Reclamespot ‘Red het leven van Firdaoussi’ niet in strijd met gedragscode Partos Een uitgebreide reflectie door IDleaks De reclamespot van Save the Children ‘Red het leven van Firdaoussi’, waarin een stereotype beeld van een arm en hongerig Afrikaans kind te zien is, is niet in strijd met de gedragscode van Partos. Dat concludeert de externe klachtencommissie van Partos. Gemeten langs de richtlijnen van deze code, toont deze reclame voldoende respect voor de menselijke waardigheid van de ‘begunstigde’ en wordt ook de ‘gever’ voldoende geïnformeerd. Wij hadden gehoopt op een andere uitkomst, maar steunen de oproep van de klachtencommissie aan de leden van Partos om de discussie over beeldvorming en stereotypering aan te blijven gaan. Wij willen van het huidige momentum gebruik maken om met deze reflectie wat dieper op de tot nu toe gebruikte argumenten in te gaan, enkele nieuwe argumenten ter overweging mee te geven, een aantal kritische vragen te stellen en waar mogelijk enkele suggesties te doen. Van medio december 2013 tot eind januari 2014 zal Vice Versa in samenwerking met Wilde Ganzen uitgebreid aandacht besteden aan het thema beeldvorming op de website van Vice Versa. Wij nodigen iedereen uit om aan deze open online discussie deel te nemen: directeuren, programmamedewerkers, communicatiespecialisten en fondsenwervers. Wij willen er daarnaast voor pleiten dat deze discussie op basis van feiten en steekhoudende argumenten gevoerd wordt, elkaar de ruimte gegund wordt om kritische vragen te stellen en vooral ook om met concrete suggesties te komen. Wij willen daar met deze reflectie een eerste bijdrage aan leveren.
Waar ligt de grens? In onze ogen is de belangrijkste conclusie van de klachtencommissie dat: de huidige formulering in de gedragscode ruimte laat voor interpretatie en geen harde grenzen stelt aan wat de leden van Partos toelaatbaar achten. Met andere woorden, het is onduidelijk waar de grens ligt: hoe ver mag je gaan om geld te werven en wat moet je minimaal laten zien? Vragen die bij ons rijzen zijn: Hoe kun je op basis van een ruim interpreteerbare gedragscode toch een gewogen oordeel vormen? Waar let je dan op? Hoe bepaal je wat wel en wat niet menselijk waardig, ethisch en respectvol is? Een serie lastige vragen waar niet á la minute antwoord op gegeven kan worden. Maar zonder een duidelijke definitie van deze termen en zonder het bepalen van de grenzen van wat toelaatbaar is, kun je in onze ogen eigenlijk niet tot een gewogen oordeel komen. Wij willen ontwikkelingsorganisaties aanmoedigen eens bij onze buurlanden te kijken hoe zij hier mee omgaan. Er bestaan diverse gedragscodes die een stuk gedetailleerder zijn dan de huidige gedragscode van Partos: die van CONCORD bijvoorbeeld, de ‘Europese Partos’ die niet minder dan 1800 ngo’s vertegenwoordigt, maar ook Dochas, de ‘Ierse Partos’. Laat je daarnaast ook op eigen bodem inspireren: IDleaks en Upact hebben via een uitgebreide co-creatie sessie een gezamenlijk manifest opgesteld waarin wij een aantal basisnormen voor zuivere communicatie presenteren. Deze kunnen een hulp zijn bij het nader aanscherpen van de eigen gedragscodes. Daarnaast willen wij ontwikkelingsorganisaties van harte aanmoedigen om de discussie zo breed mogelijk te voeren: betrek ook de internationale gemeenschap (niet beperkt tot de eigen ‘begunstigden’) en het bredere Nederlandse publiek (niet beperkt tot de ‘gevers’) erbij: wat achten zij toelaatbaar, respectvol en menswaardig? Waar ligt de grens? Vragen: Wanneer zijn beelden ‘menswaardig’, ‘ethisch’ en ‘respectvol’ en wanneer niet? Wat zijn de grenzen van wat toelaatbaar is? Maar ook: wat zou je minimaal moeten laten zien om het publiek goed te informeren? Suggesties: 1) Kijk kritisch naar je eigen gedragscode en maak deze zo concreet mogelijk: definieer een duidelijke grens in wat je minimaal moet laten zien en hoe ver je mag gaan om geld te werven; 2) Betrek burgerbewegingen en jongerenorganisaties (zoals IDleaks en Upact) de internationale gemeenschap (niet beperkt tot ‘begunstigden’) en het bredere publiek (niet beperkt tot ‘gevers’) bij de discussie over beeldvorming en 3) Laat je inspireren door de gedragscodes van buurlanden.
1