Blow up your schools!... in your mind. Afgelopen maandag mocht ik meekijken bij een van de workshops van 7 Days of Inspiration. Een groep van zo’n 15 middelbare scholieren van verschillende scholen en opleidingen brainstormden over het onderwijs van de toekomst. Airan Berg en Eveline Havenith begeleidden de zoektocht. Het begin ging heel voorzichtig. Wat mij weer opviel was dat, wil je out-of-the-box gaan, je je eigen ‘box’ moet kennen. En wat duidelijk werd, was dat deze scholieren al aardig in de ‘box’ zaten. Een beter opgeruimde aula, minder lesuitval, te lange dagen, ronde klaslokalen, beter gemotiveerde leraren... een paar van de punten die in het begin bovenkwamen. Pas toen Airan hen opriep om voor zichzelf op te schrijven waar ze echt een hekel aan hadden op school, kwam er meer leven in de brouwerij. Dat werden de ‘checklists’ voor nieuwe ideeën. ‘Blow up your school, in your mind I mean’ gaf Airan ze mee. Langzamerhand werden de ideeën ingrijpender. Hoe zou het zijn om geen klaslokalen te hebben? Om naar een andere les te kunnen als je het gevoel had dat je niks opstak? Om niet in vakken te werken maar rondom vragen? Als fouten beloond zouden worden in plaats van bestraft? Oogjes begonnen te twinkelen en je merkte dat de sfeer in de ruimte veranderde, er beweging in kwam. Voor de meeste leerlingen bleven deze ideeën wel behoorlijk ver van hun bed. De expertise van de docent waar zou die blijven? Hoe moest je dan een vak leren? Dat had je toch nodig om naar een goede vervolgopleiding te kunnen? De denkpatronen die aan het huidige onderwijs ten grondslag liggen zag je –mijn indruk- heel goed terug in de reacties van de scholieren. Lineairiteit in het denken. Als dit...dan dat. En dat is lastig los te laten. Om dat te kunnen heb je veiligheid en ruimte nodig. Dat zag je in deze workshop gebeuren. Naarmate de tijd vorderde, kwamen er meer boute uitspraken. Eerst even aftasten wie hier allemaal zijn, mag ik inderdaad zeggen wat ik denk? Voor mijn gevoel gaven de ideeën die uiteindelijk uit de workshop kwamen een eerste aanzet voor ‘het nieuwe leren’. En wat ik vooral zag, was hoe noodzakelijk het is dat ‘het nieuwe leren’ gaat gebeuren. De paradox werd voor mij goed zichtbaar. Dé plek waar dat zou kunnen is de school, daar kun je de ruimte en veiligheid bieden om te experimenteren, fouten te maken, wilde ideeën uit te proberen. En juist daar gebeurt het (nog) niet. Een domper? Welnee, ik ging vol energie naar buiten. Zin om er zelf weer mee
aan het werk te gaan. Enthousiast over het feit dat deze dag gerealiseerd is. En opnieuw verwonderd over wat er in een paar uur tijd mogelijk is als een groep mensen zich met elkaar verbinden. Hoe verschillend ook in leeftijd en achtergrond. Blow up your schools? Yes, we can! Jeroen Duijsens