SARRERA
Ahikarrenistorioandugugizapentsamenduareneta jakituriareniturrizaharrenetakobat.Bereeraginajende askorenkondairenbidezantzemandaiteke,Koranaren etaItunZaharetaBerriarenbarne.
Trevesen(Alemania)aurkitutakomosaikobatek mundukojakintsuenarteanAhikarrenpertsonaia irudikatzenzuen.Honahemenbereistoriokoloretsua.
Istoriohonendataeztabaidabiziaizanda.Azkenean, jakintsueklehenmendeariburuzhitzeginzuten, ElefantinarenhondakinenarteanK.a.500ekoaramaioko papirobateanagertzenzenjatorrizkoistorioakakatsak zirelafrogatuzutenean.
Istorioa,jakina,fikzioadaetaezhistoriaIzanere, irakurleakbereezagueraegindezakeArabiarGauak-eko orrialdeosagarrietan.Bikainidatzitadago,etaakzioz, intrigazetaihesaldiestuzbeterikokontakizunak azkenekoarieustendioarretaIrudimenaskatasunada idazlearenondasunikpreziatuena
Idazketalaufasetanbanatzenda:(1)Narrazioa;(2) Irakaskuntza(esaerasortanabarmena);(3)Egiptorako bidaia;(4)AntzekotasunakedoParabolak(zeinekin osatuduAhikarrekbereilobaokerrenheziketa)
KAPITULUA1
Ahikarrek,AsiriakoVizierHandiak,60emazteditu, bainasemerikezizatearenzoriandagoHorregatikbere ilobahartzenduOgizetaurezbainogehiagojakituriaz etajakinduriazbeteadu
1HaiqârJakitunaren,Senakeriberregearenbisirareneta Nadanen,HaiqârJakintsuarenarrebarensemea
2Senakeriberregearen,Sarhadum-ensemea,Asiriako etaNinivekoerregearenbizierbatizanzen,Haiqâr izenekogizonjakintsubat,etaSenakeriberregearen bizierzen
3.Zeukaneder,fortunaetaondasunasko,etatrebea, jakintsua,filosofoa,jakintzaz,iritzizetagobernuz,eta hirurogeiemakumerekinezkonduzen,etahaietako bakoitzarigaztelubateraikizuen.
4Bainahorrekinguztiarekinezzueninorensemealabarikizan.emakumehauenartean,bereoinordekoa izanlitekeena.
5.Etaosotristezegoenhorregatik,etaegunbateanbildu zituenastrologoaketagizonjakintsuaketaaztiaketa azalduzienbereegoeraetabereantzutasunarengaia.
6.Etaesanzioten:«Zoazjainkoeisakrifizioa,etaotoi egizue,beharbada,mutilbatemandezazuten».
7.Etaeginzuenberaiekesanziotenbezala,eta sakrifizioakeskainizizkietenidoloei,etaerregutueta othoitzeginzieneskarietaothoitzekin.
8.Etaezziotenhitzbatereerantzun.Etaatsekabeturik etaatsekabeturikjoanzen,bihotzekominezaldeegin zuen.
9.Etaitzulizen,etaothoitzeginzuenJainkoGorenari, etasinetsizuen,othoiztenzionbihotzeanerretzearekin, esanez:«OJainkoGorena,oZerukoetalurrenEgilea,O gauzasortuguztienEgilea!
10.Othoiztendizutmutikobatemandezadan,hark kontsolatunadin,eneoihaneanegondadin,begiak ixteko,etalurperatunazan».
11.Orduanethorrizitzaionbozbat,zioela:«Lehenengo irudilanduetanoinarrituzarenheinean,etasakrifizioak eskainidiezunez,horregatikgelditukozaraumerikgabe zurebizitzaosoan.
12.Harezazu,ordea,zurearrebarenNadansemea,eta eginezazuzureumea,etairakatsiiezaiozuzure ikaskuntzaetazurehaziona,etahiltzeanehortzikozaitu.
13OrduanhartuzuenNadanberearrebarensemea, umetxotxikiazena.Etazortzierizaineneskuutzizuen, hazietahazizezaten.
14Etahezizutenjanarionarekinetatrebakuntza leunarekinetazetazkojantziekin,etapurpurarekineta carmesiarekin.Etazetazkooheengaineaneseritazegoen.
15EtaNadanhandituzenean,zedroaltubatbezala ibiltzenzenean,ohituraonaketaidazkera,zientziaeta filosofiairakatsizizkion
16EtaegunaskorenburuanSenakeriberregeak begiratuzionHaiqârietaikusizuenosozahartuzela,eta gaineraesanzion
17«Eneadiskideohoratua,trebea,fidagarria,jakintsua, gobernaria,nireidazkaria,nirevisir,nirekantzilereta zuzendaria;egiazkizahartuzarelaetaurteekinpisua;eta zuremunduhonetatikirteteagertuizanbeharda 18Esaniezadazunorkizangoduenzureondoannire zerbitzurakolekua»EtaHaiqâr-ekesanzion:«Ene jauna,bizibedibetikozureburua!HordagoNadannire arrebarensemea,nireseme-alabaegindut
19Etanikhazidiot,etairakatsidiotnerejakinduriaeta nireezagutza
20Etaerregeakesanzion:«OHaiqâr!eramanezazu nereaitzinera,ikusdezadan,etaegokiarkitzenbadut, jarrizurelekuan;etajoangozarazurebidea,atseden hartzeraetazurebizitzarenhondarraatsedengozoan bizitzera»
21HaiqârjoanzenetaNadanberearrebarensemea aurkeztuzuen.Etaomenduzuenetabotereaetaohorea opazizkion.
22.Etabegiratuzionetamiretsizuenetapoztueginzen, etaesanzionHaiqâr-i:«Haualdazuresemea,oHaiqâr? OtoitzegitendutJainkoakgordedezala.Etanirietanire aitaSarhadumzerbitzatudizkidazuenbezala,zuremutil honeknizerbitzatuetanirekonpromisoak,nirebeharrak etanirenegozioakbeteditzala,huraohoratueta boteretsuegindezadanzuregatik».
23Haiqâr-ekgoraeginzionerregearietaesanzion: «Bizibedizureburua,eneerregejauna,betiko! ZuregandikeskatzendizutniremutikoNadanekin pazientziaizandezazunetabereakatsakbarkaditzazun, behardenmoduanzerbitzatudezazun».
24.Orduanerregeakzineginzionberegogokoenetarik handienaetabereadiskideenarteanboteretsuenaegingo zuela,etaohoreetabegiruneguzietanharekinegon beharzuelaEtaeskuakmusuemanetaaguresanzion
25.EtahartuzuenNadan.berearrebarensemea berarekin,etasaloibateaneserietagauetaegun irakastenhasizen,ogietaurezbainojakinduriazeta ezagutzazbetearte.
KAPITULUA2
Antzinakogaraietako"Rikardogizajoarenalmanaka". Diruari,emakumeei,janzkerari,negozioei,lagunei buruzkogizajokabidearenaginduhilezkorrak.Atsotitz berezikiinteresgarriak12.,17.,23.,37.,45.,47. bertsoetanaurkitzendira.Konparatu63.bertsoagaur egungozinismobatzuekin.
1Honelairakatsizion,esanez:«Eneseme!entzunnire hitzaldiaetajarraitunireaholkuaketagogoratuzer esatendudan.
2Oenesemea!Hitzbatentzutenbaduzu,hildadilazure bihotzean,etaezezazubestebatiezagutzeraeman,ez dadinikatzbizietazuremihiaerreetazuregorputzean minaeraginezdezazun,etairainairabazikoduzueta Jainkoarenaurreanlotsatuezdezazungizon
3Enesemea!berribatentzunbaduzu,ezzabaldu;eta zerbaitikusibaduzu,ezesan 4Enesemea!entzulearizureelokuentziaerraztu,etaez izanpresarikerantzunaitzultzeko
5Oenesemea!ezerentzunduzunean,ezezkutatu
6Oenesemea!ezaskatukorapiloitxirik,ezaskatu,eta ezzigilatuaskaturik
7Oenesemea!Ezgutiziatukanpokoedertasuna,zeren galduetaigarotzenda,bainaoroitzapenohoragarriakbai irautendu
8Oenesemea!Emakumeergelbatekezzaitzala engainatuberehizkerarekin,hilezdezazunheriotzetarik dohakabeena,etaezzaitzalasareankorapilatu,lotuarte 9Oenesemea!ezgurasoinekozetaukenduzjantzitako emakumerik,berearimanarbuiagarriaetaergeladenik Ai,zuredenaematenbadiozu,edozureeskudagoena ematenbadiozu,etapekaturaerakartzenbazaitu,eta Jainkoazurekinhaserretukobazara
10Oenesemea!Ezizanalmendrondoabezalakoa, zuhaitzguztienaitzineanhostoakematenbaititu,eta fruitujangarriakguztienondoren;
11Enesemea!makurtuzureburua,etaleunduzure ahotsa,etaizankortesia,etaibilzaitezbidezuzenean, etaezizanergel.Etaezaltxazureahotsabarreegiten duzunean,zerenahotsozenbatezetxebateraikikobalitz, astoaketxeaskoeraikikolituzkeegunero;etaindarren eraginezgoldeabultzatukobalitz,goldeaezlitzateke inoizkendukogameluensorbaldaazpitik.
12Oisemea!Gizonjakintsuarekinharriakkentzeahobe dagizonpenagarriarekinardoaedateabaino.
13Enesemea!isurizureardoajustoenhilobietan,etaez edanjendeezjakinetamespretxagarriekin.
14Enesemea!itsatsizaitezJainkoarenbeldurdireneta haiekbezalakoakdirenjakintsuei,etaezhurbildu ezjakinengana,berabezalakoaizanetaberebideakikasi ezdezazun.
15Enesemea!kamaradaedoadiskidebatlortu duzunean,probaezazu,etageroeginezazuadiskideeta
lagun;etaezlaudatuepaiketarikgabe;etaezhondatu zurehizkerajakinduriafaltaduengizonbatekin.
16Enesemea!Oinetakobatzureoineangeratzenden bitartean,ibiliharekinarantzetan,etaeginbidebatzure semearentzat,zureetxekoentzatetazuresemealabentzat,etaestutuzureontziaitsasoanetabere olatuaketahondoratubainolehen,etaezinizangodu. gordeta.
17Enesemea!aberatsaksugebatjatenbadu,esaten dute:«Berejakinduriazda»,etapobrebatekjatenbadu, jendeakdio:«Beregosetik».
18Enesemea!zureegunerokoogiarekinetazure ondasunekinaskida,etaezdugutiziatubesteenadena.
19Enesemea!ezizanergelarenhurko,etaezjan harekinogirik,etaezpoztuzureauzokoenzoritxarrez. Zureetsaiakgaizkiegitenbazaitu,erakutsionberatasuna. 20Oenesemea!Jainkoarenbeldurdengizona,izan ezazuharenbelduretaohoratu
21Enesemea!ezjakinaerortzendaetaestropezuegiten du,etajakintsuak,estropezuegitenbaduere,ezda astintzen,etaerortzenbadaereazkarjaikitzenda,eta gaixorikbadago,berebizitzazzaindudezakeBaina gizonezjakinetaergelaridagokionez,bere gaixotasunarentzatezdagodrogarik
22Oenesemea!zeureburuabainogutxiagodengizon bathurbiltzenbazaizu,zoazharibidera,etaegonzaitez zutik,etaezinbadizuordaindu,bereJaunakordainduko zaitu
23Enesemea!Ezezazubarkatuzuresemeakolpatu, zerenzuresemearenzirriborroabaratzeansimaurra bezalakoada,etapoltsarenahoalotzeabezala,eta abereenlotzeaetaatearenlotzeabezalakoa
24Oenesemea!kenduzuresemeagaiztakeriatik,eta irakatsiiezaiozuohiturakzureaurkamatxinatubaino lehenetaherriarenarteanmespretxuraeramanbaino lehen,etaburuazintzilikatzenduzukaleetaneta batzarretan,etazigortuaizangozarabereegintza gaiztoengaiztakeriagatik
25Oenesemea!Harezazuidilodibatprepuzioarekin, etaastohandibatbereapatxarekin,etaezhartuadar handiakdituenidirik,ezeginadiskiderikgizonmaltzur batekin,ezlortuesklaboliskarrik,ezneskamelapurrik, egitenduzunguztiagatik.hondatuegingodiete.
26Enesemea!Zuregurasoekezzaitzatelamadarikatu, etaJaunakatseginizanen;zerenerranbaita:«Bereaita edobereamamespretxatzendituenakhildezala (bekatuarenheriotzaesannahidut);etaberegurasoak ohoratzendituenakluzatukoditubereegunaketabere biziaetaikusikoduonadenguztia."
27Enesemea!ezibilibidetikarmarikgabe,ezbaitakizu etsaianoiztopatukodizun,beragatikprestegonzaitezen.
28Oenesemea!Ezizanhaztenezdenzuhaitzbiluzieta hostorikgabekoabezalakoa,baiziketaberehostozeta adarrezestalitakozuhaitzabezalakoa;izanere,ez emazterikezseme-alabarikezduengizonamunduan gaitzetsiegitendaetahaiekgorrotatzendute,hostorik gabekoetafruiturikgabekozuhaitzabezala.
29Enesemea!Izanzaitezbidebazterrekozuhaitz emankorrarenantzekoa,zeinenfruituajatenbaitute
igarotzendirenguztiek,etabasamortukopiztiakbere itzalpeanatsedenhartuetahostoetatikjatendute.
30Oenesemea!berebidetiketaberelagunekinibiltzen denardibakoitzaotsoarentzatjanaribilakatzenda.
31Enesemea!ezesan:"Enejaunaergeladaetani jakintsua",etaezkontaezazuezjakintasunareneta erokeriarenhizkera,harkmespretxatuezzaitezen.
32Enesemea!ezizanzerbitzarihorietakobat,zeinen nagusiek:«Aldeguregandik»esatendietenhorietakoa, baiziketaizan«Hurbilduetahurbilduguregana»esaten dutenhorietakoa.
33Enesemea!ezlaztanduzureesklaboaberelagunaren aitzinean,ezbaitakizuhaietatikzeinizangozaizun azkenfineanbaliohandiena.
34Enesemea!ezizanbeldurriksortuzaituenzure Jaunarengan,ezdadilaisildu.
35Oenesemea!eginezazuzuremintzaerazuzenaeta gozotuzuremihia;etaezutzizurelagunarizureoina zapaltzen,bestebateanzurebularrazapalezdezan.
36Enesemea!jakintsuzkohitzbatekingizonjakintsu batjotzenbaduzu,harenbularreanezkutuangeratukoda lotsarenzentzusotilbatbezala;bañaezjakinarimakila batekinigurztenbadiozu,ezduulertukoezentzungo
37Oenesemea!zurebeharretarakogizonjakintsubat bidaltzenbadiozu,eziezaiozuaginduaskoeman,zeren zuknahiduzunbezalaegingoduzurenegozioa:eta ergelbatbidaltzenbaduzu,ezezazuagindu,baiziketa zoazzeurenegozioa,etaeginezazuzurenegozioa,bada aginduiezaiozu,ezduzuknahiduzunaegingo Negozioetarabidaltzenbadizute,azkarbetetzera
38Oenesemea!ezegingizonarenetsairikzureburua bainoindartsuago,zureneurriaetamendekuahartuko baitu
39Enesemea!probaezazuzuresemeaetazure zerbitzaria,zureondasunakhaieiutzibainolehen,haiek kenduezditzaten;zereneskubeteaduenarijakintsu deitzenzaio,ergeletaezjakinizanarren,etaeskuhutsa duenaripobre,ezjakindeitzenda,jakintsuenprintzea izandaere
40Oenesemea!Kolozintobatjandut,etaaloeairentsi, etapobreziaetaeskasiabainogarratzagorikezdut aurkitu.
41Enesemea!irakatsizuresemeariapurtasunaeta gosea,ondoegindezanbereetxekokudeaketan.
42Oenesemea!Ezirakatsiezjakinarijakintsuen hizkera,astunaizangobaitaharentzat.
43Oenesemea!ezerakutsizureegoerazureadiskideari, harkmespretxatuezdezazun.
44Enesemea!bihotzarenitsutasunabegienitsutasuna bainolarriagoada,zerenbegienitsutasunaapurkaapurkagidatzenda,bainabihotzarenitsutasunaezda gidatzen,etabidezuzenauztendu,etaokerbateandoa. era.
45Oenesemea!Hobedagizonaoinarekinestropezu egiteamihiarekinnestropezuegiteabaino.
46Enesemea!gertudagoenlagunahobedaurrun dagoenanaiabikainagoabaino.
47Oenesemea!edertasunaitzaltzenda,baina ikaskuntzakirautendu,etamunduaalferriketaalferrik bilakatzenda,bainaizenonaezdaalferrikezgaltzen
48Oenesemea!atsedenikezduengizona,bereheriotza berebiziabainohobeazen;etanegar-hotsahobeda kantu-hotsabaino;zerentristuraetanegarra,Jainkoaren beldurrahekienbaitanbada,hobedirakantuetapozhotsabaino.
49Oenehaurra!Eskuanduzunigelarenizterrahobeda hurkoareneltzeandagoenantzarabaino;etazureondoan ardibaturrutikoidiabainohobeda;etazureeskuan txolarrebathobedamillatxolarrehegaldianbaino;eta biltzenduenpobreziahobedahorniduraasko barreiatzeabaino;etaazeribiziahobedalehoihilabaino; etalibraartilebataberastasunlibrabatbainohobeada, urrezkoetazilarrezkoesannahidut;izanere,urreaeta zilarraezkutatutaetaestalitadaudelurrean,etaezdira ikusten;bainaartileamerkatuetangelditzendaeta ikustenda,etaedertasunadajanztenduenarentzat.
50Oenesemea!aberastasuntxikibathobedazori barreiatuabaino
51Enesemea!txakurbiziahobedahildakogizajoa baino.
52Oenesemea!Ongiegitenduenpobreabekatuetan hildakoaberatsabainohobeada
53Enesemea!gordeezazuitzbatzurebihotzean,eta askoizangodazuretzat,etakontuzgalduzure adiskidearensekretuaagerianuztenduzula
54Enesemea!ezbedihitzikirtenzureahotikzure bihotzarekinaholkuahartuarteEtaezegonliskar dabiltzanpertsonenartean,zerenhitztxarbatetikliskar batdator,etaliskarbatetikgerra,etagerratikborroka, etatestigantzaematerabehartuaizangozara;bainaihes eginhandiketaatsedenhartu
55Oenesemea!Eziezaiozuaurreeginzeureburua bainoindartsuagobati,baiziketaharezazupazientzia, etajasankortasunaetajokabidezuzena,zerenezdago horibainobikainagorik
56Oenesemea!ezgorrotatuzurelehenlaguna, bigarrenakezbaituiraungo
57Enesemea!Bisitatubehartsuakbereatsekabean,eta sultanarenaitzineanmintzazaitez,etaeginezazuzure arduralehoiarenahotiksalbatzeko
58Oenesemea!ezzaitezpoztuzureetsaiareneriotzaz, zerendenboragutxirenburuanharenhurkoaizangozara, etazuburlaegitendizunaerrespetatuetaohoratuegiten duzuetaaurretikharekinizanagurra.
59Oenesemea!uragelditukobalitzzeruan,etabele beltzbatzuribihurtukobalitz,etamirraeztiabezain gozoa,orduangizonezjakineketaergelekulertueta jakintsubihurtukolirateke.
60Oenesemea!jakintsuizannahibaduzu,eutsiezazu zuremihiagezurra,etazureeskualapurtzeari,etazure begieigaizkiaikusteari;orduanjakintsudeitukozara.
61Oenesemea!jakintsuakmakilazjozaitzala,baina ergelakezzaitzalagantzutusalbamendugozoz.Izan zaitezapalzuregaztaroanetaohoratuaizangozarazure zahartzaroan.
62Oenesemea!Ezeutsigizonbatibereboterearen egunetan,ezibaibatibereuholdearenegunetan.
63Oenesemea!ezizanpresarikemaztebatenezteietan, zerenondoateratzenbada,esangodu:«Enejauna,egin
nazazuhornidura»;etagaixorikateratzenbada,haren kausanorizandenbaloratukodu.
64Oenesemea!berejanzkerandotoreadana,berbera daberehizkeran;etaberesoineanitxuragaiztoaduena, beradaberemintzatzeanere.
65Oenesemea!lapurretaeginbadezu,ezagutarazi sultanari,etaemaniezaiozuzatibat,berarengandik libratuzaitezten,bestelagarratzajasangoduzulako.
66Oenesemea!eginadiskidebateskuaaseetabetea duengizona,etaezeginadiskideeskuaitxiaetagosea duena.
67.Badiralaugauza,zeinetanezerregeaezberearmada seguruegondaitezkeen:bisirarenzapalkuntza,eta gobernutxarra,etaborondatearenperbertsioa,eta gaiarengainekotirania;etaezkutatuezindirenlaugauza: zuhurra,etazoroa,etaaberatsa,etapobrea».
KAPITULUA3
Ahikarerretiratuegitendaestatukogaietanparte-hartze aktibotikBereondasunakbereilobatraidoreariematen dizkioHonahemeneskeronekozoritxarbatfaltsutzaile bihurtzendenistorioharrigarriaAhikarnahastekotrama burutsubatekheriotzarakondenatuaizateaeragitendu AntzadenezAhikarrenamaiera
1HonelamintzatuzenHaiqâr-ek,etaaginduetaesaera hauekNadani,berearrebarensemeari,denakgordeko zituelapentsatuzuen,etaezzekienhorrenordeznekea etamespretxuaetaisekaerakustenzizkiola
2Gero,Haiqârgeldirikegonzenbereetxean,eta Nadaniemanzizkionbereondasunguztiak,eta esklaboak,etaneskameak,etazaldiak,etaabereak,eta jabetuetairabazitakobesteguztia;etaNadanenesku geratuzeneskatzekoetadebekatzekoahalmena 3Haiqâratsedenhartzenzenbereetxean,etanoizean behinHaiqârjoatenzenerregeariomenaldiaegineta etxeraitzulizen
4EtaNadanekohartuzueneaneskatzekoeta debekatzekoahalmenabereeskuzegoela,Haiqâr-en karguamespretxatuetaisekaegitenzion,etaerrua leporatzenzionagertzenzenbakoitzean,esanez:«Ene osabaHaiqâr-enzoratutadago.etaorainezdakiezer».
5.Etahasizenesklaboaketaneskameakkolpatzen,eta zaldiaketagameluaksaltzenetaxahutzenbereosaba Haiqâr-ekzuenguztiarekin.
6.EtaHaiqâr-ekikusizueneanezzuelaerrukirikbere zerbitzariekinezbereetxekoekin,jaikietabereetxetik atzetikaterazuen,etaerregearijakinaraztekobidalizuen bereondasunaketabereondasunaksakabanatuzituela.
7ErregeajaikietaNadandeituetaesanzion:«Haiqâr osasuntsudagoenbitartean,inorkezdubereondasunen gainean,ezbereetxekoen,ezbereondasunengainean gobernatuko».
8.EtaNadaneneskuaaltxatuzenbereosaba Haiqârengandiketabereondasunguztietatik,eta bitarteanezzuenezsartuezatera,etaezzuenagurtu. 9Orduan,Haiqâr-ekdamutueginzenberearrebaren semeNadanekinegindakolanaz,etaosotristejarraitu zuen.
10.EtaNadanekBenuzârdânizenekoanaiagaztebat zuen,eta,beraz,Haiqâr-ekberetzathartuzuenNadanen ordez,etahazietaohoratuzuenEtaemanziozkanjabe guzia,etaezarrizuenbereetchekogobernari.
11Nadanekgertatutakoaikusizuenean,bekaizkeriazeta jelosiakhartuzuen,etakexakahasizitzaiongaldetzen ziotenguztiei,etaisekaegitenhasizenbereosaba Haiqâr,zioelarik:«Nireosabakbereetxetikbotanau, etanireanaianahiagoninduen,bainaJainkoGoienak botereaematenbadit,hilizanarenzoritxarraekarriko diot».
12.EtaNadanekhausnartzenjarraituzuenharentzat asmatuzezakeenoztopoariburuz.Denborabatenburuan, Nadanekberegogoanbueltaemanetagutunbatidatzi zionPertsiakoerregeXahJakitunarensemeAkishi, honelaesanez:
13«BakeaetaosasunaetaindarraetaohoreaAsiriako etaNinivekoerregeSenakeribengandik,etaberevisir etaHaiqârbereidazkariareneskutik,erregehandia!Izan bedipeniquezureetanireartean.
14Etagutunhauzureganairistenzarenean,altxatzen bazaraetaazkarjoangobazaraNisrînekolautadara,eta AsiriaraetaNinivera,emangodizuterreinuagerrarik gabeetaguda-talderikgabe»
15EtabestegutunbatereidatzizionHaiqârizenean Egiptokoerregefaraoiari«Bakeaegondadilazureeta nireartean,erregeahaltsua!
16GutunhauiristenzaizununeanjaikietaAsiriaraeta NiniveraNisrinlautadarajoangobazara,gerrarikgabe etaborrokarikgabeemangodizuterreinua
17EtaNadanenidazkerabereosabaHaiqâren idazkerarenantzekoazen
18Gerotolestuzituenbigutunak,etazigilatuzituen bereosabaHaiqâr-enzigiluarekin;halaereerregearen jauregianzeuden
19Gero,joanetagutunbatereidatzizionerregeakbere osabaHaiqâr-i:«Bakeaetaosasunanirebisir,nire idazkari,nirekantziler,Haiqâr
20OHaiqâr,eskutitzhauzureganairistenzarenean, bilduzurekindaudensoldaduguziak,etaizanbedi perfektuakjantzizetakopuruz,etaekarriniriniri bostgarreneguneanNisrînlautadan.
21.Etahanzureganaetortzenikusikonauzuenean, bizkortuetaarmadamugiarazinireaurkanirekin borrokatunahiduenetsaiabezala,nirekinbaititut Egiptokoerregefaraoiarenenbaxadoreak,gureindarra ikusdezaten.armadaetabeldurgaitzazu,gureetsaiak baitiraetagorrotogaituzte».
22Orduan,gutunazigilatuetaerregearenzerbitzarietako batekHaiqâr-ibidalizion.Hartuzuenidatzitakobeste gutunaetazabalduzuenerregearenaurrean,etairakurri zionetazigiluaerakutsizion.
23.Etaerregeakeskutitzeanzerzegoenentzutean, nahasmenduhandiz,haserrehandizhaserretuzen,eta esanzuen:«A,nirejakinduriaerakutsidut!zeregindiot Haiqâr-igutunhaueknireetsaieiidatzidizkielako?Hau aldaharengandikdudanordainaharekindudan onuragatik?
24.Nadanekesanzion:«Ezzaitezatsekabetu,errege! eztahaserretu,bainagoazenNisrînekolautadaraetaikus dezagunipuinaegiadenalaez»
25.Orduan,Nadanbosgarreneguneanjaikietaerregea etasoldaduaketavisirhartuzituen,etabasamorturajoan zirenNisrinlautadara.Etaerregeakbegiratuzuen,eta hara!Haiqâretaarmadamultzoanjarriziren.
26Haiqâr-ekerregeahanzegoelaikusizuenean, hurbilduetaarmadariseinaleaemanziongerranbezala mugitzekoetaerregearenaurkaborrokatzeko eskutitzeanaurkituzenbezala,ezzekienNadanekzer zuloazulatuzuen.hura.
27.EtaerregeakHaiqâr-enegintzaikusizuenean, larritasun,izuetanahasmenduzhartuzuen,etahaserre handizhaserretuzen.
28.Nadanekesanzion:«Ikusialduzu,eneerregejauna! zeregindugaiztohonek?bainaezzaitezhaserretueta ezizanatsekaberik,ezmindurik,bainazoazzureetxera etaeserizuretronuan,etaHaiqârekarrikodizutloturik etakateezkateatua,etazureetsaiakendukodizut nekerikgabe»
29Etaerregeaberetronuraitzulizen,Haiqârgatik haserreturik,etaezzuenezereginberagatikEtaNadan Haiqâr-erajoanzenetaesanzion:«Ala,eneosaba! Erregeapozhandizpoztenda,etaeskerrakematendizu agindutakoaeginizanagatik
30Etaorainzureganabidalinau,soldaduakberen eginkizunetarauztekoetazureganaetortzekoeskuak atzetikloturiketaoinakkateatuta,Faraoiaren enbaxadoreekhauikusdezaten,etaerregeaizandadin haieketaberenerregeakbeldurtuta»
31OrduanHaiqâr-ekerantzunzuen:«Entzutea obeditzeada»Etaberehalajaikietaeskuakatzetiklotu etaoinakkateatuzituen
32Nadanekhartuzuenetaberarekinjoanzen erregearenganaEtaHaiqâr-ekerregearenaurrean sartzean,agurraeginzionlurreanbereaurrean,eta botereaetabetikobizianahiizanzionerregeari
33Orduanerregeakesanzuen:«OHaiqâr,nireidazkaria, niregaiengobernadorea,nirekantziler,nireestatuko agintaria,esaidazuzergaiztakeriaegindizudan,egintza itsusihonengatiksarinauzula».
34Orduan,letrakerakutsizizkiotenbereidatzianeta berezigiluarekin.EtaHaiqâr-ekhoriikusizuenean, gorputz-adarrakdardaraeginzionetamihialotuzitzaion berehala,etaezinizanzuenbeldurrezhitzikesan;baina burualurrerazintzilikatuetamutuzegoen.
35.Etaerregeakauikusizuenean,gauzahura berarengandikzetorrelajakinzuen,etaberehalajaikieta aginduzienHaiqârhilzezaten,etaezpatazlepoajotzeko hiritikkanpo.
36OrduanNadanekoihueginzuenetaesanzuen:«Oi Haiqâr,oiaurpegibeltza!zertarakobaliodizuzure gogoetaedobotereaerregeariegintzahauegitean?
37Haladioipuin-kontalariak.Etaezpatagilearenizena AbuSamîkzen.Etaerregeakesanzion:«Oiezpatalari! jaiki,zoaz,moztuHaiqâr-enlepoabereetxekoatean,eta botabereburuagorputzetikehunbeso».
38OrduanHaiqârbelaunikojarrizenerregearenaurrean, etaesanzuen:«Bizibedierregejaunabetiko!etanihil
naibaduzu,betebedizurenahia;etabadakiteznaizela errudun,bainagaiztoakberegaiztakeriarenkontuak emateko;halaere,eneerregejauna!Erregutzendizuteta zureadiskidetasunari,utziezpatagileariniregorputza nireesklaboeiematea,lurperatunazaten,etazure esklaboaizandadilazuresakrifizioa».
39.Jaikizenerregeaetaaginduzionezpatagilearibere nahiarenaraberaegiteko.
40.EtaberehalaaginduzienberezerbitzarieiHaiqâreta ezpatagileaharzezatenetaharekinbiluzikjoanzezaten, hilzezaten.
41.EtaHaiqâr-ekziurjakinzueneanhilbeharzelabere emaztearibidalizion,etaesanzion:«Zatozetaene bidera,etaizanbedizurekinmilabirjinagazte,etajantzi itzazupurpurazkosoinekozetasoinekoz.zetanegaregin dezatelahilbainolehen.
42.Prestaezazumahaiaezpatagilearentzatetaharen zerbitzarientzatEtanahastuardoasko,edandezaten»
43.Etaeginzuenberakaginduzionguzia.Etaoso jakintsua,argiaetazuhurrazen.Etakortesiaeta ikaskuntzaposibleguztiakbatuzituen
44Etaerregearenarmadaetaezpatagileahelduzirenean, arkituzutenmahaiaordenatuta,etaardoaetaopari goxoak,etajatenetaedatenhasizirenaskatueta mozkortuarte
45OrduanHaiqâr-ekezpatagileataldetikapartehartu zuenetaesanzuen:«OAbuSamîk,ezaldakizu Sarhadumerregeak,Senakerib-enaitak,hilnahiizan zintudanean,hartuetalekujakinbateanezkutatu zintudalaerregearenhaserreabaretuzenetazuregatik eskatuzuen?
46Etabereaitzineanekarrizintudanean,poztu eginzenzurebaitan,etaorhoitzaitezorainegindizudan ontasunaz
47Etabadakiterregeadamutukodelanigatiketa haserrehandizhaserretukodelaeneexekuzioaz
48Zereneznaizerrudun,etagertatukodabere jauregianaurkeztukonauzuenean,zorteonhandiarekin egingoduzutopo,etajakingoduzuNadannire ahizparensemeakengainatunauelaetaegintzatxarhau egindidala,etaerregeadamutukodanihilizanaz;eta orainsotobatdaukatnireetxekolorategian,etainorkez duezagutzen.
49Ezkutatunazazubertannireemaztearen ezagutzarekin.Etakartzelandaukatesklabobathiltzea mereziduena.
50.Ateraezazu,etajantziezazunirearropaz,etaagindu zerbitzariei,mozkortutadaudenean,hildezaten.Ezdute jakingonordenhiltzenaridiren.
51.Etabotaezazubereburuaberegorputzetikehun beso,etaemanberegorpuaeneesklaboeilurperatu dezaten.Etaaltxorandibatbildukodezunerekin.
52Orduan,ezpatagileakHaiqâr-ekagindubezalaegin zuen,etaerregearenganajoanetaesanzion:«Bizibedi zureburuabetiko!».
53Orduan,Haiqâr-enemazteakasterouztenzion ezkutalekuanharentzatnahikoazena,etainorkezzekien berabakarrik.
54.Etaberriemanetaerrepikatuetazabalduzenleku guztietanHaiqârJakintsuanolahiletahilzen,etahiri hartakojendeguztiaknegareginzuenharengatik
55.Etanegarrezesanzuten:«Aihire,oHaiqâr!etazure ikasteagatiketazurekortesiagatik!Zeintristezutazeta zureezagutzaz!Nonaurkidaitekezubezalakobestebat? etanonegondaitekegizonbathainburutsua,hainikasia, gobernatzekohaintrebea,zureantzaizandezan,zure lekuabetetzeko?».
56BainaerregeadamutzenarizenHaiqâraz,eta damutzeakezertarakobaliozion.
57.Orduan,Nadanideituzion,etaesanzion:«Zoazeta hartuzurelagunaketaegindoluaetanegarbatzure osabaHaiqâr-enalde,etanegareginohidenbezala, harenmemoriariohoreeginez».
58.BainanNadan,ergelak,ezjakinak,bihotzgogorrak, bereosabarenetxerajoanzirenean,ezzueneznegar,ez atsekaberik,ezdeiegin,baiziketajendebihozgabeeta dissolutuabilduetajatenetaedatenjarrizen.
59.EtaNadanhasizenHaiqâr-ekoneskameaketa esklaboakharrapatzen,etalotuetatorturatueta zirriborrolarribatekin
60Etaezzuenerrespetatubereosabarenemaztea,bere mutikoabezalahazizuena,bainanahizuenbekatuan erorzedinharekin
61BainaHaiqârezkutalekuanebakiaizanzen,etabere esklaboenetaberehurkoennegarraentzunzuen,eta JainkoGoi-goikoa,errukitsua,goraipatuzuen,eta eskerrakemanzituen,etabetiotoitzegiteneta erregutzenzuenJainkoGoi-goikoari
62Etanoizeanbehinethortzenzenezpatagilea Haiqârera,ezkutalekuarenerdianzegoela:etaHaiqâr ethorrizenetaothoitzeginzionEtakontsolatueta libratunahiizanzuen
63EtabesteherrialdeetanHaiqârJakintsuahilzela jakinarazizutenean,erregeguztiakatsekabetutaeta mespretxatuzituztenSenakeriberregea,etadeitoratu eginzutenHaiqârasmakizunenebaztenzuenaz
KAPITULUA4
"Esfingearenigarkizunak".Ahikarribenetangertatu zitzaiona.Bereitzulera.
1EtaEgiptokoerregeakHaiqârhilzutelaziurtatu zuenean,berehalajaikietagutunbatidatzizion Senakeriberregeari,bertangogoraraztenzizkionbakea, osasuna,ahalmenaetaohorea,zuretzatberezikinahi dugun.eneanaiamaitea,Senakeriberregea.
2.Zeruarenetalurrarenarteangaztelubateraikinahi izandut,etanahidutzukzuregandikgizonjakintsueta argibatbidaldezadanniretzateraikitzeko,etanire galderaguztiakerantzuteko,etaizandezadan.zergaketa Asiriakomuga-zergakhiruurtez».
3GerogutunazigilatuetaSenakerib-ibidalizion.
4.Hartuetairakurrizuen,etaemanzienberevisireieta bereerreinukonobleei,etanahasturiketalotsatuegin ziren,etahaserreandibatekin,etanolajokatubehar zuennahastutazegoen.
5.Orduanbilduzituenagureaketajakintsuaketa jakintsuaketafilosofoak,etaigarleaketaastrologoak,
etabereherrialdeanzeudenguztiak,etairakurrizien gutunaetaesanzien:«Zuetarikonorizangoda?zoaz Egiptokoerregefaraoiarenganaetaerantzunzion galderak?».
6.Etaesanzioten:«Oigureerregejauna!jakizuzure erreinuanezdagoelagalderahauekezagutzendituenik Haiqâr,zurevisiretaidazkariaizanezik.
7.Guk,ordea,ezduguhorretantrebetasunik,Nadan berearrebarensemeaizanezik,berakirakatsibaitzion berejakinduria,ikaskuntzaetaezagutzaguztia.Dei iezaiozuzuregana,agianaskatukodukorapilogogor hau».
8Orduan,erregeakNadanideituzion,etaesanzion: «Begiratugutunhauetaulertuzerdenbertan».Eta Nadanekirakurrizuenean,esanzuen:«Enejauna!nor dagaizeruarenetalurrarenarteangaztelubat eraikitzeko?».
9EtaerregeakNadanenhizkeraentzutean,atsekabe handietalazgarribatezatsekabetuzen,etaberetronutik jaitsietaerrautsetaneserizen,etahasizennegarrezeta negarHaiqâr-engainean
10Esaten:«Eneatsekabea!OHaiqâr,sekretuaketa asmakizunakezagutzenzenituenak!ainaizzuregatik,o Haiqâr!Onereaberriarenmaistraetaerreinukoburuzagi, nonaurkitukodutzureantzekoa?OHaiqâr,onere herrikoirakaslea,noraitzulikonaizzuregatik?ainauzu zuregatik!nolasuntsituzaitut!etajakintzarikgabe, erlijiorikgabe,gizontasunikgabekomutilergeleta ezjakinbatenhitzakentzutennituen
11Ah!etaberriroAhneuretzat!norkeman diezazkidakebehingoz,edoHaiqârbizirikdagoela esanez?etanikemangoniokenireerreinuarenerdia 12Nongoadahau?Ah,Haiqâr!zuikusnezakeen behingoz,zuribegira,etazurekingozatzeazbetenadin 13Ah!Onereatsekabeazuregatikbetirako!OHaiqâr, nolahilzaitut!etaeznintzenzurekasuangelditu, kontuarenamaieraikusiarte»
14Etaerregeanegarrezjarraituzuengauetaegun Orainezpatagileakikusizueneanerregearenhaserreaeta Haiqâr-ekikozuenatsekabea,bihotzaleunduzitzaion harengana,etaharenaitzinerahurbilduetaesanzion: 15«Enejauna!aginduzurezerbitzarieiburuamozteko». Orduanerregeakesanzion:«Aihiri,AbuSamîk,zeinda zureerrua?».
16.Etaezpatagileakesanzion:«Enenagusi!Bere nagusiarenhitzarenkontraegitenduenesklabooro hiltzenda,etanikzureaginduarenkontraegindut».
17.Orduanerregeakesanzion.'Aizuri,oAbuSamîk, zertanjokatuduzunireaginduarenaurka?'
18.Etaesanzionezpatagileak:«Enejauna!Haiqâr hiltzekoaginduzenidan,etabanekiendamutukozinela beragatik,etagaizkieginzuela,etalekubateanezkutatu nuen,etabereesklaboetakobathilnuen,etaorain segurudago.zisterna,etaagintzenbadidazuekarriko dizut».
19.Etaerregeakesanzion.«Aizuri,oAbuSamîk!iseka egindidazuetaninaizzurejauna».
20.Etaesanzionezpatagileak:«Ez,bainazureburuaren biziaz,enejauna!Haiqârsalbuetabizirikdago».
21.Etaerregeakesaerahorientzutean,ziuregonzen,eta buruakigerieginzuen,etabozkariozzorabiatuzen,eta aginduzienHaiqârekartzeko
22.Etaesanzionezpatagileari:«Ozerbitzarifidagarria! zurehitzaegiazkoabalitz,aberastunahikonuke,etazure duintasunazurelagunguztiengainetikgoratu».
23.Etaezpatagileapoz-pozikjoanzenHaiqâr-enetxera iritsiarte.Etaezkutalekukoateairekizuen,etajaitsizen etaHaiqâraurkituzueneserita,Jainkoalaudatzeneta eskerrakematen.
24.Etaoihueginzion,esanez:«OiHaiqâr,nikekartzen dutpoz,etazoriontasunetagozamenhandiena!».
25Haiqâr-ekesanzion:«Zerdaberria,AbuSamîk?». EtaesanzionFaraoiariburuzkoguztiahasieratik bukaeraraino.Orduanhartuetaerregearenganajoanzen.
26.Etaerregeakbegiratuzuenean,ikusizueneskasegoeran,etaileabasapiztienantzerahazizelaeta azkazalakarranoarenatzaparrakbezala,etagorputza hautsezzikinzuela,etaaurpegiarenkoloreaaldatueta lausotueginzenetaorainerrautsenantzekoazen.
27Etaerregeakikusizuenean,atsekabetueginzen harengatik,etaberehalajaikietabesarkatuetamusu emanzion,etanegareginzuenharengainean,etaesan zuen:«LaudorioaizandadilaJainkoa!niganaitzuli zaituenak»
28Orduan,kontsolatuetakontsolatuzuenEtabere soinekoakenduetaezpata-gizonarijarrizion,etaoso errukitsuaizanzenharekin,etaondasunandiakeman zizkion,etaHaiqâratsedenhartuzuen
29Orduan,Haiqâr-ekesanzionerregeari:«Bizibedi erregejaunabetiko!Hauekdiramundukoumeen egintzakPalmondobathazidutharengainean makurtzeko,etaalboetaramakurtuetabeherabota ninduen
30Baina,eneJauna!Zureaurreanagertunaizenez,ez zaitzatelaaxolazuzapaltzea!Etaerregeakesanzion: «BedeinkatuaizandadilaJainkoa,urrikalduzaituena, etajakitenzintuztelagaizkia,etasalbatuzintuztenetahil izatetiklibratuzaituena
31Bainazoazbainuepelera,etamoztuburua,eta moztuazazkalak,etaaldatuarropa,etadibertituzaitez berrogeiegunez,zureburuariongiegindezazunetazure egoeraetazureaurpegiarenkoloreahobetudezazun. itzuldaitekezuregana».
32.Orduanerregeakberesoinekogarestiakerantzieta Haiqâr-ekjantzizuen,etaHaiqârekJainkoarieskerrak emanetaerregearigorazarreeginzion,etapozetapozik joanzenbereegoitzara,JainkoGoi-goikoalaudatuz.
33.Etabereetxekojendeapoztuzenharekin,etabere lagunaketaberabizizelaenzutenzutenguztiakere poztenziren.
KAPITULUA5
"Igarkizunen"letraerakustenzaioAhikarri.Mutilak arranoengainean.Lehenengo"hegazkin"bidaia. Egiptora.Ahikar,jakinduriaizateakumoreaerebadu. (27.bertsoa).
1.Etaeginzuenerregeakaginduzionbezala,eta berrogeiegunezatsedenhartuzuen
2.Orduanberesoinekorikalaienajantzizuen,etazaldiz joanzenerregearengana,bereesklaboakatzetiketa aurreanzituela,pozetapoz-pozik
3.BainaNadanberearrebarensemeakjakiteanzer gertatzenarizen,beldurraketaizuakbereganatuzituen, etaharritutageldituzen,zereginezzekiela.
4.Haiqâr-ekikusizuenean,erregearenaitzineansartu etaagurtuzuen,etaagurraitzulietaalboaneserarazi zuen,esanez:
'OeneHaiqârlaztana!BegiraitzazuEgiptokoerregeak hilzinelaentzunondorenbidalizizkigungutunhauek.
5Zirikatuetagaraitugaituzte,etagureherrietakoasko Egiptoraihesegindute,Egiptokoerregeakguri eskatzekobidalidizkigunzergenbeldurrez.
6OrduanHaiqâr-ekeskutitzahartuetairakurrizueneta bereedukiaulertuzuen.
7Orduan,erregeariesanzion.«Ezhaserretu,enejauna! Egiptorajoangonaiz,Faraoierantzunakitzulikodizkiot, etagutunhauerakutsikodiot,etazergeiburuz erantzungodiot,etaihesegindutenguztiakitzulikoditut; etazureetsaiaklotsatukoditutJainkoGorenaren laguntzaz,etazureerreinukoZoriontasunagatik»
8EtaerregeakHaiqâr-enhizkerahauentzunzuenean, pozhandizpoztuzen,etaberebihotzazabalduzeneta faboreaerakutsizion
9Haiqâr-ekesanzionerregeari:«Emaidazuberrogei egunekoatzerapenaarazohauaztertuetakudeatzeko» Etaerregeakhaubaimenduzuen
10EtaHaiqârjoanzenberebizilekura,etaehiztariei aginduzienbiarranogazteharrapatzeko,etaharrapatu etaekarrizizkioten:etasoka-ehuleeiaginduzien kotoizkobikableehuntzeko,haietakobakoitzabimila besoluze,etaarotzakekarrietabikutxahandiegiteko aginduzien,etahaueginzuten
11Orduanhartuzituenbimutiko,etaegunguziak ematenzituenarkumeaksakrifikatzenetaarranoaketa mutilakjatenematen,etamutilakarranoenbizkar gaineanibilaraziz,etakorapilosendobatekinlotuzituen, etakableaoinetaralotuzuenarranoetarik,etagorantz igotzenutzizietenapurka-apurkaegunero,hamar besokodistantziara,ohituetahorretarahezizirenarte; etasokarenluzeraguztianaltxatuzirenzerurairitsiarte; mutilakbizkargaineanegonik.Orduanberegana erakarrizituen.
12.EtaHaiqâr-ekikusizueneanberenahiabeteazela, mutikoeiaginduzienzeruraigotzenzireneanoihuegin beharzutela,esanez:
13«Ekariezaguzubuztinaetaharria,faraoierregeari gaztelubateraikidiezaiogun,alferbaikara».
14EtaHaiqârezzeninoizamaituhaiekentrenatzeneta entrenatzenahaliketapunturik(trebetasunikhandiena) iritsiarte.
15Orduan,haiekutzirik,erregearenganajoanetaesan zion:«Enejauna!lanazurenahiarenaraberabukatuda. Jaikinirekinmirariaerakusteko».
16Orduan,erregeajaikietaHaiqâr-ekineserizeneta lekuzabalbaterajoanzenetaarranoaketamutilak ekartzerabidalizuen,etaHaiqâr-eklotuetaairerautzi zituensokarenluzeraosoan,etaoihukahasiziren.
irakatsizien.Gerobereganaerakarrizituenetaberen tokianjarrizituen.
17Etaerregeaketaharekinzeudenakharridurahandi batekinharrituziren:etaerregeakmusuemanzion Haiqârbegienartean,etaesanzion:«Zoazbakean,ene maitea!Onereerreinuarenharrotasuna!Egiptoraeta FaraoiarengaldereierantzunetaJainkoGorenaren indarrezmenderatu.
18.Geroaguresanzion,etahartuzituenbere gudarosteak,beregudarosteak,gazteaketaarranoak,eta joanzenEgiptokobizilekuetara;etaailegatuzenean, erregearenherrialderaitzulizen.
19.EtaEgiptokoherriakjakinzueneanSenakeribbere Kontseilukogizonbatbidalizuelafaraoiarekinhitz egitekoetaharengaldereierantzuteko,faraoierregeari emanziotenberria,etaberekontseilaripribatuentalde batbidalizuenharenaurreraeramateko..
20Etaethorrizen,etasarthuzenFaraoiarenaitzinean, etaagurtuzionerregeeiegiteakomenidenbezala.
21.Etaesanzion:«Eneerregejauna!Senakerib erregeakagurtzenzaitubakeetaindaretaohoreugariz 22Etaigorrinau,bereesklaboetarikbatnaizen,zure galdereierantzuteko,etazurenahiguziabetedezadan: zerenbialdubaitzueneneerregejaunarengandik bilhatzera,zurearteangaztelubateraikikodizunazerua etalurra
23EtanikJainkoGorenarenlaguntzazetazuremesede nobleazetanirejaunerregearenbotereazeraikikodizut zuknahiduzunbezala
24Baina,eneerregejauna!HiruurtezEgiptokozergei buruzbertanesanduzuna,orainerreinubaten egonkortasunajustiziazorrotzada,etairabaztenbaduzu etanireeskuakezbadutrebetasunikzurierantzuteko, orduannirejaunaerregeakbidalikodizuaipatudituzun zergak
25Etazuregalderetanihardetsibadizut,gelditukozaizu aipatuduzunguztianereerregejaunaigortzea
26EtaFaraoiakmintzohuraentzutean,harritutagelditu zen,etanahasturikgeldituzenberemihiaren askatasunazetaberemintzamenatseginaz
27Faraoiakesanzion:«Giza!zeindazureizena?Eta esanzuen:«ZurezerbitzariaAbiqâmda,etani Senakeriberregeareninurrietakoinurritxikibat».
28.EtaFaraoiakerranzioen:«Ezalzuenhirejaunakhi bainoduintasunhandiagokoinor,igorrididalainurritxo batnirierantzutekoetanirekinmintzatzera?
29Haiqâr-ekesanzion:«Eneerregejauna!Nahinuke JainkoGorenarizuregogoandagoenabetedezadan, Jainkoaahulekinbaitagoindartsuaknahasteko».
30Orduan,faraoiakaginduzuenAbiqâmentzako bizilekubatprestatuetabazka,haragia,edariaetabehar zuenguztiahornitzeko.
31.Etabukatuzenean,hiruregunenburuan,Faraoiak purpuraetagorrizjantzizuenetaberetronuaneserizen, etaberevisirguztiaketabereerreinukomagnateakzutik zeudeneskuakgurutzatuta,oinakelkarrenondoan,eta buruakmakurtuta.
32.EtaFaraoiakbidalizuenAbiqâmbilatzera,etaberari aurkeztuzitzaionean,makurtueginzenharenaurrean, etalurramusuemanzionaurrean
33Faraoiakesanzion:«OAbiqâm,norenanaizni?eta nireerreinukonobleak,norenantzekoakdira?».
34Haiqârekesanzion:«Eneahaidejauna,niBelidoloa bezalakoazara,etazureerreinukonobleakharen zerbitzariakbezalakoakdira».
35Harkerranzioen:Zoaz,etaitzulibiharhuna.Haiqâr joanzen,beraz,faraoiakaginduzionbezala.
36.Biharamunean,Haiqâr,faraoiarenaitzineansartuzen, etagoraeginzuen,etajarrizenerregearenaurrean.Eta Faraoiagorrikolorezjantzitazegoen,etanobleakzuriz jantzita.
37Faraoiakesanzion:«Oi,Abiqâm,norenanaizni?eta nireerreinukonobleak,norenantzekoakdira?».
38Abiqamekesanzion:«Enejauna!zueguzkia bezalakoazara,etazurezerbitzariakharenhabeak bezalakoakdira».Faraoiakesanzion:«Zoazzure egoitzara,etaetorribiharhona».
39OrduanFaraoiakaginduzionbereGortearizuri garbiajanzteko,etaFaraoiahaiekbezalajantzietabere tronuaneserizen,etahaiekHaiqâreramatekoagindu zuenEtasarthuetaeserizanharenaitzinean
40Faraoiakesanzion:«OiAbiqâm,norenanaizni?eta nirenobleak,norenantzekoakdira?»
41Abiqamekesanzion:«Enejauna!zuilargia bezalakoazara,etazurenobleakplanetaketaizarrak bezalakoakdira»EtaFaraoiakesanzion:«Zoaz,eta biharizanzaitezhemen»
42OrduanFaraoiakberezerbitzarieikolore ezberdinetakojantziakjanztekoaginduzien,eta Faraoiakbelusezkosoinekogorriajantzizuen,etabere tronuaneserizenetaAbiqâmekartzekoaginduzienEta sarthuzanetaagurtuebanbereaitzinean
43Etaesanzuen:«OiAbiqâm,norenanaizni?etanire armadak,norenantzekoakdira?»Etaesanzuen:«Ene jauna!zuapirilabezalakoazara,etazurearmadakharen loreakbezaladira»
44Erregeakhorientzuteanpozhandizpoztuzeneta esanzuen:«OiAbiqâm!lenbizikoaldianBel idoloarekinkonparatuninduzun,etaenenobleakharen zerbitzariekin
45Etabigarrenaldianiguzkiarekinalderatuninduzun, etaenenobleakeguzkiizpiekin.
46.Etahirugarrenaldizilargiarekinkonparatu ninduzun,etaenenobleakplanetekinetaizarrekin.
47.Etalaugarrenaldizalderatuninduzunapirileko hilabetearekin,etaenenobleakharenloreekin.Baina orain,oiAbiqâm!esaidazu,zurejauna,Senakerib erregea,norenadahura?etaberenobleak,noren antzekoakdira?».
48Haiqâr-ekoihuhandizoihukatuzuenetaesanzuen: «Urrutiizandadilanireerregejaunaetazuretronuan eserizarenaipamenaegitea.Bainaaltxazaitezzure oinetan,eneerregejaunanorenantzekoadenetabere nobleaknorenantzekoakdirenesandezadan».
49.EtaFaraoianahastuzenberemihiarenaskatasunaz etaihardestekoausardiaz.OrduanFaraoiaaltxatuzen beretronutik,etajarrizenHaiqâr-enaurrean,etaesan zion:«Esadazuorain,jakindezadannorenantzekoaden zureerregejauna,etanobleenantzekoak».
50.EtaHaiqârekesanzion:«NirejaunazerukoJainkoa da,etaberenobleaktximistaketatrumoiakdira,etanahi dueneanhaizeakjotzenduetaeuria
51.Etaagintzendutrumoiari,etaargitzenduetaeuria egitendu,etaeustendioeguzkiari,etaezduematen bereargia,etailargiaetaizarrak,etaezduteinguratzen.
52.Etaekaitzariagintzendio,etaputzegitendueta euriaerortzenduetaapirileanzapaltzendueta suntsitzenditubereloreaketabereetxeak».
53.EtaFaraoiakmintzaldihauentzutean,asarreandi batekinnahasturikgeldituzen,etaesanzion:«Oigizona! esaidazuegia,etajakiniezadazunorzarenbenetan».
54.Etaesanzionegia.«NinaizHaiqâreskribaua, Senakeriberregearenkontseilaripribatuenartean handiena,etaharenvisiretabereerreinukogobernadore etaberekantzilernaiz».
55.Etaesanzion:«Egiaesandezuesaerahonetan. BainaHaiqâr-enberriizandugu,Senakeriberregeakhil duela,bainabizirikzaudeladirudi.
56.EtaHaiqâr-ekesanzion:«Bai,halaizanzen,baina gorespenaizandadilaezkutuandagoenadakien Jainkoari,zerennirejaunaerregeakagindubaitzuenhil nadin,etasinetsizuengizongaltzaileenhitza,baina Jaunaklibratuzuenni,etazorionekoaharengan itxarotenduena»
57EtaFaraoiakesanzionHaiqâr-i:«Zoaz,etaizan biharhemen,etaesaidazuinoizentzunezdudanhitzbat nirenobleengandik,eznireerreinukoetanire herrialdekojendearengandik»
KAPITULUA6
AsmakizunakarrakastaduAhikarrekfaraoiarengaldera guztieierantzutendieArranoenmutilakdiraeguneko gorenaAntzinakoEskrituretanhaingutxitanaurkitzen denadimena34-45bertsoetanagertzenda
1Haiqârjoanzenbereegoitzara,etaidatzizuengutun bat,bertanesanez:
2AsiriakoerregeSenakeribengandiketaNinive Egiptokoerregefaraoiari
3«Bakeazuri,eneanaia!etahonenbidezjakinarazten dizugunadaanaiabatekbereanaiarenetaelkarren erregeenbeharraduela,etazuregandiknireitxaropena dabederatziehuntalentuurremailegatukodizkidazula, beharbaitutjanariaemateko.soldadubatzuk,haiekin gastatuahalizateko.Etapixkabatgeroagobidaliko dizut».
4Gerogutunatolestuetabiharamuneanaurkeztuzion faraoiari.
5.Etaikusizuenean,txunditutageldituzen,etaesan zion:«Egiaz,ezdiotsekulainorientzunhizkuntzahau bezalakorik».
6Orduan,Haiqâr-ekesanzion:«Benetan,hauda,nire erregejauna,zordiozuna».
7.EtaFaraoiakhauonartuzuen,esanez:«OiHaiqâr, erregeenzerbitzuanzintzozarenazureantzekoada.
8.BedeinkatuaizanbediJainkoa,jakinduriazperfektu eginzaituena,etafilosofiazetaezagutzazapaindu zaituena.
9.Etaorain,oHaiqâr,geratzendazuregandiknahi duguna,zeruarenetalurrarenartekogaztelugisaeraiki dezazun»
10Orduan,Haiqâr-ekesanzuen:«Entzuteaobeditzeada. Gaztelubateraikikodizutzurenahietaaukeraren arabera;baina,enejauna,karea,harria,buztinaeta langileakprestatzendizkizut,etaeraikitzailetrebeak ditut,zuknahiduzunbezalaeraikikodizutenak».
11.Etaerregeakprestatuzionguzia,etajoanzirentoki zabalbatera;etaHaiqâretaberemutilaketorriziren bertara,etaeramanzituenarranoaketagazteakberekin; etaerregeaetaberenobleguztiakjoanzirenetahiriosoa bilduzenHaiqâr-ekzeregingozuenikuszezaten.
12.OrduanHaiqâr-ekutzizituenarranoakkutxetatik, etagazteakbizkarreanlotuzituen,etasokakarranoen oinetaralotuzituen,etaaireanutzizituen.Etagoraegin zuten,zeruarenetalurrarenarteangeldituzirenarte.
13Etamutilakoihukahasiziren,ziotela:«Ekarri adreiluak,ekarribuztina,erregearengazteluaeraikitzeko, alferrikgabiltzaeta».
14Etajendetzatxunditutaetatxunditutazegoen,eta miretsiegitenzutenEtaerregeaetaberenobleak harritzenziren
15Haiqâretaharenzerbitzariakasizitzaizkien langileakkolpatzen,etaoihueginzietenerregearen gudarosteei,esanez:«Ekarriitzazulangiletrebeeinahi dutena,etaezoztopaitzazuberenlana»
16Etaerregeakesanzion:«Eroazara;norkeraman dezakeezerdistantziahorretara?»
17Haiqâr-ekesanzion:«Enejauna!nolaeraikikodugu aireangaztelubat?etanirejaunaerregeahemenbalego, egunbakarbateanhainbatgaztelueraikikozituen»
18EtaFaraoiakesanzion:«Zoaz,oHaiqâr,zure bizilekura,etaatsedenhartu,gazteluaeraikitzeariutzi diogulako,etaetorribiharnigana»
19Orduan,Haiqârbereegoitzarajoanzeneta biharamuneanfaraoiarenaurreanagertuzenEta Faraoiakesanzuen:«OHaiqâr,zerberridagozure nausiarenzaldiaz?izanere,AsiriakoetaNiniveko lurraldeanirrinkariegitenduenean,etagurebehorrak harenahotsaentzutendutenean,berenkumeakbotatzen dituzte».
20.Haiqâr-ekhitzhauentzunzuenean,joanzenetakatu bathartuzuen,etalotuetaastintzenhasizenegiptoarrek horientzunarte,etajoanzirenerregearihorrenberri eman.
21.EtaFaraoiakbidalizuenHaiqârhartzera,etaesan zion:«OiHaiqâr,zergatikjotzenduzuhorrelaeta irabiatzenduzuaberemutuhori?».
22.Haiqârekesanzion:Eneerregejauna!egiazki egintzaitsusiaegindidala,etamereziizanduzirriborro etaazoteau,zerenSenakeriberregejaunakoilareder batemanbaitzidan,etaegiazkoahotssendoazueneta egunetagauekoorduakezagutzenzituen.
23.Etakatuagauhonetanbertanjaikietaburuamoztu etaaldeeginzuen,etaegintzahaudelaeta,zirriborro hauemandiot.
24Faraoiakesanzion:«OHaiqâr,ikustendutguzti honetatikzahartzenarizarelaetazuredohaintasunean zaudela,zerenEgiptoetaNinivearteanhirurogeita
zortziparasangdaude,etanolajoanzengauhonetan bertanetamoztuzuen.zureoilarrarenburuaetaitzuli?
25Haiqâr-ekesanzion:«Enejauna!Egiptoreneta Niniverenarteanhalakodistantziarikbalego,nola entzungozutenzurebehorrekerregearenjaunarenzaldia haserreegitenetakumeakbotatzendituenean?etanola iritsizitekeenzaldiarenahotsaEgiptora?
26.EtaFaraoiakhorientzunzuenean,jakinzuen Haiqâr-ekberegaldereierantzunziola.
27Faraoiakesanzuen:«OiHaiqâr,nahidutzukitsashondarrezkosokakegitea».
28.Haiqâr-ekesanzion:«Eneerregejauna!Agindu iezadazuealtxortegitiksokabatateratzeko,antzekobat egiteko».
29Orduan,Haiqârjoanzenetxearenatzealdera,eta zuloakeginzizkionitsasoarenertzzakarrean,etaeskuan hareaeskukadabathartuzuen,itsas-hondarra,eta eguzkiaaterazenean,etazuloetansartuzenean,zabaldu zuen.hondarraeguzkitansokakbezalaehundutabezala bihurtuarte.
30Haiqâr-ekesanzuen:«Eginitzazuzurezerbitzariei sokahauekharditzaten,etanahiduzunean,haiek bezalakobatzukehundukodizkizut»
31Faraoiakesanzuen:«Haiqâr,errota-harribatdugu hemenetahautsiegindaetazukjosidezazunnahidut»
32OrduanHaiqâr-ekbegiratuzion,etabesteharribat aurkituzuen
33Etaesanzionfaraoiari:«Enejauna!Atzerritarranaiz: etaezdaukatjostekotresnarik
34Bainanahidutzurezapatarileialeiagintzen diezadatelaharrihonetatikpuntakmozteko,errota-harri horijosidezadan»
35Orduan,Faraoiaketaberenobleguztiekbarreegin zutenEtaerranzaroen:«BedeinkatuaizanbediJainko Goi-goikoa,zeñakemanzizunadimenetajakintzahau»
36EtaFaraoiakikusizueneanHaiqâr-ekgaraituzuela, etabereerantzunakitzulizizkion,berehalahunkituzen, etaaginduzienhiruurtekozergakbiltzekoetaHaiqârera ekartzeko
37EtaberesoñekoakerantzietaHaiqâr,etabere soldaduaketaberezerbitzariakipinizituen,etabere bidaiakogastuakemanzizkion.
38.Etaesanzion:«Zoazbakean,oiberenausiaren indarraetabereDoktoreenharrotasuna!sultanetakoren batalduzureantzekoa?EmaneneagurraSenakerib zureerregejauna,etaesaniezaiozunolabidali dizkiogunopariak,zerenerregeakgutxirekin konformatzendira».
39Orduan,Haiqârjaikizenetafaraoierregeareneskuak musukatuetalurrabesarkatuzuenbereaurrean,eta indar,iraupenaetaoparotasunaopazizkionbere diruzaintzan,etaesanzion:«Enejauna!Zuregandiknahi dutgureherrietakobatereezdadilaEgiptongeratu».
40.EtaFaraoiajaikizenetairagarleakbidalizituen EgiptokokaleetanAsiriakoedoNinivekoherrietatikbat ereezzelageratukoEgiptokolurrean,Haiqâr-ekinjoan beharzirelabaizik.
41.Orduan,Haiqârjoanzenfaraoierregeaagurtueta bidaiaeginzuenAsiriaetaNinivelurraldearenbila;eta altxorbatzuketaaberastasunaskozituen
42.EtaSenakeriberregearenberriizanzeneanHaiqâr zetorrela,aterazitzaionbideraetapozhandizpoztuzen, besarkatuetamusuemanetaesanzion:«Ongietorri etxera:oisenide!nireanaiaHaiqâr,nireerreinuaren indarraetanireerreinuarenharrotasuna.
43.Galdeezazuzernahiduzunnigandik,nire erreinuarenetanireondasunenerdianahibaduzuere.
44Orduan,Haiqâr-ekesanzion:«Eneerregejauna,bizi betiko!Erakutsezazumesede,eneerregejauna!Abu Samîk-inireordez,nirebizitzaJainkoareneskuetaneta hareneskuetanbaitzegoen».
45OrduanSenakeriberregeakesanzuen:«Ohoreaizan zaitez,eneHaiqârmaitea!AbuSamîk-engeltokia ezpatalaribihurtukodutnirekontseilaripribatueta gogokoenakbainogorago».
46Orduan,erregeagaldetzenhasizitzaionnolaibilizen Faraoiarekinlehenetorreratikaldeeginarte,etanola erantzunzituengalderaguztiak,etanolajasozituen harengandikzergaketaaldaketak.jantziaketaopariak.
47.EtaSenakeriberregeapozhandizpoztuzen,eta erranzionHaiqâr-i:«Hartunahiduzunatributu honetatik,zerendenazureeskuanbaitago»
48EtaHaiqârerdian:«Bizibedierregeabetiko!Ezdut nahieneerregejaunarensegurtasunaetaharen handitasunareniraupenabaizik
49Oenejauna!zeregindezaketaberastasunarekineta bereantzekoekin?bañamesedeegitenbadidazu, emaidazuNadan,arrebarensemea,ordaindezadanegin didanagatik,etaemaniezadazubereodolaetaerrugabe edukinazadan»
50EtaSenakeriberregeakesanzuen:Harezazu,eman dizutEtaHaiqâr-ekhartuzuenNadan,berearrebaren semea,etaeskuaklotuzizkionburdinazkokateekin,eta eramanzuenberebizilekura,etakateastunbatjarrizion oinetan,etalotuzuenkorapiloestubatez,etahorrela lotuondorenbotazuengelailunbateansartuzen, erretiro-lekuondoan,etaNabu-halizendatuzuenharen gaineanzentinagisa,eguneroogibatetaurpixkabat emateko
KAPITULUA7
Ahikar-enparabolak,nonbereilobenheziketaosatzen duen.Simildeigarriak.Ahikarrekizenpintoreskoak deitzendizkiomutilari.HemenamaitzendaAhikarren istorioa.
1.EtaHaiqâr-eksartzenedoirtetenzenbakoitzean Nadan,berearrebarensemea,errietaegitenzion, zuhurkiesanez:
2'ONadan,enemutila!Onaetaatseginadenguztiaegin dizutetaitsusia,txarraetahiltzearekinsaritunauzu.
3«Enesemea!esaeretanesatenda:Belarriarekin entzutenezduenak,lepokozorrozekinentzungodiote». 4.Nadanekesanzuen:«Zergatikhaserretuhaiz nirekin?».
5.Haiqâr-ekesanzion:«Hazietairakatsizintudalako, etaohoreetaerrespetuaemanzintudalakoetahanditu eginzintudalako,etahazizintudanonenarekin,etanire lekuaneserizintudannireoinordekoaizanzaitezen.
munduan,etahiltzearekintratatunauzuetaneure hondamenarekinordainarazinauzu.
6BañaJaunakbazekiengaizkianintzela,etasalbatu ninduenzukjarrizenidanontzitik,zerenJaunak sendatzenbaititubihotzhautsitakoaketaoztopatzen baititubekaizkeriaketaharroak.
7Oenemutila!zuizanzaraniretzatkobreajotzen dueneanzulatzendueneskorpioiabezala.
8Oenemutila!zoroarensustraiakjatenarizengazela bezalakoazara,etagaurgehitzenzaitetabiharbeltzaran egingoduteniresustraietanezkutatzenduten".
9Oenemutila!negukosasoihotzetanberelaguna biluzikikusizuenarenganaizanzara;etahartuzuenur hotzaetaisurizion.
10Oenemutila!harribathartuetazerurabotazuen gizonbatbezalaizanzaraniretzat,bereJaunarekin harrikaegiteko.Etaharriakezzuenjo,etaezzenaski altuerairisten,bainaerruaetabekatuarenkausabihurtu zen.
11Enemutila!ohoratuetaerrespetatuetanirehitzak entzunizanbaninduen,nireoinordekoizangozineneta niremenpeengaineanerreginatukozinen
12Oenesemea!badakizutxakurrarenedotxerriaren buztanahamarbesoluzeizangobalitzezlitzatekeela zaldiarenbaliorahurbildukozetabezalakoabalitzere 13Oenemutila!Ustenuennireoinordekoaizango zinelahiltzean;etahirebekaizkeriazetahire lotsagabekeriaznihilnahiizanzenituenBainaJaunak libratunauzuremaltzurkeriatik
14Enesemea!zuizanzaraniretzatgorotzagainean jarritakotranpabatbezala,etatxolarrebatetorrizeneta jarritaaurkituzuentranpaEtatxolarreakesanzion tranpari:"Zeregitenduzuhemen?"Esanzuentranpak: "HemenotoitzegitenarinaizJainkoari"
15Etaiondoakeregaldetuzion:"Zerdaeustenduzun egurzatia?"Esanzuentranpak:"Haritzgaztebatda, zeinarengaineanmakurtzennaizenotoitzean"
16Esanzuenalaitzak:"Etazerdazureahoandagoen gauzahori?"Honelaesanzuentranpak:"Horidira nireganahurbiltzendirengoseetabehartsuguztientzat eramatenditudanogiaetajanaria"
17.Esanzuenalondoak:"Orain,bada,aitzinnaitekeeta jan,gosenaizelako?"Etatranpakesanzion:«Zatoz aurrera».Etaalontxahurbilduzitzaion,janzezan.
18.Bainatranpasortuetalepotikhelduzionalondoa.
19.Etaihardetsiziozkanalondoaktranpari:«Horibada zureogiagosedenarentzatJainkoakezdituonartzen zurelimosnaetaegintzaonak.
20.Etahoribadazurebarauaetazureotoitzak,Jainkoak ezduzuregandikonartzenezzurebaraurik,ezzure otoitza,etaJainkoakezduzuretzakoonadenaosatuko».
21Enemutila!astoarekinadiskideeginzenlehoiaizan zaraniretzat(bezala),etaastoalehoiarenaitzineanibili zendenborabatez;etaegunbateanlehoiaastoaren gaineraigoetajaneginzuen.
22Oenemutila!niriizanzaragari-gaixobatbezala,ez baituezertarakoonikegiten,baizikgariahondatzeneta hazten.
23Oenemutila!Hamarneurrigariereitenzituengizon batenantzekoaizanzara,etauzta-orduazenean,jaikieta
bilduzuen,etabildu,etairabiatu,etaoso-osoriklanegin zuen,etahamarizanziren.neurriak,etaberenagusiak esanzion:"Oialferra!ezzarahazietaezzaratxikitu"
24Oenemutila!zuizanzaraniretzatsarerabotatako eperrabezala,etaezinizanzuenbereburuasalbatu, bainadeieginzieneperrei,bereburuarekinsarerabota zezaten.
25Oenesemea!hotzazegoentxakurrabezalaeta ontzigilearenetxerasartuzenberotzeko.
26.Etaberotuzenean,hasizitzaienzaunkaegiten,eta atzetikateraetajozuten,koskezzezan.
27Enesemea!zuniretzatizanzarakalitatezko jendearekinbainuberoansartuzentxerriabezala,eta bainuberotikaterazenean,zulozikinbatikusizueneta beheraeginzuenetabertanmurgilduzen.
28Oenesemea!sakrifiziorakobideanberekideekinbat eginzuenahuntzabezalaizanzaraniretzat,etaezinizan zuenbereburuasalbatu
29Oenemutila!bereehizatikelikatzenezdentxakurra eulientzakojanaribihurtzenda.
30Oenesemea!nekatuetagoldatzenezdueneskuaeta (zein)gutizietamaltzurdeneskuakendukozaio sorbaldatik
31Enesemea!argiaikustenezdenbegia,beleekhartu etaaterakodute
32Oenemutila!adarrakmoztenarizitzaizkionzuhaitza bezalaizanzaraniretzat,etaesanzien:"Zureeskuetan ezbalegonigandik,ezinizangozinatekemoztu"
33Oenemutila!esanziotenkatuarenantzekoazara: «Utzilapurretaurrezkokatebateginarteetaazukrezeta almendrazjatenzaitugu»
34Etaesanzuen:«Eznaizahaztennireaitarenetanire amarenlangintzaz»
35Oenesemea!arantzabatengaineanzihoansugea bezalakoaizanzaraibaiarenerdianzegoenean,etaotso batekikusizituen,etaesanzuen:"Maltzurkeria gaiztakeriaz,etabiakbainobihurriagoadenakzuzendu beza"
36Etasugeakerranzioenotsoari:«Zurebiziguzianjan dituzunbildotsetaahuntzaketaardiak,itzulikoaldiezu berenarbasoeietahaiengurasoeialaez?»
37Otsoakesanzuen:«Ez».Etasugeakesanzion:"Uste dutnireondorenzuzarelagurearteangaiztoena".
38Oenemutila!Janarionezemanzintudanetaez ninduzunogilehorrezeman.
39Oenemutila!Urazukredunaemandizut.edaneta siropeona,etaezdidazuedatekoputzukourikeman.
40Oenemutila!Irakatsizintudan,etahazizintudan,eta ezkutalekubatzulatuetaezkutatunauzu.
41Enemutila!Heziketarikonenarekinhezizaituteta zedrogaraibatbezalahezizaitut;etabihurritueta makurtunauzu.
42Oenemutila!zuganakonireitxaropenazengaztelu gotorbateraikikozenidala,bertanetsaienaurrean ezkutatuahalizateko,etalurrarensakoneanlurperatzen zenarenantzerabihurtuzinenniretzat;bainaJaunak errukituninduenetalibratuninduenzuremaltzurkeriatik.
43Oenemutila!Ondonainizun,etagaiztakeriazeta gorrotozsarituninduzun,etaorainbegiakurratunahi nizkizuke,etatxakurreijanariaeman,etazuremihia
moztu,etaburuakenduezpataz.etaordainiezazkizute zureegintzahiguingarriengatik».
44EtaNadanekbereosabaHaiqâr-enhizkerahau entzunzuenean,esanzuen:«Eneosaba!Egizunirekin zureezagutzarenarabera,etabarkaiezadazunere bekatuak,zerennordanibezalabekatueginduenik,edo nordahibezalabarkatzenduena?
45Onarnazazu,eneosaba!Orainzerbitzatukodutzure etxean,etazurezaldiakatonduetazureabereengorotza moztukodut,etazureardiakbazkatukoditut,nigaiztoa etazuzintzoa:nierrudunaetazubarkatzailea».
46Haiqâr-ekesanzion:«Enemutila!zuurarenondoan fruiturikgabegeldituzenzuhaitzabezalakoazara,eta berenagusiakmoztunahiizanzuen,etaesanzion: "Kendunazazubestetokibatera,etafruiturikematenez badut,moztu".
47.Etaberenagusiakesanzion:"Urenondoanzaudela ezduzufruiturikeman,nolaemangoduzufruituabeste lekubateanzaudenean?"
48Oenemutila!hobedaarranoarenzahartzaroa belearengaztaroabaino
49Oenemutila!erranziotenotsoari:«Urrundu ardietatikhaienhautsakkalterikeginezdezazun»Eta otsoakesanzuen:«Ardi-esnearengorpuzkeraonada nirebegietarako»
50Oenemutila!otsoaeskolaraeramanzutenirakurtzen ikaszezanetaesanzioten:"EsanA,B"Esanzuen: "Arkumeaetaahuntzanirekanpaian"
51Oenemutila!mahaianjarrizutenipurdiaetaerori eginzen,etahautsetanbiribiltzenhasizenetabatekesan zuen:«Utzibereburua,bereizaerabaita,ezdaaldatuko 52Oenemutila!Esaeraberretsieginda,zeinadioen: "Mutilbatsortzenbaduzu,deituezazuzureseme,eta mutilbathaztenbaduzu,deituzureesklabo"
53Oenemutila!onaegitenduenaonarekintopatukoda; etagaiztakeriaegitenduenagaiztakeriarekintopoegingo du,zerenJaunakgizonariberelanarenneurriaren araberaordaintzendio
54Enemutila!zeresangodizuterranhauekbañogeiago? zerenbadakiJaunakzerdenezkutuan,etaezagutzen ditumisterioaketasekretuak
55.Etaberakordaindukozaituetaepaitukodu,nieta zureartean,etazuredesertuarenaraberaordainduko zaitu.
56EtaNadanekbereosabaHaiqâr-enhizkeraentzun zuenean,berehalapuztuzenetamaskurilehertubaten antzerabihurtuzen.
57.Etaberegorputz-adarrakpuztuziren,etabere hankaketaoinaketaalboa,etaurratueginzenetasabela lehertuzitzaionetaerraiakbarreiaturik,etahilzen,eta hilzen.
58.Etabereazkenagaltzeaizanzen,etainfernurajoan zen.Zerenbereanaiarentzatzuloazulatzenduenabertan erorikoda;etatranpakjartzendituenahaietan harrapatukoda.
59Hauxegertatuzeneta(zer)aurkitugenuenHaiqâr-en ipuinariburuz,etalaudorioaJainkoaribetiko.Amen,eta bakea.
60Jainkoarenlaguntzazamaitudakronikahau,goratu bedi!Amen,Amen,Amen