15 minute read
LEVE DE NACHT
HOE LEVEND IS DE NACHT?
Van 19 t/m 23 oktober struikel je in de stad weer over de ADE-feestjes. Maar hoe staat het er eigenlijk voor met de ADE-feestjes. Maar hoe staat het er eigenlijk voor met de Amsterdamse clubcultuur? de Amsterdamse clubcultuur?
Advertisement
WAAR KUNNEN WE NOG DANSEN?
Ondanks de uitdagingen waar het Amsterdamse nachtleven voor staat, is het aanbod nog altijd groot voor de relatief kleine wereldstad die Amsterdam is. Zo is de vrije geest van het oude Mokum nog altijd voelbaar rondom de Spuistraat waar cafés als Schuim, The Minds, De Barones, Diep en (iets verder) Belgique nog altijd vrije geesten bedienen. Verderop in Zuid en West kun je bij OCCII en De Nieuwe Anita obscure livemuziek ontdekken. Voor meer casual kroegavondjes kun je net als twintig jaar geleden nog altijd terecht in het Cooldown Café en de Bubbels rondom het Leidseplein en bij Café Nol in de Westerstraat. Afgelopen zomer was de vreugde op de Zeedijk groot toen bekend werd dat het legendarische ’t Mandje – de eerst homokroeg van de stad – weer openging en in Noord werd duidelijk dat Garage Noord en het Skatecafé – geliefde clubs die door mensen uit de hele stad bezocht worden – een halfjaar langer open mogen blijven. Noord was al levendig en zit nog altijd in de lift met het tegendraadse café De Steek waar je naar punk kunt luisteren terwijl je tafelvoetbalt, en het nieuwe Parallel waar je kunt dansen op UK bass, hiphop, hyperpop en alles daartussenin.
Een tekort aan beschikbare ruimte, te weinig safe spaces, een te commerciële weinig safe spaces programmering: het nachtleven in de programmering: het nachtleven in de stad staat onder druk. Moeten we ons stad staat onder druk. Moeten we ons zorgen maken? zorgen maken?
tekst Christiaan de Wit Christiaan de Wit
WE RAVEN NOG
Het Amsterdamse nachtleven kent een rijke geschiedenis: van de eerste houseavonden in de RoXY en een legendarische hiphopavond als Bassline tot de snoeiharde hardcore-nachten van Multigroove. De stad is ook de thuishaven van ADE, het grootste club-based festival ter wereld, en om die band te onderstrepen hebben we sinds kort zelfs een museum dat volledig is gewijd aan de geschiedenis van elektronische muziek: Our House. Maar door de toenemende gentrifi catie en onvrede over gebrek aan sociale veiligheid op de dansvloer staat de clubcultuur onder druk. Moeten we ons zorgen maken?
TE VROEG GEPIEKT De piek van de coronapandemie lijkt definitief achter ons te liggen en het leven is alweer zo normaal dat we die ellendige periode soms zelfs bijna vergeten zijn. Kijken we naar de dansvloeren in de hoofdstad, dan is de situatie toch nog wat onwennig. Met het heropenen van de clubs gingen we even massaal los en was het kortstondig dringen geblazen, maar dat is voor clubeigenaren en promoters een korter effect geweest dan vooraf gehoopt. ‘Organisatoren hebben de afgelopen maanden te maken gehad met tegenvallende bezoekersaantallen’, zegt de Amerikaanse technoproducer Eric Dulan alias DJ Bone, die in Amsterdam woont en de Further- en Homeless Homies-clubavonden organiseert in club Radion. ‘In plaats van langzaam weer eens af en toe uit te gaan zijn mensen er die eerste weken keihard voor gegaan – en toen was ineens het geld op, lijkt het. Maar ik verwacht dat mensen dit najaar weer meer geld zullen gaan besteden aan uitgaan.’ Uniek aan de huidige scene is verder dat de dansvloeren een grote groep jongeren hebben mogen verwelkomen die, ondanks dat ze in sommige gevallen al bijna twee jaar meerderjarig waren, pas dit jaar voor het eerst een club van binnen zagen. ‘Ze kennen de do’s en don’ts van ravecultuur nog niet’, merkt Dulan op. Dat heeft invloed op de muziek die gedraaid wordt in de clubs. Jongeren die voor het eerst een beat op hoog volume horen, worden daar helemaal wild van, maar dance is natuurlijk veel meer dan alleen die kickdrum. Wat mij betreft hebben dj’s een verantwoordelijkheid om deze generatie muzikaal op te voeden door muziek te draaien die verder gaat dan alleen de basisritmes van elektronische muziek. Toch zie ik dat dj’s de laatste maanden juist vaak voldoen aan de vraag om simpele muziek. Ik neem die jongeren niets kwalijk, maar ik kijk wel uit naar het moment dat ze volwassen worden.’ >
KIRSTEN VAN SANTEN
FIDEL FERNANDO
‘ NA DE JEROEN VAN DE KOPPEL (HANDICAP.NL) VINDT DAT HET NACHTLEVEN NOG VEEL INCLUSIEVER MOET.
FESTIVALS ‘Het is superbelangrijk dat mensen met een handicap net zo van uitgaan kunnen genieten als iedereen. In 2019
ZIJN DE werden in Nederland 20 miljoen festivaltickets verkocht, waarvan slechts 50 kaartjes aan mensen met een handicap
CLUBS – terwijl er 2 miljoen Nederlanders met een beperking
AAN DE zijn. Die cijfers zijn veelzeggend. Wij werken samen met festivals om ze toegankelijker te maken, bijvoorbeeld door
BEURT’ ervoor te zorgen dat ze rolstoel-vriendelijk zijn en dat er voor mensen met een laag energieniveau of die gevoelig zijn voor prikkels altijd een plek is om uit te rusten. Daarnaast is het belangrijk dat er vrijwilligers aanwezig zijn die bezoekers kunnen helpen bij eventuele problemen. Strafwerk is het eerste Amsterdamse festival dat – vol enthousiasme – meedoet. Festivals worden op- en afgebroken en zijn daardoor de ideale plek om hiermee te experimenteren. In de volgende fase willen we de best practices in samenwerking met clubeigenaren gaan invoeren.’
Ondertussen is de gemeente Amsterdam in samenwerking met organisaties als Stichting Nachtburgemeester Amsterdam in ieder geval op papier begaan met de toekomst van het nachtleven in de stad. Zo heeft de gemeente onlangs een oproep gedaan aan clubs en bars om een 24-uursvergunning aan te vragen om daarmee een levendig dag- en nachtleven in de stad te stimuleren. Natuurlijk behartigt de gemeente veel meer belangen dan alleen die van de nachtclubs en het uitgaanspubliek; de stad wordt door hoge grondprijzen steeds meer een plek voor kapitaalkrachtigen, en die willen niet altijd even graag een nachtclub in de buurt van hun eigendommen.
BESCHERMDE STATUS In Nachtvisie, een openbaar document opgesteld door de gemeente, wordt de nachtcultuur erkend als ‘levend cultureel erfgoed’ en worden de behoeftes van de nachtcultuur uiteengezet. Met ruim 500 nachtlocaties, waarvan 131 met een culturele programmering is het nachtleven goed voor ruim 5000 banen. De gemeente onderzoekt of clubs in de toekomst als cultuurinstelling kunnen worden aangemerkt zodat ze dezelfde bescherming gaan genieten als bijvoorbeeld musea. ‘Daarnaast willen we ervoor gaan zorgen dat ruimte voor nachtcultuur wordt ingebouwd in bestemmingsplannen’, aldus Lonneke van Genugten, woordvoerder van Kunst en Cultuur-wethouder Touria Meliani. ‘Dat zou dus betekenen dat nieuwbouwwijkbewoners straks in hun eigen buurt kunnen dansen.’ Als de gemeente haar intenties om de nachtcultuur te beschermen waarmaakt, zou dat een trendbreuk in het beleid vormen, stelt waarnemend nachtburgemeester Ramon de Lima. ‘Want de keuzes die de gemeente in het verleden gemaakt heeft, hebben geleid tot de moeilijke positie waarin het nachtleven zich nu bevindt. Gemeentelijke eigendommen zijn verkocht aan projectontwikkelaars en particulieren, waardoor de gemeente minder dan voorheen bij machte is de nachtcultuur te beschermen. Venues worden steeds meer naar buurten buiten het centrum gedrukt. Op zich is dat niet per se erg, maar de randen van de stad komen in zicht en het is belangrijk dat we een situatie voorkomen waarbij er in de stad geen ruimte meer is voor nachtcultuur. Toch kan de gemeente op nieuwe plekken wel invloed uitoefenen op projectontwikkelaars. Ik snap de scepsis onder mensen die geen vertrouwen hebben in de gemeente als belangenbehartiger van de nachtcultuur, maar ik deel die pessimistische visie zelf niet.’
SAFE SPACE Het nachtleven weerspiegelt de maatschappij en dus zijn diversiteit en inclusie ook daar veelbesproken onderwerpen. De discussie lijkt er zelfs nog heviger te worden gevoerd dan buiten de dansvloer. Niet gek ook, want de wortels van de clubcultuur zoals we die nu kennen liggen in de lhbtiq+- en zwarte gemeenschappen van Amerikaanse steden als New York en Chicago, waar nachtclubs werden gebruikt als safe space en iedereen kon er zijn wie hij of zij wilde zijn. De afgelopen jaren kwam er kritiek op het discriminerende deurbeleid van clubs en de niet-inclusieve organisaties erachter (onder andere van De School in West, zie kader), maar er zijn ook clubgangers die ervoor pleiten om juist bepaalde groepen te weren en daarmee de vrijheid voor anderen – queers van kleur
>
DENNIS BOUMANW
5X HET BESTE VAN ADE
• Tomorrowland presents Eric Prydz HOLO De Zweedse dj/ producer, onder andere bekend van zijn hit Call on me, reist al jaren de wereld rond met zijn spectaculaire hologramshow Holo, een bijzondere combinatie van energieke dance en special effects. 19 en 20 oktober, Ziggo Dome
• Bordello A Parigi Haagse oude rot uit het dj-vak I-F en de Italianse producer Alexander Robotnick draaien de heetste italodisco. 21 oktober, Noorderlicht
• Zwarte Liefde Een vinyl-only hiphopfeestje. Dj’s als Chuckie en Welly Well gebruiken het zwarte goud en twee oldschool draaitafels om te laten zien hoe hiphop ooit begon. 21 oktober, A’dam Toren
• Breakfast Club Heerlijk overdag raven op zowel de zaterdag als de zondag met internationale dj’s als Stingray 313, Ivan Smagghe & Vladimir Ivkovic, DJ Nobu, Jeff Mills en Helena Hauff. 22 en 23 oktober, De Hemkade (Zaandam)
• Further X Homeless Homies Onder leiding van technolegende DJ Bone uit Detroit zamelen Paula Temple, Ellen Allien, Margie en vele anderen geld in voor daklozen in Amsterdam. De organisatie nodigt ook daklozen uit om mee te feesten. Een all-inclusive dus. 22 oktober, Radion
DJ ARON FRIEDMAN DRAAIT AL RUIM 20 JAAR MEE IN DE ELEKTRONISCHE CLUBSCENE VAN AMSTERDAM. ‘IK ZIE HET
‘Ik denk dat de illegale rave scene op dit moment de plek is waar de meest interessante vernieuwende dingen ge- ALS TAAK beuren. Ik zie de uitgaanswereld als een oerwoud. Je hebt VAN DE de woudreuzen (grote clubs en festivals, red.) en die blijven groeien totdat ze instorten, en dan zijn er kleine elfenbank- RAVE SCENE jes die op de boomschors weer doorgroeien. Zonder de woudreuzen is de scene niet groot genoeg, en zonder de OM LAAGelfenbankjes is er geen vernieuwing en kunnen er geen nieuwe woudreuzen komen. Ik zie het als de taak van de DREMPELIG rave scene om laagdrempelig te zijn zodat artiesten zich er kunnen ontwikkelen en later kunnen doorgroeien naar de TE ZIJN’ festivals. In de rafelranden van de scene is er de ruimte om je niet bezig te hoeven houden met winst, waardoor het zo belangrijke communityaspect van de dansvloer meer naar voren komt. Dat is vooral van belang voor mensen die zich binnen het systeem niet geaccepteerd voelen en buiten de norm vallen. Zij voelen zich meer welkom op feesten die zelf ook buiten de norm vallen.’
bijvoorbeeld – te waarborgen. Een breed gedeeld uitgangspunt: clubs moeten weer de safe spaces worden die ze ooit waren. Dj Isis van der Wel was in de jaren negentig een vaak geziene gast en dj in de RoXY, destijds een legendarische safe space – al was die term toen nog niet in gebruik. ‘Het grote verschil met toen is dat het nu wél een bespreekbaar onderwerp is. Je ziet nu dat er veel mensen zijn die nog niet weten hoe ze sociale veiligheid moeten bespreken, maar ze proberen het in ieder geval. Clubs of organisaties die dat nog steeds niet doen, vormen een slapende achterhoede. Maar ik ben optimistisch wat dat betreft. Ze worden op een dag wel wakker of ingehaald door de tijd.’ MELDPUNT BIJ DE BAR Ook de waarnemend nachtburgemeester houdt zich volop bezig met de onderwerpen diversiteit en inclusie. ‘Er is nog geen enkele club die er beleid voor ontwikkeld heeft en vanuit de ondernemers is er behoefte aan handvatten’, aldus De Lima. ‘Daarom zijn we met Club Ethics gestart, een initiatief om het nachtleven veiliger en inclusiever te maken. Een belangrijk onderdeel hiervan zijn de workshops voor clubpersoneel die gegeven worden door de Stichting Sexmatters. De animo onder clubs en feestorganisaties is enorm. Er is zelfs een wachtlijst.’ De Lima stelt nadrukkelijk dat de trainingen, die gericht zijn op het deëscaleren van onveilige situaties, slechts één manier zijn om de gang van zaken in clubs te verbeteren. ‘Er zijn ook vanuit de clubs zelf al een heleboel dingen die goed gaan.’ Zo zijn er venues die standaard werken met een awarenessteam of meldpunt bij de bar. Technoproducer Eric Dulan ziet dat ook bij Radion. ‘Waar het mee begint is dat clubs hun werknemers serieus nemen en die het gevoel
geven dat ze deel uitmaken van het team. gedeeld uitgangspunt: clubs moeten weer de Dat gaat bij Radion heel goed. Ze doen daar safe spaces worden die ze ooit waren. veel aan teambuilding, waardoor de werkneDj Isis van der Wel was in de jaren negen- mers echt het gevoel hebben dat ze deel uittig een vaak geziene gast en dj in de RoXY, maken van de club. Hun werk voelt daardoor destijds een legendarische safe space – al als veel meer dan een baan voor ze. De sfeer is was die term toen nog niet in gebruik. ‘Het er heel goed; je kunt in dat gebouw letterlijk grote verschil met toen is dat het nu wél een op iedereen afstappen en met ze praten.’ bespreekbaar onderwerp is. Je ziet nu dat er Dat het nachtleven onder druk staat valt, kortom, niet te ontkennen. Maar tegelijkertijd is er meer aandacht voor veiligheid binnen het uitgaansleven en het al dan niet uitsluiten van groepen. Daarnaast geeft de gemeente het signaal af dat de rijke Amsterdamse nachtcultuur er een is om te koesteren – zeker wanneer clubs laten zien dat álle bezoekers er welkom zijn en zich er veilig voelen. Maar of dit levend cultureel erfgoed’ ooit echt een beschermde status krijgt, zal de tijd moeten uitwijzen.
geven dat ze deel uitmaken van het team.
TERUG NAAR DE SCHOOL
In juli 2020 sloot De School in West, een internationaal bekend instituut in de wereld van de elektronische muziek, na vijf jaar haar deuren. Aanleiding waren fi nanciële problemen en kritiek van een deel van de achterban en het eigen personeel op de organisatie, omdat de club niet de inclusieve safe space was die het beweerde te zijn. Het kantoorpersoneel en de artiesten die er optraden waren ‘te vaak wit’, zo klonk het. Daarbovenop kwam de beschuldiging van etnisch profi leren aan de deur. Sinds vorige maand is De School weer open voor dansliefhebbers, met een totaal vernieuwde en meer diverse crew, een ‘team diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie’ en uiteraard de belofte om het beter te doen. De komende maanden zullen moeten uitwijzen of dat gaat lukken.
CADEAU
BIJ ABONNEMENT
Van Tjalle en Jasper A(4) tafellamp
t.w.v. €69
De A(4) tafellamp is de nieuwste toevoeging aan de collectie Van Tjalle en Jasper en hij is bijzonder. Waarom? Omdat je er je eigen touch aan kan geven. Je kan er namelijk elk willekeurig A4-tje in plaatsen. Ben je gek op paars, dan doe je er een paars vel in. Heeft je kind een mooie tekening gemaakt? Hoppa, lamp met kindertekening. Mooie vakantiefoto? Print hem uit en bam, lamp in vakantiesfeer. Het is aan jou hoe eigen je hem maakt! van-tjalle-en-jasper.nl
GA NAAR IAMSTERDAM.NL/UITKRANT, NEEM EEN EENJARIG ABONNEMENT (€31,99) EN ONTVANG DE A(4) TAFELLAMP.
Deze actie loopt t/m 24 oktober. Op=op.
mail & win!
JOETJES.AMSTERDAM BABYSOKJES
5x twee paar babysokjes maat 16-18 t.w.v. €10,Joetje? Dat staat voor een tientje: in Amsterdam werd de Hebreeuwse ‘Jod’, de tiende letter, van oudsher gebruikt om tien gulden aan te duiden. De Jod is door de jaren heen verbasterd tot joet. Maar joetjes zijn ook sokken voor iedereen die zich heel erg, of een klein beetje, Amsterdammer voelt. Ook voor de allerkleinsten. Perfect als kraamcadeautje, of gewoon lekker voor je eigen (klein)kind. GA NAAR IAMSTERDAM.NL/ACTIES
DARWIN WINKLAAR, COASTAL FASHION FOR GOOD MUSEUM
5x twee tickets voor de tentoonstelling UNRAVEL t.w.v. €20,Katoen. Je draagt het (je spijkerbroek), je droogt je ermee af of je slaapt erop, je maakt je gezicht ermee schoon (wattenschijfjes)... Katoen is een van de meest gebruikte natuurlijke stoffen ter wereld. In de tentoonstelling UNRAVEL bekijk je katoen door de ogen van verschillende kunstenaars en uitvinders. Ontdek wat de rol van katoen was in de mondiale geschiedenis en wat voor impact het heeft op mens en planeet.
