INTRODYKSYON
MayyarakitasaTheStoryofAhikarsangisasang pinakadumaanngamgaginhalinansangtawhanonnga panghunahunakagkaalam.Angimpluwensyasini masubaypaagisamgasugilanonsangmadamongamga tawo,lakipangKoran,kagangDaankagBag-onga Katipan.
AngisakamosaikonganasapwansaTreves,Alemanya, nagalaragwaysatungasangmgamaalamngamgatawo sangkalibutansangkarakterniAhikar.Yariangiyadekolorngasugilanon.
Angpetsasiningasugilanonnangintopikosang mapagsikngapaghinun-anon.Ginbutanginisangulihi sangmgaiskolarsangmgaUnangSiglosang napamatud-ansilangasayopsangorihinalnga sugilanonnganagguwasaisakaAramaikongapapiro sang500B.C.satungasangmgakagulub-ansang Elephantine
AngistoryamaathagngafictionkagindimaragtasSa pagkamatuodangbumalasamakakilalasinisamga dugangngapahinasangTheArabianNightsIni maalamngaginsulat,kagangsugilanonngapunosang aksyon,intriga,kagmakitidngapagpalagyonagahupot sangatensyonsakatapusanAngkahilwayansang imahinasyonamoangpinakabilidhonngaginapanagiyahansangmanunulat
Angpagsulatnagatungasangiyakaugalingonsaapatka hugna:(1)AngPagsaysay;(2)AngPanudlo(isaka talalupangdonngaseryesangHulubaton);(3)Ang PaglakbaypakadtosaEgipto;(4)AngmgaSimilitudes ukonmgaPaanggid(ngasadiinginataposniAhikarang edukasyonsangiyanagsayopngahinablos)
KAPITULO1
SiAhikar,DakungaViziersangAsiria,may60ka asawaapanggintalanangawalasinganakngalalaki. Ganigin-adoptarniyaangiyahinablos.Ginapunoniya siasingkaalamkagihibalolabawpasatinapaykag tubig.
1AngsugilanonniHaiqârngaMaalam,Vizierni SenakeribngaHari,kagniNadan,anaksangutodnga babayiniHaiqârngaMaalam.
2MayisakaViziersangpanahonniHaringSenaquerib, ngaanakniSarhadum,ngaHarisangAsiriakagNineve, isakamaalamngatawongasiHaiqâr,kagsiaang VizierniHaringSenaquerib.
3Maymaayosia,manggadkagmadamongamga pagkabutang,kagsampatonsia,maalam,isakapilosopo, saihibalo,saopinyonkagsapaggahom,kag nakapangasawasiasingkan-umankamgababayi,kag nakapatindogsingisakakastilyoparasatagsasaila.
4Perosasinitananwalasiasingbatasabisankaysin-o. siningmgababayi,ngamahimomanginmanunubliniya.
5Kagnasubuangidsiabangodsini,kagisakaadlaw gintiponniyaangmgaastrologokagangmgamaalam ngamgatawokagangmgasalamangkerokag ginpaathagsailaangiyakahimtangankagangbutang tuhoysaiyapagkabaw-as.
6Kagnagsilingsilasaiya,'Lakatka,maghaladsamga dioskagmagpangabaysailangabasihatagankanila sangisakabatangalalaki.'
7Kagginhimoniyaangginsugonilasaiyakag naghaladsangmgahaladsamgadios-dios,kag nagpakiluoysailakagnagpakitluoysailangamay pangabay,kagpagpakiluoy.
8Perowalagidsilamagsabatsaiya.Kagnaglakatsia ngamasinulub-onkagnasubuan,nganaglakatngamay kasakitsaiyatagipusuon.
9Kagnagbaliksia,kagnagpakitluoysaLabingMataas ngaDios,kagnagtuo,nganagapakitluoysaIyangamay nagadabadabangatagipusuon,nganagasiling,OLabing MataasngaDios,OManunugasangmgaLangitkag sangduta,OManunugasangtananngatinuga!
10NagapangabayakosaImongahataganmoakosing isakabatangalalaki,agudngamalugpayanakosaiya agudngamanginyarasiasaakonpagkapatay,agudnga mapiyongniyaangakonmgamata,kagagudnga malubongniyaako'
11Dayonmayisakatingognganagpalapitsaiyanga nagasiling,'Tungodnganagsaligkaunasatanansamga dios-dioskagnaghaladsaila,ganimagapabilinkanga walasinganaksabug-osmongakabuhi
12ApangkuhaasiNadanngaanaksangimoutodnga babayi,kaghimuasiangaimoanakkagtudluisiasang imopagtuonkagsangimomaayongapagpadaku,kag saimokamatayonilubongkaniya’
13DayonginkuhaniyasiNadanngaanaksangiyautod ngababayi,ngabatapalangKaggintugyanniyasiasa walokabasangamanug-atipansaiya,agodngailasia pasusohonkagpadakuon
14Kagginpadakunilasiapaagisamanamitnga pagkaonkagmalulongapaghanas,kagbayongaseda, kagpurpurakagpulaKagnagapungkosiasamga higdaanngaseda
15KagsangnagdakunasiNadankagnaglakat,nga nagadabdabkaangaysangmatag-asngakahoyngasedro, gintudluanniyasiasingmaayongapamatasankag pagsulatkagsiensiakagpilosopiya.
16Kagpagkatapossangmadamongamgainadlawsi HaringSenakeribnagtulokkayHaiqârkagnakitaniya nganagtigulangnasiasingtuman,kagdugangpa nagsilingsiasaiya.
17'Oakondungganonngaabyan,angsampaton,ang masaligan,angmaalam,anggobernador,angakon sekretaryo,angakonvisir,angakonChancellorkag direktor;sapagkamatuodtigulangkanakagnabug-atan sangmgatinuig;kagangimopaghalinsasininga kalibutankinahanglanngamalapitna.
18Sugiriakokonsin-oangmaylugarsaakonpagalagadpagkataposmo.'KagsiHaiqârnagsilingsaiya, 'Oakonginoo,kabayngaangimoulomabuhising dayon!YarasiNadanngaanaksangakonutodnga babayi,ginhimokosiangaakonanak
19Kagginpadakukosiakaggintudluansiasangakon kaalamkagihibalo.’
20Kagangharinagsilingsaiya,'OHaiqâr!dalhasiasa akonatubang,agudmakitakosia,kagkonmakitakosia nganagakabagay,ibutangsiasaimolugar;kag magalakatka,sapagpahuwaykagsapagkabuhisang nabilinngabahinsangimokabuhisamatam-isnga kapahuwayan.'
21DayonnagkadtosiHaiqârkagginpresentarsiNadan ngaanaksangiyautodngababayi.Kagnaghatagsia singpagtahodkagnaghandumsaiyasinggahomkag kadungganan.
22Kaggintulokniyasiakagnagdayawsaiyakag nagkalipaysaiyakagnagsilingkayHaiqâr:'Inibalaang imoanak,OHaiqâr?Nagapangamuyoakongaamligan siasangDios.Kagsubongngagin-alagadmoakokag angakonamayngasiSarhadumamomanangimobata ngalalakimag-alagadsaakonkagmagtumansangakon mgahilikuton,sangakonmgakinahanglanon,kagsang akonnegosyo,agudngamapadunggankosiakag himuonsiangagamhanantungodsaimo'
23KagsiHaiqârnagyaubsaharikagnagsilingsaiya, 'Mabuhiangimoulo,Oginuokongahari,sawalay katubtuban!Ginapangabaykosaimongamangin mapailubonkasaakonanakngasiNadankag patawaronangiyamgasayopagudngamakaalagadsia saimosunosanagakaigo'
24Dayonnagsumpaangharisaiyangahimuonniyasia ngalabinggamhanansaiyamgaabyan,kagngamangin kaupodniyasiasabug-osngakadungganankag pagtahodKagginhalukanniyaangiyamgakamotkag nagpaalamsaiya
25KaggindakopniyasiNadananganakngalalaki sangiyautodngababayiupodsaiyakagginpapungko siasaisakasalakagnagsugodsapagtudlosaiyagab-i kagadlawtubtobnganapun-anniyasiasingkaalamkag ihibalolabawpasatinapaykagtubig
KAPITULO2
Isaka"AlmanacniPoorRichard"sangdumaanngamga inadlaw.Mgadi-mamalatyonngamgapagsulundan sangtawhanonngapagginawinahanungodsakuwarta, mgababayi,panapton,negosyo,mgaabyan.Angilabi nangamakawiwilingamgahulubatonmasapwansa Bersikulo12,17,23,37,45,47.Ipaanggidang Bersikulo63sapilakasinisismokaron.
1Ganigintudluanniyasia,nganagasiling:‘Oanakko! pamatiiangakonpaghambalkagsundaangakonlaygay kagdumdumaangakonginahambal.
2Oanakko!konmakabatikasangisakapulong, pabay-iiningamapataysaimotagipusuon,kagindiini pag-ipahayagsaiban,basimanginisainikabuhinga bagakagmagsunogsangimodilakagmagtugasang kasakitsaimolawas,kagmakaangkonkasangisaka kahuy-anan,kagmahuy-ansaatubangansangDioskag tawo.
3Oanakko!konnakabatikasingisakabalita,indiini pagpalapta;kagkonmaynakitaka,indiinipag-isugid.
4Oanakko!himuangamahaposangimo pagkasampatonsanagapamati,kagindikamagdalidali sapagsabat
5Oanakko!konmaynabatianka,indiinipagtagui.
6Oanakko!indipaghubsiangnatakpanngahigot, ukonpaghubsiini,kagindipagtakpiangnahukasnga higot.
7Oanakko!indimaghandumsangpanggwanga katahum,kayininagakadulakagnagataliwan,apang angisakadungganonngahandumanannagadugay tubtobsawalapa.
8Oanakko!indikapagtugutingaangisaka buangbuangngababayimagpatalangsaimopaagisaiya paghambal,basimapataykasalabingmakaluluoynga kamatayon,kagsiamagsiodsaimosapukottubtobnga masiodka.
9Oanakko!indipaghandumonangisakababayinga nahigdaansangpanaptonkagmgapahumot,nga talamayonkagbuangbuangsaiyakalag.Kailokakon ihatagmosaiyaangbisananongaimo,ukonitugyansa iyaangyarasaimokamotkagginahaylokaniyasa pagpakasala,kagangDiosmaakigsaimo
10Oanakko!indimanginparehosakahoynga almendras,kaynagapamungainisaatubangsangtanan ngamgakahoy,kagmakaonngabungapagkataposnila tanan,kundimanginparehosakahoyngamulberry,nga nagapamungasingmakaonngabungasaatubangsang tananngakahoy,kagnagadahonpagkataposnilatanan 11Oanakko!idukoangimoulo,kagpahumokangimo tingug,kagmanginmatinahuron,kagmaglakatsa matadlongngabanas,kagindimanginbuangbuangKag indimagpataassangimotingugkonikawnagakadlaw kaykoninipaagisaisakamabaskogngatingugngaang isakabalayginpatindog,angasnomagapatindogsang madamongamgabalaykadaadlaw;kagkonpaagisa kusogngaangaradoginpadalagan,angaradoindigid makuhasaidalomsangmgaabagasangmgakamelyo 12Omanak!angpagkuhasangmgabatoupodsaisaka maalamngatawomasmaayopasangsapag-inomsang binoupodsaisakamasubongatawo
13Oanakko!ibuboangimoalaksamgalulubngan sangmgamatarong,kagindimag-inomupodsamga ignorante,talamayonngakatawhan.
14Oanakko!magpabilinsamaalamngamgatawonga nagakahadloksaDioskagmanginkaangaysaila,kag indimagpalapitsamgaignorante,basimanginkaangay kasaiyakagmagtuonsangiyamgadalanon.
15Oanakko!konmakakuhakanasingisakakaupod ukonisakaabyan,tilawisia,kagpagkataposhimuasia ngaisakakaupodkagisakaabyan;kagindisia pagdayawngawalasingpagtilaw;kagindipaggub-a angimopaghambalsatawongakulangsingkaalam.
16Oanakko!samtangangisakasapatosnagapabilinsa imotiil,maglakatupodsinisamgatunok,kagmaghimo singdalanparasaimoanakngalalaki,kagparasaimo panimalaykagsaimomgaanak,kaghimuaangimo sakayanngahugotantessiamagkadtosadagatkagsa iyamgabalodkagmaglugdangkagindiniyamahimo naluwas.
17Oanakko!konangmanggaranonmagkaonsang man-ug,nagasilingsila,--"Inipaagisaiyakaalam,"kag konangisakaimolmagkaonsini,angmgatawo nagasiling,"Gikansaiyakagutom."
18Oanakko!kontentosiasaimoadlaw-adlawnga kalan-onkagsaimomgapagkabutang,kagindi maghandumsangiyasangiban.
19Oanakko!indikamag-igosabuangbuang,kagindi kamagkaonupodsaiya,kagindimagkalipaysamga kalamidadsangimomgaisigkatawo.Konangimo kaawaymaghimosingmalainsaimo,pakitaisiasing kaayo.
20Oanakko!angtawonganagakahadloksaDios kahadlukisiakagpadunggansia.
21Oanakko!angignorantengatawonagakatumbakag nagakasandad,kagangtawongamaalam,bisan magsandadsia,walasiaginauyog,kagbisankon matumbasianagabangonsingmadasig,kagkon nagamasakitsia,sarangniyaatipanonangiyakabuhi. Apangkonpartesaignorante,buangbuangngatawo, parasaiyabalatianwalasingbulong 22Oanakko!konangisakatawomagpalapitsaimo ngamasmanubosaimokaugalingon,magpadayonsa pagsugatasaiya,kagmagpabilinnganagatindog,kag konindisiamakabalussaimo,angiyaGinuomagabalos saimotungodsaiya
23Oanakko!indimagkaluoysapagbunalsangimo anak,kayangpaghampaksangimoanakkaangaysang abonosahardin,kagkaangaysangpaghigotsangbaba sangpitaka,kagkaangaysangpaghigotsangmgasapat, kagkaangaysangpagsirasangganhaan
24Oanakko!pungganangimoanakgikansakalautan, kagtudluisiasangmgapamatasanantessiamagrebelde batoksaimokagdalhonkasapagtamaysatungasang katawhankagibitaymoangimoulosamgadalankag samgakatilingbankagsilutankatungodsangkalautan sangiyamalautngamgabinuhatan
25Oanakko!magkuhakasangisakamatamboknga bakangamaypanit,kagisakaasnongamaydakunga mgakuko,kagindimagkuhasangbakangamay dalagkungamgasungay,ukonmakig-abyansaisaka malimbungonngatawo,ukonmagkuhasangisaka uliponngamakig-away,ukonisakamakawatnga uliponngababayi,parasatananngaimoginahimosaila magalaglagsila.
26Oanakko!indikapagpakamalautonsangimomga ginikanan,kagangGinuomagkahamuotsaila;kay ginsilingna,"Sianganagasikwaysangiyaamayukon sangiyailoypabay-isiangamapataysakamatayon(ang buotkosilingonamoangkamatayonsangsala);kagsia nganagapadungogsaiyamgaginikananmagapalawig sangiyamgainadlawkagsangiyakabuhikagmakakita sangtananngamaayo.""
27Oanakko!indimaglakatsadalanngawalasingmga hinganiban,kaywalakamakahibalokonsan-oang kaawaymahimongamagsugatasaimo,agudnga manginhandakaparasaiya.
28Oanakko!indimanginkaangaysangisakahublas, walasingdahonngakahoyngawalanagatubo,kundi manginkaangaysangisakakahoynganatabunansang
iyamgadahonkagsangiyamgasanga;kayangtawo ngawalasingasawaukonmgaanakginapakahuy-ansa kalibutankagginakaugtannila,subongsangkahoynga walasingdahonkagwalasingbunga.
29Oanakko!manginkaangaysangmabungahonnga kahoysahigadsangdalan,ngaangbungasiniginakaon sangtanannganagalabay,kagangmgasapatsadesierto nagapahuwaysaidalomsangiyalandongkagnagakaon sangiyamgadahon.
30Oanakko!angtagsakakarneronganagatalangsa iyaalagyankagangiyamgakaupodnanginkalan-on sanglobo.
31Oanakko!indimagsiling,"Angakonginooisaka buangbuangkagakomaalam,"kagindipag-isugidang paghambalsangpagkaignorantekagkabuangan,kay basitamayonkaniya.
32Oanakko!indikamanginisasadtongmgaulipon ngaginasilingansangilamgaginoo,"Palayokasa amon,"kundimanginisakasamgaginasilingannila, "Magpalapitkakagmagpalapitsaamon."
33Oanakko!indipaghalukanangimouliponsa atubangsangiyakaupod,kaywalakamakahibalokon sin-osailaangmanginlabingbilidhonsaimosa katapusan
34Oanakko!indikamagkahadloksaimoGinuonga nagtugasaimo,kaybasimaghiposSiasaimo
35Oanakko!himuaangimopaghambalngamatahum kagpatam-isangimodila;kagindipagtugutiangimo kaupodsapagtapaksangimotiil,kaybasimagtapaksia saibanngationsaimodughan
36Oanakko!konbun-onmoangisakamaalamnga tawopaagisaisakapulongsangkaalam,magapanago inisaiyadughansubongsangisakamahinaynga pagbatyagsangkahuy-anan;apangkonimohampakon angignorantesangisakasungkodindisiamakahangop ukonmakabati
37Oanakko!konmagpadalakasingisakamaalamnga tawoparasaimomgakinahanglanon,indisiapaghatagi singmadamongamgasugo,kayhimuonniyaangimo hilikutonsunosaimoluyag:kagkonmagpadalakasing buangbuang,indisiapagsugoa,kundilakatkakag himuaangimohilikuton,kaykonikawsugoasia,indi niyapaghimuonangimoluyag.Konipadalakanilasa negosyo,magdalidalisapagtumansinisingmadasig.
38Oanakko!indipaghimuaangisakakaawaysangisa katawongamasmabaskogsangsaimokaugalingon, kaykuhaonniyaangimotalaksan,kagangiya pagtimalossaimo.
39Oanakko!tilawiangimoanak,kagangimoalagad, sawalapamoitugyanangimomgapagkabutangsaila, kaybasimag-agawsila;kaysiangamaybug-osnga kamotginatawagngamaalam,bisanpangasia buangbuangkagignorante,kagsiangamaywalasing unodngakamotginatawagngaimol,ignorante,bisanpa ngasiaangprinsipesangmgamaalam.
40Oanakko!Nagkaonakosangisakacolocynth,kag nagtulonsangmgaaloe,kagwalaakosingnakitanga masmapaitpasangsakaimulonkagkakulang.
41Oanakko!tudluiangimoanakngalalakisang pagkatipidkagkagutom,agudngamagmaayosiasa pagdumalasangiyapanimalay
42Oanakko!indipagtudloiangwalasinghinalungongsanglingguahesangmgamaalamngamgatawo, kaymanginmabug-atinisaiya.
43Oanakko!indipag-ipakitaangimokahimtangansa imoabyan,basitamayonkaniya.
44Oanakko!angpagkabulagsangtagipusuonmas masakitsangsapagkabulagsangmgamata,kayang pagkabulagsangmgamatamahimongamatuytuyan singdiutay-diutay,apangangpagkabulagsang tagipusuonindimatuytuyan,kagnagabiyainisa matadlongngabanas,kagnagalakatsatikopaagi.
45Oanakko!angpagkasandadsangisakatawopaagi saiyatiilmasmaayopasangsapagkasandadsangisa kanpaagisaiyadila.
46Oanakko!angabyanngamalapitmasmaayosang samasmaayongautodngayarasamalayo.
47Oanakko!angkatahumnagakadulaapangang pagtuonnagadugay,kagangkalibutannagakadulakag nanginwalasingpulos,apangangmaayongangalan walanagakadulaukonnagakadula
48Oanakko!angtawongawalasingkapahuwayan, angiyakamatayonmasmaayopasangsaiyakabuhi; kagangtunogsangpaghibimasmaayosangsatunog sangpag-amba;kayangkasubokagangpaghibi,kon angkahadloksaDiosyarasaila,masmaayopasangsa tunogsangpag-ambakagpagkinasadya
49Oanakko!angpaasangpakasaimokamotmaayo pasangsagansasakalderosangimoisigkatawo;kag angkarnerongamalapitsaimomaayopasangsabaka ngayarasamalayo;kagangisakamayasaimokamut maayopasangsaisakalibokamayanganagalupad;kag angkaimulonnganagatiponmasmaayosangsa paglaptasangmadamongaprobisyon;kagangbuhinga soramasmaayosangsapatayngaleon;kagangisaka librasangde-lanamasmaayosangsaisakalibranga manggad,buotkosilingonsangbulawankagpilak;kay angbulawankagangpilaknatagokagnatabunansaduta, kagindimakita;apangangbulbolnagapabilinsamga merkadokagmakitaini,kagisainikakatahumsa nagasuksoksini.
50Oanakko!anggamayngaswertemasmaayokaysa nagkalatngaswerte.
51Oanakko!angbuhingaidomaayopasapataynga imolngatawo.
52Oanakko!angimolngatawonganagahimosing hustomasmaayopasangsamanggaranonngapataysa mgasala.
53Oanakko!huptiangisakapulongsaimotagipusuon, kaginimangindakusaimo,kagmag-andamnga madulamoipahayagangtinagosangimoabyan.
54Oanakko!indipagtugutiangbisanisakapulong ngamagguwagikansaimobabatubtubngamakakuha kasinglaygaysaimotagipusuon.Kagindimagtindog satungasangmgatawonganagabaisay,kaygikansaisa kamalainngapulongmaynagahalinngapag-ilinaway, kaggikansaisakapag-ilinawaymaynagaabotnga inaway,kaggikansainawaymaynagaabotngapag-
inaway,kagikawmapilitansapagsaksi;apang magdalagankagikandidtokagmagpahuway.
55Oanakko!indimagbatosaisakatawongamas mabaskogsangsaimokaugalingon,kundimagkuhaka singisakamapailubonngaespiritu,kagisakapagbatas kagisakamatarongngapagginawi,kaywalanasing masmaayopasangsasina.
56Oanakko!indipagdumtiangimonahaunanga abyan,kayangikaduhamahimongaindimagdugay.
57Oanakko!bisitahaangmgaimolsaiyakapipit-an, kagmaghambalnahanungodsaiyasaatubangsang Sultan,kaghimuaangimokakugisapagluwassaiya gikansababasangleon.
58Oanakko!indimagkasadyasakamatayonsangimo kaaway,kaypagkatapossangmalip-otngationmangin iyaisigkatawo,kagsianganagayagutasaimotahuron mokagpadunggankagmanginunasaiyasapagtamyaw.
59Oanakko!konangtubigmagtindogsalangit,kag angitomngauwakmagputi,kagangmiramagtam-is subongsangdugos,nianangmgaignorantekagmga buangbuangmahimongamakahangopkagmangin maalam
60Oanakko!konluyagmongamanginmaalam, pungganangimodilagikansapagbinutig,kagangimo kamotgikansapagpangawat,kagangimomgamata gikansapagtan-awsangmalaut;nianpagatawgonka ngamaalam
61Oanakko!pabay-ingaangmaalamngatawo magbunalsaimosangbilugon,apangangbuangbuang indimaghaplassaimosangmatam-isngalanaMangin mapainubusonsaimopagkapamatan-onkagpadunggan kasaimokatigulangon
62Oanakko!indimagbatosatawosamgaadlawsang iyagahum,ukonsasubasamgaadlawsangiyapagbaha
63Oanakko!indikamagdalidalisakasalsangisaka asawa,kaykonmagmadinalag-onini,magasilingsia, ‘Ginuoko,himuaakosingkahimusan’;kagkon magmasakitini,hataganniyasiasinggradokonsin-o angkabangdanansini
64Oanakko!angbisansin-ongaelegantesaiya panapton,amomansiasaiyapaghambal;kagsianga maymalainngadagwaysaiyapanapton,siamanamo mansaiyapaghambal.
65Oanakko!konnakahimokasingpagpangawat, ipahibaloinisaSultan,kaghatagisiasingbahinsini, agudngamaluwaskagikansaiya,kaykonindi, magaantoskasingkapaitan.
66Oanakko!mag-abyansatawongaangiyakamot busogkagbusog,kagindimag-abyansatawongaang iyakamotsiradokaggutom.
67Mayapatkamgabutangngasadiinanghariukon angiyahangawayindimahimongamalig-on: pagpamigossangvisir,kagmalainngagobyerno,kag pagtuissangkabubut-on,kagpagpigossasakop;kag apatkabutangngaindimatago:angmaalam,kagang buangbuang,kagangmanggaranon,kagangimol.'
KAPITULO3
SiAhikarnagretirogikansaaktibongapartisipasyonsa mgahilikutonsangestado.Ginatugyanniyaangiyamga pagkabutangsaiyamalimbungonngahinablos.Yariang makatilingalangasugilanonkonpaanoangisakawala singpagpasalamatngamanugbaligyanangin manugpalsipikar.AngisakamaalamngaplanosapagipitkayAhikarnagresultasaiyapagkakondenarsa kamatayon.DayagngaangkatapusansaAhikar.
1AmoiniangginsilingniHaiqâr,kagsangnataposniya iningmgasugokagmgahulubatonkayNadan,anganak sangiyautodngababayi,naghandurawsiangatumanon niyainitanan,kagwalasiamakahibalongasabaylosini ginapakitaniyasaiyaangkakapoykagpagtamaykag pagyaguta.
2PagkatapossinisiHaiqârnagpungkosingmahipossa iyabalaykaggintugyankayNadanangtananniyanga mgapagkabutang,kagangmgaulipon,kagangmga uliponngababayi,kagangmgakabayo,kagangmga baka,kagangtananngaibanpangaiyaginpanagiyahankagnaangkon;kaganggahumsapagsugokagsa pagdumilinagpabilinsakamotniNadan
3KagsiHaiqârnagpungkosingmalinongsaiyabalay, kagsatagsakationsiHaiqârnagakadtokagnagahatag sangiyapagtahodsahari,kagnagapauli
4KaronsangnahangpanniNadanngaanggahumsa pagsugokagpagdumiliyarasaiyakaugalingonnga kamot,gintamayniyaangposisyonniHaiqârkag ginyagutasia,kagnagsugodsapagbasolsaiyasatagsa kationngamagpakitasia,nganagasiling,'Angakon tiyongasiHaiqâryarasaiyadotage,kagwalasiasing nahibaluankaron’
5Kagnagsugodsiasapagbunalsangmgauliponkag mgauliponngababayi,kagsapagbaligyasangmga kabayokagsangmgakamelyokagnanginmagastosa tananngaginapanag-iyahansangiyatiyongasiHaiqâr
6KagsangmakitaniHaiqârngawalasiasingkaluoysa iyamgaalagadukonsaiyapanimalay,nagtindogsia kagginlagassiagikansaiyabalay,kagnagpadalasa pagpahibalosaharingaginpalaptaniyaangiyamga pagkabutangkagangiyapanimalay.
7KagangharinagtindogkaggintawagsiNadankag nagsilingsaiya:'SamtangsiHaiqârnagapabilinnga mapagros,walasingisangamagagahomsaiyamga pagkabutang,ukonsaiyapanimalay,ukonsaiyamga pagkabutang.'
8KagangkamotniNadanginbayawgikansaiyatiyo ngasiHaiqârkaggikansatananniyangamga pagkabutang,kagsasiningationwalasiamagsulod ukonmagguwa,ukonmagtamyawsaiya.
9GaniginhinulsulanniHaiqârangiyapagpangabudlay upodkayNadanngaanaksangiyautodngababayi,kag padayonsiangananginmasubogid.
10KagsiNadanmayisakamanghodngalalakinga ginhingalanankayBenuzârdân,ganigindalasiani HaiqârsaiyakaugalingonsabayloniNadan,kag ginpadakukagginpasidunggansiangamaylabingdaku ngakadungganan.Kaggintugyanniyasaiyaangtanan
niyangapagkabutang,kagginhimosiangagobernador sangiyapalasyo.
11Karonsangnahibal-anniNadanangnatabonadakop siasangkahisakagkahisa,kagnagsugodsiasa pagreklamosatagsakatawonganagapamangkotsaiya, kagsapagyagutasaiya,tiyongasiHaiqâr,nga nagasiling:'Ginlagasakosangakontiyogikansaiya balay,kagginpasulabiangakonutodsangsaakon, apangkonangLabingMataasngaDiosmaghatagsa akonsinggahum,dalhonkosaiyaangkalamidadnga mapataysia.'
12KagsiNadanpadayonnganagpamalandongkonano ngabatoangmahimoniyahimuonparasaiya.Pagligad sangpilakation,nagsulatinikayAkis,ngaanakniSah ngaMaalam,ngaharisangPersia,nganagasiling: 13'Angpaghidaitkagkapagroskagkusogkag kadungganangikankaySenaqueribngaharisangAsiria kagNinive,kaggikansaiyavisirkagsaiyasekretaryo ngasiHaiqârsaimo,Odakungahari!Kabayngamay sinsilyosatunganamonkagsaakon.
14Kagkoniningasulatmakalab-otsaimo,kon magtindogkakagmagkadtogilayonsakapatagansang Nisrîn,kagsaAsiria,kagNinive,itugyankoang ginhariansaimongawalasinginawaykagwalasing inaway'
15Kagnagsulatmansiasangisapakasulatsangalan niHaiqârparasaParaonngaharisangEgipto‘Kabay ngamaypaghidaitsatungamokagsaakon,O gamhananngahari!
16Konsationngainingasulatmakalab-otsaimo magatindogkakagmagkadtosaAsiriakagNinivesa kapatagansangNisrin,itugyankosaimoangginharian ngawalasinginawaykagwalasinginaway'
17KagangpagsulatniNadankaangaysapagsulatsang iyatiyongasiHaiqâr
18Dayonginpiloniyaangduhakasulat,kag ginselyohaninisangselyosangiyatiyongasiHaiqâr; bisanpa,yarasilasapalasyosanghari
19Dayonnagkadtosiakagnagsulatsangisakasulat gikansaharisaiyatiyongasiHaiqâr:'Paghidaitkag kapagrossaakonVizier,saakonSekretaryo,saakon Chancellor,Haiqâr.
20OHaiqâr,koniningasulatmakalab-otsaimo,tipuna angtananngamgasoldadongakaupodmo,kagtuguti silangamanginhimpitsapanaptonkagsakadamuon, kagdalhasilasaakonsaikalimangaadlawsa kapatagansangNisrîn.
21Kagkonmakitamoakodidtonganagapadulongsa imo,dali-dalikaghimuaangmgahangawaybatoksa akonsubongsangisakakaawayngamagapakig-away upodsaakon,kaykaupodkoangmgaembahadorsang ParaonngaharisangEgipto,agudngamakitanilaang kusogsangatonhangawaykagmahimongamahadlok saaton,kaysilaangatonmgakaawaykagginakaugtan nilakita.’
22Dayonginselyohanniyaangsulatkagginpadalaini kayHaiqârpaagisaisasangmgaalagadsanghari.Kag ginkuhaniyaangisapakasulatngaiyaginsulatkag ginhumladinisaatubangsangharikagginbasainisa iyakagginpakitasaiyaangpat-in
23Kagsangmabatiansangharikonanoangyarasa sulatnaglibogsiasingdakungakalibogkagnaakigsing dakokagmasingkingakaakig,kagnagsiling,‘A, ginpakitakoangakonkaalam!anoangnahimokokay Haiqârngaginsulatniyainingmgasulatsaakonmga kaaway?Amobalainiangakonbalosgikansaiyapara saakonmgabenepisyosaiya?'
24NagsilingsiNadansaiya,‘Indikamagkasubo, MahalngaHari!ukonmaakig,kundimagkadtokitasa kapatagansangNisrînkagtan-awonkonangsugilanon matuodukonindi.'
25NiansiNadannagbangonsaikalimangaadlawkag gindalaangharikagangmgasoldadokagangvisir,kag nagkadtosilasadesiertosakapatagansangNisrin.Kag nagtulokanghari,kagyarikaron!SiHaiqârkagang hangawayginhanda.
26KagsangmakitaniHaiqârngadidtoanghari, nagpalapitsiakagnagsinyassahangawayngamaghulag subongsangnagapakig-awaykagmakig-awaysing nagasunodsunodbatoksaharisubongsangnakitasa sulat,ngawalasiamakahibalokonanongabuhoang ginkutkotniNadansya
27KagsangmakitasanghariangbuhatniHaiqâr nadakpansiasangkabalakakagkakugmatkagkalibog, kagnaakigsingdakungakaakig
28KagsiNadannagsilingsaiya,‘Nakitamobala, MahalngaHari!anoangginhimosiningmakaluluoy? apangindikamagkaakigkagindimagkasuboukon magkasakit,kundimagkadtokasaimobalaykag maglingkodsaimotrono,kagdalhonkosiHaiqârsa imongaginagaposkagginakadenahansangmgakadena, kagtabugonkoangimokaawaygikansaimongawala singpagpangabudlay'
29Kagangharinagbaliksaiyatrono,nganaakig nahanungodkayHaiqâr,kagwalasingginhimobatoksa iyaKagsiNadannagkadtokayHaiqârkagnagsilingsa iya,'W’allah,Otiyoko!Angharisapagkamatuod nagakasadyasaimongamaydakungakalipaykag nagapasalamatsaimosapaghimosangiyaginsugosa imo
30Kagkaronginpadalaniyaakosaimoagudmapahalin moangmgasoldadosailamgakatungdanankag magpalapitkasaiyangaangimomgakamotnagapossa imolikod,kagangimomgatiilnakadenahan,agudnga makitainisangmgaembahadorniParaon,kagagudnga angharimahimongaginakahadlukannilakagsangila hari.’
31DayonnagsabatsiHaiqârkagnagsiling,'Ang pagpamatiamoangpagtuman.'Kagnagtindogsia gilayonkaggingaposangiyamgakamotsalikod,kag ginkadenahanangiyamgatiil.
32KaggindalasianiNadankagnag-upodsaiyasa pagkadtosahari.KagsangnagsulodsiHaiqârsa atubangsangharinagyaubsiasaiyasaduta,kag naghandumsanggahumkagkabuhingawalasing katapusansahari.
33Dayonnagsilinganghari,'OHaiqâr,akonSekretaryo, angGobernadorsangakonmgahilikuton,angakon Chancellor,angmanuggahomsangakonEstado,sugiri
akokonanongakalautanangakonnahimosaimonga ginbalusanmoakopaagisasiningmalaw-ayngabuhat.'
34Dayonginpakitanilasaiyaangmgasulatngamay sinulatankagpat-in.KagsangmakitaininiHaiqâr,ang iyamgatiilkagkamotnagkurogkagangiyadila nahigotgilayon,kagindisiamakahambalsingisaka tinagagikansakahadlok;apangginbitayniyaangiya ulopakadtosadutakagnanginapa.
35Kagsangmakitainisanghari,nabatyaganniyanga angbutangnaghalinsaiya,kaggilayonsianga nagtindogkagnagsugosailangapatyonsiHaiqâr,kag hampakonangiyaliogpaagisaespadasagwasang dakbanwa.
36DayonnagsinggitsiNadankagnagsiling,'OHaiqâr, Oitomnganawong!anoangpulosmosaimo pagpamalandongukonsaimogahumsapaghimosini ngabuhatsahari?'
37AmoiniangginasilingsangmanugsugidKagang ngalansangespadahanonamosiAbuSamîk.Kagang harinagsilingsaiya,‘Omanug-espada!magtindog, kadto,dugmukonangliogniHaiqârsaganhaansangiya balay,kagihaboyangiyaulogikansaiyalawassingisa kagatoskamaniko'
38DayonnagluhodsiHaiqârsaatubangsanghari,kag nagsiling,'Mabuhikasingdayon!kagkonluyagmonga patyonako,tugutingamatumanangimoluyag;kag nahibal-ankongawalaakosingsala,apangangmalaut ngatawodapatmaghatagsangisakahusaysangiya kalautan;wala’ysapayansini,Oginuokongahari! Nagapangabayakosaimokagsaimopag-abyanay, tugutiangmanug-espadangaihatagangakonlawassa akonmgaulipon,agudngailubongnilaako,kagang imouliponmanginimohalad'
39Nagtindogangharikagginsugoniyaangmanugespadangahimuonangiyaluyag
40Kaggilayonniyangaginsugoangiyamgaalagad ngadakponsiHaiqârkagangespadahanonkagmagupodsaiyangahublasagudmapataynilasia
41Kagsangnahibal-angidniHaiqârngapatyonsia nagpadalasiasaiyaasawa,kagnagsilingsaiya,'Guwa kakagsugataako,kagtugutingamayisakaliboka lamharonngamgaulayupodsaimo,kagpasuksoksila sangmgapanaptonngapurpurakagsedangamaghibi silasaakonantesakomapatay.
42Magprepararmansanglamisaparasaespadahanon kagsaiyamgaalagad.Kagmagtimplasingbugananga alak,agodmakainomsila.’
43Gintumanniyaangtananngaginsugoniyasaiya. Kagmaalamgidsia,maalam,kagmaalamon.Kag gintingobniyaangtananngaposiblengakortesiyakag pagtuon.
44Kagsangnag-abotangkasuldadohansangharikag sangespadahanonnakitanilaanglamisanganahandana, kagangalakkagangmaluhongamgakalan-on,kag nagsugodsilasapagkaonkagpag-inomtubtobnga nahubogsila.
45DayonginkuhaniHaiqârangespadahanonnga palayosagrupokagnagsiling,'OAbuSamîk,walaka balamakahibalongasangsiSarhadumngahari,ang amayniSenakerib,luyagmagpataysaimo,ginkuhako
ikawkaggintagosaisakalugartubtobangkaakigsang harinag-untatkagnagpangayosiasaimo?
46Kagsanggindalakoikawsaiyapresensya nagkalipaysiasaimo:kagkarondumdumaangkaayo ngaginhimokosaimo.
47Kagnahibal-ankongaangharimagahinulsol nahanungodsaakonkagmagakaakigsadakunga kaakignahanungodsaakonpagpatay.
48Kaywalaakosingsala,kagkonipresentarmoakosa iyaatubangsaiyapalasyo,masugatamoangdakunga kapalaran,kagmahibal-anmongasiNadanngaanak sangakonutodngababayinagdayasaakonkag naghimosiningmalainngabuhatsaakon,kaganghari magahinulsolsapagpataysaakon;kagkaronmayisa akokabodegasahardinsangakonbalay,kagwalasing maynakahibalosini.
49Tagoaakosasiningamayihibalosangakonasawa. Kagmayisaakokauliponsabilangguanngatakus patyon.
50Dalhasiasaguwakagpasuksoksiasangakonmga bayo,kagsugoaangmgaalagadkonhubognasilanga patyonsiaIndinilamahibaluankonsin-oangila ginapatay
51Kagihaboyangiyaulosingisakagatoskamaniko gikansaiyabangkay,kagihatagangiyabangkaysa akonmgauliponagodilubongnilainiKagmakatipon kasingdakungamanggadupodsaakon
52Kagdayonginhimosangespadahanonangginsugo saiyaniHaiqâr,kagnagkadtosiasaharikagnagsiling saiya,'Kabayngaangimoulomabuhisingdayon!'
53DayonangasawaniHaiqarnagapanaugsaiyasa palanaguankadasemanakonanoangbastanteparasa iya,kagwalasingmaynakahibalosinikundisiamismo
54Kagangsugilanonginbalitakagginsulitkag ginpalapnagsatagsakaduogkonpaanosiHaiqârnga Maalamginpataykagnapatay,kagangtananngamga tawosadtongsiudadnaglalawparasaiya
55Kagnaghibisilakagnagsiling:'Kailoka,OHaiqâr! kagparasaimopagtuonkagsaimopagkamatinahuron! Dawanokasubosaimokagsaimoihibalo!Diinbala makitaangisapangaparehosaimo?kagdiinbalaang isakatawongatumankamaalam,tumankatinun-an, tumankalantipsapaggahomngakaangaysaimoagud ngamapunoniyaangimolugar?'
56ApangangharinaghinulsolnahanungodkayHaiqâr, kagangiyapaghinulsolwalasingpulossaiya.
57DayongintawagniyasiNadankagnagsilingsaiya, 'Lakatkagdalhaangimomgaabyanupodsaimokag maghimosangpaglalawkagpaghibiparasaimotiyo ngasiHaiqâr,kagmagpangasuboparasaiyasubong sangkinabatasan,nganagapadungogsaiya handumanan.'
58ApangsangsiNadan,angbuangbuang,ang ignorante,angmatig-asingtagipusuon,nagkadtosa balaysangiyatiyo,walasianaghibiukonnagpangasubo ukonnaglalaw,kundinagtiponsangmgawalasing tagipusuonkagbalingagngamgatawokagnagsugodsa pagkaonkagpag-inom.
59KagsiNadannagsugodsapagdakopsangmga suluguonngababayikagsangmgauliponngaiyani
Haiqâr,kaggingapossilakagginsakitsilakag ginhampaksilasangisakamasakitngapagbunal.
60Kagwalaniyagintahodangasawasangiyatiyo,sia nganagpadakusaiyasubongsangiyakaugalingonnga anak,kundiluyagniyangamahulogsiasasalaupodsa iya.
61ApangsiHaiqârgin-utodsapalanaguan,kag nabatianniyaangpaghibisangiyamgauliponkagsang iyamgakaingod,kaggindayawniyaangLabingMataas ngaDios,angIsangaMaluluy-on,kagnagpasalamat, kagpirmesianagapangamuyokagnagapakitluoysa LabingMataasngaDios.
62Kagangmanug-espadanagakadtosapulupanag-on kayHaiqârsamtangyarasiasatungasangpalanaguan: kagsiHaiqârnagkadtokagnagpangabaysaiya.Kag ginlugpayanniyasiakagnaghandumsingkaluwasan.
63Kagsangangsugilanonginbalitasaibanngamga pungsodngasiHaiqârngaMaalamginpatay,angtanan ngamgaharinagkasubokagnagtamaykayhari Senakerib,kagnagpangasubosilakayHaiqârnga manugsolbarsangmgapaktakon
KAPITULO4
"AngmgaBugtongsangSphinx"Anogidangnatabo kayAhikarAngiyapagbalik
1KagsangmasigurosangharisangEgiptongasi Haiqârnapatay,nagtindogsiagilayonkagnagsulatsang isakasulatkayhariSenakerib,nganagapahanumdomsa iyasasini'sangpaghidaitkagkapagroskagkusogkag kadunggananngaginahandumnamonsingpinasahipara saimo,akonhinigugmangautod,sihariSenaquerib 2Nagahandumakosapagpatindogsangisakakastilyo satungasanglangitkagsangduta,kagluyagkonga ipadalamosaakonangisakamaalam,maalamnga tawogikansaimokaugalingonsapagtukodsiniparasa akon,kagsapagsabatsaakonsangtanankongamga pamangkot,kagagudngamaangkonkoangmgabuhis kagmgabuhissaAsiriasasulodsangtatlokatuig’ 3Dayonginselyohanniyaangsulatkagginpadalakay Senaquerib
4Ginkuhaniyainikagginbasainikagginhataginisa iyamgavizirkagsamgadungganonsangiyaginharian, kagnaglibogangilaulokagnahuya,kagnaakigsiasing dakungakaakig,kagnalibogkonpaanosiadapat maghulag.
5Dayongintiponniyaangmgatigulang,angmga maalam,angmgamaalam,angmgapilosopo,angmga manugpakot,angmgaastrologo,kagangtagsatagsanga yarasailaduta,kagginbasasailaangsulatkag nagsilingsaila,‘Sin-osainyoangluyagmagkadtokasa ParaonngaharisangEgiptokagsabtasiasangiyamga pamangkot?'
6Kagnagsilingsilasaiya,‘MahalngaHari!hibaluamo ngawalasingisasaimoginhariannganakahibalosining mgapamangkotluwaskayHaiqâr,angimovizierkag sekretaryo.
7Apangkonpartesaamon,walakamisingkalantipsa sini,luwaskonsiNadanngaanaksangiyautodnga babayi,kaygintudluanniyasiasangtananniyanga
kaalam,tinun-ankagihibalo.Tawgasiasaimo,basi mahukasniyainingmatig-angahigot.'
8DayongintawagsangharisiNadankagginsilingan, Tan-awaninyoiningasulatkaghangpakonanoang yarasasini.KagsangmabasaininiNadan,nagsilingsia, ‘Oginooko!sin-oangmakasarangsapagtukodsangisa kakastilyosatungasanglangitkagduta?'
9Kagsangmabatiansanghariangpamulongpulongni Nadannagkasubosiasaisakadakokagmasakitnga kasubo,kagnagpanauggikansaiyatronokag nagpungkosamgaabo,kagnagsugodsapaghibikag paglalawtungodkayHaiqâr.
10Nagasilingsila,‘Oakonkasubo!OHaiqâr,nga nakahibalosangmgasekretokagmgapaktakon!kailo akoparasaimo,OHaiqâr!Omanunudlosangakonduta kagpangulosangakonginharian,diinakomakakita sangkaangaymo?OHaiqâr,Omanunudlosangakon pungsod,diinakomagdangopparasaimo?kailoako parasaimo!paanokoikawginlaglag!kagnamatiakosa hambalsangisakabuangbuang,ignorantengabatanga lalakingawalasingihibalo,walasingrelihion,wala singpagkalalaki
11Ah!kagliwatAhparasaakonkaugalingon!sin-o angmakahatagsaimosaakonsingmakaisalang,ukon makadalasaakonsangbalitangasiHaiqârbuhi?kag ihatagkosaiyaangkatungasangakonginharian 12Diinbalainisaakon?Ah,Haiqâr!agodngamakita koikawsingmakaisalang,agodngamabusogakosa pagtan-awsaimokagsapagkalipaysaimo
13Ah!Oakonkasuboparasaimosatananngation!O Haiqâr,paanokoikawginpatay!kagwalaako magdugaysaimokasotubtobnganakitakoang katapusansangbutang'
14Kagangharipadayonnganagahibisaadlawkag gab-iKaronsangmakitasangespadahanonangkaakig sangharikagangiyakasubokayHaiqâr,angiya tagipusuonnaghumoksaiya,,kagnagpalapitsiasaiya atubangkagnagsilingsaiya:
15‘Oginooko!sugoaangimomgaalagadngautdon angakonulo'Dayonangharinagsilingsaiya:'Kailosa imo,AbuSamîk,anoangimosala?'
16Kagangmanug-espadanagsilingsaiya,'Oakon agalon!angtagsakauliponnganagahimosingsupaksa pulongsangiyaagalonginapatay,kagakonagsupaksa imosugo.’
17Dayonnagsilingangharisaiya.'Kailosaimo,O AbuSamîk,saanoangimoginhimongasupaksaakon sugo?'
18Kagangmanug-espadanagsilingsaiya,'Oakon ginoo!ginsugomoakongapatyonsiHaiqâr,kag nahibal-ankongamagahinulsolkanahanungodsaiya, kagnganahimosiasingsayop,kaggintagokosiasaisa kaduog,kagginpataykoangisasangiyamgaulipon, kagluwasnasiakaronsabubon,kagkonsuguonmo akodalhonkosiasaimo.'
19Kagangharinagsilingsaiya.'Kailoka,OAbu Samîk!ginyagutamoakokagakoangimoagalon.'
20Kagangmanug-espadanagsilingsaiya,'Indi,kundi sakabuhisangimoulo,Oginooko!SiHaiqârluwas kagbuhi'
21Kagsangmabatiansanghariinangapulong, nakabatyagsiasingpat-odsabutang,kagangiyaulo naglangoy,kagnalipongsiasakalipay,kagginsugo niyasilangadalhonsiHaiqâr.
22Kagnagsilingsiasamanug-espada,‘Omasaligan ngaalagad!konangimoginahambalmatuod,luyagko ngapauswagonkoikaw,kagpataasonangimodignidad labawsatananmongamgaabyan.'
23Kagangmanug-espadanaglakatnganagakalipay tubtobnakalab-otsiasabalayniHaiqâr.Kagginbuksan niyaangganhaansangpalanaguan,kagnagdulhogkag nakitaniyasiHaiqârnganagapungko,nganagadayaw saDios,kagnagapasalamatsaIya.
24Kagnagsinggitsiasaiya,nganagasiling,'OHaiqâr, ginadalakoanglabingdakungakalipay,kagkalipay, kagkalipay!'
25KagsiHaiqârnagsilingsaiya,'Anoangbalita,O AbuSamîk?'Kagginsugidniyasaiyaangtananpartesa harihalinsaginsugurantubtobsakatapusan.Dayon gindalaniyasiakagnagkadtosahari.
26Kagsanggintuloksiasanghari,nakitaniyangaang iyabuhoknaglabasubongsangmgasapatngamapintas kagangiyamgakukosubongsangmgakukosangagila, kagangiyalawasmahigkosangyab-ok,kagangduag sangiyaguyanagbag-okagnag-usmodkagkarondaw abona
27Kagsangmakitasiasangharinagkasubosiatungod saiyakagnagtindoggilayonkagginhakossiakag ginhalukansia,kagnaghibitungodsaiyakagnagsiling: ‘DayawonangDios!nganagdalasaimopabaliksa akon'
28DayonginlugpayanniyasiakagginlugpayanKag gin-ubaniyaangiyapanapton,kagginsuksokinisa manug-espada,kagnanginmaluluy-ongidsaiya,kag ginhatagansiasingdakungamanggad,kagginpahuway siHaiqâr
29DayonnagsilingsiHaiqârsahari,‘Magkabuhika singdayon!Amoiniangmgabuhatsangmgaanaksang kalibutanNagpatuboakosangisakakahoyngapalma ngaakonmasandigansasini,kagnagdukoinisakilid, kagginhulogako
30Pero,OGinooko!sanglitnagpakitaakosaimo atubangan,indikapag-ipigos!Kagangharinagsilingsa iya:‘PakamaayuhonangDios,nganagpakitasaimo singkaluoy,kagnakahibalongaikawginhimuansing malain,kagnagluwassaimokagnagluwassaimogikan sapagpatay.
31Apangkadtokasamainitngapaliguan,kagkiskisan angimoulo,kagutdonangimomgakuko,kagilisan angimomgapanapton,kagmaglingawlingawsasulod sangkap-atankaadlaw,agudngamakahimokasing maayosaimokaugalingonkagmakapaayosangimo kahimtangankagsangduagsangimoguyamahimonga magbaliksaimo.'
32Dayongin-ubasanghariangiyamalahalonngabayo, kagginsuksokinikayHaiqâr,kagsiHaiqâr nagpasalamatsaDioskagnagyaubsahari,kagnaglakat saiyapuluy-anngamalipayonkagmalipayon,nga nagadayawsaLabingMataasngaDios.
33Kagangkatawhansangiyapanimalaynagkalipay upodsaiya,kagangiyamgaabyankagangtanannga nakabatinganabuhisianagkalipayman
KAPITULO5
Angletrasang"mgapaktakon"ginapakitakayAhikar. Angmgabatanglalakisamgaagila.Angunanga "eroplano"ngapagsakay.PakadtosaEgipto.SiAhikar, ngaisakatawongamaykaalammayyaramansang senseofhumor.(Bersikulo27).
1Kagginhimoniyaangginsugosaiyasanghari,kag nagpahuwaysasulodsangkap-atankaadlaw.
2Dayonginsuksokniyaangiyapinakamatahomnga panapton,kagnagsakaypakadtosahari,upodangiya mgauliponsaiyalikodkagsaiyaatubang,nga nagakalipaykagnagakasadya.
3ApangsangmahibaluanniNadanngaanaksangiya utodngababayiangnagakatabo,hinadlukangidsia,kag nagliboganguloniya,kagindisiamakahibalokonano anghimuon
4KagsangmakitaininiHaiqârnagsulodsiasaatubang sangharikagnagtamyawsaiya,kagginbalikniyaang panamyaw,kagginpapungkosiasaiyatupad,nga nagasilingsaiya,
'OakonpinalanggangaHaiqâr!tan-awainingmgasulat ngaginpadalasang,harisangEgiptosaamon, pagkataposniyamabatianngaikawginpatay
5Ginpaakignilakamikaggindaog,kagmadamosa amonpungsodangnagpalagyosaEgiptotungodsa kahadloksamgabuhisngaginpadalasaamonsanghari sangEgipto
6DayonginkuhaniHaiqârangsulatkagginbasainikag nahangpanangkaundansini
7Dayonnagsilingsiasahari‘Indikamagkaakig,O ginooko!MakadtoakosaEgipto,kagibalikkoangmga sabatkayParaon,kagipakitakosaiyainingasulat,kag sabtonkosianahanungodsamgabuhis,kagpabalikon koangtanannganagpalagyo;kagpakahuy-ankoang imomgakaawaysabuligsangLabingMataasngaDios, kagparasaKalipaysangimoginharian'
8Kagsangmabatiansanghariiningpamulongpulong gikankayHaiqârnagkalipaysiasingdaku,kagangiya tagipusuonnagsangkadkagginpakitaniyasaiyaang kahamuot.
9KagsiHaiqârnagsilingsahari:'Hatagiakosingkapatankaadlawngapadugayagodbinagbinagonkoini ngapamangkotkagatubangonini.'Kaggintugutanini sanghari.
10KagsiHaiqârnagkadtosaiyapuluy-an,kagginsugo niyaangmgamangangayamngamagdakopsangduha kabataonngaagilaparasaiya,kaggindakopnilasila kaggindalasilasaiya:kagginsugoniyaangmga manughabolsangmgalubidngamaghabolsangduhaka higotsanggapasparasaiya,angtagsasailaduhaka libokamanikoangkalabaon,kagginpadalaniyaang mgapandaykagginsugosilasapaghimosingduhaka dalagkungamgakahon,kagginhimonilaini.
11Dayonnagkuhasiasingduhakamagagmayngamga batangalalaki,kagginhinguyangniyaangadlaw-adlaw
sapaghaladsingmgakorderokagsapagpakaonsamga agilakagsamgabatangalalaki,kagginpasakayang mgabatangalalakisalikodsangmgaagila,kag gingaposniyasilasingmalig-onngahigot,kagginhigot anghigotsamgatiilsangmgaagila,kagpabay-isila ngamaglupadsingdiutaykadaadlaw,sakalayuonnga napulokamaniko,tubtobngasilanaanadkagnatudluan sasini;kagnagsakasilasabug-osngakalabaonsang lubidtubtubnganakalab-otsilasalangit;angmgalalaki nganagatindogsailamgalikod.Dayonginbutongniya silasaiyakaugalingon.
12KagsangmakitaniHaiqârngaangiyahandum natumanginsugoniyaangmgabatangalalakingakon dalhonsilasalangitdapatsilamagsinggit,nga nagasiling:
13‘Dal-akamisingdagakagbatoagodmakahimokami singpalasyoparakayharingaParaon,kaywalakami singginahimo’
14KagwalagidmataposniHaiqârangpaghanassaila kagpag-ehersisyosailatubtobnganakalab-otsilasa pinakamataasngapunto(sangkalantip)
15Dayonginbayaanniyasilakagnagkadtosaharikag nagsilingsaiya,‘Oginooko!angbuluhatonnatapos sunosaimoluyagMagtindogkaupodsaakonagod ipakitakosaimoangkatingalahan'
16Ganiangharinaglumpatkagnagpungkoupodkay Haiqârkagnagkadtosaisakamalapadngaduogkag nagpadalasapagdalasangmgaagilakagsangmgabata ngalalaki,kaggingapossilaniHaiqârkagginbuy-an silasakahawaansabug-osngakalabaonsangmgalubid, kagnagsugodsilasapagsinggitsubongsanggintudluan niyasilaDayonginguyodniyasilasaiyakaugalingon kagginbutangsailamgapulungkuan
17Kagangharikagangmgakaupodniyanatingalasing daku:kagginhalukansangharisiHaiqârsatungasang iyamgamatakagnagsilingsaiya,'Lakatkasapaghidait, Ohinigugmako!Obugalsangakonginharian!sa EgiptokagsabtonangmgapamangkotniParaonkag daugonsiapaagisakusogsangLabingMataasnga Dios’
18Dayonnagpaalamsiasaiya,kaggindalaangiyamga soldadokagangiyamgasoldadokagangmgapamatanonngalalakikagangmgaagila,kagnagkadtosamga puluy-ansangEgipto;kagsangmakaabotsia,nagliso siapadulongsadutasanghari.
19KagsangmahibaluansangkatawhansangEgiptonga ginpadalaniSenaqueribangisakakataposangiya PribadongaKonsilyosapagpakighambalkayParaon kagsapagsabatsangiyamgapamangkot,ginsugidnila angbalitakayHaringParaon,kagginpadalaniyaangisa kagruposangiyaPribadongamgaKonsehosapagdala saiyasaatubangniya.
20Kagnagkadtosiakagnagkadtosaatubangansang Paraon,kagnagyaubsaiyasunosanagakaigonga himuonsamgahari.
21Kagnagsilingsiasaiya:‘Oginuokongahari!Si HaringSenaqueribnagadayawsaimongamaybugana ngapaghidait,kusog,kagkadungganan.
22Kagginpadalaniyaako,ngaisasangiyamgaulipon, agodsabtonkoikawsangimomgapamangkot,kag
matumanangtananmongahandum:kaynagpadalaka sapagpangitasaakonginoongaharisingisakatawo ngamagapatindogsaimosingkutasatungasanglangit kagduta.
23KagpaagisabuligsangLabingMataasngaDioskag sangimodungganonngakahamuotkagsanggahom sangakonginoongahari,patindugonkoiniparasaimo sunosaimoluyag.
24Pero,MahalngaHari!konanoangimoginsilingsa sininahanungodsamgabuhissangEgiptosasulodsang tatlokatuig--karonangkalig-onsangisakaginharian amoangestriktongakatarungan,kagkonikaw magdaugkagangakonkamotwalasingkalantipsa pagsabatsaimo,nianangakonginoongahari magapadalasaimosangmgabuhisngaimoginsambit.
25Kagkonmasabatkoikawsaimomgapamangkot, mabilinsaimoangpagpadalasangbisananongaimo ginsambitsaakonginoongahari'
26KagsangpagkabatiniParaonsangiyaginsiling, natingalasiakagnalibogsakahilwayansangiyadila kagsakatahomsangiyapaghambal
27KagnagsilingsiHaringParaonsaiya,‘Otawo!ano angimongalan?'Kagnagsilingsia,'Angimoalagad amosiAbiqâm,kagakoisakagamayngahulmigas sangmgahulmigasniharingSenakerib'
28Kagangharinagsilingsaiya,'Walabalasingmas mataaspasaimoangimoginoo,nganagpadalasaakon sanggamayngasubaysapagsabatsaakon,kagsa pagpakighambalsaakon?'
29KagsiHaiqârnagsilingsaiya,'Oginuokongahari! GinapangabaykosaDiosngaLabingMataasnga matumankoangyarasaimohunahuna,kayangDios kaupodsangmgamaluyaagudngaIyamapahuy-anang mgamabakod'
30DayonnagsugoangParaonngamaghandasilasing puluy-anparakayAbiqâmkaghatagansiasingkalan-on, pagkaon,kagilimnon,kagtananngakinahanglanon niya
31Kagsangnataposini,pagligadsangtatlokaadlawsi Paraonnagsuksoksangiyakaugalingonsangpurpura kagpulakagnagpungkosaiyatrono,kagangtananniya ngamgavizirkagangmgamagnatesangiyaginharian nagatindognganagakrusangilamgakamot,angila mgatiilmalapitsaisakagisa,kagangilamgaulo nagaduko.
32KagnagpadalaangParaonsapagkuhakayAbiqâm, kagsanggin-atubangsiasaiya,nagyaubsiasaiya atubang,kagnaghaloksadutasaiyaatubang.
33KagnagsilingsiHaringParaonsaiya,‘OAbiqâm, sin-obalaako?kagangmgadungganonsangakon ginharian,kaysin-osilakaanggid?'
34KagsiHaiqârnagsilingsaiya,'Oginookonga paryenteakoikawkaangaysangdiosdiosngasiBel,kag angmgadungganonsangimoginhariankaangaysang iyamgaalagad.'
35Nagsilingsiasaiya,'Lakatka,kagmagbalikkadiri buwas.'GaninaglakatsiHaiqârsunosaginsugosaiya niharingaParaon.
36KagpagkadasonngaadlawsiHaiqârnagkadtosa atubangsangParaon,kagnagyaub,kagnagtindogsa
atubangsanghari.Kagangharinagasuksoksingmapula ngapanapton,kagangmgadungganonnagapanapot singputi
37KagnagsilingangParaonsaiya'OAbiqâm,sin-o akokaangay?kagangmgadungganonsangakon ginharian,kaysin-osilakaanggid?'
38KagsiAbiqâmnagsilingsaiya,'Oakonginoo! kaangaykasangadlaw,kagangimomgaalagad kaangaysangmgasilaksini.’Kagangharinagsilingsa iya,'Magbalikkasaimopuluy-an,kagmagbalikkadiri buwas.'
39DayonginsugoniParaonangiyaKortenga magsuksoksangpurongaputi,kagsiParaon napanaptanparehosailakagnagpungkosaiyatrono, kagginsugoniyasilangakuhaonsiHaiqâr.Kag nagsulodsiakagnagpungkosaatubanganniJesus.
40Kagnagsilingangharisaiya,‘OAbiqâm,sin-oako kaangay?kagangakonmgadungganon,kaysin-osila kaangay?'
41KagsiAbiqâmnagsilingsaiya,'Oakonginoo! kaangaykasangbulan,kagangimomgadungganon kaangaysangmgaplanetakagmgabituon'Kagang harinagsilingsaiya,'Lakatka,kagbuwasdirika'
42DayonginsugoniParaonangiyamgaalagadnga magsuksoksangmgapanaptonngamaynagkalainlain ngamgaduag,kagangParaonnagsuksoksangpulanga panaptonngavelvet,kagnagpungkosaiyatrono,kag ginsugosilasapagkuhakayAbiqâmKagnagsulodsia kagnagyaubsaiyaatubangan
43Kagnagsilingsia,'OAbiqâm,sin-oakokaangay? kagangakonmgahangaway,kaysin-osilakaanggid?' Kagnagsilingsia,‘Oginooko!kaangaykasangbulan sangAbril,kagangimomgahangawaykaangaysang iyamgabulak'
44Kagsangmabatianinisangharinagkalipaysiasing dakukagnagsiling,'OAbiqâm!sanahaunangation ginpaanggidmoakosadios-diosngasiBel,kagang akonmgadungganonsaiyamgaalagad
45Kagsaikaduhangationginpaanggidmoakosa adlaw,kagangakonmgadungganonsamgasilaksang adlaw
46Kagsaikatlongationginpaanggidmoakosabulan, kagangakonmgahalangdonsamgaplanetakagmga bituon.
47Kagsaikaapatngationginpaanggidmoakosabulan sangAbril,kagangakonmgahalangdonsamgabulak sini.Apangkaron,OAbiqâm!sugiriako,imoginoo, hariSenaquerib,konsin-oangkaangayniya?kagang iyamgadungganon,kaysin-osilakaangay?'
48KagsiHaiqârnagsinggitsamabaskogngatingogkag nagsiling:'Malayosaakonangpagsambitsangakon ginoongaharikagikawnganagapungkosaimotrono. Apangmagtindogkaagodsugirankoikawkonsin-o angkaangaysangakonginuongaharikagkonsin-oang kaangaysangiyamgadungganon.’
49KagnatingalaangParaonsakahilwayansangiyadila kagsaiyakaisogsapagsabat.Dayonnagtindogsi Paraongikansaiyatrono,kagnagtindogsaatubangni Haiqâr,kagnagsilingsaiya,'Sugiriakokaron,agod mahibaluankokonsin-oangkaangaysangimoginoo
ngahari,kagangiyamgadungganon,konsin-osila kaangay.'
50KagsiHaiqârnagsilingsaiya:'Angakonginooamo angDiossanglangit,kagangiyamgadungganonamo angmgakilatkagangdaguob,kagkonluyagniyaang mgahanginnagahuyopkagangulannagatupa.
51Kagginasugoniyaangdaguob,kagnagaiwaginikag nagaulan,kagginapungganniyaangadlaw,kagwalaini nagahatagsangiyakapawa,kagangbulankagangmga bituon,kagwalasilanagalibot.
52Kagginsugoniyaangbagyo,kagnagahuyopinikag nagaulankagginatapakansiniangAbrilkagginaguba angmgabulakkagmgabalaysini.’
53KagsangmabatianniParaoniningahambal,nalibog gidsiakagnaakigsingdaku,kagnagsilingsaiya:‘O tawo!sugiriakosangkamatuoran,kagipahibalosaakon konsin-okagid.'
54Kagginsugidniyasaiyaangkamatuoran'Akosi Haiqârngaescriba,angpinakadakosamgaPrivy CouncilorsnihariSenakerib,kagakoangiyavisirkag angGobernadorsangiyaginharian,kagangiya Chancellor'
55Kagnagsilingsiasaiya,‘Matuodangimoginsiling sasiningapulongApangnabatiannamonangpartekay Haiqâr,ngaginpataysianihariSenakerib,apangdaw buhikakagmaayo'
56KagsiHaiqârnagsilingsaiya,'Huo,amogidang natabo,apangdayawonangDios,nganakahibalokon anoangnatago,kayangakonginoongaharinagsugo ngapatyonako,kagnagpatisiasapulongsangmga malaw-ayngamgatawo,apangangGinuonagluwas ako,kagbulahanangnagasaligsaIya' 57KagsiParaonnagsilingkayHaiqâr,'Lakatka,kag buwasyarikadiri,kagsugiriakosangisakapulongnga walakopagidmabatiangikansaakonmgadungganon ukongikansamgatawosangakonginhariankagsang akonpungsod'
KAPITULO6
Anglimbongnagmadinalag-onGinsabatniAhikarang tagsakapamangkotniParaon.Angmgalalakisamga agilaamoangkulminasyonsangadlaw.Angkaalam, ngatalagsalangmakitasadumaanngaKasulatan, ginpahayagsaBersikulo34-45.
1KagsiHaiqârnagkadtosaiyapuluy-an,kagnagsulat sangisakasulat,nganagasilingsasini:
2HalinkaySenaqueribngaharisangAsiria.kagang NinevekayFaraonngaharisangEgipto.
3‘Angpaghidaitsaimo,Outodko!kagangamon ginapahibalosaimopaagisiniamongaangisakautod nagakinahanglansangiyautod,kagmgaharisangisa kagisa,kagangakonpaglaumgikansaimoamonga pahulammoakosingsiyamkagatoskatalentosang bulawan,kaykinahanglankoiniparasapagkaonsang angpilasangmgasoldado,nga,magastokoinisaila. Kagpagkatapossangdiutayngationipadalakoinisa imo.'
4Dayonginpiloniyaangsulat,kagginhataginisahari sangmadasonngaadlaw
5Sangmakitaniyaini,naglibogangiyaulokag nagsilingsaiya,Sapagkamatuod,walapagidako makabatisingsubongsinangahambalgikankaybisan sin-o.
6DayonsiHaiqârnagsilingsaiya,'Matuodgidngaini isakautangngaimoutangsaakonginoongahari.' 7KagginbatonininiParaon,nganagasiling,'OHaiqâr, iniparehosaimongatampadsapag-alagadsamgahari. 8DayawonangDiosnganaghimosaimongahimpitsa kaalamkagnagpunisaimosangpilosopiyakagihibalo.
9Kagkaron,OHaiqâr,nagapabilinangamon ginahandumgikansaimo,ngaikawdapatmagtukod subongisakakastilyosatungasanglangitkagduta.'
10DayonnagsilingsiHaiqâr,'Angpagpamatiamoang pagtuman.Patindugankoikawsangisakakastilyosuno saimoluyagkagpagpili;apang,Oakonginoo nagahandaakosaamonsangapogkagbatokagdaga kagmgamanugpangabudlay,kagmayyaraakosang mgahanasngamgamanunukodngamagapatindogpara saimosunosaimoluyag.'
11Kagginhandasanghariangtananparasaiya,kag nagkadtosilasaisakamalapadngaduog;kagsiHaiqâr kagangiyamgaanakngalalakinag-abotsasini,kag gindalaniyaangmgaagilakagangmgapamatan-onnga lalakiupodsaiya;kagangharikagangtananniyanga mgadungganonnagkadtokagangbug-osngasiudad nagtipon,agudngamakitanilakonanoanghimuonni Haiqâr
12DayonginpaguwaniHaiqârangmgaagilasamga kahon,kagginhigotangmgapamatan-onngalalakisa ilamgalikod,kagginhigotangmgalubidsamgatiil sangmgaagila,kagginpalakatsilasakahawaanKag naglupadsilapaibabaw,tubtobnganagpabilinsilasa tungasanglangitkagduta
13Kagangmgabatangalalakinagsugodsapagsinggit, nganagasiling,‘Magdalakamosingmgatisa,magdala kamosinglunang,agodmapatindognatonangpalasyo sanghari,kaywalakitasingginahimo!’
14Kagangkadam-annatingalakagnalibog,kag natingalasilaKagangharikagangiyadungganonnga mgatawonatingala
15KagsiHaiqârkagangiyamgaalagadnagsugodsa pagbunalsamgatrabahador,kagnagsinggitsilaparasa mgatropasanghari,nganagasilingsaila,'Dal-asamga hanasngamgatrabahadorangilaluyagkagindisila pag-upangsailatrabaho.'
16Kagangharinagsilingsaiya,‘Nabuangka;sin-oang makadalasangbisananosasinangakalayuon?'
17KagsiHaiqârnagsilingsaiya,'Oakonginoo!paano kitamakatukodsangisakakastilyosakahanginan?kag konangakonginoongahariyaridiri,nakapatindogsia kuntanisingpilakakastilyosaisakaadlaw.'
18KagangParaonnagsilingsaiya,'Lakatka,OHaiqâr, saimopuluy-an,kagmagpahuway,kaygin-untatnamon angpagtukodsangkastilyo,kagbuwasmagkadtokasa akon.'
19DayonnagbaliksiHaiqârsaiyapuluy-ankag pagkadasonngaadlawnag-atubangsiasaParaon.Kag angParaonnagsiling,'OHaiqâr,anoangbalita nahanungodsakabayosangimoginoo?kaykon
magpalapitsiasakadutaansangAsiriakagNinive,kag angamonmgakabayomakabatisangiyatingog, ginahulognilaangilamgapiso’
20KagsangmabatianniHaiqâriningapamulongpulongnagkadtosiakagnagkuhasangisakakuring, kaggingapossiakagnagsugodsapaglatigosaiyasang isakamabaskogngapaglatigotubtobnganabatianini sangmgaEgiptohanon,kagnagkadtosilakagnagsugid saharinahanungodsini.
21KagnagpadalaangParaonsapagkuhakayHaiqâr, kagnagsilingsaiya,'OHaiqâr,ngaaginabunalmoini kagginabunalinangapangasapat?'
22KagsiHaiqârnagsilingsaiya,Ginookongahari!sa pagkamatuodnakahimosiasingisakamalaw-aynga buhatsaakon,kagnagakadapatsasiningapagbunalkag pagbunal,kayangakonginoongaharingasi Senaqueribnaghatagsaakonsingisakamaayonga manok,kagmaymabaskogsiangamatuodngatingog kagnakahibalosangmgaorassangadlawkaggab-i.
23Kagangkuringnagbugtawsiningagab-ikagginutodangiyaulokagnaglakat,kagbangodsiningabuhat gintratarkosiasasiningapag-inom'
24KagangParaonnagsilingsaiya,'OHaiqâr,nakitako gikansasinitananngaikawnagatigulangkagyarasa imodotage,kaysatungasangEgiptokagNinivemay kan-umankagwalokamgaparasang,kagpaanosia nagkadtosinigidngagab-ikagnag-utodangulosang imotitikagmagbalik?'
25KagsiHaiqârnagsilingsaiya,'Oakonginoo!kon mayamosinangakalayuonsaulotsangEgiptokag Ninivepaanomakabatiangimomgakabayokonang kabayosangakonginoongaharinagauwangkag nagabugasangilamgatinday?kagpaanoangtingog sangkabayomakalab-otsaEgipto?’
26KagsangmabatianininiParaon,nahibal-anniyanga ginsabatniHaiqârangiyamgapamangkot
27KagangParaonnagsiling,'OHaiqâr,luyagkonga himuanmoakosangmgalubidgikansabalassadagat'
28KagsiHaiqârnagsilingsaiya,"Oakonginoonga hari!sugoasilangamagdalasaakonsangisakalubid gikansatalaguansangbahandiagodmakahimoako sangisakakaangaysini.'
29DayonsiHaiqârnagkadtosalikodsangbalay,kag nagbuhosangmgabuhosamagarasngabaybayonsang dagat,kagnagkuhasangisakahakopsangbalassaiya kamot,balas-dagat,kagsangmagbutlakangadlaw,kag nagsulodsamgabuho,naglaptasiaangbalassaadlaw tubtobnganangindawginhabloninikaangaysangmga lubid.
30KagsiHaiqârnagsiling,'Sugoaangimomgaalagad ngakuhaoniningmgalubid,kagkonluyagmoini, magahabolakosaimosangparehosini.'
31KagangParaonnagsiling,'OHaiqâr,maygalingan kamidirikagnabaliinikagluyagkongatahionmoini.'
32Dayongintan-awininiHaiqâr,kagnakakitasiasing isapakabato.
33KagnagsilingsiasaParaon,Oginooko!Isaakoka dumuluong:kagwalaakosinggalamitonsapagtahi.
34Apangluyagkongasugoonmoangimomatutom ngamgasapaterosapag-utodsangmgaawlgikansa
siningabato,agudngamatahikoinangabatonga galingan.'
35Dayonnagkadlawangharikagangtananniyanga dungganon.Kagnagsilingsia,'DalayawonangLabing MataasngaDios,nganaghatagsaimosiningakaalam kagihibalo.'
36KagsangmakitaniParaonnganadaugsianiHaiqâr, kagginbaliksaiyaangiyamgasabat,gilayonsianga nalipay,kagnagsugosailasapagkolektaparasaiya sangtatlokatuigngabuhis,kagdalhoninikayHaiqâr.
37Kaggin-ubaniyaangiyamgapanaptonkag ginpasuksokinikayHaiqâr,kagsaiyamgasoldado,kag saiyamgaalagad,kagginhatagsaiyaangmgagastosa iyapagpanglakaton.
38Kagnagsilingsiasaiya,‘Lakatkasapaghidait,O kusogsangiyaagalonkagbugalsangiyamga Manugbulong!mayarabalasamgaSultanngapareho saimo?ihatagangakonpanamyawsaimoginoongasi Senaquerib,kagisugidsaiyakonpaanonamon ginpadalasaiyaangmgaregalo,kayangmgahari kontentosadiutay'
39DayonnagtindogsiHaiqâr,kagginhalukanangmga kamotniharingaParaonkagginhalukanangdutasaiya atubang,kagnaghandumsaiyasangkusogkag pagpadayon,kagkabuganaansaiyabahandi,kag nagsilingsaiya,'Oginooko!Ginahandumkosaimo ngawalasingbisanisasaamonmgakasimanwaang magpabilinsaEgipto'
40KagsiParaonnagtindogkagnagpadalasangmga manugbantalasapagbantalasamgakalyesangEgipto ngawalasingbisanisasangkatawhansangAsiriaukon NiniveangmagpabilinsadutasangEgipto,kundinga mag-upodsilakayHaiqâr
41NiansiHaiqârnaglakatkagnagpaalamkayhari Paraon,kagnaglakat,sapagpangitasadutasangAsiria kagNinive;kagmaypilasiakamanggadkagmadamo ngamanggad
42Kagsangangbalitanakalab-otkayharing SenaqueribngasiHaiqârnagapadulong,nagguwasiasa pagsugatasaiyakagnagkalipaygidsaiyangamay dakungakalipaykagginhakossiakagginhalukansia kagnagsilingsaiya,'Maabiabingapag-abotsabalay:O paryente!angakonutodngasiHaiqâr,angkabakod sangakonginharian,kagbugalsangakonginharian.
43Pangayoakonanoangluyagmosaakon,bisanpa ngaluyagmoangkatungasangakonginhariankagsang akonmgapagkabutang.'
44DayonnagsilingsiHaiqârsaiya,'Oginuokonga hari,magkabuhikasingdayon!Magpakitakasing kaluoy,MahalngaHari!kayAbuSamîksabayloko, kayangakonkabuhiyarasamgakamotsangDioskag saiya.'
45DayonnagsilingsiHaringSenakerib,‘Padungganka, OhinigugmakongaHaiqâr!Himuonkoangestasyonni AbuSamîkngaespadahanonngamasmataassangsa tanankongaPrivyCouncilorskagakonmgapaborito.'
46Dayonginpamangkotsiasangharikonanoangiya pagpakig-upodsaharikutobsangiyaunangapag-abot tubtobnganaghalinsiasaiyaatubangan,kagkonpaano niyaginsabatangtananniyangamgapamangkot,kag
konpaanoniyanabatonangmgabuhisgikansaiya,kag angmgabaylosangpanaptonkagsangmgaregalo.
47KagsiSenaqueribngaharinagkalipaysadakunga kalipay,kagnagsilingkayHaiqâr,'Kuhaaangbisanano ngaluyagmosasiningabuhis,kayinitananyarasa imokamot.'
48KagsiHaiqârnagtunga:'Mabuhiangharisingdayon! Walaakosingibanngaginahandumkundiang kaluwasansangakonginoongaharikagang pagpadayonsangiyapagkadaku.
49Ginooko!anoangmahimokosamanggadkagsaiya? apangkonpakitaanmoakosingkaluoy,ihatagsaakon siNadan,anganaksangakonutodngababayi,agod balusankosiasaiyaginhimosaakon,kagihatagsa akonangiyadugokagkabigonakongawalasingsala sasini.'
50NagsilingsiHaringSenaquerib,Dakpaninyosia,kag ginahatagkosiasaimoKagginkuhaniHaiqârsiNadan, anganakngalalakisangiyautodngababayi,kag gingaposangiyamgakamotsangmgakadenanga salsalon,kaggindalasiasaiyapuluy-an,kag ginbutangansiasingmabug-atngagapossaiyamgatiil, kagginhigotinisangisakahugotngahigot,kag pagkataposngagingapossiasaamoginhulogniyasiasa isakamadulomngahulot,satupadsangpalahuwayan, kaggintangdosiNebu-halsubongbantaysaiyaagod hatagansiasingisakatinapaykagdiutayngatubigkada adlaw
KAPITULO7
AngmgapaanggidniAhikarsadiinginataposniyaang edukasyonsangiyamgahinablosMakahalawathawat ngamgakaanggidGinatawagniAhikarangbatanga lalakisingmatahomngamgangalanDirinataposang istoryaniAhikar
1Kagsatagsakationngamagsulodukonmagguwasi HaiqârginasawayniyasiNadan,anganaksangiyautod ngababayi,nganagasilingsaiyasingmaalamon:
2‘ONadan,anakko!Ginhimokosaimoangtanannga maayokagmainayuhonkagginbalusanmoakotungod sinisangkonanoangmalaw-aykagmalainkagsang pagpatay.
3‘Oanakko!ginasilingsamgahulubaton:Angwala nagapamatipaagisaiyadulunggan,pamationnilasia paagisapag-usmodsangiyaliog.’
4KagsiNadannagsiling,'Anobalanganaakigkasa akon?'
5KagsiHaiqârnagsilingsaiya,'Bangodginpadakuko ikaw,kaggintudluanikaw,kagginhatagankasing kadungganankagpagtahodkagginhimoikawngadaku, kagginpadakuikawsapinakamaayongapagpadaku, kagginpapungkoikawsaakonlugaragudngaikaw manginakonmanunublisakalibutan,kaggintratarmo akosingpagpataykagginbalusanmoakosangakon kalaglagan.
6ApangnakahibaloangGinuongaginhimuanakosing sayop,kagginluwasNiyaakogikansabaligyangaimo gintalanaparasaakon,kayangGinuonagaayosang
nadugmokngamgatagipusuonkagnagaupangsang mgamahisaonkagmgabugalon.
7Oanakko!nanginparehokasaakonsangiwiiwinga konmag-igoinisasaway,ginatusokini.
8Oanakko!kaangaykasanggaselanganagakaonsang mgagamotsangmadder,kagginadugangsiniakokaron kagbuwasmaga-tansilanagapanagosaakonmga gamot."
9Oanakko!ikawangnakakitasangiyakaupodnga hublassamatugnawngationsangtigtulugnaw;kag nagkuhasiasingmabugnawngatubigkagginbuboini saiya.
10Oanakko!nanginparehokasaakonsaisakatawo nganagkuhasangbato,kagginhaboyinisalangitsa pagbatosangiyaGinuo.Kagangbatowalamag-igo, kagwalamakalab-otsakataason,kundinangin kabangdananinisangpagkasalakagsala.
11Oanakko!konginpasidungganmoakokaggintahod kagginpamatianangakonmgapulongikawkuntaniang akonmanunublikagmaggahomsaakonmgaginharian.
12Oanakko!hibaluamongakonangikogsangido ukonsangbaboynapulokamanikoangkalabaonindi inimakapalapitsabilisangkabayobisanpangadaw sedaini
13Oanakko!Naghunahunaakongaikawkuntaniang akonmanunublisaakonkamatayon;kagtungodsang imokahisakagpagkamatinaastaasonnaghandumkasa pagpataysaakonApangangGinoonagluwassaakon gikansaimolimbong
14Oanakko!nanginkaangaykasaakonsangisaka siodngaginbutangsaibabawsanghigko,kagnag-abot angisakamayakagnakitaniyaangsiodnganabutang Kagangmayanagsilingsasiod,"Anoangginahimomo diri?"Silingsangsiod,"Nagapangamuyoakodirisa Dios"
15Kaganglarknagpamangkotmansaiya,"Anoang pidasosangkahoyngaimoginauyatan?"Silingsang siod,"Isayadtokabataonngakahoyngaoakngaakon ginasandigsationsangpangamuyo"
16Nagsilinganglark:"Kaganoinangabutangsaimo baba?"Nagsilingangsiod:"Amoinaangtinapaykag mgapagkaonngaakonginadalaparasatanannga gutomkagmgaimolnganagapalapitsaakon."
17Anglarknagsiling:"Karon,mahimobalaako magkadtokagmagkaon,kaygutomako?"Kagangsiod nagsilingsaiya,"Dalika."Kaganglarknagpalapitnga ini,mahimongamagkaon.
18Apangnaglumpatangsiodkaggin-uyatananglarksa iyaliog.
19Kaganglarknagsabatkagnagsilingsasiod,"Kon amoinaangimotinapayparasagutomangDioswala nagabatonsangimomgalimoskagsangimomaayonga mgabuhat."
20Kagkonamoinaangimopagpuasakagangimomga pangamuyo,angDiosindimagbatongikansaimobisan angimopagpuasaukonangimopangamuyo,kagang Diosindimaghimpitsangkonanoangmaayo nahanungodsaimo."
21Oanakko!nanginikawsaakon(subong)sangisaka leonnganakig-abyansaisakaasno,kagangasno
nagpadayonsapaglakatsaatubangsangleonsaisaka tion;kagisakaadlawangleonnaglumpatsaasnokag ginkaonini
22Oanakko!nanginparehokasaakonsangisakautod satrigo,kaywalainisingmaayosabisanano,kundi ginagubaniyaangtrigokagginakagatini.
23Oanakko!nanginkaangaykasangisakatawonga nagsab-ugsingnapulokatakussangtrigo,kagsangtigalanina,nagbangonsiakaggin-aniini,kaggin-aniini, kagginlinasini,kagginpangabudlayaninitubtobsa katapusan,kagnanginnapuloinimgatikang,kagang iyaagalonnagsilingsaiya:"Oikawngamatamadnga butang!walakamagdakukagwalakamagdiutay."
24Oanakko!nanginikawsaakonsubongsangpispis ngaginhaboysapukot,kagindisiamakaluwassangiya kaugalingon,apangnagpanawagsiasamgapispis,agud iyasilaihaboyupodsaiyakaugalingonsapukot.
25Oanakko!nanginikawsaakonsubongsangidonga natugnawankagnagsulodsabalaysangmaninihonagod magpainit-init.
26Kagsangnag-initnaini,nagsugodinisapagtaholsa ila,kaggintabognilainikagginbunalagodindisila pagkagat
27Oanakko!nanginparehokasaakonsangbaboynga nagkadtosamainitngapaliguanupodsamgatawonga maykalidad,kagsangnagguwainisamainitnga paliguan,nakitasiniangisakamahigkongabuhokag nagdulhoginikagnag-uwangsasini
28Oanakko!nanginikawsaakonsubongsang kandingnganag-upodsaiyamgakaupodsailadalanon pakadtosahalad,kagindiinimakaluwassangiya kaugalingon
29Oanakko!angidongawalaginapakaongikansaiya pagpangayamnanginpagkaonsangmgalangaw
30Oanakko!angkamotngawalanagapangabudlay kagnagaaradokag(nga)makagodkagtusopagautdon gikansaiyaabaga
31Oanakko!angmatangasadiinangkapawaindi makita,angmgauwakmagakuhasinikagmagakuha sini
32Oanakko!nanginparehokasaakonsaisakakahoy ngaangmgasangailaginautod,kagnagsilinginisaila, "Konangisakabutangsaakonwalasaimomgakamot, sapagkamatuodindimoakomahimongautdon."
33Oanakko!parehokasakuringngailaginsilingan: "Untatiangpagpangawattubtobngamakahimokami parasaimosangisakakadenangabulawankagpakanonkasangasukarkagmgaalmendras."
34Kagnagsilingsia,"Walaakonagakalimtansa abilidadsangakonamaykagsangakoniloy."
35Oanakko!nanginkaangaykasangman-ugnga nagasakaysaisakatunukonngasapinitsangyarasiasa tungasangisakasuba,kagangisakalobonakakitasa ilakagnagsiling,"Kalainansaibabawsangkalainan, kagtugutisiangamasmalautsangsailangamagtuytoy sailangaduha."
36Kagangman-ognagsilingsalobo,"Angmga korderokagmgakandingkagmgakarnerongaimo ginkaonsabug-osmongakabuhi,ibalikmobalasilasa ilamgaginikanankagsailamgaginikananukonindi?"
37Nagsilinganglobo,"Indi."Kagangman-ug nagsilingsaiya,"Sabantakoikawangpinakamalainsa amon"
38Oanakko!Ginpakaonkoikawsangmanamitnga pagkaonkagwalamoakoginpakaonsangmamalanga tinapay.
39Oanakko!Ginhatagankoikawsangasukarnga tubigsa.ilimnonkagmaayongasirup,kagwalamoako paghatagisingtubiggikansabubonngamainom.
40Oanakko!Gintudluankoikaw,kaggindalakoikaw, kagnagkutkotkasingpalanaguanparasaakonkag gintagomoako.
41Oanakko!Ginpadakukoikawsapinakamaayonga pagpadakukagginhanasikawkaangaysangmataasnga kahoyngasedro;kagginbaliskadmoakokagginduko.
42Oanakko!amoiniangakonpaglaumnahanungodsa imongapatindugonmoakosingisakanapaderannga kastilyo,agudngamapanagoakogikansaakonmga kaawaysasini,kagnanginikawsaakonsubongsangisa nganagalubongsakadadalmansangduta;apangang Ginoonaluoysaakonkagnagluwassaakongikansa imopagkamalimbungon
43Oanakko!Ginhandumkoangimokaayuhan,kag ginbalusanmoakosingkalautankagdumot,kagkaron luyagkongakuhaonangimomgamata,kaghimuon ikawngakalan-onsangmgaido,kagutdonangimodila, kagkuhaonangimoulopaagisasulabsangespada;kag balusankatungodsangimomakangilil-adngamga binuhatan'
44KagsangmabatianniNadanininga pamulongpulonggikansaiyatiyongasiHaiqâr, nagsilingsia:'Otiyoko!pakig-angutanmoakosunosa imoihibalo,kagpatawaraakosangakonmgasala,kay sin-obalaangnakasalasubongsaakon,ukonsin-obala angnagapatawadsubongsaimo?
45Batunaako,Otiyoko!Karonmagaalagadakosaimo balay,kagmagahandasangimomgakabayokag magapahidsangipotsangimomgabaka,kagmagahalab sangimomgakarnero,kayakoangmalautkagikawang matarong:akoangnakasalakagikawang mapinatawaron'
46KagsiHaiqârnagsilingsaiya,'Oanakko!kaangay kasangkahoyngawalasingbungasatupadsangtubig, kagangiyaagalonluyagmag-utodsini,kagnagsiling inisaiya,"Ipalapitakosaibanngaduog,kagkonindi akomagpamunga,utdaako."
47Kagangiyaagalonnagsilingsaiya,"Ikawngayara sahigadsangtubigwalamagpamunga,paanoka makapamungakonyarakasaibanngalugar?"
48Oanakko!angkatigulangonsangagilamasmaayo pasangsapagkabatan-onsanguwak.
49Oanakko!nagsilingsilasalobo,"Palayokasamga karnerobasiangilayab-okmakahalitsaimo."Kagang lobonagsiling,"Anghigkosanggatassangkarnero maayosaakonmgamata."
50Oanakko!ginpaeskwelanilaangloboagud makatuonsiasapagbasakagnagsilingsilasaiya, "IhambalA,B."Nagsilingsia,"Korderokagkandingsa akonkampanilya".
51Oanakko!ginbutangnilaangasnosalamesakag natumbasia,kagnagsugodsapagligidsangiya kaugalingonsayab-okkagangisanagsiling,"Pabay-i siangamagligidsangiyakaugalingon,kayamoiniang iyakinaugali,indisiamagbag-o."
52Oanakko!anghulubatonnapamatud-annga nagasiling:"Konmakabatakasinglalaki,tawgasianga imoanak,kagkonmagpadakukasinglalaki,tawgasia ngaimoulipon."
53Oanakko!sianganagahimosingmaayomagasugata singmaayo;kagsianganagahimosangmalaut magasugatasangmalaut,kayangGinuonagabalossa isakatawosunosakadakuonsangiyabinuhatan.
54Oanakko!anopabalaangisilingkosaimosangsa siningamgapulong?kayangGinuonakahibalokonano angnatago,kagnakahibalosangmgamisteryokagmga tinago.
55KagmagabalosSiasaimokagmagahukom,satunga namonkagsaimo,kagmagabalossaimosunosaimo pagbiya.',
56KagsangmabatianniNadaninanga pamulongpulonggikansaiyatiyongasiHaiqâr, naghubagsiagilayonkagnanginkaangaysangisaka ginhuyopngapantog
57Kagnaghubagangiyamgabatiiskagangiyamga batiiskagangiyamgatiilkagangiyakilid,kagginpisi siakagangiyatiyannaglupokkagangiyamga kasudlannaglinapta,kagnagkalamataysia,kagnapatay
58Kagangiyaulihingakatapusanamoangkalaglagan, kagnagkadtosiasaimpiyernoKayangnagakutkotsang buhoparasaiyautodmahulogsasini;kagsianga nagahimosingmgasiodmadakpansasini
59Amoiniangnatabokag(ano)angamonnakita nahanungodsasugilanonniHaiqâr,kagangpagdayaw saDiossawalaykatubtubanAmen,kagpaghidait
60IningakronolohiyanatapossabuligsangDios, kabaypangabayawonSia!Amen,Amen,Amen
