Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2

Wijzer

Leer voor je leven

Wijzer is een uitgave van IJsselgroep en verschijnt 4 keer per jaar | 2010 | jaargang 6 | nummer 2

Mediadidactiek Mediawijsheid

Pagina 4

Ouders en leerkrachten samen mediawijs Pagina 10

Digitale prentenboeken

Pagina 12

Met video interactie in beeld

Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 2

Inhoud

2 Mediadidactiek en mediawijsheid 3 Uw reactie 4 Ouders en leerkrachten samen

mediawijs

6 Mediamovies voor SchoolTV

Weekjournaal

8 Column Risico’s en mogelijkheden

van nieuwe media

8 Activiteiten IJsselgroep 9 Goed idee! Digitaal prentenboek 10 Digitale prentenboeken voor

peuters

IJsselgroep

Mediadidactiek e Mediawijsheid is “Het geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarmee burgers zich bewust, kritisch, veilig en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlijke en fundamenteel gemedialiseerde samenleving.” staat in de kabinetsvisie Mediawijsheid (18 april 2008). Het kabinet wil dat kinderen en jongeren opgroeien tot mediawijze volwassenen. Leerkrachten en ouders hebben de taak hen hiervoor de benodigde kennis en vaardigheden bij te brengen.

12 Met video interactie in beeld Een leerkracht maakt keuzes om

hoog tempo multimedialer. Voor

bepaalde leerdoelen te bereiken.

de kinderen zelf is dit een vanzelf-

14 Mediadidactiek als speerpunt op

Mediawijsheid kan een doel zijn,

sprekendheid. Veel kinderen hebben

maar vaker zet de leerkracht de

een Hyves, msn’en en beschikken

nieuwe media in als middel, waarbij

over een mobieltje, waar ze meer

het doel de keuze van het middel

mee doen dan alleen bellen. Voor

bepaalt en waarbij de leerkracht

ouders en leerkrachten is dit een

zoveel mogelijk aansluit bij de

lastig bij te houden ontwikkeling.

13 Agenda SONedutraining

Iselinge Hogeschool

15 Agenda IJsselgroep

belevingswereld van de leerlingen.

Colofon

Wijzer is het magazine voor klanten en

Hier komen we op het terrein van de

Leerkrachten en ouders moeten

mediadidactiek. Nieuwe media

zich verhouden tot deze nieuwe

bieden nieuwe kansen voor een

ontwikkeling, waarbij ze een goed

eigentijdse didactiek.

evenwicht moeten vinden tussen het

relaties van IJsselgroep. Wijzer bevat

bieden van kansen die deze nieuwe

nieuws over onze dienstverlening en

Aansluiten bij de belevingswereld

ontwikkeling biedt en het leren

de samenwerking met onze klanten.

van de kinderen is een steeds

omgaan met de bedreigingen die

moeilijker waar te maken doelstelling

ze vormt. De voor kinderen vaak zo

voor het onderwijs. De leef- en

vanzelfsprekende digitale toepas-

leerwereld van kinderen wordt in een

singen kunnen voor de leerkracht

Met de Wijzer willen we onze klanten informeren én inspireren. Wijzer verschijnt 4 keer per jaar.

Redactie: Marijke van Kampen, Patricia Hofs, Ellen te Winkel, Lisette Sellink.

Redactieadres IJsselgroep, Bachlaan 11 7002 MZ Doetinchem redactie@ijsselgroep.nl Aan dit nummer werkten mee: Lizette de Man, Henk Kip, Eric Besselink, Piet Bakker, Albert Visscher, Kobbejan Boekelo en Marc Neerhof.

Opmaak: totdrukwerk Apeldoorn

Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 3

en mediawijsheid onbekend zijn. Onvoldoende

Vervolgens gebruikt de leerkracht van

extra middel bij de taalontwikkeling.

computervaardigheden en weinig

groep 1/2 het door groep 7/8

Hier is sprake van mediadidactiek.

ervaring op internet belemmeren de

gedigitaliseerde prentenboek als

leerkracht in zijn professionele multimediale ontwikkeling.

‘Ontwikkeling van multimediale didactiek.’ is een van de speerpunten van IJsselgroep. IJsselgroep ondersteunt (toekomstige) leerkrachten om de aan hen toevertrouwde leerlingen in staat te stellen zelfbewust en mediawijs gebruik te maken van de mogelijkheden van diverse digitale technieken. Daarnaast heeft IJsselgroep voor scholen een mediacoach beschikbaar. Wat een mediacoach voor een school kan betekenen leest u in het artikel ‘Ouders en leerkrachten samen mediawijs’ op pagina 10.

Mediadidactiek en mediawijsheid gaan hand in hand. Kijk naar het Goed idee! op pagina 12. Leerlingen uit groep 7/8 worden mediawijzer.

IJsselgroep

We starten hier een nieuwe rubriek!

Uw reactie U kunt reageren op onze artikelen.

Wij zijn benieuwd naar uw reacties.

Onze spelregels: • Geef duidelijk aan op welk artikel, welk thema u reageert.

• Formuleer uw reactie kort en bondig in maximaal 250 woorden.

• De redactie kan reacties redigeren,

• Als uw reactie wordt geplaatst vermelden we onderaan uw naam en woonplaats.

bekorten of niet plaatsen.

• Anonieme reacties nemen wij niet in behandeling, dus vermeld in uw mail uw naam en adres.

Stuur uw reactie naar: redactie@ijsselgroep.nl

Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 4

IJsselgroep

Ouders en leerkrachten sa “Mediawijsheid is een stuk opvoeding dat je aan kinderen moet meegeven” zegt Wilco Groters, directeur van de Wilhelminaschool in Brummen. Daarom organiseerde Groters een algemene ouderavond over internetgebruik.

Henk Kip, onderwijsadviseur en mediacoach van IJsselgroep verzorgde de inhoud.

Gevaarlijke spelletjes Henk vertelde bijvoorbeeld over reclames, dat we zo misleid worden. Dat er bij een fotomodel nog heel wat komt kijken

Eerder had de school nog geen echte visie op internetgebruik. Deze ouderavond resulteerde in een internetprotocol. Dit is een lijst met regels, die aangeven wat mag en

voordat het er

wat niet mag. Bij overtreding van

allemaal zo mooi

deze afspraken gaat er een telefoon-

uitziet. Vervolgens

tje naar de ouders. Dit voorkomt dat

duidt hij op een

de leerling thuis de ongewenste

aantal gevaren van

activiteiten op de computer voortzet.

spelletjes. Als reactie

Volgens Groters is het zinvol om ook

geven een aantal ouders aan het Habbohotel te Henk Kip

Internetprotocol

kennen en er ontstaat discussie over de vraag hoe ver je meegaat als je kind bijvoor-

voor de thuissituatie een internetprotocol af te spreken.

Aan het begin van elk schooljaar wordt het internetprotocol besproken met de groepen 5, 6, 7 en 8. Dit zijn

beeld geld gaat vragen om verder te

de leerlingen die op internet gaan

kunnen in deze virtuele wereld.

werken. Het protocol komt met de handtekeningen van alle leerlingen

Geschrokken ouders “Het fijne was dat er ontzettend veel

Plaats van de computer

erop in het klaslokaal te hangen en

ouders kwamen op deze avond.” zegt

Kip brengt ook de plaats van de

gaat tegelijkertijd in de nieuwsbrief

Groters “En het was ook een hele

computer ter sprake. Heeft het kind

mee naar de ouders.

zinvolle avond. Henk Kip heeft ons

al een computer op de eigen kamer

laten zien wat er allemaal gebruikt

of staat de computer in de huis-

Internetfilter

wordt op internet. Hoe leuk dat

kamer, als onderdeel van het gezins-

De school werkt bewust niet met een

allemaal is, maar ook hoe gevaarlijk

leven? Dit vonden ouders best een

internetfilter. “Omdat wij als team de

het kan zijn. Daarnaast heeft hij ons

moeilijk punt, zij realiseerden zich

leerlingen willen aanleren hoe je

een heleboel informatie gegeven

dat als de computer op de slaap-

met de computer omgaat. Je mag

over wat er met computers, internet

kamer of op zolder staat dat je er

een kind best laten ontdekken wat

en mobieltjes kan. De ouders zijn er

dan als ouder geen zicht op hebt.

er is, alleen moet je er heel goede

aardig van geschrokken en wisten

Ze realiseerden zich ook dat de

afspraken over maken. Die afspraken

niet dat het allemaal zo werkte.”

kinderen al meer kunnen dan zijzelf.

hebben wij gemaakt met het

Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 5

amen mediawijs internetprotocol. Hierin is alles wat

digitale schoolbord

wij van belang vinden opgenomen.

gaat spreken. Die

En wij denken hiermee af te dekken

worden nu in alle

dat we geen filter nodig hebben.�

groepen gebruikt.

legt Groters uit.

Hieraan koppelt school het thema

Vragenlijst

computer en internet-

Begin dit schooljaar hebben

gebruik. Aan de hand

leerlingen van groep 6, 7 en 8 een

van de vragenlijst wil

vragenlijst ingevuld. De vragen

de school met de ouders

hadden te maken met het gebruik

spreken over: Waar lopen

van de computer, televisie, spelcom-

ouders tegenaan? Hoeveel uur

puter en mobiel. Opvallend was dat

mag jouw kind per dag op de

12 van de 27 kinderen de computer

computer? Wat doet het op internet?

op hun slaapkamer hebben staan.

Welke spelletjes niet? Wat is het

vervolgens op de website komen te

Tegelijkertijd toonden de antwoorden

gevaar? De ene ouder weet het wel

staan. Momenteel staat het maken

aan dat er thuis nog niet echt

en de andere niet.

van een film door de kinderen op

afspraken zijn gemaakt over internet.

Wilco Groters

het programma. De film wordt

Dit is voor de school een punt van

Film

gemaakt in het kader van de Gelder-

zorg die ze op een volgende

Over mediawijsheid heeft het team

Veste-leerlingenprijs, waarvoor de

ouderavond terug laten komen,

afgesproken diverse mogelijkheden

prijsvraag luidde: Welke school

want hoe zit het met de controle?

in huis te halen en de leerlingen

maakt het beste promotiefilmpje?

deze zo goed mogelijk aan te leren.

Hiervoor is net een filmcamera

Vervolgavond

Dit geldt voor gebruik van Word

aangeschaft. Het team vindt het

Deze vervolgavond zal in het

bij werkstukken en PowerPoint als

belangrijk dat de leerlingen

voorjaar van 2010 plaatsvinden.

onderdeel van een spreekbeurt.

mediawijs worden door het leren

Het wordt een thema-avond waarin

Daarnaast maken de leerlingen zelf

omgaan met een grote diversiteit

de school met de ouders over het

foto’s van hun werkstukken die

van middelen.

Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 6

Iselinge Hogeschool

Mediamovies voor Sch Iselinge Hogeschool participeert in een van de door het Expertisecentrum Mediawijsheid gesubsidieerde programma’s.

Samen met Teleac/Schooltelevisie en de Stichting Mijn Kind Online maken eerstejaars studenten van de Academische Pabo en vierdejaars minorstudenten mediamovies binnen het thema mediawijsheid. Deze filmpjes worden tijdens het SchoolTV-weekjournaal uitgezonden. Voor elk van de twaalf thema’s schrijven de studenten het script. Studenten van de Academische Pabo schrijven daarnaast ook voor elk thema een lesbrief.

Vierdejaars minorstudent Kobbejan Boekelo doet verslag.

Mediawijsheid Ik had nog nooit van het begrip

Mr. Right

gehoord en al vrij snel werd me

Voor wie niet meer zo vaak naar het SchoolTV weekjournaal kijkt, dit is

duidelijk dat dit ook niet één-twee-

een wekelijks journaal voor kinderen uit groep 8, en eventueel ook

drie onder woorden te brengen valt,

groep 7. Met Jurre Bosman als presentator krijgen de kinderen nieuws

omdat het een breed begrip is. Ik

van de afgelopen week en inzicht in zaken die in de wereld spelen

koos voor deze minor, omdat het me

voorgeschoteld. Tussen deze serieuze gedeeltes van het programma zit

een leuke minor leek. Als aanvul-

een interactief blok van drie minuten onder de naam Mr. Right, waarin

lende opdracht op de minorinhoud

vragen van kinderen worden besproken. www.schooltv.nl/weekjournaal

had Iselinge Hogeschool een verrassing in petto: meewerken aan mediamovies voor het SchoolTV

digd bij het SchoolTV weekjournaal

hand van de ruwe opzet die we

Weekjournaal.

in Hilversum. De door Teleac

hadden gemaakt.

aangewezen begeleiders Juliëtte van

Met tussendoor een goede lunch

12 Scripts

Paridon (eindredacteur) en Rein van

begeleidden Juliette en Rein ons op

Op 17 september 2009 was de

Schagen (regisseur/scriptschrijver)

weg naar het definitieve script wat

kick-off. Samen met twee minorstu-

legden ons uit wat de vraag van

als huiswerkopdracht mee terug

denten en vijftien eerstejaarsstuden-

Teleac nou precies was. Of wij de

ging naar Doetinchem. Uiteindelijk

ten van de Academische Pabo

scripts wilden verzorgen van twaalf

stuurden we de definitieve scripts op

werden we deze dag aan de hand

uitzendingen Mr. Right rond het

en hoorden we een tijdje niets.

van verschillende presentaties warm

thema mediawijsheid!

gemaakt voor de mediamovies. De

Trots

presentaties van Geerle van Dijk van

Huiswerk

Na enige tijd meldde Teleac ons dat

Teleac en Justine Pardoen van Mijn

We waren enthousiast, maar we

de productie van de filmpjes gestart

Kind Online waren even boeiend als

wisten eerst niet waar we moesten

was. Als je dan bedenkt dat jouw

onduidelijk. Want wat werd er nou

beginnen. In groepjes van drie

script door een professioneel

precies van ons gevraagd?

gingen we aan het werk. We

productiebedrijf wordt uitgevoerd

Bij de eerstvolgende bijeenkomst

begonnen met overleg. Vervolgens

ben je trots. Vanaf januari zijn onze

werd dit helder. We werden uitgeno-

speelden we de scripts uit aan de

filmpjes elke vrijdag om 10.30 uur te

Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 7

hoolTV Weekjournaal

Dit zijn de twaalf onderwerpen van de mediamovies: • commercie en reclame zien op Nederland 3. Een van de

• vriendschap en verliefdheid

scripts waaraan ik werkte is die over

• de wet op internet

spelen, gamen en virtuele werelden.

• fatsoen (gedrag en taalgebruik)

Op vrijdag 19 februari zag ik het

• spelen, gamen, virtuelen werelden

resultaat. Super! Je eigen script als

• informatievaardigheden (zoeken op internet)

film te zien.

• privacy en identiteit

Kijkt u mee? Mediamovies en

• zelf maken van media, mediaproductie

lesbrieven zullen na afloop van het

• nieuws en journalistiek

project, dit is medio april 2010,

• mobiele telefonie (wat is er mogelijk?, hoe wordt het gebruikt?)

beschikbaar komen op de website

• visuele geletterdheid (de impact van beeld)

van Iselinge Hogeschool

• wie wil ik zijn? (beeldvorming, uiterlijk in de media)

www.iselinge.nl.

Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 8

Column

Risico’s en mogelijkheden van nieuwe media

Educatieve Dienstverlening

Activiteiten Voorlichtingsmiddag Wizwijs en

Zo’n 80% van de kinderen in de bovenbouw van het basisonderwijs heeft een Hyves en kan deze zelf vullen. Op school hoeven we de techniek van dit publiceren niet meer onder de aandacht te brengen. De vraag wat je er wel of niet op plaatst, moeten we echter zeker stellen. Wat laat je van jezelf zien en hoe reageer je op elkaar? Op de Piersonschool in Hengelo Gld. oefenen we dit binnen de kaders van De Digikrant. In deze digitale krant plaatsen de kinderen tekst, foto’s, recepten en dergelijke. De leerkracht bespreekt als eindredacteur de inhoud met hen.

Daarnaast is video een geweldig middel om binnen het onderwijs te gebruiken als verwerkings-, reflectie- of instructiemiddel. Met enige regelmaat lopen er op onze school kinderen met een videocamera in de hand. Druk aan het filmen, regisseren, spelen, vraaggesprekken voeren enzovoorts. De betrokkenheid spat eraf en de kinderen wanen zich in een studio in Hilversum of op een filmset ergens in de wereld. Vervolgens ronden ze de productie af door het monteren van fragmenten en het toevoegen van een voice-over. De producties zijn één voor één kunststukjes en worden door de kinderen gekoesterd en zoveel mogelijk vertoond. Bijvoorbeeld op You Tube. Opnieuw speelt hier de vraag wat laat je zien?

Ook in de lerarenopleiding kan digitale video een belangrijke rol spelen.

Beelden zeggen veel meer dan woorden. Met de informatie uit deze beelden verdiep je de reflectie. Studenten kunnen zichzelf opnemen en op deze manier terugkijken hoe ze voor de klas staan en op welke manier de kinderen reageren op hun vragen, opmerkingen en non-verbale signalen. Zo breng je de kwaliteit van lesgeven snel op een hoger plan.

Kinderen moeten wijs worden op het gebied van de nieuwe en oude media.

Deskundigen binnen het onderwijs hebben hier de term mediawijsheid voor in het leven geroepen. Bij mediawijsheid is het belangrijk dat je samen met de kinderen de mogelijkheden en de risico’s bespreekt en bekijkt.

Albert Visscher, ict’er Piersonschool en GelderVeste.

Estafette IJsselgroep organiseert in maart en april in samenwerking met Zwijsen voorlichtingsmiddagen over Wizwijs en Estafette Nieuw. Met Wizwijs leert elk kind op het juiste niveau rekenen. Veilig en uitdagend. Daar hebben ze hun hele leven plezier van! Estafette Nieuw maakt lezen weer leuk. Als eerste methode voor technisch lezen omarmt het de nieuwe AVI-normen. Met passende, uitdagende teksten op elk niveau.

Tijdens deze middagen informeren wij u over beide methodes. We vertellen u alles over de opbouw, organisatie en materialen.

Inspiratiemiddag Ouderparticipatie Ouderparticipatie in voor- en vroegschoolse educatie is het actief betrekken van ouders bij de opvang.

Er bestaan verschillende vormen van betrokkenheid: van meeleven, meedoen, meedenken tot meebeslissen.

We hebben Nevelle Harper, directeur kinderdagverblijf Stella Nova in Stockholm, uitgenodigd. Harper vertelt op een enthousiaste en inspirerende manier hoe er op zijn kinderdagverblijf wordt samengewerkt met ouders en wat het effect hiervan is op de ouders en kinderen. Harper’s manier van werken sluit ook goed aan bij de uitgangspunten van de VVE-programma’s Kaleidoscoop, Startblokken en Piramide. De inspiratiemiddag vindt plaats op 14 april 2010.

Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 9

Goed idee!

IJsselgroep

Digitaal prentenboek

Hercertificering Kanjertraining

Doelgroep: groep 7/8

Vervolgens gaat de leerkracht

In de Kanjertraining leert een kind

Lesdoel: Vergroten van computer-

van groep 7/8 met de boven-

hoe het positief over zichzelf en

vaardigheden: scannen,

bouwleerlingen aan de slag. Aan

anderen kan denken. De praktijk laat

geluidsfragmenten maken en

de hand van de aanwijzingen

zien dat veel kinderen na het volgen

werken met PowerPoint.

van de leerkracht maken ze eerst

van de Kanjertraining zich beter

Vergroten van presentatie-

een plan. De leerlingen scannen

kunnen concentreren op school en

vaardigheden.

vervolgens de afbeeldingen van

betere leerresultaten halen. De

het prentenboek in en nemen de

hercertificering is bedoeld voor

Prentenboeken ondersteunen in

geluidsfragmenten op.

leerkrachten die de driedaagse

de onderbouw leerlingen in hun

Er zijn verschillende programma’s

cursus Kanjertraining hebben

taalontwikkeling. De leerkracht

waarmee je een digitaal

gevolgd en de licentie hebben

leest de leerlingen voor, op

prentenboek kan maken. Het

ontvangen. De hercertificering

verschillende momenten in de

meest voor de hand liggende

bestaat uit 1 dag en vindt plaats in

week komt het verhaal terug.

programma waarin je een

Apeldoorn op 20 april 2010.

Door de komst van vernieuwende

digitaal prentenboek maakt is

digitale technieken kan een

in het programma PowerPoint.

prentenboek gedigitaliseerd

Voordeel hiervan is dat dit

worden, waarmee voor de

programma deel uitmaakt van

leerkracht extra gebruiks-

het Office-programma en dat het

mogelijkheden van het prenten-

op de meeste scholen al op de

boek ontstaan. Het is niet de

computers geĂŻnstalleerd is.

bedoeling dat het digitale

Daarnaast is een scanner nodig

prentenboek het (papieren)

en voor het opnemen van de

prentenboek vervangt,

geluiden en de verhaalstem,

integendeel, het biedt een extra

een microfoon.

verwerkingsmogelijkheid. De leerkracht kan het bijvoorbeeld

Als laatste stap voegen de

inzetten bij de woordenschatont-

leerlingen alles samen in een

wikkeling. Het digitaliseren van

PowerPoint presentatie. Ze leren

een prentenboek kan een leuke

gescande afbeeldingen invoegen

opdracht voor groep 7/8 zijn.

in PowerPoint en deze afbeeldingen aan te vullen met tekst en

Startpunt is een prentenboek dat

geluidsfragmenten. Als het

de leerkracht in groep 1/2 met de

digitaliseren van het prenten-

kinderen behandelt en dat er nog

boek klaar is, presenteren ze het

niet in digitale vorm is. De leer-

resultaat aan de leerlingen van

kracht van groep 1/2 neemt het

groep 1/2. Leerlingen uit klas 7/8

prentenboek met de oudere

doen hiermee vaardigheden op

leerlingen door, waarbij ze vertelt

die ze bijvoorbeeld later in hun

waar de accenten in het verhaal

spreekbeurt toepassen.

liggen en hoe ze met het prentenboek werkt.

Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 10

IJsselgroep

Digitale prentenboeken voor peuters Je ziet het nog maar weinig: peuters op een peuterspeelzaal of in een kinderdagverblijf die spelen op een computer.

Het is slechts een kwestie van tijd dat dit een vertrouwd beeld gaat worden. Ook voor peuters komen immers steeds meer digitale materialen op de markt. Een mooi voorbeeld hiervan vormen digitale prentenboeken.

Taalontwikkeling

het voorlezen al snel weg of gaan

praten? Bij een digitaal prentenboek

In de kinderopvang en op peuter-

andere dingen doen. En als kinderen

komen de afbeeldingen uit het

speelzalen wordt veel en graag met

niet betrokken zijn bij het voorlezen

papieren prentenboek tot leven.

prentenboeken gewerkt. Prenten-

is dat mooie effect op hun taal-

Ze bewegen en ze praten. Je hoort

boeken zijn niet alleen leuk, maar

ontwikkeling natuurlijk verdwenen.

de vertelstem. En als je wilt, is er ook

voorlezen is ook goed voor de

nog een grappig poppetje dat je

taalontwikkeling van jonge kinderen.

Is dit anders bij een digitaal

Dat komt goed uit, je kunt dus niet

prentenboek?

vragen stelt.

vroeg genoeg met voorlezen

Is het anders als de plaatjes van het

Wat blijkt? Dit is inderdaad anders

beginnen.

prentenboek op een computer

Dit is onderzocht door Marian

bewegen en je allerlei geluiden uit

Verhallen. Volgens Verhallen hebben

Wegdromen

de omgeving kan horen en de dieren

prentenboeken met multimediale

Sommige peuters dromen tijdens

of de mensen in het boek echt

toevoegingen gunstige gevolgen

Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 11

zowel voor het verhaalbegrip als

attributen. Een van deze activiteiten

voor de woordenschat. Haar

is dat u samen met de kinderen naar

onderzoek laat zien dat kinderen bij

digitale prentenboeken kijkt.

geanimeerde prentenboeken een

Nieuwsgierig geworden?

betere match kunnen maken tussen

Op www.wepboek.nl vindt u een

de beelden en de taal. Zowel

mooi voorbeeld hoe je met digitale

traditionele als levende boeken

prentenboeken kunt werken.

bieden rijk beeldmateriaal bij de tekst en kinderen zullen over het

IJsselgroep biedt de scholing

algemeen de tekst die ze horen

“Peuters actief met prentenboeken”

koppelen aan de plaatjes die ze zien.

aan. In deze scholing:

Prentenboeken met multimedia

• Leert u verschillende werkvormen (beter) toepassen bij het werken met prentenboeken, zoals het

In het blad Didactief van januari-februari 2010 staat een artikel waarin Marian Verhallen vertelt over haar onderzoek naar de effecten van “gewoon” voorlezen en werken met geanimeerde prentenboeken.

werken met een verteltafel, een vertelkoffer of -tas, de kamishibai (Japans vertelkastje) of het werken met een themakist.

• Leert u de mogelijkheden en de meerwaarde van het werken met digitale prentenboeken kennen.

• Leert u wat u kunt doen om de kinderen meer plezier te laten beleven aan de boeken en om

maken de kans op een goede match nog groter door met diverse technieken de aandacht te trekken naar details die in de tekst genoemd worden. Kinderen blijven langer betrokken bij het boek als dit als een soort film wordt aangeboden.

Ze haken niet zo snel af en ze leren meer over het verhaal.

(Bron: www.fsw.leidenuniv.nl) Peuter achter de computer?

Het is niet de bedoeling om peuters met een koptelefoon op achter de computer te zetten. Het werkt het beste als u rond een prentenboek allerlei activiteiten uitvoert, bijvoorbeeld: u leest voor aan de hele groep en aan kleine groepjes, zo laat u de kinderen beter en meer vertellen en nadenken over het verhaal. Of u gebruikt een vertelkoffer met allerlei

woordenschat en inzicht in de verhaallijn van boeken te vergroten.

• Leert u hoe u de verrijkende activiteiten met prentenboeken bij u in de groep (beter) kunt organiseren.

Bij deze scholing krijgt u 20 geanimeerde boeken voor kinderen van 2, 3 en 4 jaar, zodat u het geleerde direct in praktijk kan brengen.

Piet Bakker, senior onderwijsadviseur IJsselgroep

Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 12

Iselinge Hogeschool

Met video interactie in beeld Het gaat in de eerste plaats niet om de kwaliteit van het handelen, maar om de kwaliteit van het nadenken over lessituaties

Toolkit

Kijkwijzer

het maken als aan het terugkijken

Iselinge Hogeschool start met het

De projectgroep ‘Modelvideo’s voor

van de opnames.

gebruik van de videocamera in de

pabo’ van de kenniskring van lector

Tegelijkertijd bestuderen eerstejaars

stage. De studenten van de Acade-

Niels Brouwer doet ervaringen op

studenten van de Academische Pabo

mische Pabo bezoeken in maart en

met het ontwerpen van video’s

een selectie van deze artikelen en

april 2010 de stageschool met een

waarin de onderwijspraktijk

hiermee ontwikkelen, ook zij, een

portable video toolkit. In deze toolkit

zichtbaar wordt. Daarnaast zoekt de

kijkwijzer. Vanuit deze twee kijk-

zit: een kleine handzame camera,

projectgroep ‘Kijkwijzers voor pabo’,

wijzers stelt de werkgroep in maart

een minilaptop, een statief en een

waarin leerkrachten uit het primair

2010 een definitieve kijkwijzer vast.

koptelefoon. Het is onze overtuiging

onderwijs en IJsselgroepmedewer-

dat studenten betere leerkrachten

kers zitting hebben, naar literatuur

Intussen volgden de studenten

worden als ze werken aan hun

die ons meer leert over hoe een

trainingen in het werken met de

instructiekwaliteit door bewust te

goede instructie begrijpend lezen

digitale video toolkit, zodat ze

kijken naar opnamen van hun

en woordenschat eruit ziet. Het

opnamen kunnen maken en deze in

instructies. Van beelden leren ze

resultaat hiervan is een leesmap met

de computer kunnen opslaan.

meer dan van woorden. Wat gaat er

relevante artikelen en een kijkwijzer.

gebeuren?

De kijkwijzer geeft zowel richting aan

Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 13

Agenda

SONedutraining

Praktijk

Zelhem. Aan het eind van cursusjaar

In april oefenen studenten in de

2009-2010 levert het project als

25 maart 2010 Utrecht

stage op hun instructies begrijpend

tastbaar resultaat op:

Omgaan met rekenverschillen

lezen en woordenschat. Interne

• een actuele reader met relevante

in de bovenbouw

opleiders en mentoren krijgen de

artikelen

kijkwijzer en krijgen instructie hoe

• een beredeneerde kijkwijzer

31 maart 2010 Utrecht

ze studenten goede feedback geven.

• studenten die gericht hebben

Didactiek voor leraaronder-

Wekelijks oefenen de studenten minstens twee keer een activiteit.

Voor elke activiteit kiest de student

gewerkt aan hun instructie- en reflectiekwaliteit • een dertigtal korte filmfragmenten

steuners: blok rekenen 06 april 2010 Utrecht De rugzakleerling en alles er

uit de kijkwijzer een (nieuw) doel.

met voorbeelden van good practice

De activiteit wordt opgenomen met

of illustratieve momenten uit

video en vervolgens nabesproken,

begrijpende lees- of woorden-

07 april 2010 Utrecht

waarbij het gekozen doel uitgangs-

schatactiviteiten.

Werkwoordspelling in groep

omheen

punt is. Studenten worden zich

Vervolgens leeft het voornemen een

hierdoor bewust van hun eigen

selectie uit die filmfragmenten te

handelen en leren dit te verwoorden.

bewerken tot modelvideo’s voor de

12 april 2010 Utrecht

Wat werkt wordt versterkt en waar

pabo van Iselinge Hogeschool.

Omgaan met gedrags-

6, 7 en 8

problemen

nodig stellen ze hun aanpak bij.

Digitale kijkwijzer

13 april 2010 Utrecht

Begin mei 2010 bewerkt en monteert

Iselinge Hogeschool ziet het project

elke student twee korte film-

bovendien als een eerste stap op

fragmenten. Deze fragmenten

weg naar een digitaal ontsloten

worden gerelateerd aan de kijkwijzer

kijkwijzer voor studenten. Studenten

13 april 2010 Utrecht

en gebruikt tijdens intervisie-

kunnen hierin via een aantal

Ontwikkelingsvoorsprong in

bijeenkomsten. Uiteindelijk levert dit

hoofdrubrieken doorklikken naar

de onderbouw?

modelvideo’s op voor Iselinge

leerdoelen. Bij een leerdoel kunnen

Hogeschool.

zij doorklikken naar digitale achter-

15 april 2010 Utrecht

Meervoudige Intelligentie, basiscursus

grondartikelen en filmfragmenten.

Zelfstandig leren steeds

Resultaten

Deze digitale kijkwijzer staat geïnstal-

meer regie voor kinderen

Dit project maakt deel uit van het

leerd in de video toolkit, zodat zij

grotere project opbrengstgericht

vanuit de praktijk de brug kunnen

16 april 2010 Utrecht

werken met taal voor pabo’s. Iselinge

slaan naar relevante wetenschappe-

Woordenschatuitbreiding in

Hogeschool werkt hieraan samen

lijke inzichten. We brengen de

groepen 3 en 4

met vijf scholen: De Carrousel in

filmfragmenten bovendien onder in

Zevenaar, het Timpaan in Wehl, de

een databank, zodat ze gebruikt

Mate in Doetinchem, Montferland in

kunnen worden tijdens lessen op

’s Heerenberg en de Jan Ligthart in

Iselinge Hogeschool.

20 april 2010 Utrecht Basisvaardigheden rekenen in groep 3 en 4 22 april 2010 Utrecht De kracht van instructie 24 april 2010 Utrecht Meneer Vlonder rekenwonder

Kijk voor meer informatie op www.sonedutraining.nl.

Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 14

Iselinge Hogeschool

Mediadidactiek als speerpunt op Iselinge Hogeschool Mediadidactiek is een van de speerpunten van Iselinge Hogeschool. Behalve in de Academische Pabo wordt er ook in het programma van de reguliere pabo steeds meer aandacht besteed aan mediavaardigheden, informatievaardigheden en veiligheid.

In alle jaren

Informatievaardigheden

Kennismaking

In het 1e en 2e studiejaar krijgen alle

De student is zich bewust van de

De eerstejaars starten met een brede

studenten verschillende modules

invloed van media(bronnen) en gaat

kennismaking met mediawijsheid.

waarin mediadidactiek verweven zit.

hierover in gesprek met kinderen

Aan de hand van een multimediale

In het 3e jaar kunnen studenten

waardoor zij bewust en kritisch een

quiz, het bekijken van bronnen en

kiezen voor een schoolontwikkel-

standpunt in kunnen nemen ten

het maken van een mediawijsheid

thema rondom mediadidactiek en in

opzichte van wat zij zien, horen,

Wordle passeren allerlei aspecten

het 4e jaar kunnen studenten een

lezen en ervaren.

die met mediawijsheid te maken

minor Onderwijs & ICT, Mediawijs-

De student kan doelgericht informa-

hebben de revue.

heid of een afstudeeronderwerp

tie vinden, selecteren, interpreteren

rondom mediadidactiek kiezen.

en verwerken en stimuleert dat ook

Bij deze laatste mogelijkheden kiest

kinderen informatievaardig worden.

de student zelf een mediaonderwerp, bijvoorbeeld mobiel leren, didacti-

Mediavaardigheden

sche inzet van digitale schoolborden

De student is op de hoogte van de

of een implementatieplan voor

laatste ontwikkelingen en trends op

mediawijsheid op de basisschool.

het gebied van media.

Met mediawijsheid richten we ons

De student kan middelen, materialen

op de drie onderdelen veiligheid,

en media inzetten en ontwerpt een

informatievaardigheden en media-

omgeving waarin kinderen kunnen

vaardigheden.

onderzoeken en ervaren wat ze

Wat is een Wordle?

Wordle genereert een ‘woordwolk’ nadat je een verzameling woorden hebt ingevuld. www.wordle.net/create.

ermee kunnen doen.

Vervolgens bereiden ze in groepjes

Veiligheid

De student kan persoonlijk en met

een Pecha Kucha presentatie voor

De student kan verantwoord en

behulp van media samen met

over diverse onderwerpen zoals

veilig gebruik maken van media en

kinderen informatie, producten en

cyberpesten, de kijkwijzer, vervormen

is in staat als mediagids kinderen zo

oplossingen ontwerpen, ontwikkelen

van de werkelijkheid, sociale

te begeleiden dat zij actief, respect-

en evalueren.

websites, privacy, veilig internet,

vol, kritisch en verstandig om gaan

De student is in staat om samen met

soaps, invloed van reclame en

met de mogelijkheden die media

professionals in een multimediaal net-

invloed van games. Elk groepje

bieden.

werk kennis te genereren en te delen.

presenteert vervolgens zijn onder-

Wijzer | 2010 | jaargang 6 | nummer 2 | pagina 15

Agenda

IJsselgroep 30 maart 2010 Proeverij Samen werken aan uitdagend onderwijs 31 maart 2010 Voorlichtingsmiddag Wizwijs en Estafette 14 april 2010 Inspiratiemiddag Ouderparticipatie 14 april 2010 Voorlichtingsmiddag Wizwijs en Estafette 20 april 2010 Hercertificering Kanjertraining 21 april 2010 Voorlichtingsmiddag Wizwijs en Estafette 30 mei 2010 • Mediamovies, lees hierover het

Wat is Pecha Kucha?

Een Pecha Kucha is een diavoorstelling van 20 sheets met afbeeldingen. Elke sheet wordt 20 seconden getoond, de totale tijd per presentatie is 6 minuten en 40 seconden.

Dit dwingt de student creatief en to the point te zijn.

artikel op pagina 6 • Internet ABC over onder andere Hyves, Twitter, Blog, Ning, Yurls en Wiki • Cartoons en prentenboeken maken met Storybird, GoAnimate of Kerpoof Daarnaast komen in de eerste studiejaren informatievaardigheden aan onder andere het didactisch het maken van educatieve websites,

werp aan de groep. Op deze manier

webwandelingen en webkwesties

worden alle onderwerpen behandeld.

maken en het educatief gebruik van ICT in zowel de onder- als

themaochtend over mediawijsheid een workshop naar keuze:

1 september 2010 Opleiding Video Interactie Begeleiding op School 20 september 2010 Cursus Kanjertraining 22 september 2010 Cursus Met Sprongen Vooruit

aan bod en wordt aandacht besteed gebruik van het digitale schoolbord,

De tweedejaars starten na een

Studiereis Stockholm

bovenbouw.

Kijk voor meer informatie op www.ijsselgroep.nl/agenda.

Leer voor je leven

IJsselgroep Almere

IJsselgroep Apeldoorn

IJsselgroep Doetinchem

info@ijsselgroep.nl

Louis Armstrongweg 120

2e Wormenseweg 80

Bachlaan 11

www.ijsselgroep.nl

1311 RL Almere

7331 VG Apeldoorn

7002 MZ Doetinchem

Telefoon 036 707 48 10

Telefoon 055 599 44 55

Telefoon 0314 37 41 41

Fax 036 707 48 19

Fax 055 599 44 60

Fax 0314 33 39 90

IJsselgroep Gramsbergen

IJsselgroep Lelystad

IJsselgroep Steenwijk

De Esch 1a

Meentweg 14

Tukseweg 128a

7783 CG Gramsbergen

8224 BP Lelystad

8331 LH Steenwijk

Telefoon 0524 56 36 22

Telefoon 0320 22 50 60

Telefoon 0521 53 74 00

Fax 0320 22 50 69 IJsselgroep Zwolle Dr. Klinkertweg 8b 8025 BS Zwolle Telefoon 038 453 99 43 Fax 038 453 24 45

Iselinge Hogeschool

SONedutraining

Bachlaan 11

Bachlaan 11

7002 MZ Doetinchem

7002 MZ Doetinchem

Telefoon 0314 37 41 41

Telefoon 0314 37 41 37 / 63 93 62

Fax 0314 33 39 90

Fax 0314 33 39 90

info@iselinge.nl

info@sonedutraining.nl

www.iselingehogeschool.nl

www.sonedutraining.nl

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.