1JAQTHAPI
1Juezanakajjapnaqapkänaukaurunakanjja,mach'aw oraqenutjäna.BelénJudámarkankirmächachasti, warmipampi,paniyoqanakapampi,Moaburaqiruw qamasirsarapxäna.
2UkajaqensutipajjElimelecsatänwa,Noemíwarmipasti, Mahlón,Quilionsatpaniyoqanakapansutipasti,jupanakajj BelénJudámarkankirefrateonakäpjjänwa.Moaburaqiruw puripxäna,ukanqhiparapxäna
3UkapachawElimelecNoemíchachapaxjiwxänaucatsti, paniyoqanakapampejjqheparjjänwa.
4JupanakastiMoabmarkankirwarminakatcasarasipjjäna MaynïristiOrfasatänwa,maynïristiRutsatänwa,niya tunkamarawukanjakapxäna.
5Mahlonampi,Quilionampixpanpachaniwjiwarapxäna Ukawarmistipäyuqallwawapampi,chachapampit qhiparxäna.
6UkatstiphuchhanakapampixMoaburaqitkutt'aniñatakiw sartasïna,Moaburaqinist'änakunjamsaTatituxmarkapar t'ant'achuräna.
7Ukatwaukawarmixkawkhantïjakaskänaukachiqat mistuwayxäna,päphuchhanakapampiJudáoraqerkutt'añ thaknamsarapjjäna.
8Noemíwarmistipäphuchhanakaparuwsäna: Sarapxam,sapamayniwtaykapanutaparkutt'apxam, Tatituxjumanakarkhuyapt'ayapxam,kunjämtixjumanakax jiwatanakaru,nayarusuñjapktaukhamasasa
9Tatituxsapamayniwchachapanutapansamarañ jikxatapxañamataki.Ukatxajupanakaruxjamp’att’äna; Ukatstijach'atjach'atarnaqasipxäna
10Jupanakastisapxarakïnwa:Chiqpachansajumamp chikawmarkamarkutt'apxäsasa.
11Noemíwarmistisänwa:Phuchanaka,kutt'anipxam, ¿kunatsanayampchikasarapxäta?¿Mäyuqallwawanakax purakaxanutjxiti,jupanakanchachamäpxañapataki?
12Kutt'apxamphuchhanaka,sarapxam;kunattixnayax walichuymanïxtwachachanïñatakiNayatixsaristxa: “Suyt'añawutjitu,jichhürarumaxchachanïristxa,yuqall wawanïñajarakiwa”sasa
13¿Jumanakaxjilïrjaqinakäñapkamatqhiparapxasma? ¿jupanaklaykujanchachanïñatqhiparapxasmati?janiwa, phuchhanakaja;Tatitunamparapajjnayacontra mistutapajja,jumanaklaykuwwalllakisiyitu.
14Jupanakastijach'atjach'atjach'atarnaqasipxäna,Orfax suegraparjamp'att'änaUcampisRutastijupampchikaw ch'amachasïna.
15Jupastisarakïnwa:Kullakamaxmarkaparu, diosanakaparuwkutt'awayxi
16Rutaxsänwa:Janachikt'apxitati,janirakiwjumar arktasa,kawkirutixsarkätaukaruwsaräKawkhantïjumax qurpachaskätaukanwaqurpachä,markamaxnayan markajäniwa,DiosamastiDiosaxäniwa.
17Kawkhantïjumajjjiwkätaukanwajiwä,ukan imt'atäskäwa,Tatituxnayaruwukhamlurani,ukatjuk'ampi, jiwañakiwjumampnayampirjaljtaspa.
18Jupajjjupampchiksarañmunatapuñjasajja,jupamp parlañwasarjjäna
19UkatpaninistiBelénmarkarpuriñkamawsarapxäna Belénmarkarpurisasti,taqemarkankirinakawjupanakar muyuntapxäna,ukatsapxarakïnwa:¿AkaNoemíwarmiti?
20Ucawarmejjjupanacarojjsänwa:JanNoemísatäquiti, Marasatäquiti,taqech'amaniDiosajjnayarojjwaliq'añu lurquitusasa.
21Nayaxphuqt'atmistuwaytwa,Tatituxch'usatutar kutt'ayawayitu,¿kunatsaNoemísasinsapxista,Tatitux nayacontrawarsu,taqich'amanDiosaxt'aqhisiyaskitu? 22UkatNoemíwarmimpi,Rutsatmoabitawarmimpi, Moaburaqitkutt'anirkutt'anipxäna
2JAQTHAPI
1Noemíwarmistichachapanmäwilamasipanïnwa,jupasti Elimelecfamiliatjutirwalich'amanïnwaJupastiBooz satänwa
2MoabmarkankirRutwarmejjNoemíwarmirojjsänwa: Jichhajjyapuruwsarjjä,kawkïritejjnayajjmunasiñampi uñjkäukajaqenarktasajjtrigoapthapiñmuntasasa Jupastisarakïnwa:Phuchaxa,saramsasa.
3Ukatstijupajjsaräna,ukatstiyapuapthapirinakarktasaw yapuapthapisïna,jupastiElimelecchachanfamiliapatjutir Boozchachanmächeqaparuwqhantʼäna.
4UkatstiBoazreyistiBelénmarkatjutasinyapu apthapirinakaruxsäna:Tatituxjumanakampïpansasa Jupanakastisapxarakïnwa:Tatituwbendicipxätam sasa
5UkatstiBoazchachaxcosechaapthapirinakapnaqir uywataparuxsänwa:¿Khitintawaqustiakatawaquxa?
6Yapuapthapirinakapnaqiruywatastisarakïnwa:Moab uraqitNoemíwarmimpkutt'anirmoabitartawaquwa.
7Jupastisarakïnwa:Achikt'asipxsmawa,yapu apthapirinaktaypirapthapisinapthapipxäma
8UkatstiBoozchachajjRutkullakarojjsänwa:“¿Janit istʼkta,phuchajja?”Janiwyaqhayapuapthapirsarxapxamti, janirakiwakachiqatsarxapxamti,janukasti,imill wawanakaxampchikaakanjakasipxam.
9Yapuapthapipkiukayapuruuñtasim,ukatstijupanakar arkta,¿janitnayaxwaynanakarjanllamkt'apxamtisasin sisktxa?umatpharjatäxätaukkhasti,vasonakar sarañamawa,ukatstiwayntawaqunakanapsutäkiuka manq'atumt'amsasa
10Ucatstiajanupalt'asisaworaqeralt'asisinsäna: ¿Kunatsanayajjjumankhuyapayasiñmunta,nayar uñt'añamataki,nayajjyaqhamarkankirjaqëtajlayku?
11Boazchachastisarakïnwa:Taqikuntixjumax suegramaruxchachamaxjiwxänaukhatpachlurtaxa,kuntix awkimaru,taykamar,yurïwuraqimsajaytawayktauksum yatisxtasasa,ukatjichhakamaxjanuñt'atmarkaruw puriwaytaxa
12Tatituwluräwinakamaruxkutt'ayapxätam,IsraelanTatit Diosapaxmäsumapayllawchurapxätam,jupanch'iwipar atinisitama
13Ucawarmejjsänwa:Tatay,jumansumauñnaqt'anïta; Jumawchuymacht'ista,sirvientamampissumaarunak parlta,janismäsirvientamaruñtasitäkstjjasasa 14UkatstiBoozchachaxjuparuxsänwa:Manq'añ horasaruxakachiqarjutam,t'ant'atmanq'asisinvinagrer ch'allt'asimsasaUkawarmistiyapuapthapirinakan jak'apanqunt'atäskäna,Jesusaxwañt'attrigoparpurintäna, ukatstimanq'asxäna.
15Kunapachatixukawarmixapthapirsartaskänaukhaxa, Boozchachaxwaynanakaparuxakhamsasawsäna:“Gila taypisapthapispan,janirakjuparjisk'achapxamti
16Ukatstimäqawqhaamparanakasukawarmitakix apanukupxpan,ukatjaytanukupxam,ukhamatukawarmin apthapiñapataki,jantuqinuqañapataki
17Ukatstijayp'ukamawpampanapthapisïna,apthapitäki ukacebadastiniyamäefáukhanïnwa.
18Ukxaaptasinmarkaruwsarxäna,suegrapaxkuntï apthapitäkiukuñjäna
19Suegrapaxjuparuxsänwa:¿Kawkitsajichhürux apthapisma?¿Kawkhansajumaxirnaqta?bendicitäpan khititixjumaruñt'kiukaxsasa.Ukatstisuegrapar uñacht'ayäna,jupastisänwa:Jichhürunirnaqt'ktauka jaqinsutipaxBoazsatawasasa
20Noemíwarmistiphuchhaparuwsäna:Tatitux jach'añchpan,jupastijakirinakaru,jiwatanakaru khuyapayasiñapjaniwjaytkitisasaNoemíwarmisti sarakïnwa:Ukajaqixjiwasanjak'awilamasinakasat mayniwasasa
21MoabmarkankirRutwarmejjsarakïnwa:Jupasti sarakituwa:‘Taqeyapuapthapiñtukuyañkamawwayn tawaqonakajjakʼachasisma’sasa
22NoemíwarmistiRutphuchhaparuxsänwa: Phuchaxay,imillwawanakapampchikamistuñaxwali askiwa,janyaqhapampanjikisipxañapatakisasa
23UkatstiBoazchachanimillwawanakapampchikaw cebadaapthapiñkama,trigoapthapiñtukuyañkamax ch'amachasïnaukatstisuegrapampiwjakasïna
3JAQTHAPI
1UkatNoemímamapaxjuparsänwa:Phucha,¿janit samarañthaqkäma,ukhamatjumatakixwalikïskañapataki?
2¿Jichhasti,¿janitBoozchachaxjiwasanwilamasisaxa, khitintawaqunakapampissarnaqirïtaxa?Uñtapxam,jupax arumkamawcebadat'ijuski.
3Ukhamasti,jariqasim,jariqasim,isimpiisthapt'asim,ukat pamparuwsaraqam,ukampisjaniwukajaqirux uñt'ayasiñamäkiti,manq'añumañtukuyañkama.
4Kunapachatixikintkaniukkhaxa,kawkirutixikiskaniuk chimpuntäta,ukatstikayunakapjist'arasinikintäta;Jupaw kuntïlurkätaukyatiyätam”sasa.
5Ucawarmistisarakïnwa:Taqikuntïsisktauk lurarakïwasasa
6Ukawarmistipamparuwsaraqasinkunjämtixsuegrapax siskänukhamarjamawluräna
7UkatstiBoozchachaxmanq'asinumt'asa,chuymapax walikusisita,trigomuyuntatapjak'aruwikintxäna
8Chikaarumasti,ukachachaxaxsarasawkutikipstäna
9Jupastisarakïnwa:¿Khitirakjumasti?Jupasti sarakïnwa:NayaxRutsirvientamätwa.Jumastimäjak'a wilamasimätawa
10Jupastisarakïnwa:Phuchaxa,Tatitunjach'añchatäpan, qhipüruxjuk'ampkhuyapayasiñampiwuñacht'ayawayta, qalltatsipansjuk'ampkhuyapt'ayasirïtaxa,pisinjakasirijan ukaxqamirwaynanakarjanarktasasasa.
11Jichhasti,phuchaxa,janaxsaramti;Taqikuntixjumax munktauklurarakïma,markajanmarkapaxyatipxiwjuman sumasarnaqirwarmiätamxa.
12Jichhasticheqpachapuniwnayajjjumanjakʼa familiaramätwa,ukampisnayatsipanjukʼampjakʼankirmä familiarawutji
13Jichhaarumaxqhiparapxam,alwaxjumatixmäwila masimanluräwipphuqapxätamxa,walikïskaniwa.wila masipanluräwiplurpan,ukampisjupatixjanwilamasipan luräwiplurkätamxa,nayastimäwilamasipanluräwip jumarlurarakïma,kunjämtixTatitunjakkiukhama.
14Ukawarmixalwakamawjupankayunakapjak'an ikiskäna,ukatjanïrmayniruñt'kasawsartasïnaJupasti sarakïnwa:Janyatipxamtimäwarminpamparjutatapax sasa
15Jupastisarakïnwa:Ukaveloapanipxam,ukatsti katxarupxamsasaUkawarmixkatxarusinxa,suxta medidacebadatupt'asawukawarmiruxuchäna
16Suegrapanukarpurisasti,jupaxsänwa:¿Khitirak jumaxphuchaxa?Ucatstitaqekuntïukajaqejjjupar lurkataynaukanakyatiyarakïnwa
17Jupastisarakïnwa:Akasuxtamedidacebadachuritu. Jupajjsituwa:“Janinamayajjsuegramarjakʼachasimti” sasa
18Ukatstiakhamsänwa:Phuchaxa,qunt'asim, kunjämtixukajanwalt'äwixutjaniukyatiñkama
4JAQTHAPI
1UkatstiBoozchachaxpunkurmakhatasinxa,ukan qunt'ayasïna.Juparustiakhamsänwa:¡Ay,ukhamjaqi! mächiqarukutt’apxam,akanqunt’asipxamUkatstimä chiqarkutt'asawqunt'asïna
2Ukatstiukamarkanjilïrinakapattunkajaqiruw irpxaruwayäna,akhamsasa:Akanqunt'asipxamsasa Ukatqunt'asipxäna
3Ukatwilamasiparuwsäna:Noemí,Moaburaqit kutt'ankiukauraqixElimelecjilasankänwa
4Nayastijumaryatiyañmunta:“Jaqinakannayraqatapansa, markajanjilïrinakapannayraqatapanalasim”sasa.Jumatix kutsuyasiñmunstaxa,qhispiyasim,ukampisjanitix kutsuyasiñmunkstaxa,ukyatiyapxita,nayastiyatiñajataki, janiwkhitisjumatsipanqhispiyirisutjkiti.ucatnayajj jumanarknaqäyätwasasaJupastisarakïnwa:Nayaw kutsuyäsasa
5UcatstiBoozchachajjsänwa:Noemíchachan amparapanyapupalascätaucajja,Rutsatmoabitar warmitwaalasisma,jupastijiwatanakansutip jaktayapjjañapataquisasa.
6Ukawilamasipastisarakïnwa:Janiwnayapachpat kutsuykiristti,janitixnayanherenciaxjanwalt'ayasxäti. janiwnayajjukkutsuykiristtisasa
7Nayratiemponjja,Israelmarkanjja,qhespiyasiñata, mayjtʼayañatakejjukhamänwa,ukhamattaqekunsa chʼamañchtʼañataki.mäjaqiwzapatopapsusinjaqimasipar churäna
8UcawilamasipajjBoozchacharojjsänwa:Alasim sasaUkatwazapatopatapsusïna
9UkatstiBoozchachaxjilïrinakaru,taqijaqinakarsäna: “Jumanakaxjichhüruwqhanañchapxtaxa,Elimelec chachanyänakapsa,Quilionan,Mahlónchachanyänakap Noemíchachanamparapatalawayta”sasa
10NayastiRutmoabitawarmiruwalawayta,jupasti Mahlónchachanwarmipäñapataki,jiwatanakansutip herenciaparjaktayañapataki,ukhamatjiwatanakansutipax
jilanakapatjanapaqatäñapataki,ukatpunkupatjan chhaqtayatäñapatakiJupanlantipata,jichhürojjjumanakajj qhanañchirinakapäpjjtawa
11Punkunkirinakasa,jilïrinakassapxarakïnwa:Nanakax qhanañchirïpxtwasasa.Tatituxutamarmantanir warmiruxRaquelaru,LeawarmiruñtatawIsraelanutap lurapxam,Efratamarkansa,Belénmarkanwali uñt'atäñamataki.
12UtamastiFarezchachanutapjamäpan,Tamarchachasti Judámarkaryuritayna,ukawawatTatitoxakatawaqut churätam
13UkatstiBoozchachaxRutwarmiruwcasarasïna,jupasti warmipäxänwa,juparmantasinsti,Tatituxusurïxäna,ukat mäyuqallwawawawachasïna
14WarminakaxNoemíwarmiruxsapxänwa:Tatitux jach'añchatäpan,jupaxjaniwjichhüruxjanwilamasimpi jaytktamti,ukhamatsutipaxIsraelmarkanwali uñt'atäñapatakisasa
15Jupastijumatakixjakañamkutt'ayiri, chuymankipstañamsamanq'ayiri,jumarmunaskiuka phuchhamaxpaqallquyuqallwawanakatsipanjuk'amp askiwa.
16Noemíwarmistiukawawaruwirpxaruwayäna,ukatsti ukawawaruxuywäna
17Jaqimasinakapastimäsutimpiwuñt'ayapxäna: NoemíwarminmäyuqallwawapawyuritaynaJuparusti Obedsutimpiwsutichapxäna,jupastiJeséchachan awkipawa,Davidanawkipawa.
18Farezchachanwawanakapajjakanakawa:Farez chachajjHezrónchachanwawapänwa
19HesrónchachastiRamsatchachanwawapänwa,Ram chachastiAminadabsatchachanwawapänwa
20AminadabchachastiNahsónsatchachanwawapänwa, NaasónchachastiSalmónsatchachanwawapänwa.
21SalmónchachastiBoozchachanwawapänwa,Boaz chachastiObedsatchachanwawapänwa
22ObedchachastiIsaíwawapänwa,JeséchachastiDavita wawapänwa