Aymara - The Book of Lamentations

Page 1


Lamentacionanaka

1JAQTHAPI

1¡Kunjämarakukamarkaxsapakqunt'asiski,ukamarkax jaqinakampphuqhantatänwa!!yaqhamarkanakataypin jach'awarmi,provincianaktaypinprincesa,¿kunjamarak impuestopayllirixtukuspasti!

2Arumanakaxwaljachi,jachaqt'asiwipasti,taqimunat masinakapantaypinxjaniwkhitischuymacht'irïkiti, taqpachamigonakapawjuparuxsallqjapxi,jupanakarux uñisirinakapartukupxi

3Judámarkaxt'aqhisiñata,jach'aesclavötapatkatuntat uñjasi,yaqhamarkanakataypinjakaski,janiwsamarañ jikxatkiti,taqiarknaqirinakapawjanwalt'äwinakaptaypin katuntapxäna

4Siónmarkanthakinakapaxllakisipxiwa,janiwkhitis jach'aphunchhäwinakarjutkiti,taqpachpunkunakapax ch'usawjawa,sacerdotenakapasjach'atjach'atarnaqasipxi, virgenwawanakapast'aqhisiyatawjikxatasipxi.

5Jupanuñisirinakapawjilïrixa,uñisirinakapasaaskinak jikxatapxi;Tatituxjupart'aqhisiyatayna,walja juchanakapatt'aqhisiyatayna,wawanakapaxuñisirinakan nayraqatapankatuntatuñjasipxatayna

6Siónphuchhapatstitaqisumauñnaqt'apaxapaqxiwa, p'iqinchirinakapaxjanpastojikxatirlaq'unakjamaw tukupxi,arknaqirjaqinnayraqatapanjanch'amaniw sarxapxi

7Jerusalénmarkaxt'aqhisiñurunakant'aqhisiñanakapat amtasïnwa,kunatixnayrapachanxmarkapaxuñisirinakan amparaparpurintäna,ukampisjaniwkhitisjupar yanapt'käntisábadourunakansawkasiña.

8Jerusalénmarkaxjach'ajuchalurawayi;ukatwajupax jayarst'ata:taqikhitinakatixjuparjach'añchapkänukanakax jisk'achapxi,q'alajanisinïtapuñjataplayku.

9Q'añuchatapajjisipanwautji;jupaxjaniwqhipa tukuyäwipatamtaskiti;ucatjupajjwalimuspharat saraqanïna,janiwchuymacht'irisutjcänti.Tatay,uñjam t'aqhisiñaxa,uñisirixjach'ajach'atukuwayxiwa 10Uñisirixtaqisumayänakaparuxamparapluqxati,yaqha markanakaxqullanutaparmantapxatapuñji,jupanakarux janiwcongregacionmarmantapxañapäkiti

11Taqimarkapaxjacht'asipxiwa,t'ant'athaqhapxi; jupanakaxsumayänakapmanq'añatakiwchurapxi, ukhamatalmaparsamarañapataki:Tatay,uñjam, amuyt'asim;Nayajjjanwalijaqëjjtwa”sasa.

12¿Jumanakatakejj¿janitkunäkisa,taqeukacheq pasirinaka?¡Uñtapxam,nayanllakixjamllakisiñaxutjiti janicha,Tatituxwalicolerasiñapurunt'aqhisiyaskitu.

13Alaxpachatpachawninach'akhanakajarapayanitu, jupastijupanakaruxatipjawayiwa,kayunakajatakixmä q'ipiwjawq'itu,qhipäxarkutt'ayawayitu,urutpach ch'usaruwtukuyitu

14Nayanjuchanakajanyugopaxamparapampiwchint'ata, jupanakaxk'achacht'atäpxiwa,kunkaxarmakhatapxitu, jupawch'amaxch'amtukuyitu,Tatituxjupanakan amparaparuwkatuyawayitu,jupanakatjaniwsartañjamäkiti

15Tatituwtaqpachch'amanijaqinakajaruxnayataypin kayumptakt'i,wayntawaqunakajart'unjañatakixmä tantachäwjawsanitu,Judámarkanvirgenphuchhaparus takt'i.

16Ukanaklaykuwjachta;nayrajja,nayrajjajjumampiw t'ijtjje,almajarsamarañapatakchuymacht'irjaqejjnayat jayankjjewa.

17Siónmarkaxamparanakapluqxati,janiwkhitis chuymacht'irïkiti,TatituxJacobtuqitsäna,uñisirinakapan juparmuyuntapxañapataki:Jerusalénmarkaxjupanak taypinmächachawarmiruñtatawa

18Tatituxaskijaqiwa;Jupankamachipcontra sayt'asiwaytwa,taqijaqinaka,ist'apxam,llakinakaj uñjapxam,virgentawaqunakajampi,waynanakajampix katuntatuñjasipxam

19Munasirinakajaruwjawst'asta,ukampisjupanakax sallqjapxituwa,sacerdotenakajasa,jilïrinakajasa, manq'añanakthaqhasipkänaukhawmarkanajayunak apanukupxäna.

20Tatay,uñtam;Nayastit'aqhisiyatawjikxatastxa, ñik'utajaxllakt'atawa;chuymaxaxnayanchuymaxaruw muyunti;Nayajjwalkutkatasta,espadajjapt'asi,utanjja jiwañaruñtatawutji”sasa

21Jupanakastiist'apxiwanayanjach'ajach'atukutaxa, janiwkhitischuymacht'itu,taqiuñisirinakajaxt'aqhisiñajat ist'apxiJupanakastijumanluratamatwalkusisipxi,jumaw jawst'ktaukauruapanipxäta,nayaruñtasitäpxarakiniwa.

22Taqiñanqhaluräwinakapaxjumannayraqatamar purinpan;Jupanakarlurapxam,kunjämtixjumaxnayartaqi juchanakajatlurkistaukhama,jach'ajach'atukuñanakaxa, chuymaxaxaynacht'atawa.

2JAQTHAPI

1¡KunjämarakTatitojjcoleratapatmäqinayampiwTatitojj imt'i,alajjpachatakaoraqerIsraelansumauñnaqt'anakap jaqontäna,coleraturunjja,janiwkayupatamtaskänti!

2TatituxJacobunjakañutanakapmanq'antawayi, janirakiwkhuyapt'ayaskiti,Judáimillwawan ch'amapampiwq'añuchawayi.jupanacarojjoraqer jaqontäna,reinosa,jilïrinakarusaqʼañuchawayi

3JupajjwalicolerasisawIsraelantaqpachwajjranakap tukjäna,uñisirinakannayraqatapatkupiamparapsaqhepüru, Jacobcontrawnakhantayäna,mäninanakhantatninar uñtata.

4Jupastimäuñisiriruñtatawarcopch'uqt'asi,kupi amparapampiwuñisiriruñtatsayt'asi,Siónphuchhapan tabernáculopantaqikunatixnayrankusisiñapäkän ukanakaruwjiwayäna

5Tatituxmäuñisiriruñtatawuñjasiwayi,Israelmarkaruw manq'antawayi,jach'autanakapsamanq'antawayi,jach'a ch'amanutanakapsat'unjawayi,Judáphuchhapanjach'a jach'atukuñapa,jach'ajach'atukuñapa

6Tabernáculopsawalich'amampiwapt'asi,mä huertanjama,tantachasiñutanakapsat'unjawayi,Tatitux Siónmarkanjach'aphunchhäwinakapsa,sábadourunaksa armt'ayaraki,jupancolerasiñapatstijisk'acharakireyimpi sacerdotempixcolerasipxänwa

7Tatituxaltarapapanukuwayi,qullanutaparuxuñisi, jach'autanakanpirqanakapuñisirinakanamparapar katuyawayiTatitunutapanstijach'ajach'atukuñurun jach'ajach'atukuñurunch'axwapxi

8TatituxSiónphuchhapanpirqapt'unjañamti,mä ch'aphiruwt'unjawayxi,janiwamparapt'unjañatapaqkiti, ukatwamurallampi,pirqampijach'atjach'araptawayi jupanakaxmayacht’asisawllakt’asipxäna.

9Punkunakapaxuraqiruwch'allt'ata;jupastit'unjawayi, t'unjaraki,reyipampi,jilïrinakapampi,janjudiöpkis ukanakampchika,kamachixjaniwutjxiti;profetanakapas janiwTatitunmäunañchäwipjikxatapkiti.

10Siónphuchhapanjilïrinakapaxuraqinqunt'asisaw amukt'apxiq'añuisimpiwisthapisipxi,Jerusalén markankirvirgentawaqunakaxp'iqinakapuraqiruw warkt'asipxi.

11Nayranakajaxjachaqt'asisawch'amakt'i,ñik'utajax llakt'atawa,jiphillaxuraqiruwwarantasi,markajan phuchhapart'unjañataki;kunatixwawanakas,ñuñuskir wawanakasmarkancallinakapandesmayasipxi

12Jupanakastitaykanakaparuxsapxänwa:¿Kawkinkis trigompivinompixa?kunapachatixmarkancallinakapan usuchjatjaqinakjamdesmayasipxäna,kunapachatix almapaxtaykanakapanchuymaparwarxatäna.

13¿Kunsanayajjjumalaykuyatiyañatakaptʼasï?Jerusalén markankirimillwawa,¿kunampisnayajjjumar uñtasitäsma?¿Sionanvirgenphuchapa,¿kunampisnayajj jumarchuymchuräma?p'akintatamaxjach'aqutar uñtatawa:¿khitirakqullaspasti?

14Profetanakamaxinamaya,janamuyt'kayanakjumatakix uñjapxi,ukampisjaniwjuchamuñt'apkiti,katuntatäñam apanukuñatakiukampisjumatakixk'ariq'ipinaka, jaqunukuñanakuñjapxta.

15Taqikhitinakatixukachiqatpasapkiukanakax amparanakapt'axllirt'apxi;Jerusalénmarkankir phuchaparuwp'iqipch'allxtayapxäna,akhamsasa:“¿Aka markaxsumauñnaqt'ani,Uraqpachankusisiñapasasin sapkiukamarkaxa?”

16Taqiuñisirinakamaxjumacontrawlakapjist'arapxi, chhuxriñchjasipxi,kisunakapsach'allxtasipxi,sapxiwa: “Manq'antapxtwa;jikxatapxta,uñjapxta

17Tatituxkuntixamtkänauklurawayi.nayraurunakan siskataynaukaarunakapphuqhawayi,jankhuyapt'ayasisa, uñisirimaruxjumatkusisiyaraki,uñisirinakamanwajjrap sayt'ayaraki.

18ChuymanakapaxTatituruwarnaqasipxäna:“Sionan phuchhapanpirqapa,jachaqt'asiñanakaxmäjawiraruñtat uruyarumawjaquqantasim.nayramanmanzanapaxjan tukusxamtisasa

19Sayt'asim,arumanthijach'atart'asim;sapacalle 20Tatay,uñjam,khitirusuklurtaukamuyt'amsasa. ¿Warminakaxachunakapmanq'apxpachäniti,mäjuk'a wawanakas?¿SacerdotempiprofetampejjTatitun santuariopanjiwayatäpjjani?

21Waynanakasjilïrinakascallenakanoraqenikisipki, virgentawaqonakajasa,waynanakajasaespadampi jiwarayatäpjjewacolerasiñamanurupanstijupanakarux jiwayaraktawa;jumaxjiwayaraktawa,janiw khuyapt'ayasktati

22Jumawmäjach'auruxnayanaxsarañanakaxar muyuntasta,Tatituncolerasiñapurunstijaniwkhitis qhispiwaykiti,janirakiwqhiparkiti

3JAQTHAPI

1Nayasticolerasiñapanthujrupampit'aqhisiñuñjirjaqïtwa 2Jupawirpkitu,ch'amakarirpkitu,ukampisjaniwqhanaru irpkiti.

3Cheqpachansajupajjnayacontrawsaytʼasi;uruyarumaw amparapnayarkutt'ayaraki

4Nayanjañchijasa,ñik'utajasachuymankipstata;jupaw ch'akhanakajp'akjasi.

5Jupawnayacontrasayt'ayitu,nayaruwmuyuntitu, t'aqhisiñampi,t'aqhisiñampi.

6Jupawch'amakachiqanakaruskt'itu,nayrajiwatanakar uñtata

7Jupawnayaruxjark'antawayitu,janmistuñkama 8Jach'atart'asktaukkhasti,jupawmayisitaxjist'anti.

9Jupawthakinakajk'uchiqalampimuyunti,thakinakaj k'uchi

10Jupajjnayatakejjmäosoukhamänwa,jamasatikiskir mäleónukhamänwa

11Jupawthakinakajmaysarapanukuwayitu,t'unjawayitu, ch'usaruwtukuyitu

12Jupastiarcopk'uchunt'itu,nayaruwflecharuñtat uñt'ayitu.

13Jupawch'iwipanflechanakapnayanriendajarmantayi

14Taqimarkajatakixsawkasirïtwa;ukatqʼochupjja urunakpachawqʼochupjjäna.

15Jupawq'añumpiphuqt'ayitu,ajenjompimachjayarakitu 16Jupawkisunakajsaq'añuqalanakampip'akjasi,laq'ampi imt'itu.

17Jumawalmaxaruxsumankañatjayarst'ayawaytaxa, sumajakañarmasxtwa

18Nayastisaraktwa:Ch'amajasa,suyt'äwijasaTatitun t'unjatäxiwa

19T'aqhisiñanakaxa,t'aqhisiñanakaxa,ajenjo,gallo ukanakatamtasisa.

20Nayanalmajaxjupanakatamtasiskakiwa,nayampchika alt'ata

21Ukjjaamtastwa,ukatwasuytʼaskta.

22Tatitunkhuyapayasiñapatwajantukusktanti, khuyapayasiñapaxjaniwtukuskiti

23Jupanakaxsapaalwawmachaqäpxi,chiqachuymanïñax jach'awa

24Tatituxnayanwakisïwixawa,sasawalmajaxsaraki ukatwajuparsuyt'ä.

25Tatituxjuparsuyt'irinakatakisa,juparthaqirinakatakis sumachuymaniwa

26MäjaqejjTatitunqhespiyasiñapsuytʼañapa,amukiw suytʼañapa

27Mäjaqejjwaynäkasajjyugoaptʼasiñapajjwalikïskiwa 28Jupajjsapakiwqontʼasi,amuktʼaraki,juparaptʼatap layku

29Lakaplaq'aruwuchasi;ukhamächiukhaxainas suytʼäwixutjchispa.

30Khititejjjawqʼjkiukarojjajanupchuri

31Tatituxjaniwwiñayatakapanukkaniti.

32Jupastillakisiychixa,khuyapt'ayasiniwa

33Jupajjjaniwmunañaparjamtʼaqheskiti,janirakiwjaqen wawanakaparllakiskiti

34Akaoraqentaqpachkatuntatjaqinakarkayunakap manqhant'unjañataki

35Mäjaqinkupïxaparujach'ajach'ajaqinnayraqatapar kutt'ayaña

36Jaqirujuchaplaykut'unjañatakixTatituxjaniwaskit uñjkiti.

37¿KhitirakTatitunjanarskaspaukkhaxa?

38Jach'aDiosanlakapatjja,¿janitjanwalisa,askisamistki?

39¿Kunatsamäjakejjjuchanakapatmutuyatäñatakejj quejasispa?

40Thakinakasthaqhapxañäni,yant'apxañäni,Tatitur kutt'apxañäni.

41AlaxpachankirDiosaramparanakasampijach'ar aptapxañäni.

42Nanakaxjanwalinaklurapxta,kutkatasipxaraktwa, jumaxjaniwpampachktati

43Jumawcolerasiñampiimt'asiwayta,arknaqapxista, jiwayapxista,janiwkhuyapt'ayasipktati.

44Jumaxmäqinayampiwimt'asiwaytaxa,mayisitaxjan pasañapataki

45Jumawnanakarojjjaqenaktaypinjanwaliqʼañunakjam lurtʼapjjsma

46Taqiuñisirinakasaxlakapjist'arapxitu.

47Ajjsarañampi,mäsipitampiwpurinistu,tʼunjatäñasa, tʼunjatäñasa

48Nayrajjajjumajawiranakampiwjariqaski,markajan phuchapartukjañataki

49Nayannayrajajjch'allt'asi,janirakiwtukuskiti,jankuna jark'ata.

50Tatituxalaxpachatuñtaniñapkama

51Nayannayrajaxchuymajaruwjanwalt'ayi,markajan taqpachphuchhanakaplayku.

52Uñisirinakajajjjankunatsajamachʼiruñtataw arknaqapjjetäna

53Jupanakajjcarcelanjakañajaptʼasipjjetu,mäqalampiw nayarjaqontapjjetu

54Umanakajjpʼeqejjapatjjaruwjalluntäna;ukatstinayasti saraktwa:“Khichjatätwa”sasa.

55Tatay,sutimart'asiwayta,jisk'acarcelatmistusa

56Jumawaruxist'taxa,janjinchumimt'amtisamsuñajaru, jach'ajach'atukuñajaru.

57Nayajjjawst'ksmaukauruwjak'achasta

58Tatay,jumawnayanalmajanamtanakaparsta;jumaw nayanjakañajqhispiyista.

59Tatay,jumawjanwalilurataxuñjtaxa

60Jumawuñjtajupanakannayacontrajanwalt'ayasiñapsa, taqiamuyunakapasa.

61Tatitu,jupanakanjisk'achasiñanakapist'araktawa,nayar janwalt'ayañmunapxatapa

62Nayacontrasayt'asirinakanlakapa,uruyarumawnaya contrasayt'asipxatapa

63Uñtapxamqunt'asipxatapa,sartasipxatapa;Nayajj jupanakanmusickätwa.

64Tatay,jupanakarojjkunjämtejjjupanacarojjkunjämtejj churam,amparapamplurataparjama

65Chuymapanllakisim,maldicionamjupanakarchuram.

66Tatitunalaxpachmanqhatarknaqapxam,t'unjapxam

4JAQTHAPI

1¡Kunjamsaqorijjchʼamaktʼjje!¡kunjamarakjukʼamp sumaqorijjmayjtʼayatäpachasti!santuarionqalanakapax sapacallepataruwwartatäna

2¡Sionanwalimunatwawanakapa,sumaquriruñtasita, ¡kunjäkislaq'aphuch'unakjamuñjatäpxi,sawuyirin amparapamplurata!

3Lamarqotankirjachʼaanimalanakaschuchupapsusipjje, wawanakaparchuchupjjapjje,markajanphuchapajj wasaranavestruzsatanimalanakjamawqhurujaqëjje

4Chuchuwawaxlakapch'uqt'asi,umatpharjata,jisk'a wawanakaxt'ant'amayipxi,janiwkhitist'ant'ap'akjkiti

5Khitinakatixsumamanq'anakmanq'apkänukanakax callenakanch'usakïpxiwa,wilaisimpisthapt'at uywatanakaxwanunakqhumantt'asipxi

6Markajanphuchhapanjuchapmutuyäwipaxjuk'amp jach'awa,Sodomamarkanjuchapatmutuyatäñatsipansa, ukajuchaxmäjuk'apachanakjamawt'unjatänxa,janiw kunaamparanakasjuparkatuntkänti

7Nazareonakapastichhijchhitsipanjuk'ampq'uma,lechet sipanjuk'ampjanq'u,rubísatquqatsipanjuk'ampwila janchini,zafirotluratk'umara

8Uñnaqapajjmäqʼañutsipansajukʼampchʼiyarawa;janiw callenakanuñt'atäpkiti,ñik'utapaxch'akhanakaparuw ch'allt'asi;wañt'atäxiwa,mäthujruruñtatawtukuwayxi.

9Espadampijiwayatäpkiukanakajja,manqʼatawtjata jaqenakatsipansajukʼampsumäpjjewa

10Khuyapt'ayasirwarminakanamparanakapaw wawanakaparuxumampwarantapxi,markajanphuchhapar t'unjañatakixjupanakanmanq'apäpxänwa

11Tatituxcolerasiñapphuqhawayi;jupastijach'a colerasiñapwarxati,Siónmarkaruwninanakhanti,uka ninasticimientonakapsanakhantayaraki

12Akaoraqenreyinakasa,akapachankirtaqejaqenakas janiwcreyipkaspäntiuñisirinakasauñisirinakasaJerusalén markanpunkunakaparmantapjjañapäna

13Profetanakapanjuchanakapatsa,sacerdotenakapan juchanakapatsa,askijaqinwilapjupataypinwartapxi

14Juykhunakjamawcallenakansarnaqapjje,wilampiw qʼañuchasipjje,ukhamatwajaqenakajjisinakjanllamktʼañ puedipjjaraki

15Jupanakastiarnaqasipxäna:Sarxapxam;ukax q'añuwa;sarxapxam,sarxapxam,janllamkt'apxamti, t'ijtxapxam,yaqhamarkanakarsarasinxa,sapxänwa: “Janiwmayampsaukanjakapkaniti”sasa

16Tatituncolerasiñapawjupanakart'aqanuqawayi.janiw jupanakaruxuñjxaniti:janiwsacerdotenakanjaqinakar respetapkänti,jilïrinakarusjaniwaskituñjapkänti

17Jiwasajjinamayayanaptʼasajjnayranakajajj chʼiyjatäjjänwa,janqhespiyañpuedkistuukamarkaruw uñjapjjta

18Jupanakajjkayunakasthaqapjje,janiwcallenakasar sarañjamäkiti,tukusiñasajjjakʼankjjewa,urunakasajj phoqasjjewa;tukusiñasajjpurinjjewa

19Jiwasanarknaqirinakaxalaxpachankiráguilanakatsipan juk'ampjank'akïpxiwa,qullunakanarknaqapxitu,wasaran suyt'apxitu

20Tatitunajllitanakapa,nayrach'akhanakasansamañapax p'iyanakaparuwapt'asiwayi,jupanakatstisapxaraktwa: “Jupanch'iwipanwayaqhamarkanakataypinjakañäni” sasa

21UzuraqinjakasirEdomphuchha,kusisim,kusisim;uka copastijumaruwpasani,machjasisaxq'alajanisinïxätawa sasa.

22Sionanphuchama,juchamanmutuyäwimax phuqhasxiwajaniwjuk'ampikatuntatapt'kätamti,Edom phuchha,juchamaruxjuchañcharakiniwa;jupaw juchanakamajjjikjjatani”sasa

5JAQTHAPI

1Tatay,amtasim,kuntixjiwasanakarjutkistuukxa, amuyt'asim,uñjapxamkunajanwalinakasutjistu

2Herenciasajjjanuñtʼatjaqenakaruwkatuyatäjje, utanakasastiyaqhamarkankirinakaruwkatuyatäjje.

3Jiwasajjawktaykanakäpjjtanwa,janawkinïpjjtwa, taykanakajajjviudanakjamäpjjewa.

4Qullqilaykuxumaxumapxtanwa;jiwasanlawanakas aljapxistu

5Kunkanakaxarknaqatawuñjasi,ch'amachastanwa,janiw samarañasutjkiti.

6Egipcionakaru,asirionakarusat'ant'ampi phuqt'ayasiñatakiwamparluqtapxta

7Nayraawkinakasajjjuchalurapjjänwa,ukampisjaniw jucharpuripkiti;Jupanakanjanwaliluräwinakap apt'asipxta.

8Uywatanakawapnaqapxistu,janiwkhitisjupanakan amparapatqhispiykistuti

9Wasaranespadaplaykuwtʼantʼajjjakañasatakjan waltʼayasjikjjatastanjja

10Janchijajjhornoruñtatchʼiyaränwa,machʼajjwali ajjsarkañänwa.

11Siónmarkanwarminakaru,Judámarkankir sirvientanakaru

12Jilïrirpirinakaxamparapampwarkt'atawuñjasipxi, jilïrinakanajanunakapaxjaniwjach'añchatäkänti

13Ukawaynanakaruxmuyuñatakirpapxäna,ukat wawanakaxlawamanqharuwjaquntapxäna.

14Jilïrinakastipunkutmistxapxi,waynanakastimuyuñat jithiqtapxi

15Chuymasankusisiñaxtukusxiwa;jiwasanthuqt’awisax llakisiñaruwtukuwayxi

16Coronaxp'iqisatjaquqaniwayi,¡aynanakaxjuchar purt'asipxtan!

17Ukhamatwachuymasajjaynachtʼatäjjeukanaklaykux nayranakajaxch'amakt'atawa

18Siónqulluxch'usauraqiwa,zorronakaxukaqullun sarnaqapxi

19Tatay,jumawwiñayatakqhiparasma;tronomajjwalja maranakawutji.

20¿Kunatsawiñayatakarmasista,waljatiempo apanukupxistasti?

21Tatay,jumaruwkutt'apxita,nanakaxkutt'ayapxäma; nayrapachanakasmachaqartukuyapxañäni

22Ukampisjumaxq'alapanukupxista;jumaxnanak contraxwalpuncolerasirïtaxa.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.