DAILY TIGER 40TH INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM #11 ZONDAG 6 FEBRUARI 2011
De mannenbroeders van Le Grand’Tour tijdens de première in de Pathé 2
foto Ruud Jonkers
HET LAVELOZE LEVEN VAN MANNEN ONDER ELkAAR Het is dat de grenzen binnen Europa geopend zijn, anders hadden de heren van Le Grand’Tour wellicht een klein probleempje gehad. Met z’n dertigen - bandleden, crew-leden en een journalist van de Franstalige Belgische krant Le Soir - reisden de feestende Belgen woensdagmiddag vanuit het zuiden naar Rotterdam, om daar de première van Le Grand’Tour op het IFFR bij te wonen.
Om kwart over zes woensdagavond arriveerden de heren geheel in stijl – met gescheurde broeken, slaand
op potten en pannen en omgeven door een walm van alcohol – bij de Doelen. De sfeer zat er goed in. Even daarvoor vertelde regisseur Jérôme Le Maire nog aan de telefoon vanuit de bus: ‘We drinken alleen maar bier hoor! Maar we hebben ons net wel even verstopt voor de politie, op een parkeerplaats aan de snelweg, haha!’ In Le Grand’Tour volgen we een gelegenheidsband, bestaande uit tien mannen van rond de veertig. Ze zijn voornemens het Carnaval du Monde in Stavelot aan te doen. De nodige alcoholische versnaperingen nuttigend, drugs misbruikend en
feestliederen brallend trekken ze door de bossen. Het laveloze leven van mannen onder elkaar bevalt ze prima en ze besluiten daarom de road trip voort te zetten. De film lijkt een documentaire, maar is dat niet helemaal. De bandleden - ze spelen al sinds 1992 samen – vertolken als het ware zichzelf. Filmmaker Le Maire volgde deze groep van de pot gerukte muzikanten, in afwachting van de gebeurtenissen. Le Maire: ‘Bandleider Vincent Solheid stelde me ooit voor om een film over zijn band te maken. Dat leek me interes-
sant, al ging het me vooral over de vriendschap tussen de mannen.’ Vincent Solheid aan de telefoon: ‘De bandleden en de crew trokken samen op en we kampeerden echt in de bossen met z’n allen.’ Er was wel een soort basis-routeplanning langs te bezoeken locaties, zo legt Solheid uit, ‘maar op scèneniveau keken we gewoon naar wat er zich voordeed.’ Er zit misschien geen camera meer bovenop, maar de wilde reis lijkt verre van voorbij. Solheid: ‘Eigenlijk zijn wij permanent op weg naar een feest!’ (MN)
aLLE 60 RouTES pagina 10 aLLE 29 FILMBEScHRIJvInGEn pagina 14
OUTBOUND origineel verhaal over een jonge vrouw die korte tijd de gevangenis mag verlaten voor de begrafenis van haar moeder en de gelegenheid aangrijpt om een aantal zaken af te handelen. voortreffelijk debuut uit Roemenië – waar de laatste jaren voortdurend indrukwekkende films vandaan komen.
Even mag ze de gevangenis uit. Ze heeft 24 uur verlof om de begrafenis van haar moeder te bezoeken. Maar Matilda, hard en ongenaakbaar, is niet van plan de rest van haar straf uit te zitten. Ze wil Roemenië ontvluchten. Voor het zover is, moet ze nog wat zaken afhandelen. Ze bezoekt haar broer en de ex-vriend/pooier die haar nog geld verschuldigd is. Uiteindelijk
FILMFESTIVALROTTERDAM.cOM
moet ze ook op zoek naar de belangrijkste man in haar leven: een vroegwijs, beschadigd kereltje van acht. Het scenario van Outbound is gebaseerd op een verhaal van Cristian Mungiu en Ioana Uricaru, twee Roemeense filmmakers die al de nodige successen hebben geboekt. Ook voor regisseur Bogdan George Apetri lijkt een glansrijke carrière weggelegd. Zijn speelfilmdebuut is secuur en schrijnend, met een prachtige hoofdrol van Ana Ularu. Er lijkt nog altijd geen einde te komen aan de stroom filmtalent uit Roemenië; het trefzekere Outbound bewijst dat de Roemeense new wave springlevend is. (Cat.) Zie ook pagina 6 outbound – Bogdan George Apetri
Beste filmliefhebber, Welkom op het slotspektakel van het 40ste International Film Festival Rotterdam. De Volkskrantdag is de kers op de taart van het festival. Deze editie vierden we een dubbele verjaardag, want het IFFR is al veertig edities lang het bastion van de kunstzinnige, prikkelende, vernieuwende en soms tegendraadse cinema, en de Volkskrant al dertig jaar lang onze trouwste sponsor. Het thema van deze editie was XL. Als iets wel een extra large-ervaring biedt, dan is het de Volkskrantdag. Voor velen van u is deze filmische marathon een jaarlijkse traditie. In dat geval weet u dat voor deze laatste festivalzondag inderdaad ‘save the best for last’ geldt, met een afgewogen en uitgelezen selectie uit het totaalaanbod van elf opwindende festivaldagen met zo’n tweehonderdtwintig speelfilms en documentaires.
foto Raymond Rutting, de Volkskrant
Beste bezoekers van de Volkskrantdag,
Deze elfde editie van de Daily Tiger-dagkrant bevat alle informatie over de 29 films die op het menu staan. Het programma kwam tot stand op basis van de publieksvoorkeuren en in ruggespraak met de Volkskrant. In dit diverse programma zijn naast toppers die binnenkort al in roulatie komen ook films opgenomen die u later waarschijnlijk nooit meer in de bioscoop te zien krijgt. U hoeft niet uw weg te zoeken door het enorme aanbod of uw tijdschema zorgvuldig te plannen: dat hebben wij al voor u gedaan. U hoeft alleen ontspannen achterover te leunen en te genieten van een serie prachtige films uit alle windstreken.
maar ik zou u ook op uw hart willen drukken om u te laten verrassen en te ontroeren, meeslepen, overrompelen of aan het denken te laten zetten. Ik wens u bij dezen veel kijkgenot en zeg alvast, namens de gehele organisatie: tot volgend jaar – want ook zonder lustrum maken we er dan graag samen met u weer een filmfeest van!
Welke vijf daarvan u vandaag op uw pad vindt? De informatie vindt u op de volgende pagina’s,
Rutger Wolfson Directeur International Film Festival Rotterdam
foto Daniël Baggerman
Het is mij een genoegen u welkom te mogen heten op het IFFR, de thuishaven voor cinema die zich weinig tot niks aantrekt van de in Hollywood opgestelde filmafspraken. De liefhebbers van uitdagende en vernieuwende films vormen het trouwe hart van het Rotterdamse festival. Dat klinkt vanzelfsprekend, maar elk jaar staan de internationale filmbladen er weer bij stil, vol bewondering. Nergens ter wereld is die belangstelling namelijk zo groot. U, vandaag met achtduizend te gast op de Volkskrantdag, behoort tot deze groep liefhebbers. De traditionele afsluiting van de elf festivaldagen was dit jaar weer ruim van tevoren uitverkocht. veertig jaar bestaat het festival inmiddels, een tijdsgewricht. Toch zou niemand het IFFR oud durven noemen. Ook, of misschien wel juist, tijdens de huidige jubileumeditie werd meer vooruit dan teruggeblikt. Nieuwe filmmakers, nieuwe ontdekkingen, daarover gaat het in Rotterdam. Al dertig jaar is de Volkskrant partner van het IFFR,
een samenwerking die getuigt van een gedeelde liefde voor cinema. De films die wij u vandaag zullen tonen, eindigden hoog in de waarderingslijst van het publiek, en zijn daaruit speciaal voor u geselecteerd. Een enkele titel uit de top twintig viel af omdat de distributeur de filmkopie al tijdens het festival in reguliere roulatie bracht. Ook waren sommige films vanwege hun duur, ruim tweeënhalf uur, niet inpasbaar in de zorgvuldig afgestemde dagschema’s. Maar de uiteindelijke lijst biedt een rijk, zo niet overdonderend palet van het beste wat het IFFR dit jaar te bieden heeft. Ware filmervaringen zijn het, die na het verlaten van de bioscoopzaal niet zomaar vervliegen. Vaak ontroerend en aangrijpend, soms ook ontregelend. Die onvoorspelbaarheid vormt bij uitstek de charme van het festival. Ook dit jaar hopen wij van harte dat de lezers zullen genieten van de Volkskrantdag. Philippe Remarque Hoofdredacteur de Volkskrant
todos tus muertos
Een doodgewone Colombiaanse boer vindt op een ochtend in een maisveld een stapel lijken. Hij meldt het mysterieuze bloedbad bij de autoriteiten, maar zeker op verkiezingsdag is de rechtsstaat niet wat het zou moeten zijn. Tragikomische allegorie, heet zoiets. Of verontrustend drama.
Regisseur Carlos Moreno, die een paar jaar geleden de verhitte en gewelddadige absurditeit van Colombiaans stadsmachismo verbeeldde in Perro come perro, situeerde zijn tweede film op het Colombiaanse platteland. Het gegeven is gruwelijk eenvoudig: een doodgewone boer vindt op een vroege zondagochtend op zijn maisakker een enorme stapel lijken. Geschokt en woedend meldt hij het geval bij de lokale autoriteiten, maar die hebben reden om de zaak niet onder ogen te willen zien. Het is namelijk verkiezingsdag. Bang dat er een landelijk schandaal in hun
2
filmfestivalrotterdam.com
achtertuin heeft plaatsgevonden dat de verkiezingen zou verstoren, proberen de burgemeester en de politiechef de zaak te ontkennen en voor zich uit te schuiven. Maar een berg lijken verdwijnt zelfs in Colombia niet zomaar. En dit soort nieuws is niet eenvoudig geheim te houden. Moreno gebruikt dit briljante gegeven voor een verontrustende allegorie over de situatie op het platteland van het door een slepende burgeroorlog geplaagde Colombia. Maar de les is ook van toepassing op veel andere plaatsen waar armoede, geweld, rechteloosheid en machtspolitiek hand in hand gaan. De passend surreële en satirische toon, zichtbaar en hoorbaar in zowel de expressieve geluidsband als de fraaie visuele vondsten, staat de spanning niet in de weg. Integendeel. (Cat.) Todos tus muertos – Carlos Moreno
Het cruciale van Hoop de canadees denis villeneuve maakte met incendies een explosief drama over een door burgeroorlog getekende familiegeschiedenis. een reisverhaal: een moeder reist van het midden-oosten naar canada, haar kinderen maken de omgekeerde reis en het verhaal reisde van het theater naar de cinema.
foto Corinne de Korver
Vladimir Kott over Gromozeka
‘ons probleem is dat we lui zijn’ Gromozeka, de tweede film van de Russische regisseur Vladimir Kott (1973), gaat over drie mannen van middelbare leeftijd die eens jong en veelbelovend waren als leden van een populaire schoolband. Nu zijn ze in veel opzichten gedesillusioneerd. Kott vertelt het verhaal van de drie losers met veel compassie en een flinke scheut zwarte humor.
EERSTE KEER
‘Deze film was griezeliger om te maken dan mijn eerste, The Fly. Bij je tweede verwacht iedereen dat je het succes van je eerste film voortzet. En bij je debuut heb je nog krediet, het is immers je eerste. De tweede film moet sterker zijn. Een voordeel was wel dat ik deze keer minder compromissen hoefde te sluiten.’
De film is gebaseerd op het gelijknamige toneelstuk van Wajdi Mouawad, in Nederland door het RO Theater bewerkt tot Branden. Villeneuve maakte van het kale toneelstuk een visueel rijke film. ‘Het moeilijkste in film zijn niet de beelden,’ stelt Villeneuve. ‘Het gaat erom een originele, sterke visie op de wereld te hebben en die heeft Wajdi me gegeven. Het lastigste was om zijn ideeën in de reis van theater naar cinema intact te houden.’ Mouawad zelf maakte zich daar duidelijk minder zorgen over: hij gaf Villeneuve expliciet alle vrijheid bij zijn bewerking. ‘Sterker nog: hij eiste van me dat ik me het verhaal eigen zou maken en wilde zich niet bemoeien met mijn bewerking. Dat is maar goed ook; ik had het nooit gekund als hij over mijn schouder had meegekeken. Gelukkig dat de Atlantische Oceaan tussen ons in ligt!’ De film vertelt het verhaal van de tweeling Simon en Jeanne, die na de dood van hun moeder in haar complexe verleden duiken. Zij
groeide op in een door burgeroorlog geteisterd land in het Midden-Oosten. Dat land is fictief (‘Als je een echte si tuatie kiest, moet je ook een kant kiezen en wordt het politiek in plaats van emotie,’ legt Villeneuve uit), maar de geschiedenis die we zien ligt dicht bij die van Libanon, waar Mouawad werd geboren. In de film zien we zowel de zoektocht van de kinderen als het levensverhaal van de moeder. ‘Deze parallelle vertelstructuur zat ook in het toneelstuk. Ik heb eigenlijk een hekel aan flashbacks. Er zijn natuurlijk films waarin die heel sterk gebruikt worden, zoals in Citizen Kane, maar meestal vind ik het een kunstgreep. Maar hier zijn het geen echte flashbacks; in feite zie je zich twee “hedens” tegelijkertijd ontvouwen en die verhalen vormen een dramatische dialoog.’ Die structuur hangt samen met het centrale idee van de film. ‘Het draait om wat ouders doorgeven aan hun kinderen, om hoe je pas volwassen kunt worden als je de woede die je van je ouders meekrijgt van je af kunt leggen. Dat is een heel hoopvolle gedachte, vind ik, omdat het betekent dat je als mens kunt veranderen en groeien. Het woord “hoop” wordt veel misbruikt, het is misschien een cliché geworden, maar volgens mij is het op dit moment cruciaal. Ik ben volledig klaar met cynisme.’ (JB) Incendies (SP) – Denis Villeneuve
RUSLAND ELEVATOR PITCH
‘We denken één ding, zeggen iets anders en doen weer iets heel anders. En het vreselijkste is nog wel dat we het nog leuk vinden ook. Het wordt op een gegeven moment lastig om nog te zien wat echt en wat fantasie is. Daar gaat de film over.’ MENTALITEIT
‘Ik weet niet of een westers publiek zich zal herkennen in de film. Het is een Russische film, gemaakt vanuit een andere mentaliteit dan de westerse. Ons probleem is dat we heel lui zijn. We zijn het gewend dat anderen beslissingen voor ons nemen. We zijn opgegroeid toen de SovjetUnie nog bestond, een tijd waarin alles al vastlag en eigen initiatief niet gestimuleerd werd. Dat verklaart waarom de drie mannen in de film zo geworden zijn als ze zijn. Ze beseffen dat ze niet het leven leiden dat ze zich hadden voorgesteld, waarvan ze droomden, maar het leven dat hun ouders voor hen wilden.’
‘Ondanks de problemen die Rusland kent, zitten filmmakers er in een goede positie. Er is veel werk voorhanden, veel verschillend werk, zoals series voor televisiestations. Al is het voor beginnende filmmakers wel moeilijker een voet tussen de deur te krijgen. Films als deze kun je over het algemeen moeilijk gefinancierd krijgen. Ik had het geluk dat een televisiestation de uitzendrechten kocht en er geld in wilde steken.’ BRIGHT FUTURE
‘Er vinden op het moment grote veranderingen plaats in mijn leven. Mijn volgende film wordt daardoor poëtischer. Ik wil mij distantiëren van hardvochtige films. Ik ben onlangs voor de derde keer vader geworden. Dat had ik nooit gedacht. Als je een groot gezin hebt, heb je een sterkere basis. Dan begrijp je beter waarvoor je leeft en wat de zin van het bestaan is. Ik kan nog niet veel zeggen over mijn volgende film, maar het wordt een heel positief verhaal.’ (SM) Gromozeka - Vladimir Kott
filmfestivalrotterdam.com
foto Lucia Gugglietmetti
3
staat genoteerd
ROOM #246
Onder de uitgebreide filmbeschrijvingen op de IFFR-website zult u ook soms een digitale kattebel van een festivalprogrammeur aantreffen.
LudmiLLa Cvikova over: off the Beaten traCk
Gertjan ZuiLhof over: hospitaLité
Sugino Kiki is in Japan een bekende actrice. Een jonge actrice. En producente. Een heel jonge producente. Ze is zesentwintig. Ze is de producente van deze speelfilm en speelt er ook een belangrijke rol in. Er draait nog een korte film in het festival die ze ook produceerde en waarin ze ook acteert: Exhalation van Edmund Yeo. Ze produceerde dit jaar nog een speelfilm, Magic and Loss van Lim Kah Wai. Ook daarin speelde ze een hoofdrol. Het is een imposante productie voor een jonge producente. En ze kiest ook niet voor de makkelijkste films. Hospitalité is een bijzondere satirische komedie met een politieke ondertoon, die uiteindelijk een politieke boventoon wordt (tegen xenofobie in Japan). Ze speelde ook in Koreaanse films, onder andere in Time van Kim Ki-duk. Ik heb Sugino Kiki onlangs in Tokio ontmoet. We dronken een kopje thee. Ik had haar wel eens gezien dus ik verwachtte niet echt een luide dominante producente, maar ze was stil op het verlegene af. Stille kracht. Mensen als Sugino Kiki zijn van groot belang voor het voortbestaan van een cinefiele cinema. Wie denkt dat bijzondere films worden gemaakt door filmmakers met talent en producenten met een goed verhaal, vergist zich vreselijk. Films worden alleen bijzonder als ze omgeven en vergeven worden door een reeks bijzondere mensen. Film is als circus. De vrouw bij de kassa en het meisje aan de trapeze zijn beide van evengroot belang. En Sugino Kiki is het allebei.
4
Regisseur Robin Hessman blinkt uit in multitasken. Terwijl ze video-skypet met haar man in New Hampshire plakt ze stickers op haar screeningflyers. Na een Noord-Amerikaanse lancering gaat Robin nu langs Europese festivals met haar film My Perestroika, over de persoonlijke ontwikkelingen van vijf Russen voor, tijdens en na de Perestrojka. Foto Corinne de Korver
de uitloop Uitloop Love in a Puff, do 3 13:00 PA1
foto’s Henriëtte Poelman
Als u denkt dat u al eerder een film hebt gezien over het leven van schaapherders en hun schapen vergist u zich en moet u Off the Beaten Track zeker gaan zien. Dit prachtige, warme, diep-menselijke juweel van een film maakt al uw zintuigen wakker en zet u aan het denken over de veranderingen die zich in onze moderne geglobaliseerde wereld voltrekken. Ik kan niet precies zeggen waar het magische van deze film nu precies in zit, maar één ding staat vast: hij ontroert, hij raakt je en doet je meeleven met de personages. De kracht van de gemeenschap van herders en hun gezinnen is in onze stedelijke wereld een zeldzaamheid geworden: liefde en respect voor elkaar, eerbied voor hun werk en traditie, zelfs voor de dieren. Het leven op het platteland is tegenwoordig echter niet gemakkelijk en levert te weinig inkomsten op. De vrouwen van de herders zien zich gedwongen naar Duitsland te gaan om iets bij te verdienen. De slotscènes waarin de jonge herder de smaak van het Westen proeft als hij ‘Pringles’ eet is een van de vele ontroerende beelden. De globalisering is niet tegen te houden. Zouden er over 50 jaar nog wel herders zijn?
Albert Leutscher, 53, projectontwikkelaar werkgelegenheid
‘Leuke film over twee mensen die om elkaar heen draaien, wel of niet verliefd zijn, en elkaar vinden door het roken. Onderhoudend, maar niet bijzonder diepgaand. Ik moet je zeggen dat ik niet meer zo goed weet waarom ik voor deze film heb gekozen, maar dit jaar zie ik dan ook zo’n vijftig films. Ongetwijfeld sprak het onderwerp me aan. Zelf rook ik niet, maar ik heb een vriendin die met hetzelfde probleem kampt. Zij moet ook op zoek naar plekken om toch nog even d’r puf te pakken. Dit is mijn 33ste IFFR. Eén van de meest indrukwekkende films die ik zag was Tyrannosaur. Wáánzinnig goed gespeeld.’
Maarten Zomers, 25, helpdeskmedewerker
Leonie van Staveren, 25, student theologie
‘Het was een beetje een schattige film, zo met die muziek eronder. Vooral leuk om samen met iemand te kijken, denk ik. Wel een origineel idee, liefde die ontstaat uit roken. Verder was het wat wazig en die Aziatische humor trekt me niet zo. Ik rook niet, maar op het werk zijn rookpauzes volgens mij altijd wel gezellig, er wordt toch heel wat besproken in het rookhok. Hoeveelste IFFR dit voor mij is? Het eerste! Ik was altijd wel benieuwd en hou erg van muziekfestivals, dus dacht: waarom niet, ik heb vandaag toch niets te doen. Trouwens, als je 127 Hours nog niet hebt gezien moet je dat echt gaan doen, die is heel vet. Mooie omgeving, goed gefilmd – beslist een aanrader.’
‘Vrolijke, grappige film. Herkenbaar hoe je je gaat misdragen als je in een soort van flirt zit, dat kan rare, ongemakkelijke situaties voortbrengen. In de beschrijving stond dat de film zich in elke andere stad met een rookverbod kan afspelen, maar in Hongkong speelt het verbod ook een belangrijke sociale rol. Mensen van verschillende grote kantoren ontmoeten elkaar buiten bij het roken. Ik heb zelf gerookt maar ben gestopt omdat ik het eigenlijk onzin vond worden. Ik ga nog wel vaak mee naar buiten, voor de gezelligheid, want dat miste ik toch een beetje. Wat ik verder gezien heb? Les amours imaginaires was heel cool en Black Swan vond ik ook erg mooi.’
el agua del fin del mundo Paula Siero, een succesvol actrice in Argentinië, maakt haar speelfilmdebuut met een verhaal dat gemakkelijk zou kunnen ontsporen in melodramatisch sentiment. Maar El agua del fin del mundo is allesbehalve dat. Sterk, energiek geacteerd door de hele cast en met effectief camerawerk, is het resultaat een overtuigend psychologisch drama waarin liefde, afkeer, boosheid en begrip tot één emotie samenvloeien. Laura en Adriana zijn zussen. Samen wonen ze in een arme wijk in Buenos Aires waar iedereen moeite moet doen om het hoofd boven water te houden. Twintiger Laura (Guadalupe Docampo) werkt in een pizzarestaurant en voorziet in het levensonderhoud van haar iets oudere en ernstig zieke zus (Diana Lamas). Wanneer Laura en Adriana slecht nieuws krijgen over het verloop van Adriana’s ongeneeslijke ziekte, besluiten ze een reis te maken. Eerst moet Laura voldoende geld bijeenbrengen voor de reis, en bij haar zoektocht ontmoet ze de alcoholistische accordeonist Martin, tot wie ze zich aangetrokken voelt. Wanneer Martin ook Adriana ontmoet, ontstaat er een conflict tussen de zusters. (Cat.) El agua del fin del mundo – Paula Siero
filmfestivalrotterdam.com
‘voor schoonheid moet je verder kijken dan de oppervlakte’ Film, stelt de Koreaanse regisseur Lee Chang-Dong, is een uitstervende kunstvorm. Tenminste: het soort film dat hij graag ziet en maakt. ‘Films als Avatar zullen wel blijven bestaan, maar films die meer willen bieden dan amusement, iets willen zeggen over het leven, verliezen terrein.’
Het is dan ook geen toeval dat Lee in zijn film Poetry een andere uitstervende kunst, poëzie, gebruikt als metafoor voor film. ‘De hoofdpersoon, Mija, probeert in poëzie de schoonheid weer te geven die niet zo gemakkelijk te zien is, waarvoor je verder moet kijken dan de oppervlakte. In films is dat nog lastiger.’ De aanleiding voor Poetry was een nieuwsbericht over een groep schooljongens die een meisje hadden verkracht. ‘Ik weet niet waarom, maar ik vond dat ik daar een film over moest maken,’ zegt Lee Chang-Dong. ‘Ik wist alleen niet hoe ik het aan moest pakken.’ In een Japanse hotelkamer, kijkend naar een tv-kanaal met rustgevende landschapsbeelden voor mensen die niet kunnen slapen, kreeg hij een ingeving. ‘Het woord “shi”, poëzie, kwam in mij op. Toen zag ik dat het moest gaan over een grootmoeder, die op hoge leeftijd wil leren gedichten te schrijven. En haar kleinzoon was één van de
jongens die bij de verkrachting betrokken was. Ik wilde de schoonheid van poëzie combineren met het kwaadaardige van de misdaad.’ Op de vraag waarom hij per se een film over die zaak wilde maken, zegt Lee: ‘Ik vond het een kwestie van moraliteit. Ook al hield het geen direct verband met mijn leven, ik voelde mij er toch mee verbonden. Het was van zo’n orde dat het je niet onverschillig kon laten. In de film schrijft Mija een gedicht voor, of eigenlijk namens, het verkrachte meisje dat vervolgens zelfmoord heeft gepleegd. De pijn van het meisje wordt háár pijn. Als regisseur doe ik hetzelfde: mijn films maken dingen zichtbaar die anderen voelen, de pijn die anderen hebben gevoeld.’ Aan de kunstacademie in Seoul geeft Lee ChangDong les in filmregie en scenario schrijven. Wat is de belangrijkste les die hij zijn studenten meegeeft? ‘Ik zeg vaak tegen ze dat het niet belangrijk is om de technische kant van het filmmaken te leren. Die heb je zo onder de knie. Het is veel belangrijker dat je de essentie van film leert. Die is dat je het leven en mensen moet proberen te begrijpen. Ik raad ze ook aan veel films te zien. Alles wat je moet weten over film is al te vinden in de klassieke stomme films. Daar zit werkelijk alles al in.’ (SM) Regisseur Lee Chang-Dong
Poetry - Lee Chang-Dong
Foto Ruud Jonkers
the old donkey Het is winter in de noordelijke Chinese provincie Dansu. Om een chemische fabriek te kunnen bouwen, worden arme keuterboeren in het dorp Gaotai van hun land verdreven door een lokale ondernemer en de partijbonzen van de communistische dorpsraad. Maar de 84-jarige Ma, bijgenaamd ‘de oude ezel’, weigert zijn akker te verlaten. En laat hij nou net een cruciaal stuk land in bezit hebben. Tegenover alle jubelverhalen over de welvaart die China dankzij het kapitalisme doormaakt, zet de jonge regisseur Li Ruijun een kritisch geluid. De overgang van het diep ingesleten communisme
met zijn almachtige dorpsraden naar de vrije markt verloopt volgens de maker allesbehalve vlekkeloos. De film is niet al te optimistisch over de weerstand die de boeren kunnen bieden. In een schijnbaar even zinloos gevecht probeert Ma te voorkomen dat de oprukkende woestijn de graven van zijn ouders overmeestert. Het camerawerk van Yang Jin plaatst de personages in de desolate, dreigende maar ook beeldschone landschappen rond Gaotai, het geboortedorp van de regisseur. (Cat.) The Old Donkey -
Li Ruijun
‘ik moet het verhaal willen vertellen’ Heel even twijfelde Jeroen Willems toen hij een van de hoofdrollen in Songs of Love and Hate kreeg aangeboden. Zijn personage was een wijnboer – en die had hij nou juist net gespeeld in de tv-serie Stellenbosch.
Willems speelt Rico, die met zijn gezin een wijngaard heeft aan de voet van de Zwiterse Alpen. De film gaat vooral over Rico’s verstandhouding met zijn vijftienjarige dochter Lilli, die verandert door haar ontluikende seksualiteit. Rico raakt ervan in de war en dat wordt nog erger als hij ziet dat zijn lievelingetje, al dan niet opzettelijk, dingen doet met trieste gevolgen – zoals de verdrinkingsdood van hun hond. Dat het meteen klikte met Katalin Gödrös, de Zwitserse regisseur van de film, was een van de redenen voor Willems om de rol aan te nemen. En, nog belangrijker: het scenario sprak hem aan. ‘Dat is het eerste waar ik naar kijk,’ zegt Willems. ‘Ik moet op de een of andere manier het verhaal willen vertellen, of het belangrijk vinden dat het verhaal verteld wordt.’ Het scenario van Songs of Love and Hate (de titel verwijst naar een album van Leonard Cohen) sprak Willems aan omdat het volgens hem op een subtiele, intelligente manier laat zien wat er gebeurt in de ontwikkeling van een kind tot een puberend meisje, en wat voor gevolgen dat kan hebben in een gezin. Eén van die gevolgen is dat de vaderfiguur de grip op zijn leven kwijtraakt. Willems: ‘Je denkt dat je je leven op poten hebt, dat je ergens bent, het gezin biedt veiligheid en geborgenheid, alles lijkt goed, kortom. En dan zijn er een aantal externe en interne factoren die met elkaar tot kortsluiting
Jeroen Willems en Katalina Gödrös
foto Nadine Maas
leiden. Rico weet zich daar geen raad mee. De wijn die mislukt, de hond die verdrinkt, wat er tussen hem en zijn dochter gebeurt. Ik heb zelf geen kinderen, maar ik vermoed dat dat heel heftig kan zijn. Dat het volwassen worden van je kind ook jou beïnvloedt, je anders in het leven doet staan.’
Willems zegt blij te zijn dat hij bij de première van de film aanwezig kon zijn. Films kijken in Rotterdam gaat hem helaas niet lukken: hij moet meteen terug naar Duitsland voor de repetities bij de Münchner Kammerspiele voor Ludwig II, gebaseerd op de film van Luchino Visconti. ‘Jammer,
filmfestivalrotterdam.com
want er zijn hier geweldige dingen te zien, die je waarschijnlijk niet zo gauw ergens weer kunt zien. Ik moet een keer tijd vrijhouden voor het festival.’ (SM) Songs of Love and Hate - Katalin Gödrös
5
fragiel maar hoopgevend
If the Seed Doesn’t Die
‘Weet je zeker dat je wilt gaan? Het is een Roemeense film hoor!’, aldus de kassajuffrouw van een Roemeense bioscoop tegen filmmaakster Eva Pervolovici. Roemeense films lijken niet bijster populair in eigen land. Er zijn ook amper bioscopen om ze in te bekijken. Toch keert het tij langzaam. Sinds 2004 verovert de Roemeense New Wave geleidelijk aan de wereld. Op het festival is terug te zien dat 2010 een fantastisch filmjaar was voor het Oost-Europese land. Hoe komt dat? En zal de Roemeense New Wave standhouden? Enkele filmmakers en IFFR-programmeur Ludmilla Cvikova bezien de fragiele, maar hoopgevende situatie van de cinema in Roemenië. ‘Leraren op de filmacademie peperden ons altijd in dat we ons gelukkig moesten prijzen dat we in deze tijd films kunnen maken. Zij mochten en konden niets doen, vanwege de censuur,’ vertelt Eva Pervolovici (1984). Ze is op het festival met haar korte film Lubaben. In haar jeugdjaren ging ze regelmatig naar de bioscoop, vooral naar kinderfilms uit het buitenland. ‘Die mochten wel vertoond worden.’ Maar Roemeense films zag ze nauwelijks, herinnert ze zich. Na de invoering van het communisme in 1948 gebeurde er in Roemenië ook niet heel veel op filmgebied – tenminste, als je de ideologisch gekleurde overheidspropaganda niet meetelt. Inmiddels leveren Roemeense cineasten prachtige producties af, nemen ze deel aan internationale festivals en winnen ze aan de lopende band belangrijke prijzen. Films als The Death of Mister Lazarescu (2005), 12:08 East of Bucharest (2006), The Way I Spent the End of the World (2006) en 4 Months, 3 Weeks and 2 Days (2007) kondigden een nieuwe tijd aan, waarin Roemeense filmmakers eindelijk hun verhaal konden doen. En met bijzonder veel succes. herdefiniëren
Cristi Puiu (1967) is de gevierde maker van The Death of Mister Lazarescu. Zijn nieuwe film, Aurora, is dit jaar op het festival te zien. Puiu denkt dat het nog wel even zal duren voor de filmindustrie in zijn land een werkelijke vlucht zal nemen. Volgens hem bevindt de Roemeense cinema zich nog in de kinderschoenen en begrijpen de Roemenen niet dat film een kunstvorm is. Jonge filmmakers werken er inmiddels hard aan om de cinema te herdefiniëren. Bogdan George Apetri (1976), maker van Outbound, heeft zo z’n eigen theorie over de recentelijke stroom aan succesvolle Roemeense titels: ‘Cristi Puiu! Hij heeft met zijn films helemaal eigenhandig de stroom op gang gebracht. Ik weet niet of andere regisseurs uit de New Wave dat ook zo zien, maar ik denk echt dat Puiu bijzonder veel invloed heeft gehad de laatste jaren.’
IFFR-programmeur Ludmilla Cvikova vindt ook dat Puiu een belangrijke speler was en nog altijd is, ook voor andere filmmakers: ‘In Oost-Europese landen kende men het vak filmproducent kort geleden nog niet. Dat is, denk ik, een van de redenen waarom het na de val van het communisme zo lang geduurd heeft voor er filmproducties van een dergelijk hoog niveau gemaakt konden worden. Inmiddels helpen filmmakers elkaar ook op weg: Puiu was bijvoorbeeld producent van Dieter Auners Off the Beaten Track.’ Cvikova vervolgt: ‘Ik denk dat de vertraagde opkomst van de New Wave ook te wijten is aan het feit dat men lange tijd nodig had om het nationale trauma te verwerken. De overgang van een dictatuur naar een kapitalistische maatschappij is nog steeds ingrijpend voor de Roemenen.’ Puiu betoogde eerder dat het westerse model de Roemenen te snel en kunstmatig is opgedrongen. En dat levert hen verwarring en onzekerheid op. Pervolovici sluit zich bij dat gezichtspunt aan: ‘Men is onzeker over de toekomst. En de huidige, wereldwijde crisis maakt het er niet beter op.’ Ondanks dit alles is 2010 een prachtig en vruchtbaar jaar geweest voor de Roemeense cinema. Filmmaker Marian Crisan (1976) is in Rotterdam
roemeense oogst Aurora - Cristi Puiu The Autobiography of Nicolae Ceausescu - Andrei Ujica If the Seed Doesn’t Die - Sinisa Dragin Lubaben - Eva Pervolovici Morgen - Marian Crisan Outbound - Bogdan George Apetri Off the Beaten Track - Dieter Auner Tuesday, After Christmas - Radu Muntean My Vote - Monica Lazurean-Gorgan & Andrei Gorgan Mina - Eva Pervolovici.
voor de vertoning van Morgen. Tijdens de Q&A na de vertoning van zijn film wordt hem een verklaring gevraagd voor de veelheid aan prachtige producties die de Roemeense New Wave in het afgelopen jaar heeft opgeleverd. ‘Overheidssubsidie,’ meent hij. ‘Maar ik verwacht dat nieuwe producties uit Roemenië volgend jaar op één hand te tellen zullen zijn: door de crisis is de geldkraan weer helemaal dichtgedraaid.’ De filmmaker blijft niettemin optimistisch: hij gelooft dat ‘de echte talenten’ hoe dan ook wel door zullen breken. bomvol
Een ander probleem in het land zit aan de andere kant: het publiek. Roemenen zien, zo vertelt Cvikova, niet veel ‘eigen producties’ in de bioscoop. Want bioscopen zijn er nauwelijks. ‘Een ware paradox,’ meent ze. ‘Onder Ceaus˛escu was er op elke hoek van de straat een te vinden.’ Dat herinnert Apetri zich ook. Wanneer hij als kind naar de bioscoop ging moest hij geregeld vanaf een trap kijken omdat de zaal weer eens bomvol zat. ‘We zagen van alles: films uit Korea, Bollywood en Rusland. En soms zelfs westerse films – op voorwaarde dat ze een antiwesterse boodschap hadden natuurlijk. Hoe anders is dat nu! Anno 2011 zijn er op een bevolking van zo’n 23 miljoen mensen maar tachtig bioscopen.’ Pervolovici vult aan: ‘Buiten Boekarest, in de kleinere steden, worden bioscopen omgebouwd tot restaurants of discotheken.’ Na de val van Ceaus˛escu, in 1989, groeide de televisiecultuur explosief, vertelt ze. ‘Voor die tijd kon je twee uur per dag propaganda bekijken en verder niets. Na 1989 kon je ineens van alles zien: films, cartoons, nieuws. Televisie, dat representeerde het vrije Westen en ook nu nog kijken Roemenen liever thuis naar hun eigen beeldbuis dan dat ze naar de film gaan. Het is goedkoper en comfortabeler; vaak doet de verwarming het niet eens in die bioscoopzaaltjes.’ Apetri weerspreekt dat de Roemeense bevolking geen filmproducten uit eigen land zou zien: ‘Mensen gaan inderdaad niet
filmfestivalrotterdam.com
meer naar de bioscoop, maar dat is ook omdat er een enorme download-rage gaande is. Vaak hebben mijn vrienden via dat kanaal al de nieuwste films gezien, ook die uit Amerika, terwijl ze in New York, waar ik woon, nog niet eens in de bioscopen draaien.’ Beide makers noemen een Roemeense film die het in het afgelopen jaar wél relatief goed gedaan heeft in de nationale bioscoop: If I Want to Whistle I Whistle van Florin Serban. De positieve publiciteit rondom de internationaal prijswinnende films begint langzaam zijn vruchten af te werpen, menen ze. Het lijkt iets makkelijker te worden om private investeerders of coproducenten uit andere landen te vinden dan voorheen. persoonlijk
Waar de duistere communistische jaren in Roemenië oudere filmmakers een collectief trauma hebben opgeleverd – dat overigens prachtig en met veel zwarte humor verwerkt wordt in hun verhalen – is de jongere generatie meer op zichzelf gericht. Zo verhaalt Pervolovici bij voorkeur over haar persoonlijke leven en dat van haar goede vrienden. ‘Mijn films zijn weinig politiek of sociaal-maatschappelijk.’ Ook voor Apetri is het Roemeense verleden een minder groot issue: ‘Natuurlijk kan ik me de tijd herinneren dat er geen elektriciteit was en we niets van het Westen wisten, maar ik heb een gelukkige jeugd gehad, met liefhebbende ouders. Ik heb persoonlijk weinig problemen met het verleden. Het heeft wel enorm veel indruk op me gemaakt toen het de ene dag nog over propaganda en Ceaus˛escu ging en we de volgende dag opeens gewoon een westerse krant konden kopen. Dat is een enorme psychologische verandering die je niet moet onderschatten. Dus ja, mocht ik een mooi verhaal treffen dat te maken heeft met het communisme of met Ceaus˛escu, dan zal ik niet aarzelen dat in een film te gebruiken. Een goed verhaal is een goed verhaal.’ Maricke Nieuwdorp
6
the piano in a factory
director’s profiles
el agua del fin del mundo
Bij hun scheiding ruziën een werkloze staalarbeider en zijn nieuwrijke ex om hun dochtertje, dat besluit te gaan wonen bij degene die een piano aanschaft. Innemend geacteerde moraliteit is geen Chinese tegenhanger van Kramer vs. Kramer, maar warm komisch drama, gelardeerd met muzikale intermezzo’s.
Muzikale intermezzo’s benadrukken de veerkracht van de Chinese arbeider in deze komische musical
met impliciet sociaal commentaar. Chen, een werkloze man in een vervallen stadje in het noordoosten van China, krijgt te horen dat zijn vrouw van hem wil scheiden. Hun dochtertje wil alleen bij haar vader wonen als hij haar een piano geeft. In de strijd om de gunsten van zijn dochter bouwt Chen samen met zijn vrienden in een verlaten fabriek een metalen piano voor haar. Op de achtergrond van deze in lichte toonaarden gezette film is de deplorabele economische situatie permanent aanwezig.
Regisseur Zhang laat indirect de overgang zien van het industriële tijdperk naar het modernkapitalistische. Het is begin jaren negentig, en het incasseringsvermogen van de werkende klasse, die lang de basis van de natie vormde, wordt dagelijks op de proef gesteld doordat verliesgevende staatsfabrieken de deuren moeten sluiten. Chens onvermoeibare pogingen om een piano uit het niets te bouwen, zijn dan ook larger than life. (Cat.) The Piano in a Factory –Zhang Meng
schoonheid van de vernieling
Koen Mortier
In 22 mei blaast een jongeman zich op in een Vlaams winkelcentrum. Terwijl het stof nog neerdaalt wordt de schuldvraag al gesteld: is beveiligingsman Sam medeverantwoordelijk voor de acties van de dader? Regisseur Koen Mortier dook in de hoofden van alle betrokkenen: ‘Wat blijft er over van je als mens na zo’n gebeurtenis?’
Na zijn anarchistische boekverfilming Ex-Drummer – bejubeld en gehaat – koos de Vlaming Mortier voor een explosieve, maar tegelijkertijd meditatieve film. ‘22 mei is op een eigen manier tegendraads.’ Mortier wil dat kijkers na de ontploffing in het hoofd van de erbij betrokken personages terechtkomen. ‘De personages zijn verdrietig en verward. De shock is zodanig groot dat ze niet weten wat ze met de situatie aanmoeten. Sam, de beveiligings-
foto Nadine Maas
man, is vooral sprakeloos. Hij is een object in plaats van een subject. Schuldgevoel en de schuldvraag vormen een belangrijk thema in 22 mei. Wat blijft er over van je als mens na zo’n gebeurtenis?’ Mortier heeft wederom veel energie gestoken in het camerawerk en de montage. De toon en vorm van zijn nieuwe film zijn anders dan die van Ex-Drummer. ‘22 mei is minder morsig, iets esthetischer, maar ook terughoudender. Hoewel ik aan het eind weer hypervisueel uitpak.’ Mortier wist al vroeg hoe hij de film wilde laten eindigen: ‘Ik wilde de schoonheid van de vernieling benadrukken. Ik weet dat veel mensen daar raar op reageren, die vinden dat verschrikkelijk. En het ís ook verschrikkelijk. Je creëert iets heel moois uit iets heel lelijks.’ Mortier is ergens nog steeds die dwarse filmmaker, zo blijkt. Ook in de manier waarop hij werkt. ‘Er zijn wel handboeken over
Dat een schoenmaker niet per se bij zijn leest hoeft te blijven, bewijst Paula Siero. Als er een Argentine dream bestaat in de filmwereld, heeft deze actrice die waargemaakt. In de jaren ’90 werd Siero bekend met rollen in populaire Argentijnse tv-series, in 2001 maakte ze de overstap naar film met een rolletje in Más bien en in 2005 had ze voor het eerst een noemenswaardige rol in een film die ook nog bekroond werd op internationale festivals, Un Buda. Na jarenlang toekijken wilde ze ook wel eens achter de camera staan. Het resultaat is het intieme drama El agua del fin del mundo, dat ze zelf schreef en regisseerde. Een eervolle vermelding op het internationale filmfestival van Havana en drie voorstellingen op het IFFR zijn al binnen. Goed begin.
scriptschrijven, maar die interesseren me niet. Aan castings doe ik niet, ik heb mijn eigen “theatergroep” en daar werk ik mee.’ Muziek laat hij niet ná het filmen componeren, maar voorafgaand aan de opnames. Vervolgens laat Mortier de emoties en het ritme van de nummers het camerawerk bepalen. ‘Redelijk onorthodox ja, maar voor mij werkt het.’ De filmmaker maakt ook nog altijd commercials, heel bewust: ‘Je doet toffe dingen, ontmoet interessante mensen en ik kan er nieuwe camera’s uittesten voor mijn films.’ Daar komt bij dat hij slecht kan stilzitten. ‘Het idee dat ik alleen elke twee jaar een langspeelfilm zou maken – nee, fuck it, dat kan ik echt niet. Ik wil gewoon op de set staan. Filmen is een belevenis, het plezantste beroep ter wereld.’ (MN)
tyrannosaur Dat de Britse acteur en inmiddels ook regisseur Paddy Considine (1974) in de filmwereld verzeild raakte mag het gevolg heten van toeval en Shane Meadows (dit festival zelf vertegenwoordigd met This is England ‘86). Considine zat in de band She Talks to Angels – met Meadows. Die gunde zijn muzikale compagnon verschillende rollen. Daarmee werd Considine ontdekt als acteur (hoewel hij zich daags na de lovende kritieken over de première wel meteen bij de sociale dienst kon melden). Sinds zijn rollen in onder andere In America en Hot Fuzz, maar ook in blockbusters als The Bourne Ultimatum, hoeft Considine niet meer van een uitkering rond te komen. Met Tyrannosaur levert hij een speelfilmdebuut af, als regisseur én scenarist, met – hoe kan het ook anders – veel ruimte voor schitterend acteerwerk.
pure De Zweedse lisa langseth mag met Pure dan haar speelfilmdebuut als scenarist en regisseur maken, in de Zweedse theaterwereld bouwde ze de afgelopen jaren al een forse reputatie op. Haar stukken spelen in op de Zweedse actualiteit – van de rellen in Göteborg in 2001 die zij verwerkte in Liberated (2003), tot de Zweedse sexindustrie die in Pleasure (2006) centraal staat. Pure, haar nieuwe speelfilm, is net als haar eerdere prijswinnende short Accepted (2006), een verfilming van een van haar eigen toneelstukken. In de theaterversie van Pure, die de titel The Beloved had, werd de hoofdrol gespeeld door Naomi Rapaace, die nu hoge ogen gooit in de rol van Lisbeth Salander in de Millennium-trilogie. In de filmversie is die rol overgenomen door Alicia Vikander, door de EFP uitgeroepen tot één van de Europese ‘shooting stars’ van 2011.
22 mei – Koen Mortier
filmfestivalrotterdam.com
7
love in a Puff De beste roddels, grappen en verhalen komen los tijdens de sigarettenpauze. Sinds er in Hongkong in 2007 een wet werd aangenomen die het roken in alle gebouwen verbiedt, klitten nicotineverslaafden samen rond openbare asbakken die lijken op vuilnisvaten. Bij zo’n Hot Pot in de buurt van een reclamebureau, vindt cosmeticaverkoopster Cherie haar rookmaatje in snelle jongen Jimmy. Na een enerverend gesprek wisselen ze telefoonnummers uit. In de week die volgt, praten en sms’en ze onder het genot van tientallen peuken, beginnen ze
steeds meer voor elkaar te voelen en bloeit er uiteindelijk een romance op. Interviews voor de camera over rookgedrag en relaties en hilarische conversaties rond de Hot Pot wisselen het liefdesverhaal af. Met een naturalistische cameravoering en relaxte loungemuziek lijkt regisseur Pang Ho-cheung (Isabella) op momenten de losheid van de Franse Nouvelle Vague te benaderen. Het maakt Love in a Puff binnen zijn provocatieve oeuvre een luchtige, fonkelende uitzondering. (Cat.) Love in a Puff – Pang Ho-cheung
Pa negre Deze meest recente Villaronga-film is gebaseerd op de gelijknamige roman uit 2003 van Emili Teixidor, maar bevat ook elementen uit twee andere werken uit 1979 van Teixidor: Retrat d’un assassí d’ocells en Sic transit Gloria Swanson. Pa negre keert terug naar de psycho-geografie van El mar, dat zich ook afspeelt in een Spanje dat getekend is door de littekens van de Burgeroorlog. Opnieuw is het decor een landelijk, bijna pastoraal universum, opnieuw worden schedels ingeslagen en opnieuw wordt onschuld
verloren. Maar hier gaat het om één jongen, die gedwongen wordt een wijsheid te slikken waarom hij nooit gevraagd heeft. Andreu vindt in een bos de lijken van een man en diens zoon. ‘Wie zaait, zal oogsten’, mompelt een oude man als hij het nieuws hoort. Kort daarop arresteert de politie de vader van Andreu. Uiteindelijk is Pa negre niet alleen een verhaal over familie, maar ook over klassenverhoudingen. Een volwassen meesterwerk. (Cat.) Pa negre –
Agustí Villaronga
‘ik dacht dat ik rambo was’
Danis Tanovic
Danis Tanovic en Janez Burger maakten beide een film over oorlog. Cirkus Columbia van Tanovic, maker van de Oscar-winnende film No Man’s Land, speelt aan de vooravond van de eerste Bosnische oorlog. Het magisch-realistische Silent Sonata van Burger gaat over een onbepaalde oorlog in een niet nader gedefinieerd land.
Cirkus Columbia speelt aan de vooravond van de eerste Bosnische oorlog, in 1991. Tanovic zelf was toen begin twintig, net als Martin in de film. ‘Ik wilde een film maken over dat moment, het moment waarop vrede oorlog wordt. Voor de meeste mensen komt het als een donderslag bij heldere hemel.’ Voor Tanovic bijvoorbeeld. ‘Ik realiseerde me dat het oorlog was toen ik bed lag en voor het eerst schoten
8
foto Ruud Jonkers
hoorde. Een uur later kwam de eerste explosie, aan het eind van de dag heb ik me gemeld als vrijwilliger. En een paar uur later zat ik middenin de oorlog.’ Anders dan Martin in de film overwoog Tanovic geen moment het land te verlaten. ‘Je hebt mensen die weggaan en mensen die denken dat ze Rambo zijn. Ik was 23 en dacht dat ik Rambo was. Maar ik kwam er snel achter dat dat niet klopte. Toen de eerste granaat naast me ontplofte realiseerde ik me dat ik moest duiken, net als iedereen. Bij de tweede granaat dook ik sneller dan de rest. Daarom leef ik nu nog.’ De film van Tanovic schetst de gebeurtenissen net voor de oorlog uitbreekt, terwijl Burger laat zien hoe mensen met de oorlog omgaan. ‘De gebeurtenissen na 9/11 hebben me aangezet na te gaan denken over een film over oorlog.’ Bijzonder aan
Janez Burger
Silent Sonata is dat er geen dialogen in plaatsvinden. ‘In het begin vond ik het moeilijk dat middel niet te hebben. Maar ik wende er snel aan. Het mooie is dat ik gebruik kon maken van goede circusartiesten over de hele wereld. Zij hoefden niet te spreken.’ Voor Burger symboliseert het kleurrijke circus het absurdisme van politiek en oorlog. ‘Politiek en oorlog zijn showbusiness. Kijk naar de verkiezingen bijvoorbeeld. Die kunnen niet meer zonder show. En oorlog is de voortzetting van politiek met andere middelen.’ Burger maakt ook gebruik van magisch realisme in zijn film. ‘De film begint heel realistisch en ook vrij bruut. Maar daarna sluipt er surrealisme in. Dat geeft de kijker ruimte voor emoties en ruimte om na te denken over zichzelf, over dood, leven en god.’
filmfestivalrotterdam.com
foto Corinne de Korver
Tanovic heeft niet het idee dat zijn film kan zorgen voor verandering, ondanks de enthousiaste en emotionele reacties bij vertoningen in zijn thuisland. ‘We leven in een cyclische wereld. Over vijftig jaar houden we van elkaar, over honderd jaar vermoorden we elkaar. Ik ben geen pessimist. In No Man’s Land vraagt iemand wat het verschil is tussen een pessimist en een optimist. Een pessimist is iemand die zegt: “Het kan niet erger.” Een optimist zegt: “Ja hoor, het kan wel erger.” In die zin ben ik een optimist.’ Burger ziet het anders: ‘Ik ben erg optimistisch. In oorlog en crisis is er geen enkele andere optie.’ (NS) Cirkus Columbia – Danis Tanovic Silent Sonata – Janez Burger
‘mijn vrouwen zijn sterk en teder’ De al feestelijke aanwezigheid op het IFFR van de Spaanse regisseur Agustí Villaronga, speciale festivalgast, kreeg nog meer glans dankzij de twee sterren die hem vergezelden: actrices Marisa Paredes en Marina Gatell. Allebei hebben ze in twee films van Villaronga gespeeld.
‘In mijn film zijn het bijna altijd mannen en kinderen die de hoofdrol spelen,’ vertelt Agustí Villaronga, die maandag afreist naar Madrid voor de uitreiking van de Goya Awards, waarvoor zijn laatste film Pa Negre maar liefst veertien keer is genomineerd. ‘Maar vrouwen hebben wel een heel belangrijke rol als contrapunt. Mijn films gaan veel over wreedheid, die wordt verpersoonlijkt door de mannen. De vrouwen in mijn films zijn sterk, maar tegelijk ook teder, en ze zijn heel erg verbonden met de natuur.’ Dat zijn dan ook de kwaliteiten die Villaronga zoekt in zijn actrices. En die hij vond bij Marina Gatell en Marisa Paredes (de laatste is bekend vanwege haar rol in Hable con ella van Pedro Almodóvar). Beide vrouwen spelen in Villaronga’s onconventionele komedie Després de la pluja (2006).
Gatell werkte daarnaast mee aan Pa Negre en Paredes speelde in zijn zeer controversiele speelfilmdebuut Tras el cristal (1987). ‘Marisa was toen al een heel bekende actrice en ik was nog niemand. Ze zei direct toe en er was vanaf het begin een sterke connectie tussen ons, bijna als verliefdheid. Bij elke film die ik maak, kijk ik of ik haar erin kan schrijven. Soms lukt het, soms niet. Haar belangrijkste kwaliteit is dat ze zo sterk is en tegelijk heel fijnzinnig. Daarbij is ze soms enorm grappig en heeft ze een ontzettend groot hart.’ Villaronga zag de jonge Marina Gatell voor het eerst in het theater. ‘Ik vond haar heel geestig. Ze is mooi en ze heeft ook iets dierlijks. Als een paard.’ (Marina trekt haar wenkbrauwen op.) ‘Ze durft haar kracht te laten zien, zonder dat ze zich er druk over maakt of ze er mooi uitziet.’ Volgens Marina is het Villaronga’s manier van werken, die het beste in haar naar boven haalt. ‘Je weet niet hoe hij het doet, maar hij maakt dat je je heel anders voelt. Hij neemt iets heel breekbaars, jouw emoties, en brengt ze naar een diepere wereld. Dat vraagt vertrouwen. Maar je bent bij hem in goede handen.Het is magisch.’ (NS)
somewHere
Marina Gatell, Agustí Villaronga en Marisa Paredes
foto Ruud Jonkers
parked
pure
In Somewhere speelt Stephen Dorff (Blade, Public Enemies) de losbandige Hollywoodster Johnny Marco, die zijn dagen slijt in het luxueuze Chateau Marmont Hotel in Hollywood. Hij zuipt, slikt scheepsladingen medicijnen en beleeft er vluchtige avontuurtjes met wildvreemde vrouwen, maar veel plezier lijkt hij er niet aan te beleven. Dan parkeert zijn ex-vrouw hun elfjarige dochter Cleo (Elle Fanning) bij hem voor de deur. Als hij haar meeneemt op een promotietournee naar Milaan, vallen hem de schellen langzaam van de ogen, en wordt hij zich eindelijk bewust van de leegte van zijn leven. Regisseur Sofia Coppola (The Virgin Suicides, Lost in Translation, Marie-Antoinette) maakt de verveling en doelloosheid invoelbaar met lange shots waarin Johnny verveeld naar paaldanseressen ligt te kijken of rondjes rijdt in zijn Ferrari. De goed gekozen muziek – haar andere handelsmerk – is van Foo Fighters, The Strokes, KISS, The Police en van Phoenix, de band van Coppola’s echtgenoot Thomas Mars. Op het afgelopen filmfestival van Venetië won Coppola de Gouden Leeuw. Ze was de eerste Amerikaanse vrouw die de prestigieuze onderscheiding won. (Cat.)
Mensen die geen huis meer hebben, maar permanent in hun auto wonen – in Amerika zijn ze inmiddels met zovelen, dat er een term voor is ontstaan: ‘mobiele thuislozen’. Ook in Europa schijnt het een oprukkend fenomeen te zijn, al zijn er geen officiële cijfers. Het Ierse speelfilmdebuut Parked draait om zo’n thuisloze. Fred Daly (een zeldzame hoofdrol voor bijrolacteur Colm Meaney) leeft in zijn non-descripte auto op een parkeerplaats aan de kust. Afgesloten van de wereld, totdat de immer positief ingestelde drugsverslaafde Cathal zijn gele autootje naast die van Fred parkeert. Onder Cathals invloed komt Fred langzaam uit zijn schulp: hij richt zijn auto in als een echt huis en zoekt voorzichtig toenadering tot de aantrekkelijke muzieklerares Juliana. Maar Cathal zelf wordt intussen hard ingehaald door zijn drugsgebruik. Uiteindelijk zitten de mannen allebei vast in hun levens, zonder nog voor- of achteruit te kunnen. (JB)
Katarina (20) vreest te eindigen als haar moeder: werkloos, blut en te vaak dronken. De vooruitzichten in de armoedige buitenwijken van Göteborg zijn somber en Katarina’s ongeschoolde baantjes van korte duur. Haar ontdekking van Mozarts Requiem op YouTube blijkt een lichtpuntje: ‘Sindsdien kan niemand me meer raken’, zegt ze. Het klassieke stuk staat voor het geluk waar ze zo naar verlangt. Wanneer ze een baan kan krijgen als receptioniste bij het concertgebouw, aarzelt ze niet. Als een spons zuigt ze alle nieuwe ervaringen op. Een ander, beter leven lonkt, zeker wanneer de getrouwde dirigent lijkt te geloven in haar intellectuele capaciteiten. Langseth debuteert als speelfilmregisseur met deze gevoelige zoektocht naar identiteit, met een naturel acterende hoofdrolspeelster, wier mooie gezicht een keur aan emoties kent. Vooral wanneer ze naar composities van Mozart, Bach en Beethoven luistert, uitgevoerd door het Göteborgse symfonieorkest. De klassieke muziek wordt subtiel afgewisseld met de score van PerErik Winberg. (MN)
Somewhere – Sofia Coppola
Parked – Darragh Byrne
Pure – Lisa Langseth
Het verleden is onvoorspelbaar In de documentaire My Perestroika blikken vijf Russen, voormalige klasgenoten, van een jaar of veertig terug op hun jeugd in de Sovjet-Unie en vertellen ze over de invloed die de val van het communisme heeft gehad op hun leven. Robin Hessman gebruikte ter illustratie prachtig archiefmateriaal en homevideo’s van de geportretteerde Russen. ‘Ze zijn naar een ander land gemigreerd zonder ooit hun huis te hebben verlaten.’
Als Amerikaans kind in de jaren ’70-’80, voelde Robin Hessman de dreiging van de Koude Oorlog en het ‘gevaarlijke Rusland’ waar, zo herinnert ze zich, ‘alleen maar slechte mensen woonden die de wereld wilden vernietigen met hun nucleaire wapens.’ Hessman: ‘Het land interesseerde me mateloos. Er woonden daar toch ook kinderen? Waren die dan ook slecht?’ Op haar achttiende, vele taallessen en stapels klassieke Russische romans verder, besloot ze naar de Sovjet-Unie te verhuizen om aldaar aan
de filmacademie te gaan studeren. ‘Ik maakte er nog net het laatste jaar van het communisme mee.’ Ze raakte bevriend met Russen van haar generatie, die op hun beurt van jongs af aan horrorverhalen over Amerikanen hadden gehoord. Hessman realiseerde zich dat haar vrienden tot een transitiegeneratie behoorden die opgegroeid was met een normale Sovjet-jeugd en het vertrouwen dat de USSR voor eeuwig zou bestaan. ‘Want waarom zou dat niet het geval zijn?’ De jongvolwassen Russen moesten helemaal opnieuw hun basis zien te vinden, want alles waar ze tot dan toe naar geleefd en in geloofd hadden begon weg te vallen. Tegen de tijd dat ze afstudeerden en verwachtten een levenslange baan toegewezen te krijgen, viel het IJzeren Gordijn. ‘Ze moesten hun nieuwe leven vormgeven, zonder enig voorbeeld om te volgen.’ Uit die waarneming ontstond Hessmans idee om een portret van deze bijzondere generatie te maken. Hessman, die vloeiend Russisch spreekt en tien jaar in Rusland
woonde, kwam tijdens haar research in contact met de geschiedenisleraar Borya. Een schot in de roos: geschiedenis – en in het bijzonder hoe Russen hun geschiedenis ervaren – moest een belangrijk thema worden: ‘Er is een Russisch spreekwoord dat zegt dat het verleden onvoorspelbaar is. Dat is geen gekke gedachte. Rusland kent een uitgebreide traditie van herschrijving van de geschiedenis. Stalin was er een meester in. Hij liet zichzelf schilderen naast Lenin, zodat het net leek alsof Lenin hem als opvolger gewild had. Als een Rus werd opgepakt en elders in ballingschap moest leven, gebeurde het vaak dat zijn beeltenis van foto’s werd weggehaald.’ Borya en zijn klasgenoten, zo legt ze uit, groeiden op met een geschiedenisverhaal dat vandaag de dag niet meer als correct wordt beschouwd. ‘Tegen de tijd dat ze examen moesten doen, werd de toets geannuleerd. Want wat waren eigenlijk de juiste antwoorden?’ Het idee dat juist iemand uit die generatie zelf geschiedenisles geeft, vond Hessman interessant. ‘Voor hun
filmfestivalrotterdam.com
foto Nadine Maas
eigen kinderen is het Sovjetverleden even abstract als de Oudheid. Er is in korte tijd zoveel veranderd dat ze zich er weinig bij kunnen voorstellen. Terwijl hun ouders zijn gemigreerd zonder ooit hun koffers te hebben gepakt of hun huis hebben verlaten.’ (MN) My Perestroika - Robin Hessman
9
straat Frans fd
Jongkindstraat
Ro ch us sen Wyte m aw str eg aat
Leu veh oo
str.
’s-Gravend ijkw al
n ave lash n G hoor Post str.
Schiedamsedijk
Leuvehaven
Am
d llan
Ho
Ma
Maastunnel
Kate
ndre
27
a
kak
ina
elm
ilh
W
de
to
Ot
ka
chts
estr
.
Songs of Love and Hate Kaappark Somewhere Pa negre El agua del fin del mundo Incendies
laan olhuis
Hil
Brede
T
89’ 98’ 108’ 84’ 130’
ven
ha aas
M
28
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
M ne aastu lpl nein
g Dor ps w e
Plein
w eg
Fuut str. Wiele waalstr. Dorpsweg
Doelen Jurriaanse Zaal Doelen Grote Zaal Cinerama 1 Pathé 6 Luxor
ingel
Carnisses
El agua del fin del mundo Silent Sonata Songs of Love and Hate Somewhere Incendies
s tr. ZUIDPLEIN
Carn
isses
Goo iland
30
108’ 84’ M75’ arke r 89’ str. 98’ Goe ree se
Bo erg oe nse vlie t
r weends g
Lepelaarsingel
Boergoensevlie t
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
oe n
s
Verb oom stra at
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
29
Bo erg
O.z .
s tr.
a ven
en wa g
Wa a lh
ot slo t er Bo
s te We
Schiedamse Vest
uussb brruu gg
eri
as
e
est
W
de rka
Luxor Pa negre Doelen Jurriaanse Zaal El agua del fin del mundo Doelen Grote Zaal GSilent Sonata ruttostraat traat Utenhage- s Cinerama 1 Songs of Love and Hate Pathé 6 Somewhere A
84’ ingel 75’ kweg rp a r 89’ i de Zu 98’ 130’ Ahoy’’
31
Doelen Grote Zaal Pathé 4 Cinerama 1 Pathé 1 Cinerama 4
Silent Sonata La nostra vita Songs of Love and Hate Pure Illégal
75’ 98’ 89’ 98’ 90’
La nostra vita Songs of Love and Hate Pure Illégal Incendies
98’ 89’ 98’ 90’ 130’
Songs of Love and Hate Pure Illégal Silent Sonata La nostra vita
89’ 98’ 90’ 75’ 98’
32
Pathé 4 Cinerama 1 Pathé 1 Cinerama 4 Doelen Grote Zaal
Route
fiLmfESTiVALROTTERDAm.cOm
ingel Cools
75’ 89’ 98’ 108’ 84’
sm
en rhav Vee ve n rh a Ve e
Silent Sonata Songs of Love and Hate Somewhere Pa negre El agua del fin del mundo
26
Era
aat
rstr
ste Westplein We
de
traat
Route
Doelen Grote Zaal Cinerama 1 Pathé 6 Luxor Doelen Jurriaanse Zaal
an
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
105’ 75’ 90’ 91’ 88’
a Lijnb
Route
The Piano in a Factory Silent Sonata Illégal Tyrannosaur 22 mei
25
Cinerama 7 Doelen Grote Zaal Cinerama 4 Cinerama 2 Cinerama 3
an
108’ 75’ 95’ 75’ 89’
88’ 105’ 75’ 90’ 91’
n
have
Wijn
LEUVEHAVEN
k
ka Park
kkers
Route
22 mei The Piano in a Factory Silent Sonata Illégal Tyrannosaur
a Lijnb
Pa negre Silent Souls Attenberg Silent Sonata Songs of Love and Hate
13
Luxor Pathé 2 Pathé 3 Doelen Grote Zaal Cinerama 1
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
an
91’ 10:00 12:30 88’ Waa romm l 15:00 105’ e Zan dweg 17:30 75’ 20:30 90’
24
Cinerama 3 Cinerama 7 Doelen Grote Zaal Cinerama 4 Cinerama 2
Route
Tyrannosaur 22 mei The Piano in a Factory Silent Sonata Illégal
B la ak
Willems plein
laan Park an la Park
Cinerama 1 Pathé 6 Luxor Doelen Jurriaanse Zaal Doelen Grote Zaal
Route
Cinerama 2 Cinerama 3 Cinerama 7 Doelen Grote Zaal Cinerama 4
ema
Do Somewhere okla Pathé 6 98’ kla D10:00 an an la t e 12:30 Luxor Wolp Pa negre 108’ ls h c Brie ha bo R iet 15:00 Doelen Jurriaanse Zaal er El agua del fin del mundo haerts 84’ dijk ts lp 17:30 Doelen Grote Zaal es tr. Silent Sonata 75’ Wo bo Songs of Love and Hate 20:30 FranCinerama 1 89’ ch s Be t
90’ 10:00 12:30 91’ 15:00 88’ v. B 105’ lom m es17:30 tey n w 20:30 eg 130’
23
str.
eg tsw ach
89’ 108’ 75’ 95’ 130’
10:00 12:30 15:00 Dokhavenpark 17:30 20:30
Route
Illégal Tyrannosaur 22 mei The Piano in a Factory Incendies
ith de W
ndr
Songs of Love and Hate Pa negre Silent Souls Attenberg Incendies
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
22
Cinerama 4 Cinerama 2 Cinerama 3 Cinerama 7 Doelen Grote Zaal
Route
75’ 90’ 91’ 88’ 105’
t
Veer-
Route
Silent Sonata Illégal Tyrannosaur 22 mei The Piano in a Factory
tr. ans orm Do
75’ 89’ 108’ 75’ 95’
21
aan Lijnb
10
Silent Sonata Songs of Love and Hate Pa negre Silent Souls Attenberg
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
90’ 75’ 98’ 98’ 93’
plein
edij
Park
l
Grot
BEURS
tela n d Va s
stze
Route
Parked Silent Sonata Somewhere Pure Off the Beaten Track
e Witt
an terla Wes
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
113’ 75’ 84’ 98’ 90’
93’ 90’ 75’ 98’ 98’
eg
m weagn
We
s ing e
ent Me
Churchill-
blaak West laak b s e W t
Museumpark
Me
BEURS
Ee l inge ters Wes
Route
Cirkus Columbia Silent Sonata El agua del fin del mundo La nostra vita Todos tus muertos
Off the Beaten Track Parked Silent Sonata Somewhere Pure
20
Doelen Grote Zaal Cinerama 4 Cinerama 2 Cinerama 3 Cinerama 7
Route
12
Cinerama 1 Luxor Pathé 2 Pathé 3 Doelen Grote Zaal
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
St
19
p a rk
e um
Mu s
Euromast
eg
lt
t straa
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
90’ 113’ 75’ 84’ 98’
11
Doelen Grote Zaal Cinerama 1 Luxor Pathé 2 Pathé 3
Route
Todos tus muertos Cirkus Columbia Silent Sonata El agua del fin del mundo La nostra vita
98’ 93’ 90’ 75’ 98’
Aert
EENDRACHTSPLEIN
Droogleever Fortuynplein
sw . Job
Cinerama 5 Doelen Grote Zaal Pathé 6 Pathé 1 Cinerama 6
Route
Pure Off the Beaten Track Parked Silent Sonata Somewhere
DIJKZIGT
Jo
laan
ven
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
98’ 98’ 93’ 90’ G.J. d 130’ e
18
Cinerama 6 Cinerama 5 Doelen Grote Zaal Pathé 6 Pathé 1
Route
10
Pathé 7 Doelen Grote Zaal Doelen Jurriaanse Zaal Pathé 4 Pathé 5
Route
98’ 90’ 113’ 75’ 84’
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
s er
Gou d s e
en
t Meen
traat
ess van N
nenw
Oud
rg
lein
huisp
e van nbarnev Olde
weg
in
STADHUIS
de
mer Zim
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
La nostra vita Todos tus muertos Cirkus Columbia Silent Sonata El agua del fin del mundo
9
Pathé 5 Pathé 7 Doelen Grote Zaal Doelen Jurriaanse Zaal Pathé 4
Route
84’ 98’ 90’ 113’ 130’
Ma th e nes weg
Somewhere Pure Off the Beaten Track Parked Incendies
K. Lijn
Schouwburg plein
nen
we B
Nieu
is k a
Stad baan
e Bin
kha
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
75’ 98’ 98’ 93’ 90’
Po Hofplein
bu m pe n
na K ru
Oude Westen
t
Binnen
Pathé 1 Cinerama 6 Cinerama 5 Doelen Grote Zaal Pathé 6
Route
El agua del fin del mundo La nostra vita Todos tus muertos Cirkus Columbia Incendies
8
Pathé 4 Pathé 5 Pathé 7 Doelen Grote Zaal Doelen Jurriaanse Zaal
Route
75’ 84’ 98’ 90’ 113’
s tra a
n have Park
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
Route
Silent Sonata El agua del fin del mundo La nostra vita Todos tus muertos Cirkus Columbia
7
Doelen Jurriaanse Zaal Pathé 4 Pathé 5 Pathé 7 Doelen Grote Zaal
Route
114’ 75’ 108’ 98’ 112’
Silent Sonata Somewhere Pure Off the Beaten Track Parked
17
Pathé 6 Pathé 1 Cinerama 6 Cinerama 5 Doelen Grote Zaal
Route
6
Doelen Grote Zaal Doelen Jurriaanse Zaal Pathé 4 Pathé 5 Pathé 7
Route 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
5
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
l la n d M id de
k ade Kru is Wijkpark We s t-
P
str.
Ka rel
95’ 75’ 89’ 108’ 75’
Par
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
112’ 114’ 75’ 108’ 98’
We
urg
enb
Wee
l
nne enatu
Maurits
Attenberg Silent Sonata Songs of Love and Hate Pa negre Silent Souls
16
Doelen Grote Zaal Pathé 6 Pathé 1 Cinerama 6 Cinerama 5
Route
Doelen Willem Burgerzaal Blue Valentine Doelen Grote Zaal Silent Sonata Luxor Pa negre Pathé 1 Pure Schouwburg Grote Zaal King of Devil’s Island
Route
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
CENTRAAL STATION
Conr ad
wal ndijk rave ’s-G weg ngh
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
4
Schouwburg Grote Zaal King of Devil’s Island Doelen Willem Burgerzaal Blue Valentine Doelen Grote Zaal Silent Sonata Luxor Pa negre Pathé 1 Pure
Route
98’ 112’ 114’ 75’ 130’
s
Delft
Mauritsweg
Pathé 1 Pure Schouwburg Grote Zaal King of Devil’s Island Doelen Willem Burgerzaal Blue Valentine Doelen Grote Zaal Silent Sonata Luxor Incendies
Route 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
Route
TR CEN
R
.de
Adm
p om
e Delfts
n eplei
eg
Hee
Sc
straat
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
3
singel
Weena
Pathé 3 Doelen Grote Zaal Cinerama 1 Luxor Pathé 2
r
e lw
. hiestr
AAL
15
1e
Route
ns-
We s te rs i ng e l
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
tio
Gouverne
108’ 98’ 112’ 114’ 130’
Sta
we rla a n He neg ou
Luxor Pa negre Pathé 1 Pure Schouwburg Grote Zaal King of Devil’s Island Doelen Willem Burgerzaal Blue Valentine Doelen Grote Zaal Incendies
75’ 95’ 75’ 89’ 130’
B ok
er eve
Route
Silent Souls Attenberg Silent Sonata Songs of Love and Hate Incendies
n
f-
a gs Ha
Pathé 2 Pathé 3 Doelen Grote Zaal Cinerama 1 Luxor
ve
.
plein Kruis plein Kruis
2
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
P ro
ho
s tr.
75’ 108’ 98’ 112’ 114’
14
r s st ier
e Delftosrt Po
Doelen Grote Zaal Silent Sonata Luxor Pa negre Pathé 1 Pure Schouwburg Grote Zaal King of Devil’s Island Doelen Willem Burgerzaal Blue Valentine
Route 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
Route
Te
de ka hie Sc
g we
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
1
il
el rsing Spoo singel r Spoo
te n
Route
ver
r
e ing
Jo nker
eg
Vij
Bo om p
VOLKSKRANTDAG–ROUTES
33
Cinerama 1 Pathé 1 Cinerama 4 Doelen Grote Zaal Pathé 4
Zuide
t oo rs l ote
eg iersw Marin
Oostplein
Goudsesin ge
Oosetple g in mw
t
t traa Kips
an
g. v
Bur
. ogstr
rl Ve
il le .W
rtu
Bo om pje s
ms
sp
oo
Vlie tlaan
Vlie tlaan
Frits Ruysstr.
ren
gat
no
pZ
ui d
ala
an
e
Ro
rk
pje s
nw
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
pa se at Ro ra t ms t oo aa str je b se Ro
Laa
um
en ntg
Alle IFFR-locaties zijn goed met het openbaar vervoer bereikbaar. De locaties liggen voor het n merendeel op loopafstand van elkaar, met het ve a h nieuwe LantarenVenster als uitzondering. n Laa Rij WILHELMINA PLEIN no Dat filmtheater verhuisde onlangs naar de e P p d ost a Zu hum dijk i d Kop van Zuid, aan de Wilhelminapier. Snel en eg illeal RIJNHAVEN H w e aan n t B red Veeruc-hli laa raa goed bereikbaar met metro en tram en op een n z. Re rst en N o ge ashav u a k ij M r d (OV)-fiets ook in een minuutje of tien. Vanaf K Hilleul Pa Rotterdam CS is het metrolijn D of tramlijn 20, 23 en 25; uitstappen bij halte Wilhelminaplein. De speciale NS Fietsenstalling op het Schouwn tselaan Pu burgplein is gratis voor onze bezoekers. e v l uch
to
en
an iala tor Pre
. n Nz
u
Kr
Hi t H lla il tra e - levlie t
rs ge
vli
et
g
we
Mij nsh Strevelsweg eren laa n Dord tsela an
an
n lk e Va Valkeniersweide
10:00 erpark 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
n
Tyrannosaur 22 mei Todos tus muertos Silent Sonata Somewhere
91’ 88’ 90’ 75’ 98’
22 mei Todos tus muertos Silent Sonata Somewhere Tyrannosaur
88’ 90’ 75’ 98’ 91’
45
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
46
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
Todos tus muertos Songs of Love and Hate Somewhere Pa negre La nostra vita
90’ 89’ 98’ 108’ 98’
Songs of Love and Hate Somewhere Pa negre La nostra vita Todos tus muertos
89’ 98’ 108’ 98’ 90’
Somewhere Pa negre La nostra vita Todos tus muertos Songs of Love and Hate
98’ 108’ 98’ 90’ 89’
Pa negre La nostra vita Todos tus muertos Songs of Love and Hate Somewhere
108’ 98’ 90’ 89’ 98’
La nostra vita Todos tus muertos Songs of Love and Hate Somewhere Incendies
98’ 90’ 89’ 98’ 130’
58
Pathé 6 Luxor Pathé 4 Pathé 5 Cinerama 1
59
98’ 108’ 89’ 90’ 75’
Pa negre Songs of Love and Hate Todos tus muertos Silent Souls La nostra vita
108’ 89’ 90’ 75’ 98’
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
Songs of Love and Hate Todos tus muertos Silent Souls La nostra vita Incendies
89’ 90’ 75’ 98’ 130’
VolkskRantdag op de kop Van Zuid
Todos tus muertos Silent Souls La nostra vita Pa negre Songs of Love and Hate
90’ 75’ 98’ 108’ 89’
Silent Souls La nostra vita Pa negre Songs of Love and Hate Todos tus muertos
75’ 98’ 108’ 89’ 90’
La nostra vita Songs of Love and Hate Pa negre Pure Incendies
98’ 89’ 108’ 98’ 130’
Songs of Love and Hate Pa negre Pure Silent Sonata La nostra vita
89’ 108’ 98’ 75’ 98’
Pa negre Pure Silent Sonata La nostra vita Songs of Love and Hate
108’ 98’ 75’ 98’ 89’
48
49
50
51
52
53
Luxor Pathé 1 Doelen Grote Zaal Pathé 4 Cinerama 1
75’ 98’ 89’ 108’ 98’
57
Cinerama 1 Pathé 6 Luxor Pathé 4 Pathé 5
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
Luxor Pathé 4 Pathé 5 Cinerama 1 Pathé 6
Route
Cinerama 1 Luxor Pathé 1 Doelen Grote Zaal Pathé 4
Silent Sonata La nostra vita Songs of Love and Hate Pa negre Pure
La nostra vita Pa negre Songs of Love and Hate Todos tus muertos Silent Souls
47
Pathé 4 Cinerama 1 Luxor Pathé 1 Doelen Grote Zaal
98’ 75’ 98’ 89’ 130’
56
Pathé 5 Cinerama 1 Pathé 6 Luxor Pathé 4
Route
Pathé 2 Pathé 4 Luxor Cinerama 1 Pathé 5
Route 112’ 90’ 75’ 91’ 88’
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
Pure Silent Sonata La nostra vita Songs of Love and Hate Incendies
55
Doelen Grote Zaal Pathé 4 Cinerama 1 Luxor Pathé 1
Route
Pathé 5 Pathé 2 Pathé 4 Luxor Cinerama 1
Route 88’ 112’ 90’ 75’ 91’
40
Schouwburg Grote Zaal King of Devil’s Island Pathé 5 Todos tus muertos Doelen Grote Zaal Silent Sonata Cinerama 2 Tyrannosaur Cinerama 3 22 mei
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
54
Pathé 1 Doelen Grote Zaal Pathé 4 Cinerama 1 Luxor
Route
Cinerama 1 Pathé 5 Pathé 2 Pathé 4 Luxor
Route 91’ 88’ 112’ 90’ 130’
39
Cinerama 3 22 mei Schouwburg Grote Zaal King of Devil’s Island Pathé 5 Todos tus muertos Doelen Grote Zaal Silent Sonata Cinerama 2 Tyrannosaur
Route
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
98’ 91’ 88’ 90’ 130’
44
Luxor Cinerama 1 Pathé 5 Pathé 2 Pathé 4
Route 75’ 91’ 88’ 112’ 90’
baa
en
k Vin
Cinerama 2 Sportpark Tyrannosaur Cinerama 3 "De Vaan" 22 mei Schouwburg Grote Zaal King of Devil’s Island Pathé 5 Todos tus muertos Doelen Grote Zaal Incendies
Route
90’ 75’ 91’ 88’ 112’
eg
Vaanweide
38
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
Somewhere Tyrannosaur 22 mei Todos tus muertos Incendies
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
Route
Pathé 4 Luxor Cinerama 1 Pathé 5 Pathé 2
Route
Silent Sonata Tyrannosaur Va a 15:00 Cinerama 3 22 mei nwe g 17:30 Schouwburg Grote Zaal King of Devil’s Island 20:30 Pathé 5 Todos tus muertos Route
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
75’ 98’ 91’ 88’ 90’
43
Cinerama 3 Pathé 5 Doelen Grote Zaal Pathé 6 Cinerama 2
Route
Silent Sonata Somewhere Tyrannosaur 22 mei Todos tus muertos
g
Strevelsweg
Pu tse bo cht
Mijns-
Goo iland singe l S her allandw en la eg
lin de San
atw tra ses rdt Do
37
at tra rts a h t 10:00 Doelen Grote Zaal L ig J an 12:30 Cinerama 2
Route
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
Route 90’ 75’ 98’ 89’ 98’
g an
L
eg
ille eH
aat str
eg
Mijns-
rlie Vio
at
Valkeniersweide
Pathé 5 Todos tus muertos Strevelsweg Doelen Grote Zaal Silent Sonata Vaanweide n Cinerama 2 Tyrannosaur baa ken n i V t a Cinerama 3 22 mei a Sportpark str g tor "De Vaan" s we Schouwburg Grote Zaal King of Devil’s Island ier Mo eg riw sso nte Mo
dsing el Salla ndw eg
g
t
Illégal eg Silent Sonata illew g H e w e rs ng n ie La nostra vita La lk e Va Songs of Love and Hate g Pure e w
atw tra ses rdt Do
L i tra
Route Va36 a nw
10:00 Zuid 12:30 - ple in 15:00 17:30 20:30 iderpark
lin de San
aa
J an
t
98’ 90’ 75’ 98’ 89’
Strevelsweg
s tr
g
35
Cinerama 4 aat Doelen Grote Zaal str t tor o M Pathé 4 seboch t Pu Cinerama 1 t aa Re s tr Pathé 1 sedags th a rt eg riw sso nte Dordtselaan Mo
LEIN
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
vli
et
ies
- pleRoute in
Zuid
n dr S in t-A
h er en la an
at
10:00 Pathé 1 Pure e Hille t ch ng bo e 12:30 Cinerama 4 Illégal La s t Pu n aa el Re 15:00 Doelen Grote Zaal Puts Silent Sonata sed g we 17:30 Pathé 4 astraa La nostra vita MAASHAVEN ille Hi H H t lle ille e ng n 20:30 Cinerama 1 Songs of Love and Hate vli a a a l L e ls e Dordtselaan
B rie
Route
90’ 75’ 98’ 91’ 88’
Route
Cinerama 2 Cinerama 3 Pathé 5 Doelen Grote Zaal Pathé 6
Route
t
Mij nsh ere nla an Dord tsela an
Pa
aa
n
34
s tr
Route
ul
a str an iala rtor iolie V Pre
M
RIJNHAVEN
ies
ve aasha
n dr S in t-A
Maas str. haven
- la an e la a n B rie ls ijk lle- d
Pu tse bo cht
k
le dij e Hil
MAASHAVEN
B red
O.z.
R
M
av ijnh
Maashaven
Maas str. haven
aashaven Hillelaa O.z. n Hillelaan
Hillelaan Hillelaan
Ot
rk pa se Ro
Re
Todos tus muertos Silent Sonata Somewhere Tyrannosaur 22 mei
42
Pathé 6 Cinerama 2 Cinerama 3 Pathé 5 Doelen Grote Zaal
Route
aat
str
an Or
sth
at tra ms t oo aa str se Ro
Pr
Po
r.
sst
tje
el Sti
e
Ro
je b
k
t
raa
nst
e ntg
De Hef
gin nin ug Ko nebr
e
WILHELMINA PLEIN
eg
je
elt
Sti
d ka
dri
r sst
eg
.
He
en
De Hef
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
Route
Doelen Grote Zaal Pathé 6 Cinerama 2 Cinerama 3 Pathé 5
Route
an Or
e
e
as
i
el
ad
kk
ri nd
d ka
e
nn
w uignBnirng ug Ko nebr
ka
H ins
m
rtu
de
ns
Ma
el
g bru ms ille W
ug br
ille
Pri
eri
Boe
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
41
Pathé 5 Doelen Grote Zaal Pathé 6 Cinerama 2 Cinerama 3
Route edijk
g we ug Br
ms
W
as
ad kak
Oos t ze
nn
Ma
sbbrr uugg
edijk
gat
g bru ms ille W
ug br
O ha ude ve n
rl Ve
n
ren
iet gvl rin vlie t a H ing rd W ille Ha r leva ms b ou sp Ma as oo
ms
en
nhav
Oos t ze
Boe
rf
il le .W
Bu
BLAAK
OOSTPLEIN
iet gvlg rinwevlie t am H g u n i s r Ou l ard ha de Wa Ha b oulev ve n van as Ma rg.
BLAAK
Ho
lsu Wa
e f lenw wer tmo olen Oos
tr.
tm Oos
t traa Kips
eg iersw Marin
arkt
OOSTPLEIN
l
gs Hoo
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
Gerdesiaweg
Slaa k
gel
Route
Gerdesiaweg
Slaa k
Goudsesin
arkt
Boezemwe g Boezemwe g
Am m a n p le in
VOLKSKRANTDAG–ROUTES
Frits Ruysstr.
straat Frans
Jo nker
Am m a n p le in
Warande
otem
Vredenoordkade
Warande
ng e l
Vredenoordkade
elweg Vond
dm.d rweg te
Ruy
Goudse Rijweg
Goudse Rijweg
elweg Vond
eR
Goudse Rijweg
Goudse Rijweg
eg
rw uyte
fiLmfESTiVALROTTERDAm.cOm
10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
60
Pathé 4 Pathé 5 Cinerama 1 Pathé 6 Luxor
LantarenVenster 1 LantarenVenster 1 LantarenVenster 1 LantarenVenster 1 LantarenVenster 1
Gesher The Old Donkey Hospitalité Le Grand’Tour My Perestroika
84’ 112’ 96’ 98’ 87’
VolkskRantdag op de kop Van Zuid 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
LantarenVenster 2 LantarenVenster 2 LantarenVenster 2 LantarenVenster 2 LantarenVenster 2
Le Grand’Tour My Perestroika Gesher The Old Donkey Hospitalité
98’ 87’ 84’ 112’ 96’
VolkskRantdag op de kop Van Zuid 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
LantarenVenster 3 LantarenVenster 3 LantarenVenster 3 LantarenVenster 3 LantarenVenster 3
Gromozeka Love in a Puff Poetry Outbound Songs of Love and Hate
104’ 103’ 135’ 87’ 89’
VolkskRantdag op de kop Van Zuid 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
LantarenVenster 5 LantarenVenster 5 LantarenVenster 5 LantarenVenster 5 LantarenVenster 5
Songs of Love and Hate Gromozeka Love in a Puff Poetry Outbound
89’ 104’ 103’ 135’ 87’
VolkskRantdag op de kop Van Zuid 10:00 12:30 15:00 17:30 20:30
LantarenVenster 6 LantarenVenster 6 LantarenVenster 6 LantarenVenster 6 LantarenVenster 6
Poetry Outbound Songs of Love and Hate Gromozeka Love in a Puff
135’ 87’ 89’ 104’ 103’
11
gesher
attenberg
illégal
Drie mannen reizen naar het zuiden van Iran, waar petroleum- en gasvelden werkgelegenheid opleveren. De verdiensten zijn marginaal en ze slapen, net als vele collega’s, in lege pijpleidingen aan zee. Taxichauffeur Jahan droomt over een knappe, goed geklede versie van zichzelf, Ghobad stuurt geld in knuffelberen naar huis en Nezam probeert zijn waardigheid te behouden tijdens het ontstoppen van smerige wc’s. In deze miljardenindustrie hebben arbeiders een ondankbare, zelfs onzichtbare rol. Regisseur Vakilifar besloot tot deze film over arbeidsmigranten toen hij ontdekte hoe de straatarme mannen in de regio toch een opmerkelijke, kameraadschappelijke gemeenschap vormen. Ondanks de tragische situatie is Vakilifars verhaal ook empathisch, aandoenlijk en niet zonder humor. De shots zijn stabiel en geduldig, met een grote rol voor de bulderende, onaardse omgeving vol roestige constructies, gillende sirenes en pijpen vanwaaruit metershoge vlammen de hemel likken. (MN)
Attenberg, de tweede speelfilm van Athina Rachel Tsangari, opent met het beeld van twee vrouwen die met elkaar tongzoenen – tenminste, daar een poging toe doen. De op liefdesgebied onervaren 23-jarige Marina wil van haar vriendin Bella weten hoe dat eigenlijk gaat. Het lesje kan Marina er niet van overtuigen dat mensen zoiets walgelijks voor hun lol doen. In scènes die soms hilarisch, soms pijnlijk, soms ontroerend zijn, zien we hoe Marina langzamerhand meer leert over liefde en seksualiteit. En over haar soortgenoten, die ze bestudeert zoals natuurfilmer David Attenborough naar diersoorten kijkt. Ze moet intussen zien om te gaan met de snel naderende dood van haar terminaal zieke vader. Met een sterke hoofdrol van Ariane Labed, in Venetië onderscheiden met de prijs voor de beste actrice, is Attenberg een verrassende coming-of-agefilm die in toon en stijl verwantschap demonstreert met het vorig jaar vertoonde Dogtooth, een film waar Tsangari als producent bij betrokken was. (Cat.)
De Wit-Russische Tania is naar België gekomen in de hoop een betere toekomst te vinden voor haar 13-jarige zoon Ivan. De twee verblijven al acht jaar in België, spreken de taal en burgeren goed in. Zonder papieren, dat wel; een aanvraag voor een permanente verblijfsvergunning is afgewezen. Op een kwade dag wordt Tania opgepakt bij een routinecontrole. Ze wordt in een gesloten asielcentrum geplaatst, Ivan weet ternauwernood te vluchten. Het sobere en verontwaardigde Illégal is na (2006) de tweede speelfilm van de Waalse regisseur Masset-Depasse. Hij keek rond in asielzoekerscentra, sprak met bewakers en asielzoekers, en werd geraakt door het mensonterende verhaal van Tania, die vecht voor haar zoon en wordt behandeld als misdadiger. Zij wordt geweldig gespeeld door Anne Coesens; de camera wijkt geen tel van de stroeve, alles en iedereen wantrouwende, en desalniettemin optimistische Tania. Niet zij is illegaal, het systeem is illegaal, is de kwintessens van dit krachtige politieke drama. (Cat.)
Gesher – Vahid Vakilifar
Attenberg – Athina Rachel Tsangari
Illégal – Olivier Masset-Depasse
‘verwende bourgeois kinderen hadden dit niet kunnen spelen’
Stellan Skarsgård
De Zweedse acteur Stellan Skarsgård bouwde een flinke carrière in Hollywood op, met als voorlopig hoogtepunt de kaskraker Mamma Mia!. Op het IFFR was hij te zien in de Noorse film The King of Devil’s Island, als directeur van Bastøy, het gevangeniseiland voor jongeren waar in 1915 een opstand plaatsvond.
Het verhaal dat de film toont is waargebeurd. ‘Ik had er nog nooit over gehoord, maar in Noorwegen is het zeer bekend. Alle kinderen in Noorwegen werden er bang mee gemaakt: als je stout bent moet je naar Bastøy!’ Nederlandse kijkers kennen het eiland
12
foto Corinne de Korver
wellicht uit de recente documentaire Bastøy van Michel Kapteijns. ‘Het wordt nog steeds gebruikt als gevangenis,’ legt Skarsgård uit, ‘maar tegenwoordig is het een soort open, ecologische gevangenis. Een ecologische gevangenis! Dat is een beetje als worden opgehangen met Fair Trade-touw. We konden niet op het echte eiland draaien, het is teveel veranderd – het is te ecologisch! De film is dan ook grotendeels opgenomen op een zeer on-ecologische plek, in Estland.’ Onder leiding van de nieuw gearriveerde Erling vechten de jongeren tegen de leiding van het eiland, dat met harde hand bestierd wordt. ‘Het is een genrefilm, een ontsnappingsfilm zoals The Great Escape,
maar je wilt de clichés vermijden. Mijn karakter heeft de functie van onderdrukker, daar kom je niet omheen. Maar ik wil niet blijven steken in ‘good guys’ en ‘bad guys’, zoals dat in veel Hollywoodfilms gebeurt, want zo zijn mensen niet. Ik zag deze directeur als een man met de ambitie om humaner te zijn, maar wel binnen de grenzen van een systeem dat zoiets maar voor een klein deel toestaat. Men dacht in die tijd nog in termen van raciale biologie en criminele fysiologie. Het intellectuele klimaat was nog niet zo ontwikkeld als het nu is – al hebben we nog een lange weg te gaan!’ De groep jongens die in het verhaal centraal staat
filmfestivalrotterdam.com
wordt gespeeld door amateurs, die zelf veelal een even getroebleerde achtergrond hebben als de karakters die zij vertolken. ‘Dat is een ander verhaal dan de gebruikelijke bourgeois-kinderen met theaterambities. Amateurs kunnen als acteur op het toneel niet uit de voeten, dat vereist teveel techniek, maar voor de camera kan het fantastisch werken. Deze jongens wisten totaal niets van acteren, maar door de vergelijkbare achtergrond hebben ze een blik in hun ogen die een verwend acteerkind nooit zou kunnen nadoen.’ (JB) The King of Devil’s Island – Marius Holst
melancholie uit rusland De Russische regisseur Alexey Fedorchenko gooide zes jaar geleden hoge ogen op internationale festivals met zijn mockumentary First on the Moon, over een Sovjet-maanlanding in 1930. Met Silent Souls, zijn derde speelfilm, verruilt hij zijn geliefde documentairestijl voor een sprookjesachtig surrealisme.
Waar First on the Moon nog een mengeling van documentaire en speelfilm was, liet Alexey Fedorchenko zijn liefde voor documentaire in 2007 met The Railway voor het eerst helemaal los. Die documentairestijl is ook nergens meer te herkennen in Silent Souls, maar de grote aandacht voor de Russische cultuur is hierin onverminderd aanwezig. De rituelen van de merja’s, een Russisch volk van Finse oorsprong, vormen de rode draad van het verhaal. ‘Mijn scenarioschrijver Denis Osokin kwam met het idee. Hij had een boek gelezen over de merja-folklore en was erdoor gefascineerd geraakt. Dat boek was weliswaar de aanleiding voor Silent Souls, maar we hebben ook eigen rituelen bedacht. Zo hoort het niet bij de merja-folklore om je vrouw met alcohol te wassen en hebben de gekooide gele vogeltjes van
de hoofdpersoon ook puur een symbolische betekenis.’ In de film vervoert een man zijn dode vrouw per auto naar haar laatste rustplaats. ‘De vogels zien alles, maar fluiten niet. Het zijn stille getuigen. Mijn film zit vol symboliek, waarmee ik een melancholische sprookjeswereld wilde creëren. Ik hoop dat mensen de zaal verlaten met een licht verdrietig gevoel, dat toch positief aanvoelt.’ Typerend voor de hedendaagse cinema uit zijn land noemt Fedorchenko de film niet. ‘Tja, wat is typisch Russisch? De meeste Russen denken dat Dostojevski de enige schrijver en Tarkovski de enige regisseur uit ons land is. Alles wat daarop gebaseerd is, zou je kunnen beschouwen als “echt Russisch”. Maar dat geldt niet voor mijn film.’ Voor de bezoekersaantallen in zijn thuisland maakt het niet uit: daar trekken zijn films doorgaans een klein publiek. ‘De meeste mensen zien liever blockbusters,’ verklaart Fedorchenko. ‘Daarom ben ik ook zo blij met de aandacht die ik krijg op internationale festivals. Silent Souls is vertoond op het filmfestival van Venetië en nu ook in Rotterdam. Hopelijk maakt dat mensen in Rusland nieuwsgierig.’ (KvdM) Alexey Fedorchenko
Silent Souls - Alexey Fedorchenko
foto Felix Kalkman
Blue valentine Gedurende een nacht in een hotelkamer proberen Dean en Cindy hun wankelende huwelijk te redden. Amerikaanse independent laat in flashbacks zien hoe het begon en waar het misging met het stel, sterk gespeeld door Ryan Gosling en Michelle Williams (ook te zien in Meek’s Cutoff). Ontroerend en bitterzoet liefdesverhaal.
Ooit was hun liefde hoopvol en gepassioneerd. Maar de jaren zijn verstreken en hun vurige relatie is gedoofd als een nachtkaars. Toch proberen Cindy en Dean een laatste keer de brokstukken van hun huwelijk bijeen te rapen; ze boeken gezamenlijk een hotelkamer en kijken daar terug op hun liefdesleven. Waar ging het mis? Twee uur lang bevinden beide echtelieden
la nostra vita
In modern-realistische stijl verhaalt La nostra vita over de onverwoestbaarheid van familiebanden en de veerkracht van de mens. Aanvankelijk heeft de sympathieke macho Claudio het prima voor elkaar. Hij is gelukkig met zijn vrouw Elena en hun twee zoontjes, een derde kind is onderweg. Voor de bouwvakker is er werk in overvloed: de noordelijke buitenwijken van Rome zijn één grote bouwput. Maar als het noodlot toeslaat en Claudio ook op zijn werk in de problemen komt, staat hij er alleen voor. Met behulp van vrienden en familie probeert hij zich staande te
Love in a Puff – Pang Ho-cheung
tyrannosaur
houden aan de onderkant van de samenleving. Met La nostra vita zet Daniele Luchetti de succesvolle samenwerking voort met de scenarioschrijvers van zijn vorige film Mio fratello è figlio unico. In eigen land was dat destijds goed voor vier Donatello’s (de Italiaanse Oscars). Oplettende kijkers zullen Elio Germano herkennen uit Luchetti’s vorige werk. Hij werd voor zijn rol als Claudio in Cannes bekroond als beste acteur, ex aeqo met Javier Bardem. (Cat.) La nostra vita –Daniele Luchetti
zich in een emotionele achtbaan, waar de kijker als fly on the wall getuige van mag zijn. Deze Amerikaanse independent is geschoten op verschillende formaten om verschillende periodes in hun relatie aan te geven. Met een sterk scenario als ruggengraat, dito dialogen en indrukwekkend acteerwerk van zowel Ryan Gosling als Michelle Williams. Het bitterzoete liefdesdrama schakelt door middel van flashbacks soepel tussen heden en verleden, zo een intiem portret vormend van een ‘amourdésamour’. Blue Valentine, de tweede speelfilm van Derek Cianfrance, beleefde de wereldpremière in het Un Certain Regard-programma op het Cannes Filmfestival 2010. (MN)
Joseph (Peter Mullan) drinkt te veel en heeft een explosief karakter. Hij is een gevaar voor anderen en voor zichzelf; sinds de dood van zijn hond lijkt zelfdestructie zijn enige doel. Tot hij op een dag de liefdadigheidswinkel van de christelijke Hannah (Olivia Colman) binnenvlucht. Hoewel ze alle reden heeft bang voor hem te zijn, lijkt Hannah vastbesloten Joseph van de ondergang te redden. Het keiharde, tragische Tyrannosaur is het speelfilmdebuut van de Britse acteur Paddy Considine (My Summer of Love, The Bourne Ultimatum). Eerder maakte hij over de karakters Joseph en Hannah
filmfestivalrotterdam.com
– met dezelfde acteurs – al de korte film Dog Altogether, waarmee hij in 2007 zowel een BAFTA als de Zilveren Leeuw in Venetië won. Tyrannosaur gaat door waar Dog Altogether ophield. Langzaam wordt duidelijk dat de film vooral om Hannah draait, die misschien nog wel dieper in de problemen zit dan Joseph. In de beste traditie van het Britse kitchen sink-realisme schildert Considine een inktzwart verhaal, waarin ternauwernood ruimte lijkt voor verlossing. (Cat.) Tyrannosaur – Paddy Considine
13
FILMBESCHRIJVINGEN
VAN DE 29 FILMS VAN DE
VOLKSKRANTDAG
22 mei
El agua del fin del mundo
Attenberg
Was Tiger-film Ex Drummer de mokerslag, dan is 22 mei het langzaam neerdalende stof na de knal. Over de onooglijke bewaker van het winkelcentrum waar een jongeman een rugzak vol explosieven opblaast. Hypnotiserende, verontrustende en ontroerende meditatie over liefde en levensangst.
Twee jonge zussen, de één terminaal ziek met als laatste wens haar leven in armoedig Buenos Aires te ontvluchten, de ander op zoek naar middelen om dat mogelijk te maken. Een aantrekkelijke alcoholistische accordeonist maakt de zaken nog ingewikkelder, in dit overtuigend geacteerde en ontroerende drama.
Attenberg bewijst opnieuw dat de Griekse fi lm aan een fraaie opmars bezig is. Rebels vormgegeven en verrassend gestructureerde vertelling over jonge vrouw (Labed, beste actrice in Venetië), die de menselijke liefde liefst van afstand bekijkt. Vegisseur produceerde onder meer het verwante Dogtooth.
Blue Valentine
Cirkus Columbia
Gesher
Gedurende een nacht in een hotelkamer proberen Dean en Cindy hun wankelende huwelijk te redden. Amerikaanse independent laat in flashbacks zien hoe het begon en waar het misging met het stel, sterk gespeeld door Ryan Gosling en Michelle Williams (ook te zien in Meek’s Cutoff ). Ontroerend en bitterzoet liefdesverhaal.
De Bosnische regisseur en Oscarwinnaar Danis Tanovic (No Man’s Land) keert terug naar de tijd toen Joegoslavië nog bestond (begin jaren negentig) maar de spanning van de aanstaande oorlog al voelbaar was. Gebaseerd op een populaire Kroatische roman, met de beroemde Miki Manojlovic.
Debuut in de traditie van Iraanse semi-documentaires volgt drie arbeidsmigranten en hun dagelijkse gezwoeg voor een schamel loon. De fi lm toont de zuidelijke regio van het land, waar het industriële landschap wordt gemoderniseerd.
Koen Mortier
Derek Cianfrance
14
Paula Siero
Danis Tanovic
FILMFESTIVALROTTERDAM.COM
Athina Rachel Tsangari
Vahid Vakilifar
le Grand’tour
Gromozeka
Hospitalité
Een gelegenheidsorkest trekt wandelend en zuipend door de bossen naar het Carnaval du Monde in Stavelot. De dronkemansoptocht bevalt zo goed, dat ze huis en haard vergeten. Als middeleeuwse vaganten trekken ze van kermis naar dorpsfeest. Dan zweert hun leider de drank en drugs af. Wat nu?
Deze tegelijkertijd grappige, ernstige en ontroerende film vertelt naast elkaar drie verhalen over oude schoolvrienden die vroeger samen in een bandje speelden. Ze zijn inmiddels in de veertig en respectievelijk politieman, taxichauffeur en chirurg geworden. Zonder dat ze het weten kruisen ze elkaars pad weer.
Tokio is groter en anders dan wij vaak denken. Sommige wijken lijken wel vergeten dorpen. In zo’n wijk werkt een familie hard in een kleine drukkerij. Op een dag meldt zich een man die niet meer weggaat. De onbehaaglijkheid van gastvrijheid. Ook in Japan bestaat xenofobie. En humor.
illégal
incendies
King of devil’s island
Overdonderende hoofdrol van actrice Coessens als een wantrouwige, hardwerkende Wit-Russische illegaal die naar België is gekomen voor een betere toekomst voor haar zoon. Op een dag wordt ze toevallig betrapt, terwijl haar zoon ontglipt. Een dreun in de maag en een aanklacht tegen het systeem.
Beklemmende thriller en noodlotsdrama ineen. Tweeling Jeanne en Simon gaan op zoek naar hun roots in een door oorlog verscheurd land in het Midden-Oosten. Daar doen ze een gruwelijke ontdekking. Naar het succesvolle gelijknamige toneelstuk, dat vorig jaar als Branden werd opgevoerd door het Ro Theater.
Op historische feiten gebaseerd drama over een brute jongensgevangenis begin vorige eeuw op het Noorse eiland Bastøy. Wanneer Erling (17) arriveert is hij vastbesloten te ontsnappen. Hij zet daarmee een dramatische keten van gebeurtenissen in werking. Met een geweldige Stellan Skarsgård.
love in a Puff
my Perestroika
la nostra vita
De film is charmant en intelligent genoemd. Een juweel zou het zijn. Een klein meesterwerk. Dat laatste is niet waar. Wel dat meesterwerk, maar niet dat klein. Een fonkelende komedie in hedendaags Hongkong, maar het had iedere andere stad met geheime relaties en een rookverbod kunnen zijn.
Warme, intieme terugblik op de veranderingen in Rusland van de afgelopen twintig jaar. Door de ogen van een stel vrienden die, geholpen door hun eigen super8-filmpjes, terugkijken op hun jeugd in de Sovjet-Unie. Humoristisch en nostalgisch.
Na een familiedrama staan bouwvakker Claudio en zijn drie jonge kinderen er alleen voor. Hij probeert uit man en macht de eindjes aan elkaar te knopen en dreigt daardoor kopje onder te gaan in louche praktijken. Gelukkig is er altijd nog familie. Van de makers van Il mio fratello è figlio unico.
off the Beaten track
the old donkey
outbound
Als hun vrouwen in Duitsland gaan werken, hebben de mannen in een Roemeens plattelandsdorp opeens geen vrije tijd meer. Prachtig geobserveerde, sterke én zachte documentaire over de veranderende wereld van schaapsherders in Transsylvanië. Met veel empathie en originele ‘bladmuziek’.
Met evenveel gevoel voor ironie als voor rechtvaardigheid beziet de jonge regisseur de oude generatie uit zijn geboortedorp, die wel de lasten en niet de lusten van veranderend China ervaren. Ma, bijgenaamd Oude Ezel, zag zijn kinderen naar de stad vertrekken maar weigert zijn land af te staan.
Origineel verhaal over een jonge vrouw die korte tijd de gevangenis mag verlaten voor de begrafenis van haar moeder en de gelegenheid aangrijpt om een aantal zaken af te handelen. Voortreffelijk debuut uit Roemenië, waar voortdurend indrukwekkende films vandaan komen.
Jérôme le Maire
Olivier Masset-Depasse
Pang Ho-cheung
Dieter Auner
Vladimir Kott
Denis Villeneuve
Robin Hessman
Li Ruijun
filmfestivalrotterdam.com
Fukada Koji
Marius Holst
Daniele Luchetti
Bogdan George Apetri
15
Pa negre
Parked
the Piano in a factory
Meesterlijk meeslepende film over verlies van onschuld op het naoorlogse, gepolariseerde Catalaanse platteland. Gebaseerd op een roman, maar toch Villaronga op het lijf geschreven. Slim jongetje vindt in het bos de lijken van een vriendje en diens vader en leert vervolgens meer dan hem lief is.
Documentaireregisseur Darrah Byrne maakt een uitstapje naar fictie met deze prachtig geschoten film. Gesitueerd in Dublin, met sterk spel van Colm Meaney als Fred. Parked gaat over een pechvogel die er koste wat kost bij wil horen. Het probleem is alleen dat hij in een auto woont.
Bij hun scheiding ruziën een werkloze staalarbeider en zijn nieuwrijke ex om hun dochtertje, dat besluit te gaan wonen bij degene die een piano aanschaft. Innemend geacteerde moraliteit is geen Chinese tegenhanger van Kramer vs. Kramer, maar warme komisch drama gelardeerd met muzikale intermezzo’s.
Poetry
Pure
silent sonata
Terechte winnaar beste scenario in Cannes: Lee vertelt verhalen die gevlochten lijken door een groot romanschrijver. Legendarische actrice Yun Jung-Hee speelt fenomenaal de oma die haar kleinzoon opvoedt in slaperig plaatsje. Blind voor de wrede werkelijkheid gaat ze een poëzieklas volgen.
Dit ontroerende filmdebuut over klasse, macht, kunst, liefde en Facebook, raakte bij veel filmjury’s een gevoelige snaar. Pure wordt gedragen door actrice Vikander, die een gesloten, getourmenteerde jonge vrouw vertolkt op zoek naar iets ‘puurs’, een verlangen dat ze herkent in Mozarts Requiem.
Een door oorlog getraumatiseerd gezin vindt langzaam de kleur in het leven terug als er een circus neerstrijkt bij hun huis. Bijna geheel woordenloos groeit er een bijzondere band tussen het gezin en de vreemde circusgasten. Magisch-realistisch sprookje over moed en mededogen, waarin acrobaten met een tank dansen.
silent souls
somewhere
songs of love and Hate
Fraai noodlotsdrama doorspekt met de cultuur en folklore van de merja’s, een volk van Finse oorsprong in Rusland.De twee mannen stappen in een auto en rijden, met een lijk achterin, naar de rivier waar ze de vrouw zullen cremeren.Een betoverende reis vol absurdisme, antropologie en melancholie.
Een pillen- en vrouwenverslindende maar desondanks verveelde Hollywoodster (Stephen Dorff) realiseert zich pas hoe leeg zijn leven is als hij noodgedwongen een tijdje met zijn elfjarige dochtertje doorbrengt. Ook deze Sofia Coppola-film staat garant voor een uitgekiende soundtrack.
De betoverend mooie Lilli wordt verward - minstens zozeer als haar vader - door haar ontluikende seksualiteit. Geleidelijk raakt het eens zo harmonieuze gezin verstrikt in een vernietigende machtsstrijd. Een hermetische, duistere tragedie, verteld in sprookjesachtige beelden.
todos tus muertos
tyrannosaur
Doodgewone Colombiaanse boer vindt op een ochtend in een maisveld een stapel lijken. Hij meldt het mysterieuze bloedbad bij de autoriteiten, maar zeker op verkiezingsdag is de rechtstaat niet wat het zou moeten zijn. Tragikomische allegorie, heet zoiets. Of verontrustend drama.
Brits acteur Paddy Considine gaf vakgenoten Peter Mullan en Olivia Colman prachtige rollen in zijn regiedebuut. Op een dag ontmoet Mullan, een man die zijn aanvallen van woede en agressie niet kan beheersen, een werknemer van een christelijke liefdadigheidswinkel.
Agustí Villaronga
Lee Chang-Dong
Alexey Fedorchenko
Carlos Moreno
16
Darragh Byrne
Zhang Meng
Lisa Langseth
Janez Burger
Sofia Coppola
Paddy Considine
filmfestivalrotterdam.com
Katalin Gödrös
De beste festivalfilms, voor iedereen Wij houden niet zomaar van films; wij zijn er gek op. En we willen dat iedereen kan meegenieten. Daarom zijn we nu hoofdsponsor van het International Film Festival Rotterdam en ondersteunen de Publieksprijs. Zo kunnen we voor iedereen - ook thuis – een prachtige selectie van mooie films aanbieden. Afgelopen week
| upc.nl
genoten vele filmliefhebbers van bijzondere films uit de hele wereld. Onze liefde voor films gaat onverminderd door; de hoogtepunten van de afgelopen jaren delen wij via UPC On Demand. Zo kunt u volop nagenieten. Kijk voor meer informatie op filmfestivalrotterdam.com
/HGIS
/HGIS
M U N D U S
Taiwan rocks!
18
FILMFESTIVALROTTERDAM.COM
CINEMA.NL
VPRO / DE VOLKSKRANT
NOG VELE JAREN! Dat is wel een felicitatie waard, veertig jaar International Film Festival Rotterdam. Als hoofdsponsor is de Volkskrant al dertig jaar bij dit toonaangevende festival betrokken. Daar zijn we best trots op. Ook sponsoren we de andere belangrijke filmfestivals in ons land:
• Nederlands Film Festival • Cinekid • International Documentary Film Festival Amsterdam.
De Volkskrant, de best geïnformeerde krant op filmgebied: vk.nl/filmfestivals