dailY tiGer
tUrN for eNGlisH editioN
39tH iNterNatioNal film festival rotterdam #2 vrijdaG 29 jaNUari 2010
Organisator Edwin Carels verlicht het wachten van de modellen van het befaamde Belgische ontwerpersduo Ti+Han. Zij staan op het punt om de speciaal voor de gelegenheid gecreëerde catwalk te betreden en daarmee de Break Even Store officieel te openen.
Regisseur met voorrijkosten pagina 7
Tayou’s tuinhuisjes pagina 8
3 redenen waarom u Yoshida (nog) niet kent pagina 11
Filipino’s doen ’t samen pagina 10
foto Ramon Mangold
Break eveN store start met dieveN & diva’s De modeshow in de wonderlijkste winkel van Rotterdam opende nét wat later dan gepland, vanwege de enigszins uitgelopen, maar daarom niet minder succesvolle wijnproeverij vlak ervoor. Drank, mode en heliumballonnen vormen geen uitzondering in het opvallende aanbod van de Break Even Store.
‘De winkel is een bedreigd format’, constateert Edwin Carels, de bedenker van deze concept store. De tijdelijke shop is gedurende het festival gevestigd in wat normaal de Calypso Lounge is, recht tegenover de met ambities gevulde bouwput op het Schouwburgplein. ‘Een pop-up store is een van de antwoorden die je kunt hebben op de groeiende online-samenleving.’ Bij binnenkomst vallen direct de oude koffers op, die in een rij langs de muur van de geïmproviseerde vertonings- en performanceruimte staan geëtaleerd.
Carels: ‘We hebben verschillende kunstenaars en podia gevraagd voor ons een koffer samen te stellen met spullen die een cinematografische link hebben’. Zo heeft kunstinstelling Worm een koffer gevuld, maar ook Lovid, een hip Belgisch electro/videocollectief, dat dvd’s en handgemaakte mozaïekjes verkoopt, en dat ook op de winkelvloer optreedt. Verder op de schappen ‘allemaal special import. Dat past mooi bij de filosofie van het festival. Eigenlijk is het een minifestival-in-een-festival, waarin het publiek wordt uitgenodigd een avontuur aan te gaan.’ Carels werpt een argwanend oog op een bezoeker die een boekje oppakt met de uitdagende titel Steal This Book. ‘Even kijken of hij het steelt. Want dat is niet de bedoeling. Het moet juist mensen aan het denken zetten over zaken als piraterij. Wat is waardevol, waar wil je nog voor betalen?’ Betalen hoeven bezoekers nauwelijks
filmfestivalrotterdam.com
voor bijzondere -vaak speciaal voor de store gemaakte- (korte) films van Rotterdam-regisseurs. ‘Die staan hier op de harde schijf en mogen voor de prijs van een leeg dvd’tje worden gebrand.’ Helemaal gratis zijn de dagelijkse performances en de filmvertoningen. ‘Op de eerste dag kwam een stel hier binnen dat vroeg om kaartjes voor de Das Kapital-verfilming van Alexander Kluge (een 570 minuten durend project, red). Ik zei dat het gratis was, maar zij wilden er per se voor betalen. Dat maakte mijn dag goed.’ Bezoekers die zelf filmspullen hebben waarvan ze denken dat anderen daar geld voor over hebben, kunnen dagelijks om 17:00 uur terecht. ‘We maken dan een plekje vrij op de toonbank.’ Een soort rommelmarkt? ‘Zeker geen rommelmarkt! We willen geen rommel.’ (Peinst even) ‘Hoewel dat natuurlijk in the eye of the beholder is.’ (NS)
Q&a
column
i of tHe tiGer
foto Ruud Jonkers
Zijn film Donkey is nog bezig, maar regisseur Antonio Nuic staat al in de startblokken om tijdens de Q&A vragen van het publiek te gaan beantwoorden. IFFR- programmeur Ludmila Cvikova stelde hem en zijn producent Boris Matic enkele inleidende vragen. Nuic legde uit waarom er in Donkey zo weinig groentinten te zien zijn. Die zijn begin augustus in de droge Kroatische streek, waar het verhaal zich afspeelt, door de zon grotendeels weggeschroeid en daarom heeft de cameraman ze grotendeels weggefilterd. Matic onthulde dat hij momenteel met Nuic aan een internationale coproductie werkt, over de kruisende wegen van vier dolende zielen in de kersttijd. Verder vertelde Nuic over de omgang met de (ex-)Joegoslavische Donkey-sterren. En over de handel in ezels in het Kroatië aan het eind van de Joegoslavische oorlogen, waar zijn familiedrama is gesitueerd. (PvdG) foto Ruud Jonkers
De hanD van De meester Het is een nieuwigheidje op het festival: regisseurs die (dvd’s van) hun films signeren. Zoals schrijvers hun boeken. Dat sluit mooi aan op de auteurstheorie uit de jaren vijftig, die stelt dat in echte filmkunst, net als bij romans, altijd de handtekening van de regisseur is te herkennen – hoeveel mensen ook aan de productie hebben meegewerkt. Wie moeite heeft die handtekening te ontwaren, kan hem vanmiddag in Lantaren/Venster gewoon komen halen. Twee filmauteurs zetten daar hun signatuur op hun films. Geen misverstand meer mogelijk. De Belgische Dorothée van den Berghe, van wie het festival My Queen Karo vertoont, signeert van 13:00 tot 14:00 uur de dvd van haar intieme debuut Meisje (2003). En Kore-eda Hirokazu, op het festival
met Air Doll, signeert van 15:00 tot 16:00 uur zijn prachtige Still Walking (2008), over de kleine, maar diepgaande spanningen in een Japans gezin. Wie de desbetreffende dvd’s nog niet in bezit heeft, kan ze uiteraard ter plekke aanschaffen.
minitijgers naar hollywooD? Vandaag strijden van 10:00 tot 13:00 uur een kleine vierhonderd jonge filmsterren en –makers om de Mini Tiger Awards, tijdens de finale van het Hollywood in de Klas Filmfestival. Het is alweer de vijfde keer dat de feestelijke afronding van dit educatieve filmproject op het festival plaatsvindt. Bovenbouwers van een kleine veertig basisscholen werkten de afgelopen tijd hard aan hun eigen films, die ze zelf schreven,
produceerden en waarin ze ook nog acteerden. Na enkele voorrondes werden dertien films uitgekozen die vandaag in de grote zaal van de Stadsschouwburg worden vertoond aan alle jeugdige makers. Festivaldirecteur Rutger Wolfson komt persoonlijk de festiviteiten openen. Na de voorstelling zal een vakjury bepalen welke films de felbegeerde Mini Tiger Awards in verschillende categorieën naar school mogen meenemen. Die kenners zijn kinderboekenschrijfster Carry Slee (juryvoorzitter), Oorlogswinter-acteur Martijn Lakemeier, een aantal acteurs uit de populaire Spangas-serie, Jan Paul Schutten, schrijver van het kinderboekenweekgeschenk 2009 en de Rotterdamse wethouder van Onderwijs, Peter Lamers. Jurylid actrice Monique van de Ven kan wegens een longontsteking helaas niet komen. Direct na de uitreiking worden alle films op internet gezet. Zien? Kijk voor meer info op www.hollywoodindeklas.nl.
BiG talk met katHoliek zwaarGewicHt ‘t Is alsof de duvel ermee speelt: wegens zwangerschapsperikelen moet regisseur Jessica Hausner verstek laten gaan bij de eerste Big Talk van het festival, voorafgaand aan de vertoning van haar film Lourdes. Dat euvel is echter op goed katholieke wijze verholpen: monseigneur Philippe Bär, voormalig bisschop van het bisdom Rotterdam en thans vertoevend in het Benedictijner klooster van Chevetogne in België, zal de honneurs waarnemen. De nog altijd geliefde ex-bisschop staat bekend om zijn relatief progressieve opvattingen over tal van twistpunten binnen de rk-kerk, waarbij hij consequent de menselijke maat hanteert, volgens het adagium: ‘Dikwijls zijn ook de lastigste mensen hun gewicht in goud waard. Ik heb altijd geweten: je moet mensen nooit loslaten. We moeten elkaar vasthouden, ook als we het volstrekt niet eens zijn.’ Publiciste en praktisch idealiste Natasja van den Berg gaat met Bär in gesprek over het zingevings-
vraagstuk, religieuze trends en de af en toe satirische blik van Hausner op het wereldberoemde bedevaartsoord aan de voet van de Franse Pyreneeën. Maandelijks stromen duizenden pelgrims samen bij de heilige grot van Massabielle, waar ruim honderdvijftig jaar geleden de eeuwige maagd Maria aan het eenvoudige herdersmeisje Bernadette zou zijn verschenen om een boodschap van hoop en troost de wereld in te sturen. Inmiddels heeft het Vaticaan 67 wonderbaarlijke genezingen erkend, die, op voorspraak van Maria, dankzij een gebed bij de grot tot stand zijn gekomen.(PvdG) Big Talk van Natasja van den Berg met monseigneur Philippe Bär, voorafgaand aan Lourdes, vr 29 15:45 PA 1. Alleen toegankelijk met een ticket voor de film.
Ik ga tijdens dit festival op en neer naar Göteborg. Je mag (moet?) ook Gotenburg schrijven, maar dat doet eigenlijk niemand. Het festival van Göteborg heeft, in de persoon van directrice Marit Kapla, steeds veel belangstelling gehad voor ons Forget Africa project. Göteborg ondersteunde het project financieel en ze draaien (zelfs iets eerder dan wijzelf) de films die het project heeft opgeleverd. Dus ga ik naar Zweden om Forget Africa te presenteren. Eigenlijk hoor je je eigen festival als programmeur niet te verlaten, maar ik heb een goed argument en ik vind het ook wel leuk om te zien hoe ons zusterfestival het doet. Ik ben één keer eerder naar Göteborg op en neer gegaan. Ik heb het opgezocht, het was in 1992. Het jaar dat we Adjuster van Atom Egoyan draaiden en het jaar dat Otar Ioselliani te gast was, zonder dat we een enkele film van hem draaiden. Ik ging met hetzelfde toestel heen en weer terug (tijdens de terugvlucht vroeg een stewardess me of ik soms bekend was, ze had het gevoel me eerder te hebben gezien) om de print van Five Girls and a Rope van Ye Hung-Wei op te halen. Die film had de Fipresci-prijs gewonnen en moest plotseling nog in de Volkskrantdag. Printtransport zat ook toen al niet in mijn takenpakket, maar het kon alleen zo snel als het persoonlijke bagage was. Ik had mijn paspoort bij me en ik vond het waarschijnlijk ook toen al niet erg om het festival even met een goede reden te verlaten. Naar Schiphol zou ik een auto delen met Egoyan, zijn vrouw (en actrice) Arsinée Khanjian en Ioselliani. Iosellini melde zich het eerst in de foyer van het Hilton. Hij had haast. Hij wilde op Schiphol nog inkopen doen. Hij stelde voor meteen te vertrekken. ‘Volgens mij zijn we niet compleet’, zei ik in mijn wankele Frans (waar ik in Afrika nog veel plezier van heb gehad). Er werd gewacht maar de maestro slaagde er wel in om de auto stipt op tijd te laten vertrekken. Zonder Atom & Arsinée. In de volkomen uitgestorven aankomsthal van Göteborg zag ik geen festivalvertegenwoordiger, maar wel Egoyan die opgewonden naar me toe rende om mij de print van Five Girls and a Rope te overhandigen. ‘Goede reis!’, konden we nog net tegen elkaar zeggen. Egoyan had toch een goed jaar in Rotterdam. Hij vond in de wandelgangen van CineMart het ZDF bereid om zijn Calendar-project vlot te trekken en hij won daar later Berlijn mee. Gertjan Zuilhof, IFFR-programmeur
DE AANKOMST Vandaag arriveren o.a. op het festival: Anna Abrahams (NL) • Michael Almereyda (VS) • Pawel Borowski (Polen) • Sander Burger (NL) • Andrea Caccia (Italië) • Duncan Campbell (UK) • Mary Helena Clark (VS) • Kyle Evans (Australië) • Paz Fábrega (Frankrijk) • Mostofa Sarwa Farooki (Bangladesh) • Santiago Fillol (Spanje) • Mira Fornay (Tsjechië) • Luke Fowler (UK) • Yakup Girpan (Frankrijk) • Pedro Gonzalez-Rubio (Mexico) • Goto Shoji (Japan) • Mihai Grecu (Frankrijk) • Elias Grootaers (België) • Ham Kyoung-Rock (Zuid-Korea) • Jim Jennings (VS) • Mazen Khaled (Canada) • Lewis Klahr (VS) • Kore-Eda Hirokazu (Japan) • Yorgos Lanthimos (Griekenland) • Irene Ledermann (Zwitserland) • Lee Oh Eun (Frankrijk) • Lee Yong-Ju (Zuid-Korea) • Tobias Lindholm (Denemarken) • Luc Moullet (Frankrijk) • Ben Yadir Nabil (België) • Michael Noer (Denemarken) • György Pálfi (Hongarije) • Thunska • Pansittivorakul (Thailand) • Rusudan Pirveli (Georgië) • Sara Preibsch (UK) • Simon Rumley (UK) • Shimada Ryohei (Japan) • Sai Yoichi (Japan) • Dominga Sotomayor (Chili) • Haim Tabakman (Israël) • Lucas Vermal (Spanje) • Whang Cheol-Mean (Zuid-Korea) • Nicolas Winding Refn (Denemarken) • Sarah Wood (UK) • Ying Liang (China)
filmfestivalrotterdam.com
3
vpro tiGer award-kandidaten
foto Ruud Jonkers
foto Corinne de Korver
martiJn maria smits over c’est dÉJÀ l’ÉtÉ ‘Niet opvallend in de camera kijken’
Martijn Maria Smits woonde al een half jaar in het Waalse Seraing (thuishaven van de gebroeders Dardenne), voordat hij daar zijn C’est déjà l’été draaide. Door de opgebouwde vertrouwdheid met zijn plaatsgenoten slaagde hij erin een juweel van een film te draaien, waarin de lokale bevolking een grote rol speelt.
neDerlanD
elevator PitCh
eerste Keer
‘C’est déjà l’été is een portret van een familie, maar bovenal het verhaal over een tiener wiens leven lijkt te zijn ontspoord bij gebrek aan een gezin dat zich om hem bekommert. Uit wanhoop en met instinctieve vechtlust probeert hij zich staande te houden in het dagelijkse rauwe leven in een Waalse buitenwijk. Het is cinema die niet zozeer een rechtlijnig verhaal vertelt, maar eerder de kijker wil laten voelen, tonen en mogelijk verontrusten.’
‘Ik heb deze film gedraaid voordat ik aan de opnames van Anvers begon, maar hem pas daarna gemonteerd. Daardoor is het een heel andere film geworden. Aanvankelijk wilde ik hem veel harder maken. Ik zat in die periode in een crisis en dat uit zich in je werk. Tijdens de montageperiode was ik veel rustiger, ook omdat het maken van Anvers mij veel zelfvertrouwen gaf: ‘Je kunt dit, en je kunt monteren’.’
geBroeDers DarDenne
‘De Oversteek (project ter stimulering van jonge fi lmmakers, red.) komt er weer aan, dus ik word doodgebeld door producenten die iets met me willen. Ik kom net terug uit Buenos Aires waar ik een goed idee kreeg voor een nieuwe fi lm. Je hebt daar allerlei mensen die vuilnis inzamelen om weer door te verkopen. Ik ontmoette daar een veertienjarig meisje dat zo de kost verdiende. Ik gaf haar tien pesos om in een internetcafé een mailtje aan me te sturen, omdat ik haar bij een eventuele casting wel zou willen zien. Wat later realiseerde ik me dat het een prachtig uitgangspunt voor een documentaire was. Want je hebt natuurlijk een verantwoordelijkheid: je geeft zo’n meisje heel veel hoop en is dat wel gerechtvaardigd? Ze heeft me nog niet gemaild overigens...’ (EJ)
‘Hun Rosetta was een van de eerste films in een soort neorealistische stijl die me heel erg aansprak. Ik heb ook in ‘hun’ Seraing gefilmd, maar onze methode verschilt. Zij gebruiken echte acteurs en repeteren wel dertig keer. Ik spreek mijn acteurs de scène door, die we vervolgens repeteren. Net voor de opnames geef ik één personage een extra handeling, die een verrassing is voor de anderen. Dat zorgt voor heel naturel spel, omdat de acteurs dan echt spontaan moeten reageren. Lucas Belvaux (van Rapt, ook dit festival te zien, red) heeft trouwens in hetzelfde café als wij gefilmd. Voor hem was het echter geen succes. Het eindigde met een vechtpartij en een huilende productieleider. Maar ja, zij hadden dan ook de hele tent afgesloten voor de opnames. Dat pikten de stamgasten niet. Ik heb ze juist allemaal uitgenodigd. Ik hoefde ze alleen maar te vragen om niet al te opvallend in de camera te kijken.’
‘Ik heb de indruk dat het weer beter gaat met de arthouse films. Ik denk wel dat de meeste filmmakers te veel vasthouden aan drama, dus met een rond verhaaltje. Als je bijvoorbeeld een film als Fishtank ziet, dan vraag je je toch af waarom zoiets in bij ons wordt gemaakt?’
volgenDe ProjeCten
C’est déjà l’été (TG) - Martijn Maria Smits
Za 30 16:15 PA 4, zo 31 16:15 PA5, ma 1 10:15 PA 4, za 6 21:45 PA5
yelena en nikolay renard over mama ‘Iedereen een andere film’
Het Russische echtpaar Yelena en Nikolay Renard maakte een dialoogloze film over een moddervette man die volledig afhankelijk is van zijn moeder. Zij ergert zich aan hem, maar als hij haar dreigt te verlaten realiseert ze zich: hij is alles wat ze heeft.
elevator PitCh
‘Iedereen zal in Mama een andere fi lm zien: een verhaal over moeilijke relaties, over een moeder die zich voor haar zoon opoffert, of haar zoon juist knecht. Of misschien gewoon een fi lm over een dikke man. Maar wat we vooral willen vertellen is dat niemand zijn noodlot kan ontlopen. Mensen moeten ingrijpen op het moment dat het nog kan.’ nooDlot
‘Uitgangspunt was een verhaal van Yelena’s grootmoeder. Een moeder had een slecht voorgevoel over een vliegreis die haar zoon wilde maken en zorgde dat hij zijn vlucht miste. Het vliegtuig ontplofte inderdaad, maar hij ging toch dood, precies op hetzelfde moment. In Mama blijft deze verhaallijn vaag, er is alleen een radiobericht dat een groot vliegtuigongeluk meldt. Iedereen kan er een ander verhaal in zien. We concentreren ons op de gecompliceerde relatie. We hebben de zoon enorm dik gemaakt, waardoor hij nog afhankelijker van haar is. Hij is door haar zo geworden, maar hij gaat haar steeds meer tegenstaan. Als de zoon dreigt weg te gaan probeert ze hun leefpatroon om te gooien. Maar het is te laat, hun lot is al bepaald.’
dat de fi lm natuurlijk zou ontstaan, zo hebben we de takes ook opgenomen: lange shots met een statische camera, met natuurlijk licht en zonder veel repetitie vooraf. Volgens de principes van het echte leven dus. We wilden dat de kijker het gevoel heeft dat hij in de kamer zit. Geluid speelt daarbij een belangrijke rol. Een voordeel van die onervarenheid is dat je autonoom bent, niet beïnvloedt door anderen.’ rUslanD
‘We hebben niet gezocht naar financiers, dat paste niet bij dit project. Het lastige is dat je in Rusland alleen dingen voor elkaar krijgt als je de juiste mensen kent. Daar willen we niet aan meedoen. Bovendien willen we alles zelf in de hand houden, en zelf de beslissingen nemen. Dat is in Rusland helaas nauwelijks mogelijk.’ Bright FUtUre
‘We hebben twee scripts liggen. Iets bijzonders, maar het enige wat we er over kunnen zeggen is dat de visuele stijl vergelijkbaar zal zijn met deze fi lm. Geen snelle montage of voortdurend inzoomen op allerlei details. Dat leidt de aandacht maar af van het verhaal. In Mama is de visuele stijl beïnvloedt door de omvang van de zoon. Door langgerekte, ononderbroken shots te kiezen maken we de moeite die alles hem kost voelbaar. Een volgende fi lm zal waarschijnlijk qua stijl ook worden aangepast aan de hoofdpersonages.’ (WK) Mama (TG) - Yelena en Nikolay Renard Wo 3 16:15 PA2, do 4 13:30 PA2, za 6 16:15 PA2
eerste Keer
‘Nikolay heeft een achtergrond als kunstschilder en heeft op veel filmsets gewerkt. Maar zowel wij als onze crew waren onervaren. Iedereen werkte gratis mee en geloofde in het project. We wilden
Get sHorty De makers van korte films maken kans op een speciale Tiger Award. Op de festivalsite kunt u uitgebreide interviews met een aantal van de 31 genomineerde regisseurs lezen. De Daily Tiger pikt er elke dag drie uit.
lewis Klahr over weDnesDay morning two a.m.
‘Maak je geen zorgen als je na het zien van de fi lm de ervaring ervan niet meteen onder woorden kunt brengen: dat is een goed teken. Ik streef ernaar ervaringen voor het publiek te creëren die blijven hangen, maar die tijd nodig hebben om te rijpen, zowel bewust als onbewust.’ anoUK De ClerQ over ooPs wrong Planet
greg smith over UnDereXPoseD
Oops Wrong Planet
‘Ik wilde een dans/musicalfilm maken, maar dan zonder de muziek. Het scenario was oorspronkelijk gebaseerd op een woonprobleem van me in Parijs, in de winter van 2007. De film is gerealiseerd dankzij een geweldige samenwerking met vrienden in mijn home town Cape Town, in Zuid-Afrika. Ik heb in tijden niet zo’n lol gehad!’
‘Ik maakte de video met behulp van Scanner (soundtrack) en Tom Kluyskens (animatie). Scanner woont in Londen, Tom in Los Angeles en ik in Brussel. We maakten dit met de computer en via de computer, door elkaar per e-mail bestanden te sturen, desktop sharing via Skype en door gewoon te praten. Dus de manier waarop we werkten sloot wonderbaarlijk wel aan bij het onderwerp!’
Hanstw OPENINGSFILM IFFR Koreaanse tristesse zonder uitgang... #rotterdamsfilmfestival markdrenth Openingsfilm Paju is best een aardig, maar wel wat warrig drama in thrillervorm. #iffr willemijndicke Mooi was-tie, de openingsfilm van filmfestival Rotterdam, vooral voor liefhebbers van fatale liefdes. Wel behoorlijk veel te lang Bastijaan VPRO preview dag gaat beginnen op
filmfestivalrotterdam.com
5
link
Jim JenninGs: filmende loodGieter ‘In New York is iedereen een vreemde’
de omniBusfilm
tales From the golDen age
Het risico van een omnibusfilm: hij is pijnlijk makkelijk in te korten. Dit project van vijf Roemeense regisseurs is een beetje lang uitgevallen en dus gaat voor de bioscooprelease het minst grappige (maar niet het slechtste) deel eruit. Gelukkig vertoont het festival de complete versie, waarin naast vier andere urban legends uit het Ceausescu-tijdperk ook de zwarte handel in kippeneieren te zien is.
15 malaysia
Zeventien exponenten van de Maleisische cinematografische New Wave maakten elk een korte film, en creeërden daarmee een genuanceerd beeld van een samenleving in de greep van religieuze, raciale en economische kwesties. Dat gebeurt vaak op luchtige, soms op poëtische en ook op experimentele wijze. De regisseurs figureren onbekommerd in elkaars producties.
tales From Kars
Ook in Turkije timmert een veelbelovende generatie filmmakers keihard aan de weg. Uit het overzicht van jonge Turkse cinema dat het Rotterdams festival vorig jaar samenstelde, levert één regisseur een bijdrage aan deze compilatie van kleine, alledaagse verhalen uit het uiterste oosten van het land. De vijf regisseurs, van wie drie debuterend, waren de winnaars van een scenariowedstrijd van het Turkse Festival On Wheels, dat in Kars een dependance heeft. De FestivalomniBUs
U leest het: het initiatief voor een omnibus kan heel goed van een filmfestival komen. Eigenlijk doen festivals niet anders. Breng in Rotterdam een bezoekje aan een Shorts-sessie en je krijgt geheid een verzameling van vijf, zes, zeven of meer (!) fi lms voorgeschoteld, of je nu naar de Tiger-shorts, een verzamelprogramma van Where is Africa of kortfilms ‘made in Rotterdam’ gaat. Thematisch, artistiek, filmesthetisch: het blijft ongelooflijk hoe soepel onafhankelijk van elkaar gemaakte films in elkaar kunnen grijpen.
Fashion Avenue
New York City. Stadsfilmer en loodgieter Jim Jennings kan er dagen ronddwalen zonder een bekende tegen te komen. Hij presenteert tijdens het festival een overzicht van recente zwijgende films die hij in de straten van zijn geliefde woonplaats opnam.
U bent behalve filmmaker ook loodgieter. Hoe beschouwt u de relatie tussen uw twee carrières?
Jim Jennings: ‘Rotterdam werd volledig verwoest in de Tweede Wereldoorlog. Ik kan me daar niets bij voorstellen. In New York ging één gebouw tegen de vlakte en tien jaar later staat de fear factor nog steeds op de hoogste stand. De angst dat het opnieuw gebeurt, heeft de sfeer in de stad voorgoed veranderd.’ Hij kan het weten, want Jennings woont en werkt al bijna veertig jaar in New York City. De 16mm filmer, van wie het festival een overzicht van recent werk vertoont, is met de stad getrouwd: sinds 1973 verliet hij haar nooit langer dan twee weken. Jennings nam er het grootste deel van zijn 35 stille films op, vanachter het raam van een rijdende loodgieterswagen. Dagen lang vanaf dezelfde stoel in een bus, geparkeerd op een straathoek. Het zijn losjes gefilmde, vluchtige impressies, waarin het stadsleven vaak ruimte maakt voor abstractie. De aandacht verschuift dan naar het spel van licht en schaduw en de geometrische vormen op straat. Het klinkt misschien vreemd, zegt Jennings, hij voelt zich nog altijd een toerist in zijn hometown. ‘Ik kan er de hele dag rondlopen, duizenden mensen tegenkomen, maar zonder dat ik iemand ken. In New York is iedereen een vreemde. Die anonimiteit maakt het een fantastische plaats om te filmen, omdat je vrijwel nooit herkend wordt.’
‘Ik houd ze zo veel mogelijk gescheiden. De mensen die voor me werken, weten niet eens dat ik fi lms maak. Tegelijkertijd zorgt de ene baan ervoor dat ik de andere kan doen. Als loodgieter verdien ik het geld dat nodig is voor mijn fi lms, en het fi lmen geeft me het plezier en de energie om het loodgietersbestaan vol te houden. Verder kom ik in beide hoedanigheden natuurlijk overal. Een loodgieter duikt echt in de diepste krochten. Van peperdure penthouses van miljonairs tot crappy restaurants in kelders met open buizen.’
Omnibus omnibus omnibus! – maar het merendeel van de regisseurs werkt gewoon sámen aan één en dezelfde film. Zo penetreerden Andrei Nekrasov en Olga Konskaya de recente Russisch-Georgische oorlog van twee kanten: hij stoomde met zijn camera op vanuit het Georgische zuiden, zij vanuit het noorden. De perfecte manier om elkaar en de vluchtelingen die ze onderweg tegenkwamen, op de hoogte te houden van de verwoestingen van de Russische soldaten in het gebied. (KD/NS/NB)
‘Ja, maar mijn zwart-witfoto’s zijn meer voorstudies voor mijn fi lms. Daarom exposeer ik ze niet. Ik denk dat mijn voorkeur voor snelle montage en freeze frames voortkomen uit mijn passie voor fotografie.’ Hoe gaat u voor uw films te werk?
‘Meestal schiet ik al mijn materiaal voordat ik ga monteren. Eigenlijk zit het belangrijkste deel van de montage er dan al op: dat doe ik met de camera. Tijdens het filmen draait alles om ritme en timing. Het precieze moment dat ik de trekker van de camera overhaal en besluit hem weer los te laten. Op de montagetafel doe ik niet veel meer dan comprimeren. De zwakke shots gaan eruit, maar de volgorde van de opnames blijft hetzelfde.’
50 coins
Jim Jennings – o.a. NYC & Field Recordings Vr 29 19:45 LA2, ma 1 14:15 LA2
De mailbox van de dagkrantredactie is nog maagdelijk leeg. Op die ene welkomstmail van de firma Microsoft na is dailytiger@hotmail. com vooral nog een onbeschreven blad. Terwijl we écht genoeg opslagcapaciteit hebben voor uw festivalkiekjes, tips en suggesties. Ach ja, mailen is in het tijdperk van twitter en sms wellicht ook zó 2009. Dat weerhield R. Smits gelukkig niet om de organisatie –in wiens mailbox wij ook kunnen neuzen- een vlammend betoog voor het Behoud der Nederlandse Taal te sturen. Wij citeren: Beste Medewerkers,
De meeste filmliefhebbers zijn tijdens het festival twaalf dagen offline. Dat neemt niet weg dat een van de grootste avonturen van Rotterdam zich dit jaar in het virtuele domein afspeelt. Het onlangs gelanceerde platform cinemareloaded.com biedt iedereen de kans om co-producent te worden van een filmmaker naar keuze. Op dit moment hebben al 391 mensen die kans gegrepen. Hier de vijf meest gulle gevers, die aanstaande zondag in een meet & greet ‘hun’ filmmaker in levende lijve gaan ontmoeten:
Anne van der Linden Taverne
‘Ik heb niets tegen het gebruik van geluid. Ik ben geen purist. Mijn fi lms kunnen het gewoon prima zonder stellen. Misschien komt dat doordat er genoeg ritme en beweging in de beelden zit. Het maken van fi lms is voor mij al een muzikale ervaring op zich.’ (NB)
En dan fotografeert u uw stad ook nog...
rrrrreloaded! rUssian lessons
Al uw films zijn zwijgend. Wat vindt u ervan dat het festival ze vertoont naast soundscapes die elektronikamuzikant Machinefabriek aan de Maas en bij de Erasmusbrug maakte?
Fans of ADS
Jan Zingstra
Gertjan Zuilhof
Pancakes
20 coins
15 coins
14 coins
11 coins
Graag verneem ik van u waarom “Film.. festival” met twee woorden geschreven wordt. U zegt toch niet Keuken...deur? Het is keukendeur. Je zegt toch ook “Filmfestival? Het is onzin Film... festival. (twee betekenissen, ‘film (en) festival) Filmfestival is dus een SAMENSTELLING. Een samenstelling is altijd een ander woord met een eigen betekenis. Als je uitgaat, zeg je toch ook, ik ga naar het Filmfestival, niet naar film (en) festival? Op vele plaatsen staat het fout geschreven in jullie website en in de NOS-teletekst. Onze taal gaat zienderogen achteruit. Ik verwachtte dit niet, zo’n spellingfout, overal, betreffende dit woord. Graag een reactie, Met vriendelijke groet, R. Smit
#iffr. Eerste film is White Material.. joopgij Hoop en verwacht mooie films op de #Vpro #Preview dag. Lebanon, un Prohete, a Single Man. En Meer. #iffr petrareijntjes Paju, de openingsfilm op #IFFR: Wat een eenzaam meisje... designia At the Internation Film Festival Rotterdam (IFFR) for my tickets. It smells of coffee & freshly baked bread. Hettonzo Zit nu in blijde afwachting in Pathe
filmfestivalrotterdam.com
7
Geen open deuren voor tayou ‘Mijn achtergrond is Afrikaans, maar mijn werk is universeel’ Wie over het Kruisplein loopt kan ze niet missen; de kale, deurloze houten huisjes. Het minidorpje is onderdeel van de triptiek die beeldend kunstenaar Pascale Marthine Tayou in het kader van het programmaonderdeel Where is Africa maakte. De andere twee onderdelen staan opgesteld in de Schouwburg: veel videobeelden van zijn geboorteland Kameroen en een enorm kunstwerk van plastic zakjes. ‘Van cheap naar chic.’
foto Nadine Maas
Hij exposeerde op grote kunstmanifestaties (Biënnale van Venetië, Documenta in Kassel) en is nu in het kader van het programmaonderdeel Where is Africa te zien in Rotterdam. Pascale Marthine Tayou benadrukt dat zijn werk geen statement over Afrika is. ‘Mijn achtergrond is Afrikaans, maar mijn werk is universeel. Het festival creëert een opening voor Afrikaanse films. Ik reageer daar niet op door een werk te maken dat Afrika viert of dat laat zien wat voor continent het is. Wat ik als onafhankelijk kunstenaar probeer, is contact maken met het festival.’ Hij wil de dialoog aangaan, zoals hij dat doet in veel van zijn werk. ‘Ik wilde iets eenvoudigs maken dat in het festival opgaat. Dat is een triptiek geworden waarvan één werk buiten op het Schouwburgplein staat. Ik gebruik graag objecten uit het dagelijks leven, in dit geval tuinhuisjes. Wie gaat kijken hoort in het hutje geroezemoes, maar er zit geen deur in.’ Het interesseert hem te zien hoe mensen hierop reageren. ‘Je probeert de atmosfeer naar je hand te zetten en interactie op te roepen. Vooral kinderen proberen toch om in zo’n huisje te komen. Ik hoop dat het mensen aan het denken zet.’ Wordt het publiek buiten daadwerkelijk buitengesloten, de delen van het drieluik die in de Schouwburg staan zijn intiemer van aard. In een veel grotere houten hut (Earthquake), met plek voor een stuk of twintig man, worden door Tayou gemaakte films
Filmtip van de dag
vertoond. Vanaf het kunstwerk leiden lange elektriciteitsdraden de bezoeker naar de trap en naar boven. Her en der hangen nèt niet bereikbare koptelefoons die geluiden voortbrengen die nèt wel hoorbaar zijn. Bovenaan de trap bevindt zich een stellage met allerlei televisieschermen. Hier is het alledaagse leven in Kameroen te zien. Even verderop hangt een prachtig uitgelichte, twee verdiepingen hoge installatie die is gemaakt van gekleurde plastic zakjes. Een groepje festivalvrijwilligers heeft er anderhalve dag aan zitten knopen. Een eerste associatie is het klimaat. Natuurlijk een van de boodschappen in dit werk, maar het basisidee was het maken van iets waardevols van iets dat voor iedereen vrij toegankelijk is. ‘Van cheap naar chic.’ Film speelt een belangrijke rol in zijn installaties, al staat dat los van de Afrikaanse cinema. ‘Geen idee wat dè Afrikaanse cinema is, het is zo’n groot contintent.’ Film is voor hem een medium, net als verf of klei. ‘Ik probeer het echt te boetseren. Mijn kijk op montage en camerastandpunten is heel anders dan die van een geschoolde filmmaker. Terwijl ik de camera leerde kennen, ontwikkelde ik mijn eigen techniek. Al doende bleek ik een voorkeur te hebben voor mensen die aan het werk zijn, het gewone dagelijkse leven dus. De beelden geven een idee van de wereld waarin ik opgroeide en de onderlinge verhoudingen daar. Ik wil dat mensen naar elkaar kijken en zich voor elkaar openstellen.’ Indirect zegt zijn werk wel degelijk iets over de Afrikaanse samenleving. ‘In Afrika zit er iets scheef. Hoe kan het dat leiders in belachelijk grote huizen wonen met 45 auto’s in hun garage? Nu dromen gewone mensen van hetzelfde. De leiders gedragen zich als een soort goden. We moeten mensen andere dromen geven, andere doelen. Anders gaat iedereen die hierna aan de macht komt precies hetzelfde doen. Leiders moeten hun macht delen en voor hun mensen zorgen.’ (WK)
eenmalige uitgave voor
het IFFR 2010
Neem gratis mee!
Filmtips voor iedere dag van het IFFR
Programma informatie en festivalplattegrond
Tips voor eten, drinken en meer
IFFR routeplanner
A Single Man Naast deze filmtip biedt Cinema.nl nog veel meer film- en
VS 2009, 99 min.Regie Tom Ford Met Colin Firth, Julianne Moore 21:30u PA1 Voor zijn regiedebuut koos modeontwerper Tom Ford het in 1964 door Christopher Isherwood geschreven A Single Man. Over de laatste dag van een man die zijn zelfgekozen dood tot in de puntjes voorbereidt. Maar ondanks het onderwerp is A Single Man geen sombere film. Alles eraan is prachtig. Van de shots, waarbinnen het licht en de kleur mee veranderen met de gemoedstoestand van Falconer, tot het acteren, met een hoofdrol voor een ontwapenende Colin Firth, die geen moment níet in beeld is.
festivaltips. In de IFFR routeplanner vind je de festivalfilms die je gezien móet hebben, een festivalplattegrond en de overige programma-onderdelen. Neem de IFFR routeplanner gratis mee op de verschillende festivallocaties. Of bekijk de IFFR-special online: cinema.nl/routeplanner.
filmfestivalrotterdam.com
8
Guerrillafietsen
director’s profiles
lUCas BelvaUX (Namen, 1961) is een
veelzijdig man. De Belgische acteur is al een kleine dertig jaar actief op televisie, in het theater en in speelfilms als Madame Bovary (1991) van Claude Chabrol. De liefde voor het filmvak runs in the family: hij is broer van acteurs en regisseurs Bruno en de in 2006 overleden Rémy. Als filmmaker bedenkt Belvaux graag rollen die hij niet krijgt aangeboden. Onder andere voor zijn ambitieuze trilogie uit 2002: Cavale, Un couple épatant en Après la vie. Respectievelijk een thriller, een komedie en een drama. In 2006 was zijn film La Raison du plus faible in competitie in Cannes. Dit jaar bezoekt hij Rotterdam met zijn nieuwste film, de thriller Rapt. Rapt (SP) Vr 29 16:15 PA6, do 4 19:30 LUX,
vr 5 22:30 DJZ, za 6 19:45 CI4
Dat het festival weer begonnen is, kan geen enkele Rotterdammer zijn ontgaan. In het bijzonder de bezitters van een fiets. Ruim 10.000 fietsen kregen in het begin van het festival namelijk een gratis ‘upgrade’ in de vorm van een fi lmstrip die met een wasknijper op de spaken van het wiel was gestoken. Het ratelende geluid van een fi lmprojector werd op die manier in wijde omgeving gesimuleerd, onder het motto ‘Hoor! Het fi lmfestival is weer begonnen!’. Dit idee, dat kenners als
een sterk staaltje guerrillamarketing herkennen, komt uit de koker van Wesley Visseren en Vincent Beijersbergen. Zij troefden daarmee andere klasgenoten van de Willem de Kooning Academie af, die hun creativiteit botvierden op de door het IFFR uitgeschreven pitch. Speciale vermelding voor het idee om alle (nou ja, bijna) groene verkeerslichten te bestickeren met het tijgerlogo. Ook vermeldenswaardig was het plan om een psycholoog én zijn divan op het Schouwburgplein te sta-
tioneren: voor persoonlijk fi lmadvies uiteraard. Wellicht realiseerbaar voor volgend jaar was het gegeven om fi lms bij publiek thuis in première te laten gaan; hoewel we eerlijk gezegd verwachten dat voorstellingen dan wel zeer snel uitverkocht raken. Over uitverkocht gesproken: de wasknijperactie was een dermate groot succes, dat ze helaas niet meer verkrijgbaar zijn. Maar wie weet duiken deze collectors items vanzelf op in het Free Trading-uurtje in de Break Even Store.
de uitloop
foto’s Tobias Davidson
Sneak preview Eighteen, woensdag 27 januari, 22:55 uur
Marlies Woning (25), modestudent, Rotterdam &
Erik-Jan Krudop (56), docent administratieve
Noah van Klaveren (34), directeur, Scheveningen &
Meral van de Velde (21), zwevende student, Rotterdam
organisatie bij INHolland, Rotterdam &
Winston Hofmeester (41), communicatieadviseur,
MW: ‘We zaten stiekem te hopen op Alice in Wonderland van Tim Burton maar kregen een Koreaanse fi lm. Over een onbereikbare tienerliefde, zoals negen van de tien films.’ MV: ‘De jongen en het meisje mogen elkaar niet zien van hun ouders. Daarmee maken die hun liefde kapot. Dat vind ik wel typisch Aziatisch, dat die ouderlijke macht zo groot is.’ MW: ‘Maar het blijft een bekend verhaal in een andere cultuur.’
Bouke Smallenbroek (62), arts, Rotterdam
Den Haag
EK: ‘Ik verwachtte een prijswinnaar van een belangrijk filmfestival en dan stelt zo’n Koreaanse slaapfilm teleur.’ BS: ‘Ik heb hier geslaagdere verrassingsfilms gezien. Koreaanse films komen vaak met een verrassende kijk, maar deze niet’ EK: ‘En er waren geen mooie beelden om dat te compenseren. Als het verhaal oninteressant is, laat me dan ten minste genieten van Seoul of het Koreaanse landschap!’
WH: ‘Er zaten veel luchtige grapjes in, die je eens niet al van een kilometer afstand zag aankomen. Verrassend om typische puberworstelingen met zoveel humor te brengen. En het lage tempo werkte aangenaam verdovend.’ NK: ‘De jongen was echt hilarisch. Hij kon zich zo vreselijk in de nesten werken! Als er dan weer iets misging, reageerde hij met de grootste gelatenheid. Aandoenlijk en grappig, al was het misschien niet zo bedoeld.’ (NB)
ondertussen op youtuBe IFFR is op YouTube te vinden op YouTube.com/ IFFRotterdam. Voor wie meer cinema zoekt op YouTube, een dagelijkse tip in de Daily.
Als Francis Ford Coppola-liefhebber heeft u natuurlijk alle Coppola-dvd’s in de kast staan en al
een IFFR-kaartje op zak voor zijn nieuwe film Tetro. Maar kent u ook zijn Captain EO? Snel surfen naar bit.ly/aJEUE. Coppola regisseerde deze door George Lucas bedachte muzikale space fantasyfilm in 1986. Captain EO kostte zo’n 30 miljoen dollar - vrij veel voor een film van 17 minuten. Het verhaal speelt zich af op een ruimteschip met een bemanning van Muppet-achtige poppen. De kapitein van het ruimteschip is Michael Jackson, die met zijn crew gevangen wordt genomen als hij een cadeau wil geven aan de kwaad-
aardige Witch Queen (Anjelica Huston). Met hulp van muziek komt alles toch nog goed. Captain EO werd gemaakt voor de diverse pretparken van Disney en was daar in 4-D te zien: een 3-D film plus ter plekke toegevoegde effecten als lasers en rook. Na de dood van Michael Jackson werd bekend dat Captain EO binnenkort opnieuw in Disneyland te zien is. Wie even verder zoekt, kan op YouTube ook de 3-D versie vinden. Thuis een 3D-brilletje opzetten, en zelf voor de lasers en rook zorgen.
Ciro gUerra (Río de Oro, 1981) kan worden gerekend tot een nieuwe generatie Colombiaanse fi lmmakers. Hij weigert te kiezen tussen geijkte komedies of verfi lmingen van nationale tragedies, maar onderzoekt manieren om zijn land op meer diepgaande wijze te tonen. Ondanks zijn jeugdige leeftijd heeft de hardwerkende regisseur succes: op z’n twintigste stonden er al vier korte fi lms op z’n cv. Na zijn speelfi lmdebuut La sombre del maninante (2004) - gelauwerd op diverse internationale fi lmfestivals -, werd zijn nieuwste productie in 2009 zelfs opgenomen in competitie binnen de festivalsectie Un Certain Régard in Cannes. En die fi lm, Los viajes del viento, is nu te zien op het festival. Los viajes del viento (BF) Vrij 29 22:30 DJZ,
zo 31 14:30 LUX, di 2 17:00 LA1
wanDa straUven (Amsterdam)
specialiseert zich als fi lmwetenschapper aan de Universiteit van Amsterdam zowel in vroege cinema als ‘digitale cinema’. Dat lijken twee uitersten, maar in de door Strauven geredigeerde academische bundel The Cinema of Attractions Reloaded (tevens de titel van de lezing die zij vandaag in de Break Even Store geeft) bleken de twee naadloos samen te gaan. Strauven trekt, samen met de diverse andere auteurs die aan de bundel bijdroegen, de lijn van het ‘kermisvermaak’ van de vroege cinema – niet gericht op plot maar op aandachtstrekkers – door naar hedendaagse blockbusters als The Matrix. Vr 29 15:00 Break Even Store, toegang gratis
voor de eerste film van het #IFFR La mujer sin piano twitmens Snik, snik, dit jaar het laatste filmfestival (IFFR-Groningen) in Images Poelestraat - tenminste als het Groninger Forum doorgaat. martinbuckers Zometeen de eerste film: White material: plantage eigenaresse weigert te capituleren voor oprukkend rebellenleger #iffr psanwikarja International Film Festival Rotterdam starts
filmfestivalrotterdam.com
9
met andere oGen
ROOM #415
Op uitnodiging van het festival zijn vijf jonge filmcritici uit verschillende landen actief in Rotterdam. Om beurten schrijven zij over cinema in hun land. Vandaag: Bryan Hikari Hartzheim uit Amerika.
We hopen dat acteur Noah Taylor lekker lang geslapen heeft tijdens zijn lange vlucht vanuit Australië. Vanaf zijn aankomst op het festival werd hij continu door de filmploeg van het tv-programma Cultura gevolgd. Zelfs op zijn hotelkamer wordt hem het hemd van het lijf gevraagd. Wie naar Red White & Blue gaat komt erachter wat hij verbergt onder dat keurige overhemd... Fotografie: Nadine Maas
filipiJnen staan samen sterk
Manila Skies
Back to tHe future?
1954 Een probleem waar de studiobazen in Hollywood begin jaren vijftig mee worstelden, was de snelle opkomst van tv. Ze moesten mensen iets bijzonders bieden om ze naar de bioscoop te lokken. Widescreen, spetterende kleuren en 3-D bijvoorbeeld. Alfred Hitchcock filmde Dial M for Murder daarom in 3-D, al is de fi lm uiteindelijk niet vaak op die manier vertoond, omdat de belangstelling ervoor snel vervloog. In hetzelfde jaar maakte Hitchcock Rear Window opnieuw met Grace Kelly in een hoofdrol. Ook in 1954: Jeen van den Berg wint de tiende Elfstedentocht • Vietnam wordt bij conferentie van Genève verdeeld in zuidelijk en noordelijk deel • West-Duitsland wint WK voetbal in Zwitserland • Elvis Presley brengt eerste single uit, That’s All Right • Oprah Winfrey, John Travolta, Angela Merkel, James Cameron en Youp van ‘t Hek worden geboren. Dial M for Murder (RE) – Alfred Hitchcock
Vr 29 21:30 PA 4, zo 31 13:00 PA 4
Lav Diaz, Raya Martin, Khavn de la Crux, Adolfo B. Alix Jr. zijn bekende gezichten in Rotterdam. En inmiddels ook van andere internationale filmfestivals. De Filipijnse cinema levert concessieloze, veeleisende films af, gedragen door een harde kern gedreven regisseurs. Dit jaar zijn ze met elf films aanwezig.
Sinds de introductie van de onafhankelijke Filipijnse film in Rotterdam, aan het begin van dit millennium, vindt een gestage stroom producties zijn weg naar festivals over de hele wereld. ‘Wij waren er vroeg bij’, stelt programmeur Gertjan Zuilhof, die regelmatig naar Manilla afreist voor een vinger aan de pols. De internationale populariteit van de makers zorgt ervoor dat ze inmiddels voldoende middelen kunnen vergaren om jaarlijks een à twee lowbudget gedraaide films af te leveren. Films die in eigen land, ondanks het feit dat ze internationale festivals aandoen, nog steeds niet of nauwelijks publiek trekken. De regisseurs lijken niet geïnteresseerd in het bereiken van de massa. Ze volharden in eigenzinnige, ongepolijste, soms experimentele vormen, waarmee de vraag wordt opgeroepen voor wie zij eigenlijk hun films maken. Zuilhof: ‘Ik denk dat ze in de eerste plaats voor elkaar films maken. Zoals er in de vorige eeuw groepen schrijvers en dichters waren die veel met elkaar optrokken en vooral voor elkaar schreven, zo doen zij dat ook. Ze doen heel veel samen: ze gaan elke dag wel met elkaar naar een evemenent en weten ook van elkaar wat ze aan het doen zijn. Als Lav Diaz aan het monteren is, gaan ze daarheen, om hem te vergezellen en te
helpen. Ze hebben dus sowieso een publiek. En in Manilla is er een filmhuis, een zaaltje boven een café, waar hun films ook worden vertoond Daarnaast zijn ze heel internationaal georiënteerd. Voor hen is het belangrijk op buitenlandse festivals te worden vertoond.’ Sporadisch vindt een Filipijnse indie zijn weg naar een distributeur: afgelopen jaar wist Brillante Mendoza met twee films (Serbis en Kinatay) een plek in internationale bioscopen te winnen. En in Frankrijk geldt Raya Martin als groot talent – reden om geld in zijn producties te steken. ‘Maar de meeste makers reizen met hun films van festival naar festival. Zij hebben hun eigen stijl gevonden en blijven daarin volharden.’ Ook in het moederland zelf breekt af en toe een onafhankelijke filmer door tot de, door Hollywood, en binnenlandse seks- en horrorfi lms gedomineerde, bioscopen. ‘De films van Adolfo B. Alix draaiden daar en werden relatief goed bezocht. Hij maakt misschien ook wat toegankelijker werk – met een verhaal dat lineair wordt verteld. En hij gebruikt een bekende Filipijnse actrice, Rosanna Roces, die populair is vanwege haar rollen in soaps. Dat is iets wat op de Filipijnen ook kan – dankzij een stevige fi lmgeschiedenis.’ Het op persoonlijke vriendschap gefundeerde netwerk van Filipijnse filmmakers is volgens Zuilhof wel kwetsbaar. ‘Het is de vraag of zo’n groep het verlies van een van hen aankan. De dood afgelopen jaar van filmjournalist Alexis Tioseco, die de onafhankelijke cinema enorm steunde, heeft hen erg aangegrepen. Met zijn overlijden zijn ze hun internationale woordvoerder kwijt.’ FiliPijnse Films oP het iFFr: Stone is the Earth – Mes De Guzman Refrains Happen Like Revolutions in a Song –
John Torres Ante – Adolfo B. Alix Jr. Aurora – Adolfo B. Alix Jr. Camroon Love Letter (For Solo Piano) Khavn De La Cruz Engkwentro – Pepe Diokno Manila Skies – Raymond Red Independencia – Raya Martin Memories of a Forgotten War – Sari Lluch Dalena, Camilla Benolirao Griggers Sunday School – Joanna Vasquez Arong Ultimo: Distinta maneras a matar un heroe nacional
– Khavn De La Cruz
Amerika is op het moment verantwoordelijk voor de commercieel meest succesvolle film ter wereld, en binnenkort aller tijden. Avatar van James Cameron joeg critici gericht op een degelijk scenario tegen zich in het harnas, evenals niet-liberalen die vielen over de pantheïstische, anti-militaire, pro-natuur boodschap van de film. Maar het zijn de opzienbarende visuele effecten, gecreëerd door de nieuwste technologie van Weta Workshops, die de film het gesprek van de dag maken. Meer nog dan Cameron is Weta verantwoordelijk voor het revolutionaire gebruik van 3D en CGI. 3D-fi lms hebben het afgelopen jaar een renaissance beleefd, en Avatar zal daar niet de apotheose van zijn. Voorafgaand aan de fi lm waren previews te zien van diverse komende 3D-fi lms, waaronder Tim Burtons Disney-versie van Lewis Carrolls Alice in Wonderland. Bioscopen zagen dit jaar een onverwachte stijging in omzet, grotendeels veroorzaakt door het nieuwe mediagroeihormoon: de investering in 3D en het groeiend aantal fi lms dat voor deze schermen werd geproduceerd – in een jaar tijd evenveel als het totale aantal sinds WOII. Deze manier van fi lmmaken heeft niet zozeer effect op verhaalstructuur als wel op hoe blockbusters worden geproduceerd en geconsumeerd – in de bioscoop, de woonkamer, of op de iPod. Avatar is eindeloos vergeleken met Dances with Wolves en The Last Samurai, maar de werkelijke invloeden liggen in de vliegende eilanden, ‘second lives’ en wondere werelden van anime, comics en videogames. Avatar werd weliswaar niet gebaseerd op een bestaand product, maar is wel degelijk een uiting van de hang naar comic- en mangaverfilmingen die de afgelopen jaren de big-budget fi lm is gaan domineren. Het verschil is dat de techniek – en de effecten van die techniek op de zintuiglijke ervaring – evengoed het succes van een fi lm kan bepalen als verhaal, karakters, politiek of ideologie. Natuurlijk, net als de rest van de wereld heeft Amerika betere economische tijden gekend. Maar als we kijken naar de grootste aandachtstrekkers, verschilde 2007 (het jaar van ‘duistere’ fi lms als No Country for Old Men en There Will Be Blood) dan zoveel van 2009? Het cliché dat het publiek hun popcornfi lms wil, blijft altijd waar voor Hollywood – een industrie die dat soort vermaak als geen ander kan produceren. Maar hoewel het misschien lijkt alsof de commercieel meest succesvolle Amerikaanse fi lms vooral vorig jaar door effecten werden gedreven, verschilde de toplijst weinig met die van 2007: in beiden jaren werd het geld verdiend door blockbusters, feel-good drama’s en hersenloze komedies. 2009 zet de digitale trend simpelweg voort; van tien van de topfi lms uit 2007 kan gezegd worden dat ze niet dreven op digitale effecten, terwijl van de top 25 van 2009 op een handjevol romantische of tienerkomedies na alle fi lms werden ingekaderd en verkocht op hun animaties, computermagie en algehele techno-spektakel. Ieder nieuw jaar brengt geen seismische, maar een subtiele verschuiving in de fi lmindustrie. Het volk blijft spreken: ze willen massavermaak met kwaliteit, en Hollywood levert het, zonder pretenties naar indie-kunst of Oscar-eer. Nou ja, behalve misschien een beeldje voor ‘Beste Speciale Effecten’.
today! Reaaally wanna go see lots of movies but don’t know where I’m gonna find the time #IFFR lucasdeboer Brr, koude rij wachtend op Iffr kaartjes. straks opwarmen bij gesprek met omwonenden over plan groen/blauwe corridor bij Burg. Oudlaan. Mithranda Now, let’s see... finishing my paper will become nightwork, as I will be leaving for #IFFR in an hour... tasja Wow de eerste film
10
filmfestivalrotterdam.com
3 redeNeN waarom YosHida KiJu u Niets zeGt, maar... Het is dit jaar precies 50 jaar geleden dat het debuut Good for Nothing uitkwam van de Japanse regisseur Yoshida Kiju. in dat kader trekt een retrospectief van zijn films door Noord-europa, dat hier op het filmfestival van start gaat. maar waarom kent u het uitzonderlijke werk niet van deze 77-jarige grootmeester van de kunstzinnige cinema, die al een halve eeuw aan de weg timmert en een kleine twintig films op zijn naam heeft staan? Door Dick Stegewerns Reden 1: U bent jonger dan zestig jaar
Het zwaartepunt van Yoshida’s oeuvre ligt in de jaren zestig van de vorige eeuw. In de eerste tien jaar van zijn carrière maakte hij veertien films. Hij startte binnen de grote studio van Shochiku, in de nabijheid van zulke gevestigde namen als Ozu Yasujiro en Kinoshita Keisuke. Samen met andere jonge assistent-regisseurs als Oshima Nagisa en Shinoda Masahiro kreeg hij onverwacht de gelegenheid in de schoot geworpen om een film te maken, minstens zo’n tien jaar eerder dan verwacht. Shochiku zocht een antwoord op de opkomst van de televisie en probeerde een nieuw, jong publiek aan te boren met behulp van jonge regisseurs. De jonge honden hadden allen een universitaire opleiding achter de kiezen en mochten met de nodige vrijheid hun ideeën over politiek, de samenleving en de menselijke natuur en menselijke verhoudingen omzetten in films. Deze spatten van het doek van de Shochiku-bioscopen af, die daarvoor gemonopoliseerd werden door melodrama’s gericht op huisvrouwen. De studio plakte in alle bescheidenheid het label ‘Shochiku Nouvelle Vague’ op de films, niet geheel onterecht gezien de schatplichtigheid van de jonge regisseurs aan hun Franse tegenhanger. Yoshida’s verstorende debuut Good for Nothing over de uit pure verveling naar misdaad grijpende jeugd eindigt met een citaat van de slotscène van Godard’s A bout de souffle. Het elan was echter een kort leven beschoren. Overmoedig geworden door de goede kritieken en het commerciële succes ging met name Oshima de politieke confrontatie aan met de gevestigde macht, maar werd meteen de wacht aangezegd door Shochiku. De ambitieuze jongelingen verlieten het conservatieve nest, maar de zelfbenoemde ‘loonarbeider’ Yoshida bleef. Dat was maar goed ook, anders had hij zijn muze Okada Mariko niet ontmoet. Deze grote actrice verkoos Yoshida als regisseur voor haar 100ste film. De kruisbestuiving tussen het Shochiku genre van melodrama en Yoshida’s strenge ideeën over wat film wel, maar vooral niet moet zijn, leidden tot zijn eerste meesterwerk The Affair at Akitsu. Een door Yoshida geheel herschreven verhaal over een onmogelijke liefde, geheel gericht op de paar momenten dat de twee © Gendai Eigasha protagonisten elkaar ontmoeten over een periode van twintig jaar. De samenwerking met Okada leidde niet alleen mens huizen, zocht hij deze ‘ander’ in ‘de vrouw’. tot hun huwelijk maar was ook de aanleiding Na zijn afscheid van Shochiku leidde dit tot een voor Yoshida om zich te verdiepen in de vrou- indrukwekkende serie van ‘feministische’ films, welijke psyche. Als iemand die zich bewust is beginnend in 1965 met A Story Written in Water, van de meerdere persoonlijkheden die er in een beschreven vanuit het oogpunt van de vrouw. Nu
Edited by
Dick Stegewerns
Yoshida Kijū
Kijū Yoshida
50 Years of Avant-Garde Filmmaking in Postwar Japan
tijd neemt voor zijn films en tegelijkertijd strak de regie voert. Dit geldt ook tijdens het festival. De voorstellingen die hij bijwoont zullen niet worden opgeluisterd door een zaalgesprek maar door een inleiding of uitleiding door de regisseur en Okada Mariko, zijn vrouw en tevens hoofdrolspeelster in veel van Yoshida’s films. Deze sessies duren ruim een half uur, dus houd daar rekening mee bij het samenstellen van uw dagschema. Zie de dagkrant voor de tijden.
Dick Stegewerns
Nota beNe: Yoshida Kiju is iemand die de
Yoshida Kijū 50 Years of Avant-Garde Filmmaking in Postwar Japan
50 Years of Avant-Garde Filmmaking in Postwar Japan
Yoshida
Edited by
Dick Stegewerns
tieve optiek op de Japanse geschiedenis culmineerde in het alom bejubelde Eros + Massacre. Dit magnum opus van oorspronkelijk vier uur is een bespiegeling op het verband tussen seks en politiek verzet en geeft alle vrijheid aan fantasieën uit de jaren zestig over een crime passionel uit 1916. Reden 2: U bent geen Fransman
Yoshida’s meesterwerk uit 1969 was destijds buiten Japan alleen in Frankrijk te zien. Dit land sloot Yoshida in de armen als een echte filmauteur en een gewaardeerd intellectueel. Meerdere films van hem waren in de bioscoop te zien en zijn meest recente film The Women in the Water – een stijlvast familiedrama dat een schrijnend beeld geeft van de individuele gevolgen van de atoombom in het naoorlogse Japan – draaide op Cannes in 2002. De wondere wereld van Yoshida wordt helaas alleen weergegeven met Franse ondertiteling. In Frankrijk zijn al zijn speelfims in mooie DVD-boxen uitgebracht, de rest van de wereld is afhankelijk van een dozijn van Engelse ondertiteling voorziene filmkopieën voor festivals. Reden 3: U bent maar een simpele ziel
Yoshida heeft Franse literatuur gestudeerd aan het Japanse equivalent van Harvard. Hij is gespecialiseerd in het existentialistische gedachtengoed van Sartre, zijn filmtitels verwijzen naar Nietzsche, Beaudelaire en Keats, en om de ideeën achter zijn films geheel te kunnen volgen komt een gedegen kennis van de moderne filosofie goed van pas. Conclusie: U kunt er ook niets aan doen
Het heeft natuurlijk niet geholpen dat hij tegenwoordig de voornaam Kiju prefereert boven de naam Yoshishige waaronder hij bekend stond, en het regelmatig inlassen van pauzes van zo’n 12 jaar zijn niet bevorderlijk voor je carrière. En de man zelf is alles behalve sensatiebelust, en is tot het begin van deze eeuw de aandacht van de scouts van filmfestivals ontlopen. Maar: waarom u toch moet gaan kijken
geheel onafhankelijk liet Yoshida zich gaan in een geheel eigen beeldtaal, vol tegenlicht, water, en gedecentreerde kaders, die het fantasie-karakter van de losstaande shots versterken. Het loslaten van deze associatieve stijl en subjecOrganisator Dick Stegewerns van het Yoshida Kiju-retrospectief is een echte festivalrot. Op zijn 15e was hij al aanwezig als afgevaardigde van het toenmalige Dordtse filmhuis Het Spuigat. Sinds eind jaren ‘80 is hij voornamelijk actief op het festival als tolk Japans, hoewel hij dit jaar voor het eerst ook fungeert als gastcurator. Buiten de festivalperiode werkt hij als universitair docent aan de Universiteit van Oslo en voorziet hij Europese podia van het beste wat Japan te bieden heeft op het gebied van muziek en film.
Yoshida maakt schitterende, indringende films die de kijker alle vrijheid gunnen om zelf met de beelden en hun associatie aan de gang te gaan. Niet zo maar lui achterover dus, maar werken. Deze arbeid wordt echter ruimschoots beloond. De intensieve filmervaring zal u naar meer doen verlangen en hopelijk uw ogen doen opengaan voor de rijkheid van het werk van deze over het hoofd geziene meester van de modern kunstzinnige film. In het kader van het retrospectief heeft hij het boek Yoshida Kiju – 50 Years of Avant-Garde Filmmaking in Postwar Japan samengesteld. Het is een verzameling van artikelen door de regisseur en specialisten over het werk van deze belangrijke Japanse regisseur, voorzien van een handig overzicht van al zijn speelfilms en een biografie – en natuurlijk ook veel mooie foto’s. Het is verkrijgbaar bij de Break Even Store en in Cinerama, waar de hoogtepunten uit Yoshida’s werk vertoond worden.
Good for Nothing (1960) • The Affair at Akitsu (1962) • The Eighteen • Who Stirred up a Storm (1963) • A Story Written on Water (1965) • Eros + Massacre (1969) • Coup d’état (1973) • The Women in the Mirror (2002)
filmfestivalrotterdam.com
11
Foto’s Ramon Mangold en Ruud Jonkers
1
2
3
4
5
6
7
12
filmfestivalrotterdam.com
1) In De Doelen ging woensdagavond het 39e International Film Festival Rotterdam van start met het Zuid-Koreaanse intrigerende familiedrama Paju van de vroegere Tiger-winnares Park Chan-Ok. De aanwezigen waren het erover eens dat de organisatie, nooit bang voor enige tegendraadsheid, een orginele keuze had gemaakt met het serveren van deze openingsfilm. Vrijwel iedereen die er enigszins toe doet in de cultuurbeleidssector en Nederlandse filmwereld was uitgenodigd: 2) festivaldirecteur Rutger Wolfson en voorzitter Melle Daamen geven burgemeester Aboutaleb een uitbundige knuffel; 3) Park Chan-Ok legt via een tolk aan Wolfson uit dat een niet-Koreaans publiek niet alles van haar film zal snappen; 4) de snelste pizzakoerier van de beste pizzabakker van de Rijnmond komt een dampende bestelling afleveren, op de zwarte loper(!); 5) de Japanse regisseur David Kame Tsai maakt in vermomming reclame voor zijn horror-animatie CannibAlien; 6) Ria en Ruud Lubbers zijn niet alleen bij het begin, maar straks ook aan het eind aanwezig op het IFFR; Ruud introduceert dan als world connector een film uit het Where is Africa-programma 7) eenzaam in de garderobe doet deze hoed de zwijgende mededeling: ‘Cultuurminister Ronald Plasterk is hier!’
Uw mening geven over een film? Dat kan dit jaar voor het eerst met de mobiele telefoon. Sms iffr [spatie] smsfilmnummer [spatie] uw beknopte recensie naar 2211. U ontvangt dan maximaal een 1 bericht terug. De kosten zijn €0,25 p.o.b. plus het gebruik van uw mobiele telefoon. Door te sms-en maakt u elke dag weer kans op een nieuwe prijs: van dvd’s en speciale (film)tickets tot Tiger Friend-passen, festivalmerchandise en collector’s items. De filmnummers van elke film vindt u in het overzicht hieronder; om het overzichtelijk te houden is de selectie ‘beperkt’ tot alle lange speelfilms die tijdens het festival draaien. Uw sms-recensie verschijnt automatisch op de filmfestivalwebsite, en misschien wel in de dagkrant Daily Tiger! Daar verschijnt ook de top 5 van meest gerecenseerde voorstellingen, en natuurlijk de prijswinnaar van de dag. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122
10 to 11 15 Malaysia Adieu Philippine Adrift The Affair at Akitsu Agua fría de mar Air Doll Alamar All That I Love All Under the Moon Amer The Annunciation Another Girl, Another Planet Ante The Ape Araromire Aspettando Godard At the End of Daybreak At the Very Bottom of Everything Atletu Aurora Autumn Adagio Avenida Brasilia formosa Avoir vingt ans dans les Aurès B-Side Bad Lieutenant: Port of Call - New Orleans Les barons Beaufort Belair Between Two Worlds Blood and Bones Bonded Parallels The Border The Boston Strangler A Brighter Summer Day C’est déjà l’été Café noir El calambre El camino entre dos puntos Chaque jour est une fête Una cierta verdad City of Life and Death Los condenados Content Coup d’état The Creators of Shopping Worlds Crying with Laughter Dangerous Encounters: 1st Kind Dansa als esperits Dead of Night Devil’s Town Dial M for Murder Do It Again Dogs in Space Dogtooth Doing Time Donkey Down Terrace Eighteen The Eighteen Who Stirred up a Storm Elbowroom En construcción L’ ennemi intime Entrenamiento elemental para actores Erie Eros + Massacre Europa, East El ex-boxeador Eyes Wide Open Fantan Fanga Fantastic Mr. Fox Flooding in the Time of Drought Foxes Die Frau mit den 5 Elefanten Gloria mundi God No Say So Gohatto Good for Nothing Green Days Gugu & Andile Hadewijch Het Hemelse Leven op Aarde Hiroshima Honeymoons Hotel Atlantico Hunting & Zn. I Am Not Your Friend Ich bin Enric Marco In the Woods Independencia Inferno J’ai tué ma mère Japanese Devils Kamui Kun1 Action Lebanon Let Each One Go Where He May Let Him Rest In Peace Let’s Fall in Love A Life Life During Wartime Like Water Through Stone Lost Paradise in Tokyo Lost Persons Area Lourdes Malaysian Gods Mama Manila Skies Manuel De Ribera Mark MARKS Mi vida con Carlos Mijn Enschede Miyoko Moscou Moscow Mosquito on the Tenth Floor Mother La mujer sin piano Mundane History My Daughter My Queen Karo
123 My Son, My Son, What Have Ye Done? 124 My Tehran for Sale 125 Nachrichten aus der ideologischen Antike Marx - Eisenstein - Das Kapital 126 Nadar 127 Ne change rien 128 Nekromantik 1 129 Night & Fog 130 Nobody Knows About Persian Cats 131 Norteado 132 Nuit bleue 133 Numéro deux 134 Nymph 135 The Old School of Capitalism 136 Once Upon a Time Proletarian 137 Ordinary People 138 Oxhide II 139 Paju 140 Paradise 141 El pasante 142 Le pèlerin de Camp Nou 143 Pepperminta 144 The Pig’s Retribution 145 Piggies 146 Police, Adjective 148 The Portuguese Nun 149 Possessed 150 Un prophète 151 Quill 152 R 153 Rabia 154 Ramata 155 Rapt 156 The Raven 157 Reading Book of Blockade 158 Red White & Blue 159 Refrains Happen Like Revolutions in a Song 160 Le refuge 161 Reincarnate 162 Resisim 163 Reykjavik - Rotterdam 164 Ruhr 165 Running Turtle 166 Russian Lessons 167 Sailor of Hearts 168 Samson & Delilah 169 The Sentimental Engine Slayer 170 Separations 171 Sex Crime 172 Shirley Adams 173 Shocking Blue 174 Les signes vitaux 175 A Single Man 176 Skeletons 177 Slice 178 Slovenian Girl 179 El sol 180 Sonny 181 Soo 182 Soul Boys & Girls 183 Spring Fever 184 Stone is the Earth 185 A Story Written on Water 186 Street Days 187 A Summer Family 188 Sun Spots 189 Susa 190 Symbol 191 Tales from Kars 192 Tales from the Golden Age 193 The Telephone Book 194 The Temptation of St. Tony 195 La terra habitada 196 La terre de la folie 197 Tetro 198 Third Person Singular Number 199 Time Code 200 The Time That Remains 201 To Walk Beside You 202 Toad’s Oil 203 Todo, en fin, el silencio lo ocupaba 204 Totó 205 Trash Humpers 206 Triangular Trap 207 The Trotsky 208 True Noon 209 Twisted Roots 210 Two in the Wave 211 Vaho 212 Valhalla Rising 213 Vapor Trail (Clark) 214 Vedozero 215 Via Okinawa 216 Los viajes del viento 217 Videodrome 218 La vie au Ranch 219 Visage 220 Vlees 221 De vliegenierster van Kazbek 222 The Vulture 223 A Walk Worthwhile 224 Was du nicht siehst 225 The Well 226 Wheat Harvest 227 Where Are You? 228 White Material 229 The White Stripes: Under Great White Northern Lights 230 Win/Win 231 Woman on Fire Looks for Water 232 The Women in the Mirror 233 Women Without Men 234 Yasukuni 235 Yellow Kid 236 Yemen Travelogue - Days at Shibam and Seiyun 237 Yo, tambien 238 Zarte Parasiten 239 Zero
staat genoteerd! Onder de uitgebreide filmbeschrijvingen kunt u dit jaar voor het eerst een digitale kattebel van een festivalprogrammeur aantreffen. In elke Daily Tiger een selectie.
foto Gerwin Tamsma
Gerwin Tamsma over
Gertjan Zuilhof over reincarnate
Oxhide 2
Op de foto hierboven: die kleine, in het midden, is Liu Jiayin. Eén van de bijzonderste filmmaaksters in China die even verbaasd als afkeurend kan fronsen het gaat over films waarin de camera beweegt. ‘Hoe kan een maker zo barbaars zijn’, zie je haar denken… Hier staat ze op het podium van de Quinzaine des Réalisateurs in Cannes in mei vorig jaar bij de première van Oxhide 2, haar door een digital production grant van het Hubert Bals Fund gefinancierde tweede lange film. Haar eersteling heette dus Oxhide, en naar verwachting gaan er nog wel meer van dit soort buffelhuid-films volgen. De eerste twee zijn gedraaid in het krappe Beijingse appartement waar de drie personages – vader, moeder en dochter Liu, en een enkele kat, zichzelf spelen. In Oxhide 2 gaat het om het maken en eten van dumplings. In real time, zoals dat heet. In het genre van de minimalistische familiesage is het een hoogtepunt, dus geschikt voor mensen met een levendige geest, gevoel voor humor en - vooruit - een beetje geduld. De man in het donkere pak is trouwens Olivier Père, sinds september jongstleden de nieuwe directeur van het festival van Locarno.
Ludmilla Cvikova over foxes
Een gay liefdesverhaal. Een verhaal in een zoekende vorm. Noem het experimenteel, noem het een vermenging van documentaire en fictie. Een erg persoonlijke film ook. Het is de regisseur zelf die hier zijn leven en gevoelens met ons deelt. Toch is het misschien in de eerste plaats een politieke film. De film verzet zich tegen een nieuwe wet in Thailand die nog een stapje verder gaat dan censuur. Het tonen van bepaalde zaken (bijvoorbeeld seksuele zaken) is niet alleen verboden, maar nu ook strafbaar. Voor een filmmaker de noodzaak voelt om lichamelijke passie in zijn films centraal te stellen, ontstaat dan een probleem. Thunska stelt dat hij het filmen zou moeten opgeven als hij niet zijn (artistieke en seksuele) drijfveren zou kunnen volgen. Een openbare vertoning in een bioscoop is voor deze film in Thailand ondenkbaar. De filmmaker zou worden opgepakt. Het is ironisch dat de filmmaker onder een vorige regering nog bedeeld werd met de nationale Silpathorn onderscheiding als belangwekkend Thais kunstenaar.
Foxes zou kunnen doorgaan voor een op de personages drijvend drama over twee Slowaakse zussen in Ierland en hun haatliefdeverhouding, maar gaat veel verder. De film gaat ook over een hedendaagse jonge generatie Europeanen die onderweg zijn, op zoek naar eigen geluk buiten hun vaderland. Het is de generatie die geboren is na de val van de Berlijnse muur, een generatie met een manier van leven die heel erg lijkt op die van hun Westerse tegenhangers. Ze willen goede banen, lekker feesten, vrijen en nog zoveel meer. Na het succes van de Slowaakse film Blind Loves van Jurai Lehotsky, is ook dit weer een Slowaaks debuut dat zijn weg heeft weten te vinden naar een vooraanstaand internationaal filmfestival, tijdens de Week van de Kritiek in Venetië. Het lijkt erop dat een nieuwe generatie jonge Slowaakse filmmakers zich heeft gemeld in de Europese filmscene. Deze debuutfilm is ook een eerste sterke vrouwelijke stem uit Slowakije.
Reincarnate – Thunska Pansittivorakul
Vr 29 12:00, za 30 13:15, wo 3 15:00, do 4 14:30
Foxes – Mira Fornay
Vr 29 22:30, za 30 12:00, ma 1 22:30
Oxhide 2- Liu Jiayin vr 29 15:45, za 30 14:15, zo 31 10:30
Illustratie: Danai
sms-filmnUmmers
filmfestivalrotterdam.com
13
festival iNfo info & TiCkeTs
CenTrale kassa
De Doelen Kruisplein 40
• Op locatie tickets kopen kan elke dag vanaf 09:00 uur in De Doelen te Rotterdam. • Transactiekosten bedragen €1 per kassabezoek. • Openingstijden 09:00 uur tot een kwartier na aanvang van de laatste voorstelling. Op zaterdag 6 februari sluit de Centrale Kassa om 18:00 uur. (Daarna kunt u terecht bij de kassa in Pathé.) • Voor het ophalen van een Tijgerpas of Tiger Friends-pas kunt u terecht bij een speciale balie in De Doelen. • Helaas ziet het festival zich dit jaar door toenemende kosten genoodzaakt om een transactiefee aan de kassa op locatie te vragen. De transactiefee is €1 per kassa transactie (ongeacht het aantal tickets). We adviseren u wanneer u meerdere tickets gaat kopen aan de kassa, dit in 1 keer (transactie) te doen. Zo betaalt u slechts eenmalig €1 transactiekosten.
fesTivalloCaTies
1 De Doelen Kruisplein 40 2 Rotterdamse Schouwburg Schouwburgplein 25 3 Pathé Schouwburgplein Schouwburgplein 101 4 Cinerama Filmtheater Westblaak 18 5 Lantaren/Venster Gouvernestraat 133 6 Oude Luxor Theater Kruiskade 10 7 Zaal de Unie Mauritsweg 34
overige loCaTies
online TiCkeTverkoop
A Taneda’s Coolsingel Cube Kruiskade 2 B Break Even Store Schouwburgplein 57 C Boijmans van Beuningen Museumpark 20 D Drive-inmovie parkeerterrein Schiestraat
• Uiteraard kunt u ook gedurende het festival online tickets kopen, zelfs tot een uur voor aanvang van de voorstelling! • Betalen kan met iDEAL en creditcard. • U kunt al eerder een ‘my iffr’-account aanmaken op de festivalwebsite. Deze heeft u nodig om online tickets te kopen! De tickets kunt u afhalen aan de Centrale Kassa in De Doelen. • Er geldt dit jaar een maximum aan onlinetransactiekosten. Die bedragen €0,70 per ticket, met een maximum van €4,90 per bestelling.
TiCkeTprijzen
Tiger frienDs
• Normaal €9 • Tiger Friends €6,50 • Tijgerpas €6,50 • CJP €6,50*
Het festival heeft een trouw publiek en een grote schare fans. Speciaal voor hen heeft het IFFR met ingang van dit jaar een eigen vriendenclub. Tiger Friends betalen €50 per jaar en maken het daardoor mede mogelijk om mooie, vernieuwende en unieke, internationale films naar Rotterdam te blijven halen en performances en debatten te organiseren. Tiger Friend zijn levert verschillende voordelen op: • Een speciale pas, die €2,50 korting op elk filmticket geeft. • Tien procent korting op alle festivalartikelen uit onze merchandisestands op locatie en uit de webshop. • Kortingen op speciale IFFR-evenementen buiten de festivalperiode. • U steunt het festival in het algemeen en Cinema Reloaded in het bijzonder. • Kans op 25 x 2 tickets voor de VPRO Tiger Awards Ceremony. Tiger Friend worden? Dat kan via de festivalsite en bij de Centrale Kassa!
korTing
• De Tijgerpas kost €15 en geeft €2,50 voordeel op elk ticket. • Houders van een CJP-pas, OVstudentenkaart, Rotterdam-pas en 65-plussers betalen slechts €10 voor de Tijgerpas. • Tiger Friends hebben een speciale pas die hen €2,50 reductie op elk ticket geeft. • Bij de Centrale Kassa vindt u de speciale Tijgerpas/Tiger Friends-balie. De voor beide passen benodigde digitale pasfoto kan daar kosteloos worden gemaakt. • Beide passen zijn persoonsgebonden en dienen op verzoek aan kassa of zaal te worden getoond.
14
TF robert von reeken
Robert von Reeken (56), beleidsadviseur onderwijs IFFR-bezoeker sinds 1988 ‘Ik koop al jaren een Tijgerpas. Dus het was voor mij een logisch stapje verder om nu Tiger Friend te worden. Ik was er zo vroeg bij omdat ik de festivalsite als snelkoppeling heb staan. Die open ik vaker naarmate het festival dichterbij komt. Ik zie meestal tussen de 30 en 35 films, maar het hangt er van af hoeveel vrij ik kan krijgen. Ik probeer een zo breed mogelijk assortiment te zien, maar kom vaak uit bij films uit Korea en Japan, vooral films die een traagheid van handeling koppelen aan een enorme intensiteit aan emoties. Maar ook bijna-Hollywoodfilms, zoals vorig jaar Wendy en Lucy zie ik graag; met goed acteerwerk en een duidelijk verhaal. De mooiste film, of eigenlijk grootste verrassing was Zatoichi. Ik dacht eerst niet dat een film over Japanse vechtkunst iets voor mij zou zijn, maar ik vond ‘m geweldig; net een gedicht.’ Van wie zou u nou nooit een vriend willen worden? ‘Ik wil niemand bij voorbaat uitsluiten...’ Echte tijgervriendschap is: ‘Weten dat je met een hoop vrienden in een zaal zit die elkaar niet kennen.’
My iffr? Uw iffr!
openbaar vervoer
iffr.Mobi
My IFFR is een handige gratis tool op de festivalsite waarop u uw filmagenda en uw festivalbelevenissen bij kunt houden. Registreren is eenvoudig en bovendien een voorwaarde voor het online kopen van tickets.
Met het vervoer van en naar het festival zit het wel goed. De NS zorgt op speciale dagen als de Volkskrantdag namelijk voor extra treincapaciteit. Dankzij het nachtnet hoeft u niet vóór de aftiteling van de laatste film de zaal uit. De festivallocaties bevinden zich allemaal op loopafstand van Rotterdam CS. Wie met bus, tram of metro reist, dient in bezit te zijn van een OV-chipkaart. Goed nieuws voor fietsers: zij kunnen hun stalen ros gratis kwijt in de speciale stalling op het Schouwburgplein.
Filmvoorstellingen zijn zelden compleet uitverkocht. Informeer daarom dagelijks aan de kassa naar de beschikbaarheid van tickets. Wellicht nog handiger: dit jaar is het ook mogelijk om deze informatie met uw mobiele telefoon op te vragen. Op iffr.mobi kun u real time checken of er nog tickets beschikbaar zijn!
Cjp-reCensie
BECOME A CO-PRODUCER
eChTe vrienDen
‘Als zwakkeling gevangen worden gezet tussen keiharde gangsters: dat is wat Malik overkomt. En als je ergens rangen en standen hebt, is dat wel in de bajes. Maar dat geldt niet voor de hoofdpersoon in Un Prophète. Die schopt het langzaam verder in de bak door vuile klusjes van zijn medegevangenen op te knappen. Met 150 minuten lijkt deze Franse film een lange zit, maar door het spannende verhaal en indrukwekkende beelden vliegt deze keiharde gevangenisfilm voorbij.’ Matthijs Looijesteijn (25 jaar) over Un Prophète. Zijn hele recensie is te lezen op cjp.nl
nieUw: Cjp-korTing
CJP-ers krijgen op werkdagen €2,50 korting op alle voorstellingen die voor 17:00 uur beginnen.
filmfestivalrotterdam.com
MerChanDise
Ook dit jaar zijn er weer speciale collectors items en andere bijzondere Tijger-artikelen te koop. Van T-shirts, tassen en mokken tot dvd’s en uiteraard de onvolprezen catalogus. Winkelen kan in de festivalshops (in De Doelen én in Pathé van 09:00 tot 22:00 uur) of online. De webshop op filmfestivalrotterdam.com/webshop is 24 uur per dag open!
eveNts De poll
Dansen, Dansen, Dansen!
Elke dag op de homepage van de festivalsite een nieuwe vraag. Elke dag in de Daily Tiger de resultaten. Hoeveel films gaat u dit IFFR zien?
Het Filmcafé is tot diep in de nacht dé plek waar publiek, filmmakers en gasten elkaar ontmoeten. Tot 23:00 uur is de entree gratis, daarna kunnen bezoekers uitsluitend op vertoon van een filmticket of kortingspas naar binnen. Vanaf 23:00 uur tovert Disco Cousteau de Kleine Zaal om tot een swingend dansparadijs. Josz ‘Jaws’ LeBon en Eldit ‘Piaf ’ laten horen hoe obscure tracks van toen nu kunnen klinken. Deze heren draaien hun hand niet om voor een potje Balearic of het verbouwen van obscure discotracks. In de Willem Burger Zaal staat DJ Von Rosenthal de la Vegaz. Hij is de enige DJ in Nederland die gespecialiseerd is in het mixen van klassieke muziek. Strak in pak draait Von Rosenthal repertoire dat uiteen loopt van Bach tot Reich. Zijn voorkeur gaat uit naar aria’s gezongen door z’n favoriete sopraan Victoria de los Angeles, Mahler’s Adagietto, Bach’s Cantate’s en natuurlijk Cecilia Bartoli. Echter, een warme tango of Russische wals van bijvoorbeeld Dmitri Schostakowitsch staat ook op z’n repertoire. vr 29, 23:00 uur, Kleine Zaal, Rotterdamse Schouwburg & Willem Burger Zaal, de Doelen, beide gratis entree
1-3 16,43% 3-5 17,37 6-10 23,24% 11-20 21,24% meer dan 20 21,71% 852 stemmen eTen & Drinken
Foto Nadine Maas
spliTsCreen arT CineMa
Diverse kunstenaars verwerkten bestaande fi lms (van fi lmklassiekers tot B-fi lms) tot een nieuwe splitscreen-montage. Elk werk duurt precies één minuut en toont een in kwadranten verdeeld beeld, dat de essentie van de fi lm weergeeft. Al kijkend wordt u op een zeer ‘verdichte’ manier door de fi lmgeschiedenis en internationale fi lmtaal geleid. Vier beelden simultaan bekijken? Dat blijkt geen enkel probleem! Plaats: Museum Boijmans van Beuningen Dagelijks 11:00 -17:00 uur (maandag gesloten), Toegang gratis op vertoon van festivalpas of -ticket.
Wilt u meer dan alleen uw fi lmhonger stillen? In de Willem Burger Hal van De Doelen kunt u tijdens het festival al vanaf 9:00 uur terecht voor koffi e (en gebak). Later op de dag opent restaurant Westerkaatje met lekkere én snelle gerechten. Het restaurant is open van 12:00 tot 23:00 uur. Hier kunt u terecht voor broodjes en goed gevulde soepen voor €5,00, en voor maaltijdsalades of quiches in diverse smaken met groene salade €7,50. Vanaf 17:30 uur serveert Westerkaatje twee dagschotels, waaronder een vegetarische voor €13,50. En bij de bar kunt u kiezen uit o.a. appeltaart, brownietaart, citroen-merinque en perentaart. Het Film Café in de Rotterdamse Schouwburg is open vanaf 11:00 uur. Op het menu van de Schouwburg staan o.a. broodjes vanaf €4,- . Evenals maaltijdsoepen, en verschillende exotische snacks zoals Turks brood met garnituur (auberginetapenade, ananasroomkaas en kalamataolijven en fetakaas) voor € 4,-. Maar ook voor hoofdgerechten kunt u er terecht, bijvoorbeeld voor kofta kababs spies van rundergehakt uit Kenia (€5,-), voor Un peu de toute (€ 13,50) of de festivaldagschotel.
TaneDa’s Coolsingel CUbe
break even sTore
De naam verraadt het al: de Break Even Store aan Schouwburgplein 57 is een winkel die zijn gelijke niet kent. Hier draait het niet om commercie, maar om interactie, verrassing en discussie. Achter de balie treft u wellicht de artiest zelf, die rechtstreeks eigen (kunst-) waren aan de bezoekers verkoopt. In de schappen zeldzaam en persoonlijk maatwerk, maar ook speciale import van cinema in de breedste defi nitie van het woord. De shop opent elke festivalmiddag om 12:00 uur met Making Ends Meet (een verse videoloop), dus binnenvallen kan op elk moment. Vandaag is dat Cold Morning van Mark Lewis. In Talking Shop om 15:00 uur voeren gasten en bezoekers het hoogste woord. Op vandaag is dat Wanda Strauven, die een lezing geeft over The Cinema of Attractions Reloaded. Deze term werd vijfentwintig jaar geleden geïntroduceerd om de essentiële kwaliteiten van fi lm aan te duiden in de vroegste stadia van het medium. Aan de hand van haar boek The Cinema of Attractions Reloaded nodigt docent fi lmwetenschap Wanda Strauven ons uit om de term en latere toepassingen ervan opnieuw onder de loep te nemen, door hem toe te passen op The Matrix, evenals op virtual reality en videogames. Van 17:00 tot 18:00 uur is het Free Trading en kan iedereen een poging doen zijn cinema gerelateerde waar aan de man te brengen. Ook duiken de eigenaren van die mysterieuze koffertjes op. Festivalgasten kunnen dus hun eigen koopwaar meebrengen en die presenteren of ‘A2C’ verhandelen, rechtstreeks van maker tot consument. Dagelijks gevolgd door een afl evering van It Runs in the Neighbourhood (2008), een TV-soap gebaseerd op het dagelijks leven in een Noors ziekenhuis, gerealiseerd door Jeanne van Heeswijk. De winkel sluit om 19:30 uur zijn deuren met een Foreclosure: een gratis evenement. Dat kan de wereldpremière zijn van een in vergetelheid geraakte fi lm, ‘new folk’-muziek, een old school digitale projectie, maar ook een (dvd)presentatie of een werkelijk niet te classifi ceren gebeurtenis. Op vrijdag is de eer aan Luke Fowler & Alasdair Roberts, twee kunstenaars uit Glasgow. Zij komen samen voor een gecombineerde fi lm en muziek performance: new folk weerkaatst in een 16mm lens. Toegang gratis.
De Japanse production designer Taneda Yohei, vermaard om zijn bijdragen aan het werk van de nieuwe generatie Aziatische fi lmmakers en de decors van Tarantino’s Kill Bill-films, transformeert de façade, het interieur én de kelder van de Monisma Kubus aan de Coolsingel/ Kruiskade tot een fi lmset. Taneda’s Coolsingel Cube is het hele festival gratis te bewonderen. Binnen worden fragmenten getoond uit fi lms waaraan Taneda zijn medewerking verleende: Air Doll bijvoorbeeld, die op het IFFR in première gaat. Dit project kwam tot stand in samenwerking met Sculpture International Rotterdam. De kunstenaar is aanwezig bij de opening van zijn Coolsingel Cube. Ook is hij te gast bij de Big Talk op za 30 17:30, Oude Luxor. 28 jan - 7 feb, 12:00 - 22:00 uur, gratis toegang.
Digi-fesTival
Voor uitgebreide fi lmbeschrijvingen, trailers, verslagen, tips van de programmeurs en al het andere nieuws is fi lmfestivalrotterdam.com de ultieme bron. Uiteraard is het ook dit jaar weer mogelijk om een persoonlijk profi el aan te maken en in te loggen via my iffr: heel handig bijvoorbeeld om uw verlanglijstje samen te stellen en noodzakelijk zelfs als u een reactie op de site wilt achterlaten. Niet onbelangrijk ook: een my iffr-account is vereist voor iedereen die online tickets wil kopen.De site bestaat in een afgeslankte versie, speciaal voor mobiele telefoons. Via iffr.mobi kunt u ook op festivalbodem snel even die ene fi lm opzoeken. Goed nieuws voor iedereen die het nieuws in een nog kleiner aantal lettertekens wil consumeren: we zijn ook te volgen op twitter.com/ iffr. Op YouTube opende het festival onlangs een eigen kanaal, met daarin shorts en complete speelfi lms uit vorige edities en videoverslagen van het huidige festival. Houd youtube. com/IFFRotterdam ook tijdens het festival scherp in de gaten: het zou namelijk zomaar kunnen dat die fi lm die gisteren voor het eerst draaide, daar vandaag zijn virtuele première beleeft. Toegang is gratis en uw reacties zijn zeer welkom.
The one MinUTes afriCa
Doorlopend op de tweede verdieping van de Rotterdamse Schouwburg: de video-installatie The One Minutes Africa. Daarin ultrakorte fi lms van het continent. Gratis toegang.
brilleTjes op!
iffr op neDerlanD 2
Wat nou Avatar? Hitchcock was James Cameron jaren voor. Dankzij een fl inke push van de fi lmindustrie is het 3D-fenomeen aan een nieuwe opmars begonnen. Het proces is technologisch bijgeschaafd, maar in essentie nog precies hetzelfde als in de jaren ’50, toen het werd ingezet om het publiek voor de televisie weg te lokken, de cinema in. Wie benieuwd is hoe een echte grootmeester met deze techniek speelde, zou dit festival de kans moeten benutten om Alfred Hitchcocks Dial M for Murder te zien in zijn zeldzame originele 3D-versie. Brilletjes op dus, op vrijdag 29 en zondag 31 januari. Vr 29 21:30 en zo 31 13:00 uur, brilletjes bij de ticketprijs inbegrepen!
Presentatrice Sarah Meulman brengt voor de VPRO in Film Festival Rotterdam verslag uit over het festival. Vanuit de huiskamer de festivalsfeer proeven? Dat kan elke werkdag in de late uurtjes (na NOVA, soms nog iets later). Het programma wordt elke volgende dag om 13:20 uur herhaald.
filmfestivalrotterdam.com
Tiger release
Het International Film Festival Rotterdam gaat dankzij de Tiger Releases feitelijk het hele jaar door. Op dit dvd-label verschijnen fi lms die met steun van het eigen Hubert Bals fonds tot stand gekomen zijn. Kersverse releases zijn Pandora’s Box uit Turkije, Perfect Life uit Hongkong, het Chinese Floating in Memory, Be Calm and Count to Seven uit Iran en uit Zuid-amerika Ana y los otros en Play.
15