puur Lynch’
vrijdag 3 februari
#9 Online vind je nog meer IFFR! Op IFFR.com/blog elke dag tips, verdieping, interviews en verslagen in woord en beeld.
Jon Nguyen over David Lynch: The Art Life
Het duurde twaalf jaar voordat Jon Nguyen en zijn collega’s David Lynch ervan hadden overtuigd om over zijn jonge jaren te vertellen. De uitzonderlijke filmmaker doet dat uiteindelijk vooral voor zijn dochtertje Lula, zodat zij later kan horen wie haar vader was. “Hij is nu 71, Lula is vier. Reken maar uit: als zij een tiener is, leeft hij misschien al niet meer.” Jon Nguyen volgt David Lynch al twaalf jaar. In 2007 was Nguyen producent van de documentaire Lynch, over het maken van diens Inland Empire (2006). Met David Lynch: The Art Life heeft hij nu een diepgravend portret gemaakt van de onvergelijkbare regisseur. Niet over zijn films, want daarover praat Lynch niet graag, maar over de vormende jaren tot aan zijn eerste speelfilm Eraserhead (1977). Met verhalen waarin de Lynch-fan, aldus Nguyen, wel degelijk de invloeden op zijn films zal herkennen. Lynch spreekt over zijn jeugd, ouders en vrienden, de plaatsen waar hij woonde en de opleidingen die hij volgde als beeldend kunstenaar voordat hij de cinema ontdekte. Ondertussen zien we hem aan het werk in zijn atelier, schilderend en tekenend, in gezelschap van zijn jongste dochter, de vierjarige Lula, aan wie deze film is opgedragen. Hoe kwam je in contact met Lynch?
“Een vriend van mij werkte een jaar of twaalf geleden voor hem. Ik kende David toen nog niet, maar liet vragen of ik een documentaire over hem mocht maken. Tot mijn verbazing zei hij ja. Dat werd Lynch. En sindsdien werkten mijn collega’s en ik met hem aan een half dozijn projecten. Het duurde tweeënhalf jaar om The Art Life te filmen, maar twaalf jaar om zijn vertrouwen te winnen.” Hoe kreeg je hem zover om zo persoonlijk te worden?
“Eigenlijk wilden we dat al doen bij die eerste documentaire. Maar toen kende David ons nog niet goed genoeg. Hij bleef gesloten. Daarom werd die film meer een cinéma vérité-achtige reportage over Inland Empire. Nadat zijn dochter was geboren, hebben we hem opnieuw benaderd. Hij is nu 71, Lula is vier. Reken maar uit: als zij een tiener is, leeft hij misschien al niet meer. We zeiden: op deze manier kun jij je verhaal vertellen. Dan kan Lula er later naar kijken en meer te weten komen over jou en je leven. Dat overtuigde hem.”
intiem,
‘Persoonlijk,
Veel van David Lynch zijn schilderijen en tekeningen komt in de documentaire David Lynch: The Art Life aan bod.
Hebben jullie veel gesprekken gevoerd?
“We verzamelden in tweeënhalf jaar uiteindelijk zo’n 25 uur aan interviewmateriaal, waaruit we de film samenstelden. De originele opnames geven we aan zijn dochter, als ze ouder is. Er is zo veel moois dat de film niet heeft gehaald. Ongelooflijke verhalen, over zijn grootouders en over zichzelf toen hij jong en ondeugend was. Maar die zijn alleen voor Lula.” Hebben jullie van tevoren bepaalde regels vastgelegd?
“We zouden allereerst niet over zijn films praten. Behalve over Eraserhead, omdat dat nog een heel persoonlijk studentenproject was. Toen dachten we: als we ons nu richten op het begin van zijn leven, dan vinden we ook vast ergens de sleutels naar zijn films. Zoals dat verhaal over die naakte vrouw die hij ’s nachts op straat zag – dat is gewoon Blue Velvet (1986). De andere regel was: alleen David. We laten niemand anders aan het woord. We wilden persoonlijk, intiem, puur Lynch. Alles wat je ziet en hoort is van hem – op vier foto’s na, die we van een vriend kregen. Zijn stem, zijn muziek, schilderijen en kunstwerken, zijn familiefoto’s en filmpjes.”
David Lynch
Heb je veel nieuw materiaal ontdekt?
“Echte hardcore Lynch-fans, mensen die zijn werk veel beter kennen dan ik, zijn verbijsterd hoeveel onbekend materiaal erin zit. Van David mochten we al zijn fotoalbums gebruiken – duizenden foto’s. Beelden van zijn grootouders, zijn moeder toen ze jong was... De meeste daarvan waren nooit gedigitaliseerd.” Je film is ook een eerbetoon aan het American Film Institute.
“Klopt. Als hij van hen niet die beurs had gekregen om The Grandmother te maken, zijn korte film uit 1970, had de wereld het werk van Lynch waarschijnlijk nooit leren kennen. Hij had een gezin, een huis, een baan. Dat was niet veranderd. Stel je voor hoe de filmwereld – de kunstwereld – eruit had gezien zonder het begrip ‘Lynchiaans’.” Door Kees Driessen
vertoning David Lynch: The Art Life
Jon Nguyen, Olivia Neergaard-Holm, Rick Barnes 15:30, Pathé 3