Latin - The Gospel of Mark

Page 1


Evangelium secundumMarcum

Caput1

1InitiumEvangeliiJesuChristi,FiliiDei.

2Sicutscriptumestinprophetis:Ecceegomittoangelum meumantefaciemtuam,quipræparabitviamtuamantete

3Voxclamantisindeserto:ParateviamDomini,rectas facitesemitasejus

4FuitJoannesindesertobaptizans,etprædicans baptismumpœnitentiæinremissionempeccatorum

5EtegrediebaturadillumomnisJudææregio,et Jerosolymitæuniversi,etbaptizabanturabilloinJordanis flumine,confitentespeccatasua

6EteratIoannesvestituspiliscamelietzonapelliceacirca lumboseius;locustasetmelsilvestreedebat;

7etpraedicabatdicensvenitfortiormepostmecuiusnon sumdignusprocumbenssolverecorrigiamcalceamentorum eius

8Egoquidemvosaquabaptizavi,sedipsevosbaptizabitin SpirituSancto

9Etfactumestindiebusillis,venitIesusaNazareth GalilaeaeetbaptizatusestinIordaneabIoanne

10Etstatimascendensdeaquaviditapertoscaeloset Spiritumtamquamcolumbamdescendenteminipsum.

11Etvoxfactaestdecælisdicens:TuesFiliusmeus dilectus,inquomihicomplacui

12EtstatimSpiritusexpelliteumindesertum.

13Eteratindesertoquadragintadiebusettentabatura Satana;eratquecumferis;etangeliministrabantei

14PostquamautemtraditusestJoannes,venitJesusin Galilæam,prædicansEvangeliumregniDei, 15dicens:Impletumesttempus,etappropinquavitregnum Dei:pœnitentiamagite,etcrediteEvangelio.

16EtpraeterienssecusmareGalilaeaeviditSimonemet Andreamfratremeiusmittentesreteinmare;erantenim piscatores.

17etdixiteisIesusvenitepostmeetfaciamvosfieri piscatoreshominum

18Atillicontinuorelictisretibussecutisunteum.

19EtprogressuspusillumviditIacobumZebedaeiet Ioannemfratremeius,quietipsierantinnavireficientes retiasua.

20EtrelictopatresuoZebedæoinnavicummercenariis, secutisunteum

21EtingrediunturCapharnaum.Etstatimsabbatis ingressussynagogamdocebat

22Etstupebantsuperdoctrinaejus:eratenimdocenseos quasipotestatemhabens,etnonsicutscribæeorum.

23Eteratinsynagogaeorumhomoinspirituimmundo:et exclamavit,etexclamavit;

24dicentes:Sinitenos;quidnobisettibi,IesuNazarene? venistiperderenos?sciotequissis,SanctusDei

25{EtincrepavitillumJesus,dicens:Obmutesce,etexiab eo

26Etdiscerpenseumspiritusimmundus,etexclamans vocemagna,exiitabeo.

27Etmiratisuntomnes,itautconquirerentinterse dicentes:Quidnamesthoc?Doctrinanovacumpotestate; quiainpotestateetiamspiritibusimmundisimperat,et obediuntei

28Etprocessitrumorejusstatiminomnemregionem Galilææ.

29Etprotinusegredientesdesynagoga,veneruntin domumSimonisetAndreæ,cumJacoboetJoanne 30SocrusautemSimonistenebaturmagnisfebribus:et continuodicuntilli

31Ipseautemtenensmanumejuselevaviteametdimisit eamfebris,etministrabateis.

32Vespereautemfacto,cumoccidissetsol,afferebantad eumomnesmalehabentes,etdæmonia

33eteratomniscivitascongregataadianuam.

34Etcuravitmultos,quivexabanturvariislanguoribus,et dæmoniamultaejiciebatetnonsinebanteumloqui, quoniamsciebanteum.

35Etdiluculovaldesurgens,egressusabiitindesertum locum,ibiqueorabat

36EtpersecutusesteumSimonetquicumilloerant.

37Etcuminvenissenteum,dixeruntei:Quiaomnes quæruntte.

38Etaitillis:Eamusinproximosvicos,utetibipraedicem: adhocenimveni

39Etpraedicabatinsynagogiseorumperomnem Galilaeametdaemoniaeiciens.

40Etvenitadeumleprosusdeprecanseum:etgenuflexo dixitei:Sivis,potesmemundare

41{Etmisertusextendensmanumsuamtetigiteum,etait illi:Volo:mundaremundatusesto

42Etcumdixisset,statimdiscessitabeolepra,et mundatusest

43Etcomminatusestei,etstatimdimisiteum

44Etaitilli:Videnecuidixeris:sedvade,ostendete sacerdoti,etofferproemundationetuaquæpræcepit Moysesintestimoniumillis

45Atilleegressuscoepitpraedicaremultumetdiffamare sermonem,itautiamnonpossetmanifesteincivitatem introire,sedforisindesertislocisesse,etconveniebantad eumundique.

CAPITULUM2

1EtiterumintravitCapharnaumpostdies,Auditumqueest quodindomoesset

2Etconveneruntmulti,itautnoncapereteosnequead ianuam,etloquebatureisverbum

3Etveniuntadeumferentesparalyticum,quiaquatuor portabatur.

4Etcumnonpossentappropinquareeiadturbam,tectum ubieratrevelaverunt;etcumfregissent,deposuerunt stratuminquoparalyticusiacebat.

5Quorumfidemutvidit,dixitparalytico:Fili,remittuntur tibipeccatatua

6Erantautemillicquidamdescribissedentes,etcogitantes incordibussuis:

7Quidhicsicloquitur?quispotestdimitterepeccata,nisi solusDeus?

8StatimqueIesusvidensinspiritusuoquodsiccogitabant intrase,dixiteis:Quidistacogitatisincordibusvestris?

9Quidestfaciliusdicereparalytico:Dimittunturtibi peccatatua.autdicere:Surge,ettollegrabatumtuumet ambula?

10UtautemsciatisquiaFiliushominishabetpotestatemin terradimittendipeccata(aitparalytico):

11Tibidico:Surge,tollegrabatumtuumetvadein domumtuam

12Etconfestimsurgens,tollenslectum,exivitcoram omnibusItamiratisuntomnes,etglorificaveruntDeum dicentes:“Numquamsicvidimus”

13Etegressusestrursusadmareetconveniuntadeum omnisturba,etdocebateos

14Etcumpraeteriret,viditLeviAlphaeisedentemad telonium,etaitilli:SequeremeEtsurgenssecutusesteum

15Etfactumest,cumaccumberetindomoejus,multi publicanietpeccatoressimuldiscumbebantcumJesuet discipulisejus:erantenimmulti,etsecutisunteum

16Etvidenteseumscribæetpharisæicumpublicaniset peccatoribusmanducare,dixeruntaddiscipulosejus: Quomodocumpublicanisetpeccatoribusmanducatetbibit?

17HocauditoJesusaitillis:Nonnecessehabentsani medico,sedquimalehabent:nonvenivocarejustos,sed peccatores

18EterantdiscipuliJoannisetpharisæorumjejunantes:et veniunt,etdicuntilli:QuarediscipuliJoanniset pharisæorumjejunant,tuiautemdiscipulinonjejunant?

19{EtaitillisJesus:Numquidpossuntnuptiæieiunare, dumcumillisestsponsus?Quantotemporehabentsecum sponsum,nonpossuntieiunare

20Venientautemdiescumaufereturabeissponsus:et tuncjejunabuntinillisdiebus.

21Nemoetnovumpannumintretinvestimentoveteri: alioquinnovumfragmentum,quodimplevitillud,auferta veteri,etpeiorscissuraest.

22Etnemomittitvinumnovuminutresveteres:alioquin rumpetvinumnovumutres,etvinumeffundetur,etutres corrumpentur:sedvinumnovuminutresnovosmittidebet.

23Acciditautemutsabbatisambularetpersata;et coeperunteuntesdiscipulivellerespicas

24Pharisæiautemdicebantei:Ecce,quidfaciuntsabbatis quodnonlicet?

25Etaitillis:NumquamlegistisquidfeceritDavid, quandonecessitatemhabuit,etesuriitipse,etquicumeo erant?

26QuomodointroivitindomumDeisubAbiatharprincipe sacerdotum,etpanespropositionismanducavit,quosnon licetmanducarenisisacerdotibus,etdediteisquicumeo erant?

27Etdicebateis:Sabbatumpropterhominemfactumest, etnonhomoproptersabbatum

28ItaqueDominusestFiliushominisetiamsabbati

CAPUTIII

1Etintroivititeruminsynagogameteratibihomohabens manumaridam

2Etobservabanteum,sisabbatiscuraret.utaccusarent eum

3Etaithominihabentimanumaridam:Surgeinmedium

4Etdiciteis:Licetsabbatisbenefacere,anmale?animam salvamfacereanperdere?Atillitacuerunt

5Etcircumspicienseoscumira,contristatussupercæcitate cordiseorum,dicithomini:Extendemanumtuam.Et extendit,etrestitutaestmanuseius

6Etexeuntespharisæistatimcumherodianisconsilium faciebantadversuseumquomodoeumperderent.

7EtIesuscumdiscipulissuissecessitadmare

8etabJerusalem,etabIdumæa,ettransJordanemEt circumdederunteumTyrumetSidonemturbammagnam, audientesquantafecit,etveneruntadeum

9Etdixitdiscipulissuisutnaviculasibideserviretpropter turbam,necomprimerenteum

10multosenimsanabatitautirruerentineumutillum tangerent,quotquothabebantplagas.

11Etspiritusimmundi,cumillumvidebant,procidebantei: etclamabant,dicentes:12TuesFiliusDei

12Etvehementercomminabatureisnemanifestarentillum. 13Etascendensinmontemvocavitadsequosvoluitipse: etveneruntadeum

14Etfecitutessentduodecimcumeo:etutmittereteos prædicare

15etpotestatemhabereinfirmoscurandietdaemonia eiciendi

16EtSimoncognominavitPetrum;

17etIacobumZebedaeietIoannemfratremIacobiet vocaviteosBoanerges,quodest,Filiitonitrui; 18etAndreas,etPhilippus,etBartholomæus,etMatthæus, etThomas,etJacobusAlphei,etThaddæus,etSimon Chananæus, 19etJudasIscariotes,quiettradiditeum

20Etiterumconvenitmultitudo,utnonpossenttantum panemcomedere.

21Etcumaudissentsui,exierunttenereeum:dicebant enim:Quoniaminfuroremversusest

22Etscribæ,quiabJerosolymisdescenderant,dicebant: QuoniamBeelzebubhabet,etquiainprincipe dæmoniorumejicitdæmonia

23Etconvocatiseisinparabolisdicebatillis:Quomodo potestSatanasSatanamejicere?

24Etsiregnuminsedividatur,nonpotestregnumillud stare.

25Etsidomussupersemetipsamdispertiatur,nonpotest domusillastare

26EtsiSatanasinseipsumconsurrexit,etdivisusest,non poteststare,sedfinemhabet

27Nemopotestvasafortisingressusindomumdiripere, nisipriusfortemalliget;ettuncdomumejusdiripiet.

28amendicovobisquiaomniadimittenturfiliishominum peccataetblasphemiaequibusblasphemaverint

29quiauteminSpiritumSanctumblasphemaveritnon remitteturinaeternumsedpericlitaturdamnationisaeternae

30Quoniamdicebant:Spiritumimmundumhabet

31Veneruntergofratresejusetmaterejus,etforisstantes miseruntadeumvocanteseum

32Etsedebatcircaeumturba,etdicuntei:Eccematertua etfratrestuiforisquæruntte

33Etrespondenseis,ait:Quæestmatermeaetfratres mei?

34Etcircumspicienseos,quiincircuituejussedebant,ait: Eccematermeaetfratresmei

35QuienimfeceritvoluntatemDei,hicfratermeus,et sorormea,etmaterest

CAPITULUM4

1Etiterumcoepitdocereadmareetomnismultitudo mariterra.

2Etdocebateosinparabolismulta,etdicebatillisin doctrinasua:

3AuditeEcceexiitseminansadseminandum

4Etfactumest,dumseminat,aliudceciditsecusviam,et veneruntvolucrescæli,etcomederuntillud

5Aliudautemceciditinpetrosa,ubinonhabebatterram multam;etcontinuoexortumest,quianonhabebat altitudinemterrae;

6soleautemortoæstuabat;etquianonhabebatradicem, exaruit

7Etaliudceciditinspinas,etascenderuntspinaeet suffocaveruntillud,etfructumnondedit.

8Etaliudceciditinterrambonametortumfecitfructumet crescebatEduxitqueunumtriginta,etunumsexaginta,et unumcentum.

9Etdicebat:Quihabetauresaudiendi,audiat

10Etcumessetsingularis,interrogaverunteumhiquicum eoerantduodecim,parabolam.

11Ipseautemdixiteis:Vobisdatumestnossemysterium regniDei

12Utvidentesvideant,etnonvideant;etaudientesaudiant, etnonintellegant;neforteconvertanturetpeccataeis dimittantur

13{Etaitillis:Nescitisparabolamhanc?etquomodo omnesparabolascognoscetis?

14quiautemseminatinhocverbo

15Hiautemsunt,quicircaviam,ubiseminaturverbum. Cumautemaudierint,confestimvenitsatanas,etaufert verbum,quodseminatumestincordibuseorum

16Hisuntautemetquisuperpetrosaseminatusest;Qui cumaudierintverbum,continuocumgaudiosuscipiunt illud;

17etnullaminseradicemhabentes,sedadtempus sustinentes:postea,cumfuerittribulatiosivepersecutio propterverbum,continuoscandalizantur

18Ethisunt,quiinspinisseminantur;audientesverbum, 19etaerumnaesaeculietdeceptiodivitiarumetcirca reliquaconcupiscentiaeintroeuntessuffocantverbumet sinefructuefficitur

20Hisuntautem,quiinterrambonamseminatisunt; Audientesverbum,etsuscipientes,etfructumafferentes, aliudtrigesimum,aliudsexagesimum,aliudvero centesimum

21{Etdicebatillis:Numquidvenitlucernautsubmodio ponatur,autsublecto?nonneutsupercandelabrumponatur?

22Nonestenimaliquidabsconditum,quodnon manifestetur;necfactumestoccultum,sedutinpalam veniat.

23Siquishabetauresaudiendi,audiat

24Etdicebatillis:Videtequidaudiatis:inquamensura mensifueritis,remetieturvobis:etadjicieturvobis

25Quienimhabet,dabiturilli:etquinonhabet,etiam quodhabetaufereturabeo.

26Etdicebat:SicestregnumDei,quemadmodumsihomo jaciatsementeminterram

27Etdormiatetexsurgatnocteacdie,etsemengerminet etincrescatdumnescitille

28{Terraenimdesemetipsofructumprofert;primum gramen,deindespica,deindeplenumfrumentuminspica. 29Cumautemproduceturfructus,statimmittitfalcem, quoniamadestmessis.

30Etdicebat:CuiassimilabimusregnumDei?autcui comparabimusillud?

31estsicutgranumsinapisquodcumseminatumestin terraminusestomnibusseminibusquaesuntinterra

32cumautemseminatusest,ascenditetfitomnibusherbis maior,etgerminatmagna;etvolatiliacælisubumbraejus habitant

33Ettalibusmultisparabolisloquebatureisverbum,prout poterantaudire.

34sineparabolaautemnonloquebatureisseorsumautem discipulissuisdisserebatomnia

35Etaitillisilladie:Cumseroessetfactum,transeamus contra

36Etdimittentesturbam,assumunteumuteratinnaviet aliaenaveserantcumillo.

37{Etfactaestprocellamagnaventi,etfluctusmittebatin navim,itautimplereturnunc

38Eteratinposterioripartenavis,dormiensinpulvino:et excitanteum,etdicuntei:Magister,noncurasnosperimus?

39Etexsurgenscomminatusestvento,etdixitmari:Tace, obmutesce.Etcessavitventus,etfactaesttranquillitas magna

40Etaitillis:Quidtimidiestis?necdumhabetisfidem?

41Ettimuerunttimoremagno,etdicebantadinvicem: Qualisesthic,quiaetventusetmareobediuntei?

CAPITULUM5

1EtvenerunttransmareinregionemGerasenorum 2Etexeunteeodenavi,statimoccurriteidemonumentis homoinspirituimmundo; 3quidomiciliumhabebatinmonumentis;necquisquam eumneccatenisnonligarepoterat;

4eoquodsæpecompedibusetcatenisvinctusdirupisset catenasetcompedescomminuisset,etnemopoterateum domare.

5Etsempernocteacdieinmontibusetinmonumentiserat, clamansetconcidensselapidibus

6VidensautemJesumalonge,cucurrit,etadoraviteum: 7etclamansvocemagnadixit:Quidmihiettibi,JesuFili Deialtissimi?AdiuroteperDeum,nemetorqueas

8Dicebatenimilli:Exispiritusimmundeabhomine.

9{Etinterrogabateum:Quodtibinomenest?Etdicitei: Legiomihinomenest,quiamultisumus.

10Etdeprecabatureummultum,neseexpelleretextra regionem

11Eratautemibicircamontemgrexporcorummagnus, pascens.

12Etdeprecabantureumspiritus,dicentes:Mittenosin porcosutineosintroëamus

13EtconcessiteisstatimJesusEtexeuntesspiritus immundiintroieruntinporcos,etimpetuabiitgrexper praecepsinmare,adduomilia,etsuffocatisuntinmare.

14Quiautempascebanteos,fugerunt,etnuntiaveruntin civitatemetinvillasetegressisuntviderequidesset factum.

15etveniuntadJesum:etvidentillumquiadæmonio vexabatur,sedentem,vestitum,etsanæmentis,et timuerunt

16Etnarraveruntillis,quividerant,quomododictumsitei, quiadaemoniovexabatur,etdeporcis.

17Etrogareeumcoeperuntutdiscederetdefinibuseorum

18Etascendensinnaviculam,rogabateumquidæmonium habuerat,utessetcumeo.

19Jesusautemnonadmisiteum,sedaitilli:Vadein domumtuamadamicostuos,etdiceisquantatibifecit Dominus,etmisertusesttui

20EtabiitetcœpitprædicareinDecapoliquantasibi fecissetJesus,etomnesmirabantur.

21Etcumtransfretassetiteruminnavim,turbaemultae conveneruntadeum,eteratpropemare

22EteccevenitquidamdearchisynagogisnomineIairus; Quemcumvidisset,ceciditadpedesejus, 23etdeprecabatureummultum,dicens:Filiameain extremisest:veni,imponemanussupeream,utsanetur.et vivet

24JesusautemibatcumilloEtsequebatureumturba multa,etcomprimebanteum.

25Etmulierquaedam,quaeeratinprofluviosanguinis annisduodecim,

26etamultismedicismultaperpessusest,etomniasua expendit,necquidquammelius,sedmagisingravescebat,

27HæccumaudissetdeJesu,venitinturbaretro,ettetigit vestimentumejus.

28Dicebatenim:Sivelvestimentumejustetigero,salva ero

29Etconfestimsiccatusestfonssanguinisejus.etsensitin corporesuoabillaplagasanatamesse

30Jesusautemstatimsciensapudsemetipsumquiavirtus exieratdeillo,conversusadturbam,dixit:Quistetigit vestimentamea?

31Etdicebanteidiscipulisui:Videsturbam comprimentemte,etdicis:Quismetetigit?

32Etcircumspiciebatvidereeam,quæhocfecerat

33Mulierautemtimensettremens,sciensquodfactum essetinse,venitetprociditanteeum,etdixiteiomnem veritatem

34Illeautemdixitei:Filia,fidestuatesalvumfecitVade inpace,etestosanaaplagatua.

35Adhucilloloquente,accesseruntquidama archisynagogodicentes:"Filiatuamortuaest;quidultra vexasDominum?"

36UtaudivitJesusverbum,quoddictumest,ait archisynagogo:Nolitimere,tantumcrede.

37EtnonadmisitquemquamsequisenisiPetrumet IacobumetIoannemfratremIacobi

38Etveniuntindomumarchisynagogi,etvidettumultum, etflentes,etejulantesmultum.

39Etingressusaitillis:Quidturbamini,etploratis?puella nonestmortua,seddormit

40EtderidebanteumIpseautemeiectisomnibus,adsumit patremetmatrempuellaeetquicumeoerant,etingreditur ubieratpuellaiacebat.

41ettenensmanumpuellaeaitilli:“Talithacumi;quod estinterpretatum:puella,tibidico,surge

42Etconfestimsurrexitpuellaetambulabat;eratenim annorumduodecimEtobstupueruntstuporemagno

43Etcomminatusesteisnequissciretetjussitillidari manducare.

CAPUTVI

1EtegressusindevenitinterramsuamSecutisuntautem illumetdiscipuli

2Etfactosabbatocoepitinsynagogadocere;etmulti audientesadmirabantur,dicentes:Undehuichaec?etquae dataesteisapientia,utetvirtutesilliuspermanusillius fiant?

3Nonnehicestfaber,filiusMariaeetfraterIacobiet IosetisetIudaeetSimonis?nonneetsororesejushic nobiscumsunt?Etscandalizabanturineo

4Jesusautemdixiteis:Nonestprophetasinehonore:sed inpatriasua,etincognationesua,etindomosua.

5Etnonpoteratibivirtutemullamfacere,nisipaucos infirmosimpositismanibuscuravit;

6etmirabaturpropterincredulitatemeorumEtcircuibat castelladocens

7EtconvocatisDuodecim,etcoepitmitterebinosetillos; etdeditillispotestatemspirituumimmundorum.

8etpræcepiteisnequidtollerentinvianisivirgamtantum; nonperam,nonpanem,nonpecuniaminmarsupio; 9sedcalceatossandaliis.nequeduastunicasinduere.

10Etdicebatillis:Inquamcumquedomumintraveritis,ibi manete,donecexeatisinde

11Etquicumquenonreceperintvos,necaudierintvos: exeuntesinde,excutitepulveremsubpedibusvestrisin testimoniumcontraillosAmendicovobis:Tolerabilius eritSodomisetGomorraeiindieiudicii,quamillicivitati. 12Etexeuntesprædicabantutpœnitentiamagerent 13etdaemoniamultaeiciebantetungebantoleomultos aegrotosetsanabant.

14EtaudivitHerodesrex;Dicebatenim:JoannesBaptista resurrexitamortuis,etproptereavirtutesoperanturinillo 15Aliiautemdicebant:QuiaEliasest;Aliiverodicebant: Quiaprophetaest,velquasiunusexprophetis

QuoauditoHerodesait:QuemegodecollaviJoannem,hic amortuisresurrexit.

IpseenimHerodesmisitactenuitJoannem,etvinxiteum incarcerepropterHerodiademuxoremPhilippifratrissui, quiaduxerateam.

18DicebatenimJoannesHerodi:Nonlicettibihabere uxoremfratristui

19Herodiasauteminsidiabaturillietvolebatoccidereeum necpoteratnecpoterat;

20HerodesenimtimebatJoannem,sciensquodjustusesset etsanctus,etobservabateumEtcumaudisseteum,multa faciebatetlibentereumaudiebat

21Etcumdiesoportunusaccidisset,Herodesnatalissui cenamfecitprincipibussuisettribunisetprimisGalilaeae; 22CumautemingressafuissetfiliaHerodiadisetsaltasset, etplacuissetHerodiethisquicumeoerant,dixitrex puellæ:Peteamequodvis,etdabotibi

23Etjuravitilli:Quiaquidquidpetieris,dabotibi, dimidiumregnimei.

24Quæcumexisset,dixitmatrisuæ:Quidpetam?Atilla dixit:CaputIoannisBaptistae

25Etstatimillafestinansvenitadregem,etpetivitdicens: "VoloutdesmihistatimindiscocaputJoannisBaptistae"

26Contristatusqueestrexetpropteriusiurandum,etfimul cumeo,noluiteamreprobare.

27Misitquerexspiculatorem,etjussitcaputejusadduci:et decollaviteumincarcere,

28Etattulitcaputejusindisco,etdeditilludpuellæ:et puelladeditmatrisuæ

29Quoaudito,discipuliejusvenerunt,ettuleruntcorpus ejus:etposueruntilludinmonumento.

30EtconvenientesApostoliadJesum,renuntiaveruntei omniaquæegerant,etdocuerant

31Etaitillis:"Veniteseorsumindesertumlocumet requiescitepusillum;erantenimmultivenienteseteuntes etnonhabentesspatiumadmanducandum".

32Etabieruntindesertumlocumseorsumnavi

33Etviderunteosabeuntes,etcognoveruntmulti:et pedestredeomnibuscivitatibusconcurreruntilluc,et prævenerunteos

34Etexiensviditturbammultam,etmisertusesteis,quia erantsicutovesnonhabentespastorem,etcoepitdocere illosmulta

35Etcumiamdiesfactusesset,accesseruntadeum discipulieius,etdixerunt:Desertusestlocus,ethoraiam praeteriit;

36dimitteeosuteuntesinvillasetvillasetemantsibi panemnonenimhabentquodmanducent

37{Aitautemadillos:VosdateillismanducareEtdicunt ei:“Euntesemamusdenariisducentispanesetdabimuseis manducare?

38Etdiciteis:Quotpaneshabetis?iteetvideteEtcum cognovissent,dicunt:Quinque,etduospisces

39Etpræcepitillisutaccumberefacerentomnessecundum contuberniasuperviridefœnum

40Etdiscubueruntinpartespercentenosetper quinquagenos.

41Etacceptisquinquepanibusetduobuspiscibus,intuens incaelumbenedixitetfregitpanes,etdeditdiscipulissuis, utponerentanteeos.etduospiscesdivisitomnibus.

42Etmanducaveruntomnes,etsaturatisunt

43Etsustuleruntduodecimcophinosplenosdefragmentis, etdepiscibus.

44Erantautemquimanducaveruntquinquemilliavirorum

45Etstatimcoegitdiscipulossuosascenderenavim,etire transfretumanteBethsaidam,dumipsedimitteretpopulum.

46Etcumdimisisseteos,abiitinmontemorare

47Etcumseroesset,eratnavisinmediomarietipsesolus interra.

48Etviditillosinremigandolaborantes;eratenimventus contrariuseisetquartavigilianoctisvenitadeosambulans supermareetvolebattransirepereos

49Atilliutviderunteumambulantemsupramare, putaveruntphantasmaesseetexclamaverunt:

50omnesenimeumvideruntetconturbatisunt.Statimque locutusestcumeisetdiciteis:“Confidite,egosum;nolite timere

51EtascenditadillosinnavimEtcessavitventus:et obstupueruntsupramodum,etmiratisunt

52nonenimintellexerantdepanibus,sederatcorillorum obcaecatum

53Etcumtransfretassent,veneruntinterramGenesareth, etapplicuerunt.

54Etexeuntesdenavi,statimcognoverunteum;

55Etdiscurrentesperuniversamregionemillam, incipiebantcircumferreinlectuliseosquimalehabebant, ubiaudiebanteum

56Etquocumqueintroibatinvicosvelincivitatesvelin villas,inplateisponebantinfirmos,etdeprecabantureum utvelfimbriamvestimentieiustangerent:etquotquot tangebanteum,salvifiebant

CAPITULUM7

1Conveneruntautemadeumpharisæi,etquidamde scribis,quiveneruntabJerosolymis

2etcumvidissentquosdamexdiscipulisejuscommunibus manibus,idestnonlotis,manducarepanem,increpabant Pharisæienim,etomnesJudæi,nisicrebrolaventmanus, nonmanducant,tenentestraditionemseniorum.

4etaforonisibaptizentur,noncomedunt;Multaquealia funt,quaetenereacceperint,lavacrapoculorum,&ollarum, vasorumaeneorum,&tabularum.

5Tuncinterrogabanteumpharisæietscribæ:Quare discipulituinonambulantsecundumtraditionemseniorum, sednonlotismanibusmanducantpanem?

6Quirespondensaitillis:BeneprophetavitIsaiasdevobis hypocritis,sicutscriptumest:Populushiclabiisme honorat,corautemeorumlongeestame.

7Sedfrustracoluntme,docentesdoctrinas,mandata hominum

8DeponentesenimmandatumDei,traditionemhominum tenetis,sicutlavatiourceorumetcalicum,etmultaalia huiusmodi

9Etdicebatillis:BeneirritumfacitispræceptumDei,ut traditionemvestramservetis

10Moysesenimdixit:Honorapatremtuum,etmatrem tuam.et,Quimaledixeritpatrivelmatri,mortemoriatur; 11Vosautemdicitis:“Siquisdixeritpatrivelmatri: “Corbanest,hocestdonum,quodcumqueexmetibi profuerit;libererit.

12necdetis,utfaciatiseumpatrisuovelmatri

13verbumDeiirritumfacienspertraditionemvestram, quamtradidistis.

14Etconvocatisomnipopuloadse,ait:Auditeme, unusquisquevestrum,etintelligite

15Nihilestextrahominemintroiensineum,quodpossit eumcoinquinare,sedquædehomineproceduntillasunt quæcommunicanthominem

16Siquishabetauresaudiendi,audiat.

17Etcumintroissetindomumaturba,interrogabanteum discipuliejusparabolam.

18Etaitillis:Sicetvosimprudentesestis?Nonintelligitis quiaomneextrinsecusintroiensinhominemnonpotest eumcoinquinare;

19quianonintroitincoreiussedinventremetin secessumexitpurgansomnesescas

20{Dicebatenim:"Quaeabhomineegrediuntur,haec coinquinanthominem"

21Abintusenimdecordehominumcogitationesmalæ procedunt,adulteria,fornicationes,homicidia, 22furta,avaritiæ,nequitiæ,dolus,impudicitiæ,oculus malus,blasphemia,superbia,stultitia

23Omniahæcmalaabintusprocedunt,etcommunicant hominem

24EtindeexsurgensabiitinfinesTyrietSidonis,et intravitindomumsuam,etnemosciret:sednonpoterat abscondi

25Mulierenimstatimutaudivitdeeo,cujusfiliahabebat spiritumimmundum,intravit,etprociditadpedesejus, 26Eratenimmuliergentilis,SyrophœnissagenereEt rogabateumutdæmoniumejiceretdefiliaejus

27Iesusautemdixitei:"Saturenturpriusfilii":nonest enimbonumacciperepanemfiliorum,etmitterecanibus

28Atillarespondit,etdixitei:UtiqueDomine,etiam catellisubmensacomeduntdemicispuerorum

29Etaitilli:Propterhuncsermonemvadeexiitdiabolusa filiatua.

30Etcumintroissetindomumsuam,invenitdæmonium exiit,etfiliamsuamposuitsuperlectum

31EtiterumexiensdefinibusTyrietSidonis,venitad mareGalilaeaepermediosfinesDecapoleos

32Etadducunteisurdum,etimpedituminverboet rogaveruntillumutimponatillimanum.

33Etapprehendenseumdeturba,misitdigitossuosin auresejus,etexspuenstetigitlinguamejus

34{Etsuspiciensincælum,ingemuit,etaitilli:Ephphatha, hocest,adaperire

35Etstatimapertaesuntaureseius,etsolutumest vinculumlinguaeeius,etloquebaturrecte.

36EtpræcepitillisnecuidicerentQuantoautemeis præcipiebat,tantomagisplusprædicabant

37Eteoampliusadmirabantur,dicentes:Beneomniafecit: etsurdosfacitaudire,etmutosloqui

Capitulum8

1Indiebusillis:Cumessetturbamaximaetnihilhabentes manducare,vocavitadsediscipulossuos,etdiciteis:

2Misertussumturbae,quiatriduoiammecumsunt,nec habentquodmanducent;

3Etsidimisissemeosindomossuas,inviadeficient;

4Etresponderunteidiscipulisui:Undehicpotesthomo saturarepanesistosindeserto?

5{Etinterrogaviteos:Quotpaneshabetis?Quidixerunt: Septem

6Etpræcepitturbædiscumberesuperterram:etacceptis septempanibus,gratiasagensfregit,etdeditdiscipulissuis, utponerentanteeos;etstatuerunteoscorampopulo

7Ethabebantpisciculospaucos:etipsosbenedixit,etjussit apponi.

8Etcomederunt,etsaturatisuntEtquodsuperfuitde fragmentis,tuleruntseptemsportas.

Erantautemquimanducaveruntquasiquatuormillia:et dimisiteos

10Etstatimascendensnavimcumdiscipulissuis,venitin partesDalmanutha.

11Etexieruntpharisæi,etcœperuntconquirerecumeo, quærentesabeosignumdecælo,tentanteseum

12Etingemiscensspiritusuoait:Quidgeneratioista quaeritsignum?Amendicovobis,nondabiturgenerationi istisignum.

13Etdimittenseos,iterumascendensabiittransfretum

14Etoblitisuntsumerepanes,etnisiunumpanemnon habebantsecuminnavi.

15Etpraecipiebateisdicens:“Videte,caveteafermento pharisaeorumetfermentoHerodis!

16Etcogitabantadalterutrum,dicentes:quiapanesnon habemus.

17Quocognito,aitillis:Quidcogitatis,quiapanesnon habetis?nondumcognoscetisnecintelligitis?adhuc cæcatumhabetiscorvestrum?

18oculoshabentesnonvidetis?etaureshabentesnon auditis?etnonrecordamini?

19Quandoquinquepanesinquinquemilliafregi,quot cophinosfragmentorumplenossumpsistis?Dicuntei: Duodecim

20Quandoautemsepteminquatuormillia,quotsportas fragmentorumtulistis?Quidixerunt:Septem

21Etdicebateis:Quomodonondumintelligitis?

22EtveniuntBethsaidaEtadducunteicaecumetrogabant eumutillumtangeret

23Etapprehensamanucæci,eduxiteumextravicum;et exspuensinoculosejusimpositismanibussuis, interrogaviteumsiquidvideret

24Etaspiciens,ait:Videohominesvelutarbores ambulantes

25Deindeiterumimposuitmanussuperoculosejus:et cœpitvidere:etrestitutusestitautclarevideretomnia.

26Etdimisiteumindomumsuam,dicens:Nequaquamin civitatemeunt,nequedicantinvilla

27EtegressusestJesus,etdiscipuliejusincastella CæsareæPhilippi:etinviainterrogabatdiscipulossuos, dicenseis:Quemmedicuntessehomines?

28Atillidixerunt:JoannesBaptista.aliiverounusex prophetis

29Tuncdicitillis:Vosveroquemmeessedicitis? RespondensPetrusaitei:TuesChristus.

30Etpræcepitillisnecuidicerentdeeo

31etcoepitdocereillosquoniamoportetFiliumhominis multapatietreprobariasenioribusetasummis sacerdotibusetscribisetoccidietposttresdiesresurgere 32EtpalamverbumloquebaturEtapprehensumeum Petruscoepitincrepareeum.

33Quiconversus,etvidensdiscipulossuos,comminatus estPetro,dicens:Vadepostme,Satana:nonenimsapis quæDeisunt,sedquæhominumsunt.

34Etconvocataturbacumdiscipulissuis,dixiteis:Siquis vultmesequi,denegetsemetipsum:ettollatcrucemsuam, etsequaturme.

35Quienimvolueritanimamsuamsalvamfacere,perdet eam;quiautemperdideritanimamsuamproptermeet evangelium,salvameamfaciet.

36Quidenimprodesthomini,simundumuniversum lucretur,animaeverosuaeperdat?

37autquamdabithomocommutationemproanimasua?

38Quisquisergomeerubuerit,etverbameaingeneratione hacadulteraetpeccato;exeoetFiliushominisconfundetur, cumveneritingloriaPatrissuicumangelissanctis.

Capitulum9

1Etdicebatillis:Amendicovobis:suntquidamdehic stantibus,quinongustabuntmortem,donecvideant regnumDeiventuruminvirtute

2EtpostdiessexassumitJesusPetrum,etJacobum,et Joannem,etducitillosseorsuminmontemexcelsum seorsum,ettransfiguratusestanteeos

3Etvestimentaeiusfactasuntalbasicutnixutnihil pleniusinterradealbatum.

4EtapparuitillisEliascumMoyse:eterantloquentescum Jesu.

5EtrespondensPetrusaitIesu:“Praeceptor,bonumest noshicesse;ettibiunumetMoysiunumetEliaeunum

6Nonenimsciebatquiddiceret:erantenimtimoreexterriti timueruntenimtimoremagno.

7Etfactaestnubesobumbranseos:etvenitvoxdenube, dicens:HicestFiliusmeusdilectus,ipsumaudite

8Etstatimcircumspicientesneminemampliusviderunt nisiIesumtantumsecum

9Etdescendentibusillisdemonte,præcepitillisnecui dicerentquæviderant,donecFiliushominisamortuis resurrexerit

10Etverbumcontinueruntapudse:conquirentesquidesset, cumamortuisresurrexerit

11Etinterrogaverunteum,dicentes:Quidergoscribæ dicunt,quodEliamoporteatprimumvenire?

12Quirespondensdixitillis:Eliasquidemvenitprimuset restituitomniaetquomodoscriptumestinFiliumhominis, utmultapatiaturetcontemnatur.

13Seddicovobis,quiaEliasvenitquidem,etfeceruntilli quæcumquevoluerunt,sicutscriptumestdeeo

14Etcumvenissetaddiscipulossuos,viditturbam magnamcircaeos,etscribasconquirentescumeis

15Etconfestimomnispopulusvidenseumstupefactusest, etaccurrentessalutaverunteum.

Etinterrogaviteos:Quidintervosconquiritis?

17etrespondensunusdeturbadixitmagisteradtuliadte filiummeumhabentemspiritummutum

18etubicumqueapprehensumfueriteumlaceratetspumat etstridetdentibusetarescitetdixidiscipulistuisut eicerenteumnecpotuerunt.

19Quirespondensei,ait:Ogeneratioincredula,quamdiu apudvosero?usquequopatiarvos?adduceumadme

20Etattulerunteumadeum.etceciditinterram,et volutabaturspumans

21Etinterrogavitpatremejus:Quantumtemporisestex quoeihocaccidit?Atilledixit:Puer.

22etfrequentereuminignem,etinaquasmisituteum perderet:sedsiquidpotes,adjuvanos,misertusnostri

23Jesusautemdixitei:Sipotescredere,omniapossibilia credenti

24{Etcontinuoexclamanspaterpueri,cumlacrimis aiebat:Credo,Domine;adiuvaincredulitatemmeam.

25EtcumvideretJesusconcurrentemturbam,comminatus estspirituiimmundo,dicensilli:Surdeetmutespiritus, egopræcipiotibi,exiabeo:etampliusneintroëasineum

26Etexclamavitspiritus,etsciditeumvalde,etexivitab eoitautmultidicerentquiamortuusest

Jesusautemtenensmanumejuselevaviteum.etsurrexit.

28Etcumintroissetindomum,discipuliejussecreto interrogabanteum:Quarenosnonpotuimuseicereeum?

29Etdixitillis:Hocgenusinnullopotestexire,nisiin orationeetjejunio

30EtindeprofectiperagrabantGalilæam;necvolebat quemquamscire

Docebatautemdiscipulossuosetdicebatillis:“Filius hoministradeturinmanushominum,etoccidenteum;et postquamoccisusest,resurgettertiadie;

32Atilliignorabantverbum,ettimebanteuminterrogare

33EtveneruntCapharnaumQuicumdomiesset, interrogabateos:Quidinviatractabatis?

34Atillitacuerunt:initinereenimintersedisceptabant, quisessetmaior.

35etsedensvocavitduodecimetaitillissiquisvoluerit primusessehiceritomniumnovissimusetservusomnium

36Etapprehendenspuerum,statuiteuminmedioeorum: etassumptisulnis,dixiteis:

37Quisquisunumextalibuspuerisreceperitinnomine meo,merecipit:etquicumquemesusceperit,nonme suscipit,sedeumquimemisit

38EtresponditeiJoannes,dicens:Magister,vidimus quemdaminnominetuoejicientemdæmonia,etnon sequiturnos:etprohibuimuseum,quianonsequiturnos

39Jesusautemait:Noliteprohibereeum:nemoestenim quifaciatvirtuteminnominemeo,quipossitleviterloqui deme

40quienimnonestadversumnos,pronobisest

41Quisquisenimpotumdederitvobiscalicemaquæin nominemeo,quiaChristiestis:amendicovobis,non perdetmercedemsuam

42Etquicumquescandalizaveritunumdepusillisistisqui inmecredunt,expediteiutsuspendaturmolaasinariain colloejus,etinmaremittatur

43Etsimanustuascandalizatte,abscideeam:bonumtibi estadvitamingredidebilem,quamduasmanushabentem ireingehennam,inignemquinumquamexstinguitur: 44Ubivermiseorumnonmoritur,etignisnonexstinguitur. 45Etsipestuusscandalizatte,abscideeum:bonumtibi estadvitamingrediclaudum,quamduospedeshabentem mittiingehennamignis,quinumquamexstinguitur:

46Ubivermiseorumnonmoritur,etignisnonextinguitur

47Etsioculustuusscandalizatte,erueeum:bonumtibi estcumunooculoinregnumDeiintroire,quamduos oculoshabentemmittiingehennamignis:

48ubivermiseorumnonmoritur,etignisnonexstinguitur 49Omnisenimignesalietur,etomnisvictimasalesalietur.

50{Bonumestsal:quodsisalinsulsumfuerit,inquoillud condietis?Habeteinvobissal,etpacemhabeteintervos

CAPITULUM10

1EtindeexsurgensvenitinfinesIudaeaeultraIordanem: etconveniuntiterumturbaeadeum;et,sicutconsueverat, iterumdocebatillos

2Etaccedentespharisæiinterrogabanteum:Silicetvero uxoremdimittere:tentanteseum

3Atillerespondens,dixiteis:Quidvobispræcepit Moyses?

4Quidixerunt:Moysespermisitlibellumrepudiiscribere, etdimittere

5{EtrespondensJesus,dixiteis:Adduritiamcordisvestri scripsitvobispræceptumistud

6Abinitioautemcreaturaemasculumetfeminamfeciteos

7Propterhocrelinquethomopatremetmatremsuam,et adhærebituxorisuæ,eteruntduoincarneuna

8{Itaquejamnonsuntduo,sedunacaro.

9QuodergoDeusconjunxit,homononseparet

10Etindomoiterumdiscipuliejusdeeodem interrogaverunteum.

11Etaitillis:Quicumquedimiserituxoremsuam,etaliam duxerit,mœchatursupeream

12Etsimulierdimiseritvirumsuum,etaliinupserit, mœchatur.

13EtofferebantilliparvulosuttangeretillosDiscipuli autemcomminabanturofferentibus.

14Jesusautemvidens,indignetulit,etaitillis:Sinite parvulosvenireadme,etneprohibueritiseos:taliumest enimregnumDei

15Amendicovobis:QuisquisnonreceperitregnumDei velutparvulus,nonintrabitinillud

16Etcomplexanseos,imponensmanussuperillos, benedixitillis

17Etcumegressusessetinviam,accurrensquidam,et genuflexoanteeum,rogabateum:Magisterbone,quid faciamutvitamæternampossideam?

18Jesusautemdixitei:Quidmedicisbonum?nemo bonus,nisiunusDeus.

19Mandatanosti:Nonoccides; 20Atillerespondens,aitilli:Magister,hæcomnia custodiviajuventutemea.

21TuncJesusvidenseumdilexiteum,etdixitei:Unum tibideest:vade,quæcumquehabesvende,etdapauperibus, ethabebisthesaurumincælo:etveni,tollecrucem,et sequereme

22Quicontristatusinverbo,abiitmœrens:eratenim habensmultaspossessiones.

23EtcircumspiciensJesus,aitdiscipulissuis:Quam difficilequipecuniashabent,inregnumDeiintroibunt?

24Discipuliautemobstupescebantinverbisejus.AtIesus rursusrespondensaitillis:“Filioli,quamdifficileest, confidentesinpecuniis,inregnumDeiintroire!

25Faciliusestcamelumperforamenacustransire,quam divitemintrareinregnumDei

26Quimagisadmirabantur,dicentesadsemetipsos:Et quispotestsalvusfieri?

27EtaspicienseosJesus,ait:Apudhominesimpossibile est,sednonapudDeum:omniaenimpossibiliasuntapud Deum.

28TunccœpiteiPetrusdicere:Eccenosdimisimusomnia etsecutisumuste

29respondensautemIesusdixitamendicovobisnemoest quireliqueritdomumautfratresautsororesautpatremaut matremautuxoremautfiliosautagrosproptermeet evangelium,

30sedcentuplumaccipietintemporeistodomosetfratres etsororesetmatresetfiliosetagrosinpersecutionibuset infuturoseculovitamaeternam.

31Multiautemeruntpriminovissimietnovissimus primus.

32EterantinviaascendentesJerosolymamJesusautem antecedebateosetcumsequerentur,timueruntIpseautem iterumadsumensduodecim,coepitnarrareeisquidnam fieretei.

33dicentes:EcceascendimusinJerusalemetFilius hoministradeturprincipibussacerdotumetscribis; Condemnabunteumettradenteumgentibus

34Etirridebunteum,etflagellabunt:etconspuenteum,et occidenteum,ettertiadieresurget.

35EtacceduntadeumJacobusetJoannesfiliiZebedæi, dicentes:Magister,volumusutquodcumquevoluerimus, faciasnobis.

36Atilledixiteis:Quidvultisutfaciamvobis?

37Aitilli:Danobisutunusaddexteramtuametaliusad sinistramsedeamusingloriatua.

38Jesusautemaiteis:Nescitisquidpetatis:potestisbibere calicem,quemegobibo?etbaptismoquoegobaptizor baptizari?

39Atillidixeruntei:PossumusJesusautemaiteis: Calicemquidem,quemegobibo,bibetis;baptismate autem,quoegobaptizor,baptizabimini;

40Sedereautemaddexterammeametadsinistramnonest meumdare;sedeisquibusparatumestdabitur

41EtaudientesdecemcoeperuntindignarideIacoboet Ioanne

42Jesusautemvocaviteosadse,etaitillis:Scitisquiahi, quividebanturregeregentibus,dominantureorumet majoreseorumpotestatemexercentineos

43Sicautemnoneritintervos:sedquicumquevoluerit intervosmaioresse,eritvesterminister:

44{Quicumqueautemvestrumfueritprimus,eritomnium servus.

45NametFiliushominisnonvenitministrari,sed ministrare,etdareanimamsuamredemptionempromultis 46EtveniuntinIericho.EtexeunteeodeIerichocum discipulissuisetturbamulta,caecusBartimaeus,filius Timaei,sedebatsecusviammendicans

47AudiensautemJesusNazarenus,cœpitclamare,et dicere:Jesu,filiDavid,misereremei

48EtcomminabantureimultiuttaceretAtillemulto magisclamabat:FiliDavid,misereremei.

49StansautemJesusjussitillumvocariEtvocantcæcum, dicentesei:Animæquioresto:surge,vocattetevocat 50Etprojectovestimentoejus,surrexit,etvenitadJesum. 51EtrespondensJesusdixitilli:Quidtibivisfaciam? Caecusdixitei:Domine,utvideam

52EtaitilliJesus:Vade.fidestuatesalvamfecit.Et confestimvidit,etsequebatureuminvia

CAPUTXI

1EtcumappropinquassentJerosolymisinBethphageet BethaniaminmontemOliveti,mittitduosexdiscipulissuis, 2etaitillisiteincastellumcontravosetcumintroieritisin eaminvenietispullumligatuminquononsedithomo solviteillumetadducite.

3Etsiquisvobisdixerit:Quidfacitis?dicitequiaDominus eumopushabet;Etconfestimdimitteteum

4Etabeuntesinveneruntpullumligatumantejanuamforis inbivio:etobstupueruntetsolvunteum

5Etquidamdeillicstantibusdicebantillis:Quidfacitis solventespullum?

6QuidixerunteissicutpræceperatJesus:etdimiserunt 7EtduxeruntpullumadJesum:etimponuntillivestimenta sua.etseditsupereum.

8Multiautemvestimentasuastraveruntinvia:aliiautem frondescædebantdearboribus,etsternebantinvia 9Etquipraeibantetquisequebantur,clamabant: “Hosanna!BenedictusquivenitinnomineDomini 10BenedictumsitregnumpatrisnostriDavid,quodvenit innomineDomini:Hosannainexcelsis

11EtintroivitJerosolymamintemplumEtcircumspectis omnibus,cumjamvesperaessethora,exiitinBethaniam cumduodecim

12EtaliadiecumexirentaBethania,esuriit

13Vidensquealongeficumhabentemfolia,venitsiquid forteinveniretinea;etcumvenissetadeam,nihilinvenit praeterfolia;nondumenimerattempusficorum

14{Etrespondensdixitei:Jamnonampliusinæternum extefructumquisquammanducet.Etaudiebantdiscipuli ejus

15EtveniuntinJerosolymamEtintroivitJesusin templum,etcœpiteicerevendentesetementesintemplo: etmensasnummulariorum,etcathedrasvendentium columbassubvertit

16etnonsinebatutquisquamvasportaretpertemplum

17{Etdocebat,dicenseis:Nonnescriptumest:Domus meadomusorationisvocabituromnibusgentibus?Vos autemfecistiseamspeluncamlatronum

18Quoaudito,principessacerdotumetscribaequaerebant quomodoeumperderent:timebantenimeum,quoniam universaturbaadmirabatursuperdoctrinaeius

19Etcumvesperafactaesset,egrediebaturdecivitate

20Etcummanetransirent,videruntficumaridamfactama radicibus

21EtrecordatusPetrus,dixitei:Rabbi,ecceficus,cui maledixisti,aruit.

22EtrespondensJesus,aitillis:HabetefidemDei

23Amenenimdicovobis:Quicumquedixerithuicmonti, Transi,etmitteinmare.etincordesuonondubitabit,sed credeteaquaedicitfutura;quidquiddicat

24Ideodicovobis:Omniaquæcumqueorantespetitis, creditequiaaccipietis,ethabebitisea.

25etcumstatisorantesdimittitesiquidhabetisadversus aliquemutetPatervesterquiincaelisestdimittatvobis peccatavestra

26Siautemnondimiseritis:necPatervester,quiincælis est,dimittetvobispeccatavestra

27EtveniuntiterumJerosolymam.Etcumambularetin templo,acceduntadeumsummisacerdotes,etscribæ,et seniores:

28etdicuntei:Inquapotestatehæcfacis?etquistibidedit hancpotestatemutistafacias?

29RespondensautemJesus,dixiteis:Interrogabovoset egounumsermonem:etrespondemihi:etegovobis dicaminquapotestatehæcfacio

30BaptismusJoannis,decæloerat,anexhominibus? exaudime.

31Atillicogitabant,dicentes:Sidixerimus:Decælo quareergononcredidistisei?

32Sidixerimus:Exhominibus;Timebantpopulum:omnes enimhabebantIoannemquiavereprophetaesset

33EtrespondentesdicuntJesu:Nescimus.Etrespondens Jesusaitillis:Nequeegodicovobisinquapotestatehæc facio

CAPITULUM12

1EtcoepitillisinparabolisloquiEtplantavitvineam homo,etcircumdediteamsepem:etfoditlacum,et ædificavitturrim,etlocaviteamagricolis,etperegre profectusest.

2Etintemporemisitadcultoresservum,utabagricolis acciperetdefructuvineæ

3Quiapprehensumeumceciderunt,etdimiseruntvacuum.

4Etiterummisitadillosaliumservum;etipsummiserunt incaputetvulneraverunteumetincontumeliameius dimiserunt

5Etiterumaliummisit.etaliosmultosinterfecerunt;alios verberantes,quosdamoccidendo.

6Adhucergounumhabensfiliumcarissimum,etillum misitadeosnovissimum,dicens:Verebunturfiliummeum

7Coloniautemillidixeruntadinvicem:Hicesthæres. Venite,occidamuseum,etnostraerithereditas

8Etapprehendenteseum,occiderunt:etejeceruntextra vineam

9Quidergofacietdominusvineæ?Venietetperdet colonosetdabitvineamaliis.

10Necscripturamhanclegistis;Lapidem,quem reprobaveruntædificantes,hicfactusestincaputanguli; 11aDominofactumestistudetestmirabileinoculis nostris

12Etquærebanteumtenere:ettimueruntturbam: cognoveruntenimquoniamadeosparabolamhancdixerit. 13Etmittuntadeumquosdamexpharisaeisetherodianis, uteumcaperentinverbo

14quicumvenissentdicunteimagisterscimusquiaverax esetnoncurasquemquamnonenimrespicispersonam hominumsedviamDeiinveritatedocessilicetdare tributumCaesari,annon?

15Dabimus,annondabimus?Quisciensversutiameorum, aitillis:Quidmetentatis?affertemihidenariumut videam.

16AtilliattuleruntEtaitillis:“Cuiusestimagohaecet inscriptio?Dicuntei:Cæsaris

17Iesusautemdixitillis:“QuaesuntCaesaris,reddite Caesariet,quaesuntDei,Deo!Etmirabantursupereo

18TuncacceduntadeumSadducæi,quidicunt resurrectionemnonesse;etinterrogaverunteumdicentes

19MagisterMoysesscripsitnobis:Simortuusfueritfrater hominis,etreliquerituxoremsuampostse,etnon reliqueritfilios,utaccipiatfratersuusuxoremsuam,et resuscitetsemenfratrisuo

20Septemergofratreserant:etprimusaccepituxorem,et mortuusestnonrelictosemine.

21Etsecundusaccepiteam,etmortuusest:nonreliquit semen,ettertiussimiliter

22Etacceperunteamsimiliterseptem:etnonreliquerunt semenNovissimaomniumdefunctaestetmulier

23Inresurrectioneergocumresurrexerint,cujusdehiserit uxor?septemenimhabuerunteamuxorem.

24RespondensautemIesusaitillis:“Noliteerrare,quia nonscitisScripturasnequevirtutemDei?

25Cumenimamortuisresurrexerint,nequenubent,neque nubentursedsicutangeliquiincaelosunt

26etdemortuisresurrexerintnonlegistisinlibroMoysi quiainrubolocutusesteiDeusdicensegosumDeus AbrahametDeusIsaacetDeusIacob?

27NonestDeusmortuorum,sedviventium:vosergo multumerratis

28Etaccessitunusdescribis,quiaudieratillos conquirentes,etvidensquoniambeneillisresponderit, interrogaviteumquodessetprimumomniummandatum

29{EtresponditeiJesus:Primumomniummandatorum DominusDeusnosterDominusunusest

30DiligesDominumDeumtuumextotocordetuo,etex totaanimatua,etextotamentetua,etexomnibus virtutibustuis:hocestprimummandatum Secundumautemsimileesthuic:Diligesproximumtuum sicutteipsum.Majushorumaliudmandatumnonest.

32Etaitilliscriba:Bene,Magister,inveritatedixisti,quia unusestDeus;etnonestaliuspraetereum

33Etdiligereeumextotocorde,etextotointellectu,etex totaanima,etextotavirtute,etdiligereproximum tamquamseipsum,superomniaholocaustaetsacrificia

34{Jesusautemvidensquodsapienterrespondisset,dixit illi:NoneslongearegnoDeiEtnemojamaudebateum interrogare.

35EtrespondensJesus,dixitdocensintemplo:Quomodo dicuntscribæChristumfiliumesseDavid?

36IpseenimDaviddixitinSpirituSancto:DixitDominus Dominomeo:Sedeadextrismeis,donecponaminimicos tuosscabellumpedumtuorum

37IpseergoDaviddiciteumDominum.etundeestfilius eius?Etmultaturbaeumlibenteraudivit

38Etaitillisindoctrinasua:Caveteascribisquiamantin longisvestimentisire,etinforosalutationes.

39etprimatesinsynagogisetsuperiorainconviviis

40quidevorantdomosviduarumsimulanteslongam orationemhiiaccipientdamnationemmaiorem

41Etsedebatcontragazophylacium:etaspexitquomodo turbaiactabatpecuniamingazophylacium:etmultidivites iactabantmulta.

42Cumvenissetautemunaviduapauper,misitduominuta, quodestquadrans

43etconvocansdiscipulossuosaitillisamendicovobis quiaviduahaecpauperplusomnibusmisitquimiseruntin gazophylacium

44Omnesenimexabundantiasuamiserunt;Haecautem depenuriasuamisitomnia,quaehabebat,etomnem victumsuum

CAPITULUM13

1Etcumegredereturdetemplo,diciteiunusexdiscipulis ejus:Magister,aspicequaleslapides,etquaeaedificiahic sunt?

2EtIesusaitilli:“Videshasmagnasaedificationes?non relinqueturlapissuperlapidemquinondestruatur

3EtcumsederetinmonteOlivarumcontratemplum, Petrus,etJacobus,etJoannes,etAndreassecreto interrogabanteum:

4Dicnobis,quandohæcerunt?etquoderitsignumcum omniaistacomplebuntur?

5{EtrespondensJesuscœpitillisdicere:Videtenequis vosseducat

6multienimvenientinnominemeodicentesegosum Christusetmultosseducent

7Cumaudieritisautembellaetopinionesbellorum,nolite turbari;sednondumeritfinis

Exsurgetenimgensingentem,etregnuminregnum;et eruntterræmotusperloca,etfamesettribulationes:hæc suntinitiadolorum

9Videteautemvosmetipsos,quiatradentvosconciliis;et insynagogisvapulabitis,etantepraesidesetreges duceminiproptermeintestimoniumillis

10Etinomnesgentesprimumoportetprædicari Evangelium.

11Cumautemduxerintvos,ettradentvos,nolite praecogitarequidloquamini,necpræmeditemini:sedquod datumestvobisinillahora,iddicite:nonenimvosestis quiloquimini,sedspiritumsanctum

12Tradetautemfraterfratreminmortem,etpaterfilium etconsurgentfiliiinparentes,etmorteafficienteos.

13EteritisodioomnibuspropternomenmeumQuiautem sustinueritinfinem,hicsalvuserit

14Cumautemvideritisabominationemdesolationis,de quadictumestaDanieleprophetastantem,ubinondebet, quilegitintelligat,tuncquiinIudaeasunt,fugiantin montes:

15etquiintectonondescendatindomumnecintroeatut tollatquiddedomosua

16etquiinagrononrevertaturtollerevestimentumsuum

17Væautemprægnantibusetnutrientibusinillisdiebus! 18Orateverouthiemenonfiant.

19Eruntenimdiesillitribulationestalesqualesnon fueruntabinitiocreaturæ,quamcondiditDeususquenunc, nequefient.

20EtnisibreviassetDominusdiesistos,nonfieretsalva omniscaro:sedpropterelectos,quoselegit,breviavitdies 21Etsiquisvobisdixerit:EccehicestChristus.ecceibi est;necredasei;

22Exsurgentenimpseudochristietpseudoprophetæ,et dabuntsignaetportentaadseducendos,sifieripotest, etiamelectos

23Vosautemvidete:eccepraedixivobisomnia 24sedindiebusillisposttribulationemillamsol contenebrabituretlunanondabitlumensuum

25Etstellædecælocadent,etvirtutes,quæincælissunt, concutientur.

26EttuncvidebuntFiliumhominisvenienteminnubibus cumvirtutemultaetgloria

27Ettuncmittetangelossuos,etcongregabitelectossuos aquatuorventis,asummoterræusqueadsummumcæli 28AficuautemdisciteparabolamCumadhucramuseius sitetmittitfolia,scitotequoniampropeestæstas.

29Sicetvos,cumvideritishæcfieri,scitotequodprope estadjanuis

30Amendicovobis,quoniamnontransibitgeneratiohæc, donecomniaistafiant

31Cælumetterratransibunt:verbaautemmeanon transibunt.

32Dedieautemilloethoranemoscit,nequeangeliin caelonequeFilius,nisiPater.

Videte,vigilate,etorate:nescitisenimquandotempussit

34Sicuthomoquiperegreprofectusreliquitdomumsuam, etdeditservissuispotestatemcuiusqueoperis,etianitori mandavitutvigilaret.

35Vigilateitaque:nescitisenimquandopaterfamilias veneritsero,anmedianocte,angallicantu,anmane; 36repenteveniensinveniatvosdormientes

37Quodautemvobisdico,omnibusdico:Vigilate

CAPITULUM14

1EratautemPaschaetazymapostbiduum:etquærebant summisacerdotesetscribæquomodoeumdolotenerent,et occiderent

2Dicebantautem:Nonindiefesto,nefortetumultusfieret populi.

3EtcumessetBethaniaindomoSimonisleprosi recumberet,venitmulierhabensalabastrumunguentinardi nardipretiosissimi;fregitquepyxidemeteffuditsuper caputeius

4Erantautemquidamindigneferentesintrasemetipsos,et dicentes:Utquidperditioistaunguentifactaest?

Poteratenimunguentumistudveniriplusquamtrecentis denariis,etdaripauperibusEtmurmuraveruntcontraeam

6Iesusautemdixit:Siniteeam;quidillimolestiestis? bonumopusoperataestinme

7Semperenimpaupereshabetisvobiscum:etcum volueritis,potestisillisbenefacere:meautemnonsemper habetis

8Fecitquodpotuit:prævenitungerecorpusmeumad sepulturam

9Amendicovobis:Ubicumqueprædicabiturhoc evangeliumintotomundo,ethoc,quodfecit,memorabitur inmemoriamejus

10EtJudasIscariotes,unusdeduodecim,abiitadsummos sacerdotes,utprodereteumillis.

11Quiaudientesgavisisunt:etpromiserunteipecuniamse daturosEtquaerebatquomodoeumcommodetraderet

12PrimaautemdieAzymorum,cumoccidissentPascha, dixerunteidiscipulieius:“Ubiviseamusetparemustibi utmanducesPascha?

13Etmittitduosexdiscipulissuis,etdiciteis:Itein civitatem:etoccurretvobishomolagenamaquæferens: sequereeum

14Etquocumqueintroiverit,dicitepatrifamiliasdomus: “Magisterdicit:Ubiestrefectiomea,ubiPaschacum discipulismeismanducem?”

15Ipsevobisostendetcenaculummagnumstratumet paratum;ibiparatenobis

16Etexeuntesdiscipuliejusveneruntincivitatem,et inveneruntsicutdixitillis,etparaveruntpascha.

17Vespereautemfactocumduodecim

18Sedentibusautemillis,etmanducantibus,dixitJesus: Amendicovobis:Unusexvobisquimanducatmecum, tradetme

19atillicoeperuntcontristarietdicereeisingillatim numquidegoaliusautemdixit:“Numquidegosum?”.

20{Ipseautemrespondensaitillis:Unusestdeduodecim, quiintingitmecumincatino

21{Filiusquidemhominisvadit,sicutscriptumestdeeo: væautemhominiilli,perquemFiliushoministradetur! bonumessethomini,sinatusnonfuisset.

22Etmanducantibusillis,accepitJesuspanem,et benedixit,acfregit,etdediteis,etait:Accipite,et comedite:hocestcorpusmeum

23Etacceptocalice,gratiasagensdediteis:etbiberuntex illoomnes

24Etaitillis:Hicestsanguismeusnovitestamenti,qui promultiseffundetur

25Amendicovobis,jamnonbibamdegeniminevitis usqueindiemillum,quoilludbibamnovuminregnoDei.

26Ethymnodicto,exieruntinmontemOliveti

27EtdiciteisJesus:Omnesscandalizabiminiinmein nocteista:quiascriptumest:Percutiampastorem,et dispergenturoves

28Cumautemresurrexero,praecedamvosinGalilaeam

29Petrusautemaitilli:Etsiomnesscandalizatifuerint, sednonego.

30{EtdiciteiJesus:Amendicotibi,quiahodieetinhac nocte,antequamgalluscantetbis,termenegabis.

31Atillevehementius:Sioportueritmemoritecum,non tenegaboSimiliteretomnesdixerunt

32EtveniuntinlocumquidiciturGethsemani:etdicit discipulissuis:Sedetehic,donecorem.

33EtassumptoPetro,etJacoboetJoanne,cœpitcontristari etmœstusesse

34Etaitillis:Tristisestanimameausqueadmortem: sustinetehic,etvigilate

35Etprogressuspusillumprociditinterram,etorabatut,si fieriposset,transiretabeohora

36etdicebatAbbaPateromniatibipossibiliasunttransfer calicemistumame:verumtamennonquodegovolo,sed quodtu

37Etvenit,etinveniteosdormientes,etaitPetro:Simon, dormis?nonpotuistiunahoravigilare?

38{vigilateetorate,utnonintretisintentationemSpiritus quidempromptusest,caroveroinfirma

39Etiterumabiensoravit,eumdemsermonemdicens.

40Etcumrevertisset,iteruminveniteosdormientes:erant enimoculieorumgravati

41Etvenittertio,etaitillis:Dormitejam,etrequiescite. eccetraditurFiliushominisinmanuspeccatorum

42Surgite,eamus;eccequimetradet,propeest

43Etcontinuo,adhuceoloquente,venitJudas,unusde duodecim,etcumeoturbamultacumgladiisetlignis,a summissacerdotibus,etscribis,etsenioribus

44Quiautemtradiditeum,deditillissignum,dicens: Quemcumqueosculatusfuero,ipseest;apprehendeeumet ducitecaute;

45Quicumvenisset,statimvenitadeumetait: “Praeceptor,praeceptoretosculatusesteum

46Atillimanusinjeceruntineum,ettenuerunteum

47Etunusdecircumstantibuseducensgladiumpercussit servumsummisacerdotisetamputavitilliauriculam

48EtrespondensJesus,aitillis:Tamquamadlatronem existiscumgladiisetligniscomprehendereme?

49Quotidieeramapudvosintemplodocens,etnonme tenuistis:sedoportetimpleriScripturas

50Etrelinquenteseumomnes,fugerunt.

51Etquidamiuvenissequebatureumamictussindone nudojuvenestenuerunteum;

52Atille,relictosindone,nudusprofugitabeis.

53EtadduxeruntJesumadpontificem:etconveneruntcum eoomnesprincipessacerdotum,etseniores,etscribæ.

54Petrusautemsequebatureumalonge,usqueinatrium principissacerdotum:etseditcumministris,etcalefaciebat seadignem

55Summiverosacerdotesetomneconciliumquærebant adversusJesumtestimoniumuteummortitraderent:nec inveniebantetnoninveni

56Multienimtestimoniumperhibuitdeillo,etnonerat convenienstestimoniumillorum

57Etsurgentesquidam,falsumtestimoniumferebant adversuseum,dicentes:

58nosaudivimuseumdicentem:Destruamtemplumhoc manufactum,etintratriduumaliudnonmanufactum ædificabo

59Etnoneratconvenienstestimoniumillorum

60Etexsurgensprincepssacerdotuminmedioejus, interrogavitJesum,dicens:Nonrespondesquidquam? quidistiadversumtetestificantur?

61Illeautemtacebat,etnihilrespondit.Iterumprinceps sacerdotuminterrogaviteum,etdixitei:TuesChristus FiliusBenedicti?

62Jesusautemdixit:Egosum:etvidebitisFilium hominissedentemadextrisvirtutis,etvenientemin nubibuscæli

63Summusautemsacerdosscindensvestimentasua,ait: Quidadhucdesideramustestes?

64Audistisblasphemiam:quidvobisvidetur?Quiomnes condemnaverunteumreummortis.

65Etcœperuntquidamconspuereeum:etvelarefaciem ejus,etcolaphizareeum,etdicereei:Prophetiza:et ministripercutiebanteumpalmismanuumsuarum.

66CumautemessetPetrusinatriodeorsum,venitunaex ancillissummisacerdotis

67EtcumvidissetPetrumcalefacientemse,aspiciens illum,ait:EttucumJesuNazarenoeras

68Atillenegavit,dicens:Nequescio,nequenoviquid dicas.Etexivitinporticum;Etexiitforasanteatrium,et galluscantavit

69Etiterumviditillumpuella,etcœpitastantibusdicere: Hicexillisest.

70AtilleiterumnegavitEtpaulopostiterum,quiastabant, dixeruntPetro:Vereexillises:namGalilaeuses,et loquelatuaconcordat.

71Etcoepitmaledicereetiurare:“Nesciohunc,dequo dicitis;

72{Etiterumgalluscantavit.EtrecordatusestPetrus verbiquoddixerateiJesus:Priusquamgalluscantetbis,ter menegabisQuodcumcogitasset,flevit

Capitulum15

1Etconfestimmaneconsiliumfeceruntprincipes sacerdotumetsenioresetscribaeetomneconciliumet ligaveruntIesumetduxeruntillumettradideruntPilato

2{EtinterrogaviteumPilatus:TuesrexJudæorum?At illerespondensaitilli:Tudicis

3Etaccusabanteumsummisacerdotesinmultis

4Pilatusautemrursuminterrogaviteumdicensnon respondesquicquamvideinquantisteaccusantecce quantaadversumtedicunttestimonia

5Jesusautemadhucnihilrespondit.itautmirareturPilatus.

6Perdiemautemfestumsolebatdimittereillisunumex vinctis,quemcumquepetissent.

7EratautemquidicebaturBarrabas,quicumseditiosiserat vinctus,quiinseditionefecerathomicidium

8Etcumascendissetturba,coepitrogare,sicutfaciebat illis.

Pilatusautemresponditeis,dicens:Vultisdimittamvobis regemJudæorum?

10Sciebatenimquodperinvidiamtradidissenteumsummi sacerdotes

11Pontificesautemconcitaveruntturbam,utmagis Barabbamdimittereteis

12Pilatusautemiterumrespondensdixitillis:Quidergo vultisfaciamei,quemdicitisregemJudaeorum?

13Atilliiterumclamaverunt:Crucifigeeum

14Pilatusverodicebatillis:Quidenimmalifecit?Atilli magisclamabant:Crucifigeeum.

15Pilatusautemvolenspopulosatisfacere,dimisitillis Barabbam,ettradiditJesumflagelliscæsum,ut crucifigeretur.

16Ducebantautemeummilitesinpraetorium,qui dicebaturPraetoriumetconvocantomnescohortes

17etinduunteumpurpuraetplectentescoronamdespinis posueruntsupercaputeius

18Etcoeperuntsalutareeum:AverexIudaeorum

19Etpercutiebantcaputejusarundine:etconspuebant eum,etponentesgenua,adorabanteum

20Etpostquamilluseruntei,exuerunteumpurpura,et induerunteumvestimentissuis,eteduxerunteumut crucifigerent

21EtcompellebantSimonemquendamCyrenensem venientemdevilla,patremAlexandrietRufi,utportaret crucemeius

22EtperducunteuminGolgothalocum,quodest interpretatumCalvariaelocus

23Etdabanteibiberemyrrhatumvinum:etnonaccepit 24etcumcrucifixerunteum,diviseruntvestimentaeius, mittentessortemsupereis,quidtolleretunusquisque

25Eratautemhoratertia:etcrucifixerunteum

26Eterattituluscausæejusinscriptus:RexJudæorum.

27Etcumeocrucifiguntduoslatronesunumadextriset alterumasinistrisejus

28EtsuppletaestScriptura,dicens:Etcuminiquis deputatusest

29etpraetereuntesblasphemabanteummoventescapita suaetdicentesvaquidestruistemplumetintribusdiebus aedificatis

30Salvumfactemetipsum,etdescendedecruce

31Similiteretsummisacerdotesilludentes,dixeruntad semetipsoscumscribis:Aliossalvosfecit;seipsumnon potestsalvumfacere

32ChristusrexIsraeldescendatnuncdecruce,ut videamusetcredamusEtquicumeocrucifixierant, maledixeruntei

33Etfactahorasexta,tenebræfactæsuntpertotamterram usqueinhoramnonam

34EthoranonaexclamavitJesusvocemagna,dicens:Eloi, Heloi,lemasabacthani?quodestinterpretatum:Deusmeus, Deusmeus,utquiddereliquistime?

35Etquidamdecircumstantibusaudientes,dicebant:Ecce Eliamvocat.

36etcucurritetimplevitspongiamplenamacetoet imposuitarundinietdabateibiberedicensdimitte videamussiEliasveneritadtollendumeum

37Jesusautememissavocemagnaexpiravit

38Etvelumtempliscissumestmediumasummousque deorsum.

39Vidensautemcenturio,quistabatexadversoeius,sic clamansetexpiravit,dicens:VereFiliusDeieratiste

40erantautemetmulieresdelongeaspicientesinquibus eratMariaMagdaleneetMariaIacobiminorisetIosephet Salome

41quietcumessetinGalilaeasecutaesteumet ministrabateietaliaemultaequaesimulascenderantcum eoinHierusalem

42etcumiamseroessetfactum,quiaeratparasceve,idest, pridiesabbatum;

43JosephusabArimathæa,consiliariushonorabilis,quiet expectabatregnumDei,venit,etfiducialiteragensad Pilatum,petiitquecorpusJesu

44Pilatusautemmirabatursijamobiisset.Etaccersito centurione,interrogaviteumsijammortuusesset.

45Quodcumcognovissetacenturione,deditcorpus Joseph 46Etemitsindonem,etdeposuiteum:etinvolviteum linteis:etposuiteuminmonumentoquoderatexcisumde petra,etadvolvitlapidemadostiummonumenti

47MariaautemMagdaleneetMariaJosephaspiciebantubi poneretur

Caput16

1Etcumtransissetsabbatum,MariaMagdaleneetMaria IacobietSalomeemeruntaromatautvenientesungerent eum

2Etvaldemaneunasabbatorum,veneruntad monumentumortosole

3Etdicebantadinvicem:Quisrevolvetnobislapidemab ostiomonumenti?

4EtrespicientesvideruntrevolutumlapidemEratquippe magnusvalde

5Etintroëuntesinmonumentumvideruntjuvenem sedentemindextris,coopertumstolacandida,et obstupueruntettimuerunt

6Quidicitillis:Noliteexpavescere:Jesumquæritis Nazarenum,crucifixum:surrexiteccelocusubiposuerunt eum

7Sedite,dicitediscipuliseiusetPetroquiapraeceditvos inGalilaeam:ibieumvidebitis,sicutdixitvobis

8Etexeuntesfugeruntdemonumento;Conturbatisunt enimetobstupescebant;necdicebantquemquam;timebant enim

9SurgensautemJesusmaneprimasabbati,apparuitprimo MariæMagdalenæ,dequaeieceratseptemdæmonia.

10Illavadensnuntiavithis,quicumeofuerant,lugentibus etflentibus

11Quicumaudissentquiaviveret,etvisusessetabea,non crediderunt

12Posthæcautemduobusexhisambulantibusostensus estinaliaeffigie,euntibusinvillam.

13Atillieuntesnuntiaveruntceteris:necilliscrediderunt

14Novissimerecumbentibusillisundecimapparuit:et exprobravitincredulitatemeorumetduritiamcordis:quia iis,quivideranteumresurrexisse,noncrediderunt

15Etdixiteis:“Euntesinmundumuniversumpraedicate evangeliumomnicreaturae

16Quicredideritetbaptizatusfuerit,salvuserit;quiautem noncrediderit,condemnabitur

17signaautemeosquicrediderinthaecsequenturIn nominemeodaemoniaeicient;linguisloquenturnovis; 18Serpentestollent;etsimortiferumquidbiberint,noneis nocebit;superægrosmanusimponent,etbenehabebunt

19EtpostquamDominuslocutusesteis,assumptusestin cælum,etseditadextrisDei.

20illiautemprofectipraedicaveruntubiqueDomino cooperanteetsermonemconfirmantesequentibussignis Amen.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.