Anem Occitans - 139 by Institut d'Estudis Occitans

revista trimestrala de l'institut d'estudis occitans

Adieu, paure carnaval !

Entresenhas practicas per la manifestacion

Occitan, qu'es aquò ? Edicion 2012

n° 139 mar/abr/mai de 2012 4€ issn 2105-620X

ENSENHADOR Editorial

L’escasença electorala se sarra... - P. Brechet

Actualitats

An agut lo labèl Òc per l’occitan !

Retorn de Somèires, Lo navèth site de l’Ostau Occitan - IEO 33

Adiu a las Valadas ?, 2012 : Baía e Bèa

Carnaval es mòrt, visca lo Carnaval !

Imatges dels Carnavals d’uèi e del temps passat

Projèctes

Alvernhe, Barbonés, Velai : un vam nòu

p 9-10

Los novèls emplegats de la ret IEO

p 10

Dorsièr

Entresenhas practicas per la manifestacion

p 11-13

Seccions

Lo Servici d’Emplec a France Bleu Toulouse, Candidaturas au Conselh d’Administracion a l’escasença de l’Amassada Generau 2012

Projèctes

Musica en bovina

p 14 p 15-17

Las novetats de l’edicion 2012 de l’Occitan qu’es aquò ?

p 17

Disques e filmes

Du Bartàs sortís “Es contra ta pèl”, Tousis en Òc : la lenga aus pòts, Eths Segaires

p 18

Libres

Gramatica e conjugason : una reedicion e una novetat, Edicion occitana : complement del dorsièr d’Anem Occitans

p 19-20

Tribuna Liura

Lo bandit, Colera : 1956-2012

p 21-22

An obrat per aqueste n°139 : Pèire Brechet, Felip Carcassés, Micheu Chapduelh, Geraud Delbès, Laurenç Gòsset, Lisa Gròs, Joan-Miquèu Lhubac, Cristian Omelhièr, Claudina Paul, Rosella Pellerino, Marçau d’Oliu. Crèdits foto : © Carnaval Pantalonada, cobèrta. Concepcion grafica de la tampa : MT Trace

Anem Occitans! es una revista trimestrala de l’Institut d’Estudis Occitans, 11 carrièra Malcosinat, 31000 Tolosa - 05 34 44 97 11 direccion@ieo-oc.org / www.ieo-oc.org Depaus legal : 1èr trimèstre 2012

Venètz sòcis de l'Institut d'Estudis Occitans ! Nom, petit nom : …………………………………………………….……………………………………….. Adreça :……………………………………………………………...………………………………………… CP : ………... Vila : ………………………………… Corrièl: ...……………………………………………..  Vòli prene l'adesion per l'annada (recebrai la revista)  30 € - individual  12 € - estudiant e caumaire  38 € - cople e associacion  M'aboni a la revista Anem ! Occitans !  4 n° l'an : 15 €  20€ fòra Estat francés (virament obligatòri, ref. bancàrias : CEMP 13135 00080 08106194919 56)  Abonament de sosten : a comptar de 25 €.  Vòli far un don de .......... € l'IEO es reconegut d'utilitat publica : lo vòstre don es deductible dels impòstes. Per exemple, s’avètz un revengut impausable de 1000€, podètz faire un don d'un montant de 20% maximum siá 200€. Auretz alara una reduccion d'impòstes de 66% de vòstre don siá 120€ de reduccion d'impòstes.

mandi un chèc de ...... € a IEO federal, 11 carrièra Malcosinat 31000 Tolosa Aquesta revista es publicada amb las ajudas de:

n°139 —

EDITORIAL L’escasença electorala se sarra... E totjorn ren au nivèu legislatiu qu’assegura un estatut a l’occitan ! Crèson nos faire pitar quand nos cantan la sansonha bèn conoissuda qu’ambe la reglamentacion existenta se pòt ja tot faire. Ara, lei causas son claras, que siegue la ratification de la Carta dei lengas regionalas e minorisadas ò una lèi, una revision de la Constitucion es necessària. D’autant mai que nosautres, sus lo terren, dins la vida vidanta, vesèm au contrari que la situacion se degalha totjorn que mai. L’estat francés refusa de lònga la diversitat culturala e lingüistica: fau batalhar dins l’ensenhament public per simplament mantenir çò que fonciona, lei classas bilingüas trason mau, leis escòlas immersivas an de dificultats, lei diplòms e lei filieras son menaçadas.

França ignòra la Declaration universala de l'UNESCO sus la diversitat culturala e denega lei drechs culturaus umans fondamentaus. Lei temps de dificultat economica son sovent liberticides e gara se sabèm pas impausar la presa en còmpte dei lengas de França. Lo besonh de reformacion dei sistèmas de produccion e d’escambi, la necessitat d’un desvolopament sostenible renovèlan la vision dei societats tradicionalas. La diversitat culturala, la transmission dei valors e dei conoissenças son un capitau de ressorsas per inventar lo futur. La crisi deu pas servir, un còp de mai d’escampa per escobar la question dei lengas e dei culturas regionalas dins la societat francesa, l’occitan deu èstre present dins la campanha presidenciala per mai de democracia.

Avisem-se que faire prendre consciéncia de la necessitat d'una politica en favor de l'occitan es tanben de la responsabilitat de cadun... de nòstra responsabilitat! Vèn a nosautres de faire pròva d'audàcia dins nòstrei revindicacions. Nos fau pesar coma ciutadans, coma movement sociau e coma electors... per exigir d'actes concrèts e pas simpletament de paraulas sensa seguiment. Per aquò faire, per se faire entendre avèm l’instrument: "Anem Òc! Per la lenga occitana!" Rendetz-vos au 31 de març a Tolosa. Ara, retrobem-se, encara mai qu'en 2009, e toteis ensems, a desenaus de milierats, aqueste jorn d'aquí, fasèm-se ausir ! "Anem Òc! Per la lenga occitana!" Pèire Brechet, President de l’IEO

Ges d’avançada en matèria de senhalizacion — la lèi es pas estada manco examinada — rèn de novèu per la preséncia de la lenga dins la vida publica. Radio e television se tòrnan centralizar, dins la premsa ren de seriós. Leis arts de l’espectacle son marginalizats per lei produccions parisencas, e par-

lem pas dau drech dei locutors occitanofòns.

L’un dels visuals que circulan sus internet. Gràcias a la mobilizacion occitanista en linha, nòstre messatge se declina en mantuns dessenhs e colors. Sens comptar las derivacions dels autres partenaris regionals, coma los Bretons, los Catalans, Bascs... n°139 —

ACTUALITATS An agut lo labèl Òc per l’occitan !

Mai de 260 estructuras son ara labellizadas. Aquí las darrièras. IEO Lengadòc

Collectiu C²

3, alèia de la Cornuda 87000 Lemòtges 05 55 58 68 06 - 06 81 48 72 08 collectif-c2.com

Las Fargas 19300 Mostièr Ventadura 05 55 93 04 84 ventadour.net

Atrevat coma lo Ludovic Chatenet dins lo collectiu C², lo Franc Chabrelie vos perpausa sos services e conselhs de consultant en semiotica e comunicacion. Nivèl 1 : Aicí l’occitan nos agrada

14, avenguda d'Estienne d'Orves BP 60011 - 34501 Besièrs 04 67 31 18 91 ieo-lengadoc.org

ASPIC

L’associacion vos prepausa una boquinariá / librariá / bibliotèca associativa.

Nòstra associacion òbra per las relacions occitano-catalanas e per la memòria trasfrontalièra (Coserans/Pallars).

Nivèl 1 : L’associacion s’a balhat per devisa lo vers de Bernart de Ventadorn, Daus totas partz sui de joi claus et sens.

05 61 59 16 02 fronteradoc.blogspot.com aspic.salat2@orange.fr

Nivèl 1 : Se compren l'occitan. Lo premièr mot d'acuèlh es en occitan.

Un jornau occitan en Gironda

9 rua Kleber 33800 Bordèu 06 35 92 28 77

49, avenguda delPresident Wilson 87700 Aissa 06 35 92 28 77

1, carrièra de la pòsta 32380 Sent Clar

2, còsta de la hont Barri deu hedàs 64000 Pau 05 59 98 04 90

Nivèl 3 : Aquí se parla, s’ecrís, se legís en occitan

CFPO Lengadòc

Partit Occitan

La formacion a la lenga occitana per cada persona qu’o desire, demercé d’estagis o de corses collectius setmanièrs.

Lo Partit Occitan es present en Occitània dins las luchas economicas e socialas o d’amainatjament del territòri.

Nivèl 3 : La lenga de trabalh i es l’occitan. Site bilingüe.

BP 13 16270 Romasièras 05 61 53 81 02 partitoccitan.org

Spirale

1, carrièra Loís Latrada 19100 Briva la Galharda 09 81 67 95 49

Nivèl 2 : Aicí parlam occitan… e catalan !

Lo Sarmonèir

Coberturas, fustatge, isolacion

7, carrièra Benjamin Franklin 34500 Besièrs 04 67 28 75 36 04 67 28 75 39

Nivèl 3 : Estructura ont l’occitan es bravament emplegat

Caireforc Ventadorn

Patrice Saint Marc

Carrièra picha 32240 Estang en Armanhac 05 62 09 60 79 06 85 20 03 92

Edicion, difusion de libres, CD, DVD d’en pertot (mercats, manifestacions occitanes, eveniments culturals). Corses d’occitan pels adultes.

Spirale es una agéncia d'arquitectura que de contunh cerca de téisser de ligams entre lo bastit e l'istòria del luòc, sa cultura, sos rites socials. Nivèl 1 : Aicí l’occitan nos agrada

Nivèl 3 : Site bilingüe. Comunicats de premsa en occitan. Promocion activa de la lenga.

Ofici de torisme de Briança Ròselha Vos aculhirem en totas sasons !

Plaça del 1èr de mai de 1945 87250 Péira Bufíera 05 55 00 94 33

Nivèl 1: Aicí l’occitan nos agrada

Ofici de torisme de la Val de Vinhana

Les Amis de Perpezac-le-Blanc

L'ofici de torisme de la Val de Vinhana a entreprés un procediment de valorisacion de la cultura occitana dempuèi 2009 dins lo quadre del calendrièr d'animacions del Parc natural regional Peiregòrd-Lemosin, "Lo Tamborinaire".

L'associacion a per mira la promocion del vilatge per la valoracion de son patrimòni, l'organizacion de manifestacions a caractèr cultural, pedagogic o artistic.

Nivèl 1 : Aicí l’occitan nos agrada

Ostal de la comuna 19310 Perpesac lo Blanc jlacormerois@orange.fr

Nivèl 1 : Aicí l’occitan nos agrada

Musèu de l’escòla publica

Bi-bip Produccion

Un musèu original e modèrn que retipa l'istòria de l'Escòla publica en França a travèrs lo quotidian dels pichòts Gascons.

Una estructura associativa (lei 1901) destinada a gerir las activitats de la còla "Double embrouille" (concèrts, seradas, produccion).

Nivèl 1 : Aicí l’occitan nos agrada

7, carrièra Jacques Cartier 33700 Merinhac bibipdiff@gmail.com

Nivèl 1 : Aicí l’occitan nos agrada

La tor deu Borrèu

Le Peilharote

La Tor deu Borrèu qu'ei lo locau politica del movement politic Libertat en Biarn.

Nòstra cosina seguís lo cors de las sasons e vos mèna a l'epòca dels bons plats que nòstre terrador rebofa.

Nivèl 2 : Aicí parlam occitan.

23, carrièra dels blanquièrs Tolosa 31000 05 63 37 55 43

Nivèl 1 : Se compren l’occitan. Escrits en occitan.

n°139 —

ACTUALITATS Retorn de Somèires Lei 20 e 21 de genièr avèm animat tres platèus radiò en direct dei 13enas Trad’Ivernalas de Somèires

Avèm reçauput artistas, dançaires, expausants e musicians. Avèm agut lo plaser de charrar amb Manu Théron de Lo Cor de la Plana, La Péiro Douso dei valadas occitanas d’Italia, Leis Zéoles, Cadavre Exquis, lo duò Brotto-Lopez, La Masca, Pife Cantò...Per lo public, dansaires, organisators o benevòls associatius an evocat sa participacion, parlat francés, occitan, italian, e montrat la diversitat culturala que nos fa. Lei quatre radiòs associativas èran partenarias de Coriandre, l’associacion ligaira d’aquèste fes-

tenal, que nos a tan ben acculhits e qu’a coordonat lei vengudas deis artistas au micrò. Radiò Somèires nos reçaupiá e supervisava leis amassadas de preparacion, menava mai d’un joves animators e un tecnician Radiò Lenga d'Oc fornissiá lo platèu tecnic, de realisators e dos animators occitans - Radiò Escapades veniái amb una tecniciana realisatritz e un animator occitan - Radiò Grille Ouverte plaçava dos animators au micrò (occitan e françès) e un traductor (dau francés vers l'italian). Quanta equipa !

nòstreis ondas e sus la telaranha. Un platèu adobat coma un salon au còr dau festenal, accessible a totei. Plaser dei rescontres e dei sens. Sovetam vivament que leis organisators nos tornaràn faire fisança l’an que ven per la 14ena edicion !

Una cubertura geografica espandida dempuèi Ganjas jusqu'a Uzès en passant per Montpelhièr, Alès, Cevenas bassas, alentorn de Vidorle, Gardonenca mai tanben Concolas au nòrd, e quitament la plana lengadociana e lo litoral d'Eraut. Lo plaser d’ofrir an aquel eveniment de tria un resson sus

Retrobetz lei cronicas radiò de Claudina Paul dins son libre Dichas de l’Estèr Lucada, publicat ais edicions IEO Lengadòc, en venta a l’Ideco e au Caire d’Oc : 4, rue Fernand Pelloutier, 30900 Nîmes, 16 euròs

Au lendeman dei Trad'Ivernalas de Somèires, podretz tornar viure aquèstei moments sus RGO dins l'emission Lo 30 Bolega lo dimars 24 de genièr de 2012 a 10h (redifusada lo dijòus a 14h e lo dimenche a 14h10) o en linha jusqu’au 13.02.2012 sus lo siti de RGO : Claudina Paul

Entresenhas au 04 66 76 19 09

Lo navèth site de l’Ostau Occitan - IEO 33 Sus ostau-occitan.org, trobarètz totas las actualitats de l’Ostau, tau com los axes desvolopats per l’associacion, qu’a per tòca de promover e de deféner l’occitangascon en Gironda.

d’orizon de la creacion culturau en Gironda (e un chic au delai). Pas exaustiu, mes representatiu de mei d’una tendéncia.

- Una pagina Cada Dia : l’occitan es pertot, quitament dens l’economia, quitament sus panèus rotièrs…

Avètz doncas au programa : - Un portau Actualitats : sus aquesta pagina d’acuèlh tornaràn pujar las darrèras infòs en data, en ligam dab l’occitan e la Gironda, mes pas sonque, las nòstas activitats e las de nòstes amics… Idèias de sortidas, articles de hons, oraris de cors, trobarètz segurament lo vòste bonur sus aquesta pagina, a condicion de viéner sovent ! - Una pagina Cultura : petit torn

- Una pagina L’Òc a l’Escòla : tièra de las possibilitats de percors escolaris dab pauc o pro d’occitan. Pr’amor parlar dus lengas despuish tot joenòt es mei que plan !

- Una pagina Cors per adultes : oraris, lòcs e organizators de tots los cors e talhièrs d’occitan per adultes suu departament. Aquiu, ne poderatz pas passar a costat !

U n a p a g i na Ressorças : destinada a arcuélher los utis, los supòrts, brac, tot çò que l’Ostau Occitan vòu botar a la dispausicion deu public. Peu moment i trobarètz 3 seccions, mes i a dijà de que lèger: las seccions Bibliotèca, Agendà e Ligams.

n°139 —

ACTUALITATS Adiu a las Valadas ?

Las Valadas occitanas d’Itàlia

Coma en lo 2010, la Region Piemont a anulat tanben per l’an 2011 las contribuccions financiarias per las associacions des minoranças occitanas previstas da la lei regionala n. 26. Emè la fin d’aquesta forma de financiament las minoranças linguísticas del Piemont subisson un dur colp: ans e ans de trabalh per gardar e desvelopar lo patrimòni cultural dels nòstres territòris alpencs e marginals, jà en dificultat econòmica e dem ografi ca, pòdon èsser vanificats da aquesti talhs, que cal dir encidon sus lo bilanç regional

per ben 200.000 euros… Totun aqueste pichòt tresòr, mercés l’activitat benevòla e al sacrifici d’un molon d’apassionats, avia ajudat a viure associacions que s’òcupon d’informacion, editoria, musica, recercha, cors de lenga e de cultura. Es evident que los projèctes d’u n a part des associacions son pus retenguts d’instruments qualificants per la comunitat linguística occitana, e donc denhes d’un sostenh econòmic. Donc per pas murir Ousitanio Vivo, que publica son mesadier despuèi lo 1974 e qu’es tanben seccion italiana de l’IEO, a decidit de trobar d’un autre biais los mejans econòmics per sobreviure. Cercarè lo sostenh dels legeires, dels administrators, dels aimants de la cultura occitana: los premièrs pas serèn l’augment del jornal da 1,40 a 2 eu ros. Tanben l’abonament passarè da 16 a 22 euros per l’Italia, e da 30 a 35 euros fòra Italia. Serè creada una fòrmula especiala (a partir de 100

euros) a travèrs la quala jornalistas, intellectuals, directors d’autres jornals, musicaires, administrators, politics, polerèn sostenir la causa del jornals des valadas. Per mai d’informacions : redazione@ousitaniovivo.com. Analogament l’Espaci Occitan de Draonier, que trabalha pas sonque emè de benevòles, mas a doas dependentas, una Bibliotèca, l’Institut d’Estudis e un Musèu, cercarè de modificar son biais de trabalhar: es pr’aquò, e pas per s’enrichir, que los cors de lenga serèn pus gratis, mas serè prevista una quòta simbolica, e que tanben una part des consuléncias del portanèl de servici linguístic devenarè a pagament. Per relançar e publicizar sias activitats en en tren d’acabar la realizacion de sa novèla luèia internet, www.espaci-occitan.org. Un darrier esfòrç per resistre, per pas s’arrendre a l’indiferéncia de l’Estat. Rosella Pellerino

2012 : Baía e Bèa La Baía es una antica fèsta pagana richa de simbols ligats a la renaissença e a la fertilitat, ente tanben los personatges femenils son empersonats da òmes, e qu’en los sècles a sobrepausat a aquesta valor lo moment istòric de la fòrabanda dels Sarrasins da las valadas. Transformadas da la cultura cristiana en procession sacra per los sants a Limon, Chastelmanh, Festiona, Sambuc, Celas, Chanuelhas, an gardat lor valor profana originaria a Sant Pèire e a Blins (ent’es dicha Bèa) en Val Varacha. Lo cortèu navisa aquel dels antics Carnavals alpencs, emè Espós, Vielhs, Turcs, e decò un còrp militar format da los Alums, guidats dals Abats. Per tot lo país venon

plaçadas de barrièras de fust, que venon destruitas da personatges dichs Sapeurs. La fèsta s’acaba après dos jorns emè un procés catartic qu’arsòna aquels de las fèstas d’uvèrn de l’arc alpenc, ente lo Carnaval o l’òme sarvatge eron tuats e brusats. Per convencion darrierament la Baía se passa cada 5 ans, e la Bèa cada 3: aqueste an donc cal pas mancar l’apontament de febrier en Val Varacha, per coneisser las fèstas e las tradiccions ancestralas dels territòris occitans alpencs. Rosella Pellerino

n°139 —

ACTUALITATS Carnaval es mòrt, visca lo Carnaval ! Aquí l'una d'aquelas fèstas dont l'origina es pas exactament aisida de confirmar. Se ben que siá assimilada al mond cristian, l'influéncia pagana latina e germanica i es indissociabla. Tombant pus sovent pròche de l'equinòxi de prima per d'unes o de davalada per d'autres, lo carnaval a pogut tanben se mesclar amb de tradicions pertenhentas a d'autras culturas, coma la brasiliana e la colombiana, çò que li balhèt una remarcabla adaptabilitat a de divèrsas latituts. Mas, filha incontestabla del Mediterranèu latin, es mai que mai una fèsta exaltativa e baròca, catartica e populara. Alavètz vivament occitana. D'èst a oèst, los carnavals d'Occitània pròvan de la riquesa umana d'aquel espaci geografic. Mantunes punches en comun, fòrça d'autres especifics. Lo passa carrièra es fondamental e fa partida de quasi totas los carnavals dins lo monde. Un autre exemple federador, lo Monsur Carnaval o Carementrant representa totes males de la societat e se fa brutlar a la fin de la fèsta per purificar lo pòble abans que començe la purificacion espiritala del Carème. Es un personatge present un pauc de pertot, mas se poirà far sonar autrament d'una region a l'autra o quitament a cada annada (dins la val de la Danha, las actualitats politicas e socialas se fan convidar dins aquel rite e pren la fòrma del Monsur Carnaval). Mas, abans la condamnation, un jutjament (cèrtas inequitable) pren plaça al dimars gras. Alara la scèna publica ven un teatre universal ont totes e cadun jòga son ròtle. A Pau, Sent Pançard es lo rei del carnaval e escapa tostemps de la mòrt al dimars gras per se refugiar en Aragon. Alara, a l'annada seguenta, tòrna venir per ensajar

Entre mistèri e estrambòrd, paucas fèstas representan melhor qu'aquesta la diversitat occitana

Aprèp 24 ans, Monsur Carnaval tòrna tanben a Tolosa lo 21 de març.

de conquistar sa corona a la debuta de las novèlas celebracions carnavalescas. Pel Sompòrt, Sent Pançard dintra en Biarn en s’arrestant a vilas e vilatges. A cada etapa se debana una fèsta ritualizada (danças, ceremonia d’acuèlh en biarnés, manjar, musica). Pauc a cha pauc, son corteg ven mai grand e sa marcha trionfala contunha de far camin. A la fin d'un mes, son tornar acaba al dissabte ser precedent la setmana de carnaval : es la pantalonada de la vila de Pau. Aital, aquel bèl periple enrasiga la tradicion del carnaval dins tot lo territòri biarnés. Un mica diferent, lo carnaval de Pesenàs comença amb lo Carivari de Sant Blasi, protector de la vila, lo 4 de febrièr. E lo dimars gras, totes abitants se retròban per carrièras al son de tambors, flestèls e autbòis per seguir lo Polin, animal totemic simbòl de la vila. Segon la legenda, lo rei de França Loís VIII, vengut a Pesenàs en 1226 pendent la crosada, se privèt de son èga, tombada malauda. Salvada per dos consuls de la vila, ela aja-

guèt alara un polin. Per dire de mercejar la ciutat, lo rei li ofriguèt un polin de fusta. Dempuèi, lo Polin sortís tostemps de fèsta al moment mai joiós del carnaval. Nòu òmes pòrtan lor armadura d'alumini e un menaire guida la bèstia per las carrièras de la vila. Amb son cap e son còl articulats, ela reclama las almòinas qu'èran reservadas als paures de la ciutat. Sus sa cropa, portant una cobèrta blaua semenada de liris dauradas e marcada amb las armas de la vila, son jocats dos personatges de fusta, Estieinon e Estieineta, representant, segon una autra legenda, lo rei Loís XIII e una jova païsana qu'aquel auriá ajudada a traversar lo flume Pèina. Lo Polin de Pesenàs foguèt reconegut patrimòni imaterial de l'umanitat per l'Unesco en 2005. Per segur, mantunas autras tradicions carnavalescas contunhan d'existir o se fan reviscolar. Es notadament lo cas del Carnaval de Sant Ròc de Niça, lo Carnaval Occitan de Besièrs e d'aquel organizat per l'Ostau dau País Marselhés. Parlar de totas demandariá una tèsi sancèra e non pas sonque un article. Brasilièr que soi, los carnavals occitans me semblan d'una tala complexitat, varietat e puretat me fan pensar a las diferentas fèstas carnavalescas que podèm trobar a cada region o vila brasiliana, coma a Recife, Olinda, Bezerros (los petaçons d'aquí se seblan als papangus d'ailà) o als passacarrièras populars que tornan sortir a Rio de Janeiro. Espèri doncas poder tastar un pauc mai del vòstre terrador e vos tornar rescontrar. Adieu, paure Carnaval, e a l'an que ven ! Marçau d’Oliu

n°139 —

ACTUALITATS

Imatges dels Carnavals d’uèi e del temps passat

A Besièrs en 1892

Gargantuàs au Clapàs (1832)

A Tolosa en 1984

Carnaval Biarnés de Pau

A Les, dens la Val d’Aran

Lo Carneval independent de Saint Ròc en 2007

La Sant Blasi a Pesenàs

Cartèl del Carnaval besierenc n°139 —

PROJÈCTES

Alvernhe, Barbonés e Velai : un vam nòu Dempuèis un parelh d’annadas, l’IEO de la region “Alvernhe” a cherchat de se reviscolar per dire de venir un partenari de tria per las enstitucions francesas del luòc e las bolegar de vas mai de respeit per la lenga e la coltura de lor país. Una region comuna per maitas la finta bisa, al delai de Mont- Malu rosam en t la ch au si da encontradas Luçon, Ganat e Vichei los Barbonés d’escritura moderne per l’occitan a parlan o an agut parlat lor mancat de faire cas de tant de Ressoventem-nos, a la lesta, de varianta de la lenga d’òil ; quasi precision etimologica, pasmens la composicion d’aquesta region. I totes los altes parlan l’occitan de amb pas grand cas de bòna sòn quatre departaments. Tot al bisa en ch e j, i a mas volentat ‘quò seriá de bòn mei Puei-de-Doma (o Puei-Domat) l’estrescolada meijornala, Orlhac e redreiçar. a per chap-luòc Clarmont s o n e n t o r n , q u ’ a n u n a d’Alvernhe coneissut per sa fabrica prononciacion sussinhada amb E l’ IEO aquí dedinc ? de bandatges de ròdas en pr’aquò c e g. La part del Velai L’IEO es present dinc tres caochot. A sa mèidia Chantal (o qu’es a la soladra es de la mena departaments, manca la coma se ditz vas partida barbonesa que Orlhac : Cantal) a per fai enquera sofraita. La centre civile Orlhac seccion regionala que los renommat per son recampa a fat menat a festenal occitan dels l’IFOP, enstitut de contes amai per aquel sondatges altrament del teatre per las coneissut, un’enquesta charreiras. Es aquí d’opinions sobre l’ideia qu’avetz tota que los abitants e altes l’Alvernhe istorica : a estatjants se fason de la quicòm près lo lenga del país, sobre lor prumeir departament vejaire per quenha valor fai l’ancianament li donar e quenh Alvernhe-Bassa e lo avenidor li chaldriá segond l’Alvernhefaire. Nalta. Las resultas segueron Per fin de faire claras : tot plen de una region i an monde se declaran de apondut Leire-Nalt (o conustre pauc o pro la coma se ditz a lenga, e l’apelan lo l’estrescolada Lègerpatoàs/patoés, Nalt) qu’es per dos l’alvernhat o lo valau, rarament la tierçs lo Velai, un dels Estats de vivaro-alpenca que se coneis per lenga d’òc e enquera mens Lengadòc, e qu’es amb lo Puei, sa la perda dels d entre las vocalas. viala màger, l’enreja del Per ‘chabar de retraire la Lenga l’occitan, mas aqueste mot es coma remiuvatge vas sant Jaque d’as coma se viu dinc aquesta region, sovent enqera reservat a la lenga Compostela. E per ‘chabar i saguèt mancassiam pas de dire que mal parlada d’aquels que l’an pas ajustat z-Aleir, ancianament lo l’essucada (o aferesi) i es quasi ‘chabada d’apréner e que Barbonés qu’a per chap-luòc automatica e generala. E enquera l’estròpian. Mai pus marcant es Molins d’ont sòrt la familha dels mens emblidassiam pas de l’enveja declarada pels dos tierçs Barbons que fagueron reis de precisar qu’una larja espandida dels parents qu’an de dròles vas França e que sòn enquera Ostal que cavala Puei-de-Doma, Chantal l ’ e s c ò l a e q u e v o l d r i á n d’Espanha. e Leire-Nalt garda, coma qu’aprenesson l’occitan. E aquestes Javaudan e Marselha, la diferença nen veson coma responsables las Gaire d’Òil e tot plen d’Òc de prononciacion entre ll dobla e l e n s t i t u c i o n s c h a r j a d a s d e simpla d’origina latina : aital l l’ensenhament : altrament dit la Tota aquesta Istòria Grand nos simpla sòna rh, v o g segond los lenga occitana e sa coltura sòn ditz pas gaire sobels biais de país quand ll dobla sòna totjorn l. vistas pels joines coma causa (que parlar del monde. De fat d’aquò a deuriá estre) normala.

n°139 —

PROJÈCTES La seccion regional renovada Amb un tal bilanç l’IEO regional Alvernhe, Barbonés, Velai vòl podre pesar pus fòrt e faire achabre las demandas d’una poplacion joina despeitada del reire-vielh vejaire de l’occitan bòn per “demorar al cuol de las vachas”. Per aquò faire la seccion, fa gaire, a pres un seti nòu vas Clarmont amb un numeròt nòu lo 04 73 26 80 10 e un’adreiça : ieoregionauvergne@gmail.com. Una messatja permanenta, arribada de nòu z-ela tanben, vos pòt respondre tots los jorns del luns taiqu’al vèndres, li se ditz Clémentine Bouvet e fai l’agent de desvelopament, se podriá amai dire de remontason. A per mession de donar un vam professional a l’associacion, a de segre e montar los dorsiers, a de reviscolar e faire viure la ret dels p a r t e n a r i s enstitucionals, privats e personals...

desrevelhar una region enstitutionala moligassa en passant per monde que i viu per que se fachesson ausir de lors elegits, la seccion regional a projeitat una mòstra chaminaira que fará lo torn dels departaments. La mòstra, pensada pels franchimands, repren los mots, los biais de dire, los noms de luòcs o de personas que chascun dinc la region usa sens mesma s’entraitar qu’aquò’s pas tot-a-fet de francés. Fin finala, a lor dessabeguda, fason viure la lenga de lors reires o dels reires del país que sòn venguts abitar.

especialista d’aquò e que presenta la lenga amb la musica o los sons enregistats a diferentas gòrjas, de joines o pas, de femnas e d’òmes, d’aicí e d’ailai. Los vesitaires passarán entre de siloetas de carton reciclat que lor farán descubrir d’esplicacions cortas e quand sautarán, se portarán a l’ostal un librilhon de legir tot belament per dire de n’apréner enquera mai. Aquesta mòstra deuriá comencar concretament en 20122013, e quò será lo cas de vos la presentar amb mai de detalhs.

La mòstra es estada engenhada per un agenci

Cristian Omelhièr

E un proje it ambicion pels ans que venon Après las resultas de l’enquesta IFOP e dinc l’amira de

Visual de l’exposicion ‘‘La fèsta dels mots’’

Los novèls emplegats de la ret IEO Professionala de la cultura e del patrimòni, Anna Solat es estada recrutada dempuèi la fin de l’annada passada coma Cargada de Promocion Culturala a temps plen de l’IEO Cantal. Per la contactar, sonatz al 04 71 48 93 87 o escrivetz a son adreça electronica : ieocantal@wanadoo.fr

Bòris Daussat qu'ei lo navèth animator deu labèl Òc per l'occitan a la seccion federau. Lo seu ròtle que serà d'espandir lo labèl pendent l'annada 2012. La tòca qu'ei de balhar ua navèra bohada ad aquest projècte. Lo labèl que dèu estar un utís de mei per la lenga nosta tà crear un navèth sentit occitan basat sus ua realitat sociau e economica. Qu’ei present cada diluns e dimars a Tolosa e que'u podetz contactar au 05 34 44 97 11 o a l'adreça label@ieo-oc.org. n°139 —

Entresenhas practicas per la manifestacion La preservacion de la diversitat linguistica e culturala dins lo monde es un enjòc mager per las annadas a venir. Pr'aquò, en França, la situacion legala i es desfavorabla. La lenga occitana es particularament menaçada per l'abséncia d'una vertadièra volontat politica en favor de sa transmission e de sa vida culturala. Las lengas regionalas foguèron reconegudas dins l'article [75-1] de la Constitucion. « Las lengas Regionalas apartenon al patrimòni de França ».

Volèm una lei que done un vertadièr estatut juridic a las lengas regionalas. Una lei que permeta la mesa en plaça efectiva, per l'occitan, d'una politica linguistica publica coërenta e volontarista cap al seu desvolopament sus l'ensemble de l'espaci occitan. Nos cal doncas, sul territòri occitanofòne, crear un environament favorable a l'ensenhament de e dins aquela lenga, a sa preséncia dins los media electronics, audiovisuals e escrits, a la creacion culturala en occitan. Toteis aquelei demandas an una tòca unenca : que la lenga nòstra pòsque viure e que toteis aquelei que o desiran pòsquen l'emplegar. S’adreiçan au còp ai collectivitats localas occitanas (comunas, comunautats de comunas, despartaments, regions) e a l’Estat. Cadun se deu encargar de çò qu’es de sa responsabilitat. Revèn a l’Estat d’adaptar sa legislacion. Es indispensable que nòstre president e nòstrei deputats a venir s’engatjan e garantisson lei drechs dei lengas regionalas amb una lèi.

Institut d’Estudis Occitans ; Confederacion de las Calandretas ; Òc-Bi

dorsièr

n°139 - 1

Per arribar a Tolosa

Per l’autòrota : Un malhum de quatre autòrotas convergís sus Tolosa e vos permeton d’i accedir : pel nòrd, A62 en provenença de Bordèu e París. Pel sud oèst, A 64 en provenença de Pau, Baiona. Pel sud èst, A61 en provenença de Perpinhan, Montpelhièr, Barcelona, Marselha, Niça. Pel nòrd est, A68 en provenença d’Albi. Pel ralh : Las principalas ligasons nacionalas sont (durada minimq del viatge) : París-Tolosa (5h15), Marselha-Tolosa (3h30), Baiona-Tolosa (3h10), Bordèu-Tolosa (2h15), Montpelhièr-Tolosa (2h10), Pau-Tolosa (2h05).

Per arribar a la Plaça d’Euròpa amb Tisseò (en passant per Compans-Caffarelli) En metrò : Linha B - Direccion Bòrdaroja Linha 1 (Grand Rond - Compans -Caffarelli)

En autòbus :

Linha 45 (Pelletier Purpan Jeanne d’Arc) Linha 63 (Tournefeuille Lycée Compans-Caffarelli)

Abans la manifestacion : Lo divendres 30 de març a Tolosa, un eveniment coorganizat per l’IEO : Rescontre internacional de fotbòl entre Occitània e Sápmi (Laponia) a l’Estadi de Tolosa a 19h. Mai d’entresenhas : 06 88 97 06 96 dorsièr

n°139 - 2

Trajècte de la manifestacion : © Google

Programacion de la jornada : 10h30 : Plaça de l’Euròpa, dubertura dau Vilatge Occitan :



- Estands associatius, mangiscla, produchs dau terraire… - Tendas d’acuelh e d’informacion - Pontin d’animacion (anóncias, presa de paraula…)

14h00 : Mesa en plaça dau cortègi e partença dau Passa-carrièras :



A Tolosa, la plaça del Capitòli comptarà d’un bèl abandeiratge per nos aculhir (Fòto © Convergència Occitana)

- Itinerari : Plaça de l’Europa, Camin André Malraux, Carrièra de Sebastopòl, Baloard Lascrossas, Virador Gabrièl Martin, Baloard d’Arcòle, Baloard d’Estrasborg, Baloard Lazare Carnòt, Carrièra de Metz, Carrièra d’Alsàcia Lorena, Carrièra Lafayette e Plaça del Capitòli - Presa de paraula de la Coordinacion.

18h00 : Fin de la manifestacion.



Mai d’entresenhas : coordinacion.perlengaoccitana@gmail.com / (33) 04 42 59 43 96 / (33) 06 77 49 37 78 2012@manifestarperloccitan.com / (33) 05 34 44 97 11 

18h – 24h : Concèrt A GRATIS : NADAU e LO CÒR DE LA PLANA ambé sos convidats.

Mai d’entresenhas sul concèrt : Convergéncia Occitana / (33) 05 61 22 13 31 / acuelh@ostaldoccitania.net

dorsièr

n°139 - 3

Bona manifestacion a totes e a totas !

SECCIONS Lo Servici de l’emplec a France Bleu Toulouse

França Blau Tolosa e lo Servici de l’Emplec botan en plaça una collaboracion dins lo cadre de l’emission occitana del Conta Monde de servici public del grop mes al sicut de las anóncias novèRadio France. France Bleu las. Serà l'escasença tanben de Toulouse consacra cada jorn parlar de tota l'actualitat del Serun rendètz-vos de l'emplec vici de l'Emplec. ambe "le coup de pouce à l'emploi" a 08h50. Aquel Geraud Delbès rendètz-vos mesadièr ambe Cada primièr dimenge del mes lo servici de l'emplec dintra entre 12h05 e 12h30, podètz re- dins las missions d'acompantrobar las novèlas anóncias del hament dels auditors de FranServici de l'Emplec dins l'emission ce Bleu Toulouse que son en Conta Monde a France Bleu Tou- recèrca de trabalh. louse (90.5 FM a Tolosa e tanben Conta Monde es una emiswww.bleutoulouse.fr). L'emission se sion d'actualitat occitana. pòt tornar escotar dedins lo site de Aquela emission es en occitan France Bleu Toulouse (en linha o en e en francés. Aquela collabo"podcast"). racion entre lo Servici de France Bleu Toulouse existís dempuèi lo 23 de febrièr de 2011. Aquò's una estacion locala

l'Emplec e France Bleu Toulouse permetrà de far lo punt cada primièr dimenge del

Candidaturas au Conselh d’Administracion a l’escasença de l’Amassada Generau 2012 Amassada generau de l'IEO a Niça Los 12 e 13 de mai, la seccion departamentau deus Aups Maritimes de l'IEO (IEO-06), en associacion dab la seccion regionau, lo CREO Provença, qu'organiza l'Amassada Generau. Totas las informacions que se pòden trobar suu site internet de l'IEO (ieooc.org), dins la seccion Vida associativa o a la una de la pagina d’acuèlh. Candidaturas tà l’eleccion deu CA 2013 Que ne profieitam tà rebrembar a l'ensems deus aderents a jorn de la lor cotisa que poden candidatar tà estar membre deu Conselh d'Administracion de la lor associacion e, atau, tà poder decidir de las orientacions e accions concretas de l'IEO per 20122013. En 2013, lo CA que serà

completament

renovelat.

Candidatura de mandar, per corric o letra, a Pèire brechet, president de l'IEO, a la adreça postau de la seccion federau (Institut d'Es-

tudis Occitans, 11 carrièra Malcosinat 31000 Tolosa) o per corrièl a direccion@ieo-oc.org. Laurenç Gòsset n°139 —

PROJÈCTES

Musica en Bovina Sus tot l’espandi de la Bovina, pais del biou, a lest de Montpelhièr, las vòtas e manifestacions an pas jamai luòc sens musica. Se pòt pensar que ne siaguèt antau de lònga : dempuòi l’invencion das jòcs taurins, solide que la musica i siaguèt presenta. Se sa fòrma evoluïguèt dins lo temps, a l’ora d’ara trobam essencialament doas menas de formacions musicalas pendent las fèstas de buòus : las ‘peñas’, e los ensembles de galobets-tamborins acompanhats de sas dansaïras. Se volèm resumir en quauques mòts, porriám dire que los segonds datan dau Felibritge, que Mistral n’aviá fach sortir lo galobettamborin das salons per ne faire un instrument de carrièira, e que lo marqués de Baroncelli aviá revirat coma emblematic de Provença. Per çò qu’es de las primièiras, las peñas, s’agís, coma chascun o sap aicí, de formacions de coires (trompetas, tubà, trombònes…) e boèsses (sax, clarinetas, flaütas…) acompanhadas de percussions (cassa clara, bomba, cimbalas…). Son encara mai recentas puòi que siaguèron introduchas dins las annadas cinquanta per los emigrats espanhòus, e popularizadas per la tropa d’animacion taurina El Gallo.

Tot aquò es ben conogut de totes, mas quid de las epòcas anterioras ?

d’un parelh d’instruments, autres còps indispensable a la fèsta taurina : lo parelh autbòi-tambor.

Los mai ancians se sovenon das « jaç », orquèstres pichòts que cabián piston, tubà, clarineta e percussion o batariá, e que de las annadas 1920 fins a las annadas 1950 espandiguèron un repertòri pròpri, mesclum de primièrs bocins de jazz (charlestons, rag-time, one step…), de danças « typics » (rumba, bolerò, chacha…), e de cançons de mòda (« La valse brune », « Viens Poupoule », « La Matchiche », o « La Paimpolaise »…), tan coma de repertòri orfeonic (polkàs, escòtishas, marchas…).

Un parelh omní-present dins la Bovina

Aqueles orquèstres avián la particularitat d’animar los torns de vila, en acompanhar los questaires encargats d’amassar de moneda auprès de la populacion per pagar los aperitius dançants, la corsa e sustot los balètis. Enfin, d’unes, encara mai ancians, an gardat en tèsta lo son

Pendent fòrça temps, aqueles dos instruments emplissián mantuns oficis de la fèsta : torns de vila, passa-carrièira, dejunars au prat, fogasset (quèsta en musica), corsa dins las arenas, pausetas musicalas entre dos buòus, balètis, aperitius dançants, mas tanben : virada das conscrits de mas en mas, carnavals, Maiadas, etc Antau, au debanar das ans, s’elaborèt un brave repertòri, que d’unes aires son pròpris a-naqueles instruments. Per los presentar a la lèsta, direm que l’autbòi dau Lengadòcbas es un instrument sens clau (de fes n’a pas qu’una) de boès virat ; bois, oliu o autre boès dur, puòi d’ebèn.. Se considèra l’autbòi coma un simbòl solar, aquò dempuòi son

En consequéncia, lor repertòri es en màger part constituït d’aires espanhòus (pasos, jotas, valsas, fandangos…), tan coma d’aires de mòda de chasca epòca, qu’i trobam l’opereta marsilhesa (« Venise provençale »), d’estandards de jazz New-Orleans (Oh when the saints) o d’autres adobats dins aqueste biais (« Les copains d’abord »).

n°139 —

PROJÈCTES son introduccion en Occident, datada de l’Atge Mejan (2). Antau representa tanben l’element Fuòc, associat au Dieu Març. Per çò qu’es de son companh indissociable, se tracta d’una mena de tambor d’ordenança, coma lo das gardas campèstres, mas de mesura mai reducha, e d’aquí prov en son apelacion de « tambornet ». Simboliza l’element « aire » (1). Gen eralamen t, lo tèrme « autbòi » s’aplica tan au quite instrument coma au musicaire, e nomena tanben lo parelh de musicaires, çò qu’enclaus doncas lo tambor !! Las sorsas Avèm mai d’una sorsa qu’afortís la vivacitat d’aquela formula as sègles XVIIen e XIXen, mas es fòrça probable que data das menestrièrs e que son istòria es intimament ligada a l’introduccion das jòcs taurins dins nòstra region. Pendent l’entre doas guèrras, dos auboissaires son conoguts per son activitat regulara : s’agís de Mariús Bròs de Lunèu-vièlh e de Leopòld Fesquet de Lansargues. Per astre, los musicaires de la ‘peña’ dau Grau dau Rei an perpetuats los aires d’aquela epòca fins a l’ora d’ara. A Melguelh, los Ancians se sovenon d’un cèrt « Canet », s’èra nafrat au paladar en jogant, e ne defuntèt, per las seguidas de l’infeccion. Segon d’unes afecionats rescontrats dins las arenas de Lunèu, la practica de l’autbòi dins aqueste contèxte auriá perdurat fins au començament de las annadas 60. Dins aquela localitat, que sas sasons son ritmadas per lo buòu, òm sonava tanben los auboissaires requistes de Seta, siá Leon Larose (nascut a Mesa), siá Emilian Briançon. Los musicaires mai ancians

nomenats datan de la mitat dau sègle XIXen, ambé, per exemple, un cèrt Montèl de Mudaison en 1861. Lo lòng poèma de German Encòntre, « Una corsa de buòus », publicat en 1838, e raportat per Alan Laborieux dins son obratge « Le taureau et la Fête au XIXème siècle en Languedoc » (2), balha pas ges de nom mas cita pas mens de nòu còps la preséncia de l’autbòi (tambor). Aquestes son evocats dins mantuns ròtles : menar la dança dins la carrièira, balèti en mai d’aquò, ponchejar la corsa de traches atissoses, o, au contrari : compatissents, faire plenament partida d’aquel decoròm quasí rituau. Dins son estudi, A. Laborieux afortís : « Au mitan dau sègle XIXen, es l’autbòi-tambor qu’es omní-present, que se trache de balètis, de farandolas, d’aubada, de passa-carrièira o de corsa de buòu » (p 161), tièira que podèm i apondre las ferradas e los dejunars au prat. Cita aquel decret municipau de 1819, dau cònse de Massilhargues : « Perdequé cranhisse qu’en faguent sa farandola, Monsurs de l’autbòi anen cèrcar la ronha as autres, lor ai pas donada la permission » (de jogar pendant la fèsta) !! Precisa qu’ a l’ocasion de la capelada (rituau de salut das rasetaires a la presidéncia, dempuòi l’arena : « Aquò vai solet, la marcha es ritmada per l’autbòi e lo tambor » (p. 208). Precisa tanbem que dins lo roman « L’òdi d’un Gardian », los autors J. Bòsc e L. André (p 233) descrivon los autbois menant una farandola grande. Son força plan descriches : lor cara tibada et roja, las potas sarradas, las gautas confladas eca. Podèm pas que saludar la

justesa d’observacion das autors, maudespièch doas ‘dècas’ en çò d’un auboissaire : confla pas las gautas, e se deu pas sarrar las brègas sus l’enche ! Mas comprendrem que poguèron pas resistir a un detalh mai visuau que reau ! Lo repertòri de la musica taurina Conten d’aires : -de ‘caitos’, danças en cadena pas que masculinas, que procedisson per sauticatges rapides, e onte los participants impausan a la cadena de retengudas violentas, d’acceleracions, corsas en davant, viraments subtes, o tot moviment susceptible de desquilhar los autres, fins a los tombar au sòu e quitament los traïnar dins lo posca !! -de farandolas : s’agís pas aicí de las farandolas provençalas coregrafiadas, que son acompanhament es devolut as galobets-tamborins, mas de danças vilatgesas que crèban l’uòu liurament dins las carrièiras. -d’aires oblijats, estandards de la cultura taurina, coma « Copa Santa », « Carmen », d’après Bizet, aire dau toreador, chasca fes qu’un buòu (o un taur) se fai remarcar, o encara en salut finau, dempuòi l’arena, o tanben a la remesa das prèmis, antau coma per las clarinas, sonariás cortetas per l’intrada e la sortida dau buòu au toril, e au moment onte los rasetaires sautan dins l’arena per s’acarar au buòu. -d’aires sonats ‘d’agrement’, a l’ocasion das dejunars au prat, o encara a l’entorn de la beguda : aquò pòt èstre d’aires d’opereta, en particular marsilhesas, de cançons recentas o felibrencas. -de retintons, que despassan pas un trentenat de segondas, e jogats entre dos buòus pendent la corsa ; l’aire se comença au moment de la rintrada au toril e s’arrèsta just abans la sortida dau buòu que ven, per laissar la plaça a las sonariás de clarinas. n°139 —

PROJÈCTES Lo reviscòl Fin de 2011, un ensemble de musicaires se constituïguèt e se donèt per tòca de faire viure tornar, de repiutar aqueste repertòri per lo biais de la formula tradicionala centrada sus l’autbòi e tambor, sus laquala s’apondon pifre, bomba e eventualament tubà. Animats, a lor biais, per la fe dei buòus, prenguèron lo nom de TRADIBIÒU, e son operacionaus tre la temporada (sason taurina) de 2012 ! S’apuèjan per aquò sus las recèrcas efectuadas fai quauques annadas per Pèire Laurence, etnològ au Conselh Generau d’Erau, e Pascal Chevalier (3). Los musicaires trabalhan tanben en relacion ambé la familha Fesquet,

encara deteneira de tot un saber dins aqueste domèni. Adaptan lo repertòri a la demanda e a las mòdas actualas : apondi d’aires de ‘peñas’, de creacions (« La sortida au prat » de P. Chevalier, « Lo caito das Mases » de P. Carcassés o « La marcha de Muscadet » de JM Lhubac). Aqueles musicaires an dos decènnis de practica comuna de la musica, e lo grop ne sòna doncas d’un biais omogèn. Es sople e reactiu dins son foncionament, e porgís un matís festiu en acòrdi ambé lo vam actuau. Lo fach de tornar faire ausir las sonoritats de l’autbòi fai respelir de remembres as mai ancians e revèla una practica musicala « autoctòna » as mai joines. Joan-Miquèu Lhubac

Revirada : Felip Carcassés Musicaires de TRADIBIÒU Autbòis : Alan Charrié, Felip Carcassés, Jaume Landièr e JoanMiquèu Lhubac. Tambor : Danièl Tournebize e Morgan Swojak. Bomba : Maria Frinking Contact : 04 67 29 57 54, JM Lhubac. 1 : in « Musique et Symbolisme » de Roger J.V. Cotte, éditions Dangles, St Jean de Braye, 1988 2 : Edition Gaussen, Corlet, 2011. 3 : Atlas Sonore en Languedoc Roussillon « Hérault : la Bouvine » CLRMDT 1018, produit en 2003 par feu le Centre Languedoc Roussillon de musique et Danse Traditionnelles, collection dirigée par Luc Charles-Dominique.

Las novetats de l’edicion 2012 de

L’Occitan qu’es aquò ?

del labèl Òc per l’occitan que contrariament a l’annada passada seràn ara separats.

Per dire de s’adaptar a la realitat actuala del metjan occitanista, l’IEO Federal sortirà de novèlas versions de dos dels seus documents mai famoses : lo prospèctus L’occitan, qu’es aquò ? e l’annuari

Atanben se prepausarà dins aquela novèla fasa de novèls esplèits per melhorar lo rapòrt entre las comunicacions estampada e virtuala : per exemple, las versions en castelhan e en anglés seràn pas pus disponiblas sus papièr, A la sortida del novèl OQA, aquest mas puslèu en linha dins un flashcòde servirà per accedir a la version ligam accessible via lo site anglesa del document en linha. de l’IEO Federal e tanben via de flashcòdes estampats sul prospèctus, que podon èsser escanejats amb tot aparelh smartphone. Aquò garantís una utilitzacion innovanta e automatica dels documents produsits per l’IEO. n°139 —

DISQUES E FILMES Du Bartàs sortís “Es contra ta pèl” Los cinc compaires revisitan la canson lengadociana, confrontada a las seunas cosinas del Mediterranèu Aprèp Turbo Balèti, puèi Fraternitat, Du Bartàs tòrna amb un nòvel disc. Lo repertòri es compausat de cansons collectadas per Laurent Cavalié o d’autres abans el, en occitan lengadocian. Las se tòrna apropriar ; tòrna inventar las melodias ; de còps i ajusta de paraulas e repics. Se los tèmas abordats dins las cansons son universals, lo tractament ritmic que’n fa Du Bartàs es fòrça innovador. Car lo ritme e la fèsta ocupan una plaça bèla dins la musica del grope. La preséncia marcada de las percussions balha una energia novèla a las cansons de Laurenç Cavalié. Darrièr Du Bartàs s’amagan Laurenç Cavalié, autor compositor interprèt creatiu e atipic noirrit de cultura occitana ; Jocelyn Papon, luthier de mestièr, à la grosse caisse et à la voix ; Titouan Billon que canta ; Abdelatef Bouzbiba que canta e jòga del violon oriental, Clemenç Chauvet que jòga de las

Tousis en Òc : la lenga aus pòts Passat per la cançon francesa, Didier Tousis que canta adara dab los sons musicians en "parlar negue", gascon de la còsta landesa. Tousis en Òc, que son cinc musicians : Didier Tousis (guitarra, cant), Lionel Gomez (charango, guitarras), Martin Lassouque (acordeon diatonic, boha), Guillaume Navailles (baisha) e Roman Gratalon (bateria).

percussions e canta. Los cinc musicaires son los complices del grope polifonic La Mal Coiffée (dont la direccion artistica es assegurada per Laurenç Cavalié), que Du Bartàs convidèt sul títol La Trivala. Sas melodias convidan a la fèsta, mas Du Bartàs doblida pas jamai d’explorar las memòria enfouie e las cicatrices de lor tèrra lengadociana : soldats de la guer-

Eths Segaires Lo darrèr documentari de l’Ostau Comengués

Aqueth film que conda se quin eths païsans segavan e batián d’autis còps en Comenge e Coserans. Eras gents interrogadas qu’explican se quin trebalhavan, ara man o en ame era ajuda deras prumèras maquinas agricòlas. Que tornan sus era solidaritat e sus era convivialitat que caracterizavan aqueras jornadas de trebalh e de hèsta. Que mos hèn tanben part deras suas arreflexions sus eths cambiaments qu’an conegut eras nòstras campanhas despuish 1945.

ra 14/18, luchas socialas, immigracion… Aital, lo títol Plantarem de Pastecas nasquèt mentre la mobilizacion recenta de la populacion d’un vilatge del Menerbés contra l’implantacion d’una granda surfacia. Es una canson a la glòria de l’òrt e de la l’agricultura païsana locala. Du Bartàs faguèt d’aquela canson de lucha sociala un moment de fèsta. Louis Barthas, caporal tonnelier pacifiste es inspirat dels quasèrns de guerra de Loís Bartàs : originari de Pèiriac-Menerbés (Aude), lo tonelièr vengut caporal i decritz la sauvatgeriá de la guerra amb clarvesença, au terme de quatre années passadas dins las tranchées. La musica d’Abdel es omnipresenta, coma un omenatge a la « carn de canon » eissida de las colonias. Aital, aquel grope pròva un còp de mai que, per parlar de l’universal, cal passar per sas rasigas. occitan gascon o en francés) auprès deth Ostau Comengés :ostaucomenges@orange.fr, 15 € (+ 1,70 € de pòrt).

Dab la poesia deus tèxtes au quau l'occitan balha fòrça e color, Tousis en Òc qu'ei un grop qui sap har tastar la musicalitat de la lenga. L'acompanhament non prem Eth film Eths Segaipas entà'n a las musicas actuaus e res (colleccion Oralitat de a entrainar charango brasilian, boha e acordeon landés dens tots Gasconha, vol. 13) qu’é disponible en DVD (sostitolat en

n°139 —

LIBRES Gramatica e conjugason : una reedicion e una novetat L’institut d’Estudis Occitans d’Arièja tòrna editar la Grammaire des parlers occitans du Couserans de Jòrdi Ensergueix. Coma la primièra edicion de 1995 s’èra agotada dempuèi mantunas annadas, aquesta novèla parucion permetrà a totes d’accedir a un obratge essencial per la coneissença de l’occitan del Coserans. La gramatica foguèt revisada e remanejada per Camilla Bilhac-Lassala e Patrici Pojada (IEOArièja) per dire de’n facilitar l’usatge. Jòrdi Ensergueix (1947-1996) : Metge a Sant-Girons (Arièja), èra membre de l’Institut d’Estudis Occitans e collaborator d’Estudis occitans e de Ligam-Digam. Especialista dels parlars occitans de l’Arièja, mai que mai dels parlars gascons, es l’autor de L’occitan parlé en

Ariège, en collaboracion amb Patrici Pojada (Pamiàs, Cercle occitan P. Estieu, 1992), Grammaire des parlers couserannais (1èra ed., Loubières, IEO Arièja, 1995) ; Atlas linguistique de l’Ariège (Pamiàs, IEO Arièja, 2003) e de mantunes articles. Jòrdi Ensergueix, Grammaire des parlers du Couserans, nov. ed., IEO Arièja 2012.

Aquest manual presenta la conjugason de l’occitan lemosin, la varianta de la lenga occitana parlada en Lemosin, dins la mitat nòrd del Perigòrd, dins una bèla partida de la Marcha e dins la partida orientala de la Charenta. La primièra partida de l’obratge balha las caracteristicas de cada temps a cadun

dels quatre gropes verbals, illustrats per de nombroses exemples. La seconda partida desvolopa las fòrmas conjugadas de 67 vèrbes ‘‘tipes’’ als diferents mòdes, mantunes d’aqueles vèrbes essent estats causits per lor irregularitat o per lor variabilitat. L’obratge se conclutz per un index de prèp de 400 autres vèrbes susceptibles de presentar dificultats de conjugason. Aquel manual s’adresse d’en bèl primièr a-n-aqueles qu’aprenon la lenga occitana dins sa variata lemosina, qu’aquest aprentissatge se debane dins un quadre escolar o universitari o qu’el prenga la fòrma d’un cors o talhièr de conversacion per adultes. Serà atanben utile als locutors o als autors a la recerca d’una fòrme verbala particulara, als amoroses de la lenga, e a totes aqueles que se preocupan de respectar sa grafia e sa morfologia. Jean Roux, Jean-Louis Lévêque, Précis de conjugaison occitane : dialecte limousin, Novelum - IEO, 2012.

Edicion occitana : complement del dorsièr d’Anem Occitans L'abondancia dei publicacions mòstra qu'avem besonh d'un otís permanent per informar lo mai largament possible de la parucion dei libres novèus. Desiram bastir futurament un portau internet per l'edicion occitana. Ostau dau país marselhés 5, car. dei “Trois Mages”, 13001 Marselha ostau.org ostaumarselhes@gmail.com L'associacion a editat dos libresdiscs : Cançons provençalas de Victor Gelu ; Laissarem degun, de Roland Pecout. Ed. TAC Motifs 24-26, car. M.-Journet, 06130

Grassa tacmotifs.com tacmotifs@aol.com An publicat de recuelhs de contes e de cansons de la tradicion : Chansons d'amour en Provençe, Contes du diable et de l'ogre, Contes merveilleux, per J.-L. Do-

menge (bilenga) ; Contes per contar, de G. Gibelin. Reedicion dei Chants populaires de la Provence, de D. Arbaud. Ed. les Aresquiers 27, av. d'Ingril, 34110 Frontinhan editionslesaresquiers.ouvaton.org veronique-agostini@orange.fr Son de libres d'artista, en tiratge limitat. Dos poemas d'Aurelia Lassaca an pareigut en 2011 : Lo Sòmi d'Orfèu / Le Rêve d'Orphée e Lo Sòmi d'Euridícia / Le Rêve d'Eurydice. totei dos illustrats per Veronica Agostini. Gèli Fossat

n°139 —

LIBRES Robèrt Lafont poèta De 1943 a 1984, de poèmas per comprene e còrprene lo mond

Robèrt Lafont es d'en primièr un poèta e aquò's per la poesia qu'intra en escritura. Lo vam es pres. Pendent tota sa vida, farà paréisser de poèmas, en revistas o en recuèlhs, 9 recuèlhs en tot, de longor inegala, despuèi aquelas Paraulas au vièlh silenci fins al Viatge grand de l'Ulisses d'Itaca, traduccion de l'Odissèa, que publica en 2004 e que constituís una òbra de creacion a part entièra. Seissanta ans de poësia. La poësia per el es pas un léser d'ensenhaire letraferit (letrat o letrut). Es lo còr escur e bategant, ''lo centre pus centre'' d'una quista que se confond amb sa vida e que podèm definir coma una cèrca de paraula. Paraula personala que remonta al paradís de l'enfança, eiretada d'un papet tutelar que son estatura domina tota la vida e tota l'òbra. Paraula collectiva que cal tornar a un pòble vençut passat a costat de son destin, per que sortisca de son ''vièlh silenci'' e tòrne venir un subjècte d'istòria. Parlar e far parlar. La paraula personala rejonh la paraula collectiva.

''Lo sol poder es que de dire''. Lo lengatge es lo pròpri de l'òme es un èsser de paraula, una creatura traucada de porositat linguistica. Rebastís dins lo microcosme de sa boca parlanta lo tot de l'univèrs, per anamorfòsi, es a dire per analogia e en modèl reduch. Lo linguista inventèt una teoria per demostrar que tot acte de paraula es una accion sul mond e que sa poténcia sul mond l'òme la deu a la paraula. Es la paraula que li permet de desplaçar las montanhas. Aprèp lo primièr recuèlh escrich a la fin de guèrra, 11 poèmas elegiacs, plens de languison e d'esbleugiment davant lo paisatge, aquela poesia se fa a l'encòp medication e accion. Nos parla de la beutat del mond e de la misèria dels òmes. Beutat e misèria : dins lo grand recuèlh Dire, la primièra part s'entitola ''Dire l'amor las causas'' e la segunda ''Dire l'òme lo sègle''. Assaja tanben de reconcilar l'angel e la bèstia que cabisson en nos, lo còr e la rason, la sensualitat e l'intelligéncia. Un poèma del recuèlh Aire liure (1974) nos convida a ''còrprene'' e ''comprene'' lo mond, a lo consumar pels senses e per l'esperit. L'òrt, que celèbra

Lausa per un soleu mòrt e reviudat (1984), es una figura del poèma : un luòc de natura ordenat per la cultura, un luòc ont se rejonhon lo gisclament avugle de vida e una volontat d'òrdre, lo projècte d'una pensada. Lafont a totjorn agut lo gost de forma, de la paraula mesurada per la rima e lo mètre. Lausa per un soleu mòrt e reviudat prepausa una reflexion suls rapòrts entre lo poèma e lo monument, lo poèta e l'arquitècte. Pèira talhada e paraula poetica s'esclairan una l'autra : lor ponch comun residís dins la forma impausada per l'intelligéncia a la substáncia volatila, evanescenta, abstracha de la paraula e a la densitat pesuga, escrachanta e brutala de la pèira. La forma rend la pèira leugièra e la paraula densa, las eterniza totas doas. Lo poèma tancat dins sa forma pren vida dins lo buf de la declamacion, dins çò que lo linguista Lafont apèla lo temps operacional de la frasa, coma lo monument s'anima pas que dins la proporcion de longa cambiadissa d'ombra e de lutz distribuida pel cors del solelh. Los grands recuèlhs, Dire e Aire liure, interrògan l'istòria e celèbran ''las doas grandors de l'òme : sexe e rason''. Sensitiva e cerebrala, liure o somesa a la mesura del vèrs, la poesia de Robèrt Lafont es una temptativa per agantar lo mond pel còr e per l'intelligéncia. Poèmas/Poèmes, Robèrt Lafont, Jorn,24€, 376p. Bilingüe (francés-occitan)

Lo primièr libre publicat de Robèrt Lafont es un recuèlh de poèmas : Paraulas au vièlh silenci. Sèm en 1946, el a 23 ans. Aquò's per la poesia qu'inaugura una òbra literària, scientifica e politica que comptarà mai de 110 libres.

Lo poèta rejonh l'ensenhaire, lo militant e lo sabent linguista. Lo destin de l'escrivan se confond amb lo de son pòble. Un vèrs sovent citat del segond recuèlh (1957), entitolat precisament Dire, resumís la vida e l'òbra : ''Lo sol poder es que de dire''.

n°139 —

TRIBUNA LIURA Novèla inedicha L’autora gardesa nos envièt aqueste tèxte que farà partida del seu libre venent, A tuat la tèrra

Lo bandit Èra venguda de la plana de Limanha, la Solanja. Aviá esposat lo Paulin de l’amèu de la Perrilha, amont dins lei grands bòscs negres De gaspar dei Montanhas. Tre qu’aquela union fuguèt coneguda, se diguèt qu’èra saberuda. Aviá lo brevet superior. Causa rara per l’epòca. En mai d’aquò èra bèla amb sa capeladura blonda e seis uèlhs blaus. Fau dire que lo Paulin èra polit dròlle el tanben. Grand, calossut, cara ben talhada. La Solanja, aquí, faguèt quasiment figura de filha de la vila. Dintrèt dins una familha que leis òmes èran reputats per lor caratère ben trempat. Pas soples, en fach. La maire dau Paulin, pichòta femna vestida de negre, èra lo testimoniatge viu de çò qu’aviá degut patir. Pichòta, rugada coma l’estanh un jorn de vent de Nòrd. De pèus blancs tirats en un tinhon menut. La testa totjorn clinada, leis uèlhs tristes e lagremós darrièr sei lunetas rondas, semblava de gemegar puslèu que de parlar. Passava d’oras longas d’assetada sus lo banc davant sa pòrta. Recaufava sei dets torcits per l’artròsi. Òm li donava l’escais nom de « L’enulhada ». Lo bèu paire, l’Edoard aviá menat son ostalada d’una man de ferre. Son fiu fariá çò meme. Trabalhèt tota sa vida, la Solanja. Pas un jorn de repaus. Tot bèu just aquelei que metèt au monde sei dos fius. Lo lavador èra pas qu’a cent mèstres de l’ostau, una crespina. I aviá pas l’aiga a la bòria. La proprietat èra granda. Tèrras a cerealas, a blèts campestres, a caulets, prats per lo

fem dei vacas, bòsc, òrt immens. L’obratge preissava totjorn. La Solanja darrièr lei talons dau Paulin, la Solanja sus lo tractor a costat dau Paulin, la Solanja de pertot. A la mòrt dau Leonce, lo vesin sens ereitièr, la familha aviá comprat son ostalàs. Demorariá vuège per totjorn. Supression de vesinatge ! Lo fiu de Paulin s’afecionariá per l’entreténer. La voliá pas veire s’abausonar coma aquela de la Celina. Lei dos fius venián bèus. Avián trobat de trabalh en defòra de la bòria. L’acampatge dau lach per l’ainat e la mantenença de la mema entrepresa per l’autre. Se maridèron e aguèron cadun dos enfants : dos dròlles per l’un, doas filhas per l’autre. Lo temps aviá filat sa tela. Aviá entrainat l’ainat dins de garolhas dins l’entrepresa. Òm lo trobèt penjat dins un bòsc. Laissèt una vèusa e doas filhas. Lo Paulin e la Solanja contunhèron de menar la bòria au mièlhs amb l’ajuda dau second fiu, Joan Peire. Partejava sei jornadas entre la lachariá, la bòria de sei gens e aquela de sa femna. Viure en cò de sa femna èra malaisit. I aviá, dins lo meme ostau, lei parents e la familha da sa conhada. Una quasi comunautat qu’anava gaire au Joan Peire. Cada jorn vers detz e set oras trenta, arrivava a la Perrilha. Dobla vida….d’òbra. Lo Paulin tombèt malaut : emiplegia e mutisme. Una reeducacion laboriosa melhorèt un pauc la paraula. Lo Paulin podiá pas pus faire grand causa. Mema sens parlar vertadierament,

esbramassava sa femna. S’engarçava quand capitava pas de comprene çò que voliá. La Solanja èra venguda sopla coma un anhèu. Rebecava pas. Èra son biais. Li èra somesa e devoada còs e eime. Quand lo Paulin moriguèt, lo Joan Peire venguèt trabalhar encara mai a la bòria. Sopèt cada sèr amb sa maire. Dintrava en cò sieun vers detz oras de sèr. Saviá tot faire lo Joan Peire. Remplaçava lo paire. La pelòta bourruda de la vida se desrotlava. Dins l’amèu, vacanças d’estiu de 2010 acabadas, demorava pas que doas vèusas : la Solanja e la Danisa. Un jorn qu’èra venguda s’assetar un moment davant ma pòrta, la Solanja respondèt a una question de l’Ivèta, sa vesina : « E aquest’ivern que la Danisa serà en cò de sa filha, vos anatz trobar tota sola a la Perrilha. Auretz pas paur ? - O ! Me’n parletz pas ! Me’n fau pas parlar ! Es ben mon socit ! Vesetz, la nuèch passada, la Rita jaupèt coma una enrabiada dins la granja. I aviá ben quicòm que rodelejava. Alòr me siái levada. Aviái paur, de segur. Ai pas alucat e ai regardat per la fenestra. Risque pas de davalar. Me siái dicha : de còps que seriá lo bandit ! » Lo bandit, coma dins lo temps, aquel de Gaspard dei montanhas. Lo mot que tornava de tan luènh aviá demorat dins leis esperits dei gens en 2010. Lisa Gròs

n°139 —

TRIBUNA LIURA Colera

1956-2012 Desencusatz-me si ma cronica es queste còp plena de dechas, mas quo es vertadierament pas comòde de picar sus un clavier las mans dins de las mitas de lana. E òc, fai freg dins mon recapte champestre e la neu nos barra los chamins. Io que sei pro vielh per me sovenir un pauc d’un autre ivern plan rufe, lo de 56, pòde far quauquas comparasons. E ben, quo es completament diferent ! Normau : lo progrès es passat per aquí. Quauques exemples.

nir !) En 56, anavam copar de la lenha per bruslar dins la chaminèia. Copar la lenha nos eschaurava e lo fuòc eschaurava la sopa e lo conduch de la chaminèia. En 2012, eschaura nonmàs lo conduch. En 56, coma podiam ren far, anavem veire los vesins e nos sarravem un pauc. En 2012, espiam la television e aquí vesem dau

En 56, lo termometre chas nos era a liquide. Gelet e petet tanleu passat lo 0°. Per consequent, pòde pas afortir que davalerem a -30°. En 2012, lo termometre es electronic e pòde dire que davalet devers los -20°.

2012 : Desjà dietz jorns sens publicitat dins la bóitia. Quo es dur ! E ben en 56, las letras e lo jornau arribavan tots los jorns. La veitura jauna riscava pas d’anar au fossat. Lo portaire passava a pè emb son chen e son baston (mai qu’un jorn, que son chen era pas aquí, nos disset que s’era ‘restat pissar contra un jarric e que lo tornariá prener au desgeu !) En 56, lo portaire era fonccionari jurat, en 2012 es vacatari. En 2012, passem lo temps a espiar si los tudeus, la chaudiera, lo chaufatge an pas petat. En 56, quo es pas quò que nos auriá empaichat de durmir, qu’aviam pas de tudeus, pas de canalizacions, pas d’abeuradors per las bèstias, pas de chaudiera, pas de chaufatge... Nonmàs que, de temps en temps, la nuech au liech, nos deviam desjalar lo nas per tornar prener nòstre alen. Mai que la memet nos brochet daus aditius per nòstres bonets de nuech e ne’n faguet dau passa-montanha de nuech. En 2012, nos damandam çò que se vai passar emb la cuba de fiol qu’es voida e los camions que pòden pas venir (degun pòt ve-

e la memet sabiá pas tròp si Badinguet era enquera emperaire, que lo vesiam totjorn sus quauquas peças de monneda. En 2012, sabem plan qu’avem un president e un valhent, que es anat en Russia per lor damandar de se gardar lo freg chas ilhs e que i a trapat la foira, lo paubre eu. Me sente plan mesquin de pensar que si aviá io, dins ma cuba, lo fiol qu’a despensat per i anar... Non, ai tròp vergonha de pensar quò…

En 2012, las autòpistas menan sens problemas a París. Parier per los TGV. Las nacionalas son desneviadas en prioritat. Pas en 56. monde que son plan malurós que podem pas montar lor apartament a mai de 19° o que lo geu los a arrestats sus lo chamin daus espòrts d’ivern, empaichats per la neu d’anar a la neu ! (si quo es pas malurós d’aver de la neu sus las rotas au segle XXI ! Mas que fai la prefectura ? Fotuts fonccionaris que nos fan crebar de freg sus lo chamins de nòstras vacanças !) En 56, los coija-vestits durmián dins las granjas, dins la palha, dins lo fen. Daus còps i fotian lo fuòc e bruslavan vius. En 2012 coijan jos los ponts e, urosament, riscan pas mai botar lo fuòc. En 56, sabiam quitament pas qui era president de la Republica. Lo pepet parlava de Sadi-Carnot

En 56, rotas segondàrias e chamins eran gelats o/e enneviats e degun i podiá circular. La prefectura e lo govern se’n fotián ben. En 2012, difusan sus las ondas un messatge que ditz de pensar a la gent que son isolats. Io, que sei isolat, quò m’eschaura bograment de saber que quauqu’un a pensat de dire aus autres de pensar a nos, a n’autres tots, globalament. Vene d’auvir que las artèrias principalas son desgatjadas. Osanà ! Mas sabetz pas que quo es las arteriòlas que gelan prumieras, çò que pòt menar a l’amputacion ? Michèu Chapduelh

n°139 —

ADREÇAS L’Institut d’Estudis Occitans de pertot IEO (FEDERAL) Ostal d’Occitània 11, carrièra Malcosinat 31000 Tolosa 05 34 44 97 11 - direccion@ieo-oc.org www.ieo-oc.org IEO-IDECO Carrièra dels ancians combatents ZA plana St Martin 81700 Puèglaurenç 05 63 75 22 26 - ideco@ideco-dif.com www.ideco-dif.com SECCIONS REGIONALAS IEO AQUITÀNIA 171, avenguda de la Palhèra 33600 Peçac 05 56 39 27 99 - ieoaquitania@ieo-oc.org http://ieoaquitania.free.fr IEO AUVÈRNHE, BORBONÉS, VELAI 24, avenguda Edoard Michelin 63000 Clarmont d’Auvèrnhe 04 73 26 80 10 ieoregionauvergne@gmail.com IEO LEMOSIN Plaça daus vinhairons 19140 Usercha 05 55 98 28 90 - contact@ieo-lemosin.org http://ieo.lemosin.free.fr IEO LENGADÒC 14, avenguda Estienne d'Orves BP 60011 34501 Besièrs cedex 04 67 31 18 91- ieolengadoc@ieo-oc.org www.ieo-lengadoc.org IEO MEIDIA-PIRENÈUS 11, carrièra Malcosinat 31000 Tolosa 09 62 56 09 91 - ieom-pireneus@ieo-oc.org IEO PROVENÇA-AUPS-CÒSTA D’AZUR (CREO PROVENÇA) Ostau de Provença 8 bis, avenguda Jules Ferry 13100 Ais de Provença 04 42 59 43 96 - ieopaca@ieo-oc.org http://c-oc.org/ieo/provenca IEO RÒSE-AUPS Chez Gerard Betton - Le Petit Avanon 07370 Auzon 04 75 23 02 71 - ieor-aups@ieo-oc.org SECCIONS DEPARTAMENTALAS IEO 04-05 "ESPACI OCCITAN DEIS AUPS" 21, charrièra de l'Estampariá 05000 Gap 04 92 53 98 40 - ieo04-05@ieo-oc.org www.espaci-occitan.com IEO AUPS MARITIMES En çò de J.P Baquié 17, baloard Carabacel 06000 Niça 04 92 04 27 20 - ieo06@ieo-oc.org http://ieo06.free.fr IEO ARDECHA En çò de Denis Capian La pastourelle A 07000 Privàs 04 75 64 87 74 - ieo07@ieo-oc.org

IEO ARIÈJA "OSTAL OCCITAN" 11, carrièra Henri Fabre 09100 Pàmias 05 61 69 60 96 - ieo09@ieo-oc.org IEO AUDE 79, la Trivala BP 105 11022 Carcassona 04 68 25 19 78 - ieo11@ieo-oc.org http://perso.orange.fr/ostal.sirventes IEO AVAIRON Ostal del patrimòni Plaça Foch 12000 Rodés 05 65 68 18 75 - ieo12@ieo-oc.org www.ieo12.org IEO BOCAS DE RÒSE Ostau de Provença 8 bis, avenguda J. Ferry 13100 Ais de Provença 06 15 89 59 38 - ieo13@ieo-oc.org

IEO GASCON LANAS En cò de Miquèu Baris 313, alèa de las Alaudas Partiment Sent-Robèrt 40440 Ondres 06 09 62 52 99 - ieo40@ieo-oc.org IEO LÉGER NAUT "L'AURA" Centre Pèire Cardenal Charrièra Jules Vallès 43000 Lo Puèi de Velai 04 71 06 17 42 - ieo43@ieo-oc.org IEO ÒLT Espaci Clément Marot Plaça Bessières 46000 Caurs 05 65 24 62 82 - ieo46@ieo-oc.org IEO ÒUT E GARONA "ESCÒLA OCCITANA D’ESTIU" 16, carrièra pujòls 47300 Vilanuèva d’Òlt 05 53 41 32 43 - ieo47@ieo-oc.org

IEO CANTAL 32, ciutat "Clair vivre" BP 602 15006 Orlhac 04 71 48 93 87 - ieo15@ieo-oc.org http://ieo15.cantalpassion.com

IEO PUÈI DE DOMA Centre J. Richepin salle B12 21, carrièra Richepin 63000 Clarmont d'Auvèrnhe 06 08 21 45 55 - ieo63@ieo-oc.org

IEO CHARANTA "CONVERSA OCCITANA" 13, carrièra Gaston Agard 16800 Soyaux 05 45 38 03 08 - ieo16@ieo-oc.org

IEO HAUTAS PIRENÈAS "NOSAUTS DE BIGÒRRA" Ostal de comuna 65350 Bouilh-Péreuilh 05 62 93 04 65 - ieo65@ieo-oc.org www.ieo65.com

IEO DORDONHA "NOVELUM" Centre sociau de Marsac 95, rota de Bordèu 24430 Marsac/ L’Isla 05 53 08 76 50 - ieo24@ieo-oc.org http://novelum.ieo24.online.fr IEO DROMA "DAUFINAT, PROVÈNÇA, TÈRRA D'OC" Ostal dels Servicis Publics Servici de la vida associativa 1, avenguda St Martin 26200 Monteleimar 04 75 46 86 52 ieo26@ieo-oc.org www.ieo-droma.org IEO GARD 4, carrièra F. Pelloutier 30900 Nimes 04 66 76 19 09 - ieo30@ieo-oc.org www.ieo30.org IEO GARONA NAUTA Ostal d’Occitània 11, carrièra Malcosinat 31000 Tolosa 05 61 11 24 87 - ieo31@ieo31.com www.ieo31.com IEO GÈRS 2, plaça Puits de Mothe 32000 Aush 09 54 10 11 41 - ieo32@ieo-oc.org IEO GIRONDA Ostau occitan 171, avenguda de la Palhèra 33600 Peçac 05 56 36 30 27 - ieo33@ieo-oc.org ostau.occitan.online.fr IEO ERAU 14, avenguda Estienne d'Orves BP 60011 34501 Besièrs cedex 04 67 31 18 91 - ieo34@ieo-oc.org

IEO PARÍS En cò d'Alexis Quentin 31, carrièra Vandrezanne 75013 París ieo75@ieo-oc.org IEO TARN 3, carrièra de la Torque BP 14 81120 Realmont 05 63 79 06 67 - ieo81@ieo-oc.org www.ieo-tarn.org IEO TARN E GARONA "ANTONIN PERBÒSC" 307, avenguda de Montech 82000 Montalban 05 63 03 48 70 ieo82@ieo-oc.org IEO VAR "PROVÈNÇA TÈRRA D’ÒC" En cò de J. G. Babois - Plaça deis infèrns 83790 Pinhans 04 94 33 22 51 - ieo83@ieo-oc.org http://textoc.hostzi.com/ieo83.html IEO VAUCLUSA 26, carrièra dels Tinturièrs 84000 Avinhon 04 90 67 16 90 - ieo84@ieo-oc.org IEO VINHANA Madame Christiane Carron Résidence du Petit Breuil 37, rue de la Vallée 86000 Poitiers ieo86@ieo-oc.org ASSOCIACIONS AFILIADAS OFICI PER L'OCCITAN Ostal d’Occitània 11, carrièra Malcosinat 31000 Tolosa 05 34 44 97 11 - ofici@occitan-oc.org www.occitan-oc.org

n°139 —