Nocturama van de Franse regisseur Bertr and Bonello past naadloos in het IFFRprogramma A B and Apart, met films waarin jongeren met geheven vu ist tegen de heersende elite ageren. In de film pleeg t een kleurrijke groep Parijse jo ngeren aanslagen op sy mbolische doelen. Bonello : “Ik voel een allesoverstijgen de woede en een wanhopig e roep om verandering.”
Nocturama
om
woensdag 1 februari
w u e e r h c S
Online vind je nog meer IFFR! Op IFFR.com/blog elke dag tips, verdieping, interviews en verslagen in woord en beeld.
Bertrand Bon ello over Nocturama
Midden in Parijs staat een beeld van Jeanne d’Arc in vuur en vlam. In La Défense, het financiële hart van de Franse hoofdstad, worden toonaangevende gebouwen opgeblazen; jongeren uit alle lagen van de bevolking slaan de handen ineen in hun explosieve roep om hervorming. Over de precieze motieven van de jongeren wordt nauwelijks gesproken in Nocturama. Een zeer bewuste keuze van Bertrand Bonello, die zes jaar geleden aan zijn scenario begon. “Ik wilde een film maken, geaard in onze huidige maatschappij waarin spanning en ontploffingsgevaar heersen.” Bonello koos voor jonge personages uit alle lagen van de bevolking en met diverse achtergronden. “De reden om een aanslag te plegen heeft bij iedereen misschien andere wortels, maar mij gaat het echt om het algemene gevoel van allesoverstijgende woede en een wanhopige roep om verandering.”
Tijdens het castingproces zag Bonello zeker honderd tieners. “Ik sprak uitgebreid met ze over gehoord willen worden, hoop op een nieuwe samenleving en die willen afdwingen met een gebaar van hopeloosheid, een allerlaatste poging. En wat bleek? Ze vonden het heel normaal, helemaal niet extreem, zoals ik verwachtte. Iemand zei zelfs: ‘Ik ben zelf niet zo gewelddadig, maar ik begrijp de noodzaak van zo’n actie’.” Niet alleen de personages, ook de acteurs zijn een kleurrijke mix van Parijzenaars. Bonello: “Ik zie het als het samenstellen van een mooi boeket: je bindt zoveel mogelijk verschillende bloemen samen. Ieder personage staat voor een andere kleurstelling.”
microgemeenschap. Ze zijn dan samen afgesloten van de realiteit van de buitenwereld.” Omdat het gehele verhaal vanuit het perspectief van de jongeren werd gecomponeerd, krijgen ze slechts flarden mee van de chaos die ze buiten de schuifdeuren van het luxe warenhuis La Samaritaine hebben veroorzaakt. Hoewel de jongeren explosieven plaatsen in een realistisch ogend, hedendaags Parijs, zijn de aanslagen nadrukkelijk niet op ware gebeurtenissen gebaseerd. Bonello noemt zichzelf ook geen journalist, socioloog of historicus. Hij levert geen commentaar. “Het gaat me om die schreeuw om aandacht. Het is bovendien geen moordaanslag, maar een aanslag op symbolische doelen. Vooral op het kapitalistische systeem. De ambiguïteit laat ik ook zien.”
Vandaag in het A Band Apart-programma: 10:00 Pathé 1 ieux Maudite Poutine Karl Lem 15:30 Cinerama 1 ello Nocturama Bertrand Bon 17:00 Cinerama 7 en HAMSTERs Mar tine Doy 19:15 Cinerama 6 Die Japanese Girls Never Matsui Daigo 19:30 Cinerama 5 show nirvanna the band the Mat t Johnson, Jay McCarrol
t h c a d n a a
Bonello’s Nocturama is niet voor niets het startpunt van het IFFR-programma A Band Apart. Dit festivalonderdeel is geen ode aan de punk, maar een opzwepende selectie films waarin anarchistische en jonge subculturen de hoofdrol spelen. Subculturen die, net zoals een punkband vol muzikale hanen, uit verschillende archetypen bestaan; van de leider en de meeloper tot de dissident. Allen zijn, hoewel niet expliciet besproken, aanwezig in deze film vol jeugdige, post-punkenergie, vertaald naar een tijd die weleens de onze zou kunnen zijn. De combinatie van broeierige spanning en vette actiescènes doet in de verte denken aan Glamorama (1998) van Bret Easton Ellis, die in zijn satirische roman modellen liet veranderen in terroristen in hun strijd tegen onder meer consumentisme. De jongeren uit Nocturama willen ook, koste wat kost, hun stem laten horen. Hun stemmen, hun instrumenten – of liever gezegd – hun bommen, echoën al snel door het hele land.
De gespannen sfeer tussen de jongeren en de maatschappij waarin ze zich bevinden, wordt nog opgevoerd door de score – eigenhandig gecomponeerd door Bonello – die vooral in de eerste helft de dreigende spanning verhoogt. De regisseur én muzikant heeft daar heel uitgesproken ideeën over: “Muziek dient voor mij nooit slechts ter illustratie;
het moet iets zeggen. Ook de bestaande songs die ik in de tweede helft gebruik, hebben allemaal een eigen functie. Ik zet ze in als een soort jukebox.” Het intrigerende en spannende Nocturama bestaat uit twee afzonderlijke delen: “Het eerste gedeelte speelt zich buiten af, in het volle daglicht. De personages handelen hier gescheiden van elkaar. In het tweede gedeelte bevinden ze zich in de afgesloten ruimte van een warenhuis. Daar vormen ze weer een groep, een
In het warenhuis bevinden de jongeren zich in het hart van het consumentisme.“Daar zijn ze tegelijkertijd door gefascineerd. Dat is dé dubbelzinnigheid anno nu. We leven in een tijd die de wens om te consumeren aanwakkert, maar het is tegelijkertijd een periode van oplaaiend terrorisme. Allebei op hetzelfde moment. Dat is volgens mij niet eerder in de geschiedenis zo duidelijk voorgekomen. Als ik deze film vier jaar geleden had gemaakt, had ik alleen het eerste gedeelte kunnen doen.” Of hij zelf cynisch is over het woeden der wereld? Opgewekt: “Helemaal niet! Eerder hoopvol. Hoopvol, maar – toegegeven – een beetje angstig tegelijkertijd.” Door Maricke Nieuwdorp
19:30 KINO 1 on A Tas te of Ink Morgan Sim 2 19:45 LantarenVenster f Life of Alipato: The Ver y Brie an Ember Khavn IFFR.com/abandapar
t
Na afloop van de filmvertoning van vandaag een uitgebreid interview met regisseur Bertrand Bonello, over hoe zijn film de huidige politieke sfeer in Frankrijk reflecteert.