PÊŞKÊŞ
MediÇîrokaAhikardeyekjiçavkaniyênherîkevnar ênramanûşehrezayiyamirovanheyeBandorawêdi navefsaneyêngelekkesande,dinavdeQuran,û PeymanaKevinûNûtêşopandin
MozaîkekkuliTreves,Almanyahatedîtin,dinav aqilmendêncîhanêdekarakterêAhikarnîşandideVa yeçîrokawîyarengîn
DîrokavêçîrokêbûyemijaranîqaşênzindîZanadi dawiyêdeewliserSedsalaYekemdanînedemakuew bixeletîjihêlaçîrokaorîjînalvekudipapîrusekAramî ya500BZdedinavwêraniyênElephantinedederketiye îsbatkirin
ÇîrokeşkereçîrokeûnedîrokeBirastîjîxwendevan dikaredirûpelênpêvekênŞevênErebandehevnasîna xwebikeBiawakîziravhatiyenivîsandinûvegotinaku tijîkiryar,entrîgûrevatenge,balêdikişîneheyadawî. Azadiyaxeyalêxwediyêherîhêjayênivîskare
Nivîsarxwedikeçarqonaxan:(1)Çîrok;(2)Hînkirin (zincîrekaMetelokênbalkêş);(3)RêwîtiyaMisrê;(4) WekhevîanMeselan(kuAhikarperwerdehiyabiraziyê xweyêşaştemamdike).
BEŞA1
Ahikar,WezîrêAşûrî,60jinênwîhene,lêqederawîew ekukurêwîtune.Jibervêyekêbiraziyêxweqebûldike. Ewjinanûavêbêtirwîbişehrezayîûzanînêtijedike.
1ÇîrokaHaiqârşehreza,VizêrêSennaherîbPadîşah,û Nadan,kurêxwişkaHaiqârSage.
2DidemapadîşahSennaherîb,kurêSerhedûm, PadîşahêAşûrûNînewayêde,wezîrekhebûkunavêwî HayqarbûûewwezîrêpadîşahSennaherîbbû
3Xwedîdewlemendîûdewlemendîûgelekmalûmilkê wîbûûjêhatî,jîr,feylesof,dizanînûbîrûhikumetêde bûûbişêstjinanrezewicîûjiheryekîreqesrekçêkir
4Lêtevîvêyekêtuzarokekîwîtunebûjivanjinan,ku dibewêrisêwî
5Ûjibervêyekêewgelekxemgînbûûrojekêstêrnasû zanaûsêrbazlihevcivandûrewşaxweûbetalbûna xwejiwanreeşkerekir
6Wanjêregot:«Here,jixwedayanrequrbananbikeû jiwanlavabikekubelkîjiterekurikekpeydabikin»
7Ûwîwekkuwanjêregotibûkir,jipûtanregoriyên xwepêşkêşkir,jiwanlavakirûbilavaûlavajiwanre lavakir
8ÛwanyekpeyvjîbersîvawînedaÛewbixemgînîû xemgînçû,biêşekdidilêxwedeçû
9ÛewvegeriyaûjiXwedayêHerîBerzlavakirû bawerîanîûbişewatekedidilêxwedejêlavakirûgot: «YaXwedayêHerîBerz,eyAfirînerêerdûezmanan,ey Afirînerêhertiştî!
10Ezlavajitedikimkutukurekîbidîmin,dakuezbi wîredilnizmbim,kuewlibergermahiyaminbe,çavên minbigireûminveşêre»
11Hingêdengekjêrehatûgot:‹Çimkîteberîhertiştî xwespartiyesûretênneqişandîûjiwanrequrbanpêşkêş kiriye,jibervêyekêtudêhetahetayêbêzarbimînî
12LêkurêxûşkaxweNadanhilde,wîbikezarokêxwe ûhînîxweûmezinbûnaxwehînîwîbikeûdimirinate deewêteveşêre»
13LiservêyekêwîkurêxwişkaxweNadan,kupiçek şîrîbû,birÛwîewdadestêheşthemşîreyan,dakuşîr bidinwîûwîmezinbikin
14Ûwanewbixwarinaxweş,biperwerdehiyanerm,bi cilênhevrîşimîûbinefşîûsormezinkirinÛewliser textênjihevrîşimrûniştîbû
15ÛçaxêNadanmezinbûûmeşiya,wekcedarekî bilindfîşekênxwehilda,wîewhînîedetûnivîsandin, ilmûfelsefekir
16PiştîgelekrojanpadîşahŞenherîbliHayqarnêrîûdît kuewpirpîrbûyeûjiwîrejîgot
17'Eyhevalêminêbirûmet,jêhatî,bawermend,jîr,walî, sekreterêmin,wezîr,serokûrêvebirêmin;Birastîtupir kalîûbisalangiranbûyî;ûderketinatejivêdinyayê nêzîkbe.
18Jiminrebêje,piştîtewêkîdixizmetamindecih bigire.'ÛHaiqarjêregot:"Yamîrêmin,serêteherbijî! Nadankurêxwişkaminheye,minewkiriyezarokêxwe.
19Minewmezinkirûşehrezayiyaxweûzanînaxwe hînîwîkir.»
20Padîşahjêregot:«EyHayqar!wîbînebermin,daku ezwîbibînimûegerezwîguncavbibînim,wîdeyne cihêxwe;ûtuyêbiçeriyaxwe,kubêhnaxwebistînîû heyataxweyamayîdinavrihetiyekeşîrîndebijî.'
21HingêHayqarçûkurêxwişkaxweNadandiyarîkir. Ûwîhurmetkirûjêrehêzûrûmetxwest.
22Ûwîliwînêrîûheyranêwîbûûbiwîşabûûji Hayqarregot:Maevkurêteye,yaHayqar?Ezdua dikimkuXwedêwîbiparêzeÛçawakutejiminûbavê minSerhedûmrexizmetkir,bilaevkurêtejîjiminre xizmetêbikeûerkênmin,hewcedariyênminûkarêmin bicihbîne,dakuezwîbirûmetbikimûjiboxatirête wîbihêzbikim'
23ÛHayqarserîlipadîşahdaûjêregot:«Serêteher bijîeymîrêminpadîşah!Ezjitedaxwazdikimkutuli hemberkurêminNadansebirbikîûxeletiyênwîbiborî, dakuewjiterexizmetbikewekîkutêxwestin'
24Hingêpadîşahjêresondxwarkuewêwîbikedinav hezkiriyênxweyênherîmezinûjihevalênwîyênherî bihêzûkuewbihemûrûmetûhurmetbiwîrebeÛ destênwîmaçkirinûxatirjêxwest
25ÛwîNadangirtkurêxwişkawîpêrebûûewli salonekêrûniştûbişevûrojhînîwîkir,hetakuwîji nanûavêbêtirbişehrezayîûzanînêtijîkir
BEŞA2
"AlmanacêRichardêBelengaz"yarojênkevnar Pêşniyarênnemirêntevgeramirovandiderbarêdrav,jin, cil,karsaz,hevalandeBitaybetîgotinênpêşiyanên
ÇÎROKAAHIKAR
balkêşdiayetên12,17,23,37,45,47detênedîtin Ayeta63-anbihinekcinsîzmaîroyînrebidinberhev
1Bivîawayîewîhînkirîyeûgotiye:Kurêmin!gotina minbibihîzinûşîretênminbişopîninûtiştênkuez dibêjimbîninbîraxwe
2Eykurêmin!egertupeyvekêbibihîzî,biladidilêxwe debimireûjiyekîdinreeşkereneke,dakuewbibe komirekzindîûzimanêteneşewiteûdilaşêtedeêşek çêbibe,ûturiswayekêbistînîûliberXwedêşermbikî mêr
3Kurêmin!egerteraporekbihîstibe,belavneke;ûeger tetiştekdît,nebêje
4Kurêmin!zargotinaxwejiguhdaranrehesanbikeû divegerandinabersivêdelezneke
5Eykurêmin!gavatetiştekbihîst,veneşêre
6Kurêmin!girêkekmohrkirîvenekin,nevekinû girêkekvegirtîjîmornekin
7Kurêmin!jibedewiyaderveheznekin,jiberkuew kêmdibeûdiçe,lêbîranînekbirûmetdimîne
8Kurêmin!bilajinekeehmeqbiaxaftinaxwete nexapîne,kutubimirinaherîxerabbimirîûewtedi torêdebihêlehetakutubikevîxefikê
9Kurêmin!nexwazejinekebicilûbergûrûn,kudi canêxwederezîlûbêaqilbe.Weylite,egertutiştekîji destêtebidîwê,yanjîtiştêkudidestêtedeye,bikîû ewtebikegunehûXwedêlisertehêrsbibe.
10Kurêmin!nebinwekdarabidawiyê,jiberkuewli berhemûdaranpelûlipeyhemûyanjîfêkiyênxwarinê derdixe,lêbibinmînadarakewiyêyakuliberhemû daranfêkiyênxwarinêdideûlipeyhemûyanberdide.
11Kurêmin!Serêxwexwarbikeûdengêxwenerm bikeûxwedêgiravîbeûdirêyarastdebimeşeûne bêaqilbe.Ûgavakutudikenî,dengêxwebilindneke, çimkîegerbidengekîbilindxaniyekavabibûya,kerê wêherrojgelekxaniyançêbike;ûgerbihêzûhêzbûya kuþûþebihataajotin,þûnaqetjibinmilêndeve dernakeve.
12Eykurêmin!rakirinakeviranbimirovekîbiaqil,ji vexwarinaşerabêbimirovekîpoşmanreçêtire.
13Kurêmin!şerabaxwebirijînesergorênrastanûbi mirovênnezanûrezîlvenexwe
14Kurêmin!xwebiaqilmendênkujiXwedêditirsinû wekwaninvegirêbidinûxwenêzîcahilannekin,daku hûnjîbibinmînawîûrêyênwîhînbibin
15Kurêmin!gavakutejixwerehevalekanhevalek peydakir,wîbiceribîneûpaşêwîbikehevalûdost;Û hûnbêceribandinpesnêwînekin;ûaxaftinaxwebi mirovêbêaqilrexeraneke
16Kurêmin!demapêlavekliserlingêtebimîne,biwî reliserstiriyanbimeşeûjikurêxwere,jimalbataxwe reûjizarokênxwererêyekçêkeûgemiyaxwetam bikeberîkuewbiçeserbehrêûpêlênwêûbinavbibeû nekarexilaskirin
17Kurêmin!egerzengînmarekîbixwe,dibêjin:«Bi hikmetawîye»ûegermirovekîbelengazjêbixwe,xelk dibêjin:«Jibirçînawî»
18Kurêmin!ewbinanûmalênteyênrojanerazîyeû jiyêdinheznake
19Kurêmin!nebincîranêyêbêaqilûbiwîrenan nexwinûbibelayêncîranênxweşanebeGerdijminête liteneheqîbike,qenciyêjêrebike
20Kurêmin!mirovêkujiXwedêbitirse,tujêbitirsîû jêrehurmetbikî
21Kurêmin!mirovêcahildikeveûditerpileûmirovê biaqilgerbiteqejînahejeûegerbikevejîzûradibeû egernexweşbejîdikarejiyanaxwebiparêzeLêjibo merivênezan,bêaqil,jibonexweşiyawîdermantune
22Kurêmin!egermirovekjitekêmtirnêzîkbibe,tu biçepêşwaziyawîûliserpiyanbimîneûegernikaribe xelatêbidete,Xwedayêwîdêtebiwîbide
23Kurêmin!guhnedelêdanakurêxwe,çimkîlêdana kurêtemînazibilêbexçeye,mînagirêdanadevêkîsikê, mînagirêdanaheywananûmînakelandinaderîye
24Kurêmin!kurêxwejixerabiyêdûrbixeûberîkuew lihemberteserîhildeûtedinavxelkêderezîlbikeûtu serêxwelikuçeûkolananûcivatandaleqînîûtubi xirapiyakarênwîyênxerabbêcezakirin
25Kurêmin!Jixweregayekîqelewbiçermûkerêbi qamikênwîmezin,ûnegayekîbistrûhênmezin,nejîbi zilamekîbifêlbazrehevaltiyêneke,nejîxulamê şerxwazûnejîkeçikekdiz,jibohertiştêkutudikîji wanrewêxerabibin.
26Kurêmin!biladêûbavêtenifiranlitenekinû Xudanjiwanrazîbe.Jiberkuhatiyegotin:«Yêku bavêxweandiyaxwekêmdike,bilabimirinêbimire (mebestaminmirinagunehe)ûyêkurûmetadêûbavê xwebigire,ewêrojûjiyanaxwedirêjbikeûdêhertiştê qencbibîne."
27Kurêmin!Dirêdebêçeknemeşe,jiberkutunizanî dijminkengêbiterebibe,dakutujiwîreamadebî.
28Kurêmin!nebinwekdaratazîûbêpelkuşînnabe, lêbibinwekdarakubipelûşaxênxwepêçayîye; Çimkîyêkunejinûnejîzarokênwîhene,lidinyayê riswayeûjiwannefretdike,wekdarabêpelûbêber.
29Kurêmin!bibinwekdarekeberdarlikêlekarê, fêkiyênwêyênkuderbasdibindixwinûheywanênçolê dibinsiyawêderadiwestinûjipelênwêdixwin.
30Kurêmin!herpezêkujirêûrêhevalênxwebigere,ji gurredibexwarin
31Kurêmin!nebêje:"Mîrêminbêaqileûezjîrim"û xeberanezaniyêûbêaqiliyênebêje,kutulibalwî bêhurmetbibî
32Kurêmin!nebejiwanbendeyên,kuaxayênwanji wanredibêjin:"Jimedûrbikeve",lêbibejiwanêkuji wanredibêjin:"Nêzîkbibinûnêzîkîmebibin"
33Kurêmin!liberhevrêyêwîxulamêxwexemneke,ji berkutunizanîdidawiyêdekîjanjiwanjiterebi qîmettirbe
34Kurêmin!JiXwedayêxweyêkutuafirandiye netirse,kuewlihembertebêdengnemîne
35Kurêmin!axaftinaxwexweşbikeûzimanêxwe şîrînbike;Ûnehêlehevalêtepêlilingêtebike,kucarek dinpêsîrateneke
36Kurêmin!egertubigotinaaqilmendîlimirovekî biaqilbikî,ewêdisîngêwîdemînaşermekenazik raweste;lêegertubidarêcahilêbixî,ewnefêmdikeû nejîdibihîze
ÇÎROKAAHIKAR
37Kurêmin!egertumirovekîjîrjibohewcedariyaxwe bişînî,gelekemirnedewî,jiberkuewdêkarêtewek kutudixwazîbike,ûegertubêaqilekîbişînî,emirnede wî,lêbixwehereûkarêxwebikeemirbidewî,tuçi dixwazînakeHekeewtebikarbişînin,lezbikekuewê bicihbîne
38Kurêmin!neyarêyekîjixwexurtirneke,ewêtedbîra tebigireûheyfaxwejitehilîne
39Kurêmin!Kurêxweûxulamêxwebiceribîne,berî kutumalûmilkêxwebidewan,dakuewjiwanre nehêlinjiberkudestêwîtijebiaqiltêgotin,herçiqas gêjûnezanbejî,yêkudestêwîvalabejî,jiwîre dibêjinbelengaz,nezan,tevîkuewmîrêaqilmendanbe
40Kurêmin!Minkulmekxwariyeûaloyan daqurtandiyeûjixizanîûkêmasiyêwêdetirtiştek nedîtiye
41Kurêmin!Kurêxwehînîfîtûnîûbirçîbike,dakuew dimalûmilkêxwedeqenciyêbike
42Kurêmin!zimanêaqilmendanhînîcahilanneke, çimkîewêjiwîregiranbe
43Kurêmin!halêxwejihevalêxwerenîşannede,da kutujiwîbêhurmetînebî
44Kurêmin!korbûnadiljikorbûnaçavangirantire,ji berkukorbûnaçavanhindikbirêvedibe,lêkorbûnadil nayêrêkirinûjirêyarastderdikeveûdiriyekêdediçe. rê.
45Kurêmin!terpilînalingêmirovjiterpilînabizimanê xweçêtire.
46Kurêmin!hevalêkunêzîke,jibirayekîjêhatîtiryê dûrçêtire.
47Kurêmin!bedewîdihelelêhînbûndomdike,ûdinya xiradibeûpûçdibe,lênavêqencnepûçdibeûnejîpûç dibe.
48Kurêmin!kesêkubêhnawîtune,mirinawîjijiyana wîçêtirbû;ûdengêgiriyêjidengêstranêçêtire;lewra xemûgirî,gertirsaXwedêdiwandebe,jidengêstran ûşahiyêçêtire.
49Eyzarokêmin!ranêbeqêdidestêtedejiqazekedi qalikêcîranêtedeçêtire;ûpezênêzîkêtejidewarêdûr çêtire;ûçivîkdidestêtedejihezarçivîkdifirinçêtire; Ûfeqîriyakudicivînejibelavkirinarizqêpirçêtireû xezalêzindîjişêrêmirîçêtire;ûlîreyekhirîjilîreyek dewlemendîçêtire,ezdibêjimzêrûzîv;Çimkîzêrûzîv dierdêdeveşartîûnixumandîneûnayêndîtinlêhirîdi bazarandedimîneûtêdîtinûjiboyêkuwêlixwedike bedewiyeke
50Kurêmin!dewlemendiyekpiçûkjidewlemendiyek belavbûyîçêtire
51Kurêmin!kûçikêzindîjifeqîrêmirîçêtire
52Kurêmin!xizanêkurastdike,jidewlemendêkudi gunehandemiriyeçêtire
53Kurêmin!peyvekêdidilêxwedebihêle,ûwêjitere pirbe,ûhayjixwehebinkuhûnsirahevalêxweeşkere nekin
54Kurêmin!hetakutubidilêxweşîretnekî,bila gotinekjidevêtedernekeveÛdinavberawankesande rawestin,yênkuhevdudikin,jiberkujigotinekexerab pevçûnderdikeve,jipevçûnêşerderdikeveûjişerjîşer
derdikeveûhûnêneçarbibinkuşahidiyêbikinlêjiwir bireveûxwerihetbike
55Kurêmin!Lihembermirovekîjixwebihêztir raneweste,lêjixwereruhêbîhnfireh,bîhnfirehiyêû tevgerekrastbistîne,çimkîjivêçêtirtiştektune
56Kurêmin!Jihevalêxweyêyekemnefretneke,jiber kuyêdiduyandomnake
57Kurêmin!Diderdêwîdebelengazziyaretbikeûli cemSiltanbehsawîbikeûxîretaxwebikekuwîjidevê şêrxilasbike
58Kurêmin!bimirinadijminêxweşanebe,jiberku piştîdemekekurttuyêbibîcîranêwîûyêkutinazên xwebitedike,turêzûhurmetêbikîûberêsilavanbiwî rebikî
59Kurêmin!egeravlibihuştêrawestaûqijikekreşspî bibûyaûmirîşkwekhingivêşêrînbibûya,wêhingê mirovênnezanûbêaqildikarinfêmbikinûbiaqilbibin
60Kurêmin!Egertudixwazîbibîjîr,zimanêxweji derewan,destêxwejidiziyê,ûçavênxwejidîtina xerabiyêdûrbigire;wêdemêtuyêbiaqilbêgotin
61Kurêmin!bilayêjîrbigopalêlitebixîne,lêyê bêaqilliterûnnekebişêrînDixortaniyaxwede nefsbiçûkbinûdipîrbûnaxwedebirûmetbin
62Kurêmin!Dirojêndesthilatdariyaxwedelihember mirovekîûdirojênlehiyêdeliberçemekîrawestin.
63Kurêmin!Didawetajinekêdelezûbezneke,eger başbibe,wêbêje:‹Ezbenî,jiminrerizqêbike›.Ûeger ewnexweşîderkeve,wêliserwîyêkubûyesedemawê binirxîne.
64Kurêmin!Kîdicilûbergênxwedexweşikbe,di axaftinaxwedejîwisaye;Ûyêkudikincêwîde xuyangiyeknebaşhebe,diaxaftinaxwedejîhemane.
65Kurêmin!egertediziyekkir,jiSiltanrebidezanînû parekjêbide,dakutujidestêwîxilasbibî,jiberku nexwetudêtaliyêbikişînî.
66Kurêmin!bikehevalêmerivêkudestêwîtêrûtêre ûtuhevalêmerivêkudestêwîgirtîûbirçîyeneke.
67Çartişthenekunepadîşahûnejîleşkerêwîewledar in:Zulmawezîrûhukûmetaxerab,xirakirinaîradeyêû zulmalisermijarê;Ûçartiştênkunayênveşartin: aqilmend,bêaqil,ûdewlemendûfeqîr
BEŞA3
Ahikarjibeşdariyaaktîfdikarûbarêndewletêde xanenişîndibeMalûmilkênxwedidebiraziyêxweyê xayînLivirçîrokaecêbekumerivçawamerivek bêşukrdibesextekarPîlanekjîrjibokuAhikar bişewitînedibesedemamehkûmkirinawîyamirinê XuyayedawiyaAhikar
1Haiqarwehagot,ûgavakuwîevemirûgotinên pêşiyanjiNadan,kurêxwişkaxwere,qedand,wîxeyal kirkuewêwanhemîyanbihêle,ûwînizanibûkuji dêvlavêyekêewwestayîûpiçûkxistinûhenekpêkirinê nîşanîwîdide
2PaşêHaiqarlimalaxwerûniştûhemûmalûmilkên xwe,xulam,ûhesp,ûdewarûhemûtiştênkuwîhebûn ûbidestxistibûn,daNadan;ûhêzaîtirazûqedexekirinê didestêNadandema
ÇÎROKAAHIKAR
3ÛHayqarlimalaxwerûdinişt,ûhercarêHayqardiçû ûhurmetaxwejipadîşahredianîûvedigeriyamalê
4ÎcargavakuNadanpêhesiyakuhêzafermanû qedexekirinêdidestêwîdeye,helwestaHaiqarkêmkir ûtinazênxwepêkirûgavakuewxuyabûdestbi sûcdarkirinawîkirûgot:"ApêminHayqardinavxwe deyeûewnihatiştekînizane'
5Ûwîdestbilêdanaxulamûkeriyankirûhespûdeve difiroşeûbihemûtiştênkumamêxweHayqarhebû, xercdike
6ÛgavakuHayqardîtkuewnerehmêlixulamênxwe ûnejîlimalênxwedike,rabûûewjimalawîdadûv,û şandkupadîşahagahdarbikekuwîmalûmilkênxwe belavkiriye
7ÛpadîşahrabûgazîNadankirûjêregot:"Heyaku Haiqarsaxbimîne,tukesnikarelisermalûmilkêwî, nelisermalbatawî,nejîlisermilkênwîhukumbike" 8ÛdestêNadanjiapêxweHayqarûjihemûmalû milkêwîhatrakirinûdiwênavberêdenekethundurû nejîderket,nejîsilavlêkir
9LiservêyekêHaiqarewjikedaxweyabikurê xwîşkaxweNadanretobekirûewpirxemgînbû 10ÛbirayekîNadanhebû,navêwîBenuzârdânbû, lewraHaiqârewlişûnaNadangirtûewmezinkirûbi rûmetaherîmezinrûmetkir.Ûwîhemûtiştênkuwî hebûn,dadestêwîûewkirqeymeqamêmalaxwe.
11ÎcargavaNadanpêhesiyakuçiqewimiye,ewbi çavnebarîûçavnebariyêket,ûwîdestpêkirgiliyêher kesêkujiwîpirsî,ûtinazênxwebimamêHayqarkirû got:Mamêminezjimalaxwederxistimûbirayêminji minretercîhkir,lêegerXwedayêHerîbilindhêzbide min,ezêbêbextiyakuştinêbiserwîdebînim.'
12ÛNadanliserterpilînakujibowîçêdikir,difikirî.Û piştîdemekêNadandihişêxwedezivirîûnameyekji AkîşêkurêŞahêşehrezapadîşahêFarisrenivîsîûwiha got:
13«Siştî,sihetûhêzûrûmetjiPadîşahêAsûrû Nînewayê,jiwezîrûsekreterêwîHayqarre,ey padîşahêmezin!Biladinavberaminûtedepencehebe.
14Ûgavaevnamebigihîjete,egerturabeûbilezhere deştaNisrînûAsûrûNînewayê,ezêpadîşahîbêşerûbê şerrradestîtebikim»
15ÛwînameyekdinjîbinavêHayqarjiFirewn padîşahêMisrêrenivîsî'Biladinavberaminûtedeaştî hebe,eypadîşahêhêzdar!
16Hegerdiwextêkuevnamebigihîjete,turabîûbiçî AsûrûNînovayêhetadeştaNisrînê,ezêpadîşahiyabê şerûbêşerradestîtebikim
17ÛnivîsaraNadanjîmînanivîsaramamêwîHayqar bû
18Paşêherduherflihevkirinûbimohramamêxwe Hayqarmorkirin;ewdîsajîliqesrapadîşahbûn
19Piştreçûûbihemanawayînameyekjipadîşahji mamêxweHayqarrenivîsî:'Sihetûsihetjiwezîrêmin re,sekreterêmin,serokwezîrêminHayqarre
20EyHayqar,gavaevnamedigihîjete,hemûleşkerên kubiterene,bicivîne,bilabicilûbergûjimaretemam bibinûrojapêncanlideştaNisrînêjiminrebîne
21Ûgavakutubibînîkuezliwirberbitevetêm, bilezîninûartêşêlihemberminbikinwekdijminekîku biminreşerbike,jiberkubiminrebalyozênFirewn padîşahêMisrêhene,dakuewhêzamebibîninleşkerû dibekujimebitirsin,çimkîewdijminênmeneûjime nefretdikin'
22Hingêwînamemohrkirûbidestêyekîjixulamên padîşahjiHaiqarêreşandÛwînameyadinaku nivîsîbûhilda,liberpadîşahbelavkir,jêrexwendû mohrnîşanîwîda
23Ûgavapadîşahtiştênkudinameyêdehenebihîst, ewbixemgîniyekmezinşaşmaûbihêrsekmezinû dijwarhêrsbûûgot:‹Ax,minşehrezayiyaxwenîşanda! MinçibiHayqarkirkuevnamejidijminênminre nivîsandine?Maeveberdêlaminjiwîrejibofeydeyên minênjibowî?
24ÛNadanjêregot:«Eypadîşah,xemgînnebe!nejî hêrsbibe,lêbilaemherindeştaNisrînêûbibîninka çîrokrasteanna'
25PaşêNadanrojapêncanrabû,padîşahûleşkerûvizêr birinûçûnçolê,deştaNisrînê.Ûpadîşahnêrî,ûvaye! Haiqarûartêşlihevhatin
26ÛgavakuHayqardîtkupadîşahliwire,wînêzîkbû ûîşaretdaartêşêkuwekîdişerdetevbigerinûli hemberpadîşahşerbikin,wekîkudinameyêdehatibû dîtin,wînizanibûkuNadanjiboçiçalekkolandiye.wî.
27ÛgavapadîşahkiryaraHaîqardît,xemûxofû matmayîketûbihêrsekemezinhatxezebê.
28ÛNadanjêregot:‹Tedît,eymîrêminpadîşah!vî zalimçikiriye?lêtuhêrsnebîûnexemûnejî,lêhere malaxweûlisertextêxwerûne,ezêHaiqarêbizincîran girêdayîûbizincîranjiterebînimûezêdijminêtebê kedjitebidînim.'
29Ûpadîşahvegeriyatextêxwe,liserHayqarhêrsbûû tiştekliserwînekir.ÛNadançûbaHaiqarêûjêregot: "Wallah,eymamêmin!Padîşahbirastîbiteşadibeû spasiyatedikejiberkuteewemirkiriye.
30Ûîcarwîezşandimebate,dakutuleşkeranjierkên wanderxînîûbidestênxwelipiştxwegirêdayîûlingên xwebizincîrkirîvebêbawî,dakuqasidênFirewnvê yekêbibînin,ûkupadîşahbibejiwanûjipadîşahêwan ditirsin'
31HingêHayqarbersîvawîdaûgot:«Guhdarîkirine» Ûewdicihderabû,destênxwelipiştxwegirêdaû lingênwîbizincîrangirêdan
32NadanewgirtûbiwîreçûbapadîşahÛgavaku Hayqarketberpadîşah,wîliberwîlisererdêse'etkirû jipadîşahrehêzûjiyanaherheyîxwest
33Hingêpadîşahgot:«EyHayqar,sekreterêmin, parêzgerêmin,serokêmin,hukumdarêdewletamin,ji minrebêje,minçixerabîlitekir,kutebivêkiryara gemarxelatdamin»
34Paşêwanherfênnivîsarawîûmohrawînîşanîwî danGavakuHayqarevyekdît,lingênwîlerizînû zimanêwîbicarekêvehatgirêdanûjitirsanikarî peyvekêbiaxivelêserêxweberbierdêvedaliqandû lalbû
35Ûgavapadîşahevyekdît,wîgumankirkuewtiştji wîye,ûewdicihderabûûemirdawankuHaiqar bikujinûşûrlistûyêwîliderveyîbajêrbixin
36PaşêNadanqîriyaûgot:«EyHeyqar,eyrûreş!çi feydeyateheyekutuvêkirinêjipadîşahrebikî?»
37ÇîrokbêjwihadibêjeÛnavêşûrvanEbûSamîkbû Padîşahjêregot:'Eyşûrvan!rabe,herestûyêHaiqarli berderiyêmalawîvekeûserêwîjilaşêwîsedzend bavêje'
38HingêHayqarliberpadîşahçokdaûgot:«Bilamîrê minpadîşahherûherbijî!Ûegertubixwazîminbikujî, biladaxwazatepêkwereÛezdizanimkueznesûcdar im,lêyêxerabhesabaxerabiyaxwedikelêbelê,ey mîrêminpadîşah!Ezjiteûjihevaltiyatelavadikim, şûrvanbihêlekulaşêminbidexulamênmin,dakuew minbinaxbikinûxulamêtebibequrbanate
39Padîşahrabûemirdaşûrvankuligordaxwazawîbi wîrebike
40ÛwîdicihdeemirdaxulamênxwekuHayqarû şûrvanbigirinûtazîbiwîreherin,dakuwîbikujin
41ÛgavakuHayqarbirastîzanîkuewêbêkuştin,wî şandecemjinaxweûjêregot:«Dederkeveûwere pêşiyaminûbilabiterehezarkeçikênkeçikhebinûcil ûbergênbinefşîliwanbikin.hevrîşimdakuliber mirinaminliserminbigirîn.
42Ûjiboşûrvanûjixulamênwîresifreyekamadebike. Ûgelekşerablihevbikin,dakuvexwin.'
43Ûwêhertiştêkuwîliwêemirkiribûkir.Ûewpirjîr, jîrûjîrbû.Ûwêhemînezaketûfêrbûnagengazyekkir.
44Ûgavakuordîyapadîşahûşûrvanhatin,wansifreya rêzkirî,şerabaûşînkênxweşdîtin,ûwandestbixwarin ûvexwarinêkir,hetakuserxweşûserxweşbûn.
45PaşêHayqarşûrvanjibilîkomayêgirtûgot:«Ya EbûSamîk,matunizanîkugavaSerhedûmpadîşahê bavêSênherîbxwesttebikuje,mintubirinûlicihekî veşart,hetaku.hêrsapadîşahkêmbûûwîjitexwest?
46Ûgavakumintuanîberwî,ewbiteşabûûniha qenciyakuminlitekir,bînebîraxwe
47Ûezdizanimkupadîşahwêlisermintobebikeûli serkuştinaminbihêrsekmezinhêrsbibe
48Çimkîeznesûcdarimûgavakutumindiqesrawîde pêşkêşîwîbikî,tuyêbibextewariyekemezinrerûbirû bibîûbizanibîkukurêxwişkaminNadanezxapandim ûevxerabîliminkirPadîşahwêtobebikekumin bikuje;ûnihalibexçeyêmalaminbodrumekminheye ûkesjênizane
49BizanînajinaminmintêdeveşêreÛdizindanêde koleyekîminêkuştinêheqdike
50Wîderxinderveûcilêminlêbikinûgavaserxweş binemirbikekuwîbikujinEwênizaninkaewkîyeku dikujin
51Ûserêwîsedzendjilaşêwîbavêjeûlaşêwîbide xulamênmin,dakuewveşêrinÛtedêxezîneyeke mezinbiminrebicivîne
52ÛpaşêşûrvanwekkuHaiqrjêreemirkiribûkir,çû bapadîşahûjêregot:"Serêteherbijî!"
53PaþêjinaHayqarherheftetiþtêjêretêrdikir,di þûnawîdadixistûpêvetukesîpênizanîbû
54Ûevçîrokhatgotinûdûbarekirinûlihercihîbelav bûkuçawaHayqarêŞehrezahhatkuştinûmirîbûû hemûxelkêwîbajarîliserwîşînkirin
55Ewangiriyanûgotine:"Heykar!ûjibohînbûnû dilovaniyate!Liserteûjizanînateçiqasxemgîn!Liku derêdikareyekîwekîteweredîtin?ûmirovekîwusajîr, biaqilûdihikimkirinêdekudişibihêtekucihêtetije bike,likuderêdibe?
56LêpadîşahliserHayqartobedikirûpoşmaniyawîtu feydawîneanî
57PaşêgazîNadankirûjêregot:«Herehevalênxwebi xwerebîneûjibomamêxweHayqarşînûgirîbikeûli serwîwekedetbigirînûrêzlibîranînawîbigirin»
58LêgavaNadanêehmeq,nezan,serhişkçûmala mamêxwe,negiriya,nexemgînbû,nejînalîn,lê mirovêndiltengûbelengazcivandinûdestbixwarinû vexwarinêkir
59ÛNadandestpêkircêrîûxulamênHaiqargirtûew girêdaûîşkenceliwankirûbiderbekegiranliwanda 60Ûhurmetajinamamêxwenegirt,yakuewwekkurê xwemezinkiribû,lêdixwestkuewbiwîrebikeve gunehan
61LêHayqardiveşartgehêdehatibûbirînûwîgiriya xulamûcîranênxwebihîstûpesnêXwedayêherîmezin êdilovandaûşikirkirûherdemjiXwedayêbilinddua ûlavadikir..
62ÛşûrvancarbicardihateHayqarêkuewdinavciyê veşartinêdebûûHayqarhatûjêlavakir.Ûwîteselîda wîûxilasîjêrexwest.
63ÛgavakuliwelatêndinçîrokhatgotinkuHayqar Sagehatkuştin,hemûpadîşahxemgînbûnûpadîşah Sennaherîbşermezarkirin,ûewliserHayqarêku pirsgirêkançareserdikeşînkirin.
BEŞA4
"RiddlesoftheSfinx."BirastîçihatserêAhikar. Vegerawî
1ÛçaxêpadîşahêMisirêpiştrastkirkuHaiqarhatiye kuştin,ewdicihderabûûnameyekjipadîşah Sennaherîbrenivîsandûdiwêde"aştî,sihet,hêzû rûmetakuembitaybetîjiteredixwazin"bibîrxist birayêminêdelal,padîşahSennaherîb
2Mindixwestkudinavberaerdûezmandekelehekava bikimûezdixwazimkutujixweremirovekîjîrûjîrji minrebişînî,dakuwêjiminreavabikeûbersîvahemû pirsênminbideûjiminrebibexwedîbacûgumrika Aşûrasêsalan'
3HingêwînamemorkirûjiSenaherîbreşand 4Wîewhilda,xwendûdamîrênxweûgiregirên padîşahiyaxwe,ewşaşûşermbûnûewbihêrsekmezin hêrsbûûşaşmakuewçawabike
5Hingêwîkalûpîrûzanaûaqilmendûfeylesofû feylesofûstêrnasûherkesêkuliwelatêwîbûcivandin ûnamejiwanrexwendûjiwanregot:«Kîjiwe bixwazeherebaFirewnpadîşahêMisrêûbersivapirsên wîbide?'
ÇÎROKAAHIKAR
6Ûwanjêregot:«Yamîrêmepadîşah!Bizanekudi PadîşahiyatedejixeynîHayqar,wezîrûsekreterête, kesekbivanpirsanhaydarnîne
7Lêjibome,tuşarezayiyamedivêyekêdetune,heta kuewNadan,kurêxwişkawîbe,çimkîwîhemû şehrezayiyaxwe,hînbûnûzanînaxwehînîwîkirGazî wîbikebaxwe,dibekuewvêgirêkadijwarveke'
8HingêpadîşahgazîNadankirûjêregot:«Livê nameyêbinêreûfêmbikekaçitêdeye»ÛgavaNadan ewxwend,got:'Yamîrêmin!kîdikaredinavberaerdû ezmandeqesrekavabike?'
9ÛgavapadîşahaxaftinaNadanbihîst,bixemgîniyek mezinûgiranxemgînbû,ûjitextêxwedaketxwarêûdi navaxêderûnişt,ûliserHaiqârdestbigirîûşînêkir
10Gotin:"Eyxemginiyamin!EyHayqar,yêkunihînû fêlbazandizanî!weylimineyHayqar!Eymamosteyê welatêminûserwerêpadîşahiyamin,ezêmînateliku bibînim?EyHayqar,eymamosteyêwelatêmin,ezjibo telikuvegerim?weylimin!minçawatehilweşand!û minguhdaaxaftinaxortekîehmeq,nezan,bêzanîn,bê dîn,bêmêranî.
11Ah!ûdîsaAxjiboxwe!Makîdikaretetenêcarekê bidemin,anjîbêjeHaiqarsaxe?ûezênîvêpadîşahiya xwebidimwî.
12Evjibominjikuye?AxHaiqâr!jibokueztebi tenêcarekêbibînim,jibokuezjinihêrandinatetêr bibimûbitekêfxweşbibim.
13Ah!Eyxemgîniyaminjiboteherdem!EyHayqar, minçawatukuşt!ûhetakudawîyameselênebînimez didozatedenesekinîm.'
14Padîşahbişevûrojdigirî.Îcargavakuşûrvan xezebapadîşahûxemgîniyawîyajiboHaiqardît,dilê wîliberwînermbû,ûnêzîkîwîbûûjêregot:
15«Xudayêmin!emirbidexulamênxwekuserêmin jêkin.'Paşêpadîşahjêregot:"Weylite,EbûSamîk, gunehêteçiye?"
16Ûşûrvanjêregot:"Yamîrêmin!herxulamêku berevajîgotinaaxayêxwetevdigere,têkuştinûminjî berevajîemrêtekir.'
17Hingêpadîşahjêregot"WeyliteeyEbûSamîk,te berevajîemrêminçikir?"
18Ûşûrvanjêregot:"Xudayêmin!teemirdaminku ezHaiqarbikujim,ûminzanîkutuyêliserwîtobebikî ûliwîneheqîhatkirin,ûminewlicihekîveşart,ûmin yekjikoleyênwîkuştûewnihadinavaxaavzêlûeger tuemirliminbikî,ezêwîbînimbate'
19Padîşahjêregot“WeyliteyaEbûSamîk!tetinazên xwebiminkirûezmîrêteme'
20Ûşûrvanjêregot:‹Na,bicanêserête,eymîrêmin! Haiqarsaxûsaxe'
21Ûgavapadîşahevgotinbihîst,ewjivêyekêpiştrast bû,ûserêwîavjenîkir,ûewjişabûnêbêhişbû,ûwî emirdawankuHaiqarêbînin
22Ûwîjişûrvanregot:Eybendeyêewledar!eger gotinaterastbe,ezêtedewlemendtirbikimûrûmetate jihemûhevalênterebilindbikim'
23ÛşûrvanbişahîçûhetakuhatmalaHayqarÛwî deriyêveşartgehêvekir,çûjêrûdîtkuHayqarrûniştiye, pesnêXwedêdideûspasiyawîdike
24Ûewî(jibonawîraaha)gotîye:"EyHayqar,ezşadî ûbextewarîûbextewarîyaherîmezintînim"
25Heykarjibonawîraahagotîye:"EbûSemîkçi xebere?"ÛwîjiserîhetadawiyêhertiştliserFirewn gotPaşêewgirtûçûbapadîşah
26Ûgavapadîşahlênêrî,wîewdihalekîbêhêvîdedît, ûporêwîwekheywanênkovîdirêjûneynûkênwîwek qiloçênajelmezinbûnûlaşêwîbiaxêpîsbûrengê rûyêwîguherîbûûçûbûûêdîbûbûwekax
27Ûgavapadîşahewdît,ewxemgînbûûdicihderabû ûewhembêzkirûmaçkirûliserwîgiriyaûgot: «HemdjiXwedêre!kêtuliminvegerandiye'
28HingêwîteselîkirûteselîdawîÛxiftanêxweji xwekirûliserşûrkir,ûgelekjêredilovanîkir,û dewlemendiyekmezindawîûHaiqarrehetkir
29HingêHayqarjipadîşahregot:«Bilamîrêmin padîşahherûherbijî!Evkirinênzarokêndinyayêbin Mindaraxurmêjiminremezinkir,dakuezxwe bispêrimwê,ewjialîkîvexwarûezavêtimxwarê
30LêXudayêmin!Jiberkuezlibertexuyabûm,bila litenexembe!Ûpadîşahjêregot:'XwezîbiXwedayê kurehmêlitekirûdizanibûkuliteneheqîhatiyekirin, ûtuxilaskirûtujikuştinêrizgarkir
31Lêhereserşokêgerm,serêxwebişon,neynûkênxwe bibire,cilûbergênxwebiguherîneûbiqasîçilrojan xwexweşbike,dakutuqenciyêbixwebikîûrewşa xweûrengêrûyêxwexweşbikî.dibekuvegerecemte.'
32Hingêpadîşahcilêxweyêgiranbuhajêkirûli HayqarkirûHayqarjiXwedêreşikirkirûserîli padîşahdaûbikêfûşahîçûmalaxweûpesnêXwedayê HerîBerzda.
33Ûxelkêmalawîbiwîşabûn,hevalênwîûherkesê kubihîstibûkuewsaxejîşabûn.
BEŞA5
Nameya"ridil"jiAhikarretênîşandan.Xortliser ajelanRêwîtiyayekema"balafirê"DiçûMisrêAhikar, bûyînamirovekîaqilmendjîxwediyêkenekêye.(ayeta 27)
1Ûwîwekkupadîşahjêreemirkiribûkirûçilrojan bêhnaxwegirt
2Piştrewîcilêxweyêherîxweşiklixwekirûbi xulamênxwelipiştxweûliberwîsiwarbûûbişahîû kêfêçûbapadîşah
3LêgavaNadankurêxûşkawîçidiqewimepêhesiya, tirsûxofpêketûewşaşmaûnizanibûkuçibike
4GavaHayqarevyekdît,keteberpadîşah,silavlêkir, silavlêvegerandûewlikêlekaxwedarûniştûjêregot: 'EydelalêminHayqar!livannameyênkupadîşahê Misrêpiştîkubihîstkutuhatîkuştin,jimereşandî binêre
5Wanemhêrskirinûlimebiserketinûgelekjixelkê welatêmejitirsabacênkupadîşahêMisrêjimere şandiyereviyaneMisrê
6PaşêHeyqarnamehildaûxwendûnaverokawêfehm kir
7Hingêwîjipadîşahregot'Xezebnebe,eymîrêmin! EzêherimMisirêûbersivaFirewnbidimûvênameyê
ÇÎROKAAHIKAR
nîşanîwîbidimûezêbialîkariyaXwedayêHerîBerzû jiboBextewariyaPadîşahiyate,dijminênteşerm bikim'
8ÛgavapadîşahevxeberjiHaiqârbihîst,bişabûneke mezinşabûûdilêwîfirehbûûwîkeremkir
9ÛHayqarjipadîşahregot:"Jiminreçilrojdereng bihêle,dakuezliservêpirsêbifikirimûbikim"Û padîşahdestûrda
10ÛHayqarçûmalaxweûlinêçîrvananfermankirku jibonawîraduajelênciwanbigrinûwanewgirtinû ewanînbalwîûfermankirkutevnêntêlanjiwîraher yekjiwandukabloyênpembûtevbikindirêjahiyadu hezarzendeûwîxiravanîûemirdawankuduqutiyên mezinçêbikinûwanjîwusakir
11Paşêwîdukurênbiçûkhildanûherrojberxserjê dikirûajelûlawikdiçêrandûkurikliserpiştaajelan siwardikir,ûewbigirêkekhişkvegirêdidinûkablobi linganvegirêdidinjiajelan,ûbilaherrojhêdîhêdîber bijorvebizivirin,hetadehzend,hetakuewjêreadet bibinûhînbibin;Ûewbidirêjahiyabenêrabûnhetaku gihîştinezmên;xortliserpiştaxwebûn.Paşêewkişand berxwe
12ÛgavaHayqardîtkuxwestekawîpêkhat,ewîli xortanemirkir,kugavaewbiasîmanrabin,biqîrinû bêjin:
13Jimeregilûkevirbînin,dakuemjipadîşahFirewn reqesrekavabikin,çimkîembêkarin.
14Ûheyakuewnegihîştinastaherîmezin,ji perwerdekirinawanûtemîzkirinawanqetnehat.
15Piştreewdevjiwanberda,çûbapadîşahûjêregot: «Yamîrêmin!karligordaxwazateqediya.Biminra rabe,dakuezecêbênîşanîtebidim.'
16JibervêyekêpadîşahrabûserxweûbiHayqarre rûniştûçûcihekîfirehûşandkuajelûlawiranbînin,û Hayqarewgirêdanûbidirêjahiyatêlanberbihewayê vehiştûwandestbiqîrînêkir.wîhînîwankiribû.Paşê ewkişandberxweûlicihêwandanî.
17Ûpadîşahûyênkupêrebûn,biheybetekemezinşaş man:PadîşahdinavberaçavênwîdeHayqarramûsand ûjêregot:«Bisilamethereeydelalêmin!Ey serbilindiyaPadîşahiyamin!Misrêbikeûbersivapirsên FirewnbideûbihêzaXwedayêHerîBerzbiserbikeve' 18Paşêxatirjêxwest,leşkerûleşkerêwî,xortûajel hildanûberbimalênMisrêveçûûgavahat,berêxwe dawelatêpadîşah
19ÛgavagelêMisirêzanibûkuŞenherîbmerivekji civataxweyanepenîşandiyekubiFirewnrebipeyiveû bersîvapirsênwîbide,wanevxeberjipadîşahFir'ewn regihandinûwîjîkomekjişêwirmendênxweyên taybetşandkuwîbîninberwî 20Ûewhat,ketberFirewnûwekkujipadîşahanre layîqe,jiwîreîbadetkir
21Ûwîjêregot:«Yamîrêminpadîşah!Padîşah Sennaherîbbiaştî,hêzûrûmetûrûmetatepîrozdike
22Ûwîezşandime,kuezyekjixulamênwîme,daku ezbersîvapirsêntebidimûhemûxwestekêntebicih bînim;jiberkuteşandiyekujiaxayêminpadîşah zilamekîbigerim,kudêjiterekelehekdinavberaerdû ezman
23ÛezêbialîkariyaXwedayêHerîBerz,bikeremate yabirûmetûbihêzaaxayêxwepadîşahwêjitereava bikimkutudixwazî
24Lêeymîrêminpadîşah!Tiştêkutetêdeliserbacên Misrêyênsêsalangot-nihaîstiqrarapadîşahiyek dadmendiyekhişke,ûheketubiserketîûdestêmindi bersivdayînatedetunebe,wêhingêmîrêminpadîşah wêjiterebişînebacênkutebehskirin
25Ûegerezdipirsêntedebersîvatebidim,wêjitere bimînekutuçibehskirîjiaxayêminrepadîşahre bişînî»
26ÛgavaFîrewnewxeberbihîst,liserserbestiya zimanêxweûxweşiyaxeberdanawîecêbmayîma
27PadîşahêFir’ewnjêregot:«Eymirov!navêteçiye?' Ûwîgot:‹XulamêteAbîqameûezjîjikurmişkên padîşahSennaherîbpiçeke›
28Firewnjiwîregot:Maaxayêtejiteyekîqedirbilind tunebû,kuwîjiminrekeriyekbiçûkşandibûku bersivaminbideûbiminrebipeyive?
29Hîqarjêregot:«Yamîrêminpadîşah!EzjiXwedayê HerîBerzdixwazimkueztiştêkudihişêtedeyepêk bînim,çimkîXwedêbiqelsanreye,dakuhêzdaran tevlihevbike'
30HingêFirewnemirkirkujiAbîqamrexaniyek amadebikinûjiwîrexwarin,goştûvexwarinûher tiştêkujêrelazimepeydabikin.
31Ûçaxêewqediya,sêrojşûndaFirewncilêbinefşîû sorlixwekirûlisertextêxwerûniştûhemûwezîrênwî ûmezinênpadîşahiyawîbidestênxwexaçkirî,lingên wanlihevûserênxwexwarkiribûn.
32ÛFîrewnşandkuAbîqambîneûgavaewhatpêşkeş kirin,liberwîseyîdkirûliberwîerdmaçkir.
33PadîşahFirewnjêregot:EyAbîqam,ezwekkême? ûgiregirênpadîşahiyamin,ewwekkêne?'
34ÛHaiqarjêregot:"Yamîrêmin,eztuwekpûtêBel îûgiregirênpadîşahiyatejîwekbendeyênwîne."
35Wîjêregot:«Here,sibevegerevir».Jibervêyekê HaiqarçûwekkupadîşahFirewnjêreemirkiribû
36DotirarojêHayqarçûberFirewn,serîhildaûliber padîşahrawestaÛFirewncilûbergênsorlixwe kiribûnûgiregiranjîcilênspîlixwekiribûn
37Fir'ewnjibonawîragotîye:"EyAbîqam,ezwekakê me?"ûgiregirênpadîşahiyamin,ewwekkêne?'
38ÛAbîqamjibonawîraahagotîye:"Xudayêmin!tu mînarojêyîûevdêntejîmînatîrêjênwêne'Firewnjê regot:«Heremalaxweûsibewerevir»
39ÎdîFir'ewnlidîwanaxweemirkirkusipîyapaqijli xwebikinûFir'ewnjîwekwancilûbergênxwelixwe kirîyeûlisertextêxwerûniştîyeûfermandayewanku HayqarbîninÛewkethundirûliberwîrûnişt
40Firewnjiwîregot:EyAbîqam,ezwekkême?û esilzadênmin,ewwekkêne?'
41ÛAbîqamjibonawîraahagotîye:"Xudayêmin!tu wekheyvêîûesilzadêntejîwekgerstêrkûstêrkanin' Firewnjêregot:«Here,sibetulivirbî»
42PaşêFirewnemirdaxulamênxwekucilêdcûre-reng lixwebikin,ûFir'ewncilêqedîfesorlixwekirûliser textêxwerûniştûemirdawankuAbîqambîninÛew kethundirûliberwîse'etkir
43Û(aha)gotîye:"YaAbîqam,ezwekîkême?"Û ordiyênmin,ewwekkêne?'Ûgot:'Yamîrêmin!tu mînamehaNîsanêyîûleşkerêntejîmînakulîlkênwê ne'
44Ûgavapadîşahevbihîst,bişabûnekemezinşabûû got:EyAbiqam!CarapêşîteezbipûtêBelûgiregirên minbixulamênwîremiqayesekirim
45Ûcaradiduyanteezberaberîrojêkirimûgiregirên minbitîrêjênrojêre
46Ûcarasisiyanteezberaberîheyvêûgiregirênminbi gerstêrkanûstêrankirim
47Ûcaraçaranteezbimehanîsanê,ûesilzadênminbi kulîlkênwêmuqayesekirimLêniha,EyAbiqâm!ji minrebêje,mîrêxwe,padîşahSennaherîb,ewmînakê ye?ûgiregirênwî,ewwekkêne?'
48ÛHayqarbidengekîbilindkirqîrînûgot:«Jimin dûrbekuezbehsaaxayêxwepadîşahbikimûtuliser textêxwerûniştîLêrabeserlingênxwe,dakuezjite rebibêjimkumîrêminpadîşahmînakêyeûgiregirên wîmînakêne
49ÛFîrewnbiserbestiyazimanêxweûwêrekiyawîdi bersivêdeşaşmaHingêFirewnjitextêxwerabû,liber Hayqarrawestaûjêregot:"Nihajiminrebêje,dakuez bibînimkuaxayêtepadîşahmînakêyeûesilzadênwî mînakêne."
50ÛHayqarjibonawîragotîye:"Xudayêmin Xwedayêezmananeûgiregirênwîbirûskûbirûskêneû gavabixwazebaûbarandibare."
51Ûfermanabirûskêdideûronahîdibarîneûbaran dibarîneûrojhildigireûewronahiyaxwenadeûhîvû stêrkanjînagere.
52Ûfermanabahozûbahozêdibarîneûbarandibareû mehanîsanêpêldikeûkulîlkûmalênwêdişewitîne.
53ÎdîdigavakuFîr’ewnevxeberahanêbihîst,pirşaş maûbihêrsekemezinhêrsbûûjibonawîra(aha)got: "Mirov!jiminrerastiyêbêjeûbihêleezbizanimkutu birastîkîyî.'
54Ûwîrastîjêregot"EzHaiqarŞerîetzanim,dinav ŞêwirmendênNepenîyênpadîşahSennaherîbde,ûez vizêrûWaliyêpadîşahiyawîûserokwezîrêwîme"
55Ûwîjêregot:‹TedivêgotinêderastgotLêmeli serHaiqarbihîst,kupadîşahSennaherîbewkuştiye,lê dîsajîxuyayekutusaxûsaxî'
56ÛHayqarjêregot:'Erê,wusabû,lêpesnêXwedêbe, yêkubitiştênveşartîdizane,jiberkuaxayêmin padîşahemirdakuezbêmkuştin,ûwîjipeyvamirovên pîsbawerkir,lêXudanxilaskirminûxwezîbiwîyê kuxwedispêrewî'
57FirewnjiHayqarregot:«Heresibetulivirbîûji minregotinekkuminnejigiregirênxweûnejîjigelên padîşahiyaxweûwelatêxwenebihîstiyejiminrebêje»
BEŞA6
RûkenbiserdikeveAhikarbersivaherpirsaFîrewn dideXortênliserajelanlûtkeyarojêneAqil,kudi NivîsarênPîrozênkevnardepirkêmtêdîtin,diAyetên 34-45detêeşkerekirin
1ÛHayqarçûmalaxwe,nameyeknivîsîûtêdeweha got:
2JiSanherîbpadîşahêAsûrûNînewajiFirewn padîşahêMisrêre
3'Silamlisertebeeybirayêmin!ûyakuembivêyekê jiteredidinzanînevekubirayekîbibirayêxweû padîşahênhevûdurelazimeûhêviyaminjiteeweku tunehsedtelantzêrbideynbidîmin,jiberkuezjibo zevtkirinazêranhewcedarimhinekjileşkeran,dakuez liserwanxercbikimÛpiştîdemekekurtezêjitere bişînim'
4PaşêwînamelihevkirûsibehpêşkêşîFirewnkir 5Gavawîevdît,şaşmaûjêregot:«Birastîminjitu kesîtiştekbivîawayînebihîstiye»
6HingêHayqarjêregot:«Birastîevdeynêkutu deyndarêaxayêminpadîşahe»
7Firewnevyekqebûlkirûgot:«EyHayqar,ewwekte yekudixizmetapadîşahanderastdare
8XwezîbiXwedayêkutudihikmetêdekamilkiriyeû bifelsefeûzanînêxemilandiye
9Ûniha,eyHayqar,tiştêkuemjitedixwazin,maye, kutuwekkelehekêdinavberaerdûezmandeavabikî' 10PaşêHaiqargotîye:"Guhdarîkirin,îtaete"Ezêjite reqesrekligordaxwazûbijartinateavabikim;lêbelê, eymîrêmin,ezjimerekilûkevir,gilûkarkeranamade dikimûavakerênminênjêhatîhenekudêjiterewek kutudixwazîçêbikim.»
11Padîşahhertiştjêreamadekirûewçûncihekîfireh. Haiqarûkurênwîhatinwêderêûwîajelûxortbixwe rebirin.ûpadîşahûhemûgiregirênwîçûnûtevahiya bajarciviyan,dakubibîninkadêHaiqarçibike.
12PaşêHaiqarajeljisindoqanberdaûxortanliserpişta wangirêdaûtêlbilingênajeyanvegirêdaûewberda hewayê.Ûewberbijorbilindbûn,hetakudinavbera erdûezmandeman.
13Xortandestbiqîrînêkirinûgotin:«Kulîlkbînin, heriyêbînin,dakuemqesrapadîşahavabikin,çimkî embêkarsekinîne»
14Elaletheyirîûşaşmaûşaşma.Ûpadîşahûgiregirên wîşaşman
15Hayqarûxulamênwîdestbilêdanakarkerankirin,ji boleşkerênpadîşahqîriyanûjiwanregotin:«Tiştêku ewdixwazinjikarkerênpisporrebîninûwanjikarê wannegirin»
16Padîşahjêregot:‹Tudînî;kîdikaretiştekîhetawê mesafeyêbîne?'
17Hêkerjibonawîragotîye:"Xudayêmin!emêçawali hewayêqesrekavabikin?ûgermîrêminpadîşahlivir bûya,dêdirojekêdeçendkelehavabikira'
18Firewnjiwîregot:«HeyHayqar,heremalaxweû bîhnaxwebide,jiberkumedevjiavakirinakelehê berdayeûsibewerebamin»
19PaşêHayqarçûmalaxweûsibeliberFir'ewnderket Fîrewngot:EyHeyqar,jihespêaxayêteçixeberheye? ÇimkîgavaewliwelatêAsûrûNînewayêcîranêdikeû mariyênmedengêwîdibihîzin,xortênxwediavêjin' 20GavakuHayqarevgotinbihîst,çûpisîkekhilda,ew girêdaûdestpêkirbiqamçiyekdijwarhetakuMisriyan evgotinbihîst,çûnûevyekjipadîşahregotin
ÇÎROKAAHIKAR
21FirewnşandkuHayqarbîneûjêregot:«EyHayqar, çimatuwehaqamçiyandikîûliwîheywanêlaldikî?»
22Haiqarjêregot,mîrêminpadîşah!birastîwêkarekî gemarliminkiriye,ûheqêvêlêxistinûqamçiyankiriye, jiberkumîrêminpadîşahSennaherîbdîkekîxweşdaye minûdengekîwîyêrastûxurthebûûsaetênrojûşevê dizanibû
23Îcarpisikjîvêşevêrabû,serêxwejêkirûçûûjiber vêkirinêminewbivêtirşikêkir»
24Firewnjêregot:«EyHayqar,ezjivanhemûyan dibînimkutukalûpîrdibîûdinavxwedeyî,jiberku dinavberaMisirûNînewayêdeşêstûheştparasang heneûwêçawavêşevêçûûjêbirserêdîkêteû vegere?'
25Hêkerjibonawîragotîye:"Xudayêmin!egerdi navberaMisirûNînovayêdeevqasmesafeyekhebûya, merîkênteçawadibihîzinkuhespêmîrêminpadîşah nalînûxortênxweavêtin?ûdengêhespêçawadigihîşt Misirê?'
26ÎdîgavaFirewnewabihîst,zanîkuHayqarbersîva pirsênwîdaye.
27Fir'ewngot:"EyHayqar,ezdixwazimkutujiminre belengazjiqûmabehrebikî"
28Haiqarjibonawîraahagotîye:"Xudayêminpadîşah! emirbidewan,kujixezîneyêjiminraxezîneyekê derxin,dakuezyekîwekîwêçêkim."
29PaşêHayqarçûpiştamalê,ûdiqeraxabehrêdeçal vekirûdestekqûmhildadestêxwe,qûmabehrê,ûdema kurojhilatûketnavçalan,belavbû.qûmalibertavê hetakudibûwektêlan.
30ÛHayqargotîye:"Emrêbendeyênxwebike,kuvan têlanhildinûgavakutubixwazî,ezêjiterahinekan wekwanbiçim."
31Fir'ewnjîgot:"Heyqar,livirkevirêmeyîkheyeûew şikestîyeûezdixwazimkutuwîbidirû."
32PaşêHayqarliwênêrî,kevirekîdinjîdît.
33ÛjiFir'ewnragotîye:"Xudayêmin!"Ezbiyanîme: ûtuhacetekîminjibodirûtinêtune
34Lêezdixwazimkutuemirbidîpêlavkarênxweyên dilsoz,kujivîkevirîkulmûlanbibirrin,dakuezwî kevirîbidirûn'
35HingêFîrewnûhemûgiregirênwîkeniyanÛwîgot: 'Xwedayêherîbilindêkuevaqilûzanîndayetepîroz be'
36ÛgavaFirewndîtkuHayqarbiserwîdehatû bersîvawîvegerand,dicihdedilgeşbûûfermanliwan kirkujiwîrebacênsêsalanbicivîninûbînincem Hayqar
37ÛkincênxwejixwekirinûliserHayqarûleşkerên wîûbendeyênwîdanîûxercêrêwîtiyaxwedawî
38Ûwîjêregot:‹Bisilamethere,eyhêzaaxayêwîû eyserbilindiyaDoktorênwî!yekjiSultananmînate heye?silavênminliaxayêxwepadîşahSennaherîbbike ûjêrebêjekumeçawajêrediyarîşandine,çimkî padîşahbihindikrazîne
39HingêHayqarrabû,destênpadîşahêFir'ewn ramûsandûliberwîerdêmaçkirûjêrehêzû berdewamîûpirbûnaxezîneyawîxwestûjêregot:'Ya
Mîrêmin!Ezjitedixwazimkuyekjiwelatêmeli Misrênemîne'
40ÛFirewnrabûûmizgînvanşandkulikuçeyênMisrê daxuyandkuyekjigelêAsûrûNînewayêliwelatê Misrênemîne,lêewbiHayqarreherin
41HingêHayqarçû,jipadîşahFirewnîznaxwegirtû çû,liwelatêAşûrûNînewayêgeriyaûhinekxezîneyên wîûdewlemendiyekmezinhebû
42ÛgavaxeberahatinaHayqargihîştpadîşah Sennaherîb,ewderketpêşwaziyawîûbişabûneke mezinbiwîşabûûewhembêzkirûmaçkirûjêregot: "Hûnbixêrhatinmalê!BirayêminHaiqar,hêza padîşahiyamin,ûserbilindiyawarêmin
43Hegertunîvêpadîşahiyaminûmilkêminbixwazîjî, çijiminbixwazî
44HingêHayqarjêregot:«Yamîrêminpadîşah,her bijî!Hezbike,eymîrêminpadîşah!jiEbûSamîkreli şûnamin,jiberkujiyanamindidestêXwedêdeûdi destêwîdebû'
45HingêPadîşahSenaherîbgot:«Rûzûhurmetatebe eyHayqarêminêdelal!EzêqereqolaEbûSamîkji hemûmeclîsênxweyêntaybetûhezkiriyênxwe bilindtirbikimşûr'
46Hingêpadîşahdestpêkirjêpirsîkuwîçawabi Firewnrejihatinaxweyayekemhetakujiberwî veqetiyaûçawabersîvahemûpirsênwîdaûçawajiwî bacstandiyeûguhertinjicilûbergûdiyariyan.
47PadîşahSenaherîbbişabûnekemezinşabûûji Hayqarregot:«Tiştêkutudixwazîjivêbacêbistînî,ji berkuhemûdidestêtedeye.»
48ÛHaiqarmid:'Bilapadîşahherbijî!Jibilî ewlekariyamîrêxwepadîşahûberdewamiya mezinahiyawîpêvetutiştînaxwazim.
49Xudayêmin!Ezdikarimbidewlemendîûmînawêçi bikim?lêegertuqenciyêliminbikî,Nadan,kurê xwişkamin,bidemin,dakuezberdêlawîbidimjiboçi kuwîliminkiriye,ûxwînawîbideminûminjivê yekêbêgunehbihêle
50PadîşahŞenherîbgot:«Wîhilde,minewdayete».Û HaiqarNadan,kurêxwişkaxwe,girtûdestênwîbi zincîrênhesinvegirêdaûbirmalaxweûbendekgiran danîserlingênwî,ûbigirêkektengvegirêdaûpiştîku ewbivîawayîgirêda,ewavêtketodeyeketarî,li kêlekacihêteqawidbûnê,ûNebû-halweknobedarliser xwedakuherrojnanekûhindikavbidewî
BEŞA7
MetelokênAhikarkutêdeperwerdeyabiraziyênxwe temamdikeWekheviyênbalkêşAhikarnavênxweşli kurikdikeLivirçîrokaAhikardiqede 1ÛgavakuHayqardiçûûderdiket,wîliNadan,kurê xwişkaxwe,riswadikirûjêrebiaqilmendîdigot: 2'EyNadan,kurêmin!Minherqencîûqencîbitekirû teezjibowanbixerabîûxerabîûbikuştinêxelatkirim 3'Yakurêmin!dimeselandewihatêgotin:Yêkubi guhêxwenebihîze,ewêbiqirikastûyêwîguhdarî bikin'
4Nadangot:«Jiboçituliminhêrsdibî?»
ÇÎROKAAHIKAR
5ÛHayqarjêregot:Jiberkumintumezinkirûhînîte kir,qedrûhurmetdateûtumezinkir,ûtubibaştirîn nifşmezinkirîûtulicihêxwerûniştî,dakutubibî mîratgirêminlidinyayê,ûtebikuştinaminkirûbi wêraniyaminberdêlaminda
6LêXudandizanibûkuezneheqbûm,ûwîezjihaya kutejiminredanîbûxilaskir,jiberkuXudandilên şikestîqencdikeûçavnebarûpozbilindanastengdike
7Eylawêmin!tujiminrebûyîwekdûpişkêkugavali tûncêdixe,wîquldike
8Eylawêmin!tuwekxezalekêyîkurîkadînandixwar ûîroûsibeewêdinavkokênmindeveşêrin,minzêde bike»
9Eylawêmin!Tuyêbûyîyêkudidemsalazivistanêde rêhevalêxwetazîdîtiye;Ûwîavasarhildaûavêtserwî 10Eylawêmin!Tujiminrebûyîmînamirovekîku kevirekhildaûavêtezmêndakuXwedayêxwebi keviranbideberkeviranÛkevirnexistûbitêraxwe bilindnebû,lêbûsebebêsûcûguneh
11Eylawêmin!gerteqedrêminbikiraûtebihurmeta minbikiraûguhbidayagotinênmin,tuyêbibûya mîratgirêminûliserdesthilatdariyênminbibûna
12Kurêmin!Bizanekugerdûvêkûçikanberazdeh zendbejîwekhevrîşimjîbiqîmetahespêxwenagire.
13Eylawêmin!Mindifikirîkudimirinamindetuyê bibîmîratgirêmin;ûtebiçavnebariyaxweû bêhurmetiyaxwexwestkuminbikuje.LêXudanezji hîlekariyaterizgarkirim.
14Kurêmin!Tujiminrebûyîwekxefikakuliserçolê hatiyedanîn.Ûçivîkjixefikêregot:"Tulivirçidikî?" Jixefikêregot,"EzlivirjiXwedêreduadikim."
15Ûgewrjîjêpirsî:«Perçadarêkutedigreçiye?»Ji xefikêregot:"Ewdarekciwanekuezdiwextênimêjê dexwedispêrimwê."
16Kelogot:«Ewtiştêdidevêtedeçiye?»Xefêgot: "Ewnanûxwarinênkuezjibohemûbirçîûbelengazên kunêzîkîmindibinhildigirim."
17Kurçikgot:«Nihaezdikarimbêmpêşûbixwim, çimkîezbirçîme?»Xefêjêregot:«Werepêş».Ûkulm nêzîkbûkuewbixwe
18Lêxefikderketûbistûyêwêkelûpelgirt
19Kurçikbersîvdaûjixefikêregot:«Egernanêteyê birçîbe,Xwedêsedeqeûkirinênteyênqencqebûlnake 20Ûegerrojîûnimêjateevbe,Xwedênerojîyateûne jînimêjatejiteqebûldikeûXwedêqencîyatetemam nake"
21Eylawêmin!Tujibominbûyîşêrekîkubikerêre hevaltîkiriyeûkerêdemekêliberşêrmeşiyaûrojekê şêrbiserkerêdederketûxwar
22Eylawêmin!Tujiminrebûyîwekgewrekîdinav genimde,jiberkukêrîtiştekînayê,lêgenimxeradike ûdicemidîne
23Eylawêmin!tubûyîwekmirovekîkudehpîva genimçandiyeûdemadirûnêbû,ewrabûserxweû bidirûn,ewberhevkir,hurkirûbiqasêwîkeddaûew bûdehtedbîrangirtûaxayêwêjêregot:"Eytembel!
24Eylawêmin!tujiminrebûyîwekkeşkakuhatiye avêtinûwênikarîbûxwexilasbike,lêwêgazîkekankir kubixwerewanbavêjetorê
25Kurêmin!tujiminrebûyîwekkûçikêkusarbûû çûbûmalakolberdakugermbibe
26Ûçaxêkugermbû,liserwandiqelişe,ewderxistin derveûlêxistin,dakuewneçinwan
27Kurêmin!Tujiminrebûyîwekberazêkubi mirovênbikalîterekethemamagermûgavajihemama germderket,çalekîpîsdîtûçûxwarêûtêderijîya
28Kurêmin!Tujiminrebûyîwekbizinakudi rêhevalênxwedeliserrêyaqurbanêbûûnekarîxwe xilasbike
29Eylawêmin!kûçikêkujinêçîraxwetêrnabe,dibe xwarinamêşan
30Kurêmin!destêkunexebiteûneçêreû(ku)çavbirçî ûhîlekarbe,jimilêwîbêbirîn
31Kurêmin!çavêkuronîlêneyêdîtin,rovîwêjê hildinûjêderxin
32Eylawêmin!tujiminrebûyîwekdarakuwan çiqilênwêjêdikinûjiwanregot:«Egertiştekjiminne didestêwedebûya,birastîhûnênikarîbûnmin bibirrin»
33Eylawêmin!tujîwekpisîkakujêregotine:"Heta kuemjiterezincîrekjizêrçêkinûbişekirûbehîv bidinte,devjidiziyêberde"
34Ûwêgot:«Ezîşêbavûdiyaxwejibîrnakim.»
35Kurêmin!tubûyîwekmarêkuliserstiriyêsiwar bûye,gavadinavçemekîdebû,gurekîewdîtûgot: "Fasaliserxerabiyê,ûyêkujiwanxerabtirebila rêberiyaherduyanbike."
36Marjigurregot:«Berx,bizinûmiyênkutedihemû jiyanaxwedexwariye,matuyêwanbidîbavûbavên wan,anna?»
37Gurgot:«Na».Marjêregot:"Ezdifikirimkupiştî mintujimeyêherîxerabî."
38Eylawêmin!Mintubixwarinaxweştêrkirûteez binanêhişknexwarim.
39Eylawêmin!Minavaşekirdate.vexwimûşerbetê qencûteavjibîrênedayeminkuezvexwim.
40Eylawêmin!Mintuhînîkirûtemezinkirûteji minreveşartgehkolaûminveşart.
41Eylawêmin!Mintubiperwerdehiyaherîbaşmezin kirûtewekcedarekîbilindperwerdekir;ûteezzivirîm ûtewandim
42Eylawêmin!Hêviyaminbitebû,kutujiminre kelehekeqalindavabikî,dakuezjidijminênxweyêntê deveşêrim,ûtujiminrebûyîmînayêkudikûrahiya erdêdeveşartiye;lêXudanliminrehmkirûezji hîlebaziyaterizgarkirim
43Eylawêmin!Minjiterexêrxwestûtebixerabîû nefretêxelatdamin,nihaezêçavêntebiqelişînim,jite rebikimxwarinakûçikan,ûzimanêtejêkimûbidevê şûrserêtejêkimûbikirinênteyênpîs,tebide xelatkirin'
44ÛgavaNadanevxeberjimamêxweHayqarbihîst, got:“Apêmin!Ligorzanînaxwebiminrebikeûli gunehênminbibore,makîyekumînamingunehkiriye, ankîyekumînatedibore?
45Minqebûlbike,mamêmin!Nihaezêdimalatede xizmetêbikim,hespêntebiçim,çolêdewarêntebişim,û pezêtebiçêrînim,çimkîezxerabimûtuyêrastî
46ÛHeyqarjibonawîraahagotîye:"Kurêmin!tu wekdarakuliteniştaavêbêbermabûûaxayêwê nedixwestwêbibireûjêregot:"Minbirînecihekîdinû egerezbernekim,minbibire"
47Ûaxayêwêjêregot:«Tulikêlekaavêfêkînedaye, demakutulicihekîdinbî,têçawafêkîbidî?»
48Eylawêmin!pîrbûnaajeljixortaniyaqijikêçêtire
49Eylawêmin!jigurregotin:"Jimiyandûrbisekine kutozawanzirarênedete"Gurjîgot:“Xalêşîrêpezê çavêminxweşe”
50Eylawêmin!wangurkirindibistanêdakuhînî xwendinêbibeûjêregotin:"BêjeA,B"Got:Di zengilamindeberxûbizin
51Eylawêmin!kerlisersifrêdanîûewketxwarê, destpêkirxwedinavtozêdegêrbikeûyekîgot:"Bila xwegêrbike,jiberkucewherawîye,ewnayêguhertin
52Eylawêmin!evgotinakudibêje:"Egertukurek çêbibe,jêrebêjekurêxweûegertukurekîmezinbikî, jêrebêjekoleyêxwe"
53Eylawêmin!yêkuqenciyêdike,wêqenciyêbibîne; Ûyêkuxerabiyêdike,wêbixerabiyêrerûbirûbimîne, çimkîXudanligorîpîvanakarêmirovberdêldide
54Eylawêmin!ezjivangotinanzêdetirjitereçi bibêjim?ÇimkîXudanbitiştênveşartîdizaneûbisirû razandizane.
55Ûewêteberdêlbide,dinavberaminûtedadîwan bikeûligoraçolêteberdêlatebide.»
56ÛgavaNadanewxeberjimamêxweHaîqarbihîst, dicihdewerimîûbûwekmîzdankapeqandî.
57Ûlingênwîwerimînûlingênwîûlingênwîûmilên wî,ûewperçiqandûzikêwîjihevperçebûûrûvîyên wîjihevbelavbûnûewhelakbûûmir.
58Ûdawiyawîhelakbûûewçûdojehê.Çimkîyêkuji birayêxwereçalêdikole,wêbikevewêderê;Ûyêku dafikandatîne,wêdiwandebêgirtin.
59TiştêkumeliserçîrokaHaiqardîtiyeeveûherû herhemdjiXwedareye.Amînûaştî.
60EvdîrokbialîkariyaXwedêqediya,bilaewbilindbe! Amîn,Amîn,Amîn.