Jaarverslag International Documentary Film Festival Amsterdam
6
11
15
7
19
12
20
21
17
9 22
5
4
1 18
23
2 3 20
8 13
10
Festivalcafés FESTIVAL CAFE
14 24
Festivaltheaters Industry locaties HOTELS INDUSTRY VENUES . Compagnietheater –9 Kloveniersburgwal 50– Muziek,20foto. Hotel NH – Rembrandtplein–26 1. De–Kroon – Rembrandtplein 17 4 Pathé Tuschinski –15Filmvertoningen, De Kleine Komedie 1 D e Kroon Café Restaurant, 12 Schiller Het Compagnietheater IDFAExtended Forum / IDFAcademy / Awards Ceremony 1017 CV Amsterdam T. +31(0)205540700 2. Brasserie Schiller – Rembrandtplein 26 grafie, literatuur over documentaire Masterclass Rithy Panh, Guests Meet Guests, IDFA FilmIDFA Forum, IDFAcademy, 21. Hotel NH City . Artiand et Amicitiae – Rokin 112 Centre – Spuistraat 288-292 3. Café Schiller – Rembrandtplein 24 10 Toomler – Filmvertoningen StandQ&A’s, Hi-tea with16Ally makers Breakfast, Breakfast Talks, Awards Ceremony Docs for Sale 1012 VX Amsterdam T. +31 (0)204204545 Up Documentary programma Nominaties IDFA Awards 17 Arti et Amicitiae – Docs for Sale Peter’s Friends 22. Hotel NH Carlton – Vijzelstraat 4 17. Hotel NH Caransa – Rembrandtplein 19 CINEMAS/THEATERS 11 Het Ketelhuis – Filmvertoningen1017 HK 18 2 Brasserie Schiller – Café Restaurant, Hotel NHT.Caransa – Guest Desk, 5 P athé de Munt – Filmvertoningen Guest Desk Amsterdam +31(0)206222266 4. Pathé Tuschinski – Reguliersbreestraat 26 Guests Meet Guests Guest Box Office IDFA Junior – Linnaeusstraat 2C 18. Bierfabriek – Nes 92 IDFA Competition for Dutch 23. Hotel NH Tropen 5. Pathé De Munt – Vijzelstraat 15 6 EYE – Filmvertoningen, Documentary 3 Café 6SchillerCafé Restaurant De Bierfabriek IDFA Forum Brakke 1092 CK19 Amsterdam T. +31–(0)206925111 IDFA Forum kick-off Drinks . Eye Film Instituut – IJpromenade 17 Vlaams Cultuurhuis de 19. Brasserie Harkema –12 Nes 67Compagnietheater – 7. Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond – Nes– 45 Het Grond Filmvertoningen, Interactive kick-of Drinks 24. IDFA Office Frederiksplein 52 – IDFA Forum Lunches Filmvertoningen 8. Melkweg – Lijnbaansgracht 234a Reality expositie, Paradocs expositie, 20 B–rasserie Harkema 9. De Kleine Komedie – Amstel 56 - 58 13 DeLaMar Theater – The Best of IDFA Extended Q&A’s, CJP Serveert IDFA Forum Lunch 10. Toomler – Breitnerstraat 2 14 Bijlmer Parktheater – Filmvertoningen 8 Melkweg – Filmvertoningen, concer11. Het Ketelhuis – Pazzanistraat 4 15 Podium Mozaïek – Filmvertoningen ten, The Best of IDFA 12. DeLaMar Theater – Marnixstraat 402 13. Bijlmer Parktheater – Anton de Komplein 240 14. Podium Mozaïek – Bos en Lommerweg 191
international documentary film festival amsterdam In 2012 was IDFA al het grootste pu blieksevenement van Nederland, en in 2013 groeide het festival verder. In dit activiteitenverslag vindt u niet alleen alle relevante feiten en cijfers over IDFA in 2013, maar vertellen diverse festival medewerkers ook over hun ontmoeting van het jaar. Want die ontmoetingen zijn bepalend voor het festival. Eerst, in de aanloop naar het festival, in de vele kantoorruimtes, vergaderzalen en wandelgangen waar het festival gemaakt wordt. En tijdens reizen over de wereld, naar andere festivals maar ook naar opkomende filmregio’s, zoals dit jaar voor het themaprogramma Emerging Voices from Southeast Asia.
En dan tijdens het festival zelf. Op IDFA ontmoet de documentaire meer en meer andere kunstvormen. Tijdens IDFA’s nieuwe-mediaprogramma DocLab, dat in zes jaar is uitgegroeid tot een vooraanstaand platform voor interactieve vertelvormen. In het themaprogramma Based on the Same Story, waarin documentaires en speelfilms over hetzelfde onderwerp vergeleken werden. En in de nieuwe Cross-Overs, waarin IDFA in samenwerking met diverse andere Amsterdamse kunstinstellingen de verbanden tussen documentaire en beeldende kunst, muziek, literatuur en komedie onderzocht. Het publiek ontmoet op het festival makers uit alle uithoeken van de wereld, die hun films presenteren en toelichten in vele honderden zaalgesprekken. En er zijn ontmoetingen tussen de filmmakers onderling, op de vele
netwerkgelegenheden tijdens het festival. Voor gerenommeerde makers, zoals Top 10-samensteller Rithy Panh, maar ook voor aanstormende talenten, die op de IDFAcademy worden ingewijd in de internationale documentairewereld. Want ook zij ontmoeten elkaar op IDFA: de ruim tweeduizend internationale gasten uit de documentaire-industrie, die jaar in jaar uit van over de hele wereld naar IDFA komen. Niet alleen om de nieuwste films te zien, maar ook voor de markten Docs for Sale en IDFA Forum. De ontmoetingen die daar plaatsvinden, liggen ten grondslag aan de documentaires die de komende jaren gemaakt en vertoond worden. Veel daarvan op de IDFA-editie van 2014, die plaatsvindt van 19 tot 30 november. We hopen u daar opnieuw te ontmoeten!
feiten en cijfers 2009 2010 2011 2012 2013 festivaldagen 11 12 12 12 12 vertoonde titels 314 304 342 382 293 film 46 46 20 16 23 HD 86 118 164 147 23 video 156 122 113 69 23 DCP 23 131 206 fotografie, cross media 25 22 22 19 18 premières 161 148 185 188 182 wereldpremières 77 78 88 93 103 Europese premières 31 18 33 28 26 internationale premières 53 52 64 67 53 voorstellingen 897 1.045 1208 1.316 1.432 publieke voorstellingen 726 860 992 991 1.134 industry screenings 137 133 110 72 57 schoolvoorstellingen 34 52 106 253 241 gasten 2.158 2.198 2.505 2.583 2.692 pers 203 229 213 155 183 bezoeken 165.328 182.450 201.857 208.169 234.503 filmprogramma 116.470 134.646 159.730 182.319 207.086 nevenprogramma 48.858 47.804 42.127 26.030 27.417 omzet € 3.617.984 € 4.084.399 € 3.933.962 € 4.489.344 € 4.722.852 publieksinkomsten € 757.936 € 951.201 € 1.042.041 € 1.076.423 € 1.277.283 percentage recettes / omzet 21% 23% 23% 24% 27% personele bezetting 21.58 fte 24,83 fte 26,57 fte 26,13 fte 33,15 fte vrijwilligers 499 511 558 562 553 vrienden 1200 1750 2512
Jaarverslag 2013
klik hier voor een festivalverslag in beeld
3
het festival
international documentary film festival amsterdam Het International Documentary Film Festival Amsterdam presenteerde in 2013 een gevarieerd en uitgebreid programma. Naast de vaste onderdelen presenteerde het festival een programma over aanstormende documentairemakers in Zuidoost Azië, werd in Based on the Same Story gereflecteerd op de relatie tussen documentaire en fictie, en werd de Cambodjaanse documentairemaker Rithy Panh gevraagd zijn Top 10 samen te stellen.
De ontmoeting
Martijn te Pas, programmacoördinator Maart 2013 zag ik in Austin, Texas tijdens het festival South by South West de wereldpremière van de ontroerende muziekfilm Los Wild Ones, samen met sales agente Anaïs Clanet van Wide House. De film gaat over de ups en downs van een energieke muzikale ‘familie’ van vooral Mexicaanse ‘rockabillies’. Vanuit de schuur in zijn achtertuin in Los Angeles runt de in Ierland geboren en getogen Reb Kennedy sinds 2001 het Wild Record Label in Los Angeles: “the smallest biggest record label you never heard of – yet.” Onder de indruk nodigde ik de film ter plekke uit voor IDFA, net als de charismatische hoofdpersoon Reb. Hij kwam naar Amsterdam – met zijn vrouw en zijn zoon – en bracht twee van zijn Wild Records artiesten mee, die de Melkweg Rabozaal platspeelden na de vertoning van de film (zie foto). Familieman, ex-punker en uiterst betrokken platenlabelbaas Reb bleek ook op IDFA weinig te kunnen delegeren: tijdens en na de optredens verkocht hij zelf alle merchandise, waaronder prachtige t-shirts. Alles met bakken vol liefde. En zo hoort het.
Competities Sinds jaar en dag strijden de beste films uit het programma, uitsluitend premières, om de prestigieuze IDFA Awards, dit jaar in zeven verschillende competities, aangevuld met twee publieksprijzen. Selectie voor één van IDFA’s competities is voor documentairemakers een belangrijk keurmerk, zeker ook omdat de zorgvuldig samengestelde jury’s bestaan uit gerenommeerde filmmakers, professionals en journalisten. Voor het eerst in zijn geschiedenis opende het festival met een film die werd ondersteund door het IDFA Bertha Fund (zie pagina 30). Met openingsfilm Return to Homs, een intiem portret van een groep jonge revolutionaire vrienden in de Syrische miljoenenstad Homs, zat IDFA dicht op de actualiteit. De film werd ook geselecteerd voor de IDFA Competition for Feature-Length Documentary, waarin hij streed tegen films van over de hele wereld – van Zuid-Afrika (A Letter to Nelson Mandela) en Spanje (The Wild Years) tot Hongarije (Stream of Love) en Zweden (Displaced Perssons). Samen toonden ze een breed scala van de mogelijkheden die de creatieve documentaire biedt: van een hartverscheurend emotioneel verhaal (Farewell to Hollywood) tot een portret van een controversiële kunstenaar (Ai Weiwei The Fake Case) en van een droogkomische politieke voetbalfilm (Coach Zoran and His African Tigers) tot een zeer filmisch portret van daklozen in Sierra Leone (Shado’man). Op pagina 6 vindt u een overzicht van alle prijswinnaars.
Ontmoeting: Carl & The Rhythm All Stars (foto: Bart Heemskerk)
4
International Documentary Film Festival Amsterdam
het festival
Reguliere programma’s Naast de competities zijn de meeste films te zien in één van de drie centrale IDFA-programma’s: Masters (met nieuw werk van de grootmeesters van de documentaire), Best of Fests (met het beste dat eerder in 2013 op andere festivals werd vertoond) en Panorama (met een staalkaart van urgente documentaires). IDFA’s Top 10 werd dit jaar samengesteld door de Cambodjaanse filmmaker Rithy Panh. Daarnaast werd een selectie uit het rijke oeuvre van de maker gepresenteerd, en ging Panh in een masterclass in op de achtergronden van zijn werk, dat feit en fictie vermengt en zich vaak richt op het blootleggen van de verborgen geschiedenis van de Rode Khmer-dictatuur in Panhs thuisland. De aanwezigheid van Panh vond weerklank in twee andere belangrijke programma’s op het
festival. In Emerging Voices from Southeast Asia richtte IDFA de blik op de opkomende artistieke documentairemakers uit zuidoost Azië, voor wie Panh vaak een groot voorbeeld is. En Based on the Same Story, waarin documentaires en speelfilms die hetzelfde verhaal vertellen centraal stonden, onderzocht de overeenkomsten en verschillen tussen documentaire en fictie die ook in Panhs werk vaak terug te zien is. Na de filmvertoningen in dit themaprogramma werden uitgebreide nagesprekken met de aanwezige makers georganiseerd, waarbij vragen over de essentie van documentaire aan bod kwamen. Welke manieren zijn er om hetzelfde verhaal te verfilmen? Is een documentaire per definitie waarachtiger dan het fictieve equivalent? Of kunnen interpretaties binnen fictie juist het begrip van de werkelijkheid vergroten? IDFA’s nieuwe mediaprogramma DocLab zette
zijn samenwerking met Vlaams Cultuurhuis De Brakke Grond voort in Interactive Reality, een doorlopende expositie van de beste nieuwe interactieve documentaireprojecten gecombineerd met een zestal live events, een conferentie en een talent lab voor jonge mediamakers. Een van de hoogtepunten was de wereldpremière van Emotional Arcade, een interactieve installatie van Brent Hoff, ontwikkeld in samenwerking met IDFA DocLab en firestarters by Vodafone. Paradocs, IDFA’s programma voor experimentele documentairevormen, nodigde kunstenaar Barbara Visser uit om een programma en installatie te creëren over Making Of-documentaires. Daarnaast werkte het samen met het Stedelijk Museum voor een reeks rondleidingen langs ‘documentaire’ kunstwerken in de collectie.
De ontmoeting
Laura van Halsema, pers/research & development Kern van het themaprogramma Based on the Same Story waren de uitgebreide nagesprekken waarin de filmmakers kwamen praten over de verschillen en overeenkomsten tussen documentaires en speelfilms. Een gedeelde conclusie van de sprekers was dat het bij films, of dat nu documentaires of speelfilms zijn, uiteindelijk maar over één ding moet gaan: niet dé waarheid, maar waarachtigheid. Zo kwam de Schotse regisseur Kevin Macdonald, van wie zowel de speelfilm The Last King of Scotland als de Oscarwinnende documentaire One Day in September in het programma waren opgenomen, een dag naar IDFA om in EYE te praten over de verschillen en overeenkomsten tussen de documentaire General Idi Amin Dada van Barbet Schroeder en zijn speelfilm over de Oegandese dictator, The Last King of Scotland. “Bij de research voor mijn film heb ik die documentaire goed bestudeerd. Maar uiteindelijk is de integriteit van de maker het enige dat ertoe doet, niet de verschillende stilistische keuzes die hij maakt. De intentie van de filmmaker is de enige waarheid waar je iets zinnigs over kunt zeggen.”
Kevin Macdonald
Jaarverslag 2013
5
Awards IDFA Competition for Feature-Length Documentary Aantal films 16 Jury Jose Carlos Avellar (Brazilië), Katerina Cizek (Canada), Nicole Guillemet (VS), Chris McDonald (Canada) en Jiska Rickels (Nederland) Nominaties Ai Weiwei The Fake Case (Andreas Johnson, Denemarken), Ne Me Quitte Pas (Sabine Lubbe Bakker & Niels van Koevorden, Nederland/ België) en Song from the Forest (Michael Obert, Duitsland) Winnaar Song from the Forest De VPRO IDFA Award for Best FeatureLength Documentary bestaat uit een geldbedrag van € 12.500. Daarnaast reikte de jury de Special Jury Award uit aan A Letter to Nelson Mandela van Khalo Matabane (ZuidAfrika/Duitsland).
IDFA Competition for Mid-Length Documentary Aantal films 15 Jury Keiko Bang (Singapore), Lejla Dedic (Bosnië), Veton Nurkollari (Kosovo), Marco Spagnoli (Italië) en Meral Uslu (Nederland) Nominaties Kismet (Nina Maria Paschalidou, Griekenland/Cyprus), Pussy Versus Putin (Gogol’s Wives Productions, Rusland) en Soul Food Stories (Tonislav Hristov, Bulgarije/Finland) Winnaar Pussy Versus Putin De NTR IDFA Award for Best MidLength Documentary bestaat uit een geldbedrag van € 10.000. IDFA Competition for First Appearance Aantal films 15 Jury Mark Adams (Engeland), Joslyn Barnes (VS), Michiel van Erp (Nederland), Hanka Kastelicova (Tsjechië) en Stephan Vanfleteren (België) Nominaties Ariel (Laura Bari, Canada),
6
Judgment in Hungary (Eszter Hajdú, Hongarije/Duitsland) en My Name Is Salt (Farida Pacha, Zwitserland/India) Winnaar My Name Is Salt De IDFA Award for Best First Appearance bestaat uit een geldbedrag van € 5.000. Ter nagedachtenis aan Peter Wintonick (zie pagina 10) reikte de jury tevens een extra award uit de Peter Wintonick Special Jury Award for First Appearance ter waarde van € 2.500. De prijs ging naar Linda Västrik voor Forest of the Dancing Spirits.
firestarters IDFA DocLab Award for Digital Storytelling Aantal projecten 15 Jury Jason Brush (VS), John MacFarlane (Canada) en Kira Pollack (VS) Nominaties Hollow (Elaine McMillion, VS), I Love Your Work (Jonathan Harris, VS) en Just a Reflektor (Vincent Morisset & Aaron Koblin, VS/Canada/ Engeland) Winnaar I Love Your Work De firestarters IDFA DocLab Award for Digital Storytelling bestaat uit een geldbedrag van € 2.500.
IDFA Competition for Student Documentary Aantal films 15 Jury Hussain Currimbhoy (Engeland), Peter Lataster (Nederland) en Mon Mon Myat (Myanmar) Nominaties Final Destination (Ricardas Marcinkus, Litouwen), Our Curse (Tomasz Sliwinski, Polen) en Two at the Border (Tuna Kaptan & Felicitas Sonvilla, Duitsland) Winnaar Final Destination De IDFA Award for Best Student Documentary bestaat uit een geldbedrag van € 2.500.
IDFA DOC U Competition Aantal films 9 Jury Oda Algera, Phaedra Haringsma, Mischa Dols, Sjeng Kessels, Daniel van Seenus Nominaties 69 Love Sex Senior (Menna Laura Meijer, Nederland), #chicagoGirl – The Social Network Takes on a Dictator (Joe Piscatella, VS/ Syrië) en Viva Cuba Libre Rap Is War (Jesse Acevedo, Cuba/VS) Winnaar #chicagoGirl – The Social Network Takes on a Dictator De IDFA DOC U Award bestaat uit een geldbedrag van € 1.500.
IDFA Competition for Dutch Documentary Aantal films 15 Jury Francine Brücher (Zwitserland), Edward Cabagnot (Filipijnen), Sonja Henrici (Schotland), Esther Hertog (Nederland) en Brian Hill (Engeland). Nominaties Ana Ana (Petr Lom & Corinne van Egeraat), Awake in a Bad Dream (Petra Lataster-Czisch & Peter Lataster) en Ne Me Quitte Pas (Sabine Lubbe Bakker & Niels van Koevorden) Winnaar Awake in a Bad Dream De Diorapthe IDFA Award for Dutch Documentary bestaat uit een geldbedrag van € 5.000.
BankGiro Loterij IDFA Audience Award Winnaar Twin Sisters (Mona Friis Bertheussen, Noorwegen) De BankGiro Loterij IDFA Audience Award bestaat uit een geldbedrag van € 5.000. IDFA Melkweg Audience Award for Music Documentary Winnaar Twenty Feet from Stardom (Morgan Neville, VS) De IDFA Melkweg Audience Award for Music Documentary bestaat uit een geldbedrag van € 2.500.
Mediafondsprijs Kids & Docs 2013 Voor de beste jeugddocumentaire van het afgelopen jaar Aantal inzendingen 21 Jury Catherine van Campen, Thomas Vroege en Hansje van Etten (jury van professionals); Jasmijn Cantrijn, Sweder de Sitter, Sarah Parmesan, Jip Kroese en Mazin Ibrahim (kinderjury) Nominaties Vannacht worden we vrouwen (Josefien Hendriks, OHM/JvdW Film), Lydia blijft (Eline Schellekens, KRO), Wolkoorts (Astrid Bussink, NCRV/Zeppers Film & TV) en De Ietsnut (Martijn Blekendaal, AVRO) Winnaar Lydia blijft De Mediafondsprijs Kids & Docs bestaat uit een geldbedrag van € 15.000. Mediafondsprijs Documentaire 2013 Aantal projecten 5 Begeleiding Menna Laura Meijer en Tom Fassaert Jury Boris Gerrets, Mijke de Jong, Axel Skovdal Roelofs, Kees Schaap en Laetitia Schoofs Winnaar Girls Boys & Me (Xander de Boer) De Mediafondsprijs Documentaire bestaat uit een geldbedrag van € 125.000 voor de realisering van het filmplan. Living Legend Award Op de openingsavond van het festival ontving de Nederlandse filmmaakster Heddy Honigmann als tweede regisseur in de geschiedenis van IDFA de Living Legend Award. Ze kreeg de prijs uitgereikt van Frederick Wiseman, die hem in 2009 als eerste won. Aan deze oeuvreprijs is een geldbedrag van € 5.000 verbonden.
International Documentary Film Festival Amsterdam
het festival
De ontmoeting
Raul Niño Zambrano, programmamedewerker Tijdens de research voor het programma Emerging Voices from Southeast Asia had ik de gelegenheid om met festivaldirecteur Ally Derks door Maleisië, Cambodja en Myanmar (Birma) te reizen. De vele getalenteerde filmmakers die we er ontmoetten, overdonderden ons met hun energie en gedrevenheid om hun verhalen te vertellen. De reis gaf ons het vertrouwen dat dit het moment was om het werk van deze aanstormende talenten in de schijnwerpers te zetten. Het was dan ook fantastisch om te zien dat de regisseurs van de veertien films die voor het programma werden geselecteerd dat enthousiasme meebrachten naar Amsterdam, waar ze haar deelden met het publiek en filmprofessionals bij het Forum, Docs for Sale, de filmmakersontbijten, feestjes en natuurlijk tijdens hun eigen Q&A’s. De Cambodjaanse filmmaakster Sopheak Sao (Two Girls Against the Rain) vertrouwde me kort voordat ze uit Amsterdam vertrok toe, dat dit zeker niet haar laatste bezoek aan IDFA zou zijn. Ik op mijn beurt kan niet wachten haar hier met een nieuwe film te verwelkomen.
De ontmoeting
Caspar Sonnen, curator IDFA DocLab De vraag “Weet jij het wifi-wachtwoord?” wordt inmiddels vaker gesteld dan “Heeft u een vuurtje?”, althans bij IDFA DocLab. Ik mag graag stiekem meeluisteren wanneer mijn favoriete makers uit de digitale voorhoede elkaar voor het eerst in levende lijve zien en elkaar ontmoeten in prachte discussies: over de toekomst van documentaire media, de ongemakkelijke werkelijkheid van Google Glass (“It’s like a handsfree Segway for your face”) en de soms griezelige overeenkomsten tussen grote tech-bedrijven en de kerk van vroeger. Soms was er even ruzie, zoals tussen een Nederlandse neuroloog en een Amerikaanse maker van neurowetenschappelijke kunst (het kwam goed dankzij een gemeenschappelijke kennis bij Stanford), maar vaker nog ontstonden nieuwe vriendschappen en plannen voor projecten. De mooiste ontmoetingen vonden echter plaats op het podium, zoals toen internetkunstenaar Jonathan Harris nerveus proefde wat chef Gilbert Kolff (zie foto) had gekookt of toen Moniker en Vincent Morisset vol ongeloof toekeken hoe Jo Caimo een kleine camera opat.
Jaarverslag 2013
Cross-Overs De samenwerkingsverbanden die DocLab en Paradocs aangingen, staan niet op zichzelf. Voor een groeiend aantal programma’s en specials werkt IDFA samen met andere A msterdamse cultuurinstellingen. Daarmee vergroot het festival niet alleen zijn publieksbereik en zaalcapaciteit, maar wordt IDFA ook inhoudelijk verrijkt. Op verschillende manieren wordt in deze programma’s de documentaire bekeken in het licht van andere kunstvormen. De samenwerking met poppodium de Melkweg werd voortgezet voor het programma Music Documentary waarbij het publiek dit jaar de beste muziekdocumantaire kon belonen met de IDFA Melkweg Audience Award for Music Documentary. Vertoningen van de documentaires over muziek en muzikanten werden gecombineerd met optredens van verwante bands. Zo werd bij de vertoning van Europe in 8 Bits een spetterende Chip Tune Party georganiseerd en speelde Fay Lovsky een speciaal kerstconcert na afloop van de film Jingle Bell Rocks. In comedyclub Toomler werd in samenwerking met Comedytrain een programma van recente documentaires over stand-up comedy vertoond, terwijl in theater De Kleine Komedie de documentaire werd afgezet tegen fotografie, muziek en literatuur. Zo verzorgde ‘popprofessor’ Leo Blokhuis een programma rondom de muziekdocumentaire Muscle Shoals, was er een uitgebreid interview met Shoah-maker Claude Lanzmann en gaf Hans Aarsman een introductie luchtfotografie aan de hand van de documentaire Dust Breeding. klik hier voor het gesprek met Claude Lanzmann
In samenwerking met het Instituut voor Beeld en Geluid werd een drietal programma’s gepresenteerd waarin schatten uit de archieven op nieuwe manieren werden vertoond. Het programma The First World War: The First War on Screen bracht een aantal documentaires gemaakt tijdens de Eerste Wereldoorlog, die in 2014 honderd jaar geleden begon. Het programma Treasures vertoonde een viertal gerestaureerde Nederlandse documentaires die voor een Oscar werden genomineerd of er zelfs een wonnen. En in het jaarlijks terugkerende Filmmaker in Focus-programma werd dit jaar de Nederlandse documentairemaker Niek Koppen in het zonnetje gezet, met een greep uit zijn oeuvre en vertoning van zijn speciaal voor de gelegenheid gemaakte documentaire Levende klederdracht.
7
Specials
De ontmoeting
Joost Daamen, programmamedewerker
Barbara Visser
8
Dit jaar had Paradocs met Barbara Visser voor het eerst een Gast van het Jaar. Visser besloot een filmprogramma samen te stellen met beroemde making of-documentaires en op basis van die films speciaal voor IDFA een video-installatie te maken. Samen met haar researcher Bart Haensel gingen we op zoek naar geschikte titels om op IDFA te vertonen. We wisselden films uit, keken ze thuis en kwamen regelmatig samen om ze te bespreken. Een longlist werd een shortlist, een shortlist werd de definitieve selectie. Parallel aan dit selectieproces doorliep Visser haar eigen creatieve proces. Haar oorspronkelijke en eigenzinnige invalshoeken op de gekozen films werden het uitgangspunt voor iets nieuws; de meest uitzinnige ideeën kwamen ter tafel. Voor mij heel bijzonder om mee te maken, en het uiteindelijke resultaat was verbluffend.
Naast de reguliere filmvertoningen presenteerde IDFA een aantal speciale selecties. Het verzamelprogramma World Documentaries bracht twee films samen die met steun van het IDFA Bertha Fund tot stand kwamen: I, Afrikaner en My Name Is Salt. IDFA Junior presenteerde een dag voor en over kinderen vanaf acht jaar, met jeugddocumentaires en bijzondere gasten. Zowel Docs Around the Clock, de populaire documentaire-marathon van 9 uur ’s avonds tot 9 uur ’s ochtends, als het programma Publieksfavorieten, op de laatste zondag van het festival, vertoonden selecties van films met hoge notering in de ranglijst voor de publieksprijs. In het programma The Best of IDFA werden in het slotweekend van het festival vijf prijswinnaars vertoond: #chicagoGirl – The Social Network Takes on a Dictator, Our Curse, Twin Sisters, My Name Is Salt en Song from the Forest. Diverse andere speciale programma’s werden in samenwerking IDFA’s partners ingevuld. Zo werd de Oxfam Novib Selectie vertoond, waar-
International Documentary Film Festival Amsterdam
het festival
bij het publiek Light Fly, Fly High als winnaar koos van de Oxfam Global Justice Award van € 2.500. Op de Green Screen Day werd in samenwerking met het Green Film Making Project een vijftal van de dertien films die het Green Screen Label kregen gezamenlijk vertoond, met inleidingen door experts en nagesprekken met de makers. IDFA’s mediapartners de Volkskrant en VPRO vertoonden elk een selectie uit het festivalprogramma. Het filmfestival Movies That Matter selecteerde drie spraakmakende films waarin kunst en mensenrechten centraal staan: Judgment in Hungary, Ai Weiwei The Fake Case en Dangerous Acts Starring the Unstable Elements of Belarus. In het kader van IDFA’s jeugdprogramma DOC U presenteerde de Coolpolitics Talk een programma rondom de film Viva Cuba Libre: Rap is War, over de maatschappijkritische Cubaanse rapgroep Los Andales. Onder de noemer CJP Serveert konden CJP-leden genieten van drie films – 69: Love Sex Senior, The Crash Reel en Twin Sisters – gevolgd door een rondje bier en bitterballen.
Jaarverslag 2013
De ontmoeting
Cees van ‘t Hullenaar, zakelijk directeur
Claude Lanzmann
In 1985 studeerde ik Film in Nijmegen. Ik viel er met mijn neus in de boter: de boekenlijst op de middelbare school was voor mij al geen straf, maar de verplichte filmlijst was een ware zegen. Zo werden we eens gewezen op een ruim negen uur durende documentaire die dezelfde avond bij de VPRO zou worden uitgezonden: Shoah van Claude Lanzmann. De film maakte een verpletterde indruk; tot op de dag van vandaag kan ik scènes uittekenen. Dankzij IDFA heb ik veel van mijn vroegere filmhelden ontmoet: Frederick Wiseman, Albert Maysles, Barbara Kopple, Steve James. Maar pas dit jaar zou de grote Lanzmann IDFA voor het eerst aandoen. Ik herkeek Shoah en las zijn autobiografie De Patagonische Haas. Lanzmann zou worden geïnterviewd door Chris Kijne in De Kleine Komedie. Alles was in kannen en kruiken en tot in de puntjes geregeld. Enigszins gespannen wachtte ik hem op: eindelijk zou ik de hand schudden van een man die wereldgeschiedenis had gefilmd en geschreven. Maar op het moment suprême liep hij me straal voorbij, beende het podium op en keek streng de zaal in. Een adembenemend interview volgde. Ik was erbij.
9
Kort voor het festival overleed documentairemaker Peter Wintonick, die al vele jaren nauw betrokken was bij de organisatie van IDFA en de verschillende talkshows in het bijzonder. In haar openingsspeech herdacht festivaldirecteur Ally Derks haar goede vriend. Hier brengt zij hem een laatste groet. Onze vriend Peter Wintonick is dood. Peter, het epicentrum van de doc wereld. Peter, regisseur, scriptwriter, consultant, producent, adviseur, tutor. Peter, de steun en toeverlaat van menig (beginnend) filmmaker. Peter, adviseur van vele documentairefestivals. Peter, alomtegenwoordig. Peter, loyaal, genereus, betrouwbaar. Peter, soulmate. Peter, we missen je zo.
10
International Documentary Film Festival Amsterdam
IDFA Media Talks en optredens
idfa media talks en optredens Tijdens IDFA wordt er niet alleen documentaire gekeken, er wordt ook gediscussieerd over documentaire. In de eerste plaats in vele Q&A’s na afloop van de filmvertoningen, maar ook in speciale talkshows en seminars.
Q&A’s en optredens Na afloop van maar liefst 637 filmvertoningen waren makers, producenten en/of hoofdpersonen aanwezig in de zaal om vragen van een moderator en het publiek te beantwoorden. Deze hooggewaardeerde Q&A-sessies zijn sinds jaar en dag een belangrijk onderdeel van het festival. Bovendien werden bij een aantal films intieme optredens in de bioscoopzalen gegeven door betrokken muzikanten. Zo gaf de uit Italië afkomstige maar in België wonende componist en zanger Rocco Granata een accordeonoptreden bij de vertoning van migratie-documentaire Land van aankomst.
Extended Q&A’s Voor het derde jaar werd een achttiental films uitgelicht in Extended Q&A’s, waarin filmmakers, betrokkenen en experts een half uur de tijd nemen om na te praten over het verhaal achter de documentaires. Zo schoof wielrenner Thomas Dekker aan bij een gesprek over de dopingcontroverse na afloop van The Armstrong Lie, werd naar aanleiding van Putin’s Games gesproken over corruptie in hedendaagse Rusland en was The Human Experiment het beginpunt voor een gesprek over hoe veilig onze consumptieartikelen eigenlijk zijn. Registraties van alle Extended Q&A’s zijn terug te kijken op IDFA.tv. klik hier voor de registratie van de Extended Q&A’s
Jaarverslag 2013
VPRO Extra De VPRO organiseerde opnieuw zeven filmvertoningen met uitgebreid nagesprek. Veel van de vertoningen werden ingeleid door bekende VPRO-gezichten als Jelle Brandt Corstius en Sunny Bergman.
Hi-tea met Ally en Peters vrienden Door het overlijden van documentairemaker en zelfbenoemd IDFAcoliet Peter Wintonick kort voor het festival (zie links) kwamen de dagelijkse Hi-Tea’s die hij sinds enkele jaren samen met festivaldirecteur Ally Derks presenteerde in een ander licht te staan. Met vele gerenommeerde makers werd nu stilgestaan bij het werk en de invloed van Wintonick, in een viering van diens leven.
Masterclass Rithy Panh De Cambodjaanse documentairemaker en Top 10-gast Rithy Panh gaf een levendige masterclass onder leiding van filmjournalist Dana Linssen. Aan de hand van fragmenten uit zijn eigen films en die uit de Top 10 die hij samenstelde, waaronder de klassiekers Dont Look Back en twee films van Joris Ivens, vertelde Panh over het belang van cinema als apparaat van herinnering. Een registratie van de masterclass is terug te kijken op IDFA.tv.
Interactive Reality Conference Na het grote succes van de Interactive Documentary Conference in 2012 werd opnieuw een conferentie over digitale ontwikkelingen op het gebied van de documentaire vertelling georganiseerd, als onderdeel van de expositie Interactive Reality. Gerenommeerde sprekers uit het veld, waaronder Jonathan Harris (maker van I Love Your Work, dat uiteindelijk de D ocLab-competitie zou winnen), Loc Dao (National Film Board of Canada) en Ingrid Kopp (Tribeca Interacive) zetten de laatste ontwikkelingen op een rij.
Niek Koppen: De hand van de maker Aan de hand van fragmenten uit zijn eigen werk en dat van anderen liet Filmmaker in Focus Niek Koppen zien wat de speciale handtekening is van een documentairemaker. In samenwerking met Beeld & Geluid.
klik hier voor de registratie van de Masterclass van Rithy Panh
11
idfa voor jonge kijkers IDFA wil leerlingen uit het primair en voortgezet onderwijs al op jon ge leeftijd enthousiast maken voor documentaire. Niet alleen tijdens het festival zelf, met het programmaonder deel Kids & Docs en de DOC U com petitie, maar ook met een doorlopend scholierenprogramma. Het scholierenprogramma van het festival biedt de mogelijkheid verhalen uit de werkelijkheid te zien, te bespreken én zelf te maken. Het aanbod bestaat uit schoolvoorstellingen, dvd’s van IDFA-documentaires, lesmateriaal (zowel gedrukt als digitaal), workshops en docentenmiddagen. In 2013 zijn via deze kanalen ongeveer 12.000 scholieren bereikt.
Workshopproject iDocu en VIP Clip IDFA en Stichting De frisse blik ontwikkelden het project iDocu en de workshop VIP Clip. De uitvoering hiervan vond plaats van 2012 tot en met 2014, met de nadruk in 2013. Tijdens dit project leerden leerlingen kritisch kijken naar de kracht van beeldtaal in documentaires en maakten ze een minidocu. Door middel van de workshop werden leerlingen niet alleen opgeleid tot kritische consument, ze werden ook actieve en creatieve producent. Docenten kregen zelf een training en gaven drie á vier voorbereidende reflectielessen met behulp van een speciaal hiervoor ontwikkelde elektronische leeromgeving (ELO). In totaal zijn met dit project gedurende de gehele looptijd 2.250 leerlingen bereikt.
De ontmoeting
Marije Veenstra, producent IDFA Educatie “Sergeant De Boer van het Korps Mariniers verschijnt in vol ornaat bij de Q&A voor de schoolvoorstelling van de documentaire De uitverkorenen. Schijnbaar geïntimideerd door zijn uitrusting beginnen de vierdejaars VMBO-leerlingen in de zaal nog voorzichtig met vragen. Maar al snel worden ze kritischer – vooral de meiden, die vragen naar het uitsluiten van vrouwen bij het Korps Mariniers. Geduldig legt de Sergeant uit dat testen hebben aangetoond dat vrouwen niet aan de fysieke eisen kunnen voldoen. Waarop een meisje uit het publiek zich ter plekke aanmeldt om zo’n test te ondergaan. Na afloop wordt Sergeant De Boer aangeklampt door de scholieren voor foto’s en handtekeningen. De film heeft ze geraakt, en de ontmoeting met Sergeant De Boer heeft dit extra glans gegeven. De docent vertelde me later dat er op school nog flink is nagepraat over de verschillende thema’s van de film: discipline, doorzettingsvermogen en autoriteit.”
12
Schoolvoorstellingen Een aanzienlijk deel van de Amsterdamse scholieren bracht een bezoek aan een van de speciale bioscoopvoorstellingen voor scholen, die plaatsvonden op de doordeweekse dagen van het festival. Ook dit jaar was er weer de mogelijkheid een schoolvoorstelling te bezoeken in een van de satelliettheaters in het land. Nieuw voor scholen was de mogelijkheid een voorstelling in EYE te bezoeken. Na afloop van de vertoning organiseerden EYE en IDFA samen een quiz die in de zaal gedaan kon worden. 6.760 leerlingen uit de groepen 6, 7 en 8 van het primair onderwijs en het gehele voortgezet onderwijs bezochten een van de schoolvoorstellingen. Uit een enquête gehouden onder de docenten die een schoolvoorstelling bezochten, blijkt dat de voorstellingen en de organisatie goed zijn gewaardeerd: Zo goed als iedereen is tevreden (33%) of zelfs zeer tevreden (63%) over het bezoek aan de schoolvoorstelling. Quote van een docent uit de enquête: “De geselecteerde films sloten prima aan bij de leeftijd en belevingswereld van de leerlingen. Verder waren de documentaires ook spannend om naar te kijken. Als leerlingen het idee hadden dat documentaires saai zijn, dan is dat vooroordeel nu verdwenen.”
International Documentary Film Festival Amsterdam
IDFA voor jonge kijkers
Educatief aanbod In 2013 is het educatieve aanbod van IDFA beter vindbaar geworden door diverse aanpassingen op de festivalwebsite. Op de overzichtelijke educatiepagina kunnen docenten van de bovenbouw uit het primair onderwijs en het gehele voortgezet onderwijs documentaires, lesmateriaal en workshops vinden. Daarnaast biedt de site mogelijkheid tot het bekijken van resultaten uit eerdere workshops en achtergrondinformatie over hoe documentaire in de klas te behandelen. Komend jaar wordt het online aanbod van films uitgebreid via een educatiekanaal op IDFA.tv, waarmee wordt ingespeeld op de toename van digiborden in de klas.
Kids & Docs IDFA’s programmaonderdeel Kids & Docs toont elk jaar de beste nieuwe (inter)nationale jeugddocumentaires: documentaires gemaakt voor kinderen tot 13 jaar. IDFA biedt hiervoor een podium, met als doel professionals in contact met elkaar te brengen en de productie van het genre wereldwijd te stimuleren. Het programma bestond in 2013 uit achttien titels, waaronder acht resultaten van de Kids & Docs Workshop (zie pagina 28), die werden vertoond in een aantal blokken. Voor de tweede keer werd in 2013 tijdens het festival de Mediafondsprijs Kids & Docs uitgereikt. Eline Schellekens ontving de prijs voor haar film Lydia blijft uit handen van de kinderjury op de prijsuitreiking van IDFA. Wegens het grote succes van de eerste editie in 2012 werd IDFA Junior geprolongeerd, vanuit de wens om meer kinderen de zalen in te krijgen bij de Nederlandse voorstellingen. Tijdens deze dag in EYE konden kinderen samen met makers en hoofdpersonen genieten van het beste dat de Nederlandse en internationale jeugddocumentaire te bieden heeft. De dag werd gevierd met pannenkoeken en een filmquiz.
Jaarverslag 2013
DOC U Met het DOC U-programma presenteert IDFA documentaires voor een jong publiek. Het verschil met de schoolvoorstellingen is dat deze jongeren tussen de 15 en 25 jaar uit eigen beweging het festival bezoeken. IDFA geeft hen een duidelijke stem binnen het programma. Uit de totale IDFA-selectie kiest een selectiecommissie ieder jaar ongeveer acht films die een vijfkoppige jongerenjury tijdens het festival beoordeelt. Veel jongeren reageerden op de oproepen voor de selectiecommissie en jury, die verspreid werden via de IDFA-website, Facebook en Twitter. Via deze kanalen weet IDFA dus ook een jong publiek te bereiken. Naast de DOC U filmselectie werd het programma net als vorig jaar aangevuld met een drietal evenementen, gericht op ‘doen’ (een internationale Masterclass in samenwerking met OneMinutesJr), ‘debatteren’ (een film uit het DOC U programma gekoppeld aan een debat georganiseerd door Coolpolitics) en ‘kijken’ (CJP Serveert: een best of IDFA dag speciaal voor CJP-leden). CJP Serveert is geëvalueerd aan de hand van een enquête. Hieruit blijkt dat de meeste bezoekers rond de 23 jaar zijn, dat ruim een derde van de bezoekers nog niet eerder naar IDFA was geweest en 96 % een volgende keer terug wil komen. Dit resultaat laat zien dat door middel van het organiseren van dit soort evenementen het goed mogelijk is een nieuwe, jonge doelgroep te bereiken een aan het festival te binden.
13
14
International Documentary Film Festival Amsterdam
Publieksbereik
Publieksbereik
De afgelopen jaren is het publieksbereik van IDFA flink gegroeid. De stijgende lijn wist het festival ook in 2013 vast te houden. Door activiteiten door het jaar heen te organiseren, bleef IDFA buiten de festivalperiode regelmatig in contact met het eigen publiek én het publiek van samenwerkingspartners. In de aanloop naar het festival kondigde een divers pakket aan media en middelen het festival bij een groot publiek aan. De royale aandacht in de pers deed de rest. De 26e editie werd opnieuw door een groter publiek bezocht.
Bezoekers Ook dit jaar kende IDFA een mooie spreiding van nieuwkomers, terugkerend en trouw publiek. Uit het publieksonderzoek, gehouden onder online kaartkopers, bleek dat 22% van de bezoekers in 2013 voor het eerst op IDFA was. 43% bezocht IDFA voor de tweede tot vierde keer en 35% bezocht het festival al voor de vijfde keer of meer. Ook de vertegenwoordiging van leeftijdsgroepen tussen de 25 tot 64 jaar oud, was in 2013 heel gelijkmatig verspreid. De percentages van iedere groep (25 t/m 34, 35 t/m 44, 45 t/m 54 en 54 t/m 64) schommelen rond de 20%. De allerjongste en alleroudste bezoekers zijn het minst vertegenwoordigd; 8% is 19 t/m 24 jaar, 11% is 65 jaar of ouder. Een nipte meerderheid van het publiek (61%) kwam uit Amsterdam en Amstelveen. Van de bezoekers van buiten Amsterdam bleek een groot deel bereid om te reizen om naar het festival te komen: 26% van de bezoekers woonde buiten een straal van 25km van Amsterdam. De gemiddelde bezoeker is hoog opgeleid: 33% heeft een HBO-opleiding gehad, 57% een universitaire.
IDFA Online De website van IDFA, sinds 2011 aangevuld met de IDFA-app, is inmiddels dé plek om informatie te vinden over zowel het festival als de activiteiten door het jaar heen. Na het redesign in 2012 is er verder ontwikkeld op het gebied van presentatie en navigatie om de gebruiksvriendelijkheid te verbeteren, zowel voor het (Nederlandse) publiek als de (internationale) filmprofessionals. Buiten de festivalperiode is IDFA.tv, het onlinekanaal waar je meer dan 300 documentaires kan kijken en waar je informatie vindt over IDFA-films in de bioscoop of op DVD, het hoofdthema op de publiekssite. Tijdens het festival staat natuurlijk het IDFA-programma centraal en verandert de homepage in een festivalomgeving waar de bezoeker, ook de engelstalige, alle informatie over het festival vindt. Het meest gebruikt werden het blokkenschema (tijd en plaats) en de filmlijst A t/m Z. Tijdens het festival kreeg ook de online dagkrant een prominente plek in de hoofdnavigatie en werd er gekozen voor een nieuw thema IDFA Youth, waar jongeren terecht konden voor informatie over DOC U-films en jeugdactiviteiten. Daarnaast zijn Educatie, over IDFA’s educatieve projecten door het jaar heen en tijdens het festival, en Steun IDFA belangrijke thema’s in de hoofdnavigatie van de website. Waar het Engelstalige deel van de site, gericht op filmprofessionals, in de loop van het jaar gefocust is op IDFA’s diverse industry-activiteiten, kwam ook hier in de aanloop naar en tijdens IDFA het festivalprogramma centraal te staan, met uitgebreide aandacht voor de verslaggeving in de online IDFA Daily.
Jaarverslag 2013
15
IDFA-app Voor het derde jaar werd een app ontwikkeld voor iPhone en Android-toestellen. Op 14 november 2013 verscheen de app in de online ‘stores’. Naast de functionaliteiten die eerdere jaren al werden geboden, konden geaccrediteerde gasten dankzij een koppeling met MyIDFA extra informatie vinden, specifiek gericht op filmprofessionals. Doordat de app een week later dan gepland beschikbaar was in de stores, was er een lichte afname in het aantal downloads ten opzichte van 2012.
Websitebezoek De website van IDFA is in 2013 opnieuw beter bezocht dan het jaar ervoor, met een piek tussen het eerste weekend van november (toen het filmprogramma online kwam en de kaartverkoop startte) en het eind van het festival. De website trok over heel 2013 zo’n 740.000 unieke bezoekers, tegen 595.000 in 2012; een stijging van zo’n 24% procent. Tijdens de festivalperiode waren dit zo’n 233.000 unieke bezoekers. De gemiddelde bezoektijd is iets gestegen (gemiddeld 7:38 minuten per bezoek) en de bounce rate (het percentage bezoekers die de site vanaf de ingangspagina direct weer verlaat) is met 64% afgenomen ten opzichte van 2012. De doelstelling meer bezoekers door het jaar heen naar de website te trekken, is behaald: het bezoek aan de subhome ‘Film kijken’ is flink gestegen.
16
Verder is er een enorme stijging te zien van mobiele gebruikers (zowel iOS als android). Mede om deze reden stapte IDFA in de loop van 2013 voor alle videostreaming op de website over van Flash naar HTML5, waardoor video ook beschikbaar is op mobiele apparaten als tablets en smartphones.
Nieuwsbrieven In 2013 is IDFA overgestapt naar het mailsysteem Mailchimp. Bezoekers kunnen zich nu op een gemakkelijke manier via de website abonneren en de resultaten kunnen door dit systeem nauwkeurig gemonitord worden. Mailchimp biedt bovendien de mogelijkheid tot het maken van segmentaties zodat IDFA specifieke informatie naar bepaalde doelgroepen kan communiceren. IDFA communiceert online actief met zijn twee belangrijkste doelgroepen: de (Nederlandse) festivalbezoeker en de (internationale) documentaire-professional. Voor beide doelgroepen bestaat een op hen afgestemde maandelijkse nieuwsbrief. De Nederlandstalige Nieuwsbrief, waarop bijna 12.000 IDFA-fans geabonneerd zijn, houdt bezoekers op de hoogte van het laatste nieuws over het festival en IDFA’s activiteiten door het jaar heen. De Engelstalige Industry Newsletter, met ruim 10.000 abonnees, houdt documentairemakers en professionals in
de documentaire-industrie op de hoogte van festivalnieuws en de diverse deadlines voor IDFA’s activiteiten. Daarnaast zijn er nieuwe groepen bijgekomen zoals Educatie en Vrienden van IDFA.
Sociale media IDFA is tijdens het festival en door het jaar heen actief op verschillende online platforms. De belangrijkste hiervan zijn Facebook, Twitter en YouTube. Voorafgaand aan het festival konden bezoekers trailers van voor het festival geselecteerde films bekijken op YouTube en Facebook. Tijdens het festival was het laatste nieuws te volgen op Facebook en Twitter. Op Facebook werd dit jaar voor het eerst gebruik gemaakt van een speciale Facebook-tab, die ingezet werd om een jong publiek te bereiken. De Facebook-tab is ook inzetbaar door het jaar heen en zal in de toekomst gebruikt worden voor IDFA.tv. Op IDFA’s YouTube-kanaal werd een speciaal programma samengesteld met films uit eerdere IDFA-edities: El Bulli – Cooking in Progress, Planet of Snail, Last Train Home en Hair India. De vier films werden gratis aangeboden tijdens het festival. Het aantal leden van de IDFA Fan Page op Facebook is in 2013 fors gestegen: van 22.000 begin januari naar 31.000 eind december. Ook het aantal volgers van IDFA op Twitter is ten opzichte van 2012 flink gestegen: van 10.000 naar meer dan 15.000.
International Documentary Film Festival Amsterdam
Publieksbereik
IDFA offline Programma-magazine Het Programma-magazine is een Nederlandstalige uitgave met praktische festivalinformatie en het volledige filmprogramma. Mediapartner de Volkskrant verzond op 7 november het magazine met de volledige oplage van de krant (260.000 exemplaren). Bovendien was het magazine als bijlage opgenomen in de app-versie van de Volkskrant, waardoor ook deze abonnees geattendeerd werden op het IDFA programma. 40.000 exemplaren werden door IDFA zelf verspreid. Voor de internationale gasten van het festival werd een Engelstalige Program Guide gemaakt, met praktische informatie en het volledige filmprogramma. De bewaarversie vindt men in de catalogus, een Engelstalige uitgave met uitgebreide filmbeschrijvingen inclusief credits, ingedeeld op programma-onderdeel. klik hier voor het programma-magazine klik hier voor de Program Guide
Campagnebeeld
Mediapartners
Cape Rock ontwikkelde voor IDFA het campagne beeld dat werd gebruikt voor de poster en alle andere uitingen die het festival maakte. Vanuit de gedachte dat film in feite ’schrijven met licht’ is, zijn de contouren van de camera van Jan Bons daadwerkelijk in de Reguliersbreestraat, op het Rembrandtplein en op de Nes met licht geschreven terwijl fotograaf Hans Verleur de beweging in beeld vastlegde. De poster is in A2, A0 en Abri-formaat gedrukt en is in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, de omringende steden in de Randstad en in de landelijke filmtheaters verspreid.
Naast de eigen media en middelen bereikt IDFA via de mediapartners een nog veel groter publiek. Niet alleen ontvingen lezers van de Volkskrant het programma bij de krant en de app, ook in de aanloop naar het festival werden zij door barteradvertenties gewezen op de komende editie. De VPRO maakte een speciale festivalbijlage in de VPRO Gids en drie IDFA-specials op televisie, en ook het digitale kanaal NPO Doc (voorheen Holland Doc) besteedde veel aandacht aan IDFA. Vrij Nederland stelde advertentieruimte beschikbaar. De Publieke Omroep vergrootte de zichtbaarheid van IDFA op tv door middel van documentaire-programmering ten tijde van het festival en de speciale promo die zij daarvoor hadden gemaakt.
Festivaltrailer Ook dit jaar was de bioscooptrailer een belangrijk onderdeel van de IDFA-campagne. De trailer is vertoond in vrijwel alle filmtheaters in het land en een groot deel van het netwerk van Jean Mineur Mediavision. Concept en montage waren van Cape Rock. De trailer is terug te zien op IDFA’s YouTube-kanaal. klik hier voor de Festivaltrailer
klik hier voor de website van de VPRO
IDFA themakrant en Dagkrant Online Tijdens het festival werden er vijf kranten gemaakt met de thema’s Actie!, Azië, Acteren, Alziend oog en Fame. Daarnaast werd in de Dagkrant Online (te volgen via IDFA’s website én de IDFA-app) de actualiteit van het festival tot op de minuut gevolgd, met interviews met filmmakers, verslagen in tekst, foto en video van festivalevenementen als Extended Q&A’s en de prijsuitreiking, en de exclusieve rubriek Kill Your Darlings met deleted scenes van films uit het festivalprogramma. klik hier en ga naar de online dagkrant
Jaarverslag 2013
17
“ IDFA heeft dit jaar echt
een schitterende poster. De Reguliersbreestraat zag er nog nooit zo mondain uit.
”
18
Ernst-Jan Pfauth (publicist en uitgever)
International Documentary Film Festival Amsterdam
Publieksbereik
Pers Elk jaar mag IDFA zich weer verheugen in de belangstelling van nationale en internationale media. In 2013 lag de lat hoog, nadat het festival in 2012 mede dankzij de grote hoeveelheid publiciteit op de eerste plaats eindigde in de ranglijst van de grootste publieksevenementen. Maar ook in 2013 was IDFA een geliefd onderwerp voor journalisten en was er weer een enorme hoeveelheid aandacht in de media. De landelijke dagbladen publiceerden in de aanloop naar het festival voorbeschouwingen. Tijdens het festival kwamen zij dagelijks met verslaggeving in de vorm van achtergrondverhalen en interviews met documentairemakers. Ook andere printmedia, zowel opiniebladen als glossy’s, en verschillende online media hadden veelvuldig aandacht voor IDFA. Zo werd in 2013 69 keer over IDFA geschreven in NRC Handelsblad (dit was 66 keer in 2012), 55 keer in de Volkskrant (56 keer in 2012) en 68 keer in Het Parool (tegenover 80 keer in 2012). In de printversies van verschillende tijdschriften verschenen bij elkaar ongeveer 154 artikelen (145 in 2012). Ook dit jaar was het bereiken van internationale media, met name in de vorm van vakbladen, een speerpunt. The Hollywood Reporter, Variety, Screen International, Sight and Sound, Real Screen en het toonaangevende Amerikaanse webzine Indiewire publiceerden uitgebreid over het festival en de industry-componenten van IDFA. Ook waren er journalisten van dagbladen uit Egypte, Finland en Thailand die artikelen schreven over het festival.
Jaarverslag 2013
In de weken voorafgaand aan en vooral tijdens IDFA waren verschillende filmmakers met documentaires bij IDFA en andere aan het festival gelieerde mensen te gast in verschillende televisieen radioprogramma’s. De VPRO maakte onder de noemer Inside IDFA drie speciale thema-uitzendingen rond IDFA, met interviews en reportages vanaf het festival. Voor het derde jaar had Pauw en Witteman tijdens het festival iedere avond een gast aan tafel die kwam praten over een film uit het programma. Ook in De Wereld Draait Door, Nieuwsuur en EenVandaag werd meermalen aandacht besteed aan IDFA. Verder waren er items over IDFA in onder andere het NOS Acht Uur Journaal, RTL Nieuws, het Jeugdjournaal, Jinek op Zondag en RTL Late Night. Ook voor radiomakers bleek IDFA een rijke bron van onderwerpen en gasten. Voor en tijdens het festival zonden verschillende programma’s op Radio 1, waaronder VPRO De Avonden (dat een hele uitzending aan IDFA wijde), Avro Opium Radio en VPRO Bureau Buitenland, interviews uit met documentairemakers. Ook in andere radioprogramma’s, zoals Live bij Giel 3fm Serious Radio en de Koen en Sander Show, werd aandacht besteed aan films en gasten van het festival.
“ Dat de cultuurbezuinigingen,
die uiteraard ook het IDFA raken, niet ten koste zijn gegaan van de kwaliteit van de programmering, is lovenswaardig. De Volkskrant
” “ Voortreffelijke Nederlandse documentaires.” NRC Handelsblad “ Documentairefestival IDFA blijft groeien.” Het Parool “ Een wereldreis in je bioscoopstoel.” Dagblad van het Noorden
“ Doc heavyweights head to IDFA.” Screen Daily
“ 100 World Premieres Set For Doccentric IDFA. ” Filmlinc.com “ Toonaangevend
documentairefestival in Amsterdam. Altijd goed voor een portie verwondering. Red
”
“ Het is bijna onmogelijk een keuze te
maken uit de geweldige films op het documentairefestival IDFA. Esquire
”
19
Het hele jaar idfa Voor wie het festival heeft gemist, niet al z’n favoriete films tijdens het festival heeft kunnen zien, en voor die liefheb bers die het hele jaar door van docu mentaires willen genieten, investeert IDFA ook buiten de festivalperiode in activiteiten die het aanbod aanzienlijk vergroten. Bijvoorbeeld door mee te werken aan filmvertoningen in bio scopen in het hele land, door pro gramma’s te presenteren op andere festivals en evenementen of door films uit te brengen op dvd en beschik baar te maken op online platforms, waaronder niet in de laatste plaats het eigen online platform IDFA.tv. Hiermee voorziet IDFA niet alleen in een groei ende behoefte bij het publiek, ook de films bereiken het grotere bereik dat ze verdienen.
In het theater en op andere festivals The Best of IDFA on Tour Sinds 2007 gaan prijswinnaars, genomineerden of andere favorieten van de afgelopen festival editie op tournee door het land. De Best of IDFA on Tour 2013/2014 startte in januari 2014 en deed 42 verschillende theaters aan. Het aantal theaters dat vanwege de grote belangstelling het programma meer dan één keer vertoonde, is gestegen. Het programma bevatte A Letter to Nelson Mandela (winnaar Special Jury Award), Return to Homs (openingsfilm 2013), Twin Sisters (Winnaar BankGiro Loterij Audience Award) en de korte film Our Curse (nominatie IDFA Award for Student Documentary). The Best of IDFA on Tour wordt in samenwerking met Cinema Delicatessen georganiseerd.
IDFA Junior on Tour Klein begonnen in het voorgaande jaar, was IDFA Junior on Tour 2013/2014 te zien in maar liefst 18 verschillende theaters door het hele land. Het programma voor 8- tot 12-jarigen bevatte de jeugddocumentaires Lydia blijft (winnaar Mediafondsprijs Kids & Docs), The Red Carpet, Layla’s Melody en Plank.
IDFA@The Oscars in EYE Op zondag 24 februari, de dag waarop de Academy Awards uitgereikt werden, organiseerde IDFA samen met EYE een speciaal programma met drie van de vijf Oscargenomineerde documentaires. Searching for Sugar Man, The Gatekeepers en 5 Broken Cameras waren opnieuw op het grote doek te zien.
20
Where the Wild Things Are Voor de eerste editie van Where the Wild Things Are, een ‘bed & bands weekender’ die in maart 2013 plaatsvond in Center Parcs De Eemhof, werd IDFA gevraagd het filmprogramma voor zijn rekening te nemen. In het verlengde van het karakter van het festival stonden vooral muziekdocumentaires op het programma: Searching for Sugar Man, The Ghost of Piramida, Big Easy Express, Charles Bradley: Soul of America, Last Days Here en Give Us the Money (presented by Oxfam Novib).
Vriendenvoorstelling: Dirty Wars in Pathé Tuschinski Op 25 april vertoonde IDFA speciaal voor Vrienden van het festival een bijzondere preview van de voor een Oscar genomineerde documentaire Dirty Wars. Na de film sprak Twan Huys met regisseur Richard Rowley, die speciaal voor deze voorstelling naar Nederland was gekomen.
IDFA in Kriterion Een jaarlijkse partner is filmhuis Kriterion in Amsterdam Oost, waar iedere maand (met uitzondering van de zomermaanden) een in samenspraak met IDFA geselecteerd documentaire werd vertoond. In 2013 werden onder meer Welcome to My World, Gulabi Gang en de festivalpreview The Crash Reel voor het publiek van Kriterion geselecteerd.
International Documentary Film Festival Amsterdam
Het hele jaar idfa
IDFA by Night in Pakhuis de Zwijger
KANTOR
Voor het derde jaar werkten IDFA en cultureel centrum Pakhuis de Zwijger samen en presenteerden zij vlak voor de start van de zomervakantie een door IDFA samengesteld filmprogramma. Op het plein voor het pakhuis werden de festivalhits Bogotá Change, Addicted to Plastic, Little World, Charles Bradley: Soul of America, The Only Son, I Am Breathing, In the Shadow of the Sun, Off the Grid en The Song of Life vertoond.
Begin oktober vond het nieuwe festival KANTOR plaats in een leegstaand kantoorpand naast station Amsterdam Sloterdijk. IDFA presenteerde er, naast onder andere het Nationale Ballet, Foam en De Kleine Komedie, een filmprogramma met titels uit de IDFA’s Delicatessen serie.
IDFA op de Uitmarkt De Uitmarkt is voor IDFA een ideale plek om het festival aan een groot publiek te presenteren. Er werd ook dit jaar voor gekozen om dat in de vorm van een festivalpreview te doen. In het laatste weekend van augustus was in de Balie The Crash Reel te zien.
Unseen Photo Fair Voor het tweede jaar stelde IDFA een filmprogramma samen voor Unseen, de internationale fotografiebeurs in de Westergasfabriek die eind september plaatsvond. Vertoond werden onder andere A Letter to Dad, De huizen van Hristina en het IDFA DocLab-project Alma, a Tale of Violence.
Jaarverslag 2013
Satellietfestivals Tijdens het festival vonden er op andere locaties satellietfestivals plaats met films uit de IDFA selectie 2013. Een nieuwe locatie was Het Ketelhuis, dat de films uit de Competition for Dutch Documentary vertoonde. Een andere nieuwe locatie was Groninger Forum in ForumImages, dat het populaire IDFA’s Publieksfavorieten op het programma zette. LUX Nijmegen vertoonde tijdens het laatste festivalweekend een selectie met onder andere Return to Homs, Ne Me Quitte Pas, The Missing Picture en The Armstrong Lie. Podium Mozaïek (Amsterdam West) presenteerde een gevarieerde selectie, evenals het Bijlmer Parktheater (Amsterdam Zuidoost). Direct na het festival reisde IDFA af naar Podium Vlieland, waar in twee weekendarrangementen tien documentaires uit het IDFA-programma werden vertoond.
DVD: IDFA’s Delictessen Het dvd-label IDFA’s Delicatessen werd in 2013 uitgebreid met zeven nieuwe titels: Kumaré (Vikram Gandhi), Oscarwinnaar 5 Broken Cameras (Emad Burnat & Guy Davidi), El Bulli – Cooking in Progress (Gereon Wetzel), The Only Son (Simonka de Jong), The Gatekeepers (Dror Moreh), The Act of Killing (Joshua Oppenheimer) en Free the Mind (Phie Ambo). In 2013 zijn 6.592 exemplaren uit de serie verkocht. Sommige titels waren ook online op IDFA.tv te zien.
Online: IDFA.tv In de loop van 2013 verschoof IDFA.tv, het online platform waarop het hele jaar door gratis of via pay-per-view documentaires bekeken kunnen worden, de aandacht van het zelf aanbieden van films naar de rol van curator. In aansluiting op IDFA’s primaire doel om documentaires zichtbaarder te maken, zet IDFA.tv steeds meer in op het ontsluiten van en doorverwijzen naar bestaande content. Desondanks werden in 2013 in totaal 109 nieuwe titels voor een kortere of langere periode toegevoegd aan het platform. Daarnaast werd op IDFA.tv aangehaakt op diverse festivalactiviteiten. Zo werd met een programma rond de Syria Global Day van het festival DOX BOX aangesloten op IDFA’s openingsfilm Return to Homs, en was er een online themaprogramma met films uit de Eerste Wereldoorlog, aansluitend op het festivalprogramma The First World War: The First War on Screen.
21
22
International Documentary Film Festival Amsterdam
Het festival in beeld
Jaarverslag 2013
23
idfa voor
filmprofessionals
IDFA is niet alleen één van de grootste publieksevenementen van Nederland, maar staat ook voor iedereen die werkzaam is in de internationale documentaireindustrie standaard in de kalender als belangrijke ontmoetingsplek.
IDFA is een premièrefestival waar regisseurs, producenten, kopers en distributeurs bij elkaar komen om de nieuwste films te kijken, nieuw talent te ontdekken, films te kopen of verkopen, financiering te vinden voor een project en kennis te vergaren of te delen. Gevierde filmmakers kiezen IDFA om de internationale lancering van hun films tot een succes te maken. Naast de strategische belangen wordt IDFA gerespecteerd om zijn prettige en informele sfeer; men komt naar het festival om vakgenoten te ontmoeten en te netwerken. Met de markten IDFA Forum en Docs for Sale en diverse mogelijkhe-
den om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen in de documentaire-industrie staan dan ook vele sociale bijeenkomsten op de agenda, zowel georganiseerd door IDFA als door gerenommeerde internationale partners. De dagelijkse Guests Meet Guests recepties en de Filmmakers Breakfasts zijn dé ontmoetingsplekken voor alle professionals. Niet alleen de gevestigde industrie komt in grote getalen naar IDFA. Het festival onderkent het belang van nieuwe talenten voor de blijvende kracht van de documentaire. Beginnende filmmakers worden dan ook op weg geholpen door het ruime educatieve aanbod van de IDFAcademy.
De ontmoeting
Yorinde Segal, coördinator IDFA Forum De pitch die me het meest is bijgebleven is die van de Koreaans-Duitse co-productie With or Without You. Twee Koreaanse vrouwen, 45 jaar lang getrouwd met dezelfde man, leven nu samen onder één dak. Ze zorgen voor elkaar en halen herinneringen op aan hun bijzondere, verstrengelde leven. De trailer was erg ontroerend en ik ben heel benieuwd naar het eindresultaat van dit bitterzoete verhaal.
24
International Documentary Film Festival Amsterdam
IDFA voor Filmprofessionals
IDFA Forum Als Europa’s grootste cofinancie rings- en coproductiemarkt voor de creatieve documentaire is IDFA Forum dé plek waar docu mentairemakers hun ideeën kun nen voorleggen aan potentiële financiers en samenwerkingen worden geïnitieerd. Het blijvend hoog aantal inzendingen is een illustratie van de constante belangstelling voor en de sterke reputatie van het Forum, maar ook van de noodzakelijkheid van cofinancieringsmarkten om de budgetten van documentaires rond te krijgen. De geselecteerde projecten geven samen een breed overzicht van de creatieve documentaire, en waren afkomstig uit 20 verschillende landen. Opvallend daarbij is een aantal sterke Aziatische projecten, een resultaat van IDFA’s groeiende banden met diverse Aziatische organisaties. Door middel van publieke pitchsessies krijgen makers de gelegenheid televisiezenders, producenten, distributeurs of fondsbeheerders enthousiast te maken voor hun beoogde documentaire. Daarnaast is het Forum een ontmoetingsplek waar deelnemers op de hoogte blijven van financiële en inhoudelijke trends. IDFA Forum wordt door de deelnemers gezien als een belangrijk netwerkevenement en werd ook dit jaar door de deelnemers goed beoordeeld.
Opzet IDFA Forum kent twee publieke pitchformats. De indeling van de projecten wordt gemaakt op grond van inhoudelijke, financiële en genre-kenmerken. Tijdens de Central Pitches zijn alle bijeengekomen financiers en deelnemers aanwezig. Na afloop van iedere pitch is ruimte voor vragen en commentaar. In de Round Table Pitches wordt in een informelere setting gepitcht voor een kleinere groep potentië-
Jaarverslag 2013
le financiers. Hierdoor is er ruimte voor projecten in een vroeg stadium van ontwikkeling die nog vrijwel geen budget bij elkaar hebben, en voor specifieke subgenres en vernieuwende documentairevormen, bijvoorbeeld door speciale aandacht voor arts & culture projecten en cross-mediale projecten. Bij beide pitchformats is de follow-up in one-on-one meetings van cruciaal belang, bijvoorbeeld om dieper op het project in te gaan of om tot een zakelijke overeenkomst te komen. Bovendien worden een aantal projecten exclusief voor zulke een-op-een sessies geselecteerd, en direct gekoppeld aan een aantal geïnteresseerde financiers. Na een pilot in 2012 werd in samenwerking met Docs for Sale een vervolg gegeven aan de Work in Progress Screenings, waarin pitchteams een rough cut of ander visueel materiaal konden laten zien. Daarnaast werd dit jaar de nieuwe categorie Docs4Cinema Meetings geïntroduceerd, speciaal voor creatieve documentaires die zich richten op vertoning in de bioscoop. Hierbij werd niet publiek gepitcht, meer werden producenten een-op-een gekoppeld aan distributeurs, financiers en co-producenten.
Kerncijfers
Inzendingen 472 Geselecteerde projecten 51 Central Pitches17 Round Table Pitches 26 One-on-one Meetings 700+ Work in Progress Screenings 5 Docs4Cinema Meetings 3 Deelnemers 526 Observers 159
Forum Online Hoewel de coproductiemarkt zich concentreert op drie dagen tijdens het festival, werkt IDFA Forum het hele jaar door online. Zo werden in 2013 opnieuw twee projecten die eerder werden ondersteund door het IDFA Bertha Fund gepresenteerd via Forum Online. Daarnaast worden crowdfunding campagnes voor steeds meer producenten een instrument om hun productie van de grond te krijgen. IDFA Forum steunt eerder geselecteerde projecten daarbij via eigen pagina’s op de crowdfundingsites IndieGoGo en Kickstarter en IDFA’s sociale media.
25
[KADER] Kerncijfers Titels in catalogus: 457 Viewers: 302 Viewings: 11.955
Kerncijfers
Titels in catalogus 457 Viewers 302 Viewings 11.955 Titels online 965 Abonnee’s Docs for Sale Online 353
Docs for Sale
De ontmoeting
Rudolf Kats, Docs for Sale coordinator ad interim
Wat mij zal bijblijven was hoe wij boegbeeld, mascotte en Docs for Sale-medeoprichter Fred de Haas verrasten met een afscheidsborrel. De borrel was een verassing, niet zijn afscheid; hij riep al jaren dat hij ging stoppen en was er dit jaar zeer stellig over dat het zijn laatste jaar zou zijn. Tijdens de Docs for Sale happy hour, waar Fred als gastheer optreedt, liep het vol met bestuursleden en allerhande coryfeeën die Fred wilden bedanken voor alle jaren. Er waren lieve woorden van festivaldirecteur Ally Derks en hoofd industry Adriek van Nieuwenhuijzen, en zelfs een Sinterklaasgedicht van First Aid Doc Clinic-medewerker Marijke Rawie. De doorgaans flegmatische Fred was duidelijk aangedaan. Nu maar eens kijken of we hem volgend jaar weer mogen verrassen!
26
Sinds het ontstaan in 1996 onder scheidt Docs for Sale zich van an dere filmmarkten doordat het in zijn selectie de nadruk legt op creatieve kwaliteitsdocumentaires. De markt beleefde dit jaar zijn achttiende edi tie in Arti et Amicitiae.
steeds meer een plek om te netwerken en zaken te doen. Docs for Sale faciliteert dit door activiteiten te organiseren als Meet the Pro’s: één-op-één-ontmoetingen waarbij verkopers in contact worden gebracht met sales agents, festivalprogrammeurs en televisie aankopers.
Sales agents, aankopers van televisiezenders, filmfestivalprogrammeurs en distributeurs bezoeken Docs for Sale om in de zestig viewingcabines nieuwe documentaires te bekijken én aan te kopen. Dit jaar werd iets scherper geselecteerd, met resultaat: het aantal titels in de catalogus daalde licht ten opzichte van 2012, maar zowel het aantal viewers als het aantal viewings is gestegen.
Een ander evenement waarin het vergroten van kennis, het netwerken en de verkoop van documentaires centraal staat, is de World Documentary Exchange (WDE), die dit jaar voor de vijfde keer plaatsvond. Filmmakers uit Noord-Amerika, Azie en Afrika komen naar IDFA om hun kennis van de Europese markt te vergroten en hun films te verkopen. Er zijn volop mogelijkheden om een internationaal netwerk op te bouwen en zaken te doen. De WDE wordt georganiseerd in samenwerking met het IDFA Bertha Fund, de Doc Shop van het Canadese documentaire festival Hot Docs, het Busan International Film Festival in Korea en het Durban International Film Festival in Zuid Afrika.
Docs for Sale is niet alleen actief tijdens IDFA, maar biedt ook een online streaming service waarmee de films het hele jaar door te bekijken zijn. Maandelijks worden er films aan de online catalogus toegevoegd. Zo kunnen programmeurs van festivals en televisiestations het hele jaar door op de hoogte blijven van de nieuwste documentaires en deze aankopen of programmeren. Het aantal abonnees, die de films onbeperkt kunnen bekijken, groeide in 2013 verder. Dankzij de online faciliteiten van Docs for Sale wordt de fysieke markt tijdens het festival
World Documentary Exchange
International Documentary Film Festival Amsterdam
IDFA voor Filmprofessionals
Industry Talks en bijeenkomsten Naast de twee markten biedt IDFA haar professionele gasten een uit gebreid programma van panels en bijeenkomsten waarin op actuele ontwikkelingen in de documentaire industrie wordt ingegaan. In zeven Industry Talks kwamen diverse actuele onderwerpen aan bod. Gezamenlijk thema was hierbij “The Future of...”. Zo werd in de Industry Talk “The Future of VOD: What’s in it for the Filmmaker?” gesproken over de groeiende maar ook labyrintische markt voor video-on-demand, spraken filmmakers en subsidiënten in “The Future of Outreach and Engagement” over hoe je publiek kunt bereiken en aan kunt zetten tot bewustwording en gedragsverandering, en gaven diverse experts in “The Future of Upcoming Markets” hun visie op de groeiende documentaire-industrieën in Afrika, Azië en de Arabische wereld.
Jaarverslag 2013
Een van de best ontvangen Industry Talks werd verzorgd door twee grootheden van de documentaire-industrie. In “The Future of Distribution” gaven gerenommeerd distributeur Jan Röfekamp (Films Transit) en distributiestrateeg Peter Broderick (Paradigm Consulting) hun visie op hoe filmmakers de komende jaren hun films naar buiten kunnen brengen en gingen ze in gesprek met het publiek. Een registratie van deze Industry Talk is terug te kijken op IDFA.tv. klik hier om de Industry Talk “The Future of Distribution” te bekijken
Keytalk Nick Fraser: Why Documentaries Matter In deze presentatie ging Nick Fraser, redacteur van Storyville (BBC’s vlaggeschip voor de internationale documentaire) en schrijver van het boek Why Documentaries Matter, in op de toekomst en het belang van documentaires. Aan de hand van enkele provocerende stellingen – documentaires kunnen de wereld niet veranderen, en worden enkel voor en door de linkse elite geproduceerd – gaf Fraser zijn visie en ging hij in discussie met het publiek.
Seminar: Making History, Everyday Life and Shifting Morality in Southeast Asia Naar aanleiding van het Emerging Voices from Southeast Asia programma werd in samenwerking met het KITLV, IIAS en de Universiteit Leiden dit eendaagse seminar georganiseerd. Regisseurs en academici kwamen bij elkaar voor een debat over de rol van de filmmaker als ‘historicus’ en de invloed van censuur.
Breakfast Talks Naast de speciale industry talks, bood het industry-programma dit jaar voor het eerst ook Breakfast Talks: een reeks informele presentaties van een half uur. Sprekers waren onder meer SXSW-programmeur Jim Kolmar, William Uricchio van het MIT Open Documentary Lab en Cynthia Kane van Aljazeera America’s documentairetak.
Presentatie: The Quest for Archival Footage Speciaal voor de professionele bezoekers aan IDFA vond in het kader van het programma The First World War: The First War on Screen in EYE een sessie plaats waar archiefexperts ingingen op enkele praktijkvoorbeelden rond het hergebruik van archiefmateriaal.
27
IDFAcademy
IDFA heeft een omvangrijk educatief programma voor beginnende docu mentairemakers. Verschillende work shops, masterclasses en industry meet ings bieden hen de kans om onder professionele begeleiding kennis en ervaring in het vakgebied op te doen. Films die voortkomen uit de diverse onderdelen van IDFAcademy worden bij vertoning op IDFA aangemerkt met het label IDFAcademy Results.
IDFA-Mediafonds Workshop Tijdens deze workshop, die wordt georganiseerd in samenwerking met het Mediafonds, worden documentairemakers begeleid bij het ontwikkelen van een filmplan voor een documentaire van 50 minuten. IDFA wil hiermee filmmakers de kans bieden om hun talenten verder te ontwikkelen. In 2013 waren regisseurs Menna Laura Meijer en Tom Fassaert de vaste begeleiders van de workshop en werden er bijeenkomsten door verschillende gastdocenten verzorgd. Voor de workshop, die zes maanden duurt, werden uiteindelijk zes deelnemers geselecteerd: Anne van Campenhout, Ellen Vloet, Joost van der Wiel, Rizky Gerilya, Victor Vroegindeweij en Xander de Boer. Laatstgenoemde kreeg op de openingsavond van het festival de Mediafondsprijs Documentaire uitgereikt, een geldprijs ter waarde van € 125.000 voor de realisering van zijn plan Girls Boys & Me. Alle deelnemers krijgen daarnaast tijdens het festival de kans hun filmplan te pitchen aan Nederlandse producenten en eindredacteuren. Als gevolg hiervan wordt ongeveer veertig procent van de projecten uiteindelijk geproduceerd. Tijdens IDFA 2013 was Superjews (Nirit Peled) te zien als resultaat uit deze workshop.
Kids & Docs Workshop Samen met het Mediafonds en Cinekid organiseert IDFA sinds 1999 de Kids & Docs Workshop. Regisseurs ontwikkelen hierin een filmplan voor een jeugddocumentaire van 15 minuten, waarin het persoonlijke verhaal van een kind centraal staat. De workshop werd in 2013 geleid door regisseur Coco Schrijber. Tijdens IDFA 2013 werden acht resultaten van de workshop vertoond in het programmaonderdeel Kids & Docs: Lydia blijft (Eline Schellekens), Moet je horen (Soulaima El Khaldi), Of je worst lust (Ellen Vloet), Het meisje en de boom (Marleen van der Werf), De ietsnut (Martijn Blekendaal), Door het vuur (Miguel Narings), Vannacht worden we vrouwen (Josephine Hendriks) en Louis van het reuzenrad (Tara Fallaux).
Xander de Boer
deelnemer IDFA-Mediafonds Workshop “De meest leerzame momenten waren de algemene gesprekken over je positie als maker. Door de gastcolleges heb ik ervaren hoe ik mij meer als maker moet profileren, mezelf serieuzer te nemen, een visie te hebben en deze meer uit te dragen.”
28
International Documentary Film Festival Amsterdam
IDFA voor Filmprofessionals
IDFA WorldView Summer School Tijdens dit intensieve trainingsprogramma, dat in 2013 werd ondersteund door WorldView, werken jonge, talentvolle documentairemakers onder professionele begeleiding actief aan een filmplan. Deze plannen bevinden zich in de scriptfase of montagefase. Het doel is elk filmplan verder te ontwikkelen zodat het uiteindelijk op de internationale markt gelanceerd kan worden. De Summer School 2013 vond plaats in Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond van 1 tot en met 6 juli. Uit 100 aanmeldingen werden in totaal zestien projecten geselecteerd, waarvan tien in de scenariofase zaten en zes in de montagefase. Een aantal van hen was afkomstig uit ontwikkelingslanden en ontving eerder financiële steun van het IDFA Bertha Fund. Het programma bestond uit plenaire sessies over regie en openingsscènes, individuele coaching en sociale activiteiten. De begeleiding kwam van ervaren documentaireprofessionals zoals filmmaker Emma Davie, Kate Townsend (BBC), Iikka Vehkalahti (YLE), editor Jesper Osmund en producent/filmmaker Peter Wintonick. De Nederlandse tutors waren documen-
tairemaker Petra Lataster-Czisch en editors Menno Boerema en Danniel Danniel. Gedurende de week gaven de deelnemers ook feedback op elkaars projecten. Tijdens het festival werd de IDFA WorldView Award uitgereikt aan het project The Shore Break van Ryley Grunenwald. Bovendien waren maar liefst negen films die werden ontwikkeld in eerdere edities van de Summer School te zien: The Death of Jaime Roldós (Lisandra I. Rivera en Manolo Sarmiento, Ecuador/Argentinië), Jingle Bell Rocks (Mitchell Kezin, Canada), My Name Is Salt (Farida Pacha, India/Zwitserland), Ecopolis China (Anna-Karin Grönroos, Finland), The Devil’s Lair (Riaan Hendricks, Zuid-Afrika), I, Afrikaner (Annalet Steenkamp, Zuid-Afrika), Judgment in Hungary (Eszter Hajdú, Hongarije), The Mulberry House (Sara Ishaq, Jemen/Egypte/Syrië/Schotland) en The Silence of the Flies (Eliezer Arias, Venezuela).
IDFAcademy tijdens IDFA Het trainingsprogramma tijdens het festival laat veelbelovende Europese documentairemakers kennismaken met de internationale documentaire-industrie. Dit jaar vond IDFAcademy tijdens IDFA plaats van 21 tot en met 24 november in het Compagnietheater. De 80 deelnemers volgden een programma van zowel plenaire als kleinschalige sessies, waaronder filmvertoningen, masterclasses, case studies, workshops, paneldiscussies, ontmoetingen met internationale professionals en netwerkevenementen. Na een succesvolle eerste editie in 2011 werd het programma opnieuw afgetrapt met een ontmoetingsdag voor de deelnemers bij de Nederlandse Film en Televisie Academie (NFTA). Het programma bestond vervolgens onder meer uit een sessie over het produceren onder moeilijke omstandigheden door Orwa Nyrabia en Hans Robert Eisenhauer, producenten van IDFA’s openingsfilm Return to Homs. Uit het tevredenheidsonderzoek onder de deelnemers kwam naar voren dat men de inhoudelijke invulling hoger dan ooit waardeerde: 95% was tevreden of zelfs zeer tevreden.
Ryley Grunenwald Deelnemer IDFA WorldView Summer School
“De sessies met tutor Kate Townsend waren het meest leerzaam. Aangezien ik haar drie of vier keer heb gesproken, konden we de diepte gaan en een aantal belangrijke problemen oplossen. Daarnaast waren de masterclasses van ervaren filmmakers inspirerend en brachten ze me op punten die ik met mijn editor aan kon pakken.”
Jaarverslag 2013
29
Tijdslijn
My Name Is Salt juli 2008
IBF ondersteunt de film met een scriptbijdrage van € 4.000
juli 2009
Maakster Farida Pacha neemt deel aan de IDFAcademy Summer School
april 2010
IBF ondersteunt de film met een productiebijdrage van € 17.500.
september 2013
de film wordt geselecteerd voor de IDFA Competition for First Appearance en IDFA’s markt Docs for Sale
november 2013
My Name Is Salt gaat in wereldpremière op IDFA en wint de IDFA Award for Best First Appearance
Farida Pacha Regisseur My Name Is Salt “De bijdrage van het IBF maakte het project aantrekkelijker voor andere fora en doc labs, maar belangrijker nog: het gaf me de kracht om vast te houden aan mijn visie voor de film. De IDFAcademy Summer School was de eerste keer dat ik me in een internationale setting begaf, met filmmakers en mentoren van over de hele wereld. Niet alleen heel inspirerend, maar ook een bron van praktische advies over filmmaken en fondsenwerving.”
30
International Documentary Film Festival Amsterdam
IDFA voor Filmprofessionals
IDFA Bertha Fund Het IDFA Bertha Fund ondersteunt de productie van documentaires, work shops voor documentairemakers en vertoningen van documentaires in ontwikkelingsgebieden, met als doel de lokale filmcultuur te ontwikkelen en de creatieve documentaire tot een wereldwijde kunstvorm te maken. In twee selectierondes werden aanvragen uit Afrika, Azië, het Midden-Oosten, Latijns-Amerika, en Oost-Europa beoordeeld. Daarbij gaat het niet alleen om documentaire projecten: naast het ondersteunen van filmmakers hecht het fonds ook groot belang aan initiatieven die vertoning van films in de eigen regio mogelijk maken, en daarmee het lokale publiek bedienen met documentaires over de eigen én andere culturen.
Jaarverslag 2013
Oogst op IDFA Elf in eerdere jaren door het fonds ondersteunde films werden vertoond op IDFA 2013, waarvan drie geselecteerd werden voor een competitieprogramma. De Indiaas-Zwitserse coproductie My Name Is Salt van Farida Pacha (zie links) won de IDFA Award for Best First Appearance. Maar de meest in het oog springende IBF-titel op het festival was zonder twijfel Return to Homs van de Syrische filmmaker Talal Derki. Dit intieme portret van een groep Syrische revolutionairen werd als eerste door het fonds ondersteunde film in de IDFA-geschiedenis geselecteerd als openingsfilm van het festival. Zowel het project zelf als producent Orwa Nyrabia hebben een lange geschiedenis met het fonds. Nyrabia was in 2007 voor het eerst op IDFA, als producent van de door het IBF ondersteunde film Dolls – A Woman from Damascus, geregisseerd door zijn partner Diana El Jeiroudi. Sindsdien was het fonds betrokken bij de initiatieven die het stel ondernam om de documentaire-industrie in Syrië en omliggende landen van de grond te krijgen, van het festival DOX BOX tot de workshop Baladi (‘mijn land’), die zij kort na het uitbreken van de revolutie organiseerden. “Ons doel is altijd geweest om platforms te creëren waarmee filmmakers uit onze regio het isolement waarin ze leven kunnen doorbreken”, vertelt Nyrabia.
Kerncijfers
Aanvragen 680 Geselecteerde projecten 33 Herkomst 24 verschillende landen Totale steun € 397.865 Gerealiseerde projecten op IDFA 11 Dat gebeurde tijdens de Baladi-workshop bijvoorbeeld door de deelnemende makers, waaronder ook Talal Derki met zijn plan voor Return to Homs, naar IDFA te laten komen, waar ze in gesprek gingen met filmmakers en andere professionals. “We wilden deze makers wat afstand gunnen van hun dagelijkse ellende”, legt Nyrabia uit. “De realiteit in Syrië vereist urgentie en activisme, waardoor makers moeilijk de afstand van hun materiaal kunnen nemen die nodig is voor cinema. Dat is ook wat Talal zocht bij Baladi. Hij kwam binnen met vijf minuten materiaal uit Homs, en het was voor ons direct duidelijk dat hij iets te pakken had. Zijn hoofdpersonen Basset en Osama zijn twee gewone jonge mannen, en hun verhaal is dat van velen.”
31
32
International Documentary Film Festival Amsterdam
Financiën
Financiën Positief resultaat De totale inkomsten in 2013 bedroegen € 4.722.852. De instandhoudingsubsidies van het Ministerie van OCW en de Gemeente Amsterdam bedroegen samen € 1.328.741. De publieksinkomsten zijn wederom gestegen. Dit jaar bedroegen de publieksinkomsten uit kaartverkoop € 1.277.283 tegen € 1.076.423 in 2012. De overige inkomsten zijn verkregen uit (incidentele) subsidies, sponsoring, fondsen werving en donaties. Het 26ste IDFA is met een positief resultaat afgesloten. Na toevoeging aan de bestemmingsfonds OCW en de bestemmingsreserves voor de IDFAcademy Summer School en de herbouw van de kantoorapplicatie resteert hiervan € 35.124. Dit bedrag is toegevoegd aan de Algemene Reserve. Deze groeit daarmee aan tot € 167.092. Deze reserve is voor IDFA van cruciaal belang om de continuïteit van het festival te kunnen waarborgen.
Bezoeken Ten opzichte van 2012 steeg het aantal bezoeken van 208.169 tot 234.503. IDFA had de gehele festivalperiode beschikking over 18 bioscoopzalen gevestigd in Pathé Tuschinski, Pathé de Munt, Eye, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, het DeLaMar Theater en de Melkweg. Daarnaast vonden satellietprogramma’s plaats in Het Ketelhuis, De Kleine Komedie, Toomler, Het Compagnietheater, Podium Mozaïek, het Bijlmer Parktheater, ForumImages (Groningen) en Lux Nijmegen. Gedurende het festival werden in 1.432 voorstellingen 293 verschillende titels vertoond. Het totaal aantal bezoeken aan filmvoorstellingen bedroeg 207.086 tegen 182.319 in 2012. Onder deze filmvoorstellingen waren er 241 voorstellingen die onderdeel uitmaakten van het Scholierenprogramma, waar 11.858 leerlingen van het primair en voortgezet onderwijs aan deelnemen (12.210 in 2012). In de Docs for Sale-markt werden 457 nieuwe films gelanceerd. Bij IDFA Forum werden 52 nieuwe filmprojecten gepitched. Docs for Sale en IDFA Forum leverden respectievelijk 21.206 en 1.581 bezoeken op. Behalve filmvertoningen presenteerde IDFA verschillende nevenactiviteiten, die g ezamenlijk 27.417 bezoeken genereerden. Het gaat hier om evenementen voor young professionals in IDFAcademy als ook industry meetings en netwerkbijeenkomsten voor gevestigde filmmakers. Een versie van de jaarrekening is te vinden op www.idfa.nl
Jaarverslag 2013
33
Sponsoring en fondsenwerving
IDFA weet zich al vele jaren gesteund door trouwe festivalpartners, fondsen, Club IDFA leden, vrienden en dikke vrienden. Zonder deze steun zou het festival niet in deze omvang kunnen plaatsvinden. Tegelijkertijd maakt het duidelijk dat IDFA een breed draag vlak heeft, zowel onder publiek als in het bedrijfsleven. Hoofdpartners In 2013 verwelkomde IDFA een nieuwe hoofdpartner: de BankGiro Loterij. De samenwerking met de loterij, die in 2012 voor het eerst partner was, werd geïntensiveerd. Net als in 2012 verbond de loterij zich aan de Publieksprijs van IDFA. Speciaal voor deelnemers van de loterij werd een IDFA-arrangement samengesteld, dat via de loterij te winnen was. De VPRO, sinds jaar en dag hoofdpartner van IDFA, verbond zijn naam aan de prijs voor de beste lange documentaire. Voor leden organiseerde de omroep twee exclusieve documentairedagen. Daarnaast werd een zevental vertoningen met uitgebreide nagesprekken door VPRO-sprekers georganiseerd. In De Kleine Komedie presenteerden IDFA en de VPRO voor het eerst drie talkshows rondom documentaire en literatuur. Voorafgaand aan het festival verscheen er een
34
speciale IDFA-bijlage in de VPRO-gids en tijdens het festival werden er drie themaprogramma’s van de VPRO op televisie uitgezonden. Samen met hoofdpartner Oxfam Novib presenteerde IDFA dit jaar opnieuw de Oxfam Novib Selectie. Bij deze drie voorstellingen, over thema’s waar Oxfam Novib zich voor inzet, werden uitgebreide nagesprekken gehouden met de filmmakers en experts, allemaal gepresenteerd door Isolde Hallensleben. Uit de drie geselecteerde films koos het publiek Light Fly, Fly High als winnaar van de Oxfam Global Justice Award. De Volkskrant verspreidde als mediahoofdpartner IDFA’s programmamagazine van het festival via de krant en besteedde in de krant, online en via social media veel aandacht aan IDFA. Voor lezers van de krant werd opnieuw de Volkskrant IDFA-dag georganiseerd. IDFA kondigt het gehele jaar verschillende festivalactiviteiten aan in de Volkskrant.
Partners Beeld en Geluid was voor het tweede jaar op rij partner van IDFA en presenteerde Niek Koppen als Documentairemaker in Focus. Daarnaast presenteerde Beeld en Geluid het programma Treasures met daarin vier gerestaureerde films die ooit voor een Oscar© genomineerd zijn of zelfs een Oscar© gewonnen hebben. Private
bank Insinger de Beaufort organiseerde in 2013 voor de vijfde keer een speciale Insinger de Beaufort-dag, die wederom kon rekenen op grote belangstelling van de cliënten van de bank. De Publieke Omroep zond tijdens het festival opnieuw een uitgebreide IDFA-programmering uit op Nederland 2 en organiseerde een bijeenkomst voor Nederlandse documentaire professionals op het festival. Vrij Nederland was mediapartner van IDFA en organiseerde traditiegetrouw de Vrij Nederland Dag voor lezers. Daarnaast hebben Vrij Nederland-journalisten drie Extended Q&A’s geleid. De NTR verbond haar naam aan de prijs voor de winnaar van de IDFA Competition for Mid-Length Documentary. firestarters by Vodafone verbond zich als nieuwe partner aan de IDFA DocLab Competitie en de bijzondere installatie The Emotional Arcade. In Al Jazeera en Gaiam TV vond IDFA in 2013 twee nieuwe internationale partners voor het festival. Booking.com was voor het tweede jaar partner van IDFA en bood zijn personeel de gelegenheid speciale festivalvoorstellingen te bezoeken. FedEx was evenals voorgaande jaren IDFA’s partner op het gebied van filmtransport. Movies that Matter organiseerde drie voorstellingen met verdiepende nagesprekken. Facilitair werkte IDFA samen met Pathé, Filmtechniek en Beamsystems. Tot slot weet IDFA zich gesteund door een groot aantal donateurs en suppliers.
International Documentary Film Festival Amsterdam
Sponsoring en fondsenwerving Decaan Frank Miedema: ‘De wetenschap pompt studies op tot ze heel wat lijken’ p3 donderdag 7 november 2013
volkskrant.nl
DE VOLKSKRANT BV JACOB BONTIUSPLAATS 9, POSTBUS 1002, 1000 BA, AMSTERDAM REDACTIE@VOLKSKRANT.NL TEL.: REDACTIE 020-562 9222 KLANTENSERVICE 088-056 1561 BEZORGING 088-056 1555
IDFA 2013 24 documentaires die u niet mag missen Minister Taubira, de ideale boksbal van rechts Frankrijk plus: het complete programma tips van de filmredactie v6-7
bewindsvrouw waarschuwt voor racisme p5
Ondanks steeds onzeker wordende economische voordelen De in 2011 gelanceerde Dikke Vrienden Club telt Club IDFA
co-financieringmarkt IDFA Forum, het trainingsmomenteel 55 leden. Deze documentaireliefDertien leden uit het Amsterdamse bedrijfsprogramma IDFAcademy en de World Doculeven waren in 2013 aangesloten bij Club IDFA. hebbers worden het hele jaar door uitgenodigd mentary Exchange, een samenwerking tussen Voor leden werden twee exclusieve preview voor bijzondere evenementen en genieten documentairemarkt Docs for Sale, het IDFA voorstellingen georganiseerd door het jaar tijdens het festival een aantal privileges. Om de Bertha Fund, de Doc Shop van het Canadese heen. Tijdens het festival is het speciale Club Dikke Vrienden te helpen een keuze uit het fescollega-festival Hot Docs, het Busan InternaNederland, Italië en Noorwegen te- Pentagon daarom 168 bedrijven uit die Eerder in het debat zei PvdA’ster EijMartin, het bedrijf waarmee NederVan onze verslaggevers de hegemonie Martin intentieverklaring sink woensdag de Kamer dat wat kenden landleden afspraken heeft gemaakt. BovenRobert Jan Hoedeman waar IDFAGiebels, Diner georganiseerd met eigen tivalprogramma te in maken organiseert IDFAeerder een een tional Film Festival in Korea van en Lockheed het Durban dien heeft Nederland volgens het kabi- haar partij betreft ‘het licht op oranje’ met de VS waarin staat dat elk land een moeten doorbreken. Dat waren overrelaties aanwezig waren. Daarnaast hebbenop twee landen speciaal diner festivaldirecteur Derks International Festival in Zuid-Afrika. Het wegend Amerikaanse bedrijven. Twee deel van het onderhoud voor zijn reke-Film voorwaar die aanschaf. De toezeggin- Ally net een achterstand die staat den haag De PvdA is definitief kwamen uitIDFA’s Nederland. ministehetprogramma kabinet waren later vol- ning neemt. Het Amerikaanse zich ook hebben on- gen voorstander geworden vanmet de eigen verschillende leden relaties eengemeld of voor het vertelt overvanhet en verschillende VSBfonds ondersteunde Cross-Over doende. Dat gold ook voor de militair- rie van Defensie vreest echter dat de derhoud, Noorwegen en Italië. aanschaf van de JSF na een moeimeer uit het festivalprogramma laat zien.van de JSF, de kosten voor het JSF-onderhoud programmering in samenwerking met de te hoog ‘Wij moeten een tussensprintfilmfragmenten inzet- technische capaciteiten zame wegvoorstellingen van tien jaar wisselende ten’, zei minister Kamp van Economi- geluidsoverlast, de gegarandeerde be- uitpakken, doordat bouwer Lockheed pagina 10, 11 standpunten. ‘Het stoplicht mag bezocht, gekoppeld aan een exclusieve borrel. Melkweg, De Kleine Komedie en Toomler. Het sche Zaken woensdag in een Kamerde- schikbaarheid van vier toestellen voor Martin daar feitelijk het monopolie op PvdA’ster Angelien Eijsink,‘wendop groen, we nemen een positief het Cultuurfonds internationale missies dus ook over heeft. Een jaar geleden bat over de aanschaf van de opvolger besluit’, PvdA-Kamerlid Angebaarder dan de JSF’ Club zei IDFA wordt bijgestaan door een Raad van Prinsnodigde Bernhard ondersteunde het Subsidiënten en en fondsen van de F-16. De PvdA wil van het kabi- de werkgelegenheidseffecten die de JSF lien Eijsink woensdagavond laat. Advies met leden uit het bedrijfsleven. programma Based on the Same Story. Stichting structureel gesubsidieerd door het zal hebben. net de garantieDe datburNederland IDFA de on- wordt Dievan effecten worden steeds schimderhoudsklus krijgt. Kamp wil die gaZijgemeester vindt dat het kabinet voldoende ga- Eberhard Democratie en Media verleende een bijdrage Ministerie OCW en de Gemeente Amvan Amsterdam, van der Advertentie ranties geeft naar aanleiding van de rantie niet geven. ‘Zo werkt het in de miger. De Algemene Rekenkamer wees € 1,80 Zuidoost Azië. Met de Kamer deze week in een brief op ‘reechte wereld niet. Maar wij denken voorwaarden die de PvdA eerder stelde. voor het focusprogramma Laan, is ambassadeur van Club IDFA. sterdam. Daarnaast ontving IDFA bijdragen Jaargang 92 Ook op het terrein van de werkgelegen- goede mogelijkheden te hebben het cente denkbeelden’ van het JSF Prohet Nederlands Filmfonds werd samengevan verschillende fondsen en subsidiënten. 64 pagina’s motoronderhoud en de logistiek te gram Office (JPO) over het onderhoud. heid. Nummer 27218 onderdeel van het Amerikaanse mi- IDFA met mogen doen.’ Juist op dat terreinVrienden worden de eerder Het SNSDitReaal Fonds ondersteunde (Dikke) van IDFA werkt om de kennis van het internationaal De afgelopen jaren zijn werkgele- nisterie van Defensie is de invloedrijke aangekondigde economische voorde€ 2,70 voor publieksprogrammering. coproduceren enBelgië van transmedia en interactive voelt zich zeer gesteund door en een spil in alles watde te maken heeft met het de grote voordelen voor een de Ne-bijdrage lenIDFA die Nederland zou hebben van de genheid Duitsland € 3,15 aanschaf van het JSF-gevechtsvliegtuig derlandse luchtvaartindustrie als pij- JSF-programma. Die nieuwe inzichten Frankrijk € 3,15 vfonds verleende Het Mediafonds maakte de IDFA-Mediafonds storytelling te vergroten. Het groep loyale fans van het festival. In 2013 hebsteeds onzekerder. Vooral twijfelachtig lers onder het aanschafbesluit steeds van het JPO kunnen, zo schrijft de ReLuxemburg € 2,70 kenkamer, de meer gaan wankelen. is de Nederlandse rol bij het nieuwe lucratieve Vrienden Oostenrijk € 3,15 Workshop en degevolgen Kids &hebben Docs ‘voor Workshop mede een bijdrage voor het programma rond WOI. ben zich ruim 700 aan IDFA Het kabinet onderhoud van de straaljager. Het Rutte II spreekt dan ook liever over de mate van inschakeling van de indumogelijk en ondersteunde de IDFA Media Talks In samenwerking met het Green Film Making verbonden. Het totale aantal Vrienden van IDFA Amerikaanse ministerie van Defensie militair-strategische kwaliteiten. Het strie van de partnerlanden, en dus Nederland,van bij dit onderhoud, en daar37 toestellen aanschaffen wilisdeze klus ter waarde van 12 totnaar 17 kabinet en de komst internetpionier Jonathan Harris. Project werd het Green Screen programma en daarmee uitgegroeid 2.500.wil Vrienden mee voor de werkgelegenheid’. miljard euro weghalen bij Lockheed voor 4,5 miljard euro. Ammodo ondersteunde de speciale onderdelen de speciale Groene Dag tijdens IDFA georganikonden als eerste kaarten bestellen en werden van Paradocs: de expositie en het zaalprogramtijdens het festival uitgenodigd voor de speciale seerd. Het Britse WorldView gaf een bijdrage Vriendenvoorstelling voor de organisatie van de IDFA WorldView ma vanAdvertenties Barbara Visser, de samenwerking met Voetnoot Doodstrafen aansluitend het VrienSummer School. In samenwerking met de het Stedelijk Museum en de samenwerking met dendiner, een nieuw initiatief. In april konden et proces tegen Morsi, de miliebezoek ziet het anders: ‘Het is Brakke Grond is het Interactive Reality programhet Amsterdam Art Weekend. Met steun van Vrienden exclusief naar de besloten preview voormalige en democra- goed dat de Moslimbroederschap tisch gekozen Egyptivoorstelling van Dirty Wars. verboden is, Morsi is maffia. ZijnStichting Dioraphte is IDFA.tv verder ontwikma georganiseerd dat werd ondersteund door kinderen hebben Amerikaanse sche president, is verhet Amsterdams Fonds voor de Kunst en het keld en werd de prijs voor de beste Nederlandse paspoorten, hij speelde onder een daagd tot 8 januari. Morsi weigert hoedje met Obama.’ de rechtbank te erkennen, waarStimuleringsfonds Creatieve Industrie. documentaire uitgereikt. Het Europese MEDIA ‘Maar u hebt op hem gestemd’, door hij ook nog wegens justitiële programma ondersteunde drie onderdelen: de zei ik. belediging terecht kan staan.
PvdA akkoord met aanschaf JSF
H
Ik heb de coup van 3 juli van dit jaar als een contrarevolutie beschouwd, wat je ook van de Moslimbroederschap mag vinden. Jaarverslag 2013 die al dertig Maar een Egyptenaar jaar in Duitsland woont, die op Morsi heeft gestemd, en die recen-
‘Zeker’, antwoordde de Egyptenaar, ‘want ik vond hem toen beter dan de rest. Al snel bleek wie Morsi werkelijk was. Hij was veel erger dan Mubarak. Morsi zal wel niet de doodstraf krijgen om onrust te voorkomen.’
35
Organisatie IDFA Bestuur Voorzitter Derk Sauer Penningmeester Ruud Esser (tot juli) , Anton Kramer (vanaf november) Bestuursleden Sonja Barend, Nick Fraser (tot november), Jacqueline Gerritsma, Arend Jan Heerma van Voss, Amir Labaki (tot november), Marischka Leenaers, Iikka Vehkalahti (tot november) Adviesraad Jan Rofekamp, Jess Search, Diane Weyermann (allen vanaf november) IDFA Bertha Fund Bestuur Voorzitter Walter Etty Bestuursleden Arend Jan Heerma van Voss (tot december), Adrienne van Heteren (vanaf december), Jan Hoekema, Marischka Leenaers (vanaf december), Lauge Nielsen (tot april), Marijn Wiersma (vanaf april) Directeur Ally Derks Zakelijk directeur Cees van ’t Hullenaar Hoofd Industry Office Adriek van Nieuwenhuijzen Hoofd productie / ICT Dirk Blikkendaal Secretariaat Office manager Hanneke Heeremans Assistenten Marloes den Hoed, Silvie van Oost Programma-afdeling Coördinator Martijn te Pas Medewerkers Joost Daamen, Jasper Hokken, Raul Niño Zambrano, Caspar Sonnen Assistenten Sterre de Jong, Jonna Platje, Rosemarie Strengholt Research & Development Laura van Halsema Gastprogrammeurs Rithy Panh (Top 10), Barbara Visser (The Making of Movies) Programmabijdragen Edwin van Andel, David Barnouw, Jan Pieter Ekker, Adriana Gonzalez Hulshof, Bert Hogenkamp, Is Hoogland, Jannie Langbroek, Bart Rutten, Meike Statema Programma-adviseurs Kees Brienen, Peter van Bueren, Jan Pieter Ekker, Mariska Graveland, Wessel van der Hammen, Ingrid
36
Harms, Jannie Langbroek, Ot Louw, Andrea Manneke, Rada Sesic, David Teigeler, Frans Westra, Peter Wintonick IDFA Media Talks Coördinator Andrea Manneke, Team Maaike Boersma, Franka van Hengel, Peter Wintonick Communicatie Coördinator Cathalijne de Wilde Assistenten communicatie Roos Barneveld, Karin Flierman Pers & publiciteit Laura van Halsema Assistent pers Eva van Barneveld IDFA Online Liselotte Brand, Joost Broeren, Cindy Hoetmer Cataloguscoördinator Joost Broeren Vormgeving Sjoukje van Gool, Gerald Zevenboom IDFA poster Cape Rock IDFA logo ontwerp Jan Bons, Jeroen Bons IDFA trailer en leader Cape Rock IDFA Dagkrant Nederlandse redactie Olga van Ditzhuijzen, KEES Driessen, Paul van de Graaf, Sasja Koetsier, Maricke Nieuwdorp, Ronald Rovers, Nicole Santé Engelse redactie Mark Baker, Nick Cunningham, Melanie Goodfellow, Geoffrey Macnab Fotografie Bram Belloni, Nichon Glerum, Felix Kalkman, Nadine Maas, Corinne de Korver, Michiel Landeweerd Illustratie BAFA, Floris Kloet Vormgeving Laurenz van Gaalen, Sjoukje van Gool, Gerald Zevenboom Online dagkrant Joost Broeren, Marjanne de Haan Nieuwe media Coördinator Caspar Sonnen Producent IDFA.tv Jasper Hokken Producent IDFA Doclab Fleur Welter Website DocLab Upian
ICT Coördinator Nathalie Scholten Applicatiebeheerder Ilja Loonstijn Systeembeheer & Audiovisueel Jason Langdon Assistent Willy Bakker IDFA website 3PO Sponsoring & Fondsenwerving Coördinator Marthe Jongmans Medewerker Elisabeth van Overloop Assistent Myrthe van der Vlis Financiën Administrateur Clarissa Riemersma Educatie Coördinator Meike Statema Producent Marije Veenstra Assistent Jantine Heida IDFA-Mediafonds Workshop Tom Fassaert, Menna Laura Meijer Producent IDFA-Mediafonds Workshop Eva Laurillard Kids & Docs Workshop Coco Schrijber IDFA Forum Coördinator Yorinde Segal / Malka Jonas (a.i.) Producenten Charlotte Reekers, Dewi Staal, Liselot Verbrugge Docs for Sale Coördinator Laurien ten Houten / Rudolf Kats (a.i.) Producenten Maire Haverkort Locatieproducent Fred de Haas Consultants Jannie Langbroek, Marijke Rawie Producent Industry Panels & Delegaties Stien Meesters Producent Delegate Guide Pieter-Jan van Damme IDFAcademy Coördinator Meike Statema Producent Eva Laurillard Assistent Maartje van Merwijk Gastenservice Coördinator Dymme Plomp Medewerkers David Leenders, Duygu Özer de Kruif, Hanna Mattes Assistent Evelien Frenkel Car Service Caspar van der Lecq
IDFA Bertha Fund Directeur Ally Derks Fund Manager Isabel Arrate Fernandez Producenten Malka Jonas, Mélanie de Vocht Selectiecommissie 2013 Isabel Arrate Fernandez, Don Edkins, Adriek van Nieuwenhuijzen, Orwa Nyrabia, Rebecca Lichtenfeld, Jan Rofekamp, Peter Wintonick Commissie voorselectie 2013 Neil Brandt, Carmen Cobos, Joost Daamen, Laura van Halsema, Laurien ten Houten, Raul Niño Zambrano, Martijn te Pas, Denis Vaslin, Mélanie de Vocht Productie Coördinator Annabet Langkamp Producent Lisanne van Wijk Locatieproducent Misja Starink Producent speciale evenementen Roos Dickhout Producent audiovisueel Jermain Lo Locatiemanager Pathé Cinema’s Julie Perrenoud Coördinator A-team Matthijs Rietveld Aankleding Maurice Potemans Vrijwilligers Coördinator Hidde Bisschop Assistent Carlijn Ros Kassa Coördinatie Annekoos Logtenberg, Marco Oudewortel Festival Tickets Marie-Louise Calame, Mark Stegweg Active Tickets Bob van der Meer Techniek en projectie Supervisie Rembrandt Boswijk, Frank van der Horst Filmtechniek BV Martin van Broekhoven, Dick Moesker Filmcontrole Polona Kuzman, Kathinka Verhoeven Coördinator BankGiro Loterij IDFA Audience Award Rachid Coldenhoff Jury coördinator Rada Sesic Jury assistenten Una Kreso, David Teigeler, Randy Vermeulen, Hanna Volbeda, Rafaella Wang
International Documentary Film Festival Amsterdam
Partners van IDFA Hoofdpartners
Partners
Subsidiënten & fondsen
M U N D U S
IDFA’s publieksprogrammering wordt mogelijk gemaakt door
IDFA-Mediafonds Workshop / Kids & Docs Workshop / IDFA Media Talks worden mogelijk gemaakt door
IDFA Forum wordt ondersteund door
IDFA Bertha Fund wordt ondersteund door
M U N D U S
Club IDFA
Donateurs
Suppliers
Festival Trailer
ABN AMRO Bank NV, Anthos, De Breij Evers Boon, De Nederlandsche Bank, DTZ Zadelhoff, Houthoff Buruma, JBR, Jean Mineur Mediavision, M.N. Léons BV, PwC, Rabobank Amsterdam, Rotaform Document Services, TBWA\NEBOKO
Ambassade de France aux Pays-Bas, ASEF, AVRO, De Gijselaar-Hintzenfonds, EYE International, Goethe Institut, HUMAN, IKON, NCRV, NPO/RNW Sales, P.W. Janssen’s Friesche Stichting, Rabobank Amsterdam, Stichting Elise Mathilde Fonds, Stichting Rotarkids CCJA, VEVAM
3PO, Arti et Amicitiae, Art Support BV Theaterproductiebureau, Bijlmer Parktheater, Brasserie Harkema, Brasserie Schiller, Café Schiller, De Kleine Komedie, De Kroon, DeLaMar Theater, EYE Film Instituut, FestivalTickets, Het Compagnietheater, Het Ketelhuis, Lichtwerk, MacBike, Melkweg, MeneM Systemen/Datasein, Nedcipro-NCP Holland, NH Caransa, Pinguinradio, Podium Mozaïek, Rex, Toomler, VBVB Cultuurautomatisering, Video dock, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond
Cape Rock, Jean Mineur Mediavision
Jaarverslag 2013
IDFA bedankt alle Vrienden van het festival.
37
Fotobijschriften P5 filmstills Aim High in Creation, Alphabet, Ana Ana, Monk with a Camera, White Soldier P6 Prijsuitreiking P7 Gilbert Kolff en Joanathan Harris achter de schermen bij DocLab Live P8-9 filmstills The Ghosts in Our Machine, Stream of Love, Everyday Rebellion, Manhunt, Ukraine Is Not a Brothel P10 Ally Derks spreekt over Peter Wintonick tijdens de opening van IDFA P11 Publiek aan het woord tijdens zaalgesprek; Extended Q&A Alphabet met regisseur Erwin Wagenhofer; Lunch-drone tijdens Interactive Reality Conference; Masterclass Rithy Panh P12 Jong publiek bij IDFA Junior P13 boven: Jong publiek op IDFA; onder, v.l.n.r.: IDFA Youth; Coolpolitics Talk; de DOC U jury tijdens de prijsuitreiking P14 Een volle zaal in Tuschinski P15 IDFA in het Amsterdamse straatbeeld en in Pathé de Munt P16 IDFA op het Rembrandtplein P17 Publiek met IDFA’s programma-magazine P18 De IDFA-poster in de Amsterdamse straten P19 De laatste van de vijf IDFA Specials P20-21 Dirty Wars, Searching for Sugar Man P22-23 per rij, v.l.n.r.: lezing Hans Aarsman, presentatie Jonathan Harris op Interactive Reality Conference (2x), hoofdpersonen bij première Levende klederdracht, documentaire-rondleiding in het Stedelijk Museum; Chip Tune Party in Melkweg, kanonssaluut ter ere van programma The First World War: The First War on Screen, Douwe Bob bij de première van Douwe Bob: Son of a Fool; Aandacht voor Peter Wintonick tijdens opening IDFA, Heddy Honigmann ontvangt Living Legend Award, optreden Macarena Paz Trio, Minister Jet Bussemaker bij opening IDFA, Emotional Arcade; Publiek, vertoning van Holland Neutraal, de leger- en vlootfilm met live begeleiding door de Koninklijke Mariniersband, publiek P24-25 Central Pitch tijdens IDFA Forum (5x) P26 informele meetings tijdens Docs for Sale, Fred de Haas en Ally Derks P27 met de klok mee: Industry Talk ‘The Future of Outreach and Engagement’, Keytalk Nick Fraser, Breakfast Talk P28-29 workshop tijdens IDFAcademy, deelnemers van de IDFA WorldView Summer School, lezing Hubert Sauper tijdens IDFAcademy P30 filmstill My Name Is Salt, regisseur Farida Pacha P31 filmstill Return to Homs P33 Publiek met IDFA-tickets in Pathé Tuschinski P34 Club IDFA Diner P35 VPRO nagesprek bij In the Wake of Stalin met regisseur Thomas Johnson en presentator Jelle Brandt Corstius, regisseur Susann Østigaard ontvangt de Oxfam Global Justice Award P36 filmstill The Crash Reel
Colofon Redactie Joost Broeren Productie Cathalijne de Wilde Fotografie Bram Belloni, Nichon Glerum, Felix Kalkman, Michiel Landeweerd, Nadine Maas Vormgeving Sjoukje van Gool International Documentary Film Festival Amsterdam Frederiksplein 52 | 1017 XN Amsterdam T 020 627 33 29 | F 020 638 53 88 info@idfa.nl | www.idfa.nl
38
International Documentary Film Festival Amsterdam
“ Ik vind het elk jaar fantastisch. Wat de documentairemakers neerzetten is ongelofelijk.”
“ Volgend jaar neem ik vrij, om nog meer te zien en te beleven.” “ Ik vind het iedere keer weer een machtig evenement. Daarom ben ik Vriend geworden.”
“ IDFA is mind-blowing!”
“ Heb genoten van de diversiteit van de onderwerpen, de actualiteit en talent van de filmmakers.”
“ Ik vond het een heerlijke dag en vind IDFA een aanvulling op ieders leven!” “ Super aardige vrijwilligers!” Publieksonderzoek 2013