Wijzer
Leer voor je leven
Wijzer is een uitgave van IJsselgroep en verschijnt 4 keer per jaar | 2010 | jaargang 6 | nummer 2
Mediadidactiek Mediawijsheid
Pagina 4
Ouders en leerkrachten samen mediawijs Pagina 10
Digitale prentenboeken
Pagina 12
Met video interactie in beeld
Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 2
Inhoud
2 Mediadidactiek en mediawijsheid 3 Uw reactie 4 Ouders en leerkrachten samen
mediawijs
6 Mediamovies voor SchoolTV
Weekjournaal
8 Column Risico’s en mogelijkheden
van nieuwe media
8 Activiteiten IJsselgroep 9 Goed idee! Digitaal prentenboek 10 Digitale prentenboeken voor
peuters
IJsselgroep
Mediadidactiek e Mediawijsheid is “Het geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarmee burgers zich bewust, kritisch, veilig en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlijke en fundamenteel gemedialiseerde samenleving.” staat in de kabinetsvisie Mediawijsheid (18 april 2008). Het kabinet wil dat kinderen en jongeren opgroeien tot mediawijze volwassenen. Leerkrachten en ouders hebben de taak hen hiervoor de benodigde kennis en vaardigheden bij te brengen.
12 Met video interactie in beeld Een leerkracht maakt keuzes om
hoog tempo multimedialer. Voor
bepaalde leerdoelen te bereiken.
de kinderen zelf is dit een vanzelf-
14 Mediadidactiek als speerpunt op
Mediawijsheid kan een doel zijn,
sprekendheid. Veel kinderen hebben
maar vaker zet de leerkracht de
een Hyves, msn’en en beschikken
nieuwe media in als middel, waarbij
over een mobieltje, waar ze meer
het doel de keuze van het middel
mee doen dan alleen bellen. Voor
bepaalt en waarbij de leerkracht
ouders en leerkrachten is dit een
zoveel mogelijk aansluit bij de
lastig bij te houden ontwikkeling.
13 Agenda SONedutraining
Iselinge Hogeschool
15 Agenda IJsselgroep
belevingswereld van de leerlingen.
Colofon
Wijzer is het magazine voor klanten en
Hier komen we op het terrein van de
Leerkrachten en ouders moeten
mediadidactiek. Nieuwe media
zich verhouden tot deze nieuwe
bieden nieuwe kansen voor een
ontwikkeling, waarbij ze een goed
eigentijdse didactiek.
evenwicht moeten vinden tussen het
relaties van IJsselgroep. Wijzer bevat
bieden van kansen die deze nieuwe
nieuws over onze dienstverlening en
Aansluiten bij de belevingswereld
ontwikkeling biedt en het leren
de samenwerking met onze klanten.
van de kinderen is een steeds
omgaan met de bedreigingen die
moeilijker waar te maken doelstelling
ze vormt. De voor kinderen vaak zo
voor het onderwijs. De leef- en
vanzelfsprekende digitale toepas-
leerwereld van kinderen wordt in een
singen kunnen voor de leerkracht
Met de Wijzer willen we onze klanten informeren én inspireren. Wijzer verschijnt 4 keer per jaar. Redactie: Marijke van Kampen, Patricia Hofs, Ellen te Winkel, Lisette Sellink. Redactieadres IJsselgroep, Bachlaan 11 7002 MZ Doetinchem redactie@ijsselgroep.nl Aan dit nummer werkten mee: Lizette de Man, Henk Kip, Eric Besselink, Piet Bakker, Albert Visscher, Kobbejan Boekelo en Marc Neerhof. Opmaak: totdrukwerk Apeldoorn
Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 3
en mediawijsheid onbekend zijn. Onvoldoende
Vervolgens gebruikt de leerkracht van
extra middel bij de taalontwikkeling.
computervaardigheden en weinig
groep 1/2 het door groep 7/8
Hier is sprake van mediadidactiek.
ervaring op internet belemmeren de
gedigitaliseerde prentenboek als
leerkracht in zijn professionele multimediale ontwikkeling. ‘Ontwikkeling van multimediale didactiek.’ is een van de speerpunten van IJsselgroep. IJsselgroep ondersteunt (toekomstige) leerkrachten om de aan hen toevertrouwde leerlingen in staat te stellen zelfbewust en mediawijs gebruik te maken van de mogelijkheden van diverse digitale technieken. Daarnaast heeft IJsselgroep voor scholen een mediacoach beschikbaar. Wat een mediacoach voor een school kan betekenen leest u in het artikel ‘Ouders en leerkrachten samen mediawijs’ op pagina 10. Mediadidactiek en mediawijsheid gaan hand in hand. Kijk naar het Goed idee! op pagina 12. Leerlingen uit groep 7/8 worden mediawijzer.
IJsselgroep
We starten hier een nieuwe rubriek! Uw reactie U kunt reageren op onze artikelen. Wij zijn benieuwd naar uw reacties. Onze spelregels: • Geef duidelijk aan op welk artikel, welk thema u reageert.
• Formuleer uw reactie kort en bondig in maximaal 250 woorden. • De redactie kan reacties redigeren,
• Als uw reactie wordt geplaatst vermelden we onderaan uw naam en woonplaats.
bekorten of niet plaatsen. • Anonieme reacties nemen wij niet in behandeling, dus vermeld in uw mail uw naam en adres.
Stuur uw reactie naar: redactie@ijsselgroep.nl
Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 4
IJsselgroep
Ouders en leerkrachten sa “Mediawijsheid is een stuk opvoeding dat je aan kinderen moet meegeven” zegt Wilco Groters, directeur van de Wilhelminaschool in Brummen. Daarom organiseerde Groters een algemene ouderavond over internetgebruik. Henk Kip, onderwijsadviseur en mediacoach van IJsselgroep verzorgde de inhoud.
Gevaarlijke spelletjes Henk vertelde bijvoorbeeld over reclames, dat we zo misleid worden. Dat er bij een fotomodel nog heel wat komt kijken
Eerder had de school nog geen echte visie op internetgebruik. Deze ouderavond resulteerde in een internetprotocol. Dit is een lijst met regels, die aangeven wat mag en
voordat het er
wat niet mag. Bij overtreding van
allemaal zo mooi
deze afspraken gaat er een telefoon-
uitziet. Vervolgens
tje naar de ouders. Dit voorkomt dat
duidt hij op een
de leerling thuis de ongewenste
aantal gevaren van
activiteiten op de computer voortzet.
spelletjes. Als reactie
Volgens Groters is het zinvol om ook
geven een aantal ouders aan het Habbohotel te Henk Kip
Internetprotocol
kennen en er ontstaat discussie over de vraag hoe ver je meegaat als je kind bijvoor-
voor de thuissituatie een internetprotocol af te spreken. Aan het begin van elk schooljaar wordt het internetprotocol besproken met de groepen 5, 6, 7 en 8. Dit zijn
beeld geld gaat vragen om verder te
de leerlingen die op internet gaan
kunnen in deze virtuele wereld.
werken. Het protocol komt met de handtekeningen van alle leerlingen
Geschrokken ouders “Het fijne was dat er ontzettend veel
Plaats van de computer
erop in het klaslokaal te hangen en
ouders kwamen op deze avond.” zegt
Kip brengt ook de plaats van de
gaat tegelijkertijd in de nieuwsbrief
Groters “En het was ook een hele
computer ter sprake. Heeft het kind
mee naar de ouders.
zinvolle avond. Henk Kip heeft ons
al een computer op de eigen kamer
laten zien wat er allemaal gebruikt
of staat de computer in de huis-
Internetfilter
wordt op internet. Hoe leuk dat
kamer, als onderdeel van het gezins-
De school werkt bewust niet met een
allemaal is, maar ook hoe gevaarlijk
leven? Dit vonden ouders best een
internetfilter. “Omdat wij als team de
het kan zijn. Daarnaast heeft hij ons
moeilijk punt, zij realiseerden zich
leerlingen willen aanleren hoe je
een heleboel informatie gegeven
dat als de computer op de slaap-
met de computer omgaat. Je mag
over wat er met computers, internet
kamer of op zolder staat dat je er
een kind best laten ontdekken wat
en mobieltjes kan. De ouders zijn er
dan als ouder geen zicht op hebt.
er is, alleen moet je er heel goede
aardig van geschrokken en wisten
Ze realiseerden zich ook dat de
afspraken over maken. Die afspraken
niet dat het allemaal zo werkte.”
kinderen al meer kunnen dan zijzelf.
hebben wij gemaakt met het
Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 5
amen mediawijs internetprotocol. Hierin is alles wat
digitale schoolbord
wij van belang vinden opgenomen.
gaat spreken. Die
En wij denken hiermee af te dekken
worden nu in alle
dat we geen filter nodig hebben.�
groepen gebruikt.
legt Groters uit.
Hieraan koppelt school het thema
Vragenlijst
computer en internet-
Begin dit schooljaar hebben
gebruik. Aan de hand
leerlingen van groep 6, 7 en 8 een
van de vragenlijst wil
vragenlijst ingevuld. De vragen
de school met de ouders
hadden te maken met het gebruik
spreken over: Waar lopen
van de computer, televisie, spelcom-
ouders tegenaan? Hoeveel uur
puter en mobiel. Opvallend was dat
mag jouw kind per dag op de
12 van de 27 kinderen de computer
computer? Wat doet het op internet?
op hun slaapkamer hebben staan.
Welke spelletjes niet? Wat is het
vervolgens op de website komen te
Tegelijkertijd toonden de antwoorden
gevaar? De ene ouder weet het wel
staan. Momenteel staat het maken
aan dat er thuis nog niet echt
en de andere niet.
van een film door de kinderen op
afspraken zijn gemaakt over internet.
Wilco Groters
het programma. De film wordt
Dit is voor de school een punt van
Film
gemaakt in het kader van de Gelder-
zorg die ze op een volgende
Over mediawijsheid heeft het team
Veste-leerlingenprijs, waarvoor de
ouderavond terug laten komen,
afgesproken diverse mogelijkheden
prijsvraag luidde: Welke school
want hoe zit het met de controle?
in huis te halen en de leerlingen
maakt het beste promotiefilmpje?
deze zo goed mogelijk aan te leren.
Hiervoor is net een filmcamera
Vervolgavond
Dit geldt voor gebruik van Word
aangeschaft. Het team vindt het
Deze vervolgavond zal in het
bij werkstukken en PowerPoint als
belangrijk dat de leerlingen
voorjaar van 2010 plaatsvinden.
onderdeel van een spreekbeurt.
mediawijs worden door het leren
Het wordt een thema-avond waarin
Daarnaast maken de leerlingen zelf
omgaan met een grote diversiteit
de school met de ouders over het
foto’s van hun werkstukken die
van middelen.
Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 6
Iselinge Hogeschool
Mediamovies voor Sch Iselinge Hogeschool participeert in een van de door het Expertisecentrum Mediawijsheid gesubsidieerde programma’s. Samen met Teleac/Schooltelevisie en de Stichting Mijn Kind Online maken eerstejaars studenten van de Academische Pabo en vierdejaars minorstudenten mediamovies binnen het thema mediawijsheid. Deze filmpjes worden tijdens het SchoolTV-weekjournaal uitgezonden. Voor elk van de twaalf thema’s schrijven de studenten het script. Studenten van de Academische Pabo schrijven daarnaast ook voor elk thema een lesbrief.
Vierdejaars minorstudent Kobbejan Boekelo doet verslag.
Mediawijsheid Ik had nog nooit van het begrip
Mr. Right
gehoord en al vrij snel werd me
Voor wie niet meer zo vaak naar het SchoolTV weekjournaal kijkt, dit is
duidelijk dat dit ook niet één-twee-
een wekelijks journaal voor kinderen uit groep 8, en eventueel ook
drie onder woorden te brengen valt,
groep 7. Met Jurre Bosman als presentator krijgen de kinderen nieuws
omdat het een breed begrip is. Ik
van de afgelopen week en inzicht in zaken die in de wereld spelen
koos voor deze minor, omdat het me
voorgeschoteld. Tussen deze serieuze gedeeltes van het programma zit
een leuke minor leek. Als aanvul-
een interactief blok van drie minuten onder de naam Mr. Right, waarin
lende opdracht op de minorinhoud
vragen van kinderen worden besproken. www.schooltv.nl/weekjournaal
had Iselinge Hogeschool een verrassing in petto: meewerken aan mediamovies voor het SchoolTV
digd bij het SchoolTV weekjournaal
hand van de ruwe opzet die we
Weekjournaal.
in Hilversum. De door Teleac
hadden gemaakt.
aangewezen begeleiders Juliëtte van
Met tussendoor een goede lunch
12 Scripts
Paridon (eindredacteur) en Rein van
begeleidden Juliette en Rein ons op
Op 17 september 2009 was de
Schagen (regisseur/scriptschrijver)
weg naar het definitieve script wat
kick-off. Samen met twee minorstu-
legden ons uit wat de vraag van
als huiswerkopdracht mee terug
denten en vijftien eerstejaarsstuden-
Teleac nou precies was. Of wij de
ging naar Doetinchem. Uiteindelijk
ten van de Academische Pabo
scripts wilden verzorgen van twaalf
stuurden we de definitieve scripts op
werden we deze dag aan de hand
uitzendingen Mr. Right rond het
en hoorden we een tijdje niets.
van verschillende presentaties warm
thema mediawijsheid!
gemaakt voor de mediamovies. De
Trots
presentaties van Geerle van Dijk van
Huiswerk
Na enige tijd meldde Teleac ons dat
Teleac en Justine Pardoen van Mijn
We waren enthousiast, maar we
de productie van de filmpjes gestart
Kind Online waren even boeiend als
wisten eerst niet waar we moesten
was. Als je dan bedenkt dat jouw
onduidelijk. Want wat werd er nou
beginnen. In groepjes van drie
script door een professioneel
precies van ons gevraagd?
gingen we aan het werk. We
productiebedrijf wordt uitgevoerd
Bij de eerstvolgende bijeenkomst
begonnen met overleg. Vervolgens
ben je trots. Vanaf januari zijn onze
werd dit helder. We werden uitgeno-
speelden we de scripts uit aan de
filmpjes elke vrijdag om 10.30 uur te
Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 7
hoolTV Weekjournaal
Dit zijn de twaalf onderwerpen van de mediamovies: • commercie en reclame zien op Nederland 3. Een van de
• vriendschap en verliefdheid
scripts waaraan ik werkte is die over
• de wet op internet
spelen, gamen en virtuele werelden.
• fatsoen (gedrag en taalgebruik)
Op vrijdag 19 februari zag ik het
• spelen, gamen, virtuelen werelden
resultaat. Super! Je eigen script als
• informatievaardigheden (zoeken op internet)
film te zien.
• privacy en identiteit
Kijkt u mee? Mediamovies en
• zelf maken van media, mediaproductie
lesbrieven zullen na afloop van het
• nieuws en journalistiek
project, dit is medio april 2010,
• mobiele telefonie (wat is er mogelijk?, hoe wordt het gebruikt?)
beschikbaar komen op de website
• visuele geletterdheid (de impact van beeld)
van Iselinge Hogeschool
• wie wil ik zijn? (beeldvorming, uiterlijk in de media)
www.iselinge.nl.
Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 8
Column
Risico’s en mogelijkheden van nieuwe media
Educatieve Dienstverlening
Activiteiten Voorlichtingsmiddag Wizwijs en
Zo’n 80% van de kinderen in de bovenbouw van het basisonderwijs heeft een Hyves en kan deze zelf vullen. Op school hoeven we de techniek van dit publiceren niet meer onder de aandacht te brengen. De vraag wat je er wel of niet op plaatst, moeten we echter zeker stellen. Wat laat je van jezelf zien en hoe reageer je op elkaar? Op de Piersonschool in Hengelo Gld. oefenen we dit binnen de kaders van De Digikrant. In deze digitale krant plaatsen de kinderen tekst, foto’s, recepten en dergelijke. De leerkracht bespreekt als eindredacteur de inhoud met hen. Daarnaast is video een geweldig middel om binnen het onderwijs te gebruiken als verwerkings-, reflectie- of instructiemiddel. Met enige regelmaat lopen er op onze school kinderen met een videocamera in de hand. Druk aan het filmen, regisseren, spelen, vraaggesprekken voeren enzovoorts. De betrokkenheid spat eraf en de kinderen wanen zich in een studio in Hilversum of op een filmset ergens in de wereld. Vervolgens ronden ze de productie af door het monteren van fragmenten en het toevoegen van een voice-over. De producties zijn één voor één kunststukjes en worden door de kinderen gekoesterd en zoveel mogelijk vertoond. Bijvoorbeeld op You Tube. Opnieuw speelt hier de vraag wat laat je zien? Ook in de lerarenopleiding kan digitale video een belangrijke rol spelen. Beelden zeggen veel meer dan woorden. Met de informatie uit deze beelden verdiep je de reflectie. Studenten kunnen zichzelf opnemen en op deze manier terugkijken hoe ze voor de klas staan en op welke manier de kinderen reageren op hun vragen, opmerkingen en non-verbale signalen. Zo breng je de kwaliteit van lesgeven snel op een hoger plan. Kinderen moeten wijs worden op het gebied van de nieuwe en oude media. Deskundigen binnen het onderwijs hebben hier de term mediawijsheid voor in het leven geroepen. Bij mediawijsheid is het belangrijk dat je samen met de kinderen de mogelijkheden en de risico’s bespreekt en bekijkt. Albert Visscher, ict’er Piersonschool en GelderVeste.
Estafette IJsselgroep organiseert in maart en april in samenwerking met Zwijsen voorlichtingsmiddagen over Wizwijs en Estafette Nieuw. Met Wizwijs leert elk kind op het juiste niveau rekenen. Veilig en uitdagend. Daar hebben ze hun hele leven plezier van! Estafette Nieuw maakt lezen weer leuk. Als eerste methode voor technisch lezen omarmt het de nieuwe AVI-normen. Met passende, uitdagende teksten op elk niveau. Tijdens deze middagen informeren wij u over beide methodes. We vertellen u alles over de opbouw, organisatie en materialen. Inspiratiemiddag Ouderparticipatie Ouderparticipatie in voor- en vroegschoolse educatie is het actief betrekken van ouders bij de opvang. Er bestaan verschillende vormen van betrokkenheid: van meeleven, meedoen, meedenken tot meebeslissen. We hebben Nevelle Harper, directeur kinderdagverblijf Stella Nova in Stockholm, uitgenodigd. Harper vertelt op een enthousiaste en inspirerende manier hoe er op zijn kinderdagverblijf wordt samengewerkt met ouders en wat het effect hiervan is op de ouders en kinderen. Harper’s manier van werken sluit ook goed aan bij de uitgangspunten van de VVE-programma’s Kaleidoscoop, Startblokken en Piramide. De inspiratiemiddag vindt plaats op 14 april 2010.
Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 9
Goed idee!
IJsselgroep
Digitaal prentenboek
Hercertificering Kanjertraining
Doelgroep: groep 7/8
Vervolgens gaat de leerkracht
In de Kanjertraining leert een kind
Lesdoel: Vergroten van computer-
van groep 7/8 met de boven-
hoe het positief over zichzelf en
vaardigheden: scannen,
bouwleerlingen aan de slag. Aan
anderen kan denken. De praktijk laat
geluidsfragmenten maken en
de hand van de aanwijzingen
zien dat veel kinderen na het volgen
werken met PowerPoint.
van de leerkracht maken ze eerst
van de Kanjertraining zich beter
Vergroten van presentatie-
een plan. De leerlingen scannen
kunnen concentreren op school en
vaardigheden.
vervolgens de afbeeldingen van
betere leerresultaten halen. De
het prentenboek in en nemen de
hercertificering is bedoeld voor
Prentenboeken ondersteunen in
geluidsfragmenten op.
leerkrachten die de driedaagse
de onderbouw leerlingen in hun
Er zijn verschillende programma’s
cursus Kanjertraining hebben
taalontwikkeling. De leerkracht
waarmee je een digitaal
gevolgd en de licentie hebben
leest de leerlingen voor, op
prentenboek kan maken. Het
ontvangen. De hercertificering
verschillende momenten in de
meest voor de hand liggende
bestaat uit 1 dag en vindt plaats in
week komt het verhaal terug.
programma waarin je een
Apeldoorn op 20 april 2010.
Door de komst van vernieuwende
digitaal prentenboek maakt is
digitale technieken kan een
in het programma PowerPoint.
prentenboek gedigitaliseerd
Voordeel hiervan is dat dit
worden, waarmee voor de
programma deel uitmaakt van
leerkracht extra gebruiks-
het Office-programma en dat het
mogelijkheden van het prenten-
op de meeste scholen al op de
boek ontstaan. Het is niet de
computers geĂŻnstalleerd is.
bedoeling dat het digitale
Daarnaast is een scanner nodig
prentenboek het (papieren)
en voor het opnemen van de
prentenboek vervangt,
geluiden en de verhaalstem,
integendeel, het biedt een extra
een microfoon.
verwerkingsmogelijkheid. De leerkracht kan het bijvoorbeeld
Als laatste stap voegen de
inzetten bij de woordenschatont-
leerlingen alles samen in een
wikkeling. Het digitaliseren van
PowerPoint presentatie. Ze leren
een prentenboek kan een leuke
gescande afbeeldingen invoegen
opdracht voor groep 7/8 zijn.
in PowerPoint en deze afbeeldingen aan te vullen met tekst en
Startpunt is een prentenboek dat
geluidsfragmenten. Als het
de leerkracht in groep 1/2 met de
digitaliseren van het prenten-
kinderen behandelt en dat er nog
boek klaar is, presenteren ze het
niet in digitale vorm is. De leer-
resultaat aan de leerlingen van
kracht van groep 1/2 neemt het
groep 1/2. Leerlingen uit klas 7/8
prentenboek met de oudere
doen hiermee vaardigheden op
leerlingen door, waarbij ze vertelt
die ze bijvoorbeeld later in hun
waar de accenten in het verhaal
spreekbeurt toepassen.
liggen en hoe ze met het prentenboek werkt.
Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 10
IJsselgroep
Digitale prentenboeken voor peuters Je ziet het nog maar weinig: peuters op een peuterspeelzaal of in een kinderdagverblijf die spelen op een computer. Het is slechts een kwestie van tijd dat dit een vertrouwd beeld gaat worden. Ook voor peuters komen immers steeds meer digitale materialen op de markt. Een mooi voorbeeld hiervan vormen digitale prentenboeken.
Taalontwikkeling
het voorlezen al snel weg of gaan
praten? Bij een digitaal prentenboek
In de kinderopvang en op peuter-
andere dingen doen. En als kinderen
komen de afbeeldingen uit het
speelzalen wordt veel en graag met
niet betrokken zijn bij het voorlezen
papieren prentenboek tot leven.
prentenboeken gewerkt. Prenten-
is dat mooie effect op hun taal-
Ze bewegen en ze praten. Je hoort
boeken zijn niet alleen leuk, maar
ontwikkeling natuurlijk verdwenen.
de vertelstem. En als je wilt, is er ook
voorlezen is ook goed voor de
nog een grappig poppetje dat je
taalontwikkeling van jonge kinderen.
Is dit anders bij een digitaal
Dat komt goed uit, je kunt dus niet
prentenboek?
vragen stelt.
vroeg genoeg met voorlezen
Is het anders als de plaatjes van het
Wat blijkt? Dit is inderdaad anders
beginnen.
prentenboek op een computer
Dit is onderzocht door Marian
bewegen en je allerlei geluiden uit
Verhallen. Volgens Verhallen hebben
Wegdromen
de omgeving kan horen en de dieren
prentenboeken met multimediale
Sommige peuters dromen tijdens
of de mensen in het boek echt
toevoegingen gunstige gevolgen
Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 11
zowel voor het verhaalbegrip als
attributen. Een van deze activiteiten
voor de woordenschat. Haar
is dat u samen met de kinderen naar
onderzoek laat zien dat kinderen bij
digitale prentenboeken kijkt.
geanimeerde prentenboeken een
Nieuwsgierig geworden?
betere match kunnen maken tussen
Op www.wepboek.nl vindt u een
de beelden en de taal. Zowel
mooi voorbeeld hoe je met digitale
traditionele als levende boeken
prentenboeken kunt werken.
bieden rijk beeldmateriaal bij de tekst en kinderen zullen over het
IJsselgroep biedt de scholing
algemeen de tekst die ze horen
“Peuters actief met prentenboeken”
koppelen aan de plaatjes die ze zien.
aan. In deze scholing:
Prentenboeken met multimedia
• Leert u verschillende werkvormen (beter) toepassen bij het werken met prentenboeken, zoals het
In het blad Didactief van januari-februari 2010 staat een artikel waarin Marian Verhallen vertelt over haar onderzoek naar de effecten van “gewoon” voorlezen en werken met geanimeerde prentenboeken.
werken met een verteltafel, een vertelkoffer of -tas, de kamishibai (Japans vertelkastje) of het werken met een themakist. • Leert u de mogelijkheden en de meerwaarde van het werken met digitale prentenboeken kennen. • Leert u wat u kunt doen om de kinderen meer plezier te laten beleven aan de boeken en om
maken de kans op een goede match nog groter door met diverse technieken de aandacht te trekken naar details die in de tekst genoemd worden. Kinderen blijven langer betrokken bij het boek als dit als een soort film wordt aangeboden. Ze haken niet zo snel af en ze leren meer over het verhaal. (Bron: www.fsw.leidenuniv.nl) Peuter achter de computer? Het is niet de bedoeling om peuters met een koptelefoon op achter de computer te zetten. Het werkt het beste als u rond een prentenboek allerlei activiteiten uitvoert, bijvoorbeeld: u leest voor aan de hele groep en aan kleine groepjes, zo laat u de kinderen beter en meer vertellen en nadenken over het verhaal. Of u gebruikt een vertelkoffer met allerlei
woordenschat en inzicht in de verhaallijn van boeken te vergroten. • Leert u hoe u de verrijkende activiteiten met prentenboeken bij u in de groep (beter) kunt organiseren. Bij deze scholing krijgt u 20 geanimeerde boeken voor kinderen van 2, 3 en 4 jaar, zodat u het geleerde direct in praktijk kan brengen. Piet Bakker, senior onderwijsadviseur IJsselgroep
Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 12
Iselinge Hogeschool
Met video interactie in beeld Het gaat in de eerste plaats niet om de kwaliteit van het handelen, maar om de kwaliteit van het nadenken over lessituaties
Toolkit
Kijkwijzer
het maken als aan het terugkijken
Iselinge Hogeschool start met het
De projectgroep ‘Modelvideo’s voor
van de opnames.
gebruik van de videocamera in de
pabo’ van de kenniskring van lector
Tegelijkertijd bestuderen eerstejaars
stage. De studenten van de Acade-
Niels Brouwer doet ervaringen op
studenten van de Academische Pabo
mische Pabo bezoeken in maart en
met het ontwerpen van video’s
een selectie van deze artikelen en
april 2010 de stageschool met een
waarin de onderwijspraktijk
hiermee ontwikkelen, ook zij, een
portable video toolkit. In deze toolkit
zichtbaar wordt. Daarnaast zoekt de
kijkwijzer. Vanuit deze twee kijk-
zit: een kleine handzame camera,
projectgroep ‘Kijkwijzers voor pabo’,
wijzers stelt de werkgroep in maart
een minilaptop, een statief en een
waarin leerkrachten uit het primair
2010 een definitieve kijkwijzer vast.
koptelefoon. Het is onze overtuiging
onderwijs en IJsselgroepmedewer-
dat studenten betere leerkrachten
kers zitting hebben, naar literatuur
Intussen volgden de studenten
worden als ze werken aan hun
die ons meer leert over hoe een
trainingen in het werken met de
instructiekwaliteit door bewust te
goede instructie begrijpend lezen
digitale video toolkit, zodat ze
kijken naar opnamen van hun
en woordenschat eruit ziet. Het
opnamen kunnen maken en deze in
instructies. Van beelden leren ze
resultaat hiervan is een leesmap met
de computer kunnen opslaan.
meer dan van woorden. Wat gaat er
relevante artikelen en een kijkwijzer.
gebeuren?
De kijkwijzer geeft zowel richting aan
Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 13
Agenda
SONedutraining
Praktijk
Zelhem. Aan het eind van cursusjaar
In april oefenen studenten in de
2009-2010 levert het project als
25 maart 2010 Utrecht
stage op hun instructies begrijpend
tastbaar resultaat op:
Omgaan met rekenverschillen
lezen en woordenschat. Interne
• een actuele reader met relevante
in de bovenbouw
opleiders en mentoren krijgen de
artikelen
kijkwijzer en krijgen instructie hoe
• een beredeneerde kijkwijzer
31 maart 2010 Utrecht
ze studenten goede feedback geven.
• studenten die gericht hebben
Didactiek voor leraaronder-
Wekelijks oefenen de studenten minstens twee keer een activiteit. Voor elke activiteit kiest de student
gewerkt aan hun instructie- en reflectiekwaliteit • een dertigtal korte filmfragmenten
steuners: blok rekenen 06 april 2010 Utrecht De rugzakleerling en alles er
uit de kijkwijzer een (nieuw) doel.
met voorbeelden van good practice
De activiteit wordt opgenomen met
of illustratieve momenten uit
video en vervolgens nabesproken,
begrijpende lees- of woorden-
07 april 2010 Utrecht
waarbij het gekozen doel uitgangs-
schatactiviteiten.
Werkwoordspelling in groep
omheen
punt is. Studenten worden zich
Vervolgens leeft het voornemen een
hierdoor bewust van hun eigen
selectie uit die filmfragmenten te
handelen en leren dit te verwoorden.
bewerken tot modelvideo’s voor de
12 april 2010 Utrecht
Wat werkt wordt versterkt en waar
pabo van Iselinge Hogeschool.
Omgaan met gedrags-
6, 7 en 8
problemen
nodig stellen ze hun aanpak bij. Digitale kijkwijzer
13 april 2010 Utrecht
Begin mei 2010 bewerkt en monteert
Iselinge Hogeschool ziet het project
elke student twee korte film-
bovendien als een eerste stap op
fragmenten. Deze fragmenten
weg naar een digitaal ontsloten
worden gerelateerd aan de kijkwijzer
kijkwijzer voor studenten. Studenten
13 april 2010 Utrecht
en gebruikt tijdens intervisie-
kunnen hierin via een aantal
Ontwikkelingsvoorsprong in
bijeenkomsten. Uiteindelijk levert dit
hoofdrubrieken doorklikken naar
de onderbouw?
modelvideo’s op voor Iselinge
leerdoelen. Bij een leerdoel kunnen
Hogeschool.
zij doorklikken naar digitale achter-
15 april 2010 Utrecht
Meervoudige Intelligentie, basiscursus
grondartikelen en filmfragmenten.
Zelfstandig leren steeds
Resultaten
Deze digitale kijkwijzer staat geïnstal-
meer regie voor kinderen
Dit project maakt deel uit van het
leerd in de video toolkit, zodat zij
grotere project opbrengstgericht
vanuit de praktijk de brug kunnen
16 april 2010 Utrecht
werken met taal voor pabo’s. Iselinge
slaan naar relevante wetenschappe-
Woordenschatuitbreiding in
Hogeschool werkt hieraan samen
lijke inzichten. We brengen de
groepen 3 en 4
met vijf scholen: De Carrousel in
filmfragmenten bovendien onder in
Zevenaar, het Timpaan in Wehl, de
een databank, zodat ze gebruikt
Mate in Doetinchem, Montferland in
kunnen worden tijdens lessen op
’s Heerenberg en de Jan Ligthart in
Iselinge Hogeschool.
20 april 2010 Utrecht Basisvaardigheden rekenen in groep 3 en 4 22 april 2010 Utrecht De kracht van instructie 24 april 2010 Utrecht Meneer Vlonder rekenwonder
Kijk voor meer informatie op www.sonedutraining.nl.
Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 14
Iselinge Hogeschool
Mediadidactiek als speerpunt op Iselinge Hogeschool Mediadidactiek is een van de speerpunten van Iselinge Hogeschool. Behalve in de Academische Pabo wordt er ook in het programma van de reguliere pabo steeds meer aandacht besteed aan mediavaardigheden, informatievaardigheden en veiligheid.
In alle jaren
Informatievaardigheden
Kennismaking
In het 1e en 2e studiejaar krijgen alle
De student is zich bewust van de
De eerstejaars starten met een brede
studenten verschillende modules
invloed van media(bronnen) en gaat
kennismaking met mediawijsheid.
waarin mediadidactiek verweven zit.
hierover in gesprek met kinderen
Aan de hand van een multimediale
In het 3e jaar kunnen studenten
waardoor zij bewust en kritisch een
quiz, het bekijken van bronnen en
kiezen voor een schoolontwikkel-
standpunt in kunnen nemen ten
het maken van een mediawijsheid
thema rondom mediadidactiek en in
opzichte van wat zij zien, horen,
Wordle passeren allerlei aspecten
het 4e jaar kunnen studenten een
lezen en ervaren.
die met mediawijsheid te maken
minor Onderwijs & ICT, Mediawijs-
De student kan doelgericht informa-
hebben de revue.
heid of een afstudeeronderwerp
tie vinden, selecteren, interpreteren
rondom mediadidactiek kiezen.
en verwerken en stimuleert dat ook
Bij deze laatste mogelijkheden kiest
kinderen informatievaardig worden.
de student zelf een mediaonderwerp, bijvoorbeeld mobiel leren, didacti-
Mediavaardigheden
sche inzet van digitale schoolborden
De student is op de hoogte van de
of een implementatieplan voor
laatste ontwikkelingen en trends op
mediawijsheid op de basisschool.
het gebied van media.
Met mediawijsheid richten we ons
De student kan middelen, materialen
op de drie onderdelen veiligheid,
en media inzetten en ontwerpt een
informatievaardigheden en media-
omgeving waarin kinderen kunnen
vaardigheden.
onderzoeken en ervaren wat ze
Wat is een Wordle? Wordle genereert een ‘woordwolk’ nadat je een verzameling woorden hebt ingevuld. www.wordle.net/create.
ermee kunnen doen.
Vervolgens bereiden ze in groepjes
Veiligheid
De student kan persoonlijk en met
een Pecha Kucha presentatie voor
De student kan verantwoord en
behulp van media samen met
over diverse onderwerpen zoals
veilig gebruik maken van media en
kinderen informatie, producten en
cyberpesten, de kijkwijzer, vervormen
is in staat als mediagids kinderen zo
oplossingen ontwerpen, ontwikkelen
van de werkelijkheid, sociale
te begeleiden dat zij actief, respect-
en evalueren.
websites, privacy, veilig internet,
vol, kritisch en verstandig om gaan
De student is in staat om samen met
soaps, invloed van reclame en
met de mogelijkheden die media
professionals in een multimediaal net-
invloed van games. Elk groepje
bieden.
werk kennis te genereren en te delen.
presenteert vervolgens zijn onder-
Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 15
Agenda
IJsselgroep 30 maart 2010 Proeverij Samen werken aan uitdagend onderwijs 31 maart 2010 Voorlichtingsmiddag Wizwijs en Estafette 14 april 2010 Inspiratiemiddag Ouderparticipatie 14 april 2010 Voorlichtingsmiddag Wizwijs en Estafette 20 april 2010 Hercertificering Kanjertraining 21 april 2010 Voorlichtingsmiddag Wizwijs en Estafette 30 mei 2010 • Mediamovies, lees hierover het
Wat is Pecha Kucha? Een Pecha Kucha is een diavoorstelling van 20 sheets met afbeeldingen. Elke sheet wordt 20 seconden getoond, de totale tijd per presentatie is 6 minuten en 40 seconden. Dit dwingt de student creatief en to the point te zijn.
artikel op pagina 6 • Internet ABC over onder andere Hyves, Twitter, Blog, Ning, Yurls en Wiki • Cartoons en prentenboeken maken met Storybird, GoAnimate of Kerpoof Daarnaast komen in de eerste studiejaren informatievaardigheden aan onder andere het didactisch het maken van educatieve websites,
werp aan de groep. Op deze manier
webwandelingen en webkwesties
worden alle onderwerpen behandeld.
maken en het educatief gebruik van ICT in zowel de onder- als
themaochtend over mediawijsheid een workshop naar keuze:
1 september 2010 Opleiding Video Interactie Begeleiding op School 20 september 2010 Cursus Kanjertraining 22 september 2010 Cursus Met Sprongen Vooruit
aan bod en wordt aandacht besteed gebruik van het digitale schoolbord,
De tweedejaars starten na een
Studiereis Stockholm
bovenbouw.
Kijk voor meer informatie op www.ijsselgroep.nl/agenda.
Leer voor je leven
IJsselgroep Almere
IJsselgroep Apeldoorn
IJsselgroep Doetinchem
info@ijsselgroep.nl
Louis Armstrongweg 120
2e Wormenseweg 80
Bachlaan 11
www.ijsselgroep.nl
1311 RL Almere
7331 VG Apeldoorn
7002 MZ Doetinchem
Telefoon 036 707 48 10
Telefoon 055 599 44 55
Telefoon 0314 37 41 41
Fax 036 707 48 19
Fax 055 599 44 60
Fax 0314 33 39 90
IJsselgroep Gramsbergen
IJsselgroep Lelystad
IJsselgroep Steenwijk
De Esch 1a
Meentweg 14
Tukseweg 128a
7783 CG Gramsbergen
8224 BP Lelystad
8331 LH Steenwijk
Telefoon 0524 56 36 22
Telefoon 0320 22 50 60
Telefoon 0521 53 74 00
Fax 0320 22 50 69 IJsselgroep Zwolle Dr. Klinkertweg 8b 8025 BS Zwolle Telefoon 038 453 99 43 Fax 038 453 24 45
Iselinge Hogeschool
SONedutraining
Bachlaan 11
Bachlaan 11
7002 MZ Doetinchem
7002 MZ Doetinchem
Telefoon 0314 37 41 41
Telefoon 0314 37 41 37 / 63 93 62
Fax 0314 33 39 90
Fax 0314 33 39 90
info@iselinge.nl
info@sonedutraining.nl
www.iselingehogeschool.nl
www.sonedutraining.nl
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.