DAILY TIGER 44th International Film Festival Rotterdam #5 Maandag 26 januari 2015
7
8
David Oelhoffen over de Algerijnse western die hij met Viggo Mortensen maakte
Miroslav Slabosjpitski van het awardwinnende The Tribe
‘Gebarentaal leren? Zelfs Nederlands zou nog gemakkelijker zijn voor mij’
P5 Maandag, tijgerdag P11 IFFR Live: coming soon to a theatre far away from you p13 Alle films van A tot Z P16 Wat vonden de CJP-ers van Frank? P16 Ondertussen buiten de bioscoopzaal
De Bright Future-makers van de toekomst. De Doelen diende in het kader van de Kids Only-workshop als film- én geluidsstudio, waar jong regietalent met computers, microfoons, muziekinstrumenten en windmachines, grintbakken en donderbussen in één middag een complete film produceerde. Foto: Nichon Glerum
Canon Tiger Awards naar Groot-Brittannië, Frankrijk en VS
De grote prijzen van de korte film
TUSSENSTAND IFFR PUBLIEKSPRIJS
In LantarenVenster, het hoofdkwartier van As Long As It Takes, zijn gisteravond de eerste prijzen van IFFR uitgereikt: De Canon Tiger Awards voor Korte Films. De drie winnaars zijn Greetings to the Ancestors, La fièvre en Things. Bij een Canon Tiger Award voor Korte Film hoort een cheque van 3000 euro én een camera. Anders dan bij de ‘lange’ Tiger-competitie zijn de prijzen niet voorbehouden aan jong of beginnend talent. Gelukkig maar, anders waren twee winnaars buiten de boot gevallen. Voor Ben Russell bijvoorbeeld, die dit jaar zijn twintigste én eenentwintigste film op het IFFR-programma had, kwam een langgekoesterde droom uit. Een paar jaar geleden scoorde hij een Tiger-nominatie met zijn speelfilm Let Each One Go Where He May, maar dit jaar won hij er daadwerkelijk een met zijn korte film Greetings to the Ancestors. Over die nominatie grapte hij een paar dagen geleden nog tegen de Daily Tiger: “Werd weleens tijd, hè?” De jury
BOX OFFICE TIPS
bekroonde zijn werk “voor zijn complexe benadering van etnografisch film maken, zijn sensuele psychedelica, zijn zelfreflectieve en geraffineerde vermenging van stemmen en het landschap.” De Frans-Marokkaanse Safia Benhaim viel in de prijzen met La fièvre. Zij liet zich voor dit fantastische relaas inspireren door haar afkomst, het gegeven dat haar vader lange tijd was verbannen uit zijn moederland – terwijl zij als geboren Française wel vrij naar Marokko mocht reizen –, én door de Arabische Lente. De jury prees La fièvre voor “zijn poëtische en menselijke gebruik van beelden en geluid gecombineerd met complexe, politieke geschiedenis, het koortsachtige
ritme, de beeldschone cinematografie en zijn onheilspellende, hallucinerende soundtrack.” De derde winnaar is veelfilmer Ben River. Hij kan zijn tweede Tiger Award op zijn schoorsteenmantel zetten: in 2008 won hij er al één voor zijn korte film Ah, Liberty!. Voor Things verdient de maker volgens de jury een award voor “zijn uitzonderlijke vakmanschap en zijn ambitieuze benadering van het persoonlijke en het dagelijkse. Voor zijn wc-humor, en voor de manier waarop de filmmaker met succes stijl en ritme laat botsen.” Stiekem was er nog een vierde winnaar: Our Body van Dane Komljen werd genomineerd voor de European Film Awards, de ‘Europese Oscars’ die in december worden uitgereikt. (NS)
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
The Dark Horse Ik ben Alice Loin des hommes Timbuktu Phoenix Turist Charlie’s Country War Book The Golden Era Gluckauf
White Out, Black In
Melody
Titli
The Farewell Party
18:30 Cinerama 1
19:00 Schouwburg Grote Zaal
19:00 Pathé 5
19:30 Oude Luxor
INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM
4,73 4,58 4,52 4,40 4,33 4,32 4,17 4,15 4,14 4,13
meer over film
cinema.nl/iffr A Pigeon Sat on a Branch Reflecting on Existence | regie: Roy Andersson | Lumière
Cultuur maakt je rijker De BankGiro Loterij is de cultuurloterij van Nederland en hoofdpartner van International Film Festival Rotterdam. Samen met haar deelnemers steunt de BankGiro Loterij musea, monumenten, molens en festivals met 62 miljoen euro per jaar. Speelt u ook mee voor cultuur? Ga naar www.bankgiroloterij.nl
TAKE 3 Als festivalprogrammeur Gertjan Zuilhof vandaag wat gaatjes in zijn agenda zou hebben, dan zou hij die het liefst met deze drie zaken vullen. Nou vooruit, vier.
De wereldpremière van jouw film kan een behoorlijk zenuwslopende ervaring zijn. Als je dan ook nog een partner hebt met een Oscar op zak zouden de meesten van ons helemaal geïntimideerd zijn. Maar geen stress voor filmcriticus Bianca Stigter, hier samen met 12 Years a Slave-regisseur Steve McQueen voor de vertoning van haar Three Minutes Thirteen Minutes Thirty Minutes. Foto: Ruud Jonkers
Tijgervriendschap Zes jaar geleden startte IFFR een eigen vriendenclub. Tiger Friends steunen het festival met een jaarlijkse bijdrage van 50 euro. In ruil daarvoor zitten ze op de eerste rij bij de voorverkoop, genieten ze korting op tickets en merchandise en hebben ze ook een streepje voor bij speciale activiteiten. Een van die tijgers is Kwok Wah Wong.
Eerste EersteIFFR IFFR“Mijn “Mijneerste eersteervaring ervaringmet met IFFR IFFR
Kwok Wah Wong
was eind eind jaren jaren 90, toen ik een een paar paar edities edities op was vanvan een een perskaart was. rij de degelukkige gelukkigebezitter bezitter perskaart Ik schreef recensies voor eenvoor Chinese was. Ik schreef recensies een jongerenChinese krant en kon dusenonbeperkt de fi lm. naar Mijn jongerenkrant kon dusnaar onbeperkt record 23 fi lms tijdens terwijléén ik de film.is Mijn record is één 23 fifestival, lms tijdens er een fulltime deed.” baan naast festival, terwijlbaan ik ernaast een fulltime IFFR is “Door mijn afkomst ben ik vooral geïndeed.” teresseerd in Aziatische fi lms. Maar IFFR is “Door mijn afkomst ben ze ik hoeven vooral niet uit eigen land te komen, fifilms uitMaar Japanhet en geïnteresseerd in Aziatische lms. Zuid-Korea genieten Quafigenre ga hoeft niet uit eigenmijn landvoorkeur. te komen, lms uit ik meestal voor actie.” genieten mijn voorkeur. Japan en Zuid-Korea Tiger Friend Qua genre ga ik “Sinds meestal2010. voorDaarvoor actie.” had ik een Tijgerpas. Toen die2010. kaartDaarvoor werd afgeschaft, Tiger Friend “Sinds had ik werdTijgerpas. ik vriendToen omdie hetkaart festival steunen.” een werdteafgeschaft, Mooiste herinnering “Nachtvoorstellingen werd ik vriend om het festival te steunen.” in het Oude Luxor om een marathon van vier Mooiste herinnering “Nachtvoorstellingen
DIRIGERENDE DIRECTEUR Directeur Sjarel Ex van museum Boijmans van Beuningen kan het iedereen aanraden om het onderwerp te zijn van een film. Regisseur Sonia Herman Dolz filmde ruim vierhonderd uur lang hoe Ex als een dirigent het Rotterdamse museum runt.
Conducting Boijmans gaat op vrijdag op IFFR in wereldpremière. In de documentaire is museumdirecteur Sjarel Ex de leading man. Ex: “In de eerste montage vond ik het heel komisch om te zien hoe dicht Sonia en haar cameraman op mijn neusvleugels zaten. Ik had tijdens m’n werk nauwelijks door dat ze er waren, maar ze waren er altijd. Ik ben enorm verguld met het resultaat. In het leven lijkt alles zo gefragmenteerd, maar als het zo in een fi lm wordt gepresenteerd, blijkt dat ik toch wel op een verantwoorde manier aan het knutselen ben. Sonia nam uiteindelijk een van mijn taken als rode draad: het collectiebeheer. Verzamelen is toch het rentmeesterschap van mijn beroep. We zeggen in het Boijmans weleens: ‘De collectie is als een meneer die er ineens heel anders uitziet na een bezoekje aan de kapper’. Ik keek met verbazing naar mijn eigen performance in de fi lm. Het kan hier en daar ook iets beter, ik zit af en toe wel te blunderen hoor. Zo riep ik in mijn enthousiasme ‘verkocht!’, zonder dat ik de prijs precies wist. Ik zie ook dat ik geen geslepen verzamelaar ben, maar gewoon iemand die van kunst houdt.” (TL) vr 30 19:30 Oude Luxor, za 31 09:30 LantarenVenster 5
fi lms kunnen kijken. was ik nogvan jongvier en in hetteOude Luxor om Toen een marathon gaan kijken. met dieToen banaan! een fisingle, lms tedus kunnen was Stiekem ik nog jong paarsingle, hamburgers in jemet jaszak.” en dus gaan die banaan! Stiekem Dit jaar ik naar “Niet zoveel, ik word een paar ga hamburgers in jemeer jaszak.” ook een tien“Niet tot twaalf.” Dit jaardagje ga ouder: ik naar meer zoveel, ik Tips ook “Tokyo Tribe, ouder: zo’n bizarre trailer en word een dagje tien tot twaalf. omschrijving... die móet mijn trailer eigen ogen Tips “Tokyo Tribe, zo’nik met bizarre en zien. Man on Highdie Heelsmóet is eenikAziatische fi lm met omschrijving... met mijn eigen lekkerzien. veel Man geweld, helemaal mijn ding. En ogen on dat Highis Heels is een Aziatische eens gecombineerd met dat een vrouw in een fidat lmnog met lekker veel geweld, is helemaal mannenlichaam.” mijn ding. En dat nog eens gecombineerd Eteneen “Pho, de Vietnamees op de hoek van de met vrouw in een mannenlichaam.” Kruiskade lekker. Broodjes Akong op Eten “Pho,isdeheel Vietnamees op de bij hoek van de de Oude Binnenweg en natuurlijk Hungbij Kee op de Kruiskade is heel lekker. Broodjes Akong Witte Withstraat. Mijn favoriet is de noodlesoep op dedeOude Binnenweg en natuurlijk Hung met cha sieuw en eend. Hun bekendste Kee op de Witte de Withstraat. Mijnspecialiteit favoriet die neem ik ersieuw altijd bij.” (TL) Hun is de delamssaté, noodlesoep met cha en eend.
Zelfs als je naar álle Talks, Quizzen en symposia zou gaan vandaag, dan kom je nog niet aan de 24 uur. Het 24/7-symposium The Laughter of Things duurt weliswaar een werkdag, maar komt met zeven uur niet in de buurt. Toch lijkt de intieme bijeenkomst in het Piet Zwart Institute mij de meest uitdagende en leerzame keuze. Het is al om 17:00 uur afgelopen dus het ongetwijfeld boeiende gesprek in de Critics’ Talk Special van Tony Rayns met de grote onbekende Koreaanse regisseur Jang Jin kan er nog mooi achteraan. Al reken ik daarbij op een academisch kwartiertje. Metro 16 minuten. Eerder weg kan natuurlijk ook. Ik heb Jang nog nooit horen spreken, wat volgens mij de beste reden is om te gaan. 10:00 - 17:00 Piet Zwart Institute, 17:00 LanterenVenster 3
Om de lijnen kort te houden kies ik een voorstelling op de locatie van Rayns’ Talk. Ik doe dan wat aan zelf promotie (wat toch ook een eigenschap van deze rubriek is). BKK <=> SJJ is een fijnzinnig programma met korte fi lms dat zich afspeelt tussen Bangkok en Sarajevo (vandaar de luchthavencodes). De terugkerende Tijgerwinnares Anocha Suwichakornpong maakte samen met Sejla Kameric de centrale fi lm in deze compilatie over hoe een vreemde kijkt. 19:45 LantarenVenster 2
De gulden middenweg
Tussen kort en lang bestaat nog een complete wereld. IFFR vertoont dagelijks een aantal middellange films van drie kwartier tot 65 minuten. Een goed begin van de festivaldag, een lekker tussendoortje of een relaxte afsluiter van een marathonsessie. De films hebben behalve hun speelduur nog een ding met elkaar gemeen: Maaike Gouwenberg, onze eigen Miss Mid-Length, vraagt tijdens de Q&A na afloop de aanwezige makers het hemd van het lijf.
“The Mysterious Death of Pérola is een beetje cheesy, op een grappige manier. De film heeft af en toe wat weg van een homevideo, maar uiteindelijk is het een sterke film. Het verhaal gaat over een Braziliaans meisje dat in Frankrijk gaat studeren. Ze arriveert in een leeg, donker huis vol schilderijen. Je volgt haar dagelijks leven: studie en thuiskomen. Ze leidt een eenzaam leven, waar ze zich langzaam in verliest. Ineens gebeuren er vreemde dingen in
het huis. Haar paranoia en nostalgie worden steeds voelbaarder terwijl fantasie en werkelijkheid in elkaar beginnen over te lopen. De opbouw zit slim in elkaar, zoals het ogenschijnlijk suffe verhaal overloopt in een droomwereld. Het is in feite een abstract, Lynchiaans moordmysterie. De filmmakers zijn ook de hoofdpersonen. Gesproken wordt er in de film nauwelijks. Volgens mij was het een bewuste keuze om hem de uitstraling van een B-film te geven. In Brazilië is dat een populair genre. Tijden lopen door elkaar, het is duister gefilmd, de montage is traag. Tijdens de Q&A vraag ik de makers zeker waarom ze ook wilden acteren, en waar hun fascinatie voor dit type verhaal vandaan komt. Hoe is het om in de voetsporen van David Lynch te treden?” (TL) The Mysterious Death of Pérola – Guto Parente ma 26 12:00 LantarenVenster 3
• Ook de prijs van de Mid-Length-films is
gekortwiekt: acht euro, met korting zelfs maar vijf.
INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM
Fijnzinnig wil in het geval van BKK <=> SJJ ook zeggen: niet te lang. En dus ben ik ondanks mijn wat overmoedige symposiumgang ruim op tijd voor overdadiger of zelfs gewelddadiger kost. Fires on the Plain is onderdeel van Signals: Everyday Propaganda, maar het is natuurlijk óók gewoon de nieuwste fi lm van Tsukamoto ‘Body Hammer’ Shinya. Tsukamoto smeedde met één vuistslag experiment en genre tot een kokend geheel. Banzai! Na deze fi lm niet direct gaan slapen. 21:45 Cinerama 5
3
BELEEF
IFFR VOLKS KRANT MET DE
Partner van International Film Festival Rotterdam 2015
volkskrant.nl/iffr
MAANDAG TIJGERDAG
TG
Videophilia (and Other Viral Syndromes) 12:30 Pathé
Nicolas Steiner over Above and Below
‘DE POLITIE VOND HET VERDACHT’ 14:15 LantarenVenster 2
Bridgend 15:15 Pathé 2
Haruka’s Paranormal Laboratory 15:45 Pathé
ik – zwart mutsje, rugzak, veel opnameapparatuur – liep steeds die tunnel in en uit. De politie vond dat verdacht, want ik zou ook zomaar dynamiet bij me kunnen hebben om de boel op te blazen. Ik ben op die verdenking zelfs gearresteerd. Beslist geen pretje, want de Amerikaanse politie is lang niet zo vriendelijk als die hier in Nederland… Gelukkig hadden we toen onze gedroomde opnames al op fi lm, want het was daarna echt zaak om ’m zo snel mogelijk te smeren.”
In een notendop “Ik neem je mee op een avontuur
Moreel kompas “Ik worstelde regelmatig met mijn
naar Mars, via de aarde, tot helemaal onder de oppervlakte. Daar ontmoet je mijn helden die daar dagelijks in uitzonderlijke omstandigheden leven en overleven.” Verboden toegang “In de draaiperiode van
tweeënhalve maand maakten we temperaturen mee van ver onder nul tot een ondraaglijke hitte. We brachten ook veel tijd met onze protagonisten door zonder dat de camera aanstond. Helemaal zonder risico was dit project niet. Zo reed ik op een goed moment met twee van de personen uit de documentaire van a naar b, terwijl ze high waren van crystal meth en vijf gestolen iPads bij zich hadden. Naïef misschien, maar ik won er wel hun vertrouwen mee. Vrijwel dagelijks bevonden we ons op verboden terrein. De mensen die onder de tunnels in Las Vegas wonen, leven daar immers illegaal. En
morele grenzen. Als fi lmmaker heb je een plaatje in je hoofd, dat je hoopt te realiseren. Maar ik moest mezelf er af en toe aan herinneren dat ik echte mensen fi lmde. Geen acteurs die worden betaald om iets voor je te doen. Het is niet gemakkelijk dat je naast regisseur ook mens bent. Een mens stopt met fi lmen als de tunnel door de regen overstroomt. Dan help je iedereen om zijn spulletjes te redden. Al die fascinerende zielen raakten me diep. Het was dan ook moeilijk om ze na de opnames achter te laten. Ik ging terug naar een gespreid bedje in het luxueuze Zwitserland; zij bleven achter in de shit waar ik ze had aangetroffen.”
Rotterdam “Toen ik aan de Deense filmacademie studeerde gingen we op studiereis naar IFFR. Ik was negentien en zwaar onder de indruk. Ik herinner me die roltrappen in Pathé langs al die filmposters. Ik keek
ernaar en dacht: wow… deze gasten hebben het gemaakt! Nu, jaren later, hangt mijn film ertussen. Yeah!” Mooiste compliment “Het zou geweldig zijn als kijkers de euforische stemming meekrijgen die wij tijdens de opnames ervoeren. Maar bovenal dat men zich intuïtief mee kan laten slepen in het kronkelende verhaal.” Benieuwd naar “Het is mooi dat het festival films
zoekt met een unieke manier van vertellen. Ik weet dan ook zeker dat alle genomineerden een volslagen eigen stem hebben. La mujer de los perros spreekt me direct aan. Ik heb er niets over gelezen, maar wel de scènebeelden bekeken. Ik ben nogal visueel ingesteld. Zo intrigeert het beeld van die om elkaar gedraaide, liggende vrouwen uit Another Trip to the Moon me ook bijzonder.”
Bright Future “Om te beginnen ga ik even niets doen, Above and Below is net klaar. Maar daarna staat er van alles op stapel. Ik heb in New York een artist in residence-programma lopen waar ik twee fi lms wil maken. Hopelijk kan ik dan opnieuw samenwerken met mijn Berlijnse vrienden: de componisten van Paradox Paradise.” (MN) Above and Below – Nicolas Steiner ma 26 18:45 Pathé 4, di 27 12:15 Pathé 2, wo 28 21:45 Pathé 2, do 29 15:00 LantarenVenster 3, za 31 14:15 Cinerama 2
foto: Felix Kalkman
Tiger Awards for Short Films 5
De Zwitser Nicolas Steiner nam risico’s en overschreed eigen grenzen bij de totstandkoming van zijn tweede lange documentaire Above and Below. Een visuele achtbaan over mensen die dromen van een reis naar Mars, die solo in de woestijn leven of in tunnels onder Las Vegas wonen. De apocalyptische beelden van hun bijzondere bestaan zijn voorzien van een uiterst originele soundtrack.
HIVOS TIGER AWARDS COMPETITIE 2015
Roy Villevoye over Voice-Over
Tiger Awards for Short Films 5
TS
‘IK PLAN NIET TEVEEL VOORUIT’
17:00 LantarenVenster 1
Above and Below 18:45 Pathé 4
19:15 Pathé 7
Tired Moonlight 22:00 Pathé 4
In een notendop “Voice-Over combineert twee op zichzelf staande verhaallijnen. In de eerste (het beeld) maakt Omomá’s familie een traditioneel houten beeld voor hem, het andere gaat over een zakelijk conflict waarmee ik in Nederland kampte (de voice-over). In Papoea is het relatief eenvoudig om afspraken te maken, op basis van vriendschap en vertrouwen. Het contrast met wat ik hier in Nederland ervoer, maakte het interessant om beide verhaallijnen te combineren.” Eerste keer “Het is voor het eerst dat de voice-over bij mij zo’n prominente rol speelt. Het is een ‘echt’ telefoongesprek, alleen is de stem van de persoon met wie ik bel ingesproken door een acteur. Je merkt direct dat de voice-over de beelden ‘wegdrukt’. Normaal gespro-
Impressions of a Drowned Man 22:15 Pathé 5
ken staat het mij enorm tegen als antropologen de beelden van uitleg voorzien, alsof ze alwetend zijn. Ik heb liever dat mensen zelf nadenken over wat ze zien.” Makkelijk “Het eenvoudigste is voor mij het contact met de mensen daar, ik voel me op mijn gemak met hen. Dat zie je ook terug in de film en het maakt het vrij eenvoudig om mijn werk te doen. Ik heb een kleine camera bij me, en veel scènes improviseren we. Het moeilijkste is om Papoea in te komen en alles te regelen.” Rotterdam “Ik ben beeldend kunstenaar en fi lm-
maker. Op een bepaald moment realiseerde ik me dat ik met fi lm een breder publiek kon bereiken dan in een galerie of museum, waar ik mijn werk meestal vertoonde. Toen ik mijn eerste fi lm in een envelop opstuurde naar IFFR, vond ik het hoogst wonderlijk dat ik was geselecteerd. En fantastisch. Rotterdam is een festival waar je als fi lmmaker niet in een bepaald stramien hoeft te passen. Ik voel me daar goed bij.”
Tiger Award “Dat Beginnings een Tiger Award voor Korte Film kreeg, kwam als een complete verrassing. Eigenlijk drong het pas tot me door dat ik genomi-
neerd was toen ik had gewonnen. Het festival belde die dag om te vragen of ik nog langskwam op de uitreiking. Ik had een jong dochtertje, Céline, en begreep niet direct waarom ik moest komen. Toen viel het kwartje en sprong ik in de auto. Ik was er nét op tijd.” Benieuwd naar “Het programma ziet er heel spannend en divers uit. Ik verheug me bijvoorbeeld op Night Soil - Fake Paradise van Melanie Bonajo. We kennen elkaar van de Rijksakademie en ik ben erg benieuwd naar haar werk.” Bright Future “Wat ik van plan ben in de toekomst? Meer van hetzelfde. Haha, nee hoor. Ik ben niet iemand die veel vooruit plant. Ik ben altijd nieuwsgierig naar hoe het verder gaat, wil nieuwe dingen uitproberen. Op dit moment ben ik met verschillende zaken bezig. Net zoals met Voice-Over het geval was, moet het juiste moment aanbreken wil iets vorm krijgen. Over twee weken ben ik opnieuw in Papoea, en sta ik weer op dezelfde plek als in de fi lm.” (TL) Voice-Over – Roy Villevoye do 29 15:30 Pathé 3
foto: Nadine Maas
Another Trip to the Moon
In 2006 won Roy Villevoye een Tiger Award voor Korte Film voor Beginnings, met een hoofdrol voor de Asmat-stam in PapoeaNieuw-Guinea. Ook Voice-Over gaat over de stam waar Villevoye sinds de jaren 90 met open armen wordt ontvangen. De aanleiding voor de film is een droevige: het plotselinge overlijden van zijn goede vriend Omomá.
TIGER AWARDS COMPETITIE VOOR KORTE FILMS 2015
INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM
5
Qissa Anup Singh
INSPIRING PEOPLE
Hivos geeft filmmakers wereldwijd een stem www.hivos.nl
Hoofdsponsor van IFFR
•
MEET
THE REAL
WORLD!
witte de withstraat 16 • Rotterdam • www.hotelbazar.nl reservations: 010-206 51 51 (hotel & restaurant)
EERSTE HULP BIJ FILMKEUZE Beantwoord vijf vragen en ontvang een filmadvies op maat! eerstehulp.IFFR.com
LINK
ZEEZICHT
David Oelhoffen over Camus en Viggo
‘Fraternité, maar niet de Disneyversie’ Hij strikte Viggo Mortensen voor een western in koloniaal Algerije, gebaseerd op een verhaal van Albert Camus. Regisseur David Oelhoffen volgt zijn eigen cinematografische weg en levert met Loin des hommes een prachtige film af over broederschap en de complexe identiteit van een koloniaal verleden.
De zee geeft: adembenemende golven aan de verwende westerse surftoeristen die de Marokkaanse kust bezoeken. Netten vol koopwaar aan de lokale vissers. En hoop op ontsnapping aan erbarmelijke omstandigheden. De zee neemt: het leven van avonturiers op zoek naar een beter bestaan. In Atlantic. toont de oceaan zich van haar schoonste én wreedste kant.
“Het idee voor de film ontstond toen ik Camus’ verhaal De gast las. Een vriend gaf mij de bundel waarin dat stond, eigenlijk met de bedoeling om mij een ander verhaal te laten lezen: Écrits de jeunesse. Ik was direct geraakt door het personage Daru. Daar móest ik een film over maken.” Camus is in Frankrijk nog altijd een omstreden schrijver en filosoof, mede door zijn breuk met de existentialist Sartre en zijn weigering om
stelling te nemen in de strijd om Algerijnse onafhan kelijkheid. Het koloniale verleden in Algerije ligt nog altijd gevoelig in Frankrijk, waardoor Oelhoffen de financiering voor zijn film maar moeilijk rond kreeg. “Er rust een taboe op. Tijdens de geschiedenisles op school wordt de oorlog bijvoorbeeld niet behandeld. Die gevoeligheid is te vergelijken met de Indonesische kwestie bij jullie in Nederland.” Buitenstaander
Net als Camus neemt de film geen stelling in het conflict, maar wordt het begin van de oorlog belicht vanuit een persoonlijk perspectief, waarin de perso nages Daru en Mohamed worden geconfronteerd met hun eigen identiteit in een veranderende wereld. “Ik geloof dat zelfverwezenlijking de eerste stap is om de
wereld om ons heen te begrijpen. Het verhaal heeft veel autobiografische elementen, zowel van Camus als van mijzelf. Hij groeide op in Algerije en vond het, net als Daru in de film, moeilijk om zijn positie binnen de koloniale strijd te bepalen. Zelf ben ik geboren in Spanje en ik voelde me daar, net als in Frankrijk, altijd een buitenstaander. Omdat ik die complexiteit wilde overbrengen, ging ik bewust op zoek naar een nietFranse acteur.” De keuze voor Viggo Mortensen was snel gemaakt. “Terwijl ik het script uitwerkte, zag ik Viggo’s gezicht al voor me. Toen ik dat aan mijn producenten vertelde, zeiden ze: ‘Maar weet je dan niet dat hij Frans spreekt? Vraag hem!’ Ik stuurde Viggo het script en hij accepteerde op één voorwaarde: hij wilde tijd om zich voor te bereiden. Zowel op het Arabisch als op zijn Franse uitspraak – die was nog te Canadees.” Amerikaanse mythe
foto: Ruud Jonkers
Ze wonen praktisch op de oceaan: de Indiase mannen die een immens containerschip bevolken en maandenlang werken, slapen, eten, spelen en zich vervelen op het eindeloos uitgestrekte water. Felix DufourLaperrière maakte met Transatlantique een betove rend portret van de mannen, het schip en de onberekenbare zee waarop het binnen de stalen scheepswanden verrassend goed cricket spelen is.
Net als zijn hoofdrolspeler diende ook de keuze voor het westerngenre zich als vanzelf aan. “Het verhaal bevatte alle basiselementen: de tocht met een gevangene door de woestijn, de confrontatie tussen twee werelden. Ik koos ervoor om daar niet tegen te vechten maar erin mee te gaan. Ik houd zelf van westerns die de Amerikaanse mythe ontkrachten, van regisseurs als Anthony Mann en Sam Peckinpah. Slechte westerns gebruiken het genre als excuus om geweld te tonen.” Ondanks het decor van de Algerijnse onafhankelijk heidsstrijd is de film volgens Oelhoffen in wezen een verhaal over broederschap. “Fraternité. En dan niet de zoete Walt Disneyversie, maar de broederschap die diep van binnen zit, ook tussen twee mensen uit totaal verschillende culturen.” De regisseur hoopt dat naast deze boodschap de kijkers de soundtrack van Nick Cave en Warren Ellis bijblijft. “Het was een plezier om met hen te werken. De muziek is niet bedoeld om het geweld of de emoties te versterken, maar om de vriendschap te benadrukken die zich ontwikkelt.” (TL) Loin des hommes – David Oelhoffen ma 26 13:00 Pathé 1, di 27 16:15 Oude Luxor
Margot Schaap over Een dag in ’t jaar Tegen de achtergrond van een economisch, sociaal en moreel onttakelend Griekenland zijn we in A Blast getuige van de decon structie van een leven en een liefde: die tussen de controversiële heldin Maria en haar stoere zeebonk Yannis. Hij moet op de vaart zijn ongebreidelde libido minstens zes maanden per jaar beteugelen, en niet altijd met evenveel succes.
In de absurde komedie Frank krijgt hoofd rolspeler Domhnall Gleeson een baantje als toetsenist in de experimentele band Soronprfbs nadat zijn voorganger zichzelf probeerde te verdrinken in de Noordzee. Zonder succes, maar toch. Zanger van de band Michael Fassbender houdt het lijf droog en ook zijn gelaat zit in de film verstopt, onder een masker.
In La meraviglie fungeert de zee als decor en zwijgende getuige van het leven van een gezin op het Toscaanse platteland, waar een vader een bij voorbaat verloren strijd levert tegen de boze buitenwereld. De op het water reflecterende zon hult het liefdevolle portret van de familie in een dromerig licht, maar kan de pijn van de vader van een dochtertje dat opgroeit niet verzachten. (NS)
‘Het publiek hoeft niet alles te weten’ Margot Schaap had al een aantal korte en middellange films gemaakt, voordat ze haar master aan de Nederlandse Filmacademie haalde met haar eerste speelfilm: Een dag in ’t jaar. De inventieve opzet leverde een frisse vertelling op over dolende twintigers in de grote stad én een première op IFFR.
Het verhaal van Een dag in ’t jaar beslaat slechts een etmaal, maar de film zelf werd over een periode van twaalf maanden gedraaid. Zo past feitelijk een jaar in een dag, en dat in een film van amper vijf kwartier. “We filmden elke laatste zaterdag van de maand”, vertelt Schaap. “We begonnen op oudjaarsavond 2012 om 23:00 uur, tot 01:00 uur in de nieuwjaarsnacht. De volgende opnames planden we dan een maand verder, telkens twee uur later en exact beginnend op het tijdstip waarop we de vorige sessie waren geëindigd. Zo vorderden we steeds twee uur in het verhaal. De locaties kozen we op het laatste moment, al moest het natuurlijk wel aansluiten bij de vorige locatie.” Rondje Amsterdam
logge scheppingsproces doorbreek ik liever met deze vorm van onderzoekend filmmaken. De figuranten op straat waren echte passanten, die op dat moment toevallig voor de camera opdoken.” Gestold generatieportret
Die speelse opzet doet denken aan de vroege films van Pim de la Parra en Wim Verstappen, terwijl het regel matig filmen over een langere periode lijkt op Boyhood, waarin Richard Linklater over een periode van twaalf jaar een opgroeiende jongen filmde. Schaap zag die bejubelde film pas na voltooiing van haar eigen project: “Ik kende Linklaters werk, met name zijn trilogie Before Sunrise, Before Sunset en Before Midnight. Het gekuier en relatiegekeuvel tegen een stedelijk decor zit ook in mijn film. Maar Boyhood kwam op mij zeer gescript over. Een ijzersterk concept en een huzarenstukje om zo’n ploeg ouder wordende acteurs bij elkaar te houden, maar de spontaniteit is ver te zoeken.” Dat spontane gevoel probeerde Schaap in Een dag in ’t jaar te bevorderen door de hoofdrolspelers vragenlijsten te laten invullen, bijvoorbeeld over hun
herinneringen aan de eerste keer dat ze boos werden, in paniek raakten of zich onzeker voelden. Daarmee verrijkte Schaap de fictieve biografieën van haar drie personages – twee vrouwen en een man van in de twintig, die cruciale levenskeuzes uitstellen in de overtuiging dat hun aftastende bestaan maakbaar is. Met die bagage liet ze de acteurs op elkaar los. Ene Twan (19862011), aan wie de film is opgedragen, is de ontbrekende schakel die het drietal met elkaar verbindt en voortdurend onzichtbaar aanwezig is. Of deze jong overleden vriend echt heeft bestaan, laat Schaap in het midden: “Het publiek hoeft niet alles te weten.” Margot Schaap hoopt over vijf jaar met dezelfde acteurs en volgens dezelfde methode een vervolg te hebben: “Het zou fantastisch zijn de personages elke vijf jaar – een jaar lang een dag per maand – te volgen. Over 25 jaar geeft dat een in de tijd gestold generatie portret.” (PvdG) Een dag in ’t jaar – Margot Schaap ma 26 19:15 Pathé 3, di 27 22:00 Cinerama 5, za 31 12:30 Pathé 3
De drie hoofdpersonages maken een rondje door Amsterdam: van Vondelpark en Stadionkwartier tot Sloterplas en het IJ, van oud en nieuw tot vrijmarkt en van kermis tot kerstmis. “Onlogische details waren natuurlijk onvermijdbaar”, zegt Schaap. “Het daglicht verandert per jaargetijde en we konden het actuele weertype niet altijd laten aansluiten op het voor gaande: van de regen met de jaarwisseling belandden we een maand later in de sneeuw. Ook moest een acteur een keer verstek laten gaan, waardoor hij pas in de volgende scène weer mee kon doen. Op die manier leveren praktische obstakels inhoudelijk iets op, waardoor de intrige zich dynamisch ontwikkelt.” Toch verloopt het verhaal in Een dag in ’t jaar opval lend soepel. Een kalme commentaarstem schetst de achtergronden van de personages en hun relaties, maar er blijft genoeg spanning tussen hen. Schaap: “We lieten ruimte voor improviseren. Er is nooit een uitgeschreven scenario geweest, alleen een grove schets van de scène die we die maand gingen draaien. Een te strakke uitvoering van een tot in de puntjes bedacht plan levert vaak nogal doodse scènes op. Dat
INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM
7
Miroslav Slabosjpitski over The Tribe
‘IN ROTTERDAM WONEN MENSEN DIE WEL IN MIJ GELOOFDEN’ Het leven van de Oekraïner Miroslav Slabosjpitski (1974) staat in het teken van cinema. Zijn filmhonger als kijker is onverzadigbaar, de drang om zelf films te maken onweerstaanbaar. Na jaren van financieel ploeteren kon hij eindelijk zijn eerste korte film maken, die prompt alom in de prijzen vielen. Hetzelfde overkwam speelfilmdebuut The Tribe.
Altijd al filmmaker willen worden?
“Al van kinds af aan. Het staat me nog levendig bij hoe ik als achtjarige een Indiase actiefilm zag en waanzinnig onder de indruk was van de schietpartijen, de ontploffingen en de actie. Het zal absoluut een stompzinnige film zijn geweest, maar ik wist het zeker: dit wilde ik later ook maken! Ik heb nog een blauwe maandag biologie gestudeerd, maar toen ik eenmaal ontdekte dat het weinig met dieren te maken had, en veel met DNA en andere saaie zaken, was ik zwaar teleurgesteld. Ik verloor in één klap alle belangstelling voor dat vak.” (lacht). Hoe herinner jij het Oekraïense filmlandschap van je jeugd?
“Ik ben nu veertig. Als kind in de jaren 80 zag je fi lms uitsluitend in de bioscoop. Videotheken hadden we niet. Gelukkig waren er in het centrum van Kiev zeker vijf bioscopen, lekker dicht bij elkaar. Zodra ik uit school kwam, vertrok ik – vaak met mijn ouders – naar de bioscoop. Daar keek ik dan met gemak drie fi lms achter elkaar. Welke fi lm, uit welk land of wat voor soort genre, dat maakte me allemaal niks uit. Ik was onverzadigbaar. In die tijd maakte Oekraïne natuurlijk nog deel uit van de Sovjet-Unie. We zaten achter het IJzeren Gordijn en hadden te maken met censuur; Amerikaanse fi lms zagen we amper. Wel Franse actiefi lms en politieke thrillers uit Italië. En vanzelfsprekend ladingen Russische fi lms, de meeste van erbarmelijke kwaliteit. Maar ik genoot.” Nadat je afstudeerde als filmmaker in Kiev vertrok je naar Sint-Petersburg om voor filmstudio’s als Lenfilm te werken. Hoe heb je die tijd ervaren?
“Dat was zó zwaar, dat er momenten waren dat ik uit het raam wilde springen. Overdag werkte ik als regieassistent, onder meer bij politieseries, ’s nachts schreef ik scripts voor domme sitcoms. En de volgende dag begon het hele liedje weer van voor af aan… Het was wat werk betreft een van de heftigste periodes uit mijn leven.”
8
Liep je in die tijd al met plannen rond voor eigen films?
“Daar droomde ik altijd al van, maar ik kreeg de mogelijkheid domweg niet. Ik vermoed dat het in een land als Nederland al een krachtmeting is om films te maken, maar in Oekraïne is het vrijwel onmogelijk. Er is amper geld beschikbaar vanuit fondsen, en niemand wil in films investeren.” Wanneer en hoe lukte het je wél?
“Tijdens mijn studie in 1993 draaide ik The Guard op 35mm, maar het duurde jaren voordat ik weer een kans kreeg met The Incident en later, in 2009, met Diagnosis. Tot mijn stomme verbazing én geluk werd die laatste voor de Berlinale in Berlijn geselecteerd, en kreeg die bovendien een Gouden Beer-nominatie. Dat veranderde mijn leven als fi lmmaker totaal: alsof ik op Mars was geland. Ineens was ik iemand en daar was ik enorm van onder de indruk.” Kort daarop volgde je korte film Deafness, een film met en over dove jongeren. Hoe bedacht je dat bijzondere plan?
“Dat idee ontwikkelde ik al tijdens mijn studie, toen we experimenteerden met fi lmpjes mét en zónder tekst. Het idee van een moderne ‘stomme’ fi lm bleef me al die jaren bij. Maar ja, dat geld hè? Gelukkig was het in 2010 eindelijk zover. Ik zat in een regionaal netwerk van fi lmmakers die allemaal op zwart zaad zaten. We bedachten een soort flashmob: iedereen kreeg één dag de beschikking over een camera en een crew om zijn of haar korte fi lmidee op te nemen. Professionele mensen die één dag voor nop voor ons aan de slag gingen. Het plan: gewoon op de locatie verschijnen, draaien en weer wegwezen. Deafness was daarvan het resultaat. Het bleek een bepalende ervaring voor me, op meerdere niveaus. Ik kon alvast testen of een fi lm zonder dialoog zou werken, en werd opnieuw uitgenodigd voor de Berlinale. Bovendien kon ik aan de hand van Deafness bij het Hubert Bals Fonds financiering aanvragen voor The Tribe.”
The Tribe is je speelfilmdebuut. Een triomf?
“Absoluut! Geld is natuurlijk van levensbelang als je een speelfilm wilt maken, maar het was ook fantastisch dat ik niet meer de enige was die iets in het filmplan zag. Want terwijl ik het in Kiev niet van de grond kreeg, waren er tienduizenden kilometers verderop, in Rotterdam bij het HBF, wél mensen die in de film geloofden.” De dove jongeren vormen in de film een soort bende met eigen regels en wetten. Kun je iets over de achtergrond van het thema vertellen?
“In Rusland en Oekraïne bestaat er zoiets als de dove maffia. Je moet dan niet denken aan mannen met geweren, maar aan gesloten gemeenschappen die leven volgens bepaalde systemen en regels. Dat begint al bij het feit dat doven worden beperkt in hun communicatie met de horenden. Sommige doven leven daarom in een in zichzelf gekeerde groep, als een soort zigeuners. Met eigen wetten en met ‘burgemeesters’ die controle hebben over louche zaken als prostitutie, de verkoop van souvenirs en het innen van ‘belastingen’. Dat ontdekte ik via een officiële Russische dovenorganisatie en tijdens mijn research op een aantal doveninstituten. Zo sprak ik een jonge lerares die als kind van twee dove ouders gebarentaal beheerste. Zij wilde vanuit het dorp naar Kiev verhuizen, om daar te doceren. Dat kon, mits haar familie de lokale dovenburgemeester betaalde. Een ander concreet voorbeeld is dat van een bevriende cameraman die in een dorp woont met een hechte dovengemeenschap. Hij moet een deel van zijn inkomsten afstaan aan de leider. Het gaat natuurlijk niet in alle dovengemeenschappen zo, maar dit soort uitwassen blijkt zeker geen uitzondering.” Zelf hoor je prima, maar je acteurs in Deafness en The Tribe waren doof. Hoe is het met jouw gebarentaal gesteld?
“Slecht. Ik ken alleen maar een paar scheldwoorden. Je moet het zien als het leren van Chinees: elk gebaar betekent iets anders. Zelfs Nederlands leren zou voor mij makkelijker zijn. Basale dingen kon ik wel overdragen, maar we
INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM
hebben uiteindelijk gekozen voor een tolk die altijd op de set aanwezig was.” In de film komen een paar heftige, en zo te zien technisch ingewikkelde scènes voorbij. Hoe ben je te werk gegaan?
“We hadden een geweldige stuntcoördinator als adviseur, maar de acteurs deden alle stunts zelf. Dat zorgde soms voor slapeloze nachten, want sommige opnames waren ronduit gevaarlijk. Vooral de scène waarin een jongen onder een vrachtwagen terechtkomt, was spannend. Het was ijskoud, de truck woog 25.000 kilo én de dove jongen kon in het donker ook nog eens nauwelijks wat zien…” Je maakte in 2012 de korte film Nuclear Waste. Dit festival zoek je op CineMart financiering voor Luxembourg, een speelfilm over Tsjernobyl. Wat trekt jou zo aan in die rampplek?
“Toen ik nog voor tv werkte, moest ik erheen voor een item. Daar ontdekte ik dat er binnen de gevarenzone een aparte gemeenschap is van schoonmakers, politie en brandweer. Het is natuurlijk een naargeestige rampplek – een stuk morsdood land –, maar het is even zo goed een bijzondere locatie met bijzondere mensen. Ik raakte in de ban van hun leven daar. Aan de ene kant is het een extreem gevaarlijke, vervuilde plek, aan de andere kant kent men er nauwelijks criminaliteit. In dertig jaar tijd is er geloof ik maar één moord gepleegd. In Luxembourg ga ik het verhaal vertellen van een politieagent in Tsjernobyl, over de vrouwen in zijn leven en de conflicten met anderen. Ik wil trouwens vooropstellen dat het echt een verhaal is over nú. Veel mensen begonnen gelijk vermoeid te zuchten toen ik het idee opperde. Reacties als ‘die ramp is al zo lang geleden’ en ‘zijn daar niet al genoeg fi lms over gemaakt?’. Mijn producent heeft de fi lm uiteindelijk ‘verkocht’ als ‘de nieuwe fi lm van de man die The Tribe maakte’. Wie had ooit kunnen bedenken dat dát zou werken!” (MN) The Tribe – Miroslav Slabosjpitski do 29 12:30 Cinerama 1
In een buitenwijk van Kiev staat een dovenschool waar een groep leerlingen samen een bende vormt. Een stilzwijgende gang die zich bezighoudt met criminaliteit en prostitutie. Er wordt niet gesproken in dit qua vorm en inhoud radicale drama, maar ondertiteling is niet nodig om te begrijpen dat het bestaan van deze jongeren wordt bemoeilijkt door meer dan hun handicap. The Tribe is het speelfilmdebuut van Miroslav Slabosjpitski. Hij sleepte met de film talloze prijzen in de wacht, waaronder vorige maand de â&#x20AC;&#x2DC;Europese Oscarâ&#x20AC;&#x2122; voor Beste Ontdekking en diverse awards in Cannes.
INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM
Miroslav met zijn vrouw Elena. Foto: Bram Belloni
The Tribe
9
INFORMATIE & TICKETVERKOOP INFO & TICKETS PRIJZEN
Online tickets kopen NORMAAL
MET KORTING*
€ 11 € 8
€8 €5
Film Mid-length films
* voor Tiger Friends, bezoekers met Tiger Discount, CJP’ers en studenten die een geldige collegekaart kunnen tonen
VOORDEELPASSEN Tiger Discount Tiger Friends-pas Tiger Friends Unlimited-pas INFO & TICKETS Unlimited Pas
de Doelen Kruisplein 40
€ 18 € 50 € 410 € 360
per jaar per jaar
Tickets aan de kassa Centraal Station Stationsplein Tickets voor alle voorstellingen en de speciale evene-
menten kunt u kopen aan de Centrale Kassa in de
Doelen,LOCATIONS alsmede aan de kassa’s van LantarenVenster, FESTIVAL Pathé en Cinerama. Op die locaties is de kassa open van 1 de Doelen 09:00 Kruisplein 40 uur tot een kwartier na aanvang van de laatste voorstelling. 2 Rotterdamse Schouwburg Schouwburgplein 25
• Ga naar IFFR.com. • Kies eventueel eerst uw voordeelpas, dan uw film(s). Betaal met iDeal of met uw creditcard (IFFR brengt geen transactiekosten in rekening). • U ontvangt een aankoopbewijs in de mail met daarin een link naar het e-ticket (bij bepaalde passen of kortingsmogelijkheden worden geen tickets toegezonden*). De aangeschafte e-tickets ontvangt u per mail en kunt u thuis printen op A4-formaat. Met dat printje kunt u in Rotterdam rechtstreeks doorlopen naar de zaal, waar de unieke barcode wordt gescand. * Heeft u Tiger Discount of een Tiger Friends-, Tiger Friends Unlimited-, of Unlimited Pas? Uw tickets worden op de betreffende pas geladen.
Nieuw: Toegang tot de zaal met de smartphone
Uw aangeschafte tickets zijn in de IFFR-app voor iOS of Android terug te vinden. Via het menu-item ‘MyTickets’ ziet u de barcodes van uw tickets, die zo dus ook vanaf uw smartphone gescand kunnen worden. Let wel: bij oudere telefoons of bij een lage
3 Pathé Schouwburgplein Schouwburgplein 101
4 Cinerama Filmtheater Westblaak 18
5 LantarenVenster Otto Reuchlinweg 996
6 Oude Luxor Kruiskade 10
7 WORM ONS Boomgaardsstraat 71 8 PrintRoom
Schietbaanstraat 17
urg9 Suburban PS Botersloot 44a
n 10 Hotel nhow Rotterdam Wilhelminakade 137
11 Hilton Hotel Weena 10
12 Hotel Central Kruiskade 12
13 Politiegalerie
Witte de Withstraat 25
14 Witte de With Center for Contemporary Art Witte de Withstraat 50
15 V2_
Eendrachtsstraat 10
16 Piet Zwart Institute Karel Doormanhof 45a
17 Mauritsweg 40 Mauritsweg 40
schermhelderheid kunnen scanproblemen ontstaan. Zet daarom de helderheid van uw beeldscherm voluit. De IFFR 2015-app voor smartphone en tablet is gratis te downloaden in de AppStore voor iOS of via Google Play voor Android. Voordelig uit met Tiger Discount
De Tiger Discount kost €18 en geeft €3 korting op elk regulier filmticket, u betaalt dan €8 per film. U kunt de persoonsgebonden discount kopen bij de kassa’s op de festivallocaties en via IFFR.com/tigerdiscount. Let op: pas ná afronding van laatstgenoemde transactie kunt u tickets met korting kopen. Last Minute Tickets
Tickets die één uur voor aanvang van de film nog niet verkocht zijn, gaan in de verkoop met 50 procent korting. De prijs voor een reguliere filmvertoning is dan €5,50, voor een mid-length filmvertoning €4. INFO & TICKETS
de Doelen
NS-korting
Met de trein naarKruisplein IFFR? De NS40 biedt festivalgangers voor €18 een speciaal dagretour Rotterdam aan. Centraal Station Meer info via IFFR.com/NS.
Stationsplein
INFO & TICKETS FESTIVAL LOCATIONS de Doelen Kruisplein 40 Centraal Station Stationsplein
val via IFFR.com/tigerfriends en IFFR legt u in de watten met kortingen, exclusieve aanFESTIVAL LOCATIONS biedingen én voorrang bij de kaartverkoop. Met een bijdrage van 1 de Doelen €50 per jaar bent u Tiger Friend en Kruisplein 40maakt u het mede mogelijk om mooie, vernieuwende en bijzondere 2internationale Rotterdamse Schouwburg films naar Schouwburgplein 25 Rotterdam te halen. De vriendenvoordelen zijn: 3• Pathé Schouwburgplein een speciale pas waarmee u €3 korting Schouwburgplein 101 ontvangt op elk regulier filmticket en 4 Cinerama Filmtheater kortingen op speciale filmdagen en – Westblaak 18 events (zie IFFR.com/tarieven); tien procent korting op alle festivalartikelen 5• LantarenVenster Otto Reuchlinweg uit onze webshop en996 onze Festival Shop; • geen gedoe meer met 6 Oude Luxor papieren tickets; • Kruiskade uitnodigingen 10 voor IFFR-activiteiten na het festival, zoals speciale voorstellingen 7 WORM en evenementen. 71 Boomgaardsstraat
8 PrintRoom
Schietbaanstraat 17
9 Suburban PS Botersloot 44a
1 de Doelen
10 Hotel nhow Rotterdam
2 Rotterdamse Schouwburg
11 Hilton Hotel
3 Pathé Schouwburgplein
12 Hotel Central
Kruisplein 40
Wilhelminakade 137
Schouwburgplein 25
Schouwburgplein 101
FESTIVAL LOCATIONS 4 Cinerama Filmtheater 1 de Doelen
de Doelen Kruisplein 40voor Voorrechten Tiger Friends! Centraal Station Treedt toe tot de vriendenclub van het festiStationsplein
Westblaak 18
Weena 10
Kruiskade 12
13 Politiegalerie
Witte de Withstraat 25
Kruisplein 40
5 LantarenVenster 14 Witte de With Otto Reuchlinweg 996 2 Rotterdamse Schouwburg Center for Contemporary Art Schouwburgplein 25 Witte de Withstraat 50 6 Oude Luxor 3 Pathé Schouwburgplein Kruiskade 10 15 V2_ Schouwburgplein 101 Eendrachtsstraat 10 7 WORM Boomgaardsstraat 71 4 Cinerama Filmtheater 16 Piet Zwart Institute Westblaak 18 Karel Doormanhof 45a 8 PrintRoom Schietbaanstraat 17 17 Mauritsweg 40 5 LantarenVenster Otto Reuchlinweg 996 Mauritsweg 40 9 Suburban PS Botersloot 44a 6 Oude Luxor Kruiskade 10 10 Hotel nhow Rotterdam Wilhelminakade 137 7 WORM Boomgaardsstraat 71 11 Hilton Hotel Weena 10 8 PrintRoom Schietbaanstraat 17 12 Hotel Central Stichting Dioraphte steunt projecten op het Kruiskade 12 9 Suburban PS Botersloot 44a 13 Politiegalerie gebied van kunst en cultuur met een landelijk of 10 Hotel nhow Rotterdam Witte de Withstraat 25 internationaal Wilhelminakade 137 14 Witte de Withbereik. Center for Contemporary Art 11 Hilton Hotel Weena 10
Witte de Withstraat 50
Ook het Hubert Bals Fonds van International Film 15 V2_ 12 Hotel Central Eendrachtsstraat 10 Kruiskade 12 Festival Rotterdam mag rekenen op onze steun 16 Piet Zwart Institute 13 Politiegalerie Doormanhof 45a Witte de Withstraat 25 om Karel films van filmmakers uit ontwikkelingslanden 17 Mauritsweg 40 14 Witte de With bereikbaar te maken voor een breed publiek. 40 Center for ContemporaryMauritsweg Art
ary Art
Witte de Withstraat 50
15 V2_
Eendrachtsstraat 10
16 Piet Zwart Institute Karel Doormanhof 45a
Niet straks maar nu. Omdat cultuur een rijkdom is die je met elkaar deelt.
17 Mauritsweg 40 Mauritsweg 40
Steun ook International Film Festival Rotterdam Word Tiger Friend of donateur. Qissa van Anup Singh Winnaar van de 2014 Hubert Bals Fonds Dioraphte Award. 10
INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM
DIRECTED BY
ROOM #363
Bright Future
De Indiase regisseur Chaitanya Tamhane (1987) is een bijzonder geval: hij is naast filmmaker een getalenteerd goochelaar en mentalist. Het filmen leerde hij uit boeken over het vak en door het maar gewoon te doen. Hij begon met het schrijven van scenario’s. “Omdat ik niet wilde dat anderen ze verfilmden, deed ik het zelf”, verklaarde hij in een interview. Tamhane debuteerde in 2006 met de documentaire Four Step Plan, waarin hij het plagiaat in Bollywoodfilms blootlegde. Bij het maken van zijn eerste speelfilm Court – dat op het filmfestival van Venetië werd uitgeroepen tot Beste Debuut – kreeg hij steun van het Hubert Bals Fonds. Damien Manivel werkte ooit als danser en acrobaat, maar van een handstand of pirouette voor onze fotograaf wil hij niets weten. Dat is verleden tijd: hij is nu filmmaker! En gelijk heeft-ie: zijn korte film La dame au chien werd in 2010 genomineerd voor een Tiger Award, dit jaar brengt hij zijn speelfilmdebuut Un jeune poète naar Rotterdam. Foto: Ruud Jonkers
Court 21:45 Cinerama 1
IFFR Live & Tiger Release
Pionierswerk 2.0 Distributie is het sleutelwoord op IFFR 2015, met twee nieuwe festivalinitiatieven die de onafhankelijke, eigengereide cinema waar Rotterdam voor staat naar een breder publiek moeten brengen. Met IFFR Live spreidt de festivalsfeer zich uit tot ver buiten Rotterdam. En het nieuwe video-on-demandplan Tiger Release moet onafhankelijke filmmakers meer kansen geven om hun films online te distribueren. ‘Pripremite se za pitanja ekipi filma Atlantic.’, twitterde men in Sarajevo. Oftewel: ‘bereid je voor op het nagesprek met de crew van Atlantic.’ Dankzij IFFR Live vond de Europese première van Jan-Willem van Ewijks film niet alleen in Rotterdam plaats, maar tegelijkertijd ook in maar liefst veertig andere steden door heel Europa: van Luxemburg tot Warschau, van Glasgow tot Pordenone, van Barcelona tot Sarajevo. “Het grootste festivalpubliek dat ooit is samengebracht voor één vertoning”, glunderde festivaldirecteur Rutger Wolfson bij de eerste IFFR Live-première afgelopen zaterdag. De vaste IFFR Live-gastheer Marten Rabarts had zich speciaal voor de première van het drama waarin de oceaan een hoofdrol vervult in een bijzonder kostuum gestoken: een wetsuit. Deze simultaanvertoning is een mooi voorbeeld van wat streaming video allemaal vermag. Een groot festival met een pioniersgeest is bij uitstek het platform dat met dergelijke initiatieven kan experimenteren en daarbij onafhankelijke filmmakers op weg kan helpen. Voor hen kan het zich razendsnel ontwikkelende digitale domein al snel een onontwarbare kluwen lijken, met vele spelers die elk zo hun eigen winkeltje runnen en aparte voorwaarden stellen. Voor IFFR houdt de missie om onafhankelijke geesten te helpen met het bereiken van een zo groot mogelijk publiek niet op bij het festival en de IFFR Live-streams. Het festival zet meer dan ooit in op Video on Demand. Voor de individuele makers die geen grote filmstudio achter zich hebben, zijn iTunes en Google Play haast onneembare vestingen. Speciaal voor hen ging IFFR een samenwerking aan met Infostrada Creative Technology, voor het nieuwe initiatief Tiger Release. “Daarmee bieden we onze filmmakers de mogelijkheid om zelf hun films uit te brengen in diverse digitale shops tegelijk”, legt IFFR’s zakelijk directeur Janneke Staarink uit. “Ze kunnen zelf kiezen waar en wanneer de film beschikbaar is, onder zeer gunstige financiële voorwaarden.” Innovatiekracht
Volgens Staarink is Tiger Release een logische aanvulling op bekende IFFR-initiatieven als CineMart en het Hubert Bals Fonds, die beide aan de wieg staan van filmproducties. “Het idee is altijd: hoe kunnen we filmmakers verder helpen? Wat kan het festival voor meerwaarde leveren, zodat filmmakers denken: Kijk, daar hebben we iets aan? Een
Spectrum
De IJslandse filmmaker Olaf de Fleur Johannesson (1975) was al eerder in
Rotterdam met de maffiacomedy The Higher Force. Zijn nieuwe film Brave Men’s Blood, een politiethriller, is een stuk grimmiger. Na een studie natuurkunde raakte Johannesson verzeild in de film- en televisiewereld. Hij maakte diverse documentaires voor hij opzien baarde met zijn eerste speelfilm The Amazing Truth About Queen Raquela (2008), die wereldwijd in de prijzen viel. Zijn voornaamste doel als filmmaker is om “meer te begrijpen van de sarcastische, overbevolkte, oppervlakkige maar rijke maatschappij waarin we allemaal tijdelijk beland zijn.”
Brave Men’s Blood 20:00 Pathé 1
IFFR Live met Marten Rabarts en Rutger Wolfson
festival moet het nu eenmaal hebben van die innovatiekracht.” Staarink hoopt dan ook dat Tiger Release net zo’n lange adem krijgt als die festivalpijlers die hun bestaansrecht door de jaren heen al dubbel en dwars bewezen. “Voor Tiger Release hebben we een langetermijnvisie. Als mensen na een half jaar al op de deur kloppen met de vraag wat er is bereikt, dan begrijpen ze het concept niet helemaal. Daarom houden we vandaag ook een panelbijeenkomst voor geïnteresseerde professionals; we zijn ook benieuwd wat zij ervan verwachten. Overigens is ook publiek van harte welkom, om 14:30 uur in de Willem Burger Zaal in de Doelen. Het hele gebeuren staat of valt natuurlijk met de deelname van de filmmakers. Het is mooi om het idee te hebben en een platform in te richten, maar dat betekent niet meteen dat iedereen juichend met zijn film onder de arm bij ons op
foto: Bram Belloni
de stoep staat. Zo werkt dat niet bij nieuwe activiteiten.” Toch zijn de eerste aanmeldingen al binnen. Onder de geïnteresseerden Liew Seng Tat, die met zijn debuut Flower in the Pocket een Tiger Award won en dit jaar de komedie Men Who Save the World op het programma heeft, debutant Aditya Vikram Sengupta (Labour of Love), Edmund Yeo (River of Exploding Durians) en Anna Sofia Hartmann (Limbo). “Maar we verwachten dat de aanloop van filmmakers pas enkele maanden na het festival op gang komt. We hopen over een halfjaar enkele tientallen films als Tiger Release te hebben, waarmee we op platforms als iTunes en Google Play een fijne start kunnen maken. Vervolgens gaan we ontwikkelingen goed monitoren zodat inzichtelijk wordt welke zaken wel werken, en wat we kunnen verbeteren zodat Tiger Release echt op stoom komt.” (JB)
INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM
Signals
De Koreaan Kim Dong-Hoo (1974) was regieassistent bij de vermaarde Kim Ki-Duk (bekend van The Isle, Samaritan Girl en Spring, Summer, Fall, Winter... and Spring) voor hij zijn debuut Made in China maakte. Niet zo gek dus dat het scenario van de film is geschreven door dezelfde Kim Ki-Duk. De combinatie van hun talenten leidde tot een woedend drama dat tegelijk een hartverscheurend liefdesverhaal is. (SM) Made in China 22:15 Jurriaanse Zaal
11
09.00
11.00
12.00
13.00
14.00
Formales Gewissen
Reality Quentin Dupieux 13:00 – 14:47
BF Set Me Free
Misawa Takuya 13:30 – 14:58
BF Chigasaki Story
Kim Yong-Tae 12:45 – 14:33
Aïssa
16.00
17.00
18.00
19.00 LL
IFFR Live
Big Talk
20.00
21.00
The Farewell Party Sharon Maymon / Tal Granit 19:30 – 21:25
Melody
in ‘t jaar
Larissa Figueiredo 19:45 – 21:03
22.00
23.00
EP Made in China Kim Dong-Hoo 22:15 – 23:55
BF La tirisia Jorge Pérez Solano 22:00 – 23:50
Eager
Oscar Ruiz Navia 21:45 – 23:28
BF Los hongos
BF
Limbo Anna Sofie Hartmann 22:15 – 23:43
TG Tired Moonlight Britni West 22:00 – 23:18
a Drowned Man
TG Impressions of
Kyros Papavassiliou 22:15 – 23:37
Quantum.
Georg Tiller 22:00 – 23:10
BF
El legado Roberto Anjari-Rossi 22:15 – 23:46
Goodbye Utopia
Fort Buchanan Benjamin Crotty 22:00 – 23:12 Saw Tiong Guan 21:30 – 22:46
RG Past Present
BF
BF White Coal
Roh Gyeong-Tae 22:00 – 23:35
SP Black Stone
Pedro Costa 22:00 – 23:44
SP Cavalo Dinheiro
Tsukamoto Shinya 21:45 – 23:12
RR Fires on the Plain
Jang Jin 21:45 – 23:40
JJ Murder, Take One
BF Banana Pancakes and the Children of Sticky Rice Daan Veldhuizen 22:00 – 23:25
Chaitanya Tamhane 21:45 – 23:41
BF Court
Joanna Lombardi 22:00 – 23:32
BF Solos
Midi Z 21:30 – 23:14
SP Jade Miners
Olaf de Fleur Johannesson 20:00 – 21:33
SP Brave Men’s Blood
Bernard Bellefroid 19:00 – 21:00
Heaven
SP Stinking Nathan Silver 18:30 – 19:40
+ White Out, Black In
Many Moons
Speaking into the Air
Mobilisierung der Träume Reinhart / Tode / Luksch 19:30 – 21:17
SH
SH Talk the Talk and Walk the Walk WF To the Editor of Amateur Photographer Fowler / Fell 19:30 – 20:38
combined programme 19:30 – 21:09
20:00 – 21:00
Short Special: It’s Never Too Late to Say Sorry
combined programme 19:45 – 21:06
SH BKK <=> SJJ
Veronika Franz / Severin Fiala 19:15 – 20:54
RR Ich seh, Ich seh
RR Surrealist Follies #2 comb. progr. 19:45 – 20:43
Stéphanie Barbey / Luc Peter 19:15 – 20:30
EP Broken Land
RG
Jaan Toomik 18:30 – 20:00
RR Landscape With
BF The Bull
Aditya Vikram Sengupta 19:30 – 20:54
BF Labour of Love
Adirley Queiros 18:30 – 20:03
Ismail Basbeth 19:15 – 20:35
TG Another Trip
to the Moon
Kanu Behl 19:00 – 21:05
BF Titli
Nicolas Steiner 18:45 – 20:45
TG Above and Below
Margot Schaap 19:15 – 20:29
LL Een dag
BF Transatlantique Félix DufourLaperrière 18:45 – 19:57
LL
24.00
Let op: De duur van een vertoning in het Blokkenschema is een indicatie; een introductie of Q&A is niet meegerekend. 15.00 WF A Girl Walks Home Alone at Night Ana Lily Amirpour 16:15 – 17:54
Abderrahmane Sissako 16:00 – 17:37
LL Timbuktu
Khavn 15:15 – 16:30
Ingo Haeb 16:00 – 17:30
SP Poet on a Business Trip Ju Anqi 15:30 – 17:13
Self-portrait as ...
the World
BM OBR#4 Bruce McClure 18:15 – 19:30
La société du spectacle Guy Debord 17:00 – 18:50
Réfutation de tous les jugements ...
SH Two Way Mirror
EP
combined programme 16:45 – 18:00
Critics’ Talk Special: Jang Jin combined programme 17:00 – 18:00
combined programme 16:45 – 18:02
SH Native Speakers
TS Tiger Awards Competition for Short Films 5 17:00 – 18:04
RR Surrealist Follies #3 comb. progr. 17:30 – 18:27
Liew Seng Tat 16:30 – 18:03
BF Men Who Save
Eric Baudelaire 16:45 – 18:28
SP Letters to Max
ML Rib Gets in the Way Steve Reinke 17:00 – 17:52
Tiit Ojasoo / Ene-Liis Semper 17:00 – 18:38
EP Ash and Money
SP Das Zimmer-
mädchen Lynn
SP Desaparadiso
TG Haruko’s Paranormal Laboratory Lisa Takeba 15:45 – 17:01
Adrián Biniez 15:30 – 17:10
BF El Cinco
Jeppe Rønde 15:15 – 16:54
TG Bridgend
SP Die geliebten Schwestern Dominik Graf 13:15 – 16:05
LL Erbarme dich – Matthäus Passion Stories
SP
TG Videophilia (and Other Viral Syndromes) Juan Daniel Fernández Molero 12:30 – 14:13
Ramón Gieling 12:15 – 13:50
David Oelhoffen 13:00 – 14:50
LL Loin des hommes
RR
Maandag 26 januari 10.00
A Copa do Mundo no Recife
I Swear I’ll Leave This Town Daniel Aragão 10:00 – 11:44
SP The End of an Age Bruno Safadi / Ricardo Pretti 09:30 – 10:43
Die Lügen der Sieger Christoph Hochhäusler 09:15 – 11:07
J.P. Sniadecki 10:00 – 11:23
Stranded in Canton Måns Månsson 12:30 – 13:55
RR
The Performer Sobieszczanski / Ronduda 15:00 – 16:05
WF Self-portrait of a Dutiful Daughter
Ana Lungu 14:15 – 15:36
Rip-Off
RG Remake, Remix, Cem Kaya 14:30 – 16:06
JJ We Are Brothers Jang Jin 15:00 – 16:41
TS Tiger Awards Competition for Short Films 6 14:15 – 15:23 SH After the Smoke Clears
combined programme 14:30 – 15:45
SH How’s the Weather in the Far East? combined programme 14:15 – 15:41 Chang Yi 14:00 – 16:00
RG Kuei-mei, a Woman
JJ Welcome to Dongmakgol Park Kwang-Hyun 12:00 – 14:10
SP A Midsummer’s Fantasia Jang Kun-Jae 11:45 – 13:21
ML Mysterious Death of Pérola Guto Parente 12:00 – 13:02
SH Cinema of Rods and Cones comb. programme 12:00 – 13:10
Gabriel Mascaro 12:00 – 13:17
SP August Winds
ML Cábala caníbal Daniel V. Villamediana 11:15 – 12:18
SP The Iron Ministry
En Août
Calling Marcin Dudziak 09:30 – 10:54
The Maw Naing 09:15 – 10:50
BF The Monk
BF
Park Jung-Bum 09:15 – 12:10
BF Alive
+
BF
PUBLIC SCREENINGS
Oude Luxor de Doelen Jurriaanse Zaal Schouwburg Grote Zaal Pathé 1
Pathé 2
Pathé 3
Pathé 4
Pathé 5
Pathé 6
Pathé 7
Cinerama 1
Cinerama 2
Cinerama 3
Cinerama 4
Cinerama 5
Cinerama 6
Cinerama 7
LantarenVenster 1
LantarenVenster 2
Kevin Jerome Everson 09:00 – 17:00
24 Park Lanes
LantarenVenster 3
LantarenVenster 4
LantarenVenster 5
LantarenVenster 6
HIVOS TIGER AWARDS COMPETITIE
De hoofdcompetitie van het festival. Veertien talentvolle filmmakers strijden met een eerste of tweede lange (speel)film om drie gelijkwaardige Tiger Awards.
TIGER AWARDS COMPETITIE VOOR KORTE FILMS
TG
TS
BF
De kracht van kort. Twintig nieuwe films uit de kortefilmselectie strijden om een van de drie gelijkwaardige Canon Tiger Awards for Short Films.
BRIGHT FUTURE
LL
SP
De toekomst van de cinema zie je hier. Eerste of tweede (speel)films van regisseurs die aan de start van hun carrière al blijk geven van een frisse en eigenzinnige kijk op film.
SPECTRUM
Actuele en krachtige speelfilms en documentaires van de grote meesters, veteranen en gevestigde namen die een essentiële bijdrage leveren aan de internationale cinema.
LIMELIGHT
SH ML
Films van aansprekende namen, prijswinnaars van grote filmfestivals, en andere in het oog springende films die na IFFR in de Nederlandse filmtheaters te zien zullen zijn.
AS LONG AS IT TAKES: SHORT & MID-LENGTH
24
BM
JJ
De vele korte films worden gebundeld in verzamelprogramma’s, en als voorfilm, installatie of onderdeel van een performance vertoond. Daarnaast wordt de middellange film in de schijnwerpers gezet.
SIGNALS: JANG JIN
Retrospectief van de veelzijdige satiricus Jang Jin, door zijn onafhankelijke geest en scherpe blik geliefd bij het grote publiek én kenners in de film-, theater- en televisiewereld.
SIGNALS: BRUCE MCCLURE
Performance-programma met 16mm-projectoren als selectief retrospectief van werken die filmmaker, kunstenaar en architect Bruce McClure maakte sinds 1978.
SIGNALS: 24/7
EP
24/7 richt zich op de veranderende wereld en technologie, en bevraagt hoe we informatie tot ons nemen en hoe het ons leven domineert, of we nu wakker zijn of slapen. Met een hoofdrol voor Rotterdamse hotels.
SIGNALS: EVERYDAY PROPAGANDA
RR
WF
Everyday Propaganda etaleert het brede spectrum aan alledaagse propaganda. Met actuele films, archieffilms, een workshop en diverse installaties.
SIGNALS: WHAT THE F?!
Terwijl steeds meer vrouwen én mannen zich als feminist bestempelen, stelt What the F?! de vraag: wat definieert deze beweging vandaag de dag?
SIGNALS: REALLY? REALLY.
+
RG
Het surrealisme is terug en speelt een sleutelrol in de hedendaagse kunst. – van populair werk tot het meest verfijnde en obscure. Een filmische verkenning.
SIGNALS: REGAINED
Een greep uit het geheugen van de cinema, met experimenteel werk, gerestaureerde klassiekers, films-over-film en installaties. Met de Regained Special: Made in Taiwan.
IFFR+ (CRITICS’ CHOICE, SCOPITONE & MADE IN ROTTERDAM)
Verrassende smaakmakers en extra’s van het festival: de keuze van (inter)nationale filmcritici, swingende muziekdocumentaires en Rotterdams glorie op het witte doek.
12
Pathé 3
PROGRAMMA MAANDAG 26 JANUARI
The End of an Age [ip]
[wp] = wereldpremière [ip] = internationale première [ep] = Europese première e.o. = Engels ondertiteld n.o. = Nederlands ondertiteld g.d. = zonder dialoog
13:00
Formales Gewissen
10:00
A Copa do Mundo no Recife [wp]
RR
•blauw•
Yves Netzhammer, Zwitserland, 2013, DCP, 20 min, g.d.
Reality
RR
DJ Mr. Oizo heet u allen welkom in een wereld waarin everzwijnen VHS-banden opeten maar niet verteren, kookprogramma’s worden gepresenteerd door met eczeem overdekte mannen in muizenkostuums en aankomende regisseurs erachter komen dat de conceptuele trash-artfilms die ze willen maken allang voor lege zalen draaien. 16:15
WF
•blauw•
Ana Lily Amirpour, VS, 2014, DCP, 99 min, Perz, n.o.
•blauw•
Q&A met regisseurs
Een ouder echtpaar in een bejaardenhuis in Jeruzalem ziet vrienden en bekenden onnodig lijden in de laatste dagen van hun leven. Ze besluiten in actie te komen. Een gitzwarte komedie over vriendschap en afscheid, die in Venetië een publieksprijs in de wacht sleepte. Met Big Talk
de Doelen Jurriaanse Zaal 22:15
EP
•geel•
De dochter van een politicus in Recife moet, na een afkickperiode, reïntegreren in de maatschappij en haar gedrag aanpassen aan de wensen van haar ambitieuze vader. Voortgestuwd door een fantastische hoofdrol van Bianca Joy Porte, combineert Aragão’s dynamische tweede film een sfeer van retro-cool en hedendaagse woede. Genomineerd voor The Big Screen Award.
LL
•blauw•
•blauw•
Kim Dong-Hoo, Zuid-Korea, 2014, DCP, 100 min, Kor, e.o.
Timbuktu
LL
•blauw•
Tragisch genoeg wordt deze fraaie film met de dag actueler. Bijna alles is hier mooi, van de locaties tot de traditionele kostuums, maar het verhaal is een van de drama’s van onze tijd: fanatieke vreemdelingen ontwrichten het leven van een nomadische gemeenschap aan de rand van de woestijn. De woestijn wordt een ongewilde metafoor.
•paars01•
19:00
Melody
LL
•blauw•
Bernard Bellefroid, België, 2014, DCP, 90 min, Fra/Eng Q&A met regisseur
Twee vrouwen: de één een rijke alleenstaande zakenvrouw van 48, de ander een dakloze kapster met een droom. Een zwangerschap verbindt deze zeer verschillende levens. Ontroerend, invoelend en sterk geacteerd drama stelt vragen over moederschap en kind zijn. Wie zorgt voor wie? En wat maakt iemand een (goede) moeder? Interactieve première IFFR Live. 22:00
La tirisia
BF
•geel•
Jorge Pérez Solano, Mexico, 2014, DCP, 110 min, Spa, e.o.
Phil Collins, Groot-Brittannië/ Duitsland, 2014, Video, 82 min, Eng
Door zijn documentaire over Glasgow om te smeden tot een musical, bedacht Collins een unieke variant op de stadssymfonie. Hij zocht zijn zangstemmen bij elkaar op schoolpleinen, in kraamklinieken, gevangenissen en bejaardenclubs. Een excentrieke mix van songs, geanimeerde clips en parodieën op commerciële televisie. Gratis toegang
TG
Jeppe Rønde, Denemarken, 2015, DCP, 99 min, Eng Q&A met regisseur
Het feit dat in het Welshe plaatsje Bridgend in de loop van vijf jaar 79 mensen, veelal tieners, zelfmoord pleegden zonder achterlating van reden, werd door de Deen Rønde in zijn speelfilmdebuut uitgewerkt tot een sfeervol, soms mysterieus sociaal drama. Met overtuigende hoofdrol van Hannah Murray als ‘new girl in town’.
BF
•geel•
Félix Dufour-Laperrière, Canada, 2014, DCP, 72 min, Eng Q&A met regisseur
22:15
SH
•paars02•
•blauw•
Los hongos
BF
•geel•
Oscar Ruiz Navia, Colombia/ Argentinië/Frankrijk/Duitsland, 2014, DCP, 103 min, Spa, e.o. Q&A met regisseur
Persoonlijk en autobiografisch geïnspireerd drama over twee bevriende skaters die midden in de kleurrijke, luidruchtige straat- en jongerencultuur van Cali, Colombia staan. Met een groot en warm hart portretteert Ruiz deze Ras en Calvin, op zoek naar een eigen stem, een podium en uiteraard vrijheid, liefde en vertier.
Q&A met regisseur
Een man die niet weet wie hij is, ontmoet zijn voormalige geliefde. Ze vertelt hem dat hij een beroemde dichter is, Kostas Karyotakis, die zichzelf in 1928 van het leven beroofde. Elk jaar keert hij op zijn sterfdag terug. Een dag die vele malen eerder heeft plaatsgevonden, ontvouwt zich opnieuw. Maakt Kostas weer dezelfde keuzes?
Pathé 6 09:15
Die Lügen der Sieger
+
•blauw•
Christoph Hochhäusler, Duitsland, 2014, DCP, 112 min, Dui, e.o.
Melody
Q&A met regisseur
Wiens werkelijkheid is dit eigenlijk? Een mediathriller in modern Berlijn (een hypermoderne metropool, die ook eerdere verbeeldingen van Berlijn in herinnering roept), waarin geconstrueerde waarheden en politieke paranoia elkaar ontmoeten. We worden gemanipuleerd om kritiekloos te zijn. Maar dat begint in ons eigen hoofd. Geselecteerd door Rüdiger Suchsland voor Critics’ Choice. 15:15
Desaparadiso [wp]
SP
•paars01•
Khavn, Filippijnen, 2015, DCP, 75 min, Taga/Eng, e.o. Q&A met regisseur
Wat kan een gezin doen als iemand verdwijnt in een dictatuur? Je kunt niet naar de politie gaan voor hulp of informatie. Vele gezinnen werden op die manier getroffen door de wreedheden van de Marcos-dictatuur (1972-1986). De film toont er één, als voorbeeld van het verloren paradijs.
Stinking Heaven [wp]
•geel•
Q&A met regisseur
Een stadje in het diepe zuiden van Denemarken. Twee vrouwen - een tienermeisje en een onderwijzeres ontwikkelen een merkwaardige band, die hen beiden verandert. Een subtiele, mooie, persoonlijke film over de jeugd en existentiële onzekerheid.
Tirisia
SP
•paars01•
Nathan Silver, VS, 2015, DCP, 70 min, Eng, e.o. Q&A met regisseur
De wankele harmonie van een sobere commune wordt wreed verstoord door de komst van Ann. De paranoia en drugsterugval die zij veroorzaakt veroorzaken een allesverwoestende chaos. Met bewonderingswaardig beheerste improvisaties creëerde Silver een eigenzinnige film, die een diepe indruk achterlaat. 21:30
Jade Miners [wp]
SP
•paars01•
Midi Z, Taiwan/Myanmar, 2015, DCP, 104 min, Birm, e.o.
Pathé 4
Q&A met regisseur
12:45
BF
•geel•
Autobiografisch geïnspireerd speelfilmdebuut van een van de grootste talenten van Zuid-Korea, is een ongewone coming-of-ager. Een scholier die als kind zijn onverantwoordelijke vader is ontvlucht en opgroeide in een zeer katholiek pleeggezin, kan daar vanwege zijn leeftijd niet langer blijven. Hij wendt voor priester te willen worden. 15:45
Haruko’s Paranormal Laboratory [wp]
TG
Lisa Takeba, Japan, 2015, Video, 76 min, Jap, e.o. Q&A met regisseur
De gekte van deze tijd, verbeeld door oude televisieshows. Haruko is een meisje dat zich het liefst terugtrekt bij haar ouderwetse televisie. In dit wonderlijke verhaal kan een televisie in een man veranderen en dat gebeurt dan ook, zoals er nog veel meer raars en vrolijks gebeurt. Een meesterproef in fantasie. 18:45
Above and Below [ip]
TG
Nicolas Steiner, Zwitserland/Duitsland, 2015, DCP, 120 min, Eng, e.o. Q&A met regisseur
Een stel woont in een tunnel in Las Vegas. Een eenzame man in de woestijn van Californië. Een meisje dat serieus plannen maakt om naar Mars te verhuizen. Allemaal bewoners van de wereld van nu, die zowel apocalyptisch als gloednieuw is. Een verbijsterende en superfilmische verkenning van het hedendaags bestaan.
Q&A met regisseur
21:45
The Farewell Party
TG
Kyros Papavassiliou, Cyprus/ Griekenland/Slovenië, 2015, DCP, 82 min, Grie, e.o.
18:30
BF
Documentaire-essay over het leven aan boord van een transatlantisch vrachtschip. Een microkosmos, in poëtisch zwart-wit en met een bezwerende sound22:00 track, die niet alleen de kwetsbaarheid toont van de mens tegenover techniek en Tired Moonlight [ip] natuur, maar ook de alledaagsheid van Britni West, VS, 2015, dit bestaan, waarin op volle zee ruimte is Video, 78 min, Eng voor een geïmproviseerd potje cricket.
20:30
+
•blauw•
Indrukwekkende, labyrinthische vertelling van Gieling (Johan Cruijff: en un momento dado) over Bachs Matthäus Passion en de bijzondere verhouding die zowel experts (onder wie theaterregisseur Peter Sellars en dirigent Pieter Jan Leusink) als liefhebbers met het werk hebben. Ondertussen repeteert een koor van daklozen het stuk.
Transatlantique [ip]
Schouwburg Kleine Zaal Tomorrow Is Always Too Long
LL
18:45
Meervoudig bekroonde film met fraai camerawerk speelt zich af in het surreële, sensuele landschap van Oaxaca, Mexico. Daar zijn, in een afgelegen dorp waar de rest van wereld ver weg voelt, twee vrouwen zwanger van dezelfde man - die van allebei niet de wettelijk echtgenoot is.
•blauw•
Q&A met regisseur
Q&A met regisseur
Bridgend [wp]
LL
Kim Tae-Yong, Zuid-Korea, 2014, DCP, 108 min, Kor, e.o.
Ramón Gieling, Nederland, 2015, DCP, 98 min, Ned/Eng
15:15
19:15
Set Me Free [ep]
Pathé 2 Erbarme dich - Matthäus Passion Stories [wp]
Matig getalenteerde, gedreven bikkelaar in de derde divisie van de Argentijnse voetbalcompetitie bereikt het eind van zijn carrière en moet zichzelf opnieuw uitvinden. Dat resulteert in de regie van Biniez (Gigante, 2009) in een verrassend charmante, romantische film, gedreven door aanstekelijke dialogen.
Anna Sofie Hartmann, Duitsland, 2014, DCP, 80 min, Deen, e.o.
12:15
Aan het veelzijdige oeuvre van Graf (in 2013 met een retrospectief op IFFR) kan een kostuumdrama worden toegevoegd en wat voor één. Twee zussen vallen voor jonge schrijver en heethoofd Friedrich Schiller. Een gepassioneerde driehoeksverhouding ontstaat, zij het met donkere kanten. Tijdloze, esthetische studie naar de liefde.
Q&A met regisseur
Limbo
SP
Impressions of a Drowned Man [wp]
•geel•
aansluitend:
•paars01•
Dominik Graf, Duitsland, 2014, DCP, 170 min, Dui/Fra, e.o.
BF
Adrián Biniez, Argentinië, 2014, DCP, 100 min, Spa, e.o.
Een prachtig en spookachtig werk van Schulnik, waarin feeërieke wezens van klei een unheimische choreografie uitvoeren op een griezelig bloemenveld.
Een misdaad-sequel uit IJsland, die ook werkt zonder kennis van de voorganger (City State). Een ambitieuze rechercheur wil twee vliegen slaan in één klap: zijn corrupte baas ontmaskeren en een drugsorganisatie ontmantelen. Sfeervol, slim geschreven, goed geacteerd en tot het einde toe verrassend.
Die geliebten Schwestern SP
El Cinco
Allison Schulnik, VS, 2014, DCP, 8 min, g.d.
Q&A met regisseur
13:15
Internetcafés en slackers, niet zo onschuldige schoolmeisjes en amateurporno met Google Glass, Maya’s en het einde van de wereld, acid-trips en cavia’s die voor exorcisme-doeleinden gebruikt worden: nee, in de Peruaanse hoofdstad Lima verschilt de hedendaagse realiteit, virtueel of niet, weinig van die in de rest van de wereld.
Eager
Olaf de Fleur Johannesson, IJsland, 2015, DCP, 96 min, IJsl/Serv/Eng, e.o.
Schouwburg Grote Zaal
22:15
TG
Een feest tijdens Oud en Nieuw. Onder de aanwezigen drie vrienden, die we volgen als ze het feest verlaten en gaan dolen door Amsterdam. Hoewel de sfeer los en bij vlagen uitgelaten is, blijken ze gaandeweg een groot verdriet te delen. Ondertussen verstrijkt er, nagenoeg achteloos, in de loop van één dag een heel jaar.
Abderrahmane Sissako, Frankrijk/ Mauretanië, 2014, DCP, 97 min, Fra/Arab/Bamb/Eng, n.o.
Brave Men’s Blood [ip]
Een Chinese palingkweker gaat stiekem naar Zuid-Korea om beambten aan te pakken die zijn palingen besmet en verboden hebben verklaard. Dit woedende drama, tevens hartverscheurend liefdesverhaal, is geschreven door Kim Ki-Duk en onderzoekt hoe ver buurlanden kunnen gaan om hun eigen opvattingen te beschermen, gevormd door jarenlange propaganda.
Videophilia (and Other Viral Syndromes) [wp]
Q&A met regisseur
20:00
Q&A met regisseur
Q&A met regisseur
Margot Schaap, Nederland, 2015, DCP, 74 min, Ned, e.o.
16:00
•geel•
Dit opmerkelijke debuut gaat over de banden van een jongeman met zijn problematische familie en zijn pogingen daaraan te ontsnappen. Een film noir in een achterbuurt van New Delhi, die de frustratie, onmacht en corruptie behandelt die besloten liggen in een patriarchale omgeving vol conflicten.
Een dag in ‘t jaar [wp]
Kort voor het uitbreken van de Algerijnse Onafhankelijkheidsoorlog wordt een leraar (Viggo Mortensen) gedwongen een plaatselijke moordenaar (Reda Kateb) dwars door het Atlasgebergte naar een Frans-koloniale rechtbank te begeleiden. Een Noord-Afrikaanse western, naar een kort verhaal van Albert Camus. Muziek van Nick Cave en Warren Ellis.
BF
Een genot om te zien en horen, dit hoogtepunt uit het Braziliaanse drieluik Operation Sonia Silk. Een dromerige making-of van de twee andere episoden en tevens een filmisch essay (in beeld, tekst, geluid en muziek) over cinema en filmmaken en, bovenal, over de liefde.
15:30
Q&A met regisseur
David Oelhoffen, Frankrijk, 2014, DCP, 110 min, Fra/Arab, n.o.
Sharon Maymon/Tal Granit, Duitsland/ Israël, 2014, DCP, 90 min, Hebr, n.o.
Made in China [ep]
BF
Titli Kanu Behl, India, 2014, DCP, 125 min, Hind, e.o.
Q&A met regisseur
Daniel Aragão, Brazilië, 2014, DCP, 90 min, Port, e.o.
Loin des hommes
19:30
LL
I Swear I’ll Leave This Town [ip]
•paars01•
Juan Daniel F. Molero, Peru, 2015, DCP, 103 min, Spa, e.o.
13:00
Een Iraanse vampierenwestern? Ja echt! In Bad City, een desolate stad in Iran, regeren drugsdealers, pimps en andere louche figuren. Een vampier (op skateboard) neemt het heft in handen. Cool, stylish en met knipogen naar onder meer Sergio Leone, James Dean en Sin City.
The Farewell Party
•paars02•
aansluitend:
•blauw•
Quentin Dupieux, Frankrijk, 2014, DCP, 87 min, Fra/Eng, e.o.
A Girl Walks Home Alone at Night
SH
Het WK voetbal neemt in juni 2014 het openbare leven in Recife volledig over. Een verwonderde maar tegelijk scherpe kijk op dit sportevenement door Tigerwinnaar Mendonça Filho.
aansluitend:
SP
Bruno Safadi/Ricardo Pretti, Brazilië, 2014, DCP, 73 min, Port, e.o.
12:30
Kleber Mendonça Filho, Brazilië, 2015, DCP, 14 min, Port, e.o.
Een reeks rituelen en cycli die net iets te logisch zijn. Een ijzig gestileerde animatie voor een tijdperk van iconen en logo’s.
19:00
Q&A met regisseurs
Pathé 1
Oude Luxor
Pathé 5
09:30
TG
Op het eerste gezicht verschillen kleine steden niet veel van elkaar: identieke winkels en identiek vermaak. In Tired Moonlight gaat het dan ook vooral om de bewoners. Losjes met elkaar verbonden, maken zij met hun verlangens en dromen het verschil. Intuïtieve Americanafilm geeft sfeervol beeld van een kleine gemeenschap.
Brave Men’s Blood
Een fascinerende documentaire, gedraaid in het bergachtige noorden van Birma. Geen filmmaker is daar welkom, aangezien de jademijnwerkers, tegen de achtergrond van een burgeroorlog, illegaal de verlaten mijnen binnengaan. Met behulp van filmende locals kon Midi Z toch dit portret samenstellen. Snel rijk worden blijkt hard en riskant werk.
Pathé 7 09:15
Alive
BF
•geel•
Park Jung-Bum, Zuid-Korea, 2014, DCP, 175 min, Kor, e.o. Q&A met regisseur
Indrukwekkende en gedurfde vertelling over armoede, klasseongelijkheid en menselijk lijden in hedendaags ZuidKorea, van de maker van Tiger-winnaar Journals of Musan. Hij nam zelf weer een hoofdrol op zich, als ploeterende arbeider die zich aan zijn lot probeert te ontworstelen zonder zijn menselijkheid op te geven.
Los hongos
13:30
Chigasaki Story [ep]
BF
•geel•
Misawa Takuya, Japan/Thailand, 2014, DCP, 88 min, Jap, e.o.
Lichtvoetige film, waarin studenten en leraren tijdens een weekend samenkomen voor een bruiloft. De film fladdert heen en weer tussen de diverse personages en hun gevoelens, tot dan toch de bruiloft begint. De opnames vonden plaats in het oude strandhotel waar de grote Ozu zijn scenario’s schreef. 16:00
Das Zimmermädchen Lynn SP
•paars01•
Ingo Haeb, Duitsland, 2014, DCP, 90 min, Dui, e.o.
Above and Below
Q&A met regisseur
Lynn is een hartstochtelijke schoonmaakster en stiekeme voyeur. Dan ontmoet ze dominatrix Chiara, voor wie ze direct valt. Een verbijsterende film over hartstocht, obsessie en ook vervreemding. De jonge Vicky Krieps is fascinerend als Lynn. Genomineerd voor The Big Screen Award.
Another Trip to the Moon INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM
13
Cinerama 3
19:15
Another Trip to the Moon [wp]
TG
09:30
En Août
Een droomachtige, op Indonesische legenden gebaseerde, absurdistische fantasyfilm. Asa is de dochter van een zieneres. Om aan de macht van haar moeder te ontkomen, leeft ze verscholen in een bos. Op een dag wordt ze opgehaald door een hond, die een man blijkt te zijn en gestuurd is door haar moeder. Verfijnde visioenen.
Een zonnige zomerochtend verloopt anders dan anders voor de zesjarige Margaux. Warm regiedebuut van jonge Zwitsers-Portugese filmmaker.
Solos [wp]
Calling [ip]
Vier jonge mensen reizen met een mobiele bioscoop en een geflopte arthousefilm langs afgelegen dorpen in de Peruaanse jungle. Charmante reflectie op cinema, het leven, vriendschap en eenzaamheid, prachtig gedraaid door de briljante Chileen Inti Briones. Wereldpremière van tweede film van de maker van het succesvolle Casadentro (2012).
Welcome to Dongmakgol
Het bergdorp Dongmakgol is het Koreaanse Shangri-La. Tijdens de Koreaanse oorlog worden hier soldaten opgevangen van beide kampen, inclusief een gewonde Amerikaanse piloot. Er heerst vrede, totdat de Amerikanen er commando’s op af sturen. Jan Jings scenario is gebaseerd op zijn eigen succesvolle toneelstuk.
SP
•paars01•
China heeft een van de grootste spoorwegnetten ter wereld. In deze boeiende observerende documentaire legt Sniadecki een land vast in beweging. Tijdens vluchtige ontmoetingen in de trein, met uitzicht over weidse landschappen, leren we de inwoners kennen die, hoewel angstig, toch hoopvol naar de toekomst kijken.
15:00
Self-portrait as a Dead Stick Insect [wp]
RR
•blauw•
Chen Sheinberg, Israël, 2015, Video, 3 min, g.d. Q&A met regisseur
Een kunstenaar en de overleden ster van zijn laatste korte film. Chen Sheinberg leeft werkelijk mee met de schepsels die hij filmt.
12:30
SH
•paars02•
Clément Tréhin-Lalanne, Frankrijk, 2014, DCP, 8 min, Fra, e.o.
The Performer [wp]
•blauw•
Portret van de Poolse kunstenaar/ performer/videomaker Oskar Dawicki, met O. Dawicki als Oskar D. in zijn wereldberoemde blauwe colbert. Een verbijsterend brouwsel van feitelijke en fictieve elementen, waarbij de laatste vaak echter lijken dan de eerste.
SP
•paars01•
Måns Månsson, Zweden/ Denemarken, 2014, DCP, 77 min, Fra/Eng/Ling/Mand/Kant, e.o. Q&A met regisseur
De Zweed Månsson ontwikkelde het concept voor deze verder geïmproviseerde speelfilm met regisseur Li Hongqi (Winter Vacation). Hun onthullende en grappige verhaal over een Congolese zakenman wiens handeltje in T-shirts vertraging oploopt, waardoor hij strandt in Guangzhou, is al omschreven als een mix tussen Claire Denis en Jia Zhangke.
Ash and Money
•paars01•
Ju Anqi, China, 2015, DCP, 103 min, Mand, e.o. Q&A met regisseur
White Out, Black In
The Bull [wp]
•blauw•
Qua vorm vrijpostig, politiek scherpzinnig en in de rebelse geest van Glauber Rocha. Met zijn nieuwe film duikt Queriós in het verleden met een geval van politiegeweld tegen zwarten in de buitenwijk Antiga Ceilândia van Brasilia. Daarmee vindt de film een nieuw genre uit: poëtisch-fictieve rechtvaardigheid. Geselecteerd door Roger Alan Koza voor Critics’ Choice.
BF
21:45
BF
•geel•
Chaitanya Tamhane, India, 2014, DCP, 116 min, Hind/ Mara/Eng/Guja, e.o.
21:45
JJ
•blauw•
Jang Jin, Zuid-Korea, 2005, 35mm, 115 min, Kor, e.o.
Volgens Jang Jin worden moordprocessen in de nabije toekomst gepresenteerd als televisieprogramma’s. Een moordraadsel à la Agatha Christie ontvouwt zich rond een dode vrouw in een hotelkamer. De hoofdverdachte is duidelijk onschuldig, maar anderen misschien niet. Kan een sjamaan de waarheid achterhalen?
2
•geel•
18:30
Q&A met regisseur
Men Who Save the World
Een gelukkig echtpaar, in de bloei van hun leven. Maar ze zien elkaar nauwelijks, vanwege uiteenlopende werktijden in het hectische Calcutta. De verfijnde filmische benadering (zonder dialogen, met sterke acteerprestaties en geweldig camerawerk) zorgt voor een gedenkwaardige film. Beste Regie in Venetië. 22:00
Banana Pancakes and the Children of Sticky Rice [wp] BF
•geel•
Daan Veldhuizen, Nederland, 2015, DCP, 93 min, Laot, e.o.
Landscape with Many Moons [ip] Q&A met regisseur
Als zijn relatie stukloopt, verliest een man het laatste beetje grip op de werkelijkheid. Het dagelijks leven lijkt steeds onwerkelijker, terwijl hem soms heel even een ander bestaan beloofd lijkt te worden. Maar wat is een ander bestaan eigenlijk? Een ijzig frisse komedie van vrolijke wanhoop.
Q&A met regisseur
Wanneer backpackers arriveren in een klein dorp in de binnenlanden van Laos, blijkt hun komst een splijtzwam voor de plaatselijke bevolking en met name voor de relatie tussen twee jeugdvrienden. Een complex East-meets-West-verhaal, verteld in een even rijke als confronterende filmtaal. We WeAre AreBrothers Brothers
14
RR
Jaan Toomik, Estland, 2014, DCP, 90 min, Est, e.o.
INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM
SP
•paars01•
RG
•blauw•
•blauw•
Eerbetoon aan de outsider-kunstenaar. Sommigen horen er niet bij, anderen willen er niet bij horen of horen gewoon nergens bij. Vreugde en jolijt voor iedere filmliefhebber met het hart op de juiste plaats. Bestaat uit:
Don Kihot
Vlado Kristl, Yugoslavia, 1961, Video, 10 min, e.o.
Windmolens zijn er meer dan ooit, maar het leven is er niet ridderlijker op geworden. Het is nog altijd moeilijk om een eenzame strijder te zijn, op zoek naar waarheid en schoonheid.
19:45
Surrealist Follies #2: Remembrance of Women Past
RG
•blauw•
RR
•blauw•
Verzamelprogramma, 56 min
RR
Een outsider-kunstenaar en een genrebuitenbeentje halen herinneringen op aan vrouwen die alles voor hen betekenden. De fantasiebouwsels uit Second Life samen met de morbide genoegens van het mondo-filmdom. Bestaat uit:
Anna [ip]
Bruno Sukrow, Duitsland, 2014, Video, 25 min, Dui, e.o.
Misschien wel het meest autobiografische werk van deze outsider-kunstenaar. Over een eenzame man die terugdenkt aan de vrouw die hem het meest dierbaar is - als animatie in Second Life.
Lola
•blauw•
Giulio Questi, Italië, 2009, Video, 31 min, Ita, e.o.
Surrealisme troef in Tsukamoto Shinya’s verbeelding van de laatste weken van WO II in de Stille Oceaan. Rottende lijken, rondvliegende ledematen, mannen die bij bosjes worden neergemaaid: de grens tussen het land der levenden en het rijk der doden is flinterdun.
Tijdens het draaien van een Mondo-film, vijftig jaar geleden, werd de regisseur verliefd op een dame van de nacht. Nu zoekt hij haar stoffelijk overschot. Een ode aan de liefde, die ruimte en tijd tart.
LantarenVenster 1 15:00
We Are Brothers [ep]
ML
•blauw•
Daniel V. Villamediana, Spanje/Zwitserland, 2015, DCP, 63 min, Spa, e.o. Q&A met regisseur
Via zijn familiegeschiedenis probeert Villamediana de verborgen herinneringen van de kabbala in Spanje te ontrafelen. Met hedendaagse beelden, found-footage, archiefmateriaal, film, literatuur en oude Hebreeuwse teksten creëert hij een nieuwe cinematografische taal, om een culturele geschiedenis mee bloot te leggen. 16:30
BF
•geel•
Liew Seng Tat, Maleisië/ Nederland/Duitsland/Frankrijk, 2014, DCP, 93 min, Mal, e.o.
JJ
•blauw•
Jang Jin, Zuid-Korea, 2014, DCP, 101 min, Kor, e.o.
Twee in hun kindertijd gescheiden broers ontmoeten elkaar weer als volwassenen. Dan blijkt de één priester te zijn geworden en de ander sjamaan. Hun religieuze gekibbel hindert de zoektocht naar hun verdwenen, dementerende moeder. Jang Jins satire is zoals gewoonlijk messcherp. 17:00
Tiger Awards Competition TS for Short Films 5
•oranje01•
Verzamelprogramma, 61 min
De Tijgercompetitie voor Korte Films presenteert 20 titels in 6 verzamelprogramma’s aan het publiek en aan een internationale jury. Q&A met regisseurs
Bestaat uit:
Raymond
Q&A met regisseur
Nina Yuen, VS, 2014, DCP, 12 min, Eng
Kampong-komedie. Een man besluit een verlaten junglehuis te verplaatsen en dat leidt tot de ene hilarische gebeurtenis na de andere. Onder deze dorpskomedie ligt een verfijnde satire verscholen op de Maleisische religieuze en politieke verhoudingen. Langverwachte opvolger van Tiger-winnaar Flower in the Pocket (2007).
Nina Yuen werpt de vraag op of je de wereld op puur rationale wijze kunt benaderen en bevatten. Bestaat iets wel als het niet gekwantificeerd kan worden?
Panchrome I, II, III [ep] T. Marie, VS, 2014, Video, 14 min, zwijgend
19:15
EP
•blauw•
Stéphanie Barbey/Luc Peter, Zwitserland, 2014, DCP, 75 min, Eng/Spa, e.o. Q&A met regisseurs
RR
Een paar geniepige gasten willen Bore Lee te grazen nemen, maar krijgen hun trekken thuis. De cult outsider-kunstenaar van Kroatië in een van zijn grootste avonturen.
21:45
Broken Land [ip]
Q&A met regisseur
Boris Ivkovic, Kroatië, 2010, Video, 60 min, Kroa, e.o.
Adembenemende avant-gardeexperimenten en films die verwijzen naar visionaire technologieën worden vervlochten in dit media-archeologische essay, dat onze hedendaagse mediagekte een spiegel voorhoudt. Sociale utopieën vanaf 1880 leveren de brandstof voor deze cinematografische tijdreis. Tilda Swinton neemt de voice-over voor haar rekening.
Men Who Save the World
•blauw•
Big Rocks [ip]
•blauw•
Cinerama 6
•blauw•
RG
Verzamelprogramma, 70 min
Regisseur aanwezig
Cábala caníbal [ip]
Remake, Remix, Rip-Off
Surrealist Follies #3: Windmills of Our Minds
Abchazië is een land dat niemand kent en Max was er minister van Buitenlandse Zaken. Eric, uit Europa, stuurt zijn vriend brieven waarin hij hem vragen stelt over zijn vreemde land; Max stuurt tapes met antwoorden. Maar bestaat hun vriendschap echt of is dit een denkbeeldige uitwisseling?
Fires on the Plain
14:30
17:30
11:15
Beste Debuut op het filmfestival van 17:00 Venetië. Een beschouwing over de pijnlijke ongelijkheid in het Indiase Rib Gets in the Way ML rechtssysteem. Een boeiend verslag van Steve Reinke, VS/Canada, 2014, de rechtszaak rond de zelfmoord van een DCP, 52 min, Eng, e.o. rioolarbeider, waarbij absurde machtQ&A met regisseur spelletjes worden gespeeld. Geweldige Met een overvloed aan beeld, taal, acteerprestaties, verfijnde regie. connecties en suggesties neemt Reinke je mee in een filmisch essay over levensvragen. Filosofie, archivering, ziektecellen, Cinerama nachtdieren en beeldende kunst zijn slechts enkele ingrediënten van zijn 19:30 werk, dat getuigt van humor en zelfspot Labour of Love BF en wordt afgesloten met geaquarelleerde animatie. Aditya Vikram Sengupta, India, 2014, DCP, 84 min, Beng, e.o.
Cristiana is dertig en komt uit een klassiek bourgeois gezin. Ze werkt aan haar promotieonderzoek, ontmoet vrienden en heeft een affaire met een getrouwde man. Als haar ouders verhuizen en het ouderlijk huis aan haar laten, gaat ze voor wat zíj wil: een hond. Intieme en persoonlijke observatie van puberen op je dertigste.
Tsukamoto Shinya, Japan, 2014, DCP, 87 min, Jap, e.o.
Cinerama 4
Q&A met regisseur
Q&A met regisseur
Q&A met regisseurs
•geel•
Jonge filmmaker timmert reeds enige jaren aan de weg als documentairemaker en verrast nu met dit zwoele, lyrische en melancholieke fictiedebuut. In een dromerig vissersplaatje in tropisch Brazilië worden een jonge visser en zijn vriendin geconfronteerd met de vergankelijkheid van het bestaan.
In de Turkse filmindustrie van weleer waarbij acteurs makkelijk honderden rollen aaneenregen, werd alles uitgemolken: genreclichés, geleende soundtracks en regelrecht plagiaat. Rommelige haastwerkjes of zelfbewuste B-films? Het kopiëren van andermans werk kan een dialoog tot stand brengen of de ander een lachspiegel voorhouden.
Martin Reinhart/Thomas Tode/ Manu Luksch, Oostenrijk, 2015, DCP, 85 min, Eng, e.o.
De mythe wil dat de geest van de 16eeeuwse Portugese koning Don Sebastiaan na zijn nederlaag tegen de Moren een magisch koninkrijk stichtte op het eiland Lençóis voor de Braziliaanse kust. Vijf eeuwen later arriveert daar een jonge Portugese vrouw (en een kleine filmcrew). Het eiland blijkt nog altijd betoverend.
Murder, Take One
•blauw•
aansluitend:
Q&A met regisseur
+
WF
Ana Lungu, Roemenië, 2015, DCP, 81 min, Roem, e.o.
Mobilisierung der Träume [wp]
•paars01•
Cem Kaya, Duitsland/Turkije, 2014, DCP, 96 min, Tur/Dui, e.o.
Lang voor de digitalisering communiceerden radioamateurs al met vrienden over de hele wereld. In een kelder blijft een oude Canadees koppig contact zoeken met collega’s.
Larissa Figueiredo, Brazilië, 2015, DCP, 78 min, Port, e.o.
Adirley Queirós, Brazilië, 2014, DCP, 93 min, Port, e.o.
Court
•blauw•
19:45
In al zijn eenvoud een volstrekt unieke film, meer dan tien jaar geleden gedraaid, nu pas gemonteerd. Een dichter trekt op ‘zakenreis’ door het onherbergzame Xinjiang. De fysiek uitputtende trip levert naast existentieel bordeelbezoek, gehobbel op slechte wegen en een blik op een verdwijnende wereld, ook zestien melancholieke gedichten op. 18:30
EP
Toneelgroep NO99 doet in Tallinn een levensecht experiment. Om het verdorven politieke milieu van Estland te ondermijnen, richten ze zogenaamd een politieke partij op, gebruikmakend van alle mogelijke propagandatrucs. De partij wordt onverwachts populair. Een slimme mockumentary over manipulatie in politiek en media.
Poet on a Business Trip [wp] SP
14:15
Pablo Alvarez-Mesa, Canada, 2014, Video, 22 min, Eng
Tiit Ojasoo/Ene-Liis Semper, Estland, 2013, DCP, 98 min, Est, e.o.
15:30
Ook in zijn derde speelfilm (een tweeluik) voert festivalfavoriet Jang Kun-Jae een alter ego op: een Koreaanse regisseur die, in zwart-wit, in een afgelegen deel van Japan een coproductie voorbereidt. De tweede helft toont, in kleur, het resultaat: een ontroerende terugblik op een mogelijke liefde tussen een gids en een Koreaanse bezoekster.
19:30
17:00
SP
Gabriel Mascaro, Brazilië, 2014, DCP, 77 min, Port, e.o.
Q&A met regisseur
Speaking into the Air [ip]
Cinerama 7 August Winds
Q&A met regisseur
RR
Als een expressionistische barokmeester vervolgt Costa zijn eigenzinnige pad. De film kruipt als het ware in het hoofd van Ventura (ook al te zien in Colossal Youth), die als jonge Kaapverdiër naar Lissabon kwam voor werk en in zijn nadagen, geplaagd door Parkinson, achtervolgd wordt door spoken uit het verleden.
•paars01•
Jang Kun-Jae, Zuid-Korea/Japan, 2014, DCP, 96 min, Kor/Jap, e.o.
Self-portrait of a Dutiful Daughter [wp]
•paars01•
12:00
SP
Eric Baudelaire, Frankrijk, 2014, DCP, 103 min, Eng/Rus/Abch, e.o.
Q&A met regisseur
Stranded in Canton
A Midsummer’s Fantasia [ep]
Letters to Max
Maciej Sobieszczanski/Lukasz Ronduda, Polen, 2015, DCP, 62 min, Poo, e.o.
aansluitend:
•geel•
16:45
aansluitend:
Een arts legt op klinische wijze verslag van zijn onderzoek naar de leeftijd van de Ghanese immigrante Aïssa, die beweert minderjarig te zijn.
Self-portrait of a Dutiful Daughter
•blauw•
Q&A met regisseur
J.P. Sniadecki, China/VS, 2014, DCP, 83 min, Mand, e.o.
A Midsummer’s Fantasia
JJ
Park Kwanghyun, Zuid-Korea, 2005, 35mm, 130 min, Kor/Eng, e.o.
10:00
BF
11:45
12:00
Cinerama 1
The Monk
•geel•
Vader en zoon op een boottocht door het woud. Hun reis door de natuur wordt voor beiden een inwijdingsritueel. Wat onschuldig en veilig lijkt, blijkt gemeen en gevaarlijk. Prachtig gefilmde mijmering over de eerste ontmoetingen met de echte wereld.
Joanna Lombardi, Peru, 2015, DCP, 92 min, Spa, e.o.
Aïssa
BF
SP
Pedro Costa, Portugal, 2014, DCP, 104 min, Port, e.o.
Birma (Myanmar) bloeit langzaam weer op, na jaren van duistere dictatuur. Veel goede films worden er nog niet gemaakt, maar dit is de overtuigende uitzondering op de regel. Als de geestelijk leider van een jonge monnik ziek wordt, ziet die laatste zich gedwongen zichzelf en zijn land te leren kennen.
Q&A met regisseur
•geel•
Cavalo Dinheiro
The Maw Naing, Myanmar/Tsjechië, 2014, DCP, 95 min, Birm, e.o.
Marcin Dudziak, Polen/Frankrijk, 2014, DCP, 75 min, Poo, e.o.
Q&A met regisseur
Tijd en plaats, een gesprek met mijn moeder
•paars02•
aansluitend:
BF
The Iron Ministry
The Monk
SH
Jenna Hasse, Zwitserland, 2014, DCP, 9 min, Fra, e.o.
22:00
22:00
09:15
Ismail Basbeth, Indonesië, 2015, DCP, 80 min, g.d. Q&A met regisseur
Banana Pancakes and the Children of Sticky Rice
Cinerama 5
De grens met Mexico is voor veel Amerikanen die daar wonen heilig. Ze bewaken hem verwoed om illegale immigratie tegen te gaan en leven in voortdurende vrees voor de Ander. Deze fascinerende documentaire onderzoekt hun manier van leven, die bepaald wordt door een militaristische ideologie van zelfverdediging.
T. Marie vervolgt haar opwindende zoektocht naar de grenzen van cinema en schilderkunst met drie korte films die omschreven kunnen worden als timebased pixel-paintings.
Tijd en plaats, een gesprek met mijn moeder [wp] Martijn Veldhoen, Nederland, 2015, DCP, 35 min, Ned, e.o.
Film over de melancholie van reconstructie. Het verhaal van de moeder van de filmmaker wordt verteld op onverwachte, meelevende en visueel ingenieuze wijze.
14
19:15
Ich seh, Ich seh
19:45
RR
•blauw•
Veronika Franz/Severin Fiala, Oostenrijk, 2014, DCP, 99 min, Dui, n.o. Q&A met regisseurs
Een ‘trip’ met een moeder en haar tweelingzoons in een afgrond van vernedering en marteling. Nooit wordt duidelijk wie (nog) leeft en wie (al) is teruggekomen van gene zijde. Een meesterwerk van surrealistische horror in de traditie van Georges Franju en Lucio Fulci. 22:00
Black Stone [wp]
SP
•paars01•
Roh Gyeong-Tae, Zuid-Korea/Frankrijk, 2015, DCP, 92 min, Kor/Taga/Eng, e.o. Q&A met regisseur
Kunstenaar/filmmaker Roh heeft een indrukwekkend zwart wereldbeeld: aan de hand van het treurige lot van een Filipijns-Koreaanse familie toont hij een verrotte samenleving, waar geen onderscheid meer te maken valt tussen materiële en immateriële vervuiling. Wie daartegen kan wordt beloond met momenten van genade en magie.
BKK <=> SJJ Verzamelprogramma, 78 min
Retour Bangkok-Sarajevo. Drie filmmakers pendelen tussen Azië en Europa en geven hun verschillende impressies weer. Ze zijn er allemaal heen gegaan en ooit moeten ze weer terug.
Verzamelprogramma, 64 min
Kijken doen we met onze ogen. Klinkt logisch, maar hoe werkt dat precies? En gebruiken we niet al onze zintuigen in de cinema? Hoeveel beeld maakt een film? En wat doet geluid? Q&A met regisseurs
aansluitend:
Q&A met regisseurs
El legado [wp]
Bestaat uit:
Kleine politieke satire. Over een verward land als Thailand en zelfs over filmfestivals als Rotterdam. Een oudere voetmasseuse als actrice in onafhankelijke films.
Grootouders staan soms dichter bij hun kleinkinderen dan hun eigen ouders. Dat geldt ook voor dit gezin in een Chileens dorpje. Ze zijn maar met z’n tweeën, de oude grootmoeder en haar kleindochtertje. Je kunt je ogen niet van hen afhouden. Een ongewoon teder en fantastisch filmdebuut.
Park Lanes [wp]
Ghazi Alqudcy, Bosnië en Herzegovina/Singapore, 2015, Video, 20 min, Mal/Eng/Dui, e.o.
Een dagboekfilm. De filmmaker uit Singapore verblijft in Sarajevo en besluit uit schuldgevoel naar Berlijn te gaan. Hij zoekt iemand om sorry tegen te zeggen.
BF
Een industriefilm over twee soorten arbeid: socialistisch en kapitalistisch. Een poëtisch onderzoek naar de menselijke verhouding tot de grond en de aarde. Een reis van Polen naar Taiwan die aanzet tot denken, overdenken en dromen. Puur film.
Sightings: Habitat [wp] Sabrina Ratté, Canada, 2015, Video, 6 min, g.d.
Ratté brengt diepte aan in het platte vlak van het videoscherm door er ingewikkelde lagen moiré en dambordpatronen overheen te leggen.
Black [wp]
Anouk De Clercq, België, 2015, 35mm, 5 min, zwijgend, e.o.
In de cinema komen, als het licht uitgaat, de zaal en het scherm samen in een grenzeloze ruimte. Een tegelijkertijd persoonlijke en collectieve ervaring.
cinéma [ip]
Dorit Margreiter, Oostenrijk, 2014, DCP, 9 min, zwijgend
Geconcentreerd werk met een subtiel bewegende mobile, die het woord ‘cinema’ creëert in licht en schaduw lijnen trekkend naar een wonderlijke kunstcollectie.
Zu Hanne Darboven/ Abschliessend [wp]
LantarenVenster 3 ML
Q&A met regisseur
Een moordmysterie, waarin een jonge vrouw zichzelf in een oud huis verliest in eenzaamheid en nostalgie. Haar angst slaat langzaam om in een situatie waarin droom, werkelijkheid en fantasie in elkaar overlopen. Tijd, ruimte en personages lijken te verdwijnen, via de schilderkunst en klassieke muziek in het huis.
After the Smoke Clears
1853 foto’s van de expositie The Order of Time and Things van Hanne Darboven in Madrid, ritmisch gemonteerd op haar compositie Requiem, op. 22, book 61.
Verzamelprogramma, 72 min
Simon Payne, Groot-Brittannië, 2014, Video, 18 min, zwijgend
Q&A met regisseurs
NOT AND OR
•paars02•
Drie ongelooflijke getuigenissen over mensen die in een tijd van oorlog beslissingen namen die verstrekkende gevolgen zouden hebben.
Tiger Awards Competition TS for Short Films 6 Verzamelprogramma, 65 min
De Tijgercompetitie voor Korte Films presenteert 20 titels in 6 verzamelprogramma’s aan het publiek en aan een internationale jury. Bestaat uit:
Our Body [wp]
Dane Komljen, Servië/Duitsland, 2015, DCP, 15 min, Serv, e.o.
Critics’ Talk Special 2015: Jang Jin
Safia Benhaim, Frankrijk, 2014, DCP, 40 min, Arab, e.o.
De geschiedenis van dekolonisatie en politieke strijd vormt de achtergrond van een hallucinerende reis door hedendaags Marokko, waar een nieuwe golf van verzet zich aandient. 16:45
SH
•paars02•
Verzamelprogramma, 75 min
Twee kunstenaars die op speelse, scherpe wijze reflecteren op hun huidige leven en werk in relatie tot de islamitische cultuur die een onuitwisbaar onderdeel van hun bestaan uitmaakt. Q&A met regisseur
Bestaat uit:
I comme Iran
Sanaz Azari, België, 2014, DCP, 50 min, Perz, e.o.
Brussel, achter de gesloten deuren van een klaslokaal. Aan de hand van een handleiding van de Islamitische Revolutie leert Azari haar moedertaal Perzisch lezen en schrijven.
Now Eat My Script
Reflecties op het kunstenaarschap, moederschap, feminisme en familiegeschiedenis. Feit en fictie vermengen in het licht van de actualiteit en het geweld in het Midden-Oosten.
Verzamelprogramma, 81 min
Zo verschillend en onvoorspelbaar als het weer. Van kinderanimatie tot Facebook-horror. Wat ze toch gemeen hebben? Goed, zo niet vernuftig, gemaakt. Een snoeptrommel. Q&A met regisseurs
Bestaat uit:
Wang Wei-Xiu, Taiwan, DCP, 14 min, g.d.
SH
•paars02•
Yusron Fuadi, Indonesië, 2014, Video, 24 min, Jav/Ind, e.o.
Je kampeert. Je kijkt met drie vrienden, liggend op je rug, naar de sterren. Waar praat je dan over? Juist ja. Meer is dit filmpje niet, maar ook niet minder.
aansluitend:
BF
•geel•
In Benjamin Crotty’s hommage aan de Amerikaanse popcultuur en televisieseries klinken verschoven en vervormde echo’s: situaties en dialogen zijn herschikt en de personages zijn hier Frans en homoseksueel. Het resultaat is een prettig gestoord, maar aangenaam melodrama.
Someone Grateful
Kuei-mei, a Woman
RG
•blauw•
Chang Yi, Taiwan, 1985, 35mm, 120 min, Mand/Taiw, e.o.
Na haar vlucht uit communistisch China trouwt Kuei-mei met een drinkende weduwnaar met kinderen. Een ontroerende, 30 jaar omspannende familiekroniek (met als originele titel ‘Zo is mijn leven’) over een vrouw met een stille kracht in snel veranderend naoorlogs Taipei, prachtig vertolkt door Yang Hui-shan. Regained Special: Made in Taiwan. Na de filmvertoning gaat IFFR-programmeur Chinlin Hsieh in gesprek met Peter van Bueren. 17:00
Lonely Wolf
Réfutation de tous les jugements
EP
•blauw•
Guy Debord, Frankrijk, 1975, 35mm, 22 min, Fra
Mooi, zorgvuldig en realistisch drama over een oude vrouw die een Birmees vluchtelingenmeisje in haar huis vindt. Onsentimenteel tot het einde. Ze kent het leven.
Guy Debord analyseert de publieke respons op zijn The Society of the Spectacle en stelt vast dat het oordeel over de film ook wordt bepaald door de regels van de massamarkt en een maatschappij gericht op spektakel.
Nitas Sinwattanakul, Thailand, 2013, Video, 17 min, Thai, e.o.
aansluitend:
La société du spectacle
EP
SH
•paars02•
Tweezijdige spiegels over kunst, film, werkelijkheid en waarneming. Soms weerkaatst de harde realiteit, dan weer biedt een onverwachte vervorming uitkomst. Echtheid is relatief. Q&A met regisseurs
De wereld van nu als een oord van licht verteerbare, betekenisloze beelden. Een wereld zonder werkelijke vrijheid, waarin zelfs onze persoonlijke manier van denken voortkomt uit een bepaalde ideologie. Een politiek manifest van de Franse filosoof en boegbeeld van links Guy Debord, wiens kritiek op kapitalistische propaganda nog steeds actueel is.
To the Editor of Amateur Photographer [ip]
Jean-Paul Kelly, Canada, 2014, Video, 13 min, Eng
Luke Fowler/Mark Fell, GrootBrittannië, 2014, DCP, 68 min, Eng
The Innocents [ep]
Elegante en geheimzinnige video onderzoekt de verbanden tussen gevonden foto’s, het naspelen van een documentaire over Truman Capote en een super8film over de avant-garde.
Weresheglanspertheere [ip]
Sebastian Buerkner, GrootBrittannië, 2014, DCP, 6 min, g.d.
It Is Never Too Late to Say Sorry [wp]
Jesse McLean, VS, 2015, DCP, 14 min, Eng
Een fascinerende kijk op illustratie. Online gevonden beelden worden sterk her-verbeeld. Wordt wat we horen bepaald door wat we zien?
Bestaat uit:
I’m in Pittsburgh and It’s Raining [wp]
Marieke van der Lippe, Nederland, 2015, DCP, 29 min, Ned, e.o.
Experimenteel portret van een stand-in voor een beroemde Hollywoodactrice geeft een spannend inkijkje in de glamoureuze filmwereld. Wat is echt en wat niet? Nicolas Boone, Frankrijk, 2015, DCP, 12 min, Mand, e.o.
Op de plek waar in 2008 een Chinees dorp werd weggevaagd door een aardbeving, is een perfect Frans dorp nagebouwd. Beleef de droom van een zonnig Frans leven!
Granny
19:30
Bestaat uit:
Bailu Dream [wp]
•blauw•
Guy Debord, Frankrijk, 1973, 35mm, 88 min, Fra, e.o.
Wereldpremière van de film, een interview met Elmgreen & Dragset en presentatie van het boek dat stadsomroeper Wim Konings maakte. Gepresenteerd in samenwerking met Sculpture International Rotterdam.
Eerbetoon aan een kunstwerk op de Coolsingel dat drie jaar lang dagelijks om klokslag 12 uur tot leven werd gewekt. Komt er na de wereldpremière van de film een einde aan een tijdperk?
Korte maar grootse animatie die in negen tableaus op symbolische maar niet mis te verstane wijze de opkomst en tragiek toont van verschillende utopieën.
14:00
Verzamelprogramma, 70 min
Verzamelprogramma, 69 min
•paars02•
LantarenVenster 6
First Launch [ip]
Two Way Mirror
20:00
Short Special: It’s Never Too Late to Say Sorry
•paars02•
16:45
De Zuid-Koreaanse satiricus Jang Jin wordt aan de tand gevoeld door Aziëexpert, programmeur en criticus Tony Rayns (Sight & Sound). Ook wordt Jangs briljante satire Someone Grateful vertoond, een korte film die zich waagt aan een van de heilige koeien van Links: de marteling van actievoerende studenten door de politie. Gratis toegang
SH
Ding Shiwei, China, 2014, Video, 8 min, g.d.
Q&A met regisseur
SH
Subtiele Facebook-horrorfilm in klassieke suspensestijl. Na zijn dood blijft een man doorgaan met posten. Zijn vrouw probeert hem tevergeefs te blokkeren.
•blauw•
I comme Iran
Benjamin Crotty, Frankrijk/Tunesië, 2014, DCP, 65 min, Fra, e.o.
Deleted [ip]
JJ
Goodbye Utopia [ep]
Fort Buchanan
Kirsten Tan, Singapore, 2014, DCP, 18 min, Baha/Mand/Birm/Eng, e.o.
2015, 60 min
La fièvre [ep]
Een performance-programma van Bruce McClure met de projectie van twee gemodifieerde 16mm-projectoren waarmee fragmenten getoond worden van Hollywoodkomedies van Sidney Hayers en Bud Yorkin. Bevat The Southern Star Passes Without Pressure (1998) en Divorce American Style (1999).
How’s the Weather in the Far East?
Een bevrijdend coming-of-age-verhaal over Marion, die weg wil uit de banlieue, maar dan ook haar vrienden, ouders en lief zal moeten achterlaten. Houdt dat haar tegen? 22:00
Q&A met regisseur
Granny [ip]
17:00
Abstract videowerk vangt en stuurt op ingenieuze wijze de blik van de toeschouwer. Van staren tot spelen met scherpte en diepte. Adembenemende kijkervaring.
•blauw•
Su Rynard, Canada, 2014, DCP, 15 min, Eng
As Soon As Weather Will Permit [ep]
Meter vertelt over het leven van haar vader, onder andere via een prachtige reeks tekeningen uit de brieven die hij haar tijdens WOII schreef vanaf het Oostfront.
Rainer Kohlberger, Oostenrijk, 2015, DCP, 10 min, g.d.
BM
Lonely Wolf [ip]
Barbara Meter, Nederland, 2015, DCP, 35 min, Ned/Dui, e.o.
Moon Blink [wp]
Victoria Visco, Frankrijk, 2015, DCP, 17 min, Fra, e.o.
Bruce McClure, 75 min
Sarah Wood vraagt zich af: ‘Nu we ons makkelijker kunnen verplaatsen en meer kunnen zien dan ooit tevoren, zijn we waakzamer en prestatiegerichter dan ooit. Waarom?’
Bis an den Himmel und noch viel mehr [wp]
De frisse wind van het modernisme is in de wereld in verval van Our Body niet meer dan een geest uit een recent verleden. Valt deze met een reinigingsritueel terug te halen?
She Walks [wp]
Bizar geestige kleine sciencefictionfilm. Meteoren en monsters bepalen het woeste weerbeeld. De speciale effecten zijn van aandoenlijke retro-kwaliteit.
De bizarre samenloop van omstandigheden die leidde tot het afwerpen van de eerste atoombom in 1945, verteld door een bemanningslid van de bommenwerper.
Q&A met regisseurs
Raquel en haar dochter Luiza maken zich samen op voor Luiza’s vijftiende verjaardag, die traditiegetrouw gepaard gaat met een groot feest en dito jurk.
John Hsu, Taiwan, 2015, DCP, 8 min, Mand, e.o.
Sarah Wood, Groot-Brittannië, 2015, Video, 22 min, Eng
•oranje01•
Maurílio Martins, Brazilië, 2014, DCP, 25 min, Port, e.o.
Weather Report of the End [wp]
I Am a Spy [wp]
14:15
Quinze [ip]
•blauw•
Elegante animatie voor kinderen, met een bewonderenswaardig volwassen vernuft. Op haar eerste schooldag wordt Kleine Schaar overvallen door buitenaardse wezens. Kleine heldin.
SH
Bestaat uit:
Simon Payne kantelt en keert zwartwitte vierhoeken en vergt daarmee het uiterste van het waarnemingsvermogen van ons brein.
24
14:15 •blauw•
Guto Parente, Brazilië/Frankrijk, 2014, DCP, 62 min, Fra/Port, e.o.
14:30
Thomas Mohr, Nederland, 2015, DCP, 8 min, g.d.
Prettig meanderende film over een dwalende jongeman die bij zijn seniele opa is ingetrokken. Is hij op zoek naar iets, of wil hij juist iets kwijtraken?
LantarenVenster 5
12:00
The Mysterious Death of Pérola [ip]
Tin Zanic, Kroatië, 2014, DCP, 23 min, Kroa, e.o.
Met een speelduur die gelijkstaat aan een volle werkdag, maakt Everson van de filmzaal een werkvloer. Arbeiders worden geobserveerd terwijl ze hun vaak erg specifieke taken verrichten en tijdens hun pauzes. Paradoxaal genoeg levert deze nederige benadering een monumentale film op.
OBR#4
Ich seh, Ich seh
Manjaca
18:15
•geel•
Q&A met regisseur
In een donkere keuken in Brussel wordt een 17e-eeuws experiment uitgevoerd. Na preparatie van een vers koeienoog zijn we getuige van de geboorte van het beeld.
Kopenhagen in de winter. Alaa en Ibrahim hangen rond en praten over triviale en serieuze zaken. Ze lijken intimiderend, of is dat alleen maar een houding?
Q&A met regisseur
Georg Tiller, Oostenrijk, 2015, DCP, 70 min, Kant, e.o.
Sarah Vanagt/Katrien Vanagt, België, 2015, DCP, 18 min, Eng, e.o.
Laurits Flensted-Jensen, Denemarken, 2013, DCP, 29 min, Deen/Arab, e.o.
Kevin Jerome Everson, VS, 2015, Video, 480 min, g.d.
Foolish Steps of a Fat Cow [wp]
Ook al weten ze dat het niet eenvoudig zal zijn, de hoofdrolspelers uit deze vier films hebben hun plannen gemaakt en zullen zich hier niet gemakkelijk meer van af laten brengen.
Snow [ip]
LantarenVenster 4 09:00
•paars02•
Bestaat uit:
Q&A met regisseur
Sorayos Prapapan, Thailand, 2014, DCP, 14 min, Thai, e.o.
SH
Verzamelprogramma, 94 min
Q&A met regisseurs
•geel•
Roberto Anjari-Rossi, Duitsland/ Chili, 2015, DCP, 83 min, Spa, e.o.
White Coal [wp]
In Waking Hours [wp]
BF
Auntie Maam Has Never Had a Passport [ip]
22:00
Bestaat uit:
Short Stories: Talk the Talk and Walk the Walk
•paars02•
De spot die wordt gericht op dit kleine Italiaans bergdorpje brengt een keur aan verscholen activiteiten aan het licht.
Een visuele dialoog tussen twee filmmakers. Eén uit Bangkok; één uit Sarajevo. Zwijgende impressies uit het oude Europa en veranderend Azië. Dagboek in beelden. •paars02•
19:30
SH
Flatform, Italië, 2015, Video, 8 min, g.d.
Anocha Suwichakornpong/Sejla Kameric, Thailand/Bosnië en Herzegovina, 2015, DCP, 44 min, g.d.
Cinema of Rods and Cones SH
Mounira Al Solh, Libanon, 2014, Video, 25 min, Eng, e.o.
Quantum. [wp]
•paars02•
Thursday [wp]
12:00
Native Speakers
22:15
SH
WF
•blauw•
Q&A met regisseur
Impressionistische tocht door het archief van het Leeds Pavilion, dat in de jaren tachtig begon als feministische fotostudio. Voormalige leden, zowel vrouwen als mannen, geven hun visie op dit artistieke en activistische verleden, waarvan de onderwerpen nog altijd actueel zijn. 21:30
Past Present Saw Tiong Guan, Maleisië, 2013, DCP, 76 min, Mand/Eng, e.o.
RG
•blauw•
Manjaca
Een reis terug in de tijd met Tsai Mingliang, een van de kopstukken van de tweede New Wave van de Taiwanese cinema. Saw Tiong Guan heeft duidelijk een sterke persoonlijke band met zijn onderwerp en veel van Tsais collega’s bleken bereid zijn portret van deze rustige maar uitgesproken kunstenaar compleet te maken.
Transformers: The Premake
Kevin B. Lee, VS, 2014, DCP, 25 min, Eng/Kant/Mand, e.o.
355 YouTube-video’s vormen zowel een kritisch als grappig onderzoek naar de wereldwijde big-budget filmindustrie, amateurfilms en de politieke economie van beelden. Past Present INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM
15
Et cetera Vandaag is er ook buiten de filmzaal van alles te beleven. Van goede gesprekken, bruisende feesten en live optredens tot intrigerende installatie en vertoningen op bijzondere locaties.
Film
Detour de force
Charlatan of psychisch wonder? Terwijl Ted Serios polaroids leek te belichten met louter mentale kracht, verzamelde hij ook een heel ander soort cameramensen om zich heen. 10:00 – 17:30 uur, Suburban PS (Botersloot 44a), gratis toegang IFFR Live: Melody
Canon Masterclass Basim Magdy
De Egyptische fi lmmaker Basim Magdy, dit jaar als regisseur met een Short Special aanwezig op IFFR, combineert in zijn werk kunstvormen zoals schilderijen, installaties, animatie en sculpturen. In de Masterclass vertelt hij alles over zijn kleurrijke fi lmische werk. 10:00 uur, LantarenVenster 6, €5
Scopitone Café
Ben Russell: The Kino/Etic Eye
Ben Russell is met zijn fi lms een vaste gast op IFFR. Gisteravond won hij met zijn Greetings to the Ancestors een Canon Tiger Award voor Korte Film. Hij is vooral geïnteresseerd in antropologie en experimentele fi lm. Terwijl hij verschillende rituelen en culturen vastlegt, verkent hij de grenzen van de documentaire als fi lmvorm. In zijn masterclass vertelt hij over zijn relatie tot de camera. 10:30 uur, LantarenVenster 5, €5
To do
Festivalhart de Doelen
IFFR Live is een uniek internationaal live cinema event. Vijf fi lms die in première gaan tijdens het 44ste International Film Festival Rotterdam worden tegelijkertijd vertoond in veertig fi lmtheaters verspreid over Europa. En iedereen kan na afloop via Twitter deelnemen aan de Q&A met de maker. Vandaag gaat Melody van Bernard Bellefroid in première, over twee vrouwen: een rijke alleenstaande zakenvrouw en een dakloze kapster met een droom. 16:00 uur, Grote Zaal Rotterdamse Schouwburg, €11, met korting €8
Even bijpraten, een hapje eten, krantje lezen, mensen kijken, de weg vragen of naborrelen? Dat doe je in festivalhart de Doelen. Van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat is het de hangout van het festival. Luister naar de favoriete muziek van filmmakers bij IFFR Plays, beleef wat reuring in de Lobby of zak lekker onderuit en mis nooit wat bij Tiger TV. De Keuken zorgt met een heerlijke selectie duurzame, Rotterdamse maaltijden voor de inwendige mens: van kreeftkroket tot daghap. 09:00 – 02:00 uur, de Doelen, gratis toegang
De liefde voor muziek en fi lm komen samen in de Kleine Zaal. Dagelijks een muziekdocu met gezellige muzikale nazit en/of nagesprek. Vandaag met Tomorrow Is Always Too Long van Phil Collins. Hij smeedde zijn documentaire over Glasgow om tot musical en maakte zo een unieke variant op de stadssymfonie. Collins zocht zijn zangstemmen bij elkaar op schoolpleinen, in kraamklinieken, gevangenissen en bejaardenclubs. Een excentrieke mix van songs, geanimeerde clips en parodieën op commerciële televisie. 20:30 uur, Kleine Zaal Rotterdamse Schouwburg, gratis toegang
Talk
Kuei-mei, a woman
Chinlin Hsieh, IFFR-programmeur en regisseur van de documentaire Flowers of Taipei - Taiwan New Cinema, praat na afloop van het Taiwanese Kueimei, a woman met fi lmcriticus Peter van Bueren. 16:30 LantarenVenster 6, film + nagesprek €11, met korting €8 Student Talk
In een informele setting krijgen studenten de kans om regisseurs het hemd van het lijf te vragen in een informele setting. Moderator is Ernie Tee, docent aan de Nederlandse Filmacademie. De fi lms zijn voorafgaand aan de Student Talk te zien op het festival. Vandaag zitten Christoph Hochhäusler (Die Lügen der Sieger) en Misawa Takuya (Chigasaki Story) klaar om (een deel van) hun geheimen prijs te geven. 16:00 - 17:00 uur, Kleine Zaal Rotterdamse Schouwburg, gratis toegang IFFR Late Night
In IFFR Late Night ontvangt Tom Barman regisseur Ingo Haeb van Das Zimmermädchen Lynn. De componist van de muziek bij de fi lm, Jakob Ilja, laat live horen wat-ie kan. Ook Jeppe Rønde van Bridgend komt langs in de lobby van de Doelen. Producent Marleen Slot vertelt hoe haar fi lm Vita & Virginia het doet op coproductiemarkt CineMart. 22:00 – 23:00, de Lobby, de Doelen, gratis toegang
Erasmus Film Quiz
Kun je alle Bondfi lms in chronologische volgorde opdreunen, staat je kast vol met soundtracks van jaren 70-fi lms of ken je alle regisseurs van Tarantino tot Tarkovski? Dan is dit jouw moment om te schitteren! Teams kunnen zich ter plekke inschrijven. De winnaars mogen naar de slotfi lm en het spectaculaire slotfeest! 21:00 – 23:00 uur, Foyer Rotterdamse Schouwburg, gratis toegang
Critics’ Talk Special: Jang Jin
Azië-expert, programmeur en criticus Tony Rayns (Sight & Sound) voelt de Zuid-Koreaanse meester Jang Jin aan de tand. Diens briljante satire Someone Grateful is ook te zien, een korte fi lm die zich waagt aan een van de heilige koeien van links: de marteling van actievoerende studenten door de politie. 17:00, LantarenVenster 3, gratis toegang
En? Frank (de tweede film van de CJP Serveert-dag)
Loes Faber (27), psycholoog
“Coole fi lm. Af en toe hard gelachen, en dat heb ik niet zo vaak. Een beetje weird maar het is een goed verhaal met een verrassing op het einde. Ik was gisteren naar de première van Fashion House Marga Weimans, geregisseerd door mijn basisschoolvriendin Maria Visser. De afterparty in Hofpoort was een beetje laat geworden, waardoor ik de eerste fi lm vandaag miste. Ik ga al een paar jaar naar de CJP-dag, ze maken altijd een leuke selectie. Een van de leuke dingen van IFFR is dat je na de fi lm nog even een dansje en drankje kunt doen in de Schouwburg.”
16
Karlijn van den Hoff (28, links), student kunstacademie
“Hij was een beetje vreemd, maar wel lekker. Het absurde aan de fi lm vond ik heel leuk. Er zaten een paar onverwachte en hilarische scènes in. Ik was nog niet vaak op het festival. Elk jaar wil ik gaan, maar meestal ben ik te laat. Daarom is vandaag handig, je koopt een kaartje en ziet meteen het beste van IFFR. Ik heb een Cinevillepas dus ik zie door het jaar veel fi lms, maar op het festival is het toch wat feestelijker. Dit kaartje was een cadeautje voor mijn vriendin Mirianne die jarig is. Een doe-cadeau is toch het leukst, omdat je meteen een leuke herinnering hebt. Voor haar verjaardag wil ze trouwens ook nog een leuke man. Ik eigenlijk ook.”
Ricardo Daza (33), student
Chen Cheng (23), student
“Ik had al iets over Frank gelezen en de trailer gezien, dus ik had hoge verwachtingen. En ik vond ’m fantastisch! Muziek brengt mensen altijd bij elkaar, dat is mijn ervaring. Dit was een heel mooi verhaal daarover. Zelf heb ik iets met de theremin, dat is een fascinerend instrument. De muziek bracht me terug naar de tijd dat ik architectuur studeerde in Colombia, waar ik vandaan kom. Niet dat ik er sentimenteel of melancholisch van werd, maar de fi lm bracht wel dat deel van de wereld naar mijn hart. Ik werd er echt door geraakt.”
“Ik houd erg van rockmuziek, dus daarom wilde ik Frank graag zien. Ik werd niet teleurgesteld: de fi lm is awesome! De muziek is vreselijk goed. Een beetje verstand heb ik er wel van, als kind speelde ik viool. Dat is waarschijnlijk ook de reden dat ik van muziek houd. Ik verbaasde me er wel over hoe de hoofdpersoon met vrouwen omgaat. Ik wil Frank graag nog een keer zien; ik denk dat ik een tweede keer weer andere dingen zie.” (NS/TL)
INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM
Frank - Lenny Abrahamson do 29 21:30 Schouwburg Grote Zaal, vr 30 18:30 Cinerama 1, za 31 22:00 Pathé 7
Quit your Job
Expo
Courting Daylight in Saving Darkness
Bruce McClure’s meest uitvoerige installatieproject tot nog toe verwijst naar het 17de-eeuwse schilderij Interieur met vrouw aan het virginaal. McClure transformeert met bijna tweehonderd tekeningen, objecten, projecties, belichting en een Seinfeld-aflevering drie grote ruimtes tot één grote abstracte film. De installatie evolueert voortdurend, want de kunstenaar past het dagelijks aan en laat zich tussen de bedrijven door wellicht verleiden tot een partijtje schaak. 11:00 – 18:00 uur, Witte de With Centre for Comtemporary Art, €6, met korting € 3 op vertoon van filmticket of IFFR-pas Everyday Rebellion Online Platform + App
De vele, snelle veranderingen in de moderne samenleving hebben grote gevolgen voor iedere burger. Everyday Rebellion verzamelt protestuitingen wereldwijd, gericht tegen dictaturen en grote corporaties. Via everydayrebellion.net en een app willen de gebroeders Riahi een stem geven aan degenen die op een vreedzame manier een gewelddadig systeem proberen te veranderen. 11:00 – 23:00 uur, Newsroom, eerste verdieping Rotterdamse Schouwburg, gratis toegang Glass House (Installation)
Installatieversie van Beloffs korte fi lm over Eisensteins voorstel aan Paramount in 1930 voor een sciencefictionfi lm. Het profetische thema: de architectuur van surveillance. Geïnspireerd door het veelvuldige gebruik van glas bij de Bauhaus architecten, laat Eisenstein enkel de deur in solide materialen, als symbolen voor het conventionele privacy begrip. 11:00 – 18:00 uur, PrintRoom, gratis toegang
Een verdacht rijmde animaties dwaalt over het scherm: de gevisualiseerde gedachtenstroom van een verveelde arbeider die aan het dagdromen slaat. Tom van Brugghe herleidde het aantal beelden tot een absoluut minimum waardoor de nadruk op hun interactie te liggen. Spelen met combinatie, repetitie en variatie. 11:00-16:30 en 20:00 - 23:00, Videowall Rotterdamse Schouwburg, gratis toegang
The Laughter of Things - Piet Zwart Symposium
met lezingen en presentaties over hoe ons leven Ook het Hubert BalsDag Fonds van International Film wordt beïnvloed door oude en nieuwe technieken om de tijd te beheersen. op Hoofdgast is ‘media-archeFestival Rotterdam mag rekenen onze steun ologisch kunstenares’ Zoe Beloff, op IFFR onder om films van filmmakers uit ontwikkelingslanden andere aanwezig met de fi lm én de installatie Glass House. Ook lichten Aura Satz, Julien Maire, Martin bereikbaar te makenJohn voor eenen breed publiek. Callanan anderen het thema van opruk-
Newstweek
kende instrumentalisering toe. 10:00 - 17:00 Gratis toegang, Piet Zwarte Institute, Karel Doormanhof 45
Niet straks maar nu. Omdat cultuur een rijkdom is die je met elkaar deelt.
Het nieuws wordt steeds vaker digitaal gebracht, maar de verspreiding van nieuws is nog niet democratisch. Die is afhankelijk van politieke en commerciële belangen van waaruit geprobeerd wordt de publieke opinie te manipuleren. Interactieve installatie Newstweek geeft het publiek de kans het nieuws te manipuleren, propaganda te maken of de feiten een beetje aan te passen. 11:00 – 23:00 uur, Newsroom, eerste verdieping Rotterdamse Schouwburg, gratis toegang Propaganda Channels
Het onderscheid tussen staatspropaganda, reclame en populaire cultuur is soms lastig te maken. Wat is propaganda en hoe kunnen we die herkennen? Op deze nieuwskanalen wordt het publiek uitgenodigd verschillende beelden van internet en televisie te bekijken en zich zo een mening te vormen over wat tegenwoordig propaganda is. 11:00 – 23:00 uur, Newsroom, eerste verdieping Rotterdamse Schouwburg, gratis toegang In Waking Hours (1632 - 1852 - 1978)
Installatieversie van poëtisch fi lmproject, dat drie sleutelmomenten uit de culturele geschiedenis van de menselijke blik reconstrueert in een huiselijke setting. 11:00 – 18:00 uur, Mauritsweg 40, gratis toegang
The Dialogues
The Dialogues zijn videowerken, die klassieke propagandaleuzen en iconische teksten uit de fi lmgeschiedenis gebruiken voor hedendaagse dilemma’s. 19:00 – 20:00 uur, videowall Rotterdamse Schouwburg, gratis toegang
Party
Dance Dance Dance
Na de fi lmvertoningen gaat het los in de Schouwburg. Voetjes van de vloer tot diep in de nacht. 23:00 – 04:00 uur, Foyer Rotterdamse Schouwburg, gratis toegang op vertoon van IFFR-pas of filmticket
Music
IFFR Plays
We vroegen fi lmmakers naar hun favoriete muziek. Hun playlists – van Bowie tot Beyoncé, van Chinese panfluitmuziek tot Kate Bush – Steun ookte beluisteren in de Doelen en op zijn dagelijks Spotify. Vanavond deelt regisseur Jeppe Rønde International Film Festival Rotterdam (Bridgend) zijn muzikale inspiratiebronnen met TigerDeFriend deWord toehoorders. presentatieofis donateur. in handen van Dore van Duivenbode. 20:00 – 22:00, Willem Burger Hal, gratis toegang
foto: Ruud Jonkers
Qissa van Anup Singh Winnaar van de 2014 Hubert Bals Fonds Dioraphte Award.
Stichting Dioraphte steunt projecten op het gebied van kunst en cultuur met een landelijk of internationaal bereik. kleurrijke parade van onge-
NEDERLANDSE PREMIÈRE DONDERDAG 29 JANUARI PATHÉ SCHOUWBURGPLEIN 18:45 UUR IN AANWEZIGHEID VAN VAN REGISSEUR MARTÍN REJTMAN
25 - 29 MARCH 2015 THE CINEMAS WILLEMSTAD
CURACAOIFFR.COM INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM
17
would like to thank Hoofdsponsors
Tiger Business Lounge 3PO ABN AMRO Bilderberg Parkhotel citizenM Dubois & Co Dyade Advies EY Freeland Corporate Advisors Grafisch Lyceum Rotterdam HAL Investments B.V. Hogeschool Rotterdam Houthoff Buruma IN10 ING Bank Intermax Manhave Vastgoed Matrans Holding BV Men at Work TV Produkties NautaDutilh Nedspice Holding Syntrus Achmea Veenman+ Zadkine Rotterdam
Subsidiënten
Partners
Distributeurs
Embassy of Austria • Embassy of Spain • Embassy of the Republic Indonesia • Embassy of the Republic of Poland in The Hague • Erasmusstichting • Erasmus Universiteit Rotterdam • Goethe-Institut Niederlande • Istituto Italiano di Cultura Amsterdam • Institut Français des Pays-Bas - Maison Descartes • Romanian Cultural Institute • Stichting Elise Mathilde Fonds • Taipei Representative Office • Under The Milky Way • Van Leeuwen Van Lignac Stichting • G.Ph. Verhagen-Stichting
ABC-Cinemien A Film Amstelfilm Buena Vista International Cinéart Nederland Cinema Delicatessen De Filmfreak distributie Imagine Filmdistributie Just Film Distributie Lumière Mokum Film Remain in Light September Film Warner Bros. Pictures Holland
Media partners COLOFON DAILY TIGER
Suppliers
SQUAT DELUXE Audio-visual rental
Argos Energies • BeamSystems • ESB.TSB • Zicht online • FestivalTickets • Gofilex • Indyvideo • Leo Ringelberg Touringcars • Maarsen Groep Vastgoedinvesteringen • Roos+Bijl • Veenman+
Hubert Bals Fund LIONS CLUB L’ESPRIT DU TEMPS
CineMart
ACE • ATFT • Berlinale Co-Production Market • Binger Filmlab • Catalan Films • Cinéfondation - Résidence du Festival • CineLink • Cinergia • CPH:DOX • Creative Skillset • Danish Film Institute • Durban FilmMart / Durban Film Office • EAVE • EYE Film Institute Netherlands • Festival Scope • Film I Väst • Film und Medienstiftung • Finnish Film Foundation • Flanders Image • Fundación TyPA • Guanajuato International Film Festival • Haghefilm • Independent Filmmaker Project (IFP) • Irish Film Board • Israel Film Fund • Medienboard Berlin-Brandenburg • Meetings on the Bridge • New Cinema Network - Rome • Netherlands Film Fund • Northern Film & Media • One Fine Day Workshop • Producers Network Cannes • PROIMAGENES Colombia • Rio de Janeiro State Secretariat of Culture • Sundance Institute • Swedish Film Institute • Telefilm Canada • Trinidad & Tobago Film Festival • Wallonie Bruxelles Images
INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM
Anton Damen (hoofdredactie), Radboud de Bree, Sanne de Maijer (eindredactie), Joost Broeren, Tara Lewis, Sietse Meijer, Maricke Nieuwdorp, Nicole Santé, Paul van de Graaf (redactie), Martje van Nes, Jodie de Groot, Anne van de Wetering (marketing en communicatie) English section: Nick Cunningham (editor-in-chief ), Mark Baker (copy and production editor), Melanie Goodfellow (editor),Oris Aigbokhaevbolo, Ruben Demasure, Tina Poglajen, Harriet Warman (trainees), Lot Piscaer (online) Programma informatie: Chris Schouten, Melissa van der Schoor Coördinatie A-Z: Saskia Gravelijn (tekst), Erik Diekstra (beeld) Fotografie: Felix Kalkman (coördinatie), Bram Belloni, Bas Czerwinski, Corinne de Korver, Nichon Glerum, Ruud Jonkers, Nadine Maas, Marije van Woerden Vormgeving: Sjoukje van Gool, Pascal Tieman, Gerald Zevenboom Drukker: Veenman+ Acquisitie: Daily Productions Oplage: 10.000 per dag
7