die Kunstsammlung | The Art Collection
Welcome to the Europa 2 A r t Collection
Welcome to the Europa 2 A r t Collection
H a p ag-L l oyd C r u is e s’ c o m m i t m e nt to f i n e a r t as a n i m p o r t a nt p a r t of a u n i q u e, sti m u l ati n g a n d m e m o ra b l e st ay o n b o a rd is ev i d e nt n t h e i r ftysk l ag s h ip, t h e f i f t h s h ip to b e c a ll e d Eu ro p a. C o nti n u i n g t h e Her okommer tekst t ra di ti o n of e l e g a n c e a n d l u x u r y fo r w h i c h h e r o l d e r s iste r s a re j u stl y r e n o w n e d, t h e E u r o p a 2 w i l l a l s o c a r r y a c o l l e c t i o n o f s i g n i f i c a n t a n d exq u is i te wo r ks t h at a ll ow s fo r c o nt r ib u ti o n s f ro m i nte r n ati o n a ll y established as well as mid-career and emerging ar tists while s i m u l t a n e o u s l y r e f l e c t i n g t h e y o u n g e r s i s t e r ’s i n n o v a t i v e a n d c o nte m p o ra r y d e s i g n.
H a p ag-L l oyd C r u is e s’ c o m m i t m e nt to f i n e a r t as a n i m p o r t a nt p a r t of a u n i q u e, sti m u l ati n g a n d m e m o ra b l e st ay o n b o a rd is ev i d e nt o n t h e i r f l ag s h ip, t h e f i f t h s h ip to b e c a ll e d Eu ro p a. C o nti n u i n g t h e t ra di ti o n of e l e g a n c e a n d l u x u r y fo r w h i c h h e r o l d e r s iste r s a re j u stl y renow ned, also the Europa 2 will also ca r r y a collection of signif ica nt a n d exq u is i te wo r ks t h at a ll ow s fo r c o nt r ib u ti o n s f ro m i nte r n ati o n a ll y established as well as mid-career and emerging ar tists while s i m u l t a n e o u s l y r e f l e c t i n g t h e y o u n g e r s i s t e r ’s i n n o v a t i v e a n d c o nte m p o ra r y d e s i g n.
C o m p r is e d of s e l e cte d a r t wo r ks by s o m e of t h e m o st i c o n i c a r tists i n t h e w o r l d, t h e a r t c o l l e c t i o n o n E u r o p a 2 i n c l u d e s a r t w o r k b y G e r h a r d R i c h te r, O l a f u r E l i a s s o n, D a v i d H o c k n e y, D a m i e n H i r s t, Ad a m Fu s s, a n d H a n s H a r t u n g. A d di n g to t h is exc l u s i ve ro ste r of a r tists a re i m p o r t a nt wo r ks by J e p p e H e i n, G e o rg Kü t ti n g e r, I n g r i d v o n K r u s e, E v a H i l d, M i n j u n g K i m, C o r n e l i u s Vö l ke r, R u p p r e c h t Mathies, Kubach & Kropp, Tenka Gammelgaard, Christiane Baumgar tner a n d C h r isti a n S c h o p p e.
C o m p r is e d of s e l e cte d a r t wo r ks by s o m e of t h e m o st i c o n i c a r tists i n t h e w o r l d, t h e a r t c o l l e c t i o n o n E u r o p a 2 i n c l u d e s a r t w o r k b y G e r h a r d R i c h te r, O l a f u r E l i a s s o n, D a v i d H o c k n e y, D a m i e n H i r s t, Ad a m Fu s s, a n d H a n s H a r t u n g. A d di n g to t h is exc l u s i ve ro ste r of a r tists a re i m p o r t a nt wo r ks by J e p p e H e i n, G e o rg Kü t ti n g e r, I n g r i d v o n K r u s e, E v a H i l d, M i n j u n g K i m, C o r n e l i u s Vö l ke r, R u p p r e c h t Mathies, Kubach & Kropp, Tenka Gammelgaard, Christiane Baumgar tner a n d C h r isti a n S c h o p p e.
I nte g rati n g a r t w i t h t h e s h ip’s p hy s i c a l s p a c e a n d u s i n g a w i d e ra n g e of media, we seek to inspire both the guest a nd the a r tist by allowi n g for greater creative possibilit y in all of the ship’s spaces. T he resulti n g h a r m o n i o u s u n i o n of a r t, a rc h i te ct u re a n d e n g i n e e r i n g o n Eu ro p a 2 is i m m e di ate l y ev i d e nt t h ro u g h o u t t h e s h ip.
I nte g rati n g a r t w i t h t h e s h ip’s p hy s i c a l s p a c e a n d u s i n g a w i d e ra n g e of media, we seek to inspire both the guest a nd the a r tist by allowi n g for greater creative possibilit y in all of the ship’s spaces. T he resulti n g h a r m o n i o u s u n i o n of a r t, a rc h i te ct u re a n d e n g i n e e r i n g o n Eu ro p a 2 is i m m e di ate l y ev i d e nt t h ro u g h o u t t h e s h ip.
Hapag-Lloyd Cruises and the curatorial team at International Corp o rate A r t ( I CA r t ) we l c o m e yo u o n b o a rd, a n d a re d e li g hte d to i nv i te yo u to p a r ti c ip ate a n d ref l e ct o n t h e exq u is i te Eu ro p a 2 a r t c o ll e cti o n w h il e l e is u re l y e n j oy i n g t h e re n ow n e d l u x u r i o u s Eu ro p a ex p e r i e n c e.
Hapag-Lloyd Cruises and the curatorial team at International Corp o r ate A r t ( I CA r t ) we l c o m e yo u o n b o a rd, a n d a re d e li g hte d to i nv i te yo u to p a r ti c ip ate a n d ref l e ct o n t h e exq u is i te Eu ro p a 2 a r t c o ll e cti o n w h il e l e is u re l y e n j oy i n g t h e re n ow n e d l u x u r i o u s Eu ro p a ex p e r i e n c e.
H e l e n e H a a l a n d M u st a d, C u rato r I CA r t
H e l e n e H a a l a n d M u st a d, C u rato r I CA r t
Cornelius Völker 19 6 5, D e u ts c h l a n d 19 6 5, g e r m a n y Ö l au f L e i n wa n d O i l o n ca n va s G r i l l R e s ta u r a n t Ta r a g o n D e ck 4
h u n d, 19 9 0
h u n d, 19 9 0 4
C h a r a k t e r i s t i s c h f ü r d i e G e m ä l d e v o n C o r n e l i u s Vö l k e r i s t d e r K o n t r a s t v o n I n h a l t u n d F o r m. E r w ä h l t s e i n e M o t i v e a u s d e m a l l t ä g l i c h e n L e b e n, b a n a l e O b j e k te w i e H a n d t a s c h e n, B u t te r b r ote, S c h o ko l a d e, F e i n r i p p u n te r w ä s c h e, Te e b e u te l o d e r e i n Z i p p o Fe u e r ze u g – u n d H u n d e. D i e s e g e w ö h n l i c h e n M ot i ve s te h e n i n d e u t l i c h e m Ko nt r a s t z u Vö l ke r s k r a f t vo l l e r M a l w e i s e. E r ve r s c h m i e r t u n d v e r w i s c h t d i e d i c k a u fg et r a g e n e Ö l fa r b e a u f d e r L e i n w a n d u n d b r i n g t d i e Fa r b e n u n d F o r m e n s e i n e r e h e r fa d e n M ot i v e z u m S c h w i n g e n. D i e b e i d e n H u n d e, d i e w i r h i e r s e h e n, e i n P u l i u n d e i n A m e r i c a n C o c ke r S p a n i e l, s i n d v o l l e r Pe r s ö n l i c h ke i t u n d L e b e n d i g ke i t, o b w o h l s i e i n Vö l ke r s g r o b e m u n d e i n fa c h e m S t i l g e m a l t s i n d. C o r n e l i u s Vö l k e r ’s p a i n t i n g s m i g h t b e s t b e c h a r a c t e r i z e d b y t h e c o n t r a s t i n c o n te n t v e r s u s f o r m. C h o o s i n g h i s s u b j e c t s f r o m e v e r y d a y l i fe, h e d e p i c t s b a n a l o b j e c t s s u c h a s h a n d b a g s, s a n d w i c h e s, c h o c o l a te b a r s, r i b b e d u n d e r w e a r, a te a b a g o r a Z i p p o l i g h te r – a n d d o g s. T h e s e o r d i n a r y o b j e c t s s t a n d i n d e e p c o n t r a s t to Vö l ke r ’s p o w e r f u l p a i n t i n g s t y l e ; h e s m u d g e s a n d s m e a r s t h e p a i n t i n t h i c k a p p l i c a t i o n to t h e c a n v a s, m a k i n g h i s r a t h e r d u l l s u b j e c t s v i b r a te i n c o l o r a n d fo r m. T h e t w o d o g s w e s e e h e r e, a P u l i d o g a n d a n A m e r i c a n C o c ke r S p a n i e l, a r e f u l l o f p e r s o n a l i t y a n d l i fe, e v e n t h o u g h t h e y a r e p a i n te d i n Vö l ke r ’s r o u g h a n d s i m p l e s t y l e.
Adam Aaronson 19 5 6, E n g l a n d F r e i g e b l a s e n es G l a s F r e e b low n g l a s s Ac h t e r t r e pp e D e ck 7 Af t S ta i r s D e ck 7
Nachdem Adam Aaronson für mehrere Jahre eine eigene Galerie für Studioglas b e t r i e b e n h a t , b e g a n n e r, s e l b s t d i e Kunst des Glasblasens zu lernen und wurde schnell zu einem aner kannten G l a s k ü n s t l e r. A a r o n s o n s p e z i a l i s i e r t e s i c h m i t a u to d i d a k t i s c h e n Ve r fa h r e n a u f f r e i g e b l a s e n e s G l a s. S e i n e G e fä ß e u n d S k u l p t u r e n fe i e r n d i e E i n fa c h h e i t d e r r e i n e n F o r m u n d s i n d e i n e E r fo r s c h u n g v o n S c h i c h t u n g e n. S e i n e fa r b i g e n Pa t i n a b e r u fe n s i c h a u f m a l e r i s c h e Te c h n i ke n, sind aber vor allem von einer Liebe zu Natur landschaf ten und Seestücken i n s p i r i e r t. Af te r r u n n i n g h is ow n st u di o g l as s g a ll e r y fo r s eve ra l ye a r s, Ad a m A a ro n s o n st a r te d to lear n the ar t of glass blowing for h i m s e l f, a n d s o o n b e c a m e a r e n o w n e d g l a s s a r t i s t. S p e c i a l i s i n g i n f r e e b l o w n g l a s s w i t h s e l f-t a u g h t m e t h o d s, A d a m A a r o n s o n’s v e s s e l s a n d s c u l pt u r e s a r e at once a celebration of the simplicit y o f p u r e fo r m, a s w e l l a s a n i n v e s t i g a t i o n i n to l a y e r i n g. H i s c o l o r e d p a t i n a s d r a w o n p a i n te r l y te c h n i q u e s b u t a r e p r e dominantly inspired by a love of natural l a n d s c a p e s a n d w a te r s c a p e s.
Au s d e r S e r i e F l a m es, 2012 F r o m t h e F l a m es s e r i es, 2012
5
Ottmar Hörl 19 5 0, D e u ts c h l a n d 19 5 0, G e r m a n y K u n ststo ffs k u l p t u r P l a st i c s c u l p t u r e T r e pp e n n i s c h e n Ac h t e r t r e pp e D e ck 9 Af t S ta i r N i c h e s D e ck 9
Ot tmar Hörls künstlerisches Programm i s t, K u n s t f ü r j e d e r m a n n v e r f ü g b a r z u m ac h e n. B e k a n nt f ü r s e i n e ko n ze pt u e ll e n I nstallation e n im öf fe ntliche n Rau m, bietet e r K u n s t f ü r a l l e a n. S e i n e c h a r a k te r i s ti s c h e n b u n te n S k u l pt u r e n v o n G a r te n z w e r g e n, E n g e l n, H a s e n o d e r H u n d e n b r e c h e n m i t d e m Ko n ze pt e i n e r s i c h s e l b s t g e n ü g e n d e n, e i n g e s p e r r te n K u n s t, d i e n u r i n M u s e e n o d e r G a l e r i e n g eze i g t w i rd. Si e lad e n e i n zu m A nfas s e n, B ewe g e n, H e r u m sp i e l e n u n d I nte rag i e r e n. Hier sehen wir vier identische blaue M ä n n e r, di e i n ve r sc h i e d e n e n R i c ht u n g e n d u r c h e i n F e r n g l a s e t w a s b e o b a c h te n, d a s w i r n i c h t s e h e n kö n n e n. O t t m a r H ö r l ’s a r t i s t i c a g e n d a i s to m a ke a r t a v a i l a b l e fo r e v e r y o n e. Fa m o u s fo r his conceptual installations in public s p a c e, h e of fe r s a r t fo r a l l. B r e a k i n g w i t h t h e c o n c e pt i o n of a r t a s s e l f- c o n t a i n e d a n d l o c ke d-i n, r e s e r v e d fo r d i s p l a y i n m u s e u m s o r g a l l e r i e s, h i s c h a r a c te r i s t i c, color ful sculptures of gnomes, angels, hares or dogs, welcome us to touch them, move them a rou n d, play a n d inte ract. H e re we se e fou r ide ntical b l u e m e n, t u r n e d i n d i f fe r e n t d i r e c t i o n s, h o l d i n g b i n o c u l a r s fo r t h e i r e y e s a n d g a z i n g o u t a t s o m e t h i n g w e c a n n ot s e e.
6
W e lta n s c h au u n g s m o d e l l III, 20 0 8
19 61, Ö st e r r e i c h 19 61, Au st r i a L a m b da- Fa r bf oto g r a f i e L a m b da c o lo u r p h oto g r a p h y
© P e te r M a t h i s, w w w.l u m a s.c o m
P e t e r Ma t h i s
Ac h t e r t r e pp e D e ck 8 Af t S ta i r s D e ck 8
D e r p a s s i o n i e r te S k i fa h r e r Pe te r M a t h i s i s t b e k a n n t f ü r s e i n e a te m b e r a u b e n d e n T i ef s c h n e e a u f n a h m e n a u s d e n B e r g e n, a u f d e n e n O b j e k te s o w i n z i g u n d l e i c h t w i e S c h n e ef l o c ke n e r s c h e i n e n. M a t h i s leg t b eim Foto g raf ie re n vo n L a n dschaf te n, K u l t u r, S p o r t u n d M e n s c h e n i m m e r g r o ß e n We r t a u f d i e A u t h e n t i z i t ä t s e i n e r Aufnahmen. Seine Bilder sind keine einfachen Reproduk tionen eines v o r g e g e b e n e n M ot i v e s, s o n d e r n w e r d e n m i t a u s g e k l ü g e l te n B e s c h n e i d u n g e n u n d s c h r ä g e n S i c h t a c h s e n v o r O r t e r a r b e i te t. S e i n I nte re s s e g i l t d e r „wa h re n“ Umgebung und er versucht, den flüchtigen M o m e n t u n d d i e E r fa h r u n g v o n N a t u r z u e r ke n n e n u n d fe s t z u h a l te n. A p a s s i o n a t e s k i e r, P e t e r M a t h i s i s k nown for his breathtak ing mountain shots of powder snow in which the subjects look tiny and as light as s n o w f l a ke s. P h oto g r a p h i n g l a n d s c a p e s, c u l t u r e, s p o r t s a n d p e o p l e, Pe te r M a t h i s i s t r u e to t h e a u t h e n t i c i t y o f h i s p h oto graphs. His pictures are not simple r e p r o d u c t i o n of a p r e d e te r m i n e d m ot i f, b u t d e v e l o p e d o n s i te w i t h s o p h i s t i c a te d c r o p p i n g a n d s ke w e d v i s u a l a xe s. H i s i n te r e s t i s i n “ t r u e” e n v i r o n m e n t, a n d h e aims to recognize and capture the fleeti n g m o m e n t a n d ex p e r i e n c e o f n a t u r e.
M i tc h Tö l d e r e r , E r i c T h e m e l, A r l b e r g, Ö st e r r e i c h, 20 01/ 2010
7
Paola Paronetto 19 6 5, I ta l i e n 19 6 5, I ta ly Keramik Ceramics T r e pp e n n i s c h e n Ac h t e r t r e pp e D e ck 7 Af t S ta i r N i c h e s D e ck 7
Au s d e r S e r i e Ca r to cc i o, 2012 F r o m t h e Ca r to cc i o s e r i es, 2012
8
Pa o l a Pa r o n e t to a r b e i tet m i t Po r ze l l a n u n d Ke r a m i k u n d fe r t i g t s o w o h l f u n k t i o n a l e Tö p fe r w a h r e n a l s a u c h d e ko r a t i v e O b j e k te a n. I h r e K r e a t i o n e n h a b e n e i n fa c h e F o r m e n, i h r e u n g e w ö h n l i c h e n Te c h n i ke n v e r l e i h e n i h n e n j e d o c h u n v e r w e c h s e l b a r e n C h a r a k te r u n d S e e l e. A u f d e r S u c h e n a c h L e i c h t i g ke i t u n d E l e g a n z, a b e r a u c h n a c h S t ä r ke u n d Fr i s c h e, s c h a f f t s i e fa n t a s i e v o l l e u n d v e r s p i e l te O b j e k te. Z u i h r e n c h a r a k te r i s t i s c h s te n A r b e i te n g e h ö r e n d i e „C a r to c c i “, i n s b e s o n d e r e d i e F l a s c h e n a u s Pa p i e r to n. S i e w i r ke n w i e a n i m i e r te F i g u r e n, j e d e m i t i h r e r e i g e n e n Pe r s ö n l i c h ke i t. Pa o l a Pa r o n e t to w o r k s w i t h p o r c e l a i n a n d c e r a m i c s, m a k i n g b ot h f u n c t i o n a l p ot te r y a n d d e c o r a t i v e o b j e c t s. H e r c r e a t i o n s a r e s i m p l e i n fo r m, b u t h e r u n u s u a l te c h n i q u e s g i v e t h e m d i s t i n c t i v e n e s s a n d s o u l. S e e k i n g l i g h t n e s s a n d e l e g a n c e b u t a l s o s t r e n g t h a n d f r e s h n e s s, s h e c r e a te s i m a g i n a t i v e a n d p l a y f u l i te m s. S o m e of h e r m o s t c h a r a c te r i s t i c p i e c e s a r e t h e “c a r to c c i ”, i n p a r t i c u l a r t h e b ot t l e s m a d e o f p a p e r c l a y. T h e y c a n b e s e e n a s a n i m a te d f i g u r e s, e a c h o n e w i t h i t s o w n p e r s o n a l i t y.
Ma n f r e d Bockelmann 19 4 3, Ö st e r r e i c h 19 4 3, Au st r i a Pa st e l l au f B ü t t e n Pa st e l o n pa p e r Ac h t e r t r e pp e D e ck 7 Af t S ta i r D e ck 7
D e r a u f d e m L a n d a u fg e w a c h s e n e M a n f r e d B o c ke l m a n n e n t w i c ke l te e i n e s t a r ke N a t u r v e r b u n d e n h e i t u n d m a c h te L a n d s c h a f te n z u m ze n t r a l e n T h e m a s e i n e r K u n s t. S e i n e b e k a n n te s te n B i l d e r ze i g e n w e i c h e, h o r i zo n t a l e Fa r b b ä n d e r m i t Va r i a t i o n e n s e i n e r E r ke n n u n g s fa r b e B l a u, d i e a n b l a u e M e e r e u n d t i e fe O ze a n e e r i n n e r n. I n s p ä te r e n J a h r e n h a t B o c ke l m a n n m i t a n d e r e n F o r m e n ex p e r i m e nti e r t. I n d e m h i e r g eze i g te n B il d ko n ze nt r i e r t e r s i c h we i te r au f Was s e r, die h o r izo nt a le n B ä n d e r w u rd e n d u rc h o rg a n is c h e K r e i s fo r m e n e r s e t z t, d i e a n e i n e g l i t ze r n d e Wa s s e r o b e r f l ä c h e i n d e r S o n n e e r i n n e r n. G r o w i n g u p i n t h e c o u n t r y s i d e, M a n f r e d B o c ke l m a n n d e v e l o p e d a d e e p s e n s i t i v i t y to n a t u r e, a n d l a n d s c a p e b e c a m e t h e m a j o r t h e m e o f h i s a r t. H i s m o s t fa m o u s p a i n t i n g s a r e d i s t i n g u i s h e d b y s of t h o r i zo n t a l b a n d s of c o l o u r, w i t h v a r i a t i o n s of b l u e a s h i s s i g n a t u r e c o l o u r, r e s e m b l i n g b l u e s e a s a n d d e e p o c e a n s. I n l a te r y e a r s, B o c ke l m a n n h a s ex p e r i m e n te d w i t h ot h e r fo r m s. S t i l l c o n c e n t r a t i n g o n w a te r i n t h e p a i n t i n g r e p r e s e n te d h e r e, h i s h o r i zo n t a l b a n d s a r e r e p l a c e d w i t h o r g a n i c c i r c u l a r s h a p e s r e n d e r i n g a g l i t te r i n g w a te r s u r fa c e r e f l e c t i n g t h e s u n.
Wa s s e r o b e r f l äc h e „ Sp i e g e lu n g“, 2012
9
Andreas Nicolas F i s ch e r 19 82, D e u ts c h l a n d 19 82, G e r m a n y D i g i ta l b i l d D i g i ta l i m ag e Ac h t e r t r e pp e D e ck 6 Af t S ta i r D e ck 6
A ndreas Nicolas Fischer ar beitet mit der physischen Manifestation digitaler Prozesse und Daten durch generative S y s te m e, u m S k u l pt u r e n, V i d e o s, D r u c ke und Installationen zu schaf fen. Die Ergebnisse reichen von Druckserien mit s c h Ü n e n, a b s t r a k te n g e n e r a t i v e n F o r m e n b i s z u M u l t i m e d i a-We r ke n, d i e w i r ke n w i e e i n B l i c k i n e i n e a n d e r e We l t. P h a n to m Progression scheint schneebedeck te steile Berge dar zustellen, ist aber t a t s ä c h l i c h e i n c o m p u te r g e n e r i e r te s B i l d. Andreas Nicolas Fischer works with the physical manifestation of digital processe s a n d d a t a t h r o u g h g e n e r a t i v e s y s te m s to c r e a te s c u l pt u r e s, v i d e o s, p r i n t s a n d i n s t a l l a t i o n s. T h e r e s u l t s d i f fe r f r o m s e r i e s of p r i n t s w i t h b e a u t i f u l a b s t r a c t g e n e r a t i v e fo r m s to m u l t i m e d i a p i e c e s t h a t m a ke y o u fe e l l i ke y o u a r e l o o k i n g i nto a n ot h e r wo r l d. P h a nto m P ro g re s s i o n seems to depict steep mountains c o v e r e d i n s n o w, b u t i n r e a l i t y i t i s a c o m p u t e r- g e n e r a t e d i m a g e.
10
P h a n to m P r o g r es s i o n, 2012
Ka r l H a n s e n 19 5 6, N o r w e g e n 19 5 6, N o r way lithografie lithography Ac h t e r t r e pp e D e ck 6 , 5 Af t S ta i r D e ck 6 , 5
K a r l H a n s e n s B il d e r l as s e n s i c h a m b e ste n a ls ko m p l exe R hy t h m u s ko m p o s i ti o n b e s c h re ib e n, b e i d e n e n Ze lle n vo n u nte r s c h ie dli c h e r F o r m u n d G r ö ß e i n e i n e m s c h e i n b a r z u fä l l i g e n Fa r b s c h e m a d i e L e i n w a n d f ü l l e n. H a n s e n v e r s u c h t m i t d e r V i e l z a h l d e r Fa r b e n R ot, G e l b, R o s a, G r a u, G r ü n u n d B l a u j a z z a r t i g e B e w e g u n g e n a u s W i e d e r h o l u n g e n u n d e r ke n n b a r e n S t r u k t u r e n z u e r z i e l e n. E i n e i n n e r e D y n a m i k t r i t t h e r v o r, d i e O b e r f l ä c h e v i b r i e r t u n d v e r s c h i e d e n e E b e n e n w e r d e n g e s c h a f fe n, d i e d a s U n te r b e w u s s t s e i n d e s B e t r a c h te r s a n r e g e n. I n d i e s e m B i l d s e h e n w i r e i n B e i s p i e l f ü r d i e g r ö ß e r e n F i g u r e n fo r m a t i o n e n H a n s e n s. H i e r h a t d a s B i l d e i n e n e i n fa c h e n u n d v e r s p i e l te n C h a r a k te r, b e i d e m d i e v e r s c h i e d e n e n L i n i e n u n d Ze l l e n m i t- u n d u m e i n a n d e r w i r b e l n u n d s c h l i n g e n. K a r l H a n s e n’s p a i n t i n g s m i g h t b e s t b e d e s c r i b e d a s c o m p l ex r h y t h m c o m p o s i t i o n s w h e r e d i f fe r e n t s h a p e d a n d s i ze d c e l l s, i n a s e e m i n g l y r a n d o m c o l o u r s c h e m e, f i l l t h e c a n v a s. I n a m u l t i t u d e of c o l o u r s r e d, y e l l o w, p i n k , g r e y, g r e e n a n d b l u e, H a n s e n s e e k s to a c h i e v e j a z z-l i ke m o v e m e n t f r o m r e p e t i t i o n s a n d r e c o g n i z a b l e s t r u c t u r e s. A n i n n e r d y n a m i c e m e r g e s, t h e s u r fa c e v i b r a te s a n d d i f fe r e n t p l a n e s a r e c r e a te d, a c t i v a t i n g t h e v i e w e r ’s u n c o n s c i o u s n e s s. I n t h i s p a i n t i n g w e s e e a n ex a m p l e of H a n s e n’s l a r g e r f i g u r e fo r m a t i o n s. H e r e, t h e i m a g e h a s a s i m p l e a n d p l a y f u l c h a r a c te r, w h e r e t h e d i f fe r e n t l i n e s a n d c e l l s t w i r l a n d w r a p w i t h i n a n d b e t w e e n e a c h ot h e r.
Ag i tat i o n s I n t e r r u p t e d, 19 97
11
Julie Cockburn 19 6 6, E n g l a n d 3 D C o l l ag e H a v a n n a B a r H e r r e n z i m m e r D e ck 4
J u l i e C o c k b u r n s A r b e i t l ä s s t s i c h a m b e s te n m i t i h r e r f i l i g r a n e n K u n s t fe r t i g ke i t u n d d e r Tr a n s fo r m a t i o n v o n Fu n d s t ü c ke n i n K u n s tw e r ke b e s c h r e i b e n. I n d e m s i e g e f u n d e n e G e g e n s t ä n d e u n d B i l d e r w i e G e m ä l d e, F oto s, b e d r u c k te s Pa p i e r u n d B ü c h e r b e a r b e i te t, s c h a f f t C o c k b u r n n a i v u n d s p o n t a n w i r ke n d e C o l l a g e n. S i e a r b e i tet h ä u f i g m i t d e r m e n s c h l i c h e n G e s t a l t o d e r d e m Po r t r ä t u n d m a n i p u l i e r t d a s G e s i c h t, b i s e s a u f v e r s tö r e n d e We i s e n i c h t m e h r w i e d e r z u e r ke n n e n i s t, a b e r a u c h s c h ö n u n d fa s z i n i e r e n d w i r k t. D i e We r ke, d i e s i e a u s i h r e m g e f u n d e n e n M a te r i a l s c h a f f t, v e r b i n d e n d i e Ve r g a n g e n h e i t m i t d e r G e g e n w a r t, C o c k b u r n w i l l m i t i h r e r A r b e i t d i e s e B i l d e r w i e d e r z u m L e b e n e r w e c ke n, G e s c h i c h te u n d E r i n n e r u n g e n w a c h r u fe n.
© Julie Cockburn
J u l i e C o c k b u r n’s w o r k i s b e s t d e s c r i b e d b y i t s d e l i c a te c r a f t s m a n s h i p a n d b y t h e t r a n s fo r m a t i o n of fo u n d o b j e c t s i n to w o r k s of a r t. T h r o u g h t h e m a n i p u l a t i o n of fo u n d i te m s a n d i m a g e s ; s u c h a s p a i n t i n g s, p h oto g r a p h s, p r i n te d p a p e r a n d b o o k s, C o c k b u r n c o n s t r u c t s c o l l a g e s t h a t e v o ke a s e n s e o f b ot h t h e n a ï v e a n d t h e s p o n t a n e o u s. S h e of te n w o r k s w i t h t h e h u m a n f i g u r e, o r t h e p o r t r a i t, m a n i p u l a t i n g t h e fa c e t i l l i t b e c o m e s d i s t u r b i n g l y u n r e c o g n i z a b l e, b u t a l s o b e a u t i f u l a n d fa s c i n a t i n g. T h e p i e c e s s h e c r e a te s o f h e r fo u n d m a te r i a l l i n k t h e p a s t to t h e p r e s e n t, a n d fo r C o c k b u r n, t h e a i m of h e r w o r k i s to b r i n g t h e s e i m a g e s b a c k to l i fe, a w a k i n g h i s to r y a n d m e m o r y.
C o l l ag e W o m a n
12
C o l l ag e M a n
Ma t t h e w C u s i c k 1970, USA F oto g r a f i e, L a m b da- P r i n t L a m b da p r i n t p h oto g r a p h y Sp e c i a l D i n i n g Sp e i s e z i m m e r D e ck 4 Sp e c i a l D i n i n g Sp e i s e z i m m e r D e ck 4
S c h w e r e At l a n te n, K a r te n u n d K a r te n b ä n d e, C u t te r u n d S c h e r e, d a s s i n d d i e w e s e n t l i c h e n I n s t r u m e n te, m i t d e n e n M a t t h e w C u s i c k s e i n e g r o ß f l ä c h i g e n C o l l a g e n v o n Po r t r ä t s u n d L a n d s c h a f te n e r s te l l t. D e s A r b e i te n s m i t Fa r b e u n d P i n s e l ü b e r d r ü s s i g, b e g a n n e r m i t h e r u m l i e g e n d e n K a r te n z u ex p e r i m e n t i e r e n. E r e n td e c k te s c h n e l l, d a s s L a n d k a r te n i n B e z u g a u f S c h a t t i e r u n g, D i c h te, L i n i e, B e w e g u n g u n d Fa r b e d i e E i g e n s c h a f te n e i n e s P i n s e l s t r i c h e s h a b e n u n d e n t w i c ke l te S c h r i t t f ü r S c h r i t t s e i n e e i g e n e o r i g i n e l l e u n d i n n o v a t i v e B i l d s p r a c h e. F i o n a’s Wa v e u n d K a r a’s Wa v e r e p r ä s e n t i e r e n d a s ze n t r a l e T h e m a s e i n e r B i l d e r, d a s M e e r u n d di e We ll e, i n sp i r i e r t vo n d e r Tra di ti o n di e s e s M oti ve s i n d e r j a p a n is c h e n Ku n st. Sie s i n d a u s Te ile n vo n M e e re s k a r te n g e m a c h t. A u s d e r u r s p r ü n g l i c h e n k a r te n te c h n i s c h e n Zw e i d i m e n s i o n a l i t ä t e r w ä c h s t e i n e kö r p e r h a f t p l a s t i s c h e We l l e, d i e a u s d e m B i l d r a u m fö r m l i c h h e r v o r z u s t ü r ze n s c h e i n t.
© Matthew Cusick
H e a v y a t l a s e s, m a p s a n d m a p b o o k s, b ox c u t te r s a n d s c i s s o r s ; t h e s e a r e t h e b a s i c i n s t r u m e n t s M a t t h e w C u s i c k u s e s to c r e a te h i s l a r g e -s c a l e c o l l a g e s o f p o r t r a i t s a n d l a n d s c a p e s. Fr u s t r a te d w i t h p a i n t a n d b r u s h e s, h e s t a r te d to ex p e r i m e n t w i t h m a p s h e h a d l a y i n g a r o u n d. S o o n h e d i s c o v e r e d t h a t m a p s h a v e t h e p r o p e r t i e s of a b r u s h s t r o ke i n n u a n c e, d e n s i t y, l i n e, m ov e m e n t, a n d c o l o r, a n d b i t-b y-b i t h e d e v e l o p e d h i s v e r y o w n o r i g i n a l a n d i n n ov a t i v e v i s u a l l a n g u a g e. F i o n a’s Wa v e a n d K a r a’s Wa v e r e p r e s e n t t h e m a i n t h e m e s i n h i s p i c t u r e s, t h e o c e a n a n d t h e w a v e, i n s p i r e d b y t h e t r a d i t i o n of t h i s m ot i f i n J a p a n e s e a r t. T h e y a r e m a d e of p i e c e s o f o c e a n i c c h a r t s, a n d f r o m t h e o r i g i n a l l y c a r to g r a p h i c t w o - d i m e n s i o n a l i t y of t h e m a p s, a f u l l-b o d i e d, t h r e e - d i m e n s i o n a l w a v e g r o w s a n d a p p e a r s to s u r g e o u t o f t h e p i c to r i a l s p a c e.
K a r a’s Wav e, 20 0 9 / 2011
13
Ruth Moilliet 1971, e n g l a n d E d e lsta h l 316 M a r i n e g r a d e sta i n l es s st e e l P o o l b e r e i c h D e ck 9 P o o l A r e a D e ck 9
R u t h M o i l l i et s A r b e i t i s t v o n i h r e r e i n g e h e n d e n S t u d i e u n te r s c h i e d l i c h e r B l u m e n u n d P f l a n ze n i n s p i r i e r t. S i e m ö c h te m i t i h r e n S k u l pt u r e n d i e A u f m e r k s a m ke i t d e s B e t r a c h te r s s o w o h l a u f d a s a l l g e m e i n e Schauspiel als auch auf die individuelle S c h ö n h e i t e i n e r B l u m e l e n ke n. M i t d e n M a te r i a l i e n, d i e M o i l l i et v e r w e n d et, d e t, m ö c h te s i e d i e a u g e n s c h e i n l i c h e Fr a g i l i t ä t e i n e r e i n ze l n e n P f l a n ze u n te rs u c h e n, d i e ko n t r a s t i e r t w i r d v o n i h r e r Fä h i g, ü b e r fo r t l a u fe n d e E n t w i c k l u n g sp h a s e n i h r e E x i s te n z z u b e w a h r e n. I h r e S k u l p t u r e n s i n d ü b e r w i e g e n d a u s M e t a l l, M o i l l i et ko m b i n i e r t j e d o c h o f t a n d e r e M a te r i a l i e n w i e G l a s o d e r A c r y l, u m i h r e I n te r p r et a t i o n e i n e r b e s t i m m te n S t r u k t u r w i e d e r z u g e b e n. R u t h M o i l l i et ’s w o r k i s i n s p i r e d b y h e r c l o s e s t u d y of d i f fe r e n t f l o w e r s a n d p l a n t s, a n d s h e w a n t s h e r s c u l pt u r e s to d r a w t h e v i e w e r ’s a t te n t i o n to b ot h t h e ov e r a l l s p e c t a c l e a n d i n d i v i d u a l b e a u t y of a f l o w e r. W i t h t h e m a te r i a l s s h e u s e s, s h e ex p l o r e s t h e a p p a r e n t f r a g i l i t y of a n i n d i v i d u a l p l a n t, c o n t r a s te d w i t h i t s a b i l i t y to s u s t a i n ex i s te n c e t h r o u g h o n g o i n g l i fe c y c l e s. H e r s c u l pt u r e s a r e p r i m a r i l y m a d e f r o m m e t a l, b u t s h e of te n c o m b i n e s ot h e r m a te r i a l s s u c h a s g l a s s o r a c r y l i c to r ef l e c t h e r i n te r p r e t a t i o n o f a s p e c i f i c s t r u c t u r e.
14
A l l i u m, 2012
Brian Dettmer 1974, USA B e a r b e i t e t es B u c h A lt e r e d b o o k B i b l i o t h e k D e ck 9 L i b r a r y D e ck 9
B r i a n D e t t m e r i s t b e k a n n t f ü r s e i n e ko m p l exe n u n d i n n o v a t i v e n S k u l p t u r e n a u s a l te n B ü c h e r n u n d v e r s c h i e d e n e n F o r m e n v o n a n t i q u a r i s c h e n M e d i e n w i e Wö r te r b ü c h e r n, E n z y k l o p ä d i e n, L e h r b ü c h e r n, w i s s e n s c h a f t l i c h e n u n d te c h n i s c h e n B ü c h e r n, K u n s t b ü c h e r n, m e d i z i n i s c h e n L e i t fä d e n, G e s c h i c h t s b ü c h e r n, At l a n te n, C o m i c s u n d Ta p ete n m u s te r b ü c h e r n. N a c h d e m e r d a s g e w ü n s c h te M a te r i a l g e w ä h l t h a t, v e r s i e g e l t u n d s c h n e i d e t e r d a s B u c h u n d l e g t a u s g e w ä h l te B i l d e r u n d Tex t s te l l e n f r e i, u m ko m p l exe, d r e i d i m e n s i o n a l e A r b e i te n z u s c h a f fe n, d i e n e u e o d e r a l te r n a t i v e I n te r p r et a t i o n e n d e r B ü c h e r e r g e b e n. B e i D et t m e r s A r b e i t g e h t e s u m d i e A n e i g n u n g u n d Ve r ä n d e r u n g v o n M e d i e n, d a r u m, d i e p h y s i s c h e F o r m z u t r a n s fo r m i e r e n u n d s e l e k t i v I n h a l te z u e n t fe r n e n u n d f r e i z u l e g e n, u m s o n e u e K u n s t w e r ke z u s c h a f fe n. B r i a n D e t t m e r i s k n o w n fo r h i s i n t r i c a te a n d i n n o v a t i v e s c u l p t u r e s m a d e f r o m o l d b o o k s a n d d i f fe r e n t fo r m s of a n t i q u a te d m e d i a, s u c h a s d i c t i o n a r i e s, e n c y c l o p e d i a s, te x t b o o k s, s c i e n c e a n d e n g i n e e r i n g b o o k s, a r t b o o k s, m e d i c a l g u i d e s, h i s to r y b o o k s, a t l a s e s, c o m i c b o o k s, a n d w a l l p a p e r s a m p l e b o o k s . A f t e r c h o o s i n g h i s d e s i r e d m a te r i a l, h e s e a l s a n d c u t s i n to t h e b o o k s, ex p o s i n g s e l e c te d i m a g e s a n d tex t to c r e a te i n t r i c a te t h r e e - d i m e n s i o n a l w o r k s t h a t r e v e a l n e w o r a l te r n a t i v e i n te r p r et a t i o n s of t h e b o o k s . D e t t m e r ’s w o r k i n v o l v e s t h e a p p r o p r i a t i o n a n d a l t e r a t i o n o f m e d i a to t r a n s f o r m t h e p h y s i c a l f o r m a n d s e l e c t i v e l y r e m o v e a n d r e v e a l c o n te n t to c r e a te n e w w o r k s o f f i n e a r t.
D e u ts c h e L i t e r at u r g es c h i c h t e, 2012
15
P e t e r K . K o ch 19 67, D e u ts c h l a n d 19 67, G e r m a n y Ak r y l au f K a r to n Ac r y l i c o n b oa r d Ac h t e r t r e pp e D e ck 8 , 5 Af t S ta i r D e ck 8 , 5
D i e A r b e i te n v o n Pete r K . Ko c h b e w e g e n s i c h a n d e r S c h n i t t s te l l e v o n Po p, M i n i m a l i s m u s u n d P u n k . S e i n e k r ä f t i g e n Fa r b e n ko m m e n v o m Po p, s e i n e k l a r e n S t r u k t u r e n u n d e i n fa c h e n F o r m e n e n t s t a m m e n d e m M i n i m a l i s m u s u n d s e i n e Te n d e n z z u A g g r e ss i v i t ä t u n d Ze r s tö r u n g h a t I h r e n U r s p r u n g i m P u n k . S e i n e M ot i v e r a n g i e r e n z w i s c h e n g e o m et r i s c h e n F o r m e n, P i k to g r a m m e n, S y m b o l e n u n d t y p o g r a f i s c h e n E l e m e n te n u n d s e i n e A r b e i te n l a s s e n s i c h a l s U n te r s u c h u n g e n i m F e l d d e r u n g e g e n s t ä n d l i c h e n P h ä n o m e n e b e s c h r e i b e n. B e i m B e t r a c h te n d e r A r b e i te n m u s s m a n s i c h i m m e r w i e d e r e n t s c h e i d e n, w a s m a n w a h r n e h m e n w i l l : d a s O f fe n e o d e r d a s G e s c h l o s s e n e, d a s Ä u ß e r e o d e r d a s I n n e r e, d i e L ü c ke o d e r d i e K a n te, d e n R a u m o d e r d i e O b e r f l ä c h e, d i e Ko m p o s i t i o n o d e r d i e S t r u k t u r. T h e w o r k s b y Pete r K . Ko c h a r e p o s i t i o n e d a t t h e i n te r s e c t i o n b e t w e e n Po p, M i n i m a l i s m a n d P u n k . H i s v i g o r o u s c o l o r s c o m e f r o m Po p, h i s c l e a r s t r u c t u r e s a n d s i m p l e fo r m s d e r i v e f r o m M i n i m a l i s m a n d h i s te n d e n c y to w a r d s a g g r e s s i v e n e s s a n d d e s t r u c t i o n a r e b as e d i n P u n k. H is m oti fs ra n g e b et we e n g e o m et r i c fo r m s, p i cto g ra m s, sy m b o ls a n d t y p o g ra p h i c e le m e nts, a n d h is wo r ks c a n b e said to be investigations in the field of non-objective phenomenon. V iewing the wor ks, one repeatedly has to decide w hat to perceive: t h e o p e n o r t h e c l o s e d, t h e o u te r o r t h e i n n e r, t h e g a p o r t h e e d g e, t h e s p a c e o r t h e s u r fa c e, t h e c o m p o s i t i o n o r t h e s t r u c t u r e.
O h n e T i t e l ( N e i n N i c h t 110 4 ) , 2011
16
La u r a B i r d s a l l
L a u r a B i r d s a l l i s t e i n e G l a s k ü n s t l e r i n, d i e m i t o r g a n i s c h e n F o r m e n a r b e i tet. S i e i s t fa s z i n i e r t v o n k l e i n e n D et a i l s i n d e r N a t u r, w i e e i n e m w i n z i g e n S a m e n ko r n, e i n e m K i e s e l s te i n a m S t r a n d o d e r d e r K a n te e i n e r F i s c h f l o s s e. M e i s t fe r t i g t s i e S c h a l e n a n, d i e s i e a k r i b i s c h m i t d e r H a n d g r a v i e r t, b e v o r s i e s a n d g e s t r a h l t u n d a n s c h l i e ß e n d i n S ä u r e g et a u c h t w e r d e n, u m e i n e w e i c h e, t a k t i l e O b e r f l ä c h e z u e r ze u g e n. D a s G l a s i s t d a n a c h w e i c h u n d s t r a h l e n d u n d B i r d s a l l v e r s u c h t, d i e s e E i g e n s c h a f te n i n d e n fe r t i g e n Stücken zu bewahren. In ihren jüngsten A r beiten hat sie sich auf den Kontrast z wischen innerer und äußerer Ober fläche ko n ze nt r i e r t. B i rds a ll b eto nt d e n I n n e n ra u m u n d a r b e i tet m i t Fa r b s c h i c hte n i m G las. D ie S c h i c ht u n g vo n o p a ke n u n d t ra n s p a re nte n Fa r b e n v e r l e i h t d e n S t ü c ke n e i n e s a t te u n d b r i l l a n te T i e fe.
engl and F r e i g e b l a s e n es u n d g r av i e r t es G l a s F r e e b low n a n d ca r v e d g l a s s Sp a D e ck 5
F i n B ow l T u r q u o i s e, 2012 P o d Va s e, 2012
© Simon Bruntnell
F i n B ow l R e d, 2012
Fa s c i n a te d by s m a l l d et a i l s i n n a t u re, l i ke a t i ny s e e d p o d, a b e a c h p e b b l e o r t h e e d g e of a f i s h’s f i n, L a u r a B i rd s a l l i s a g l a s s a r t i s t w o r k i n g w i t h o r g a n i c s h a p e s. M o s t o f te n s h e m a ke s b o w l s i n d i f fe r e n t fo r m s, m et i c u l o u s l y h a n d c a r v e d b efo r e b e i n g s a n d b l a s te d a n d t h e n d i p p e d i n a c i d to c r e a te a s o f t, t a c t i l e s u r fa c e. W h e n i t i s b e i n g m a d e, t h e h ot g l a s s i s s of t a n d l u m i n o u s, a n d B i r d s a l l t r i e s to p r e s e r v e t h e s e q u a l i t i e s i n t h e f i n i s h e d p i e c e. I n h e r r e c e n t w o r k s h e h a s b e e n fo c u s i n g o n t h e c o n t r a s t s b et w e e n t h e i n te r i o r a n d ex te r i o r s u r fa c e. E m p h a s i z i n g o n t h e i n te r i o r s p a c e, B i r d s a l l u s e s l a y e r s of c o l o r i n s i d e t h e g l a s s, a n d t h e l a y e r i n g of o p a q u e a n d t r a n s p a r e n t c o l o r s g i v e s e a c h p i e c e a r i c h a n d v i b r a n t d e p t h.
17
G e r ha r d R i ch t e r 19 32, D e u ts c h l a n d 19 32, G e r m a n y S i e b d r u ck / Offs e t d r u ck au f H a d e r n pa p i e r Screenprints / offse t on r ag paper E m pf a n g s k o r r i d o r D e ck 4 R e c e p t i o n C o r r i d o r D e ck 4
M i t s e i n e r f a s t f ü n f z i g j ä h r i g e n K a r r i e r e i s t G e r h a r d R i c h t e r u n u m s t r i t te n e i n e r d e r w i c h t i g s te n K ü n s t l e r d e s 2 0. u n d 21. J a h rh u n d e r t s . S e i n O e u v r e r e i c h t v o n a b s t r a k te n u n d f i g u r a t i v e n Ö l g e m ä l d e n ü b e r F o to b i l d e r o d e r ü b e r m a l t e F o to g r a f i e n b i s z u A q u a r e l l e n, Ze i c h n u n g e n u n d S k u l p t u r e n. E r h a t i n s e i n e m We r k e i n e e i n z i g a r t i g e Fä h i g ke i t g e ze i g t, d a s M e d i u m d e r M a l e r e i z u e r fo r s c h e n, s e l b s t i n e i n e r Ze i t, a l s v i e l e d i e s e s f ü r tot e r k l ä r te n. N a c h 20 0 0 s c h u f R i c h te r e i n e R e i h e v o n A r b e i te n, d i e s i c h m i t v e r s c h i e d e n e n w i s s e n s c h a f t l i c h e n P h ä n o m e n e n b e fa s s t, i n s b e s o n d e r e m i t A s p e k te n d e r R e a l i t ä t, d i e m i t b l o ß e m A u g e n i c h t s i c h t b a r s i n d. I n H a u t I u n d H a u t II s e h e n w i r e i n v e r s c h w o m m e n e s B i l d i n Fa r b s k a l e n v o n G r ü n u n d G r a u, d a s A s s oz i a t i o n e n z u r N a t u r w e c k t, v i e l l e i c h t a n d e n Wü s te n s a n d o d e r a n Wa s s e r, d a s i n e i n n a t ü r l i c h e s Z i c k z a c k m u s te r g e w e h t w i r d. W i t h a n a r t i s t i c c a r e e r s p a n n i n g o v e r n e a r l y f i v e d e c a d e s, G e r h a r d R i c h te r i s r e c o g n i ze d a s o n e of t h e m o s t i m p o r t a n t a r t i s t s i n t h e t w e n t i e t h a n d t w e n t y-f i r s t c e n t u r i e s. H i s o e u v r e r a n g e s f r o m a b s t r a c t a n d f i g u r a t i v e o i l p a i n t i n g s, p h oto -p a i n t i n g s, o r ov e rp a i n te d p h oto g r a p h s, to w a te r c o l o r s, d r a w i n g s a n d s c u l p t u r e. I n h i s w o r k h e h a s s h o w n a u n i q u e a b i l i t y to ex p l o r e t h e m e d i u m of p a i n t i n g, e v e n a t a t i m e w h e n m a n y w e r e h e r a l d i n g i t s d e a t h. A f te r 20 0 0, R i c h te r m a d e a n u m b e r of w o r k s d e a l i n g w i t h d i f fe r e n t s ci e nti f i c p h e n o m e n a, i n p a r ti c u l a r, asp e cts of re a li t y t h at c a n n ot b e s e e n by t h e n a ke d eye. I n H a u t I a n d H a u t II we s e e a b l u r r e d i m a g e i n c o l o r s c a l e s o f g r e e n a n d g r e y, g i v i n g a s s o c i a t i o n s to t h e n a t u r a l w o r l d, r e s e m b l i n g t h e d e s e r t s a n d o r w a te r, b l o w n i n to a n a t u r a l z i g z a g p a t te r n.
H au t I, 20 0 4
18
19
Rob Pruitt 19 6 4, USA P i g m e n t d r u ck e au f D o k u m e n t e n pa p i e r Ca r b o n p i g m e n t p r i n ts o n a r c h i va l pa p e r M i t t l e r e T r e pp e B a ckb o r d D e ck 3 , 5 M i d S ta i r P o r t s i d e D e ck 3 , 5
D e r L ie b h a b e r a m e r i k a n isc h e r Tras h k u l t u r ist bek annt für seine Gemälde von Pandas oder Par is Hilton. Außerdem hat Rob Pruitt ein Denkmal mit ewiger Flamme a u s e i n e m B i s t r ot i s c h u n d e i n e m B i cFeuer zeug geschaf fen, ein vik tor ianisches H a u s i m n ö r d l i c h e n N e w Yo r k i n e i n e G ot h i c- I n s t a l l a t i o n v e r w a n d e l t, m i t d e m Designer Jimmy Choo zusammengearbeitet und ein Denk mal für A ndy War hol g e s t a l tet. P r u i t t s A r b e i t F e e l s L i ke Lo v e / S a fe P l a c e i s t n i c h t g a n z s o e l a b o r i e r t. S i e ze i g t z w e i m a l d a s s e l b e B i l d e i n e s H u n d e s i m A r m e i n e s M a n n e s. D e r a u f d a s B i l d g e k l e bte Tex t d e u te t d i e f ü r s o r g l i c h e B ez i e h u n g z w i s c h e n e i n e m H a u s t i e r u n d s e i n e m H e r r n a n.
20
W i t h a l ov e fo r A m e r i c a n t r a s h c u l t u r e, and k now n for mak ing paintings of pandas o r Pa r i s H i l to n, R o b P r u i t t h a s a l s o fa s h i o n e d a n ete r n a l-f l a m e m o n u m e n t f r o m a b a r t a b l e a n d a B i c l i g h te r, t r a n sfo r m e d a V i c to r i a n h o u s e i n u p s t a te N e w Yo r k i n to a G ot h a r t i n s t a l l a t i o n, c o l l a b o r a te d w i t h d e s i g n e r J i m m y C h o o, a n d m ad e a m o n u m e nt ove r A n d y Wa r h o l. P r u i t t ’s w o r k F e e l s L i ke Lo v e / S a fe P l a c e, i s n ot ex a c t l y o n t h e s a m e e l a b o r a te s c a l e. D i v i d e d i n t w o, t h e i m a g e i s r e p e a te d t w i c e, d e p i c t i n g a d o g h e l d i n a m a n’s a r m s. T h e tex t s s t u c k o n t h e picture suggest the caring bond b et w e e n a p et a n d h i s o w n e r.
F e e ls L i k e Lov e / S a f e P l ac e, 2010
Th o m a s P i h l 19 6 4, N o r w e g e n 19 6 4, N o r way Ak r y l au f L e i n wa n d Ac r y l i c o n ca n va s M i t t l e r e T r e pp e B a ckb o r d D e ck 3 , 5 M i d S ta i r P o r t s i d e D e ck 3 , 5
D e r ze n t r a l e S c h w e r p u n k t v o n T h o m a s P i h l s k ü n s t l e r i s c h e m A n s a t z i s t d i e k r i t i s c h e A u s e i n a n d e r s et z u n g m i t e i n e m P h ä n o m e n, d as e r a ls Üb e räst h etis i e r u n g d e r we stli c h e n o d e r we stli c h b e e i nf lu s ste n v is u e lle n A ll t ag s k u l t u r e m pf i n d et, s ow ie die Ko nf ro nt ati o n m i t d e n k u l t u r e l l e n, p o l i t i s c h e n u n d e t h i s c h e n I m p l i k a t i o n e n d e r M a s s e n p r o d u k t i o n u n d d e s M a s s e n ko n s u m s v o n B i l d e r n. I n s e i n e r K u n s t l ö s t e r d a s P r o b l e m, i n d e m e r m i n i m a l i s t i s c h e B i l d e r m a l t, d i e a u s v i e l e n S c h i c h te n s e m i t r a n s p a r e n te r A k r y l fa r b e b e s te h e n, d i e a u f d i e L e i n w a n d g e g o s s e n w i r d. M i t i h r e n g l a t te n O b e r f l ä c h e n u n d i h r e n o s z i l l i e r e n d e n Fa r b e n fä n g t P i h l d i e g l a t te u n d p e r fe k te Ä s t h e t i k v o n v i s u e l l e r A l l t a g s k u l t u r i n s e i n e n B i l d e r n e i n. P i h l s „ b i l d l o s e“ G e m ä l d e fo r d e r n ko n ze n t r i e r te s B et r a c h te n u n d d e r B e t r a c h te r b e g i n n t n u r s e h r l a n g s a m, d i e ko m p l exe n Fa r b e n u n d d i e s u b t i l e n U n te r s c h i e d e u n d U n v o l l ko m m e n h e i te n d e s We r ke s z u v e r s te h e n. T h e c e n te r fo c u s o f T h o m a s P i h l ’s c o n c e p t o f a r t i s h i s c r i t i c a l d i a l o g u e w i t h t h e p h e n o m e n o n of w h a t h e fe e l s i s t h e ov e ra e s t h e t i c i z a t i o n o f v i s u a l We s te r n o r We s te r n -i n f l u e n c e d e v e r y d a y c u l t u r e, a n d t h e c o n f r o n t a t i o n w i t h t h e c u l t u r a l, p o l i t i c a l, a n d e t h i c a l i m p l i c a t i o n s o f m a s s p r o d u c t i o n a n d m a s s c o n s u m p t i o n of p i c t u r e s. I n h i s a r t, h e s o l v e s t h i s i s s u e b y m a k i n g m i n i m a l i s t i c p a i n t i n g s, c o m p o s e d o f m a n y l a y e r s o f s e m i -t r a n s p a r e n t a c r y l i c p a i n t, w h i c h h a v e b e e n p o u r e d o n to t h e c a n v a s . W i t h t h e i r s m o o t h s u r f a c e s a n d t h e i r o s c i l l a t i n g c o l o r s, P i h l c a p t u r e s t h e s m o o t h a n d p e r f e c t a e s t h e t i c s o f v i s u a l o r d i n a r y c u l t u r e i n h i s p i c t u r e s . P i h l ’s “p i c t u r e l e s s ” p a i n t i n g s d e m a n d c o n c e n t r a t e d c o n te m p l a t i o n f r o m t h e v i e w e r, w h o o n l y v e r y s l o w l y c o m e s to a n u n d e r s t a n d i n g of t h e c o m p l ex c o l o r s a n d t h e s u b t l e d i f fe r e n c e s a n d i m p e r fe c t i o n s of t h e w o r k s.
U n t i t l e d P i n k , 2012
21
Georg Küttinger 1972, D e u ts c h l a n d 1972, G e r m a n y C - P r i n t- F oto g r a f i e au f G l a s C - p r i n t p h oto g r a p h y o n g l a s s A r c a d e D e ck 4
G e o r g K ü t t i n g e r s F oto g r a f i e n b e w e g e n s i c h a u f u n b e h a g l i c h e We i s e a n d e r G r e n ze v o n R e a l i t ä t u n d F i k t i o n. Fü r s e i n e B i l d e r v e r b i n d e t u n d w i e d e r h o l t e r d i g i t a l Te i l e v o n v e r s c h i e d e n e n, a m s e l b e n O r t a u fg e n o m m e n e n F oto g r a f i e n z u a u s g e d e h n te n, a b e r a r t i f i z i e l l e n L a n d s c h a f te n. M i t d i e s e r Te c h n i k v e r w i s c h t K ü t t i n g e r d i e G r e n ze n e i n e s R a u m e s u n d s c h a f f t e i n G ef ü h l v o n We i te u n d O f fe n h e i t. S e h e n S i e, w i e s i c h d e r R a u m m i t K ü t t i n g e r s We r k a n d e n Wä n d e n w e i tet u n d d e r E i n d r u c k e n t s te h t, d i e Wä n d e w ü r d e n s i c h e n d l o s n a c h i n n e n fo r t s et ze n u n d d i e S c h m e t te r l i n g e w ü r d e n e w i g w e i te r f l i e g e n. K ü t t i n g e r s c h a f f t m i t d i e s e n F oto s e i n G e f ü h l v o n Ve r t r a u t h e i t u n d Ze i t l o s i g ke i t. O b w o h l d i e m e n s c h l i c h e E x i s te n z i n s e i n e r A r b e i t a b w e s e n d i s t, w i r d d e r B et r a c h te r i n s e i n e i m a g i n ä r e n S ze n e r i e n b e fö r d e r t. S e i n e t ra u m a r ti g e n Pa n o ra m e n e r ze u g e n e i n A b b il d d e r L a n ds c h af t, d as die st atis c h e n G re n ze n vo n R a u m o d e r Ze i t ü b e r s c h re i tet. D a s E r g e b n i s i s t e i n e Ko m b i n a t i o n v o n R e a l i t ä t, Wa h r n e h m u n g u n d I m a g i n a t i o n. G e o r g K ü t t i n g e r c r e a te s p h oto g r a p h s t h a t b a l a n c e o n t h e b o r d e r b et w e e n r e a l i t y a n d f i c t i o n. H e c o m p o s e s h i s i m a g e s b y d i g i t a l l y s t i tc h i n g to g e t h e r a n d r e p e a t i n g p o r t i o n s o f s e v e r a l p h oto g r a p h s t a ke n a t a s i n g l e l o c a t i o n i n n e w a n d d i f fe r e n t c o n f i g u r a t i o n s, p r o d u c i n g s w e e p i n g, b u t a r t i f i c i a l l a n d s c a p e s. W i t h t h i s te c h n i q u e, Kü t t i n g e r r e l e a s e s t h e b o u n d a r i e s of t h e r o o m a n d c r e a te s a fe e l i n g o f s p a c e a n d o p e n n e s s, a c h i e v i n g s i m u l t a n e o u s l y a s e n s e of fa m i l i a r i t y a n d t i m e l e s s n e s s. C o m p l ete l y a d d r e s s i n g t h e w a l l a n d c e i l i n g of t h e A r c a d e, K ü t t i n g e r ’s i m a g e r y l i f t s u s i n to a n e n d l e s s d r e a m l a n d s c a p e f i l l e d w i t h f l u r r y i n g b u t te r f l i e s. W h e r e d o e s r e a l i t y s to p a n d m a g i c b e g i n ? A l t h o u g h h u m a n ex i s te n c e i s a b s e n t f r o m h i s w o r k , t h e v i e w e r i s t r a n s p o r te d i n to h i s i n v e n te d s c e n e s. H i s d r e a m -l i ke p a n o r a m a s c r e a te a p o r t r a i t o f t h e l a n d s c a p e s u r p a s s i n g t h e l i m i t a t i o n s of s t a t i c s p a c e o r t i m e, a n d t h e r e s u l t i s a c o m b i n a t i o n of r e a l i t y, p e r c e p t i o n a n d i m a g i n a t i o n.
F ly i n g, 2012 / 2013
22
23
J ac o b C a r t e r
J a c o b C a r te r foto g r a f i e r t L a n d s c h a f te n m i t a b s c h ü s s i g e n Wä l d e r n u n d d r a m a t i s c h e n K ü s te n l i n i e n. A l s Vo r l a g e f ü r s e i n e Ä s t h et i k b e v o r z u g t C a r te r d i e fa r b i g e n Po s t k a r te n d e s F i n d e S i è c l e u n d e r b e s c h ä f t i g t s i c h m i t d e m Ä s t h et i z i s m u s d e r F oto g r a f i e d e s 19. J a h r h u n d e r t s. S e i n e A r b e i te n e r i n n e r n a n B i l d e r a u s d e r Fr ü h ze i t d e r F oto g r a f i e, u n b e r ü h r t v o n d e n m o d e r n e n Ve r fa h r e n u n d M ö g l i c h ke i te n u n s e r e r Ze i t. N a c h u m fa n g r e i c h e m E l a b o r i e r e n m i t G u m m i A r a b i c u m u n d S a l ze n a u f d e r S u c h e n a c h d e m i d e a l e n B i l d, m u s s te C a r te r l e t z te n d l i c h d o c h a u f d i g i t a l e B i l d b e a r b e i t u n g v e r t r a u e n. S e i n e H a l t u n g z u m F o r t s c h r i t t b l e i b t j e d o c h k r i t i s c h u n d e r e r k l ä r t, d a s s a l l e Te c h n o l o g i e n u n d E r f i n d u n g e n l e t z t l i c h d u r c h Ve r b e s s e r u n g e n h i n fä l l i g w e r d e n, d a Te c h n o l o g i e s i c h i n e i n e m u n a b l ä s s i g e n Wa n d e l b e f i n d e t.
19 8 5, e n g l a n d F oto g r a f i e D i g i ta l p h oto g r a p h y M i t t l e r e T r e pp e S t e u e r b o r d D e ck 5 , 5 M i d S ta i r S ta r b o a r d D e ck 5 , 5
© J a c o b C a r t e r, w w w.l u m a s.c o m
J a c o b C a r te r p h oto g r a p h s l a n d s c a p e s o f s te e p fo r e s t s a n d d r a m a t i c c o a s t a l l i n e s. A s a te m p l a te fo r h i s a e s t h et i c, C a r te r p r efe r s c o l o re d f i n- d e -s i è c l e p o s tc a rd s, a n d o c c u p i e s h i m s e l f w i t h t h e a e s t h et i c i s m of 19 t h c e nt u r y p h oto g r a p hy. H i s w o r k re s e m b l e s i m a g e s f r o m t h e e a r l y d a y s o f p h o to g r a p h y, u n to u c h e d b y to d a y ’s m o d e r n p r o c e s s e s a n d p o s s i b i l i t i e s . S t i l l, a f te r e x te n s i v e e l a b o r a t i o n w i t h g u m a r a b i c a n d s a l t s to f i n d h i s w a y to w a r d t h e i d e a l i m a g e, i n t h e e n d C a r te r h a d to e n t r u s t h i s w o r k to d i g i t a l i m a g i n g. B u t h i s a t t i t u d e to w a r d p r o g r e s s r e m a i n s c r i t i c a l, s t a t i n g t h a t a l l te c h n o l o g i e s a n d i n v e n t i o n s w i l l b e r e n d e r e d o b s o l ete b y i m p r o v e m e n t, b e c a u s e te c h n o l o g y i s i n a s t a te of n e v e r- e n d i n g c h a n g e.
24
O h n e T i t e l, 20 07/ 0 8
Olafur Eliasson 19 67, Dä n e m a r k / I s l a n d 19 67, D e n m a r k / Ic e l a n d F oto g r a f i e, d r e i fa r b i g e H e l i o g r av ü r e M i t t l e r e T r e pp e St e u e r b o r d D e ck 4,5 M i d S ta i r S ta r b o a r d D e ck 4 , 5
Der internationale Kunststar Olafur Eliasson i s t b e k a n n t f ü r S k u l pt u r e n u n d g r o ß e I n s t a l l a t i o n e n, b e i d e n e n e r e l e m e n t a r e S u b s t a n ze n w i e L i c h t, Wa s s e r u n d L u f tte m p e r a t u r n u t z t, u m d i e E r fa h r u n g d e s B e t r a c h te r s z u s te i g e r n. O l a f u r E l i a s s o n b e fa s s t s i c h i n s e i n e r A r b e i t m i t d e m m e n s c h l i c h e n Ve r h ä l t n i s z u r N a t u r u n d i h r e n E l e m e n te n u n d m i t u n s e r e r Wa h rn e h m u n g d a v o n. B e i s e i n e n S k u l pt u r e n und Installationen geht es daher nicht unbedingt dar um, wie wir diese als We r ke a n s i c h s e h e n, s o n d e r n w i e d i e s e We r ke u n s d a z u b r i n g e n, d a r ü b e r z u r e f l e k t i e r e n, w i e w i r L i c h t, Fa r b e n, K ä l te, Wä r m e, Wa s s e r o d e r L u f t w a h r n e h m e n. A n i n te r n a t i o n a l a r t s t a r, O l a f u r E l i a s s o n i s k n o w n fo r s c u l p t u r e s a n d l a r g e -s c a l e installation ar t where he uses elemental m a te r i a l s s u c h a s l i g h t, w a te r, a n d a i r te m p e r a t u r e to e n h a n c e t h e v i e w e r ’s ex p e r i e n c e. I n h i s w o r k , O l a f u r E l i a s s o n fo c u s e s o n t h e h u m a n r e l a t i o n s h i p to n a t u r e a n d i t s e l e m e n t s, a n d h o w w e p e r c e i v e i t. H i s s c u l pt u r e s a n d i n s t a l l at i o n s a r e t h e r efo r e n ot n e c e s s a r i l y a b o u t how we see them as wor ks in themselves, b u t r a t h e r i n w h a t w a y t h e w o r k s m a ke u s r ef l e c t u p o n h o w w e p e r c e i v e l i g h t, c o l o r, c o l d n e s s, h e a t, w a te r o r a i r.
M i r r o r Stag e f o r M e r c e, 20 0 4
25
La u r e n c e Aëgerter 1972, F r a n k r e i c h 1972, F r a n c e C - P r i n t- F oto g r a f i e au f D i a b o n C - p r i n t p h oto g r a p h y o n D i a b o n M i t t l e r e T r e pp e B a ckb o r d D e ck 5 , 5 M i d S ta i r P o r t s i d e D e ck 5 , 5
L a u r e n c e A ë g e r te r s We r k i s t fe s t v e r a n ke r t i n d e r Ko n ze p t k u n s t. I h r k ü n s t l e r i s c h e r A n s a t z i s t m u l t i d i s z i p l i n ä r, a b e r m e i s te n s a r b e i tet s i e m i t Foto g raf i e u n d I n-S i t u-I n st a ll ati o n e n, p e r fo r m ati ve n G e ste n u n d Kü n stle r b ü c h e r n. D a s h i e r v e r t r ete n e We r k s t a m m t a u s e i n e r R e i h e, f ü r d i e s i e 2010 i n d e r A u s s te l l u n g „ M a t i s s e to M a l e v i c h : P i o n e e r s of M o d e r n A r t f r o m t h e H e r m i t a g e“ M u s e u m sb e s u c h e r b e i m B et ra c hte n vo n a l te n M e iste r we r ke n foto g raf i e r te. D ie Foto g raf ie n wa re n i n s ze n ie r t u n d s o rg fä l ti g g e p la nt. Aë g e r te r t r a f s i c h v o r a b m i t d e n Te i l n e h m e r n u n d w ä h l te ausdr u cksvolle O u t f its aus dere n G a rde rob e aus, u m die d y na mische n Ku nst we r ke in de r Ausstellu ng zu e rg ä n ze n. D ie e ntsta n de n e n F oto g r a f i e n ze i g e n fa r b e n f r o h g e k l e i d ete B et r a c h te r u n d w u n d e r l i c h p l a t z i e r te Vo r h ä n g e, L e i te r n u n d S e r r a n o s c h i n ke n, d i e m i t G e m ä l d e n vo n Pi c as s o, M atis s e, D e ra i n u n d K a n di n s k y ko r re s p o n die re n u n d d e n h isto r is c h e n S y m b o l e n n e u e B e d e u t u n g ve r l e i h e n. L a u r e n c e A ë g e r te r ’s b o d y o f w o r k i s f i r m l y s i t u a te d i n t h e f i e l d of c o n c e pt u a l a r t. H e r a r t i s t i c a p p r o a c h i s m u l t i- d i s c i p l i n a r y, b u t m o st of te n s h e u s e s p h oto g ra p hy a n d i n s i t u i n st a ll ati o n, as we ll as p e r fo r m ati ve g e st u re s a n d a r tists’ b o o ks. T h e wo r k re p re s e nte d h e r e i s f r o m h e r 2010 ex h i b i t i o n “ M a t i s s e to M a l e v i c h : P i o n e e r s of M o d e r n A r t f r o m t h e H e r m i t a g e”, w h e r e s h e p h oto g r a p h e d m u s e u m v i s i to r s o b s e r v i n g o l d m a s t e r p i e c e s . T h e p h o to g r a p h s w e r e s t a g e d a n d c a r e f u l l y p l a n n e d ; A ë g e r te r m e t w i t h t h e p a r t i c i p a n t s i n a d v a n c e a n d s e l e c t e d e x p r e s s i v e o u t f i t s f r o m t h e i r w a r d r o b e s to c o m p l e m e n t t h e d y n a m i c a r t w o r k s i n t h e s h o w. T h e r e s u l t i n g p h o to g r a p h s c a p t u r e c o l o r f u l l y d r e s s e d v i e w e r s a n d w h i m s i c a l l y p l a c e d c u r t a i n s, l a d d e r s a n d S e r r a n o h a m s i n te r a c t i n g w i t h c a n v a s e s b y P i c a s s o, M a t i s s e, D e r a i n a n d K a n d i n s k y, g i v i n g t h e h i s to r i c a l i c o n s n e w m e a n i n g.
M at i s s e, B lu e St i l l L i f e, 2011
26
Ellen Kooi 19 62, N i e d e r l a n d e 19 62, T h e N e t h e r l a n d s C - P r i n t F oto g r a f i e C - p r i n t p h oto g r a p h y M i t t l e r e T r e pp e B a ckb o r d D e ck 4 , 5 M i d S ta i r P o r t s i d e D e ck 4 , 5
E l l e n Ko o i s g r o ß fo r m a t i g e F oto g r a f i e n ä h n e l n H y p e r r e a l i t ä te n o d e r E r z ä h l u n g e n, d i e M ä r c h e n, F i l m e u n d Tr ä u m e i n E r i n n e r u n g r u fe n. I n i h r e n F oto g r a f i e n ze i g t s i e u n s d i e n e b l i g e n L a n d s c h a f te n d e r N i e d e r l a n d e, e r ke n n b a r a n d e n f l a c h e n, fe u c h te n F e l d e r n, d i e s i c h e r s t r e c ke n, s o w e i t d a s A u g e r e i c h t, d e n r u h i g f l i e ß e n d e n Wa s s e r l ä u fe n u n d d e n Wa l d g e b i ete n m i t i h r e n B a u m r e i h e n. Ko o i s f r i e d l i c h e M ot i v e s i n d g e ke n n ze i c h n e t d u r c h e i n e n e b e l h a f te u n d v a g e m e l a n c h o l i s c h e At m o s p h ä r e, i n d e r m y s te r i ö s e o d e r v e r s p i e l te M o m e n te d i e g e o r d n e te i d y l l i s c h e R u h e d u r c h b r e c h e n. D i e A n w e s e n h e i t v o n K i n d e r n u n d J u g e n d l i c h e n i n d e r Sze n e r i e e r ze u g t d a s u n s i c h e r e G e f ü h l, d a s s h i n te r d e n K u l i s s e n e t w a s v o r g e h t : Et w a s u n b e s t i m m te s, d a s u n s z w i s c h e n Ve r z a u b e r u n g u n d Wa h n s i n n, B e l u s t i g u n g u n d U n b e h a g e n s c h w a n ke n l ä s s t. E l l e n Ko o i ’s l a r g e -s c a l e p h oto g r a p h s r e s e m b l e h y p e r- r e a l i t i e s, o r n a r r a t i v e s, r e c a l l i n g fa i r y t a l e s, m ov i e s a n d d r e a m s. I n h e r p h oto g r a p h s w e a r e p r e s e n te d w i t h t h e h a z y l a n d s c a p e s o f t h e N e t h e r l a n d s, d i s t i n g u i s h e d b y t h e f l a t, w et f i e l d s t h a t s t r etc h a s fa r a s t h e e y e c a n s e e, t h e c a l m l y f l o w i n g s t r e a m s, a n d t h e w o o d e d a r e a s w i t h r o w s of t r e e s. Ko o i ’s t r a n q u i l s et t i n g s a r e c h a r a c te r i ze d by a fo g g y a n d va g u e l y m e l a n c h o l i c a t m o s p h e re, w h e re b ot h m y s te r i o u s a n d p l ay f u l m i n u te eve nts o c c u r, b re a k i n g w i t h t h e o rd e r l y p a s to r a l c a l m. T h e p r e s e n c e o f c h i l d r e n a n d y o u t h s i n t h e s c e n e r y c r e a te s a n u n c e r t a i n fe e l i n g t h a t s o m et h i n g i s g o i n g o n b e h i n d t h e sc e n e : so m et h i n g a m b i g u o u s, t h at c a u s e s u s to o scill ate b et we e n e n c h a nt m e nt a n d wo n d e r, o r a m u s e m e nt a n d u n e as i n e s s.
O o st e r p l a s – r e f l e ct i o n, 2012
27
Zander Olsen 1976, Wa l es F oto g r a f i e P h oto g r a p h y M i t t l e r e T r e pp e S t e u e r b o r d D e ck 7, 5 M i d S ta i r S ta r b o a r d D e ck 7, 5
Ca da i r , Oa k , 2010
28
Z a n d e r O l s e n e r l a n g te m i t s e i n e m P r o j e k t Tr e e, L i n e g r ö ß e r e B e k a n n t h e i t, d a s h i e r m i t d e r F oto g r a f i e C a d a i r, O a k v o n 2010 v e r t r e te n i s t. D a s P r o j e k t b a s i e r t a u f e i n e r fo r t l a u fe n d e n S e r i e v o n ko n s t r u i e r te n F oto g r a f i e n i m Wa l d. Tr e e, L i n e i s t e i n g e r a d e z u g r ote s k e i n fa c h e s P r o j e k t. O l s e n w i c ke l t w e i ß e s L e i n e n s o u m B a u m s t ä m m e, d a s s d i e s e n e g a t i v e n S te l l e n a u s e i n e m b e s t i m m te n A b s t a n d foto g r a f i e r t d e n H o r i zo n t o d e r d i e G i p fe l l i n i e i m H i n te r g r u n d w i e d e r h o l e n u n d d e m S t a n d p u n k t d e r K a m e r a e n t s p r e c h e n d e i n e v is u e ll e B ez i e h u n g z w is c h e n B ä u m e n, N i c ht-B ä u m e n u n d d e m H o r izo nt ve r lau f h e r ste lle n. D ie s e A r b e i te n e ntste h e n i n S u r vey, H a m p s h i r e u n d Wa l e s m i t s t a n d o r t s p e z i f i s c h e n E i n g r i f fe n i n d i e L a n d s c h a f t. D a s E r g e b n i s i s t u n w i d e r s te h l i c h, e s v e r l e i h t d e r N a t u r e i n e a u s g e s p r o c h e n a n s p r e c h e n d e v i s u e l l e H a r m o n i e. Z a n d e r O l s e n h a s b e c o m e w i d e l y k n o w n fo r h i s p r o j e c t Tr e e, L i n e, r e p r e s e n te d h e r e b y t h e p h oto g r a p h C a d a i r, O a k f r o m 2010. T h is p roj e ct is b as e d o n a n o n g o i n g s e r i e s of c o n st r u cte d p h oto g ra p h s ro ote d i n t h e fo re st. Tre e, L i n e is a n a l m o st p re p o ste ro u s l y s i m p l e p r o j e c t. O l s e n w r a p s s e g m e n t s of t r e e t r u n k s i n w h i te l i n e n s o t h a t, w h e n p h oto g r a p h e d f r o m a p a r t i c u l a r d i s t a n c e, t h i s n e g a t i v e s p a c e e c h o e s t h e h o r i zo n l i n e o r t h e c u r v e of t h e m o u n t a i n to p s i n t h e b a c kg r o u n d, c o n s t r u c t i n g a v i s u a l r e l a t i o n s h i p b e t w e e n t h e t r e e s, n ot-t r e e s a n d t h e l i n e of h o r i zo n a c c o r d i n g to t h e c a m e r a’s v i e w p o i n t. T h e w o r k i s c a r r i e d o u t i n S u r r e y, H a m p s h i r e a n d Wa l e s, a n d i n v o l v e s s i te -s p e c i f i c i n te r v e n t i o n s i n t h e l a n d s c a p e. T h e r e s u l t i s c o m p e l l i n g, l e n d i n g a d i s t i n c t l y p l e a s i n g v i s u a l h a r m o n y to t h e n a t u r a l w o r l d.
19 5 6 /19 62, D e u ts c h l a n d / Sc h w e i z 19 5 6 /19 62, G e r m a n y/ Sw i t z e r l a n d P o st k a r t e n c o l l ag e C o l l ag e o f p o stca r d s H a u p t r e s ta u r a n t W e lt m e e r e D e ck 4 M a i n R e s ta u r a n t W e lt m e e r e D e ck 4
Das Kü n stl e r p a a r H e n d r i k j e Kü h n e u n d B e at K l e i n b efas st s i c h i n s e i n e r A r b e i t s c hwe r p u n k t m ä ßi g m i t d e m E r s c h af fe n vo n v is u e ll e n L a n d s c h a f te n i m w e i te s te n S i n n e. I h r We r k u m fa s s t S t i c ke r h e f te, g r o ß e I n s t a l l a t i o n e n, F oto a r b e i te n u n d V i d e o s. I n j ü n g s te r Ze i t h a b e n K ü h n e u n d K l e i n i n s p i r i e r t v o n d e n Pa r a d i e s g ä r te n h i s to r i s c h e r G e m ä l d e e i n Ko n ze p t d e r i d e a l e n L a n d s c h a f t e n t w i c ke l t. D i e b e i d e n h i e r a u s g e s te l l te n A r b e i te n w u r d e n a u s H u n d e r te n v o n Po s t k a r te n v o n L a n d s c h a f t s g e m ä l d e n a u s M u s e u m s s h o p s e r s te l l t, d i e ze r s c h n i t te n u n d n e u a r r a n g i e r t w u r d e n, u m e i n e R e i h e n e u e r „ L a n d s c h a f t s g e m ä l d e“ z u s c h a f fe n. D i e s e B i l d- C o l l a g e n s te l l e n Ko m m e n t a r e z u h i s to r i s c h e n u n d k u n s t h i s to r i s c h e n E r e i g n i s s e n, M y t h e n, G u te u n d B ö s e u n d d e m Zy k l u s d e s L e b e n s d a r. I n t h e i r wo r k, a r tist c o u p l e H e n d r i k j e Kü h n e a n d B e at K l e i n fo c u s o n c re ati n g v is u a l la n ds c a p e s i n t h e b ro a d e st s e n s e of t h e w o r d. T h e i r w o r k c o n s i s t s o f s t i c ke r b o o k s, l a r g e i n s t a l l a t i o n s, p h oto g r a p h i c w o r k s a n d v i d e o s. R e c e n t l y, K ü h n e a n d K l e i n d e v e l o p e d a c o n c e p t o f t h e i d e a l l a n d s c a p e, i n s p i r e d b y t h e p a r a d i s e g a r d e n s f r o m h i s to r i c a l p a i n t i n g s. T h e t w o w o r k s d i s p l a y e d h e r e a r e m a d e of h u n d r e d s of p o s tc a r d s o f l a n d s c a p e p a i n t i n g s f r o m m u s e u m s h o p s, d i s s e c te d a n d r e a s s e m b l e d to c r e a te n e w l a n d s c a p e “p a i n t i n g s”. T h e s e p i c t u r e - c o l l a g e s a r e m e a n t to c o m m e n t o n h i s to r i c a l a s w e l l a s a r t h i s to r i c a l e v e n t s, m y t h s, t h e g o o d a n d t h e e v i l, a n d t h e c y c l e o f l i fe.
© S e r g e H a s e n b ö h l e r, B a s e l
Hendrikje Kühne & Beat Klein
Pa i n t i n g a n E xot i c L a n d s ca p e, 2012 /13
29
Tenka G a m m e l gaa r d 19 6 0, Dä n e m a r k 19 6 0, D e n m a r k Ö l u n d B l at tg o l d au f L e i n wa n d O i l a n d g o l d l e a f o n ca n va s A r c a d e D e ck 9
H o m m ag e à G o e t h e, 2012
30
B e v o r s i e K ü n s t l e r i n w u r d e, h a t Te n k a G a m m e l g a a r d B ü h n e n b i l d g e s t a l t u n g a n d e r K u n s t a k a d e m i e Ko p e n h a g e n s t u d i e r t. A l s K ü n s t l e r i n a r b e i te t s i e a n v i e l e n D e ko r a t i o n s p r o j e k te n i n D ä n e m a r k u n d i m A u s l a n d. Z u s ä t z l i c h z u i h r e r A r b e i t a l s b i l d e n d e K ü n s t l e r i n h a t s i e a l l e s v o n Po r ze l l a n f ü r R o y a l C o p e n h a g e n b i s z u I r m a H a n d t a s c h e n g e s t a l tet. S i e w i r d v o n G a l e r i e n i n To k i o, S i n g a p u r u n d O s l o v e r t r e te n. Te n k a G a m m e l g a a r d l e b t u n d a r b e i tet i m Ze n t r u m v o n Ko p e n h a g e n. I h r e A r b e i te n s i n d B i l d e r i n w e i ß e n u n d s c h w a r ze n Fa r b n u a n c e n, u n te r b r o c h e n d u r c h e i n fa c h e v e r g o l d ete o d e r v e r s i l b e r te F o r m e n. D i e d r e i s p e z i e l l f ü r d i e Eu r o p a 2 a n g e fe r t i g te n B i l d e r s i n d i m Fa r b s c h e m a v o n s c h w a r z u n d w e i ß g e m a l t u n d w u r d e n v o n e i n e m M ä r c h e n v o n G o et h e i n s p i r i e r t. Te n k a G a m m e l g a a r d s t u d i e d t h e a t r e s c e n o g r a p h y a t t h e R o y a l D a n i s h A c a d e m y of F i n e A r t s, b efo r e b e c o m i n g a n a r t i s t. A s a n a r t i s t, s h e w o r k s i n a v a r i e t y of m e d i a o n p r o j e c t s i n D e n m a r k a n d a b r o a d. I n a d d i t i o n to w o r k i n g a s a v i s u a l a r t i s t, s h e h a s c r e a te d e v e r y t h i n g f r o m p o r c e l a i n c u p s a s w e l l a s s c u l pt u r e fo r R o y a l C o p e n h a g e n, to p l a s t i c b a g s fo r I r m a fo o d s h o p s. S h e i s p e r m a n e n t l y r e p r e s e n te d i n g a l l e r i e s i n To k y o, S i n g a p o r e a n d O s l o. Te n k a l i v e s i n h e r b l a c k a n d w h i te s t u d i o, s i t u a te d i n t h e h e a r t o f C o p e n h a g e n, w h i c h h a s o f te n b e e n p r e s e n te d i n t h e i n te r n a t i o n a l p r e s s. H e r w o r k s a r e d e p i c t i o n s i n w h i te a n d b l a c k n u a n c es, inte r r upte d by rep e ate d simple s ha p es o n g old o r sil ve r foil, a n d c ove re d by tex t in h e r c ha racte r istic let te r s. T h e p a i n t i n g s c o m m i s s i o n e d fo r MS E u r o p a 2, a r e i n s p i r e d b y a fa i r y t a l e b y t h e G e r m a n p o et J o h a n n Wo l fg a n g v o n G o et h e.
31
L i v i a K u bach & M i cha e l K r o pp 19 6 6, 19 6 0, D e u ts c h l a n d 19 6 6, 19 6 0, G e r m a n y Sc h wa r z e r s c h w e d i s c h e r G r a n i t B l ack Sw e d i s h g r a n i t e P o o l b e r e i c h D e ck 9 P o o l A r e a D e ck 9
Das Künstlerpaar Kubach & Kropp ist b e k a n n t f ü r s e i n e S k u l pt u r e n a u s v e rs c h i e d e n e n G r a n i t s o r te n a u s d e r g a n ze n We l t. C h a r a k te r i s t i s c h f ü r i h r e A r b e i t i s t, w i e d i e u r s p r ü n g l i c h e F o r m d e s S te i n b l o c k s m i t te c h n i s c h e r Pe r fe k t i o n a u fg e l ö s t w i r d. S i e ko n ze n t r i e r e n s i c h a u f O b e r f l ä c h e n s t r u k t u r e n u n d Fa r b e u n d n u t ze n d i e W i r k u n g v o n L i c h t u n d S c h a t te n a l s G e s t a l t u n g s e l e m e n t f ü r d i e e i n ze l n e n S t ü c ke. S i e ko m b i n i e r e n v e r s c h i e d e n e S te i n s o r te n u n d v e r b i n d e n v e r s c h i e d e n e Te i l e d u r c h B o h r ke r n e m i te i n a n d e r. D a s e r ze u g t d i e k i n e t i s c h e E n e r g i e, d i e s o c h a r a k te r i s t i s c h f ü r i h r e A r b e i t i s t. D i e S te i n s k u l p t u r e n v o n K u b a c h & K r o p p l a d e n u n s d a z u e i n, s i e z u b e r ü h r e n u n d z u b e w e g e n.
32
A r t i s t c o u p l e Ku b a c h & K r o p p a r e k n o w n fo r t h e i r s c u l pt u r e s m a d e i n d i f fe r e n t t y p e s of g r a n i te c o l l e c te d f r o m a l l o v e r t h e w o r l d. C h a r a c te r i s t i c fo r t h e i r w o r k a r e h o w t h e o r i g i n a l fo r m o f t h e s to n e block is resolved with technical per fect i o n. F o c u s i n g o n s u r fa c e tex t u r e a n d c o l o r, t h e y a r e i n te r e s te d i n h o w l i g h t a n d shadow impact on the design elements fo r e a c h p i e c e. T h e y c o m b i n e d i f fe r e n t t y p e s o f s to n e to c o n n e c t d i f f e r e n t p a r t s o f c o r e s to g e t h e r. T h i s l e a d s to t h e k i n et i c e n e r g y t h a t i s c h a r a c te r i s t i c fo r t h e i r w o r k . K u b a c h & K r o p p’s s to n e s c u l pt u r e s a r e i n v i t i n g, m a k i n g u s w a n t to to u c h t h e m a n d m o v e t h e m a r o u n d.
St e i n f ü r da s L i c h t, 2012
Dav i d H o c k n e y 19 37, E n g l a n d Lithografie Lithography G r a n d P e n t h o u s e S u i t e D e ck 1 0
D a v i d H o c k n e y g i l t a l s e i n e r d e r e i n f l u s s r e i c h s te n b r i t i s c h e n K ü n s t l e r d e s 20. J a h r h u n d e r t s. S e i n e n D u r c h b r u c h h a t te e r i n d e n 19 6 0 e r J a h r e n a l s e i n Ve r t r e te r d e r j u n g e n Po p A r t, a u c h w e n n e r s e l b s t d i e B e ze i c h n u n g „ Po p k ü n s t l e r “ a b l e h n te. A l s H o c k n e y i n d e n sp äte n 19 6 0 e r n n a c h K a li fo r n i e n zo g, n a h m s e i n e Ku n st e i n e a n d e re Fo r m a n. Er b e g a n n i n t ra di ti o n e lle re r, g e g e n st ä n dli c h e r e r We is e zu m a l e n, di e S o n n e u n d d e n H i m m e l, d as M e e r u n d j u n g e M ä n n e r i n n at ü r li c h e n P ro p o r ti o n e n d a r zu ste lle n. I n die s e r Pe r i o d e w urde das ber ühmteste Bild Hock neys, der S wimming Pool, zu einem seiner L ieblingsmotive. Ab den 199 0 er Jahren konzentr ie r te s i c h H o ck n ey zu n e h m e n d au f die L a n dschaf tsm a le rei. Sein I nte resse a n p racht volle n L a n dschaf te n f ü h r te ih n e r st zu de n a me r ik a nische n C a n y o n s u n d d a n n n a c h I s l a n d u n d N o r w e g e n. S e i n e s p ä te n L a n d s c h a f t s b i l d e r s i n d g e k e n n z e i c h n e t d u r c h e i n e b e s o n d e r e A q u a r e l l te c h n i k , b e i d e r d a s M ot i v ü b e r m e h r e r e B ö g e n v e r te i l t w i r d, d i e a u fg e h ä n g t g r o ß e, z u s a m m e n h ä n g e n d e A n s i c h te n b i l d e n. D i e L i t h o g r a f i e B o r a B o r a v o n 1979 h a t e i n e e i n fa c h e u n d v e r s p i e l te Ko m p o s i t i o n u n d s c h e i n t m i t i h r e n d e ko r a t i v e n, w o g e n d e n L i n i e n e i n e n w i n d i g e n, a b e r s o n n i g e n Ta g a n z u d e u te n. D a v i d H o c k n e y i s c o n s i d e r e d o n e of t h e m o s t i n f l u e n t i a l B r i t i s h a r t i s t s of t h e 20 t h c e n t u r y. H e g ot h i s b r e a k t h r o u g h i n t h e 19 6 0 ’s a s a r e p r e s e n t a t i v e o f t h e y o u n g Po p a r t m o v e m e n t, a l t h o u g h h e h i m s e l f r e j e c te d t h e l a b e l “ Po p a r t i s t ”. W h e n H o c k n e y m ov e d to Califor nia in the late 1960’s his ar t took another for m. He star ted to paint in a more traditionally representational manner, depicti n g t h e s u n a n d t h e s k y, t h e s e a a n d yo u n g m e n, w i t h a n at u ra listi c di m e n s i o n. It was d u r i n g t h is p e r i o d t h at t h e m o st fa m o u s of H o c k n e y ’s i m a g e s, t h e s w i m m i n g p o o l, b e c a m e o n e o f h i s fa v o r i te s u b j e c t s. Fr o m t h e 19 9 0 ’s H o c k n e y i n c r e a s i n g l y c o n c e n t r a te d o n l a n ds c a p e p a i n t i n g. H i s i n te r e s t i n m a g n i f i c e n t n a t u r e s c e n e r y l e d h i m f i r s t to t h e A m e r i c a n c a n y o n l a n d s c a p e a n d l a te r to I c e l a n d a n d N o r w a y. H i s l a te s t l a n d s c a p e s a r e c h a r a c te r i ze d b y a d i s t i n c t i v e w a te r c o l o r te c h n i q u e i n w h i c h t h e s u b j e c t i s d i s t r i b u te d ov e r m u l tip l e s h e ets, w h i c h w h e n m o u nte d o n t h e wa ll fo r m l a rg e, c o h e re nt p ro s p e cts. T h e li t h o g ra p hy B o ra B o ra f ro m 1979 h as a s i m p l e a n d p l a y f u l c o m p o s i t i o n, a n d w i t h i t ’s d e c o r a t i v e, w a v y l i n e s, s e e m s to s u g g e s t a w i n d y, b u t s u n n y d a y.
B o r a B o r a , 1979
33
Donald Sultan 19 51, USA M i xo g r a f i a- P r i n t au f B ü t t e n pa p i e r Mixografia print on handmade paper G r a n d P e n t h o u s e S u i t e D e ck 1 0
D o n a l d S u l t a n v e r w e n d e t f ü r s e i n e g r o ß fo r m a t i g e n S t i l l l e b e n I n d u s t r i e m a te r i a l i e n w i e Te e r, E m a i l l e, S p a c h te l m a s s e u n d V i n y l h a r zp l a t te n. S u l t a n s ko m p l exe Te c h n i k s te h t i m Ko n t r a s t z u d e r e i n fa c h e n I ko n o g r a f i e, d i e e r v e r w e n d et. O b w o h l s e i n e G e m ä l d e d i e K r i te r i e n e i n e s S t i l l l e b e n s e r f ü l l e n, b e s c h r e i bt S u l t a n s i e v o r a l l e m a l s a b s t r a k t. D i e G r ö ß e v o n S u l t a n s Ko m p o s i t i o n e n, r i e s i g e F r ü c h te, B l u m e n, D o m i n o s te i n e u n d a n d e r e O b j e k te v o r e i n e m b e u n r u h i g e n d e n, v ö l l i g s c h w a r z e n H i n t e r g r u n d, ü b e r w ä l t i g t d e n B e t r a c h te r. A m b e k a n n te s te n s i n d s e i n e Z i t r o n e n, B l u m e n u n d Fr ü c h te u n d e s s c h e i n t, a l s w ü r d e n s i c h s e i n e M ot i v e a u s v o r a n g e g a n g e n e n A r b e i te n e n t w i c ke l n, s o w i e d i e o v a l e F o r m s e i n e r Z i t r o n e n z u e i n e r S e r i e v o n Tu l p e n m i t ov a l e n B l ü te n g ef ü h r t h a t. S u l t a n s We r k v e r e i n t g r u n d l e g e n d e g e o m e t r i s c h e u n d o r g a n i s c h e F o r m e n m i t e i n e r fo r m a l e n R e i n h e i t, d i e g l e i c h e r m a ß e n s u b t i l w i e m o n u m e n t a l i s t. S u l t a n s F o r m e n m a c h e n e i n e s t a r ke A u s s a g e. S e i n e B i l d e r s i n d w u c h t i g, m i t g l e i c h e r B eto n u n g a u f d e n n e g a t i v e n u n d p o s i t i v e n B e r e i c h e n. Us i n g i n d u st r i a l m ate r i a ls s u c h as t a r, e n a m e l, sp a c k l e a n d v i ny l tile s, D o n a l d S u l t a n m a ke s la rg e-s c a le still-li fe p a i nti n g s. Su l t a n’s c o m p l ex te c h n i q u e c o nt rasts w i t h h is u s e of s i m p l e i c o n o g ra p hy. A l t h o u g h h is p a i nti n g s f i t i nto t h e c r i te r ia of a still li fe, S u l t a n d e s c r i b e s t h e s e w o r k s a s f i r s t a n d fo r e m o s t a b s t r a c t. T h e l a r g e n e s s of S u l t a n’s c o m p o s i t i o n s, h u g e p i e c e s of f r u i t, f l o w e r s, d o m i n o e s a n d ot h e r o bj e cts, s et ag a i n st t h e t a r-b l a c k b a c kg ro u n d, d o m i n ate t h e v iewe r. H e is b e st k n ow n fo r h is le m o n s, f l owe r s a n d f r u i t, a n d i t s e e m s t h a t h i s s u b j e c t s d e v e l o p f r o m p r e v i o u s w o r k , l i k e h o w t h e o v a l o f h i s l e m o n s h a s l e d to a s e r i e s o f o v a l-b l o s s o m e d t u l i p s. S u l t a n’s w o r k i n c o r p o r a te s b a s i c g e o m e t r i c a n d o r g a n i c fo r m s w i t h a fo r m a l p u r i t y t h a t i s b ot h s u bt l e a n d m o n u m e nt a l. S u l t a n’s fo r m s m a ke a p o w e r f u l s t a te m e nt. H i s i m a g e s a re w e i g ht y, w i t h e q u a l e m p h a s i s o n b ot h n e g a t i ve a n d p o s i t i v e a r e a s.
H a n g i n g L a n t e r n s, 20 0 8
34
Da m i e n H i r s t 19 6 5, E n g l a n d Dreifarbige Foliendrucke auf Papier 3 c o lo u r f o i l b lo ck o n pa p e r G r a n d P e n t h o u s e S u i t e D e ck 1 0
D a m i e n H i r s t i s t e i n e r d e r b e k a n n te s te n Ve r t r e te r d e r a l s Yo u n g B r i t i s h A r t i s t s ( Y B A ) b e k a n n t g e w o r d e n e n G r u p p e, d i e d i e b r i t i s c h e K u n s t s ze n e d e r 19 9 0 e r b e h e r r s c h te. E i n ze n t r a l e s T h e m a v o n H i r s t s A r b e i t i s t d e r To d. E r w u r d e b e r ü h m t f ü r e i n e S e r i e vo n Ku n st we r ke n, f ü r di e e r tote, m a n c h m a l a u c h ze r l e g te T i e re ( u nte r a n d e re m e i n e n H a i, e i n S c h af u n d e i n e Ku h ) i n Fo r m a l d e hyd e i n l e g te. I m L a u fe s e i n e r K a r r i e r e h a t H i r s t a l s e r s te r K ü n s t l e r d e n R e ko r d f ü r e i n e E i n ze l a u k t i o n g e b r o c h e n, i n d e m e r We r ke f ü r fa s t 20 0 M i l l i o n e n D o l l a r v e r k a u f t h a t u n d w u r d e a l s w e l t w e i te s S y m b o l f ü r d i e b r i t i s c h e K u n s t b e ze i c h n et. Z u g l e i c h w u r d e n i h m A n e i g n u n g e n u n d P l a g i a te v o r g e w o r fe n u n d e r s t i e ß a u f m a s s i v e n W i d e r s t a n d u n d h ef t i g e K r i t i k . D i e S c h m et te r li n g sb il d e r g e h ö re n zu d e n a n e r k a n nte ste n A r b e i te n vo n H i r st, d a e r die s e s M oti v i n v ie le n u nte r s c h ie dli c h e n Fo r m e n, G röße n u n d M e die n ve r we n det hat. Es w u rde so g a r au f K leidu ng, M öb eln u n d D r u cke n rep ro du zie r t. Schmet te r ling e hab e n v e r s c h i e d e n e s y m b o l i s c h e B e d e u t u n g e n, s i e w e r d e n m i t Fr e i h e i t, K i n d h e i t o d e r d e r Ve r kö r p e r u n g e i n e s L e b e n s i n v o l l e n Z ü g e n a s s oz i i e r t. I n e i n i g e n K u l t u r e n r e p r ä s e n t i e r e n s i e m e n s c h l i c h e S e e l e n, i n a n d e r e n s te h e n s i e f ü r v e r s to r b e n e K i n d e r. D a s Po r t fo l i o T h e S o u l s I, II, III I V b e s te h t a u s v i e r v e r s c h i e d e n e n S e r i e n v o n S c h m et te r l i n g s b i l d e r n. D i e K u n s t s a m m l u n g a n B o r d d e r Eu r o p a 2 e n t h ä l t d a s v o l l s t ä n d i g e S et m i t v i e r B i l d e r n.
D a m i e n H i r s t i s r e c o g n i ze d a s o n e o f t h e m o s t p r o m i n e n t m e m b e r s of t h e g r o u p k n o w n a s Yo u n g B r i t i s h A r t i s t s ( Y B A ) w h o d o m in a te d t h e a r t s c e n e i n B r i t a i n d u r i n g t h e 19 9 0 ’s. A c e n t r a l t h e m e i n H i r s t ’s w o r k s i s d e a t h, a n d h e b e c a m e fa m o u s fo r a s e r i e s of a r t w o r k s i n w h i c h d e a d a n i m a l s ( i n c l u d i n g a s h a r k , a s h e e p a n d a c o w ) a r e p r e s e r v e d i n fo r m a l d e h y d e, s o m et i m e s h a v i n g b e e n d i s s e c te d. D u r i n g t h e s p a n of h i s a r t i s t i c c a r e e r, H i r s t h a s ex p e r i e n c e d b e i n g t h e f i r s t a r t i s t b r e a k i n g t h e r e c o r d fo r a o n e -a r t i s t a u c t i o n, s e l l i n g fo r n e a r l y 20 0 m i l l i o n d o l l a r s, a n d h e h a s b e e n c l a i m e d a s a n i c o n a n d t h e s y m b o l of B r i t a r t w o r l d w i d e. At t h e s a m e t i m e h e h a s b e e n a c c u s e d o f a p p r o p r i a t i o n a n d p l a g i a r i s m, a n d r e c e i v e d m a s s i v e o p p o s i t i o n a n d c r i t i c i s m. T h e b u t te r f l y p a i n t i n g s a r e s o m e of H i r s t ’s m o s t w i d e l y r e c o g n i ze d w o r k , a s h e h a s u s e d t h e i m a g e i n m a n y d i f fe r e n t s h a p e s a n d s i ze s a s w e l l a s m e d i a ; t h e y h a v e e v e n b e e n r e p r o d u c e d i n c l ot h i n g, f u r n i t u r e a n d p r i n t s. T h e b u t te r f l y r e p r e s e n t s d i v e r s e s y m b o l i c m e a n i n g s, a n d h a s b e e n a s s o c i a te d b ot h w i t h f r e e d o m, c h i l d h o o d o r t h e e m b o d i m e n t of l i v i n g l i fe to t h e f u l l. I n s o m e c u l t u r e s t h e y r e p r e s e n t h u m a n s o u l s, w h i l e i n ot h e r s t h e y a r e t h o u g h t to b e d e a d c h i l d r e n. T h e p o r t fo l i o T h e S o u l s I, II, III I V i s c o n s t i t u te d o f fo u r d i f fe r e n t s e r i e s of b u t te r f l y i m a g e s. T h e a r t c o l l e c t i o n o n b o a r d E u r o p a 2 i n c l u d e s t h e f u l l s et o f fo u r i m a g e s.
T h e S o u ls I, II, III, I V
35
Ingrid von Kruse 19 3 5, D e u ts c h l a n d 19 3 5, G e r m a n y F oto g r a f i e P h oto g r a p h y i ta l i e n i s c h es R es tau r a n t S e r e n i s s i m a D e ck 4 I ta l i a n R e s ta u r a n t S e r e n i s s i m a D e ck 4
I n g r i d v o n K r u s e b e r e i s t d i e We l t u n d foto g r a f i e r t M e n s c h e n u n d A r c h i te k t u r. S i e s t u d i e r te u r s p r ü n g l i c h G r a f i k u n d Design an der Hochschule für bildende K ü n s te i n H a m b u r g, k a m a b e r m i t d e r Fotografie in Berührung, als sie Aufnahmen m e n v o n i h r e n e i g e n e n E nt w ü r fe n m a c hte und entschloss sich, Fotografie zu studieren. S e i td e m h at I n g r i d vo n K r u s e e i n e R e i h e vo n B ü c h e r n ve röf fe ntli c ht u n d s i c h a n u nte r schie dliche n Projek te n b eteilig t. Die hier gezeigten Fotos w urden alle i n Ve n e d i g a u f g e n o m m e n u n d z e i g e n p o et i s c h e u n d s c h ö n e Sze n e n a u s d e r b e z a u b e r n d e n S t a d t. I n g r i d vo n K r u s e t rave ls t h e wo r l d p h otog ra p h i n g p e o p l e a n d a rc h i te ct u re. S h e i n i tia ll y st u die d G ra p h i c s a n d D e s i g n at t h e C o ll e g e fo r C re ati ve A r ts i n H a m b u rg, b u t c a m e i n to c o n t a c t w i t h p h o to g r a p h y w h e n t a k i n g p i ct u re s of h e r ow n c re at i v e designs, and decided to study photography i n s te a d. S i n c e t h e n, I n g r i d v o n K r u s e has published several books and p a r t i c i p a te d i n d i f fe r e n t p r o j e c t s. T h e p h oto g r a p h s h a n g i n g h e r e a r e a l l t a ke n i n Ve n i c e, d e p i c t i n g p o e t i c a n d b e a u t i f u l s c e n e s f r o m t h e c a pt i v a t i n g to w n.
36
G o n d e l, V e n e d i g, 19 82 / 8 3
R e f l e x i o n e n, V e n e d i g, 19 82 / 8 3
A r k a d e n, V e n e d i g, 19 82 / 8 3
37
Š I n g r i d Vo n K r u s e, Ve n i c e / C o u r te s y F l o P e te r s G a l l e r y
Terry Culver 19 5 8, Au st r a l i e n 19 5 8, Au st r a l i a Pa p i e r c o l l ag e, G i c l é e- D r u ck Pa p e r c o l l ag e g i c l é e p r i n t P e n t h o u s e S u i t e s D e ck 8 & 1 0 P e n t h o u s e S u i t e s D e ck s 8 & 1 0
Te r r y C u l v e r a r b e i te t s o w o h l m i t I n s t a l l a t i o n e n u n d O b j e k te n / S k u l p t u r e n a l s a u c h a u f Pa p i e r, w i e b e i d e n h i e r g e ze i g te n A r b e i te n. C u l v e r e n t w i c ke l te s c h o n i n j u n g e n J a h r e n e i n s t a r ke s I n te r e s s e a n A r c h ä o l o g i e u n d d e r k l a s s i s c h e n g r i e c h i s c h e n P l a s t i k , d i e e i n e n p r o f u n d e n E i n f l u s s a u f v i e l e s e i n e r f r ü h e n A r b e i te n h a t te. D i e g r i e c h i s c h e I d e a l i s i e r u n g d e s m ä n n l i c h e n Kö r p e r s f ü h r te z u C u l v e r s I n te r e s s e a n M ä n n l i c h ke i t, v o r n e h m l i c h a n d e r E r k u n d u n g d e s Ko n ze p te s v o n B o d y b u i l d i n g u n d d e r m ä n n l i c h e n I d e n t i t ä t d e r A u s t r a l i e r, e i n Ko n ze p t d a s e r i n s e i n e r K u n s t a u s g i e b i g u n te r s u c h t h a t. C u l v e r s U n te r s u c h u n g e n i n d i e s e n F e l d e r n e r l a u b e n i h m e i n b e s s e r e s Ve r s t ä n d n i s s e i n e r e i g e n e n m ä n n l i c h e n I d e n t i t ä t i n e i n e r K u l t u r, d i e s t ä n d i g n e u d ef i n i e r t, w a s e s h e i ß t, e i n M a n n z u s e i n. Te r r y C u l v e r w o r k s w i t h i n s t a l l a t i o n a n d o b j e c t s c u l p t u r e fo r m a t s a s w e l l a s w o r k s o n p a p e r, a s r e p r e s e n te d h e r e. Fr o m a n e a r l y a g e, C u l v e r fo r m e d a s t r o n g i n te r e s t i n a r c h e o l o g y a n d C l a s s i c a l G r e e k s c u l p t u r e, w h i c h h a d a p r ofo u n d i m p a c t o n m u c h of h i s e a r l y w o r k . T h e G r e e k i d e a l i z a t i o n o f t h e m a l e b o d y l e d C u l v e r to a n i n te r e s t i n m a s c u l i n i t y, m a i n l y ex p l o r i n g t h e c o n c e pt of b o d yb u i l d i n g a n d t h e A u s t r a l i a n m a s c u l i n e i d e n t i t y, a n d t h i s h a s b e c o m e a h i g h l y i n v e s t i g a te d c o n c e p t i n h i s a r t. C u l v e r ’s r e s e a r c h i n to t h e s e a r e a s b e t te r e n a b l e h i m to u n d e r s t a n d h i s o w n s e n s e of m a s c u l i n e s e l f i n a c u l t u r e t h a t c o n t i n u a l l y r e d ef i n e s t h e n ot i o n o f w h a t i t m e a n s to b e a m a n.
U n t i t l e d, 20 02
38
Frank Bezemer 19 5 3, N i e d e r l a n d e 19 5 3, T h e N e t h e r l a n d s Sk u l p t u r au s B i r k e n ä st e n Scul pt ure m ade of birch br anches T r e pp e n n i s c h e n Ac h t e r t r e pp e D e ck 8 Af t S ta i r N i c h e s D e ck 8
Zu Beginn seiner k ünstler ischen L au fbahn h at Fra n k B eze m e r m i t M a l e re i g e a r b e i tet. A n sc h li e ß e n d a r b e i tete e r m i t S k u lpt u re n, b e v o r e r s i c h d e r K u n s t i m ö f fe n t l i c h e n R au m u n d d e r L a n dsc h af t w i d m ete. S e i n e a k t u e llste A r b e i t s i n d di e H o l z s t ä b e a u s B i r ke n ä s te n. D i e B i r ke n ä s te w e r d e n in Segmente zersägt, in zehn vers c h i e d e n e n Fa r b e n b e m a l t u n d a n s c h l i e ß e n d w i e d e r z u s a m m e n g e s e t z t. J e d e r S t a b b e s te h t a u s 28 sc hwa r z, b l a u, b ra u n, g r ü n, g r a u, v i o let t, o ra n g e, rot, g e lb o d e r we iß bemalten Segmenten. Für Bezemer r e p r ä s e n t i e r e n d i e S t ä b e d e n P u n k t, a n dem die drei verschiedenen Disziplinen z u s a m m e n t r e f fe n. W i e i n d e r M a l e r e i i s t d i e Ko m p o s i t i o n d e r Fa r b e n e i n w e s e n tl i c h e r B e s t a n d te i l. D i e F o r m i s t d i e b i l dh a u e r i s c h e Ko m p o n e n te u n d d i e B i r ke d i e Ve r b i n d u n g z u r N a t u r. I n t h e b e g i n n i n g o f h i s a r t i s t i c c a r e e r, Fr a n k B e ze m e r w o r ke d w i t h p a i n t i n g. H e s u b s e q u e n t l y s t a r te d w o r k i n g w i t h s c u l p t u r e, b e fo r e c o n t i n u i n g to w o r k o n a r t i n p u b l i c s p a c e a n d l a n d s c a p e. H i s m o s t recent work is his wooden bars made o f b i r c h b r a n c h e s. T h e b i r c h b r a n c h e s a r e c u t i n to s e g m e n t s, p a i n te d w i t h te n d i f fe r e n t c o l o r s a n d t h e n j o i n e d b a c k to g e t h e r. E a c h b a r c o n s i s t s o f t w e n t y e i g h t s e g m e n t s p a i n te d i n b l a c k , b l u e, b r o w n, g r e e n, g r e y, p u r p l e, o r a n g e, r e d, y e l l o w o r w h i te. F o r B e ze m e r, t h e b a r s r e p r e s e n t t h e p o i n t w h e r e t h e t h r e e d i ffe r e n t d i s c i p l i n e s m e e t. A s i n p a i n t i n g, t h e c o m p o s i t i o n o f t h e c o l o u r s i s p a r t of t h e e s s e n c e. T h e s h a p e i s t h e s c u l p t u r a l component and the birch is the connection w i t h n a t u r e.
K ata l a n i s c h e r Sta b, 2011 Cata lo n i a n Sta ff, 2011
G r i e c h i s c h e r Sta b, 2011 G r e e k Sta ff, 2011
39
J e pp e H e i n 1974, Dä n e m a r k 1974, D e n m a r k A lu m i n i u m, E d e lsta h l, p o l i e r t e r Sp i e g e l A lu m i n i u m, sta i n l es s st e e l, polished mirror F o t o g a l e r i e D e ck 4 P h o t o G a l l e r y D e ck 4
J e p p e H e i n i s t b e k a n n t f ü r s e i n e ex p e r i m e n te l l e n, i n te r a k t i v e n S k u l p t u r e n u n d I n s t a l l a t i o n e n. S e i n e A r b e i te n v e r b i n d e n K u n s t m i t A r c h i te k t u r u n d te c h n i s c h e n E r f i n d u n g e n. S i e ze i c h n e n s i c h a u s d u r c h i h r e fo r m a l e E i n fa c h h e i t u n d i h r e n h u m o r i s t i s c h e n A n s a t z u n d s te h e n i n e i n e n l e b e n d i g e n D i a l o g m i t d e n Tr a d i t i o n e n v o n M i n i m a l i s m u s u n d Ko n ze p t k u n s t d e r 1970 e r- J a h r e. H e i n s A r b e i te n e n t h a l te n o f t ü b e r r a s c h e n d e u n d fe s s e l n d e E l e m e n te, d i e d e n B et r a c h te r i n d e n M i t te l p u n k t d e r E r e i g n i s s e s te l l e n u n d d e n F o k u s a u f d e s s e n E r fa h r u n g u n d Wa h r n e h m u n g d e r U m g e b u n g r i c h te n. G e o m e t r i c M i r r o r s I I i s t e i n e s v o n d r e i We r ke n a u s e i n e r S e r i e v o n S p i e g e l s k u l p t u r e n, d i e H e i n 2010 g e m a c h t h a t. J e d e d i e s e r S p i e g e l s k u l p t u r e n b e s te h t a u s z w e i S p i e g e l n, d i e i m W i n ke l v o n 9 0 ° m i te i n a n d e r v e r b u n d e n s i n d, u m e i n e E c ke z u b i l d e n. S e i t l i c h b et r a c h tet r ef l e k t i e r e n d i e S p i e g e l n u r d e n g e g e n ü b e r l i e g e n d e n R a u m u n d d e n B e t r a c h te r, a b e r w e n n s i e v o n v o r n e b e t r a c h tet w e r d e n, e r g i b t s i c h e i n i n te r e s s a n te s o p t i s c h e s P h ä n o m e n. D e r r e c h te W i n ke l f ü h r t z u e i n e r D o p p e l r ef l ex i o n, d a b e i d e S p i e g e l n i c h t n u r d i e U m g e b u n g s o n d e r n a u c h d e n a n d e r e n S p i e g e l r ef l e kt i e r e n. D i e S e i te n w e r d e n j e w e i l s z u r a n d e r e n S e i te h i n v e r l ä n g e r t, s o d a s s m a n e i n S p i e g e l k r e u z z u b et r a c h te n s c h e i n t u n d ke i n e S p i e g e l e c ke. G e o m e t r i c M i r r o r s I I h a t a n e i n e r S e i te e i n e h a l b k r e i s fö r m i g e Ö f f n u n g, s o d a s s v o n v o r n e b et r a c h tet e i n v o l l s t ä n d i g e r K r e i s e r s c h e i n t. J e p p e H e i n i s w i d e l y k n o w n fo r h i s ex p e r i m e n t a l, i n te r a c t i v e s c u l p t u r e s a n d i n s t a l l a t i o n s. C o m b i n i n g a r t w i t h a r c h i te c t u r e a n d te c h n i c a l i n v e n t i o n s, h i s p i e c e s a r e d i s t i n g u i s h e d b y t h e i r fo r m a l s i m p l i c i t y a n d h u m o r i s t i c t w i s t, e n g a g e d i n a l i v e l y d i a l o g u e w i t h t h e t r a d i t i o n s o f m i n i m a l i s m a n d c o n c e p t u a l a r t o f t h e 1970 ’s . H e i n’s w o r k o f te n f e a t u r e s u r p r i s i n g a n d c a p t i v a t i n g e l e m e n t s, p l a c i n g t h e s p e c t a t o r s a t t h e c e n t r e o f e v e n t s a n d f o c u s i n g o n t h e i r e x p e r i e n c e a n d p e r c e p t i o n o f t h e s u r r o u n d i n g s p a c e. G e o m etr ic M i r ro r s I I is o n e o u t of t h re e wo r ks f ro m a s e r i e s of m i r ro r s cu lpt u re s H e i n m a d e i n 2010. E a c h of t h e s e m i r ro r s cu lpt u re s c o n s i s t s o f t w o m i r r o r s c o n n e c t e d to e a c h o t h e r a t a n g l e s o f 9 0 ° to f o r m a c o r n e r. W h i l e t h e m i r r o r s o n l y r e f l e c t t h e o p p o s i te s p a c e a n d t h e v i s i to r s w h e n v i e w e d f r o m t h e s i d e, a n i n te r e s t i n g o p t i c a l p h e n o m e n o n o c c u r s w h e n t h e i n s t a l l a t i o n i s v i e w e d f r o m t h e f r o n t. T h e r i g h t a n g l e c a u s e s a d o u b l e r e f l e c t i o n, a s e a c h o f t h e t w o m i r r o r s r ef l e c t s n ot o n l y t h e l o c a t i o n b u t a l s o t h e ot h e r m i r r o r. T h e w i d t h s b e c o m e ex te n d e d, s e e m i n g to c o n t i n u e o n t h e ot h e r s i d e ; h e n c e, a p p e a r i n g to t h e v i e w e r a s a m i r r o r e d c r o s s r a t h e r t h a n a m i r r o r e d c o r n e r. G e o m e t r i c M i r r o r s I I h a s a s e m i c i r c u l a r o p e n i n g o n o n e s i d e s o t h a t a f u l l c i r c l e a p p e a r s w h e n s e e n f r o m t h e f r o n t.
40
G e o m e t r i c M i r r o r s II, 2010
41
Christiane B a u m ga r t n e r 19 67, D e u ts c h l a n d 19 67, G e r m a n y H o l zs c h n i t t au f Kozo - Pa p i e r Wo o d c u t o n Kozo pa p e r Ac h t e r t r e pp e D e ck 7, 5 Af t S ta i r D e ck 7, 5
C h r i s t i a n e B a u m g a r t n e r a r b e i te t m i t H o l z s c h n i t te n a u f B a s i s v o n e i g e n e n V i d e o s t i l l s. I n i h r e n D r u c ke n v e r e w i g t s i e z u fä l l i g e A u g e n b l i c ke u n d v e r b i n d e t d i e p r ä z i s e O r d n u n g d e s D i g i t a l e n m i t d e m H a n d g e m a c h te n u n d d a s I m m a te r i e l l e m i t d e m P h y s i s c h e n. M i t d e r Ve r s c h m e l z u n g v o n z w e i s c h e i n b a r u n v e r e i n b a r e n M e d i e n, V i d e o u n d H o l z s c h n i t t, ko m b i n i e r t s i e w i r k s a m z w e i „ e i n s c h n e i d e n d e“ Te c h n o l o g i e n, d i e v o n H o h l m e i ß e l u n d C o m p u te r. I h r e A r b e i te n s i n d ze i t a u f w e n d i g, d i e F e r t i g s te l l u n g e i n e s e i n ze l n e n D r u c ke s k a n n b i s z u e i n e m J a h r d a u e r n. A b e r m i t i h r e m a r b e i t s i n te n s i v e n Ve r fa h r e n e r r e i c h t B a u m g a r t n e r e i n e Ve r l a n g s a m u n g d e s P r oze s s e s, d i e i h r e e i n d r i n g l i c h e n B i l d e r m i t e i n e r ko n ze n t r i e r te n P r ä s e n z e r f ü l l t. G e s c h w i n d i g ke i t, B e w e g u n g u n d d a s Ve r s t r e i c h e n d e r Ze i t s i n d w i e d e r ke h r e n d e T h e m e n i n i h r e m We r k , w ö r t l i c h w i e m et a p h o r i s c h. Ch r istia n e B au mg a r tn e r wo r ks w i th m o nu m e nta l wo o dcu ts inspire d by he r ow n v ide o stills. In he r massi ve p r ints she monu mentalizes c h a n c e m o m e n t s, f u s i n g t h e p r e c i s e o r d e r o f t h e d i g i t a l r e a l m w i t h t h e h a n d- m a d e, a n d t h e i m m a te r i a l w i t h t h e p h y s i c a l. M e r g i n g t w o a p p a r e n t l y i n c o m p a t i b l e m e d i u m s, v i d e o a n d w o o d c u t s, s h e ef fe c t i v e l y c o m b i n e s t w o t y p e s of “c u t t i n g e d g e” te c h n o l o g i e s, t h a t o f t h e g o u g e a n d t h e c o m p u te r. H e r w o r k s a r e t i m e c o n s u m i n g ; a s i n g l e p r i n t c a n t a ke a s m u c h a s a y e a r to b e c o m p l ete d. B u t w i t h h e r l a b o r-i n te n s i v e w o r k , B a u m g a r t n e r a c h i e v e s a s l o w i n g d o w n of p r o c e s s t h a t f i l l s h e r h a u n t i n g i m a g e s w i t h a n a u r a of c o n c e n t r a te d p r e s e n c e. S p e e d, m o v e m e n t, a n d t h e p a s s a g e o f t i m e a r e r e c u r r i n g t h e m e s t h r o u g h o u t h e r w o r k , b ot h l i te r a l a n d m et a p h o r i c a l.
D e u ts c h e r Wa l d 3, 20 07 42
Sv e i n B o l l i n g 19 4 8, N o r w e g e n 19 4 8, N o r way Pa st e l l au f Pa p i e r Pa st e l o n pa p e r H a v a n n a B a r H e r r e n z i m m e r D e ck 4
R e f l ex i o n i s t d a s w i e d e r ke h r e n d e T h e m a i n S v e i n B o l l i n g s B i l d e r w e l t. I n s e i n e n D a r s te l l u n g e n m e n s c h l i c h e r G e s t a l te n – meist gewaltige weibliche Figuren – b i l d et e r n i c h t u n b e d i n g t e i n e Pe r s o n a b, sondern eher eine Idee von Menschl i c h ke i t. B o l l i n g v e r s u c h t e t w a s h i n te r dem Gegenwär tigenden liegendes zu v e r m i t te l n. S e i n e F i g u r e n s c h e i n e n a u s Raum und Zeit herauszu treten, eingefroren i n i h r e n B e w e g u n g e n. I n s e i n e n Pa s te l lzeichnungen ver wendet Bolling eine spezielle Punk tier technik, die den Motiven Volumen und Atmosphäre ver leiht. M i t d e n g r o b g e m a l te n Ko n t u r e n w i r ke n s ie fast w ie vo r u n s ste h e n d e S k u lpt u re n. Reflection is a recurring theme in Svein B o l l i n g ’s p i c to r i a l u n i v e r s e. D e p i c t i n g h u m a n f i g u r e s, a n d m o s t o f te n m o n u m e n t a l fe m a l e c h a r a c te r s, h e d o e s n’ t n e c e s s a r i l y p o r t r a y a p e r s o n, b u t r a t h e r a n ot i o n of s o m et h i n g h u m a n. B o l l i n g s e e k s to c o n v e y s o m e t h i n g b e y o n d t h e p r e s e n t, a n d h i s c h a r a c te r s s e e m to t r a n s c e n d o u t of s p a c e a n d t i m e, f r oze n in their movements. In his pastel paintings, B o l l i n g u s e s a s p e c i a l d ot t i n g te c h n i q u e, g i v i n g h i s s u b j e c t s v o l u m e a n d a i r, a n d w i t h t h e r o u g h l y p a i n te d o u t l i n e, t h e y l o o k a l m o s t l i ke s c u l pt u r e s p l a c e d i n f r o n t of u s. O h n e T i t e l, 2012 43
Oliver Look D e u ts c h l a n d Germany F oto g r a f i e P h oto g r a p h y G r a n d P e n t h o u s e S u i t e D e ck 1 0
O l i v e r Lo o k a r b e i te t i n v e r s c h i e d e n e n B e r e i c h e n d e r F oto g r a f i e, v o n Po r t r ä t s über Schnappschüsse von alltäglichen O b j e k te n b i s z u M e n s c h e n u n d Sze n e n a u s d e r W e l t v o n T h e a t e r u n d Ta n z . D ie s e Foto s e r ie n s i n d vo lle r E n e rg ie, I n te n s i t ä t u n d D r a m a. D i e F oto g r a f i e, d i e S i e h i e r s e h e n, P i n a, Vo l l m u n d, ze i g t d i e b e r ü h m te Tä n ze r i n P i n a B a u s c h, e i n e K u l t f i g u r d e r i n te r n a t i o n a l e n Ta n z s ze n e. Ihre Bühnenpräsenz scheint durch und ist eine wichtige Inspirationsquelle für Lo o k . D i e F oto g r a f i e ze i g t d i e l e i d e n s c h a f t l i c h e u n d a u s d r u c k s v o l l e B a u s c h, ein e leic ht f ü ßig e Tä n ze r in au f de r a b g e d u n ke l te n B ü h n e, m i t Ta u s e n d e n v o n Wa s s e r t r o pfe n, d i e i h r e n Kö r p e r m i t d e r s e l b e n I n te n s i t ä t t r e f fe n w i e i h r Ta n z.
44
O l i v e r Lo o k w o r k s i n d i f fe r e n t f i e l d s o f p h oto g r a p h y. Fr o m p o r t r a i t s a n d s n a p s h ot s of o b j e c t s f r o m e v e r y d a y l i fe, h e a l s o p h o to g r a p h s p e o p l e a n d s c e n e s f ro m t h e wo r l d of t h e ate r a n d d a n c e. T h i s series of photographs are highly energetic, full of intensit y and drama. The photograph y o u s e e h e r e, P i n a, Vo l l m u n d, d e p i c t s t h e fa m o u s d a n c e r P i n a B a u s c h, a c u l t f i g u r e o n t h e i n te r n a t i o n a l d a n c e s c e n e . Her presence on the stage shines through, and is an impor tant source o f i n s p i r a t i o n f o r L o o k . T h e p h o to g r a p h s h o w s t h e p a s s i o n a te a n d e x p r e s s i v e B a u s c h, a l i g h t-f o o te d d a n c e r o n t h e d a r ke n e d s t a g e, w i t h t h o u s a n d s of w a te r drops that hit her body with the same fo r c e a s h e r d a n c i n g.
P i n a , Vo l l m u n d, 2011
B r a m va n V e l d e 18 9 5 -19 81, N i e d e r l a n d e 18 9 5 -19 81, T h e N e t h e r l a n d s lithografie lithography G r a n d P e n t h o u s e S u i t e D e ck 1 0
B r a m v a n Ve l d e w a r e i n a n e r k a n n te r n i e d e r l ä n d i s c h e r M a l e r u n d s e i n We r k ze i g t Ä h n l i c h ke i te n z u Ze i tg e n o s s e n w i e H e n r i M a t i s s e u n d Pa b l o Pi c as so. E r wa r e n g b ef re u n d et m i t d e m S c h r i f tste ll e r S a m u e l B e c ket t, d e r s i c h f ü r s e i n We r k e i n s et z te. B ra m va n Ve l d e h a t i m L a u fe s e i n e r k ü n s t l e r i s c h e n L a u f b a h n i n v i e l e n v e r s c h i e d e n e n G e n r e s g e a r b e i tet. Vo n fa r b e n p r ä c h t i g e n L a n d s c h a f te n u n d B l u m e n i m S t i l d e s Fa u v i s m u s g e l a n g te e r ü b e r d e n K u b i s m u s s c h l i e ß l i c h z u m a b s t r a k te n E x p r e s s i o n i s m u s. I n s e i n e n a b s t r a k te n ex p re s s i o n istisc h e n G e m ä l d e n e nt w i c ke l te e r e i n e n s e h r au sg e p räg te n p e r s ö n li c h e n S til, d e r s i c h d u rc h e m oti o n a le Ko m p o s i ti o n e n u n d i n t e n s i v e, k r ä f t i g e F a r b e n a u s z e i c h n e t. E i n a n d e r e s c h a r a k te r i s t i s c h e s M e r k m a l s i n d s e i n e a b s t r a k te n F o r m e n, d i e h ä u f i g e t w a s g e g e n s t ä n d l i c h e s u n d v e r t r a u te s s u g g e r i e r te n. B r a m v a n Ve l d e w a s a r e c o g n i ze d D u tc h p a i n te r, a n d h i s w o r k s h o w s s i m i l a r i t i e s to c o n te m p o r a r i e s s u c h a s H e n r i M a t i s s e a n d Pa b l o P i c a s s o. H e b e c a m e c l o s e f r i e n d s w i t h w r i te r S a m u e l B e c ket t, w h o c h a m p i o n e d h i s w o r k . D u r i n g t h e s p a n of h i s a r t i s t i c c a r e e r, B r a m v a n Ve l d e w o r k e d i n m a n y d i f f e r e n t g e n r e s . F r o m c o l o r f u l l a n d s c a p e s a n d f l o w e r s i n t h e s t y l e o f F a u v i s m, v i a C u b i s m, b e f o r e h e e n d e d u p a s a n A b s t r a c t E x p r e s s i o n i s t. W i t h h i s A b s t r a c t E x p r e s s i o n i s t p a i n t i n g s, h e d e v e l o p e d a v e r y d i s t i n c t, p e r s o n a l s t y l e, s i g n i f i e d b y e m o t i o n a l c o m p o s i t i o n s a n d i n te n s e, b o l d c o l o r s . A n o t h e r c h a r a c te r i s t i c a r e h i s a b s t r a c t fo r m s, w h i c h of te n s u g g e s t s o m e t h i n g f i g u r a t i v e a n d fa m i l i a r.
O h n e T i t e l, 19 6 8
45
Ma t h i a s B o t h o r 19 62, D e u ts c h l a n d 19 62, G e r m a n y C - P r i n t F oto g r a f i e C - p r i n t p h oto g r a p h y F o t o g a l e r i e D e ck 4 P h o t o G a l l e r y D e ck 4
L e o n a r d C o h e n, 20 0 6 K e n z a b u r o O e, 20 0 6
46
M a t h i a s B ot h o r i s t e i n e r d e r g e f r a g te s te n Po r t r ä t foto g r a fe n D e u t s c h l a n d s. S e i n e O f fe n h e i t u n d N e u g i e r d e n Po r t r ä t i e r te n g e g e n ü b e r i s t i n s e i n e n Po r t r ä t s s p ü r b a r u n d m a c h t s i e a u ß e r o r d e n t l i c h i n te n s i v u n d e m ot i o n a l. B ot h o r h a t e i n e g a n ze R e i h e b e r ü h m te r Pe r s ö n l i c h ke i te n foto g r a f i e r t, d a r u n te r S a l m a n R u s h d i e u n d To m H a n k s s o w i e d i e h i e r g e ze i g te n L e o n a r d C o h e n u n d Ke n z a b u r o O e. N e b e n Po r t r ä t s foto g r a f i e r t B ot h o r a u c h L a n d s c h a f te n u n d m a c h t a u f s e i n e n a u s g e d e h n te n R e i s e n A u f n a h m e n v o n M e n s c h e n u n d O r te n. M a t h i a s B ot h o r i s o n e o f G e r m a n y s m o s t s o u g h t a f te r p o r t r a i t p h oto g r a p h e r s. I n h i s p o r t r a i t s, h i s o p e n n e s s a n d c u r i o s i t y to w a r d s h i s s u b j e c t s s h i n e s t h r o u g h, m a k i n g h i s p i c t u r e s r e m a r k a b l e, i n te n s e a n d e m ot i o n a l. B ot h o r h a s p h oto g r a p h e d s e v e r a l fa m o u s p e r s o n a l i t i e s, i n c l u d i n g S a l m a n R u s h d i e a n d To m H a n k s, a s w e l l a s Le o n a rd C o h e n a n d Ke n z a b u ro O e, s e e n h e re. B e s i d e s m a k i n g p o r t r a i t s, B ot h o r p h oto g r a p h s n a t u r e s c e n e s, a n d t a ke s p i c t u r e s of p e o p l e a n d p l a c e s f r o m h i s t r a v e l d e s t i n a t i o n s.
Rüdiger Knott 19 4 4, D e u ts c h l a n d 19 4 4, G e r m a n y T r e i b h o l z, Obj e k t e D r i f t wo o d, f o u n d o bj e cts S a n s i b a r D e ck 8
R ü d i g e r K n ot t m a c h t K u n s t a u s a l te n, a u s g e m u s te r te n u n d w e r t l o s e n G e g e n s t ä n d e n, d i e e r f i n d et u n d s a m m e l t. E r s u c h t a n S t r ä n d e n, i n S t r a ß e n, i m H a m b u r g e r H a fe n, a u f B a u s te l l e n, i n v e r l a s s e n e n We r k s t ä t te n o d e r i n d e r f r e i e n N a t u r, s e i n e R o h s tof fe s i n d H o l z, M e t a l l, L e d e r, S to f f, P l a s t i k o d e r G u m m i. I n s e i n e m Ate l i e r fe r t i g t e r d a r a u s C o l l a g e n, M a te r i a l b i l d e r u n d O b j e k te m i t a b g e p l a t z te n Fa r b e n, k r ä f t i g e n D e l l e n o d e r S c h r a m m e n. E r v e r ä n d e r t d i e M a te r i a l i e n, m i t d e n e n e r A r b e i tet n i c h t, s o n d e r n f ü g t s i e z u n e u e n F o r m e n u n d E i n h e i te n z u s a m m e n. R ü d i g e r K n ot t m a ke s h i s a r t w o r k f r o m o l d, o b s o l e te a n d w o r t h l e s s o b j e c t s t h a t h e f i n d s a n d c o l l e c t s. H e s e a r c h e s o n b e a c h e s o r r o a d s, i n t h e H a m b u r g h a r b o r a n d o n c o n s t r u c t i o n s i te s, a b a n d o n e d s h o p s o r i n t h e g r e a t o u td o o r s, a n d h i s r a w m a te r i a l s a r e w o o d, s o m e t i m e s m e t a l, l e a t h e r, c l ot h, p l a s t i c o r r u b b e r. B a c k i n h i s s t u d i o, h e a s s e m b l e s c o l l a g e s, i m a g e s a n d m a te r i a l o b j e c t s, w i t h c h i p p e d c o l o r s, s h a r p d e n t s o r e v e n s c r a tc h e s. H e d o e s n ot n e c e s s a r i l y c h a n g e t h e m a te r i a l s h e w o r k s w i t h, b u t r a t h e r a d d s t h e m to g e t h e r to c r e a te n e w fo r m s a n d u n i t s.
Sy lt 1-3, 2012
47
Eva H i l d 19 6 6, Sc h w e d e n 19 6 6, Sw e d e n K er amik, Epox idh ar z, Fibergl as und Farbe Ceramics, epoxy, fiberglass and paint M i t t l e r e T r e pp e C e n t r u m D e ck 4 M i d S ta i r C e n t r u m D e ck 4
48
D i e S k u l p t u r e n v o n E v a H i l d w i r ke n w i e Kö r p e r, d i e D r u c k u n d B e w e g u n g a u s g e s et z t s i n d. S i e r ef l e k t i e r e n u n te r s c h i e d l i c h e G r a d e v o n ä u ß e r e m u n d i n n e r e m D r u c k u n d w i e d a d u r c h d i e Wa h r n e h m u n g d e s i n n e r e n u n d ä u ß e r e n R a u m e s v e r ä n d e r t o d e r h e r a u s g e fo r d e r t w i r d. H i l d a r b e i te t m i t Ke r a m i k s k u l p t u r e n a u s S te i n g u t. I h r e o r g a n i s c h e n S k u l p t u r e n s i n d A u s d r u c k v o n Kö r p e r u n d R a u m, S t ä r ke u n d Ze r b re c h li c h ke i t, A nwe s e n h e i t u n d A bwe s e n h e i t. Eva H il ds S k u lpt u re n b e r ü h re n d e n B et ra c hte r e m oti o n a l. Sie s p re c h e n i n e i n e r p h y s i s c h e n u n d u n m i t te l b a r e n Ko m m u n i k a t i o n d i r e k t d e n Kö r p e r a n. O b w o h l H i l d e i n e n r e d u k t i v e n v i s u e l l e n S t i l p f l e g t, s i n d s i e s e h r a u s d r u c k s s t a r k . D i e Fa r b e i s t w e i ß, d a s S te i n g u t i s t g l a t t. S i e s i n d d ü n n w i e Pa p i e r, h a n d g e m a c h t u n d v o l l e r Lö c h e r, di e s i c h e n dl o s i n e i n a n d e r d re h e n. D i e S k u lpt u re n st ra h l e n S t re n g e u n d I nte g r i t ät a u s, v ie lle i c ht s o g a r e i n e Fu rc ht, zu v ie l zu s ag e n. Fa r b e u n d F o r m s i n d a u f w e n i g e G r u n d e l e m e n te r e d u z i e r t : M o n o c h r o m e, a b w e c h s e l n d ko n v exe u n d ko n k a v e O b e r f l ä c h e n. E v a H i l d ’s s c u l p t u r e s a r e l i ke b o d i e s ex p o s e d to p r e s s u r e a n d m ov e m e n t s. T h e y r ef l e c t v a r y i n g d e g r e e s of ex te r n a l a n d i n te r n a l p r e s s u r e s, a n d h o w, a s a c o n s e q u e n c e, p e r c e p t i o n o f i n n e r a n d o u te r s p a c e i s c h a n g e d o r c h a l l e n g e d. Wo r k i n g w i t h c e r a m i c s c u l pt u r e s i n s to n e w a r e c l a y, h e r o r g a n i c s c u l p t u r e s ex p r e s s b o d y a n d s p a c e, s t r e n g t h a n d f r a g i l i t y, p r e s e n c e a n d a b s e n c e. E v a H i l d ´s s c u l p t u r e s e a s i l y m o v e t h e s p e c t a to r e m ot i o n a l l y. T h e y te n d to s p e a k d i r e c t l y to t h e b o d y, a c o m m u n i c a t i o n t h a t i s p h y s i c a l a n d i m m e d i a te. T h e y h a v e a s t r o n g ex p r e s s i o n, e v e n t h o u g h H i l d i s r e d u c t i v e i n h e r v i s u a l s t y l e. T h e c o l o r i s w h i te a n d t h e s to n e w a r e i s s m o ot h. T h e y a r e p a p e r-t h i n, h a n d-b u i l t, a n d f u l l of h o l e s t h a t c u r v e e n d l e s s l y i n o n t h e m s e l v e s. T h e s c u l p t u r e s r a d i a te a u s te r i t y a n d i n te g r i t y, p e r h a p s e v e n a fe a r of s a y i n g to o m u c h. C o l o r a n d fo r m a r e r e d u c e d to a fe w b a s i c e l e m e n t s : m o n o c h r o m a t i c s u r fa c e s a l te r n a t i n g b e t w e e n t h e c o n v ex a n d t h e c o n c a v e.
Š Anna Sigge
Lo o p, 2012
49
P h i l i pp Sch u m ach e r 19 8 3, D e u ts c h l a n d 19 8 3, G e r m a n y L a m b da f oto g r a f i e L a m b da p h oto g r a p h
P h i l i p p S c h u m a c h e r i s t n i c h t n u r F o to g r a f, s o n d e r n a u c h K a m e r a m a n n, A u to r u n d R e g i s s e u r. E r e r z ä h l t m i t d e r K a m e r a G e s c h i c h t e n u n d s c h a f f t m i t s e i n e n B i l d e r n k l e i n e We l t e n, d i e w i e S t a n d f o to s a u s e i n e m s u r r e a l e n F i l m w i r k e n. S c h u m a c h e r s A r b e i t s p r o z e s s i s t l a n g u n d z e i t r a u b e n d. A m A n f a n g s t e h t d i e I d e e z u e i n e r S z e n e, d i e e r d a n n s k i z z i e r t. A n s c h l i e ß e n d s u c h t e r D a r s t e l l e r, m a c h t e i n e n B e l e u c h t u n g s p l a n, o r g a n i s i e r t d i e S t r o m v e r s o r g u n g, e r s te l l t e i n e M a te r i a l l i s te u n d t r o m m e l t e i n e H e l f e rs c h a r z u s a m m e n. D a s E r g e b n i s s i n d B i l d e r, d i e G e s c h i c h t e n e r z ä h l e n u n d u n s f r a g e n l a s s e n, „Wa s i s t d a p a s s i e r t ? “ u n d v o r a l l e m, „Wa s w i r d d a n o c h p a s s i e r e n ? “. I n d e r R e g e l g e s t a l t e t e r n ä c h t l i c h e S z e n e n u n d d i e d r a m a t i s c h e n L i c h t- u n d S c h a t te n e f f e k t e s i n d c h a r a k t e r i s t i s c h f ü r s e i n e A r b e i t. S c h u m a c h e r f o to g r a f i e r t a u s s c h l i e ß l i c h i m R u h r g e b i e t, i n d e m e r a u f g e w a c h s e n i s t. D i e e i n z i g a r t i g e I n d u s t r i e a r c h i t e k t u r s e i n e r H e i m a t b i l d e t d e n H i n te r g r u n d z u s e i n e n G e s c h i c h te n u n d e r z ä h l t v o n m o d e r n e n M y t h e n a u s B e r g b a u u n d S t a h l i n d u s t r i e.
M i t t l e r e T r e pp e B a ckb o r d D e ck 8 , 5
L i c h t b i l d N o.13, 2010 50
P h i l i p p S c h u m a c h e r i s n ot o n l y a p h oto g r a p h e r; h e i s a l s o a c a m e r a m a n, a n a u t h o r a n d a d i r e c to r. T h r o u g h t h e c a m e r a h e te l l s s to r i e s, a n d w i t h h i s p i c t u r e s h e c r e a te s s m a l l w o r l d s, l o o k i n g l i ke s t i l l s f r o m a s u r r e a l f i l m. S c h u m a c h e r ’s w o r k i n g p r o c e s s i s l o n g a n d t i m e c o n s u m i n g. F i r s t c o m e s t h e i d e a fo r a s c e n e, t h e n h e s ketc h e s i t, a n d a f te r t h a t h e h i r e s a c to r s, d e s i g n s a l i g h t i n g s c h e m e, o rg a n i ze s t h e p owe r s u p p l y, c o m p il e s a list of p ro p s, a n d c a lls to g et h e r a b a n d of h e lp e r s. T h e re s u l t a re n a r rati ve i m ag e s t h a t m a k e u s w a n t t o a s k q u e s t i o n s ; w h a t h a s t a k e n p l a c e h e r e, a n d , f u r t h e r m o r e, w h a t i s a b o u t t o h a p p e n ? T h e s c e n e s h e c r e a te s a r e u s u a l l y n o c t u r n a l, a n d t h e d r a m a t i c l i g h t a n d s h a d o w ef fe c t s a r e c h a r a c te r i s t i c fo r h i s w o r k . S c h u m a c h e r p h oto g r a p h s exc l u s i v e l y i n t h e R u h r r e g i o n o f G e r m a n y w h e r e h e g r e w u p. T h e u n i q u e i n d u s t r i a l a r c h i te c t u r e of h i s n a t i v e r e g i o n f u n c t i o n s a s a b a c kd r o p to h i s s c e n o g r a p h y, a n d te l l s m o d e r n m y t h s f r o m t h e t r a d i t i o n a l m i n i n g a n d s te e l i n d u s t r i e s.
© P h i l i p p S c h u m a c h e r, w w w.l u m a s.c o m
M i d S ta i r P o r t s i d e D e ck 8 , 5
Minjung Kim 19 62, Ko r e a T i n t e au f R e i s pa p i e r I n k o n r i c e pa p e r A s i a t i s c h e s R e s ta u r a n t E l e m e n t s D e ck 4 A s i a n R e s ta u r a n t E l e m e n t s D e ck 4
M i n j u n g K i m b e g a n n i h r e k ü n s t l e r i s c h e A u s b i l d u n g i m A l te r v o n s e c h s J a h r e n. S i e s t u d i e r te A q u a r e l l m a l e r e i u n d fe r n ö s t l i c h e K a l l i g r a f i e b e i v e r s c h i e d e n e n L e h r e r n. N a c h d e m S t u d i u m i m A u s l a n d e n t w i c ke l te s i e e i n e Fa s z i n a t i o n f ü r d i e We c h s e l b e z i e h u n g z w i s c h e n w e s t l i c h e n u n d ö s t l i c h e n Te c h n i ke n u n d Ko n ze p te n. M i n j u n g K i m s B i l d e r e n t h a l te n s o w o h l d i e s p e k u l a t i v e ö s t l i c h e Tr a d i t i o n a l s a u c h d i e M o d e r n i t ä t w e s t l i c h e r F o r m e n. S i e i s t b e s t r e bt, i m m e r ko n ze n t r i e r te r e A q u a r e l l fa r b e n z u v e r w e n d e n, u m w i r k u n g s v o l l d i e d e n Fa r b e n e i g e n e I n te n s i t ä t a u s z u d r ü c ke n. I n i h r e n A r b e i te n m a c h t M i n j u n g K i m m i t d e m E i n s a t z v o n P u n k te n, K r e i s e n u n d c h r o m a t i s c h e n E r w e i te r u n g e n, d i e e i n e ko n t i n u i e r l i c h e A u s d e h n u n g v o n E n e r g i e s u g g e r i e r e n, d e n R a u m e r fa h r b a r. H i e r i s t Ze i t, w i e d e r R a u m, e i n e u n a u f h ö r l i c h e Ve r ä n d e r u n g. Tr a i n i n g to b e c o m e a n a r t i s t s i n c e t h e a g e of s i x, M i n j u n g K i m s t u d i e d w a te r c o l o r p a i n t i n g a n d o r i e n t a l c a l l i g r a p h y u n d e r v a r i o u s te a c h e r s. A f te r s t u d y i n g a b r o a d, s h e b e c a m e i n t r i g u e d b y t h e i n te r- r e l a t i o n s h i p b et w e e n O r i e n t a l a n d We s te r n te c h n i q u e s a n d c o n c e pt i o n s, a n d M i n j u n g K i m’s p a i n t i n g s c o n t a i n b ot h t h e s p e c u l a t i v e E a s te r n t r a d i t i o n a n d t h e m o d e r n i t y of We s te r n s h a p e s. S h e te n d s to u s e i n c r e a s i n g l y c o n c e n t r a te d w a te r c o l o r s i n o r d e r to ex p r e s s ef fe c t i v e l y t h e i n te n s i t y t h e c o l o r s c o n t a i n. I n h e r w o r k s, M i n j u n g K i m m a ke s s p a c e p e r c e i v a b l e t h r o u g h t h e u s e o f s p ot s, c i r c l e s a n d c h r o m a t i c d i l a t i o n s, w h i c h s u g g e s t a c o n t i n u o u s ex p a n s i o n o f e n e r g y. H e r e, t i m e, a s w e l l a s s p a c e, i s a n e v e r- e n d i n g m u t a t i o n.
O h n e T i t e l, 2012
51
J o n a t ha n H u x l e y 19 6 5, E n g l a n d Ö l au f L e i n wa n d O i l o n ca n va s H a u p t r e s ta u r a n t W e lt m e e r e D e ck 4 M a i n R e s ta u r a n t W e lt m e e r e D e ck 4
D a s ze n t r a l e M ot i v v o n J o n a t h a n H u x l e y s B i l d e r n s i n d a n o n y m e m e n s c h l i c h e G e s t a l te n. Ü b e r d i e g e s a m te L e i n w a n d v e r te i l t, b e t r a c h te n w i r s i e a u s d e r Vo g e l p e r s p e k t i v e w i e e i n e F i g u r e s c a p e, e i n e F i g u r e n l a n d s c h a f t. D i e G e s t a l te n s c h e i n e n i n s t ä n d i g e r B e w e g u n g z u s e i n, s i e m a c h e n d e n B et r a c h te r g l a u b e n, d a s s s i e Ta n ze n, S k i fa h r e n o d e r Fu ß b a l l s p i e l e n. A b e r H u x l e y g e h t e s n i c h t u m s o l c h e e i n d e u t i g e n I n te r p r e t a t i o n e n, s o n d e r n u m d i e Fr e u d e a n Fa r b e u n d F o r m, Ko m p o s i t i o n, R h y t h m u s u n d S t i m m u n g. A u f d e n h i e r g e ze i g te n B i l d e r n s c h e i n e n d i e G e s t a l te n S c h l i t t s c h u h z u l a u fe n, i n R ot u n d B l a u g e k l e i d et v o r d e m e i s w e i ß e n H i n te rg r u n d z u r M u s i k z u t a n ze n. I n J o n a t h a n H u x l e y ’s p a i n t i n g s, i t i s t h e a n o n y m o u s h u m a n f i g u r e t h a t c o n s t i t u te s t h e m a i n m ot i f. R e p e a te d a l l ov e r t h e c a n v a s w e l o o k a t t h e m f r o m a b o v e o r f r o m a n a e r i a l p e r s p e c t i v e, l i ke a f i g u r e s c a p e. T h e f i g u r e s s e e m to b e i n c o n s t a n t m ot i o n, m a k i n g t h e v i e w e r b e l i e v e t h a t t h e y a r e d a n c i n g, s k i i n g o r p l a y i n g fo ot b a l l. B u t H u x l e y d o e s n ot i n te n d s u c h s p e c i f i c i n te r p r et a t i o n ; r a t h e r i t i s t h e g l o r y i n g i n c o l o r a n d fo r m, c o m p o s i t i o n, r h y t h m a n d m o o d. I n t h e i m a g e s r e p r e s e n te d h e r e, t h e f i g u r e s s e e m to b e o u t i c e -s k a t i n g, d r e s s e d i n r e d a n d b l u e a n d d a n c i n g to t h e m u s i c a g a i n s t t h e i c y w h i te b a c kg r o u n d.
Ac es d e ta i l, 2012
52
Hans Hartung
H a n s H a r t u n g e r l a n g te i n d e n J a h r e n n a c h d e m 2. We l t k r i e g i n te r n a t i o n a l e B e k a n n t h e i t a l s e i n G r o ß m e i s te r d e r a b s t r a k te n M a l e r e i. H a r t u n g m a l te l y r i s c h e, a b s t r a k te B i l d e r. M i t f r e i e n u n d k r a f t v o l l e n P i n s e l s t r i c h e n u n d k a l l i g r a f i s c h e n L i n i e n s c h u f e r s e i n e n e i g e n e n, u n v e r w e c h s e l b a r e n A u s d r u c k . I n s p i r i e r t v o n K ü n s t l e r n w i e Wa s s i l y K a n d i n s k y u n d J u a n M i r ó s o w i e ä s t h et i s c h e n T h e o r i e n z u m E i n f l u s s d e s Z u fä l l i g e n u n te r s u c h te e r i n s e i n e m Fr ü h w e r k d a s S p a n n u n g s v e r h ä l t n i s v o n Fa r b f l ä c h e u n d L i n i e. S p ä te r a r b e i te te e r a n s c h w e b e n d e n Fa r b fe l d e r n, d i e v o n k a l l i g r a f i s c h e n L i n i e n b ü n d e l n ü b e r l a g e r t w e r d e n. S e i n e k ü n s t l e r i s c h e P r a x i s w a r g a n z d e r A r b e i t i n i n fo r m e l l e n F o r m e n g e w i d m e t, d i e a b s t r a k te M a l e r e i v e r s t a n d e r a l s A u s d r u c k s m i t te l, a l s e i n e a n d e r e m e n s c h l i c h e S p r a c h e.
19 0 4 –19 8 9, D e u ts c h l a n d 19 0 4-19 8 9, G e r m a n y lithografie lithography Ac h t e r t r e pp e D e ck 4 , 5
I n t h e y e a r s fo l l o w i n g Wo r l d Wa r II, H a n s H a r t u n g b e c a m e i n te r n a t i o n a l l y k n o w n a s o n e of t h e g r e a t m a s te r s of a b s t r a c t p a i n t i n g. H e p a i n te d l y r i c a l a b s t r a c t p a i n t i n g s, a n d w i t h h i s u s e o f f r e e a n d p o w e r f u l b r u s h s t r o ke s a n d h i s c a l l i g r a p h i c l i n e s, h e c r e a te d h i s o w n d i s t i n c t i v e ex p r e s s i o n. I n s p i r e d b y a r t i s t s s u c h a s Wa s s i l y K a n d i n s k y a n d J u a n M i r ó, a s w e l l a s a e s t h et i c t h e o r i e s o n t h e i d e a of c h a n c e, h i s e a r l y w o r k w a s a b o u t a n a l y z i n g t h e te n s i o n b et w e e n a r e a s of c o l o u r s a n d a r e a s of l i n e s. L a te r h e w o r ke d o n s u s p e n d e d a r e a s of c o l o r s u p e r i m p o s e d b y c a l l i g r a p h i c b o u q u e t s of l i n e s. H a r t u n g ’s a r t i s t i c p r a c t i c e w a s d e d i c a te d to w o r k i n g i n a n i n fo r m a l m a n n e r a n d h e u n d e r s to o d t h e a b s t r a c t p a i n t i n g a s a m e a n s of ex p r e s s i o n, a d i f fe r e n t t y p e of h u m a n l a n g u a g e.
© H a n s H a r t u n g, a t e l i e r d e g r a v u r e G i l i, B a r c e l o n e, 1970
© Fondation Har tung Bergman
Af t S ta i r D e ck 4 , 5
M e r c i d’ i n d i q u e r
53
B e n n y D r ö s ch e r
B e n n y D r ö s c h e r s B i l d e r, S k u l p t u r e n u n d I n s t a l l a t i o n e n h o l e n d e n B et r a c h te r i n e i n t r a u m h a f te s, f i k t i v e s G r e n z l a n d, i n d e m d i e U nte r sc h e i d u n g z w isc h e n R e a li t ät u n d F i k ti o n ve r sc hw i m mt. E r l ä d t u n s e i n i n e i n e Wa l d at m o s p h ä re, i n d e r B ä u m e, Sc h m et te r li n g e, B l u m e n u n d Vö g e l a u f d e r L e i n w a n d h e r u m t r e i b e n. I n d e m e r a u f t r ä u m e r i s c h e u n d fe s s e l n d e A r t d i e Pe r s p e k t i v e k i p pt, e r ze u g t e r e i n e m e t a p h y s i s c h e E r f a h r u n g d e r W u n d e r d e r N a t u r. D r ö s c h e r s K o m p o s i t i o n e n s i n d g r a z i l u n d d o c h v e r s tö r e n d, d a s i e e i n e v e r s c h w o m m e n e I l l u s i o n v o n R e a l i t ä t e r z e u g e n. D e n n o c h i s t D r ö s c h e r s B i l d s p r a c h e i n d e r L a g e, e i n w u n d e r b a r e s e i g e n e s U n i v e r s u m z u s c h a f fe n, d a s d e n B e t r a c h te r z u Te i l n a h m e u n d M e d i t a t i o n v e r f ü h r t.
1971, Dä n e m a r k 1971, D e n m a r k lithografie lithography
B e n ny D rö sc h e r ’s p a i nti n g s a n d sc u lpt u ra l i n st a ll ati o n s d raw t h e v iewe r i nto a d re a m-like f i cti ti o u s b o rd e r la n d w h e re t h e disti n cti o n b e t w e e n w h a t ’s r e a l a n d w h a t ’s f i c t i o n i s b l u r r e d o u t. I n v i t i n g u s i n to a fo r e s t-l i ke a t m o s p h e r e, w h e r e t r e e s, b u t te r f l i e s, f l o w e r s a n d b i r d s a r e f l o a t i n g a r o u n d o n t h e c a n v a s, t i l t i n g t h e p e r s p e c t i v e i n a d r e a m y a n d a b s o r b i n g w a y, h e c r e a te s a m e t a p h y s i c a l e x p e r i e n c e o f t h e w o n d e r s o f n a t u r e. D r ö s c h e r ’s c o m p o s i t i o n s a r e d e l i c a te, b u t a l s o d i s t u r b i n g, a s t h e y e v o k e a n a m b i g u o u s i l l u s i o n o f r e a l i t y. S t i l l, D r ö s c h e r ’s v i s u a l l a n g u a g e h a s t h e a b i l i t y to m a k e w o n d e r m e n t i n to a b e a u t i f u l u n i v e r s e a l l o f i t s o w n, w h i c h s e d u c e s t h e s p e c t a to r i n to p a r t i c i p a t i o n a n d m e d i t a t i o n.
M i t t l e r e T r e pp e C e n t r u m D e ck 1 0 M i d S ta i r C e n t r u m D e ck 1 0
54
© Benny Dröcher
I t ’s J u st a D r e a m ( to b e a m ot h ) , 2011
Andreas Lutherer 19 62, D e u ts c h l a n d 19 62, G e r m a n y Öl hinter Gl as Oil on gl ass L i d o R e s ta u r a n t Ya c h t C l u b D e ck 9
A n d r e a s L u t h e r e r h a t i n s e i n e r k ü n s t l e r i s c h e n L a u f b a h n m i t v i e l e n v e r s c h i e d e n e n M e d i e n u n d Te c h n i ke n ex p e r i m e n t i e r t, v o n d e r F oto g r a f i e b i s z u M a l e r e i u n d A r b e i te n m i t G l a s o d e r H o l z. A u c h w e n n e r s i c h i n u n te r s c h i e d l i c h e n M e d i e n a u s g e d r ü c k t h a t, b l i e b d o c h d a s, w a s e r m i t s e i n e r K u n s t e r r e i c h e n w i l l, i m w e s e n t l i c h e n d a s s e l b e : E i n Ko n ze p t z u r R e d u k t i o n d e s M ot i v s a u f s e i n e n A u f b a u, d. h. d i e Lo s l ö s u n g d e s M ot i v s v o m I n h a l t, u m d i e i n d e n S t r u k t u r e n u n d F o r m e n v e r b o r g e n e Po e s i e z u e r k u n d e n o d e r e i n e „ L a n d s c h a f t “ a u f R a s te r z u r e d u z i e r e n, d i e a u s g e o m e t r i s c h e n G r u n d fo r m e n b e s te h e n. D i e h i e r g e ze i g te n We r ke s i n d B e i s p i e l e f ü r L u t h e r e r s G l a s a r b e i te n. J e d e d e r G l a s a r b e i te n i s t m i t A b s t a n d z u r R ü c k w a n d i n e i n e n O b j e k t k a s te n e i n g e s et z t, s o d a s s s i c h a u f d e r R ü c k w a n d b e i e n t s p r e c h e n d e r B e l e u c h t u n g e i n S c h a t te n w u r f a bze i c h n et. We n n m a n d e n B l i c k w i n ke l z u m O b j e k t v e r ä n d e r t, v e r s c h i e b e n s i c h v o r d e r e B i l d e b e n e u n d h i n te r e S c h a t te n e b e n e i n d e r H o r i zo n t a l e n. I n t h e c o u r s e o f h i s a r t i s t i c c a r e e r, A n d r e a s L u t h e r e r h a s e x p e r i m e n te d w i t h m a n y d i f f e r e n t m e d i u m s a n d te c h n i q u e s, f r o m p h oto g r a p h y to p a i n t i n g to w o r k s w i t h g l a s s o r w o o d. A l t h o u g h h e h a s ex p r e s s e d h i m s e l f t h r o u g h v a r i o u s m e d i a, w h a t h e s e e k s to a c c o m p l i s h i n h i s a r t w o r k s t a y s m a i n l y t h e s a m e : t h e c o n c e p t of r e d u c i n g a n i m a g e to i t s c o n s t r u c t i o n, o r i n ot h e r w o r d s, to f r e e a n i m a g e f r o m i t s c o n te n t s, ex p l o r i n g t h e l y r i c a l c o m p o n e n t s c o n t a i n e d i n s t r u c t u r e s a n d s h a p e s, o r r e d u c i n g a “ l a n d s c a p e” to p a t te r n s m a d e u p o f g e o m e t r i c s h a p e s. T h e p i e c e s r e p r e s e n te d h e r e a r e ex a m p l e s of L u t h e r e r ’s g l a s s w o r k . E a c h g l a s s w o r k i s p u t i n a b ox f ra m e w i t h sp a c e b et we e n t h e g l as s a n d t h e b a c k of t h e f ra m e, s o t h at w h e n li g ht is di re cte d at t h e p i ct u re, s h a d ow s a p p e a r b e h i n d t h e g l a s s . N o t i c e h o w w h e n y o u c h a n g e a n g l e v i e w i n g t h e o b j e c t s, t h e p a i n te d p a t te r n o n t h e g l a s s a n d i t s c o r r e s p o n d i n g s h a d o w m o v e i n a h o r i zo n t a l d i r e c t i o n.
Ab st r a k t es B i l d, 20 0 9
55
Lei Xue 1974, C h i n a H a n d b e m a lt es P o r z e l l a n H a n d pa i n t e d p o r c e l a i n A s i a t i s c h e s R e s ta u r a n t E l e m e n t s D e ck 4 A s i a n R e s ta u r a n t E l e m e n t s D e ck 4
L e i X u e s p i e l t i n i h r e n Ke r a m i k a r b e i te n m i t d e n R e g e l n u n d Ko n v e n t i o n e n d e r t r a d i t i o n e l l e n c h i n e s i s c h e n Po r ze l l a n k u n s t. S i e e r ze u g t s o n d e r b a r e F o r m e n o d e r D e l l e n i n d e r O b e r f l ä c h e e i n e r k l a s s i s c h e n Va s e o d e r s i e v e r w a n d e l t ze r d r ü c k te B i e r d o s e n i n Po r ze l l a n o b j e k te. A u c h d i e Ve r z i e r u n g i h r e r S t ü c ke i s t e h e r u n o r t h o d ox. M i t t r a d i t i o n e l l e r b l a u e r c h i n e s i s c h e r Po r ze l l a n fa r b e e n t w i r f t s i e M u s te r u n d M ot i v e, d i e a l l e s a n d e r e a l s t r a d i t i o n e l l s i n d : D i s n e y- F i g u r e n w i e O n ke l D a g o b e r t o d e r B u g s B u n n y a u s Lo o n e y Tu n e s, e i n g e r a h m t v o n B l u m e n g i r l a n d e n, o d e r E s s e n s r e s te v o n e i n e m g r o ß e n F e s t m a h l v e r z i e r e n i h r e A r b e i te n u n d v e r l e i h e n i h n e n S c h ä r fe u n d H ä r te. I n h e r c e r a m i c w o r k s, L e i X u e p l a y s w i t h t h e r u l e s a n d c o n v e n t i o n s of t h e a r t of t r a d i t i o n a l C h i n e s e p o r c e l a i n m a k i n g. C r e a t i n g a n o d d s h a p e o r d e n t i n t h e s u r fa c e of a c l a s s i c a l v a s e, o r t u r n i n g s q u e e ze d b e e r c a n s i n to p o r c e l a i n o b j e c t s, s h e a l s o h a s a n u n o r t h o d ox w a y o f d e c o r a t i n g h e r p i e c e s. W i t h t r a d i t i o n a l C h i n e s e b l u e p o r c e l a i n p a i n t, s h e d e s i g n s p a t te r n s a n d m ot i f s t h a t a r e fa r f r o m t r a d i t i o n a l ; D i s n e y c h a r a c te r s s u c h a s S c r o o g e o r L o o n e y Tu n e s’ B u g s B u n n y f r a m e d b y r a n k s of f l o w e r s, o r w a s te s of fo o d f r o m a g r e a t fe a s t, a d o r n h e r w o r k s, g i v i n g t h e m e d g e a n d r o u g h n e s s.
Va s e C o m p u t e r , 20 0 9
56
Va s e O h n e T i t e l, 20 0 9
T e e t r i n k e n, 20 0 4- 07
Erik Steffensen 19 61, Dä n e m a r k 19 61, D e n m a r k lithografie lithography M i t t l e r e T r e pp e S t e u e r b o r d D e ck 8 , 5 M i d S ta i r S ta r b o a r d D e ck 8 , 5
E r i k S te f fe n s e n s K a r r i e r e e r s t r e c k t s i c h v o m M a l e n, F oto g r a f i e r e n, S c h r e i b e n u n d K u r a t i e r e n b i s z u r A r b e i t a l s K r i t i ke r. S e i n e I n s p i r a t i o n e n f i n d e t e r a u f R e i s e n i n L ä n d e r w i e J a p a n, C h i n a, d i e USA u n d A u s t r a l i e n, i n d e r Ku n s tg e s c h i c h te u n d s o g a r i n C o m i c f i g u r e n. O b e r b e z a u b e r n d e L a n d s c h a f te n, Fr a u e n, T i e r e o d e r h i s to r i s c h e K u n s t w e r ke a l s I n s p i r a t i o n v e r w e n d et, S tef fe n s e n v e r s u c h t i m m e r e i n s p i r i t u e l l e s A b b i l d z u s c h a f fe n u n d s e i n e F oto g r a f i e n s i n d v o n e i n e r b e s o n d e r e n S e n s i b i l i t ä t. S e i n e Fä h i g ke i t, e i n e p s y c h i s c h e u n d kö r p e r l i c h e P r ä s e n z z u e r ze u g e n, v e r b u n d e n m i t d e r d u r c h e i n e n m o n o c h r o m e n Fa r bf i l te r e r ze u g te n T i efe, m a c h t s e i n e F oto g r a f i e n v e r w i r r e n d u n d fa s z i n i e r e n d. D i e s e Te c h n i k w e n d et e r a u c h b e i s e i n e n foto l i t h o g r a f i s c h e n A r b e i te n a n, d i e d a d u r c h fa s t w i e F oto n e g a t i v e a u s s e h e n. E r i k S te f fe n s e n’s c a r e e r r a n g e s f r o m p a i n t i n g, p h oto g r a p h i n g, w r i t i n g a n d c u r a t i n g, to b e i n g a c r i t i c. H e f i n d s i n s p i r a t i o n f r o m t r a v e l s to c o u n t r i e s s u c h a s J a p a n, C h i n a, USA a n d A u s t r a l i a, f r o m a r t h i s to r y a n d e v e n c a r to o n f i g u r e s. W h et h e r c a p t i v a t i n g l a n dsc a p e s, wo m e n, a n i m a ls o r u s i n g a r t h isto r i c p i e c e s as p o i nts of i n s p i rati o n, S tef fe n s e n s e e ks to c re ate a s p i r i t u a l i m ag e, a n d h i s p h oto g r a p h s h a v e a s p e c i a l s e n s i b i l i t y. H i s c a p a c i t y to c r e a te a p s y c h o l o g i c a l a n d b o d i l y p r e s e n c e c o m b i n e d w i t h d e pt h m a d e b y a p p l y i n g a m o n o c h r o m e c o l o r f i l te r, m a ke s h i s p h oto g r a p h s m y s t i f y i n g a n d i n t r i g u i n g. H e a l s o a p p l i e s t h i s te c h n i q u e to h i s p h oto l i t h o g r a p h i c w o r k , m a k i n g t h e m l o o k a l m o s t l i ke p h oto n e g a t i v e s.
M o o n l i g h t, 2011
57
Beken of Cowes UK L i d o Ya c h t C l u b , d e ck 9
58
O r i g i n a l foto g r a f i e n a u s d e m g o l d e n e n Ze i t a l te r d e r s c h ö n e n R e n n j a c h te n, a l s R e g a t te n H ö h e p u n k te d e r S a i s o n w a r e n, h ä n g e n i m L i d o Ya c h t C l u b.
O r i g i n a l p h oto g r a p h s f r o m t h e g o l d e n age of beautiful racing yachts and regat tas as highlights of the social season are fe a t u r e d i n t h e L i d o Ya c h t C l u b.
D i e G e r m a n i a w u r d e 19 0 8 a l s H o c h ze i t sg e s c h e n k v o n B e r t h a K r u p p, d e r To c h te r d e s We r f te i g n e r s, a n i h r e n B r ä u t i g a m Gustav von Bohlen und Halbach in der K r u p p G e r m a n i a w e r f t i n K i e l g e b a u t. D i e G e r m a n i a g e h ö r te z u d e n s c h n e l l s te n R e n n s c h o n e r n i h r e r Ze i t u n d g e w a n n d e n d e u t s c h e n K a i s e r- Po k a l. S i e n a h m a u c h an der jährlichen Cowes Regatta in England und an den wichtigsten de u tsc h e n Jac ht re n n e n in K iel teil.
T h e G e r m a n i a w a s b u i l t i n 19 0 8 b y K r u p p - G e r m a n i a We r f t a t K i e l, G e r m a n y, a s a w e d d i n g g i f t f r o m B e r t h a K r u p p, d a u g h te r o f t h e y a r d o w n e r to h e r g r o o m, the Count von Bohlen und Halbach. G e r m a n i a w a s a m o n g t h e fa s te s t r a c i n g schooners of her day, winning the Ger man K a i s e r ’s C u p. S h e a l s o c o m p e te d i n t h e a n n u a l C o w e s R e g a t t a i n E n g l a n d, a s well as the premier German yacht races a t K i e l.
K a i s e r W i l h e l m II , d e r l e t z t e d e u t s c h e Kaiser und König von Preußen, hatte starkes I n te r e s s e a n R e g a t te n u n d S e g e l j a c h te n. Zw i s c h e n 18 87 u n d 1914 l i e ß e r f ü n f k a i s e r l i c h e J a c h te n b a u e n, d i e a l l e d e n Namen Meteor trugen, um an der nationalen K ieler Woche und anderen inter nationalen R e g a t te n te i l z u n e h m e n. D i e i n d e n USA g e b a u t e M e t e o r I V w u r d e 19 0 2 i n N e w Yo r k C i t y e n t w o r f e n .
K a i s e r W i l h e l m II , t h e l a s t G e r m a n E m p e r o r a n d K i n g of P r u s s i a, h a d a ke e n i n te r e s t i n r e g a t t a a n d s a i l i n g y a c h t s. B e t w e e n t h e y e a r s 18 87 a n d 1914 h e h a d f i v e i m p e r i a l y a c h t s b u i l t, a l l n a m e d M e te o r, to c o m p e te i n t h e n a t i o n a l K i e l Week and other inter national regat tas. B u i l t i n t h e USA , M e t e o r I V w a s l a i d d o w n i n N e w Yo r k C i t y i n 19 0 2.
D i e 19 3 4 g e b a u te R a i n b o w w u r d e v o n H a r o l d Va n d e r b i l t i n d e r N a t- H e r r e s h o f fW e r f t i n N e w H a m p s h i r e i n d e n USA in Auf trag gegeben. In der Hof fnung auf eine bessere Zukunf t nach der Welt wir tschaf tsk r ise gab er ihr den Namen Rainbow. 1934 hat die Rainbow er folgreich d e n A m e r i c a’s C u p g e g e n d i e b r i t i s c h e H e rau sfo rd e r i n E n d e avo r ve r te i di g t. K u r z darauf wurde die Rainbow an einen deutschen Eigentümer verkauf t und in H a m b u r g u m g e t a u f t.
B u i l t i n 19 3 4, t h e R a i n b o w w a s c o m m i ss i o n e d b y H a r o l d Va n d e r b i l t a t t h e N a t H e r r e s h o f f y a r d i n N e w H a m p s h i r e, USA . H e n a m e d h e r R a i n b o w, h o p i n g f o r a b et te r f u t u re d u r i n g t h e g re at d e p re s s i o n. I n 19 3 4, R a i n b o w s u c c e s s f u l l y d e fe n d e d t h e A m e r i c a ’s C u p a g a i n s t t h e B r i t i s h c h a ll e n g e r E n d e avo r. S o o n af te r, R a i n b ow was sold to a German owner, and renamed t h e H a m b u r g.
R a i n b ow II, 19 3 4
G e r m a n i a , 19 0 8
M e t e o r I V, 19 02
59
C a t h e r i n e Ya s s 19 6 3, E n g l a n d G i c l é e- D r u ck Giclée print Sp a P e n t h o u s e S u i t e s D e ck 6
C a t h e r i n e Ya s s i s t v o r a l l e m f ü r i h r e u n v e r w e c h s e l b a r e n F oto - u n d V i d e o a r b e i te n b e k a n n t. I h r e t y p i s c h e Te c h n i k h a t Ya s s a m A n fa n g i h r e r K a r r i e r e d u r c h Z u fa l l e n td e c k t, a l s s i e e i n e n F i l m fa l s c h i n d i e K a m e r a e i n l e g te u n d d a s N e g a t i v v e r fä l s c h te Fa r b e n ze i g te. H e u te l e g t s i e b e w u s s t e i n b l a u e s „ n e g a t i v e s“ D i a ( H e l l u n d D u n ke l s i n d v e r t a u s c h t, w i e b e i e i n e m F oto n e g a t i v ) u n d e i n „ p o s i t i v e s“ D i a ( e i n n o r m a l e s foto g r a f i s c h e s A b b i l d ) ü b e r e i n a n d e r, d i e k u r z h i n te r e i n a n d e r a u fg e n o m m e n w u r d e n. D a v o n m a c h t s i e d a n n e i n e n g r o ß fo r m a t i g e n ko m b i n i e r te n D r u c k , d e r i n d e r R e g e l i n e i n e m L e u c h t k a s te n p r ä s e n t i e r t w i r d. Ya s s foto g r a f i e r t l e e r e I n n e n r ä u m e, L a n d s c h a f te n o d e r a r c h i te k to n i s c h e Ko n s t r u k t i o n e n u n d s c h a f f t u n h e i m l i c h e B i l d e r, d i e Ze i t u n d R a u m m i t e r h ö h te r T i e fe u n d G e n a u i g ke i t e r fa s s e n. D i e h e r a u s r a g e n d s te E i g e n s c h a f t i h r e r F oto g r a f i e n i s t j e d o c h, w i e d i e z w e i B e l i c h t u n g e n, m i t d e n e n s i e A r b e i te t, u n s d i e Ze i t b e w u s s t m a c h e n. M i t d e r B e w e g u n g z w i s c h e n d e n b e i d e n B e l i c h t u n g e n w i r d e i n e L ü c ke e i n g e fa n g e n, d i e n i c h t a u f d e m F i l m fe s tg e h a l te n w u r d e, w a s d e n F oto g r a f i e n L e b e n d i g ke i t u n d e i n e n v e r w i r r e n d e n R a u m v e r l e i h t. C a t h e r i n e Ya s s i s b e s t k n o w n fo r h e r d i s t i n c t i v e p h oto g r a p h i c a n d f i l m -b a s e d w o r k . E a r l y i n h e r c a r e e r, Ya s s d e v e l o p e d h e r s i g n a t u r e te c h n i q u e b y c h a n c e, w h e n s h e l o a d e d t h e c a m e r a f i l m w r o n g, a n d t h e n e g a t i v e c a m e o u t i n d i f fe r e n t c o l o r s. To d a y s h e d e l i b e r a te l y o v e r l a y s a b l u e “n e g a t i v e” t r a n s p a r e n c y ( w h e r e l i g h t a n d d a r k a r e i n v e r te d o n t h e n e g a t i v e of a p h oto g r a p h i c p r i n t ) a n d a “p o s i t i v e” t r a n s p a r e n c y ( t h e n o r m a l fo r m o f a p h oto g r a p h i c i m a g e ) , e a c h t a ke n w i t h i n a fe w m i n u te s of t h e ot h e r. Fr o m t h i s, s h e m a ke s a l a r g e -s c a l e c o m p o s i te p r i n t, u s u a l l y d i s p l a y e d i n a l i g h t b ox. Ya s s p h oto g r a p h s e m p t y i n te r i o r s, l a n d s c a p e s o r a r c h ite c t u r a l s t r u c t u r e s, p r o d u c i n g u n c a n n y i m a g e s t h a t c a pt u r e t i m e a n d s p a c e w i t h i n c r e a s e d d e p t h a n d s p e c i f i c i t y. Yet t h e m o s t u n i q u e c h a r a c te r i s t i c o f h e r p h oto g r a p h s i s h o w t h e t w o ex p o s u r e s s h e u s e s m a ke u s a w a r e of t i m e. W i t h t h e m ov e m e n t b et w e e n t h e ex p o s u r e s, a g a p i s c a p t u r e d, a g a p t h a t w a s n’ t c a u g h t o n f i l m, g i v i n g t h e p h oto s l i fe a n d a d i s o r i e n t i n g s p a c e.
60
S l e e p ( Swa m p ) , 20 0 9
I n g u n n S k o gh o l t 19 52, N o r w e g e n 19 52, N o r way O r i g i n a lc o l l ag e, G i c l é e- D r u ck O r i g i n a l c o l l ag e g i c l é e p r i n t P a s s e n g e r S u i t e s D e ck 6 , 8 & 1 0
M i t i h r e n u n v e r ke n n b a r e n Wa n d te p p i c h e n i s t I n g u n n S ko g h o l t e i n e d e r f ü h r e n d e n Tex t i l k ü n s t l e r i n n e n N o r w e g e n s. I h r e A r b e i t i s t g e ke n n ze i c h n e t d u r c h v e r e i n fa c h te u n d a b s t r a k te F o r m e n u n d b e z i e h t s i c h a u f d i e Ze r te i l u n g v o n N a t u r u n d L a n d s c h a f t. I h r e M ot i v e b e w e g e n s i c h z w i s c h e n d e m G e g e n s t ä n d l i c h e n u n d d e m A b s t r a k te n u n d ze i g e n ke i n e ko n k r ete n H a n d l u n g e n. N i c h t s d e stot r ot z m ö c h te S ko g h o l t m i t i h r e n A r b e i te n G e s c h i c h te n e r z ä h l e n, s i e s u c h t n a c h d e m B e w e g u n g s g e h a l t u n d v e r s u c h t L i c h t m i t Fa r b e n z u e r ze u g e n. S ko g h o l t fä r b t m i t e i g e n e n Fa r b e n u n d v e r w e n d et e i n g e n a u a u s g e w ä h l te s S o r t i m e n t v o n M a te r i a l i e n a u s Wo l l e, B a u m w o l l e, L e i n e n u n d S y n t h et i k fa s e r n, j e n a c h d e m w i e g e s ä t t i g t u n d l e e r d e r A u s d r u c k s e i n s o l l. M i t d i e s e n I n s t r u m e n te n k r e i e r t s i e l e b e n d i g e O b e r f l ä c h e n m i t i n te n s i v e m Fa r b a u s d r u c k . I h r e Ko m p o s i t i o n e n e r i n n e r n s o w o h l a n k u b i s t i s c h e a l s a u c h a n o r g a n i s c h e F o r m e n, s i n d z u g l e i c h a b e r v o l l e r S y m b o l e a u s e i n e r u n te r b e w u s s te n, i n n e r e n Tr a u m w e l t. A l s A u s g a n g s p u n k t f ü r i h r e Wa n d te p p i c h e n u t z t S ko g h o l t C o ll ag e n a ls S k i z ze n m e di u m, i n d e n e n s ie m i t u nte r s c h ie dli c h e n Fa r b e n u n d Fo r m e n ex p e r i m e ntie r t. W i t h h e r d i s t i n c t i v e t a p e s t r i e s, I n g u n n S ko g h o l t i s o n e o f N o r w a y ’s l e a d i n g tex t i l e a r t i s t s. H e r w o r k i s c h a r a c te r i ze d b y s i m p l i f i e d a n d a b s t r a c t f o r m s, a n d r e f e r s to n a t u r e a n d l a n d s c a p e f r a g m e n t a t i o n. L o c a te d b e t w e e n t h e f i g u r a t i v e a n d t h e a b s t r a c t, h e r m o t i f s h a v e n o c o n c r e t e a c t i o n. S t i l l, S k o g h o l t w a n t s h e r w o r k to te l l s to r i e s, a n d s h e s e a r c h e s f o r c o n te n t i n m o t i o n, a n d to c r e a te l i g h t i n c o l o r. D y e i n g h e r o w n c o l o r s, s h e u s e s a m e t i c u l o u s b l e n d of m a te r i a l s i n w o o l, c ot to n, l i n e n a n d s y n t h et i c f i b e r s, d e p e n d i n g o n h o w s a t u r a te d a n d b l a n k t h e ex p r e s s i o n s h o u l d b e, a n d w i t h t h e s e i n s t r u m e n t s s h e c r e a te s v i v i d s u r fa c e s w i t h a n i n te n s e c o l o r ex p r e s s i o n. H e r c o m p o s i t i o n s a r e r e m i n i s c e n t o f b ot h c u b i s m a n d t h e o r g a n i c, b u t a r e a t t h e s a m e t i m e f i l l e d w i t h s y m b o l s f r o m a s u b c o n s c i o u s, i n n e r d r e a m w o r l d. A s a s t a r t i n g p o i n t f o r h e r t a p e s t r i e s, S k o g h o l t u s e s c o l l a g e a s h e r s k e tc h m e d i u m, ex p e r i m e n t i n g w i t h d i f fe r e n t c o l o r s, s h a p e s a n d fo r m s to g et t h e c o m p o s i t i o n r i g h t.
V i e w s II
61
Cenci Goepel & J e n s Wa r n e c k e 1972 /19 6 9, D e u ts c h l a n d 1972 /19 6 9, G e r m a n y G i c l é e- F oto d r u ck P h oto g r a p h i c g i c l é e p r i n t P a s s e n g e r S u i t e s D e ck s 6 , 8 & 1 0
C e n ci G o e p e l u n d J e n s Wa r n e c ke re is e n u m di e We l t, a u f d e r S u c h e n a c h L a n ds c h af te n, die i m D u n ke l n e i n e m ag is c h e S c h ö n h e i t o f fe n b a r e n. S i e foto g r a f i e r e n d a s M o n d l i c h t o d e r d e n s c h w a c h e n S c h i m m e r d e s N o r d l i c h te s, m o d i f i z i e r te Fa c ke l n o d e r e i n g u t p l a t z i e r te s F e u e r: m e h r b r a u c h t e s n i c h t, u m z u e n td e c ke n, w a s i m D u n ke l n v e r b o r g e n l i e g t. S i e a r b e i te n i n t i ef s te r D u n ke l h e i t, n u t ze n Ta s c h e n l a m p e n u n d Fa c ke l n u n d s i e d e l n i h r e L i c h t b i l d e r i n u n g e w ö h n l i c h e n L a n d s c h a f te n a n. S i e s u c h e n s i c h e i n s a m e, e i n d r u c k s v o l l e L a n d s c h a f te n u n d v e r s e h e n s i e m i t k i n e t i s c h e n S y m b o l e n, i n d e m s i e m i t i h r e n k l e i n e n L i c h tq u e l l e n l e u c h te n d e K r e i s e, S p i r a l e n u n d Fu n ke n e r ze u g e n, d i e n i c h t v o n d i e s e r We l t z u s e i n s c h e i n e n. S i e e r ze u g e n B i l d e r v o n B e w e g u n g e n, L i c h t u n d D u n ke l h e i t u n d e r s t w e n n e i n F oto e n t w i c ke l t w u r d e, e r fa h r e n s i e, o b i h r M ot i v ü b e r h a u p t s i c h t b a r i s t. C e n c i G o e p e l a n d J e n s Wa r n e c ke t r a v e l t h e w o r l d ex p l o r i n g l a n d s c a p e s t h a t r e v e a l a m a g i c b e a u t y i n t h e d a r k . P h oto g r a p h i n g m o o n l i g h t o r a fa i n t g l o w o f n o r t h e r n l i g h t s, m o d i f i e d to r c h e s o r a c a r ef u l l y p l a c e d f i r e : t h a t i s a l l i t t a ke s to u n c ov e r w h a t i s h i d d e n i n t h e d a r k . Wo r k i n g i n t h e d e e p d a r k n e s s, t h e y u s e f l a s h l i g h t s a n d to r c h e s, a n d s i t u a te t h e i r l i g h t-p i c t u r e s i n u n u s u a l l a n d s c a p e s. S e e k i n g o u t l o n e l y, y e t i m p r e s s i v e l a n d s c a p e s, t h e y i n s c r i b e t h e m w i t h k i n et i c s y m b o l s w i t h t h e i r s m a l l l i g h t s o u r c e s, m a k i n g g l o w i n g c i r c l e s, s p i r a l s, a n d s p a r k s, t h a t d o n ot s e e m to b e f r o m t h i s w o r l d. T h e y c r e a te i m a g e s of m ov e m e n t, l i g h t a n d d a r k n e s s, a n d i t ’s o n l y o n c e a p h oto h a s b e e n d e v e l o p e d t h a t t h e y w i l l k n o w w h et h e r t h e i r s u b j e c t i s e v e n v i s i b l e.
L i g h t m a r k N o. 27
62
L i g h t m a r k N o. 5 0
T e r j e L u n d aa s 19 4 9, N o r w e g e n 19 4 9, N o r way F r e i h a n d g e b l a s e n es G l a s F r e e- b low n g l a s s P i a n o B a r D e ck 4
N a c h d e m e r v i e l e J a h r e m i t M a l e r e i u n d S k u l p t u r e n a u s G l a s, Ke r a m i k , S t a h l u n d B r o n ze g e a r b e i tet h a t, ko n ze n t r i e r t s i c h Te r j e L u n d a a s j e t z t a u f G l a s d e s i g n u n d G l a s b l a s e n. L u n d a a s a r b e i te t m i t d e n s e l b e n We r k ze u g e n, d i e s e i t J a h r h u n d e r te n v e r w e n d et w e r d e n. E r m i s c h t G l a s m i t a n d e r e n M a te r i a l i e n u n d ex p e r i m e n t i e r t m i t u n te r s c h i e d l i c h e n Fa r b e n, u m s e i n e e i g e n e n e i n z i g a r t i g e n E n t w ü r fe z u g e s t a l te n. I n s e i n e m Ate l i e r i n M i a m i fe r t i g t e r u n te r s c h i e d l i c h s te G l a s a r b e i te n, g e s c h m o l ze n e, g e b l a s e n e, g e g o s s e n e u n d a b g e s e n k te. L u n d a a s h a t a u ß e r d e m G l a s b l a s e n a n d e r U n i v e r s i t ä t v o n M i a m i u n te r r i c h tet. A f te r w o r k i n g w i t h p a i n t i n g a n d s c u l p t u r e s i n g l a s s, c e r a m i c s, s te e l a n d b r o n ze fo r m a n y y e a r s, Te r j e L u n d a a s i s n o w fo c u s i n g o n d e s i g n i n g a n d b l o w i n g g l a s s. Wo r k i n g w i t h t h e s a m e to o l s t h a t h a v e b e e n i n u s e fo r c e n t u r i e s, L u n d a a s m i xe s g l a s s w i t h ot h e r m a te r i a l s a n d ex p e r i m e n t s w i t h d i f fe r e n t c o l o r s, to m a ke h i s o w n u n i q u e d e s i g n s. Wo r k i n g f r o m h i s s t u d i o i n M i a m i, h e m a ke s a l l t y p e s o f g l a s s w o r k , b ot h f u s e d, b l o w n, c a s t a n d s l u m p e d. L u n d a a s h a s a l s o t a u g h t g l a s s b l o w i n g a t t h e U n i v e r s i t y of M i a m i.
Va s e, 2013
63
R u pp r e ch t Ma t t h i e s 19 59, D e u ts c h l a n d 19 59, G e r m a n y E d e lsta h l Sta i n l es s st e e l B i b l i o t h e k D e ck 9 L i b r a r y D e ck 9
W o n d e r f u l C h a l l e n g e, 2013
64
R u p p r e c h t M a t t h i e s i s t e i n K ü n s t l e r, d e r s i c h v o r a l l e m g e s e l l s c h a f t l i c h e n g a g i e r te r, h ä u f i g öf fe n t l i c h e r K u n s t w i d m et. M a t t h i e s n u t z t d i e S p r a c h e, u m I d e n t i t ä t, G e m e i n s c h a f t, To l e r a n z u n d Z u s a m m e n g e h ö r i g ke i t z u e r k u n d e n, e r m a c h t „Wo r t i n s t a l l a t i o n e n“ i n v e r s c h i e d e n e n M e d i e n, G e s t a l te n u n d F o r m e n, n ä h t Wo r t k i s s e n, b a u t Wo r t- M o b i l e s o d e r Wö r te r w a n d b e h ä n g e a u s E d e l s t a h l. H ä u f i g s u c h t M a t t h i e s d i e Wö r te r n i c h t s e l b e r a u s, s o n d e r n l ä s s t s i e v o n d e n M e n s c h e n a u s w ä h l e n, m i t d e n e n e r z u s a m m e n a r b e i te t u n d l ä s s t d i e s e s o a n d e m k r e a t i v e n P r oze s s e s te i l h a b e n u n d m i t i h m g e m e i n s a m Wo r t k u n s t w e r ke s c h a f fe n. D i e v e r s c h i e d e n e n Wo r t i n s t a l l a t i o n e n r e i c h e n v o n d e n L i e b l i n g s w o r te n d e r L e u te b i s z u Wo r te n, d i e f ü r d i e G e s e l l s c h a f t s te h e n, i n d e r s i e l e b e n m ö c h te n u n d d i e Wo r te w e c ke n i n i r g e n d e i n e r We i s e p o s i t i v e Ko n n ot a t i o n e n. R u p p r e c h t M a t t h i e s i s a n a r t i s t s t r o n g l y c o m m i t te d to m a k i n g s o c i a l l y e n g a g i n g, of te n p u b l i c a r t. U s i n g l a n g u a g e to ex p l o r e i d e n t i t y, c o m m u n i t y, to l e r a n c e a n d to g e t h e r n e s s, M a t t h i e s m a ke s “ w o r d-i n s t a l l a t i o n s” i n d i f fe r e n t m e d i a, s h a p e s a n d fo r m s, s e w i n g w o r d- c u s h i o n s, m a k i n g w o r d- m o b i l e s o r w a l l h a n g i n g w o r d s i n s t a i n l e s s s te e l. O f te n M a t t h i e s h i m s e l f d o e s n ot p i c k t h e w o r d s ; h e l e t s t h e p e o p l e h e’s c o l l a b o r a t i n g w i t h c h o o s e t h e m fo r h i m, a n d l et s t h e m b e c o m e a p a r t of t h e c r e a t i v e p r o c e s s, m a k i n g w o r d-p i e c e s to g et h e r w i t h h i m. T h e d i f fe r e n t w o r d-i n s t a l l a t i o n s s i g n i f y e v e r y t h i n g f r o m p e o p l e’s fa v o r i te w o r d s, to w o r d s t h a t r e f l e c t t h e s o c i e t y t h e y w a n t to l i v e i n, a n d s o m e h o w t h e w o r d s r e s o u n d w i t h p o s i t i v e c o n n ot a t i o n s.
Erik Solheim Norwegen N o r way lithografie lithography M i t t l e r e T r e pp e C e n t r u m D e ck 9 M i d S ta i r C e n t r u m D e ck 9
E r i k S o l h e i m ist a u sg e b il d ete r L i t h o g raf. E r h at m i t e i n i g e n d e r b e r ü h mte ste n Kü n stle r N o r we g e n s g e a r b e i tet u n d h at s ie a u ß e rd e m a n d e r K u n s t h o c h s c h u l e O s l o u n t e r r i c h t e t. I n s e i n e n e i g e n e n G r a f i k a r b e i te n v e r w e n d e t E r i k S o l h e i m v e r s c h i e d e n e g r a f i s c h e A u s d r u c k s fo r m e n u n d Te c h n i ke n, u m e i n e n B i l d i n h a l t z u e r fo r s c h e n u n d z u t r a n s p o r t i e r e n. D e r L i t h o s te i n l ä d t z u d i r e k te m Ko n t a k t e i n u n d d i e v e r s c h i e d e n e n g r a f i s c h e n Te c h n i ke n d i e e r a n b i e te t, r e g e n S o l h e i m s K r e a t i v i t ä t a n. D i e A r b e i t m i t d e m L i t h o s te i n i s t e i n l a n g s a m e r P r oze s s, a b e r z u g l e i c h b i e te t s i e i h m d e n W i d e r s t a n d, d e n e r b r a u c h t. S o l h e i m s g r a f i s c h e A r b e i te n ze i c h n e n s i c h d u r c h d i e Ve r w e n d u n g u n te r s c h i e d l i c h e r Fa r b a b s t u f u n g e n u n d d u r c h Va r i a t i o n e n d e r Fa r b tö n e a u s. E r i s t b e s t r e b t, e i n e v i s u e l l e D y n a m i k z u e r ze u g e n, d i e d e n B e t r a c h te r g e fa n g e n n i m m t. Z u g l e i c h v e r s u c h t e r, d i e s i n n l i c h e n u n d r ä u m l i c h e n Q u a l i t ä te n v o n Fa r b e n z u i d e n t i f i z i e r e n u n d s i c h e i n e r e i n z i g a r t i g e n Fa r b e n s p r a c h e a n z u n ä h e r n. E r i k S o l h e i m i s a s k i l l e d l i t h o g r a p h e r a n d h a s b e e n w o r k i n g w i t h s o m e o f N o r w a y ’s m o s t f a m o u s a r t i s t s, a s w e l l a s te a c h i n g at the Oslo National Academy of the A r ts. In his ow n graphic wor k, Er ik Solheim uses dif ferent graphical expressions and te c h n i q u e s to ex p l o r e a n d c o n v e y a v i s u a l c o n te n t. T h e l i t h o -s to n e i n v i te s c l o s e c o n t a c t, a n d t h e d i f fe r e n t g r a p h i c a l te c h n i q u e s i t of fe r s s t i m u l a te s S o l h e i m’s c r e a t i v i t y. Wo r k i n g w i t h t h e l i t h o -s to n e i s a s l o w p r o c e s s, b u t a t t h e s a m e t i m e i t p r ov i d e s h i m w i t h t h e r e s i s t a n c e h e n e e d s. S o l h e i m’s g r a p h i c w o r k s a r e c h a r a c te r i ze d b y t h e u s e of d i f fe r e n t c o l o r g r a d a t i o n s a n d v a r i a t i o n s of s h a d e s, a n d h e s e e k s to c r e a te a v i s u a l d y n a m i c t h a t c a p t u r e s t h e v i e w e r. At t h e s a m e t i m e h e t r i e s to i d e n t i f y t h e s e n s u a l a n d s p a t i a l q u a l i t i e s o f c o l o r s a n d to a p p r o a c h a u n i q u e l a n g u a g e o f c o l o r s.
E y e a n d I, 2010
65
J av i e r A l m a l è & Jesús Bondia 19 4 9 /19 52, Spa n i e n 19 4 9 /19 52, Spa i n F oto g r a f i e, L a m b da- P r i n t L a m da p r i n t p h oto g r a p h y M i t t l e r e T r e pp e S t e u e r b o r d D e ck 9 , 5 M i d S ta i r S ta r b o a r d D e ck 9 , 5
Das Kü n stl e rd u o A l m a l è u n d B o n di a a r b e i tet m i t V i d e o u n d Foto g raf ie. Sie t rafe n s i c h 20 02 u n d b e g a n n e n, zu s a m m e n zu a r b e i te n, a l s s i e e i n g e m e i n s a m e s k ü n s t l e r i s c h e s P r o j e k t fa n d e n : Wa s s i n d d i e M e c h a n i s m e n d e r Wa h r n e h m u n g u n d w i e n e h m e n w i r e i n e L a n d s c h a f t w a h r ? B e i i h r e r E r fo r s c h u n g d i e s e r Fr a g e n fo l g e n s i e d e r B e h a u p t u n g d e s f r a n zö s i s c h e n T h e o r et i ke r s Pa u l V i r i l i o : „ D i e R e a l i t ä t w i r d s i c h t b a r, w e n n s i e i n d i e Vo r s te l l u n g v e r s t r i c k t e r s c h e i n t “, u n d s c h a f fe n We r ke, d i e ko n ze p t u e l l u n d p l a s t i s c h v e r s u c h e n, e i n e n e u e d r a m a t i s c h e L a n d s c h a f t z u e r f i n d e n. Fü r d i e h i e r g e ze i g te F oto g r a f i e h a b e n s i e u n te r s c h i e d l i c h g r o ß e k r e i s fö r m i g e S p i e g e l i m Wa l d a u fe i n a n d e r g e s te l l t. D i e S p i e g e l r ef l e k t i e r e n d i e u m g e b e n d e L a n d s c h a f t, s o d a s s d e r a u ß e r h a l b d e s B i l d e s s te h e n d e B e t r a c h te r s e h e n k a n n, w a s e r n o r m a l e r w e i s e n i c h t s e h e n w ü r d e. A r tist d u o A l m a l è a n d B o n di a wo r ks w i t h v i d e o a n d p h oto g ra p hy. T h ey m et i n 20 02 a n d st a r te d wo r k i n g to g et h e r af te r dis c ove r i n g a m u t u a l a r t i s t i c p r o j e c t ; w h a t a r e t h e m e c h a n i s m s o f p e r c e p t i o n, a n d h o w d o w e p e r c e i v e a l a n d s c a p e ? I n t h e i r ex p l o r a t i o n of t h e s e q u e s t i o n s t h e y fo l l o w t h e i n s i s te n c e o f Fr e n c h t h e o r i s t Pa u l V i r i l i o : “r e a l i t y b e c o m e s a p p a r e n t w h e n i t a p p e a r s t a n g l e d i n i m a g i n a r y ”, a n d c r e a te w o r k s t h a t c o n c e p t u a l l y a n d p l a s t i c a l l y t r y to r e i n v e n t a d r a m a t i c l a n d s c a p e. I n t h e p h oto g r a p h s e e n h e r e t h ey h ave p l a c e d ci rc u l a r m i r ro r s i n di f fe re nt s i ze s o n to p of e a c h ot h e r o u t a m o n g fo re st t re e s. T h e m i r ro r s ref le ct t h e s u r ro u n di n g la n dsc a p e, let ting th e v iewe r sta n ding ou tside th e pictu re f ra m e a n d lo ok ing in at the pictu re, se e w hat they ordina r il y would not se e.
I n s i t u 02. H a m i s h F u lto n. L i v i n g sto n e, 2011
66
Ma r i e G o d e s t 1971, F r a n k r e i c h 1971, F r a n c e Ö l au f L e i n wa n d O i l o n ca n va s G r i l l r e s ta u r a n t Ta r a g o n D e ck 4 G r i l l R e s ta u r a n t Ta r a g o n D e ck 4
D i e G e m ä l d e v o n M a r i e G o d e s t ze i g e n M e n s c h e n i n i h r e n b e s te n K l e i d e r n, d i e Pa r t y s o d e r F e s t i v a l s g e n i e ß e n, i n C a fé s u n d R e s t a u r a n t s s i t ze n, s i c h u n te r h a l te n, t r i n ke n u n d e s s e n. S i e m a l t m i t e i n fa c h e n, d e ko r a t i v e n L i n i e n u n d i h r e Ve r w e n d u n g v o n s i n n l i c h e n, k r ä f t i g e n Fa r b e n l ä s s t i h r e B i l d e r a n A r t- d é c o - I l l u s t r a t i o n e n a u s d e n 1920 e r- J a h r e n e r i n n e r n. I h r e B i l d e r h a b e n e i n e n a u s g e p r ä g te n f r a n zö s i s c h e n F l a i r u n d d i e M u s te r a u s m i t te l a l te r l i c h e r u n d b a r o c ke r K u n s t, d i e a l s H i n te r g r u n d f ü r i h r e g e g e n s t ä n d l i c h e n S ze n e n d i e n e n, e r h ö h e n d i e d e ko r a t i v e W i r k u n g i h r e r G e m ä l d e. M a r i e G o d e s t ’s p a i n t i n g s d e p i c t p e o p l e e n j o y i n g p a r t i e s o r fe s t i v a l s, s i t t i n g o n c a fe s a n d r e s t a u r a n t, c o n v e r s i n g, d r i n k i n g a n d e a t i n g i n t h e i r f i n e s t o u t f i t s. S h e p a i n t s w i t h s i m p l i f i e d, d e c o r a t i v e l i n e s a n d h e r u s e of s e n s u a l, r i c h c o l o r s m a ke h e r i m a g e s r e m i n i s c e n t o f a r t d e c o i l l u s t r a t i o n s f r o m t h e fe s t i v e 1920 ’s. C h a r a c te r i ze d b y a d i s t i n c t Fr e n c h f l a i r, p a t te r n s f r o m M e d i e v a l a n d B a r o q u e a r t f u n c t i o n a s a b a c kd r o p to h e r f i g u r e s c e n e s, e n h a n c i n g t h e d e c o r a t i v e n e s s of h e r p a i n t i n g s.
O h n e T i t e l, 2012
67
Ma r i a Ikonomopoulou 19 61, G r i e c h e n l a n d 19 61, G r e e c e Au s g es c h n i t t e n e D r u ck e, N äg e l C u t o u t p r i n ts, n a i ls M i t t l e r e T r e pp e B a ckb o r d D e ck 6 , 5 M i d S ta i r P o r t s i d e D e ck 6 , 5
M a r i a I ko n o m o p o u l o u u nte r s u c ht i n i h re r A r b e i t fo r t wä h re n d Frag e n vo n I n di v i d u a lis m u s u n d Ko lle k ti v i t ät. Sie f rag t, wo die G re n ze n d e s I n d i v i d u a l i s m u s l i e g e n u n d w i e e s m ö g l i c h i s t, e i n G l e i c h g e w i c h t z w i s c h e n Ko l l e k t i v i t ä t u n d i n d i v i d u e l l e n B e d ü r f n i s s e n z u e r r e i c h e n. S i e m i s c h t t r a d i t i o n e l l e fo l k l o r i s t i s c h e Te c h n i ke n, Ze i t u n g s a u s s c h n i t te, v e r g e s s e n e F oto s, K r e i d e, M a l e r e i u n d G r a f i ke n, S t i c ke r e i u n d S c h e r e n s c h n i t te. I h r e A r b e i te n h a b e n e i n e At m o s p h ä r e d e s A u ß e r g e w ö h n l i c h e n, e i n fa c h u n d z u g l e i c h ko m p l i z i e r t, i n te n s i v u n d d o c h b e f r e i e n d, v e r t r a u t u n d z u g l e i c h u n b e k a n n t. S i e i s t s t a r k v o n d e r N a t u r b e e i n f l u s s t u n d l i e b t I n te r v e n t i o n e n i m Fr e i e n, b e i d e n e n s i e o f t s o g a r A r b e i te n v e r s c h e n k t. M a r i a I ko n o m o p o u l o u c o n t i n u o u s l y ex p l o r e s i s s u e s o f i n d i v i d u a l i s m a n d c o l l e c t i v i t y i n h e r w o r k , a s k i n g q u e s t i o n s a b o u t w h e r e t h e l i m i t s o f i n d i v i d u a l i s m g o, a n d h o w i t i s p o s s i b l e to a c h i e v e b a l a n c e b et w e e n c o l l e c t i v i t y a n d i n d i v i d u a l l o n g i n g s. S h e m i xe s t r a d i t i o n a l fo l k te c h n i q u e s, n e w s p a p e r c u to u t s, fo r g ot te n p h oto s, c h a l k , p a i n t i n g a n d g r a p h i c s, e m b r o i d e r y a n d p a p e r c u t o u t s. T h e w o r k s h e c r e a te s h a s a fe e l o f t h e ex t r a o r d i n a r y, s i m p l e a n d a t t h e s a m e t i m e c o m p l i c a te d, i n te n s e b u t l i b e r a t i n g, fa m i l i a r b u t a t t h e s a m e t i m e u n k n o w n. S t r o n g l y i n f l u e n c e d b y n a t u r e, s h e l ov e s to m a ke o p e n a i r i n te r v e n t i o n s t h a t of te n e v e n i n c l u d e f r e e g i v e a w a y s of h e r w o r k .
C i t y F low e r s / F u t u r a , 2011
68
19 6 6, D e u ts c h l a n d 19 6 6, G e r m a n y F oto g r a f i e, L a m b da- P r i n t L a m b da p r i n t p h oto g r a p h y M i t t l e r e T r e pp e B a ckb o r d D e ck 6 , 5 M i d S ta i r P o r t s i d e D e ck 6 , 5
Pe te r v o n F e l b e r t a r b e i tet a l s J o u r n a l i s t u n d F oto g r a f, m a c h t Po r t r ä t s u n d We r b e a u f n a h m e n u n d f r e i e k ü n s t l e r i s c h e A r b e i te n. S e i n e F oto g r a f i e n e r i n n e r n a n d i e Fr ü h ze i t d e r Fa r b foto g r a f i e, a b e r m i t a u s g e k l ü g e l te n A u s s c h n i t te n u n d d e r We r b e w e l t e n t l e h n te n Fa r b e n. E r s p i e l t m i t d e n s t i l i s t i s c h e n M i t te l n d e s F i n d e S i è c l e, e n t w e d e r i n d e m e r M ot i v e a n s c h n e i d et, w a s d e r I m p r e s s i o n i s m u s v o n d e r F oto g r a f i e ü b e r n o m m e n h a t, o d e r d u r c h d i e p u r i s t i s c h e Wa h r n e h m u n g v o n f r i e d l i c h g l e i te n d e n B o ote n, d i e u n s a n d i e H o c h p h a s e d e s P i c to r i a l i s m u s e r i n n e r t. K a r i n, d i e F oto g r a f i e d i e h i e r z u s e h e n i s t, s t a m m t a u s s e i n e r S e r i e B l a u e s L a n d u n d ze i g t e i n e j u n g e Fra u, di e d u rc h e i n g r ü n e s Fe l d g e ht. Das B il d ist p o etis c h u n d z a r t u n d i n we i c h e n u n d s a nf te n Fa r b e n w ie d e rg e g e b e n, d i e d e r F oto g r a f i e e i n e n m a l e r i s c h e n, b e i n a h e p o i n t i l i s t i s c h e n F l a i r v e r l e i h e n. Pe te r v o n F e l b e r t w o r k s a s b ot h a j o u r n a l i s t a n d p h oto g r a p h e r, t a k i n g p o r t r a i t s a n d d o i n g a d v e r t i s i n g a s s i g n m e n t s, a s w e l l a s w o r k i n g w i t h h i s o w n a r t i s t i c c r e a t i o n s. H i s p h oto g r a p h s a r e r e m i n d e r s of t h e e a r l y s t a g e s of c o l o r p h oto g r a p h y, b u t w i t h s o p h i st i c a te d c u t t i n g a n d c o l o r s b o r r o w e d f r o m t h e a d v e r t i s i n g w o r l d. H e p l a y s w i t h t h e s t y l i s t i c d e v i c e s of t h e f i n - d e -s i è c l e, e i t h e r t h r o u g h t h e c u t t i n g of o b j e c t s, w h i c h i m p r e s s i o n i s m b o r r o w e d f r o m p h oto g r a p h y, o r t h e p u r i s t p e r c e p t i o n of p e a c ef u l, g l i d i n g b o a t s, w h i c h r e m i n d s u s of t h e h i g h p o i n t o f p i c to r i a l i s m. K a r i n, t h e p h oto g r a p h s e e n h e r e, i s f r o m h i s s e r i e s B l a u e s L a n d, a n d d e p i c t s a y o u n g w o m a n w a l k i n g o n a g r e e n f i e l d. T h e i m a g e i s p o et i c a n d d e l i c a te, a n d r e n d e r e d i n s of t a n d te n d e r c o l o r s t h a t g i v e t h e p h oto g r a p h a p a i n te r l y, a l m o s t p o i n t i l l i s t f l a i r.
K a r i n, 20 0 5 / 20 0 6
© P e t e r v o n F e l b e r t, w w w.l u m a s.c o m
Peter von Felbert
69
E d ga r H e r b s t 19 61, D e u ts c h l a n d 19 61, G e r m a n y F oto g r a f i e P h oto g r a p h y J a zz C l u b , F o t o g a l e r i e D e ck 4 J a zz C l u b , P h o t o G a l l e r y D e ck 4
E d g a r H e r b s t s F oto g r a f i e b e fa s s t s i c h m i t G e s c h i c h te n v o n L i e b e u n d L e id e n. E r d o k u m e n t i e r t d i e n ä c h t l i c h e G e s e l l s c h a f t, foto g r a f i e r t i h r e fe i n e n u n d s c h ä b i g e n Pa r t y s, d a s B e t r u n ke n e u n d G r e l l e, d a s W i r b e l n, S i n ke n u n d W i e d e r a u f t a u c h e n. A u f d e r S u c h e n a c h d e m s i n n l i c h e n, ex ze s s i v e n v i s u e l l e n G e n u s s t a u c h t e r e i n, u m d i e i n n e r e n u n d ä u ß e r e n G r e n ze n z u f i n d e n, d e m Tote n t a n z d i c h t a u f d e n F e r s e n. S o s i n d s e i n e F oto g r a f i e n i m m e r Ze u g n i s s e d e s A u g e n b l i c ke s, d i e d a s S c h a u s p i e l enthüllen und die Handlungen seiner M ot i v e i n te n s i v i e r e n. A f te r m a n y y e a r s a s a s t a f f p h oto g r a p h e r fo r S te r n, G a la a n d Sp i e g e l, Ed g a r H e r b s t ke e p s t h e a n a l o g b l a c k / w h i te te c h n i q u e fo r h i s s p e c i a l p r o j e c t s s u c h as the documentation of the Hohenzoller n C a s t l e fo r t h e u n d e r g r o u n d s t a t i o n H o h e n zo ll e r p lat z i n B e r li n. Ed g a r H e r b st ’s p h oto g r a p h y of te n d e a l s w i t h t a l e s o f l ov e a n d s u f fe r i n g. D o c u m e n t i n g s o c i e t y b y n i g h t, h e s e e k s to p h oto g r a p h t h e s e n s u a l, exc e s s i v e i n d u l g e n c e o f v i s i o n. I n d o i n g s o h i s p h oto g r a p h s a r e a l w a y s te s t a m e n t to t h e m o m e n t, r e v e a l i n g t h e t h e a t r e of l i fe a n d i n te n s i f y i n g t h e a c t i o n of h i s s u b j e c t s c e n e s.
70
” B a l l h au s M i t t e ” Au g u stst r a s s e B e r l i n
Adam Fuss 19 61, E n g l a n d Dag u e r r e ot y p Dag u e r r e ot y p e M i t t l e r e T r e pp e S t e u e r b o r d D e ck 3 , 5 M i d S ta i r S ta r b o a r d D e ck 3 , 5
I n s e i n e r A r b e i t e r k u n d e t A d a m Fu s s e i n e R e i h e h i s to r i s c h e r u n d ze i tg e n ö s s i s c h e r foto g r a f i s c h e r Te c h n i ke n, u m e i n e V i e l z a h l e m ot i o n s g e l a d e n e r G e g e n s t ä n d e a bz u b i l d e n. Z u s e i n e n M ot i v e n g e h ö r e n B a b y s, Wa s s e r t r ö pfc h e n, Ta u f k l e i d e r, L i c h t b e w e g u n g e n, S c h l a n g e n, S o n n e n b l u m e n, K a n i n c h e n e i n g e w e i d e u n d m e n s c h l i c h e S c h ä d e l. D i e h i e r g e ze i g te n A r b e i te n s t a m m e n a u s d e r S e r i e A r k , f ü r d i e e r d a s D a g u e r r ot y p i e v e r fa h r e n a u s d e m 19. J a h r h u n d e r t w i e d e r b e l e b t h a t, u m F oto g r a m m e z u e r s te l l e n. M i t d i e s e m Ve r fa h r e n s c h u f Fu s s B i l d e r a u f p o l i e r te n K u p fe r p l a t te n, d i e m i t Q u e c k s i l b e r u n d c h e m i s c h e n D ä m p fe n b e a r b e i tet w u r d e n. J e d e s Fotogram definier t einen einzigar tigen Moment. Fuss hielt über einen begrenz ten Zeitraum die suk zessive Veränder ung einer Wassero b e r f l ä c h e d u rc h e i n e n Was s e r t ro pfe n fe st u n d j e d e s e i n ze l n e B il d ve ra n sc h au li c ht e i n e n e i n z i g e n t ra n s ze n d e nt a le n Au g e n b li c k. In his wor k, Adam Fuss explores a range of histor ical and contemporar y photographic techniques to capture a broad set of e m oti o n-l a d e n s u bj e ct m at te r. H is i m ag e s ra n g e f ro m b a b i e s, wate r d ro p lets, c h r iste n i n g d re s s e s, m ov i n g li g ht, s n a ke s, s u nf l owe r s, r a b b i t e n t r a i l s, a n d h u m a n s k u l l s. T h e w o r k s r e p r e s e n te d h e r e a r e f r o m h i s s e r i e s e n t i t l e d A r k , w h e r e h e r e c ov e r e d a 19 t h c e n t u r y d a g u e r r e ot y p e p r o c e s s to c r e a te p h oto g r a m s. I n t h i s p r o c e s s, Fu s s c r e a te d h i s i m a g e s o n p o l i s h e d c o p p e r p l a te s a f te r b e i n g ex p o s e d to m e r c u r y a n d c h e m i c a l v a p o r s. E a c h p h oto g r a m d e f i n e s a u n i q u e m o m e n t. M a d e ov e r a l i m i te d p e r i o d of t i m e, Fu s s re c o rd e d t h e s u c c e s s i ve ef fe c ts o n a p o o l t r a n s fo r m e d by a d ro p l et of wa te r, a n d e a c h va r y i n g i m a g e exe m p l i f i e s a t r a n s c e n d e nt a l m i n u te i n t i m e.
Au s d e r S e r i e A r k , 20 0 4 F r o m t h e A r k s e r i es, 20 0 4
71
C h r i s t i a n Sch o pp e D e u ts c h l a n d Germany F oto g r a f i e P h oto g r a p h y K a b i n en ko r r i do r e S ta t e r o o m C o r r i d o r s
C h r i s t i a n S c h o p p e s t a r te te s e i n e foto g r a f i s c h e K a r r i e r e i n W i e n m i t Po r t r ä t s v o n K ü n s t l e r n w i e J ef f Ko o n s, M i ke Ke l l y, R a y m o n d Pe t t i b o n u n d v i e l e n a n d e r e n. Po r t r ä t s v o n n a t i o n a l e n u n d i n te r n a t i o n a l e n K ü n s t l e r n u n d P r o m i n e n te n s i n d i m m e r n o c h e i n e s e i n e r H a u p t b e s c h ä f t i g u n g e n, a b e r i n s p ä te r e n J a h r e n h a t S c h o p p e b e g o n n e n, Po r t r ä t s v o n L a n d s c h a f te n u n d d e n d a r i n l e b e n d e n M e n s c h e n z u m a c h e n. I n s e i n e r F oto s e r i e Po s tc a r d s o f t h e Wo r l d s e h e n w i r R ef l ex i o n e n d e r We l t r e i s e n, d i e e r 2010 u n d 2012 m i t d e m K r e u z fa h r t s c h i f f Eu r o p a 1 u n te r n o m m e n h a t. D e r S e r i e n t i te l „ Po s tc a r d s of t h e Wo r l d “ i s t e i n Ve r w e i s a u f d i e Po p u l a r i t ä t v o n S c h n a p p s c h ü s s e n. D i e B i l d e r l a d e n d e n B e t r a c h te r e i n, S c h o p p e a u f s e i n e n R e i s e n v o n Eu r o p a n a c h I n d i e n u n d s p ä te r n a c h A m e r i k a z u fo l g e n. D i e F oto g r a f i e n fa n g e n d i e At m o s p h ä r e n d e r v e r s c h i e d e n e n L ä n d e r e i n u n d v i s u a l i s i e r e n d e n R h y t h m u s d e s d o r t i g e n A l l t a g s. W i r s e h e n e i n e n B l i c k ü b e r e i n e Wä s c h e r e i i n M u m b a i i n I n d i e n, d i e G o n d e l n i n Ve n e d i g, e i n e n s c h ö n e n u n d h e i ß e n S o m m e r t a g i n S t. E m i l i o n i n Fr a n k r e i c h o d e r d i e Pa l m e n, d i e d e n H i g h w a y i n Lo s A n g e l e s s ä u m e n. S c h o p p e s foto g r a f i s c h e B e s c h r e i b u n g e n d e r L a n d s c h a f te n d i e e r s i e h t, ze i c h n e n s i c h d u r c h s e i n e Fä h i g ke i t a u s, d i e s t i l l e n M o m e n te u n d v e r b o r g e n e n, u n g e w ö h n l i c h e n Pe r s p e k t i v e n e i n e r S ze n e r i e z u e r fa s s e n. D i e m i t e i n e r a n a l o g e n K a m e r a u n d o h n e S t a t i v b e i n a t ü r l i c h e m L i c h t a u fg e n o m m e n e n B i l d e r w i r ke n i m m e r n a t ü r l i c h, n i e k ü n s t l i c h o d e r i n s ze n i e r t. S e i n e h o c h w e r t i g e n P i g m e n td r u c ke s p i e g e l n d i e E i n d r ü c ke w i e d e r, d i e d i e j e w e i l i g e n L a n d s c h a f te n o d e r S i t u a t i o n e n b e i i h m h i n te r l a s s e n.
C h r isti a n S c h o p p e st a r te d h is p h oto g ra p h i c c a re e r i n V i e n n a, s h o oti n g p o r t ra i ts of a r tists s u c h as J ef f Ko o n s, M ike Ke ll y, R ay m o n d Pe t t i b o n a n d m a n y m o r e. S h o ot i n g p o r t r a i t s of n a t i o n a l a n d i n te r n a t i o n a l a r t i s t s a n d c e l e b r i t i e s a r e s t i l l o n e of h i s m a i n o c c u p at i o n s, b u t i n l a te r y e a r s h e h a s t a ke n p o r t r a i t s o f l a n d s c a p e s a n d t h e p e o p l e t h a t i n h a b i t t h e m. I n h i s p h oto -s e r i e s Po s tc a r d s of t h e Wo r l d, w e s e e r e f l e c t i o n s f r o m t h e j o u r n e y s h e u n d e r to o k a r o u n d t h e w o r l d i n 2010 a n d 2012 w i t h t h e c r u i s e s h i p Eu r o p a 1. T h e s e r i e s’ t i t l e “ Po s tc a r d s o f t h e Wo r l d ” i s a r e fe r e n c e to t h e p o p u l a r i t y of s n a p s h ot p h oto s, a n d t h e i m a g e s i n v i te t h e v i e w e r to fo l l o w S c h o p p e o n h i s t r a v e l s, f r o m Eu r o p e to I n d i a a n d l a te r A m e r i c a. T h e p h oto g r a p h s c a p t u r e t h e a t m o s p h e r e of t h e d i f fe r e n t c o u nt r i e s, a n d v is u a li ze t h e r hy t h m of t h e l o c a ls’ d a il y li fe. We s e e a v iew ove r a la u n d r y i n M u m b a i, I n dia, t h e g o n d o las of Ve n i c e, a b e a u t i f u l a n d h ot s u m m e r d a y i n S t. E m i l i o n, Fr a n c e, o r a d e p i c t i o n of t h e p a l m t r e e s b o r d e r i n g t h e Lo s A n g e l e s h i g h w a y. S c h o p p e’s p h oto g r a p h i c d e s c r i p t i o n s o f t h e l a n d s c a p e s h e s e e s a r e c h a r a c te r i ze d b y h i s a b i l i t y to g r a s p t h e s i l e n t m o m e n t s a n d h i d d e n, u n u s u a l p e r s p e c t i v e s o f a s c e n e. U s i n g n a t u r a l l i g h t i n g, a n a n a l o g u e c a m e r a a n d b y a v o i d i n g t h e u s e of a t r i p o d, t h e s e w o r k s a l wa y s a p p e a r n a t u r a l ; n eve r a r t i f i c i a l o r s t a g e d. H i s h i g h q u a l i t y p i g m e nt p r i nts ( ow e d to t h e a d va nt a g e of m o d e r n p r i nt i n g ) m i r r o r t h e r e s p e c t i v e i m p r e s s i o n s e a c h l a n d s c a p e o r s i t u a t i o n h a s o n h i m.
72
P o stca r d s o f t h e W o r l d, 2010
73
Kommer ny : Etternavn først
Index A
G
O
0 5 A da m A a r o n s o n 7 1 A da m F u s s 5 5 A n d r e a s Lu t h e r e r 10 A n d r e a s N i c o l a s F i s c h e r
72 G e o r g K ü t t i n g e r 18 G e r h a r d R i c h t e r
2 6 O l a f u r E l i a s s o n 4 4 O l i v e r Lo o k 0 6 O t t m a r Hö r l
H 5 3 H a n s H a r t u n g
P
2 9 H e n d r i kj e K ü h n e & B e at K l e i n
3 6 I n g r i d vo n K r u s e 6 1 I n g u n n Sko g h o lt
08 16 07 69 50
C
J
R
6 0 C at h e r i n e Ya s s
24 66 40 52 12
B 58 54 45 15
62 22 42 04
B e k e n o f C o w es B e n n y D r ö s c h e r B r a m va n V e l d e B r i a n D e t t m e r
C e n c i G o e p e l & J e n s Wa r n e ck e C h r i st i a n Sc h o pp e C h r i st i a n e B au m g a r t n e r C o r n e l i u s Vö l k e r
I
J ac o b Ca r t e r J av i e r A l m a l è & J es ú s B o n d i a J e pp e H e i n J o n at h a n H u x l e y J u l i e C o ckb u r n
20 47 64 14
P ao l a Pa r o n e t to P e t e r K . Ko c h P e t e r M at h i s P e t e r vo n F e l b e r t P h i l i pp Sc h u m ac h e r
R o b P r u i t t R ü d i g e r K n ot t R u pp r e c h t M at t h i es R u t h M o i l l i e t
S K
3 5 D a m i e n H i r st 3 3 D av i d H o ck n e y 3 4 D o n a l d S u lta n
5 6 K a r l H a n s e n
E 70 21 65 57 48
E d g a r H e r b st E l l e n Ko o i E r i k S o l h e i m E r i k St e ff e n s e n Ev a H i l d
F 3 9 F r a n k B e z e m e r
74
4 3 Sv e i n B o l l i n g
D
T L 17 27 11 32
L au r a B i r d s a l l L au r e n c e A ë g e r t e r L e i X u e L i v i a K u b ac h & M i c h a e l K r o pp
30 63 38 68
T e n k a G a m m e lg a a r d T e r j e Lu n da a s T e r r y C u lv e r T h o m a s P i h l
Z 2 8 Z a n d e r O ls e n
M 09 25 67 46 13 51
M a n f r e d B o ck e l m a n n M a r i a Iko n o m o p o u lo u M a r i e G o d est M at h i a s B ot h o r M at t h e w C u s i ck M i n j u n g K i m
Venter på tysk oversettelse
A ll a r t wo r k i n t h e Eu ro p a 2 A r t C o ll e cti o n is c o m m is s i o n e d by I nte r n ati o n a l C o r p o rate A r t A ll r i g hts re s e r ve d. N o p a r t of t h is b o o k m ay b e re p ro d u c e d by a ny m e a n s w i t h o u t p e r m is s i o n i n w r i ti n g f ro m I nte r n ati o n a l C o r p o rate A r t o r t h e a r tists a n d t h e i r re p re s e nt ati ve s. P ro d u c e d a n d e di te d by I nte r n ati o n a l C o r p o rate A r t. w w w.i c a r t.n et • O s l o M i a m i Lo n d o n • M ay 2013
75