IJzerwake magazine 21

België - Belgique P.B. Antwerpen X BC 5895 Erkenningsnummer

P 309548

Driemaandelijks tijdschrift van de vzw IJzerwake - nr. 21 - januari - februari - maart 2008 - Afgiftekantoor Antwerpen X

Over Vlaamse standvastigheid, borrelnootjes en rotte vis De Belgische constructie blijft meer dan negen maand na de verkiezingen een stuurloos schip. Na negen maand gepalaver is men het uiteindelijk eens geworden om een paar bevoegdheden zonder veel betekenis toch over te hevelen naar de deelgebieden. In ruil voor een flik pak extra centen voor Brussel. De fameuze borrelnootjes zoals men dat in het nieuwe politieke jargon heet.

Ver.uitg.: Johan Vanslambrouck, Tulpenlaan 38, 2240 Zandhoven

SECRETARIAAT Lieve van Onckelen Van Schoonbekestraat 20/2 2018 Antwerpen secretariaat@ijzerwake.org Tel./fax: 03 238 27 49 Meer informatie over de IJzerwake is te vinden op www.ijzerwake.org.

Steun- of lidgeld 2008 betalen (als dat nog niet gebeurde!) kan op rekening 733-0112827-46 van IJzerwake vzw.

Postbode: onbestelbare nummers graag terug naar Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen

Betreffende wat er nadien komt is maar een ding zeker: er is nog in de verste verte geen begin van akkoord. En er blijven plannen de ronde doen die ons niet doen denken aan een vette vis, maar des te meer aan een rotte vis: samenvallende verkiezingen, een paritaire Senaat, een Brussels stadsgewest en een federale kieskring. Dit alles komt neer op meer België – nog meer politiek immobilisme dus – en een nauwelijks verdoken sociaaleconomische annexatie van Vlaams-Brabant door Brussel.

Samenvallende verkiezingen betekent dat de Waalse verkiezingsuitslag mee bepalend zal zijn voor wie Vlaanderen al dan niet mag besturen. Want uiteraard zullen de wijze Belgische staatsmannen en -vrouwen overal dezelfde coalitie willen.

Een paritaire Senaat betekent dat de Vlaamse meerderheid bovenop de reeds bestaande pariteiten, alarmbellen en belangenconflictprocedures er nog een blok aan het been bij krijgt.

De federale kieskring betekent dat heel België één groot Brussel-Halle-Vilvoorde wordt. Net het omgekeerde van wat met de splitsing van deze ongrondwettelijke kieskring beoogd wordt.

Er wordt gedacht aan een Brussel met ruimere socio-economische grenzen dan vandaag, al zou men (voorlopig???) aan de formele grenzen van Brussel niet raken.

Maar de hele regio (Brussel dus, plus Vlaams-Brabant en een stuk Waals-Brabant) zouden wel als één geheel in het buitenland gepromoot worden en Brussel zou via de omweg van samenwerkingsakkoorden in Vlaamse gemeenten zeggenschap krijgen over zaken als ruimtelijke ordening en mobiliteit. Dat dit onvermijdelijk leidt tot verstedelijking en verfransing hoeft geen betoog.

Merkwaardig genoeg komen nogal wat van die voor Vlaanderen zo nefaste pistes uit de koker van zogenaamde Vlaamse politici. De paritaire Senaat en de federale kieskring zijn hersenspinsels van Verhofstadt en zijn omgeving. Het Brussels stadsgewest eveneens. De samenvallende verkiezingen worden enthousiast verdedigd door conservatieve Belgicistische politici van Open-VLD, CD&V en SP.a.

Kennelijk leeft er binnen die partijen een tweespalt tussen de aanhangers van de oude Belgische vormen en gedachten en zij die begrepen hebben dat België geen meerwaarde meer betekent voor Vlaanderen. ‘Men’ weet eigenlijk wel dat er op Belgisch niveau geen oplossingen meer gevonden kunnen worden. Maar tegen beter weten in voelen sommige politici zich toch geroepen om de Belgische staatsman te spelen. Omdat het federale niveau tot op heden het zwaarste weegt en dus de beste carrièrekansen biedt. Zij vergissen zich. Al noemt men het een volwaardige regering, wij blijven met een interim-kabinet zitten, minstens tot de verkiezingen van juni 2009. Als men tenminste de schijn zolang hoog kan houden.

Ondertussen blijft Vlaanderen zitten met een oververhitte arbeidsmarkt, een veel te hoge belastingsdruk en de snel naderende vergrijzing. Allemaal problemen waarvoor Vlaanderen niet de nodige bevoegdheden heeft om ze aan te pakken. En van België moeten we niets meer verwachten dan wat schijnvertoning. Vlaanderen moet nu durven zijn lot in eigen handen te nemen. Zoals de Fronters het ons hebben voorgehouden: Weg met de voogden – Zelfbestuur!

Johan Vanslambrouck Voorzitter

71

ste

Vlaams Nationaal Zangfeest

Manifest voor Vlaanderen zondag I 20 april 2008 I 14u30 Sportpaleis I Antwerpen Info & reservatie 03/237.93.92 www.zangfeest.org

LIDGELD- EN STEUNGELDHERNIEUWING 2008 Beste lezer, Met het vorige nummer van november 2007 zijn we gestart mer de hernieuwing van de lidgelden (voor de leden) en de steungelden (voor de sympathisanten) van de vzw IJzerwake voor het jaar 2008.

Tot op heden hebben nog maar 53 % van de leden en sympathisanten hun bijdrage voor 2008 hernieuwd.

Als u op de adressering op de omslag de letter L of S aantreft hebt u reeds betaald als lid of als sympathisant voor 2008.

Wij danken u dan van harte voor uw snelle betaling.

Als u geen van beide letters aantreft op de adressering OP DE OMSLAG , hebt u nog GEEN BIJDRAGE betaald voor 2008!

Wij herinneren er aan dat het enkel dankzij de lid- en steungelden is dat onze vereniging in staat is vier maal per jaar dit bescheiden tijdschriftje te verspreiden. Tevens stellen deze gelden ons in staat om elk jaar vlak vóór de IJzerwake ons tijdschrift op een grotere propaganda-oplage van bijna 20.000 exemplaren te verspreiden.

We herinneren er tevens aan dat het lidmaatschap van IJzerwake per kalenderjaar loopt, dit wil zeggen van 1 januari tot 31 december, dus NIET van IJzerwake tot IJzerwake!

Mogen we de leden en sympathisanten die GEEN letter terugvinden op de omslag dan ook verzoeken hun jaarlijkse bijdrage voor 2008 zo snel mogelijk over te maken op rekening 733-0112827-46 van vzw IJzerwake met de vermelding “lidgeld” of “steungeld”, al naargelang u lid of sympathisant wilt worden.

Zoals vanouds houden wij de jaarlijkse minimumbijdrage voor het lidgeld en steungeld bewust laag: min. 5 €. Bedenk wel dat alles wat u meer betaalt, besteed wordt aan de inhoudelijke en logistieke verbetering van de IJzerwake. We

moeten immers elk jaar een lege weide omtoveren tot een waardige en functioneel werkende plaats van herdenking en bezinning en dat kost hopen geld.

DE VRIENDEN VAN DE IJZERWAKE Wenst u een extra inspanning te doen om onze dagelijkse werking én voorbereiding van de volgende IJzerwake financieel te ondersteunen? Vervoeg dan de ‘Vrienden van de IJzerwake’ door uw financiële instelling een bestendige opdracht te bezorgen om maandelijks een door u zelf te bepalen bedrag over te maken op rekening 733-011282746 van vzw IJzerwake met de uitdrukkelijke vermelding “Maandelijkse bijdrage Vrienden van de IJzerwake”.

Deze vermelding is van wezenlijk belang, zo niet herkennen wij die betalingen niet als maandelijkse bijdragen voor de Vrienden!

De leden van de ‘Vrienden van de IJzerwake’ zijn vanzelfsprekend automatisch lid van de vzw IJzerwake en hoeven geen aparte ledenbijdrage te betalen!

Wij danken de tientallen trouwe ‘Vrienden van de IJzerwake’ voor hun maandelijkse steun.

GEEN FISCALE ATTESTEN Voor alle duidelijkheid: de vzw IJzerwake heeft geen ministeriële toelating om fiscale attesten uit te reiken.

VERHUISPLANNEN? Om ons onnodige verzendingskosten te besparen, stellen wij het ten zeerste op prijs als u ons tijdig op de hoogte brengt van uw nieuw adres.

DVD en Verslagboek Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan het verslagboek over de IJzerwake 2007. Daarin werden onder meer opgenomen: het programma, de tekst van de toespraken, de bindteksten, de volledige lijst van ondertekenaars die toestemming gaven tot publicatie van hun naam, een uitgebreid verslag van de IJzerwake, vele foto’s.

Eveneens is weerom een unieke DVD in de maak met alle hoogtepunten van de zesde IJzerwake.

Zondag 19 augustus 2007 Bij het monument Gebroeders van Raemdonck

Steenstrate (Zuidschote - Ieper)

Aanvang: 11u.

WWW.IJZERWAKE.ORG

Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen - tel./fax: 03-238 27 49 - info@ijzerwake.org 733-0112827-46

IJzertreffen

verbroederen en napraten onder VlaamsAansluitend op de IJzerwake: gezellig lekkere maaltijd. Kinderanimatie onder Nationalisten met een stevige pot en een met van het VNJ. Opzwepende volksmuziek toezicht van ervaren leiders en leidsters te dansen. Informatie- en verkoopoptredens waarbij de benen spontaan beginnen Dit alles gaat door op de weide stands van verschillende Vlaamse verenigingen. voorzien. Na drie jjaren laten we tent achter het podium waar we een reuzengrote volksfeest onder de Vlaams-nationale s-nationale Vlaams-nati Vlaams-na fen verder uitgroeien tot een groot IJzerrtreffe h t IJzertreffen het t dan! en. Met een krachtigg Houzee en tot verenigingen. ver verenigingen.

Verkoopprijs 9 euro voor de dvd en 7,5 euro voor het verslagboek. (inclusief verzendingskosten) te storten op 733-0112827-46 met vermelding dvd 2007 of verslagboek 2007.

werpen - tel./fax: 03-238 Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Ant

12827-46 27 49 - info@ijzerwake.org - 733-01

Aanvang: 11u.

WWW.IJZERWAKE.ORG

Steenstrate (Zuidschote - Ieper)

Bij het monument Gebroeders va

8 0 0 2 s u st u g u a 4 2 g a d n Zo n Raemdonck

IJZERWAKEPOEZIE: opnieuw geest en stijl! (20) Tijdens onze IJzerwake op zondag 24 augustus 2008 zullen we op de eerste plaats dé IJzerbedevaartdichter Anton van Wilderode herdenken. Op 15 juni is het immers tien jaar geleden dat hij te Sint-Niklaas overleed, ten gevolge van ernstige verwikkelingen door zijn suikerziekte (diabetes). Een grote groep vrienden brengt jaarlijks, in juni – de maand ook waarin hij, als Cyriel Coupé, werd geboren in 1918 – hulde aan zijn graf op het kerkhof van Moerbeke-Waas. Ik wijd deze poëtische bladzijde geheel aan hém, één der grootste dichters, vertalers, literatuurkenners en -leraars in de moderne Nederlandse letterkunde. Spijts de – ook officiële – literair-academische eer die hem te beurt viel, bleef Anton trouw aan zijn Vlaamse, Nederlandse volk, in het bijzonder aan zijn geliefde geboortestreek, het Land van Waas. Wegens de inhoudelijke én geestelijke uitholling van de IJzerbedevaarten in Kaaskerke, moest ook hij zich, in de jaren 1990, daarvan distantiëren. In zijn geest werken wij verder aan zinvolle en strijdbare teksten voor onze Wake, Vlaams en Diets.

Nu het in 2008, op 24 februari, zestig jaar geleden was dat een andere grote opvoeder, letterkundige en jeugdbezieler, Ernest van der Hallen, al te vroegtijdig overleed (hij was nog geen vijftig), maak ik van deze bladzijde gebruik om hem hier voor de geest te roepen en wel in een zeldzaam samentreffen met een gedicht dat van Wilderode over “de Nest” schreef na een bezoek aan hem op zijn sterfbed te Lier, in de sprokkelmaand van 1948.

Het bezoek bij Ernest van der Hallen “Nu wordt het lente” zeiden wij, en keken vertederd naar het raam. Het koele licht lag tot een smalle wimpel op zijn deken.

Maar het was winter in zijn wit gezicht.

Wij wisten hoe zijn geest nog werd bewogen door de bekommering van een schoon getob.

Hij fluisterde. En wij, over het bed gebogen, vingen de vlinders van zijn woorden op en droomden van een weerzien op de heide, “als gij genezen zijt” en wij gedrie onder de regen van de bloesems rijden door dit schoon land van gras en poëzie...

Weer waait een voorjaar zonder weerga open waarin de tuilen van de bomen staan.

Hier zijn de vrienden die vereenzaamd lopen en die, alléén, naar Scherpenheuvel gaan.

Als een wonder van geestelijke verbondenheid, van een soort Vlaamse, artistieke ‘telepathie’ bereikte mij het volgende verhaal: terwijl Anton van Wilderode met een vriend bij het sterfbed van Ernest van der Hallen stond, schreef Antons goede vriend, toondichter Ignace de Sutter, de innige en melodieuze muziek bij Lied van mijn land, nu zowat het meest gezongen volksnationale kunstlied van Vlaanderen. In het teken van de dichter zal het 71ste Vlaams Nationaal Zangfeest daarmee aanvangen.

Terug naar onze Vlaamse soldaten aan de IJzer, de vele vernederden en mishandelden omdat zij Vlaamsgezind,

sommigen AKVS’ers en Blauwvoeters, waren. Zoals wij tijdens de vorige IJzerwake de in 1917 gesneuvelden, Renaat de Rudder en de gebroeders van Raemdonck, eerden, brengen wij dit jaar hulde aan vijf frontsoldaten die in 1918 – negentig jaar geleden – om het leven kwamen, vijf overtuigd Vlaamsgezinde jongemannen: Joe English, de soldaat met de tekenstift uit Brugge, de twee innige vrienden Lode de Boninge – Franstalig maar Vlaamsgezind geworden aan het IJzerfront – en Frans van der Linden, Bert Willems en Juul de Winde. Het mooist heeft Anton van Wilderode drie van hen herdacht in zijn Ballade van de zes ridders (IJzerbedevaart 1953): Joe English, de zuivere knaap en soldaat, droeg, schoon als een ster in het hemelveld staat, door een hel van vlammen zijn helder gelaat.

En onder zijn tekenstift groeide gestaag de zachtste Maria, kind moeder en maagd, en het kruis van de IJzer dat woorden draagt die vloeiden zo droef uit zijn schrijvende hand tot een klacht voor de wereld en voor dit land: Hier liggen hun lijken als zaden in ‘t zand.

Hoop op de oogst? Maar de grond was verdord als een akker van steen waar het zaad ligt verstort en komt ooit de tijd dat het zomer wordt?

Wij hebben twee ridders voorbij zien gaan.

Zij voerden geen staatsie, geen hoge waan, zij hadden slechts grauwe kapoten aan.

Die kwamen van ver, uit verschillende stand, maar vast en voor immer sloot hen de band van éénzelfde liefde voor éénzelfde land.

De hemel een vuurhoos, het veld een groot graf: granaten en bommen, het helse geblaf van de mitrailleuses laat niet meer af.

Een haastige doodlijke kogel boort zich een weg naar het hart, een zeer kleine poort: daarlangs vlucht het bloed en het laatste woord.

Dan liggen zij, Lode* en Frans**, bij elkaar als twee rode rozen op één altaar, als twee graankorrels op één aar.

En Moeder Vlaanderen, die dit ziet, én twee moeders in Vlaanderen krijgen om niet de lege schoot weer gevuld met verdriet. * Lode de Boninge, gesneuveld op 5 mei 1918; ** Frans van der Linden, gesneuveld op 3 november 1918, enkele dagen voor de Wapenstilstand op 11 november).

Ik besluit deze van Wilderodebladzijde met een gedicht dat de Waaslandse graficus, Villonvertaler en poëet Wim de Cock, vriend en strijdgenoot van Anton, onlangs als “In Memoriam” bij de tiende verjaardag van diens overlijden, schreef:

naar van verhuur,

In Memoriam Anton van Wilderode Gij hebt uw verzen nagelaten Als bakens voor een nieuw geslacht, Een lied van trouw aan oude waarden, Aan eigen aard en aarde En vast geloof in eigen kracht.

Het lied dat wij te vaak vergaten, Belijdenis van Vlaand’rens macht, Dit vuur dat onze droom zal dragen, Spijts onbegrip en tegenslagen, Wordt strijdzang voor de jonge wacht.

Wie zich, als dichterlijk nationalist of gewoon als poëzieliefhebber, geroepen voelt om zijn verzen op ruime schaal via dit tijdschrift te verspreiden, is welkom op deze bladzijde. Zend uw, liefst stijlvolle en volksverbonden, gedichten naar: Erik Verstraete, Jos Ratinckxstraat 17, 2600 Berchem. (erikverstraete@telenet. be)

Wim de Cock

VERKOOPSMATERIAAL IJZERWAKE Programmabrochure 2003 Programmabrochure 2004 Programmabrochure 2005 Programmabrochure 2006 Programmabrochure 2007 Video IJzerwake 2004 DVD IJzerwake 2004 Video IJzerwake 2005 DVD IJzerwake 2005 Video IJzerwake 2006 DVD IJzerwake 2006 DVD IJzerwake 2007 Foto-CD IJzerwake 2007 Open Frontbrieven Verslagboek IJzerwake 2003 Verslagboek IJzerwake 2004 Verslagboek IJzerwake 2005-2006 Verslagboek IJzerwake 2007 Vlaamse Leeuw raamvlag (code A4) Vlaamse Leeuw mastvlag Vlaamse Leeuw actievlag (met stok!)

Vlaamse Leeuw actievlag (zonder stok!)

Vlaamse Leeuw fietswimpel Vlaamse Leeuw kampeervlag (40 x 30 cm) Vlaamse Leeuw tafelvlaggetje op houten voet Vlaamse Leeuw zwaaivlaggetje Oranje-blanje-bleuvlag (mastvlag) Metalen sierschotel Vlaamse Leeuw Ø 12,50 cm

3€ 3€ 3€ 3€ 3,50 € 8€ 12 € 8€ 12 € 10 € 9€ 9€ 7€ 8,50 € 5€ 6€ 7,50 € 7,50 € 9€ 9€ NR 6,50 € 2€ 4,50 € 6,50 € 1,30 € 11,50 € 4,50 €

Prijzen voor verzending in binnenland. Verzendingskosten inbegrepen. Buitenland verzendingskosten extra. Levering na overschrijving met duidelijke vermelding van het gewenste materiaal.

Zondag 19 augustus 2007

Bij het monument Gebroeders van Raemdonck

Steenstrate (Zuidschote - Ieper)

Aanvang: 11u.

WWW.IJZERWAKE.ORG

Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen - tel./fax: 03-238 27 49 - info@ijzerwake.org 733-0112827-46

IJzertreffen

verbroederen en napraten onder VlaamsAansluitend op de IJzerwake: gezellig een lekkere maaltijd. Kinderanimatie onder Nationalisten met een stevige pot en met van het VNJ. Opzwepende volksmuziek toezicht van ervaren leiders en leidsters te dansen. Informatie- en verkoopoptredens waarbij de benen spontaan beginnen Dit alles gaat door op de weide stands van verschillende Vlaamse verenigingen. voorzien. Na drie jjaren laten we tent achter het podium waar we een reuzengrote volksfeest onder de Vlaams-nationale s-nationale Vlaams-na Vlaams-nati fen verder uitgroeien tot een groot IJzerrtreffe het h t IJzertreffen t dan! en. Met een krachtigg Houzee en tot verenigingen. verenigingen. ver

Om de verwerking van de betalingen overzichtelijk te houden moeten wij er op aandringen GEEN betalingen te bundelen in één overschrijving. Maak dus a.u.b. aparte overschrijvingen op voor uw betalingen van lidgeld, steungeld of verkoopsartikelen, telkens met de juiste reden van de betaling als mededeling vermeld!

Identificatienummer vzw: 5667/2003 Maatschappelijke zetel: Grotesteenweg 426 2600 Berchem (Antwerpen) Secretariaat: Lieve van Onckelen Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen Tel. + fax: 03 238 27 49 secretariaat@ijzerwake.org Financies: financies@ijzerwake.org Redactie tijdschrift: redactie@ijzerwake.org Ledenadministratie (+ adreswijzigingen): adressen@ijzerwake.org Aanmelding e-postrondzendlijst: internet@ijzerwake.org Technische coördinatie manifestatie: logistiek@ijzerwake.org 0475 29 57 65 (Luc Vermeulen) Coördinatie advertenties: opmaak@ijzerwake.org 0496 53 31 38 (Hans Verreyt) Verantwoordelijke bussennetwerk: bussen@ ijzerwake.org 03 230 24 62 (Mia Dujardin) Aanmelding medewerkers: medewerkers@ijzerwake.org 0475 30 99 50 (Michael de Bronett) Algemene Vergadering: Wilfried Aers (beheerder) – Christian Bauwens – Mia Brans-Dujardin (beheerder) – Ledy Broeckx – Michael de Bronett – Gilbert De Corte – Luk Dieudonné – Luk Lemmens – Toon Pauli – Hugo Pieters – Gino Smits – Jurgen Van Hauwermeiren – Lieve Van Onckelen (secretaris) – Peter Van Windekens – Johan Vanslambrouck (voorzitter) – Luc Vermeulen (beheerder) – Hans Verreyt – Joeri Verschaeve – Erik Verstraete – Francis Vervisch – Walter Winkeler

eEN zingende toren In maart 2005 ontving de vzw IJzerwake van ons lid Wim Pieters uit Harelbeke de tip dat een antiquariaatshandelaar uit Amsterdam een houten afbeelding van ongeveer 1,50 m hoog van de eerste IJzertoren te koop aanbood. De antiquair had het stuk, waarvan hij eerst dacht dat het een altaarstuk was, gekocht van een collega uit Noord-Brabant, die het op zijn beurt ergens in Vlaanderen op de kop had getikt. Daarbij werd vaag gewag gemaakt van een klooster in de buurt van Aalst. Mogelijk werd de vroegere Benedictinessenabdij Maria Mediatrix te Hekelgem (Affligem) bedoeld? Deze was in 1921 opgericht en had in 1932 haar intrek genomen in de gebouwen te Hekelgem.

Toeval wil dat een nicht van de Vlaamse voorman August Borms, Julia Borms, dochter van zijn oudste broer Karel, als Moeder Juliana er (de tweede) abdis was van 22 augustus 1963 tot aan haar overlijden in 1976. Een andere mogelijkheid was dat het een maquette betrof die gediend had bij de bouw van de eerste IJzertoren of dat iemand de IJzertoren op schaal had nagebouwd.

Wat er ook van zij, de vzw IJzerwake vond het stuk op zich te uniek om het verloren te laten gaan. Na professionele restauratie werd besloten de toren in het Bormshuis (Volkstraat 30, Antwerpen) ter bewaring te deponeren. De IJzertoren heeft er een ereplaats gekregen in het Bormsmuseum waar het door de bezoekers kan bewonderd worden.

De oorsprong is dus met nevelen omhuld.

Mogelijk komt er nu enige duidelijkheid.

Voor enkele maanden ontvingen we een bericht van Joris van Campenhout uit Grimbergen, die ons op het spoor was gekomen via dezelfde Wim Pieters met wie alles begon. De heer van Campenhout is van mening dat de IJzertoren die nu in het Bormshuis bewaard wordt oorspronkelijk een radio zou geweest zijn. Als werkend lid van het Olens Radiomuseum had hij in de bibliotheek van die vereniging in het augustusnummer uit 1932 van het maandblad Radio een artikel teruggevonden waarin sprake was van een firma uit Kortrijk, Yzerkruis-Radio, Leiestraat 8 te Kortrijk, die Een zingende toren, handgemaakte houten radio’s in de vorm van de IJzertoren aanbood.

Hij schreef: “De afbeelding toont een toestel in de vorm van een 1,55 m hoge maquette, waarin het voetstuk een ontvangsttoestel is ingebouwd. Deze radio bevatte 6 buizen, waaronder een Philips C433 eindlamp. (Blijkbaar was deze lamp in 1932 een grote nieuwigheid). Hij was uitgerust met een elektrodynamische luidspreker van het Magnavox type. Dit type is mij onbekend. […] Hij [de radio] was geschikt voor lange en korte golven, had een verfijnde selectiviteit, een goede geluidssterkte en een tweeknopsregeling. Er worden verder geen technische kenmerken gegeven. Volgens de tekst bevindt de luidspreker zich bovenaan, achter de uitgesneden letters AVV-VVK. De radio werkte zowel met een binnen- als met een buitenantenne. Hij werd gevoed op wisselspanning, voor de verschillende gebruikelijke voltages. Het

toestel kon gemakkelijk in twee delen uiteengenomen worden en was leverbaar in een houtsoort naar keuze.”

Als radioamateur had de heer van Campenhout uiteraard voornamelijk interesse voor de radio. Maar daar moesten wij hem teleurstellen. In ‘onze’ IJzertoren is geen radio (meer) aanwezig.

Maar, er was duidelijk in het interieur van de toren te zien dat er ooit een bekabeling van geluid of licht was geweest die tot in de kruiskop liep. En net die kruiskop was bij de aankoop in vrij slechte staat, mogelijk van de warmte of geluidstrillingen.

De IJzertorenradio werd op bestelling door de Kortrijkse firma gemaakt in een houtsoort naar keuze. De IJzertoren op de foto (zie hiernaast) bij het artikel uit 1932 – al dan niet toevallig ook het jaar dat de abdij Maria Mediatrix te Hekelgem van start ging – bezat niet de beelden die aan de vier zijden van de echte eerste IJzertoren waren aangebracht(*), maar er werd beloofd dat deze zouden worden nageleverd. De kleine versies van de beelden zouden worden vervaardigd door Karel Aubroeck zelf, de beeldhouwer uit Temse die ook de vier beelden op de eerste IJzertoren had ontworpen, ‘Onze’ IJzertoren heeft die beelden gelukkig wel.

In het artikel in kwestie werd vermeld dat de initiatiefnemers van de ‘zingende toren’ de toelating hadden van het IJzerbedevaartcomité en dat elk apparaat een garantienummer zou dragen afgeleverd door het IJzerbedevaartcomité. Op ‘onze’ IJzertoren is nergens een nummer te bespeuren. Bevond dit nummer zich misschien op het radiotoestel?

We zijn er dus nog niet uit. Is ‘onze’ IJzertoren ooit een ‘zingende toren’, een IJzerkruisradio geweest? Wie heeft meer informatie over die radio’s? Wie heeft een exemplaar of weet ergens een exemplaar staan of heeft er een weten staan, al dan niet mét de radio erin? Wie heeft informatie over de initiatiefnemers van de Kortrijkse firma op het adres Leiestraat 8?

Volgens een voormalige Kortrijkzaan zou die firma De Clercq of De Klerck kunnen geheten hebben…

Luk Dieudonné (*) Deze negen meter hoge beelden aan de vier zijden van de eerste IJzertoren werden één na één op de IJzerbedevaarten van 1931 tot 1934 onthuld, en stelden in chronologische volgorde van onthulling de volgende frontsoldaten voor: Renaat de Rudder (1931), Joe English (1932), de gebroeders Edward en Frans van Raemdonck (1933) en Lode de Boninge en Frans van der Linden (1934), de zgn. IJzersymbolen.

Graag uw reacties naar: Luk Dieudonné, Volkstraat 30, 2000 Antwerpen (adressen@ijzerwake.org – 03 216 15 25).