches en kinderdagverblijven te herbekijken. Dat werd (beslissen) [2], nadat een onthaalmoeder een naziverleden bleek te hebben. Daarbovenop (komen (O.T.T.)) [3] het bericht dat een andere moeder op een (verbreden) [4] weg vlak bij een school (flitsen) [5] werd. Een derde (slaan (O.V.T.)) [6] de bal helemaal mis door de (verplichten) [7] veiligheidsmaatregelen niet na te leven. Sommige kinderen werden zelfs (verwaarlozen) [8]. Bovendien (klagen (O.V.T.)) [9] heel wat ouders al langer over gebrekkige opvang.
1 _________________________________
6 ________________________________
2 _________________________________
7 ________________________________
3 _________________________________
8 ________________________________
4 _________________________________
9 ________________________________
5 _________________________________
[7]
Kind en Gezin (vermoeden (O.T.T)) [10] dat heel wat crèches de regels overtreden. Ze werden nooit grondig (controleren) [11]. De overkoepelende organisatie (zweren) [12] enkele jaren geleden al, strengere controles te zullen uitvoeren. Concrete momenten daarvoor werden echter nooit (plannen) [13]. Dat (gebeuren (O.T.T.)) [14] nu pas echt. De opvang voor oudere kinderen (scoren (O.T.T)) [15] meestal wel goed. Er wordt veel met de kinderen (spelen) [16]. Men (bewandelen (O.T.T.)) [17] niet enkel de (plattreden) [18] paden. Dat werd (vaststellen) [19] door een onafhankelijke onderzoekster. De strikte controles voor de opvang van oudere kinderen werden na de bekendmaking van de positieve resultaten (opheffen) [20].
(Naar: De Morgen)
10 ________________________________
16 _______________________________
11 ________________________________
17 _______________________________
12 ________________________________
18 _______________________________
13 ________________________________
19 _______________________________
14 ________________________________
20 _______________________________
15 ________________________________
8
Vul de juiste vorm van het werkwoord in. HISTORISCHE DOORBRAAK BIJ DEELTJESVERSNELLER IN GENEVE
Nadat
de
deeltjesversneller
’s
morgens nog even (tegenpruttelen) [1] had, zijn wetenschappers er vanmiddag toch in (slagen) [2] om materiedeeltjes met elkaar in botsing te brengen. ‘In de natuur (gebeuren) [3] het frequent, maar het is nu voor het eerst in een laboratorium (lukken) [4]’, (melden (O.V.T.) [5] een van de onderzoekers op een persconferentie. ‘Dit succes (betekenen (O.T.T.)) [6] een grote doorbraak. Enkel als zulke botsingen (realiseren) [7] worden, kunnen er misschien onbekende soorten materiedeeltjes (creëren) [8] worden uit de botsingsenergie.’
1 ______________________________
5 ______________________________
2 ______________________________
6 ______________________________
3 ______________________________
7 ______________________________
4 ______________________________
8 ______________________________
[8]
Wat de wetenschappers vandaag (presteren) [9] hebben, is een waar huzarenstukje. De deeltjes moeten (versnellen) [10] worden tot bijna de lichtsnelheid. Om ze te laten botsen, moet
er
uiterst
precies
(mikken)
[11]
worden.
De
wetenschappers (trachten (O.T.T)) [12] al een hele tijd om het (wensen) [13] effect te verkrijgen. Na heel wat metingen hebben ze vandaag dus hun doel (bereiken) [14]. ‘Het (kosten (O.V.T.)) [15] ons bijna vijfentwintig jaar hard werk. Het bouwen van de deeltjesversneller alleen al, (zorgen) [16] voor veel labeur. Aan de (plannen) [17] testen (besteden (O.V.T.) [18] we nog eens bijna even veel tijd. Maar het is allemaal niet voor niets (gebeuren) [19]: vandaag mogen we trots ons succes aankondigen.’ Het onderzoekscentrum Cern (melden (O.T.T)) [20] het succes in het groot op zijn website. Een simulatie (tonen) [21] hoe de deeltjesversneller (functioneren) [22] en het (vooropstellen) [23] doel (halen) [24] (worden (O.V.T.)) [25]. Er zijn zelfs filmpjes te zien waarop luidruchtig (feesten) [26] (worden (O.T.T)) [27] door de wetenschappers. Niemand die eraan (twijfelen) [28] dat ze dat de volgende dagen nog zullen doen. Toch hebben de Cern’ers zelf al (aankondigen) [29] dat het project nog lang niet ten einde is. ‘Nu (beginnen) [30] het pas echt’, (luiden) [31] het vanmiddag al. ‘Iedereen is nu honderd procent (motiveren) [32] om door te gaan met het onderzoek in Genève.’
(Naar: De Standaard)
9 ______________________________
26 _____________________________
10 _____________________________
27 _____________________________
11 _____________________________
28 _____________________________
12 _____________________________
29 _____________________________
13 _____________________________
30 _____________________________
14 _____________________________
31 _____________________________
15 _____________________________
32 _____________________________
16 _____________________________ 17 _____________________________ 18 _____________________________ 19 _____________________________ 20 ____________________________ 21 _____________________________ 22 _____________________________ 23 _____________________________ 24 _____________________________ 25 _____________________________
[9]
9
Vul de juiste vorm van het werkwoord in. NEGEN AGENTEN GEWOND IN MOLENBEEK
Bij rellen in Molenbeek (verwonden) [1] jongeren gisteren negen politieagenten. Ze zouden de agenten eerst (uitdagen) [2] en (beledigen) [3] hebben, waarna ze slaags (raken (O.V.T)) [4]. De jongeren (verzetten (O.V.T.)) [5] zich tegen de arrestatie van een vriend vorige week. Er vielen rake klappen. Eén politieman (klagen (O.V.T.)) [6] zelfs over een brandend gevoel in de ogen, dat waarschijnlijk (veroorzaken) [7] werd door peperspray. Politiechef Coppens heeft al (reageren) [8]: “Men (slaan) [9] en (schoppen) [10] tegenwoordig wel erg wild om zich heen, als men door de politie (arresteren) [11] (worden) [12]. Ik heb de statistieken van vorig jaar bekeken en (verstijven (O.V.T.)) [13] bijna bij het zien van de cijfers: de agressie tegen de politie is allesbehalve (dalen) [14]. In plaats van het te ontmoedigen, (promoten) [15] enkele ouders toen het geweld. Dat is nu misschien opnieuw het geval. Cru gezegd: er kan op dit moment geen agent passeren, als er gebaseballd wordt: hij wordt vast en zeker (slaan) [16] met de bat.” Coppens (winden (O.T.T)) [17] er geen doekjes om: “Ik ben erg kwaad. Misschien stellen we wel een avondklok in.“ Een ontstemde buurtbewoner wou alleen kwijt “dat ze het (kunnen) [18] hadden: ze hebben de arrestatie van hun vriend (wreken) [19]”. Een straathoekwerker relativeerde wel: “Dit is natuurlijk niet goed te praten. Hopelijk (bedaren (O.T.T)) [20] iedereen snel. De kern van het probleem is dat de jongeren hier te weinig kansen krijgen. Dat (leiden (O.T.T)) [21] tot wat ze zelf “(verplichten) [22] acties” noemen, om aandacht voor hun problemen te vragen.”
(Naar: De Morgen)
1 _________________________________
16 _______________________________
2 _________________________________
17 _______________________________
3 _________________________________
18 _______________________________
4 _________________________________
19 _______________________________
5 _________________________________
20 _______________________________
6 _________________________________
21 _______________________________
7 _________________________________
22 _______________________________
8 _________________________________ 9 _________________________________ 10 ________________________________ 11 ________________________________ 12 ________________________________ 13 ________________________________ 14 ________________________________ 15 ________________________________ [10]
JUIST OF FOUT? VIJF LELIJKE INSTINKERS 1
Je hebt me nog niet verteld wie hier de spelregels bepaald.
2
Toen Jeroen Simaeys de strafschop mistte, steeg een dierlijk gebrul op uit de tribune.
3
Telkens als ik door mijn oudere broer opgebeld wordt, vertelt hij me over zijn reis naar China.
4
Aard jij naar je vader of aardt je zuster meer naar hem?
5
Meld u bij de portier als u de sleutel van de kelder wilt.
Verklaring 1
Fout! Wie bepaalt hier de spelregels? Dat is een derde persoon enkelvoud in de tegenwoordige tijd
en gaat dus uit op een -t. Maar omdat we het woord bepaald zo vaak gebruiken (het is bepaald niet ongebruikelijk), ziet het woord er met een d erg gewoon uit. Dat effect wordt nog versterkt doordat de vorm verteld (hier correct met een d geschreven) eraan voorafgaat. 2
Fout! Het werkwoord is missen. Dat wordt zo vervoegd: ik mis - hij mist; ik miste - hij miste. Wie een
dubbele t schrijft, verwart met het werkwoord misten: het mist - het mistte. 3
Fout! Ik word opgebeld, met alleen een d. Ook als er in de zin enige afstand is tussen het
onderwerp en het werkwoord. 4
Juist! Het werkwoord aarden wordt eerst gevolgd door het onderwerp jij. Als je vergelijkt met
bijvoorbeeld het werkwoord lopen, dan hoor je dat er in dat geval geen t hoort te staan. We zeggen wel jij loopt, maar loop jij. Het tweede werkwoord wordt gevolgd door je, maar dat is niet het onderwerp. Dat is immers: je zuster. Het werkwoord moet daarom in de derde persoon staan, zoals bij aardt zij. 5
Juist! Een imperatief schrijven we zonder t. Vergelijk met: ga naar de portier. Alleen als het
onderwerp u volgt, gebruiken we een t. Dat doen we als we het bevel heel vriendelijk formuleren: gaat u naar de portier. Maar dat is hier niet het geval. U is hier een vorm van het wederkerend voornaamwoord, zich (melden). In het heel beleefde verzoek meldt u zich bij de portier is u wĂŠl onderwerp. Daarom schrijven we daar meldt met -t.
(Naar: De Standaard)
Verder oefenen? http://www.kleyenburg.nl/werkwoordspelling.htm http://www.passito.be/index_bestanden/Page393.htm http://www.cambiumned.nl/oefeningenwerkwoordspelling.htm
Tot slot: in zeldzame gevallen kan een spelfout positieve gevolgen hebben. In de straat waar dit verkeersbord staat, zijn de huizenprijzen naar verluidt sterk gestegen‌
[11]
Even ingezoomd: werkwoorden van Engelse herkomst
De cruciale vraag: is het een PV of niet? JA, HET IS PV => Neem dan een makkelijk werkwoord als voorbeeld. TEGENWOORDIGE TIJD
VERLEDEN TIJD
b.v.: hij (downloaden)
b.v.: hij (downloaden)
=> hij werkt (= stam + t)
=> hij speelde (= stam + de)
=> hij downloadt (= stam+t)
=> hij downloadde (= stam + de)
b.v.: hij (deleten)
b.v.: hij (deleten)
=> hij werkt (= stam + t)
=> hij werkte (= stam + te)
=> hij deletet (= stam + t)
=> hij deletete (= stam + te)
HOE DE STAM VINDEN? b.v.: (to) download
=> stam = download
UITZONDERINGEN:
dubbelde eindmedeklinker b.v.: to cross => ik cros !!! let op: ik paintball, ik baseball, ik pass
lange /o/-klank in laatste lettergreep b.v.: to promote => ik promoot
-le in laatste lettergreep b.v.: to google => ik googel
NEEN, HET IS GEEN PV (maar een vd/od)? => Maak gebruik van ['t kofschip] ‘oep z’n Mechels’. !!! LET OP: Bij werkwoorden van Engelse herkomst moet je LUISTEREN naar de medeklinker voor – en in de infinitief. Komt die medeklinker in ['t kofschip], dan schrijf je een –t.
b.v.: hij heeft (downloaden)
=> d-klank voor –en
=>
hij heeft gedownload
b.v.: hij heeft (deleten)
=> t-klank voor –en
=>
hij heeft gedeletet
b.v.: hij heeft (faxen)
=> s-klank voor –en
=>
hij heeft gefaxt
b.v.: hij heeft (lynchen)
=> ch-klank voor –en =>
[12]
hij heeft gelyncht
10
Vervoeg de werkwoorden.
Gisteren (grillen) [1] en (barbecueën) [2] vader de biefstuk nadat hij het aperitief had (shaken) [3].
Hij heeft die auto (leasen) [4] bij de man met wie hij vroeger altijd (volleyen) [5].
Vorige week (boycotten) [6] hij bewust haar spel, omdat ze met zijn broer had (rugbyen)[7] en (surfen) [8].
Eergisteren (toasten) [9] hij nog op haar gezondheid, maar gisterenavond (bridgen) [10] hij met iemand anders.
Ik heb hem al (telexen) [11] en (faxen) [12], maar hij leek wel van de aardbol (deleten) [13].
We hebben in het weekend lekker (relaxen) [14]. We (bingoën) [15] zowel vrijdag als zaterdag.
De vertegenwoordigers van de verschillende partijen hebben sterk (lobbyen) [16] om hun zaak te bepleiten. Hun vergaderingen waren ook perfect (timen) [17] .
11
Elke maandagmorgen worden ze uitvoerig (briefen) [18].
De coach (tapen) [19] de voet van de tennisspeler, zodat hij verder kan spelen.
Onze coördinator heeft het programma (upgraden) [20].
1 _________________________________
11 _______________________________
2 _________________________________
12 _______________________________
3 _________________________________
13 _______________________________
4 _________________________________
14 _______________________________
5 _________________________________
15 _______________________________
6 _________________________________
16 _______________________________
7 _________________________________
17 _______________________________
8 _________________________________
18 _______________________________
9 _________________________________
19 _______________________________
10 ________________________________
20 _______________________________
Vervoeg de werkwoorden.
David Cameron (racen) [1] enkele maanden geleden nog door het Verenigd Koninkrijk, in de hoop de mensen te overtuigen om voor een verlengd verblijf in de EU te kiezen. Vandaag heeft hij zijn ontslag als premier officieel aangekondigd. De Brexit heeft hem naar de politieke uitgang (pushen) [2].Cameron heeft ook alle leden van zijn conservatieve partij (e-mailen) [3] om zijn beslissing toe te lichten. Intussen heeft Cameron zijn opvolgster, Theresa May, al (updaten) [4] over de stand van zaken.
1 _________________________________
3 ________________________________
2 _________________________________
4 ________________________________
[13]
Uiteraard heeft elke krant in het Verenigd Koninkrijk het ontslag van Cameron (coveren) [5]. Ook wordt er al druk gespeculeerd over zijn toekomst. Zou Cameron nu rustig kunnen genieten van de vakantie die hem te wachten staat? Misschien (picknicken) [6] hij voortaan ’s zondags wel met zijn familie of (baseballen) [7] hij twee maal per week met zijn vrienden. Hoewel, het lijkt me toch moeilijk te geloven dat hij van de ene dag op de andere (relaxen) [8] in plaats van (stressen) [9]. Ongetwijfeld heeft hij zijn dossiers nog niet (deleten) [10]. Hoe dan ook, het vertrouwen in de Britse politiek is waarschijnlijk nog nooit zo laag geweest. Wie al eens op het internet (surfen) [11] en filmpjes (downloaden) [12], vindt massa’s satirische beelden over de Brexit.
12
5 _________________________________
9 ________________________________
6 _________________________________
10 _______________________________
7 _________________________________
11 _______________________________
8 _________________________________
12 _______________________________
Test nu jezelf! Vervoeg de werkwoorden.
Op een warme zomeravond, na de verhuis van een vriend die zich net elders (settelen) [1] had, (barbecueën) [2] we samen alvorens naar het nieuws te luisteren. Op de radio (speechen) [3] de pas verkozen president van Brazilië vol overgave. Bovendien was zijn speech perfect (timen) [4]. Hij (switchen) [5] zonder problemen van het ene onderwerp op het andere en (tackelen) [6] met gemak alle kritische vragen van de journalisten. Hij werd uitgebreid (interviewen) [7] en (screenen) [8], zowel op politiek als op sociaal vlak.
1 _________________________________ 2 _________________________________ 3 _________________________________
6 ________________________________
4 _________________________________
7 ________________________________
5 _________________________________
8 ________________________________
[14]
Zo wist hij te vertellen dat hij vroeger regelmatig (hockeyen) [9]. En hij (volleyballen) [10], (cricketen) [11] of (scrabbelen) [12] ook graag. Maar door de voorbereidingen van de verkiezingscampagne had hij de laatste tijd amper (relaxen) [13]. Hij had in de afgelopen maanden daarentegen wel vaak (lunchen) [14] met zakenpartners en - uiteraard - (lobbyen) [15]. Zijn medewerkers (briefen) [16] hem over allerhande persberichten en peilingen. De campagne verliep immers niet zonder slag of stoot. Vele kiezers (downloaden) [17] bijvoorbeeld naaktfoto’s van de president die door z’n tegenstander in het heetst van de strijd (uploaden) [18] waren op een of andere commerciële nieuwssite. Na enkele uren werden de foto’s alweer (deleten) [19], maar toen was de schade al geleden. Ook is er lustig heen en weer (e-mailen) [20] en (twitteren) [21] om de toekomstige president stokken in de wielen te steken. Toch kunnen de president en z’n medewerkers nu terugkijken op een geslaagde campagne. Uiteraard is er dan ook uitgebreid (toasten) [22] op de overwinning. 9 _________________________________
16 _______________________________
10 ________________________________
17 _______________________________
11 ________________________________
18 _______________________________
12 ________________________________
19 _______________________________
13 ________________________________
20 _______________________________
14 ________________________________
21 _______________________________
15 ________________________________
22 _______________________________
[15]