FÆÐA FOOD ICEL ANDICFOOD.IS
Reykjavík
2020
Reykjavík
2020
18 28
You don't need to walk for a long before you'll find a place to buy a cup of coffee in Reykjavík. Here is a map of all the cafés in downtown Reykjavík.
21
17
26 27
1 16 ZIMSEN BORGARTÚN 10-12 Vesturgata 2a 2 KAFFITÁR 17 IÐA BISTRØ RÖST BISTRO 19 FLÓKAGATA 24 Geirsgata 5c 3 KLAMBRAR 18 REYKJAVÍK ROASTERS VEST BRAUTARHOLT 2 Melhagi 20-22 4 REYKJAVÍK 19 KAFFI ROAST - TE & KAFFI HLEMMUR MATHÖLL 5 MICRO KAFFIBRENNSLAN SISTERHOOD – CAFÉ / SHOP TE & KAFFI LAUGAVEGI 21 ÓÐINSGATA 1 20 22 6 LAUGAVEGUR 77 Piazza Doro: Forza Organic beans from South- and Central-America Expobar Diamant Pro AND THE COOL KIDS Inside this charming and characteristic Nuova Simonelli HVERFISGATA 98 7 EMILIE Reykjavík house with it's corrugated iron Something for your heart, body, and boarding is the perfect stop for refreshsoul. Run by two yoga loving sisters & KAFFI ing cup of freshly made coffee drink of supporting a healthy spiritual lifestyle. 27 8 TELAUGAVEGUR your choice, even liquorice latté! Get an Offering organic coffee, freshly made REYKJAVÍK ROASTERS Icelandic kleina or carrot cake with it sandwiches, nutritious breakfasts, 9 KÁRASTÍGUR 1 or grab a quick sandwich or lunch, they smoothies, and exotic nutritious hot are renown for their simple but delicious drinks you've never heard of before like KAKTUS ESPRESSO BAR meals and cosy interior. wild Icelandic bilberry latte. 10 VITASTÍGUR 12 BABALÚ SKÓLAVÖRÐUSTÍGUR 22 11 CAFÉ STOFAN CAFÉ MOKKA KAFFI VESTURGATA 3 SKÓLAVÖRÐUSTÍGUR 3A 21 23 REYKJAVÍK CAT CAFÉ Chaqwa Espresso 100% Arabica La Cimbali BERGSTAÐASTRÆTI 10A 12 THE Conti Tci Serving espresso since 1958. The unchanged interior is deep-rooted in With the coffee aroma and old-fashGRUNDASTÍG 10 13 HANNESARHOLT Icelandic culture and in the heart of ioned Icelandic atmosphere that hits every bohemian, both as a café and an you as you walk in, it's no wonder this KAFFIFÉLAGIÐ ambitious art gallery. Serving the first cafe is so beloved by local hipsters and 14 SKÓLAVÖRÐUSTÍGUR 10 real espresso, cappuccino, and café artists. Offering a perfect selection of latte, not forgetting their famous house coffee drinks, cakes, sandwiches and TE & KAFFI waffles. Drink in the echoes of the '60s! light fare but also a good selection of 15 HAFNARSTRÆTI 20 beer and wine. Check out their Facebook TE & KAFFI BORGARTÚN 21A
TE & KAFFI AUSTURSTRÆTI 18
29
BEANS: MACHINE:
BEANS:
MACHINE:
511 5888 | FB
511 6367 | systrasamlagid.is
BEANS: MACHINE:
MACHINE:
page for events and happy hour.
2 FÆÐA|FOOD
546 1842 | FB
552 1174 | mokka.is
Vistvæn prentun - Guðjón Ó
1
2
7 5 24
15
10 20 16
25
6
8
4
23 14
12
22
9 11
13
3
KÖTTURINN HVERFISGATA 16A 24 GRÁI House blend from a domestic
PARÍS ALEPPO KAFFI TRYGGVAGATA 13 26KAFFI AUSTURSTRÆTI 14 28 Chaqwa Dark Roast 100% Arabica Lavazza
MACHINE: La Cimbali
Newly renovated French bistro in the heart of Reykjavík with big windows and city vibes. High-quality food and drinks from morning till evening. On good days, sit outside and enjoy your meal or drink and watch the people passing by, or as the French say – Se la vie!
BEANS:
supplier
This is the place whenever in need for a hearty American breakfast or lunch, not to mention a great cup of coffee or tea in a small and cosy environment. They offer wonderful homemade bread, yummi bagels, delicious pancakes, tuna salad, hummus and more. 551 1544 | FB
25
KAFFITÁR BANKASTRÆTI 8 BEANS: House blend espresso, Daterra Sweet Collection (single origin) MACHINE: LaMarzocco ALTERNATIVE BREWING METHODS: V60 Delicatessen, one of seven alike serving first class freshly roasted coffee from their own roasterie, “From a farm to the cup” whereas personal relations ensure quality coffee and fair trade. Kaffitár has taken the coffee culture to a higher level in Iceland and is certified by “The Swan” a Nordic Ecolabel. 420 2732 | kaffitar.is
BEANS: MACHINE: Conti X-One
551 1020 | cafeparis.is
& KAFFI - MICRO ROAST 9 27 TEAÐALSTRÆTI Freshly roasted beans from the BEANS:
Micro Roast coffee line MACHINE: Victoria Arduino Black Eagle ALTERNATIVE BREWING METHODS: V60, Aeropress and Chemex For both dedicated coffee aficionados and those in search of a good old-fashioned brew, Micro Roast offers new and traditional coffee experiences with a wonderful range of beans to choose from. It's a gem tucked away on the oldest street in Reykjavík.
BEANS: MACHINE: Lavazza
The only Syrian café in Iceland this place is a real gem with their warm interior and great menu. Be sure to try their strong brew of Arabic coffee with cardamom and a baklava made from scratch to go with it. But if you are really hungry, grab a kebab and then icecream, or a croissant and a cinnamon bun, then relax with a cup of your favorite coffee. 552 1511 | FB
- CAFÉ AND ICE CREAM SHOP EIÐISTORG 15 29 ARNA House blend from Kaffitár BEANS: MACHINE: Rancilo
Lactose intolerant? Well, look no further! First of its kind to open in Iceland, this coffee and ice cream shop (a combo to die for) with an ocean view offers multiple selections of delicious ice cream, made from their own milk production, and snacks, all lactose-free! 888 4224 | FB
527 2883 | teogkaffi.is FÆÐA|FOOD 3
KAFFI FYRIR SÁLINA COFFEE FOR THE SOUL Kaffibarþjónn: Vala Stefánsdóttir
TEXTI Sigríður Inga Sigurðardóttir MYNDIR Guðbjörg Gissurardóttir
Vala Stefánsdóttir byrjaði fyrir tilviljun að vinna sem kaffibar þjónn og eftir það varð ekki aftur snúið. Hún hefur nú starfað í faginu um árabil, bæði hér heima og erlendis og fylgist vel með nýjum straumum og stefnum í kaffiheiminum. Vala hefur tekið þátt í kaffibarþjónakeppnum víða um heim með góðum árangri. Þá heldur hún reglulega námskeið fyrir kaffiá hugafólk og á hlut í Kaffibrennslunni Kvörn, sem flytur inn hágæða baunir. Á síðasta ári var hún valin í tíu manna hóp sem tók þátt í ítölskum raunveruleikaþætti, Barista and Farmer, sem var tekinn upp í Kólumbíu. Hann snerist um að koma á sam bandi milli kaffibarþjóna og kaffibænda. Vala segir kaffi ekki aðeins góðan drykk heldur sé það ekki síður félagsleg athöfn sem næri sálina.
Vala Stefánsdóttir stumbled into working as a barista, but once she started there was no turning back. She has worked as a barista for several years, both in Iceland and abroad, and keeps up with the new trends and developments in coffee. Vala has fared well in barista competitions all over the world. And at home she organizes workshops for coffee enthusiasts and is a co-owner of Kvörn Coffee Roasters, which imports high quality beans. In recent years she was one of the ten competitors in the Italian reality show “Barista and Farmer”, which was filmed in Colombia. The show seeks to connect the experiences of baristas with the farmers who grow their coffee. According to Vala, coffee isn't simply a drink, but a social activity that nourishes the soul.
Hvenær byrjaðir þú að drekka kaffi?
When did you start drinking coffee?
„Ég var 17 ára og fyrsti kaffibollinn var kaffi latte með hesli hnetusírópi á Kaffi Karólínu á Akureyri. Nú orðið drekk ég tvo bolla af kaffi á dag og stundum fleiri, ekki síst þegar ég er að vinna. Oftast verður uppáhellt kaffi fyrir valinu.“
“I was 17 and my first coffee was a latte with hazelnut syrup from Kaffi Karólína in Akureyri. Now I drink two cups a day and sometimes more, especially when I'm working. Usually I reach for the brewed coffee.”
Hvar tókstu þín fyrstu skref sem kaffibarþjónn? „Hjá Te og kaffi árið 2008. Á þeim tíma var lítil starfsmenntun í boði en ég frétti að þeir sem tækju þátt í Íslandsmeistaramótum fengju góða þjálfun. Ég hugsaði mig ekki tvisvar um og skráði mig til leiks, eftir að hafa unnið á kaffihúsi aðra hvora helgi í tvo mánuði. Ég útbjó súkkulaðibananafrappó og lenti í 12. sæti af 18. Þetta þykir nú ekki fínn drykkur í þessum bransa, en ég vissi ekki betur þá. Markmiðið er að keppa eins oft og ég hef tök á, og ég hef t.d. orðið Íslandsmeistari í latte-art og einnig í að gera kaffikokteila. Ég hvet alla kaffibarþjóna til að taka þátt í keppnum, það er lærdómsríkt og skemmtilegt. Síðustu árin hef ég líka dæmt í keppnum, hérlendis og erlendis.“
Hvernig er uppáhaldskaffið þitt? „Mér finnst gaman að smakka eitthvað nýtt og helst þegar ein hver annar hellir upp á fyrir mig. Undanfarið hef ég drukkið kaffi frá Kenýu og er mjög hrifin af því, sýrustigið er hátt og það er mikið berjabragð. Kaffi frá Kólumbíu er þó alltaf í mestu uppáhaldi hjá mér.“
Áttu góð ráð fyrir þá sem vilja laga gott kaffi? „Kaupa heilar kaffibaunir og mala heima, enda jafnast fátt á við bragðið og ilminn af fersku, nýmöluðu kaffi. Mikilvægt er að skoða hvaða dag kaffibaunirnar eru brenndar, ekki fyrir hvaða dagsetningu þær eru bestar. Helst eiga ekki að líða fleiri en þrjár vikur frá því kaffið er ristað og pokinn er tekinn með heim. Gott er að athuga hvort kaffibaunirnar séu unnar í nær umhverfinu, því þá eru þær ferskari og helst kaupa íslenska framleiðslu. Ég nota vog og skeiðklukku þegar ég helli upp á, þá veit ég að hver og einn kaffibolli er nákvæmlega eins og ég vil hafa hann. Bara eins og uppskrift þegar maður bakar - ef ég nota alltaf sömu hlutföll og sama tíma, er auðveldara að endurtaka góða uppáhellingu. Ef ég vil hafa kaffið bragðmeira þá mala ég kaffið fínna, en ef það er of beiskt þá stilli ég kvörn ina grófar. Grunnuppskriftin er að nota 60–65 g af kaffi fyrir hvern lítra af vatni.“
How did you start out as a barista? “I started at Te og Kaffi in 2008. At that time there wasn't much in the way of job training, but I heard that if you took part in the Icelandic Championship, you got good training. So without a second thought I registered myself, after having worked at a coffee shop every other weekend for two months. I made a chocolate banana frappé and got twelfth place out of 18. That's not considered a very high-brow drink in this business, but I didn't know any better then. The goal is to compete as often as I can, and my titles now include Icelandic Champion in latte art and also in coffee cocktails. I encourage all baristas to get out there and compete. It's fun and you might learn something. These last few years I've also been on the jury, both in Iceland and abroad.”
What's your favorite coffee? “I like to try new things, and it's even better when someone else is making it. Recently I've been drinking coffee from Kenya that I like very much, it has a high acidity profile and strong berry notes. But coffee from Colombia is always my favorite.”
What's your advice for making a good cup of coffee? “Buy whole beans and grind them at home, because there's no substitute for the flavor and aroma of freshly ground coffee. Note the roasting date of the beans rather than their expiration date. The best coffee won't have been roasted more than three weeks before purchase. It's also good to source coffee roasted locally, which is generally fresher, so look for Icelandic producers when possible. I rely on a scale and timer when I brew my coffee, so I know each cup will be exactly how I want it. Just like any recipe, if I use the same proportions and timing, it's not difficult to recreate a good brew. If I want more flavor I go for a finer grind, and if it's too bitter I dial in a coarser grind. But my starting point is generally 60–65 grams of coffee per liter of water.”
What are your favorite gadgets and tools? Hvaða tæki og tól eru í uppáhaldi? „Ég á nokkrar kaffikvarnir heima. Góð kvörn malar allt kaffið
“I have a few coffee grinders at home. A good grinder will create uniform particles and allow you to adjust the coarseness of FÆÐA|FOOD 5
jafnt, einnig þarf að vera hægt að stilla grófleikann til að geta stjórnað styrkleikanum í uppáhellingunni. Ég hef góða reynslu af heimiliskvörn sem heitir Wilfa, hún er ódýr miðað við gæði. Moccamaster, sem er uppáhellingarvél, er líka í miklu uppáhaldi hjá mér. Hún hitar vatnið upp í 92–93 gráður í einu, svo vatnið verður passlega heitt og hún er fljót að hella upp á.“
the grind to control extraction during the brewing process. I've had good experiences with the Wilfa home grinder, which is a good price for the quality you get. I also like my Moccamaster automatic drip coffee maker. It heats the water up to 92–93°C all at once, so it's just the right temperature and it brews the pot quickly.
Hvernig er draumakaffihúsið þitt?
How would you describe the coffee shop of your dreams?
„Það þarf að bjóða upp á mjög gott kaffi og snögga afgreiðslu, án þess að það komi niður á gæðum þess. Notaleg stemmning er líka lykilatriði.“
“It's got to have great coffee and service has got to be quick, but without sacrificing the quality of the coffee. A comfortable atmosphere is also a must.”
Hvað er á döfinni hjá þér?
What's next for you?
„Halda áfram að þróa Kaffibrennsluna Kvörn, sem við Lukasz Stencel og Ragnhildur Jónsdóttir eigum saman. Hann byrjaði að rista kaffibaunir þegar hann bjó á Stöðvarf irði og notaði til þess frumlegan brennsluofn, sem hann bjó til sjálfur. Þetta var tromluofn, og við smíðina notaði Lukasz það sem hann hafði við höndina, svo sem djúpsteikingarpott, borvél og beygluð eldhúsá höld. Ég rak Kaffi Slipp þegar ég kynntist Lukaszi, og þannig hófst okkar samstarf. Við urðum fljótlega mjög góðir vinir og sammála um hvað okkur langaði að ná fram í kaffi. Fljótlega eftir að Kaffislippur lokaði keypti ég mig inn í Kvörn til að halda þessu samstarfi áfram. Við flytjum einungis inn hágæða kaffi. Allar kaffibaunirnar eru handtíndar og bændurnir tína eingöngu fullþroska ber - sem innihalda sem mest af sætu sem við reynum að kalla fram í brennslunni. Kaffið er flutt inn í gegnum rekjanlegar leiðir, bæði svo við vitum hvernig það er unnið en einnig viljum við vera viss um að kaffibændur fái sanngjarna greiðslu fyrir sína vinnu. Kvörn hefur stækkað hægt og rólega, nýlega byrjuðum við með kaffi í áskrift og draumur inn er að opna okkar eigið kaffihús.“
“I'm continuing to develop Kvörn Coffee Roasters, which I coown with Ranka and Lukasz Stencel. Lukasz started out roasting beans when he lived in Stöðvarfjörður using an inventive roaster he built himself. It was a drum roaster, which Lukasz made with whatever he had lying around, like the vat from a deep-fat fryer, a drill and some kitchen tools bent out of shape. I was running Kaffislippur when I met Lukasz and that's when our partnership began. We quickly became good friends and both wanted to carve out a niche for ourselves in coffee. Not long after Kaffislippur closed I bought into Kvörn to keep the partnership going. We import only high quality coffee. All our beans are harvested by hand as the farmers pick only the ripest beans, which have that sweetness that we bring out by roasting. We only import coffee that supports full traceability, so we know not only how it has been treated but also that the farmers are paid a fair price for their work. And Kvörn has grown, slow and steady. We're soon launching a coffee subscription service, and the dream is to open our own coffee shop.
6 FÆÐA|FOOD
Ert þú að drekka rétta kaffið? Taktu Kaffitársprófið og þú finnur þitt uppáhalds kaffi. profid.kaffitar.is
appelsínugulur
bleikur
blár
Í appelsínugula flokknum eru kaffitegundir með líflegan ávöxt og oft örlítið sætan keim. Kaffið er minna brennt en í öðrum flokkum sem þýðir að þá njóta sín allir tónar kaffibragðsins og þá sérstaklega ávöxturinn.
Í bleika flokknum eru kaffitegundir með góðri fyllingu, það þýðir að kaffið er bragðmeira og bragðið varir lengi í munni. Þær eru brenndar ögn lengur en við það brúnast náttúrulegi sykurinn í baununum meira, fyllingin eykst og merkja má örlítinn brenndan keim.
Í bláa flokknum eru kaffitegundir sem eru brenndar enn lengur. Þá eru brenndir tónar fyrirferðarmestir í bragði, fyllingin eykst og ávöxtur í bragði minnkar.
flokkur
flokkur
flokkur
LISTAVERK Í BOLLA THE FACE IN THE CUP Kaffibarþjónn | Barista: Heiðdís Buzgó
TEXTI Sigríður Inga Sigurðardóttir MYNDIR Heiðdís Buzgó
Hvar lærðir þú að gera andlit í froðu?
Where did you learn to create foam faces?
„Ég lærði þetta fyrst þegar ég hóf störf sem kaffibarþjónn árið 2014. Fyrst var auðvitað mjög erfitt að ná svo mikið sem einföldu hjarta í bollann en þegar það var komið fór boltinn allt í einu að rúlla. Andlitin byrjuðu í raun sem slys. Þegar ég var búin að klúðra hefðbundnu hjarta eða laufblaði brá ég á það ráð að teikna bara í froðuna til að redda málunum, og þaðan þróuðust svo persónurnar sem ég gerði.“
“In 2014, I became a barista. Of course, to begin with, I struggled with making a simple heart, but once I had achieved that, the ball started rolling. As a matter of fact, my first faces came about by accident. Whenever I failed in creating a traditional heart or a leaf, I just drew in the foam to fix it. My characters evolved from there.”
How do you get the ideal foam consistency? Hvernig nærðu góðri froðu? „Mjólkin á að vera þannig freydd að hún verði silkimjúk. Með þessu móti verður auðveldara að búa til mynstur og myndir úr froðunni. Best er að gera þetta með espressó úr espressóvél og handþeyttri mjólk. Hefðbundin froðul ist felst í því að hella mjólkinni beint í kaffibollann og með rétta flæðinu er hægt að skapa mjög fallegar myndir. Svo eru aðrir sem velja örlítið óhefðbundnari aðferðir og teikna í froðuna, eins og ég geri.“
“The milk should be frothed until silky soft. That way, creating patterns and images becomes easier. Making foam art is easiest when you use espresso coffee from an espresso maker and milk that has been frothed manually. Traditional foam art is all about pouring the milk directly into the cup. With the right flow, you can create beautiful images. Then, there are others, myself included, who choose something a bit more unconventional such as drawing in the foam.”
Hvaða tól notar þú?
What kinds of tools do you use?
„Mér finnst best að nota mjög mjóa pinna. Beitti endinn á hita mælinum, sem stundum er notaður á kaffihúsum, hentar mjög vel. En það er líka hægt að nota annað. Sumir láta sér duga tannstöngla en það eru til sérstakir pinnar fyrir froðulist.“
“I like using very sharp pins. For instance, the end of the coffee temperature meter suits perfectly. Some of us make do with toothpicks. Actually, special foam art pins are available.”
Which kind of milk is best suited for frothing, and why? Hvaða mjólk er best að nota og hvers vegna? Mín reynsla er sú að soyamjólk er óstýrlátust og á það til að hlaupa í kekki. Flestar tegundir af haframjólk og fjörmjólk er gott að nota til að ná upp froðu, sem fellur seint. Oft er G-mjólk notuð til að ná upp góðri froðu, það er auðveld asta mjólkin, en mér finnst hún þó falla hraðast og þá koma búbblur og litamisræmi í myndina. Það er ögn erfiðara að nota nýmjólk til að ná góðri froðu en myndin endist mun lengur.“
In my experience, soy milk is the most challenging one, as it tends to curdle. Oat milk and skimmed milk are generally well suited for making long-lasting foam. Long-life milk is always popular, probably being the easiest type to froth. However, in my experience, it collapses the fastest, creating bubbles and colour disparities in the image. Making the perfect foam from whole milk is a bit more complicated, but the image lasts considerably longer.”
Hvernig verður maður góður í froðulist?
How do you become good at foam art?
„Það er hægt að sækja sér endalausan fróðleik og innblástur á Netinu. En aðalmálið er að æfa sig, prófa sig áfram og vera óhræddur við að gera mistök. Í versta falli færðu mynd af stjörnuþoku í bollann, ef allt annað klikkar.“
“The Internet is an endless source of information and inspiration. But at the end of the day, the main thing is to practice, experiment, and dare to make mistakes. Worst case scenario: you get a picture of a galaxy in the cup.” FÆÐA|FOOD 9
UPPÁHALDSKAFFI ÍSLENDINGA Takk fyrir að leyfa okkur að vera með þér á hverjum degi. *Könnun Zenter frá september 2018.
AÐALSTRÆTI · LÆKJARTORG · LAUGAVEGUR · HLEMMUR · BORGARTÚN · SUÐURLANDSBRAUT · KRINGLAN · HAMRABORG · SMÁRALIND
HVAÐA KAFFI DREKKA ÍSLENDINGAR? WHAT DO ICELANDERS DRINK? Íslendingar eru kaffiþyrstir og vita fátt betra en ilmandi, gott kaffi. Við gerðum lauflétta könnun á því hvaða kaffi fólk drekkur heima hjá sér og hvaða kaffi það fær sér á kaffihúsum. Í ljós kom að flestir drekka espresso og americano heimavið og venjuleg uppáhelling fylgir þar fast á eftir. Á kaffihúsum er cappuccino langvinsælast en espresso og café latte berjast um annað sætið.
HEIMA | HOME
Icelanders are big coffee lovers and know nothing better then a nice cup of coffee. But what kind of coffee do Icelanders drink at home? And what do they prefer when they go to some of the nice cafés in downtown Reykjavík?
KAFFIHÚS | COFFEE SHOP
27%
ESPRESSO
37%
27%
AMERICANO
17%
24% 10%
DRIP COFFEE
CAPPUCCINO ESPRESSO CAFÉ LATTE
16%
CAPPUCCINO
11%
MACCHIATO
7%
CAFÉ LATTE
10%
AMERICANO
5%
FRENCH PRESS
9%
DRIP COFFEE
Hvað er á kaffiseðlinum?
E spr e s s o
He it mjól k
K a r a mel l a
Vat n
Mjól k u r f r o ð a
Sú k k u l að i sí r óp
ESPRESSO
C A P P UC C IO
C A F É L AT T E
C A F F É A M E R IC A N O
Grunnur að kaffidrykkjum með mjólk. Malaðar kaffibaunir. Sjóðandi vatn. Búið til undir miklum þrýstingi þar sem espressovél þrýstir kaffinu í gegnum kaffigreip með málmsíu.
1/3 espresso, 1/3 flóuð mjólk og 1/3 mjólkurfroða. Borið fram í 150–210 ml bolla.
1/3 espresso, 2/3 flóuð mjólk. 1 cm mjólkurfroða. Borið fram í 240 ml bolla eða glasi.
1/3 espresso, 2/3 heitt vatn
Uppruni: Ítalía.
Uppruni: Ameríka.
Uppruni: Ameríka.
Uppruni: Ítalía. FÆÐA|FOOD 11
BESTU KANILSNÚÐARNIR ICELANDIC CINNAMON ROLLS MYND Bas Bogaerts
Snúðar og kaffi er gott kombó. Þessir snúðar eru tilvaldir á veturna, enda getur góður skammtur af kanil haldið á manni hita. Þeir eru ekki síðri á sumrin með ískaffi í sólinni.
Coffee and Icelandic cinnamon rolls are always a good combination. Those cinnamon rolls are big, fluffy, soft and absolutely delicious. You can find this recipe and some more on www.icelandicfood.is DE IG 750 ml volgt vatn 15 g þurrger 20 g sykur 1,2 kg hveiti 2 egg 90 g mjúkt smjör 1 tsk. salt F Y LLING 200 g mjúkt smjör kanill 700 g hrásykur GLASSÚR 500 g púðursykur 120 g mjúkt smjör 100 ml mjólk 1 tsk. vanilludropar Setjið allt hráefnið í hræri vélaskál, í sömu röð og gefið er upp, og hrærið saman í deig. Látið hefast undir plast filmu í tvo tíma, eða þar til deigið hefur tvöfaldast. Fletjið deigið út með kökukefli þar til það er 0,5 cm að þykkt. Smyrjið smjörinu í fylling una yfir allt deigið, dreifið kanil yfir og að lokum hrá sykrinum. Rúllið deiginu upp og límið kantinn niður með smá vatni. Skerið rúll una niður í 24 bita og raðið á smurða bökunarplötu, hafið smá bil á milli snúðanna. Leyfið snúðunum að hefast í klukkut íma við stofuhita. Hitið ofninn í 180° C. Bakið kanilsnúðana í 12–15 mínútur og látið kólna. Á meðan má gera glassúrinn í matvinnslu vél. Þegar snúðarnir hafa kólnað má setja glassúrinn á með sprautupoka. Þessi uppskrift er úr nýrri matreiðslubók, ROOTS eða RÆTUR – Matarferðalag um Ísland, eftir Dagnýju Rós Ásmundsdóttur. Höfundur uppskriftarinnar er Andrés á veitingastaðnum Ottó. Dagný Rós er í ítarlegu viðtali í tímaritinu FÆÐA|FOOD 2019-2020.
12 FÆÐA|FOOD
HVAÐAN ER KAFFIÐ? Kaffi er ein algengasta verslunarvara heims, næst á eftir hráolíu. Langmesta kaffiframleiðslan fer fram í Brasilíu en kaffirunninn á rætur sínar að rekja til Eþíópíu og Súdan. Á miðöldum var þessi verðmæti runni fluttur frá Afríku til Jemen þar sem hafnarborgin Mokka varð helsta útflutningshöfn kaffis. Þar í borg voru opnuð kaffihús um 1500 en rúmum áratug síðar var lagt bann við kaffidrykkju því drykkurinn þótti hafa æsandi áhrif á fólk og olli jafnvel svefnleysi. Kaffi náði miklum vinsældum á Arabíuskaganum og var flutt á markað í Evrópu á 16. öld. Það náði síðan mikilli útbreiðslu í Evrópu og Norður-Ameríku á 17. öldinni. Í fyrstu var það drukkið svart og sykurlaust en með tímanum þróuðust ýmsir kaffidrykkir. Bragð kaffis fer eftir tegund en einnig ræktunarskilyrðum, meðhöndlun þess, brennsluaðferðum, mölun og uppáhellingu. Kaffirunninn vex nú um víða veröld en veðurfar og jarðvegur skipta miklu máli til að vel takist til.
ENDURNÝTUM KAFFIKORGINN! Kaffi er einn vinsælasti drykkur landsins og því fellur til mikið af kaffikorgi. Oft endar korgurinn í ruslinu en hann má nýta á ýmsa vegu. LÚXUSDEKUR Kaffikorgurinn hentar í dýrindisdekur til að hreinsa og mýkja húðina. Honum er blandað saman við kókos olíu, hrásykur og síðan er nokkrum dropum af ilmolíu blandað saman við og þá er kominn fínasti líkamsskrúbbur. Skrúbbur inn er frábær í sturtuna og sjósundið. MOLTA Kaffikorgur er góður út í moltuna og flýtir fyrir niðurbroti í safnkassanum. Hann er ekki síðri út í jarðveginn. Nauðsynlegt er að þurrka hann vel, t.d. með því að dreifa honum á ofnplötu og þurrka í bakaraofni, því blautur korgur er fljótur að mygla. Síðan er honum einfaldlega blandað saman við moldina. ÁBURÐUR Korgurinn er fínn áburður en þá er hann látinn liggja í vatni yfir nótt og síðan hellt í runnabeðið eða blóma pottinn. Rósir eru t.d. mjög hrifnar af kaffi en korgurinn léttir moldina svo þær ná að vaxa betur. LYKTAREYÐIR Ef ísskápurinn lyktar illa er hægt að setja kaffikorg í skál og setja inn í ísskáp og þá eyðist óþefurinn á svipstundu. Hann er líka góður til að losna við ólykt af höndum. Honum er nuddað vel á hendurnar og síðan skolaður af. HREINSIR Ótrúlegt en satt. Kaffikorgur hentar vel til að skrúbba burt fitu og óhreinindi af pottum, pönnum, ofn grindum og jafnvel grillinu. Hann er settur í tusku eða svamp og nuddað á málminn. HÁLKUVÖRN Já, þú last rétt. Hægt er að nota þurrkaðan kaffikorg til að draga úr hálku, t.d. á gangstétt. Honum er dreift á hálkubletti og verður þá eins og fínasta möl svo stéttin verður ekki eins sleip og áður. Sýran í kaffinu bræðir líka ísinn. FÆÐA|FOOD 13
FYRSTI KAFFISOPINN MY FIRST CUP OF COFFEE How and when did you start to drink coffee?
“At the height of the examination period I started to get a half and half cup of cocoa and coffee, thinking it would improve my memory and reading speed.”
Saga Garðarsdóttir
Þegar ég var í Menntaskólanum í Reykja vík voru f lestir byrjaðir að drekka kaffi í kringum mig en mér fannst það alltof beiskt. Ég hafði þann sið í hádegishléum að labba niður í Landsbanka og fá mér þar kakó úr kaffi- og kakóvél, það er ótrúlega sniðugt og sparsamt. Síðan byrjaði ég hægt og rólega að fá mér til hálfs kakó og kaffi í erfiðustu próftörnunum því ég trúði því að þá myndi ég muna betur og lesa hraðar. Svo jókst kaffihlutfallið mjög hægt næstu fimm árin þangað til ég gat drukkið hreint kaffi og að lokum farið á kaffihús og borgað fyrir bollann.
—Actress and comedian
When I was in Junior College most of my friends had already started to drink coffee but I thought it tasted way too bitter. So I got into the habit of walking to a bank nearby during my lunch time for a free cup of cocoa from their coffee machine. Very economical! At the height of the examination period I started to get a half and half cup of cocoa and coffee, thinking it would improve my memory and reading speed. Over the next five years the proportions in the cup changed and the coffee gained momentum until I could drink it on its own and finally go to a café and pay for a cup of coffee.
“I started to drink coffee when I was a kid in my grandmothers kitchen. I put a lot of milk and sugar in my coffee and dipped a very dry Icelandic pretzel into it, which I thought was great.”
Þorbjörg Hafsteinsdóttir
— Nutrition therapist
Ég byrjaði að drekka kaffi þegar ég var krakki, í eldhúsinu hjá ömmu. Ég fékk mikið af mjólk og sykri út í kaffið og dýfði svo harðri kringlu útí og fannst þetta algjört æði. Sem unglingur bjó ég í útlöndum og fannst kaffi alveg ógeðslega vont og drakk það aldrei. Þegar ég var tvítug var ég hins vegar á leiðinni til Marakkó í gömlum húsbíl og var stödd í S-Frakklandi. Ég fór á franskt kaffihús einn morguninn í gríðarlegum kulda og ákvað að panta mér kaffi til að ylja mér við. Baunirnar voru ristaðar beint fyrir framan mig og þetta reyndist vera besta kaffi sem ég hef nokkurn tímann fengið. Ég fékk svakalega gott croissant með en ég of bauð kaffihúsaeigandanum algjör lega með því að dýfa því í kaffið. En þarna rifjuðust upp gamlar og góðar minningar úr eldhúsinu hennar ömmu og ég byrjaði að drekka kaffi aftur.
UMSJÓN: Margrét Rósa Jochumsdóttir
14 FÆÐA|FOOD
I started to drink coffee when I was a kid in my grandmothers kitchen. I put a lot of milk and sugar in my coffee and dipped a very dry Icelandic pretzel into it, which I thought was great. When I lived abroad as a teenager I never drank coffee because I found it absolutely disgusting. But when I was twenty I was in the South of France on my way to Morocco in an old camper that I was planning to live in. One extremely cold morning I went to a French café and ordered coffee to warm myself up. The beans were roasted right in front of me and this turned out to be the best cup of coffee that I have ever tasted. I got a fantastic croissant with it but I shocked the owner utterly when I dipped it into the coffee. But then and there I remembered all the wonderful moments in my grandmothers kitchen and from then on I was drinking coffee again.
ALLSKONAR FYRIR KAFFITÍMANN Það eru óteljandi leiðir til að hella upp á og drekka kaffi.
3.
2.
4. 5.
1.
6. 1. 2. 3. 4. 5. 6.
WAYCAP, umhverfisvæn margnota kaffihylki fyrir Nespresso kaffivélar. mistur.is CAFFLANO KLASSIK ferðakaffivél sem malar og hellir uppá án rafmagns. expert.is HANDGERÐUR KAFFIBOLLI eftir Guðnýju Hafsteinsdóttur keramiker. kaolin.is BÓK UM KAFFI KOKTEILA, The Art and Craft of Coffee Coctails. penninn.is STAGG EKG hraðsuðuketill, fyrir gamaldags uppáhellingu. expert.is HARIO Cold Brew flaska, fyrir kalda kaffi uppáhellingu. kaffitar.is FÆÐA|FOOD 15
KALDBRUGGAÐUR KAFFIKOKTEILL COLD BREW COFFEE Gin & Tonic Hefur þú smakkað kaldbruggað kaffi? Það er engin venjuleg uppáhelling, heldur gömul aðferð ættuð frá Japan, sem hefur slegið í gegn. Nýmalað kaffi er látið standa í köldu vatni í 12–24 tíma og síðan síað frá. Hlutföllin eru einn hluti kaffi á móti fjórum hlutum af köldu vatni. Útkoman er koffínríkur, bragðmikill og sætur drykkur. Þetta hæga ferli dregur úr sýru- og beiskju bragðinu sem oft einkennir heitt kaffi. Kaldbruggað kaffi er gott eitt og sér en það má líka hita, blanda saman við heita mjólk, bragðbæta með sírópi eða nota í kokteila.
K A F F I KOK T E I L L 25 ml kaldbruggað kaffi 35 ml gin 75 ml tónik klaki appelsínubörkur til skrauts Fyllið glas af klaka. Hellið gini yfir. Bætið við kaffi og fyllið glasið síðan af tóniki. Skreytið með appelsínuberki.
You can find this recipe and some more on icelandicfood.is
A LITTLE TASTE OF ICELAND
It’s a magazine-meets-book about Icelandic cuisine, people and culture. Independently published, we set out to feed your curiosity and fuel your love for food. Publised once a year, you´ll find the magazine at our website or in bookstores in Iceland, USA & England. Discover more content on the web & sign up for our jucy newsletter.
ICELANDICFOOD.IS FÆÐA | FOOD og Kaffi- og Brew guide er gefið út af tímaritinu Í BOÐI NÁTTÚRUNNAR, www.ibn.is. Published by ibn.is, a slow publication focusing on sustainability and healthy living.
VAGGA ÖLS OG VÍNGERÐAR FÆÐA|FOOD + Áman
Áman býður upp á allt sem þarf fyrir vín- og ölgerð, hvort sem um er að ræða hráefni eða tækjabúnað.
Áhugi á bjórbruggun og víngerð er í miklum blóma á Íslandi, enda er hægt að koma sér upp góðri aðstöðu heimafyrir, sem gefur af sér bragðgóð vín og bjór án þess að þurfa að kosta miklu til. Með því að fjárfesta í fullkomnum tækjabúnaði er hægt að brugga bjór og búa til vín sem stenst gæðalegan samanburð við það sem fæst úti í búð. Áman er brautryðjandi á þessu sviði hér á landi en fyrirtækið á sér langa og merki lega sögu, sem rekja má allt aftur til ársins 1969. Stofnandi fyrirtækisins og braut ryðja ndi á sviði öl- og víngerðar á Íslandi er Guttormur P. Einarsson. Hann hafði mikinn áhuga á því að búa til sitt öl og vín sjálfur. Þegar hann fékk fregnir af nýju öl gerðarefni í Englandi brást hann skjótt við og lét senda sér prufur til landsins. Ekki gekk þrautalaust að fá þær tolla fgreiddar en Guttormur lét ekki deigan síga, og hafðist það á endanum. Prufurnar reynd ust samanstanda af maltdufti, humlu m, geri og næringu, auk leiðbeininga um hvernig meðhöndla ætti þurrefnin til ölog víngerðar. Í kjölfarið opnaði Guttormur heildsölu og síðar verslunina Ámuna, enda komst hann fljótt að því að mikil eftir-
spurn og áhugi var á því að búa til sitt eigið vín og öl meðal landsmanna. Árið 2016 seldi hann Ámuna og keyptu þau Axel Guðmundsson, Magnús Axelsson, Arna Axelsdóttir og Guðmundur Tómas Axelsson verslunina, en þau selja einnig til endursöluaðila um land allt. Sérstaða Ámunnar felst í því að fyrirtækið býður upp á allt sem þarf fyrir vín- og ölgerð, hvort sem um er að ræða hráefni eða tækjabúnað. Allar vörur koma frá viðurkenndum fyrirtækjum víðsvegar að úr heiminum, svo sem Kanada, Bretlandi, Danmörku, Ítalíu, Svíþjóð og Þýskalandi. Hægt er að skrá sig í Ámuk lúbbinn á www.aman.is en þar eru alls kyns tilboð, fróðleikur og fréttir. Á vefsíðu Ámunnar er öflug netverslun en þar gefst kostur á að panta vörur og fá sendar heim. Nú eða heimsækja verslunina á Tangarhöfða 2 í Reykjavík.
Áman er elsta og stærsta öl- og víngerðar verslun landsins. Allt frá upphafi hefur verið boðið upp á gott vöruúrval, hagstætt verð, góða þjónustu og framúrskarandi ráðgjöf til þeirra sem eru lengra komnir og vilja stíga sín fyrstu skref í bruggun. FÆÐA|FOOD 15
Örlagarík Veiðiferð A Fateful Fishing Trip Listamaðurinn Óskar Ericsson var við veiðar norður á Ströndum þegar hann fékk þá flugu í höfuðið að búa til veiðidrykk úr íslenskum jurtum. Hugmyndin var að gera gin sem hægt væri að taka með í veiðiferðir og drekka eitt og sér en hentaði líka í tónik eða koktela. Þessi hugdetta fór á flug og Himbrimi Old Tom Gin varð til. Óskar handtínir íslenskar jurtir og blóm sem vaxa meðfram árbökkum og nýtir í gingerðina. Sem þakklætisvottur til íslenskrar náttúru renna fimm prósent af ágóða hverrar seldrar flösku til náttúruverndar.
Artist Óskar Ericsson was fishing up North, in Strandir, when the idea hit him to make a fishing drink with Icelandic herbs. The idea was to create a gin that could not only be brought along on fishing trips to drink on its own, but could also be mixed with tonic or used in a cocktail. Himbrimi is named after Óskar's favorite bird, a bird which is also a good fishing partner and can often be seen in places where there is a good chance for a catch. Óskar handpicks the Icelandic herbs and flowers that grow along the river and uses them in his gin making. Every bottle is labelled by hand and each lot is unique. As a “thanks” to Icelandic nature. Five percent of the proceeds from each bottle that is sold goes to a nature conservation fund.
HIMBRIMI – LONDON DRY 40% VOL.
HIMBRIMI – OLD TOM 40% VOL.
The first Icelandic London Dry Gin, called Winterbird Edition. Distilled in the presence of the juniper berries and wild flowers, resulting in a full-flavoured gin that is extremely soft with long and smooth aftertaste. Awarded 2019 with a bronze medal at the prestigeous International Spirit Challenge.
Infused with natural handpicked ingredients like Wild Angelica flowers and Wild Arctic Thyme. Lavender and honey gives it the sweetness that allows it to be served with out anything else, right on the river banks. Awarded „World‘s Best Compound Gin“ at the World Gin Awards 2019 in London, UK.
„Upphaflega nafn drykkjarins var Genever, sem þýðir einiber á frönsku en Bretarnir styttu nafnið í gin og fluttu það með sér heim til Englands og gerðu það að sínu.“
MARBERG, LONDON DRY – 43% VOL.
WILD GIN, OLD TOM – 40% VOL.
A London Dry styled gin immersed in flavour from all over the world, with juniper and citrus being the main carecteristics alongside Icelandic angelica root and dulse. A classic and refined gin, Margerg is perfect companion for a classy Tom Collins. Within a year from hitting the Icelandic market it had won four international awards. Marberg.is
This handcrafted, amber gin from Og natura, has botanicals that are hand collected from Iceland´s wild nature and is blended with pure glacier water. Being an Old Tom Gin, its flavour is rich of juniper, arctic thyme, crimson, angelica root and rhubarb. A little sparkling water will do to create an amazing drink. Ognatura.is FÆÐA|FOOD 13
HVAÐ VEISTU UM GIN? WHAT DO YOU KNOW ABOUT GIN? FÆÐA|FOOD + Icelandic Quality Craft Gins
TEXTI OG FRAMSETNING Guðbjörg Gissurardóttir MYNDIR Jón Árnason
Á síðustu árum hefur átt sér stað ginbylgja á meðal kokteilunn enda í heiminum, sem hefur einnig rekið á fjörur Íslands. Gin er einn fárra drykkja sem er sjaldan drukkinn á aðra vegu en í góðum kokteill á borð við: Gin & tónik, Martini dry eða Tom Collins, og eru þessir klassísku kokteilar og fleiri til komnir aftur í tísku. Kokteilbarir á Íslandi hafa aldrei verið fleiri og er íslenskt gæðagin nú komið á kokteilseðilinn á flestum börum. Lítil brugghús hafa sprottið upp og hafa þegar sannað að tæra íslenska vatnið, handverkið og ástríðan er góð uppskrift að frábæru gini. Færri vita þó að gin er aldagamall einiberjadrykkur, sem var notaður í lækningaskyni í Hollandi og Belgíu á 17. öld. Breskir hermenn, sem komu yfir til Hollands vegna nýlendustríðs gegn Frökkum, kölluðu drykkinn Hugrekki þar sem hann var notaður til að drekka í sig kjark fyrir orustur. Upphaflega nafn drykkjarins var Genever, sem þýðir einiber á frönsku en Bretarnir styttu nafnið í gin og fluttu það með sér heim til Englands og gerðu það að sínu. Það eru til margar tegundir af gini en til þess að geta kallast gin verða einiber að einkenna bragðið. Sérkenni ginsins liggur einnig í flókinni blöndu kryddjurta, blóma og sítrusávaxta, sem gerir ginbragðið svo fjölbreytt, mjúkt og einstaklega hentugt í kokteila. Í grunninn eru tvær framleiðsluaðferðir notaðar til að búa til gin, og er gott að þekkja muninn og komast að því hvað hentar þínum bragðlaukum. Það er hin svokallaða „Compound“ aðferð, stundum kennd við baðkarsleiðina, þar sem spíra og bragðefnum er blandað saman og látið standa í nokkra daga, síðan síað og svo þynnt með vatni. Svo er það „Distilled“ og London dry aðferðin sem notuð er til að búa til hágæðag in. Ginið er þá eimað einu sinni eða oftar og bragð jurtanna er fengið í eimingunni, eða bætt út í eftir á. London dry aðferðin lýtur hins vegar mjög ströngum reglum, og má ekki bæta við neinum bragðefnum eftir eimingu, né nota sykur eða litarefni. Gæði gins geta einnig farið eftir því magni sem er gert hverju sinni, því minna sem það er, því meiri stjórn hefur bruggar inn á gæðunum. Oft merkja litlu brugghúsin flöskurnar með númerum sem segja til um úr hvaða skammti lögurinn er og númer hvað flaskan er í þeim skammti. Á síðustu árum hafa poppað upp ginafsprengi sem fylgja ekki þeirri reglu að láta einiberinn vera ráðandi heldur leyfa öðru bragði að njóta sín og höfða þannig oft til breiðari hóps fólks. Þessi nýja tegund gins er stundum kölluðu New Western Dry Gin. Flest eru þessi gin brugguð eða „distilled“. Einnig var gömul, bresk uppskrift frá 18. öld nýverið endurvakin og kallast Old Tom. Þar er unnið eftir „Compound“ aðferðinni og er ginið örlítið sætara en London dry, með minna einiberjabragði og oft látið eldast í tunnu. Það er talið vera nær hinu gamla Geneverbragði, en Genever má einungis framleiða í Hollandi. Hvernig væri að panta næst íslenskt gin á barnum og leyfa barþjóninum að koma bragðlaukunum skemmtlega á óvart? 12 FÆÐA|FOOD
In the past few years, a gin wave has washed over the cocktail lovers of the world and it has now hit Icelandic shores. Gin is one of the few drinks that is rarely drunk any other way than in a good cocktail and the classic Gin & Tonic, Martini Dry and Tom Collins are now back in style. Never before have there been more cocktail bars in Iceland and Icelandic gin of high quality is now on the cocktail menus of most of these. Small craft distilleries have appeared and it's safe to say they’ve proven that clean Icelandic water, craft and passion are the ingredients needed to make great gin. Few people know that gin is an old drink that was made with juniper and used for medicinal purposes in The Netherlands and Belgium in the 17th Century. British soldiers who had come over to The Netherlands to fight in the colonial war with France named the drink “Courage”, as they used to drink it to prepare for battle. Originally, the name of the drink was “Genever”, which is juniper in French, but the English shortened it to “Gin”, brought it back to England and made it their own. There are many types of gin but to be able to use the name gin, juniper must be the characterizing flavor. Gin's distinctive feature is also the complicated blend of herbs, flowers and citrus fruits that make the taste so versatile, soft and well suited for cocktails. Two methods prevail in gin production and it's good to know the difference to be able to figure out what suits your taste. There is the so-called “cold-compound” method, otherwise known as the “bathtub” method, where spirit and flavoring are mixed and allowed to stand for a few days, then filtered and diluted with water. Then there are the “distilled” and “London Dry” methods that are used to make high quality gin. Here, the gin is distilled once or a few times and the herbal flavors are added during distillery, or afterwards. The “London Dry” method is subject to very strict rules where you cannot add any flavoring after distillation, nor use sugar or coloring. In the last few years, rule-breaking gin offsprings have popped up, where juniper is not the ruling flavor but is instead balanced with other flavors in order to appeal to a wider audience. This new type of gin is sometimes called “The New Western Dry Gin” and most of them are distilled. Recently “Old Tom”, a British recipe from the 18th century was brought back to life. Old Tom is made according to the “compound” method and is a little sweeter than London Dry, with less juniper and often aged in casks. The perception is that this resembles the old Genever taste, but only Genever produced in The Netherlands can say Genever on it’s bottles. Hopefully this goes some way to explain the origins of this fun drink that has charmed the world with it's powerful taste. Next time you go to a bar, order Icelandic gin and let the bartender give your tastebuds a nice surprise.
Vissir þú að bjór var bannaður á Íslandi í meira en 70 ár?
Did you know that beer was banned in Iceland for more than 70 years?
Banninu var aflétt þann 1. mars 1989, og upp frá því hefur sá dagur verið kallaður bjórdagurinn.
On March 1, 1989 – referred to as Beer Day, the prohibition was lifted.
Bjórbannið má rekja til þess að árið 1915 gekk í gildi allsherjar áfengisbann á Íslandi en fáum árum áður, eða 1908, var haldin þjóðaratkvæðagreiðsla um málið. Þar var samþykkt með 60% meirihluta atkvæða að banna áfengi og fljótlega varð það að lögum. Segja má að þetta hafi verið andi tímans og í takt við það sem var að gerast úti í hinum stóra heimi. Á Vesturlöndum voru bindindishreyfingar að ryðja sér til rúms og þær urðu fljótlega mjög áhrifam iklar, ekki síst á sviði stjórnmála. Fyrsta íslenska góðtemplarareglan var stofnuð árið 1884 á Akureyri og fljótlega voru fleiri slíkar reglur stofnaðar um land allt. Markmið regl unnar var m.a. að útrýma áfengum drykkjum og bæta siðferði fólks. Góðtemplarareglan varð fljótlega áhrifamikil í íslenskum stjórnmálum og beitti sér mjög fyrir því að banna áfengi. Allsherjaráfengisbann stóð til ársins 1922 en þá ákvað Alþingi að veita undanþágu frá lögunum vegna viðskiptahagsmuna. Leyfð var sala á léttvínum, sem kölluðust Spánarvín, og í staðinn héldu Íslendingar áfram að flytja út fisk til Spánar en óttast var að þau viðskipti væru í hættu. Ellefu árum seinna, eða 1933, var ákveðið að stíga annað skref í átt frá áfengisbanni og leyfa sölu og innflutning á áfengi á ný, nema bjór. En hvers vegna ekki bjór? Við því er ekkert einfalt svar en sumir héldu því fram að bjórinn myndi auka áfengis neyslu þjóðarinnar, ekki síst ungmenna en aðrir vildu ekki eyða gjaldeyri í útlenskt öl. Á meðan bjórinn var bannaður voru ýmis ráð notuð við að drekka áfengt öl. Frægt er svokallað bjórlíki, en þá var sterku áfengi blandað saman við Pilsner. Iðulega var deilt um bjórbannið, og jafnvel lagt til að aflétta því, en það bar ekki árangur fyrr en árið 1989. Þann 1. mars það ár fengust fimm tegundir af bjór í vínbúðum í Reykjavík. Fljótlega varð bjór vinsælasti áfengi drykkur lands ins. Lagerbjór bar þar höfuð og herðar yfir aðrar tegundir en með tímanum hafa vinsældir annarra bjórtegunda einnig aukist og íslensk brugghús hafa sprottið upp eins og gorkúlur á síðustu árum. Enn er hins vegar allt áfengi einungis selt í vínbúðum, sem eru í eigu íslenska ríkisins.
The reasons for the prohibition of beer can be traced back to the year 1915, the year in which a general alcohol prohibition came into effect in Iceland. This was the result of a national referendum in 1908, when 60% of Icelanders voted in favor of banning alcohol. This outcome reflected the spirit of the age, and what was happening in the rest of the world. In Western countries, abstinence movements were in rapid growth, and soon became very influential, not least in the political field. The first branch of the international organization I.O.G.T (Independent Order of the Good Templars) was founded in Akureyri, North Iceland's capital, in 1884. Soon, branches started spreading across the country. The order's principal goals were eliminating alcoholic beverages and improving morals in society. I.O.G.T. soon became a mighty player in Icelandic politics, working fervently towards alcohol prohibition. The general prohibition was in order until 1922, when due to commercial interests, Iceland's parliament (Alþingi) voted to allow an exception: the sale of Spanish wine. That way, there was no risk of losing fish export trade to Spain, which was vital to the economy. Eleven years later, in 1933, another step was taken away from prohibition, allowing sales and importation of alcohol, except beer. But why not beer? A simple answer to that question doesn't exist. However, some claimed that beer would increase the nation's alcoholic consumption, especially amongst young people. Others didn't want to spend currency on foreign ale. During the prohibition period, many measures were taken. One of them was the infamous faux beer, a mix of strong liqueur and Pilsner, an alcohol-free beer. The beer ban was regularly disputed, but it wasn't lifted until the year 1989. From March 1st, five beer types could be purchased in Reykjavík's liquor stores. Soon, beer became the country's most popular beverage, out of which lager beer reigned supreme. However, other types have become increasingly popular. In recent years, Icelandic microbreweries have been popping up all over the country. However, as of now, alcohol is only available in liquor stores, owned and operated by the Icelandic government.
FÆÐA|FOOD 11
AF HVERJU BJÓRBANN? ICELAND'S CURIOUS BEER BAN
MYND Ragnar Axelsson. Bjórbanni aflétt 1. mars 1989. The First Beer Day 1989.
„1908, var haldin þjóðaratkvæðag reiðsla um málið. Þar var samþykkt með 60% meirihluta atkvæða að banna áfengi og fljótlega varð það að lögum.“
10 FÆÐA|FOOD
FÆÐA|FOOD + Local Breweries Hér eru nokkrir bjórar frá brugghúsunum sem bruggáhugafólkið nefnir, þeir fást allir í Vínbúðinni. Humar DIPA er frá Malbygg, Sopi frá Malbygg, Búálfur frá Álfi brugghúsi og Drangi frá Dokkunni.
Ales from the breweries the beer enthusiasts favor, they can all be bought in Vínbúðin. Humar DIPA from Malbygg, Sopi from Malbygg, Búálfur from Álfur Brewery, Drangi from Dokkan Brewery.
HVERJU MÆLIÐ ÞIÐ MEÐ? WHAT DO YOU RECOMMEND? Bjórhandverk | Icelandic Craft Ales
Við fengum þrjá valinkunna „bjórvitringa“ til að mæla með nokkrum íslenskum bjórtegundum, fyrir þá sem vilja smakka og fá innsýn inn í fjölbreytta flóru af íslensku bjórhandverki. Mikil gróska er innan íslensku bruggsenunnar og fjöldi minni brugghúsa hefur aldrei verið meiri.
Brewing is booming in Iceland and never have there been so many microbreweries around. We asked three brew enthusiasts to tell us which ales we absolutely must taste to get a good sense of the variety within the Icelandic craft beer scene.
Sigrún Baldursdóttir
3. SESSION — frá Session craft bar
— CCP technician hjá Össuri, og áhugakona um bjór 1. DR ANGI AMBER ALE — frá Dokkan Brugghúsi
Þessi finnst mér bestur af „amber“ úrvalinu þessa dagana, vegna þess hversu mjúkur og bragðgóður hann er. 2. GALAXY IPA — frá Malbygg
Þessi slær í gegn hjá mér vegna samvinnu humlanna, sem notaðir eru í hann. Svo er hann mjög fallegur í glasi. 3. OMG SÚKKULAÐI STOUT — frá Ölvisholti Súkkulaði frá Omnom og vanilla, þessi er einfaldlega betri en eftirréttur. 4. SIGLA HUMLAFLEY — frá The Brothers Brewery
Góður session IPA. Þessi er góður í partí, sérstaklega ef maður vill session með meira bragði. 5. FLAMINGO — frá Malbygg
Ég væri að ljúga ef ég segði að Malbygg væri ekki í uppáhaldi hjá mér þessa dagana. Flamingo er góður súrbjór. Ekki yfir gnæfandi súr en hann leikur við bragðlaukana.
Þórgnýr Thoroddsen
— seiðkarl hjá brugghúsinu Álfur 1. BER AÐ OFAN — frá Húsavík Öl
Stórkostlega vel heppnaður hind berjasúrbjór. Það er að segja ef súrbjór mætti kalla, enda bara léttsúr. Það skal engan undra að þessi bjór hafi unnið í samkeppninni á Hólum í ár. 2. WONKADONK — frá Malbygg
Það er líklega best að hringja í vin(i) þegar þessi er opnaður, enda er þetta alveg máltíð fyrir fjóra. Ótrúlega bragðm ikill „imperial stout“ með sykurpúðum, súkkulaði og kexi, sem fékk að chilla í tunnu. 8 FÆÐA|FOOD
Afskaplega auðdrekkanlegt ljósöl þarna á ferð. Þessi bar státar sig af miklu úrvali bjórtegunda en æ oftar fæ ég mér bara Session. Hentar öllum, engir stælar og bara pjúra hamingja! 4. BÝKÚPUDROTTNINGIN — frá Ægi
Það er ekki hægt að sleppa þessum bjór á listanum. Spennandi súrbjór með villihunangi, sem ég mæli með fullum fetum. 5. BÚÁLFUR — frá brugghúsinu Álfur
Ég verð nú eiginlega að plögga eigin bjór svona fyrst ég er að þessu. Búálfur er bruggaður sem belgískt hvítöl, og er mjög góður sem slíkur, en það sem gerir hann alveg einstakan er að hann er einn af örfáum kartöflubjórum í veröldinni!
Hinrik Carl Ellertsson
— matreiðslumaður og skipuleggjandi “the annual icelandic beer festival” 1. Humlaðir IPA-bjórar eru að taka
yfir kraftsenuna hérna heima þessa dagana, og þeir sem eru fremstir eru Malbygg. Mæli með SOPA, frábær dag drykkju bjór. 2. Vinir mínir á Ægir Brugghús bjóða upp á mikið úrval
af eðal bjórum, súrbjórarnir þeirra eru það sem ég vel oftast. 3. Úlfrún frá Borg er bjór sem stendur alltaf fyrir sínu,
þegar hann er ferskur er hann hin fullkomni bjór, lágur í %, bragðmikill án þess að vera krefjandi. 4. Allt sem kemur frá Jóni Ríka á Höfn elska ég, en því miður
fást þeir ekki í ÁTVR en ég mæli með því að allir geri sér ferð á Höfn og skelli í sig einum eða tveimur. 5. Svo mæli ég með spennandi bjórum frá RVK Brewing
Company, Ölverk eða The Brothers Brewing. Þessi brugghús hér að ofan tel ég rjómann í Íslensku bjórsenunni og að gera eitthvað nýtt, krefjandi og skemmtilegt, því bjór á fyrst og fremst að vera skemmtilegur.
BY PICKY LOCALS
NEED A LOCAL FRIEND?
...helping you make the most out of your visit to Iceland? Then hold on tight to this little guide. It´ll help you find a nice blend of local, authentic and earthfriendly experiences.
FREE GUIDES
EAT - DRINK - SHOP & PLAY you´ll find them in information center, hotels or in one of our favorite places.
HANDPICKED ICELAND APP
Published by Gigi who also is the editor for Fæða | Food - She is inspired by Icelandic nature, well-being, and sustainable living. The maps are printed in an environment-friendly printing shop using vegetable-based inks.
HANDPICKEDICELAND.IS
„Það sem breytti og bætti bruggunina hjá mér var hitastjórnun en með henni fæst alltaf sama niðurstaða.“ Áttu góð ráð fyrir áhugasama bruggara? „Það hefur reynst mér langbest að vera óhræddur við að prófa mig áfram og nota mismunandi hráefni. Ég hef notað rabar bara, gúrkusafa, ferskjur, hrútaber, bláber og krækiber, íslenskar jurtir og ætihvönn í bruggið. Það er bara gaman að leika sér og engin hugmynd er heimskuleg. Ég versla mikið hjá brew.is en Hrafnkell, sem rekur það, flytur inn allt sem þarf fyrir brugg un, hvort sem það eru vatnsviðbætur, humlar eða ger. Það sem breytti og bætti bruggunina hjá mér var hitastjórnun en með henni fæst alltaf sama niðurstaða. Þeir sem vilja vera eins og atvinnubruggarar ættu að vera með hitastýrt gerjunarstig. Það er gert í heimilisísskáp, í hann er settur hitaskynjari til að fá alveg rétta hitastigið.“
liquor stores. Outside the capital area this is really crippling. Meanwhile, people can order from breweries abroad direct to their homes. That's got to be fixed.”
What's your advice to homebrewers? “Don't hold back when it comes to experimenting and trying different ingredients. I've thrown in everything from rhubarb, cucumber juice, peaches, brambleberries, blueberries and crowberries, Icelandic herbs and angelica. It's fun to play around with it and there's no wrong way to go. I get my supplies from brew.is. The owner Hrafnkell imports everything you need for homebrewing, from water treatments to hops and yeast. What took me to the next level was temperature control, which enables you to create a consistent end product every time. If you're looking to brew like a pro you'll need temperature-controlled fermentation. You can manage it with a home refrigerator and a heat sensor to keep the temperature just right.”
What mistakes have you made when brewing? Hvaða mistök hefur þú gert varðandi bruggun? „Öll. Eina leiðin til að læra er að gera mistök. Ég hef gleymt að setja humla út í, einu sinni gleymdi ég að setja gerið út í blönd una og skildi ekki hvers vegna bjórinn gerjaðist ekki. Ég henti gerinu út í og það var ótrúlegt hversu vel bjórinn heppnaðist. Það er ekki hægt að gera neitt sem er skaðlegt, í versta falli fær maður magapínu.“
“All of them. Because the only way to learn is by trial and error. I've forgotten the hops. Once I forgot to add the yeast and couldn't understand why it wasn't fermenting. I tossed the yeast in and you wouldn't believe how great the beer turned out. You can't really do any serious damage. In the worst case you might get a bellyache.”
What's your favorite beer right now? Hvaða bjór er í mestu uppáhaldi hjá þér? „Ég segi alltaf að besti bjórinn sé frír bjór en langbesti er frír, stór bjór! Án gríns þá fer það eftir skapi og veðri. Ef það er heitt úti finnst mér gott að drekka humlaðan bjór. Í kulda er dökkur „stout“ góður. Allir bjórar eiga sér stað og stund og það er erfitt að gera upp á milli þeirra.“
“I always say the best beer is a free beer, and even better is a big, free beer! But seriously, it depends on my mood and the weather. If it's hot, I like a hoppy beer. In the cold I go for a stout. There's a time and place for every beer, so it's hard to pick just one.”
What's the future for Icelandic breweries? Hvernig sérðu fyrir þér þróunina á íslenskum brugghúsum? „Ég held þau eigi eftir að stækka og vaxa. Um 80% þjóðarinnar drekkur enn ljósan lagerbjór en sá hópur sem hefur áhuga á öðru fylgist vel með og er til í að prófa nýjar tegundir. Úrvalið hefur stóraukist undanfarin ár og framtíðin er bara björt.“ 6 FÆÐA|FOOD
“I think they're only going to grow in size and number. About 80% of the nation still drinks a pale lager, but those that are interested in something different are always on the lookout and ready to try something new. The selection on the shelf has exploded in recent years and the future looks bright.”
BESTI BJÓRINN ER FRÍR BJÓR THE BEST BEER IS FREE BEER Bruggmeistari | Master Brewer: Hinrik Carl Ellertsson
TEXTI Sigríður Inga Sigurðardóttir MYNDIR Guðbjörg Gissurardóttir
Hinrik Carl Ellertsson bruggaði sinn fyrsta bjór á unglings aldri og hefur allar götur síðan verið duglegur að drekka í sig þekkingu á því sviði. Hann er matreiðslumeistari að mennt og hefur unnið á nokkrum af bestu veitingastöðum landsins og kennir nú við matreiðsludeild Menntaskólans í Kópavogi. Bjóráhuginn hefur þó nýst vel og um tíma var hann yfir bruggari hjá einu af brugghúsum borgarinnar, auk þess að skipuleggja fjölda brugghátíða hérlendis og ferðast á tugi hátíða erlendis. Fáir hafa jafngóða yfirsýn og þekkingu á bruggmenningu landans og Hinrik. Við fengum hann því til að svara nokkrum spurningum um bjór og bruggmenningu.
Hinrik Carl Ellertsson brewed his first beer when he was still a teenager, but in the years that followed he would become a devoted disciple of the craft. Classically trained as a chef, he has worked in some of Iceland's top kitchens and now teaches culinary arts at Kópavogur College. His passion for the potion, however, continues to color his career as he served a stint as brewmaster for a Reykjavík brewery and has organized several beer festivals in Iceland and traveled abroad for dozens of others. Generally speaking, you'd be hard pressed to find someone who knows the state of brewing in Iceland as well as Hinrik, which is why we put our questions about Iceland's booming beer culture to him.
Af hverju byrjaðir þú að brugga? „Ég og vinir mínir vorum sextán ára þegar við prófuðum að brugga bjór í fyrsta sinn. Það var út af þörf, nauðsyn og forvitni. Við útveguðum okkur tilbúinn byrjendapakka úr Ámunni. Þegar við hófumst handa vissum við ekki hversu sterkur bjórinn yrði en hann endaði í sterkari kantinum, eða 7%. Daginn eftir fyrstu bjórdrykkjuna urðum við allir rosalega slappir og hétum því að brugga aldrei framar bjór. Ég stóð við það í nokkur ár en byrjaði að brugga fyrir alvöru í kringum 25 ára aldurinn. Þá vantaði mig ódýran bjór fyrir afmælið mitt en þegar ég var byrjaður fannst mér þetta svo gaman að ég hélt áfram. Vinahópurinn er saman í þessu og við bökum líka súrdeigsbrauð og búum til pylsur. Það tekur 6–7 tíma að laga bjórinn og þá dúllumst við í hinu á meðan. Þetta er svaka lega skemmtilegt áhugamál og ég hef verið svo heppinn að fá að vinna við það líka. Í dag rek ég lítið ráðg jafaf yrirtæki og aðtoða brugghús og skipulegg bjórhátíðir.“
What sparked your interest in brewing? “My friends and I were sixteen when we attempted our first beer, which was prompted by our lack of beer and curiosity. We had gotten our hands on a starter kit from Áman brewery supply and had no idea how potent it would be, but we ended up with some pretty strong stuff, around 7%. The morning after that first indulgence we all felt dreadful and swore off brewing for good. I managed to keep my word for a few years, but I got back into serious brewing at about 25. I started again because I needed cheap beer for my birthday, but it was such fun that I kept it up. My pals and I are in it together, and we also bake sourdough bread and make sausages. It takes about six to seven hours to set up the beer, so we've got these other hobbies to pass the time. It's really a lot of fun. I'm just lucky that it has become part of my work as well. Both as brewmaster at KEX Brewing and today I do a little consulting for breweries and beer festivals.”
Hvaða hráefni er notað í heimabrugguðum bjór? „Uppistaðan í bjór er vatn og malað korn, sem er næstum byrjað að spíra en er tekið og malað, svo þarf ger og humla. Bragðið af bjórnum er samspil korns og humla. Liturinn fer eftir því hvernig kornið er ristað. Þetta er í raun eins og bland í poka.“
Hvernig er íslensk brugghefð? „Við erum mörgum öldum á eftir öðrum þjóðum í þessum efnum. Sem dæmi settu Þjóðverjar í lög árið 1516 að það mætti aðeins nota vatn, maltað bygg, humla og ger við bruggun. Íslensk brugghefð felst helst í því að hér er notað íslenskt hráefni eins og vatn, bygg, ber og jurtir. Áhuginn á bruggi er mikill og það er gríðarlega hröð og mikil gróska hjá íslensku m brugghúsum. Árið 2006 var fyrsta brugghúsið opnað og þau eru tuttugu og sjö í dag. Vinsældir brugghátíða fara líka sívaxandi, og þær eru vel sóttar. Ég myndi vilja sjá breytingu á reglugerð þannig að brugghús geti sjálf selt sinn bjór út úr húsi. Eins og staðan er núna verður allt að fara í gegnum ÁTVR. Úti á landi er þetta mjög hamla ndi. Hins vegar má kaupa bjór beint af erlendum brugghúsum og fá sent hingað heim. Þetta þarf að laga.“
What ingredients are needed to brew beer at home? “The basis for beer is water and grain, which has nearly germinated but is milled instead, and then you need yeast and hops. The flavor derives from the play between the grain and hops. And its color comes from how the grain is roasted. There's so much to play around with that it's like being a kid in a candy store.”
What's the tradition of brewing in Iceland? “We're several centuries behind other countries in this regard. For example, the Germans made a law in 1516 limiting the ingredients for brewing beer to water, malted barley, hops and yeast. Traditional Icelandic brewing has primarily relied on Icelandic ingredients like water, barley, berries and herbs. There's a lot of interest right now in brewing, which has led to a sudden boom in Icelandic breweries. The first brewery opened in 2006 and now we have 27. Beer festivals are also gaining traction with big turnouts. I'd like to see are new regulations allowing breweries to sell direct to the public. Under current law, all sales must go through the state-run FÆÐA|FOOD 5
“My friends and I were sixteen when we attempted our first beer... The morning after that first indulgence we all felt dreadful and swore off brewing for good.“ 4 FÆÐA|FOOD
16 3 15
1 5 4 19
2
17
20 9
11
2 min. walk
7 8
6 18
10
PETERSEN SVÍTAN SKÚLI CRAFT BAR FORRÉTTABARINN INGÓLFSSTRÆTI 2A, 3RD FLOOR 21 AÐALSTRÆTI 9 NÝLENDUGATA 14 19 23 This unique terrace bar is situated on With a focus on offering the best craft Forréttabarinn (Appetizer + Bar) is a top of one of Reykjavik's most exquisite buildings, which used to be a movie theatre. They have a great selection of craft beer, wine and refreshing cocktails made of Icelandic liquor. Cozy ambience and weekly indoor live music. Happy hour from 16–20. 563 4000 | gamlabio.is
20
LOFT BANKASTRÆTI 7, 4TH FLOOR This trendy Eco-labeled hostel has a rooftop bar with an amazing city view that makes for a great platform to watch the Northern Lights in winter. They have a great selection of local craft ales and natural wines. Check Facebook for events such as concerts, yoga, cinema, dance nights and more. Happy hour from 16–20.
553 8140 | lofthostel.is
beers available from the breweries at any given time, Skúli Craftbar gives you a choice of up to 14 different beers on tap. They also offer a beer flight and guided beer tasting programme when you want to give your tastebuds a great ride. Happy hour is between 12–19 every day.
great place to enjoy small plates with local beer, wine or cocktails. Icelandic Bríó and Kaldi and the beers from Borg brewery reign as their most popular beers during Happy hour. Be sure to try their local liquors and cocktails, but a variety of other options also awaits you. Happy hour from 16–19.
519 6455 | skulicraftbar.is
517 1800 | forrettabarinn.is
MICROBAR LUNA FLÓRENS VESTURGATA 2 GRANDAGARÐUR 25 22 24 One of the oldest and trendiest craft Flowers, incense, crystals and cacti bars in Iceland where you can choose from up to ten varieties on tap, plus a selection of bottled craft beers. Gæðingur is their staple drink and if you appreciate the rich and strong taste of chocolate or coffee, the Stout from Gæðingur will blow your mind. MicroBar also has a taproom in Nýbýlavegur 8. Happy hour is between 16–19. 865 8389
set the mood at this delightful Holistic Gypsy Bar & Boutique! Try their mystifying cocktails made with local liquors and brews, check out their variety of Icelandic beers, homemade ginger beer, flower teas, locally roasted coffee and so much more. Happy hour from 16–19. 552 5454 | lunaflorens.is
FÆÐA|FOOD 3
14
Local 24
2020
13 23
Brewing culture is certainly on the rise in Iceland and the beer industry is booming. Here is a map of some of the best bars for craft beer and microbreweries in Reykjavík.
22
12
11 21
LAUGAVEGUR 107 1 SKÁL SQUARE 2 HLEMMUR LAUGAVEGUR 105 HOSTEL SKÚLAGATA 28 3 KEX FRAKKASTÍGUR 8 4 BREWDOG 9 VEGHÚSARSTÍGUR 9 5 PORT BAR LAUGAVEGUR 20B 6 KALDI BREW PUB VEGAMÓTASTÍGUR 4 7 BASTARÐUR KORMÁKS & SKJALDAR VEGAMÓTASTÍGUR 4 8 ÖLSTOFA CRAFT BAR BANKASTRÆTI 14 9SESSION BARINN INGÓLFSSTRÆTI 8 10 SPÁNSKI KITCHEN + BAR AUSTURSTRÆTI 16 11 APÓTEK SVÍNIÐ GASTROPUB HAFNARSTRÆTI 1-3 12 SÆTA MÝRARGATA 2 13 SLIPPBARINN Í ÆGIR BRUGGHÚSI EYJARSLÓÐ 5 14 ÆGISGARÐUR
REYKJAVÍK BREWING COMPANY VÍNSTÚKAN TÍU SOPAR SKIPHOLT 31 LAUGAVEGUR 27 15 17 Eleven ever-changing handcrafted When you want to sip on great wine beers stream from the taps with signature beers available in bottles. The taproom is the perfect place for atmosphere and tastings of various types of beers, such as the very Icelandic Skyr sour, refreshing Barfluga or whatever is new and there is always something new!
588 2337 | rvkbrewing.com
16
THE BEER GARDEN ÞÓRUNNARTÚN 1 Considered one of the best bars for craft beer in Iceland, it boasts up to thirty Icelandic beers on tap and an impressive selection of imported beer. A stylish space in Fosshotel where you can also enjoy a special cuisine that pairs well with your favourite brew, all at a reasonable price. Happy hour from 15–19.
531 9030 | beergarden.is
and rub shoulders with the locals you visit Tíu Sopar. This recently renovated wine bar offers an interesting and wide range of natural wines and bottled Icelandic craft beers. With a Michelin star chef as one of the owners you can not go wrong if you get something to snack on with your drink. Happy hour from 16–18. 888 2380
VEÐURBARINN KLAPPARSTÍGUR 33 18 A welcome addition to the local bar
scene, favored for their amazing cocktails, special editions of classic drinks and some of Iceland's best craft beers on tap. Their twist on the Nordic Jólaglögg was rated among The Guardian's Top 10 worldwide best warming winter drinks. Happy Hour from 12–19:35, Cocktail Hour from 19–21 and Sparkling Thursdays.
571 5215 | vedurbarinn.is 2 FÆÐA|FOOD
FÆÐA FOOD ICEL ANDICFOOD.IS
Local
2020