Basque - The Gospel of John

1.KAPITULUA

1.HasieranzenHitza,etaHitzaJainkoarekinzegoen,eta HitzaJainkoazen.

2HoriberaizanzenhasieranJainkoarekin

3.Gauzaguztiakberakeginzituen;etahuragabeezzen egindengauzarik

4Harenbaitanzegoenbizia;etabiziagizonenargiazen

5.Etaargiakdistiratzenduiluntasunean;etailuntasunakez zuenulertu

6BazenJainkotikbidalitakogizonbat,zeinaJuanzuen izena.

7Beraethorrizentestigantzatzat,Argiarentestigantza ematera,gizonguziekharenbidezsinhetszezaten

8EzzenArgihura,bainabidaliaizanzenArgihorren testigantzaematera

9HorizenegiazkoArgia,munduraethortendengizonoro argitzenduena.

10Munduanzen,etamunduahargatikeginzen,eta munduakezzuenezagutu

11.Bereganaethorrizen,etabereakezzutenjaso.

12Bainahurarecebitudutenguciei,emanzietenahalmena Iaincoarensemeizateko,harenizeneansinhestendutenei ere.

13Zeinekezodoletik,ezaragiarenborondatetik,ez gizonarenborondatetik,Jainkotikbaizik

14.EtaHitzaharagieginzen,etabiziizanzengureartean (etaikusigenuenharenaintza,Aitarensemebakarraren aintzabezala),graziazetaegiazbetea

15.Joanektestigantzaemanzuen,etaoihueginzuen, zioela:Hauda,zeiniburuzmintzatunintzena,eneondotik datorrenaenebainolehenda,zerennireaurretikzen.

16.Etaberebetetasunetikguziakjasoditugu,etagrazia graziaz

17.ZerenLegeaMoisesekemanaizanzen,bainagraziaeta egiaJesukristorenbidezetorriziren.

18NehorkezduJainkoaikusiinoiz;Aitarenaltzoanden Semebakarrakaditzeraemandu

19EtaaudaJoaneneskritura,JuduekJerusalendikapaizak etalebitakigorrizituzteneangaldetzera:Noraizhi?

20.Etakonfesatuzuen,etaetzuenukatu;bainakonfesatu, eznaizKristo

21Etagaldetuzioten:Zerbada?ZualzaraElias?Etahark dio:Nieznaiz.Zualzaraprofetahori?Etaharkerantzun: Ez

22Orduanerrancieçoten,Noraizhi?igorrigaituztenei erantzunaemandiezaiegun.Zerdiozuzeureburuaz?

23Esanzuen:Ninaizbasamortuanoihuegitenaridenaren ahotsa:ZuzenezazuJaunarenbidea,Isaiasprofetakesan zuenbezala.

24EtaigorriziranakFariseuetarikziran

25Etagaldetuzioten,etaerranzioten:Zergatikbataiatzen duzubada,ezbazaraKristohura,ezElias,ezprofetahura?

26IhardestenzietenJoanek,zioela:Nikurezbataiatzen dut:bainazuenarteandagoezagutzenezduzuenbat;

27.Berada,eneondotikdatorrenaeneaurretikhobetsi dena,zeinarenoinetakoenzirkilakaskatzekomereziez dudana

28GauzahauekJordanezbestaldeBethabaraneginziren, nonJoanesbataiatzenarizen

29.Biharamunean,JoanekikusizuenJesusharengana etortzen,etaerranzuen:HunaJainkoarenBildotsa,zeina mundukobekatuakentzenduena

30.Auda,zeñatazesannion,Nereondotikdatorgizonbat enebañolenago:zerennereaurretikzan

31Etaeznuenezagutzenhura:bainaIsraeliagerzedin, berazethorrinaizurezbataiatzera.

32EtaJuanektestimonioemanzuen,zioela:Ikusinuen Espirituazerutikusobatbezalajaisten,etaharengainean geldituzen.

33Etanikeznuenezagutzenhura:bainaurezbataiatzera bidalininduenak,berakesanzidan:Norengaineraikusiko duzunEspirituajaistenetaharengainerageratzendela, huradaEspirituSantuazbataiatzenduena

34Etaikusinuen,etafrogatunuenaudelaJainkoaren Semea.

35BiharamuneanberrizzutituzirenJoanes,etabere discipuluetarikbi;

36.EtabegirazebilelaJesusibegira,dio,HunaJainkoaren Bildotsa!

37.Etabidiszipuluekentzutezutenhuramintzatzen,eta jarraituziotenJesusi.

38OrduanitzuliricIesusec,ikhusiçuelaatzequitela,erran ciecén,Cerbilhaçaitezte?Errancieçoten,Magistruá(hau errannahibaita,Magistrua)nonbiziaiz?

39Erranzien:ZatozteetaikusiEtorrietaikusizutennon bizizen,etaharekinegonzirenegunhartan:zeren hamargarrenorduazen

40Joanimintzatzenentzuteanetajarraituziotenbietarik batzenAndres,SimonPedrorenanaia.

41EridenceçanlehenbereanaiaSimon,etaerrancieçón, EridenduguMessias,hauda,interpretatudena,Christ 42.EtaeramanzuenJesusengana.EtaJesusekhuraikusi zuenean,erranzuen:ZuzaraJonensemeSimon; 43Hurrengoegunean,JesusekGalilearailkhinahizuen, etaarkitzenzuenFilipe,etaerranzioen,Jarraituniri.

44BadaFilipeBetsaidakoazen,AndresetaPedrorenhiria 45FilipekarkitzenduNatanael,etaerranzion:Erkitu duguMoiseseklegean,etaprofetekidatzizutena,Jesus Nazaretarra,Joserensemea

46EtaNatanaelekerranzioen:Nazaretetikateraalda gauzaonik?Felipekerranzaroen:Zatozetaikusi.

47IkhusizuenJesusekNatanaelharenganaetortzen,eta erranzuenhariburuz:Hunaegiazkiisraeldarbat,zeinetan ezdagoiruzurrik!

48DiotsaNatanaelek:Nondikezagutzennauzu?Jesusek erantzunzion:«Felipekdeituaurretik,pikondoarenazpian zinela,ikusizintudan.

49Natanaelekerantzunzion,etaesanzion:Rabbi,hiaiz JainkoarenSemea;zuzaraIsraelgoErregea

50.IhardetsizioenJesusek,erranzioen:Zerenerran drautzut:Ikusizaitutpikuarenazpian,sinestenalduzu? hauekbañogauzaandiagoakikusikodituzu

51Etaerrancieçón,Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet, hemendikaurreraikusikodezuezeruazabalik,eta IainkoarenAingeruakgizonarenSemearengaineraigotzen etajaisten.

2.KAPITULUA

1EtahirugarreneguneanezteiakizanzirenGalileako Kanan;etahanzanJesusenama:

2EtadeithuiçancenbaiIesus,baiberediscipuluac ezteietara

3Etaarnoanaizutenean,esanzionJesusenamak:Arnorik ezdute.

4ErrancieçónIesusec,Emaztea,cerduchirequin?ene orduaezdaoraindikheldu

5Harenamakerraitenzietenzerbitzariei:Zernahierraiten dizue,egizue

6.Etaezarriziranhanharrizkoseiur-ontzi,juduen garbitzekoeran,bakoitzabizpahirufirkinzeuzkan

7ErranciecénIesusec,Beteur-ontziakurezEtaleporaino betezituzten.

8Etaerranciecén,Ateraorai,etaeramaneçaçuejaiaren gobernariariEtaeramanzuten

9.Jaietakoburuzagiakardoeginzenuradastatuzuenean, etaezzekiennongoazen:(bainauraateratzenzuten morroiekbazekiten;)jaietakogobernadoreakezkongaiari deituzion.

10Etaerranzioen:Hasieranbakoitzakardoonaematendu; etaguiçonacondoedandutenean,orduanokerragodena: bañaardoonagordedozuorainarte.

11MirakuluenasierahaueginzuenJesusekGalileako Kanan,etaagertuzuenberegloria;etaharendizipuluek sinistuzutenharengan.

12OrenondoanjautsizenKafarnaumera,bera,etabere ama,etabereanaiaketaberediszipuluak:etahanegon zirenegunezasko.

13EtahurbilzanJuduenPazkoa,etaIesusJerusalemera iganzan

14.Etaaurkituzituentenpluanidiak,ardiaketausoak saltzenzituztenak,etadiru-aldatzaileakeserita

15Etasokatxikizazoteaeginzuenean,kanporatuzituen denaktenplutik,etaardiaketaidiak;etaaldatzaileendirua isurietamahaiakbotazituen;

16Etaerranzietenusoaksaltzenzituztenei:Eraman gauzkahaukhemendik;ezegineneAitarenetxea merkantzia-etxea

17Etaorhoituzirenberediszipuluakidatziazela,Zure etchearengogoakjannau.

18OrduanihardestenzietenJuduek,etaerranzioten:Zer seinaleerakustendiguzu,gauzahauekegitendituzula?

19.IhardetsizioenJesusek,etaerranzieten:Desegin ezazutetenplohau,etahiruregunbarrualtxatukodut

20.OrduanerranzutenJuduek,Berrogeitaseiurteztenplu haueraikitzenarizen,etahiruregunetanaltxatukoalduzu?

21Bainanberegorputzekotenploazmintzozen

22Badaillenartetikpiztuzenean,orhoituzirenbere diszipuluakhauerranziela;etasinhetsizutenScriptura,eta Jesusekesandakohitza

23EtaJerusalenenzelaPazkoegunean,jaiegunean,askok sinetsizutenharenizenean,ikusizituzteneanharkegiten zituenmirariak

24.BainanJesusetzuenhekieneskuutzi,zerengizon guziakezagutzenbaitzituen

25Etaetzuenbeharnehorcguiçonaztestimonioleçan: ecenbaitzequienguiçoneanzerden.

3.KAPITULUA

1Bazenfariseuetakogizonbat,Nikodemozeritzana, juduenburuzagibat;

2.BeraJesusenganaethorrizengauez,etaerranzioen: Rabbi,badakiguJainkoarengandikethorrizarelairakaslea: zerenezinditunehorkeginzukegitendituzunmirakulu hauek,Jainkoaharekinezbada.

3IhardetsceçanIesusec,etaerrancieçón,Eguiaz,eguiaz erraitendrauçuet,guiçonacberrizjaioezpada,eztuicusi Iaincoarenresumá

4ErranzionNikodemok:Nolajaiodaitekegizonbat zahartuta?saraldaitekebigarrenaldizamarensabelean, etajaiodaiteke?

5IhardetsceçanIesusec,Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet, guiçonbaturezetaSpirituaziayoezpada,ezinsarthu Iaincoarenresumán

6Haragitikjaiotakoaharagida;etaEspiritutikjaiodana espirituada.

7Ezmiretsi,zerenesandizudala,berrizjaiobeharzarete 8Haizeaknaiduentokianjotzendu,etazukharensoinua entzutenduzu,bainaezinjakinnondikdatorren,etanora doazen:haladaEspiritutikjaiodenoro

9Nikodemokihardestenzioen:Nolaizandaitezkegauza hauek?

10IhardetsizioenJesusek,etaerranzioen:Zualzara Israelenjabea,etaezaldakizugauzahauek?

11.Egiaz,egiazdiotsut:Ezagutzendugunahitzegiten dugu,etaikusidugunatestimoniatzendugu;etaezduzue guretestigantzajasotzen

12.Baldinesanbadizutlurrekogauzak,etaeztuzue sinesten,nolasinistukoduzue,zerukogauzakesaten badizkizuet?

13.Etanehorezdaiganzerura,zerutikjautsidenabaizik, zeruandengizonarenSemea

14EtaMoiseseksugeabasamortuanaltxatuzuenbezala, halaxealtxatubehardagizonarenSemea.

15Hurabaithansinhestenduenakgalezdezala,baina betikobiziaizandezan

16.ZerenJainkoakhainmaitezuenmundua,noneman baitzuenbereSemebakarra,hurabaithansinhestenduenak galezdezan,bainabetikobiziaizandezan

17.ZerenJainkoakezzuenbereSemeaigorrimundura munduakondenatzera;bainaharenbidezmunduasalba dadin

18Harenbaithansinhestenduena,ezdakondenatzen: bainasinhestenezduenalehendikkondenatzenda,ceren ezbaitusinhetsiIaincoarenSemebakarrearenicenean.

19Etahaudakondenamendua:argiaethorridelamundura, etagizonekiluntasunamaitezutenargiabaino,zerenberen egintzakgaiztoakzirelako

20.Zerengaizkiaegitenduenakgorrotoduargia,etaezda argiraethorten,bereegintzakgaitzetsiezdaitezen

21Bainaegiaegitenduenaargiraethortenda,bere egintzakagerditzaten,Jainkoarenbaitaneginakdirela 22GauzahauenondorenetorrizirenJesusetabere ikasleakJudeakolurraldera;etahanegonzenhekiekin,eta bataiatuzuen

23EtaJoanerebataiatzenarizenEnonenSalimondoan, zerenhanuraskobaitzegoen,etaethorriziren,eta batheyatuakizanziren

24ZerenJoanezzenoraindikkartzelansartu

25Orduan,Juanendizipulubatzuenetajuduenartean galderabatsortuzengarbitzeariburuz.

26EtaethorrizirenJoanengana,etaerranzioten:Rabbi, zurekinzenaJordanbestaldera,zeinaritestigantzaeman diozun,huná,berakbataiatzendu,etaguziakharengana hurbiltzendira

27IhardetsizioJoanesek,etaerranzuen:Gizonbatekezin duezerjaso,zerutikemanezpadiote.

28Zuekzeuektestigantzaematendidazute,esandudala: NieznaizKristo,bainaharenaurreanbidalianaizela

29Emaztegaiadaukanaezkongaiada:bainaezkongaiaren adiskidea,zutiketaentzutenduenak,askopoztenda senargaiarenbozagatik:betedabadanerealegrantzia.

30Berakhanditubehardu,bainaniktxikitubehardut

31Goitikdatorrenaguziengañetikda:lurrekoada lurrekoa,etalurretikmintzoda:zerutikdatorrenaguzien gañetikda

32Etazerikusietaentzunzuena,testigantzaematendu; etainorkezduberetestigantzajasotzen.

33Beretestigantzajasoduenakberezigiluaezarridu Jainkoaegiadela

34EcenIaincoacigorriduenacerraitendituIaincoaren hitzac:ecenIaincoacezdioEspirituaneurrizematen

35AitakSemeamaitedu,etagauzaguztiakbereeskuetan emanditu.

36Semearengansinestenduenakbadubetikobizia:eta Semeasinestenezduenak,ezdubiziaikusiko;baina Jainkoarenhaserreaharengaineandago.

4.KAPITULUA

1Bada,Jaunakjakinzueneannolafariseuekentzunzuten JesusekJoanesbainoikaslegehiagoeginetabataiatzen zituela.

2(NahizetaJesusekberakezbataiatu,bereikasleekbaizik,)

3JudatikaldeeginetaberriroGalilearajoanzen

4.EtabeharzuenSamariatikigaro.

5OrduanethorrizenSamariakohiribatera,Sikardeitzen dena,JakobekberesemeJoseriemanzionlursailaren ondoan.

6JakobenputzuahanzegoenJesusbada,berebidaiaz nekaturik,honelaeseritazegoenputzuan:etaseigarren orenazen.

7Samariakoemaztebatethorrizenuraateratzera:Jesusek erranzion:Emadazuedatera

8(Beredizipuluakhirirajoanbaitzirenharagiaerostera).

9OrduanerranzioenSamariakoemaztekiak:Noladazu, juduaizanik,edatekoeskatzendidazuni,zeinnaizen Samariakoemakumea?izanere,juduekezdutetraturik samariarrekin

10IhardestenzaroenIesusecerrancieçón,Baldineçagutu banuIaincoarendohaina,etanordenerraitendrauçuena, Emaidazuedatera;zukeskatukozenioke,etaberakurbizia emangozizun

11Erranzionemaztekiak:Jauna,ezdaukakezer erakartzeko,etaputzuasakonada:nondikdaukazubadaur bizihori?

12ZugureaitaJakobekbainohandiagoaalzara,zeinak emanzigunputzua,etahortazedanzuenberak,etabere seme-alabaketabereabereak?

13IhardetsceçanIesusec,etaerrancieçón,Urhunetic edatenduenacberrizegarrirendu

14Bainanikemangodiodanuraedatenduenakezdu inoizegarriizango;bainanikemangodiodanura,bere baitanizangodabetikobizitzarakour-iturribat

15Errancieçónemazteac,Iauna,emadazuurau,egarriez nadin,ezethorrihunatiratzera.

16Iesusecerrancieçón,Zoaz,deithueuresenarrari,eta zatozhuna

17Emakumeakerantzunzion:Ezdaukatsenarrik.Jesusek esanzion:Ondoesanduzu:Ezdaukatsenarrik

18Zerenbostsenarizandituzu;etaorainduzunaezda zuresenarra:egiaesanduzuhorretan

19Errancieçónemazteac,Iauna,eçagutzendutecen profetaaiz.

20Guregurasoekmendihonetanadoratuzuten;etadiozue, Jerusalemendelagizonekadoratubehardutenlekua

21ErrancieçónIesusec,Emaztea,sinhetsnazazu,ethorten daordua,noneztuçueezmendihuntan,ezoraino Jerusalemen,adoraturenAita

22.Eztakizuezeradoratzenduzue:gukbadakiguzer adoratzendugun:zerensalbazioaJuduetatikda

23Bainabadatorordua,etaorainda,egiazko adoratzaileekAitaespirituanetaegiazadoratukodutena: zerenAitakbilhatzenduhalakoakhuraadoratzeko

24IaincoaEspiritubatda:etahuraadoratzendutenek espirituzetaegiazadoratubehardute.

25Erranzionemaztekiak:BadakitetortzendelaMesias, zeinaKristodeitzendena:ethorridenean,guziakesango dizkigu.

26DiotsaIesusec,Ninaizhiremintzatzennaizena

27Etahunengañeanethorrizirenberediszipuluak,eta miretsizirenemaztekiarekinmintzatzenzelako:baina nehorkezzuenerran,Zerbillatzenduzu?edo:Zergatik hitzegitenduzuharekin?

28.Orduanemakumeakbereontziautzizuen,etajoanzen hirira,etaesanziengizonei:

29Zatozte,ikusezazugizonbat,zeinakesandizkidannik eginditudangauzaguztiak:ezaldahauKristo?

30Orduanilkhizirenhiritik,etaethorrizirenharengana

31Bitarteanberediszipuluekothoitzegitenzioten,ziotela, Maisua,jan.

32Bainaharcerranciecén:Badaucatjaquiricez daquiçuenac

33.Erranziotenbadadiszipuluekelkarri:Nehorkekarrial dujateko?

34ErranciecénIesusec,Enejanariadaigorrinauenaren nahiaeguitea,etabereobraamaitzea.

35Ezdezuteesan:Oraindiklauillabetedira,etagerouzta etorrikoda?huna,diotsuet:Altxabegiak,etabegiratu soroetara;izanere,zuriakdirajadauztabiltzeko

36Etabiltzenduenakpagajasotzendu,etafruituabiltzen dubetikobizirako:baiereitenduena,baibiltzenduena elkarrekinalegradadin.

37Etahortanegiadaesaerahori:Batakereitendu,eta besteakbiltzen

38Igorrizaituztetnekerikemanezzenutenabiltzera:beste gizonaklaneginzuten,etazuekberenlanetansartuzarete

39.Etahirihartakosamariaraskoksinistuzutenharengan, emaztekiarenerranagatik,zeinaktestifikatzenzuen:«Egin dudanguziaesanzidan

40.Bada,Samaritarrakharenganaethorrizirenean,othoitz eginziotenhaiekinegonzedin:etahanegonzenbiegun 41Etaanitzgeiagoksinetsizutenberehitzagatik;

42Etaerranzioenemazteari:Orainezdugusinistenhire erranagatik:zerengukgeukentzunbaitugu,etabadakigu horidelaegiazkiKristomunduarenSalbatzailea

43.Biegunenburuan,handikjoanetaGalilearajoanzen.

44.ZerenJesusekberaktestimoniatzenzuen,profetakez duelaohorerikbereherrian

45OrduanethorrizeneanGalileara,galilearrekerrezibitu zuten,ikusirikJerusalemeneginzituenguziakjaian:zeren haiekerefestarajoanziren

46JesusberrizethorrizenGalileakoKanara,nonegin zuenuraardoaBazengizonnoblebat,zeinarensemea gaixorikzegoenKafarnaumen

47.EntzunzueneanJesusilkizelaJudeatikGalileara,joan zenharengana,etaothoitzeginzionjautszezan,etasenda zezanberesemea:zerenhiltzekozorianzegoen

48OrduanerrancieçónIesusec,Signalacetamiragarriric ecusiezpada,eztuçuesinhetsiren

49Errancieçónnobleac,Iauna,jautsienehaurrahilbaino lehen.

50ErranzionJesusek:Zoaz;zuresemeabizidaEta gizonaksinistuzuenJesusekesanzionhitza,etajoanzen

51.Etaoraijaistenarizela,berezerbitzariakatzemanzion, etaerranzioten,ziotela,Zuresemeabizida

52Orduangaldetuzienhaietazzeinordutanasizen zuzentzen.Etahecerrancieçoten,Atzozazpigarren oreneansukarrautzicenhura

53Badazekienaitakordubereanzela,zeinetanesanzion Jesusek,Zuresemeabizida:etaberaksinetsizuenetabere etxeguziak

54HaudaberriroJesusekeginzuenbigarrenmirakulua, JudeatikGalilearaetorrizenean.

5.KAPITULUA

1Honenondoren,juduenjaiaizanzen;etaJesus Jerusalemeraigozen

2.BadaJerusalemenardimerkatuarenondoanputzubat, hebreerazBetesdadeitzendena,bostataridituena

3Oietanetzandajendeinpotentziaandibat,itsu,geldi, iharturik,uramugitzearenzain.

4Zerenaingerubatjautsizensasoibateanputzura,eta asaldatzenzuenura:orduan,urarennahasmenduaren ondorenleheniksarthuzena,sendatzenzenedozein eritasunetik

5Etabazenhangizonbat,hogoietahemezortziurtez eritasunazuena.

6IkusizueneanJesusekgezurra,etajakinzuenean denboraluzezzebilelakasuhartan,esanzion:"Sendatuko alzara?"

7Ihardetsiziongizonimpotenteak:Jauna,ezdaukatinor, uranahasitadagoenean,niputzuansartzeko:bainani ethortzennaizenean,bestebatjaistendaeneaitzinean.

8ErrancieçónIesusec,Iaiqui,artueureohea,etazoaz

9Etaberehalasendatuzangizona,etaartuebanbereohea, etaibilizan:etaegunartanzanlarunbata

10ErranziotenbadaJudueksendatuazenari:Sabbatuada: ezdazilegizureoheaeramatea.

11Harkihardestenzien:Osatunauenharkesanzidan:Har ezazuzureohea,etazoaz

12.Orduangaldetuzioten:Zerdagizonaesandizuna:Har ezazuzureohea,etazoaz?

13Etasendatuazenakezzekiennorzen:zerenJesusek bereburuaeramanbaitzuen,jendetzalekhuhartan.

14Gero,arkituzuenJesusektenpluan,etaerranzioen: Huna,sendatuaaiz:ezgeiagobekaturik,gauzaokerragorik ethorezdezazun.

15Joanzengizona,etaesanzienjuduei,Jesuszela sendatuzuena

16.EtabadajuduekpersekutatuzutenJesus,etahurahil nahizuten,zerengauzahaueklarunbatekoeguneanegin baitzituen

17BainaJesusekerantzunzien:NereAitakorainartelan egitendu,etaniklanegitendut

18.Beraz,Juduekaregehiagobilatzenzutenhurahiltzeko, zerenezbaitzuenlarunbatahautsi,baiziketaerranzuela JainkoabereAitazela,bereburuaJainkoarekinberdin egitenzuela.

19OrduanihardestençuelaIesusecerranciecén,Eguiaz eguiazerraitendrauçuet,Semeacdeuseguitenahaldu berez,Aitaceguitenduenabaicen:ecenguciaceguiten duena,hauc-ereeguitenduSemeac-ere

20EcenAitacmaiteduSemea,etabereburuaceguiten dituengauçaguciaceracustendio:etaocbainoobra handiagoaceracusirendio,miretsdeçaçuen

21ZerenAitakillakpiztuetabizitzendituenbezala;hala ereSemeaknahiduenabizitzendu.

22ZerenAitakezduinorjuiatzen,bainajuizioguzia Semeariemandio

23.GizonguztiekSemeaohoradezatela,Aitaohoratzen dutenbezalaSemeaohoratzenezduenakezduberaigorri duenAitaohoratzen

24.Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,enehitzaençuten duenac,etaigorrinauenarengansinhestenduenac,badu betikovicitzea,etaezdacondemnatzeraetorriko;baina heriotzetikbizitzeraigaroda.

25Eguiazeguiazerraitendrauçuet,ethorridaordua,eta orainda,noizençunendutenhilacIaincoarenSemearen boza:etaençutendutenacvicirendirade.

26ZerenAitakberebaitanbiziaduenbezala;halaeman dioSemeariberebaitanbiziaizatea;

27.Etaemandioaginpideajuzgatzekoere,gizonaren Semeabaita

28Eztezaitezmiretsi:zerenethorridaordua,zeinetan sepulturandaudenguziekharenbozaenzunenduten.

29Etaaterakoda;onaegindutenek,bizikopiztueraarte; etagaiztakeriaegindutenak,kondenaziorakopiztueraarte

30.Neureburuazezindutezeregin:entzutendudanez, juiatzendut:etanirejuizioazuzenada;zereneznaizneure borondateabilatzen,bidalinauenAitarenborondatea baizik

31Neureburuaztestigantzaematenbadut,niretestigantza ezdaegia

32.Badabertzebatenetestigantzaematenduena;eta badakitnitazematenduentestigantzaegiadela

33Joanzenituenigorrizenuten,etaharkemanzuen egiarentestigantza

34Bainaezdutguiçonengandiktestigantzahartzen:baina gauzahaukdiotsuet,saluaizanzaitezten.

35Berazenargierreetadirdiratsubat,etanaizenuten denborabatezbereargianalegratzeko

36.BainanikJoanenenabainotestigantzahandiagoadut: zerenAitakemandizkidanobrak,nikegitenditudanobrak, testimoniatzendutenitaz,Aitakigorrinauela

37EtaniigorrinauenAitakberakemandutestimonioa nitaz.Ezduzueinoizharenahotsaentzun,ezharen itxurarikikusi

38Etaeztuçueharenhitzaçuetanirautenduenik:ecenharc igorriduena,eztuçuesinhesten.

39BilatuEskriturak;ecenhaietanustedozuevicitze eternoaduçuela:etahecdiradeniztestimoniatzendutenac 40Etaezzareteniganaethorriren,biziaizandezazuen.

41Ezdutgizonengandikohorerikhartzen

42Bainaezagutzenzaituztet,ezduzuelaIainkoaren amorioazuenbaitan

43NiethorrinaizeneAitarenicenean,etaeznauçue recebitzen:baldinbercebercebereiceneanethortenbada, hurarecebiturenduçue

44Nolasinhetsikoduzue,elkarrengandikohoreahartzen zaretenok,etaJainkoarengandikbakarrikdatorrenohorea bilatzenezduzuenok?

45EzezazuteusteAitarenaurreanakusatukozaituztedala: badabatzueksalatzenzaituztena,Moises,zeinetan itxarotenduzuen

46ZerenMoisesisinistubazenute,nisinetsikozenituzkete: zerenberakidatzizuennitaz.

47Bainabaldinhareneskrituraksinhestenezbadituzue, nolasinhetsikodituzueenehitzak?

6.KAPITULUA

1.GauzahauenondotikjoanzenJesusGalileakoitsasoa, hauda,Tiberiasekoitsasoa

2Etagendetzeandibatjarraituzion,zerenikusibaitzuten beremirakuluakerizirenenganeginzituenak.

3EtaiganzanJesusmendibatera,etahaneserizanbere diszipuluekin

4.EtaPazkoa,juduenjaia,hurbilzen.

5OrduanIesusecberebeguiacaltxatucituenean,etaikussi citueneantaldehandibatharenganaetortzencen,erran cieçónPhilipperi,Nondikerosirenduguoguia,hecian deçat?

6Etahauesanzuenprobatzeko:zerenberakbazekienzer egingozuen.

7Felipekerantzunzion:Berreundenarioogiezdanahikoa, bakoitzakapurbathardezan

8.Erranzionbereikasleetarikbatek,Andres,Simon Pedrorenanaiak,

9Badahemenmutilbat,bostgaragarogietabiarraintxiki dituena:bainazerdiraainbesterenartean?

10EtaJesusekerranzuen:EserarazigizonakOrainbelar askozegoentokian.Beraz,gizonakeseriziren,bostmila inguru

11EtaartuzituenJesusekogiak;etaeskerrakeman zituenean,banatuzituendiszipuluei,etadiszipuluakjarrita zeudenei;etahalaberarraineknahibezainbeste.

12Beteziranean,esanzienberediszipuluei:Bildugeraten diradenzatiak,ezergalezdadin

13Beraz,bilduzituzten,etahamabisaskibetezituzten, janzutenentzat,bostgaragar-ogizatiez

14.Orduangizonhaiek,ikusizutenean,Jesusekeginzuen mirakulua,erranzuten:Audaegiazkoprofetamundura etorrikodena

15.Iesusekbadaikhusizueneanethorrietahuraindarrez hartukozutela,erregeegiteko,berrirojoanzenmendi bateraberabakarrik

16Etaarratsahelduzenean,berediszipuluakjautsiziren itsasora.

17Etasartuzanontzibatean,etajoanzanitsasoa Kafarnaumera.Etaoraiillunazen,etaJesusezzen hekienganaethorri.

18Etaaltxatuzenitsasoa,zebilenhaizehandibaten ondorioz

19.Bada,ogeietaogeiedoogeitahamarestadioingurura arrauneginzutenean,ikusizutenJesusitsasoanibiltzeneta ontzirahurbiltzen,etabeldurziren

20Bainaharcerranciecén,Ninaiz;ezizanbeldurrik 21Orduan,gogozerrezibituzutenontzian,etaberehala zenontziajoanzirenlehorrera.

22Hurrengoegunean,itsasozbestaldeanzegoenjendeak ikusizueneanezzegoelahanbestetxaluparik,bere ikasleaksartuzirenhurabaizik,etaezzelaJesusbere ikasleekinontzirasartu,bainabereikasleakbakarrikjoan ziren;

23(BainaTiberiasdikbestetxalupabatzukhurbilduziren ogiajatenzutentokira,Jaunakeskerrakemanondoren:)

24Jendeak,bada,ikusizueneanezzelahanJesus,ezbere diszipuluakere,ontzirahartuetaCapernaumeraethorri ziren,Jesusenbila

25Etaaurkituzuteneanhuraitsasozbestaldean,erran zioten:Rabbi,noizetorrizarahona?

26IhardetsciecénIesusec,etaerranciecén,Eguiaz,eguiaz erraitendrauçuet,nicbilhaçaitezte,ezcerenmiraculuac ikhusidituçuçuelaco,bainacerenoguietariciancereneta asacçarete

27Ezlanegingaltzendenjateagatik,baiziketabetiko bizitzerakoirautenduenjateagatik,zeinagizonaren Semeakemangodizueguna:zerenberasigilatuduJainko Aitak

28Orduanerrancieçoten,CereguinenduguIaincoaren obráceguinditzagun?

29IhardestenzietenIesusecerranciecén,AudaIaincoaren obra,sinhetsdeçaçuenharcigorriduenagan.

30Errancieçotenbada,Cersignoeracustenducbada,ikus deçagunetasinhetsgaitecen?zerlanegitenduzu?

31.Gurearbasoekmanajanzutenbasamortuan;idatziaden bezala,zerukoogiaemanzienjateko

32OrduanerranciecénIesusec,Eguiaz,eguiazerraiten drauçuet,Moisesekezdrauçueemancerucooguihura; bainaeneAitakematendizuezerukoegiazkoogia

33ZerenJainkoarenogiadazerutikjautsietamunduari biziaematendiona.

34Orduanerrancieçoten,Iauna,emaguzubethiereoguiau

35.EtaesanzienJesusek,Ninaizbizitzekoogia:enegana ethortendenaezdasekulagoserikizango;etanigan sinestenduenakezduinoizegarririkizango

36Bainaerrandrauçuet,Zuek-ereikhusinauçuela,eta eztuçuelasinhets.

37Aitakematendidanguzianiganaetorrikoda;etanigana datorrenaezdutinolaerebotako

38Zerutikjautsinaiz,ezneureborondateaegitera,igorri nauenarenborondateabaizik

39.EtahaudaigorrinauenAitarenborondatea:berak emandizkidanguzietarikezdudalaezergaldu,bainaazken eguneanresuscitatzeko

40.Etahaudaigorrinauenarenborondatea:Semeaikusten duenaketahurabaithansinhestenduenak,betikobiziaizan dezan:etanikresuscitatukodutazkenegunean

41Juduek,bada,murmuratuzutenharenkontra,zeren erraitenzuela,Ninaizzerutikjautsidenogia.

42Etaerranzuten:EzaldaauJesus,Joserensemea, zeinarenaitaetaamaezagutzenditugun?noladio,bada, zerutikjautsinaiz?

43IhardetsceçanbadaIesusec,etaerranciecén,Ez murmuratuçuenartean

44.Nehorezindaniganaethorri,igorrinauenAitakhura erakarriezpada:etanikresuscitatukodutazkenegunean

45Profetanidatziadago:EtaguziakIainkoarengandik irakatsikodiraBeraz,Aitarengandikentzunetaikasiduen guzia,ethortendanigana

46EzecennehorcAitaikussivkanduen,Iaincoaganic denacbaicen,ikussiduAita

47Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,enebaithansinhesten duenacduvicitzeeternala.

48Ninaizbizitzekoogia

49Zuenarbasoekmanajanzutenbasamortuan,etahildira

50.Audazerutikjaistendenogia,gizonakjandezan,eta ezill

51Ninaizzerutikjautsidenogibizia:baldinnehorkiaten baduogihonetatik,bizikodabetiko:etanikemangodudan ogianireharagiada,munduarenbiziagatikemangodudana

52Juduak,bada,berenarteanliskartzenziren,ziotela: Nolaemandiezagukegizonhonekbereharagiajateko?

53OrduanerranciecénIesusec,Eguiaz,eguiazdiotsuet, guiçonarenSemearenharaguiaiatenezpaçaçueetaharen odolaedatenezpaçue,eztuçuevicitzericçuetan.

54Norkjatendueneneharagia,etaeneodolaedaten duenak,dubetikobizia;etaazkeneguneanpiztukodut

55.Zerennereharagiajateabaita,etaeneodolaedaria.

56Nerearagiajatenduena,etaeneodolaedatenduena, niganbizida,etaniharenbaitan

57.NolaAitabiziakigorrinauen,etaniAitagatikbizinaiz: halanijatennauena,beraerenigatikbizikoda

58Audazerutikjautsizanogia:ezzuenarbasoekmana janzutenbezela,etaillakdiran:ogihonetatikiatenduena betikobizikoda

59Hauekerranzituensinagogan,Kafarnaumenirakasten arizela.

60Harendiscipuluetaricanhitzec,auençuncituztenean, erranceçaten,hauerrangogorrada;norkentzundezake?

61Iesusecberebaitaneçagutuçuelaharendiscipuluac murmuratzençutela,erranciecén,Hauofenditzençaituzte?

62ZeretaikustenbaduzuegizonarenSemealehenzegoen tokiraigotzen?

63Izpirituadabizitzenduena;haragiakezduezertarako balio:nikesatendizuedanhitzak,izpirituadira,etabizia dira

64BainabadaçuetaricsinhestenezdutenacZerenJesusek hasieratikzekiennorzirensinetsiezzutenak,etanork saldubeharzuen.

65Etaerrancieçón,Hargatikerrandrauçuet,inorezdela niganaethorri,baldineneAitakemanezbadio

66Ordutikberediszipuluetarikaskoatzerajoanziren,eta ezzirengehiagoharekinibili

67OrduanerranciecénIesusechamabiey,Çuec-ereioan nahiçarete?

68SimonPierrisecihardestencion,Iauna,norengana joanengara?betikobizitzakohitzakdituzu.

69EtasinestenduguetaziurgaudezuzarelaKristohori, JainkobiziarenSemea

70IhardetsciecénIesusec,Ezaldrauçuethamabiaukeratu, etaçuetaricbatdeabruada?

71JudasIskariotSimonensemeazmintzatuzen:zeren hurazenhurasaldukozuena,hamabietarikbatizanik.

7.KAPITULUA

1.Gauzahauenondoren,JesusGalileanibilizen,zeren etzuenjuduetanibilinahi,juduekhurahilnahizutelako 2Bada,juduentabernakuluenjaiahurbilzegoen

3Errancieçotenbadaharenanayéc,Aldehandik,etazoaz Judeara,hirediscipuluac-ereikusditzatençáteguiten dituzunobrác.

4Zerenezdagoinorezkutuanezeregitenduenik,etabera garbikiezagutuaizannahiduGauzahauekegitenbadituzu, erakutsizeureburuamunduari.

5Zerenbereanaiakereezzutenharengansinesten 6OrduanerranciecénIesusec,Eneorduaezdaoraino ethorri,bainaçuendemborabetiprestda.

7Munduakezinzaituztegorroto;bainanigorrotatzendut, zerenhorrentestigantzaematendudala,harenobrak gaiztoakdirela.

8Iganzaiteztejaihonetara:eznaizoraindikiganjai honetara;izanere,niredenboraezdabeteoraindik

9.Berbahaukerranzituenean,geldituzenoraindik Galilean

10Bañabereanaiakiganziranean,orduaniganzanbera erefestara,ezagerian,ezkutuanbezela.

11OrduanJuduekharenbilazebiltzanfestan,etaerran zuten:Nonda?

12.Etajendearenarteanmarmaraskozegoenharen inguruan:zerenbatzuekesatenzuten:Gizononada;baina berakengainatzenduherria

13.Alabaina,nehorkezzuenberatazgarbikimintzatzen juduenbeldurrez

14Bada,jaiarenerdianiganzenJesustenplura,eta irakastenzuen.

15EtamiretsirikzeudenJuduak,ziotela,Noladakihunek letrak,sekulaikasigabe?

16IhardetsciecénIesusec,etaerranceçan,Enedoctrinaez daenea,bainaigorrinauena

17Baldinnehorkeginnahibadubereborondatea, ezagutukodudoktrinaz,alaJainkoarenaden,alaneure buruazmintzonaizen

18Bereburuazmintzodena,beregloriarenbiladabil: bainaigorrizuenaberegloriabilhatzenduena,egiada,eta injustiziarikezdagoharenbaitan

19.EzaldizueMoiseseklegeaeman,etazuetakoinorkez dulegeabetetzen?Zergatikzoaznihiltzera?

20Jendeakerantzunzion:Deabruaduzu,nordazu hiltzera?

21IhardetsceçanIesusec,etaerranciecén,Nikobrabat eguindut,etaguciacmiretsiçarete

22Moisesekberazerdainzisioaemandizue;(Ez Moisesenadelako,baiziketagurasoena);etalarunbateko eguneanerdaintzenduzuegizona

23.Baldingizonbateklarunbateguneanzirkunzisioa hartzenbadu,Moisesenlegeahautsiezdadin;Haserretual zaretenirekin,zerenlarunbatekoeguneangizonbatosatu baitut?

24Ezepaituitxurarenarabera,bainaepaitujuiziozuzena

25OrduanerranzutenJerusalengobatzuek:Ezaldaauhil nahidutenhura?

26Bainahuná,ausardiazmintzoda,etaezdioteezer esaten.BaaldakiteagintariekegiazkihaudelaKristobera?

27Bainabadakiguguiçonhaurnongoaden:bainaChrist ethortendenean,nehorcezdaquinongoaden

28OrduanoihuceçanIesusectempleaniracastençuela, cioela,Bieceçagutzennauçue,etabadaquiçuenongoa naizen:etaeznaizneureburuticethorri,bainaeguiazcoada igorrinauena,eçagutzeneztuçuena

29Bainanikezagutzendut,zerenharengandiknago,eta berakbidalinau

30.Hartunahiizanzutenbadahura:bainanehorkezzion eskurikezarri,zerenezbaitzenoraindikheldubereordua

31Etajendeaskoksinetsizuenharenbaithan,etaerran zuten:Kristoethortzean,egingoaldugizonhonekegin dituenhauekbainomirakulugehiago?

32EntzunzutenFariseuek,jendeakholakogauzakmarmar egitenzituelaberagatik;etafariseueketaapaiz-buruek ofizialakbidalizituztenhurahartzera

33OrduanerranciecénIesusec,Orainogutibatçuequin nago,etaorduanigorrinauanagananoa.

34Bilatukonauzue,etaeznauzuearkituko:etanagoen tokira,ezinzareteetorri

35.OrduanerranzutenberenarteanJuduek:Norajoanen da,eztuguarkituko?Joanenaldajentilenartean sakabanatutakoengana,etajentileiirakatsikooteda?

36.Zererrandaharkerranzuena:Bilhatukonauzue,etaez nauzuearkituko:etanonnagoen,haraezinzareteetorri?

37Azkenegunean,festakoegunhandihartan,zutikjarri zenJesus,etaoihueginzuen,zioela:Nehorkegarribadu, etorbedieneganaetaedan

38Nigansinestenduenak,Eskriturakdioenbezala,bere sabeletikurbizikoibaiakisurikodira.

39(Bainahaumintzatuzenharengansinestendutenek jasokozutenEspirituaz:ecenEspirituSantuaezzen oraindikeman,Jesusoraindikglorificatuezzelako).

40Badajendeaskok,hitzhauentzutean,erranzuten: Egiaz,audaProfeta

41Berceekerranzuten:HaudaKristo.Bainabatzuekerran zuten:IlkialdaKristoGalileatik?

42EzalduerranEskriturak:KristoDabidenhazitik ethorridela,etaBethleemgohiritik,nonzegoenDabid?

43Beraz,herriarenarteanzatiketabatizanzenberagatik

44Etahaietakobatzuekhartunahizutenhura;bainainork ezzioneskurikezarri.

45Orduanethorrizirenagintariakapaizburueta fariseuengana;etaerranzieten:Zergatikezduzueekarri?

46Ofizialekerantzunzuten:Inoizezdagizonhau bezalakorikhitzegin

47OrduanihardetsizietenFariseuek,Zuekereenganatual zarete?

48Sinistualduburuzagietakoedofariseuetakobatek harengan?

49Bainalegeaezagutzenezduenherrihaumadarikatua da

50ErranciecénNikodemok(Iesusganagauezethorricen hura,hetaricbatbaitzen)

51Gurelegeakinorjuzgatzenaldu,huraentzunbaino lehen,etajakinzeregitenduen?

52Ihardetsceçatenetaerrancieçoten,Hi-ereGalileacoaal aiz?Bilatu,etabegira:ecenGalileatikezdaprofetarik sortzen

53.Etabakoitzabereetxerajoanzen.

8.KAPITULUA

1.JoanzenJesusOlibamendira.

2Goizeangoizitzulizentenplura,etajendeguziaethorri zenharengana;etaeserizen,etairakastenzien

3Etaeskribaueketafariseuekadulterioanhartutako emakumebatekarrizioten;etaerdianezarrizutenean,

4.Erranzioten:Maisu,emazteauadulterioanartuiçanda, egintzaberean

5BadaMoiseseklegeanaginduzigun,halakoak lapidatuakizandaitezen:bainazukzerdiozu?

6Auerranzutenhuratentatuz,huraakusatubeharizan zezatenBainaJesusmakurtueginzen,etaatzamarrez idatzizuenlurrean,entzunezbalitubezala.

7Harigaldezkajarraituzutenean,altxatuzen,etaesan zien:Zuenarteanbekaturikgabedagoenak,botadezala harrialehenik.

8Etaberriromakurtuzen,etaidatzizuenlurrean

9Etaenzutenzutenak,berenkonzientziagatik kondenaturik,ilkizirenbanan-banan,zaharrenetikhasita, azkenenarte:etageldituzenJesusbakarrik,etaemakumea erdianzutik

10.Iesusekbereburuaaltxatuetaikusietzuenemakumea baizik,esanzion:Emakumea,nondirazureakusatzaileak? inorkezzaitukondenatu?

11Harkerranzuen:Inorez,Jauna.EtaJesusekesanzion: Nikereezzaitutkondenatzen:zoazetaezbekatugehiago 12OrduanberrizmintzatuzitzaienJesusek,zioela:Ninaiz mundukoargia:nirijarraitzendidanaezdailunpetan ibiliko,bainabizikoargiaizangodu

13ErranziotenbadaFariseuek,Zeureburuazaitorpena egitenduzu;zureerregistroaezdaegia.

14IhardetsizioenIesusek,etaerranzien:Neureburuaz testigantzaematenbadutere,egiadaenetestigantza:zeren badakitnondiketorrinaizen,etanoranoajoan;bainaezin duzueesannondiknatorren,etanoranoanoa 15Zuekharagiarenaraberaepaitzenduzue;Ezdutinor epaitzen.

16Etabaldinjuzgatzenbadut,egiadanerejuizioa:zeren eznaizbakarrik,nietaigorrinauenAitabaizik

17.Zurelegeanereidatzitadago,egiadelabigizonen testigantza

18.Ninaizneureburuaztestigantzaematendudana,eta igorrinauenAitakematendutestimonio

19Orduanerrancieçoten,NondahireAita?Ihardesten zaroenJesusek:Eznauzueezagutzen,ezeneAita; 20.HitzhaukerranzituenJesusekogasunean,tenpluan irakastenarizela:etanehorkezzioneskurikezarri;bere orduaezbaitzenoraindikheldu

21OrduanJesusekberrizerranzien:Noaenebidea,etani bilhatukozarete,etahilkozaretezuenbekatuetan:noa noantokira,ezinzareteetorri.

22Orduanerranzutenjuduek:Hilkoaldubereburua? zerenerraitenbaitu:Noanoantokira,ezinzareteetorri

23.Etaesanzien:Zuekbehetikzarete;Nigoitiknago: zuekmunduhonetakoakzarete;Eznaizmunduhonetakoa

24Errandizuetbada,zuenbekatuetanhilkozaretela:zeren ezbadezuesinistenninaizela,zuenbekatuetanhilkozarete.

25Orduanerrancieçoten,Noraizhi?Jesusekesanzien: «Hasieratikesandizuedanaere».

26.Gauzaaskoditutzuetazesatekoetajuzgatzeko:baina igorrinauenaegiada;etamunduarierraitendizkiothari buruzentzunditudangauzak

27EzzutenulertuAitazmintzatuzitzaiela.

28OrduanesanzienJesusek:GizonarenSemeaaltxatu duzuenean,orduanezagutukoduzueninaizela,etaez dudalaezeregitenneureburuaz;bainaeneAitakirakatsi didanbezala,nikerraitenditutgauzahauek

29.Etaigorrinauenanirekinda:Aitakeznaubakarrikutzi; izanere,betiegitenditudalaatsegindutengauzak

30Hitzhaukerraitenzituenean,askoksinetsizuten harengan.

31OrduanerranzietenIesusechurabaithansinhesten zutenjuduei:Baldinenehitzeanirautenzarete,orduanene discipuluzarete;

32Etaezaguturenduzueegia,etaegiaklibratukozaituzte

33Ihardetsizioten:Abrahamenhaziagara,etaezginen inoizinorenesklaboizan:noladiozu:Libreizangozarete?

34IhardetsciecénIesusec,Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet, bekatuaeguitenduenabekatuarencerbitzarida

35.Etazerbitzariaezdabetietxeanegoten,bainaSemea betidago

36BadaSemeakaskeutzikobazaituzte,egiazlibreizango zarete.

37BadakitAbrahamenhaziazaretela;bainanihilnahi zarete,nirehitzakezbaitulekurikzuengan

38.NereAitarekinikusidudanaerraitendut:etazuek egitenduzuezuenaitarekinikusidudana

39Ihardetsizutenetaerranzioten:Abrahamdagureaita Jesusekesanzien:Abrahamenseme-alabakbazinate, Abrahamenobrakegingozenituzten

40Bainaorainnihilnazazue,Jainkoarengandikentzun dudanegiaesandizudangizona:hauezzuenAbrahamek egin

41ZureaitarenegintzakegitendituzueOrduanerran cieçoten,Ezgarapaillarditiciyo;Aitabatdugu,Jainkoa ere

42Iesusecerranciecén,BaldinIaincoaçuenAitabalira, maiteconauçue:ecenIaincoaganicilkietaethortennaiz.ni ereeznaizetorri,bainaberakbidalinau

43Zergatikezduzueulertzennirehitza?enehitzaentzun ezinduzulakoere.

44Zuekzaretezuenaitadeabruarenak,etazuenaitaren gurariakegingodituzue.Hasieratikhiltzaileaizanzen,eta ezzenegianegon,egiarikezbaitagoberebaitanGezurra erraitenduenean,berezmintzoda:zerengezurtida,eta harenaita

45.Etazerenegiaerraitendrauzuet,eznauzuesinesten.

46Zuetariknorkkonbentzitzennaubekatuaz?Etaegia esatenbadut,zergatikeznauzuesinisten?

47IaincoaganicdenacençutendituIaincoarenhitzac:beraz, eztuçueençuten,cerenezzareteIaincoaganic

48.OrduanihardestenzietenIuduek,etaerranzioten:Ezal duguongiesatenSamaritarrazarela,etadeabruaduzula?

49IhardetsceçanIesusec,Eztutdeabruric;bainanik ohoratzenduteneAita,etadesohoratzennauzue.

50Etaeznaizneregloriabillatzen:badabatbillatzen duenaetajuzgatzenduena

51Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,baldinguiçonacene hitzabeguiratzenbadu,ezdueriotzaicususen.

52OrduanerrancieçotenIuduéc,Orainbadaquiguecen deabruaduala.Abrahamhilda,etaprofetak;etadiozu: Norbaiteknirehitzabetetzenbadu,ezduinoizheriotzarik dastatuko

53ZuhildengureaitaAbrahambainohandiagoaalzara? etaprofetakhildira:noregitenduzuzeureburua?

54IhardetsceçanIesusec,Baldinneureburuäohoratzen badut,eneohoreaezdadeus:eneAitadaniohoratzen nauena;zeñatazdiozuezelazuenJainkoa:

55Bainaezduzueezagutuhura;bainaezagutzenduthura: etaesangobanu,ezdudalaezagutzen,gezurtiizangonaiz zubezalakoa:bainaezagutzendut,etaberehitzagordetzen dut

56.ZureaitaAbrahampoztuzeneneegunaikusteaz,eta ikusizuen,etapoztuzen

57OrduanerrancieçotenIuduéc,Ezducorainoberrogeita hamarurthe,etaikussialducAbraham?

58ErranciecénIesusec,Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet, Abrahamizanbainolehen,ninaiz

59.Hartuzituztenbadaharriakberaribotatzeko:baina Jesusezkutatuzen,etailkhizentenplotik,haienerditik igaroz,etahorrelaigarozen

9.KAPITULUA

1.EtaIesusekiragaitenzenean,ikusizuenjaiotzetikitsu zengizonbat

2Etagaldetuziotenberediszipuluek,ziotela,Maisu,nork eginzuenbekatu,gizonhonekalaberegurasoak,itsujaio zela?

3IhardetsceçanIesusec,Ezhuneceztubekaturiceguin,ez beregurasoac,bainaIaincoarenobrácmanifestaledin harenbaithan

4Igorrinauenarenobrakeginbeharditut,egunaden bitartean:ethortendagaua,nehorezinlanikegin.

5Munduannagoenbitartean,ninaizmundukoargia

6Hauerranzuenean,tueginzuenlurrean,etaeginzuen buztinakiskuarekin,etaitsuarenbegiakbuztinezigurtzi zituen

7Etaerranzioen:Zoaz,garbituSiloekoputzuan,(zeinda interpretazioz,Bialdua).

8Auzokoekbada,etaitsuazelaikusizutenak,erranzuten: Ezaldahauriarririketaeskeegitenzuena?

9Batzuekerranzuten:Auda;bertzeek:Berabezalakoada; 10Errancieçotenbada,Nolairequidiradehirebeguiac?

11.Ihardetsizuenetaerranzuen:Jesusdeitzendengizon batekeginzuenbuztina,etagantzutuzizkidanbegiak,eta esanzidan:ZoazSiloekoputzura,etagarbitu; 12Orduanerrancieçoten,Nondahura?Esanzuen:Ez dakit.

13Fariseoetaraeramanzietenlehenitsuazena

14Etazenlarunbata,Jesusekbuztinaeginetabegiakireki zituenean

15OrduanberrizFariseuekeregaldetuziotennolajaso zuenikusmena.Erranciecén,buztinaipiñizidanbegietan, etagarbitunuen,etaikustendut

16HargatikerranzutenFariseuetarikbatzuek:Gizonhau ezdaJainkoarena,zerenezbaitularunbatabetetzen. Bertzeekesatenzuten:Nolaeginditzakebekatariaden

batekhorrelakomirariak?Etazatiketabatzegoenhaien artean.

17Berriroesatenziotenitsuari:Zerdiozuhartaz,zure begiakidekidituela?Esanzuen:Profetada.

18.BainaJudueketzutensinistuberagatik,itsuizanzela, etaikusmenajasozuenik,ikusmenajasozuenaren gurasoakdeituzituztenarte

19.Etagaldetuzieten,ziotela:Aualdazuensemea,itsua jaiozeladiozuena?nola,bada,orainikustendu?

20Gurasoekihardetsizieten,etaesanzieten:Badakigu haurdelaguresemea,etaitsuajaiodela

21Bainazermoduzikustenduenorain,ezdakigu;edo begiakidekidituena,ezdakigu:adinekoada;galdetu iezaiozu:berekabuzhitzegingodu

22Hitzhaucerranciradenharengurasoac,cerenIuduen beldurbaitziraden:ecenIuduaciahitzartubaitziren,baldin nehorcaitortzenbaluhuraChristdela,sinagogaticegotzi ledin

23.Argatikerranzutenberegurasoek:Adinda;galdetu zion

24Orduanberrizdeithuzezatenitsuazengizona,etaerran zioten:LaudaezazuJainkoari:badakigugizonhau bekatariadela

25Harkihardetsizioen:Bekatariadenalaez,ezdakit: gauzabatdakidala,itsunintzenbitartean,orainikusten dudala

26Erranziotenberriz:Zeregindizu?nolairekizituen zurebegiak?

27Ihardetsizieten:Lehendikerrandizuet,etaeztuzue aditu:zertarakoberrizentzunnahiduzue?Zuekereizango alzareteharenikasle?

28Orduaniraintzenzutenhura,etaerranzuten:Zuzara harendizipulua;bainaguMoisesendizipuluakgara

29BadakiguIainkoakMoisesierranziola:hau,ezdakigu nondikden

30Gizonharkerantzunzien,etaerranzieten:Zergatikda gauzamiragarria,ezdakizuennondikden,etairekidizkit begiak

31Badakigu,bada,Jainkoakezdituelabekatariak entzuten:bainabaldinnehorJainkoarenadoratzaileabada, etabereborondateaegitenbadu,huraentzutendu

32Munduahasizenetikezzenentzunitsujaiotakobati begiakirekizizkiola.

33GizonhauJainkoarenaezbalitz,ezlukeezeregin

34Ihardetsceçatenetaerrancieçoten,Bekatuetaniayoaiz gucia,etairakastenaldiguzu?Etakanporabotazuten.

35EntzunzuenJesusekkanporabotazutela;etaaurkitu zuenean,esanzion:SinestenalduzuJainkoarenSemeagan?

36Harkihardetsizioen:Norda,Iauna,hurabaithansinhets dezadan?

37EtaJesusekerranzion:Biakikusidezu,etaberada zurekinmintzatzendena.

38Etaerranzuen:Jauna,sinestendutEtaadoratuzuen

39EtaJesusekerranzuen:Juiziorakoethorrinaizmundu honetara,ikustenezdutenekikusdezaten;etaikusten dutenakitsubihurdaitezen

40EtaharequinciradenPhariseuetaricbatzucençuniçan çutenhitzhauc,etaerrancieçoten,Gu-ereitsuotegara?

41Iesusecerranciecén,Baldinitsubazinete,eztuçue bekaturic:bainaoraindioçue,Ikustendugu.beraz,zure bekatuageratzenda

10.KAPITULUA

1Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,atheticsarthutenez denaardietan,bainabestebidebateraigotzendena,hurada lapurraetalapurra.

2Bañaatetiksartzendanadaardienartzaina

3Atezainakirekitzendio;etaardiekentzutenduteharen boza:etaberakdeitzenditubereardiakizenez,etakanpora eramatenditu

4Etabereardiakateratzendituenean,aitzineanioatenda, etaardiekjarraitzendiote:zerenezagutzenbaituteharen boza

5.Etaarrotzbatiezdiotejarraikiko,baizikigesikodute harengandik,zerenezduteezagutzenarrotzenahotsa

6ParabolaauesanzienJesusek:bainaetzutenaditzenzer ziranberakesatenziengauzak.

7OrduanJesusekberrizesanzien:Egiazegiazdiotsuet,ni naizardienatea

8.Eneaitzineanethorrizirenguziakohoinetalapurrakdira, bainaardieketzituztenaditu

9Ninaizatea:enebideznehorsartzenbada,salbatukoda, etasartuetairtengoda,etaarkitukodularreak.

10Lapurraezdaethorten,lapurtzera,etahiltzeraeta deuseztatzekobaizik:ethorrinaizbiziaizandezaten,eta ugariagoizandezaten.

11Ninaizartzainona:artzainonakberebiziaematendu ardiengatik

12.Bañamerkatariadenak,etaezartzaina,zeinen berezkoakezdirenardiak,ikustenduotsoadatorrela,eta uztendituardiak,etaigesegitendu:etaotsoakharrapatzen ditu,etabarreiatzendituardiak.

13Alokariakihesegitendu,zerenalokairuabaita,etaez dituardiakzaintzen

14.Ninaizartzainona,etaezagutzenditutnereardiak,eta ezagutzennautenereak

15Aitakniezagutzennauenbezala,nikereezagutzendut nikAita:etaneurebiziaematendutardiengatik.

16Etabaditutbertzeardiak,artaldehonetakoakezdirenak; etaizanendaartaldebatetaartzainbat

17.ArgatikmaitenaueneAitak,zerennerebiziaematen dudala,berrizhardezadan

18Nehorkezditkentzen,bainanikneureburuazjartzen dut.Ezartzekoahalmenadaukat,etaberrizhartzeko ahalmenadaukatAginduhaunereAitagandikjasodut 19Bada,berrizerezatiketaizanzenjuduenarteanesaera hauengatik.

20Etahetarikaskokesatenzuten:Deabruadu,etaeroada; zergatikentzutenduzu?

21Berceekerranzuten:Hauekezdiradeabruaduenaren hitzakDeabruakirekialditzakeitsuenbegiak?

22EtaJerusalemenzendedikaziokojaia,etaneguazen

23.EtaibillizanJesusSalomonenatariantenpluan.

24OrduaninguratuzitzaizkionJuduakhareninguruan,eta erranzioten:Noizartedudatukogaituzu?ZubazaraKristo, esaiguzuargiro

25IhardetsciecénIesusec,errandrauçuet,etaeztuçue sinhetsi:eneAitareniceneaneguitenditudanobrác,nic testimoniagedira

26Bainaeztuçuesinhesten,cerenezçareteeneardietaric, errandrauçuedanbeçala.

27Nireardiekentzutendutenireahotsa,etaezagutzen ditut,etajarraitzendidate

28Etaematendietbetikobizia;etaezdirainoizgalduko, etainorkezditunireeskuetatikkenduko.

29NereAita,emanninduena,guziakbainohandiagoada; etanehorkezinditunereAitareneskutikkendu.

30NietaeneAitabatgara.

31Orduanjuduekharriakhartuzituztenberrizharrika egiteko

32IhardetsciecénIesusec,Anhitzobraoneracutsivkan drauçueteneAitaganic;zerenobrahorietatikzein lapidatzennauzue?

33Ihardetsiziotenjuduek,ziotela,obraonagatikez zaituguharrika;blasfemiagatikbaizik;etazerenzuk, gizonaizanik,zureburuaJainkoegitenduzulako.

34IhardetsciecénIesusec,Ezaldagoscribatuaçuen Leguean,errandut,Iaincozarete?

35.BaldinJainkoarenhitzadeitzenbadieJainkoarenhitza, etaScripturaezinhautsi;

36Esaiozue,Aitaksantuetamundurabidaliduenaz: Blasfematzenduzu;zerenerrannuen:NinaizJainkoaren Semea?

37NereAitarenobrakegitenezbaditut,eznazazusinetsi

38Bainabaldineguitenbadut,nisinhestenezbadidazuen arren,sinistuitzaçueobrác:eçagutudeçaçuençát,eta sinhetsdeçaçuençát,ecenAitanitandela,etanihura baithan.

39Hargatikberrizbillazebiltzanhurahartzera:bainahark iheseginzuenhaieneskuetatik

40.EtajoanzenberriroJordanetikharatagoJoaneklehen bataiatuzuentokira;etahanegonzen

41Etaanhitzethorcedinharengana,etaerranceçaten, Ioaneseceztumiraculuriceguin:bainaIoanesecerrançuen gauçaguciacguiçonhuntazeguiaciraden

42Etaaskoksinetsizutenhan

11.KAPITULUA

1.Bada,gizonbatgaixozegoen,Lazarozeritzana, Betaniakoa,MariarenetaharenarrebaMartarenhirikoa

2(MariaizanzenJaunaukenduzgantzutuetabereileaz oinakgarbituzituena,zeinarenanaiaLazaroerizen).

3Hargatikigorriziotenbereahizpek,ziotela:Jauna,huna, maiteduzunaeridago

4HorientzuteanIesusekerranzuen:Gaixotasunhauezda heriotzarako,Jainkoarenaintzarakobaizik,Jainkoaren Semeahortazglorifikatuaizandadin

5.EtaJesusekmaitezituenMarta,berearrebaetaLazaro.

6Entzunzuenean,bada,gaixozegoela,egonzenoraindik biegunberanonzegoentokiberean.

7Gero,esanzienberediszipuluei:GoazenberrizJudeara 8Harendiscipuluécerrancieçoten,Magistruá,juduac guciaclapidatunahiçaituzte;etaberriroharajoatenalzara?

9IhardetsceçanIesusec,Ezaldirahamabiorenegunean? Norbaitekeguneanibiltzenbada,ezduestropezuegiten, munduhonetakoargiaikustenduelako

10Bainangizonagauezibiltzenbada,estropezuegitendu, zerenezbaitagoargirik

11.Hauekerranzituen,etageroerranzien:Gureadiskide Lazarolodago;bainanoa,lotikesnadezadan

12Orduanerrancieçotenberediscipuluéc,Iauna,lobaldin badu,ondoeguinendu.

13Alabaina,Jesusekbereheriotzazmintzatuzuen:baina ustezutenhitzeginzuelalotanatsedenhartzeaz

14OrduanesanzienJesusekargiro:Lazarohilda

15.Etapoztennaizzuengatik,haneznintzelako,sinetsi dezazuen;halaere,goazenharengana

16.Orduan,Tomasek,Didimodeitzendena,bere discipulukideeiesanzien:Goazenguere,harekinhil gaitezen

17Orduan,Jesusetorrizenean,aurkituzuenordurakolau egunezhilobianetzandazegoela.

18BadaBetaniaJerusalemerahurbilzegoen,hamabost estadioingurura

19EtaJuduetarikaskoethorrizirenMartaetaMariagana, berenanaiagatikkonsolatzera

20.OrduanMarta,Jesusethorrizelaentzutean,joan zitzaionetaharekintopoeginzuen:bainaMariageldirik zegoenetxean

21.OrduanMartakerranzioenJesusi,Iauna,baldinbazina hemen,eneanaiaezzenhil

22Badakit,bada,orainere,Jainkoarieskatukodiozuna, Jainkoakemangodizula.

23DiotsaIesusec,Hireanaiaresuscitaturenda

24ErranzionMartak,Badakitresuscitatukodelaazken eguneanresurrectionean.

25Iesusecerrancieçón,Ninaizresurrectionea,etavicitzea: nigansinhestenduena,hilaizanarren,vicirenda

26.Etaniganbizidanaetasinhestenduena,ezdasekula ilkoSinestenalduzuhau?

27Errancieçón,Bai,Iauna:sinhestenduthizarelaChrist, IaincoarenSemea,munduraethorribehardena.

28Etaerranzuenean,joanzen,etadeieginzuenezkutuan berearrebariMaria,zioela,Maisuaetorrida,etadeiegiten zaitu.

29Horientzunorduko,lasterjaikizen,etaethorrizen harengana

30.EtaJesusezzanorainoerrirasartu,baizikMartaktopo eginziontokian

31Orduanberarekinetxeanzeudenjuduek,eta konsolatzenzuten,ikusizuteneanMaria,presazjaikieta ilkhizela,jarraituzioten,ziotela,Joatendahilobirahan negaregitera

32.OrduanMariaethorrizeneanJesuszegoentokira,eta huraikusizuenean,ahuspezerorizenharenoinetara,zioela, Jauna,baldinbazinahemen,eneanaiaezzenhil

33.IkusizueneanbadaJesuseknegarrez,etaberarekin etotenzirenJuduakerenegarrez,intzirieginzuen izpirituan,etaasaldatuzen

34Etaerranceçan,Noniçanduçue?Esanzioten:Jauna, zatozetaikusi

35Jesuseknegareginzuen.

36Orduanerranzutenjuduek:Hunanolamaitezuenhura!

37Etahetaricbatzuecerraitençuten,Itsuenbeguiacirequi cituenguiçonhunec,ezotelezakeguiçonhuraerehilez dedin?

38Bada,Jesusberrizberebaitanintziririk,hilobira ethortendaKobazulobatzen,etaharribatzegoengainean 39ErranzuenJesusek:KenduharriaMartak,hilzenaren arrebak,erranzion:Jauna,ordurakokiratsadu:zerenlau egunezilda.

40ErrancieçónIesusec,Ezdiaterran,baldinsinhets badezu,ikussirendezulaIaincoarengloria?

41.Orduankenduzutenharriahildakoajarrizutentokitik. EtaJesusekbegiakaltxatuzituen,etaesanzuen:Aita, eskerrakematendizkizutentzunnauzulako

42Etabanekiennikbetientzutennauzula:bainaondoan dagoenjendeagatikesannuen,sinisdezatelazukbidali nauzula

43.Etahonelaerranzuenean,oihueginzuenbozozenez: Lazaro,ilkhizaite.

44Etailkizenailkhizen,eskuaketaoinakoihalekin loturik,etaaurpegianahapibatekinloturikJesusekesan zien:Askatuezazuteetautzezazutejoan.

45Orduan,MariaganaethorrizirenJuduetarikaskok,eta Jesusekeginzituengauzakikusirik,sinetsizutenhura baithan

46BainahetaricbatzuioancitzanPhariseuetara,etaerran ciecénIesuseceguincituengauçác.

47OrduanbilduceçatenSacrificadoreprincipalaceta Phariseuacconciliua,etaerranceçaten,Cerdogu?zeren gizonhonekmirariaskoegitenditu.

48Honelauztenbadiogu,guzieksinistukodutehura baithan:etaErromatarrakethorrirendiraetakenduko dituztegurelekuaetanazioa.

49Etahetarikbatek,Kaifaszeritzan,urtehartanapaiz nagusizena,erranzien:Ezdakizueezer

50.Eztakonturatuguretzatkomenidenik,gizonbat erriagatikhildadila,etanazioguziagalezdadila

51Etahauezzuenbereburuazerran:bainaurtehartan apaiznagusizelarik,profetizatuzuenJesushilkozelanazio horrengatik;

52Etaeznaziohorrengatikbakarrik,baiziketabatetanbil ditzalabarreiaturikzeudenJainkoarensemeak.

53Orduanegunhartatikaurrera,elkarrenganabilduziren hurahiltzeko

54.Bada,JesusezzenguehiagoibilliIuduenartean;baña handikbasamorturaondokolurraldebaterajoanzan, Efraimizenekoerribatera,etahanegonzanbere ikasleekin.

55EtahurbilzegoanJuduenPazkoa:etaaskoilkhiziren JerusaleneraPazkoarenaurretik,berenburuagarbitzera

56.OrduanJesusenbilazebiltzan,etamintzatzenziren berenartean,tenploanzeudela,Zerusteduzue,ezdela festaraetorriko?

57.Badaapaizburueketafariseuekmanamendubateman zuten,baldinnehorkbazekiennonzegoen,erakutszezaten, huraharzezaten

12.KAPITULUA

1.Bada,IesusBazkoabainoseiegunlehenagoethorrizen Betaniara,nonbaitzegoenLazaro,hildakoa,zeinahilen artetikpiztuzuena.

2Haneginziotenafaria;etaMartakzerbitzatzenzuen: bainaLazarozenharekinmahaianeseritazeuden horietakoa

3.HartuzuenorduanMariaklibrabatnardzkoukendu,oso garesti,etagantzutuzituenJesusenoinak,etagarbitu zizkionbereoinakbereileaz:etaetxeabetezen ukenduarenusainaz

4Orduandioberediscipuluetaricbatec,JudasIscariote Simonensemea,ceinachurasaldubeharzuen.

5Zergatikezzensalduukenduauhirureundenariotan,eta pobreeieman?

6.Hauerranzuen,ezpobreezarduratzenzenik;baina lapurrazelako,etapoltsazuelakoetabertansartutakoa biluzizuelako

7OrduanJesusekerranzuen:Utziezazue:ene ehorzketakoegunarenkontrakoaugordedu.

8Zerenpobreakbetizurekindituzu;bainanieznauzue betiizan.

9.BadakitenbadaJuduetarikanhitzjendehurahanzegoela: etaetzirenethorriJesusengatikbakarrik,baiziketaikus zezatenLazaroere,zeinahilenartetikresuscitatuzuena 10.BañaapaizburuekkontsultaeginzutenLazaroerehil zezaten;

11ZerenberagatikJuduetarikaskojoanziren,etasinetsi zutenJesusengan

12Biharamunean,jendeaskoethorrizenbestara, entzuteanJesusJerusalemeraethorrizela,

13Hartuzituenpalmondoenadarrak,etaaterazitzaion bidera,etaoihueginzuen:Hosanna:ZorionekoaJaunaren izeneandatorrenIsraelgoErregea.

14EtaJesusek,astogaztebataurkituzuenean,eserita zegoenhan;idatzitadagoenbezala, 15.Ezizanbeldurrik,Siongoalaba:horrazureErregea dator,astoarenastobatengaineaneserita

16Gauzaoieketzituztenlenengoberediszipuluekulertu: bañaIesusglorificatuzanean,orduanorhoitzezangauza oekberatazidatziakzirala,etagauzaoiekeginzizkiotela 17Bada,Lazaroberehilobitikdeieginetahilenartetik resuscitatuzuenean,berarekinzegoenpopuluak,frogatu zuen

18Orregatik,populuakeretopoeginzion,zerenaditu baitzuenmirakuluhaueginzuela.

19ErranzutenbadaFariseuekberenartean:Badakizue nolaezduzuenezernagusitzen?hara,munduabereatzetik joanda.

20EtabazirenGreziarbatzukjaianadoratzeraiganziren hekienartean

21.BeraethorrizenbadaFilipegana,zeñazenGalileako Betsaidakoa,etaeskatuzion,zioela,Jauna,ikusinahidugu Jesus

22FilipeethortendaetaerrandioAndrei:etaberriz AndresetaFilipeerraitendioteJesusi

23EtaerantzunzienJesusek,zioela:Etorridaordua, gizonarenSemeaglorifikatuaizandadin.

24Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,garialebatlurrera erorietahilezpada,bakarrikegotenda:bainahiltzenbada, fruituanhitzemaitendu.

25Berebiziamaiteduenakgaldukodu;etamunduhuntan berebizitzagorrotoduenakgordekodubetikobizitzera

26.Norbaitekzerbitzatzenbanau,jarraitubediniri;etani nagoentokian,hanereizanendaenezerbitzaria:baldin nehorkzerbitzatzenbanau,huraohoratukodueneAitak.

27Orainnahasiadanirearima;etazeresangodut?Aita, salbanazazuorduhonetatik:bainahorregatikethorrinaiz orduhonetara

28.Aita,glorificatuzureizena.Orduanethorrizenbozbat zerutik,zioela:Baiglorificatudut,etaberrizglorificatuko dut

29Bada,ondoanzegoanetahuraentzutean,erranzuen trumoiaeginzuela:bertzeekerranzioten:Aingerubat erranzion.

30IhardestençuelaIesusecerranceçan,Bozauetçanetçan nigatic,çuegaticbaizik

31.Oraidamunduhunenjuizioa:oraimunduhunetariko printzeakanporatuaizanenda

32Etanik,lurretikaltxatukobanaiz,gizonguztiak erakarrikoditutniregana.

33Hauerranzuen,zerheriotzhilbeharzuenaditzera emanez.

34Jendeakihardetsizioen:LegetikentzunduguKristo betikodela:etanoladiozu,GizonarenSemeaaltxatubehar da?nordagizonarenSemeau?

35OrduanerranciecénIesusec,Orainogutibatdaargia çuequinIbilzaitezteargiadaukazuenbitartean,ilunbeak ethorezdaitezen:zerenilunpetandabilenakezdakinora doan

36Argiaduzuenbitartean,sinetsiargian,argiarenseme izanzaitezten.GauçahaucerrancitzanIesusec,etapartitu cedin,etaezkutatuceçanhetaric

37Bainanainbestemirakulueginbazituenhaienaitzinean, ezzutenhurabaithansinetsi.

38Esaiasprofetarenesanabetezedin,Jauna,norksinetsi dugureberri?etanoriagertuzaioJaunarenbesoa?

39.Beraz,ezinzutensinetsi,zerenEsaiasekberrizesan zuen:

40Itsutudituhaienbegiak,etagogortudituhaienbihotzak; ezdezatelabegizikusi,ezbiotzazulertu,etakonbertitu daitezen,etaniksendatukoditut

41HauekerranzituenEsaiasek,ikusizueneanbereaintza, etamintzatzenzenean.

42Bainaburuzaginagusienarteanereaskoksinetsizuten harengan;bainafariseuengatiketzutenkonfesatu, sinagogatikkanporaaterazitezen.

43ZerengizonenlaudorioaJainkoarengorespenabaino gehiagomaitezuten

44.OihueginzuenJesusek,etaerranzuen:Nigansinesten duenakezdunigansinesten,bainaigorrinauenarengan

45Etaniikustennauenakikustendunibidalinauena

46.Niethorrinaizargimundura,nigansinestenduenak ilhunbeetanegonezdadin

47Etabaldinnehorcenehitzacençutenbadu,etasinhesten ezbadu,ezduthurajuiatzen:eceneznaizethorrimundua juzgatzera,bainamunduasalbatzera

48Niarbuiatzennauenak,etaenehitzakjasotzenez dituenak,baduhurajuzgatzenduena:nikerrandudanhitza, hurajuzgatukoduazkenegunean

49Zereneznaizneureburuazhitzegin;bainaigorrinauen Aitakmanamendubatemanzidan,zeresanetazeresango nuen

50Etabadakitedalaharenmanamenduabetikobiziadela: zer-nahierraitendudalabada,Aitakerrandidanbezala, halaerraitendut

13.KAPITULUA

1BadaBazkojaiarenaitzinean,jakinzueneanIesusek bereorduaethorrizelamunduhonetatikAitaganajoan zedin,munduanzeudenbereakmaitatuzituenean,maite izanzituenazkenerano

2Etaafariabukatuzen,deabruakorainjarrizuenJudas IskarioteSimonensemearenbihotzeanhurasalduzezan;

3.Jesusekjakinik,Aitakbereeskuetanemanziolagauza guztiak,etaJainkoarengandikethorrizela,eta Jainkoarenganajoanzela;

4.Jaikitzendaafaritik,etautzizituenberejantziak;eta eskuoihalbathartuetabereburuagerrikoa

5Gerouraisurtzenduontzibatera,etahasizendizipuluen oinakgarbitzen,etagerrikoazueneskuoihalarekin. 6OrduanethorcedinSimonPierrisgana,etaPierrisecerran cieçón,Iauna,garbitzenaldicoinac?

7.IhardetsizioenIesusek,etaerranzioen:Zeregitendudan orainezdakizu;bañahemendikaurreraezagutukodezu

8ErranzionPedrok,Ezdizkidazusekulaoinakgarbituko Jesusekerantzunzion:Ezbazaitutgarbitzen,ezduzu nirekinparterik

9ErranzionSimonPedrok,Jauna,ezeneoinakbakarrik, baizikeneeskuaketaburuaere

10ErrancieçónIesusec,Garbitudenaceztucbereoinac garbitzecobehar,bainagarbidagucia:etaçuecgarbi çarete,bainaezguciac

11Zerenbazekiennorksaldukozuen;hargatikerranzuen: Ezzareteguziakgarbiak.

12Badahaienoinakgarbituondoren,etaberesoñekoak hartuetaberriroeseririk,esanzien:Badakizuezeregin dizuedan?

13DeitzennauzueMaisuetaJauna:etaongidiozue;hala naizelako

14.Badanik,zureIaunetaMaisu,zureoinakgarbitu baditut;zuekerebatabestearioinakgarbitubehardituzue 15Ezenadibidebatemandizuet,nikegindudanbezala egindezazuen.

16Egiaz,egiazdiotsuet,zerbitzariaezdaberejaunabaino handiagoa;eztabidalitakoaberabainohandiagoa

17Baldingauçahaucbadaquiçue,dohatsuçaretehec eguitenbadituçue

18Eznaizzuetazmintzatzen:badakitnoraukeratududan, bainabetedadinScriptura:Nirekinogiajatenduenakorpoa altxatuduenekontra

19Badaerraitendrauzuetethorribainolehen,gerthatean, sinhetsdezazuenninaizela.

20Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,Igortendudana recebitzenduenac,nirecebitzennau;etanierrezebitzen nauenak,niigorrinauenajasotzendu.

21Hauerranzuenean,Iesusekespirituaznahastuzuen,eta testigantzaemanzuen,etaerranzuen,Egiaz,egiazdiotsuet, zuetakobateksaldukonauela.

22Orduandiszipuluakelkarribegiratuzioten,nori mintzatzenotezitzaionzalantzan

23.Bada,Jesusenbularreanmakurturikzegoenharen diszipuluetarikbat,zeinaJesusekmaitezuena

24SimonPedrok,bada,keinuaeginzion,galdezezannor zennorekinmintzatuzen.

25Orduan,Jesusenbulargaineanetzanda,erranzio:Iauna, norda?

26IhardetsceçanIesusec,Berauda,ceinarioparibat emanendiodanean,bustidudaneanEtaogiabustizuenean, emanzionJudasIskarioteSimonensemeari

27.Etaopariarenondoren,Satanassartuzenharenbaitan. Jesusekesanzion:«Egitenduzunhori,eginazkar 28Bada,mahaiannehorkezzekienzertarakoerranzion hau

29Zerenhaietakobatzuekustezuten,Judasekpoltsa zuelako,Jesusekesanziola:Erosibeharditugungauzak jaiarenkontra;edo,behartsueizerbaitemanbehardiela 30Harkbadaopariaharturik,berehalailkizen,etagaua zen.

31Beraz,ilkizenean,esanzuenJesusek:Oraingizonaren Semeagloriatuda,etaJainkoaglorificatudaharenbaitan

32BaldinIaincoaglorificatzenbadaharenbaithan, Iaincoac-ereglorificaturenduhuraberebaitan,etaberehala glorificaturenduhura

33Haurrak,oraindikdenborapixkabatzuekinnago. Bilatukonauzue:etajudueiesannionbezala,noanoan, ezinzareteetorri;beraz,orainesatendizut

34Aginduberribatematendizuet,elkarmaitadezazuen; nikmaitezaituztedanbezala,zuekereelkarmaiteizan dezazuen

35Honetazezagutukoduteguziekenediszipuluak zaretela,baldinelkarrenganakomaitasunabaldinbaduzue

36SimonPierrisecerrancieçón,Iauna,norazoaz?Jesusek erantzunzion:Noanoantokira,ezinnauzujarraituorain; bañagerosegitukonauzu

37Pierrisecerrancieçón,Iauna,cergaticeznaiçatorain hirejarraiki?Zuregatikemangodutnirebizia.

38IhardetscieçónIesusec,Eureviciaemanenalducene gatic?Eguiaz,eguiazerraitendrautzut,eztuoilarraren kanturikegingo,hiruretanukatunauenarte.

14.KAPITULUA

1Ezbedizurebiotzalarritu:Jainkoarengansinestenduzue, niganeresinistu

2.NereAitarenetxeanetxeaskodaude:halaezbalitz, esangonizukeLekubatprestatzerajoatennaiz

3Etabanoaetaprestatzenbadizutetokibat,berrizetorriko naizetaneurebaitanhartukozaituztet;ninagoenlekuan, zuekereizanzaitezten

4Etanoranoannagoenbadakizue,etabadakizuebidea

5.ErranzionTomasek:Jauna,ezdakigunorazoazen;eta nolajakindezakegubidea?

6DiotsaIesusec,Ninaizbidea,eguiaetavicitzea:nehorez daAitaganaethorten,nizbaicen.

7Baldineçagutubaninduçue,eneAita-ereeçagutuçarete: etahemendikaurreraeçagutzenduçuehura,etaikussi duçuehura.

8ErrancieçónPhilippec,Iauna,eracusiguzuAita,etaaski dugu

9ErrancieçónIesusec,Ainluzaroannagohirequin,etaez nauceçagutu,Felipe?niikusinauenakikusiduAita;eta noladiozubada,ErakutsiguzuAita?

10.EzaldezusinistenniAitagannagoela,etaAitanigan? erraitendrauzkizuedanhitzakezditutneureburuazesaten: bainaniganbizidenAitak,berakegitendituobrak 11.Sinetsinazazue,Aitagannaizela,etaAitanigan:edo sinisnazazuobrakberagatik

12Eguiazeguiazerraitendrauçuet,nigansinhestenduenac, eguinenditueniceguitenditudanobrak;etaoiekbañoobra andiagoakegingoditu;zerennereAitagananoa

13Etaeneizeneaneskatukoduzuenguzia,horiegingodut, AitaSemearenbaitanglorificatuaizandadin.

14Zerbaiteskatukobadezuteeneizenean,egingodut 15Maitebanauzue,gordeenemanamenduak

16EtaotoitzegingodiotAitari,etaemangodizuebeste Consolatzailebat,betirakozuekinegondadin;

17.EgiarenEspirituaerebai;Munduakezinerrezibitu, zerenezbaituhuraikusten,etaezduezagutzen:bainazuek ezagutzenduzuehura;izanere,zurekinbizida,etazure baitanegongoda.

18Ezzaituztetlasaiutziko:zureganaetorrikonaiz

19Oraindikdenborapixkabat,etamunduakeznau gehiagoikusten;bainaikustennauzue:zerenbizinaizen, zuekerebizikozarete

20.EgunartanezagutukodezueninereAitagannagoela, etazueknigan,etanizuetan.

21Neremanamenduakdituena,etabehatzendituena,bera danimaitenauena:etamaitenauena,eneAitagandik maitatuaizanenda,etanikondukoduthura,etaneure buruaagertukonaiz

22ErranzionJudasek,ezIskariotek:Jauna,noladaguri agertukohireburua,etaezmunduari?

23IhardetsceçanIesusec,etaerrancieçón,Baldinnehorc maitenaçan,beguiraturendituenehitzac:etaeneAitac maiterenduhura,etaharenganaethorrirengara,eta harequineguinendugu

24Nimaiteeznauenak,ezdituenehitzakbehatzen:eta entzutenduzuenhitzaezdanirea,bainanibidalinauen Aitarenada

25Gauçahaucerrandrauçuet,orainoçuequinnagoela.

26BainanAitakeneizeneanbidalikoduenEspirituSantua denConsolatzaileak,irakatsikodizuegauzaguziak,eta oroitukozaituztetnikesandizuedanguzia.

27Bakeauztendizuet,enebakeaematendizuet:ez munduakematenduenbezala,ematendizuetEzbedizure bihotzalarritu,ezbedibeldurrikizan.

28Entzunduzuenolaerrandizuedan:Joannaizeta itzultzennaizzuenganaMaitebaninduzue,poztuko zinateke,zerenesandudalako,Aitagananoa,zerennire Aitanibainohandiagoada

29Etaorainerrandizuetgertatubainolehen,gerthatean, sinhetsdezazuen.

30Hemendikaurreraezdutzurekinaskohitzegingo: zerenmunduhonetakoprintzeaethortenbaita,etaezdauka ezerenebaitan.

31Bainamunduakjakindezan,nikAitamaitedudala;eta Aitakaginduzidanbezala,halaegitendutJaiki,goazen hemendik.

15.KAPITULUA

1Ninaizegiazkomahatsondoa,etaeneAitadalaboraria 2Enebaitanfruiturikematenezduenadarguziakentzen du:etafruituaematenduenguzia,garbitzendu,fruitu gehiagoemandezan

3Oraingarbizaudetenikesandizuedanhitzagatik

4.Zaudenigan,etanizuetan.Adarrakberezfruiturikeman ezinduenbezala,mahastianegonezik;Gehiagoezinduzue, niganegonezpada.

5Ninaizmahatsa,zuekadarrakzarete:niganegotendena, etaniberagan,fruituaskoematendu:zerennigabeezin duzueezeregin

6.Norbaitenebaitanegotenezbada,adarbatbezala botatzenda,etaihartuda;etagizonekbilduetasutara botatzendituzte,etaerredira

7Niganegotenbazarete,etaenehitzakzuetan,eskatuko duzuezernahiduzuen,etaeginenzaizue

8.HonetandaglorificatuaeneAita,fruituaskoekar dezazuen;halaizangozareteenedizipuluak

9BezalaAitakontzatemannauen,nikeremaitezaituztet; 10.Enemanamenduakbehatzenbadituzue,eneamorioan egonenzarete;neureAitarenmanamenduacbeguiratu ditudanbeçala,etaharenamorioanegotennaizenbeçala

11Gauçahaucerrandrauçuet,enepozaçuetangera deçançát,etaçuenpozabeteaizandadin.

12Haudaenemanamendua:elkarmaitezaituztela,nik maitezaituztedanbezala.

13.Nehorkezduamodioandiagorikhaubaño,gizonak berebiziabereadiskideengatikematea 14Zuekenelagunakzarete,baldinnikagintzendizuedana egitenbaduzue.

15Hemendikaurreraezzaituztetzerbitzarideitzen;zeren zerbitzariakezdakizeregitenduenberenagusiak:baina nikadiskidedeituzaituztet;izanere,nireAitazentzun ditudangauzaguztiakezagutarazidizuet

16.Zuekeznauzueaukeratu,bainanikaukeratuzaituztet, etaordenatuzaituztet,joanzaiteztenetafruituaeman dezazuen,etazuenfruituageradadin;

17Gauçahaucagintzendrauçuet,elkarmaitadezaçuela.

18Baldinmunduakgorrotozaituzte,badakizueni gorrotatunautelazuekgorrotatubainolehen

19.Mundukoakbazinete,munduakbereakondukolituzke: bainazerenezzaretemundukoak,bainanikaukeratu zaituztetmundutik,berazmunduakgorrotozaituzte

20.Orhoitzazueerrannizuenhitzaz:Zerbitzariaezdabere jaunabainohandiagoaJazarribadidate,zuekere pertsegitukozaituzte;eneesanabetebadute,zureaere gordekodute.

21Bainagauçahaucguciaceguinençaituzteçueene icenagatic,cerenezbaituteezagutzenigorrinauena

22.Ezbanintzethorrietamintzatukobanintz,ezlukete bekaturikizango:bainaorainezduteberenbekaturako estalkirik

23NigorrotonauenakgorrotodunereAitaere.

24Baldineginezbanituhekienarteanbesteinorkeginez zituenlanak,ezlituzketebekaturikizango:bainaorainbiek ikusietagorrotatudutenietaeneAita.

25Bainanhaugerthatzenda,berenlegeanidatziaden hitzabetedadin:Gorrotoeginnautearrazoirikgabe

26Bainaethorridenean,Aitarengandikbidalikodizuedan Consolatzailea,egiarenEspiritua,Aitagandikdatorrena, nitaztestificatukodu

27.Etazuekeretestimoniatukoduzue,zerennirekinizan zaretehasieratik

16.KAPITULUA

1Gauçahaucerrandrauzquiçuet,ofendituezgaitecen

2.Sinagogetatikkanporabotakozaituzte:bai,ethortenda ordua,hiltzenzaituztenakusteizangoduelaJainkoaren zerbitzuaegitenduela.

3Etagauçahauceguinençaituzteçue,cerenezbaitute ezagutuAita,ezni

4Bainagauçahaucerrandrauzquiçuet,demboraheldu denean,gogoandeçaçueçueerrandrauçuedala.Etagauza hauekeznizkizuetesanhasieran,zerenzuekinnengoen

5Bainaorainigorrinauenarenganajoatennaiz;eta zuetakoinorkezditgaldetzen:Norazoaz?

6Bainagauçahaucerrandrauzquiçuet,tristeacbethedu çuenbiotza.

7Halaere,egiadiotsuet;Komenidazuentzatjoatea:zeren ezbanaizjoaten,ezdazuenganaetorrikoConsolatzailea; bainaaldeegitenbadut,bidalikodizut.

8Etaethorridenean,bekatuaren,etazuzentasunaren,eta juizioarenmunduagaitzetsirendu

9Bekatuaz,ezbaitutenigansinesten;

10.Zuzentasunaz,zerennereAitagananoa,etaeznauzue gehiagoikusten;

11.Juizioz,zerenmunduhonetakoprintzeajuzgatuabaita.

12.Badaukatoraindikgauzaaskozueiesateko,bainaezin dituzueorainjasan

13Alabaina,hura,egiarenEspiritua,ethorridenean, gidatukozaituzteegiaguzira:zerenezdubereburuaz mintzatuko;bañaenzutenduenguzia,horiesangodu:eta erakutsikodizueethortekogauzak

14Berakglorifikatukonau:zerennereakartukodu,eta erakutsikodizue

15.Aitakdituenguziakeneakdira:badaerrannuennik artukoduelaeneetatik,etaerakutsikodizuetela

16Gutxibat,etaeznauzueikusiko:etaberriz,pixkabat, etaikusikonauzue,zerenAitagananoa.

17Orduanerrancieçotenberediscipuluetaricbatzucbere artean,Cerdaauerraitendraugula,Gutibat,etaeznauçue ikussiren:etaberriz,gutibat,etaikussirennauçue,eta, cerenbanoaguganaAita?

18Errancieçotenbada,Cerdadioenau,demboragutibat? ezinduguesanzeresatenduen.

19BadazekianJesusekberarigaldeeginnahizutela,eta esanzien:«Ikertualduzuezuenarteanesandudanez: Gutxibarru,etaeznauzueikusiko;?

20Eguiaz,eguiazerraitendrauçuet,negaretanegareginen duçuela,bainamunduapozturenda:etatristeiçanençarete, bainaçuentristeziabozcariobihurturenda.

21Emazteakerditzeandabileneanatsekabeadauka,zeren bereorduaethorrida:bainaumeaerditubezainlaster,ez dagehiagooroitzenlarritasunaz,gizonbatmundurajaio denbozkarioz

22Etaorai,bada,atsekabeaduzue:bainaberrizikusiko zaituztet,etapoztukodazuenbihotza,etaiñorkezdizute kentzenzuenpoza

23EtaegunartanezdidazueezereskatukoEguiaz,eguiaz erraitendrauçuet,Aitarieneiceneaneskatukodiozutena, berakemangodizue

24Orainarteezduzueezereskatueneizenean:eskatu,eta jasokoduzue,zuenpozabeteaizandadin.

25Gauçahaucerrandrauzquiçuetproverbioetan:baina ethortendadembora,nonguehiagoriceztrauçuet proverbioetanmintzatuco,bainaAitazgarbiroeracusiren drauçuet

26Egunartaneskatukodezuteeneizenean:etaezdizuet esaten,othoitukodedalaAitarizuengatik.

27ZerenAitakberakmaitezaituzte,zerenmaitenauzue, etasinistubaituzueJainkoarengandikilkinaizela.

28IlkinaizAitagandik,etaethorrinaizmundura:berriz, munduautzietaAitagananoa

29Harendiscipuluécerrancieçoten,Huna,oraingarbi mintzohaiz,etaeztuterranproverbiorik.

30Bada,ziurgaudegauzaguziakdakizula,etaezduala nehorkzurigaldetzekobeharrik:hortazsinestendugu Jainkoarengandikilkizarela

31IhardetsciecénIesusec,Sinhestenduçueorain?

32.Huná,ethortendaordua,bai,orainethorrida,zeñak barreiatuakizanenzaretela,bakoitzaberegana,etani bakarrikutzikonautela:etaalaereeznaizbakarrik,zeren Aitanirekinbaita.

33Gauçahaucerrandrauçuet,niganbakeaizan deçaçuençát.Munduantribulationeaizangoduzue:baina izanzaitezteanimatu;Munduagainditudut

17.KAPITULUA

1HitzhauekerranzituenJesusek,etaaltxatuzituenbegiak zerura,etaesanzuen:Aita,ethorridaordua;glorificaezazu zureSemea,zureSemeakerezuglorificadezadan: 2Haragiguziengañeanbotereaemandiozunbezala,eman diezaiolabetikobiziazukemandiozunguziei

3Etaaudabetikobizia,zuezagutudezatelazuegiazko Jainkobakarra,etazukbidalitakoJesuKristo.

4Osperatuzaitutlurrean:bukatudutzukemandidazun lana

5.Etaorain,oAita,glorificanazazuzeureburuarekin munduaizanbainolehenzurekinnuengloriarekin

6Zureizenaagertudietmundutikemandizkidazuen gizonei:zureakziren,etazukemandidazun;etazurehitza betedute

7Badakiebadakiezukemandidazunguziazuregandik direla.

8Zerenzukemandizkidazuenhitzakemandizkiet;eta errezibitudituzte,etajakindutesegurkiilkinaizela zuregandik,etasinistudutezukbidalinauzula.

9Haiengatikotoitzegitendut:ezdutmunduagatikotoitz egiten,zukemandizkidazuenengatikbaizik;zureakbaitira 10.Etaeneguziakzureakdira,etazureakeneak;eta haietanglorificatunaiz

11Etaoraineznaizgehiagomunduan,bainahauek munduandaude,etazuregananator.Aitasaindua,gorde itzazuzureizeneanemandizkidazuenak,batizandaitezen gubezala

12.Munduanhekiekinnengoela,zureizeneangordenituen: zukemandizkidazunakgordeditut,etahaietakobatereez dagaldu,galbidekosemeabaizik;LiburuSantuabetedadin 13.Etaorainnatorzuregana;etagauçahaucerraitenditut munduan,enepozaberebaitanbethedeçatençát

14Zurehitzaemandiet;etamunduakgorrotoditu,zeren etziranmundukoak,niereeznaizenbezala.

15Ezdetothoiztenhaiekmundutikkenditzazuen,baizik gaitzetikgordeditzazuen

16.Ezdiramundukoak,niereeznaizenbezala.

17Sainduitzazuzureegiarenbidez:zurehitzaegiada

18Zuknimundurabidalinauzunbezala,nikereigorri ditutmundura.

19Etahekiengatiksaindutzendutneureburua,haiekere sainduakizandaitezenegiarenbidez.

20Ezdetothoitzenhauengatikbakarrik,baiziketaberen hitzaznigansinhestendutenentzatere;

21Denakbatizandaitezen;zu,Aita,niganzaudenbezala, etanizugan,haiekeregurebaitanbatizandaitezen: munduaksinisdezanhikbidalinauzula

22Etazukemandidazunglorianikemandiet;batizan daitezen,gubatgarenbezala:

23Nihekienbaitan,etazunigan,batetanperfektuizan daitezen;etamunduakjakindezan,zukbidalinauzula,eta haiekmaitedituzula,nimaitatunauzunbezala

24Aita,nahidutzukemandizkidazunhaiekerenirekin egondaitezenninagoentokian;Ikusdezatelazukeman didazunnireaintza:zerenmunduasortubainolehenmaite nauzu

25OAitazintzoa,munduakezzaituezagutu:bainanik ezagutuzaitut,etahauekezagutudutezukbidalinauzula.

26Etadeklaratudietzureizena,etadeklaratukodut:nion maitatunauzunamorioahekietanizandadin,etanihekien baitan.

18.KAPITULUA

1Jesusekhitzhaukesanzituenean,ilkhizenbere diszipuluekinCedronerrekagaindira,nonzegoenlorategi bat,zeinetansartuzenberaetabereikasleekin

2EtaJudasekere,hurasalduzuenak,bazekienlekua, zerenJesusmaizjoatenbaitzenharaberediszipuluekin.

3Judas,bada,apheznagusienetaFariseueneskutikgizon etagudari-taldebatharturik,ethortendaharakriseiluak, zuziaketaarmak.

4Bada,Jesusek,harengaineraetorrikozitzaizkiongauza guziakezaguturik,ilkhizen,etaerranzien:Norenbilla zabiltzate?

5Ihardetsizioten:JesusNazaretarraJesusekesanzien:Ni naizEtaJudasere,hurasalatzenzuena,zutikjarrizen hekiekin.

6Orduanerranciecén,Ninaizhura,atzerantzioanziren etalurreraeroriziren

7.Orduanberrizgaldetuzien:Norenbilazabiltzate?Eta hecerranceçaten,IesusNazaretarra

8IhardestenzaroenIesusek:Nikerrandrauzuetninaizela; 9.Betezedin,berakesanzuenhitza:«Emandizkidazuen horietarikezdutbateregaldu»

10OrduanSimonPedrokezpatazuelaaterazuen,eta apaiznagusiarenzerbitzariajoetaeskuinekobelarria moztuzuenZerbitzariarenizenaMalkozen

11OrduanerranzioenIesusecPierrisi,Sartueureezpata zorroan:eneAitakemandidankopa,ezaldutedanen?

12Orduan,bandak,buruzagiaketajuduenofizialakhartu zutenJesus,etalotuzuten

13.EtaeramanzuenlehenikAnasengana;izanere,urte hartanapaiznagusizenKaifasenaitaginarreba

14Bada,Kaifaszen,judueiaholkuaemanziena,komeni zelagizonbathilzedilaherriarenalde.

15EtaSimonPedrokjarraituzionJesusi,etabeste diszipulubatere:diszipuluhuraapaiznagusiarenezaguna zen,etasartuzenJesusekinapaiznagusiarenpalaziora.

16BainaPedrokanpoanateangeldituzenOrduanilkizen bestediszipuluhura,apaiznagusiarenezagunazena,eta mintzatuzitzaionateazaintzenzuenari,etasartuzuen Pedro

17.OrduandiotsaPedroriateazaintzenzuenneskatxak:Ez alzarazueregizonhonendiscipuluetarikbat?Berakdio: Nieznaiz

18Etahanzeudenzerbitzariaketaagintariak,ikatz-sua eginzutenak;ecenhotzacen,etaberotuciraden,etaPierris cegoenhequin,etaberotzencen

19OrduanapaiznagusiakgaldetuzionJesusibere diszipuluezetaberedoktrinaz

20IhardetscieçónIesusec,Munduariagerianminçonaiz; Betiirakastennuensinagogan,etatenpluan,juduakbeti joatendirentokira;etaezkutuanezdutezeresan

21Zergatikgaldetzendidazu?Galdeitzazueentzun nindutenei,zeresandiedan:hara,badakitezeresandudan.

22Etaauesanebanean,ondoanzegoanagintarietako batekjoebanJesusiesku-ahurrean,esanez:Horrela erantzutenaldiozuapheznagusiari?

23IhardetscieçónIesusec,Baldingaitzerranbadut,eçaçue testimoniogaiztoaz:bainaondobaldinbada,cergatic hiltzennauzu?

24EtaAnasekigorrizuenlotuaKaifasaphez nagusiarengana.

25EtazutikjarrizenSimonPedro,etaberotueginzen Errancieçotenbada,Ezalahiereharendiscipuluetaricbat? Ukatueginzuen,etaesanzuen:Eznaiz

26Sacerdotenagusiarenzerbitzarietakobatek,Pedrok belarriamoztuzionharenahaidezelarik,dio:Ezalzaitut ikusiharekinlorategian?

27Pedrokberrizukatuzuen:etaberehalaoillarrakjozuen

28.OrduaneramanzutenJesusKaifasetikjuizio-aretora: etagoizzen;etaberaieketziransartujuizioaretoan, kutsatuezzitezen;bañaPazkoajanzezaten

29Pilatoilkizenbadahekiengana,etaerranzaroen:Zer akusazioekartzenduzuegizonhonenkontra?

30Ihardetsizieten,etaerranzioten:Huragaiztoaezbalitz, ezgenukezureeskuutziko.

31OrduanPilatecerranciecén,Harçaçuehura,etaepaitu ezazuezuenlegearenaraberaErranziotenbadaJuduek:Ez zaiguzilegiinorhiltzea.

32BetezedinJesusenesana,zerheriotzahilkozen aditzeraematenzuena

33.OrduanPilatossarthuzenberrizjuizio-aretoan,eta deithuzuenJesusi,etaerranzioen:HialzaraJuduen Erregea?

34IhardetscieçónIesusec,Hicerranalduceureburutic gauçahau,alabercecerranvkandrauçuenitaz?

35Pilatecihardestençuen,Iuduaalnaiz?Zureherriaketa apaizburuekemanzaituztenireesku:zereginduzu?

36IhardetsceçanIesusec,Eneerreinuaezdamundu hunetacoa:baldineneresumámunduhunetacobalitz, orduanenecerbitzariacguduliquequete,Iuduénentregatu eznadin:bainaoraineneresumáezdahemengoa

37Pilatecerrancieçón,Hibadaerregue?Jesusekerantzun zion:Zukdiozunierregenaizela.Honetarakojaionintzen, etahorregatiketorrinintzenmundura,egiarentestigantza ematekoEgiazdenorokentzutendunireahotsa

38Pilatecerrancieçón,Cerdaeguia?Etahauesanik,ilki zenberrizJuduengana,etaerranzieten:Ezdutharenbaitan inolakoerrurikaurkitzen

39.Bañaoituradaukazue,bataskatudezazudalaPazkoan: nahialduzueberazaskatuzuentzatJuduenErregea?

40.Orduanguziekberrizoihueginzuten,ziotela:Ezau, baizikBarrabasBadaBarrabaslapurrazen

19.KAPITULUA

1BadaPilatokartuzuenJesus,etaazotatuzuen

2Etasoldaduekarantzezkokoroabatxaflatuzuten,eta jarriziotenburuan,etajantzizutenpurpurazkosoinekobat 3Etaerranzuen:Agur,JuduenErrege!etaeskuekinjo zuten.

4Pilatobadailkhizenberriz,etaerranzien:Huna, ekartzendizuet,jakindezazuen,ezdudalaerrurikaurkitzen

5.OrduanilkizenJesus,arantzazkokoroaetasoineko purpurazeramalaPilatokesanzien:«Honagizona!

6Beraz,apaizburueketaofizialekhuraikusizutenean, oihueginzuten,ziotela:Gurutzea,gurutziltzatu.Pilatok erranzieten:Harezazuehura,etagurutziltzatuezazue, zerenezdudalaerrurikaurkitzenharengan.

7.Ihardetsiziotenjuduek:Legebatdugu,etagurelegezhil beharda,zerenbereburuaJainkoarenSemeeginbaitu 8BadaPilatosentzuteanerranau,areagobeldurtuzen; 9.Etasartuzanberrizjuizioaretoan,etaesanzionJesusi: Nondikaiz?BainaJesusekezzionerantzunikeman

10OrduanerrancieçónPilatec,Ezalnaucminço?Ezal dakizududalazugurutziltzeko,etazuaskatzekoahalmena dudala?

11.IhardetsizuenIesusek:Ezzenezakebatereindarrikizan enekontra,baldingoitikemanezpaizitzaizu:beraz,zuri emannauenakbekatuhandiagoadu

12.OrdutikaurreraPilatokaskatunahiizanzuen,baina Juduekoihueginzuten,ziotela:Baldinhauuztenbadiozu, ezzaraZesarrenadiskidea:norkbereburuaerregeegiten duenZesarrenkontramintzoda.

13Pilatokbadaentzuteanerranhori,aterazuenJesus,eta eserizenjuiziokoaulkianEspaloiadeitzendentokian, bainahebreerazGabbatha.

14EtaBazkoarenprestaketazen,etaseiorenareninguruan: etaerranzietenJuduei:HunazureErregea!

15.Bainahekoihueginzuten:Alde,aldeegin,gurutziltza ezazuPilatoserranciecén,GurutzeucoaldutzureErregea? Apaiz-buruekerantzunzuten:EzduguZesarbaizik erregerik.

16Orduanemanzienhura,gurutziltzatuzezatenEtahartu zutenJesus,etaeramanzuten

17.Etaberegurutzeazeramalailkizenburezurrekotokira, hebreerazGolgotadeitzendena

18Noncrucificatuzutenhura,etabertzebiharekin,alde banatan,etaJesuserdian.

19EtaidatzizuenPilatoktitulubat,etajarrizuen gurutzeanEtaidatziazen:NAZARETEKOJESUS JUDUENERREGEA.

20IzenburuhaubadairakurtzenzenJuduetarikasko: zerenJesusgurutziltzatuzutenlekuahiritikhurbilzegoen: etahebreeraz,etagrekozetalatinezidatziazegoen.

21OrduanerranziotenjuduenaphezburuekPilatori:Ez idatzi:Juduenerregea;bainanerranzuela:NinaizJuduen Errege.

22Pilatokihardetsizioen:Nikidatzidudananikidatzidut 23Orduansoldaduek,Jesusgurutziltzatuzutenean,bere jantziakhartuetalauzatieginzituzten,soldadubakoitzari zatibat;etabaitaberejantziaere:orainjantziajosturarik gabekoazen,goialdetikehunduta.

24Erranzuten,bada,berenartean:Ezdezagulaurratu, aitzitik,zozketaeginzezatennorenaizangoden:betedadin Scriptura,dioena:Banatuzituztenhaienarteanenejantziak, etaenejantziagatikzozketaeginzuten.Gauzahauek,bada, soldaduekeginzituzten

25Bada,Jesusengurutzearenondoanzeudenbereama, etabereamarenarreba,MariaKleofasenemazteaetaMaria Magdalena

26.IkusirikbadaJesusekbereama,etaondoanzegoala, zeinamaitezuendiszipulua,esanzionbereamari: Emakumea,hunazuresemea!

27Orduandiotsadiscipuluari:Hunazureama!Etaordu hartatikdiszipuluharkeramanzuenbereetxera

28Orenondoan,Jesusekjakinikgauzaguziakbetezirela, Scripturabetezedin,dio:Egarrinaiz.

29Bada,ontzibatozpinzbeteaezarrizuten,etaesponja batozpinezbetezuten,hisopoarengaineanjarrietaahora eramanzuten.

30Jesusekbadaozpinaartuzuenean,erranzaroen:Bukatu da:etaburuamakurtuzuen,etaemanzuenmamua

31Juduekbada,zerenprestaketazelako,gorpuaklarunbat eguneangurutzeangeldituezzezaten(zerenlarunbatahura egunhandiazen),othoitzeginziotenPilatorihankakhautsi ziezazkion,etaizanzitezeneramana

32Orduanethorrizirensoldaduak,etahautsizizkioten lehenari,etaharekingurutziltzatuzenbesteari.

33BainanJesusenganaethorririk,ikusirikilikzegoela,ez ziotenhankakhautsi

34.Bañasoldaduetakobateklantzazzulatuzionaldea,eta berehalaaterazenodolaetaura

35Etahuraikusizuenaktestimonioemanzuen,etabere testimonioaegiada:etabadakiegiaesatenduela,sinhetsi dezazuen

36Ecengauçahauceguiniçandirade,Scripturacompli ledinçát,Ezdaharenhezurbathautsiren.

37EtaberrizbesteScripturabatekdio:Begiraturendute zulatuzutenari

38.Orenondotik,ArimateakoJosek,Jesusendiszipulua zelarik,bainaezkutuanJuduenbeldurrez,othoitzeginzion PilatikenzezalaJesusengorpua:etaPilatokbaimenaeman zion.Etorrizenbada,etahartuzuenJesusengorputza.

39EtaetorrizanNikodemo-ere,lenengoanJesusengana etorrizanagauez,etaekartzenzuenmirraetaaloe nahasketabat,ehunlibragutxigorabehera.

40HartuzutenbadaJesusengorpua,etazaurituzuten lihozkosoineanaromatizekin,judueklurperatzekomodua denbezala.

41Bada,gurutziltzatuzutentokian,bazenlorategibat;eta baratzeanhilobiberribat,zeinetanezbaitzenoraindik gizonikipini.

42HaneçarceçatenbadaIesusIuduenprestatzeegunadela eta;izanere,hilobiahurbilzegoen

20.KAPITULUA

1AstekolehenegunaethortendaMariaMagdalenagoiz, oraindikillunzegoenean,hilobira,etaikustenzuenharria hilobitikkentzen

2.OrduanlasterkajoanzenSimonPierrisengana,eta Jesusekmaitezuenbesteikaslearengana,etaesanzien: EramanduteJaunasepulturatik,etaezdakigunonjarri duten

3IlkiricbadaPierris,etabercediscipuluhura,ethorcedin sepulturara

4.Etabiakbateralasterkaziraden:etaberzediszipuluak Pedroriitzurieginzion,etaethorrizenleheniksepulturara

5Etamakurturik,barrurabegiraturik,ikusizituenlihozko jantziaketzanda;bainaezzensartu

6OrduanethorrizenSimonPedroharenatzetik,etasarthu zenhilobira,etaikusizituenlihozkoarropaketzanda.

7Etabereburuareninguruanzeukanzapia,ezzenlihozko arroparekinetzanda,baiziketatokibateanbildurik

8Orduansarthuzenbercediscipuluhura-erelehenethorri cenhilobira,etaikusceçan,etasinhetsceçan

9ZerenoraindikezzutenezagutzenScriptura,hilen artetikpiztubeharzuela.

10Orduan,diszipuluakberrirojoanziranberenetxera 11.BañaMariakanpoangeldituzansepulkuannegarrez: etanegarrez,makurtuzansepulkurabegira.

12EtaikustenzituenbiAingeruzurizjantzitaeserita,bata buruan,etabesteaoinetan,nonJesusengorputzaetzanzen 13.Etaerranzioten:Emakumea,zergatiknegaregiten duzu?Erranzien:ZerenkendubaitutenereJauna,etaez dakitnonjarriduten

14Etahauerranzuenean,itzulizenbereburua,etaikusi zuenJesuszutik,etaezzekienJesuszela

15ErrancieçónIesusec,Emaztea,cergaticnegarrez?noren bilazabiltza?Hark,baratzazainazelaustezuelarik,esan zion:Jauna,hemendikeramanbaduzu,esaidazunonjarri duzun,etaeramangodut.

16DiotsaIesusec,MariaBerakitzulirik,esanzion: Rabboni;hauda,Maisua

17.DiotsaJesusek:Eznazazuukitu;zerenoraindikeznaiz iganeneAitagana:bainazoaztenereanaiengana,eta erraizue:IgonaizeneAitaganaetazuenAitagana;etaene Jainkoari,etazureJainkoari.

18MariaMagdalenaethorrizenetaesanziendiszipuluei, ikusizuelaJauna,etaerranzizkiolagauzahauek

19.Bada,egunberean,arratsaldean,astekoleheneguna izanik,diszipuluakjuduenbeldurrezbildutakoateakitxita zeudenean,ethorrizenJesusetaerdiangeldituzen,eta esanzien:Bakeazuei.

20Etaesanzuenean,bereeskuaketaberealdeaerakutsi zizkietenOrduanpoztuzirenikasleak,Jaunaikusi zutenean.

21ErranciecénbadaIesusecberriz,Bakeaçuey:eneAitac igorrinauenbeçala,halanicigortzençaituztet

22.Etahauerranzuenean,arnastuzuenhaiengañean,eta erranzien:HarzazueEspirituSantua

23Noribarkatzenbadiozuebekatuak,barkatuakdira;eta zeinenbekatuakatxikitzendituzuen,atxikitzendira.

24BainanTomas,hamabietakobat,Didimodeitzenzena, ezzegoenhaiekinJesusethorrizenean

25.Erranziotenbadabestediscipuluek:IkusiduguJauna. Bainaharcerranciecén,Harenescuetaniltzeenaztarna ikustenezbadut,etaeneatzamarrailtzeenaztarnean sartzenezbadut,etaeneeskuaharenalboansartzenez badut,ezdutsinetsiko

26Etazortziegunenburuanberrizberediszipuluak barneanziraden,etaTomashekiekin:orduanethorrizen Jesus,ateakitxirik,etaerdiangeldituzen,etaesanzuen, Bakeazuei.

27OrduandiotsaTomasi:Helduhunazureatzamarra,eta horraeneeskuak;etahelduezazuzureeskuahona,eta sartuezazunirealdean:etaezizansinesgabea,baina sinesmena.

28Tomasekerantzunzion:EneJaunaetaeneJainkoa 29ErrancieçónIesusec,Tomas,cerenniicusinauzun, sinistuduc:dohatsudiradeikussieztutenac,etaoraino sinhetsidutenac

30.EtaegiazkieginzituenJesusekberediszipuluen aurreanbestehainbatseinale,liburuhonetanidatziakez daudenak

31Bainahauekidatziakdira,sinhetsdezazuenJesusdela Kristo,JainkoarenSemea;etasinetsizbiziaizandezazuen harenizenean

21.KAPITULUA

1GauzahauenondorenJesusekberriroerakutsizieten bereburuaTiberiaskoitsasoandiszipuluei;etahonetaz berakerakutsizuen.

2BazirenelkarrekinSimonPedro,etaTomasDidimo deitzenzena,etaNatanaelGalileakoKanakoa,eta Zebedeorensemeak,etabertzebiberediscipuluetarik.

3ErranzienSimonPedrok,ArrantzaranoaEsatenzioten: GuerezurekingoazIlkiziren,etaberehalasartuziren ontzibatean;etagauhartanezzutenezerharrapatu 4Bainagoizaethorrizenean,Jesusitsasertzeangeldituzen: bainadiszipuluekezzekitenJesuszela.

5OrduanerranciecénIesusec,Haourrac,baquiçuejaquiric? Erantzunzioten:Ez

6.Etaesanzien:Botasareaontziareneskuinaldera,eta arkitukoduzueBotazutenberaz,etaorainezinzutenatera arrainaskogatik

7.Beraz,JesusekmaitezuendiszipuluakerranzionPedrori: JaunadaSimonPedrok,Jaunazelaentzutean,bere arrantzale-jantziazintzilik,biluzikbaitzegoen,etaitsasora botazuen.

8Etabestediszipuluaketorrizirenontzitxobatean;(ez baitzirenlurretikurrun,bainaberrehunbesobailiran), arrainekinsareaarrastaka.

9Orduanlehorreraetorriorduko,ikusizutenhanikatz-su bat,etaarrainakgaineanjarriaketaogia

10ErranciecénIesusec,Ekarrieçaçueorainharrapatu dituçuenarrainetaric

11IganzenSimonPierris,etaeramanzuenlehorrerasarea ehunetaberrogeitahamahiruarrainhandizbetea:etaasko zirenguzientzat,ezzensareahautsi

12ErranciecénIesusec,ZatozteetaafalduEta discipuluetaricnehorezzanausartzengaldetzera,Noraiz hi?Jaunazelajakinik

13BadaethortendaJesus,etaartuzuenogia,etaematen zien,etaarrainakere.

14AudaorainirugarrenaldiaJesusekberediszipuluei erakustenzienbereburua,hilenartetikpiztuzanondoren

15.Badaafalduzutenean,esanzionJesusekSimonPedrori: Simon,Jonasensemea,haukbainogehiagomaitealnauzu? Diotsa:Bai,Jauna;badakizumaitezaitudalaHarkerran zaroen:Jatenemanenebildotsak.

16Erranzionberrizbigarrenaldiz:Simon,Jonasensemea, maitealnauzu?Diotsa:Bai,Jauna;badakizumaite zaitudala.Harkerranzaroen:Bazkaitzazueneardiak.

17Erranzionhirugarrenaldiz:Simon,Jonasensemea, maitealnauzu?Pedrokatsekabeturikirugarrenaldizerran ziolako:«Maitealnauzu?Etaerrancieçón,Iauna,gauça guciacdaquic;badakizumaitezaitudalaJesusekesanzion: Bazkaitzazunireardiak

18.Egiaz,egiazdiotsut:Gazteazinela,zintzilikatuetanahi zenuentokiraibiltzenzinen:bainazahartuegingozarenean, luzatukodituzueskuak,etabestebatekgerrikodizueta eramangozaitutokiraezlitzateke

19Hauerranzuen,aditzeraematenzuelazerheriotzez glorifikatukozuenJainkoa.Etahauerrancenean,erran cieçón,Jarrainiri

20OrduanPedrokitzulirik,ikusizuenJesusekmaitezuen diszipuluajarraitzenzuela;ceinereafaltzeanbulargainean makurtucen,etaerranceçan,Iauna,nordasaltzenzaituena?

21IkussirikPedrokerranzionJesusi:Jauna,etazer egingoduhonek?

22ErrancieçónIesusec,Baldinnaibadutegondadilani ethorriarteo,cerdahori?jarraitunazazu.

23.Orduanerranhauzabalduzenanaienartean,diszipulu huraezzenhilko;baina,naibadutnietorriarteegondadila, zerdahori?

24Haudagauçahauetaztestificatzenduendiscipulua,eta gauçahaucescribaturic:etabadaquiguecenharen testimonioaeguiadela

25EtabadaudeJesusekeginzituenbestegauzaaskoere, zeinak,bakoitzakidatziakbalira,ustedutmunduakberak ereezinizangolituzkeelaedukieskribatubeharreko liburuakAmen