41ST INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM #11 ZONDAG 5 FEBRUARI 2012
foto: Bram Belloni
Welkom op het festival! De Volkskrantdag is het spetterende slotakkoord van de 41ste editie van het International Film Festival. Deze dag, waarop u vijf speciaal geselecteerde toptitels ziet, is de laatste van twaalf buitengewone filmdagen. Het International Film Festival Rotterdam is al meer dan veertig jaar verrassend, verfrissend en vooruitstrevend. Zowel doorgewinterde festivalgangers, festivaldebutanten, party animals en dagjesmensen weten elk jaar in januari en februari de weg naar de Maasstad te vinden. De honderden fi lms – speelfi lms, documentaires en shorts – komen uit alle windstreken. Het zijn producties van jonge, opkomende regisseurs: die vinden een thuis in de prestigieuze Tiger Awards Competitie en de programmapijler Bright Future. Ook zijn er iedere editie veteranen, grote namen en auteurs die hun stempel op de wereldcinema hebben gedrukt aanwezig. Tegelijkertijd zocht het IFFR opnieuw nadrukkelijk de grenzen van de cinema op. In het speciale onderdeel For Real vormde niet het bioscoopscherm, maar de alledaagse realiteit het canvas voor een onvergetelijke voorstelling. En dat op zeer diverse manieren. De Franse fi lmfantast Michel Gondry opende bijvoorbeeld in galerie Roodkapje ROTTTERDAM een Nederlandse
dependance van zijn Home Movie Factory. Daarin maakten amateurs met een cast en crew van onbekenden in sneltreinvaart een eigen korte fi lm. Alle gerealiseerde producties belandden uiteindelijk in de Factory-videotheek. Benieuwd naar de resultaten – of wilt u zelf wel eens voor Gondry werken? Dat kan, want de Home Movie Factory opent op 8 februari opnieuw haar poorten en is dan tot en met 4 maart in bedrijf. Deze fi lmische workshop neemt drie uur in beslag en deelname is geheel gratis. Op de bonnefooi binnenwandelen mag natuurlijk altijd, maar het kan raadzaam zijn om een plekje te reserveren via fi lmfestivalrotterdam.com/homemoviefactory. Een andere goede reden om ook na vandaag nog eens een bezoekje aan Rotterdam te brengen is een andere For Real-activiteit: vier wandelingen over de Kop van Zuid, elk 45 minuten, met een speciaal door kunstenaars gecomponeerde soundtrack. Met Soundtrackcity Rotterdam bent u niet alleen een wandelaar, maar ook toeschouwer, operateur en
zaalwacht in één. De soundtrack is te beluisteren via een koptelefoon en mp3-speler, aan de kassa’s van het Nederlands Fotomuseum en LantarenVenster te verkrijgen. De tracks zijn ook tegen betaling te downloaden via soundtrackcity.nl. Het IFFR is een vrijhaven voor de onafhankelijke cinema en een inspirerende ontmoetingsplek waar publiek en makers elkaar treffen en ideeën uitwisselen. Dat kan gewoon in de rij voor de koffie, maar ook via de vele zaalgesprekken die elke editie plaatsvinden. De afgelopen anderhalve week verwelkomde het IFFR onder anderen de Finse fi lmveteraan Aki Kaurismäki, een excentrieke cultfiguur uit de Braziliaanse exploitatie cinema, de vaste production designer van David Cronenberg en een getalenteerd Italiaans Vogue-covermodel. Maar de grootste blikvanger was natuurlijk de Tiger Awards Competitie. Daarin strijden niet de gevestigde namen om de eer, maar krijgt beginnend talent de kans om te schitteren. Dit jaar kwamen zeventien beginnende
regisseurs in aanmerking voor een Hivos Tiger Award voor hun eerste of tweede fi lm. De prijs is niet zozeer een prijs voor de fi lm, als wel voor de maker. Behalve dat ze een trofee en een geldbedrag van €15.000 krijgen, kunnen de winnaars van een Hivos Tiger Award rekenen op internationale erkenning. Op vrijdagavond werden de drie (gelijkwaardige) winnaars bekendgemaakt. Het waren drie winnaressen deze keer: voor het eerst in de Tiger Award-geschiedenis stonden er uitsluitend vrouwen op het erepodium. De Chinese Huang Ji won de prijs met haar speelfi lmdebuut Egg and Stone, de Chileense Dominga Sotomayor met De jueves a domingo en de Servische Maja Miloš met Clip. Volgend jaar keert de Tijger uiteraard terug; vanaf morgen starten we alweer met de voorbereidingen voor een nieuwe, verrassende en verfrissende editie. De 42ste alweer! U mag de data alvast in uw agenda noteren: 23 januari tot en met 3 februari 2013. Veel kijkplezier en hopelijk tot ziens!
Kijk thuis met UPC on Demand de beste lms van het International Film Festival Rotterdam
Alle rechten voorbehouden. 13 Assassins: 2011 · Cinéart Nederland - Attenberg: Copyright © 2011 Lumière - Blue Valentine: © 2011 - Paradiso Films - Drei: Copyright © 2011 Lumière - Essential Killing: 2011 · Cinéart Nederland - Incendies: 2011 · Cinéart Nederland - Post Mortem: Copyright © 2011 Lumière - Somewhere: Copyright © 2010 A-Film Distribution - Win Win © 2011 Twentieth Century Fox Film Corporation.
Beste bezoekers van de Volkskrantdag,
foto: Bram Belloni
Beste fi lmliefhebber,
een bioscoopzaal te zien zijn. Veel andere toppers van deze editie gaan in de loop van het jaar in roulatie.
Welkom op het slotstuk van het 41ste International Film Festival Rotterdam: de Volkskrantdag. Voor velen van u een jaarlijkse traditie, waarin u weer het mooiste van het festival krijgt voorgeschoteld. Wat fi lms betreft wel te verstaan, want de komst van spraakmakende gasten als Steve McQueen, Andrea Arnold en Aki Kaurismäki, de vele bijzondere ontmoetingen tussen publiek en fi lmmakers en het hele scala aan exposities, installaties, evenementen en performances – dat is óók het festival. Deze speciale editie van de Daily Tiger, onze dagkrant, bevat filmbeschrijvingen, artikelen en interviews van alle 23 films, een selectie uit het totaalaanbod van de ruim 230 films. We hebben op basis van de publieksvoorkeuren samen met de de Volkskrant een evenwichtig programma samengesteld waarin ook films zijn opgenomen die later waarschijnlijk nooit meer in
Met een aantal vaste routes heeft u het als bezoeker van de Volkskrantdag gemakkelijk. U hoeft niet uw weg te zoeken door het imposante aanbod of uw tijdschema strak te plannen – dat is al voor u gedaan, zie pagina 10. Het enige wat u te doen staat is achterover leunen voor een reeks prachtige producties uit alle windstreken van de wereld. Zoals u van ons kunt verwachten is het een zeer divers programma, met luchtige komedies, hartverscheurende drama’s, opmerkelijke documentaires en onvergetelijke pareltjes. Ik wens u voor deze bijzondere festivaldag met vijf films op rij veel kijkplezier en hoop dat ik u namens de hele organisatie volgend jaar weer mag begroeten! Rutger Wolfson Directeur International Film Festival Rotterdam
Hartelijk welkom op het IFFR, ’s werelds grootste publieksfestival voor eigenzinnige cinema. Het is moeilijk om vooraf te beschrijven wat u vandaag allemaal zult zien en ervaren, en dat is veelbelovend. Want de festivaldirectie heeft voor deze editie, de 41ste, niet één thema centraal gesteld, maar adverteert juist met de verscheidenheid van het programma: wonderful, profound, weird, poetic, daring, moving, dark, hilarious, erotic, crazy, worrying en zelfs sick – de lichting van 2012 is het allemaal. De fi lms die op de Volkskrantdag worden vertoond zijn speciaal voor u geselecteerd, door de bezoekers van het fi lmfestival. Want die hebben deze fi lms de afgelopen elf dagen het hoogst gewaardeerd. Een enkele titel uit de top twintig was niet beschikbaar, omdat de Nederlandse distributeur die fi lm gedurende het festival al in roulatie bracht in de gewone bioscoop. Ook de lengte kan een rol spelen bij de uiteindelijke keuze: fi lms die langer dan twee uur duren passen moeilijker in het schema. De definitieve selectie biedt zonder meer een prachtig overzicht van het beste wat het festival te bieden heeft. Het IFFR is gericht op het onbekende. Op ontdekkers, mensen die meer willen dan het gangbare aanbod. Zo’n festival past uitstekend bij de Volkskrant. Het hoogtepunt van ons partnerschap, dat nu al meer dan dertig jaar bloeit, blijft de traditionele gezamenlijke afsluiting van het festival. Die Volkskrantdag is elk jaar ruimschoots van tevoren uitverkocht. Dat zegt iets over de lezers van onze krant en ook over achtduizend bezoekers die een kaartje wisten te bemachtigen: u was er snel bij. Zoveel enthousiasme is inspirerend en van grote waarde, zowel voor de Volkskrant als voor het festival. Wij wensen u voor vandaag veel mooie fi lmervaringen toe, en hopen u in de toekomst nog vaak te mogen ontvangen op de Volkskrantdag. Philippe Remarque Hoofdredacteur de Volkskrant
foto: An-Sofie Kestelijn
Kijkvoer voor thuistijgers Een heel jaar wachten op de volgende editie van het IFFR? Dat hoeft helemaal niet. Met de 10 to Watch-serie op dvd en als Video on Demand geniet u thuis van het festival waar en
Met de 10 to Watch-reeks raakt u niet snel uitgekeken: hiervoor selecteert het festival de mooiste, speciaal geselecteerde IFFR-titels. De titels verschijnen als losse dvd’s, zijn te bekijken via de festivalsite en verschijnen uiteindelijk in twee luxe dvd-boxen. De eerste box met daarin opgenomen Bad Posture, Tilva Rosh, Gromozeka, Winter Vacation en Hospitalité (vorig jaar allemaal op het Rotterdamse witte doek vertoond) is te koop in de Festival Shop voor €34,95. En uiteraard ook via de online webshop. Direct na het festival volgt een nieuwe titel: Je suis un No Man’s Land. Tot aan de zomer komen daar maandelijks festivalpareltjes bij: het ingetogen Mexicaanse Norteado, David Verbeeks ‘Chinese’ fi lm Shanghai Trance, het bruisende liefdesverhaal Fleurs du mal en het dramatische en met zwarte humor doordrenkte If the Seed Doesn’t Die (vorige editie winnaar van de Dioraphte Award). De losse titels kosten op dvd €14,95 en als video on demand €3,95. Voor echte thuistijgers valt er daarnaast veel gratis moois te verslinden op het IFFR-YouTube-kanaal. Populair, want de Macedonisch-Nederlandse dogmafi lm Does It Hurt? uit 2008 wordt daar zeer binnenkort voor de miljoenste (!) keer bekeken. (KvdM) filmfestivalrotterdam.com/vod en youtube.com/iffrotterdam
TIGER FRIENDS Voor iedereen met een grote fi lmhonger of een snel kloppend cultuurhart heeft het festival een speciale vriendenclub. Word ook Tiger Friend en profiteer van allerlei voordelen. In tijden van bezuinigen op cultuur maken bescheiden persoonlijke bijdragen letterlijk een wereld van verschil. Voor €50 per jaar bent u Tiger Friend en maakt u het mede mogelijk om mooie, vernieuwende en bijzondere internationale fi lms naar Rotterdam te blijven halen. fi lmfestivalrotterdam.com/ tigerfriends
3
DE GESCHIEDENIS VAN JÚLIA Júlia Murat heeft dankzij haar debuut HISTÓRIAS que só existem quando lembradas de afgelopen maanden veel van de wereld gezien. “De fi lm ging in Venetië in première en kreeg tot mijn verbazing lovende recensies in vakbladen als Variety en The Hollywood Reporter. Dat was de start voor een enorme reeks uitnodigingen voor festivals van Toronto tot Abu Dhabi. “En nu ben ik hier!”
Júlia Murat (1979) kreeg fi lm met de paplepel ingegoten. Moeder Lucia geldt als een van de meest vooraanstaande vrouwelijke regisseurs in Brazilië. Júlia maakte als achttienjarige haar acteerdebuut in haar moeders Doces poderes, maar bleek meer geïnteresseerd in het werken achter de camera. Nu is ze actief als camera- en regieassistent, scenarist
én editor, en werkt nog regelmatig mee aan haar moeders projecten. “Met je moeder werken is nooit eenvoudig,” lacht ze. “We hebben inmiddels aan een half woord op de set genoeg. Aan de andere kant kan het ook lastig zijn, omdat we allebei de neiging hebben elkaars professionele kritiek soms te persoonlijk op te vatten. Het irriteert me mateloos wanneer mensen denken dat ik het lekker gemakkelijk heb in de fi lmwereld, alleen maar vanwege mijn achternaam. Sterker nog, mijn moeder was een van de producenten van HISTÓRIAS. Er zijn mensen die denken dat het feit dat zij zich aan het project verbond er automatisch toe leidde dat de fi nanciers in de rij stonden. Dat was helaas niet het geval. We vonden gelukkig snel coproducenten in Argentinië en Frankrijk, maar pas op het allerlaatst kwam er ook een Braziliaanse bij.” De fi lm is dan ook voor een bescheiden budget gedraaid: zo’n €250.000.
Valley of Saints Een boeiend menselijk drama dat zich afspeelt bij het Dalmeer in Srinagar, in het door confl icten geteisterde Kasjmir. De jonge schipper Gulzar (gespeeld door een echte schipper) probeert het geweld in Kasjmir te ontvluchten, maar wordt gesnapt omdat er een avondklok is ingesteld. Hij moet dus terug naar het meer. Terwijl hij met zijn vriend Afzal een nieuwe vertrekpoging beraamt, ontmoet Gulzar een jonge vrouwelijke wetenschapper die onderzoek doet naar de enorme vervuiling van het meer. Ze vinden
4
elkaar in hun afkeer van geweld en de afbraak van het milieu, en hun vriendschap ontwikkelt zich tot een relatie. Door zich afwisselend te richten op het menselijke element van het liefdesverhaal, op de milieuproblematiek en op de beproevingen van de bevolking van Kasjmir – die nu al decennialang geplaagd wordt door politieke onrust – weet deze lyrische fi lm op een geslaagde en spannende manier documentaire en fictie te combineren.
HISTÓRIAS wordt pas in juni 2012 in Brazilië uitgebracht, maar Murat is pessimistisch over de belangstelling daar. “Ik denk dat we met vijf- tot tienduizend bezoekers al heel tevreden mogen zijn. Ironisch te bedenken dat de fi lm in landen als Nederland en Frankrijk waarschijnlijk meer publiek zal trekken, terwijl Brazilië bijna 200 miljoen inwoners heeft!” Murat hekelt het Braziliaanse overheidssubsidiesysteem, dat alleen ‘veilig’ investeert in commerciële producties. “Omdat het om overheidsgelden gaat, is het een puur politieke beslissing om alleen dat soort fi lms te financieren. Had men vanaf het begin van het fonds, nu vijftien jaar geleden, ook arthouse-producties ondersteund, dan was er nu een publiek rijp voor.” Júlia Murats liefde voor fotografie komt op allerlei manieren terug in de film. In de verstilde scènes en de zorgvuldig gekadreerde en uitgelichte shots. “Ik wilde
foto: Bram Belloni
voorkomen dat ik alleen mooie plaatjes om de mooie plaatjes zou schieten. Het landschap en de mensen zijn zo fraai, dat was een potentiële valkuil. Het beeld moet juist te allen tijde functioneel zijn en ondergeschikt aan het verhaal. Ik denk dat ik bij HISTÓRIAS alleen bij het eindshot mijn zelfopgelegde discipline verloor. Die scène is eigenlijk te klassiek narratief: actie en reactie. En alle personages staan te netjes geposeerd in beeld. Ik twijfel nog steeds of ik daar de juiste keuze heb gemaakt. Als ik het over mocht doen? Dan zou ik de hele film anders maken, inclusief de montage, haha! Zoals een bevriende editor tegen me zei: ‘Het monteerproces is afgelopen zodra het geld op is.’ Oftewel: je kunt eeuwig aan een film blijven sleutelen als je niet uitkijkt. Het kan immers altijd beter.” (EJ) HISTÓRIAS que só existem quando lembradas
Júlia Murat
Four Suns Bohdan Sláma, die met zijn speelfilmdebuut Wild Bees in 2002 een Tiger Award won in Rotterdam, bouwt gestaag aan een fijnzinnig, onmiskenbaar persoonlijk oeuvre. Het verhaal van zijn vierde speelfilm Four Suns speelt zich af in een kleine Tsjechische plaats; de hoofdpersonen zijn niet enorm geslaagd in het leven en houden zich maar ternauwernood staande. Maar naast tegenslag en armoede (en alcohol) is er ook altijd vriendschap en solidariteit (en alcohol). Jára woont samen met zijn vrouw Jana, hun jonge dochter en zijn tienerzoon Véna uit een vorig huwelijk.
Met Véna zijn er problemen: het gaat niet goed op school en hij hangt steeds vaker rond met een groepje nietsnutten. Eigenlijk lijkt hij sterk op Jára, die net voor de zoveelste keer ontslagen is. Jára besluit te gaan samenwerken met zijn vriend Karel, die erg spiritueel is ingesteld. Maar het is de vraag of Karels gaven behulpzaam zijn. Sláma betoont zich opnieuw een begenadigd verteller met veel begrip voor de zwakheden van zijn personages. Four Suns is een liefdevol, bijna magisch verhaal over opgroeien, geloven en loslaten.
EN? King Curling Miranda Thompson (36) uit Rotterdam, assistant financial controller
“Een echte aanrader: geweldig grappig en totaal anders dan wat ik ken. De art direction was zeer herkenbaar jaren zeventig. Hoe zo’n verloederde stad als achtergrond wordt gebruikt in deze fi lm, dat vind ik erg mooi. Dat rijtje garages bijvoorbeeld. Het viel me wel op dat ze daar in Noorwegen erg kleine raampjes hebben! Ik ben geen curlingfan geworden na deze fi lm. Of ik zelf sportief ben? Ik loop hard en ga naar de sportschool. Dat ziet er behoorlijk actiever uit dan dat gecurl.” Ton Voskuilen (49) uit Vlaardingen, technisch onderwijsassistent
“Ik heb eigenlijk alleen voor deze fi lm gekozen omdat het de openingsfi lm was. Meestal zijn dat erg goede fi lms. Ik bezoek het festival al vanaf mijn achttiende, inmiddels al 31 jaar, dus ik kan het weten. De fi lm van vorig jaar bijvoorbeeld, het Griekse Wasted Youth, vond ik heel sterk. Dit jaar ben ik wat minder enthousiast. King Curling zou heel grappig kunnen zijn, maar was dat iedere keer net niet. Ik vond hem een beetje gekunsteld en de fi lm lijkt wel erg veel op The Big Lebowski. Of dit mijn beeld bevestigd van de Noren? Nee, daarvoor wordt er in de fi lm te weinig gezopen.” Marijke Groenendijk (32) uit Rotterdam, ambtenaar
“Ik kom nu voor het zevende jaar op het festival. Ik heb deze fi lm gekozen omdat het de openingsfi lm was, maar vooral omdat ik erg van Scandinavische fi lms houd. In voorgaande jaren vond ik bijvoorbeeld de Pusher-trilogie geweldig. Noorse fi lms hebben vaak een goeie, droge humor die heel aanstekelijk werkt. Hier zat die humor ook vooral in de aankleding. Geweldig, die trainingspakken en foute shirtjes. En als toppunt natuurlijk het krulletjeskapsel van de bad guy! Ongelofelijk trouwens, dat ze curling überhaupt een sport noemen.” (EJ/AC) King Curling – Ole Endresen
Geen trucjes maar puur natuur Het IFFR is een festival van ontdekkingen. Ook op acteergebied. Met Lena speelt debutante Emma Levie zich in de kijker. Niet gek voor een actrice die per toeval – door de moeder van haar oppaskind – werd ontdekt. Het mag een wereld van verschil heten: van de Gentse achterstandswijk uit de charmante arthousehit Aanrijding in Moscou naar de metropool Rotterdam in Lena. De overstap van regisseur Christophe Van Rompaey leverde een wezenlijk andere film op, maar beide films getuigen van een scherp observatievermogen en oog voor personages van vlees en bloed. Vooral het zeventienjarige titelpersonage, met een zwak voor foute jongens, maar ook met zoveel pit en daadkracht dat de slachtofferrol haar niet past, maakt diepe indruk. De jury van het Franse filmfestival van Les Arcs riep de debuterende Emma Levie zelfs uit tot beste actrice. Saillant detail: de 21-jarige Levie rolde per toeval in het vak, en ziet acteren beslist niet als haar roeping. “Ik vond op een goede dag een berichtje van de moeder van mijn oppaskind op Hyves: of ik geen zin had om een auditie voor een film te doen. De productie was hopeloos op zoek naar een hoofdrolspeelster en vroeg iedereen om uit te kijken. Mijn oppasmoeder is een goede vriendin van de casting director, en zo werd ik getipt.” De eerste auditie ging “belabberd”, aldus Levie. “Ik dacht dat ik er nooit meer iets van zou horen, maar in plaats daarvan kreeg ik het advies om Aanrijding in Moscou te kijken. Daar was ik erg van onder de indruk, ik was ineens gemotiveerd. Bij mijn eerste ontmoeting met Christophe vertelde hij me dat mijn eerste auditie weliswaar niet goed was, maar dat hij geïntrigeerd was door wat ik tussen de spelopdrachten door deed. Vooral hoe ik beweeg en kijk boeide hem. Volgens hem vertel ik een groot verhaal met mijn ogen. Waar Christophe voor viel was mijn naturelle voorkomen. Ik ken de trucjes niet, maar dat was in dit geval juist geen minpunt. Als voorbereiding op het echte werk ben ik een aantal keren gecoacht door Monic Hendrickx. En ik heb een paar dagen in Gent met Anemone Valcke gewerkt – die had namelijk ten tijde van Aanrijding in Moscou ook nog geen ervaring. Voor mijn rol was het bovendien noodzakelijk dat ik op dansles ging. Lena doet namelijk aan line dancing. Niet echt mijn muziekstijl – geef mij maar blues, rock ’n roll of wat ze indie noemen – maar daarom des te leuker.” Het drama bevat het nodige naakt: Emma moest regelmatig met de billen bloot. “Ik schaam me daar niet voor, hoewel het wel een eng idee is dat mijn oma de film straks gaat zien. Ze weet dat het geen vrolijke film is. Mijn ouders? Die zijn gewoon hartstikke trots. Mijn vader zei: ‘Die seksscènes
Hugo Met in het achterhoofd zijn twaalfjarige dochter heeft Scorsese Brian Selznicks kinderboek vertaald tot een ontdekkingsreis naar de roots van de fi lm. Hij pakt dit zowel letterlijk en figuurlijk aan: enerzijds is het een evocatie van de glorieuze en tegelijkertijd tragische carrière van Georges Méliès, anderzijds is het een speelse conceptualisering van fi lmische middelen zoals het begrip van tijd, mechanische beweging en de illusie van diepte. Het bladeren door een oude blocnote transformeert
foto: Felix Kalkman
zijn een beetje gek, maar de close-ups van jouw gezicht raken me eigenlijk veel meer.’ Verder verwacht ik niet dat de Rotterdamse première anders zal zijn dan de buitenlandse die ik meemaakte. Hoewel… daar werd ik na de voorstelling spontaan geknuffeld, als een soort openbare teddybeer, wat wel een beetje vreemd was.” “Ik ben trots op Lena, maar heb geen moordende ambitie om door te gaan met acteren. Ik ga dus gewoon
verder met mijn opleiding Beeld & Taal aan de Rietveld Academie. Maar als zich een heel bijzonder project aandient? Toevallig zat ik gisteren De Noorderlingen te bekijken. Alex van Warmerdam is geniaal, dus het lijkt me bijzonder tof om in een film van hem te spelen.” (AD) Lena - Christophe Van Rompaey
Louise Wimmer tot een fl ipbook, een panorama van Parijs wordt plots een lichtfestival: tijdens zijn ode aan de oude, analoge fi lm toont Scorsese zichzelf ook als meester van de digitale fi lm. Centraal staan evenwel immer de acteurs. De fi lm bevat daarnaast nog enkele hints naar het grotere historische verhaal. Een van de beelden die zich op het netvlies branden, zijn de foto’s van de van het front teruggekeerde, getraumatiseerde soldaten uit de Eerste Wereldoorlog.
Louise Wimmer staat na een scheiding op straat. Ze verdient een schamel loon als schoonmaakster, waar ze niet van rondkomt: haar spullen staan in de opslag en ze overnacht noodgedwongen in haar auto. Steeds wanneer ze de auto opstart, klinkt Sinnerman van Nina Simone uit de speakers. In het begin een muzikale steun in de rug, maar al gauw een gekmakende reminder aan haar tragische bestaan. In dit realistische drama volgen we de weinig spraakzame Louise gedurende enkele weken, waarin
ze wanhopig op een woning wacht en intussen de schijn van een normaal leven probeert op te houden. Haar isolement wordt door haar armoede – en haar schaamte daarover – almaar groter. Wimmer is geen psychiatrisch patiënt met een alcoholprobleem, maar een normale, intelligente vrouw van middelbare leeftijd met simpelweg een grote portie pech. Zonder onnodige context of uitleg wordt duidelijk hoe makkelijk iemand kan zinken, zonder dat naasten dat in de gaten hebben.
5
EN? A Simple Life
ROOM #6065
Joan van der Lingen (61) uit Rotterdam, beleidsadviseur
“Ik ben hier vrijwilliger en spitte voor het begin van het festival de bijlage bij de VPRO-gids door op interessante fi lms. Zo’n uitgave geeft toch wat houvast. Daarna zocht ik de beschrijving op de festivalsite op en die sprak me aan. En inderdaad, het is een mooie, ontroerende fi lm. Ik dacht wel: ik hoop dat ik niet zo oud word! Een verdrietig verhaal dus, een echte tearjerker. Toen ik om me heen keek, zag ik op zeker moment bij veel mensen de tranen over de wangen lopen.” Arnold Scheepmaker (38), uit Amsterdam, dj
“Triest, maar erg mooi. De fi lm is zo krachtig omdat het eigenlijk een heel simpel verhaal is, dat wel heel veel zegt. Ik heb vooral genoten van de kleine, grappige en subtiele passages tussendoor. Maar af en toe vond ik het ook wel erg confronterend om na te moeten denken over wat wel en niet wenselijk is in een bejaardencentrum. Wat is menselijk? Moeten bejaarden behandeld worden als kinderen? Ik denk zelf soms: voor mij mag het wel afgelopen zijn na mijn zestigste verjaardag.” Jean-Pierre Suijkerbuijk (44) uit Rotterdam, maritieme schade-expert
“We hadden voor deze dag al twee fi lms op het menu staan en zochten nog een titel voor aan het einde van de middag. Bij de kassa zag ik dat de fi lm hoog gewaardeerd werd. Ik was verbaasd dat hij desondanks niet was uitverkocht. Ik vind het een mooie, toegankelijke titel. Chinese fi lms zijn vaak een risico, want soms zijn ze zó traag! Best naar om te zien trouwens hoe die ouderen in een oud fabriekspand worden gestopt, met houten tussenschotten. Confronterend ook; we hebben allemaal een vader en een moeder die ouder worden.” (AC/MN)
Une vie meilleure
De Belgische regisseur en acteur Bouli Lanners laat op zijn hotelkamer de televisie uit en de minibar dicht. Het enige dat hij er doet is lezen. Lanners zit dichtbij de grote ramen en vindt het als echt buitenmens jammer dat ze niet open kunnen. Voor de twee dagen dat hij hier verblijft, heeft Lanners maar liefst drie boeken meegenomen. Hij is nu halverwege Medicine River van Thomas King. Foto: Corinne de Korver
Oma maakt floorfillers Sigrídur Níelsdóttir had al een respectabele leeftijd toen ze haar leven een verrassende wending gaf. Op haar zeventigste begon ze met haar keyboard en een cassettedeck liedjes te componeren en op te nemen. Eenmaal bezig was ze niet te stoppen. Met zeshonderd liedjes op 59 cd’s werd ze de meest productieve IJslandse artiest.
De documentaire Grandma Lo-fi: The Basement Tapes of Sigrídur Níelsdóttir werd dit jaar in Rotterdam al snel één van de publieksfavorieten. Het levensverhaal van de innemende oma wordt in de documentaire speels en inventief verteld, met onder meer animaties en super8-filmpjes. En met veel liefde. Als Kristín Björk Kristjánsdóttir, een van de drie regisseurs, over de oude vrouw vertelt, doet ze dat met een twinkeling in haar ogen. “Toen ik haar muziek voor het eerst hoorde, kreeg ik er een grote glimlach van op mijn gezicht. Je hoort eraan af dat het met ongelooflijk veel plezier gemaakt is.” Kristjánsdóttir is van huis uit geen fi lmmaker,
maar muzikant. Zij en haar vrienden vonden dat er een fi lm moest komen over Sigrídur Níelsdóttir en besloten dat ze die het best zelf konden maken. “Ik leerde haar kennen toen ik haar vroeg of ze in een voorprogramma wilde spelen. Ze antwoorde dat ze te verlegen was om op te treden. Maar ze zou het wel geweldig vinden als andere muzikanten haar muziek zouden spelen. Met een paar vrienden ben ik toen The Sigrídur Níelsdóttir Experience begonnen.” ‘Oma lo-fi’, zo genoemd omdat ze haar muziek thuis met beperkte middelen opnam waardoor de geluidskwaliteit geen Dire Straits-niveau haalde, veroverde de IJslandse muziekscene. Björk en leden van Sigur Rós lieten zich lovend over haar uit. “Haar muziek is in veel opzichten bijzonder,” verklaart Kristjánsdóttir. “Ze heeft experimentele lo-fi soundscapes die anders zijn dan alles dat je ooit hebt gehoord, maar ook echte floorfillers waarbij je op en neer gaat springen. En ook nog pakkende, grappige popliedjes. Ze was supercreatief.” Was, want Sigrídur Níelsdóttir overleed vorig jaar, op 81-jarige leeftijd. “Ze heeft de film helaas niet meer
kunnen zien. Ze was erg opgewonden over de documentaire. Het was belangrijk voor haar om haar muziek met anderen te delen.” Al had het maar weinig gescheeld of al die honderden liedjes waren nooit verder gekomen dan Níelsdóttirs huiskamer. “Ze kocht regelmatig cassettebandjes bij een muziekzaak. Het kassameisje vroeg wat ze daarmee deed en werd nieuwsgierig. Toen bood ze haar hulp aan bij het maken en verspreiden van cd’s. Ik denk dat we dat meisje veel dank verschuldigd zijn.” (SM) Grandma Lo-fi: The Basement Tapes of Sigrídur Níelsdóttir – Orri Jónsson, Kristín Björk Kristjánsdóttir,
Ingibjörg Birgisdóttir
Niet zwart-wit, toch zwart-wit Een beter leven lacht het jonge stel Yann en Nadine toe. In een opwelling hebben de dertigers een stuk onroerend goed op een idyllische plek gekocht, waar ze een restaurant willen beginnen. Hij is kok, zij serveerster; een droom komt uit. Maar ze hebben niet goed opgelet bij het afsluiten van hun leningen, en ook de Franse horecawet werkt niet mee. Het project loopt vertraging op, waardoor Yann en Nadine steeds dieper in een moeras van geldproblemen zinken. Als uiterste noodoplossing neemt Nadine een lucratieve baan in Canada aan. Yann blijft achter in hun stacaravan en neemt de zorg voor Nadine’s 9-jarige zoontje Slimane op zich. Als Nadine plots niets meer van zich laat horen, staat Yann er alleen voor. Kahn, die tot nu toe vooral thrillers maakte, brengt de wanhoop en benauwende situatie van de hoofdpersonen gedegen en met vaart in beeld, waarbij hij de valkuil van het sentiment vakkundig weet te omzeilen. Ook de sterke acteerprestaties, met name van Guillaume Canet als Yann, maken van Une vie meilleure een prachtig realistisch aandoend drama.
6
De Australiër John Winter bewandelde met zijn speelfilmdebuut Black & White & Sex niet bepaald de makkelijkste weg. Hij koos een controversieel onderwerp, castte acht actrices voor de hoofdrol en nam minutenlange shots op met vier camera’s tegelijk. “Er was geen vangnet. Pas tijdens de montage wist ik dat het ging werken.”
John Winter draait al meer dan twintig jaar mee in de filmbusiness. Als producent welteverstaan. Hij werkte onder meer aan Paperback Hero (met een nog jonge Hugh Jackman) en Rabbit-Proof Fence. Nadat hij zelf achter de camera kroop voor de korte film Mirror Mirror in 2007 had hij definitief de smaak van het regisseren te pakken. “Direct daarna begon ik aan het scenario van Black & White & Sex. Daarin wordt een prostituee in een filmstudio geïnterviewd over haar vak. Door haar aan het woord te laten, wil ik afrekenen met de vooroordelen die over prostitutie bestaan. In veel films worden prostituees als slachtoffers opgevoerd of als marginale figuren aan de onderkant van de maatschappij. Belachelijk. Altijd weer die clichés. Kennissen van me hebben vroeger in de prostitutie gewerkt en een persoon uit mijn crew is nog steeds actief. Misschien heb jij zelf ook prostituees in je vriendenkring, zonder dat je het weet. Ik hoop dat kijkers met elkaar in discussie gaan over het fenomeen. Dat is vooral in Australië belangrijk,
waar weinig films over dit onderwerp gemaakt worden. Schijnbaar is het tonen van seksualiteit een taboe, terwijl geweld op het witte doek geen probleem is.” In Winters speelfilmdebuut wordt de rol van hoofdpersonage Angie vertolkt door maar liefst acht verschillende actrices. “Daarmee laat ik zien dat haar persoonlijkheid diverse kanten heeft. Angie praat veel over seks, dat is tenslotte haar beroep, maar daarmee spreekt ze niet meteen voor alle prostituees. Angie is een realistisch personage, dat net als jij en ik meerdere manieren heeft om op situaties te reageren. Daarnaast laten de verschillende actrices zien hoe de relatie tussen Angie en de interviewer zich ontwikkelt: ze geeft zich
niet alleen letterlijk bloot, maar laat ook steeds meer van haar persoonlijkheid zien. Ze is niet zwart-wit.” De film zelf is dat wel, om de volle aandacht te vestigen op Angie en de dialogen. “Ik vind het belangrijk dat de situatie zo realistisch mogelijk overkomt. Daarom heb ik gekozen voor vier camerastandpunten en split screens: ze maken je ervan bewust dat je naar een live registratie kijkt. Tijdens de montage wist ik pas zeker dat het werkte. Het mooiste compliment dat ik tot nu toe tijdens het IFFR kreeg, was de vraag uit het publiek of ze naar actrices of naar prostituees hadden gekeken.” (KvdM) Black & White & Sex - John Winter
Regisseur Lucas Belvaux over individuele verantwoordelijkheid en dreigende havens
‘ZELF ZOU IK INGRIJPEN... DENK IK’
foto: Ruud Jonkers
Lucas Belvaux verfilmde Didier Decoins roman Est-ce ainsi que les femmes meurent?, die op zijn beurt gebaseerd is op de waargebeurde moord op Kitty Genovese, in het New York van 1964. Belvaux verplaatste het verhaal naar hedendaags Le Havre, maar het uitgangspunt is hetzelfde: 38 getuigen zien en horen de brute moord op een jonge vrouw, maar grijpen niet in. “Het politieverhaal interesseerde me niet; het ging mij om de morele kwestie.” Waarom wilde u dit boek verfilmen?
“Toen we klaar waren met Rapt (een ontvoeringsdrama –red), overhandigde hoofdrolspeler Yvan Attal me het boek, met de mededeling dat hij de rechten al op zak had. Omdat hij graag deze rol wilde spelen. Hij is ook producent van de fi lm.” Wat greep u aan in het verhaal?
“Het raakt aan vele thema’s die me interesseren: individuele verantwoordelijkheid, gerechtigheid, angst. Volgens mij is de mens als hij geconfronteerd wordt met die kwesties het meest menselijk. Ik ben niet religieus, dus mijn uitgangspunt is dat de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor mijn handelen ligt bij mijzelf.” Het boek is gebaseerd op ware gebeurtenissen, die in 1964 in New York plaatsvonden. Waarom verplaatste u het verhaal naar hedendaags Frankrijk?
“Daar heb ik verschillende redenen voor. Ten eerste is het voor mij haalbaarder om een film te maken in Frankrijk dan in Amerika. Dat is puur praktisch. Bovendien had ik, als ik het ware verhaal had verfilmd, vastgezeten aan wat daar is gebeurd. Maar het belangrijkste was een element van spanning, dat voortkomt uit een fundamenteel verschil tussen het Amerikaanse en het Franse recht. In Frankrijk bestaat, net als in Nederland volgens mij, een wet die het strafbaar maakt om niet in te grijpen als je getuige bent van een strafbaar feit. De 38 getuigen die bij de echte zaak zwegen, konden later alsnog zeggen wat ze gezien hadden, zonder gevolgen. In Frankrijk hadden ze dan een probleem gehad.”
U plaatste het verhaal heel bewust in Le Havre. Waarom die stad?
“Heel simpel: omdat het een haven is. Een deur naar de wereld – een deur waardoor je aankomt maar ook vertrekt. Omdat het aan zee ligt, heeft het een heel bijzonder licht. Het licht in Normandië heeft sowieso een heel specifieke kwaliteit, bijna impressionistisch. Bovendien bestaan er in zo’n haven specifieke beroepen als dat van de havenloods. Die mensen werken op onregelmatige tijden en dragen enorme verantwoordelijkheden. En ik vond dat de film een gestileerd uiterlijk nodig had. Le Havre is, net als Rotterdam, gebombardeerd tijdens de Tweede Wereldoorlog. In de jaren vijftig is het opnieuw opgebouwd, onder leiding van de architect Auguste Perret, in een heel specifieke stijl. Net als Rotterdam is het zeer urbanistisch, maar minder diffuus – de stad ziet eruit als een film van Fritz Lang.” De haven wordt geïntroduceerd in de sfeervolle openingsbeelden van een immens containerschip.
“Inderdaad. In de eerste versie van het scenario werd de moordenaar in beeld gebracht: hij kwam ‘s avonds aan op een vrachtschip en vertrok na de moord weer. Ik wilde de moordenaar niet zo letterlijk laten zien, het abstracter houden. Dat schip staat dus symbool voor de dood – zoals in Nosferatu de pest per schip arriveert.” De muziek van de Belgische jazz-contrabassist en componist Arne Van Dongen levert een belangrijke bijdrage aan de sfeer, zeker in die openingsscène. Hoe kwam u met hem in contact?
“Arne maakte al soundtracks voor theater en dansvoorstellingen, maar nog niet voor film. Tot nu toe werkte ik samen met een Italiaanse componist die in
Frankrijk woont, Riccardo Del Fra, maar omdat 38 témoins een Frans/Belgische coproductie is, moest ik een substantieel aantal Belgische medewerkers hebben. Dus ik heb simpelweg audities gehouden. Arne sprong eruit omdat hij zowel de klassieke, melodische jazz beheerst als elektronische muziek maakt. Voor 38 témoins heeft hij bijvoorbeeld veel gewerkt met opnames van de geluiden van de haven. Alle muziek die je in de openingsscène hoort, is volledig opgebouwd uit vervormde havengeluiden.”
Maar dat dachten de 38 getuigen in de film misschien ook, voor het daadwerkelijk gebeurde.
De openbare aanklager zegt op een gegeven moment dat dit zwijgen onbegrijpelijk is en nooit begrepen zal kunnen worden. Is de film een poging het alsnog te begrijpen?
Het hoofdpersonage is zeer gesloten. Als kijker identificeer je je met de twee vrouwen: met zijn echtgenote en, in mindere mate, met de journaliste die achter de waarheid probeert te komen.
“Nee. Voor mij is het principieel onbegrijpelijk dat de getuigen niets deden. Naar aanleiding van de echte zaak van Kitty Genovese is in Amerika uitvoerig psychologisch en sociologisch onderzoek gedaan en waarschijnlijk verklaren de uitkomsten daarvan een deel van wat er gebeurd is. Maar voor mij volstaat dat niet. Voor 38 zwijgende getuigen bestaan 38 verklaringen en voor elk daarvan is tien jaar psychoanalyse nog niet genoeg om het echt te begrijpen. Zoals je de moordenaar zelf ook nooit zal kunnen begrijpen.” Hoe denkt u dat u zelf zou reageren, als u zoiets zou zien?
“Op zijn minst zou ik de telefoon hebben gepakt en uit het raam hebben geschreeuwd. Volgens mij is de natuurlijke impuls om in te grijpen, de meeste mensen zullen dat doen.”
“Waarschijnlijk wel. Dus ik weet het niet. Wat ik weet, is dat ik in het verleden bij veel minder ernstige vergrijpen wél heb ingegrepen. Mijn zelfbeeld is heel belangrijk voor me, dus ik denk dat die interne druk doorslaggevend zou zijn. Zoals het voor de hoofdpersoon uiteindelijk ook zijn zelfbeeld is dat hem er toe drijft alsnog naar de politie te stappen.”
“Er is een groot verschil tussen Yvans personage Pierre en de twee vrouwen: hij weet wat er gebeurd is. Zij weten dat niet, net zomin als de kijkers het weten. Zoals Pierre in de film zegt: je kunt dit soort ingrijpende dingen pas begrijpen als je ze echt meemaakt. De film draait om dat verschil in perspectief, de diverse manieren waarop mensen naar de wereld kijken en navertellen wat ze zien. De hoofdpersoon biecht zijn vrouw heel precies op wat er is gebeurd – maar pas als zij slaapt.” De kijker staat in de schoenen van Louise.
“Precies, de toeschouwer is een beetje zoals Louise, net zoals Louise in de fi lm een toeschouwer is. Geleidelijk aan ontdekt zij de ware toedracht, net zoals de kijker dat doet. Maar er is één groot verschil tussen haar en de toeschouwer: zij is verliefd en ontkent daarom wat ze ontdekt. Ze wil de werkelijkheid niet onder ogen zien, tot ze er niet langer omheen kan.” (JB) 38 témoins – Lucas Belvaux
7
Gesprek met Mohammad Rasoulof
‘IRAN IS EEN DRONKEN VADER’
foto: Ruud Jonkers
Eind 2010 werden de Iraanse regisseurs Mohammad Rasoulof en Jafar Panahi in eigen land veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf. Daarbovenop kwam een regie- en mediaverbod van twintig jaar. De aanklacht: ‘propaganda tegen de Islamitische republiek’. De voltallige filmwereld reageerde verontwaardigd, het IFFR organiseerde een protestfotoactie. Een jaar later zit de inmiddels veroordeelde Rasoulof niet achter de tralies, maar op een bank in de Doelen. Hoe zou u het afgelopen jaar beschrijven?
Hoe kreeg u de film Iran uitgesmokkeld?
“Het is nu twee jaar geleden dat de nationale inlichtingendienst me ervan beschuldigde de Iraanse staat in gevaar te brengen. In de tussentijd heb ik me prima vermaakt. Natuurlijk maakte ik me weleens zorgen, maar ik weet zeker dat elke moeilijke periode iets moois kan opleveren. Zo maakte ik vorig jaar Goodbye. Een fi lm waar ik ondanks alles geen enkel compromis voor heb gesloten, dus mij hoor je niet klagen.”
“Dat kan ik helaas niet vertellen. Ik hoop mijn volgende fi lm op dezelfde manier het land uit te krijgen.”
Is Goodbye bedoeld als kritiek op de Iraanse machthebbers?
“Dat zoveel mensen een politieke lading in mijn fi lms denken te zien, verbaast en verrast me. Ik probeer enkel fi lms te maken die gebaseerd zijn op wat er om me heen gebeurt. Mocht er al politiek in mijn werk voorkomen, is dat alleen omdat mijn leven wordt beïnvloed door beslissingen van politieke machthebbers.” Met wie u het duidelijk niet eens bent.
“Ik heb de situatie altijd bekritiseerd – als kunstenaar, niet om politiek stelling te nemen. Ik observeer de omstandigheden nauwkeurig, analyseer menselijk gedrag en probeer dat vervolgens te visualiseren in mijn werk. De problemen die ik in mijn fi lms behandel – zoals armoede – zijn niet exclusief voor Iran. Ze zijn van alle tijden. Ik zie mezelf in de eerste plaats als criticus. Dus ja, als het bekritiseren van macht en machthebbers me tot een tegenstander van het bewind maakt, het zij zo. Ik protesteer niet als mijn fi lms worden beschouwd als kritiek op de macht.”
8
Hoe lang bent u al weg uit Iran?
“Twintig dagen.” U woont daar nog steeds?
“Uiteraard. Om fi lms te kunnen blijven maken móet ik wel in Iran blijven wonen. Alleen daar kan ik op de hoogte blijven van actuele maatschappelijke ontwikkelingen. Denk jij dat het mogelijk is om fi lms te maken over zaken waar je niets van weet?” In Iran hangt u een gevangenisstraf boven het hoofd. Is het niet gevaarlijk voor u om er te blijven wonen?
“Eerlijk gezegd weet ik niet wat de huidige status van mijn veroordeling is. Mijn vriend Jafar Panahi, die vorig jaar veroordeeld is tot een gevangenisstraf van zes jaar, heeft uiteindelijk twee maanden in de bak gezeten. Mijn eigen straf is verlaagd naar één jaar, maar vooralsnog krijg ik gewoon visa om festivals als Cannes en het IFFR te bezoeken. Geen idee wat me verder te wachten staat. Net als veel andere veroordeelde Iraanse kunstenaars tast ik in het duister. Ik denk er liever niet te veel over na. Ik probeer het positief te bekijken: als ik toch de gevangenis in moet, levert dat geheid inspiratie voor nieuwe fi lms op. Het kost me zeker een jaar om een goed script te schrijven, dus dat doe ik desnoods in de gevangenis. Ook zonder pen en papier kan ik een verhaal schrijven:
in mijn gedachten. Wat dat betreft is de veroordeling een wassen neus. Mijn uitgangspunt is dat ik op ieder moment een fi lm wil kunnen maken. Op mijn eigen manier, welteverstaan. Als ik nu een fi lm in Iran wil maken, is dat een piece of cake, zolang ik de regels van het ministerie van Inlichtingen en Nationale Veiligheid maar braaf volg. Ik maak echter liever persoonlijke fi lms, waarin ik kan zeggen wat ik wil, zonder beperkt te worden door het systeem.” Hebben mensen in Iran de film al gezien?
“Nog niet, maar daar komt snel verandering in. Als Goodbye op dvd verschijnt, worden er direct illegale kopieën van getrokken, die mensen verkopen en aan elkaar doorgeven. De piraterij is een grote markt in Iran. Van mijn film wordt niemand rijk, alleen de piraterij. Maar goed, hij wordt dan in ieder geval gezien. Daar is het me om te doen. Zelf hoef ik overigens niet zo nodig in de spotlights: eerlijk gezegd vermijd ik interviews als deze het liefst. Goodbye vertelt mijn verhaal.” A Separation, de gedoodverfde Oscarwinnaar voor Beste Buitenlandse Film, is in uw land wél gewoon te zien.
“Klopt. De overheid bepaalt welke fi lm wordt ingezonden, dus mijn fi lm is al bij voorbaat kansloos. Weer die verbeelding van de politieke macht, hè? Om je fi lm in de reguliere bioscopen te krijgen, moet je je verre houden van onderwerpen die mogelijk politiek gevoelig liggen. Dat is Asghar Farhadi gelukt met A Separation, ontzettend knap. Die nominatie maakt het overigens niet makkelijker voor Farhadi: ook
hij wordt beschuldigd van politieke samenzwering. Desondanks zijn we als regisseurs niet met elkaar te vergelijken: Farhadi gaat met professionele apparatuur te werk, ik gebruik een kleine handycam. Ik maak mijn fi lms voornamelijk voor mezelf; hij verdient er zijn kost mee.” Waar verdient u uw geld dan wel mee?
“Tot twee jaar geleden runde ik een filmbedrijfje. Daarmee hielp ik jonge filmmakers in spé met het realiseren van hun eigen werk: van speelfilms en documentaires tot reclames. Daarmee voorzag ik in mijn levensonderhoud. Toen ik werd aangeklaagd, vielen de autoriteiten mijn zaak binnen, namen ze al mijn spullen mee en sloten mijn bedrijf. Nu heb ik andere nevenactiviteiten, waar ik om veiligheidsredenen niet over kan uitweiden. Ik hoop in ieder geval dat ik nooit commerciële films hoef te maken om financieel rond te komen, hoe moeilijk het in de toekomst ook wordt om te blijven filmen. Tegenwoordig zijn veel mensen bang om met me samen te werken. Ach, desnoods ga ik vissen.” Hoe ziet u de toekomst van Iran?
“Ik denk dat het huidige regime zichzelf zal corrigeren. Op deze manier kan het niet veel langer doorgaan. Maar ik zal er altijd fi lms blijven maken. Ik beschouw Iran als een alcoholistische vader. Aan je vader kun je niets veranderen, maar ik zie dat hij zichzelf, mij en anderen pijn doet. En toch houd ik van hem.” (KvdM) Goodbye – Mohammad Rasoulof
DIRECTOR’S PROFILES
Pleinvrees BF
Nuit #1
Liefde, jeugd, dood en eenzaamheid zijn terugkerende thema’s in het werk van Anne Émond (1982, Canada). De filmmaakster, die zich zowel richt op scenarioschrijven als regisseren, studeerde film aan Université du Québec à Montréal (UQAM) en sleepte diverse prijzen in de wacht met haar korte films op festivals als Brooklyn International Film Festival en Montréal Festival du Nouveau Cinéma. Na haar zeven shorts is Nuit # 1, over twee mensen die elkaar in een club ontmoeten en een bijzondere nacht beleven, haar speelfilmdebuut. Een jong verhaal over hoe zelfs de meest vluchtige contacten potentie hebben.
Die Unsichtbare
SP
Afgelopen zondag beleefde de documentaire Back to the Square zijn wereldpremière. Petr Lom filmde tien maanden lang hoe de Egyptische revolutie de levens van gewone mensen ingrijpend veranderde.
Lom volgde vijf mensen en hun families waaronder Mark Nabir, wiens broer Michael tot drie jaar gevangenisstraf werd veroordeeld. Het goede nieuws: Michael kwam vijf dagen geleden onverwacht vrij. Samen met duizenden lotgenoten kreeg hij amnestie ter ere van de eerste verjaardag van de revolutie. Na een maandenlange hongerstaking was deze jonge blogger helaas te zeer verzwakt om het festival te bezoeken. Zijn broer Mark, een van de hoofdpersonen uit Back to the Square, die zich enorm inspande om zijn broer vrij te krijgen, was wel bij de Power Cut Middle East-première aanwezig, uiteraard samen met documentairemaker Petr Lom. “In 2009 vertoonde het fi lmfestival van Berlijn mijn documentaire Letters to the President,” vertelt Lom. “Naar aanleiding daarvan werd ik getipt eens naar Egypte te gaan, voor een fi lm over de Nobelprijswinnaar Mohamed ElBaradei, die zich inzette voor democratische hervormingen. Maar de voorbereidingen schoten niet echt op. Toen ik eindelijk in Egypte was, brak de revolutie uit. Ik heb toen de insteek voor mijn fi lm omgegooid. Ik ben er tien maanden gebleven, op een toeristenvisum dat iedere drie maanden werd verlengd. Om beschuldigingen van spionage te voorkomen, werk ik altijd met open vizier. Ik had ook een journalistenvisum. Normaal werkt dat tegen je in tijden van politieke onrust, maar nu was het een zegen. Een van de zaken die afgelopen zomer speelde was dat de politie van haar slechte imago probeerde af te komen, en zich heel behulpzaam opstelde. Via mijn perskaart mocht ik zelfs op het bureau draaien. Maar dat is inmiddels allemaal weer absoluut onmogelijk.” Intuïtie
De in Duitsland geboren Christian Schwochow (1978, Bergen auf Rügen) was er vroeg bij: al in z’n jeugd werkte hij mee aan progamma’s en hoorspelen voor een Oost-Duits radiostation. Iets later maar nog altijd piepjong werd hij uitgever en hoofdredacteur van het jeugdblad SHOT!. Ook bleef hij verslaggever en auteur voor verschillende, voornamelijk Oost-Duitse radio- en televisieomroepen. Totdat hij besloot het roer om te gooien en aan de fi lmacademie van BadenWürttemberg te gaan studeren, waar hij zich op zowel regie als scenarioschrijven richtte. Zijn scripts schrijft hij samen met zijn moeder. (MN)
Way of Passion
“Ik spreek nauwelijks Arabisch. Daarom werk ik altijd met lokale assistenten, die mijn oren zijn. Ogen, dat ben ik zelf. Tijdens een interview of gesprek weet ik niet wat er letterlijk wordt gezegd, omdat ik de assistent niet ter plekke laat tolken. Het nadeel daarvan is dat ik later, als de teksten zijn vertaald, soms nog vragen heb waarvoor ik terug moet. Maar het heeft
als groot voordeel dat ik intuïtief werk. Ik let veel meer op lichaamstaal, waardoor ik vaak dingen oppik die me niet waren opgevallen als ik me alleen gericht had op wat mensen zéggen.” Dapper
“Ik heb veel dingen niet in beeld gebracht, om te voorkomen dat de betrokkenen gevaar zouden lopen. Het jonge echtpaar uit Back to the Square noemde bijvoorbeeld een politieagent met naam en toenaam. Dat leek me link, dus dat knipte ik eruit. Sommige stemmen hebben we in postproductie vervormd. Het is vanzelfsprekend dat je er alles aan doet om mensen te beschermen. Iedereen die meewerkte, was onwaarschijnlijk dapper. Niet alleen de geïnterviewden in beeld, maar ook mijn assistent, die in elkaar geslagen werd. Het afgelopen jaar was enorm traumatisch voor veel Egyptenaren. En het is een vreselijke desillusie te merken dat een jaar later de situatie eigenlijk alleen maar verslechterd is.” Onzekere toekomst
“Aanvankelijk zou de film gaan over religieuze verschillen tussen de partijen, maar al gauw werd duidelijk dat het dominante thema ‘mensenrechten’ moest zijn. Dat werd in de loop van de maanden steeds belangrijker. Er wordt nog steeds excessief geweld gebruikt en mensen worden in schimmige processen op dubieuze
gronden veroordeeld. Vorige week woensdag kondigde het militaire regime een opheffing van de noodtoestand aan. Tegelijkertijd behoudt het regime zich nog steeds het recht voor ‘oproerkraaiers die de orde verstoren’ hardhandig aan te pakken. Zo’n omschrijving is vaag en daarmee gevaarlijk. Burgers zijn dan ook enorm sceptisch over wat er in de nabije toekomst gaat gebeuren. Het is nog altijd volstrekt onduidelijk wie verantwoordelijk was voor het georganiseerde geweld. Het buitenland stelt zich hypocriet op. De Verenigde Staten steunen het Egyptische leger nog steeds.” Egyptische lokroep
“De kwestie van het toerisme is nu een complexe zaak. Aan de ene kant zouden mensen vooral naar Egypte moeten gaan. Het instorten van de toeristenindustrie leidde tot inkomstenderving voor duizenden gezinnen die afhankelijk zijn van de verkoop van souvenirs of het aanbieden van kamelenritjes. Anderzijds kan ik me goed voorstellen dat mensen liever een wat veiliger vakantieplek kiezen, zeker nadat in november een jonge Canadees in Luxor werd neergeschoten. Of ik zelf nog naar Egypte terugkeer? Met een aantal mensen uit de film heb ik nog intensief contact. Ik hoop er in de toekomst meer te filmen. Als je eenmaal in Egypte bent geweest, blijft het altijd trekken.” (EJ) Back tot the Square – Petr Lom
Bekeerd tot piepschuim De films van David Cronenberg staan bekend om hun briljante vormgeving. Wie herinnert zich niet de kakkerlak-typemachine uit Naked Lunch, of het angstaanjagende gynaecologische gereedschap van Dead Ringers? Met A Dangerous Method laat Cronenberg zien ook met een historisch kostuumdrama uit de voeten te kunnen. Met dank aan production designer James McAteer. Hoe bent u in het vak gerold?
Trapani, Sicilië. De mannen van de stad maken zich op voor de Passieprocessie. Kleding wordt vermaakt, en de immense standbeelden die zij tijdens de tocht door de smalle straten van hun stad op de schouders zullen dragen worden bijgeschaafd. Al vierhonderd jaar vindt de jaarlijkse processie plaats, een traditie die gekoesterd wordt. Uitverkoren worden om één van de dragers te zijn is een eer, zij het een zware en emotionele. Regisseur Joerg Burger volgt de voorbereidingen en de processie zelf, die de hele nacht door gaat. Zijn glijdende camera volgt de vorderingen, zonder commentaar: niet alleen is er geen vertelstem, maar ook in de film zelf wordt nauwelijks gesproken. De nadruk ligt zo op de extreme devotie en verering die Trapani voor 24 uur in zijn greep heeft, zowel voor Christus als voor de dragers die nu voor even zijn plaats innemen.
Petr Lom en twee personen uit zijn docmentaire
“Ik heb een achtergrond als binnenhuisarchitect. In de jaren zestig begon ik met ontwerpen voor commercials, theater en korte films. Je werkt je langzaam omhoog binnen een art department. In 1986 promoveerde David Cronenberg me onverwacht van art department-lid naar art director: ik mocht toen de telepod voor The Fly ontwerpen. En sinds ik in 1993 voor het eerst werkte als production designer – als baas van het hele spul – heb ik die functie vaker gehad. Je hebt dan de eindverantwoordelijkheid voor ieder aspect van de vormgeving, van de sets tot de rekwisieten en de kostuums.”
van de opnames was in de studio in Keulen; daarnaast hadden we een paar locatiedagen in Wenen en aan de Bodensee. Antieke meubels tikten we in Brussel op de kop. Andere dingen in de film ogen alleen maar oud. De gordijnen zijn bijvoorbeeld niet echt van kant, maar dat valt niet op. Je moet financiële prioriteiten stellen. Het totale budget was twintig miljoen, waarvan slechts twee miljoen bestemd was voor production design.” Acteur Viggo Mortensen, die Freud speelt in de film, staat erom bekend zich flink te bemoeien met kostuums en design.
“Viggo is een van de weinige acteurs die dat doen. Hij komt altijd met goede suggesties. Zo bracht hij ditmaal de sigarenbewaarkist van zijn grootvader mee. Geweldig, want Freud rookte twintig sigaren per dag; de walm slaat als het ware van de fi lm af.
Viggo bracht ook beschilderd porcelein mee dat zijn oudtante maakte. Dat hebben we gebruikt ter versiering van Keira Knightley’s schrijftafel.” Is werken in Duitsland wezenlijk anders dan in Canada?
“De werkwijze in Duitsland is iets hiërarchischer. De Duitse setbouwers hebben me overigens een handigheidje geleerd. Normaal bouw je de set op een verhoging, waardoor de kabels netjes weggewerkt worden en dus niet in beeld komen. Dat heeft als nadeel dat geluiden resoneren als bij een drum, heel irritant. In Duitsland bouwen ze op piepschuim blokken. Briljant, want dat absorbeert het geluid. Dat systeem ga ik voortaan op al mijn sets gebruiken.” (EJ) A Dangerous Method – David Cronenberg
Moest u zich aan een accuraat tijdsbeeld houden voor A Dangerous Method?
“David wilde inderdaad dat het beeld historisch klopte. Sommige mensen denken dat wij de galvanometer, een soort voorloper van de leugendetector, speciaal voor de fi lm hebben bedacht. Maar het is een exact nagebouwde kopie van een museumstuk.” De film is in Duitsland gedraaid. Wat had u voorbereid in Canada en wat deed u in Duitsland?
“We hebben thuis veel ontworpen, maar alles in Europa gebouwd en aangeschaft. Het leeuwendeel
A Dangerous Method
9
VOLKSKRANTDAG–ROUTES Routewijzer Alle Volkskrantdag-bezoekers zijn verdeeld over zestig routes: u wisselt tijdens de dag vijf keer van zaal (met uitzondering van de bezoekers van de Volkskrantdag op de Kop van Zuid). Op uw e-ticket ziet u een aantal afkortingen die verwijzen naar de volgorde van ‘uw’ zalen. Hieronder ziet u welke afkorting correspondeert met welke zaal. Met deze informatie is het vervolgens eenvoudig om de vijf fi lmtitels te achterhalen waaruit uw individuele Volkskrantdag bestaat. De routes staan gerangschikt op eerste locatie. Kijk op uw e-ticket welke zaal als eerste en vervolgens als tweede staat aangegeven en zoek daarna in de roze tabel hieronder uw routenummer op. BZD = de Doelen Willem Burger Zaal
BZD
DOG
CI = Cinerama
CI1 CI1 CI2 CI2 CI2 CI3 CI3 CI3 CI4 CI4 CI4 CI5 CI6 CI7 CI7 CI7 CI7 CI7 CI7 CI7
LUX DOG CI3 CI3 CI3 CI1 CI4 DOG CI2 DOJ DOG CI6 DOG LUX LUX PA4 CI4 CI2 PA4 PA4 LUX DOJ CI1 PA6 CI4 CI7 CI7 CI7 CI7 CI7 CI7 DOJ
DOJ DOJ DOJ DOJ
PA5 PA6 GSC PA1
PA3 CI2 DOG DOG CI7 CI4 CI7 PA4 CI1 DOG CI2 PA6 PA1 PA6 PA5 LUX GSC CI4 CI3 DOJ
DOG................................. 12 CI3 ................................... 25 CI4 ................................... 23 CI7 ................................... 48 PA4 ................................... 54 CI2 ................................... 24 CI2 ................................... 49 CI2 ................................... 55 DOG................................. 22 CI7 ................................... 43 CI3 ................................... 50 PA1................................... 19 CI5 ................................... 20 DOG................................. 27 DOG................................. 32 DOG................................. 37 DOG................................. 42 DOG................................. 47 DOG................................. 52 PA1 ................................ 59
PA4 DOG DOG CI7
LUX = Oude Luxor Theater
LUX LUX LUX LUX LUX
PA1 PA2 DOJ PA2 DOG
GSC PA3 PA6 PA5 CI7
PA1 PA1 PA1 PA1 PA2 PA2 PA3 PA4 PA4 PA4 PA4 PA5 PA5 PA6 PA6 PA7
GSC CI5 LUX CI7 PA3 PA5 DOG PA7 PA1 CI2 DOG PA4 DOG PA1 DOG DOG
BZD CI6 DOG PA4 DOG DOG CI1 DOG LUX CI3 DOJ PA7 CI7 CI5 CI7 DOJ
BZD DOG
DOG CI7
Route
DOG ................................ 7 LUX ................................ 29 CI4 ................................. 44 DOG .............................. 57
BZD DOG DOG DOG PA4
DOG ................................ 2 CI1 ................................. 13 CI7 ................................. 28 CI7 ................................. 33 PA1 ................................ 40
DOG DOG CI7 DOG CI1 CI7 LUX DOJ DOG DOG PA1 DOG LUX CI6 LUX PA5
GSC = Schouwburg Grote Zaal
GSC GSC
Route
BZD .................................. 1 PA7 ................................... 6 PA3................................... 11 CI6 ................................... 16 CI1 ................................. 21 PA6 ................................. 26 PA5 ................................ 31 LUX ................................ 36 GSC ................................ 41 CI4 ................................. 46 CI3 ................................. 51 PA4 ................................. 56
PA7 CI7 CI7 PA4
PA = Pathé Schouwburgplein
LUX CI4
Route
Route
LUX .................................. 3 PA6 ................................. 18 PA4 ................................. 39 DOJ .................................. 58 LUX .................................. 14 LUX ................................ 34 PA2 ................................ 15 PA5 .................................. 9 CI7 ................................. 38 CI7 ................................. 53 CI7 ................................. 60 DOJ .................................. 8 PA2................................... 35 DOG .............................. 17 DOJ ................................ 30 PA4 ................................. 10
Route
PA1 .................................. 4 DOJ .................................. 45
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
82’ 98’ 93’ 94’ 113’
The Hunter A Dangerous Method Monsieur Lazhar Die Unsichtbare Valley of Saints
98’ 93’ 94’ 113’ 82’
A Dangerous Method Monsieur Lazhar Die Unsichtbare Valley of Saints The Hunter
93’ 94’ 113’ 82’ 98’
Monsieur Lazhar Die Unsichtbare Valley of Saints The Hunter A Dangerous Method
94’ 113’ 82’ 98’ 93’
Die Unsichtbare Valley of Saints The Hunter A Dangerous Method Monsieur Lazhar
113’ 82’ 98’ 93’ 94’
Valley of Saints Four Suns King Curling Goodbye Hugo
82’ 105’ 75’ 104’ 126’
Four Suns King Curling Goodbye Hugo Valley of Saints
105’ 75’ 104’ 126’ 82’
King Curling Goodbye Hugo Valley of Saints Four Suns
75’ 104’ 126’ 82’ 105’
Goodbye Hugo Valley of Saints Four Suns King Curling
104’ 126’ 82’ 105’ 75’
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
Une vie meilleure Valley of Saints A Simple Life 38 témoins Louise Wimmer
110’ 82’ 117’ 104’ 80’
Valley of Saints Way of Passion Les géants Shame Four Suns
82’ 89’ 84’ 99’ 105’
Way of Passion Les géants Shame Four Suns Valley of Saints
89’ 84’ 99’ 105’ 82’
Les géants Shame Four Suns Valley of Saints Way of Passion
84’ 99’ 105’ 82’ 89’
Shame Four Suns Valley of Saints Way of Passion Les géants
99’ 105’ 82’ 89’ 84’
Four Suns Valley of Saints Way of Passion Les géants Shame
105’ 82’ 89’ 84’ 99’
Valley of Saints Back to the Square King Curling The Hunter A Simple Life
82’ 83’ 75’ 98’ 117’
Back to the Square King Curling The Hunter A Simple Life Valley of Saints
83’ 75’ 98’ 117’ 82’
King Curling The Hunter A Simple Life Valley of Saints Back to the Square
75’ 98’ 117’ 82’ 83’
26
DOG CI7 LUX DOJ PA6
27
CI7 LUX DOJ PA6 DOG
ROUTE
80’ 110’ 82’ 117’ 104’
25
CI1 DOG CI4 CI2 CI3
ROUTE
Louise Wimmer Une vie meilleure Valley of Saints A Simple Life 38 témoins
24
CI3 CI1 DOG CI4 CI2
ROUTE
104’ 80’ 110’ 82’ 117’
23
CI2 CI3 CI1 DOG CI4
ROUTE
38 témoins Louise Wimmer Une vie meilleure Valley of Saints A Simple Life
22
CI4 CI2 CI3 CI1 DOG
ROUTE
117’ 104’ 80’ 110’ 82’
21
DOG CI4 CI2 CI3 CI1
ROUTE
A Simple Life 38 témoins Louise Wimmer Une vie meilleure Valley of Saints
20
CI6 DOG PA6 PA1 CI5
ROUTE
82’ 117’ 104’ 80’ 110’
19
CI5 CI6 DOG PA6 PA1
ROUTE
14
PA2 PA3 DOG CI1 LUX
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
Valley of Saints A Simple Life 38 témoins Louise Wimmer Une vie meilleure
18
PA1 CI5 CI6 DOG PA6
ROUTE
13
LUX PA2 PA3 DOG CI1
ROUTE
Valley of Saints The Hunter A Dangerous Method Monsieur Lazhar Die Unsichtbare
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
126’ 82’ 105’ 75’ 104’
17
PA6 PA1 CI5 CI6 DOG
ROUTE
12
CI1 LUX PA2 PA3 DOG
ROUTE
105’ 82’ 75’ 104’ 101’
11
DOG CI1 LUX PA2 PA3
ROUTE
HISTÓRIAS que só ... lembradas Valley of Saints King Curling 38 témoins Lena
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
Hugo Valley of Saints Four Suns King Curling Goodbye
16
DOG PA6 PA1 CI5 CI6
ROUTE
10
PA7 DOG DOJ PA5 PA4
ROUTE
101’ 105’ 82’ 75’ 104’
9
PA4 PA7 DOG DOJ PA5
ROUTE
Lena HISTÓRIAS que só ... lembradas Valley of Saints King Curling 38 témoins
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
15
PA3 DOG CI1 LUX PA2
ROUTE
8
PA5 PA4 PA7 DOG DOJ
ROUTE 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
104’ 101’ 105’ 82’ 75’
7
DOJ PA5 PA4 PA7 DOG
ROUTE 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
38 témoins Lena HISTÓRIAS que só ... lembradas Valley of Saints King Curling
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
ROUTE
6
DOG DOJ PA5 PA4 PA7
ROUTE 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
75’ 104’ 101’ 105’ 82’
5
BZD DOG LUX PA1 GSC
ROUTE 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
King Curling 38 témoins Lena HISTÓRIAS que só ... lembradas Valley of Saints
4
GSC BZD DOG LUX PA1
ROUTE 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
82’ 75’ 104’ 101’ 105’
3
PA1 GSC BZD DOG LUX
ROUTE
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10
LUX PA1 GSC BZD DOG
Route
PA2 CI4 CI1 CI4 DOG DOG DOG CI7 CI3 GSC CI7 DOG PA6 DOJ PA2 PA1 DOJ CI3 CI2 DOG
DOJ = de Doelen Jurriaanse Zaal
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
ROUTE
Valley of Saints King Curling 38 témoins Lena HISTÓRIAS que só ... lembradas
2
ROUTE
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
GSC .................................... 5
GSC PA4 PA2 CI5 CI3 DOJ PA2 PA1 DOJ CI3 CI2 CI7
DOG LUX PA1 GSC BZD
ROUTE
PA1
PA1 PA5 LUX PA1 CI2 LUX LUX PA4 CI4 CI2 PA4 PA1
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
Route
LUX
DOG = de Doelen Grote Zaal
DOG DOG DOG DOG DOG DOG DOG DOG DOG DOG DOG DOG
1
ROUTE
28
LUX DOJ PA6 DOG CI7
VOLKSKRANTDAG–ROUTES ROUTE 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
ROUTE 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
104’ 93’ 82’ 83’ 75’
A Dangerous Method Valley of Saints Back to the Square King Curling Goodbye
93’ 82’ 83’ 75’ 104’
Valley of Saints Back to the Square Monsieur Lazhar 38 témoins King Curling
82’ 83’ 94’ 104’ 75’
Back to the Square Monsieur Lazhar 38 témoins King Curling Valley of Saints
83’ 94’ 104’ 75’ 82’
Monsieur Lazhar 38 témoins King Curling Valley of Saints Back to the Square
94’ 104’ 75’ 82’ 83’
38 témoins King Curling Valley of Saints Back to the Square Monsieur Lazhar
104’ 75’ 82’ 83’ 94’
King Curling Valley of Saints Back to the Square Monsieur Lazhar 38 témoins
75’ 82’ 83’ 94’ 104’
Valley of Saints Back to the Square Way of Passion The Hunter Lena
82’ 83’ 89’ 98’ 101’
Back to the Square Way of Passion The Hunter Lena Valley of Saints
83’ 89’ 98’ 101’ 82’
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
38 témoins Back to the Square Monsieur Lazhar Valley of Saints The Hunter
104’ 83’ 94’ 82’ 98’
Back to the Square Monsieur Lazhar Valley of Saints The Hunter 38 témoins
83’ 94’ 82’ 98’ 104’
Monsieur Lazhar Valley of Saints The Hunter 38 témoins Back to the Square
94’ 82’ 98’ 104’ 83’
Back to the Square Les géants Shame Way of Passion Valley of Saints
83’ 84’ 99’ 89’ 82’
VOLKSKRANTDAG OP DE KOP VAN ZUID
Les géants Shame Way of Passion Valley of Saints Back to the Square
84’ 99’ 89’ 82’ 83’
Shame Way of Passion Valley of Saints Back to the Square Les géants
99’ 89’ 82’ 83’ 84’
Way of Passion Valley of Saints Back to the Square Les géants Shame
89’ 82’ 83’ 84’ 99’
Valley of Saints Back to the Square Monsieur Lazhar Les géants Shame
82’ 83’ 94’ 84’ 99’
Back to the Square Monsieur Lazhar Les géants Shame Valley of Saints
83’ 94’ 84’ 99’ 82’
Monsieur Lazhar Les géants Shame Valley of Saints Back to the Square
94’ 84’ 99’ 82’ 83’
Les géants Shame Valley of Saints Back to the Square Monsieur Lazhar
84’ 99’ 82’ 83’ 94’
Shame Valley of Saints Back to the Square Monsieur Lazhar Les géants
99’ 82’ 83’ 94’ 84’
Valley of Saints The Hunter 38 témoins Back to the Square Monsieur Lazhar
82’ 98’ 104’ 83’ 94’
59
CI7 PA4 DOG DOJ PA1
60
PA4 DOG DOJ PA1 CI7
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
LV1 LV1 LV1 LV1 LV1
Lena Die Unsichtbare Les géants 11 Flowers Grandma Lo-fi
101’ 113’ 84’ 110’ 62’
VOLKSKRANTDAG OP DE KOP VAN ZUID 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
LV2 LV2 LV2 LV2 LV2
11 Flowers Grandma Lo-fi Lena Die Unsichtbare Les géants
110’ 62’ 101’ 113’ 84’
VOLKSKRANTDAG OP DE KOP VAN ZUID 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
LV3 LV3 LV3 LV3 LV3
Oslo, August 31st Shame The Hunter Black & White & Sex King Curling
95’ 99’ 98’ 94’ 75’
VOLKSKRANTDAG OP DE KOP VAN ZUID 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
LV5 LV5 LV5 LV5 LV5
King Curling Oslo, August 31st Shame The Hunter Black & White & Sex
75’ 95’ 99’ 98’ 94’
VOLKSKRANTDAG OP DE KOP VAN ZUID 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
LV6 LV6 LV6 LV6 LV6
The Hunter Black & White & Sex King Curling Oslo, August 31st Shame
98’ 94’ 75’ 95’ 99’
54
CI2 CI3 DOG CI7 PA4
55
CI3 DOG CI7 PA4 CI2
ROUTE
98’ 104’ 83’ 94’ 82’
53
PA4 CI2 CI3 DOG CI7
ROUTE
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
The Hunter 38 témoins Back to the Square Monsieur Lazhar Valley of Saints
58
PA1 CI7 PA4 DOG DOJ
ROUTE
52
CI7 PA4 CI2 CI3 DOG
ROUTE
82’ 83’ 84’ 99’ 89’
51
DOG CI7 PA4 CI2 CI3
ROUTE
Valley of Saints Back to the Square Les géants Shame Way of Passion
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
ROUTE
50
CI4 DOG CI7 CI2 CI3
ROUTE
101’ 82’ 83’ 89’ 98’
49
CI3 CI4 DOG CI7 CI2
ROUTE
Lena Valley of Saints Back to the Square Way of Passion The Hunter
DOJ PA1 CI7 PA4 DOG
ROUTE
48
CI2 CI3 CI4 DOG CI7
ROUTE
98’ 101’ 82’ 83’ 89’
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
47
CI7 CI2 CI3 CI4 DOG
ROUTE
42
CI7 CI4 DOJ GSC DOG
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
The Hunter Lena Valley of Saints Back to the Square Way of Passion
46
DOG CI7 CI2 CI3 CI4
ROUTE
41
DOG CI7 CI4 DOJ GSC
ROUTE
Goodbye A Dangerous Method Valley of Saints Back to the Square King Curling
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
57
89’ 98’ 101’ 82’ 83’
45
GSC DOG CI7 CI4 DOJ
ROUTE
40
LUX DOG CI7 PA4 PA1
ROUTE
75’ 104’ 93’ 82’ 83’
39
PA1 LUX DOG CI7 PA4
ROUTE
King Curling Goodbye A Dangerous Method Valley of Saints Back to the Square
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
ROUTE
Way of Passion The Hunter Lena Valley of Saints Back to the Square
44
DOJ GSC DOG CI7 CI4
ROUTE
38
PA4 PA1 LUX DOG CI7
ROUTE
83’ 75’ 104’ 93’ 82’
37
CI7 PA4 PA1 LUX DOG
ROUTE
Back to the Square King Curling Goodbye A Dangerous Method Valley of Saints
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
43
CI4 DOJ GSC DOG CI7
ROUTE
36
DOG CI7 PA4 PA1 LUX
ROUTE
82’ 83’ 75’ 104’ 93’
35
PA5 DOG CI7 LUX PA2
ROUTE
Valley of Saints Back to the Square King Curling Goodbye A Dangerous Method
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
ROUTE
34
PA2 PA5 DOG CI7 LUX
ROUTE
117’ 82’ 83’ 75’ 98’
33
LUX PA2 PA5 DOG CI7
ROUTE
A Simple Life Valley of Saints Back to the Square King Curling The Hunter
32
CI7 LUX PA2 PA5 DOG
ROUTE
98’ 117’ 82’ 83’ 75’
31
DOG CI7 LUX PA2 PA5
ROUTE
ROUTE
The Hunter A Simple Life Valley of Saints Back to the Square King Curling
30
PA6 DOG CI7 LUX DOJ
ROUTE 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
29
DOJ PA6 DOG CI7 LUX
56
DOG DOJ PA1 CI7 PA4
11
Geen schande
De Verdrongen Revolutie De Chinese regisseur Wang Xiaoshuai is al sinds 1994 een graag geziene gast op het festival. Eerder draaiden hier van zijn hand de films The Day en Frozen. Dit jaar is hij aanwezig met het sprookjesachtige 11 Flowers, een sfeervolle schets van zijn kinderjaren tijdens de Culturele Revolutie.
foto: Lucia Guglielmetti
De meest spraakmakende film van het festival was Steve McQueens Shame. Niet gek, want het is een indringend portret over een taboe-onderwerp.
“Ik draaide Shame in Amerika, maar het is geen Hollywood-fi lm,” aldus de Britse regisseur en beeldend kunstenaar Steve McQueen. Inderdaad. We zien een grote fi lmstudio niet zo snel geld op tafel leggen voor een realistisch verhaal over seksverslaving. Waarom dan toch voor Amerika gekozen? “Het was voor mij belangrijk de fi lm te in New York te situeren. Een soort symbool voor de ultieme vrijheid: de stad waar alles mogelijk is.” Michael Fassbender (de hoofdrolspeler uit McQueens debuut Hunger), maakt van Brandon een fysiek aantrekkelijke, maar onbenaderbare man. In Shame zit een prachtige scène waarin Brandon tijdens een triootje wanhopig probeert klaar te komen. Wat echter bijblijft is niet zijn stotende onderlichaam, maar de paniek in zijn ogen. McQueen: “Verslaving gaat per definitie over controle houden, dat geldt ook voor seksverslaving. Terwijl seks juist gaat over de controle verliezen. Het is daarom tegelijkertijd onweerstaanbaar én onvoorstelbaar eng voor hem.” Is er eigenlijk hoop voor het personage? “Een verslaving overwinnen is een lang gevecht; als je er al in slaagt. Natuurlijk hoop ik ook dat Brandon nog lang en gelukkig leeft, maar ik wilde in ieder geval geen standaard Hollywood happy end.” (EJ)
“11 Flowers is niet puur autobiografisch, hoeveel ik veel elementen uit mijn eigen kindertijd heb gebruikt. Net als de hoofdpersoon ben ik in 1966 geboren in Shanghai en werd mijn familie gedwongen te verhuizen naar het platteland om in een fabriek te gaan werken. De situatie was precies het omgekeerde van wat we tegenwoordig in China hebben. Nu trekt iedereen naar de stad om geld te verdienen. Maar tijdens de Culturele Revolutie werden om strategische redenen veel wapenfabrieken gebouwd in bergachtige gebieden. Miljoenen mensen werden gedwongen mee te verhuizen. Andere dingen uit mijn kindertijd die ik in de film heb verwerkt komen terug in de manier waarop de ouders en de ‘vriendjesclub’ zijn geportretteerd. Mijn vader was schilder en vertelde me, zoals je dat ook in de film ziet, ’s avonds stiekem over impressionistische schilders als Monet. Hun stijl werd tijdens de Culturele Revolutie als ‘bourgeouis’ bestempeld. En die vriendjes: we waren als vier broers en hebben nu nog steeds veel contact. Bij de casting heb ik erop gelet dat de jongetjes zoveel mogelijk op ons leken. Niet alleen qua uiterlijk; ze moesten ook eenzelfde energie en ondeugendheid hebben. De jongetjes kenden elkaar nog niet voor de opnames, maar zijn goede vrienden geworden in de maanden dat ze samen optrokken op de set. Ze zijn pas rond de elf, maar allemaal zijn het ervaren acteurs. In China heb je veel scholen voor kindacteurs. Het was geen bezwaar dat ze met onderling verschillende Chinese accenten spraken. Dat deden wij toen ook: de bij elkaar gezette dorpelingen kwamen immers uit alle hoeken van China.” Schaamte
“We gebruikten een mix van uitgeschreven en geïmproviseerde dialogen. Als de kinderen te modieuze woorden gebruikten, moest ik ze corrigeren. Ze hebben uiteraard geen enkel benul van die tijd. Nog steeds kunnen mijn generatie en die van mijn ouders niet over de Culturele Revolutie spreken. Er worden
foto: Ruud Jonkers
nu eindelijk documentaires over die tijd gemaakt en die maakt veel schaamte en verdriet los. Ik denk dat het voor veel mensen gewoon te veel is. Wanneer ze op die periode terugblikken, denken ze na over hun hele leven. Over hoe dat mislukt is, over de zorgen die ze nu hebben over hun kinderen: alles komt samen. Dus worden de herinneringen verdrongen. De film oogt daarentegen inderdaad alsof het een magische tijd was, omdat het door de ogen van de hoofdpersoon wordt gezien. En voor de meeste elfjarige jochies is vrijwel ieder tijdvak in de geschiedenis, hoe moeilijk en hard ook, vooral spannend en leuk. En in zekere zin hadden wij het beter dan kinderen nu: wij konden op straat spelen, hadden broertjes en zusjes en een druk sociaal leven. Maar ik sluit mijn ogen niet voor de verschrikkingen uit die tijd. In 11 Flowers spelen veel verschrikkelijke zaken op de achtergrond, waar de hoofdpersoon nog weinig weet van heeft. De film is nog niet in China te zien geweest. Hij wordt in mei uitgebracht in Frankrijk en daarna pas in China. We zijn als de dood voor piraterij. Ook films als deze worden meteen illegaal gekopieerd en verspreid. Die markt is niet alleen lucratief voor schijfjes waar Hongkong of Hollywood op staat. Echt álles wat los en vast zit valt ten prooi aan piraterij.”
De helende kracht van lesgeven
12
“Het IFFR is heel belangrijk voor me geweest en is dat nog steeds. In 1994 kwam ik naar Rotterdam met The Days. Het festival hielp me met een visum. De vertoning hier leidde tot een uitnodiging voor Berlijn en zo is het balletje gaan rollen. Vervolgens kreeg ik steeds meer contacten in het buitenland. Dat is noodzakelijk, omdat in China alleen geïnvesteerd wordt in commerciële producties. Heel treurig: er is inmiddels een jonge generatie regisseurs die alleen maar commercieel wil werken. Zij zijn door de jaren heen gehersenspoeld met het idee dat het niet loont een onafhankelijke film te maken, omdat die toch nergens vertoond gaat worden. Ik heb nogal wat vrienden in de bioscoopbusiness, na lang bedelen vertonen die wel eens een film van me. Maar die trekt dan nauwelijks publiek. Een vicieuze cirkel. Omdat er geen publiek komt, wil niemand investeren in publiciteit, en omdat er geen publiciteit is, komt er geen kip kijken. Heel moeizaam. Ik wil hier zeker het Hidden Histories-programma zien. De kans om Chinese films te zien die ik thuis niet kan bekijken vind ik heel opwindend. Daarom blijven festivals ook zo belangrijk: ze bieden een onontbeerlijk platform aan onafhankelijke filmmakers.” (EJ) 11 Flowers – Wang Xiaoshuai
Gezocht: tijger Het festival sluit vanavond af met The Hunter. Daarin gaat Willem Dafoe op jacht naar de uitgestorven gewaande Tasmaanse tijger. De Australische filmmaker Daniel Nettheim was in 1996 op het IFFR met zijn korte film The Beat Manifesto. “Omdat ik me het tijgerlogo nog goed herinnerde, voelde het passend om met The Hunter naar Rotterdam te komen.”
Sinds kort staat het leven van regisseur Philippe Falardeau een beetje op zijn kop. Hij hoorde vorige week dat zijn film Monsieur Lazhar genomineerd is voor een Oscar. Falardeau denkt niet dat hij veel kans maakt, maar heeft voor de zekerheid toch alvast een bedankspeech in elkaar gedraaid.
“De nominaties werden ‘s ochtends vroeg bekendgemaakt”, vertelt Falardeau. “Ik was met mijn producenten op het Sundance Film Festival. We zaten in onze pyjama’s toen we het goede nieuws hoorden. Ik was ontzettend blij natuurlijk, maar het voelde ook als een grote opluchting. Toen besefte ik pas hoe graag ik die nominatie wilde, ook al heb ik niet eerder over een Oscar gedroomd.” Monsieur Lazhar is genomineerd in de categorie ‘beste niet-Engelstalige fi lm’. “Het was een lang proces geweest. Eerst maakte ik me er nog niet zo druk over. Maar toen we de shortlist van negen titels haalden, werd het ineens heel spannend. Ik denk dat het Iraanse A Separation de grote favoriet is. Maar ik neem voor de zekerheid wel een korte speech mee in mijn binnenzak.” De ‘meneer’ uit de titel is een Algerijnse immigrant die op een basisschool wordt aangenomen als vervanger van een lerares die zich in de klas heeft verhangen. Terwijl hij de kinderen helpt met de verwerking, wordt duidelijk dat hij zelf verdriet heeft over wat er met zijn gezin in Algerije is gebeurd en waarom hij het land moest ontvluchten. Falardeau baseerde zijn script op een toneelstuk van Évelyne de la Chenelière, een eenmansvoorstelling. “Ik vond het personage heel ontroerend. Maar hij praatte in het stuk ook tegen anderen die je er zelf bij moest denken, zoals de kinderen en de schooldirecteur. Je maakte er onwillekeurig in je hoofd je eigen film bij. Aan het eind zei ik tegen mijn producent, die er toevallig
Rotterdamse stimulans
het vak inrolde. “Ik heb geen fi lmacademie gedaan, maar de studies politicologie en internationale betrekkingen. Twintig jaar geleden gaf ik mij op voor een tv-programma, The Race Around the World. Daarin stuurden ze een aantal jongeren zes maanden in hun eentje op reis met een videocamera. In twintig verschillende landen moest je twintig korte fi lms maken. Ik kwam bijvoorbeeld aan in Guatemala, zocht een onderwerp, maakte opnamen en stuurde die vervolgens naar Canada met instructies voor de montage. De fi lmpjes werden daar gemonteerd en uitgezonden. Daarna kreeg ik aanbiedingen voor tv-werk en documentaires. Pas later ben ik op fictiefi lms overgestapt.” Door de Oscarnominatie is hij nu in trek, ook in Hollywood. “Het vreemde is dat ze met allerlei dingen aankomen die totaal niet geschikt zijn voor mij. Ik blijf liever mijn eigen fi lms maken.” (SM)
Voordat hij met zijn project begon, wist Nettheim het zeker: de Tasmaanse tijger, die bestaat niet. Of beter gezegd: niet meer. Tijdens het draaien stelde hij zijn mening bij. “Het laatst bekende exemplaar stierf in 1936 in gevangenschap, maar ieder jaar duiken er weer geruchten op dat er een is gesignaleerd in de bush. Toen Tasmanië gekoloniseerd werd, waren er naar schatting nog zesduizend in leven. Allemaal uitgeroeid, omdat men dacht dat ze schapen aanvielen. De wildernis beslaat echter zo’n groot gedeelte van het eiland, dat het nooit helemaal uit te sluiten is dat er nog een paar in leven zijn. Ik wil in ieder geval graag geloven dat de Tasmaanse tijger daar nog steeds rondwaart.” De hoofdrol is voor Willem Dafoe. “De jager is een veteraan. Willem is een van de weinige oudere acteurs die de fysieke conditie heeft om deze rol aan te kunnen. Daarnaast heeft zijn personage weinig tekst, en zijn prachtig doorgroefde kop is zeer expressief.” De fi lm werd in 37 dagen op locatie in Tasmanië geschoten. Was het niet makkelijker geweest om in Australië te fi lmen? Nettheim: “Voordat je daar een geschikt stuk ongerepte natuur hebt gevonden en de hele crew hebt geïnstalleerd, kun je net zo goed oversteken naar Tasmanië voor the real thing. De Tasmaanse natuur en het lokale klimaat zijn ook significant anders dan op het vasteland.” In The Hunter staan twee partijen lijnrecht tegenover elkaar: houthakkers en ecologische actievoerders. Een realistisch beeld? “Absoluut. We gebruikten plaatselijke loggers en greenies als figuranten. Op hun eerste draaidag wilden ze onder geen beding samen met de ‘tegenstander’ in hetzelfde busje naar de set. Na een paar dagen volgde toenadering. In de film kies ik expres geen partij. Ik heb begrip voor beide standpunten. Gelukkig zijn beide groepen tevreden over de manier waarop ze gerepresenteerd worden.” (EJ)
Monsieur Lazhar - Philippe Falardeau
The Hunter – Daniel Nettheim
foto: Ruud Jonkers
bij was: ‘Dit wordt onze volgende film.’” Monsieur Lazhar is bepaald niet de eerste fi lm die een klaslokaal als setting heeft. Falardeau was zich bewust van de clichés die bij zulke fi lms dreigen. “Het gaat doorgaans over een nieuwe leraar waar de kinderen geen zin in hebben. Ze wijzen hem af en hij moet langzaam vrede met ze zien te sluiten. Maar in mijn fi lm gaat dat juist heel snel. De kinderen accepteren Lazhar al na de eerste dag, simpelweg omdat ze hem nodig hebben. Ze hebben een sterke man nodig die hen kan helpen.” Wat Falardeau betreft is Monsieur Lazhar geen immigrantendrama, ook al gaat het over iemand die moet vechten voor zijn permanente verblijfsvergunning. “Wat ik interessant vond, was hoe het deze man helpt om zijn droevige ervaringen te verwerken door de kinderen met hun verdriet te helpen. Het gaat mij vooral om de helende kracht die lesgeven kan hebben.” Falardeau is mogelijk de eerste Oscar-genomineerde regisseur die per ongeluk
Abigail Child
Otsuka Ryuji, Huang Ji
Ruben Östlund
Nota Tserniafski, Babis Makridis, Pavlos Makridis, Aris Servetalis
Yana Troyanova, Vasily Sigarev
Hugo Koolschijn, Simon Pummell, Anniek Pheifer
Pierre Léon, Jeanne Balibar
Maja Miloš
Miike Takashi
Eileen Hofer
Gregorio Gonzalez, Dominga Sotomayor, Benjamín Domenech, Stienette Bosklopper
Lennart Verstegen, Digna Sinke
Bibi Arbel Rekhess, Sharon Bar-Ziv, Udi Persi
Miu, Fow Pyng Hu
Serge Bromberg
Silvia Calderoni, Davide Manuli
Steve McQueen
Jason Cortlund, Julia Halperin
Damien Odoul, Marie-Eve Nadeau
Bouli Lanners
Ezequiel Erriquez
Valérie Massadian
Lav Diaz
Lee Kwang-Kuk, Lee Chae-eun
Laure de Clermont, Christine Laurent
Rutger Wolfson, Eric Khoo
Michel Gondry
Philippe Falardeau
Klaartje Quirijns
Zeynel Dogan, Orhan Eskiköy
Mark Nabil, Torstein Grude, Petr Lom
Peter van Houten
13
Filmbeschrijvingen van de 23 films van de Volkskrantdag
11 Flowers
38 témoins
Back to the Square
Wang Xiaoshuai
Lucas Belvaux
Petr Lom
Wang Xiaoshuai kwam als een van de eerste onafhankelijke Chinese fi lmmakers naar Rotterdam, met realistische, soms grimmige fi lms. Zijn 11 Flowers is een innemende paradox. Wangs meest autobiografische fi lm en een levendig portret van China ten tijde van de Culturele Revolutie - is tevens het meest klassiek vormgegeven.
Een brute moord in Le Havre. 38 mensen zijn getuige geweest, maar zeggen niets gezien of gehoord te hebben. Een beklemmende, ontroerende en mooi gedraaide fi lm met een sterke cast, onder wie Yvan Attal, Sophie Quinton en Nicole Garcia. Belvaux laat scherp zien wat angst en schaamte doen met een mens.
Een jaar na de euforie op het Tahrirplein is het doel van de demonstranten bij lange na niet bereikt. Het land wordt met harde hand geregeerd en democratie is ver te zoeken. Het ‘oog van de wereld’ is inmiddels vertrokken. Hoe het Egypte is vergaan sinds 25 januari 2011 wordt verteld aan de hand van vijf portretten uit diverse hoeken van de samenleving.
Black & White & Sex
A Dangerous Method
Four Suns
John Winter
David Cronenberg
Bohdan Sláma
Acht uitstekende actrices spelen samen Angie, een vrouw die meer is dan alleen een prostituee en dat wil laten zien ook. In haar interview in deze fi lm-in-een-fi lm onthult ze steeds meer van zichzelf, terwijl ze tegelijkertijd de interviewer letterlijk en figuurlijk uitkleedt. Sexy en grappig.
Een strijd der titanen: Sigmund Freud versus Carl Jung. De twee psychoanalytische reuzen worden vertolkt door Viggo Mortensen en Michael Fassbender. Tussen hen in, als hun seksueel hulpbehoevende patiënte, Keira Knightley. Regisseur Cronenberg was nog nooit zo ingetogen en gecontroleerd.
Sláma is sinds zijn debuut Wild Bees (Tiger Award 2002) uitgegroeid tot boegbeeld van de Tsjechische cinema. Zijn observeringsvermogen gaat opnieuw hand in hand met begrip voor menselijke zwakheden - en gevoel voor humor - in dit dorpsdrama over Jara, zijn vrouw, zijn puberzoon en zijn zweverige vriend.
14
Les géants
Goodbye
Grandma Lo-fi: The Basement Tapes of Sigrídur Níelsdóttir
Bouli Lanners
Mohammad Rasoulof
Orri Jónsson / Kristín Björk Kristjánsdóttir / Ingibjörg Birgisdóttir
Drie jongens in de Ardennen: hun zomer wordt een sprookjesachtig avontuur zonder ouders, zonder geld en op zeker moment ook zonder dak boven hun hoofd. In fraai cinemascope gedraaide, droogkomische en poëtische vertelling van Bouli Lanners (Eldorado), in de geest van Mark Twain.
Zonder haar man en zonder haar ingetrokken advocaatlicentie zit Noora zwanger en alleen in haar appartement. Haar poging Iran te verlaten wordt een gevecht met mannelijk chauvinisme. Een persoonlijke, beklemmende en kwaadmakende fi lm van Rasoulof, die zelf in Iran veroordeeld werd voor zijn fi lms.
Charmante documentaire, gedraaid op super8 en 16mm en met veel handgemaakte animaties, over cultfguur in de IJslandse muziekscene die vanaf haar 70ste in zeven jaar tijd in een creatieve explosie meer dan zeshonderd liedjes uitbracht in eigen beheer, boordevol uniek ambient geluid.
HISTÓRIAS que só existem quando lembradas
Hugo
The Hunter
Julia Murat
Martin Scorsese
Daniel Nettheim
Fraai gefotografeerde fabel over een spookdorp waar sinds 1976 niemand meer stierf, waar oude mensen vastzitten in hun herinneringen - totdat de komst van een jonge fotografe verandering brengt. Ook een melancholieke ode aan de hoogtijdagen van de koffieplantages in de Paraíba-vallei, ooit het symbool van Brazilië.
Honderdvijftig jaar na zijn geboorte is de nalatenschap van fi lmtovenaar Georges Méliès nog springlevend. Scorsese’s eerste 3D-fi lm is een stilistische triomf, gebaseerd op een jeugdboek en tegelijkertijd een ode aan de vroegste cinema.
Martin (Willem Dafoe) wordt door een mysterieus biotechbedrijf naar de Tasmaanse wildernis gestuurd om de laatste Tasmaanse tijger te vinden. De eenzame expedities in het onherbergzame landschap dwingen hem de realiteit van zijn werk onder ogen te zien, met dramatische gevolgen. Afsluiter van het festival!
King Curling
Lena
Louise Wimmer
Ole Endresen
Christophe Van Rompaey
Cyril Mennegun
Is curling topsport? In Noorwegen wel. Het onverwoestbare genre van de anti-held die zichzelf en sportieve tegenslagen moet overwinnen, wordt in deze satire aangekleed met Noorse kitschdecors en running gags. Gespeeld, met stalen gezicht, door lokale komiek (en coscenarist) Atle Antonson.
Bijna ieder tienermeisje hunkert naar liefde en bijna ieder tienermeisje is onzeker. En als je niet aan het ideale vrouwbeeld voldoet en wel een veeleisende moeder hebt, wordt het er niet makkelijker op. Ontroerend portret van een meisje dat hard moet vechten voor haar geluk. Speelt zich af in Rotterdam.
Louise Wimmer heeft na een pijnlijke scheiding bijna alles verloren. Nog slechts uitgerust met haar auto, waarin ze leeft en slaapt, en de stem van Nina Simone, doet ze er alles aan haar leven terug te winnen. Met een imponerende hoofdrol van Corinne Masiero.
Monsieur Lazhar
Oslo, August 31st
Shame
Philippe Falardeau
Joachim Trier
Steve McQueen
Op een ochtend treffen Canadese lagereschoolkinderen hun juf aan, opgehangen in de klas. De Algerijnse immigrant Lazhar komt haar plaats innemen. Terwijl hij de kinderen helpt om te gaan met hun verlies, heeft hij omgekeerd zelf baat bij de onschuld die zij nog in zich dragen.
Regisseur Joachim Trier (Reprise) doet geen moeite de Scandinavische clichés over depressies en zelfmoordstatistieken te ontkrachten: zijn net afgekickte hoofdpersoon denkt, slenterend door Oslo, aan weinig anders. Een gefrustreerde loser en luchtige melancholie - hoe zeg je ‘nouvelle vague’ op z’n Noors?
Michael Fassbender en Carey Mulligan schitteren in McQueens tweede, opnieuw oogstrelende en zeer fysieke speelfi lm, als een succesvolle, maar seksverslaafde dertiger en zijn zus, die onverwachts bij hem op de stoep staat. Langzaam ontrafelt zich hun verleden, met desastreuze gevolgen.
15
Die Unsichtbare
Valley of Saints
Ann Hui
Christian Schwochow
Musa Syeed
Zeer zorgvuldig waargenomen en daardoor uiterst ontroerende fase in een heel gewoon leven van twee heel gewone mensen - zie de titel. Een alleenstaande Hongkonger (superster Andy Lau), voor wie altijd is gezorgd door zijn (geweldig geacteerde) huishoudster, moet opeens voor haar gaan zorgen.
Fine woont bij haar moeder, die alleen aandacht heeft voor haar autistische zus. Ze is dol op toneel maar krijgt voortdurend te horen dat ze onzichtbaar is op het podium. Haar leven neemt een dramatische wending, als ze onverwachts de hoofdrol krijgt in een belangrijk toneelstuk.
Een jonge schipper probeert weg te komen tijdens een zomer vol geweld in de prachtige Kasjmirvallei, maar komt een nieuwe liefde tegen. Een verhaal over een conflict, dat ook gaat over de milieuvervuiling van het prachtige Dalmeer.
Une vie meilleure
Way of Passion
Cédric Kahn
Joerg Burger
Na een mislukt horeca-avontuur vertrekt Nadia naar Canada om geld te verdienen. Ze laat haar zoontje in goede handen achter bij haar vriend Yann. Alles verloopt prima, maar dan verdwijnt Nadia van de radar. Yann raakt dieper in de financiële problemen. Met veel vaart verteld modern familiedrama door veteraan Kahn.
Trapani, Sicilië. De inwoners bereiden zich voor op de jaarlijkse processie van Goede Vrijdag, een traditie die al vierhonderd jaar lang standhoudt. Vij mee op een 24-uursEen snelle, alomtegenwoordige camera neemt ons ver ho reis naar het middelpunt van de actie en de emoties. fer
Boezemwe g
Frits Ruysstr.
Frans
Jo nker
k Slaa
jes mp fd
t
aa str
Sti
veh oo Leu
t
s5 a a
r Ve e
laan
h a ve
Park
n
M11
terla
Wes an
ade erk
est
have
W
d llan
Ho
e
lm lhe
n
i
W
rug
a
k eri
e
kad
in
l uch
to
Ot
Re
g we
sth
en
islaan
shave
t
raa
t ers
rug
lK
u Pa
an
Tolhu
RIJNHAVEN
. n Nz
iala
.
le dijk
an
tor
estr
ui d
ala
e Hil
Maa
pZ
Pre
chts
Brede
B red Maas str. haven
ndre
Veer- la an dijk Hille-
um
v ha
jn
Ri
no
Po
kaartproductie: Gemeentewerken Rotterdam, Landmeten, 2010
Kate
Laa
WILHELMINA PLEIN
e kad
Am
ad
k ina
15
usb
Hillelaan Hillelaan
sm
.z.
Era
t
traa
ashaven O
at str a
Bo o
a tra
se Ro
sst
je elt
sH
n
Pri
r.
ms oo
ka
rik
d en
en
ntg
e Ro
je b
de
an Or
gin nin ug Ko nebr
eg
k
e
ad
sk
a Ma
Willems plein
Droogleever Fortuynplein
Maastunnel
Vlie
straat
eg
str.
sen
g we ug
Br
us
g bru
ms
ille
W
ug br
LEUVEHAVEN
l
ch
ms
ven sha Gla
htsw
drac
Schiedamsedijk
12
Schiedamse Vest
i
edijk
lie t ing v vard Ha r oule b s Maa
il le .W
B la ak
4 r. th st
Een
Ro
g. v
rl Ve
ijkw al
an
lsu Wa
f wer olen
s tr.
aan
Lijnb
tr.
Õ s-Gravend
eg mw
Bur
Oos t ze
tm Oos
g
t traa
Kips
e iersw
kt
emar
Grot
ein OOSTPLEIN
Hoo
aan
ans
blaak
Gerdesiaw
stpl
Oo
gstr.
Churchillplein
de W
Am m a n p le in
Goudsesing el
Marin
t
oo
en wa g
19
BEURS
Vredenoordkade
elweg
Vond
rsl
s te We
ingel
Lijnb
8
te Bo
er eve
Cools
eent
rs este
Park
16
M
W
Park
l
t
edij
stze
We
wal
Alle IFFR-locaties zijn goed bereikbaar met het openbaar vervoer. De locaties liggen voor het merendeel op loopafstand van elkaar, met LantarenVenster aan de Wilhelminapier op de Kop van Zuid als uitzondering. LantarenVenster is echter snel en goed bereikbaar met metro, tram en fiets, in een minuutje of tien. Vanaf Rotterdam CS neemt u metrolijn D of tramlijn 20, 23 of bsweg 25; uitstappen bij halte Wilhelminaplein. U kunt ook voor hetSt. Jo vaste taxitarief van €10 gaan; dan moet u een taxi bestellen via de infobalie in de Doelen of die van LantarenVenster. De speciale, bewaakte fietsenstalling op het Schouwburgplein is gratis voor onze bezoekers en elke festivaldag geopend van 09:00 tot 01:00 uur.
e Jo
s ing e
n ee
tela n d Va s
ndijk
19
G.J. d
weg ngh
18
a rk
Warande
BLAAK
DIJKZIGT
rave
17
M
mp use u
e Witt
Gou d s e
Õ s-G
16
eg
w Binnen
m oor l D
15
an
aan Lijnb
14
16 s e r la
K a re
13
Ma th e nes
7
EENDRACHTSPLEIN
g
P
M
West
inge ters
12
eg
Wes
11
e
Oud
enw
aat
esstr
2
13 Binnenweg
inn we B
Nieu
t straa
10
17 17
9
van N
Aert
lt van nbarneve Olde
Mauritsweg
9
18
straat
8
l la
10
Schouwburg plein Maurits
7
de 1 e M id
aat n d s tr
Gouverne
6
Kr We s t-
3
de u is k a
S
baan
K. Lijn
We s te r s i n g e l
5
6
in
4
14
urg
enb
p om
Goudse Rijweg
Goudse Rijweg
rwe
uyte
R .de
Adm
str. Schie tr. i n Delftses seple AAL t lf R e T D Hofplein CEN a CENTRAAL n Conr ad Wee STATION el n n u t STADHUIS na e Wee Weena ad k in s le i p uis K ru tadh
1
we rla a n He neg ou
3
eg
singel
ple Kruis
2
de Doelen Kruisplein 40 Rotterdamse Schouwburg Schouwburgplein 25 Pathé Schouwburgplein Schouwburgplein 101 Cinerama Filmtheater Westblaak 18 LantarenVenster Otto Reuchlinweg 996 Oude Luxor Theater Kruiskade 10 WORM Boomgaardsstraat 71 ROTTTERDAM Meent 119 - 133 Ai Weiwei Cafe / Power Cut Installations Karel Doormanstraat 278 Reality Check Schouwburgplein 54 Cruise Terminal Rotterdam Wilhelminakade 699 TENT / Witte de With Witte de Withstraat 50 Piet Zwart Institute Mauritsstraat 36 Manhattan Hotel Weena 686 Nieuwe Oogst Maashaven Zuidzijde 20 NAi Museumpark 25 PrintRoom Schietbaanstraat 17 Alliance Française Westersingel 14 Sub-urban Video Lounge Botersloot 44a
r Hee
e lw B ok
a gs Ha
1
s tr.
FESTIVALLOCATIES
ve
.
de
ns-
P ro
s tr
rs n ie
ka
tio
hie
Sta
de Doelen Kruisplein 40 Last Minute Shop Schouwburgplein
Sc
g we
el rsing Spoo singel r Spoo
te n
INFO & TICKETS
g
ilin
Te
tlaan
A Simple Life
International Film Festival Rotterdam 2012 would like to thank:
Hoofdsponsors
Subsidiënten
Partners
Stadsontwikkeling
Stichting Democratie en Media • Embassy of Brazil • Stichting van Leeuwen van Lignac • Japan Foundation • Maison Descartes • De Nationale Kunst Loterij • Goethe-Instititut • Embassy of Austria • De Unie
Suppliers AMPCO FLASHLIGHT Grolsch • BeamSystems • De Doelen • Rotterdamse Schouwburg • LantarenVenster • Cinerama Filmtheater • Oude Luxor Theater • Gofilex • De Jong Tours • Argos Oil
Hubert Bals Fonds stichting
Dioraphte L’Esprit du Temps
CineMart
M U N D U S
ACE • Binger Filmlab • Catalan Films & TV • Centre for the Moving Image • Cinéfondation Résidence du Festival • CineLink • Cinergia • CPH:DOX • Creative Scotland • Doha Film Institute • Durban FilmMart Durban Film Office • EAVE • EYE Film Institute Netherlands • Festival Scope • Film I Vast • Film- und Medienstiftung NRW • Finnish Film Foundation • Flanders Audiovisual Fund • Fundación TyPA • HAF • IFP • Indigenous Branch - Screen Australia • Internationale Filmfestspiele Berlin • Irish Film Board • Israel Film Fund • KOFIC • Media Desk Netherlands • Medienboard Berlin-Brandenburg • Meetings on the Bridge • NCN Rome • NCP • New Zealand Film Commission • NFDC India • Paris Cinema • Producers Network Cannes • Proimagenes Colombia • Rio de Janeiro State Secretary of Culture • Rotterdam Media Fonds • Skillset • Sundance Institute • Telefilm Canada • Wallonie Bruxelles Images
Tiger Business Lounge 3PO • ABN AMRO Bank N.V. • Argos Oil • Bilderberg Parkhotel Rotterdam • Center for Strategy & Leadership • DHL • Dubois & co Registeraccountants • Dura Vermeer Bouw Rotterdam • Ernst & Young • Freeland Corporate Advisors • Gemeente Rotterdam • Globe Business Travel • Groot Handelsgebouwen NV • HDI-Gerling Verzekeringen NV • Hogeschool Rotterdam • Hogeschool Inholland Rotterdam • Houthoff Buruma • ING Bank Rotterdam • Intermax Managed Hosting • Manhave Vastgoed • Matrans Holding BV • Men At Work TV Produkties • NautaDutilh • Nedspice Holding BV • Organise to Learn • PriceWaterhouseCoopers • Rotterdam Media Fonds • Smit Internationale • Syntrus Achmea • Veenman+ • Vestia Groep
Campagnebeeld 2012 Concept en ontwerp: 75B Festivaltrailer Concept en ontwerp: IN10, CCCP • Distributie: Jean Mineur, Gofilex
Distributeurs ABC - Cinemien • A-Film Distribution • Benelux Film Distributors • Cinéart Netherlands • Cinema Delicatessen • EYE Film Institute Netherlands • Filmfreak Distribution • IDTV Film • Imagine Nederland • Just Film Distribution • Lumière • Nederlands Instituut voor Mediakunst - NIMk • O’Brother Distribution • Sony Pictures Releasing Netherlands • Universal Pictures Benelux • Warner Bros. Pictures Holland • Wild Bunch Benelux
COLOFON DAILY TIGER NL: Anton Damen (hoofdredactie), Else de Jonge (eindredactie),
Programma informatie: Chris Schouten, Melissa van der Schoor Coördinatie A-Z: Saskia Gravelijn, Lot Piscaer, Robert-Jan Schiphorst,
Joost Broeren, Paul van de Graaf, Elsbeth Jongsma, Sietse Meijer, Kim van der Meulen, Maricke Nieuwdorp (redactie), Lotte Kroese, Niki van der Ende, Fabian Schellevis (web), Afke Duinkerken (marketing en communicatie) UK: Edward Lawrenson (editor-in-chief ), Nick Cunningham, Geoffrey MacNab, Mark Baker, Ben Walters (web) 18
Anne Lynn Cleuren Fotografie: Felix Kalkman, Bram Belloni, Corinne de Korver, Ruud Jonkers, Lucia Guglielmetti, Rogier Maaskant, Nichon Glerum Met medewerking van:
Anne Lynn Cleuren
Vormgeving: Sjoukje van Gool, Laurenz van Galen, Gerald Zevenboom, g7b.nl Drukker: Veenman+ Acquisitie: Daily Productions Oplage: 10.000 ex
adv VPRO Daily Tiger zo 05-02-12.indd 1
02-02-12 16:21
Ϧ
DE BESTE DEBUUTROMANS
GA NAAR WWW.VK.NL/DEBUUTROMANS OF VUL DE BON IN. Ik machtig de Volkskrant om eenmalig € 99,- ( + € 1,95 verzendkosten) van onderstaand rekeningnummer af te schrijven voor de 20-delige boekencollectie De Beste Debuutromans. Rekeningnummer: Naam:
Voornaam:
M
V
Postcode:
Plaats:
Telefoon:
E-mail:
Handtekening:
056-VK-DR-IFFR-272x390+5MM.indd 1
Stuur de bon naar Volkskrant Webwinkel Antwoordnummer 15646, 4780 VS Moerdijk. Deze aanbieding geldt alleen in Nederland. De Volkskrant gaat zorgvuldig om met uw gegevens. In het colofon van de krant vindt u hierover meer informatie.
Artikelnummer 0003017111
Adres:
1/12/2012 3:41:23 PM