Uitkrant oktober 2024

INTERVIEW WILLEKE ALBERTI EXTRA DIK FEESTNUMMER +

Topstukken

uit Nederlandse collecties

DeKrasnapolsky brunchseries

PIRATENKONINGIN (8+)

WO 9 OKT

DemaandelijkseKrasnapolskyBrunchvindtplaatsindeWintertuin -meteenmixvanlivekookstations,heerlijkedessertsen internationalegerechten.Genietvaneengezinsvriendelijkesfeer meteenspecialekinderspeelplaatsenlive-entertainment.

AANKOMENDEEDITIES

Herfstfavorieteneditie-27oktober L'artduchocolateditie-24november rsv.krasnapolsky@anantara-hotels.com|+31(0)205549480

BEN BRIL MEMORIAL BOKSGALA

MA 21 OKT

Q&Amsterdam

Stel je prangende Amsterdamvraag aan @uitinams

Op Instagram beantwoorden we iedere maand al je vragen over Amsterdam. Goedkope koffie, cultuurtips, date-advies of praktische zaken? Kan allemaal. Kijk op 17 oktober op Instagram: @uitinams.

WENDE

DO 24 OKT – ZO 3 NOV

UNIVERSITEIT VAN NEDERLAND

MA 28 OKT

AMESTELLEDAMME, GEFELICITEERD!

Bart van Oosterhout

Op 27 oktober 2025 bestaat Amsterdam 750 jaar. Dat weten we omdat het Stadsarchief een perkamenten oorkonde bewaart, gedateerd 27 oktober 1275, waarin de naam ‘Amestelledamme’ voor het eerst voorkomt. Wie wil weten hoe het er toen uitzag, moet wachten tot de opening van het feestjaar op 27 oktober aanstaande. Burgemeester Halsema krijgt dan een spectaculair mooie kaart aangeboden, gemaakt door haar eigen dienst Monumenten en Archeologie samen met Mikko Kriek, een meester in het tot leven brengen van het verleden. Ondertussen is het Programmabureau Amsterdam 750 al ruim een jaar bezig om ervoor te zorgen dat we dit jubileum nooit meer gaan vergeten. Er staat een hele reeks kleine, grote en soms ronduit spectaculaire evenementen op het programma in alle stadsdelen, te beginnen met een openingsconcert van Amsterdamse artiesten in de Ziggo Dome. Onder hen de bijna tachtigjarige oer-Amsterdamse godmother Willeke Alberti (pag. 28). Alle evenementen vind je in de 750-agenda op iamsterdam.nl/750. Vanaf 22 oktober zendt AT5 bovendien iedere dinsdag een jaar lang een journaal uit gewijd aan de viering. En wij? De Uitkrant is vanaf nu omgedoopt tot de Amsterdam 750-Uitkrant, met mooie verhalen, interviews en een agenda vol 750-nieuws. We trappen af met een verhaal door Marcel van Engelen, auteur van De stad - Het verhaal van Amsterdam van 1980 tot vandaag. Het laat zien dat het succes van Amsterdam niet alleen afhangt van een ver verleden, maar dat wij, Amsterdammers, er hard voor gewerkt hebben. Daar mogen we trots op zijn.

Hoofdredacteur redactie@iamsterdam.com

cover: Bureau Studio: Sjoerd van Heumen

DE SLAG OM DE STAD

Armoede, woningnood, verwaarloosde volkswijken en een drugsepidemie: van alle 750 jaren dat Amsterdam bestaat, waren die tussen 1970-1990 niet de beste. Dat het er nu veel beter voor staat, hebben we te danken aan de Amsterdammers zelf.

P.19 KUNST & VERMAAK

MUZIEK, EXPO, THEATER, FILM, CULTUUR Over musical Onze Jordaan, prachtige oude beelden in het Stadsarchief en het beste van ADE, maar vooral: Willeke Alberti. De grand dame van het Nederlandstalig lied is een van de openingsacts van Amsterdam 750, en blikt met ons terug op ‘haar’ Amsterdam.

P.35 ETEN & DRINKEN & ZO

LIFESTYLE, UIT ETEN, WINKELEN EN WANDELEN Nostalgische foto’s van Amsterdam zijn razend populair op social media. Vroeger was alles beter, mooier en schoner, toch? Niet echt, maar leuk zijn die oude plaatjes wel, zie je in ons overzicht. Verder extra veel eet- en shoptips en een wandeling door Sloten en Nieuw Sloten.

P.47 AGENDA

DE ONMISBARE CULTURELE MAANDAGENDA De Rotterdamse punkband Tramhaus, cabaretier en voormalig AKF-winnaar Lonneke Dort, werken van impressionisten Claude Monet en Edgar Degas en de fantasierijke kindervoorstelling Vreemd ding (foto): het is deze maand allemaal te zien, gewoon hier, in je eigen stad.

P.63 TOT SLOT

ODE AAN DE STAD

Amsterdam mag dan 750 jaar bestaan, het víeren van die verjaardag doen we nog niet zo lang, blijkt uit onze Terugblik. Tot slot verklapt programmadirecteur van Amsterdam 750 Sietse Bakker zijn favoriete stadsplekken (pag. 64), zoals het Amsterdamse Bos (foto).

STADSARCHIEF

Up-to-date

tekst Marijn Ruhaak

Nieuws uit de stad, de leukste uittips en de Cultuurmaker.

ANDERE KOFFIE

Sinds kort vind je op het Gelderlandplein de gloednieuwe koffiespot CoffeeHouse. Volgens oprichter Rick Bekkema is het een koffiehuis zoals het ooit bedoeld was: een plek waar je niet alleen de beste koffie drinkt, maar ook geniet van een lekkere stoel en de muziek, een praatje maakt met de barista en een krant met je buurvrouw deelt. Fun fact: het nieuwe koffiehuis zit in de oude vestiging van Coffeecompany, de keten die Bekkema ooit mede heeft opgezet in Amsterdam.

CULTUURMAKER MILA V

In onze zoektocht naar het grootste opkomende talent op muziekgebied gingen we te rade bij de Melkweg. Hun talenttip: Mila V (Mila van der Linden). Ze produceert haar eigen muziek en regisseert haar eigen videoclips. Nadat ze vijf films van 45 minuten maakte voor de NPO, waarbij ze zelf de muziek invulde, richt ze zich nu weer helemaal op muziek. Want dat is en blijft haar eerste liefde. Mila V is onze tweede

Cultuurmaker. Meer weten over haar? Ga naar iamsterdam.com/ uit/cultuurmakers/ mila-v of scan de QR-code.

‘HOE DOE JE DAT, ALS ACTEUR EEN CRIMINEEL SPELEN? ER WAS MAAR ÉÉN MANIER OM ERACHTER TE KOMEN: IK MOEST ME ERIN GAAN VERDIEPEN.’ ALDUS JISKEFET-ICOON MICHIEL ROMEYN. OP 29 OKTOBER VERSCHIJNT ZIJN BOEK EEN KLAP IN HET DONKER OVER DE AMSTERDAMSE ONDERWERELD.

OMARMERS

Dit jaar wordt voor de tiende keer de Omarmprijs uitgereikt, de prijs die draait om initiatieven die gelijke kansen creëren voor Amsterdammers en armoede tegengaan. Bijvoorbeeld door gratis bijles aan kinderen te geven, aan huishoudens met een kleine portemonnee groente en fruit te doneren of ouderen in de buurt samen te brengen. Vorig jaar ging de hoofdprijs naar het project Armoede begint jong van Reggie Hoogvliets (zie foto), straathoekwerker in Oost. Benieuwd wie er dit jaar met de prijs vandoor gaat? Meld je aan voor de uitreiking op 17 oktober via pact-amsterdam.nl.

17 oktober, Podium Mozaïek (live uitgezonden op AT5)

10 JAAR LEVENSLESSEN

Het leven is soms best lastig en mensen zijn complex. Hoe houd je alle ballen in de lucht zonder jezelf voorbij te rennen? Waar dóén we het uiteindelijk voor? Bij The School of Life leer je levenslessen die je op school niet leert, en dat doen ze in oktober precies tien jaar. Reden voor een feestje dus, waar jij bij kunt zijn. Reken op een hele middag je blik verruimen met behulpzame (zelf)inzichten en leuke spellen in de Nationale Opera & Ballet.

12 oktober, Nationale Opera & Ballet

De hele maand oktober, Bimhuis

‘IK HAD IN MIJN HOOFD DAT IK VOOR

ALTIJD IN AMSTERDAM ZOU BLIJVEN. IK DROOMDE DAN DAT IK IN DE STAD

ZOU WONEN EN EEN HUIS MET EEN

ZWEMBAD HAD.’

ASTRONAUT ANDRÉ KUIPERS VERTELT IN MOKUM MAGAZINE OVER ZIJN JEUGD IN AMSTERDAM. ZIJN REGIEDEBUUTFILM BEYOND GAAT 4 OKTOBER IN PREMIÈRE IN DE ZIGGO DOME.

SCOOR EEN SCHATJE

Geen verjaardag zonder gebak. En speciaal voor het 750-jarige bestaan van Amsterdam ontwikkelde patisserie Holtkamp een snoezig gebakje: het Amsterdamse Schatje. Deze bakkersparel komt in de vorm van een grachtenpandje, gemaakt van aardbeiencompote, een druppeltje tabasco en een luchtige bavarois van zomerkoninkjes. Omhuld met een dun laagje pure chocolade, versierd met een vergulde chocoladezegel en hadden we het lemon curd-laagje al genoemd?

Precies: snel naar Holtkamp op de Vijzelgracht voordat-ie op is.

Binnenkort wordt de Nieuwe Kerk flink onder handen genomen. Maar voordat de aannemer aan de slag gaat, bereiden de stadsarcheologen de bouwplaats voor. En het leuke is: deze indrukwekkende operatie is te volgen voor publiek. Vanaf een twee meter hoge loopbrug kijk je mee over de schouders van de stadsarcheologen. Zie hoe ze te werk gaan en maak live mee welke opgravingen er zoal gedaan worden. Er is ook een speciaal spelletjesparcours voor kinderen en families.

DAT KAN TOEGANKELIJKER

Van 7 t/m 12 oktober is het de Week van de Toegankelijkheid, met een programma dat aandacht vraagt voor een meer toegankelijke stad voor iedereen met een beperking. Op iamsterdam.nl is deze week ook de aftrap van een meer toegankelijke website. Met lijstjes van de best toegankelijke musea wat betreft fysiek, visueel, prikkelarm en horen en duidelijke info over toegankelijkheid bij heel veel locaties in de stad, plus technische aanpassingen op de site, zoals de leesbaarheid. Ook de Uitkrant doet mee : vanaf het volgende nummer zijn de artikelen in een groter lettertype. Op naar een Amsterdam voor iederéén!

ACHTER DE VLEUGEL

De gemeente Amstelveen is een stadspianist rijker. Als eerste stadspianist geeft Li Xie op meerdere momenten in het jaar een concert tijdens speciale evenementen of op de vleugel naast de raadzaal. Li Xie is niet de minste. Ze speelt al sinds haar vierde klassiek piano en studeerde aan de conservatoria van Shanghai, Salzburg én Parijs. Op dit moment geeft ze pianoles op de International School of Amsterdam (in Amstelveen).

en burgemeester Tjapko Poppens.

De hele maand oktober, Bimhuis

JAN DE RIDDER

V.l.n.r: wethouder Herbert Raat, stadspianist Li Xie

THUIS IN DE STAD

tekst en foto Marjolein van Damme

Een kijkje achter de voordeur van een

Amsterdammer.

Wie Corina Hallatu, die met haar abstracte kunst exposeert in binnen- en buitenland

Wat Huurappartement van 50 m2 in de Westerparkbuurt

Hoe Via de woningbouw Sinds Zo’n 15 jaar Opvallend Corina’s voorliefde voor zwart en wit is duidelijk zichtbaar in haar interieur

Fijnste plek ‘Ik zit altijd op de stoel naast de schouw. Da’s lekker warm in de winter, omdat de verwarming ernaast hangt. En ’s zomers gooi ik de deuren open.’ Instagram @corinahallatu

‘Ik ben altijd in het zwart gekleed en mijn interieur bestaat uit louter zwart en wit. Felle kleuren komen er bij mij niet in. Als ik thuiskom na een bezoek aan de stad, waar ik snel overprikkeld raak, voelt mijn huis als een tempel. Hier kan ik mijn gedachten dan weer ordenen.’

‘Sinds het overlijden van mijn broer vorig jaar ben ik me volledig gaan richten op mijn werk als kunstenaar. Dat heeft me rust gebracht in die moeilijke periode. Schilderen geeft me energie, het is voor mij een vorm van meditatie. Ook in mijn kunst, die hier ook aan de muur hangt, gebruik ik voornamelijk zwart en wit.’

‘Het sieradenkistje op tafel is mijn dierbaarste bezit. Daar ligt een collier in van mijn oma. Er zat een gouden ketting aan, maar die heb ik aan mijn broer gegeven vlak voordat hij stierf. De ketting is bij hem, ik heb het collier; zo voelt het alsof we nog verbonden zijn.’ binnenkijken

‘Ik heb mijn eigen kunstwerken aan de muur hangen. Ze passen perfect in mijn interieur. Daarnaast hou ik erg van boeken, heb ik een Museumkaart en ga ik graag naar kunstweken, zoals de Dutch Design Week in Eindhoven deze maand.’

‘Ik heb het heel erg getroffen met de buurt en mijn buren. We helpen elkaar als dat nodig is. Soms denk ik weleens: woon ik wel in Amsterdam? Het is hier doodstil op straat. Ik ben binnen een paar minuten in het Westerpark, waar het nooit te druk is. Deze zomer vond ik er een picknicktafel, midden tussen de bloemen; een paradijsje.’

‘Ik ben gek op rommelmarkten. Toch heb ik mezelf een regel opgelegd: één ding erin betekent één ding eruit, anders wordt het te vol. Bij de kringloopwinkel om de hoek in de Van Slingelandtstraat kom ik graag, ook omdat je er allerlei soorten mensen ziet.’

Ook in de rubriek Thuis in de stad met je bijzondere huis? Stuur een mailtje naar redactie@iamsterdam.com.

DE SLAG OM DE STAD

Vroeger was alles beter? In de jaren tachtig van de vorige eeuw lag Amsterdam er anders belabberd bij. Bewoners kwamen in opstand en wisten eigenhandig het tij te keren.

AMSTERDAM 750

Op 27 oktober 2025 bestaat Amsterdam 750 jaar en vanaf deze maand vieren we dat een heel jaar lang. Van kleine buurtactiviteiten tot grootse evenementen, zoals het Openingsconcert in Ziggo Dome (zie ook pag. 28) en de Grote Amsterdam Quiz: er wordt veel georganiseerd, door de stad én door bewoners. We kijken terug op de afgelopen eeuwen, met een expositie rondom het Tolprivilege en een foto-expo bij het Stadsarchief (pag. 24), een wandeling door Nieuw-West van het Van Eesteren en een musical over de Jordaan (pag. 20). En we kijken ook vooruit. Hoe ziet onze stad eruit over, zeg, vijftig jaar? Dat doen we onder meer tijdens de ToekomstTiendaagse in juni, die afgesloten wordt met een Feest op de Ring: een verjaardagsviering op vijftig kilometer autoloze Ring A10, met muziek, sport, theater, dans en nog veel meer.

Meer weten over alles dat er dit jaar georganiseerd wordt? Kijk op iamsterdam.nl/750.

en was er een snelweg dwars door de

binnenstad

gekomen. Journalist Marcel van Engelen reconstrueert waarom het er in Amsterdam nu toch echt anders voor staat.

tekst Marcel van Engelen foto’s Stadsarchief

KRAKERS, BUREN EN BOUWERS

In oktober volgend jaar bestaat Amsterdam 750 jaar: bijna acht eeuwen waarin de stad is gevormd zoals we die nu kennen. De wederopbouw na de grote brand van 1452, de religieuze vrijheid van de zeventiende eeuw – uniek in Europa, waardoor bevolkingsgroepen van allerlei pluimage naar de stad trokken – of de sociaal-gemotiveerde moderniseringen van Samuel Sarphati twee eeuwen later: allemaal hebben ze hun stempel gedrukt op het hedendaagse Amsterdam. Tijdens de 750ste verjaardagsviering (zie kader) vieren we al die successen. Want ja, er is altijd ruimte voor verbetering, maar Amsterdam ligt er in veel opzichten goed bij. Zeker als je het vergelijkt met kort geleden: de crisisjaren zeventig en tachtig, toen het zo onleefbaar dreigde te worden in de stad dat het inwonertal elk jaar met tienduizend afnam. Het is er sindsdien ongekend opgeknapt en aangeharkt, de bevolking groeit harder dan ooit en veel Amsterdammers zijn, in vergelijking met toen, uitgesproken welvarend. Wat is er in die halve eeuw gebeurd? En welke lessen kunnen we daaruit trekken? In elk geval deze: het succesverhaal van Amsterdam van de

laatste vijftig jaar heeft weinig te maken met toeval, of met geluk. De stad is, zo kun je misschien zelfs stellen, in de eerste plaats gered door de Amsterdammers zelf. Dat is wat journalist Marcel van Engelen uitzocht voor zijn boek De stad. Voor de Uitkrant schreef hij onderstaand artikel, gebaseerd op zijn onderzoek.

DRUGSHOOFDSTAD

De Zeedijk was het ergst. De term ‘no-go area’ wordt vaak misbruikt, maar als het naoorlogse Amsterdam er één heeft gehad, was het de Zeedijk rond 1980. Met name op de kop van ‘de dijk’, vlak bij het Centraal Station, hingen dagelijks tientallen junkies hosselend en dealend rond. ‘Ik zie een onoverzienbare menigte mensen die zich tegoed doen aan alles wat elders in de wereld door God en wetgever verboden is’, schreef burgemeester Ed van Thijn, nadat hij in 1983 samen met agenten een kijkje had genomen. ‘Overal uitgemergelde mensen die spuiten, chinezen, blowen of snuiven alsof hun leven ervan afhangt. En dat doet het ook.’ Amsterdam was in die tijd een drugshoofdstad. Er heerste een ware heroïne-epidemie: zo’n tienduizend zware verslaafden kleurden het straat- >

Nieuwmarktrellen, 1975.

Jonge actievoerders haalden alles uit de kast om de sloop van hun Dapperbuurt tegen te houden

’s avonds in een tippelzone vol

wanhopige, verslaafde vrouwen

aan toe. Honderdduizenden inwoners hadden hun

De jaren rond 1980 vormen het naoorlogse dieptepunt. Amsterdam was er structureel slecht aan toe. Honderdduizenden inwoners hadden hun stad al de rug toegekeerd en waren massaal naar Purmerend, Lelystad en later Almere verhuisd. Fabrieken en scheepswerven gingen ten onder omdat ze de internationale concurrentie niet aankonden, of moesten dicht vanwege milieuregels. Ondertussen liep de werkloosheid op, vooral onder voormalige gastarbeiders. Ze bleven in Amsterdam – velen opgebrand, afgekeurd of afhankelijk van de bijstand. Daartegenover stond weliswaar de opkomst van nieuwe ‘dienstverlenende bedrijven’, maar ook zij verlieten het centrum. De advocaten, bankiers, uitgevers en reclamemakers verhuisden naar grote kantoren aan de stadsrand, bij snelwegen en treinstations – mede omdat het in de binnenstad permanent vaststond met stinkende en toeterende auto’s.

weliswaar de opkomst van nieuwe ‘dienstverlenende bedrijven’, maar ook

Protest tegen de sloop van de Blaaskop, een gekraakt wooncomplex aan de Wibautstraat.

Het ging in 1982 tegen de vlakte om plaats te maken voor nieuwbouw.

beeld. Minder bekend maar ook tekenend was de Utrechtsestraat, bij het Rembrandtplein. Overdag een winkelstraat, ’s avonds een tippelzone waar wanhopige, verslaafde meisjes en vrouwen voor vijf gulden bij automobilisten instapten of hun diensten verleenden in de winkelportieken. Buurtbewoners werden horendol van de stoet langzaam rijdende en toeterende ‘hoerenlopers’ en braken meermaals de straten open, om hun route te saboteren.

Ook de huizen van de oude volksbuurten waren er na jarenlange verwaarlozing slecht aan toe. De woningen waren tochtig, klein en hadden centrale verwarming noch douche. Zelfs veel panden in de grachtengordel stonden in stutten. Tegelijkertijd kampten Amsterdamse jongeren met woningnood. Zij zouden massaal gaan kraken: de stad telde begin jaren tachtig zo’n tienduizend krakers verspreid over enkele duizenden panden en woningen.

ONHERKENBARE STAD

‘De stedelijke crisis’ noemen historici en sociologen die periode achteraf. Die crisis betrof niet alleen Amsterdam, maar bijna alle westerse steden. In grote lijnen speelde overal hetzelfde: de industriële economie liep op zijn einde, de middenklasse vertrok naar suburbia en de achtergelaten stad werd getekend door verval, werkloosheid, armoede, drugsverslaving en criminaliteit. Al zag die crisis er in elke stad anders uit – zoals ook de opleving die zou volgen in elke stad op haar eigen manier verliep. Om het dieptepunt beter te begrijpen, moeten we verder terug in de tijd. In de decennia eraan voorafgaand maakte het stadsbestuur verregaande plannen voor een nieuwe stadsinrichting. Het centrum moest grotendeels het karakter van een city krijgen, naar het voorbeeld van Londen en Amerikaanse steden. De binnenstad was de aangewezen plek voor kantoren, hotels en andere grote voorzieningen. Ernaartoe moesten brede autowegen worden aangelegd, zoals de Wibautstraat en in het verlengde daarvan de Weesperstraat, Valkenburgerstraat en IJ-tunnel. Ook moest er een vierbaansweg dwars

De Zeedijk, 1981

‘IN GEOUWEHOER KUN JE NIET WONEN’: HET WERD EEN

LEGENDARISCHE UITSPRAAK

VAN JAN SCHAEFER

door de Nieuwmarktbuurt komen. De oude woonbuurt moest dus gesloopt, net als andere vervallen volkswijken: de Jordaan, de Oostelijke Eilanden, de Westelijke Eilanden en bijna de hele negentiende-eeuwse gordel die als een halve maan om het centrum ligt, met onder meer de Dapperbuurt, De Pijp en de Staatsliedenbuurt. Al die ‘rommel’ moest tegen de vlakte, om plaats te maken voor eigentijdse kantoren, autowegen, universiteitsgebouwen of portiek ats. De bewoners werden weggeleid naar fatsoenlijke huizen in de Westelijke Tuinsteden en moderne ats in de Bijlmermeer. Nog meer Amsterdamse gezinnen kregen een woning toegewezen in zogenaamde overloopgemeenten als Purmerend, Hoorn en Almere.

STRIJDEN VOOR DE OUDE BUURTEN

Tegen deze zakelijke en functionele visie op de stad ontstond verzet. Allereerst van deftige heren uit de grachtengordel, die zich verenigden in monumentenorganisaties. Zij zagen de historische waarde van de binnenstad verloren gaan. Ze kregen steun van een nieuwe generatie die vanaf de jaren zestig in steeds grotere getale naar Amsterdam kwam om te studeren of een artistiek, alternatief en anti-burgerlijk leven te leiden. Deze babyboomers hadden een andere blik op de stad. Ze vonden de oude, rommelige volkswijken juist gezellig; ze genoten van het ‘lekkere sfeertje’ die de nauwe straatjes boden, met hun buurtwinkeltjes en cafés op de hoek, en markten verderop. Er vormden zich actiegroepen die streden voor het behoud van de

Johan Cruijff reikt, in het bijzijn van wethouder Jan Schaefer, de sleutels uit aan een gezin voor de eerste gerenoveerde woning in Betondorp, 1983.

Demonstranten in de Nieuwmarktbuurt houden stand tegen het waterkanon, 1975.

oude buurten. Daarvan werd Aktiegroep Nieuwmarkt het bekendst. De leden hadden een leidende rol bij het verzet tegen de autoweg door de buurt en de metro die eronder zou worden aangelegd (de autoweg ging niet door, de Oostlijn van de metro kwam er wel).

Minder bekend, maar minstens zo belangrijk voor de toekomst van Amsterdam, was actiegroep De Sterke Arm. De tientallen jonge leden haalden alles uit de kast om de sloop van hun Dapperbuurt tegen te houden, zoals het storten van puin voor de woningen van de burgemeester en wethouders, maar ook het maken van een alternatief plan dat uitging van het opknappen van de oude buurt. Na acht jaar strijd was de wijk gered, en daarmee de negentiende-eeuwse gordel, want de loso e van ‘behoud en herstel’ werd de nieuwe norm.

‘Het waren tropenjaren,' zei een van de oprichters van De Sterke Arm achteraf. ‘Ik was dag en nacht met de buurt bezig.’

COMPACTE STAD

Uiteindelijk kreeg het verzet de overhand en werd de romantische blik van de actiegroepen dominant. Een keerpunt in de politiek was het jaar 1978, toen twee voormalige actievoerders uit De Pijp de nieuwe koers van de stad uitzetten. De ene, Jan Schaefer, was al een bekendheid toen hij aantrad als wethouder Volkshuisvesting en stadsvernieuwing. Hij was staatssecretaris geweest in het kabinet Den Uyl en pro leerde zich als een verbaal wonderkind, met een Amsterdamse tongval. Hij bracht een ongekende energie en dadendrang met zich mee. ‘In geouwehoer kun je niet wonen’ was een uitspraak

van der Vlis, bleef voor het publiek op de achter-

grond en zonk na zijn politieke carrière weg in de

IN DE BINNENSTAD MOESTEN VOORAL

vergetelheid, terwijl hij twaalf jaar lang wethouder Ruimtelijke Ordening en Verkeer zou blijven. Hij kan achteraf worden beschouwd als de belangrijkste naoorlogse bestuurder van Amsterdam. Hij was de intellectuele leider van de lokale PvdA, destijds almachtig in de stad, en bedacht de loso e van ‘een compacte stad’. Toen hij aantrad, maakten topambtenaren nog plannen voor een toekomstig Amsterdam met slechts 440.000 inwoners – een

halvering ten opzichte van de ruim 870.000 inwoners die de stad rond 1960 telde. Van der Vlis stuurde Amsterdam de andere kant op: het aantal inwoners moest weer groeien in plaats van krimpen. De oude buurten moesten blijven en de lege plekken in de stad opgevuld. De auto moest wijken ten gunste van etsruimte en openbaar vervoer. De compacte stad is anno 2024 nog altijd de lijn waarop Amsterdam zit. ‘Zonder Van der Vlis had Amsterdam meer op Los Angeles geleken’, zei een van zijn opvolgers. ‘Een uitgestrekte agglomeratie verbonden door snelwegen.’

EN TOEN KWAM 1985

In plaats van gesloopt werden de oude wijken gerenoveerd. Deze ‘stadsvernieuwing’ kwam in de jaren tachtig op gang onder leiding van Jan Schaefer en met behulp van miljardensubsidies van de Rijksoverheid. Ze betekende dat tienduizenden zeventiende- en negentiende-eeuwse panden werden opgeknapt. Maar dat niet alleen: de stadsvernieuwing was ook een enorme overdrachtsoperatie. De woningen in de oude stad waren van oudsher bezit van particuliere verhuurders of zogenaamde huisjesmelkers. De gemeente kocht ze op en droeg ze over aan woningcorporaties en het Gemeentelijk Woningbedrijf (later opgegaan in Ymere). Ook al hebben zij uit geldnood inmiddels een deel van die woningen weer verkocht, de oude wijken zijn nog altijd voor een ink deel in eigendom van corporaties. Daardoor heeft Amsterdam ook op dure en gewilde plekken nog altijd veel sociale huurwoningen. 1985 was in meerdere opzichten een kanteljaar. Vanaf toen begon de bevolking weer voorzichtig te groeien, nadat de stad vijfentwintig jaar lang was gekrompen. In hetzelfde jaar was ook scherp de draai te zien die Amsterdam in economisch opzicht maakte. De grote scheepswerven in Noord, ADM en NDSM, gingen failliet als een symbolisch einde van de industriële economie. In het zuiden van de stad opende het World Trade Center, wat een vliegwiel werd voor de opkomende internationale diensteneconomie van Amsterdam. Hieromheen zou de Zuidas groeien, het zakengebied dat eerst in het centrum was bedacht.

CHIC EN SJOFEL DOOR ELKAAR

Het gaat te ver om de inzet van actievoerders of het beleid van de (lokale) overheid als voornaamste kracht te zien van de groeiende populariteit van de stad. Veel andere steden kropen immers ongeveer tegelijkertijd uit het dal. Maar hun eerder geschetste inzet heeft wel meegeholpen.

KANTOREN KOMEN, MET NIEUWE, BREDE AUTOWEGEN ERNAARTOE

De aantrekkingskracht van de stad zit ’m voor een groot deel in de charme van de oude wijken en de compactheid: met een kwartiertje etsen heb je alles binnen handbereik. Het is wat expats voortdurend zeggen als ze de loftrompet steken over Amsterdam: het is relaxed om ’s ochtends op je ets te springen, door het park te rijden, je kinderen op school af te zetten en een kwartier later op je werk te zijn. In welke andere metropool kan dat? (Ja, Amsterdam is inmiddels een metropool). Een kwaliteit die bovendien te danken is aan het (lokale) volkshuisvestingsbeleid van de jaren tachtig is de sociaaleconomische menging van de stad. Die staat weliswaar behoorlijk onder druk, maar bestaat dankzij de gereguleerde huursector en het grote aandeel corporatiewoningen nog altijd. Zelfs topmannen van techbedrijven, volledig afhankelijk van duurbetaalde internationals, prijzen Amsterdam om zijn mix van chic en sjofel.

DE BAKFIETSCULTUUR

Typerend voor de jaren negentig was de gentri catie van De Pijp, de oude volksbuurt die in trek raakte bij studenten, jonge professionals en welvarende tweeverdieners en waar allerlei nieuwe horecazaken en winkeltjes opdoken. Deze ‘veryupping’ was eerder te zien in de Jordaan, en na De Pijp verspreidde het zich als een olievlek door de stad. Vanaf 2000 zouden ook gezinnen zich weer in Amsterdam vestigen, nadat die eerder decennialang de stad waren ontvlucht. Het waren wel andere gezinnen dan voorheen: hoogopgeleide stellen die twee carrières combineerden met kinderopvang

Een kraker in de Gerard Doustraat maakt protest tegen de eigenaar van het pand, 1986.

Een kraker bekijkt vanuit zijn raam de kale vlakte aan de Sint Antoniesbreestraat, 1975.

stedelijk leven.

Voor hen werd gebouwd in onder meer het vernieuwde Oostelijk

Havengebied, waar de bak etscultuur werd geboren. Om de vogelvlucht af te maken: de sociaaleconomische achterstanden hoopten op ‘buiten de ring’, waar de Bijlmermeer een sterk Surinaams en West-Afrikaans karakter had gekregen, terwijl in de Westelijke Tuinsteden juist veel Turkse en Marokkaanse gezinnen kwamen te wonen. Voor beide gebieden werden grote vernieuwingsplannen gemaakt. In de Bijlmer ging uiteindelijk meer dan de helft van de ats tegen de grond. In de Westelijke Tuinsteden werd minder gesloopt, maar is de operatie nog niet ten einde. De vernieuwingen leidden tot meer sociaaleconomische menging, maar ook tot eilandjes waar de overgebleven problemen zich sterk concentreren. Noord ondertussen, een stadsdeel met een heel andere geschiedenis, deed lang niet mee aan de grootstedelijke plannen. Totdat Shell rond de eeuwwisseling besloot zich terug te trekken van het terrein tegenover het Centraal Station. In 2012 opende daar lmmuseum Eye, vier jaar later heropende het Shell-gebouw als de A’DAM Toren. Sindsdien hoort Noord bij de rest van de stad. Omdat er veel oude bedrijfsterreinen liggen en het er relatief ruimtelijk is opgezet, wordt juist hier veel gebouwd: in Noord is nog plek.

MARCEL VAN ENGELEN

Met het 750-jarige bestaan van de stad in het verschiet brandt nu de vraag: waar beweegt Amsterdam naartoe? De laatste tien jaar zijn veel ontwikkelingen in een stroomversnelling geraakt: toename van het aantal banen, groei van de bevolking en het toerisme, instroom van expats en internationale studenten, gentri catie, verhitting van de woningmarkt en het vastlopen van de sociale huursector. De verschillen tussen arm en rijk nemen toe, mede omdat zogenaamde middengroepen vertrekken. Veel ‘oude’ Amsterdammers voelen zich vervreemd van hun omgeving: is de stad nog wel van hen?

Marcel van Engelen (53) is journalist (onder meer voor Het Parool, Vrij Nederland en NRC Handelsblad) en schrijver. In mei kwam zijn derde boek uit: De stad, waarin hij laat zien welke krachten, ideeën en mensen Amsterdam maakten tot de stad die het nu is – van het dieptepunt in de jaren tachtig tot vandaag.

In een verhaal vol kleurrijke personages – wethouders, architecten, activisten, wetenschappers, bewoners en café-eigenaren – vertelt hij hoe Amsterdam van wijk tot wijk veranderde, weer tot bloei kwam en voor nieuwe uitdagingen kwam te staan.

€ 27,50, De Bezige Bij

Nog altijd komen veel nieuwkomers de stad in. Meer dan ooit zelfs. Maar het zijn vooral twintigers en dertigers die vaak maar enkele jaren blijven –deels doelbewust, deels omdat ze een langer verblijf niet kunnen betalen en deels omdat de stad weinig gezinswoningen heeft. Het betekent dat Amsterdam steeds meer een doorstroomplek wordt. De afgelopen tien jaar is bijna de helft van de bevolking veranderd. Het lijkt hier wel een hotel. De grote uitdaging voor het stadsbestuur is om grip te heroveren op de verdeling van woonruimte en de bouw van nieuwe woningen – processen die nu grotendeels zijn overgeleverd aan de vrije markt, met een resultaat dat bijna niemand bevalt. Dat kost bijzonder veel geld en is niet makkelijk. Maar Amsterdam is zo leefbaar en aangenaam omdat die stad zo is gemáákt, door betrokken bewoners en stadsbestuurders. Dat kan ook weer verloren gaan.

HOTEL AMSTERDAM

CADEAU BIJ ABONNEMENT

Ons Amsterdam 750 jaar

De Alteratie, de Februaristaking, de inhuldiging van koningin Beatrix – velen kennen Amsterdam van grote historische gebeurtenissen. Ons Amsterdam 750 jaar vertelt de stadsgeschiedenis van Amsterdam zoals die eigenlijk nooit is verteld. Met honderden verhalen over onbekende Amsterdammers, over bijzondere plekken, over bezoekers, migranten, handelaars, wetenschappers, dominees, huisjesmelkers, arbeiders, scharrelaars en kapitalisten. Alle verhalen gaan gepaard met prachtige foto’s. Een must voor de liefhebber van Amsterdamse cultuur en geschiedenis, en onmisbaar voor de viering van 750 jaar Amsterdam.

GA NAAR IAMSTERDAM.NL/UITKRANT, NEEM EEN EENJARIG ABONNEMENT (€33,75) EN ONTVANG

HET BOEK ONS AMSTERDAM 750 JAAR. OP=OP Deze actie loopt t/m 27 oktober

Ga naar iamsterdam.nl/acties

BORREL BIJ BLUE

2x borrel voor twee personen met fles Prosecco en bruschetta’s

t.w.v. €59,50

Over de binnenstad van Amsterdam uitkijken terwijl je zit te borrelen?

Dat kan bij Blue Amsterdam. Dit lunchrestaurant heeft z’n ingang aan het Singel 457, tegenover de Bloemenmarkt. Op de derde etage kijk je prachtig uit over heel Amsterdam. Je kunt er ook terecht voor een kop koffie of een biertje met een portie bitterballen.

De borrel is te verzilveren t/m 31 januari 2025.

FUN FOREST KLIMBOS

3x twee Klimbos-tickets voor jongeren en volwassenen

t.w.v. €28,95 p.p.

Fun Forest is dé plek voor een dag vol avontuur en plezier in de natuur. Daag jezelf uit op spannende klimparcoursen hoog tussen de bomen. Of je nu een beginner bent of een echte waaghals, er is voor iedereen een passend parcours. Hier beleef je niet alleen plezier, maar ontdek je de natuur op een avontuurlijke manier.

BIMHUIS 50 JAAR

Bimhuis wordt vijftig, en dat vieren ze met meer dan vijftig concerten, nieuwe muziek, tentoonstellingen en zelfs een eigen biertje. Luister bijvoorbeeld naar

Joel Ross, Ghost Note, Ernst Reijseger en Nederlands’ jazz-grootheid Hans Dulfer. Er zijn ook concerten in onder meer de Roode Bioscoop, Zaal100, ZOJazzStage en De Ruimte @Sexyland World.

De hele maand oktober, Bimhuis

HORROR

Een oud huis wordt geteisterd door een tragische familiegeschiedenis. De jongste zus is ontkomen, maar wat is er met de oudste zus gebeurd?

Theatergezelschap Jakop Ahlbom maakte een voorstelling vol horror zoals we dat vooral uit film kennen: absurde fantasie, special effects, adrenalinekicks en zwarte humor. In 2014 was de show al een hit (meer dan 200.000 bezoekers wereldwijd!), nu is de ‘breathtaking nightmare’ terug op het podium. Let op: voor de voorstelling geldt een adviesleeftijd van vijftien jaar.

4 en 5 oktober, Meervaart Theater

BLACK ACHIEVEMENT DAY

Oktober is Black Achievement Month en dat belooft een maand vol mooie voorstellingen, lezingen om over na te denken en films om bij stil te staan. Zo staat 6 oktober, Black Achievement Day, in het teken van erkenning van de kwaliteiten die er in de zwarte gemeenschap te vinden zijn. Er zijn optredens van artiesten, workshops en een markt met kunst van zwarte beeldende kunstenaars en producten van black-owned businesses

6 oktober, De Hallen

Dat wordt snikken

Een twee uur durende smartlap, dat moest Onze Jordaan worden volgens regisseur Diederik Ebbinge. In zijn musical vol meezingers volgen we de tachtigjarige Greet, die terugblikt op haar roerige leven in de Lindenstraat.

Links: de cast van Onze

Jordaan

Rechts: campagnebeeld van de musical, met Greet en haar kinderen die naar het iconische draaiorgel Het Snotneusje kijken.

Bij ons in de Jordaan, De glimlach van een kind en operaklassieker La donna è mobile: ze komen allemaal voorbij in een gloednieuwe musical waarmee het Amsterdamse feestjaar wordt begonnen. Schrijver, presentator en regisseur Diederik Ebbinge wilde al langer een ode aan de Jordaan en het levenslied brengen, en in de coronajaren had hij eindelijk tijd. Hij schreef Onze Jordaan vanuit een brugwachtershuisje aan de rand van de buurt: ‘Heerlijk. Als de inspiratie even op was, liep ik zo de wijk in.’

VERHEERLIJKING

Volgens Ebbinge is de Jordaan van iedereen, vandaar dat

De Jordaan wordt natuurlijk enorm verheerlijkt, zegt Ebbinge, terwijl het eeuwenlang een armoedige wijk was met veel migranten. De arbeiders die de grachtengordels bouwden, woonden er in kleine, bedompte woningen. Hij focust in de voorstelling op de naoorlogse geschiedenis van de Jordaan: de armoede, de dreigende sloop, de uittocht van de ‘echte’ Jordanezen en de komst van de yuppen. ‘Ik wil laten zien dat alles ergens vandaan komt en ergens heen gaat, al verandert het gevoel. De Jordaan wordt vaak geïdealiseerd, maar zo tolerant was het niet in alle opzichten. Johnny Jordaan werd bijvoorbeeld aanvankelijk niet geaccepteerd als homoseksueel.’ In het verhaal staat de tachtigjarige Greet (Ellen Pieters)

Onze in de titel. ‘Er wonen inmiddels meer Jordanezen buiten de stad dan erin. Op de verjaardagen van mijn schoonfamilie (zijn vrouw is actrice Roosmarijn Luyten, die ook in de musical speelt, red.) komen vaak mensen waaraan je nog altijd hoort dat het Amsterdammers zijn, ook al zijn ze jaren geleden verhuisd naar Castricum. Dat geldt voor heel veel mensen: ze wonen in Purmerend, centraal, die terugkijkt op haar leven. Haar man Jopie wordt, als ze op de Dam op 7 mei 1945 de bevrijding vieren, neergeschoten door de Duitsers. Ze blijft alleen achter met twee kinderen. Gelukkig heeft Jopie tijdens de oorlog een koor opgericht onder het motto: ‘Wat er ook gebeurt, je moet altijd blijven zingen.’ Dat buurtkoor – ‘de Belcanto’s’ – speelt een prominente rol in de musical:

tekst Margriet Prinssen foto Margot de Heide

Diederik Ebbinge

het verhaal van Greet, haar kinderen en buurtbewoners geschetst. Steeds meer koorleden trekken weg uit de stad vanwege de krakkemikkige woningen, maar Greet blijft de Lindenstraat trouw.

LEKKER VEEL VIBRATO

al een intense behoefte aan zakdoeken op. In de studio houdt iedereen zijn adem in: een moment van magie.

mis deze niet

Belangrijke inspiratiebronnen voor Onze Jordaan vormen zijn liefde voor de opera en het Amsterdamse levenslied, zegt Ebbinge. ‘Er wordt soms snobistisch over gedaan, maar het levenslied komt natuurlijk gewoon voort uit de Italiaanse opera. In Onze Jordaan vallen opera en smartlap – denk aan tante Leen, Johnny Jordaan en Willy Alberti, lekker veel vibrato met een snik erin – moeiteloos samen.’ Dat is te zien tijdens de repetitie. Acteur Richard Spijkers zet Nessun Dorma in, een van de beroemdste aria’s uit Puccini’s opera Turandot. Spijkers speelt de rol van Jopie, de overleden echtgenoot die Greet soms in haar dromen bezoekt. Al zijn ze nog maar net aan het repeteren, de scène roept nu al een intense behoefte aan zakdoeken op. In de studio houdt iedereen zijn adem in: een moment van magie. ‘Helemaal goed’, roept Ebbinge, zichtbaar ontroerd.

LENNOX

‘Binnenkort wilde Lennox graag dapper worden. En het liefst zo snel mogelijk.’ In Lennox en de gouden sikkel, het dubbel bekroonde boek van schrijver Zindzi Zevenbergen en illustrators

Hedy Tjin/Brian Elstak draait het om de nog niet zo dappere Lennox, een jongen van elf. Zijn vader heeft de sikkelcelziekte, een erfelijke bloedziekte die vooral mensen van kleur treft. Het even spannende als ontroerende verhaal is nu bewerkt tot een hiphop-opera voor iedereen boven de acht. Een swingende muzikale voorstelling met nieuw gecomponeerde muziek van multi-instrumentalist en producer Bnnyhunna (Benjamin Ankomah), over moed en vriendschap.

GEEF MIJ MAAR AMSTERDAM

Ook bij de OBA wordt het jubileumjaar Amsterdam 750 groots gevierd. Het hele jaar zijn er feestelijke activiteiten in de 29 bibliotheken in de stad, zoals in OBA Bijlmerplein. Geef mij maar Amsterdam (4+) is een oer-Amsterdamse voorstelling van theaterduizendpoot Ton Meijer. Hij maakt interactieve kindervoorstellingen met een centrale rol voor (klassieke) muziek, zoals Be Bach, Be Mozart en Aadje Piraatje. In deze gratis voorstelling is het vooral veel zingen en lachen om ‘echt’ Amsterdamse grappen geblazen.

ON ALMOST EVERY PAGE

‘Alles wat je van theater hoopt, en dan nog een beetje meer’, schreef Het Parool over deze voorstelling. Gerben Vaillant is een interdisciplinair performancekunstenaar die sinds 2022 verbonden is aan Frascati Producties. Hij werkt met tekst, dans, beeld, filosofie en film. ‘Ik begin meestal met de disclaimer: ik maak voorstellingen. Abstracte shit. Heel vage voorstellingen. Dingen die lijken op poëzie. Net als met een gedicht, begrijp je misschien niet alles. Desondanks kun je er toch een beetje verliefd op worden.’ On almost every page is een meeslepend en gedetailleerd relaas over leven, dood, kunst en lust.

27 OKTOBER (OBA OOSTERDOK), 19 OKTOBER (OBA

Draagkracht

Onzichtbaar, maar o zo belangrijk voor de stad: heipalen. Wijlen kunstenaar

Lizan Freijsen wijdde haar laatste textielkunstwerk Pijlers van leven eraan, nu te zien in het ARTIS-Groote Museum.

Een zachte plek van aandacht’, zo om-schreef Lizan Freijsen (1960-2024) haar kunstwerk Pijlers van leven voor het Groote Museum. Het laatste werk van de Nederlandse textielkunstenaar is een ode aan onzichtbare bomen: de bomen die heipalen werden, de stad dragen en Amsterdam zo uit het moeras hebben getild. Freijsen overleed onverwacht in februari. Na haar overlijden besloten het TextielMuseum en ARTISGroote Museum de geplande tentoonstelling alsnog voort te zetten. Een bescheiden tentoonstelling met een groot verhaal.

Freijsen, die vaak organische processen als uitgangspunt van haar artistieke werk nam, was gefascineerd door een dwarsdoorsnede van een houten funderingspaal in het museum. De paal had het museum meer dan 160 jaar gedragen. Ze vergrootte hem uit en met wol maakte ze de dwarsdoorsnede

na. Hoe Freijsen dit precies deed, is te zien in de introductiefilm bij de tentoonstelling, gemaakt door kunstenaar Marieke van der Lippe. In een van haar laatste interviews zei Freijsen: ‘Als je dit zichtbaar maakt, dan laat je ook weer zien dat de verhoudingen in het leven – waar het voor mij in het Groote Museum ook om draait – om een heel andere indeling vragen. Het vraagt om een andere plek van de mens, en daarin mis ik vaak de aandacht voor planten.’

Voor de tentoonstelling maakte fotograaf Hans Wilschut een fotowerk van een Noors woud. Net als de stad is het Groote Museum grotendeels gefundeerd op houten heipalen uit Noorwegen. Ook is er een speciaal gemaakte museumroute, De weg van bomen, over de verborgen leefwereld van bomen.

t/m 9 maart

ARTIS-Groote Museum

Niemand is veilig

Hij verbindt mensen door ze op de hak te nemen, zegt hij. Grappenmaker Kor Hoebe laat in zijn eerste soloshow Kordaat zien dat stand-up óók in het theater thuishoort.

tekst Mirjam Graansma

Kor Hoebe is al jaren een bekend gezicht bij comedyclubs in binnen- en buitenland. Ook geeft hij les aan jongeren met een moeilijke thuissituatie en in de jeugdgevangenis. Twee totaal verschillende disciplines, zou je zeggen. Toch liggen ze aardig dicht bij elkaar, vertelt Kor. ‘Beide vragen om dezelfde kwaliteiten: scherpe humor, kwetsbaar zijn en autoriteit uitstralen. Die drie samen zorgen ervoor dat je mensen voor je wint. Of je nu op een podium of voor de klas staat.’

aantal volgers ook enorm de lucht ingaan. Toen dacht ik: tijd voor een show.’

Door korte video’s van zijn improvisaties op TikTok, YouTube en Instagram te delen, wordt Kor steeds bekender. ‘Amerikaanse comedians Matt Rife en Andrew Schulz zijn daar bijvoorbeeld heel groot mee geworden. Sinds ik online meer ben gaan delen, zag ik mijn

En die show staat als een huis. Als echte stand-upper betrekt hij z’n publiek van begin tot eind, waardoor je nooit precies weet hoe de avond loopt. ‘Net als in het klaslokaal streef ik tijdens mijn shows naar verbinding. Mijn publiek is op elke mogelijke manier heel divers. Dat doet me goed. Ik wil namelijk uitdragen dat ik niet om, maar mét mensen lach. En dat werkt, omdat ik echt iederéén op de hak neem, van bankdirecteuren tot bagagemedewerkers. Die mix maakt mijn shows bijzonder. Sterker nog: ik zou er helemaal niks aan vinden als er maar één type mens in de zaal zou zitten.’

9 en 10 oktober DeLaMar

AFLEVERING 27:

WAARIN CINDY BIJNA

VERHONGERT IN HAAR WIJK

Halverwege een ciabatta met buffelmozzarella van de Italiaanse trattoria bij mij om de hoek, realiseerde ik me dat het me niet meer smaakte. Meteen voelde ik me schuldig tegenover de Italiaan, maar ik wist dat het onherroepelijk was. Wanneer ik een plek heb gevonden waar de koffie goed smaakt en de broodjes redelijk, dan kom ik er maanden-, soms zelfs jarenlang elke week terug en bestel ik bijkans steeds hetzelfde broodje. Als het even kan, ga ik ook op dezelfde stoel zitten, want ik ben een gewoontemens. Tot ik er op een dag genoeg van heb. Dan wil ik een ander broodje en ook een ander tentje. Maar dat is niet zo gemakkelijk als het lijkt. Hoewel ik aan de rand van de Jordaan woon, een plek waarvan ik vermoed dat het aantal cafés en restaurants per vierkante meter boven in de top drie van de stad staan, weet ik nooit waar ik heen moet voor een broodje. Drinken is makkelijk, eten is moeilijk. En er is een complicerende factor bijgekomen: geld. Alles is duur. Nu leef ik als een soort rijke erfgenaam die de hele dag lummelt en luncht met societyvrienden, terwijl ik eigenlijk tamelijk arm ben. Mijn verdere uitgaven zijn bescheiden: ik draag alleen maar tweedehands vodden en verwarm mijn tochtige, sociale huurwoning slechts tot zeventien graden, maar het geldgebrek begint me nu op te breken. Het is de inflatie natuurlijk, en kapitalisme, maar ook mijn afbrokkelende klantenkring (het mag eigenlijk geen kring meer heten) en gebrek aan ambitie. Ik zou eigenlijk thuis boterhammen met pindakaas moeten eten, maar dat past niet bij mijn levensstijl. Dus moet ik op zoek naar een betaalbaar lunchadres. Een smakelijk broodje kost tegenwoordig al snel vijftien euro en dat is me te gortig. Afgelopen weekend was ik met een vriendin offline aan het winkelen toen we honger kregen. We wilden niets bijzonders, gewoon een broodje, en wat te drinken. Ik opperde een sympathiek eetcafé waar ze een redelijke tosti serveren, maar daar was het stervensdruk. Geen enkele tafel zag eruit alsof de mensen bijna klaar waren met eten, dus onrustig in iemands buurt staan om zijn vertrek te bespoedigen had ook geen zin. We gingen verder. Het werd een soort stoelendans van lunchtentjes. De een vonden we te toeristisch, de ander rook zuur en bij de derde waren de serveersters verwaand en krengerig. Soms gingen we even zitten en lazen de kaart, andere keren kwamen we niet verder dan de drempel. We signaleerden een trend: er werden vaak geen prijzen vermeld. Dat vind ik onheilspellend. Als de prijzen zo hoog zijn dat je ze niet durft te tonen, dan zijn ze hoog.

Cindy Hoetmer (57) is geboren en opgegroeid in Amsterdam. Na haar comeback als schrijver met het voor de Libris genomineerde Min of meer opmerkelijke gebeurtenissen uit het leven van een treuzelaar (2020) verscheen in 2022 haar boek Goed, naar omstandigheden

Een normaal mens zou naar de prijs informeren, maar door een combinatie van fobieën kan ik dit soort vragen onmogelijk stellen. Dan blokkeer ik volkomen (ja, dat vind ik zelf ook raar). Bovendien was het een kwestie van principes: zo’n zaak met geheime prijzen kan ik niet belonen met mijn klandizie. De vriendin had er genoeg van, en ze stopte bij een willekeurig tentje. ‘Ik ga nu wat eten’, zei ze streng. ‘Het kan mij niet meer schelen wat het kost.’

‘Wat wil jij?’, vroeg ze.

‘Niks’, piepte ik met rommelende maag.

‘Ik dacht dat je honger had’, zei ze. ‘Ja’, zei ik.

En terwijl zij haar appetijtelijke broodje, dat minder dan vijftien euro bleek te kosten, opat, vroeg ze waar ik nou bang voor was geweest. ‘Dat het broodje achtentachtig euro zou kosten,’ zei ik beschaamd, ‘en dat ik het dan moest betalen omdat hij het al had gemaakt.’ Ze lachte me vrij hard uit. Ik dacht aan de Italiaan en zijn redelijke prijzen. En ik wilde dat ik naar hem kon teruggaan, maar de liefde was over.

Links: Vrouw en kind op bromfiets, Ed van der Elsken (1973-1975).

Rechts: Man aan het werk in de Beurs, Michel Pellanders (ca. 1982).

Boven: Bewoner van woonoord Atatürk, Michel Pellanders (1978).

Lijkt dat nu zo, of kéken mensen vroeger anders? De brutale punkers, de vrijgevochten kinderen, de arbeiders in koekjesfabriek Patria van wie je ziet dat ze voortdurend met elkaar aan het geinen zijn? In expositie Al die Amsterdamse mensen: Foto’s 1970-1990 komen ze allemaal voorbij. Veel fotomateriaal is overgeleverd dankzij documentairefoto-opdrachten en het werk van Ed van de Elsken, Ata Kando en Koen Wessing. Zij fotografeerden veel op straat. Cor Jaring legde in sfeervolle platen de laatste vertegenwoordigers van de Amsterdamse scheepsbouw vast; zijn dokwerkers doen denken aan Van Gogh, zo ver weg zijn die knoestige werkers met doorgroefde gezichten.

DE KANTOORCULTUUR

Al die Amsterdamse mensen: Foto’s 1970-1990

t/m 24 januari Stadsarchief

Waarom precies 1970 tot 1990? Er verandert veel, om te beginnen economisch. Amsterdammers zien hun bestaanszekerheid verdampen. Begin jaren zeventig zijn er nog volop fabrieken en ambachtslieden in de stad, ook de scheepswerven verschaffen veel werk. Er worden auto’s, scheepsonderdelen, drop en koekjes gemaakt. In de jaren tachtig is dat drastisch veranderd: ondanks protesten en vakbondsdemonstraties sluit de ene na de andere fabriek zijn deuren. De diensten-

sector, met bijbehorende kantoorcultuur, begint aan zijn opmars. Op de beursvloer wordt nog gewerkt met robuuste draaischijftelefoons, maar de nieuwe tijd is al voelbaar.

WONINGNOOD

De economische teruggang heeft zijn weerslag op de jeugd, die niet veel toekomst voor zichzelf ziet. Punks met hanenkammen in leren jacks bevolken de straten, de hippies zijn trouwens ook nog niet weg. De discocultuur brengt weer andere types voort. Misschien moet je om de hondenpoep heen slalommen, maar kleurrijk zijn de Amsterdammers wel. En brutaal, ze hebben gotspe. Ook op een andere manier wordt het straatbeeld kleurrijk en wel door de instroom van Surinamers en arbeidsmigranten uit Turkije en Marokko. Sommigen dragen een fez. Van gezinsherenging is nog geen sprake, op de foto’s druipt het heimwee ervan af. De gastarbeiders zullen teruggaan en worden ondergebracht in tijdelijke pensions in de Jordaan of in woonoord Atatürk in Noord. De Surinamers komen om te blijven en trekken in Bijlmerflats. Woningnood is intussen een groot probleem, dat sinds de oorlog nog niet is opgelost. Door weinig wordt Amsterdam

ED VAN DER ELSKEN

Joke van der Weij foto’s Stadsarchief Amsterdam

mis deze niet

in deze jaren zo bepaald als door de krakersrellen; onder de leus ‘Geen woning, geen kroning’ wordt de inhuldiging van Beatrix met rookbommen omhuld. Beschaafder gaat het eraan toe bij de acties van Dolle mina en de eerste demonstraties voor homorechten, maar het is wel het begin van wat nu de zelfbewuste LGBTQ+-beweging is.

GEWONE MENSEN

Het allerleukst zijn de foto’s van mensen in hun gewone doen. Thuis op de bank voor de kerstboom, een van de interieurs die Maya Pejic fotografeert. Een jonge moeder op een bromfiets, haar kind in een stoeltje achterop. Opvallend: de lege trottoirs. Nu staan die vol terrassen en geparkeerde scooters.

Kijkend naar al die foto’s zie je het begin van veel ontwikkelingen die de stad hebben bepaald. De mensen op de foto’s verkeren nog in zalige onwetendheid van wat er allemaal aan zit te komen in hun eigenste Mokum. Maar dat gaan de Amsterdammers over veertig jaar ook over ons zeggen als ze door de foto’s scrollen waarop wij trots poseren in belachelijke interieurs en ons druk maken om al lang achterhaalde zaken.

BIG PLANS

Jacoba Mulder heeft een mooi plein vlak bij Artis, maar was zij de enige vrouwelijke stedenbouwkundige van de vorige eeuw? Natuurlijk niet. Over de hele wereld hebben vrouwelijke architecten-planologen hun stempel gedrukt op onze leefomgeving, die in de twintigste eeuw razendsnel veranderde. Zo ontwierp Reneé Gailhoustet de avontuurlijke Parijse voorsteden en studeerde Luz Amorocho af op een architectonische herziening van Bogota. Tien van hen worden in de spotlights gezet met hun Grote Plannen. En hopelijk hebben ze intussen allemaal een eigen plein. 11 oktober t/m 24 november, Van Eesterenmuseum

FESTIVAL FRENZY

Festivals, het zijn er steeds meer en ze worden massaal bezocht en beleefd. Hele akkers en natuurgebieden worden tijdelijk omgetoverd tot een andere wereld, compleet met kunststof bestrating en een eigen munteenheid. Eddo Hartmann fotografeerde in het kader van de jaarlijkse foto-opdracht Document Nederland een scala aan individuen die compleet opgaan én alleen zijn in de massa. Daarvoor gebruikte hij onder meer extreem lange sluitertijden, wat wonderwel werkt om te verbeelden hoe bijvoorbeeld Miss Neon Noire (foto) helemaal in het moment leeft op Milkshake. t/m 12 januari, Rijksmuseum

MAROKKAAN IN MOKUM

Amsterdam heeft de grootste populatie Marokkaanse Nederlanders: zo’n één op de tien Amsterdammers is van Marokkaanse afkomst. Rasechte Mokumers, die we best eens anders kunnen benaderen dan met de geijkte positieve en negatieve vooroordelen. Tentoonstelling Marokkaan in Mokum en de bijbehorende interactieve website is een goed begin. Er is aandacht voor de Marokkaans-Nederlandse uitwisseling, die al dateert uit de zeventiende eeuw, de migratiegeschiedenis, de emancipatiestrijd en nog veel meer. Ook zijn er het hele jaar nog lezingen, films en voorstellingen. vanaf 31 oktober, start in de Posthoornkerk

Jane Drew, stedenbouwkundige van Chandigarh

MICHEL PELLANDERS

MICHEL PELLANDERS

Alle monsters verzamelen

Door de lens van je telefoon op zoek gaan naar monsters: vanaf deze maand kan het dankzij de augmented reality-app Amsterdam Monster Factory. In negentig minuten leer je meer over de stad dan in de gemiddelde geschiedenisles.

Binnenkort kun je bij een wandeling door het Vondelpark, Westerpark en rond het Frederiksplein metershoge beelden van monsters tegenkomen. Vriendelijke monsters welteverstaan, en ze vertellen je de verborgen verhalen achter de plek waar je staat. Een wilde fantasie heb je daar niet voor nodig, wél je smartphone. Download de app Amsterdam Monster Factory, volg de route van negentig minuten en je telefoon wijst je onderweg op allerlei bijzondere weetjes, dankzij augmented reality.

de karakters van Amsterdam Monster Factory geboren: negen monsters die de acht waarden van Amsterdam vertegenwoordigen. Samen verkondigen ze de boodschap: ‘wie openstaat voor anderen, bloeit zelf ook op’. Tijdens de wandeling hoor je talloze inspirerende verhalen over mensen die de stad gevormd hebben, van wereldberoemde kunstenaars tot controversiële handelslieden en van de Provo’s tot het eerste wettelijke homohuwelijk. Bij elke locatie spaar je een kruisje in de app, om kortingen te ontgrendelen waarmee je de stad verder kunt ontdekken.

ANDREASKRUIZEN

Via de app plaats je de monsters overal door de stad: van boven op je favoriete gebouw tot naast je op de bank. De monsters zijn al 750 jaar bewoners van de stad en hebben Amsterdam in al die tijd zien veranderen. Drie monsters vertegenwoordigen de waarden van de andreaskruizen uit het stadswapen: heldhaftig, vastberaden en barmhartig. De anderen vertegenwoordigen artistieke expressie, vrijheid van meningsuiting, gezelligheid, handel en toekomst.

‘De menselijke eigenschappen van de monsters maken ze toegankelijk en herkenbaar, je zou ze wel willen knuffelen.’

opgroeide in het vrij conservatieve Ierland en 27 jaar geleden naar Amsterdam kwam. ‘Soms vraag ik me af of Amsterdammers wel beseffen wat ze hier hebben: een plek waar diversiteit écht wordt omarmd. Dit is voor mij thuis geworden.’ Het inspireerde hem om, als fan van

Na zeven jaar hard werken wordt de app op 27 oktober gelanceerd, in het kader van de 750ste verjaardag van Amsterdam. Gedurende het hele jubileumjaar blijven de beelden te zien in het Westerpark, Vondelpark en op het Frederiksplein. Leahy hoopt het project daarna door te zetten, omdat nog meer verhalen te vertellen. ‘Elke stad heeft een Irish pub en een Chinees restaurant. Het zou

tekst Nathalie van den Berg

De monsters van Amsterdam Monster Factory op NDSM of boven op de Pontsteiger. Rechts: Dan Leahy.

tekst Bregtje Schudel

Rokjesnacht

De stad in de hoofdrol

Alles is liefde

De Bijenkorf in , de grachten in fi lmmakers blijft Amsterdam een geliefd decor. Vijf nieuwe fi lms om mee door de stad te dwalen, van de queerscene in het centrum tot Oud-Zuid in 1951.

Amsterdamned: onder Nederlandse

Voor Het boek van alle dingen (vanaf 10 oktober) gaan we terug in de tijd, naar het Amsterdam van de jaren vijftig. Daar drukt een streng religieuze vader (Daan Schuurmans) een zware stempel op zijn gezin. Gelukkig heeft de negenjarige Thomas een rijke fantasie. In dramafilm Out (vanaf 10 oktober) is jonge filmmaker Tom zijn beklemmende thuissituatie al succesvol ontvlucht. Samen met zijn beste vriend (en vriendje) Adjani verruilt hij zijn geboortedorp in Twente voor de kleurrijke queerscene in Amsterdam, wat hun relatie flink op de proef stelt. Professioneel langeafstandszwemmer Lin, hoofdrolspeler van boekverfilming Hokwerda’s kind (vanaf 24 oktober), komt eveneens uit de provincie. Wanneer zij in Amsterdam onderwaterlasser Henri ontmoet, is dit het begin van een intense en destructieve liefdesrelatie. Voor iets luchtigere romantiek kun je terecht bij Johan Nijenhuis’ Rokjesnacht (vanaf 3 oktober), waarin vier vrijgezellen met hulp van koppelaar Roos (Abbey Hoes) op zoek gaan naar de liefde in de grote stad. Ook de 52-jarige Rogier is in zijn documentaire Glas, mijn onvervulde leven (vanaf 3 oktober) zoekende: maar dan naar betekenis in zijn leven. Dus begint hij een nieuwe carrière, als Amsterdamse straatmuzikant op het glasorgel.

Winslet) in 1942 aan de slag als

oorlogscorrespondent in Europa, waar ze voor modeblad Vogue fotoreportages maakt over de Tweede Wereldoorlog. Gebaseerd op een waargebeurd verhaal.

IMAGINE FANTASTIC FILM FESTIVAL

Dit festival bestaat veertig jaar. Er wordt teruggeblikt met oude klassiekers, maar ook vooruitgekeken. Een aanrader is de nieuwe, vervreemdende psychologische thriller A different man met Sebastian Stan (deze maand ook in de bioscopen te zien als jonge Donald Trump in The apprentice). 24 oktober t/m 3 november, imaginefilmfestival.nl

PARADIJS

Wanneer zijn ex-vriendin hun pasgeboren zoon bij hem voor de deur afzet en zelf met de noorderzon vertrekt, moet de zestienjarige Noah opeens heel snel volwassen worden. Invoelend speelfilmdebuut met sterk spel van jonge acteur

Zeb Claessen en een mooie bijrol van Ellen ten Damme. Vanaf 31 oktober

gaat de Amerikaanse Lee Miller (Kate

‘Ik vind het nog steeds fijn om plat Amsterdams te praten. Als ik boos ben, hoor je het meteen’

Alberti:

feest van onze stad te openen dan Willeke Alberti: Amsterdammer, grande dame van het Nederlandstalig lied én Pride-icoon.

‘MOOIE

ZMENSEN ZIJN OVERAL’ Willeke

eg maar je, hoor’, zegt Willeke Alberti over de telefoon vanuit haar huis in Laren, als ik haar een vraag stel. ‘Ik vind het ook altijd zo raar als mensen me niet gewoon bij mijn voornaam aanspreken.’ De grande dame van het Nederlandstalige lied staat op 27 oktober in de Ziggo Dome, tijdens het grootse openingsconcert van 750 Jaar Amsterdam. Ze treedt er op met het Metropole Orkest; naast haar eigen band de enige musici met wie ze het podium opgaat. Ze zal er het repertoire van Ramses Shaffy zingen, maar heeft ook nog een verrassing in petto, verklapt ze – en het is niet moeilijk om haar pretogen voor te stellen terwijl ze het vertelt. Maar voordat ze straks optreedt voor duizenden fans, is er nu iets anders om zich druk over te maken: het Diemer Festijn. ‘Of het nu de Ziggo Dome is of een feestweek: dit vak vergt veel. Daarom bereid ik me altijd goed voor. Gisteren heb ik al twee jurken klaargelegd waar ik me lekker in voel en waar ik goed in kan zwieren, want ik ga Dans me gek! zingen; een lied dat speciaal voor mij is geschreven en dat ik ook ooit samen met Ramses heb gezongen. Het geeft me altijd enorm veel energie, en die jurken helpen daarbij.’

Het is heerlijk om haar zorgen en verdriet te kunnen wegdansen en -zingen, en mensen in het publiek gelukkig te zien, benadrukt Alberti. Want verdriet, dat was er. Eind vorig jaar verloor ze haar dochter Daniëlle aan kanker. Kort erna overleed Willekes broer Tonny onverwachts. ‘De afgelopen periode was heel zwaar. Jonge mensen die overlijden, dat is het allerergst.’

Je kon een tijd niet meer optreden door het verdriet. Hoe was die periode?

‘Alles stagneerde. Emoties slaan bij mij op mijn stem, dus zingen ging moeilijk. En zingen met gevoel is helemaal lastig, want dan krijg ik ook nog een brok in mijn keel. Zingen zónder gevoel, dat kan ik niet, het komt recht uit mijn hart. Ik heb het nu een paar keer geprobeerd om De glimlach van een kind te zingen (het lied dat ze ooit samen met haar vader Willy Alberti zong, red.), maar dat is nu heel moeilijk. Het gaat iedere keer iets beter, gelukkig krijg ik telkens veel warmte en steun van publiek, dat doet me goed. Ik ben ongelooflijk dankbaar dat ik mijn stem weer terug heb.’

tekst Sara Luijters openingsfoto Jakob van Vliet

WILLEKE ALBERTI

• Werd geboren op 3 februari 1945 in Amsterdam.

• Had haar podiumdebuut op 11-jarige leeftijd in de musical Duel om Barbara

• Scoorde hits met Spiegelbeeld, Telkens weer, De winter was lang, Morgen ben ik de bruid.

• Speelde in tv-series, films en musicals, zoals De kleine waarheid, Rooie Sien, De troubabroers en De Jantjes.

• Is oprichter van de Willeke Alberti Foundation (2001), die activiteiten organiseert voor mensen in verpleeg- en verzorgingshuizen.

• Trouwde drie keer (met muzikant Joop Oonk, tv-baas John de Mol en voetballer Søren Lerby) en kreeg drie kinderen: Daniëlle, Johnny en Kaj. Daniëlle overleed eind vorig jaar, 55 jaar oud, aan kanker. Willeke heeft acht kleinkinderen.

• Werd onderscheiden met een Edison, de Gouden Harp, de Gouden Televizier-Ring, diverse oeuvre-awards, de Majoor Bosshardt Prijs en de Strong Woman Award, en ze is Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

• Haar 75ste verjaardag vierde ze met de jubileumtour De show van mijn leven

• Woont in Laren met hondje Mickey.

Je treedt al sinds je elfde op, tot je twee jaar geleden, tijdens de Uitmarkt, aangaf daarmee te stoppen.

Toch sta je nog soms op het podium. Is het verslavend?

‘Ik kan niks anders, en het houdt me ook op de been. Ik denk dat ik anders in elkaar donder. Ik treed voor mijn stichting (Willeke Alberti Foundation, red.) inmiddels alweer vier, vijf keer per week op, in verzorgingstehuizen. Dat is het allermooiste dat er is: mensen met Alzheimer zien opleven wanneer ze een lied uit hun jeugd horen. Muziek betekent zo veel. Ik treed ook nog op feesten op en ieder jaar sta ik op de Pride – dit jaar kon ik er voor het eerst in jaren niet bij zijn. Naast mijn familie en lieve vrienden is zingen en optreden mijn alles.’

Muziek is je met de paplepel ingegoten, door je vader: zanger Willy Alberti. Wist je al vroeg dat je hetzelfde als hij wilde doen?

‘Tijdens Pride kijk ik vol trots naar

Amsterdam: de liefde overwint’

‘Ik ben opgegroeid met muziek, vanaf mijn derde al dans en zing ik zelf. Mijn vader nam me mee naar zijn optredens en die van Tante Leen, Johnny Jordaan en Alie Roelvink (inderdaad: de moeder van Dries, red.). Er zijn filmbeelden waarop ik als klein, eigenwijs meisje vooraan sta bij een optreden van Johnny Jordaan; ik kijk naar hem, maar ook naar het publiek. Dat was iets dat mijn regisseur en goede vriend Arie Cupé gelijk opviel toen hij het filmpje zag. Het is iets wat ik altijd ben blijven doen: contact maken met het publiek. De eerste keer dat ik in Carré stond, nam Paul de Leeuw me mee het toneel op, wees naar de nok en zei: ‘De mensen die daarboven zitten, hebben geen centjes, maar ze komen voor jou. Kijk daarom altijd omhoog.’ Sindsdien loop ik, als het even kan, ook door de zaal. Ik hou ervan om dicht bij de mensen te zijn.’

Hoe is het voor jou om het standbeeld van je vader te zien, onder de Westertoren?

‘Hij was gek op de Wester, daarom is het zo mooi dat zijn standbeeld daar een plekje heeft gekregen. Ik krijg altijd kippenvel als ik er ben, al is hij nu al een jaar volledig ingebouwd vanwege de renovatie van de Westertoren. Omdat mijn vader niet van het donker hield, heeft Frits Huffnagel destijds geregeld dat er altijd een lichtje schijnt bij zijn beeld.’

Lijk je op je vader?

‘Ik ben altijd een vaderskindje geweest en natuurlijk heb ik zijn liefde voor zingen en muziek geërfd, maar ik lijk het meest op mijn moeder. Zij gaf haar hele leven aan haar man en kinderen en zorgde altijd voor gezelligheid, waar ze ook was. Van haar heb ik meegekregen dat iedereen altijd welkom is, bij mij thuis is het ook de zoete inval. Toen ze ouder werd, zei ze dat als ze opnieuw geboren kon worden, ze alleen nog spelletjes zou spelen met haar kinderen en kleinkinderen. Toen ik in 2016 de Strong Woman Award kreeg uitgereikt, droeg ik die op aan mijn moeder: waar zouden we zijn zonder alle sterke vrouwen in de wereld? Voor mijn acht kleinkinderen is het zwaar geweest dat hun oma de laatste tijd steeds moest huilen, maar ik vind dat ik ook de oma moet blijven die lacht, voor ze zingt en spelletjes met ze doet. Mijn moeder is daarin mijn voorbeeld.’

Je groeide deels op in de Jordaan. Hoe heeft de stad je gevormd?

‘Ik ben op de Prinsengracht geboren, later woonden we in Zuid, maar mijn opa en oma en ooms en tantes woonden allemaal in de Jordaan. Ik kwam er elke zaterdag en genoot van de gezelligheid. Ik vind het nog steeds fijn om plat Amsterdams te praten en ook als ik boos ben, hoor je het meteen. Regisseur Willy van Hemert leerde me om ABN te spreken voor de voorstelling De kleine waarheid, maar zodra ik weer bij mijn Amsterdamse familie ben, goan ik meteen so proaten! Ik geniet daar volop van. Ik heb ook een groot deel van mijn jeugd in Arnhem doorgebracht, bij de ouders van mijn moeder, omdat mijn vader veel optrad en zij dan met hem meeging. Mijn grootouders voelen voor mij als mijn tweede ouders, maar vanbinnen blijf ik altijd Amsterdamse.’

‘Ik ben begonnen met hoelahoepen, dat werkt goed tegen stramme spieren’ hoelahoepen,

Tussen het Amsterdam uit je jeugd en dat van nu zit behoorlijk wat verschil. Hoe kijk je daarnaar? En wat wil je de stad meegeven voor de komende vijftig jaar?

‘Hoewel ik al mijn halve leven heerlijk in de rust van Laren woon en er zeker niet weg wil, blijft Amsterdam voor mij een van de mooiste steden van de wereld. We moeten ervoor zorgen dat we de laatste authentieke Amsterdammers en hun verhalen en muziek blijven koesteren; binnenkort zijn ze er allemaal niet meer. Ik vind het bijvoorbeeld lastig te horen dat er expats zijn die klagen over het geluid van de klokken van de Westertoren. Ze zouden juist naar al die mooie liedjes moeten luisteren die het carillon speelt! Als je klaagt over de dingen die Amsterdam zo bijzonder en uniek maken, zoals ook de Nationale Herdenking en de Pride, moet je er niet gaan wonen.’

Je bent een icoon in de gayscene. Heb je daar een verklaring voor?

‘Ik weet niet precies hoe het zit, misschien komt het door mijn band met Johnny Jordaan, door zijn persoonlijkheid en zijn coming-out. Ik heb me in elk geval altijd welkom gevoeld in de gayscene. De Pride vind ik een van de mooiste momenten van het jaar. Dan kijk ik vol trots naar Amsterdam: de liefde overwint. Ik heb daar ook zo’n trouw publiek; mensen kennen er al mijn liedjes, ik kan een heel jaar teren op zo’n optreden. Ik ben opgevoed met het idee dat ieder mens moet kunnen zijn wie hij of zij is. Het maakt me geen bal uit op wie je valt of wat je achtergrond is, of je arm of rijk bent: mooie mensen zijn overal. Ik blijf met nieuwsgierigheid en zonder oordeel naar anderen kijken, daardoor sta ik open voor werelden die ik niet ken. Ik geniet ook van allerlei soorten muziek, dat leerde ik van mijn vader die me van alles liet horen. Ik weet nog dat ik Kleine Viezerik ontmoette: ik had niks met rapmuziek, maar hij raakte me onverwacht met een nummer over zijn dochtertje. Daar denk ik nog geregeld aan.’

de doodstraf als BN’er. Iedereen woont in een glazen huisje en je wordt makkelijk met stenen bekogeld. Dat is, mede door social media, heel anders dan vroeger. Het is allemaal veel harder geworden, daar heb ik wel last van.’

Volgend jaar word je tachtig! Hoe blijf je zo jong?

‘Door te blijven zingen en dansen, ten eerste. Ik leef heel gedisciplineerd en ik ken al mijn teksten uit mijn hoofd; zingen vanaf een autocue is niks voor mij. Ik probeer ook optimistisch in het leven te staan, ondanks wat er allemaal gebeurt: privé en in de wereld. Ik zwem veel en ben een paar weken geleden begonnen met hoelahoepen, dat werkt goed tegen stramme spieren. Je bent nooit te oud om te leren, dat is mijn instelling. Ik omring me verder met mijn trouwe vrienden en lieve familie: mijn acht kleinkinderen houden me bij de les.’

Dit jaar treed je op tijdens 750 jaar Amsterdam. Vijftig jaar geleden stond je ook al op het 700ste verjaardagsfeest. Hoe is dat?

‘Heel bijzonder! Toen stond ik er samen met mijn vader en Johnny Jordaan. Dat ik nu zelf mag invullen wat ik zing en samen met het Metropole Orkest mag optreden, dat zijn allemaal cadeautjes, het blijft speciaal. Ik ga door met optreden tot ik niet meer kan.’

AMSTERDAM 750

Op 27 oktober trappen Nederlandse muzikanten, samen met het Metropole Orkest, het jubileumjaar van Amsterdam 750 af in de Ziggo Dome. Dit eenmalige spektakel wordt een muzikale reis door de rijke geschiedenis van Amsterdam: van klassiekers tot hedendaagse hits. Met een indrukwekkende line-up van onder meer André Hazes, S10, Trijntje Oosterhuis en uiteraard Willeke Alberti en vernieuwende optredens van het ISH Dance Collective en het ZO! Gospel Choir belooft deze avond een ode aan de stad te worden. Het Metropole Orkest verweeft tot slot klassieke dance met moderne beats, terwijl archiefbeelden en opnames het verhaal van Amsterdam laten zien.

Meer info en tickets: openingsconcertamsterdam750.nl

Je familie heeft de laatste jaren ook de lelijke kanten van een leven in de spotlights gezien. Hoe was dat?

‘Mijn vader wilde absoluut niet dat ik dit vak inging, daar was hij ongelooflijk streng in. Ik snap hem wel: beroemdheid en veel centjes, dan kan het misgaan. Het is moeilijk om weerstand te bieden aan allerlei verleidingen, je wilt toch bij dat cluppie horen. Vroeger ging het om een drankje en een sigaret, tegenwoordig gaat het om van alles en nog wat. Je krijgt nu snel

Lange nachten

ADE is meer dan ooit dé plek om de nieuwste ontwikkelingen op de dansvloer zelf mee te maken. Wie wil je echt niet missen? Vier tips.

De eerste editie van ADE vond plaats in 1996, de era van house en techno, maar initiatiefnemers Richard Zijlma en de stichting Buma/Stemra waren in die tijd ook nog eens precies op de juiste plek. In Amsterdam werd het organiseren van raves, festivals en clubavonden uitermate serieus genomen. Bijna dertig jaar later telt de stad nog meer clubs dan toen en is de gemiddelde kwaliteit van licht en geluid omhooggeschoten.

Amsterdamse dj’s en artiesten onderscheiden zich doordat ze in de clubs met de beste soundsystems het onderste uit de kan weten te halen. Lola Edo, Tsepo, ZEP en – de enige niet-Amsterdammer in dit rijtje – Moodymann doen dat ieder op hun eigen manier.

LOLA EDO

Amsterdamse dj’s hebben altijd met een schuin oog naar Berlijn gekeken, maar ook Londen heeft de laatste jaren aan invloed gewonnen. Dat is goed terug te horen in de sets van Lola Edo, die haar dj-carrière combineert met het co-management van queerbar Pamela op de Jacob van Lennepstraat. Zo draait ze veel UK garage en zijn diepe bassen en gelaagde percussieve ritmes misschien wel de belangrijkste gemene delers in haar muziek. ‘Ik mix graag tot wel acht verschillende stijlen met elkaar,

zonder dat de overgangen heel abrupt zijn. Dat doe ik door gelaagdheid aan te brengen en ik maak veel gebruik van loops.’ Tijdens ADE staat ze op DGTL, op een avond die gecureerd wordt door de Britse pionier Bonobo, wiens muziek ze zelf door en door kent: ‘Ik had het opstaan in elke bar waar ik heb gewerkt.’

18 oktober, DGTL, NDSM

TSEPO

De carrière van Jan van der Lugt alias Tsepo begon in de hoogtijdagen van club Trouw, een periode waarin Berlijn het nog won van Londen op de Amsterdamse dansvloeren. Die connectie met Duitsland is te horen bij Tsepo, maar wie goed luistert naar zijn Boiler Room-set, opgenomen tijdens DGTL, hoort ook daar de zwoele, experimentele ritmes van Londen terug, gecombineerd met een niet aflatende stroom dansvloerenergie.

18 oktober, Breakfast Club, Pllek

ZEP

Wie de afgelopen zomer naar kleinere festivals is geweest, heeft hem misschien al gezien: de alleskunnende drummer Zep Barnasconi, ofwel ZEP. Deze Amsterdammer zit boven op genres als jungle en bass en doet daar, terwijl

tekst Chris de Wit

Van links naar rechts: Lola Edo, ZEP en Tsepo. Boven: Moodymann.

hij de draaitafels bedient én verschillende instrumenten bespeelt, zijn eigen ding mee. Niets is hem te gek: hij maakt een beat met een basketbal of speelt een hi-hat met een tuinsproeier. Dat zijn muziek pas enkele keren op BBC 6 Music te horen is geweest, mag een wonder heten. Tijdens ADE staat hij in de relatief intieme sfeer van de Melkweg – en daar moet je bij zijn, want we voorspellen dat hij de popzaal binnenkort ontgroeit. 17 oktober, Melkweg

MOODYMANN

Naast een podium voor lokaal talent is ADE natuurlijk ook dé plek waar internationale grootheden bij bosjes op het podium staan. Als het gaat om het blenden van house met muzikale voorganger disco, zijn er weinigen die kunnen tippen aan Moodymann, de nog altijd mysterieuze producer uit Detroit die doorgaans onherkenbaar optreedt, verscholen in een enorme hoodie of anderzijds maskerende outfit. Met Moodymann is het altijd een feestje en al helemaal als hij zijn crowd trakteert op klassieke eigen producties, zoals het ultiem sfeervolle I can’t kick this feeling when it hits of zijn veel recentere Born2die, een sublieme remix van een Lana Del Rey-classic.

Eén uit duizend

Kijken, kijken en niet kopen – vaak is dat het geval op kunstbeurzen. De Affordable Art Fair (9 t/m 13 oktober) hoopt dat te veranderen met kunst voor elke smaak en ieder budget.

tekst Olivier Kemme in samenwerking met Affordable Art Fair

Om 69 galeries te bezoeken ben je meestal maanden, zo niet jaren bezig. Al helemaal als er ook nog internationale galeries tussen zitten. Gelukkig is daar de Affordable Art Fair: 69 (inter)nationale galeries worden in De Kromhouthal samengebracht, waardoor ineens duizenden hedendaagse kunstwerken op één plek te zien zijn. Van meer bekende namen zoals Chris Berens, Tsuyoshi Maekawa en Bas Kosters, maar ook van talenten die op het punt van doorbreken staan. Ter plekke beslissen en een kunstwerk aanschaffen, is niet voor iedereen weggelegd. Maar dat kan ook nog ná de beurs, bij thuiskomst. Met duizenden kunstwerken in je achterhoofd kun je zomaar inspiratie krijgen voor die ene kale muur, zo ondervond ook bezoeker Gert Kwekkeboom (40). ‘De foto Palm Springs Angles van de

Amerikaanse Hayley Eichenbaum bleef me bij. Nadat ik er thuis een plek voor had gevonden, nam ik meteen contact op met de galerie om de foto te kopen.’ Mocht je meer informatie willen over een kunstwerk of kunstenaar, dan kun je op de beurs in gesprek gaan met de galeriehouder of je e-mailadres achterlaten om op de hoogte gehouden te worden. Kwekkeboom: ‘Iedereen is superbenaderbaar, en ze helpen je graag als je vragen hebt.’ Doel van de beurs is dan ook het toegankelijk maken van kunst voor iedereen. Van foto’s tot schilderijen en textielwerken en sculpturen: alle vormen komen voorbij. Met als prettig gevolg dat er voor elke ruimte, smaak én portemonnee wel iets te vinden is.

9 t/m 13 oktober De Kromhouthal

FELIX WITTICH

Beleef 12 oktober

24 UUR NIEUW-WEST

Bekijk het programma met meer dan 50 gratis activiteiten

AMSTERDAM NIEUW- WEST VERRUIMT JE BLIK

WEEKEND VAN DE WETENSCHAP

Hoe werkt je hart? En de zon en de zee? Tijdens Weekend van de Wetenschap gaan kinderen op zoek naar antwoorden op grote vragen, bij bedrijven, universiteiten, hogescholen, sterrenwachten, onderzoeksinstellingen en musea. In Zuidoost laat stichting Robin Hoed het verschil zien tussen wegwerpmode en duurzaam design. Bij Nemo kun je ‘space yoga’ doen. Bij het Amsterdam UMC vertelt hoogleraar Erik Scherder over het nut van buitenspelen, en in het grachtenpand van de KNAW maak je je eigen microscoop én wacht je een interactieve escaperoom. 5 en 6 oktober, weekendvandewetenschap.nl

GROOT AMSTERDAMS STRAATVOETBALTOERNOOI

Goed nieuws voor dribbelmeesters en pannakoninginnen: volgend jaar wordt het grootste straatvoetbaltoernooi van de stad gehouden. Als jonge Amsterdammer (10 t/m 15 jaar) kun je daar gratis aan meedoen. Deze maand begint alvast de warming-up voor het toernooi op verschillende sportpleintjes en -veldjes en in maart starten de voorrondes. De uiteindelijke winnaar staat in de grote finale in de zomer van 2025, die gespeeld wordt op een bijzondere plek. Het straatvoetbaltoernooi is een initiatief van de gemeente Amsterdam en wordt georganiseerd met de Johan Cruyff Foundation en FC Straat.  Meer weten? Houd iamsterdam.nl/750 in de gaten.

IN BEELD: NOSTALGIE OP INSTAGRAM

QUIZ: HOE GOED KEN JIJ AMSTERDAM? 5X NIEUWE EETTIPS NET GEOPEND: RUBEN STORE DE BUURT: SLOTEN ÉN NIEUW SLOTEN

DE NACHT

Speciaal voor 750 jaar Amsterdam presenteert Garage Noord met kanaal40 en Radio Radio De Nacht: een waardige nachtviering met clubnachten, talks en workshops in de drie clubs, rondom relevante thema’s voor de Amsterdamse nachtcultuur. Alle talks en workshops zijn gratis (let op: meld je wel aan) en zijn na afloop terug te luisteren. Op het openingsfestival op 26 oktober in Garage Noord staan dj’s als upsammy, Sandrien, Steve Rachmad en Samuel Deep. denacht.amsterdam Nassaukade 356 H, artsy-avenue.nl

Wat

je ook steeds vaker ziet...

MOOI WAS DIE TIJD

Leidseplein, 1965

Op @oudamsterdam

Foto A.H. Meijer/Stadsarchief Amsterdam

Flikkerende neonverlichting, de karakteristieke grijze tram en het gezellige Kleine-Gartmanplantsoen op de achtergrond; zo zag het Leidseplein er midden jaren zestig uit. Hoofdrolspeler is de elegante vrouw – rode rok, hoge hakken – die even een blik wisselt met de trambestuurder om te weten of ze kan doorlopen. Sinds de sloop van de Heinekenhoek en de andere grote verbouwingen van de laatste jaren, koesteren we dit oude plaatje des te meer.

Reacties ‘Daarachter ben ik geboren, op de Korte Leidsedwarsstraat’, ‘Dat de Heinekenhoek is afgebroken. Onbegrijpelijk’, ‘Toen het in Amsterdam nog leuk was’

OUDE FOTO’S, NIEUWE LIKES

Historische

foto’s

van

onze stad doen het

goed online. Instagram-accounts die archiefbeelden posten, kunnen rekenen op een grote schare bewonderende volgers – en steevast reacties als ‘toen Amsterdam nog leuk was’. Wat wakkeren die oude plaatjes in ons aan?

Was vroeger alleen nog de #throwbackthursday een bekende hashtag onder instagrammers, tegenwoordig wordt ook op # ashbackfriday en #memorymonday teruggeblikt met een oude foto of historisch lmpje. Logisch, want nostalgische posts worden massaal geliked. Of het nu gaat om een alledaags, Amsterdams straatbeeld uit 1958, een Koninginnedag in de jaren tachtig of zelfs een krakerige scène uit de begintijd van de lm: de reacties van volgers zijn bijna altijd lyrisch. Dat herkent ook Sharon Hansma van het Instagram-account @thenandnowamsterdam, waarop ze steeds archiefbeeld naast een zelfgemaakte foto van de huidige situatie post. Ze begon er vijf jaar geleden mee om de stad beter te leren kennen, maar in korte tijd had ze vijftigduizend volgers verzameld. Inmiddels is er zelfs een boek: Amsterdam then & now verschijnt 1 november.

Het succes van accounts als Then & now laat zien dat de behoefte aan verhalen uit het verleden sterker lijkt dan ooit. De moderne mens wordt immers dagelijks

geconfronteerd met (wereld)nieuws en heftige beelden, maar ook persoonlijke uitdagingen en toenemende onzekerheid. Hoe troostend is het dan om af en toe met weemoed te kunnen terugdenken aan ‘betere’ tijden – zelfs als je die zelf niet eens hebt meegemaakt. ‘Onder mijn posts wordt vaak gereageerd met ‘Vroeger was alles beter’ of ‘rustiger’. Het komt niet vaak voor dat iemand positief is over de stad zoals die nu is, maar dat komt ook doordat er met een roze bril naar de oude situatie wordt gekeken’, merkt Hansma op. Dat is niet zo gek, want positieve herinneringen worden vaak gekoesterd én geïdealiseerd, terwijl de onaangename verdrongen worden. Maar jn is het wel: mijmeren over de vredige, gemoedelijke, autovrije, bruisende stad die Amsterdam nooit geweest is. En dus scrollen we lekker door, niet alleen op Then & now, maar ook op de vele andere accounts waar je kunt zien hoe jouw buurt er honderd jaar geleden uitzag, wat de mode was in de jaren zestig of hoeveel de stad überhaupt is veranderd de afgelopen decennia. Kijk je mee?

tekst Danielle Meester

DE CHOCOLATERIE HEEFT PLAATSGEMAAKT

VOOR EEN HOLISTISCHE JUICEBAR

Kermis in de Jordaan, 1958

Op @oudamsterdam

Foto Chris de Ruig/Stadsarchief Amsterdam

Het is de zomer van 1958 en de jaarlijkse kermis op de Palmgracht, onderdeel van het bekende Jordaanfestival, is in volle gang. Ondanks de kalmte die deze foto uitstraalt, hangt er overduidelijk een gezellige sfeer. Waar zou de onmiskenbaar Jordanese in de deuropening naar kijken?

Reacties ‘Hier was je een hele middag zoet met een rijksdaalder’, ‘Hoe mooi en sereen Amsterdam was…’, ‘Nu leeft er niets dan provinciaalse yuppen en hipsters’, ‘Lijkt op de Ramblas’

Surinameplein, 1915

Op @thenandnowamsterdam

Foto Stadsarchief Amsterdam en Sharon Hansma

Waar nu het Surinameplein is, vond je in 1915 alleen grasvelden, water, bruggen en boerderijtjes. Het water van de Slotervaart liep in die tijd helemaal door tot aan de Kostverlorenvaart. Met een ‘overhaal’, de voorloper van de sluisdeur, werden boten van het ene water naar het andere overgebracht. Een decennium nadat de foto in 1915 werd gemaakt, is er begonnen met de bouw van het Surinameplein.

Reacties ‘Toch even pleiten voor het nu; een moeras had het ook niet kunnen blijven’, ‘Vroeger was het prachtig! Nu een nare, drukke straat’

Paleis voor Volksvlijt, 1864

Op @oudamsterdam

Foto S. Herz/Stadsarchief Amsterdam

De kans is zéér groot dat je het Paleis voor Volksvlijt nooit in het echt hebt gezien. Het glazen tentoonstellingsgebouw van architect Cornelis Outshoorn opende haar deuren in 1864 aan het Frederiksplein en groeide in de jaren die volgden meer en meer uit tot een vermaakcentrum. Helaas werd het prachtige gebouw in 1929 verwoest door een brand. Sinds 1968 vind je op deze plek het kantoor van De Nederlandsche Bank.

Reacties ‘Statig en mooi!’, ‘Sinds 1929 heeft Amsterdam geen volksvlijt meer gekend…’, ‘Wanneer bouwen we het weer op?’

De Pijp, 1988

Op @uitinams

Foto Collectie Bureau Monumentenzorg/ Stadsarchief Amsterdam

De chocolaterie heeft plaatsgemaakt voor een holistische juicebar (‘Join the wild tribe’) en er staan tegenwoordig wat meer fietsen op de stoep. Maar los daarvan is er op de hoek van de Van Woustraat en Rustenburgerstraat sinds 1988 niet zo veel veranderd. Op het eerste oog, tenminste.

De Liefde, 1930

Op @thenandnowamsterdam

Foto W.C. Ladiges/ Stadsarchief Amsterdam en Sharon Hansma

De Rooms-Katholieke kerk

De Liefde aan de Bilderdijkstraat 23 stamt uit 1885 en was tot 1990 in gebruik. Daarna werd het afgebroken om plaats te maken voor een nieuw complex. Er is niet veel van het oude straatbeeld blijven staan, behalve dan het mooie hek langs het Bilderdijkpark.

Reacties ‘Eeuwig zonde dat de kerk afgebroken is’, ‘Degene die een kerk van Cuypers heeft neergehaald voor nieuwbouw moet toch ook een klets op zijn klauwen hebben gehad’, ‘Vroegûh was alles beter’

Oude Zaagmolenbuurt, 1897

Op @thenandnowamsterdam

Foto Andreas Theodorus Rooswinkel/Stadsarchief Amsterdam en Sharon Hansma

Kun jij je voorstellen dat het gebied tussen de Jordaan en West er in 1897 zo uitzag? Toch zijn er nog wat overblijfselen uit die tijd te vinden. Op een steenworp afstand van de plek op de foto staat molen De Otter, die als laatste is overgebleven van een grote groep zaagmolens die tussen de zeventiende en eind negentiende eeuw ten westen van de Buitensingelgracht stonden.

Reacties ‘Love the windmills, hate that things change so much’, ‘Did not know this and lived there for a few years!’, ‘Nou, de buurt is er niet op vooruit gegaan…’

De Jordaan, 1920

Op @thenandnowamsterdam

Foto Stadsarchief Amsterdam en Sharon Hansma

Op deze mooie en voor die tijd haarscherpe foto zie je de huizen aan de Tichelstraat 1-13, kijkend in de richting van de Lijnbaansgracht. De dames staan voor de Water en Vuurwinkel van Abram de Haan, waar men kolen en warm water kon kopen om te koken. De winkel raakte overbodig, maar de straat ziet er nog vrijwel hetzelfde uit als honderd jaar geleden.

Reacties ‘Dit laat weer eens zien, schoonheid wordt behouden!’, ‘Gelukkig is hier niet zo veel veranderd’, ‘Deze foto is vast op maandag (wasdag) genomen’

BEELDSTRUINEN

Zelf een duik nemen in de schat aan oude foto’s en video’s van Amsterdam? Bij het Stadsarchief, Nationaal Archief en Beeld & Geluid is allerlei moois te vinden.

stoeptegel

in Amsterdam een interessant feitje weet? Dan is De Grote Amsterdam Quiz

iets voor jou! Test hieronder alvast je kennis.

1. Rens van Strien en Akaar Amin begonnen in 2016 een

kledingmerk, geïnspireerd door hun liefde voor goede smaak en voetbalnostalgie. Hoe heet het merk?

A. Lack of Guidance

B. Patta

C. Bonne Suits

D. Daily Paper

2. Wie van de volgende vier ras-Amsterdammers is ook echt in Amsterdam geboren?

A. Sjaak Swart

B. Simon Carmiggelt

C. Ruud Gullit

D. Appie Baantjer

3. Hoe lang is de Dam tot Damloop?

DE GROTE AMSTERDAM QUIZ

Op 27 oktober 2025 bestaat Amsterdam 750 jaar. De komende jaren wordt de Grote Amsterdam Quiz ieder jaar georganiseerd rond de verjaardag van de stad. De pubquiz bestaat uit voorrondes die van 30 september t/m 13 oktober op meer dan 100 locaties in de stad, zoals horeca, buurthuizen en sportverenigingen, worden gespeeld. Per locatie mag het winnende team door naar de finale op 1 november. Meld je aan bij jou in de buurt; alle deelnemende locaties vind je op iamsterdam.com/quiz. Per locatie staat aangegeven hoe je een plek kunt reserveren voor je team (maximaal vier personen per team).

Benieuwd hoeveel antwoorden je goed had? Blader snel door naar het colofon op pag. 61.

UIT ETEN

Gevulde buns, luxe gehaktballen en Mediterraan genieten in Zuid: de beste nieuwe eetspots van de stad.

tekst One’sy en Tewa Muller

ODe zussen Tewa en One’sy Muller van foodblog This girl can cook eten elke maand bij een nieuw restaurant in de stad.

p een broeierige nazomeravond besluiten we na wat geslenter aan te schuiven bij het mediterrane Cantina L’esquina, op de hoek van het Scheldeplein. Zoals het een typisch terras in Zuid betaamt, staan er veel shared dining-gerechtjes op de kaart in de vorm van Spaans klinkende all day bites, zoals pan tomate, croquetas en sardines uit blik. Daarnaast biedt de kaart ook een bescheiden rits voor-, hoofd- en nagerechten aan. We beginnen met de torta de camarón, die bestaat uit toast die deels gemaakt is van gezouten kabeljauw, met daarop een verrassend fris mengsel van jngesneden paprika, selderij, gamba en pikante mayo. Terwijl we genieten van dit smaakvolle gerechtje, zien we dat de ene na de andere vriendengroep aanschuift. Links wordt een verjaardag uitbundig gevierd met luid klinkende glazen, rechts trakteert een groep collega’s zichzelf op een spontaan diner. En vlak achter ons vloeit bij drie luidruchtige Scandinavische toeristen de cava zo rijkelijk dat we ons afvragen of deze nog wel moet worden doorgeschonken. Nog voor we de overige gasten kunnen gadeslaan, komen de coquilles in beurre blanc op tafel. Ze zijn kort aangebakken, geserveerd met uwelig gegaarde prei en gegrilde asperges met bros broodkruim. De eerste happen zijn goed, maar er is wat te kwistig

met zout gestrooid, waardoor we onze overheerlijke, koele Siciliaanse citroenlimonade wegslobberen als kraanwater. Gelukkig is daar de sea bream met pastariso (ook bekend als orzo), calamaris en gremolata; een kraakverse op de huid gebakken dorade op een bedje van kazige orzo. Met elke smeuïge hap komen er lange kaasslierten mee die machtig maar bevredigend zijn.

Nu klinken ónze glazen terwijl we toasten op dit gerecht en wachten op de laatste twee desserts. Ons oog is gevallen op de pêche melba met vanille, amandel en framboos, en de Chocolate met amarenakersen en macarons. Bij de pêche melba valt vooral de in sinaasappel, kaneel en brandy gepocheerde perzik op, die nogal straf is. We proeven veel alcohol en iets te weinig perzik. De Chocolate is geslaagder: de brosse kersenchocolademacaron en het friszure yoghurtkersenijs zijn precies het gezelschap dat het simpele fondantcakeje nodig heeft.

Voor deze avond rekenen we bijna tweehonderd euro af. Niet voordelig, maar wel wat je kunt verwachten op zo’n plek met een kaart vol fraaie gerechten. Terwijl buiten de herfst en straks winter hun best doen, vind je hier toch dat jne mediterrane gevoel.

Scheldeplein 2, cantinalesquina.nl

CANTINA L’ESQUINA

MEAT THE BALLS

Het ouderwetse broodje bal was volgens de mensen achter Meat the Balls toe aan een upgrade. Om de hoek van De Hallen serveren ze luxe broodjes met vier soorten gehaktballen (klassiek, kip, spicy en vegan). Met toppings als gerookte mayonaise-gebakken uitjes, tzatziki-fetaoregano en chorizo-manchego-geroosterde paprika.

Kinkerstraat 142, meattheballs.nl

LILO’S

Noord is nog steeds een buurt waar veel gezinnen naartoe trekken, dus een kindvriendelijke plek als Lilo’s is er zeer welkom. In de ‘keuken’, ‘supermarkt’ en ‘bouwplaats’ kunnen zij zich uitleven, terwijl jij nipt van je koffie of thee. Lunchen? Kies uit de vele sandwiches, tosti’s, panini’s of pancakes.

Docklandsweg 13, instagram.com/lilos.cafe_

BUNBUN

Nee, de croissantvariatie stopt niet bij de cruffin en de cronut. Bij BunBun in de Jordaan rollen ze het deeg op als cinnamon buns, om die met allerlei zoete en hartige smaken te vullen. Denk bijvoorbeeld aan pistache, venkel en geitenkaas, aardbeicheesecake of bacon en kaasvulling.

Prinsengracht 16, instagram.com/bunbun.ams

DE ZINGENDE ZWAAN

De naam van dit café doet vermoeden dat tante Bep achter de tap staat en Jordanese zangers door de speakers knallen. Maar nee hoor: De zingende zwaan is geïnspireerd op een Londense pub, met gerechten uit de Franse en Engelse keuken. Van coquilles en steak tartare tot fish & chips en worst met puree.

Eerste Helmerstraat 250, dezingendezwaan.nl

De nieuwste en leukste winkels in de stad.

tekst Eveline Kuyten foto’s Miksfiles

In de avonduren veegt Ruben de Haas de Dam schoon of maakt hij de Albert Cuyp klaar voor de volgende marktdag. Overdag bestormt de Amsterdamse vuilnisman de designwereld met zijn kunstwerken, die het alledaagse combineren met een knipoog. Fans van zijn werk kunnen nu hun slag slaan in de tijdelijke Ruben Store. ‘Ik hoor regelmatig dat mensen na het zien van mijn producten anders naar de wereld gaan kijken.’

EIERLAMP

Al op de basisschool startte Ruben na schooltijd een tekenatelier. Zijn moeder, ook kunstenaar, leerde hem en zijn medestudenten alles over composities, verftechnieken en de kleurencirkel. Op zijn toilet hangt nog steeds een dienblad dat hij vroeger met zijn vader beschilderde. Rond zijn twaalfde kreeg hij een computer en begon het gra sch werk. Al snel volgden de eerste opdrachten.

Zijn grote doorbraak kwam vorig jaar, toen hij op Dutch Design Week zijn Egg Lamp presenteerde. De lamp, gemaakt van een écht ei, was een regelrechte hit en leverde de kunstenaar een inke fanbase op. ‘Zelfs Humberto belde me op voor zijn talkshow’, vertelt hij lachend, terwijl hij de laatste puntjes op de i zet voor de opening van zijn winkel. Zijn lamp is niet zomaar een gimmick: het is een speels en creatief ontwerp dat mensen eraan herinnert dat schoonheid vaak in eenvoud schuilt.

ALLE RUBENS VERZAMELEN

Een hal aar geleden ging De Haas nog een ander avontuur aan: hij begon als vuilnisman. Wie goed oplet, ziet dat terug in zijn winkel; aan het uogele veiligheidshesje in de rekken, bijvoorbeeld. Verder vind je er een keur aan designobjecten met een kwinkslag. Zoals de kleden die hij ontwierp voor MOOOI en het ‘ruben shirt’, met op de borst de tekst ‘ruben’, hoogstpersoonlijk geborduurd door de meester zelf. Voor iedereen die geen Ruben heet, is er een shirt met de tekst ‘not ruben’.

Behalve zijn eigen werk is er plaats voor design van andere Nederlandse ontwerpers: een stoel gemaakt van pallets, gebaseerd op een ontwerp van zijn vader Wim de Haas, papieren wegwerpbekers die toch van porselein blijken te zijn door Gonny van der Leek en de Tramrails-kandelaar, door Rutger Dankelman gemaakt van echte Amsterdamse tramrails.

KLEI JE EIGEN BRIL

Wie zelf graag in contact komt met zijn creatievere kern, gaat voor een van de doe-het-zelfpakketten. Zo kun je aan de slag met de ClayBan, een zonnebril van klei die echt draagbaar is. Ruben: ‘Ik wil mensen stimuleren om te spelen, net zoals mijn ouders dat bij mij gedaan hebben.’ De Ruben Store is nog tot eind november open, van donderdag t/m zondag.

Admiraal de Ruijterweg 3, ruben.store

RUBEN STORE

LITTLE COCONUTS

Je bent nooit te jong om je eigen stijl te ontwikkelen. Bij Little Coconuts zitten kleine fashionista’s en fashionisto’s gebakken met een inhouse kinderkapper, stoere kleren (0-8 jaar), een keur aan prinsessenjurken en schoenen. Maar je shopt er ook goede kraamcadeaus en educatief speelgoed.

Javastraat 117HS, little-coconuts.com

ESJES CAKES

De Curaçaose Esmeralda Libert bakte al jaren zoete traktaties vanuit huis. Nu is er dan eindelijk haar eigen cakeshop. Je kunt er terecht voor cakebowls, chocolade en taarten op maat. Maar ook als je zelf het taartversieren onder de knie wilt krijgen of een lekker kinderfeest wilt geven, ben je hier aan het juiste adres.

Grubbehoeve 48, esjescakes.com

EAT DUST

Na banen bij Diesel, G-Star, Lee en Raf Simons besluiten goede vrienden Rob Harmsen en Keith Hioco samen een modelabel op te zetten. Het resultaat is Eat Dust, een Antwerps denimmerk dat volledig binnen Europa produceert. Behalve winkels in Parijs en Antwerpen is er nu ook een knappe vestiging in Amsterdam.

Leliegracht 24, eatdustclothing.com

FUGAZZI

De laatste hit uit de stal van het Nederlandse nicheparfumhuis Fugazzi heet Oudh Zuid: een intense mix van bergamot en lavendel met een hart van kardemom, sandelhout en musk. De naam is een verwijzing naar oudh, een geliefd luxe-ingrediënt onder parfumexperts. Wie de geur wil besnuffelen – of aanschaffen – kan uitsluitend terecht in de nieuwe Fugazzi-winkel in de 9 Straatjes. Gasthuismolensteeg 9, fugazzifragrances.com

OUD EN NIEUW

De wijk Nieuw Sloten en het eeuwenoude dorpje Sloten ernaast verschillen als dag en nacht. En toch valt er in beide delen veel moois te ontdekken: van vogels spotten in de Vrije Geer tot binnenkijken in het kleinste politiebureau van Nederland.

tekst

Nathalie van den Berg illustratie Barbara van den Berg

Toen Amsterdam nog een groot veenmoeras was, met daarop alleen vogels en een handjevol mensen, bestond het dorpje Sloten al. De oudste vermelding van het dorp dateert uit 1063 – zo’n tweehonderd jaar vóórdat onze hoofdstad überhaupt voor het eerst werd genoemd. Om beter te begrijpen hoe dit stukje Amsterdam er kwam, duiken we terug in de tijd. De oorspronkelijke bewoners van Sloten leefden van de akkerbouw, tuinbouw, veehouderij en visvangst. Tot 1529 was het dorp vooral op Haarlem gericht, maar dat veranderde toen landheer Reinout van Brederode zijn gebieden Sloten, Sloterdijk, Osdorp en de Vrije Geer tijdens een dronken potje (!) dobbelen verloor aan Amsterdam. Na de Napoleontische tijd (1799-1815) en even onafhankelijk te zijn geweest, ging het dorp vanaf 1921 de nitief bij de grote stad horen. Amsterdam blééf maar groeien, dus werd in 1958 een gebied ingericht als Tuinbouwgebied Sloten – voor tuinders die in de Overtoomse Polder hun bedrijf hadden en die moesten verplaatsen voor woningbouw. Dat zou drie decennia blijven bestaan, daarna werd de nieuwbouwwijk Nieuw Sloten geboren.

ONS-KENT-ONS

‘Ik woon er vanaf het begin, sterker nog: ik heb mijn eigen huis gebouwd zien worden’, zegt buurtbewoner van het eerste uur Fred Triep. In de jaren tachtig besloot Amsterdam mee te dingen voor de Olympische Spelen van 1992. Besloten werd dat het Olympisch dorp dan in het tuindersgebied bij Sloten zou moeten komen. Hoewel de Spelen uiteindelijk aan Barcelona werden toegewezen, moesten de tuinders die toen in het gebied zaten tóch

FRED TRIEP

Buurtbewoner

Fred Triep heeft de wijk Nieuw Sloten dertig jaar geleden opgebouwd zien worden. Als gepensioneerd bioloog zet hij zich in om de wijk groener te maken. Hiermee hoopt hij ook mensen met elkaar te verbinden.

vertrekken (met compensatie) en werden er woningen uit de grond gestampt. Die staan los van het oude dorp Sloten, aldus Fred. ‘Sloten heeft een vrij hechte gemeenschap. Mensen kennen elkaar, ze hebben een dorpsraad en een wekelijkse nieuwsbrief. Een groot verschil met de bewoners in Nieuw Sloten.’ Wat ze wél gemeen hebben: beide delen hebben zo hun charme, voor liefhebbers van geschiedenis én van natuur. Fred deelt zijn favorieten.

MOLEN

VAN SLOTEN

Een van de weinige nog werkende molens in Nederland waar je altijd naar binnen kunt lopen. Elk uur van de dag kun je aanhaken bij een rondleiding en er zijn ook vaak activiteiten en evenementen. ‘Vanaf het bovenplateau heb je een mooi uitzicht over het dorp Sloten en Badhoevedorp’.

24 UUR NIEUW-WEST Een unieke kans om de molen na zonsondergang gratis te bezoeken. Ga tijdens de avondopenstelling bij kaarslicht op een tour door de molen met een warm drankje in de hand en pak de opening van de expo Onzichtbare inzet van vrijwilligers mee. Akersluis 10

DORP SLOTEN

Rondlopen in het eeuwenoude dorp Sloten voelt als een reis terug in de tijd. Zo staat de Sloterkerk aan het Dorpsplein er in z’n huidige vorm sinds 1861, maar gaat de voorgeschiedenis terug tot ruim acht eeuwen geleden. Ook vind je daar het allerkleinste (voormalige) politiebureau van Nederland.

24 UUR NIEUW-WEST Bij aankomst in het kleinste politiebureautje van Nederland verken je aan de hand van een routekaart de molen, de speeltuin, twee

monumentale kerken, de banpaal en de waterpomp. Bij Brouwerij De 7 Deugden staat een kleine proeverij klaar (à 5 euro).

Osdorperweg 28 en Dorpsplein 1

STICHTING AMSTERDAMSE ZWERFKATTEN

Een begrip onder dierenliefhebbers. Bij Stichting Amsterdamse Zwerfkatten worden al drie decennia katten opgevangen, verzorgd en ondergebracht bij een nieuw huis. Ook kunnen mensen met een kleine portemonnee er terecht voor medische zorg en de voedselbank voor dieren. Hulp is altijd welkom, dus schroom niet om er eens aan te kloppen. ‘Ik breng er regelmatig oude kranten naartoe; die kunnen ze goed gebruiken voor de katten. Als ik er langsloop, gluur ik altijd even binnen naar al die katten die er rondlopen.’

Vrije Geer 2

VRIJE GEER

In 1995 gingen Amsterdammers massaal naar de stembus tijdens het eerste lokaal georganiseerde referendum door bewoners. En met succes. De geplande woningbouw in Natuurpark Vrije Geer werd zo met een grote meerderheid van 88 procent tegengehouden. Het park van zo’n vier hectare wordt nu beheerd door een groep vrijwilligers: je ziet (en hoort!) er bijzondere vogels, zoals de kleine karekiet en de ijsvogel, en vijf schapen. Natuurpark Vrije Geer

EETCAFÉ THIJS

Voor een snelle hap, een uitgebreide lunch met je buren of een oplaadmomentje na een squash- of zumbasessie bij het aangrenzende Sportclub Match, zit je goed bij Eetcafé Thijs.

KASTERLEEPARK

Naast vaste klassiekers op de menukaart zoals hamburgers en saté is er ook een jn vegaaanbod. Nog beter: sinds kort worden de taarten van Holtkamp hier ook geserveerd. Sint Gilleshof 5

SIEGERPARK

Laat na een bezoek aan Eetcafé Thijs je eten zakken tijdens een wandeling in dit park, dat tegelijk is aangelegd met de wijk Nieuw Sloten. ‘Sinds ik als bioloog met pensioen ben, heb ik er mijn missie van gemaakt om Sloten en Nieuw Sloten groener te maken. Dicht bij de tramhalte van lijn 2 heb ik met buurtgenoten een van de drie perken aangelegd, met wilde planten die de afgelopen twee jaar volop in bloei stonden. De andere perken bevinden zich op het Diepenbeekplantsoen en het Oudenaardeplantsoen.’ Kasterleepark

BELGIËPLEIN

Het hart van de wijk, met in de winter elke maand een biologische markt. Inmiddels is de gemeente begonnen met een grote opknapbeurt en zal het winkelcentrum groener worden, met meer bankjes, een tweewekelijkse markt en een horecapunt. Volgend jaar zomer moet het klaar zijn. Belgiëplein

Ooit aangelegd als bijenpark om de bijenteelt op te zwepen, nu een geliefd stukje rust in de stad. De initiator van het park, Wilhelm Sieger, was rijk geworden met zijn Amsterdamse Chininefabriek en liet in 1936 een bijvriendelijke tuin aanleggen. Opvallend zijn de vele uitheemse boomsoorten; tijdens een wandeling kom je Himalayaberken uit Nepal en Perzisch IJzerhout tegen. Na de Tweede Wereldoorlog werd het park aan de gemeente verkocht met als enige voorwaarde dat het voor altijd een groenbestemming zou hebben. Je vindt er nu ook een beeldentuin met werken van de kunstenaars Hildo Krop en André Volten. ‘De trekpont is ook heel leuk. Zeker als je met kinderen bent.’

Sloterweg 763

PAVILJOEN AQUARIUS

Vanaf Paviljoen Aquarius kijk je uit over de Nieuwe Meer: een meer aan Park de Oeverlanden dat een verbinding vormt tussen de Schinkel en de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder. ‘Het paviljoen is een mooie plek om de golven en de re ecties van de zon op het water te bestuderen. De afgelopen zomers kon je elk weekend vanaf hier met het pontje Helena naar de overkant, het Amsterdamse Bos, varen. Of dat pontje

volgend jaar weer vaart, is nog niet zeker. Maar ik kijk elk jaar weer uit naar Helena.’ Anton Schleperspad 10

PEILSCHEIDINGSKADE

Steek een van de bruggen over naast Nieuw Sloten en maak een wandeling op de Peilscheidingskade. Dit lange wandelpad is natuurlijk begroeid met onder meer wilgen. ‘Op een paar meter van de wijk en de weg voel je je helemaal buiten, terwijl je ook zo weer in de stedelijke bebouwing bent.’

Peilscheidingskade

24 UUR NIEUW-WEST

Of je nu graag creatief bezig bent, liever sport, van muziek of architectuur houdt of gewoon een gezellige middag wilt hebben: er is voor iedereen wat te beleven tijdens 24 uur. Op zaterdag 12 oktober vindt 24 uur Nieuw-West plaats. De locaties op deze pagina met een ‘24 uur Nieuw-West’toevoeging doen mee, maar Nieuw-West is natuurlijk groter dan (oud) Sloten en Nieuw Sloten. Ga bijvoorbeeld kajakken op de Sloterplas, dansen onder Brug 705 of zie de zon opkomen in natuurgebied De Bretten. Kijk voor het (veelal) gratis programma op iamsterdam.nl/24uur-nieuw-west

Chocolatemakers

Een chocoladefabriek heeft iets magisch. Een chocoladefabriek die volledig op zonne-energie draait? Golden ticket!

Alles weten over het maakproces van Chocolatemakers? Scan dan de QR-code en kijk de video! Rodney en Enver

Je koopt Chocolatemakerschocolade onder andere bij de I amsterdam Store op het Centraal station. In de I amsterdam Store, dé Amsterdamse cadeauwinkel, krijgen de verhalen van lokale makers een podium en ontdek je wat de stad te bieden heeft aan design en lokaal gemaakte producten.

Je vindt de Store in Amsterdam Centraal station aan de IJ-zijde.

Openingstijden

Ma t/m vr 9.00-19.00

Za, zo 9.00-18.00

Rodney Nikkels en Enver Loke (foto) studeerden samen Tropische Landbouw aan de Universiteit van Wageningen. Toen ze in 2009 samen een chocoladefestival organiseerden, wilden ze heel graag het maakproces laten zien. Maar overal waar ze aanklopten, bleven de deuren dicht. ‘De cacao-industrie is behoorlijk problematisch,’ legt Marije Guillaumond, hoofd marketing & communicatie bij de Chocolatemakers, uit. ‘Veel cacaoboeren leven onder of tegen de armoedegrens, hebben vaak weinig land en hun opbrengsten zijn laag. Een paar grote cacaoproducenten hebben de macht en

kunnen de prijs laaghouden.’ Rodney en Enver besloten hier verandering in te brengen. Samen richtten ze Chocolatemakers op. De hele productie wordt door Chocolatemakers overzien, van cacaoboon tot chocoladereep. De cacao komt uit Congo, de Dominicaanse Republiek, Colombia, Brazilië, Sierra Leone en Peru. De bonen uit de Dominicaanse Republiek en Colombia worden per zeilschip naar Amsterdam gebracht, de cacao uit de andere landen arriveert via traditionele vrachtschepen. ‘We kiezen altijd de duurzaamste optie,’ zegt Marije. ‘Vanuit Colombia en de Dominicaanse Republiek is het

veilig met de zeilboot, maar voor de andere landen is dat helaas niet mogelijk. Duurzaam betekent ook dat het schip veilig aankomt.’ In de fabriek, die op zonne-energie draait, worden de cacaobonen uiteindelijk chocoladereep. Dit unieke duurzame proces werd ook opgemerkt in Duitsland: twee keer per jaar komen daarom nu tweehonderd Duitse vrijwilligers met de fiets repen ophalen om naar Duitse supermarkten te brengen. Simpelweg omdat ze geloven in de duurzame aanpak van het bedrijf – én natuurlijk omdat duurzame chocolade gewoon net iets lekkerder smaakt.

tekst Olivier Kemme

Zeilboot Tres Hombres

AGENDA: MUZIEK, THEATER, DANS, CABARET, FESTIVALS, MUSEA & EXPOSITIES

COLOFON TERUGBLIK DE ECHTE

AMSTERDAMMER:

ANIMALIA PARADOXA

‘Een ode aan de schoonheid en complexiteit van de natuur. Een pleidooi voor het ondefinieerbare, de vrijheid om gewoonweg ‘te zijn’’ –zo wordt deze voorstelling van dans- en poppengezelschap Duda Paiva en harpist Lavinia Meijer omschreven. Ze lieten zich inspireren door de Zweedse arts en plantkundige Carl Linnaeus (1707-1778), die alle planten en dieren ter wereld categoriseerde. Bij zijn werk zat ook een curieuze lijst, de Animalia Paradoxa, van alle ‘niet-classificeerbare’ soorten. Duda Paiva en Meijer brengen die lijst tot leven. Want wat niet in een hokje past, is het vieren waard.

18 en 19 oktober Meervaart Theater

POP

AMSTERJAM 750

AmsterJam is een muzikale speeltuin en ontmoetingsplaats voor zowel muzikanten als publiek. Vlammend als een muzikaal kampvuur: verwarmend en verbindend. Een speelplaats voor creatievelingen en een voedingsbodem voor jong en gevestigd talent. Iedereen is uitgenodigd om mee te spelen. zo 06 oktober 17:00, De Verbroederij, gratis

JOHN MAUS

Met een doctoraat in politieke filosofie op zak, creëert de raadselachtige synthpopmuzikant John Maus een eigenzinnige mix van punkrock en experimentele pop en minimalistische nummers.

di 01 oktober 20:30, Paradiso, € 22,-

BIMHUIS 50: OPENINGSCONCERT HOME

Het Bimhuis bestaat in oktober vijftig jaar en dat wordt gevierd. Martin Fondse, voormalig Componist des Vaderlands, en zijn ensemble BigBim50 trappen dit jubileum af met het grootse openingsconcert 'Home'. Dit muzikale spektakel is een eerbetoon aan de oprichters, inspiratoren en pioniers van het Bimhuis en een viering van alle muziek die de afgelopen halve eeuw op dit podium klonk.

di 01 oktober 19:30, Muziekgebouw aan 't IJ, gratis

DELILAH BON

Excentriek, moedig en genreoverschrijdend. De Britse Delilah Bon staat bekend om haar krachtige muziek en eigenzinnige geluid en mixt moeiteloos hiphop, nu-metal en het riot grrrl-ethos tot wat ze 'Brat Punk' noemt. wo 02 oktober 20:00, Melkweg, € 20,70

BEVERLEY KNIGHT

Beverley Knight wordt beschouwd als de koningin van de Britse soulmuziek. Haar indrukwekkende carrière, die meer dan twee decennia beslaat, heeft geleid tot gouden platina-albums, uitverkochte tournees, veertien Top 40-hits en meerdere nominaties voor de Brit Awards en de Mercury Prize. wo 02 oktober 19:30, Tolhuistuin, € 27,-

ANNA ERHARD

De Zwitserse singer-songwriter

Anna Erhard wordt door haar avontuurlijke indie-pop en droge humor vergeleken met bands als Wet Leg en The Cool Greenhouse. In 2022 bracht ze haar album ‘Campsite’ uit, waarop ze met dagboekachtige teksten en coole beats haar beste campingherinneringen beschrijft. do 03 oktober 20:00, Melkweg, € 16,10

JEMBAA GROOVE

De 7-koppige band Jembaa Groove is door de combinatie van leden met Afrikaanse en Europese afkomst een smeltkroes van culturen. Samen hebben ze een eigentijdse interpretatie van highlife,

MÉÉR VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES?

iamsterdam.nl/agenda

jazz en soul gecreëerd. Hun live optredens zijn energiek en meeslepend, met strakke arrangementen en spontane improvisaties. do 03 oktober 20:30, Tolhuistuin, € 22,-

ODED TZUR QUARTET

De New Yorkse Oded Tzur heeft zijn saxofoongeluid getransformeerd tot een volgens The Guardian ‘unique tenor sax whisper’ en is een van de vaandeldragers van de spirituele jazz. Zijn muziek is net als een interactief gebed, stelt de New York City Jazz Record, dat alle kanten op kan. do 03 oktober 20:30, Bimhuis, € 19,-

OSCAR JAN HOOGLAND - TRIP THROUGH THE YEARS

Reis door een halve eeuw Bimhuis met een grote internationale groep aangevuurd door Oscar Jan Hoogland, een leidende figuur in de Amsterdamse impro-scene. Als laatste leerling van Misha Mengelberg heeft hij een sterke band met de historie die verbonden is met vijftig jaar Bimhuis. Speciaal voor dit concert stelt hij een supergroep samen, waarin hijzelf piano en elektrische clavichord speelt. vr 04 oktober 20:30, Bimhuis, € 18,-

LOLA CEDÈS

Lola Cedès is een eigenzinnige singer-songwriter uit Utrecht en maakt Nederlandstalige alternatieve pop met een verfijnd geluid en met een subtiele elektronische noot. Haar liedjes zijn dansbaar, energiek, melancholisch en tegelijkertijd ontroerend. vr 04 oktober 20:00, Paradiso, € 12,50

YELLOWSTRAPS

YellowStraps werd in Brussel opgericht, door de broers Yvan en Alban Murenzi. Yvan heeft ervoor gekozen om het project solo voort te zetten en slaagt erin de onmiskenbare originele stijl van YellowStraps in stand te houden. Een combinatie van warme, elektronische beats met de essentie van soulvolle hiphop en jazzy klanken. Elektrische gitaarloops, zang en piano zwevend door UKG, 2Step en neo-soul doordrenkte drums: YellowStraps maakt muziek die de grenzen van genres oprekt. vr 04 oktober 22:00, Paradiso, € 12,-

JOOST SPIJKERS - AU PLAT PAYS

Joost Spijkers brengt in een intiem kamerconcert chansons in de traditie van Aznavour, Brel en Shaffy en voornamelijk van eigen hand. Doordat het trio van cello, basklarinet en altviool een heel andere verschijningsvorm en klank heeft dan de Spijkers band, ontstaat er een nieuw geluid. vr 04 en za 05 oktober 20:00, Theater de Richel, € 25,-

IMMINENCE

Klassieke en metalmuziek samenvoegen? Dat doet de Zweedse alternatieve metalcoreband Imminence. Onder leiding van zanger en violist Eddie Berg mengt het kwintet moeiteloos klassieke strijkarrangementen met de rauwe, woeste kracht van Scandinavische metal. za 05 oktober 19:00, Melkweg, € 26,45

EL COMITÉ

De leden van El Comité hebben ieder voor zich een uitstekende reputatie in zowel de jazz als de Cubaanse muziek. Als band zijn ze dan ook niet in één hokje onder te brengen. Op hun nieuwe album 'Carrousel' horen we

WILLEM BREUKER - REVISITED Het Bimhuis bestaat in oktober vijftig jaar en dat wordt gevierd. Net als het Bimhuis zag het Willem Breuker Kollektief vijftig jaar geleden het levenslicht. Als componist, saxofonist en klarinettist verenigde hij uiteenlopende stijlen in theatrale, cabareteske voorstellingen voor een zo breed mogelijk publiek. De Nederlandse muziekpionier krijgt in Willem Breuker Revisited een groots eerbetoon door eigenzinnige duo's, een strijkoctet en de vernieuwde versie van het orkest dat hij vijftig jaar geleden oprichtte. BIMHUIS, 20 OKTOBER

TIF

De Franse rapper Tif, die acht jaar geleden Algerije verliet voor Frankrijk, doordrenkt zijn muziek met heimwee naar zijn geboorteland. Hij brengt zijn melodieuze verzen in het Frans en Arabisch in een bedwelmende mix van chaâbi (het traditionele, Algerijnse genre), rap en Andalusische muziek, en profileert zich als een van de meest veelbelovende rapartiesten van dit moment.

MELKWEG, 30 OKTOBER

invloeden van latinjazz en Thelonious Monk naast klassieke melodieën en covers van onder anderen Rosalía en The Weeknd. za 05 oktober 20:30, Bimhuis, € 22,-

DAVINA MICHELLE

Davina Michelle is een Nederlandse zangeres en songwriter die internationale bekendheid verwierf door haar cover van P!nk's 'What About Us' die op YouTube viraal ging en door P!nk zelf werd geprezen. Sindsdien heeft Davina haar stempel gedrukt op de muziekwereld met haar krachtige stem en emotionele performances.

za 05 oktober 19:30, Paradiso, € 40,-

SUPERJAZZCLUB

SuperJazzClub is een creatief collectief uit Ghana bestaande uit artiesten, producers, filmmakers en dj's, waaronder BiQo, Øbed, Seyyoh, Tano Jackson, Joeyturks, & Ansah Live. De eerste single ‘Couple Black Kids’ werd uitgebracht in juni 2019 en sindsdien is het succes gestaag toegenomen met hits als ‘Cameras’, ‘Mad’ en ‘Off’. zo 06 oktober 22:00, Paradiso, € 16,50

Imperial en Los Hermanos. ma 07 oktober 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 19,-

RUM JUNGLE

Deze relaxte Australische band bestaat voor twintig procent uit warrig haar, twintig procent snor, tien procent baseballpet en honderd procent zonovergoten surfrockmuziek. De band maakt indienummers vol met popmelodieën en psychedelische gitaarlijnen. ma 07 oktober 19:30, Paradiso, € 12,-

TRAMHAUS

Tramhaus is het Rotterdamse bewijs dat punk nog altijd springlevend is. Met hun explosieve energie en hypnotiserende nummers weet het vijftal de concertzaal tot een zwetende mensenmassa om te toveren. Vorige maand verscheen hun langverwachte debuutalbum The First Exit. De eerste single Beech laat de spanningsbogen en noiserockuitspattingen horen die de band zo’n live-sensatie maken PARADISO, 2 OKTOBER

CHO

Met hits als ‘Misschien Wel hè‘, ‘Ik Mis Je’ en ‘Popalik’ heeft Cho de afgelopen jaren een stevige basis gelegd voor zijn naam in de Nederlandse hiphop. Na uitverkochte concerten met zijn band

The Chosens, brengt Cho een nieuwe intieme voorstelling. zo 06 oktober 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 35,- t/m € 116,DOROTA MATEJOVÁ EN KAT CARSON - WOMEN’S WORDS 'Women’s Words: Folk Songs and the Female Voice in Slovakia and Britain' is een combinatie van volksliederen uit Slowakije en het Verenigd Koninkrijk vanuit het perspectief van vrouwelijke figuren in de volkscultuur. De muziek en gedichten zijn allemaal geschreven vanuit het perspectief van vrouwelijke figuren. zo 06 oktober 20:30, Café De Roode Remise, gratis

RODRIGO AMARANTE

De Braziliaanse singer-songwriter Rodrigo Amarante maakte in de afgelopen tien jaar wereldwijd indruk met twee albums, 'Cavalo' (2014) en 'Drama' (2021). En hij deed nog heel veel meer: samenwerkingen met onder anderen Norah Jones en Gilberto Gil, én is hij lid van verschillende bands, zoals Orquestra

BENJAMIN HERMAN FT. SEAN PAYNE & MIGUEL VALENTE In oktober 2024 is het dertien jaar geleden dat Piet Noordijk overleed. Met zijn bruisende saxofoonspel was hij een van de smaakmakers van de Nederlandse jazz. Drie altsaxofonisten, Benjamin Herman, Sean Payne en Miguel Valente, betuigen eer aan hun beroemde collega, begeleid door pianist Francesca Tandoi, contrabassist Matheus Nicolaiewsky en drummer Sander Smeets. di 08 oktober 20:30, Bimhuis, € 19,DE VRIENDEN VAN WIEBE - IN HET DONKER VAN DE STAD Gitarist en zanger Raoul Michel maakt aanstekelijke nummers en pianist en zanger Benjamin van der Velden voegt geëngageerde teksten toe. Het duo vindt elkaar in hun liefde voor Nederlandstalige muziek.

09 t/m 12 oktober diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,NEDERLANDS BLAZERS ENSEMBLE - AMERICAN ROOTS Het Nederlands Blazers Ensemble duikt diep in het hart van de Amerikaanse muziek. Samen met Native American zangeres Charly Lowry, muzikaal fenomeen en afstammeling van de Tuscarora Indian Nation, gaat het NBE op zoek naar de schoonheid van de Native American cultuur waarbij mensen zich één voelen met de natuur. wo 09 oktober 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 41,-

SASHA SADIKOV

Sasha Sadikov is een singersongwriter gevestigd in Amsterdam en brengt funk, blues en popmuziek met humor en metaforen.

do 10 oktober 20:30, Café De Roode Remise, gratis

VOORRONDE OUDERENSONGFESTIVAL

Maria Kraaijkamp presenteert de achtste voorronde van hét nationale zangfestival voor 55-plussers waarin zestien kandidaten een gooi doen naar een prefinaleplaats van Het Ouderen Songfestival. Begeleid door pianist Kees van Zantwijk zingen zij hun zelfgekozen lied. De jury onder voorzitterschap van Ben Lansink bepaalt wie doorgaat naar één van de drie prefinales. do 10 oktober 14:00, Openbare Bibliotheek Amsterdam, gratis

CHIBI ICHIGO

De in Brussel wonende LimburgTataarse artieste Chibi Ichigo (Japans voor ‘kleine aardbei’), bracht eind januari haar tweede album ‘Na half 1’ uit. Ze werkte hiervoor opnieuw samen met Umi Defoort alsook met Wieger Hoogendorp (Goldband) en met Sophie Straat op het nummer ‘Energie’. vr 11 oktober 20:00, Melkweg, € 16,10

MARTA WARELIS FT. BEN LAMAR

GAY, INGEBRIGT HÅKER FLATEN

& FRANK ROSALY

In deze nieuwe band, met zes prominente impro-musici uit Europa en de VS, plaatst Marta Warelis haar piano en synthesizer tegenover de klarinetten van Karen Ng en Ab Baars en de trompet van Ben LaMar Gay, die als een zangstem naar voren komt. Het fundament wordt gelegd door bassist Ingebrigt Håker Flaten en drummer Frank Rosaly. vr 11 oktober 20:30, Bimhuis, € 16,-

REMBRANDTPLEIN TOPPERS

De Rembrandtplein Toppers, Hans Kap, Ronald Engel, Barry van Vliet, Max Muijderman, Liesbeth Vollebregt, John Keijer, Tony Anderson, Marleen Palmer, Dario en Martin Vincken, hebben stuk voor stuk een connectie met het Rembrandtplein en treden op in kroegen, op feesten en op grote podia onder begeleiding van muziekbanden. Tijdens dit concert worden zij begeleid door de live band Flair XXL inclusief blazers en backing vocals. Na het concert is er een afterparty met DJ Ollie. vr 11 oktober 19:30, Panama, € 29,50

ZOLA

Zola is een Franse rapper. Hij begon zijn carrière in een band genaamd Osiris voordat hij solo ging. In 2017 kreeg hij bekendheid met '#Alloicizolaski' en de single ‘Belles femmes’. Zijn derde album 'Diamant du Bled' toont zijn innovatieve stijl en bevat samenwerkingen met Damso en Ateyaba. vr 11 oktober 20:30, Tolhuistuin, € 22,-

EMMA HEESTERS

Een muzikale avond waar singersongwriter en muzikant Emma Heesters haar eigen nummers ten gehore brengt, aangevuld met verhalen over haar doorbraak na 'Beste Zangers' en haar optreden met Andrea Bocelli. za 12 oktober 20:00, DeLaMar, € 19,50

YORÀN VROOM GROUP OF FRIENDS FT. MEHDI NASSOULI

Met Group Of Friends presenteert Yoràn Vroom eigen werk van zijn albums ‘Across A Spectrum” (2021) en ‘A Forgotten Story’ (2023). De muziek van ‘Across A Spectrum’ staat vooral in teken van de rijkdom van de Caraïbische cultuur, waar de musici hun eigen kijk op geven met collectieve improvisatie als gemene deler. za 12 oktober 20:30, Bimhuis, € 18,-

KOFFIE

Sinds 2013 brengt het Amsterdamse septet Koffie vreugde met hun unieke mix van jazz, funk en afro-Braziliaanse ritmes. Opgericht door gitarist Valentijn Bannier en drummer Abe van der Woude ontstond de groovemachine uit hun gedeelde liefde voor Fela Kuti en Tony Allen. Op hun vierde album 'kokon' viert de band het afgelopen decennium met een moderne mix van soulvolle afrofunk, hiphop, energieke percussie en ambachtelijke popmelodieën.

zo 13 oktober 20:00, Paradiso, € 16,-

MARC BROUSSARD

Marc Broussard weet als geen ander de invloeden van klassieke r&b, rock en soul in een modern jasje te steken. De muzikant uit Louisiana brak door met zijn debuutalbum 'Carencro'. Naast zijn debuutalbum brengt hij ook nieuw repertoire, dat dit jaar zal worden uitgebracht.

zo 13 oktober 19:00, Melkweg, € 34,50

okt 2024

FEESTJES EN CLUBS

ook bekend als Prince Jamo, is al zijn hele leven bezig met muziek. Geboren en getogen in Birmingham richtte Prins Jamo in 2003 Blackrose Projects op, waarmee hij diverse solo-releases en samenwerkingen produceerde en uitbracht, én is hij lid van One Nation Sound System. do 17 oktober 20:00, Poppodium P60, € 19,-

writer VanWyck maakt bedwelmende alt-folk. Van breekbaar en intiem tot donker rockend en krachtig. In korte tijd bouwde ze een eigenzinnig oeuvre op waarmee ze tot ver over de landsgrenzen bewondering oogst. do 24 oktober 19:30, Paradiso, € 20,-

KARIN BLOEMEN & OLD SCHOOL BAND

CYNTHIA SPIERING 24 HRS

De Rotterdamse house, hardtechno en gabber dj Cynthia Spiering houdt zelf wel van een after, dus vierentwintig uur non-stop draaien zal geen probleem zijn. Cynthia is van alle markten thuis en begint meestal heel beschaafd met beats die nog prima te volgen zijn, voordat ze zich uiteindelijk aan de mokerharde classics uit de jaren negentig waagt.

THUISHAVEN, 5 OKTOBER

SVEN RATZKE - WE COULD BE HEROES Starman. Dat was hij. Sven Ratzke. In meerdere opzichten. Als Bowie bestormde hij de hemel. Vijf sterren in Londen. Vijf sterren op Broadway. Vijf sterren van Europa tot Australië. En nu, jaren later, duikt hij nog één keer in het magische Bowieuniversum. 18 t/m 19 oktober diverse tijden, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 30,-

KERSTIN PETERSEN - DRUMS & PIPES & GONG

Gladys, Ella, Barbra, Adele... Karin! Een concert met de muzikale inspiratiebronnen van Karin Bloemen van Ella Fitzgerald tot Barbra Streisand en van Stevie Wonder tot Gladys Knight. Het repertoire van deze grootheden is door Karin en de band opnieuw gearrangeerd en ‘eigen’ gemaakt. Daarnaast zal er uiteraard ook weer een aantal nieuwe eigen stukken voorbij komen. vr 25 oktober 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 30,-

GUSTAGROOVE

Gustagroove is een Amsterdamse, jazzy soulband. Het repertoire is afwisselend en bestaat uit jazz, blues en soulmuziek. vr 25 oktober 20:00, Geelvinck Pianola Museum, € 15,- t/m € 20,-

DGTL: GOU TALK

Je kruit niet te vroeg verschieten is zoals altijd het devies tijdens ADE, want voor de echte klappers is het wachten tot zondag, de laatste dag. Neem Gou Talk, een avond met de Koreaanse ster Peggy Gou. Voor deze speciale gelegenheid heeft ze onder andere de avontuurlijke Britse bass dj's ANZ en Pearson Sound uitgenodigd.

NDSM, 20 OKTOBER

PICTURE THIS

De Ierse poprockband Picture

This, bestaande uit jeugdvrienden Ryan Hennessy, Jimmy Rainsford, Owen Cardiff en Cliff Deane, brengt aanstekelijke energie, eerlijke teksten en een cinematische visuele stijl. Onlangs bracht de band hun vierde langspeler 'Parked Car Conversations' uit.

ma 14 oktober 19:30, Paradiso, € 25,-

MY BABYACOUSTIC.BLUES.CLUB

In 'Acoustic.Blues.Club' gaan Cato van Dijck, Daniel de Vries en Joost van Dijck back to basics. Een magisch muzikaal avontuur met warme akoestische nummers, blues riffs en beats, in verrassende arrangementen.

ma 14 oktober 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 29,-

BALOJI

De veelzijdige artiest Baloji, geboren in Congo en opgegroeid in Luik, begon zijn muzikale reis in de jaren '90 als lid van het hiphop-trio Malfrats Linguistiques, later bekend als Starflam. Na zijn vertrek uit de groep in 2004, concentreerde hij zich op zijn solocarrière. Zijn muziek omvat een mix van genres zoals hiphop, funk, afrobeat en traditionele

BNNYHUNNA

WE ARE IT Naast de RoXY, vervulde ook de iT tijdens de jaren negentig een pioniersrol in de stad. Het was een plek waar de muziek nieuw en sexy was en waar veel mocht en niets moest. Dans op zaterdag 26 oktober op muziek van dj's uit die tijd: Quinten de Rozario, Marcello, Jean en vele anderen. HET SIERAAD, 26 OKTOBER

Congolese muziek.

di 15 oktober 20:30, Bitterzoet, € 16,-

STEF BOS - BLOEMLEZING 2024

De Nederlandse singer-songwriter Stef Bos brengt een avond met louter verzoeknummers uit meer dan dertig jaar materiaal, oftewel drie decennia kleurrijke liedjes.

16 t/m 17 oktober 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 31,-

GREETJE BIJMA & OCEANIC + LUXE (LIVE)

Greetje Bijma & Oceanic. Het is een wonderlijke samenwerking, die van Leftfield techno-dj en producer Oceanic en de jazz-stemkunstenares; een sprankelende hybride op het snijvlak van impro en elektronisch. Verwacht geestverruimende vocals, dansbare ritmes en adembenemende beats tijdens de presentatie van hun nieuwe album tijdens Amsterdam Dance Event. Luxe (live) is een Londense dj en brengt een unieke mix van klassieke muziek en cutting-edge elektronische beats. wo 16 oktober 20:30, Bimhuis, € 18,-

PRINCE JAMO & ROOTZ LIONS

Zanger, songwriter, performer, autodidactische muzikant en labeleigenaar, het wonderbaarlijke wonderkind Ian Campbell,

Organist Kerstin Petersen formeerde een ensemble voor het uitvoeren van nieuwe muziek voor orgel, gong en percussie. Rondom het werk 'Das Signal' van Siegrid Ernst programmeerde ze werken van een jongere generatie vrouwen voor deze effectieve bezetting. Het programma wordt gecompleteerd door improvisaties.

vr 18 oktober 13:13, Orgelpark, € 12,50 t/m € 22,-

RIE WATANABE EN TOBIAS KLEIN

De Japanse percussioniste Rie Watanabe, gespecialiseerd in hedendaagse en geïmproviseerde muziek, treft de in Amsterdam woonachtige basklarinettist Tobias Klein met eigen composities, film & muziek, subtiliteit en klankonderzoek.

zo 20 oktober 15:00, Plein Theater, € 13,50 t/m € 17,50

THE COMPOZERS

De dynamische vierkoppige liveband The Compozers staat bekend om hun opwindende optredens en muzikale veelzijdigheid. De Brits-Ghanese band heeft samengewerkt met onder anderen Davido, Asake, J Hus en Tiwa Savage. ma 21 oktober 20:30, Tolhuistuin, € 23,-

HANNEKE LAST & CAMIEL JANSEN - DE VERRE ANDER Actrice, zangeres en schrijver Hanneke Last brengt samen met Camiel Jansen, een bekroonde componist en muzikant, haar woorden tot leven in een muzikaal gedicht van twintig minuten. 23 t/m 26 oktober diverse tijden, 30 t/m 31 oktober diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

ELLA ZIRINA TRIO / ALICE LEGGETT & CHAERIN IM *ORCHESTRA* Een dubbelconcert door twee jonge bands uit de Amsterdamse jazzscene. Ella Zirina, genomineerd voor een Edison voor haar debuutalbum 'Intertwined', treedt op met haar trio, bestaande uit de jonge Spaanse bassist Ton Felices en drummachine Jamie Peet. Het Alice Leggett & Chaerin Im *orchestra* is het gezamenlijke project van saxofonist Alice Legget en pianist Chaerin Im. Zij schrijven samen de muziek, die een mix is van groove, vrije improvisatie en gefocust samenspel. wo 23 oktober 20:30, Bimhuis, € 16,-

VANWYCK

De Amsterdamse singer-song-

Benjamin Ankomah, beter bekend als Bnnyhunna, is een Ghanese artiest uit Amsterdam Zuidoost. Muziek werd zijn uitlaatklep tijdens een uitdagende jeugd, waarbij hij piano, drums en gitaar leerde spelen in de kerk. Bnnyhunna maakt een mix van jazz, hiphop, r&b en afro en weerspiegelt zijn West-Afrikaanse achtergrond. za 26 oktober 20:00, Tolhuistuin, € 18,-

VICTORIA CANAL

De 25-jarige Spaans-Amerikaanse zangeres, songwriter en producer Victoria Canal maakt emotionele popmuziek. Ze werkte samen met Michael Franti en Brasstracks en deelde onder andere het podium met Hozier. Dit jaar tourt ze met haar 'Just What I Needed Tour' over de wereld. ma 28 oktober 19:30, Tolhuistuin, € 14,-

MONSTER FLORENCE

Monster Florence is een uit Essex afkomstig collectief van zes leden met zangers Dream Mclean, Wallace Rice en Alex Osiris, en muzikanten Tom Donovan, Cameron Morrell en Jonny Poole, en vermengt genres zoals hiphop, punk, jazz en psychedelische rock. di 29 oktober 20:00, Paradiso, € 15,ASH

Ash is een in Caïro geboren en in Montréal gevestigde multiinstrumentale artiest. Hij combineert een meeslepende, dansbare mix van elektronische muziek met de muzikale tradities van zijn Egyptische en Franse achtergrond. Begin dit jaar bracht Ash zijn langverwachte debuutalbum 'Self-Discovery' uit. di 29 oktober 20:30, Bitterzoet, € 22,TIJN WYBENGA’S BRAINTEASER ORCHESTRA FT. PINK OCULUS, OTIS SANDSJÖ & THEO CECCALDI

Met zijn Brainteaser-methode vond bandleider en sound wizard Tijn Wybenga een manier om de nieuwe jazzgeneratie in muziek te vangen. Ter ere van vijftig jaar Bimhuis presenteert hij zijn hernieuwde orkest en speciale gasten uit de muzikale outer limits. Verwacht gerecyclede samples, electronics, orkestrale grooves, wilde impro en spacey soundscapes.

do 31 oktober 20:30, Bimhuis, € 16,-

JORDY BRADA

MELANIE LEHMANN

RICHARD

BROEKHUIJZEN

VAN ZIJLL LANGHOUT / CONTEMPORARY ART

Ton Kalle - Little Rock Brouwersgracht 161 t/m 12 oktober

De grote minimalistische stenen sculpturen van Ton Kalle zijn op veel plaatsen in de wereld (vaak in de openbare ruimte) permanent geplaatst. Speciaal voor de tentoonstelling in de galerie heeft Kalle kleine sculpturen gemaakt.

GALERIE FONTANA

Claudy Jongstra - Atmosphaera Lauriergracht 142 t/m 26 oktober

Zoals een componist die een muziekstuk schrijft, componeert Claudy Jongstra met wol, waarmee ze nieuwe kleurrijke composities creeert. Vloeiend als noten op een blad, presenteert de solotentoonstelling Atmosphaera nieuwe organisch gevormde werken van de kunstenares.

CAREL KRAAYENHOF & DÚO ARIAS CASTRO - LIVE

De tango-grootmeesters Carel Kraayenhof en het Dúo Arias Castro komen samen voor een ritmisch en harmonisch concert. Met meer dan zestig eigen composities is Carel Kraayenhof een gevestigde naam in de tango en Zuid-Amerikaanse muziek. Het Dúo Arias Castro brengt folkloristische muziek uit het noordwesten van Argentinië op bandoneon en klassieke gitaar.

do 31 oktober 20:15, Meervaart Theater, € 12,-

AVANTDALE BOWLING CLUB

Avantdale Bowling Club is het geesteskind van Tom Scott, die wordt gezien als dé stem van de Nieuw-Zeelandse hiphopscene. Zijn nummers zijn een meeslepende mix van jazz, soul, hiphop en elektronica.

do 31 oktober 20:00, Paradiso, € 15,-

CLUBBING

CLUB JOHN DOE - RAVELAND (18+)

Ontdek de fusie van genres en de doorbraak van de conventionele regels die bepalen hoe techno rave muziek zou moeten klinken. Met de focus op het presenteren van visionaire, innovatieve en uitzonderlijk getalenteerde techno-artiesten van vandaag.

iedere wo om 23:00 vanaf 01 oktober, Club John Doe, € 10,- t/m € 20,-

FAITH MARK - OPEN2CLOSE

De Queen of Trance keert terug voor haar zesde Open2Close. Deze editie wordt extra speciaal. Een magische reis door de muziekgeschiedenis, gevuld met de meest geliefde en iconische nummers die de trancescene heeft vormgegeven.

za 05 oktober 18:00, Poppodium P60, € 26,-

OI! PRESENTS SKREAM B2B

BENGA & MORE (18+)

BRADWOLFF & PARTNERS

Iva Gueorguieva - Recordings

Lijnbaansgracht 314 t/m 26 oktober

De titel verwijst naar Gueorguieva’s proces van het wrijven, krassen en beitsen van doek en gaas, waarbij de oppervlakken en beelden met elkaar verweven raken. Recordings is een conceptuele verkenning van het perifere, het toevallige en het vergankelijke.

LUMEN TRAVO

Rini Hurkmans - Pietà, Millefleurs

Lijnbaansgracht 314 t/m 26 oktober

De solotentoonstelling onderzoekt hedendaagse ethische kwesties door middel van kunst, met een focus op thema’s zoals afwezigheid, verlies, ethiek en politiek. Pietà, Millefleurs haalt inspiratie uit La Dame à la Licorne, gekenmerkt door de millefleurs-stijl en symboliserend de vijf zintuigen en het hart.

tijdens hun jeugd op BBC Radio oppikten.

wo 16 oktober 19:30, Tolhuistuin, € 25,-

JONAS BLUE & FRIENDS

Jonas Blue zal tijdens Amsterdam Dance Event een show hosten met naast een set van Jonas zelf, ook vele andere fantastische dj's waaronder Lovra, Mark Di Meo, Pirupa, Toby Romeo en meer.

vr 18 oktober 22:00, AIR Amsterdam, € 23,50 t/m € 28,50

MARKUS SCHULZ - OPEN TO CLOSE

Traditiegetrouw komt trancegrootheid Markus Schulz naar Amsterdam Dance Event voor een all nighter. De in Duitsland geboren, maar in Miami woonachtige Markus Schulz wordt gezien als één van de hardst werkende dj's in de dance industry. Met zijn donkere, kenmerkende stijl, is hij verantwoordelijk voor vele trance hits, waaronder 'Love Rain Down' en 'Not The Same'.

vr 18 oktober 23:30, Melkweg, € 29,90

JEFF MILLS PRESENTS: TOMORROW COMES THE HARVEST FEAT.JEAN PHI DARY & PRABHU EDOUARD

Tijdens Amsterdam Dance Event presenteert de Amerikaans techno-dj en producer Jeff Mills, 'Tomorrow Comes The Harvest'. Tijdens een show van 'Tomorrow Comes The Harvest' wordt door middel van improvisatie het onbekende verkend, geluiden gekruist en ritmes overstegen. vr 18 oktober 20:00, Paradiso, € 33,-

vervagen. Buiten hun uptempo releases wordt juist de ruimte gegeven aan rustige luistermuziek. Hiervoor wordt tijdens Amsterdam Dance Event speciaal een ‘in the round’-opstelling gecreëerd in de Koorzaal in de kelder van Het Concertgebouw met optredens van Ramses3000 (live), Jeena (hybrid dj) en Loradeniz (dj). za 19 oktober 20:00, Het Concertgebouw Amsterdam, € 25,-

INDO WAREHOUSE

Dit wereldwijd bekende platenlabel viert de schoonheid van de Zuid-Aziatische cultuur met muziek en opzwepende ritmes binnen house en techno. Na een succesvolle eerste editie op ADE brengen Kahani, Kunal Merchant en hun special guests opnieuw de Indo Warehouse sound naar Amsterdam Dance Event. zo 20 oktober 20:00, Melkweg, € 31,05

AMAPIANONL

Amapiano, dat in 2016 in ZuidAfrika ontstond is een medley van deep house, jazz, kwaito en loungemuziek. In 2022 bereikt amapiano de hitlijsten in landen over de hele wereld, en viert AmapianoNL in 2024 hun 3-jarig jubileum.

vr 25 oktober 23:30, Melkweg, € 14,95

WE ALL LOVE 80'S 90'S 00'S 10'S Tijdens We All Love 80’s 90’s 00’s 10’s nemen de beste dj’s plaats achter de draaitafels. Het vj team gaat terug in de tijd met alle legendarische film- en televisiemomenten.

za 26 oktober 22:00, Panama, € 18,95 t/m € 20,-

Tijdens Amsterdam Dance Event keert de dubstep- en grimeclubnacht Oi! na zeven jaar afwezigheid terug naar Paradiso. Dit jaar is het 20 jaar geleden dat Oi! werd opgericht en dat wordt gevierd met een reünie achter de draaitafels van jeugdvrienden Skream en Benga, 2 pioniers binnen het dubstepgenre. wo 16 oktober 23:30, Paradiso, € 25,-

DIRTY WORKZ - DIRTY BY NATURE

Tijdens Amsterdam Dance Event presenteert Dirty Workz zijn beruchte concept 'Dirty by Nature'. Dirty Workz is een van de meest toonaangevende hard dance-labels wereldwijd en staat al jarenlang aan de top van de hardstyle-scene. wo 16 oktober 22:00, Panama, € 23,50 t/m € 28,50

SINPHONY LABEL NIGHT

Sinphony Label Night zorgt tijdens Amsterdam Dance Event voor een onvergetelijke nacht vol muziek en energie met in de line-up: Blasterjaxx, Bonka, Captain Curtis, Dr Phunk, Shany, Sonny Wern en meer.

wo 16 oktober 22:00, AIR Amsterdam, € 23,50 t/m € 28,50

JERSEY

Jersey is een energiek Frans elektronisch duo wat bestaat uit de broers Carl en Renaud. De twee zijn geboren en getogen op het Franse eiland Jersey en maakt een mix van French house, UK garage en drum-'n-bass, geïnspireerd door zowel French touch en indierock, genres die ze

TRIBES (23+) Dit jaar viert Tribes haar vierde Amsterdam Dance Event editie in Paradiso, waarbij in 3 zalen een eerbetoon wordt gebracht aan diverse uitingen van Afrikaanse dansmuziek. Met onder andere afrohouse/-tech, 3-step en amapiano met Dlala Thukzin, Mörda, Lemon & Herb en meer. vr 18 oktober 23:59, Paradiso, € 28,-

GHOST-NOTE

Ghost-Note zorgt voor een explosieve live-ervaring met maar liefst acht absolute funkmaestro’s, aangevuurd door de dansbare ritmes van drummer Robert ‘Sput’ Searight en percussionist Nate Werth. Samen vormen ze ook het kloppende hart van de succesvolle fusion-formatie Snarky Puppy. In Ghost-Note werken ze samen met leden uit de bands van onder anderen Prince, Erykah Badu, Herbie Hancock, Kendrick Lamar, en verleggen ze de grenzen van de funk met invloeden van afrobeat, hiphop en psychedelica.

za 19 oktober 20:30, Bimhuis, € 21,-

LOLA X PLLEK

Lola presenteert een speciale Amsterdam Dance Event show bij Pllek met een line-up van enkele van de meest bijzondere vrouwelijke dj's van over de hele wereld: de Braziliaanse superster Bárbara Boeing, de Antwerpse Bibi Seck, Shady Lady uit Australië en een van de grootste high energy dj's van dit moment, Eva Vrijdag.

za 19 oktober 23:00, Pllek, € 22,- t/m € 30,-

INTERCEPT PRESENTS: RAMSES3000 (LIVE), JEENA (HYBRID DJ) & LORADENIZ (DJ)

Intercept is een muziekcollectief en platenlabel dat graag grenzen in elektronische muziek laat

KLASSIEK

KOREAANS NATIONAAL SYMFONIEORKEST - ROMANTISCH PROGRAMMA

De Belgische chef-dirigent David Reiland zorgt voor een betoverende avond met hoogtepunten als ‘Casta diva’ uit het expressieve belcanto repertoire van Bellini en Donizetti, met emotionele cellomuziek van Tsjaikovski en tot slot de lyrische 'Vierde symfonie' van Schumann. di 01 oktober 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 24,-

NOVA OPERA - AMANDANTE 'Amandante' is de eerste opera van de Nederlands-Oekraïense componist Maxim Shalygin. Shalygins muziek is avontuurlijk omnivoor en toch geworteld in traditie. Dikwijls heeft zijn werk de spirituele ondertoon die in meer muziek uit Oost-Europa is te horen. 'Amandante' is een kameropera geïnspireerd door 'Symposion', Plato’s eeuwenoude dialoog over de lust, de liefde en het verlangen. wo 02 oktober 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 35,-

CICONIA CONSOR - GLAS EN STAAL

Strijkorkest Ciconia Consort speelt het concert ‘Glas en staal’. Een programma gewijd aan de Belle Époque (1890–1910), een tijd vol optimisme en een stormachtige ontwikkeling van de techniek. Met ster-harpiste Alexandra Bidi als soliste. wo 02 oktober 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 17,50 t/m € 35,-

KAMERKOOR PA’DAMBACH OP VRIJDAG

Kamerkoor PA’dam en De Waalse Kerk presenteren in de

serie 'Bach op Vrijdag' enkele van Bach's mooiste cantates. Tijdens elk concert staat een cantate centraal en wordt Bach steeds in een ander daglicht gesteld. In deze editie: Bach & Bruckner.

vr 04 oktober 20:15, De Waalse Kerk, € 10,-

ISABELLE VAN KEULEN - TELEMANN, FANDANGO & TANGO

Stervioliste Isabelle van Keulen en Combattimento brengen een vurig programma met vijf concerten van Telemann, afgewisseld met tango’s en fandango’s uit de 19e, 20e en 21e eeuw.

vr 04 oktober 20:00, Amstelkerk, € 23,- t/m € 25,-

IJSLANDSE KROONJUWELEN

Uitgevoerd door het Radio Filharmonisch Orkest vormt muziek van het IJslandse label en collectief Bedroom Community, gespecialiseerd in atmosferische muziek, de hoofdmoot van het eerste Nxt Gen-concert. Met melancholieke werken, breekbaar gezongen door Jodie Landau, en een virtuoos en duister slagwerkconcert.

za 05 oktober 13:30, Het Concertgebouw Amsterdam, € 41,-

RALPH VAN RAATPETER HAMEL

Het grote pianowerk 'Vom Klang des Lebens' van de Duitse minimalcomponist Peter Hamel staat centraal tijdens het concert van de Nederlandse pianist Ralph van Raat. De twaalfdelige compositie klinkt als een weg die bij John Cage begint en eindigt en waarbij de luisteraar onderweg langs hommages aan grote componisten reist.

za 05 oktober 20:15, Orgelpark, € 12,50 t/m € 20,-

VOCAAL ENSEMBLE TIEN - WIE FREMD ICH GEWORDEN BIN

'Wie fremd ich geworden bin' is het centrale thema van het programma dat Vocaal Ensemble Tien dit najaar brengt onder leiding van Hebe de Champeaux. Dit thema is afkomstig uit een cyclus van vier gedichten van Herman Hesse. De componist Andries van Rossem heeft deze gedichten in opdracht van Tien op muziek gezet.

za 05 oktober 20:15, De Engelse Kerk, € 16,-

GROOT OMROEPKOOR EN NINO

GVETADZE - SCHUBERT

Het Groot Omroepkoor zingt een aantal van Schuberts mooiste koorwerken, naast a-capellarepertoire van Poulenc en Britten. De in Georgië geboren pianist Nino Gvetadze begeleidt én soleert in stukken van Schubert en Brahms. zo 06 oktober 11:00, Het Concertgebouw Amsterdam, € 21,-

NIKOLA MEEUWSEN

Stichting The Young Pianist Foundation presenteert een serie concerten voor jonge toppianisten genaamd de ‘Young Virtuosi’ met in deze editie Nikola Meeuwsen. Nikola Meeuwsen (2002) maakte op 19 januari 2024 zijn avondvullende solodebuut in het Concertgebouw met op het programma werken van Schubert, Beethoven, Brahms en Schumann. In dit concert speelt hij op de vleugel van de legendarische Russische pianist Youri Egorov, die op 33-jarige leeftijd in Amsterdam overleed. zo 06 oktober 15:00, De Duif, € 10,-

ZENITH TRIO - LETTERS FROM YOUTH 'Letters from youth' is een muzikale reis met als thema ont-

luikende liefde en vrijheid. Het

Zenith Trio neemt het publiek mee in een combinatie van muziek, in de unieke bezetting van twee saxofoons en piano, omlijst met poëzie geschreven door twee leden van het ensemble: Mafalda Oliveira en Elizabeth Goh. zo 06 oktober 20:00, Geelvinck Pianola Museum, € 10,-

OPERA PER TUTTI! - VIVA VERDI

Naar aanleiding van de geboortedatum van Giuseppe Verdi presenteert Mylou Mazali's Opera per Tutti! Academia een concert met hoogtepunten uit het opera oeuvre van deze Italiaanse componist uit de Romantiek. Hij wordt beschouwd als een van de belangrijkste operacomponisten van de negentiende eeuw. do 10 oktober 20:00, Vondelkerk, € 30,-

HANSJÖRG FINK EN ELMAR LEHNEN

Het duo Hansjörg Fink op trombone en Elmar Lehnen op orgel liet zich voor hun dertiendelige cyclus Vitraux inspireren door de glas-in-lood ramen van kunstenaar Arcabas in de, aan de maagd Maria gewijde kerk, Notre Dames des Neiges in de Alpe D'Huez.

vr 11 oktober 13:13, Orgelpark, € 12,50 t/m € 20,-

KEVIN AYESH

Pianist Kevin Ayesh geeft een gratis concert in de Engelse Kerk op het Begijnhof in Amsterdam. vr 11 oktober 13:00, De Engelse Kerk, gratis

KOOR FENIX - ENDLESS WORLDS

Koor Fenix viert zijn 25-jarig jubileum met twee feestelijke concerten onder de titel 'Endless worlds' met de Nederlandse première van de 'Missa Tagore', in bijzijn van de Estse componist Pärt Uusberg en de wereldpremière van 'Ch¯o', geschreven door Felix van den Hombergh. Met drie bijzondere muzikanten op cello, harp en marimba. vr 11 oktober 20:15, De Duif, € 19,50

DANISH STRING QUARTET + JOHANNES ROSTAMO - DOPPELGÄNGER 4

Naast Schubert plaatst het kwartet ditmaal Thomas Adès. Deze keer gaat er letterlijk een tandje bij: versterkt met cellist Johannes Rostamo speelt het Danish String Quartet in dit concert geen kwartetten, maar kwintetten. Een van Schuberts allerlaatste werken is het 'Strijkkwintet in C'. Adès componeert zijn nieuwe kwintet net als Schubert voor de ongebruikelijke bezetting met een extra cello.

za 12 oktober 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 45,-

LUWTEN, KIKA SPRANGERS & CONCERTGEBOUWORKEST

In deze nieuwe editie van Music Bowl komen indiepopartiest Luwten, saxofonist Kika Sprangers en musici uit het Koninklijk Concertgebouworkest samen op het podium. Zij spelen hun eigen muziek en laten de muzikale genres versmelten in verrassende muzikale ontmoetingen.

za 12 oktober 21:00, Het Concertgebouw Amsterdam, € 19,-

DE EREPRIJS (2)

Orkest De Ereprijs heeft een vaste bezetting van veertien musici met twee fluiten, klarinet/ basklarinet, twee saxofoons, trompet, twee trombones, hoorn, tuba, elektrische gitaar, basgitaar, piano en slagwerk (klassiek, modern, drums). In deze samen-

KLASSIEK

I SOLISTI & VLAAMS RADIOKOOR - IN WHAT WE TRUST

Hoe ziet de wereld van morgen eruit? Wat betekenen geloof en zingeving vandaag? Het zijn hete hangijzers nu onze toekomst van alle kanten onder druk staat. De blazers van I Solisti brengen samen met het Vlaams Radiokoor een programma over eigentijdse vragen. Naast de onweerstaanbaar grootse Mis in e van Anton Bruckner klinkt nieuw werk van Frederik Neyrinck, artist in residence van I Solisti. Dichter Maud Vanhauwaert staat garant voor een meeslepend script.

MUZIEKGEBOUW AAN 'T IJ, 3 OKTOBER

Het is een minimalistische, meeslepende verzameling stukken over verandering, verdriet en schoonheid. Te horen tijdens Amsterdam Dance Event. do 17 oktober 19:00, do 17 oktober 21:30, Het Concertgebouw Amsterdam, € 29,-

COLLEGIUM VOCALE 1704

VÁCLAV LUKS - WAAR MOZART DE MOSTERD HAALDE

De Tsjechische dirigent Václav Luks en zijn Collegium 1704 brengen het mooiste oratorium van zijn ‘landgenoot’ Mysliveˇcek. Van 1760 tot ongeveer 1780 was hij de meest geliefde en bestbetaalde operacomponist in Italië. Het oratorium 'Abramo ed Isacco' (Abraham en Isaac) is Mysliveˇceks laatste oratorium en het vormt een hoogtepunt in zijn oeuvre. za 19 oktober 13:30, Het Concertgebouw Amsterdam, € 45,50

PHOTONEN - SHADOWS OF PARADISE

DE NATIONALE OPERAPETER GRIMES

Benjamin Britten schetst het aangrijpende beeld van een individu dat ten onder gaat aan de huichelachtigheid van een kleine gemeenschap. Peter Grimes (1945) laat de strijd zien van de mens tegen de elementen, tegen zichzelf en tegen zijn medemens. Britten weet op unieke wijze een muzikale verbinding te leggen tussen het menselijke lot, de eeuwige kracht van de zee en de vernietigende macht van een valse moraal en intolerantie. NATIONALE OPERA & BALLET, 6 T/M 22 OKTBER

stelling weet het orkest het publiek te verrassen met een eigen klankkleur.

za 12 oktober 20:15, Orgelpark, € 12,50 t/m € 22,-

TRIO 258 AT THE MOVIES

Tijdens het openingsconcert van het tiende seizoen Vrienden van de Kamermuziek duikt Trio 258, bestaande uit pianist en artistiek leider Lestari Scholtes, violist Eduardo Paredes en cellist Leonard Besseling, in de wereld van de filmmuziek.

zo 13 oktober 16:00, De Duif, € 17,50 t/m € 25,-

VOCES SUAVES - HET BEROUW

VAN PETRUS

Pijn, verdriet, berouw: de apostel Petrus was vol gewetenswroeging nadat hij Jezus driemaal had verloochend. In 1594 maakte renaissance-componist Orlando di Lasso hier een prachtige toonzetting van: Lagrime di San Pietro (Tranen van Petrus). Ensemble Voces Suaves staat bekend om zijn fraaie vertolkingen van renaissance- en barokmuziek, gebaseerd op de historisch geïnformeerde uitvoeringspraktijk. di 15 oktober 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 39,-

WILL LIVERMAN EN DAAN BOERTIEN

Will Liverman zingt gekend klassiek repertoire, maar minder bekend werk ligt hem net zo goed. De Amerikaanse bariton is een allrounder, en de Nederlandse pianist Daan Boertien een zanger op de vleugel. Engelstalige liederen staan centraal in dit recital met werk van onder anderen Burleigh, Vaughan Williams en Still. Ze worden geflankeerd door liedkunst van Poulenc en Richard Strauss. HET CONCERTGEBOUW, 8 OKTOBER

DUSTIN O'HALLORAN

In het concert van de Amerikaanse componist en pianist Dustin O'Halloran staat zijn nieuwe album '1 0 0 1' centraal, dat in maart verscheen op het illustere label Deutsche Grammophon. Een meeslepend album dat de luisteraar uitnodigt om stil te staan en na te denken over complexe vraagstukken, zoals natuur, bewustzijn en kunstmatige intelligentie. di 15 oktober 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 19,-

KARINA CANELLAKIS EN HET CONCERTGEBOUWORKESTWAGNER EN SIBELIUS Dirigent Karina Canellakis maakt haar debuut bij het Concertgebouworkest. De muziek van Wagner en Skrjabin gloeit van verlangen en extase. De Italiaans-Duits-Amerikaanse Grammy-winnende klassieke violist Augustin Hadelich soleert in Sibelius’ 'Vioolconcert'. 16 t/m 18 oktober 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 20,-

JOEP BEVING & MAARTEN VOS

Joep Beving en Maarten Vos maakten samen een nieuw album: 'vision of contentment'. In juli verscheen het album op het Leiter-label van Nils Frahms.

Photonen Vocaal Ensemble zingt onder leiding van gastdirigent Gulian van Nierop in 'Shadows of Paradise' contemplatieve, troostende en ook opgewekte a capella koorklanken uit Engeland en Scandinavië. Centraal staat het magnifieke 'Requiem' uit 1932 van Herbert Howells. Verder klinkt sfeervolle muziek van Parry, Tavener, Uusberg, MacMillan, en mooie en tegelijkertijd geestige werkjes van Grieg en Rutter. za 19 oktober 20:15, Dominicuskerk, € 15,50 t/m € 19,50

ERIK BOSGRAAF EN JORRIT TAMMINGA

Speciaal voor dit concert met live visuals heeft Erik Bosgraaf componisten uitgenodigd om nieuw werk te schrijven rondom het thema eenzaamheid en alleen zijn. Naast Bosgraaf speelt Jorrit Tamminga op live electronica. Met muziek van de Britse Julia Dorset, de Hongaarse Sara Ivan en Tamminga zelf.  za 19 oktober 14:00, Stichting Noorderkerkconcerten, € 17,50

DOROTHEE MIELDS & STEFAN TEMMINGHVADER, ZOON, PEETOOM George Philipp Telemann gaf als peetoom zijn naam door aan Carl Philipp Emanuel Bach, met wie hij een levendige briefwisseling en innige band zou onderhouden. De missing link? Vader Johann Sebastian, die mee aanschuift aan dit buffet van cantatefragmenten en sonates, geserveerd door sopraan Dorothee Mields en blokfluitmenner Stefan Temmingh.

zo 20 oktober 20:15, De Waalse Kerk, € 10,- t/m € 29,-

HELLO CELLO SLOTCONCERT Het Hello Cello Orkest is het grote zoemende cello-orkest van de Cello Biënnale en biedt plaats aan 140 cello spelende kinderen en jongeren tot 18 jaar uit heel Nederland. Het Noord-Hollandse deel van het Hello Cello Orkest

MÉÉR

VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES?

iamsterdam.nl/agenda

THE OUTLET AROUND THE CORNER

verzorgt samen met het Cello Ensemble (Conservatorium van Amsterdam) en Orkest Passionata Strings (Platform C) een slotconcert als feestelijke afsluiting van de Hello Cello Dag. zo 20 oktober 16:00, Schouwburg Amstelveen, € 5,-

MARTA LIÉBANA MARTÍNEZ

Dit programma van pianiste Marta Liébana Martínez draait om nieuwsgierigheid. Naast werken van bekende componisten als Beethoven, Mozart of Liszt, speelt zij ook werk van componisten die minder bekend zijn. zo 20 oktober 16:00, De Thomas, € 12,50

TRIO GASPARD - BRAHMS' PIANOTRIO NR. 2

‘Je hebt nog nooit zo'n mooi trio van mij gehad’, schreef Brahms aan zijn uitgever over zijn 'Tweede pianotrio'. Trio Gaspard laat horen hóé mooi. De avontuurlijke musici spelen daarnaast werk van Haydn en László Lajtha. ma 21 oktober 19:30, wo 23 oktober 19:30, Het Concertgebouw Amsterdam, € 29,-

SYMPHONY OF MAGIC – THE MUSIC OF HARRY POTTER LIVE

Vanaf de allereerste noot zijn de soundtracks van de Harry Potterfilms betoverend. 'Hedwig’s Theme', de beroemde, twinkelende melodie waar bijna elke Harry Potter-film mee begint, dompelt de luisteraar direct onder in zijn magische avonturen. De films zelf worden niet vertoond. di 22 oktober 20:15, za 26 oktober 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 74,-

ORKEST VAN DE ACHTTIENDE

EEUW EN CAPPELLA AMSTERDAM - MOZARTS REQUIEM

Een beproefde combinatie: het Orkest van de Achttiende Eeuw en Cappella Amsterdam. Samen buigen ze zich onder leiding van Daniel Reuss over Mozarts 'Requiem', een stuk met een diepe persoonlijke intimiteit. do 24 oktober 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 29,-

TOONKUNSTKOOR AMSTERDAMA CHILD OF OUR TIME

Michael Tippett’s 'A Child of Our Time' (1941) en Ralph Vaughan Williams’ 'Dona Nobis Pacem' (1936) zijn twee monumentale stukken die allebei krachtige boodschappen van hoop en vrede uitdragen. Toonkunstkoor Amsterdam voert beide werken uit met Het Orkest onder leiding van dirigent Boudewijn Jansen. vr 25 oktober 20:15, Dominicuskerk, € 25,-

HANNA SHYBAYEVA - RZEWSKI

Pianiste Hanna Shybayeva brengt de complexe en emotionele klanken van Frederic Rzewski's meesterwerk 'The People United Will Never Be Defeated!' tot leven. Dit concert belooft een diepgaande muzikale reis vol technische virtuositeit en emotionele diepgang, waarmee Shybayeva haar passie en betrokkenheid bij de huidige politieke situatie in Wit-Rusland uitdrukt.

za 26 oktober 20:15, De Waalse Kerk, € 12,50 t/m € 27,50

BEN VAN GELDER & ENSEMBLE

Saxofonist Ben van Gelder is gefascineerd door het orgel. Voor het derde jaar op rij presenteert hij nieuw werk voor ensemble en orgel.

za 26 oktober 20:15, Orgelpark, € 12,50 t/m € 22,-

KOPERENSEMBLE VAN HET

CONCERTGEBOUWORKEST

De kopergroep van het Koninklijk Concertgebouworkest wordt internationaal geroemd om de ‘gouden rand’ in hun klank. Zij spelen muziek uit bijna drie eeuwen en vier windrichtingen. Van Bachs barok tot de overweldigende schoonheid van de hedendaagse Amerikaan Eric Whitacre. Van Edward Elgars ingetogen Engelse waardigheid tot Piazzolla’s Zuid-Amerikaanse vurige tangopassie. En van Albéniz’ kruidige Spaanse klanken tot Bruckners klinkende kathedraal. zo 27 oktober 11:00, Het Concertgebouw Amsterdam, € 21,-

BNNYHUNNA - LENNOX (8+)

Rightaboutnow Inc. en De Nationale Opera bewerken het spannende kinderboek 'Lennox en de gouden sikkel' van Zindzi Zevenbergen, Hedy Tjin en Brian Elstak tot een dynamische hiphop-opera. Een muzikaal verhaal over moed, vriendschap, en de ontdekking dat je wereld groter wordt als je meer weet. 27 t/m 29 oktober diverse tijden, do 31 oktober 13:30, do 31 oktober 16:00, Nationale Opera & Ballet, € 14,50 t/m € 17,-

BACH IN DE BUURT

Centraal in de Cantatedienst Westerkerk staat de cantate 'Mache dich, mein Geist, bereit (BWV 115)' van J.S. Bach. De dienst sluit af met een feestelijke orgelcompositie van J.S. Bach. zo 27 oktober 17:00, Westerkerk Amsterdam, gratis

LUBIMOV, MELNIKOV, PASHCHENKO, SHELEPOV + POPRUGIN - LUBIMOV 80!

De muzikale interesses van de legendarisch Russisch pianist Lubimov zijn a-typisch in hun breedte: van klassiek tot 'prepared piano', van barok tot nu. Met muziek van Mozart, Schubert, Glinka, Debussy en de contemplatieve Oekraïner Valentin Silvestrov is dit dan ook een typisch Lubimov-programma. Dit verjaardagsconcert biedt bovendien de buitenkans om Saties ballet 'Relâche live te horen, met film. di 29 oktober 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 41,-

FAMILIECONCERT: KEES (OF DE JONGEN DIE TE VEEL SCHEETJES LIET) (5+)

'Kees (of de jongen die te veel scheetjes liet)' is een muzikale feel-good voorstelling waarin kinderen ontdekken dat je 100 verschillende manieren hebt om met je angsten om te gaan. wo 30 oktober 13:30, wo 30 oktober 15:30, Het Concertgebouw Amsterdam, € 19,-

MAO FUJITA - BEETHOVEN EN MEER

De jonge Japanse pianist Mao Fujita reist de wereld over en verbluft het publiek met levendig, energiek en virtuoos spel. In de serie 'Grote Pianisten in de Kleine Zaal' staat onder meer Beethovens hartstochtelijke Sonate nr. 23, de 'Appassionata' op het programma. do 31 oktober 19:30, Het Concertgebouw Amsterdam, € 19,TONEEL

& THEATER

ANTIKLIMAX - AS THE WORLD

HURTS

De natuur is hot. De wildernis is sexy. De stad zijn we beu. Weg met die grijze, betonnen muren; geef ons in hemelsnaam de weidse vrijheid van het bos! An-

THEATER

UNTOLD EN BLACK HARMONY - UMA

Culturele organisatie Untold en muziekgezelschap Black Harmony slaan de handen ineen voor de voorstelling Uma waarin krachtige vergeten verhalen van Afrikaanse vrouwen in de strijd tegen slavernij worden verteld. In de voorstelling worden vijf vrouwelijke heldinnen belicht: Solitude uit Guadeloupe, Ma Cató uit Suriname, Maria uit Curaçao, Nanny uit Jamaica en Cécile Fatiman uit Haïti. Aan ieder van hen wordt een episode besteed die bestaat uit tekst, muziek en dans. DELAMAR, 19 OKTOBER

lingen van de Marokaanse samenleving aangekaart die ervoor zorgen dat er niet over misbruik en incest wordt gesproken. wo 02 oktober 20:45, do 03 oktober 20:15, Frascati, € 12,00 t/m € 17,00

PIM MUDA & HANNEKE DRENTHGREEN MIRROR HOTELS

Het is theater. Het is film. Het is allebei tegelijk. 'Green Mirror Hotels' is een voorstelling waarin de acteurs, voor de ogen van het publiek, op een filmscherm verschijnen. Echt! Ze gebruiken een green screen om op het witte doek te komen. Live! do 03 oktober 20:00, Griffioen, € 22,50

HET NATIONALE THEATER / NINA SPIJKERS - ANTIGONE

HNTJONG - VREEMD DING

Vreemd Ding (6+) is een muzikale en fantasierijke voorstelling, geïnspireerd op de prentenboeken van Oscarwinnaar en graphic novel schrijver Shaun Tan, die zich afspeelt in een bijzonder universum vol regels en rituelen. Tot het moment dat alles ineens verandert. Actrice en theatermaker Evgenia Brendes groeit op tussen verschillende talen en culturen. De impact van vertrekken, je weg zoeken in een nieuw land en een nieuwe wereld vormen de achtergrond van haar werk. DE KRAKELING, 26 EN 27 OKTOBER

tiklimax gaat op een romantische safari door de wildernis, vol taalvondsten, levensvraagstukken, fantasie, en muziek.

04 t/m 05 oktober 20:30, Theater Bellevue op locatie, € 9,50 t/m € 27,50

DENIS BURKE E.A. -

I'M HOME OP STRAAT

De huizenmarkt kraakt aan alle kanten, de gentrificatie neemt maar toe en Huib woont in het park. 'Op straat' toont de impact van het dak- en thuisloze bestaan. Een ode aan mensen die leven op straat. Waarom hangt er zo’n groot taboe rondom dakloosheid en waarom slaagt de overheid er niet in om eenieder een dak boven het hoofd te geven? zo 06 oktober 13:00, 14:30 en 16:00, Sunday Market, gratis

JOLIJN HENNEMAN EN TIMO TEMBUYSER - THE LAST FIVE YEARS

Na de succesvolle off-Broadway productie en de film met Anna Kendrick en Jeremy Jordan komt de intieme en eigenzinnige musical 'The Last Five Years' naar Nederland. De nieuwe versie, geschreven en gecomponeerd door Jason Robert Brown, vertelt het verhaal van twee New Yorkers die in vijf jaar tijd van hevige liefde naar een break-up bewegen.

DORIS VERVUURT & LIEKE VAN DER VEGTHIERNAMAALS

We gaan dood, dat is zeker. Maar wanneer het hier op aarde ophoudt, wat dan? Waar gaan we dan naartoe? Begint alles weer opnieuw of is het een definitief einde? Waren we hiervoor al ergens anders? En heb je ooit gevraagd wat je geliefde, je collega of je buurman denkt? Wat zouden we kunnen leren wanneer we vaker met elkaar in dialoog gaan over de dood en wat er daarna (niet) is? FRASCATI, 30 OKTOBER T/M 2 NOVEMBER

02 t/m 03 oktober 20:30, 23 t/m 24 oktober 20:30, DeLaMar, € 19,50

GOUDEN HAAS - HERINNER ONS Trompetterzeenaald, de kleine wrattenbijter of het bleekgeel blaasjeskruid? Dieren en planten van de rode lijst die op het punt staan voorgoed te verdwijnen. Drie acteurs en een regisseur willen deze verdwijnende soorten eer aan doen en proberen een afscheidsceremonie voor hen te organiseren. 'Herinner Ons' is een poging tot stilstaan bij wat onopgemerkt verdwijnt. Maar ook bij het wonder van het leven, de (veer)kracht van de natuur en alles wat er nog wél is. Deze voorstelling speelt op locatie NoordOogst in Amsterdam-Noord. 02 t/m 04 oktober 19:30, NoordOogst + Pof, € 12,50 t/m € 22,75

KENZA BERRADA - BOUJLOUD –THE MAN IN SKINS Boujloud is een personage uit een eeuwenoude Marokkaanse rite: hij draagt bloedige schapenvachten en is de incarnatie van wat taboe en verboden is en onuitgesproken blijft. De rite vertelt over een legende die zijn oorsprong vindt in het idee van goddelijke vergelding. In 'Boujloud – The Man in Skin' worden de sociale, juridische en politieke tegenstel-

Welke prijs ben je bereid te betalen voor je principes? Het Nationale Theater brengt een moderne versie van de Griekse tragedie 'Antigone'. Jean Anouilh schreef zijn moderne bewerking van 'Antigone' in het door oorlog bezette Frankrijk van 1942. Nina Spijkers regisseert een grootse, muzikale voorstelling over politiek, familie, stabiliteit en rebellie. do 03 oktober 20:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 26,50

RAYMI SAMBO MAAKTDUIZEND AANSLAGEN OP DE OBAMA'S In 'Duizend aanslagen op de Obama's' wordt een biopic gemaakt van het echtpaar tijdens pittige relatietherapiesessies. Acht jaar na hun vertrek uit het Witte Huis zoeken Barack en Michelle Obama naar hun plek in de samenleving. In een wereld van extremisme en centrumrechts denken neemt hun relevantie en invloed af. De acteurs stellen de keuzes en motivaties van de Obama's ter discussie en dagen vaststaande overtuigingen uit. Zo wordt de biopic een radicaal verhaal van hoop en verandering.

04 t/m 05 oktober 20:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 22,50

CIRCUMSTANCES -

PIET VAN DYCKE - EXIT 'Exit' is een spannende en fysieke circus- en acrodansvoorstelling waar beweging, acrobatiek en balansbord samenvloeien. In een grote, indrukwekkende installatie met een draaiende muur en zwevende deuren bewegen vier circusartiesten in en door de ruimte. vr 04 oktober 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 17,50

DE JONGE HONDENDE STAATSGREEP

Met 'De Staatsgreep' brengt Theatergroep De Jonge Honden een bloedstollende reconstructie van een onbekende en omstreden geschiedenis. Een politiek drama in de stijl van een film noir, over de wens om alles hetzelfde te houden in tijden die veranderen. za 05 oktober 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 20,50

NAOMI INEZ - GEEN VAARWEL Een hartveroverend, muzikaal en

MÉÉR

VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES?

iamsterdam.nl/agenda

M. DE GRUYT

theatraal eerbetoon aan slachtoffers van femicide. 'Geen Vaarwel' brengt het levensverhaal van de moeder van theatermaker Naomi Inez, die in 1996 om het leven is gebracht. Een voorstelling over verlies, hoop, herwonnen vertrouwen en heling. za 05 oktober 20:00, zo 06 oktober 16:00, Theater de Roode Bioscoop, € 17,-

HOGE FRONTENHOEHEETTUT (6+)

Ontdek abc’s in de vorm van mannetjes, verstopte letters, ruziemakende letters, woordbeelden en beeldwoorden en andere talige gekkigheid. 'Hoeheettut' is gebaseerd op nieuwe en bestaande teksten en tekeningen van Joke van Leeuwen. In een samenwerking tussen Joke en regisseur Lieke Benders is dit alles bewerkt tot een springerig en kleurrijk verhaal. zo 06 oktober 14:30, Theater de Krakeling, € 12,00

THEATER TERRADE KLOKKENLUIDER VAN DE NOTRE DAME (6+)

Gebaseerd op de roman van Victor Hugo en geïnspireerd op de film van Disney heeft dit avontuurlijke en romantische verhaal alles in zich om bewerkt te worden tot een typische Terrafamiliemusical. Met poppenspel, inventieve decors en nieuwe muziek. Een betoverende familiemusical vol helden, boeven, humor, avontuur en muziek.

zo 06 oktober 15:00, Meervaart Theater, € 12,50

PLAN D - BOUT! (8+)

De goot verstopt, water spuit, stroom valt uit en de leidingen barsten. Is er een gebruiksaanwijzing? En waar loopt het water eigenlijk naartoe? In 'Bout!' laat Plan D zien dat vakmanschap een duurzame oplossing is voor alles wat er maar mis kan gaan en laat het publiek op ludieke wijze ervaren hoe leuk, interessant en veelzijdig technische beroepen zijn.

zo 06 oktober 14:00, Plein Theater, € 13,50 t/m € 15,50

BIRGIT SCHUURMAN -

STRUIKELEN

Er zit schoonheid in struikelen. In het bijna vallen, in het schrikmoment, de reflex, de poging om overeind te blijven. Het overkomt Birgit Schuurman voortdurend. 'Struikelen' is een persoonlijke show. Muziektheater over je best willen doen. Eerlijk en zonder opsmuk en met het hart op de tong en de longen uit het lijf. En voor het eerst helemaal in het Nederlands.

di 08 oktober 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 26,-

'T BARRE LAND - EINDE VAN DE LANGE NACHT

'Einde van de lange nacht' is een raamvertelling over een soldaat die in shock terugkomt uit WOII naar het landhuis van zijn familie in Engeland. Als vorm van therapie besluit de familie ’s avonds een aantal gasten uit te nodigen om verhalen aan elkaar te vertellen en op die manier te proberen ‘de waarheid’ te achterhalen. Een voorstelling die draait om de vraag hoe we met (maatschappelijke) trauma’s kunnen omgaan.

08 t/m 12 oktober 20:00, Frascati, € 12,-

DANIQUE BOL - EN WE HANGEN

NIET OP Een kwetsbare en ook grappige voorstelling over het einde van

een liefde en de afkickverschijnselen ervan. Een voorstelling met theater, poëzie en popmuziek. Voor iedereen met een hart, gebroken of niet.

09 t/m 13 oktober diverse tijden, 16 t/m 20 oktober diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

CARLY WIJS, EURUDIKE DE BEUL, SCARLET TUMMERS / ANTIGONE & KVS - HERFSTSONATE

Scarlet Tummers, Carly Wijs en Eurudike De Beul spelen 'Herfstsonate' van cineast Ingmar Bergman: een gesprek tussen een moeder en een dochter, een zoektocht naar erkenning en liefde. Twee toneelspelers en een zangeres duiken onder in de diepte van de moeder-dochterrelatie en peilen naar de kern: hoe worden we gevormd? Welke kwetsuren komen daar soms bij kijken? En wat vraagt het van ons om autonomie te bereiken?

09 t/m 10 oktober 20:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 16,-

DE THEATERTROEPBLAUWE LUCHT

De hel dat zijn de anderen, schreef Sartre. De hel dat is Terschelling, vindt Arie Storm. Speciaal voor de Theatertroep bewerkte hij zijn roman 'Schoonheidsdrift' voor toneel. 'Blauwe Lucht' is een daverende slapstick-komedie waarin de toeristische zucht naar ‘authentieke ervaringen’ onder de loep wordt genomen.

09 t/m 19 oktober 20:00, Theater de Richel, € 18,-

VERNON CHATLEIN - TULA VERSE Tula, ook wel 'Rigaud' genoemd, was de leider van de grootste slavenopstand in de Nederlandse koloniale geschiedenis. Wat gaat er in je om als je een opstand leidt? Is het verhaal van Tula een verhaal dat we moeten accepteren zoals het is? De voorstelling, een mix van muziek, theater, spoken word en beeldende kunst, neemt het publiek mee op een reis die archieven bevraagt en uitnodigt bestaande narratieven en perspectieven te herzien.

do 10 oktober 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 20,75

THEATERPRODUCTIEHUIS ZEELAND - WATER VERGEET NIET 'Water vergeet niet' is een muzikale voorstelling over pijnlijke herinneringen, verloren dromen en over de littekens die de eeuwenlange slavenhandel door de Zeeuwen heeft veroorzaakt. De levens van vier vrouwen die zich afspelen in twee verschillende tijdvakken worden met elkaar verweven tot een strijdvaardig portret over moed en vrijheidsstrijd.

do 10 oktober 20:30, Podium Mozaiek, € 14,-

DILAN YURDAKUL - ALTER

In 'Alter' staat de versplintering die migratie teweegbrengt centraal. Dilan Yurdakul zoomt in op de strijd die ze als nazaat van de migrant levert, om de onverwerkte trauma’s van gebroken ouders en grootouders te overwinnen en zo dichter bij haarzelf en haar toekomst te komen. Hoe staat zij als derde generatie vrouw tegenover het moederschap, wat wil ze doorgeven? Wat neemt ze mee en wat laat ze achter, wat is er gewonnen en wat is er verloren?

10 t/m 11 oktober 20:30, Likeminds, € 12,50 t/m € 16,50

NORDIN MAOULI & ROBIN IM-

THORN - VLEUGEL VRIJ

De voorstelling ‘Vleugel Vrij’ neemt het publiek mee in het

DANS

ELLEN PIETERS, RICHARD SPIJKERS

E.V.A. - ONZE JORDAAN

LEINEROEBANA - EUTERPIANS

De voorstelling Euterpians van dans- en muziekgezelschap

LeineRoebana viert de kracht van vrouwelijkheid in een vervlechting van dans en muziek. Geïnspireerd door Euterpe, Sirenen en Amazones, brengen dansers en eigenzinnige musici zoals celliste Maya Fridman, percussioniste Marianna Soroka en sopraan Elisabeth Hetherington oude en hedendaagse klanken tot leven. Een uitnodiging tot voelen en reflecteren.

INTERNATIONAAL THEATER AMSTERDAM, 26 EN 27 OKTOBER

SOWETO SKELETON MOVERS & LLOYDSCOMPANYUNBREAKABLE

In een combinatie van oprecht spel, levenslustige Afrikaanse dansstijlen, humor en indrukwekkende visuals vertellen de Soweto Skeleton Movers uit Johannesburg hun persoonlijke levensverhalen. Ondanks veel tegenslagen en foute verleidingen die hun pad kruisten, zijn deze vijf pantsula dansers uit Soweto ‘unbreakable’.

BIJLMER PARKTHEATER, 22 EN 23 OKTOBER

buitengewone en inspirerende verhaal van Robin Imthorn, een onderscheiden oorlogsveteraan. Een reis door oorlogstrauma en innerlijke conflicten, naar bevrijding en de mogelijkheid om iets groots te bereiken. Muzikaal verrijkt door marinier, veteraan en pianist Nordin Maouli. vr 11 oktober 20:30, Meervaart Theater, € 17,50

SARA DE MONCHY - SARA’S MYSTERIES (6+)

In een hoorspel waarin de geluiden live in het theater te zien zijn, met een écht verhaal van een écht kind, brengt Sara de Monchy de zorgen en vragen van kinderen op een tastbare manier dichtbij. In de theatervoorstelling van 'Sara’s Mysteries' gaat het publiek mee op roadtrip naar Marokko om Sara te helpen Sammy’s mysterie te ontrafelen. 12 t/m 13 oktober 14:30, Theater De Krakeling, € 11,-

HAMDI DRIDR - ACT(S) AND SWEATS

'Act(s) and Sweats' is het laatste deel van een drieluik waarin de Tunesische choreograaf Hamdi Dridri een ode brengt aan het hardwerkende lichaam. Het is een choreografie in de vorm van een 'klankstudie' waarin Dridri

In het kader van het 750-jarig bestaan van Amsterdam maakte Diederik Ebbinge deze sfeervolle musical over de Jordaan, vol heerlijke meezingers als 'De parelvissers', 'Bij ons in de Jordaan' en 'De glimlach van een kind'.

16 t/m 21 oktober diverse tijden, 23 t/m 27 oktober diverse tijden, 30 t/m 31 oktober 20:00, DeLaMar, € 29,50

GABBERS WAREN WE 'Gabbers waren we' is een losgeslagen muzikale theatertrip van regisseur Olivier Diepenhorst over een tijd waarin een kwart van de jongeren zichzelf gabber noemde, tot grote afschuw van de rest van Nederland. Een rauwe theatershow, te zien tijdens Amsterdam Dance Event, over vriendschap en worden wie je wil zijn.

16 t/m 18 oktober 20:30, DeLaMar, € 19,50

JUNADRY LEOCARIAMI PRET’I WOWO Mi Pret’i Wowo (mijn oogappel) is een interdisciplinaire ritmische zoektocht naar verbinding en heling. Een duet gedanst door choreografe Junadry Leocaria en haar vader, voormalig professioneel danser Junny Candido Maduro. Afro-Caribische dansstijlen, latin, waacking en live visual storytelling komen samen in een voorstelling die de complexiteit van de relatie tussen vader en dochter uitlicht.

PODIUM MOZAÏEK, 11 OKTOBER

alledaagse repetitieve gebaren en handelingen omzet in dans. Hij choreografeert wat het lichaam als herinnering met zich meedraagt.

za 12 oktober 20:30, De Balie, € 15,50

HARRO VAN LIEN - DE SNELSTE ZEBRA VAN DE WERELD (4+) Ontdek hoe de snelste zebra van de wereld leert over vriendschap, verliezen en winnen in een spannende vertelling vol avontuur. Over lelijk winnen en mooi verliezen. Gebaseerd op het prentenboek van Youp van 't Hek. zo 13 oktober 14:30, Amstelveens Poppentheater, € 9,-

MAATSCHAPPIJ DISCORDIABEVREEMDENDE BRECHT

Door de hevige regenval zijn dozen vol boeken doorweekt. Bij het openen ervan wordt een complete collectie van het werk van Bertolt Brecht aangetroffen. Aan de hand van niet alleen zijn toneelwerk maar ook zijn poëzie en brieven wordt een portret geschetst van een uitvinding waarmee een nieuwe schets van onze hedendaagse werkelijkheid wordt getoond.

15 t/m 19 oktober 20:00, 22 t/m 26 oktober 20:00, Frascati, € 12,- t/m € 17,-

RIGHTABOUTNOW INCDESIRÉE

'Desirée', een solovoorstelling door Ritzah Statia, gaat over een gemarginaliseerde jonge zwarte vrouw die vastzit in een matrix van misbruik, uitsluiting en institutioneel racisme. Terwijl ze worstelt met haar demonen en haar mentale gesteldheid zakt ze langzaam weg in een droomwereld tussen realiteit, waanzin en hoop.

16 t/m 19 oktober 20:00, Bijlmer Parktheater, € 12,50 t/m € 15,-

SAHAND SAHEBDIVANI - HET VERRE WOORD

Verhalen sterven niet. Zelfs wanneer de verteller stil valt leven ze in ons voort, als echo’s die blijven galmen tussen de hoge bergen. Wanneer een vader ze niet meer vertelt moet de zoon het doen. Sahand Sahebdivani (oprichter van Mezrab en Amsterdam Storytelling Festival) is de zoon van een Iraanse revolutionair en blaast leven in zijn oude verhalen van verzet en vlucht. wo 16 oktober 20:30, Griffioen, € 18,-

HOUSE OF NOUWSHENDRIK IV – ONGESCHIKT VOOR KINDEREN (8+)

Een verhaal dat begint met een koning. De koning is gek, maar hij is wel de baas. Als hij een wereld wil met alleen maar pizza Hawaï, dan zal er alleen maar pizza Hawaï zijn. Zo simpel is het. House of Nouws maakt bonte voorstellingen over existentiële thema’s met veel humor en smeuïg spel en knoeit met veel bravoure en energiek spel met de spelregels. vr 18 oktober 19:30, Theater De Krakeling, € 12,-

DUDA PAIVA X LAVINIA MEIJERANIMALIA PARADOXA

Duda Paiva en Lavinia Meijer duiken samen in de wereld van de Zweedse wetenschapper Carl Linnaeus. Zij brengen Linnaeus’ wonderlijke animalia tot leven en onderzoeken het ondefinieerbare; datgene wat niet in een hokje past en waarin de natuur haar ware aard onthult. Een muzikale ode aan de schoonheid en complexiteit van de natuur. 18 t/m 19 oktober 20:15, Meervaart Theater, € 14,50

SADETTIN K - RETURN OF THE KING

Sadettins vader keerde onlangs terug naar Turkije, na vijftig jaar in Nederland gewerkt en gewoond te hebben. Met een mix van humor, authenticiteit en

relativering neemt Sadettin K het publiek mee op reis, zijn vader achterna.

za 19 oktober 20:30, zo 20 oktober 16:00, Meervaart Theater, € 15,-

HET KLEINE THEATER - RAPUNZEL (3+)

Rapunzel is een mooi maar eenzaam meisje. Ze zit haar hele leven lang opgesloten in een toren. Op een dag echter ontdekt Rapunzel, dat er een deurtje in haar toren zit.. ze kan eruit! Ze verzamelt al haar moed en gaat de grote onbekende wereld in. Een ontroerend verhaal over liefhebben en loslaten.

zo 20 oktober 11:00, Theater de Richel, € 10,-

MARJOLIJN TOUW, JOEY

SCHALKER E.A. - EEN RITS TE VER 2.0

Harrie Vermeulen is terug van weggeweest. En hoe! De dolkomische campingvoorstelling van Jon van Eerd is volledig in een nieuw jasje gestoken. Hij is nóg sneller, nóg grappiger, nóg hysterischer en helemaal van deze tijd. zo 20 oktober 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 29,50

KLEIN AMSTERDAM PRODUCTIESGEWOON ZOALS JE BENT (2+)

Een muzikale en beeldende theatervoorstelling op basis van het populaire prentenboek 'Gewoon zoals je bent', over het olifantje Kleine Snuf die niet in de rij kan lopen, van Jonny Lambert. zo 20 oktober 11:00, Het Zonnehuis, € 7,50

LULU'S POPPENTHEATER - DE KLEINE, STOERE FEE (2-4 JAAR)

Een kleine fee woont in een boom vol verhalen. Maar… een heks speelt de boom in handen van een bandiet. Dat laat de fee niet op zich zitten. Gelukkig zijn er de uil en juf Marloes die te hulp schieten. Een vrolijk en wervelend verhaal met muziek, beweging en interactie door Lulu's poppentheater (Marloes Gies) met schminken. zo 20 oktober 11:00, zo 27 oktober 11:00, Poppentheater Koos Kneus, € 7,- t/m € 9,-

WABI SABI THEATER - TERECHT (12+)

'Terecht' is een eigenzinnige mix van dans, livemuziek en tekst. Een voorstelling gebaseerd op moedige, tragische en hoopgevende verhalen van mensen die zoeken naar een manier om wat kapot is, nieuwe waarde te geven. Met gebarentolk op woensdag 23 oktober.

22 t/m 23 oktober 19:30, Theater De Krakeling, € 12,-

FEMKE ARNOUTS / KARAVAAN - DAT GAT Het leegmaken van ons hoofd lijkt een steeds grotere daad te vereisen. Hoe radicaal kan die daad worden? Wat als ‘het niets’ vorm heeft gekregen en ineens voor je staat? Wat als je ‘niets’ aan kunt raken, ‘niets’ kunt voelen? Wat doe je dan?

22 t/m 23 oktober 21:00, Frascati, € 10,- t/m € 15,-

RENATE REIJNDERS, NADJA

HÜPSCHER EN JENNIFER EVENHUIS - DE MOEDERMONOLOGEN

In 'Moedermonologen' brengt

Renate Reijnders samen met actrices Nadja Hüpscher en Jennifer Evenhuis eerlijke verhalen over het moederschap anno nu. Herkenbaar, rauw, activistisch en met de broodnodige zelfspot. Met teksten van onder anderen Claudia de Breij en Stella Bergsma. wo 23 oktober 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 27,50

PUCK VAN TUSSENBROEKDROMEN DUIDEN

Puck probeert haar dromen en idealen te duiden en verkent daarbij de dunne lijn tussen humor & pijn, persoonlijk & politiek, kwetsbaar & krachtig. Wat volgt is een ontroerende, herkenbare voorstelling vol muziek.

23 t/m 26 oktober diverse tijden, 30 t/m 31 oktober diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

WENDE - VRIJPLAATS

Wende gaat terug naar de basis. In een exclusieve voorstelling in Koninklijk Theater Carré verandert ze de piste in een vrijplaats; een plek waar alles mogelijk is. Samen met toetsenist Nils Davidse neemt ze het publiek mee op een reis waarvan de soundtrack bestaat uit niets meer dan twee piano's en haar stem.

24 t/m 27 oktober diverse tijden, 30 t/m 31 oktober 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 24,-

THEATER ARTEMIS / HET ZUIDELIJK TONEEL / HETPALEIS / JETSE BATELAAN - DE (8+)

Wat doe je met bijna niks als je altijd heel erg veel gewend bent?

In deze nieuwe familievoorstelling van Jetse Batelaan zie je mensen, die eigenlijk nooit iets hebben moeten missen, langzaam alles kwijtraken. Alsof iets of iemand ze een les wil leren. 24 t/m 25 oktober 19:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 10,- t/m € 36,50

MARAH HAJ HUSSEINLANGUAGE: NO BROBLEM

In de performance 'Language: no broblem' interviewde kunstenares Marah Haj Hussein, die binnen de grenzen van Israël is geboren en opgegroeid, over een periode van twee jaar, verschillende leden van haar familie over hun relatie tot hun moedertaal, het Arabisch, en hun relatie tot de officiële taal van het land waar ze wonen, het Hebreeuws. 24 t/m 25 oktober 20:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 16,-

POLDERTHEATER - HARD(T)

Over de liefde als medicijn tegen de angst voor de ander. Een theatervoorstelling met invloeden van spoken word, hiphop en dans. vr 25 oktober 20:30, CC Amstel, € 10,- t/m € 15,-

FC BERGMANS / TONEELHUISWERKEN EN DAGEN

Waar FC Bergmans vorige productie 'The Sheep Song' een lofzang was op de vrijheid van het individu en de maakbaarheid van het leven, is 'Werken en dagen' een ware ode aan de onstuitbare kracht van de groep en de grenzeloze macht van de natuur. Al wordt het in zekere zin, en onvermijdelijk, ook een elegie. za 26 oktober 19:30, zo 27 oktober 15:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 26,50

LOST PROJECT, FRASCATI & SUBURBIA - OSSO

Maggie en Steven zijn sinds een jaar uit elkaar. Ze hebben samen twee kinderen: Stef (18) en Michael (16). Samen proberen ze hun gezinsleven op een nieuwe manier vorm te geven. Aan de hand van scherpe dialogen, kwetsbare songs en vurige bewegingen komen de structuren binnen het gezin bloot te liggen. Een ontroerend, grappig en confronterend familieportret, waarin niet de oplossing maar de poging centraal staat.

za 26 oktober 20:30, Podium Mozaiek, € 19,-

WENSLEY PIQUÉ - ODO

In 'Odo' verbeeldt Wensley Piqué met maquettes, overheadprojector, zandkunst, live-cinema en indringende soundscapes zijn kennismaking met een gemeenschap diep in het binnenland van Suriname. Samen met Damani Leidsman en Ava Meijer schetst hij op een gefragmenteerde manier de historische context van deze gemeenschappen: de trans-Atlantische slavernij, de ontvoeringen uit Afrika, de ontsnappingen, verzet en hun immense veerkracht.

za 26 oktober 13:30, Theater Bellevue, € 12,50

ENSEMBLE SEASESSIONBABAR EN HET ONTSTAAN

VAN DE WERELD (6+)

Kinderboekenschrijfster Mylo Freeman schreef een gloednieuw scheppingsverhaal over het ontstaan van de wereld. Planeten en dieren spelen de hoofdrol en het olifantje Babar beleeft onvergetelijke avonturen. Verteller Jennifer Muntslag neemt het publiek mee in het verhaal, omlijst door live animaties van Sjeng Schupp. zo 27 oktober 13:30, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,- t/m € 21,-

THEATER HUTSEPOT - HOEDJES

EN KALFJES (4+)

De hoedenmaker reist naar een bijzonder dorp waar iedereen uniek is. Kan hij ook hier de perfecte hoed maken en de mensen gelukkig maken? Ontdek het in deze aanstekelijke smeltkroes van muzikaal vertel- en poppentheater.

ma 28 oktober 14:30, Amstelveens Poppentheater, € 9,-

GAIA GONNELLI - KLEUR+ (2+)

Drup, spetter, klets. In 'KleuR+' beweegt een danseres zich door de ruimte. Niet in haar eentje; ze wordt gevolgd door allerlei kleuren verf.

di 29 oktober 11:00, di 29 oktober 14:30, Theater De Krakeling, € 11,-

GROTE MENSEN - BOEF (4+)

Twee houtje-touwtje-detectives geven een masterclass ‘boef’. Met fantasie, humor en slapstick brengen de spelers een spannende whodunit in een boevenavontuur voor kleuters.

wo 30 oktober 15:00, Bijlmer Parktheater, € 9,-

THEATER OOSTPOOL - BRANDEN ‘Branden’ is een intrigerend drama over de gewelddadige aard van de mens, onuitroeibare levenslust en haat en liefde die soms zó op elkaar lijken dat je het verschil niet meer ziet. Wajdi Mouawads moderne klassieker over oorlog, moederliefde en geheimen wordt gespeeld in de regie van Abdel Daoudi. wo 30 oktober 20:15, Meervaart Theater, € 17,50

DE WARME WINKEL - BRIDESHEAD REVISITED

Kende dit meesterwerk in de vorige eeuw nog een cultstatus onder queers én conservatievelingen, tegenwoordig lijkt deze roman overgeleverd aan de vergetelheid. Florian Myjer katapulteert samen met Abke Haring 'Brideshead Revisited', van de Britse schrijver Evelyn Waugh, de 21e eeuw in. Met livemuziek gecomponeerd door Rik Elstgeest. wo 30 oktober t/m 11 december, diverse data, 20:00, Internationaal Theater Amsterdam, vanaf € 10,-

GERSHWIN BONEVACIATERUG NAAR PRINSENPLEIN

Gershwin Bonevacia gaat in 'Terug naar Prinsenplein' op zoek

naar zijn tienjarige zelf, Gush. Wie was Gush, hoe heeft Gush bijgedragen aan Gershwin en waar komt de gevoelsmatige ontstane afstand vandaan? Tijdens deze zoektocht stuit de volwassen Gershwin op trauma's, scheve verhoudingen en taboes. Een ode aan de onbevreesde ik. do 31 oktober 19:30, Internationaal Theater Amsterdam, € 11,50

MAX TAK - HET BEST BEWAARDE GELUID TER WERELD (5+) Een vrolijke en spannende familievoorstelling over heldhaftige binnenblijvers en bange avonturiers. Vol muziek, achtervolgingen, en geluiden (en mensen) die de weg kwijt zijn.  do 31 oktober 15:00, Bijlmer Parktheater, € 9,-

LEV AVITAN / NABIL TKHIDOUSSET - 7SHEB 3LIK: REKENEN OP JOU Een simpele fried chicken zaak in Rotterdam Zuid. Nabil en Lev stoppen zichzelf vol met 3000 calorieën aan gefrituurde kip voordat zij vertrekken naar de begrafenis van Lev's vader. '7sheb 3lik: rekenen op jou' is een voorstelling over het doorbreken van de ketenen van trauma en hoe waardevol het is om zo'n proces samen aan te gaan met je broeder. Het liefst tijdens het eten. do 31 oktober 12:30, Theater Bellevue, € 9,50 t/m € 30,-

STEF VAN LOOVERENCONFESSIONS

Voor hun nieuwe live performance, 'Confessions', werkt de Antwerpse kunstenaar Stef Van Looveren met hun lichaam en een verscheidenheid aan emotionele en sociale stadia als een middel om de lagen van identiteitsconstructie in vraag te stellen en te verkennen.

31 oktober t/m 1 november 20:00, de Brakke Grond, € 18,-

DANS

UNIQURSAL - MOSAIC

'Mosaic' is een levendig theatraal stuk waarin zelfontdekking en verbinding worden verkend door middel van dans. Een dynamische theatrale ervaring die cyberpunk-geïnspireerde energie mengt met innovatieve voorstellingen en het publiek uitnodigt om de transformerende kracht van de electro-cultuur, een androgyne dansstijl afkomstig uit Frankrijk, met eigen ogen te aanschouwen.

di 01 oktober 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 20,75

BENJAMIN FELIKSDAL - ICOON, INSPIRATOR EN PIONIER

De eerste Legacies-avond staat volledig in het teken van Benjamin Feliksdal (1940), oud-danser van Het Nationale Ballet en een van de pioniers op het gebied van tapdans en moderne jazzdans in Nederland. Een eerbetoon aan een iconische artiest en pedagoog met een inspirerend levensverhaal en een enorme toewijding aan de danswereld.

03 t/m 04 oktober 20:00, Nationale Opera & Ballet, € 14,50 t/m € 17,-

MOHAMED LAMQAYSSI - DIHYA

De voorstelling 'Dihya' onthult het verlangen om erbij te horen. Het werk, gebaseerd op esthetische en artistieke inspiraties uit de Imazigh-cultuur en digitale artistieke disciplines, trekt het concept van traditie en eer naar het hier en nu. Choreograaf Mohamed Lamqayssi vertelt het verhaal van de Amazigh-koningin Dihya. Zij is de enige vrouw in

de geschiedenis die tegen de Umayyad vocht, en helaas verloor. Deze nederlaag markeerde een keerpunt in de geschiedenis van de Imazighen cultuur in Noord-Afrika. do 03 oktober 20:15, Frascati, € 12,-

SELIM BEN SAFIA (AL BADIL)EL BOTINIÈRE 'El Botinière' van de Tunesische choreograaf Selim Ben Safia is een metafoor voor de giftige wereld van de ‘patriarchale hypocriete Arabisch-Islamitische samenleving’ waarin mensen niet kunnen zijn wie ze willen zijn. 'El Botinière', de naam van een mythisch cabaret in het centrum van Tunis, is een voorstelling op populaire elektro-oriëntaalse muziek die de verborgen kant belicht van het Tunesische nachtleven waar vreugde, verdriet, liefde, haat, verlangens en het leven met elkaar verweven zijn.

do 03 oktober 19:00, Frascati, € 19,-

NELISIWE XABA - FAKE NEWS 'Fake News' verkent de concepten desinformatie, samenzweringstheorieën en wetenschapsontkenning en brengt deze samen in een wervelende dansvoorstelling. Live performance vloeit over in animatie en de grenzen tussen lichaam en scherm, realiteit en schijn vervagen. De voorstelling geeft kritiek op de hedendaagse sociaal-politieke en culturele samenleving. Het nieuwe normaal wordt gehekeld waarin de opkomende dominantie van virtuele aanwezigheid en ontmoetingen, vervreemding en het risico op desinformatie in de hand werken. do 03 oktober 21:30, Frascati, € 19,-

DENDEN KARADENIZ / ZERO DANCE THEATRE - OASIS Choreograaf en danser Denden Karadeniz gaat op zoek naar de innerlijke oase: een plek waar we onszelf kunnen zijn en tot rust kunnen komen. Een enerverende ervaring die essentiële vragen stelt in een tijd van groeiende sociale complexiteit. Vertaald door een unieke mix van diverse dansstijlen en dansachtergronden die samenkomen in een zeer fysiek bewegingsidioom.

04 t/m 05 oktober 20:30, Meervaart Theater, € 15,-

WAJDI GAGUI (CIE COL'JAM)FRACTAL

'Fractal' van de Tunesische choreograaf Wajdi Gagui is een meeslepende en betoverende ervaring waarin de dansers door een wereld van voortdurend veranderende vormen bewegen en zo mens en digitaal beeld met elkaar verbinden. In deze voorstelling combineert Wajdi Gagui de schoonheid van hedendaagse dans met de oneindige mogelijkheden van digitale kunst. vr 04 oktober 19:30, Frascati, € 14,t/m € 19,-

BUTOH SOIRÉE

Butoh Soirée is een avond gewijd aan de kunst van Butoh. Vijf Butoh-dansers uit Italië, Nederland en Servië tonen hun werk in

MÉÉR

VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES?

iamsterdam.nl/agenda

vijf optredens.

zo 06 oktober 20:00, LOLA Lieven, € 15,-

NEDERLANDS DANS

THEATER I - ARCHITECTURE OF THE INVISIBLE

In 'Architecture of the Invisible' presenteert NDT 1 de wereldpremière van Christos Papadopoulos, een nieuwe stem voor Nederlands Dans Theater, en danst de bestaande werken 'Vanishing Twin' (2008) en 'Clowns' (2016) van Jiˇrí Kylián en Hofesh Shechter. Het nieuwe werk van Christos Papadopoulos verkent onze subtiele, dagelijkse sociale connecties en belicht zo de schoonheid van de meest diepgaande verbindingen die vaak niet eens worden opgemerkt.

08 t/m 10 oktober 20:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 33,50

CORPO MÁQUINA SOCIETYMONDO PERFETTO

'Mondo Perfetto' is een voorstelling van de hand van choreograaf en Corpo Máquina’s artistiek leider Guilherme Miotto. In 'Mondo Perfetto' onderzoekt Guilherme hoe ons denken beweging beïnvloedt en hoe beweging de geest vormt. Vanuit het idee dat lichaam, geest, ziel en ruimte fundamenteel met elkaar verweven zijn, trekt hij de mogelijkheid om één van deze elementen los van de ander te zien in twijfel. Met de eenvoud van beweging vindt hij richting in de gelaagde realiteit waarin we ons bevinden.

di 08 oktober 20:30, De Duif, € 12,50 t/m € 18,75

DALTON JANSEN - JAH!

'Jah!' van choreograaf Dalton Jansen is een krachtige ode aan de zwarte man in een westerse wereld en een diepgaande viering van vaderschap. Zes performers bewegen zich door collectieve trauma's op zoek naar innerlijke vrijheid. Welke trauma's draag je over en welke laat je los? En hoe wordt dit van generatie op generatie overgedragen?

10 t/m 12 oktober 20:30, Frascati, € 10,- t/m € 15,-

HET NATIONALE BALLETDON QUICHOT

Een zonovergoten ‘feel good’-ballet. Zo kun je Alexei Ratmansky’s internationaal bejubelde Don Quichot gerust typeren. De Russisch Amerikaanse topchoreograaf creëerde in 2010 deze nieuwe versie van de beroemde balletklassieker voor Het Nationale Ballet, resulterend in een productie waar het plezier, de positieve energie en het Spaanse temperament van afspatten.

11 t/m 12 oktober 20:00, 16 t/m 17 oktober 20:00, 19 t/m 20 oktober diverse tijden, 23 t/m 27 oktober diverse tijden, 30 t/m 31 oktober 20:00, Nationale Opera & Ballet, € 28,- t/m € 115,-

RADIO DANSPALEIS (LIVE)

Radio Danspaleis is een uniek project dat ouderen en lokale artiesten uit Amsterdam samenbrengt voor live radio-uitzendingen, toegankelijk voor iedereen als publiek. Met acht uitzendingen verspreid over verschillende wijken, eindigt elk evenement op de dansvloer. Dit keer in de van Houtenkerk in Weesp. di 15 oktober 13:30, Van Houtenkerk, gratis

ROSHANAK MORROWATIAN / ROVER - ALPHABETHS OF FLESH In de dansvoorstelling 'Alpha-

bets of Flesh' maakt choreograaf en danser Roshanak Morrowatian voelbaar hoe het is om een lichaam in diaspora te zijn. Samen met danser Mami Izumi verbeeldt zij de versplinterde ervaring van tijd en ruimte van mensen die hun geboorteland hebben verlaten. Het hier en daar en het nu en toen smelten samen in herinneringen en dromen.

15 t/m 18 oktober 21:00, Frascati, € 10,- t/m € 15,-

TAPPIN-IT COLLECTIVEGAMBIT

Tappin-It Collective ontfermt zich over de vraag: hoe de ander te begrijpen? 'Gambit' is een ritmisch, fysiek en beeldend pas de deux tussen twee extreme tegenpolen die elkaar ontmoeten in een zwart-witte wereld op een zwartwit geblokte dansvloer. do 17 oktober 20:30, CC Amstel, € 16,50 t/m € 18,50

DE TONEELMAKERIJ / DOXGISELLE (8+)

'Giselle' is een van de beroemdste balletten ter wereld. De Toneelmakerij en Dox presenteren een actuele bewerking met songs, beats en hiphop. Een meeslepend verhaal over stardom en vriendschap, over samen dromen en strijden voor wat je het allerliefste wil in een stampend dansen muziektheaterspektakel met de energie van de straat. 18 t/m 20 oktober diverse tijden, Internationaal Theater Amsterdam, € 10,-

JEFTA TANATE - DOMELESS

De noodzaak om je verbonden te voelen, erkenning te krijgen en geborgenheid te hebben zit in elk mens. Maar wat als je vanwege persoonlijke omstandigheden deze houvast of zelfs je huis verliest? 'Domeless' is een voorstelling over de impact van verlies en het vinden van je nieuwe plek in de wereld. Een ode aan hen die ons thuis laten voelen.

do 24 oktober 20:30, Podium Mozaiek, € 14,-

SALLY DANSGEZELSCHAP

MAASTRICHT - KRIJTJE MIJ (4+)

'Krijtje Mij' is een interactief en speels dansfeest voor het hele gezin. Een ontmoeting tussen kinderen, volwassen bezoekers en dansers, een kennismaking met als ingrediënten elkaars bewegingen en krijt. Samen creëren dansers en publiek een uniek levend schetsboek, waarin gezamenlijk wordt getekend, gedanst en beleefd.

30 t/m 31 oktober, diverse tijden, Theater de Krakeling, € 11,-

INTRODANS - HEROES

In 'Heroes' van Introdans draait alles om helden. Wie zijn eigenlijk onze helden? Introdans laat ze zien in een aantal energieke en meeslepende choreografieën. Een rijkgevarieerde premièremix van virtuoze, dynamische dans. do 31 oktober 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 30,CABARET

STAND-UP COMEDY SHOW (NL)

De top van de Nederlandse comedians. elke vr, za 20:30 Comedy Café € 18,50

IMPROV COMEDY SHOWS

Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht.

elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00 Boom Chicago, diverse prijzen

CABARET

KIM KARSSEN - WE'RE ALL ALONE IN THIS TOGETHER

lijf. Wat is er over van de verwondering en bewondering van een ventje van bouwjaar '61? Het jongetje van toen kijkt naar de wereld van nu. En andersom. 03 t/m 05 oktober 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 27,50

Kim Karssen brengt een tragikomische performance over jezelf wapenen tegen de draken op het slagveld der liefde. Maar ook tegen de spoken in je hoofd. Tegen die enge man die achter je aan fietst na school en tegen die draak van een buurvrouw die zegt dat je het allemaal zelf bedacht hebt. Want als je zelf een clown bent verkleed als mens, hoe weet je dan nog welke draak een mens is en welke mens een draak?

DE KLEINE KOMEDIE, 1 OKTOBER

BIANCA DEL RIO - DEAD INSIDE WORLD COMEDY TOUR (16+)

Comedy-koningin en RuPaul's Drag Race-winnaar Bianca Del Rio kondigt haar glorieuze terugkeer aan en brengt haar zesde, epische, splinternieuwe standupcomedyvoorstelling 'Dead Inside' naar Nederland vr 04 oktober 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 53,50

LONNEKE DORT - WAT MIJ BETREFT

Oud-winnares van het Amsterdams Kleinkunst Festival Lonneke Dort duikt de wildernis in en leert hoe ze kan overleven in de natuur. Ze maakt vuur, bouwt schuilplaatsen, ontmoet dieren, leert de wolken kennen en eet insecten en elandpoep. Tegelijkertijd woont ze in de binnenstad (welbeschouwd ook een wildernis) en heeft daar te maken met beige mensen en groetjes.

BELLEVUE, 3 OKTOBER

COMEDYTRAIN

Comedytrain is een verrassingspakket: Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30 Toomler € 13,50

BIRGIT & RO - HET GEWONE

LEVEN

Een voorstelling boordevol grappige, herkenbare en soms choquerende scènes, zo uit het leven gegrepen. Birgit Jongerius en Robin Zijlstra kleuren met een flinke dosis humor graag buiten de lijntjes.

02 t/m 05 oktober diverse tijden, 16 t/m 19 oktober diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

LEBBIS - HET SPAANSE KUSSEN

De titel van het nieuwste programma van Hans Sibbel, Lebbis, is 'Het Spaanse Kussen'. Google het niet, hou die spanning vast, Lebbis zal het u allemaal duiden. Dit wordt een reis die veel leuker is als je niet weet waar het heen gaat. Vertrouw hem nou maar, hij weet al dertig jaar wat ie doet: Lebbis ontrafelt een mysterie, hij ligt er niet wakker van, hij zal het laten zien.

REMKO VRIJDAG - VRIJDAG, DOEMSDAG Het moest er natuurlijk een keer van komen: acteur, cabaretier en komiek Remko Vrijdag gaat solo. Vrijdag Doemsdag is een post apocalyptische tragikomedie, een dystopische one man show voor volwassenen die tegen het donker kunnen. Een einde-der-tijden conference waarin Vrijdag met sardonisch genoegen vertelt, grapt en zingt over hoe we het met z’n allen zo ver hebben laten komen.

BELLEVUE, 11 T/M 13 OKTOBER

01 t/m 02 oktober 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 19,75

FOIL ARMS AND HOGSKITTISH

Het Ierse trio Foil Arms and Hog presenteert 'Skittish', een mix van sketch-comedy, publieksinteractie en improvisatie. Na uitverkochte shows in de London Palladium, New York Town Hall en het Sydney Opera House, begint het drietal aan hun grootste wereldtournee tot nu toe.

01 t/m 02 oktober 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 43,05

MARGÔT ROS - BRABANTSE

NACHTEN ZIJN LANG

Een tragikomische avond op de rand van echt gebeurd en absoluut verzonnen: hilarisch, schrijnend, sprankelend en soms pijnlijk. In polonaise komt ze langs de markante types en goeie anekdotes uit haar jeugd en ‘ons pa’. wo 02 oktober 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 21,50

DIEDERIK VAN VLEUTENBOUWJAAR '61

De koning van het geschiedeniscabaret. Een genre dat hij zelf heeft uitgevonden. Na vier programma’s over zijn voorouders gaat hij nu zijn eigen historie te

ROGIER BAK - MADE IN USA Van Amsterdam naar Amerika en weer terug: Rogier Bak is een Nederlandse cabaretier die zich in zijn thuisland een vreemdeling voelt. In zijn losbandige debuut soloshow, 'Made in USA', toont Rogier zijn kenmerkende energieke en boeiende stijl en belicht hij culturele tegenstellingen, menselijk gedrag en zijn eigen volwassen worden. za 05 oktober 20:00, Tobacco Theater, € 15,- t/m € 70,-

LAURA VAN DOLRON - HEEL

Alles goed? Vragen we elkaar in het café. En dan zeggen we gewoon maar weer ‘ja’. Small talk. Maar als je Laura van Dolron kent, wil je dieper dan dat. In 'Heel' gaat ze far beyond small talk. Op zoek naar radicale eerlijkheid. En de kracht van kwetsbaarheid. Herkenbaar, ontroerend en inspirerend. ma 07 oktober 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 25,-

DUBBELPROGRAMMA JOHAN GOOSSENS & KIM SCHUDDEBOOM

Twee nieuwe shows in de maak, dus eerst try-outen in Toomler. Johan werkt aan zijn nieuwe show 'Het Volle Leven'. Kim is bezig met haar tweede programma 'Doe Maar Rustig': scherp, ad rem, gevat, diepzinnig, ontroerend, pretentieus en gewaagd. ma 07 oktober 20:30, Toomler, € 20,-

PIET VAN EEGHEN - DE VERLICHTING NABIJ

Piet van Eeghen ging gewoon door het leven als wiskundedocent. Tot hij plots, vrijwel uit het niets, de publiekspijs op het Leids Cabaret Festival in de wacht sleepte in 2022. In 'De Verlichting Nabij' schiet Piet van absurdistische liedjes naar bizarre hersenspinsels. Laat het maar aan hem over om zijn geest schaamteloos onder de loep te nemen.

do 10 oktober 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 24,-

STEFAN HENDRIKXWHO’S THE MAN

Stefan Hendrikx (winnaar Leids Cabaretfestival) is een man, maar weet niet wat voor een. Daar gaat-ie dus naar op zoek: op dates, op een familiebarbecue, als hij danst, als hij gewoon even iets wil zingen. Maar als het er echt op aankomt, is hij dan wel bereid te staan voor wie hij is? Gewapend met een enorme fantasie, een loopstation waar hij live muziek mee maakt en een hoge grapdichtheid neemt Stefan het publiek mee in zijn zoektocht naar wat voor man hij nou eigenlijk wil zijn. vr 11 oktober 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 18,-

SCALA PHOTOGRAPHY

JOSHUA BAKARBESSY BAS

DE GEBROEDERS TIMISELASAMEN UIT, Na een decennium van succes en een tijdelijke scheiding, zijn Henry en Joshua Timisela terug op het podium, en brengen ze een verhaal dat rechtstreeks uit het hart komt. In 'Samen uit,' nemen de broers het publiek mee op een emotionele reis door hun leven, hun successen en hun uitdagingen.

za 12 oktober 20:30, Podium Mozaiek, € 23,-

NINA'S FEMILICIOUS POSSE

Een posse vol feministische fanaten in KomedieLAB. Het theater wordt opnieuw overgenomen door een horde vrouwen. Door Nina en haar wolfpack. Woest. Bloederig. Heks. Femilicious. La de la Parra voert een golf van feminine talenten aan. Een hyperbont palet waar de spetters van afspatten.

za 12 oktober 20:15, KomedieLAB, € 22,50

KLAPLOPERS - STAND UP COMEDY

Een line-up van zes tot acht beginnende grootheden die hun meest grappige en originele anekdotes delen. De Klaplopersavond wordt afgesloten door een bekende kop met tientallen jaren comedy-ervaring.

za 12 oktober 21:30, Theater de Richel, € 15,00

STEVE HOFSTETTER - KILL THE BUTTERFLIES

De bemoedigende en hilarische nieuwe show van schrijver, columnist en comedian Steve Hoffstetter gaat over de obstakels die we voor onszelf opwerpen, met Hofstetter op zijn allerbest. zo 13 oktober 20:00, DeLaMar, € 34,-

THOM GERRITS - DIT ZIJN DE ECHTE

In de voorstelling 'Dit zijn de Echte' tackelt Thom de grote vraag: waarom is hij nou gelukkiger dan de rest? Met meeslepende verhalen, liedjes en rapnummers neemt hij het publiek mee op reis in een voorstelling vol wendingen.

17 t/m 19 oktober 21:00, Theater de Richel, € 15,-

THIJS VAN DE MEEBERG - MET DE BESTE BEDOELINGEN

Hij lijkt de perfecte schoonzoon, maar is een losgeslagen idioot. In 'Met de beste bedoelingen' gaat cabaretier Thijs van de Meeberg er met een gestrekt been keihard in, op zoek naar het antwoord op de vraag: hoe bewaak ik de vrede? Met een oneindige optimisme, in een stevig tempo, als een ongeleid projectiel en vol met beste bedoelingen probeert Thijs iedereen en vooral zichzelf bij elkaar te houden.

vr 18 oktober 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 20,-

MOUNA LAROUSSI - WAANZIEN 'Waanzien' gaat over kijken. Door een gekleurde bril, elkaar met de nek aan, of niet verder dan je neus lang is. Mouna Laroussi laat ons zien hoe misverstanden ontstaan. Ze pleit ervoor elkaar liefdevol in de gaten te houden. In 'Waanzien' opent ze ons de ogen. Dansend, bewegend, vertellend. In gespierde choreografie en intieme mime.

zo 20 oktober 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 25,-

DUBBELPROGRAMMA - WIM

HELSEN & DAVID LINSZEN

Van niets naar iets, van een vage gedachte naar een gevonden inzicht, van een grap waar om ge-

gniffeld wordt naar een grap-opgrap met lachsalvo’s. Wim Helsen en David Linszen werken ieder aan een nieuw eigen theaterprogramma. Wim maakte al vele solovoorstellingen, en David nu voor het eerst. De een speelt voor de pauze, de ander daarna.

21 t/m 22 oktober 20:00, Theater de Richel, € 22,50

RONALD SNIJDERS - ALS MENS

Eindelijk. Het gaat gebeuren. Hij geeft zichzelf prijs. De warrig gekapte komiek van de talige nonsens gaat vertellen over zijn échte leven. Wie is de man achter de absurdist? En hoe is-ie daar zo gekomen? Kortom: het masker gaat af. Nieuwe woorden, gestoorde voordrachten, tweespraken met zichzelf en halve terzijdes.

22 t/m 24 oktober 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 26,-

ANDRE MANUEL - HET GODDELIJKE LICHAAM

In 'Het Goddelijke Lichaam' praat Andre Manuel over de absurde wens van sommigen om zo dun mogelijk in de kist te liggen, zien we de Vegetarische Slager op rolschaatsen en kruisen we onze blikken met Manuel's X-benen. En gaat Andre het ook nog hebben over kannibalisme, want dat zou al die super schattige varkentjes misschien wel eens kunnen redden.

22 t/m 23 oktober 20:00, Theater Bellevue, € 12,50

TOBI KOOIMAN - BEST OF 2

Tobi Kooiman is cabaretier en wiskundige. Met zijn gevoel voor logica tackelt hij levensvraagstukken en alledaagse kwesties. De titel van zijn debuutvoorstelling was ‘Best Of’. Nu komt Tobi met het vervolg: ‘Best Of 2’. Een nieuwe show vol beeldende verhalen, slimme redenaties en rake grappen, waarin hij probeert zijn imago op te krikken. wo 23 oktober 20:30, Griffioen, € 18,50

SEZGIN GÜLEÇ - WILD, BARBAARS & BLOEDDORSTIG

Güleç heeft een lange weg afgelegd uit de diepste krochten van dit land tot op het podium en hij stopt pas als hij de absolute top heeft bereikt. Hij neemt het publiek mee op zijn persoonlijke reis, waarin geen enkele ruimte is voor uitgespeelde typetjes, pretentie of oneerlijkheid. Sezgin Güleç werd door de Volkskrant uitgeroepen tot hét comedytalent van 2024.

24 t/m 26 oktober 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 19,75

JANNEKE DE BIJL - DOET U OOK MENSEN?

Janneke zit misschien in een degelijke verpakking, maar van binnen is ze dwarser dan dwars. Ze analyseert, ageert, demonstreert, relativeert en playbackt. 'Doet u ook mensen?' is een voorstelling over de keerzijde van vriendschap en de hardheid van dierenliefde. vr 25 oktober 20:30, Meervaart Theater, € 15,-

KLAAS VAN DER EERDEN - BLIJ-

VEN DRIJVEN

Na tien jaar is Klaas van der Eerden terug in het theater met 'Blijven drijven': een energieke comedyshow met sketches, typetjes, muziek en misschien wel dans.

vr 25 oktober 20:00, Griffioen, € 22,-

GEORGE & ERAN - JE MAG OOK

NIKS MEER ZEGGEN

'Je mag ook niks meer zeggen' is een actuele conflictkomedie. Heel

persoonlijk, vol humor en vol vaart. De Syrische Nederlander George Elias Tobal en de Joodse Hollander Eran Ben-Michaël geven grote thema’s een menselijk gezicht.

27 t/m 28 oktober 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 25,-

YUNUS AKTAS - MAAKT NIET

UIT

Volgens Albert Camus is het leven inherent zinloos en worden mensen geconfronteerd met absurditeit omdat ze zoeken naar betekenis in een wereld die geen intrinsieke betekenis lijkt te hebben. Niet dat Yunus weet wat intrinsiek betekent, maar dat maakt voor de voorstelling niet uit. Een held is, volgens Camus én volgens Aktas die is geboren en getogen in Barneveld, iemand die zich bewust is van de absurditeit, maar toch verzet biedt. Daarom dit debuutprogramma met de titel 'Maakt niet uit'.

29 t/m 30 oktober 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 18,75

REMY EVERS - STOORZENDER

Na zijn bejubelde debuutvoorstelling 'Gewoon Remy' komt cabaretier Remy Evers (winnaar Juryprijs Cameretten 2019) met zijn nieuwe programma 'Stoorzender'. Een absurdistisch spektakel over een energieke jongen met te veel vrije tijd die verstrikt raakt in een eenzijdige burenruzie. In een wereld waarin iedereen rent, lijkt hij stil te staan. Maar niets is minder waar. wo 30 oktober 20:00, Theater de Richel, € 22,50

TJITSKE REIDINGA - PORTRET

Een poëtische voorstelling vol droogkomische situaties. Met tamelijk ongemakkelijke gedachtespinsels. En met Tjitskes favoriete muziek. 'Portret' gaat over de kracht van de fantasie. Over alles kunnen zijn en denken. En over hoe bevrijdend dat is.

30 oktober t/m 1 november 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 30,50

SOUNDOS - WITTE RUIS

'Witte Ruis'. Een constante geluidsstroom waar baby’s heerlijk op kunnen slapen. Zo ook de baby van Soundos. Hij ontspant zich dan onmiddellijk. Soundos ervaart zelf hele andere soorten 'witte ruis'. En die hebben zeker geen kalmerende werking. Maar Soundos heeft besloten zich te bevrijden van alle ruis.

do 31 oktober 20:00, Theater Bellevue, € 12,50

FESTIVALS

BLACK ACHIEVEMENT MONTH

De Black Achievement Month wordt jaarlijks in de maand oktober gehouden. Het festival heeft als doel de uitzonderlijke talenten van mensen met Afrikaanse roots in de schijnwerpers te zetten. Het thema van dit jaar is 'New Generations'.

Diverse data in de maand oktober, diverse tijden, locaties en prijzen. zie: www.blackachievementmonth.nl/ programma-amsterdam/

AFROVIBES FESTIVAL

Vanuit het thema 'Belonging' geeft Afrovibes dit jaar vorm aan het festivalprogramma met voorstellingen die een focus hebben op Noord-Afrika en de (Noord)Afrikaanse diaspora in Nederland. Afrovibes brengt een vernieuwend en gedurfd programma vol theater, dans, muziek en spoken word met voorstellingen uit onder andere Marokko, Zuid-Afrika, Ivoorkust, Tunesië, Egypte en Nederland.

02 t/m 05 oktober diverse tijden, 11 t/m 13 oktober diverse tijden, diverse locaties en prijzen.

BUTOH FESTIVAL AMSTERDAM

Het Butoh Festival Amsterdam presenteert een divers scala aan artiesten van over de hele wereld. De veertien geselecteerde artiesten in deze achtste editie komen uit Colombia, Frankrijk, Griekenland, Italië, Japan, Polen, Roemenië, Spanje en de VS. 04 t/m 05 oktober 20:00, Theater Munganga, € 25,- t/m € 45,-

D.U.R.F. FESTIVAL

D.U.R.F. Festival, het festival voor alle leeftijden, brengt de top van de Nederlandse urban scene met onder anderen Frenna, Poke, Skitta en Della Fox. Een feestje voor de hele familie gepresenteerd door Goudtje. zo 06 oktober 12:30, AFAS Live, € 47,75

HUMANS OF FILM FESTIVAL

Het Humans of Film Festival is een niche in het Nederlandse filmlandschap. Een sociaal en cultuur-maatschappelijk filmfestival waar (inter)nationale pakkende ‘human interest’ documentaires en speelfilms worden vertoond, met een breed randprogramma bestaande uit verschillende nabesprekingen.

10 t/m 13 oktober 10:00, Het Ketelhuis, € 11,-

AMSTERDAM DANCE EVENT

Het Amsterdam Dance Event (ADE) is hét mekka voor liefhebbers van de internationale elektronische muziekscene en tovert de stad weer om tot één groot dance-event met 200+ podia en 2.500+ artiesten.

16 t/m 20 oktober diverse tijden, diverse locaties en prijzen.

AMSTERDAM POLISH

FILM FESTIVAL

Van 18 oktober t/m 20 oktober vindt het Amsterdam Polish Film Festival plaats met onder meer twee films van Agnieszka Holland: 'Lonely Woman' (1981), over het leven in communistisch Polen, en 'Fever' (1980), een historisch drama over Poolse anarchisten in 1905. De films worden in context geplaatst door de moderator Stefan Maleševi´c en onderzoeker Barbara MalakMinkiewicz.

vr 18 oktober 17:30, De Balie, € 10,t/m € 24,50

HEAVY METAL

MANIACS FESTIVAL

Een internationale line-up van negen Heavy Metal bands uit acht landen met headliner

Anvil. Met albumklassiekers, zoals 'Metal on Metal' en 'Forged in Fire', was Anvil begin jaren tachtig een van de grootste Heavy Metal bands.

18 t/m 19 oktober 20:00, P60, € 34,-

CINEKID FESTIVAL

De 38e editie van Cinekid Festival opent zondagmiddag 20 oktober in Pathé Amsterdam Noord met de wereldpremière van de animatiefilm 'Victor Vleermuis'. Er worden tijdens het festival premières van (inter) nationale films en series vertoond en er zijn dagelijks masterclasses, workshops, en tal van activiteiten zoals meet & greets met de makers en acteurs. iedere ma,di,wo,do,vr,za,zo vanaf 19 oktober, Pathé Amsterdam Noord en diverse locaties. Diverse tijden en prijzen.

IMAGINE FANTASTIC FILM FESTIVAL

Het Imagine Film Festival bestaat veertig jaar en heeft dit jaar als thema, 1984 Re:Imagined. Ter ere van het 75e jubileum van de literaire klassieker '1984', gepubliceerd in 1949 van schrijver George Orwell en omdat veel van Orwells thema’s vandaag de dag relevanter zijn dan ooit. Door '1984' in 2024 te ‘reimaginen’ richt het festival zich, net als Orwell, op urgente hedendaagse kwesties, maar wordt ook een podium gegeven aan moderne verhalenvertellers die met behulp van fictie durven te speculeren over dystopische future scenario’s.

iedere ma,di,wo,do,vr,za,zo diverse tijden vanaf 24 oktober, De FilmHallen en Lab111, diverse prijzen.

BRAINWASH FESTIVAL

Een overvloed aan radicale ideeën, toffe performances en botsende visies met onder anderen Lieselot Siddiki, Erien Withouck en Ahilan Ratnamohan die scènes uit hun werk tonen en vertellen over de denkers die hun kunstpraktijk inspireren. 24 t/m 27 oktober 13:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 32,50

DIVERS

OASE VAN VERWONDERING Speciaal voor het 50-jarig jubileum van Ruigoord zijn er ruim dertig nieuwe en groene kunstprojecten te zien. Met kunstenaars van binnen en buiten Ruigoord worden routes langs ateliers en kunstprojecten aangelegd. Elke dag van de week gratis te bezoeken of boek een rondleiding op zondag.

iedere ma,di,wo,do,vr,za,zo vanaf 01 oktober, Ruigoord, gratis

REUZEN VAN NOORD

Maak kennis met de oudste bewoners van Amsterdam Noord: de bomen. Tijdens een bijzondere wandeling door de buurt luister je naar hun verhalen, van grappig tot ontroerend. Ontdek hoe deze reuzen van Noord de veranderingen in hun stad ervaren.

iedere ma,di,wo,do,vr,za,zo om 09:00 vanaf 01 oktober, Het Leeshuis, gratis

OPEN OOST ATELIERROUTE

Open Oost Atelierroute 2024 organiseert een centrale expositie in een voormalige schuilkerk én een atelierroute rondom de Oosterkerk. Dit jaar viert Open Oost 25 jaar open ateliers op de Oostelijke Eilanden, Kadijken en Entrepotdok. (Locatie: Plantage Doklaan 8-10)

iedere vr,za,zo diverse tijden vanaf 01 oktober, Atelierroute OpenOost, gratis

SCHERPDENKERS: JOYEETA

GUPTA EN LONNEKE VAN STRAALEN & CO

Klimaatwetenschapper Joyeeta Gupta, violist Lonneke van Straalen en ensemble The DutchBrewhouse brengen het programma 'Climate Justice in Four Seasons'. Hoe klinken de

MÉÉR VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES?

iamsterdam.nl/agenda

jaargetijden in de eenentwintigste eeuw? Engelstalig. vr 04 oktober 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 29,-

KINDERBOEKENWEEK 2024

Het thema van de 70ste Kinderboekenweek, van 2 t/m 13 oktober, is: ‘Lekker eigenwijs!’. Duik dit jaar in boeken vol eigenwijze figuren die het op hun eigen manier doen, van Mees Kees tot Matilda en van de NEEhoorn tot de dappere ridster. Tijdens de Kinderboekenweek vinden diverse activiteiten plaats waaronder 'Donnie, lekker eigenwijs' (4+), een muzikale voorstelling over diversiteit, inclusiviteit en de dingen op je eigen wijze doen. wo 9 oktober 16:00-17:00, OBA Spaarndammerbuurt, gratis

MYLO'S MUSEUM

In het kader van de Kinderboekenweek, met als thema 'Lekker Eigenwijs' presenteert Mylo Freeman haar werk onder de titel 'Mylo's Museum - over kunst en kleur'. Het onderwerp staat in het teken van sterke personages en eigenwijze figuren die laten zien hoe het is om te doen wat je zelf wilt, op je eigen manier.

t/m 2 november, di t/m zo 13:0017:00, Stichting WG-Kunst, gratis

INDUSTRIETERREIN

NOORDZEE? - DE TRANSITIE

VAN DE NOORDZEE

De transitie van de Noordzee is in volle gang. De bouw van windparken brengt natuurgebieden in de knel. De ruimte raakt op en de belangen botsen. Transformeert de Noordzee naar één groot industrieterrein? Wat is de weg naar gebalanceerd samenleven van industrie, natuur en voedselwinning? wo 2 oktober 20:00, De Balie, € 15,50

MARGRIET VAN DER LINDEN EN VIKTOR FRÖLKE - WEIRDDE PODCAST

Een podcastserie over de waanzinnige politieke wedloop in Amerika. In aanloop naar de verkiezingen begin november gaan Margriet en Viktor in gesprek, met elkaar en met gasten over politiek en cultuur in Amerika. ma 7, 14, 21, 28 oktober en 4 november 20:00, Theater de Richel, € 17,50

DE BALIE KIJKT: NOMADE IN NIEMANDSLAND

De film 'Nomade in Niemandsland' neemt de toeschouwer mee in het bewogen leven van Caribische kunstenaar Felix de Rooy. De Rooy geldt als een pionier die als eerste in het Nederlandse Koninkrijk met zijn kunst vrijuit vertelt wat het betekent om queer en Caribisch te zijn. ma 7 oktober 20:00, De Balie, € 16,-

JOOST OOMENBOEKENBORREL

Dichter, schrijver, theatermaker en drummer Joost Oomen werd door de Volkskrant uitgeroepen tot literair talent van het jaar. In Boekenborrel vertelt hij welke schrijvers zich schuil houden in zijn boekenkast.

MÉÉR VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES?

iamsterdam.nl/agenda

za 12 oktober 15:00, De Kleine Komedie, € 16,50

WHAT HAPPENS IN THE ARTIC 'What happens in the Arctic does not stay in the Arctic'. Bioloog Gert Polet (Wereld Natuur Fonds) vertelt over zijn werk in het snel opwarmende Noordpoolgebied. Deze lezing is onderdeel van de manifestatie 'De roep van de o’o. Natuur onder druk'. zo 13 oktober 11:00, Allard Pierson, € 7,50 t/m € 19,50

PLEIN PUBLIEK:

SACHA BRONWASSER

In Sacha Bronwassers nieuwe boek 'De Lotgevallen' vormen kunstwerken het startpunt van fictieve korte verhalen. Bronwasser speelt net als in haar debuutroman 'Niets is gelogen' en bestseller 'Luister' met perspectief. Welke vrijheid biedt literatuur haar in het schrijven over kunst? En wat moet een kunstwerk in zich hebben om Bronwasser te intrigeren? Een gesprek over makerschap, het verschil tussen kijken en zien, tussen maker en aanschouwer. vr 25 oktober 17:30, De Balie, € 9,50

FRAN LEBOWITZ

De beroemde Amerikaanse auteur, komiek en spreker Fran Lebowitz geeft haar ongezouten mening over de sociale, culturele en politieke ontwikkelingen in de V.S. en in de wereld. Engelstalig. di 29 oktober 19:00, DeLaMar, € 51,-

MUSEA

ALLARD PIERSON

Museum over 10.000 jaar cultuurgeschiedenis.

Johannes N. Helstone - Suriname in beweging

Aan de hand van postkaarten, boeken, foto’s en bladmuziek uit het persoonlijke archief van zijn achterneef John Helstone krijgt de bezoeker een inkijk in het leven en werk van deze pionier binnen de Surinaamse klassieke muziek.

t/m 13 oktober

De roep van de o'o. Natuur onder druk Bewonder de mooiste natuurtekeningen, laatste exemplaren van verdwenen dieren en hedendaagse kunst en ontdek alles over de bedreigde natuur.

t/m 26 januari 2025

Van Nijl tot Amstel

Van Nijl tot Amstel is een vaste presentatie die start bij prehistorische jagers in het nabije Oosten en uitmondt in de eenentwintigste eeuw in Amsterdam. Een reis in vogelvlucht door 10.000 jaar cultuurgeschiedenis.

Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpierson.nl

AMSTERDAM MUSEUM

De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen.

Amsterdam Museum aan de Amstel mét een volledig nieuw aanbod aan tentoonstellingen, publieksprogramma’s en kinderactiviteiten.

Panorama Amsterdam

In Panorama Amsterdam wordt de stad in al haar facetten getoond. Van de oudste plattegrond van de stad (uit 1538!) tot de straatkunst van Kamp Seedorf en van 17e-eeuwse schuttersstukken tot Natasja Kensmils hedendaagse schilderijen over de regentessen uit die tijd. doorlopend

Wildemanbuurt en Reimerswaalbuurt ontwerpen

Kinderen over creatieve werkplaats

The Beach

t/m 13 oktober

Gezichten van Noord-Holland

Onvertelde verhalen van Aalsmeer tot Texel

t/m 10 november

Manahahtáanung of Nieuw Amsterdam?

VIVE L’IMPRESSIONNISME!

Honderdvijftig jaar impressionisme wordt gevierd met een tentoonstelling vol Franse topstukken uit Nederlandse collecties. Kunstenaars als Claude Monet, Edgar Degas, Berthe Morisot, Alfred Sisley en Paul Cézanne vingen de persoonlijke beleving en lichtval van een specifiek en veranderlijk moment, een impressie, in losse penseelstreken en felle kleuren op het doek. Ontdek het werk van beroemde impressionisten, onder wie Auguste Rodin, Camille Pissarro, Claude Monet en Edgar Degas. VAN GOGH MUSEUM, VANAF 11 OKTOBER

Tolstraat 160 tel. 625 56 51, www.deappel.nl

ARCAM

Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam.

Form Follows Finance – De stad als spreadsheet t/m 10 november

The Sensitive City De tentoonstelling onderzoekt de betekenis van menselijke zintuigen en emoties in de stedelijke omgeving van Havenstad en Mercatorplein.

t/m 10 november

Modelstad Haven-Stad

Multimediale maquette over de grootste stadsuitbreiding van Nederland.

t/m 31 december 2028

Tijdlijn Amsterdam 2000-2030 t/m 1 januari 2030

Voelmaquette Arcamgebouw en Oosterdok t/m 30 april 2030

SCHADUWEN OP DE ATLANTISCHE OCEAAN

Deze nieuwe tentoonstelling laat zien hoe de geschiedenis van de scheepvaart, koloniaal geweld en slavernij onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. En welke impact dit had, en nog steeds heeft, op mensenlevens en gemeenschappen. Eigentijdse kunst van onder meer Lisandro Suriel en Manuwi C Tokai en video’s met persoonlijke verhalen laten de bezoeker met andere ogen naar het Nederlandse koloniale verleden kijken. HET SCHEEPVAARTMUSEUM, VANAF 27 SEPTEMBER

Het Inheemse verhaal achter New

York t/m 10 november

Mini-expo: Unboxing

Fashion from the Archives t/m 10 november

Collecting the City

Collecting the City is een tentoonstellingsserie waarin het Amsterdam Museum samen met verschillende gemeenschappen en organisaties de levendige stad Amsterdam ‘verzamelt’ en presenteert. Iedere editie bestaat uit een aantal kleinere presentaties die samen één tentoonstelling vormen.

Museum om de Hoek

Collecting the City #4

Kazerne Reigersbos

Collecting the City #4

Ongekend Zeedijk

Collecting the City #4

De Zeedijk is een plek waar veel culturen en achtergronden samenkomen. De Chinese, Surinaamse en Joodse gemeenschappen, de queeren jazz-scene, jonge creatieve ondernemers - allemaal voelen zij zich hier thuis. Toch heerst hier de vraag: hoe lang nog en van wie is deze straat eigenlijk?

t/m 5 januari 2025 Amstel 51, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

SETH SE LA JOUEKUNSTSPEELTUIN VOOR JONG EN OUD

Een interactieve tentoonstelling die verschillende thematische elementen bevat en bezoekers uitnodigt om op een speelse en leerzame manier kunst te ontdekken en te ervaren. Middels levendige installaties, uitdagende kunstwerken, meeslepende ervaringen, hands-on activiteiten en interactieve elementen voor jong en oud, wordt creativiteit en nieuwsgierigheid aangewakkerd. STRAAT MUSEUM, VANAF 4 OKTOBER

AMSTERDAM PIPE MUSEUM

Overzicht van de rookcultuur. Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

BEZOEKERSCENTRUM

AMSTERDAMSE BOS

Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland. Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

ANNE FRANK HUIS

De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

DE APPEL ARTS CENTRE

Kunstencentrum

De Appel gehost door Tempel, een cultureel centrum in de Amsterdamse Diamantbuurt. Min Oh: Conversation Dance Een tentoonstelling en performance van Min Oh's bestaande en nieuwe werken, samengesteld en gecochoreografeerd door Eugene Hannah Park. Het concept van Conversation Dance kwam voort uit de drang om te weten hoe niet-hiërarchische coëxistentie werkt in multidisciplinaire kunst. 24 t/m 29 september

Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

ARTIS

De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, duizenden vlinders in het vlinderpaviljoen en nog veel meer.

ARTIS-Groote Museum

Het Groote Museum gaat over de verbinding van de mens met al het leven op aarde, over de samenhang tussen mens, dier, plant, microbe en de aarde zelf. Doel van het interactieve museum is de bezoeker met andere ogen naar zijn omgeving en de wereld te laten kijken.

Pijlers van leven

De tentoonstelling is gebaseerd op een ontwerp voor een nieuw hand getuft kleed van de overleden kunstenaar Lizan Freijsen (1960-2024). Het laatste werk van Lizan Freijsen is een ode aan onzichtbare bomen, de palen die Amsterdam en het museum dragen.

Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

APPIE BAANTJER MUSEUM

In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur.

Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl

DE BAZEL

Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com

BIJZONDERE COLLECTIES

UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden. De afzonderlijke tentoonstellingsprogramma’s van de Bijzondere Collecties en het Allard Pierson zijn samengevoegd tot een gezamenlijk programma.

Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

COBRA MUSEUM

De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie.

Pierre Verger – The One That I Am Not Een viering van zijn fotografische nalatenschap, zijn hart en zijn onophoudelijke zoektocht naar zelfontdekking.

t/m 6 oktober

Diana Blok – I challenge you to love me

De tentoonstelling toont een overzicht van het werk van de fotografe en kunstenares Diana Blok (Uruguay, 1952) emigreerde in 1974 naar Amsterdam en ontwikkelde zich tot een zeer succesvolle fotografe en kun-

LISANDRO SURIEL

stenares. Met haar werk onderzoekt ze onderwerpen als identiteit, gender, seksuele diversiteit en cultuur. t/m 6 oktober

Open depot

Het Open depot presenteert een deel van de omvangrijke collectie op zaal. Het is geen vaste tentoonstelling maar een roulerende, dynamische presentatie. Nieuwe aanwinsten en samenwerkingen krijgen hier de ruimte om getoond te worden. t/m 31 december Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl

DIAMANTMUSEUM

Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger. Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl

VAN EESTEREN MUSEUM

Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden.

In, rond en vanuit het paviljoen biedt het museum een vol en gevarieerd programma met tentoonstellingen, wandelingen, fietstochten, bezoeken aan de museumwoning, Van Eesteren gesprekken, presentaties, lezingen, workshops en nog veel meer. mo man tai x mobilen

Dit project bestaat uit een uniek kunstwerk ontworpen door het Eindhovense duo Ulrike en Paul. t/m 27 oktober

Big Plans

De tentoonstelling biedt een kennismaking met tien vrouwelijke stedenbouwkundigen uit de moderne tijd, een internationale selectie van Colombia tot Zwitserland, van India tot Canada.

vanaf 10 oktober

Een kamer voor jezelf

De tentoonstelling zet de Amsterdamse gebouwen voor vrouwen naast elkaar, als een lange lijn door de stad en door de tijd. Hoe verandert 'Een kamer voor jezelf' een vrouwenleven?

vanaf 10 oktober

Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl

EYE FILMMUSEUM

Dagelijks voorstellingen. Informatie- en documentatiecentrum.

Albert Serra - Liberté

De eerste tentoonstelling in Nederland van de Catalaanse film- en theaterregisseur Albert Serra. Speciaal voor deze tentoonstelling wordt de gehele expositieruimte omgevormd tot een immersieve set vol nachtelijke, heimelijke ontmoetingen, waarin theater, film en tentoonstelling samenkomen. t/m 29 september Underground

De tentoonstelling Underground –American Avant-Garde Film in the 1960s bestaat uit een omvangrijk programma met zowel iconische als minder bekende films, en wordt de explosie aan vormexperimenten van de artistieke film in die periode belicht.

vanaf 13 oktober

IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

FABRIQUE DES LUMIERES

In Fabrique des Lumières wordt kunst tot leven gewekt: het werk van de grootste artiesten uit de geschiedenis, gegoten in een digitale ode van beeld en geluid. Daarbij wordt gebruik gemaakt van state-of-the-art technologie die volledig tot z’n recht komt in de grote ruimtes van de Westergasfabriek in Amsterdam. Van Vermeer tot Van GoghHollandse Meesters

In deze immersieve expositie komen meer dan 325 schilderijen van zo’n 50 verschillende schilders voorbij. Mondriaan - Een overdaad aan kleur

Infinite Horizons - Hedendaagse

Creatie

Infinite Horizons is een artistieke reis langs uitzichten die alle regels van het perspectief lijken te tarten.

Kuifje, Het Immersieve Avontuur vanaf 19 oktober

Pazzanistraat 37, tel. 247 9500 www.fabrique-lumieres.com

FOAM AMSTERDAM

Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform.

Benjamin Li - In Search of Perfect Orange

Een interactieve tentoonstelling van de Rotterdamse conceptuele

kunstenaar Benjamin Li. In zijn werk verkent hij thema's zoals identiteit, verbondenheid, arbeid en cultureel erfgoed, waarbij hij voedsel gebruikt om deze complexe onderwerpen te belichten.

t/m 1 december

Viviane Sassen - Phosphor: Art & Fashion

De tentoonstelling toont ruim dertig jaar aan werk van kunstenaar Viviane Sassen.

t/m 12 januari 2025

Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

VAN GOGH MUSEUM

De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld.

Jeff Cowen & Vincent van Gogh

In deze kleinschalige tentoonstelling worden enkele recente werken van de Amerikaanse kunstenaar Jeff Cowen (New York, 1966) getoond.

Hij werd, net als Vincent van Gogh, geraakt door de prachtige natuur van de Zuid-Franse regio de Provence.

t/m 13 oktober

For Vincent’s Eyes Only. Tekeningen van Emile Bernard t/m 12 januari 2025

Vive l’impressionnisme!

t/m 26 januari 2025

Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

HET GRACHTENMUSEUM

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw.

De Groene Bocht

Ontdek de rijke en groene geschiedenis van de bomen langs de grachten en de stand van zaken in het heden.

Met werk van Agnes de Ruijter, Bert Barten en Jasper Riehm met het wilgen werk ‘Botanical Connections’ . t/m 1 december

Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.grachten.museum

H'ART MUSEUM

Tijdelijk afwisselende tentoonstellingen in samenwerking met internationale partners.

Kandinsky

Speciaal voor deze tentoonstelling reizen meer dan 60 kunstwerken uit de Parijse collectie naar Amsterdam. t/m 10 november

Who cares?

De tentoonstelling vertelt het verhaal van vergeten slachtoffers en verborgen helden binnen de psychiatrie en verstandelijke gehandicaptenzorg tijdens de oorlog. De verhalen gaan over wanhoop, veerkracht, angst en volharding.

t/m 1 december in de vestiging van Museum van de Geest in Amsterdam. Galerie, Neerlandiaplein 7

Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hartmuseum.nl

HOLLANDSCHE SCHOUWBURG

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen.

Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

TOP 10

1. ARCHITECTURE OF THE INVISIBLE

Architecture of the Invisible, a dance medley by the Dutch Dance Theatre, explores the darker side within us all. Featuring works by renowned and emerging choreographers, this exciting convergence of styles premieres at Internationaal Theater Amsterdam.

8-10 OCTOBER, ITA.NL

2. PETER GRIMES

This post-war psychological thriller-opera by Benjamin Britten unfolds in an unlikely setting: an ordinary English fishing village. Follow the titular Peter Grimes, a local fisherman, as he struggles against a community bent on his destruction, brought to life under the baton of Lorenzo Viotti.

6-22 OCTOBER, OPERABALLET.NL

3. AFROVIBES FESTIVAl

Afrovibes returns with a varied program of contemporary dance, music, theatre, and design by artists from the African continent and its diaspora. This year’s theme, Belonging, highlights North African experiences in the Netherlands, celebrating the creativity and power of cultural diversity.

2-13 OCTOBER, AFROVIBES.NL

4. AMSTERDAM DANCE EVENT

Amsterdam Dance Event is a landmark celebration of electronic dance music, transforming the city each October with the industry’s best DJs across more than 500 events. For a quieter option, visit FOAM’s Poetics of Space, a photo exhibit opening at Het Stenen Hoofd.  17-20 OCTOBER, AMSTERDAMDANCE-EVENT.NL

5. BIANCA DEL RIO

After winning RuPaul’s Drag Race, Bianca Del Rio has taken the world by storm with her stand-up comedy show Dead Inside. Following a successful tour of North America, this self-proclaimed ‘clown in a gown’ returns to Amsterdam for an evening of cheeky irreverence and laughter.

4 OCTOBER, CARRE.NL

6. IMAGINE FILM FESTIVAL

Prepare for a film festival that delves into the fantastical, the absurd, and the whimsical. Once again, Imagine pushes cinematic boundaries and offers a unique viewing experience with screenings across Lab111 and De FilmHallen.

24 OCTOBER-3 NOVEMBER, IMAGINEFILMFESTIVAL.NL

7. 750 YEARS OF AMSTERDAM

On 27 October, Amsterdam will celebrate its 750th birthday with a musical extravaganza at Ziggo Dome. Honouring the city’s rich history and exciting future, the event will feature top Dutch music stars, blending Amsterdam’s past and present into one unforgettable night.

27 OCTOBER, IAMSTERDAM.COM

8. BAROKOPERA AMSTERDAM

BarokOpera Amsterdam is reinventing the operatic genre. Their latest show, The Fairy Queen, is more than just an opera: expect theatre, pantomime, dance and acrobatics all woven into one wild and wonderful show unfolding on the iconic stage of De Kleine Komedie.

9 OCTOBER, DEKLEINEKOMEDIE.NL

9. CINEKID FESTIVAL

Cinekid, the world’s largest film festival for children’s cinema and media, offers film screenings, masterclasses, a toddler workshop, and hands-on activities at their interactive MediaLab sure to spark your child’s love of all things film.

19 OCTOBER-3 NOVEMBER, CINEKID.NL

10. STARGAZING EVENING Gazing into the heavens is an age-old pastime. Get curious about the night sky during this public stargazing evening at Oosterdokskade, where amateur astronomer Roel from the Huiskamer (Living Room) Plantarium reveals the secrets of the cosmos with his self-built telescope. 11-14 OCTOBER,

MICHEL PETIT

TOPSPORT AMSTERDAM

NAAM: Dimeo van der Horst

SPORT: 3x3 basketbal

LEEFTIJD: 33 jaar

Dimeo van der Horst is een belangrijke speler in het Nederlandse 3x3 basketbal en al jaren een onderdeel van het TeamNL-programma van Topsport Amsterdam. Tijdens de Olympische Spelen schreef hij geschiedenis met het Nederlandse 3x3 team door goud te winnen.

Dimeo: ‘3x3 is meer dan alleen mijn baan. Je werkt elke dag zo close met iedereen samen dat je met iedereen een sterke band krijgt.’

Deze maand doet hij voor het eerst mee aan de World Tour in zijn eigen stad, Amsterdam, en dat wordt voor hem heel speciaal.

‘Mijn ambitie is

om

naar

de Olympische Spelen van Los Angeles te gaan’

TOPSPORTEVENEMENTEN OKTOBER

ZA 12 EN ZO 13 OKTOBER

3X3 WORLD TOUR AMSTERDAM MASTERS EN WOMEN’S SERIES QUALIFIER

3X3 BASKETBAL GASHOUDER

VANAF 10:00 UUR

TOEGANG: TICKETS VANAF € 29,95

ZATERDAG 12 OKTOBER AMSTERDAM BREAKING CHAMPIONSHIPS

TRANSFORMATORHUIS / GASHOUDER

VANAF 18:45 UUR

TOEGANG: TICKETS VANAF € 29,95

ZONDAG 20 OKTOBER

TCS AMSTERDAM MARATHON

VANAF 09:00 UUR

Topsport Amsterdam helpt bij het realiseren van sportieve ambities van talentvolle Amsterdamse sporters. www.topsport.amsterdam

DE HORTUS

Een van de oudste (1682) botanische tuinen.

Immobiele jagers: de wereld van vleesetende planten

t/m 30 september

Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

HORTUS BOTANICUS

In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek.

Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE

Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand.

Awoiska van der Molen - The Humanness of Our Lonely Selves Awoiska van der Molen toont ingetogen zwart-witfoto’s van de bebouwde omgeving en zoomt in op verlichte vensters in de donkerte van de avond met daarin sporen van menselijke aanwezigheid.

t/m 13 oktober

Jeff Cowen - Provence Works

Deze expositie toont het werk dat Cowen de afgelopen jaren in de Zuid-Franse Provence heeft gemaakt. Gefascineerd door het scherpe licht en de overweldigende natuur heeft hij hierin zijn gevoel voor deze regio weten te vangen. t/m 13 oktober

Shadow Self – Portal to a Parallel World

Voor 'Shadow Self' werden vijf kunstenaars uitgenodigd die vanuit een persoonlijke of zelfs autobiografische benadering parallelle werelden onderzoeken. Met werk van Shuang Li (1990), Charmaine Poh (1990), Heesoo Kwon (1990), Xiaopeng Yuan (1987) en Diane Severin Nguyen (1990).

Vanaf 19 oktober

Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

INTERNATIONAAL INSTITUUT

VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS

Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging. Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

JOODS MUSEUM

Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam. Martin Monnickendam

Het museum heeft onlangs een bijzondere schenking van de Stichting Vrienden van de schilder Martin Monnickendam mogen ontvangen: een (zelf)portret van de schilder Martin Monnickendam met zijn zus Rachel Monnickendam (1879-1942). Het portret is gerestaureerd en nu, samen met 2 andere werken, voor het eerst in het Joods Museum te zien. t/m 27 oktober

Beroofd

Hoe voelt het wanneer, na je burgerrechten, vrijheid en waardigheid, ook je meest dierbare bezittingen worden afgenomen? De tentoonstelling 'Beroofd' toont acht persoonlijke verhalen van Joden die door het naziregime hun bezit verloren. t/m 27 oktober

Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl

KATTENKABINET

Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’. Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

LUTHER MUSEUM

Het pand uit 1772 is gebouwd als het Evangelisch-Luthers Diaconie Oude Mannen- en Vrouwenhuis. Het speelde een grote rol bij de opvang

van armen, ouderen en wezen. Johann Georg Schwartze uit de schaduw van zijn dochter

Ter gelegenheid van zijn 150e sterfdatum en 100 jaar na zijn laatste overzichtstentoonstelling, organiseert het Luther Museum Amsterdam samen met kunsthistorici prof. dr. Rudi Ekkart en Claire van den Donk een grote expositie met de beste portretten van Johann Georg Schwartze.

t/m 19 januari 2025 Nieuwe Keizersgracht 570, tel. 2142112 www.luthermuseum.nl

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed. Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON

Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin.

Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

MADAME TUSSAUDS

Museum met wassenbeelden. Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

MAX EUWE CENTRUM

Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis, mogelijkheid om te schaken (computer) en schaakbibliotheek. Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl

MICROPIA

De onzichtbare wereld Ontdek het onzichtbare leven. De microwereld - Het machtigste leven op aarde De microwereld is misschien onzichtbaar en raadselachtig, ze is ook onmisbaar. Microben zijn essentieel op aarde en in ons lichaam. Microalgen in de oceaan produceren de helft van alle zuurstof in onze atmosfeer.

doorlopende tentoonstelling Weekend van de Wetenschap (8+) Tijdens Weekend van de Wetenschap ontdek je in ARTIS-Micropia alles over fotosynthese.

5 oktober

Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl

MOCO

Museum voor moderne kunst.

Moderne Meesters

Met hun wereldwijde impact hebben Moco Moderne Meesters hun weg gevonden naar woningen en musea over de hele wereld, waarbij ze ons collectief bewustzijn vormgeven. Hun namen, kunst en ideeën zijn diep verweven in het weefsel van ons dagelijks leven. Andy Warhol, JeanMichel Basquiat, Keith Haring, Yayoi Kusama, allen iconen.

Hedendaagse Meesters

Hedendaagse kunstenaars die hun stempel drukken voor een blijvend inspirerende erfenis. Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

MOLEN VAN SLOTEN

Herbouwde werkende poldermolen uit 1847. Presentatie ‘Rembrandt op Zolder’ een audiovisuele presentatie over zijn leven. Maquette ‘Amsterdam en het water’, waarop het landschap anno 1630 wordt weergegeven. Akersluis 10, 020-6690412 www.molenvansloten.nl

MULTATULI MUSEUM

Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed. Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

MUSEUM JAN

Otto B. de Kat en tijdgenotenJeanne Bieruma Oosting, Wim Oepts, Kees Verwey e.a. vanaf 4 oktober Anton Heyboer - Levenskunstenaar Het is dit jaar 100 jaar geleden dat de veelzijdige kunstenaar Anton Heyboer (1924-2005) werd geboren. De graficus, schilder en tekenaar werd een levende legende door zijn excentrieke levensstijl met vijf vrouwen. De tentoonstelling toont onder andere niet eerder getoonde fotocollages waarin het leven van Heyboer met zijn vrouwen centraal staat. t/m 24 november

Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.museumjan.nl

MUSEUMHAVEN

Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen. Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl

MUSEUMTRAMLIJN

Tramdienst met historisch materieel. Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk (zie dienstregeling). Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

MUSEUM REMBRANDTHUIS

Ervaar in de enige plek ter wereld hoe Rembrandt ooit leefde en raak in de huiselijke setting van het museum geïnspireerd door zijn werk en de verhalen van zijn leven. Rembrandt & de wereld In de tentoonstelling maakt de bezoeker een reis langs meer dan veertig etsen van Rembrandt uit de collectie van Museum Rembrandthuis, etsen waar steeds iets nietNederlands te zien is. t/m 13 oktober

Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

MUSEUM HET SCHIP

Amsterdamse School Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie. Trix Berendsen - Archief van de zomer

Binnen de kunstpraktijk van Trix Berendsen (1997) speelt de natuur een onmisbare rol. In deze huidige serie poogt ze de bloei in de tuindorpen in de beginjaren van de Spaarndammerbuurt te vangen. Verschillende planten en bloemen worden in de schijnwerpers geplaatst.

t/m 3 november

Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl

LOCATIE DE DAGERAAD

In het volkswoningbouw-complex

De Dageraad is het tweede museum van Museum Het Schip gevestigd. Baksteenexpressie Een nieuwe tentoonstelling met een hoofdrol voor de baksteen.

t/m 17 november

Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 686 85 95, www.hetschip.nl

NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM

Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen.

Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

NEMO SCIENCE MUSEUM

Centrum vol wetenschap en technologie.

Weekend van de Wetenschap NEMO staat helemaal in het thema van de ruimte: test je kennis in de Space Quiz, ga aan de slag met ruimteproefjes of ontdek hoe astronauten fit blijven bij de Space Yoga. Zaterdag 5 en zondag 6 oktober Living Looonger Over ouder worden, jong blijven en

sterfelijk zijn. Living Looonger belicht een aantal belangrijke vragen rondom ouder worden. t/m 5 januari 2025 Waterrijk (Onderdeel van de verdieping Technium)

In deze tentoonstelling zuiver je water tot drinkwater, bescherm je Nederland tegen overstromingen en bouw je zelf een stuwdam om stroom op te wekken. Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl

DE NIEUWE KERK

De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel. Ontdek De Nieuwe Kerk Kom tijdens 'Ontdek De Nieuwe Kerk' meer te weten over de veelbesproken geschiedenis van de kerk over middeleeuwse geheimen, koninklijke tradities, religie, spectaculaire architectuur en kijk live mee met archeologen die te werk gaan in De Nieuwe Kerk in Amsterdam. t/m 5 april 2025

Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

MUSEUM

AMSTERDAM NOORD

Over de geschiedenis van Noord. De kracht van Noord ben jij Deze tentoonstelling toont op een inspirerende manier hoe enkele succesvolle maatschappelijke initiatieven in Noord samenwerken met de gemeente. t/m 4 oktober Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.

MUSEUM ONS’ LIEVE

HEER OP SOLDER

Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk. Bezoekers gaan er op ontdekkingstocht in een zeldzaam goed bewaard grachtenhuis uit de 17e eeuw. Volmaakt - Kun jij jezelf zijn? Museum Ons’ Lieve Heer op Solder nodigt makers uit om zich uit te spreken over tolerantie en maatschappelijke acceptatie. t/m 30 november O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

NXT MUSEUM

Museum voor nieuwe mediakunst Life in a Different Resolution Een solotentoonstelling van postdigitale kunstgroep Random International De overzichtstentoonstelling, die is gecureerd door Bogomir Doringer, daagt conventionele opvattingen over het menselijk bewustzijn uit en onderzoekt hoe technologie zijn toekomstige evolutie kan vormgeven. t/m 29 september Espectres, door Playmodes ‘Espectres’ is een generatieve visuele muziekinstallatie. Door pixels te gebruiken als bron voor het genereren van geluid, hoor je precies wat je ziet. t/m 1 januari 2025 Asterweg 22 www.nxtmuseum.com

OUDE KERK

Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt. Navid Nuur - When Doubt Turns into Destiny Nuur nodigt de bezoeker uit om de kerk zintuiglijk te ervaren. Hij pelt de geschiedenis van het oudste gebouw van Amsterdam af tot ervaringen die gaan over het hier en nu: over zien, ruiken, horen, aarde, lucht en licht. t/m 8 februari 2025

Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl

KONINKLIJK PALEIS / OPEN

Midden in de hoofdstad staat het Koninklijk Paleis Amsterdam, het officiële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers.

Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl

PIANOLA MUSEUM

Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen.

Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl

RIJKSMUSEUM

Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rond- leidingen, workshops of cursussen. Lee Ufan

Voor de elfde editie van de jaarlijkse beeldententoonstelling heeft het Rijksmuseum de Koreaanse kunstenaar Lee Ufan uitgenodigd. t/m 27 oktober 20ste eeuw

Een nieuwe presentaties met aandacht voor vakbondsleider Tonia

Milgens, de Astraaltekeningen van Kees de Goede, en de opkomst van het massamedium affiches.

t/m 10 november

Onder/Goed

Onderkleding in het Rijksmuseum tot 8 december Asian Bronze - 4000 jaar schoonheid Van Boeddha tot Shiva en van wijnvat tot wapen: alles rondom brons spreekt tot je zintuigen. Al eeuwen speelt dit materiaal een belangrijke rol in vele Aziatische tradities. De tentoonstelling geeft een bijzonder beeld van 4000 jaar Aziatisch brons, in ruim 75 topstukken uit India, China, Indonesië, Japan, Thailand, Vietnam, Pakistan, Nepal en Korea. t/m 12 januari 2025 Festival Frenzy - Eddo Hartmann fotografeert festivals

Eddo Hartmann richt zich voor deze editie van Document Nederland op de cultuur en architectuur van festivals. Zijn aandacht gaat specifiek uit naar de individuele beleving die een scherp contrast vormt met de massaliteit.

t/m 12 januari 2025 Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

HET SCHEEPVAARTMUSEUM

AMSTERDAM 750

VRIJDENKERSFESTIVAL

Komt met vrijheid de verantwoordelijkheid om niet álles te zeggen? Die vraag staat centraal tijdens het Vrijdenkersfestival, onderdeel van Amsterdam 750 jaar. Nu het publieke debat verhardt en groepen mensen verder uit elkaar komen te staan, wordt met debat, theater en andere kunstvormen de grens tussen kritisch en kwetsend onderzocht.

Ondermijnen beledigingen de democratie of zijn ze een noodzakelijk kwaad? DE BALIE, PODIUM MOZAÏEK & BIMHUIS, 27 OKTOBER TOT EN MET 2 NOVEMBER

Leven in de Jordaan in de zeventiende eeuw - Een opgraving in de Konijnenstraat Door onderzoek in het Stadsarchief is meer bekend over de huiseigenaren en de ontwikkeling van dit stukje stad.

t/m 1 december

Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief

STEDELIJK MUSEUM

Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving.

Unravel - The power and politics of textiles in art

Deze groepstentoonstelling met 45 kunstenaars en meer dan honderd werken bevat zowel bekende namen als Louise Bourgeois, Sheila Hicks en Tracey Emin, als veel jonge kunstenaars.

De Tweede Wereldoorlog en de voormalige Nederlandse koloniën

De tentoonstelling, deels gebaseerd op nieuw historisch onderzoek, biedt door het vertellen van meer dan dertig persoonlijke verhalen een nieuwe, completere kijk op de koloniale geschiedenis. vanaf 2 oktober

Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

WERELDERFGOED PODIUM

Bezoekerscentrum Amsterdam Werelderfgoed

Dé startplek om kennis te maken de Amsterdamse grachtengordel, werelderfgoed sinds 2010. Vijzelstraat 32 www.amsterdam.nl/werelderfgoed

WERELDMUSEUM AMSTERDAM Museum over wereldculturen

Sari/Statement

Een tentoonstelling over de hedendaagse sari in India en haar diaspora. t/m 2 november

Imprints

Hoofdredacteur

Bart van Oosterhout

Adjunct-hoofdredacteur

Karin Thybaut

Vormgeving Het Zomerpaleis:

Saskia Franken, Martijn Blokland

Ontwerp Loes Koomen

Eindredactie SCHERP: Renate Dahlmans en San van de Ven, Annemarie Bleeker (agenda)

Aan dit nummer werkten mee

Barbara van den Berg, Nathalie van den Berg, Marjolein van Damme, Anne Dirks, Marcel van Engelen, Mirjam Graansma, Sjoerd van Heumen, Cindy Hoetmer, Pascale

VAN PLATTELAND

NAAR STAD

Veel bewoners van NieuwWest komen oorspronkelijk van het platteland. Tijdens de audioroute, die dwars door het landbouwgebied loopt, hoor je het verhaal van Tineke Stricker (76). Haar ouders hadden een tuinderij in de Sloterpolder voordat ze naar Slotervaart verhuisde. Naast Tineke vertellen veertien andere bewoners die van het platteland naar de stad zijn gekomen hun bijzondere verhaal. VAN EESTEREN MUSEUM, VANAF 27 OKTOBER

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald. Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’. Schaduwen op de Atlantische Oceaan vanaf 27 september Food for Thought Een vogelvlucht door de wereld van ons voedsel door de lens van fotograaf en filmmaker Kadir van Lohuizen.

t/m 5 januari 2025 Solo op Zee In Solo op Zee staat de reis om de wereld van solozeiler Herman Jansen centraal. Met een poëtische videoinstallatie van Jansens dia’s, films en audiofragmenten gemaakt door Robert Fox en enkele onderdelen van zijn persoonlijke uitrusting wordt de bezoeker meegenomen op deze reis. t/m medio 2024 Redders op Zee: 200 jaar KNRM

In de fotografietentoonstelling Redders op Zee: 200 jaar Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij

Kahn, Olivier Kemme, Eveline Kuyten, Sara Luijters, Danielle Meester, Kim van der Meulen, Nienke van Rijn en Jur van Rooijen/ Topsport Amsterdam, One’sy en Tewa Muller, Margriet Prinssen, Marijn Ruhaak, Bregtje Schudel, Erik Schmitz, Joke van der Weij, Joanna van der Werf/Amsterdam Art, Chris de Wit

Aanleveren agendagegevens novembernummer: 30 september

winternummer: 28 oktober

amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com

Adverteren

Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com

HET ZWANENKOOR - EEN

ODE AAN JOHNNY JORDAAN

Al meer dan vierendertig jaar is Het Zwanenkoor een begrip, niet alleen in Amsterdam maar ver daarbuiten. Dit koor houdt het Amsterdamse culturele erfgoed levendig met het Amsterdamse en Jordanese lied. Onder leiding van muzikaal leider en accordeonist André Vrolijk maakt Het Zwanenkoor een selectie uit de grote verzameling liedjes die ons land rijk is, én brengt een eerbetoon aan Johnny Jordaan. NOORDERKERK, 7 OKTOBER

staat werk van de fotografen Jeroen Hofman en Robin de Puy centraal. tot 7 oktober

Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

STADSARCHIEF AMSTERDAM ‘s Werelds grootste stadsarchief. Al die Amsterdamse mensen – Foto’s 1970-1990

Deze fototentoonstelling biedt een unieke blik op een turbulente periode van twintig jaar, waarin de stad Amsterdam ingrijpende veranderingen onderging. vanaf 4 oktober

Uitgever amsterdam & partners

De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukwerk en distributie Flyerman distributie@iamsterdam.com

Abonnementen Abonnementenland

Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0251-257 924 of WhatsApp T 06-4655 8054 www.bladenbox.nl

Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl klantenservice@aboland.nl Jaarabonnement € 33,75 Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd. Abonnementen kunnen schriftelijk

t/m 5 januari 2025 Nora Turato - In Situ #1 Een jonge generatie kunstenaars krijgt de opdracht om het experiment op te zoeken in een van de grootste tussenruimtes van het museum. Nora Turato vangt de serie aan met een video- en geluidsinstallatie die onderzoekt hoe we omgaan met taal en hoe taal onze identiteit en manier van communiceren beïnvloedt.

vanaf 14 september

Miriam Cahn - Reading dust Kunstenaar Miriam Cahn wekt met simpele penseelstreken en met een krachtige tekenstijl grote emoties op.

Met genadeloze realiteit tonen haar schilderijen en tekeningen de wreedheden van de mensheid.

vanaf 5 oktober

Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

STRAAT MUSEUM

Museum voor graffiti en street art

Seth Se La Joue - Kunstspeeltuin voor jong en oud vanaf 4 oktober

NDSM-Plein 1, tel. 020 370 9630 www.straatmuseum.com

THEO THIJSSEN MUSEUM

De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Jongensdagen. 1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

NEDERLANDS UITVAART

MUSEUM TOT ZOVER

Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood. Peter de Wit - Doodleuk In cartoons en strips zijn dood en uitvaart geliefde thema’s, maar zelden zijn ze onderwerp voor een hele serie. Zo niet bij striptekenaar Peter de Wit (1958), onder meer bekend van Sigmund. t/m 26 januari 2025 Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

VERZETSMUSEUM

Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog.

en per e-mail worden opgezegd onder vermelding van het klantnummer, met een opzegtermijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail. Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Prijswijzigingen voorbehouden. Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners. Verschijnt 10 maal per jaar. Oplage 60.000 exemplaren. Redactie noch uitgever kunnen

Wat betekent het om nu te leven met het koloniale verleden? Die vraag heeft het Wereldmuseum voorgelegd aan Elia Nurvista, Max Kisman en Sabine Groenewegen. Deze kunstenaars zijn uitgenodigd te reflecteren op erfenissen van de Nederlandse overheersing van Indonesië. t/m 4 januari 2025

Martial Arts

De tentoonstelling Martial Arts laat zien waarom mensen aan vechtsporten doen, met een combinatie van persoonlijke verhalen en maatschappelijke thema’s. t/m 31 augustus 2025

Onze koloniale erfenis

De tentoonstelling laat zien hoe kolonialisme de wereld van nu mede heeft gevormd, en hoe mensen kolonialisme doorstonden. doorlopend

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 amsterdam.wereldmuseum.nl

WERELDMUSEUM AMSTERDAM JUNIOR

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 amsterdam.wereldmuseum.nl

HUIS WILLET-HOLTHUYSEN

Volledig ingericht grachtenpand. Het Amsterdam Museum in huis Willet-Holthuysen.

Grand March - A Historic House through a Ballroom Lens House of Vineyard toont met radicale mode-interventies en kunstinstallaties de kracht van ballroomcultuur. t/m 13 oktober

Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

WOONBOOTMUSEUM

Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm. Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50 www.houseboatmuseum.nl

aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve vermeldingen. © 2024 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.

Het novembernummer van de Uitkrant verschijnt op maandag 28 oktober, de abonnees krijgen de krant de zaterdag ervoor.

De antwoorden van De Grote Amsterdam Quiz (pag. 39): 1. A 2. C 3. B

Dagje musea?

Je komt er met de metro!

JUBELJAREN

tekst Erik Schmitz foto Collectie Rijksmuseum

Affiche voor de tentoonstelling

Amsterdam 1275-1925, Huib Luns, 1925.

Hoe oud is Amsterdam? En wat vieren we eigenlijk? Voor de stadsgeschiedschrijvers van vroegere eeuwen was het eerste begin een onoplosbaar raadsel. ‘De opkomst en eerste aanwas van Amsterdam is bedolven onder eenen dikken mist van twyfelachtigheid en onzekerheid’, schreef Jan Wagenaar in 1760. Bij gebrek aan documenten bleven boeren en vissers als rechtschapen maar helaas analfabete kandidaten over. Een eeuw later constateerde Jan ter Gouw nuchter: zonder dam in de Amstel geen Amsterdam. ‘De dag waarop dit werk werd aangevangen, was de geboortedag van Amsterdam’, oordeelde hij. En dat was, alweer helaas, ‘een feit zonder datum’. Tegenwoordig wordt het leggen van de dam ergens in de dertiende eeuw gedateerd, maar uiteraard vóór 27 oktober 1275. Op die dag gaf de Hollandse graaf Floris V aan ‘de mensen die wonen bij de dam in de Amstel’ tolvrijheid voor hun goederen in zijn graafschap. Het tolprivilege is het oudste document waarin Amsterdam wordt genoemd, en het zal het komende jaar helemaal worden sufgeknuffeld. De hevige belangstelling voor het tolprivilege als ‘geboorteakte’ is betrekkelijk jong. En het jubileren ook. De eerste viering vond plaats in 1876. Weliswaar een jaar te laat, maar mooi samenvallend met de opening van het Noordzeekanaal, waarmee de stad het deprimerende deel van de negentiende eeuw achter zich liet. In 1876 waren nog vrijwel geen serieuze

museumgebouwen in de stad. Het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap organiseerde een propvolle oudheidkamerachtige historische opstelling in de kamers van de Oude Manhuispoort. Vijftig jaar later was Amsterdam een gemoderniseerde stad, die vol zelfvertrouwen terugkeek op 650 jaar geschiedenis met grote exposities in het Rijksmuseum en het Stedelijk Museum. Met veel aandacht voor de zeventiende eeuw, zoals ook het affiche laat zien: een met kwabornamenten (een populaire stijlvorm uit die eeuw) omgeven oplichtend wapen van Amsterdam, met daarvoor twee figuren, waarin we een schilder en zijn leerling herkennen. Rembrandt was op de tentoonstelling goed vertegenwoordigd, en De Nachtwacht had er een nieuwe, betere plaats gekregen. Het volgende jubileum in 1975 kende maar twee lichtpuntjes: de opening van het Amsterdam Museum en Sail, de zeilbotenshow in het door de scheepvaartbedrijven inmiddels vrijwel verlaten Oostelijk Havengebied. En 2025? Elk feestjaar is een spiegel van zijn tijd. Misschien dat we daar in de Uitkrant van 2075 op kunnen terugkijken…

De echte Amsterdammer

‘MIJN OVERGROOTOPA HEEFT NOG BOMEN

GEPLANT IN HET AMSTERDAMSE BOS’

Elke maand deelt een Amsterdammer zijn of haar favoriete plekken in de stad.

Deze keer: Sietse Bakker, programmadirecteur bij Amsterdam 750, de organisatie achter de viering van de 750ste verjaardag van de stad het komende jaar.

Sietse Bakker (40) is programmadirecteur van Amsterdam 750, hiervoor was hij twintig jaar ‘de baas van het songfestival’. Hij werd geboren in West en woont nu in Landsmeer. ‘Officieel is het geen Amsterdam, maar het bordje ‘Amsterdam’ staat letterlijk aan het einde van de straat dus met een beetje fantasie is het Noord.’ Op 27 oktober 2025 bestaat  Amsterdam 750 jaar. En dat viert de stad groots, een jaar lang, van 27 oktober tot en met de échte verjaardag een jaar later.

TROTSE AMSTERDAMMER?

‘Heel trots. Ik heb twee jaar in het buitenland gewoond en als je dan weer terug bent en door de binnenstad loopt, realiseer je je hoe bijzonder Amsterdam is in vergelijking met andere metropolen. Dat zit in het tastbare: de manier waarop deze stad gebouwd is. Er is geprobeerd om dit na te maken in Sint-Petersburg, maar dat heeft niet diezelfde, unieke sfeer. En in het ontastbare: de Amsterdammer. Ik kan er niet precies de vinger op leggen, maar het is het karakter. De mondigheid, het initiatiefrijke en het talent om ontzettend goed te kunnen klagen.’

BESTE EETPLEK?

‘Restaurant Zoldering. Ze hebben net een ster gekregen, maar zijn heel down to earth gebleven, dat vind ik mooi. Het is niet pretentieus, je kunt er

VERBORGEN PAREL?

binnenlopen en dan hebben ze vaak nog plek. De toastjes met vega let americain vooraf, daar kan ik me gewoon misselijk aan eten.’

FAVORIETE

AMSTERDAMMER?

‘Je houdt niets verborgen in Amsterdam. Dat past niet bij de Amsterdammers, die nodigen iedereen overal uit. Iets wat wel vaak over het hoofd wordt gezien, is het Amsterdamse Bos. Ik kom daar graag – mijn overgrootopa heeft nog meegeplant. Die heeft daar ooit in het veld gestaan met jonge boompjes en nu vormt dat zo’n prachtig bos. Dat zie ik als een mooie les: je moet als stad nu beslissingen nemen waar we over honderd jaar pro jt van hebben.’

‘Piet van Eeghen. Zonder deze negentiende-eeuwse zakenman

tekst Anne Dirks portretfoto Kim de Hoop

Het Amsterdamse Bos

Pontsteiger

en lantroop had de stad er anders uitgezien. Hij vond dat er een stadspark moest komen in Amsterdam, en een goed ziekenhuis. Dus is hij dat mogelijk gaan maken. Hij is de grondlegger van het Vondelpark en het Prinsengrachtziekenhuis. Mensen die gepro teerd hebben van de stad en dan iets terug doen, dat vind ik mooi.’

MOOISTE ARCHITECTUUR?

‘Ik ben echt betoverd door de Pontsteiger. Amsterdam is best wel braaf qua architectuur, maar dit gebouw is anders. Of je nu vanaf het IJ komt, ergens in Noord bent of vanaf de Marnixkade over de Jordaan heen kijkt: je ziet dat gekke gebouw staan. Ik vind dat mooi, dat contrast tussen oud en nieuw. Het maakt de binnenstad nog mooier. Mensen houden ervan of verafschuwen het, maar het getuigt wel van lef.’

AMERICAIN-TOASTJES BIJ ZOLDERING, DAAR KAN IK

ME MISSELIJK AAN ETEN’

AMSTERDAM 750 JAAR?

‘Ik kijk het meest uit naar de opening. Je bent zo lang aan het voorbereiden, ik wil nu gewoon van start. En ik heb zin in alle vieringen. Van de grootste en meeslepende, zoals het festival op de Ring A10 en Sail, maar ook de kleine initiatieven in de buurt. Er zijn driehonderd initiatieven opgezet door Amsterdammers zelf. Ik wil er heel veel gaan bezoeken en mensen bedanken voor hun inzet.’

TERUG NAAR HET OUDE AMSTERDAM?

‘Vorig jaar hebben we op de verjaardag van de stad een mooi evenement georganiseerd in Theater Amsterdam. We hebben toen met AI een afbeelding laten renderen van het Amsterdam van 750 jaar geleden. Met van die kleine boerderijtjes langs de Amstel. Er gebeurde hier toen niet heel veel. Ik zou wel terug

willen naar dat moment, en dan die mensen vertellen waar ze aan ten grondslag liggen. Waar zij het fundament voor aan het leggen zijn.’

LEUKSTE AMSTERDAM 750ACTIVITEIT?

‘Voordat ik naar Landsmeer verhuisde, heb ik op de Willem de Zwijgerlaan gewoond. Daar zit Meneer Howard met zijn buurtkeuken. Hij kookt elke week voor de buurt, en het is een ontzettend gezellige vent. Ik hoorde dat hij ook iets gaat organiseren in het jubileumjaar en dacht meteen: daar ben ik bij. Ik wil er gewoon een keer eten.’

MEEST AMSTERDAMS?

‘In het buitenland. Als je zegt: ik kom uit Amsterdam, gaan mensen meteen open. Dan komen de verhalen. Van een taxichau eur in New York die over zijn avonturen in het

Amsterdam van de jaren tachtig begint tot wereldsterren – ik noem geen namen – die vertellen hoe ze tijdens een bezoek drie dagen lang stoned op een hotelkamer zaten en tóch zo verliefd zijn geworden op de stad dat ze elk jaar incognito terugkomen.’

AMSTERDAM IS…

‘Een stad die tot de verbeelding spreekt, ondanks dat het klein is. Misschien wel de kleinste wereldstad van de wereld, en daar mogen we trots op zijn.’

Meneer Howard

Christiaan Pieter van Eeghen JUSTIN

deze stad is een museum