JaguerekoTheStoryofAhikar-pepeteĩvaumiypykue ypykueyvypóraremianduhaarandurehegua.Ikatu ojejuhuinfluenciaorekóvahetatapichaleyendarupive, umívaapytépeCorán,haAntiguohaNuevoTestamento.
PeteĩmosaicoojejuhúvaTreves,Alemania-pe, ohechaukaumikaraiarandukoyvyapeáriapytépe Ahikarreko.Ko’ápeoĩiñemombe’ucolorido.
Kotembiasakueáraha’epeteĩmba’eoñeñe’ẽkyre’ỹva rehe.UmikaraiaranduipahápeomoĩSigloPrimerrupi ojehechaukávoojavyhahikuáipeistóriaorihinál osẽvapeteĩpapiroarameoáño500a.C.-peElephantine ruínaapytépe.
Petembiasakueojehechaháichaha’ehaficciónha ndaha’éitembiasakue.Añetehápepeomoñe'êvaikatu oikuaaumipáginasuplementariaTheArabianNights-pe. Ojehaiporãiterei,hapemombe’upyhenyhẽvaacción, intrigahaescapeestrecho-guioguerekopeatención ipahaitépePelibertaddeimaginaciónha’epemba’e ivaliosovévahaiháramba’e
Jehaipyreoñemboja’oirundyhendápe:(1) Ñemombe’upy;2)PeEnseñanza(peteĩseriede Proverbioshechapyrãva);3)PeViajeEgipto-pe;4)Umi SimilitudtérãParábola(upévapeAhikaromohuʼã isobrinoojavývapeohekomboʼe)
MOAKÃHA1
Ahikar,GranViserdeAsiria,oreko60hembirekoha katuojedestinondoguerekoihaita’ýraUpévareoadopta isobrino-peOmbotychupehenyhẽvaaranduha aranduguihetavembujapehaygui
1HaiqârArandu,ViserSenaqueribRey,haNadán, HaiqârArandureindyra'yrembiasakue
2OĩvaʼekuepeteĩVisierrréiSenaqueribtiémpope, Sarhadumraʼy,AsiriahaNíniverréi,peteĩkuimbaʼe iñarandúvahéravaHaiqâr,hahaʼevaʼekuerréi Senaqueribraʼy.
3Oguerekohetamba’eporã,mba’erepyhaheta mba’erepy,haikatupyry,iñarandu,filósofo,ikuaapy, temianduhagobierno-pe,haomendasesentakuñáre,ha omopu’ãkuripeteĩkastíllopeteĩteĩmeĝuarã.
4Péroopambaʼerehevehaʼendoguerekóiimemby.ko'ã kuñaapytégui,ikatúvaha'eheredero.
5Hahaʼeombyasyetereiupévare,hapeteĩáraombyaty umiastrólogohaumikuimbaʼeiñarandúvahaumipaje apohahaomyesakãchupekuérambaʼéichapaoĩhape mbaʼeimembyʼỹvare.
6Hahaʼekuéraheʼichupe:‘Terehoejaposakrifísioumi dioskuérapehaejerurechupekuéraikatuhaguáicha omeʼẽndévepeteĩmitãkuimbaʼe’.
7Haojapohikuáiheʼiháichachupehaoikuaveʼẽ sakrifísioumitaʼangakuérape,haojerureasy chupekuérahaojerureasychupekuéra.
8Hahaʼekuéranombohováirichupenipeteĩñeʼẽ.Ha ohoñembyasyhañembyasy,ohopeteĩmba’asy ikorasõme
9Haoujey,haojerureasyTupãIjyvatevévape,ha ojerovia,ojerure’asývoChupepeteĩhendývaikorasõme, he’ívo:‘¡OhTupãYvatetegua,OYvágahayvyApohare, ¡Opamba’eApohare!
10Ajerurendéveemeʼẽhaguachévepeteĩ mitãkuimbaʼe,ikatuhaguáichachembopyʼaguapyhaʼe oĩhaguacheakãme,ombotyhaguacheresahacheñotỹ hagua’.
11Upéioñehenduhendápepeteĩñeʼẽheʼíva:‘Rejerovia raẽraʼeumitaʼangaojejapóvarehareikuaveʼẽ chupekuérasakrifísio,upévarereikoveajapukukue repytátaimembyʼỹre’.
12PéroejagarraNadánneermánaraʼýpe,haejapo chuguinemembyhaemboʼechupeneaprendizajehane ñemongakuaaporã,haremanovovehaʼeneñotỹta’ 13UperireojagarraNadániñermánaraʼy,imembyʼimi vaʼekue.Haombohasachupeochoenfermerahúmedape,omokambúvochupehaomongakuaávochupe 14Haʼekuéraomongakuaachupetembiʼuporãha iñehekomboʼeporãhaaodeséda,hapúrpurahapytã Haoguapysofádesedaári
15HaNadántuichahaoguata,odisparapeteĩsédro yvateicha,omboʼechupetekoporãhajehaihasiénsiaha filosofía
16HahetaárarirerréiSenaqueribomañaHaiqarrehe haohechaitujaitereiha,hahiʼariveheʼichupe
17‘Ohcheangirũoñemomba’eguasúva,katupyry, ojeroviakuaáva,iñarandúva,gobernador,chesecretario, chevisir,cheCancillerhadirector;añetehápende tujaitereihareñembotuichahetaáñore;hahiʼaguíma vaʼerãndejesẽkoyvóragui
18Erechévemávapaoguerekótapeteĩlugárche servísiopenderire’HaHaiqârhe'ichupe:‘Ohche ruvicha,toikovetapiaiteneakã!OĩNadánchereindy ra'y,ajapochuguichememby
19Hacheamongakuaachupehaamboʼechupeche aranduhachearandu’
20Haperréiheʼichupe:‘¡OhHaiqâr!egueruchupeche renondépe,ahechahaguãchupe,haajuhúramoiporãha, emoĩchupenderendaguépe;harehótanderape,repytu'u haguãhareikovehaguãnderekovehembývapytu'uhe'ẽ asývape’.
21UpéiHaiqârohoopresentaNadánpeiñermánara'y. Haojapohomenajehaoipotachupepu’akaha ñemomba’eguasu.
22Hahaʼeomañahesehaomombaʼeguasuchupeha ovyʼahesehaheʼiHaiqâr-pe:‘¿Kóvapikonderaʼy, Haiqâr?Añembo’eÑandejáratoñongatuchupe.Ha reservihaguéichachévehacheruSarhadum-peupéicha aveikondemitãkaria’ytoservichévehatokumpliche emprendimiento,cheremikotevẽhacherembiapo,ikatu hağuáichaamomba’eguasuchupehaajapochugui ipu’akanderehehápe’.
23HaHaiqâroñesũperréipehaheʼichupe:‘¡Toikove neakã,cheruvicharréi,opaáraguarã!Ahekandehegui repasiénsiahaguachemitãkariaʼyNadánpeha
reperdonaumiojavyvaʼekueikatuhaguáichahaʼeoservi ndéveokonveniháicha’.
24Upémarõperréiohurachupeojapotahachuguipe iñamigokuéraapytépetuichavéva,haiñamigokuéra apytépeipuʼakavéva,haoĩtahahendiveopambaʼe oñemombaʼeguasúvaharrespetoreheve.Haohetũipo haojedespedichugui.
25HaojagarraNadánpe.iñermánara’yhendiveha oguapychupepeteĩsalón-pehaoñepyrũombo’echupe pyharehaáraombotypapevechupearanduha mba’ekuaarehevehetavembujapehayreheve.
MOAKÃHA2
Peteĩ"AlmanaquedeRichardmboriahu"ymaguaréva. Umipreceptoinmortalyvypórarekoreheguaoñe’ẽva pirapire,kuña,ao,negocio,angirũrehe.Umiproverbio koʼýteiñinteresántevaojejuhuumiversíkulo12,17,23, 37,45,47.Ñambojojapeversíkulo63algúnocinismo koʼagaguáre.
1Péichaomboʼechupe,haheʼi:‘¡Ohcheraʼy!ehendu cheñe’ẽhaeseguicheconsejohanemandu’ache ha’évare
2¡Ohcheraʼy!rehenduramopeteĩñe’ẽ,tomanone korasõme,haanireikuaaukaambuépe,anihaĝuaoiko chuguipeteĩkarvónoikovévahaohapyndeñe’ẽha ombohasynderete,harehupytypeteĩñe’ẽvai,ha reñemotĩTupãrenondépehakuimba'e
3¡Ohcheraʼy!pehenduramopeteĩmarandu,ani pemosarambi;harehecháramopeteĩmbaʼe,aniere
4¡Ohcheraʼy!embohapeneelocuenciapeohendúvape, haanipya’erembohováihaĝuapeteĩmbohovái
5¡Ohcheraʼy!rehenduriremba'eve,aniremokañy
6¡Ohcheraʼy!anipemosãsopeteĩnudoojeselláva,ni peipe'a,haanipesellapeteĩnudoojepe'áva
7¡Ohcheraʼy!anipeipotaitereipeiporãvaokáguio, oguejyhaohaságui,hakatupeteĩmandu’a oñemomba’eguasúvaoduraaye
8¡Ohcheraʼy!anipeteĩkuñaitavyvanembotavy iñe’ẽme,anihaĝuaremanopeñemanoivaivéva,haha’e ndeenredaperred-pereñeñapytĩmeve
9¡Ohcheraʼy!anipeipotapeteĩkuñaoñemondeva’ekue oñemondehapohãñanareheve,ojedespresiahaitavyva hi’ángaryepýpe.Aichejárangandévereme’ẽramochupe oimeraẽmba’enemba’éva,térãreme’ẽramochupende pópehaha’endeguerahaangaipápe,haTupãipochy nendive.
10¡Ohcheraʼy!anipeikoalmendramátaicha,hogue opayvyramátarenondépe,hahi'aoje'úvaopavaverire, hakatupemorramátaicha,hi'aoje'úvaopayvyramáta renondépe,hahogueopavaverire.
11¡Ohcheraʼy!eñembo'yneakãyvýre,haemohu'ũne ñe'ẽ,haeikotekoporã,haeguatatapepotĩme,haaninde tavy.Haaniemopu’ãneñe’ẽrepukajaveha’érirepeteĩ ñe’ẽhatãvarupiveoñemopu’ãpeteĩóga,pevúrro omopu’ãtahetaógaárahaára;hambareterupi oñemomýirirepearado,arakaʼevendojepeʼamoʼãipe aradoumikaméllojyvaguýgui.
12Omra'y!peitajepe’apeteĩiñarandúvandiveiporãve pevínohoy’úguipeteĩkuimba’eñembyasyndive
13¡Ohcheraʼy!eñohẽndevínoumihekojojáva sepultúraári,haanirey'uumitapichaiñarandu'ỹvaha ojedespreciávandive
14¡Ohcheraʼy!ejepytasoumikuimba'eiñarandúvare okyhyjévaTupãguihaha'ekuéraicha,haanireñemoagui umiiñarandu'ỹvare,anihaguãrejoguachupeha reaprendehape.
15¡Ohcheraʼy!reguerekómarõnderapichatérãangirũ, eñeha’ãchupe,haupéiejapochuguipeteĩirũhaangirũ; haanipemombaʼeguasuchupepeteĩpruebaʼỹre;haani rembyaineñe'ẽpeteĩkuimba'eiñarandu'ỹvandive.
16¡Ohcheraʼy!peteĩsapatuopytaajandepyrehe, eguatahendiveñuatĩári,haejapopeteĩtapendera’ýpe, hanerógapehanemembykuérapeĝuarã,haembotynde várkoohomboyveyguasuárihaolaárihaohypýiha ndaikatúiha’eojesalva.
17¡Ohcheraʼy!peipirapirehetávaho'úramombói,he'i hikuái:--"Iñarandurupi",hapeteĩmboriahuho'úramo, tavayguakuérahe'i:"Iñembyahýigui".
18¡Ohcheraʼy!ha'eovy'anerembi'uhanemba'erepy rehe,handoipotaieteambuemba'e
19¡Ohcheraʼy!anipeikopenderapichápepeitavýva ndive,haanipe’uhendivembujape,haanipevy’apende rapichakuérajehasa’asýreNeenemígoojapovaíramo nderehe,ehechaukachupembaʼeporã
20¡Ohcheraʼy!peteĩkuimba'eokyhyjévaTupãgui,nde rekyhyjechuguihaemomba'echupe
21¡Ohcheraʼy!peiñarandu’ỹvaho’ahaoñepysanga, hapeiñarandúva,oñepysangaramojepe,noñemongu’éi, haho’áramojepepya’eopu’ã,hahasýramo,ikatu oñangarekohekovéreHakatupekuimba’eoikuaa’ỹva, itavyvarehekatu,imba’asýrendaipóripohã
22¡Ohcheraʼy!peteĩkuimba’eoñembojáramonderehe ijyvatevévandehegui,ehotenondegotyoejotopachupe, haepytaeñembo’y,handaikatúiramonderekompensa, ijáranderecompensahese
23¡Ohcheraʼy!aniremboykendera'ýpe,ndera'y ñemongu'eha'etéguiestiércolyvotytype,haojokuapeteĩ mba'yrujuru,hamymbajejopyicha,haokẽ ojejokuaháicha
24¡Ohcheraʼy!ejokondera’ýpemba’evaígui,ha embo’echupetekohaopu’ãmboyvendereheha ndeguerahañemboyketavayguakuéraapytépeha reñapytĩneakãtapehaatyguasúpeharejekastiga hembiapovaikuére.
25¡Ohcheraʼy!ehupytyndévepeteĩvakaikyráva,ha peteĩvúrrotuichávaipysãreheve,haanirehupytypeteĩ vakahatĩtuicháva,nieñemoangirũpeteĩkuimba'e iñakãraku'ỹvandive,niehupytypeteĩtembiguái oñorairõva,nipeteĩtembiguáimondaha,opamba'e rejapova'ekuérechupekuéraombyaítahikuái.
26¡Ohcheraʼy!anindetuvakuérandemaldesí,ha Ñandejáratovyʼahesekuéra;oje'égui:"Peodespreciáva itúvatérãisýpetomanopeñemano(cheha'eseangaipa ñemano);hapeomomba'eguasúvaituvakuérape ombopukútahi'árahahekovehaohechátaopamba'e iporãva".".
27¡Ohcheraʼy!anireguatatapérearma’ỹre, ndereikuaáiguiaraka’épaikatunerendápepeenemigo, ikatuhağuáichareimepreparádochupeguarã
28¡Ohcheraʼy!anipeikopeteĩyvyramátanandiha hogue’ỹvaicha,ndokakuaáiva,hakatupeikopeteĩ yvyramátaojejaho’ívaichahoguehahakãre;pe kuimba’ehembirekoniimemby’ỹvaguioñemotĩkoyvy apeárihandaija’éihesekuéra,yvyramátahogue’ỹvaha hi’u’ỹvaicha.
29¡Ohcheraʼy!ha'epeteĩyvyrahi'ávaichatape rembe'ýpe,hi'aho'úvaopavaveohasáva,haumimymba desiertoopytu'uisombraguýpehaho'uhogue.
30¡Ohcheraʼy!opaovechaoipe’ávahapeha iñirũnguéraguioikochuguitembi’upelobo-peĝuarã.
31¡Ohcheraʼy!aniere:“Cheruvichaitavyhache arandu”,haaniemombe'uñe'ẽreikuaa'ỹhatavy,ani haguãreñemboykehese.
32¡Ohcheraʼy!anipeteĩvaumitembiguái,ijára he'ívape:“Eñemomombyryorehegui”,hakatupeteĩva umihe'íva:“Eñembojahaeñembojaorerendápe”.
33¡Ohcheraʼy!anireñañuãnerembiguáiiñirũ renondépe,ndereikuaáiguimávapaumívaapytégui ovalevétandéveguarãipahápe.
34¡Ohcheraʼy!anirekyhyjendeJára ndeapova’ekuégui,anihaguãokirirĩnendive
35¡Ohcheraʼy!emoporãneñe’ẽhaembopiro’yne ñe’ẽ;haanirehejaneirũopyrũndepyrehe,anihaguã opyrũambueárandejyvaári
36¡Ohcheraʼy!reinupãramopeteĩkuimba’e iñarandúvapepeteĩñe’ẽarandureheve,oñemo’ãtaijyva áripeteĩtemiandusutildevergüenza-icha;hakatu rembojehe’áramopeiñarandu’ỹvapepeteĩyvyra’ípe ha’enontendemo’ãininohendúi
37¡Ohcheraʼy!remondóramopeteĩkuimba'e iñarandúvaneremikotevẽre,anireme'ẽchupeheta tembiapoukapy,ha'eojapótaguinerembiaporeipotáicha, haremondóramopeteĩitavývape,anirembo'echupe,ha katuterehondetevoiejaponerembiapo,nderamo emandachupe,ndojapomo'ãindereipotávaHa'ekuéra nembouramonegocio-pe,pya'eekumplihaguã
38¡Ohcheraʼy!aniejapopeteĩkuimbaʼeenemigo imbaretevévandehegui,haʼeojagarrátaguinemedida, haoñevengatanderehe
39¡Ohcheraʼy!eñeha'ãndera'yhanerembiguáirehe, reme'ẽmboyvechupekuéranemba'e,anihaguãoipe'a chuguikuéra;peipohenyhẽvapeoñembohéragui iñarandu,itavyhaiñarandu’ỹvajepe,hapeipo nandivapeoñembohéramboriahu,iñarandu’ỹva, ha’éramojepekaraiaranduruvicha.
40¡Ohcheraʼy!Cheha’upeteĩcolocinto,haatragákuri áloe,handajuhúimba’eveiróvamboriahuha sa’ivévagui.
41¡Ohcheraʼy!embo’endera’ýpefrugalidadha ñembyahýi,ikatuhaguãojapoporãhógañemboguata.
42¡Ohcheraʼy!anipembo’eiñarandu’ỹvape iñarandúvañe’ẽ,ipohýitaguichupe.
43¡Ohcheraʼy!anirehechaukaneirũmenekondisión, anihaguareñemboykechupe.
44¡Ohcheraʼy!pekorasõresa’ỹiivaivepetesa resa’ỹgui,petesaresa’ỹiikatuhaguéresa’isa’i ojegueraha,hakatupekorasõresa’ỹindojeguerahái,ha ohejapetapepotĩ,haohopeteĩtorcido-pemba'éichapa.
45¡Ohcheraʼy!pekuimba'eoñepysangaipyreheve iporãvepeteĩnoñepysangaguiiñe'ẽreheve.
46¡Ohcheraʼy!peteĩangirũhi’aguĩvaiporãvepeteĩ ermánoikatupyryvévaguimombyryoĩvagui.
47¡Ohcheraʼy!peiporãvaoñehundihakatupe aprendizajeodura,hakomundooguejyhaoikochugui envano,hakatupeteĩtéraporãndoikóireini ndoguejyvéima.
48¡Ohcheraʼy!pekuimbaʼendopytuʼúiva,iñemano iporãvehekovégui;hahasẽryapuiporãvepurahéi ryapugui;ñembyasyhahasẽ,oĩramoipypekuéraTupã kyhyje,iporãvepurahéihavy’aryapugui.
49¡Ohchememby!peteĩtukundepópejyvaiporãve peteĩgansooĩvaguinderapichaolla-pe;hapeteĩovecha oĩvandeypýpeiporãvepeteĩtóromombyryguágui;ha peteĩgorriónndepópeiporãvemilgorriónovevevagui; hamboriahuoñembyatývaiporãvepeisarambiguiheta tembi’u;hapeteĩzorrooikovévaiporãvepeteĩleón omanóvagui;hapeteĩlibradelanaiporãvepeteĩlibra riqueza-gui,ha’eseórohaplátagui;peórohapláta oñeñomihaojejahoʼíguiyvýpe,handojehechái;hakatu pelánaopytaumimerkádopehaojehecha,haiporãiterei peoipurúvapeguarã
50¡Ohcheraʼy!peteĩfortunamichĩvaiporãvepeteĩ fortunaisarambipávagui
51¡Ohcheraʼy!jaguaoikovévaiporãvepeteĩmboriahu omanóvagui
52¡Ohcheraʼy!peteĩkuimba'emboriahuojapóva tekoporã,iporãvepeteĩkuimba'eipirapirehetávagui omanóvaangaipápe
53¡Ohcheraʼy!eñongatupeteĩñe’ẽnekorasõme,ha hetaitereítandéveguarã,haeñangarekookañýva reikuaaukaneirũñemi
54¡Ohcheraʼy!aninipeteĩñe’ẽosẽndejurúguireñe’ẽ mevenekorasõmeHaanirepytaumitapicha oñorairõvaapytépe,peteĩñe’ẽvaiguioúguipeteĩñorairõ, hapeteĩñorairõguiouñorairõ,hañorairõguiouñorairõ, handereñemboligátaremombe’uhaĝua;hakatueñani upéguihaepytu'undetevoi
55¡Ohcheraʼy!aniregueropu’akapeteĩkuimba’e imbaretevévandehegui,hakatuehupytyndévepeteĩ espírituipasiénsia,haaguantahatekoporã,ndaipórigui mba’eveiporãvévaupévagui.
56¡Ohcheraʼy!anirembojeguaruneangirũpeteĩháme, ikatuhaguérepemokõihandopytái.
57¡Ohcheraʼy!evisitamboriahúpeijehasa’asýpe,ha eñe’ẽheseSultánrenondépe,haejaponekyre’ỹesalva haĝuachupeleõjurúgui.
58¡Ohcheraʼy!anirevy'aneenemigoñemanóre, sapy'amirirendeha'étahapicha,hapeoñembohorýva nderehereheremomba'eharemomba'ehareime mboyvehendivemaitei.
59¡Ohcheraʼy!yopytaramoyvágape,hapeteĩcuervo morotĩoñemomorotĩrire,hamirrahe’ẽramoeíraicha, upéicharõumikuimba’ehaitavývaiñarandu’ỹvaikatu ontendehaiñarandu.
60¡Ohcheraʼy!ndearanduséramo,ejokondeñeʼẽani haguajapu,handepoanihaguaremonda,handeresa anihaguaohechambaʼevai;upérõoje’étandéve iñaranduha
61¡Ohcheraʼy!peiñarandúvatoinupãpeteĩvastónpe, hakatuanipeitavývanemongyhẽpohãhe'ẽasývape. Eñemomirĩndeimitãrusúpehareñemomba’eguasúta ndetujaaja.
62¡Ohcheraʼy!aniregueropu'akapeteĩkuimba'e ipu'akaaja,nipeteĩysyryysyryárajave.
63¡Ohcheraʼy!anirejapurarembirekoñemendápe,osẽ porãramo,he'íta:‘Cheruvicha,ejapochévemba'e rembi'urã’;haojekuaaramohasy,haʼeoevaluavaʼerã mávapapekáusa.
64¡Ohcheraʼy!oimeraẽvaeleganteijao-pe,ha’e peteĩchaiteiñe’ẽme;hapeijaoivaíva,haʼeavei peteĩchaiteiñeʼẽme.
65¡Ohcheraʼy!rejaporamopeteĩñemonda,emombe’u Sultán-pe,haeme’ẽchupepeteĩparte,ikatuhaguã reñemosãsochugui,ndaha’éiramoupéichareaguanta va’erãguimba’evai.
66¡Ohcheraʼy!pejapoangirũpekuimba’eipo henyhẽvahahenyhẽvagui,haanipejapoangirũpe kuimba’eipooñembotývahaiñembyahýivagui.
67Oĩirundymba’endaikatúivapeoĩseguroniperréini ijehérsito:opresionapevisir,hagobiernovai,ha perversiónvoluntadrehegua,hatiraníapesúbditoári;ha irundymba'endaikatúivaoñeñomi:iñarandu,itavýva,ha ipirapirehetávahaimboriahúva’
MOAKÃHA3
Ahikarojejubilaparticipaciónactivaumiasuntodel Estado-peOme’ẽimba’erepyisobrinotraidor-pe Ko’ápeoĩpetembiasakuehechapyrãvamba’éichapa peteĩproligadondorekóivaagradecidooñekonverti falsificador-pePeteĩcomplotiñaranduvaoñembotavy haguaAhikar-pe,osẽoñekondenachupeomanohagua OjekuaaháichaAhikarpaha
1Péichaoñe’ẽHaiqâr,haomohu’ãvoko’ãinjunciónha proverbioNadán-pe,iñermánara’ýpe,oimo’ã oñongatutahaopavave,handoikuaáiupévarangue ohechaukahachupeikane’õhaodespreciaha oñembohory
2UperireHaiqâroguapygueterihógapehaombohasa Nadánpeopaimbarete,hatembiguái,hatembiguái,ha kavaju,havaka,haopamba’eoguerekoha ohupytyva’ekue;hapepuʼakaomandahaombotove haguaopytaNadánpópe.
3HaHaiqâroguapyopytu'uhógape,hasapy'apy'a Haiqârohoomomba'eguasumburuvichaguasúpe,ha ohojeyhógape.
4KoʼágaNadánohechakuaávopepuʼakaomandaha ombotovehaguaoĩhaipópe,odespreciaHaiqârposición haoñembohoryhese,haoñepyrũoculpachupe ojehechaukajave,heʼívo:‘ChetioHaiqâroĩidotaje-pe,. hakoʼágandoikuaáimbaʼeve’.
5Haoñepyrũoinupãtembiguáihatembiguáikuñáme, haovendekavajuhakaméllohaogastaopambaʼeitio Haiqâroguerekovaʼekuére.
6HaHaiqârohechávondoiporiahuverekoiha hembiguáipenihogayguakuérape,opu’ãhaomosẽ chupehógagui,haomondooikuaaukahaĝuarréipe omosarambihagueimba’ekuérahahembi’urã
7HaperréiopuʼãhaohenóiNadánpehaheʼichupe: ‘Haiqâropytaajahesãiaja,avavenogovernamoʼãi imbaʼerepy,nihogaygua,niimbaʼekuéra’
8HaNadánpoojepe’aitioHaiqârhaopaimba’erepygui, haupeajandoikéininosẽi,ninomomaiteichupe.
9UpémarõHaiqâroñearrepentichupeiñermánaraʼy Nadánndive,haosegioñembyasyeterei.
10Nadánoguerekopeteĩiñermánoimitãvévahérava Benuzârdán,upévareHaiqâroguerahachupeNadán rendaguépe,haomongakuaahaomombaʼeguasuchupe tuichaitereimbaʼépe.Ome'ẽchupeopamba'e oguerekóva,haomoĩchupesãmbyhyháraramohógape.
11KoʼágaNadánohechakuaávopeoikovaʼekue ojagarrachupeenvidiahaenvidia,haoñepyrũoñeʼẽvai entérooporandúvapechupe,haoñembohoryitioHaiqâr rehe,heʼívo:‘Chetiochemosẽhógagui,hachemosẽ’ oprefericheermánopechehegui,péroÑandejára Ijyvatevévaomeʼẽramochévepepodér,aguerútahiʼári pedesgraciaojejukahaguére’.
12HaNadánosegiojepyʼamongetambaʼéichapaikatu oinupãchupeSapy'amirireNadánombojereiñakãme, haohaipeteĩkuatiañe'ẽAquis-pe,ha'évaShaharandu ra'y,Persiaruvichaguasu
13‘¡Pyʼaguapy,tesãihapuʼakahañemombaʼeguasu SenaqueribrréideAsiriahaNínivegui,havisírha isekretárioHaiqârgui,¡Ohrréiguasu!Toĩpláta pehẽnguendehacheapytépe
14Haoguahẽvovendévekokuatiañeʼẽ,repuʼãramoha pyaʼerehoNisrínñúme,AsiriahaNínivepe,ameʼẽta ndéveperréinoñorairõʼỹrehañorairõʼỹre’
15HaohaiaveiótrakártaHaiqârrérapeFaraónrréide Egipto-pe‘¡Toĩpy’aguapyndehacheapytépe, ¡Mburuvichaguasuipu’akapáva!
16Kokuatiañeʼẽoguahẽvovendéverepuʼãramoha rehoAsiriahaNínivepeNisrínñúme,ameʼẽtandévepe rréinoñorairõʼỹrehañorairõʼỹre’
17HaNadánkuatiahaipyreojoguaitioHaiqâr kuatiahaipyrépe
18Upéiombojereumimokõikuatiañeʼẽ,haosellaitio Haiqârselloreheve;upéicharõjepeoĩhikuáiperréi palásiope
19Upéiohohaohaiaveipeteĩkuatiañeʼẽperréiguiitio Haiqâr-pe:‘PyʼaguapyhatesãicheViser,cheSecretario, cheCanciller,Haiqâr-pe.
20OHaiqâr,oguahẽvovendévekokuatiañe’ẽ,embyaty opaumisoldádooĩvanendive,hatoikoperfectoijaoha ipapahápe,haegueruchévehikuáiquintodía-peNisrîn llanura-pe.
21Hacherechávoupépeajuhanerendápe,pyaʼeha ejapopeehérsitotoñemonguʼecherehepeteĩenemígo oñorairõtavaichachendive,aguerekóguichendive FaraónrréideEgiptoembajador-kuéra,ohechahagua hikuáimbaʼéichapaimbareteehérsitohaikatuokyhyje ñandehegui,haʼekuéraningoñaneenemígohandaijaʼéi ñanderehe’.
22UpéiosellapekártahaomondoHaiqâr-pepeteĩrréi rembiguáirupive.Haojagarrapeambuekuatiañe'ẽ ohaiva'ekuehaomyasãimburuvichaguasurenondépeha omoñe'ẽchupehaohechaukachupepesello.
23Haperréiohendúvombaʼépaoĩpekuatiañeʼẽme, oñesorprendetuichahaipochypeteĩpochytuichaha ivaietereívare,haheʼi:‘¡Ah,ahechaukachearandu! mba’épaajapoHaiqârreheohaihagueko’ãkuatiañe’ẽ cheenemigokuérape?¿Pévapikocherecompensa chuguiumimbaʼeporãarekóvarechupe?’.
24HaNadánheʼichupe:‘¡Anireñembyasy,rréi!ni ndajapochýi,jahakatuNisrînllanura-pejahechaañete térãnahániripemombe’upy’.
25UpéiNadánopuʼãpequintodíapehaoguerahape rréi,umisoldádohapevisírpe,haohohikuáipe desiértopepeñuNisrînpeve.Hamburuvichaguasu omaña,hapéina!Haiqârhaehérsitooñemoĩarreglo-pe.
26HaHaiqârohechávooĩhaupépeperréi,oñembojaha ojaposeñapeehérsitopeohohaguañorairõmeguáicha haoñorairõhaguaperréindiveojejuhuháichape kuatiañeʼẽme,ndoikuaáiguimbaʼeyvykuapaojoʼo Nadánha'e
27HaperréiohechávoHaiqârrembiapoojejagarra chupejepyʼapy,kyhyjehañembotavy,haipochytuicha pochýgui
28HaNadánheʼichupe:‘¿Rehechámapiko,che ruvicharréi!mba’épaojapokomba’evaiete?hakatu anindepochyhaanireñembyasynireñembyasy,hakatu terehonderógapehaeguapyndetrónope,haaguerúta ndéveHaiqârojejokuahaoñeñapytĩkadénape,ha amosẽtandeheguineenemigoamba’apo’ỹre’
29Haperréiohojeyitrónope,ipochyHaiqârrehe,ha ndojapóimba'eveheseHaNadánohoHaiqârrendápe hahe’ichupe:‘¡W’allah,¡Ohchetio!Mburuvicha guasuañetehápeovy'anderehehaome'ẽndéveaguyje rejapohaguérehe'iva'ekuendéve
30Hakoʼágahaʼechembounerendáperemosẽhagua umisoldádopehembiaporãmeharejuhaguahendápe ndepoojejokuanderapykuéri,handepyoñeñapytĩ kadena-pe,Faraónembajador-kuéraohechahaguakóva, haikatuhaguáichaperréiokyhyjévachuguikuéraha imburuvichaguasu’
31UpéiombohováiHaiqârhahe'i:‘Ñahenduha'e ñaneñe'ẽrendu’Upepeteopu'ãhaoñapytĩipohapykuéri haoñapytĩkadénapeipy
32Nadánoguerahachupehaohohendiverréirendápe. HaHaiqâroikévomburuvichaguasurenondépeoñesũ henondépeyvýpe,haoipotapu’akahatekoveopave’ỹva mburuvichaguasúpe.
33Upéiheʼiperréi:‘OhHaiqâr,cheSecretario, Gobernadorcheasuntokuérarehegua,cheCanciller,che Estadoruvicha,erechévembaʼeivaívapaajaponderehe hacherecompensakotembiapovaieterupive’.
34Upéiohechaukachupehikuáiumikártaoskrivívape haiselloreheve.HaHaiqârohechávoupéva,oryrýiha iñe’ẽoñeñapytĩsapy’aitépe,handaikatúioñe’ẽnipeteĩ ñe’ẽkyhyjégui;hakatuoñakãityyvygotyoha iñe’ẽngúva.
35Haperréiohechávoupéva,oñanduseguropembaʼe ouhachugui,hapyaʼevoiopuʼãhaomandachupekuéra ojukahaguaHaiqâr-pe,haoinupãhaguaijajúrakyse pukurehevetávaokaháre.
36UpéiNadánosapukáihaheʼi:‘¡OhHaiqâr,¡Ohhova morotĩ!mba’épaideprovéchondévenemeditacióntérã ndepoderrejapohaĝuakotembiaporréipe?’
37Péichahe’ipeomombe’úvamombe’upy.Hapekyse ruvichahéraAbuSamîk.Haperréiheʼichupe:‘¡Eh kysepuku!epu’ã,tereho,eikytĩHaiqârakãhógarokẽme, haemomboiñakãheteguicienmétro’.
38UpéiHaiqâroñesũperréirenondépehaheʼi: ‘¡Toikoveopaáraguarãcheruvicharréi!ha chejukaséramo,toñekumplinerembipota;haaikuaa ndahaeihakulva,hakatupekuimbaeañabasomee haguacuentahembiapovaigui;upevére,Ocheruvicha rréi!Ajerurendévehaneangirũnguérape,ehejapekyse pukujáraome’ẽcheretecherembiguáikuérape, ha’ekuéracheñotỹhaĝua,handerembiguáitoikonde sacrificio’.
39Perréiopuʼãhaomandapeespádapeojapohagua heseoipotaháicha
40Hapyaʼevoiomandahembiguáikuérapeojagarra haguaHaiqârhapekysepukuhaohohaguahendive opívoojukahaguachupe
41HaHaiqâroikuaaporãvoojejukatahaomondo hembirekópe,hahe’ichupe:‘Esẽcherovasa,hatoĩ nendivemilvírgenimitãva,haemondechupekuéraao púrpurahasedahasẽhaguãchereheamanomboyve 42Pembosakoʼipeteĩmesapekysepukuha hembiguaikuérapeguarãHapembojeheʼahetavíno, hoyʼuhaguahikuái’
43Hahaʼeojapoopambaʼehaʼeomandavaʼekuechupe Hahaʼeiñarandueterei,iñaranduhaiñaranduHa ombojoajuopacortesíahaaprendizajeikatúva
44Haoguahẽvoperréiehérsitohapekysepukujára ojuhupemesaoñemoĩporãva,hapevínohaumiviand henyhẽva,haoñepyrũokaruhahoyʼuhikuáiokaruha okaʼupeve
45UpéiHaiqâroguerahapekysepukuapohaapartepe compañía-guihahe’i:‘OhAbuSamîk,¿ndereikuaái pikoSarhadumrréi,Senaqueribru,ndejukaséramo,che roguerahaharomokañypeteĩhendápepevemburuvicha guasupochyoguejyhaojerurendéve?
46Hacheroguerúrõguarehenondépehaʼeovyʼa nderehe.
47Haaikuaaperréioñearrepentitahachuguichereheha ipochýtatuichapochýpechejejukarehe.
48Chendahaʼéiguikulpávle,hahaʼétachepresentávo henondépeipalásiope,rejuhútatuichambaʼeporã,ha reikuaaNadánchereindyraʼychembotavyhaojapo haguecherehekotembiapovai,haperréioñearrepentíta chejukahaguére;hakoʼágaarekopeteĩsótanocheróga yvotytype,haavavendoikuaáiupéva.
49Chekañyipypecherembirekooikuaaporãvo.Hache arekopeteĩtembiguáioĩvakárselpeomeresévaojejuka chupe.
50Peguenohẽchupehapemondechupecheao,ha pemandaumitembiguáipeokaʼujaveojukahaguachupe. Ndoikuaáihikuáimávapaojukahikuái.
51Haemomboiñakãcienmétrohetegui,haemeʼẽhete cherembiguáikuérapeoñotỹhagua.Hareñongatúta chendivepeteĩtesórotuichaitereíva.
52HaupéipekysepukuoipurúvaojapoHaiqâromanda haguéichachupe,haohoperréirendápehaheʼichupe: ‘¡Toikovetapiaiteneakã!’
53UpéiHaiqârrembirekoomboguejychupepe kañyhápekádasemánapesuficientechupeguarã,ha avavendoikuaáiupévahaʼeañoite.
54Hapetembiasakueoñemombe’uhaoje’ejeyha oñemyasãiopahendápemba’éichapaojejukahaomano HaiqârpeArandu,haopavavetavayguakuéraupetávape oñembyasyhese.
55Hahasẽhikuáihaheʼi:‘¡Ay,ndeHaiqâr!hane aranduhanecortesíarehe!Ajépañembyasyndereheha nemba’ekuaarehe!Moõpaikatuojejuhuambue ndeichagua?hamoõpikoikatuoĩpeteĩkuimbaʼe iñaranduetereíva,iñaranduetereíva,ikatupyryetereíva ogovernahaguaojoguahaguandéveomyenyhẽhagua ndelugár?’.
56HakatuperréioñearrepentihínakuriHaiqârrehe,ha peoñearrepentihaguérendovaléichupe.
57UpéiohenóiNadánpehaheʼichupe:‘Tereho eguerahaneamigokuérapehaeñembyasyhaejaheʼonde tioHaiqârrehe,haeñembyasyheseojepokuaaháicha, emombaʼeguasúvoimanduʼávohese’
58HakatuNadán,peitavýva,peiñarandu’ỹva,pe ipy’ahatãva,ohojaveitiorógape,ha’enojahe’óini noñembyasýininojahe’oi,ombyatytapichakuéra ipy’a’ỹvahaipy’a’ỹvahaoñepyrũokaruhahoy’u
59HaNadánoñepyrũojagarraumitembiguáiha tembiguáiHaiqârmbaʼévape,haojokuachupekuéraha ombohasaasychupekuérahaoisuʼuchupekuérapeteĩ ryguasurupiʼa
60Haʼenomombaʼéiitiorembireko,haʼe omongakuaavaʼekuechupeimembykuimbaʼéicha,ha oipotahoʼahendivepekádope
61Haiqârkatuoñeikytĩmapekañyhápe,haohendu hembiguáihahapichakuérahasẽ,haomomba’eguasu TupãIjyvatevévape,Iporiahuverekóvape,haome’ẽ aguyje,haakóinteoñembo’ehaojerureTupã Yvateteguápe
62Hapekysepukuojahávasapy'apy'aHaiqâr-peoĩaja pekañyhambytépe,haHaiqârouhaojerureasychupe Hahaʼeokonsolachupehaoipotaojesalvachupe.
63Haoñemombe’úvoambuetetãmeojejukahague HaiqârArandu,opavaverréioñembyasyhaodesprecia rréiSenaquerib-pe,haoñembyasyhikuáiHaiqârpe adivinanzasolucionadorrehe.
MOAKÃHA4
"UmiAdivinanzasdelEsfinge".Mba'épaañetehápeoiko Ahikar-gui.Ijejujey.
1HaperréideEgiptooasegurarireojejukahague Haiqâr-pe,opuʼãpyaʼehaohaipeteĩkártarréi Senaqueribpe,omomanduʼávochupeipype‘pe pyʼaguapyhatesãihaipuʼakahapeñemombaʼe roipotávaespesiálmentenderehe’.cheryvyahayhuetéva, mburuvichaguasuSenaquerib.
2Amopuʼãsekuripeteĩkastílloyvágahayvymbytépe, haaipotarembouchévepeteĩkuimbaʼeiñaranduha iñarandúvandejeheguiomopuʼãhaguachéveguarã,ha
tombohováichéveopacheporandu,haikatuhaguáicha arekopeimpuestohaaduanaAsiria-peguatresáño pukukue’
3UpéiosellapekártahaomondoSenaqueribpe.
4Ojagarrahaomoñeʼẽhaomeʼẽiviser-kuérapehaumi noblekuérairréinope,hahaʼekuéraoñemondýihaotĩ,ha ipochypochytuichaitévare,haoñemondýimbaʼéichapa ojapovaʼerã.
5Upéiombyatyumikaraituja,umiiñarandúva,umi iñarandúva,umifilósofo,umiadivinohaastrólogo,ha opavaveoĩvapehetãme,haoleechupekuérapekártaha heʼichupekuéra:‘Mávapapendeapytéguioipotáta’reho FaraónrréideEgiptorendápehaembohováichupeumi mbaʼeoporandúvachupe?’.
6Hahaʼekuéraheʼichupe:‘¡Oreruvicharréi!eikuaa ndaiporihanderréinopeoikuaávako’ãporandu ndaha’éiramoHaiqâr,ndevisirhasecretario.
7Péroorekatundorokatupyrýikombaʼépe, ndahaʼéiramoNadán,iñermánaraʼy,pórkehaʼeomboʼe chupeopambaʼeiñarandu,iñaranduhaiñarandu. Ehenóichupenerendápe,ikatuhaguãoipe'akonudo hatã’
8UpéiperréiohenóiNadánpehaheʼichupe: ‘Emañamínakokártahaentendembaʼépaoĩpype’Ha Nadánomoñe’ẽvo,he’i:‘¡Cheruvicha!mávapikoikatu omopu'ãpeteĩkastílloyvágahayvymbytépe?’
9HaperréiohendúvoNadánñeʼẽoñembyasytuichaha hasyeterei,haoguejyitrónoguihaoguapytanimbuári, haoñepyrũhasẽhaojaheʼoHaiqârrehe
10He'ívo:‘¡Cheñembyasy!¡OhHaiqâr,reikuaava’ekue umiñemihaadivinanza!¡ajépachenderehe,OHaiqâr! Cheretãmbo’ehárahacherréinoruvicha,moõpiko ajuhútandeichagua?OHaiqâr,cheretãmbo'ehára, moõpaajevýtanderehehápe?¡ajépachenderehehápe! mba'éichapikorohundi!haahendupeteĩmitãkaria’y itavyhandoikuaáivamba’ekuaa’ỹva,religión’ỹva, kuimba’e’ỹvañe’ẽ
11¡Ah!hajeyAhchejehegui!mávapikoikatuneme’ẽ chévepeteĩjeýnte,térãogueruchéveñe’ẽHaiqâr oikoveha?haameʼẽtachupecherréinombyte 12Moõguipikoouchévekóva?¡Ah,Haiqâr!ikatu haguãrohechapeteĩjeýnte,cherenyhẽhaguãamañávo nderehe,haavy'anderehe.
13¡Ah!¡Ocheñembyasyndereheopaárapeve!O Haiqâr,mba'éichapikorojuka!handapytáindekásope ahechapeveopahapembaʼe’.
14Perréiosegihasẽpyharehaára.Ko'ágãpekysepuku ohechávomburuvichaguasupochyhaiñembyasy Haiqârrehe,ikorasõoñembopiro'yhese,,haoñemboja henondépehahe'ichupe:
15‘¡Ohcheruvicha!emandanerembiguáikuérape oikytĩhaguãcheakã’.Upéihe’ichupemburuvicha guasu:‘Ainde,AbuSamîk,mba’epikondekulpa?’.
16Hapekysepukuheʼichupe:‘¡Ohcheruvicha! opavavetembiguáiojapóvaijárañe'ẽre,ojejuka,hache ajaponerembiapoukapyre’.
17Upéihe'ichupemburuvichaguasu.‘Aichejáranga ndéve,OAbuSamîk,mba’épepikorejapoche rembiapoukapycontrario?’.
18Hapekysepukuheʼichupe:‘¡Ohcheruvicha!nde remandachéveajukahaguãHaiqâr-pe,haaikuaa reñearrepentitahahese,haojejavyhaguehese,ha amokañychupepeteĩhendápe,haajukapeteĩ hembiguáipe,hako’áĝaoĩporãpecisterna,haremanda ramochéveaguerútanerendápe’.
19Haperréiheʼichupe.‘¡Aichejárangandéve,OAbu Samîk!ndereñembohorycherehehacheha'ende ruvicha’.
20Hapekysepukuhe'ichupe:‘Nahániri,hakatunde akãrekoverupive,cheruvicha!Haiqâroĩseguroha oikove’.
21Haperréiohendúvoupéva,oñeñanduseguroupe mbaʼére,haiñakãonata,haoñedesmaiavyʼágui,ha omandachupekuéraogueruhaguaHaiqâr.
22Hahaʼeheʼipeespádape:‘¡Siervodekonfiánsa! añeteramoneñe’ẽ,cherombopirapireheta,ha amopu’ãsendedignidadopaneamigokuéragui’
23Hapekysepukuapohaohovy'ápeoguahẽmeve Haiqârrógape.Haoipe’apekañyharokẽ,haoguejyha ojuhuHaiqâroguapyha,omomba’eguasúvoTupãme,ha ome’ẽchupeaguyje
24Hahaʼeosapukáichupe:‘¡OhHaiqâr,cheagueru vyʼa,vyʼahavyʼapavẽtuichavéva!’
25Haiqârhe'ichupe:‘Mba'enotísia,OAbuSamîk?’ Haomombe'uchupeopamba'eFaraónrehegua iñepyrûmbyguiveipahaitepeveUpéioguerahachupe haohomburuvichaguasurendápe
26Haperréiomañávohese,ohechachupeoĩha mbaʼeve,haiñakãragueipukúvaumimymbañarõicha, haumiuñapeteĩágilagarraicha,haheteikyʼaha yvytimbogui,hahovasa’yiñambuehaoñehundiha ko’áĝaha’etetanimbu
27Haperréiohechávochupeoñembyasyhaopuʼã pyaʼehaoñañuãchupehaohetũchupe,hahasẽhaheʼi: ‘¡ToñemombaʼeguasuÑandejárape!mávapandegueru jeycherendápe’
28UpéihaʼeokonsolahaokonsolachupeHaoipe'aijao, haomondepekysepuku,haoiporiahuverekoiterei chupe,haome'ẽchupehetamba'erepy,haombopytu'u Haiqâr-pe
29UpéiHaiqârheʼiperréipe:‘¡Toikoveopaáraguarã cheruvicharréi!Ko'ãvaha'eyvórara'ykuérarembiapo. Amongakuaachévepeteĩpalmeraikatuhaguãañemboja hi'ári,haoñembo'yladogotyo,hachemombo.
30Hakatu,OcheJára!ajechaukaguivenerenondépe, anirejepy'apyndejopy!Haperréiheʼichupe: ‘ToñemombaʼeguasuÑandejárape,oiporiahuverekóva ndéve,haoikuaavaʼekuerejejavyhague,handesalvaha ndesalvaanihaguarejejuka’.
31Hakatuterehopebañohakuasývape,haeikytĩne akã,haeikytĩndeuña,haemoambuendeao,ha eñembosaráicuarentaárapukukue,ikatuhaguãrejapo iporãvandejeheharemoporãvenderekohanderova sa'yikatuoujeynerendápe’.
32Upéiperréioipeʼaijaohepyetereíva,haomonde Haiqâr-pe,haHaiqâromeʼẽaguyjeÑandejárapeha oñesũperréipe,haohohógapevyʼahavyʼápe, omombaʼeguasúvoÑandejáraIjyvatevévape.
33Umihéntehogapeguaovyʼahendive,ha iñamigokuérahaopavaveohendúvahaʼeoikoveha ovyʼaavei
MOAKÃHA5
Umi"adivinanza"taiojehechaukaAhikar-pe.Umi mitãkuimba’eumiágilaári.Peteîha"avión"jeguata. OhoEgiptogotyo.Ahikar,ha’évopeteĩkuimba’e iñaranduvaorekoaveipeteĩsentidodelhumor. (versíkulo27).
1Haojaporréiheʼihaguéichachupe,haopytuʼu cuarentadíaaja.
2Upéiomondeijaogayvéva,haohokavajuárirréi rendápe,hembiguáikuérandivehapykuérihahenondépe, ovy’ahaovy’a.
3PéroiñermánaraʼyNadánohechakuaávolaoikóva, okyhyjehaokyhyjeterei,handoikuaáimbaʼépaojapóta 4Haiqârohechávoupévaoikemburuvichaguasu renondépehaomomaiteichupe,haombojevypemaitei, haoguapychupeijykére,he'ívochupe:
‘¡OhchequeridaHaiqâr!emañamínako’ãkuatiañe’ẽ, Egiptoruvichaguasuomondova’ekueoréve,ohendurire rejejukahague
5Haʼekuérañanembopochyhañandepuʼaka,haheta ñaneretãyguaokañyEgíptopeokyhyjéguiumiimpuésto perréideEgiptoomondovaʼekuéguiojerurehagua ñandéve
6UpéiHaiqârojagarrapekuatiañe’ẽhaomoñe’ẽha ontendeipype
7Upéiheʼiperréipe‘Anindepochy,cheruvicha! AhátaEgiptope,haambojevýtaFaraónpeumi ñembohovái,haahechaukátachupekokuatiañe'ẽ,ha ambohováitachupeumiimpuestorehegua,haamondo jeýtaopavaveokañývape;haamotĩtane enemigokuérapeTupãIjyvatevévapytyvõrupive,ha Vy’apavẽnderréinope’
8HaperréiohendúvokoñeʼẽHaiqâr-guiovyʼaiterei,ha ikorasõojepysohaoguerohorychupe
9HaHaiqârheʼiperréipe:‘Emeʼẽchévepeteĩretraso cuarentadíaikatuhaguáichaahesaʼỹijokoporanduha amaneha’.Haperréiohejaupéva.
10Haiqârohohógape,haomandaumicazador-kuérape ojagarrahaĝuachupemokõiágilara’y,haha’ekuéra ojagarrahaogueruhendápe:haomandaumisoga ajedor-kuérapeotejehaĝuachupemokõicablede algodón,peteĩteĩdosmilmétroipukukue,haojerure ojegueruhaguaumikarpintero-pehaomanda chupekuéraojapohaguamokõikáhaguasu,haojapo hikuáipéicha.
11Upéioguerahamokõimitãkuimbaʼe,hakádadía osakrifikaovecharaʼyhaomongaruumiágilaha mitãkuimbaʼépe,haohupiumimitãkuimbaʼépeumi ágilajyvaári,haojokuachupekuérapeteĩnudombarete reheve,haoñapytĩpekábleipyreheágila-kuéragui,ha toveveyvategotyombeguekatúpeárahaára,diezmétro mombyrypeve,ojepokuaahaoñemoarandupevehese; haopuʼãhikuáiopapesogapukukueoguahẽmeve yvágape;umimitãkuimba’eoĩvoijyvaári.Upéi oguerahachupekuéraijupe
12HaHaiqârohechávooñekumplihahembipota omandaumimitãkuimba'épeojeguerahavoveyvate yvágapeosapukáihaguã,he'ívo:
13‘Egueruoréveñaiʼũhaita,ikatuhaguáicharomopuʼã peteĩkastíllorréiFaraónpeguarã,pórkerombaʼapo mbaʼeve’.
14HaHaiqâraraka’evendojejapóioñembokatupyryha ojapoejerciciochupekuéraoguahẽmevehikuáipepunto ikatúvape(katupyry).
15Upéiohejávochupekuéraohoperréirendápehaheʼi chupe:‘¡Cheruvicha!petembiapoopane rembipotaháicha.Epu'ãchendiveahechaukahaguã ndévepemba'ehechapyrãva’.
16Upémarõperréiopu’ãhaoguapyHaiqârndiveha ohopeteĩtendatuichávapehaomondoogueruhaguã umiágilahamitãkuimba’e,haHaiqâroñapytĩhaoheja chupekuérayvategotyoopaitesogapukukue,ha oñepyrũosapukáihikuáihaʼeomboʼevaʼekue chupekuéra.Upéiombohasaijupehaomoĩhendaguépe.
17Haperréihaumioĩvahendivetuichaiterei oñesorprende:haperréiohetũHaiqâr-pehesambytépe haheʼichupe:‘¡Ehopyʼaguapýpe,¡Ohcheahayhuetéva! ¡Ohorgullocherréinorehegua!Egíptopehaembohovái FaraónoporandúvahaipuʼakaheseÑandejára Ijyvatevévambareterupive’
18Upéiojedespedichugui,haoguerahaijehérsito, ijehérsito,mitãrusuhaágila,haohoEgiptooikohagotyo haoguahẽvo,ojeremburuvichaguasuretãgotyo
19UmihénteEgiptoguaoikuaávoSenaqueribomondo haguepeteĩkuimbaʼeikonsiéntoprivádopeoñeʼẽhagua Faraónndivehaombohováihaguaumimbaʼe oporandúvachupe,oguerahahikuáipenotísiarréi Faraónpe,hahaʼeomondopeteĩgrúpoumiikonseho privádopeogueruhaguachupehenondépe
20HahaʼeouhaoikeFaraónrenondépe,haoñesũ chupe,ojejapoháichaumirréipe
21Haheʼichupe:‘¡Ohcheruvicharréi!Mburuvicha guasuSenaqueribpenemomaiteipy'aguapyhaipu'akaha ñemomba'eguasúpe
22Hahaʼechembou,chehaʼévapeteĩhembiguái, ambohováihaguandéveneporanduhaakumplihagua opambaʼereipotávayvágahayvy.
23HacheTupãYvateteguapytyvõrupivehane mborayhunoblehacheruvicharréipuʼakarupive amopuʼãtandéveguarãreipotáicha.
24Hakatu,¡Ohcheruvichaguasu!peereva’ekueipype umiimpuestoEgiptoreheguambohapyáñoaja--ko’áĝa peteĩrréinoestabilidadha’ejusticiaestricta,haregana ramohachepondorekóiramokatupyryombohovái haĝuandéve,upéicharõcheruvicharréiomondota ndévepeimpuesto-kuéranderemombe’uva’ekue.
25Haambohováiramondéveumimbaʼereporandúva, opytavaʼerãndéveremondohaguacheruvicharréipe oimeraẽmbaʼeerevaʼekue’.
26Faraónohendúvoupeñe'ẽ,oñesorprendeha oñemondýiiñe'ẽsãsohaiñe'ẽporãgui.
27HarréiFaraónheʼichupe:‘¡Ohkuimbaʼe! mba'éichapanderéra?’.Hahe'i:‘Nerembiguáiniko Abiqâm,hachepeteĩhormigamichĩvarréiSenaquerib ryguasurupi’a’
28HaFaraónheʼichupe:‘¿Ndaipóripikonderuvicha omombaʼeguasuvévandehegui,omondohaguérechéve peteĩryguasurupiʼaambohováihaguachéveha añemongetahaguachendive?’.
29HaHaiqârhe'ichupe:‘¡Ohcheruvicharréi!Aipota ÑandejáraYvateteguápeakumplipeneakãme, Ñandejáraoĩguiumiikangyvévandiveikatuhaguáicha ombotavyumiimbaretévape’.
30UpéiFaraónheʼichupekuéraopreparahaguapeteĩ lugároikohaguaAbiqámpeguarãhaomeʼẽhagua chupehiʼupy,soʼohavevída,haopambaʼeoikotevẽva.
31Haoparire,mbohapyárarireFaraónoñemondeao púrpurahapytãhaoguapyitrónope,haopaiviserha irreinopeguaimbaʼeguasúvaoñemboʼyipokurusúre, ipyhiʼaguiojuehe,haiñakãoñakãity.
32FaraónomondoogueruhaguãAbiqâm-pe,ha oñepresentávochupe,oñesũhenondépehaohetũyvýpe henondépe
33HarréiFaraónheʼichupe:‘Abiqám,¿mávapiko cheichagua?haumikaraiguasucherréinopegua, ¿mávapepikoojoguahikuái?’
34HaHaiqârhe'ichupe:‘Ohcheruvichaparienteche ndeha'epeta'angaBel-icha,haumikaraiguasunde rréinopeguaojoguahembiguáikuérape’
35Haʼeheʼichupe:‘Terehohaejukoʼẽrõkoʼápe’ UpémarõHaiqârohomburuvichaguasuFaraónomanda haguéichachupe
36HakoʼẽrireHaiqârohoFaraónrenondépe,haoñesũ haoñemboʼymburuvichaguasurenondépeFaraón oñemondepytãhaumikaraiguasuomondeaomorotĩ
37HaFaraónheʼichupe:‘Abiqâm,¿mávapiko cheichagua?haumikaraiguasucherréinopegua, ¿mávapepikoojoguahikuái?’
38HaAbiqâmhe'ichupe:‘¡Ohcheruvicha!ndeningo kuarahyʼãicha,hanerembiguáikuéraojogua ijyvykuʼípe’Faraónhe'ichupe:‘Terehonderógapeha ejuko'ẽrõko'ápe’
39UpéiFaraónomandaikorte-peomondehaguaao morotĩpotĩ,haFaraónoñemondehaʼekuéraichaha oguapyitrónope,haomandachupekuéraogueruhagua HaiqârOikehaoguapyhenondépe
40Faraónheʼichupe:‘Abiqám,¿mávapikocheichagua? hachekaraiguasukuéra,¿mávapepikoojoguahikuái?’.
41HaAbiqâmhe'ichupe:‘¡Ohcheruvicha!ndeningo jasýpe,haumindekaraiguasukuéraojoguaumiplanéta hambyjakuérape’.Faraónhe'ichupe:‘Tereho,ko'ẽrõ ejuko'ápe.
42UpémarõFaraónomandahembiguáikuérapeomonde haguaaoopaichagua,haFaraónomondepeteĩao terciopelopytã,oguapyitrónope,haomandachupekuéra ogueruhaguaAbiqám.Haoikehaoñesũhenondépe.
43Hahaʼeheʼi:‘Abiqâm,¿mávapikocheichagua?ha cheehérsito,¿mávapepaojoguahikuái?’.Hahe'i:‘¡Oh cheruvicha!ndehaʼetepemesdeabril,hane ehérsitokuéraojoguaipotykuérape’.
44Haperréiohendúvoupévaovyʼaitereihaheʼi:‘¡Oh Abiqâm!primeravezchembojojapeta'ãngaBelrehe, hachemburuvichakuérahembiguáikuérandive.
45Hamokõihajeycheembojojakuarahyrehe,hache mburuvichakuérakuarahyresaperehe
46Hambohapyhajeycheembojojajasyrehe,hache karaiguasukuéraplanetahambyjakuérare.
47Hairundyhajeycheembojojajasyabrilrehe,hache karaiguasukuéraipotykuérare.Hakatuko'ágã,¡Oh Abiqâm!erechéve,nderuvichaguasu,mburuvicha guasuSenaquerib,mávapikoha'e?haumimburuvicha guasu,mávapepaojoguahikuái?’.
48HaHaiqârosapukáihatãhaheʼi:‘Eimemombyry cheheguiañeʼẽhaguacheruvicharréirehehande reguapyvaʼekuérendetrónope’.Péroepuʼãndepyrehe amombeʼuhaguandévemávapepaojoguacheruvicha guasuhamávapepaojoguaumiimbaʼeguasuvéva’.
49Faraónoñemondýiiñeʼẽsãsohaipyʼaguasurupi ombohováihagua.UpéiFaraónopu’ãitrónogui, oñembo’yHaiqârrenondépe,hahe’ichupe:‘Erechéve ko’áĝa,ahechakuaahaĝuamávapaojoguanderuvicha guasu,haumikaraiguasu,mávapepaojoguahikuái’.
50HaHaiqârhe’ichupe:‘Cheruvichaha’eyvágaJára, haumikaraiguasuha’eumiaratirihaarasunu,haha’e oipotajaveoipejuyvytuhaoky.
51Hahaʼeomandapearasunu,haohesapehaoky,ha ojokopekuarahy,hanomeʼẽihesape,hapejasyha mbyjakuéra,handojerevéihikuái
52Haomandapetormenta,haoipejuhaokyhaopyrũ abril-pehaohundiipotyhahógakuéra’
53Faraónohendúvokombaʼeojeʼéva,tuichaiterei oñemondýihaipochyeterei,haheʼichupe:‘¡Oh kuimbaʼe!erechévepeañeteguahaemombeʼuchéve mávapaañetehápende’
54Hahaʼeomombeʼuchupepeañetegua‘Cheha’e Haiqârpeescriba,tuichavévaumiConcejalPrivadorréi Senaquerib-peguaapytépe,hacheha’evisirha Gobernadorirréinope,haiCanceller’
55Hahaʼeheʼichupe:‘Ndeereañetehápekombaʼe PérorohenduHaiqâr-gui,rréiSenaqueribojukahague chupe,upéicharõjepehaʼetereikovehareimeporãva’
56HaHaiqârhe'ichupe:‘Si,upéichaoiko,hakatu toñemomba'eguasuÑandejárape,oikuaávamba'épa kañymby,cheruvicharréiomandahaguérechéve ojejukahaguã,haha'eogueroviaumikuimba'e oporomondýivañe'ẽ,hakatuÑandejáraosalvache,ha ojehovasapeojeroviávaHese’.
57HaFaraónheʼiHaiqâr-pe:‘Tereho,hakoʼẽrõeju koʼápe,haemombeʼuchévepeteĩñeʼẽarakaʼeve nahendúivachemburuvichakuéraguiniumihénteche rréinohacheretãyguágui’.
MOAKÃHA6
Peastusiaosẽporã.Ahikarombohováiopamba’e Faraónoporandúva.Umimitãkuimba’eumiágilaári ha’epeclímaxárarehegua.Arandu,sa’ietereiojejuhúva Escriturasymaguarépe,ojekuaaVersículos34-45-pe.
1Haiqârohohógape,haohaipeteĩkuatiañe'ẽ,he'ívo ipypepéicha:
2AsiriaruvichaguasuSenaquerib-gui.Níniveavei FaraónruvichaguasuEgipto-pe.
3‘Cheermáno,toikopyʼaguapýpe!haperoikuaaukáva ndévekóvarupiveha’epeteĩjoyke’yoikotevẽha ijoyke’ýre,harréiojuehe,hacheesperanzandehegui
ha’ereme’ẽtahachévenuevecientostalentoóro, aikotevẽguitembi’urãoĩumisoldádo,ikatuhaguáicha, aiporuhesekuéraHasapyʼamirireamondótandéve’ 4UpéiombojerepekuatiañeʼẽhaopresentaFaraónpe koʼẽmbotávo.
5Haohechávoupéva,oñesorprendehaheʼichupe: ‘Añetehápearakaʼevenahendúivambaʼevepeichagua idiómaavavégui’.
6UpéiHaiqârhe'ichupe:‘Añetehápekóvaha'epeteĩ deudaredevévacheruvicharréipe’.
7HaFaraónoaseptaupéva,haheʼi:‘Haiqâr,ndeichagua ningoiñonrrádoreservívoumirréipe’.
8ToñemombaʼeguasuTupãnemombaʼeguasúva arandúpehanembojeguavaʼekuefilosofíahambaʼekuaa reheve.
9Hakoʼága,OHaiqâr,opytaperoipotávandehegui, remopuʼãhaguapeteĩkastílloichayvágahayvy mbytépe’
10UpéiHaiqârhe'i:‘Ñahenduha'eñaneñe'ẽrendu’. Amopu’ãtandévepeteĩkastíllonerembipotaha reiporavoháicha;hakatu,cheruvichaambosako’ioréve cal,ita,ñai’ũhamba’apoharakuéra,haarekoconstructor katupyryomopu’ãtavandévereipotáicha’
11Haperréiombosakoʼichupeguarãopaumíva,ha ohohikuáipeteĩlugártuichahápe;haHaiqârha imembykuimba’ekuéraouhendápe,haogueraha hendiveumiágilahamitãrusukuérape;hamburuvicha guasuhaopavaveimba'eruguaohohaoñembyaty tavaguasutuichakue,ohechahaguamba'épaojapóta Haiqâr
12UpéiHaiqârohejaumiágilaumikáhagui,haoñapytĩ umimitãrusukuérapeijyvaári,haojokuaumisogaumi ágilapyrehe,haohejaohoyvateHaovevehikuáiyvate gotyo,opytapeveyvágahayvymbytépe
13Haumimitãkuimbaʼeoñepyrũosapukáihaheʼi: ‘Pegueruladrillo,pegueruñaiʼũ,ikatuhaguáicha romopuʼãperréikastíllo,pórkeroñemboʼyocioso!’ 14Umihénteoñemondýihaoñemondýi,ha oñesorprendehikuáiHamburuvichaguasuhaumi mburuvichaguasukuéraoñesorprende
15Haiqârhahembiguáikuéraoñepyrũoinupãumi ombaʼapóvape,haosapukáihikuáiperréisoldádope,ha heʼichupekuéra:‘Pegueruumiombaʼapóva ikatupyrývapeoipotávahaanipejokochupekuéra hembiapo’.
16Haperréiheʼichupe:‘Ndeningondepochy;máva pikoikatuogueruoimeraẽmbaʼeupemombyrypeve?’.
17HaHaiqârhe'ichupe:‘¡Ohcheruvicha!mba'éichapa ñamopu'ãtapeteĩkastílloyvategotyo?hacheruvicha rréioĩrirekoʼápe,omopuʼãtakurihetakastíllopeteĩ díape’.
18Faraónheʼichupe:‘TerehoHaiqârnderógapeha epytuʼu,pórkerohejámaromopuʼãpekastíllo,hakoʼẽrõ rojucherendápe’.
19UpéiHaiqârohohógapehako'ẽmbotávo ojehechaukaFaraónrenondépe.HaFaraónhe'i:‘Haiqâr, mba'emarandupikooĩnderuvichakavajurehegua? PórkehaʼeopukavyjaveAsiriahaNíniveretãme,ha ñandekavajukuéraohenduiñeʼẽ,omombo imembykuéra’
20Haiqârohendúvokoñe’ẽohoojagarrapeteĩjagua,ha ojokuachupehaoñepyrũoinupãchupepeteĩjekutu mbaretereheveumiegipcioohendupeve,haohohikuái omombe’urréipeupéva.
21HaFaraónomondoogueruhaguãHaiqâr,hahe'i chupe:‘Haiqâr,mba'érepikoreinupãpéichahareinupã upemymbaiñe'ẽngúvape?’.
22HaHaiqârhe'ichupe,cheruvichaguasu!añetehápe ojapocherehepeteĩtembiapoivaietereíva,haomerese koñembotavyhajekutu,cheruvicharréiSenaquerib ome’ẽguichévepeteĩgalloporã,haha’eoguerekopeteĩ iñe’ẽañeteguambaretehaoikuaaaravoárahapyhare.
23Hapejaguaopuʼãkopyharépevoihaoikytĩiñakãha oho,hakombaʼeajapóguicheatratachupepéicha ambojeheʼa’ỹre’.
24HaFaraónheʼichupe:‘Haiqâr,ahechaopakoʼã mbaʼéguiretujámahahareimehandedotádope,pórke EgiptohaNínivembytépeoĩsesentayochoparasang, hambaʼéichapikoohokopyharépevoihaoikytĩnde galloakãharejujey?’.
25HaHaiqârhe'ichupe:‘¡Ohcheruvicha!oimérire peichaguamombyryEgiptohaNíniveapytépe, mba'éichapikoohendútandekavajucheruvichaguasu kavajuosapukáihaomomboimembykuérape?ha mbaʼéichapikopekavajuñeʼẽoguahẽtaEgíptope?’
26Faraónohendúvoupéva,oikuaaHaiqârombohovái hagueumimba'eoporandúvachupe
27HaFaraónheʼi:‘Haiqâr,aipotarejapochévesoga yvykuʼiyguasúgui’
28HaHaiqârhe'ichupe:"¡Ohcheruvicharréi!ejerure chupekuératogueruchévepeteĩsogapetesoro-guiajapo haguãpeteĩojoguávaupévape"
29UpéiHaiqârohoógarapykuéri,haombotyyvykua yguasurembe’yhũme,haojagarraipópepeteĩyvyku’i po’a,yguasuyvyku’i,hakuarahyosẽvo,haoikeumi yvykuápe,oñemyasãiyvyku’ikuarahy’ãmeoikopeve ha’etekuojejapóvasoga-icha
30HaHaiqârhe'i:‘Emandanerembiguáikuérape toguerahako'ãsoga,hareipotáramo,atejótandéveunos kuántoha'ekuéraicha’
31HaFaraónheʼi:‘Haiqâr,koʼáperoguerekopeteĩita molinohaoñembyaihaaipotarekose’.
32UpéiHaiqâromañahese,haojuhuambueita.
33HaheʼiFaraónpe‘¡Cheruvicha!Cheningopytagua: handarekóitembiporuakosehaguã.
34Péroaipotaereumindesapatuapohaifiélvapeoikytĩ haguakoitáguiumiryguasu,ikatuhaguáichaakoseupe itamolino’.
35UpéiFaraónhaenteroveumimburuvichaguasu opukavy.Hahe'i:‘Toñemomba'eguasuTupã Ijyvatevévape,ome'ẽvandévekoaranduhamba'ekuaa’.
36FaraónohechávoHaiqâripu'akahahese,haome'ẽjey chupeiñembohovái,pya'eovy'a,haomandachupekuéra okobrahaguãchupetresáñoimpuestohaogueruhaguã Haiqâr-pe.
37Haoipe'aijaohaomondeHaiqâr,haisoldadoha hembiguáikuéraári,haome'ẽchupeumigastoijeho rehegua.
38Hahaʼeheʼichupe:‘¡Terehopyʼaguapýpe,ijára mbaretehaimbaʼepohãnoháraoñemombaʼeguasúva!
¿oguerekópapeteĩvaumiSultánndeichagua?eme'ẽche maiteinderuvichaguasuSenaquerib-pe,haerechupe mba'éichaparomondochupejopói,mburuvichaguasu kuéraovy'águisa'irehe’.
39UpéiHaiqâropu’ã,haohetũrréiFaraónpohaohetũ peyvyhenondépe,haoipotachupeimbaretehaosegi, hahetamba’eitesoro-pe,hahe’ichupe:‘¡Ohche ruvicha!Aipotandeheguinipeteĩñaneretãyguaopyta Egipto-pe’.
40Faraónopuʼãhaomondoumimaranduhára omombeʼuhaguaEgíptokállerenipeteĩvaumiAsiria térãNíniveguaopytavaʼerãhaEgiptoretãme,sínooho vaʼerãhaHaiqârndive.
41UpéiHaiqârohoojedespedirréiFaraóngui,haoho ohekaAsiriahaNíniveretã.haoguerekounoskuánto mbaʼerepyhahetaitereimbaʼerepy.
42HaoguahẽvopenotísiarréiSenaqueribpeoutaha Haiqár,osẽohuguahẽchupehaovyʼaitereiheseha oñañuãchupehaohetũchupehaheʼichupe:‘¡Reju porãitenderógape:¡Ohpariente!cheryvyHaiqâr,che rréinombarete,hachereinoorgullo
43Eporandumbaʼéparehupytysechehegui,reipotáramo jepelamitadcherréinohachembaʼerepy’
44UpéiHaiqârhe'ichupe:‘¡Ohcheruvicharréi,eikove opaárare!¡Ehechaukandeguerohorýva,cheruvicha guasu!AbuSamîk-pecherendaguépe,cherekoveoĩgui Ñandejárapópehaipópe’
45UpémarõperréiSenaqueribheʼi: ‘¡Toñemombaʼeguasundéve,cheahayhuetévaHaiqâr! AjapótapeestaciónAbuSamîk-guipekysepuku yvatevévaopacheConcejalPrivadohachefavoritokuéragui’
46Upéiperréioñepyrũoporanduchupembaʼéichapa ojoguerahaFaraónndiveoguahẽypyguiveoguahẽ mevehenondégui,hambaʼéichapaombohováiopa mbaʼeoporandúvachupe,hambaʼéichapaorresivi chuguiumiimpuéstohaumikámbiodeaohaumijopói rehegua
47HaperréiSenaqueribovyʼaiterei,haheʼiHaiqâr-pe: ‘Ejagarrapereipotávakoimpuésto,pórkeopambaʼeoĩ ndepópe’
48HaHaiqârmid:‘¡Toikoveperréiopaáraguarã! Ndaipotáimba’evendaha’éirõcheruvicharréi seguridadhatuichamba’econtinuación.
49¡Ohcheruvicha!mba’épaikatuajaporiquezaha umíchaguareheve?hakatuchemborayhuséramo,eme'ẽ chéveNadán,chereindyra'y,ikatuhaguãamyengovia chupepeojapova'ekuecherehe,haeme'ẽchévehuguy hachejopychekulpa'ỹre’.
50HaperréiSenaqueribheʼi:‘Ejagarrachupe, ameʼẽmandéve’.HaHaiqârojagarraNadán,iñermána ra’y,haojokuaipokadenadeiérroreheve,haogueraha chupehógape,haomoĩpeteĩjyvapohýiipyrehe,ha oñapytĩpeteĩnudombaretereheve,haoñapytĩrirechupe péichaomombochupepeteĩkotyiñypytũvape,ojejubila haguaykére,haomoĩNabu-hal-pecentinelaramohi’ári ome’ẽhaĝuachupepeteĩmbujapehay’imiárahaára.
UmiparábolaAhikarreheguaomohu’ãhápe isobrinokuéraeducación.Ñembojojahaojehecharamóva. Ahikarohenóipemitãkaria’ýpetérapintoresco.Ko’ápe opaAhikarrembiasakue.
1HaHaiqâroiketérãosẽjaveojahéiNadánpe, iñermánaraʼy,haheʼichupeiñaranduháicha:
2‘¡OhNadán,chera'y!Cheajapondereheopamba'e iporãvahaipy'aporãvahacheremyengoviahesemba'e vaihaivaívahajejukarupive.
3‘¡Ohchera'y!ojeʼeumiñeʼẽpotýpe:Penohendúiva apysápe,ohendupátachupeijajúrarykuereheve’.
4HaNadánheʼi:‘¿Mbaʼérepikondepochychendive?’.
5HaHaiqârhe’ichupe:‘Cheromongakuaa,harombo’e, haame’ẽguindéveñemomba’eguasuhañemomba’eha romomba’eguasu,haromongakuaaumiñemongakuaa iporãvévareheve,haroguapycherendaguépeikatu hağuáichaha’echeheredero’yvórape,handechetrata jejukarupihacheremyengoviacheñembyaireheve.
6HakatuÑandejáraoikuaaojejavyhacherehe,ha haʼechesalvaumimbaʼeremoĩvaʼekuéguichéveguarã, Ñandejáraomongueráguiumiikorasõoñembyaívaha ojokóguiumienvidiahaoñemombaʼeguasúvape
7¡Ohchera'y!ndeha'echéveguarãpeescorpión oinupãvovrónserehe,oinupãva
8¡Ohcheraʼy!ndeha'etepegacelaho'úvahínakuripe madderra'ỹi,hachembojoapykoárapehako'ẽrõ ha'ekuérabronceátahikuáiokañychehapope"
9¡Ohchemitãkariaʼy!reimeva’ekuepeohechava’ekue ikompañero-peijao’ỹrero’yro’ysãjave;haoipyhyy ro'ysãhaoñohẽhi'ári
10¡Ohchera'y!ndeha'ékurichévepeteĩkuimba'e ojagarrávaichapeteĩita,haomomboyvágapeojapi haguãitápeijárapeHapeitandojapíri,handohupytýi yvate,hakatuoikochuguikulpahaangaipakáusa
11¡Ohchera'y!chemomba’eguasúrireha chemomba’érireharehendurirecheñe’ẽndeha’étakuri cheherederohareisãmbyhyva’erãmo’ãchedominiokuéraári
12¡Ohcheraʼy!peikuaapejaguatérãkurejyva ipukúrirediezmétro,noñemoaguimoʼãihapekavaju repykuerehehaʼéramojepesédaicha.
13¡Ohchera'y!Aimo’ãkurindeha’étahacheheredero cheamanórõguare;handeenvidiahandeinsolencia rupivechejukase.Ñandejárakatuchemosãsókurine arandupygui.
14¡Ohcheraʼy!ndeha’ékurichévepeteĩñuhãicha oñemoĩva’ekueestiércolári,haoupeteĩgorriónha ojuhupeñuhãoñemoĩva.Hapegorriónhe'ipeñuhãme: Mba'epikorejapoko'ápe?He'ipeñuhã:Añembo'e ko'ápeÑandejárape.
15Hapearkaoporanduaveichupe:“Mba’epikope yvyrapehẽnguereguerekóva?”.He’ipeñuhã:“Upéva ha’epeteĩrobleimitãvacheañembo’yhápeñembo’e jave”.
16He'ipealarga:Hamba'epikoupemba'ende jurúpe?He'ipeñuhã:"Upévaha'embujapehatembi'u arahaopavaveiñembyahýivahamboriahúpe oñembojávacherehe"
17Heʼipealargo:“¿Koʼágaikatúpaañemotenondeha akaru,cheñembyahýigui?”.Hapeñuhãhe'ichupe: EjutenondegotyoHapelarkoñembojaikatuhaguã, ho'u.
18Péropeñuhãopuʼãhaojagarrapelark-peijajúragui.
19Hapealargoombohováihaheʼipeñuhãme:“Upéva haʼéramonerembiʼuumiiñembyahýivapeguarã Ñandejárandoguerohorýinelimosnahanerembiapo porã”.
20Haupévahaʼéramoneayunohaneñemboʼe,Tupã ndoguerohorýindeheguinineayunonineñemboʼe,ha Ñandejáranoperfeccionamoʼãipeiporãvanderehehápe”.
21¡Ohchera'y!ndereimeva’ekuechéve(ha’eháicha) peteĩleónoñoangirũva’ekuepeteĩvúrrondive,hape vúrrooguatamemeleõrenondépepeteĩtiempoaja;ha peteĩárapepeleónopuʼãpevúrroárihahoʼupa.
22¡Ohcheraʼy!ndeha'ékurichévepeteĩryguasurupi'a trígope,ndojapóiguimba'eveiporãva,ombyaihaoisu'u petrígo.
23¡Ohchera'y!ndeha'epeteĩkuimba'eoñotỹva'ekue diezmedidatrígo,haoguahẽvocosechaára,opu'ãha omono'õ,haombyaty,haoity,haomba'apohi'ári ipahaitepeve,haojekuaadiezmedida,haijárahe'i chupe:"¡Ohndemba'eipererĩva!ndenerekakuaavéiha nereñemomichĩri"
24¡Ohchemitãkariaʼy!ndeha’ékurichévepeperdiz oñemombova’ekuerred-peguáicha,handaikatúi ojesalva,hakatuosapukáiumiperdiz-pe,omombo haĝuahendivekuéraperred-pe
25¡Ohcheraʼy!ndereimeva’ekuechévejagua ro’ysãichahaoikealfarerorógapeoñembopiro’yhaguã 26Hakurire,oñepyrũokororõchupekuéra,haomosẽha oinupãchupeanihaguaoisuchupekuéra
27¡Ohcheraʼy!ndereimeva’ekuechéveperyguasu oikeva’ekuebañohakúpetapichadecalidadndive,ha osẽvobañohakúgui,ohechapeteĩyvykuaky’aha oguejyhaotyryryipype
28¡Ohcheraʼy!ndeha’ékurichévepekavaraojoajúva iñirũnguérandiveohokuévosacrificio-pe,handaikatúi ojesalva
29¡Ohchemitãkariaʼy!pejaguanoñemongarúiva icaza-guioikochuguitembi’uguyrakuérapeĝuarã.
30¡Ohcheraʼy!peponomba’apóivahanoaradoha(o) itavyhaiñaranduvaoñeikytĩtaijyvagui.
31¡Ohcheraʼy!petesandojehecháivatesape,umi kuervooipe'átahaoipe'áta.
32¡Ohcheraʼy!ndeha'echévepeteĩyvyramátahakã oikytĩvaicha,hahe'ichupekuéra:“Peteĩmba'eche apytéguinoĩriramopendepópe,añetehápe ndaikatumo'ãichereikytĩ".
33¡Ohchemitãkariaʼy!ndeha'epejaguahe'iva'ekuépe hikuái:"Ehejamondarojapopevendévepeteĩcadenade oroharomongaruasukahaalmendrareheve".
34Hahaʼeheʼi:“Cheningondacheresaraíricheruha chesyrembiapokue”.
35¡Ohcheraʼy!ndeha’epembóiojupívapeteĩñuatĩ ka’aguýpeoĩrõguareysyrymbytépe,hapeteĩlobo ohechachupekuérahahe’i:“Mba’evaiári,hape iñañavévaha’ekuéraguitomosãsomokõivévape”.
36Hapembóiheʼipelobo-pe:“Umiovecharaʼy, kavarahaovechareʼuvaʼekuenderekovepukukue, ¿rembojevýtapaitúvapehaituvakuérapetérãpa nahániri?”.
37He'ipelobo:Nahániri.Hapembóihe'ichupe: “Cheaimo'ãndeha'ehapeivaivévaoreapytépe”.
38¡Ohchemitãkariaʼy!Cheromongarutembi’uporãha neremongaruichévembujapeseko.
39¡Ohchemitãkariaʼy!Cheame'ẽndéveyasuka reheve.hoy'uhajarapoporã,hanereme'ẽichévey ykuáguihoy'uhaguã.
40¡Ohchera'y!Cherombo’e,haromongakuaa,ha rejo’ochévekañyhahachemokañy.
41¡Ohchemitãkariaʼy!Cheromongakuaape ñemongakuaaiporãvévareheveharombokatupyrýkuri peteĩcédroyvateicha;handechembojerehachembojere.
42¡Ohchemitãkariaʼy!haʼevaʼekuecheesperanza ndereheremopuʼãtahachévepeteĩkastílloimbaretéva, ikatuhaguáichaañemokañyipypecheenemigokuéragui, hareikochévepeteĩoñeñotỹvaichayvypypukúpe;ha katuandejracheporiahuverekohachemosãsonde akãrapu’ãgui
43¡Ohchemitãkariaʼy!Aipotaitereindéve,hache remyengoviamba'evaihañembohorýre,hako'ágã aipe'átanderesa,haajapondévetembi'ujaguápeguarã, haaikytĩndeñe'ẽ,haaipe'andeakãkysepukureheve, haemyengoviandéveumimbaʼeoporombojeguarúvare’
44HaNadánohendúvokodiskúrsoitioHaiqârheʼi: ‘¡Ohchetio!ejapocherehenereikuaaháicha,ha eperdonachévecheangaipa,mávapikocheangaipa, térãmávapikondeichaguaoperdonáva?
45¡Chemoneĩ,chetio!Koʼágaaservítanderógape, ambosakoʼítandekavajukuérahaambotypátanerymba rykuehaamongaruvaʼerãneovechakuéra,cheningope iñañávahandeningohekojojáva:chepekulpávleha ndepeperdonáva’
46HaHaiqârhe'ichupe:‘¡Ohchememby!ndeha'epe yvyramátahi'a'ỹvayykére,haijáraoikytĩsechupe,ha he'ichupe:Chemosẽambuehendápe,handahetáiramo, chereikytĩ"
47Haijárahe'ichupe:“Ndereimeyrembe'ýpe nereme'ẽihi'a,mba'éichapikohi'átareimejaveambue hendápe?”.
48¡Ohchemitãkariaʼy!peágilatujaiporãvepecuervo imitãvagui.
49¡Ohchemitãkariaʼy!he'ihikuáipelobo-pe: “Eñemomombyryovechakuéraguianihaguãnde yvytimboojapovainderehe”.Hapelobohe'i:Ovecha kambyra'ỹiiporãcheresarehe.
50¡Ohchera'y!ojapohikuáipeloboohombo'ehaópe ikatuhaguãoikuaaomoñe'ẽhahe'ichupehikuái:"EreA, B".He'i:"Ovechara'yhakavarachecampana-pe".
51¡Ohchera'y!omoĩhikuáipevúrromesaárihaho’a, haoñepyrũojerokyyvykuápehapeteĩhe’i:“Tojeroky, ha’éguihekoha,nokambiamo’ãi”.
52¡Ohchera'y!oñemoañetepeñe'ẽhe'íva:"Rememby ramomitãkuimba'e,ehenóichupendera'y,ha remongakuaaramomitãkuimba'e,ehenóichupende tembiguái".
53¡Ohchera'y!peojapóvaiporãvaojojuhútaiporãva ndive;hapeojapóvaivaívaojotopátaivaívandive, Ñandejáraomyengoviáguipeteĩkuimbaʼépehembiapo medida-pe.
54¡Ohchera'y!mba'epikoha'étandéveko'ãñe'ẽgui? Ñandejáraoikuaáguimbaʼépaoĩkañyhápe,haoikuaa umimbaʼeñemihañemigua.
55Hahaʼeomyengoviátandévehaohusgátachehande apytépe,hanekompensavaʼerãndedesiértope’.
56HaNadánohendúvoupediscursoitioHaiqâr-gui, pya'eoñembohyehaoikochuguipeteĩvejigaojeipysóva.
57Haipehẽngueoñembohye,ipy,ipyhaikostádo,ha ojepeʼahaipyʼaojepeʼahaipyʼaisarambipa,haomano haomano.
58Haipahaitehaʼeñehundi,haohoinfiérnope.Pe ojo'óvayvykuaiñermánopeguarã,ho'átaipype.hape omoĩvañuhãojejapyhýtaipype.
59Pévaha’epeojehúvaha(mba’e)rojuhuHaiqâr mombe’upyrehegua,hatoñemomba’eguasu Ñandejárapetapiaiteĝuarã.Amén,hapy'aguapy.
60Kocrónicaoñemohu’ãÑandejárapytyvõreheve, ¡Toñemomba’eguasuchupe!Amén,Amén,Amén